Nik P 14 035 Poczta Polska

KIN-4101-007-00/2014
Nrewid. 52/2015/P/14/035/KIN
Informacja owynikach kontroli
RESTRUKTURYZACJA POCZTY POLSKIEJ SA

ADOSTPNO USUG POCZTOWYCH
DEPARTAMENT INFRASTRUKTURY
MARZEC
01
MISJ
Najwyszej Izby Kontroli jest dbao ogospodarno iskuteczno wsubie
publicznej dla Rzeczypospolitej Polskiej
WIZJ
Najwyszej Izby Kontroli jest cieszcy si powszechnym autorytetem
najwyszy organ kontroli pastwowej, ktrego raporty bd oczekiwanym
i poszukiwanym rdem informacji dla organw wadzy ispoeczestwa
Dyrektor Departamentu Infrastruktury:

Tomasz Emiljan
Akceptuj:
Wojciech Kutya
Wiceprezes Najwyszej Izby Kontroli
Zatwierdzam:
Krzysztof Kwiatkowski
Prezes Najwyszej Izby Kontroli

Warszawa, dnia
Najwysza Izba Kontroli

ul. Filtrowa 57
02-056 Warszawa
T/F +48 22 444 50 00
www.nik.gov.pl
Spi s tre ci
WPROWADZENIE ......................................................................................................................................7
1. PODSUMOWANIE WYNIKW KONTROLI ..................................................................................9
1.1. Oglna ocena kontrolowanej dziaalnoci ..................................................................................... 9
1.2. Synteza wynikw kontroli...................................................................................................................10
1.3. Uwagi iwnioski .......................................................................................................................................16
2. UWARUNKOWANIA PRAWNE IEKONOMICZNO-ORGANIZACYJNE ............................ 20

3. WANIEJSZE WYNIKI KONTROLI ............................................................................................... 27
3.1. Ksztatowanie polityki pastwa wobszarze rynku usug pocztowych
przez ministra waciwego do spraw cznoci ..........................................................................27
3.2. Wykonywanie funkcji regulacyjnych narynku usug pocztowych przez Prezesa
Urzdu Komunikacji Elektronicznej ................................................................................................29
3.2.1. Analiza iocena funkcjonowania rynku usug pocztowych.........................................29
3.2.2. Weryfikacja kosztw usug powszechnych ......................................................................35
3.2.3. Analiza planw dziaa naprawczych operatora wyznaczonego ............................37
3.2.4. Konkurs nawybr operatora wyznaczonego ..................................................................38
3.3. Wykonywanie funkcji operatora wyznaczonego przez Poczt Polsk SA .........................39
3.3.1. Infrastruktura pocztowa ..........................................................................................................40
3.3.2. Dziaania narzecz poprawy jakoci wiadczonych usug............................................45
3.3.3. Jako usug wopinii klientw placwek Poczty Polskiej SA ....................................49
3.4. Skuteczno restrukturyzacji Poczty Polskiej SA ........................................................................53
3.4.1. Zaoenia strategii rozwoju Poczty Polskiej SA ...............................................................53
3.4.2. Realizacja strategicznych celw Poczty Polskiej SA.......................................................54
3.4.3. Sprawowanie funkcji wacicielskich wPoczcie Polskiej SA
przez ministra waciwego do spraw cznoci...............................................................58
3.5. Pozostae ustalenia ................................................................................................................................60
3.5.1. Funkcjonowanie kontroli iaudytu wewntrznego........................................................60
3.5.2. Zaatwianie skarg iwnioskw ...............................................................................................62
4. INFORMACJE DODATKOWE ........................................................................................................ 65

4.1. Przygotowanie kontroli .......................................................................................................................65
4.2. Postpowanie kontrolne idziaania podjte po zakoczeniu kontroli ..............................66
5. ZACZNIKI ....................................................................................................................................... 68
Zdjcie naokadce:
katatonia Fotolia.com
Wyk az stosowanych sk rtw ipoj
agent pocztowy
Przedsibiorca poredniczcy narzecz operatora pocztowego wzawieraniu

z nadawcami umw o wiadczenie usug pocztowych lub zawierajcy
je wimieniu operatora pocztowego.
bezpieczestwo
obrotu pocztowego
Skuteczne dorczenie przesyki wraz zzachowaniem przez operatora

pocztowego przesyek w nienaruszonym stanie (od momentu nadania
do dorczenia) oraz zapewnienie tajemnicy korespondencji w pocztowym
procesie produkcyjnym.
dostpno usug
pocztowych
Przestrzenna (terytorialna), czasowa lub cenowa moliwo zaspokajania

potrzeb konsumenta, zwizanych z komunikowaniem si na odlego
za porednictwem rodkw cznoci pocztowej.
Dyrektywa 97/67/WE
Dyrektywa 97/67/WE Parlamentu Europejskiego iRady zdnia 15grudnia

1997r. wsprawie wsplnych zasad rozwoju rynku wewntrznego usug
pocztowych Wsplnoty oraz poprawy jakoci usug (Dz.Urz.WE L 15
z21stycznia 1998r.).
Dyrektywa 2008/6/
WE lub III dyrektywa
pocztowa
Dyrektywa 2008/6/WE Parlamentu Europejskiego iRady zdnia 20lutego

2008 r. zmieniajca dyrektyw 97/67/WE w odniesieniu do penego
urzeczywistnienia rynku wewntrznego i usug pocztowych Wsplnoty
(Dz.U.UE.2008.52.3 zdnia 27lutego 2008r.).
Grupa Kapitaowa
Poczty Polskiej
Grupa obejmujca Poczt Polsk ispki kapitaowe, wktrych Poczta

Polska posiada akcje lub udziay izajmuje wobec nich pozycj dominujc
(POSTDATA SA, Pocztowe Towarzystwo Ubezpiecze Wzajemnych, Pocztowa
Agencja Usug Finansowych SA, POST-TEL Sp. z o.o., Pocztylion-Arka
Powszechne Towarzystwo Emerytalne SA, Bank Pocztowy SA oraz Poczta
Polska Usugi Cyfrowe Sp. zo.o.).
jako usug
pocztowych
Og cech usugi pocztowej oraz warunkw jej wiadczenia, decydujcych

o zdolnoci do zaspokajania potrzeb komunikacyjnych konsumentw
wraz zprawdopodobiestwem ich zaspokajania przed realizacj, wzgldnie
stopniem zaspokojenia potrzeb po wykonaniu usugi.
komercjalizacja
Poczty Polskiej
Przeksztacenie pastwowego przedsibiorstwa uytecznoci publicznej

Poczta Polska w spk akcyjn, w ktrej Skarb Pastwa jest jedynym
akcjonariuszem.
kompleksowo
usug pocztowych
Moliwo realizacji caego wachlarza usug pocztowych wobec klienta

w placwce pocztowej, tj. skorzystania z caego zakresu wiadcze,
zarwno zwizanych z usugami typowo pocztowymi, jak i tych, ktre
srealizowane wzakresie porednictwa.
nadanie
Polecenie dorczenia przesyki lub kwoty pieninej okrelonej wprzekazie

pocztowym oraz przekazanie druku bezadresowego zgodnie zumow
owiadczenie usugi pocztowej.
operator pocztowy
Przedsibiorca uprawniony do wykonywania dziaalnoci pocztowej.
operator publiczny
Przedsibiorca uprawniony do wykonywania dziaalnoci pocztowej

izobowizany do wiadczenia powszechnych usug pocztowych (Poczta
Polska SA).
operator wyznaczony
otwarcie rynku
pocztowego
Operator pocztowy zobowizany do wiadczenia usug powszechnych.

Likwidacja obszaru usug zastrzeonych wycznie dla operatora publicznego
(Poczty Polskiej SA).
paczka pocztowa
Przesyka rejestrowana zawierajca rzeczy, przyjta przez operatora

publicznego wcelu przemieszczenia idorczenia.
placwka pocztowa
Jednostka organizacyjna operatora pocztowego lub agenta pocztowego,

wktrej mona zawrze umow owiadczenie usugi pocztowej lub ktra
dorcza adresatom przesyki pocztowe lub kwoty pienine okrelone
wprzekazach pocztowych, albo inne wyodrbnione ioznaczone przez
operatora pocztowego miejsce, w ktrym mona zawrze umow
owiadczenie usugi pocztowej lub odebra przesyk pocztow lub kwot
pienin okrelon wprzekazie pocztowym.
powszechne
usugi pocztowe
Usugi wiadczone w obrocie krajowym i zagranicznym na terytorium

Rzeczypospolitej Polskiej wsposb jednolity wporwnywalnych warunkach
i po przystpnych cenach, z zachowaniem wymaganej prawem jakoci
oraz z zapewnieniem co najmniej jednego oprniania nadawczej
skrzynki pocztowej i dorczania przesyek co najmniej w kady dzie
roboczy inie mniej ni przez 5 dni wtygodniu, polegajce na:
a) przyjmowaniu, przemieszczaniu idorczaniu przesyek: listowych
do 2000g, paczek pocztowych do 10000g oraz przesyek dla ociemniaych,
b) dorczaniu nadesanych zzagranicy paczek pocztowych do 20000g,
c) realizowaniu przekazw pocztowych.
p.p.u.p. Poczta Polska

przekaz pocztowy
Pastwowe przedsibiorstwo uytecznoci publicznej Poczta Polska.

Polecenie dorczenia adresatowi okrelonej kwoty pieninej.
przesyka
Rzecz opatrzona adresem, przedoona do przyjcia lub przyjta przez

operatora wcelu przemieszczenia idorczenia adresatowi.
przesyka dla
ociemniaych
Przesyka o masie do 7 000 g zawierajca korespondencj lub druki,

wktrych informacja jest utrwalona pismem wypukym lub na innym
noniku dostpnym do odczytu przez niewidomych lub ociemniaych,
nadana wsposb umoliwiajcy sprawdzenie zawartoci.
przesyka kurierska
Przesyka listowa bdca przesyk rejestrowan lub paczk pocztow

przyjmowan, sortowan, przemieszczan idorczan wsposb cznie
zapewniajcy:
a) bezporedni odbir przesyki pocztowej od nadawcy,
b) ledzenie przesyki pocztowej od momentu nadania do dorczenia,
c) dorczenie przesyki pocztowej wgwarantowanym terminie okrelonym
w regulaminie wiadczenia usug pocztowych lub w umowach
owiadczenie usug pocztowych,
d) dorczenie przesyki pocztowej bezporednio do rk adresata
lub osoby uprawnionej do odbioru,
e) uzyskanie pokwitowania odbioru przesyki pocztowej w formie
pisemnej lub elektronicznej.
przesyka polecona
Przesyka rejestrowana bdca przesyk listow, przemieszczan

i dorczan w sposb zabezpieczajcy j przed utrat, ubytkiem
zawartoci lub uszkodzeniem.
przesyka rejestrowana
Przesyka przyjta idorczana za pokwitowaniem.
rachunkowo
regulacyjna
Szczeglny, w stosunku do rachunkowoci prowadzonej na podstawie

przepisw ustawy z dnia 29 wrzenia 1994 r. o rachunkowoci (Dz.U.
z 2013 r., poz. 330 ze zm.) rodzaj rachunkowoci prowadzonej przez
operatora wyznaczonego, zgodnie zzatwierdzon nadany rok obrotowy
przez Prezesa Urzdu Komunikacji Elektronicznej instrukcj rachunkowoci
regulacyjnej.
restrukturyzacja
Poczty Polskiej
Dziaania zmieniajce struktur przedsibiorstwa Poczty Polskiej SA

wcelu poprawy skutecznoci iefektywnoci jego dziaania oraz zapewnienia
rozwoju, dokonywane pod ktem zmian narynku usug pocztowych.
sie pocztowa
System organizacji wiadczenia usug pocztowych i wszelkiego rodzaju

zasoby stosowane przez operatora wyznaczonego, wszczeglnoci wcelu:
a) przyjmowania przesyek pocztowych objtych obowizkiem
wiadczenia usug powszechnych z urzdze, w ktrych przesyki
pocztowe mog by nadawane, w szczeglnoci z nadawczych
skrzynek pocztowych;
b) segregowania igrupowania przesyek pocztowych objtych obowizkiem
wiadczenia usug powszechnych wedug ich adresu w celu
przemieszczenia zmiejsca ich nadania do placwki pocztowej waciwej
dla ich dorczenia;
c) dorczania przesyek pocztowych objtych obowizkiem wiadczenia
usug powszechnych pod adresy wskazane natych przesykach.
terminowo usugi
pocztowej
Spenienie przez operatora pocztowego zaoonego normatywu czasu

przebiegu przesyki pocztowej od momentu nadania do momentu
dorczenia adresatowi, wyraonego jako odsetek przesyek dorczonych
terminowo do oglnej liczby przesyek.
UKE
Urzd Komunikacji Elektronicznej, utworzony w celu obsugi zada

Prezesa UKE, jako organu regulacyjnego, m.in. w zakresie dziaalnoci
pocztowej.
usuga pocztowa
Wykonywane wobrocie krajowym lub zagranicznym, zarobkowe:

a) przyjmowanie, przemieszczanie i dorczanie przesyek oraz drukw
nieopatrzonych adresem;
b) prowadzenie punktw wymiany umoliwiajcych przyjcie iwymian
korespondencji;
c) realizowanie przekazw pocztowych.
usuga zastrzeona
Usuga do wykonywania wycznie przez operatora publicznego, polegajca na:

a) przyjmowaniu, przemieszczaniu i dorczaniu w obrocie krajowym
przesyek zkorespondencj, przesyek reklamowych iinnych przesyek
nadanych wsposb uniemoliwiajcy sprawdzenie zawartoci omasie
nieprzekraczajcej granicy wagowej 50 g;
b) przyjmowaniu, przemieszczaniu idorczaniu wobrocie zagranicznym
przesyek omasie nieprzekraczajcej granicy wagowej 50 g;
c) przyjmowaniu idorczaniu wobrocie krajowym izagranicznym przesyek
zkorespondencj, oile wprocesie przyjmowania lub dorczania staj si
one przesykami omasie nieprzekraczajcej granicy wagowej 50 g.
usugi wchodzce
wzakres usug
powszechnych
Usugi pocztowe obejmujce przesyki listowe ipaczki pocztowe, owadze

i wymiarach okrelonych dla usug powszechnych, oraz przesyki
dla ociemniaych, niewiadczone przez operatora wyznaczonego wramach
obowizku wiadczenia usug powszechnych. Do usug wchodzcych
wzakres usug powszechnych nie zalicza si usug pocztowych polegajcych
na przyjmowaniu, sortowaniu, przemieszczaniu i dorczaniu przesyek
kurierskich.
W PR OWADZEN I E
Temat kontroli
Restrukturyzacja Poczty Polskiej SA adostpno usug pocztowych
Numerkontroli
P/14/035
Okres objty kontrol
W okresie od 22wrzenia 2014r. do 3marca 2015r. Najwysza Izba Kontroli przeprowadzia
z wasnej inicjatywy kontrol dostpnoci usug pocztowych, w tym wypeniania przez
restrukturyzujc si Poczt PolskSA zada operatora wyznaczonego nazliberalizowanym
rynku pocztowym wlatach 20112014 (I procze).
Uzasadnienie podjcia kontroli
Z dniem 1stycznia 2013r. weszy wycie przepisy ustawy zdnia 23listopada 2012r. Prawo
pocztowe1 (dalej ustawa Pp z2012r.), ktre zastpiy przepisy ustawy zdnia 12czerwca 2003r.
Prawo pocztowe2 (dalej ustawa Pp z2003r.). Na mocy przepisw ustawy Pp z2012r., wdraajcej
tzw. III Dyrektyw pocztow3, zosta zniesiony obszar zastrzeony dla Poczty Polskiej SA4. Wustawie
tej okrelono rwnie nowe zasady funkcjonowania rynku pocztowego po jego penym otwarciu
nakonkurencj midzy Poczt Polsk, aalternatywnymi operatorami pocztowymi5. Wejcie wycie
przepisw przywoanej ustawy miao jednak miejsce wsytuacji dominujcej pozycji natym rynku
restrukturyzujcej si Poczty Polskiej SA6.
Zwizane zrestrukturyzacj Poczty Polskiej SA zmiany, gwnie wzakresie organizacji izatrudnienia,
skutkoway m.in. zamykaniem niektrych placwek pocztowych, czstszym awizowaniem
przesyek, zwaszcza paczek ilistw poleconych, kolejkami inieczynnymi okienkami wurzdach
1
2
3
Dz.U. z2012r., poz. 1529.

Dz.U. z2008r. Nr189, poz. 1159 ze zm., obowizujca do dnia 31grudnia 2012r.
Dyrektywa 2008/6/WE Parlamentu Europejskiego iRady zdnia 20lutego 2008r. zmieniajca dyrektyw 97/67/WE
w odniesieniu do penego urzeczywistnienia rynku wewntrznego usug pocztowych Wsplnoty (Dz.Urz.UE L 52
z27lutego 2008, str. 3, ze zm.). Dyrektywa rozszerzya obszar wczeniejszych regulacji odostp operatorw pocztowych
do elementw infrastruktury pocztowej oraz odostarczanie przez operatorw pocztowych informacji niezbdnych
do realizacji zada organu regulacyjnego, zwizanych zrynkiem pocztowym oraz dla celw statystycznych. Parlament
Europejski ustali take termin penego otwarcia rynku pocztowego na1stycznia 2011r., wprowadzajc jednoczenie
regulacje przejciowe dla jedenastu pastw czonkowskich UE, tj. dla Republiki Czeskiej, Grecji, Cypru, Litwy,
otwy, Luksemburga, Wgier, Malty, Polski, Rumunii iSowacji. Po zoeniu przez te pastwa stosownych wnioskw
wraz zuzasadnieniem do Komisji Europejskiej, uzyskay one dodatkowe 2 lata nadostosowanie krajowego porzdku
prawnego do wymogw przedmiotowej dyrektywy oraz dokoczenie procesu restrukturyzacji pastwowych operatorw.
Monopol Poczty Polskiej nadostarczanie najlejszych listw iprzesyek (tj.do 50 gramw, np.listy od bankw, rachunki
telefoniczne). Wedug danych UKE, wlatach 20062012 obszar zastrzeony dla Poczty Polskiej stanowi ponad
70% caego rynku pocztowego igenerowa prawie poow przychodw (zob. Raport ostanie rynku pocztowego
za rok 2012, UKE, Warszawa, maj 2013r.).
Wedug stanu nakoniec 2014r. wrejestrze operatorw pocztowych zarejestrowanych byo 295 podmiotw, tj.o 20 wicej
ni wroku poprzednim. Dziaalno wzakresie wiadczenia usug pocztowych prowadzio natomiast 166 operatorw
pocztowych, wobec 163 operatorw prowadzcych tak dziaalno w2013r. (zob. Raport ostanie rynku pocztowego
za rok 2014. UKE, Warszawa, maj 2015r.).
W dniu 24lipca 2009r. pastwowe przedsibiorstwo uytecznoci publicznej Poczta Polska zostao przeksztacone
(na podstawie przepisw ustawy zdnia 5wrzenia 2008r. okomercjalizacji pastwowego przedsibiorstwa uytecznoci
publicznej Poczta Polska Dz.U. Nr180, poz. 1109 ze zm.) wjednoosobow spk Skarbu Pastwa. Zaoycielem ijedynym
akcjonariuszem tej spki jest Skarb Pastwa, reprezentowany przez ministra waciwego do spraw cznoci, tj.Ministra
Administracji iCyfryzacji. (Zob.Monitor Sdowy iGospodarczy nr170/2009 (3273) Pozycja 148749).
W P R O WA D Z E N I E
pocztowych oraz nieterminowym dostarczaniem przesyek, co oznaczao pogorszenie dostpnoci

usug pocztowych dla obywateli, ktra to dostpno jest jednym zwyznacznikw warunkw ich
ycia. Opogorszeniu jakoci usug pocztowych, wtym ich dostpnoci, wiadczya rwnie tre
kierowanych do NIK skarg obywateli7. Dostpno usug pocztowych bya inadal pozostaje
przedmiotem zainteresowania nie tylko klientw Poczty Polskiej SA, ale rwnie waciwych
komisji sejmowych oraz posw naSejm RP8. Zagadnienia zwizane zfunkcjonowaniem rynku
usug pocztowych, wtym ich dostpno dla konsumentw, stake przedmiotem szerokiego
zainteresowania rodkw masowego przekazu9.
Cel kontroli
Celem kontroli bya ocena dziaalnoci podmiotw odpowiedzialnych za zapewnienie waciwej
jakoci usug pocztowych10, w tym za ich dostpno dla obywateli. W szczeglnoci dokonano
oceny dziaalnoci:
ministra waciwego do spraw cznoci, tj.Ministra Administracji iCyfryzacji, wzakresie
ksztatowania polityki pastwa wobszarze rynku usug pocztowych oraz sprawowania funkcji
wacicielskich wobec Poczty Polskiej SA;
Prezesa Urzdu Komunikacji Elektronicznej wzakresie wypeniania funkcji regulacyjnych

narynku usug pocztowych;
Zarzdu Poczty Polskiej SA wzakresie stopnia realizacji celw okrelonych wStrategii Poczty
Polskiej do 2015 roku oraz wykonywania przez t spk funkcji operatora wyznaczonego
do wiadczenia usug powszechnych.
Zakres kontroli
Kontrola zostaa przeprowadzona pod wzgldem legalnoci, rzetelnoci, gospodarnoci icelowoci,

stosownie do przepisu art.5 ust.1 ustawy zdnia 23grudnia 1994r. oNajwyszej Izbie Kontroli11,
zwanej dalej ustaw oNIK.
7 W kierowanych do NIK skargach nadziaalno Poczty Polskiej jej klienci zwracali m.in. uwag na: zaginicie lub wkadanie
przez listonoszy do skrzynek pocztowych otwartych lub uszkodzonych przesyek nierejestrowanych bd adresowanych
do innych mieszkacw danej miejscowoci; nieterminowe dostarczanie przesyek priorytetowych oraz nieinformowanie
za pomoc SMS ofakcie dostarczenia przesyki mimo pobrania opaty za t usug; nagminne awizowanie przesyek
poleconych; niedostarczenie przesyki ijej zwrot nadawcy mimo prawidowego adresu odbiorcy; likwidacj urzdw
pocztowych, szczeglnie nawsiach, co wymusza pokonywanie wikszych odlegoci do czynnych okienek pocztowych;
brak dodrukw bardziej chodliwych serii znaczkw pocztowych dla filatelistw; z organizacj pracy wplacwkach
pocztowych; nieprawidowoci wrozliczaniu nadpat abonamentu TV, atake nazbiurokratyzowany system zaatwiania
reklamacji.
Na
przykad, tylko wVII kadencji Sejmu RP problemy zwizane zfunkcjonowaniem Poczty Polskiej SA oraz rynku usug
8
pocztowych byy przedmiotem trzech posiedze komisji sejmowych (tj.Komisji Infrastruktury oraz Komisji Skarbu Pastwa),
atake 15 poselskich interpelacji, skierowanych pod adresem ministra waciwego do spraw cznoci (numery interpelacji:
30; 185; 191; 793; 1412; 2961; 6209; 6681; 6724; 9402; 15288; 17114; 18543; 20731; 22134).
9 Na przykad tylko wartykuach, ktre ukazay si wprasie od pocztku 2014r. byy omawiane m.in. reklamacje listw
poleconych (Gazeta Prawna zdnia 68czerwca 2014r.), lobbing pocztowy (Rzeczpospolita z26marca 2014r.), dostarczanie
listw wformie elektronicznej do e-skrzynek adresatw (Gazeta Wyborcza z17kwietnia 2014r.), przejmowanie firm
kurierskich przez PP (Rzeczpospolita z5maja 2014r.), obsuga ubezpieczonych wplacwkach PP (Rzeczpospolita
z16czerwca 2014r.).
10 Wykaz skontrolowanych podmiotw oraz jednostek organizacyjnych NIK, ktre przeprowadziy w nich kontrole,
zawiera zacznik 5.1. do niniejszej informacji.
Dz.U.
z2015r., poz. 1096.
11
PO DSUM OWAN I E W Y N I KW KO N T R O LI
1.1 Oglna ocena kontrolowanej dziaalnoci

Najwysza Izba Kontroli ocenia pozytywnie mimo stwierdzonych nieprawidowoci12 dziaalno
podmiotw odpowiedzialnych wokresie objtym kontrol za zapewnienie waciwej jakoci
usug pocztowych, wtym za ich dostpno dla obywateli, tj.Ministra Administracji iCyfryzacji13,
Prezesa Urzdu Komunikacji Elektronicznej oraz Zarzdu Poczty Polskiej SA.
Dziaalno powyszych podmiotw skutkowaa stworzeniem spjnego zbioru przepisw
okrelajcych zasady funkcjonowania rynku pocztowego wwarunkach jego liberalizacji14, spenieniem
wszystkich formalnie obowizujcych kryteriw dostpnoci powszechnych usug pocztowych15
oraz utrzymywaniem podstawowych standardw jakociowych wiadczonych usug powszechnych.
Z ustale kontroli wynika rwnie, e naskutek liberalizacji przepisw dotyczcych gstoci
sieci placwek pocztowych, wtym odejcia od okrelenia minimalnej liczby placwek, jakie
powinny by uruchomione naterenie kraju przez operatora wyznaczonego iokrelenia
wycznie wskanikw charakteryzujcych sposb ich rozmieszczenia16, Poczta Polska SA
moga bez naruszania obowizujcych kryteriw dostpnoci podejmowa dziaania
restrukturyzacyjne. Dziaania te polegay przede wszystkim naredukcji liczby placwek
oraz zatrudnienia. Wlatach 20122014 spka zmniejszya liczb placwek pocztowych
o10,9%, apoziom zatrudnienia o13,0%17. Zmniejszaniu liczby placwek pocztowych, gwnie
nanierentownych obszarach wiejskich, nie towarzyszy jednak odpowiedni wzrost ich liczby
wmiastach powyej 200tys. mieszkacw. Wkonsekwencji, dostpno do powszechnych usug
pocztowych wduych miastach nie ulega poprawie, aw wielu przypadkach si pogorszya.
wiadcz otym zarwno wyniki bada ankietowych, jak itre skarg napywajcych do NIK.
Nieprawidowoci wobszarze objtym kontrol, ktre najczciej nie miay wpywu nadostpno
usug pocztowych, stwierdzono wdziaalnoci:
1) Ministra Administracji iCyfryzacji polegay one nanieterminowym wydaniu trzech
iprzygotowaniu projektu czwartego spord 15 rozporzdze okrelonych wustawie Pp z2012r.
oraz nabraku wiedzy oistotnych, wocenie NIK, kwestiach dotyczcych Poczty Polskiej SA,
wobec ktrej minister sprawowa funkcje wacicielskie (dotyczcych zasad zatrudniania
kadry zarzdzajcej, tj.dyrektorw pionw iich zastpcw);
12 Najwysza Izba Kontroli stosuje 3-stopniow skal ocen: pozytywna, pozytywna mimo stwierdzonych nieprawidowoci,
13
14
15
16
17
negatywna.
Od 18listopada 2011r. jest on ministrem waciwym do spraw cznoci oraz dysponentem czci 26 budetu pastwa
czno. Na podstawie art. 16 ustawy z dnia 4wrzenia 1997r. odziaach administracji rzdowej (Dz.U. z 2013 r.,
poz.743 ze zm.), wskazany wyej dysponent kierowa dziaem administracji rzdowej czno, ktry obejmowa
sprawy poczty itelekomunikacji, aponadto sprawowa nadzr nad Prezesem Urzdu Komunikacji Elektronicznej (UKE).
Na podstawie ustawy o komercjalizacji pastwowego przedsibiorstwa uytecznoci publicznej Poczta Polska
reprezentujc Skarb Pastwa wobec Poczty Polskiej SA sprawowa nad ni nadzr wacicielski iposiada uprawnienia
przewidziane dla Walnego Zgromadzenia.
Ustawa Pp z2012r. oraz akty wykonawcze do tej ustawy.
Na koniec 2011 i2012r. liczba placwek pocztowych wynosia odpowiednio: 8345 i8459 (wymagana 8240), liczba
mieszkacw miast przypadajcych rednio najedn placwk wynosia 5900 i5700 (wymagana 7000), naobszarach
wiejskich jedna placwka przypadaa na66,45km2 ina66,18km2 (przy wymaganym wskaniku 85km2), co najmniej
jedna placwka pocztowa funkcjonowaa wkadej gminie, agminy wiejskie liczce poniej 5000 mieszkacw byy
objte obszarem dziaania staej placwki naterenie ssiedniej gminy lub uruchomiono placwki ruchome. Czas pracy
placwek wynosi 5 dni wtygodniu. W2013r. spenione zostay take nowe warunki dostpnoci do usug powszechnych,
tj.placwka wkadej gminie, rednio 6000 mieszkacw najedn placwk, jedna placwka na85km2 powierzchni
wgminach wiejskich oraz czas pracy placwek przez 5 dni wtygodniu.
Por. tre 24 rozporzdzenia Ministra Administracji iCyfryzacji zdnia 29kwietnia 2013r. wsprawie warunkw wykonywania
usug powszechnych przez operatora wyznaczonego (Dz.U., poz. 545) ztreci 44 rozporzdzenia Ministra Infrastruktury
zdnia 9stycznia 2004r. wsprawie warunkw wykonywania powszechnych usug pocztowych (Dz.U. Nr5, poz.34).
Zob. Raport ostanie rynku pocztowego za rok 2014, UKE, Warszawa, maj 2015r.
P O D S U M O WA N I E W Y N I K W KO N T R O L I
2) Prezesa Urzdu Komunikacji Elektronicznej polegay one naniewydaniu wterminie

wynikajcym zart.112 ust.5 ustawy Pp z2012r., tj.do kocalistopada 2014r., decyzji wsprawie
okrelenia kwoty zweryfikowanego kosztu netto istraty nausugach powszechnych oraz ustalenia
kwoty nalenej dopaty, aw konsekwencji niewydaniu decyzji wsprawie ustalenia wysokoci
udziau wdopacie dla operatora pocztowego obowizanego do tego udziau oraz terminu
do jego wniesienia, jak iniewykonaniu obowizku publikacji sprawozdania obejmujcego
kocowe wyniki ustale wtym zakresie;
3) Zarzdu Poczty Polskiej SA, ktre polegay na:
a) nieosigniciu wartoci wskanikw czasu przebiegu przesyek okrelonych wart.178 ust.2
pkt2 ustawy Pp z2012r.;
b) niskim stopniu zrealizowania celw przyjtych wKierunkach Strategicznych Poczty Polskiej SA
do 2015roku, zarwno wperspektywie finansowej, jak iklientw;
c) wydatkowaniu rodkw finansowych nadoradztwo iekspertyzy zwizane zwprowadzeniem
akcji Spki naGied Papierw Wartociowych (GPW) wWarszawie wsytuacji braku
decyzji wacicielskiej oumieszczeniu jej nalicie spek Skarbu Pastwa przeznaczonych
do upublicznienia;
d) niezamieszczaniu wumowach owykonanie usug doradczych postanowie okarach
umownych ztytuu nieterminowej realizacji przedmiotu umowy, bd nieegzekwowaniu
tych kar od wykonawcw, realizujcych zamwienia zopnieniem.
1.2 Synteza wynikw kontroli

1. W okresie objtym kontrol dziaania ministra waciwego do spraw cznoci, tj.Ministra
Administracji iCyfryzacji wzakresie ksztatowania polityki regulacyjnej wodniesieniu
do zliberalizowanego rynku pocztowego koncentroway si gwnie naopracowaniu projektu
ustawy Pp z2012r. oraz przygotowaniu iwydaniu aktw wykonawczych do tej ustawy. Minister
wyda cznie 15 aktw wykonawczych, wtym 11 wterminie okrelonym wprzywoanej ustawie.
Nieterminowo, tj.po dniu 1stycznia 2014r., Minister wyda trzy18 iprzygotowa projekt czwartego
rozporzdzenia19 [s. 2729]. Wokresie objtym kontrol Zesp Audytu Wewntrznego MAiC
nie przeprowadza bada audytowych dotyczcych spraw pocztowych [s. 60].
2. Niezalenie od ksztatowania polityki regulacyjnej wobszarze rynku pocztowego, do obowizkw
ministra waciwego do spraw cznoci naleao sprawowanie nadzoru wacicielskiego
nad Poczt Polsk SA20. Zustale kontroli wynika, e wokresie objtym kontrol Minister
Administracji iCyfryzacji tylko formalnie wykonywa ten obowizek reprezentujc interesy Skarbu
Pastwa wPoczcie Polskiej SA poprzez oglny nadzr nad jej dziaalnoci. Stwierdzono m.in., e
Minister nie posiada wiedzy dotyczcej warunkw zatrudnienia, wtym wysokoci wynagrodze
okrelonych wumowach zawartych zkadr zarzdzajc Poczty Polskiej SA, tj.zdyrektorami
zarzdzajcymi pionami iich zastpcami. Niepodejmowanie przez Ministra dziaa majcych
18 Tj.: rozporzdzenie zdnia 14marca 2014r. wsprawie nadawczych skrzynek pocztowych (Dz.U., poz. 381), rozporzdzenie
10
zdnia 3kwietnia 2014r. wsprawie oddawczych skrzynek pocztowych (Dz.U. poz. 506) irozporzdzenie zdnia 5marca 2014r.
wsprawie danych niezbdnych do przygotowania systemw cznoci napotrzeby obronne pastwa (Dz.U., poz. 368).
19 Tj.rozporzdzenie Rady Ministrw zdnia 25kwietnia 2014r. wsprawie planw dziaa operatora pocztowego wsytuacjach
szczeglnego zagroenia (Dz.U., poz.624).
20 Okrelonych wustawie okomercjalizacji pastwowego przedsibiorstwa uytecznoci publicznej Poczta Polska, wktrej
zawarto przepisy odwoujce si do przepisw ustawy zdnia 15wrzenia 2000r. Kodeks spek handlowych (Dz.U. z2013r.,
poz.1030 ze zm.) oraz wustawie zdnia 30sierpnia 1996r. okomercjalizacji iprywatyzacji (Dz.U. z2013r., poz.216 ze zm.).
nacelu posiadanie takich informacji nie pozostawao bez wpywu nasprawowanie rzetelnego
nadzoru wacicielskiego nad Poczt Polsk SA. Zwaywszy nafakt, e wynik finansowy Poczty
Polskiej SA uleg wlatach 20112013 znacznemu pogorszeniu, zasadnym byo wocenie NIK
posiadanie wszechstronnej wiedzy wprzedmiotowym zakresie [s.5860].
3. Prezes UKE, bdc organem regulacyjnym dziaalnoci pocztowej, rzetelnie wykonywa
wokresie objtym kontrol zadania okrelone przede wszystkim wustawie Pp z2012r.
oraz wprzepisach wykonawczych do tej ustawy. Zadania te polegay naprzeprowadzaniu
kontroli dziaalnoci operatora wyznaczonego do wiadczenia powszechnych usug
pocztowych21 oraz operatorw alternatywnych22, opracowywaniu sprawozda oraz raportw
ostanie rynku pocztowego, atake naprowadzeniu postpowa administracyjnych wsprawach
dotyczcych dziaalnoci pocztowej. Kontrole UKE wzakresie dziaalnoci operatorw
pocztowych m.in. wykazay, e wokresie objtym kontrol:
a) Poczta Polska SA: speniaa wszystkie warunki dostpnoci do usug powszechnych, okrelone
wrozporzdzeniu Ministra Administracji iCyfryzacji wsprawie warunkw wykonywania
usug powszechnych przez operatora wyznaczonego, wdroya system rejestracji przesyek
oraz poprawia funkcjonowanie monitoringu wwzach ekspedycyjno-rozdzielczych.
Nie zapewniaa jednak wpeni dostpu do usug pocztowych osobom niepenosprawnym
(w 2013r. tylko w57,4% placwek pocztowych bya zapewniona moliwo samodzielnego
wjazdu osb nawzkach inwalidzkich23). Ponadto, wskaniki czasu przebiegu 5 rodzajw
przesyek w2013r. byy nisze ni w2012r.24 [s. 2931];
b) wystpoway przypadki (w latach 20112012) prowadzenia przez operatorw alternatywnych
dziaalnoci bez wpisu do rejestru operatorw, bd wobszarze zastrzeonym dla operatora
publicznego, atake przypadki prowadzenia dziaalnoci pocztowej bez uprawnie
oraz przesyania przesyek docionych powyej 50g25. W2013r. nie stwierdzono naruszania
warunkw wykonywania dziaalnoci pocztowej, natomiast po kontrolach przeprowadzonych
w2014r., Prezes UKE wszcz postpowania administracyjne wobec dwch operatorw26.
Poza tym ujawniono, e niektrzy operatorzy alternatywni korzystali zplacwek prowadzonych
przez tych samych agentw pocztowych, aw zwizku ztym, przedstawiane przez tych
operatorw liczby placwek nie odzwierciedlay faktycznej gstoci placwek [s.3132].
21 Przeprowadzone kontrole Poczty Polskiej SA dotyczyy m.in.: zapewnienia naterytorium caego kraju rozmieszczenia
22
23
24
25
26
placwek zgodnie zprzepisami wykonawczymi do ustawy Pp, poziomu przystosowania placwek pocztowych do obsugi
osb niepenosprawnych, czasu przebiegu przesyek pocztowych wobrocie krajowym wzakresie usug powszechnych, trybu
isposobu rozpatrywania reklamacji usug powszechnych, weryfikacji realizacji wymaga co do prowadzenia przez operatora
wiadczcego powszechne usugi pocztowe ksig rachunkowych irachunku kosztw ibezpieczestwa obrotu paczkowego.
Zakres kontroli ich dziaalnoci obejmowa badanie zgodnoci prowadzonej dziaalnoci pocztowej zobowizujcymi
przepisami oraz wykrywania dziaalnoci wykonywanej bez wymaganych uprawnie.
W porwnaniu ze stanem w2011r. (27,0%), wskanik ten uleg ponad dwukrotnej poprawie.
W myl art.126 ust.3 ustawy Pp z2012r. podlega to karze pieninej. Jednoczenie, wmyl art.178 tej ustawy, wlatach
20132015 nie stosuje si do Poczty Polskiej SA wymaga dotyczcych zachowania wskanikw czasu przebiegu przesyek
pocztowych okrelonych wprzepisach wydanych napodstawie art.47 pkt1 ustawy. Wokresie tym wskaniki czasu
przebiegu przesyek uzyskane przez Poczt Polsk SA wdanym roku nie mog by nisze ni uzyskane w2012 roku. Prezes
UKE moe odstpi od wymierzenia kary biorc pod uwag m.in. koniunktur gospodarcz, aktualn sytuacj finansow
operatora wyznaczonego, wtymw zakresie wiadczenia usug powszechnych, bd uwarunkowania rynku pracy. Do czasu
zakoczenia kontroli NIK, Prezes UKE nie podj jednak adnej decyzji wtej sprawie.
Wyniki tych kontroli day take podstaw do wykrelenia zrejestru czterech operatorw w2011r. idwch w2012r.
oraz zawieszenia wtym roku dziaalnoci dwch innych operatorw.
Z powodu wiadczenia usug pocztowych, ktre nie odpowiaday wymaganym warunkom wzakresie zapewnienia
przestrzegania tajemnicy pocztowej oraz wzakresie technicznych iorganizacyjnych warunkw wiadczenia usug.
11
4. Prezes UKE przedoy wokresie objtym kontrol ministrowi waciwemu ds. cznoci
trzy opracowania27, ktre zawieray wnioski dotyczce funkcjonowania rynku usug pocztowych.
Wopracowaniach tych Prezes UKE wskazywa m.in. nakonieczno zapewnienia operatorom
warunkw do uczciwego konkurowania, akonsumentom dostpu do usug owysokiej jakoci
iprzystpnych cenach, aw opracowaniu z2013r. napotrzeb monitorowania rynku usug
pocztowych wsposb umoliwiajcy ocen, czy wprowadzone zmiany wynikajce zwdroenia
IIIDyrektywy pocztowej28 umoliwiaj rozwj rynku usug pocztowych przy jednoczesnym
wzrocie konkurencji, poprawie jakoci iprzystpnych cenach tych usug [s. 34].
5. Prezes UKE rzetelnie wywizywa si zobowizku wynikajcego zart.52 ust.4 ustawy Pp
z2003r., ktry polega naprzeprowadzeniu weryfikacji realizacji wymaga, dotyczcych
sposobu prowadzenia przez operatora wiadczcego powszechne usugi pocztowe ksig
rachunkowych irachunku kosztw wlatach 20112012. Prezes UKE zatwierdzi wdniu
6lutego 2014r. oraz opublikowa wBIP projekt instrukcji rachunkowoci regulacyjnej iopis
kalkulacji kosztw nalata 20132014, ktre opracowaa Poczta Polska SA29 [s. 35].
6. Poczta Polska SA, jako operator wyznaczony, przedstawia Prezesowi UKE wobowizujcym
terminie30 prognozowane wysokoci kosztu netto istraty wnastpnym roku nausugach
powszechnych wraz ze wstpnym wyliczeniem wysokoci tej prognozy oraz uzasadnieniem31.
Poczta Polska SA przedoya rwnie wwymaganym przepisem art.112 ust.1 ustawy Pp
z2012r. terminie, tj.do 31lipca 2014r., kalkulacj kosztu netto istraty nausugach pocztowych,
atake rachunki iinne dokumenty suce za podstaw tej kalkulacji, zgodnie ze zbadanym
przez niezalenego biegego rewidenta sprawozdaniem finansowym za poprzedni rok obrotowy.
Ustalono, e do dnia 30listopada 2014r.32, naskutek nieprawidowej zdaniem NIK interpretacji
art.112 ust.5 ustawy Ppz2012r., Prezes UKE nie wyda wymaganej decyzji okrelajcej kwot
zweryfikowanego kosztu netto istraty nausugach powszechnych oraz kwoty nalenej dopaty
iwysokoci udziau wdopacie operatorw pocztowych33 [s. 3637].
27 Ocena funkcjonowania rynku usug pocztowych wroku 2011, Raport ostanie rynku pocztowego za rok 2012 iRaport
28
29
30
31
32
33
12
ostanie rynku pocztowego za rok 2013.

