Professional Documents
Culture Documents
Redakcja:
Radosaw Grodzki
Jacek Kubera
(redaktor naczelny)
Piotr Kubiak
Krzysztof Malinowski
Korekta:
Hanna Ranek
Nr 229/2016
22.03.16
ISSN 2450-5080
Biuletyny dostpne
take dziki:
NEWSLETTER IZ
FACEBOOK
SCRIBD
LINKEDIN
TWITTER
1z5
ale take pozostaych pastw UE, szczeglnie Francji, Holandii, Wgier i Polski. Dziki
temu daj podstawy do stopniowego wyciszania politycznych konfliktw midzy tymi
pastwami a Niemcami.
2. Wzmacniaj procedur uzgadniania stanowisk pastw zgodn z zoeniami wsplnej
polityki zagranicznej UE, uwzgldniajc obawy pastw o odmiennych koncepcjach
politycznych. Daje to nadziej na postulowany przez wszystkie pastwa powrt do dobrych
standardw dziaania Unii Europejskiej.
3. Otwieraj opcj stabilizacji sytuacji na granicach pastw, odbudowy strefy Schengen
i ponownego otwarcia granic. Dziki temu odczuwalne przez pastwa i spoeczestwa
dotkliwe gospodarcze i spoeczne koszty zamknicia granic wewntrznych Unii mog
zosta znaczco ograniczone.
4. Odzwierciedlaj te niemieck koncepcj europeizacji problemu uchodczego i s bezporednim wyrazem zachowania postulowanego przez Niemcy wsplnotowego podejcia do rozwizania kwestii uchodczej poprzez aprobat przez wszystkie pastwa
planu przesiedle uchodcw syryjskich bezporednio z Turcji do pastw czonkowskich
(w porozumieniu uwzgldnione zostao jednak prawo kadego pastwa czonkowskiego
do indywidualnego okrelenia kryteriw kwalifikacji przesiedlanych uchodcw i ostatecznych limitw dotyczcych liczby przyjmowanych osb) oraz poprzez unijn kontrasygnat dla niemiecko-francusko-greckiej koncepcji uznania Turcji za bezpieczne
pastwo trzecie.
5. Otwieraj drog do dalszej wsppracy nie tylko wewntrzunijnej (np. odnonie
do zwikszania efektywnoci dziaania FRONTEX-u na greckiej zewntrznej granicy
UE oraz udzielenia znaczcego wsparcia Grecji, zmagajcej si z koniecznoci opanowania katastrofy humanitarnej), ale take midzyorganizacyjnej, na linii Unia Europejska-NATO (w celu zwikszenia skutecznoci w zakresie zatrzymywania odzi z uchodcami
na morzu i bezporedniego odsyania ich do Turcji) oraz w relacjach Unia Europejska-ONZ (w ktrych szczeglnie dua rola, przede wszystkim w zakresie legitymizacji
przyjtego rozwizania, jest przypisywana Urzdowi Wysokiego Komisarza NZ ds.
Uchodcw UNHCR).
2z5
Najwaniejsze dla powstrzymania eskalacji kryzysu migracyjnego jest porozumienie zawarte midzy UE a Turcj, bez ktrego realizacja innych celw unijnych miaaby
wtpliwe szanse powodzenia.
W zakresie powstrzymania ruchu migracyjnego porozumienie UE-Turcja przewiduje e:
1. Kada nowa osoba, niezalenie od narodowoci, nielegalnie przekraczajca
turecko-greck granic bdzie zawracana do Turcji (dziaanie to rozpoczto
20.03.2016 r.);
2. Za kadego uchodc z Syrii, ktry zostanie zawrcony z Grecji do Turcji, inny
syryjski uchodca przebywajcy w Turcji zostanie przesiedlony do pastwa
unijnego (readmisja Syryjczykw ma rozpocz si 4.04.2016 r.);
3. Turcja podejmie wszystkie moliwe dziaania, eby powstrzyma nielegaln
imigracj do Unii Europejskiej drog morsk i ldow;
4. Unia uruchomi dobrowolny system przesiedle (Voluntary Humanitarian Admission Scheme), jak tylko nielegalny przepyw ludnoci zostanie co najmniej
znaczco ograniczony.
