SPOŁECZNA GOSPODARKA

RYNKOWA
Wspó łczesna gospodarka rynkowa-
cechy, geneza i formy realizacji

OPRACOWANIE :

Małgorzata Lewandowska

Gr. II, Studia Zaoczne

Poznań 2010
SPIS TREŚCI:

WSTĘP.................................................................................................................3

I. POJĘCIE USTROJU GOSPODARCZEGO...............................................3

II. CZYM JEST GOSPODARKA RYNKOWA.............................................4

III. GENEZA GOSPODARKI RYNKOWEJ.................................................5

IV. RODZAJE GOSPODARKI RYNKOWEJ...............................................7

V. ZALETY I WADY GOSPODARKI RYNKOWEJ...................................8

PODSUMOWANIE..........................................................................................11

BIBLIOGRAFIA..............................................................................................13

WSTĘP

2
 Pan profesor Wacław Jarmołowicz jest jednym z wielu naukowców, którzy w swych
publikacjach badają tematykę związaną z ustrojami gospodarczymi, a wśród nich gospodarką
rynkową. Dla nas Polaków gospodarka rynkowa nie zawsze kojarzy się dobrze. Na przełomie
lat 1989-1990 dokonały się w Polsce przemiany ustrojowe, polegające m.in. na
wprowadzeniu gospodarki rynkowej w miejsce gospodarki centralnie planowanej i
zarządzanej. Gospodarka rynkowa to gospodarka, w której zasadniczym regulatorem
procesów gospodarczych jest samoczynnie działający rynek, mechanizm rynkowy, a nie plan
centralny. Tematyka związana z tym zjawiskiem stanowić może obszar badań i dociekań
studentów Uczelni Ekonomicznych. W niniejszej pracy postaram się ją nieco przybliżyć.

I. POJĘCIE USTROJU GOSPODARCZEGO

Jak podaje Profesor Wacław Jarmołowicz przyjmujemy, że ustrój gospodarczy to te

normy i reguły prawne, które przesądzają o tym, komu oraz jakie przysługują prawa w
zakresie posiadania dóbr i zasobów gospodarczych oraz kto i jakie może bądź musi
wykonywać czynności gospodarcze. Przez prawo do posiadania dóbr i zasobów
gospodarczych rozumiemy przy tym taką sytuację, w której określony podmiot ekonomiczny
jest ich legalnym właścicielem, a więc może też korzystać w pełni z uprawnień
własnościowych przysługujących posiadaczom dóbr i zasobów gospodarczych. Z kolei pod
pojęciem czynności gospodarczych rozumiemy takie działania lub zaniechania działań,
których bezpośrednim następstwem staje się zmiana sytuacji gospodarczej danego podmiotu.
Sytuacja gospodarcza takiego podmiotu różnicuje się zaś wówczas, gdy zmienia się wielkość
dóbr i zasobów pozostających w jego władaniu (posiadaniu). Ustroje gospodarcze różnią się
też między sobą zakresem i treścią uregulowań dotyczących posiadania dóbr i zasobów oraz
wykonywania czynności gospodarczych, a przyjmujących postać określonych zakazów i
nakazów. W szczególności chodzi tu więc o zakazy dotyczące posiadania dóbr i zasobów oraz
wykonywania czynności gospodarczych, a także o nakazy dotyczące wykonywania tychże
czynności. Ogólniej można by zauważyć, że ustrój oferuje tym więcej wolności (swobody)
gospodarczej, im mniej jest takich zakazów i nakazów stanowionych przez państwo jako
podmiot kreujący sam ustrój gospodarczy, a odnoszących się do innych podmiotów
ekonomicznych.