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego iRady 2008/6/WE zdnia 20lutego 2008r. zmieniajca Dyrektyw 97/67/WE
wodniesieniu do penego urzeczywistnienia rynku wewntrznego iusug pocztowych Wsplnoty (Dz.U.UE.L.08.52.3).
Zgodnie zprzepisem 16 rozporzdzenia Ministra Administracji iCyfryzacji zdnia 6maja 2013r. wsprawie prowadzenia
przez operatora wyznaczonego do wiadczenia usug powszechnych rachunkowoci regulacyjnej ikalkulacji kosztw
usug powszechnych (Dz.U. z2013r., poz. 542). Obowizuje ono od dnia 24maja 2013r.
Okrelonym wart.110 ust.2 ustawy Pp z2012r., tj.do dnia 1marca kadego roku.
Wyniki weryfikacji prognozowanych kosztw netto istrat przez niezalenego biegego rewidenta swykorzystywane
wprowadzonym przez Prezesa UKE postpowaniu administracyjnym wsprawie okrelenia kwoty zweryfikowanego
kosztu netto istraty nausugach powszechnych oraz ustalenia kwoty nalenej dopaty.
Tj.w terminie 4 miesicy od dnia otrzymania dokumentw iwniosku oraz ich weryfikacji.
Weryfikacja nie zostaa zakoczona wplanowanym terminie, gdy biegy rewident otrzyma od Poczty Polskiej SA
skorygowan kalkulacj rentownoci placwek wdniu 28padziernika 2014 roku. Prezes UKE zaakceptowa zmian
terminu sporzdzenia weryfikacji nadzie 14listopada 2014 roku. Wopinii zprzeprowadzonej weryfikacji dokumentw
przedoonych przez Poczt Polsk SA biegy rewident stwierdzi, e za wyjtkiem przedstawionych zastrzee w5 obszarach,
przedstawiona kalkulacja kosztu netto wiadczenia usug powszechnych istraty zostaa we wszystkich istotnych aspektach
sporzdzona zgodnie zprzepisami prawa. NIK nie podziela przyjtej przez UKE interpretacji przywoanego przepisu, e
wzwizku zzakoczeniem weryfikacji przez biegego rewidenta wdniu 28listopada 2014r., decyzja Prezesa UKE powinna
by wydana do dnia 30marca 2015 roku.
7. Prezes UKE znaleyt starannoci analizowa przedkadane przez Poczt Polsk SA plany
dziaa naprawczych nalata 20132014 oraz na2015 rok 34. Po przeanalizowaniu planu
naprawczego nalata 20132014, Prezes UKE przedstawi uwagi do tego planu, wskazujc
jednoczenie najego oglnikowo, oraz e powinien on przede wszystkim zawiera informacje
omoliwociach podjcia dziaa zmierzajcych do uniknicia lub ograniczenia straty wroku
nastpnym35. Na skutek tych uwag, Poczta Polska SA przedoya stosowne uzupenienie do
przedmiotowego planu, ktre take zostao wykorzystane wplanie naprawczym na2015 rok.
Prezes UKE rzetelnie wykona rwnie obowizek okrelony wart.71 iart.72 ustawy Pp z2012r.,
tj.ogosi wwymaganym terminie (30grudnia 2014r.) konkurs naoperatora pocztowego
wyznaczonego do wiadczenia usug powszechnych nalata 20162025, wogoszeniu
okonkursie przedstawi wszystkie wymagania dotyczce wiadczenia usug powszechnych36
oraz udostpni wUKE wymagan dokumentacj konkursow [s. 3739].
8. Pomimo, e Poczta Polska SA speniaa wskali caego kraju wymg dotyczcy sieci placwek
pocztowych 37, to wniektrych miastach powyej 200tys. mieszkacw, liczba ludnoci
przypadajcej najedn placwk pocztow znacznie przekraczaa 6tys. osb. Na 17 wybranych
takich miast, tylko wszeciu by zachowany wskanik terytorialnej dostpnoci placwek
pocztowych38. Podejmowane przez Poczt Polsk SA dziaania dorane (w ramach tzw. Procedury
Szybkiego Reagowania) nie likwidoway kolejek oraz zbyt dugiego czasu oczekiwania klientw
naobsug wplacwkach pocztowych wtych miastach [s. 4041]. Potwierdzeniem tej konstatacji
srwnie wyniki bada ankietowych, azwaszcza badania internetowego natemat jakoci
usug pocztowych wiadczonych przez Poczt Polsk SA [s. 4952].
9. Podobne tendencje wzakresie zmian wsieci placwek pocztowych jak wcaej Poczcie
Polskiej SA miay miejsce wkontrolowanych Regionach Sieci Poczty Polskiej SA (RS).
Zwyjtkiem RS Warszawa-Miasto, wktrym zwikszono liczb placwek pocztowych (o 7,5%),
wpozostaych szeciu badanych RS miao miejsce zmniejszenie ich liczby, wtym gwnie
placwek deficytowych39 oraz zlokalizowanych naobszarach oniskiej gstoci zaludnienia.
Wkonsekwencji, liczba placwek deficytowych, zlokalizowanych naobszarze badanych
RS zmniejszya si rednio o33,1%. Naley przy tym podkreli, e gwna przyczyna
utrzymywania deficytowych placwek pocztowych przez Poczt Polsk SA pozostawaa
wzwizku zwykonywaniem obowizkw operatora wyznaczonego. Wpodobnym stopniu
jak zmiany wsieci placwek pocztowych zmienia si liczba okienek obsugi klienta,
34 Zgodnie zart.111 ustawy Pp z2012r. operator wyznaczony jest obowizany przedoy Prezesowi UKE, wterminie
35
36
37
38
39
do dnia 31marca, plan dziaa naprawczych wcelu uniknicia wystpienia prognozowanej straty nawiadczeniu usug
powszechnych.
Naley zwrci uwag nafakt, e wprzepisach obowizujcej ustawy Pp z2012r. nie okrelono dla Prezesa UKE adnych
kompetencji w zakresie ewentualnych dziaa zwizanych z wdraaniem planu naprawczego przedoonego
przez operatora wyznaczonego, nawet wsytuacji negatywnej oceny tego planu.
Wymienione w3 rozporzdzenia Ministra Administracji iCyfryzacji zdnia 25listopada 2013r. wsprawie konkursu
na operatora pocztowego wyznaczonego do wiadczenia usug powszechnych (Dz.U. z2013r., poz.1466).
Okrelony w24rozporzdzenia Ministra Administracji iCyfryzacji zdnia 29kwietnia 2013r. wsprawie warunkw
wykonywania usug powszechnych przez operatora wyznaczonego.
Na przykad, wprzypadku Warszawy najedn placwk pocztow przypadao rednio 7640 mieszkacw, ana 18 dzielnic
wWarszawie, wskanik 6tys. mieszkacw najedn placwk pocztow by zachowany jedynie wczterech dzielnicach,
aw skrajnych przypadkach wynosi on ok. 11tys.mieszkacw. Wprzypadku Gdyni najedn placwk pocztow
przypadao rednio 7311 mieszkacw, aTorunia 7064 mieszkacw.
Naley podkreli, e rezygnacj zutrzymywania czci nierentownych placwek pocztowych umoliwia m.in. zmiana
wymogw prawnych wzakresie wskanikw dostpnoci tych placwek.
13
tj.rednio zmniejszya si o9,4%, aw RS Warszawa-Miasto zwikszya si o3,9%. Wokresie

objtym kontrol nie ulega natomiast istotnej zmianie rednia odlego midzy placwkami
pocztowymi naobszarach wiejskich, ktra wynosia ok. 14km. Stwierdzono rwnie, i we
wszystkich miejscowociach turystycznych pooonych naterenie dziaania kontrolowanych RS
byy podejmowane stosowne dziaania majce nacelu zapewnienie turystom moliwoci
korzystania zusug pocztowych [s. 42].
10. W kontrolowanych RS zmniejszya si o10,4% liczba pocztowych skrzynek nadawczych40.
Wynikao to przede wszystkim zpotrzeby optymalizacji ich sieci, wtym naskutek spadku
liczby wysyanych przesyek listowych oraz ograniczenia kosztw utrzymania iobsugi tych
urzdze. Wszystkie nadawcze skrzynki pocztowe speniay wymagania wzakresie wielkoci,
zabezpieczenia przed kradzie ipoufnoci, usytuowania otworu wrzutowego naodpowiedniej
wysokoci oraz identyfikacji danych dotyczcych operatora igodzin oprniania41. Wikszo
skrzynek (70,2%) bya rwnie zamontowana naodpowiedniej wysokoci. Wkontrolowanych
RS nie odnotowano przypadkw odmowy instalacji skrzynki nadawczej wsytuacji, gdy
takie byy wnioski isygnay klientw. Nieprawidowoci dotyczce nadawczych skrzynek
pocztowych, stwierdzone wtoku ogldzin placwek pocztowych naterenie siedmiu RS
najczciej wystpoway zprzyczyn bezporednio niezalenych od Poczty Polskiej SA. Wyniki
ogldzin 141 placwek pocztowych zlokalizowanych naterenie kontrolowanych RS wykazay,
e za wyjtkiem pojedynczych przypadkw, byy one przygotowane do obsugi klientw
niepenosprawnych, aniektre znich take do obsugi klientw zmaymi dziemi oraz osb
wpodeszym wieku [s. 4344].
11. Dziaania Poczty Polskiej SA wcelu utrzymania standardw jakociowych wiadczonych
usug powszechnych, wtym ich dostpnoci, terminowoci ibezpieczestwa, polegay
m.in. nazapewnieniu waciwej organizacji pracy poszczeglnych sub iplacwek pocztowych,
atake nastopniowym wyposaaniu urzdw pocztowych wautomaty do nadawania
iodbierania przesyek. Prowadzono monitoring wizyjny sal operacyjnych oraz zaplecza,
atake aktywizowano pracownikw zaplecza pocztowego do obsugi okienek nadawczych.
Dziaania wzakresie poprawy jakoci wiadczenia usug pocztowych, bezpieczestwa obrotu
pocztowego oraz usprawnienia organizacji pracy suby nadawczej, ekspedycyjno-rozdzielczej
idorcze polegay nastosowaniu kart pomiaru czasu oczekiwania naobsug wplacwce
pocztowej, prowadzeniu szkole zzakresu profesjonalnej obsugi klienta, centralizacji
sub dorcze, kontroli skutecznoci oprniania skrzynek nadawczych, m.in. poprzez
wrzuty listw kontrolnych kategorii ekonomicznej ipriorytetowej oraz identyfikacj miejsc
iprzyczyn nieterminowego oprniania tych skrzynek, jak ikontroli jakoci obsugi metod
Tajemniczy Klient. Pomimo tych dziaa nastpio pogorszenie wskanikw terminowoci
dostarczania niektrych przesyek pocztowych42. Oznaczao to, e Poczta Polska SA
40 W RS Warszawa-Miasto spadek skrzynek pocztowych (o 1,3%) mia jednak miejsce przy prawie piciokrotnym wzrocie
liczby automatw do pocztowej obsugi klientw. Ztego punktu widzenia nie nastpio zatem pogorszenie dostpnoci
do usug pocztowych.
41 Okrelone w2, 3 i4 ust.1 oraz w5 rozporzdzenia Ministra Administracji iCyfryzacji zdnia 14marca 2014r. wsprawie
nadawczych skrzynek pocztowych (Dz.U. z2014r., poz. 381).
42 Wskaniki czasu przebiegu dla przesyek listowych nierejestrowanych priorytetowych w2013r. byy mniejsze ni w2012r.
i wynosiy odpowiednio: 66,7% i 68,7% dla standardu dorcze D+1, 90,8% i 92,5% dla standardu dorcze
D+2 oraz 96,7% i97,8% dla standardu dorcze D+3. Dla paczek pocztowych priorytetowych wskaniki te wynosiy
76,8% i79,5% dla standardu dorcze D+1, za dla paczek pocztowych ekonomicznych 97,8% i98,3% dla standardu
dorcze D+3. Zob. Raport Prezesa UKE zbada czasu przebiegu przesyek pocztowych uzyskanego wzakresie usug
powszechnych wobrocie krajowym za rok 2013. UKE, Warszawa, maj 2014r.
14
jako operator wyznaczony nie osigna wartoci wskanikw czasu przebiegu przesyek
okrelonych wart.178 ust.2 pkt2 ustawy Pp z2012 roku. Pozytywnie naley natomiast
oceni fakt, e wokresie objtym kontrol Poczta Polska SA utrzymywaa podobny poziom
bezpieczestwa obrotu pocztowego, jak przed rozpoczciem zmian organizacyjnych [s.4549].
12. Poczta Polska SA nie zdoaa osign wpenym zakresie celw przyjtych wKierunkach
Strategicznych Poczty Polskiej SA do 2015r., zarwno wperspektywie finansowej, jak iklientw.
Termin zaoonego stopnia realizacji zawartych wtej strategii celw zosta ostatecznie
przesunity na2018 rok. Przecitny stopie osignicia gwnych celw strategicznych
wlatach 20122014, wporwnaniu do zakadanego ich poziomu w2015r. by wocenie
NIK niezadowalajcy, zwaszcza wodniesieniu do wskanikw rentownoci idochodowoci.
Poza tym, osignity wpowyszym okresie poziom wskanikw wperspektywie finansowej
by niszy od ich poziomu w2011r. Przejciowy spadek efektywnoci gospodarowania
mg by skutkiem zaburze wfunkcjonowaniu Spki, wywoanych zmianami zwizanymi
zjej restrukturyzacj43 [s. 5357].
13. Przeprowadzana wramach przyjtych zaoe wKierunkach Strategicznych Poczty Polskiej SA
do 2015 roku restrukturyzacja Spki, koncentrowaa si wlatach 20122014 nadokonywaniu
zmian gwnie wstrukturze organizacyjnej oraz wstrukturze zatrudnienia. Wramach tych
zmian dokonano centralizacji zarzdzania poprzez zmian sposobu zarzdzania zobszarowego
napionowy. Zredukowano przy tym poziom zatrudnienia, zwaszcza wurzdach ipunktach
pocztowych oraz listonoszy. Do czasu zakoczenia kontroli nie wprowadzono jednak zmian
wsystemie wynagrodze pracownikw [s. 55].
14. W strukturach organizacyjnych wszystkich kontrolowanych podmiotw funkcjonoway stosowne
komrki kontroli iaudytu wewntrznego, ktre zwyjtkiem MAiC wrocznych planach
kontroli uwzgldniay zadania okrelone zarwno wustawie Pp z2003r. (plany wlatach
20112012), jak iw ustawie Pp z2012r. (plany wlatach 20132014) [s. 6062].
15. NIK pozytywnie ocenia dziaalno kontrolowanych podmiotw wzakresie przyjmowania,
rozpatrywania iewidencjonowania skarg iwnioskw. We wszystkich kontrolowanych
podmiotach obowizujce zasady przyjmowania, rozpatrywania iewidencjonowania skarg
iwnioskw44 byy okrelone napodstawie przepisw Dziau VIII skargi iwnioski ustawy zdnia
14czerwca 1960r. Kodeks postpowania administracyjnego45 oraz rozporzdzenia Rady
Ministrw zdnia 8stycznia 2002r. wsprawie organizacji przyjmowania irozpatrywania skarg
iwnioskw46. Wokresie objtym kontrol wMAiC rozpatrzono ibezporednio zaatwiono 26,7%
skarg iwnioskw (spord 131 spraw ogem), areszt spraw (73,3%) przekazano do zaatwienia
wedug waciwoci. Do UKE wokresie tym wpyno 910spraw ocharakterze interwencyjnym.
Wzalenoci od charakteru sprawy, podejmowane przez Prezesa UKE dziaania obejmoway
udzielanie zainteresowanym wyjanie, wystpowanie do operatorw pocztowych zwnioskami
oprzeprowadzenie wewntrznych postpowa, awIpo.2014r. take wszczynanie kontroli
43 wiadczy otym moe fakt, e w2014r. nastpia poprawa wyniku finansowego brutto Poczty Polskiej SA. Wynik ten by
o31,2% lepszy od osignitego w2013r.
44 Tj.: zarzdzenie Nr7 Ministra Administracji iCyfryzacji zdnia 20czerwca 2012r. wsprawie organizacji przyjmowania
irozpatrywania skarg iwnioskw wMinisterstwie Administracji iCyfryzacji (Dziennik Urzdowy Ministra Administracji
iCyfryzacji zdnia 6sierpnia 2012r. poz.22), Regulamin organizacyjny UKE oraz Instrukcja wsprawie organizacji przyjmowania
irozpatrywania skarg iwnioskw wPoczcie Polskiej SA.
45 Dz.U. z2013r., poz. 267 ze zm.
46 Dz.U. Nr5, poz.46.
15
dziaalnoci operatorw biorcych udzia wwykonywaniu usug dorczania przesyek

pocztowych narzecz wymiaru sprawiedliwoci. Kontrola dokumentacji 30 skarg iwnioskw,
ktre wpyny do Poczty Polskiej SA wykazaa, e skargi byy rozpatrywane izaatwiane znaleyt
starannoci. Wprbie tej nie stwierdzono narusze obowizujcych przepisw [s. 6264].
1.3 Uwagi iwnioski

W zwizku zwynikami kontroli dotyczcymi dostpnoci usug pocztowych, wtym usug
powszechnych, wwarunkach zliberalizowanego rynku, naktrym zosta zniesiony obszar zastrzeony
dla Poczty Polskiej SA, naley zdaniem NIK zwrci uwag naniektre aktualnie obowizujce
uregulowania prawne majce istotny wpyw nadostpno usug ifunkcjonowanie tego rynku.
Poczta Polska SA, jako operator wyznaczony do wiadczenia usug powszechnych, przegraa
wlatach 20132014 przetargi nawiadczenie usug pocztowych dla jednostek prokuratury
isdownictwa, przetarg naobsug pocztow Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Spoecznego
(KRUS), atake przetarg naobsug Centrum Usug Wsplnych (CUW)47 przy Kancelarii Prezesa
Rady Ministrw48. Obowizek stosowania ustawy zdnia 29stycznia 2004r. Prawo zamwie
publicznych49 (upzp) dotyczy m.in. jednostek sektora finansw publicznych wrozumieniu przepisw
ofinansach publicznych (art.3 ust.1 pkt1)50. Wocenie NIK, wsytuacji istnienia operatora wyznaczonego
do wiadczenia powszechnych usug pocztowych, obowizek stosowania przepisw upzp przez
jednostki sektora finansw publicznych do wyonienia operatora naich obsug pocztow powoduje
nastpujce skutki:
tworzy dodatkow paszczyzn styku interesu publicznego iprywatnego, co stanowi obszar

zagroony korupcj;
w skali caych finansw publicznych nie musi przynosi oszczdnoci, poniewa wprzypadku
gdy suma udziaw wdopacie jest niewystarczajca do sfinansowania poniesionej przez operatora
wyznaczonego straty nausugach powszechnych, to operator wyznaczony otrzymuje brakujc
jej cz ze rodkw budetu pastwa;
operatorzy alternatywni, ktrzy wygrywaj przetarg naobsug jednostek sektora finansw

publicznych nie podlegaj, wtakim zakresie jak operator wyznaczony, kontroli UKE dotyczcej
logistycznych itechnicznych warunkw wiadczenia ijakoci usug pocztowych.
W zwizku zpowyszym naley zwrci uwag nafakt, i do prawa polskiego nie dokonano
wpenym zakresie implementacji przepisu art.8 tzw. III Dyrektywy pocztowej (dyrektywy
2008/6/WE Parlamentu Europejskiego iRady zdnia 20lutego 2008r., zmieniajc dyrektyw
97/67/WE wodniesieniu do penego urzeczywistnienia rynku wewntrznego usug pocztowych
Wsplnoty), tj.przepisu wprowadzajcego wyjtki od oglnych regu funkcjonowania rynku usug
pocztowych. Art.8 tej dyrektywy dopuszcza bowiem trzy obszary dziaalnoci pocztowej, ktre
pastwa czonkowskie mog zorganizowa zgodnie zreguami ich prawodawstwa wewntrznego.
47 Poczta Polska SA odwoaa si od rozstrzygnicia tego przetargu do Krajowej Izby Odwoawczej.
48 Zob.: Kancelaria Sejmu. Biuro Komisji Sejmowych. Peny zapis przebiegu posiedzenia Komisji Infrastruktury (nr315) zdnia
18lutego 2015r. wsprawie sytuacji spoecznej wPoczcie Polskiej SA.
Dz.U.
z2013r., poz. 907 ze zm.
49
S
to
m.in.:
organy wadzy publicznej, wtym organy administracji rzdowej, organy kontroli pastwowej, sdy itrybunay
50
(art.9 pkt1 ustawy zdnia 27sierpnia 2009r. ofinansach publicznych Dz.U. z2013r., poz. 885 ze zm.), atake jednostki
budetowe (art.9 pkt3) oraz ZUS, KRUS (art.9 pkt8), Narodowy Fundusz Zdrowia (art.9 pkt9), uczelnie publiczne
(art.9 pkt11) iinne jednostki wymienione wart.9 ww. ustawy.
16
Obszary te dotycz organizowania umieszczania skrzynek pocztowych napublicznych drogach,

emitowania znaczkw pocztowych iwiadczenia usugi przesyek poleconych stosowanych
w procedurach sdowych lub administracyjnych. Przepisy przywoanego art. 8 zostay
implementowane do prawa polskiego wzakresie umieszczania skrzynek pocztowych napublicznych
drogach iemitowania znaczkw pocztowych, natomiast nie zaimplementowano przepisu
wprowadzajcego wyjtek od oglnych regu funkcjonowania rynku usug pocztowych
wodniesieniu do przesyek sdowych iadministracyjnych. Wkonsekwencji, usugi te swiadczone
naoglnych zasadach wynikajcych zustawy Pp z2012r., atym samym moliwo nadawania
przez jednostki sektora finansw publicznych przesyek w ramach publicznych usug
pocztowych wymaga stosowania przepisw dotyczcych zamwie publicznych przy wyborze
wykonawcy tych usug.
Zgodnie zobowizujcymi przepisami, minister waciwy do spraw cznoci, tj.Minister Administracji
iCyfryzacji, tworzy polityk gospodarcz pastwa wstosunku do rynku usug pocztowych,
sprawuje nadzr nad dziaalnoci Prezesa UKE (ktry jest organem regulacyjnym wobszarze
rynku usug pocztowych) ijednoczenie peni funkcj organu sprawujcego nadzr wacicielski
nad dziaalnoci Poczty Polskiej SA51, ktra jest operatorem dominujcym naprzedmiotowym
rynku, reprezentujc nawalnym zgromadzeniu tej spki Skarb Pastwa, ktry jest jej jedynym
akcjonariuszem52. Wocenie NIK, sytuacja taka moe powodowa konflikt interesw, poniewa ten
sam minister, ktry ksztatuje polityk pastwa wobszarze rynku usug pocztowych inadzoruje
dziaalno regulatora tego rynku jest rwnoczenie reprezentantem Skarbu Pastwa, jako
akcjonariusza Poczty Polskiej SA. Oznacza to, e minister waciwy do spraw cznoci musi realizowa
sprzeczne ze sob cele. Zjednej strony powinien on mie nauwadze osiganie przez t spk
zadowalajcych wynikw ekonomiczno-finansowych, azdrugiej zapewnia warunki dla rozwoju
wolnej konkurencji narynku usug pocztowych, wtym poprzez ograniczanie dominujcej pozycji
Poczty Polskiej SA natym rynku oraz wspieranie pozostaych, tj.alternatywnych operatorw
pocztowych.
W 24 rozporzdzenia Ministra Administracji iCyfryzacji zdnia 29kwietnia 2013r. wsprawie
warunkw wykonywania usug powszechnych przez operatora wyznaczonego okrelono sposb
rozmieszczenia placwek pocztowych operatora wyznaczonego, zgodnie zktrym rednio
wskali kraju naterenie gmin miejskich imiejsko-wiejskich jedna placwka pocztowa powinna
przypada na6000 mieszkacw, natomiast wgminach wiejskich jedna taka placwka na85km2
powierzchni. Ten sposb rozmieszczenia placwek by konsekwencj realizacji przyjtych przez
Rad Ministrw zaoe do projektu ustawy Pp z2012r., wtym dotyczcego odejcia od okrelania
wsposb sztywny minimalnej liczby placwek53, jakie powinny by uruchomione naterenie kraju
przez operatora wyznaczonego iokrelenia wycznie wskanikw charakteryzujcych sposb ich
51 Sprawowanie nadzoru wacicielskiego przez ministra waciwego ds. cznoci nad Poczt Polsk SA, atake realizacja
uprawnie wobec tej spki wynikaj zpostanowie art.8 ust.4 ustawy okomercjalizacji pastwowego przedsibiorstwa
uytecznoci publicznej Poczta Polska. Wustawie tej zawarto przepisy odwoujce si do przepisw ustawy zdnia
15wrzenia 2000r. Kodeks spek handlowych (Dz.U. z2013r., poz.1030 ze zm.) oraz wybranych przepisw ustawy
okomercjalizacji iprywatyzacji.
52 Zgromadzenie akcjonariuszy (wsplnikw) jako organ wacicielski jest najwyszym organem spki i decyduje
onajwaniejszych sprawach dotyczcych jej dziaalnoci.
53 Takie rozwizanie obowizywao do dnia 24maja 2013r., wktrym weszo wycie przywoane rozporzdzenie Ministra
Administracji iCyfryzacji zdnia 29kwietnia 2013r., aprzestao obowizywa rozporzdzenie Ministra Infrastruktury
wsprawie warunkw wykonywania powszechnych usug pocztowych.
17
rozmieszczenia. Wpraktyce oznaczao to, e minimalna liczba placwek bdzie wynikaa wsposb
poredni ztych wskanikw. Wkonsekwencji przyjcia takiego rozwizania, operator wyznaczony
speniajc oglny warunek utrzymania rednio wskali kraju jednej placwki pocztowej
na6000 mieszkacw naterenie gmin miejskich imiejsko-wiejskich moe nie zapewnia
dostpnoci przestrzennej do usug powszechnych naterenie duych miast. Ewidentnym
tego przykadem bya dziaalno aktualnego operatora wyznaczonego (tj.Poczty Polskiej SA),
ktry zmniejszajc liczb placwek (z 8384 w2012r. do 7724 nakoniec Ipo. 2014r.), dopuci
do tego, by wniektrych miastach powyej 200tys. mieszkacw liczba ludnoci przypadajcej
najedn placwk pocztow znacznie przekraczaa 6tys. osb. Podejmowane za przez Poczt
Polsk SA dziaania dorane tylko agodziy, anie likwidoway kolejek oraz zbyt dugiego czasu
oczekiwania klientw naobsug wplacwkach pocztowych wtakich miastach.
W aktualnym stanie prawnym Prezes UKE nie ma obowizku badania jakoci innych usug poza
jakoci powszechnych usug pocztowych operatora wyznaczonego oraz dostpnoci do tych
usug, wtym dla osb niepenosprawnych wiadczonych przez operatora wyznaczonego,
atake poza trybem skargowym badania jakoci idostpnoci do usug wiadczonych przez
operatorw alternatywnych54. Tak ograniczony zakres bada wznacznym stopniu znieksztaca,
zdaniem NIK, rzeczywisty obraz stanu rynku pocztowego, m.in. dlatego, e np.w 2013r.
71 operatorw alternatywnych prowadzio dziaalno wsegmencie usug wchodzcych wzakres
usug powszechnych, a55 znich uczestniczyo wcaym procesie realizacji usug pocztowych.
Wzwizku ztym, przedstawiane corocznie przez Prezesa UKE Ministrowi Administracji iCyfryzacji
raporty ojakoci usug oraz stanie rynku pocztowego, atake sprawozdania zdziaalnoci
Prezesa UKE, cho opracowywane byy zgodnie zwymogami obowizujcych przepisw,
to nie prezentoway, wocenie NIK, rzeczywistego stanu rynku pocztowego, ze wzgldu
naograniczony przedmiotowo ipodmiotowo zakres bada oraz kontroli jakoci idostpnoci
wiadczonych usug pocztowych. Wobowizujcych przepisach nie okrelono bowiem adnych
wymogw dotyczcych rozmieszczenia iczasu pracy placwek pocztowych operatorw
alternatywnych.
W zwizku zpowyszymi uwagami oraz wynikami niniejszej kontroli, Najwysza Izba Kontroli
dostrzega potrzeb niezalenie od realizacji wnioskw pokontrolnych sformuowanych
podadresem kierownikw kontrolowanych jednostek55 rozwaenia zasadnoci dokonania
stosownych zmian wobowizujcych przepisach prawnych, ktre przyczyniyby si do poprawy
jakoci idostpnoci usug pocztowych, wtym usug powszechnych nazliberalizowanym rynku
pocztowym. Wszczeglnoci NIK wnosi ozainicjowanie przez Rad Ministrw:
1) zmiany podmiotu sprawujcego nadzr wacicielski nad Poczt Polsk SA, poprzez zdjcie
tego obowizku zministra waciwego do spraw cznoci, co zostao okrelone wart.8
ust.4 przywoanej ustawy okomercjalizacji pastwowego przedsibiorstwa uytecznoci
publicznej Poczta Polska;
2) rozszerzenia wustawie zdnia 23listopada 2012r. Prawo pocztowe uprawnie Prezesa
UKE omoliwo badania jakoci idostpnoci usug pocztowych wiadczonych przez
operatorw alternatywnych.
54 Zgodnie zart.121 ustawy Pp z2012r., do kontroli dziaalnoci gospodarczej przedsibiorcy stosuje si przepisy rozdziau
18
5 ustawy zdnia 2lipca 2004r. oswobodzie dziaalnoci gospodarczej (Dz.U. z2015r., poz. 584 ze zm.).
55 Zob. Rozdzia 4.2. niniejszej informacji.
Ponadto, wcelu poprawy dostpnoci przestrzennej do usug powszechnych, zwaszcza

wduych miastach, Minister Administracji iCyfryzacji powinien zdaniem NIK zmieni
wrozporzdzeniu zdnia 29kwietnia 2013r. wsprawie warunkw wykonywania usug
powszechnych przez operatora wyznaczonego tre 24 ust.1 wbrzmieniu Jedna
staa placwka pocztowa operatora wyznaczonego, liczc rednio wskali kraju, przypada
na6000 mieszkacw naterenie gmin miejskich igmin miejsko-wiejskich na: Jedna staa
placwka pocztowa operatora wyznaczonego przypada nanie wicej ni 6000 mieszkacw
naterenie gmin miejskich igmin miejsko-wiejskich.
19
U WA R U N KO WA N I A P R AW N E I E KO N O M I C Z N O - O R G A N I Z AC YJ N E
Zasady wykonywania dziaalnoci gospodarczej polegajcej nawiadczeniu usug pocztowych
wobrocie krajowym izagranicznym zostay okrelone wprzepisach przywoanej ustawy Pp z2012r.
Wporwnaniu do wczeniej obowizujcych przepisw okrelonych wustawie Pp z2003r.,
namocy ustawy Pp z2012r.56:
1) zniesiono monopol Poczty Polskiej naprzesyki owadze do 50g, zachowujc jednoczenie
dla operatora wyznaczonego 57 wyczno naprzyjmowanie przekazw pocztowych
ze wiadczeniami zubezpiecze spoecznych (w tym emerytur irent) iprzekazw pocztowych
natereny wiejskie oraz nadokonywanie potwierdzenia nadania przekazu pocztowego iprzesyki
rejestrowanej, majcych moc dokumentu urzdowego;
2) uproszczono sposb uzyskania uprawnie do prowadzenia dziaalnoci pocztowej poprzez
wprowadzenie tylko wymogu uzyskania wpisu wrejestrze operatorw pocztowych,
analogicznie jak wprzypadku innych rejestrw dziaalnoci regulowanej58;
3) okrelono szczegowe zasady wyznaczania operatora do wiadczenia usug powszechnych59,
oraz zdefiniowano zakres usug, ktre powinny by dostpne naterytorium caego kraju;
4) okrelono zasady finansowania usug powszechnych wiadczonych przez operatora
wyznaczonego60;
5) wprowadzono dla operatora wyznaczonego obowizek udostpnienia elementw swojej
infrastruktury pocztowej narzecz innych operatorw pocztowych, wtym skrytek pocztowych,
oddawczych skrzynek pocztowych, systemu kodw pocztowych oraz baz informacji ozmianie
adresu61.
Zgodnie zprzepisami wyej przywoanej ustawy, organem regulacyjnym wobszarze rynku
usug pocztowych jest Prezes Urzdu Komunikacji Elektronicznej (dalej Prezes UKE). Wustawie
tej okrelono bowiem zarwno obowizki operatorw pocztowych wobec Prezesa UKE,
jak iuprawnienia kontrolne Prezesa UKE wobec operatorw oraz jego obowizki, wtym wobec
ministra waciwego do spraw cznoci62. Do zakresu dziaania Prezesa UKE naley wszczeglnoci
wykonywanie zada zwizanych zregulacj dziaalnoci pocztowej, podejmowanie interwencji
wsprawach dotyczcych funkcjonowania rynku usug pocztowych (z wasnej inicjatywy
56 Stanowicej implementacj tzw. III unijnej dyrektywy pocztowej, tj.dyrektywy unijnej 97/67/WE zuwzgldnieniem zmian
57
58
59
60
61
62
20
wprowadzonych dyrektyw 2008/6/WE.

