You are on page 1of 432

Dictionary of Law Terms

English-Polish
Polish-English

S³ownik terminologii prawniczej


angielsko-polski
polsko-angielski
Dictionary
of Law Terms
English-Polish
Polish-English
By Ewa Myrczek

Wydawnictwo C.H. Beck


Warszawa 2005
S³ownik
terminologii
prawniczej
angielsko-polski
polsko-angielski
Opracowanie Ewa Myrczek

Wydawnictwo C.H. Beck


Warszawa 2005
Dictionary of Law Terms
S³ownik terminologii prawniczej

Cover by/Projekt ok³adki: Robert Rogiñski


Editing/Redakcja: Tomasz Rodzik

All rights reserved.


No part of this book may be reproduced, distributed or transmitted in any form or by any means,
electronic or mechanical, including photocopying and recording, or by any information storage
or retrieval system, without the prior written permission of the Publisher.

© Wydawnictwo C.H. Beck 2005

All inquires should be addressed to:


Wydawnictwo C.H. Beck Sp. z o.o.
9, Gen. Zaj¹czka Str.
01-518 Warsaw

Typesetting/Sk³ad i ³amanie: Krzysztof Biesaga


Printing and binding/Druk i oprawa: WDG Drukarnia w Gdyni Sp. z o.o.

ISBN: 83-7387-808-4
Table of contents
Preface . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . VI
Wstêp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . VII
References / Bibliografia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . VIII
Abbreviations / Wykaz skrótów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . IX
Introduction to legal translation . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . XI

Dictionary
Part I. English-Polish . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3
Part II. Polish-English. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 167

Test Your Knowledge of Legal English . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 323


Key and Translation . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 361

V
Preface
This bilingual DICTIONARY OF LAW TERMS is intended for students of the
law, legal secretaries, paralegals, legal executives, ESP teachers, translators and pro-
fessional people who need English for their present or future day-to-day work in the
legal field.
Though this dictionary lays no claim to comprehensiveness, it aims at serving
three primary functions. Firstly, it contains an exposition of essential legal terms and
phrases. Entries derive largely from the traditional core of legal studies – from Con-
stitution, Contracts, Torts, Civil law, Criminal procedure, Land law, Labour law,
Family law but also from the fields of European Community law, Bankruptcy and
Reorganisation law, Companies law, and Customs and Fiscal law.
Secondly, the Introduction to legal translation gives helpful guidance on some
of the most vexing questions that legal writers, translators and law students face,
from offering advice on usage and grammar to covering issues related to text-nor-
mative equivalence in translation of legislative texts. Since translators-to-be and law
students need to be familiarised with the principles of specific conventions related to
syntax, lexis and stylistics of the legal Polish and English language as applied in the
field of legislative texts, these rules and principles have been described in the Intro-
duction to legal translation, thus providing prospective readers with practical
guidelines on legislative drafting and translation. In accordance with the rules of le-
gal modality, legislative sentences have been subdivided into prohibitions, obliga-
tions, permissions and non-permissions, and illustrated with instructive examples
for translation of statutes.
Thirdly, this book contains Tests which can be used both for self-study and in
class. Students preparing for the Test of Legal English Skills examinations and other
equivalent examinations will find this part particularly relevant to their needs.
A wide range of topics is covered through a variety of exercises which include gap
filling and matching. The book includes a comprehensive key with not only answers
to the exercises but also some translation hints which should help students to distin-
guish between similar but distinct legal terms.
Unlike most dictionaries, which are devoted to questions of terminology, this
book has also dealt with problems that are related to textual and pragmatic conside-
rations, taking account of legal construction rules applicable in civil law and com-
mon law systems accordingly. Endeavours have been made to include a body of
practical information that can orient and complement the learning process of transla-
tor-trainees and self-learners; teachers are also encouraged to make use of it.

Jaworze, August 2005 Ewa Myrczek

VI
Wstêp
S£OWNIK TERMINOLOGII PRAWNICZEJ jest skierowany do studentów
prawa, t³umaczy przysiêg³ych, pracowników kancelarii prawniczych, nauczycieli
specjalistycznego jêzyka angielskiego oraz wszystkich zainteresowanych pog³êbia-
niem swej wiedzy z zakresu tekstów prawnych i prawniczych.
Ksi¹¿ka sk³ada siê z trzech czêœci, z których najwa¿niejsza i najobszerniejsza za-
wiera podstawowe terminy prawnicze z zakresu prawa konstytucyjnego, cywilnego,
handlowego, karnego, skarbowego, europejskiego, prawa pracy, etc. Wszystkie
has³a u³o¿ono w porz¹dku alfabetycznym.
We Wstêpie do t³umaczenia tekstów prawnych podano informacje, których
pró¿no szukaæ w innych s³ownikach – dotycz¹ one norm tekstowo-jêzykowych cha-
rakterystycznych dla angielskich i polskich tekstów prawnych. W ujêciu porów-
nawczym omówiono warstwê sk³adniow¹ tekstów prawnych, ze szczególnym
naciskiem na czas gramatyczny i typy zdañ z³o¿onych. Opisano równie¿ warstwê
leksykaln¹ przepisów nakazuj¹cych, zakazuj¹cych i opisowych. Poruszono tak¿e
kilka zagadnieñ dotycz¹cych warstwy tekstowej, m.in. struktury aktów prawnych
i nazewnictwa ich jednostek redakcyjnych. Wszystkie rozwa¿ania zosta³y poparte
odpowiednimi przyk³adami w jêzyku polskim i angielskim.
Szczególny nacisk po³o¿ono na styl redagowania tekstów ustawowych w oby-
dwu systemach w oparciu o wydawane przez w³adze ustawodawcze podrêczniki
(drafting manuals), które w przypadku jêzyka polskiego przybra³y postaæ urzêdo-
wego zbioru dyrektyw techniki prawodawczej, nosz¹cych nazwê Zasady techniki
prawodawczej. Jednoczeœnie, zwrócono równie¿ uwagê na fakt archaicznoœci jêzy-
ka angielskich tekstów prawnych i zwi¹zanej z tym ma³ej ich komunikatywnoœci.
Obecnie toczy siê dyskusja na temat przeprowadzenia koniecznych reform w celu
uproszczenia i ujednolicenia tego¿ jêzyka (plain English movement).
S£OWNIK TERMINOLOGII PRAWNICZEJ zawiera równie¿ Testy spraw-
dzaj¹ce wiedzê z polskiej i angielskiej terminologii prawniczej. Takie æwiczenia,
tradycyjnie „zarezerwowane” dla podrêczników do nauki jêzyka angielskiego, zo-
sta³y tutaj umieszczone celowo: maj¹ pomóc w przygotowaniu do egzaminów
TOLES (Test of Legal English Skills). Testy kontrolne o zró¿nicowanym stopniu
trudnoœci zawieraj¹ liczne przyk³ady s³ów i konstrukcji najczêœciej mylonych przez
u¿ytkowników i osoby ucz¹ce siê jêzyka angielskiego, zaœ za³¹czony klucz podaje
odpowiedŸ na ka¿de pytanie testowe, czêsto opatrzon¹ dodatkowymi uwagami dla
ucz¹cego siê.
W przeciwieñstwie do wiêkszoœci dostêpnych na polskim rynku specjalistycz-
nych s³owników z zakresu prawa, ten dwujêzyczny „wokabularz” zawiera równie¿
dodatkowe informacje, które powinny okazaæ siê przydatne w szczególnoœci po-
cz¹tkuj¹cym t³umaczom w przek³adzie tekstów prawnych, zaœ studentom prawa
w ich tworzeniu.

Jaworze, sierpieñ 2005 r. Ewa Myrczek

VII
References
Bibliografia
E. Alcaraz, B. Hughes, Legal Translation Explained, Manchester 2002, (LTE).
J. Bogudziñski, K. Buczkowski, A. Kaznowski, Wzory umów i pism. Compendium of
Legal Templates, Warszawa 2002, (WUIP).
W.J. Brown, GCSE Law, London 1993, (GL).
J. Evans (ed.), Law of International Trade, London 2001, (LOIT).
B.A. Garner (ed.), Black’s Law Dictionary, USA 2004, (BLD).
B.A. Garner, A Dictionary of Modern Legal Usage, Oxford 1995, (MLU).
H. Gubby, English Legal Terminology. Legal concepts in language, Den Haag 2004,
(ELT).
R. Hara, J.T. Murphy, T. Wardyñski, English-Polish Business Glossary. Angielsko-pol-
ski encyklopedyczny s³ownik biznesu, Warszawa 1996, (EPBG).
S.I. Hayakawa (ed.), Cassell’s Modern Guide to Synonyms and Related Words, Lon-
don 1971, (CMG).
M. Jakubaszek, Legal English, Warszawa 2004, (LE).
J. Justyñska, J. Justyñski, The Main Institutions of the English Legal System, Toruñ
1998, (MIOELS).
I. Kienzler, New English Business, Gdynia 2001, (NEB).
D. Kierzkowska (ed.), The Polish Civil Code, Warszawa 1997, (PCC).
J.S. Lynton, Ballentine’s legal dictionary and thesaurus, New York 1995, (BLDAT).
E. Martin, A Dictionary of Law, Oxford/New York 1994, (DL).
J.E. Penner, Mozley&Whiteley’s Law Dictionary, London, Edinburgh, Dublin 2001,
(MWLD).
C.R. Robertson, The Complete Book of Business Forms and Agreements, New York
1994, (BFAA).
F. Russell, Ch. Locke, English Law and Language, London 1992, (ELAL).
301 Legal Forms, Letters & Agreements, London 2002, (LP).

VIII
Abbreviations
Wykaz skrótów
BLD Black’s Law Dictionary
BLDAT Ballentine’s legal dictionary and thesaurus
CMG Cassell’s Modem Guide to Synonyms and Related Words
DL A Dictionary of Law
ELAL English Law and Language
ELT English Legal Terminology. Legal concepts in language
EPBG English-Polish Business Glossary
GL GCSE Law
LE Legal English
LOIT Law of International Trade
LP 301 Legal Forms, Letters & Agreements.
LTE Legal Translation Explained
MIOELS The Main Institutions of the English Legal System
MWLD Mozley & Whiteley’s Law Dictionary
PCC The Polish Civil Code

IX
Introduction
to legal translation
1. Introduction
Law is concerned with human behaviour. Although different societies encourage dif-
ferent forms of behaviour all human beings have the capacity to behave in any way
prescribed, on the condition we do understand what the law requires us to do. The
same applies to legal translation, which in order to be successful in terms of commu-
nication must incorporate target language-oriented text-normative equivalents.
Legal translators are usually ‘left to their own devices’ in making their decisions
as to the right stylistics and tone to be adopted in translation. These decisions are
usually based on comparative analysis of random parallel texts, which may prove to
be a time-consuming and tiresome activity.
This ‘introduction’ aims to offer practical information regarding the conventions
and norms which are characteristic of legislative texts. It is also designed to aid
translators in their work by offering a practical comparative manual of the Polish
and English drafting styles and other useful information on legal translation.
1.1. Legal norm
A legal norm can be defined to contain a normative statement that produces some
legal effects. Any legal norm must convey information in order to fulfil its function
of communicating standards of behaviour. Consequently, a norm serves as a scheme
of interpretation1.
The problem of the legal norm has also been discussed in terms of ‘legislative
sentences’2 which consist of the following elements:
– fact-situation (Tatbestand) which specifies the conditions under which the par-
ticular rule operates – in other words, it gives conditions of application of a given
norm;
– statement of law (Tatfolge) which prescribes the action to be taken and by whom
in the event the conditions constituting the fact-situation are met; in point of fact,
it determines legal modality of the norm3.
1.2. Fact-situation in English legislative sentences
The statement of law, which specifies its modality, is always in the main clause (or
clauses), whereas the elements pertaining to the fact-situation are more flexible, be-
ing formulated as adverbial modifiers in a subordinate ‘if’ or ‘where’ clause.
The clauses which express fact-situation can be introduced in English by con-
junctions such as ‘if’ (je¿eli, jeœli), ‘on condition that’ (pod warunkiem, ¿e...), ‘pro-
vided that’ (pod warunkiem, ¿e..., o ile...), ‘providing that’ (pod warunkiem, ¿e...,
o ile...), ‘so / as long as’ (dopóki..., tak d³ugo jak..., pod warunkiem, ¿e...) and ‘un-
less’ (je¿eli nie..., jeœli nie..., o ile nie..., chyba ¿e...). In the case of English legislative
texts, however, legal rules are being formulated mostly as conditional sentences,
with ‘if’ – clauses and ‘where’– clauses introducing the fact-situation.
1
Van Kralingen, http://websetr.cs.uga.edu/~maduko/SemWeb/coc-frame-ont-for-law.pdf
2
One of the first analyses of legislative texts was written in 1843 by an English barrister
named George Code.
3
See: S. Šarèeviæ, New Approach to Legal Translation. The Hague/London/Boston, 2000,
p. 136.

XIII
Introduction to legal translation

1.3. Fact-situation in Polish legislative sentences


The clauses which express fact-situation can be introduced in Polish by conjunc-
tions such as je¿eli, jeœli, w przypadku gdy, w wypadku gdy, pod warunkiem, chyba
¿e, o ile, w razie. See the following examples:
je¿eli = ‘where’ / ‘if’ / ‘embedded fact situation’
Je¿eli wspólnik nie uiœci³ dop³aty w okreœlonym terminie, obowi¹zany jest do
zap³aty odsetek ustawowych... . (KSH4 Art. 178 § 2)
Where a shareholder fails to make an additional payment by the specified date, he
shall be obliged to pay statutory interest... . (CCC1)5
If a shareholder does not pay the additional contribution within a specified deadline,
he shall pay statutory interest... . (PCCC)6
w wypadku gdy = ‘when’
Przepis powy¿szy stosuje siê odpowiednio w wypadku, gdy umowa zosta³a zawarta
w imieniu osoby prawnej, która nie istnieje. (KC7 Art. 39 § 2)
The above provision shall correspondingly apply when a contract has been con-
cluded in the name of a legal person which is non-existent. (PCC8)
pod warunkiem = ‘on condition that’
Stosowanie niebezpiecznych substancji i niebezpiecznych preparatów chemicznych
jest dopuszczalne pod warunkiem zastosowania œrodków zapewniaj¹cych
pracownikom ochronê ich zdrowia i ¿ycia. (KP9 Art. 221 § 3)
Hazardous chemical substances and preparations may be used on condition that
measures are taken to protect the health and life of employees. (PLC)10
chyba ¿e = ‘unless’ / ‘save as’
Je¿eli akcjonariusz nie dokona³ wp³aty w terminie okreœlonym w § 1, jest on
obowi¹zany do zap³acenia odsetek ustawowych za opóŸnienie lub odszkodowania,
chyba ¿e statut stanowi inaczej. (KSH Art. 330 § 5)
If the shareholder fails to make the payment on the date specified in § 1, the share-
holder shall pay statutory interest on delay or damages, unless the statutes provide
otherwise. (PCCC)
Save as otherwise provided in the company articles, a shareholder who has failed to
make payment by the date referred to in paragraph 1 shall be liable to pay statutory
interest for the default, or damages. (PCOCPAC)11

4
Kodeks spó³ek handlowych (KSH).
5
Bem R., E. Kucharska, J. Marynowicz, A. M¹czka, Code of Commercial Companies, Kra-
ków 2002 (CCC1).
6
K. Micha³owska, Polish Commercial Companies Code, Warszawa 2001.
7
Kodeks Cywilny (KC).
8
D. Kierzkowska (ed.), The Polish Civil Code, Warszawa 1997 (PCC).
9
Kodeks Pracy (KP).
10
K. Micha³owska, Polish Labour Code, Warszawa 2003 (PLC).
11
D. Kierzkowska (ed.), The Polish Code of Commercial Partnerships and Companies, War-
szawa 2001 (PCOCPAC).

XIV
2.1. Tense in English legislative drafting

o ile = ‘if’
Zmiany i uzupe³nienia zg³oszone przez wierzycieli mog¹ byæ przedmiotem obrad
i g³osowania, o ile upad³y na nie siê zgodzi. (PU Art. 185)12
The alterations and amendments submitted by the creditors may be discussed at the
debates and may be put to the vote if the bankrupt approves them. (PCC)
1.3.1. Embedded fact-situation in Polish legislative sentences
The fact-situation may also take the form of an embedded modifier which is intro-
duced in Polish legislative sentences by means of w razie, w przypadku, w wypadku.
See the examples below:
(i) w razie = ‘in case’
W razie dokonanego naruszenia mo¿e on tak¿e ¿¹daæ, a¿eby osoba, która dopuœci³a
siê naruszenia, dope³ni³a czynnoœci potrzebnych do usuniêcia jego skutków... . (KC).
Art. 24
In case of an infringement he may demand that the person who committed the in-
fringement perform acts necessary to remove its effects... .(PCC)
(ii) w razie = ‘upon’ / ‘should’
Statut mo¿e stanowiæ, ¿e akcje ulegaj¹ umorzeniu w razie ziszczenia siê okreœlonego
zdarzenia bez powziêcia uchwa³y przez walne zgromadzenie. (KSH Art. 359 § 6)
The statutes may provide for share redemption upon the occurrence of a specific
event without a resolution of the general meeting. (CCC1)
The company articles may provide for redeeming shares without the resolution of
the general meeting should a certain event occur. (PCOCPAC)
(iii) w razie = ‘when’ / ‘in the case where’ / ‘in the case of’
Przepisy § 1, 2, 4 i 5 stosuje siê odpowiednio w razie ustania stosunku zale¿noœci.
(KSH Art. 6 § 6)
The provisions of §§ 1, 2, 4, and 5 above shall apply accordingly to instances when
the dependence relationship has ceased. (CCC1)
The provisions of § 1, 2, 4 and 5 shall apply mutatis mutandis in the case where a re-
lation of dependence ceases to exist. (PCCC)
The provisions of paragraphs 1, 2, 4 and 5 shall apply accordingly in the case of ces-
sation of a relationship of dependency. (PCOCPAC)
(iv) w wypadku = ‘if’
Przepis § 2 stosuje siê odpowiednio w wypadku wydzier¿awienia przedsiêbiorstwa
lub ustanowienia na nim u¿ytkowania.
The provision of paragraph 2 shall apply correspondingly if an enterprise is leased or
a usufruct is established on it.
2. Tenses in legislative drafting
2.1. Tense in English legislative drafting
The present tense used in drafting of French and Polish legislative texts is generally
rendered by the mandatory ‘shall’ in English. According to modern drafting manu-
12
Prawo upad³oœciowe (PU).

XV
Introduction to legal translation

als, however, the drafter may also use present tense since the majority of rules have
a continuing effect. They speak at the time of reading, not merely at the time of their
adoption. The present tense thus includes the future tense. Therefore, the word
‘shall’ is not to be used for stating a rule of law; the drafter should use it only to dif-
ferentiate between mandatory and permissive statements. See the example below:
; (
A violation of any provision of this article A violation of any provision of this article
shall be a misdemeanour. is a misdemeanour.

The practice of using ‘shall’ to state a legal result is called the ‘false imperative’
and some legislative drafters and translators suggest that ‘shall’ should be aban-
doned.
2.2. Tense in Polish legislative drafting
There are no separate grammar rules to be applied in Polish legislative texts. One
must only remember that the present tense is used in Polish drafting to express both
normative content of a legislative sentence (legal / deontic modality) and fact-situa-
tion (epistemic modality).
See the following example:
stosuje siê = ‘shall be governed’ / ‘shall apply’
W sprawach okreœlonych w art. 1 § 1 nieuregulowanych w ustawie stosuje siê
przepisy Kodeksu cywilnego. (KSH Art. 2)
All matters set forth in Article 1 § 1 which are not regulated in this Act shall be gov-
erned by the provisions of the Civil Code. (CCC1)
The provisions of the Civil Code shall apply to any matters specified in Article 1,
paragraph 1 not regulated in this Act. (PCOCPAC)
3. Permission and authorisation in legislative sentences
3.1. Permission in English legislative sentences
As acknowledged by many lawyers, an act which is not prohibited is permitted. Per-
missions and authorisations convey rights, privileges and powers on legal subjects.
Permissions usually express a facultative operation which a person or legal institu-
tion is free to do. In other words, permissions cannot be violated. It must also be re-
membered that the granting of a permission serves as a means of cancelling a com-
mand, requirement, or a prohibition or making an exception to a command, require-
ment, or prohibition13. As for authorisations, they are usually defined as a special
type of legal speech act in which the permissive ‘may’ can be interpreted as express-
ing a duty.
‘May’ as permitted action
The English drafters are advised to use ‘may’ to authorise, but not require a person to
take an action. To put it differently, ‘may’ should be used to denote discretionary au-
thority.
13
See: S. Šarèeviæ, op. cit., p. 142.

XVI
3.2. Authorisation in English legislative sentences

‘It is lawful to’/ ‘it shall be lawful to’ = dopuszcza siê / jest zgodne z prawem
It is lawful for a person to use such force as is reasonable to prevent the suicide of
another person or any act which the person believes on reasonable grounds would, if
committed, result in the suicide of another person. (Crimes Act 1900 – Sect. 1814)
It shall be lawful for collecting officers to receive certified checks drawn on Na-
tional and State banks and trust companies, during such time and under such regula-
tions as the Secretary of the Treasury may prescribe, in payment for duties on im-
ports, and all public dues, including special customs deposits. (US Law Collection
– Title 19 – Customs and Duties15)
3.2. Authorisation in English legislative sentences
Authorisation confers power on a natural or legal person to perform an act which
otherwise that person would not be permitted to perform16 and can be formulated by
using the quasi modal phrases such as ‘be entitled to’, ‘be authorised’, ‘have the
right to...’ and so forth. All these phrases usually appear in the indicative tense.
‘Be entitled to’ = byæ uprawnionym do
To create a right, drafters should use “is/are entitled to”, not “shall be entitled to”. At
the same time, it must be noted that ‘shall be entitled to’ appears mostly in main
clauses which present statements of law, whereas ‘be entitled’ in the present tense
indicative mood occurs in subordinate clauses expressing fact-situation.
‘Be empowered’ = byæ umocowanym
The Board is empowered, as hereinafter provided, to prevent any person from en-
gaging in any unfair labor practice. (US Law Collection Title 29 – Labor17).
The agent who receives the fugitive into his custody shall be empowered to trans-
port him to the jurisdiction from which he has fled. (US Law Collection Title 18 -
Crimes and Criminal Procedure18)
‘Be authorised / authorised’ = byæ upowa¿nionym
A person is authorised to carry out a forensic procedure on a suspect with the in-
formed consent of the suspect. [Crimes Act 1914 (Act No. 12 of 1914)]
The corporation shall be authorized to charge a fee to the small business borrower,
in an amount determined by the office pursuant to regulation. (California Corpora-
tions Code19)

14
Retrieved from: http://www.austlii.edu.au/cgibin/disp.pl/au/legis/act/consol%5fact/
ca190082/?quwry=title+%28+%22crime+act+1900%22+%29
15
Retrieved from: http://www4.law.cornell.edu/uscode/19/ch1.html
16
See: S. Šarèeviæ, op. cit., p. 145.
17
Retrieved from: http://www4.law.cornell.edu/uscode/29/
18
Retrieved from: http://www4.law.cornell.edu/uscode/18/
19
Retrieved from: http://www.leginfo.ca.gov/cgi-bin/calawquery?codesection=corp&code-
body=&hits=20

XVII
Introduction to legal translation

‘Shall have the power to’ = mieæ prawo do


The Secretary shall have the power to Delegation of functions; appointment of per-
sonnel, technical assistance to make delegations, to appoint such agents and em-
ployees... . (US Code Title US Law Collection Title 29 – Labor Section 62520)
3.3. Negation of command, prohibition and requirement in English legislative
sentences
As mentioned above, permission can also be construed as cancellation of a com-
mand, prohibition or requirement. This is done by means of negation.
Use of ‘shall’ in permissions
Generally, drafters are advised against using ‘shall’ to grant permissions. According
to drafting manual of North Dakota21, ‘shall not’ and ‘no person shall’ mean that no
one is required to act. In other words, a provision that includes one of these phrases
negates the obligation, but not permission to act. Thus it has been suggested that in
prohibiting action, drafters should avoid ‘shall not’ and use ‘may not’ instead. This
approach, however, is not in line with Coode’s recommendations; for Coode ‘it shall
not be lawful’ expresses a prohibition which in fact can be better formulated by
using ‘no person shall’. Coode’s suggestions have been accepted in Britain and the
Commonwealth.
(1) ‘shall not be required’ = nie jest wymagany
The Secretary of State shall not be required by subsection (5) to lay before Parlia-
ment, or may exclude from what he does to lay, anything the publication of which, in
his opinion- (a) would be against the interests of national security; (b) could preju-
dice the prevention or detection of crime or the apprehension or prosecution of of-
fenders; or (c) could jeopardise the safety of any person. (Police Reform Act 200222)
(2) ‘shall not require’ = nie wymaga
In prescribing regulations under paragraph (1), the Secretary - (A) shall not require
any person to file returns on magnetic media unless such person is required to file at
least 250 returns during the calendar year, and (B) shall take into account (among
other relevant factors) the ability of the taxpayer to comply at reasonable cost with
the requirements of such regulations. (US Law Collection Title 26 – Internal Reve-
nue Code23)
(3) ‘No... shall be required’ = nie wymaga siê
No person shall be required to deduct and withhold any amount under subsection
(a) with respect to a disposition if paragraph (2), (3), (4), (5), or (6) applies to the
transaction. (US Law Collection Title 26 – Internal Revenue Code)

20
Retrieved from: http://www4.law.cornell.edu/uscode/29/
21
2003 Legislative Drafting Manual, available at: http://www.state.nd.us/lr/information/
bills/docs/pdf/part6.pdf
22
Retrieved from: http://www.hmso.gov.uk/acts/acts2002/20020030.htm
23
Retrieved from: http://uscode.house.gov/title_26.htm

XVIII
3.4. Permission and authorisation in Polish legislative sentences

(4) ‘Nothing... shall require’ = nie wymaga siê


Nothing in this section shall require the payment of tax with respect to any calendar
quarter or other period if the tax under section 3301 for such period, plus any unpaid
amounts for prior periods in the calendar year, does not exceed $100. (US Law Col-
lection Title 26 – Internal Revenue Code)
3.4. Permission and authorisation in Polish legislative sentences
The Polish performative verbs that express permission24 are wolno, móc, zezwalaæ,
dopuszczaæ and descriptive forms such as byæ dozwolonym, byæ dopuszczalnym. See
the following examples:
(i) wolno = ‘shall be permissible’
Wolno zatrudniaæ tylko tych m³odocianych, którzy: 1) ukoñczyli co najmniej
gimnazjum, 2) przedstawi¹ œwiadectwo lekarskie stwierdzaj¹ce, ¿e praca danego
rodzaju nie zagra¿a ich zdrowiu. (KP Art. 191 § 1)
It shall be permissible to employ only those young adults who: 1) have completed
at least junior high school; 2) present a medical certificate stating that work of a par-
ticular type is not hazardous to their health. (PLC)
(ii) wolno = ‘shall be free’
Je¿eli wartoœæ wk³adów niepieniê¿nych lub przedmiotów i praw maj¹tkowych,
nabywanych przed zarejestrowaniem, ustalona przez bieg³ych rewidentów jest
ni¿sza przynajmniej o jedn¹ pi¹t¹ od wartoœci, oznaczonej w sprawozdaniu
za³o¿ycieli, wolno ka¿demu subskrybentowi zrzec siê uczestnictwa w spó³ce. (KH25
Art. 325)
Where the value of non-cash contributions or propriety rights and things acquired
prior to registration, determined by expert auditors, is lower by at least one fifth than
the value indicated in the promoters’ report, each subscriber shall be free to resign
from participation in the company. (PCC226)
(iii) wolno = ‘shall be authorised’
W³aœcicielowi wolno w poœcigu za rojem wejœæ na cudzy grunt, powinien jednak
naprawiæ wynik³¹ st¹d szkodê. (KC Art. 182)
In pursuing the swarm the owner shall be authorised to enter the land of another
person but he has to redress the resulting damage. (PCC)
(iv) mo¿e = ‘may’ / ‘shall have the right’
Odwo³aæ prokurê mo¿e ka¿dy wspólnik maj¹cy prawo prowadzenia spraw spó³ki.
(KSH Art. 41 § 2)
The commercial power of attorney may be revoked by any partner who has the right
to manage the affairs of the partnership. (PCCC)

24
Wronkowska and Zieliñski use the term ‘competence’ (kompetencja) in reference to permis-
sion and authorisation. (See: Problemy i zasady redagowania tekstów prawnych, Warszawa,
Urz¹d Rady Ministrów)
25
Kodeks handlowy (KH).
26
D. Kierzkowska & A. Wiœniewski (ed.), The Polish Commercial Code, Warszawa, 1998,
(PCC2).

XIX
Introduction to legal translation

Every partner having the right to conduct affairs of the partnership shall have the
right to revoke the procuration. (PCOCPAC)

In Polish legislative texts, there is also mo¿na to be found. It is another form of móc,
and it occurs in subjectless constructions. Polish legislators use mo¿na when they
address the general public; they do not name the legal subject of the norm. This
should be obvious from the context.
See the example below:
(v) mo¿na = ‘may’
Potr¹cenia z tytu³ów wymienionych w § 1 i 2 mo¿na równie¿ dokonaæ z urzêdu.
(OP Art. 64 § 3)27
Set-offs under the rights listed in §§ 1 and 2 may also be made ex officio. (AORFT)28
(vi) jest dopuszczalny = ‘is possible’
Uk³ad jest dopuszczalny tylko wtedy, gdy zapewnione jest zaspokojenie wierzycieli
uprzywilejowanych i wierzycieli masy upad³oœci, chyba ¿e zgodz¹ siê oni na
zawarcie uk³adu. (PU Art. 174)
The arrangement is possible only where a guarantee exists for the satisfaction of
preferential creditors and creditors of the bankruptcy estate, or where they have
agreed to the making of the arrangement. (PCC)
(vii) jest dopuszczalne = ‘is admissible’
Potr¹cenie jednak jest dopuszczalne, je¿eli nabywca sta³ siê wierzycielem upad³ego
wskutek sp³acenia jego d³ugu,... .(PU Art. 34 § 1)
The set-off is admissible, however, where the transferee has become the bankrupt’s
creditor by paying off his debt... .(PCC)
(viii) jest dopuszczalne = ‘may’
Stosowanie niebezpiecznych substancji i niebezpiecznych preparatów chemicznych
jest dopuszczalne pod warunkiem zastosowania œrodków zapewniaj¹cych
pracownikom ochronê ich zdrowia i ¿ycia. (KP Art. 221§ 3)
Hazardous chemical substances and preparations may be used on condition that
measures are taken to protect the health and life of employees. (PLC)
(ix) dopuszczalne jest = ‘may’ / ‘shall be allowed’
Dopuszczalne jest u¿ywanie w obrocie skrótu „sp. j.” (KSH Art. 24 § 2)
The partnership may use the abbreviated form „sp. j.” in business dealings. (CCC1)
The abbreviation „sp.j.” may be used in business dealings. (PCCC)
The abbreviation „sp.j.” shall be allowed to be used in trading. (PCOCPAC)
(x) jest dozwolone = ‘shall be permitted’ / ‘shall be allowed’ / ‘may’
W przypadkach okreœlonych w § 1 pkt. 1 i 2 nabycie akcji w³asnych przez spó³kê jest
dozwolone tylko wtedy, gdy zosta³y spe³nione ³¹cznie nastêpuj¹ce warunki:
1) nabyte akcje zosta³y w pe³ni pokryte. (KSH Art. 362 § 2)
27
Ordynacja podatkowa (OP).
28
K. Miller and J. Yrkoski, Ordynacja Podatkowa. Act on Rules for Taxation, Warszawa 2002,
(AORFT).

