WEWNĘTRZNE UWARUNKOWANIA BEZPIECZENSTWA WSPOLCZESNYCH

PANSTW
Bezpieczenstwo- stan braku zagrożeń (rozumienie typowo wojskowe, w okresie
zimnej wojny (1945-1989).Rozpadl się zimnowojenny stan- bezpieczenstwo
rozumiemy jako proces,który się zmienia. Proces to pozytywne rozumienie
bezpieczeństwa; wytrwamy,możemy się rozwijac (proces-
trwanie,przetrwanie,rozwoj).

Kategoria bezpieczeństwa:

-bezp.wewn.

-bezp.zewnetrzne

-bezp. publiczne (porządek publiczny)

Bezp. wewn.to podkategoria bezp.narodowego. BW zawiera w sobie

bezp.publiczne-> porządek publiczny .To wszystko sklada się ba pojecie
bezp.wewn.

Cezury w nauce o bezp:

W okresie pomiedzy I a II WŚ zaczeto rozwijac geopolitycznie ,studia strategiczne

i militaria w szkolach wojskowych.Bezp.sprowadzano do zagrożeń militarnych
łączono je ze sztuka wojenna.

II WŚ przynosi nowy porządek i żelazną kurtyne (USA i ZSRR) .Brak wojny

,natomiast występują konflikty peryferyjne (np.wietnam) -> konflikty w dalekich
zakatkach swiata. W ten sposób swiat funkcjonowal do`89 r. Podmiotem bezp.
było panstwo. Rozpadl o się ZSRR i caly dwubiegunowy swiat.

Rozszerzone pojecie bezp. po 89 roku:

Zaczeto dostrzegac inne zagrozenia dla bezpieczeństwa poza militarnymi

(np.ekologiczne). Po upadku ZSRR sa publikowane artykuly
pozytywne,optymistyczne- dotyczące tego,ze swiat jest demokratyczny i żadne
wojny nie groza swiatu.To przekonanie funkcjonuje do polowy lat `90
tych.Zaczeto się zastanawiac ,jak obsadzic bezp. w tej nowej sytuacji. Tworzy się
grupa badaczy pod przewodnictwem B.Buzan dot.bezp. W efekcie badan od 94 r
publikuje się szereg książek ,gdzie pojawia się naczelna mysl,ze możemy
wyroznic szereg zagrożeń dla bezp.

7 wymiarow bezp.:

-militarne

-ekologiczne

-polityczne

-gospodarcze

-kulturowe

-informacyjne

-spoleczne
Sekurytyzacja- bezp.dotyczy wszystkich dziedzin naszego zycia. W sklad tej
grupy wchodzili tez Polacy. Mowili,ze należy postrzegac bezp. uwzględniając jego
aspekty pozamilitarne.

W 1994 roku ONZ publikuje raport na temat rozwoju ludzkości. W tym raporcie
pierwszy raz pada nazwa human security (bezp.jedn.) Odniesiono się do
współpracy podmiotu bezp. czyli człowieka. Takie podejście było konsekwencja
rewolucji szkoly kopenhaskiej. Od tego momentu obiektem bezp.jest człowiek a
nie panstwo jak do tej pory. Podstawowe zadania: bezp. zapewnic jednostce a nie
sobie (państwu). Dwa wymiary: wolność od strachu i wolnosc od potrzeb.

Polowa lat 90tych to czas,kiedy w Azji dochodzi do kryzysu (Tajwan

,Hongkong,Singapur). Japonia jest przestraszona, co skutkuje w zmianach polityki
zagranicznej i mowi,ze podst. Obiektem bezp. jest człowiek; jego bezp.w sensie
ekonomicznym(praca,jedzenie). Japonska mysl znalazla ujscie w Japonskiej Szkole
Human Security-> Freedom from Want.

Raport ONZ mowil,ze wolny człowiek ma prawo do zycia w bezp.panstwie,

glosowac itp. Czyli Freedom From Fear. Kanada opublikowala raport o tym,ze
człowiek powinien być wolny od strachu i jest to Kanadyjska szkola Human
Security (bezp. polityczne). Bezp.polityczne można zapewnic przez prowadzenie
operacji humanitarnych (wojna w Jugoslawii).

Kto stosuje Human Security:

USA- realizuje operacje zagr.

