AUSTRALIA

1. Australia to najmniejszy (ok. 7,7 mln km2) i najsabiej zaludniony (ok. 21 mln ludzi) kontynent
na Ziemi.
2. Niemal cae wntrze Australii znajduje si w zasigu klimatu zwrotnikowego suchego i skrajnie
suchego. Pnoc kontynentu znajduje si w klimacie podrwnikowym, a poudniowa cz w
zasigu klimatu podzwrotnikowego rdziemnomorskiego.
3. Na kontynencie australijskim w podou skalnym znajduj si zbiorniki wd podziemnych,
zwane basenami artezyjskimi.
4. Na kontynencie ley tylko jedno pastwo Zwizek Australijski.
5. Rdzennymi mieszkacami Australii s Aborygeni, ktrzy stanowi 1% spoeczestwa.
6. Zwizek Australijski naley do pastw wysoko rozwinitych gospodarczo.
7. Kraj ten zajmuje czoowe miejsce na wiecie w wydobyciu m.in. boksytw, diamentw, zota,
rud elaza i uranu.
8. Podstaw rolnictwa jest hodowla zwierzt, gwnie owiec. Grunty orne to 6,5% powierzchni
kraju, uprawia si pszenic, bawen, winorol i owoce cytrusowe. Gwne obszary upraw to
poudniowo-wschodni i poudniowo-zachodni obszar kraju. Tam warunki rolne s
najkorzystniejsze.
9. Oceani tworz tysice wysp pooonych w rodkowej oraz zachodniej czci Oceanu
Spokojnego.
10. W jej obrbie wyrniamy cztery regiony: Melanezj, Mikronezj, Polinezj i Now Zelandi.
ZADANIA PRAKTYCZNE
1. Spord poniszych zda podkrel te, ktre dotycz Australii.
a) W caoci pooona jest na pkuli poudniowej
b) Jest jednym z najwyszych kontynentw na Ziemi.
c) Jej linia brzegowa jest bardzo silnie rozwinita.
d) Najwyszym szczytem na kontynencie jest Gra Kociuszki
2.Podkrel nazw najwikszego jeziora Australii.
a) Jezioro Wiktorii.
b) Jezioro Kociuszki .
c) Eyre.
d) Murray.
3. Wymie dwa endemity yjce w Australii.
.
.
Endemity to organizmy, ktre mona spotka tylko w jednym regionie wiata. Ze wzgldu na izolacj kontynentu
australijskiego wikszo yjcych tam zwierzt i rolin to endemity ( np. torbacze, stekowce, wrd rolin rne
gatunki eukaliptusw).

4. Podkrel nazw stolicy Zwizku Australijskiego

a) Sydney
b) Brisbane
c) Canberra
d) Melbourne
5. Wymie nazwy dwch surowcw mineralnych, w ktrych wydobyciu Australia zajmuje czoowe
miejsce na wiecie
..

..
6. Rdzennymi mieszkacami Australii s:
a) Malgasze.
b) Zambosi.
c) Aborygeni.
d) Metysi.
7. Przyporzdkuj do poniszych nazw obiektw geograficznych litery, ktrymi oznaczono te
obiekty na mapie konturowej.

Wielka Rafa Koralowa . . . . . .

Tasmania . . . . . .
Darling . . . . . .
Gra Strzeleckiego . . . . . .
7. Podkrel poprawne informacje w poniszych zdaniach.
Australia jest najmniejszym / najwikszym kontynentem na Ziemi. Przewaajca cz jej obszaru
znajduje si w strefie klimatw rwnikowych / zwrotnikowych. Zachodni / Wschodni cz
kontynentu australijskiego oraz jego wntrze zajmuj pustynie / lasy rwnikowe.
8. Przyporzdkuj poniszym terminom odpowiednie opisy.
a) creeks
b) endemit
c) skrub

.....
.....
.....

