Cage Bata BIZNES be Tern AGRESYWNEGO rrtcs oe i eed ene ote ara NT TAN I'S FN ZUAN easeie} Renoir Ntos to LUZBA S¥ZDROWI ROK ZALOZENIA 1949 E-PAPIEROSY NA CENZUROWANYM54 | profilaktyka E-PAPIEROSY na cenzurowanym Miaty byé mniej szkodliwe niz standardowe papierosy, a z niektérych badaa wynika, Ze bywa odwrotnie, Kolejne kraje zakazujq elektronicznego palenia albo je ograniczajg, Polska takze. a rynek tafly w 2006 roku. Ich populamosé ewaltownie rosla—w USA w latach 2011-2013 a23-kroinie, W2014 Cobrét nimi prackraczat tam 2,7 mld dol, roczie. Siggaia po nie czgsto osoby, Klére wezesni nie palily tradyeyjnego tytoniu, Zywlasacza nastolatkowie—e-papierosy raczej nie mierdaa,s9cleganckie, nowoeresne, wige u mlodyeh hudzi zapanowa- ta moda na te gadzety. W ub. w USA a2 3 min tdi do 20. roku zycia korzystalo z e-papieroséw. To 16 prov, wszystkich nastolatkw w tym kraju, W 2011 roku ten wskafnik wynosilzaledwie 1,5 procent. W tym ssamym ezasie liczba mlodziczy palgce standardowa nikotyng co praw- dda spud 7 16 do 9 proc. ale sumarycznie w ub.t dymek puszczal co ccawarty (25 proc.) uczerh w USA. 4 lata wezesnie) tylko co szbsty (17.5 proc,). Wniosek? E-papierosy zwigkszyly icaby palqce) mlodtzicty, Do tak silnego werustu populamosci u mlodych prayezynito sig kil- ka elementow. Nastolatkowie w USA nie kupig zwyczajne) nikotyny, ‘a e-papierosy? No problem, Po drugie: modg na e-nikotyne generuia reklumy tych produkiGw ~to take nie jest zabronione. Po trzcie: wy sitki specdw od marketingu — w USA zamiast ,palenie” spopularyzo- ‘wali slowo ,vaping”. Brak polskiego odpowiednika, ate biz jest ma do ,inhalowania” niz do ,palenia”. A wiadomo ~inhalacja jest zdrowa, Zadeiatao. Podobny trick probowano zastosowaé w Polsce, Stowarzyszenie Urytkownikbw Elektronicanych Papieros6w ,.Waper” bylo oburzone powszechnym stosowanicm okrestenia ,palenie e-papieros6w”, Orga nizacja twierdzita, e tych produktOw sie ,uzywa”. W Polsce rynek rynek e-palenia rozwijat sig w tempie 10-20 proc. rocznie, a jego wartogé szacowana jest obecnie nia S00 min zt Nasz kraj jest trzecim najwigkszym rynkiem na Swiecie, po USA i Niemezech, Szacuje sig, ¢ obecnie e-papierosy regularnic sto- suje u nas 1,5 min ludei, w tym duza rzesza nastolatkéw. Bo ci ‘ogg kupi¢ e-nikotyng bez probleméw. Dyrektorzy s7k6l ska sig, Ze uciowie popalaja elektroniczne papierosy na przerwach. Nagminnie. seurtaa zpRows | CZERWEC 2016 swecisiiacy omotac uly adowia orer poral 1 kRzyszT0F BOCZEK Deine, redetor 10 razy wiecej? W Wielkie} Brytanii 22 pot miliona lode waza, ze dzigki -papierosom latwie| ud i sig rmcié nalig, Mimo 2¢ zawierag nikoty. 1 tn uzaleznia, To efekt lansowanych prose e-lobby informaeji, Dodatkowo hxlzie ws 2aja, 2eclektroniczne ,szlugi” sq... 210% nit standardowe, Producenci powoluj sie sa szereg badait naukowyeh, z ktdrych wyniks de proeciginic e-papierosy zawieraja, Wick kroinie (9-450 razy) mnie} substan} to sycanyeh nid tradyeyjna ich wersja (0d 2014 roku te informacje sq coraz 2 nnegowane, Badania Francuz6w wyk 3 7 10 testowanych model e-papierosin byly co najmnigj tak samo rakotwéreze, jak standardowee ich odpowiedniki. Jak m: \w wynikach powtarzane jest slowo format dehyd” — toksyceny