You are on page 1of 56

Diagnoza zjawisk spoeczno-ekonomiczno-przestrzennych gminy Rabka-Zdrj

wraz ze wskazaniem obszaru zdegradowanego i obszaru rewitalizacji

Zacznik Nr 2 do Uchway Nr ./../..


Rady Miejskiej w Rabce-Zdroju
z dnia ..2016 roku

Diagnoza zjawisk spoeczno-ekonomicznoprzestrzennych gminy Rabka-Zdrj wraz ze


wskazaniem obszaru zdegradowanego i obszaru
rewitalizacji

Rabka-Zdrj, luty 2016

Diagnoza zjawisk spoeczno-ekonomiczno-przestrzennych gminy Rabka-Zdrj


wraz ze wskazaniem obszaru zdegradowanego i obszaru rewitalizacji

Spis treci
1
2

Wstp ................................................................................................................................... 5
Charakterystyka gminy .......................................................................................................... 6
2.1
Zjawiska spoeczne ........................................................................................................ 7
2.2
Zjawiska gospodarcze ...................................................................................................14
2.3
Zjawiska rodowiskowe.................................................................................................16
2.4
Zjawiska przestrzenno-funkcjonalne ..............................................................................16
2.5
Zjawiska techniczne ......................................................................................................18
3
Metodologia wyboru obszarw zdegradowanych i obszarw rewitalizacji ..................................20
4
Uwarunkowania spoeczne, przestrzenne, gospodarcze i infrastrukturalne gminy ......................24
4.1
Diagnoza zjawisk spoecznych .......................................................................................24
4.1.1 Czynniki zwizane z ubstwem i wykluczeniem spoecznym ........................................24
4.1.2 Czynniki bezpieczestwa ...........................................................................................31
4.1.3 Czynniki demograficzne ............................................................................................34
4.1.4 Aktywno mieszkacw ...........................................................................................34
4.2
Diagnoza zjawisk techniczno-rodowiskowych ................................................................41
4.2.1 Czynniki gospodarcze ...............................................................................................41
4.2.2 Czynniki przestrzenne ...............................................................................................42
4.2.3 Czynniki techniczno-rodowiskowe ............................................................................43
4.3
Wybr obszarw zdegradowanych wraz z uzasadnieniem................................................47
5
Wskazanie obszaru rewitalizacji wraz z uzasadnieniem............................................................49
5.1
Podobszar 1: Rabka-Zdrj - Centrum .............................................................................49
5.2
Podobszar2: Chabwka stacja kolejowa ......................................................................52
5.3
Podobszar 3: Ponice szkoa ........................................................................................53
5.4
Podobszar 4: Rdzawka szkoa .....................................................................................55

S t r o n a |2

Diagnoza zjawisk spoeczno-ekonomiczno-przestrzennych gminy Rabka-Zdrj


wraz ze wskazaniem obszaru zdegradowanego i obszaru rewitalizacji

Spis tabel
Tabela
Tabela
Tabela
Tabela
Tabela
Tabela
Tabela
Tabela
Tabela
Tabela
Tabela
Tabela
Tabela

1 Porwnanie wskanikw charakteryzujcych analizowane zjawiska w 2014 r. .....................19


2. Jednostki urbanistyczne zgodne z podziaem Rabki-Zdroju na okrgi wyborcze ..................20
3. Wskaniki zwizane z ubstwem i wykluczeniem spoecznym ...........................................28
4. Wskaniki z zakresu bezpieczestwa ...............................................................................36
5. Wskaniki z zakresu czynnikw demograficznych .............................................................40
6. Wskanik z zakresu aktywnoci mieszkacw ..................................................................40
7. Wskanik z zakresu zjawisk techniczno-rodowiskowych ..................................................46
8. Wartoci wskanika sum standaryzowanych dla zjawisk spoecznych ................................47
9. Wartoci wskanika degradacji .......................................................................................47
10. Kluczowe zjawiska negatywne i potencjay na obszarze Rabka-Zdrj - Centrum ............50
11. Kluczowe zjawiska negatywne i potencjay na obszarze Chabwka ...............................52
12. Kluczowe zjawiska negatywne i potencjay na obszarze Ponice ....................................53
13. Kluczowe zjawiska negatywne i potencjay na obszarze Rdzawka .................................55

Spis wykresw
Wykres 1. Piramida wieku w 2014 r. ............................................................................................... 7
Wykres 2. Wskanik obcienia demograficznego: gmina, powiat, wojewdztwo ............................... 8
Wykres 3. Saldo migracji ogem na 1 tys. ludnoci: gmina, powiat, wojewdztwo ............................ 9
Wykres 4. Wspczynnik skolaryzacji brutto dla szk podstawowych: gmina, powiat, wojewdztwo ..10
Wykres 5. Wspczynnik skolaryzacji brutto dla szk gimnazjalnych: gmina, powiat, wojewdztwo ...11
Wykres 6. Liczba udzielonych porad na jednego mieszkaca: gmina, powiat, wojewdztwo ..............12
Wykres 7. Zasig korzystania z pomocy spoecznej .........................................................................12
Wykres 8. Udzia dzieci w wieku do lat 17, na ktre rodzice otrzymuj zasiek rodzinny w oglnej
liczbie dzieci w tym wieku: gmina, powiat, wojewdztwo ................................................................13
Wykres 9. Podmioty wpisane do rejestru REGON na 10 tys. ludnoci: gmina, powiat, wojewdztwo ..14
Wykres 10. Udzia w podatkach stanowicych dochody budetu pastwa, podatek dochodowy od osb
prawnych na jednego mieszkaca: gmina, powiat, wojewdztwo ....................................................16
Wykres 11. Udzia korzystajcych ludnoci korzystajcej z sieci kanalizacyjnej w oglnej liczbie
ludnoci: gmina, powiat, wojewdztwo ..........................................................................................17
Wykres 12. Liczba klientw pomocy spoecznej korzystajcych ze wsparcia z powodu bezrobocia na
100 osb w wieku produkcyjnym ...................................................................................................25
Wykres 13. Liczba klientw pomocy spoecznej korzystajcych ze wsparcia z powodu ubstwa na 100
mieszkacw................................................................................................................................25
Wykres 14. Liczba klientw pomocy spoecznej korzystajcych ze wsparcia z powodu dugotrwaej i
cikiej choroba na 100 mieszkacw ............................................................................................26
Wykres 15. Liczba klientw pomocy spoecznej korzystajcych ze wsparcia z powodu
niepenosprawnoci na 100 mieszkacw.......................................................................................26
Wykres 16. Liczba klientw pomocy spoecznej korzystajcych ze wsparcia z powodu bezrobocia na
100 osb w wieku produkcyjnym ...................................................................................................27
Wykres 17. Liczba przestpstw na 100 mieszkacw ......................................................................32
Wykres 18. Liczba kradziey i rozbojw na 100 mieszkacw ..........................................................32
Wykres 19. Liczba kolizji drogowych na 100 mieszkacw ..............................................................33
Wykres 20. Liczba przyjtych zgosze przez Stra Miejsk na 100 mieszkacw ..............................33
Wykres 21. Liczba ujawnionych wykrocze na 100 mieszkacw .....................................................34
Wykres 22. Wskanik obcienia demograficznego .........................................................................34
Wykres 23. Liczba NGO wg rejestru powiatowego na 1 000 mieszkacw w 2014 roku ....................35
Wykres 24. Dostpno infrastruktury komunalnej .........................................................................42

Spis rysunkw
Rysunek 1. Gsto zaludnienia w gminach powiatu w 2014 roku ..................................................... 6
Rysunek 2. Przyrost naturalny na 1 tys. ludnoci w 2014 roku .......................................................... 8
Rysunek 3. Dzieci w wieku 3-5 lat przypadajce na jedno miejsce w placwce wychowania
przedszkolnego w 2014 roku .......................................................................................................... 9

S t r o n a |3

Diagnoza zjawisk spoeczno-ekonomiczno-przestrzennych gminy Rabka-Zdrj


wraz ze wskazaniem obszaru zdegradowanego i obszaru rewitalizacji

Rysunek 4. Udzia bezrobotnych zarejestrowanych w liczbie ludnoci w wieku produkcyjnym w 2014


roku ............................................................................................................................................13
Rysunek 5. Udzia w podatkach stanowicych dochody budetu pastwa, podatek dochodowy od osb
fizycznych w 2014 roku.................................................................................................................15
Rysunek 6. Udzia osb korzystajcych z wodocigu w ogle ludnoci w 2014 roku ..........................17
Rysunek 7. Jednostki urbanistyczne zgodne z podziaem gminy Rabka-Zdrj na okrgi wyborcze ......21
Rysunek 8. Liczba zarejestrowanych podmiotw gospodarczych na 1 tysic ludnoci w 2014 r. .........41
Rysunek 9. Procent pokrycia planami miejscowymi w 2014 roku .....................................................43
Rysunek 10. Stenie pyu zawieszonego PM10 kryterium ochrony zdrowia ...................................44
Rysunek 11. Stenie pyu zawieszonego PM2,5 kryterium ochrony zdrowia ..................................44
Rysunek 12. Liczba zabytkw na 1 km2 w 2014 roku ......................................................................45
Rysunek 13. Obszary zdegradowane w gminie Rabka-Zdrj ............................................................48
Rysunek 14. Podobszar rewitalizacji Rabka - Centrum z uwzgldnieniem dziaek (1:5 000) oraz zdjcie
satelitarne obszaru .......................................................................................................................51
Rysunek 15. Podobszar rewitalizacji Chabwka stacja kolejowa z uwzgldnieniem dziaek (1:5 000)
oraz zdjcie satelitarne obszaru .....................................................................................................53
Rysunek 16. Podobszar rewitalizacji Ponice szkoa z uwzgldnieniem dziaek (1:5 000) oraz zdjcie
satelitarne obszaru .......................................................................................................................54
Rysunek 17. Podobszar rewitalizacji Rdzawka szkoa z uwzgldnieniem dziaek (1:5 000) oraz zdjcie
satelitarne obszaru .......................................................................................................................56

S t r o n a |4

Diagnoza zjawisk spoeczno-ekonomiczno-przestrzennych gminy Rabka-Zdrj


wraz ze wskazaniem obszaru zdegradowanego i obszaru rewitalizacji

1 WSTP
Przemiany spoeczno-gospodarcze na przestrzeni ostatniego wierwiecza wywoane procesem globalizacji oraz transformacj ustrojow i wyzwaniami gospodarki
wolnorynkowej - spowodoway szereg niekorzystnych zjawisk i procesw na obszarach
jednostek samorzdu, takich jak degradacja tkanki materialnej oraz narastajce problemy w
sferze spoeczno-gospodarczej. W takiej sytuacji szczeglnego znaczenia zaczo nabiera
planowanie oraz realizacja kompleksowych projektw rewitalizacyjnych,
obejmujcych sfer przestrzenn, spoeczn, gospodarcz, rodowiskow i kulturow, a tym
samym odpowiadajcych na indywidualny zestaw zidentyfikowanych problemw danego
obszaru.
Na potrzeby projektowania i wdraania interwencji w ramach procesu rewitalizacji,
wspfinansowanych rodkami Unii Europejskiej, rewitalizacj naley rozumie jako:

wyprowadzanie ze stanu kryzysowego obszarw zdegradowanych poprzez


przedsiwzicia caociowe (integrujce interwencj na rzecz spoecznoci
lokalnej, przestrzeni i lokalnej gospodarki), skoncentrowane terytorialnie i
prowadzone we wsppracy z lokaln spoecznoci, w sposb zaplanowany oraz
zintegrowany przez okrelenie i realizacj programw rewitalizacji.
Udzia w takim procesie jest wany dla wielu osb i podmiotw z obszaru objtego
dziaaniami rewitalizacyjnymi w tym dla samorzdu gminy, mieszkacw tego miejsca,
organizacji spoecznych, przedsibiorcw, za w szczeglny sposb wszystkich grup
spoecznych zagroonych kryzysem na obszarze objtym procesami rewitalizacyjnymi.
Opracowanie Diagnozy zjawisk spoeczno-ekonomiczno-przestrzennych gminy
Rabka-Zdrj wraz ze wskazaniem obszaru zdegradowanego i obszaru rewitalizacji inicjuje
dziaania zwizane z rewitalizacj gminy Rabka-Zdrj. Celem Diagnozy jest wskazanie, za
pomoc zobiektywizowanych metod i wskanikw, tej czci gminy Rabka-Zdrj, ktra
charakteryzuje si szczeglnie intensywn koncentracj szeregu niekorzystnych zjawisk.
Analiza zagadnie spoecznych, a w drugiej kolejnoci take gospodarczych,
przestrzenno-funkcjonalnych, techniczno-budowlanych pozwolia dokona penej
diagnozy problemw i zagroe, wskaza obszary o najwikszej koncentracji zjawisk
kryzysowych, a w konsekwencji wyznaczy obszary zdegradowane i obszary
rewitalizacji.
Diagnoza zostaa opracowana zgodnie z Ustaw o rewitalizacji z dnia 9 padziernika
2015 roku (Dziennik Ustaw 2015 Poz. 1777 tom 1) oraz Wytycznymi w zakresie rewitalizacji
w programach operacyjnych na lata 2014-2020 opracowanymi przez Ministra Infrastruktury i
Rozwoju (MIiR/H 2014-2020/20(01)/07/2015) w lipcu 2015 roku.

S t r o n a |5

Diagnoza zjawisk spoeczno-ekonomiczno-przestrzennych gminy Rabka-Zdrj


wraz ze wskazaniem obszaru zdegradowanego i obszaru rewitalizacji

2 CHARAKTERYSTYKA GMINY
Na potrzeby Gminnego Programu Rewitalizacji (GPR) charakterystyka gminy RabkaZdrj zostaa przygotowana w szecioletnim horyzoncie czasowym, dla lat 2009 2014.
Ponadto, w celu lepszego zobrazowania zjawisk to analiz stanowi analogiczne wskaniki dla
powiatu nowotarskiego oraz wojewdztwa maopolskiego, w tym samym okresie.
Charakterystyka gminy skada si z analizy piciu obszarw wyrnionych zgodnie z definicj
zawart w Ustawie z dnia 9 padziernika 2015 o rewitalizacji i Wytycznych w zakresie
rewitalizacji w programach operacyjnych na lata 2014-2020 przygotowanych przez
Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju. Obejmuj one kwestie spoeczne, gospodarcze,
przestrzenno-funkcjonalne, techniczne i rodowiskowe.
Gmina miejsko-wiejska Rabka-Zdrj pooona jest we pnocnej czci powiatu
nowotarskiego. Otoczona jest masywami grskimi - od poudniowego wschodu Gorcami,
za od pnocy Beskidem Wyspowym (pasmo Lubonia Wielkiego). Przez gmin majc
powierzchni 69 km2 przebiegaj trzy drogi krajowe DK7, DK28 i DK47. Czas poczenia
drogowego z Krakowem wynosi ok. 59 minut za z Nowym Targiem ok. 21 minut1. Od 1967
roku Rabka-Zdrj posiada status uzdrowiska grskiego o szeciu profilach leczniczych
(choroby grnych drg oddechowych, ortopedyczno-urazowe, dolnych drg oddechowych,
kardiologiczne i nadcinienie, skry, cukrzyca). Rabk-Zdrj zamieszkuje obecnie 17,4 tys.
mieszkacw, a ich liczba spada od 2010 roku. Poniewa niecae 25% ludnoci to osoby
zamieszkae na terenach wiejskich, w dalszej analizie gmina bdzie rozpatrywana bez
podziau na miasto i obszar wiejski. Zmniejszajca si liczba ludnoci miaa wpyw na
malejc gsto zaludnienia, ktra w ostatnim roku wynosia 252 osoby na km2.
Rysunek 1. Gsto zaludnienia w gminach powiatu w 2014 roku

rdo: Opracowanie wasne na podstawie danych BDL GUS

Na podstawie Bazy Informacji Regionalnej Urzdu Marszakowskiego Wojewdztwa Maopolskiego


S t r o n a |6

Diagnoza zjawisk spoeczno-ekonomiczno-przestrzennych gminy Rabka-Zdrj


wraz ze wskazaniem obszaru zdegradowanego i obszaru rewitalizacji

W gminie Rabka-Zdrj liczba kobiet przewaaa nad liczb mczyzn (108 kobiet na
100 mczyzn). Zmiany demograficzne majce miejsce w caym kraju mona byo rwnie
zauway w gminie Rabka-Zdrj; wykres przedstawiajcy piramid wieku zwraca uwag na
niekorzystne jej zwanie si w dolnej czci, co jest zwizane z systematycznie malejcym
udziaem ludnoci w wieku przedprodukcyjnym - w roku 2009 byo to 17,5%, a w roku 2014
wzroso do 19,8% (proces ten przebiega mniej dynamicznie ni w caym wojewdztwie). Na
uwag zasuguj rwnie fakt, e liczba kobiet w wieku 85 lat i wicej prawie 3-krotnie
przewysza liczb mczyzn.
Wykres 1. Piramida wieku w 2014 r.

rdo: Opracowanie wasne na podstawie danych BDL GUS

2.1 Zjawiska spoeczne


Najbardziej istotnym w kontekcie GPR zgodnie z Ustaw o rewitalizacji i
ministerialnymi wytycznymi s zjawiska spoeczne, a w szczeglnoci takie kwestie jak
bezrobocie, ubstwo, przestpczo, niski poziom edukacji lub kapitau spoecznego oraz
niewystarczajcy poziomu uczestnictwa w yciu publicznym i kulturalnym. Ponadto do
obszaru spoecznego zostay przypisane rwnie zagadnienia z zakresu demografii. Poniej
zaprezentowano syntetyczny przegld podstawowych danych:
W przeciwiestwie do wojewdztwa maopolskiego i powiatu nowotarskiego, w
gminie Rabka-Zdrj w ostatnich latach liczba mieszkacw systematycznie malaa.
Ma to zwizek z malejcym przyrostem naturalnym (w 2013 ujemny), ktrego
warto w latach 2009-2014 bya nisza od wartoci tego wskanika dla Maopolski
i powiatu nowotarskiego. W 2013 roku wartoci te wynosiy odpowiednio: minus
0,4 dla gminy i 2,3 dla powiatu, natomiast w 2014 roku 1,0 i 2,7.

