Professional Documents
Culture Documents
(numer 3/ 2010)
Praktyka
Prawa
Gospodarczego
osobiście lecz powinny być traktowane jako może wymagać spełnienia tego świadczenia wątpliwie znacznie wydłuży czas trwania
przychody ze źródła wymienionego w art. 10 dopiero po ogłoszeniu testamentu, co z kolei postępowania egzekucyjnego.
ust. 1 pkt 3 ustawy, a więc z pozarolniczej następuje w wyniku wszczęcia postępowania Również druga z opisanych powyżej zmian
działalności gospodarczej. W związku z tym sądowego. oceniana jest niekorzystnie. Co prawda obni-
dochody osiągnięte z udziałów w tej spółce Celem tego uregulowania jest zapewnienie żenie wysokości wynagrodzenia komornika
mogły być opodatkowane na zasadach spadkodawcy, zwłaszcza w sytuacji w której dotyczy tylko niektórych sposobów egzeku-
przewidzianych w art. 30c ustawy tj. stawką prowadzi on działalność gospodarcza, nieza- cji świadczenia pieniężnego, jednocześnie
liniowa 19 proc. kłóconego kontynuowania jego działalności jednak obejmuje ono te najpopularniejsze
Naczelny Sąd Administracyjny nie zgodził gospodarczej. czyli wyegzekwowania świadczenia wskutek
się z powyższą interpretacją przepisów po- Zgodnie z przedstawioną propozycją zapis skierowania do niego egzekucji do wierzytel-
datkowych. Sąd stwierdził, iż spółki osobowe windykacyjny powinien zostać umieszczony ności z rachunku bankowego, wynagrodzenia
charakteryzują się transparentnością przycho- w testamencie sporządzonym w formie aktu za pracę, czy świadczenia z ubezpieczenia
dów, gdyż przychody osiągają tak naprawdę notarialnego i jego przedmiotem mogłaby społecznego, co pozwala przypuszczać, że
osoby fizyczne, będące ich wspólnikami. być rzecz oznaczona co do tożsamości, zby- skuteczność w dochodzeniu świadczeń
W podatku dochodowym od osób fizycznych walne prawo majątkowe, przedsiębiorstwo w postępowaniu egzekucyjnym ulegnie
nie występuje więc przychód spółki jawnej lub gospodarstwo rolne lub polegać na usta- znacznemu zmniejszeniu.
oraz odrębnie przychód jej wspólników. Taka nowieniu na rzecz zapisobiercy użytkowania
konstrukcja zaś każe w sposób ścisły wiązać lub służebności. Zapis będzie nieskuteczny,
przychód podatnika z rodzajem źródła, jeżeli w chwili otwarcia spadku, czyli śmierci (Organizacje zawodowe prawników)
z którego pochodzi. spadkodawcy przedmiot zapisu nie był jego
W związku z tym, Sąd stwierdził iż własnością. Niedopuszczalne jest również Powstało Polskie
w sytuacji, w której usługi zarządzania zastrzeżenia w zapisie warunku lub terminu. Stowarzyszenie
w ramach pozarolniczej działalności gospo- Zgodnie z zaproponowaną regulacją przepi- Prawników
darczej wykonuje spółka nie posiadająca sy o powołaniu spadkobiercy, przyjęciu lub Przedsiębiorstw
osobowości prawnej nie znajduje zastoso- odrzuceniu spadku, o zdolności dziedziczenia
wanie art. 5b ust. 2 ustawy, gdyż przychody i niegodnością będą znajdywać odpowiednie W dniu 13 maja 2010 roku powstało Polskie
osiągane w związku ze świadczeniem usług zastosowanie do zapisów windykacyjnych, Stowarzyszenie Prawników Przedsiębiorstw.
menedżerskich są przychodami osiągniętymi Organizacja ma na celu reprezentowanie
w ramach pozarolniczej działalności gospo- interesów prawników przedsiębiorstw
darczej, których źródłami przychodów jest (Postępowanie egzekucyjne ) i stwarzanie możliwości kontaktów w ramach
wyłącznie działalność wykonywana osobiście. tej grupy zawodowej a także wymianę do-
Wynika z tego, iż wspólnicy spółki jawnej Utrudnienia w odzyska- świadczeń pomiędzy prawnikami in house
w ramach spółki prowadzą własną działalność niu należności oraz doskonalenie ich kształcenia.
gospodarczą osiągając przychody z pozarolni- Prawnicy świadczący usługi dla przedsię-
czej działalności gospodarczej wykonywanej Od 17 czerwca 2010 roku wchodzi biorców uważają że są niedoceniani i mało
osobiście. Tym samym, do wykonywanej w życie nowelizacja ustawy o komornikach widoczni, pomimo tego, że ich grupa zawo-
działalności nie może mieć zastosowania art. sądowych i egzekucji, która może znacząco dowa liczy prawie 4,5 tysiąca osób. Jednym
30c ust. 1 ustawy. utrudnić dochodzenie przedsiębiorcom ich z celów organizacji jest stwarzanie właści-
należności. wego wizerunku nowoczesnego prawnika
Ustawa wprowadza wiele zmian w tym pracującego w firmie tj. prawnika in house,
(Prawo cywilne) który nie jest tylko ekspertem w swojej dzie-
przywraca możliwość miarkowania wyso-
kości opłat komorniczych oraz obniża dolną dzinie, ale także zaufanym doradcą zarządu,
Zmiany w prawie wysokość opłaty egzekucyjnej (czyli de facto szefem zespołu i sprawnym organizatorem
spadkowym wynagrodzenie komornika) do wysokości współpracy z zewnętrznymi kancelariami.
8 procent wartości wyegzekwowanego Wśród celów stowarzyszenia jest również
Rząd przedstawił propozycję zmiany usta- świadczenia, jednak nie niższej niż 1/20 i nie popularyzowanie nowoczesnych standardów
wy z dnia 23 kwietnia 1964 roku Kodeks wyższej niż dziesięciokrotna wysokość prze- wykonywania funkcji prawnika przedsię-
cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93), która ciętnego wynagrodzenia miesięcznego. biorstwa, stworzenie platformy edukacyjnej
ma wprowadzić nowy rodzaj decydowania w zakresie regulacji prawnych oraz inicjowa-
o majątku na wypadek śmierci, czyli tzw. zapis Zdaniem ekspertów zwłaszcza pierwsza nie i opiniowanie ważnych dla niej rozwiązań
windykacyjny. z opisanych powyżej zmian znacznie utrudni prawnych.
Istota zapisu windykacyjnego polegałaby na dochodzenie należności.
tym, że osoba wskazana przez spadkodawcę Zgodnie z nowelizacją dłużnik w terminie
nabywałaby przedmiot zapisu z chwilą otwar- 7 dni od dnia dowiedzenia się o ściągnięciu
cia spadku, czyli z chwilą śmierci spadkodaw- opłaty lub doręczenia mu postanowienia
cy – w chwili obecnej istnieje wprawdzie zawierającego wezwanie do jej opłaty jest
możliwość zobowiązania spadkobiercy do uprawniony do złożenia wniosku o obniżenie
wykonania określonego świadczenia na rzecz wysokości opłat egzekucyjnych uzasadniając
oznaczonej osoby jednakże w tym wypadku to niewielkim nakładem pracy komornika,
przejście własności jest znacznie oddalone swoją złą sytuacją majątkową lub niskimi
w czasie, jako że zapisobierca dochodami. Złożenie takiego wniosku nie
Marta Mianowska
Utrata zaufania
Nie ma obecnie wątpliwości co do tego, że utrata zaufania może być przyczyną rozwiązania
umowy o pracę. W praktyce jednak pracodawcy rozwiązując umowy o pracę z tej przyczyny
wciąż odczuwają pewien dyskomfort, oparty na upowszechnionych wątpliwościach i
niejasnościach dotyczących powoływania się na tę przyczynę rozwiązania umowy o pracę.
Aby bowiem rozwiązanie umowy o pracę w związku z utratą do pracownika zaufania nie
naruszało przepisów prawa pracy o rozwiązywaniu umów o pracę, muszą być spełnione
określone warunki. Warunki te zostały zdefiniowane w orzecznictwie.
Gra podwyższonego ryzyka takim będzie każde działanie lub zachowanie, które spowoduje, że
Utrata zaufania jako przyczyna rozwiązania umowy o pracę była pracodawca nie będzie widział możliwości dalszego zatrudniania pra-
przedmiotem licznych opracowań w literaturze prawa pracy. Opra- cownika z uwagi na to, że w ocenie pracodawcy pracownik ten jest
cowania te szczegółowo cytują orzeczenia sądów, przez co wskazują zagrożeniem dla szeroko rozumianych interesów pracodawcy.
pracodawcom, w jaki sposób rozwiązać umowę o pracę z powodu W dotychczasowym orzecznictwie za działanie pracownika uzasad-
utraty do pracownika zaufania i nie narazić się na zakwestionowanie niające utratę zaufania uznano między innymi:
przez sąd pracy takiego rozwiązania. • zaniechanie przeprowadzenia postępowania wyjaśniającego przez
Mogłoby się zatem wydawać, że w tej kwestii nie można powiedzieć pracownika odpowiedzialnego za likwidację szkód,
już nic więcej a pracodawcy są w tej dziedzinie specjalistami. Praktyka • wszczęcie wobec pracownika postępowania karnego,
pokazuje jednak, że rozwiązanie umowy o pracę z powodu utraty • naruszenie przepisów prawa finansowego przez głównego księ-
zaufania jest dla pracodawców grą o podwyższonym stopniu ryzyka gowego,
– wiedzą, że mogą rozwiązać umowę o pracę z tego właśnie powodu, • dezaprobata dla decyzji podejmowanych przez pracodawcę,
ale wciąż nie są pewni, czy dany stan faktyczny uzasadnia utratę zaufania • nieprawidłowe rozliczenie powierzonego pracownikowi mienia,
do pracownika, a jeśli tak, to nie wiedzą jak zredagować oświadczenie • podejrzenie zaboru mienia przez pracownika, jeżeli to podejrzenie
o rozwiązaniu umowy o pracę. znajduje uzasadnienie w okolicznościach faktycznych sprawy,
Tymczasem, najważniejsze zasady rozwiązania umowy o pracę • wykorzystanie zdobytej podczas trwania stosunku pracy wiedzy
z powodu utraty zaufania do pracownika są takie same, jak w przy- dotyczącej obrotu czekowego, w celu dysponowania we własnym
padku rozwiązania umowy o pracę z innych przyczyn. Oświadczenie zakresie środkami pieniężnymi banku bez jego wiedzy i zgody,
o rozwiązaniu umowy o pracę powinno zatem być sporządzone • jednorazowe uchybienie w wykonywaniu rzetelnego i dokładnego
w formie pisemnej, podpisane przez osobę lub osoby upoważnione wydawania towarów.