XX
3.6. Negative obligation in Polish legislative sentences

Under the circumstances referred to in § (1) and (2) above, the acquisition by the
company of its own shares shall be permitted only upon joint fulfilment of the fol-
lowing conditions: (1) the acquired shares have been fully paid up. (CCC1)
In the events stipulated in § 1 points 1 and 2, the acquisition of its own shares by the
company shall be allowed only if the following conditions have been all satisfied:
1) the acquired shares have been paid for in full. (PCCC)
In the cases referred to in paragraph 1, subparagraphs 1 and 2, the company may ac-
quire its own shares only if the following conditions have been satisfied jointly:
1) acquired shares are fully paid up. (PCOCPAC)
(xi) zezwala = ‘permit’
Do przestrzegania tajemnicy skarbowej obowi¹zane s¹ równie¿ inne osoby, którym
udostêpniono informacje objête tajemnic¹ skarbow¹, chyba ¿e na ich ujawnienie
zezwala przepis praw. (OP Art. 294 § 4)
Other persons to whom information covered by fiscal confidentiality was made ac-
cessible shall also observe fiscal confidentiality, unless the provisions of law permit
the disclosure of such. (AORFT)
3.5. Explicit limitation in permissions in Polish legislative sentences
Some prohibitions can be transformed into permissions by making the statement of
law positive as well as the excluded condition. In Polish jedynie and/or tylko are
used to introduce the condition:
(i) mo¿e jedynie i tylko = ‘may only and if’ / ‘shall not other than and only’
Udzia³ mo¿e byæ umorzony jedynie po wpisie spó³ki do rejestru i tylko w przypadku,
gdy umowa spó³ki tak stanowi. (KSH Art. 199 § 1)
A share may be redeemed only after the company has been registered and if the arti-
cles of association so provide. (CCC1)
A share may be redeemed only following registration of the company in the register
and only if the articles of association so provide. (PCCC)
Shares shall not be redeemed other than upon the company being entered in the
register and only where the company deed so provides. (PCOCPAC)
(ii) mog¹ tylko w przypadku gdy = may only if / can only where / may only in the
case if
Nowe interesy mog¹ byæ podejmowane tylko w przypadku, gdy jest to niezbêdne do
ukoñczenia spraw w toku. (KSH Art. 77)
New business may be undertaken only if this is indispensable for the closing of the
current business. (CCC1)
New business can be transacted only where this is necessary to close the business in
progress. (PCCC)
New interests may be undertaken only in the case if it is necessary to finish the
pending matters. (PCOCPAC)
3.6. Negative obligation in Polish legislative sentences
As asserted above, permission can also be expressed by negation of obligation. Oc-
casionally, the Polish drafter resorts to the negation of the modal auxiliary musieæ,

XXI
Introduction to legal translation

that of other performative verbs such as wymagaæ, obowi¹zywaæ and the negation of
descriptive forms such as byæ zobowi¹zanym, byæ obowi¹zanym. Negation is mani-
fested in Polish by means of negative markers. They are either free forms such as the
negative particle nie or affixes.
(i) nie musi – ‘does not have to’
Œwiadek nie musi byæ obecny przy czynnoœciach kontrolnych dotycz¹cych prze-
prowadzenia dowodu z ksi¹g, ewidencji, zapisków lub innych dokumentów. (OP Art.
288 § 3)
The witness does not have to be present for audit acts relating to gathering evidence
from books, records, notes, or other documents. (AORFT)
(ii) nie jest obowi¹zany = ‘shall not be obliged’ / ‘shall not be obligated’
Komandytariusz nie jest obowi¹zany do zwrotu tego, co pobra³ tytu³em zysku na
podstawie sprawozdania finansowego,... (KSH Art. 112 § 4)
A limited partner shall not be obliged to return whatever he received as profit on the
basis of the financial statements. (CCC1)
A limited partner shall not be obligated to return what he received in respect of
profit under the financial report. (PCCC)
A limited partner shall not be required to refund what he collected as profit on the
basis of financial statement. (PCOCPAC)
(iii) nie wymaga = ‘shall not be necessary’
Projekt rozporz¹dzenia, o którym mowa w § 1, nie wymaga skierowania do
zaopiniowania przez organizacje zwi¹zkowe i organizacje pracodawców. (KP Art.
24118)
It shall not be necessary to seek an opinion of trade union organizations and orga-
nizations of employers on draft regulation referred to in paragraph. (PLC)
(iv) nie wymaga = ‘shall not require’
Orzeczenie o odpowiedzialnoœci, o której mowa w § 1,..., nie wymaga uprzedniego
wydania decyzji okreœlaj¹cej wysokoœæ zaleg³oœci podatkowych spó³ki. (OP Art. 115
§ 4)
A decision [orzeczenie] on the liability referred to in § 1..., shall not require prior
issuance of an administrative specifying the amount of the partnership’s tax arrears.
(AORFT)
(v) nie byæ zobowi¹zanym – ‘shall not’
Wspólnicy którzy po up³ywie terminu szeœciomiesiêcznego, przewidzianego
w § 1 artyku³u poprzedzaj¹cego, otrzymali w dobrej wierze przypadaj¹c¹ na nich
czêœæ maj¹tku spó³ki, nie s¹ zobowi¹zani do jej zwrotu celem pokrycia nale¿noœci
wierzycieli. (KH Art. 276 § 2)
Shareholders who, after the expiry of the six-month period provided for under para-
graph 1 of the preceding Article, have obtained in good faith the part of the com-
pany’s assets due to them, shall not return it in order to cover the creditors’ claim.
(PCC2)

It must be remembered that ‘shall not’ may also be interpreted as prohibition to per-
form a legal act – in this context to return the company’s assets – which may jeopar-

XXII
3.7. Authorisation in Polish legislative sentences

dise correct rendering of legal modality as such. In the case where construction ap-
proaches of the same perfomative phrase vary among different TT recipients, it is
more advisable to use ‘shall not be required’, the interpretation of which is clear and
unambiguous to target receivers.
3.7. Authorisation in Polish legislative sentences
To convey an authorisation, the Polish drafter uses the following verbs and phrases
in the normative indicative:
(i) jest uprawniony = ‘shall be entitled’
Ka¿dy wspólnik jest uprawniony i zobowi¹zany do prowadzenia spraw spó³ki. (KC)
Each partner shall be entitled and bound to manage the partnership’s affairs. (PCC)
(ii) uprawnia = ‘entitles’
Organ podatkowy, w drodze decyzji, okreœla wysokoœæ straty poniesionej przez
podatnika, je¿eli wysokoœæ straty ró¿ni siê od wysokoœci wynikaj¹cej ze z³o¿onej
deklaracji, a poniesienie straty, zgodnie z przepisami prawa podatkowego,
uprawnia do skorzystania z ulg podatkowych. (OP Art. 24)
A tax authority through an administrative decision shall specify the amount of a loss
suffered by a taxpayer if the amount of a loss differs from the amount proceeding
from a filed declaration and incurring a loss entitles tax reliefs to be used in accor-
dance with provisions on tax law. (AORFT)
(iii) uprawnienie przys³uguje = ‘the right shall vest in’
Uprawnienie, o którym mowa w art. 64 § 1, przys³uguje równie¿ podatnikom
w stosunku do gminy z tytu³u: 1) prawomocnego wyroku s¹dowego wydanego na
podstawie art. 4201 Kodeksu cywilnego. (OP Art. 65 § 1)
The right referred to in Article 64 § 1 shall also vest in a taxpayer in relation to a dis-
trict, county, or province under: (1) final judicial judgement issued on the basis of
Article 4201 of the Civil Code. (AORFT)
(iv) uprawnienie przys³uguje = ... ‘shall be entitled‘
Akcjonariuszowi spó³ki publicznej przys³uguje uprawnienie do imiennego
œwiadectwa depozytowego wystawionego przez podmiot prowadz¹cy rachunek
papierów wartoœciowych zgodnie z przepisami o publicznym obrocie papierami
wartoœciowymi. (KSH Art. 328 § 6)
A shareholder of a public company shall be entitled to receive a registered deposi-
tory certificate issued by a an entity maintaining a securities account pursuant to the
provisions of the Act on Public Trading in Securities. (CCC1)
(v) upowa¿nia = ‘entitle’
Prokura upowa¿nia do wszystkich czynnoœci s¹dowych i pozas¹dowych, jakie
s¹ zwi¹zane z prowadzeniem jakiegokolwiek przedsiêbiorstwa zarobkowego.
(KH Art. 61)
The right of commercial representation shall entitle to all judicial and extrajudicial
acts connected with running any type of a profit making enterprise. (PCC2)

XXIII
Introduction to legal translation

(vi) upowa¿nia = ‘shall authorise’


Kto przekazuje drugiemu (odbiorcy przekazu) œwiadczenie osoby trzeciej (prze-
kazanego), upowa¿nia tym samym odbiorcê przekazu do przyjêcia, a przekazanego
do spe³nienia œwiadczenia na rachunek przekazuj¹cego. (KC Art. 921)
Whoever transfers to another party (the remittee) a performance of a third party (the
remitter) shall authorise thereby the remittee to accept the performance and the
remitter to effect it on the account of the remitting party. (PCC)
(vii) ma prawo – ‘shall have the right’ / ‘shall be entitled’ / ‘is entitled’
Je¿eli w drodze egzekucji ma nast¹piæ sprzeda¿ udzia³u, (...) spó³ka ma prawo
przedstawiæ osobê, która nabêdzie udzia³ (...). (KSH Art. 185 § 1)
Where a share ... is to be disposed of through execution, the company shall have the
right to designate a person who shall acquire the share... .(CCC1)
If, in the course of enforcement proceedings, there is to be a sale of the share... the
company shall be entitled to present the party who will acquire the share... .(PCCC)
Where a share to be sold under execution is ... transferable only subject to the con-
sent of the company... the company is entitled to present a person willing to acquire
the share... .(PCOCPAC)
(viii) jest umocowany – ‘shall be entitled’
W braku odmiennej umowy lub uchwa³y wspólników ka¿dy wspólnik jest umo-
cowany do reprezentowania spó³ki w takich granicach, w jakich jest uprawomoc-
niony do prowadzenia jej spraw. (KC Art. 866)
In the absence of contrary provisions of the deed of partnership or a partner’s resolu-
tion, each partner shall be entitled to represent the partnership within the limits to
which he is entitled to conduct its affairs. (PCC)
3.8. Obligation and entitlement in Polish legal provisions
Occasionally, legislators wish to include both obligation and power within the same
provision. This is done by use of doublets: byæ uprawnionym i obowi¹zanym and
mieæ prawo i obowi¹zek. See the following examples:
(i) jest uprawniony i obowi¹zany = ‘shall have the right and duty’ / ‘shall be enti-
tled and obligated to’ / ‘may and shall...’
Odwo³any cz³onek zarz¹du jest uprawniony i obowi¹zany z³o¿yæ wyjaœnienia (...).
(KSH Art. 370 § 3)
The removed member of the management board shall have the right and duty to
furnish explanations. (CCC1)
A dismissed member of the management board shall be entitled and obligated to
offer explanations.... .(PCCC)
The recalled member of the management board may and shall... furnish explana-
tions. (PCOCPAC)
(ii) s¹ obowi¹zani i uprawnieni = ‘shall have the right and duty’ / ‘shall be obli-
gated and entitled’ / ‘shall have the duty and right to’
Je¿eli zarz¹d jest wieloosobowy, wszyscy jego cz³onkowie s¹ obowi¹zani i upraw-
nieni do wspólnego prowadzenia spraw spó³ki (...). (KSH Art. 371 § 1)

XXIV
4.1. Prohibition in English legislative sentences

Where the management board is composed of more than one member, all of its
members shall have the right and duty to jointly conduct the company’s affairs.
(CCC1)
If the management board comprises several members, all the members shall be obli-
gated and entitled to jointly manage the affairs of the company. (PCCC)
Where the management board consists of more than one person, all members shall
have the duty and right to jointly manage the affairs of the company. (PCOCPAC)
4. Prohibition in legislative sentences
4.1. Prohibition in English legislative sentences
Prohibitions are legal speech acts with the illocutionary force of forbidding29. The
most common type of prohibitions are acts which person/s and / or authorities are ex-
plicitly forbidden to perform and whose performance is punishable by sanction.
Thus, Weinberger regards such prohibitions as negative commands: X is obliged to
refrain from performing act A; if X performs act A, he/she/it is subject to punishment.
Following this logic any criminal provisions are taken to constitute prohibitions.
The Anglophone drafters may use ‘shall not’, ‘may not’ and ‘must not’ in legal
prohibitions. To impose a duty not to act – a prohibition – the drafter may use ‘shall’,
‘must’, or ‘may’ combined with ‘not’ as follows:
The commissioner shall not impose an additional fee for late applications.
A person must not operate a motor vehicle in violation of motor vehicle noise
rules adopted by the pollution control agency.
4.1.1. Use of ‘may not’ in legal prohibitions
According to the “2003 Legislative Drafting Manual” of North Dakota, the drafter
should use ‘may not’ if a right, privilege or power is intended to be denied. In other
words, ‘may not’ negates the permission to act and functions as a complete prohibi-
tion.
Phrase Interpretation
The commissioner may not issue It is beyond the power of the commis-
a license. sioner to issue the license.
A person may not operate a without A person is not permitted to do the speci-
a license. fied act without a license.
The clerk may not release the report. The clerk is prohibited from releasing
the report.
Although this construction is very popular in American legislative drafting, caution
must be taken since ‘may not’ can also be misread especially by people who are not
acquainted with the conventions of legal drafting or with the principles of statutory
interpretation.

29
See: S. Šarèeviæ, op. cit., p. 146.

XXV
Introduction to legal translation

4.1.2. ‘No ... may’ (nie mo¿na) as legal prohibition


Other expressions of prohibition include ‘no... may’. It must be pointed out that the
very phrase ‘no person may’ is considered to be a ‘verbal overkill’ as it provides un-
needed emphasis.
Phrase Interpretation
no person may no person is authorised to
(i) No election may be made in respect of ordinary shares in a venture capital trust.
(Finance Act 200230)
Of particular note is the fact that in the majority of cases ‘no... may’ appears with
passive voice constructions.
4.1.3. ‘Must not’ as legal prohibition
Negation of the modal auxiliary ‘must’ is also used to express prohibition in English
legislative texts. Unlike ‘may not’, ‘must not’ denotes clear and unambiguous prohi-
bition of a legal action. See the following examples:
‘must not’ = nie mo¿e / nie wolno
(i) The occupier of premises must not refuse or unduly delay entry to the premises
by a person entitled to enter the premises under section 285B or 285C. (Workplace
Relations Act 199631)
4.1.4. ‘Is/are not to...’ in legal prohibition
The performative ‘is not to/are not to’ can be construed as a command not to perform
some act. See the following example:
For the purposes of paragraph (3)(e), junior wage provisions are not to be treated
as constituting discrimination by reason of age. (Workplace Relations Act 1996)
4.1.5. Other descriptive patterns to express prohibition
There are also some other descriptive patterns which express prohibition which are
formulated by negating permission to perform a given act. They include ‘it is unlaw-
ful...’, ‘no... shall be permissible’, ‘no... shall be permitted’. According to American
drafting manuals, the phrase ‘it is unlawful’ should be replaced with ‘a person may
not’.
It must be noted that the phrase ‘it is unlawful’ is still used by drafters. See the ex-
ample below:
‘it is unlawful’ = jest niezgodne z prawem
(i) It is unlawful to offer or display for sale or sell any good, with or without a Gov-
ernment trademark, in a manner that falsely suggests that it is Indian produced, an
Indian product, or the product of a particular Indian or Indian tribe or Indian arts or
crafts organisation, resident within the United States. (US Law Collection, Title 19.
Customs and Duties, Part I. Chapter 53, Sec. 115932)
30
Retrieved from: http://www.hmso.gov.uk/acts/acts2002/20020023.htm
31
Retrieved from: http://www.austlii.edu.au/cgi-bin/download.cgi/download/au/legis/
cth/consol_act/wra1996220.txt
32
Retrieved from: http://www4.law.cornell.edu/uscode/18/1159.html

XXVI
4.2. Negating privilege or right in English legislative sentences

Moreover, ‘it shall be unlawful’ is quite a popular pattern in the English legislative
texts. It usually occurs either as:
(1) it shall be unlawful for X to do Y, where X is a legal subject and Y is a legal action
It shall be unlawful for any person knowingly to distribute explosive materials to
any individual who: (1) is under twenty-one years of age; (2) has been convicted in
any court of a crime punishable by imprisonment for a term exceeding one year; (3)
is under indictment for a crime punishable by imprisonment for a term exceeding
one year; (4) is a fugitive from justice; (5) is an unlawful user of or addicted to any
controlled substance (as defined in section 102 of the Controlled Substances Act.
(US Law Collection, Title 18 – Crimes and Criminal Procedure33)
(2) or it shall be unlawful to do Y, where Y is a legal action, and a legal subject is not
expressly named.
It shall be unlawful to make entry of any vessel or to unlade the cargo or any part
thereof of any vessel elsewhere than at a port of entry: Provided, That upon good
cause therefor being shown, the Commissioner of Customs may permit entry of any
vessel to be made at a place other than a port of entry designated by him, under such
conditions as he shall prescribe. (US Law Collection, Title 19 – Customs and
Duties)

Other descriptive patterns to express prohibition include as follows:


‘No... shall be permitted’ = nie zezwala siê
Notwithstanding paragraph (1), no employer shall be permitted to reduce the
hourly wage rate prescribed by certificate under this subsection in effect on June 1,
1986, of any handicapped individual for a period of two years from such date with-
out prior authorization of the Secretary. (US Law Collection, Title 29 – Labor34)
‘No... shall be permissible’ – jest niedozwolone / nie dopuszcza siê
No postponement shall be permissible because of general congestion of the court’s
calendar. (US Law Collection Title 18 – Crimes and Criminal Procedure)
4.2. Negating privilege or right in English legislative sentences
To negate a right, the drafter should use ‘be not entitled to’35.
(i) An employee is not entitled to guarantee payments in respect of more than the
specified number of days in any period of three months. (Employment Rights Act
199636)
(ii) ‘No... shall be entitled’ = nikt nie jest uprawniony
No person shall be entitled to recover any amount by reason of this section from
33
Retrieved from: http://www4.law.cornell.edu/uscode/18/
34
Retrieved from http://www4.law.cornell.edu/uscode/29/
35
This has been recommended in: Administrative Rules Drafting Manual available at
http://www.google.pl/search?q=cache:jwZFS_Xhlm0C:www.on.gov/legislative/pdf/
IACDrftMan.PDF+%22drafting+manual%22&hl=pl&ie=UTF-8&inlang=pl#37
36
Retrieved from: http://www.hmso.gov.uk/acts1996/1996018.htm

XXVII
Introduction to legal translation

a trust to which section 664 applies (determined without regard to this section). (US
Law Collection – Title 26 – Internal Revenue Code)

Apart from the negation of ‘be entitled’, Anglophone drafters use ‘shall not autho-
rize’, ‘shall not be authorized’, ‘nothing... shall authorise’, ‘nothing... shall autho-
rise’, ‘shall have no right’, ‘is not empowered’, ‘shall not have power’ and ‘no...
shall have power’. See the following examples:
(iii) ‘Shall not authorize’ = nie upowa¿nia
This section shall not authorize any assessment of tax for the preceding taxable
year which is made after the due date of the taxpayer’s return for such taxable year
(determined with regard to any extensions. (US Law Collection – Title 26 – Internal
Revenue Code)
(iv) ‘Shall not be authorized’ = nie jest upowa¿niony
Those employees shall not be authorized to take any person into custody even
though the person to whom the notice is delivered does not give his or her written
promise to appear in court. (California Corporations Code)
(v) ‘Nothing... shall authorise’ = nie upowa¿nia
Nothing in sub-paragraph (6) shall authorise the Commission to require the disclo-
sure of any information the disclosure of which to the appellant has been or is capa-
ble of being withheld by virtue of regulations made under section 20(5). (Police Re-
form Act 2002)
(vi) ‘Shall have no right’ = nie ma prawa
Subject to subsection (2), a subsidiary which is a member of its holding company
shall have no right to vote at meetings of the holding company or any class of mem-
bers thereof. (Companies Act 196337)
(vii) ‘Is not empowered’ = nie jest umocowany
The Court is not empowered to make a particular order under subsection (1) if the
order would prejudice a right, or an estate in property, acquired by a person (other
than the non licensee) in good faith, for valuable consideration and without notice of
the facts entitling the client to give the notice. (Corporations Act 2001 of Canada38)
(viii) ‘Shall not have power’ = nie ma prawa
Where an order under this section requires the company not to make any, or any
specified, alteration in its memorandum or articles, then, notwithstanding anything
in the Companies Acts, 1963 to 1983, the company shall not have power without
the leave of the court to make any such alteration in breach of that requirement.
[Companies (Amendment) Act 198339]

37
Retrieved from: http://www.bailii.org/ie/legis/nu,_acta/ca1963107.txt
38
Retrieved from: http://scaleplus.law.gov.au/cgi-bin/download.pl?/scale/data/pasteact/
3/3448
39
Retrieved from: http://www.bailii.org/ie/legis/num_act/ca1983187.txt

XXVIII
4.3. Prohibition in Polish legislative texts

4.3. Prohibition in Polish legislative texts


Prohibition in Polish legislative texts is mainly expressed by way of negation of such
permission-granting verbs as wolno, mo¿e.
(i) nie wolno = no... may be / may not / no... shall be
W czasie trwania spó³ki nie wolno zwracaæ wspólnikom wniesionych wk³adów tak
w ca³oœci, jak i w czêœci (...). (KSH Art. 189 § 1)
... no full or partial reimbursement of contributions may be made to the sharehold-
ers. (CCC1)
During the term of the company, the contributions made by the shareholders may
not be returned to them in whole or in part... . (PCCC)
Throughout the lifetime of the company no full or partial refund of contributions
shall be made to the shareholders. (PCOCPAC)
(ii) nie wolno = ‘must not’
Podczas trwania spó³ki nie wolno zwracaæ akcjonariuszom dokonanych wp³at na
akcje ani w ca³oœci, ani w czêœci, wyj¹wszy przypadki, przewidziane w dziale
niniejszym. (KH Art. 353)
During the company’s lifetime the payments for shares must not be returned, either
in full or partly, to shareholders, save only for cases provided for under the present
Section. (PCC2)
(iii) nie wolno = ‘shall not be allowed’
Przechowawcy nie wolno u¿ywaæ rzeczy bez zgody sk³adaj¹cego, chyba ¿e jest to
konieczne do jej zachowania w stanie nie pogorszonym. (KC Art. 839)
The keeper shall not be allowed to use the thing without the consent of the depositor
unless that is necessary to preserve it in a non-deteriorated condition. (PCC)
(iv) nie wolno = ‘may not’
W³aœcicielowi nie wolno dokonywaæ robót ziemnych w taki sposób, ¿eby to grozi³o
nieruchomoœciom s¹siednim utrat¹ oparcia. (KC Art. 147)
The owner may not carry out earth work in such a manner that it would threaten
neighbouring real estates with a loss of support. (PCC)
(v) nie wolno = ‘it shall not be permissible’
Nie wolno dopuœciæ pracownika do pracy, do której wykonywania nie posiada
on wymaganych kwalifikacji lub potrzebnych umiejêtnoœci, a tak¿e dostatecznej
znajomoœci przepisów oraz zasad bezpieczeñstwa i higieny pracy. (KP Art. 2373 § 1)
It shall not be permissible to allow an employee to work in posts for which he/she
lacks required qualifications, necessary skills and sufficient knowledge of the provi-
sions of law and rules of work safety and hygiene. (PLC)
4.3.1. Nie móc as prohibition
Nie mo¿e can also be used to impose a legal ban in Polish legislative texts. It must be
noted, however, that the modal auxiliary móc (infinitive) is ambiguous since it may
be read in many different ways.

XXIX
Introduction to legal translation

(i) nie mo¿e = must not / may not / cannot


Przedmiotem wk³adu do spó³ki kapita³owej nie mo¿e byæ prawo niezbywalne lub
œwiadczenie pracy b¹dŸ us³ug. (KSH Art. 14 § 1)
A non-transferable right or performance of work or service must not be the object of
a contribution. (CCC1)
An inalienable right or the provision of work or services may not constitute a contri-
bution. (PCCC)

The negation of nie mo¿na has also been interpreted in a number of different ways,
which resulted in a variety of English quasi-modal expressions as follows:
(ii) nie mo¿na = ‘cannot’ / ‘may not’ / ‘nor can’ / ‘shall not’ / ‘neither may’
Wynagrodzenia za us³ugi œwiadczone przy powstaniu spó³ki nie mo¿na wyp³acaæ ze
œrodków wp³aconych na pokrycie kapita³u zak³adowego, jak równie¿ zaliczaæ na
poczet wk³adu wspólnika. (KSH Art. 158 § 2)
Payment for services provided upon incorporation of the company cannot be made
from the funds paid to the share capital and may not be credited towards the share-
holder’s contribution. (CCC1)
Remuneration for the services provided upon creation of the company may not be
paid from the funds paid in for the share capital, nor can it be credited towards the
shareholder’s contribution. (PCCC)
Remuneration for services rendered towards the company’s coming into existence
shall not be disbursed out of moneys paid in towards the initial capital, and neither
may it be credited to a shareholder’s contribution. (PCOCPC)
(iii) nie mo¿na = ‘shall not’
Nie mo¿na og³osiæ upad³oœci pañstwowych i komunalnych jednostek organiza-
cyjnych, chyba ¿e ustawa wy³¹cza odpowiedzialnoœæ Skarbu Pañstwa i gminy za ich
zobowi¹zania, Kasy Chorych, instytucji i organizacji utworzonych w drodze ustawy.
(PU Art. 3 § 1)
State and municipal organizational entities shall not be declared bankrupt except in
the case where an Act excludes the liability of the State Treasury and a commune for
their obligations, as well as of the National Health Insurance Funds, and the institu-
tions and organizations established pursuant to the provisions of statutory law. (BL)

A great variety of translation ‘solutions’ derives from the inherent vagueness and
fuzziness of nie mo¿na which can denote either lack of possibility or prohibition.
The above examples show also different interpretation approaches adopted by par-
ticular translators (British vs. American drafting) who do follow TL norms indica-
tive of the drafting styles they are familiar with.
4.3.2. Other ways of expressing prohibition in Polish legislative sentences
(i) zakaz dotyczy = ‘prohibition shall apply’
Zakaz ten dotyczy równie¿ obejmowania lub nabywania udzia³ów... . (KSH Art. 200)
This prohibition shall also apply to subscription for or acquisition ... of such
shares... . (CCC1)

XXX
4.4. Prohibition as lack of entitlement in Polish legislative sentences

This prohibition shall also apply to the subscription for, acquisition ... of the
shares... . (PCCC)
This prohibition shall apply equally to the taking up, acquisition ... of such
shares... . (PCOCPC)
(ii) stosuje siê zakaz = ‘shall be bound by non-’ / ‘non-... shall apply’ / ‘prohibi-
tion shall apply’
Do cz³onków takich stosuje siê zakaz konkurencji... (KSH Art. 390 § 3)
Such members shall be bound by the non-competition obligation referred to in
Article 380. (CCC1)
The non-competition rule referred to in Art. 380 shall apply to such members.
(PCCC)
The competition prohibition referred to in Article 380 shall apply to such mem-
bers. (PCOCPAC)
(iii) zakaz obowi¹zuje = ‘prohibition shall bind’ / ‘prohibition shall apply’
W okresie likwidacji zakaz konkurencji obowi¹zuje tylko osoby bêd¹ce likwi-
datorami. (KSH Art. 69)
During liquidation, the prohibition of competition shall bind only the liquidators.
(CCC1)
During liquidation, the prohibition on competitive activity shall apply only to per-
sons serving as liquidators. (PCCC)
During liquidation, the prohibition of competition shall only apply to persons be-
ing the liquidators. (PCOCPAC)
4.4. Prohibition as lack of entitlement in Polish legislative sentences
As mentioned above, some prohibitions may take the form of negations of permis-
sions and authorisations. These include as follows:
(a) nie przys³uguje prawo = ‘is not entitled’
Wierzycielowi nie s³u¿y prawo do zwrotu kosztów czynnoœci podjêtych przez niego
w postêpowaniu upad³oœciowym. (PU Art. 86 § 1)
The creditor is not entitled to the reimbursement of the costs of the acts he has per-
formed in the bankruptcy proceedings. (PCC)
(b) nie przys³uguje prawo = ‘shall not be vested with the right’ / ‘shall not have
the right’
Akcjonariuszowi nie przys³uguje prawo wypowiedzenia umowy spó³ki. (KSH
Art. 149 § 2)
A shareholder shall not be vested with the right to terminate the statutes. (CCC1)
A shareholder shall not have the right to terminate the articles of association.
(PCCC)
A shareholder shall not have the right to terminate a partnership deed.
(PCOCPAC)
(a) nie jest dopuszczalne = ‘is not admissible’
Potr¹cenie nie jest dopuszczalne, je¿eli wierzyciel sta³ siê d³u¿nikiem masy
upad³oœci. (PU Art. 36)

XXXI
Introduction to legal translation

The set-off is not admissible where the creditor has become the debtor to the bank-
ruptcy estate. (PCC)
(c) nie jest dopuszczalny = ‘may not’ / ‘shall not be permitted’ / ‘shall not be ad-
missible’
Nie jest dopuszczalny podzia³ spó³ki akcyjnej, je¿eli kapita³ zak³adowy nie zosta³
pokryty w ca³oœci. (KSH Art. 528 § 1)
A joint-stock company may not be divided if its share capital has not been fully paid
up. (CCC1)
A division of a joint-stock company shall not be permitted where the share capital
has not been paid in full. (PCCC)
A division of a joint-stock company shall not be admissible unless the initial capital
was fully paid up. (PCOCPAC)
(b) nie ma prawa = ‘shall not have the right’ / ‘may not’
W spó³ce jednoosobowej w organizacji jedyny wspólnik nie ma prawa reprezen-
towania spó³ki. (KSH Art. 162)
In a single-member company in organisation, the sole shareholder shall not have
the right to represent the company. (CCC1)
In a single-shareholder company in organisation, the single shareholder shall not
have the right to represent the company. (PCCC)
In a sole-shareholder company in organization, the sole shareholder may not repre-
sent the company. (PCOCPAC)
4.5. Lack of authorisation and obligation in Polish legislative sentences
Occasionally, the Polish legislator may want to express lack of authorisation and ob-
ligation within the same legislative sentence. Then s/he uses such phrases as nie byæ
uprawnionym ani zobowi¹zanym:
(i) nie jest uprawniony ani zobowi¹zany = ‘shall be neither entitled nor obli-
gated’
Wspólnik nie jest uprawniony ani zobowi¹zany do podwy¿szenia umówionego
wk³adu. (KH Art. 104)
A partner shall be neither entitled nor obligated to increase the agreed contribu-
tion. (PCC2)

It must be noted that the practice of expressing both lack of obligation and
authorisation within one legislative sentence is not a common one.
5. Legal subject
Legislative texts are written in the third person singular. As Bowers correctly ob-
serves, “third person form implies a neutral transmitter and it is the form in which to
present a statement as authoritative”40. The legal subject should be construed here as
a person to whom the norm is addressed which may or may not be the grammatical
subject of a legislative sentence.

