Ze wspomnie starego kibica (22)

JAN ZBCZYSKI zasuony dla pikarskiego Zagbia

Kilkanacie dni temu odszed jeden z najstarszych pikarzy Zagbia
JAN ZBCZYSKI. Swoj karier pikarsk rozpoczt w Kolejarzu
Sosnowiec, kontynuowa w okresie suby wojskowej w Gwardii
Koszalin, a nastpnie w sosnowieckiej Stali, do ktrej przyszed w
1956 roku.
Urodzi si 5 grudnia 1933 roku w Sosnowcu i jako 15-latek zacz
gra w trampkarzach Kolejarza Sosnowiec, na boisku, usytuowanym
przy dworcu poudniowym, tak gdzie teraz znajduje si Supermarket.
Szybko trafi do pierwszej druyny lecz wkrtce upomniao si o niego wojsko i tak
trafi do Koszalina, a tam do milicyjnej A-klasowej Gwardii Koszalin, z ktr wywalczy
awans do III-ligi.
Po powrocie z wojska zainteresowaa si nim Stal (Kolejarz potyka si wtedy na
pograniczu A i B-klasy). Pocztkowo gra w rezerwach, a jednym z pierwszych meczw
w szeregach I-ligowca, pamitnego wicemistrza Polski, by pucharowy mecz z
Konstalem Chorzw wygrany przez Stal 4:3. Zbczyski wystpi w pomocy na pozycji
lewego pomocnika (z nr 6) w duecie z Marianem Szymczykiem. By to pamitny sezon
1956, kiedy to rewelacyjny wicemistrz Polski w ostatnim meczu uratowa si przed
spadkiem.
W nowym sezonie 1957 (wtedy grao si systemem wiosna jesie) Zbczyski
wystpuje ju coraz czciej, na og w duecie z Poloczkiem, nadal na pozycji lewego
pomocnika. Szczeglnie dobre oceny zebra za gr w meczu z Budowlanymi (Odra)
Opole, wygranym przez Stal 3:2, dziki bramce strzelonej przez bramkarza Aleksandra
Dziurowicza z rzutu karnego. Prasa napisaa wtedy, e Zbczyski kilkakrotnie wyrcza
napastnikw i ostrymi strzaami z dystansu sprawia sporo kopotu bramkarzowi Odry
Kciukowi.
Pierwszym meczem, po ktrym na dobre zapamitali go kibice by rozegrany na
Stadionie Ludowym w dniu 2 czerwca 1957 roku mecz z Poloni Bytom, wygrany przez
Stal 3:2. Wtedy to Zbczyski strzeli sw jak bymy dzi powiedzieli bramk
ycia. I to nie byle komu bo reprezentacyjnemu bramkarzowi Edwardowi
Szymkowiakowi. Bya 30 min. meczu i 1:0 dla Stali, gdy Zbczyski bdc 25 m od
bramki odda silny strza, po ktrym pika zmierzaa do bramki tu przy supku.
Szymkowiak, lubujcy si w efektownych robinsonadach, ktre czsto ogldali widzowie
Stadionu Ludowego, zamiast sparowa pik na korner usiowa j zapa, w efekcie

czego wylizgna mu si z rk i wpada do siatki na 2:0. Prasa podkrelaa dobr gr

Zbczyskiego w tym meczu, take w roli wspomagajcego obrocw.
Wkrtce znw kibice oklaskiwali bramk Zbczyskiego, ktr miao mona nazwa
najszybsz bramk Zagbia. W meczu z Grnikiem Radlin, 6 padziernika 1957 roku
kibice jeszcze dobrze nie zasiedli na awach Stadionu Ludowego, gdy rozpoczynajcy

Jan Zbczyski wraz z ca druyn chce do I ligi. Od lewej: Machnik, Dziurowicz, Szpak, piewak,
Majewski, Uznaski miowski, Wola, Zbczyski, Ciszek, Jochymczyk, Bitner, Gaik i Myga

mecz Uznaski poda pik do Ciszka, ten jeden z najszybszych prawoskrzydowych

Zagbia, po przebiegniciu kilkunastu metrw zacentrowa do rodka a wychodzcy do
przodu Zbczyski, dalekim strzaem zmusi do kapitulacji bramkarza radlinian
Budnego. Byo to 40 sek. meczu.
W 1958 roku wraz z druyn Stali dozna goryczy degradacji do II ligi, by w nastpnym
sezonie powrci z druyn do ekstraklasy. W drugoligowych rozgrywkach wystpi we
wszystkich meczach i strzeli 2 bramki (z Uni Tarnw pokona bramkarza strzaem zza
linii pola karnego). W pamici kibicw utkwi mecz z Naprzodem Lipiny rozegrany
7wrzenia na Alei Mireckiego. Od 75 min. Stal przegrywaa 2:1, po niefortunnym
wyrzucie piki przez Machnika do Zbczyskiego, ktry piki nie sign, za to
przechwyci j przeciwnik i Naprzd wyszed na prowadzenie. Rozpacz 15-tysicznej

Rok 1959 Stal wraca do Ekstraklasy. Od lewej: Uznaski, Machnik, piewak, Komoder, Majewski,
Skiba, miowski, Zbczyski, Jochymczyk, Ciszek, Myga

widowni nie miaa granic, cz kibicw zacza opuszcza ju stadion (wwczas nie
doliczano minut), gdy w 86. wanie Zbczyski (znw strzaem z dystansu) zdoby
wyrwnujc bramk, ktra spowodowaa, e Naprzd dosownie stan w miejscu.
Tu po wznowieniu gry, stalowcy natychmiast przejli pik, na bramk ruszy Czesaw
Uznaski i strzaem nie obrony wyprowadzi sosnowiczan na prowadzenie. Dwie minuty
pniej, czoowy snajper Stali wyprowadzi kolejn akcj od rodka boiska i Karol
miowski ustali wynik meczu na 4:2.
Dwie pamitne interwencje Zbczyskiego w meczu z Grnikiem Zabrze 30 lipca 1960 r.

