Poza Toruń NR 82

NR 82 | 13 LISTOPADA 2015 | ISSN 2084-9117 | NAKAD 30.000 EGZ.
www.pozatorun.pl
Telefonu od premier Szydo nie byo
powoaniu do Narodowej Rady Rozwoju,

skandalicznym sposobie przyznawania zapomg suszowych i moliwoci wejcia do
rzdu rozmawiamy z Jerzym Zajka, wjtem gminy ubianka
BEZPATNA GAZETA REGIONU TORUSKIEGO
Jestemy te na facebook.com/pozatorun
Gmina Chema
Gmina przygotowuje si do
wita Niepodlegoci
18
***
Chema
Podsumowalimy jesienn rund w wykonaniu Legii
19
***
Gmina ysomice
Cudem ocalona
Dwaj wdkarze spod Aleksandrowa utonli, bo byli nietrzewi i dodatkowo osabili
swoje serca napojami energetycznymi. Ich towarzyszka spdzia kilkadziesit minut
w zimnej wodzie i wypyna tu przy figurce Matki Boskiej.
12
Impreza charytatywna
9-letniego Marcela
dla
20
***
Gmina Lubicz
Przestrzegali na konferencji
przed dopalaczami
23
***
Gmina Zawie Wielka
Nastrojowe zaduszki w jazzowym klimacie

24
***
Gmina Wielka Nieszawka
Dentyci przebadali dzieci z

gminy
25
FELIETON
pozatorun.pl
FELIETON
Metropolia klecona
fortelem
13 listopada 2015 r.
Masz dla
nas temat?
Red. ukasz Piecyk

czeka na informacje
JACEK
KIEPISKI
luz i pompowni w Czarnowie, pomidzy Toruniem

i Bydgoszcz, otwierano uroczycie (str. 24). Oficjele nie
kryli jednak, e u genezy inwestycji tkwi bd, polegajcy na
dopuszczeniu do osiedlenia si
blisko 2 tys. bydgoszczan na
terenie powiatu toruskiego,
w gminie Zawie Wielka, na
zachodnim skraju Czarnowa.
Gdyby nie oni, uniknito by
kosztownej inwestycji. A dodatkowo bolao, e zasiedlenie
tego miejsca to prywatna inicjatywa bydgoskiego biznesmena
Mieczysawa Rolirada, ktry na
terenach zalewowych postawi
osiedle Nasze Dolina. Osobicie, wbrew temu, co mwi
sam Rolirad, nie wierz, by nie
wiedzia o tym, e to miejsce
zalewowe. To wiedz wszyscy
jedcy drog nr 80 midzy
Bydgoszcz i Toruniem, ale faktem jest, e dosta odpowiednie
pozwolenia. Zadziaa metod
faktw dokonanych. I to, wydaje si, najbardziej drani wadze.
Nikt nie lubi by stawianym
pod murem. A tego z zimn
krwi dokona Rolirad. Pozwolilicie postawi tu domy? To

teraz wyskakujcie z kasy i budujcie zabezpieczajc budowl
hydrotechniczn!
Wszystkich kulisw tej sprawy pewnie nie poznamy nigdy.
Plotki bd si mnoy, legenda
narasta. Ale najwaniejsze s
skutki w niezbyt jasnych okolicznociach doszo do powstania budowli podnoszcej znaczco poziom bezpieczestwa
przeciwpowodziowego na terenach pomidzy miastami skazanymi na partnerstwo i zblienie. Teraz tym szybciej pojawi
si tam ludzie, a ich obecno
w tym miejscu stworzy metropoli, z ktr nie radz sobie
politycy.
I jeszcze jedno. Prezydent Bydgoszczy Rafa Bruski
w wywiadzie, ktrego mi udziela jaki czas temu, wspomnia,
e metropolii bydgosko-toruskiej nie bdzie, bo oba miasta
dziel tereny zalewowe. Na myli mia wanie Czarnowo. Ciekawe, co teraz powie?
FELIETON
Nowoczesny
tabletgate
UKASZ
PIECYK
Polska powoli podnosi si

po powyborczym kacu. Cz
zachlaa z radoci, inni pili na
smutno. Jeszcze inni, mimo intensywnych prac nad zaguszeniem wynikw PKW, chodzili
cay czas trzewi, bo jak tu si
upi czym, co ma mniej ni 5
procent. No ale zanim si polityczne lwy wprowadziy do
sejmowych aw, wybucha ju
pierwsza afera (Platforma moe
pozazdroci tempa). W roli
gwnej bydgoski pose Micha
Stasiski z Nowoczesnej Ryszarda Petru.
Ot w parlamentarny nowicjusz zosta przyapany na

wyczerpujcej grze na tablecie.
Zdjcie opublikowa kampanijny profil Pawa Kukiza na Facebooku. I poszo, e zodziej, e
darmozjad, e si ledwo winia
dopchaa do koryta, a ju nic nie
robi. Sam zainteresowany wytumaczy, e w chwili zrobienia
zdjcia trwaa wanie powtrka
(podobno nudnego) szkolenia
dla nowych posw. A e Stasiski nie w ciemi bity i wszystek
wiedz przyswoi za pierwszym
razem, to pomg crce w po-
konaniu kolejnego poziomu

strategicznej gry. Na drugi dzie
nawet zaczepi Kukiza, eby si z
nim rozmwi, ale nasz artysta
sejmowy tak, jak nie ma program, tak nie mia pojcia, e na
Facebooku zwrci uwag posowi z Bydgoszczy. Obaj panowie
s jednak muzykami i myl o
wsplnych wystpach. Nieoficjalnie wiemy, e maj gra pod
szyldem Piersi Ryszarda.
Tablet, jak si okazuje, w polskiej polityce jest bardzo wany.
Przypomnijmy sobie zaporedniczone wystpienie prof. Gliskiego w sejmie. Przemawia do
posw wanie z tabletu. Oczywicie, gdyby nie prezes Kaczyski, to nie byoby to moliwe.
Kto musia w kocu go wczy.
Natomiast tablety dla posw
zakupione w 2012 roku kosztoway 1,5 mln zotych. Podobno
dziki nim zaoszczdzono na
papierze. Teraz posowie mog
wykupi urzdzenia rednio za

kwot 10-krotnie mniejsz od
ceny nowego tabletu. Wycenia
je specjalna firma (ktra pewnie
te swoje zainkasowaa). Urzdzenia, ktre nie zdobd nabywcw, zostan zniszczone ze
wzgldw bezpieczestwa, bo
zaprawieni w boju informatycy
mog odczyta skasowane dane
Nic jednak nie stoi na przeszkodzie, eby pose sprzeda pniej
swj tablet i to z nawizk bez
patrzenia na wzgldy bezpieczestwa.
Skoro jednak wykorzystujemy te tablety, to zupenie nie
rozumiem, czemu nie wykorzysta ich na szczycie na Malcie?
Premier Czech mgby przecie
wczy wideokonferencj z
udziaem premier Ewy Kopacz i
prezydenta Andrzeja Dudy. Tylko komu przypadnie miejsce po
lewej stronie ekranu?
Kontakt pod numerem:

733 842 795
stopka redakcyjna
Redakcja Poza Toru
Zotoria, ul. 8 marca 28
redakcja@tylkotorun.pl
Wydawca
Goldendorf
Redaktor naczelny
Radosaw Rzeszotek
Redaktor wydania
Kinga Baranowska
Dzia reportau i publicystyki
Jacek Kiepiski
(GSM 723 030 103)
Tomasz Wicawski
(GSM 535 405 385)
Dzia informacyjny
ukasz Piecyk,
Aleksandra Radzikowska,
Micha Ciechowski
Kultura
Aleksandra Radzikowska,
Micha Ciechowski
Zdjcia
ukasz Piecyk
REKLAMA
Aleksandra Grzegorzewska
(GSM 512 202 240),
Agnieszka Korzeniewska
(GSM 534 206 683),
Magorzata Kramarz
(GSM 607 908 607),
Karol Przybylski
(GSM 665 169 292),
Iwona Zuchniak (GSM 500 324
572)
reklama@pozatorun.pl
Skad
Studio Poza Toru
Druk
Agora S.A
ISSN 4008-3456
Redakcja nie odpowiada za tre
ogosze.
***
Na podstawie art.25 ust. 1 pkt 1b ustawy

z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim
i prawach pokrewnych Agencja Public
Relations Goldendorf zastrzega, e dalsze
rozpowszechnianie materiaw opublikowanych w Poza Toru jest zabronione
bez zgody wydawcy.
pozatorun.pl
REKLAMA
RAPORT
pozatorun.pl
System do
demontau?
Pomys likwidacji gimnazjw wywoa znw
oglnonarodow dyskusj o edukacji.
Reform z 1999 roku rozmontowuje si
od kilku lat. Czy powinnimy wrci do
modelu z omioletni szko podstawow?
Zapytalimy ekspertw
Tomasz Wicawski
iele osb, ktre zja- w ktrym wiele kwestii si unordy zby na szkolnic- mowao.
twie, widzi problemy
Sysz w telewizji, e mamy
w obecnym systemie. Niewielu mie do czynienia z systemem
przyznaje si, e byo zwolennika- 4+4+4 mwi Andrzej Walczymi powoywania do ycia gimna- ski. Tylko co z godzinami pozjw. Ale wikszo boi si take szczeglnych przedmiotw, ktre
kolejnej zmiany. Ona moe spo- spadaj w czwartej klasie szkoy
wodowa zwolnienia nauczycieli,
mtlik w gowach
uczniw i pustki
w portfelach rodzicw. Bo przecie
podstawa
programowa znw
ulegnie zmianie.
Andrzej Walczyski jest dyrektorem Zespou
obawia si, e straci prac
Szk w Grsku
w gminie Zawie
w wyniku planowanych
Wielka. W szkolzmian w owiacie
nictwie dziaa od
ponad dwudziestu
lat. Ma mieszane
uczucia w stosunku do pomysw
Prawa i Sprawiedliwoci, partii, podstawowej i trzeciej gimnazjum? Przecie bdzie ich mniej,
ktra tworzy wanie nowy rzd.
Przede wszystkim nie mamy wic strac na tym nauczyciele.
konkretnego projektu zmian Nie ma te w naszej gminie fimwi dyrektor placwki w Gr- zycznej moliwoci, eby w Psku. Jeeli mamy likwidowa dzewie czy Czarnym Bocie, przy
gimnazja, to trzeba zastanowi obecnej bazie lokalowej, pomiesi nad caym systemem. Prze- ci osiem klas podstawwki.
cie to sie naczy poczonych. W naszym systemie co chwil
Przypominam, e reforma z 1999 nastpuj zmiany. Przecie roz-
[ ]
i zmiany w jego funkcjonowaniu

w ostatnich latach i nie uwaaj,
e przywrcenie starego modelu
bdzie korzystne.
Zdecydowanie pozytywniej nastawiona do zmian jest
Honorata eglarska, dyrektor
SP w Warszewicach.
Od omiu lat nie pracuj
w gimnazjum, wic trudno mi
mwi o jego obecnym funkcjonowaniu tylko na bazie
moich dowiadcze mwi
dyrektor placwki. Natomiast gdy oddajemy dzieci
koczce szst klas do tych
szk, dobrze uksztatowane
i pewne swoich moliwoci,
to zawsze robimy to z blem
serca. Czsto bowiem rodzice szybko przychodz do
nas i mwi, e bardzo dugo
zajmuje proces aklimatyzacji w nowym rodowisku, gdzie
znw trzeba przekona do swoich
zdolnoci, pokaza, co si potrafi.
Pracowaam w szkole omioklasowej z radoci i uwaam, e by
to dobry system.
Redukcji zatrudnienia wrd
nauczycieli dyrektor SP si nie
boi.
Myl, e bardziej nam zagraa ni demograficzny ni planowareforma mwi
W naszym systemie co na
Honorata eglarchwil nastpuj zmiany. ska. Bdzie to
spore wyzwanie dla
Przecie rozporzdzenia od- samorzdw, eby
dobrze wyznaczy
nonie nadzoru pedagogicz- obwody na danym
Uwaam,
nego te zmieniay si ju terenie.
e wszystkie zmiany nam su, bo
wielokrotnie
wymuszaj rozwj.
To mobilizuje pracownikw do jeszAndrzej Walczyski
cze ciszej pracy
i staje si kolejnym,
pozytywnym, bodporzdzenia odnonie nadzoru cem do dziaania. Bez wzgldu na
pedagogicznego te zmieniay trudnoci organizacyjne takiego
si ju wielokrotnie. Papierw do przedsiwzicia polska szkoa si
wypenienia mamy teraz wicej obroni. Nie mam co do tego wtni w 1994 roku, kiedy zaczyna- pliwoci.
em prac, a przecie informatyJacek ebrowski mia do czyzacja posza bardzo do przodu. nienia w swojej karierze z omioNo i trzeba zada pytanie: czy klasow podstawwk, gimnakoczc omioletni podstaww- zjum i zespoem szk. Widzi
k, ucze miaby wypeniony szans w planowanych zmianach,
obowizek szkolny?
ale podkrela, e polskie szkolnicW Grsku Zwizek Nauczy- two nieustannie poddawane jest
cielstwa Polskiego przeprowadzi jakim zabiegom.
ankiet wrd nauczycieli. Orga Kady kolejny rzd grzebie
nizacja jest sceptycznie nastawio- przy tym systemie mwi Jana do projektw zmian. Wyniki cek ebrowski. To na pewno
ankiet jednoznacznie wskazuj, nie powoduje poczucia staoci
e nauczyciele widz pozytyw- ani w uczniach, ani w rodzin rol gimnazjum w systemie cach, a tym bardziej w nauczy-
71%
nauczycieli ZS
w Grsku
roku zostaa rozmontowana tak

naprawd ju kilka lat temu, kiedy ostatecznie wygaszono dziaalno licew profilowanych
i przywrcono trzyletnie szkoy
zawodowe.
Walczyski przyznaje, e zgadza si ze stwierdzeniami, ktre
zawarte s take w kilku opracowaniach naukowych, i poprzednia reforma nie wpyna pozytywnie na wyrwnywanie szans
wrd modziey, a problemy wychowawcze przeniosy si do klas
szkoy podstawowej i zaczynaj
si w coraz modszych rocznikach. Jest jednak przeciwny generalizacjom, bo widzi stabilizacj
w podlegym mu gimnazjum,
Co dalej z gimnazjami? Czy w ramach nowej reformy znikn z polskiego systemu owiaty?
Fot. UKASZ
PIECYK
Pracowaam w szkole
omioklasowej z radoci i uwaam, e by to
dobry system
Honorata eglarska
cielach. Wprowadzenie gimnazjw szesnacie lat temu nie byo
najszczliwszym rozwizaniem.
Nie udao si u nas, przynajmniej
w warunkach wiejskich, wypracowa moliwoci przechodzenia
dzieci midzy gimnazjami, jak
to jest np. w Niemczech. Najczciej modzie trafia do tych najbliszych miejscu zamieszkania.
Pomys czteroletniego nauczania
wczesnoszkolnego uwaam jednak za zy. Przecie niedawno stanowisko ministerialne zmierzao
w kierunku uczenia matematyki
wzgldem wynikw testw

mwi dyrektor SP w Warszewicach. A przecie kada dziaa
w innym rodowisku. Szkoa winna przede wszystkim uczy ycia
i wychowywa, a nie by cyferk
w tabelce z wynikami sprawdzianw. Coraz wicej dzieci trafia do
nas z pewnymi deficytami i problemami. Nie da si, jak oczekuje si tego teraz, przyoy linijki
i kadego ucznia odmierzy.
A co na to wszystko przedstawiciele nauczycielskiej Solidarnoci?
Mamy
nadziej, e
praktyka poprzedniego
rzdu, ktry
nic z nami
nie konsultowa, ulegnie zmianie mwi
jest przeciwna twierdzeniu,
Sawomir
Liczkowski,
e w gimnazjum nie moprzewodnina wypracowa dobrych
czcy komisji midzywynikw edukacyjnych
zakadowej
Wo l n e g o
Zwizku Zawodowego
ju od najmodszych klas szkoy Solidarno Owiata w Torupodstawowej. Poza tym cztery niu. Jeeli maj zachodzi jakie
lata z jedn, tylko jedn, nauczy- zmiany w systemie, to powinny
cielk, to chyba za dugo.
Dyrektor ZS konkluduje, e by one szeroko konsultowane
patrzc od strony nauczycieli, spoecznie. Nauczyciele boj si
lepiej byoby chyba zosta przy o swj los i wcale im si nie dziobecnym systemie, ale dla rodzi- wi. Moe lepiej te pienidze,
cw i dzieci lepsze mogoby by ktre reforma pochonie, wyda
przywrcenie omiu klas szkoy na walk z problemami w gimnapodstawowej i czteroletnich lice- zjach? Przecie samo przerzucew. Krytykuje te do otwarcie nie dzieci z tych placwek do szsystem testowy. Podobne o nim stej i sidmej klasy nie sprawi, e
zdanie deklaruje rwnie Hono- problemy wychowawcze znikn.
Do debaty nad sytuacj
rata eglarska.
Doprowadzi on do tego, e w owiacie i oceny tego probleszkoy, chocia nie powinno si mu przez uczniw, rodzicw i satego robi, porwnuje si pod mych nauczycieli wrcimy.
[ ]
85%
nauczycieli ZS
w Grsku
pozatorun.pl
REKLAMA
REGION
pozatorun.pl
Tnie
jak wrzody
Jacek Kiepiski
Co dalej z symbolem Ciechocinka, najwikszym jego skarbem? Bez tych trzech drewnianych konstrukcji miasto nie byoby uzdrowiskiem. Stracioby sens istnienia. Na razie
traci twarz, bo od lat nie chce si do tni
przyzna. Odpycha je od siebie.
wenement na skal wiatow, skarb narodowy,

a zarazem pomiewisko.
Kuracjusze, tumnie w sezonie
odwiedzajcy okolice tni, nie
mog zrozumie, dlaczego musz
paci za spacerowanie alejkami
pooonymi pod nimi, skoro ciga si z nich opat rodowiskow
za przebywanie w uzdrowisku.
Tnie to nie
miasto? pytaj.
Ot nie.
Tnie do miasta nie nale.
To gordyjski wze Ciechocinka.
Problem numer
jeden.
Tnie
nale do spki
P r z e d s i b i o rstwo Uzdrowisko Ciechocinek,
spadkobiercy
dawnej pastwowej firmy o tej
samej
nazwie.
Za komuny pienidze na kosztowne remonty kunsztownych
konstrukcji szy z Warszawy, dzi
spka musi je wygospodarowywa sama. Na co nie ma szans
tnie maj bowiem cznie dwa
kilometry dugoci, a remont 100
metrw kosztuje 2 miliony. Std
od lat ponawiana propozycja prezesa PUC, Marcina Zajczkow-
skiego, by miasto przejo tnie.

Bo te miasto na nich zarabia. To
do miasta wpywaj opaty rodowiskowe i dotacje zwizane
z dziaalnoci uzdrowiskow
cznie okoo 6 milionw rocznie.
Miasto wic z tni ma pienidze,
a PUC koszty. Dlatego, ratujc
si, spka wprowadzia opaty za
przebywanie w pobliu tni. e
Dwa rzdy awek pod tniami patnych Uzdrowiska i darmowych miasta to symbol problemw
z najwikszym skarbem i symbolem Ciechocinka, ktrego wadze miasta nie chc przej, bo remont
drewnianych konstrukcji jest bardzo kosztowny.
Bez tni nie ma Ciechocinka.

To miasto ma problem i musi go
rozwiza
to absurdalne, przyznaj wszyscy.
Absurd jednak poszed o krok dalej miasto postawio rzd awek
dwa metry za patnymi awkami PUC, na swoim terenie. Kuracjusze od tego gupiej, ostatecznie miej si, a nawet jawnie kpi
z Ciechocinka, ktry nie potrafi
doprowadzi do normalnej sytuacji wok swego najwikszego
skarbu, jakim s tnie wanie.