S t r o n a |7

Diagnoza zjawisk spoeczno-ekonomiczno-przestrzennych gminy Rabka-Zdrj


wraz ze wskazaniem obszaru zdegradowanego i obszaru rewitalizacji

Rysunek 2. Przyrost naturalny na 1 tys. ludnoci w 2014 roku

rdo: Opracowanie wasne na podstawie danych BDL GUS

Odwrotnie ni w powiecie, w gminie w latach 2010-2013 odnotowano wzrost


wskanika obcienia demograficznego, czyli liczby osb w wieku nieprodukcyjnym
na 100 osb w wieku produkcyjnym. W przypadku Maopolski wskanik ten
systematycznie wzrasta. Warto wskanika obcienia demograficznego dla
gminy Rabka-Zdrj w caym analizowanym okresie bya wysza od jednostek
referencyjnych.
Wykres 2. Wskanik obcienia demograficznego: gmina, powiat, wojewdztwo

rdo: Opracowanie wasne na podstawie danych BDL GUS

W latach 2010-2014 saldo migracji, czyli rnica pomidzy liczb osb


przyjedajcych i wyjedajcych na stae z Rabki-Zdroju, przyjmowao wartoci
ujemne (maksimum w 2012 roku). Oznacza to dominujc tendencj odpywu
ludnoci z gminy, gdy w tym samym czasie w Maopolsce przewaa napyw osb.

S t r o n a |8

Diagnoza zjawisk spoeczno-ekonomiczno-przestrzennych gminy Rabka-Zdrj


wraz ze wskazaniem obszaru zdegradowanego i obszaru rewitalizacji

Wykres 3. Saldo migracji ogem na 1 tys. ludnoci: gmina, powiat, wojewdztwo

rdo: Opracowanie wasne na podstawie danych BDL GUS

Na obszarze gminy funkcjonuje obecnie 15 placwek wychowania przedszkolnego:


6 przedszkoli, 4 punkty przedszkolne i 5 oddziaw przedszkolnych przy szkoach
podstawowych. W porwnaniu z rokiem 2013 liczba punktw przedszkolnych
wzrosa, a przedszkoli spada o jedn placwk.
Liczba dzieci w wieku 3-5 lat przypadajca na jedno miejsce w placwce
wychowania przedszkolnego od roku 2011 spadaa. W 2014 roku wyniosa 1,27 na
jedno miejsce i bya najkorzystniejsza w porwnaniu do poprzednich lat, wskanik
ten by korzystniejszy ni w powiecie i nieznacznie gorszy od sytuacji
wojewdztwie.
Rysunek 3. Dzieci w wieku 3-5 lat przypadajce na jedno miejsce w placwce
wychowania przedszkolnego w 2014 roku

rdo: Opracowanie wasne na podstawie danych BDL GUS

W latach 2009-2013 liczba szk podstawowych w gminie Rabka-Zdrj


utrzymywaa si na staym poziomie 8 placwek, aby w 2014 roku powikszy si
o jedn placwk. W tym samym okresie liczba szk w wojewdztwie wahaa si,
a w powiecie spada w 2012 roku (w nastpnych latach bez zmian).

S t r o n a |9

Diagnoza zjawisk spoeczno-ekonomiczno-przestrzennych gminy Rabka-Zdrj


wraz ze wskazaniem obszaru zdegradowanego i obszaru rewitalizacji

W 2012 roku do uytku uczniw szk podstawowych przeznaczone byo 116


komputerw, z czego 111 komputerw z dostpem do Internetu. Na jeden
komputer z dostpem do Internetu przypadao rednio 9,15 ucznia, czyli o 0,07
mniej w porwnaniu do Maopolski i 1,10 wicej ni w powiecie.
W 2014 roku wspczynnik skolaryzacji brutto2 dla szk podstawowych wynis
94,69% i spad o 1,10 punktu procentowego w porwnaniu z rokiem poprzednim.
W tym czasie spadek odnotowano rwnie w porwnywanych jednostkach
terytorialnych i wynosi on odpowiednio 4,08 punktu procentowego dla Maopolski
i 3,09 punktu procentowego dla powiatu. W okresie od 2009 do 2014 roku
wspczynnik skolaryzacji brutto dla szk podstawowych w gminie Rabka-Zdrj
przyjmowa wartoci nisze ni w wojewdztwie a w 2013 roku rwnie ni
powiecie.
Wykres 4. Wspczynnik skolaryzacji brutto dla szk podstawowych: gmina, powiat,
wojewdztwo

rdo: Opracowanie wasne na podstawie danych BDL GUS

redni wynik sprawdzianu w szkoach podstawowych w gminie Rabka-Zdrj w


2014 roku wynis 66%, a w 2013 roku 61,1%. W obu przypadkach wyniki te byy
wysze ni redni procentowy wynik dla powiatu, ale nisze ni w wojewdztwie
maopolskim.
W latach 2009-2013 liczba szk gimnazjalnych w gminie Rabka-Zdrj utrzymywaa
si na staym poziomie 7 placwek, aby w 2014 roku powikszy si o jedn
placwk, natomiast w Maopolsce oraz powiecie nowotarskim w tym okresie
odnotowano wzrost liczby szk tego typu.
W 2012 roku do uytku uczniw szk gimnazjalnych przeznaczonych byo 35
komputerw, wszystkie z dostpem do Internetu. Na jeden komputer z dostpem
do Internetu przypadao prawie 18 uczniw, czyli o blisko 8 osb wicej w
porwnaniu ze redni dla Maopolski i okoo 9 uczniw wicej ni w powiecie.
W 2014 roku wspczynnik skolaryzacji brutto dla szk gimnazjalnych wynis
99,47% i wzrs o 1,77 punktu procentowego w stosunku do roku poprzedniego.
Spadek o niecay punkt procentowy odnotowano natomiast w porwnywanych
jednostkach terytorialnych. W latach 2010-2014 wspczynnik skolaryzacji brutto

Udzia wszystkich osb uczcych si na danym poziomie do ogu osb bdcych w wieku
przypisanym temu poziomowi ksztacenia
S t r o n a |10

Diagnoza zjawisk spoeczno-ekonomiczno-przestrzennych gminy Rabka-Zdrj


wraz ze wskazaniem obszaru zdegradowanego i obszaru rewitalizacji

dla szk gimnazjalnych w gminie Rabka-Zdrj przyjmowa wysze wartoci ni w


wojewdztwie i powiecie.
Wykres 5. Wspczynnik skolaryzacji brutto dla szk gimnazjalnych: gmina, powiat,
wojewdztwo

rdo: Opracowanie wasne na podstawie danych BDL GUS

Wyniki egzaminu gimnazjalnego w gminie Rabka-Zdrj byy wysze od redniej dla


powiatu i wojewdztwa, we wszystkich zakresach przedmiotowych.
o jzyk polski: Rabka-Zdrj 70,6%, powiat 66,9%, wojewdztwo 70,6%,
o matematyka: Rabka-Zdrj 50,4%, powiat 45,0%, wojewdztwo 50,4%,
o historia i wiedza o spoeczestwie: Rabka-Zdrj 63,9%, powiat 59,1%,
wojewdztwo 61,2%,
o przedmioty przyrodnicze: Rabka-Zdrj 56,1%, powiat 51,4%,
wojewdztwo 54,6%,
o jzyk angielski poziom podstawowy: Rabka-Zdrj 73,5%, powiat 63,3%,
wojewdztwo 68%.
W 2013 roku rednie procentowe wyniki egzaminu gimnazjalnego byy wysze ni
wyniki powiecie (wyjtek stanowia matematyka).
W gminie Rabka-Zdrj w 2014 roku wg danych GUS dziaay 4 kluby sportowe
(taka sama liczba w 2012 roku), w ktrych liczba wiczcych wzrosa ze 248 osb
do 287 osb.
Na terenie gminy dziaa dwanacie przychodni i trzy praktyki lekarskie, w ktrych
udzielono cznie 69,5 tys. porad medycznych spadek o 0,4 tys. w porwnaniu z
rokiem poprzednim. Liczba udzielonych porad na jednego mieszkaca oscylowaa
od 3,9 do 4,2 i bya nieznacznie wysza od liczby porad udzielonych na jednego
mieszkaca wojewdztwa czy powiatu.

S t r o n a |11

Diagnoza zjawisk spoeczno-ekonomiczno-przestrzennych gminy Rabka-Zdrj


wraz ze wskazaniem obszaru zdegradowanego i obszaru rewitalizacji

Wykres 6. Liczba udzielonych porad na jednego mieszkaca: gmina, powiat, wojewdztwo

rdo: Opracowanie wasne na podstawie danych BDL GUS

Od 2011 roku mieszkacy gminy mieli do dyspozycji siedem aptek, a ich


obcienie liczb osb w 2014 roku wynosio 2,5 tys. osb, i byo nisze o okoo
0,5 tys. osb w odniesieniu do wojewdztwa i blisko 1 tys. w stosunku do powiatu.
W gminie funkcjonowaa jedna placwka stacjonarnej pomocy spoecznej.
W 2014 roku wzrosa liczba gospodarstw domowych korzystajcych ze
rodowiskowej pomocy spoecznej i liczba osb w gospodarstwach domowych
korzystajcych ze rodowiskowej pomocy spoecznej, natomiast spada liczba
gospodarstw poniej kryterium dochodowego. W powiecie sytuacja ksztatowaa
si podobnie, za w wojewdztwie odmiennie - wszystkie trzy wartoci spady.
W latach 2009-2014 udzia osb korzystajcych ze rodowiskowej pomocy
spoecznej w liczbie ludnoci ogem przyjmowa wartoci od 4,7 do 5,8 (w 2014
roku) i utrzymywa si na niszym poziomie ni w powiecie i wojewdztwie.
Wykres 7. Zasig korzystania3 z pomocy spoecznej

rdo: Opracowanie wasne na podstawie danych BDL GUS

W przypadku wszystkich trzech analizowanych jednostek terytorialnych nastpi


spadek liczby rodzin otrzymujcych zasiki rodzinne na dzieci do lat 17 oraz spadek

Zasig korzystania z pomocy spoecznej to udzia osb w gospodarstwach domowych korzystajcych


z pomocy spoecznej w ludnoci ogem
S t r o n a |12

Diagnoza zjawisk spoeczno-ekonomiczno-przestrzennych gminy Rabka-Zdrj


wraz ze wskazaniem obszaru zdegradowanego i obszaru rewitalizacji

udziau dzieci w wieku do lat 17, ktre otrzymuj zasiek rodzinny w oglnej liczbie
dzieci w tym wieku. Udzia ten, dla gminy Rabka-Zdrj w latach 2009-2014, by
zawsze wyszy od kilku do kilkunastu punktw procentowych od redniej dla
wojewdztwa, ale niszy od redniej dla powiatu.
Wykres 8. Udzia dzieci w wieku do lat 17, na ktre rodzice otrzymuj zasiek rodzinny w
oglnej liczbie dzieci w tym wieku: gmina, powiat, wojewdztwo

rdo: Opracowanie wasne na podstawie danych BDL GUS

W 2014 roku spada liczba zarejestrowanych bezrobotnych mieszkacw gminy


oraz ich udzia w stosunku do liczby ludnoci w wieku produkcyjnym, z poziomu
1090 do poziomu 921 bezrobotnych (tj. udzia bezrobotnych z 10,1% do 8,5%).
Podobnie prezentowaa si sytuacja w wojewdztwie maopolskim oraz powiecie
nowotarskim. Podobnie jak w powiecie nowotarskim i odwrotnie ni w Maopolsce,
mczyni stanowili nieznacznie liczniejsz grup wrd zarejestrowanych
bezrobotnych.
Rysunek 4. Udzia bezrobotnych zarejestrowanych w liczbie ludnoci w wieku
produkcyjnym w 2014 roku

rdo: Opracowanie wasne na podstawie danych BDL GUS

S t r o n a |13

Diagnoza zjawisk spoeczno-ekonomiczno-przestrzennych gminy Rabka-Zdrj


wraz ze wskazaniem obszaru zdegradowanego i obszaru rewitalizacji

W 2014 roku w gminie Rabka-Zdrj dziaaa jedna biblioteka (staa liczba od 2009
roku) i nie bya przystosowana dla osb poruszajcych si na wzkach
inwalidzkich. Od 2010 roku liczba czytelnikw spadaa, natomiast wielko
ksigozbioru rosa, co oznacza wiksz liczb ksiek dostpnych dla jednego
czytelnika biblioteki. Jednoczenie mieszkacy gminy Rabka-Zdrj mieli lepszy
dostp do ksigozbioru od przecitnego mieszkaca wojewdztwa czy te powiatu
- na przestrzeni analizowanych lat liczba woluminw przypadajcych na 1,5 tys.
ludnoci bya wysza o okoo 1,8 tys. ksiek.
Biblioteka w gminie dysponowaa 8 komputerami, z czego 4 byy udostpnione do
uytku czytelnikw, wszystkie komputery byy podczone do Internetu.

2.2 Zjawiska gospodarcze


Kolejnym obszarem, ktry zosta poddany analizie jest obszar gospodarczy.
Koncentruje si on na zjawiskach zwizanych z przedsibiorczoci oraz kondycj lokalnych
przedsibiorstw. Sytuacja gminy Rabka-Zdrj przedstawia si w tym zakresie w sposb
nastpujcy:
W 2014 roku na terenie gminy do rejestru REGON byy wpisane 572 podmioty
gospodarcze nastpi wzrost w porwnaniu z 2009 rokiem. Najwicej podmiotw
gospodarczych zarejestrowanych byo w sekcji G, w dziale 47 sprzeda
detaliczna (292 podmiotw). Druga co do liczby zarejestrowanych podmiotw
gospodarczych sekcja wskazuj na uzdrowiskow specjalizacj gminy Rabka-Zdrj
- sekcja Q, w dziale 86 opieka zdrowotna (174 podmiotw). Pod wzgldem
wielkoci dominoway mikroprzedsibiorstwa zatrudniajce od 0-9 osb. Podobna
sytuacja bya w wojewdztwie i powiecie, tzn.: liczba podmiotw systematycznie
rosa, przewaay podmioty z sekcji G w dziale 47 oraz o wielkoci zatrudnienia 0-9
osb. W caym badanym okresie, wskanik przedsibiorczoci dla gminy RabkaZdrj przyjmowa wartoci nisze ni w wojewdztwie, ale wysze ni w powiecie.
Wykres 9. Podmioty wpisane do rejestru REGON na 10 tys. ludnoci: gmina, powiat,
wojewdztwo

rdo: Opracowanie wasne na podstawie danych BDL GUS

Ze wzgldu na brak dostpnych danych przedstawiajcych wprost kondycj


finansow mieszkacw gminy, do analizy wykorzystana zostaa informacja o

S t r o n a |14

Diagnoza zjawisk spoeczno-ekonomiczno-przestrzennych gminy Rabka-Zdrj


wraz ze wskazaniem obszaru zdegradowanego i obszaru rewitalizacji

podatku dochodowym od osb fizycznych4, ktra jest pochodn wynagrodze


mieszkacw.
Rysunek 5. Udzia w podatkach stanowicych dochody budetu pastwa, podatek
dochodowy od osb fizycznych w 2014 roku

rdo: Opracowanie wasne na podstawie danych BDL GUS

W 2014 roku pozycja ta w dochodach wasnych gminy w przeliczeniu na jednego


mieszkaca wynosia 444,80 z i bya 1,4 razy wiksza ni rednia dla gmin w
powiecie, natomiast przecitna dla gmin w Maopolsce5 jest 1,6 razy wiksza.
Zwrot do budetu gminy z tytuu podatku CIT w gminie Rabka-Zdrj na jednego
mieszkaca zmala z poziomu 15,08 z w 2009 roku do poziomu 12,14 z w 2014
roku.