3
II. CZYM JEST GOSPODARKA RYNKOWA

W opracowaniu “Ekonomia. Zagadnienia wybrane” profesora Wacława Jarmołowicza

możemy przeczytać, iż wysoki stopień etatyzacji gospodarki nie jest jeszcze wystarczającym
wyróżnikiem do uznania tej gospodarki za centralnie zarządzaną. Z ustrojem takim mamy
bowiem do czynienia dopiero wówczas, gdy państwowe jednostki gospodarcze
(przedsiębiorstwa, zakłady, instytucje etc.) zaczyna obowiązywać szczególny rodzaj nakazów
i zakazów. Nakaz odnoszący się do ich działalności gospodarczej przyjmuje zazwyczaj (gdy
chodzi o kierunki tej działalności) formę tzw. dyrektywy gospodarczej. Dyrektywa jako
główna forma sterowania działalnością gospodarczą przedsiębiorstw to obowiązek
prowadzenia działalności gospodarczej w określonej dziedzinie, w rozmiarach oraz w sposób
wyznaczony przez państwo jako władzę gospodarczą. Z kolei, gdy chodzi o wykorzystanie
zasobów materialnych jako zasobów stawianych przedsiębiorstwom do dyspozycji i
odpowiednio do zadanego poziomu dyrektyw, to przyjmują one zwykle postać tzw. przy-
działów (rozdzielników). Przydział to — w bliższym ujęciu — nakaz zaopatrywania się w
czynniki produkcji (a więc w surowce i materiały) u wyznaczonych dostawców, w
odpowiednich wielkościach i na określonych zasadach, a w tym i po wyznaczonych cenach.
Tego typu nakazom i zakazom towarzyszą inne jeszcze, a dotyczące np. zakazu
zaopatrywania się u innych niż wyznaczeni dostawcy, czy też zakazu sprzedaży innym niż
wyznaczeni nabywcy. Mogą to być także limity i normatywy oraz inne jeszcze ograniczniki
zużywania zasobów (np. limit zatrudnienia).
Państwo w gospodarce centralnie zarządzanej reguluje zatem mniej lub bardziej
bezpośrednio — i za pomocą rozbudowanego systemu nakazów i zakazów — podstawowe
sfery bieżącej i rozwojowej działalności gospodarczej przedsiębiorstw. Decyduje ono również
o tym co, ile i jak produkować, u kogo przedsiębiorstwa mają się zaopatrywać w czynniki
produkcji, komu sprzedawać swoje produkty, jakimi metodami (technologiami) mają
wytwarzać, gdzie i jak inwestować etc. Systemowi rozbudowanych nakazów i zakazów o
charakterze dyrektyw, przydziałów, limitów, normatywów i innych jeszcze tego typu ogra-
niczników, towarzyszy też ściśle z nimi związany instytucjonalny, rozbudowany i
biurokratyczny aparat władzy gospodarczej (zarządzania). Jego głównym zadaniem staje się
koordynowanie działalności gospodarczej przedsiębiorstw poprzez rozwijanie więzi głównie
o charakterze administracyjnym i pionowym, typu nakazowo-rozdzielczego. Wprawdzie w
systemie tym nie rezygnuje się całkowicie z wykorzystania kategorii towarowo-pieniężnych

4
(takich jak cena, płaca, zysk, procent etc.), ale ich rola jest wtórna i bierna (ewidencyjna).
Więzi rynkowe nie są tu więc tym samym najważniejsze. Zatem i przejście od ustroju
centralnie zarządzanego do rynkowego rozpoczyna się od likwidacji owego rozbudowanego
systemu nakazów i zakazów, a także rozbudowanego aparatu zarządzania. W gospodarce
rynkowej przedsiębiorstwa kierując się maksymalizacją zysku, jako swoim bezpośrednim
celem, posiadają też swobodę co do swoich wyborów ekonomicznych w zakresie tego co, ile i
jak produkować, komu sprzedać, od kogo kupować, gdzie i ile inwestować etc. W gospodarce
rynkowej podstawową formą więzi ekonomicznej na miejsce koordynacji pionowej i
nakazowo-rozdzielczej, staje się ponownie więź pozioma i rynkowa, a oparta na transakcjach
rynkowych i działaniu szeroko pojętego rynku.