Zdaniem Pawa Kanasia, miejskiego radnego, PSL-owskie wadze miasta, ktre kiedy odrzucay moliwo przejcia tni,
unikay tego tematu jak ognia,
zaczynaj mikn. Radni przekonuj bowiem od dawna, e to
nasza wsplna sprawa tumaczy. Bez tni nie ma Ciecho-
cinka. To miasto ma problem

i musi go rozwiza.
Sk w tym, e tnie to tylko jeden z elementw ukadanki. Solanka ze synnej fontanny
Grzybek, czyli ujcia nr 11,
pynie podziemnym rurocigiem
do tni, przepywa przez nie,
oddajc cz leczniczych soli
do atmosfery (czego oczekuj od
uzdrowiska kuracjusze), a potem
pynie do warzelni soli. Problem
w tym, e cay proces nie jest
w dzisiejszych czasach opacalny.
PUC, waciciel uj solanki, zaczby przeywa okres prosperity, gdyby wyczy Grzybka,
umierci tnie, a y ze swych
sanatoriw i sprzedawania do innych podobnych placwek swojej
solanki.
Oczywicie, tego nie zrobimy
uspokaja Marcin Zajczkowski,
prezes PUC. Nie chcemy upadku miasta. Liczymy na to, e wadze si ockn i jako wsplnie ten
Fot. JACEK
KIEPISKI
problem rozwiemy.
Nadzieja w inicjatywie Urzdu Marszakowskiego, waciciela
spki PUC. Prowadzone s rozmowy ustalajce szczegy powoania wsplnej instytucji kultury,
ktra miaaby przej cay ukad
krwionony uzdrowiska od
Grzybka przez tnie, a nawet
synny, zamknity przed wielu
laty, basen solankowy, bdcy
dzi w posiadaniu spki Termy
Ciechocinek, a po warzelni soli.
Ruszyy zarazem starania o uznanie tni za pomnik historii, co
otwiera drog do pozyskiwania
nadzwyczajnych rodkw finansowych.
O szczegach nikt nie chce
w Ciechocinku rozmawia. By
nie zapeszy. Jeli nie uda si
bowiem znale rozwizania
wrzd pknie i Ciechocinek zacznie si sypa.
pozatorun.pl
REKLAMA
WYWIAD
pozatorun.pl
Telefonu od premier
Szydo nie byo
O powoaniu do Narodowej Rady Rozwoju, zadaniach do wykonania w tej grupie doradzajcej
prezydentowi RP, skandalicznym sposobie przyznawania zapomg suszowych i moliwoci
wejcia do rzdu z Jerzym Zajka, wjtem gminy ubianka, rozmawia Tomasz Wicawski
Bdzie pan jednym z doradcw

prezydenta RP Andrzeja Dudy.
To nobilitacja i spore wyrnienie.
Tak, chocia grono doradcw
jest szerokie. Stworzymy razem
Narodow Rad Rozwoju. Nie
jest to etat doradcy, bo takie s
bodaj w kancelarii prezydenta
dwa. Dodatkowo gow pastwa
otacza kilka osb wykonujcych
t funkcj spoecznie. Jednym
z penoprawnych osb na takim
stanowisku jest prof. Andrzej
Zybertowicz z Torunia. My stanowimy grup konsultacyjno-opiniodawcz. Chocia nie chc
umniejsza roli tego gremium.
Trzy osoby z naszego wojewdztwa zostay do NRR powoane.
Oprcz mnie s to Piotr Cabecki, marszaek wojewdztwa
i prof. Aleksander Nalaskowski.
Kady z nas zastanawia si, jakie
oczekiwania ma prezydent, ale po
kilku tygodniach funkcjonowania tego ciaa wiemy wicej. Prace
ruszyy sprawnie, a w sekcjach
dziaamy prnie nad kolejnymi
zagadnieniami.
Pan bdzie zasiada w sekcji Wie
i rolnictwo.
Dobr zwizany by z kompetencjami poszczeglnych osb.
Chocia, mwic nieskromnie,
do kilku sekcji mgbym pasowa, ale czasowo nie jestem w stanie tego zrobi.
Dziaalno NRR bdzie ustrukturyzowana?
W naszej sekcji jest koordynator. Funkcj t zajmuje Barbara
Fedyszak-Radziejowska.
To struktura konkretna, jednak
bez szczegowych wytycznych
odnonie czstotliwoci spotkania si. Widz natomiast, e
poszczeglne dziay zabray si
ochoczo do pracy. Na pocztek,
przy okazji wrczenia nominacji,
odbya si debata, ktra wieczy
pewien okres prac w danej dziedzinie, dotyczca bezpieczestwa
zdrowotnego. Teraz planowane
jest kolejne spotkanie. Liczymy,
e teraz pochylimy si nad problemami rolnictwa i rozwoju wsi.
Jak takich nie ma lub nie pasuj

do danej koncepcji, to bierze si
tych z mniejszym. I pewnie bymy sobie z tym jako poradzili,
ale telefonu nie byo (miech) i go
nie przewiduj. Czuj si speniony, doradzajc prezydentowi.
S kwestie dla Pana szczeglne
wane, ktre chce Pan poruszy
w ramach NRR?
Naturalnie. Zaczn od strategicznych. Podstawow kwesti
jest pozycja obszarw wiejskich
w strategiach rozwojowych. Widz moj prac tam jako moliwo zaprezentowania swoich
dowiadcze. Trzeba zburzy
podejcie dyfuzyjno-polaryzacyjne, ktre zakada skupienie na
miastach, ktrych dobrobyt ma
pczkowa na zewntrz. Zawsze
byem przeciwnikiem takiego
podejcia. Ubolewam, e na obszarze UE te do mocno taki
pogld (sprzeczny z moim myleniem) by forsowany. To temat
bardzo szeroki i wielowtkowy.
Dlatego zabralimy si czym prdzej do pracy. Ju raz spotkalimy
si nawet w ramach sekcji.
Od paru miesicy mwio si

o tym tworze, ale chyba zaskoczeniem jest, e zacz on dziaa tak
szybko?
Debatuj Pastwo w Warszawie?
Nie jest to podmiot zupenie
Tak. W Paacu Prezydenckim. nowy. Pierwsz NRR utworzy
Tam mamy sprzyjajce warunki prezydent Lech Kaczyski. Miaa
do takich spotka. Sekretarzem ona jednak krtki byt, bo odbyy
NRR jest sekretarz stanu minister si dwie debaty. Przygotowywana
bya trzecia, w sprawie
zdrowia, ale prace przerwaa katastrofa smoleska. To gremium ma
proces
Stanowimy grup kon- uspoecznia
podejmowania decyzji
w sensie
sultacyjno-opiniodawcz. politycznych
profesjonalnych. Nie
Chocia nie chc umniejsza chodzi o to, ebymy
doradzali prezydentowi w codziennym dziaroli tego gremium
aniu. Oczekuje si od
nas pewnego wizjonerMaciej opiski, ktry pomaga stwa i pogbionych analiz, waw organizacji pracy na miejscu. riantw rozwizania poszczeglKady z nas moe ju take ko- nych problemw. Mamy dziaa
rzysta ze skrzynek e-mailowych strategicznie. Jestem zbudowany,
utworzonych na prezydenckiej e znalazem si w tak zaszczytdomenie. Dziaa te biuro ds. nym gronie.
NRR.
Rozwieje Pan moje wtpliwoci.
W mediach jaki czas temu pojawi si Pan jako czonek gabinetu cieni Prawa i Sprawiedliwoci
pod przewodnictwem Piotra
Gliskiego. To plotka czy prawda?
Prawda, chocia do ministerstwa si nie wybieram (miech).
To by okres proponowanego rzdu technicznego prof. Gliskiego.
Poproszono mnie wtedy o przyjcie postawy eksperckiej w dziedzinie rolnictwa i rozwoju wsi.
To by projekt, o czym wszyscy
wiedzielimy, teoretyczny. Prawo
i Sprawiedliwo chciao takim
dziaaniem wykaza przygotowania do rzdzenia.
A sprawy obecne?
Jest jedna kardynalna, a mianowicie zbjecki sposb pomocy
udzielonej przez rzd rolnikom,
ktrzy ponieli straty w wyniku
suszy. To wymaga przynajmniej
rozliczenia, jeeli nie uzupenienia dziaa. Na tym polu te zamierzam dziaa. Ju zaczem
rozmowy w naszej sekcji. Nie
mona takiego problemu rozwizywa po partyjniacku i przekazywa nieoficjalnych informacji o sposobie podejcia do tego
problemu przez samorzd, przypomnijmy, sprzecznymi z oficjalnymi wytycznymi. Tego nie wolno zostawi.
Teraz telefonu od Beaty Szydo

nie byo?
Nie byo. Ale jestem przekonany, e s osoby bardziej kompetentne w tej dziedzinie.
Zakoczmy ciekawostk. Gmina

ubianka jest chyba najliczniej
reprezentowanym samorzdem
wiejskim w Narodowej Radzie
Rozwoju.
(miech) Wjt tej gminy zasiada w tym gremium, a druga
osoba Piotr Cabecki w niej
mieszka. To swoisty rekord. Na
pewno w przeliczeniu na jednego
mieszkaca.
Przemawia przez Pana skromno.

W adnej mierze. W tej kwestii
nie mam wtpliwoci. Tu trzeba
ludzi o wikszym dowiadczeniu.
REGION
pozatorun.pl
Solary po horyzont
W Wygodzie w gminie Czernikowo dziaa od niedawna najwiksza w Polsce farma

fotowoltaiczna. Na ok. 2,5 ha powierzchni zamontowano 16 tysicy paneli
Tomasz Wicawski
bszar na wschodzie powiatu toruskiego sta si

miejscem ogromnej inwestycji Grupy Energa. Co roku
z niepozornej wsi lecej przy
drodze krajowej numer 10 popynie prd, ktry wystarczy dla
1600 gospodarstw domowych.
Instalacja, szczeglnie z lotu ptaka, robi wraenie.
Ten teren przez wiele lat raczej
straszy, ni by symbolem nowoczesnoci. Jego wacicielem by
skarb pastwa, bo w tym miejscu planowano budow wielkiej
bocznicy kolejowej w zwizku
z powstawaniem tamy na Wile
we Wocawku. Byy lata siedemdziesite. Mieszkacy pamitaj
ten pomys, chocia byo to dawno temu. Potem przeja go firma
Energa, ktr gmina prosia kilkakrotnie o uprztnicie mieci
z tego areau, bo porasta krzakami i wiele osb zrobio sobie tam
dzikie wysypisko.
Teren uprztnito, a pniej Energa wpada na pomys, e
wanie w naszej gminie mona
wybudowa najwiksz w Polsce farm fotowoltaiczn mwi
Zdzisaw Gawroski, wjt gminy Czernikowo. Cieszymy si
z tego powodu, bo realizacja takiej inwestycji wanie u nas jest
dla samorzdu doskona form
promocji.
Wodarz gminy wskazuje, e
inwestor mia pen przychylno
w czasie prac na realizacj pomysu.
Pomagalimy logistycznie
przy uzyskiwaniu potrzebnych
pozwole i decyzji rodowiskowych informuje Zdzisaw
Gawroski. Gmina skorzysta
te na tej farmie finansowo. Ze
wstpnych wylicze wynika, e
do naszego budetu co roku trafi z tytuu jej dziaalnoci ok. 200
tysicy zotych. W formie podatkw.

Co o inwestycji mwi jej pomysodawcy? Na stronie internetowej Energii znajdujemy informacj, e inwestycja o mocy
blisko 4 MW jest elementem
projektu Smart Toru pilotaowego wdroenia inteligentnych sieci energetycznych przez
grup Energa, obejmujcego
modernizacj sieci dystrybucyjnej, wytwarzanie energii w rdach odnawialnych, inteligentne
owietlenie uliczne oraz elementy
zarzdzania popytem przy udziale klientw. Cay projekt kosztowa bdzie 81,6 miliona zotych,
z czego ponad 19,6 miliona stanowi dofinansowanie od Narodowego Funduszu Ochrony rodowiska i Gospodarki Wodnej.
Pracownik Energi, oprowadzajcy nas po terenie farmy,
wskaza, e prd wytworzony
w tym miejscu trafia do sieci,

wic nie mona jednoznacznie
wyszczeglni gospodarstw domowych, ktre bd nim zasilane. Energetyka fotowoltaiczna
jest nadal w Polsce raczkujc gazi energetyki jako takiej, jednak prnie si rozwija i stanowi
coraz waniejsz ga Odnawialnych rde Energii. Farma fotowoltaiczna w Wygodzie jest, bezsprzecznie, najwiksz inwestycj
tego rodzaju nad Wis.
Uruchomienie PV Czernikowo, najwikszego obiektu tego
typu w Polsce, podkrela zaangaowanie Grupy Energa w rozwj
odnawialnych rde energii
informuje Andrzej Tersa, prezes
Energa SA. Nasze dziaania
na rzecz rozwoju i dywersyfikacji polskiego sektora OZE, take
w zakresie energetyki sonecznej,
nabieraj szczeglnego znaczenia w kontekcie nadchodzcego
szczytu klimatycznego w Paryu

oraz zwizanej z nim intensyfikacji globalnej debaty na temat
walki z globalnym ociepleniem.
Fotowoltaika, jako jedno z najczystszych rde energii, moe
by elementem odpowiedzi na to
wyzwanie.
Wielko farmy wzbudza respekt, a zastosowane na tym terenie technologie s przyjazne
rodowisku.
Obserwujemy mod na odnawialne rda energii mwi
wprost Zdzisaw Gawroski.
W naszej gminie take coraz
wicej osb ma wiadomo ekologiczn na wyszym poziomie.
W nowej perspektywie finansowania unijnego, w ramach rnych instrumentw, zamierzamy zrealizowa kilka projektw
z tego sektora. Take w ramach
ZiTu.
Fot. Materiay prasowe
Ekspresowa przygoda
Niska cena, wiele atrakcji i wietna organizacja to cechy charakterystyczne jednodniowych wycieczek
z Niemcem do Niemiec
erlin, Wyspa Tropikalna czy Lipsk

to tylko niektre z miejsce docelowych jednodniowych wycieczek
do Niemiec. Blisko naszego zachodniego
ssiada i dobre poczenia pozwalaj na
naprawd ekscytujcy wypad.
Takie wyjazdy mog mie rny charakter. Chcesz zabra swoich pracownikw na
wycieczk integracyjn? Teraz to moliwe.
Z takiego pomysu mog take skorzysta
grupy seniorw, wszelkiego rodzaju kluby
i zespoy, szkoy czy te dowolne zorganizowane grupy. Wszystko to z penym wyywieniem. Podr odbywa si nowoczesnym i komfortowym autobusem.
Jaki wyglda program takiej ekspresowej wycieczki? Jej organizatorzy mog go
zaproponowa lub dostosowa si do danej
grupy. Jeli turyci chc zwiedzi Berlin
i okolice, trasa bdzie obejmowaa najwaniejsze miejsca. Jeeli jedziemy z dziemi,
to take nie ma problemu. Nasze pociechy
pod profesjonaln opiek zwiedz berli-
skie ZOO, a doroli wybior si do browaru. W przypadku wyjazdu firmowego

wietnym pomysem jest spotkania z firm
z podobnej lub tej samej brany zaaranowane przez organizatora. Taka propozycja
nie dotyczy jednak tylko ludzi biznesu.
Przy okazji wizyty w Niemczech mona
bowiem zorganizowa spotkanie z dowoln grup. Moe to by np. mecz pomidzy
uczniami z Polski i Niemiec.
Z okazji zbliajcych si wit mona
wybra si take na Jarmark Boonarodzeniowy w Berlinie i do Aqua-Domu
SEALIFE. Za jedyne 219 zotych mamy zagwarantowane: dojazd, typowe, berliskie
posiki, ubezpieczenie, polskiego przewodnika oraz wszelkie bilety wstpu.
Chcesz wiedzie wicej? Zadzwo 694
694 035 lub sprawd na portalu Facebook,
jak moe wyglda Twoja wycieczka https://www.facebook.com/pages/Wycieczki-do-Niemiec/810951842321198
10
GSINA
pozatorun.pl
G a sprawa Polska
Podczas Festiwalu Gsiny w Przysieku, w trakcie pokazu Magdy Gessler, z marszakiem
Piotrem Cabeckim, jednym z pomysodawcw i promotorw akcji Kujawsko-pomorska gsina na w. Marcina, rozmawia Jacek Kiepiski
Swoje sposoby na gsin specjalnie dla mieszkacw wojewdztwa kujawsko-pomorskiego zaprezentowali Tomasz Jakubiak oraz Magda Gessler.
Kojarzy si Pana nieodwoalnie z t

akcj. Spodziewa si Pan po siedmiu latach a takich tumw, takiej
popularnoci tej imprezy?
Faktycznie, wypalio niesamowicie. Pomysodawc takiego
wanie powrotu do tradycji jest
Wojtek Zagua z SOS Music, ktry
zaproponowa przed laty pomoc w
zakresie wymylenia produktu promujcego region. I to by naprawd
strza w dziesitk. Ale powodem
nie bya wcale gsina, cho skojarzenie z instytutem w Koudzie
Wielkiej, skd pochodz znane na
caym wiecie gsi, jest oczywiste.
Chodzio po pierwsze o znalezienie
sposobu na wsplne witowanie
Niepodlegoci.
Wskazalicie ludziom, co je tego
dnia. Amerykanie czcz swoje
wito indykiem...
Wanie. Kiedy tego dnia gsiny si nie jado. Ale wracajc do
naszej staropolskiej tradycji - gsina kojarzy si z tym okresem roku
i witem w. Marcina. Bo to jest
ta najwaciwsza pora na jedzenie
gsi. Jest o tej porze roku utuczo-
na... W naturalny sposb, dodajmy,

bo sztuczny tucz w Polsce jest zabroniony prawem. Teraz g jest po
prostu najsmaczniejsza i tak pozostaje a do Boego Narodzenia.
A zna Pan smak gsiny wczeniej?
Jadem gsin w domu, gdy
byem maym chopakiem. Moja
mama w naszym ogrdku pasa
gsi. Ale na to konkretne wito nie
byo u nas zwyczaju jedzenia jej.
Czyli, udao si stworzy tradycj.
A jak ta nowa, wiecka tradycja
rozchodzi si po kraju?
Po tych siedmiu latach chyba
nie ma ju miejsca w Polsce, gdzie
gsina nie byaby znana i kojarzona
z naszym regionem. Gdziekolwiek
jad, na konwenty marszakw,
rne spotkania w innych regionach - wszdzie "gsina na w. Marcina" to zasadnicze skojarzenie z
naszym wojewdztwem. Jak gdzie
podaj gsin, to pewnie ma to
jakie zwizki z kujawsko-pomorskim...
Tworzc mark udao si zarazem
sprawi, e gsina staa si dostpna.

Nastpia maa rewolucja w
wiecie drobiarskim. Jedni hodowcy s zadowoleni, inni nie, bo g
wypiera inne produkty. Kiedy, faktycznie gsiny w sklepach nie byo.
Wszystko, co produkowano, szo
Pan w jakiej postaci g jada?

Zdecydowanie preferuj g
pieczon w caoci. W gsiarce, takim specjalnym naczyniu. Do tego,
oczywicie, sl, majeranek, jabko...
Czyli tradycyjnie. A te wszystkie
gsie wynalazki: misko, pipek?
Ooo, gsi pipek

jest super, na pewno
smaczna rzecz. Kto nie
sprbowa, ten niech
auje.
Piotr Cabecki
na eksport do Niemiec, a w Polsce

w zasadzie nie byo dostpne. Teraz
g jest w kadym sklepie, jest coraz
tasza, myl, e na kiesze kadego czowieka, a statystycznie efekt
taki, e ju o kilka tysicy procent
wzroso spoycie gsiny w kraju.
Ooo, gsi pipek jest super, na

pewno smaczna rzecz. Kto nie
sprbowa, ten niech auje. No i
oczywicie pgsek... Ale to ju
najwysza liga. Naprawd trzeba
wiedzie, jak go zrobi.
Sam Pan t pieczon g przyrz-
dza?
Tak. Ja zawsze piek g. Zreszt dzi te, oczywicie, mamy j
na obiad. Zaraz jad z rodzin do
domu. Rano ju wstawiem, powinna by dobra...
Wanie, czas na obiad, ktry ma
by w to wito najwaniejszy.
Taki uroczysty obiad sprawia,
e jego uczestnicy, w tym dzieciaki, wiedz, e mamy wanie wito narodowe, bo po prostu przy
stole si o tym dzi rozmawia. Tak
jak jest karp na Wigili, tak na to
wito ge. I to ju przyjmuje si
w caym kraju. A mao tego - takie
witeczne ucztowanie kojarzy si z
wojewdztwem kujawsko-pomorskim, bo Kouda, bo kujawsko-pomorska gsina na w. Marcina, bo
ten Festiwal Gsiny w Przysieku...
Czyli, dwie pieczenie na jednym
ogniu.
I o to nam chodzio.
Fot. Piotr Gobiewski, Jacek Kiepiski, ukasz Piecyk
Gsina to nie wszystko. W Przysieku mona byo sprbowa wielu tradycyjnych wyrobw.
Nie zabrako muzyki. Publicznoci zgromadzonej w Przysieku zaprezentowa

si zesp Georgian Voices z Gruzji.
Festiwal Gsiny organizowany przez Urzd Marszakowski przyciga coraz wicej osb.
pozatorun.pl
REKLAMA
11
12
REPORTA
pozatorun.pl
Cudem ocalona
Dwaj wdkarze spod Aleksandrowa utonli, bo byli nietrzewi i dodatkowo osabili swoje serca napojami energetycznymi. Ich towarzyszka spdzia kilkadziesit minut w zimnej wodzie i wypyna tu przy figurce Matki Boskiej
Radosaw Rzeszotek
apie zbiegli si z najdalszych okolic, eby zobaczy, czy straakom

wreszcie udao si odnale tych
dwch topielcw. Ktry wypynie pierwszy? Konrad czy Jarek
kuzyn czy narzeczony Natalii,
ostatniej osoby, ktra widziaa
ich obydwu ywych. Gdy nad
brzegiem jeziora od rana do
zmroku zmieniay si grupki
gapiw, Natalia wrzucaa na Facebooka zdjcia z ukochanym
Jarkiem. Z prob o jakikolwiek
kontakt: Jarek moe by w szoku. Kada informacja jest wana,
tylko nie artujcie sobie.
Pod Aleksandrowem Kujawskim w sklepach, szkoach, przy
urzdach i w przychodniach,
ludzie wci o tym mwi.
O dwch facetach, ktrzy wybrali si z dziewczyn na ryby. Tu,
niedaleko, na jezioro w Ostrowsie.
***
Jezioro Plebanka, 8 listopada,
wczesne popoudnie. Wieje jak
cholera. Obok sklepu przy drodze do Sanktuarium Matki Boej
Ziemi Kujawskiej zatrzymuje si
opel. Zza kierownicy wysiada
dugowosa blondynka.
Kupia u nas cztery napoje energetyczne albo nie, chyba
sze... mwi sprzedawczyni
w sklepie w Ostrowsie w pobliu Sanktuarium. Ona bya
trzewa, ale ci dwaj, co z ni
przyjechali, mieli wypite. Byo
wida.
Kilka godzin pniej Natalia
zeznaa policji, e jej kuzyn Konrad oraz narzeczony Jarek wypili
wsplnie p litra wdki.
Czyli zero siedem... umiecha si smutno sprzedawczyni.