40
See: S. Šarèeviæ, op. cit., p. 175.

XXXII
5.1. Legal subject in English legislative sentences

5.1. Legal subject in English legislative sentences


In the case of universal provisions, where norms are applicable to everyone,
Anglophone drafters make use of ‘every person’, ‘all persons’, ‘each person’, ‘any
person’, ‘whoever’, ‘a person who’, and the negative ‘no person’. See the following
examples:
(i) Whoever, being a consul, or vice consul, or other person employed in the con-
sular service of the United States, knowingly certifies falsely to any invoice, or other
paper, to which his certificate is authorized or required by law, shall be fined under
this title or imprisoned not more than three years, or both. (Crimes and Criminal Pro-
cedure – US Law Collection Title 18)
(ii) Subject to this section, every person who reports goods under subsection 95(1)
shall, at the time of reporting, furnish an officer at a customs office with the statisti-
cal code for the goods. (Customs Act41)
(iii) No person shall, physically or otherwise, do or attempt to do any of the follow-
ing: (a) interfere with or molest an officer doing anything that the officer is autho-
rized to do under this Act; or (b) hinder or prevent an officer from doing anything
that the officer is authorized to do under this Act. (Customs Act)
(iv) Each person who conducts any wagering pool or lottery shall be liable for and
shall pay the tax under this subchapter on all wagers placed in such pool or lottery.
(US Law Collection Title 26 – Internal Revenue Code)
(v) A person who knowingly violates section 922(u) shall be fined under this title,
imprisoned not more than 10 years, or both. (Crimes and Criminal Procedure – US
Law Collection Title 18)
(vi) Subject to subsection (3), any person who is liable to pay an amount of duties in
respect of imported goods shall pay, in addition to the amount, interest at the speci-
fied rate for the period beginning on the first day after the day the person became lia-
ble to pay the amount and ending on the day the amount has been paid in full, calcu-
lated on the outstanding balance of the amount. (Customs Act)
(vii) All persons liable for the tax on distilled spirits under paragraph (1) of this sub-
section, or under subsection (a) or (b), or under any similar prior provisions of inter-
nal revenue law, shall be relieved of any such liability at the time, as the case may be,
the distilled spirits are exported, deposited in a foreign-trade zone, used in the pro-
duction of wine, used in the production of nonbeverage wine or wine products,
deposited in customs bonded warehouses, laden as supplies upon, or used in the
maintenance or repair of, certain vessels or aircraft, or used in certain research, de-
velopment, or testing, as provided by law. (US Law Collection Title 26 - Internal
Revenue Code)

41
Retrieved from: http://laws.justice.gc.ca/en/C-52.6/index.html

XXXIII
Introduction to legal translation

5.2. Legal subject in Polish legislative sentences


Polish drafters, on the other hand, apply impersonal formulations which constitute
grammatically subjectless constructions, such as nie wolno for ‘no person shall’,
mo¿na for ‘every person may’. Occasionally, the Polish negative pronoun – nikt is
used. See the following example:
Od dnia og³oszenia w Monitorze S¹dowym i Gospodarczym wpisu do rejestru nikt
nie mo¿e siê powo³ywaæ w stosunku do spó³ki... . (KH Art. 23 § 1)
From the date of Monitor S¹dowy i Gospodarczy, where the entry to register was
published, no one can claim with respect to the company... . (PCC2)

In the example above the translators used ‘no one’ for nikt, which in terms of lexis is
not the best choice to make; ‘no person’ seems to be more suitable here.
5.3. Legal subject in penal provisions
(i) kto = ‘whoever’ / ‘a person who’ / ‘any person who’
Kto, bêd¹c cz³onkiem zarz¹du spó³ki handlowej, dopuszcza do tego, ¿e pisma
i zamówienia handlowe, o których mowa w art. 206 § 1 i art. 374 § 1, nie zawieraj¹
danych okreœlonych w tych przepisach - podlega grzywnie do 10 000 z³otych. (KSH
Art. 595 § 1)
Whoever, being a member of the management board of a commercial company or
partnership allows that the letters and commercial orders, referred to in Article 206,
paragraph 1 and Article 374, paragraph 1, do not contain the particulars specified in
these provisions – shall be liable to a fine of up to 10,000 zlotys. (PCOCPAC)
A person who, while serving as a member of the management board of a commer-
cial company, allows that the written communications and orders referred to in Art.
206 § 1 and Art. 374 § 1, do not include the data set out in these provisions, shall be
subject to a fine of up to 10,000 zlotys. (PCCC)
Any person who, while acting in the capacity of a member of the management
board of a commercial company allows that the letters and commercial orders, re-
ferred to in Article 206, § 1 and Article 374, § 1, do not contain data specified in said
Articles – shall be liable to a fine of up to 10,000 zlotys. (CCC1)
(ii) kto = ‘anyone who’
Kto z³o¿y³ oœwiadczenie woli pod wp³ywem bezprawnej groŸby drugiej strony lub
osoby trzeciej, ten te¿ mo¿e uchyliæ siê od skutków prawnych swego oœwiadczenia,
je¿eli z okolicznoœci wynika, ¿e móg³ siê obawiaæ, i¿ jemu samemu lub innej osobie
grozi powa¿ne niebezpieczeñstwo osobiste lub maj¹tkowe. (KC Art. 87)
Anyone who made a declaration of intent under the influence of an illegal threat
posed by the other party or a third person may evade the legal effects of the declara-
tion if it follows from the circumstances that he had a reason to fear that he or an-
other person was in serious danger with respect to their persons or property. (PCC)
(iii) sprawca czynu = ‘perpetrator of an act’
Je¿eli sprawca czynu okreœlonego w § 1 lub 2 dzia³a nieumyœlnie, podlega karze
pozbawienia wolnoœci do lat 2. (Art. 306 § 3 OP)

XXXIV
6.1. Criminal sanctions in English legislative sentences

If the perpetrator of an act specified in § 1 or § 2 acted unintentionally, he shall be


subject to imprisonment up to two years. (AORFT)
6. Criminal sanction in legislative sentences
6.1. Criminal sanctions in English legislative sentences
In the case of legal norms which apply to all persons (the so-called universal norms),
the criminal sanction takes the following form:
A person who does X is liable / subject to punishment Y.
Any person who does X is liable to punishment Y.
Whoever does X is liable to punishment Y.
Whoever does X shall be punished Y.
See the examples below:
(i) Title 18. Part. 1. Sec. 2. (a)
Whoever commits an offense against the United States or aids, abets, counsels,
commands, induces or procures its commission, is punishable as a principal. (US
Code Collection, Title 18, Part 1, Chapter 1, Sec. 142)
(ii) Whoever is convicted of any crime prohibited by this chapter, which has re-
sulted in the death of any person, shall be subject also to the death penalty or to
imprisonment for life. (US Code Collection Title 18 Part 1, Chapter 2, Sec. 3443)
(iii) A person who, in furtherance or to escape detection of a major drug offense and
with the intent to intimidate, harass, injure, or maim, fires a weapon into a group of
two or more persons and who, in the course of such conduct, causes grave risk to any
human life shall be punished by a term of no more than 25 years, by fine under this
title, or both. [US Code Collection Title 18 Part 1, Sec. 36. (b) (1)44]
(iv) Whoever engages in the conduct constituting the offense shall be imprisoned
for not more than one year or fined in the amount set forth in this title, or both. [US
Code Collection Title 18 Part 1, Chapter 11, Sec. 216 (a) (1)45]
(v) Whoever obstructs, or attempts to obstruct, or in any way interferes with or pre-
vents the enforcement of this section, shall be liable to the penalties prescribed in
subsection (a). [US Code Collection Title 18 Part 1, Chapter 77, Sec. 1581. (1)46]
(vi) Any person who conspires to commit any offense defined in this section or sec-
tion 1957 shall be subject to the same penalties as those prescribed for the offense
the commission of which was the object of the conspiracy. [US Code Collection Ti-
tle 18 Part 1, Chapter 95, Sec. 1956 (h)47]
(vii) (c) Whoever receives, possesses, conceals, stores, barters, sells, or disposes of,
any property or money or other thing of value which has been taken or stolen from

42
Retrieved from: http://www4.law.cornell.edu/uscode/18/1.html
43
Retrieved from: http://www4.law.cornell.edu/uscode/18/34.html
44
Retrieved from: http://www4.law.cornell.edu/uscode/18/36.html
45
Retrieved from: http://www4.law.cornell.edu/uscode/18/216.html
46
Retrieved from: http://www4.law.cornell.edu/uscode/18/1581.html
47
Retrieved from: http://www4.law.cornell.edu/uscode/18/1956.html

XXXV
Introduction to legal translation

a bank, credit union, or savings and loan association in violation of subsection (b),
knowing the same to be property which has been stolen shall be subject to the pun-
ishment provided in subsection (b) for the taker. (US Code Collection Title 18 Part
1, Chapter 103, Sec. 211348)
6.2. Criminal sanction in Scottish legislation
In order to apply criminal sanction the Scottish drafter makes use of the following
patterns:
A person guilty of X shall be liable to punishment Y.
Any person who does X shall be liable to Y.
If P does X, then P shall be liable to Y.
See the following examples:
(i) ‘shall be liable to imprisonment’ = podlega uwiêzieniu
(1) (5) Subject to subsection (6) below, a person guilty of an offence under section 1,
2 or 3 of this Act shall be liable—
(a) on conviction on indictment, to imprisonment for any term of imprisonment up
to and including life imprisonment; and
(i) (on summary conviction, to imprisonment for a term not exceeding 3 months.
[Criminal Law (Consolidation) (Scotland) Act 199549]
(2) 5.—(1) Any person who has unlawful sexual intercourse with any girl under the
age of 13 years shall be liable on conviction on indictment to imprisonment for
life. [Criminal Law (Consolidation) (Scotland) Act 1995]
(3) Any person who attempts to have unlawful sexual intercourse with any girl under
the age of 13 years shall be liable on conviction on indictment to imprisonment for
a term not exceeding two years or on summary conviction to imprisonment for
a term not exceeding three months. [Criminal Law (Consolidation) (Scotland) Act
1995]
(ii) ‘shall be liable to a fine’ = podlega karze grzywny
19.—(1) Where a public service vehicle or railway passenger vehicle is being oper-
ated for the principal purpose of conveying passengers for the whole or part of
a journey to or from a designated sporting event, then—
(a) any person in possession of alcohol on the vehicle shall be guilty of an offence
and liable on summary conviction to imprisonment for a period not exceeding 60
days or a fine not exceeding level 3 on the standard scale or both. [Criminal Law
(Consolidation) (Scotland) Act 1995]
(iii) ‘shall be liable to be punished’ = podlega karze
14. If, in the trial of an indictment for rape or an offence under section 5(1) of this
Act, the jury—
(a) are not satisfied that the accused is guilty of the charge or of an attempt to commit
the charge; but

48
Retrieved from: http://www4.law.cornell.edu/uscode/18/2113.html
49
Retrieved from: http://www.hmso.gov.uk/acts/acts1995/Ukpga_19950039_en_1.htm

XXXVI
6.3. Criminal sanction in Polish legislative sentences

(b) are satisfied that the accused is guilty of an offence under section 5(2) or (3) or
7(2) or (3) of this Act, or of an indecent assault,
the jury may acquit the accused of the charge mentioned in paragraph (a) above, and
find him guilty of such offence as is mentioned in paragraph (b) or of an indecent as-
sault, and the accused shall be liable to be punished in the same manner as if he had
been convicted upon an indictment for such offence or “for indecent assault”. [Crim-
inal Law (Consolidation) (Scotland) Act 1995]
(iv) ‘shall be liable to the penalties’ = podlega karom
11. (4) Every female who is proved to have, for the purposes of gain, exercised con-
trol, direction or influence over the movements of a prostitute in such a manner as to
show that she is aiding, abetting or compelling her prostitution with any other per-
son, or generally, shall be liable to the penalties set out in subsection (1) above.
(Criminal Law (Consolidation) (Scotland) Act 199550]
6.3. Criminal sanction in Polish legislative sentences
In order to express criminal sanction the Polish drafter uses customary phrases such
as podlegaæ karze.
Criminal provisions usually take the form of either a relative clause or a condi-
tional sentence as follows:
Whoever does X is liable to punishment Y. (Kto czyni X podlega karze Y.)
If P does X, then P is liable to punishment Y. (Je¿eli P czyni X, podlega karze Y.)

See the following examples:


(i) kto... podlega karze grzywny = ‘any person... shall be liable to a fine’
Kto, bêd¹c odpowiedzialnym za stan bezpieczeñstwa i higieny pracy w zak³adzie
pracy albo kieruj¹c pracownikami, nie przestrzega przepisów lub zasad
bezpieczeñstwa i higieny pracy, podlega karze grzywny. (KP Art. 283 § 1)
Any person responsible for work safety and hygiene in an employing establishment
or otherwise managing employees, who fails to observe the provisions on work
safety and hygiene, shall be liable to a fine. (PLC)
(ii) kto... podlega karze pozbawienia wolnoœci = ‘anyone... shall be subject to im-
prisonment’
Kto, bêd¹c obowi¹zanym do zachowania tajemnicy skarbowej, ujawnia informacje
objête t¹ tajemnic¹, podlega karze pozbawienia wolnoœci do lat 5. (OP Art. 306. § 1)
Anyone obligated to observe fiscal confidentiality who discloses information cov-
ered by such confidentiality shall be subject to imprisonment for up to five years.
(AORFT)
6.3.1. Alternative ways of punishment in Polish legislative sentences
The drafter may name alternative ways of punishment by using the phrase: podlega
karze ... albo karze... – when only one alternative can apply.

50
Retrieved from: http://www.hmso.gov.uk/acts/acts1995/Ukpga_19950039_en_1.htm

XXXVII
Introduction to legal translation

(ii) albo = ‘or’


Je¿eli sprawca dzia³a nieumyœlnie podlega grzywnie, karze ograniczenia wolnoœci
albo pozbawienia wolnoœci do roku. (KSH Art. 587)
Where the perpetrator acts unintentionally – he shall be liable to a fine, a penalty
of restriction of liberty or deprivation of liberty of up to one year. (PCOCPAC)
If the perpetrator acts unintentionally, he shall be subject to a fine, a penalty of re-
striction of liberty or imprisonment for up to one year. (PCCC)
Where the perpetrator acts unintentionally – he shall be liable to a fine, penalty of
restriction of freedom or imprisonment of up to one year.
6.4. Mandatory obligation in criminal sanction
Criminal sanction which provides for application of different types of punishment
cumulatively takes the form of podlega karze... i karze... (the so-called mandatory
obligation) as follows:
(i) podlega karze... i grzywnie = ‘shall be liable to penalty... and’ / ‘shall be sub-
ject to a penalty of... and’
Kto, bior¹c udzia³ w tworzeniu spó³ki handlowej lub bêd¹c cz³onkiem jej zarz¹du,
rady nadzorczej lub komisji rewizyjnej albo likwidatorem, dzia³a na jej szkodê –
podlega karze pozbawienia wolnoœci do lat 5 i grzywnie. (KSH Art. 585)
1. Whoever, participating in the creation of a commercial company or partnership or
being a member of the management board, supervisory board or audit commission,
or a liquidator thereof, acts to its detriment – shall be liable to penalty a deprivation
of liberty of up to five years and a fine. (PCOCPAC)
A person who, while participating in the creation of a commercial company or serv-
ing as a member of its management board, supervisory board or audit committee or
as a liquidator, acts to the detriment of the company, shall be subject to a penalty of
imprisonment for up to 5 years and a fine. (PCCC)
Any person who, while taking part in establishment of a commercial company or
acting in the capacity of a member of its management board, supervisory board or
auditors’ committee, or a liquidator, acts to its detriment – shall be liable to penalty
of imprisonment of up to 5 years and a fine. (CCC1)
6.5. Defining the scope of punishment in English and Polish criminal
provisions
In English criminal provisions the following patterns of usage can be observed:
(i) ‘shall be liable to a penalty not exceeding...’ = podlega karze w wysokoœci do
If the agent fails to comply with the requirements of a notice duly served on him, he
shall be liable to a penalty not exceeding £50 for each failure, and non-compliance
as respects sums in his hands when the notice is given, or as respects any one pay-
ment subsequently received by him, shall be treated as a separate failure (Income
and Corporation Taxes Act 198851).

51
Retrieved from: http://www.hmso.gov.uk/acts/acts1988/Ukpga_19880001_en_1.htm to:
http://www.hmso.gov.uk/acts/acts1988/Ukpga_19880001_en_102.htm

XXXVIII
6.5. Defining the scope of punishment in English and Polish criminal provisions

(ii) ‘shall be liable to a penalty of not more than’ = podlega karze w wysokoœci do
... if the master of said vessel refuses to comply with the lawful directions of such of-
ficer or does not truly answer such questions as are put to him respecting the vessel,
its cargo, or voyage, he shall be liable to a penalty of not more than $5,000 nor less
than $500. (US Law Collection Title 19 – Customs and Duties)
(iii) ‘shall be liable to a penalty not less than’ = podlega karze w wysokoœci nie
ni¿szej
Every person who shall have in his custody or possession any goods, wares, mer-
chandise, articles, or objects on which taxes are imposed by law, for the purpose of
selling the same in fraud of the internal revenue laws, or with design to avoid pay-
ment of the taxes imposed thereon, shall be liable to a penalty of $500 or not less
than double the amount of taxes fraudulently attempted to be evaded. (US Law Col-
lection - Internal Revenue Code)
(iv) ‘for not less than’ = na czas nie krótszy ni¿
Whoever engages in conduct prohibited by this subsection, and as a result of such
conduct directly or proximately causes the death of any person, including any public
safety officer performing duties, shall be subject to the death penalty, or imprisoned
for not less than 20 years or for life, fined under this title, or both. (Crimes and
Criminal Procedure – US Law Collection Title 18)
(v) ‘for a term not exceeding... years’ = na okres do ... lat
A person guilty of an offence under paragraph (7) shall be liable- (a) on summary
conviction, to imprisonment for a term not exceeding six months or to a fine not
exceeding the statutory maximum, or to both; or (b) on conviction on indictment, to
imprisonment for a term not exceeding five years or to a fine, or to both (Police
Reform Act 2002).

In Polish texts the scope of punishment can be defined by limitation as follows:


(vi) w wysokoœci nie ni¿szej = amount to ... but not less / not exceeding / not more
than
Odszkodowanie, o którym mowa w art. 45, przys³uguje w wysokoœci wynagrodzenia
za okres od 2 tygodni do 3 miesiêcy, nie ni¿szej jednak od wynagrodzenia za okres
wypowiedzenia. (KP Art. 471)
The due compensation defined in Article 45 shall amount to the remuneration due
for a period ranging from two weeks to three months, but not less, however, than the
remuneration for the period of notice. (PLC)
(vii) od... do = ‘for... to’
Kto, bêd¹c obowi¹zanym do zachowania tajemnicy skarbowej, ujawnia informacje
okreœlone w art. 182, podlega karze pozbawienia wolnoœci od 6 miesiêcy do lat 5.
(OP Art. 306 § 2)
Anyone obligated to observe fiscal confidentiality who discloses information speci-
fied in Article 182 shall be subject to imprisonment for six months to five years.
(AORFT)

XXXIX
Introduction to legal translation

(viii) do... = ‘up to...’


Je¿eli sprawca czynu okreœlonego w § 1 lub 2 dzia³a nieumyœlnie, podlega karze
pozbawienia wolnoœci do lat 2. (OP Art. 306 § 3)
If the perpetrator of an act specified in § 1 or 2 acted unintentionally, he shall be sub-
ject to imprisonment up to two years. (AORFT)
(ix) do lat... = ‘of up to... years’ / ‘for up to... years’
Kto przy wykonywaniu obowi¹zków wymienionych w tytule III og³asza dane
nieprawdziwe albo przedstawia je organom spó³ki, w³adzom pañstwowym lub
osobie powo³anej do rewizji - podlega grzywnie, karze ograniczenia wolnoœci albo
pozbawienia wolnoœci do lat 2. (KSH Art. 587 §1)
Whoever, when performing the duties specified in Title III, announces untrue infor-
mation, or presents such information to bodies of the company or partnership, State
authorities or a person appointed for audit – shall be liable to a fine, a penalty of re-
striction of liberty or deprivation of liberty of up to 2 years. (PCOCPAC)
A person who, in the course of performance of the duties set out in Title III, an-
nounces false data or submits it to the company governing bodies, government agen-
cies or to a person authorised to carry out an audit, shall be subject to a fine, a penalty
of restriction of liberty or imprisonment for up to two years. (PCCC)
Any person who, while performing the duties referred to in Title III, gives or pro-
vides false information to the authorities of the company or partnership, State au-
thorities or a person appointed to conduct audit - shall be liable to a fine, penalty of
restriction of freedom or imprisonment of up to two years. (CCC1)
7. Definitions in legislative texts
Before we have a closer look at legal definitions as such we need to determine what
is to be understood under the concept of definition. Using the word ‘definition’, we
usually have in mind specifying the meaning of a term, that is making its contents
and scope precise52. Such specification of meaning usually takes the form of an ex-
planatory sentence made of two parts: definiendum (objective of definition) and the
definiens (defining phrase or clause) combined with the so-called defining connec-
tive (e.g. ‘is’, ‘means’, etc.)53. Legal definitions can be formulated by judges, legal
scholars and legislators. The definitions which occur in normative legal instruments
(e.g. legislation) are called statutory definitions and are usually regarded as being
prescriptive, which may be the reason why ‘shall mean’ used to be applied in Eng-
lish definitions as opposed to the indicative ‘means’ which occurs in modern Eng-
lish legislation in line with the notion that the law is always speaking.
7.1. Need for and use of definitions in legislative texts
Nowadays, definitions are used to promote clarity and uniform construction of
statutes by prospective readers. In other words, if the drafter desires a particular
word to have a particular meaning, a definition is essential. As regards Polish provi-
52
See: W. Babik, „Terminological vocabularies as lexical corpora in generating of information
retrieval languages”, in Lewandowska-Tomaszczyk & Melia (eds.) Practical Applications in
Language Corpora, £ódŸ, pp. 463–474.
53
See: W. Babik (ibid.).

XL
7.2. Definitions in English legislative texts

sions on formulating statutory definitions, the drafter may have to use definitions if
the term in question is ambiguous, vague or its meaning is not commonly known to
the wide audience54. It must be noted that definitions are norms the binding force of
which can hold within the particular act. However, it is not clear whether definitions
should apply only to the acts in which they have been inserted, or whether their ap-
plication should be extended to other acts as well55. It is generally assumed that the
definitions which occur in codes ought to be given priority and prevail in interpreta-
tion of other statutes too.
7.2. Definitions in English legislative texts
Anglophone legislative drafters make use of ‘means’ and ‘includes’ when introduc-
ing legal definitions in legislative texts. ‘Means’ should be used in the definition re-
stricting or limiting the meaning of a word. It must be noted that such a definition is
aimed at giving a term a complete meaning in accordance with the Roman law prin-
ciple known as expression unius est exclusion alterius, – ‘expression of one thing is
to the exclusion of another’ (“Labour Legislation Guidelines”56). See the following
examples:
(i) ... employment agent means a person who, whether for payment or not, assists
persons to find employment or other work or assists employers to find employees or
workers. (“Labour Legislation Guidelines”)
(ii) For purposes of this chapter: (1) The term “civil disorder” means any public dis-
turbance involving acts of violence by assembly... . (Crimes and Criminal Procedure
– US Law Collection Title 18)
(iii) Interpretation In this Act (unless the context otherwise requires) – “amendment”
includes repeal or revocation and “amend” is to be construed accordingly, “coroner”
and “deputy coroner” mean a coroner and deputy coroner appointed under section 2 of
the Coroners Act (Northern Ireland) 1959. [Justice (Northern Ireland) Act 200257]
(iv) The terms “correction” and “correct” mean, with respect to any taxable expen-
diture, recovering part or all of the expenditure to the extent recovery is possible, and
where full recovery is not possible, contributions by the person or persons whose lia-
bilities for black lung benefit claims (as defined in section 192(e)) are to be paid out
of the trust to the extent necessary to place the trust in a financial position not worse

54
„§ 90.1. W ustawie nale¿y sformu³owaæ definicjê danego okreœlenia, je¿eli:
1) dane okreœlenie jest wieloznaczne,
2) dane okreœlenie jest nieostre, a po¿¹dane jest ograniczenie jego nieostroœci, znaczenie dane-
go okreœlenie nie jest powszechnie zrozumia³e”. (Wronkowska and Zieliñski, „Zasady techniki
prawodawczej” 1997, p. 157).
55
Wronkowska and Zieliñski (1993: 119) argue as follows: „... definicje s¹ normami szczegól-
nego rodzaju: nakazuj¹ one takie postêpowanie interpretacyjne przy odtwarzaniu norm z prze-
pisów, by pewne zwroty zawarte w przepisach a definiowane w interesuj¹cej nas definicji le-
galnej zast¹piæ zwrotami zawartymi w definiensie tej definicji”.
56
Retrieved from: http://www.ilo.org/public/english/dialogue/ifpdial/iig/ch11.htm
57
Retrieved from: http://www.hmso.gov.uk/acts/acts2002/20026--g.htm

XLI
Introduction to legal translation

than that in which it would be if the taxable expenditure had not been made. (US
Law Collection Title 26 – Internal Revenue Code)

The combination ‘means and includes’ should rather be avoided since it raises
doubts as to whether the definition is restrictive or extensive58. The singular form of
‘means’ and ‘includes’ is used even if the term being defined is plural because the
subject of ‘means’ or ‘includes’ is the ‘word’, e.g. ‘Toys’ includes teddy bears.
‘Includes, but is not limited to’ = zawiera m. in.
In some cases, the drafter may not want to define a word or phrase completely, yet
may wish to make certain that the word or phrase includes all the specific cases in
mind. Then the expression ‘includes, but is not limited to’ can be used. See the fol-
lowing example:
(i) “Conveyance” is used, but is not limited to, an assignment, lease, mortgage or
encumbrance59.
(ii) As used in this subsection, the phrase “direct costs of processing operations” in-
cludes, but is not limited to - (A) all actual labor costs involved in the growth, pro-
duction, manufacture, or assembly of the specific merchandise, including fringe
benefits, on-the-job training and the cost of engineering, supervisory, quality con-
trol, and similar personnel; and (B) dies, molds, tooling, and depreciation on ma-
chinery and equipment which are allocable to the specific merchandise. (US Law
Collection – Title 19 – Customs and Duties)
In conclusion, it must be noted that the following expressions are thought to be
obsolete and as such are to be avoided by modern drafters and legal translators:
L J
includes but is not limited to means
is defined as means
is defined to mean means
is defined and shall be construed to mean means
means and includes means (or includes)
shall be construed to mean means
shall be deemed to include means
shall mean means
7.3. Introduction to a series of definitions
In the introduction to a series of definitions, the drafter may say that the terms ‘have
the meanings given to them / assigned to them’ rather than ‘shall have the meanings
given to them / assigned to them’60. See the following examples:
58
We can differentiate between restrictive definitions which are followed by the word ‘means’
and extensive definitions which are followed by the word ‘includes’.
59
Bill Drafting Manual, Chapter 7, retrieved March 10 2003 from http://www.lc.state.or.us/
pdfs/dmchp7.pdf
60
Bill Drafting Manual, Chapter 10, retrieved from:htttp://www.revisor.leg.
state.mn.us/bill_drafting_manual/Chapter%2010.htm#a1008d)

XLII
7.4. Definitions in Polish legislative texts

(i) The term “control” has the meaning assigned to such term by section 368 PART
IX. (US Law Collection – Title 26 – Internal Revenue Code)
(ii) In this section “pending” has the meaning given by section 104. (Nationality,
Immigration and Asylum Act 200261)
(iii) Definitions Terms used in this section which are defined in section 4221(d)
shall have the meaning given to them by section 4221(d). (US Law Collection Title
26 – Internal Revenue Code)

One of the phrases used to define a particular term in reference with some other Act,
section or provision is ‘within the meaning of’. See the example below:
(iv) In subsection (10) above “conversion” means conversion within the meaning
of section 82 below and “exchange” means an exchange which by virtue of Chapter
II of Part IV of this Act does not involve a disposal. (Income and Corporation Taxes
Act 1988).
7.4. Definitions in Polish legislative texts
The Polish drafter uses a number of phrases to introduce legislative definitions.
These include rozumie siê, uwa¿a siê, oznacza / oznaczaj¹, uznaje siê, ma / maj¹
znaczenie.
See the following examples:
(i) rozumie siê = ‘shall have the following meanings’ / ‘shall mean’
Ilekroæ w ustawie jest mowa o:
1) ustawach podatkowych – rozumie siê przez to ustawy reguluj¹ce prawa i obo-
wi¹zki organów podatkowych oraz podatników, p³atników i inkasentów, a tak¿e ich
nastêpców prawnych oraz osób trzecich. (OP Art. 3)
The terms used in this Act shall have the following respective meanings:
(1) tax statutes – shall mean statutes regulating the rights and obligations of tax au-
thorities, tax payers, tax remittors and tax collectors, their legal successor, and third
persons. (AORFT)
(ii) nale¿y przez to rozumieæ tak¿e – ‘shall also include’ / ‘shall also be under-
stood’
Ilekroæ w ustawie mowa jest o „umowie spó³ki”, nale¿y przez to rozumieæ tak¿e akt
za³o¿ycielski sporz¹dzony przez jedynego wspólnika albo akcjonariusza spó³ki
kapita³owej. (KSH Art. 4 § 2)
Whenever this Act refers to “articles of association”, this shall include the deed of
incorporation executed by the sole shareholder of a company. (CCC1)
Whenever this Act refers to “articles of association”, this shall also include the
founding act made by the sole shareholder of a capital company. (PCCC)
Whenever in this Act there is a mention of “company deed”, it shall also be under-
stood as the founding act drawn up by the sole shareholder of a company.
(PCOCPAC)
61
Retrieved from: http://www.hmso.gov.uk/acts/acts2002/20041–e.htm

XLIII
Introduction to legal translation

(iii) rozumie siê = ‘shall mean’


Ilekroæ w kodeksie pracy jest mowa o prawie pracy, rozumie siê przez to przepisy
kodeksu pracy oraz przepisy innych ustaw i aktów wykonawczych, okreœlaj¹ce
prawa i obowi¹zki pracowników i pracodawców... . (KP Art. 9)
Whenever reference is made in the Labour Code to labour law it shall mean the pro-
visions of the Labour Code and provisions of other Acts and executory provisions
defining the rights and duties of employees and employers... . (PLC)
(v) uwa¿a siê = ‘shall be deemed’
Za zaleg³oœæ podatkow¹ uwa¿a siê tak¿e nie zap³acon¹ w terminie p³atnoœci zaliczkê
na podatek, w tym równie¿ zaliczkê, o której mowa w art. 23 § 4, lub ratê podatku.
(OP Art. 51 § 2)
A tax instalment or advance tax including the advance tax referred to in Article 23
§ 4 not paid by the payment deadline shall also be deemed tax arrears. (AORFT)
(vi) uwa¿a siê = ‘shall be considered’
Za funkcjonariuszy jednostek samorz¹du terytorialnego uwa¿a siê tak¿e osoby
dzia³aj¹ce na zlecenie organów jednostek samorz¹du terytorialnego oraz ich
zwi¹zków. (KC Art. 4201 § 2)
Self-government officials shall also be considered persons who act on behalf of
commune authorities, an intercommune union. (PCC)
(vii) jest = ‘shall be’
Mieniem jest w³asnoœæ i inne prawa maj¹tkowe. (KC Art. 44)
The property shall be the right of ownership and other property. (PCC)
(viii) w rozumieniu... jest = ‘within the meaning... is’
M³odocianym w rozumieniu kodeksu jest osoba, która ukoñczy³a 16 lat, a nie
przekroczy³a 18 lat. (KP Art. 190 § 1)
A young adult, within the meaning of this Code, is a person who has attained the
age of 16 years, and has not yet attained the age of 18 years. (PLC)
(ix) uznaje siê = ‘shall be recognised’
W razie zaniedbania obowi¹zku okreœlonego w § 1, pismo uznaje siê za dorêczone
pod dotychczasowym adresem, a organ podatkowy pozostawia pismo w aktach
sprawy. (OP Art. 146 § 2)
If the obligation specified in § 1 is neglected, a document shall be recognised as
served on the hitherto address and a tax authority shall leave the document in the
case files. (AORFT)
7.5. The use of quotation marks in definitions
According to many drafting manuals62, the English drafter is advised to begin the
term to be defined within quotation marks. This principle ought to be followed by
the translator: there is no reason why quotation marks should not be used in the Eng-
lish translation of the above mentioned definition as follows:

62
Labour Legislation Guidelines: http://www.ilo.org/public/english/dialogue/ifpdial/
llg/ch11.htm

XLIV
8.1. The structure of English statutes

In this Act:
1) a “partnership” means a registered partnership, a professional partnership, a lim-
ited partnership, or a limited joint-stock partnership.
7.6. The use of commas and semicolons in definitions
The definitions which form part of a section or subsection should begin in
lower-case letters and be separated by semicolons (cf. Labour Legislation Guide-
lines ibid.). See the following example which includes a number of definitions taken
from Education Act 200263:
212 General interpretation
(1) In this Act, unless the context otherwise requires -
“contract of employment” has the meaning given by section 230(2) of the Employ-
ment Rights Act 1996 (c. 18);
“the local education authority”, in relation to a school maintained (or proposed to be
maintained) by a local education authority, means that authority;
“prescribed” means prescribed by regulations;
“regulations” means regulations made under this Act by the Secretary of State (in re-
lation to England) or by the National Assembly for Wales (in relation to Wales).