Polska- wysylajc swoje wojska

UE- raport barceloński, europejskie sily żandarmerii

ONZ- promuje teorie HS

Wspolczesne zagrozenia dla bezp.

Zagrozenia, które mialy kiedys charakter wewn. zinternacjonalizowaly się

(uproszczony ruch miedzynarodowy, a co za tym idzie przestępczość
zorganizowana , handel ludzmi, przemyt narkotykow,broni, pranie brudnych
pieniędzy)

Zagrozenia dla bezp.:

- nacjonalizmy,konflikty etniczne i religijne

-bron masowego razenia

-terroryzm

-umiedzynarodowienie zagrożeń wewn.

-globalne zagrozenia ekologiczne.

Bezpieczenstwo gospodarcze- pojecie to funkcjonowalo wczesniej,ale inaczej je

rozumiano:

-jak ktos miał zasoby pieniężne to był nastawiony (??) do prowadzenia wojny

-pojecie zaczęło się zmieniac po II WŚ

Dziś bezp.gospodarcze rozumie się inaczej-> jest bardzo wazna dziedzina bezp
narodowego, a jego celem jest dobro obywateli.Jest wazne,bo jego brak może
doprowadzic do upadku panstwa. Podgatunkiem bezp. gosp. Jest
bezp.energetyczne.

Bezp. gospodarcze- jest to zapewnienie niezależnego funkcjonowania

gospodarczego panstwa,tzn. utrzymywanie podstawowych wskaźników na
właściwym poziomie (DN, sila nabywcza)

*Proces instytucjonalizacji bezp.miedzynarodowego- caly proces po II WŚ

kreowanie instytucji miedzynarodowcyh, które mialy się zajmowac bezp + całość
prawa.

Pierwszym takim sygnalem było powstanie Ligi Narodow,jednak USA nie

ratyfikowaly umowy miedzynarodowej i plany się nie nie powiodły. Po II WŚ
Churchill i Roosevelt wprowadzili Karte Atlantycka , Jałta `45 Karta Narodow
Zjednoczonych w czerwcu,a w październiku powolana zostaje ONZ . Jest to
glowny dokument prawa miedzynarodowego , który kodyfikuje normy
miedzynarodowe. Jest to dokument statutowy; daje kodyfikacje prawa miedzynar.
(co panstwa musza lub nie mogą w stosunkach miedzynarodowych). Cele:
utrzymanie pokoju i bezp.miedzyn.; spory rozstrzygane bez broni i wojny;
przyjazne stosunki oparte na zasadach równości itp. Zasady: suwerenna równość
wszystkich panstw wobec prawa miedzyn.; zasady umowy obowiązują w dobrej
wierze; członkowie powinni załatwiać spory na drodze pokojowej-zakaz uzywania
sily ,wojny itp. Srodki pokojowe do rozwiązywania sporow:

-negocjacje (rozmowy)

-mediacje (trzecia strona niezaangazowana w konflikt doradza)

-dobre usługi (trzecia strona swiadczy przysługi np. proponuje spotkanie stron u
niej)

-koncyliacje( trzecia strona doradza jak rozwiązać problem)

-arbitraz miedzyn. (dobrowolne podporządkowanie się ustaleniom trzeciej

strony)

-sadownictwo miedz.Trybunalu Sprawiedliwosci bądź organizacji regionalnych

PKT 4 ART. 2

‘’…wszyscy członkowie powinni się powstrzymac od stosowania grozby uzycia sily

przeciwko nietykalności terytorium albo niepodległości politycznej któregokolwiek
panstwa…’’

System bezpieczeństwa zbiorowego- jeden za wszystkich ,wszyscy za jednego

(taka klauzula rowneiz w NATO, Uklad Warszawski).

ONZ dopilnuje aby panstwa nie bedac członkami przestrzegaly postanowien

Karty. ONZ nie może wtrącać się w sprawy,które dotycza kompetencji panstwa.

Akt Koncowy KBWE, Helsinki 1975

- potwierdzil zasady z Karty ONZ + dodal prawa człowieka

Instytucje zajmujące się bezp.:

-ONZ

-Organizacja Bezpieczenstwa OBWE

-NATO

-WTO,FAO , G7 (bezp gospodarcze)

-UE (II i III filar to bezp. wewn i miedzyn.)

