NR 12 (10) GRUDZIE 2015 ORGAN

STOWARZYSZENIA PRZYJACI SZCZEBRZESZYNA

Polskie przysowia ludowe na grudzie

Grudzie
Grudzie dwunasty miesic w roku, wedug
uywanego w Polsce kalendarza gregoriaskiego, ma
31 dni.
Nazwa miesica (wedug Brcknera) pochodzi od
sowa gruda (podobnie ukraiski / hrude,
litewski gruodis). Inna dawniej uywana nazwa to
prosie lub prosiniec (por. wspczesna nazwa
miesica w jzyku czeskim prosinec i chorwackim
prosinac). aciska nazwa December (dziesity
miesic; zobacz: kalendarz rzymski) zostaa
zapoyczona przez wikszo jzykw europejskich.
W grudniu nastpuje na pkuli pnocnej przesilenie
zimowe, a na poudniowej przesilenie letnie.
Meteorologicznie jest to w Polsce miesic zimowy.

1. Mrony grudzie, wiele niegu, yzny roczek

bdzie w biegu.
2. W pierwszym tygodniu grudnia, gdy pogoda
staa, bdzie zima dugo biaa.
3. Grudzie jaki, czerwiec taki.
4. Suchy grudzie stoi za to, e sucha wiosna
i suche lato.
5. Jeli w grudniu czsto dmucha, to w marcu
wci plucha.
6. Grudzie z grzmotami, rok z wiatrami.
7. Gdy w adwencie szad na drzewach si
pokazuje, to rok urodzajny nam zwiastuje.
8. Grudzie zimny, niegiem pokryty, daje rok
w zboe obfity.
9. Czwarty grudzie jaki, cay grudzie taki, pity
grudzie - stycznia czyni znaki, szsty grudzie
luty przepowiada, sidmy grudzie nam
o marcu gada.

SZCZEBRZESZYN

CHRZSZCZ NR 12
3 (7)
(10)

Zdrowych, wesoych i pogodnych

wit Boego Narodzenia. Niech
bd one okazj do zadumy, ale i
radoci z rodzinnego spotkania.
Niech przynios wytchnienie od
codziennych zmaga i trosk.
Oby magia Boego Narodzenia
przetrwaa w Was take
w Nowym Roku 2016
Czytelnikom ,,Chrzszcza
yczy redakcja.

yczenia witeczne
W
peni
dobrych
myli
wkraczamy
w przedwiteczny czas. Bdziemy si cieszy
z kadego zimowego dnia. Wkrtce zalni barwami
wietlistymi wita Boego Narodzenia, ktre
nakazuj najpikniej, jak tylko umiemy, przyozdobi
nasze domy, tak wewntrz, jak i na zewntrz.
Zadbamy o to, by nabray witecznego wygldu.
Bdziemy si cieszy sob i tym piknym
czasem. Choinka, uginajcy si pod mnogoci
wigilijnych potraw st, z piknym stroikiem
porodku, z kwiatem gwiazdy betlejemskiej.
Za oknem ogrd a w nim przystrojony krzew tui lub
wierka, co rwnie imituje choink. Na balkonie
mnstwo lampek mrugajcych rnymi barwami.
Wszystko lni w witecznej szacie.
Wic c do szczcia trzeba tylko Wesoych
wit, bez zmartwie, z karpiem, barszczem,
z gomi, co przynios szczcie, z kold Wrd
nocnej ciszy
Tego bogiego czasu dla Czytelnikw i redakcji
miesicznika ,,Chrzszcz yczy wierna czytelniczka
Stefania Krukowska

Adwent - oczekiwanie na przyjcie

Zbawiciela

Adwentowy wieniec
Adwentowy wieniec a w nim wiece cztery
staj si symbolem wymownej radoci
kiedy Dzieci Boe do serca zapuka
przyj nam Go trzeba w penej gotowoci
Zapalona wieca w niedzielny poranek
pierwszym jej promieniem serce nam ogrzeje
a kolejne znaczc niedziele Adwentu
przynios dla wiata ukryte nadzieje
Odmieni czekanie adwentowej ciszy
niepojta rado wiat ogarnie cay
gdy Noc Wigilijna zaponie ich wiatem
i pobogosawi nam Zbawiciel may
Sabina
W niedziel 30 listopada w Kociele katolickim
rozpoczyna si Adwent. Jest to bogaty w symbolik,
czterotygodniowy okres przygotowania do Boego
Narodzenia oraz wzmoonego oczekiwania na koniec
czasw i ostateczne przyjcie Jezusa Chrystusa.

CHRZSZCZ NR 12 (10)

Czterotygodniowy czas Adwentu, ktry nie jest

okresem pokuty, ale radosnego oczekiwania, obfituje
w zwyczaje i symbole. Jest podobny do caego
ludzkiego ycia, ktre jest oczekiwaniem na pene
spotkanie z Bogiem.
Adwent jest wyjtkowym czasem dla chrzecijan.
Sowo "adwent" pochodzi z jzyka aciskiego
"adventus",
ktre
oznacza
przyjcie.
Dla staroytnych Rzymian sowo to oznaczao
oficjalny przyjazd cezara. Dla chrzecijan to radosny
czas przygotowania na przyjcie Pana. Oczekiwanie
na przyjcie Chrystusa musi rodzi rado. Dlatego
te Adwent jest nie tyle czasem pokuty, ile raczej
czasem pobonego i radosnego oczekiwania.
Opuszczenie hymnu Gloria nie jest wyrazem pokuty,
jak w Wielkim Pocie, lecz znakiem czekania na
nowe zabrzmienie hymnu anielskiego piewanego
w noc narodzenia Jezusa (k 2, 14).
Teologicznie czas ten wyraa oczekiwanie
Kocioa na podwjne przyjcie Chrystusa.
W pierwszym okresie akcent pooony jest na
Paruzj, czyli ostateczne przyjcie Chrystusa na
kocu
wiata.
Ostatni
tydzie
natomiast
bezporednio
przygotowuje
do
narodzenia
Chrystusa, przez ktre Bg wypenia wszystkie
obietnice zoone w historii.
Najbardziej charakterystycznym zwyczajem
adwentowym, zwaszcza w Polsce, s roraty. Jest to
Msza w. sprawowana ku czci Najwitszej Maryi
Panny, zwykle bardzo wczenie rano. Wierni, czsto
w ciemnociach przeniknitych jedynie blaskiem
trzymanych w rku wiec, wraz z Maryj czekaj na
wybawienie, jakie wiatu przyniosy narodziny
Zbawiciela.