Kowalski (Grnik) przedar si na pole karne Stali, ale wzity w kleszcze przez piewaka (nr 3) i
Zbczyskiego zakoczy swj rajd przed Dziurowiczem.

Po powrocie do ekstraklasy Zbczyski rzadziej wystpowa, czciej grajc w

rezerwach, ale znw da o sobie zna w meczu z Grnikiem Zabrze, rozegranym na
Ludowym 30 lipca 1960 r. O bramce-niewidce i kontrowersyjnej decyzji sdziego
pisaa wwczas caa polska prasa. Stal zdoaa
tylko zremisowa 2:2, a to e nie stracia
wicej
bramek,
byo
zasug dobrej
wsppracy stopera piewaka z pomocnikiem
Zbczyskim, ktry dwukrotnie wyrczy
Dziurowicza po niefortunnych interwencjach,
raz wybijajc Jankowskiemu pik gow, gdy
bramkarz Stali min si z pika, drugi raz
wybijajc z linii bramkowej pik odbit od
poprzeczki.
Wsplnie
ze
piewakiem
zatrzymali take w polu karnym rajd
Kowalskiego, ktry mia ju przed sob tylko
sabo dysponowanego w tym meczu
Dziurowicza.
W 1961 roku gra ju niemal wycznie w
Nieudana parada Dziurowicza i za chwil
Zbczyski (6) wybije pik znad gowy
rezerwach, gdzie te strzela bramki dla Stali
Jankowskiego
Ib. W ostatnim meczu I-ligowym wystpi w
barwach Stali 29 padziernika 1961 roku w wyjazdowym meczu z Poloni Bydgoszcz,
wchodzc po przerwie za miowskiego (przegranym przez Stal 3:1).

W sumie Jan Zbczyski rozegra w pierwszej druynie Stali 40 spotka i strzeli 4

bramki. Pniej przeszed do Grnika Sosnowiec, druyny sponsorowanej przez
Kopalni Sosnowiec, grajcej na nieduym boisku w Sielcu przy ul. Kaliskiej (dzi ju nie
istniejcym). Po zakoczeniu czynnej kariery zawodniczej (w 1970 roku) by trenerem
Grnika,
a
nastpnie jednym
z
trenerw
Zagbia,
gdzie
by asystentem
pierwszych, do
czsto
zmieniajcych si
wtedy trenerw,
m. in. Witolda
Majewskiego
i
Kazimierza
Szmidta. Szkoli
take rezerwy i
W druynie oldbojw GKS Zagbie rok 1982
wraz z Jzefem
Jan Zbczyski pierwszy z lewej w dolnym rzdzie
Kopeciem
i
Waldemarem Torbusem druyny juniorw. Jego wychowankami byli m. in. Krzysztof
Tochel, Zbigniew Baaga, Edward Koczuba, Jarosaw Konopka, Grzegorz Waliczek.
Mia take epizod trenerski w pice nonej kobiet
asystujc Jzefowi Kopeciowi w prowadzeniu
eskiej reprezentacji pikarskiej Polski do lat 19.
By dziaaczem l. OZPN i Podokrgu Sosnowiec.

Tablo z okazji powrotu do I ligi.

Zbczyskki pierwszy z lewej w
drugim rzdzie od gry

Zbczyski by solidnym pikarzem. rednio

wyszkolony technicznie, uzupenia braki ambicj,
dokadnoci i duym zaangaowaniem w gr. U
niego nie byo niecelnych poda. Nie schodzi
poniej przecitnoci. Jako lewy pomocnik
wystpowa z nr 6 na koszulce. Gra z takimi
pikarzami jak Marian Szymczyk, Alfred Poloczek,
Antoni Komoder, Witold Majewski, Zbigniew Myga,
Czesaw Uznaski, Karol miowski, Wodzimierz
piewak, Andrzej Gaik, Antoni Komoder, Antoni
Ciszek, Pawe Jochymczyk, Marian Maso,
Aleksander Dziurowicz i Jzef Machnik.

Jan Zbczyski by czstym gociem na trybunach Stadionu Ludowego. Wraz z

Andrzejem Gaikiem, Zbigniewem Myg i innymi byymi pikarzami i starymi kibicami
Zagbia czsto dyskutowalimy nad losami i wynikami Zagbia podczas dugiej,
siedmioletniej kwarantanny naszej druyny na III szczeblu rozgrywek. Umiechnity,
kontaktowy, zawsze z sympati i humorem wspomina lata spdzone w Stali i Zagbiu.
Pikarz, trener i dziaacz Zagbia Jan Zbczyski odszed 27 kwietnia 2016 i spocz na
Cmentarzu Komunalnym na Pekinie przy ul. 11 Listopada w Sosnowcu.

Jacek Walczyski
Materiay rdowe pochodz z wasnego archiwum oraz dostpnych publikacji literaturowych i
internetowych oraz z archiwalnej prasy sportowej.