Nowe technologie

1
 Mikroklimat w budynkach tradycyjnych

Kategoria Temp. Temp.

zwierząt 0
Min.(0C) Opt.( C)

Krowy 6 8-16
Wilgotność względna 60-80%
Prędkość powietrza:
Cielęta 8 12-20
do 3m-cy okres zimowy 0,1 – 0,3 m/s
okres letni do 0,5 m/s
Cielęta 6 12-16
pow. 3m-cy
Jałówki 6 8-16
i buhajki
powyżej
6 m-cy 2
 Mikroklimat w budynkach tradycyjnych

Dopuszczalne stężenie gazów

w powietrzu obór

Wyszczególnienie Stężenie 1. Oświetlenie naturalne –

gazów (ppm) stosunek powierzchni
oszklonej okien do
powierzchni podłogi min.
Dwutlenek węgla 3000 1:18
2. Natężenie oświetlenia
Amoniak 20 sztucznego min. 20 – 30
Lx, nad korytarzem
gnojowym podczas doju
Siarkowodór 5 100 Lx, w izolatce 200 Lx

3
 Mikroklimat w oborach otwartych cd.
• Wartości temperatury i wilgotności zbliżone do
zewnętrznych
• Zakres temperatury termoneutralnej od-10 do 25oC
poniżej –10 oC zwiększony pobór paszy
• Powyżej 25oC zmniejszony pobór paszy, niższa
wydajność mleczna, problemy z rozrodem
• Powyżej 25oC prędkość ruchu powietrza 1m/s
• Stężenie szkodliwych gazów – występują wartości
śladowe
• Oświetlenie naturalne – 10% powierzchni podłogi
• Natężenie oświetlenia sztucznego w oborze min. 20-30
Lx, w hali udojowej i izolatce 200Lx
4
 Wentylacja grawitacyjna kominowa w oborze
tradycyjnej
• Wysokość kanału wywiewnego 4-5 m
• Kanał nawiewny (1) i kanał wywiewny (2) z przysłoną regulacyjną
• Powierzchnia przekroju kanału wywiewnego 0,05 do 0,06 m2/1SD
• Powierzchnia przekroju kanałów nawiewnych – 2/3 przekroju kanału
wywiewnego

5
 Wentylacja grawitacyjna podokapowo-
kalenicowa w oborze z izolacją cieplną ścian i
stropodachu
• Kanał nawiewny (1) i wywiewny (2) z przysłoną regulacyjną
• Powierzchnia przekroju kanału wywiewnego 0,10 do 0,12 m2/SD
• Powierzchnia przekroju kanałów nawiewnych 0,10 – 0,12 m2/SD

6
 Wentylacja grawitacyjna ścienno-kalenicowa
w oborze otwartej

• Nawiew powietrza (1) przez ścianę (regulacja przy pomocy kurtyn)

• Powierzchnia przekroju kanału wywiewnego (2): 0,15 – 0,20m2/SD

7
Obora wolnostanowiskowa z Obora wolnostanowiskowa z
głęboką ściółką i z wydzielonym pochyłą podłogą dla krów
korytarzem karmowym dla krów mlecznych
mlecznych

8
Obora wolnostanowiskowa Obora wolnostanowiskowa
boksowa, ściołowa dla krów boksowa bezściołowa, z
mlecznych podłogą szczelinową dla
krów mlecznych

9
 Utrzymanie krów

• Jaka obora dla Twojego gospodarstwa

– –obora
oboraz na głębokiej
boksami ściółce
legowiskowymi
• Inwestycja droższa
• Nie zawsze łatwa modernizacja (słupy, szerokość
obory,…)
• Mniejsze lub żadne zużycie słomy
(max. 2-3 kg/krowę/dzień)
• Mniej pracy
10
 Utrzymanie krów

• Jaka obora dla Twojego gospodarstwa

– •obora na głębokiej
inwestycja tańsza ściółce
• prosty wariant przy modernizacji
• duże zużycie słomy
• duże nakłady pracy przy zbiorze słomy

11
12
Okólniki

Powierzchnia okólników
utwardzonych, min.:

Cielęta do 100 kg m.c. –
1,1 m2/szt.

Cielęta do 200 kg m.c. –
1,9 m2/szt.

Młodzież do 350 kg m.c. –
3,0 m2/szt.

Młodzież powyżej 350 kg
m.c. – 3,7 m2/szt.

Krowy – 4,5 m2/szt.
13
Kojec porodowy

Powierzchnia kojca
indywidualnego min. 9 m2,
swobodny dostęp do paszy
i wody

Sucha, czysta ściółka

Przydatne drabiny
samoblokujące.

14
• Stanowisko krótkie w • Stanowisko krótkie w
oborze ściołowej oborze bezściołowej

15
TYPY DOJARNI

16
 Hala udojowa

• Jaki typ hali udojowej dla Twojego gosp.