P litra na dwch? W Polsce
kady wie, e to przecie nic.
Zreszt ci dwaj, to nie byli jakie
dzieciaki. Chopy jak si patrzy!
Nie wierz, e nie chcieli si rozgrza przed owieniem.
Ryby jednak tego dnia nie
bray. Jakby schoway si przed
falami i silnym wiatrem. Za to
jezioro rozkoysao si porzdnie. Konrad wsta, eby rozplta
yki, gdy w burt uderzya fala.
dka przechylia si i najpierw
nabraa wody, a chwil pniej
posza na dno.
Na powierzchni unosiy si
jeszcze wdki i Konrad chcia je
zabiera, ale Jarek krzykn do
niego, e ma je zostawi i pyn
do brzegu szlocha Natalia Faligowska. I oni popynli w jedn stron, a ja w drug...
Tylko Natalia wie, co stao si
pniej. Kiedy przestaa widzie
bd sysze narzeczonego i kuzyna? Nie jest w stanie okreli.
Twierdzi, e pyna do brzegu
przez okoo p godziny. Dlaczego Jarek i Konrad popynli
w inn stron?
Wybrali krtsz tras
uwaaj straacy, ktrzy przeszukiwali dno i brzeg Jeziora
Plebanka. Nie wiadomo, dlaczego ona popyna w zupenie
inn stron. W kierunku kocioa, a nie do najbliszego brzegu.
Wydawaoby si, e chopaki postpili rozsdniej...
Do brzegu nie dopyn ani
Jarek, ani Konrad.
***
Bo ona do Maryi Przenaj-
witszej pyna! Wiecie, gdzie

wysza na brzeg? nachyla si
nad uchem starszy mczyzna,
znany w Ostrowsie jako ten,
ktry podczas mszy najgoniej
zawsze piewa. Nazywaj go tu
Chrzysta Tomasz. Przy figurce w wodzie. Bo to dziewczyna porzdna jest, jedna jedyna
z nich bya trzewa, tego wistwa do ust nie bierze, to j Matka Boska ocalia. A wy co? Tylko
na tego trupa czekacie, eby byo
o czym przy wdzie gada, wy,
pijaki, cierwa jedne...
Odwraca si, idzie do domu.
Po drodze egna si dwa razy
przy krzyu i przy ogrodzie
sanktuarium.
Boga w sercu nie maj...
burczy pod nosem. A to wite
miejsce przecie.
Gapie nie odwrcili gw
w stron Chrzysty Tomasza,
nie spojrzeli te na sanktuarium.
Patrzyli przez cay dzie na tafl
jeziora i sunc po niej powoli
dk z sonarem i bosakami.
Kto tu ju nas pyta, czy
przypadkiem to nasze jezioro nie

jest pechowe mwi kto z grupy gapiw, grzecznie czekajcej
przy biao-czerwonej tamie oddzielajcej stref pracy straakw
od widowni. Ale ludzie zaczli si topi dopiero w latach 90.
Najpierw jeden chop, a potem
drugi. Ale faktycznie, utopili si
w podobny sposb. Spadli z dki i nie dopynli do brzegu.
***
Jakim cudem Natalia zdoaa si uratowa, nikt nie jest
w stanie wyjani. Powinna
wpa w hipotermi, czyli wychodzenie organizmu, opa
z si i uton.
Nie ma si co dziwi, e
czowiek, ktry walczy o ycie,
myli tylko o sobie mwi
straacy z Pastwowej Stay
Poarnej w Aleksandrowie Kujawskim. Niestety, ta mier to
przede wszystkim wina samych
ofiar. Nie tylko pili alkohol, ale
jeszcze dodali do tego napoje
energetyczne. Dla funkcjonowania serca, zwaszcza w takiej

sytuacji, to po prostu zabjstwo.
Ocalaa dziewczyna dugo nie
moga pogodzi si z myl, e
jej narzeczony i kuzyn nie yj.
Jeszcze w trakcie poszukiwa
wrzucaa na Facebooka zdjcia
z ukochanym Jarkiem, proszc
internautw o jakkolwiek informacj. Miaa nadziej, e wydosta si na brzeg, jest w szoku
i dlatego do nikogo si nie odezwa.
Biedula ta Natalia... mwi
Chrzysta Tomasz, modlc si
pod pomnikiem Jana Pawa II
przy sanktuarium w Ostrowsie. Zobaczcie, jakie ma dobre
serce. Wci myli tylko o tych,
ktrzy j zostawili... Ani kuzyn, ani przyszy m nawet nie
sprbowali jej pomc, a przecie
musieli widzie, e pynie w z
stron, do dalszego brzegu... Oni
j zostawili. I Matka Boska ich
pokaraa.
Temperatura wody w jeziorach obecnie waha

si midzy 8 a 10 stopni. Przy takiej pogodzie
osoba nie wytrenowana maksymalnie moe wytrzyma w wodzie 10 minut. W niedziel oprcz
tego, e temperatura wody bya niska, to jeszcze
wiao. Ogromn wol ycia trzeba mie, aby m
w takich warunkach wytrzyma duej ni 10 minut.
Aleksander Mackowski,
prezes WOPRu w Bydgoszczy
pozatorun.pl
REKLAMA
13
14
KULTURA
pozatorun.pl
1 na 1 z widzem
Zblia si jubileuszowa 30. edycja Toruskich Spotka
Teatrw Jednego Aktora. Kto w Baju Pomorskim najlepiej
przeniesie widzw do swojego wiata? Odpowiedzi mona
szuka tam w dniach 20-22 listopada
Aleksandra Radzikowska
broni si tylko ten, kto

posiada talent, bo monodramy to dla aktora test
najwyszej prby. Albo wcignie
widza w swoj opowie i interakcj, albo ten bdzie rozmyla o niedzielnym rosole. Warto
jednak zaryzykowa, chocia dla
artystw, ktrzy ju niedugo
przyjad do Torunia, pewnie
z ryzykiem nie ma to wiele
wsplnego.
Festiwal swoim wystpem
otworzy 20 listopada Krzysztof Gordon. mieszny staruszek to monodram na
podstawie tekstu Tadeusza
Rewicza o refleksji na temat staroci. Wstydzimy si
jej, nie chcemy dostrzega,
czasem napenia nas lkiem.
A moe warto wsucha si
w to, co mwi ci, ktrych
prawdy yciowe to po prostu
dowiadczenie?
- Widziaam ju Krzysztofa
Gordona na scenie, podobnie jak
Jacka Poniedziaka, ktry tego
dnia wystpi z monodramem
Wraki mwi Barbara Kami-
ska, kierownik realizacji TSTJA.

To mistrzowie. Gwarantuj
spotkanie ze sztuk najwyszej
prby.
Wraki to dramatyczna i poruszajca historia ycia Edwarda
Carra. Widz poznaje go w domu
pogrzebowym. Czuwajc nad
trumn z ciaem ony, Edward
To mistrzowie.
Gwarantuj spotkanie ze sztuk
najwyszej prby.
prbuje wyspowiada si, opowiedzie o sobie i swoich najbliszych. O plotkach, seksie,
wsplnym biznesie, kamstwie,
soli ycia. To historia mczyzny,
ktry szukajc matki odnalaz
mio ycia, a pytanie o tabu kazirodztwa to prba zmierzenia si

teraniejsz wersj mitu o Edypie.
W sobot 21 listopada wieczr monodramem Letnie
maestwo otworzy Maria Andrzejczyk. Jako Kaka, kurpianka
mazurska, opowie widzom swoje
siedmiotygodniowe maestwo
ze szlachcicem. Mezalians z polityk, histori i absurdem w tle
o niedopasowaniu i rzdach zaciankowych politykw. Mateusz
Deskiewicz w By jak Charlie
Chaplin zmierzy si za z legend. Scenariusz Piotra Wyszomirskiego zestawia ze sob i konfrontuje wspczesnego aktora
z mistrzem kina niemego. Widz
nie moe liczy na oczywisto,
bo podobno nawet w konkursie
na sobowtra mistrza sam Charlie Chaplin zaj dopiero trzecie
miejsce.
- Na duej scenie wystpi te
Wiesaw Komasa z Rewiczograniem dodaje Barbara
Kamiska. I w tym przypadku
nazwisko aktora wystarczy za odpowiedni recenzj. Kolejny raz
W zeszym roku jeden z monodramw odby si na parkingu podziemnym teatru
zmierzy si z poezj, a tsknot

sprbuje odkry na nowo w twrczoci Tadeusza Rewicza.
Sowacki aktor Peter Cizmar
odkryje za na nowo Makbeta,
ktry cierpi i prbuje zmierzy
si z wasnym umysem. Czy
jest morderc, czy to tylko projekcja jego myli? Czy uda mu
si oddzieli rzeczywisto od
iluzji? Aktor sprowokuje miakw do zabawy intelektualnej.
Na widowni warto znale si
rwnie trzeciego dnia festiwalu,
bo najpierw Marta Czaplewska
z HM, HM! bdzie prbowaa
zaczarowa przybyych goci, by
za chwil odczarowa moga ich
Joanna Wawrzyska monodramem Rajcula warzy. Okae si,
czy prawdziwy archetyp lskiej
gospodyni istnieje i czy warto gotowa, jeli nie ma dla kogo
Fot. UKASZ
PIECYK
Aleksander Rubinovas jako

przedostatni zmieni optyk patrzenia na wiat. Koba-Stalin to
historia przedstawiona z perspektywy Fudzi - przyjaciela dyktatora. To opowie o tym, w co moe
przerodzi si strach, nierzadko
przyczyna najwikszych zbrodni i wspczesna wersja powiedzenia: uchowaj od przyjaci,
z wrogami poradz sobie sam.
Jubileuszow edycj zakoczy
monodramem DIVA Show Kamil Makowiak. Trzonem spektaklu jest poszukiwanie wasnej
tosamoci pciowej. Narcyz ze
zdiagnozowanym borderline
marzy o estradowym sukcesie
i poklasku. Z tej fantazji rodzi si
jego wasna kreacja Tiny Turner.
Ten spektakl ma te drugie dno,
ale eby si o tym przekona,
trzeba wybra si do teatru.
pozatorun.pl
CAMERIMAGE
15
16
CAMERIMAGE
pozatorun.pl
Gwiazdy Hollywood nad Brd
ielkie wito operatorw, czyli 23. edycja

Mi dzynaro dowego
Festiwalu Sztuki Autorw Zdj
Filmowych Camerimage odbdzie si w dniach 14-21 listopada w Bydgoszczy. Wrd gwiazd
kina spotka bdzie mona m.in.
Chris Mengesa, autora zdj do
synnych Pl mierci oraz Misji, Waltera Murcha, montayst
takich dzie jak Czas Apokalipsy oraz Angielski pacjent, czy
znanego caemu wiatu polskiego
reysera Jerzego Skolimowskiego, autora gonych ostatnio 11
minut. Zaproszenie na Festiwal
przyj rwnie muzyk Bryan
Adams, ktry festiwalowym gociom zaprezentuje nieznane do
tej pory oblicze.
Cho wikszo goci festiwalu nie skupia na sobie wiate
reflektorw, a czciej stoj za
kamer, to wanie tu, w Miecie
nad Brd, czerwony dywan przygotowano specjalnie dla nich. Od
soboty, przejdzie po nim ponad
p tysica goci, w tym laureaci
najwikszych nagrd kina.
Gocie i warsztaty
Zaproszenia na Camerimage
2015 przyjli najwiksi twrcy
wiatowej sztuki filmu i nie tylko.
W blasku fleszy przejdzie Bryan Adams, kanadyjski muzyk i...
fotograf. Przed Oper Nova pojawi si take twrcy polskiego
kandydata do Oscara 2016 - Jerzy
Skolimowski oraz Wojciech Mecwaldowski, twrcy filmu 11 minut. Z widzami Festiwalu spotka
si take ukasz al, twrca zdj
do oscarowej Idy. Nie zabraknie
rwnie staych goci - Roberta
Wickiewicza oraz Sawomira
Idziaka, laureata Nagrody za Caoksztat Twrczoci Camerimage 2013, twrcy zdj do Helikoptera w ogniu, ktry ostatnio
wsppracowa z Natalie Portman
nad jej reyserskim debiutem.
Laureaci Oscarw, najnowsze filmy i warsztaty z najlepszymi

twrcami kina na wiecie - tak zapowiada si Camerimage 2015
Gala Otwarcia bydgoskiego festiwalu odbdzie si tradycyjnie w Operze Nova. Jak co roku wydarzenie zainauguruje Grayna Torbicka.
wiatowej klasy twrcy goszczcy w Miecie nad Brd zawalcz o prestiowe nagrody
w 11 konkursach festiwalowych.
Najwaniejszym z nich bdzie
Konkurs Gwny, w ktrym przyznane zostan Zota, Srebrna oraz
Brzowa aba. Studenci, ktrych
ktrych na profesjonalnym planie zdjciowym studenci uczy

si bd rzemiosa od najbardziej
uznanych filmowcw wiata.
- Jednym z nich bdzie take Sawomir Idziak, polski autor
zdj pracujcy dla Hollywood informuje Dariusz Kuma, rzecznik Camerimage 2015. Przy wsppracy ze szko
filmow z Helsinek, poprowadzi seminarium dla
studentw. Jednoczenie
bdzie to okazja do zaprezentowania
najlepszych
etiud studenckich powstaych w tej szkole.
[ ]
4000
akredytacji
przyznanych na
tegoroczn edycj
dziea zakwalifikoway si do
konkursu etiud studenckich zawalcz o Zot Kijank.
Camerimage 2015 bdzie take doskona okazj, aby chwyci
za kamer. A wszystko za spraw organizowanych warsztatw
filmowych. Wrd nich odbd
si si Warsztaty ARRI, podczas
Adams i Miller
w Toruniu
Organizatorzy 23. edycji Festiwalu Camerimage przygotowali nie lada

atrakcj take dla mieszkacw
Torunia. W Centrum Sztuki
Wspczesnej Znaki Czasu
swoj wystaw zdj otworzy
Bryan Adams. W Galerii Tumult
bdzie za mona podziwia fotografie autorstwa Sandro Millera,
ktry do realizacji niezwykego
projektu fotograficzno-filmowe-
go zaprosi wybitnego amerykaskiego aktora, laureata nagrody

specjalnej Camerimage w 2001
roku, Johna Malkovicha.
Organizatorzy wydarzenia zadbali o midzymiastow komunikacj, uatwiajc przemieszczanie si pomidzy Toruniem
a Bydgoszcz podczas festiwalowego tygodnia. Dla wszystkich,
ktrzy zechc pozna twrczo
Adamsa i Millera bdzie dostpny Camerimage Artbus - darmowy autobus.
P tysica operatorw
- W tym roku odnotowalimy
rekord, jeeli chodzi o nadesane na Festiwal filmy - zaznacza
rzecznik Camerimage. - Otrzymalimy prawie dwa tysice zgosze z ponad czterdziestu krajw
z caego wiata.
Wrd blaskw fleszy przejdzie p tysica operatorw filmowych, tyle samo przedstawicieli
brany filmowej oraz omiuset
studentw z caego wiata. Organizatorzy spodziewaj si wyda
cztery tysice akredytacji.
Festiwal Camerimage to unikalna impreza, podczas ktrej
Fot. SZYMON GOSLAWSKI/

NATALIA MENTKOWSKA
tworzy si wyjtkowa, filmowa

atmosfera, technologia spotyka
si ze sztuk. Program 23. edycji
Festiwalu dostpny jest na oficjalnej stronie internetowej www.
camerimage.pl.
Filmy i bilety
23. edycja Midzynarodowego Festiwalu Sztuki Autorw
Zdj Filmowych Camerimage
odbywa si bdzie w czterech
miejscach Bydgoszczy. Oficjalne uroczystoci - gala otwarcia
i zamknicia - oraz projekcje filmw odbd si w Operze Nova.
Spotkania z artystami, warsztaty
oraz pozostae pokazy filmowe,
w tym liczne premiery, odbywa
si bd w Miejskim Centrum
Kultury - Kino Orze oraz w Multikinie. Centrum Warsztatw filmowych zlokalizowane zostanie
w Wyszej Szkole Bankowej przy
ul. Marcinkowskiego.
Bilety na filmy prezentowane
w Multikinie dostpne bd w kasach kina, w cenie 10 z, w Operze
Nova od 5 do 20 zotych. Caodniowe bilety wstpu to koszt 70
zotych.
Wsppraca z Portman
bya wyzwaniem
Z duego ego nie ma wielkiej twrczoci - mwi Sawomir Idziak, polski operator filmowy, w 2002 roku nominowany do Oscara za zdjcia
do filmu Helikopter w ogniu, w rozmowie z Michaem Ciechowskim
Festiwalowi Camerimage towarzyszy Pan od samego pocztku.
Bydgoszcz kocha kino i festiwale. Jest to najlepsze wiatowe
wito dla operatorw i twrcw
kina. Podkrela ono szczegln
rol twrcz modego pokolenia.
Ukazuje najwybitniejsze filmy
od strony estetycznej i wizualnej.
Bydgoskie wito to doskonaa
okazja do przeprowadzenia wykadw, warsztatw oraz seminariw dla studentw z caego
wiata.
O czym modzi twrcy na seminarium dowiedz si od Pana?
Bd mwi o problemach
z debiutem filmowym. W kadej
produkcji znale mona zarwno zalety, jak i wady. Z duego
ego nie ma wielkiej twrczoci,
a ono t prac tamuje. Ego jest

warunkiem powstania sztuki,
jednak aby speniao ono swoj
rol, musi by poczone z wraliwoci - swoj i innych artystw.
Praca z kamer, przy zdjciach
filmowych, wymaga rzemiosa?
Indywidualny talent zawsze
musi by poparty wiedz. Jest to
zawd, w ktrym czy si wiedza
techniczna i inynieryjna. Wana
jest take inspiracja, czyli indywidualny talent danego artysty.
Zawd ten jest bardzo rozlegy,
poniewa operator sam nie decyduje o ksztacie wizualnym filmu.
Wsppracuje z reyserem i wane jest, aby midzy nimi bya harmonijna wsppraca.
Skoro jestemy przy wsppracy,
jest Pan "ojcem" debiutu reyserskiego Natalie Portman.

