grupa a

Genetyka
Test, ktry masz przed sob, skada si z 21 zada.
Przy kadym poleceniu podano liczb punktw
moliw do uzyskania za poprawn odpowied.
Za rozwizanie caego testu moesz otrzyma maksymalnie
35 punktw.

...........................
imi i nazwisko
...............
klasa

1. Zadanie
Porwnaj mitoz i mejoz, wpisujc do tabeli podane okrelenia oraz cyfry.
ta sama co w komrce macierzystej, o poow mniejsza ni w komrce macierzystej,
gamety, komrki budujce ciao, 2, 4
Nazwa podziau komrkowego

Liczba komrek potomnych

Liczba chromosomw
w komrkach potomnych

(02 p. )

Komrki powstae
w wyniku podziau

mitoza
mejoza

(01 p.)
2. Zadanie
Zaznacz prawidowe zakoczenie zdania.
W wyniku mitozy z komrki zawierajcej 12 chromosomw powstan
A. dwie komrki zawierajce po 6 chromosomw.
C. cztery komrki zawierajce po 3 chromosomy.
B. dwie komrki zawierajce po 12 chromosomw.
D. cztery komrki zawierajce po 6 chromosomw.
3. Zadanie
Pocz strzakami ponisze elementy, od najmniej do najbardziej skomplikowanego.

chromosom

chromatyna

podwjna
helisa DNA

(01 p.)

nukleotyd

4. Zadanie
(01 p.)
Uzupenij zdanie.
Kod genetyczny jest . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . , poniewa we wszystkich organizmach te same trjki nukleotydw (kodony)
koduj te same aminokwasy.
5. Zadanie
Zaznacz prawidowe zakoczenie zdania.
Nukleotyd DNA jest zbudowany z
A. zasady potasowej, deoksyrybozy i reszty kwasu fosforowego.
B. zasady potasowej, rybozy i reszty kwasu siarkowego.
C. zasady azotowej, deoksyrybozy i reszty kwasu fosforowego.
D. zasady azotowej, rybozy i reszty kwasu siarkowego.

(01 p.)

6. Zadanie
Pamitajc o komplementarnoci zasad azotowych, dopisz sekwencj nukleotydw brakujcej nici DNA.
A C C G T G C C AAT C G A
............................................

(01 p.)

7. Zadanie
Zaznacz prawidowe zakoczenie zdania.
Zesp wszystkich genw danego organizmu to
A. kwas DNA.
C. genotyp.
B. chromosom.
D. fenotyp.

(01 p.)

8. Zadanie
(04 p.)
Allel A decydujcy o wysokim wzrocie grochu jest dominujcy, natomiast allel a warunkujcy niski wzrost grochu jest
recesywny. Skrzyowano heterozygot i homozygot dominujc. Wykonaj krzywk genetyczn. Zapisz genotypy i fenotypy
organizmw potomnych. Okrel prawdopodobiestwo wystpienia w pokoleniu F1 osobnikw potomnych o wysokim wzrocie.

Genotypy F1: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . .
Fenotypy F1: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Prawdopodobiestwo wystpienia osobnikw o wysokim wzrocie: . . . . .. .

(02 p.)
9. Zadanie
Uzupenij ponisze zdania, pamitajc o prawie czystoci gamet.
a) Homozygota dominujca pod wzgldem danego genu wytwarza . . . . . . . . . . . . % gamet z allelem dominujcym tego genu.
b) Heterozygota pod wzgldem danego genu wytwarza . . . . . . . . . . . . % gamet z allelem recesywnym tego genu.
10. Zadanie
(04 p.)
Obok zda zawierajcych prawdziwe informacje wpisz liter P, a obok zawierajcych faszywe informacje liter F.
Czsteczka tRNA dostarcza zasady azotowe do miejsca syntezy biaek. .....
Kodon to trjka nukleotydw kodujca jeden aminokwas......
Ni mRNA stanowi kopi genu znajdujcego si w jdrze komrkowym. .....
Odcinek nici DNA kodujcy budow okrelonego fragmentu biaka to gen. .....
(01 p.)
11. Zadanie
Wyjanij, na czym polega rekombinacja genetyczna zachodzca podczas mejozy.
...........................................................................................
...........................................................................................
12. Zadanie
(02 p.)
Z poniszego tekstu wykrel nieprawidowe okrelenia.
Komrki, ktre zawieraj podwjny zestaw chromosomw, s nazywane komrkami diploidalnymi / haploidalnymi. Natomiast
te z pojedynczym zestawem chromosomw to komrki diploidalne / haploidalne. Wikszo komrek ciaa czowieka jest
diploidalna / haploidalna. Komrki jajowe i plemniki s diploidalne / haploidalne.
13. Zadanie
(01 p.)
W poniszym opisie podkrel cechy dziedziczne.
Jacek to wysoki chopiec o blond wosach i piknych niebieskich oczach. Na jego opalonym ramieniu wida blizn po
skaleczeniu, a poniej may tatua, pamitk z wakacji.
14. Zadanie
Uzupenij zdanie.
Kariotyp czowieka to zestaw 46 chromosomw. 22 pary spord nich to chromosomy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

(01 p.)