do dokonywania w imieniu pracodawcy czynności z zakresu prawa Oceny dokonuje sam pracodawca, zgodnie z własnymi przekona-
pracy, powinno zawierać pouczenie o możliwości odwołania się przez niami – ma w tym zakresie swobodę. Oczywiście ocena ta nie może
pracownika do sądu pracy. być całkowicie dowolna i dokonana wbrew podstawowym zasadom
Przede wszystkim jednak oświadczenie powinno wskazywać przyczy- rozumowania, wnioskowania czy doświadczenia życiowego.
nę rozwiązania umowy o pracę. Przyczyna ta powinna być prawdziwa, Działania te lub zachowania pracownika zazwyczaj będą działaniami
rzeczywista i konkretna. w jakiś sposób nagannymi lub niepożądanymi przez pracodawcę (np.
niesumienne wykonywanie obowiązków służbowych, kwestionowa-
Przyczyny utraty zaufania - przykładowo i opisowo nie decyzji biznesowych pracodawcy itp.). Nie oznacza to jednak, że
Punktem wyjścia do rozwiązania z pracownikiem umowy o pracę
z powodu utraty zaufania jest przede wszystkim stwierdzenie, czy Utrata zaufania do pracownika może stanowić przyczy-
w danym stanie faktycznym pracodawca rzeczywiście mógł utracić do nę uzasadniającą wypowiedzenie umowy o pracę, jeżeli
pracownika zaufanie. znajduje oparcie w przesłankach natury obiektywnej
Aby odpowiedzieć na to pytanie należy przeanalizować stan faktyczny oraz racjonalnej oraz nie jest wynikiem arbitralnych
i działania bądź zachowania pracownika, co do których pracodawca ma
ocen lub subiektywnych uprzedzeń.
zastrzeżenia. Oczywiście nie sposób wymienić wyczerpująco wszyst-
(wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25 listopada 1997 roku, sygnatura akt
kich działań bądź zachowań pracownika, w wyniku których pracodawca
może utracić do pracownika zaufanie – działaniem lub zachowaniem I PKN 385/97, OSNP 1998/18/538)
muszą być one zawinione przez pracownika. pracodawca ma zamiar rozwiązać z pracownikiem umowę o pracę,
Jeśli przykładowo pracownik naruszy swoje obowiązki służbowe bo nie ufa temu pracownikowi, to w pierwszym rzędzie musi stwier-
nieświadomie, to nie zmienia to faktu, że obowiązki służbowe zostały dzić, czy dotychczas miał do niego zaufanie, a następnie utracił je, czy
naruszone, co z kolei może rzutować na zaufanie pracodawcy do też od samego początku pracodawca nie darzył pracownika zaufa-
Utrata zaufania do pracownika może uzasadniać wypo- niem niezbędnym do właściwej współpracy pomiędzy pracodawcą
wiedzenie definitywne umowy o pracę nawet wtedy, a pracownikiem.
gdy zachowanie pracownika nie nosi cech zawinienia, W pierwszej sytuacji punktem wyjścia do sformułowania przyczyny
będzie „utrata zaufania” – pracodawca początkowo darzył pracow-
jeżeli w konkretnych okolicznościach sprawy przyczyna
nika zaufaniem, a następnie na skutek różnych wydarzeń zaufanie to
ta jest usprawiedliwiona w tym znaczeniu, że od praco-
utracił.
dawcy nie można wymagać, by nadal darzył pracownika
W drugiej natomiast sytuacji, przyczynę należałoby sformułować
niezbędnym zaufaniem. Ma to szczególne odniesienie jako „brak zaufania”.
do przypadku utraty zaufania do pracownika zajmują- Jeśli w sytuacji pierwszej przyczynę pracodawca opisałby tak, jak
cego stanowisko kierownicze, wobec którego z racji tego wymaga się w stosunku do drugiej przyczyn („brak zaufania”) lub
pełnionych i godziwie opłacanych funkcji stosuje się odwrotnie, to przyczyna ta nie będzie prawdziwa. Trudno bowiem,
ostrzejsze kryteria oceny stawianych mu wymagań i aby pracodawca utracił do pracownika zaufanie, jeśli nigdy go nim
oczekiwań w zakresie szczególnie starannego wypełnia- nie darzył albo żeby stwierdził, że nie ma i nie miał do pracownika
nia kierowniczych i pracowniczych powinności dbania zaufania, jeżeli we wcześniejszym okresie pracodawca pracownika
o dobro pracodawcy. zatrudniał a współpraca ta układała się normalnie. Jest to dość prosty
(wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 marca 2009 roku, sygnatura akt II zabieg logiczny, który umożliwi pracownikowi skuteczną obronę przed
PK 202/08) wypowiedzeniem.
Wbrew temu co może się wydawać nie jest to problem czysto
tego pracownika. Niezawinionym przez pracownika działaniem, które teoretyczny, czy językowy, sprowadzający się do stwierdzenia, że w
może doprowadzić do utraty zaufania przez pracodawcę może być oświadczeniu o rozwiązaniu umowy o pracę należy używać właści-
także sytuacja osobista pracownika, w której się on znalazł, a która wych słów dla nazwania określonych stanów faktycznych. W praktyce
może rzutować na interesy pracodawcy tzw. konflikt interesów (np. zdarza się wielokrotnie, że pracodawca nie ustala właściwie przyczyny
pracownik zawarł związek małżeński z pracownikiem firmy prowa- rozwiązania umowy o pracę i rozwiązuje z pracownikiem umowę o
dzącej działalność konkurencyjną do pracodawcy). pracę w związku z tym, że nie miał i nie ma on do niego zaufania, ale
Ma to szczególne znaczenie w relacjach z pracownikami, którzy w oświadczeniu o rozwiązaniu umowy o pracę wskazuje, że zaufa-
powinni cieszyć się większym zaufaniem pracodawcy niż „zwykli” nie to utracił. Takie rozwiązanie umowy o pracę zostało dokonane
pracownicy. Dotyczy to przykładowo osób zajmujących stanowiska niezgodnie z przepisami prawa pracy.
kierownicze, mających dostęp do informacji poufnych, czy z innych Brak zaufania ma miejsce przykładowo w sytuacji zmiany osób
względów wrażliwych dla pracodawcy, czy też zajmujących w spółce pełniących funkcje w organie zarządzającym pracodawcą. Wtedy,
szczególne stanowiska (np. rzecznika prasowego, prawnika). nowi członkowie organu zarządzającego mogą od początku pełnie-
nia funkcji nie mieć zaufania do pracownika w związku z tym, że był
Redakcja przyczyny on, przykładowo, silnie związany z poprzednimi członkami organu
Kolejną kwestią jest właściwe określenie przyczyny rozwiązania umo- i zachodzi podejrzenie, że będzie on bojkotował pracę organu w
wy o pracę. Jeśli pracodawca chce rozwiązać umowę o pracę, bo nowym składzie. Organ zarządzający w nowym składzie ma zatem
utracił do pracownika zaufanie, to utrata zaufania jest właśnie przyczyną powód, aby rozwiązać z pracownikiem umowę o pracę w związku z
rozwiązania umowy o pracę i powinien wskazać to w oświadczeniu tym, że nie darzy pracownika niezbędnym zaufaniem.
o rozwiązaniu umowy o pracę. Przykład:
Jednakże w niektórych przypadkach samo wskazanie, że przyczyną Pan Jan był zatrudniony w dużej spółce handlowej na stanowisku
rozwiązana umowy o pracę jest utrata zaufania będzie niewystarcza- rzecznika prasowego. Przez wiele lat bardzo aktywnie współpracował
jące dla uznania, że rozwiązane umowy o pracę nastąpiło zgodnie z Zarządem spółki. Zarząd był zadowolony z pracy Pana Jana co
z przepisami prawa pracy. Ważne będą bowiem okoliczności to- znalazło wyraz w zmianie warunków zatrudnienia Pana Jana na ko-
warzyszące złożeniu oświadczenia o rozwiązaniu umowy o pracę, rzyść (wysokie wynagrodzenie, długi okres wypowiedzenia). W pewnym
działania podejmowane przez pracodawcę przed złożeniem takiego momencie członkowie Zarządu zostali oskarżeni o popełnienie szeregu
oświadczenia a ponadto sam sposób sformułowania (opisania) przy- przestępstw gospodarczych w związku z pełnieniem funkcji w Zarządzie
czyny rozwiązania umowy o pracę. I to właśnie ze zredagowaniem spółki, co skutkowało odwołaniem ich z Zarządu spółki. Nowi członkowie
przyczyny rozwiązania umowy o pracę, w przypadku, gdy przyczyną Zarządu, jeszcze przed powołaniem do Zarządu, wiedzieli o relacji Pana
tą jest utrata zaufania, pracodawcy mają najwięcej problemów. Jana i Zarządu w starym składzie. To spowodowało, że nie mieli oni do
Przepisy prawa pracy nie wskazują w jaki sposób powinna być Pana Jana zaufania i nie nabrali tego zaufania z chwilą powołania ich
sformułowana przyczyna rozwiązania umowy o pracę, nie ma także do Zarządu spółki. Członkowie nowego Zarządu spółki mogą rozwiązać
żadnego oficjalnego wzoru zawierającego konieczne elementy takiej z Panem Janem umowę o pracę w związku z „brakiem do niego zaufania”,
przyczyny. Kwestia ta została jednak poddana (i w dalszym ciągu jest nie zaś z powodu jego utraty.
poddawana) interpretacji sądów, w tym Sądu Najwyższego. Dzięki
temu powstał katalog zasad zwyczajowych, którymi należy kierować Zasada druga - rzeczywistość
się przy redagowaniu przyczyny rozwiązania umowy o pracę. Zasady Przyczyna rozwiązania umowy o pracę musi być także rzeczywista.
te należy stosować także wtedy, gdy przyczyną rozwiązania umowy Oznacza to, że wskazana przyczyna ma być tą przyczyną, która rze-
o pracę jest utrata zaufania. czywiście spowodowała rozwiązanie umowy o pracę. „Rzeczywistość”
przyczyny odnosi się zatem nie do faktów, lecz do znaczenia tej przy-
Zasada pierwsza - prawdziwość czyny dla wypowiedzenia umowy o pracę.