However, it must be pointed out that the English drafter may also use comma in or-
der to separate definitions placed in interpretation section as follows:
Interpretation 112 Definitions
(1) In this Chapter –
“appurtenant property”, in relation to a building or part of a building or a flat, means
any garage, outhouse, garden, yard or appurtenances belonging to, or usually en-
joyed with, the building or part or flat,
“copy”, in relation to a document in which information is recorded, means anything
onto which the information has been copied by whatever means and whether di-
rectly or indirectly. (Commonhold and Leasehold Act 200264)

8. Equivalence in structure of polish


and english legislative texts
In order to achieve text-normative equivalence on the level of macrostructure of le-
gislative texts, the translator needs to be familiar with the textual conventions related
to it, which shall be discussed below.
8.1. The structure of English statutes
The legislative activity in Britain takes the form of statutes, which include Acts of
Parliament or statutory instruments by way of delegated legislation (Orders in
Council, bye-laws) for which individual ministers are responsible. Acts of Parlia-
ment are passed by Parliament and take effect on the date on which they are enacted

63
Retrieved from: http://www.legislation.hmso.gov.uk/acts/acts2002/20020032.htm
64
Retrieved from http://www.legislation.hmso.gov.uk/acts/acts2002/20020015.htm

XLV
Introduction to legal translation

by receiving the Royal Assent. The structure of a typical Act includes the following
elements65:
1) Title – is aimed at informing the users in general terms of the subject-matter
and scope of legislative text. In other words, the purpose of the title is to give notice
of the general subject dealt with in the bill so that the member of legislature and the
public should be able to determine whether the bill covers a subject of particular in-
terest or concern. In many jurisdictions, a distinction is made between ‘short’ and
‘long’ titles.
1.1.The short title plays the role of a label which gives a brief indication of the
content of the text. It appears at the top of the page, below the royal seal and is the
name by which the Act is cited. See the below examples:
a) “Companies Act 1985”
b) “Short title
Section 1. This Act may be cited as the Industrial Relations Act, 1990.”
c) “8.-(1) This Act may be cited as the Worker Protection (Regular Part-Time Em-
ployees) Act, 1991.”66
1.2. The long title (not to be mistaken with the preamble) gives a formal descrip-
tion of the scope and purpose of the Act. Thus it should help the user to understand
the enactment. It may form part of the enactment and be used for interpretation pur-
poses. The title is usually capitalised. In the case of English legislative texts, the long
title begins with the words “An Act...” followed by a number of performative verbs
as follows:
add authorise create delete
exempt limit permit rename
amend codify declare direct
extend make new provision prohibit repeal and replace
appropriate consolidate define establish
increase modify remove revise
An example of a briefer long title is “An Act to declare and amend the Law of Part-
nership”.
Since the long title constitutes a formal and mostly elaborate description of Act,
the plain English movement supporters suggest eliminating it altogether; they main-
tain that the long title gives legislation “an unhealthy look (and) serves no useful
purpose that cannot be achieved in other ways.”67
2) The preamble which relates the law to the changed socio-political conditions
or simply states the law to be legislated. It has been traditionally used to explain the
intent behind the proposed enactment and it is considered an integral part of the en-
actment. A preamble may list the reasons for introducing the bill and may include
description of the purposes of the bill. It must be noted that not all contemporary
statutes contain a preamble because of the fear that a necessarily brief statement of

65
See: Alcaraz & Hughes, Legal Translation Explained. Manchester, 2002, pp. 105–108
66
See: Labour Legislation Guidelines retrieved from: http://www.ilo.org/public/english/dia-
logue/ifpdial/llg/ch11.htm#note_1
67
See: http://www.davidelliott.ca/papers/usingplain.htm#22

XLVI
8.2. Structure of Polish statutes

intent might lead to doubt and ambiguity in the construction of the enactment. In
other words, the use of a preamble in modern drafting is usually discouraged. A pre-
amble is composed of one or more ‘whereas’-clauses, or clauses beginning with the
phrase “In view of” or “Given that”. A preamble ends with the clause beginning with
the “Now therefore” phrase.
3) The enacting provision which normally precedes the main body of the enact-
ment
3.1. The enacting provision may take the form of a formula written in archaic
English which runs as follows:
BE IT ENACTED by the Queen’s most Excellent Majesty, by and with the advice
and consent of the Lords Spiritual and Temporal, and Commons, in this present Par-
liament assembled, and by the authority of the same, as follows:—
3.2. or simple sentences as below:
“The Parliament of {Australia} enacts:...”
“BE IT ENACTED by the Parliament of {New Zealand} as follows:...”
“Be it enacted by the Senate and House of Representatives of {the Philippines} in
Congress assembled:...”68
4) The parts, articles and sections of statutes which are discussed in detail below
5) Final provisions which include repeals which may apply to an existing enact-
ment as a whole or to particular provisions of the existing legislation. Where neces-
sary, the repeal provision indicates the date of repeal or when repeals are to take
place, indicating different dates for different provisions accordingly. Repeals may
take the form of the following sentences:
(i) “The enactments specified in ... to this Act are repealed to the extent specified”
(ii) “72. Repeal. The following Acts are hereby repealed:...”
(iii) “The Collective Bargaining Act is repealed.”
(iv) “The Collective Bargaining Act is repealed as of January 1, 2000.”
(v) “Sections 1, 2, 3, 4, 5 of the Collective Bargaining Act are repealed.”69
8.2. Structure of Polish statutes
The typical Polish statute consists of the following elements70:
1) tytu³ (title) – which contains as follows:
1.1. the type of Act - for information purposes only the title should indicate the
type of Act (e.g. ustawa, rozporz¹dzenie z mocy ustawy, zarz¹dzenie)
1.2. the date of Act which is preceded by the phrase z dnia (‘dated’, or ‘of’) and it
includes day, month (written in words) and year written in Arabic numerals and fol-
lowed by the letter “r.” which stands for rok (year), for instance:
... z dnia 24 paŸdziernika 2001 r. (dated 24 October 2001)
1.3. a brief description of the subject matter of Act – it should be concise and rele-
vant. It may begin with the preposition ‘o’ (e.g. Ustawa o Krajowym Rejestrze
68
Labour Legislation Guidelines, retrieved from: http://www.ilo.org/public/english/dialogue/
ifpdial/llg/ch11.htm
69
These clauses have been cited in “Labour Legislation Guidelines” available at
http://www.ilo.org/public/english/dialogue/ifpdial/llg/ch11.htm
70
See: § 11.1, § §12-17 M.P. dated 16th December 1991, No 44, item 310 cited in Wronkowska
& Zieliñski ibid.: 39

XLVII
Introduction to legal translation

S¹dowym) or with the words kodeks (code), prawo (law), ordynacja [e.g. kodeks
cywilny (civil code), prawo celne (customs law), ordynacja podatkowa (Act on rules
for taxation71)] .
2) przepisy merytoryczne (“content-centred” provisions), which in turn include
the following provisions:
2.1. przepisy ogólne (general provisions), which define the scope of the relations
stipulated by the statute;
2.2. przepisy szczegó³owe (specific provisions), which cover the following provi-
sions:
2.2.1. przepisy prawa materialnego (provisions of substantive law);
2.2.2. przepisy o organach i trybie postêpowania (provisions on authorities and
course of procedure) which include:
2.2.2.1. provisions on the appointment of authorities or creation of an institution /
agency. They usually take the form of the following formulas: Tworzy siê...,
Powo³uje siê...
2.2.2.2. provisions determining the rights and duties of appointed authorities or
created institution.
It is important to differentiate the tasks and assignments from the competence or
powers thereof. Therefore, drafting of the Polish provisions on granting powers onto
a natural/legal person may take the form of the following formula: Organ podatkowy
mo¿e... (“A tax authority may...”), while provisions on both granting rights and im-
posing duties should be formulated as follows:
a) where such an action occurs more than once then the imperfective verbs are to
be used in the present tense: „Organ podatkowy wzywa...” (“A tax authority shall
summon...”)
b) where such an action occurs only once then the perfective verbs in the present
tense ought to be applied: „Organ podatkowy wezwie...” (“A tax authority shall
summon...”).
2.2.3. przepisy karne (penal / criminal provisions) where applicable
3) provisions on the amendments to provisions in force
4) przepisy przejœciowe (transitional provisions) such as W dziedzinie ... stosuje
siê ustawê (dawn¹)... w szczególnoœci art. ..., je¿eli ustawa nie stanowi
inaczej,”and/or Przepisy ... nie naruszaj¹ mocy obowi¹zuj¹cej przepisów o ...,
a w szczególnoœci art. ...”(§ 22. M.P. dated 16th December 1991, No. 44, item 310
cited in Wronkowska & Zieliñski ibid.:52), or Pozostaj¹ w mocy przepisy (provi-
sions shall remain in force)
5) przepisy koñcowe (final provisions) which include as follows:
5.1. przepisy uchylaj¹ce (repealing provisions) which can be formulated in the
following way: Trac¹ moc przepisy (provisions shall be derogated/provisions shall
lose [their binding] force)
5.2. przepisy o wejœciu ustawy w ¿ycie (provisions on the commencement of the
Act) such as “Uchwa³a wchodzi w ¿ycie dniem 1 stycznia 2001 r.” (This Act shall
enter into force on / as of 1th January 2001).

71
The English translation of ordynacja podatkowa has been proposed by: K. Miller and
J. Yrkoski, op. cit., p. 17.

XLVIII
9.1. Amendment to English legal provisions

9. Amendment to legal provisions


9.1. Amendment to English legal provisions
Amendment to existing legislation which can be expressed as follows:
‘The Act is amended....’ is the most general way of expressing amendment in
English legislative texts. See the following examples:
(i) (The Customs and Excise Management Act 1979 shall be amended as fol-
lows. [Criminal Procedure (Consequential Provisions) (Scotland) Act 199772]
(ii) (The Legitimacy Act 1976 is amended as follows. (Adoption and Children
Act 200273)
Other expressions for amendment may take the form of addition / insertion, dele-
tion or substitution / replacement of parts, provisions, sections, terms and phrases.
9.1.1. Addition of provisions, sections and terms
The addition may also be formulated as insertion of information. See the following
examples:
(i) After Part IV of the 1986 Act there shall be inserted the following Part – “PART
IVA CRIMINAL LEGAL ASSISTANCE Registration Criminal Legal Assistance
Register. [Crime and Punishment (Scotland) Act 199774]
(ii) The following sections are inserted in Part VII of the. [1985 c (Companies Act
198975)
(iii) In section 96A (power of health authorities, etc to raise money) – (a) in subsec-
tion (1), before “Health Authority,”, in both places, there is inserted “Strategic
Health Authority,”, (b) in subsection (3), after “benefit of the” there is inserted
“Strategic Health Authority,”, (c) in subsection (4), before “Health Authority,” there
is inserted “Strategic Health Authority,”, (d) in subsection (5)(b), before “Health
Authority” there is inserted “Strategic Health Authority,”, and (e) in each of subsec-
tions (7), (8) and (9), before “Health Authority,”, in each place where it occurs, there
is inserted “Strategic Health Authority. (National Health Service Reform and
Health Care Profession Act76)
9.1.2. Substitution of information in English legal provisions
In order to convey substitution, drafters use ‘substitute’ and ‘replace’ in the indica-
tive passive as ‘is/are substituted’ and ‘is/are replaced’. Yet, the deontic modal
auxilary ‘shall’ occurs in ‘shall be substituted’ and ‘shall be replaced’. The use of the
auxiliary ‘shall’ in this context is in line with the traditional legislative drafting style:
(i) For subsection (1) there is substituted – “(1) This section applies to a local ed-
ucation authority’s functions under this Act and to other functions (of whatever na-
72
Retrieved from: http://www.hmso.gov.uk/acts/acts1995/Ukpga_19950040_en_1.htm
73
Retrieved from http://www.legislation.hmso.gov.uk/acts/acts2002/20020038.htm#aofs
74
Retrieved from http://www.hmso.gov.uk/acts/acts1997/1997048.htm
75
Retrieved from: http://www.hmso.gov.uk/acts/acts1989/Ukpga_19890040_en_2.htm
#mdiv1
76
Retrieved from: http://www.hsmo.gov.uk/acts/acts2002/20020017.htm

IL
Introduction to legal translation

ture) which are conferred on them in their capacity as a local education authority.
(Education Act 200177)
(ii) In section 7 (children detained in solemn proceedings) for the words “section
206” where they occur there shall be substituted the words “section 208”. [Crimi-
nal Procedure (Consequential Provisions) (Scotland) Act 1995]
(iii) (1) Subparagraph (b)(i) of the definition “Attorney General” in section 2 of
the Criminal Code is replaced by the following: (i) Yukon, the Northwest Territories
and Nunavut, or ... . (Criminal Code of Canada78)
(iv) In paragraph (5) of Rule 7.8— (a) the words “(1) or (2)” shall be replaced by
the words “(2) or (3)”; and (b) there shall be inserted at the end of that paragraph the
words “and notice of the adjourned meeting may be given by the chairman”. [Insol-
vency (Amendment) (Scotland) Act]

As for deletion of words and phrases, it is usually expressed by the phrase ‘shall be
deleted’:
‘In section 239 (1) “military convict or”, “convict or” and “convict”, “and in sec-
tion 239 (2) “a military convict or” shall be deleted’. (Criminal Law Act 199779)

Commencement or duration provision stipulates the date on which a legislative en-


actment is to enter into force. See the below examples:
6.3.1. “This Act comes into force on the day appointed under section”
6.3.2. “This Act shall come into operation on such date as the Governor-General
appoints by proclamation”. (Grenada, Labour Relations Act 1999, cited in “Labour
Legislation Guidelines” ibid.)
7) citation80 – which takes the following form: “This Act may be cited as ...”
8) schedules which are appendices including clarification or some additional in-
formation in connection with the Act. Schedules are used when such details would
encumber the main body of the legislation, thus making it more difficult for the tar-
get users to find their way. Schedules contain detailed illustration of matters pro-
vided for in the statute, a list of repeals effected by the Act or a list of transitional
provisions where applicable.
9.2. Amendment to Polish provisions
According to the “Zasady techniki prawodawczej” (Chapter 10, §§ 60–70), legal
provisions should be amended by introducing special phrases as given below. They
form collocations constituted of performative verbs such as zastêpowaæ, dodawaæ,
skreœlaæ, wprowadzaæ in the indicative.
9.2.1. General amending
When the drafter wishes to introduce several changes to existing provisions, s/he
usually uses the following patterns:
77
Retrieved from: http://www.legislation.hmso.gov.uk/acts/acts2002/20020032.htm
78
Retrieved from: http://www.austlii.edu.au/cgi-bin/disp.pl/au/legis/cth/console%5fact/
cca1995115/?query=title+%28+%22criminal+code+act+1995%22+%29
79
Retrieved from: http://www.bailii.org/ie/legis/num_act/cla1997125.txt
80
In Polish klauzula o skróconej nazwie ustawy („S³ownik prawa” 2001: 56).

L
9.2. Amendment to Polish provisions

(i) W ustawie... wprowadza siê nastêpuj¹ce zmiany:... = ‘The Act is hereby


amended as follows...’
W ustawie z dnia 21 sierpnia 1997 r. Prawo o publicznym obrocie papierami
wartoœciowymi (Dz.U. Nr 118, poz. 754 i Nr 141, poz. 945, z 1998 r. Nr 107, poz. 669
i Nr 113, poz. 715 oraz z 2000 r. Nr 22, poz. 270 i Nr 60, poz. 702 i 703) wprowadza
siê nastêpuj¹ce zmiany:... . (KSH Art. 607).
The Act dated 21 August 1997 – Law on Public Trading in Securities (Journal of
Laws No. 118, Item 754; and No. 141, Item 945; of 1998 No. 107, Item 669; and No.
113, Item 715; and of 2000 No. 22, Item 270; and No. 60, Items 702 and 703) is
hereby amended as follows: (CCC1).
(ii) art.... otrzymuje brzmienie = ‘Article ... shall be replaced by the following
wording’
1) art. 93 otrzymuje brzmienie: (KSH Art. 608)
(1) Article 93 shall be replaced by the following wording: (CCC1)
(iv) pkt... otrzymuje brzmienie... = ‘Item... shall be replaced by the follow-
ing...’
a) pkt 1 otrzymuje brzmienie: „1) w stosunku do spó³ki jawnej, partnerskiej,
komandytowej oraz komandytowo-akcyjnej – ka¿dy ze wspólników, partnerów lub
akcjonariuszy,“ (KSH Art. 596.)
a) Item 1 shall be replaced by the following: ”(1) with regard to a general part-
nership, professional partnership, limited partnership, and limited joint-stock part-
nership, each of the partners or shareholders”. (CCC1)
9.2.2. Addition of information
In order to add a new part, chapter, article, etc., the drafter may use dodaje siê which
is third person, singular of the verb dodawaæ. See the following examples:
(i) dodaje siê art.... w brzmieniu... = ‘the following Article... shall be added’
2) dodaje siê art. 7781 w brzmieniu: „Art. 7781. Tytu³owi egzekucyjnemu
wydanemu przeciwko spó³ce jawnej, spó³ce partnerskiej, spó³ce komandytowej lub
spó³ce komandytowo-akcyjnej s¹d nadaje klauzulê wykonalnoœci przeciwko
wspólnikowi ponosz¹cemu odpowiedzialnoœæ ca³ym maj¹tkiem za zobowi¹zania
spó³ki, je¿eli egzekucja przeciwko spó³ce okaza³a siê bezskuteczna.“. (KSH Art.
597)
(2) the following Article 7781 shall be added: “Article 7781. To the execution ti-
tle issued against a general partnership, professional partnership, limited partnership
or a limited joint-stock partnership the court issues a writ of execution against the
partner who is liable with all his property for the obligations of the partnership if the
execution against the partnership is ineffective.” (CCC1)
(ii) dodaje siê ust. ... w brzmieniu = ‘the following Section... shall be added’
W ustawie z dnia 29 wrzeœnia 1994 r. o rachunkowoœci (Dz.U. Nr 121, poz. 591,
z 1997 r. Nr 32, poz. 183, Nr 43, poz. 272, Nr 88, poz. 554, Nr 118, poz. 754, Nr 139,
poz. 933 i 934, Nr 140, poz. 939 i Nr 141, poz. 945, z 1998 r. Nr 60, poz. 382, Nr 106,
poz. 668, Nr 107, poz. 669 i Nr 155, poz. 1014 oraz z 1999 r. Nr 9, poz. 75 i Nr 83,
poz. 931) w art. 36 dodaje siê ust. 2a w brzmieniu: „2a. W spó³kach akcyjnych
tworzy siê kapita³ (fundusz) rezerwowy w wysokoœci”: (KSH Art. 601)
In Article 36 of the Accounting Act dated September 1994 (Journal of Laws No.

LI
Introduction to legal translation

121, Item 591; of 1997 No. 32, Item 183; No. 139, Items 933 and 934, No. 140, Item
939; and No. 141, Item 945; of 1998 No. 60, Item 382; No. 106, Item 669; and No.
155, Item 1014; of 1999 No. 9, Item 75; and No. 83, Item 931; and of 2000 No. 60,
Item 703), the following Section 2a shall be added: (CCC1)
(iii) dodaje siê wyraz(y)... = ‘the words ... shall be added’
1) w art. 133 § 2a po wyrazie „przedsiêbiorców“ dodaje siê wyrazy
„i wspólników spó³ek handlowych” (KSH Art. 597)
(1) in Article 133 § 2a, the words “and the shareholders and partners of commer-
cial companies” shall be added after the word “entrepreneurs” (CCC1)

In the UK legislation the following phrase can be encountered:


(iv) ‘after the word ... there shall be inserted the words...’ = po wyrazie ...
dodaje siê wyrazy
Rule 1.10
2. In paragraph (1)(a) of Rule 1.10 after the word “them” there shall be inserted
the words „with, in addition, where the company is subject to an administration or-
der, the names and addresses of the company’s preferential creditors (defined in sec-
tion 386), with the amounts of their respective claims, [Statutory Instrument. 1987
No. 1921 (S.132) The Insolvency (Scotland) Amendment Rules 1987]
9.2.3. Substitution of Polish legal provisions
Zastêpuje siê is used to change the content of a particular legislative sentence. See
the following example:
wyraz(y)... zastêpuje siê wyrazami... – ‘shall be replaced by the words of’
b) w pkt 4 wyrazy „spó³ki jawnej oraz spó³ki komandytowej” zastêpuje siê
wyrazami „spó³ki jawnej, partnerskiej, komandytowej oraz komandytowo-akcyj-
nej”. (KSH Art. 596)
(b) in Item 4, the words “of a general partnership and limited partnership” shall
be replaced by the words of “of a general partnership, professional partnership,
limited partnership and limited joint-stock partnership.” (CCC1)
9.2.4. Deletion in Polish legislative texts
In order to signal deletion, the Polish drafter uses the phrase skreœla siê... (third per-
son, singular). See the example below:
2) skreœla siê art. 21. (KSH Art. 603)
(2) Article 21 shall be deleted. (CCC1)
10. General sequencing of polish and english provisions
Regarding the content of the Polish legal texts, they can be categorised as follows:
1. Przepisy ogólne (general provisions);
2. Przepisy szczegó³owe (specific provisions);
3. Przepisy przejœciowe i dostosowuj¹ce (interim / transitional provisions);
4. Przepisy koñcowe (final provisions).
The arrangement of Polish provisions is similar to the sequencing of English pro-
visions which is as follows:
1. General provisions precede specific provisions;

LII
11.1. Division and arrangement of British legal provisions

2. More important provisions precede less important provisions;


3. Permanent provisions precede temporary provisions;
4. Technical provisions appear last.
11. Division and arrangement of legal provisions in polish
and english legislative texts
Although there is a striking similarity between legislative texts from different juris-
dictions in terms of their structure (preliminary, principal and final provisions), the
analysis of the Canadian, American, Australian, British and Polish legislative texts
has revealed that there are invariably some substantial differences in the very
graphic arrangement and division of legal provisions from jurisdiction to jurisdic-
tion. Moreover, the recommendations of drafting manuals regarding the textuality of
a bill also vary in the extreme within the same legal family or even the same jurisdic-
tion (e.g. American statutes).
11.1. Division and arrangement of British legal provisions
On the whole, English acts are divided into:
– parts
– sections – indicated by a number (e.g. 1.) which are the basic normative provi-
sions of legislative texts. They are divided to the extent required by the content of
each provision into subsections, clauses, sub-clauses, paragraphs and subpara-
graphs81. As mentioned above, usage may differ among countries.
– subsections – indicated by a number in brackets e.g. (1)
– paragraphs – indicated in lower-case letters between brackets (a)
The very word ‘paragraph’ identifies a distinct piece of writing which relates to
a particular point, beginning on a new, usually indented, line, allowing the drafter to
break down complex ideas into more ‘manageable’ parts. Paragraphs can consist of
one word; a group of words; one sentence; or a group of sentences. The existence
within a paragraph of a subject and a predicate, which is the essential characteristic
of a clause, is possible but not necessary.
– subparagraphs – indicated in lower-case Roman numerals between brackets (i).
English statutes are extremely densely worded, which can be illustrated by the
following citation from “Companies Act 1986”:
228. (1) A company is exempt from the requirement to prepare group accounts if
it is itself a subsidiary undertaking and its immediate parent undertaking is estab-
lished under the law of a member State of the European Economic Community, in
the following cases—
(a) where the company is a wholly-owned subsidiary of that parent undertaking;
(b) where that parent undertaking holds more than 50 per cent. of the shares in the
company and notice requesting the preparation of group accounts has not been
served on the company by shareholders holding in aggregate—
(i) more than half of the remaining shares in the company, or (ii) 5 per cent. of the
total shares in the company.

81
Retrieved from http://www.ilo.org/public/english/dialogue/ifpdial/llg/ch11.htm#note_1

LIII
Introduction to legal translation

Such notice must be served not later than six months after the end of the financial
year before that to which it relates.
11.2. Structure of American statutes
The structure of American statutes varies from state to state. More complex legisla-
tive texts, such as Codes, may even include information on the layout and division of
legal provisions. See the following example:
“Art. 1.01. Short Title, Captions, Parts, Articles, Sections, Subsections, and Para-
graphs
A. This Act shall be known and may be cited as the “Texas Business Corporation
Act.”
B. The Division of this Act into Parts, Articles, Sections, Subsections and Para-
graphs and the use of captions in connection therewith are solely for convenience
and shall have no legal effect in construing the provisions of this Act.
C. This Act has been organized and subdivided in the following manner:
(1) The Act is divided into Parts, containing groups of related Articles. Parts are
numbered consecutively with cardinal numbers.
(2) The Act is also divided into Articles, numbered consecutively with Arabic
numerals.
(3) Articles are divided into Sections. The Sections within each Article are
numbered consecutively with capital letters.
(4) Sections are divided into subsections. The subsections within each Section
are numbered consecutively with Arabic numerals enclosed in parentheses.
(5) Subsections are divided into paragraphs. The paragraphs within each sub-
section are numbered consecutively with lower case letters enclosed in parenthe-
ses.” (Business Corporation Act, Part One82).
The provisions of British, Canadian and American legislation are divided as fol-
lows:
British Canadian American
legislation legislation83 legislation84

Title Title Title 1


Part 1 Part I Chapter 1
Chapter 1 Division I Subchapter I
Section 1 Subdivision a Section 1.
Subsection (1) Section 1 Subsection (a)
Paragraph (a) Subsection (1) Paragraph (1)
Subparagraph Paragraph (a) Subparagraph (A)
Clause Subparagraph (i) (i)
Subclause

82
Retrieved from: http://www.capitol.state.tx.us/statutes/br/br0000100.html
83
See: S. Šarèeviæ, op. cit., 130
84
This arrangement of legal provisions has been applied in the United States Code at
http://www4.law.cornell.edu/uscode/

LIV
12. Equivalence at the level of designation of legislative text divisions

American legislation
“Administrative Rules Drafting “Bill Drafting Manual of the State
Manual”85 of Arkansas”86
Title Title
Article Chapter
Rule Subchapter
Section Section
Subsection Subsection (a) (b)
Subdivision Subdivision (1) (2)
Clause Subdivision (A) (B)
Item Subdivision (i) (ii)
Subitem Subdivision
As indicated in the above tables, the basic unit of division in Anglophone legisla-
tion is the section.
11.3. Macrostructure of Polish statutes
Every legal act consists of two parts as follows87:
– the ‘articulated part’ which comprises heading, the statement of the legal grounds
and preamble where applicable;
– the ‘non-articulated part’ comprises legal provisions which are included in arti-
cles (artyku³y), paragraphs (ustêpy, paragrafy), letters (litery), and items / points
(punkty). A paragraph should be followed by a dot, whereas a letter should be put
in parenthesis.
The division and arrangement of provisions in Polish legal codes is presented as fol-
lows:
1. Artyku³ (Art.) – article
2. Paragraf (§) – paragraph
3. Punkt (e.g. 1) – point
4. Litera (e.g. a) – letter.
Enumeration in article can take the form of the so-called “line-enumeration” or “col-
umn enumeration”.
It must be noted that in the case of legal codes the numbers of articles can be either
Roman or Arabic, for example: “Art. XVII” or “Art. 17.”
12. Equivalence at the level of designation
of legislative text divisions
While the basic units in Polish legislation are the article and the paragraph (§), the
section seems to be the common designation for the basic unit in the Anglophone
85
The ”Administrative Rules Drafting Manual”, retrieved March 3, 2003 from:
http://www.google.pl/search?q=cache:jwZFS_XhIm0C:www.in.gov/legislative/pdf/
IACDrftMan.PDF+%22drafting+manual%22&hl=pl&ie=UTF-8&inlang=pl
86
The ”Bill Drafting Manual of the State of Arkansas”, retrieved from: http://www.goo-
gle.pl/search?q=cache:3CdqIDz3BQEC:www.arkleg.state.ar.us/data/BillDraftingManu-
al.PDF+%22drafting+manual%22+%22must%22&hl=pl&ie=UTF-8&inlang=pl
87
See: L. Morawski, Wstêp do prawoznawstwa. Toruñ, 2002, pp. 47–57.

LV
Introduction to legal translation

legislation. When translating any legislative text, one must remember that each sec-
tion or article should be construed within the context of the whole legal act88. The ta-
ble below presents the Polish divisions of texts and their corresponding units in the
English legal system:

PCCC KSH
Title Tytu³
Division Dzia³
Chapter Rozdzia³
Art. 1. Art. 1
§ 1. § 1.
1) 1)
a) a)

12.1. Structure of legal acts of European Union


Normative acts of European Union consist of the following elements:89

English Polish
1. Preamble preambu³a
2. Part czêœæ
3. Title tytu³
4. Chapter rozdzia³
5. Section sekcja
6. Article artyku³
7. Paragraph ustêp
8. Subparagraph akapit, punkt
9. – litera, punkt
10. Indent myœlnik
11. Annex za³¹cznik

As regards numbering, the following rules should be applied:


English Polish
1. Sole Article Artyku³90
2. Article 1 art. 1
3. Article 2 (1) art. 2 ust. 1
88
See: S. Šarèeviæ, op. cit., 130
89
„Wskazówki dla t³umaczy”, http://www2.ukie.gov.pl/uk.nsf/dBylD/120-200?edit&t=Tlu-
maczenia&c=120.
90
The Polish term Artyku³ should be used in titles as a sole article of a document.

LVI
12.1. Structure of legal acts of European Union

4. Article 2 (a) art. 2 lit. a)


5. Article 2 (1) (a) art. 2 ust. 1 lit. a)
6. Article 2a art.2a
7. Article 2a (1) art. 2a ust. 1
8. Article 2a (1) (a) art. 2a ust. 1 lit. a)
9. Article 2 (2) and (3) art. 2 ust. 2 i 2 ust. 3
10. Article 2 (2) and Article 3 art. 2 ust. 2 i art. 3
11. Articles 1, 2 and 4 art. 1, 2 i 4
12. Articles 2 to 4 art. 2 – 4
13. Article 53 (2) of Directive art. 53 ust. 2 dyrektywy
78/660/EEC 78/660/EWG
From the comparison of the above translations it follows that the original designa-
tion of the divisions of the Polish codes and acts has been retained. This approach is
usually taken when legislative texts are translated for information purposes only and
do not carry legal force as such. Then the literal translation of units of division is ap-
plied with the SL norms uppermost throughout.
It may be concluded that the extreme position defended by legal practitioners that
the target version should reproduce exactly the words of the source text has already
been abandoned in favour of a cultural and linguistic tradition which is, in turn, im-
mediately familiar to practising lawyers and other TL receivers.