Tradycja obchodw Wigilii Boego

Narodzenia
Opatek
Jest w moim kraju zwyczaj, e w dzie wigilijny,
Przy wzejciu pierwszej gwiazdy wieczornej na niebie,
Ludzie gniazda wsplnego ami chleb biblijny
Najtkliwsze przekazujc uczucia w tym chlebie.
C.K.Norwid
Wigilia to dzie poprzedzajcy wito Boego
Narodzenia. Nazwa pochodzi od aciskiego sowa
"vigilare", to znaczy: czuwanie, stanie na stray,
bycie gotowym. Wigili nazywana jest take
uroczysta wieczerza, do ktrej zasiada si o zmroku
w gronie najbliszych.
Wigilia jest starym chrzecijaskim zwyczajem
oczekiwania. Przed kadym wielkim witem
poprzedzajca noc jest oczekiwaniem. A szczegln
wigili bya ta pisana wielk liter - Wigilia Boego
Narodzenia, tego jednego z centralnych wit.

W tradycji chrzecijaskiej od samego pocztku

zwyczaj ten dotyczy rnych wit, my jednak
mwimy szczeglnie o tej jednej wigilii - Wigilii
Boego Narodzenia.
Istot Wigilii Boego Narodzenia jest przyjcie na
wiat Chrystusa jako Czowieka, dlatego te mocno
akcentowany jest element rodzinny.
W tradycji
chrzecijaskiej jest to celebracja wita rodzinnego,
a szczeglnie uwidocznione s takie wartoci jak:
otwarcie, wzajemna mio, pokj i pojednanie,
gdy w rodzinie byy jakie napicia. I to jest szczeglna
warto Wigilii Boego Narodzenia.
Symbol pustego miejsca przy stole wigilijnym.
Symbol ten jest bardzo ewangeliczny, gdy jest on
przypomnieniem, e Maryja z Jzefem nie znaleli
miejsca, zostali odtrceni. Std te my chrzecijanie
mamy si troszczy o tych odtrconych, o tych, ktrzy
potrzebuj pomocy. Jest to znak pewnej wewntrznej
gotowoci, ale w sposb szczeglny powinien si
przejawia w Wigili Boego Narodzenia.
Wigilii towarzyszy wiele zwyczajw i symboli.
Najwaniejszym polskim zwyczajem wigilijnym jest
amanie si biaym opatkiem. amic si opatkiem,
skadamy sobie yczenia, przepraszamy za zo
wyrzdzone sobie wzajemnie od ubiegego roku w maestwie, w rodzinie, w ssiedztwie.
Skadamy sobie wzajemnie obietnic szczerej poprawy.
Wieczerza wigilijna tradycyjnie rozpoczyna si wraz
z pojawieniem si pierwszej gwiazdki, symbolizujcej
gwiazd betlejemsk, ktra prowadzia Trzech Krli do
narodzonego Jezusa. Kolacj rozpoczyna si od
odczytania fragmentu Ewangelii w. ukasza, wsplnej
modlitwy, ycze i przeamania si opatkiem.
Pod obrus zwykle wkada si odrobin siana, jest to
nawizanie do stajenki betlejemskiej, miejsca narodzin
Jezusa. Na stole stawia si przynajmniej jedno
dodatkowe nakrycie - to symboliczne wolne miejsce
dla niespodziewanego gocia lub nieobecnych bliskich.
Zgodnie z tradycj na stole wigilijnym powinno
znale si dwanacie da, a kady z uczestnikw
wieczerzy powinien skosztowa kadego z nich,
by zapewni sobie pomylno w nadchodzcym roku.
Od 2003 r. - zgodnie z formu przykaza
kocielnych, zatwierdzonych przez Watykask
Kongregacj Nauki Wiary - formalnie nie obowizuje
post w Wigili Boego Narodzenia. Post obowizuje
katolikw jedynie wwczas, gdy Wigilia przypada
w pitek. Niemniej Polacy zwykle nie jedz tego dnia
misa w poszanowaniu wielowiekowej tradycji, do
czego zachcaj polscy biskupi.
W Polsce jako jednym z nielicznych krajw
Wigilia jest rwnie dniem wrczania prezentw; na
Zachodzie Mikoaj pojawia si dopiero w dzie
Boego Narodzenia - 25 grudnia.
3

CHRZSZCZ NR 12 (10)