A. gatunek rolin lub zwierzt niespotykany w naturalnych warunkach na innych kontynentach

B. wiecznie zielony las rwnikowy wystpujcy m.in. w ujciach rzek
C. formacja rolinna, ktr tworz sucholubne, krzaczaste zarola
D. rzeka epizodyczna w Australii

9. Na podstawie danych statystycznych zamieszczonych w tabeli wpisz obok zdania prawdziwego

liter P, a obok faszywego liter F.

Kraj
Chiny
Zwizek
Australijski
Indie
Iran
Sudan
Nowa
Zelandia
Dane z 2007 r.

Udzia w
wiatowym
pogowiu owiec
(w %)
13,3

Udzia w
wiatowej
produkcji owczej
weny (w %)
18,1

7,8

21,3

5,9
4,9
4,6

2,0
3,4
2,1

3,5

10,0

a) Zwizek Australijski odznacza si najwikszym pogowiem owiec na wiecie. . . . . .

b) czna produkcja owczej weny w Indiach, Iranie i Sudanie jest mniejsza ni produkcja owczej
weny w Nowej Zelandii. . . . . .
c) Chiny s najwikszym producentem owczej weny na wiecie. . . . . .
d) Chiny odznaczaj si najwikszym udziaem w wiatowym pogowiu owiec oraz w wiatowej
produkcji owczej weny. . . . . .
e) Najwikszym producentem owczej weny na wiecie jest Zwizek Australijski. . . . . .
f) Nowa Zelandia odznacza si wikszym udziaem w wiatowej produkcji owczej weny ni w
wiatowym pogowiu owiec.
10. Podkrel poprawne informacje w poniszych zdaniach.
a) Ponad poow powierzchni Zwizku Australijskiego zajmuj grunty orne / ki i pastwiska.
b) Zdecydowana wikszo Australijczykw yje w miastach / na wsi.
c) Najludniejszym australijskim miastem jest Melbourne / Sydney.
11. Podaj nazw basenu artezyjskiego, ktrego obszar zaznaczono na poniszej mapie konturowej
cyfr 2.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

12. Uzupenij schemat, wpisujc brakujce nazwy regionw geograficznych wyrnianych w

obrbie Oceanii.

13. Oto schematyczne rysunki przedstawiajce baseny artezyjskie. Opisz elementy niecki
oznaczone jako A i B na obu rysunkach.

Sie rzeczna Australii jest bardzo uboga, we wntrzu kontynentu ( w klimacie zwrotnikowym suchym i skrajnie suchym)
wystpuj tylko rzeki okresowe i epizodyczne creeks i sone jeziora.
W podou skalnym kontynentu znajduj si jednak bogate zasoby wd podziemnych zwane wodami artezyjskimi.
Wystpuj one w basenach ( nieckach) artezyjskich. Naprzemianlegle uoone s warstwy ska przepuszczalnych i
nieprzepuszczalnych. Woda w warstwie wodononej znajduje si pod cinieniem i wystarczy przewierci grn warstw
ska nieprzepuszczalnych, by woda samoczynnie wypyna na powierzchni. Warstwy skalne wodonone zasilane s w
wilgotniejszych obszarach kontynentu, gwnie na wschodzie w Grach Wododziaowych. Baseny artezyjskie maj
ogromne znaczenie gospodarcze dla mieszkacw yjcych we wntrzu kontynentu. Najwikszy z nich to Wielki Basen
Artezyjski ( 20 tys. studni artezyjskich).

14. Wpisz nazwy obiektw geograficznych oznaczonych symbolami

15. Przyporzdkuj do poniszych nazw obiektw geograficznych litery, ktrymi oznaczono te

obiekty na mapie konturowej.

Pwysep Jork . . . . . .
Eyre . . . . . .
Gra Kociuszki . . . . . .
Wielka Pustynia Piaszczysta . . . . . .
16. Podkrel poprawne informacje w poniszych zdaniach.
Australia odznacza si niewielkimi / ogromnymi zasobami wd powierzchniowych. Wystpuj tam
gwnie rzeki stae / okresowe. Najwikszy system rzeczny tworz Missisipi-Missouri / Murray i
Darling. Charakterystyczne dla krajobrazu tego kontynentu s te sone / sodkie jeziora.