zwigack. Z badass we nikalo, 2 mimo it dym 2 e-papierosinw adecydowanic milszy dla naszego nosa sit zwyezainych ,Klubowyeh"”, to jednak jest om tak samo sekodliwy w przypadku biemes palenia. Konkluzja francuskich badaczy bye jednoznaczna: zakazaé palenia w miejscact publiczaych. Szok wywolal dopiero rapes przygotowany przez. navkowedw dla skiego Ministerstwa Zdrowia, a opt ny przez tamtejszy Narodowy Instytut Ze wit Publicznego (NIZP) w 2014 rok. poréwnali standardowe papierosy i elek= troniczne pod wzgladem steZenia er substangji powodtjacych raka, min. formaddchydu i acetaldchydu. Okazalo sig, 2e w jednym 2 badanych model substangjitych bylo nawet 10 razy wigcej ni? w tradyeyjnic spalanym tytoniu. W dwu znich poziom stezenia nieberpiecznych mvigzkbw byt _wy2szy nz w tradyeyjnych papierosach, Badania wykryly takze, ste= Zenie zwigekow kancerogennych wzrasta, edy spirala grzaiki e-papie~ rosa jest najbardzej roz- agyzana, Ministerstwo nie podalo nazw model Japoviezyey podreslae expapicrosy nie sq tak alo szkodlive, jak wie- lu myst W > phiniejszej_publi- agji w New England Journal of Medicine Naoki Kunugida, badace 2NIZP, napisal, e uwal niany formaldehyd w e-papierosach moze wehodzié w proces, ktorez0 cefektem jest aerosol waychany przez uytkownika, [to ma stwarzaé \wigksze niebezpieczeistwo dla zdrowia kt6ra traktuje je jako ele- ganckie, modne, ladnie pachnace GADZETY Kupa, mosci panowie! Gtosno o negatywnych stronach e-papierosw méwito takze Ame= rykatiskie Stowarzyszenie Pluc (ALA). Podkreslalo, 2 w USA 7 ponad 500 modeli tyeh produktéw i prawie 8 tys. plyndw do ich E-PAPIEROSY zwiekszyly liezbe palace] MLODZIEZY, profilaktyka | 55 nabijania, wszystkie zawieraly nikotyng = uzalezniajaca, rakotwércra, nieberpicez- nq dla dzieci, mtodziezy i kobiet w cigzy Nawet modele oznaczane w sprzedazy jako ,avolny od nikotyny” nie byly je) porbar wione. Z analiz produkiéw wynikalo, 26 podawana na opakowaniu zawartosé niko- tyny zaczqco réznita sig od tego, co nae ukowey wykryli w Srodiu, Udowodniono, ze niekt6re modele — zwlaszeza z wyeszym napigciem — oferowaly zacenie wyasey poziom nikotyny niz preecietne. Niepokéj ALA wzbudzaly take chemiczne dodat= i kreujgee smak. Organizacja wspomina \w raporcie réwnie? o przypadkach zatrucia spowodowanego polknigciem plynu, albo 1 zainhialowaniem zbyt duze} ilosei dym Zatrucia powodowaly nudnosei, wymioty, fa nawet trudnosei % oddychaniem. Takie syluacje szezegolnie exysto. wystgpowaly u dzieci, Ktére uzyly e-papierosow. ALA przypominala takze badania FDA z 2014 toku, Ktdre udowodnily, Ze modele z wyz= szym poiomem napigcia zawierajg wigce} formaldehydow. sluebardrowla.com ph56 | profilaktyka Onganizagja pokazata dowody na to, 20 + elektroniczne papierosy weale nie pomagaja raucié palenia, + coraz wigee) mlodych Iudzi sigga po e-papierosy i uzaleznia sig od nikotyny, + spore jest zagroienie dla biernych palaczy. Konkludujge sw6j raport, ALA naciskala na Food and Drug Admi= nistration (FDA), by ta wreszcie wprowadzita ograniczenia dla tych bardzo niebezpiecznyeh dla zdrowia produktsw. Z.innych mnie) znanych i rozbulowanych badai wynikalo take i: — niektére roczaje papieroséw elektronicznych maja wysoki