Uroczysto Boego Narodzenia wywodzi swj

pocztek z Jerozolimy. Ustali si tam zwyczaj,
e patriarcha udawa si z Jerozolimy w procesji do
Betlejem, odlegego o ok. 8 km. W Grocie Narodzenia
odprawia w nocy Msz wit. W Rzymie wito
Boego Narodzenia dnia 25 grudnia obchodzono od
wieku IV. Kronikarz rzymski, Filokales, w swoim
kalendarzu pod rokiem 354 zaznacza: Natus Christus in
Betleem Jude (Narodzi si Chrystus w Betlejem
Judzkim). Z tego take czasu mamy fragment homilii
papiea w. Liberiusza (+ 366) na Boe Narodzenie.
Najdawniejsza wzmianka o tym wicie w Kociele
syryjskim pochodzi od w. Jana Chryzostoma. W swoim
kazaniu z dnia 25 grudnia 380 roku tene wity jako
mody wwczas kapan oznajmia wiernym z radoci,
e po raz pierwszy bdzie w antiocheskiej katedrze
obchodzone to wito. Z tej wanie uroczystoci
zachowao si jego kazanie. W tyme wieku IV
uroczysto
Boego
Narodzenia
spotykamy
w Jerozolimie, w Antiochii, w Konstantynopolu,
w Rzymie i w Hiszpanii.
Po Mszy witej, odprawionej w Betlejem o pnocy,
powracano do Jerozolimy i odprawiano drug Msz
wit w godzinach porannych w kociele
Zmartwychwstania Paskiego. Wreszcie, aby da peny
upust radoci, odprawiano w godzinach poudniowych
trzeci Msz wit w kociele katedralnym. W Rzymie
zwyczaj ten znany by ju za czasw papiea
w. Grzegorza I Wielkiego (+ 604). Odprawiano tam
noc pasterk przy bku Chrystusa w bazylice Matki
Boej Wikszej; drug Msz wit w godzinach
Boe Narodzenie
porannych w kociele Zmartwychwstania, gdzie mia
rezydencj swoj przedstawiciel cesarza wschodniego;
trzeci za koo poudnia w bazylice w. Piotra.
Jest taki dzie bardzo ciepy, cho grudniowy;
W pierwszych wiekach chrzecijastwa naboestwa
dzie, zwyky dzie, w ktrym gasn wszelkie
nocne naleay do staej praktyki Kocioa. Pamitk jest
spory.
dzisiejsza Pasterka. Ju pierwsze sowa inwitatorium
Jest taki dzie, w ktrym rado wita wszystkich.
wprowadzaj nas w nastrj tajemnicy: "Chrystus
Dzie, ktry ju kady z nas zna od koyski..
narodzi si nam. Oddajmy Mu pokon". Nie mniej
Niebo ziemi, niebu ziemia,
radosnym akordem brzmi czytania i responsoria.
wszyscy wszystkim l yczenia.
Koci wyraa tak wielk rado z narodzenia Pana
Drzewa ptakom, ptaki drzewom.
Jezusa, e przez osiem dni (oktawa) obchodzi t
W wiewie wiatru patkom niegu.
uroczysto. To jedna z dwch istniejcych w obecnym
Jest taki dzie, tylko jeden raz do roku;
kalendarzu liturgicznym oktaw - drug jest Oktawa
Dzie, zwyky dzie, ktry liczy si od zmroku.
Wielkanocy.
Jest taki dzie, gdy jestemy wszyscy razem.
Chrystus narodzi si w Betlejem Judzkim. Jest
Dzie, pikny dzie, dzi nam rok go skada w
bowiem jeszcze Betlejem, lece w Galilei, w pobliu
darze.
Nazaretu (12 km na pnoc), dzisiaj Beit Lahm,
Niebo ziemi, niebu ziemia,
wymieniane ju w ksigach: Jozuego (Joz 19, 15) i
wszyscy wszystkim l yczenia.
Sdziw (Sdz 12, 8. 10). Betlejem Judzkie natomiast
A gdy wszyscy usn wreszcie
ley ok. 8 km na poudnie od Jerozolimy. Wymieniane
moc igliwia zapach niesie.
jest rwnie kilkanacie razy w Starym Testamencie
Seweryn Krajewski oraz w dokumentach pozabiblijnych.

Cho 24 grudnia nie jest dniem wolnym od pracy,

wikszo firm koczy prac wczeniej.
Wigilia w polskiej obyczajowoci jest witem
bardzo rodzinnym, powszechnie uwaanym za
najwaniejszy dzie w roku (w wielu krajach nie ma
on a takiego znaczenia). Podobnie jak w Polsce
Wigili obchodzi si na Litwie, w Czechach i na
Sowacji. Zwyczaj amania si opatkiem nie jest
znany poza Polsk i Litw.
W Polsce Wigilia zyskaa popularno w XVIII
w., a w XX w. staa si powszechn tradycj.
Tego dnia w wiejskich chatach i dworach
umieszczao si w czterech rogach gwnej izby
cztery snopy zb: pszenicy, yta, jczmienia
i owsa, aby narodzony Jezus nie skpi w Nowym
Roku niezbdnego pokarmu dla zwierzt i ludzi.
Dawniej na wsi podawano bydu w oborze
kawaek rowego opatka, a take kawaki potraw
z wigilijnego stou. Niektre ze zwierzt
wprowadzano na chwil do domu. Zapraszano na
swoj posesj rwnie zwierzta lene, w tym wilki,
przed domem rzucano dla nich poywienie.
Do tych zwyczajw dosza pniej tradycja
ubierania choinki, ktra jest chrzecijaskim
symbolem drzewa rajskiego. Przez ziele,
ktr zachowuje nawet w zimie, jest dla wierzcych
symbolem Chrystusa, jako "drzewa ycia",
ozdobiona lampkami symbolizuje Chrystusa "wiato wiata".

CHRZSZCZ NR 12 (10)

W Betlejem urodzi si i zosta namaszczony na

krla Izraela Dawid. Dlatego w. ukasz nazywa
Betlejem "miastem Dawidowym" (k 2, 4-5).
Miasto liczy obecnie kilkanacie tysicy ludzi,
przewanie Arabw. Za czasw Pana Jezusa osada
liczya ok. 1000 mieszkacw. Betlejem ley na
wysokoci 770 m na dwch wzgrzach.

Dlaczego jest wito Boego Narodzenia?

