Professional Documents
Culture Documents
Redakcja:
Radosaw Grodzki
Jacek Kubera
(redaktor naczelny)
Piotr Kubiak
Krzysztof Malinowski
Korekta:
Hanna Ranek
Nr 222/2016
19.02.16
ISSN 2450-5080
Biuletyny dostpne
take dziki:
NEWSLETTER IZ
FACEBOOK
SCRIBD
LINKEDIN
TWITTER
Kiedy kilkanacie dni temu dobiega koca karnawa, polski telewidz mg po raz kolejny zobaczy znane od lat obrazki z ulic
Rio de Janeiro. Huczne zakoczenie okresu zabaw kojarzone
jest w naszym kraju, i pewnie nie tylko tu, wanie z brazylijsk
metropoli. Nieraz pokazywany jest take, organizowany ju
w sobot poprzedzajc tusty czwartek, zjazd anioa z dzwonnicy na wenecki Placu witego Marka rozpoczynajcy okres
zabaw w tym miecie, w ktrym tumy turystw z caego wiata
zostawiaj niemae pienidze na zakup tradycyjnych masek, bez
ktrych trudno tam wyobrazi sobie witowanie.
Nieporwnanie mniej znany, a wcale nie mniej huczny
jest karnawa u naszych zachodnich ssiadw. Dni poprzedzajce rod Popielcow w niektrych, gwnie pnocnych, krajach
federacji przebiegaj tak samo spokojnie jak u nas, w innych
za znaczone s zabaw jako ywo przypominajc roztaczone
ulice Rio. Ewenementem na skal europejsk jest bez wtpienia
karnawa na zachodzie i poudniu Niemiec. Szczeglne miejsce
na tej mapie od wielu dziesitek, a w niektrych przypadkach
nawet od setek lat przypada regionom nadreskim, poczynajc
od Moguncji na poudniu a do Dsseldorfu na pnocy.
W Kolonii wszystko rozpoczyna si znacznie wczeniej
kiedy w innych miastach europejskich karnawa wydaje si jeszcze bardzo odleg perspektyw. Co roku bowiem w dniu witego Marcina, a wic 11 listopada, punktualnie o godzinie 11.11
na placu przez staromiejskim ratuszem rozpoczyna si trwajca
kilka godzin zabawa bdca w pewnym sensie zapowiedzi
uciech, ktre w peni rozraduj miasto za jakie trzy miesice.
Waciwe witowanie rozpoczyna si, tak jak nasze zapusty,
w tusty czwartek. Dzie ten w koloskiej tradycji zwany jest
damskim czwartkiem (Weiberdonnerstag). I to nie przypadkowo.
Jest to bowiem jedyny dzie w roku, w ktrym przytaczajc
wikszo goci w restauracjach, barach i piwiarniach stanowi
nie mczyni, lecz wanie mieszkanki nadreskiej metropolii.
1z4
Osobie z zewntrz, szczeglnie przybywajcemu tu po raz pierwszy w tym czasie cudzoziemcowi, nieatwo przyj do wiadomoci, e znajduje si w jednym z wikszych
miast dobrze funkcjonujcego i statecznego pastwa, za jakie od lat uchodzi Republika Federalna. Ze zdumieniem spoglda bdzie na dziwnie przebrane ekspedientki
czy czerwone papierowe nosy pracownikw bankw. Zagraniczny turysta zrozumie
rwnie, e nie wypada si obrazi, jeli kto z rozbawionych tubylcw skrci mu noyczkami jego krawat. Trzeba po prostu przyj do wiadomoci, e Kolonia rozpoczyna swj trwajcy niemale tydzie najwaniejszy okres caego roku. Niezbywalnym
elementem witowania jest tradycyjne i bdce od lat przedmiotem dumy mieszkacw miasta Klsch. Tym mianem okrela si charakterystyczny gatunek jasnego
piwa grnej fermentacji. Jego produkcj zajmuje si w Kolonii okoo trzydziestu
browarw. Wikszo z nich dysponuje wasnymi bardzo starowiecko wygldajcymi
restauracjami, w ktrych serwuje si tradycyjne potrawy kuchni niemieckiej. W okresie karnawau s one tak przepenione, e kelnerzy usiujcy si przebi z tac, na ktrej w specjalnych otworach umieszczonych jest kilkanacie szklanic piwa, uywaj
specjalnego gwizdka. Pierwszy dzie nadreskich zapustw koczy si posiedzeniem
(die Sitzung). To jakby co poredniego midzy koncertem a kolacj. Odbywaj si
one w wielu miejscach miasta. Imprezy te nie maj jednak nic wsplnego z eleganckimi balami. Tam si po prostu nie taczy. Nie obowizuje take strj wizytowy.