LVII
Part I

English-Polish
A
a fortiori a fortiori, tym bardziej abode miejsce pobytu / zamieszkania, sie-
ABA (American Bar Association) Ame- dziba, mieszkanie
rykañska Rada Adwokacka place of abode miejsce zamieszkania
abandon porzucaæ / porzuciæ, odst¹piæ od right of abode prawo pobytu
czegoœ, zaniechaæ abolish znosiæ, obalaæ, likwidowaæ, unie-
abandoned property mienie porzucone, wa¿niaæ, uchylaæ
rzecz porzucona abolishment zniesienie, obalenie, likwi-
abandonment porzucenie, odst¹pienie, dacja, uchylenie, uniewa¿nienie
zaniechanie abolition zniesienie, obalenie, likwidacja,
abandonment of a movable porzucenie uchylenie, uniewa¿nienie
rzeczy ruchomej abrogate uniewa¿niaæ, uchylaæ, anulo-
abandonment of action odst¹pienie od waæ, odwo³ywaæ, abrogowaæ
powództwa abrogate a law uchylaæ prawo
abandonment of childporzuceniedziecka abrogate a treaty uniewa¿niaæ traktat
abate 1. anulowaæ, uniewa¿niaæ 2. udzie- abrogation odwo³anie, zniesienie, unie-
laæ ulgi, obni¿aæ wa¿nienie, uchylenie, abrogacja
abatement rabat, bonifikata, ulga podat- abscond zbiec, ukrywaæ siê przed pra-
kowa wem
abduct uprowadzaæ, uprowadziæ absconding debtor ukrywaj¹cy siê
abermurder zabójstwo zwyk³e, morder- d³u¿nik
stwo absence nieobecnoϾ, absencja
abet pod¿egaæ, podjudzaæ, nak³aniaæ do absence at / from work nieobecnoœæ
dokonania przestêpstwa w pracy
abettor pod¿egacz, poplecznik unjustified absence at work nieuspra-
abeyance 1. zawieszenie, brak rozstrzy- wiedliwiona nieobecnoϾ w pracy
gniêcia 2. odroczenie 3. nieskutecznoœæ absence money dodatek za roz³¹kê
in abeyance w zawieszeniu absence of next of kin spadek nieobjêty
lands in abeyance bezpañskie grunty, absentee bumelant, nieobecny
brak w³aœciciela gruntu absenteeism notoryczna absencja
law is in abeyance prawo nie jest egze- rate of absenteeism wskaŸnik absencji
kwowane to calculate the absenteeism obliczyæ
abide (by) dotrzymywaæ, przestrzegaæ, absencjê
podporz¹dkowaæ siê absolute bezwzglêdny, absolutny, bezwa-
abide by the law przestrzegaæ prawa runkowy, ca³kowity
abjuration (USA) wyrzeczenie siê wier- absolute acceptance przyjêcie bezwarun-
noœci krajowi, wyparcie siê kowe

3
absolute discharge accomplice

absolute discharge zwolnienie bezwarun- itation of liability przyjêcie spadku


kowe z dobrodziejstwem inwentarza
absolute legacy zapis bezwarunkowy access 1. dostêp 2. wgl¹d 3. dojœcie, do-
absolute majority of votes bezwzglêdna jazd, wejœcie, podjazd
wiêkszoœæ g³osów right of access droga konieczna, prawo
absolute privilege immunitet, nietykal- dostêpu do nieruchomoœci
noœæ to gain access to something uzyskiwaæ
absolute title tytu³ wy³¹czny dostêp do czegoœ
absolution rozgrzeszenie, absolucja, access right prawo dostêpu do nierucho-
oczyszczenie moœci, droga konieczna
absolution of a charge oczyszczenie access road droga dojazdowa, wjazd na
z zarzutów autostradê
absolution of sin oczyszczenie z grzechu access to a profession dostêp do zawodu
absolve zwolniæ, uwolniæ, uniewinniæ, access to books wgl¹d do ksi¹g
uwalniaæ od winy access to power dojœcie do w³adzy
absolve someone from an obligation accession objêcie, nabycie, akcesja
zwolniæ kogoœ ze zobowi¹zania accession to an estate objêcie spadku, na-
abuse 1. nadu¿ycie, niew³aœciwy u¿ytek bycie spadku
2. krzywdzenie, maltretowanie, znêca- accession to the throne objêcie tronu,
nie siê nad kimœ, gnêbienie, z³e obcho- wst¹pienie na tron
dzenie siê z kimœ accident 1. wypadek, katastrofa, awaria,
abuse of power nadu¿ycie w³adzy nieszczêœliwe wydarzenie 2. przypa-
abuse of process nadu¿ycie prawa pro- dek, traf
cesowego occupational accident wypadek przy
abuse of trust nadu¿ycie zaufania pracy
accept przyj¹æ, przyjmowaæ, dokonaæ od- on-the-job accidentwypadekprzypracy
bioru dzie³a, odbieraæ to have an accident at work ulec wy-
accept an inheritance przyj¹æ spadek padkowi w pracy
accept an offer przyj¹æ ofertê to insure against an occupational acci-
accept delivery przyj¹æ dostawê dent ubezpieczyæ siê od wypadku przy
acceptable akceptowalny, dogodny, mo¿- pracy
liwy do przyjêcia, zadowalaj¹cy, do- to investigate on-the-job accidents ba-
puszczalny, satysfakcjonuj¹cy daæ wypadki przy pracy
acceptable offer oferta do przyjêcia to meet with an accident at work ulec
acceptance 1. przyjêcie, odbiór / odebra- wypadkowi w pracy
nie dzie³a 2. akceptacja, aprobata, uzna- accident at work wypadek przy pracy
nie, wyra¿enie zgody 3. akcept, weksel accident benefit renta wypadkowa
akceptowany accident frequency rate wskaŸnik wy-
simple acceptance przyjêcie spadku padków przy pracy
proste accident while travelling wypadek w dro-
unreserved acceptance of an inheri- dze do pracy lub z pracy
tance przyjêcie spadku proste acclamation aklamacja, poklask
acceptance of a gift przyjêcie darowizny carried by acclamation przyjêty przez
acceptance of an inheritance przyjêcie aklamacjê
spadku accomplice wspó³sprawca, wspó³winny,
acceptance of the inheritance under lim- wspólnik (w przestêpstwie)

4
account account

account 1. konto, rachunek 2. relacja, spra- personal account (UK, USA) konto
wozdanie, raport, opis, relacja 3. wyja- osobowe
œnienie, wyt³umaczenie real account konto bilansowe
analytical account konto analityczne reciprocal account konto wzajemnych
auxiliary account rachunek pomoc- rozliczeñ
niczy running balance form of account kon-
balance sheet account kontobilansowe to jednostronne / drabinkowe
bank account rachunek bankowy savings account rachunek oszczêdnoœ-
è named bank account rachunek ban- ciowy
kowy imienny settlement of accounts rozliczenie pie-
banking account konto bankowe niê¿ne
blocked account konto zablokowane skeleton account (USA) konto teowe
capital account konto kapita³owe stock account konto zapasów
chart of accounts plan kont stock purchase account (UK) konto
clearing account konto rozliczeniowe zakupu zapasów
contra account konto koryguj¹ce stock sale account (UK) konto sprze-
control account konto syntetyczne da¿y zapasów
corporate account rachunek przedsiê- subsidiary account konto analityczne,
biorstwa / spó³ki rachunek pomocniczy
credit-balance account konto aktyw- suspense account konto przejœciowe
ne T-account konto teowe
currency account rachunek walutowy temporary account konto wynikowe /
current account rachunek bie¿¹cy niebilansowe
debit-balance account konto pasywne time deposit account, term deposit ac-
deposit account konto depozytowe count rachunek lokat terminowych
detailed account konto analityczne total account konto zbiorcze, konto
discrepancy of accounts niezgodnoϾ syntetyczne
kont to balance an account zamkn¹æ ra-
exchange equalisation account konto chunek
dewizowe wyrównawcze to charge an account obci¹¿yæ konto
foreign currency account rachunek to close an account zamkn¹æ rachunek
dewizowy to combine accounts po³¹czyæ konta
frozen account konto zablokowane to credit an account uznaæ konto
impersonal account (UK, USA) konto to debit an account obci¹¿yæ konto, za-
nieosobowe / martwe pisaæ w ciê¿ar konta
joint account rachunek wspólny to divide an account podzieliæ konto
liability and equity account konto pa- to examine / to verify an account
sywne sprawdziæ rachunek
manufacturing account konto kosz- to have / to maintain an account mieæ
tów produkcji konto
name of the account nazwa konta to keep / to carry / to operate an acco-
nominal account konto wynikowe / unt prowadziæ rachunek
niebilansowe to open an account at the bank otwo-
over-and-short account konto ró¿nic rzyæ konto bankowe
kasowych to overdraft the account przekroczyæ
permanent account konto bilansowe konto

5
accountability accusation

to pay money into an account wp³aciæ Accounting Act Ustawa o rachunkowoœci


pieni¹dze na rachunek accounting concept koncepcja rachun-
to settle an account uzgodniæ konto, kowoœci
rozliczyæ konto accounting cycle cykl rachunkowoœci
to subdivide an account podzieliæ kon- accounting for accounts receivable ra-
to poziomo chunkowoœæ nale¿noœci
to transfer into an account przelaæ / accounting for capital assets rachunko-
przekazaæ sumê na konto woœæ œrodków trwa³ych
accountability poczytalnoϾ, odpowie- accounting for capital stock rachunko-
dzialnoœæ woœæ kapita³u akcyjnego
accountancy rachunkowoœæ accounting model model rachunkowoœci
accountant 1. ksiêgowy 2. audytor accounting period okres sprawozdawczy
certified public accountant, CPA dy- / rachunkowy
plomowany ksiêgowy accounting policy polityka rachunkowoœci
chartered accountant, CA dyplomo- accounting principles standardy rachun-
wany bieg³y ksiêgowy kowoœci
chief accountant g³ówny ksiêgowy Accounting Principles Board, APB Ra-
accounting rachunkowoœæ da ds. Zasad Rachunkowoœci
bank accounting rachunkowoϾ ban- accounting standards zasady rachun-
kowa kowoœci
cash basis of accounting rachunko- accounts rachunkowoϾ
woϾ kasowa abridged accounts sprawozdanie finan-
creative accounting rachunkowoœæ sowe skrócone / uproszczone
kreatywna consolidated accounts sprawozdanie
environmental accounting rachunko- finansowe skonsolidowane
woϾ ekologiczna group accounts sprawozdanie finanso-
financial accounting rachunkowoϾ we skonsolidowane
finansowa to keep the accounts prowadziæ ksiê-
general accounting rachunkowoϾ gowoϾ
ogólna accounts department dzia³ ksiêgowoœci
green accounting rachunkowoϾ eko- accounts of the company rachunkowoϾ
logiczna firmy
inflation accounting rachunkowoœæ in- accredit 1. akredytowaæ, udzielaæ upraw-
flacyjna nieñ 2. autoryzowaæ, potwierdzaæ / uz-
managerial accounting rachunkowoœæ nawaæ oficjalnie, uwierzytelniaæ
zarz¹dcza accredited 1. akredytowany 2. upe³no-
national accounting rachunkowoœæ mocniony, upowa¿niony
spo³eczna accrual przyrost, narastanie, zwiêkszanie
public accounting rachunkowoœæ bud- siê
¿etowa accrual of interest przyrost odsetek
public-sector accounting rachunko- accuracy rzetelnoœæ, dok³adnoœæ, œcis-
woœæ bud¿etowa ³oœæ, precyzja, skrupulatnoœæ
responsibility accounting rachunko- accuracy of the financial report rzetel-
woœæ odpowiedzialnoœci noœæ sprawozdania finansowego
social responsibility accounting rachun- accusation oskar¿enie, akt oskar¿enia,
kowoœæ odpowiedzialnoœci spo³ecznej zarzut

6
accusatorial action

accusatorial oskar¿ycielski, skargowy act on behalf of one’s principal dzia³aæ


accusatorial procedure postêpowanie w imieniu zleceniodawcy
skargowe, postêpowanie prywatno-do- act on rules ordynacja
wodowe act on rules for taxation ordynacja po-
accuse oskar¿aæ / oskar¿yæ, obwiniaæ / datkowa
obwiniæ disguised legal act czynnoœæ prawna
accused oskar¿ony, pods¹dny, obwiniony, ukryta
ktoœ postawiony w stan oskar¿enia extrajudicial act czynnoœæ prawna do-
acquest nabytek, mienie nabyte, w³asnoœæ konana poza s¹dem
nabyta fictitious legal act czynnoϾ prawna
acquire nabyæ, uzyskiwaæ, przyswajaæ, jednostronna
zdobywaæ gratuitous act in law czynnoœæ prawna
acquire a claim nabyæ wierzytelnoœæ powiernicza
acquire easement nabyæ s³u¿ebnoœæ ineffective legal act czynnoœæ prawna
acquire possession nabyæ, uzyskaæ po- bezskuteczna
siadanie ineffectiveness of legal acts bezsku-
acquire property nabyæ w³asnoœæ tecznoœæ czynnoœci prawnej
acquirer nabywca, kupuj¹cy invalidation of a legal act uniewa¿nie-
acquiring company spó³ka przejmuj¹ca nie czynnoœci prawnej
share of the acquiring company udzia³ legal act for consideration czynnoœæ
spó³ki przejmuj¹cej prawna pod tytu³em darmym
acquisition 1. nabycie, uzyskanie, przy- legal act of the bankrupt czynnoϾ
swajanie, zdobycie 2. nabytek, zdo- prawna upad³ego
bycz multilateral legal act czynnoϾ prawna
acquisition of property nabycie w³as- wielostronna
noœci null and void legal act czynnoœæ praw-
acquit 1. uwalniaæ od zarzutu, uniewin- na bezwzglêdnie niewa¿na
niaæ 2. zwolniæ od zobowi¹zañ out-of-court legal act czynnoœæ praw-
acquittal 1. uniewinnienie, uwolnienie od na dokonana poza s¹dem
zarzutu 2. zwolnienie od zobowi¹zañ suability of a legal act zaskar¿alnoœæ
acquittance 1. pokwitowanie, poœwiad- czynnoœci prawnej
czenie, potwierdzenie sp³aty 2. sp³ace- validity of a legal act wa¿noœæ czynno-
nie, uiszczenie, zwolnienie od sp³aty œci prawnej
act (noun) 1. czynnoœæ 2. akt, ustawa acting pe³ni¹cy obowi¹zki (p.o.), dzia³a-
3. dzia³anie 4. dzie³o, uczynek j¹cy w zastêpstwie
act in connection with legal proceedings acting manager pe³ni¹cy obowi¹zki dy-
czynnoϾ prawna procesowa rektora
act in law czynnoœæ prawna action 1. dzia³alnoœæ, aktywnoœæ 2. po-
act of legal procedure czynnoœæ prawna wództwo 3. akcja, dzia³anie
procesowa industrial action akcja protestacyjna
act (verb) dzia³aæ, postêpowaæ, wystêpo- to call for an industrial action wezwaæ
waæ (w jakiejœ sprawie) do akcji protestacyjnej
act in the name of the partnership / com- to call off an industrial action odwo³aæ
pany dzia³aæ w imieniu spó³ki akcjê protestacyjn¹
act on behalf of the partnership / com- to take up an industrial action podj¹æ
pany dzia³aæ w imieniu spó³ki akcjê protestacyjn¹

7
action for recovery of an inheritance administrative-review authorities

to threaten with an industrial action address for service of notices adres do


groziæ akcj¹ protestacyjn¹ dorêczeñ
action for recovery of an inheritance adjourn 1. odraczaæ, odk³adaæ, odwlekaæ,
powództwo o wydanie spadku zawieszaæ posiedzenie, wstrzymywaæ
actionable zaskar¿alny, podlegaj¹cy za- bieg 2. zarz¹dzaæ przerwê, przerwaæ
skar¿eniu, podlegaj¹cy dochodzeniu adjournment odroczenie, zawieszenie
w postêpowaniu cywilnym (posiedzenia), przerwa (w obradach)
activity dzia³alnoœæ, zespó³ czynnoœci, adjudicate orzekaæ, rozstrzygaæ, wyroko-
praca, zajêcia waæ, rozs¹dzaæ, wydawaæ decyzjê / po-
economic activity dzia³alnoœæ gospo- stanowienie, rozpoznawaæ sprawê
darcza adjudicate at a closed session orzekaæ na
operating activities dzia³alnoœæ ope- posiedzeniu niejawnym
racyjna adjudication orzeczenie, wyrok, roz-
to carry on / to carry out activity pro- strzygniêcie, decyzja
wadziæ dzia³alnoœæ adjudication in bankruptcy, adjudica-
to conduct an activity wykonywaæ tion order s¹dowe orzeczenie o upa-
czynnoœæ d³oœci
to engage in activity prowadziæ dzia- adjudicator arbiter, rozjemca, sêdzia
³alnoœæ adjure nakazywaæ komuœ, zaklinaæ ko-
to perform an activity wykonywaæ goœ, by coœ zrobi³
czynnoœæ adjust regulowaæ, korygowaæ, za³atwiæ,
actual faktyczny, rzeczywisty, efektywny uzgodniæ, wyrównaæ
actual holder dzier¿yciel adjustment regulacja, korekta, wyrówna-
actual possession posiadanie faktyczne nie, poprawka
actual possessor dzier¿yciel prior period adjustments korekty lat
actual rate of return efektywna stopa ubieg³ych
po¿yczki tax adjustment korekta podatkowa
actual yield efektywna stopa po¿yczki adjustment of wages regulacja p³ac
ad valorem duty c³o ad valorem, od war- adjustments resulting from a change in
toœci accounting policy korekty wynikaj¹ce
adaptation przystosowanie (siê), adapta- ze zmian zasad rachunkowoœci
cja, dostosowanie, przeróbka administer 1. administrowaæ, zarz¹dzaæ,
adaptation to work przystosowanie do kierowaæ 2. egzekwowaæ, wymierzaæ
pracy administer justice wymierzaæ sprawie-
addendum (pl addenda) uzupe³nienie, dliwoœæ
dodatek, za³¹cznik, suplement administer the bankruptcy estate zarz¹-
addition 1. dobudowa, przybudówka dzaæ maj¹tkiem upad³ego
2. dodatek 3. dodawanie, sumowanie administration administracja, zarz¹-
additional dodatkowy, uzupe³niaj¹cy dzanie
additional legacy zapis dodatkowy administration building budynek admi-
additional payment dop³ata nistracyjny
to make an additional payment administrative administracyjny
wnieœæ dop³atê administrative personnel personel admi-
additional storey nadbudowa nistracji
address 1. adres 2. mowa, orêdzie 3. zrêcz- administrative-review authorities organ
noœæ, takt odwo³awczy

8
administrative-review board age of majority

administrative-review board kolegium adoption of the arrangement zawarcie


odwo³awcze uk³adu
local administrative-review board sa- adult pe³noletni, doros³y, dojrza³y
morz¹dowe kolegium odwo³awcze adult member of the household pe³no-
administrator administrator, dozorca, za- letni domownik
rz¹dca adulterate fa³szowaæ, podrabiaæ, falsyfi-
administrator of an building dozor- kowaæ, obni¿aæ jakoœæ
ca domu adulterate food fa³szowaæ ¿ywnoœæ
administrator of the estate zarz¹dca ma- adulteration fa³szowanie, podrabianie,
j¹tku pogarszanie jakoœci
admissibility dopuszczalnoœæ adulterator fa³szerz
admissible dopuszczalny, do przyjêcia, adulterer cudzo³o¿nik
dozwolony adultery cudzo³óstwo
admissible evidence dowód dopuszczal- advance 1. postêp 2. zaliczka, zadatek
ny 3. po¿yczka
admission 1. wstêp 2. przyjêcie, uznanie in advance zaliczkowo, w formie za-
3. przyznanie siê 4. odprawa celna liczki, z góry, awansem, z wyprzedze-
temporary admission odprawa cza- niem
sowa secured advance po¿yczka zabezpie-
authorisation for temporary admis- czona
sion pozwolenie na odprawê czasow¹ advance against collateral po¿yczka za-
temporary admission procedure pro- bezpieczona
cedura odprawy czasowej advance-tax zaliczka na podatek
admit 1. dopuszczaæ, przyjmowaæ 2. uz- advice 1. zawiadomienie, informacja
nawaæ, przyznaæ siê 3. pozwalaæ 2. rada, porada 3. awizo
admittance 1. dopuszczenie 2. wstêp, pra- adviser doradca
wo wstêpu, wpuszczenie, umo¿liwienie investment adviser doradca inwesty-
dostêpu cyjny
admittance to the reorganisation proce- tax adviser doradca podatkowy
dure dopuszczenie do uk³adu advisory doradczy, doradzaj¹cy, s³u¿¹cy
admonish 1. upominaæ, strofowaæ, pou- rad¹
czaæ, napominaæ, skarciæ 2. przestrze- affair 1. sprawa, kwestia, interes 2. afera,
gaæ 3. doradzaæ skandal
admonition 1. upomnienie, strofowanie, business affair sprawa handlowa
pouczenie, napomnienie, skarcenie affiliate afiliant
2. przestrze¿enie affiliated company spó³ka powi¹zana
penalty of admonition kara upomnie- affinity 1. powinowactwo, podobieñstwo
nia 2. sympatia, poci¹g
adolescent m³odociany, dorastaj¹cy, na- degree of affinity stopieñ powino-
stoletni, m³odzieñczy, niedojrza³y, dzie- wactwa
cinny aforesaid wy¿ej wymieniony, wy¿ej
adopt przyj¹æ, uchwaliæ, zawrzeæ wspomniany
adopt the arrangement przyj¹æ uk³ad, against delivery w zamian za wydanie
zawrzeæ uk³ad (np. dokumentów)
adoption 1. przysposobienie 2. zawarcie, age wiek
przyjêcie age of majority pe³noletnoœæ

9
agency allocate

to attain the age of majority osi¹gn¹æ inter-professional agreement porozu-


pe³noletnoœæ mienie bran¿owe
agency 1. agencja, urz¹d 2. przedstawi- tariff agreement uk³ad celny, umowa
cielstwo celna
consular agency przedstawicielstwo agreement for lease of a real property
konsularne umowa najmu nieruchomoœci
exclusive agency przedstawicielstwo agreement for tenancy of a real proper-
wy³¹czne ty umowa dzier¿awy nieruchomoœci
intelligence agency agencja wywiadu agreement for the partition of the estate
Agency for Internal Security Agencja umowa o dzia³ spadku
Bezpieczeñstwa Wewnêtrznego agreement on working time umowa do-
agency for temporary work agencja pra- tycz¹ca czasu pracy
cy tymczasowej agricultural rolny, rolniczy, agrarny
Agency for the Protection of the State agricultural building budynek rolniczy
Urz¹d Ochrony Pañstwa agricultural duties c³o agrarne
agency of necessity pe³nomocnictwo do- agricultural land grunt rolny
rozumiane / domniemane agricultural real estate w³asnoœæ rolna
agenda porz¹dek dzienny (obrad) agricultural rural estate nieruchomoœæ
item on the agenda punkt porz¹dku rolnicza
dziennego agricultural tax podatek rolny
agent agent, pe³nomocnik aggrieve skrzywdziæ, wyrz¹dziæ krzywdê,
business / commercial agent agent traktowaæ niesprawiedliwie
handlowy aggrieved poszkodowany, skrzywdzony
exclusive agent agent wy³¹czny aggrieved party strona poszkodowana
agent for delivery pe³nomocnik do do- aid pomoc, wspieranie, pomaganie,
rêczeñ wsparcie
agent of necessity agent prowadz¹cy cu- to provide first aid to injured persons
dz¹ sprawê bez zlecenia udzieliæ pierwszej pomocy poszkodo-
aggravate 1. pogarszaæ, uczyniæ gorszym wanym
2. irytowaæ, denerwowaæ air lotniczy
aggravation 1. pogorszenie 2. zdenerwo- air waybill lotniczy list przewozowy
wanie, irytacja alibi alibi
aggravation of invalidity pogorszenie to have an alibi mieæ alibi
stopnia inwalidztwa alienate przenieœæ prawa w³asnoœci
aggravations okolicznoœci obci¹¿aj¹ce alienation przeniesienie prawa w³asnoœci
aggregate ogólny, ³¹czny alienator przenosz¹cy w³asnoœæ, sprze-
aggregate value of claims ogólna suma daj¹cy
wierzytelnoœci alienee nabywca prawa, kupuj¹cy
agreement 1. umowa, porozumienie, alienor zbywca tytu³u / prawa, sprze-
uk³ad 2. uzgodnienie 3. akt umowy daj¹cy
collective agreement uk³ad zbiorowy alimony 1. alimenty, œrodki utrzymania
collective labour agreement uk³ad 2. utrzymanie
zbiorowy pracy to seek alimony wyst¹piæ o alimenty
General Agreement on Tariffs and allegation 1. twierdzenie 2. oœwiadczenie,
Trade Uk³ad Ogólny w sprawie Taryf stwierdzenie 3. zarzut
Celnych i Handlu allocate 1. przydzielaæ / przydzieliæ, prze-

10
allocution annex

znaczaæ / przeznaczyæ, alokowaæ AmericanAccounting Association, AAA


2. umiejscawiaæ / umiejscowiæ Amerykañskie Stowarzyszenie Rachun-
allocution 1. alokucja, przydzielenie, kowoœci
przydzia³ 2. umiejscowienie American Bar Association Amerykañska
allot przydzielaæ, przydzieliæ Rada Adwokacka
allot shares przydzieliæ akcje American Civil Liberties Union Amery-
allotment 1. przydzia³ 2. parcela, dzia³ka, kañski Zwi¹zek Swobód Obywatel-
ogródek dzia³kowy (UK) 3. wydziele- skich
nie, przydzielenie American Institute of Certified Public
allow 1. uwzglêdniæ, uznaæ, dopuœciæ Accountants, AICPA Amerykañski
2. pozwalaæ Instytut Dyplomowanych Bieg³ych
allow claims uwzglêdniæ roszczenie i Ksiêgowych
allowance 1. zasi³ek, dodatek, zapomoga amerce karaæ grzywn¹
2. racja, przydzia³ 3. sta³y dodatek do amercement kara grzywny (dla urzêdnika
uposa¿enia, dieta 4. przyzwolenie, tole- pañstwowego)
rowanie amicable polubowny, rozjemczy
hardship allowance dodatek za uci¹¿- amicable settlement polubowne za³at-
liw¹ pracê wianie sporów
investment allowance ulga inwesty- amotion usuniêcie (np. ze stanowiska),
cyjna eksmisja, wyw³aszczenie
responsibility allowance dodatek za amount wysokoϾ (kwoty), wymiar, iloϾ,
odpowiedzialn¹ pracê wielkoœæ, suma, kwota
separation allowance dodatek za roz- missing amount niedobór
³¹kê amount and schedule of working time
allowance for children dodatek / zasi³ek wymiar i rozk³ad czasu pracy
na dzieci amount due nale¿noœæ
allowance in kind wynagrodzenie w na- to cover an amount due pokryæ nale¿-
turze noœci
All-Poland Alliance of Trade Unions amount of a loan wielkoœæ po¿yczki
Ogólnopolskie Porozumienie Zwi¹z- amount of capital wysokoœæ kapita³u
ków Zawodowych amount of customs duties kwota nale¿-
alternative zastêpczy, przemienny, alter- noœci celnych
natywny amount of indebtedness suma zad³u-
alternative housing mieszkaniazastêpcze ¿enia
alternative legacy zapis przemienny total amount of indebtedness ca³kowi-
alternative obligation zobowi¹zanie prze- ta suma zad³u¿enia
mienne amount of security kwota / wysokoϾ po-
amalgamation 1. po³¹czenie, fuzja, rêczenia
zwi¹zanie, zespolenie 2. mieszanie amount of surety wysokoœæ porêczenia
amendment 1. zmiana, poprawka, popra- amount outstanding suma zaleg³a
wianie, modyfikacja 2. nowelizacja, amount resulting from a customs debt
nowela kwota wynikaj¹ca z d³ugu celnego
amendment to the arrangement zmiana anchor tenant najemca kluczowy
uk³adu ancestor przodek, pradziad
amendment to the company deed zmia- ancillary pomocniczy, dodatkowy
na umowy spó³ki annex 1. przybudówka 2. dodatek, aneks

11
annexation appropriation

annexation zabór, przyw³aszczenie, anek- appeal (noun) 1. apelacja, kasacja, odwo-


sja, wcielenie ³anie 2. apel, wezwanie
announcement 1. og³oszenie, obwiesz- appeal (verb) wnieœæ odwo³anie, odwo³y-
czenie 2. zapowiedŸ 3. komunikat waæ siê
4. anons appeal against notice to terminate an
announcement of the division of the employment contract wnieœæ odwo³a-
company og³oszenie o podziale spó³ki nie od wypowiedzenia umowy o pracê
annual roczny, doroczny, coroczny, ka¿- Appeal Court S¹d Apelacyjny
doroczny Court of Appeal(s) S¹d Apelacyjny
annual accounts roczne sprawozdanie fi- appear stawiaæ siê w s¹dzie
nansowe failure to appear niestawiennictwo
annual general assembly zwyczajnezgro- w s¹dzie
madzenie wspólników appearance 1. pozory 2. stawiennictwo
annual general meeting (AGM) walne (w s¹dzie) 3. pojawienie siê, ukazanie
zgromadzenie wspólników, zwyczajne 4. wyst¹pienie
zgromadzenie wspólników appearing party stawaj¹cy
annual meeting of shareholders zwy- appellant osoba odwo³uj¹ca siê, wno-
czajne zgromadzenie wspólników sz¹ca odwo³anie
annual rent czynsz roczny applicant poszukuj¹cy pracy, petent, kan-
annual tax return zeznanie roczne dydat, zg³aszaj¹cy siê
annuitant rencista, osoba otrzymuj¹ca application proœba, wniosek, podanie
do¿ywotni¹ rentê application for a loan proœba o po¿yczkê
annuity 1. do¿ywocie 2. renta apply for ubiegaæ siê o, wnioskowaæ o,
life annuity renta do¿ywotnia zabiegaæ o, staraæ siê o, wnosiæ o,
right to a life annuityprawodo¿ywocia sk³adaæ podanie / wniosek o
annulment uniewa¿nienie, anulowanie, apply for a loan ubiegaæ siê o po¿yczkê
kasowanie, uchylenie, zniesienie appoint wyznaczaæ, ustanawiaæ, powo³y-
annulment of a legal transaction unie- waæ, mianowaæ
wa¿nienie czynnoœci prawnej appoint a court supervisor ustanowiæ
annulment of marriage uniewa¿nienie nadzorcê s¹dowego
ma³¿eñstwa appointed heir spadkobierca powo³any
antecedent poprzedzaj¹cy, uprzedni appointment powo³anie, wyznaczenie,
antedate antydatowaæ mianowanie
antenuptial przedma³¿eñski appointment of heir powo³anie spadko-
antenuptial agreement umowa przed- biercy
ma³¿eñska appraisal ocena, szacowanie, wartoœcio-
antichresis zastaw antychretyczny wanie, taksowanie nieruchomoœci
anti-dumping tariff c³o antydumpin- appraise oszacowaæ, taksowaæ, oceniaæ,
gowe wartoœciowaæ
apparent oczywisty, widoczny, pozorny appraise the bankruptcy estate oszaco-
apparent easement / servitude s³u¿eb- waæ masê upad³oœci
noœæ widoczna / oczywista apprentice uczeñ (w rzemioœle), termina-
apparent legal transaction czynnoϾ pra- tor, praktykant, nowicjusz
wna pozorna appropriate nale¿yty, w³aœciwy, odpo-
apparent possession posiadanie jawne, wiedni, stosowny
oczywiste appropriation 1. przyw³aszczenie, uzur-

12
approval arrears

powanie 2. przeznaczenie, wyasygno- amendment to the arrangement zmia-


wanie na uk³adu
approval zatwierdzenie, zaaprobowanie, approval of the arrangement zatwier-
przyjêcie, zgoda dzenie uk³adu
court approval of the arrangement binding force of the arrangement moc
s¹dowe zatwierdzenie uk³adu wi¹¿¹ca uk³adu
sale on approval sprzeda¿ na próbê deed of arrangement umowa z wierzy-
(USA) cielami
approval of the arrangement zatwier- effects of the arrangement skutki
dzenie uk³adu uk³adu
approve zatwierdzaæ / zatwierdziæ, usank- liquidation arrangement uk³ad likwi-
cjonowaæ dacyjny
to refuse to approve the arrangement liquidation reorganisation arrange-
odmówiæ zatwierdzenia uk³adu ment uk³ad likwidacyjny
approve of something aprobowaæ, zga- performance of the arrangement wy-
dzaæ siê na, pochwalaæ konanie uk³adu
approve the arrangement zatwierdzaæ revoking the arrangement uchylenie
uk³ad z wierzycielami uk³adu
approve the list of claims zatwierdzaæ li- è basis for revoking the arrangement
stê wierzytelnoœci przyczyny uchylenia uk³adu
appurtenance przynale¿noœæ to adopt the arrangement przyj¹æ
appurtenance to a thing przynale¿noœæ uk³ad
rzeczy to approve the arrangement zatwier-
appurtenance to realty przynale¿noœæ dziæ uk³ad
nieruchomoœci to perform an arrangement wykonaæ
appurtenant przynale¿ny uk³ad
area 1. obszar, teren, terytorium, rejon, to request that the arrangement be
okolica, strefa 2. dziedzina 3. pole, po- amended wyst¹piæ o zmianê uk³adu
wierzchnia 4. parcela to revoke the arrangement uchyliæ
area code numer kierunkowy uk³ad
area of activity obszar dzia³ania voting on the arrangement g³osowa-
arguendo dla wykazania nie nad uk³adem
argumentative kontrowersyjny, sporny, arrangement of working time organiza-
w¹tpliwy cja czasu pracy
armed uzbrojony, zbrojny arrangement proceedings postêpowanie
armed conflict konflikt zbrojny uk³adowe
armed robbery rabunek z broni¹ w rêku completion of the arrangement pro-
arraign postawiæ w stan oskar¿enia, po- ceedings ukoñczenie postêpowania
zwaæ przed s¹dem, oskar¿yæ uk³adowego
arraignment postawienie w stan oskar¿e- arrangement proposal propozycja uk³a-
nia, pozwanie przed s¹d, przedstawie- dowa
nie aktu oskar¿enia, oskar¿enie arrearage zaleg³oœæ
arrangement 1. porozumienie, umowa arrears zaleg³oœæ
2. uk³ad, porozumienie, ugoda to be in arrears with payment of the
adoption of the arrangement zawar- rent dopuszczaæ siê zw³oki z zap³at¹
cie uk³adu czynszu, zalegaæ z czynszem

13
arrest assets

arrest 1. areszt 2. aresztowanie, zatrzyma- assessment of a workerocenapracownika


nie, uwiêzienie 3. zahamowanie, assessment of assets oszacowanie ma-
wstrzymanie j¹tku
house arrest areszt domowy assessment period okres podatkowy
summary arrest areszt doraŸny assessor 1. taksator 2. urzêdnik podatkowy
under arrest aresztowany, w areszcie 3. bieg³y, ekspert, pomocnik sêdziego
warrant of arrest nakaz aresztowania assets aktywa, maj¹tek, mienie, wk³ad
arrest (verb) aresztowaæ, zatrzymaæ, accounting assets aktywa ksiêgowe
uwiêziæ availableassets aktywa rozporz¹dzalne
arrestable podlegaj¹cy aresztowaniu business assets aktywa handlowe
arson podpalenie cash assets aktywa gotówkowe
articles 1. statut 2. regulamin 3. umowa, capital assets aktywa trwa³e
uk³ad 4. aplikacja (UK) circulating assets aktywa obrotowe
articles of association statut spó³ki complementary assets aktywa uzu-
Articles of Confederation artyku³y kon- pe³niaj¹ce
federacji (USA) concealed assets aktywa ukryte
articles of incorporation statut spó³ki current assets aktywa obrotowe
articles of partnership umowa spó³ki dead assets aktywa zamro¿one
artifice 1. podstêp, sztuczka 2. prze- distribution of assets podzia³ maj¹tku
bieg³oœæ, zrêcznoœæ doubtful assets aktywa w¹tpliwe
artistic artystyczny fictitious assets aktywa fikcyjne
artistic profession zawód artysty financial assets aktywa finansowe
artistic work dzie³o artystyczne fixed assets aktywa trwa³e
ascendant przodek, wstêpny floating assets aktywa obrotowe
ascending wstêpny fluid assets aktywa ³atwe do up³ynnienia
ascending line linia wstêpna / zbycia
ascent przejœcie maj¹tku spadkowego na frozen assets aktywa zamro¿one
wstêpnego spadkodawcy fungible assets aktywa jednorodne
assailant 1. napastnik, agresor 2. krytyk hidden assets aktywa ukryte
assassin morderca, zamachowiec, zabójca intangible assets aktywa niematerialne,
assassinate 1. zamordowaæ, dokonaæ za- wartoœci niematerialne i prawne
machu 2. znies³awiæ, zniszczyæ reputacjê investment fund assets aktywa fundu-
assault napad, napaϾ z zamiarem pobicia szu inwestycyjnego
assault and battery czynna napaœæ, na- liquid assets aktywa p³ynne
pad z pobiciem net quick assets aktywa p³ynne netto
assembly 1. zgromadzenie, zebranie 2. ro- monetary assets aktywa pieniê¿ne
boty monta¿owe movable assets maj¹tek ruchomy
assembly-line work praca przy taœmie, net assets aktywa netto
robota / praca taœmowa, potokowa netcurrentassets aktywa bie¿¹ce netto
assess 1. szacowaæ, oceniaæ 2. wymierzaæ non-current assets aktywa trwa³e
podatek 3. na³o¿yæ grzywnê permanent assets aktywa trwa³e
assessable podlegaj¹cy opodatkowaniu quick assets aktywa ³atwe do up³ynnie-
assessment kalkulacyjny nia / zbycia
assessment factor element kalkulacyjny real assets maj¹tek nieruchomy
assessment 1. ocena, oszacowanie 2. opo- real current assets aktywa obrotowe
datkowanie rzeczowe