Dlaczego jest wito Boego Narodzenia?
Dlaczego wpatrujemy si w gwiazd na niebie?
Dlaczego piewamy koldy?
Dlatego, eby si uczy mioci do Pana Jezusa.
Dlatego, eby podawa sobie rce.
Dlatego, eby si umiecha do siebie.
Dlatego, eby sobie przebacza.
ks. Jan Twardowski

Grudniowy bunt robotniczy w Polsce 14-22

grudnia 1970, wystpienia robotnicze (strajki, wiece,
demonstracje) w miastach Wybrzea, gwnie
w Gdyni, Gdasku i Szczecinie, wynikajce
z pogarszajcej si sytuacji spoecznej, gospodarczej
i politycznej kraju.
Bezporednim
pretekstem
do
wydarze
grudniowych stao si ogoszenie 13 grudnia
podwyki artykuw ywnociowych (m.in. mki
i misa). W odpowiedzi 14 grudnia rozpocz si
strajk w Stoczni Gdaskiej, ktry 15 grudnia
rozszerzy si take na Stoczni Gdysk, Port
Pnocny i Stoczni Remontow w Gdasku.
Robotnicy powoali Midzyzakadowy Komitet
Strajkowy. Na ulicach Trjmiasta strajkujcy
sformowali wielotysiczne demonstracje. Rozpoczy
si walki z oddziaami Milicji Obywatelskiej (MO),
podpalono Komitet Wojewdzki PZPR.
16 grudnia strajki rozpoczy si w Elblgu
i
Supsku,
17
grudnia
w
Szczecinie.
Po spacyfikowaniu buntu na Wschodnim Wybrzeu
(do 18 grudnia), gwne wydarzenia rozegray si
w Szczecinie, w ktrym take utworzono Midzyzakadowy Komitet Strajkowy (przewodniczcy
M. Dopieraa), kierujcy strajkiem generalnym.
Do zamieszek na mniejsz skal doszo take
w Krakowie i Wabrzychu, strajki za wybuchy
w Warszawie, Wrocawiu, Nysie, Biaymstoku
i Owicimiu.
22 grudnia w Szczecinie podpisano porozumienie,
w ktrym robotnikom gwarantowano m.in. wycofanie
podwyek, podniesienie pac, nierepresjonowanie
uczestnikw strajkw i ukaranie winnych za
spowodowanie ofiar.

Wedug oficjalnych rde na Wybrzeu zgino 45

osb (w tym 1 onierz i 2 milicjantw), 1165 zostao
rannych, aresztowania objy 2-3 tys. osb.
Konsekwencj strajku bya gruntowna wymiana kadr
kierowniczych w administracji partyjnej i pastwowej.
Funkcj I sekretarza PZPR po W. Gomuce obj
E. Gierek. Na stanowisko premiera powoano
P. Jaroszewicza, na przewodniczcego Rady Pastwa
J. Cyrankiewicza. Dopiero kolejne strajki w styczniu
1971 w Szczecinie i w lutym 1971 w odzi zmusiy
wadze partyjne do wycofania podwyek.
W. Gomuka podj decyzj o uyciu broni palnej
przez oddziay MO i wprowadzeniu do Trjmiasta
jednostek Wojska Polskiego (WP) pod dowdztwem
G. Korczyskiego (25 tys. onierzy oraz 1300
czogw i transporterw opancerzonych). 16 grudnia
przedstawiciele strajkujcych zawarli porozumienie
z wadzami miasta, ale ju w nocy zostali aresztowani.
17 grudnia oddziay MO i WP (po apelu telewizyjnym
wicepremiera S. Kocioka) otworzyy ogie do
robotnikw udajcych si do pracy w Stoczni imienia
Komuny Paryskiej, na skutek czego zgino lub
zostao rannych setki osb.
Stan wojenny w Polsce, ograniczenie praw
obywatelskich wprowadzone w nocy z 12 na 13
grudnia 1981 w celu zahamowania aktywnoci
spoeczestwa dcego do gruntownej reformy
ustroju spoeczno-politycznego PRL. Potwierdzony
dekretem Rady Pastwa, niezgodnym z konstytucj
zabraniajc wydawania dekretw w czasie trwania
sesji sejmu.
Przygotowywany od sierpnia 1980, uzasadniany
by grob zamachu stanu i przejcia wadzy przez
opozycj skupion w "Solidarnoci", zaamaniem
gospodarki, moliwoci interwencji radzieckiej.
Organem penicym funkcj administratora stanu
wojennego w Polsce bya Wojskowa Rada Ocalenia
Narodowego (WRON) z generaem W. Jaruzelskim na
czele.
Przepisy stanu wojennego ograniczay podstawowe
prawa obywatelskie, wprowadziy m.in. godzin
milicyjn (do maja 1982), zawiesiy dziaalno
organizacji spoecznych i zwizkw zawodowych
(niektre rozwizano, np. "Solidarno", Niezalene
Zrzeszenie Studentw, Stowarzyszenie Dziennikarzy
Polskich, ZASP, ZLP, w innych dokonano zmian
w kierownictwie, np. w Stowarzyszeniu PAX).
Zmilitaryzowano gwne dziay gospodarki,
zakazano zmian miejsca pobytu, wprowadzono
cenzur korespondencji, tryb dorany w postpowaniu
sdowym.
Dziaaczy
Solidarnoci,
opozycji
politycznej oraz kilkunastu reprezentantw wadzy
sprzed sierpnia 1980 internowano (cznie ok. 10 tys.
osb).
5

CHRZSZCZ NR 12 (10)

Zaprosili nas
Jubileusz MDK w Szczebrzeszynie
27 listopada 2015 roku o godzinie 15.00 w Sali
Widowiskowej MDK oby si Koncert Jubileuszowy
50 lecia dziaalnoci Miejskiego Domu Kultury
w Szczebrzeszynie. Uroczysto zawieraa w sobie
nie tylko sam koncert bya skadank przemw
oficjalnych, filmowej opowieci o dziaalnoci,
prezentacji dokona, prezentacji dziaajcych
aktualnie zespow.
Wszystko to wspaniale
wyreyserowane, wszystko w odpowiednich
proporcjach mona to okreli jednym sowem
PERFEKCJA. Trzy godziny tego koncertu
przebiegy w okamgnieniu. Zaskoczenie obecnych
byo absolutne. Wynikao ono z zastosowania
rodkw technicznych poczonych z yw
interpretacj przez wystpujce zespoy.
Finaowa piosenka natomiast bya zaskoczeniem
totalnym. Przez wszystkich wystpujcych w czasie
tego koncertu zostaa wykonana piosenka
zapowiadajca jakby program dziaania Miejskiego
Domu Kultury w Szczebrzeszynie na najblisze i
dalsze lata.
Podczas poczstunku zorganizowanego w
Wiejskim
Klubie Kultury w
Kawczynie
wspominkom nie byo koca, tym bardziej, e brali
w nim udzia pracownicy domu kultury
z
minionego pwiecza.
Niej prezentujemy przemwienie dyrektora
MDK w Szczebrzeszynie oraz kilka migawek
z uroczystoci.