Baem si tego przedsiwzicia. Gwiazdy filmowe potrafi
pokaza swoje humory. Natalia
bya inna. Jest cudownym czowiekiem, a spotkanie i praca z ni
bya dla mnie jednym z najlepszych dowiadcze w mojej profesjonalnej karierze. Najlepszym
tego przykadem jest fakt, i na
moje zaproszenie przyjechaa we
wrzeniu do Krakowa, aby wzi
udzia w festiwalu filmowym.
Zdradzi Pan swoje dalsze plany
zawodowe?
Obecnie ca swoj uwag
skupiam na pracy z modzie.
Stawiam na ich edukacj filmow. Projekt ten jest moim ukochanym dzieckiem.
CAMERIMAGE
pozatorun.pl
17
Camerimage nadal w drodze

Rozmowa z Markiem ydowiczem twrc i dyrektorem
Midzynarodowego Festiwalu Sztuki Autorw Zdj Filmowych
Fot. SYLWESTER
ROZMIAREK
Czy organizujc pierwszy festiwal

Camerimage 23 lata temu, towarzyszya Panu wizja zbliona do
stanu obecnego tej imprezy? Wierzy Pan, e tak to si potoczy?
Festiwal narodzi si z przeczucia i rozwija si dziki przeczuciom. Oczywicie, 23 lata
temu stworzyem na wasny uytek ogln wizj, jak Camerimage
powinien wyglda. Wzia si
ona troch z dowiadcze ludycznych imprez, ktre jako dziecko
obserwowaem w czasach PRL-u, troch ze snw, a najbardziej
z lektur i refleksji nad tym, jak
ludzie w przeszoci zaspokajali swe zbiorowe potrzeby zabaw
intelektualnych. Praca na uniwersytecie, rozmowy ze studentami, kolegami z kadry naukowej, czste spotkania towarzyskie
w gronie malarzy, konserwatorw, literatw, jakie odbyway si
w moim domu, uwiadomiy mi,
jak bardzo w naszej sierminej
rzeczywistoci wiecznej budowy socjalizmu brakuje ludziom
miejsca i czasu na nieskrpowan
rozmow o aktualnych sprawach
naszego wiata. Chodzi mi o rozmow z klas, prowadzon w jzyku artystw i wolnomylicieli.
Film, a waciwie ruchomy obraz,
jawi mi si jako rdo tematw
do takich debat.
Tymczasem wiat si zmienia...
Kiedy pad mur berliski, uwierzyem, e jest moliwe stworzenie miejsca takich spotka. Problemem byo jedynie [miech]
znalezienie unikatowego pomy-
su na takie spotkanie. Nie mona przecie jedynie rzuci haso:

Zapraszamy na festiwal filmowy,
ktry wanie zaczynamy organizowa" i liczy na to, e zjad si
tumy twrcw i widzw. Kiedy
powstawa Camerimage, na wiecie istniao kilkanacie tysicy
imprez filmowych. Oznaczao
to, e codziennie byo wiele powodw, by pojecha w wiele rnych miejsc, gdzie spotykaj si
filmowcy. Dzi to ju jest prawdziwy dramat z t liczb festiwali czy tzw. festiwali filmowych.
Wic zarwno wtedy, jak i teraz,
trzeba mie atrakcyjn ofert dla
artystw, pocztkujcych adeptw sztuki filmowej, technikw
i mionikw dziesitej muzy.
Myl, e idea Camerimage
wzbudzia od razu ogromne zainteresowanie. W Polsce nie zawsze
yczliwe, czasem przemiewcze,
ale zawsze wywoujce gorc
dyskusj. Wiem, e Camerimage
jest nadal w drodze. Tylko poruszajc si, nie porastasz mchem.
Jaki moment, konkretna edycja
festiwalu byy przeomowe?
Pierwsza. Pierwsza edycja bya
najwaniejsza. Nastpne byy ju
jak wspinaczka na szczyt. Czasem
trudniejsza, czasem atwiejsza,
czasem z obiecujcymi widokami, a czasem budzca groz. Dzi,
widzc szczyt, idzie si atwiej.
Festiwal to nie tylko moliwo
poznania premier filmowych...
Chcemy, eby ludzie bawili si
i jednoczenie odkrywali co no-
wego dla siebie. Festiwal to take

spotkania i rozmowy z twrcami
filmw, intelektualistami komentujcymi dzisiejsz rzeczywisto,
warsztaty filmowe, seminaria, towarzyskie rozmowy w centrum
festiwalowym i klubie muzycznym. Studenci maj moliwo
poddania swych prac ocenie
specjalistw w ramach programu
Talent Demo. Program Homestay
umoliwia za zdobycie mieszkacom Bydgoszczy darmowych
karnetw w zamian za goszczenie studentw w swoich domach.
A zwieczeniem wszystkiego jest
oczywicie integracja w Klubie
Festiwalowym.
Wanie, jak ocenia Pan poziom
studentw szk filmowych, ktrzy zjedaj na festiwal z caego wiata? Wicej w nich pasji,
czy wyrachowania zwizanego
z perspektyw znalezienia dobrze
patnej pracy w elitarnej brany?
Myl, e dominuje wrd
nich poczucie ksztacenia umiejtnoci, dziki ktrym bd mieli ciekawe, kreatywne i dostatnie
ycie. To jest OK. Wane, eby
przy tym nie zapomnieli o fundamentalnych wartociach etycznych, by byli zawsze uczciwi wobec tych, o ktrych i dla ktrych
robi filmy.
Jak rol odgrywaj Pana prywatne kontakty w organizacji tej
imprezy?
Prywatne kontakty s, nie da
si ukry, bardzo wane. Sporo
osb przyjeda na festiwal dla-
tego, e si spotkalimy podczas

rnych wydarze lub imprez towarzyskich poza Polsk. Nie licz,
jaki to procent goci i widzw festiwalu, ale pewnie spory...
Plakat tegorocznego festiwalu,
autorstwa Ryszarda Horowitza,
zaprezentowano rok temu. Czy
praca nad kolejn edycj zaczyna si wraz z zakoczeniem poprzedniej? Nie macie chwili oddechu?
Tu nie ma koca i nie ma oddechu. Cay czas tym yjemy. Ju
podczas trwajcej edycji festiwalu
zaczynamy rozmowy o nastpnej.
Zaczynamy si do niej solidnie
przygotowywa.
Stara si Pan wzbogaca festiwal
imprezami dodatkowymi o duym formacie. Przykadem moe
by wystawa prac plastycznych
Boba Dylana w ubiegym roku
czy zapowiadana teraz wystawa
Bryana Adamsa. Ma to by sposb na przekraczanie przez festiwal ram filmu, wchodzenie w szeroko pojt sztuk?
Malarstwo i fotografia to rodzice filmu. Musimy o tym pamita. A rodzicom naley si
pami i szacunek... Warto te
zawsze rozwija wraliwo estetyczn Polakw, bo jest ona na
enujco niskim poziomie. Nic
w tej sprawie nie zrobiono od 25
lat. My, przy okazji naszego festiwalu filmowego, moemy jedynie
prowadzi ma prac u podstaw.
Std te wystawy.
Z jakim przyjciem spotyka si

w Los Angeles prezentacja nagrodzonych dzie, czyli Camerimage
Winners Show?
Camerimage Winners Show
przyciga co roku coraz wiksz
liczb widzw i znaczcych twrcw filmowych. Dziki temu ronie zainteresowanie festiwalem.
Ludzie w Stanach pytaj, jakie
jest to Camerimage w Polsce,
o ktrym tak entuzjastycznie na
Winners Show mwi ci, ktrzy
u nas byli. To dziaa.
Wane miejsce podczas festiwalu zajmuje prezentacja nowinek
technicznych.
Nowe technologie doprowadz nas do projekcji, ktre nazywam kubicznymi. Bdziemy
uczestnikami fabuy filmowej.
Bdziemy mogli, jak w grach
komputerowych, zmienia losy
bohaterw opowieci filmowej.
W takim kierunku to wszystko
zmierza. I warto to z bliska obserwowa.
A w jakim kierunku zmierza
Camerimage? Jakie s cele i marzenia jego twrcy?
Na szczyt [miech]. Chcemy
stworzy centrum sztuki filmowej, w ktrym nie tylko prezentuje si filmy i technologie filmowe,
ale take realizuje nowe projekty
zwizane z ruchomym obrazem.
To jest marzenie i cel. Tam zmierzamy.
18
Patriotyzm w
dwch wersjach
GMINA CHEMA
pozatorun.pl
14 listopada w Koczewicach odbd si

uroczyste obchody Narodowego wita
Niepodlegoci. Na ten dzie zaplanowano take promocj ksiki Jerzego Trybulskiego Wzgrze nad jeziorem
Aleksandra Radzikowska
a uroczysto co roku
przybywaj cae rodziny
z biao-czerwonymi chorgiewkami i kotylionami wpitymi w ubrania. Rodzice daj
przykad dzieciom, e o historii
nie mona zapomina, a maluchy ucz si, e patriotyzm to nie
tylko czyny, ale take pami.
O godz. 15.00 mieszkacy
gminy wraz z zaproszonymi gomi rozpoczn obchody 97.
rocznicy odzyskania niepodlegoci. Do wzicia w nich udziau zaprasza gospodarz gminy
Jacek Czarnecki oraz Stowarzyszenie Budowy Kopca Ziemia
Polakw w Koczewicach.
Mieszkacy gminy do
tego wydarzenia ju przywykli
mwi Katarzyna Orowska.
Sami przybywaj do Koczewic,
by wzi udzia w patriotycznym
przemarszu, ktry w tym roku
wyruszy o godz. 14.30 z terenu
miejscowej szkoy podstawowej
do Miejsca Pamici Kopiec Ziemia Polakw. Wydarzenie od lat
jest wyjtkowe rwnie ze wzgl-
du na szczegln opraw.
W programie obchodw
znajduj si: apel pamici, salwa
z udziaem kompanii honorowej, wystp orkiestry wojskowej
oraz zoenie przez wyznaczone
delegacje kwiatw pod Murem
Pamici.
Swoj obecno zapowiedzieli nam rwnie ofiarodawcy
kolejnych ziem na budow Kopca Ziemia Polakw w Koczewicach mwi Katarzyna Orowska. Obecnie zbir ziemi,
pochodzcych z rnych miejsc
walk i mczestwa Polakw, liczy ju 166 woreczkw. Wiemy
te, e udzia w apelu wezm
poczty sztandarowe szk i organizacji spoecznych oraz delegacje mieszkacw z poszczeglnych miejscowoci.
Wyjtkowoci
wydarzeniu
doda koncert pieni patriotycznych w wykonaniu gminnego
zespou Polskie Kwiaty, ktry
rozpocznie si ok. godz. 16.30
w miejscowej szkole.
Takie pieni odgrywaj wa-
Tak w ubiegym roku mieszkacy uczcili wito Niepodlegoci.
n rol w rozwijaniu tosamoci

narodowej mwi Katarzyna
Orowska. To wanie muzyka
patriotyczna, czyli pieni narodowe i onierskie, dawniej motywoway do dziaa w obronie
ojczyzny i przypominay, e Polska istnieje.
Bo pastwo nie oznacza tego
samego, co nard. Dla tych, ktrzy chc wczy si w piewanie
pieni, organizatorzy przygotowali specjalne piewniki. Te akcenty nie bd jednak jedynymi,
ktre pozwol utrwali pami
o wyjtkowych wydarzeniach.
W Koczewicach obdzie si
rwnie promocja ksiki Kazimierza Trybulskiego Wzgrze
nad jeziorem.
Wszystkich zainteresowa-
nych zapraszamy na ni 14 listopada o godz. 17.00 mwi

Katarzyna Orowska. Publikacja doczy do zbiorw utrwalajcych lokalne dziedzictwo
gminy. Akcja powieci toczy si
w Chemy i ssiadujcych z ni
miejscowociach: Bielczynach
i Guchowie w latach 12571260.
Myl, e warto przeczyta histori, ktrej akcja toczy si wanie
na tych, znanych nam dzi, terenach.
Kazimierz Trybulski stara si
przybliy czytelnikowi redniowieczn histori miejscowoci,
ktre odegray w dziejach ziemi chemiskiej rol znaczc
i trwa. Wicej o temacie samej
ksiki i jej treci opowiedz zebranym w Koczewicach sucha-
Fot. UKASZ
PIECYK
czom autor i wydawca powieci.

Zainteresowani histori bd
mogli kupi ksik ze specjaln
dedykacj.
Wydanie publikacji wspfinansowa samorzd gminy
Chema dodaje Katarzyna
Orowska. Tym, ktrzy nie
bd mogli dotrze na promocj,
podpowiadam, e odbdzie si
ona jeszcze 15 listopada w Domu
Kapitulnym w Chemy o godz.
15.00 i 25 listopada w Muzeum
Diecezjalnym w Toruniu o godz.
17.00. A na zakoczenie wieczoru 14 listopada gocie obchodw
bd mieli okazj skosztowa
sodkiego przysmaku marszaka Jzefa Pisudskiego.
Z duchem nowoczesnoci
Liderki K Gospody Wiejskich spotkay si w Bibliotece Samorzdowej w Zelgnie, by dowiedzie si, jak funkcjonuj program Rabat Rolniczy i portal internetowy mojekgw.pl
Organizatorzy spotkania (zdjcie z lewej) oraz liderki KGW z terenu gminy, ktre wziy udzia w specjalnym szkoleniu.
prowadzeniem do spotkania bya krtka prezentacja, ktra podsumowaa tegoroczn dziaalno

stowarzysze.
Wspomniano
najciekawsze fakty i najwaniejsze wydarzenia, w ktrych panie z K Gospody Wiejskich
uczestniczyy.
Po prezentacji dyrektor programu Rabat Rolniczy Jan Boczek
oraz Bartomiej Olesiski przedstawili zasady funkcjonowania
i istot programu mwi Katarzyna Orowska. Opowiedzieli
rwnie ciekawostki zwizane
z pojawieniem si oglnopolskie-
go portalu dla K Gospody Wiejskich, czyli mojekgw.pl. Dziki

niemu wszyscy czonkowie k
maj moliwo dokonywania
zakupw po najniszych w Polsce
cenach.
Rabat Rolniczy jest programem zamknitym, stworzonym
i dostpnym wycznie dla spoecznoci zrzeszonej w KGW
i KR. Oferuje m.in. sprzt kuchenny oraz akcesoria do sprztania, gotowania, pieczenia i serwowania potraw, w tym roboty
kuchenne, pralki, odkurzacze czy
lodwki.
Z kolei zapoznanie si pa
z portalem stwarza im moliwo

bezpatnego tworzenia wasnych
stron internetowych dodaje
Katarzyna Orowska. To umoliwia pokazywanie i relacjonowanie biecej dziaalnoci KGW na
forum oglnopolskim.
Nie mniej istotnym elementem spotkania byy prezentacje
poszczeglnych k. Panie, poza
referowaniem biecej dziaalnoci, podzieliy si swoimi dowiadczeniami i pomysami, tym
samym inspirujc inne grupy do
kreatywnego dziaania.
O dotychczasowej wsppracy z KGW podczas spotkania
Fot. NADESANE
mwia take dyrektor Centrum

Inicjatyw Kulturalnych Justyna
Baszczyk mwi Katarzyna Orowska. Czonkinie organizacji
to uczestniczki wielu projektw
realizowanych przez instytucj.
Szkolenie byo ciekawe i potrzebne, a podsumowa je obiad
przygotowany przez panie z koa
w Zelgnie. Dzikujemy im za
pyszny poczstunek, a pracownikom Biblioteki Samorzdowej za
udostpnienie sali szkoleniowej.
Z kocem ubiegego miesica
na gminnej sesji oficjalnie poegnano jedn z najbardziej zasuonych liderek KGW w regionie.
Henryka Matecka organizacji

w Brchnwku przewodniczya
przez ponad trzydzieci lat i nie
zamierza rezygnowa z czonkostwa w niej.
Gospodynie z Brchnwka to prnie dziaajca grupa
z duymi sukcesami dodaje Katarzyna Orowska. Pani
Henryce yczymy pomylnoci
w dalszym rozwijaniu wokalnych
pasji w gminnym zespole Polskie
Kwiaty.
(AR)
CHEMA
pozatorun.pl
Maleje liczba
przestpstw
19
Mieszkacy nie mog ba si policjantw,

musimy ze sob wsppracowa - mwi podinspektor Mariusz Sobiecki, komendant
komisariatu w Chemy, w rozmowie z Aleksandr Radzikowsk
Przestpczo na terenie, ktry Pastwo kontrolujecie, wci
sukcesywnie spada?
Tak, w odniesieniu do tego
okresu z ubiegego roku to spadek o 15 %. Nie odnotowalimy
w tym czasie szczeglnych zdarze, ktre wymagaj szerszego
omwienia, ale na pewno musz
wspomnie o kwestii wyudzania
pienidzy na tzw. wnuczka, czy
policjanta.
Oszuci specjalizuj si w nowych technikach wyudzania?
Metoda na wnuczka, ktry
potrzebuje
natychmiastowego wsparcia finansowego, jest
szerzej znana. Oszuci podaj
si te za policjantw i mwi,
e uczestnicz w dziaaniach
majcych zabezpieczy majtek na kontach. Nakaniaj do
wypaty pienidzy i przekazania ich funkcjonariuszowi, by
uchroni je przed dziaajcymi
w Internecie hakerami. To nowa
i niebezpieczna metoda, bo policjanci ciesz si zaufaniem publicznym. Na naszym terenie,
w ktrego skad wchodz miasto
i gmina Chema oraz ubianka,
ysomice i Zawie Wielka, do-
chodzio do takich prb. A przypominam policjanci nigdy nie

ka nikomu, eby przekaza im
pod opiek pienidze. Wyzwaniem dla nas jest rwnie zabezpieczenie imprez sportowych
i plenerowych w kwestii porzdku. Liczba wydarze cigle ronie.
Od niedawna suy Pastwu kolejny, nowy radiowz.
Jestem za to wdziczny samorzdom, bo wsppraca pomidzy nami jest autentyczna, nie
tylko kurtuazyjna. To wpywa na
nasz mobilno - szybciej moemy dotrze w miejsca zgoszonych interwencji. Czas reakcji na
zdarzenie to jeden z miernikw
naszej pracy, a samochd terenowy pomoe nam jeszcze, w pewien sposb, zwikszy poczucie
bezpieczestwa u mieszkacw.
Liczba kradziey te maleje?
Kiedy w 2012 roku zaczynaem prac na stanowisku komendanta, kradziey i wama odnotowywano ok. 250. Teraz jest
ich 70. Pospolitej przestpczoci
jest coraz mniej. Chciabym te
wspomnie o naszych sukcesach,
Podinspektor Mariusz Sobiecki kieruje komisariatem w Chemy od 2012 roku.
Fot. UKASZ
PIECYK
wymi z naszego terenu i dbamy

o to, by organizowa tam spotkania o rnej tematyce - od
odpowiedzialnoci i zagroe
w Internecie do kwestii kamizelek odblaskowych.
cae szczcie nadrabiamy to

pracowitoci policjantw. Sze
osb to trzy patrole w terenie.
Mona sobie wyobrazi, ile pracy przez rok mogliby wykona.
Wakaty s jednak w jednostkach
w caym kraju.
na przestrzeni ostatniego roku.

Zabezpieczylimy p kilograma
amfetaminy i w Dni Chemy
ustalilimy sprawcw dwch
rozbojw.
A co z dopalaczami?
Otrzymalimy w ostatnim
okresie dwa sygnay w zwizku
z dopalaczami, przed ktrymi
bardzo mocno przestrzegam. Na
naszym terenie nie ma punktu
ich dystrybucji. rodki psychotropowe zawsze gdzie si pojawiaj, ale na pewno nie jest to
problem w obrbie szk. Musimy ksztatowa wiadomo
modych ludzi, eby mieli wiedz
o tym, jak bardzo niebezpieczne
jest ich zaywanie. Wsppracujemy z 27 placwkami owiato-
A te dwa wspomniane przypadki

to handel czy prba zaycia?
Jeden przypadek to prba zaycia przez dwie mode osoby,
a drugi kwestia nabycia dopalaczy.
W odniesieniu do ubiegego
roku zmienia si kwestia wakatw?
W komisariacie brakuje nam
szeciu pracownikw, czyli to
niecae 10%. Nie ukrywam, e
jest to dla nas utrudnienie. Na
wietna runda Legii

Kiedy Tomasz Urbaski obejmowa Legi Chema, celem postawionym przed nim byo
utrzymanie. Po zakoczeniu rundy jesiennej miao moemy stwierdzi zesp bdzie walczy do koca rozgrywek, ale o awans!
tym momencie zawodnicy z Chemy

znajduj si na drugim
miejscu w tabeli ze strat siedmiu
punktw do Wisy Nowe, ale te
z przewag dwch punktw nad
Olimpi II Grudzidz. Spotkanie
z Pomorzaninem Serock zostao
rozegrane po zamkniciu wydania.
Nie skupiamy si na tabeli
twierdzi Tomasz Urbaski, szkoleniowiec Legii. Za nami bardzo dobra runda. Wiedziaem, e
w naszej kadrze jest wielu graczy,
ktrzy posiadaj odpowiednie
umiejtnoci, aby rywalizowa
na co najmniej tym poziomie, ale
wyniki, ktre osignlimy, troch przerosy nawet nasze optymistyczne zaoenia. Nie chcemy
si jednak podpala. Musimy dobrze przepracowa zim, a potem
dawa z siebie wszystko w kadym kolejnym meczu.
Legionici spdzili du cz
sezonu na fotelu lidera rozgrywek. Zwyciski marsz zosta jednak przerwany przez Sok Radomin i lidera z Nowego.
Mielimy troch kopotw
kadrowych opowiada Urbaski. Zarwno w Radominie, jak
i w Nowem miaem do dyspo-
zycji tylko dwch rezerwowych.