14
assets and liabilities attorney-in-fact for delivery

realisable assets aktywa nadaj¹ce siê do associate zrzeszaæ siê w zwi¹zek zawodo-
sprzeda¿y wy, zak³adaæ zwi¹zek zawodowy
risk assets aktywa trudne doup³ynnienia associated company spó³ka powi¹zana
slow assets aktywa trudne do up³yn- assume 1. zak³adaæ / za³o¿yæ 2. przyj¹æ
nienia / przyjmowaæ
tangible assets aktywa materialne assume a succession przyj¹æ spadek
to administer assets and liabilities asylum azyl, schronienie
zarz¹dzaæ maj¹tkiem to seek asylum ubiegaæ siê o azyl
to dispose of assets and liabilities roz- atonement pokuta, zadoϾuczynienie
porz¹dzaæ maj¹tkiem attach 1. zaj¹æ, zajmowaæ, zatrzymywaæ
to liquidate the assets of the company 2. za³¹czaæ
partnership up³ynniæ maj¹tek spó³ki attach rights zaj¹æ prawa
to sell assets sprzedaæ mienie attachment 1. zajêcie maj¹tku 2. za-
to release assets and liabilities wydaæ ³¹cznik
mienie attachment of earnings zajêcie zarobków
unmarketable assets aktywa nie do (USA)
up³ynnienia attachment of rights zajêcie praw
wastingassets(USA) aktywazu¿ywalne warrant of attachment nakaz zatrzy-
assets and liabilities maj¹tek, aktywa mania
i pasywa attest poœwiadczaæ, uwierzytelniaæ, zaœ-
assets being subject of inheritance spa- wiadczaæ, legalizowaæ
dek, spuœcizna attestant osoba poœwiadczaj¹ca
assets in kind wk³ad w naturze / niepie- attestation 1. poœwiadczenie, uwierzytel-
niê¿ny nienie,zalegalizowanie2.zaprzysiê¿enie
assets of inheritance aktywa spadku attorn przenosiæ (prawa w³asnoœci)
assets of the estate of the deceased per- attorney 1. pe³nomocnik, rzecznik, przed-
son ca³oœæ spadku stawiciel 2. adwokat, prawnik
assets of third parties mienie osób trze- private attorney pe³nomocnik poza-
cich s¹dowy,przedstawiciel prywatny (USA)
asseveration uroczyste zapewnienie (za- prosecuting attorney prokurator
miast przysiêgi), stanowcze stwier- public attorney (USA) przedstawiciel z
dzenie urzêdu
assign przydzielaæ, przydzieliæ attorney at large (USA) przedstawiciel
assign a customs-approved treatment or we wszystkich sprawach
usenadaæ / nadawaæ przeznaczenie celne attorney-at-law prawnik, adwokat
assignable przenoœny, nadaj¹cy siê do attorney for government (USA) przed-
przeniesienia stawiciel rz¹du
assigned wyznaczony, przydzielony, usta- attorney in casus (USA) przedstawiciel
lony, przeznaczony w sprawie
assigned counsel adwokat z urzêdu, obroñ- attorney of creditors pe³nomocnik wie-
ca z urzêdu rzycieli
assignee 1. zarz¹dca, pe³nomocnik, na- attorney of record (USA) przedstawiciel
stêpca 2. beneficjent 3. cesjonariusz umocowany pisemnie
assignment 1. wyznaczenie, przydziele- attorney-in-fact pe³nomocnik prawny
nie 2. przeniesienie w³asnoœci, cesja attorney-in-fact for delivery pe³nomoc-
3. zadanie nik do dorêczeñ

15
audit award of benefits

audit (noun) audyt, rewizja to grant someone authorisation udzie-


internal auditing rewizja wewnêtrzna laæ / udzieliæ komuœ upowa¿nienia
joint audit rewizja po³¹czona to obtain authorisation otrzymaæ upo-
audit (verb) audytowaæ, badaæ ksiêgi wa¿nienie
auditor rewident ksiêgowy, audytor to revoke an authorisation odwo³aæ
auditors’ committee komisja rewi- / cofn¹æ upowa¿nienie
zyjna authorisation for the establishment of
external auditor audytor zewnêtrzny the bank zezwolenie na utworzenie
internal auditor audytor wewnêtrzny banku
authenticate 1. uwierzytelniæ, poœwiad- authorisation of the commissioning par-
czyæ 2. ustalaæ autorstwo, stwierdzaæ ty upowa¿nienie komitenta
autentycznoœæ / prawdziwoœæ authorities w³adze
authenticate a signature uwierzytelniæ authority pe³nomocnictwo, w³adza
podpis autograph w³asnorêczny
authenticated uwierzytelniony, pewny, one’s autograph signature w³asno-
poœwiadczony rêczny podpis
authenticated copy uwierzytelniona ko- autopsy autopsja, sekcja zw³ok
pia autrefois acquit poprzednio uniewin-
authenticated date data pewna niony
authentication uwierzytelnienie, poœwiad- average œredni, przeciêtny
czenie average cost method metoda po koszcie
authentication of signature poœwiadcze- przeciêtnym
nie podpisu average price method metoda ceny prze-
authentication of the date poœwiadczenie ciêtnej
daty average wage œrednia p³aca
authorisation 1. upowa¿nienie, umoco- award (verb) przyznaæ, przyznawaæ
wanie, pe³nomocnictwo, upe³nomoc- award a relief in paying tax przyznaæ
nienie 2. usankcjonowanie, zatwierdze- ulgê w zap³acie podatku
nie 3. uprawnienie award (noun) przyznanie, udzielanie, wy-
to get authorisation otrzymaæ upowa¿- nagrodzenie
nienie award of benefits przyznanie œwiadczeñ
to give someone authorisation udzielaæ
/ udzieliæ komuœ upowa¿nienia

16
B
Bachelor of Laws stopieñ naukowy po initial balance bilans otwarcia
ukoñczeniu studiów prawniczych trial balance bilans próbny
back office personnel personel pomocni- è adjusted trial balance bilans prób-
czy ny po korektach
back order zamówienie zaleg³e è post-closing trial balance bilans
back to back loan po¿yczka obopólna próbny po zamkniêciu kont
backdate antydatowaæ, antedatowaæ, da- è unadjusted trial balance bilans pró-
towaæ wstecz, opatrywaæ dat¹ wczeœ- bny przed zapisami koryguj¹cymi
niejsz¹ ni¿ faktyczna balance deficit saldo ujemne
backroom personnel kadra „drugiego balance in hand saldo kasowe
planu” balance of bank account stan rachunku
bad 1. z³y 2. nieœci¹galny bankowego
bad debt wierzytelnoœæ nieœci¹galna balance sheet bilans
bad debtor d³u¿nik niepewny balance sheet date dzieñ bilansowy
bad loan po¿yczka nieœci¹galna balance sheet equation równanie bilan-
bail (noun) 1. zwolnienie za kaucj¹ 2. kau- sowe
cja, porêczenie balance sheet total suma bilansowa
bail bond porêczenie maj¹tkowe classified balance sheet bilans pokla-
bail (verb) zwolniæ za kaucj¹, porêczaæ, syfikowany
wp³aciæ kaucjê, wykupiæ z aresztu balances confirmation uzgodnienie sald
bailable dopuszczaj¹cy zwolnienie za ballasting work roboty podsypkowe
kaucj¹ ballot (noun) 1. tajne g³osowanie, balota¿
bailable offence przestêpstwo dopuszcza- 2. lista wyborcza 3. liczba oddanych
j¹ce zwolnienie z aresztu za kaucj¹ g³osów 4. prawo wyborcze, prawo do
bailee 1. bior¹cy w u¿yczenie, depozyta- g³osowania
riusz 2. posiadacz zale¿ny ballot (verb) g³osowaæ
bailment 1. zastaw handlowy, powierzenie ban (noun) 1. zakaz 2. delegalizacja
towaruwdepozyt2.zwolnieniezakaucj¹ overtime ban zakaz pracy w nadgodzi-
bailor deponent, u¿yczaj¹cy, depozytor nach
balance 1. saldo, stan konta 2. bilans ban (verb) 1. zakazywaæ, zabraniaæ 2. de-
3. równowaga 4. szala legalizacja
active / credit balance saldo dodatnie bank 1. bank 2. skarbonka
closing balance bilans zamkniêcia agricultural bank bank rolny
debit balance saldo ujemne annuity bank bank rentowy
inaccuracy of the balance niezgod- branch of bank oddzia³ banku
noϾ salda

17
bank account bankruptcy estate funds

brokerage bank bank prowadz¹cy tax collector’s bank account rachunek


dzia³alnoœæ maklersk¹ bankowy inkasenta
central bank bank centralny tax remitter’s bank account rachunek
clearing bank bank rozrachunkowy bankowy p³atnika
commercial bank bank handlowy taxpayer’s bank account rachunek
cooperative bank bank spó³dzielczy bankowy podatnika
correspondent bank bank korespon- bank commission prowizja bankowa
dent bank credit kredyt bankowy
credit bank bank kredytowy Bank for International Settlements
deposit bank bank depozytowy Bank Rozrachunków Miêdzynaro-
discount bank bank dyskontowy dowych
domestic bank bank krajowy bank for loans bank po¿yczkowy
Federal Reserve Bank (USA) Bank bank loan po¿yczka bankowa
Rezerw Federalnych bank of commerce bank handlowy
foreign bank bank zagraniczny bank of deposit bank depozytowy
foreign trade bank bank handlu zagra- Bank of England Bank Anglii
nicznego bank of issue bank emisyjny
government bank bank pañstwowy Bank Supervision Commission Komisja
housing bank bank budownictwa Nadzoru Bankowego
industrial bank bank przemys³owy banking bankowy, banku
International Bank for Reconstruc- banking account konto bankowe
tion and Development Miêdzynarodo- banking guarantee gwarancja bankowa
wy Bank Odbudowy i Rozwoju banking profession pracownik banku
joint stock bank bank akcyjny, bank banking secrecy tajemnica bankowa
w formie spó³ki akcyjnej bankrupt bankrut, upad³y
liquidity of bank p³ynnoœæ banku bankrupt debtor d³u¿nik upad³y
loan bank bank po¿yczkowy to go bankrupt zbankrutowaæ
mortgage bank bank hipoteczny undischarged bankrupt bankrut nie-
municipal bank bank komunalny przywrócony do praw
National Bank of Poland Narodowy bankrupt’s balance-sheet bilans upa-
Bank Polski d³oœci
originating bank bank otwieraj¹cy bankrupt’s petition for permission to
akredytywy make the arrangement podanie upa-
private bank bank prywatny d³ego o dopuszczenie do zawarcia
remitting bank bank dokonuj¹cy prze- uk³adu
lewu bankrupt’s self-administration zarz¹d
representative office przedstawiciel- w³asny upad³ego
stwo banku bankruptcy upad³oœæ, bankructwo
state bank bank pañstwowy non-fraudulent bankruptcy bankruc-
trade bank bank handlowy two zwyk³e, bankructwo pope³nione
to draw money out of the bank podj¹æ bez zamiaru oszustwa
pieni¹dze z konta to go into bankruptcy zbankrutowaæ
to establish / to form a bank utworzyæ bankruptcy estate / assetsmasaupad³oœci
bank bankruptcy estate funds fundusze masy
bank account rachunek bankowy, konto upad³oœci
bankowe distribution of the bankruptcy estate

18
bankruptcy law benefit payable on a provisional basis

funds podzia³ funduszów masy upa- bearer 1. okaziciel 2. w³aœciciel (np.


d³oœci paszportu) 3. oddawca, dorêczyciel
bankruptcy law prawo upad³oœciowe bearer share akcja na okaziciela
bankruptcy order orzeczenie bankruc- begin 1. rozpocz¹æ / rozpoczynaæ, zacz¹æ
twa / zaczynaæ 2. powstaæ, narodziæ siê
bankruptcy petition wniosek o og³osze- begin building work rozpocz¹æ roboty
nie upad³oœci budowlane
bankruptcy proceedings postêpowanie bench 1. ³awa sêdziowska 2. s¹d, trybu-
upad³oœciowe na³, sêdziowie 3. urz¹d sêdziowski
concurrent bankruptcy proceedings to be on the bench przewodniczyæ posie-
wtórne postêpowanie upad³oœciowe dzeniu s¹du
institution / opening of the bankrupt- benefit 1. œwiadczenie, renta, zasi³ek, do-
cy proceedings otworzenie postêpowa- datek, odprawa 2. korzyœæ, po¿ytek
nia upad³oœciowego 3. dobrodziejstwo
bankruptcy with a possibility to make accident benefit renta wypadkowa
an arrangement upad³oœæ z mo¿liwo- cash benefit œwiadczenie pieniê¿ne
œci¹ zawarcia uk³adu child-care benefit, childcare benefit
bar (noun) 1. adwokatura, palestra, rejestr zasi³ek wychowawczy
adwokatów 2. ³awa oskar¿onych, miej- compensatory benefit renta wyrów-
sce dla oskar¿onych nawcza
bar (verb) zakazywaæ, zabraniaæ, wyklu- death benefit odprawa poœmiertna
czaæ family benefits œwiadczenia rodzinne
bare masonry and carpentry budynek for the benefit of na rzecz
/ budowa w stanie surowym fringe benefits dodatki do poborów,
bargain 1. ugoda, umowa, transakcja, targ œwiadczenia dodatkowe
2. zakup 3. okazja maternitybenefit zasi³ek macierzyñski
bargain sale sprzeda¿ okazyjna / tania, nursing benefit zasi³ek pielêgnacyjny
sprzeda¿ towarów przecenionych pension benefit œwiadczenieemerytalne
barratry 1. pieniactwo 2. barateria sickness benefit œwiadczenie choro-
3. przyjmowanie ³apówki przez sêdzie- bowe
go social security benefit
barrister adwokat uprawniony do wystê- œwiadczenie socjalne
powania przed s¹dem wy¿szej instancji unemployment benefit
(UK), prawnik zasi³ek dla bezrobotnych
barter prowadziæ handel wymienny to fix the amount of benefits ustalaæ
/ kompensacyjny, wymieniaæ towar wysokoœæ zasi³ku
basic zasadniczy, podstawowy, bazowy, benefit for unemployed persons zasi³ek
g³ówny, fundamentalny dla bezrobotnych
basic salary p³aca zasadnicza benefit in cash œwiadczenie pieniê¿ne
basic tariff c³o zasadnicze, podstawowe benefit in kind œwiadczenie rzeczowe
basic wage p³aca zasadnicza benefit of inventory dobrodziejstwo in-
bastard dziecko nieœlubne, bêkart wentarza
battery naruszenie nietykalnoœci ciele- benefit of limited liability for the heir
snej, pobicie dobrodziejstwo inwentarza
be on the dole pobieraæ zasi³ek dla bezro- benefit payable on a provisional basis
botnych zasi³ek tymczasowy

19
benefit someone block of flats

benefit someone dziedziczyæ po kimœ bill of exchange weksel


benevolent 1. dobroczynny, charytatyw- bill of lading konosament
ny, filantropijny 2. ¿yczliwy, uczynny, collective bill of lading konosament
ofiarny zbiorczy
bequeath pozostawiaæ / pozostawiæ inland waterway bill of lading kono-
w spadku sament ¿eglugi œródl¹dowej
bequeath by will zapisaæ w testamencie straight bill of lading konosament
bequest 1. zapis, legat 2. spuœcizna, imienny
spadek through bill of lading konosament
residuary bequest zapis uniwersalny, bezpoœredni
zapis ca³ego spadku to bearer bill of lading konosament na
to make a bequest to someone zapisaæ okaziciela
coœ komuœ, uczyniæ zapis na czyj¹œ to order bill of lading konosament na
rzecz zlecenie
bequest to a universal legatee zapis uni- transhipment bill of lading konosa-
wersalny ment prze³adunkowy
bestiality sodomia, zoofilia bill of security weksel gwarancyjny
bestow upon 1. obdarzaæ kogoœ, podaro- bill overdue weksel przeterminowany
waæ komuœ (np. w testamencie) 2. da- bill payable after date weksel p³atny po
waæ, u¿yczaæ terminie
betterment 1. poprawa, polepszenie bill payable at a fixed date weksel p³at-
2. wzrost wartoœci nieruchomoœci ny w ustalonym terminie
bicameral dwuizbowy bill payable at sight weksel p³atny za
bid 1. oferta nabycia 2. starania, zabiegi okazaniem
bidding company spó³ka przejmuj¹ca bill payable to bearer weksel p³atny na
bigamy bigamia, dwu¿eñstwo okaziciela
bilateral 1. dwustronny, bilateralny bill payable, B/P weksel do zap³aty, zo-
2. obustronny, dwuboczny bowi¹zanie wekslowe
bilateral transaction czynnoœæ prawna bill receivable, B/R weksel nale¿ny, na-
dwustronna le¿noœæ wekslowa
bilaterally binding legal transaction bill to mature weksel p³atny w szybkim
czynnoϾ prawna dwustronnie obo- czasie
wi¹zuj¹ca billet zajêcie, posada, zatrudnienie
bi-level dwupoziomowy binding wi¹¿¹cy, obowi¹zuj¹cy, w mocy
bill (adjective) wekslowy binding force of the arrangement moc
bill broker makler wekslowy wi¹¿¹ca uk³adu
bill case portfel wekslowy binding offer oferta wi¹¿¹ca
bill charges koszty wekslowe bipartite 1. sporz¹dzony w dwu czêœ-
bill creditor wierzyciel wekslowy ciach, dwuczêœciowy 2. dwustronny
bill debt d³ug wekslowy blackmail (noun) szanta¿, wymuszenie
bill debtor d³u¿nik wekslowy blackmail (verb) szanta¿owaæ, wymuszaæ
bill form blankiet wekslowy blacksmith work roboty kowalskie
bill forger fa³szerz wekslowy blasphemer bluŸnierca
bill (noun) 1. weksel 2. konosament 3. ra- blasphemous bluŸnierczy
chunek, faktura (USA) 4. projekt usta- blasphemy bluŸnierstwo
wy block of flats blok mieszkalny

20
blocked bondholder’s claim

blocked zablokowany, zatarasowany, za- junk bond obligacja œmieciowa


hamowany liabilities resulting from the bonds zo-
blocked account konto zablokowane bowi¹zania wynikaj¹ce z obligacji
blotterksiêgaaresztowañ,rejestrpolicyjny local authority bond obligacja komu-
Blue Book sprawozdanie komisji rz¹do- nalna
wej mortgage bond obligacja hipoteczna
blue laws prawa obyczajowe, surowe pra- municipal bond obligacja komunalna
wa purytañskie non-negotiable bond obligacja imien-
board 1. rada, komisja, zgromadzenie na
2. zarz¹d, dyrekcja 3. urz¹d 4. utrzy- optional bond obligacja opcyjna
manie, wy¿ywienie participating bond obligacja partycy-
board of directors zarz¹d, rada dyrekto- pacyjna
rów perpetual bond obligacja wieczysta
body organ, ogó³ premium bond obligacja premiowa
body of creditors ogó³ wierzycieli prize bond obligacja premiowa
bodyguard ochroniarz, goryl, ochrona redeemable bond obligacja z terminem
osobista wykupu
bogus fikcyjny redeemed bond obligacja wykupiona
bogus sale sprzeda¿ fikcyjna registered bond obligacja imienna
bona fide w dobrej wierze revenue bond obligacja przychodowa
bond 1. obligacja 2. kaucja rights attaching to bonds prawa z obli-
callable bond obligacja z terminem gacji
wykupu state bond obligacja pañstwowa
communal bond obligacja komunalna to issue bonds emitowaæ obligacje
consol bond obligacja wieczysta to purchase bonds nabywaæ / nabyæ
consolidated bond obligacja skonsoli- obligacje
dowana to redeem bonds umarzaæ / umorzyæ
convertible bond obligacja zamienna obligacje
corporate bond obligacja przedsiê- to sell bonds zbywaæ / zbyæ obligacje
biorstwa treasury bond obligacja pañstwowa,
debenture bond (USA) obligacja bez skarbowa
zabezpieczenia unified bond obligacja skonsolido-
extended bond obligacja z przed³u¿o- wana
nym terminem wykupu unsecured bond obligacja niezabezpie-
fixed-interest bond obligacja o sta³ym czona
oprocentowaniu zero-coupon bond obligacja nieopro-
floating-rate bond obligacja o zmien- centowana
nym oprocentowaniu bond debtor d³u¿nik obligacyjny
government bond obligacja skarbowa bond to bearer obligacja na okaziciela
index-linked bond obligacja indekso- bond with the right of priority obligacja
wana z prawem pierwszeñstwa
interim bond obligacja tymczasowa bearer bond obligacja na okaziciela
irredeemable bond obligacja bez ter- bonded pod zamkniêciem celnym
minu wykupu bondholder obligatariusz
irredeemable bond obligacja wie- bondholder’s claim roszczenie obligata-
czysta riusza

21
bonus break

bonus gratyfikacja, premia, dodatek book of minutes ksiêga protoko³ów


bonus for overtime work dodatek za pra- book of original entry ksiêga zapisu pier-
cê w godzinach nadliczbowych wotnego
bonus on output premia produkcyjna book of prime entry dziennik
bonus on turnover premia produkcyjna book value wartoœæ ksiêgowa
bonus system system premiowy book-keeping / bookkeeping ksiêgo-
incentive bonus dodatek motywacyjny woϾ, rachunkowoϾ
book ksiêga, ksi¹¿ka, ksi¹¿eczka, dziennik double entry bookkeeping ksiêgo-
access to books wgl¹d do ksi¹g woœæ podwójna
bill book ksiêga weksli duplicating bookkeeping ksiêgowoœæ
bought day book dziennik / rejestr za- przebitkowa
kupów single entry bookkeeping ksiêgowoœæ
cash book, CB ksi¹¿ka kasowa pojedyncza
cash disbursements book dziennik bookkeeping error b³¹d ksiêgowy
wydatków books of account ksiêgi rachunkowe
cheque book ksi¹¿eczka czekowa border 1. granica, pogranicze, kresy
company’s books ksiêgi rachunkowe 2. brzeg, skraj
day book dziennik border guards stra¿ graniczna
housing savings book ksi¹¿eczka border traffic ruch graniczny
mieszkaniowa born out of wedlock urodzony poza ma³-
log book dziennik ¿eñstwem, nieœlubny, pozama³¿eñski
minutes book (UK) ksiêga protoko³ów borrower po¿yczkobiorca, bior¹cy w u¿y-
petty cash book, PCB ksi¹¿ka drob- czenie, kredytobiorca
nych wp³ywów i wydatków boundary granica (nieruchomoœci)
purchases day book dziennik / rejestr branch 1. filia, oddzia³ 2. ga³¹Ÿ 3. bran-
zakupów ¿a, dzia³
purchases returns (day) book, PRB branch of the company oddzia³ spó³ki
ksiêga zwrotów zakupionych dóbr to open / to establish a branch of the
sales day book dziennik sprzeda¿y company otworzyæ oddzia³ spó³ki
sales returns (day) book, SRB ksiêga breach (verb) 1. naruszaæ, pogwa³caæ,
zwrotów ze sprzeda¿y nadu¿ywaæ 2. zrywaæ
stock book ksiêga magazynowa breach provisions on safety and hygiene
to cook the books manipulowaæ w ksiê- at work naruszaæ przepisy bhp
gach breach (noun) 1. naruszenie, pogwa³ce-
to enter in the books ksiêgowaæ nie, nadu¿ycie 2. zerwanie, z³amanie
to fiddle the books manipulowaæ 3. wy³om
w ksiêgach breach of a non-competition rule naru-
to inspect books przejrzeæ ksiêgi szenie zakazu konkurencji
to keep the books prowadziæ ksiê- breach of confidence nadu¿ycie zaufania
gowoœæ breach of promise z³amanie obietnicy
to post from a day book to a ledger breach of the peace 1. naruszenie pokoju
przenosiæ z dziennika kasowego do 2. naruszenie porz¹dku publicznego
ksiêgi g³ównej breadwinner ¿ywiciel rodziny
to review books przejrzeæ ksiêgi break 1. przerwa 2. ulga
book of final entry ksiêga zapisu koñ- nursing break przerwa na karmienie
cowego tax break ulga podatkowa

22
bribe building inspection

bribe przekupywaæ, dawaæ / wrêczaæ ³a- budgetary process proces bud¿etowania


pówkê budgeting bud¿etowanie
briber osoba daj¹ca ³apówkê capital budgeting bud¿etowanie kapi-
bribery przekupstwo, ³apownictwo, sprze- ta³owe
dajnoœæ incremental budgeting bud¿etowanie
bridging pomostowy przyrostowe
bridging loan kredyt pomostowy, po- participating budgeting bud¿etowanie
¿yczka pomostowa partycypacyjne
brief 1. pismo urzêdowe 2. sprawa s¹- zero-based budgeting bud¿etowanie
dowa 3. powierzenie sprawy 4. stresz- od zera
czenie sprawy buggery sodomia, pederastia
bucket shop oszukañcza firma maklerska builder pracownik budowlany
przeprowadzaj¹ca fikcyjne transakcje building budynek, budowa, budownictwo
zakupu towarów i papierów wartoœcio- detached building budynek wolno-
wych stoj¹cy
budget (noun) 1. bud¿et 2. zapas, zbiór educational building budynek szkolny
capital budget bud¿et inwestycyjny heritage building budynek zabytkowy
cash budget bud¿et œrodków pieniê¿- historic building budynek zabytkowy,
nych budynek wpisany na listê dziedzictwa
evolving budget bud¿et ci¹g³y, bud¿et isolated building budynek wolno-
krocz¹cy stoj¹cy
financial budget bud¿et finansowy link building budynek plombowy
fixed budget bud¿et sztywny, bud¿et listed building budynek wpisany na li-
sta³y stê dziedzictwa
flexed budget bud¿et elastyczny non-residential building budynek nie
flexible budget bud¿et elastyczny przeznaczony do celów mieszkalnych,
incremental budget bud¿et przyro- budynek niemieszkalny
stowy road building budowa dróg
master budget bud¿et g³ówny, bud¿et separate building budynek wolnosto-
wiod¹cy j¹cy
operating budget bud¿et operacyjny building and loan association towarzy-
production budget bud¿et produkcji stwo kredytowo-budowlane, spó³dziel-
rolling budget bud¿et ci¹g³y, bud¿et nia po¿yczkowo-budowlana
krocz¹cy building authority w³adze budowlane
sales budget bud¿et sprzeda¿y building contract umowa o roboty bu-
static budget bud¿et sta³y, bud¿et sztyw- dowlane
ny building costs / expenditure koszt bu-
to review a budget weryfikowaæbud¿et dowy
budget committee komisja bud¿etowa building for trade and industry budow-
budget (verb) ustaliæ bud¿et, bud¿etowaæ, nictwo gospodarcze
obliczaæ building for trade, industry and far-
budget for the coming year ustaliæ bud- ming budynek gospodarczy
¿et na nadchodz¹cy rok building ground plac budowy, budowa
budgetary bud¿etowy building industry przemys³ budowlany,
budgetary control kontrola bud¿etowa budownictwo
budgetary loan kredyt bud¿etowy building inspection inspekcja budowlana

23
building inspector bylaws / bye-laws

building inspector inspektor budowlany burgle w³amywaæ siê, okradaæ


building land dzia³ka budowlana, tereny business 1. dzia³alnoœæ gospodarcza / han-
budowlane dlowa, interes, transakcja handlowa
improved building land dzia³ka budo- 2. sprawa 3. firma, dom handlowy,
wlana uzbrojona przedsiêbiorstwo 4. bran¿a 5. zawód,
unimproved building land dzia³ka bu- zajêcie 6. obowi¹zek, zadanie, zakres
dowlana nieuzbrojona dzia³ania / obowi¹zków
building material materia³ budowlany business activity dzia³alnoœæ gospodar-
building moratorium zakaz budowania cza / handlowa
building permit pozwolenie budowlane / business day dzieñ roboczy
na budowê business hours godziny urzêdowania
building permit application wniosek business name of a company / partner-
o wydanie pozwolenia na budowê ship firma spó³ki
building project projekt budowlany business premises lokal handlowy
building site teren budowy business trip podró¿ s³u¿bowa
building slump zastój budowlany business year rok bilansowy
building society spó³dzielnia budowla- buying zakup, kupowanie, nabycie
no-mieszkaniowa buying commission prowizja od zakupu
building trade przemys³ budowlany buyout wykup
bulk sale sprzeda¿ masowa buyout price cena wykupu
burden ciê¿ar, obci¹¿enie, brzemiê by order and for account na zlecenie i ra-
burden of evidence / proof ciê¿ar do- chunek
wodu bylaw / bye-law lokalny przepis, zarz¹-
burglar w³amywacz, z³odziej dokonuj¹cy dzenie
kradzie¿y z w³amaniem bylaws / bye-laws regulamin, statut, prze-
burglarise w³amywaæ siê (do budynku) pisy
burglary w³amanie, kradzie¿ z w³ama-
niem

24
C
c/o conscientious objector osoba odma- capable zdolny, zdatny, posiadaj¹cy zdol-
wiaj¹ca odbycia s³u¿by wojskowej ze noœæ prawn¹
wzglêdu na przekonania capable of making a will zdolny do spo-
cadaver (USA) zw³oki rz¹dzenia testamentu
caisson work roboty kesonowe capable of transacting legal business
calculate obliczaæ / obliczyæ, kalkulowaæ zdolny do czynnoœci prawnych
calculate a legitim obliczaæ zachowek to be capable of transacting legal bu-
calculate a tax obliczaæ podatek siness byæ zdolnym do czynnoœci praw-
calculate the absenteeism obliczaæ ab- nych
sencjê capacity 1. zdolnoœæ 2. pojemnoœæ 3. wy-
calculation kalkulacja, obliczenie dajnoϾ 4. funkcja, rola, charakter
calendar kalendarz, terminarz attainment of capacity to perform acts
voting calendar kalendarz wyborczy in law nabycie zdolnoœci do czynnoœci
call (noun) ¿¹danie, wezwanie do op³ace- prawnych
nia akcji full capacity to perform / to effect acts
call for delivery ¿¹danie dostawy in law pe³na zdolnoœæ do czynnoœci
call (verb) wezwaæ / wzywaæ prawnych
call for tenders wezwaæ do sk³adania lack of capacity to perform acts in law
ofert przetargowych brak zdolnoœci do czynnoœci prawnych
called-up share akcja kredytowana limited capacity to perform acts in law
calumny kalumnia, oszczerstwo, potwarz, ograniczona zdolnoœæ do czynnoœci
pomówienie prawnych
campaign kampania, akcja, demonstracja capacity for acts in law zdolnoϾ do czyn-
to lead a campaign prowadziæ kam- noœci prawnych
paniê capacity to act in court proceedings
to organise a campaign for organizo- zdolnoϾ procesowa
waæ kampaniê na rzecz capacity to effect acts in law zdolnoœæ do
cancel 1. odwo³aæ, anulowaæ, uniewa¿niæ czynnoœci prawnych
2. skreœlaæ, wykreœlaæ, kasowaæ capacity to go bankrupt zdolnoœæ upa-
cancel an offer anulowaæ ofertê d³oœciowa
cancellation 1. anulowanie, odwo³anie, capacity to transact legal business zdol-
uniewa¿nienie 2. skreœlenie, skasowanie noœæ do czynnoœci prawnych
cancerous rakotwórczy capital (noun) 1. kapita³, œrodki pieniê¿-
cancerous substances and agents sub- ne, fundusz 2. stolica
stancje i czynniki rakotwórcze allotted share capital przydzielony ka-
canon kanon, norma, regu³a, zasada pita³ zak³adowy

25
capital of company / partnership cash available to meet...