Kapela ,,Antki

Fina! Fina!

Jeden z szacownych goci- byy dyrektor MDK

Mieczysaw Gradziuk

witujemy w gronie przyjaci

Dziecicy zesp taneczny

Zesp teatralny
6

,,Smutek potrafi zatroszczy si sam o siebie,

lecz by naprawd si cieszy,
trzeba mie kogo, z kim mona si podzieli radoci.
Mark Twain
Jubileusz Miejskiego Domu Kultury
w Szczebrzeszynie jest okazj do
wspomnie, ktre, cho minione, na
zawsze pozostaj w pamici. Czas je
porzdkuje, dodaje blasku, a taki
dzie jak dzisiejszy przywouje
wspomnienia wydarze i ludzi,
ktrych
ofiarno
i
praca
zdecydoway o rozwoju naszej
placwki.
Klimat i histori Domu Kultury
w Szczebrzeszynie tworzyy zarwno
ciekawe indywidualnoci, jak i rnorodne grupy
i zespoy znajdujce tu moliwo pogbionego
spotkania ze sztuk oraz inspiracje w poszukiwaniu
wasnego artystycznego wyrazu.

CHRZSZCZ NR 12 (10)

Tutaj czas odmierzany jest w specyficzny sposb.

S to kolejne wydarzenia czsto zwizane z nasz
tradycj po trosze ludow i chrzecijask, to
wydarzenia zwizane z histori miasta, a take zwyke
dni i miesice, i lata pracy edukacyjnej i twrczej
w ramach amatorskiego ruchu artystycznego.
W t niezwyk perspektyw wpisuj si take
wydarzenia niepowszednie, dziki ktrym moliwe
jest dokonanie ogldu i zbudowanie refleksji nad
prac wasn i orodka. Do takich wydarze naley
dzisiejszy jubileusz, ktrego nie moglibymy
witowa bez udziau tak wielu wspaniaych goci.
Wszystkim, ktrych los splata si z histori tego
jake charakterystycznego w szczebrzeskim pejzau
miejsca, a w szczeglnoci: byym dyrektorom,
instruktorom, pracownikom administracji i obsugi,
uczestnikom zaj oraz tym, ktrzy wspierali MDK
przez te dugie lata naszym Przyjacioom bardzo
serdecznie dzikuj. Bez Was nie byoby nas i tego
piknego jubileuszu. My, caa spoeczno MDKu,
bdziemy wsplnie pisa kolejne karty tej historii
i z trosk dba o nasz tradycj.
Miejski Dom Kultury w Szczebrzeszynie jest dla
nas wanym miejscem, w ktrym zostawiamy cz
swojego ycia
Z wyrazami szacunku
Sawomir Kalita
Dyrektor MDK w Szczebrzeszynie

Relacja z koncertu jubileuszowego

wiceburmistrz Jerzy Banaszkiewicz, przewodniczcy

rady miejskiej Mariusz Drodyk, kierownik filii
Urzdu Marszakowskiego w Zamociu Aneta Najda,
a take dr Artur Stpoch - dyrektor Wojewdzkiego
Orodka Kultury w Lublinie.
Przyjlimy te wyrazy uznania od dyrektorw
zaprzyjanionych
i wsppracujcych
z nami
placwek edukacyjnych, kulturalnych i sportowych
z terenu
Gminy
Szczebrzeszyn
i Powiatu
Zamojskiego. Wszystkim serdecznie dzikujemy
i cieszymy si, e zechcielicie witowa z nami
pwiecze istnienia Miejskiego Domu Kultury
w Szczebrzeszynie.
MDK Szczebrzeszyn

Wizyta ,,Chrzszcza w Przedszkolu

w Szczebrzeszynie
26
listopada
2015
roku
w
Przedszkolu
Samorzdowym w Szczebrzeszynie odbya si wielka
uroczysto. Co roku przedszkole bierze udzia w
akcji ,,Gra Grosza, ktrej celem jest zebranie
funduszy dla najbardziej potrzebujcych domw
dziecka i rodzinnych domw dziecka. Odbywa si
zbirka monet groszowych. Najwaniejszym efektem
akcji jest dziaanie edukacyjne, majce na celu
pokazanie, jak si stanowi moe nawet niewielka
pomoc wielu ludzi i wsplne dziaanie dla dobra
potrzebujcych. Przedszkolaki wziy udzia w akcji,
zaangaoway swoje rodziny w zbieranie monet.
Efektem byo zebranie 76 450 monet o wartoci
2 270,80 z.
To dao pierwsze miejsce w wojewdztwie lubelskim.
Bya nagroda i dyplom od Towarzystwa Nasz Dom.
Bya te wspaniaa cz artystyczna wykonana przez
wszystkich przedszkolakw.
Na
uroczystoci
byli
przedstawiciele
oglnopolskiego Towarzystwa Nasz Dom Elbieta
Przdka i Piotr Zabadaa, rodzice, redaktor Kroniki
Zamojskiej Dariusz Nowak, przedstawiciele Rady
Rodzicw Alina Siemkowicz i Dariusz Samulak.
,,Gra Grosza to akcja znana i lubiana przez
dzieci. Niej kilka migwek z uroczystoci.