Do tego trzeba doda, e jeden
z siedzcych na awce zawodnikw by bramkarzem, wic pole
mojego manewru byo bardzo
ograniczone, co przeoyo si na
osigane wtedy wyniki.
Kolejne mecze ligowe w wykonaniu cheman byy zdecydowanie lepsze, a do zeszej soboty,
kiedy zesp zanotowa pierwsz
domow porak ze Straakiem/
Wda II Przechowo. Poprzedni
druyn, ktra wywioza z Chemy trzy punkty, by Piast asin,
a mecz zosta rozegrany 28 marca

2015 roku.
Nie spodziewaem si takiego wyniku mwi trener.
Szkoda tym bardziej, e ca
drug poow gralimy z przewag jednego zawodnika. Od
pocztku spotkania wydawao mi
si, e jest co nie tak. Wydaje mi
si, e ciy na chopakach fakt,
i to ostatni domowy mecz w tej
rundzie i zwizao im to troch
nogi. Staraem si rozluni atmosfer w przerwie, ale gra cay
czas nam nie wychodzia, co wy-
korzystali nasi rywale, strzelajc

decydujc bramk. To by nasz
najsabszy mecz w tej rundzie, ale
nie mam do chopakw pretensji,
by moe taki zimny kube wody
wszystkim nam dobrze zrobi.
Na zawodnikw czeka jeszcze
jeden mecz awansem z rundy
wiosennej, a pniej rozpocznie
si przerwa zimowa. To czas dla
trenerw i wodarzy, ktrzy maj
szans uzupeni braki kadrowe
w druynach.
Duo zaley od zarzdu
twierdzi Urbaski. Jeeli po
naszych rozmowach dojdziemy
do wniosku, e po tak dobrej rundzie jesiennej walczymy o awans,
to sdz, e bdziemy musieli dokona dwch lub trzech transferw. Myl, e potrzebny bdzie
wtedy dowiadczony i kreatywny
rodkowy pomocnik oraz kto do
obrony i na bok pomocy. Jeeli
jednak zostanie podtrzymany cel
przedsezonowy, czyli utrzymanie,
to myl, e spokojnie damy rad
z kadr, jak aktualnie posiadamy. Wszyscy jestemy z Chemy lub okolic, nie przynielimy
wstydu w tej rundzie i jestem
pewien, e na wiosn bdzie tak
samo.
(K)
A jak ocenia Pan wspprac

z mieszkacami?
Jest coraz lepsza, ronie poziom zaufania do funkcjonariuszy. Zawsze powtarzam policjantom, e obywateli musz
traktowa przyjanie, a wobec
przestpcw by bezkompromisowi i zdecydowani. Mieszkacy
nie mog ba si funkcjonariuszy, musimy ze sob wsppracowa. Takie podejcie przynosi
efekty kadej ze stron.
Czyste
powietrze
ieszkacy
Chemy
bd mogli uzyska do
45% dofinansowania do
wymiany ogrzewania na niskoemisyjne, czyli na zastosowanie
ogrzewania elektrycznego lub
gazowego. Wnioski do programu
KAWKA III naley skada w sekretariacie Urzdu Miasta Chemy do 5 grudnia.
Dofinansowanie moliwe
jest w sytuacji, gdy likwidacja
urzdze grzewczych opalanych
paliwem staym wglem kamiennym, koksem czy miaem
wglowym bdzie trwaa informuje burmistrz Jerzy Czerwiski. A warunkiem koniecznym
do wzicia udziau w programie
jest oczywicie posiadanie czynnego ogrzewana wglowego.
To przyczyni si do likwidacji
palenisk wglowych i kotowni
oraz zastpienia ich przez rda
o wyszej sprawnoci wytwarzania ciepa. Dofinansowanie
dotyczy bdzie m.in. wydatkw
poniesionych na demonta starego rda ogrzewania oraz zakup
i monta nowego.
O niezbdne informacje oraz
szczegy mona pyta w Wydziale Gospodarki Miejskiej Urzdu
Miasta Chemy w pokoju nr 17
lub pod numerami tel.: (56) 639
23 35 i (56) 639 23 48.
(AR)
20
GMINA YSOMICE
pozatorun.pl
Radni dla RP
Rada Gminy ysomice obradowaa podczas uroczystej

sesji w hotelu Monet 9 listopada. Spotkanie wpisywao
si w obchody wita Niepodlegoci.
Zumba dla Marcela
Ju w najblisz sobot 14 listopada w Zespole Szk nr 2 w Turznie odbdzie si impreza charytatywna
Tomasz Wicawski
rzez trzy godziny ludzie

wielkiego serca oddadz
si aktywnoci fizycznej
w rytm muzyki. Wszystko po
to, eby pomc ciko choremu
dziecku. rodki zebrane podczas
tego wydarzenia pomog sfinansowa jego rehabilitacj.
Marcel ma 9 lat i cierpi na
poraenie mzgowe, hipoplazj
robaka mdku oraz padaczk.
Kamila Kowalska, licencjonowana trenerka zumby-fitness, ktra
w gminie ysomice prowadzi zajcia dla osb w rnym wieku,
nie moga przej obojtnie obok
historii chopca i postanowia mu
pomc.
Chopiec pochodzi z Brzena
w gminie Lubicz, ale charytatywno nie ma ram terytorialnych
mwi Kamila Kowalska. Razem
z kadr ZS nr 2 w Turznie wsporganizuj maraton zumby, coraz
popularniejszej formy dbania
zdrowie i nienagann sylwetk.
Taniec poczony z elementami
aerobiku mog trenowa osoby
w kadym wieku i mam nadziej, e takie pojawi si w sobot
w szkole w gminie ysomice.
Rodzina Marcela walczy o to,
eby przez cay czas znajdowa si
pod opiek specjalistw.
Mamy jednak ograniczone
rodki finansowe mwi wprost
Agata Judycka, mama chopca.
Nasz najdroszy skarb reaguje na
otoczenie, wic jestemy w stanie
poprawi jego funkcjonowanie
Odzew instruktorw zumby, ktrych o pomoc poprosia Kamila Kowalska, by natychmiastowy.
i komfort ycia. Wymaga to jednak ogromnych nakadw...

Odzew instruktorw zumby,
ktrych o pomoc poprosia Kamila Kowalska, by natychmiastowy.
Dwanacie osb z caego
kraju bdzie prowadzio trening
w Turznie mwi inicjatorka akcji. Nie zabraknie atrakcji dla
osb w rnym wieku. Wiele instytucji i sponsorw wczyo si
w to przedsiwzicie i zdecydowao si pomc.
Rodzice Marcela ju s nieby-
wale wzruszeni.
Nie wiemy, w jaki sposb
wyrazi nasz wdziczno
mwi mama chopca. Nasz syn
niedawno zacz porozumiewa
si z nami prostymi sowami.
Trudno odda, ile sprawio nam
to radoci i wzruszenia. Moe ju
take samodzielnie chodzi, co
znacznie uatwia opiek nad nim.
Dziewiciolatek jest niezwykle dzielny. Pomimo wrodzonych
wad stara si walczy i robi stae
postpy.
Nie moemy pozostawa
obojtni wobec takich sytuacji

mwi Kamila Kowalska. Ta
rodzina codziennie podejmuje
wielki trud i wysiek, eby y
normalnie. My nie robimy nic
niezwykego. Kady na naszym
miejscu zachowaby si podobnie.
Marcelem cay czas musz
opiekowa si m.in. logopeda
i pedagog. I Charytatywny Maraton Zumby w Turznie ma pomc
w zapewnieniu staej opieki specjalistw dla tego, dowiadczonego przez los, dziecka.
Fot.
NADESANE
Zapraszamy do gminy ysomice wszystkich mwi Kamila

Kowalska. Ci, ktrzy nie mog
przyjecha w sobot, mog wesprze chopca wpatami na konto.
Jego umiech i pikne oczy, ktrymi przewierca kadego, z kim
si spotka, niech bd najlepszym
podzikowaniem za okazane serce.
Maraton zumby rozpocznie si na sali gimnastycznej ZS
w Turznie w sobot 14.11 o godzinie 16.
(WT)
GMINA UBIANKA
pozatorun.pl
D
Narodowe szlagiery
Ju po raz dwunasty w Zamku Bierzgowskim odby sie Festiwal
Pieni Patriotycznej Tobie Polsko
Dosid rumaka Polskie

W grudniu odbd si I Mistrzostwa Gminy smaki
ubianka w Kreski. Gra komputerowa
imitujca zmagania ulowe cieszy si
coraz wiksz popularnoci w regionie
anw czarnego sportu

w tym samorzdzie nie
brakuje. Wielu zagorzaych
sympatykw Apatora mieszka
w Pigy i okolicach. Teraz maj
szans sami dowiadczy wspzawodnictwa na torze. Tyle e
wirtualnym.
W tej grze motocykle sterowane s klawiatur lub myszk.
Wszystko wywietlane jest na
ekranie telewizora. Kady z zawodnikw ma inny kolor swojej
kreski, ktry nawizuje do barw
kaskw spotykanych na torach
ulowych. Zasady s takie same,
jak w realnej rywalizacji sportowcw.
W Toruniu od 2001 roku
dziaa liga kreskowa mwi Radosaw Kowalski z Urzdu Gminy ubianka. Ta gra jest znana
i popularna od wielu lat, a teraz
chcemy sprawdzi, czy przyjmie
si w naszej gminie.
Kady moe sprbowa swoich si w rywalizacji na torze
w sieci. Wersji gier jest naprawd
sporo. 11 grudnia w ubiance
zawodnicy zmierz si w edycji
uel 2001 na prdkoci nr 4.

Kady moe take pobra gr
i poszczeglne areny ze strony
www.kreski.liga.torun.pl.
Nasze zawody odbd si
w Centrum Kultury zdradza Radosaw Kowalski. eby si odbyy, potrzebujemy 16 chtnych.
Nie ma ogranicze ze wzgldu na
pe. Wystarczy mie ukoczone
15 lat. Zgoszenia przyjmujemy
do 20 listopada.
Zainteresowani winni je przesa na adres: kreski_lubianka@
interia.pl. W wiadomoci wysanej organizatorom trzeba zawrze
imi i nazwisko, wiek, miejsce zamieszkania oraz telefon kontaktowy.
Decyduje kolejno zgosze, ale pierwszestwo maj
mieszkacy naszej gminy mwi
Radosaw Kowalski. Ostateczny
regulamin uczestnicy dostan po
zamkniciu listy zgosze. Zwycizca otrzyma puchar ufundowany przez wjta. Na kadego
uczestnika czekaj drobne upominki.
(WT)
iermasz odbdzie si
w sali Centrum Kultury
w ubiance w godzinach
11.00-14.00. Urzd Gminy czeka
na zgoszenia wystawcw. W tym
roku nie musz to by wycznie
mieszkacy gminy.
Otwieramy si na zewntrz
mwi Jerzy Zajkaa, wjt gminy
ubianka. Chcemy, eby oferta jarmarku bya jak najszersza.
A mamy w regionie czym si pochwali. Wiele rodzin kultywuje
wielowiekowe tradycje witeczne.
Impreza odbdzie si po raz
czwarty. Frekwencja z roku na
rok jest coraz wysza.
Pamitajmy, e podczas
tego spotkania mog wystawi
si nie tylko mistrzowie kulinariw mwi Radosaw Kowalski z Urzdu Gminy ubianka.
Zapraszamy ludowych twrcw
rkodzielnikw, malarzy, plastykw. Wszyscy s mile widziani. Razem zbudujemy niezwyk
przedwiteczn atmosfer.
Zgoszenia przyjmowane s do
27 listopada w Gminnej Bibliotece Publicznej oraz pod numerem
telefonu: 698 49 93 18.
(WT)
zieci i modzie zaprezentoway swoj interpretacj

kilkudziesiciu utworw
opowiadajcych o losie Rzeczypospolitej. Tak form witowania 11 listopada wybieraj od lat
w gminie ubianka. W Diecezjalnym Centrum Kultury czu byo
podnios atmosfer i patriotycznego ducha.
Festiwal odby si 6 listopada. Wystpoway w nim osoby
z caego regionu. Nauczyciele
muzyki ze szk i orodkw kultury starannie przygotowywali
swoich podopiecznych. Ze sceny
wybrzmiay klasyczne utwory patriotyczne, jak rwnie te nieco
mniej znane.
W caym kraju wida, e
wito Niepodlegoci obchodzone jest z coraz wikszym rozmachem mwi Jerzy Zajkaa, wjt
gminy ubianka. Szanujemy
swoj tradycj i podkrelamy j
w sposb godny. To bardzo cieszy. W naszym samorzdzie od lat
stawiamy na witowanie w rytm
muzyki i pieni patriotycznych,
a take wsplne bieganie.
Tegoroczny Bieg Niepodlegoci odby si 11 listopada. Wystartowao w nim kilkaset osb.
To nasze sztandardowe wydarzenie, ale warto podkreli zaangaowanie modego pokolenia
w festiwal pieni patriotycznej
mwi Jerzy Zajkaa. Czowiek
wychodzi z takiego spotkania niezwykle zbudowany, bo przecie to
kolejne roczniki bd budoway
21
przyszo naszej ojczyzny, a ich

wiedza o przeszoci i przodkach
pozwoli im na poszanowanie narodowych tradycji.
Jury festiwalu zoone byo
z profesjonalnych muzykw.
Organizatorzy przedsiwzicia
wsppracuj bowiem od lat ze
Szko Muzyczn w Toruniu.
W imprezie bior te udzia kombatanci. Spotkanie pokole, ktre
odbywa si przy tej okazji, cieszy
si niezmienn popularnoci.
Jakie utwory moglimy usysze 6 listopada w murach zamku
w miejscowoci Zamek Bierzgowski? Wybrzmiay m.in.: Jak
dugo w sercach naszych, O mj
rozmarynie, Rozkwitay pki
biaych r, Piechota, Dziewczyna z granatem, Modlitwa
obozowa, Krajobrazy polskie
czy Mury z repertuaru Jacka
Kaczmarskiego.
Wyniki w tym dniu s spraw drugorzdn mwi Jacek
ebrowski, dyrektor Zespou
Szk im. Janusza Korczaka w ubiance. Najwaniejsze, e tyle
osb wzio udzia w tak piknym, nastrojowym i przejmujcym przedsiwziciu.
Warto podkreli, e tego samego dnia rozstrzygnito take
w Diecezjalnym Centrum Kultury kolejn edycj konkursu
plastyczno-literackiego pt. Zawdziczamy niepodlego.
(WT)
Fot. ukasz Piecyk
od pirszych
poczuntkw
W Centrum Kultury w ubiance odbdzie
si szczeglny wieczr autorski. Motywem
przewodnim bdzie gwara chemyska
ariusz Meller kultywuje

tradycje naszych przodkw od wielu lat. Historyk szczegln uwag powica
Chemy swojemu rodzinnemu miastu. O miejscowoci i jej
ssiedztwie opowiada bdzie ju
19 listopada.
Organizatorem prelekcji jest
Gminna Biblioteka Publiczna
w ubiance. Dariusz Meller jest
radnym powiatu, sekretarzem
gminy ubianka, historykiem
i regionalist. Posiada bardzo
bogat kolekcj archiww pomorskich gwnie fotografii
i pocztwek przedstawiajcych
Chem i inne miejscowoci
znajdujce si w powiecie toruskim.
Staram si ocali od zapomnienia prawdziwe skarby
mwi Dariusz Meller. Dla wielu
osb takie starocie nie maj ju
obecnie wartoci. A to ogromny bd, bo s one bezcenne dla
naszej przyszoci. Tylko bowiem
znajc przeszo, mona budowa przyszo.

Meller jest autorem kilku ksiek opowiadajcych o naszym
regionie, m.in. Sownika gwary
uywanej w Chemy i okolicach,
Krtkiej historii Chemy. od
pirszych poczuntkw do dzisiaj
i publikacji pt. Chema. Kultura
w dziejach miasta.
Wieczr autorski przybliy histori gwary chemiskiej
(wymiennie nazywanej chemysk). Jest to dialekt wyjtkowy i niezwykle barwny. Kady
uczestnik spotkania bdzie mia
take okazj nabycia sownika autorstwa Dariusza Mellera. Liczba
miejsc jest ograniczona. O moliwoci uczestniczenia w tym
wydarzeniu decyduje kolejno
zgosze. S one przyjmowane
pod numerem telefonu 698 49 93
18. Pocztek spotkania zaplanowano na godzin 16.00.
(WT)
22
GMINA LUBICZ
pozatorun.pl
Kady zna
swoje miejsce
i zadania
Olga Ossowska wyjechaa do Japonii rok temu.
Zaprasza rzd Kraju Kwitncej Wini. Teraz wrcia
i dzieli si z nami swoimi dowiadczeniami
Tomasz Wicawski
Olga Ossowska jest zafascynowana Japoni. To nard niezwykle cenicy porzdek.
a co dzie pracuje
w Urzdzie Marszakowskim. Zajmuje si
kwestiami wsppracy midzynarodowej. Ma dziesicioletnie
dowiadczenie. Pracowaa dwa
lata w Brukseli, a wczeniej studiowaa w Szwecji. Zakwalifikowanie do programu Young Leaders jest jednak jej najwikszym
zawodowym osigniciem.
Niewielu Polakom udaje
si wyjecha na roczny sta do
Japonii mwi Olga Ossowska,
mieszkanka Lubicza Grnego.
Razem ze mn bya jedna osoba
z naszego kraju, a w poprzednich

latach kwalifikoway si jednostki, a czasami nikt. Procedura rekrutacyjna jest wielostopniowa.
Najpierw trzeba przej wskie
sito eliminacji w Polsce, a pniej decyzja naley do Japoczykw, ktrzy bardzo starannie
dobieraj zapraszane osoby.
Wyjazd jest form wymiany
dowiadcze pomidzy pracownikami administracji z rnych
stron wiata, ale take przybiera
posta nauki o samorzdzie.
Program jest bardzo napity
i rozbudowany zdradza miesz-
Fot. UKASZ
PIECYK
kanka gminy Lubicz. Oni tam

pracuj bardzo dugo. Nie zawsze
efektywnie (miech), ale w miejscu pracy spdzaj wicej godzin
ni my w Polsce. Poznaam tam
wspaniae osoby, ktre pokazay
mi nieco inne spojrzenie na administracj. Europejczykw byo
niewielu. Zaprzyjaniam si
z osobami z krajw lecych na
poudniu Azji.
Co nasz krajank najbardziej
zaskoczyo w odlegym pastwie?
Takich rzeczy jest mnstwo mwi Olga Ossowska.
Przede wszystkim
warto podkreli
rol formy w yciu
codziennym. Oni
Obostrzenia zwizane
kieruj si cisymi reguami. Jeeli
jaka decyzja raz z udziaem w tym projekcie
zapadnie, to nie s takie, e trzeba mie mniej
ma odwrotu. Nawet najdrobniejsze ni 40 lat, minimum trzy lata
spotkania
maj
specjaln agend. pracy
Musi by porzkosztowne. Podrowanie samodek, a kady winien wiedzie, co ma robi i jak lotem trwa duej, ale jest duo
tasze.
si zachowa.
Polka
zaprzyjania
si
Japoczycy,
jak
wynika
z relacji pracownicy Urzdu z urzdnikami z Filipin, KamMarszakowskiego, du rol body, Indonezji czy Malezji.
przywizuj do celebrowania cznie na stau byo 11 osb,
zmieniajcych si pr roku.
a krajw zaproszonych do udzia Chcieli nam pokaza, jak u w projekcie jest 30.
wana jest dla nich przyroda
Obostrzenia zwizane
mwi Polka. Chodzilimy po- z udziaem w tym projekcie s
dziwia zmieniajce swj kolor takie, e trzeba mie mniej ni 40
licie. Dla mnie nie byo to szo- lat, minimum 3 lata pracy i dokiem, bo w Polsce pory roku s brze zna jzyk angielski mwi
rwnie ostro zaznaczone, ale urzdniczka. Na koniec zdaje
tum Japoczykw z aparatami, si bowiem egzamin w tym jzyuwieczniajcy to wydarzenie, ku, a poza tym ciko byoby bez
by maym zaskoczeniem.
jego znajomoci porozumiewa
Sta w Japonii by okazj do si tam przez cay rok.
poszerzenia wiedzy teoretycznej
W Japonii by te urzdnik
o funkcjonowaniu samorzdu
z
Czech
i urzdniczka z Urzdu
w tym i innych pastwach, a takMiasta
Gdaska.
e moliwoci skonfrontowania
Teraz ich rzd oczekuje, e
jej z praktyk dziaania urzdw.
bdziemy,
w miar moliwoci,
Odwiedzilimy przez rok
wiele instytucji mwi Olga w swoim rodowisku budowali
Ossowska. Sporo podrowa- wizi z ich krajem mwi Olga
limy. Przy tej okazji te warto Ossowska. Mam nieco atwiej,
zwrci uwag na jedn kwe- bo Urzd Marszakowski od jasti. To kraj wyspiarski, wic kiego czasu prowadzi ju tak
przemieszczanie si jest nieco wspprac. Przywiozam ze
utrudnione. W Europie kolej jest sob do domu paeczki, ceramiwzgldnie tania i wolna, a samo- k i ich klasyczne laleczki. Chcialoty szybkie, ale drogie. U nich abym jednak jeszcze kiedy tam
jest odwrotnie. Superszybkie wrci, bo kilka miejsc mnie zapocigi zawioz ci w moment fascynowao, a paru wysp jeszcze
do wielu miejscowoci, ale to nie widziaam.
Region malowany pastelami

