ter

es t
n
l
กันยายน-ธันวาคม 2547 ew ปีท่ี 21 Suppl. 3

คณะกรรมการสมาคมโรคติดเชื้อแห่งประเทศไทย คำนำ
พ.ศ. 2547-2548
ที่ปรึกษา มุกดา ตฤษณานนท์ เรียน ท่านสมาชิกสมาคมฯ และผูอ้ า่ นวารสารฯ ทีเ่ คารพ
ที่ปรึกษา สมพนธ์ บุณยคุปต์
ที่ปรึกษา สมศักดิ์ โล่ห์เลขา วารสารฉบับนีน้ บั เป็นฉบับสุดท้ายของปี พ.ศ. 2547 ซึง่ ออกล่าจาก
ที่ปรึกษา อมร ลีลารัศมี กำหนดเดิมมามาก จึงกราบขออภัยต่อท่านสมาชิกสมาคมฯ และผู้อ่าน
ที่ปรึกษา นลินี อัศวโภคี วารสารฯ มา ณ ทีน่ อ้ี กี ครัง้ ในเล่มมีนพิ นธ์ตน้ ฉบับ 2 เรือ่ ง รายงานผูป้ ว่ ย
นายกสมาคม พรรณพิศ สุวรรณกูล
ทีน่ า่ สนใจ 2 ราย และบทความฟืน้ ฟูวชิ าการ เรือ่ ง Avian influenza infection
อุ ป นายก อุษา ทิสยากร
เลขาธิการและนายทะเบียน ธีระพงษ์ ตัณฑวิเชียร in human ซึ่งกำลังเป็นที่น่าสนใจของทั้งในประเทศไทย และทั่วโลก
บรรณาธิการวารสาร ชุษณา สวนกระต่าย โดยเฉพาะในขณะนีก้ ย็ งั มีการรายงานโรคทีป่ ระเทศเวียตนาม บทความนี้
Webmaster ขวัญชัย ศุภรัตน์ภิญโญ
ได้รับเกียรติจาก อาจารย์สมศักดิ์ โล่ห์เลขา, อาจารย์ทวี โชติพิทยสุนนท์
เหรัญญิก ศศิธร ลิขิตนุกูล
ปฏิคม ธนาสนธิ์ ธรรมกุล และอาจารย์รงั สิมา โล่หเ์ ลขา หวังว่าคงได้ประโยชน์สำหรับท่านสมาชิกฯ
ประธานฝ่ายวิชาการ นลินี อัศวโภคี และผูอ้ า่ นบ้างไม่มากก็นอ้ ย
ประธานฝ่ายวิจัย วิษณุ ธรรมลิขิตกุล สุดท้ายนีใ้ คร่ขอเรียนเชิญท่านสมาชิกฯ และผูอ้ า่ นวารสารฯ ส่งนิพนธ์
กรรมการกลาง วิษณุ ธรรมลิขิตกุล
ต้นฉบับ หรือรายงานผูป้ ว่ ยทีน่ า่ สนใจมาถึงกองบรรณาธิการ เพือ่ พิจารณา
กรรมการกลาง สมหวัง ด่านชัยวิจิตร
กรรมการกลาง สุรพล สุวรรณกูล ตีพมิ พ์ในวารสารฯ และหากผูใ้ ดต้องการให้คำแนะนำหรือติชม ขอให้เขียน
กรรมการกลาง บุ ญมี สถาปัตยวงศ์ หรือส่งมาทาง email ได้ตลอดเวลาครับ
กรรมการกลาง สมบัติ ลีลาสุภาศรี
กรรมการกลาง ภิรุญ มุตสิกพันธุ์
กรรมการกลาง ชิษณุ พันธุ์เจริญ รศ.นพ.ดร.ชุษณา สวนกระต่าย
หัวหน้าบรรณาธิการ
คณะผู้จัดทำข่าว
ชุษณา สวนกระต่าย
วันล่า กุลวิชิต
ภิรุญ มุตสิกพันธ์
อนุชา อภิสารธนรักษ์

สำนักงานสมาคมโรคติดเชื้อแห่งประเทศไทย
เลขที่ 2 อาคารเฉลิมพระบารมี ๕๐ ปี ชัน้ 7 ซ.ศูนย์วจิ ยั
ถ.เพชรบุรตี ดั ใหม่ บางกะปิ ห้วยขวาง กรุงเทพฯ 10310
โทร. 0-2716-6874, โทรสาร 0-2716-6807
Website: WWW.idthai.org
อัตราค่าสมาชิกสมาคมโรคติดเชื้อแห่งประเทศไทย
สมาชิกสามัญตลอดชีพ ............................................................. 2,000 บาท
สารบัญ
เรือ่ งย่อประจำฉบับ .............................................................................. 2-3