Ktrym do koca 2015r. jest Poczta Polska SA.
Dziaalno pocztowa jest dziaalnoci regulowan wrozumieniu przepisw ustawy zdnia 2lipca 2004r. oswobodzie
dziaalnoci gospodarczej (Dz.U. z2015r., poz. 584 ze zm.) iwymaga wpisu do rejestru operatorw pocztowych
(art.6 ust.1 ustawy Prawo pocztowe).
Podstawowym trybem jest konkurs rozstrzygany przez Prezesa Urzdu Komunikacji Elektronicznej. Okrelono te tryby,
ktre bd miay zastosowanie wprzypadku nierozstrzygnicia konkursu lub wyganicia decyzji owyborze operatora
wyznaczonego.
Ma to rwnie znaczenie dla innych operatorw wiadczcych usugi wchodzce w zakres usug powszechnych.
Wprzypadku kosztu netto (rnica midzy uzasadnionym kosztem netto dziaalnoci operatora wyznaczonego, akosztem
netto dziaalnoci tego samego operatora wiadczcego usugi pocztowe, lecz nieobjtego obowizkiem wiadczenia
usug powszechnych pomniejszona okorzyci porednie zwizane ze wiadczeniem usug powszechnych oraz korzyci
wynikajce zpraw specjalnych lub wycznych przyznanych operatorowi wyznaczonemu) iponiesienia przez operatora
wyznaczonego straty nausugach powszechnych, operatorzy pocztowi wiadczcy usugi wchodzce wzakres usug
powszechnych sobowizani wnie swj udzia wdopacie do usugi powszechnej do 2% swoich przychodw ztakich
usug. Jeeli suma udziaw wdopacie jest niewystarczajca do sfinansowania straty nausugach powszechnych,
to operator wyznaczony powinien uzyska brakujc cz ze rodkw zbudetu pastwa.
Ewentualne spory midzy operatorami wtym zakresie rozstrzyga Prezes Urzdu Komunikacji Elektronicznej wdrodze
decyzji administracyjnej.
Obowizki iuprawnienia Prezesa UKE wwymienionym zakresie zostay okrelone wnastpujcych artykuach przywoanej
ustawy: 8; 1011; 13; 4344; 4953; 5558; 6669; 7180; 8284; 86; 9598; 100103; 105; 107; 110115; 119; 122126; 128129.
lub wniesionych przez zainteresowane podmioty), wsppraca zPrezesem Urzdu Ochrony

Konkurencji iKonsumentw wsprawach dotyczcych przestrzegania praw podmiotw
korzystajcych zusug pocztowych, przeciwdziaania praktykom ograniczajcym konkurencj
oraz antykonkurencyjnym koncentracjom operatorw pocztowych, kontrola obowizku
umieszczania oddawczych skrzynek pocztowych oraz przedstawianie Komisji Europejskiej
informacji zzakresu poczty63.
Na podstawie dyspozycji zawartych wustawie Pp z2012r. zostao wydanych 15 rozporzdze64,
wtym 12 przez Ministra Administracji iCyfryzacji65.
Zadania ministra waciwego do spraw cznoci wkontrolowanym zakresie zostay okrelone
natomiast wrozporzdzeniu Prezesa Rady Ministrw zdnia 18listopada 2011r. wsprawie
szczegowego zakresu dziaania Ministra Administracji iCyfryzacji66. Zgodnie ztreci tego
rozporzdzenia, Minister nadzoruje m.in. dziaalno Prezesa Urzdu Komunikacji Elektronicznej
irynek usug pocztowych wkraju oraz reprezentuje Polsk worganizacjach midzynarodowych.
Przedmiot dziaalnoci ikompetencje Poczty Polskiej SA okrelaj zarwno przepisy przywoanej
ustawy Pp z2012r., jak iprzywoanej ustawy zdnia 5wrzenia 2008 roku okomercjalizacji
pastwowego przedsibiorstwa uytecznoci publicznej Poczta Polska (ustawa okomercjalizacji PP).
Wustawie okomercjalizacji PP okrelono oprcz zasad itrybu komercjalizacji pastwowego
przedsibiorstwa uytecznoci publicznej Poczta Polska przedmiot dziaalnoci gospodarczej
spki (rozdzia 3), gospodarowanie mieniem (rozdzia 4) oraz szczeglne uprawnienia pracownicze
(rozdzia5). Wart.6 tej ustawy postanowiono, e do komercjalizacji PP stosuje si rwnie niektre
przepisy ustawy okomercjalizacji iprywatyzacji, m.in. przepis art.5 ust.1, zgodnie zktrym,
oile ustawa nie stanowi inaczej, stosuje si przepisy ustawy Kodeks spek handlowych.
W art.12. ust.1 ustawy okomercjalizacji PP postanowiono, e przedmiotem dziaalnoci
gospodarczej spki jest:
1) prowadzenie dziaalnoci polegajcej nawiadczeniu usug pocztowych, wtym usug
ocharakterze powszechnym;
2) emisja, wprowadzanie iwycofywanie zobiegu znaczkw pocztowych, kartek pocztowych
oraz kopert znadrukowanym znakiem opaty pocztowej67;
3) wykonywanie innych usug przy wykorzystaniu potencjau technicznego ikadrowego spki,
wtymwzakresie prenumeraty prasy, kolportau prasy iwydawnictw oraz filatelistyki;
4) wiadczenie usug finansowych iwykonywanie czynnoci znimi zwizanych,
wtymwyszczeglnionych wart.13 ustawy;
63 W tym o: nazwie iadresie operatora wyznaczonego do wiadczenia usug powszechnych; sposobie udostpniania
64
65
66
67
korzystajcym zusug powszechnych szczegowych iaktualnych informacji dotyczcych charakteru oferowanych usug,
warunkw dostpu, cen iminimalnych wymaga wzakresie czasu przebiegu przesyek pocztowych; przyjtych dla obrotu
krajowego minimalnych wymaganiach dotyczcych czasu przebiegu przesyek pocztowych iprzyznanym odstpstwie
wtym zakresie; przyznanym odstpstwie od czstotliwoci oprniania nadawczych skrzynek pocztowych idorczania
przesyek zjednoczesnym przekazaniem tej informacji pocztowym organom regulacyjnym pastw czonkowskich Unii
Europejskiej, atake danych statystycznych okrajowym rynku pocztowym oraz, nadanie Komisji Europejskiej, informacji
osystemie rachunku kosztw stosowanym przez operatora wyznaczonego.
W sprawach nieuregulowanych przez te rozporzdzenia zachoway moc przepisy wczeniej wydanych aktw wykonawczych
do stosownych ustaw (zob. art.180190 ustawy Prawo pocztowe).
Zob. Zacznik nr5.3. (Wykaz aktw prawnych dotyczcych kontrolowanej tematyki) do niniejszej informacji (poz. 2324,
2831 i3340).
Dz.U. z2011r. Nr248, poz. 1479.
Dziaalno wymieniona wpkt1 i2 jest wykonywana wzakresie inawarunkach okrelonych wustawie Prawo pocztowe
oraz wprzepisach wydanych najej podstawie.
21
5) porednictwo w wykonywaniu usug finansowych, w tym cz ynnoci bankowych,

wtymwyszczeglnionych wart.14 ustawy;
6) wiadczenie usug logistycznych, aw szczeglnoci przewz przesyek towarowych
oraz ich konfekcjonowanie imagazynowanie.
Ponadto PP dziaa napodstawie Statutu Spki Akcyjnej Poczta Polska, atake innych aktw
prawnych j obowizujcych68.
Zapewnienie dostpnoci, terminowoci, bezpieczestwa ikompleksowoci usug pocztowych
powinno by podstawowym celem polityki pastwa wzakresie ksztatowania warunkw
funkcjonowania rynku tych usug. Wynika to zfaktu, e wymienione cechy usug pocztowych
okrelaj ich jako, co determinuje stopie zaspokojenia potrzeb obywateli wtym obszarze
dziaalnoci pastwa. Usugi pocztowe jako instrumenty komunikacji odgrywaj istotn rol
wzapewnieniu spjnoci spoecznej, gospodarczej iterytorialnej kraju.
Abstrahujc od pozostaych cech okrelajcych jako usug pocztowych, zwaszcza powszechnych,
podstawowe znaczenie dla obywateli ma dostpno do tych usug. Naley przy tym nadmieni,
e zgodnie zaktualnie obowizujcymi przepisami 69, usugi powszechne wiadczy operator
wyznaczony, ktry musi m.in. dorcza przesyki wkady dzie roboczy inie mniej ni 5 dni
wtygodniu, zzachowaniem okrelonych prawem wskanikw przebiegu przesyek. Przepisy
te okrelaj take minimalny procentowy udzia nadawczych skrzynek pocztowych operatora
wyznaczonego umieszczanych wsposb iw miejscu umoliwiajcym korzystanie znich osobom
niepenosprawnym. Ponadto, operator wyznaczony powinien naterenie kraju posiada okrelon
liczb placwek pocztowych (jedna staa placwka powinna przypada na6tys. mieszkacw
naterenie miast ina85km naterenach wiejskich). Operator wyznaczony musi te utrzymywa
przynajmniej jedn sta placwk wkadej gminie. Operator wyznaczony jest zatem zobowizany
do utrzymania wymaganej liczby placwek pocztowych, bez wzgldu nastopie zapotrzebowania
nausugi powszechne, czyli ma obowizek zapewnienia gotowoci do wiadczenia tych usug.
Do koca 2015r., namocy ustawy Pp z2012r., funkcj operatora wyznaczonego bdzie peni
Poczta Polska SA. Jednoczenie wustawie tej postanowiono, e po upywie tego terminu
status operatora wyznaczonego moe uzyska kady operator pocztowy, ktry wygra konkurs
przeprowadzony przez Prezesa UKE (na 10-letni kontrakt). Wzwizku zprzepisami przywoanej
ustawy, konkurs naley rozpisa co najmniej na12 miesicy przed upywem terminu, wktrym
usugi powszechne wiadczy Poczta Polska SA. Ztego te powodu Prezes UKE ogosi taki konkurs
jeszcze w2014r., audzia wkonkursie mg wzi kady operator pocztowy speniajcy warunki
umoliwiajce wiadczenie usug powszechnych. Std te tak wane znaczenie miay dziaania
narzecz restrukturyzacji Poczty Polskiej SA, ktre jednoczenie miay skutkowa popraw jej
wynikw ekonomiczno-finansowych oraz usprawnianiem wykonywania funkcji operatora
nazliberalizowanym rynku pocztowym, zwaszcza wzakresie dostpnoci tych usug dla obywateli.
Z analizy danych statystycznych 70 wynika, e w2010r. wskaniki dostpnoci przestrzennej
usug pocztowych 71 w Polsce ksztatoway si na podobnym poziomie, jak przecitnie
68 Wymienionych wZaczniku nr5.3.

69 Okrelonymi wprzywoanej ustawie zdnia 23listopada 2012r. Prawo pocztowe oraz rozporzdzeniu Ministra Administracji
iCyfryzacji wsprawie warunkw wykonywania usug powszechnych przez operatora wyznaczonego.
70 czno. Wyniki dziaalnoci w2010r. GUS. Warszawa 2011; EUROSTAT. European Commission. Postal service statistics
universal service providers. Data from June 2011.
22
71 Wyraone liczb ludnoci przypadajc najedn placwk pocztow oraz powierzchni kraju (wkm) przypadajc
najedn placwk. Dostpno usug jest tym wiksza, im nisza jest warto wskanika.
wUnii Europejskiej (UE). rednia liczba ludnoci wUE obsugiwana przez jeden urzd pocztowy
wynosia bowiem ok. 4520 osb, awPolsce ok. 4590 osb. Wprzeliczeniu napowierzchni,
jeden urzd pocztowy przypada rednio wkrajach UE naok. 53km, natomiast wPolsce
naok. 37km.
W kocu 2013r. operator wyznaczony, tj.Polska Poczta SA, wiadczy usugi za porednictwem
7884 placwek pocztowych, wtym 3996 wmiastach i3888 naterenach wiejskich72. Liczba
tych placwek bya o6,8% mniejsza wporwnaniu ze stanem wkocu 2012r. (8459) 73.
Wmiastach liczba placwek zmniejszya si o1,6% (z 4060 do 3996), anawsi zmalaa o11,6%
(z4399 do 3888).
Z punktu widzenia gstoci placwek pocztowych, w2013r. nastpio pogorszenie dostpnoci
konsumentw do powszechnych usug pocztowych, wiadczonych przez Poczt Polsk SA.
Wroku tym, powierzchnia kraju przypadajca najedn placwk pocztow tego operatora
wzrosa bowiem o7,3% wporwnaniu z2012r., natomiast liczba ludnoci przypadajca najedn
placwk zwikszya si o7,2% (z4555 do 4883). Wmiastach wzrosa ona o1,3% (z 5748 do 5820),
anawsi o13,4% (z 3455 do 3919). Najwiksza liczba ludnoci przypadajca najedn placwk
wystpia wwojewdztwach maopolskim, lskim imazowieckim, anajmniejsza wpodlaskim,
warmisko-mazurskim izachodniopomorskim. Liczb ludnoci przypadajc najednplacwk
Poczty Polskiej SA wposzczeglnych wojewdztwach przedstawiaj dane nawykresie 1.
Wykres nr 1
Liczba ludnoci przypadajca na1 placwk pocztow operatora wyznaczonego
(wg stanu wdniu 31grudnia 2013r.)
rdo: GUS, czno, Wyniki dziaalnoci w2013r., Warszawa 2014.
72 Zob. czno. Wyniki dziaalnoci w2012r. oraz w2013r. GUS. Warszawa 2013 i2014.
73 W 2011r. liczba tych placwek wynosia 8383.
23
Na pogorszenie dostpnoci obywateli do powszechnych usug pocztowych wiadczonych

przez Poczt Polsk SA miao rwnie wpyw zmniejszanie si liczby listonoszy oraz nadawczych
skrzynek pocztowych. Na przykad, liczba listonoszy w2013r. bya mniejsza o4,5% ni w2012r.
io 5,1% mniejsza wporwnaniu z2011 rokiem. Wmiastach obniya si ona odpowiednio
o5,1% io 4,9%, anawsi o3,6% io 5,5%. Liczb listonoszy wlatach 20112013 przedstawiaj
dane nawykresie 2.
Wykres nr 2
Liczba listonoszy operatora wyznaczonego
26403
26240
10828
10617
15575
15623
2011
25058
10234
14824
2012
2013
w miastach
24475
23313
10300
10065
14175
13248
2014
na wsi
30.06.2015
ogem
rdo: Opracowano napodstawie danych GUS oraz Poczty Polskiej SA.
W 2014r., wporwnaniu z2012r., mniejsza bya take o16,9% liczba skrzynek pocztowych,
awstosunku do 2011r. skrzynek tych byo mniej a o25,9%74. Naley przy tym podkreli,
e ludno najczciej korzysta do nadawania zwykych przesyek listowych ze skrzynek pocztowych.
Liczb pocztowych skrzynek nadawczych wlatach 20112014 przedstawiaj dane nawykresie 3.
Wykres nr 3
Liczba pocztowych skrzynek nadawczych operatora wyznaczonego
40363
35989
32825
29914
24871
20974
15492
18164
15015

14661

w miastach
16329
13585

na wsi

ogem
rdo: Opracowano napodstawie danych GUS iUKE.
24
74 W miastach spadek ten wynosi odpowiednio: 9,5% i12,3%, anawsi odpowiednio: 22,1% i34,3%.
WA N I E J S Z E W Y N I K I KO N T R O L I
W warunkach zliberalizowanego rynku pocztowego konkuruje ze sob wielu operatorw

pocztowych. W2014r. dziaalno pocztow prowadzio obok Poczty Polskiej SA 165 innych
operatorw75, przyczym 2 wiadczyo usugi zagraniczne, 42 usugi zagraniczne ikrajowe,
42 usugi naterenie kraju, a79 operatorw dziaao narynku lokalnym. Zmiany wich liczbie
wedug terytorialnego zakresu wiadczonych usug wlatach 20112014 przedstawiaj dane
nawykresie 4.
Wykres nr 4
Operatorzy alternatywni wiadczcy usugi pocztowe wlatach 20112014

Usugi zagraniczne
Usugi zagraniczne i krajowe
Usugi na terenie kraju
Usugi na rynku lokalnym
rdo: Opracowano napodstawie danych GUS oraz UKE.
Z analizy danych statystycznych wynika, e operatorzy alternatywni konkuruj zPoczt Polsk SA

gwnie wduych miastach. Na obszarach wiejskich, gdzie utrzymanie placwek pocztowych
jest mniej opacalne, operatorzy ci rzadziej podejmuj dziaalno pocztow76. wiadczy otym
fakt, e naogln liczb 5923 placwek pocztowych operatw alternatywnych w2012r.77,
ktra bya o35,7% wiksza ni w2011r., 96,0% tych placwek byo zlokalizowanych wmiastach.
W 2013 r. operatorzy alternatywni wobrocie krajowym dorczyli 267,0mln przesyek
standardowych (niebdcych przesykami kurierskimi), tj.o 19,3% wicej ni w2012r., zczego
96,2% stanowiy przesyki listowe, a3,8% paczki pocztowe. Udzia operatorw alternatywnych
wrynku usug pocztowych wzakresie standardowych przesyek listowych wynis 16,0%,
apaczek 37,4%. Liczba dostarczonych wobrocie krajowym przesyek kurierskich przez
operatorw alternatywnych wyniosa 124,2mln ibya o94,4% wiksza ni w2012 roku.
Wobrocie zagranicznym alternatywni operatorzy pocztowi dostarczyli ponadto 8,2mln
przesyek kurierskich, tj.o167,9% wicej ni przed rokiem. Udzia tych operatorw woglnej
liczbie przesyek kurierskich by dominujcy iwynis 97,1%.
75 Zob. Raport ostanie rynku pocztowego za rok 2014, UKE, Warszawa, maj 2015r.
76 M.in. z tego powodu istnieje potrzeba funkcjonowania operatora wyznaczonego wiadczcego pocztowe usugi
powszechne.
77 Najwicej placwek znajdowao si wwojewdztwie lskim (ok. 17% oglnej liczby placwek) orazwwojewdztwach
mazowieckim (ok. 16%), maopolskim (ok. 8%) idolnolskim (ok.8%).
25
Analiza pod wzgldem obszarw dziaania alternatywnych operatorw pocztowych wskazuje

natomiast, e w2014r. 140 znich wiadczyo usugi wycznie wjednym segmencie. Itak, 47 operatorw
prowadzio dziaalno pocztow wycznie wobszarze usug wchodzcych wzakres usug
powszechnych, a83 wycznie wsegmencie przesyek kurierskich. Na 165 operatorw, tylko szeciu
dziaao we wszystkich trzech segmentach rynku pocztowego (tj.usug wchodzcych wzakres usug
powszechnych; przesyek kurierskich; innych usug pocztowych), jednak tylko trzech znich posiadao
znaczcy udzia wrynku pocztowym.
W rezultacie rozwoju dziaalnoci pocztowej operatorw alternatywnych, w2013r. odnotowano,
podobnie jak wlatach poprzednich, zmniejszenie wielkoci podstawowych usug pocztowych
wiadczonych przez Poczt Polsk SA. Itak np., liczba przesyek listowych zwykych nadanych
zmalaa o12,3%, paczek nadanych o7,0%, aprzekazw pocztowych zrealizowanych o9,8%.
Zmniejszya si rwnie liczba wpat narachunki bankowe (o 7,6%). Naley przy tym nadmieni,
e ze wzgldu namniejsz opacalno wiadczenia usug powszechnych, zwaszcza naobszarach
wiejskich, Poczta Polska SA moe ponosi strat nawiadczeniu tych usug, ktr wduym stopniu
sama finansuje. Wynika to zustawowych zasad kalkulacji kosztu netto ifinansowania obowizku
wiadczenia usug powszechnych78.
Podkrelenia wymaga rwnie fakt, e wszyscy operatorzy pocztowi, tj.zarwno operator
wyznaczony, jak ioperatorzy alternatywni zagroeni snarynku usug pocztowych tzw. konkurencj
substytucyjn ze strony firm, ktrych oferta jest rna od operatorw pocztowych, ale zaspokaja
te same albo podobne potrzeby. Dla przesyek listowych tak substytucyjn konkurencj stanowi
m.in. telefonia komrkowa, poczta elektroniczna bd teleinformatyka. Rozwj Internetu
izwizanych znim systemw transmisji dokumentw, obrazw irnego rodzaju danych umoliwia
dotychczasowym klientom operatorw pocztowych korzystanie ztych nowoczesnych technologii.
Skutkiem tego jest spadek popytu natradycyjne usugi pocztowe. Wtej sytuacji operatorzy
pocztowi powinni modyfikowa dziaalno iukierunkowywa j naobsug klientw rwnie
przy wykorzystaniu nowoczesnych technologii telekomunikacyjnych.
78 Zob. tre art. 106120 ustawy Pp z 2012 r. Zgodnie z 8 rozporzdzenia Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia
30kwietnia 2013r. wsprawie kalkulacji kosztu netto obowizku wiadczenia usug powszechnych (Dz.U. z2013r., poz. 544),
wydanym na podstawie art.120 ustawy Pp z2012r., nie pniej ni jeden miesic po zakoczeniu roku, wktrym
prognozowana jest strata, operator wyznaczony ma obowizek przedstawi Prezesowi UKE opis kalkulacji kosztu netto.
Po zatwierdzeniu tej kalkulacji przez UKE, wcigu siedmiu miesicy od zakoczenia roku obrotowego, wktrym wystpia
strata, musi on przedstawi Prezesowi UKE wyliczenie kosztu netto oraz poniesionej straty nausugach powszechnych.
Wraz ztym wyliczeniem, operator wyznaczony wystpuje ostosown dopat. Prezes UKE okrela wtedy, jak cz
tej dopaty ma pokry kady zoperatorw dziaajcych narynku pocztowym. Cz ta okrelana jest napodstawie
wysokoci przychodw operatora, jednak nie moe by ona wysza ni 2% jego przychodw. Poniewa Poczta Polska SA
osiga najwiksze przychody, to pokrywa te najwiksz cz przedmiotowej straty. Wprzypadku, gdy tak wyliczona
kwota nie pokrywa poniesionej straty nawiadczeniu usug powszechnych przez operatora wyznaczonego, to wtedy
rnica jest rekompensowana ze rodkw budetu pastwa.
26
WA N I E JSZE W Y N I K I KO N T R O LI
3.1 Ksztatowanie polityki pastwa wobszarze rynku usug pocztowych przez ministra waciwego
do spraw cznoci
NIK ocenia pozytywnie, mimo stwierdzonych nieprawidowoci, dziaalno Ministra Administracji
iCyfryzacji, tj.ministra waciwego ds. cznoci 79, wlatach 2012 Ipo. 2014 wzakresie
ksztatowania polityki regulacyjnej wodniesieniu do zliberalizowanego rynku pocztowego80,
poprzez okrelenie zasad jego funkcjonowania wustawie Pp z2012r. iaktach wykonawczych
do tej ustawy.
Stwierdzono, e wpowyszym okresie wMinisterstwie Administracji iCyfryzacji (dalej MAiC)
nie prowadzono prac zwizanych zprzygotowaniem dokumentu ocharakterze strategii
(polityki rzdowej), dotyczcej ksztatowania rynku usug pocztowych wPolsce. Dziaania
MAiC wtym zakresie koncentroway si gwnie naopracowaniu projektu ustawy Pp z2012r.81
oraz przygotowaniu iwydaniu aktw wykonawczych do tej ustawy. Zgodnie zart.190 ust.1
ustawy Pp z2012r., przepisy wykonawcze wydane napodstawie ustawy Pp z2003r. miay
zachowa moc do czasu wejcia wycie rozporzdze wydanych napodstawie nowej ustawy, lecz
nie duej ni przez 12 miesicy od dnia wejcia wycie tej ustawy, tj.do dnia 31grudnia 2013 roku.
Na podstawie przepisw ustawy Ppz2012r. Minister Administracji iCyfryzacji wyda cznie
15 aktw wykonawczych, wtym wszystkie wymienione wart.190 ust.1 tej ustawy. Projekty wszystkich
rozporzdze opracowano (przygotowano) wMAiC, bez zlecania tych prac nazewntrz. Zgodnie
zustawowym terminem (tj.do dnia 31grudnia 2013r.), napodstawie przepisw ustawy Ppz2012r.
wydano 11 z15 rozporzdze. Nieterminowo, tj.po 1stycznia 2014r., Minister Administracji
iCyfryzacji wyda trzy iprzygotowa projekt czwartego rozporzdzenia, amianowicie:
1) rozporzdzenie Ministra Administracji iCyfryzacji wsprawie nadawczych skrzynek pocztowych,
wydane napodstawie art.19 ust.2 ustawy Pp z2012r., opublikowane wdniu 25marca 2014r.,
ktre weszo wycie zdniem 9kwietnia 2014r.;
2) rozporzdzenie Ministra Administracji iCyfryzacji wsprawie oddawczych skrzynek pocztowych,
wydane napodstawie art.40 ust.5 ustawy Pp z2012r., opublikowane wdniu 22kwietnia 2014r.,
ktre weszo wycie zdniem 7maja 2014r.;
3) rozporzdzenie Ministra Administracji iCyfryzacji wsprawie danych niezbdnych do przygotowania
systemw cznoci napotrzeby obronne pastwa, wydane napodstawie art.86 ust.3 ustawy
Ppz2012r., opublikowane wdniu 21marca 2014r., ktre weszo wycie zdniem 5kwietnia 2014r.;
4) rozporzdzenie Rady Ministrw wsprawie planw dziaa operatora pocztowego wsytuacjach
szczeglnego zagroenia, wydane napodstawie art.83 ust.4 ustawy Pp z2012r., opublikowane
wdniu 16maja 2014r., ktre weszo wycie zdniem 31maja 2014r.
79 Na podstawie rozporzdzenia Prezesa Rady Ministrw zdnia 18listopada w2011r. wsprawie szczegowego zakresu
dziaania Ministra Administracji iCyfryzacji (Dz.U. Nr248, poz. 1479), Ministerstwo Administracji iCyfryzacji powstao
zdniem 18listopada 2011r. napodstawie rozporzdzenia Rady Ministrw zdnia 21listopada 2011r. wsprawie utworzenia
Ministerstwa Administracji iCyfryzacji (Dz.U. Nr250, poz.1501). Na podstawie art.16 ust.1 i2 ustawy odziaach
administracji rzdowej, dzia administracji rzdowej czno obejmuje sprawy poczty itelekomunikacji. Minister
waciwy do spraw cznoci sprawuje nadzr nad Prezesem Urzdu Komunikacji Elektronicznej (UKE). Na podstawie
ustawy okomercjalizacji pastwowego przedsibiorstwa uytecznoci publicznej Poczta Polska reprezentuje on
Skarb Pastwa wobec Poczty Polskiej SA.
80 Zgodnie zprzepisami ustawy zdnia 16lipca 2004r. Prawo telekomunikacyjne (Dz.U. z2014r., poz. 243 zezm.) polityk
regulacyjn, wtym wobszarze rynku usug pocztowych prowadz minister waciwy do spraw cznoci oraz Prezes UKE.
81 Przepisy tej ustawy stworzyy spjny zbir regulacji, okrelajcy zasady funkcjonowania rynku pocztowego wwarunkach
jego liberalizacji.
27
Przyczynami opnie wydania powyszych rozporzdze byy m.in. konieczno notyfikacji,

wydanie aktu wporozumieniu zinnym ministrem, atake skomplikowana materia itrudnoci
wuzgodnieniach projektowanych regulacji.
W zwizku zwydanymi rozporzdzeniami, naley wocenie NIK zwrci uwag naniektre
uregulowania zawarte wrozporzdzeniu Ministra Administracji iCyfryzacji zdnia 29kwietnia 2013r.
wsprawie warunkw wykonywania usug powszechnych przez operatora wyznaczonego.
Itak, w24 tego rozporzdzenia okrelono sposb rozmieszczenia placwek pocztowych operatora
wyznaczonego, zgodnie zktrym rednio wskali kraju naterenie gmin miejskich imiejsko-wiejskich jedna placwka pocztowa Poczty Polskiej SA powinna przypada na6000 mieszkacw,
natomiast wgminach wiejskich jedna taka placwka na85km 2 powierzchni. Ten sposb
rozmieszczenia placwek by konsekwencj realizacji przyjtych przez Rad Ministrw zaoe
do projektu ustawy Pp z2012r., wtym dotyczcego odejcia od okrelania wsposb sztywny
minimalnej liczby placwek, jakie powinny by uruchomione naterenie kraju przez operatora
wyznaczonego iokrelenia wycznie wskanikw charakteryzujcych sposb ich rozmieszczenia,
co wpraktyce oznaczao, e minimalna liczba placwek bdzie wynikaa wsposb poredni
ztych wskanikw.
Obowizujce do dnia 23maja 2013r. rozporzdzenie Ministra Infrastruktury wsprawie warunkw
wykonywania powszechnych usug pocztowych normowao przedmiotowe kwestie wten sposb,
e naterenie kraju powinno by uruchomione co najmniej 8240 placwek operatora publicznego,
rozmieszczonych zuwzgldnieniem wystpujcego nadanym obszarze zapotrzebowania nausugi
(44 ust.1 tego rozporzdzenia), jedna staa placwka operatora, liczc rednio wskali kraju,
powinna przypada na7000 mieszkacw naterenie miast (ust.2), anaobszarach wiejskich,
powinna przypada na85km powierzchni (ust.3).
Zdaniem NIK, odejcie od okrelenia minimalnej liczby placwek pocztowych, jakie powinny
by uruchomione naterenie kraju przez operatora wyznaczonego iprzyjcie tylko wskanika
6000 mieszkacw, naktrych powinna przypada rednio wskali kraju jedna placwka
pocztowa naterenie gmin miejskich imiejsko-wiejskich bdzie skutkowa zmniejszeniem
liczby tych placwek, aw konsekwencji pogorszeniem dostpnoci przestrzennej do usug
powszechnych. Okrelenie wprzywoanym (obowizujcym) rozporzdzeniu Ministra
Administracji iCyfryzacji zdnia 29kwietnia 2013r. tylko wskanikw charakteryzujcych sposb
rozmieszczenia placwek, skutkowao m.in. tym, e aktualny operator wyznaczony (tj.Poczta
Polska SA) zmniejszy liczb placwek (z8384 w2012r. do 7724 wg stanu nakoniecczerwca
2014r.). Szacuje si natomiast, e przy obowizujcych wskanikach rozmieszczenia placwek,
operator wyznaczony bdzie musia posiada tylko ok. 6800 placwek.
W 26 ust.2 przywoanego rozporzdzenia Ministra Administracji iCyfryzacji zdnia 29kwietnia
2013r. postanowiono, e liczba skrzynek pocztowych instalowanych przez operatora wyznaczonego
wmiejscowym obszarze pocztowym powinna by dostosowana do potrzeb lokalnej spoecznoci.
Wocenie NIK, nieustalenie mierzalnego wskanika dotyczcego liczby skrzynek pocztowych
instalowanych przez operatora wyznaczonego wmiejscowym obszarze pocztowym
stanowi moe istotne utrudnienie przy ewentualnej weryfikacji realizacji tego obowizku
przez operatora wyznaczonego82. Zdaniem MAiC, nieustalenie mierzalnego wskanika miao
28
82 Zagadnienie to podobnie regulowao przywoane rozporzdzenie Ministra Infrastruktury zdnia 9stycznia 2004roku.
umoliwi operatorowi wyznaczonemu biece dostosowywanie liczby skrzynek nadawczych

nadanym obszarze do liczby wrzucanych przesyek. Wzito te pod uwag upowszechnienie
elektronicznych form komunikowania si, wobec czego liczba tradycyjnych przesyek stale spada.
W art.178 ust.1 ustawy Pp z2012r. okrelono, e Poczta Polska SA peni obowizki operatora
wyznaczonego wokresie trzech lat od dnia wejcia wycie tej ustawy, tj.do koca 2015roku.
Jednoczenie, postanowienia art.178 ust.2 zwolniy Poczt Polsk SA zobowizku zachowania
wtym okresie wskanikw czasu przebiegu przesyek, okrelonych wprzywoanym rozporzdzeniu
Ministra Administracji iCyfryzacji zdnia 29kwietnia 2013 roku. Zobowizay natomiast Poczt
Polsk SA do zachowania tych wskanikw napoziomie nie niszym ni uzyskanych w2012 roku.
Zgodnie zart.126 ust.3 ustawy Pp z2012r., Prezes UKE moe naoy kar pienin naoperatora
wyznaczonego, ktry narusza obowizek wiadczenia usug powszechnych, oktrym mowa
wart.46 ust.2 pkt3, tj.w przypadku niezachowania wskanikw czasu przebiegu przesyek.
Tymczasem zdanych zawartych wraportach ostanie rynku pocztowego za lata 2012 i2013
przedkadanych corocznie Ministrowi Administracji iCyfryzacji przez Prezesa UKE wynika, e
wskaniki terminowoci dorcze wprzypadku piciu spord siedmiu usug powszechnych
wobrocie krajowym uzyskane przez Poczt Polsk SA w2013r. byy nisze od wskanikw
uzyskanych przez tego operatora w2012r. Niedotrzymanie w2013r. przez Poczt Polsk SA
wymaga ustawowych wzakresie wskanikw czasu przebiegu przesyek skutkowa moe
naoeniem przez Prezesa UKE kar finansowych natego operatora.
3.2 Wykonywanie funkcji regulacyjnych narynku usug pocztowych przez Prezesa

Urzdu Komunikacji Elektronicznej
Prezes UKE jest organem regulacyjnym m.in. dziaalnoci pocztowej, ktrego zadania wtym zakresie
zostay okrelone przede wszystkim wustawie Pp z2012r. oraz wprzepisach wydanych najej
podstawie83.
3.2.1. Analiza iocena funkcjonowania rynku usug pocztowych
Najwysza Izba Kontroli pozytywnie ocenia wykonywanie przez Prezesa UKE zada polegajcych
naprzeprowadzaniu kontroli dziaalnoci operatorw pocztowych, wtym operatora wyznaczonego
oraz operatorw alternatywnych, opracowywaniu sprawozda oraz raportw ostanie rynku
pocztowego, atake naprowadzeniu postpowa administracyjnych wsprawach dotyczcych
m.in. zakazu wykonywania dziaalnoci pocztowej oraz nakadania kar pieninych.
Z ustale kontroli wynika, e wlatach 2011 Ipo. 2014r. UKE corocznie kontrolowa, napodstawie
zasad okrelonych wart.6366 ustawy Pp z2003r. oraz art.121125 ustawy Pp z2012r. zarwno
dziaalno Poczty Polskiej SA, wiadczcej powszechne usugi pocztowe, jak idziaalno
alternatywnych operatorw pocztowych. Przeprowadzone kontrole Poczty Polskiej SA dotyczyy:
1) czasu przebiegu przesyek pocztowych wobrocie krajowym wzakresie usug powszechnych,
wtym przesyek listowych nierejestrowanych oraz paczek pocztowych;
2) poziomu przystosowania placwek pocztowych do obsugi osb niepenosprawnych;
83 Prezes UKE wykonuje swoje zadania gwnie przy pomocy Departamentu Rynku Pocztowego UKE. Zadania tego departamentu
zostay okrelone wZarzdzeniu Nr14 Prezesa Urzdu Komunikacji Elektronicznej zdnia 16lipca 2010r. wsprawie nadania
regulaminu organizacyjnego Urzdowi Komunikacji Elektronicznej, wydanego napodstawie 3 ust.2 statutu Urzdu
Komunikacji Elektronicznej stanowicego zacznik do zarzdzenia nr7 Ministra Transportu zdnia 11maja 2007r. wsprawie
nadania statutu Urzdowi Komunikacji Elektronicznej (Dz.Urz. MT Nr5, poz. 14, ze zm.).
29
3) trybu isposobu rozpatrywania reklamacji usug powszechnych;

4) wypeniania obowizku obsugi zwrotw przesyek nadanych uinnych operatorw pocztowych
izapewnienia naterytorium caego kraju rozmieszczenia placwek zgodnie zprzepisami
wykonawczymi oraz stosowania taryf specjalnych;
5) weryfikacji realizacji wymaga co do prowadzenia przez operatora wiadczcego powszechne
usugi pocztowe ksig rachunkowych irachunku kosztw, zgodnie zwymogami okrelonymi
wprzepisach prawa;
6) bezpieczestwa obrotu paczkowego;
7) sieci pocztowej.
Z ustale powyszych kontroli wynikao m.in., e:
Poczta Polska SA nie zapewniaa wpeni wymaganego przepisem art.62 ustawy Pp z2012r.
dostpu osobom niepenosprawnym do powszechnych usug pocztowych. Na przykad,
w2013r. wskaniki dostpu tych osb wynosiy: 97,3% do nadawczych skrzynek pocztowych,
96,3% pod wzgldem prawidowego oznakowania okienek i94,2% pod wzgldem
prawidowego usytuowania okienek do obsugi osb niepenosprawnych. Najniszy wskanik
dostpu dotyczy przystosowania placwek do samodzielnego wjazdu osb nawzkach,
ktry by zapewniony tylko w57,4% urzdw pocztowych. Naley przy tym zwrci uwag
naistotn popraw wtym zakresie, albowiem w2011r. wskanik ten wynosi tylko 27,0%;
w latach 20112013 nastpia poprawa wskanikw terminowoci84 wszystkich rodzajw

przesyek. Badanie terminowoci w2013r. wykazao jednak, i wskaniki czasu przebiegu
piciu rodzajw przesyek byy nisze ni w2012r. 85, co wmyl art.126 ust.3 ustawy
Pp z2012r., podlega karze pieninej 86. Na mocy art.178 tej ustawy, wlatach 20132015
nie stosuje si do Poczty Polskiej SA wymaga dotyczcych zachowania wskanikw czasu
przebiegu przesyek pocztowych okrelonych wprzepisach wydanych napodstawie art.47
pkt1 ustawy. Wokresie tym wskaniki czasu przebiegu przesyek uzyskane przez Poczt
Polsk SA wdanym roku nie mog by nisze ni uzyskane w2012 roku. Prezes UKE moe
odstpi od wymierzenia kary biorc pod uwag m.in. koniunktur gospodarcz, aktualn
sytuacj finansow operatora wyznaczonego, wtym wzakresie wiadczenia usug
powszechnych, bd uwarunkowania rynku pracy. Prezes UKE bierze take pod uwag
wyniki bada zostatnich dwch lat, oktrych mowa wart.52 ust.1 przywoanej ustawy.
Wzwizku ztym Poczta Polska SA zoya stosowne wyjanienia wsprawie podjtych dziaa
wcelu poprawy osiganych wskanikw przebiegu przesyek wsieci placwek pocztowych.
Do czasu zakoczenia kontroli NIK, Prezes UKE nie podj decyzji wsprawie naoenia
lub odstpienia od naoenia kary pieninej naPoczt Polska SA;
84 Wskaniki okrelono wZaczniku nr2 do rozporzdzeniu Ministra Infrastruktury wsprawie warunkw wykonywania
30
powszechnych usug pocztowych oraz wZaczniku nr1 do rozporzdzenia Ministra Administracji iCyfryzacji zdnia
29kwietnia 2013r. wsprawie warunkw wykonywania usug powszechnych przez operatora wyznaczonego (Dz.U. z2013r.,
poz.545).
85 Wskaniki czasu przebiegu przesyek listowych nierejestrowanych priorytetowych iekonomicznych w2014r. byy rwnie
nisze od wskanikw osignitych w2012 roku. Osignite natomiast wskaniki czasu przebiegu paczek pocztowych
priorytetowych iekonomicznych byy wysze wporwnaniu do wskanikw uzyskanych w2012r. (zob. Raport ostanie
rynku pocztowego za rok 2014. UKE, Warszawa, maj 2015r.).
86 W latach 20112012 wobowizujcych przepisach nie przewidywano adnych sankcji ztego tytuu.
w zakresie zgodnoci postpowania jednostek Poczty Polskiej SA zprzepisami rozporzdzenia