Przyczyna rozwiązania umowy o pracę musi być przede wszystkim Wskazanie jednej przyczyny (np. utrata zaufania) w zamian za inną
prawdziwa, to znaczy, że musi istnieć w rzeczywistości. Jeśli zatem przyczynę (np. zmiany organizacyjne u pracodawcy powodujące
likwidację stanowiska pracy pracownika) powoduje, że wskazana opisania okoliczności w dokumencie oświadczenia o rozwiązaniu
przyczyna – utrata zaufania – jest nierzeczywista tzn. że umowa umowy o pracę.
o pracę w rzeczywistości została rozwiązania z innych przyczyn niż Taki sposób konkretyzacji przyczyny rozwiązania umowy o pracę
wskazane. Również i taka sytuacja ma wielokrotnie miejsce w prakty- jest jednak na tyle niewygodny, że zmusza pracodawcę do podjęcia
ce. Przykładowo wtedy, gdy pracodawca rozwiązuje umowę o pracę dodatkowych środków mających na celu udowodnienie faktu, że
z pracownikiem z powodu redukcji zatrudnienia (a więc z przyczyn pracownik został poinformowany o okolicznościach składających się
jego dotyczących) ale chcąc uniknąć wypłaty odprawy z tzw. ustawy na przyczynę rozwiązania umowy o pracę, np. przybranie świadków.
o zwolnieniach grupowych wskazuje, że przyczyna rozwiązania Zaniechanie w tym zakresie, może rodzić trudności dowodowe na
umowy o pracę leżała po stronie pracownika. etapie ewentualnej późniejszej sprawy sądowej.
M i c h a ł To m c z a k
o godziwości
z dnia 13 czerwca 2008 roku, która wprowadziła daleko idące wyłą-
czenia spod obowiązku poddania badaniu wkładów niepieniężnych
(art. 3121 Kodeksu).
Jednakże z uwagi na niepoprawność przeprowadzenia tej zmiany
trudno obronić tez, że procedura badania raportów nie jest obli-
gatoryjne, skoro art. 3121 Kodeksu mówi wyłącznie o możliwości
odstąpienia od badania przez zarząd (nie zaś założycieli), zaś zarządu
w momencie inkorporacji jeszcze nie ma. Tym samym przepis ów
łagodzący obowiązki w zakresie badania znajdowałby zastosowanie
jedynie w przypadku dalszych podwyższeń kapitału.
Co więcej nie wszystkie składniki majątkowe nawet i w takim wy-
padku mogą zostać wyłączone spod obowiązku badania.
Innymi słowy procedura, zgodnie z którą założyciele spółki mają
obowiązek doprowadzenia do wydania opinii biegłego rewidenta
oceniającej wartość godziwą wkładów niepieniężnych nadal pozo-
stanie w użyciu.
Taki przepis pozostawia więc bardzo daleko idącą swobodę wyboru, nie wiadomo według jakich kryteriów przyjąć należy, że uzyskanie
lub sferę niejasności, jak kto woli. Z treści przepisów (łącznik bądź) niezależnej wyceny jest niemożliwe.
należy rozumieć, że wartość rynkowa jest tu uznana tylko za jeden Ostatecznie na podstawie uwag Helina do pojęcia wartości godziwej
z wariantów wartości godziwej. dojść należy do przekonania, że w świecie rachunkowości wartością
Definicyjny ust. 6 art. 28 zawiera tylko jeden wariant odmiennego godziwą nie jest żadna wartość rynkowa, ale wartość, którą jako kanwę
określenia wartości godziwej (cena rynkowa pomniejszona o koszty wyceny narzuca art. 28 Ustawy. Taka teza w żadnej mierze nie wynika
związane z przeprowadzeniem transakcji, gdyby ich wysokość była z treści Ustawy, choć jest względnie racjonalna, jeżeli pojęcie wartości
znacząca). Można jednak odnieść wrażenie, że taki wariant odmien- godziwej w ogóle ma zachować jakiś legalny sens.
nego, niż wartość rynkowa określenia wartości godziwej nie daje się W praktyce wartością godziwą może być zupełnie inna wartość, niż
zastosować do żadnego z punktów ust. 1 art. 28, w którym mowa wartość rynkowa. W odniesieniu do środków trwałych – opierając się
jest o inaczej określonej wartości godziwej. tylko na samej definicji ustawowej z art. 28 ust. 1 pkt 1 – historyczna
Dla prawnika pozbawionego kwalifikacji księgowego zupełnie cena nabycia w przypadku nieruchomości, pomniejszona o odpisy
niemożliwe do wyjaśnienia jest to, czy gdy w przepisie ustawy amortyzacyjne w razie istotnych zmian wartości rynkowych nierucho-
o rachunkowości mowa jest o inaczej określonej wartości godziwej to mości może nie mieć nic ale to nic wspólnego z wartością rynkową.
sposób ustalenia owej wartości musi znaleźć oparcie w przepisie tejże Jeżeli więc Helin w swoim komentarzu ma rację – wówczas przy-
ustawy (w co wierzy prawnik), czy też owo inaczej powierzone jest jąć powinniśmy, że wartością godziwą są te sposoby wyceny, które
jakiejś bliżej nieokreślonej, tajemnej sztuce, opartej na autorytecie zawarte są w art. 28 Ustawy. To by miało sens, gdyby nie jedna
rewidenta. słabość tego rozumowania – że nie da się tezy Helina pogodzić
W każdym bądź razie Ustawa nie zawiera żadnego zrozumiałe- z treścią przepisu.
go odniesienia, które pozwoliłoby na ustalenie, co mieści się pod W treści przepisu bowiem w poszczególnych miejsca pojawia się
owym słowem „inaczej” dotyczącym sposobu określenia wartości owa inaczej określona wartość godziwa. Ale pojawia się tylko w po-
godziwej. szczególnych przepisach, a w innych nie.
Dodajmy jeszcze do tego, że zgodnie z art. 28 ust. 9 wartość godziwą
nieruchomości określa rzeczoznawca majątkowy co najmniej raz na 5 Biegły rewident wobec wyceny aportu
lat. Widzimy tu zatem, że wartością godziwą nie jest żadna wartość Jakie rozumienie wartości godziwej przyjąć ma zatem biegły rewident
rynkowa, lecz wartość określona w ciągu ostatnich pięciu lat przez badając wartość aportu? Czy powinien kierować się definicją ogólną
rzeczoznawcę, choć przecież w tym okresie wartość ta mogła się z art. 28 ust. 6 Ustawy, czy też wyidukowanymi sub-definicjami, które
znacząco zmienić. podsuwa Helin w swym komentarzu?
Wartość godziwa jest, zatem pojęciem na tyle niekonkretnym, Z punktu widzenia sensu badania wartości aportu – powinien on
że prawnikowi trudno się doprawdy zorientować, według jakich odwołać się do wartości rynkowej jako klucza do rozumienia wartości
kryteriów biegły rewident jest w stanie potwierdzić bądź nie – jaka godziwej. Problem jednak w tym, że gdyby przyjąć, że biegły rewident
jest wartość godziwa wkładów niepieniężnych i czy odpowiada ona będzie próbował ustalić wartość godziwą rozumianą jako wartość
co najmniej wartości obejmowanych za nie akcji bądź wyższej cenie rynkową – co natrafia na wskazane wątpliwości w związku z treścią
emisyjnej. Ustawy to okaże się, że nie ma do tego wystarczającej kompetencji,
ponieważ nie potrafi wycenić rynkowej wartości poszczególnych skład-
Interpretacja praktyczna ników majątkowych. Do tego celu musiałby on zatrudnić specjalistów
Sposób wybrnięcia z opisanego dylematu, jaki przyjmują doświad- zajmujących się wyceną poszczególnych składników majątkowych.
czeni biegli rewidenci dla prawnika oznacza po prostu tyle, że praktyka Jeżeli jednak przyjmie konserwatywnie, że wartość godziwa to jest
księgowo-rachunkowa odnosi zwycięstwo nad treścią ustawy. zawsze wartość z art. 28 Ustawy, czyli tak naprawdę wartość księgowa
Komentarz autorstwa Andre Helina, Wydawnictwo C.H. Beck, do według przyjętych tam, wcale nierynkowych reguł, to wtedy jego
Ustawy o rachunkowości (strona 216 i 217 wydania z 2005 roku) rola będzie urzędniczo-formalna i wcale nie pomoże w rzeczywistej
wprost stwierdza, że wartość godziwą w stosunku do poszczegól- ocenie wartości aportów.
nych aktywów lub zobowiązań definiuje się we wskazany w tym De lege ferenda prawnik czuje się trochę onieśmielony, zauważając
komentarzu sposób. Zwykle oczywiście owa wartość godziwa w zupełną nieprzydatność dla prawdziwego biznesu tak tradycyjnego
rozumieniu Helina w jakiś sposób powołuje się na wartość rynkową w rachunkowości pojęcia wartości godziwej. Niestety wygląda na
lub transakcyjną. to, że twórcy Kodeksu spółek handlowych także bali się sprzeciwić
W odniesieniu jednak do środków trwałych – w końcu jest to wśród księgowym, i przystali na to nieprzydatne pojęcie opisujące sens
składników majątkowych kluczowa kategoria – autor stwierdza, że badania aportów.
za wartość godziwą przyjmuje się wartość rynkową lub ich wartość Wskutek czego jest niemal pewne, że badanie wartości aportów sta-
według niezależnej wyceny. W przypadku gdy nie jest możliwe uzy- ło się formalnym, nikomu niepotrzebnym zabiegiem. Utrzymanie sza-
skanie niezależnej wyceny – za wartość godziwą przyjmuje się aktualną cunku dla przepisów nakazywałoby raczej pozbycie się tak nieczytelnej
cenę nabycia lub koszt wytworzenia z uwzględnieniem aktualnego procedury, niż dalsze utrzymywanie jej istnienia w przepisach.
stopnia ich zużycia.
Natomiast art. 28 ust. 1 pkt 1 Ustawy w odniesieniu do tej samej
kwestii – wyceny środków trwałych autor ten przyjmuje, że środki
trwałe oraz wartości niematerialne i prawne – wycenia się według
cen nabycia lub kosztów wytworzenia, lub wartości przeszacowanej
(po aktualizacji wyceny środków trwałych), pomniejszonych o odpisy
amortyzacyjne lub umorzeniowe, a także o odpisy z tytułu trwałej
utraty wartości. Podkreślić jednak należy, że Ustawa nie sugeruje michał.tomczak@tomczak.pl
jednak, by w stosunku do tak określonej wartości używać pojęcia adwokat, partner w w Kancelarii Tomczak
wartości godziwej. & Partnerzy. Współautor licznych publikacji
Innymi słowy nie bardzo wiadomo jak Helin dochodzi do swoich z zakresu prawa korporacyjnego, w tym
ustaleń, skoro nie ma o tym ani słowa w przepisie. Poza tym zupełnie w zakresie prawa transakcji kapitałowych.