Pozycja z dochodw wasnych gmin udzia w podatkach stanowicych dochody budetu pastwa,
podatek dochodowy od osb fizycznych (PIT).
5
Z miastami na prawach powiatw.
S t r o n a |15

Diagnoza zjawisk spoeczno-ekonomiczno-przestrzennych gminy Rabka-Zdrj


wraz ze wskazaniem obszaru zdegradowanego i obszaru rewitalizacji

Wykres 10. Udzia w podatkach stanowicych dochody budetu pastwa, podatek


dochodowy od osb prawnych na jednego mieszkaca: gmina, powiat, wojewdztwo

rdo: Opracowanie wasne na podstawie danych BDL GUS

2.3 Zjawiska rodowiskowe


Kolejnym obszarem zdefiniowanym w Ustawie i Wytycznych, w ktrym naley bada
zjawiska kryzysowe, s kwestie zwizane z jakoci rodowiska. Obszar ten powizany jest
ze standardami rodowiska, w tym z gospodark odpadami stanowicymi zagroenie dla
ycia, zdrowia lub stanu rodowiska. Podstawowe dane dotyczce tego obszaru s
nastpujce:
Ponad 63% gminy to obszary chronionego krajobrazu. Znajduje si tu rwnie 20
pomnikw przyrody.
Na terenie gminy mieci si jeden obszar Natura 2000: Ostoja Gorczaska
PLH120018.
W gminie dziaaa jedna oczyszczalnia ciekw, ktra obsuguje 63,3% ludnoci,
czyli 4,0 punktu procentowego wicej ni w przypadku tego udziau dla powiatu i
0,6 punktu procentowego wicej ni odsetek ten wynosi w wojewdztwie.
W 2014 roku 41,5% powierzchni gminy zajmoway lasy, dla wojewdztwa
wskanik ten wynosi 28,7%, a dla powiatu 37,2%.

2.4 Zjawiska przestrzenno-funkcjonalne


Czwartym z wytypowanych obszarw s zjawiska przestrzenno-funkcjonalne, ktre
charakteryzuj: wyposaenie w infrastruktur techniczn i spoeczn oraz stan tej
infrastruktury, dostp i jako podstawowych usug, dostpno komunikacyjna:
W 2014 roku udzia osb korzystajcych z wodocigu w oglnej liczbie ludnoci
wynosi 49,0%, natomiast warto tego wskanika dla Maopolski wynosia 80,5%,
a dla powiatu nowotarskiego 48,5%.

S t r o n a |16

Diagnoza zjawisk spoeczno-ekonomiczno-przestrzennych gminy Rabka-Zdrj


wraz ze wskazaniem obszaru zdegradowanego i obszaru rewitalizacji

Rysunek 6. Udzia osb korzystajcych z wodocigu w ogle ludnoci w 2014 roku

rdo: Opracowanie wasne na podstawie danych BDL GUS

Dugo czynnej sieci kanalizacyjnej na 100 km2 od roku 2009 systematycznie


rosa do poziomu 61,5 km na 100 km2. W wojewdztwie warto tego wskanika
wynosia 89,0 km na 100 km2, a w powiecie 72,1 km na 100 km2, rwnie rosnc
od 2009 roku. Udzia mieszkacw gminy korzystajcych z sieci kanalizacyjnej
wynosi 50,6% (59,8% wojewdztwo, 58,7% powiat) i wzrs w porwnaniu z
2009 rokiem o 1,5 punktu procentowego. W tym samym czasie w powiecie
odnotowano wzrost o 13,6 punktw procentowych, a w wojewdztwie o 7,9
punktw procentowych.
Wykres 11. Udzia korzystajcych ludnoci korzystajcej z sieci kanalizacyjnej w oglnej
liczbie ludnoci: gmina, powiat, wojewdztwo

rdo: Opracowanie wasne na podstawie danych BDL GUS

S t r o n a |17

Diagnoza zjawisk spoeczno-ekonomiczno-przestrzennych gminy Rabka-Zdrj


wraz ze wskazaniem obszaru zdegradowanego i obszaru rewitalizacji

2.5 Zjawiska techniczne


W gminie byo 5 380 mieszka w 3 595 budynkach mieszkalnych (wzrosty od
2009 roku). Na jedno mieszkanie przypaday ponad 3 osoby. Przecitna
powierzchnia uytkowa mieszkania wynosia 81,7 m2, czyli 25,2 m2 na osob.
W padzierniku 2015 roku do rejestru zabytkw nieruchomych wojewdztwa
maopolskiego wpisane byy nastpujce obiekty:
o Chabwka koci pod wezwaniem w. Krzya na Obidowej Pitkowej;
o Lubo Wielki, schronisko PTTK z 14.12.2009;
o Rabka zesp kocioa parafialnego pod wezwaniem w. Marii Magdaleny:
koci, ogrodzenie z pseudobastionami, budynek gospodarczy cmentarz
przykocielny;
o Rabka koci pod wezwaniem w. Marii Magdaleny, drewniany obiekt
Muzeum Orkana, ogrodzenie z bramkami, otoczenie, drzewostan;
o Rabka kaplica cmentarna na cmentarzu parafialnym;
o Rabka stara plebania, ul. Orkana 4;
o Rabka plebania (nowa), ul. Orkana 8;
o Rabka zagroda ul. 1 Maja 7;
o Rabka przestrzenny zesp zabudowy ul. 1 Maja 50-54;
o Rabka willa Liliana ul. Nowy wiat 1;
o Rabka willa Antonina ul. Nowy wiat 7;
o Rabka willa Jzef ul. Orkana 28;
o Rabka willa Pod Trzema Rami ul. Orkana 30;
o Rabka willa Lubo ul. Orkana 32;
o Rabka willa Pod Orem ul. Orkana 34;
o Rabka willa Warszawianka ul. Orkana 47;
o Rabka willa Gwiazda ul. Parkowa 1;
o Rabka willa Krzywo ul. Parkowa 3;
o Rabka willa Anio ul. Parkowa 5;
o Rabka willa Topolwka ul. Poniatowskiego 60;
o Rabka dom ul. Sdecka 4;
o Rabka zesp dworca kolejowego ul. Zakopiaska: budynek stacji, budynek
mieszkalny, budka drnika.

S t r o n a |18

Diagnoza zjawisk spoeczno-ekonomiczno-przestrzennych gminy Rabka-Zdrj


wraz ze wskazaniem obszaru zdegradowanego i obszaru rewitalizacji

Tabela 1 Porwnanie wskanikw charakteryzujcych analizowane zjawiska w 2014 r.


RabkaZdrj
252

Wskanik
Gsto zaludnienia

woj.
powiat
maopolskie nowotarski
222
129

Wspczynnik obcienia demograficznego

61,2

59,2

59,1

Kobiety na 100 mczyzn

108

106

104

Przyrost naturalny na 1 tys. ludnoci

1,0

1,4

2,7

Saldo migracji na pobyt stay na 1 tys. ludnoci

-1,5

0,9

0,6

Wspczynnik skolaryzacji brutto - szkoy podstawowe

94,69

93,89

93,03

Wspczynnik skolaryzacji brutto - szkoy gimnazjalne

99,47

96,87

93,57

1,27

1,17

1,66

Porady lekarskie ogem na 1 mieszkaca

4,0

3,9

3,1

Ludno na 1 aptek (w tys.)

2,5

3,0

3,5

Zasig korzystania z pomocy spoecznej wg kryterium


dochodowego (%)6

5,8

6,4

6,3

Udzia dzieci w wieku do lat 17, na ktre rodzice otrzymuj zasiek


rodzinny w oglnej liczbie dzieci w tym wieku

36,8

30,7

45,6

Ludno na 1 placwk biblioteczn (w tys.)

17,4

4,4

3,3

1 740,8

3 252,4

3 582,4

Czytelnicy bibliotek publicznych na 1 000 ludnoci

120

195

152

Wypoyczenia ksigozbioru na 1 czytelnika w woluminach

19,6

15,6

15,2

8,5

6,6

7,3

Dzieci w wieku 3-5 lat przypadajce na jedno miejsce w placwce


wychowania przedszkolnego

Ksigozbir bibliotek na 1 000 ludnoci

Udzia bezrobotnych zarejestrowanych w liczbie ludnoci w wieku


produkcyjnym
Udzia pracujcych mczyzn na terenie gminy7

42,2

51,1

46,9

Podmioty wpisane do rejestru REGON na 10 tys. ludnoci

984

1059

799

41,5

28,7

37,2

0,7

0,2

0,1

Udzia ludno korzystajca z oczyszczalni w ludnoci ogem

56,6

62,8

59,3

Korzystajcy z instalacji w % ogu ludnoci - wodocig

49,0

80,5

48,5

Korzystajcy z instalacji w % ogu ludnoci - kanalizacja

50,6

59,8

58,7

61,5

89,0

72,1

Przecitna powierzchnia uytkowa 1 mieszkania (m

81,7

77,6

91,4

Przecitna powierzchnia uytkowa mieszkania na 1 osob

25,2

26,1

25,0

308,9

336,1

273,6

Lesisto

Udzia terenw zieleni w powierzchni ogem

Dugo czynnej sieci kanalizacyjnej na 100 km

2
2)

Mieszkania na 1 000 mieszkacw


rdo: Opracowanie wasne na podstawie danych BDL GUS

Zasig korzystania z pomocy spoecznej to udzia osb w gospodarstwach domowych korzystajcych


z pomocy spoecznej w ludnoci ogem.
7
Dane dla roku 2013.
8
Wskanik lesistoci (lesisto) - stosunek procentowy powierzchni lasw do oglnej powierzchni
geograficznej kraju (danej jednostki terytorialnej: wojewdztwa, powiatu, gminy).
S t r o n a |19

Diagnoza zjawisk spoeczno-ekonomiczno-przestrzennych gminy Rabka-Zdrj


wraz ze wskazaniem obszaru zdegradowanego i obszaru rewitalizacji

3 METODOLOGIA WYBORU OBSZARW


ZDEGRADOWANYCH I OBSZARW REWITALIZACJI
W celu wyznaczenia obszaru zdegradowanego i obszaru rewitalizacji opracowano
diagnoz, ktra zostaa przeprowadzona na podstawie wiarygodnych i mierzalnych danych
pozyskanych z: Urzdu Miejskiego w Rabce-Zdroju i jednostek organizacyjnych m.in.
Orodka Pomocy Spoecznej w Rabce-Zdroju, Gminnej Biblioteki Publicznej w Rabce-Zdroju,
Komendy Powiatowej Policji, Komendy Stray Miejskiej w Rabce-Zdroju, Gwnego Urzdu
Statystycznego, Starostwa Powiatowego w Nowym Targu. Ponadto w Diagnozie
wykorzystano wyniki bada ankietowych mieszkacw i liderw lokalnych dotyczcych
oceny jakoci ycia i kluczowych problemw, postrzeganych przez mieszkacw, wyniki
badania fokusowego i warsztatw rewitalizacyjnych z kluczowymi interesariuszami w gminie
Rabka-Zdrj.
Dla przestrzennego okrelenia problemw i potencjaw gmin wyznaczono jednostki
urbanistyczne zgodne z okrgami wyborczymi. Jest to podzia naturalny dla mieszkacw
gminy, obejmuje tereny zamieszkae, majce podobn charakterystyk i zblion liczb
ludnoci. Podzia ten umoliwia przeprowadzenie analizy zrnicowania wewntrzgminnego.
Tabela 2. Jednostki urbanistyczne zgodne z podziaem Rabki-Zdroju na okrgi wyborcze
Nr
okrgu
1
2
3
4
5
6
7

8
9
10
11
12
13
14
15

Granice okrgu

Nazwa skrcona okrgu

ul. Polana, Zaryte


Zaryte
Al. Tysiclecia, ulice: Gorczaska od 1-11 oraz 27, Mikowcwka,
Poniatowskiego
Poniatowskiego od nr 35 do 80, Rabskich, Wjtowiczowa , Zgody
ul. Poniatowskiego od nr 81 do koca
Rejon Sonego
ulice: Bystra, Gilwka, Kiliskiego, Orkana od stacji PKP do Szkoy
Rejon Rynku
Podstawowej Nr 2, Rynek, Wska
ulice: Do Pociesznej Wody, Pasieczna, Podhalaska, Zakopiaska, Za
Rejon ZakopiaskaRab
Podhalaska
ulice: Brzozowa, Marszaka Pisudskiego, Osiedle Orkana bloki 14, 14a,
Rejon ul. Orkana
14b, 16, 18, Pocztowa, Roztoki
Al. Jordana, ulice: Kliszczakw, Orkana od stacji PKP do 1 koca wraz
Rejon Osiedla Orkana i
z osiedlem Orkana z wyczeniem blokw o nr 14, 14a, 14b, 16, 18,
Park Zdrojowy
Parkowa, Spokojna
ulice: Chopina, Jana Pawa II, Kociuszki, Krta, Na Bani,
Rejon dworca BUS i
Poniatowskiego do Nr 34, Ruchu Oporu, Soneczna, Sowackiego,
szpitala
Smrekowa, Stroma, Wiejska, Zagrzan
ulice: Cicha, Krtka, Lena, Norwida, Nowy wiat od nr 22 do koca z
Nowy wiat i Traczykwka
wyczeniem nr 23, 25, 27, 29, 31, Traczykwka
ulice: Curie-Skodowskiej, Dietla, Gorczaska od nr 12 do koca z
wyczeniem nr 27, Nowy wiat od nr 1 do nr 21 oraz 23, 25, 27, 29,
Rejon Kina
31, grodowa, Polna, Profesora Rudnika
ulice: Garncarska, ul. Krakowska, ul. Sdecka z wyczeniem osiedla
Krakowska-Sdecka
Sdecka /bloki/
ulice: Kasprowicza, ul. Sdecka osiedle bloki, ul. Tetmajera 13
Kasprowicza-Sdecka
Soectwo Chabwka
Soectwo Chabwka
Soectwo Ponice
Soectwo Ponice
Soectwo Rdzawka
Soectwo Rdzawka

rdo: Opracowanie wasne na podstawie danych Urzdu Miejskiego w Rabce-Zdroju

S t r o n a |20

Diagnoza zjawisk spoeczno-ekonomiczno-przestrzennych gminy Rabka-Zdrj


wraz ze wskazaniem obszaru zdegradowanego i obszaru rewitalizacji

Rysunek 7. Jednostki urbanistyczne zgodne z podziaem gminy Rabka-Zdrj na okrgi


wyborcze

rdo: Opracowanie wasne na podstawie danych Urzdu Miejskiego w Rabce-Zdroju

Biorc pod uwag, e rewitalizacja ma w pierwszej kolejnoci suy poprawie jakoci


ycia mieszkacw, uznano, e kwestie spoeczne maj kluczowe i nadrzdne znaczenie dla
wyznaczania obszarw zdegradowanych. Dla wyznaczonych obszarw przeprowadzono
diagnoz wskanikw opisujcych negatywne zjawiska spoeczne takie jak: zakres
korzystania z pomocy spoecznej, ubstwo, przestpczo, niski poziom uczestnictwa w yciu
publicznym i kulturalnym, niewielka dostpno podstawowych usug w dziedzinie owiaty,
zdrowia, kultury.
W celu wskazania obszarw wymagajcych rewitalizacji, na podstawie szeregu
wskanikw opisujcych problemy spoeczne zbudowano tak zwany wskanik
syntetyczny.
Pierwszym etapem budowy wskanika syntetycznego jest normalizacja zmiennych w
celu sprowadzenia ich do porwnywalnej skali tzw. skali niemianowanej, czyli nie zwizanej z
jednostk miary. Jest to zabieg konieczny z punktu widzenia poprawnoci oblicze, poniewa
dziki niemu rne rozpitoci zmiennych nie bd sztucznie nadaway wagi, czynnikom
przyjmujcym warto z wyszych przedziaw. W trakcie normalizacji zmiennych
przeksztacono rwnie destymulanty w stymulanty. Jako stymulanty, na potrzeby wskazania
S t r o n a |21

Diagnoza zjawisk spoeczno-ekonomiczno-przestrzennych gminy Rabka-Zdrj


wraz ze wskazaniem obszaru zdegradowanego i obszaru rewitalizacji

obszarw zdegradowanych, przyjte zostay zmienne, ktrych wysza warto wstpowaa w


obszarach gminy kwalifikujcych si jako obszary zdegradowane (np. liczba osb
korzystajcych ze wiadcze pomocy spoecznej na 100 mieszkacw). Natomiast
destymulantami byy zmienne, ktrych nisza warto oznaczaa bardziej problemowy obszar
(np. liczba przedsibiorstw na 1 000 mieszkacw). Oblicze dokonano wg nastpujcych
wzorw:
dla stymulant

dla destymulant

gdzie:

Xij to warto i-tego obszaru (jednostka urbanistyczna) dla j-tej zmiennej,


Zij to zmienna po normalizacji.
Syntetyczn miar, odzwierciedlajc sytuacj obszarw w poszczeglnych
zakresach, utworzono przy uyciu metody sum standaryzowanych. Metoda sum
standaryzowanych naley do grupy metod bezwzorcowych porzdkowania liniowego,
zgodnego ze wzorem:

i = 1,,n

Wskanik sum standaryzowanych zosta skonstruowany na bazie wskanikw


czstkowych zaprezentowanych w rozdziale 4. Wskaniki czstkowe zsumowano.
Dla kadego obliczonego dla okrgu wskanika syntetycznego, zasadniczo dan
referencyjn jest redni wskanik sum standaryzowanych dla caej gminy, obliczony jako
rednia arytmetyczna wskanikw syntetycznych dla okrgw. W analizie wzito rwnie pod
uwag rozrzut wskanikw syntetycznych, biorc jako wielko porwnawcz 50% wartoci
maksymalnej wskanika syntetycznego.
Najwysze wartoci obliczonego wskanika sumarycznego oznaczaj najwiksz
koncentracj negatywnych zjawisk spoecznych na tych obszarach. Za obszar objty
kryzysem spoecznym uznano wszystkie jednostki, w ktrych warto wskanika
sumarycznego bya wysza ni zmienna referencyjna, w tym przypadku 50% wartoci
maksymalnej wskanika syntetycznego dla zjawisk spoecznych.
Jednostki urbanistyczne, dla ktrych spoeczny wskanik syntetyczny bdzie wyszy
od 50% wartoci maksymalnego wskanika mog by potencjalnie uznane za zdegradowane,
pod warunkiem wystpowania w nich dodatkowo co najmniej jednego z nastpujcych
negatywnych zjawisk techniczno-rodowiskowych:
gospodarczych w szczeglnoci niskiego stopnia przedsibiorczoci, sabej
kondycji lokalnych przedsibiorstw;
rodowiskowych w szczeglnoci przekroczenia standardw jakoci rodowiska,
obecnoci odpadw stwarzajcych zagroenie dla ycia, zdrowia ludzi lub stanu
rodowiska;
przestrzenno-funkcjonalnych w szczeglnoci niewystarczajcego wyposaenia w
infrastruktur techniczn i spoeczn lub jej zego stanu technicznego, braku
dostpu do podstawowych usug lub ich niskiej jakoci, niedostosowania rozwiza
urbanistycznych do zmieniajcych si funkcji obszaru, niskiego poziomu obsugi
komunikacyjnej, niedoboru lub niskiej jakoci terenw publicznych;
technicznych w szczeglnoci zego stanu obiektw budowlanych, w tym o
przeznaczeniu
mieszkaniowym,
oraz
braku
rozwiza
technicznych
umoliwiajcych efektywne korzystanie z obiektw budowlanych, przede
wszystkim w zakresie energooszczdnoci i ochrony rodowiska.
Analizy zjawisk techniczno-rodowiskowych dokonano w oparciu o: czynniki
techniczne, rodowisko gospodarcze, przestrzenne i przyrodnicze. Analogicznie, jak w
S t r o n a |22

Diagnoza zjawisk spoeczno-ekonomiczno-przestrzennych gminy Rabka-Zdrj


wraz ze wskazaniem obszaru zdegradowanego i obszaru rewitalizacji

przypadku zjawisk spoecznych, zosta skonstruowany wskanik syntetyczny, a wskaniki


czstkowe, poddano standaryzacji. Otrzymano sumaryczny wskanik czynnikw technicznorodowiskowych, ktry okrela koncentracj zjawisk negatywnych.
Ostatnim etapem diagnozy byo wskazanie obszarw zdegradowanych, ktre
wykazuj kumulacj negatywnych zjawisk spoecznych, a dodatkowo w analizowanych
czynnikach techniczno-rodowiskowych wykazuj nagromadzenie negatywnych cech. Na
bazie wczeniej obliczonych wskanikw sum standaryzowanych skonstruowano wskanik
degradacji obszaru, wyliczony jako suma dwch wczeniej uzyskanych wskanikw.

S t r o n a |23

Diagnoza zjawisk spoeczno-ekonomiczno-przestrzennych gminy Rabka-Zdrj


wraz ze wskazaniem obszaru zdegradowanego i obszaru rewitalizacji

4 UWARUNKOWANIA SPOECZNE, PRZESTRZENNE,


GOSPODARCZE I INFRASTRUKTURALNE GMINY
Przedmiotem niniejszego rozdziau jest analiza czynnikw spoecznych,
gospodarczych, przestrzenno-funkcjonalnych i techniczno-rodowiskowych gminy RabkaZdrj i wskazanie obszarw zdegradowanych i obszaru rewitalizacji na obszarze gminy.
Analizy dokonano zgodnie z zaleceniami wynikajcymi z Ustawy rewitalizacyjnej, to znaczy w
pierwszej kolejnoci dokonano pogbionej analizy zjawisk spoecznych, w tym w
szczeglnoci zwizanych z poziomem bezrobocia, ubstwa, przestpczoci, niskiego
poziomu edukacji, niskiego poziomu uczestnictwa w yciu publicznym czy kulturalnym.
Ponadto przeanalizowano pozostae zjawiska (gospodarcze, przestrzenno-funkcjonalne i
techniczno-rodowiskowe). Koncentracja negatywnych zjawisk spoecznych z jednoczesnym
wystpowaniem jednego lub wicej negatywnych zjawisk w pozostaych obszarach pozwolia
wskaza i wyznaczy obszary o najwikszej kumulacji zjawisk kryzysowych.

4.1 Diagnoza zjawisk spoecznych


Diagnoza uwarunkowa spoecznych w gminie Rabka-Zdrj opieraa si na zestawie
wskanikw dotyczcych:
czynnikw zwizanych z ubstwem i wykluczeniem spoecznym;
czynnikw bezpieczestwa;
czynnikw demograficznych;
aktywnoci mieszkacw.

4.1.1 Czynniki zwizane z ubstwem i wykluczeniem


spoecznym
W celu wyznaczenia obszarw zdegradowanych wytypowano list 14 wskanikw
(12 wskanikw pochodzi z informacji Orodka Pomocy Spoecznej w Rabce-Zdroju), ktre
poddano analizie w wymiarze terytorialnym i czasowym. Diagnoza uwzgldniaa wpyw
wszystkich zmiennych, natomiast komentarz analityczny koncentruje si na kluczowych
wskanikach.
W latach 2011-2014 liczba osb korzystajcych z pomocy spoecznej na 100
mieszkacw wahaa si od 1,0 do 7,6. Liczba osb korzystajcych ze wiadcze pomocy
spoecznej przeliczona na jednego mieszkaca, mwi o skali tego zjawiska i obrazuje
sytuacj materialno-bytow ludnoci danego obszaru. W caym badanym okresie negatywnie
pod wzgldem omawianego wskanika wyrniay si okrgi: Poniatowskiego, ul. Orkana
oraz Dworca Bus i szpitala, Osiedla Orkana i Parku Zdrojowego.

S t r o n a |24

Diagnoza zjawisk spoeczno-ekonomiczno-przestrzennych gminy Rabka-Zdrj


wraz ze wskazaniem obszaru zdegradowanego i obszaru rewitalizacji

Wykres 12. Liczba klientw pomocy spoecznej korzystajcych ze wsparcia z powodu


bezrobocia na 100 osb w wieku produkcyjnym

rdo: Opracowanie wasne na podstawie danych Orodka Pomocy Spoecznej w Rabce-Zdroju

Jednoczenie naley podkreli, i w odniesieniu do caej gminy najczstszymi


powodami korzystania z pomocy spoecznej jest ubstwo, dugotrwaa i cika choroba,
niepenosprawno. Natomiast najrzadziej powodem korzystania ze wiadcze pomocy
spoecznej w gminie Rabka-Zdrj jest przemoc i alkoholizm.
Ubstwo jest pojciem zwizanym z niemoliwoci zaspokojenia podstawowych
potrzeb egzystencjalnych. W przypadkach skrajnego ubstwa moe wystpi biologiczne
zagroenie ycia oraz rozwoju psychofizycznego czowieka. W latach 2011-2014 liczba
korzystajcych ze wsparcia z powodu ubstwa na 100 mieszkacw przyjmowaa wartoci od
0,4 do 2,7. W caym badanym okresie najwysze wartoci tego wskanika wystpiy w
okrgach: Poniatowskiego, Osiedle Orkana i Park Zdrojowy, Dworzec Bus i szpital, ul. Orkana
oraz Krakowska Sdecka.
Wykres 13. Liczba klientw pomocy spoecznej korzystajcych ze wsparcia z powodu ubstwa
na 100 mieszkacw

rdo: Opracowanie wasne na podstawie danych Orodka Pomocy Spoecznej w Rabce-Zdroju

Dugotrwaa i cika choroba czonka gospodarstwa domowego dezorganizuje ycie


rodziny. Niejednokrotnie w zwizku z podjciem opieki nad tak osob, czonek rodziny
zmuszony jest czciowo lub w caoci zrezygnowa z pracy zarobkowej. Ponadto osoby
przewlekle chore mog wymaga dodatkowo specjalistycznych zabiegw medycznych oraz
drogich lekarstw, ktre istotnie obciaj budet gospodarstwa domowego. W latach 2011S t r o n a |25

Diagnoza zjawisk spoeczno-ekonomiczno-przestrzennych gminy Rabka-Zdrj


wraz ze wskazaniem obszaru zdegradowanego i obszaru rewitalizacji

2014 liczba osb korzystajcych z tego powodu ze rodkw pomocy spoecznej na 100
mieszkacw wahaa si od 0,3 do 2,3. W caym badanym okresie negatywnie pod
wzgldem omawianego wskanika wyrniay si okrgi: Poniatowskiego, ul. Orkana, Dworca
Bus i szpitala, Osiedla Orkana i Parku Zdrojowego oraz Krakowskiej Sdeckiej.
Wykres 14. Liczba klientw pomocy spoecznej korzystajcych ze wsparcia z powodu
dugotrwaej i cikiej choroba na 100 mieszkacw

rdo: Opracowanie wasne na podstawie danych Orodka Pomocy Spoecznej w Rabce-Zdroju

Osoby majce status niepenosprawnych s to ludzie, ktrych stan fizyczny,


psychiczny lub umysowy powoduje trwae lub okresowe utrudnienia, ograniczenia, bd
uniemoliwia samodzieln egzystencje. Osoby te mog mie problem z podejmowaniem
normalnej pracy zarobkowej, czsto te nale do grup objtych wykluczeniem spoecznym.
W przypadku liczby korzystajcych ze wsparcia z powodu niepenosprawnoci na 100
mieszkacw, w caym badanym okresie najwicej beneficjentw byo w okrgach:
Poniatowskiego, ul. Orkana, Dworzec Bus i szpital, Osiedle Orkana i Park Zdrojowy, a w 2014
roku rwnie Krakowska Sdecka. Natomiast w badanym okresie dla caego obszaru
wskanik przyjmowa wartoci od 0,2 do 2,2.
Wykres 15. Liczba klientw pomocy spoecznej korzystajcych ze wsparcia z powodu
niepenosprawnoci na 100 mieszkacw

rdo: Opracowanie wasne na podstawie danych Orodka Pomocy Spoecznej w Rabce-Zdroju

Kolejn czst przyczyn sigania po wiadczenia pomocy spoecznej jest


bezradno w sprawach opiekuczo-wychowawczych i prowadzenia gospodarstw domowych.
Wie si ten problem z brakiem moliwoci zapewnienia w danej rodzinie: odpowiedniej
S t r o n a |26

Diagnoza zjawisk spoeczno-ekonomiczno-przestrzennych gminy Rabka-Zdrj


wraz ze wskazaniem obszaru zdegradowanego i obszaru rewitalizacji

atmosfery wychowawczej, umiejtnoci tworzenia waciwego klimatu ycia rodzinnego,


waciwych wzorcw komunikacji oraz poczucia bezpieczestwa rwnie zwizanego z
sytuacj materialn. Najwysze wartoci tego wskanika w latach 2011-2014 odnotowano w
rejonach: Poniatowskiego, ul. Orkana, Zakopiaskiej Podhalaskiej.
Osoby majce status bezrobotnych nie s w stanie zapewni gospodarstwu staego
rda dochodu z pracy zarobkowej, co moe przekada si na kondycj finansow
wszystkich czonkw danego gospodarstwa domowego. W przypadku liczby korzystajcych
ze wsparcia z powodu bezrobocia na 100 osb w wieku produkcyjnym w roku 2014
najwiksz warto tego wskanika odnotowano w okrgach: Poniatowskiego i ul. Orkana.
Natomiast w badanym okresie dla caego obszaru wskanik przyjmowa wartoci od 0,01 do
0,41.
Wykres 16. Liczba klientw pomocy spoecznej korzystajcych ze wsparcia z powodu
bezrobocia na 100 osb w wieku produkcyjnym

rdo: Opracowanie wasne na podstawie danych Orodka Pomocy Spoecznej w Rabce-Zdroju

Ostatnimi wskanikami z zakresu czynnikw spoecznych pochodzcymi spoza rde


Orodka Pomocy Spoecznej w Rabce-Zdroju s wskaniki okrelajce liczb osb
oczekajcych na mieszkanie socjalne na 100 mieszkacw i liczb mieszka na 100
mieszkacw. W przypadku przyznania przez sd mieszkacowi gminy, ktry znajduje si w
trudnej sytuacji materialnej i mieszkaniowej, mieszkania socjalnego, obowizek zapewnienia
lokalu mieszkaniowego spoczywa na gminie zamieszkania tej osoby. Mieszkanie socjalne jest
lokalem wynajmowanym po przystpnej cenie gwnie przez urzdy gmin. Czynsz za takie
lokum jest kilkukrotnie mniejszy ni za mieszkanie o podobnej wielkoci wynajmowane przez
agencj mieszkaniow lub od prywatnego waciciela. Wysoko czynszu uzaleniona jest od
tego, ile waciciel musi wyda, by dostarczy mieszkacom wszystkich niezbdnych usug.
Utrzymywanie przez gmin mieszka socjalnych jest dodatkowym obcieniem budetu. W
roku 2014 najwysze wartoci obu wskanikw wystpoway w rejonach: Osiedla Orkana i
Parku Zdrojowego oraz Poniatowskiego.

S t r o n a |27

Diagnoza zjawisk spoeczno-ekonomiczno-przestrzennych gminy Rabka-Zdrj


wraz ze wskazaniem obszaru zdegradowanego i obszaru rewitalizacji

Tabela 3. Wskaniki zwizane z ubstwem i wykluczeniem spoecznym

Okrg

Liczba osb korzystajcych


z pomocy spoecznej na
100 mieszkacw

Liczba klientw pomocy


spoecznej korzystajcych
Liczba klientw pomocy
ze wsparcia z powodu
spoecznej korzystajcych
bezradnoci w sprawach
Liczba osb bezrobotnych
ze wsparcia z powodu
opiekuczona 100 mieszkacw wieku
alkoholizmu na 100
wychowawczych i
produkcyjnym
mieszkacw
prowadzenia gospodarstwa
domowego na 100
mieszkacw
2011 2012 2013 2014 2011 2012 2013 2014 2011 2012 2013 2014

2011

2012

2013

2014

Zaryte

3,49

3,58

2,33

2,56

0,36

0,36

0,36

0,55

0,81

0,81

0,36

0,46

0,13

0,15

0,12

0,16

Poniatowskiego

5,70

5,83

6,09

7,63

0,51

0,89

0,89

0,52

1,27

1,77

1,90

2,20

0,28

0,28

0,41

0,27

Rejon Sonego

1,21

1,21

1,34

1,30

0,07

0,13

0,07

0,27

0,27

0,34

0,20

0,34

0,01

0,01

0,04

0,06

Rejon Rynku

2,82

3,32

2,83

3,39

0,33

0,25

0,25

0,51

0,83

0,91

0,83

1,02

0,15

0,16

0,09

0,14

Rejon Zakopiaska-Podhalaska

2,90

2,90

3,15

3,02

0,06

0,19

0,12

0,19

0,92

1,05

1,05

1,01

0,13

0,11

0,11

0,11

Rejon ul. Orkana

6,44

6,78

5,47

5,69

0,44

0,66

0,44

0,45

1,42

1,86

1,75

1,90

0,27

0,35

0,37

0,23

Rejon Osiedla Orkana i Park Zdrojowy

4,32

4,21

4,10

3,95

0,45

0,23

0,11

0,00

1,02

0,80

0,80

0,81

0,18

0,18

0,08

0,10

Rejon dworca BUS i szpitala

4,38

4,23

4,15

4,39

0,31

0,16

0,16

0,16

0,70

0,70

0,63

0,72

0,17

0,17

0,10

0,18

Nowy wiat i Traczykwka

2,43

2,68

2,07

2,11

0,37

0,37

0,37

0,00

0,24

0,49

0,49

0,37

0,06

0,11

0,19

0,07

Rejon Kina

2,36

2,05

2,47

2,10

0,21

0,21

0,31

0,52

0,41

0,41

0,41

0,42

0,08

0,11

0,09

0,12

Krakowska-Sdecka

3,74

1,32

4,19

3,82

0,66

0,66

0,22

0,00

1,32

0,66

0,88

0,45

0,14

0,10

0,24

0,17

Kasprowicza-Sdecka

1,43

1,56

1,04

1,13

0,13

0,07

0,07

0,07

0,39

0,13

0,26

0,20

0,07

0,04

0,04

0,05

Soectwo Chabwka

2,07

1,95

1,77

2,37

0,06

0,18

0,18

0,12

0,98

0,79

0,67

0,87

0,14

0,10

0,15

0,12

Soectwo Ponice

4,12

4,44

3,56

3,30

0,40

0,16

0,16

0,33

0,97

1,13

1,13

0,91

0,14

0,10

0,12

0,05

Soectwo Rdzawka

3,58

3,13

3,00

3,39

0,07

0,07

0,07

0,13

0,78

0,72

0,85

1,13

0,12

0,10

0,14

0,14

S t r o n a |28

Diagnoza zjawisk spoeczno-ekonomiczno-przestrzennych gminy Rabka-Zdrj


wraz ze wskazaniem obszaru zdegradowanego i obszaru rewitalizacji

Liczba klientw pomocy


spoecznej korzystajcych
ze wsparcia z powodu
niepenosprawnoci na 100
mieszkacw

Liczba klientw pomocy


spoecznej korzystajcych
ze wsparcia z powodu
dugotrwaej bd cikiej
choroby na 100
mieszkacw

Liczba klientw pomocy


spoecznej korzystajcych
ze wsparcia z powodu
potrzeby ochrony
macierzystwa na 100
mieszkacw