-Unia Zachodnio-Europejska

Bezpieczenstwo miedzynarodowe: Suma bezp.poszczegolnych panstw; na bezp.

sklada się syt. środowiska miedzyn., jest dynamiczna i zmienna oraz jest
procesem. Podmiotem jest panstwo: organizacje miedzyn…. Ma charakter
ewolucyjny.

Instytucjonalizacja: jest kluczowym pojeciem dla nauki o stosunkach miedzyn.

Oznacza koordynowanie i ustanawianie wzorcow zachowan.

Polityka zagraniczna: rodzaj dzialanosci panstwa na arenie miedzynarodowej;

powstaje we wnętrzu panstwa, ale jest realizowana poza jego granicami ( w
przeciwieństwie do polityki wewn)Uwarunkowanie polityki zagranicznej:
wewnętrzne (środowisko geograficzne, geopolityczne,ludność,gospodarka,
system Polit.), zewnętrzne (ewolucja najbliższego danemu państwu środowiska
miedzynarodowego, pozycja panstwa w ŚM,prawo miedzynarodowe,obowiązki
panstwa) Cele polityki zagranicznej: interes narodowy (jest zdefiniowany w
strategii bezp. narodowego każdego panstwa). Wśród interesow wyróżniamy:
cele operacyjne (kilka dni do tyg), cele bezpośrednie (miesiąc do kilku),
średnioterminowe (kilak lat), długoterminowe (kilkaset lat np. polityka panstwa
srodka w Chinach). Podstawowym celem polityki zagranicznej jest
bezpieczeństwo.

Mocarstwa dzielimy na:

-globalne(maja wpływ na caly swiat)

-regionalne (silne w swoim regionie)

-militarne (USA,Chiny, Turcja)

-gopsodarcze (Chiny)

-kulturowe (USA, Francja)

-polityczne (USA)

Dlaczego panstwa chca współpracować w celu zapewnienia bez.? – niektórych

zagrożeń nie da się rozwiązać na poziomie jednego panstwa. Panstwa
współpracują ze soba przynależąc do roznych organizacji np. NATO , wysyłając
swoje kontyngenty. Panstwa obawiaja się terroryzmu miedz, konfliktow zbrojnych
na duza skale,przestępczości zorganizowanej o charakterze
ponadnarodowym.Zapewnienie bezp. jest dzisiaj jedna z głównych funkcji
panstwa.

Zagrozenia o charakterze globalnym

Cechy wspolne (przestępczość zorganizowana,terroryzm, zagrozenie o

charakterze ekologicznym- walczy się z nimi na forum miedzynarodowym)

Wojna z terroryzmem prowadzona przez NATO i UE polega na prowadzeniu

wspolnej polityki bezp.

Prognozowanie w stosunkach miedzyn.

-formulowanie prognoz odnoszących się do stosunkow miedzyn na podstawie

zaistniałych wczesniej zdarzen. Bierze się pod uwage historie i bardzo przydaje
się w zarzadzaniu kryzysowym. Zajmuja się tym politycy ,strategowie i analitycy

- zdolność przewidywania procesow miedzynarodowych jest niezwykle istotnym

elementem potencjalu panstwa (można lepiej zaplanowac swoja polityke
zagraniczna). Tym tez powinno zajmowac się BBN w Polsce.

Prognozowanie naukowe

- zajmuja się nim fachowcy i naukowcy (polega na tworzeniu hipotetycznych

modeli przyszłych stosunkow miedzyn.- prognozowanie zagr. dla bezp.)

-przewidywanie w oparciu o dostępnych danych i analogii do przeszl. Rozwoju

możliwych zagrożeń dla bezpieczeństwa.

Zagrozenia mogą być o charakterze wewn.:

-kryzys gospodarczy

-ekologiczne

-bron masowego razenia

-terroryzm miedzyn.

-miedzyn.przestepczosc zorganizowana

-handel ludzmi,organami,prostytucja

-przestepstwa finansowe

Geopolityka- pojecie najbardziej rozwijane przez szkole niemiecka.Tworca pojecia

jest Szwed –Robert Kjellen (jego idee były wykorzystywane w uzasadnieniu
ekspansji Niemiec). Wg Kjellena geopolityka to: nauka o panstwie( narod
zorgan.w panstwie), panstwo jako organizm, panstwo a przestrzen (przestrzen w
kilku aspektach a) terytorium panstwa, b) dziedziny zycia narodow –ekonomia, c)
przestrzen zyciowa.

