Dieta oczyszczająca
K
alendarz chiński i tybetański jest kalendarzem księżycowym.
Początek roku nie jest wyznaczony stałą datą, ale przypada
na drugi nów po przesileniu zimowym. Najczęściej wypada
to w lutym lub marcu.
Jedna pora roku w ka-
lendarzu chińskim liczy
około 72 dni. Na przy-
kład lato 36 dni przed
i 36 dni po przesileniu
letnim (21 czerwca), wio-
sna 36 dni przed i 36 dni
po równonocy wiosennej
(21 marca). Podobnie jest
z innymi porami roku.
Element Ziemi rządzi czteroma 18 dniowymi okresami przejścio-
wymi pomiędzy pozostałymi porami roku. W diagnostyce trzeba
jednak zwracać uwagę na faktycznie panującą temperaturę, pory
roku, które nie zawsze zaczynają się równo z kalendarzem.
Kalendarz chiński jest używany do oceny stanu zdrowia naszego
organizmu. Puls zmienia się wraz z porą roku. Na przykład, już
w lutym puls będzie wiosenny - szybki, napięty puls wątroby, ale
nie jest to objaw patologiczny, bo jest to normalne dla tej fazy przej-
ściowej. W maju puls ma właściwości letnie, w sierpniu jesienne,
a w listopadzie zimowe - jest głęboki, w innej porze roku taki puls
oznacza, że pacjent się przeziębił. Podobnie, gdy np. puls jesienny
pojawia się w innej porze roku, może to oznaczać, że zbyt mocny
jest element Metalu.
Wiosna i jesień są najlepszymi porami do przeprowadzenia kuracji
leczniczych. Nie przeprowadza się kuracji w punkcie największego Yin
lub Yang czyli w zimie i lecie.
Zimą odżywiamy się inaczej - bardziej tłusto, używamy więcej przy-
praw, jemy zawiesiste zupy. Pory ciała są w zimie zamknięte, stąd
mniejsze pocenie i organizm gromadzi wiele gorącej wilgoci.
K U R AC JA WI OSEN NA jest bardzo ważna, ponieważ na wiosnę trzeba
tę gorącą wilgoć usunąć. Można użyć do tego wielu ziół, które są
gorzkie i moczopędne (na przykład mniszek lekarski lub znamiona
kukurydzy). Bardzo wskazany jest również ryż.
W lecie spożywa się więcej potraw odświeżających i nawilżających,
na przykład lody, itp. Prowadzi to do gromadzenia się w organizmie
zimnej wilgoci. Powoduje to często letnią biegunkę - organizm wy-
dala w ten sposób wilgoć. Jesienią stosuje się kurację mającą na celu
wydalenie zimnej wilgoci. Używamy więcej ziół wzmacniających tra-
wienie, na przykład kminku, kopru włoskiego oraz rozgrzewających
zbóż np. owsa. Kuracje pozwalają oczyścić organizm i przygotować
do następnej pory roku. W poszczególnych kuracjach stosuje się
jeden rodzaj zboża, dostosowany do konstytucji organizmu i pory
roku. To samo dotyczy ziół i przypraw.
1
N A P OST najlepiej nadają się okresy przejściowe pomiędzy porami
roku związane z Ziemią, gdyż oddziaływanie postu jest wówczas
najsilniejsze, ponieważ organizm przygotowuje się do nowej pory
roku. Najlepszy jest okres pomiędzy zimą i wiosną oraz pomiędzy
latem i jesienią. Nigdy nie należy przeprowadzać postu w zimie ani
w lecie. Należy poza tym zwracać uwagę na temperaturę. Jeżeli
jest za zimno lub za ciepło należy odczekać, pomimo że pora jest
kalendarzowo odpowiednia. (Chińczycy nie wierzą w skuteczność
leczenia przez post, tylko przez jedzenie. Byli często zmuszani do
głodowania, więc wierzą w leczenie przez dobre jedzenie.)
Niektóre artykuły żywnościowe mogą posiadać równocześnie wiele
smaków i dlatego mogą oddziaływać na różne narządy np. psze-
nica oddziałuje na serce, wątrobę i nerki. Marchewka należy do
przemiany Ziemi, ale niektóre odmiany są gorzkie i wówczas przy-
porządkowujemy je do elementu Ognia. Jabłka mogą być kwaśne
albo słodkie. Smak słodki to nie tylko czekolada i ciasta, ale również
jarzyny i zboża. Jest to jeden z najważniejszych smaków stosowanych
w terapii. Gdy chcemy przyporządkować jakiś produkt do danego
elementu nie zawsze można kierować się odczuwanym smakiem.