Ministra Infrastruktury zdnia 13padziernika 2003r. wsprawie reklamacji powszechnej usugi
pocztowej wzakresie przesyki rejestrowanej iprzekazu pocztowego87 stwierdzono, e w2011r.
na1760 reklamacji przesyek rejestrowanych 70% byo nieuzasadnionych. Wprzypadku
14reklamacji przekroczono termin udzielenia odpowiedzi iw 14 przypadkach stwierdzono
brak kompletnej odpowiedzi przez IIinstancj. W2012r. na800 skontrolowanych reklamacji
przesyek, nie uznano w67% reklamacji. W2013r. zbadano 750 reklamacji rejestrowanych
przesyek krajowych, anajczstszymi przyczynami tych reklamacji byy zaginicia lub opnienia
wich dostarczeniu (powyej 14 dni), podejrzenia naruszenia tajemnicy korespondencji
oraz niedorczenia awizo. Blisko 56% reklamacji nie uznano;
na koniec 2011 i2012r. zostay spenione przez Poczt Polsk SA wszystkie kryteria dostpnoci
usug. Liczba placwek pocztowych wynosia odpowiednio: 8345 i8459 (wymagana 8240),
liczba mieszkacw przypadajcych rednio najedn placwk wynosia 5900 i5700
(wymagana 7000), naobszarach wiejskich jedna placwka przypadaa na66,45km2 ina66,18km2
(przy wymaganym wskaniku 85/km2), co najmniej jedna placwka pocztowa funkcjonowaa
wkadej gminie, agminy wiejskie liczce poniej 5000 mieszkacw byy objte obszarem dziaania
staej placwki naterenie ssiedniej gminy lub uruchomiono placwki ruchome. Czas pracy
placwek wynosi 5 dni wtygodniu. W2013r. spenione zostay take nowe warunki dostpnoci
do usug powszechnych, okrelone wrozporzdzeniu Ministra Administracji iCyfryzacji wsprawie
warunkw wykonywania usug powszechnych przez operatora wyznaczonego, tj.placwka
wkadej gminie, rednio 6000 mieszkacw najedn placwk, jedna placwka na85km2
powierzchni wgminach wiejskich oraz czas pracy placwek przez 5 dni wtygodniu;
kontrole wzakresie bezpieczestwa obrotu paczkowego wykazay, e Poczta Polska SA wdroya

system rejestracji przesyek (ZST), nastpia poprawa funkcjonowania monitoringu wwzach
ekspedycyjno-rozdzielczych, stwierdzono jednak przypadki moliwoci niekontrolowanego
dostpu do tych pomieszcze oraz niewystarczajcych dziaa Stray Pocztowej.
Zgodnie zprzepisami zarwno art.6, 8, 15 i20 ustawy Pp z2003r., jak iart.613 ustawy Pp
z2012r., dziaalno pocztowa jest dziaalnoci regulowan iwymaga wpisu do jawnego
rejestru operatorw pocztowych, prowadzonego przez Prezesa UKE. Wlatach 2011 Ipo. 2014
przedsibiorcy zoyli cznie 282 wnioski, ktre najczciej dotyczyy wpisu do rejestru (129),
wykrelenia zrejestru operatorw (86), umieszczenia znakw opaty pocztowej wwykazie (26)
oraz zawieszenia wykonywania dziaalnoci (20). Zustale kontroli wynika, e rejestr operatorw
pocztowych by prowadzony zgodnie zart.13 ust. 2 ustawy Pp z2012r., tzn. by jawny ioglnie
dostpny nastronie internetowej UKE. Zakres informacji ooperatorach pocztowych zawartych
wrejestrze by zgodny zwymogami okrelonymi wustawie Pp z2003r., lecz nie zawiera
informacji wymaganych wart.13 ust.1 pkt1 ustawy Pp z2012r., tj.dat wpywu wnioskw
oraz dat dokonania wpisw. Przyczyn tego stanu byo niedostosowanie zaprojektowanego
w2005r. iuytkowanego wUKE systemu informatycznego do wymogw tego przepisu. Wzwizku
zniedostosowaniem systemu nie przyjmowa on danych dotyczcych dat wpywu wnioskw
oraz dat dokonania wpisw. WUKE budowana jest jednak Platforma e-usug, wramach ktrej
uwzgldniono prowadzenie rejestru operatorw pocztowych, zapewniajcego zgodne zart.13
ust.1 ustawy Pp z2012r. informacje opodmiotach dziaajcych narynku pocztowym.
87 Dz.U. Nr183, poz. 1795 ze zm. (uchylony 21grudnia 2013r.).
31
Na koniec 2012r. operatorzy alternatywni wykazali cznie 5923, anakoniec 2013r. 19191 placwek
pocztowych, zczego 18718 prowadzonych byo przez agentw pocztowych (97,5%). Wedug
stanu nakoniec 2014r. alternatywni operatorzy pocztowi wykazali cznie 22408 placwek
pocztowych, zczego 21894 prowadzili agenci pocztowi (97,7%). Wporwnaniu do 2013r.
liczba placwek tych operatorw wzrosa o16,8%. Wocenie UKE, wzrost ten wynika gwnie
zfaktu, e niektrzy operatorzy alternatywni korzystali zplacwek prowadzonych
przez tych samych agentw pocztowych. Wten sposb zdublowanych mogo by ponad
7,5tys. placwek pocztowych w2013r. iok. 10tys. w2014 roku88. Wzwizku ztym, przedstawiane
liczby placwek nie obrazuj rzeczywistej sytuacji. Wobowizujcych przepisach nie okrelono
adnych wymogw dotyczcych rozmieszczenia iczasu pracy placwek pocztowych operatorw
alternatywnych.
W sytuacji zwikszajcego si udziau wrynku usug pocztowych alternatywnych operatorw
pocztowych dziaajcych napodstawie wpisu do rejestru, wlatach 20112013 UKE przeprowadzi
50kontroli utych operatorw. Zakres kontroli ich dziaalnoci przeprowadzanych przez UKE
napodstawie ustawy Pp z2003r. (art.63) obejmowa badanie zgodnoci prowadzonej dziaalnoci
pocztowej zprzepisami tej ustawy oraz wykrywanie dziaalnoci wykonywanej bez wymaganych
uprawnie. Wwyniku tych kontroli ujawniono m.in. przypadki prowadzenia dziaalnoci
bez wpisu do rejestru operatorw, bd wobszarze zastrzeonym dla operatora publicznego,
atake przypadki prowadzenia dziaalnoci pocztowej bez uprawnie oraz przesyania
przesyek docionych powyej 50 g. Wyniki tych kontroli day take podstaw do wykrelenia
zrejestru czterech operatorw w2011r. idwch w2012r. oraz zawieszenia dziaalnoci dwch
operatorw.
W wyniku przeprowadzonych kontroli w2013r. nie stwierdzono naruszania warunkw wykonywania
dziaalnoci pocztowej. Po kontrolach przeprowadzonych w2014r., zwaszcza naskutek wzrostu liczby
skarg wI po. 2014r. (ponad 600)89, Prezes UKE wszcz wobec dwch operatorw postpowania
administracyjne, poniewa wyniki kontroli wskazyway nanaruszenie przepisw dotyczcych
prowadzenia dziaalnoci pocztowej poprzez wiadczenie usug pocztowych, ktre nie wpeni
odpowiaday wymaganym warunkom wzakresie zapewnienia przestrzegania tajemnicy pocztowej
oraz wzakresie technicznych iorganizacyjnych warunkw wiadczenia usug dla zachowania
obrotu pocztowego. Prowadzona bya take analiza materiau dowodowego po kontroli jednego
operatora pod ktem naruszenia warunkw wykonywania dziaalnoci pocztowej iewentualnego
wszczcia postpowania administracyjnego.
NIK zwraca uwag nafakt, e zgodnie zaktualnym stanem prawnym, UKE nie ma obowizku
badania jakoci innych, tj.poza usugami powszechnymi, usug wiadczonych przez operatora
wyznaczonego90, atake poza trybem skargowym badania jakoci idostpnoci do usug
88 Naley przy tym podkreli, e aden zalternatywnych operatorw pocztowych nie posiada wasnych nadawczych
skrzynek pocztowych. Zob. Raport ostanie rynku pocztowego za rok 2014. UKE, Warszawa, maj2015r.
Przede
wszystkim nadziaalno operatorw biorcych udzia wobsudze przesyek sdowych iprokuratorskich.
89
Wzwizku ztym, UKE przeprowadzi kontrol wPolskiej Grupie Pocztowej SA oraz uprzedsibiorcw biorcych udzia
wwykonywaniu tych usug.
90 W raportach ostanie rynku pocztowego prezentowano wyniki corocznie prowadzonych bada Poczty Polskiej SA wzakresie
jakoci wiadczonych przez ni powszechnych usug pocztowych (terminowo przebiegu listw nierejestrowanych
ipaczek) oraz wyniki kontroli dostpnoci do tych usug, wtym dla osb niepenosprawnych.
32
wiadczonych przez operatorw alternatywnych. Tak ograniczony zakres bada wznacznym

stopniu znieksztaca, zdaniem NIK, rzeczywisty obraz stanu rynku pocztowego. Wynika to
gwnie zistotnego (i wci rosncego) udziau wtym rynku operatorw alternatywnych91. wiadcz
otym dane za lata 20132014, przedstawione nawykresie 5.
Przedstawiane corocznie przez Prezesa UKE Ministrowi Administracji iCyfryzacji raporty ostanie
rynku pocztowego, atake sprawozdania zdziaalnoci Prezesa UKE, cho opracowane byy zgodnie
zwymogami obowizujcych przepisw, to nie prezentoway, wocenie NIK, rzeczywistego stanu
rynku pocztowego, ze wzgldu naograniczony przedmiotowo ipodmiotowo zakres bada jakoci
idostpnoci wiadczonych usug.
Wykres nr 5
Udzia operatorw alternatywnych wrynku usug pocztowych wlatach 20132014 (w %)
100
90
80
70
60
50
40
30
20
10
0
97.1
88.2
92.3
93.8
70.1
66.8
34.2
Usugi pocztowe
Usugi pocztowe
ogem
ogem
(wolumen)
(wolumen)
38.9
Przychody
Pr zychody z
z usug
usug
pocztowych
pocogem
ztowych
30.2 31.4
18.3
27.1
Powszechne
Przychody
Powszechne
Pr zychody z
usugi
z usug
usugi
pocztowe powszechnych
usug
pocztowe
(wolumen)
(wolumen)
powszechnych
ogem
2013 r.
30.1
31.8
15.8 9.1
Przesyki
Paczki
Usugi
Przesyki
Pr zesyki
Paczki pocztowe Usugi kur ier skie Pr zesyki dr ukw
pocztowe
pocztowe
kurierskie
drukw
poc ztowe
wc
hodzce w
(wolumen)
bezadr
esowych
wchodzce
wchodzce
(wolumen)
bezadresowych
wwchodzc
zakres usug
zakres
usug
(wolumen)
e w wzakr
es usug
(wolumen)
powszechnych
powszechnych
zakr es usug
powszec hnyc h
(wolumen)
(wolumen)
powszechnych
(wolumen)
(wolumen)
2014 r.
rdo: Opracowano napodstawie danych UKE.
NIK pozytywnie ocenia dziaalno Prezesa UKE wzakresie prowadzenia postpowa

administracyjnych. Wokresie objtym kontrol przeprowadzono 51 postpowa administracyjnych,
zakoczonych wydaniem przez Prezesa UKE 47 decyzji administracyjnych, dotyczcych wiadczenia
usug pocztowych92, wtym:
30 decyzji onaoeniu kar pieninych naoperatorw, ktrzy nie przedoyli sprawozda

zdziaalnoci pocztowej lub naruszyli termin ich zoenia (na czn kwot 14857 z);
dwie decyzje onaoeniu kar pieninych za naruszenie obszaru zastrzeonego dla operatora
publicznego (w cznej wysokoci 3000 z);
dwie decyzje stwierdzajce naruszenie obszaru zastrzeonego dla operatora publicznego;
jedn decyzj zakazujc prowadzenia dziaalnoci;
jedn decyzj nakazujc wstrzymanie prowadzenia dziaalnoci pocztowej bez wymaganego

wpisu do rejestru.
Prowadzone byy take postpowania zwizane zprzedkadaniem przez Poczt Polsk SA

projektw regulaminu wiadczenia usug powszechnych lub jego zmian, wwyniku ktrych
wydano trzy decyzje.
91 Np. w2014r. prowadzio dziaalno wsegmencie usug wchodzcych wzakres usug powszechnych 72operatorw
alternatywnych, a59 znich uczestniczyo wcaym procesie realizacji usug pocztowych (tj.od przyjcia przesyki
od nadawcy, poprzez jej sortowanie, przemieszczenie, a do dorczania).
W
oparciu oprzepisy ustawy Kodeks postpowania administracyjnego oraz ustaw Pp.
92
33
W okresie objtym kontrol, Prezes UKE przedoy ministrowi waciwemu ds. cznoci
trzy opracowania93, ktre zawieray wnioski dotyczce funkcjonowania rynku usug pocztowych.
Wopracowaniach tych Prezes UKE wskazywa m.in. na:
konieczno uporzdkowania otoczenia prawnego, wktrym funkcjonuj operatorzy

pocztowi oraz odpowiedniego przygotowania operatora publicznego do funkcjonowania
nazliberalizowanym rynku usug pocztowych (w tym poprzez opracowanie iuchwalenie
nowego Prawa pocztowego, ze wzgldu nakonieczno wdroenia postanowie III Dyrektywy
pocztowej94, zapewnienie operatorom warunkw do uczciwego konkurowania, akonsumentom
dostpu do usug owysokiej jakoci iprzystpnych cenach opracowania z2011r. i2012r.);
potrzeb monitorowania rynku usug pocztowych wsposb umoliwiajcy ocen, czy wprowadzone
zmiany wynikajce zwdroenia III Dyrektywy pocztowej umoliwiaj rozwj rynku usug
pocztowych przy jednoczesnym wzrocie konkurencji, poprawie jakoci iprzystpnych cenach
tych usug (opracowanie z2013r.).
Przepis art.192a ust.1 ustawy zdnia 16lipca 2004r. Prawo telekomunikacyjne wymaga,
aby Prezes UKE co najmniej raz na4 lata, przeprowadza badanie spoeczne zapotrzebowania
nausugi powszechne wrozumieniu ustawy Pp z2012r. Obowizek ten zosta wprowadzony
zdniem 1stycznia 2013r.95, przy czym wustawie nie okrelono kiedy winno zosta przeprowadzone
po raz pierwszy takie badanie. Do czasu zakoczenia kontroli NIK, Prezes UKE badania wpowyszym
zakresie nie przeprowadzi. Przeprowadzi natomiast sonda ibadanie dotyczce powszechnych
usug pocztowych, ktre porednio odnosiy si do zapotrzebowania nausugi pocztowe, wtym
nausugi powszechne:
w odpowiedzi nawystpienie Prezesa UKE zpadziernika 2014r. oprzedstawienie stanowisk

dotyczcych dalszego rozwoju krajowego rynku pocztowych usug powszechnych wkontekcie
postpowania konkursowego nawybr operatora wyznaczonego, piciu. operatorw pocztowych
iinstytucji zwrcio uwag m.in. nato, e:
usuga powszechna powinna zapewni obywatelowi poczucie bezpieczestwa wkontaktach
zadministracj oraz zapewni skuteczna drog reklamacji iodwoania,
dotychczasowy operator wyznaczony nie zapewni realizacji wymogw jakociowych
usug powszechnych, amimo podnoszenia poziomu cen nie zapewni rwnie rentownoci
tych usug;
w grudniu 2014r. przeprowadzono nazlecenie UKE badanie, ktrego celem byo poznanie
potrzeb uytkownikw (indywidualnych iinstytucjonalnych) usug pocztowych wzakresie
sposobu wiadczenia tych usug, ich dostpnoci, przystpnoci cenowej oraz oczekiwanej
jakoci96. Respondenci wskazali, e przede wszystkim oczekuj poprawy jakoci obsugi przez
operatorw, wikszej dostpnoci oraz niszych cen usug pocztowych.
93 Ocena funkcjonowania rynku usug pocztowych wroku 2011, Raport ostanie rynku pocztowego za rok 2012 iRaport
ostanie rynku pocztowego za rok 2013.
94 Dyrektywa Parlamentu Europejskiego iRady 2008/6/WE zdnia 20lutego 2008 r zmieniajca Dyrektyw 97/67/WE
wodniesieniu do penego urzeczywistniania rynku wewntrznego usug pocztowych Wsplnoty. Dz.U. UE 27.2.2008 L.52/3.
95 Na podstawie art.167 pkt2 ustawy Pp z2012r.

96 Badanie (dotyczce usug wiadczonych przez Poczt Polsk SA ioperatorw alternatywnych), przeprowadzono metod
bezporednich wywiadw ankietowych. Obejmoway one m.in. zagadnienia: znajomoci iwizerunku operatorw
pocztowych, opinii ousugach pocztowych oraz potrzeb ioczekiwa.
34
3.2.2. Weryfikacja kosztw usug powszechnych

Prezes UKE rzetelnie wywizywa si zobowizku wynikajcego zart.52 ust.4 ustawy Pp
z2003r., ktry polega naprzeprowadzeniu weryfikacji realizacji wymaga, dotyczcych
sposobu prowadzenia przez operatora wiadczcego powszechne usugi pocztowe ksig
rachunkowych irachunku kosztw. Wyniki weryfikacji tych wymaga za lata 20112012 wykazay,
e Poczta Polska SA:
prowadzia ksigi rachunkowe irachunek kosztw wsposb umoliwiajcy kalkulacj kosztw

odrbnie dla kadej zusug obszaru zastrzeonego oraz zbiorczo dla usug niezastrzeonych;
alokowaa koszty do wiadczonych usug wsposb okrelony wrozporzdzeniu Ministra Finansw

zdnia 24grudnia 2003r. wsprawie podziau kosztw operatora wiadczcego powszechne
usugi pocztowe97;
konstrukcja rachunku kosztw w2011r. powodowaa, i alokacja kosztw iprzypisanie kosztw

nie byy wpeni zgodne zzasad przyczynowoci kosztw;
nie posiadaa w2012r. odpowiednich iwystarczajco wiarygodnych danych dotyczcych

wynikw za poszczeglne usugi, aby sformuowa jednoznaczn opini wsprawie subsydiowania
powszechnych usug pocztowych niebdcych usugami zastrzeonymi zprzychodw usug
zastrzeonych.
Zgodnie ztreci art.52 ust.5 ustawy Pp z2003r. Prezes UKE opublikowa owiadczenia Poczty
Polskiej SA wsprawie speniania wymaga odnonie kalkulacji kosztw usug za lata 20112012.
Stosownie do art.101 ustawy Pp z2012r. roczne sprawozdanie Poczty Polskiej SA zprowadzonej
rachunkowoci regulacyjnej podlega badaniu wterminie 6 miesicy od zakoczenia roku
obrotowego przez niezalenego od operatora wyznaczonego biegego rewidenta pod wzgldem
zgodnoci zprzepisami prawa oraz zatwierdzon przez Prezesa UKE instrukcj rachunkowoci
regulacyjnej iopisem kalkulacji kosztw. Poczta Polska SA opracowaa zgodnie zprzepisem
16 rozporzdzenia Ministra Administracji iCyfryzacji wsprawie prowadzenia przez operatora
wyznaczonego do wiadczenia usug powszechnych rachunkowoci regulacyjnej ikalkulacji
kosztw usug powszechnych, projekty wyej wymienionej instrukcji oraz opisu kalkulacji
kosztw nalata 20132014. Zostay one zatwierdzone przez Prezesa UKE wdniu 6lutego 2014r.
oraz zgodnie zart.103 ustawy Ppz2012r. opublikowane wBIP.
Niezaleny biegy rewident wopinii zprzeprowadzonego badania zprowadzonej w2013r.
przez Poczt Polsk SA rachunkowoci regulacyjnej oceni, i sprawozdanie zostao sporzdzone
we wszystkich aspektach zgodnie zustaw Prawo pocztowe, rozporzdzeniem Ministra Administracji
iCyfryzacji zdnia 6maja 2013r. oraz zatwierdzonymi przez Prezesa UKE instrukcj iopisem kalkulacji
kosztw za 2013r., aPoczta Polska SA zaprezentowaa wpeni alokowany koszt wiadczenia usugi
powszechnej, zorientowany przyszociowo. Stwierdzono, e Prezes UKE wypeni okrelony
wart.101 ust.5 ustawy Pp z2012r. obowizek opublikowania sprawozdania Poczty Polskiej SA
oprowadzonej rachunkowoci regulacyjnej iopinii biegego rewidenta, atake ustalony wart.102
ustawy Pp z2012r. obowizek opublikowania owiadczenia zgodnoci zprawem iinstrukcj
prowadzenia rachunkowoci regulacyjnej przez Poczt Polsk SA w2013 roku. Raporty zostay
przekazane Ministrowi Infrastruktury, Ministrowi Administracji iCyfryzacji oraz Poczcie Polskiej SA,
atake Komisji Europejskiej.
97 Dz.U. Nr232, poz. 2327. Uchylone zdniem 2stycznia 2014r. napodstawie art.190 ust.1 iart.191 ustawy Pp z2012r.
35
Ustalono, e Poczta Polska SA, jako operator wyznaczony, corocznie przedstawiaa Prezesowi UKE
(zgodnie zart.110 ust.2 ustawy Pp z2012r. wterminie do dnia 1marca) prognozowane wysokoci
kosztu netto istraty wnastpnym roku nausugach powszechnych wraz ze wstpnym wyliczeniem
wysokoci tej prognozy oraz uzasadnieniem. Wwymaganym przepisem art.112 ust.1 ustawy Pp
z2012r. terminie, tj.do 31lipca 2014r., Poczta Polska SA przedoya rwnie wymagane dokumenty,
tj.kalkulacj kosztu netto istraty nausugach pocztowych, atake rachunki iinne dokumenty
suce za podstaw tej kalkulacji, zgodnie ze zbadanym przez niezalenego biegego rewidenta
sprawozdaniem finansowym za poprzedni rok obrotowy. Wyniki weryfikacji prognozowanych
kosztw netto istrat swykorzystywane wpostpowaniu administracyjnym (prowadzonym przez
Prezesa UKE) wsprawie okrelenia kwoty zweryfikowanego kosztu netto istraty nausugach
powszechnych oraz ustalenia kwoty nalenej dopaty. Zustale kontroli wynika, e:
w dniu 18sierpnia 2014r. Prezes UKE powoa niezalenego biegego rewidenta

do przeprowadzenia weryfikacji przedoonych przez Poczt Polsk SA dokumentw.
Wpowoaniu okrelono m.in. przedmiot izakres weryfikacji, termin jej wykonania
(31padziernika 2014r.), wysoko wynagrodzenia, tryb odbioru opracowania, warunki
odstpienia od umowy oraz tryb wprowadzania zmian. Umowa naopracowanie weryfikacji
zostaa zawarta 21sierpnia 2014r.;
weryfikacja nie zostaa zakoczona wplanowanym terminie, gdy jej wykonawca otrzyma
od Poczty Polskiej SA dodatkowe istotne informacje (w dniach 20 i24padziernika 2014r.),
wtym now wersj modelu kalkulacji kosztu netto oraz informacj opopenionym bdzie
systemowym walokacji kosztw naposzczeglne placwki pocztowe. Skorygowan kalkulacj
rentownoci placwek Poczta Polska SA przedstawia dopiero wdniu 28padziernika 2014
roku. Prezes UKE zaakceptowa zmian terminu sporzdzenia weryfikacji nadzie 14listopada
2014 roku. Wopinii zprzeprowadzonej weryfikacji dokumentw przedoonych przez Poczt
Polsk SA biegy rewident stwierdzi, e za wyjtkiem przedstawionych zastrzee wpiciu
obszarach, przedstawiona kalkulacja kosztu netto wiadczenia usug powszechnych istraty
zostaa we wszystkich istotnych aspektach sporzdzona zgodnie zprzepisami prawa;
zarwno do dnia 30listopada 2014r. (tj.w terminie 4 miesicy od dnia otrzymania dokumentw
iwniosku oraz ich weryfikacji), jak te do dnia zakoczenia kontroli NIK, Prezes UKE
nie wyda wymaganej art.112 ust.5 ustawy Ppz2012r. decyzji okrelajcej kwot
zweryfikowanego kosztu netto istraty nausugach powszechnych oraz kwoty nalenej
dopaty. NIK nie podziela zastosowanej przez UKE interpretacji przywoanego przepisu,
e wzwizku zzakoczeniem weryfikacji przez biegego rewidenta wdniu 28listopada
2014r., decyzja Prezesa UKE powinna by wydana najpniej do dnia 30marca 2015 roku.
Taka interpretacja przepisu art.112 ust.5 jest wocenie NIK nieprawidowa, poniewa
umoliwiaaby weryfikacj dokumentw Poczty Polskiej SA wdowolnym terminie iwydanie
przedmiotowej decyzji wcigu nastpnych 4 miesicy.
Na skutek niewydania przez Prezesa UKE decyzji okrelajcych kwot kosztu netto
istrat nausugach powszechnych oraz kwot nalenej dopaty, nie zostaa take wydana
decyzja wsprawie ustalenia wysokoci udziau wdopacie dla operatora pocztowego
obowizanego do tego udziau oraz terminu do jego wniesienia (art.113 ustawy Pp z2012r.),
atake nie wykonano obowizku publikacji sprawozdania obejmujcego kocowe wyniki
ustale wzakresie okrelonym wart.119 ustawy Pp z2012r., tj.dotyczce: kosztu netto istraty
36
nausugach powszechnych, weryfikacji dokumentw, kwoty dopaty iudziaw operatorw

pocztowych wdopacie, wysokoci dopaty przekazanej operatorowi wyznaczonemu, wyceny
korzyci porednich operatora wyznaczonego wynikajcych ze wiadczenia usug powszechnych
oraz wyceny korzyci wynikajcych zpraw specjalnych lub wycznych przyznanych operatorowi
wyznaczonemu.
3.2.3. Analiza planw dziaa naprawczych operatora wyznaczonego
Zgodnie zart.111 ustawy Pp z2012r. operator wyznaczony jest obowizany przedoy
Prezesowi UKE, wterminie do dnia 31marca, plan dziaa naprawczych wcelu uniknicia
wystpienia prognozowanej straty nawiadczeniu usug powszechnych. Oczekiwanym efektem
dziaa naprawczych jest wyeliminowanie straty natych usugach, albo jej ograniczenie
wodniesieniu do prognozy nadany rok.
Ustalono, e Poczta Polska SA, wzwizku zprognozowan strat nausugach powszechnych,
wypenia wynikajcy zprzywoanego przepisu obowizek, przedkadajc Prezesowi UKE plany
dziaa naprawczych nalata 20132014 oraz na2015 rok. Po przeanalizowaniu planu naprawczego
nalata 20132014, Prezes UKE przedstawi uwagi do tego planu, wskazujc jednoczenie najego
oglnikowo, oraz e powinien on przede wszystkim zawiera informacje omoliwociach
podjcia dziaa zmierzajcych do uniknicia lub ograniczenia straty wroku nastpnym98.
Na skutek tych uwag, Poczta Polska SA przedoya stosowne uzupenienie do przedmiotowego
planu, ktre take zostao wykorzystane wplanie naprawczym na2015 rok. Efektem planowanych
przez Poczt Polsk SA dziaa naprawczych wzakresie usug powszechnych miaa m.in. by:
redukcja kosztw wwyniku optymalizacji sieci placwek pocztowych, wtym poprzez

ich przeksztacenia oraz redukcj nadliczbowych inierentownych placwek pocztowych,
atake optymalizacji usug transportowych wzkowych, rozwzkowych iostatniej mili.
Wplanie nalata 20132014 zaoono realizacj zada wdziewiciu obszarach, aw planie
na2015r. zaoono dziaania w13 obszarach;
obrona przychodw ztradycyjnych usug oraz zwikszenie przychodw znowej oferty

produktowej. Wplanach nalata 20132014 ina2015r. wyszczeglniono sze kluczowych
czynnikw majcych wpyw napoziom przychodw, wtym intensyfikacj dziaa
sprzedaowych wobronie udziau wrynku listw, wzrost wolumenu nadawanych paczek,
wycznoci nadorczanie przekazw emerytalno-rentowych iwiadcze pomocy socjalnej
oraz rozwj e-usug.
Poczta Polska SA przedstawia Prezesowi UKE prognozowane kwoty dochodw i strat

oraz zakadane efekty dziaa naprawczych nalata 20142015 (dane ztego zakresu stanowi
tajemnic przedsibiorstwa). Wocenie UKE upyn zbyt krtki czas funkcjonowania instytucji
planu naprawczego dla oceny skutecznoci jej dziaania. Uznano take, e najbardziej waciwe
jest obserwowanie prognoz wysokoci straty nausugach powszechnych oraz danych ofaktycznie
uzyskiwanych przez Poczt Polsk SA wynikach finansowych, co wduszym okresie winno
umoliwi ocen funkcjonowania instytucji planu naprawczego.
98 Naley zwrci uwag nafakt, e wprzepisach obowizujcej ustawy Pp z2012r. nie okrelono dla Prezesa UKE adnych
kompetencji wzakresie ewentualnych dziaa zwizanych zwdraaniem planu naprawczego przedoonego przez
operatora wyznaczonego, nawet wsytuacji negatywnej oceny tego planu.
37
Jako celowe NIK ocenia te dziaania Prezesa UKE, ktre pomimo braku formalnego
przypisania wustawie Pp z2012r. umoliwiay ocen realizacji planu naprawczego przez
Poczt Polsk SA. Ocena realizacji planu naprawczego pozostaje bowiem wzwizku zinnymi
przepisami przywoanej ustawy, wtym dotyczcymi zatwierdzania wdrodze decyzji instrukcji
rachunkowoci regulacyjnej iopisu kalkulacji kosztw, monitorowania poziomu kosztw
iprzychodw nausugach powszechnych, zatwierdzania projektw kalkulacji kosztu netto
oraz monitorowania sprawozda zdziaalnoci pocztowej operatora wyznaczonego.
3.2.4. Konkurs nawybr operatora wyznaczonego
Przepisy art.71 iart.72 ustawy Pp z2012r. nakadaj naPrezesa UKE obowizek wyboru operatora
wyznaczonego spord operatorw pocztowych wyonionych wdrodze konkursu. Konkurs ten
winien by by ogoszony do koca 2014r., tj.na12 miesicy przed upywem penienia, zmocy
art.178 tej ustawy, funkcji operatora wyznaczonego przez Poczt Polsk SA do koca 2015 roku.
Tryb przeprowadzenia konkursu okreli Minister Administracji iCyfryzacji wrozporzdzeniu
zdnia 25listopada 2013r. wsprawie konkursu naoperatora pocztowego wyznaczonego
do wiadczenia usug powszechnych.
W ramach prac przygotowawczych do konkursu, Prezes UKE zwrci si wpadzierniku 2014r.
do operatorw iinstytucji zajmujcych si rynkiem usug pocztowych oprzedstawienie stanowisk
dotyczcych dalszego rozwoju krajowego rynku pocztowych usug powszechnych wkontekcie
postpowania konkursowego. Wstanowiskach przedstawionych przez Warszawski Instytut
Pocztowy, Poczt Polsk SA, Oglnopolski Zwizek Pracodawcw Niepublicznych Operatorw
Pocztowych zWarszawy, Polsk Grup Pocztow SA zWarszawy iInPost Sp. zo.o. zKrakowa
zwrcono uwag m.in. nato, e:
38
konkurs winien uwzgldnia wolno dziaalnoci gospodarczej, bezpieczestwo obywateli

wich dostpie do usug publicznych iskuteczn realizacj zada publicznych przez organy
administracji. Nie do przyjcia jest praktyka, wktrej kolejna korespondencja odbierana jest
wcoraz to innym miejscu. Wanym kryterium konkursowym jest stabilno pracy pracownikw
firm realizujcych usug powszechn;
ustawa Pp z2012r. postawia wuprzywilejowanej sytuacji operatora pocztowego penicego

zgodnie zart.178 tej ustawy funkcje operatora wyznaczonego przez okres 3 lat, czego
konsekwencj by brak moliwoci wytworzenia wpeni rozwinitej konkurencji, aoperator
ten nie by wstanie zapewni wymogw jakociowych usug, jak idostpu do usug osb
niepenosprawnych;
konkurs powinien by przeprowadzony zuwzgldnieniem obiektywnych oraz moliwych

do spenienia kryteriw, atym samym, by decyzje Prezesa UKE nie mogy by waden sposb
kwestionowane co do niezalenoci oraz przejrzystoci procedury;
rozstrzygnicie konkursu winno nastpi najpniej na3 miesice przed terminem przystpienia
do wykonywania obowizkw przez operatora wyznaczonego;
cena nie powinna by kryterium rozstrzygajcym wybr wykonawcy usug pocztowych;
przyszy operator wyznaczony winien zagwarantowa stabilno irentowno usug

powszechnych, czego nie zapewni dotychczasowy operator wyznaczony;
wystpuje potrzeba zobowizania kandydata naoperatora wyznaczonego do wsppracy

zinnymi operatorami naokrelonych ekonomicznie warunkach wcelu osignicia rentownoci
iprzystpnoci usug powszechnych (wsppraca midzyoperatorska);
naley starannie zabezpieczy prawo obywatela do odpowiedniego (ze wzgldu naczas)

ibezpiecznego sposobu dorczania przesyek, szczeglnie urzdowych.
Stwierdzono, e Prezes UKE rzetelnie wykona obowizek okrelony wart.71 iart.72 ustawy Pp
z2012r., tj.:
1) ogosi wwymaganym terminie, tj.30grudnia 2014r., konkurs naoperatora pocztowego
wyznaczonego do wiadczenia usug powszechnych wlatach 20162025, wdzienniku
ozasigu oglnopolskim Rzeczpospolita oraz nastronie internetowej UKE;
2) w ogoszeniu okonkursie przedstawi wszystkie wymagania dotyczce wiadczenia usug
powszechnych, wymienione w3 przywoanego rozporzdzenia Ministra Administracji
iCyfryzacji zdnia 25listopada 2013r.;
3) udostpni wUKE wymagan dokumentacj konkursow, zawierajc szczegowy
opis warunkw uczestnictwa wkonkursie, wymaga jakim winna odpowiada oferta, list
iszczegowy opis kryteriw oceny ofert, maksymaln liczb punktw, jak moe uzyska oferta
wzakresie kadego zkryteriw oceny oraz sposb oceny, tj.zgodnie zzakresem okrelonym
w4 rozporzdzenia Ministra Administracji iCyfryzacji zdnia 25listopada 2013r., zwyjtkiem
zamieszczenia informacji ominimum kwalifikacyjnym (pkt6)99.
3.3 Wykonywanie funkcji operatora wyznaczonego przez Poczt Polsk SA

Stosownie do treci art.178 ust.1 ustawy Pp z2012r., Poczta Polska SA peni przez okres trzech
lat od dnia wejcia wycie tej ustawy obowizki operatora wyznaczonego. Zgodnie zart.46
przywoanej ustawy, operator wyznaczony wiadczy usugi powszechne wymienione wart.45
tej ustawy, atake realizuje pozostae obowizki wymienione wustawie, wtym sporzdza
regulamin wiadczenia usug powszechnych oraz cenniki wiadczenia tych usug.
Poczta Polska SA, realizujc usug powszechn, zostaa przez ustawodawc zobowizana
do utrzymania standardw dotyczcych wiadczonych usug wzakresie dostpnoci iterminowoci.
Wdokumentach wewntrznych nie sformuowano innych obowizkw wzakresie jakoci
wiadczonych usug pocztowych. Wregulaminie wiadczenia usug powszechnych, przyjtym
uchwa nr143/2013 Zarzdu Poczty Polskiej SA zdnia 28czerwca 2013r., okrelono kwestie
zwizane zoznaczeniem placwek pocztowych, wtym godziny ich funkcjonowania, atake
zdostpnoci wtych placwkach regulaminw, cennikw, drukw pocztowych isposobu
ich wypenienia. Poczta Polska SA sformuowaa dla pracownikw standardy obsugi klienta
wplacwkach pocztowych100, okrelajce przede wszystkim kwestie wygldu pracownikw,
sposobu zachowania ireagowania narne sytuacje wplacwce pocztowej, wtym dotyczce
niezadowolonego klienta.
99 W dniu 14kwietnia 2015r. Prezes UKE ogosi list uczestnikw konkursu, ktrzy zoyli oferty wterminie. Wdniu
20maja 2015r. Prezes UKE ogosi wyniki konkursu ipoda, e wwyniku badania ofert wpierwszym etapie konkursu
do drugiego etapu zakwalifikowana zostaa jedynie oferta Poczty Polskiej SA zsiedzib wWarszawie, ktra wdrugim
etapie uzyskaa wynik 210,00 punktw na220,00 punktw moliwych do uzyskania. Wdniu 30czerwca 2015r. Prezes UKE
wyda decyzj owyborze Poczty Polskiej SA naoperatora wyznaczonego do wiadczenia usug powszechnych nalata
20162025, wktrej okreli termin rozpoczcia izakoczenia wykonywania obowizku wiadczenia usug powszechnych.
Decyzji zosta nadany rygor natychmiastowej wykonalnoci.
100 Zacznik do Decyzji nr63 Dyrektora Centrum Poczty z21grudnia 2010r.
39
3.3.1. Infrastruktura pocztowa