III. GENEZA GOSPODARKI RYNKOWEJ

Początki gospodarki rynkowej w nowożytnej Europie szacowane są na XVI – XVIII w.

Funkcjonujące wówczas społeczeństwo feudalne cechowało się:

 niską produktywnością,
 złożonym systemem zależności prawnych między ludźmi,
 ograniczeniami i monopolami w produkcji i handlu (cechy i gildie),
 rynek miał ograniczony zasięg (na oddzielonych od siebie rynkach lokalnych ceny
kształtowały się pod wpływem warunków podaży i popytu).

Rynek, będący sferą, w której wzajemny wpływ sprzedających i kupujących kształtuje

stosunek między podażą a popytem. Stosunek podaży i popytu ma wpływ na ceny. W miarę
rozwoju produkcji towarowej, środków transportu rynki lokalne łączyły się w jeden rynek
narodowy (krajowy). Procesowi temu sprzyjała polityka gospodarcza nowożytnych
monarchów (likwidacja lokalnych przywilejów, monopoli). Ekspansja kolonialna przyczyniła
się do powstania rynku światowego. Warunkiem rozwoju gospodarki rynkowej było
pojawienie się kapitału (zasoby pieniężne oraz dobra służące do prowadzenia handlu i
produkcji). Wielką rolę w akumulacji kapitału odegrał handel. Kapitał handlowy powstawał w
średniowieczu w północnych Włoszech i południowych Niemczech, w epoce nowożytnej
dzięki gospodarce kolonialnej Hiszpanii, Portugalii, Niderlandach, Anglii. Z kapitałem

5
handlowym powiązany był kapitał finansowy, gromadzony dzięki wysokoprocentowym
pożyczkom. Potrzeba finansowania przedsięwzięć handlowych (handel dalekomorski)
zrodziła instytucję kredytu, udzielaniem oprocentowanych pożyczek trudniły się domy
bankowe (w średniowieczu), banki (w epoce nowożytnej).

Wraz z pojawieniem się kredytu handlowego udzielanego przez banki powstał rynek
pieniężny – sfera ekonomiczna w której dokonywane są transakcje sprzedaży i zakupu
pieniędzy (np. można pożyczyć większą sumę pieniędzy przedsiębiorcy, który wykorzystywał
ją jako kapitał przynoszący zyski; część zysku otrzymywał właściciel pieniędzy jako zapłatę
za wypożyczenie pieniądz stawał się towarem). W XVI i XVII w. banki stały się instytucjami
handlującymi kapitałem pieniężnym oraz pośredniczyły między wierzycielami a dłużnikami.
U schyłku XVII w. wyodrębniły się banki emisyjne (emitowanie banknotów – środki
płatnicze). Powiększaniu kapitału handlowego służyły nie tylko banki, ale w organizacji
handlu pojawiły się towarzystwa akcyjne (spółki). Kompanie handlowe w XVIII w. były
związkami operującymi wspólnym kapitałem różnych właścicieli . akcje składały się na
kapitał spółek, każdy mógł je kupić; stały się one przedmiotem handlu giełda pieniężna –
papierów wartościowych. Giełda to instytucja, gdzie ustala się ceny i dokonuje operacji
wekslowych ( Antwerpia 1531; Amsterdam, Londyn).

W efekcie zmian gospodarczych w Europie nowożytnej ukształtowała się nowa grupa

społeczna – burżuazja (miała kapitał handlowy i pieniężny, lokowała nadwyżki pieniężne w
ziemi).

Upowszechnienie wczesnokapitalistycznych form organizacji produkcji:

 nakład (chałupnictwo),
 manufaktura (proces produkcji był koncentrowany w jednym miejscu i bezpośrednio
kontrolowany).