Na przykład owoce morza, ryby oraz woda mineralna należą do
elementu Wody, ale niekoniecznie muszą być słone w smaku. W tym
wypadku jest to smak ukryty. W naszym społeczeństwie zbyt dużo
używa się smaku słonego w postaci soli.
SMAKI
Każdy smak ma pewien konkretny wpływ na organizm. Ważne
jest, aby przy gotowaniu używać wszystkich pięciu smaków, bo
monotonia może doprowadzić do choroby. Smaki przekazują
informacje danego żywiołu do organizmu i są bardzo ważne dla
uzyskania harmonii.
KWAŚNY
Ściągający, zachowuje płyny w organizmie, może „zasznurowy-
wać” organizm. Zbyt dużo kwaśnego może powodować stagnację.
Większość kwaśnych produktów ma działanie ochładzające. Bardzo
mało produktów kwaśnych ogrzewa (na przykład ocet). Kwaśny
i ogrzewający zawsze wywołuje jakieś działanie (na przykład ocet
wspomaga krwioobieg).
GORZKI
Smak gorzki jest zazwyczaj ochładzający aż do zimnego. Odprowa-
dza, wysusza, odnawia, obniża, uspakaja, zapobiega zapaleniom,
wstrzymuje upływ krwi (w farmakologii bardzo ważny - krwawie-
nie ma związek z nadmiarem gorąca, a gorzkie zioła mają działanie
ochładzające). Jeżeli krwawienie ma związek z brakiem energii,
stosowanie gorzkich ziół może pogorszyć stan. W Chinach zioła
zatrzymujące krwawienie są podgrzewane lub przypalane. Na przy-
kład bylica lub imbir są stosowane w postaci popiołu.
© chinmed 2004
 2 Dieta oczyszczająca
SŁODKI
Jest to najważniejszy smak dla terapii. Odżywia, wzmacnia, harmo-
nizuje, dodaje energii, odpręża. Negatywną cechą tego smaku jest
to, że nawilża i powoduje ospałość. Smak słodki obejmuje wszelkie
oddziaływania termiczne.
OSTRY
Jest to smak bardzo rozpraszający, ocieplający, przerywa stagnację,
otwiera, rozdzielający, powoduje wydzielanie potu. Wiele produktów
o smaku ostrym jest ciepłych aż po gorące (większość przypraw).
Wyjątkiem są mięta pieprzowa i eukaliptus, które są ostre w smaku,
ale ochładzające.
SŁONY
Smak zmiękczający, odżywczy i odprowadzający. Prawie wszystkie
produkty o tym smaku (oprócz ryb i owoców morza) są ochładzające
aż po zimne. Oddziaływanie tego smaku jest bardzo złożone, gdyż
z jednej strony działa wysuszająco a z drugiej nawilżająco (zawiera
informację związaną z elementem Wody, a nerki mają właściwości
zarówno ognia jak i wody). W zależności od przygotowania może
być zarówno Yang, jak i Yin. Na przykład sól glauberska (sól gorzka)
może ściągać dużą ilość wilgoci z organizmu, jest to właściwość Yin.
Z drugiej strony ściąga tę wilgoć z całego organizmu i wydala, co
powoduje osuszanie czyli Yang.
Przeciwwskazania dla stosowania smaków:
§ Smak kwaśny jest zabroniony przy każdej formie stagnacji,
uczuciu sytości i pełności, stwardnieniu rozsianym, zaniku
mięśni, zapaleniu żołądka;
§ Gorzki zabroniony jest przy braku soków w organizmie,
niedoborze krwi, osteoporozie;
§ Słodki (cukier i słodycze) przy nadwadze, problemach
z nadmiarem śluzu i wilgoci, obrzękach;
§ Ostry przy wyczerpaniu, skurczach, epilepsji, zapaleniach
oczu, zapaleniu spojówek, jaskrze;
§ Słony przy zbyt wysokim ciśnieniu, alkoholizmie. Alko-
holikom zabrania się spożywania soli nie zabraniając picia
alkoholu. (Alkohol wydala z organizmu nadmiar substancji
słonych, więc gdy stosuje się dietę bezsolną mija ochota na
alkohol).