W okresie objtym kontrol Poczta Polska SA speniaa, wskali caego kraju, wymg
okrelony w24rozporzdzenia Ministra Administracji iCyfryzacji wsprawie warunkw
wykonywania usug powszechnych przez operatora wyznaczonego, awczeniej w44
rozporzdzenia Ministra Infrastruktury zdnia 9stycznia 2004r. wsprawie warunkw wykonywania
powszechnych usug pocztowych101. Liczb placwek pocztowych Poczty Polskiej SA ilustruj
dane nawykresie 6.
W okresie od 2012r. do koca Ipo. 2014r. Poczta Polska SA otworzya cznie 448nowych
placwek pocztowych, jednoczenie likwidujc 1092 placwki102. Wokresie tym zawieszano
take dziaalno niektrych placwek pocztowych103. Wedug stanu na13padziernika 2014r.
bya zawieszona dziaalno 269 placwek pocztowych. Na koniecczerwca 2014r. sie placwek
pocztowych Poczty Polskiej SA tworzyo gwnie 2622 urzdy pocztowe oraz 3056 agencji
pocztowych 104. Ponadto, Poczta Polska SA wyduaa godziny pracy placwek pocztowych
w miejscowociach turystycznych, a take uruchamiaa sezonowe placwki pocztowe.
Wlatach 2011 Ipo. 2014r. uruchomiono cznie 31 tego typu placwek. Woparciu odane
zsytemu ewidencji jednostek pocztowych, nabieco bya monitorowana realizacja wskanika
dostpnoci placwek pocztowych, natomiast wcelu dokonania oceny zapotrzebowania klientw
nausugi pocztowe nadanym obszarze, przeprowadzono przede wszystkim badania wasne,
m.in. wzakresie natenia ruchu klientw, liczby dokonywanych operacji oraz uzyskiwanych
przychodw.
Wykres nr 6
Liczba placwek Poczty Polskiej SA
8600
8400
8200
8000
8240
7800
8240
7600
7400
8384
8452
7870
7724
7200
7000
7527
7476
Wg stanu na
31.12.2014
Wg stanu na
30.06.2015
6800
Wg stanu na
01.01.2012
Wg stanu na
31.12.2012
Wg stanu na
1.01.2014
Wg stanu na
30.06.2014
Liczba placwek
Minimalna liczba placwek wg przepisw obowizujcych do 31.12.2012
rdo: Opracowano napodstawie wynikw kontroli wPoczcie Polskiej SA.
101
102
103
104
40
Dz.U. z2004r. Nr5, poz. 34 ze zm. Rozporzdzenie uchylone zdniem 24maja 2013r.
16 punktw pocztowych zostao przesunitych zPionu Sprzeday do Pionu Logistyki.
Placwki pocztowe, ktrych dziaalno bya zawieszona, ujmowano woglnej liczbie placwek pocztowych.
Wedug stanu na31grudnia 2011r. byo ich odpowiednio: 3289 i3491. Agencje pocztowe wiadczce peny zakres
usug powszechnych byy uwzgldniane przy wyliczaniu wskanikw dostpnoci do usug powszechnych.
Z ustale kontroli wynika, e aczkolwiek Poczta Polska SA speniaa formalny wymg gstoci
placwek pocztowych okrelony wprzywoanym rozporzdzeniu Ministra Administracji iCyfryzacji
wsprawie warunkw wykonywania usug powszechnych przez operatora wyznaczonego,
to wniektrych miastach powyej 200tys. mieszkacw liczba ludnoci przypadajcej
najedn placwk pocztow przekraczaa 6tys. osb. Na 17 wybranych takich miast,
tylko wszeciu by zachowany wskanik terytorialnej dostpnoci placwek pocztowych.
Na przykad:
y w przypadku Warszawy najedn placwk pocztow przypadao rednio 7640 mieszkacw, Gdyni
7311 mieszkacw, aTorunia 7064 mieszkacw;
y na 18 dzielnic wWarszawie, wskanik 6tys. mieszkacw najedn placwk pocztow by zachowany
jedynie wtrzech dzielnicach, aw skrajnych przypadkach wynosi on ok. 11tys.mieszkacw105.
Itak, wdzielnicy Warszawa-Ursus byo pi placwek pocztowych obsugujcych 54219 mieszkacw,
zczego wynika, e wskanik dostpnoci wynosi 10843,8106, co znacznie przewyszao (o 80,7%) warto
parametru okrelonego w24 ust.1 przywoanego rozporzdzenia Ministra Administracji iCyfryzacji
zdnia 29kwietnia 2013r.
Problem mniejszej dostpnoci do placwek pocztowych wmiastach powyej 200tys. mieszkacw

Poczta Polska SA agodzia m.in. poprzez zmiany worganizacji czasu pracy placwek.
Itak, wlatach 20122014, wramach tzw. Procedury Szybkiego Reagowania, w46placwkach
pocztowych wyduono czas obsugi klientw wgodzinach wieczornych. Wykorzystywano
przy tym wyniki analizy danych zsystemw kolejkowych (zainstalowanych wplacwkach
pocztowych) oraz zokresowych bada satysfakcji klientw. Ponadto, wniektrych miastach
Poczta Polska SA utrzymywaa liczb placwek naanalogicznym poziomie jak wlatach
wczeniejszych, prowadzc jednoczenie dziaania majce nacelu przenoszenie placwek
wkorzystniejsze lokalizacje, tj.w pobliu cigw komunikacyjnych, centrw handlowych
orazrozbudowujcych si osiedli mieszkaniowych, zwaszcza naobszarach podmiejskich, gdzie
obserwuje si wzrost liczby mieszkacw. Wcelu poprawy dostpnoci usug uruchomiano
rwnie nowe placwki107.
W okresie objtym kontrol Poczta Polska SA zmniejszya o22,9% czn liczb pocztowych
skrzynek nadawczych (z 40374 szt. w2011r. do 31143 szt. nakoniecczerwca 2014r.) 108.
Zmniejszenie liczby tych skrzynek wynikao gwnie zjeszcze wikszego spadku (o 42,7%)
liczby przesyek listowych nierejestrowanych (z 205,0mln w2011r. do 117,5mln w2013r.).
Stwierdzono, e sposb rozmieszczenia, ewidencji, oprniania ikontroli pocztowych
skrzynek nadawczych by zgodny zzarzdzeniem nr24/2012 Prezesa Zarzdu Poczty
Polskiej SA zdnia 24kwietnia 2012 roku.
105 Warto wskanika wyliczono woparciu odane oplacwkach pocztowych wdzielnicach (wg stanu nadzie 6padziernika
2014r.) oraz dane dot. liczby ludnoci wdzielnicach Warszawy zawarte wPrzegldzie statystycznym Warszawy
(wg stanu nadzie 31marca 2014r.).
106 Dane zdnia 24wrzenia 2014r. uzyskane wtoku kontroli NIK zdokumentw dotyczcych wskanika dostpnoci
do powszechnych usug pocztowych naterenie Regionu Sieci Warszawa-Miasto.
107 Na przykad, wokresie objtym kontrol wszeciu miastach otwarto 14 nowych placwek pocztowych, (zamknito
tylko cztery), wtym m.in. wWarszawie otwarto sze placwek, aw Krakowie pi.
108 Na koniec czerwca 2015 r. liczba pocztowych skrzynek nadawczych wynosia 28 333 i bya mniejsza od stanu
nakoniecczerwca 2014r. o9,0%.
41
Powysze ustalenia iwynikajce znich oglne uwagi znalazy rwnie potwierdzenie wwynikach
kontroli NIK, przeprowadzonych wsiedmiu Regionach Sieci Poczty Polskiej SA 109 (dalej RS),
wtym wyniki ogldzin 141 placwek pocztowych 110, zlokalizowanych naterenie dziaania
poszczeglnych RS111.
W skontrolowanych RS wystpoway podobne tendencje wzakresie zmian wsieci placwek
pocztowych jak wcaej Poczcie Polskiej SA112wwww Zwyjtkiem RS Warszawa-Miasto, wktrym
zwikszono liczb placwek pocztowych (o 7,5%), wpozostaych szeciu badanych RS miao
miejsce zmniejszenie ich liczby (rednio o10,9%), wtym gwnie placwek deficytowych113
oraz zlokalizowanych naobszarach oniskiej gstoci zaludnienia. Wkonsekwencji, liczba
placwek deficytowych zlokalizowanych naobszarze badanych RS zmniejszya si rednio
o33,1%. Naley przy tym podkreli, e gwna przyczyna utrzymywania deficytowych placwek
pocztowych przez Poczt Polsk SA pozostaje wzwizku zwykonywaniem obowizkw
operatora wyznaczonego oraz spadkiem zainteresowania klientw usugami pocztowymi
nadanym obszarze.
W podobnym stopniu jak zmiany wsieci placwek pocztowych zmienia si liczba okienek obsugi
klienta, tj.rednio zmniejszya si o9,4%, awRS Warszawa-Miasto zwikszya si o3,9%. Wokresie
objtym kontrol nie ulegy natomiast istotnej zmianie rednie odlegoci midzy placwkami
pocztowymi naobszarach wiejskich, ktra wynosiy ok.14km iwahay si od ok. 9km (RS Krakw)
do prawie 31km (RS Olsztyn).
Ustalono, e we wszystkich miejscowociach turystycznych pooonych naterenie dziaania
kontrolowanych RS byy podejmowane stosowne dziaania majce nacelu zapewnienie
turystom moliwoci korzystania zusug pocztowych. Dziaania takie polegay m.in. nawprowadzaniu
wsezonie wypoczynkowym dwuzmianowego systemu pracy wplacwkach pocztowych,
wtym wsoboty oraz caodobowej pracy czci urzdw pocztowych, wtym wniedziele iwita.
Wniektrych miejscowociach turystycznych uruchamiano dodatkowe placwki pocztowe,
organizowano tzw. cykliczne stoiska pocztowe (np.dylians wmiesicach kwieciepadziernik),
bd stosowano tzw. sezonowy monta nadawczych skrzynek pocztowych.
109 Regiony sieci Poczty Polskiej SA sjednostkami organizacyjnymi oregionalnym zasigu dziaania iwchodz wskad
110
111
112
113
42
Pionu Sprzeday Spki. Zostay one utworzone zdniem 1stycznia 2012r. namocy uchway Nr256/2011 Zarzdu Poczty
Polskiej SA zdnia 8listopada 2011r. wsprawie zmian struktury organizacyjnej Poczty Polskiej SA. Do zakresu dziaania
ipodstawowych zada RS naley m.in.: realizacja planw sprzeday wsegmencie klienta indywidualnego, zarzdzanie
sprzeda w placwkach pocztowych, wdraanie i realizacja wymaga w zakresie funkcjonowania sieci placwek
pocztowych, nadzr nad funkcjonowaniem suby nadawczej ioddawczej oraz wsppraca zjednostkami ikomrkami
organizacyjnymi Spki wzakresie zarzdzania relacjami zklientem.
Ogldziny tych samych placwek przeprowadzono dwukrotnie wrnych terminach iczasie ich pracy (pierwszy
raz wgodzinach przedpoudniowych, adrugi raz wgodzinach popoudniowych). Wtoku ogldzin zwracano uwag
m.in. nagodziny otwarcia placwki, liczb personelu obsugujcego klientw, liczb stanowisk obsugi klienta,
wtym czynnych wczasie przeprowadzania ogldzin, liczb osb oczekujcych naobsug, czas oczekiwania naobsug,
dostpno drukw pocztowych icennikw oraz regulaminw wiadczenia usug pocztowych, dostpno pocztowej
skrzynki nadawczej, atake dostosowanie placwki pocztowej do obsugi osb niepenosprawnych.
Wykaz skontrolowanych RS zawiera zacznik nr5.1. Wyniki kontroli day podstaw do pozytywnej oceny dziaalnoci
czterech spord siedmiu skontrolowanych RS wobszarze dostpnoci usug pocztowych. Wtrzech jednostkach wydano
oceny obnione (pozytywne mimo stwierdzonych nieprawidowoci).
Poczta Polska SA posiada elektroniczny system ewidencjonowania informacji oprowadzonych placwkach pocztowych
(EJP). Zawiera on m.in. dane dotyczce rozmieszczenia placwek naterenie danego RS wraz zgodzinami ich otwarcia,
atake informacje oliczbie mieszkacw ipowierzchni gmin, wktrych sone zlokalizowane.
Naley podkreli, e rezygnacj zutrzymywania czci nierentownych placwek pocztowych umoliwia m.in. zmiana
wymogw prawnych wzakresie wskanikw dostpnoci tych placwek.
W kontrolowanych RS zmniejszya si take (przecitnie o10,4%) liczba pocztowych skrzynek

nadawczych114. Zmniejszenie liczby nadawczych skrzynek pocztowych wynikao przede
wszystkim zpotrzeby optymalizacji ich sieci115, wtym naskutek spadku liczby wysyanych
przesyek listowych oraz ograniczenia kosztw utrzymania iobsugi tych urzdze
pocztowych. Wszystkie nadawcze skrzynki pocztowe speniay wymagania okrelone w2,
3 i4 ust.1 oraz w5 rozporzdzenia Ministra Administracji iCyfryzacji wsprawie nadawczych
skrzynek pocztowych, tj.w zakresie wielkoci skrzynki pocztowej, zabezpieczenia przed kradzie
ipoufnoci, usytuowania otworu wrzutowego naodpowiedniej wysokoci oraz identyfikacji
danych dotyczcych operatora igodzin oprniania skrzynki. Wikszo tych skrzynek (70,2%)
speniaa rwnie wymagania okrelone w4 ust.3 przywoanego rozporzdzenia, tj.bya
zamontowana naodpowiedniej wysokoci.
Kontrolowane RS nabieco prowadziy analizy rozmieszczenia pocztowych skrzynek
nadawczych116 naobszarach miast przy uwzgldnieniu liczby mieszkacw ipromienia dostpu
do skrzynki, anaobszarach wiejskich woparciu oliczb mieszacw. Ponadto, prowadzone
byy badania iloci przesyek nadawanych przez poszczeglne skrzynki. Skrzynek nie likwidowano
naobszarach wiejskich wmiejscowociach liczcych poniej 600 mieszkacw wsytuacjach,
wktrych stwierdzano znaczn ilo przesyek. Wcelu dostosowania lokalizacji skrzynek
do potrzeb spoecznoci lokalnej brane byy rwnie pod uwag wnioski isygnay klientw
wtym zakresie. Wkontrolowanych RS nie odnotowano przypadkw odmowy instalacji skrzynki
nadawczej. Poza tym, RS przekazyway podlegym placwkom pocztowym wytyczne wsprawie
kontroli oprniania istanu technicznego nadawczych skrzynek pocztowych. Zprzeprowadzonych
kontroli wynikao, e corocznie wzrastaa warto wskanika dostpnoci skrzynek, osigajc
wI po. 2014 rednio 98%, awarto wskanika waciwego oznakowania skrzynek wynosia
wtym czasie rednio 93%.
Nieprawidowoci dotyczce nadawczych skrzynek pocztowych, stwierdzone wtoku ogldzin
placwek pocztowych naterenie siedmiu RS, najczciej wystpoway zprzyczyn bezporednio
niezalenych od Poczty Polskiej SA ipolegay natym, e:
y na terenie RS Krakw by utrudniony dostp do 39 nadawczych skrzynek pocztowych (tj.29,8% poddanych
kontroli), poniewa nie byy one zamontowane nawysokoci okrelonej w4 ust.3 przywoanego rozporzdzenia
Ministra Administracji iCyfryzacji wsprawie nadawczych skrzynek pocztowych. Ponadto wsiedmiu przypadkach
(spord 39) skrzynki byy niedostpne dla osb niepenosprawnych. Gwn tego przyczyn by brak zgody
wacicieli lub administratorw budynkw nazmian miejsca umieszczenia skrzynki, co uniemoliwiao
jej dostosowanie do obowizujcych wymogw;
114 W RS Warszawa-Miasto spadek liczby skrzynek pocztowych (o 1,3%) mia jednak miejsce przy prawie piciokrotnym
wzrocie liczby automatw do pocztowej obsugi klientw. Ztego punktu widzenia nie nastpio zatem pogorszenie
dostpnoci do usug pocztowych.
115 Podstaw do ustalenia gstoci nadawczych skrzynek pocztowych byo Zarzdzenie Nr24/2012 Prezesa Zarzdu
Poczty Polskiej SA zdnia 24kwietnia 2014r. wsprawie Instrukcji onadawczych skrzynkach pocztowych wzakresie ich
rozmieszczania, ewidencji, oprniania ikontroli, wydane napodstawie rozporzdzenia Ministra Administracji iCyfryzacji
wsprawie warunkw wykonywania usug powszechnych. Wzarzdzeniu tym okrelono m.in., e naobszarach wiejskich
jedna skrzynka pocztowa powinna by zainstalowana wkadej miejscowoci (np.wie, osada, kolonia) liczcej powyej
600 mieszkacw. W uzasadnionych przypadkach, popartych wynikami bada i analiz, dopuszczone jest rwnie
instalowanie skrzynek pocztowych wedug innych kryteriw. Ponadto, zatrudnieni listonosze, wramach obowizkw
subowych, zarwno dorczaj korespondencj mieszkacom zamieszkaych wmiejscowociach objtych rejonem
dorcze, jak iodbieraj od nich przesyki kierowane do nadania.
116 Ewidencja skrzynek nadawczych bya prowadzona iaktualizowana przez poszczeglne RS napodstawie danych
otrzymanych zpodlegych placwek pocztowych.
43
y na terenie RS Olsztyn odnotowano dwa przypadki nieodpowiedniego zawieszenia nadawczej skrzynki

pocztowej, tj.niezgodnego zwymogami w4 ust.3 przywoanego rozporzdzenia Ministra Administracji
iCyfryzacji. Stan ten mia jednak charakter przejciowy, poniewa fakt ten zosta zgoszony Pionowi
Infrastruktury Poczty Polskiej SA, ktry odpowiada za monta idemonta skrzynek nadawczych, aprzyczyn
powstaej nieprawidowoci byo obnienie chodnika naskutek jego remontu przed kontrolowan placwk
pocztow;
y na terenie RS Pozna, spord 117 poddanych ogldzinom skrzynek nadawczych, wprzypadku 19 skrzynek
(16,2% kontrolowanych) stwierdzono, e sposb imiejsce ich lokalizacji mogy stanowi utrudnienie dla osb
oograniczonej sprawnoci fizycznej, wtym przede wszystkim poruszajcych si nawzkach inwalidzkich.
Wprzypadku 15 tych skrzynek (12,8%), wtym jednej zainstalowanej przed urzdem pocztowym, grna krawd
otworu wrzutowego znajdowaa si nawysokoci powyej maksymalnej, okrelonej w4 ust.3 przywoanego
rozporzdzenia Ministra Administracji iCyfryzacji, za wprzypadku czterech kolejnych skrzynek (3,4%)
ograniczenia polegay naich zainstalowaniu nanieutwardzonym, nierwnym terenie, natrawniku, kwietniku
lub wmiejscu ograniczonym murkiem. Przyczyn tego stanu bya jednak nieprawidowa kwalifikacja tych
skrzynek dokonana przez kierownictwo placwek pocztowych;
y na terenie RS Warszawa-Miasto odnotowano brak nadawczej skrzynki pocztowej przed jednym zpoddanych
ogldzinom urzdw pocztowych oraz wewntrz tego urzdu, co byo niezgodne z3 pkt1 Instrukcji onadawczych
skrzynkach pocztowych wzakresie ich rozmieszczania, ewidencji, oprniania ikontroli 117. Przyczyn braku
skrzynki przed urzdem by brak zgody waciciela nieruchomoci naumieszczenie skrzynki nadawczej, poniewa
jej umieszczenie nie speniao wymogw estetycznych. Skrzynka wewntrz lokalu urzdu zostaa umieszczona
wtrakcie kontroli NIK.
W wyniku przeprowadzonych wtoku kontroli ogldzin 141 placwek pocztowych ustalono,

e z wyjtkiem pojedynczych przypadkw, byy one przygotowane do obsugi klientw
niepenosprawnych, aniektre znich do obsugi klientw zmaymi dziemi oraz wpodeszym
wieku. Prawie wco trzeciej placwce by podjazd dla osb poruszajcych si nawzkach
inwalidzkich, aco 14-ta placwka posiadaa wind lub urzdzenie typu schodoaz. Wplacwkach
nieposiadajcych podjazdw dla osb poruszajcych si nawzkach inwalidzkich lub wind
(ok. 57%) funkcjonowa najczciej tzw. system przyzywowy, tj.dzwonek nastanowisku obsugi
lub zapleczu sali obsugi, uruchamiany przyciskiem zainstalowanym nazewntrz budynku,
w miejscu dostpnym dla osoby niepenosprawnej, a przycisk dzwonka by oznaczony
specjalnym piktogramem. Czas reakcji pracownika poczty nasygna dzwonka wynosi od jednej
do trzech minut. Ponadto, kada zkontrolowanych placwek pocztowych posiadaa wydzielone
stanowisko przystosowane do obsugi osb niepenosprawnych lub starszych zobnion lad,
ktre byo rwnie oznaczone specjalnym piktogramem. Dobr praktyk byo take posiadanie
przez niektre urzdy pocztowe (ok. 6%) wykazu osb niepenosprawnych zamieszkaych
naterenie obsugiwanym przez te placwki. Listonosze obsugujcy dany teren byli zobowizani
do kontaktowania si ztymi osobami wcelu realizacji usug pocztowych, zleconych przez te osoby.
Stwierdzone przypadki stanw nieprawidowych wzakresie dostosowania placwek
do obsugi klientw niepenosprawnych dotyczyy:
y dwch spord 25 poddanych ogldzinom placwek pocztowych naterenie RS Krakw, posiadajcych barier
architektoniczn dla osb niepenosprawnych poruszajcych si nawzku inwalidzkim, gdzie wjednej placwce
bya wdniu ogldzin niesprawna tzw. instalacja przyzywowa pracownika placwki, natomiast wdrugiej
placwce naprzyjcie pracownika oczekiwano 10minut. Kierownictwo pierwszej placwki nie byo wstanie
ustali przyczyny chwilowej awarii systemu przywoywania pracownika, za zbyt pna reakcja nauycie dzwonka
wdrugiej placwce wynikaa zduego nasilenia ruchu klientw, co spowodowao, e pracownica obsugujca
wokienku nie od razu usyszaa wezwanie;
44
117 Stanowicej zacznik nr1 do Zarzdzenia Prezesa Zarzdu Poczty Polskiej SA nr24/2012 zdnia 24kwietnia 2012r.
y dwch spord dwudziestu poddanych ogldzinom placwek pocztowych naterenie RS Olsztyn. Jedna placwka
wyposaona bya wramp podjazdow dla wzkw, jednake jej betonowa nawierzchnia bya zniszczona
(pknicia, ubytki), przez co skorzystanie zniej przez osob niepenosprawn byo bardzo utrudnione.
Wdrugiej placwce cig komunikacyjny wiodcy od wejcia gwnego do wejcia dla osb niepenosprawnych,
mia zniszczon nawierzchni (pknicia, ubytki wnawierzchni, nierwnoci), skutkiem czego skorzystanie
ztej drogi przez osob nawzku inwalidzkim idostanie si do wejcia dla osb niepenosprawnych byo
rwnie utrudnione. Wtoku kontroli NIK zostay podjte stosowne dziaania zmierzajce do likwidacji barier
wtych placwkach;
y jednej spord 21 poddanych ogldzinom placwek pocztowych naterenie RS Pozna. Pewnego rodzaju barier
dla osb niepenosprawnych stanowiy wtej placwce wejciowe drzwi dwuskrzydowe, wktrych szeroko
prawego, gwnego skrzyda wynosia 0,78 m, zamiast przynajmniej 0,9 m. Wjazd osoby niepenosprawnej
poruszajcej si nawzku inwalidzkim wiza si zkoniecznoci otwarcia lewego skrzyda drzwi, przy pomocy
pracownika obsugi klientw, ktry mia moliwo staej obserwacji wejcia do placwki. Zdaniem NIK,
takie rozwizanie powodowao, e dostpno osb poruszajcym si za pomoc wzka inwalidzkiego do usug
tej placwki byo wyranie uzalenione od reakcji pracownika, atake jego ograniczonej widocznoci wejcia,
uwarunkowanej liczb klientw znajdujcych si wewntrz lokalu.
3.3.2. Dziaania narzecz poprawy jakoci wiadczonych usug

Poczta Polska SA utrzymywaa standardy jakociowe wiadczonych usug powszechnych.
Wistotnym stopniu byo to skutkiem podejmowanych dziaa narzecz poprawy ich jakoci,
wtym dziaa dotyczcych dostpnoci, powszechnoci, terminowoci ibezpieczestwa usug.
Przy realizacji tych celw uwzgldniano rwnie konieczno zapewnienia waciwej organizacji
pracy poszczeglnych sub iplacwek pocztowych, atake standard oraz sprawno obsugi
klienta.
W kontrolowanych RS ustalono, e wzakresie usprawniania oraz zapewnienia waciwej pracy
suby nadawczej, ekspedycyjno-rozdzielczej idorcze, do wszystkich podlegych placwek
pocztowych skierowano w2014r. m.in.:
zalecenia dotyczce postpowania wprzypadku dorczania przesyek sdowych wpostpowaniu

cywilnym, zwracanych po terminie oraz dorczania iopracowywania przesyek nadawanych
przez urzdy skarbowe nazasadach szczeglnych;
interpretacj przepisw dotyczcych przesyek nadanych nazasadach specjalnych;
zalecenia dotyczce postpowania wzakresie prawidowego wypeniania drukw potwierdzenia

odbioru, przesyek nadanych wpostpowaniu administracyjnym oraz napodstawie zawartych
indywidualnych umw oraz elektronicznego potwierdzania odbioru przesyek.
Ponadto, kontrolowane RS podejmoway dziaania narzecz poprawy jakoci wiadczenia usug

pocztowych, bezpieczestwa obrotu pocztowego oraz usprawnienia organizacji pracy suby
nadawczej, ekspedycyjno-rozdzielczej idorcze. Dziaania te polegay m.in. na:
stopniowym uruchamianiu wwybranych urzdach tzw. caodobowych stref usug pocztowych,

tj.automatw do nadawania iodbierania przesyek pocztowych118 oraz wyposaaniu urzdw
pocztowych wmonitoring wizyjny sal operacyjnych oraz zaplecza urzdu;
okrelaniu standardu obsugi klienta wplacwkach pocztowych. Wramach tych dziaa

aktywizowano pracownikw zaplecza pocztowego do obsugi okienek nadawczych, ktrzy
wczeniej nie zajmowali si bezporednio obsug klientw. Wcelu skrcenia czasu
118 Kada taka strefa skada si zdwch automatw, jeden do nadawania, adrugi do wydawania przesyek. Wrezultacie
dostpno do usug pocztowych wtakich urzdach zapewniona bya przez 24 godziny we wszystkie dni tygodnia.
45
oczekiwania klientw nausugi wprowadzano tzw. schemat szybkiego reagowania, ktry

stanowi aktywizacj pracownikw zaplecza poprzez dorane uruchamianie stanowiska
okienkowego wsytuacji tworzcych si kolejek119;
stosowaniu kart pomiaru czasu oczekiwania naobsug wplacwce pocztowej oraz wykorzystywaniu
danych zsystemu Qmatic wcelu usprawnienia obsugi klientw;
prowadzeniu szkole zzakresu profesjonalnej obsugi klienta dla pracownikw bezporedniej

obsugi klientw wplacwkach pocztowych, wtym poprzez definiowanie celw poszczeglnych
usug;
centralizacji sub dorcze oraz wdraaniu elektronicznych aplikacji usprawniajcych ich prac;
kontroli skutecznoci oprniania skrzynek nadawczych m.in. poprzez wrzuty listw kontrolnych
kategorii ekonomicznej ipriorytetowej oraz identyfikacj miejsc iprzyczyn nieterminowego
oprniania tych skrzynek, ainformacje ostwierdzonych nieprawidowociach przekazywano
do waciwych urzdw pocztowych;
kontroli jakoci obsugi metod Tajemniczy Klient.
Jednym zczynnikw majcym wpyw nadostpno usug pocztowych jest dostosowanie godzin
pracy placwek pocztowych do potrzeb klientw wtym zakresie. Zustale wkontrolowanych RS
wynika, e monitoroway one natenie liczby klientw wrnych godzinach dni roboczych
isobt. Wyniki tego monitoringu byy podstaw do wyznaczania czasu pracy poszczeglnych
placwek zlokalizowanych na terenie danego RS. Wrezultacie, wzalenoci od zapotrzebowania
klientw nausugi wrnych porach dnia, zmieniano godziny otwarcia poszczeglnych placwek.
Itak, wkontrolowanych RS monitorowanie liczby klientw oraz operacji realizowanych wkadej
placwce wokrelonym czasie skutkowao wprowadzaniem stosownych zmian wzakresie czasu
pracy placwek, ktre wwikszoci przypadkw (ok. 65%) polegay nawydueniu czasu pracy
placwki. Zustale kontroli wRS wynika, e wszystkie placwki pocztowe pooone naterenie
miast byy czynne po godzinie 15:00, wtym po rednio ok. 10% znich byy czynne odpowiednio
do godziny: 17:00, 18:00, 19:30 i24:00; ok. 40% do godziny 19:00 iok. 20% do godziny 20:00.
Wikszo placwek pooonych naterenie gmin wiejskich (przecitnie ok. 70%) bya czynna
do godziny 15:00, aok. 10% do 15:30. redni czas oczekiwania klientw naobsug wpoddanych
ogldzinom placwkach pocztowych waha si od 4 do 14 minut, anajduej cz klientw (1,1%)
oczekiwaa naobsug (od 25 do 30 minut) wco pitej skontrolowanej placwce RS Warszawa-Miasto. Naley przy tym nadmieni, e wpoddanych ogldzinom placwkach nadrzwiach
wejciowych umieszczano informacj ogodzinach otwarcia oraz oadresach najbliszych placwek
pocztowych czynnych duej wdni powszednie, wsoboty, niedziele iw wita oraz caodobowo.
Czynnikiem majcym wpyw nadostpno usug pocztowych srwnie ceny usug pocztowych.
Ustalono, e Poczta Polska SA opracowaa projekt nowego cennika, zuwzgldnieniem dostpnoci
cenowej, mierzonej iloci najpopularniejszych przesyek listowych, ktr mona naby za kwot
minimalnego wynagrodzenia za prac120.
119 Z przeprowadzanych co kwarta bada ankietowych wrd klientw odwiedzajcych dan placwk pocztow rednio
raz wtygodniu lub czciej, dotyczcych poziomu zadowolenia klientw zorganizacji obsugi wzakresie dugoci
oczekiwania naobsug, szybkoci obsugi, iloci czynnych okienek idugoci kolejekwynikao, e mia miejsce wzrost
wskanika zadowolenia zok. 85% wIII kwartale 2013r. do ok. 97% wIVkwartale 2014r.
120 Projekt cennika usug powszechnych przedkadany jest przez operatora wyznaczonego Prezesowi UKE, ktry moe wnie
sprzeciw do przedoonej propozycji (stosownie do art.57 ustawy Pp z2012r.).
46
Kontrolowane RS monitoroway czas przebiegu przesyek zarwno rejestrowanych, jak izwykych.

Odpocztku 2014r. Biuro Jakoci Poczty Polskiej SA przesyao do RS tygodniowe raporty
napodstawie ktrych wyliczano wskanik terminowoci, ktry by jednym zelementw uzyskania
premii zadaniowej. Ponadto, wcelu podniesienia wskanika terminowoci dostarczania
przesyek, wniektrych placwkach pocztowych wczono terminowo dostarczenia paczki
priorytetowej, paczki wartociowej priorytetowej oraz przesyki pobraniowej priorytetowej
do elementw uzyskania premii, awarunkiem otrzymania premii byo uzyskanie wskanika
terminowoci napoziomie 95%.
W okresie 2013 Ipo. 2014r. miao miejsce pogorszenie wskanikw terminowoci
dostarczania niektrych przesyek pocztowych. Na przykad, wRS Warszawa-Miasto wskaniki
te zmniejszyy si z87,0% do 77,4% wprzypadku dorczania listw poleconych priorytetowych,
z93,6% do 73,6% wprzypadku paczek pocztowych priorytetowych iz 99,2% do 94,4% wprzypadku
dorczania paczek pocztowych ekonomicznych. Wprzywoanym RS nieco poprawi si natomiast
wpowyszym okresie wskanik terminowoci dorcze listw poleconych ekonomicznych
(z 92,2% do 92,4%).
W zwizku zpowyszym, NIK negatywnie ocenia fakt, e Poczta Polska SA jako operator
wyznaczony nie osigna wartoci wskanikw czasu przebiegu przesyek okrelonych
wart.178 ust.2 pkt2 ustawy Pp z2012 roku. Standard jakoci wobszarze czasu przebiegu
przesyek przez okres trzech lat wyznaczay dla tego operatora wyniki bada nakoniec 2012 roku.
Wyniki bada UKE wskazuj natomiast, e w2013r. Poczta Polska SA osigna poziom
wymaganych wskanikw tylko wdwch obszarach, tj.przesyek listowych nierejestrowanych
dla standardu dorcze D+3 i D+5. W pozostaych obszarach, tj. przesyek listowych
nierejestrowanych priorytetowych (standard dorcze D+1, D+2, D+3), paczek pocztowych
priorytetowych (standard dorcze D+1) ipaczek pocztowych ekonomicznych (standard dorcze
D+3) wskaniki nie zostay osignite121. Jedn zgwnych przyczyn spadku w2013r. wskanikw
czasu przebiegu przesyek bya zapocztkowana w2011r. naszerok skal restrukturyzacja Poczty
Polskiej SA wzakresie zmian worganizacji logistyki pocztowej itransportu, systemw IT, atake
zarzdzania pracownikami. Spadek sprawnoci wpierwszej fazie wprowadzania wymienionych
zmian wynika zwystpowania czynnika adaptacyjnego, wtym zwizanego zdostosowaniem
kompetencji ipoziomu zatrudnienia do tych zmian. Od 1stycznia 2014r. wPoczcie Polskiej SA
wprowadzono rwnie jednolity model rozliczania skutecznoci dorczania przesyek poleconych
wpodziale narejony dorcze oraz nalistonoszy, ktry powizano zsystemem premiowym122.
121 Wskaniki czasu przebiegu dla przesyek listowych nierejestrowanych priorytetowych w2013r. byy mniejsze ni w2012r.
i wynosiy odpowiednio: 66,7% i 68,7% dla standardu dorcze D+1, 90,8% i 92,5% dla standardu dorcze D+2
oraz 96,7% i97,8% dla standardu dorcze D+3. Dla paczek pocztowych priorytetowych wskaniki te wynosiy 76,8%
i79,5% dla standardu dorcze D+1, za dla paczek pocztowych ekonomicznych 97,8% i98,3% dla standardu dorcze
D+3 (zob. Raport Prezesa UKE zbada czasu przebiegu przesyek pocztowych uzyskanego wzakresie usug powszechnych
wobrocie krajowym za rok 2013. UKE, Warszawa, maj 2014r.).
122 Oprcz uzaleniania premii zadaniowej listonoszy od wskanika skutecznoci dorczania, wcelu poprawy tej skutecznoci
m.in. wprowadzano tzw. schodkowy czas pracy listonoszy (przesunicie godzin dorczania) oraz zachcano klientw
placwek odbierajcych awizowane przesyki polecone do skorzystania izoenia dania dorczenia tych przesyek
do skrzynki oddawczej. Ponadto, wniektrych RS wdroona zostaa usuga dodatkowa dorczenie nayczenie
(np.od 1grudnia 2014r. wRS Lublin), ktra umoliwia za dodatkow opat powtrne dorczenie przesyki wgodzinach
uzgodnionych zadresatem, lub dorczenie przesyki pod inny adres ni wskazany naprzesyce, atake zachcano klientw
do korzystania izoenia dania otrzymywania zawiadomie wformie elektronicznej (eINFO:awizo), bd do dania
dorczania przesyek poleconych do skrzynki oddawczej (np.w RS Pozna).
47
Podstawowym celem wprowadzenia tego modelu byo zmniejszenie liczby awizowanych

przesyek poleconych oraz biecy monitoring wskanikw skutecznoci. Wkonsekwencji,
wskanik skutecznoci dorczania dla kontrolowanych RS zwikszy si przecitnie zok. 77%
w2013r. do ok. 79% w2014 roku. Przyczynami awizowania przesyek poleconych byy najczciej:
nieobecno adresata wchwili podjcia prby jej dorczenia, odmowa przyjcia przesyki
przez osob wspzamieszka lub konieczno awizowania przesyki nadanej nazasadach
specjalnych, mimo posiadania wiedzy ozmianie miejsca zamieszkania adresata.
W zwizku ztym, e Poczta Polska SA zajmuje dominujc pozycj narynku usug pocztowych,
azwaszcza wzakresie listowych przesyek rejestrowanych123, to istotn kwesti jest zapewnienie
stosownego poziomu bezpieczestwa obrotu pocztowego, tj.ochrony przesyek przed
ubytkiem, uszkodzeniem, zepsuciem zawartoci, zaginiciem bd niedorczeniem. Zustale
kontroli wynika, e zarwno Biuro adu Korporacyjnego iZgodnoci Poczty Polskiej SA,
jak ikontrolowane RS monitoroway stan bezpieczestwa przesyek pocztowych, wyliczay
wskaniki bezpieczestwa dla poszczeglnych rodzajw usug 124 oraz sporzdzay stosowne
sprawozdania. Kontrolowane RS, bdc adresatem raportw zoceny zgodnoci, sporzdzanych
przez wymienione Biuro, przekazyway je do poszczeglnych jednostek organizacyjnych
o terenowym zasigu dziaania. Poprzez ujcie w raportach odpowiednich zalece,
RS zobowizyway kierownikw podlegych jednostek do unifikacji stanu faktycznego
ze stanem wymaganym oraz prowadziy nadzr nad procesem dostosowania si tych jednostek
do obowizujcych wymogw. Podlege placwki zostay take zobowizane do przekazywania
informacji zwrotnych owdroeniu wydanych zalece pokontrolnych, aw uzasadnionych
przypadkach ich niewdroenia, RS stosoway sankcje dyscyplinujce wobec pracownikw
odpowiedzialnych za wystpienie nieprawidowoci125.
W rezultacie powyszych dziaa Poczty Polskiej SA, stan bezpieczestwa jej przesyek pocztowych
utrzymywa si wokresie objtym kontrol zwyjtkiem przeomu II procza 2012r.
iI procza 2013r., tj.w okresie dokonywania intensywnych zmian wstrukturze organizacyjnej
Spki nawzgldnie staym poziomie 126, wtym wzakresie usug powszechnych. wiadcz
otym dane nawykresie 7.
123 Zob.: Raport ostanie rynku pocztowego za rok 2013. Urzd Komunikacji Elektronicznej. Warszawa, maj 2014 oraz raporty
za lata wczeniejsze. Wolumen przesyek listowych rejestrowanych wokresie objtym kontrol wynosi: 432,7mln szt.
w2011r., 447,9mln szt. w2012r., 455,6mln szt. w2013r. i391,9mln szt. w2014r. (dane Poczty Polskiej SA).
124 Warto wskanika stanowi iloraz liczby narusze bezpieczestwa nakade 100tys. wykonanych usug, co oznacza, e
bezpieczestwo przesyek pocztowych jest tym wiksze, im warto tego wskanika jest mniejsza. Konkretne wartoci
tych wskanikw stanowi tajemnic przedsibiorstwa.
125 W placwkach pocztowych wyznaczono pracownikw odpowiedzialnych za bezpieczestwo obrotu pocztowego
wraz zokreleniem zakresu zada do realizacji.
126 Z tytuu zadouczynienia, m.in. za uszkodzenia, zepsucia zawartoci przesyek izagini przesyek, Poczta Polska SA
wypacaa stosowne odszkodowania, ktrych wysoko wokresie objtym kontrol ksztatowaa si proporcjonalne
do wartoci wskanikw bezpieczestwa.
48
Wykres nr 7
Procentowe zmiany wskanikw bezpieczestwa dla niektrych grup usug pocztowych (Ipo. 2011r. = 100)