Współistnienie
Wioletta Januszczyk
Wspólnotowy znak towarowy podlega rejestracji w Urzędzie Har- Współistnienie znaków towarowych może być także efektem
monizacji w Alicante i odnosi jednolity skutek prawny na terytorium istnienia znaków krajowych i wspólnotowych, a prawdopodobień-
całej Unii Europejskiej: może on być zarejestrowany, zbyty, być przed- stwo pokrywania się znaków znacznie wzrosło po rozszerzeniu Unii
miotem zrzeczenia się lub decyzji stwierdzającej wygaśnięcie praw Europejskiej.
właściciela znaku lub unieważnienie znaku, a jego używanie może Prawo znaków towarowych, zarówno krajowe jak i wspólnotowe
być zakazane jedynie w odniesieniu do całej Wspólnoty. Ochrona przewiduje szereg instrumentów prawnych mających na celu ochronę
wspólnotowego znaku towarowego obejmuje całą Wspólnotę Eu- znaków towarowych, w tym rozstrzyganie konfliktów między znakami,
ropejską, nawet jeżeli znak jest faktycznie używany tylko w jednym w szczególności przez odmowę rejestracji nowych znaków towaro-
państwie członkowskim. wych identycznych lub podobnych do istniejących czy też unieważ-
Prawo z rejestracji wspólnotowego znaku towarowego może być nienie znaków już zarejestrowanych. Co do zasady, współpraca jest
przeniesione w odniesieniu do niektórych lub wszystkich towarów jednak tańsza niż konflikt, w efekcie którego wygrywa właściwie tylko
lub usług, dla których znak ten został zarejestrowany. Wspólnotowy jedna strona, stąd wykształcenie w praktyce umów o współistnieniu
znak towarowy może też być przedmiotem licencji udzielonej na całe znaków towarowych.
terytorium Unii Europejskiej lub na jej części Coexistence agreements zawierane są w celu uregulowania współist-
nienia znaków towarowych, czy to już posiadanych przez strony, czy
Znaki towarowe a rozszerzenie Unii Europejskiej też będących własnością jednej strony, a zbywanych w określonym
Zgodnie z art. 165 Rozporządzenia począwszy od dnia przystą- zakresie na rzecz drugiej strony, czy też znaków nowo tworzonych
pienia nowych państw członkowskich wspólnotowy znak towarowy a podobnych do już istniejących znaków.
zarejestrowany lub zgłoszony zgodnie z Rozporządzeniem przed Przykładowo umowa coexistence może być zawierana, jeżeli pod-
odpowiednimi datami przystąpienia ulega rozszerzeniu na terytorium miot zbywa przedsiębiorstwo lub jedną ze spółek zależnych, a przy
nowych państw członkowskich, tak, aby wywierał taki sam skutek w tym zbywa jedynie niektóre znaki towarowe lub wprawdzie wszystkie
całej Wspólnocie. znaki towarowe, ale z ograniczeniem ich używania do określonego
Tak więc wspólnotowe znaki towarowe stały się automatycznie terytorium. Innymi słowy podmiot ów nie chce pozbyć się w zu-
skuteczne również na terytorium nowych państw członkowskich, w pełności praw do pewnego znaku, ale nie zamierza go używać na
tym Polski, z chwilą przystąpienia do Unii Europejskiej. pewnym terytorium.
W związku z tym może się zdarzyć – i oczywiście w praktyce było Podmiot będący właścicielem wspólnotowego znaku towarowego
wiele takich przypadków że w danym kraju członkowskim funkcjonuje oraz krajowych znaków towarowych zarejestrowanych przed wstą-
taki sam znak towarowy jak wspólnotowy znak towarowy zarejestro- pieniem do Unii nowych państw członkowskich przykładowo może
wany przed przystąpieniem danego kraju do Unii. W celu rozwią- zbyć jedynie prawo ochronne do znaków krajowych, a pozostawić
zywania ewentualnych konfliktów między znakami Rozporządzenie sobie prawa do znaku wspólnotowego.
wprowadza pewne zasady. Ponieważ jednak z chwilą rozszerzenia Unii Europejskiej znak
W szczególności przedsiębiorcy, którzy zarejestrowali w kraju (np. wspólnotowy stał się automatycznie skuteczny w nowych państwach
w Polsce) znak towarowy przed datą akcesji mają prawo zakazać członkowskich, transakcja taka powinna obejmować uregulowanie
używania znaku wspólnotowego na terenie Polski, pod warunkiem, zakresu używania znaków przez strony, pomimo bowiem zbycia praw
że rejestrację uzyskali w dobrej wierze. Z kolei przedsiębiorca, który ochronnych na krajowe znaki towarowe zbywca posiada wspólnoto-
uzyskał znak wspólnotowy przed rozszerzeniem Unii Europejskiej, ma wy znak towarowy skuteczny w nowych krajach członkowskich, a więc
prawo sprzeciwić się rejestracji podobnych znaków zgłoszonych w - w braku stosownej umowy – konflikt musiałby być nieunikniony.
Polsce czy innych nowych państwach członkowskich na sześć miesięcy
przed dniem przystąpienia do Unii Europejskiej. Treść trademark coexistence agreement
Poza ochroną wspólnotową oraz krajową można uzyskać również Trademark coexistence agreement definiuje się jako umowę okre-
ochronę międzynarodową znaku towarowego w trybie porozumienia ślającą zasady współistnienia podobnych lub identycznych znaków
madryckiego z 14 kwietnia 1891 roku. Rejestracja dokonywana jest w towarowych bez wprowadzania w błąd odbiorców. Współistnienie
biurze Światowej Organizacji Własności Intelektualnej i - generalnie znaków towarowych może opierać się na podziale geograficznym,
- gwarantuje status znaku towarowego krajowego we wszystkich czyli wyznaczeniu obszarów, na których strona umowy może używać
państwach – stronach Porozumienia. W przeciwieństwie do wspól- znaków towarowych, na przykład terytorium danego kraju czy też na
notowego znaku towarowego ochrona ta nie jest jednak jednolita. podziale z uwagi na rodzaj towarów i usług, które mogą być opatry-
wane znakiem towarowym przez daną stronę umowy.
Powody zawierania trademark coexistence agreements Jak już wspomniano coexistence agreements nie są bezpośrednio
Współistnienie znaków towarowych nie jest zjawiskiem ani nowym uregulowane przez prawo polskie ani przez prawo wspólnotowe.
ani aż tak bardzo niespotykanym, a wynikać może z różnorodnych Podobnie jest w innych krajach. Umowy te są, więc typowym przy-
przyczyn. kładem umów wykształconych w praktyce zawieranych w oparciu o
Przykładowo istnieją znaki towarowe używane przez przedsiębior- zasadę swobody umów.
ców, których zasięg działania jest lokalny oraz takie same bądź podob- Umowa o współistnieniu znaków towarowych powinna szczegó-
ne znaki dla odróżniania towarów przedsiębiorcy o ogólnokrajowym łowo określać znaki towarowe i prawa ochronne na znaki towarowe
czy międzynarodowym zasięgu działania. Znaki te przeważnie zgodnie objęte umową oraz precyzować na czym ma polegać współistnienie
współistnieją. Problemy powstają, gdy lokalne przedsiębiorstwa zaczy- znaków. Elementy te powinny być ustalone z uwzględnieniem pla-
nają rozwijać swoją działalność, a przez to naruszać prawa do znaków nów stron co do przyszłej działalności i jej zakresu, w tym ekspansji
towarowych większego przedsiębiorcy. terytorialnej czy rozszerzenie branż. W umowie coexistence zawiera
Podobnie może się zdarzyć, gdy na rynku funkcjonują identycz- się także negatywne obowiązki stron, przykładowo, że dana strona
ne znaki towarowe, ale dla różnych towarów lub usług, a jeden z nie będzie dokonywała zgłoszeń określonego znaku towarowego czy
przedsiębiorców zmienia zakres działania i zamierza oznaczać znakiem też, że strona umowy nie będzie przeciwstawiać się rejestracji przez
towarowym również inne towary niż dotychczas, a pokrywające się drugą stronę określonego znaku towarowego.
z produktami innego przedsiębiorcy, który dotąd używał znaku towa- Umowa powinna zawierać ponadto szereg innych postanowień, w
rowego dla oznaczania takich właśnie towarów. zależności od konkretnych okoliczności, takich jak: czas obowiązywa-
nia umowy, prawo właściwe, jurysdykcja, skutki zbycia przez jedną ze koegzystencji i związanych z nimi listów zgody.
stron praw do znaków towarowych, związanie umową następców Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 20 grudnia 2007
prawnych czy też wynagrodzenie, chyba, że jest elementem innej roku (sygn. akt II GSK 279/07) stwierdził, że list zgody, na który powo-
umowy. łuje się zgłaszający znak towarowy, nie obliguje Urzędu Patentowego
Załącznikiem do coexistence agreement jest przeważnie letter of con- do udzielenia prawa ochronnego na ten znak.
sent (list zgody), zawierający zgodę uprawnionego do znaku towaro- Sąd powołał się na art. 4 ust. 5 Pierwszej Dyrektywy Wspólnot
wego na rejestrację przez inny podmiot identycznego lub podobnego Europejskich z dnia 21 grudnia 1988 roku Nr 890/104/EWG o har-
znaku towarowego. Do zgłoszenia znaku towarowego do krajowego monizacji przepisów prawa państw członkowskich w zakresie znaków
urzędu patentowego czy Urzędu Harmonizacji (OHIM) strona załącza towarowych, w myśl którego państwa członkowskie mogą zezwolić,
wówczas list zgody, a nie całą umowę coexistence, której na ogół że w określonych okolicznościach decyzja o odmowie rejestracji lub
strony z różnych względów nie chciałyby upubliczniać. stwierdzająca nieważność znaku towarowego nie zostanie podjęta,
jeżeli właściciel wcześniejszego znaku towarowego lub innego wcze-
Coexistence agreements w praktyce Urzędu Harmonizacji śniejszego prawa wyraża zgodę na rejestrację późniejszego znaku to-
Jakkolwiek strony mają prawo zawierać umowy o współistnieniu warowego. Przepis ten nie został jednak implementowany do polskiej
znaków towarowych, rodzi się jednak pytanie, czy tego typu umowy ustawy - Prawo własności przemysłowej, dlatego bezskuteczne jest
są respektowane przez urzędy rejestrujące znaki towarowe, czyli w powoływanie się na naruszenie tego przepisu.
efekcie o praktyczną skuteczność postanowień prywatnej umowy w Podobnie orzekł Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w
postępowaniu o charakterze administracyjnym. wyroku z dnia 27 lutego 2008 roku (sygn. akt VI SA/Wa 1548/07),
Pomimo danych świadczących o znacznym wzroście liczby zawie- zgodnie z którym listy zgody nie obligują Urzędu do uznania prawa
ranych umów o współistnieniu znaków towarowych istnieje zaledwie ochronnego, albowiem obowiązujące przepisy nie stanowią o wpływie
kilka orzeczeń Urzędu Harmonizacji odnoszących się do umów o listów zgody na podejmowane ostateczne decyzje zgłoszonego znaku
współistnienie. Dwa z najbardziej znanych dotyczą wpływu umów na w przypadku jego kolizji z wcześniejszym prawem chronionym.
ocenę zgłoszenia lub unieważnienia znaku towarowego w sprawach W ocenie polskiego Urzędu Patentowego i sądów administracyj-
OMEGA/OMEGA (sygn. OHIM R 537/2002, R 330/2002-2, sygn. nych większą wagę należy położyć na ochronę klientów, którzy nie
Sądu Pierwszej Instancji T-90/05) i COMPAIR/COMPAIR (sygn. powinni być wprowadzani w błąd przez używanie identycznych lub
OHIM R 590/1999-2). podobnych znaków towarowych przez różne przedsiębiorstwa niż
W obu tych orzeczeniach Urząd Harmonizacji nie zdecydował się na wolę samych zainteresowanych stron. Znaki towarowe powinny
na oparcie rozstrzygnięcia na coexistence agreements, pomimo iż bowiem odróżniać towary jednego przedsiębiorstwa od towarów
zainteresowane strony powoływały się na umowę. innego przedsiębiorstwa.