Od XVI do XVIII w. dominowała gospodarka feudalna, ale w tym czasie zaczyna

pojawiać się nowy rodzaj stosunków ekonomicznych, który nazywamy wczesnym
kapitalizmem. Ten pierwszy rodzaj kapitalizmu nazywamy handlowym, ponieważ kapitał
rodził się w sferze handlu jako kupiecki czy bankierski.

Cechy kapitalizmu:

 środki produkcji (ziemia, bogactwa naturalne) są w prywatnych rękach,

6
  te środki właściciel traktuje jako kapitał i wykorzystuje je od wytworzenia zysku,
 fakt, że produkuje się towar na sprzedaż prowadzi do tego, że większość potrzeb
zaspokaja się na rynku a nie produkuje we własnym gospodarstwie,
 praca najemna, za którą płacimy,
 następuje specjalizacja produkcji,
 zmieniają się stosunki społeczne, o pozycji świadczy pieniądz i interesy,
 działalność gospodarcza opiera się o rozumowanie i rachunek ekonomiczny,
 konkurencja, osiąganie maksimum zysku, którego część jest inwestowana, staje się
zatem motorem postępu.

IV. RODZAJE GOSPODARKI RYNKOWEJ

W współczesnej gospodarce rynkowej można wyróżnić:

1. neoliberalną gospodarkę rynkową – wolną od administracyjnej ingerencji państwa w

jej mechanizmy, regulowanych jedynie polityką pieniężną banku centralnego i potrzebami
budżetu państwa. Hasłem neoliberałów (zwłaszcza w USA) jest „deregulacja”, powrót do
samoczynności mechanizmów ekonomicznych, a także odchodzenie od roli państwa
opiekuńczego.
2. interwencjonistyczna (socjaldemokratycznie korygowana) gospodarka rynkowa – idee
gospodarcze socjaldemokratów (np. Szwecja, USA, Niemcy) wyrastając z przekonania, że
korzyści społeczne płynące z określonego zakresu ingerencji państwa są większe od strat z
tytułu pewnych ograniczeń, swobody działania gospodarki prywatnej.
3. społeczna gospodarka rynkowa – gospodarka ta została ukształtowana w RFN,
akcentuje istotną rolę ustawodawstwa w charakterze społeczeństwa tworzącego porządek
gospodarczy, zapewniającego też określony poziom świadczeń i pokój społeczny między
głównymi stronami konfliktów społecznych tzn. pracownikami, pracodawcami i państwem.

Koncepcja społecznej gospodarki rynkowej bazuje na założeniu, iż możliwa jest

synteza wolności działania prywatnych podmiotów gospodarczych na rynku i realizacji celów

7
sprawiedliwości społecznej. Zakłada się, że powinno to zostać osiągnięte przez oddziaływanie
dwóch głównych czynników:

1. porządku (ładu) konkurencyjnego, wymuszającego wysoką efektywność

gospodarowania oraz prawidło działającej koncentracji władzy gospodarczej w nielicznych
podmiotach gospodarczych.
2. wzrostu zatrudnienia oraz dochodów z pracy, a zatem tego, co L. Erhard określił
„dobrobytem dla wszystkich”.

Docelowym modelem dokonywanych przekształceń w Polsce powinna być społeczna

gospodarka rynkowa. „Społeczna gospodarka rynkowa oparta na wolności działalności,
dialogu współpracy partnerów społecznych, solidarności stanowi podstawę ustroju
Rzeczypospolitej Polskiej.” art. 20 konstytucji RP.

Ww. typy gospodarki rynkowej różnią się między sobą (zwłaszcza w sferze podziału),
ale jednocześnie charakteryzują się wspólnymi, uniwersalnymi cechami np.:

1. gospodarka rynkowa oparta jest na dominacji prywatnej własności zasobów (kapitału).