,,SRU
,SRU
Usugi powszechne
,,SRU
,SRU
,,SRU
Usugi niepowszechne
,SRU
Usugi finansowe
rdo: Opracowano napodstawie danych Poczty Polskiej SA.
Osignicie przez Poczt Polsk SA wI po. 2014r. podobnego poziomu bezpieczestwa obrotu
pocztowego jak przed rozpoczciem zmian organizacyjnych byo przede wszystkim skutkiem
wprowadzenia szeregu uregulowa, wktrych wskazano mechanizmy okrelajce wymagania
wtym zakresie. Ponadto, sposoby postpowania wfazie nadawczej, ekspedycyjno-rozdzielczej
oraz oddawczej zostay zawarte wposzczeglnych instrukcjach technologicznych wykonywania
usug. Wdroono rwnie system ochrony osb imienia.
W bezporednim zwizku zpoziomem bezpieczestwa obrotu pocztowego pozostaway
skadane reklamacje przez klientw Poczty Polskiej SA. Zustale wkontrolowanych RS wynika,
e wlatach 20122013, tj.w ramach aktualnej struktury organizacyjnej Spki, liczba reklamacji
dotyczcych wiadczonych usug pocztowych ogem zmniejszya si przecitnie ook. 20%.
Udzia reklamacji dotyczcych usug powszechnych woglnej liczbie reklamacji wynosi ok. 90%.
Wikszo tych reklamacji skadana bya zpowodu utraty przesyki poleconej (ok. 60%). Udzia
reklamacji rozpatrzonych pozytywnie wynosi za rednio ok. 38%.
3.3.3. Jako usug wopinii klientw placwek Poczty Polskiej SA
W toku ogldzin 141 placwek pocztowych zlokalizowanych naobszarze dziaania siedmiu
kontrolowanych RS przeprowadzono badanie ankietowe wrd klientw tych placwek natemat
ich opinii ojakoci wiadczonych usug127. Poza tym, NIK przeprowadzia wIV kwartale 2014r.
internetowe badanie ankietowe dotyczce jakoci usug pocztowych wiadczonych przez Poczt
Polsk SA128. Wobu ankietach opinie respondentw dotyczyy zadowolenia: zoglnego poziomu
127 W toku ogldzin zankietowano ogem 2213 klientw korzystajcych zusug pocztowych wtych placwkach iktrzy
wyrazili zgod naudzia wsondau. Klienci otrzymywali do samodzielnego wypenienia namiejscu przygotowane
przez NIK kwestionariusze ankietowe. Ankieta miaa charakter anonimowy, apytania charakter zamknity (kafeteria
odpowiedzi bya ustalona, a do respondenta nalea wybr i zaznaczenie jednego z podanych wariantw).
Wrd respondentw 94,3% stanowili klienci indywidualni, 67,5% odpowiedzi respondentw dotyczyo oceny placwek
pocztowych zlokalizowanych naternie miast, a32,4% naterenie wsi (zob. Zacznik 5.4.).
128 Ankieta zostaa zamieszczona nastronie internetowej NIK izawieraa 15 merytorycznych pyta, m.in. zzakresu dostpnoci
usug pocztowych, terminowoci dorczania przesyek iich bezpieczestwa oraz jakoci obsugi klientw wpunktach
pocztowych Poczty Polskiej SA. Respondenci przesali do NIK cznie 5629 ankiet. Zanalizy wyczono 330 ankiet, ktre
zostay wysane zkomputerw otym samym adresie IP (nalecych do Poczty Polskiej SA): 194.99.117.53 (227 odpowiedzi),
194.99.117.56 (5 odp.), 212.160.130.177 (11odp.), 212.160.130.178 (87 odp.). Wrd respondentw 96,4% stanowili
klienci indywidualni, 90,1% odpowiedzi respondentw dotyczyo funkcjonowania placwek pocztowych naterenie miast,
aprawie 10% naterenach wiejskich. Wukadzie terytorialnym najwicej ankiet wypenili mieszkacy wojewdztw:
pomorskiego 21,6%, mazowieckiego 20,2%, lskiego 8,6% idolnolskiego 7,3% (zob. Zacznik 5.5.).
49
usug pocztowych oraz zmian wtym zakresie wostatnich trzech latach, zterminowoci dorczania
przesyek izmian wtym zakresie wostatnich trzech latach, zbliskoci placwek pocztowych
irozmieszczenia skrzynek pocztowych oraz zmian pod tym wzgldem wostatnich trzech latach,
zgodzin pracy placwki pocztowej, zszybkoci obsugi wplacwce, ze sposobu dorczania
przesyek przez listonosza oraz zmian pod tym wzgldem wostatnich trzech latach, ze sposobu
dostarczania przesyek poleconych oraz zmian wtym zakresie wostatnich trzech, zbezpieczestwa
przesyek pocztowych, atake czstoci wystpowania zdarze polegajcych na: zagubieniu
przesyki, opnionym jej dostarczeniu, uszkodzeniu zawartoci przesyki, zbyt dugich kolejkach
wplacwce, bd pozostawieniu awiza pomimo obecnoci domownikw. Ponadto respondenci
mieli moliwo oceny poziomu cen za usugi pocztowe.
Wyniki przeprowadzonego badania wskazuj, e bardziej korzystne dla Poczty Polskiej SA byy
opinie respondentw wyraane przez klientw placwek pocztowych podczas ogldzin tych
placwek, ni oceny klientw placwek pocztowych wyraone wankietach internetowych.
Na przykad, podczas gdy zoglnego poziomu wiadczenia usug pocztowych zadowolonych
byo 93,5% respondentw ankietowanych wczasie ogldzin placwek, to ten wskanik wgrupie
internetowych respondentw by ponad dwukrotnie mniejszy iwynosi 42,2%. Podobne rnice
wystpiy wopinii dotyczcej poprawy wpoziomie wiadczenia przedmiotowych usug wostatnich
trzech latach. Wskaniki te wynosiy odpowiednio: 82,9% i38,5%129.
Pozytywne opinie klientw placwek pocztowych wanalizowanych zbiorach ankiet oich
zadowoleniu zbliskoci placwek irozmieszczenia skrzynek pocztowych, zterminowoci
dorczania przesyek, zgodzin pracy placwek pocztowych iszybkoci obsugi wtych placwkach
oraz zpoziomu cen usug pocztowych przedstawiaj dane nawykresie 8.
Wykres nr 8
Procentowy udzia zadowolonych respondentw zwarunkw wiadczenia usug pocztowych
(liczba respondentw ogem wgrupie = 100)

Blisko
%OLVNR
placwek
i skrzynek
pocztowych
Terminowo
7HU
PLQR R
dorczania
przesyek
Godziny
*RG LQ SU DF
pracy
placwek
pocztowych
Szybko
6 ENR
obsugi
w placwkach
pocztowych

Sposb
6SRVyE
dorczania
przesyek
przez
listonosza
Respondenci ankietowani w placwkach pocztowych
Bezpieczestwo
%H SLHF HVW R
przesyek
Poziom cen
3R LRP FHQ
usug
pocztowych
Sposb
6SRVyE
dostarczania
przesyek
poleconych
Respondenci internetowi
rdo: Opracowano napodstawie ankiet NIK.
129 Rnice wocenie jakoci usug pocztowych przez wymienione dwie grupy respondentw mogy by uwarunkowane
czynnikiem psychologicznym. Na przykad, motywem do wypenienia ankiety internetowej mogo by niezadowolenie
klienta zkoniecznoci dugiego oczekiwania naobsug wkolejce po odbir awizowanej przesyki, bd zaginicie
lub otrzymanie uszkodzonej przesyki, atake wikszy dostp do Internetu naterenie miast (w zbiorze ankiet internetowych
znalazo si o33,5% wicej ankiet wypenionych przez mieszkacw miast).
50
Z danych nawykresie 8 wynika, e najmniej zadowolonych respondentw internetowych byo zszybkoci

obsugi wplacwkach pocztowych (33,6%), natomiast najmniej zadowolonych wrd respondentw,
ktrzy wypenili ankiety wkontrolowanych placwkach pocztowych, byo zpoziomu cen usug
pocztowych (65,2%). Naley rwnie zwrci uwag nafakt, e cz respondentw nie miaa zdania
wsprawie kwestii wyszczeglnionych natym wykresie. Wgrupie respondentw internetowych wskanik
ten waha si od 5,4% (w przypadku proby oopini wsprawie sposobu dorczania przesyek przez
listonosza) do 20,4% (w przypadku proby oopini wsprawie bezpieczestwa przesyek pocztowych,
aw grupie respondentw, ktrzy wypenili ankiety wkontrolowanych placwkach pocztowych od 3,8%
(w przypadku proby oopini wsprawie godzin pracy swojej placwki pocztowej) do 14,5% (w przypadku
proby oopini wsprawie poziomu cen usug pocztowych). Pozostali respondenci wyrazili negatywne
opinie owarunkach wiadczenia usug pocztowych, wyszczeglnionych naomawianym wykresie.
Wan kwesti stake pozytywne opinie respondentw natemat zmian wdostpnoci ijakoci usug
pocztowych wiadczonych przez placwki Poczty Polskiej SA wostatnich trzech latach. Wanalizowanych
zbiorach ankiet, udzia pozytywnych opinii dotyczcych bliskoci placwek irozmieszczenia skrzynek
pocztowych, terminowoci dorczania przesyek, sposobu dorczania przesyek przez listonosza
isposobu dorczania przesyek poleconych wtych placwkach przedstawiaj dane nawykresie 9.
Zwraca uwag fakt, e zdaniem znacznej czci respondentw wostatnich trzech latach sytuacja
nie zmienia si. Wgrupie internetowej tak opini wyrazio 41,0% respondentw wsprawie
bliskoci placwek iskrzynek pocztowych, 25,7% wsprawie terminowoci dostarczania przesyek,
32,7% wsprawie sposobu dorczania przesyek przez listonosza oraz 33,1% wsprawie sposobu
dostarczania przesyek poleconych. Wprzypadku respondentw, ktrzy wypenili ankiety
wkontrolowanych placwkach pocztowych wskaniki te ksztatoway si odpowiednio napoziomie:
23,2%, 17,3%, 25,6% oraz 25,5%. Wprzekonaniu pozostaych respondentw internetowych sytuacja
pod wzgldem rozpatrywanych kwestii raczej lub zdecydowanie si nie poprawia, awskaniki
wtym zakresie wynosiy odpowiednio: 35,7%, 36,2%, 41,5% i41,8%. Znacznie mniej krytyczni
pod tym wzgldem byli respondenci, ktrzy wypenili ankiety podczas ogldzin placwek pocztowych
wkontrolowanych RS. Wkwestiach wyszczeglnionych nawykresie 9, opini, e sytuacja raczej
lub zdecydowanie si nie poprawia wyrazio bowiem 5,9%, 3,6%, 4,1% i4,2% respondentw.
Wykres nr 9
Procentowy udzia pozytywnych opinii ozmianach wybranych warunkw wiadczenia usug pocztowych
wostatnich trzech latach (liczba respondentw ogem wgrupie = 100)
90
80
79.3
70
60
70.2
70.9
70.2
50
40
30
20
10
38.1
23.3
25.8
25.1
Blisko placwek
i skrzynek pocztowych
Terminowo
dorczania przesyek
Sposb dorczania
przesyek
przez listonosza
Sposb dostarczania
przesyek poleconych
51
Do wyznacznikw jakoci usug pocztowych naley m.in. zaliczy czstotliwo wystpowania

takich zdarze jak zagubienie, opnione dostarczenie iuszkodzenie zawartoci przesyki,
atake zbyt dugie kolejki wplacwce, czste pozostawianie awiza pomimo obecnoci
domownikw, bd trudnoci wuzyskaniu wyczerpujcej informacji wplacwce pocztowej.
Wyniki analizy ankietowych odpowiedzi respondentw wtym zakresie wskazuj, e ich znaczna
cz przynajmniej raz wcigu ostatnich trzech lat dowiadczya powyej wymienionych zdarze.
wiadcz otym dane, przedstawione nawykresie 10. Wynika znich, e najsabszym ogniwem
wsystemie wiadczenia usug pocztowych przez placwki Poczty Polskiej SA jest sprawno
obsugi klientw, przejawiajca si wzbyt dugich kolejkach. Wskazywali nato zarwno respondenci
zgrupy internetowej (90,5% wskaza), jak irespondenci korzystajcy zusug pocztowych podczas
ogldzin placwek wkontrolowanych RS (64,5% wskaza). Ponadto, respondenci zobu grup
wskazywali naczste ibardzo czste wystpowanie kolejek wplacwkach (odpowiednio:
64,1% i18,9% wskaza). Naley przy tym podkreli, e natworzenie si zbyt dugich kolejek
w placwkach pocztowych duy wpyw miao pozostawianie przez dorczycieli awiza
wskrzynkach odbiorczych pomimo obecnoci domownikw.
Wykres nr 10
Procentowy udzia respondentw, ktrzy przynajmniej raz wcigu ostatnich trzech lat dowiadczyli
negatywnych zdarze zwizanych zkorzystaniem zusug placwek Poczty Polskiej SA
(liczba respondentw ogem wgrupie = 100)
100
90
80
70
60
50
40
30
20
10
0
90.5
74.3
71.2
64.5
54.9
41.3
Zagubienie
przesyki
38.5
39.5
12.9
32.9
10.7
Dostarczenie
przesyki
z opnieniem
Uszkodzenie
zawartoci
przesyki
11.8
Zbyt dugie
kolejki
w placwce
Pozostawienie
awiza pomimo
obecnoci
domownikw
Niemono
uzyskania
wyczerpujcej
informacji
w placwce
plac wc e
W ocenie NIK, przedstawione powyej wyniki bada ankietowych dotyczcych jakoci usug
pocztowych, wtym ich dostpnoci wskazuj, e wokresie objtym kontrol Poczta Polska SA
miaa trudnoci wusprawnianiu organizacji pracy wjej placwkach, zwaszcza wduych
miastach, wktrych najczciej wystpoway inadal wystpuj zbyt dugie kolejki klientw
oczekujcych naobsug. Jedn zgwnych przyczyn tych kolejek wduych miastach,
oprcz pozostawiania przez dorczycieli awiza wskrzynkach odbiorczych pomimo obecnoci
domownikw, bya ijest zbyt maa gsto placwek pocztowych.
52
3.4 Skuteczno restrukturyzacji Poczty Polskiej SA

3.4.1. Zaoenia strategii rozwoju Poczty Polskiej SA
Przyjte przez Zarzd Poczty Polskiej SA w2011r. do realizacji Kierunki Strategiczne Poczty Polskiej S.A.
do 2015 roku130 byy wnastpnych latach, tj.20122014, corocznie aktualizowane131. Na mocy
kolejnych uchwa Zarzdu Spki uchylano wczeniejszych uchway wtej sprawie. Kolejne wersje
Strategii byy pozytywnie opiniowane przez Rad Nadzorcz (RN) Poczty Polskiej SA.
Kierunki Strategiczne Poczty Polskiej S.A. do 2015 roku zostay opracowane m.in. przy zaoeniu
penienia do 2015r. funkcji operatora wyznaczonego do wiadczenia usug powszechnych
oraz przygotowania do konkurowania nawolnym rynku pocztowo-finansowym, abaz przyszej
ekspansji Spki bdzie wykorzystanie szans wynikajcych zjej upublicznienia. Wodniesieniu
do relacji zwacicielem, tj.Skarbem Pastwa, zaoono brak dofinansowania dziaalnoci Spki
przez Skarb Pastwa oraz tak polityk dywidend, ktra zapewniaby fundusze nafinansowanie
dziaa restrukturyzacyjnych irozwojowych. Przyjto take zaoenie rekompensaty kosztu
netto wiadczenia usugi powszechnej. Ponadto przyjto zaoenie, e wprowadzony zostanie
nowy system wynagrodze132, ktry mia skutkowa wprowadzeniem wynagrodze rynkowych,
elastycznego czasu pracy, opieki medycznej inowego systemu premiowania za wyniki.
W przedmiotowym dokumencie przyjto, e celem strategicznym Spki wperspektywie finansowej
jest osignicie w2015r. odpowiedniego poziomu wskanikw ROE netto Grupy Poczty Polskiej SA,
rentownoci brutto Poczty Polskiej SA oraz dochodu pracownika (poziom tych wskanikw stanowi
tajemnic przedsibiorstwa). Jako cele strategiczne wperspektywie klientw, przyjto osignicie
wskanika zadowolenia klientw zusug oraz procentu klientw oceniajcych Poczt Polsk SA
jako firm dobrze zarzdzan (poziom tych wskanikw stanowi tajemnic przedsibiorstwa).
Przyjto, e cele strategiczne zostan osignite poprzez realizacj programw strategicznych
obejmujcych kluczowe obszary dziaalnoci Spki, wtym popraw wizerunku iintensywne
wsparcie marketingowe sprzeday, dopasowanie oferty do potrzeb klientw, nowy model sieci
sprzeday, efektywne zarzdzanie aktywami rzeczowymi, zmotywowanych ikompetentnych
pracownikw oraz przejrzyst struktur organizacyjn. Kady zprogramw obejmowa natomiast
projekty, ktrych realizacja skutkowa miaa wymiernymi korzyciami wpostaci podniesienia
satysfakcji klientw zusug iobsugi, wprowadzenia nowego idochodowego modelu sieci
sprzeday, optymalizacji procesw biznesowych (kluczowych zperspektywy ksztatowania
satysfakcji klientw) oraz zwikszenia satysfakcji pracownikw iusprawnienia systemu zarzdzania
Spk. Realizacja programw strategicznych miaa rwnie zapewni utrzymanie stabilnego
poziomu przychodw oraz uzyskanie wysokiej efektywnoci kosztowej ioperacyjnej.
Kierunki Strategiczne Poczty Polskiej SA do 2017 roku byy aktualizacj Strategii przyjtej
w2011 roku. Wdokumencie tym uwzgldniono zmiany otoczenia iwczeniejsze efekty wdraania
Strategii oraz doprecyzowano dziaania rozwojowe ireorganizacyjne wposzczeglnych
130 Uchwaa Zarzdu Poczty Polskiej SA zdnia 11padziernika 2011r. wsprawie Kierunkw Strategicznych Poczty Polskiej SA
do 2015roku.
131 Uchway Zarzdu Poczty Polskiej SA: zdnia 18grudnia 2012r. wsprawie Kierunkw Strategicznych Poczty Polskiej SA
do 2017roku oraz zdnia 10grudnia 2013r. wsprawie Kierunkw Strategicznych Poczty Polskiej SA do 2018roku.
132 Polegajcy nauzalenieniu wynagrodze od wynikw pracy. Wistniejcym systemie wynagrodze 89,5% stanowiy
wynagrodzenia zasadnicze idodatki kodeksowe, a10,5% stanowiy skadniki zmienne. Zaoono, e wynagrodzenie
zasadnicze idodatki kodeksowe stanowi bd 80% wynagrodzenia, a20% premia motywacyjna.
53
obszarach dziaalnoci Spki. Poza tym przyjto, e cele strategiczne wperspektywie finansowej
iw perspektywie klientw w2017r. bd takie same, jak przyjte przed aktualizacj Strategii,
co oznaczao przesunicie o2 lata realizacji tych celw. Zawarto wnim take zapis oskoncentrowaniu
dziaa, polegajcych m.in. nawprowadzeniu Spki nagied (w celu pozyskania kapitau
niezbdnego do rozwoju) oraz dofinansowanie Banku Pocztowego133. Nie okrelono jednak terminu
realizacji tych celw. Wzakresie dziaalnoci inwestycyjnej przewidywano m.in. rozbudow sortowni
izakup maszyn do sortowania, zakup komputerw oraz samochodw (szczegowe zaoenia
stanowi tajemnic przedsibiorstwa).
Kierunki Strategiczne Poczty Polskiej do 2018 roku byy rwnie kontynuacj zaoe strategii
z2011r., zpewnymi modyfikacjami wynikajcymi ze zmian wotoczeniu oraz wczeniejszych efektw
jej wdraania. Wdokumencie tym nie zmieniono celw strategicznych zarwno wperspektywie
finansowej, jak iklientw. Oznaczao to, e osignicie strategicznych celw finansowych, zaoonych
pierwotnie na2015r., przesunito okolejny rok, tj.do 2018 roku.
3.4.2. Realizacja strategicznych celw Poczty Polskiej SA
Najwysza Izba Kontroli ocenia pozytywnie, mimo stwierdzonych nieprawidowoci,
dziaalno Zarzdu Poczty Polskiej SA wzakresie stopnia realizacji celw przyjtych
wKierunkach Strategicznych Poczty Polskiej SA do 2015roku (ze zmianami).
Ustalono, e okrelone wKierunkach Strategicznych Poczty Polskiej SA cele realizowano wramach
18programw strategicznych, rozpisanych na168 projektw strategicznych. Do czasu zakoczenia
kontroli zrealizowano 87 projektw (51,8%), 34 projekty byy naetapie realizacji (20,2%),
31 naetapie przygotowania (18,4%), 10 naetapie zamykania (5,9%), arealizacj 6 projektw
zawieszono (3,7%). Konkretyzacj celw strategicznych stanowiy take roczne plany rzeczowo-finansowe, przyjmowane uchwaami Zarzdu Poczty Polskiej SA iprzedstawiane RN Spki.
Plany te zawieray prognozy podstawowych wielkoci ekonomicznych, wtym przychody, koszty,
zysk, stan zatrudnienia oraz informacje dotyczce otoczenia biznesowego Spki iplanowane
dziaania wdanym roku. Na przykad, plan rzeczowo-finansowy na2014r. musia zosta zmieniony,
gwnie zpowodu przegranego kontraktu nawiadczenie usug pocztowych dla Ministerstwa
Sprawiedliwoci iProkuratur. Spowodowao to powstanie luki wplanie (jej wysoko stanowi
tajemnic przedsibiorstwa). Waktualizacji planu przedstawiono take inicjatywy majce wznaczny
sposb zmniejszy powstae ztego tytuu straty. Poczta Polska SA przystpujc do przetargu
nawiadczenie usug pocztowych dla Ministerstwa Sprawiedliwoci iProkuratur zoya ofert
obejmujc swoim zakresem usug powszechn, ktrej warto okrelono woparciu oaktualny
cennik usug powszechnych wobrocie krajowym izagranicznym oraz taryf specjaln wedug zasad
przewidzianych wregulaminie wiadczenia powszechnych usug pocztowych. Nie przygotowaa
zatem odrbnej kalkulacji kosztw wycznie dla potrzeb tego przetargu.
133 Poczta Polska SA posiadaa wikszociowy pakiet (75% minus 10 akcji) akcji Banku Pocztowego SA (BP), pozwalajcy
na wykonywanie kontroli nad BP, ale nie pozwalajcy na zmian jego statutu. Zmiana statutu bya niezbdna
dla podwyszenia jego kapitau zakadowego. Mniejszociowy akcjonariusz BP, tj.PKO BP SA nie aprobowa propozycji
Poczty odokapitalizowanie BP pro rata (tj.przy zachowaniu aktualnej struktury akcjonariatu). Proponowa natomiast
nabycie akcji BP od Poczty. Do czasu zakoczenia niniejszej kontroli, nie dofinansowano BP.
54
Wyniki kontroli wskazuj, e wramach dziaa restrukturyzacyjnych, wynikajcych zzaoe

przyjtych wstrategii rozwoju Poczty Polskiej SA, m.in.:
1) dokonano centralizacji zarzdzania Spk poprzez zmian sposobu zarzdzania zobszarowego
napionowy. Zakadano, e utworzone Centra iPiony wnowej strukturze organizacyjnej Spki
przyczyni si do udronienia przepywu decyzji do orodkw wykonawczych, poprawy
wynikw, oszczdnoci wkosztach, wtym kosztw zatrudnienia134. Ponadto, wramach zmian
organizacyjnych zlikwidowano Centrum Poczty, tworzc wto miejsce Pion Rozwoju Usug
Pocztowych, Pion Rozwoju Usug Finansowych iPion Sprzeday. Wmiejsce zlikwidowanych
116stanowisk dyrektorskich, wtym 98 wOddziaach Rejonowych, utworzono 78 stanowisk
dyrektorskich, wtym 44 wPionach oraz 34 wRegionach Sieci. Wpraktyce, dokonywane zmiany
organizacyjne skutkoway wniektrych przypadkach powstaniem porednich ogniw
pomidzy czonkami Zarzdu anowymi komrkami organizacyjnymi, bd pokrywaniem
si zakresu obowizkw dyrektorw nowych komrek zzakresem obowizkw dyrektora
zarzdzajcego Pionem Finansowym135;
2) zredukowano poziom zatrudnienia. Wokresie objtym kontrol zmniejszono zatrudnienie
ogem o11,9%. (z94083osb w2011r. do 82854 osb wI po. 2014r. 136), wtym zwaszcza
zatrudnionych przy obsudze klientw, tj.w urzdach ipunktach pocztowych o13,2%
oraz listonoszy o13,8%. Wwyniku zmian organizacyjnych przeprowadzonych od 2011r.,
tj.zmiany sposobu zarzdzania zobszarowego napionowy, prawie trzykrotnemu zwikszeniu
ulego zatrudnienie wCentrali Poczty Polskiej SA, jednak przy jednoczesnym zmniejszeniu
o14,2% liczby etatw dyrektorw iich zastpcw;
3) otwarto 157 placwek wnowym modelu sieci i37 zautomatyzowanych stref caodobowych,
456pocztowych stref finansowych, 258 mikrooddziaw BP oraz 140 samoobsugowych
stref handlu;
4) rozwijano usugi wzakresie KEP (kurier, ekspres, paczka) oraz bankowoci iubezpiecze;
5) uruchamiano nowe usugi, bd rezygnowano zusug dotychczas oferowanych (nie dotyczyo
to usug oferowanych wramach usugi powszechnej). Wramach tej aktywnoci wprowadzono
np.usug multipaczka, przesyk gabarytow iprzesyk biznesow, zaprzestano natomiast
wiadczenia usugi paczki pocztowej plus iprzesyki pobraniowej;
6) przeprowadzano badania marketingowe dla nowo wprowadzanych produktw oraz badania
satysfakcji zadowolenia klientw.
134 W porwnaniu zsytuacj przed zmianami, zlikwidowano m.in. Biuro Rachunkowoci Zarzdczej iPynnoci Finansowej.
Wmiejsce tego biura utworzono Biuro Kontrolingu Grupy Kapitaowej, ktre wraz zCentrum Rachunkowoci weszo
wskad Pionu Finansw. Utworzono take stanowisko Dyrektora Zarzdzajcego Pionem Finansw, ktry sprawowa nadzr
nad wymienionymi biurami ipodlega bezporednio czonkowi Zarzdu ds. Finansowych. Naley przy tym podkreli,
e przed reorganizacj Biuro Rachunkowoci Zarzdczej iPynnoci Finansowej oraz Centrum Rachunkowoci take
podlegay czonkowi Zarzdu ds. Finansowych. Zmiany organizacyjne wtym przypadku doprowadziy do powstania
nowego poredniego ogniwa pomidzy czonkiem Zarzdu, atymi dwiema komrkami organizacyjnymi. Dodatkowo,
zakresy obowizkw dyrektorw Biura Kontrolingu Grupy Kapitaowej iCentrum Rachunkowoci pokryway si zzakresem
obowizkw dyrektora zarzdzajcego Pionem Finansowym.
135 Na przykad, Dyrektorowi Biura Kontrolingu Grupy Kapitaowej podlegao czterech zastpcw, przy czym jednemu
zastpcy Dyrektorowi Operacyjnemu ds. Analiz Biznesowych podlegao jedno Wieloosobowe Stanowisko Pracy
ds. Analiz Biznesowych, wktrym zatrudniona bya jedna osoba. Pracownicy tego obszaru (dwie osoby: jeden dyrektor
ijeden pracownik), prowadzili program efektywnociowy pn. ,,Wyzwania Wzrostu Poczty Polskiej. Stanowisku zastpcy
dyrektora zarzdzajcego Pionem Finansowym ds. wdroenia ERP rwnie nie podlega aden pracownik.
136 Na koniecczerwca 2015r. zatrudnienie wPoczcie Polskiej SA wynosio 78003 osoby ibyo mniejsze od poziomu zatrudnienia
nakoniecczerwca 2014r. o5,8%.
55
Do czasu zakoczenia kontroli Poczta Polska SA nie wprowadzia zmian wsystemie wynagrodze
pracownikw. Przyczyn tego byy trudnoci wzawarciu porozumienia wsprawie nowego
Zakadowego Ukadu Zbiorowego Pracy (ZUZP) zorganizacjami zwizkowymi dziaajcymi
wSpce137. Brak nowego ZUZP skutkowa tym, e wynagrodzenia 34 dyrektorw zarzdzajcych
pionami iich zastpcw138 byy ustalane windywidualnych umowach oprac, zawieranych woparciu
oprzepisy Kodeksu pracy, negocjowanych pomidzy pracodawc iosob powoywan natakie
stanowisko. Oznaczao to, e ztymi pracownikami zawarto umowy oprac poza obowizujcym
ZUZP, pomimo e spod dziaania ZUZP byli wyczeni jedynie czonkowie Zarzdu iGwny
Ksigowy Poczty Polskiej SA139.
W toku kontroli ustalono ponadto, e gwnie zpowodu realizacji lub przygotowania Strategii
Poczty Polskiej SA zawierano zfirmami zewntrznymi umowy owiadczenie usug doradczych.
Wokresie objtym kontrol Spka zawara 123 takich umw (ich czna kwota stanowi tajemnic
przedsibiorstwa). Analiza postanowie niektrych ztych umw wykazaa, e wocenie NIK:
niecelowym dziaaniem byo wydatkowanie rodkw finansowych nadoradztwo iekspertyzy

zwizane zwprowadzeniem akcji Poczty Polskiej SA naGied Papierw Wartociowych
(GPW) wWarszawie140, wsytuacji braku decyzji wacicielskiej oumieszczeniu jej nalicie
spek Skarbu Pastwa przeznaczonych do upublicznienia. czne koszty realizacji projektu,
ktrego celem byo dostosowanie Spki do sprawozdawczoci finansowej zgodnej zMSSF141
iwymaganej prospektem emisyjnym stanowi tajemnic przedsibiorstwa. Ze wzgldu nabrak
decyzji wacicielskiej oumieszczeniu Poczty Polskiej SA nalicie spek Skarbu Pastwa
przeznaczonych do upublicznienia w2013r. ibrak informacji ojej umieszczeniu wplanowanych
kierunkach prywatyzacyjnych pastwa na2014r., realizacja projektu zostaa zawieszona.
Moe zatem pojawi si konieczno aktualizacji produktw wniektrych obszarach,
m.in. zpowodu ewentualnej zmiany standardw MSSF, bd fluktuacji pracownikw;
dziaaniem niegospodarnym byo niezamieszczanie wumowach owykonanie usug

doradczych postanowie okarach umownych ztytuu nieterminowej realizacji przedmiotu
umowy, bd nieegzekwowanie tych kar od wykonawcw, realizujcych zamwienia
zopnieniem. Na przykad:
y w dniu 25marca 2013r. Spka zawara zfirm X umow, ktrej przedmiotem byo wykonanie usugi doradztwa
wzakresie zmierzajcym do wyczenia jej zobowizku stosowania przepisw ustawy zdnia 29stycznia 2004r.
Prawo zamwie publicznych (upzp)142. Warto umowy stanowi tajemnic przedsibiorstwa. Termin jej
wykonania ustalono na25sierpnia 2013 roku. Wumowie tej nie zamieszczono postanowienia okarze ztytuu
ewentualnej zwoki wrealizacji harmonogramu prac. Tymczasem przekazanie raportu zwykonanych prac
nastpio wdniu 25lutego 2014r., aprotok odbioru podpisano wdniu 18kwietnia 2014r.;
137 Zarzd Spki prowadzi rokowania wsprawie ZUZP z63 spord 73 dziaajcych organizacji zwizkowych.
138 Nowoutworzone stanowiska w zwizku ze zmianami struktury organizacyjnej i systemu zarzdzania Spk,
139
140
56
141
142
ktre nie wystpoway wdotychczasowym ZUZP.

Sposb ustalania oraz poziom wynagrodze osb zatrudnionych nawymienionych stanowiskach byy przedmiotem
licznych skarg kierowanych do NIK, wtym przez pracownikw Poczty Polskiej SA oraz posw naSejm RP. Zarzd
Poczty Polskiej SA odmwi jednak udzielenia kontrolerom NIK jakichkolwiek informacji dotyczcych warunkw umw
oprac, zawartych zt kadr zarzdzajc, co wocenie NIK stanowio utrudnienie kontroli, oktrym mowa wart.98
ustawy zdnia 23grudnia 1994r. oNajwyszej Izbie Kontroli.
Na podstawie Zarzdzenia Prezesa Zarzdu Poczty Polskiej SA nr46/2011 zdnia 22wrzenia 2011r. wsprawie powoania
Zespou do spraw procesu wprowadzenia akcji PP S.A. naGied Papierw Wartociowych wWarszawie.
Midzynarodowe Standardy Sprawozdawczoci Finansowej.
Dz.U. z2013r., poz. 907 ze zm.
y w dniu 27czerwca 2013r. Spka podpisaa umow zfirm Zo wykonanie usugi doradztwa wzakresie
analizy strategii sprzeday usug kuriersko-ekspresowo-paczkowych. Warto umowy stanowi tajemnic
przedsibiorstwa, atermin wykonania usugi okrelono do dnia 31lipca 2013 roku. Wumowie postanowiono,
e odbir prac nastpi napodstawie protokou odbioru podpisanego przez obie strony, afirma Zponosia
odpowiedzialno za kady dzie zwoki wrealizacji umowy wwysokoci 0,3% cakowitego wynagrodzenia.
Protok odbioru prac podpisany zosta przez strony umowy wdniu 9wrzenia 2013r., tj.z opnieniem
39 dni. Kara umowna jaka powinna by naliczona stanowi tajemnic przedsibiorstwa. Poczta Polska SA
nie naliczya jednak tej kary, poniewa jej zdaniem data podpisania protokou nie miaa wpywu natermin
realizacji umowy.
W warunkach zaostrzajcej si konkurencji nazliberalizowanym rynku usug pocztowych,

wtym konkurencji substytucyjnej ze strony firm, ktrych oferta jest rna od operatorw
pocztowych, ale zaspokaja te same albo podobne potrzeby, pomimo podejmowanych dziaa
restrukturyzacyjnych, wynikajcych zrealizacji zaoe przyjtych wKierunkach Strategicznych
Poczty Polskiej SA do 2015 roku, wlatach 20112013 odnotowano wSpce spadkow
tendencj zarwno pod wzgldem ksztatowania si przychodw ikosztw ogem, jak iwyniku
finansowego brutto. Wokresie tym wikszy by spadek przychodw ogem (8,1%) ni kosztw
ogem (6,9%), co wskazuje nazmniejszenie efektywnoci gospodarowania. Wrezultacie, wynik
finansowy brutto zmniejszy si ponad dwukrotnie. W2014r., wstosunku do 2013r., zarysowaa
si jednak pozytywna pod tym wzgldem tendencja143. Wedug wstpnych, niezaudytowanych
danych, spadek kosztw (o 4,3%) by wikszy ni spadek przychodw ogem, co skutkowao
popraw wyniku finansowego brutto o31,2%. Wskazuj nato dane zamieszczone nawykresie 11.
Wykres nr 11
Podstawowe wielkoci ekonomiczno-finansowe Poczty Polskiej SA (wmlnz)