Dzieci ze Zotorii powalcz o nagrody w europejskim konkursie plastycznym. Ich dziea oceni w Brukseli
Tomasz Wicawski
roje uczniw szkoy

podstawowej w gminie Lubicz bierze udzia
w rywalizacji pt. Mj region
moja szkoa. Modzie stana w szranki ze swoimi rwienikami z innych krajw
UE. Zabaw organizuje grupa
polityczna European Alliance,
dziaajca w Komitecie Regionw.
Zadaniem dzieci byo przedstawienie wizji szkoy przez
pryzmat regionu. Miay w swoich pracach plastycznych poruszy dowolne aspekty zwizane
z funkcjonowaniem instytucji,
jej otoczeniem lub jzykiem
danego kraju. Trzeba byo take uzupeni zgoszenie o opis
swojego pomysu w jzyku angielskim.
W podstawwce w Zotorii najpierw odbyy si eliminacje. W nich najlepsi okazali
si Jakub Sowiski i Nikola
Fuerstenau z VI B oraz Kamil
Ciborski z V B. Zadowolenia
i uznania dla kreatywnoci
swoich podopiecznych nie kryje nauczycielka plastyki i historii w tej placwce.
Nasi uczniowie maj wiele
talentw mwi Daria Czermiska-Falk. Startuj w rnych konkursach i wygrywaj
w nich nagrody. Teraz musia-
Od lewej: Daria Czermiska-Falk (z prac Kamila Ciborskiego),

Anna Chrzanowska oraz Nikola Fuerstenau i Jakub Sowiski.
y dodatkowo pokaza swoje

zdolnoci obserwacji najbliszego otoczenia. Wiele pomysw zaczerpny z lekcji historii i zaj kka historycznego
dziaajcego w naszej szkole.
Swoj wizj przeniosy na papier przy uyciu kredek i pasteli.
Fot.
NADESANE
Walorem konkursu jest take poczenie dbaoci o kultywowanie regionalnych tradycji

z nauk jzyka obcego.
To jest bardzo ciekawy,
ale te trudny konkurs mwi
Anna Chrzanowska, nauczycielka z SP w Zotorii. Trzeba wykaza si zdolnociami
jzykowymi,
plastycznymi
i znajomoci historii regionu.
Takiej propozycji dla naszych
uczniw wczeniej nie byo.
Co uwieczniy na swoich
pracach dzieci ze Zotorii? Nikola Fuerstenau narysowaa ruiny zamku z czasw Kazimierza
Wielkiego, ktre znajduj si
w jej rodzinnej miejscowoci.
Wiele razy przechodziam obok tego miejsca mwi
dziewczynka. Obiecywaam
sobie, e je narysuj i teraz bya
do tego okazja. Myl nawet
o szkole plastycznej, bo rysunek jest moim hobby i pasj.
Jakub Sowiski w swojej
pracy przedstawi najstarszy
db w Zotorii, a take koci
w. Wojciecha i drewniany
most. Na jego rysunku pojawia si te Drwca i podrujcy
ni flisak.
Wybraem pierwszy pomys, ktry wpad mi do gowy mwi ucze. Jeeli si
spodobao, to chyba niele mi
poszo?
Jego kolega Kamil take uj
w swojej pracy flisaka rodem
ze Zotorii, ktry pynie drug
z rzek wijcych si przez region
Wis na pomoc Toruniowi.
To mj autorski pomys
mwi z dum chopak. Mam
nadziej, e w Brukseli te nam
si poszczci.
W szkole z duymi nadziejami czekaj na ostateczne
wyniki konkursu. Wyrnione dziea zawisn na cianach
Komitetu Regionw 3 grudnia.
Zostan przedstawione take
w okazjonalnej broszurze i trafi na pocztwki.
Sukcesy uczniw ze Zotorii w roku szkolnym

2014/2015:
1. Oglnopolska olimpiada
z jzyka angielskiego
Olimpus 2015 laureat;
2. Przedmiotowy konkurs
z j. polskiego finalista;
3. Przedmiotowy konkurs
z j. angielskiego
dwch finalistw;
4. VII Oglnopolski Konkurs
Mitologiczny KLIO 2015
1. miejsce w kraju w kategorii
praca fotograficzna;
5. Maa Liga Zadaniowa
4. miejsce w wojewdztwie;
5. III Oglnopolski Konkurs
Historyczny KLIO 2014
5. miejsce w kraju w kategorii
praca fotograficzna.
23
Zapobiec zrujnowanym yciorysom
GMINA LUBICZ
pozatorun.pl
W Zespole Szk nr 1 w Lubiczu Grnym odbya si konferencja profilaktyczna pt. Dopalaczom stop!.
Rodzice i dzieci wysuchali przejmujcych opowieci osb, ktre musiay zmierzy si z naogiem
Tomasz Wicawski
rganizatorami spotkania
byli wjt gminy Lubicz
Marek Olszewski i Gminna Komisja Rozwizywania
Problemw Alkoholowych. Stowarzyszenie Jestem z Torunia
przedstawio nie najatwiejszy
w odbiorze, ale niezwykle poruszajcy spektakl Wolno.
W konferencji brali udzia
przedstawiciele wadz samorzdowych i policji, wolontariusze
i zaoyciele stowarzyszenia nioscego pomoc potrzebujcym,
a take zaoyciel Orodka Readaptacyjnego Mateusz Waldemar Dbrowski wraz ze swoim
podopiecznym. Spotkanie miao
szczeglny wymiar, bo uwypuklono przykady gwnych problemw z uzalenieniami, a nie,
jak to czsto bywa, jedynie suche
fakty i statystyki.
W przemwieniu inauguracyjnym Marek Olszewski, wjt
gminy Lubicz, mwi o szczeglnej roli rodziny w procesie wychowania i zapobiegania problemom z alkoholem i narkotykami.
Wizi rodzinne, dobry klimat w rodzinie i poczucie zrozumienia to fundamenty, na
ktrych powinnimy budowa
strategi walki z zagroeniami.
One zawsze bd wystpoway.
Co do tego nie mam wtpliwoci.
Ale trzeba minimalizowa ryzyko
dosignicia przez nie naszych
dzieci. Najdroszego, dla nas
Konferencj uatrakcyjni wystp stowarzyszenia Jestem.
wszystkich, skarbu. Dlatego jestemy tu dzisiaj razem.

W gminie Lubicz od duszego czasu realizowanych jest kilka
kampanii spoecznych, ktre pomagaj rodzinie, m.in. program
Stawiamy na rodzin i Bezpieczna gmina. W ten drugi wpisywaa si lubicka konferencja,
ktra odbya si w czwartek 5 listopada.
Gos w sprawie dopalaczy zabra take komendant komisariatu w Lubiczu Ireneusz Lewandowski.
Nie mamy zgosze z terenu gminy odnonie stosowania
takich rodkw mwi przedstawiciel policji. To nie oznacza
jednak, e ten problem nie wystpuj. Musimy przeama opr

i skoczy z milczeniem w tej
sprawie, bo ono nie rozwie sytuacji. Jeeli nie wiemy, do kogo
si zgosi, to warto przyj po
rad do dzielnicowego. On bdzie wiedzia, jak pastwa pokierowa.
Zachowanie osoby po zayciu
dopalaczy prbowaa opisa Magorzata witkowska-Olewiska
z KMP w Toruniu.
Osoby uzalenione od tych
substancji zachowuj si jak tygrys w klatce mwia funkcjonariuszka. Niezwykle agresywnie. Pamitajmy, e kady kontakt
naszych dzieci z tymi substancja-
Fot. UKASZ
PIECYK
mi, o ktrych pochodzeniu czsto nic nie wiemy, to miertelne

zagroenie.
W bardzo ekspresyjnym i widowiskowym przedstawieniu temat wolnoci czowieka podjli
czonkowie stowarzyszenia Jestem. Dziaa ono w Toruniu od
11 lat. Wystp przyjty zosta
przez lubick publiczno owacjami na stojco.
Niezwykle przejmujca i dajca do mylenia bya take opowie Waldemara Dbrowskiego,
zaoyciela orodka readaptacyjnego Mateusz, ktry na co
dzie ma do czynienia z byymi
winiami, pacjentami szpitali
psychiatrycznych czy osobami,
ktre trafiy do poprawczaka.

Zazwyczaj w wyniku problemw
z uzalenieniami i konsekwencji,
ktre one nios.
Sowa Waldemara Dbrowskiego miay rwnie wymiar
osobisty.
Sam walczyem z alkoholem
mwi. Dzi nie sigam nawet
po kropelk. Kady yk przyblia
nas do mierci.
Jego podopieczny Grzegorz
opowiedzia swoj histori,
w ktrej centralne miejsce miay
narkotyki poczwszy od marihuany, a skoczywszy na prbowaniu w wieku 18 lat heroiny.
Nie sigajcie po to gwno
apelowa mody czowiek do
dzieci i modziey. Widziaem
ludzi, ktrzy przez nie spadali na
samo dno.
Konferencj
podsumowaa
Hanna Anzel.
Nie ma w naszej gminie
przyzwolenia na uywki w szkoach mwia przewodniczca
Rady Gminy i czonkini Gminnej
Komisji Rozwizywania Problemw Alkoholowych. Bdziemy stanowczo reagowali na takie
przypadki. Skupienie modych
ludzi w czasie dzisiejszego spotkania jest godne podkrelenia.
Usyszelicie sporo. Wycignijcie z tego mdre wnioski. Kady,
kto ma problem, moe si do nas
zgosi. Pomoemy.
24
GMINA ZAWIE WIELKA
pozatorun.pl
Nastrojowo
i patriotycznie K
Dzieje si w gminie Zawie Wielka.

Za nami zaduszki jazzowe i akademia
z okazji 11 listopada w Gminnym Orodku
Kultury w Zejwsi Maej
Tomasz Wicawski
oncert oktetu Dixie Team

odby si w sobot 7 listopada. Mionicy jazzu
spotkali si w sali koncertowej
GOKiS-u, eby wspomina zmarych w 2015 roku ludzi muzyki.
To tradycja znana w naszym kraju od lat.
Z naszej sceny mona
byo usysze standardy jazzowe
i popularne utwory we wasnych,
oryginalnych interpretacjach zespou mwi Maria Karpiska,
dyrektor Gminnego Orodka
Kultury i Sportu w Zejwsi Maej. Jazzmani wprowadzili nas
w stan zadumy i refleksji nad
przemijajcym ludzkim yciem.
Muzycy grajcy na ywo w tak
szerokim skadzie s rzadkoci
w czasie imprez w powiecie toruskim. Dlaczego w Zejwsi Maej zdecydowano si na ten rodzaj
uczczenia wita Zmarych?
To stara, polska tradycja
mwi Maria Karpiska. Jazzmani czsto spotykaj si na
pocztku listopada, eby wspomnie tych, z ktrymi kiedy grali
lub z ktrymi zagra nie zdyli.
W tym roku ze sceny wspomniaam 13 nazwisk wybitnych twrcw. Odeszli od nas m.in. Zbigniew Kurtycz, Jan Skrzek, Jan
Kusiewicz, Sawomir Goaszewski czy Wodzimierz Szymaski.
Dyrektor GOKiS-u zapewnia, e planuje kontynuowa t
imprez. W tym roku uczestni-
czyo w niej kilkadziesit osb.

We rod 11 listopada w gminie
Zawie Wielka witowano kolejn rocznic odzyskania niepodlegoci. O godzinie 15.00
odbya si msza wita w kociele
w Zejwsi Wielkiej. Po niej zgromadzeni gocie udali si na cz
oficjaln i artystyczn do budynku GOKiS-u. Tam grupa Melodia
zaprezentowaa swj scenariusz
sowno-muzyczny zoony z tekstw i piosenek o wymowie patriotycznej.
W kolejnych tygodniach
rwnie bdzie si wiele u nas
dziao mwi Maria Karpiska.
18 listopada mamy koncert
Przebj mamy i taty. Realizujemy go po raz kolejny. W festiwalu
wezm udzia dzieci i modzie
z terenu gminy.
Dyrektor instytucji ogosia
take konkurs na najpikniejsz
kartk boonarodzeniow i IV
Gminny Konkurs Szopek Boonarodzeniowych. Przygotowuj
je rodziny z terenu gminy. Na jarmarku przedwitecznym przed
urzdem bd wrczane nagrody dla twrcw najpikniejszych
dzie. Swoje odrbne wyrnienia
przyznaj wjt, przewodniczcy
rady gminy i dyrektor GOKiS-u.
Fot. ukasz Piecyk
Pompy zamiast wysiedle
To jedna z najwaniejszych inwestycji pomidzy dwoma miastami stoecznymi naszego wojewdztwa.

Jej uruchomienie umoliwia zaludnienie tych terenw i realne zblienie Bydgoszczy z Toruniem
Jacek Kiepiski
Wojewoda Ewa Mes, wjt Jan Surdyka i marszaek Piotr Cabecki podczas przecicia wstgi w trakcie uroczystego otwarcia pompowni. Obok pokazowy spust wody na nowej konstrukcji i osiedle
Nasza Dolina - chronione w pierwszym rzdzie przez nowy obiekt.
ej luzy brakowao, by
mona byo uzna zachodnie tereny gminy Zawie
Wielka za zabezpieczone przed
powodzi. Ostatnio Wisa upomniaa si o te ziemie w 2010
roku. Jej cofka i napywajce
Kanaem Grnym wody z Wysoczyzny Chemiskiej podtopiy
wwczas wiele domw. Ten scenariusz ma ju si nie powtrzy.
Podczas uroczystego otwarcia
luzy i pompowni w Czarnowie
27 padziernika pojawiy si
najwysze wadze, z wojewod
i marszakiem na czele. Z ust
wojewody Ewy Mes pady sowa
o naprawie bdu z przeszoci.
W tle inwestycji za blisko 8 milionw, czyli bardzo co wielokrotnie podkrelano kosztownej, kryje si bowiem powany
spr. Do powiedzie, e przed
laty paday propozycje, by wysiedli z tego terenu mieszkacw i o inwestycji zapomnie.
Ostatecznie powstaa luza waowa w przepucie pod drog
nr 80, penic w tym miejscu
rol wau przeciwpowodziowego, i pompownia skadajca si
z trzech pomp o rnej mocy
i wydajnoci, ktre s w stanie
przerzuca za wa wod napywajc Kanaem Grnym.
Konstrukcja przewidzia-
na jest na wod stuletni, czyli mamy tu najwyszy poziom

ochrony tumaczy Roman
Woniakowski, kierownik budowy z firmy Melbud.
W rozmowach kuluarowych
wraca temat genezy powstania pompowni. Krtko mwic,
gdyby nie inwestycje prowadzone w tej czci gminy przez Mieczysawa Rolirada, ktry przed
laty kupi 300 hektarw i zacz
budowa osiedle Nasza Dolina
pompowni by nie byo. Niektrzy do zoliwie komentowali,
e geneza powstania osiedla jest
mtna, poprzedni radni i wjt
dziaali pod Rolirada. I to jest
ten bd, o ktrym mwia chwil przed przecinaniem wstgi

wojewoda Ewa Mes. Ponadto
ubolewano, e biznesmen nie
dooy si do kosztownej inwestycji, mimo e to on najbardziej
na niej skorzysta ceny ziemi
w tym miejscu zdecydowanie
wzrosn.
Znam te zarzuty przyznaje Mieczysaw Rolirad. Powtarzaj si od dawna. Ziemi
kupiem w dobrej wierze. aden urzdnik, adne suby nie
informoway mnie, e to tereny
zalewowe. Dzi na moim osiedlu
mieszka blisko 2 tysicy ludzi,
pochodzcych gwnie z Byd-
Fot. JACEK
KIEPISKI
goszczy. Osiedli si tu docelowo

40 tysicy osb, bo okolica jest
pikna, a teraz jeszcze bezpieczna. Przecie miaa by metropolia bydgosko-toruska, czy nie?
Tu wida, e ona ju jest. Powstaje spontanicznie, dziki mieszkacom wybierajcym te tereny.
A luza chroni bezporednio blisko 700 hektarw, wic zaludnienie moe tu by jeszcze wiksze.
Zamiast si cieszy, e nastpuje
rozwj, o ktrym tak wiele gadaj, cigle im co nie pasuje.
Politycy s oderwani od rzeczywistoci...
Wypynli na szerokie wody
Dzieci ze Szkoy Podstawowej w ynie II podbijaj wiat. Niedawno kolejna grupa wrcia z Sycylii. W ramach
programu Erasmus Plus poszerzaj horyzonty, a take szlifuj w praktyce znajomo jzyka angielskiego
Tomasz Wicawski
odstawwka w gminie
Obrowo nie jest du szko. Uczszcza do niej stu
kilkudziesiciu uczniw. Dziki
pasji i zaangaowaniu udao im
si jednak dosta do europejskiego programu, w ktrym bierze
udzia zaledwie trzydzieci placwek z Polski. W planach maj
realizacj kolejnych projektw.
Bylimy niedawno we Woszech zdradza Dominika,
uczennica szkoy w ynie II.
Mieszkaam u bardzo bogatej rodziny. Miaam duo miejsca i mogam sobie wybiera jedzenie,
na ktre akurat miaam ochot.
W ich domu jest dziewi pokoi.
Koleanka z Woch ma dwa psy,
dwa koty i rybk. I dwch starszych braci (miech).
Co zaskoczyo uczniw na Sycylii?
Przede wszystkim temperatura mwi Martyna Dbrowska.
W Polsce ju robio si chodno,
a u nich moglimy chodzi cay
czas w podkoszulkach. Pozwiedzalimy te sporo. Byo bardzo
mio i sympatycznie.
Kulinaria te byy spor niespodziank.
We Woszech je si duo
sodkiego dodaje Martyna Dbrowska. Nawet na obiad. Posiki mog trwa wiele godzin.
Ostatnia wizyta projektowa w ramach programu Erasmus Plus przeniosa dzieci z gminy
Obrowo do sonecznej Sycylii.
Szczeglnie kolacja. U nas jemy j

ok. 18-19. Tam zaczyna si o 21.00
i czsto trwa do pnocy. Region,
w ktrym bylimy, by niezwykle
urokliwy. Jak w soczewce, mona
byo tam zobaczy wszystko, co
w tym kraju najpikniejsze gry
i morze.
Razem z uczniami w wyjazdach projektowych uczestnicz
nauczyciele. Program jest bardzo napity, bo w Erasmus Plus
chodzi o realizacj konkretnych
zada, ktre maj zblia dzieci z rnych pastw. Modzie
z gminy Obrowo bya ju wczeniej w Anglii i Turcji. Uczniowie
z innych pastw przebyway te
w Polsce, gdzie zostay odpo-
wiednio ugoszczone.
Wosi sabo znaj jzyk angielski mwi Patrycja, ktra
take uczestniczya w wyjedzie.
Ale s za to bardzo sympatyczni, wic mona si porozumiewa
na migi albo dziki pomocy rnych urzdze multimedialnych.
W kadym wyjedzie uczestnicz inne osoby. Wane jest bowiem, eby jak najszersza grupa
modziey poznaa inne kraje.
W kwietniu mamy wyjazd
do Grecji mwi Hanna Affelt,
dyrektor SP w ynie II. Tam
pojad gwnie chopcy, bo takie
zadania projektowe bd tam realizowane.
We Woszech dzieci z rnych
Fot.
NADESANE
pastw poznaway tace ludowe

i przepisy kulinarne zaczerpnite
z rnych kultur. Turcy przygotowywali kebaby, Wosi najrniejsze pasty, a nasi przedstawiciele
poczstowali swoich rwienikw
bigosem i schabowym z ziemniakami. Du popularnoci cieszy
si wulkan Etna, ktry modzie
moga zobaczy na Sycylii. Architektura i klimat woskich miasteczek, same w sobie, zapieray
dech.
Zapamitamy pomaracze
rosnce wzdu ulic, a take fakt,
e jak pada deszcz, to oni zamykaj szkoy od razu mwi Patrycja. nieg pada tam rzadko,
ale jak ju jest, to traktuj to jako
Zby na lata Dziewitnaci

w kraju
Dzieci z gminy Wielka Nieszawka
uczestniczyy w akcji PCK w Toruniu
Chro Dziecice Umiechy. Do Maej Nieszawki przyjecha 10 listopada
mobilny gabinet dentystyczny
Gmina Wielka Nieszawka po raz kolejny

zaja bardzo wysokie miejsce
w oglnopolskim Rankingu
Zrwnowaonego Rozwoju Jednostek
Samorzdu Terytorialnego za 2014 rok
Tomasz Wicawski
K
I
o
t
?
.
.
e
.
-
25
GMINA OBROWO i WLK. NIESZAWKA
pozatorun.pl
Fot. ukasz Piecyk
zestawieniu sklasyfikowano 1566 gmin