W ostatni pitek listopada gocie zebrani w sali

widowiskowej dawnej synagogi byli uczestnikami
szczeglnej
dla
nas
uroczystoci.
Z okazji
przypadajcego na ten rok jubileuszu 50 lat istnienia
Miejskiego Domu Kultury w Szczebrzeszynie
przygotowalimy wyjtkowy koncert.
Na scenie zaprezentowali si uczestnicy zaj
prowadzonych przez instruktorw MDK oraz zespoy
dziaajce przy naszej placwce. Wywietlilimy
rwnie dwa filmy powstae w naszej pracowni
audiowizualnej, dokumentujce dawne i obecne
dziaania szczebrzeszyskiego orodka kultury.
Swoj obecnoci zaszczyciy nas osoby, ktre
tworzyy kiedy histori naszej instytucji, dawni
pracownicy i dyrektorzy tj. Zofia Koczuap - pierwszy
instruktor tutejszego domu kultury, Mieczysaw
Gradziuk - dyrektor w latach 1976-87 wraz z on
Jadwig Gradziuk, zaoycielk dziaajcego u nas do
dzi Klubu Seniora oraz Romana Paczyk, ktra
obja funkcj dyrektora w padzierniku 1987 roku.
Gratulacje i yczenia s zawsze nieodcznym
elementem uroczystoci rocznicowaych. Osobicie
zoyli je nam obecni na gali przedstawiciele wadz
Dyrektor Magorzata Jarmu i Elzbieta Przdka
lokalnych: Starosta Zamojski Henryk Matej,
moment wrczenia dyplomu i nagrody dla przedszkola
7

CHRZSZCZ NR 12 (10)

-wszechstronny rozwj i dziaania wychowawcze

i edukacyjne,
- tworzenie warunkw do nabywania przez dziecko
umiejtnoci zgodnie z jego moliwociami
rozwojowymi,
- wyposaenie dziecka w wiadomoci i umiejtnoci
potrzebne na kolejnym szczeblu edukacji,
- wyrabianie u dzieci nawykw higienicznych,
uczenie zdrowego stylu ycia,
- przywizywanie duej uwagi do wit rodzinnych,
kultywowanie tradycji,
organizowanie
ciekawych,
atrakcyjnych
i rnorodnych zaj rozwijajcych zainteresowania
i zdolnoci dzieci.
Nadrzdnym celem jest wszechstronny rozwj
dziecka z poszanowaniem jego praw, w
atmosferze poczucia bezpieczestwa oraz szeroka
integracja
rodowiska przedszkolnego ze
rodowiskiem lokalnym.
Aby uzyska zaoone cele w pracy przedszkola
wdraane s programy integracyjne:

Mikoaj deklamuje wiersz J.Brzechwy ,,Chrzszcz

Przedszkole Samorzdowe w Szczebrzeszynie,
usytuowane
przy
ulicy
Trbackiej
25,
jest przedszkolem publicznym. Budynek przedszkola
jest poczony z kompleksem Szkoy Podstawowej
i Gimnazjum. Dziaa od 30 lat. Obecnie
w przedszkolu przebywa 125 dzieci. Zasadniczymi
celami dyrekcji i personelu s:
- zapewnienie dzieciom opieki i bezpieczestwa,
-promowanie dbania o zdrowie i zachowanie
przyjazne przyrodzie,
8

Program profilaktyczny ,,Wesoo i bezpiecznie

Program wychowawczy,
Program edukacji regionalnej ,,W Szczebrzeszynie
Chrzszcz brzmi w trzcinie
Program adaptacyjny ,,Bawmy si wesoo.

Ponadto spoeczno przedszkolna bierze

aktywny udzia w organizowanych festiwalach i
konkursach, dla przykadu: Festiwal Poprawnej
Wymowy Polskiej, konkursy organizowane przez
Dom Kultury, instytucje owiatowe i inne.
Nie
braknie
rwnie
udziau
naszych
przedszkolakw w programach oglnopolskich.
Dla przykadu: ,,Kubusiowy przyjaciel natury
program przyrodniczo ekologiczny, ,,Akademia
Aqua fresh dbanie o zby, ,,Caa Polska czyta
dzieciom i t. p.
Przedszkole Samorzdowe w Szczebrzeszynie
dobrze spenia swoj spoeczn rol, pomagajc
rodzicom
w
prawidowym,
radosnym
wychowywaniu dzieci, przygotowujc je do ich
nastpnych zada spoecznych, dalszej nauki,
prawidowego, ekologicznego i zdrowego ycia.

CHRZSZCZ NR 12 (10)

