sino co ust) Spinytusowny wyeiag rumiank hoe Das azulan w odpo- oe anezeni ma podobne zastosowanie ak TaP" Aycag] azuienowe zalezane s4 ponadto 36 praemywai | okladGw prey trades eajacyer sig ranach, po oparzeniach Prom ener UV slonecenymi trey tavarcowa, leczeniy standw z2palrych J) usin) gars or jako frodek napotny, moczopedny 2 13k2e jako lek prey schorzeniach ree 7a ‘wodu pokarmowego. WORMONY ROSLINNE, Znaczenie hormondw woRlakindrie zbadane, wiadomo jednak, 3 ana Ty role i ae alg padabnie do hormanaw lud2kich, ako przyklad moga postuaye: 42h hhormany 0 di Daizonym do estrogenéw, znajdulace sie AP ‘w szatwi pemretk,lipe. Cholina (pokrewa acebviochet ‘dora pobudza ner rae ey raapatczulnego, znaiduie sw MN daiuraweu, pokrzyw siashkg data 1000 razystabsze od acetyiochl Histamina, kt6ra spe ra miejscowego Hormona krazeniowege % wt udzkim, znajdule pace Desa PS, etapa zeae PO Sy : Fi inymn jako bezazotowe width bry data raja wieksze ich ilosci, a ee nia 2 ziolemi, wiedn ow mina A (akseroftol) sinh vost posta keno ca ina sr Boe lw fete # arte ‘organim cowl rae w in (w watrobie). Witamina A ma ‘raskrek, Net ans Je) powoduje wysuszenie bton shuzowych reeiiowe eta F aa he (szczeqdinie w obrebie mieszkéw wh eres ak nikaja gruczoty tojowe i potowe, skéra staje igacnay ene tania ‘A odarywa ted waing role w regenetacti pus aes Sstwarzaniarodopsyry konicanej do wideenle 0 2mterzcha = apo ch = zapobiega E2bemeralopi (tow. ke A) zw. kurz Slepoce). Wi melo (aw: kre sepoc. itm f expuszca sew tse oe acenia naskérka, choroby wi oat iifaming A zawi i e ea @: dzika réta, kozieradka, nagietek, pokrzywa sinnych nie zostato jes lg katalizatorw 1OS€ skéry, zaburzenia i paznokci zwigzane z nieprawi SAPONINY, Wystepuia tylko w Swiecie foot” Eiiczaina, owoc APO crete Ikonydiow — 2 woda tworza roztwory Ke idale ME clone jarzebiny, bez czamy, babka 2wyczajna, spusaezainose bton Forérkow ks zelona, pomidory kapusta wlosca,spinok nist ds pray skloceniu prenia sigs zwvickszala PM oy sala napigcie powierzchniowe, ulate Rrucno rozpuszczalnych ZvviqzkOw (mydlnicr barwny). ‘saponiny podane pozsi a ia wehtanianie + word iosnta, fokek ti Eextdmiar wit, A (hiperwitaminoza) powoduje demineralizacie kos, wap- : hi nnych thank, uposledzenieultraitvaci w klebusekach nerkowct zkach nerkowych, Teki wykeatusne oraz, farina D reguluje gospodarke wapniowo-fosforowg iwe owodanowa W kosmety naledy do grupy eegzighi saponin! rupy sterol, Koniecr yeh r0rmnighCZA deh s0 maby co grupy na do prawilowe Funke) pr wen omy ccna sss te Gannageiveson-maccng W gram Sa uta do. produkell same ergosterol vic W rslnach wystepula rove! prow bo ge kesmetyeznym Sapo ee ua oraz mele do Z0b6¥. ben mye oy oyametyrwane mie DES A WARN mun be domrcane ovanran ewnal2 um Teuttng droge, Kora alowick ane aposywcrych wysaPUl trefkccpeoataminnmi FOS fom se rialvoelementOw 52 rise wy stl Po sim raz swe 16 phn oun eat aarti cbemraaios cere 8 do stosowania:kryomc, zaburcena w host Hfesia w gospodarce wapniows ‘b Fria w ssn priowel rdchnia agi, Tradl, hseeryen ming D zawi ¢ eraja ar wit. D powedule jenie, pgkanie warg, zaburz ing D2, ery Befero), Keer yerie duzo zawieraja je): glég (w 100 g. owocdw 1500 mg wit), rokitrik, ‘oc dzikie} 162, czarma porzeczka, naé zielonej pietruszki, chrzan, owoc Jarzebiny, pokrzywa, zwyczajna, truskawki, owoce cemej jagody. mina E wplywa na rozw6j narzqdéw piciowych. Brak witaminy E powoduje bezplodnosé oraz ostabia dziatanie witaminy A. Witamina £ i ma znaczenie w chorobach tkanki !acznej, w troficenych zaburzeniach 7a skéry, wlos6w i paznokci. Obniza cigni skéry. Rozpuszcza sie w tuszczad wodzie. Odporna na di codgrywa role ochrony przed nadmiernym utlenianiem witamin C karotenéw i nienasyconych kwas6w tluszczowych, Otrzymuje sig z ki ow pszenicy lub syntetyeznie Wskazania do stosowa nia: tradzik (oospolity i rézowaty), trofi! ‘ane zaburzenia skéry, wlos6w i paznokci,éle gojace sig owrzodzenia. Ska Reculuie gospodarke wosng, biatkowa i weglowodanowa. Zawiera siarke. E-/| Nedobér jej powoduje zaburzenia w ukiadzie nerwowyi, trawiennym t [J faczmiowym. Zwiekszone zapotrzebowanie wystepuje w czasie wytezone) pracy umyslowe} i fizyczne}, zatruciu sulfamidami, chorobach goraczko- jch,alkoh iedob6r je) wywoluje nieprawidiowe preyswajanie Pplkozy, o odbija se ujemnie na systemie nerwowym. =Biak je] wywvoluje chorobe ber-ber. Niedobér prowadzi do zapaienia ner- Zwbi obwodowych, zaburzef oddychania tkankowego, zaburzef pracy nia sercowego i watroby. Niedobér jej powstajeprzy chorobach zoladka i ‘ostiych chorobach gorqczkowych i leczeni antybiotykami podawa- iyi doustne, Gi Ulega znisaczeniu w roztworze alkalicznym, trwala — w roztworze kwas- im. Rozpuszcza sig w wodzie, Malo odporna na daiatanie wysokie) tempe- uy do duzych dawek witaminy A. Witaming K zawieraj a: pokraywa, rota dzika, babka zwyczzjna; rdest ptasi, sepinak, kalafior, kapusta, pomidory. Obecne przeprowadzone badania wykazaly, ze wit, K jest rownied wehla: niana przez skére. W zwigzku z tym zostala wprowadzona do preparatéw 1 stosowanych na skérg, Jej dzlalanie jest skuteczne prey rozszerzonych’ popekanych naczyniach krwionoSnych oraz wylewach podskérnych, Witamina C (kwas askorbinowy) ‘Witamina C latwo rozpuszcza sie w wodzie, trudniej w alkchotu, nie rozpu- szcza sig w tluszczach, tatwo ulega rozkladowi (szczegéinie w Srodovisti zasadowym) niszczy a ogrzewanie' promienie nadfioletowe. Dawa dzienn’ | 50-100 mg. Kwwas askorbinowy ma dzialanie odtruwajace i odczulajgc Uuszezelnia naczynia krwvionoéne, wzmaga odpornose organizmu, Witamin € reguluje caynnose wewnatrewydzielnicza. Oziala preecivalergicanie, polega na uszczeinianiu srdubtonk’w nacayniowych, znos! wplyw histeminy przez histaminaze, poprawia czyrnose tkanki laczne), jest niezbedne do pra: ‘widlowej regeneraci kolagenu, Zmnigjszenie ej poziomu powoduje uszko deenie naczyi wlosowetych, tre stajg sig kruche, iatwo przepuseczaine skéra gorze) ukrwiona ‘atwie] ulega zakazeniom. Wskazania do stosowan ia: stany krwotoczne (stosue sig razem ienia skérne, stany alergicene, choroby thank Igczn naczyh wlosowatych, ropne zapalenie sk WitamingCzawiera a: wszystkie owoce, zieione pedy rosin; secre, 118 ¢ Bt zawieraj ai dzika réta, mniszek lekarski, otreby zbo- Bowe, orzechy, migdaly, nasiona kminku, mak, any2, ezarnuszka, soczewica, jynia; duzo witaminy 81 znajduje sie w drozdéach, itamina 82 (ryboflawina, laktofiawina) Eitamina 82 reguluje procesy przemiany komérkowe) 1 rogowace- Htia\ Niedob6r | brak objawia sig w pierwszym okresie suchoscig warg Tenia, svigdzeniem i pieczeniem, nastepnie pekaniem warg izajadarni, B Sppedaniem wiosow. Powstag zmlany loetokowe w fldze nosowe- ctkowym, 19Rozpuszcza sie w wodnym roztworze zasad,stabo w wodzie spirytuse. Wskazania do stosowania:zapalenie czerwieni warg, zajady, tra Wskazaniado st 4 Wakaznia do s£0s0we ni Swigd skin miazdiyca, aston 18 naczyh krvvionosnych, , Witaming B15 zawieraj a