– Typ hali udojowej
• Zależy od Twoich upodobań ...
– MOTYLEK

17
 Dojarnia „rybia ość”
• Dobry kontakt dojarza z krowami
• Zazwyczaj jeden aparat na stanowisko
• Aparat zakładany z boku krowy
• Możliwe wyposażenie w szybkie wyjście lub
pojemniki na paszę

18
Dojarnia „rybia ość”

19
 Dojarnia równoległa (bok w bok)
• Ograniczony kontakt dojarza z krowami
• Zazwyczaj jeden aparat na stanowisko
• Aparat zakładany pomiędzy tylnymi
nogami
• Możliwe wypo-
sażenie w szybkie
wyjście lub/i pojem-
niki na paszę
20
Dojarnia równoległa

21
Dojarnia równoległa

22
 Hala udojowa

• Jaki typ hali udojowej dla Twojego gosp.

– Typ hali udojowej
• Zależy od Twoich upodobań ...
– AUTOTANDEM

23
 Hala udojowa

• Jaki typ hali udojowej dla Twojego gosp.

– Typ hali udojowej
• Zależy od Twoich upodobań ...
– AUTOTANDEM

24
 Hala udojowa

• Jaki typ hali udojowej dla Twojego gosp.

– Typ hali udojowej
• Zależy od Twoich upodobań ...
– –RYBIA
AUTOTANDEM
OŚĆ

25
 Hala udojowa

• Jaki typ hali udojowej dla Twojego gosp.

– Typ hali udojowej
• Zależy od Twoich upodobań ...
– AUTOTANDEM
– –BOK
RYBIA OŚĆ
W BOK

26
 HalaHala udojowa
Karuzelowa

• Jaki typ hali udojowej dla Twojego gosp.

– Typ hali udojowej
• Zależy od Twoich upodobań ...
– AUTOTANDEM
– RYBIA OŚĆ
– –AUTOROTOR
BOK W BOK

27
28
29
30
31
 Porównanie wydajności różnych
typów dojarni
Liczba Rozmiar Uwagi
stanowisk stada
Dojenie w grupach
„Rybia ość” Zmienna Zmienny Może być wyposażona w szybkie
wyjście lub pojemniki na paszę
Równoległa Zmienna Zmienny Może być wyposażona w szybkie
wyjście lub pojemniki na paszę
Dojenie indywidualne
Tandem Maks. 2x5 Maks. 100 Indywidualne traktowanie krowy
Karuzelowa –dojarz Zazwyczaj 22-36 Min. 120
wewnątrz
Karuzelowa –dojarz Zazwyczaj min. Min. 180
na zewnątrz 32

Nieprawidłowe wymiary wejścia i

wyjścia obniżają wydajność 32
33
 Wymagania ogólne
Wzajemne kontakty zwierząt

• Zmniejszają agresywność w późniejszym okresie

• Ułatwiają adaptację do nowych warunków

Duże zagęszczenie w kojcach grupowych:

• Niepokój
• Agresywność
• Więcej walk
• Skrócony czas wypoczynku
• Większe ryzyko urazów
• Skrócony czas karmienia

34
 Wymagania ogólne
Projektowanie kojców – zalecenia praktyczne
• Suche podłoże, sprawna wentylacja, brak
przeciągów
• Łatwość ścielenia, usuwania odchodów,
czyszczenia i dezynfekcji
• Łatwy dostęp do kojców – nadzór nad stadem
• Łatwość przemieszczania zwierząt z jednego
kojca do drugiego
• Możliwość wyłączenia dopływu wody na
wypadek uszkodzenia poideł
• Kilka kojców indywidualnych dla chorych cieląt
• W budynkach bez izolacji z kojcami
indywidualnymi – lampy do dogrzewania
chorych cieląt
• Zapewnienie oświetlenia 35
Systemy utrzymania cieląt
i młodzieży

36
 Kojce indywidualne
• Szerokość: wysokość
cielęcia w kłębie
• Długość: długość
cielęcia (od czubka
nosa do ogonowego
końca kości
kulszowej) × 1,1
• Ściany: ażurowe

37
 Kojce indywidualne
Zalecenia:
• Ściółka na całej powierzchni
• Dostęp do świeżej wody
• Dostęp do paszy treściwej

38
 Kojce indywidualne
Wymiary kojca dobrać do jego zalecanej
powierzchni.
Masa zwierzęcia, kg Do 60 Ponad 60
Długość min., m 1,2 1,5
Szerokość min., m 1,0 1,0
Powierzchnia min., m2 1,2 1,5
Powierzchnia zalecana, m2 1,7 2,0
Zalecana wysokość 1,0 1,1
przegrody bocznej, m
Zalecana szerokość w --------0,08 – 0,10--------
przegrodzie bocznej, m
39
 Kojce indywidualne
Masa zwierzęcia, kg Do 60 Ponad 60
Szerokość otworu paszowego, m 0,19 0,20
Wysokość otworu paszowego, m 0,28 0,30
Min. pojemność miski na paszę, 6,00 6,00
l
Odległość górnego brzegu miski 0,45 0,50
od podłogi stanowiska, m
Odległość wiadra z aparatem do 0,70 0,80
ssania lub atrapy wymienia od
podłogi stanowiska, m
Maks. odległość dolnego brzegu 0,80 0,90
drabiny paszowej od podłogi
stanowiska, m
40
 Budki dla cieląt
„Zewnętrzny
kojec
indywidualny”
Ściółkowane
Wybieg na
wolnym
powietrzu
zapewniający
ruch i kontakt
41
 Utrzymanie cieląt w budkach ze ściółką na
wolnym powietrzu
Wymiary budek:
dł. 160 cm, szer. 120 cm
Wymiary wybiegu:
dł. 140 cm, szer. 120 cm