Niemale wszyscy uczestnicy tego karnawaowego wieczoru s poprzebierani. Wida
tu wic Indian, faraonw, rzymskich gladiatorw czy krlw. Sporo uczestnikw decyduje si take na ten wieczr upodobni si do ksiy, biskupw, a panie nierzadko
wkadaj zakonny habit. Bilety na najwaniejsze imprezy kupuje si przynajmniej
z kilkumiesicznym wyprzedzeniem. Gwna impreza koloskiego wieczoru rozpoczynajcego tygodniowy okres zabaw transmitowana jest tradycyjnie przez jeden z pastwowych kanaw niemieckiej telewizji. Widzowie mog usysze tradycyjne koloskie
przeboje, najczciej w wykonaniu bardzo lubianych grup muzycznych towarzyszcych zabawom od wielu dziesicioleci. Nieodczn czci wieczoru s wystpy znanych artystw kabaretowych, a przedmiotem ich ostrych nieraz drwin s w rwnej
mierze niemieccy, jak i zagraniczni politycy. Ostrze krytyki nie omija te dostojnikw
kocielnych. Obcokrajowcowi nawet dobrze znajcemu jzyk niemiecki trudno przychodzi zrozumie wan nieraz gr sw. Urzdowym jzykiem caego karnawau
pozostaje bowiem tradycyjnie Klsch.
W trakcie tej gwnej imprezy prezentowane s po raz pierwszy tzw. trzy gwiazdy (Dreigestirn), czyli dziewica, ksi i chop. W postaci te wcielaj si tradycyjnie
mczyni. W nastpnych dniach bd oni zaszczyca kolejne posiedzenia odbywajce si tu a do ostatniego dnia karnawau. Nie jest jednak moliwe, aby mogli oni
odwiedzi wszystkie zabawy organizowane w tym czasie. Jest ich bowiem bez liku. Nie
moe to dziwi, jeli zway, e w liczcej okoo miliona mieszkacw metropolii
dziaa ponad 100 towarzystw karnawaowych. Niektre z nich poszczyci si mog
ponad stuletni tradycj. Kade z nich organizuje rnego rodzaju imprezy o charakterze rozrywkowym i to poczynajc ju od pierwszych dni stycznia. Ich nasilenie obserwuje si oczywicie w ostatnich dniach karnawau. Od pitku do niedzieli poprzedzajcej Popielec odgosy wesoej zabawy dobiegaj niemale z kadej wikszej sali czy
restauracji. Nierzadko dla celw rozrywkowych wydzierawiane s, w zalenoci od
zamonoci potencjalnych goci, aule szkolne bd sale recepcyjne najlepszych hoteli.
2z4
3z4
Tomasz Budnikowski - prof. dr hab., pracownik Instytutu Zachodniego, ekonomista, zainteresowania badawcze: rynek pracy w Polsce i na wiecie, gospodarka Niemiec, katolicka nauka
spoeczna.
Instytut Zachodni
im. Zygmunta Wojciechowskiego
ul. Mostowa 27A, 61-854 Pozna
4z4