nasiona dyni i slonecerika, 5 zawieraja ri © Witamina Be 5 Kwas folowy dzik pospolity, rozowaty, schorzenia lojotokowe, zapaienia blon jamy ustne), Zastosowanie zewnetrane — w kremach, Witamine B2 2awier a a drotdie, duika rota, mriszek lekersk, burakt; 2 produktow 2wierzgeych — rleko, jajke, watroba, ser bialy, Najeze Scie} pode sig jz witaming PP 1 B1 izowyeh (kas foliowy) t zwvigzkiem niezbednym dla czl eer est zwiaeiom nesbednym da clowieka, Jest koniscanpn spa wtwarania kwasdu nukleinowyeh ir Kwos followy zawier ok na Burakéw, ni, pomerehcee enn 2 produktéw awierzgeych: watrobe wolowa, Witamina PP (kwas nikotynowy, niacyna) Niacyna wplywa na przemiang wodna w skérze, na proces utlenian’ Tosszerza naczynia krwionosne, zapobiega zatruciom przy stosowaniv antybiotykéw, ma dzialanie Swiatloodczulalgce. lorpuszeza sig w wodzie, edporna na dzialanie temperatury, kwaséw \ alkaloidow. Wskazania do stosowan ia‘ iszaj rumieniowaty, rumieh stone: cany, tradzik rozowaty, nerwice naczyniowe, pelagra, fotodermatoza. Wita ming PP zawieraja: dzika réda, dziurawiec, rumianek, szat karska, otreby pszenne, marchew, grzyby borowiki, jagody, zien niaki, drotdie; z produktéw zwierzecych — watroba cielgca | nerki tech istandzki, sep: kapusta, groszek zielony; Witamina H1 (kwas paraaminobenzoesowy, PABA) ps paroaminobensoesony, stad kwesu folowego, est sy rzewodzie pokarmowym, ae ae Wskazania do stosowani a: leczenie twardziny i liszaja rum) i le leczenie twardziny i liszaja ru Witamina B6 (adermina) Do grupy witamin B6 zaliczamy pirydoksyne, pirydoksal i pirydoksam Witaminy zaliczane do tej grupy spelniajg w ustroju szereg waanych cays) min, wplywaja na synteze kwasow nukleinowych, 1 na Bé stosowana miejscowoma dziatanie kweéne i drazniqcenaskiyg ek (10-procentowy roztw6t wodny). Adermina rozpuszcza sig w wd! i spirytusie. Wskazania dostosowa nie wlos6w, sinica koficzyn. Zewnetrznie — W plynach do wlosow. Witaming B6 zawieraja ki niaki, buraki, sucha fascla, drozdze, Kaming Ht zawiers Ht zawieraj gc otreby yfowe, ka uktwaergcych — wate, mike, eo ziarna pszenicy; 2 itamina H (biotyna) itamina ta moze byé ees braez flore baktery 14 jelit. Biotyna ynter cholesterol. Rozpusacz sigwWodsle,Nerorpusstae aso, Sdporna na dziatanie kwaséw i zasad. een eaennee Yikazania do stosowania:lo ro Ttljotok omosiong sky, zapstenie feppenaore 2 cae ia, ak hee ei fer Wier} ¢-owoce, Sele cai er gol 6, grbe sia pszenicy, dhozdte; = produltow twereeyeh = let, Bache, nek ane pszenicy, ziarna pszenicy, 2 Witamina 812 (cyjanokobalamina) : Brak tej witaminy powoduje anemig. Witamina B12 (wystepuig dwie Pot tne witaminy: 812 1 812b) wspékdziala 2 kwasem foliowym w proces tworzenia sie kewi, dziala antyalergicznie, jest substancja antegonistyé iczany do witamin 2 grupy B) saga stanom 2apsiyn adn, sei, plan na wytwarzanie hor : y, Na przyswajanie pokarméw w jelitach, regeneracje dest wraliny na weysoke tem Widest rat na wysoka temperature, kosy ala, ozpuszte si Witaming B12 zewieraja: al zwierzecych — wolowa watraba i wolowe nerkl, mieko, jaja, sery. io po napromieniowaniu, owzadzenie ‘Pantotenowy zawieraja: otreby ryzowe, Ucy: kalafiory, zierniaki, pomidory, poms i. 2 produktéw zwierzecyeh so kurceat indy Witamina B15 (kwas pangamowy) ‘ Jest zwigzkiem lipotropow) ja zuiycie emu w tkankad drialanie odtruwajace, tagodzi Swigd skéry, opdénia procesy starz 120 platki owsiane, groch Swiedy pomaraficze, grejptruty, poziomki méza, watroba, siedzi rat