Geopolityka- status metodologiczny geopolityki – 2 podejscia:

-krytyczne (geop. To etap rozwoju geogr. Politycznej)

-wg.geopolitykow – odrebna dyscyplina zajmujaca się państwem,ale w aspekcie
relacji ze srodowiskiem geograficznym (teoria rozwijana glownie przez USA-
geostrategia)

Panstwa,które rozwijaly geopolityke:

1. Wielka Brytania, Niemcy (Hitler- idea zjednoczenia niemiec), USA

2. Wlochy (Mussolini), ZSRR , Japonia

F.Ratzel- narody predysponowane do wielkich rol, maja prawo do objecia jak

największej przestrzeni i powiekszania jej- inne narody ziemi nie chca oddac wiec
konieczna jest wojna

Bezpieczenstwo wewnętrzne : inkluzywne i ekskluzywne

Formacje policyjne o statusie wojskowym np. karabinierzy wloscy.Policja ma

także prawo do strajku; dziala na obszarach podmiejskich. Tego typu formacje
istnieja na podstawie pomyslu Napoleona (basen M. Srodziemnomorskiego)

Polsce – zandarmeria wojskowa -policja wojskowa

Francja –straz miejska

Wlochy –gwardia narodowa

Fazy operacji zagranicznych

-f.poczatkowa

-f. środkowa

-f.przejsciowa

-f.finalna (stabilizacyjna)

Wykład 20.03.2010

Policja o statusie wojskowym w wybranych państwach

Włoscy Karabinierzy – Napoleon miał idee że rozwinie taka organizację .Problem

tej instytucji łączy się z bezpieczeństwem publicznym i wew.

Europejskie siły żandarmerii to II i III filar UE (II filar WEPBiO, III filar współpraca z
zakresie wymiaru sprawiedliwości i spraw wew.)

Cechy wspólne żandarmerii:

 1. Formacja policyjna ale mają status wojskowy (wypełniają zadania policji)
powołane w celu zapewnienia bezp, i porządku publicznego oraz bezp
wewn. W tym celuy wyposażane są w odpowiednie sprzęty i środki
przymusu.
2. Fakt operowania na terenach podmiejskich-w miastach strzeże porządku
policja.
3. Zandarmeria w państwach porozumienia FIEP funkcjonują w oparciu o
tradycję Napoleońskie.
4. Łaciński krąg kulturowy – wszędzie w tyhc państwach jest podobna
mentalność (historia, tradycja) co wywiera duży wpływ na funkcjonowanie
żandarmerii.
5. Te instytucje cieszą się w soich krajach różnym powodzeniem wśród
społeczeństwa. Gwardie powołane są po to aby służyć społeczeństwu,
cieszą się dużym zaufaniem społ. W tych krajach ludzie bardzo szanuja
żandarmerię, inaczej niż w Polsce.
6. Jasno określone uprawnienia gwardii sprawiają że ich działalność jest
przejrzysta dla ogółu.
7. Szeroki wachlarz uprawnień i kompetencji sprawia że gwardie spełniają
wszelkie funkcje policyjne ale i policji wojskowej wspierają siły zbrojen w
czasie konfliktów zbrojnych bądź klęsk żywiołowych.

Historia

1. Starożytność-imperium rzymskie (pretorianie i auxilia)

2. Średniowiecze – Francja Marechausse (straż miejska)
3. Węgry – husary

Gwardie w czasach nowożytnych

- żandarmeria narodowa

- karabinierzy

- gwardia narodowa

Gwardie współczesne:

Carabinieri / Żandarmerie like forces – na spotkaniu g8 zapadła decyzja o

powołaniu COESPU. Constabulary Forces (doktryna amerykańska) paramilitarne
siły bezpieczeństwa

Trzecia opcja – politechnika w Zurychu(ani wojsko konwencjonalne ani policja)

Siły auksyliarne – formacje sparcia, oddziały posiłkowe legionów rzymskich

Rodzaje sił wykorzystywanych podczas operacji zagranicznych:

1. Wojska konwencjonalne – lądowe , lotnicze, morskie

2. Wojska specjalne (special operation forces Constabulary Forces)
3. Siły ds prowadzenia operacji psychologicznych
Fazy operacji zagranicznej (powiązania miedzy bezpieczeństwem wewnętrznym I
zewnętrznym):

- początkowa

- środkowa

- przejściowa

- finalna (stabilizacyjna)
dwie ostatnie – Constabulary Forces

Pojawia się problem po fazie środkowej jakich sił użyć. Amerykanie odkryli że w
fazie przejściowej należy używać żandarmerii/karabinierów itp.

