Professional Documents
Culture Documents
Rozpoczyna się w warstwie podstawnej gdzie komórki się dzielą, następnie przemieszczają się w sposób ciągły
ku powierzchni skóry, stopniowo się przekształcają i docierają do warstwy „martwych” komórek, ulegających
ciągłemu złuszczaniu.
Na proces składają się: pionowa migracja komórek (trwa 2 tygodnie, tzw. turn-over naskórkowy) i ich
różnicowanie.
Czas przejścia komórek z warstwy podstawnej do warstwy rogowej to prawidłowo około 28-30 dni.
Na powierzchni naskórka dochodzi do złuszczenia jednej warstwy komórek dziennie („pożywienie dla
roztoczy”).
Jeżeli proces złuszczania pozostaje w równowadze z proliferacją komórkową w warstwie podstawnej to
grubość naskórka jest stała.
Indeks mitotyczny (który jest miarą proliferacji komórek) może być gwałtownie zwiększony w przypadku
stanu zapalnego, np.: wyprysku i wtedy proces złuszczania jest nasilony.
SEBUM
Łój skórny.
Jest to wydzielina gruczołów łojowych pokrywająca skórę i włosy.
Skład łoju:
- tirglicerydy (nadają lepkość)
- WKT (powstają z rozkładu triglicerydów)
- woski
- skwalen
- cholesterol (wolny i jego estry)
Czynniki wpływające na jego wydzielanie:
Składają się na nią różne drobnoustroje, które są na powierzchni naszego naskórka głównie gronkowce i
beztlenowce.
- zgodnie współistnieją ze sobą ( są saprofitami)
- stanowią żywą barierę powstrzymującą bakterie i wirusy chorobotwórcze.
MELANOCYTY
- zaliczane do komórek serii APUD
- są pochodzenia neuroektodermalnego, wtórnie przywędrowały na teren naskórka
- Produkują barwnik – melaninę - odpowiedzialny w głównej mierze za kolor skóry i ochronę przed
promieniowaniem ultrafioletowym
- stanowią 10% wszystkich komórek warstwy podstawnej naskórka. Odsetek ten jest stały dla wszystkich
ras ludzkich, ale melanocyty ludzi rasy czarnej wytwarzają więcej melaniny
- na kolor skóry wpływają:
barwa gęstej sieci włókien warstwy siateczkowatej skóry
unaczynienie
aktywność melanocytów
- leżą w warstwie podstawnej keratynocytów, pozostają w kontakcie z błoną podstawną.
Posiadają duże, owalne jądro. Jasna, obfita cytoplazma tworzy liczne, długie wypustki wnikające między
keratynocyty i sięgające aż do warstwy ziarnistej. Nie łączą się desmosomami z keratynocytami. Cytoplazma
2
melanocytów zawiera charakerystyczne, objęte błona ziarnistości ( PREMELANOSOMY i MELANOSOMY),
mające elektronowo gęsty, prążkowany rdzeń.
KOMÓRKI MERKLA
- nieliczne, w normalnej skórze trudne do rozpoznania (1%)
- w mikroskopie optycznym przypominają melanocyty, dopiero mikroskop elektronowy ujawnia w ich
cytoplazmie obecność okrągłych, objętych błoną ziarnistości o charakterze neuroendokrynnym. Jądro
komórkowe jest mocno wgłębione
- występują w warstwie podstawnej
- w swej części podstawnej mają połączenia synaptyczne z obwodowymi zakończeniami nerwowymi
oraz nieliczne połączenia desmosomalne z przylegającymi keratynocytami
- występują pojedynczo lub w postaci skupisk związanych z tzw. dyskami włosowymi leżącymi
bezpośrednio pod błoną podstawną
- są uważane za receptory dotykowe (receptoryczucia)
SKÓRA WŁAŚCIWA
Znacznie cieńsza od tkanki podskórnej, jej grubość wynosi 1-2 mm więcej niż 3 mm- stopy i dłonie.
3
Jej masa wynosi od 15-20% ciężaru całej skóry.
Jest zbitą tkanką łączną, zbudowaną głównie z włókien kolagenu.
Jest tkanką podporową, spoczywa na niej naskórek i umiejscowione są:
- przydatki skórne
- naczynia krwionośne
- nerwy
- naczynia limfatyczne.
KOLAGENOWE
- są podstawową masą skóry właściwej
- zbudowane z białka zwanego kolagenem
- mają kształt falisty
- są długie, grube
- elastyczne, rozciągliwe, odporne na urazy mechaniczne
- mają ograniczoną możliwość rozciągania
- połączone są w pęczki- są związane za pomocą mukopolisacharydów
- stanowią rusztowanie dla skóry właściwej
- obecne w warstwie siateczkowej i brodawkowatej- nieco mniej
- wyróżniamy ok. 14 typów kolagenu w organizmie z czego 2 typy kolagenu I i III mają znaczenie dla
skóry.
KOLAGEN TYPU I
- przeważa u osób dorosłych
- stanowi około 80 %
- nie ma właściwości pochłaniania wody
- tworzy masę grubych włókien, odgrywających rolę podpory
- wraz z wiekiem kolagen III zastępowany jest kolagenem I
- 18% kolagenu III
ELASTYNOWE- SPRĘŻYSTE
- zbudowane z białka zwanego elastyną
- mniej liczne niż kolagenowe
4
- cienkie, krótkie, delikatniejsze
- po rozciągnięciu mają zdolność powrotu
- określają sprężustość i elastyczność naszej skóry
- absorbują wodę i zatrzymują ją w tkankach
- oplatają włókna kolagenowe
- włókna oksytalanowe- szczególny rodzaj włókien sprężystch, umieszczone poprzecznie w stosunku do
włókien właściwych, bardzo delikatne, zanikają jako I-e w procesie starzenia się skóry.
RETIKULINOWE- SREBRNOCHŁONNE
- występują w warstwie brodawkowatej
- bardzo cienkie, delikatne
- występują w miejscach, gdzie tkanka łączna graniczy z innymi tkankami np.: oplatają naczynia
krwionośne, włosy.
- W procesach zapalnych zwiększa się ich ilość
FIBROBLASTY
(produkują kolagen- 90% suchej masy i włókna elastynowe- 2%)