Urząd Harmonizacji uznał, że nie ma kompetencji do dokonywania
wykładni umowy, a prywatna umowa między stronami, jest skuteczna Przyszłość coexistence agreements
tylko w zakresie między nimi, a nie erga omnes, co sprzeciwia się cha- Mając na uwadze zapowiedzi Urzędu Harmonizacji w Alicante od-
rakterowi decyzji w sprawie rejestracji czy odmowy rejestracji znaków nośnie zmiany praktyki w zakresie respektowania coexistence agre-
towarowych. Urząd nie może się opierać na umowie współistnienia ements należy się spodziewać wzrostu znaczenia tego typu umów, co
zwłaszcza wtedy, gdy jej treść jest sporna między samymi stronami, a zapewne nie pozostanie bez wpływu również na działalność polskiego
spór powinien być wówczas rozstrzygnięty przez sąd krajowy. Urzędu Patentowego. W obliczu istnienia niezliczonej liczby znaków
Kwestie dotyczące oceny trademark coexistence agreements znala- towarowych, umowy współistnienia należy uznać za przydatne dla
zły się w wytycznych Urzędu Harmonizacji. Zgodnie z nimi dowód ograniczania, dobrowolnie przez strony i we wzajemnym ich interesie,
rzeczywistego i pokojowego współistnienia znaków towarowych na obszaru używania znaków towarowych, a w efekcie uniknięcia konflik-
rynku jest okolicznością, którą Urząd może brać pod uwagę w celu tu pomiędzy stronami i ryzyka konfuzji wśród konsumentów.
oceny prawdopodobieństwa wprowadzenia w błąd przez dany znak Co oczywiste, niekiedy skutkiem coexistence agreements może być
towarowy. właśnie mylenie towarów jednego przedsiębiorstwa z towarami in-
Jak dotąd Urząd skłaniał się ku ignorowaniu umów coexistence, z nego. Gdyby taka konfuzja miała następować przykładowo odnośnie
wyjątkiem sytuacji, gdy treść umowy nie była sporna między stronami leków, byłaby wysoce niepożądana. Takie sytuacje powinny być jednak
albo gdy ważność umowy została stwierdzona prawomocnym orze- oceniane w oparciu o bezwzględnie obowiązujące przepisy ustaw
czeniem sądu lub organu krajowego. o ochronie konkurencji i konsumentów, prawa farmaceutycznego i
Wytyczne stanowią jednak, że wcześniejsza praktyka, zgodnie z innych, a nie przez aprioryczne pozbawienie umów o współistnieniu
którą prywatne umowy między stronami nie miały znaczenia dla znaków towarowych jakiegokolwiek znaczenia w postępowaniu w
postępowania w sprawie sprzeciwu co do rejestracji znaku towaro- przedmiocie rejestracji znaków towarowych.
wego, nie jest już stosowana. Oznaczać to powinno pojawienie się
wkrótce znacznie większej liczby decyzji Urzędu odnoszących się do
umów koegzystencji
Praktyka poszczególnych urzędów do spraw znaków towarowych
jest bardzo zróżnicowana, od respektowania przedkładanych przez
strony umów o współistnienie (dotyczy to przede wszystkim Stanów
Zjednoczonych, praktyką tą podążają Wielka Brytania i Francja), przez
zupełne pomijanie tego typu umów, aż do ostrożnego podejścia do wioletta.januszczyk@tomczak.pl
umów coexistence i braniu ich pod uwagę pod ściśle określonymi pracuje w Kancelarii Tomczak & Partnerzy od 2005
warunkami. roku. Obecnie, po ukończeniu aplikacji radcowskiej
(czerwiec 2010) przygotowuje się do egzaminu
Praktyka Urzędu Patentowego końcowego po którym zostanie wpisana na listę radców
Dotychczasowa praktyka polskiego Urzędu Patentowego oraz prawnych. Od kilku już lat rozwija swą specjalizację w
orzecznictwo sądów administracyjnych rozpoznających skargi na de- zakresie prawa własności intelektualnej, odnotowując
cyzje Urzędu wskazują na niebranie pod uwagę postanowień umów tu istotne osiągnięcia zawodowe.
Katarzyna Bielat
Procedura kontroli
reklamy leków
G
łówny Inspektor Farmaceutyczny, którego dla
uproszczenia nazywamy tu Inspektorem zgodnie z Art. 62 Prawa farmaceutycznego
art. 62 ust. 1 ustawy Prawo Farmaceutyczne nad-
zoruje przestrzeganie przepisów wzmiankowanej
1. Główny Inspektor Farmaceutyczny, a w od-
ustawy w zakresie reklamy produktów leczniczych.
Jego rola polega więc na badaniu przekazów reklamowych doty-
niesieniu do produktów weterynaryjnych Głów-
czących leków pod względem ich zgodności z przepisami oraz, w ny Lekarz Weterynarii, sprawuje nadzór nad
przypadku stwierdzenia naruszeń, na podejmowaniu określonych przestrzeganiem przepisów ustawy w zakresie
prawem środków. reklamy.
Ocena reklam leków dokonywana jest nie tylko z perspektywy re- 2. Organy, o których mowa w ust. 1, mogą w
gulujących ją przepisów rozdziału 4 ustawy Prawo farmaceutyczne, drodze decyzji nakazać:
ale także przepisów wykonawczych wydanych na ich podstawie. W
1) zaprzestania ukazywania się lub prowadzenia
obecnym stanie prawnym jest to rozporządzenie z 21 listopada 2008
roku w sprawie reklamy produktów leczniczych. Jednakże zgodnie z
reklamy produktów leczniczych sprzecznej z
par. 16 rozporządzenia, w stosunku do oceny przekazów reklamo- obowiązującymi przepisami;
wych, których rozpowszechnianie rozpoczęło się przed jego wejściem 2) publikację wydanej decyzji w miejscach, w
w życie (czyli przed 28 listopada 2008 roku) i trwa nie dłużej niż sześć których ukazała się reklama sprzeczna z obowią-
miesięcy od jego wejścia w życie (czyli maksymalnie do 28 maja 2008 zującymi przepisami, oraz publikację sprostowa-
roku), stosuje się wcześniejszy akt prawny czyli rozporządzenie z 16 nia błędnej reklamy;
grudnia 2002 roku o tej samej nazwie.
3) usunięcie stwierdzonych naruszeń.
Decyzje Inspektora 3. Decyzje, o których mowa w ust. 2 pkt 1 i 3,
W ramach sprawowanego nadzoru Inspektor jest uprawniony do mają rygor natychmiastowej wykonalności.
wydawania trzech rodzajów decyzji:
• nakazujących zaprzestanie ukazywania się lub prowadzenia
reklamy sprzecznej z przepisami, natychmiastowej wykonalności. Oznacza to, że strona ma obowiązek
• nakazujących publikację wydanej decyzji w miejscach, w któ- wykonać je od razu, bez względu na to, czy upłynął termin na wnie-
rych ukazała się reklama sprzeczna z przepisami oraz publikację sienie odwołania, a w przypadku gdy wniosła środek odwoławczy,
sprostowania błędniej reklamy, również przed zapadnięciem rozstrzygnięcia w drugiej instancji.
• nakazujących usunięcie stwierdzonych naruszeń. Odmienny charakter ma decyzja nakazująca publikację decyzji
Na podstawie dotychczasowych rozstrzygnięć Inspektora wynika, że oraz sprostowania, która nie posiada rygoru natychmiastowej wy-
w zasadzie jedynym stosowanym środkiem jest decyzja nakazująca konalności z mocy ustawy. Rygor taki może jej zostać jednak nadany
zaprzestanie prowadzenia reklamy. Pozostałe decyzje, dotyczące obo- przez Inspektora na podstawie przepisów ogólnych regulujących
wiązku publikacji, sprostowania oraz usunięcia naruszeń są podejmo- postępowanie administracyjne, czyli kodeksu postępowania admi-
wane niezwykle rzadko. W istocie rzeczy jest to tendencja korzystna z nistracyjnego. Nadanie rygoru ma charakter uznaniowy, czyli leży w
punktu widzenia osób odpowiedzialnych za reklamę, gdyż nie prowa- gestii organu wydającego decyzję, czyli w tym przypadku Inspektora.
dzi do obciążenia ich obowiązkami dodatkowymi poza – wystarczająco Jego swoboda nie jest jednak w tym zakresie nieograniczona. Jak o
uciążliwym – wycofaniem zakwestionowanego przekazu. tym wspomnieliśmy – decyzje inne, niż nakazanie zaprzestania reklamy
Reklama leków może jednak rodzić, oprócz konsekwencji wskaza- należą do rzadkich.
nych powyżej, również odpowiedzialność cywilnoprawną na podsta- Art. 108 par. 1 k.p.a. wylicza sytuacje, w których rygor taki może
wie ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, która przewiduje zostać nadany. Jest to możliwe, gdy nadanie rygoru jest niezbędne ze
autonomiczne, równie uciążliwe środki na wypadek jej naruszenia. względu na ochronę życia lub zdrowia ludzkiego, dla zabezpieczenia
gospodarstwa narodowego przed ciężkimi stratami, ze względu na
Natychmiastowa wykonalność inny interes społeczny lub wyjątkowo ważny interes strony.
Charakter prawny poszczególnych decyzji wydawanych przez In- Wydaje się, że w zakresie reklamy leków przesłanki nadania rygoru
spektora jest zróżnicowany pod względem ich wykonalności. natychmiastowej wykonalności mogą wystąpić stosunkowo często.