15. Zadanie
Daltonizm jest cech recesywn sprzon z pci. Na podstawie
informacji zawartej w krzywce genetycznej uzupenij zdania.
a) Prawdopodobiestwo urodzenia si dziewczynki daltonistki wynosi . . . . . . . . . . . . %.

(02 p.)

b) Prawdopodobiestwo urodzenia si zdrowego chopca wynosi . . . . . . . . . . . . %.

Xd

XD

Xd

Xd Xd

XD Xd

Xd Y

XD Y

16. Zadanie

(01 p.)

Wymie dwa przykady dziedzin naukowych, w ktrych wykorzystywana jest znajomo ludzkich genw.
1. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
17. Zadanie
Uzupenij zdanie.

2. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(01 p.)

Naga, trwaa i nieodwracalna zmiana w materiale genetycznym komrki to . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

(03 p.)
18. Zadanie
Obok zda zawierajcych prawdziwe informacje wpisz liter P, a obok zawierajcych faszywe informacje liter F.
Mutacje dotyczce zmian w sekwencji nukleotydw to mutacje genowe. . . . . .
Wszystkie mutacje s szkodliwe dla organizmu. . . . . .
Mutacje s rdem zmiennoci genetycznej organizmw. . . . . .
19. Zadanie
Obejrzyj ilustracje i odpowiedz na pytania.

(03 p.)

a) W ktrej parze chromosomw dostrzegasz

nieprawidowo?
..............................................
b) Na czym polega ta nieprawidowo?
..............................................
..............................................
..............................................
c) Jak nazywa si choroba spowodowana t
nieprawidowoci?
..............................................
(01 p.)
20. Zadanie
Wykres przedstawia zaleno midzy wiekiem matki
a czstoci wystpowania zespou Downa u noworodkw.
Wykrel ze zdania faszyw informacj.
Wraz z wiekiem matki ronie / maleje ryzyko
urodzenia dziecka z zespoem Downa.
(01 p.)
21. Zadanie
Podkrel nazwy prenatalnych bada nieinwazyjnych.
analiza biochemiczna krwi, USG, amniopunkcja

grupa b

Genetyka
Test, ktry masz przed sob, skada si z 21 zada
Przy kadym poleceniu podano liczb punktw
moliw do uzyskania za poprawn odpowied.
Za rozwizanie caego testu moesz otrzyma maksymalnie
35 punktw.

.............................
imi i nazwisko
............
klasa

1. Zadanie
Porwnaj mitoz i mejoz, wpisujc do tabeli podane okrelenia oraz cyfry.
ta sama co w komrce macierzystej, gamety, o poow mniejsza ni w komrce macierzystej,
komrki budujce ciao, 2, 4
Nazwa podziau komrkowego

Liczba komrek potomnych

Liczba chromosomw
w komrkach potomnych

(02 p.)

Komrki powstae
w wyniku podziau

mitoza
mejoza

2. Zadanie
(01 p.)
Zaznacz prawidowe zakoczenie zdania.
W wyniku mejozy z komrki zawierajcej 12 chromosomw powstan
A. dwie komrki zawierajce po 6 chromosomw.
C. cztery komrki zawierajce po 3 chromosomy.
B. dwie komrki zawierajce po 12 chromosomw.
D. cztery komrki zawierajce po 6 chromosomw.
34. Zadanie
Pocz strzakami ponisze elementy, od najmniej do najbardziej skomplikowanego

chromosom

nukleotyd

podwjna
helisa DNA

(01 p.)

chromatyna

4. Zadanie
Uzupenij zdanie.
Zasady azotowe w DNA tworz pary, czc si ze sob wedug reguy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

(01 p.)

5. Zadanie
Zaznacz prawidowe zakoczenie zdania.
Nukleotyd DNA jest zbudowany z
A. zasady azotowej, deoksyrybozy i reszty kwasu fosforowego.
B. zasady azotowej, rybozy i reszty kwasu siarkowego.
C. zasady potasowej, deoksyrybozy i reszty kwasu fosforowego.
D. zasady potasowej, rybozy i reszty kwasu siarkowego.

(01 p.)

6. Zadanie
Pamitajc o komplementarnoci zasad azotowych, dopisz sekwencj nukleotydw brakujcej nici DNA.
T G G C AC G G T TAG C T

(01 p.)

.............................................
7. Zadanie
Zaznacz prawidowe zakoczenie zdania.
Moliwe do zaobserwowania cechy organizmu to
A. kwas DNA.
C. genotyp.
B. chromosom.
D. fenotyp.