Podejmowanie decyzji gospodarczych oparte jest na rachunku mikroekonomicznym i na
indywidualnej, materialnej odpowiedzialności za skutki tych decyzji.
2. gospodarka rynkowa ma charakter pieniężny, a nie rzeczowy. Miarodajny efekt
pieniężny, nadwyżka pieniężna (zysk) jest miarą efektywności gospodarowania
przedsiębiorstwa.
3. główną cechą funkcjonalną gospodarki rynkowej jest mechanizm rynkowy
równoważący podaż i popyt, decydujący o alokacji zasobów gospodarczych przedsiębiorstwa.

V. ZALETY I WADY GOSPODARKI RYNKOWEJ

W gospodarce rynkowej Podmioty gospodarcze mają swobodę działania. Państwo

pełni rolę ograniczona do ochrony własności prywatnej i zapewnia bezpieczeństwo obywateli.
Gospodarka rynkowa zawdzięcza swoją nazwę przede wszystkim temu że podstawowym
regulatorem i koordynatorem procesów gospodarczych jest w niej rynek który jest
samoczynnie działającym mechanizmem, wpływającym na zachowanie podmiotów
gospodarczych, te zachowania przesądzają o alokacji zasobów gospodarczych. Własność

8
prywatna skłania też do efektywnej konkurencji między przedsiębiorstwami; silne bodźce to:
optymalizacja produkcji i racjonalne wykorzystanie czynników produkcji. Dążąc do jak
największego zysku przedsiębiorcy starają się produkować więcej i lepiej niż ich konkurenci
oraz możliwie najtaniej. Wymaga to poszukiwania najtańszych kombinacji czynników
produkcji oraz wprowadzenia obniżających koszty innowacji technologicznych i
organizacyjnych. Podstawowe podmioty gospodarcze: przedsiębiorstwa, gospodarstwa
domowe działają w gospodarce rynkowej samodzielnie i kierują się zasadą
samofinansowania, występują na rynku w roli sprzedawców jak i nabywców, dobrowolne
umowy są zawierane między nimi przy użyciu pieniądza według cen kształtujących się na
ogół swobodnie na rynku. Ceny dóbr konsumpcyjnych oraz ceny czynników produkcji ustala
się zwykle na poziomie równoważącym popyt z podażą.

Głównymi zaletami gospodarki rynkowej są:

 tendencja do racjonalnego wykorzystania zasobów gospodarczych

 efektywny system motywacyjny

 duża innowacyjność gospodarki

 dyscyplina finansowa przedsiębiorstw, związana z konkurencją i zasadą

samofinansowania działalności gospodarczej

 tendencja do samodzielnego ustalania się równowagi rynkowej

 duża elastyczność gospodarki

 dobre zaopatrzenie sklepów

Dążąc do jak największego zysku przedsiębiorcy starają się produkować więcej i

lepiej niż ich konkurenci oraz możliwie najtaniej. Wymaga to poszukiwania najtańszych
kombinacji czynników produkcji oraz wprowadzenia obniżających koszty innowacji
technologicznych i organizacyjnych.. System ten uzależniony jest bezpośrednio od woli
konsumentów. Głównym czynnikiem jest zysk, który stanowi motor napędowy działań
ludzkich i sprawia że produkują oni rzeczy, których pragną kupujący.
Reasumując można stwierdzić, iż najistotniejszą zaletą gospodarki rynkowej jest konkurencja
w wyniku której do konsumentów docierają tylko najlepsze i najtańsze produkty, gdyż to

9
właśnie na nie jest popyt. Pokazuje nam również wartości rozwoju takie jak wykształcenie,
kreatywność, przedsiębiorczość dzięki którym łatwiej jest nam zrobić karierę czy uzyskać
wysoki status finansowy.