1
 เรื่องย่อประจำฉบับ
ฤทธิ ์ ข องยา Telithromycin ในการยั บ ยั ้ ง เชื ้ อ
Streptococcus pneumoniae ที ่ แ ยกจาก
ผู ้ ป ่ ว ยในโรงพยาบาล ศิ ร ิ ร าช
สมพร ศรี เ ฟื ่ อ งฟุ ้ ง , ปร. ด.*
วิ ษ ณุ ธรรมลิ ข ิ ต กุ ล , พ.บ. **
* ภาควิ ช าจุ ล ชี ว วิ ท ยา คณะแพทยศาสตร์ ศ ิ ร ิ ร าชพยาบาล
กรุ ง เทพ ฯ 10700
** ภาควิชาอายุรศาสตร์ คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล
มหาวิ ท ยาลั ย มหิ ด ล เขตบางกอกน้ อ ย กรุ ง เทพ ฯ 10700
การทดสอบความไวของเชื ้ อ Streptococcus
pneumoniae จำนวน 71 สายพั น ธุ ์ ท ี ่ แ ยกจากผู ้ ป ่ ว ย
หลายภาควิ ช าในโรงพยาบาลศิ ร ิ ร าชระหว่ า ง พ.ศ. 2545
ถึ ง 2546 ต่ อ ยา penicillin, clindamycin, tetracycline,
erythromycin, vancomycin และ telithromycin พบว่ า 31
สายพั น ธุ ์ (ร้ อ ยละ 43.7) ไวต่ อ ยา penicillin, 5 สายพั น ธุ ์
(ร้อยละ 7) ดื้อปานกลางต่อยา penicillin และ 35 สายพั น ธุ ์
(ร้อยละ 49.3) ดื้อมากต่อยา penicillin อัตราความไวของเชื้อ
ดั ง กล่ า วต่ อ ยา clindamycin, tetracycline, erythromycin,
vancomycin และ telithromycin คื อ ร้ อ ยละ 74.6, 42.3,
59.2, 100 และ 100 ตามลำดั บ ดั ง นั ้ น ยา telithromycin
ซึ ่ ง เป็ น ยารั บ ประทานน่ า จะมี บ ทบาทในการรั ก ษาโรค
ติ ด เชื ้ อ Streptococcus pneumoniae ในประเทศไทย
โดยเฉพาะอย่ า งยิ ่ ง สำหรั บ สายพั น ธุ ์ ท ี ่ ด ื ้ อ ต่ อ ยา penicillin
(J Infect Dis Antimicrob Agent 2004;21:79-82.)
ZZZ
ความชุ ก ของเชื ้ อ Vibrio species ที ่ แ ยกได้ จ าก
อุ จ จาระของผู ้ ป ่ ว ยโรคอุ จ จาระร่ ว งที ่ เ ข้ า รั บ
การรั ก ษาในโรงพยาบาลศิ ร ิ ร าชตั ้ ง แต่ ป ี พ.ศ.
2537-2544
สมพร ศรี เ ฟื ่ อ งฟุ ้ ง , ปร.ด.
2
พจนี ย ์ โกมลภิ ส , พ.บ.
ธิ ต ิ ย า ยั ่ ง ยื น , วท.ม.
วนิ ด า เตชะไชยวิ ว ั ฒ น์ , วท.ม.
ชาญวิ ท ย์ ตรี พ ุ ท ธรั ต น์ , พ.บ.
ภาควิ ช าจุ ล ชี ว วิ ท ยา, คณะแพทยศาสตร์ ศ ิ ร ิ ร าชพยาบาล,
มหาวิ ท ยาลั ย มหิ ด ล, กรุ ง เทพฯ 10700
รายงานฉบั บ นี ้ เ ป็ น การศึ ก ษาย้ อ นหลั ง ถึ ง การ
ตรวจหาเชื ้ อ แบคที เ รี ย ก่ อ โรคอุ จ จาระร่ ว งของผู ้ ป ่ ว ยใน
โรงพยาบาลศิ ร ิ ร าชตั ้ ง แต่ มกราคม พ.ศ. 2537 ถึ ง
ธั น วาคม พ.ศ. 2544 จำนวน 33,334 ราย พบว่ า มี
เชื ้ อ แบคที เ รี ย ก่ อ โรคจำนวน 2,229 ตั ว อย่ า งตรวจ (6.68
%) ซึ ่ ง ในจำนวนนี ้ เ ชื ้ อ ที ่ ต รวจพบมากที ่ ส ุ ด เป็ น เชื ้ อ
Vibrio spp. จำนวน 1,183 สายพั น ธุ ์ (53%) เป็ น เชื ้ อ V.