2764,2
2713,1
51.1
5634,9
5548,7
86,2
5862,1
5796,4
65,7
6161,6
6050,6
110,9
6380
6224,4
155,6
Zysk brutto
Koszty ogem
Przychody ogem
rdo: Opracowano napodstawie wynikw kontroli oraz informacji Poczty Polskiej SA.
Przecitny stopie osignicia gwnych celw strategicznych wlatach 20122014 (w ujciu

ksigowym), wperspektywie finansowej iklientw Spki, wodniesieniu do zakadanego
ich poziomu w2015r. stanowi tajemnic przedsibiorstwa.
Osignity w2011r. poziom wskanikw wperspektywie finansowej by wyszy ni ich wartoci
wlatach 20122014. Mogo to by skutkiem przejciowych perturbacji wfunkcjonowaniu
Spki wywoanych restrukturyzacyjnymi zmianami, gwnie wjej strukturze organizacyjnej
izatrudnienia.
143 Z informacji uzyskanych wPoczcie Polskiej SA wynika, e pozytywna tendencja wanalizowanym zakresie utrzymywaa si
rwnie w I proczu 2015 r. Wynik finansowy brutto za I procze tego roku by wyszy od wyniku osignitego
wanalogicznym okresie 2014r.
57
3.4.3. Sprawowanie funkcji wacicielskich wPoczcie Polskiej SA przez ministra waciwego

do spraw cznoci
NIK ocenia pozytywnie mimo stwierdzonych nieprawidowoci dziaalno Ministra Administracji
iCyfryzacji wzakresie sprawowania funkcji wacicielskich wPoczcie Polskiej SA. Sprawowanie
nadzoru wacicielskiego przez ministra waciwego ds. cznoci nad Poczt Polsk SA,
atake realizacja uprawnie wobec tej spki wynikay zpostanowie art.8 ust.4 przywoanej
ustawy okomercjalizacji pastwowego przedsibiorstwa uytecznoci publicznej Poczta Polska.
Wustawie tej zawarto przepisy odwoujce si do przepisw ustawy Kodeks spek handlowych
oraz wybranych przepisw ustawy okomercjalizacji iprywatyzacji. Wramach tych przepisw
Minister Administracji iCyfryzacji sprawowa oglny nadzr nad funkcjonowaniem Poczty Polskiej SA
oraz reprezentowa interesy Skarbu Pastwa wtej spce144.
W 2010r. minister waciwy ds. cznoci145 zatwierdzi iprzekaza do stosowania pozostaym
organom Poczty Polskiej SA dokument pn. Zasady nadzoru wacicielskiego nad jednoosobow
spk Skarbu Pastwa Poczta Polska SA, ktry zosta opracowany m.in. napodstawie ustawy
Kodeks spek handlowych, ustawy okomercjalizacji pastwowego przedsibiorstwa uytecznoci
publicznej Poczta Polska oraz wytycznych OECD, dotyczcych nadzoru korporacyjnego
wprzedsibiorstwach publicznych. Zgodnie zpostanowieniami omawianego dokumentu, Zarzd
Poczty Polskiej SA zosta zobowizany do przekazywania ministrowi kwartalnych informacji
odziaalnoci Spki wraz zinformacj ospkach powizanych zni kapitaowo. Obowizek
przekazywania ministrowi kwartalnych informacji osytuacji wPoczcie Polskiej SA miaa rwnie
Rada Nadzorcza tej spki.
W ramach nadzoru wacicielskiego minister egzekwowa od organw Poczty Polskiej SA
przekazywanie powyszych kwartalnych informacji, aorgany te terminowo je przekazyway.
Informacje Zarzdu obejmoway m.in. przecitne miesiczne wynagrodzenie, podstawowe
dane finansowe (w tym przychody, koszty oraz ich struktur), wskaniki ekonomiczne, sytuacj
ekonomiczno-prawn (w tym stan realizacji strategii iprogramu restrukturyzacji oraz analiz
SWOT), informacje ekonomiczno-finansowe opodmiotach zalenych oraz zestawienia roszcze
reprywatyzacyjnych wobec majtku Poczty Polskiej SA. Informacje Rady Nadzorczej dotyczyy
natomiast jej dziaalnoci, wtym daty posiedze oraz ich tematyk, atake zawieray ocen sytuacji
ekonomiczno-finansowej Spki146. Nadzr nad Poczt Polsk SA realizowany by rwnie poprzez
cykliczne spotkania kierownictwa MAiC zZarzdem Poczty Polskiej SA, wktrych uczestniczy
Przewodniczcy RN Poczty Polskiej SA.
Niezalenie od wyej wskazanych kwartalnych informacji osytuacji wPoczcie Polskiej SA,
przygotowywano iaktualizowano wMAiC okresowe informacje ostanie wdroenia konkretnych
przedsiwzi realizowanych przez Poczt Polska SA, bd oryzykach zewntrznych, mogcych
mie wpyw najej kondycj ekonomiczno-finansow. Informacje te dotyczyy m.in.:
144 Zadania womawianym zakresie minister wykonywa, zgodnie zpostanowieniami regulaminw organizacyjnych MAiC,
przy pomocy Departamentu Poczty MAiC (DP).
145 Wwczas Minister Infrastruktury.
146 Na podstawie tych informacji DP MAiC sporzdza dla waciwego podsekretarza stanu wMAiC syntetyczne informacje
osytuacji wPoczcie Polskiej SA (w tym ekonomiczno-finansowej) oraz owynikach dziaalnoci spek powizanych
kapitaowo zPoczt Polsk SA. DP opracowa materiay napotrzeby Walnych Zgromadze Akcjonariuszy Poczty Polskiej SA,
po zakoczeniu roku obrotowego 2012 i2013, naktrych rozpatrywano m.in. sprawozdania finansowe, sprawozdania
Zarzdu zdziaalnoci Spki, stosowne sprawozdania Rady Nadzorczej oraz udzielano absolutorium czonkom organw
Poczty Polskiej SA, oraz informowa waciwego podsekretarza stanu MAiC oporzdku tych obrad.
58
stanu wdraania programu pn. Wyzwania Wzrostu Poczty Polskiej 2014, realizowanego
przez Poczt Polsk SA wcelu zmniejszenia ryzyka powstania luki wplanie finansowym, naskutek
utraty przychodw zpowodu przegranego przetargu nawiadczenie usug pocztowych
dla jednostek prokuratury isdownictwa, atake dziaa Zarzdu Poczty Polskiej SA majcych
nacelu ochron interesw ekonomicznych iprawnych wzwizku zprzegraniem tego przetargu;
standardw funkcjonowania agencji pocztowych Poczty Polskiej SA;
funkcjonowania Elektronicznego Potwierdzenia Odbioru Poczty Polskiej SA;
polityki cenowej iopustowej Poczty Polskiej SA wprzypadku zamwie publicznych.
W zwizku zprzedoonymi przez Prezesa UKE raportami ostanie rynku pocztowego za lata 2012
i2013, zktrych wynikao, e wskaniki terminowoci dorcze wprzypadku piciu spord siedmiu
usug powszechnych wobrocie krajowym uzyskane przez Poczt Polsk SA byy w2013r. nisze
od wskanikw uzyskanych w2012r.147, minister wramach nadzoru wacicielskiego zwrci
si do Poczty Polskiej SA owyjanienia wtym zakresie. Wszczeglnoci, wyjanienia te dotyczyy
czynnikw, ktre miay wpyw naobnienie wskanikw czasu przebiegu przesyek listowych
priorytetowych oraz paczek pocztowych priorytetowych. Poczta Polska SA poinformowaa ministra
opodjtych dziaaniach majcych nacelu wyeliminowanie przyczyn wystpienia przedmiotowej
nieprawidowoci.
Ustalono, e wsytuacji, gdy wlatach 20112013 wynik finansowy Poczty Polskiej SA ulega
pogorszeniu, miaa miejsce zmiana zasad zatrudnienia czonkw Zarzdu Spki ze stosunku
pracy naumowy cywilnoprawne (tzw. kontrakty menederskie). Wrezultacie nastpi znaczcy
wzrost ich wynagrodze148. Wsprawie tej minister wyjani, e zmiana zasad zatrudnienia czonkw
Zarzdu Spki bya cile zwizana ze wzrostem oczekiwa wzgldem skutecznoci dziaa
iskali wyzwa biznesowych wymagajcych zarzdzania nanajwyszym poziomie. Uznano,
i zmiana zasad wynagradzania jest odpowiednim narzdziem, aby wzmocni skuteczno
realizacji wielowtkowej strategii biznesowej wniesprzyjajcym otoczeniu itrendach rynkowych
zachodzcych narynku tradycyjnych usug listowych, aby zapewni Spce rentowno.
Przy zmianie podstawy wynagrodzenia brano pod uwag ocen pracy Zarzdu, rezultaty pracy
zwizane zprzygotowaniem Poczty Polskiej SA do funkcjonowania nazliberalizowanym rynku
pocztowym, atake wyniki finansowe Spki.
Ze wzgldu naodmow Zarzdu Poczty Polskiej SA udzielenia informacji dotyczcych warunkw
zatrudnienia 34 dyrektorw zarzdzajcych pionami iich zastpcw, zktrymi zawarto umowy
oprac poza obowizujcym ZUZP, NIK podj prby uzyskania takich informacji od nadzorujcego
Spk Ministra. Niestety, minister wyjani, e nie posiada wiedzy natemat warunkw umw
oprac zawartych zkadr zarzdzajc. Zgodnie zprzepisami ustawy Kodeks spek handlowych
(art.368 1) iStatutu Poczty Polskiej SA (25 ust.1, 26 ust.1), Zarzd Poczty Polskiej SA prowadzi
jej sprawy ireprezentuje j nazewntrz, m.in. wzakresie czynnoci dotyczcych umw oprac.
Wocenie NIK, niepodejmowanie przez ministra dziaa, majcych nacelu posiadanie takich
informacji, nie pozostaje bez wpywu nasprawowanie rzetelnego nadzoru wacicielskiego
147 Na mocy art.178 ust.2 ustawy Pp z2012r. zwolniono Poczt Polsk SA zobowizku zachowania, wokresie do koca 2015r.,
wskanikw czasu przebiegu przesyek, okrelonych wrozporzdzeniu Ministra Administracji iCyfryzacji wsprawie
warunkw wykonywania usug powszechnych przez operatora wyznaczonego. Zobowizano natomiast Poczt Polska SA
do zachowania tych wskanikw napoziomie nie niszym ni uzyskanych w2012 roku.
148 Koszty wynagrodzenia zarzdu Spki w2013r. byy wysze o156,5% wporwnaniu do roku wczeniejszego.
59
nad Poczt PolskSA. Ztego punktu widzenia zasadnym jest zdaniem NIK posiadanie
przez organ wacicielski wszechstronnej wiedzy o warunkach zatrudniania osb
nakluczowych stanowiskach wstrukturze organizacyjnej nadzorowanej spki.
NIK pozytywnie ocenia zainicjowane wMAiC dziaania narzecz zmian wsystemie nadzoru
wacicielskiego nad Poczt Polsk SA. Trway bowiem prace, ktrych gwnym celem byo oprcz
wzmocnienia nadzoru zapewnienie jak najwikszego wsparcia przez organy nadzoru dla dziaa
restrukturyzacyjnych prowadzonych wPoczcie Polskiej SA. Proponowane zmiany zwizane
zsystemem nadzoru nad Poczt Polsk SA dotyczyy wszczeglnoci Rady Nadzorczej (RN),
wtym poszerzenia jej skadu osobowego otzw. niezalenych czonkw iustanowienia trybu
ich powoania, wprowadzenia obowizku ustanowienia wRN komitetu audytu oraz wprowadzenia
przepisw, ktre motywowayby jej czonkw do dziaania winteresie Poczty Polskiej SA.
3.5 Pozostae ustalenia

3.5.1. Funkcjonowanie kontroli iaudytu wewntrznego
NIK pozytywnie ocenia funkcjonowanie kontroli iaudytu wewntrznego wobjtych kontrol
podmiotach. Wstrukturach organizacyjnych wszystkich tych podmiotw funkcjonoway stosowne
komrki kontroli iaudytu wewntrznego. Stwierdzono jednak, e wokresie objtym kontrol
Zesp Audytu Wewntrznego MAiC nie przeprowadza bada audytowych dotyczcych spraw
pocztowych. Wprzypadku UKE ustalono natomiast, e roczne plany kontroli rynku pocztowego,
przeprowadzane przez Wydzia Kontroli Pocztowej Departamentu Rynku Pocztowego, uwzgldniay
zadania okrelone zarwno wustawie Pp z2003r., jak iw ustawie Pp z2012 roku. Wplanach kontroli
zamieszczano bowiem tematy, ktrych celem byo m.in.:
badanie zgodnoci dziaania operatorw prowadzcych dziaalno pocztow (na podstawie

wpisu do rejestru lub zezwolenia) zprzepisami ustaw Pp;
wykrywanie przypadkw prowadzenia dziaalnoci pocztowej bez wymaganych uprawnie;
weryfikowanie zasadnoci wpywajcych do UKE skarg nadziaalno operatorw pocztowych;
badanie trybu isposobu zaatwiania reklamacji usug powszechnych wiadczonych przez Poczt
Polsk SA;
badanie przystosowania urzdw pocztowych Poczty Polskiej SA do obsugi osb niepenosprawnych;
weryfikowanie speniania wymogw dotyczcych prowadzenia ksig rachunkowych irachunku
kosztw przez operatora wiadczcego powszechne usugi pocztowe.
Wyniki przeprowadzonych kontroli wzakresie przestrzegania przez operatorw przepisw

obowizujcych wdziaalnoci pocztowej byy wykorzystywane m.in. wpostpowaniach
iwydawaniu decyzji administracyjnych, okrelajcych zakres narusze oraz termin usunicia
nieprawidowoci, anastpnie decyzji onaoeniu kar pieninych (w przypadkach narusze
przepisw dotyczcych dziaalnoci pocztowej), wopracowywaniu stanowisk wprzypadkach skarg
skadanych do Wojewdzkiego Sdu Administracyjnego oraz odwoa od decyzji Prezesa UKE
do Sdu Ochrony Konkurencji iKonsumentw, bd przy opracowaniu raportw dotyczcych
rynku pocztowego wzakresie wiadczenia usug pocztowych. Ponadto, Wydzia Kontroli
Wewntrznej Biura Dyrektora Generalnego UKE, po przeprowadzonych w2012r. kontrolach
wczterech Delegaturach UKE, dotyczcych prawidowoci rozpatrywania postpowa mediacyjnych
wsporach konsumentw zoperatorami pocztowymi, wskaza naobowizek przestrzegania
60
procedur mediacyjnych. Stosowne zalecenia zostay wydane po kontroli prowadzenia postpowa

administracyjnych iwydawania decyzji wsprawie nakadania kar pieninych pozostajcych
wzwizku zdziaalnoci pocztow, przeprowadzonej wDepartamencie Rynku Pocztowego UKE.
W okresie objtym kontrol przeprowadzony zosta zinicjatywy audytora UKE jeden audyt
wewntrzny dotyczcy funkcjonowania rynku usug pocztowych pn. Dokonywanie analiz
projektw cennikw powszechnych usug pocztowych oraz regulaminw wiadczenia usug
(w Ipoowie 2014r.). Audyt ten wykaza m.in., e opiniowanie wniesionych przez Poczt Polsk SA
projektw regulaminw wiadczenia usug powszechnych icennika wiadczenia usug byo zgodne
zprzepisami ustawy Pp z2012r., oraz e prawidowo zosta wniesiony przez Prezesa UKE sprzeciw
wobec niektrych zapisw projektu regulaminu wiadczenia usug. Audytor oceni natomiast
jako niewaciwy brak reakcji UKE nawniosek Poczty Polskiej SA oponowne rozpatrzenie sprawy,
wzwizku ztym sprzeciwem. Ostatecznie Poczta Polska SA wycofaa wniosek. Audytor zaleca
m.in. rozwaenie skierowania do Departamentu Prawnego wniosku wsprawie propozycji zmian
przepisw wustawie Pp z2012r., ktre dotyczyyby przypadkw zawieszenia (okrelonego wart.49
ust.4 iart.57 ust.2 tej ustawy) terminu do wydania przez Prezesa UKE sprzeciwu do wnoszonego
przez operatora wyznaczonego projektu regulaminu wiadczenia usug powszechnych lub cennika
tych usug, wprzypadku dania przez Prezesa UKE dodatkowych dokumentw lub informacji
zwizanych zprzedoonymi projektami regulaminw lub cennikw.
Zadania audytowe wPoczcie Polskiej SA byy opracowywane iwykonywane przez Biuro Audytu
Wewntrznego (BAW) napodstawie rocznych planw zatwierdzanych przez Prezesa Zarzdu Spki.
Biuro to bezporednio raportowao do Prezesa Zarzdu oraz prezentowao RN Spki informacje
dotyczce zrealizowanych zada audytowych, stwierdzonych wich ramach nieprawidowoci
oraz wydanych rekomendacji. Na przykad:
y w 2012r. zrealizowano 12 planowych zada audytowych oraz pi zada pozaplanowych, zleconych przez
Prezesa Zarzdu Spki, wtym trzy dotyczyy oceny poprawnoci iefektywnoci funkcjonowania komrek
(jednostek) organizacyjnych Spki po zrealizowanych zmianach wramach przeksztace wjej strukturze
(tj.centralizacji), ajedno wypeniania zada operatora publicznego przez Poczt Polsk SA. Wtoku bada
audytowych stwierdzono 12nieprawidowoci oraz wydano siedem rekomendacji. Obszary wskazane
wrekomendacjach do dziaa naprawczych dotyczyy prawidowoci dokumentowania irealizowania zmian
wsieci placwek, wzmocnienia mechanizmw kontrolnych wzakresie realizacji postanowie wzawieranych
umowach agencyjnych oraz optymalizacji procesw rozlicze wplacwkach pocztowych. Jednostki
organizacyjne wskazane waudycie do realizacji rekomendacji zrealizoway te rekomendacje ipodjy
wskazane wnich przedsiwzicia. Audyt sprawdzajcy wykaza, e trzy rekomendacje zostay zrealizowane
zopnieniem (od trzech do szeciu miesicy);
y na 2013r. zaplanowano osiem audytw, zczego zrealizowano siedem, awykonanie jednego zadania
pn. ,,Funkcjonowanie Poczty polskiej S.A. po uwolnieniu rynku usug pocztowych przesunito na2014 rok. Ponadto
przeprowadzono sze doranych zada audytowych, wnioskowanych przez kierownictwo Poczty Polskiej SA.
Wwyniku realizacji tych zada BAW zidentyfikowao 148 nieprawidowoci iwydao 225 rekomendacji.
Celem jednego zzada audytowych (pn. ,,Zarzdzanie projektami iprogramami realizowanymi wSpce),
byo m.in. dokonanie analizy iocena prawidowoci procesu zarzdzania programami iprojektami
strategicznymi wramach restrukturyzacji Spki. Stwierdzono 16 nieprawidowoci, ktre m.in. polegay
nanieosigniciu wpenym zakresie zakadanych korzyci finansowych, nieokreleniu wskanikw niezbdnych
do oceny realizacji celw programw strategicznych oraz braku zasad ewidencjonowania nakontach ksigowych
kosztw ponoszonych wzwizku zrealizacj projektw strategicznych, co utrudniao pene zwymiarowanie
przewidywanych lub osiganych korzyci zoperacyjnego ich wdraania. Wtym zakresie BAW wydao
24 rekomendacji, ktre zostay zrealizowane;
y na 2014r. BAW zaplanowao przeprowadzenie omiu audytw planowych, wtym jeden zobszaru
Funkcjonowania Poczty Polskiej S.A. po uwolnieniu rynku usug pocztowych.
61
Po zmianach organizacyjnych wPoczcie Polskiej SA w2012r., do realizacji kontroli funkcjonalnych

wyznaczono Biuro Zarzdzania Ryzykiem iZgodnoci, anastpnie Biuro adu Korporacyjnego
iZgodnoci149. Kontrole byy planowane wcyklach procznych, aich plany zatwierdza Zarzd
Spki, natomiast proczne sprawozdania zkontroli Prezes Zarzdu Spki150. Zustale kontroli
wynika, e:
w 2012r. przeprowadzono 11133 kontroli jednostkowych wplacwkach pocztowych iinnych

komrkach organizacyjnych zzakresu siedmiu zaplanowanych obszarw dziaalnoci istwierdzono
33887 nieprawidowoci;
w 2013r. zrealizowano dziewi tematw kontroli, 4303 kontrole punktowe istwierdzono

9581 nieprawidowoci. Od drugiego procza 2013r. zmieniono podejcie do sposobu
wykonywania idokumentowania kontroli wewntrznej. Od tego czasu sporzdzane soceny
zgodnoci zkadego obszaru tematycznego, aosobno sporzdza si raport zoceny zgodnoci
dla Prezesa Zarzdu Spki. Wokresie objtym kontrol, wkadym proczu kontroli podlegay
m.in. jako wiadczenia wybranych usug pocztowych wplacwkach pocztowych, terminowo
przesyek wobrocie krajowym ibezpieczestwo obrotu pocztowego.
Niezalenie od kontroli prowadzonych przez Biuro adu Korporacyjnego iZgodnoci Poczty

Polskiej SA, inne biura wzakresie swoich waciwoci rwnie wykonyway kontrole. Na przykad,
Biuro Zarzdzania Sieci iKlienta Indywidualnego przeprowadzao dorane kontrole wplacwkach
pocztowych wzakresie jakoci iczasu obsugi klientw, organizacji czasu pracy placwek
oraz terminowoci dorczania przesyek, Biuro ds. Rewitalizacji Sieci Placwek dorane kontrole
wzakresie realizacji inwestycji budowlanych, aBiuro Jakoci badania wzakresie terminowoci
przesyek listowych nierejestrowanych, paczek iprzesyek rejestrowanych.
3.5.2. Zaatwianie skarg iwnioskw
NIK pozytywnie ocenia dziaalno wszystkich kontrolowanych podmiotw wzakresie
przyjmowania, rozpatrywania i ewidencjonowania skarg i wnioskw. Stwierdzone
za uchybienia formalne przy zaatwianiu skarg iwnioskw byy jednostkowe inie miay
systemowego charakteru.
Zasady przyjmowania, rozpatrywania iewidencjonowania skarg iwnioskw, obowizujce
wMAiC, zostay okrelone napodstawie przepisw Dziau VIII skargi iwnioski ustawy zdnia
14czerwca 1960r. Kodeks postpowania administracyjnego 151 (Kpa), rozporzdzenia Rady
Ministrw wsprawie organizacji przyjmowania irozpatrywania skarg iwnioskw oraz zarzdzenia
Nr7 Ministra Administracji iCyfryzacji wsprawie organizacji przyjmowania irozpatrywania
skarg iwnioskw wMinisterstwie Administracji iCyfryzacji. Nadzr ikontrol wsprawach
skarg iwnioskw sprawowa Minister Administracji iCyfryzacji, natomiast biecy nadzr
nad terminowoci przyjmowania irozpatrywania skarg iwnioskw sprawowa Dyrektor
Generalny poprzez komrki organizacyjne MAiC. Do zada Departamentu Kontroli, Skarg
iWnioskw naleaa koordynacja przyjmowania irozpatrywania skarg iwnioskw wpywajcych
do MAiC. Departament ten sporzdzi sprawozdania zprzyjmowania izaatwiania skarg iwnioskw
oraz przyj interesantw za lata 2012 i2013. Sprawozdania zostay zatwierdzone przez Ministra.
149 W2011r. zadania zzakresu kontroli byy rozproszone midzy 104 komrkami organizacyjnymi Spki.
150 Kontrole przeprowadzano woparciu oregulamin kontroli instytucjonalnej ifunkcjonalnej, anastpnie oregulamin oceny
62
zgodnoci wPoczcie Polskiej SA.

Dz.U.
z2013r., poz. 267 ze zm.
151
W latach 2012 Ipo. 2014 do MAiC wpyno ogem 131 skarg iwnioskw dotyczcych
wiadczenia usug pocztowych. Rozpatrzono i bezporednio zaatwiono 26,7% spraw,
areszt (73,3%) przekazano do zaatwienia wedug waciwoci. Skargi dotyczyy gwnie
nieterminowego dostarczania emerytur przez listonoszy Poczty Polskiej SA, wtym naskutek
likwidacji etatw listonoszy, zagini priorytetowych listw poleconych oraz likwidacji placwek
Poczty Polskiej SA.
Rozpatrywanie skarg iwnioskw wsprawach dotyczcych funkcjonowania rynku usug pocztowych
naleao zgodnie zRegulaminem organizacyjnym UKE do obowizkw Departamentu Rynku
Pocztowego (DRP)152. Ustalono, e podczas gdy wlatach 20112013 wpyno do UKE 651 spraw
ocharakterze interwencyjnym153, to tylko wI po. 2014r. wpyno 259 takich spraw, co stanowio
39,8% wszystkich spraw zostatnich trzech lat. Podstawow przyczyn wzrostu liczby spraw
interwencyjnych wI po. 2014r. bya zmiany operatora pocztowego obsugujcego jednostki
sdownictwa iprokuratury, ktrym do koca 2013r. bya Poczta Polska SA, aod pocztku 2014r.
Polska Grupa Pocztowa SA. Sprawy te dotyczyy bowiem dorczania przesyek sdowych
iprokuratorskich przez Polsk Grup Pocztow SA ioperatorw zni wsppracujcych.
W zalenoci od charakteru sprawy, podejmowane przez Prezesa UKE dziaania obejmoway
udzielanie zainteresowanym wyjanie, wystpowanie do operatorw pocztowych zwnioskami
oprzeprowadzenie wewntrznych postpowa iudzielanie wyjanie, aw Ipo. 2014r.
take wszczynanie kontroli dziaalnoci operatorw biorcych udzia wwykonywaniu usug
dorczania przesyek pocztowych narzecz wymiaru sprawiedliwoci.
Wyniki badania 34 spraw (wybranych metod niestatystyczn), ktre wokresie objtym kontrol
wpyny do UKE wykazay, e w27 przypadkach (80%) wniesione przez obywateli odwoania
od rozstrzygni operatorw byy zasadne ipo ponownym rozpatrzeniu spraw podjto decyzje
nakorzy skarcych, asiedem skarg (20%) byo niezasadnych. Ustalono, e badane postpowania
zostay przeprowadzone zgodnie zprzepisami Kpa154.
W Poczcie Polskiej SA obowizywaa Instrukcja wsprawie organizacji przyjmowania irozpatrywania
skarg iwnioskw wPoczcie Polskiej SA, ktra regulowaa m.in. form itryb przyjmowania skarg,
obieg korespondencji wsprawie skarg, tryb rozpatrywanie skarg, sposb, form iterminy
udzielenia odpowiedzi oraz wyjanie, przyjcia interesantw, sprawozdawczo oraz analiz
rozpatrzonych skarg. Wzakresie nieuregulowanym przywoan Instrukcj stosowano przepisy
Dziau Vlll Kpa oraz rozporzdzenia Rady Ministrw wsprawie organizacji, przyjmowania
irozpatrywania skarg iwnioskw.
152 Stwierdzono, e Prezes UKE zrealizowa wniosek pokontrolny dotyczcy prowadzenia rejestru skarg i wnioskw
wpywajcych do UKE nadziaalno operatorw iprzedsibiorcw pocztowych (wg zasad okrelonych wart.254 Kpa),
sformuowany po przeprowadzonej przez NIK w2009r. kontroli wramach tematu dotyczcego dziaalnoci PPUP
Poczta Polska (zob. Informacja owynikach kontroli dziaalnoci pastwowego przedsibiorstwa uytecznoci publicznej
Poczta Polska, zuwzgldnieniem przepyww finansowych ijakoci wiadczonych usug. Wrocaw, listopad 2009.
Nrewid. 139/2009/P08164/LWR). Prowadzony przez DRP rejestr zawiera dane opisujce terminy isposb zaatwienia
poszczeglnych skarg.
153 Interwencje uytkownikw usug pocztowych dotyczyy przede wszystkim nieprawidowej pracy suby dorcze
lub pracownikw placwek pocztowych oraz nieprawidowoci przy dorczaniu lub awizowaniu przesyek rejestrowanych.
Interwencje zwizane ze zmian operatora dorczajcego przesyki sdowe iprokuratorskie, poza ich nieprawidowym
awizowaniem i dorczaniem, dotyczyy rozmieszczenia lub braku placwek pocztowych, bezpieczestwa obrotu
pocztowego oraz tajemnicy pocztowej.
154 Z wyjtkiem jednego przypadku, polegajcego naprzekroczeniu miesicznego terminu (okrelonego wart.2371 Kpa)
narozpatrzenie sprawy iudzielenie odpowiedzi skarcemu. Byo to przede wszystkim skutkiem duego wzrostu liczby
skarg, ktre napyny do UKE w2014r.
63
Zgodnie zregulacjami wewntrznymi Poczty Polskiej SA, zadania zwizane zrozpatrywaniem

skarg iwnioskw wokresie od 1stycznia 2012r. do 10kwietnia 2013r. naleay do Dziau Skarg
iWnioskw, wyodrbnionego wBiurze Zarzdzania Ryzykiem iZgodnoci155. Zadania te zostay
przejte przez Dzia Zarzdzania Zgodnoci, ktry od 29listopada 2013r. funkcjonowa wBiurze
adu Korporacyjnego iZgodnoci. Od 14maja 2014r. zadania zwizane zzaatwianiem skarg
iwnioskw realizowa Wydzia Oceny Zgodnoci Biura Zarzdzania Ryzykiem iZgodnoci156.
Wnoszone skargi, zgodnie zInstrukcj wsprawie organizacji przyjmowania irozpatrywania skarg
iwnioskw, przekazywane byy do Biura, ktry odpowiada za ich merytoryczne rozpatrzenie
oraz opracowanie okresowych (procznych) analiz skarg isprawozdawczoci ztego zakresu.
Niezalenie od przyjmowania irozpatrywania skarg iwnioskw bezporednio nadsyanych
do Poczty Polskiej SA, rozpatrywano rwnie skargi kierowane za porednictwem UKE, atake
skargi posw isenatorw. Miay one charakter interwencji klienckich.
Spord oglnej liczby skarg, ktre wpyny do Poczty Polskiej SA wlatach 2012 Ipo. 2014 r.,
najwikszy udzia (49,6%) miay skargi z 2012 roku. Skargi z 2013 r. stanowiy 32,0%,
az Ipo. 2014r. 18,4% oglnej ich liczby157. Wskazuje to napopraw sytuacji wrozpatrywanym
zakresie. Analiza poruszanej wskargach problematyki wykazaa, e najczciej klienci mieli
zastrzeenia do kompetencji personelu pocztowego, kwestii zwizanych zawizowaniem
ipozostawieniem zawiadomie bez prby dorczenia oraz zaginicia przesyek pocztowych.
Kontrola dokumentacji 30 skarg iwnioskw (wybranych metod niestatystyczn), ktre wpyny
wokresie od 2012r. do Ipoowy 2014r. wykazaa, e skargi byy rozpatrywane izaatwiane znaleyt
starannoci. Wprbie tej nie stwierdzono narusze wymogw okrelonych wprzywoanej Instrukcji
wsprawie organizacji przyjmowania irozpatrywania skarg iwnioskw wPoczcie Polskiej SA.
155 W 2011r. rozpatrywaniem skarg iwnioskw zajmoway si Dziay Kontroli Oddziaw Rejonowych Poczty Polskiej SA.
156 Zmiany opisanej struktury organizacyjnej nastpoway wwyniku stosownych decyzji Prezesa Zarzdu Poczty Polskiej SA.
157 Skala zjawiska, wtym wodniesieniu do nieprawidowoci wwiadczeniu usug oraz liczba skarg iwnioskw wdanej
tematyce stanowi tajemnic przedsibiorstwa.
64
I N F O R M A C J E D O D AT K O W E
4.1 Przygotowanie kontroli

Kontrola zostaa przygotowana iprzeprowadzana zwasnej inicjatywy NIK, wramach priorytetu
pn. Zapewnienie poprawy warunkw ycia obywateli wwarunkach biecej idugookresowej
stabilnoci finansowej pastwa. Dotyczya ona spraw gospodarczych pastwa wdziale czno
ibya kontrol wykonania zada, zelementami kontroli zgodnoci.
Opracowanie programu kontroli poprzedzono analiz interpelacji poselskich, wniesionych gwnie
wokresie VII kadencji Sejmu RP oraz tematyk posiedze waciwych komisji sejmowych 158
dotyczc kwestii dostpnoci usug pocztowych, wzwizku zrestrukturyzacj Poczty Polskiej SA.
Przedmiotem posiedze komisji sejmowych byo m.in. rozpatrzenie informacji Ministra
Administracji iCyfryzacji oprzebiegu realizacji programu naprawczego oraz planach zwizanych
zorganizacj pracy, stanem zatrudnienia, inwestycjami iprzeksztaceniami wacicielskimi Poczty
Polskiej SA, atake rozpatrzenie informacji tego ministra ofunkcjonowaniu Poczty Polskiej
jako operatora wyznaczonego do wiadczenia usug powszechnych nazliberalizowanym rynku
usug pocztowych. Interpelacje poselskie dotyczyy za restrukturyzacji Poczty Polskiej SA
ijej funkcjonowania, likwidacji jej oddziaw iplacwek, wdraania nowej struktury organizacyjnej,
redukcji zatrudnienia ijej skutkw oraz kontraktw menederskich. Kolejnym rdem informacji
odnonie zakresu kontroli byy artykuy prasowe oraz informacje iopracowania dotyczce
funkcjonowania rynku usug pocztowych, atake skargi kierowane do NIK. Przedmiotem skarg
nadziaalno Poczty Polskiej SA byy gwnie podejrzenia odopuszczeniu do nieprawidowoci
wwydatkowaniu rodkw publicznych, bd gospodarowania posiadanym majtkiem.
Ze wzgldu nafakt, e dostpno usug pocztowych jest jednym zwyznacznikw warunkw ycia
obywateli, postanowiono pozna wtoku kontroli opinie konsumentw natemat jakoci usug
wiadczonych przez Poczt Polsk SA. Wtym celu opracowano anonimow ankiet natemat jakoci
tych usug. Ankietowanie przeprowadzono wrd klientw kontrolowanych placwek pocztowych.
Poza tym, ankieta ta zostaa zamieszczona nastronie internetowej NIK imogli j wypeni wszyscy
zainteresowani jakoci usug wiadczonych przez Poczt Polsk SA. Wyniki badania ankietowego
klientw tej spki stanowiy rdo informacji otym, czy wiadczone przez ni usugi pocztowe
speniaj oczekiwania klientw oraz czy wostatnich trzech latach nastpia pod tym wzgldem
poprawa obsugi obywateli wkontrolowanym obszarze dziaalnoci pastwa.
Poprzednia kontrola NIK womawianym obszarze zostaa przeprowadzona wIV kwartale
2011 roku159. Zustale tej kontroli wynikao, e dostp do usug wiadczonych przez Poczt
Polsk SA by ograniczony. Jedynie 20 urzdw pocztowych naterenie kraju prowadzio dziaalno
przez ca dob. Wwikszoci przypadkw placwki pocztowe byy czynne od godz. 8.00 do 18.00
wmiastach, anaobszarach wiejskich jeszcze krcej, bo od godz. 8.00 do 15.00. Jednym
zgwnych mankamentw dziaalnoci Poczty Polskiej byo wtedy zbyt czste awizowanie przez
listonoszy paczek ilistw poleconych, zamiast dostarczania ich do rk adresatw. Taka praktyka
oznaczaa konieczno odbioru przez klientw przesyek wplacwkach pocztowych, co wyduao
kolejki wtych placwkach, adla ich pracownikw dodatkowe obowizki iwyduanie czasu
obsugi klientw.
158 Tj.Komisji Infrastruktury oraz Komisji Skarbu Pastwa.

159 Zob. Informacja owynikach kontroli komercjalizacji irestrukturyzacji Poczty Polskiej. Nrewid. 119/2012/P/11/064/KIN.
NIK. Warszawa, kwiecie 2012r.
65
4.2 Postpowanie kontrolne idziaania podjte po zakoczeniu kontroli

Do kierownikw wszystkich kontrolowanych jednostek skierowano wystpienia pokontrolne
zawierajce oceny kontrolowanej dziaalnoci, atake uwagi iwnioski. Ponadto, wystosowano
zawiadomienie do Prokuratury Okrgowej wWarszawie opodejrzeniu popenienia przestpstwa
przez dwch czonkw kierownictwa Poczty Polskiej SA, oczyn zart.98 ustawy oNIK, polegajcy
nautrudnianiu uprawnionemu do kontroli przedstawicielowi NIK wykonania czynnoci subowych
poprzez odmow przedstawienia danych informacji, dotyczcych m.in. warunkw zatrudnienia
poza ZUZP dyrektorw zarzdzajcych pionami iich zastpcw.
Spord 10 wystpie pokontrolnych, skierowanych do kierownikw kontrolowanych jednostek,
zastrzeenia do wystpienia pokontrolnego zgosili160: Minister Administracji iCyfryzacji, Prezes UKE
oraz Zarzd Poczty Polskiej SA. Kolegium NIK, naposiedzeniu 29kwietnia 2015r., uwzgldnio
wcaoci zastrzeenie Ministra. Na tym samym posiedzeniu Kolegium NIK uwzgldnio wczci
zastrzeenia Prezesa UKE do uwagi iwniosku (usuwajc kwestionowany wniosek) oraz oddalio jego
zastrzeenia wpozostaym zakresie. Zesp Orzekajcy Komisji Rozstrzygajcej wNajwyszej Izbie
Kontroli, naposiedzeniu wdniu 16lipca 2015r.161, spord 18 zastrzee Zarzdu Poczty Polskiej SA,
uwzgldni wcaoci cztery zastrzeenia, wtym zastrzeenie do wniosku pokontrolnego, uwzgldni
wczci osiem zastrzee oraz oddali sze zastrzee.
W powyszych wystpieniach ostatecznie sformuowano 14 wnioskw pokontrolnych162. Pod adresem
Ministra Administracji iCyfryzacji NIK wniosa o:
1) kontynuacj prac zmierzajcych do dostosowania systemu nadzoru wacicielskiego nad Poczt
Polsk SA do zmian narynku usug pocztowych, wynikajcych zjego liberalizacji;
2) nadzr nad dziaalnoci Poczty Polskiej SA wzakresie zachowania przez tego operatora
wskanikw czasu przebiegu przesyek pocztowych wobrocie krajowym.
Pod adresem Prezesa Urzdu Komunikacji Elektronicznej NIK wniosa opodjcie stosownych dziaa
majcych nacelu przyspieszenie wydania decyzji wsprawie okrelenia kwoty zweryfikowanego
kosztu netto istraty nausugach powszechnych oraz kwoty nalenej dopaty iwysokoci udziau
wdopacie operatorw pocztowych.
Do Zarzdu Poczty Polskiej SA NIK wniosa o:
1) zabezpieczanie interesu Spki poprzez umieszczanie wumowach zapisw dotyczcych ustalenia
kar umownych za nieterminow lub niewaciw realizacj umw iegzekwowanie tych kar;
2) podjcie dziaa wcelu poprawy wskanikw czasu przebiegu przesyek pocztowych;
3) podjcie dziaa zmierzajcych do usprawnienia obsugi klientw, szczeglnie wzakresie czasu
oczekiwania naobsug wpunktach pocztowych wduych miastach.
W wystpieniach pokontrolnych do dyrektorw kontrolowanych Regionw Sieci Poczty
Polskiej SA 163, NIK najczciej wnioskowaa odokonanie przegldu pocztowych skrzynek
nadawczych pod ktem ich zgodnoci zwymogami rozporzdzenia Ministra Administracji
160 Na podstawie art.54 ustawy oNIK.