17. Przyporzdkuj poniszym terminom odpowiednie opisy.

a) Aborygen .
....
b) las namorzynowy . . . . .
c) endemit .
....
A. wiecznie zielony las rwnikowy, wystpujcy m.in. w ujciach rzek
B. sone jezioro w Australii
C. rdzenny mieszkaniec Australii
D. gatunek rolin lub zwierzt niespotykany w naturalnych
warunkach na innych kontynentach
18. Wyjanij znaczenie poniszego terminu.
Creeks . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
19. Podkrel poprawne informacje w poniszych zdaniach.
a) Zdecydowana wikszo ludnoci Australii mieszka
w jej zachodniej / wschodniej czci.
b) Na obszarze Australii znajduje si wiele / niewiele surowcw mineralnych.
c) Podstaw rolnictwa Zwizku Australijskiego stanowi uprawa cytrusw / hodowla zwierzt.
20. Podaj nazw basenu artezyjskiego, ktrego obszar zaznaczono na poniszej mapie konturowej
cyfr 4.

.. .. .. .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
21. Uzupenij schemat, wpisujc brakujce nazwy regionw geograficznych wyrnianych w
obrbie Oceanii. (02 p.)

22. Rozwi logogryf.

1. Dua australijska wyspa.
2. Formacja rolinna zoona z sucholubnych krzaczastych
zaroli.
3. Wielkie Gry .
4. Endemit australijski.
5. Najdusza rzeka Australii.
6. Pustynia w rodkowej Australii.
7. Jeden z regionw Oceanii.
8. Stolica Australii.

23. Obok zdania prawdziwego wpisz liter P, a obok faszywego

liter F.
a) Zwizek Australijski naley do krajw wysoko rozwinitych
gospodarczo. . . . . .
b) Kraj ten zajmuje czoowe miejsce w wydobyciu boksytw,
diamentw oraz zota. . . . . .
c) Australia to gsto zaludniony kontynent. . . . . .
d) Rdzenni mieszkacy, Aborygeni, stanowi zaledwie 1%
ludnoci Australii. . . . . .
24. Na podstawie poniszych opisw rozpoznaj obiekty
geograficzne i przedmioty zwizane z Australi.
a) Najwiksza bariera koralowa, cignca si wzdu kontynentu
australijskiego.
...................................................
b) Jeden z symboli Australii; rzucony w powietrze powraca do
osoby, ktra go wyrzucia.
...................................................

Haso: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

25. Rozwi logogryf.

1. Ich najwikszym przedstawicielem jest kangur.
2. Najwyszy australijski szczyt to Gra .
3. Jeden z regionw Oceanii.
4. Najwaniejsze zwierzta hodowane w Australii.
5. Najwiksze sone jezioro w Australii.
6. Gwny skadnik poywienia koali.
7. Nizina w poudniowej czci Australii.
8. Rdzenna ludno Australii.

26. Obok zdania prawdziwego wpisz liter P, a obok

faszywego liter F.
a) Okoo 90% Australijczykw yje w miastach. . . . . .
b) Grunty orne zajmuj 30% powierzchni kraju. . . . . .
c) W rolnictwie dominuje hodowla zwierzt,
gwnie owiec. . . . . .
d) Ponad 90% obywateli ma pochodzenie
europejskie. . . . . .
27. Na podstawie poniszych opisw rozpoznaj obiekty
geograficzne i miejsca zwizane z Australi i Oceani.
a) Samotna formacja skalna zbudowana z odpornych na
wietrzenie piaskowcw; wite miejsce Aborygenw.
....................................................................

b) Znajduje si na niej okoo szeciuset kamiennych

posgw o wysokoci od 1 do 15 m.
....................................................................

Haso:

..................................................................