amount of the capital wysokoϾ ka- capitalisation kapitalizacja


pita³u market capitalisation kapitalizacja
authorised capital kapita³ akcyjny / rynkowa
statutowy captive pojmany, wziêty do niewoli,
debt capital kapita³ d³u¿ny jeniec
equity capital kapita³ w³asny, kapita³ captivity niewola
zak³adowy in captivity w niewoli
foreign capital kapita³ zagraniczny car park parking
fully-paid share capital kapita³ op³a- card karta, dowód
cony bank card karta p³atnicza
increase in the capital podwy¿szenie issue of bank cards wydawanie kart
kapita³u p³atniczych
initial capital kapita³ pocz¹tkowy, ka- trade union card karta zwi¹zkowa
pita³ zak³adowy care 1. troska 2. opieka, piecza 3. uwaga,
loan capital kapita³ po¿yczkowy ostro¿noœæ
nominal share capital nominalny kapi- due care nale¿yta starannoœæ
ta³ zak³adowy career ladder szczeble kariery zawo-
original capital kapita³ zak³adowy dowej
paid up capital kapita³ op³acony to move up the career ladder wspinaæ
paid-in capital kapita³ wniesiony siê po szczeblach kariery zawodowej
paid-up share capital pokryty / wp³a- carnal 1. cielesny, p³ciowy 2. ziemski,
cony kapita³ zak³adowy doczesny
reduction of / in the capital obni¿enie carnal abuse czyn lubie¿ny, gwa³t na nie-
kapita³u letnim
reserve capital kapita³ rezerwowy carnal knowledge stosunek p³ciowy
risk capital kapita³ ryzyka carpentry roboty ciesielskie
share capital kapita³ zak³adowy carrier przedsiêbiorstwo przewozowe,
subscribed capital kapita³ subskry- przewoŸnik
bowany carry out wykonywaæ / wykonaæ, prze-
supplementary capital kapita³ zapa- prowadzaæ / prowadziæ
sowy carry out a medical check-up przepro-
to have a stake in a company mieæ ka- wadzaæ badania lekarskie
pita³ w spó³ce carry out an execution from the part-
unissued share capital niewyemitowa- ner’s assets prowadziæ egzekucjê z ma-
ny kapita³ akcyjny j¹tku wspólnika
venture capital kapita³ ryzyka carry out work wykonywaæ pracê
capital of company / partnership kapi- case 1. sprawa (w s¹dzie), proces 2. wy-
ta³ spó³ki padek, przypadek 3. stan, sytuacja
capital transactions tax podatek od kapi- 4. precedens s¹dowy
ta³u cash œrodek pieniê¿ny, gotówka
capital (adjective) 1. kapitalny 2. kapi- cash assets aktywa gotówkowe
ta³owy cash at bank œrodki pieniê¿ne na rachun-
capital budgeting bud¿etowanie kapi- ku bankowym
ta³owe cash available to meet current obliga-
capital company spó³ka kapita³owa tions œrodki pieniê¿ne dostêpne na
capital repairs remont kapitalny bie¿¹co

26
cash budget Certified General...

cash budget bud¿et œrodków pieniê¿nych conditioning certificate œwiadectwo


cash flow przep³yw œrodków pieniê¿nych kondycjonowania
cash flow assumptions metody wyceny employment certificate œwiadectwo
rozchodu zapasów pracy
cash in transit œrodki pieniê¿ne w drodze qualification certificate œwiadectwo
cash in way œrodki pieniê¿ne w drodze kwalifikacyjne
cash office kasa veterinary certificate œwiadectwo we-
cash-box kasa terynaryjne
cash-desk kasa work certificate œwiadectwo pracy
cash register kasa fiskalna certificate of age œwiadectwo wieku
cassation kasacja, uniewa¿nienie, uchy- certificate of disinfecting œwiadectwo
lenie dezynfekcji
catchall przepis uniwersalny, obejmuj¹cy certificate of force majeure œwiadectwo
wszystkie przypadki (np. w umowie) si³y wy¿szej
catering ¿ywienie zbiorowe certificate of identity przepustka celna,
catering profession pracownicy gastro- œwiadectwo tranzytowe
nomii certificate of incapacity for work / of
cause 1. przyczyna, powód 2. sprawa disability to work zaœwiadczenie o nie-
s¹dowa, proces 3. motyw, uzasadnienie zdolnoœci do pracy
cause of action podstawa roszczenia certificate of incorporation akt ustano-
cautionary ostrzegawczy, ku przestrodze wienia spó³ki
caveat 1. ostrze¿enie (w ksiêdze wieczys- certificate of manufacture œwiadectwo
tej) 2. zastrze¿enie, sprzeciw, upomnie- o wyprodukowaniu
nie certificate of origin of goods œwiadectwo
caveat emptor „niech kupuj¹cy siê strze- pochodzenia towarów
¿e”, zasada ryzyka kupuj¹cego certificate of pedigree œwiadectwo o ro-
cease and desist order nakaz zaprzesta- dowodzie zwierz¹t
nia dzia³alnoœci certificate of sampling œwiadectwo pró-
cede przekazywaæ, odstêpowaæ, cedowaæ bobrania
cement cement certificate of standardisation œwiadec-
censure 1. nagana, potêpienie, krytyka, two standaryzacyjne
upomnienie 2. kara koœcielna certification 1. poœwiadczenie, uwierzy-
census spis ludnoœci telnienie, potwierdzenie, 2. zalegalizo-
central centralny, g³ówny, czo³owy, za- wanie 3. wystawienie zaœwiadczenia
sadniczy 4. uznanie osoby za umys³owo chor¹
central heating centralne ogrzewanie (UK)
Central Office of Customs G³ówny certified 1. uwierzytelniony, poœwiadczo-
Urz¹d Ce³ ny, potwierdzony 2. posiadaj¹cy atest
President of the Central Office of Cu- 3. zalegalizowany
stoms Prezes G³ównego Urzêdu Ce³ certified by a notary uwierzytelniony no-
centralisation centralizacja tarialnie
centre oœrodek, centrum certified copy uwierzytelniona kopia
Job Centre urz¹d pracy certified date data pewna
certificate 1. certyfikat, zaœwiadczenie, Certified General Accountants’ Associ-
kwit, atest, poœwiadczenie 2. œwiadec- ation of Canada Stowarzyszenie Ksiê-
two, metryka, akt gowych w Kanadzie

27
certified statement cheque (UK), check (USA)

certified statement zaœwiadczenie 4. obci¹¿enie, zapis w ciê¿ar 5. pod-


certify 1. uwierzytelniæ, poœwiadczyæ, po- opieczny 6. oskar¿enie, zarzut
twierdziæ, zaœwiadczaæ, legalizowaæ charge (verb) 1. obci¹¿aæ / obci¹¿yæ
2. rêczyæ, œwiadczyæ 3. ubezw³asno- (sum¹) 2. powierzaæ, polecaæ, poruczaæ,
wolniæ (UK) oddawaæ pod opiekê 3. oskar¿aæ, obwi-
certify a death stwierdziæ zgon niaæ, zarzucaæ 4. pouczaæ, instruowaæ
cessation wstrzymanie, zaprzestanie, 5. nape³niaæ, ³adowaæ, obci¹¿aæ
przerwanie, zaniechanie chargeable 1. podlegaj¹cy opodatkowa-
cessation of payments wstrzymanie / za- niu 2. podlegaj¹cy oskar¿eniu 3. podle-
przestanie p³atnoœci gaj¹cy op³acie
chair przewodnicz¹cy chargeable event zdarzenie podatkowe
Chairman of the Commission for Insur- charged 1. obci¹¿ony 2. oskar¿ony
ance and Pension Funds Supervision charges koszty, wydatki
Przewodnicz¹cy Komisji Nadzoru charging 1. obci¹¿anie 2. zajmowanie, za-
Ubezpieczeñ i Funduszy Emerytalnych stawianie
challenge (noun) 1. sprzeciw 2. wniosek charging order nakaz zajêcia maj¹tku
o wy³¹czenie 3. zakwestionowanie, d³u¿nika w celu zabezpieczenia po-
podanie w w¹tpliwoœæ 4. wyzwanie wództwa
5. apel charity 1. dzia³alnoœæ charytatywna, do-
challenge (verb) 1. wysuwaæ zarzut broczynnoœæ 2. ja³mu¿na 3. mi³osier-
2. kwestionowaæ, sprzeciwiaæ siê 3. pod- dzie 4. instytucja charytatywna / dobro-
wa¿aæ, podawaæ w w¹tpliwoœæ 4. wyzy- czynna 5. datek na cele dobroczynne
waæ, rzuciæ wyzwanie 5. apelowaæ 6. od- charity sale sprzeda¿ na cele dobroczyn-
rzucaæ, nie przyjmowaæ 7. wykluczaæ ne
(sêdziego) 8. prowokowaæ chart 1. wykres, diagram, tablica 2. mapa
challengeable 1. podlegaj¹cy wy³¹czeniu morska
/ kwestionowaniu 2. (o œwiadku) nie- charter 1. umowa, porozumienie 2. statut
wiarygodny 3. przywilej 4. karta, edykt 5. czarter,
chamber 1. izba 2. sala, pokój 3. gabinet wynajem
sêdziowski charter commission prowizja frachtowa /
chambers 1. kancelaria adwokacka 2. ga- czarterowa
binet sêdziowski chattel rzecz ruchoma, ruchomoœæ, ma-
champerty finansowanie przez osobê j¹tek ruchomy
trzeci¹ kosztów sprawy cywilnej w celu trespass to chattels naruszenie praw do
uzyskania udzia³u w przedmiocie sporu ruchomoœci
change zmiana, odmiana chattels ruchomoœci
change in employment structure zmia- chemical agents, chemicals œrodki che-
ny w strukturze zatrudnienia miczne
change in the business name zmiana cheque (UK), check (USA) czek
brzmienia firmy account payee cheque czek rozrachun-
to make a change in the business kowy
name dokonaæ zmiany brzmienia firmy advised cheque czek awizowany
changes in the company / partnership bank cheque czek bankowy
zmiany w spó³ce banker’s cheque czek bankowy
charge (noun) 1. ciê¿ar, ³adunek 2. koszt, bearer cheque czek na okaziciela
nale¿noœæ, op³ata 3. odpowiedzialnoœæ bearer of a cheque posiadacz czeku

28
cheque bearer circumstance

blank cheque czek in blanco to endorse a cheque indosowaæ czek


bouncing cheque (UK) czek bez po- to issue / make / make out a cheque wy-
krycia stawiæ czek
cash cheque czek gotówkowy to meet a cheque honorowaæ czek
cashier’s cheque czek bankowy to pay a cheque honorowaæ czek
certified cheque czek potwierdzony to send a cheque for collection pos³aæ
circular cheque czek gotówkowy ka- czek do inkasa
sowy to stop a cheque wstrzymaæ wyp³atê
crossed cheque czek krosowany, za- czeku
kreœlony town cheque czek miejscowy / p³atny
dishonoured cheque czek niehonoro- w miejscu wystawienia
wany transfer of a cheque przelew czeku
drawer of a cheque wystawca czeku traveller’s cheque czek podró¿ny
dud cheque czek bez pokrycia uncovered cheque czek bez pokrycia
foreign cheque czek za granicê uncrossed cheque czek gotówkowy
giro cheque czek rozrachunkowy unlimited cheque czek nielimitowany
guaranteed cheque czekgwarantowany unpaid cheque czek niehonorowany
holder of a cheque posiadacz czeku cheque bearer posiadacz czeku
local cheque czek miejscowy / p³atny cheque for the amount of / amounting to
w miejscu wystawienia ... czek na sumê ...
marked cheque czek poœwiadczony cheque on the AAA bank czek (wysta-
negotiable cheque czek przenoszalny / wiony) na bank AAA
na zlecenie cheque to bearer czek na okaziciela
non-local cheque czek zamiejscowy chicanery krêtactwo, matactwo s³owne
non-negotiable cheque czek imienny child dziecko, niepe³noletni
open cheque czek gotówkowy child abuse maltretowanie dzieci, mole-
order cheque, cheque to order czek na stowanie dzieci
zlecenie child labour praca dzieci
outstanding cheque czek nieuregulo- choreographic work dzie³o choreogra-
wany ficzne
out-town cheque czek zamiejscowy chose rzecz, przedmiot, ruchomoϾ
overdue cheque czek przeterminowany choses in action przedmiot roszczenia,
payment by cheque zap³ata czekiem prawa rzeczowe, które mo¿na docho-
post / postal cheque czek pocztowy dziæ na drodze s¹dowej
registered cheque czek imienny church tax podatek koœcielny
rubber cheque (USA) czek bez pokry- cinematographic work dzie³o filmowe
cia circuit hrabstwo, okrêg s¹dowy, obwód
stale cheque czek przeterminowany circular 1. okólnik, pismo okólne, ku-
to antidate / backdate a cheque antyda- renda, zawiadomienie 2. ulotka re-
towaæ czek klamowa
to block a cheque zablokowaæ czek circumstance okolicznoœæ, warunek, sy-
to cash / collect a cheque zainkasowaæ tuacja
czek aggravating circumstances okoliczno-
to cross a cheque zakreœliæ czek œci „pogarszaj¹ce” / obci¹¿aj¹ce
to draw a cheque on a bank wystawiæ extenuating / mitigating circumstan-
czek na bank ces okolicznoœci ³agodz¹ce

29
circumstantial claim excluded...

circumstantial 1. poszlakowy, oparty na contested claim wierzytelnoϾ sporna


poszlakach 2. okolicznoœciowy, przy- contingent claim wierzytelnoœæ warun-
padkowy kowa
circumstantial evidence poszlaki, dowo- conversion of claims to shares / stocks
dy poœrednie konwersja wierzytelnoœci na udzia³y /
citation 1. wezwanie do udzia³u w spra- akcje
wie, nakaz stawiennictwa, cytata 2. po- examination of claims sprawdzanie
zew, wezwanie 3. powo³anie siê na pre- wierzytelnoœci
cedens extract / excerpt from the list of
citizen obywatel claims wyci¹g z listy wierzytelnoœci
citizenry ogó³ obywateli, obywatele list of claims lista wierzytelnoœci
citizenship 1. obywatelstwo 2. obowi¹zki pension claim roszczenie rentowe
i prawa obywatela proprietary claim roszczenie ma-
dual citizenship podwójne obywatel- j¹tkowe
stwo pursuit of claims dochodzenie rosz-
city plan plan zagospodarowania czenia
civic 1. miejski 2. obywatelski, spo³eczny reciprocal claims wierzytelnoœci wza-
Civic Platform Platforma Obywatelska jemne
civil cywilny, pañstwowy, publiczny, oby- supplementary list of claims uzu-
watelski pe³niaj¹ca lista wierzytelnoœci
civil engineer in¿ynier budowlany title of claim tytu³ wierzytelnoœci
civil engineering budownictwo pod- to acquire a claim nabyæ wierzytelnoœæ
ziemne to allow claims uwzglêdniæ roszczenie
civil fruits of a thing po¿ytki cywilne to approve the list of claims zatwier-
rzeczy dziæ listê wierzytelnoœci
civil law partnership (POL) spó³ka cy- to confirm the list of claims zatwier-
wilna dziæ listê wierzytelnoœci
civil liberties swobody obywatelskie to establish a list of claims ustaliæ listê
civil partnership spó³ka cywilna wierzytelnoœci
civil procedure postêpowanie cywilne to file a claim zg³osiæ wierzytelnoœæ
civil obligation zobowi¹zanie cywilne to make a list of claims sporz¹dziæ listê
civil rights prawa publiczne wierzytelnoœci
to enjoy civil rights korzystaæ z praw to pursue a claim dochodziæ rosz-
publicznych czenia
civil servant urzêdnik pañstwowy to review / to view the list of claims
civil service s³u¿ba cywilna przegl¹daæ listê wierzytelnoœci
civil service corps korpus s³u¿bycywilnej to supplement the list of claims uzu-
civilian cywil, osoba cywilna pe³niaæ listê wierzytelnoœci
claim (noun) 1. roszczenie, pretensja, claim arising under an employment re-
¿¹danie, domaganie siê 2. wniosek lationship wierzytelnoœæ ze stosunku
3. pozew 4. wierzytelnoϾ 5. prawo pracy
6. skarga, za¿alenie, reklamacja, preten- claim denominated in foreign currency
sja 7. oœwiadczenie, twierdzenie wierzytelnoœæ w obcej walucie
challenged claim wierzytelnoϾ sporna claim excluded from arrangement / re-
conditional claim wierzytelnoœæ wa- organisation wierzytelnoœæ wy³¹czona
runkowa z uk³adu

30
claim for employee’s earnings codicil

claim for employee’s earnings wierzy- something nadaæ czemuœ klauzulê wy-
telnoœæ ze stosunku pracy konalnoœci
claim for the commission roszczenie clear 1. oczyœciæ (z zarzutów) 2. ocliæ,
o prowizjê uiszczaæ c³o 3. wyprzedawaæ (towar)
claim included in arrangement / reor- clear the stock wyprzedaæ zapas
ganisation wierzytelnoœæ objêta clearance 1. oclenie, uiszczenie c³a
uk³adem 2. rozliczenie, rozrachunek
claim recorded ex officio wierzytelnoœæ clearance card œwiadectwo pracy
umieszczana z urzêdu clearing rozliczenie, rozrachunek
claim resulting from a legitim roszcze- clearing agent agent celny
nie z tytu³u zachowku clearing house izba rozrachunkowa
claim resulting from the contract of clemency 1. akt ³aski, u³askawienie
work roszczenie wynikaj¹ce z umowy 2. mi³osierdzie 3. ³agodnoœæ
o dzie³o clerical 1. biurowy, urzêdniczy, kancela-
claim secured by a mortgage wierzytel- ryjny 2. duchowny, klerykalny
noœæ zabezpieczona hipotek¹ clerical assistant pracownik biurowy
claim secured by a right in rem wierzy- clerical work praca urzêdnicza, praca
telnoϾ zabezpieczona rzeczowo biurowa
claim secured on property wierzytelnoœæ clerk urzêdnik
zabezpieczona rzeczowo clerk of works inspektor / urzêdnik nad-
claim (verb) 1. dochodziæ, domagaæ siê, zoru budowlanego
¿¹daæ 2. roœciæ sobie prawo 3. zg³aszaæ clerkship 1. sta¿ praktyki adwokackiej
pretensje / roszczenia 4. sk³adaæ rekla- 2. urz¹d, zatrudnienie
macjê, reklamowaæ 6. twierdziæ, utrzy- close 1. zakoñczyæ, zamkn¹æ 2. zawieraæ
mywaæ 5. pretendowaæ do close the current business of the com-
claim a debt against a bankrupt zg³osiæ pany / partnership zakoñczyæ bie¿¹ce
roszczenie do masy upad³oœci interesy spó³ki
claim possession roœciæ sobie prawo do close the partnership’s / company’s
posiadania business zakoñczyæ dzia³alnoœæ spó³ki
claimant 1. wnioskodawca 2. zg³aszaj¹cy closed offering / subscription subskryp-
roszczenie / reklamacjê 3. powód, stro- cja zamkniêta
na powodowa coaching pouczanie œwiadka przed jego
clandestine 1. tajny, ukryty, pok¹tny zeznawaniem w s¹dzie
2. nielegalny coastal shipping kabota¿, ¿egluga kabo-
clandestine worker pracownik niele- ta¿owa
galny coastwise shipping ¿egluga przybrze¿na,
class klasa, rodzaj, typ, kategoria, gatunek kabota¿
class of shares kategoria, rodzaj akcji co-conspirator wspó³spiskowiec
classification klasyfikacja code 1. kodeks, regulamin, zbiór przepi-
classification of goods klasyfikacja to- sów 2. kod, szyfr
warów building code kodeks budowlany
clause klauzula, warunek, przepis, para- labour code kodeks pracy
graf, punkt (umowy) co-debtor d³u¿nik solidarny, wspó³d³u¿-
enforceability clause klauzula wyko- nik
nalnoœci co-determination wspó³decydowanie
to assign an enforceability clause to codicil kodycyl do testamentu

31
codification commercial power of attorney

codification kodyfikacja collective labour agreement uk³ad zbio-


co-executors wspó³wykonawcy (testa- rowy pracy
mentu) collective ownership w³asnoœæ zbiorowa
cognate krewny, osoba spokrewniona collective power of attorney pe³nomoc-
cognate offence kazirodztwo nictwo zbiorowe
cognation pokrewieñstwo collective property w³asnoœæ zbiorowa
cognisable w zakresie kompetencji s¹du collective responsibility odpowiedzial-
cognisance 1. kompetencje, w³aœciwoœæ noœæ zbiorowa
(s¹du) 2. œwiadomoœæ 3. rozpoznanie collector 1. poborca, inkasent, windykator
sprawyprzezs¹d4.wiedza,kompetencje 2. osoba wyznaczona przez s¹d do
cohabitantpartner, konkubent,konkubina zarz¹dzania mas¹ spadkow¹ przed usta-
coin moneta nowieniem dla niej wykonawcy
coinage bicie monet collude dzia³aæ w zmowie
cold store ch³odnia collusion zmowa (na niekorzyœæ strony
collateral 1. zabezpieczenie, zastaw trzeciej albo w celu wprowadzenia
2. krewny w linii bocznej w b³¹d s¹du)
collateral bank-loan kredyt lombardowy collusive ukartowany, polegaj¹cy na
collateral heir spadkobierca w linii zmowie
bocznej collusive action dzia³anie w zmowie,
collateral line linia boczna dzia³anie ukartowane
collateral obligation zobowi¹zanie ubo- colour pozór, pretekst
czne colour of law pozory prawa
collateral security zabezpieczenie dodat- colour of right pozór s³usznoœci
kowe po¿yczki come into otrzymaæ, wejœæ w posiadanie
collateral succession dziedziczenie w li- come into an inheritance otrzymaæ spa-
nii bocznej dek
collect odbieraæ, œci¹gaæ, pobieraæ, inka- comity kurtuazja, grzecznoœæ, uprzej-
sowaæ moœæ, poszanowanie
collect a duty pobieraæ, œci¹gaæ c³a commendam sum suma komandytowa
collect claims œci¹gn¹æ wierzytelnoœci commerce 1. handel 2. stosunki towarzy-
collect goods odbieraæ towar skie
collect the receivables œci¹gn¹æ wierzy- commercial 1. handlowy, kupiecki 2. pro-
telnoœci wadz¹cy dzia³alnoœæ handlow¹ 3. ko-
collection pobieranie, pobór, odbiór, win- mercyjny 4. rynkowy
dykacja commercial agency przedstawicielstwo
collection of taxes pobieranie, œci¹ganie handlowe
podatków, pobór podatku commercial agent agent handlowy
to waive the collection of taxes zanie- commercial company / partnership
chaæ poboru podatku spó³ka handlowa
collective zbiorowy, grupowy, wspólny, commercial lease najem lokalu handlo-
kolektywny wego
collective agreement uk³ad zbiorowy commercial power of attorney prokura
collective bargaining negocjacje zbio- to grant a commercial power of attor-
rowe ney ustanowiæ prokurê
collective body kolegium to revoke a commercial power of at-
collective dispute spór zbiorowy torney odwo³aæ prokurê

32
commercial register communal

commercial register rejestr handlowy Commission for Collective Labour


commercial representative pe³nomocnik Agreements Komisja do Spraw
handlowy Uk³adów Zbiorowych Pracy
commercial sale sprzeda¿ handlowa commission for delivery prowizja za do-
commission (verb) zlecaæ stawê
commission (noun) 1. prowizja 2. zlece- commission for safety and hygiene at
nie 3. pope³nienie 4. komisja work komisja bhp
bank commission prowizja bankowa commission for sale prowizja od sprze-
buying commission prowizja od za- da¿y
kupu commission of a crime pope³nienie prze-
charter commission prowizja frach- stêpstwa
towa commission on sales prowizja od sprze-
claim for the commission roszczenie da¿y
o prowizjê commission on turnover prowizja od ob-
conciliation commission komisja po- rotu
jednawcza commission order zamówienie komi-
del credere commission prowizja del sowe
credere commission rate stawka prowizyjna
flat-rate commission prowizja ry- commission sale sprzeda¿ komisowa,
cza³towa sprzeda¿ agencyjna
guarantee commission prowizja gwa- commissioner 1. komisarz 2. pe³nomoc-
rancyjna nik, delegat 3. minister 4. cz³onek ko-
handling commission prowizja mani- misji / komitetu 5. sêdzia pokoju (USA)
pulacyjna commissioning party komitent
illicit commission prowizja nielegalna account of the commissioning party
insurance commission prowizja ubez- rachunek komitenta
pieczeniowa authorisation of the commissioning
percent commission prowizja procen- party upowa¿nienie komitenta
towa committee 1. komitet, rada, komisja
sale on commission sprzeda¿ komi- 2. opiekun prawny, kurator
sowa arbitrational committee komisja po-
sales commission prowizja od sprzeda- jednawcza
¿y International Accounting Standards
selling commission prowizja od sprze- Committee, IASC Komitet Miêdzyna-
da¿y rodowych Standardów Rachunkowoœci
to charge a commission pobieraæ pro- committee of creditors rada wierzycieli
wizjê composition of the creditors’ commit-
to deduct a commission potr¹ciæ pro- tee sk³ad rady wierzycieli
wizjê powers of the creditors’ committee
to demand a commission for a con- uprawnienia rady wierzycieli
tract ¿¹daæ prowizji od umowy to appoint the creditors’ committee
work safety and hygiene commission powo³aæ radê wierzycieli
komisja bhp to establish the creditors’ committee
commission buyer komisant skupu ustanowiæ radê wierzycieli
Commission for Banking Supervision common seal pieczêæ spó³ki / zwi¹zku
Komisja Nadzoru Bankowego communal komunalny, gminny

33
communal establishment company seal

communal establishment zak³ad komu- private company (UK) spó³ka z ogra-


nalny niczon¹ odpowiedzialnoœci¹
community 1. wspólnota, wspólnoœæ public company spó³ka publiczna
2. spo³ecznoœæ, ogó³ 3. gmina 4. œrodo- public radio and television company
wisko, ko³a spó³ka publicznej radiofonii i telewizji
community of heirs wspólnoœæspadkowa private limited company spó³ka oso-
community property w³asnoœæ komu- bowa z ograniczon¹ odpowiedzial-
nalna noœci¹
Community social dialogue dialog spo- Public Limited Company (Plc) (UK)
³eczny we Wspólnocie publiczna spó³ka akcyjna z o.o.
Community worker pracownik z WE public limited company with share
(Wspólnoty Europejskiej) capital (UK) spó³ka akcyjna
Companies Act (USA) ustawa o spó³kach registered company spó³ka rejestrowa
handlowych single-member company spó³ka jed-
Companies House (UK) urz¹d rejestro- noosobowa
wy przedsiêbiorstw, Dom Spó³ek sole-shareholder company spó³ka jed-
company spó³ka, firma, przedsiêbiorstwo noosobowa
acquiring company spó³ka przejmu- target company spó³ka przejmowana
j¹ca to put a company into liquidation po-
affiliated company spó³ka powi¹zana stawiæ firmê w stan likwidacji
associated company spó³ka powi¹zana unlimited company spó³ka z nieogra-
bidding company spó³ka przejmuj¹ca niczon¹ odpowiedzialnoœci¹
capital company spó³ka kapita³owa unregistered company spó³ka niezare-
commercial company spó³ka hand- jestrowana
lowa company being transformed spó³ka prze-
dissolution of a company rozwi¹zanie kszta³cana
spó³ki Company Directors Disqualification
dominant company spó³ka dominu- Act 1986 ustawa o dyskwalifikacji dy-
j¹ca rektorów z 1986 r.
foreign company spó³ka zagraniczna company limited by guarantee spó³ka
joint-stock company (POL) spó³ka ak- z odpowiedzialnoœci¹ ograniczon¹ do
cyjna sumy gwarancji
leasing company spó³ka leasingowa company limited by shares spó³ka z od-
limited liability company (POL) powiedzialnoœci¹ ograniczon¹ do war-
spó³ka z ograniczon¹ odpowiedzialno- toœci kapita³u nominalnego
œci¹ company managing / operating / run-
listed company spó³ka gie³dowa ning a stock exchange spó³ka pro-
medium-sized company spó³ka œred- wadz¹ca gie³dê
niej wielkoœci company managing / operating / run-
merging company spó³ka ³¹cz¹ca siê ning over-the-counter markets
multinational company spó³ka wielo- spó³ka prowadz¹ca rynki pozagie³dowe
narodowa company operating / running / manag-
one-man-company spó³ka jednooso- ing a brokerage house spó³ka pro-
bowa wadz¹ca dom maklerski
one-shareholder company spó³ka jed- company seal pieczêæ firmowa, pieczêæ
noosobowa spó³ki

34
company with participation... conclude contracts...

company with participation of foreign complete work ukoñczyæ dzie³o


capital spó³ka z udzia³em kapita³u za- completion ukoñczenie
granicznego completion of the arrangement pro-
company’s authorities organy spó³ki ceedings ukoñczenie postêpowania
company’s deed umowa spó³ki uk³adowego
compatible zgodny, kompatybilny completion of the bankruptcy proceed-
compatible with the contract zgodny ings ukoñczenie postêpowania upa-
z umow¹ (o towarze) d³oœciowego
compensation odszkodowanie, rekom- composition 1. ugoda, projekt uk³adu
pensata, wyrównanie, wynagrodzenie z wierzycielami 2. sk³ad
to make compensation dawaæ odszko- composition of the creditors’ committee
dowanie, rekompensowaæ sk³ad rady wierzycieli
to pay compensation wyp³acaæ / wy- compound 1. zawrzeæ umowê 2. odst¹piæ
p³aciæ odszkodowania od œcigania przestêpstwa
compensation duty c³o wyrównawcze comprehensive security zabezpieczenie
compensation for an occupational acci- generalne
dent rekompensata za wypadek przy compulsory przymusowy, obowi¹zkowy
pracy compulsory liquidation likwidacja przy-
compensation for use of a thing wyna- musowa
grodzenie za korzystanie z rzeczy compulsory redemption umorzenie
compensation order nakaz odszkodo- udzia³ów przymusowe
wania compulsory winding up order nakaz
compensatory wyrównawczy, odszkodo- przymusowej likwidacji
wawczy, wzajemny compulsory / forced work praca przy-
compensatory allowance dodatek wy- musowa
równawczy compute wyliczyæ, obliczyæ, kalkulowaæ
compensatory benefit / pension renta computed value wartoϾ kalkulowana
wyrównawcza conceal ukryæ, skrywaæ, taiæ, chowaæ,
compensatory liability odpowiedzialnoœæ zas³aniaæ
odszkodowawcza concealed assets aktywa ukryte
compensatory payments wzajemne do- conciliation 1. pojednanie, pogodzenie
p³aty 2. postêpowanie pojednawcze / rozjem-
competition konkurs, zawody, rywaliza- cze
cja, wspó³zawodnictwo conciliatory pojednawczy, rozjemczy
fair competition uczciwa konkurencja conciliatory proceedings postêpowanie
competition for a post konkurs na stano- pojednawcze
wisko conclude 1. zakoñczyæ 2. zawieraæ / za-
complaint 1. reklamacja, skarga, rosz- wrzeæ 3. konkludowaæ 4. wnioskowaæ
czenie, za¿alenie 2. powództwo, akt 5. postanowiæ / zdecydowaæ
oskar¿enia conclude a contract of employment za-
complaints about landlords skargi i za- wieraæ umowê o pracê
¿alenia na w³aœcicieli wynajmowanych conclude an agency contract zawieraæ
lokali umowê agencyjn¹
complete ukoñczyæ, uzupe³niæ conclude contracts in the name of the
complete a legitim uzupe³niæ zachowek principal zawieraæ umowy w imieniu
complete delivery dokonaæ dostawy zleceniodawcy