Decyzja nakazująca zaprzestanie reklamy oraz decyzja nakazująca Względy ochrony życia lub zdrowia ludzkiego mogą wystąpić szcze-
usunięcie stwierdzonych naruszeń posiadają z mocy ustawy rygor gólnie w przypadku reklamy kierowanej do publicznej wiadomości,
zabezpieczenia gospodarstwa narodowego przed stratami – w przy- strona w całości wykonała wydaną uprzednio decyzję.
padku reklamy leków refundowanych. Pojemną formułą jest też inny Podobnie jak przy wstrzymaniu wykonalności decyzji szansa na wy-
interes społeczny. danie decyzji innej niż utrzymująca w mocy zaskarżoną decyzję jest
niewielka. Nie oznacza to jednak, że wniosku o ponowne rozpoznanie
Ponowne rozpatrzenie sprawy sprawy wnosić nie warto. Dokonanie ponownego rozstrzygnięcia
Decyzja Inspektora jest zaskarżalna w drodze specjalnego środka skutkuje bowiem wyczerpaniem środków zaskarżenia, co otwiera
– wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy. Innymi słowy wniosek drogę do zaskarżenia decyzji do sądu administracyjnego.
ten jest rozpatrywany przez ten sam organ, który wydał zaskarżaną
decyzję. Sądy administracyjne
Do wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy stosuje się odpo- Skargę na decyzję Inspektora wnosi się do Wojewódzkiego Sądu
wiednio przepisy kodeksu postępowania administracyjnego dotyczące Administracyjnego za pośrednictwem organu, który ją wydał, czyli
odwołań. Wniosek powinien być więc wniesiony w terminie 14 dni od Inspektora, w terminie 30 dni od jej doręczenia. Do dnia rozpoczęcia
doręczenia decyzji. Nie musi być on szczegółowo uzasadniony. Wy- rozprawy przez sąd Inspektor może uwzględnić wniesioną skargę. W
starczy, gdy wynika z niego, że strona jest z decyzji niezadowolona. skardze należy wskazać naruszenia, których dopuścił się organ. Jeśli sąd
Wszyscy uczestnicy postępowań administracyjnych doskonale zdają uwzględni skargę, uchyla zaskarżoną decyzję. Jeśli jej nie uwzględni,
sobie sprawę z ułomności tego rodzaju środka zaskarżenia. Tu jednak orzeka o jej oddaleniu.
nie ma innego wariantu – co wynika z ulokowania Głównego Inspek- Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego może być zaskarżo-
tora Farmaceutycznego w hierarchii organów państwowych. ny do Naczelnego Sądu Administracyjnego w drodze skargi kasacyjnej.
Skargę kasacyjną wnosi się w terminie 30 dni od doręczenia wyroku z
Wstrzymanie natychmiastowej wykonalności uzasadnieniem do sądu, który wydał wyrok. Przepisy przewidują, że
W przypadku występowania z wnioskiem o ponowne rozpatrze- powinna być ona sporządzona przez adwokata lub radcę prawnego.
nie sprawy warto jest równocześnie złożyć wniosek o wstrzymanie Skarga kasacyjna, jako środek sformalizowany, powinna w swej treści
wykonalności decyzji. Inspektor może bowiem w uzasadnionych zawierać zarzut naruszenia prawa materialnego, czyli wskazywać na
przypadkach z urzędu lub na podstawie wniosku strony wstrzymać błędną wykładnię dokonaną lub niewłaściwe zastosowanie przepisu
natychmiastową wykonalność wydanej przez siebie uprzednio decyzji. prawa, lub też zarzut naruszenia przepisów postępowania, jeśli mogło
Dotyczy to bezspornie decyzji, którym rygor natychmiastowej wyko- mieć ono istotny wpływ na wynik sprawy. Podkreślić należy, że zarzuty
te kierowane są bezpośrednio przeciwko wyrokowi sądu, a nie decyzji
Inspektora. Pośrednio jednak można zarzucać sądowi, że nie zauważył
Art. 135 Prawa postępowania admini- uchybień w postępowaniu prowadzonym przez organ.
stracyjnego Jeśli skarga kasacyjna zdaniem Naczelnego Sądu nie ma usprawiedli-
wionych podstaw lub jeśli mimo błędnego uzasadnienia odpowiada
Organ odwoławczy może w uzasadnionych przy- prawu, podlega oddaleniu. Jeśli jednak Naczelny Sąd uwzględni skargę,
padkach wstrzymać natychmiastowe wykonanie przekazuje ją do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi
decyzji. Administracyjnemu. Jeżeli NSA stwierdzi wyłącznie naruszenie prze-
pisów prawa materialnego przy braku istotnych naruszeń przepisów
postępowania, uchyla wyrok i może we własnym zakresie rozpoznać
nalności został nadany, czyli decyzji nakazujących publikację wydanej skargę.
decyzji oraz sprostowania błędniej reklamy. Wydaje się, że możliwość
taka odnosi się również do pozostałych dwóch decyzji, wykonalnych z
mocy prawa, gdyż art. 135 kodeksu postępowania administracyjnego
nie wprowadza w tym zakresie rozróżnienia.
Za uzasadniony przypadek można uznać przykładowo wywołanie
przez wykonanie decyzji nieodwracalnych skutków prawnych czy też
zmianę okoliczności uzasadniających nadanie rygoru. Wstrzymanie
wykonalności przez Inspektora wydaje się jednak w większości spraw
mało prawdopodobne, gdyż stanowiłoby de facto podważenie słusz-
ności uprzednio wydanej decyzji.
Komentarze
Res in Commercio
Trzecia część opracowania na temat spółki ko-
mandytowej obejmuje początkowe fragmenty
drugiego (z pięciu) rozdziałów książki, która
już wkrótce ukaże się nakładem sopockiego
wydawnictwa ODDK.
Spółka komandytowa.
Instrukcja obsługi
Część trzecia.
Rozdział Drugi
Funkcjonowanie spółki
2.1. Reprezentowanie spółki w obrocie członków zarządu w spółkach kapitałowych.
3 Kodeks zezwala natomiast na ograniczenie sposobu wy-
2.1.1 Zasady podstawowe konywania prawa reprezentacji przez komplementariuszy.
Zgodnie z art. 30 par. 1 Kodeksu, umowa spółki może
1 Zasady reprezentacji w spółce komandytowej zostały przewidywać, iż komplementariusz jest uprawniony do re-
określone w sposób charakterystyczny dla spółek oso- prezentacji tylko łącznie z innym komplementariuszem lub
bowych. W przeciwieństwie do spółek kapitałowych, prokurentem. Umowa spółki może również całkowicie
w spółkach osobowych nie występuje odrębny organ wyłączyć prawo reprezentacji danego komplementariusza.
zarządzający czyli zarząd, któremu przysługiwałoby Jak widać obie te reguły – wymieniona w poprzednim
prawo reprezentowania spółki w stosunkach zewnętrz- akapicie i w niniejszym, muszą pozostawać ze sobą w
nych. Zgodnie z art. 30 Kodeksu, kompetencję do trudnej i niekiedy wyrafinowanej prawniczo symbiozie.
reprezentowania spółek osobowych posiada każdy ze Cała rzecz ma swoje źródło w bezpieczeństwie kontra-
wspólników. Reguła ta została natomiast zmodyfikowana hentów spółki. Przepisy powyższe można opowiedzieć w
w odniesieniu do spółki komandytowej. Na gruncie art. sposób następujący: Te ograniczenia reprezentacji, które
117 Kodeksu spółkę komandytową reprezentują wyłącznie są łatwe i oczywiste do zweryfikowania przez kontrahenta
komplementariusze. Komandytariusze natomiast zostali są dopuszczone, te zaś, które wchodzą w sferę ocenną i są
w zasadzie i „ideowo” pozbawieni uprawnienia do re- dla kontrahentów trudne do rozpoznania są zabronione i
prezentowania spółki w obrocie, co ma związek z istotą nie wiążą tychże kontrahentów. Komplementariusz, który
konstrukcji omawianej spółki, w której wspólnicy dzielą nie został pozbawiony prawa samodzielnej reprezentacji,
się na tzw. wspólników aktywnych (komplementariuszy) dysponuje nim bez ograniczeń, co do przedmiotu doko-
i wspólników pasywnych (komandytariuszy). nywanej czynności prawnej i kwoty, której czynność ta
2 Regułą kodeksową jest, że reprezentować spółkę w dotyczy.
obrocie może każdy z komplementariuszy samodziel- 4 Dokonanie przez komplementariusza czynności prawnej
nie. Ta reguła znajduje zastosowanie zawsze wtedy, gdy z naruszeniem ograniczenia lub wyłączenia dopuszczo-
wspólnicy kwestii tej nie uregulują inaczej w umowie nego przepisami i skutecznego wobec kontrahentów
spółki. Komplementariusze działają w imieniu spółki jako spółki jest równoznaczne w skutkach z działaniem tak
jej przedstawiciele ustawowi. Prawo reprezentacji dotyczy zwanego rzekomego pełnomocnika. Oznacza to, iż w
wszystkich czynności sądowych i pozasądowych. Ma ono, przypadku zawarcia umowy jej ważność uzależniona jest
więc charakter przedmiotowo nieograniczony i, co należy od jej potwierdzenia przez spółkę zgodnie z zasadami
podkreślić, prawa tego nie można ograniczyć, co do jego reprezentacji, natomiast dokonana w ten sposób jedno-
przedmiotu ze skutkiem wobec osób trzecich. Przykłado- stronna czynność prawna jest nieważna. Innymi słowy ten
wo bezskuteczne wobec osób trzecich jest ograniczenie z kontrahentów spółki, którego spotka przykrość zawarcia
prawa reprezentacji komplementariusza do czynności umowy z komplementariuszem pozbawionym prawa re-
zwykłego zarządu lub wprowadzenie zakazu zaciągania prezentacji spółki (lub na przykład tym, który ma prawo
zobowiązań, których wartość przekracza określony limit reprezentacji, ale niesamodzielnej) musi zwrócić się do
kwotowy. Również sąd nie powinien takiego ograniczenia spółki o potwierdzenie takiej czynności, wyznaczając dla
wpisywać do rejestru. Czynność prawna dokonana przez dokonania takiego potwierdzenia termin. Spółka, rzecz
komplementariusza z naruszeniem takiego ograniczenia prosta, zrobi z tym żądaniem to, co zechce.
jest ważna i w pełni skuteczna w stosunku do osób trze- 5 Jak wspomniano powyżej, wyłączenie prawa reprezentacji,
cich. Jedyną sankcją za naruszenie zakazu może być ewen- komplementariusza może nastąpić w umowie spółki, a
tualnie ponoszenie odpowiedzialności odszkodowawczej więc dokonywane jest, co do zasady w momencie za-
wobec pozostałych wspólników na zasadach ogólnych kładania spółki komandytowej. Może to jednak również
dotyczących odpowiedzialności kontraktowej. Jest to ta mieć miejsce w trakcie funkcjonowania spółki. Kodeks
sama reguła, która znajduje zastosowanie w stosunku do przewiduje w tym zakresie dwie możliwości. Po pierw-
sze, wyłączenie prawa reprezentacji komplementariusza nie odrębne pełnomocnictwo udzielone przez spółkę.
może nastąpić poprzez zmianę umowy spółki. Drugą 8 Spółka komandytowa może również, jako przedsiębiorca
możliwość przewiduje art. 30 par. 2 w zw. z art. 103 podlegający obowiązkowi wpisu do rejestru przedsiębior-
Kodeksu, zgodnie z którymi komplementariusz może ców, udzielać szczególnego rodzaju pełnomocnictwa,
zostać pozbawiony prawa reprezentacji z ważnych po- jakim jest prokura. Kodeks wprawdzie nie mówi, czy
wodów na mocy prawomocnego orzeczenia sądu. Pozew komandytariusz może być prokurentem, lecz przyjąć
o pozbawienie komplementariusza prawa reprezentacji należy, że tak, skoro prokura to rodzaj pełnomocnictwa,
może wnieść każdy z pozostałych komplementariuszy lub a przepisy nie wyłączają ustanowienia jej na rzecz koman-
komandytariuszy. Sąd może pozbawić komplementariusza dytariusza.