161 Uchwaa Zespou Orzekajcego Komisji Rozstrzygajcej w Najwyszej Izbie Kontroli z dnia 16 lipca 2015 r.,
znak: KPK-KPO.443.097.2015.
162 Pierwotnie wnioskw byo 16. Dwa wnioski zostay usunite po rozstrzygniciu wniesionych zastrzee.
163 W dziaalnoci dwch RS (tj.w Lublinie iRzeszowie) nie stwierdzono stanw nieprawidowych iw zwizku ztym NIK
nie formuowaa wnioskw pokontrolnych.
66
iCyfryzacji zdnia 14marca 2014r. wsprawie nadawczych skrzynek pocztowych, aw przypadku

stwierdzenia nieprawidowoci, dostosowanie ich do wymaga tego rozporzdzenia
oraz opodjcie dziaa wcelu likwidacji barier uniemoliwiajcych korzystanie przez osoby
niepenosprawne zusug urzdw pocztowychW odpowiedzi nawystpienia pokontrolne
wszyscy kierownicy skontrolowanych jednostek poinformowali NIK osposobie wykorzystania
uwag iwykonania wnioskw, wtym opodjtych dziaaniach wcelu wyeliminowania ujawnionych
nieprawidowoci164. Na przykad:
Minister Administracji iCyfryzacji poinformowa, e bd kontynuowane dziaania zmierzajce

do dostosowania systemu nadzoru wacicielskiego nad Poczt Polsk SA do zmieniajcych
si okolicznoci rynkowych, wtym wkontekcie zachowania wskanikw czasu przebiegu
przesyek pocztowych wobrocie krajowym; Minister zapewni rwnie, e uwagi przedstawione
wwystpieniu pokontrolnym zostay poddane wnikliwej analizie pod ktem ich wykorzystania
wdalszej dziaalnoci MAiC wobjtym kontrol zakresie;
Prezes UKE m.in. poinformowa ozawieszeniu postpowania wsprawie okrelenia kwoty

zweryfikowanego kosztu netto istraty nausugach powszechnych za rok 2013 do czasu wydania
przez Komisj Europejsk rozstrzygnicia zezwalajcego napomoc publiczn podlegajc
obowizkowi zgoszenia;
Zarzd Poczty Polskiej SA m.in. poinformowa, e:

niezalenie od obowizujcych w Poczcie Polskiej SA przepisw wewntrznych
(np.Regulamin okrelajcy zasady zawierania umw iwprowadzania wzorcw umw
standardowych wPoczcie Polskiej S.A. oraz zmiany innych uchwa zdnia 19maja 2015r.,
ktry nakazuje umieszcza wumowach postanowienia zabezpieczajce interes spki),
Biuro Prawne PP przypomniao 19sierpnia 2015r. jednostkom organizacyjnym biorcym
udzia wprocesie zawierania umw okoniecznoci zabezpieczania interesu spki
poprzez umieszczanie wumowach zapisw dotyczcych ustalenia kar umownych
za nieterminow lub niewaciw realizacj umw,
w Poczcie Polskiej SA wdraanych jest szereg dziaa, ktre wperspektywie czasu bd
miay bezporedni wpyw naszeroko rozumian popraw przebiegu przesyek (np.nowy
sposb adresacji przesyek, projekt mobilny listonosz, zmiany procesw wsortowniach,
zmniejszenie liczby ogniw zaangaowanych wopracowywanie przesyek),
Poczta Polska SA systematyczne realizuje dziaania majce nacelu zwikszenie poziomu
dostpnoci usug pocztowych iusprawnienia obsugi klientw, szczeglnie wzakresie
czasu oczekiwania naobsug wplacwkach pocztowych zlokalizowanych wduych
miastach. Dziaania te polegaj na: tworzeniu nowych placwek, dostosowywaniu
liczby stanowisk obsugi wplacwkach do zapotrzebowania nausugi, tworzeniu stref
samoobsugowych wplacwkach, zmianie organizacji pracy placwek, wtym zmianie
wprocesach realizacji usug iwyduaniu czasu ich pracy, monitoringu ruchu klientw
wplacwkach oraz doskonaleniu jakoci obsugi klientw.
Z odpowiedzi nawystpienia pokontrolne wynika, e do czasu opracowania niniejszej informacji

zbiorczej owynikach kontroli naostatecznie ogln liczb 14 wnioskw pokontrolnych
zrealizowano szewnioskw, pi wnioskw byo wtrakcie realizacji, anie zrealizowano trzech.
164 Tj.zgodnie zart.62 ustawy oNIK.
67
ZA CZNIKI
5.1. Wykaz skontrolowanych podmiotw oraz jednostek organizacyjnych NIK,
ktre przeprowadziy wnich kontrole
Lp.
Jednostka organizacyjna NIK,

NWyUDSU]HSURZDG]LDNRQWUROH
Skontrolowane podmioty
1.
Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji
2.
8U]G.RPXQLNDFML(OHNWURQLF]QHM
3.
&HQWUDOD3RF]W\3ROVNLHM6$
4.
5HJLRQ6LHFL33Z.UDNRZLH
'HOHJDWXUD1,.Z.UDNRZLH
5.
5HJLRQ6LHFL33Z/XEOLQLH
'HOHJDWXUD1,.Z/XEOLQLH
6.
5HJLRQ6LHFL33Z2OV]W\QLH
'HOHJDWXUD1,.Z2OV]W\QLH
7.
5HJLRQ6LHFL33Z3R]QDQLX
'HOHJDWXUD1,.Z3R]QDQLX
8.
5HJLRQ6LHFL33Z5]HV]RZLH
'HOHJDWXUD1,.Z5]HV]RZLH
9.
5HJLRQ6LHFL33:DUV]DZD0LDVWR
'HOHJDWXUD1,.Z:DUV]DZLH
10.
5HJLRQ6LHFLZH:URFDZLX
'HOHJDWXUD1,.ZH:URFDZLX
Departament Infrastruktury
ZA CZNIKI
5.2. Lista osb zajmujcych kierownicze stanowiska, odpowiedzialnych
za kontrolowan dziaalno
Lp.
1.
2.
3.
68
Nazwa jednostki
Ministerstwo
Administracji
i Cyfryzacji
Nazwa funkcji
kierownika
jednostki
Minister
8U]G.RPXQLNDFML
(OHNWURQLF]QHM
3UH]HV
3RF]WD3ROVND6$
3UH]HV=DU]GX
,PLLQD]ZLVNR
kierownika jednostki
2NUHVSHQLHQLDIXQNFML
przez kierownika
0LFKD%RQL
RGOLVWRSDGDU
GROLVWRSDGDU
5DID7U]DVNRZVNL
od 3 grudnia 2013 r.
GRZU]HQLDU
$QGU]HM+DOLFNL
RGZU]HQLDU
$QQD6WUH\VND
od 8 maja 2006 r.
GROXWHJRU
0DJGDOHQD*DM
RGOXWHJRU
-HU]\-yNRZLDN
od 1 marca 2011 r.
ZA CZNIKI
5.3. Wykaz aktw prawnych dotyczcych kontrolowanej dziaalnoci
1. Ustawa zdnia 5wrzenia 2008r. okomercjalizacji pastwowego przedsibiorstwa uytecznoci
publicznej Poczta Polska (Dz.U. Nr180, poz.1109 ze zm.).
2. Ustawa zdnia 12czerwca 2003r. Prawo pocztowe (Dz.U. z2008r. Nr189, poz. 1159 ze zm.)
uchylona zdniem 1stycznia 2013r.
3. Ustawa zdnia 23listopada 2012r. Prawo pocztowe (Dz.U. z2012r., poz. 1529).
4. Ustawa zdnia 21kwietnia 2005r. oopatach abonamentowych (Dz.U. Nr85, poz. 728 ze zm.).
5. Ustawa zdnia 4wrzenia 1997r. odziaach administracji rzdowej (Dz.U. z2013r., poz. 743 zezm.).
6. Ustawy zdnia 16lipca 2004r. Prawo telekomunikacyjne (Dz.U. z2014r., poz.243, ze zm.).
7. Ustawa zdnia 29sierpnia 1997r. Prawo bankowe (Dz.U. z2012r., poz. 1376 ze zm.).
8. Ustawa okomercjalizacji iprywatyzacji zdnia 30sierpnia 1996r. (Dz.U. z2013r., poz. 216 ze zm.).
9. Ustawa zdnia 29stycznia 2004r. Prawo zamwie publicznych (Dz.U. z2013r., poz.907 ze zm.).
10. Ustawa zdnia 15wrzenia 2000r. Kodeks spek handlowych (Dz.U. z2013r., poz.1030 ze zm.).
11. Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postpowania administracyjnego (Dz.U. z 2013 r.,
poz.267 zezm.).
12. Ustawa zdnia 17listopada 1964r. kodeks postpowania cywilnego (Dz.U. z2014r., poz. 101 zezm.).
13. Ustawa zdnia 23kwietnia 1964r. Kodeks cywilny (Dz.U. z2014r., poz. 121 ze zm.).
14. Ustawa zdnia 18kwietnia 2002r. ostanie klski ywioowej (Dz.U. z2014r., poz. 333 ze zm.).
15. Ustawa zdnia 21listopada 1967r. opowszechnym obowizku obrony Rzeczypospolitej Polskiej
(Dz.U. z2012r., poz. 461 ze zm.).
16. Ustawa zdnia 5stycznia 2011r. Kodeks wyborczy (Dz.U. Nr21, poz. 112 ze zm.).
17. Ustawa zdnia 2lipca 2004r. oswobodzie dziaalnoci gospodarczej (Dz.U. z2010r. Nr220,
poz.1447 ze zm.).
18. Ustawa zdnia 6czerwca 1997r. Kodeks postpowania karnego (Dz.U. Nr89, poz. 555 ze zm.).
19. Dyrektywa 97/67/WE Parlamentu Europejskiego iRady zdnia 15grudnia 1997r. wsprawie
wsplnych zasad rozwoju rynku wewntrznego usug pocztowych Wsplnoty oraz poprawy
jakoci usug (Dz.Urz.UE.L.1998.15.14).
20. Dyrektywa 2002/39/WE Parlamentu Europejskiego iRady zdnia 10czerwca 2002r. zmieniajca
dyrektyw 97/67/WE w zakresie dalszego otwarcia na konkurencj wsplnotowych usug
pocztowych (Dz.U.UE.L.2002.176.21).
21. Dyrektywa 2008/6/WE Parlamentu Europejskiego iRady zdnia 20lutego 2008r. zmieniajca
Dyrektyw 97/67/WE w odniesieniu do penego urzeczywistnienia rynku wewntrznego
iusug pocztowych Wsplnoty (Dz.U.UE.L.08.52.3).
22. Rozporzdzenie Rady Ministrw zdnia 13lutego 2007r. wsprawie okrelenia sposobu itrybu
organizowania przetargu na sprzeda skadnikw aktyww trwaych przez spk powsta
wwyniku komercjalizacji (Dz.U. Nr27, poz. 177 ze zm.).
23. Rozporzdzenie Prezesa Rady Ministrw zdnia 18listopada 2011r. wsprawie szczegowego
zakresu dziaania Ministra Administracji iCyfryzacji (Dz.U. z2011r., Nr248, poz. 1479).
69
ZA CZNIKI
24. Rozporzdzenia Rady Ministrw zdnia 8stycznia 2002 roku wsprawie organizacji przyjmowania
irozpatrywania skarg iwnioskw (Dz.U. z2002r., Nr5, poz. 46).
25. Rozporzdzenie Rady Ministrw z dnia 16 grudnia 2013 r. w sprawie wykonywania przez
operatorw pocztowych zada narzecz obronnoci, bezpieczestwa pastwa ibezpieczestwa
iporzdku publicznego (Dz.U. z2013r., poz. 1731).
26. Rozporzdzenie Rady Ministrw zdnia 25kwietnia 2014r. wsprawie planw dziaa operatora
pocztowego wsytuacji szczeglnego zagroenia (Dz.U. z2014r., poz. 624).
27. Rozporzdzenie Ministra Transportu z dnia 30 kwietnia 2007 r. w sprawie wykonywania
przez operatorw zada narzecz obronnoci, bezpieczestwa pastwa lub bezpieczestwa
iporzdku publicznego (Dz.U. Nr90, poz. 603) uchylone zdniem 1stycznia 2014r.
28. Rozporzdzenie Ministra Infrastruktury z dnia 9 stycznia 2004 r. w sprawie planu dziaa
operatora w sytuacjach szczeglnych zagroe (Dz.U. Nr 12, poz. 106) uchylone z dniem
2stycznia 2014r.
29. Rozporzdzenie Ministra Infrastruktury z dnia 13 padziernika 2003 r. w sprawie reklamacji
powszechnej usugi pocztowej w zakresie przesyki rejestrowanej i przekazu pocztowego
(Dz.U. Nr183, poz. 1795 zezm.) uchylone zdniem 21grudnia 2013r.
30. Rozporzdzenie Ministra Administracji iCyfryzacji zdnia 6maja 2013r. wsprawie prowadzenia
przez operatora wyznaczonego do wiadczenia usug powszechnych rachunkowoci
regulacyjnej ikalkulacji kosztw usug powszechnych (Dz.U. z2013r., poz. 542).
31. Rozporzdzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 30 kwietnia 2013 r. w sprawie
kalkulacji kosztu netto obowizku wiadczenia usug powszechnych (Dz.U. z2013r., poz. 544).
32. Rozporzdzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 25 listopada 2013 r. w sprawie
planu wspdziaania operatora wyznaczonego zwojskow poczt polow (Dz.U. z2013r.,
poz. 1406).
warunkw wykonywania usug powszechnych przez operatora wyznaczonego (Dz.U. z 2013 r.,
poz. 545).
34. Rozporzdzenie Ministra Infrastruktury z dnia 9 stycznia 2004 r. w sprawie warunkw
wykonywania powszechnych usug pocztowych (Dz.U. Nr5, poz. 34 iNr76, poz. 719, z2005r.
Nr 124, poz. 1039 oraz z 2009 r. Nr 177, poz. 1370) utracio moc z dniem 24 maja 2013 r.
napodstawie art.190 ust.1 ustawy zdnia 23listopada 2012r. Prawo pocztowe.
35. Rozporzdzenie Ministra Administracji iCyfryzacji zdnia 6maja 2013r. wsprawie metodologii
ustalania maksymalnych rocznych poziomw opat za usugi powszechne (Dz.U. z2013r.,
poz. 543).
36. Rozporzdzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 26 lipca 2013 r. w sprawie wzoru
wniosku o wpis do rejestru operatorw pocztowych oraz wzoru zgoszenia dotyczcego
prowadzenia dziaalnoci pocztowej (Dz.U. z2013r., poz. 1024).
konkursu na operatora pocztowego wyznaczonego do wiadczenia usug powszechnych
(Dz.U. z2013r., poz. 1466).
reklamacji usugi pocztowej (Dz.U. z2013r., poz. 1468).
70
ZA CZNIKI
wzoru formularza sucego do przedkadania Prezesowi Urzdu Komunikacji Elektronicznej
sprawozdania zdziaalnoci pocztowej (Dz.U. z2013r., poz. 1489).
oddawczych skrzynek pocztowych (Dz.U. z2014r., poz. 506).
41. Rozporzdzenie Ministra Administracji iCyfryzacji zdnia 14marca 2014r. wsprawie nadawczych
skrzynek pocztowych (Dz.U. z2014r., poz. 381).
42. Rozporzdzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 5 marca 2014 r. w sprawie danych
niezbdnych do przygotowania systemw cznoci na potrzeby obronne pastwa
(Dz.U. z2014r., poz. 368).
71
ZA CZNIKI
5.4. Zbiorcze wyniki ankiety oceny jakoci usug pocztowych, przeprowadzonej
przez kontrolerw NIK
Liczba wszystkich ankiet
2213
Liczba
odpowiedzi
Pytanie
Pytanie 1.&]\MHVW3DQ3DQL]DGRZRORQ\D]SR]LRPXZLDGF]HQLD
XVXJSRF]WRZ\FK"
2210
99.86
=GHF\GRZDQLHWDN
1204
54.48
Raczej tak
862
39.00
1LHPDP]GDQLD
81
3.67
Raczej nie
55
2.49
=GHF\GRZDQLHQLH
0.36
%'
Pytanie 2. Czy zdDQLHP3DQD3DQLSR]LRPZLDGF]HQLDXVXJSRF]WRZ\ch

ZRVWDWQLFKWU]HFKODWDFKSRSUDZLVL"
2207
99.73
=GHF\GRZDQLHWDN
1009
45.72
Raczej tak
821
37.20
1LH]PLHQLVL
288
13.05
Raczej nie
72
3.26
=GHF\GRZDQLHQLH
17
0.77
%'
Pytanie 3. &]\MHVW3DQ3DQL]DGRZRORQ\D]WHUPLQRZRFLGRUF]DQLD
SU]HV\HN"
2202
99.50
=GHF\GRZDQLHWDN
981
44.55
Raczej tak
1004
45.59
1LHPDP]GDQLD
129
5.86
Raczej nie
74
3.36
=GHF\GRZDQLHQLH
14
0.64
%'
11
Pytanie 4. Czy zdDQLHP3DQD3DQLWHUPLQRZRGRUF]DQLDSU]HV\HN

ZRVWDWQLFKWU]HFKODWDFKSRSUDZLDVL"
72
2205
99.64
=GHF\GRZDQLHWDN
942
42.72
Raczej tak
804
36.46
1LH]PLHQLDVL
381
17.28
Raczej nie
65
2.95
=GHF\GRZDQLHQLH
13
0.59
%'
ZA CZNIKI
Pytanie 5.&]\MHVW3DQ3DQLRJyOQLH]DGRZRORQ\D]GRVWSQRFLXVXJ
SRF]WRZ\FKEOLVNRFLSODFyZHNSRF]WRZ\FKLUR]PLHV]F]HQLD
VNU]\QHNSRF]WRZ\FK"
2205
99.64
=GHF\GRZDQLHWDN
1027
46.58
Raczej tak
868
39.37
1LHPDP]GDQLD
152
6.89
Raczej nie
135
6.12
=GHF\GRZDQLHQLH
23
1.04
%'
Pytanie 6. C]\]GDQLHP3DQD3DQLGRVWSQRWDZRVWDWQLFKWU]HFKODWDch
SRSUDZLDVL"
2202
99.50
=GHF\GRZDQLHWDN
770
34.97
Raczej tak
792
35.97
1LH]PLHQLDVL
511
23.21
Raczej nie
107
4.86
=GHF\GRZDQLHQLH
22
1.00
%'
11
Pytanie 7. Czy jest Pan/Pani zadowolony/a z godzin pracy swojej

SODFyZNLSRF]WRZHM"
2210
99.86
=GHF\GRZDQLHWDN
1179
53.35
Raczej tak
776
35.11
1LHPDP]GDQLD
84
3.80
Raczej nie
123
5.57
=GHF\GRZDQLHQLH
48
2.17
%'
Pytanie 8. &]\MHVW3DQ3DQL]DGRZRORQ\D]V]\ENRFLREVXJL
ZVZRMHMSODFyZFHSRF]WRZHM"
2209
99.82
=GHF\GRZDQLHWDN
1167
52.83
Raczej tak
768
34.77
1LHPDP]GDQLD
104
4.71
Raczej nie
124
5.61
=GHF\GRZDQLHQLH
46
2.08
%'
Pytanie 9. C]\MHVW3DQ3DQL]DGRZRORQ\D]HVSRVREXGRUF]DQLD
przeV\HNSU]H]OLVWRQRV]DGRUF]\FLHODZVZRLPUHMRQLH"
2206
99.68
=GHF\GRZDQLHWDN
1053
47.73
Raczej tak
874
39.62
1LHPDP]GDQLD
137
6.21
Raczej nie
98
4.44
=GHF\GRZDQLHQLH
44
1.99
%'
73
ZA CZNIKI
Pytanie 10. &]\]GDQLHP3DQD3DQLVSRVyEGRUF]DQLDSU]HV\HN

SU]H]OLVWRQRV]DGRUF]\FLHODZRVWDWQLFKWU]HFKODWDFK
SRSUDZLVL"
2193
99.10
=GHF\GRZDQLHWDN
798
36.39
Raczej tak
742
33.83
1LH]PLHQLVL
562
25.63
Raczej nie
73
3.33
=GHF\GRZDQLHQLH
18
0.82
%'
20
Pytanie 11. Czy jest Pan/Pani zadowolony/a ze sposobu dostarczania

SU]HV\HNSROHFRQ\FK"
2198
99.32
=GHF\GRZDQLHWDN
994
45.22
Raczej tak
899
40.90
1LHPDP]GDQLD
168
7.64
Raczej nie
104
4.73
=GHF\GRZDQLHQLH
33
1.50
%'
15
Pytanie 12. Czy Pana/Pani zdaniem sposb dostarczania

pr]HV\HNSROHFRQ\FKZRVWDWQLFKWU]HFKODWDFKSRSUDZLVL"
2188
98.87
=GHF\GRZDQLHWDN
732
33.46
Raczej tak
805
36.79
1LH]PLHQLVL
558
25.50
Raczej nie
73
3.34
=GHF\GRZDQLHQLH
20
0.91
%'
25
Pytanie 13. -DN3DQ3DQLRFHQLDSR]LRPFHQ]DXVXJLSRF]WRZH"
2199
99.37
2GSRZLHGQL
757
34.42
Raczej odpowiedni
678
30.83
1LHPDP]GDQLD
318
14.46
Raczej za wysoki
383
17.42
=GHF\GRZDQLH]DZ\VRNL
63
2.86
%'
14
Pytanie 14. &]\MHVW3DQ3DQL]DGRZRORQ\D]EH]SLHF]HVWZD

SU]HV\HNSRF]WRZ\FK"
74
2180
98.51
=GHF\GRZDQLHWDN
795
36.47
Raczej tak
1000
45.87
1LHPDP]GDQLD
305
13.99
Raczej nie
61
2.80
=GHF\GRZDQLHQLH
19
0.87
%'
33
ZA CZNIKI
Pytanie 15. 3URV]ZVND]DNWyUD]V\WXDFMLLMDNF]VWR]GDU]\DVL3DQX3DQL

ZFLJXWU]HFKRVWDWQLFKODW"
=DJXELRQDQLHGRVWDUF]RQDSU]HV\ND
2108
95.26
ani razu
1836
87.10
raz
187
8.87
NLONDUD]\
74
3.51
F]VWR
0.33
EDUG]RF]VWR
0.19
%'
105
3U]HV\NDGRVWDUF]RQD]RSyQLHQLHP
2065
93.31
ani razu
1250
60.53
raz
434
21.02
NLONDUD]\
332
16.08
F]VWR
39
1.89
EDUG]RF]VWR
10
0.48
%'
148
8V]NRG]HQLH]DZDUWRFLSU]HV\NL
2044
92.36
ani razu
1825
89.29
raz
145
7.09
NLONDUD]\
66
3.23
F]VWR
0.29
EDUG]RF]VWR
0.10
%'
169
=E\WGXJLHNROHMNLZSODFyZFH
2087
94.31
ani razu
741
35.51
raz
343
16.44
NLONDUD]\
608
29.13
F]VWR
232
11.12
EDUG]RF]VWR
163
7.81
%'
126
&]VWHGRVWDUF]DQLHSU]HV\HNSROHFRQ\FKSRGQLHREHFQRZGRPX
2053
ani razu
1061
51.68
raz
257
12.52
NLONDUD]\
467
22.75
F]VWR
162
7.89
EDUG]RF]VWR
106
5.16
%'
160
3R]RVWDZLHQLHDZL]DSRPLPRREHFQRFLGRPRZQLNyZ
2080
93.99
ani razu
1396
67.12
raz
268
12.88
NLONDUD]\
265
12.74
F]VWR
90
4.33
EDUG]RF]VWR
61
2.93
%'
133
92.77
75
ZA CZNIKI
1LHPRQRX]\VNDQLDZ\F]HUSXMFHMLQIRUPDFMLZSODFyZFH
2036
92.00
ani razu
1796
88.21
raz
124
6.09
NLONDUD]\
75
3.68
F]VWR
24
1.18
EDUG]RF]VWR
17
0.83
%'
177
Pytanie 16. PURV]ZVND]DORNDOL]DFMRFHQLDQHMSODFyZNLSRF]WRZHj
2179
98.46
Miasto
1472
67.55
:LH
707
32.45
%'
34
Pytanie 17. Pros]ZVND]DMDNLHJRURG]DMXMHVW3DQ3DQLNOLHQWHP"
2170
98.06
.OLHQWLQG\ZLGXDOQ\
2047
94.33
.OLHQWLQVW\WXFMRQDOQ\
123
5.67
%'
43
:RMHZyG]WZRZNWyU\P]QDMGXMHVLRFHQLDQDSODFyZNDSRF]WRZD
76
2213
100.00
GROQROVNLH
354
16.00
OXEHOVNLH
248
11.21
PDRSROVNLH
410
18.53
mazowieckie
388
17.53
podkarpackie
260
11.75
ZDUPLVNRPD]XUVNLH
302
13.65
ZLHONRSROVNLH
251
11.34
%'
ZA CZNIKI
5.5. Zbiorcze wyniki internetowej ankiety oceny jakoci usug pocztowych
wiadczonych przez Poczt Polsk SA
Liczba wszystkich ankiet
5299
Liczba
odpowiedzi
Pytanie
Pytanie 1. &]\MHVW3DQ3DQL]DGRZRORQ\D]SR]LRPXZLDGF]HQLDXVXJSRF]WRZ\FK"
=GHF\GRZDQLHWDN
882
16.64
Raczej tak
1355
25.57
1LHPDP]GDQLD
209
3.94
Raczej nie
1754
33.10
=GHF\GRZDQLHQLH
1099
20.74
Pytanie 2. Czy]GDQLHP3DQD3DQLSR]LRPZLDGF]HQLDXVXJSRF]WRZ\FKZRVWDWQLFK
WU]HFKODWDFKSRSUDZLVL"
=GHF\GRZDQLHWDN
1017
19.19
Raczej tak
1026
19.36
1LH]PLHQLVL
1260
23.78
Raczej nie
1018
19.21
=GHF\GRZDQLHQLH
978
18.46
=GHF\GRZDQLHWDN
917
17.31
Raczej tak
1613
30.44
1LHPDP]GDQLD
339
6.40
Raczej nie
1340
25.29
=GHF\GRZDQLHQLH
1090
20.57
Pytanie 3. &]\MHVW3DQ3DQL]DGRZRORQ\D]WHUPLQRZRFLGRUF]DQLDSU]HV\HN"
Pytanie 4. &]\]GDQLHP3DQD3DQLWHUPLQRZRGRUF]DQLDSU]HV\HNZRVWDWQLFKWU]HFKODWDFK
SRSUDZLDVL"
=GHF\GRZDQLHWDN
1001
18.89
Raczej tak
1018
19.21
1LH]PLHQLDVL
1364
25.74
Raczej nie
1014
19.14
=GHF\GRZDQLHQLH
902
17.02
Pytanie 5. &]\MHVW3DQ3DQLRJyOQLH]DGRZRORQ\D]GRVWSQRFLXVXJSRF]WRZ\FK
EOLVNRFLSODFyZHNSRF]WRZ\FKLUR]PLHV]F]HQLDVNU]\QHNSRF]WRZ\FK"
=GHF\GRZDQLHWDN
1050
19.82
Raczej tak
2045
38.59
1LHPDP]GDQLD
395
7.45
Raczej nie
1073
20.25
=GHF\GRZDQLHQLH
736
13.89
77
ZA CZNIKI
Pytanie 6. Czy]GDQLHP3DQD3DQLGRVWSQRWDZRVWDWQLFKWU]HFKODWDFKSRSUDZLDVL"
=GHF\GRZDQLHWDN
556
10.49
Raczej tak
680
12.83
1LH]PLHQLDVL
2173
41.01
Raczej nie
890
16.80
=GHF\GRZDQLHQLH
1000
18.87
Pytanie 7. Czy jeVW3DQ3DQL]DGRZRORQ\D]JRG]LQSUDF\VZRMHMSODFyZNLSRF]WRZHM"

=GHF\GRZDQLHWDN
961
18.14
Raczej tak
1829
34.52
1LHPDP]GDQLD
351
6.62
Raczej nie
909
17.15
=GHF\GRZDQLHQLH
1249
23.57
Pytanie 8. Czy jeVW3DQ3DQL]DGRZRORQ\D]V]\ENRFLREVXJLZVZRMHMSODFyZFHSRF]WRZHM"

=GHF\GRZDQLHWDN
663
12.51
Raczej tak
1116
21.06
1LHPDP]GDQLD
327
6.17
Raczej nie
1171
22.10
=GHF\GRZDQLHQLH
2022
38.16
=GHF\GRZDQLHWDN
1160
21.89
Raczej tak
1248
23.55
1LHPDP]GDQLD
284
5.36
Raczej nie
942
17.78
=GHF\GRZDQLHQLH
1665
31.42
Pytanie 9. Czy jeVW3DQ3DQL]DGRZRORQ\D]HVSRVREXGRUF]DQLDSU]HV\HN

SU]H]OLVWRQRV]DGRUF]\FLHODZVZRLPUHMRQLH"
Pytanie 10. Czy ]GDQLHP3DQD3DQLVSRVyEGRUF]DQLDSU]HV\HNSU]H]OLVWRQRV]DGRUF]\FLHOD

w ostatnich trzech latach poprawLVL"
=GHF\GRZDQLHWDN
758
14.30
Raczej tak
610
11.51
1LH]PLHQLVL
1731
32.67
Raczej nie
828
15.63
=GHF\GRZDQLHQLH
1372
25.89
Pytanie 11. Czy jest3DQ3DQL]DGRZRORQ\D]HVSRVREXGRVWDUF]DQLDSU]HV\HNSROHFRQ\FK"
78
=GHF\GRZDQLHWDN
1010
19.06
Raczej tak
1236
23.33
1LHPDP]GDQLD
410
7.74
Raczej nie
1024
19.32
=GHF\GRZDQLHQLH
1619
30.55
ZA CZNIKI
Pytanie 12. Czy PDQD3DQL]GDQLHPVSRVyEGRVWDUF]DQLDSU]HV\HNSROHFRQ\FK

ZRVWDWQLFKWU]HFKODWDFKSRSUDZLVL"
=GHF\GRZDQLHWDN
692
13.06
Raczej tak
640
12.08
1LH]PLHQLVL
1754
33.10
Raczej nie
859
16.21
=GHF\GRZDQLHQLH
1354
25.55
2GSRZLHGQL
660
12.46
Raczej odpowiedni
1274
24.04
1LHPDP]GDQLD
649
12.25
Raczej za wysoki
1627
30.70
=GHF\GRZDQLH]DZ\VRNL
1089
20.55
Pytanie 13.-DN3DQ3DQLRFHQLDSR]LRPFHQ]DXVXJLSRF]WRZH"
Pytanie 14.&]\MHVW3DQ3DQL]DGRZRORQ\D]EH]SLHF]HVWZDSU]HV\HNSRF]WRZ\FK"
=GHF\GRZDQLHWDN
768
14.49
Raczej tak
1449
27.34
1LHPDP]GDQLD
1083
20.44
Raczej nie
1037
19.57
=GHF\GRZDQLHQLH
962
18.15
Pytanie 15.3URV]ZVND]DNWyUD]V\WXDFMLLMDNF]VWR]GDU]\DVL3DQX3DQL
ZFLJXWU]HFKRVWDWQLFKODW"
=DJXELRQDQLHGRVWDUF]RQDSU]HV\ND
ani razu
3112
58.73
raz
1075
20.29
NLONDUD]\
821
15.49
F]VWR
151
2.85
EDUG]RF]VWR
140
2.64
ani razu
1361
25.68
raz
717
13.53
NLONDUD]\
1822
34.38
F]VWR
821
15.49
EDUG]RF]VWR
578
10.91
ani razu
3259
61.50
raz
955
18.02
NLONDUD]\
753
14.21
F]VWR
218
4.11
EDUG]RF]VWR
114
2.15
ani razu
506
9.55
raz
364
6.87
NLONDUD]\
1030
19.44
3U]HV\NDGRVWDUF]RQD]RSyQLHQLHP
8V]NRG]HQLH]DZDUWRFLSU]HV\NL
=E\WGXJLHNROHMNLZSODFyZFH
79
ZA CZNIKI
F]VWR
1030
19.44
EDUG]RF]VWR
2369
44.71
1192
22.49
&]VWHGRVWDUF]DQLHSU]HV\HNSROHFRQ\FKSRGQLHREHFQRZGRPX
ani razu
raz
333
6.28
NLONDUD]\
1056
19.93
F]VWR
870
16.42
EDUG]RF]VWR
1848
34.87
ani razu
1528
28.84
3R]RVWDZLHQLHDZL]DSRPLPRREHFQRFLGRPRZQLNyZ
raz
409
7.72
NLONDUD]\
907
17.12
F]VWR
625
11.79
EDUG]RF]VWR
1830
34.53
ani razu
2389
45.08
raz
490
9.25
NLONDUD]\
889
16.78
F]VWR
660
12.46
EDUG]RF]VWR
871
16.44
Miasto
4773
90.07
:LH
526
9.93
.OLHQWLQG\ZLGXDOQ\
5108
96.40
.OLHQWLQVW\WXFMRQDOQ\
191
3.60
GROQROVNLH
387
7.30
NXMDZVNRSRPRUVNLH
300
5.66
OXEHOVNLH
190
3.59
OXEXVNLH
99
1.87
yG]NLH
331
6.25
PDRSROVNLH
327
6.17
mazowieckie
1071
20.21
RSROVNLH
61
1.15
podkarpackie
137
2.59
SRGODVNLH
58
1.09
pomorskie
1143
21.57
OVNLH
454
8.57
ZLWRNU]\VNLH
77
1.45
ZDUPLVNRPD]XUVNLH
138
2.60
ZLHONRSROVNLH
314
5.93
zachodniopomorskie
212
4.00
1LHPRQRX]\VNDQLDZ\F]HUSXMFHMLQIRUPDFMLZSODFyZFH
Pytanie 16.3URV]ZVND]DORNDOL]DFMRFHQLDQHMSODFyZNLSRF]WRZHM
Pytanie 17.3URV]ZVND]DMDNLHJRURG]DMXMHVW3DQ3DQLNOLHQWHP"
:RMHZyG]WZRZNWyU\P]QDMGXMHVLRFHQLDQDSODFyZNDSRF]WRZD
80
ZA CZNIKI
5.6. Wykaz organw, ktrym przekazano informacj owynikach kontroli
1. Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej
2. Marszaek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej
3. Marszaek Senatu Rzeczypospolitej Polskiej
4. Prezes Rady Ministrw
5. Prezes Trybunau Konstytucyjnego
6. Rzecznik Praw Obywatelskich
7. Minister Cyfryzacji
8. Minister Infrastruktury iBudownictwa
9. Minister Finansw
10. Minister Skarbu Pastwa
11. Prezes Urzdu Komunikacji Elektronicznej
12. Prezes Urzdu Ochrony Konkurencji iKonsumentw
13. Przewodniczcy Sejmowej Komisji do Spraw Kontroli Pastwowej
14. Przewodniczcy Sejmowej Komisji Cyfryzacji, Innowacyjnoci i Nowoczesnych Technologii
15. Przewodniczcy Sejmowej Komisji Infrastruktury
16. Szef Kancelarii Prezydenta RP
17. Szef Kancelarii Prezesa Rady Ministrw
18. Szef Kancelarii Sejmu
19. Szef Kancelarii Senatu
81

Nik P 14 035 Poczta Polska

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Nik P 14 035 Poczta Polska

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

KIN-4101-007-00/2014

Informacja owynikach kontroli

RESTRUKTURYZACJA POCZTY POLSKIEJ SA

Dyrektor Departamentu Infrastruktury:

Wiceprezes Najwyszej Izby Kontroli

Prezes Najwyszej Izby Kontroli

Najwysza Izba Kontroli

2. UWARUNKOWANIA PRAWNE IEKONOMICZNO-ORGANIZACYJNE ............................ 20

4. INFORMACJE DODATKOWE ........................................................................................................ 65

Wyk az stosowanych sk rtw ipoj

Przedsibiorca poredniczcy narzecz operatora pocztowego wzawieraniu

Skuteczne dorczenie przesyki wraz zzachowaniem przez operatora

Przestrzenna (terytorialna), czasowa lub cenowa moliwo zaspokajania

Dyrektywa 97/67/WE Parlamentu Europejskiego iRady zdnia 15grudnia

Dyrektywa 2008/6/WE Parlamentu Europejskiego iRady zdnia 20lutego

Grupa obejmujca Poczt Polsk ispki kapitaowe, wktrych Poczta

Og cech usugi pocztowej oraz warunkw jej wiadczenia, decydujcych

Przeksztacenie pastwowego przedsibiorstwa uytecznoci publicznej

Moliwo realizacji caego wachlarza usug pocztowych wobec klienta

Polecenie dorczenia przesyki lub kwoty pieninej okrelonej wprzekazie

Przedsibiorca uprawniony do wykonywania dziaalnoci pocztowej.

Przedsibiorca uprawniony do wykonywania dziaalnoci pocztowej

Operator pocztowy zobowizany do wiadczenia usug powszechnych.

Przesyka rejestrowana zawierajca rzeczy, przyjta przez operatora

Jednostka organizacyjna operatora pocztowego lub agenta pocztowego,

Usugi wiadczone w obrocie krajowym i zagranicznym na terytorium

p.p.u.p. Poczta Polska

Pastwowe przedsibiorstwo uytecznoci publicznej Poczta Polska.

Rzecz opatrzona adresem, przedoona do przyjcia lub przyjta przez

Przesyka o masie do 7 000 g zawierajca korespondencj lub druki,

Przesyka listowa bdca przesyk rejestrowan lub paczk pocztow

Przesyka rejestrowana bdca przesyk listow, przemieszczan

Przesyka przyjta idorczana za pokwitowaniem.

Szczeglny, w stosunku do rachunkowoci prowadzonej na podstawie

Dziaania zmieniajce struktur przedsibiorstwa Poczty Polskiej SA

System organizacji wiadczenia usug pocztowych i wszelkiego rodzaju

Spenienie przez operatora pocztowego zaoonego normatywu czasu

Urzd Komunikacji Elektronicznej, utworzony w celu obsugi zada

Wykonywane wobrocie krajowym lub zagranicznym, zarobkowe:

Usuga do wykonywania wycznie przez operatora publicznego, polegajca na:

Usugi pocztowe obejmujce przesyki listowe ipaczki pocztowe, owadze

Dz.U. z2012r., poz. 1529.

pocztowych oraz nieterminowym dostarczaniem przesyek, co oznaczao pogorszenie dostpnoci

Prezesa Urzdu Komunikacji Elektronicznej wzakresie wypeniania funkcji regulacyjnych

Kontrola zostaa przeprowadzona pod wzgldem legalnoci, rzetelnoci, gospodarnoci icelowoci,

1.1 Oglna ocena kontrolowanej dziaalnoci

2) Prezesa Urzdu Komunikacji Elektronicznej polegay one naniewydaniu wterminie

1.2 Synteza wynikw kontroli

ostanie rynku pocztowego za rok 2013.

tj.rednio zmniejszya si o9,4%, aw RS Warszawa-Miasto zwikszya si o3,9%. Wokresie

dziaalnoci operatorw biorcych udzia wwykonywaniu usug dorczania przesyek

1.3 Uwagi iwnioski

tworzy dodatkow paszczyzn styku interesu publicznego iprywatnego, co stanowi obszar

operatorzy alternatywni, ktrzy wygrywaj przetarg naobsug jednostek sektora finansw

Obszary te dotycz organizowania umieszczania skrzynek pocztowych napublicznych drogach,

Ponadto, wcelu poprawy dostpnoci przestrzennej do usug powszechnych, zwaszcza

wprowadzonych dyrektyw 2008/6/WE.

lub wniesionych przez zainteresowane podmioty), wsppraca zPrezesem Urzdu Ochrony

5) porednictwo w wykonywaniu usug finansowych, w tym cz ynnoci bankowych,

68 Wymienionych wZaczniku nr5.3.

rdo: GUS, czno, Wyniki dziaalnoci w2013r., Warszawa 2014.

Na pogorszenie dostpnoci obywateli do powszechnych usug pocztowych wiadczonych

rdo: Opracowano napodstawie danych GUS oraz Poczty Polskiej SA.