Problem przeznaczenia wojska do działań wew państwa

1. działalność żandarmerii narodowych uwarunkowana jest wymogiem

cywilnej i demokratycznej kontroli nad siłami zbrojnymi w państwach NATO
i UE. Formacje te spełniają ten wymóg ponieważ są koordynowane przez
ośrodki cywilne i ministerstwo spr wew.
2. Funkcje obrony terytorialnej państwa
3. Wsparcie podczas klęsk żywiołowych
4. funkcja wywiadu osobowego

Gwardia Włoska Karabinierów:

Powołana w połowie XIX wieku

1. Czuwają nad utrzymaniem porządku publicznego bezp.

2. korpus zaczął funkcjonować w czasach napoleońskich, byli oni formacją
której zadaniem było zapewnieni bezp, i porządku publicznego pierwotnie
na terenie królestwa Piemontu, a później na terenie całej republiki.
3. w 2000 roku doszło do reformy korpusu karabinierów i został on
przekształcony w czwarty rodzaj sił zbrojnych republiki, stał się armią. Od
niedawna mogą służyć w nim kobiety. Jest to umundurowana i uzbrojona
formacja, niezależna od włoskiej policji. Zajmują się walką z mafią i
pomoca w zwalczaniu klęsk żywiołowych. Biorą udział w akcjach poza
granicami kraju, np., w Iraku. Pozycja korpusu w państwei włoskim
ukształtowała się na przestrzeni lat.

MSU

- nowy rodzaj działalności karabinierów to powołane w 1998 roku w ramach NATO

wielonarodowych jednostek wyspecjalizowanych (MSU) – prowadzą one działania
podczas fazy odbudowy państwa, w ten sposób czynnie realizują koncepcję
human security.

- centrum doskonalenia policyjnych jednostek stabilizujących (COESPU) w Vicenza

– prowadzony jest tu trening oficerów przeznaczonych do udziału w MSU.
Instytucjonalizacja współpracy żandarmerii państw basenu morza śródziemnego

1. w 1993 roku początku współpracy Francji, Włoch i Hiszpani (FIE)

2. 1996 członkiem FIE zostaje Portugalia – powstaje stowarzyszenie
Europejskich i Śródziemnomorskich Formacji Policyjno- Żandarmeryjnych o
statusie wojskowym (FIEP), potem dołączyła Rumunia, Argentyna, Chile,
Turcja, Maroko, Holandia.

Żandarmeria w Polsce:

1. Jednostki nadwiślańskie MSWiA

2. 1995 roku koncepcja utworzenia Polskiej Gwardii Narodowej
3. zmiany w funkcji ŻW
4. zmiany w funkcji sił zbrojnych RP
5. promocja FIEP
Żandarmeria Europejska

1. 17.09.2004- 5 państw UE postanowiło powołać ŻE (Francja, Holandia,

Hiszpania, Portugalia, Włochacze)
2. Ma liczyć 800 żandarmerów i być gotowa; wejdzie sił pokojowych UE, które
przejmują od NATO misję stabilizacyjną w Bośni.
3. w 2004 roku Polska podpisała umowę dotyczącą współpracy z EFG, ŻE. Na
początku roku 2008 Polska ŻW złożyła prośbę o przystąpienie do EFG.

Wykład z 10.04.2010

Żandarmeria Francuska

Jest ona związana z dziejami Francji od czasów średniowiecza, a później Napoleon

ją rozwijał mocno. Przełomowym momentem dla GN jest rewolucja francuska z
1789 roku/

GN dziś:

1. Jeden z rodzajów sił zbrojnych, pełni funkcję policyjną, podlega pod MON
2. Siedziba w Paryżu ponad 100 tysięcy funkcjonariuszy liczy GN, składa się z
dwóch zasadniczych komponentów:
żandarmerii terytorialnej i zmotoryzowanej

GN rozmieszona jest na terenie całego kraju i realizuje zadania na rzecz różnych

resortów.

Hiszpańska gwardia cywilna powstała za panowania Elżbiety II i rządu Gonzalesa

Bravo. Szerzyl Si e bandycki rozbój dlatego utworzono gwardię. Na mocy
dekretów królewskich z 28.03 i 13.05 1844 powołano do życia instytucję
bezpieczeństwa i porządku publicznego o charakterze militarnym.