Liczba klientw pomocy


spoecznej korzystajcych
ze wsparcia z powodu
przemocy na 100
mieszkacw

2011

2012

2013

2014

2011

2012

2013

2014

2011

2012

2013

2014

2011

2012

2013

2014

Zaryte

0,72

0,72

0,63

0,64

0,54

0,90

0,72

0,91

0,36

0,45

0,27

0,37

0,09

0,00

0,09

0,09

Poniatowskiego

1,27

1,52

1,27

2,20

1,90

1,90

2,28

2,33

0,51

0,63

0,63

0,78

0,00

0,00

0,00

0,13

Rejon Sonego

0,33

0,34

0,47

0,34

0,27

0,34

0,40

0,55

0,13

0,00

0,07

0,21

0,00

0,00

0,00

0,00

Rejon Rynku

0,33

0,58

0,75

1,02

0,42

0,83

0,83

0,85

0,33

0,25

0,25

0,51

0,08

0,08

0,00

0,08

Rejon Zakopiaska-Podhalaska

0,31

0,43

0,56

0,38

0,62

0,56

0,62

0,57

0,31

0,37

0,43

0,50

0,00

0,00

0,00

0,00

Rejon ul. Orkana

1,20

0,98

1,09

1,34

1,97

2,19

1,42

1,90

0,33

0,44

0,88

1,00

0,00

0,00

0,11

0,11

Rejon Osiedla Orkana i Park Zdrojowy

1,93

1,71

1,71

1,51

1,82

1,59

1,60

1,63

0,34

0,23

0,23

0,35

0,11

0,11

0,00

0,00

Rejon dworca BUS i szpitala

1,80

1,33

1,49

1,60

1,80

1,33

1,80

1,84

0,23

0,16

0,16

0,40

0,00

0,00

0,00

0,08

Nowy wiat i Traczykwka

0,37

0,61

0,24

0,25

0,61

0,97

0,61

0,50

0,24

0,49

0,24

0,37

0,00

0,00

0,00

0,00

Rejon Kina

0,51

0,41

0,72

0,73

0,92

0,92

0,93

1,15

0,10

0,10

0,00

0,21

0,00

0,00

0,00

0,00

Krakowska-Sdecka

1,10

0,66

0,66

1,35

1,54

1,32

1,54

1,57

0,44

0,22

0,22

0,22

0,00

0,00

0,00

0,00

Kasprowicza-Sdecka

0,45

0,39

0,46

0,40

0,58

0,72

0,59

0,60

0,06

0,00

0,07

0,13

0,00

0,00

0,00

0,00

Soectwo Chabwka

0,55

0,43

0,31

0,50

0,67

0,73

0,67

0,69

0,43

0,24

0,12

0,31

0,00

0,06

0,06

0,00

Soectwo Ponice

0,97

1,05

0,89

0,82

1,13

1,13

1,05

0,91

0,81

0,89

0,73

1,32

0,08

0,00

0,00

0,00

Soectwo Rdzawka

0,91

0,85

0,85

0,93

1,17

1,11

0,98

1,20

0,33

0,26

0,26

0,40

0,00

0,00

0,07

0,13

Okrg

S t r o n a |29

Diagnoza zjawisk spoeczno-ekonomiczno-przestrzennych gminy Rabka-Zdrj


wraz ze wskazaniem obszaru zdegradowanego i obszaru rewitalizacji

Liczba klientw pomocy


spoecznej korzystajcych
ze wsparcia z powodu
ubstwa na 100
mieszkacw

Liczba klientw pomocy


spoecznej korzystajcych
ze wsparcia z powodu
wielodzietnoci na 100
mieszkacw

Liczba osb korzystajcych


z pomocy spoecznej w
wieku 65 lat i wicej na
100 mieszkacw w wieku
poprodukcyjnym

2011

2012

2013

2014

2011

2012

2013

2014

2011

2012

2013

2014

2011

2012

2013

2014

Zaryte

1,16

1,34

0,90

1,37

0,36

0,45

0,27

0,37

0,21

0,15

0,15

0,17

0,00

0,63

0,45

0,46

Poniatowskiego

2,15

2,03

2,28

2,72

0,38

0,38

0,51

0,52

0,07

0,07

0,13

0,08

0,51

1,27

0,00

0,91

Rejon Sonego

0,40

0,40

0,40

0,55

0,13

0,00

0,07

0,14

0,00

0,00

0,00

0,04

0,00

0,20

0,13

0,00

Rejon Rynku

1,00

1,00

1,00

1,19

0,08

0,25

0,25

0,42

0,05

0,14

0,14

0,11

0,25

0,42

0,75

0,17

Rejon Zakopiaska-Podhalaska

0,62

0,99

1,24

1,07

0,25

0,25

0,43

0,25

0,11

0,11

0,10

0,08

0,18

0,19

0,25

0,00

Rejon ul. Orkana

1,31

2,41

1,97

1,45

0,22

0,22

0,55

0,56

0,08

0,24

0,19

0,14

0,00

0,44

0,00

0,22

Rejon Osiedla Orkana i Park Zdrojowy

1,59

1,82

1,60

2,09

0,11

0,11

0,46

0,12

0,23

0,19

0,14

0,17

0,00

0,00

0,00

0,58

Rejon dworca BUS i szpitala

1,64

1,56

1,25

1,60

0,08

0,08

0,31

0,40

0,17

0,20

0,19

0,23

0,08

0,94

0,63

1,36

Nowy wiat i Traczykwka

0,61

1,10

1,10

0,37

0,12

0,12

0,24

0,37

0,00

0,08

0,00

0,00

0,24

0,49

0,24

1,00

Rejon Kina

0,51

0,72

0,93

1,15

0,10

0,10

0,21

0,21

0,00

0,00

0,00

0,13

0,00

0,31

0,31

0,31

Krakowska-Sdecka

1,32

1,10

2,42

1,57

0,44

0,22

0,22

0,22

0,13

0,13

0,13

0,00

0,22

0,44

0,00

0,90

Kasprowicza-Sdecka

0,52

0,39

0,46

0,53

0,06

0,00

0,07

0,13

0,00

0,09

0,03

0,03

0,19

0,52

0,13

0,40

Soectwo Chabwka

0,85

0,73

0,92

1,00

0,18

0,12

0,31

0,19

0,12

0,11

0,11

0,13

0,00

0,67

0,37

0,19

Soectwo Ponice

1,13

1,05

0,97

0,82

0,56

0,73

0,65

1,24

0,16

0,16

0,15

0,18

0,40

0,48

0,00

0,49

Soectwo Rdzawka

1,11

1,11

1,44

1,53

0,26

0,20

0,39

0,40

0,00

0,10

0,05

0,06

0,00

0,07

0,33

0,33

Okrg

Liczba osb objtych


niebiesk kart na 100
mieszkacw

rdo: Opracowanie wasne na podstawie danych Orodka Pomocy Spoecznej w Rabce-Zdroju

S t r o n a |30

Diagnoza zjawisk spoeczno-ekonomiczno-przestrzennych gminy Rabka-Zdrj


wraz ze wskazaniem obszaru zdegradowanego i obszaru rewitalizacji

Okrg

Mieszkania socjalne na
100 mieszkacw

Liczba oczekujcych na
mieszkania socjalne na
100 mieszkacw

2014

2014

Zaryte

0,00

0,09

Poniatowskiego

0,13

0,13

Rejon Sonego

0,00

0,07

Rejon Rynku

0,17

0,00

Rejon Zakopiaska-Podhalaska

0,00

0,00

Rejon ul. Orkana

0,00

0,00

Rejon Osiedla Orkana i Park Zdrojowy

0,23

0,23

Rejon dworca BUS i szpitala

0,00

0,08

Nowy wiat i Traczykwka

0,00

0,00

Rejon Kina

0,00

0,10

Krakowska-Sdecka

0,00

0,00

Kasprowicza-Sdecka

0,00

0,00

Soectwo Chabwka

0,00

0,00

Soectwo Ponice

0,00

0,00

Soectwo Rdzawka

0,00

0,00

rdo: Opracowanie wasne na podstawie danych Urzdu Miejskiego w Rabce-Zdroju

4.1.2 Czynniki bezpieczestwa


Poczucie bezpieczestwa jest jednym z podstawowych kryteriw oceny obszaru, w
ktrym si yje, pracuje i spdza czas. Przestpczo stanowi wany czynnik wpywajcy, na
jako ycia mieszkacw. W celu wyznaczenia obszarw zdegradowanych wykorzystano
siedem wskanikw z zakresu statystyk policyjnych i sze pochodzcych z danych Stray
Miejskiej. Podobnie jak w przypadku czynnikw zwizanych z ubstwem i wykluczeniem
spoeczny, diagnoza uwzgldniaa wpyw wszystkich zmiennych, natomiast komentarz
analityczny koncentruje si na kluczowych wskanikach.
Liczba przestpstw ogem na 100 mieszkacw pokazuje zagroenie
przestpczoci w ukadzie terytorialnym. Najnisze poczucie bezpieczestwa w caym
analizowanym okresie mogli mie mieszkacy okrgw: Osiedle Orkana i Park Zdrojowy,
Krakowska Sdecka, Rynek, oraz ul. Orkana i Zakopiaska - Podhalaska.

S t r o n a |31

Diagnoza zjawisk spoeczno-ekonomiczno-przestrzennych gminy Rabka-Zdrj


wraz ze wskazaniem obszaru zdegradowanego i obszaru rewitalizacji

Wykres 17. Liczba przestpstw na 100 mieszkacw

rdo: Opracowanie wasne na podstawie danych Komendy Powiatowej Policji w Nowym Targu

Kradzie wedug Kodeksu Karnego jest zaborem cudzej rzeczy ruchomej w celu
przywaszczenia. Pod pojciem zaboru rozumie si fizyczne wyjcie rzeczy spod wadztwa
waciciela. Natomiast rozbj jest zaborem cudzej rzeczy ruchomej w celu przywaszczenia
przy uyciu jednego z trzech wymienionych sposobw: uywajc przemocy wobec osoby,
groc natychmiastowym uyciem przemocy, doprowadzajc czowieka do stanu
nieprzytomnoci i bezbronnoci9. Najczciej przestpstwa tego rodzaju odnotowywano w
rejonach: Osiedle Orkana i Park Zdrojowy, ul. Orkana oraz Krakowska Sdecka.
Wykres 18. Liczba kradziey i rozbojw na 100 mieszkacw

rdo: Opracowanie wasne na podstawie danych Komendy Powiatowej Policji w Nowym Targu

Kolizja jest to zdarzenie w ruchu drogowym w wyniku, ktrego uszkodzeniu ulega


jedynie mienie, a nie osoby w nim uczestniczce. W badanym okresie wskanik ten
przyjmowa wartoci od poziomu 0 do blisko 3,1 na 100 mieszkacw. Najwysze wartoci
wskanika wystpoway w okrgach: Krakowska Sdecka, Soectwo Chabwka,
Zakopiaska Podhalaska, Osiedle Orkana i Park Zdrojowy.

Definicja wedug sownika poj GUS http://stat.gov.pl/metainformacje/slownik-pojec/pojeciastosowane-w-statystyce-publicznej/2365,pojecie.html


S t r o n a |32

Diagnoza zjawisk spoeczno-ekonomiczno-przestrzennych gminy Rabka-Zdrj


wraz ze wskazaniem obszaru zdegradowanego i obszaru rewitalizacji

Wykres 19. Liczba kolizji drogowych na 100 mieszkacw

rdo: Opracowanie wasne na podstawie danych Komendy Powiatowej Policji w Nowym Targu

Wskanikiem wicym rwnie bezporednio z poczuciem bezpieczestwa


mieszkacw jest liczba przyjtych zgosze przez Stra Miejsk na 100 mieszkacw. W
2014 roku wskanik ten przyjmowa wartoci od 0,0 do 28,2, warto maksymaln
odnotowano dla rejonu Rynek, a nastpnie Poniatowskiego, Krakowskiej Sdeckiej,
Zakopiaskiej Podhalaskiej.
Wykres 20. Liczba przyjtych zgosze przez Stra Miejsk na 100 mieszkacw

rdo: Opracowanie wasne na podstawie danych Stray Miejskiej w Rabce-Zdroju

Wykroczeniem jest czyn, ktrego popenienie zagroone jest kar aresztu,


ograniczenia wolnoci, grzywny do wysokoci 5 tysicy zotych lub nagany. Liczba
ujawnionych wykrocze na 100 mieszkacw pokazuje zagroenie przestpczoci w
ukadzie terytorialnym. Najnisze poczucie bezpieczestwa w caym analizowanym okresie
mogli mie mieszkacy rejonw: Rynek oraz Krakowskiej - Sdeckiej.

S t r o n a |33

Diagnoza zjawisk spoeczno-ekonomiczno-przestrzennych gminy Rabka-Zdrj


wraz ze wskazaniem obszaru zdegradowanego i obszaru rewitalizacji

Wykres 21. Liczba ujawnionych wykrocze na 100 mieszkacw

rdo: Opracowanie wasne na podstawie danych Stray Miejskiej w Rabce-Zdroju

4.1.3 Czynniki demograficzne


Ze wzgldu na szeroko dyskutowane problemy demograficzne zwizane ze
starzeniem si spoeczestwa, w analizie zjawisk spoecznych uwzgldniono rwnie dwa
wskaniki z tej dziedziny: wskanik obcienia demograficznego oraz udziau osb starszych.
Pierwszy z nich wskazuje na niekorzystn tendencj nadmiernego obcienia ludnoci w
wieku produkcyjnym najbardziej niepokojce wskaniki w tym aspekcie s w okrgach:
Osiedle Orkana i Park Zdrojowy, ul. Orkana, Dworzec Bus i szpitala.
Wykres 22. Wskanik obcienia demograficznego

rdo: Opracowanie wasne na podstawie danych Urzdu Miejskiego w Rabce-Zdroju

Drugi wskanik, tj. zwikszajcy si udzia osb starszych, ktre w przyszoci mog
wymaga odpowiednio dostosowanych placwek do swoich potrzeb, najwysze wartoci
przyjmuje rwnie w rejonach: Osiedla Orkana i Parku Zdrojowego, ul. Orkana, Dworca Bus i
szpitala.

4.1.4 Aktywno mieszkacw


Aktywno spoecznoci lokalnej moe mie istotny wpyw na zmiany zachodzce w
jej odtoczeniu. Jednym z przejaww aktywnoci mieszkacw jest liczba organizacji
pozarzdowych dziaajcych na terenie gminy, reprezentowana przez wskanik liczby NGO na
1 000 mieszkacw. Wskanik ten mona interpretowa jako wspczynnik aktywnoci
spoeczestwa obywatelskiego im wiksza liczba organizacji tego rodzaju, tym bardziej
S t r o n a |34

Diagnoza zjawisk spoeczno-ekonomiczno-przestrzennych gminy Rabka-Zdrj


wraz ze wskazaniem obszaru zdegradowanego i obszaru rewitalizacji

aktywna jest lokalna spoeczno. Ze wzgldu na cele analizy (wytypowanie obszarw


wymagajcych rewitalizacji) istotne jest wskazanie okrgw o najniszych wartociach
omawianego wskanika s nimi Kasprowicza Sdecka i Rejon Kina.
Wykres 23. Liczba NGO wg rejestru powiatowego na 1 000 mieszkacw w 2014 roku