Niestety istnieją też wady (które równie dobrze nazwać możemy skutkami ubocznymi)
głównie w postaci bezrobocia. Wiążę się to bezpośrednio z tym, że przedsiębiorcy
uwzględniając rachunek ekonomiczny zatrudniają jak najmniejszą liczbę pracowników od
których zarazem wymaga sie wszechstronności co w efekcie doprowadza do podziału
społeczeństwa na klasę najniższą, średnią i wyższą. Nie można również nie zauważyć
problemu zakładów nierentownych, które szeroko korzystały z pomocy państwa w
poprzednim systemie a dziś w dobie wszechobecnej konkurencji nie zdają egzaminu co w
efekcie kończy sie zwolnieniami ludzi, którzy nie przygotowani, powiększają rzesze
bezrobotnych i u których często powstaje poczucie niesprawiedliwości, bezduszności czy
nawet krwiożerczości dzisiejszego systemu. Dodatkowym czynnikiem powodującym
niezadowolenie części społeczeństwa z obecnej formy gospodarki jest powszechny
konsumpcjonizm, świadomość że nie ma nic za darmo, że za wszystko trzeba płacić co ludzi
gorzej wykształconych czy zarabiających zmusza do korzystania z dóbr gorszego gatunku co
powiększa dysproporcje między nimi samymi.

Mimo różnorodnych opinii i doświadczeń społeczeństwa nie zmienia jednak faktu to,
że kraje o rozwiniętej gospodarce rynkowej zapewniają swoim obywatelom statystycznie
najwyższy, przeciętny poziom dobrobytu ,gwarantując równocześnie najszerszy zakres
swobód obywatelskich.

W gospodarka rynkowej sterowanie procesami gospodarczymi odbywa się poprzez

rynek. Zwana bywa również systemem wolnej przedsiębiorczości, nie jest uzależniona od
tradycji czy planu centralnego, lecz bezpośrednio od woli konsumentów. Ważnym elementem
tego systemu jest własność prywatna czynników wytwórczych i środków produkcji, która
daje ludziom motywacje do wykorzystania tego, co posiadają w celu produkcji tych
wyrobów, których sprzedaż może przynieść im zysk. Czynnik ten nazywamy często
motywem zysku, stanowi on motor napędowy działań ludzkich i sprawia, ze produkują oni
rzeczy, których pragną kupujący. W tym systemie gospodarczym umieszczenie zasobów
czynników wytwórczych (pracy, ziemi i kapitału) pomiędzy poszczególne jednostki ,daje
możliwości wyboru sposobu ich wykorzystania (dziedziny wytwarzania, konkretne produkty).
Podział wytworzonych produktów dokonuje się głównie za pośrednictwem rynku, przy

10
niewielkim wpływie państwa, które pełni rolę ochronną. Decyzje dotyczące tego, co i w
jakich ilościach będzie produkowane, w jaki sposób, tzn. przy użyciu jakich metod
technicznych, oraz dla kogo, podejmowane są przez suwerenne podmioty gospodarcze,
kierujące się własnym interesem i postępujące zgodnie z zasadami racjonalności
gospodarowania. Podstawą podejmowania tych decyzji są informacje płynące z rynku: m.in.
ceny dóbr i usług, ceny czynników wytwórczych, płace, stopy procentowe, stopy zysku, kursy
papierów wartościowych, walut oraz oczekiwania podmiotów gospodarczych. Decyzje te
mogą być w pewnym stopniu modyfikowane przez państwo w związku z ustalaniem przez nie
np. stóp podatkowych, nakładaniem (lub zmianą) ceł, ustalaniem minimalnych lub
maksymalnych cen, minimalnych płac, ograniczaniem wahań kursów walutowych,
kształtowaniem systemu ubezpieczeń, zakresu opieki socjalnej itp. Skrajną postacią
gospodarki rynkowej byłaby gospodarka wolnorynkowa, pozbawiona całkowicie wpływu
państwa - taka jednak współcześnie nie istnieje. Podstawą gospodarki rynkowej jest prywatna
własność czynników wytwórczych.