Cechę charakterystyczna była jej podwója zależność ministerstwo

sprawiedliwości w zakresie spraw związanych z wykonywaniem jej obowiązków i
MON jeśli chodzi o kwestie organizacji, dyscypliny i poboru żołdu. Utworzono dyr.
Generalną na czele której stał dyr. Generalny. Storzono regulamin etyki
wojskowej (kodeks), który ukształtował charakter gwardii podkreślając znaczenie
surowej dyscypliny. W 1931 roku ugrupowania lewicowe chciały rozwiązania
gwardii, tak się nie stało jednak gwardia tracila na znaczeniu. W 1936 została
przekształcona w Narodową Gwardię Republiki, obecnie gwardia cywilna liczy 70
tyś mężczyzn i 3 tys kobiet. Podwójna zależnośc od MON i MSW nadaje gwardii
szeroką autonomię w zakresie wykonywanie jej obowiązków.

Portugalia

Portugalska Żandarmeria powstała n amocy dekretu z 10.12 1801 roku z tych

samych powodów co we Francji. Najpierw nazywala się Królewska Gwardia
Policyjna w wyniku hist zawieruchy i upadku monarchii 03.05 1911 roku
Żandarmerii nadano nową nazwę – Narodowa Gwardia Republikańska. Pełni
zadania wojskowe i reprezentacyjna oraz wsparcie podczas katastrof
naturalnych,.

Turcja

Żandarmeria Turecka

Turcja boryka się z problemem Kurdów. Silna pozycja tureckiej armii w państwie,
nie tylko gwaranta laickości Państwa ale i jego wewnętrznej spójności (zapis w
preambule konstytucji) po zakończeniu wojny turecko – rosyjskiej w 1877 roku
Pasza dokonał reorganizacji dotychczas istniejących formacji poołując 20.11 1879
roku Umum Jendarma Markeziyesi. Żand oficjalnie powstala 04.06 1896 roku.
Kolejna poważna transformacja żand zostałą dokonana pod wpływem reform
proklamatora republiki tureckiej Ataturka. W 1923 roku wprowadził trzy wazne
ustawy – nakazał zdjąć czapki mężczyzną, odsłonić twarze kobietom, ustanowił
alfabet europejski i nadał Turkom nazwiska. Od tego czasu stopniowo
rozszerzano zakres obowiązków Żand. Ataturk rozbudowła armię i budował
państwo na armii, armia miała być apolityczna i areligijna. W jego działaniach
pomogła mu Zand, kompetencje były stopniowo zwiększane. Dziś są czwartym i
odrębnym rodzajem sił zbrojnych, czuwają nad zapewnieniem porządku i bezp
publicznego, podlegaja pod sztab generalny i odpow za porządek na ponad 91%
kraju, ściągają przestępców i zwalczają przemyt.

Rumunia

Żand rumuńska powstała 03.04 1850r podlega tylko pod MON (wyjątek) czuwa
nad przestrzeganiem porządku i bezp 01.09.1993 roku ukonstytuowano dekret o
żandarmerii wiejskiej. 1949 Żand przekształca się w siły bezp 1989 powrót do
pierwotnej nazwy i koncepcji Zand. Zadania:

- przestrzeganie bez i porządku publicznego

- czuwanie nad bezp dóbr

- zapewnienie bezp przedstawicielom dyplomatycznym

- czuwanie nad bezp transporu ludzi i dóbr

- pilnowanie bezp podczas demonstracji i imprez publicznych

- czuwanie nad bezp VIP i instytucji rządowych

- prewencja
- czynności dochodzeniowo śledcze w stosunku do przestępczości zorganizowanej
i terrorystów

- czuwanie nad bez dzieci w szkolach

- wsparcie podczas klęsk żywiołowych

- struktura terytorialna pokrywa się z podziałem admini Rumunii, sięga do tradycji

napoleońskich, podział na mobilną i terytorialną

Amerykańska Gwardia Narodowa

Zbudowana jest w oparciu o francuskie, pruskie, hiszpańskie wzorce, jest armią

rezerwistów (!!) , jest przeznaczona do obrony państwa oraz spraw
bezpieczeństwa wewn, łączy w sobie anglosaski model policji i wpływy
napoleońskie.