Dieta oczyszczająca
Składniki:
Ryż brązowy (nie łuskany)..........250g
Olej sezamowy...........................ok. 50g
Marchew ...................................4 szt
Biała kapusta.............................ok. 1⁄2 małej główki
Gruszki .....................................2 szt
Orzeszki ziemne ........................ok. 50g
Sposób przygotowania:
Przygotowanie ryżu.
W Ł A ŚCI W Y SP OSÓ B PR Z YGOTOWA N IA ryżu jest podstawą sporzą-
dzania wszystkich dań, toteż istotnym jest sposób przygotowania.
Można ugotować go na sposób chiński. Jak? Oto sposób.
Odmierzamy ilość ryżu potrzebną do jedzenia (porcja na cały
dzień).
© chinmed 2004
Myjemy ryż kilkakrotnie pod zimną wodą w ten sposób, że nalewa
się wody dwa razy więcej niż ryżu, i rozcierając lekko dłonią prze-
mywa się ryż, po czym odlewamy wodę.
Umyty ryż wkładamy do naczynia z grubym dnem, mocząc go przez
2-3 godziny, następnie cedzimy i dolewamy świeżej wody w ilości
podobnej do ryżu (w tym wypadku ok. 250g, czyli 1 szklankę) i do-
dajemy jeszcze 1⁄2 szklanki. Nakrywamy naczynie szczelnie pokrywką
(podczas gotowania nie podnosimy pokrywki!).
Stawiamy naczynie na palnik, ustawiając ogień na maksimum,.
Gotując w ten sposób przez około 7-8 minut doprowadzamy ryż
do zagotowania, następnie zmniejszamy ogień tak aby nie kipiał,
pozostawiamy go przez następne 7-8 minut. Po upływie tego czasu
zmniejszamy ogień do minimum pozostawiając naczynie na nim
przez kolejne 12-15 minut. Cały czas pamiętamy aby nie zaglądać
pod pokrywkę.
Zestawiamy naczynie z ognia, pozostawiając go na około 10 min.
Dopiero teraz możemy podnieść pokrywkę - w masie ryżu powinny
być dziurki. Tak przygotowany ryż jest wyśmienity.
Przygotowanie pozostałych składników diety.
Druga część przygotowania nie wymaga tyle zachodu, co ryż.
Kapustę można pokroić, bądź poszatkować, to samo czynimy
z korzeniem marchwi. Oba produkty wkładamy do osobnego
naczynia, dodając przekrojone na ćwiartki gruszki. Zalewamy
wodą i stawiamy na ogniu, gotujemy tak długo aż produkty będą
wystarczająco miękkie.
Orzeszki ziemne można podsmażyć na oleju, do momentu zbrą-
zowienia.
Ostatni już etap, to ułożenie wspomnianych produktów na przy-
ozdobionym talerzu (w końcu będziecie Państwo to jeść przez 5-7
dni), polewając obficie oliwą z sezamu.
Jak dużo powinniśmy zjeść? Myślę, że tak dużo, aby zaspokoić
uczucie głodu, czyli do sytości.
Co do picia?
Proponuję wodę mineralną, oczywiście ciepłą (bardzo istotne!), jak
również sok z marchwi. Można również przygotować specjalny na-
pój, który powinniśmy pić na zmianę z pozostałymi płynami.
Napój
Ziemniaki ..................................100g
Marchew ...................................150g
Pietruszka .................................50g
Seler ..........................................50g
Siemię lniane (zmielone) ............1łyżka
Otręby pszenne .........................2 łyżki
woda (nieosolona) ......................1l
Jarzyny starannie oczyścić i drobno pokroić lub poszatkować, dodać
do 1l. nieosolonej wody a następnie gotować przez 15 – 20 minut
pod przykryciem. Jarzyny należy odcedzić. Do wywaru dodajemy
zmielone siemię lniane i otręby pszenne.
K U R AC JA P OWI N NA T RWAĆ od 5 do 7 dni. Podczas trwania powin-
niśmy ograniczyć nieco wysiłek fizyczny, jak również przyjmować
minimum od 1,5 do 2l płynów na dobę (warunek bezwzględny).
Po zakończeniu kuracji przez jeden dzień, powrót do normalnego
odżywiania powinniśmy zacząć od pokarmów płynnych, np. samych
zup na wszystkie posiłki, w dalszej kolejności wracając do coraz
bardziej stałych pokarmów.