PODSUMOWANIE

Gospodarka rynkowa jest systemem bardzo złożonym. Składa się ona z milionów
różnych podmiotów, jak gospodarstwa domowe, przedsiębiorstwa, instytucje finansowe,
administracja państwa oraz władze lokalne. Podmiotem gospodarczym -  nazywamy
określoną formę organizacji, która podejmuje samodzielne decyzje, kierując się własnym
interesem i związanym z tym ryzykiem. Produkty przeznaczone na sprzedaż w ekonomii
określa się mianem towarów, a gospodarkę , w której istotną rolę odgrywa produkcja z góry
przeznaczona na sprzedaż , określa się mianem gospodarki towarowej lub towarowo –
pieniężnej. Przeciwieństwem gospodarki towarowej jest gospodarka naturalna, czyli
gospodarka nastawiona przede wszystkim na bezpośrednie zaspokajanie własnych potrzeb
wytwórców. Gospodarka naturalna jest gospodarką jednopodmiotową . Występują dwie
funkcje gospodarki naturalnej : konsumpcyjna i produkcyjna.

Gospodarka rynkowa -  to gospodarka, w której zasadniczym regulatorem procesów

gospodarczych jest samoczynnie działający rynek czy też mechanizm rynkowy.
Gospodarka rynkowa  - to taki typ organizacji człowieka w którym koordynatorem procesów
jest rynek a własność czynników produkcji ma charakter prywatny.

11
 Gospodarka rynkowa – jest systemem w którym ceny, warunki rynkowe, zyski i
straty, bodzce i korzyści decydują o tym co, jak i dla kogo produkować. Przedsiębiorstwa
produkują te towary, które przynoszą im najwyższe zyski przy pomocy technik
zapewniających najniższe koszty. Gospodarka rynkowa – jest jedną z form społecznej
organizacji działalności gospodarczej. Z punktu widzenia skali działalności gospodarczej
można wyodrębnić np. gospodarkę światową, narodową, terenową, gospodarkę
przedsiębiorstw, natomiast z punktu widzenia sfery gospodarowania – gospodarkę
mieszkaniową, finansową, rolną itp. Na podstawie  kryterium własności czynników produkcji
wyróżnia się w ramach danego kraju gospodarkę prywatną i publiczną, a w skali
międzynarodowej gospodarkę kapitalistyczną i socjalistyczną (komunistyczną). Gospodarka
rynkowa charakteryzuje się dwiema zasadniczymi cechami: dominacją prywatnej własności
czynników produkcji oraz rynkową alokacją zasobów gospodarczych. Gospodarka rynkowa
swoją nazwę zawdzięcza przede wszystkim temu, że podstawowym regulatorem i
koordynatorem procesów gospodarczych jest w niej rynek.

BIBLIOGRAFIA

12
1. Wacław Jarmołowicz, Ekonomia Zagadnienia wybrane, WSZiB Poznań 2005
2. Wacław Jarmołowicz, Podstawy Makroekonomii, WUE Poznań 2008
3. Hanna Adamkiewicz, Katarzyna Jędrzejewska, Podręcznik samodzielnej nauki
Mikroekonomii. Gospodarka rynkowa i podstawy zachowania konsumenta, PWN 2005
4. Piotr Pysz, Społeczna Gospodarka Rynkowa, PWN, Warszawa 2010
5. Wikipedia.pl – strona internetowej encyklopedii
6. Kalina Prysznic, Regulowana gospodarka rynkowa, Wolters Kluwer 2007
7. Maciej Bałtowski, Maciej Miszewski, transformacja gospodarcza w Polsce. PWN
2007
8. Elżbieta Mączyńska, Społeczna Gospodarka Rynkowa, PTN, WARSZAWA 2003
9. Wacław Wilczyński, Polski Przełom Ustrojowy, Ekonomia Epoki Transformacji
1989-2005, WSB 2005
10. Tadeusz Kozłowski, Systemy Ekonomiczne, UMCS 2004,
11. Stanisław Lis, Społeczna gospodarka rynkowa w poszukiwaniu modeli rozwoju
gospodarczego krajów postsocjalistycznych, UEK 2009,

13