W zamian za dziaanie zgodne z oczekiwaniami Unii Europejskiej:
1. Unia przekae 6 mld euro na pomoc uchodcom w Turcji, z ktrych 3 mld maj
by przekazane niezwocznie. Pozostae rodki bd uruchomione dopiero
po wyczerpaniu pierwszej transzy, najpniej do koca 2018 r.;
2. Nastpi liberalizacja ruchu wizowego z Turcj. Ruch bezwizowy ma zacz
obowizywa od 1 lipca 2016 r. Do tego czasu Turcja dooy wszelkich stara,
by speni wymagania stawiane pastwom korzystajcym z przywileju ruchu
bezwizowego. Obecnie Turcja spenia poow wymaganych kryteriw;
3. Zostanie zaktywizowany proces negocjacji Turcji dotyczcy jej czonkostwa w UE
(do poowy roku otwarty zostanie jeden nowy rozdzia negocjacyjny);
4. Zostan zdynamizowane prace nad rozszerzeniem unii celnej z Turcj.
Unia Europejska i Turcja zdecydoway te, e nadal bd prowadzi dziaania
na rzecz poprawy sytuacji humanitarnej w Syrii, tak by redukowa skal kryzysu
humanitarnego, tworzy w Syrii strefy bezpieczne dla ludnoci cywilnej i likwidowa
przyczyny uchodstwa obywateli tego pastwa.
Podstawami prawnymi readmisji migrantw s grecko-turecka umowa o readmisji
nielegalnych imigrantw z 2001 r. (Greece-Turkey Readmission Agreement) oraz unijna
Dyrektywa azylowa (Asylum Procedures z 2013 r.) stosowana do osb kwalifikujcych
si do udzielenia azylu lub nadania statusu uchodcy. Zgodnie z tymi dokumentami
nielegalni imigranci mog by odsyani do pastwa, z ktrego przybyli, natomiast
wzgldem azylantw i uchodcw prawo to jest bardzo ograniczone. Osoby wnioskujce
o azyl mog zosta odesane jedynie do bezpiecznego pastwa trzeciego (safe third
country) lub do pierwszego pastwa, w ktrym zosta im on przyznany (first country
of asylum). W celu spenienia tego ograniczajcego kryterium uznanie Turcji za bezpieczne pastwo trzecie zapowiedzia 5 lutego 2016 r. grecki Minister Spraw Zagranicz-
3z5
4z5
Cho potencjalnych sabych elementw i moliwych komplikacji jest wiele, a unijnych partnerw nadal czekaj trudne negocjacje dotyczce szczegw porozumie
i harmonogramu ich wypeniania, to wikszo komentatorw, szczeglnie niemieckich,
jest zgodna, e Niemcy nie rezygnujc oficjalnie z Willkommenspolitik sprostay
daniom europejskich partnerw i uszczelniy granice Europy. Zawarte porozumienia
umoliwiaj Angeli Merkel obwieszczenie sukcesu take w stosunkach wewntrzniemieckich, gdzie kanclerz bya atakowana nie tylko przez przeciwnikw politycznych,
ale take przez czonkw jej macierzystej partii CDU i siostrzanej partii CSU. Cho
w rzeczywistoci A. Merkel zrealizowaa postulaty zwolennikw ograniczenia imigracji,
m.in. bawarskiego premiera Horsta Seehofera, bo ruch migracyjny w przyszoci powinien
ulec zmniejszeniu, to nie ulega daniom zamknicia granic. Wymoga za to na unijnych
partnerach przyjcie oglnoeuropejskiego rozwizania oraz partycypacj w kosztach
regulacji europejskiego problemu uchodczego.
Instytut Zachodni
im. Zygmunta Wojciechowskiego
ul. Mostowa 27A, 61-854 Pozna
5z5