Niej encyklopedyczne dane dotyczce Szkoy

Podstawowej
nr 1 im. Henryka Sienkiewicza
W dniu 11 grudnia 2015 roku Szkoa Podstawowa
nr 1 im. Henryka Sienkiewicza w Szczebrzeszynie, w Szczebrzeszynie:
budynek szkoy zosta oddany do uytku w 1985
w gronie przyjaci, obchodzia uroczycie Jubileusz:
roku,
100-lecia Szkolnictwa Powszechnego,
obecnie w szkole jest 19 sal lekcyjnych, pracownia
30 lecie Szkoy Podstawowej nr 1,
komputerowa,
biblioteka,
czytelnia
20 lecie nadania szkole imienia Henryka
multimedialna, wietlica, kuchnia i stowka,
Sienkiewicza.
4 gabinety, przestronne jasne due korytarze i 49
Obchody tego wanego jubileuszu (sprawy owiaty
pozostaych pomieszcze do dyspozycji uczniw i
i wychowania miay podczas caej historii miasta
nauczycieli,
priorytet i cieszyy si sympati i zainteresowaniem
obiekt szkolny jest monitorowany,
spoeczestwa Szczebrzeszyna) rozpoczy si Msz
w roku szkolnym 2015/2016 uczy si w szkole 339
wit koncelebrowan w kociele p.w. w. Mikoaja.
uczniw w 14 oddziaach,
Celebr sprawowa biskup pomocniczy diecezji
zatrudnionych jest 32 nauczycieli i 15
zamojsko lubaczowskiej ks. Mariusz Leszczyski
pracownikw obsugi. Zdecydowana wikszo to
z proboszczami: Andrzejem Pikul i Mirosawem
nauczyciele dyplomowani 19, pozostali to
Prokopem. W kazaniu ksidz biskup nawiza do
nauczyciele mianowani.
znakw, jakie kady z nas dostaje od Boga przez cae
Tak wic atutami tej szkoy s:
ycie. Dla dzieci natomiast znakami s rodzice,
zapewnienie
bezpiecznych
i
przyjaznych
szkoa,
nauka,
nauczyciele,
katecheci.
warunkw do wszechstronnego rozwoju,
Opraw muzyczn liturgii zapewnia schola, w ktrej
wspieranie wychowankw w osiganiu sukcesw,
wystpio kilkudziesiciu uczniw, w wikszoci z
odpowiednia baza lokalowa,
klas modszych.
szeroka oferta zaj pozalekcyjnych (kola
Po zakoczeniu Mszy w. spoeczno szkolna
artystyczne,
przedmiotowe,
organizacje
przemaszerowaa przez ulice miasta do swojego
uczniowskie),
budynku. W piknie udekorowanej sali gimnastycznej
rnorodne formy pracy z uczniami: rajdy piesze,
kontynuowana bya uroczysto. Przemwienie
wycieczki, wyjazdy do kina do muzeum i teatru,
dyrektora szkoy Danuty Chwiejczak wprowadzio
opieka medyczna.
obecnych w podniosy nastrj. Odrobina historii,
Misj Szkoy jest: ,,Jestemy po to, by uczy,
wspomnienie pracujcych w przeszoci nauczycieli, wychowywa i wspomaga ucznia w kadej
odwoanie si do obecnych w sali zaproszonych goci dziedzinie tak, aby sam potrafi uczestniczy
spowodoway niekiedy ezk w oczach.
w tworzeniu lepszego jutra.
Gocie
natomiast
byli
nietuzinkowi:
R.
przedstawiciele
diecezji,
wadz
owiatowych
i administracyjnych, zaproszone delegacje i sztandary
A oto kilka migawek z uroczystoci.
ze szk noszcych imi H. Sienkiewicza,
emerytowani nauczyciele i dyrektorzy szk,
przedstawiciele wszystkich jednostek szkolnych
z miasta i gminy, take innych jednostek
gospodarczych i spoecznych, rodzice, dyrekcja
szkoy, nauczyciele, pracownicy obsugi, opieki
lekarskiej i co najwaniejsze - dzieci
i modzie
szkolna.
Po przemwieniu pani dyrektor gos zabierali
gocie. Gratulacjom, yczeniom, wspaniaym sowom
nie byo koca. Przemawiajcy wrczali kwiaty
i podarunki. Cz artystyczna w wykonaniu uczniw
Od prawej: ks.Mirosaw Prokop,
miaa charakter historyczno patriotyczny.
ks. Wojciech Suchowierz,
Powodowaa ywe reakcje zebranych.
Ks. biskup Mariusz Leszczyski,
Po zakoczeniu tej czci uroczystoci gospodarze
ministrant, ks. Andrzej
zaprosili
wszystkich
goci
na
spotkanie
Pikua.
okolicznociowe. Tam wspomnie, rozmw i spotka
po latach byo bez miary.

Jubileusz Szkoy.

CHRZSZCZ NR 12 (10)

Dyrektorzy szkoy w latach 1985-2015

- Stanisaw Kita (01.09.1985r 31.08.2000r.)
- Edward Augustynek (01.09.2000r.30.10.2001r.)
- Elbieta Szyduczyska (01.01.2002r.31.08.2011r.)
- Danuta Chwiejczak(01.09.2011r.-do chwili obecnej)

Schola

Dyrektorzy szkoy w caym trzydziestoleciu.

Sienkiewiczu..

Dyrektor szkoy Danuta Chwiejczak

Taczymy krakowiaka

Ukochany kraj umiowany kraj

10

Jeste wikszy od malarza,

Ktry fakty i myli na ptna przetwarza
Artysto polskich historii
Obrazy walk
Potrafisz malowa bohaterw
Twarze, ich ycie i wasn dusz
e kochae to wszystko
To kochanie , to twoje w sercach granie
Tworzyo muzyk ludzkich zdarze
Fizycznie may na globie
Jak mrwka pracujca tak sobie
e czowiek potrafi wiele
Dowiode w swoim ycia dziele.
Dzisiaj ledzimy stron, za stron
Ciekawi historii naszej Ojczyzny rodzonej,
Patrioto czasw
Twe piro jest kluczem do polskich skarbw
Ju odkrylimy, bieglimy ciekawi
ladami zotego pira
ladami ycia i wanych zdarze.
Zuzanna Wdzicha Biuletyn Jubileuszowy
Szczebrzeszyn 2015.

CHRZSZCZ NR 12 (10)

Nowoci wydawnicze
W grudniu Miejsko-Gminna Biblioteka Publiczna
w Szczebrzeszynie proponuje pastwu kolejne nowoci
wydawnicze.
Kaja Malanowska ,,Mga : Zofia zdya wzi kpiel
i przebra si. W ostatniej chwili odwoaa umwione
spotkanie. Wieczr spdzia sama. Znaleziono j
w azience, lec w kauy krwi. Przyczyn mierci
okaza si cios w skro zadany tpym narzdziem.
wietnie skonstruowana, niepokojca, trzymajca
w napiciu opowie o tym, e zo przyjmuje czsto
zaskakujc posta.

Z miasta
Obrazy Brandta w Arsenale
Od listopada Muzeum Arsena w Zamociu goci
wystaw malarsk zorganizowan w setn rocznic
mierci Jzefa Brandta, urodzonego w Szczebrzeszynie. Wystawa nosi tytu Egzotyczna Europa.
Kraj urodzenia na ptnach polskich monachijczykw. Celem jej jest ukazanie odmiennoci
malarstwa polskiego drugiej poowy XIX w.
i pocztkw w. XX od malarstwa innych krajw
naszego kontynentu. W tym okresie modzi malarze
wielu krajw wyjedali na studia do Monachium,
gdzie wczali si w nurt ycia artystycznego, ktre
tworzone byo przez midzynarodowe rodowisko.
Spord polskich twrcw tzw. szko monachijsk
reprezentuje wanie Jzef Brandt, ale take wielu
wybitnych
malarzy tego okresu, np. Jzef
Chemoski, Adam Chmielowski, Juliusz Kossak,
Jacek Malczewski, Wincenty Wodzinowski , Alfred
Wierusz Kowalski i inni.
W Arsenale wystawiono 94 obrazy, wrd
ktrych 23 to ptna Jzefa Brandta. Wszystkie te
dziea mona oglda do 31 marca 2016r.
J.D.