parahaemolyticus 420 สายพั น ธุ ์ (35.5%), V. cholerae
(Ogawa) 279 สายพั น ธุ ์ (23.6%), V. cholerae O139
240 สายพั น ธุ ์ (20.3%), V. cholerae non-O1/non-
O139 167 สายพั น ธุ ์ (14.1%), V. fluvialis 44 สายพั น ธุ ์
(3.7%) ,V. alginolyticus 22 สายพั น ธุ ์ (1.9%) และ
V. cholerae (Inaba) 11 สายพั น ธุ ์ (0.9%) จากการศึ ก ษา
แยกเชื ้ อ Vibrio spp. ได้ ส ู ง สุ ด คื อ ร้ อ ยละ 76.01 ในปี
พ.ศ. 2538 แล้ ว ลดลงเรื ่ อ ยๆ จนถึ ง ร้ อ ยละ 30.51
ในปี พ .ศ.2544
เชื ้ อ V. cholerae มี ค วามไวต่ อ ยา ampicillin
(81.69-99.5%), ยา chloramphenical (81.68-100%)
ยกเว้ น V. cholerae O139 (ไวเพี ย ง 0.5%), ยา tetra-
cycline (63.33-100%) ยกเว้ น V. cholerae 0139
(ไวเพี ย ง 29.3%) และยา trimethoprim/sulfamethoxazole
(70.05%-100%). (J Infect Dis Antimicrob Agent
2004;21:83-8.)
ZZZ
การรั ก ษาการติดเชื ้ อ ที ่ น ่ า จะเกิ ด จาก Pseudo-
monas aeruginosa ที ่ ด ื ้ อ ยาปฏิ ช ี ว นะหลาย
ชนิ ด ด้ ว ย Piperacillin/Tazobactam, Amikacin
และ Fosfomycin: รายงานผู ้ ป ่ ว ย
จิ ร ะชั ย วั ย วราวุ ธ , พ.บ.
หน่ ว ยโรคติ ด เชื ้ อ แผนกอายุ ร กรรม โรงพยาบาลชลบุ ร ี
อ.เมื อ ง จ.ชลบุ ร ี 20000
รายงานนี ้ เ ป็ น รายงานผู ้ ป ่ ว ยชายอายุ 50 ปี ที ่ เ ป็ น
necotizing fasciitis ที ่ น ่ า จะติ ด เชื ้ อ Pseudomonas
aeruginosa ที ่ ด ื ้ อ ต่ อ ยาปฏิ ช ี ว นะหลายชนิ ด การรั ก ษา
ผู้ป่วยรายนี้ได้รับความสำเร็จจากการทำผ่าตัด
debridement และการให้ ย า ร่ ว มกั น ระหว่ า ง piperacillin/
tazobactam, amikacin และ fosfomycin เป็ น ระยะ
เวลา 21 วั น มี ห ลายการศึ ก ษาแสดงการเสริ ม ฤทธิ ์ ข อง
fosfomycin เมื ่ อ ให้ ร ่ ว มกั บ ยาปฏิชีวนะกลุ่ม antipseudo-
monal betalactam นอกจากนั ้ น aminoglycoside ยั ง
สามารถเพิ ่ ม ประสิ ท ธิ ภ าพในการทำลายเช ื ้ อ ของ
fosfomicin และ antipseudomonal betalactam ในการ
รักษาการติดเชื้อ P. aeruginosa ยาปฏิชีวนะ antipseudo-
monal betalactam, aminoglycoside และ fosfomycin
อาจเป็ น สู ต รการรั ก ษาอี ก สู ต รหนึ ่ ง สำหรั บ การติ ด เชื ้ อ
P. aeruginosa ที ่ ด ื ้ อ ยาปฏิ ช ี ว นะหลายชนิ ด (J Infect
Dis Antimicrob Agents 2004;21:89-91.)