rdo: Opracowanie wasne na podstawie danych Starostwa Powiatowego w Nowym Targu

S t r o n a |35

Diagnoza zjawisk spoeczno-ekonomiczno-przestrzennych gminy Rabka-Zdrj


wraz ze wskazaniem obszaru zdegradowanego i obszaru rewitalizacji

Tabela 4. Wskaniki z zakresu bezpieczestwa


Liczba przestpstw ogem
na 100 mieszkacw

Kradziee i rozboje na 100


mieszkacw

2011

2012

2013

2014

2011

2012

2013

2014

2011

2012

2013

2014

2011

2012

2013

2014

Zaryte

0,72

1,34

1,71

1,56

0,27

0,36

0,72

0,18

0,00

0,00

0,00

0,00

0,00

0,00

0,09

0,00

Poniatowskiego

1,65

0,89

0,63

1,29

0,89

0,38

0,25

0,65

0,00

0,00

0,00

0,00

0,13

0,00

0,00

0,13

Rejon Sonego

1,21

0,87

0,40

0,41

0,07

0,07

0,07

0,00

0,00

0,00

0,00

0,00

0,00

0,00

0,00

0,00

Rejon Rynku

2,32

2,58

2,50

2,63

1,08

0,91

0,67

0,76

0,00

0,00

0,00

0,00

0,00

0,00

0,00

0,08

Rejon Zakopiaska-Podhalaska

2,16

2,10

2,10

2,02

0,55

0,49

1,17

0,63

0,06

0,06

0,00

0,00

0,06

0,00

0,00

0,06

Rejon ul. Orkana

2,40

1,97

1,97

2,34

0,55

0,44

1,31

1,45

0,11

0,11

0,00

0,00

0,00

0,00

0,00

0,00

Rejon Osiedla Orkana i Park Zdrojowy

3,18

2,39

3,08

3,95

1,02

0,80

1,14

1,51

0,11

0,00

0,00

0,12

0,00

0,11

0,11

0,23

Rejon dworca BUS i szpitala

2,42

3,60

1,96

2,16

0,55

1,10

0,47

0,96

0,00

0,00

0,08

0,00

0,16

0,55

0,00

0,08

Nowy wiat i Traczykwka

1,70

0,73

0,61

1,37

0,61

0,12

0,12

0,50

0,00

0,00

0,00

0,00

0,00

0,12

0,00

0,25

Rejon Kina

0,92

0,92

0,93

1,26

0,62

0,41

0,41

0,00

0,00

0,00

0,00

0,00

0,10

0,00

0,00

0,00

Krakowska-Sdecka

5,06

4,18

2,65

3,82

1,32

1,10

1,32

0,90

0,00

0,22

0,00

0,00

0,22

0,00

0,00

0,00

Kasprowicza-Sdecka

1,04

0,72

0,52

0,60

0,39

0,20

0,07

0,07

0,06

0,00

0,00

0,00

0,00

0,00

0,00

0,00

Soectwo Chabwka

1,71

1,95

0,86

1,18

0,49

0,67

0,12

0,19

0,00

0,00

0,06

0,00

0,00

0,12

0,06

0,00

Soectwo Ponice

1,05

0,97

0,65

0,74

0,32

0,08

0,16

0,16

0,08

0,00

0,00

0,00

0,00

0,08

0,00

0,00

Soectwo Rdzawka

0,85

0,59

1,24

1,53

0,26

0,13

0,26

0,33

0,00

0,00

0,07

0,00

0,00

0,00

0,00

0,00

Okrg

Bjka, pobicie na 100


mieszkacw

Uszczerbek na zdrowiu na
100 mieszkacw

rdo: Opracowanie wasne na podstawie danych Komendy Policji w Nowym Targu

S t r o n a |36

Diagnoza zjawisk spoeczno-ekonomiczno-przestrzennych gminy Rabka-Zdrj


wraz ze wskazaniem obszaru zdegradowanego i obszaru rewitalizacji

Okrg

Uszkodzenie mienia na 100


mieszkacw

Wypadki drogowe na 100


mieszkacw

Kolizje drogowe na 100


mieszkacw

2011

2012

2013

2014

2011

2012

2013

2014

2011

2012

2013

2014

Zaryte

0,00

0,00

0,00

0,00

0,00

0,00

0,00

0,09

0,27

0,54

0,63

0,46

Poniatowskiego

0,25

0,13

0,13

0,00

0,25

0,00

0,00

0,00

0,76

0,51

0,51

0,00

Rejon Sonego

0,00

0,13

0,00

0,00

0,00

0,00

0,00

0,00

0,20

0,13

0,20

0,00

Rejon Rynku

0,00

0,08

0,25

0,00

0,25

0,25

0,33

0,34

1,91

1,66

1,50

0,85

Rejon Zakopiaska-Podhalaska

0,25

0,06

0,19

0,00

0,06

0,00

0,00

0,06

1,48

1,11

1,17

1,13

Rejon ul. Orkana

0,33

0,33

0,22

0,22

0,00

0,11

0,00

0,33

0,87

0,33

0,33

0,00

Rejon Osiedla Orkana i Park Zdrojowy

0,23

0,34

0,23

0,46

0,34

0,11

0,00

0,12

1,36

1,48

1,94

1,05

Rejon dworca BUS i szpitala

0,23

0,31

0,08

0,16

0,08

0,31

0,24

0,00

0,78

1,25

0,71

0,64

Nowy wiat i Traczykwka

0,00

0,00

0,00

0,00

0,00

0,00

0,00

0,00

0,73

0,24

0,49

0,00

Rejon Kina

0,10

0,10

0,10

0,21

0,00

0,00

0,10

0,00

0,21

0,00

0,41

0,10

Krakowska-Sdecka

0,22

0,22

0,00

0,00

0,00

0,00

0,00

0,45

3,08

1,76

2,20

1,80

Kasprowicza-Sdecka

0,13

0,00

0,07

0,00

0,00

0,00

0,00

0,00

0,26

0,13

0,26

0,20

Soectwo Chabwka

0,12

0,06

0,06

0,06

0,30

0,24

0,00

0,44

2,07

0,79

1,04

1,43

Soectwo Ponice

0,24

0,16

0,00

0,00

0,00

0,00

0,16

0,00

0,24

0,16

0,24

0,16

Soectwo Rdzawka

0,07

0,00

0,07

0,13

0,26

0,00

0,39

0,33

1,04

0,72

0,65

0,73

rdo: Opracowanie wasne na podstawie danych Komendy Policji w Nowym Targu

S t r o n a |37

Diagnoza zjawisk spoeczno-ekonomiczno-przestrzennych gminy Rabka-Zdrj


wraz ze wskazaniem obszaru zdegradowanego i obszaru rewitalizacji

Okrg

czna liczba przyjtych zgosze na


100 mieszkacw

Ujawnione wykroczenia na 100


mieszkacw

Ujawnione przestpstwa na 100


mieszkacw

2011

2012

2013

2014

2011

2012

2013

2014

2011

2012

2013

2014

Zaryte

0,00

0,00

0,00

0,00

0,00

0,00

0,00

0,00

0,00

0,00

0,00

0,00

Poniatowskiego

14,60

5,66

11,38

17,18

5,93

3,50

3,15

5,95

0,00

0,00

0,00

0,00

Rejon Sonego

3,86

0,00

3,01

0,00

1,57

0,00

0,00

1,57

0,00

0,00

0,00

0,00

Rejon Rynku

19,14

14,86

14,93

28,16

5,83

9,19

8,25

5,85

0,08

0,12

0,30

0,05

Rejon Zakopiaska-Podhalaska

10,66

5,51

5,54

12,54

5,77

3,41

3,06

2,90

0,06

0,06

0,15

0,03

Rejon ul. Orkana

6,30

4,89

4,91

0,00

2,56

6,05

2,72

2,57

0,00

0,00

0,00

0,00

Rejon Osiedla Orkana i Park Zdrojowy

0,00

0,00

5,11

7,71

0,00

3,15

5,65

2,67

0,00

0,00

0,00

0,00

Rejon dworca BUS i szpitala

4,51

6,99

3,51

5,30

1,83

4,33

1,94

1,84

0,00

0,00

0,00

0,00

Nowy wiat i Traczykwka

0,00

5,45

0,00

0,00

0,00

0,00

3,03

2,86

0,00

0,00

0,00

0,00

Rejon Kina

0,00

0,00

4,61

0,00

2,40

2,84

2,55

2,41

0,00

0,00

0,00

0,00

Krakowska-Sdecka

25,36

19,68

9,89

14,92

5,15

6,09

5,47

5,17

0,00

0,00

0,00

0,00

Kasprowicza-Sdecka

3,74

2,91

2,92

4,41

1,52

1,80

1,61

1,53

0,00

0,00

0,00

0,00

Soectwo Chabwka

7,03

8,18

5,48

8,27

2,85

3,38

3,03

2,87

0,06

0,08

0,18

0,03

Soectwo Ponice

4,65

3,61

3,63

10,95

1,89

2,23

2,01

1,90

0,00

0,00

0,00

0,00

Soectwo Rdzawka

7,51

5,83

5,85

8,84

3,05

3,60

3,24

3,06

0,07

0,08

0,20

0,03

rdo: Opracowanie wasne na podstawie danych Stray Miejskiej w Rabce-Zdroju

S t r o n a |38

Diagnoza zjawisk spoeczno-ekonomiczno-przestrzennych gminy Rabka-Zdrj


wraz ze wskazaniem obszaru zdegradowanego i obszaru rewitalizacji

Okrg

Wykroczenia w zakresie
bezpieczestwa i porzdku
publicznego

Interwencje zwizane z
przeciwdziaaniem alkoholizmowi na
100 mieszkacw

Wykroczenia w zakresie zachowania


czystoci i porzdku na 100
mieszkacw

2011

2012

2013

2014

2011

2012

2013

2014

2011

2012

2013

2014

Zaryte

0,00

0,00

0,00

0,00

0,00

0,00

0,00

0,00

0,00

0,00

0,11

0,05

Poniatowskiego

0,92

0,72

1,32

0,35

1,26

0,74

0,84

0,88

0,34

0,21

0,15

0,14

Rejon Sonego

0,00

0,00

0,00

0,00

0,00

0,00

0,00

0,00

0,09

0,00

0,08

0,04

Rejon Rynku

2,42

1,89

1,30

1,37

5,78

2,43

1,10

1,15

0,45

0,41

0,30

0,14

Rejon Zakopiaska-Podhalaska

1,80

1,05

0,64

0,68

1,84

1,08

0,41

0,64

0,25

0,20

0,15

0,10

Rejon ul. Orkana

0,80

0,62

0,57

0,30

2,17

1,28

0,72

0,76

0,00

0,00

0,00

0,00

Rejon Osiedla Orkana i Park Zdrojowy

1,66

0,65

0,59

0,00

1,13

0,67

0,38

0,79

0,00

0,00

0,00

0,00

Rejon dworca BUS i szpitala

0,00

0,89

0,41

0,22

0,78

0,92

0,52

0,54

0,21

0,26

0,19

0,09

Nowy wiat i Traczykwka

0,00

0,00

0,63

0,00

0,00

0,00

0,00

0,00

0,16

0,20

0,15

0,07

Rejon Kina

0,75

0,00

0,53

0,28

0,00

0,00

0,00

0,00

0,00

0,00

0,00

0,00

Krakowska-Sdecka

1,61

1,25

1,15

0,61

0,00

1,29

1,45

0,76

0,30

0,36

0,26

0,12

Kasprowicza-Sdecka

0,95

0,37

0,34

0,00

0,00

0,38

0,21

0,00

0,00

0,11

0,08

0,04

Soectwo Chabwka

0,89

1,04

0,64

0,34

1,82

0,71

0,40

0,42

0,16

0,40

0,15

0,07

Soectwo Ponice

0,59

0,46

0,42

0,22

0,80

0,47

0,27

0,28

0,11

0,13

0,10

0,05

Soectwo Rdzawka

0,48

0,74

1,02

0,36

0,65

0,38

0,22

0,23

0,26

0,43

0,31

0,07

rdo: Opracowanie wasne na podstawie danych Stray Miejskiej w Rabce-Zdroju

S t r o n a |39

Diagnoza zjawisk spoeczno-ekonomiczno-przestrzennych gminy Rabka-Zdrj


wraz ze wskazaniem obszaru zdegradowanego i obszaru rewitalizacji

Tabela 5. Wskaniki z zakresu czynnikw demograficznych


Okrg

Wskanik obcienia
demograficznego

Udzia osb starszych

2011

2012

2013

2014

2011

2012

2013

2014

Zaryte

63,60

63,64

63,62

56,14

17,02

17,54

18,03

15,74

Poniatowskiego

54,79

55,08

55,31

48,37

18,47

19,04

19,56

17,08

Rejon Sonego

65,18

65,46

65,66

57,54

19,90

20,51

21,08

18,40

Rejon Rynku

60,40

60,49

60,52

53,32

17,06

17,59

18,08

15,78

Rejon Zakopiaska-Podhalaska

57,72

57,83

57,89

50,95

16,89

17,41

17,89

15,62

Rejon ul. Orkana

77,85

78,63

79,31

68,74

26,79

27,62

28,39

24,78

Rejon Osiedla Orkana i Park Zdrojowy

81,37

82,42

83,34

71,86

29,77

30,69

31,54

27,53

Rejon dworca BUS i szpitala

65,33

65,87

66,33

57,68

22,80

23,51

24,16

21,09

Nowy wiat i Traczykwka

56,33

56,26

56,14

49,72

14,53

14,97

15,39

13,43

Rejon Kina

51,71

51,96

52,15

45,65

17,46

18,00

18,50

16,14

Krakowska-Sdecka

57,02

57,12

57,15

50,34

16,53

17,04

17,51

15,28

Kasprowicza-Sdecka

63,43

63,81

64,10

56,00

20,67

21,30

21,90

19,11

Soectwo Chabwka

60,38

60,36

60,29

53,30

15,90

16,39

16,85

14,70

Soectwo Ponice

53,70

53,29

52,85

47,39

10,07

10,39

10,67

9,32

Soectwo Rdzawka

55,64

55,39

55,11

49,11

12,38

12,76

13,11

11,44

rdo: Opracowanie wasne na podstawie danych Urzdu Miejskiego w Rabce-Zdroju

Tabela 6. Wskanik z zakresu aktywnoci mieszkacw


Okrg

Liczba NGO na 1000 mieszkacw


w 2014 roku

Zaryte

2,74

Poniatowskiego

2,59

Rejon Sonego

1,37

Rejon Rynku

6,79

Rejon Zakopiaska-Podhalaska

1,26

Rejon ul. Orkana

5,58

Rejon Osiedla Orkana i Park Zdrojowy

6,97

Rejon dworca BUS i szpitala

7,19

Nowy wiat i Traczykwka

1,24

Rejon Kina

1,05

Krakowska-Sdecka

2,25

Kasprowicza-Sdecka

0,66

Soectwo Chabwka

4,36

Soectwo Ponice

1,65

Soectwo Rdzawka

3,33

rdo: Opracowanie wasne na podstawie danych Starostwa Powiatowego w Nowym Targu

S t r o n a |40

Diagnoza zjawisk spoeczno-ekonomiczno-przestrzennych gminy Rabka-Zdrj


wraz ze wskazaniem obszaru zdegradowanego i obszaru rewitalizacji

4.2 Diagnoza zjawisk techniczno-rodowiskowych


Analizy zjawisk dokonano w oparciu o czynniki gospodarcze, przestrzenne,
techniczne i rodowiskowe.

4.2.1 Czynniki gospodarcze


Zgodnie ze wskanikami uwzgldnionym w Ustawie o rewitalizacji, sytuacja
kryzysowa w danym obszarze moe by rwnie zwizana z niskim poziomem
przedsibiorczoci na analizowanym terenie. Dobrze rozwinita sfera dziaalnoci
gospodarczej jest wypadkow wielu czynnikw: poczwszy od kapitau ludzkiego, przez
pooenie gminy, na wsparciu wadz lokalnych koczc. Poziom przedsibiorczoci jest
mierzony liczb zarejestrowanych podmiotw gospodarczych na 1 tysic mieszkacw.
Wskanik przedsibiorczoci w okrgach w 2014 roku waha si od ponad 10 podmiotw do
blisko 263 podmiotw na 1 tysic mieszkacw.
Rysunek 8. Liczba zarejestrowanych podmiotw gospodarczych na 1 tysic ludnoci w 2014 r.

rdo: Opracowanie wasne na podstawie danych Urzdu Miejskiego w Rabce-Zdroju

W gminie Rabka-Zdrj najniszy poziom przedsibiorczoci odnotowano w okrgu:


Osiedle Orkana i Park Zdrojowy.

S t r o n a |41

Diagnoza zjawisk spoeczno-ekonomiczno-przestrzennych gminy Rabka-Zdrj


wraz ze wskazaniem obszaru zdegradowanego i obszaru rewitalizacji

4.2.2 Czynniki przestrzenne


Czynniki przestrzenno-funkcjonalne charakteryzowane s poprzez: wyposaenie w
infrastruktur techniczn i spoeczn oraz stan tej infrastruktury w danym obszarze. W
dalszej analizie wykorzystano trzy wskaniki z tego zakresu:
dostpno infrastruktury komunalnej wodocigi;
dostpno infrastruktury komunalnej kanalizacja;
procent pokrycia planami miejscowymi.
Wskaniki opisujce dostpno infrastruktury pokazuj, jaki procent rejonu
wyposaony jest w sie wodocigow i sieci kanalizacyjn. W 2014 roku w najgorszej
sytuacji byy soectwa: Chabwka, Ponice i Rdzawka oraz okrg Zaryte.
Wykres 24. Dostpno infrastruktury komunalnej

rdo: Opracowanie wasne na podstawie danych Urzdu Miejskiego w Rabce-Zdroju

Czynniki przestrzenne s rwnie reprezentowane przez plany miejscowego


zagospodarowania, ktre ustalaj przeznaczenie gruntw w gminie, okrelaj sposb ich
zagospodarowania i zabudowy. Stanowi informacj dla mieszkacw i potencjalnych
inwestorw o przeznaczeniu konkretnych terenw w gminie. W 2014 roku 11 okrgw nie
posiadao planw miejscowych, mianowicie: Zaryte, Poniatowskiego, Rejon Sonego, Rejon
Rynku, Zakopiaska Podhalaska, Nowy wiat i Traczykwka, Krakowska Sdecka,
Kasprowicza Sdecka oraz soectwa: Chabwka, Ponice i Rdzawka.

S t r o n a |42

Diagnoza zjawisk spoeczno-ekonomiczno-przestrzennych gminy Rabka-Zdrj


wraz ze wskazaniem obszaru zdegradowanego i obszaru rewitalizacji

Rysunek 9. Procent pokrycia planami miejscowymi w 2014 roku

rdo: Opracowanie wasne na podstawie danych Urzdu Miejskiego w Rabce-Zdroju

4.2.3 Czynniki techniczno-rodowiskowe


Kolejn badan grup czynnikw, o ktrej mowa w Wytycznych Ministerstwa s
czynniki zwizane ze stanem technicznym zabudowy znajdujcej si na terenie gminy oraz ze
standardami rodowiska, w tym gospodark odpadami stanowicymi zagroenie dla ycia,
zdrowia lub stanu rodowiska. W dalszej analizie wykorzystano dwa wskaniki z tego
zakresu:
poziom zanieczyszczenia pyami z palenisk domowych;
liczba zabytkw wpisana do gminnego rejestru zabytkw na 1 km2.
Do diagnozy wykorzystano analiz treci raportu Wojewdzkiego Inspektoratu
Ochrony rodowiska w Krakowie pod tytuem Ocena jakoci powietrza w wojewdztwie
maopolskim w 2014 roku. Wskazuje on na przekroczenie emisji PM10 oraz PM2,5 (emisja
pyu zawieszonego o najdrobniejszych frakcjach mogcych atwo przedosta si do drg
oddechowych) z palenisk lokalnych.