prawa reprezentacji wydając wyrok o charakterze konsty- 9 Udzielenie pełnomocnictwa następuje zgodnie z zasa-
tutywnym. Z dniem uprawomocnienia się tego wyroku dami reprezentacji obowiązującymi w spółce. Co do
komplementariusz traci prawo składania oświadczeń zasady więc, o ile umowa spółki nie stanowi inaczej i o
woli w imieniu spółki, a dokonane przez niego po upra- ile nie zapadło prawomocne orzeczenie pozbawiające
womocnieniu wyroku czynności prawne traktowane są, określonego komplementariusza prawa reprezentacji,
jako czynności rzekomego pełnomocnika (zob. wyżej Nb pełnomocnictwa może udzielić każdy z komplementa-
1109). Wyrok taki z praktycznych przyczyn wymaga bez- riuszy samodzielnie. Jeżeli jednak ustanowiono łączną
zwłocznego ujawnienia w Krajowym Rejestrze Sądowym, reprezentację spółki przez dwóch komplementariuszy,
bo bez tego kontrahenci oczywiście będą mogli powoły- wówczas do ustanowienia pełnomocnika potrzebne jest
wać się na ochronę z tytułu rękojmi danych ujawnionych ich wspólne działanie.
w rejestrze. Dla porządku wypada jedynie dodać, że z 10 Przy tej okazji zauważmy, że przepisy nie mówią wprost o
uwagi na krótkie „prawdziwe” życie spółki komandytowej możliwości ustanowienia łącznej reprezentacji spółki przez
trudno na razie o orzecznictwo, z którego wynikałoby, co dwóch komplementariuszy, rozwiązanie takie jest jednak
to są owe ważne powody sądowego pozbawienia prawa przewidziane dla wspólników spółki jawnej (art. 30 par. 1
reprezentacji. Pojęcie „ważnych powodów” występuje w Kodeksu), toteż należy przyjąć, że jest ono dopuszczone
prawie handlowym, m.in. w odniesieniu do przesłanek także w komandytowej.
wyłączenia wspólnika w spółce z ograniczoną odpowie- 11 Natomiast każdy z komplementariuszy może odwołać
dzialnością, ale odmienność okoliczności, do których pełnomocnictwo. Takie rozwiązanie nie wynika z prze-
aplikuje się pojęcie „ważnych powodów” wyklucza tu pisów, ale należy przyjąć je jako wymóg bezpieczeństwa
możliwość stosowania analogii. związanego z udzieleniem pełnomocnictwa, na zasadzie
6 Pamiętajmy, o pewnej notorycznej ułomności wszelkich analogicznej do prokury, o czym niżej (Nb 120).
rozważań na temat roli komplementariusza pojmowane- 12 Komandytariuszowi lub innemu podmiotowi może zostać
go jako osoby fizycznej. W swoim nowym życiu spółka udzielone pełnomocnictwo ogólne, uprawniające do re-
komandytowa ma za komplementariusza zwykle spółkę prezentacji spółki w ramach czynności zwykłego zarządu,
z ograniczoną odpowiedzialnością. Rozwiązanie takie pełnomocnictwo rodzajowe wyznaczające pewien zakres
wymusza „piętrową” reprezentację spółki komandyto- spraw, w których komandytariusz może reprezentować
wej. Polega to na tym, aby dowiedzieć się kto faktycznie spółkę lub pełnomocnictwo do poszczególnej czynności
ma prawo zaciągać zobowiązania na rzecz spółki sięgnąć prawnej.
trzeba do odpisu z rejestru spółki kapitałowej (z ograni- 13 Udzielenie prokury, zgodnie z art. 41 par. 1 w zw. z art.
czoną odpowiedzialnością lub akcyjnej) która w rejestrze 103 Kodeksu, wymaga zgody wszystkich komplementa-
spółki komandytowej uwidoczniona jest jako komplemen- riuszy mających prawo prowadzenia spraw spółki. Od-
tariusz. wołać prokurę może natomiast każdy komplementariusz
uprawniony do prowadzenia spraw spółki (art. 41 par. 2 w
2.1.2 Pełnomocnictwo, prokuratura, bezskuteczność zw. z art. 103 Kodeksu). Przy okazji zmieniania przepisów
zawieszona Kodeksu byłoby rzeczą rozsądną zapisanie takich samych
7 Jak wspomniano powyżej, komandytariusze pozbawieni reguł w odniesieniu do udzielania i odwoływania pełno-
są „z definicji” prawa reprezentowania spółki w obrocie. mocnictwa, ponieważ reguła ta w odniesieniu do prokury
Idea tego rozwiązania jest taka, że kto odpowiada za zo- – udzielają jej wszyscy, odwołuje każdy uprawniony do
bowiązania w ograniczonym zakresie, ten nie powinien reprezentacji - ma w sobie głęboką mądrość.
ich zaciągać. Postanowienia umowy spółki przyznające 14 Prokura w każdym przypadku podlega zgłoszeniu do re-
komandytariuszom prawo reprezentacji są bezskuteczne jestru handlowego. Do niniejszych rozważań załączamy
wobec osób trzecich. Zgodnie natomiast z art. 118 par. standardowy formularze KRS-WL dotyczący ustanowienia
1 Kodeksu, mogą oni reprezentować spółkę wyłącznie na prokury oraz KRS-ZL dotyczący zmiany w tym zakresie.
zasadach, jakie dotyczą jakiejkolwiek innej osoby trzeciej Są to załączniki do wniosku o rejestrację podmiotu lub
niebędącej wspólnikiem. Podstawę prawną do działania wniosku o zmianę danych w rejestrze przedsiębiorców,
komandytariusza w imieniu spółki może stanowić wyłącz- takie same, jak dla wszystkich spółek handlowych oraz
także niektórych innych podmiotów. sytuacji nieważna. Natomiast osoba, której komandyta-
riusz składa oświadczenie woli rzekomo w imieniu spółki,
2.1.3 Szczególne ograniczenia reprezentacji dotyczące może zgodzić się na jego działanie bez umocowania. W
komandytariusza takiej sytuacji czynność ta opatrzona będzie, podobnie jak
umowa, sankcją bezskuteczności zawieszonej, w związku
15 W związku z ograniczeniem możliwości reprezentowania z czym będzie mogła zostać uzdrowiona poprzez jej po-
spółki przez komandytariusza, stanowiącym konsekwen- twierdzenie przez spółkę. Prawo nie przewiduje żadnego
cję ograniczenia zakresu jego odpowiedzialności, Kodeks terminu dla takiego potwierdzenia. Zainteresowany po-
zawiera przepis dodatkowo zmniejszający ryzyko osoby twierdzeniem powinien zatem zażądać potwierdzenia w
trzeciej dokonującej czynności prawnej z komandytariu- wyznaczonym, rozsądnym terminie z zagrożeniem, iż po
szem działającym, pomimo wszystko, w imieniu spółki. jego upływie będzie uważał czynność za bezskuteczną.
Zgodnie z art. 118 par. 2 Kodeksu, komandytariusz ma
obowiązek ujawnienia swojego pełnomocnictwa, jeżeli 2.2. Reprezentowanie spółki w obrocie
działa w imieniu spółki. Jest to ciekawy przepis, nie prze-
widziany przez Kodeks dla innych spółek. Naruszenie 19 Zgodnie z pryncypialną zasadą spółki komandytowej,
tego obowiązku powoduje, iż komandytariusz odpowia- komplementariusze ponoszą nieograniczoną odpowie-
da za skutki dokonanej w imieniu spółki czynności bez dzialność wobec osób trzecich za zobowiązania spółki.
ograniczeń, co stanowi jeden z wyjątków od ogólnych Nieograniczony charakter tej odpowiedzialności polega
zasad odpowiedzialności komandytariusza (szerzej na ten na tym, iż komplementariusze odpowiadają za wszystkie
temat piszemy dalej). Takie same konsekwencje wywołuje zobowiązania spółki całym swoim majątkiem osobistym.
również reprezentowanie spółki przez komandytariusza, 20 Wobec jednak faktu, iż spółka komandytowa, podobnie
który nie ma umocowania albo przekracza zakres takiego jak inne spółki osobowe, posiada zdolność prawną,
umocowania. pełną zdolność do czynności prawnych oraz własny
16 Sens tego przepisu jest mianowicie taki, że komandytariusz majątek, ustawodawca wprowadził regułę, iż to spółka
bardzo często może być postrzegany, jako osoba mająca sama w pierwszej kolejności ponosi odpowiedzialność
prawo do decydowania w imieniu spółki, w tym także za swoje zobowiązania. Natomiast odpowiedzialność
do dysponowania jej majątkiem. Komandytariusz musi, wszystkich wspólników, w tym komplementariuszy ma
zatem sam ograniczać się w korzystaniu z tej szczególnej charakter pomocniczy, czyli subsydiarny (art. 31 par. 1 w
roli. Jeżeli postąpi tak, jak należy, to znaczy ujawni treść zw. z art. 103 Kodeksu). Polega ona na tym, że wierzyciel
swego pełnomocnictwa, wówczas ponosić będzie odpo- może prowadzić egzekucję z majątku komplementariu-
wiedzialność jedynie za działanie, które przekracza zakres sza jedynie w przypadku, gdy egzekucja z majątku spółki
owego pełnomocnictwa. Jeżeli jednak nie ujawni swego okaże się bezskuteczna lub, gdy jest oczywiste, że okaże
pełnomocnictwa wówczas ponosi odpowiedzialność tak, się bezskuteczna. W fazie egzekucji świadczenia zasadę
jakby działał we własnym imieniu, czyli odpowiada nawet odpowiedzialności subsydiarnej wyraża art. 7781 kodeksu
za tę „część” swego działania, której dokonał w ramach za- postępowania cywilnego.
kresu prawidłowo udzielonego pełnomocnictwa. Można 21 W sytuacji, w której wierzyciel wniesie powództwo prze-
tu mówić zatem o pewnej „niesprawiedliwości”. Przepis ciwko komplementariuszom, ograniczenie ich odpowie-
jest pomyślany zatem jako swoisty przepis sankcyjny, w dzialności wyraża się w tym, iż sąd może nadać tytułowi
obronie kontrahentów czyli wierzycieli spółki, którzy z egzekucyjnemu wydanemu przeciwko komplementariu-
uwagi na tę swoistą dwoistość ról komandytariusza w spół- szom klauzulę wykonalności jedynie w przypadku wyka-
ce nieustannie stają przed zagrożeniem wprowadzenia w zania przez wierzyciela, iż egzekucja przeciwko spółce
błąd. okazała się bezskuteczna lub że nie ma nią szans. Zasada
17 Oczywiście prawo nie mówi nic o sposobie ujawnienia ta odnosi się również do sytuacji, gdy wierzyciel wniósł
pełnomocnictwa przez komandytariusza, kwestia jest powództwo jedynie przeciwko spółce. Na mocy art. 7781
pozostawiano do rozstrzygnięcia praktyce gospodarczej Kodeksu postępowania cywilnego, sąd nadaje tytułowi
a także stronom postępowania sądowego na wypadek egzekucyjnemu wydanemu przeciwko spółce klauzulę
sporu. wykonalności również przeciwko komplementariuszom.