Struktura pokrywa się i jest związana z wewn. Organizacją USA i przyjętym

systemem federacyjnym. Cechą współczesnego amerykańskiego systemu jest
dualność.

Teoria konfliktów międzynarodowych

- każdy konflikt, realizm – doktryna która gloryfikuje siłę w konfliktach

międzynarodowych.

- wojny międzypaństwowe odchodzą w przeszłość

- wojny narodowo-wyzwoleńcze przekształcają się w konflikty o władzę o kontrolę

nad surowcami

- ideologiczna warstwa ulegała erozji

Cechy:

- Terroryzm jako broń w konfornatcji z innymi inst państwa

- ofiary wsórd cywilów po II wojnie światowej

Buntalizacja walczących stron

- wzrastający udział dzieci w wojnach domowych

Współczesne wony:

1. Liczba konfliktów zbrojnych w latach 1990-2002: 58 w 46 różnych

pbaszarach głównie trzeci świat
2. Alokacja własnych interesów w trzecim świecie przez państwa bogate
3. większość współczesnych konfliktów rozgrywa się w Azji (9) i Afryce (6)
4. 2002 główne obszary konfliktów: Kolumbia, Kaszmir, Nepal, Czeczenia,
Sudan, Burundi,
 5. Wojna – zjawisko o dużych rozmiarach angażujące siły całego narodu
6. Konflikt zbrojny- ma nieco słabszą wymowę, choć często stosuje się
zamiennie z wojną
7. Ostatnią wojną była II woja światowa, więc po 1945 roku mamy do
czynienia z konfliktami
8. Odczucie społeczne – amerykanie twierdzą że w Iraku jest wojna

Klasyfikacja konfliktów:

- konflikty i spory graniczne

- zamorskie – kolonizacja

- graniczne – skupionego na zainstalowaniu w ościennym państwie przychylnego

sobie rządu

- ekonomiczne – globalny podział na biedne południe i bogatą północ

- etniczne

Konflikty religijne

- oparty na nienawiści w wymiarze psychologicznym

- rozwój fundamentalizmu

- prześladowania chrześcijan w Indiach

Konflikty ideologiczne:

- erozja dogmatów

- zimna wojna

Konflikt – określony stan poprzedzony napięciem ujawniającym sprzeczne

postawy czy oczekiwania podmiotów.

Konflikty o niskiej intensywności

- retorsja – nie musi zawierac w sobie przemocy, w relacjach między państwami

może oznaczać zerwanie stosunków dyplomatycznych

- demonstracja – pokaz siły, odstraszanie

- odwet – nie musi prowadzić do eskalacji konfliktu zbrojnego, zjawisko nagminne

w stosunkach Izrael-Palestyna

- interwencja – naruszenie suwerenności państwa, mieszanie się w sprawy wewn

państwa, może mieć charakter humanitarny (np.,. operacja ONZ).
Operacje zagraniczne

Peacekeeping– operacja utrzymania pokoju. Zapobieganie, powstrzymywanie i

zatrzymywanie walk pomiędzy państwami przez pokojową interwencje stron
trzecich, zorganizowany i zarządzany międzynarodowo. Z użyciem
wielonarodowych sił zbrojnych, policji i osób cywilnych w celu przywrócenia i
utrzymania pokoju.

Cechy:

- ustanowione na podstawie KNZ i pod nadzorem ONZ

- interwencja za zgoda państwa przyjmującego

- siły pokojowe muszą być bezstronne

- operacje prowadzone przez wojska państw członkowskich, ale pod kontrola ONZ

- uzycie siły ograniczone do minimum

Przykłady – Kosowo, Bośnia i Serbia,

Peacemaking- trudno odróżnic od peacekeepingu gdyż ten polega na rozdzieleniu

stron a peacemaking na wymuszaniu zawieszenia broni środkami siłowymi. Gdy
strony konfliktu nie chcą współpracować to należy:

- wymusić rozwiązanie za pomoca siły

- zastosować środki prawne

- zastosować negocjacje i mediacje

Pokojowe środki:

- rokowania bezpieczeństwa –negocjacje – dialog dwóch stron

- mediacje – rozmowy przy udziale trzeciej bezstronnej osoby

- dobre usługi – 3 strona zaprasza aby spotkac się na jego terytorium( państwa 3)

- konsyliacja- doradztwo – państwo bądź organizacja międzynarodowa

podpowiada jak rozwiązać problem

- arbitraż międzynarodowy

PEACE-ENFORCEMENT

Operacje wymuszania pokoju, angażują najwyższe siły wojskowe, wiążą się z

olbrzymimi kosztami, naruszają suwerenność państw, na których terenie odbywa
się misja. Rzadko występują (np. Irak), najrzadziej prowadzona pod auspicjami
ONZ.