S t r o n a |43

Diagnoza zjawisk spoeczno-ekonomiczno-przestrzennych gminy Rabka-Zdrj


wraz ze wskazaniem obszaru zdegradowanego i obszaru rewitalizacji

Rysunek 10. Stenie pyu zawieszonego PM10 kryterium ochrony zdrowia

rdo: Ocena jakoci powietrza w wojewdztwie maopolskim w 2014 roku, Wojewdzkiego Inspektoratu Ochrony rodowiska
w Krakowie

Rysunek 11. Stenie pyu zawieszonego PM2,5 kryterium ochrony zdrowia

rdo: Ocena jakoci powietrza w wojewdztwie maopolskim w 2014 roku, Wojewdzkiego Inspektoratu Ochrony rodowiska
w Krakowie

S t r o n a |44

Diagnoza zjawisk spoeczno-ekonomiczno-przestrzennych gminy Rabka-Zdrj


wraz ze wskazaniem obszaru zdegradowanego i obszaru rewitalizacji

Mieszkacy caej gminy Rabka-Zdrj s rwnomiernie naraeni na emisj pyw


zawieszonych PM2.5. Natomiast w przypadku emisji pyw zawieszonych PM10 w
nieznaczenie gorszej sytuacja s mieszkacy soectw: Ponice, Chabwka i Rdzawka oraz
Rejonu Sonego. Wysokie stenie pyw zawieszonych ma wpyw na zachorowalno
mieszkacw na choroby ukadu oddechowego, alergie oraz choroby nowotworowe. Czstsze
zapadanie na choroby ukadu oddechowego wie si z wiksz liczb porad udzielanych
przez lekarzy oraz istotnym zagroeniem dla ycia i zdrowia mieszkacw.
Ostatnim wskanikiem z zakresu czynnikw techniczno-rodowiskowych jest liczba
zabytkw na 1 km2. W 2014 roku najwicej zabytkw ujtych w gminnej ewidencji byo w
okrgach: Dworzec Bus i szpital oraz ul. Orkana. Obiekty te czsto o funkcjach
mieszkaniowych - s bardzo czsto w zym stanie technicznym, co przekada si na obraz
stanu zasobu mieszkaniowego na obszarze tych czci gminy.
Rysunek 12. Liczba zabytkw na 1 km2 w 2014 roku

rdo: Opracowanie wasne na podstawie danych Urzdu Miejskiego w Rabce-Zdroju

S t r o n a |45

Diagnoza zjawisk spoeczno-ekonomiczno-przestrzennych gminy Rabka-Zdrj


wraz ze wskazaniem obszaru zdegradowanego i obszaru rewitalizacji

Tabela 7. Wskanik z zakresu zjawisk techniczno-rodowiskowych


Zjawiska
gospodarcze
Liczba
przedsibiorstw
prowadzcych
dziaalno
gospodarcz na 1
ty ludnoci

Zjawiska
techniczne

Zjawiska przestrzenne
Dostpno
infrastruktury
komunalnej wodocigi (%)

Dostpno
infrastruktury
komunalnej kanalizacja
(%)

Procent pokrycia
planami
miejscowymi (%)

Liczba zabytkw
wpisana do gminnej
ewidencji zabytkw

2014

2014

2014

2014

2014

Zaryte

45,7

15,0

5,0

0,0

0,0

Poniatowskiego

194,0

40,0

75,0

0,0

25,0

Rejon Sonego

20,5

0,0

80,0

0,0

2,5

Rejon Rynku

208,7

60,0

60,0

0,0

8,5

Rejon Zakopiaska-Podhalaska

102,0

40,0

60,0

0,0

4,6

Rejon ul. Orkana

34,6

95,0

95,0

25,0

47,4

Rejon Osiedla Orkana i Park Zdrojowy

10,5

90,0

80,0

20,0

40,0

Rejon dworca BUS i szpitala

103,0

80,0

85,0

75,0

49,3

Nowy wiat i Traczykwka

133,1

40,0

80,0

0,0

5,2

Rejon Kina

41,9

60,0

60,0

40,0

28,8

Krakowska-Sdecka

262,9

45,0

30,0

0,0

5,8

Kasprowicza-Sdecka

19,9

70,0

70,0

0,0

10,8

Soectwo Chabwka

49,2

5,0

0,0

0,0

10,3

Soectwo Ponice

41,2

0,0

5,0

0,0

0,8

Soectwo Rdzawka

43,9

0,0

5,0

0,0

0,7

Okrgi

rdo: Opracowanie wasne na podstawie danych Urzdu Miejskiego w Rabce-Zdroju

S t r o n a |46

Diagnoza zjawisk spoeczno-ekonomiczno-przestrzennych gminy Rabka-Zdrj


wraz ze wskazaniem obszaru zdegradowanego i obszaru rewitalizacji

4.3 Wybr obszarw zdegradowanych wraz z uzasadnieniem


Ostatnim etapem diagnozy jest wskazanie obszarw zdegradowanych, ktre po
pierwsze wykazuj kumulacj negatywnych zjawisk spoecznych oraz dodatkowo w pozostaych
analizowanych zjawiskach wykazuj nagromadzenie negatywnych cech.
Na podstawie uzyskanego wskanika sum standaryzowanych dla zakresu
spoecznego, jako obszary o szczeglnej koncentracji problemw w tym obszarze mona
wytypowa nastpujce okrgi: Poniatowskiego, Osiedle Orkana i Park Zdrojowego,
Rynek, ul. Orkana, Krakowska Sdecka, Dworzec BUS i szpital, Zakopiaska
Podhalaska oraz soectw: Chabwka, Rdzawka i Ponice. W wymienionych okrgach na
uwag zasugiway problemy zwizane z oglnym korzystaniem ze rodkw pomocy spoecznej
oraz z powodu ubstwa, dugotrwaej lub cikiej choroby i niepenosprawnoci. Rwnie
bezpieczestwo byo na niezadawalajcym poziomie. Niepokojca jest rwnie kwestia zwizana
z niekorzystnymi zmianami demograficznymi, a w szczeglnoci udziau osb starszych.
Tabela 8. Wartoci wskanika sum standaryzowanych dla zjawisk spoecznych

Poniatowskiego

57,59

Zjawiska technicznorodowiskowe
2,57

Rejon Osiedla Orkana i Park Zdrojowy

56,66

2,76

Rejon Rynku

56,48

2,12

Rejon ul. Orkana

55,69

2,53

Krakowska-Sdecka

51,97

2,33

Rejon dworca BUS i szpitala

48,03

1,90

Rejon Zakopiaska-Podhalaska

37,34

2,68

Soectwo Chabwka

35,47

4,00

Soectwo Rdzawka

35,01

3,83

Soectwo Ponice

33,36

3,84

Zaryte

28,26

3,65

Rejon Kina

18,71

2,66

Nowy wiat i Traczykwka

18,56

2,36

Kasprowicza-Sdecka

14,21

2,71

Rejon Sonego

9,42

3,17

Okrgi

Zjawiska spoeczne

rdo: Opracowanie wasne na podstawie pozyskanych danych

Opierajc si na tak przeprowadzonym postpowaniu badawczym moliwe byo


wyznaczenie szeciu jednostek urbanistycznych, ktre charakteryzuj si koncentracj
negatywnych zjawisk, tj. nosz znamiona obszaru zdegradowanego w pierwszej kolejnoci w
oparciu o czynniki spoeczne, a nastpnie pozostae.
Tabela 9. Wartoci wskanika degradacji
Jednostka urbanistyczna

Wskanik degradacji

Poniatowskiego

61,24

Rejon Osiedla Orkana i Park Zdrojowy

60,31

Rejon Rynku

60,13

Rejon ul. Orkana

59,34

Krakowska-Sdecka

55,62

Diagnoza zjawisk spoeczno-ekonomiczno-przestrzennych gminy Rabka-Zdrj


wraz ze wskazaniem obszaru zdegradowanego i obszaru rewitalizacji

Rejon dworca BUS i szpitala

51,68

Rejon Zakopiaska-Podhalaska

40,99

Soectwo Chabwka

39,12

Soectwo Rdzawka

38,66

Soectwo Ponice

37,01

Zaryte

31,91

Rejon Kina

22,36

Nowy wiat i Traczykwka

22,21

Kasprowicza-Sdecka

17,86

Rejon Sonego

13,07

rdo: Opracowanie wasne na podstawie pozyskanych danych

Rysunek 13. Obszary zdegradowane w gminie Rabka-Zdrj

rdo: Opracowanie wasne

S t r o n a |48

Diagnoza zjawisk spoeczno-ekonomiczno-przestrzennych gminy Rabka-Zdrj


wraz ze wskazaniem obszaru zdegradowanego i obszaru rewitalizacji

5 WSKAZANIE OBSZARU REWITALIZACJI WRAZ Z


UZASADNIENIEM
Synteza wynikw uzyskanych z przeprowadzonej diagnozy oraz bada
ilociowych i jakociowych obecnej sytuacji w gminie Rabka-Zdrj, a take oczekiwania i
potrzeby lokalnej spoecznoci wyraone podczas warsztatw rewitalizacyjnych,
doprowadziy do wyodrbnienia obszaru rewitalizacji na terenie gminy, ktry cechuje
si najwiksz kumulacj negatywnych zjawisk i problemw.
Badania ilociowe obejmoway:
badania metod CAWI mieszkacw dotyczc jakoci ycia w gminie Rabka-Zdrj
(liczba wypenionych ankiet: 292 ankiety, czas badania: 2015.11.26 2016.02.15);
badania metod CAWI liderw lokalnych dot. problemw i potencjaw w okolicy
miejsca zamieszkania w gminie Rabka-Zdrj (liczba wypenionych ankiet: 23
ankiet, czas badania: 2016.01.11 2016.02.15). Do wyraenia swoich opinii w
badaniach zaproszono osoby mieszkajce lub pracujce na obszarze gminy RabkaZdrj, penice w rnych organizacjach i instytucjach zlokalizowanych na terenie
gminy znaczce funkcje.
Badania ilociowe przeprowadzono z wykorzystaniem techniki zogniskowanych
wywiadw grupowych. Na potrzeby wyznaczenia obszaru rewitalizacji przeprowadzono 1
wywiad grupowy, w ktrym uczestniczyo cznie 5 osb - czonkowie organizacji
pozarzdowych, pracownik socjalny, urzdnicy. Szeroki udzia mieszkacw na kadym etapie
wyznaczania obszarw zdegradowanych i obszaru rewitalizacji gwarantuje, e wybrane obszary
s odpowiedzi na rzeczywiste zapotrzebowanie mieszkacw gminy Rabka-Zdrj. Trafne
dopasowanie do dostrzeganych i wskazywanych przez mieszkacw problemw pozwoli na
podjcie dziaa naprawczych, ktre dadz oczekiwane przez spoeczestwo efekty.
Wyznaczono obszar rewitalizacji o cznej powierzchni 64,5 ha (tj. 0,93%
powierzchni gminy), zamieszkay przez 2 486 osb (tj. 14,27% populacji gminy RabkaZdrj). Skada si on z 4 podobszarw:
podobszar 1. Rabka-Zdrj - Centrum;
podobszar 2. Chabwka stacja kolejowa;
podobszar 3. Ponice szkoa;
podobszar 3. Rdzawka szkoa.

5.1 Podobszar 1: Rabka-Zdrj - Centrum


Obszar rewitalizowany Rabka Centrum tworzy zwart obejmujca historyczne
centrum Rabki oraz najnowsze osiedla wraz z przylegymi terenami i ley na fragmentach 5
obszarw zdegradowanych opisanych w rozdziale 4 (tj. Poniatowskiego [obszar zdegradowany
nr 2], Rejon Zakopiaska-Podhalaska [5], Rejon ul. Orkana [6], Rejon Osiedla Orkana i Park
Zdrojowy [7], Rejon dworca BUS i szpitala [8]. Diagnoza przeprowadzona w rozdziale 4,
wsparta wynikami warsztatw oraz analiz ankiet zbieranych w trakcie konsultacji spoecznych
wskazuje na nastpujce deficyty i potencjay obszaru i jego otoczenia:

S t r o n a |49

Diagnoza zjawisk spoeczno-ekonomiczno-przestrzennych gminy Rabka-Zdrj


wraz ze wskazaniem obszaru zdegradowanego i obszaru rewitalizacji

Tabela 10. Kluczowe zjawiska negatywne i potencjay na obszarze Rabka-Zdrj - Centrum


Kluczowe
zjawiska
Spoeczne

Negatywne

Potencjay

1. Dua liczba osb korzystajcych z pomocy


spoecznej, w tym znaczca liczba z powodu
ubstwa.

1. Dua aktywno mieszkacw.

2. Due bezrobocie.

3. Dobre warunki do rozwoju przemysu czasu


wolnego.

3. Niekorzystny wskanik obcienia


demograficzna i dua liczba osb starszych
(szczeglnie w rejonie osiedla Soneczna)
4. Dua liczba osb z niepenosprawnociami i
chorujcych potrzebujcych wsparcia.

2. Aktywna i chtna do udziau w rnych


przedsiwziciach spoecznych modzie.

4. Tradycja uzdrowiska i baza lecznictwa


uzdrowiskowego.
5. Liczne organizacje zajmujce si
propagowaniem kultury, w tym kultury regionu.

5. Relatywnie czsto wystpujce zjawiska


przemocy domowej.
6. Zauwaalny problem alkoholizmu.
7. Due liczba przestpstw w tym w
szczeglnoci kradziey, bjki i pobicia.
8. Znaczna liczba zdarze komunikacyjnych
(wypadki, kolizje).
9. Dua liczba interwencji Stray Miejskiej.
10. Najwiksza liczba oczekujcych na
mieszkania socjalne.
11. Brak miejsc integracji mieszkacw
12. Niewystarczajca oferta spoecznokulturalnej dla modziey, dorosych,
mieszkacw i przyjezdnych.
Pozostae

1. Due zanieczyszczenie powietrza.

1. Potencja uzdrowiskowy.

(w tym
gospodarcze,
rodowiskowe,
przestrzennofunkcjonalne)

2. Due natenie ruchu koowego i brak


polityki parkingowej.

2. Dua liczba terenw zielonych i


rekreacyjnych.

3. Infrastruktura instytucji kultury w zym


stanie technicznym (np. Teatr Rabcio).

3. Istniej tereny zielone nadajce si do


zagospodarowania pod funkcje zwizane z
aktywnym wypoczynkiem (tereny wzdu
Poniczanki).

4. Brak infrastruktury kulturalnej np.


wielofunkcyjnej Sali wystawienniczej.
5. Dua liczba zabytkw, szczeglnie budynkw
mieszkalnych w zym stanie technicznym.
6. Zy stan budynkw komunalnych.
7. Mae zasoby mieszkaniowe szczeglnie lokali
socjalnych.
8. Chaos i baagan przestrzenny.
9. Dua liczba pustostanw w czci z
nieuregulowanymi stanami wasnoci.

rdo: Opracowanie wasne na podstawie danych statystycznych oraz wynikw konsultacji spoecznych (ankiety, warsztaty)

Jednoczenie podobszar Rabka - Centrum wskazany jako rewitalizowany


charakteryzuje si najwikszymi deficytami na 5 obszarach zdegradowanych: Poniatowskiego
[2], Rejon Zakopiaska-Podhalaska [5], Rejon ul. Orkana [6], Rejon Osiedla
Orkana i Park Zdrojowy [7], Rejon dworca BUS i szpitala [8], na ktrych si znajduje,
ale take stwarza realn moliwo kreowania pozytywnych zmian, ktre wpyn zarwno na
popraw sytuacji na tym terenie, jak rwnie bd pozytywnie oddziaywa na wszystkie wyej
wymienione obszary zdegradowane.