18 Ponoszenie nieograniczonej odpowiedzialności przez ko- Podkreślenia wymaga fakt, że możliwość uzyskania klauzuli
mandytariusza za skutki czynności dokonanej w imieniu wykonalności przeciwko wspólnikom ogranicza się jednak
spółki w przypadku braku umocowania lub przekroczenia jedynie do komplementariuszy, jako że przepis art. 7781
jego zakresu dotyczy sytuacji, w której czynność prawna Kodeksu postępowania cywilnego ogranicza zastosowanie
jest ważna i skuteczna pomimo powyższych uchybień. tej procedury wyłącznie do wspólników ponoszących nie-
W odniesieniu do umowy będzie to miało miejsce, gdy ograniczoną odpowiedzialność za zobowiązania spółki.
spółka potwierdzi umowę zawartą przez komandytariusza.
Czynność jednostronna, co do zasady jest w omawianej 22 Pojęcie nie tyle samej „bezskuteczności egzekucji” co „wy-
kazania bezskuteczności egzekucji” nie jest definiowane (5) Załącznik nr 8: KRS-Z1 Wniosek o zmianę danych
w ustawach, lecz przez praktykę prawną. Jest to pojęcie podmiotu w rejestrze przedsiębiorców – Spółka
wykorzystywane w kilku newralgicznych z punktu widze- jawna, Spółka partnerska, Spółka komandytowa
nia prawa gospodarczego rozwiązaniach prawnych, toteż (6) KRS-ZL Zmiana – Prokurenci, Pełnomocnicy Spół-
dziwić się nie należy, że w związku z ociężałością procedur dzielni, Przedsiębiorstwa Państwowego, Jednostki
sądowych - w ramach owego pierwszego wymaganego w Badawczo-Rozwojowej
takich przypadkach postępowania, które nierzadko prowa-
dzone jest wobec spółki co do której wiadomo, że w jej
majątku nic już nie ma - pojęcie to doznaje postępującej
liberalizacji. O ile w początkach lat dziewięćdziesiątych (1) Załącznik nr 5 : Ustanowienie prokurenta
konieczne było legitymowanie się prawomocnym po-
stanowieniem umarzającym egzekucję z powodu jej
bezskuteczności, to obecnie powszechnie przyjmuje się,
iż bezskuteczność egzekucji czyli niemożność zaspokojenia
zobowiązania wobec wierzyciela może być wykazywana Za��cznik Numer Pi�� – O�wiadczenie o udzieleniu prokury
wszelkimi możliwymi środkami. Czyli na przykład niemoż-
O�wiadczenie o udzieleniu prokury samoistnej
nością zaspokojenia przez spółkę innego wierzyciela w
Dzia�aj�c w imieniu spó�ki „Megantex Spó�ka z ograniczon� odpowiedzialno�ci�” Spó�ka
innymi postępowaniu egzekucyjnym, ale także dowodami komandytowa z siedzib� w Warszawie przy ulicy Nowy �wiat 27, 00-029 Warszawa, zarejestrowanej
przez S�d Rejonowy dla m. st. Warszawy XII Wydzia� Gospodarczy, za numerem KRS 0000226790,
pośrednimi, jak prowadzonymi wobec spółki postępowa- niniejszym udzielamy samoistnej prokury Pani:
niami czy też faktycznym niepokrywaniem długu w innych Natalii Fal�ckiej, zamieszka�ej w Warszawie, przy ulicy Ekologicznej 16 m. 6, 00-798
Warszawa, legitymuj�cej si� dowodem osobistym numer ADC 56789.
załączniki:
4. Gmina 5. Miejscowo
M.ST. WARSZAWA WARSZAWA
Cz A
(2) Załącznik nr 6 KRS-Z1 Wniosek o zmianę danych 1. Spółka jawna 2. Spółka partnerska 3. Spółka komandytowa
Cz B
nicy Spółdzielni, Przedsiębiorstwa Państwowego, B.1 DANE WNIOSKODAWCY
Jednostki Badawczo-Rozwojowej
11. Wnioskodawca:
1. Spółka 2. Inny wnioskodawca
Pola o numerach 12 i 13 naley wypełni tylko wówczas, gdy w polu o numerze 11 zaznaczono „Inny wnioskodawca”. W pozostałych
KRS-Z1 1/4
12. Nazwa / firma lub nazwisko 6. KRS-ZK Zmiana – organy podmiotu / wspólnicy uprawnieni do reprezentowania podmiotu
7. KRS-ZL Zmiana – prokurenci, pełnomocnicy spółdzielni, przedsibiorstwa pastwowego, jednostki
1
badawczo-rozwojowej
13. Imi 8. KRS-ZM Zmiana - przedmiot działalnoci
9. KRS-ZN Sprawozdania finansowe i inne dokumenty
B.2 DANE ADRESATA KORESPONDENCJI 10. KRS-ZH Zmiana – połczenie, podział, przekształcenie spółki
11. KRS-ZY Numer identyfikacyjny REGON, numer identyfikacji podatkowej NIP
B.2.1 Oznaczenie adresata korespondencji
12.
14. Nazwa / firma lub nazwisko
„MEGANTEX SPÓŁKA Z OGRANICZON ODPOWIEDZIALNOCI ” SPÓŁKA KOMANDYTOWA D.1.2 Lista załczonych dokumentów
16. Ulica 17. Nr domu 18. Nr lokalu 19. Miejscowo OWIADCZENIE KOMPLEMENTARIUSZA Z DNIA 10 GRUDNIA 2009 1 X
1.
ROKU O POWOŁANIU PROKURENTA
NOWY WIAT 27 WARSZAWA
2. WZÓR PODPISU PROKURENTA 1 X
20. Kod pocztowy 21. Poczta 22. Kraj
DOWÓD UISZCZENIA OPŁATY SDOWEJ OD WNIOSKU ORAZ
00-029 WARSZAWA POLSKA 3. OPŁATY ZA OGŁOSZENIE W MONITORZE SDOWYM I 1 X
GOSPODARCZYM
6.
24. Imi 7.
8.
B.3.2 Adres pełnomocnika
25. Ulica 26. Nr domu 27. Nr lokalu 28. Miejscowo 9.
10.
29. Kod pocztowy 30. Poczta 31. Kraj
11.
12.
Cz C 13.
PAWEŁ MAKULSKI
34. Województwo 35. Powiat Miejsce na naklejenie znaczków sdowych, potwierdzenie opłaty ew. potwierdzenie przelewu
KRS-Z1 4/4
KRS-Z1 2/4
ZMIANA – PROKURENCI,
41. Kod pocztowy 42. Poczta KRS-ZL PE�NOMOCNICY SPÓ�DZIELNI, PRZEDSI�BIORSTWA
PA�STWOWEGO, JEDNOSTKI BADAWCZO-ROZWOJOWEJ
notariusza i kancelarii notarialnej oraz numery zmienionych, dodanych, usunitych paragrafów (innych jednostek Krajowy Rejestr
redakcyjnych) S�dowy
Cz��� I
I.1 DANE PROKURENTA LUB PE�NOMOCNIKA
1. Wpis dotyczy:
Wykre�lenia jednego i wpisania nowego
� 1.
prokurenta lub pe�nomocnika
� 3. Wykre�lenia prokurenta lub pe�nomocnika
KRS-Z1 3/4
KRS-ZL 1/2
15. Pierwsze imi� 16. Drugie imi� KRS-Z1 Sygnatura akt (wypełnia sd)
NATALIA
17. Numer PESEL 8 5 0 6 1 8 2 1 7 8 8
CORS Wniosek o zmian danych podmiotu
w rejestrze przedsibiorców
SPÓŁKA JAWNA,
Centrum Ogólnopolskich Rejestrów Sdowych
Cz A
1 1 2 4 5 6 2 2 7 7 1 4 0 0 5 6 7 8 9
Cz B
B.1 DANE WNIOSKODAWCY
11. Wnioskodawca:
1. Spółka 2. Inny wnioskodawca
Pola o numerach 12 i 13 naley wypełni tylko wówczas, gdy w polu o numerze 11 zaznaczono „Inny wnioskodawca”. W pozostałych
przypadkach pola te naley przekreli.
KRS-ZL 2/2
KRS-Z1 1/4
24. Imi
Cz C
Wnosz o dokonanie wpisu zgodnie z informacjami zamieszczonymi
we wniosku i na załcznikach:
• Wszystkie informacje o spółce, które uległy zmianie naley wpisa w odpowiednim polu, podajc ich aktualn tre.
• Jeli która z informacji nie uległa zmianie, to pole przeznaczone na jej wpisanie naley przekreli, a jeli jest to pole, w którym
wystpuje moliwo wyboru odpowiedzi, naley zaznaczy odpowied „BEZ ZMIAN”.
KRS-Z1 2/4
notariusza i kancelarii notarialnej oraz numery zmienionych, dodanych, usunitych paragrafów (innych jednostek Krajowy Rejestr
redakcyjnych) S�dowy
Cz��� I
I.1 DANE PROKURENTA LUB PE�NOMOCNIKA
1. Wpis dotyczy:
Wykre�lenia jednego i wpisania nowego
� 1.
prokurenta lub pe�nomocnika
� 3. Wykre�lenia prokurenta lub pe�nomocnika
KRS-Z1 3/4
KRS-ZL 1/2
6. KRS-ZK Zmiana – organy podmiotu / wspólnicy uprawnieni do reprezentowania podmiotu 15. Pierwsze imi� 16. Drugie imi�
7. KRS-ZL Zmiana – prokurenci, pełnomocnicy spółdzielni, przedsibiorstwa pastwowego, jednostki
1 17. Numer PESEL
badawczo-rozwojowej
8. KRS-ZM Zmiana - przedmiot działalnoci
9. KRS-ZN Sprawozdania finansowe i inne dokumenty
10. KRS-ZH Zmiana – połczenie, podział, przekształcenie spółki 18. Numer KRS 19. Numer identyfikacyjny REGON
11. KRS-ZY Numer identyfikacyjny REGON, numer identyfikacji podatkowej NIP 20. Rodzaj prokury lub zakres pe�nomocnictwa:
12.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
PAWEŁ MAKULSKI
KRS-ZL 2/2
KRS-Z1 4/4