pozior tru- jgeych chemikaliow. Nalezy do nich bardzo niebezpieczny nitrozoamin = silnie akotwéreza substancja, U szeauréw wywoluje taka juz po Kill rmiesieach podawania niektre modele zawierajg townie? glikoldietylenowy —trugcy zwigzek ‘chemicany, ktéry w wysokich dawkach jest wyjatkowo Smicitelny. Imperium kontratakuje Spok6j producentéw e-nikotyny zostal zburzony, krytykowali wige cxg8é z.tych nowinek, Portal e-cigarette-research.com przekonywal, 2e formaldehydu jest w e-papierosach przecigtnie 6 razy mnie} nit ww dymku z tradycyjnej nikotyny. Podkreslali, 2e szokujaee rezulta- ty Japofczykdw dotycza pojedynczych modeli/marek e-papieroséw, nie ich ogétu. Pomoe dln producentéw esnikotyny nadessla 2 niespodriewane} strony. Krélewska Akademia Lekarzy (Royal College of Physicians) - prestizowa w Wik, Brytanii uczelnia wyésza —_w kwietnia br, opt blikowala 206-stronicowy raport poswigeony e-papicrosom. Dowodzi \w nim, ¢ sq one istotnym narzedziem w ograniczanin s7kéd, jakie powoduje standardowa nikotyna. Akademia przypomina, Ze: + fo palenie standardowe) nikotyny jest najwigksza, a modliwg do Uniknigcia preyczyna émierci i problemdw zdrowotnych; + dostarczanie nikotyny, od ktorej ludzie 69 uzaleznieni, ale bez. jej szkodliwych komponentéw, moze ograniezaé wigkszo8é negatyw= nych skutk6w palenia papieros6w; stutoa zoRomA | CZERWIEC 2016 papicrosy sq substytutem produkiow ty- toniowyeh i — z badaf wynika — poma- tzaja w rauceniu palenia standardowyeh odpowiednikéw; + ryzyko szk6d dla zérowia z dlugookreso- swegopsaleniac-papierosdw stanow ijedynie 5 proc. ryzyka dla tradyeyjnej ich wersji Innymi stows, we. Krdlewskie) Akade- ini Lekarzy, e-papierosy to zdeeydowanie inniejsze zo, Ktore pigtro? COpublikowany w polowie 2014 1 raport WHO nt. zagrozeh e-papierosow, wzigt pod uwage badania ponad 100 naukowesw Swintowa Organizacja Zdrowia werwala kraje, by ogeaniczyly spreedat tego typu rikolyny ni WHO jednoznacznie stwierdzita, 2e e-papietosy stanowia po- ‘wane zagrozenia dla zdrowia mlodyeh Iu zi i kobiet w cig. Nawet jesti macznie wwigksza kancerogennosé e-papierosdw do- tyezy tylko niekiérych modeli, nawet jes preeciginie sq one mnie} sckodliwe, to mimo wszystko ciggle uzalezniaig i szkodz WHO naklonia tez panstwa do zaostrzenis imych regulacji dotyczacych e-nikotyny Wigcznie z zakazaniem ich lub przynaj- mniej zakazem ich promowania i reklamy Na sesji WHO w Moskowie, pod konies 2014 +, a2 179 krajow uzgodnito, 2 po- wwinny zostaé nalozone wy2sze podatki na e-papierosy = to skuteczny sposbb walki :znalogiem tytoniowym Nic mamy badaf epidemiologicznych kiGre berposrednio Iyezylyby uzywanie «-papierosow z rakiem, bo to zajmuje deka- dy, Jednak raport WHO wystarezajaco do: word tezy, Ze istnigje powazne ryzyko dla adrowia wynikajgce 7 wdychania nikotyny i innych toksyeznych srodkéw zawartyeh w elektronieznyeh papierosach ~ tumaczy! dzialania Organizacji Armando. Peruga. kt6ry od ponad 20 lat kontroluje produkty nikolynowe. Ryzyko istnieje takze dla biernych palaezy ale — jak zazmacza Peruga ~ jest ono ni2sze niz w preypadku standardowe) nikotyny Prayenaje, 26 2 500 dostgpnyeh na rynku ww 2015 r. modeli e-papieroséw, tylko czese zostata preebadana, ~ Faktycznic, nicktorezanalizowanych produkiGw mialy bardzo niskie poziomy toksyezne} ‘emigji w pordwnaniu z konwencjonalnymi papierosami, Przeciginie ten poziom toksyeznosei w e-papierosach jest nizszy — prayanaje. Ale te? dadaje, ze obecne dowody nie s4 wystarczajqce, by twierdzié, 2e e-papierosy pomagaja rzuci¢ palenie, ~ WHO zaleca wie inne, licencjonowane metody do rzucenia nalogu ~ dodaje Peruga. — Jesli palenie papicrosGw jest jak skakanie 7 seinego piglra, to korzystai ze-nikotyny to takze skakanie,tyle 2e z ni2szego pigtra, Na razie nie wiemy dokladnie z kiérezo — puemtuje Peruga, Bardzo Dzilsi Zachéd Rekomendaeje WHO nie pozostaly bez echa, Rzadl Wielkiej Brytani take preesirzega przed dlugoirwalymi problemami zdrowoinymi, jak ‘generujg e-papierosy. Z analiz ich naukoweow wynika, Ze szezeg6nie niebezpieczne sq modele produkowane w Chinach — tam brak odpo- ‘wiedniej kontroli nad jakescig tych produktw, Rozwazano zakaz uzy- ‘wania elektronicznej nikotyny na Wyspach, ale wycofano sig z niego e-palacze przeszliby na zwyezajne papierosy. A to jednak gorsza opeja Riad poxldal wige e- nikotyng ostrzejszym negulacjom., Ale wiele kra Jw 2deeydowalo sig zakazac e-papierosow, Obecnie nie mozna ich ku- powat, sprzedawat lub importowaé w: Brazylti, Argentynic, Urugwae ju, Wenezueti, Podobne regulacje ma kilka paristw Bliskiego Weschod (lordania, Oman, Katat, Emiraty Arabskie) i Dalekiego (Kambodza, Brunei, Singapur, Tajlandia, Tajwan). W najwieksym muzulma skim kraju Swat ~ Ine ddonezji — ten zakaz jest dyskutowany. W_ Sz ji, Norwegii, Finland Szwajcarii i Austii e-pa pierosy zawiernjgee niko- tyng sq niclegalne. Tylko beznikotynowe — mozna spraedawac. W Australi, Nowe) Zelandit_resiryk- ie sa bardzo istotne W Kanadvie zaden model e-papieros z nikotyng nie dostat akeeptacji Health Canada, ale de facto nie ma problemu, by nabyé te produkty. Ale za to wiele miast tego kraju zabronito korzystania z c-papicroséw w micjscach pu+ blicenych. Najwigkszym echem odbijaja sig zmiany w USA. Bo to najwiekszy rynek e-nikotyny na Swiecie. Na poczatku maja br. FDA zdecydowala © nowych, znacznie ostrzejszych, przepisach dotyeza- yeh e-papieroséw — bgdy one tak samo traktowane jak standardowa nikotyna, Praede wszystkim FDA wreszcie bedzie kontrolowala te produikty, sprawdzala m.in., ezy informacje producent6w o sktadni- kach zgadzaja sig z reeceywistoscia. Na opakowaniach trzcba bedzic preestrzegaé przez ryrykiem dla zdrowia i tycia. Sprzedaz bedzie ograniczona dla nieletnich, a opakowania maja byé trudne do otwar- cia dla dzieci. W materiale CNN na temat tego wydarzenia czytamy, ie wreszcie zostanie uregulowany w te} materii bardzo Dziki Za chéd”. Wreszcie. il Z analiz naukowcow wyni- ka, Ze e-papierosy takze sa NIEBEZPIECZNE,. Narazaja rowniez na ryzyko wynike- jace z BIERNEGO paleni: profilaktyka | 57 E-papierosy w Polsce Pee eee emea ny up Pee eee eee eee ere ore eee Semen eee eee eae ea nia br. Pod konies Ero ee ea ae DeCaente unter ney Ee rou cee ener Poe pee eee re pero to reese cece ce ee Ree eee eee eee Wee cee eos Ee eoe ae eg ean 6 producenct beda musieli pod Ponsa een eh Gre ene Sete a Reece ec ret eee Pee eee etree Seco sluzbaadtromia comp