42
 Budki dla cieląt
Żywienie
• Pasze treściwe i siano podaje się w budce lub na
wybiegu
• Mleko i wodę podaje się w wiadrze z aparatem do
ssania lub w misce na wybiegu

43
 Budki dla cieląt
Wymiary minimalne na jedno cielę

Masa zwierzęcia, kg Do 60 Ponad 60

Budka
Powierzchnia zalecana, m2 1,70 2,00
Powierzchnia minimalna, m2 1,20 1,50
Długość minimalna, m 1,20 1,50
Szerokość minimalna, m 1,00 1,00
Zalecana minimalna wysokość od podłogi 1,10 1,25
do sufitu, m
Wybieg
Powierzchnia minimalna, m2 1,20 1,20
Długość minimalna, m 1,20 1,20
44
Zalecana wysokość przegrody bocznej, m 1.00 1.00
Utrzymanie cieląt w kojcach indywidualnych
ze ściółką

Wymiary w świetle
klatki:
do 2 tyg. życia -dł.120 cm,
szer.80 cm;
do 8 tyg. życia -dł.160 cm,
szer. 100 cm

45
 Utrzymanie cieląt w kojcach grupowych
(płytka lub głęboka ściółka)
Przepisy UE :
Powierzchnia
min. 1,5 m2/szt. - do 150 kg m.ciała
min. 1,7 m2/szt. - od 150 – 220 kg m.c.
min. 1,8 m2/szt. - od 220 kg m.c.

46
 Stanowiska uwięziowe dla
młodzieży
• Obszar
wypoczynkowy
• Obszar paszowy
• Spadek ku tylnej
części 2%
• Ściółka na legowisku
• Pasza w żłobach z
przodu stanowisk
• Woda w poidłach
miskowych
47
 Stanowiska uwięziowe dla
młodzieży
Uwięź – wymagania
• Pobieranie paszy bez
trudności
• Swoboda ruchu przy
wstawaniu
• Swoboda ruchu przy
kładzeniu się w
sposób naturalny
• Swoboda ruchu przy
wylizywaniu się
48
 Stanowiska uwięziowe dla
młodzieży
Zalecenia:
• Dla jałówek przed wycieleniem, jeśli mają one być
następnie utrzymywane na stanowiskach
uwięziowych
• Nie zaleca się nieprzerwanego trzymania młodzieży
na stanowiskach!
Żłób
• Szerokość dna żłobu: 40 – 60 cm
• Dno żłobu 5 -15 cm ponad podłogą stanowiska
• Tylny brzeg żłobu 15 cm ponad poziomem jego 49
dna
 Stanowiska uwięziowe dla
młodzieży
Masa zwierzęcia,
100 150 200 300 400 500
od, kg
Szerokość
0,80 0,85 0,90 1,00 1,10 1,15
stanowiska, min., m
Długość stanowiska,
1,25 1,30 1,40 1,55 1,70 1,75
min., m

50
Stanowisko uwięziowe krótkie – ściołowe
dla młodzieży
Zużycie ściółki
1-2 kg/SD/dzień

51
 Stanowisko uwięziowe średnie –
ściołowe dla młodzieży hodowlanej
Zużycie ściółki 3-4 kg/SD/dzień

52
Utrzymywanie grupowe

53
 Utrzymywanie grupowe
Obszar wypoczynkowy:
• Warstwa ściółki zmienianej co najmniej raz na
3 miesiące
• Głęboka ściółka zmieniana w odstępach czasu dłuższych
niż 3 miesiące
• Boks dla każdego zwierzęcia z wyznaczonym
indywidualnym obszarem wypoczynkowym

Zalecenia
• Wyrównana masa ciała zwierząt w grupie!
• Unieruchamianie buhajków w samoblokujących barierach
paszowych

54
 Kojec grupowy ze ściółką
Zalecenia
• Zalecany dla cieląt
• Konieczne przycinanie
racic
• Korytarz paszowy lub
żłoby o regulowanej
wysokości
• Ściółka: 2 - 5 kg słomy
na zwierzę dziennie

55
 Kojec grupowy ze ściółką

Masa zwierzęcia Do
60 100 150 200 300 400 500
od kg 60

Powierzchnia
kojca, min., 1,5 1,8 2,2 2,6 3,2 3,8 4,4 5,0
m2/zwierzę

Wysokość ściany
1,1 1,2 1,3 1,3 1,3 1,3 1,3 1,3
bocznej, min., m

56
Kojec grupowy ze ściółką

57
Kojec grupowy ze ściółką

58