ZZZ
ทบทวนบทความเรื่อง การติดเชื้อไข้หวัดนกในคน
รั ง สิ ม า โล่ ห ์ เ ลขา, พ.บ.*
ทวี โชติ พ ิ ท ยสุ น นท์ , พ.บ.**
สมศั ก ดิ ์ โล่ ห ์ เ ลขา, พ.บ.***
*ศูนย์ความร่วมมือไทย-สหรัฐด้านสาธารณสุข กรมควบคุม
โรคติดต่อ กระทรวงสาธารณสุข อ.เมือง จ.นนทบุรี 11000
**หน่ ว ยโรคติ ด เชื ้ อ ในเด็ ก ภาควิ ช ากุ ม ารเวชศาสตร์
สถาบั น สุ ข ภาพเด็ ก แห่ ง ชาติ ม หาราชิ น ี กรุ ง เทพฯ 10400
ZZZ
**หน่ ว ยโรคติ ด เชื ้ อ ในเด็ ก ภาควิ ช ากุ ม ารเวชศาสตร์
โรงพยาบาล ลาดพร้ า ว กรุ ง เทพฯ
โดยทั ่ ว ไปเชื ้ อ ไวรั ส ไข้ ห วั ด นกไม่ ต ิ ด ต่ อ มายั ง คน
อย่ า งไรก็ ต ามมี ก ารรายงานผู ้ ป ่ ว ยติ ด เชื ้ อ ไข้ ห วั ด นก
ชนิ ด เอ (H5N1, H9N2, H7N7 and H7N2) ในประเทศ
ฮ่ อ งกง เนเธอร์ แ ลนด์ เวี ย ดนาม ไทย แคนาดา และ
สหรั ฐ อเมริ ก า มาตั ้ ง แต่ ป ี 2540 โดยเชื ้ อ ไวรั ส สายพั น ธุ ์
H7 มี ค วามรุ น แรงน้ อ ยกว่ า สายพั น ธุ ์ H5 โดยสายพั น ธุ ์
H7 มั ก สั ม พั น ธ์ ก ั บ อาการตาอั ก เสบและอาการไข้ ห วั ด
ที ่ ไ ม่ ร ุ น แรงในขณะที ่ ส ายพั น ธุ ์ H5 มั ก สั ม พั น ธ์ ก ั บ
การหายใจล้ ม เหลวและมี อ ั ต ราตายที ่ ส ู ง ในปั จ จุ บ ั น
การทดสอบทางห้องปฏิบัติการต่อเชื้อไวรัส
ไข้ ห วั ด ใหญ่ ท ำได้ ร วดเร็ ว และมี ผ ลที ่ น ่ า เชื ่ อ ถื อ ยาต้ า น
ไวรั ส สามารถใช้ ไ ด้ ท ั ้ ง ป้ อ งกั น และรั ก ษาการติ ด เชื ้ อ
ไข้ ห วั ด ใหญ่ ช นิ ด เอในเด็ ก และผู ้ ใ หญ่ ป กติ แ ต่ ย ายั ง มี
ราคาแพงและมี ข ้ อ จำกั ด ในการจั ด หา การผลิ ต วั ค ซี น
ยั ง ต้ อ งพิ จ ารณาเนื ่ อ งจากสายพั น ธุ ์ ไ วรั ส ของไข้ ห วั ด
ใหญ่ ม ี ก ารเปลี ่ ย นแปลงทุ ก ปี เ นื ่ อ งจากเชื ้ อ มี ก ารกลาย
พั น ธุ ์ อย่ า งไรก็ ต ามวั ค ซี น ใหม่ ส ามารถผลิ ต ได้ ห ลั ง ได้
แอนติ เ จนของเชื ้ อ สายพั น ธุ ์ ใ หม่ โ ดยใช้ เ วลาประมาณ 4
เดื อ น ในปั จ จุ บ ั น ข้ อ มู ล การติ ด ต่ อ เชื ้ อ ไข้ ห วั ด นกจากคน
สู ่ ค นยั ง มี จ ำกั ด อย่ า งไรก็ ต ามเชื ้ อ ไวรั ส ไข้ ห วั ด นก
สามารถกลายพั น ธุ ์ ไ ด้ เ ร็ ว และมี โ อกาสที ่ จ ะนำยี น จาก
สั ต ว์ อ ื ่ น มาผสมสายพั น ธุ ์ ไ ด้ ถ้ า มี ก ารติ ด เชื ้ อ ในคนและ
สั ต ว์ ป ี ก ในผู ้ ป ่ ว ยคนเดี ย วกั น มี โ อกาสเกิ ด การผสมสาย
พั น ธุ ์ ท ำให้ เ กิ ด สายพั น ธุ ์ ใ หม่ ท ี ่ ม ี พ ั น ธุ ก รรมของคนซึ ่ ง
สามารถกระจายจากคนสู ่ ค นได้ ซึ ่ ง อาจนำมาสู ่ ก ารเกิ ด
การระบาดครั ้ ง ใหญ่ ข องไข้ ห วั ด ใหญ่ ท ั ่ ว โลก ดั ง นั ้ น
ทั ่ ว โลกมี ค วามจำเป็ น ต้ อ งเตรี ย มพร้ อ มต่ อ การเกิ ด การ
ระบาดครั ้ ง ใหญ่ ข องไข้ ห วั ด ใหญ่ การปรั บ ปรุ ง การ
ตรวจหาเชื ้ อ เครื อ ข่ า ยทางสาธารณสุ ข ที ่ แ ข็ ง แกร่ ง
การพั ฒ นายาต้ า นไวรั ส และการพั ฒ นาวั ค ซี น เป็ น สิ ่ ง
สำคั ญ ในการเตรี ย มความพร้ อ มต่ อ การระบาดครั ้ ง
ต่ อ ไป (J Infect Dis Antimicrob Agents 2004;21:99-
110.)