wiejskich z caej Polski. Zostao ono przygotowane
przez Wydzia Administracji
i Nauk Spoecznych Politechniki Warszawskiej, Fundacj
Polskiego Goda Promocyjnego Teraz Polska oraz Komisj Samorzdu Terytorialnego
i Polityki Regionalnej Sejmu
RP. Gmina Wielka Nieszawka
znalaza si na 19. miejscu.
To bardzo wane wyrnienie mwi Kazimierz
Kaczmarek, wjt gminy Wielka
Nieszawka. Jego kryteria s
jasne i klarowne, wic trudno
mwi o uznaniowoci sporzdzajcych zestawienie.
Czym jest w ranking? Jego
twrcy wskazuj, e jest analiz rozwoju gmin i wojewdztw
na terenie kraju oraz ocen
i promocj zrwnowaonego
rozwoju jednostek samorzdu
terytorialnego w wietle Polityki Strukturalnej Unii Europejskiej. Uwzgldnione w nim samorzdy podzielone zostay na
cztery grupy: gminy wiejskie,
miejskie,
miejsko-wiejskie
i miasta na prawach powiatu.
Za jego przygotowanie odpowiedzialny by prof. dr hab.
in. Eugeniusz Sobczak z Wydziau Administracji i Nauk
Spoecznych PW. Zastosowana metoda pozwala oszacowa
poziom rozwoju konkretnej
jednostki samorzdowej o obszarach: spoecznym, gospodarczym i ochronie rodowiska
naturalnego. Autorzy zestawienia uyli do jego skonstruowania a 16 zmiennych.
Ten ranking jest niezaleny i rzetelny, bo bazuje na
liczbach mwi Kazimierz
Kaczmarek. Tym bardziej
cieszymy si z tak wysokiej lokaty.
kataklizm. Dbaj niesamowicie

o bezpieczestwo uczniw, a ci,
gdy tylko zaamuje si pogoda,
maj wolne.
Wszystko w ynie II zaczo
si od projektu Z maej szkoy
w wielki wiat. Teraz plany kadry
pedagogicznej s coraz ambitniejsze.
Chcielibymy wsppracowa z krajami Beneluxu mwi
Hanna Affelt. To pozwolioby
naszym uczniom pozna jzyk
angielski jeszcze lepiej. A moliwo wyjazdu za granic, co
wiemy ju z dowiadczenia, jest
doskona mobilizacj do nauki.
Na wan rzecz zwraca uwag
Marta Frygier, nauczycielka jzyka angielskiego w placwce oraz
szkolny koordynator programu
Erasmus Plus.
Te wyjazdy daj moliwo
sprawdzenia wiedzy w praktyce
mwi nauczycielka. W szkolnej
awie jest spokj i nic zego si nie
moe sta. W kontakcie z osobami z innych pastw trzeba czsto
wybrn z sytuacji problematycznych. To dua nobilitacja dla
naszej szkoy, e wypynlimy
na szerokie wody. Mamy jednak
w sobie sporo zapau i chcemy
dziaa dalej. A jak raz si udao,
to teraz powinno by tylko atwiej.
Nagrodz
najlepszych
Rada Gminy Wielka Nieszawka podja decyzj,
e uczniowie z jej terenu
mog ubiega si o stypendium wjta gminy
chwaa radnych dotyczy modziey uczcej si

w klasach III gimnazjw,
mieszkajcej w gminie Wielka
Nieszawka. Kwota wsparcia bdzie
wynosia 100 z miesicznie. Wnioski o przyznanie nagrody mona
skada do 20 listopada.
Urzd Gminy Wielka Nieszawka informuje, e Stypendium
moe otrzyma ucze zamieszkay
na terenie gminy Wielka Nieszawka, po ukoczeniu drugiego roku
nauki w gimnazjum, ktry uzyska
na wiadectwie szkolnym za ostatni rok nauki redni ocen z obowizkowych zaj edukacyjnych na
poziomie co najmniej 4,75, a take,
co najmniej, ocen bardzo dobr
z zachowania.
Stypendium przyznawane jest
na wniosek rodzica lub opiekuna
prawnego ucznia wyjania Kazimierz Kaczmarek, wjt gminy
Wielka Nieszawka. Staramy si
docenia prac modziey z naszego terenu, bo to od niej zaley
przyszo gminy.
Do wniosku o przyznanie stypendium trzeba doczy stosowne
zawiadczenie ze szkoy bd potwierdzon przez szko kserokopi wiadectwa. Nagroda przyznawana jest na okres od wrzenia do
czerwca.
Dokumenty zwizane ze stypendium mona znale na stronie
internetowej www.wielkanieszawka.pl.
(WT)
26
SPORT
pozatorun.pl
Lubi si przywizywa
Ze swoim klubem, czyli Elan Toru, by na dobre i na ze. Po zakoczeniu
pikarskiej przygody zaj si trenowaniem B-klasowego Ora Gogowo i jak
sam Wojciech widerek twierdzi szybko rozstawa si z klubem nie zamierza
Karol ebrowski
an Wojtek jest rodowitym

torunianinem. Jak wielu
modych chopakw lubi
gra w pik, wic pewnego dnia
poszed na trening do klubu. Najpierw do Wkniarza, z ktrego
jednak szybko trafi do Elany.
Bardzo mi si tam spodobao opowiada Wojciech widerek, aktualny szkoleniowiec Ora
Gogowo. Ju w juniorach, kiedy wszyscy moi koledzy marzyli
o tym, eby si wybi i wyjecha
do klubw z wyszych lig czy te
z zagranicy, to ja twierdziem, e
fajnie by byo gra w jednym klubie i w nim pozosta. Kolejnym
czynnikiem, ktry wpyn na
pozostanie w Toruniu, bya moja
praca w szkole. Nauczycielem zostaem ju w wieku 22 lat.
Lata mijay, Elana awansowaa lub spadaa, a Wojciech widerek by niezmiennie pewnym
punktem druyny. Wszystko
zakoczyo si z kocem sezonu
2013/2014.
To bya moja decyzja tumaczy widerek. Urodzio mi
si drugie dziecko, chciaem
powici wicej czasu w rodzinie. Zdecydowaem si pozosta
w szkole w Dobrzejewicach, a zrezygnowa z gry w pik non.
Mimo zakoczenia pikarskiej
kariery pan Wojciech nie mia
jednak nawet chwilowego rozbratu z futbolem, gdy ju wtedy by
w pewnej czci zwizany z Or-
Fot.UKASZ
PIECYK
em Gogowo.
Jest to klub dziaajcy dopiero czwarty sezon mwi trener. Zaoenie Ora to wsplna
inicjatywa moja, mieszkacw
oraz pana wjta. Zauwayem,
e uzdolniona modzie naszej
gminy nie ma gdzie rozwija
swoich umiejtnoci pikarskich,
w odrnieniu od ich rwienikw z innych gmin. Wsplnym wysikiem udao si dopi
wszystko i zgosi druyn do
rozgrywek.
W klubie, od pocztku jego
istnienia, mog gra wycznie
zawodnicy pochodzcy z terenu
gminy.
Stawiamy na swoich opowiada szkoleniowiec. Nie sztuk jest stworzy druyn, cigajc zawodnikw z Torunia czy te
innych gmin i zrobi wynik, ale
wikszym wyzwaniem i na pewno przyjemnoci bdzie osignicie sukcesw z miejscowymi
chopakami, a jestem pewien, e

taki czas przyjdzie. Patrzc teraz
na tych chopakw, ktrzy znaj
si od dziecka i wielu z nich gra
u boku swojego przyjaciela, mona zauway coraz lepiej krystalizujcy si kolektyw.
Wikszo zawodnikw Ora
Gogowo nie miao wczeniej do
czynienia z pik na duym boisku.
Tym bardziej jestem pod
wraeniem, jakie robi postpy
mwi widerek. Poruszanie

si po boisku, realizowanie zada taktycznych, ustawianie si
przy staych fragmentach gry.
Z kadym miesicem widz coraz
wikszy progres w tych elementach, a trzeba zauway, e nie
jest to atwy element pikarskiego
rzemiosa.
Efekty wida na boisku. Po zakoczeniu rundy jesiennej Orze
Gogowo znajduje si w czubie tabeli B-klasy, a konkretnie sytuuje
si na czwartym miejscu.
Myl, e w tym sezonie jest
jeszcze za wczenie, aby mwi
o awansie twierdzi trener.
Zespoy, ktre zajmuj pierwsze
dwa miejsca, czyli Zamek Bierzgowski i Victoria Czernikowo,
znaczco si wzmocniy i ciko
bdzie nadrobi obecn strat
do nich. Cieszymy si jednak, e
jestemy w grnej poowie tabeli
i bdziemy cierpliwie czeka na
swoj szans, jak nie teraz, to by
moe w przyszym sezonie.
Jakie s najblisze plany zawodowe Wojciecha widerka?
W tym momencie na pewno
si nigdzie nie wybieram pewnie stwierdza trener. Bardzo
podoba mi si projekt, w ktrym
uczestnicz, lubi by wierny czemu i mam nadziej na odniesienie sukcesu z Orem. Czy marzy
mi si trenowanie Elany? Kto wie,
na t chwil jednak jestem tutaj,
zobaczymy, co czas pokae.
Obywatele dla aktywnoci

C
Trwa seria konsultacji spoecznych, spotka z ekspertami i bada poprzedzajcych

stworzenie Kujawsko-Pomorskiego Programu Rozwoju Sportu
o sprawia, e ludzie s aktywni fizycznie? Co moe

uatwi aktywno tym,
ktrzy od lat si nie ruszali? Jak
projektowa przestrze publiczn, by skaniaa do ruchu? Jak
wreszcie budowa system wspzawodnictwa sportowego, ktry
da zawodnikom z Kujaw i Pomorza upragnione medale? Program Obywatele dla aktywnoci
ma przynie odpowied na te
pytania.
Jego koncepcja wzia si
z twrczego spotkania rnych
partnerw: Urzdu Marszakowskiego Wojewdztwa Kujawsko-Pomorskiego, Stowarzyszenia
Run To Run, Fundacji Rozwoju
Kultury Fizycznej, Uniwersytetu
Warszawskiego. W ostatnich latach jednym z najwaniejszych
zada dla regionu byo wsparcie
budowy infrastruktury sportowej. Powstao ponad 400 obiektw, w tym 213 orlikw, kilkadziesit hal i sal sportowych,
krytych pywalni, stadionw lekkoatletycznych i centrw sportowych. Samorzd wojewdztwa
przeznaczy na ten cel ponad 422
mln zotych.
Teraz konieczne jest skupienie si na nowych wyzwaniach
prowadzcych do celu, ktrymi
s aktywno, zdrowie i sportowy
tryb ycia mieszkacw naszego
regionu mwi marszaek Piotr
Tak przebiegaj konsultacje spoeczne w ramach programu.
Cabecki. Dobrym pretekstem

do tego jest opracowanie Kujawsko-Pomorskiego Programu Rozwoju Sportu. Chcemy, eby by to
ywy, pomocny rnym podmiotom dokument swoista mapa
drogowa dla sportu i aktywnoci
fizycznej w naszym regionie. Dlatego pytamy mieszkacw, kluby
sportowe, przedstawicieli samorzdw, jakie maj pomysy na
sport i jakiego wsparcia potrzebuj.
Z oglnopolskich bada
prowadzonych przez Centrum

Wyzwa Spoecznych Uniwersytetu Warszawskiego wynika,
e w polityce sportowej czsto
problemem s trzy mechanizmy:
brak bazy danych o sporcie, brak
wymiany dobrych praktyk i brak
partnerstw strategicznych. Projekt Obywatele dla aktywnoci
ma da odpowied na te trzy deficyty.
Dotychczas w ramach programu odbyy si trzy konferencje
wojewdzkie, cykl konsultacji
Fot.
NADESANE
powiatowych: w Tucholi, ninie,

Ciechocinku, Brzoziu (powiat
brodnicki) i Toruniu oraz spotkania konsultacyjne. W Bydgoszczy susznie uwaanej za
najsilniejsze centrum sportowe
regionu przeprowadzono spotkania eksperckie o tematyce:
sport wyczynowy, sport i nauka,
sport i zdrowie. Zlecono take
studia przypadku dogbn
analiz sportu w Radziejowie,
Dobrzyniu nad Wis, Kowalewie
Pomorskim, Mroczy, ubiance,
Bydgoszczy, Rypinie i Inowrocawiu. Przeprowadzone zostay badania ankietowe wrd jednostek

samorzdu terytorialnego odpowiedzi nadesao 91 gmin i 16
starostw powiatowych.
Teraz na podstawie zebranego materiau bdziemy przygotowywa projekt Kujawsko-Pomorskiego Programu Rozwoju Sportu
wyjania Marcin Drogorb,
zastpca dyrektora Departamentu Promocji, Sportu i Turystyki
Urzdu Marszakowskiego. Bdzie to zbir postulatw zgaszanych przez rodowiska sportowe
w ramach konsultacji w odniesieniu do ram programowych, jakie
nakada na nas Strategia Rozwoju
Wojewdztwa 2020+.
Wszystkie materiay dotyczce
projektu oraz zebrane dotychczas
opinie mona znale na stronie
internetowej www.run-torun.pl,
tam rwnie na bieco zamieszczane s informacje o kolejnych
spotkaniach i konsultacjach.
Jestemy otwarci na kady
gos i zachcamy do uczestniczenia w tym tak wanym dla rozwoju sportu w naszym regionie procesie dodaje Marcin Drogorb.
Projekt Obywatele dla aktywnoci jest realizowany w ramach
programu Obywatele dla Demokracji, finansowanego z Funduszy
EOG.
DODATEK
pozatorun.pl
27
ZDROWIE
Ruch to
zdrowie
Nawet kilka skonw i przysiadw dziennie oraz
krtki, popoudniowy spacer, mog pozytywnie
wpyn na nasze zdrowie i samopoczucie
Magorzata Kramarz
ady z nas doskonale zdaje sobie spraw z tego, e

ruch to zdrowie. Kada
forma aktywnoci fizycznej jest
mile widziana. Jednak jesieni i zim, kiedy dni s coraz
krtsze nasza ch do wicze
bardzo spada. Wolimy pooy
si przed telewizorem, pod ciepym kocem z kubkiem kakao
w rku. A wtedy rozleniwiamy
si, przybywa nam kilogramw
i w nowym roku znowu sobie
obiecujemy: od wiosny zaczynam wiczy, bior si za siebie.
Warto jednak zmusi si i zmotywowa nawet do najdrobniejszego wysiku, poniewa wiczenia bardzo pozytywnie wpywaj
nie tylko na nasze zdrowie, ale
te samopoczucie. Podczas treningu wydzielaj si endorfiny,
czyli hormony szczcia, ktre
poprawiaj nasz nastrj i dodaj nam energii do kolejnych
dziaa. Regularne wiczenia

przynios nam wymierny efekt.
Dziki nim zmniejszamy ryzyko
zapadania na rnego rodzaju
choroby serca, spalimy tkank
tuszczow, poprawimy krenie
krwi i usprawnimy metabolizm.
Nie musimy spdza dugich
godzin na siowni, aby poprawi
swoj kondycj. Wystarczy kilkanacie minut rano i wieczorem. Podczas takich wicze
moemy wykonywa skony,
przysiady, brzuszki czy pajacyki.
Gimnastyka z rana dobrze wpynie na nasz organizm- rozcigniemy si i rozbudzimy. Kolejnym rozwizaniem jest spacer.
Jeli za oknem jest adna pogoda
zrezygnujmy z auta i do pracy
czy szkoy pojedmy autobusem lub pjdmy pieszo. Nawet
najkrtsza droga na przystanek
pozytywnie wpynie na nasz organizm. Rower, to nie tylko do-
bre rozwizanie w lecie. Moemy

na nim jedzi praktycznie przez
cay rok. Kiedy dni s chodniejsze, zamy szal, czapk i rkawiczki, wtedy mamy gwarancj,
e nie zmarzniemy, a z pewnoci zrobimy dobrze dla ciaa
i ducha. Popularn form aktywnoci stao si bieganie. Jeli
dopiero zaczynamy t przygod,
to rbmy krtkie dystanse, a bieg
przeplatajmy z marszem. W ten
sposb atwiej bdzie nam przyzwyczai organizm do wysiku.
Modne stay si rwnie siownie na wieym powietrzu. Pod
chmurn moemy wykonywa
rne wiczenia na sprzcie,
ktry jest do tego przeznaczony.
Warto wybra si na tak siowni z partnerem lub koleank, bo w grupie raniej i atwiej
bdzie nam si zmotywowa.
Wrd pa coraz wikszym zainteresowaniem ciesz si zajcia
zumby i pole dance. Zumba to

nic innego, jak ukady choreograficzne do rnych rytmw.
Na te zajcia moe zapisa si
kada kobieta, ktra lubi taniec.
Nie ma ogranicze ze wzgldu
na poziom czy wiek. Pole dance
to trening siy, gibkoci, pikna
i elastycznoci. Przeznaczony
jest dla pa twardych i wytrwaych. Wydawa by si mogo, e
taniec na rurze to prosta rzecz,
jednak wymaga on sporo siy
i zdeterminowania, poniewa do
wykonania niektrych sztuczek
akrobatycznych potrzeba wiele
czasu. Nie prawd jest jednak,
e na takie zajcia mog zapisa si wycznie szczupe panie
z doskona kondycj. Pole dance jest dla kobiet silnych i takich,
ktre przy pierwszej porace si
nie poddaj i nie zniechcaj.
Jest wiele form aktywnoci fizycznej. Nie warto siedzie przed
telewizorem. Namwmy rodzin
i przyjaci do wsplnych wicze. W ten sposb moemy
wiele zyska. Poprawimy nasze
zdrowie i samopoczucie oraz nabierzemy pewnoci siebie. Dowiedziono, e codzienne cho
krtkie wiczenia s w stanie
odmodzi nasze ciao. Ponadto dziki treningom moemy
bezkarnie, czyli bez zagroenia
przyrostem masy ciaa, spoy
o 15% kalorii wicej, co oznacza, e mamy pewnego rodzaju
przyzwolenie na drobne, sodkie
przyjemnoci.
28
DODATEK
ZDROWIE
pozatorun.pl
Soczewki na miar
Jesie jest szczegln por roku dla naszego wzroku? Na to i inne pytania dotyczce
naszego wzroku odpowiada nam Maciej Karczewski, toruski optometrysta, szef firmy
Optomeria Karczewski, w rozmowie z Tomaszem Wicawskim
Jesie jest szczegln por roku
dla naszego wzroku?
To bardzo trudny okres dla
oczu. Po caej masie soca, naturalnego wiata, przychodzi
gorszy okres dla wzroku. Zdecydowanie rzadziej jestemy w tym
dogodnym dla oka wietle. Zamiast soneczka i grillowania
w zieleni, tkwimy przed laptopami i telewizorami, czego nasze
oczy nie lubi.
Ile jest prawdy w stwierdzeniu, e
komputery niszcz wzrok?
Same komputery to nie urzdzenia, ktre jak Wandale czy
Hunowie niszcz nasz wzrok. To
raczej my, lczc przed nimi godzinami, demolujemy wasne widzenie. Problemy w tym zakresie
s trzy. Po pierwsze, mniej naturalnego wiata i soca, co powoduje mniejsze wydzielanie rodopsyny, czyli purpury wzrokowej
enzymu dobrego widzenia. Po
drugie, podczas wszechobecnych
szarwek i po ciemku nasze, czsto niewielkie, wady wzroku staj
si bardziej dokuczliwe. Wanie
jesieni wiele osb po raz pierwszy siga po okulary do czytania, siedzenia przed komputerem, nocnej jazdy samochodem.
A trzeci problem?
Powinno si wrci do glinianych

tabliczek i liczyde?
Tego procesu, ktry zaszed,
nie da si ju odwrci. Nie potrafimy ju i chyba take nie chcemy, y bez cywilizacji. Dlatego
tak wane jest, eby korygowa
wszelkie, nawet te najmniejsze,
wady wzroku i stosowa w tym
celu nowoczesne rozwizania, soczewki okularowe czy kontaktowe. Wspczesna optyka potrafi
ju radzi sobie z takimi problemami. Trzeba jedynie korzysta
z porad profesjonalistw i stosowa nowe rozwizania i technologie.
S nim wymienione przez
pana wczeniej urzdzenia elektroniczne z ekranami i wywietlaczami komputery, iPady, tablety
czy telefony. Nasze oczy mczy
ogromna ilo niebieskiego wiata, ktre one wytwarzaj. To nie
s nasze warunki naturalne, dlatego mczymy si z nimi niemiosiernie.
Nie przystosowalimy si do nowinek XXI wieku?
Czowiek to drapienik, ktry
zszed z drzewa cakiem niedawno. Jego widzenie i wzrok maj
zupenie inne warunki naturalne

ni te tworzone przez tablet. Czujemy si wietnie w naturalnym
wietle patrzc w dal. Bo w taki
sposb si poluje. Nasze oczy od
tysicy lat miay suy do pracy
i polowania na zewntrz wrd
zieleni lasw, pasteli pl i stepw.
A teraz zamiast chodzi po lasach, z dzid czy ukiem, siedzimy
po kilka lub kilkanacie godzin
przed monitorami w sztucznym,
najczciej jarzeniowym czy ledowym, wietle. W ten sposb
torturujemy nasze oczy. One nie
s na to gotowe.
Na co powinnimy wic zwrci