pejza sowem malowany

Katarzyna Koczewska Wbrew sobie Ewelina

pragnie mie dziecko. Jest skupiona na sobie
i wasnych przejciach, egoistycznie manipuluje
bliskimi, nie dostrzega problemw innych ludzi,
liczy si tylko ona i jej sprawy.
Wyjtkowa ksika o zaskakujcych zwrotach akcji.
Zapraszamy
MGBP w Szczebrzeszynie

baanty chodz parami

o czym pisa ju ksidz Jan,
wiatr gwide na palcach
cisza pachnie dziecistwem
szpak czerenie kradnie w sadzie,
wrble stracha si nie boj
sonecznik ze socem
zaprzyjaniony od zawsze,
ksiyc uczy si rachunkw
liczc gwiazdy na bezkresnym niebie
wit rowy koysank nuci,
nocy, co nareszcie posza spa
a poln drk, co biegnie w nieznane
maszeruje czas
nakadajc pory roku
na kolejne w kalendarzu dni
Regina Smoter Grzeszkiewicz ze zbioru za
mg jest inny wiat Szczebrzeszyn2015

11

CHRZSZCZ NR 12 (10)

,,Baby ach te baby

C.d.
Od tej pory zebrania koa, uroczystoci, kursy byy
rozpoczynane t pieni jak modlitw.
Nadszed rok 1939. Wojna! Z zakazu wadz
okupacyjnych wszelka dziaalno koa ustaa.
Piecztki oddano do gminy. Jednak gospodynie,
mimo wszelkich zakazw spotykay si, cho czas by
trudny, obowizkw przybywao. Wizao si to z
udziaem mczyzn w konspiracji lub walk na
wojnie. Gospodarka spocza na barkach kobiet.
W tym czasie bya przebudowa gospodarstw,
zwizana z przeprowadzon komasacj. Tak mina
okupacja.
Cho okupacja skoczya si, wszystkie kopoty i
nawa prac powodoway, e to zrzeszenie kobiet nie
mogo si podwign. Nastaa nowa era a wraz z ni
przytaczajca sytuacja gospodarcza. Obowizkowe
dostawy ywca, mleka, zboa przygniatay jeszcze
bardziej rolnictwo. Trudno byo wywiza si z iloci
jak i z terminw naoonych obowizkowych dostaw.
Trzeba byo stawi czoa tym trudnociom.
Brakowao czasu na prac spoeczn.
A ju w tym czasie prym we wsi wid Zwizek
Modziey Wiejskiej. Koo byo prne i aktywne,
zrzeszao okoo 30 osb dziewczt byo w nim
wicej. Odchodzili starsi, przychodzili modsi i tak a
do roku 1964, kiedy to modzie masowo odchodzia
ze wsi do szk i do pracy w miastach.
By nie byo zbyt monotonnie we wsi, dwigno
si z upadku koo gospody. Dalej prowadzia je
Antonina
Podzik.
Ona
bya
prekursorem
zorganizowania we wsi hodowli wi zarodowych.
Jako pierwsza podja si tej dziaalnoci, a za ni
poszli inni. Rozprzestrzenio si to na ca wie.
Gospodarstwa stay si bardziej zyskowne, dziki
czemu wie si rozsawia.
Nastpuje zmiana na stanowisku przewodniczcej
koa wadz obejmuje Bronisawa Hanaka i dziery
j a do roku 1970. Nowa wadza, nowe
przedsiwzicia rozkwit dziaalnoci koa. Jak
dawniej , dla nowych czonki kursy: masarski,
pieczenia i gotowania, szycia. Kobiety wyjedaj do
Warszawy na Podwieczorek przy mikrofonie, do
Zamocia na filmy. Organizowane s wycieczki
krajoznawcze, zabawy taneczne.

Dochd z zabaw przeznaczono na zakup naczy

zastawy
stoowej.
Zorganizowana
zostaa
Wieczorowa Szkoa Przysposobienia Rolniczego.
Wie znowu yje pen par, dziki aktywnym
kobietom. Pojawiaj si potrzeby kulturalne.
Dwadziecia modych kobiet decyduje si stworzy
drugi w naszej gminie zesp piewaczy chr i tak
powstaj Zaburzanki. I trwa to do dzisiaj - przez
29 lat.

Cze naszym dzielnym

kobietom z Zaburza !
Stefania Krukowska

Na Wigili
Czekajc, kiedy wzejdzie wigilijna gwiazda
Do wp zmarznitej szyby przywar chopiec may.
Patrzy - zimowe ptaki wracay do gniazda,
Jakby tego wieczoru te witowa chciay.
Niegdy gwiazda z Betlejem mdrcw prowadzia,
Dzi znak daje, by zasi do witej wieczerzy,
By biel opatka ludzkie wanie pogodzia,
A w sercu znw zamieszka Ten, co "w obie ley".
Chwila jedna! Przy tobie nikn odlegoci,
Co szare - zmienia si w odwitne, tajemnicze.
Daj nam wicej dni takich, spragnionych mioci,
Niech wiat przy bku Twoim odmienia oblicze.
o. Franciszek Czarnowski

Kiedy dziecko si rodzi i na wiat przychodzi

Jest jak Bg, co powietrzem nagle si zakrztusi
I poczu, e ma ciao, e w ciemnociach brodzi
e boi si czowiekiem by. I e by musi
Wok rado. Koldy szeleszczce zotko
Najblisi jak pasterze wpatruj si w Niego
I miech matki - bo dziecko przeciga si sodko
A ono si ukada do krzya swojego
Ernest Bryll

Chrzszcz miesicznik informacyjny

Wydawca Stowarzyszenie Przyjaci Szczebrzeszyna
Redakcja Zygmunt Krasny, Joanna Dawid, Mateusz Sirko
Adres : 22-460 Szczebrzeszyn ul. Pl. T. Kociuszki 1
E-mail: sps@onet.eu
Projekt rysunku Chrzszcza Monika Niechaj
12

www.chrzaszcz.com.pl