(01 p.)

(04 p.)
8. Zadanie
Allel A decydujcy o wysokim wzrocie grochu jest dominujcy, natomiast allel a warunkujcy niski wzrost grochu jest

recesywny. Skrzyowano heterozygot i homozygot recesywn. Wykonaj krzywk genetyczn. Zapisz genotypy i fenotypy
organizmw potomnych. Okrel prawdopodobiestwo wystpienia w pokoleniu F1 osobnikw potomnych o niskim wzrocie.
Genotypy F1: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Fenotypy F1: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Prawdopodobiestwo wystpienia osobnikw o niskim wzrocie: . . . . . . . . . . . .
9. Zadanie
(02 p.)
Uzupenij ponisze zdania, pamitajc o prawie czystoci gamet.
a) Homozygota recesywna pod wzgldem danego genu wytwarza . . . . . . . . . . . . % gamet z allelem recesywnym tego genu.
b) Heterozygota pod wzgldem danego genu wytwarza . . . . . . . . . . . . % gamet z allelem dominujcym tego genu.
10. Zadanie
(04 p.)
Obok zda zawierajcych prawdziwe informacje wpisz liter P, a obok zawierajcych faszywe informacje liter F.
Ni mRNA stanowi kopi genu znajdujcego si w jdrze komrkowym. .....
Czsteczka tRNA dostarcza aminokwasy do miejsca syntezy biaek. .....
Odcinek nici DNA kodujcy budow okrelonego fragmenty biaka jest genem. .....
Kodon to czwrka nukleotydw kodujca jeden aminokwas. .....
11. Zadanie
Opisz znaczenie rekombinacji genetycznej dla organizmw potomnych.

(01 p.)

...........................................................................................
...........................................................................................
12. Zadanie
(02 p.)
W poniszym tekcie podkrel prawidowe okrelenia.
Komrki, ktre zawieraj podwjny zestaw chromosomw, s nazywane komrkami diploidalnymi / haploidalnymi. Natomiast
te z pojedynczym zestawem chromosomw to komrki diploidalne / haploidalne. Wikszo komrek ciaa czowieka jest
diploidalna / haploidalna. Komrki jajowe i plemniki s diploidalne / haploidalne.
13. Zadanie
(01 p.)
W poniszym opisie podkrel cechy niedziedziczne.
Jacek to wysoki chopiec o blond wosach i piknych niebieskich oczach. Na jego opalonym ramieniu wida blizn po
skaleczeniu, a poniej may tatua, pamitk z wakacji.
14. Zadanie
Uzupenij zdanie.
Kariotyp czowieka to zestaw 46 chromosomw. Chromosomy X i Y to chromosomy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

(01 p.)

15. Zadanie
Daltonizm jest cech recesywn sprzon z pci. Na podstawie
informacji zawartej w krzywce genetycznej uzupenij zdania.
a) Prawdopodobiestwo urodzenia si dziewczynki nosicielki wynosi . . . . . . . . %.

(02 p.)

b) Prawdopodobiestwo urodzenia si chopca daltonisty wynosi . . . . . . . . . . . . %.

Xd

XD

Xd

Xd Xd

XD Xd

Xd Y

XD Y

16. Zadanie
Wymie dwa przykady dziedzin naukowych, w ktrych wykorzystywana jest znajomo ludzkich genw.
1. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
17. Zadanie
Uzupenij zdanie.

(01 p.)

2. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(01 p.)

Naga, trwaa i nieodwracalna zmiana w materiale genetycznym komrki to . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

(03 p.)
18. Zadanie
Obok zda zawierajcych prawdziwe informacje wpisz liter P, a obok zawierajcych faszywe informacje liter F.
Mutacje dotyczce zmian w sekwencji nukleotydw to mutacje genowe. . . . . .
Wszystkie mutacje s szkodliwe dla organizmu. . . . . .
Mutacje s rdem zmiennoci genetycznej organizmw. . . . . .
19. Zadanie
Obejrzyj ilustracje i odpowiedz na pytania.

(03 p.)

a) W ktrej parze chromosomw dostrzegasz

nieprawidowo?
..............................................
b) Na czym polega ta nieprawidowo?
..............................................
..............................................
..............................................
c) Jak nazywa si choroba spowodowana t
nieprawidowoci?
..............................................
(01 p.)
20. Zadanie
Wykres przedstawia zaleno midzy wiekiem matki
a czstoci wystpowania zespou Downa u noworodkw.
Wykrel ze zdania faszyw informacj.
Wraz z wiekiem matki ronie / maleje ryzyko
urodzenia dziecka z zespoem Downa.
(01 p.)
21. Zadanie
Podkrel nazwy prenatalnych bada nieinwazyjnych.
analiza biochemiczna krwi, USG, amniopunkcja