szczegln uwag?
Trzeba bada wzrok i kontrolowa jako widzenia. Nie mona bagatelizowa wad takich jak
+/ 1 dioptria, bo to czsto ubytek ostroci wzroku o ponad 50%.
Dla kierowcw to wrcz niezbdna pomoc w trakcie jazdy po
ciemku czy noc, co jesieni i po
zmianie czasu jest codziennoci.
Wada wzroku to nie choroba,
wic takie badania mog wykonywa optometryci, co pozwoli
omin dugie kolejki w przychodniach okulistycznych. Warto
take stosowa w swoich szkach
specjalne powoki antyrefleksyjne czy filtrujce szkodliwe wiato niebieskie, szczeglnie, jeeli
dugo pracujemy przed ekranami
i komputerami.
Soczewki moemy dobra pod
wymiar?
Od kilku lat istniej technologie, pozwalajce na indywidualne konstruowanie soczewek. To
troch tak, jak z odzie. Mona
kupi ciuch bez mierzenia, zdajc
si na wielko L czy S, a mona
zleci szycie garnituru czy bluzki
na miar. Teraz dziki fotografii
cyfrowej i specjalnym technologiom Freeform oraz potnym
maszynom liczcym moemy
skonstruowa szka dla kadego
indywidualnie. Tylko dla jego
wady, wybranej oprawy i okrelonych soczewek, np. progresywnych czy biurowych. To prawdziwy skok milowy w optyce XXI
wieku.
Dzikuj Panu w imieniu czytelnikw za gar nowinek ze wiata
optyki.
Z radoci suymy porad
w naszych salonach, gdzie omwimy, OCZY-wicie, szczegy
i znajdziemy najlepsze rozwizania.
DODATEK
pozatorun.pl
29
ZDROWIE
Na zdrowie
Z przezibieniem moemy walczy domowymi sposobami.
Syrop z cebuli, gorca herbata z malinami i imbirem, to tylko
niektre metody aby pozby si uciliwego kaszlu i kataru
Magorzata Kramarz
esie, to taka pora roku, w ktrej bardzo atwo o przezibienie. rednio, doroli ludzie
choruj ok. 2-4 razy w roku, natomiast dzieci znacznie czciej.
Wszystko przez to, e ich ukad
odpornociowy nie jest w peni
wyksztacony. Podatne na rnego rodzaju infekcje s te osoby starsze, u ktrych odporno
jest obniona i nie dziaa tak jak
powinna. Pierwsze oznaki przezibienia nie kadego skaniaj
do wizyty u lekarza. Nasze mamy
i babcie znaj doskonae metody,
aby poradzi sobie z ciekncym
nosem, drapaniem w gardle czy
kaszlem.
Wrd najczstszych i sprawdzonych domowych sposobw
na walk z przezibieniem wymienia si ros z kury, herbat
z sokiem malinowym i imbirem,
gorc kpiel czy wdk z pieprzem. Ale nie tylko to pomoe nam si upora z objawami.
Na mczcy nas katar dobrze
sprawdz si wszelkiego rodzaju
inhalacje. Wystarczy doda kilka

kropel olejku rumiankowego lub
eukaliptusowego do wrztku, nakry gow rcznikiem i wdycha
opary przez 15 minut. To powinno udroni nasze drogi oddechowe. Naczynia krwionone si
rozszerzaj i zmniejsza si obrzk
luzwki, co uatwi nam dmuchanie. Rwnie pomocne bd
okady. Kilka razy dziennie naley na nasad nosa pooy zimny
kompres z dodatkiem kilku kropel olejku mity. To z pewnoci
zmniejszy ilo kataru spywajcego z naszego nosa. Wedug
naszych bab, niezawodny na
kaszel jest syrop z cebuli. Wystarczy pokroi j w pirka, doda
soku z cytryny, miodu (najlepiej
lipowego) i odstawi. Kiedy soki
puszcz, tak mikstur naley
pi co najmniej 3 razy dziennie.
Z kaszlem pomoe nam si upora rwnie kamfora. T wcieramy w klatk piersiow i plecy
tu przed zaniciem i ciepo si
ubieramy. Rozgrzewajca ma
wspomaga produkcj i wydalanie

luzu, a co za tym idzie zmniejsza
si czstotliwo kaszlu. Waciwoci rozgrzewajce ma take
gsi smalec. Moemy wysmarowa nim plecy i klatk piersiow,
ale take doda go do gorcego mleka z miodem. Ta metoda
przyniesie nam ulg w mczcym
kaszlu. Jeli te sposoby nam nie
pomagaj kupmy syrop w aptece,
ale pamitajmy, e nie moemy
go zaywa po godzinie 18. Na
pocztku przezibienia, w walce
z wirusami pomoe nam gorca
kpiel. Poniewa wirusy najlepiej
czuj si w temperaturze 33-34 st.
C, podczas zaywania gorcej kpieli bd si z pewnoci wolniej
mnoyy. Jeli do wody dodamy
jeszcze olejku z eukaliptusa lub
mity, to opary udroni nasze
drogi oddechowe. Mwi si, e
z podwyszon temperatur nie
naley walczy. Stan podgorczkowy to naturalny mechanizm
obronny naszego organizmu
w walce z chorob. S jednak tacy,
ktrzy uwaaj, e temperatur

naley zbija. W tym pomog
nam rodki z apteki lub herbata
z dodatkiem malin i wieo startego imbiru. Maliny maj waciwoci przeciwgorczkowe, a imbir przeciwzapalne. Bardzo czsto
podczas przezibienia towarzyszy
nam bl garda. Zanim signiemy po tabletki warto postawi na
pukanki. Jedn z nich jest roztwr wody utlenionej z t przegotowan. Na p szklanki wody
wlewamy 5 yek wody utlenionej i puczemy gardo kilka razy
dziennie- nie poykamy mieszan-
ki. Rwnie dobrze na ukojenie

blu dziaa sparzona szawia lub
rumianek. Kiedy napar ostygnie,
moemy nim puka gardo.
Domowe
sposoby
walki
z przezibieniem pomog nam
odetka nos, obniy podwyszon temperatur i zagodzi
chrypk lub kaszel. Pamitajmy
jednak, e jeli objawy nie ustpuj powinnimy odwiedzi lekarza, poniewa nieleczone lub le
leczone przezibieni moe mie
grone skutki dla naszego zdrowia lub ycia.
Kilogramy same nie odejd
odjam stanowcz decyzj koniec ze szpetnymi

krgociami!
Popijajc
sodk col ostatni kawaek sernika spojrzaam na siebie z niedowierzaniem. Jak mogam do
tego dopuci? Jeszcze nigdy nie
byo a tak le! powiedziaa 25
kg temu pacjentka Poradni Dobry Dietetyk.
Przeraenie cyframi na wadze, centymetrami w pasie, nie
za ciekawe wyniki bada, al jaki
czua Pani Magosia patrzc na
zgrabne dziewczyny, spowodoway, e rosa motywacja i determinacja . Tego dnia podja ostateczn decyzj: Albo teraz albo
nigdy!. Zaufaa dietetykowi klinicznemu z Poradni Dobry Dietetyk. To bya najlepsza decyzja
jak podjam! przyznaa.
Zdrowe odchudzanie
niejedzenie
Na licie przebojw od lat

niezmiennie krluj diety godwkowe. Wikszo kobiet
rozpoczyna sumienne liczenie
kalorii. Oczywicie wynik na wadze po tygodniu katowania si
posikami dla wrbelka napawa optymizmem. Waga mocno
spada. Niestety po pewnym czasie okazuje si, e cyfry na wadze
stoj w miejscu. Dodatkowo coraz gorsze samopoczucie, sabn
siy, a ciao w cale nie wyglda
atrakcyjniej.
No c, nie na tym polega
pozbywanie si tkanki tuszczowej. Nasz organizm funkcjonuje
jak maszyna, potrzebuje paliwa
(i to dobrego) do dziaania. Czy
jak wlejemy do diesela benzyn,
to odjedzie? Nie! Tak samo jest
z naszym organizmem, musimy
dostarczy mu odpowiednich
skadnikw, aby prawidowo
funkcjonowa i co najwaniejsze
mia si spala tkank tuszczow. - tumaczy dietetyk Poradni
dietetycznej Dobry Dietetyk.
Pani Magorzata przekonaa si o tym na wasnej skrze.
Po pierwszym miesicu czua
ogromn rnic: samopoczucie lepsze, cera adniejsza, brak
waha nastrojw i gowa nagle
przestaa bole, wicej energii,
boczki mniejsze, skra bardziej
napita, miesiczka co do dnia.
Teraz jak sysz swoje koleanki mwice: nie jem po 18.00;
nie jem po treningu, przecie nie
po to wicz, eby pniej je,
to mnie krew zalewa! Tumacz,
e nie maj racji, e to nie tak, ale
przecie one wiedz najlepiej, bo
przeczytay jakie forum w Internecie. Znam to z autopsji. Kiedy
te tak mylaam.
Kolacja do 18:00? Mit!
Wykadnikiem tego, kiedy

naley spoy ostatni posiek
nie powinny by jakie sztywne schematy, lecz czas pjcia
spa. Ostatni posiek powinien
przypada ok. 3 godzin przed
snem! Jeli kadziemy si o 21:00
to oczywicie kolacja o godzinie 18:00 jest w porzdku. Natomiast jeeli ldujemy w ku
okoo pnocy zjedzenie posiku
o 21:00 jest jak najbardziej wskazane radzi dietetyk kliniczny
Poradni Dobry Dietetyk.
Prawidowe odywianie
pozwala zdrowo schundn
Pani Magorzata nie tylko
poprawia jako swojego ycia
i zdrowia, wypikniaa, ma smuk sylwetk, jest o 25 kg tkanki
tuszczowej mniejsza, ale take
nauczya si zasad prawidowego
odywiania. Wizyty w gabinecie

Dobrego Dietetyka spowodoway, e zrozumiaa, e jedzeniem
mona zdziaa wszystko, poczwszy od poprawy nastroju do
leczenia 90 proc. przypadoci,
na ktre cierpi dzisiejsze spoeczestwo.
Synne sowa Hipokratesa
Niech ywno bdzie twoim
lekiem, a lek twoj ywnoci
nios wielk prawd, o ktrej
powinnimy pamita kadego
dnia przygotowujc swoje posiki.
Jeeli ktokolwiek identyfikuje si z moj sytuacj serdecznie
polecam Poradni Dobry Dietetyk, gdy efekty jakie osiga si
w tym gabinecie s nie do przecenienia. Nie ma co zwleka!
Czas leci, jestemy coraz starsi,
a choroby i kg same nie odejd.
Umw si ju dzi! przekonuje
kadego Pani Magorzata.
30
DODATEK
pozatorun.pl
ZDROWIE
Seniorzy
na fotografii
Fundacja czymy Pokolenia oraz Midzynarodowe Centrum

Spotka Modziey w Toruniu zapraszaj wszystkich seniorw
na sesj zdjciow z toruskim fotografem Jackiem Kutyb.
Wydarzenie odbdzie si w dniach 19 i 20 listopada o godzinie 10.00
Micha Ciechowski
kcja zostaa zatytuowana

Modo stan ducha.
Metryka? Co to takiego? i trwa bdzie przez dwa
dni w Midzynarodowym Centrum Spotka Modziey mwi
Anna wito-Nowak z Fundacji
czymy Pokolenia. Ze zdj
powstanie wystawa, ktr mona bdzie obejrze ju w grudniu
w MCSM przy ulicy okietka 3
w Toruniu. Ponadto dwanacie
fotografii zostanie wybranych do
powstajcego na rok 2016 kalendarza. Dochd z jego sprzeday
przeznaczony zostanie na spenianie marze toruskich seniorw.

Wyjtkowa sesja bdzie miaa
na celu przeamanie konwencji
staroci. Jak zaznaczaj organizatorzy akcji, chc pokaza, e dojrzao nie musi by szara i smutna, bo osoby powyej 60. roku
ycia wci s aktywne, otwarte,
umiechnite i bardzo spontaniczne.
Pan Jacek Kutyba to fotograf obrazujcy stany, ktrych nie
wida zachwala artyst przed-
1. Najlepszym przygotowaniem do sportw zimowych jest

trening funkcjonalny, ktrego
zadaniem jest uzyskanie funkcjonalnoci ruchu czyli moliwo
wykorzystania go w konkretnym
przypadku np. narciarstwo.
2. Wszystkie sporty zimowe
wymagaj od nas siy miniowej
oraz wydolnoci miniowej, aby
jazda na nartach bya przyjemna.
3. wiczenia sensomotoryczne, stabilizacyjne oraz wzmacniajce si miniow powoduj
wzmocnienie aparatu wizadowo-stawowego, co daje mae ryzyko kontuzji podczas jazdy na
nartach.
4. Podczas jazdy na nartach
wykorzystujemy
aktywno
wszystkich mini, jednak niektre z poniszych s najwaniejsze:
Misie czworogowy uda odpowiedzialny za wyprost stawu
kolanowego (w przypadku narciarstwa utrzymanie ciaa w odpowiedniej pozycji narciarskiej
oraz stabilizacj stawu kolanowego),
Misnie poladkowe w przypadku narciarstwa utrzymujce ciao pochylone do linii
bioder,
Minie przyrodkowe oraz
zewntrzne ud, ktre na stoku
pozwalaj nam trzyma narty
przy sobie oraz zmienia czasami

gwatownie kierunek jazdy,
Minie ydki ktre na stoku pozwalaj nam utrzyma pozycje pionow,
Nie moemy zapomnie
o wiczeniach mini tuowia
(plecy i brzuch) oraz ramion
(biceps i triceps), ktre pomagaj nam si odpycha kijkami od
podaoa.
5. Trening do sezonu narciarskiego najlepiej zacz jak
najszybciej im duszy czas przygotowa to mamy pewno do
lepszej dyspozycji fizycznej a co
za tym idzie psychicznej.
6. Najczciej bywa tak, e pacjenci przychodz i mwi za
tydzie jad na narty co mam
zrobi? Potrzebuj dobrego i skutecznego planu treningowego!
Oczywicie jest to bardzo krtki
okres ale jak to mwi lepiej pno ni wcale :)
7. Najwaniejsze w treningu
przygotowujcym do sezonu narciarskiego jest systematyczno
oraz due zaangaowanie osb
chtnych oraz chccych unikn
powaniejszych kontuzji.
8. Uzyskanie najlepszego indywidualnego treningu, ktry
z pewnoci przyda si podczas
szalestwa na stoku przygotuj
pastwu dowiadczeni fizjoterapeuci.
stawicielka Fundacji. Ukazuje

przede wszystkim emocje. Warto wic stan przed jego obiektywem i pozna siebie na nowo.
Zobaczy, e jest si piknym.
Powstay kalendarz z dwunastoma zdjciami z sesji fotograficznej bdzie mona zakupi
podczas Dnia Babci i Dziadka
zorganizowanego 21 stycznia
w Centrum Handlowym Toru
Plaza. Tego dnia udostpniona
zostanie tam rwnie wystawa.
Przygotowanie do
sezonu narciarskiego
Gabinet Ortus Med Dom Zdrowia

ul. Szosa Chemiska 84/86 (parter i III pitro)
87-100 Toru
tel. 56 621 11 83 kom. 883 666 659
DODATEK
pozatorun.pl
31
ZDROWIE
Jeden najpikniejszy dzie
ak budowa lubny wizerunek

i na co zwrci szczegln
uwag, by dobrze i zdrowo
wyglda? Tego dowiedz si
w dniach 14-15 listopada uczestnicy Targw lubnych i Dnia
Akademii Piknoci, ktre zostan zorganizowane w Centrum
Targowym "PARK", przy ul. Szosa
Bydgoska 3.
Targi Toruskie Sp. z o.o.
jako organizator targw zadbaa
o atrakcyjny program imprezy.

Oprcz prezentacji mody lubnej,
wieczorowej i mskiej, odbd si
take pokazy taca oraz degustacja, ktr przygotowaa Cukiernia Franciszek Pokojski.
Dla wszystkich goci przeprowadzone zostan warsztaty z zakresu pierwszej pomocy, a take
konsultacje profilaktyczne dot.
chorb zakanych oraz uzalenie. Obecni na Targach lub-
nych i Dniu Akademii Piknoci

bd mogli rwnie bezpatnie
zbada poziom cukru, cinienia
i zawartoci tlenku wgla w wydychanym powietrzu. Podczas
targw odbdzie si kampania
informacyjna dot. rzucenia palenia oraz akcja "Jabko zamiast
papierosa".
Oprcz wielu znanych marek
odzieowych,
kosmetycznych,
fotografw, kamerzystw, projek-
tantw i artystw, organizatorzy

na targi zaprosili dietetykw oraz
trenerw personalnych. Zainteresowani, podczas dwudniowych
targw, bd mogli uzyska fachowe porady i otrzyma atrakcyjne rabaty. Rozlosowane zostan take liczne upominki, m.in.
od firmy Avon. Do wygrania
bd klasyczne obrczki lubne
od Firmy Cardano salony obrczek lubnych, Firma Pawo ufun-
dowaa garnitur dla Pana Modego, a Vizarro a 6 sztuk mskich

koszul lubnych. Rozstrzygnicie
konkursu na zwrot 50% kosztw
sukienki lubnej zapowiedziaa
Firma Elena.
W Targach lubnych i Dniu
Akademii Piknoci bdzie mona uczestniczy w sobot i niedziel w godzinach od 10.00 do
17.00. Wstp wolny. Zapraszamy.

Poza Toruń NR 82

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Poza Toruń NR 82

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

NR 82 | 13 LISTOPADA 2015 | ISSN 2084-9117 | NAKAD 30.000 EGZ.

Telefonu od premier Szydo nie byo

powoaniu do Narodowej Rady Rozwoju,

BEZPATNA GAZETA REGIONU TORUSKIEGO

Nastrojowe zaduszki w jazzowym klimacie

Dentyci przebadali dzieci z

Red. ukasz Piecyk

luz i pompowni w Czarnowie, pomidzy Toruniem

krwi dokona Rolirad. Pozwolilicie postawi tu domy? To

Polska powoli podnosi si

Ot w parlamentarny nowicjusz zosta przyapany na

konaniu kolejnego poziomu

wykupi urzdzenia rednio za

Kontakt pod numerem:

Na podstawie art.25 ust. 1 pkt 1b ustawy

i zmiany w jego funkcjonowaniu

roku zostaa rozmontowana tak

wzgldem wynikw testw

wenement na skal wiatow, skarb narodowy,

skiego, by miasto przejo tnie.

Bez tni nie ma Ciechocinka.

skarbu, jakim s tnie wanie.

cinka. To miasto ma problem

Bdzie pan jednym z doradcw

Jak takich nie ma lub nie pasuj

Od paru miesicy mwio si

Teraz telefonu od Beaty Szydo

Zakoczmy ciekawostk. Gmina

Przemawia przez Pana skromno.

W Wygodzie w gminie Czernikowo dziaa od niedawna najwiksza w Polsce farma

bszar na wschodzie powiatu toruskiego sta si

tysicy zotych. W formie podatkw.

w tym miejscu trafia do sieci,

szczytu klimatycznego w Paryu

erlin, Wyspa Tropikalna czy Lipsk

skie ZOO, a doroli wybior si do browaru. W przypadku wyjazdu firmowego

Kojarzy si Pana nieodwoalnie z t

na... W naturalny sposb, dodajmy,

sprawi, e gsina staa si dostpna.

Pan w jakiej postaci g jada?

Ooo, gsi pipek

na eksport do Niemiec, a w Polsce

Ooo, gsi pipek jest super, na

Nie zabrako muzyki. Publicznoci zgromadzonej w Przysieku zaprezentowa

apie zbiegli si z najdalszych okolic, eby zobaczy, czy straakom

Czyli zero siedem... umiecha si smutno sprzedawczyni.

witszej pyna! Wiecie, gdzie

przypadkiem to nasze jezioro nie

energetyczne. Dla funkcjonowania serca, zwaszcza w takiej

Temperatura wody w jeziorach obecnie waha

broni si tylko ten, kto

ska, kierownik realizacji TSTJA.

mio ycia, a pytanie o tabu kazirodztwa to prba zmierzenia si

W zeszym roku jeden z monodramw odby si na parkingu podziemnym teatru

zmierzy si z poezj, a tsknot

Aleksander Rubinovas jako

Gwiazdy Hollywood nad Brd

ielkie wito operatorw, czyli 23. edycja

Laureaci Oscarw, najnowsze filmy i warsztaty z najlepszymi

ktrych na profesjonalnym planie zdjciowym studenci uczy

Organizatorzy 23. edycji Festiwalu Camerimage przygotowali nie lada

go zaprosi wybitnego amerykaskiego aktora, laureata nagrody

Fot. SZYMON GOSLAWSKI/