Kryteria konieczne do przyjęcia interwencji humanitarnych:

1. zagrożenie bądź przypadek łamania praw człowieka na dużą skalę

2. jasne i obiektywne dowody na zaistnienie tego zagrożenia
3. rząd danego państwa nie chce bądź nie może podjąć kontrdziałań
4. sytuacja wymaga pilnego działania
5. użycie siły powinno być tylko w przypadku braku innych sposobów
rozwiązania problemu
6. cel został jasno wytłumaczony społeczności międzynarodowej
7. cel jest ograniczony do zaprzestania naruszenia praw człowieka
8. istnieje wsparcie państw regionu
9. akcja wspierana jest przez tych do których jest skierowana
10.istnieje duże prawdopodobieństwo sukcesu
11.powinno zostać zaplanowane przejście do fazy odbudowy pokonfliktowej
12.użycie siły powinno być proporcjonalne do zamierzonych celów
13.Międzynarodowe prawo wojenne powinno być przestrzegane podczas akcji

Różnica:

Bezpieczeństwo narodowe dotyczy zagrożeń o charakterze militarnym

Bezpieczeństwo wewnętrzne dotyczy tego co pochodzi z wnętrza

państwa(globalizacja, narkotyki)

Operacje humanitarne silnie są związane ze szkołą kanadyjską.

23.02.2010 UE przyjęła strategie w zakresie bezpieczeństwa wew UE

Europeizacja bezpieczeństwa – mówi się o tym na terenie UE

Frontem, Europol, traktat lizboński wygenerował szereg konwencji, które mają

zbliżyć państwa europejskie.

- 2003 rok to europejska strategia bezpieczeństwa

- Strategia o zewnętrznej wymianie w obszarze sprawiedliwości, wolności,

bezpieczeństwa

- strategia o zarządzaniu informacją

- program sztokholmski (otwarta i bezpieczna Europa chroniąca i służąca swoim

mieszkańcom)

- strategia bezpieczeństwa wew UE (23.02.2010) mówi o: terroryzmie, otwartych

granicach w Europie a wewn i zewn niebezpieczeństwa się przenikają, nowe
zagrożenia mają charakter dynamiczny.
Wnioski:

- odwołuje się do szkoły kopenhaskiej – UE pojmuje bezpieczeństwo w sposób

holistyczny (włączenie obszarów militarnych i pozamilitarnych)

- w czasach pozimnowojennych podział jest bardziej klarowny, ale zaczyna się

zacierać linia pomiędzy bezpieczeństwem wew i zew (np. przestępczość
zorganizowana) i stają się bezp międzynarodowym

- dzisiaj zwalczanie zagrożeń wymaga szerszej międzynarodowej współpracy

- dzisiaj głównym podmiotem bezpieczeństwa jest człowiek, co prowadzi do tego,

że UE obrała koncepcje human security

- proces globalizacji wywarł wpływ na współczesne postrzeganie bezpieczeństwa

przez UE i współpracy UE w tym zakresie

Współczesny koncept powinien dotyczyć nie tylko bezpieczeństwa państw

narodowych i ich organów ale również bezpieczeństwa jednostek we wszystkich
wymiarach (wew, zew, militarnym, nie militarnym) w celu utrzymania porządku i
bezpieczeństwa publicznego, ludzie powinni być chronieni zarówno od zagrożeń o
charakterze militarnym jak i nie militarnym.

Zagadnienia:
1. Koncepcje bezpieczeństwa
2. kopenhaska szkola bezp.
3. Human Security
4. Zagrożenia dla bezpieczeństwa
5. Bezpieczenstwo miedzynarodowe i organizacje bezpieczenstwa miedzynarodowego
6. gwardie narodowe (koncepcje, definicje)
7. konflikty miedzynarodowe
8. konflikty o niskiej intensywnosci
9. operacje zagraniczne - rodzaje
10. strategia bezpieczenstwa UE i koncepcje bezpieczenstwa edlug UE

KUNIEC 