S t r o n a |50

Diagnoza zjawisk spoeczno-ekonomiczno-przestrzennych gminy Rabka-Zdrj


wraz ze wskazaniem obszaru zdegradowanego i obszaru rewitalizacji

Rysunek 14. Podobszar rewitalizacji Rabka - Centrum z uwzgldnieniem dziaek (1:5 000)
oraz zdjcie satelitarne obszaru

rdo: Urzd Miejski w Rabce-Zdroju oraz geoportal.gov.pl

Pooenie podobszaru: Orkana, Brzozowa, Pocztowa, Roztoki, Podhalaska, Marii Curie


Skodowskiej, Chopina, Aleja Tysiclecia, Poniatowskiego, Soneczna, Jana Pawa II,
Sowackiego;
Powierzchnia podobszaru: 53,6 ha;
Ludno podobszaru: 2 390 osb;
Opis podobszaru: obszar obejmuje najstarsz cz Rabki-Zdrj (rejon pierwszego kocioa),
a take obecne centrum, z rejonem targowiska, dworca kolejowego i trzema najwikszymi
rabczaskimi osiedlami mieszkaniowymi (Orkana, Soneczna, Chopina).
Obszar charakteryzuje si niejednorodn zabudow, w dolnej czci obszaru (rejon kocioa i
targowiska) dua powierzchnia terenu niezagospodarowana. Cz obszaru o charakterze
komunikacyjno-handlowym (rejon zrewitalizowanego dworca PKP oraz parkingu wraz z
obiektami handlowo-usugowymi przy ul. Pisudskiego tzw. Manhattan). W rejonie tym
wystpuj bardzo due rezerwy terenu pod dziaalno usugow.
Inna cz obszaru wskazanego jako obszar rewitalizowany to trzy, najwiksze rabczaskie
osiedla. Na osiedlu Orkana 13 blokw pochodzcych z lat 70. i 80. ubiegego wieku (w stanie
technicznym dobrym), na osiedlu Soneczna 10 blokw z lat 60. ubiegego wieku (w stanie
technicznym dobrym), na osiedlu Chopina 6 blokw i budynkw wielorodzinnych nalecych do
S t r o n a |51

Diagnoza zjawisk spoeczno-ekonomiczno-przestrzennych gminy Rabka-Zdrj


wraz ze wskazaniem obszaru zdegradowanego i obszaru rewitalizacji

zasobu komunalnego, w stanie technicznym dobrym. W wikszoci zasobu mieszkaniowego


konieczna jest wymiana rde ciepa z uwagi na generowanie niskiej emisji szkodliwej zarwno
dla mieszkacw Rabki-Zdroju, jak i obniajcej konkurencyjno uzdrowiska. Konieczne jest
te podjcie dziaa zwizanych z popraw zagospodarowania tych terenw, a take
uzupenienie brakujcych funkcji spoecznych. Szczeglnie pilne s dziaania na os. Sonecznym,
gdzie wystpuj due zaniedbania w otoczeniu blokw, a take brak jakichkolwiek miejsc
spotka, szczeglnie dla ludzi starszych co jest szczeglnie wane, jako e jest to osiedle z du
liczb seniorw - osiedle powstao 6 dekad temu i znaczna cz mieszkacw wtedy
wprowadzaa si do blokw jako ludzie modzi.
Z kolei rejon ulic Orkana, Parkowa, Nowy wiat to obszar o znaczcym nagromadzeniu
obiektw zabytkowych o funkcjach mieszkaniowych (w czci wpisanych do gminnej ewidencji
zabytkw). Budownictwo nawizuje stylem do typowego drewnianego budownictwa
uzdrowiskowego. Cz obiektw stanowi zasb komunalny. Stan obiektw w duej czci zy,
wymagajcy pilnych dziaa rewitalizacyjnych zarwno w czci technicznej, jak i w
odniesieniu do tkanki spoecznej.
Funkcja handlowo-usugowo-mieszkaniowa, a w czci take tranzytowa (ul. Pisudskiego)
sprawia, i jest to obszar o duej presji komunikacyjnej. Problemem jest take niska emisja z
budynkw komunalnych. Ogromnym problemem tego obszaru psujcym wizerunek centrum
s liczne pustostany (w rejonie ulicy Orkana) oraz budynki popadajce w coraz wiksz ruin.
Jednoczenie jest to obszar na ktrym skupiaj si waniejsze funkcje zwizane z funkcj
uzdrowiskowa Rabki-Zdrj (w tym siedzib Uzdrowiska Rabka S.A., zakadu
przyrodoleczniczego, a take czci Parku Zdrojowego).

5.2 Podobszar2: Chabwka stacja kolejowa


Diagnoza przeprowadzona w rozdziale 4, wsparta wynikami warsztatw oraz analiz
ankiet zbieranych w trakcie konsultacji spoecznych wskazuje na nastpujce deficyty i
potencjay obszaru i jego otoczenia:
Tabela 11. Kluczowe zjawiska negatywne i potencjay na obszarze Chabwka
Kluczowe
zjawiska
Spoeczne

Negatywne
1. Uboenie spoeczestwa.
2. Znaczca liczba interwencji Stray Miejskiej.
3. Incydentalne problemy z utrzymaniem
porzdku i czystoci.

Potencjay
1. Dua aktywno mieszkacw w
organizacjach pozarzdowych.
2. Otwarta i gocinna spoeczno lokalna.
3. Relatywnie dua liczba modych rodzin.

4. Niedostateczna oferta sportowo-rekreacyjna


dla mieszkacw.
5. Niewystarczajca infrastruktura sportoworekreacyjna przy szkole.
6. Niewystarczajca dostpno miejsc
przedszkolnych.
7. Brak warunkw lokalowych w szkole dla
rozwoju nowoczesnych form edukacji.
8. Brak poczucia bezpieczestwa dzieci i
modziey na terenie szkoy, spowodowany
ruchem samochodw wymuszanym
koniecznoci dojazdu do ssiednich dziaek.
9. Brak infrastruktury rekreacyjnej dla
najmodszych dzieci (brak placu zabaw).
Pozostae
(w tym
gospodarcze,

1. Brak dostpu do infrastruktury komunalnej


sieci kanalizacyjnej.

1. Bardzo prnie dziaajcy Skansen Taboru


Kolejowego.

S t r o n a |52

Diagnoza zjawisk spoeczno-ekonomiczno-przestrzennych gminy Rabka-Zdrj


wraz ze wskazaniem obszaru zdegradowanego i obszaru rewitalizacji
rodowiskowe,
przestrzennofunkcjonalne)

2. Dua liczba starszych budynkw.

2. Wysokie walory krajobrazowo-turystyczne.

3. Brak oferty noclegowo-gastronomicznej.

3. Pooenie na szlaku komunikacyjnym.

4. Brak sieci gazowej na terenie miejscowoci.


rdo: Opracowanie wasne na podstawie danych statystycznych oraz wynikw konsultacji spoecznych (ankiety, warsztaty)

Jednoczenie podobszar Chabwka stacja kolejowa wskazany jako rewitalizowany


charakteryzuje si najwikszymi deficytami na obszarze zdegradowanym: soectwo
Chabwka, na ktrym si znajduje, ale take stwarza realn moliwo kreowania
pozytywnych zmian, ktre wpyn zarwno na popraw sytuacji na tym terenie, jak rwnie
bd pozytywnie oddziaywa na cay obszar zdegradowany.
Rysunek 15. Podobszar rewitalizacji Chabwka stacja kolejowa z uwzgldnieniem dziaek
(1:5 000) oraz zdjcie satelitarne obszaru

rdo: Urzd Miejski w Rabce-Zdroju oraz geoportal.gov.pl

Pooenie podobszaru: obszar obejmuje dziaki nr 249,247, 246, 234, 233, 232, 231, 23,
229, 228, 227, 226, 225, 224, 223, 222, 698/8, 698/9, 698/10, 698/11, 698/12, 698/13,
698/15, 716, 717, 219, 209, 210, 212, 213, 214, 215, 216, 217, 218/1, 218/2, 211 w soectwie
Chabwka;
Powierzchnia podobszaru: 7,55 ha;
Ludno podobszaru: 65 osb;
Opis podobszaru: obszar swym zasigiem obejmuje tereny nalece do PKP wraz z
budynkiem dworcowym. Obszar ten niegdy ttnicy yciem, obecnie zamiera. Ruch pocigw
zosta znaczco ograniczony, stacja utracia swoje funkcje, a obiekt dworcowy wyczony z
uytkowania popada w ruin.
Pozostay obszar to w przewaajcej czci obiekty handlowe i gastronomiczne oraz mieszkalne.
W wyznaczonym obszarze znajduje si take zesp szk oraz przedszkole penice wane
spoecznie funkcje dla mieszkacw Chabwki, a take z samej Rabki-Zdrj.

5.3 Podobszar 3: Ponice szkoa


Diagnoza przeprowadzona w rozdziale 4, wsparta wynikami warsztatw oraz analiz
ankiet zbieranych w trakcie konsultacji spoecznych wskazuje na nastpujce deficyty i
potencjay obszaru i jego otoczenia:
Tabela 12. Kluczowe zjawiska negatywne i potencjay na obszarze Ponice
Kluczowe
zjawiska
Spoeczne

Negatywne
1. Dua liczba mieszkacw korzystajca ze
wsparcia pomocy spoecznej, w tym m.in. z
powodu bezradnoci w sprawach opiekuczo-

Potencjay
1. Relatywnie dua liczba modych rodzin.

S t r o n a |53

Diagnoza zjawisk spoeczno-ekonomiczno-przestrzennych gminy Rabka-Zdrj


wraz ze wskazaniem obszaru zdegradowanego i obszaru rewitalizacji

wychowawczych i prowadzenia gospodarstwa


domowego oraz pozostawania bez pracy.
2. Dua liczba osb korzystajca ze wsparcia
pomocy spoecznej z powodu potrzeby ochrony
macierzystwa oraz wielodzietnoci.
3. Wystpuj osoby z niepenosprawnociami
potrzebujce wsparcia.
4. Niewystarczajca infrastruktura sportoworekreacyjna przy szkole.
5. Saba dostpno do infrastruktury opiekuczowychowawczej dla dzieci najmodszych (dostp do
usug przedszkolnych jedynie w godzinach
popoudniowych).
6. Niska aktywno mieszkacw mieszona liczb
NGO na 100 mieszkacw.
7. Brak warunkw lokalowych w szkole dla
rozwoju nowoczesnych form edukacji.
8. Brak infrastruktury rekreacyjnej dla
najmodszych dzieci (brak placu zabaw).
Pozostae

1. Niski wskanik przedsibiorczoci.

1. Dostpna infrastruktura sportowo-rekreacyjna.

(w tym
gospodarcze,
rodowiskowe,
przestrzennofunkcjonalne)

2. Zy stan infrastruktury technicznej, konieczna


poprawa jakoci wody oraz prowadzenie dalszych
inwestycji w wodocigi i kanalizacj.

2. Rozwijajca si baza agroturystyczna.


3. Duy potencja rozwoju produktu
turystycznego.

3. Brak sieci gazowej na terenie czci


miejscowoci.
rdo: Opracowanie wasne na podstawie danych statystycznych oraz wynikw konsultacji spoecznych (ankiety, warsztaty)

Jednoczenie podobszar Ponice szkoa wskazany jako rewitalizowany


charakteryzuje si najwikszymi deficytami na obszarze zdegradowanym: soectwo Ponice, na
ktrym si znajduje, ale take stwarza realn moliwo kreowania pozytywnych zmian, ktre
wpyn zarwno na popraw sytuacji na tym terenie, jak rwnie bd pozytywnie oddziaywa
na cay obszar zdegradowany.
Rysunek 16. Podobszar rewitalizacji Ponice szkoa z uwzgldnieniem dziaek (1:5 000) oraz
zdjcie satelitarne obszaru

rdo: Urzd Miejski w Rabce-Zdroju oraz geoportal.gov.pl

Pooenie podobszaru: obszar obejmuje dziaki nr 1116, 1117, 1118, 1119, 1106, 3467,
3468, 3461, 3470, 3462, 3464, 3466, 3157, 1105, 1106, 1108 w soectwie Ponice;
Powierzchnia podobszaru: 1,84 ha;
Ludno podobszaru: 0 osb;
Opis podobszaru: obszar obejmuje cise centrum miejscowoci wraz z budynkiem Zespou
Szk. Obiekt, pochodzcy z roku 1912, wielokrotnie modernizowany i rozbudowywany (w tym
w najwikszym zakresie w poowie lat 50. ubiegego wieku). Obecnie obiekt poddany
S t r o n a |54

Diagnoza zjawisk spoeczno-ekonomiczno-przestrzennych gminy Rabka-Zdrj


wraz ze wskazaniem obszaru zdegradowanego i obszaru rewitalizacji

termomodernizacji (wymieniona stolarka okienna i pokrycie dachowe, budynek docieplony),


wewntrz wyremontowane sanitariaty i odnowiono sale lekcyjne. W budynku dziaa szkoa
podstawowa i gimnazjum oraz punkt przedszkolny. Przy budynku take asfaltowe boisko, plac
zabaw dla dzieci i cianka wspinaczkowa, a take drewniana altana z estrad.
Szkoa stanowi najwaniejszy punkt skupiajcy ycie lokalnej wsplnoty, jest te miejscem gdzie
poza dziaalnoci edukacyjn prowadzonych jest szereg dziaa, ktrych odbiorcami s
mieszkacy Ponic, w tym m.in. festyny, doynki, imprezy rekreacyjne.
Obszar wskazany do rewitalizacji koczy tzw. strefa rekreacji z boiskiem trawiastym, boiskiem
do koszykwki, dwoma altanami i elementami maej architektury. Jest to wane miejsce
spdzania wolnego czasu i rekreacji dla mieszkacw Ponic. Problemem jest brak dojazdu do
tego miejsca oraz utrudnione dojcie do niego (brak mostu, brak utwardzonej drogi/chodnika).

5.4 Podobszar 4: Rdzawka szkoa


Diagnoza przeprowadzona w rozdziale 4, wsparta wynikami warsztatw oraz analiz
ankiet zbieranych w trakcie konsultacji spoecznych wskazuje na nastpujce deficyty i
potencjay obszaru i jego otoczenia:
Tabela 13. Kluczowe zjawiska negatywne i potencjay na obszarze Rdzawka
Kluczowe
zjawiska
Spoeczne

Negatywne
1. Relatywnie dua liczba osb korzystajca ze
wsparcia z powodu ubstwa.
2. Niewystarczajce poczucie bezpieczestwa u
mieszkacw spowodowane zdarzajcymi si
incydentami wymagajcymi interwencji sub
porzdkowych.

Potencjay
1. Relatywnie dua liczba modych rodzin.
2. Dziaajce organizacje pozarzdowe i
kulturalno-artystyczne.

3. Niedostateczna oferta sportowo-rekreacyjna dla


mieszkacw.
4. Saba dostpno do infrastruktury opiekuczowychowawczej dla dzieci najmodszych (dostp do
usug przedszkolnych jedynie w godzinach
popoudniowych).
5. Brak warunkw lokalowych w szkole dla
rozwoju nowoczesnych form edukacji.
6. Brak poczucia bezpieczestwa dzieci i
modziey na terenie szkoy (teren szkoy
nieogrodzony).
7. Brak infrastruktury rekreacyjnej dla
najmodszych dzieci (brak placu zabaw).
Pozostae
(w tym
gospodarcze,
rodowiskowe,
przestrzennofunkcjonalne)

1. Niski wskanik przedsibiorczoci.

1. Atrakcyjne pooenie.

2. Saby dostp do sieci wodno-kanalizacyjnej.

2. Dobre skomunikowanie (Zakopianka)

3. Due zanieczyszczenie rodowiska.

3. Okoo 50 domw w starej zabudowie


drewnianej z koca XIX i pierwszej poowy XX
wieku w stylu podhalaskim, z czego 7 obiektw
(6 domw i 1 stajnia) jest objte ochron
konserwatorsk.

4. Brak oglnodostpnych terenw


przeznaczonych do wypoczynku typu park, rynek.
5. Brak sieci gazowej na terenie miejscowoci.

rdo: Opracowanie wasne na podstawie danych statystycznych oraz wynikw konsultacji spoecznych (ankiety, warsztaty)

Jednoczenie podobszar Rdzawka szkoa wskazany jako rewitalizowany


charakteryzuje si najwikszymi deficytami na obszarze zdegradowanym: soectwo Rdzawka,
na ktrym si znajduje, ale take stwarza realn moliwo kreowania pozytywnych zmian,
ktre wpyn zarwno na popraw sytuacji na tym terenie, jak rwnie bd pozytywnie
oddziaywa na cay obszar zdegradowany.
S t r o n a |55

Diagnoza zjawisk spoeczno-ekonomiczno-przestrzennych gminy Rabka-Zdrj


wraz ze wskazaniem obszaru zdegradowanego i obszaru rewitalizacji

Rysunek 17. Podobszar rewitalizacji Rdzawka szkoa z uwzgldnieniem dziaek (1:5 000) oraz
zdjcie satelitarne obszaru

rdo: Urzd Miejski w Rabce-Zdroju oraz geoportal.gov.pl

Pooenie podobszaru: obszar obejmuje dziaki nr 2613, 2608/2, 2610/4, 2610/3, 2610/2,
2608/1, 2328, 2598/9, 2598/8, 2598/7, 2598/6, 2598/5, 2598/4, 2598/10 w soectwie
Rdzawka;
Powierzchnia podobszaru: 1,51 ha;
Ludno podobszaru: 31 osb;
Opis podobszaru: obszar pooony na peryferiach soectwa Rdzawka jednak o duym
odziaywaniu na teren caej miejscowoci i wany dla lokalnej wsplnoty. Najwaniejszym
obiektem na obszarze rewitalizacji jest budynek Zespou Szk. Obiekt, pochodzcy z roku 1938
(stan na miejscu wczeniejszej szkoy wybudowanej w roku 1912), rozbudowany po II wojnie
wiatowej, a nastpnie wielokrotnie modernizowany. W latach 1996/98 do budynku szkoy
dobudowano penowymiarowa hale sportow. W roku 2005 obiekt zosta poddany
termomodernizacji.
Obszar wskazany jako rewitalizowany obejmuje take boisko oraz ssiednie dziaki zamieszkae
przez 31 osb.
Zarwno szkoa jak i obszar wok niej stanowi najwaniejszy punkt soectwa i ma zasadnicze
odziaywania na pozostay obszar miejscowoci.

S t r o n a |56

You might also like