35
conclusion consider

conclusion 1. zawarcie (kontraktu) 2. za- confidentiality 1. poufnoœæ 2. poufa³oœæ


koñczenie 3. wniosek confiscate konfiskowaæ, rekwirowaæ
concrete beton confiscation konfiskata, zajêcie, rekwizy-
reinforced concrete beton zbrojony cja
condemn 1. potêpiaæ 2. skazywaæ conflict 1. konflikt, sprzecznoœæ, niezgod-
3. wyw³aszczaæ 4. konfiskowaæ noœæ 2. zatarg, sprzeczka
condemnation 1. potêpienie 2. skazanie conflict of interest konflikt interesów,
3. wyw³aszczenie 4. konfiskata 5. wy- sprzecznoœæ interesów
brakowanie (towaru) conformity zgodnoϾ
condition 1. warunek, zastrze¿enie in conformity with zgodnie z
2. stan, kondycja 3. sytuacja, po³o¿enie conformity of the goods zgodnoœæ to-
4. przes³anka waru
working conditions warunki pracy confrontation konfrontacja
condition report raport oglêdzin congress kongres
conditions of work warunki pracy Trades Union Congress Kongres
conditional warunkowy, zale¿ny, uwarun- Zwi¹zków Zawodowych
kowany conjecture spekulowanie, snucie do-
conditional claim wierzytelnoœæ warun- mys³ów, przypuszczanie
kowa conjoint po³¹czony, z³¹czony, wspólny
conditional conveyance of land warun- conjoints 1. wspó³w³aœciciele 2. m¹¿
kowe przekazanie gruntu i ¿ona
conditional legacy zapis warunkowy conjugal ma³¿eñski
conditional obligation zobowi¹zanie wa- connubial ma³¿eñski
runkowe consanguinity pokrewieñstwo, zwi¹zek
conditional property transfer warunko- krwi
we przekazanie mienia conscript poborowy, rekrut
conditional sale sprzeda¿ warunkowa conscriptable zwi¹zany z poborem, pod-
conduct 1. prowadziæ, przeprowadzaæ, legaj¹cy poborowi, w wieku poborowm
wykonywaæ 2. zachowywaæ siê, postê- conscription pobór (do wojska),
powaæ 3. przewodziæ powo³anie do wojska, powszechna
conduct activities wykonywaæ czynnoœci s³u¿ba wojskowa
conduct liquidation przeprowadzaæ li- consecutive kolejny, nastêpny, konseku-
kwidacjê tywny
confederation konfederacja consecutive sentences wyroki konseku-
employers’ confederation konfedera- tywne (nastêpuj¹ce bezpoœrednio po so-
cja pracodawców bie)
trade union confederation konfedera- consensual konsensualny, zawarty za
cja zwi¹zków zawodowych obopóln¹ zgod¹
tripartite confederation konfederacja consensual marriage ma³¿eñstwo kon-
trójstronna sensualne
confess 1. przyznawaæ siê do winy 2. wy- consent zgoda, aprobata, przyzwolenie,
znaæ 3. spowiadaæ siê pozwolenie
confession 1. przyznanie siê do winy age of consent pe³noletnoœæ, wiek
2. wyznanie 3. spowiedŸ uprawniaj¹cy do zgody na stosunek
confidential 1. poufny, tajny 2. zaufany seksualny
confidential nature poufny charakter consider rozwa¿aæ / rozwa¿yæ

36
consign continuous obligation

consign 1. oddawaæ towary w komis construction loan po¿yczka budowlana


2. konsygnowaæ, dostarczaæ 3. wysy³aæ, construction material materia³ budow-
przesy³aæ, przekazywaæ lany
consignee odbiorca przesy³ki construction plot dzia³ka budowlana
consigning agent agent komisowy construction process proces budowlany
consignment 1. przesy³ka, wysy³ka, kon- construction schedule harmonogram bu-
sygnacja, partia towaru 2. oddanie to- dowy
waru w komis construction work praca budowlana, ro-
consignment note list przewozowy, do- boty budowlane
wód wysy³ki construction worker robotnik budowlany
railway consignment note kolejowy constructional konstrukcyjny
list przewozowy, dowód wysy³ki constructional defect wada konstruk-
consignment warehouse sk³ad konsygna- cyjna
cyjny construe interpretowaæ, wyjaœniaæ, t³uma-
consignor nadawca przesy³ki, wysy³aj¹cy czyæ
towary consular konsularny
consistory konsystorz consular agency przedstawicielstwo kon-
consolidation konsolidacja, kodyfikacja sularne
constitute someone one’s heir ustanowiæ consultation konsultacja
kogoœ swoim spadkobierc¹ consumer konsumencki
constitution 1. konstytucja 2. struktura consumer guarantee gwarancja konsu-
3. ustanowienie, mianowanie, wyzna- mencka
czenie consumption spo¿ycie, konsumpcja
constitutional konstytucyjny consumption tax podatek konsumpcyjny,
constitutional guarantee gwarancja kon- podatek od spo¿ycia
stytucyjna contemnor osoba dopuszczaj¹ca siê obra-
constitutionality konstytucyjnoœæ, zgod- zy s¹du
noœæ z konstytucj¹ contempt obraza, pogarda, lekcewa¿enie,
construction 1. budowa 2. konstrukcja nieposzanowanie
3. budownictwo 4. interpretacja, wy- contempt of court obraza s¹du
k³adnia contest 1. kwestionowaæ 2. walczyæ o,
lawless construction samowola bu- ubiegaæ siê o 3. uczestniczyæ w, starto-
dowlana waæ w (wyborach, konkursie)
residential construction budownictwo contest a testament kwestionowaæ testa-
mieszkaniowe ment
road construction budowa dróg contingency przypadek, nieprzewidziana
under construction w budowie okolicznoϾ
construction and assembling works ro- contingent (adjective) 1. przypadkowy,
boty budowlano-monta¿owe ewentualny 2. uwarunkowany, zale¿ny
construction and erection work roboty continuance odroczenie sprawy s¹dowej
budowlano-monta¿owe continuity ci¹g³oœæ
construction engineer in¿ynier budow- continuity of possession ci¹g³oœæ posia-
lany dania
construction engineering budownictwo continuous ci¹g³y
naziemne continuous obligation zobowi¹zanie
construction law prawo budowlane o charakterze ci¹g³ym

37
contract contribution

contract (verb) zawrzeæ (umowê), zaci¹g- contract of employment for an indefi-


n¹æ nite period umowa o pracê na czas nie-
contract a loan zaci¹gn¹æ po¿yczkê / kre- okreœlony
dyt contract of forwarding umowa spedycji
contract an obligation zaci¹gn¹æ zobo- contract of mandate umowa zlecenia
wi¹zanie contract of pension umowa renty
contract (noun) umowa, kontrakt contract of perpetual usufruct umowa
agency contract umowa agencyjna u¿ytkowania wieczystego
deposit contract umowa sk³adu contract of savings account umowa o ra-
donation contract umowa darowizny chunek oszczêdnoœciowy
employment contract umowa o pracê contract of suretyship umowa porê-
employment contract for a fixed term czenia
umowa o pracê na czas okreœlony contract of warehousing / storage umo-
employment contract for an unfixed wa sk³adu
term umowa o pracê na czas nieokre- contract to perform a specified task
œlony umowa o dzie³o
gift contract umowa darowizny contractor wykonawca
guarantee contract umowa porêczenia building contractor przedsiêbiorca bu-
mandatory contract umowa zlecenia dowlany
contract concerning the inheritance contractual 1. umowny 2. kontraktowy
umowa o spadek contractual easement / servitude
contract creating a security umowa o za- s³u¿ebnoœæ umowna
staw contractual loan po¿yczka fikcyjna
contract for a loan umowa po¿yczki contractual obligation zobowi¹zanie
contract for repairs of a building umo- umowne
wa o wykonanie remontu budynku contractual pension renta umowna
contract for repairs of a construction contractual remuneration wynagrodze-
umowa o wykonanie remontu budowli nie umowne
contract for services / specific work contractual set-off potr¹cenie umowne
umowa o dzie³o contractual usufruct u¿ytkowanie
contract for the hire of goods umowa umowne
najmu towarów contribution 1. wk³ad, udzia³, przyczy-
contract for work umowa o dzie³o nek, zas³uga, pomoc 2. œwiadczenie
contract of agency umowa agencyjna 3. datek, ofiara, sk³adka, wsparcie
contract of annuity umowa o do¿ywocie 4. kontrybucja, odszkodowanie wojen-
contract of bank account umowa ra- ne 5. wspó³dzia³anie, wspó³praca
chunku bankowego in-kind contribution wk³ad w naturze /
dissolution of the bank account con- niepieniê¿ny
tract rozwi¹zanie umowy rachunku non-pecuniary contribution œwiad-
bankowego czenie niepieniê¿ne
contract of commission umowa komisu pecuniary contribution œwiadczenie
contract of donation umowa darowizny pieniê¿ne
contract of employment umowa o pracê type of the contribution rodzaj wk³adu
contract of employment for a limited value of the contribution wartoϾ
period umowa o pracê na czas okreœ- wk³adu
lony to make a contribution wnieœæ wk³ad

38
capital contribution co-owner

to withdraw contribution wycofaæ conveyance akt przeniesienia w³asnoœci


wk³ad convict (noun) skazaniec, skazany, wiê-
capital contribution wk³ad kapita³owy zieñ
contributory (noun) udzia³owiec odpo- convict (verb) skazaæ, zas¹dzaæ, uznawaæ
wiedzialny z racji czêœciowo op³aco- kogoœ winnym pope³nienia przestêp-
nych udzia³ów likwidowanej spó³ki stwa, uznaæ za winnego
contributory negligence zaniedbanie ze conviction 1. skazanie, zas¹dzenie, uzna-
strony poszkodowanego nie winnym, wyrok skazuj¹cy 2. prze-
contrite skruszony, pe³en skruchy konanie, przeœwiadczenie
control 1. kontrola, kierownictwo, nadzór, co-obligor wspó³d³u¿nik, wspó³zobo-
sprawdzanie 2. w³adza, rz¹dy, zwierz- wi¹zany
chnictwo 3. panowanie co-occupant wspó³posiadacz, wspó³-
budget control, budgetary control w³aœciciel
kontrola bud¿etowa cooperative (adjective) spó³dzielczy
internal control kontrola wewnêtrzna cooperative (noun) spó³dzielnia
internal control questionnaire kwe- agricultural cooperative spó³dzielnia
stionariusz kontroli wewnêtrznej rolnicza
internal control system system kontro- consumers’ cooperative spó³dzielnia
li wewnêtrznej spo¿ywców
control medical check-up kontrolne ba- farm cooperative spó³dzielnia rolnicza
dania lekarskie farmers’ cooperative spó³dzielnia rol-
controversy kontrowersja, spór, polemika nicza
contumacy 1. niestawiennictwo przed housing cooperative society spó³dziel-
s¹dem 2. niepodporz¹dkowanie siê nia mieszkaniowa
zarz¹dzeniom s¹du 3. opór, krn¹brnoœæ marketing cooperative spó³dzielnia
convention konwencja zbytu
Convention on the Establishment of producers’ cooperative spó³dzielnia
a Scheme of Registration of Wills produkcyjna
(1972) Konwencja o Wprowadzeniu to form a cooperative za³o¿yæ
Systemu Rejestracji Testamentów spó³dzielniê
(1972) cooperative credit association spó³dziel-
conventional tariff c³o konwencyjne, nia budowlano-mieszkaniowa
umowne cooperative productive society
conversion konwersja spó³dzielnia produkcyjna
conversion of claims to shares / stocks cooperative property w³asnoœæ spó³-
konwersja wierzytelnoœci na udzia³y dzielcza
/ akcje cooperative retail society spó³dzielnia
conversion of object of performance za- spo¿ywców
miana przedmiotu œwiadczenia cooperative right to business premises
convertible 1. zamienny, zamienialny, spó³dzielcze prawo do lokalu u¿ytko-
wymienialny 2. przekszta³calny wego
convertible loan po¿yczka zamienna cooperative right to residential pre-
convertible preferred share akcja za- mises spó³dzielcze prawo do lokalu
mienna mieszkalnego
convey dostarczaæ, przenosiæ co-owner wspó³posiadacz, wspó³w³aœci-
convey goods dostarczyæ towar ciel

39
co-ownership cost

co-ownership wspó³w³asnoœæ administration costs koszty zarz¹du


cop glina, gliniarz applied cost koszt rozliczony
co-parcenary wspó³dziedziczenie capacity costs koszty gotowoœci
co-possessor wspó³posiadacz, wspó³- carrying costs koszty magazynowania
w³aœciciel common costs koszty wspólne
copy 1. egzemplarz 2. odpis 3. kopia controllable costs koszty kontrolowane
certified copy uwierzytelniona kopia / zale¿ne
coroner koroner current cost koszt bie¿¹cy
corporal (adjective) cielesny differential cost koszt ró¿nicowy
corporal oath uroczysta przysiêga z rêk¹ direct costs koszty bezpoœrednie
na Piœmie Œwiêtym direct labour costs koszty wynagro-
corporal punishment kara cielesna dzeñ bezpoœrednich
corporate dotycz¹cy spó³ki, korporacyjny distribution costs koszty dystrybucji
corporation spó³ka, korporacja, przedsiê- financial costs koszty finansowe
biorstwo full cost koszt pe³ny
multinational corporation spó³ka wie- historic cost koszt historyczny
lonarodowa incremental cost koszt ró¿nicowy
corporation tax podatek od spó³ek inescapable cost koszt niemo¿liwy do
corporatism korporacjonizm unikniêcia
corporator cz³onek za³o¿yciel spó³ki joint cost koszt wspólny
corporeal cielesny, namacalny, fizyczny, labour costs koszt robocizny
materialny maintenance costs koszty konserwacji
corporeal hereditaments prawa dzie- marginal cost koszt krañcowy
dziczne materialne mixed cost koszt mieszany
corporeal property w³asnoœæ przedmio- noncontrolable cost koszt niekontrolo-
tów materialnych wany
corpse (UK) zw³oki opportunity costs koszty utraconych
corroborate potwierdzaæ (zeznania), korzyœci
umacniaæ prime cost koszt podstawowy, koszt
corroborate evidence potwierdzaæ ze- w³asny
znania / dowody production cost koszt produkcji
corroborating evidence dowód potwier- production overhead costs koszty wy-
dzaj¹cy nagrodzeñ bezpoœrednich
corroboration potwierdzenie, umocnie- relevant costs koszty istotne / zale¿ne
nie replacement cost koszt odtworzenia,
corrupt przekupny, skorumpowany koszt wymiany
corruption korupcja, sprzedajnoϾ, reproduction cost koszt odtworzenia
³apownictwo semi-fixed cost koszt czêœciowo sta³y
cosign podpisywaæ wspólnie z inn¹ osob¹ semivariable cost koszt czêœciowo
cost koszt, cena, wydatek zmienny
accruals and deferrals of costs rozli- standard cost koszt normatywny, koszt
czenia miêdzyokresowe kosztów standardowy
acquisition cost koszt nabycia start-up costs koszty rozruchu
actual cost koszt rzeczywisty stockholding costs koszty magazyno-
additional processing costs koszty dal- wania
szego przerobu sunk costs koszty utopione

40
cost estimate country of origin

target cost koszt docelowy Security Council Rada Bezpieczeñstwa


to deduct costs potr¹ciæ koszty (ONZ)
variable costs koszty zmienne Council of the European Union Rada
unit cost koszt jednostkowy Unii Europejskiej
cost estimate kosztorys councillor radny, cz³onek rady
cost flow method metoda przep³ywu counsel 1. adwokat, radca prawny, zespó³
kosztów adwokatów 2. rada, porada 3. doradca
cost of a fixed asset koszt wytworzenia 4. rzecznik
œrodka trwa³ego patent counsel rzecznik patentowy
cost of capital koszt kapita³u to take counsel with someone zasiê-
cost of control koszt kontroli gn¹æ rady u kogoœ
cost of goods manufactured koszt wy- counsel for the defence adwokat obrony
tworzenia wyrobów counsel for the prosecution oskar¿yciel
cost of goods sold koszt wytworzenia counsel’s opinion porada adwokacka
sprzedanych wyrobów counsellor 1. doradca, radca 2. radca
cost of product sold koszt sprzedanych prawny, adwokat
produktów count 1. spis 2. zarzut oskar¿enia, punkt
cost of sale koszt wytworzenia sprzeda- aktu oskar¿enia
nych wyrobów guilty on all counts winny wszystkich
costs allocation rozliczenie kosztów postawionych mu zarzutów
costs analysed by type of operation physical count spis z natury
koszty wed³ug miejsc powstawania counter 1. lada, kontuar, stoisko, okienko
costs and expenses of dividing up the in- 2. blat
heritance koszty dzia³u spadkowego over the counter bez recepty (kupowaæ
costs by function koszty w uk³adzie kal- leki)
kulacyjnym under the counter spod lady
costs by nature koszty w uk³adzie porów- counterclaim roszczenie wzajemne,
nawczym kontrpozew, powództwo wzajemne
costs by type of activity koszty wed³ug counterfeit (adjective) sfa³szowany, pod-
typów dzia³alnoœci robiony
costs of operational activity koszty dzia- counterfeit (noun) fa³szerstwo, podróbka
³alnoœci podstawowej counterfeit (verb) fa³szowaæ, podrabiaæ
costs of subsidiary activity koszty dzia- countermand anulowaæ, uniewa¿niæ,
³alnoœci pomocniczej odwo³ywaæ
cotenancy wspó³dzier¿awa, wspó³najem countermand an order odwo³ywaæ za-
cottage industry praca nak³adcza, cha- mówienie
³upnictwo counteroffer kontroferta, kontrpropozy-
council 1. rada, komisja, zgromadzenie cja
2. narada, konsylium 3. posiedzenie rady counterpart 1. duplikat, kopia (dokumen-
city councilrada miejska, radapowiatu tu), uzupe³nienie 2. odpowiednik 3. ko-
consumer council rada konsumentów lega po fachu
district council rada gminy countersign kontrasygnowaæ
Monetary Policy Council Rada Polityki countersignature kontrasygnata
Pieniê¿nej country 1. kraj, ojczyzna 2. wieœ 3. okoli-
Order in Council rozporz¹dzenie kró- ca 4. prowincja 5. przysiêgli
lewskie country of origin kraj pochodzenia

41
county covering loss

county 1. hrabstwo (UK) 2. okrêg admini- court of first instance s¹d pierwszej in-
stracyjny (USA) stancji
county council, poviat council rada po- court of inheritance s¹d spadkowy
wiatu court of last resort s¹d ostatniej instancji
county office urz¹d starostwa Court of Queen’s (King’s) Bench (UK)
court 1. s¹d, trybuna³ 2. podwórze, dzie- S¹d £awy Królewskiej
dziniec 3. hala 4. gmach s¹du, sala roz- court recorder (USA) protokolants¹dowy
praw court records akta s¹dowe
arbitration court s¹d arbitra¿owy, s¹d court reporter (UK) protokolant s¹dowy
polubowny, s¹d rozjemczy court room sala s¹dowa
bankruptcy court s¹d upad³oœciowy court supervision nadzór s¹dowy
civil court s¹d cywilny interim court supervision tymczaso-
criminal court s¹d karny wy nadzór s¹dowy
International Court of Justice Miê- court supervisor zarz¹dca
dzynarodowy Trybuna³ Sprawiedli- court’s actions to secure assets czynno-
woœci œci zabezpieczaj¹ce s¹du
International Criminal Court Miê- court-appointed receiver syndyk wyzna-
dzynarodowy Trybuna³ Karny czony przez s¹d
labour court s¹d pracy court-martial s¹d wojenny, s¹d polowy,
lower court s¹d ni¿szej instancji s¹d wojskowy
magistrates’ court s¹d pokoju, s¹d courthouse (UK) gmach s¹du
rozjemczy coup d’état zamach stanu
military court s¹d wojskowy abortive coup d’état nieudany zamach
supreme court s¹d najwy¿szy stanu
to appear in court stawiæ siê w s¹dzie bloodless coup d’état bezkrwawy za-
to open the court otworzyæ rozprawê mach stanu
Court and Economic Monitor Monitor to foil la coup d’état udaremniæ zamach
S¹dowy i Gospodarczy stanu
court deposit depozyt s¹dowy to launch / to stage coup d’état doko-
court enforcement officer komornik s¹- naæ zamachu stanu
dowy covenant 1. ugoda, umowa, konwencja,
court execution officer, court executive porozumienie 2. traktat, pakt 3. punkt
officer komornik s¹dowy umowy, klauzula umowy 4. zobowi¹-
court executive supervisor nadzorca s¹- zanie
dowy Covenant of the League of Nations Pakt
Court of Appeal (UK) S¹d Apelacyjny Ligi Narodów
Court of Appeals (USA) S¹d Apelacyjny covenantee osoba uprawniona z mocy
Court of Assizes s¹d przysiêg³ych na umowy, beneficjant, kontrahent, wie-
sesji wyjazdowej rzyciel
court of cassation s¹d kasacyjny covenantor strona zobowi¹zana na mocy
court of conciliation s¹d rozjemczy umowy, kontrahent, d³u¿nik
Court of Criminal Appeal (UK) S¹d cover pokrywaæ, pokryæ
Karny Apelacyjny cover losses pokryæ straty
court of discipline s¹d dyscyplinarny covering loss pokrycie strat
Court of Exchequer (UK) S¹d Kancler- manner of covering loss sposób po-
ski krycia strat

42
coverture crime wave

coverture status kobiety zamê¿nej, za- foreign creditor wierzycielzagraniczny


mê¿noœæ general creditor wierzyciel nieuprzy-
craft 1. rzemios³o, sztuka 2. umiejêtnoœæ, wilejowany
kunszt, zrêcznoœæ 3. rzemieœlnicy meeting of creditors zebranie wierzy-
craft union 1. cech 2. zwi¹zek zawodowy cieli
robotników jednej bran¿y mortgage creditor wierzyciel hipo-
craftsman rzemieœlnik teczny
craftsmanship training rzemieœlnicze non-preferential creditor wierzyciel
przygotowanie zawodowe nieuprzywilejowany
create za³o¿yæ, stworzyæ, ustanowiæ preferential creditor wierzyciel uprzy-
create a pledge ustanowiæ prawo zastawu wilejowany
create an interest ustanowiæ u¿ytko- privileged creditor wierzyciel uprzy-
wanie wilejowany
create usufruct ustanowiæ u¿ytkowanie secured creditor wierzyciel zastawnik
creation za³o¿enie, stworzenie, ustano- (dzier¿¹cy zastaw), wierzyciel zabez-
wienie, zawi¹zanie pieczony
creation of pledge ustanowienie zastawu to satisfy the creditors zaspokoiæ wie-
credentials referencje, listy uwierzytel- rzycieli
niaj¹ce, upowa¿nienie to settle with the creditors u³o¿yæ siê
credibility wiarygodnoϾ, miarodajnoϾ z wierzycielami
credible wiarygodny, miarodajny unsecured creditor wierzyciel nie-
credit an account with an amount zapi- uprzywilejowany
saæ sumê na dobro czyjegoœ rachunku creditor in bankruptcy wierzyciel masy
credit (noun) 1. kredyt 2. wiara, zaufanie upad³oœci
3. dobra reputacja creditor of bankrupt’s estate wierzyciel
bank credit kredyt bankowy masy upad³oœci
foreign credit kredyt zagraniczny creditor on mortgage wierzyciel hipo-
instalments credit kredyt ratalny teczny
investment credit kredyt inwestycyjny creditor without the right to vote wie-
line of credit linia kredytowa rzyciel bez prawa g³osu
payment credit kredyt p³atniczy creditor’s interest interes wierzyciela
turnover credit kredyt obrotowy creditors’ committee komitet wierzycieli
to exceed one’s credit limit przekro- creditworthiness zdolnoœæ kredytowa
czyæ limit kredytu crime 1. przestêpstwo, zbrodnia, wystê-
credit granted by the State kredyt pañ- pek, wykroczenie 2. przestêpczoœæ
stwowy 3. czyn karygodny
credit period termin kredytu crime against humanity zbrodnia prze-
credit terms warunki kredytu ciwko ludzkoœci
credit granted by the state kredyt pañ- crime of genocide zbrodnia ludobójstwa
stwowy crime rate wskaŸnik przestêpczoœci
credit line linia kredytowa crime scene miejsce pope³nienia prze-
creditor wierzyciel, kredytodawca stêpstwa
body of creditors ogó³ wierzycieli crime wave fala przestêpczoœci
default of the creditor zw³oka wierzy- petty crime drobne przestêpstwo
ciela to commit a crime pope³niæ zbrodniê /
domestic creditor wierzyciel krajowy przestêpstwo

43
criminal customs formalities

to perpetrate a crime dopuœciæ siê currency znaki pieniê¿ne, waluta


przestêpstwa authenticity of the currency auten-
war crime zbrodnia wojenna tycznoœæ znaków pieniê¿nych
criminal (adjective) kryminalny, prze- counterfeit currency fa³szywe znaki
stêpczy, zbrodniczy, karny, karalny pieniê¿ne
criminal action proces karny, postêpowa- issue of the currency emisja znaków
nie karne pieniê¿nych
criminal activity dzia³alnoœæ przestêpcza, management of the currency gospo-
dzia³anie przestêpcze darka znakami pieniê¿nymi
criminal assault napaœæ œcigana karnie to impound currency zatrzymywaæ
criminal code kodeks karny / zatrzymaæ znaki pieniê¿ne
criminal court s¹d karny current bie¿¹cy
criminal intent zamiar przestêpczy current account rachunek bie¿¹cy
Criminal Investigation Department current account balance rachunek obro-
wydzia³ dochodzeniowy, departament tów bie¿¹cych
œledczy current dues nale¿noœci bie¿¹ce
criminal matters sprawy karne custodial opiekuñczy, sprawuj¹cy pieczê
criminal responsibility odpowiedzialnoϾ custodian 1. dozorca, opiekun 2. prze-
karna chowawca
criminal procedure / proceedings postê- custody 1. areszt, wiêzienie 2. opieka, pie-
powanie karne cza,dozór,kuratela 3.przechowywanie
criminal prosecution œciganie karne in the custody of someone pod czyj¹œ
criminal (noun) przestêpca, zbrodniarz, opiek¹
kryminalista to take someone into custody areszto-
criminality przestêpczoœæ, zbrodniczoœæ waæ kogoœ
criminology kryminologia customer klient, zamawiaj¹cy dzie³o
cross-claim roszczenie wzajemne customs celny
crook oszust, kanciarz customs agency agencja celna
cruel okrutny, bezlitosny, nieludzki to operate a customs agency prowa-
cruelty okrucieñstwo, czyn okrutny dziæ agencjê celn¹
culpable 1. winny, zawiniony 2. naganny, customs collecting district okrêg celny
karalny customs control kontrola celna
culpable homicide zabójstwo zawinione customs debt d³ug celny
culpable negligence karygodne niedbal- extinction of a customs debt wygaœ-
stwo / zaniedbanie niêcie d³ugu celnego
culprit winowajca, przestêpca, pods¹dny, payment of a customs debt zap³ata
delikwent d³ugu celnego
cultural property w³asnoœæ kulturalna to calculate a customs debt obliczyæ
culture kultura d³ug celny
labour culture kultura pracy customs declaration deklaracja celna
management culture kultura kiero- customs enclave enklawa celna
wania customs formalities formalnoœci celne
curator opiekun prawny osoby niepe³no- to attend to the customs formalities
letniej (SCOT), kurator dokonywaæ formalnoœci celnych
curatorship kuratela to simplify the customs formalities
curfew godzina policyjna upraszczaæ formalnoœci celne

44
customs frontier cy pres

customs frontier granica celna Customs Tariff of the European Com-


customs invoice faktura celna munities Taryfa Celna Wspólnot Euro-
customs offence przestêpstwo celne pejskich
customs office urz¹d celny customs territory obszar celny
frontier customs office graniczny urz¹d to introduce goods into the customs
celny territory wprowadziæ / wprowadzaæ to-
head of a customs office dyrektor urzê- wary na obszar celny
du celnego customs union unia celna
customs procedure procedura celna customs value of goods wartoϾ celna to-
customs procedure with economic im- warów
pact gospodarcza procedura celna customs-approved treatment or use
customs rules przepisy prawa celnego przeznaczenie celne
customs seal zamkniêcie celne customs-designated route droga celna
customs status status celny cut-price offer oferowanie towarów po
customs storage facility magazyn celny obni¿onej cenie
to accept goods into a customs storage cyclical unemployment bezrobocie cy-
facility przyj¹æ towary do magazynu klicznie
celnego cy pres mo¿liwie najbli¿ej (zasada wyko-
customs supervision dozór celny rzystania maj¹tku ofiarodawcy w celach
customs tariff taryfa celna mo¿liwie najbli¿szych jego intencji)
to establish the customs tariff ustana-
wiaæ taryfê celn¹

45
D
DA (District Attorney) 1. prokurator date of the postal mark data stempla
okrêgowy (USA) 2. oskar¿yciel pu- pocztowego
bliczny day dzieñ
dactylography daktylografia business day dzieñ roboczy
damage szkoda, straty, zniszczenia, usz- eight-hours working day oœmiogo-
kodzenie dzinny dzieñ pracy
malicious damage rozmyœlne zniszcze- pay day dzieñ wyp³aty
nie mienia day off dzieñ wolny od pracy
redress of the damage naprawienie / days of grace dni ulgowe / respektowe /
usuniêcie szkody karencji
to bear the damage ponieœæ szkodê daybook dziennik, ksiêga zapisu pier-
to estimate the damage oszacowaæ wotnego
szkodê DBA (doing business as) prowadz¹cdzia-
to repair damage wyrównaæ szkodê ³alnoœæ jako (dos³.), nazwa handlowa
to suffer damage ponieœæ szkodê DC (district court) 1. okrêgowy s¹d sta-
damages odszkodowanie nowy (USA) 2. s¹d miejski (USA)
in damages tytu³em odszkodowania 3. s¹d rejonowy (POL)
damnum szkoda, strata deadline termin, termin wykonania
danger 1. niebezpieczeñstwo 2. groŸba, to establish a deadline ustaliæ termin
ryzyko, zagro¿enie wykonania
date 1. data, termin 2. okres 3. spotkanie, to fail to meet a deadline nie dotrzy-
randka maæ terminu wykonania
mailing date data stempla pocztowego to fix a deadline ustaliæ termin wyko-
move-in date data objêcia w posiadanie nania
/ zasiedlenia nieruchomoœci to make a deadline dotrzymaæ terminu
occupancy / possession date data objê- wykonania
cia w posiadanie / zasiedlenia nierucho- to meet a deadline ustaliæ termin wy-
moœci konania
postmark date data stempla poczto- deadly œmiertelny, œmiercionoœny, za-
wego bójczy
date of incorporation data zarejestrowa- deadly force zabójcza si³a
nia spó³ki deadly weapon œmiercionoœna broñ
date of the commencement of work deal in shares spieniê¿yæ akcje
data rozpoczêcia pracy death zgon
date of the payment of rent termin p³at- death benefit odprawa poœmiertna
noœci czynszu death grant zasi³ek pogrzebowy

46
death of the partner declaration

death of the partner œmieræ partnera decision decyzja


death penalty kara œmierci decision declaring bankruptcy orzecze-
death pension renta poœmiertna nie o og³oszeniu upad³oœci
debar 1. zakazywaæ 2. wykluczaæ 3. nie outline planning decision decyzja
dopuszczaæ o warunkach zabudowy i zagospodaro-
debase 1. obni¿aæ wartoœæ 2. pogarszaæ, de- wania terenu
precjonowaæ 3. fa³szowaæ (pieni¹dze) declarant zg³aszaj¹cy
debilitate ubezw³asnowolniæ, os³abiæ declaration deklaracja, oœwiadczenie
debility ubezw³asnowolnienie amendment to the declaration spro-
debt d³ug stowanie zg³oszenia
immature debt zobowi¹zanie niewy- customs declaration zg³oszenie celne
magalne excise duty declaration deklaracja po-
non-cash debt wierzytelnoϾ niepie- datku akcyzowego
niê¿na form of declaration forma zg³oszenia
outstanding debts nale¿noœci zaleg³e inspection of a customs declaration
debt of honour d³ug honorowy kontrola zg³oszenia celnego
debt of the succession d³ug spadkowy invalidation of the declaration unie-
debt retirement wygaœniêcie d³ugu wa¿nienie zg³oszenia
debtee wierzyciel oral declaration zg³oszenie ustne
debtor d³u¿nik simplified declaration zg³oszenie
bad debtor d³u¿nik niepewny uproszczone
bankrupt debtor d³u¿nik upad³y summary declaration deklaracja skró-
bond debtor d³u¿nik obligacyjny cona
insolvent debtor d³u¿nik niewyp³a- tax declaration deklaracja podatkowa
calny to accept a customs declaration
judgment debtor d³u¿nik z tytu³u wy- przyj¹æ zg³oszenie celne
roku to amend the declaration sprostowaæ
mortgage debtor d³u¿nik hipoteczny zg³oszenie
personal debtor d³u¿nik osobisty to invalidate a customs declaration
principal debtor d³u¿nik g³ówny uniewa¿niæ zg³oszenie
slow debtor d³u¿nik opiesza³y to make a customs declaration doko-
sluggish debtor d³u¿nik opiesza³y naæ zg³oszenia
tardy debtor d³u¿nik opiesza³y to make a declaration z³o¿yæ oœwiad-
debtor on mortgage d³u¿nik hipoteczny czenie
debts of the succession d³ugi spadkowe to prepare a tax declaration spo-
deceased spadkodawca, testator rz¹dziæ deklaracjê podatkow¹
devolution of an estate of a deceased to recognise the declaration to be cor-
person przepadniêcie spadku rect uznaæ zg³oszenie za prawid³owe
decedent spadkodawca, nieboszczyk, to revoke a declaration of intent
osoba, która niedawno zmar³a pozosta- odwo³aæ oœwiadczenie woli
wiaj¹c maj¹tek to submit a tax declaration z³o¿yæ de-
deceit podstêp, oszustwo klaracjê podatkow¹
deceive oszukiwaæ / oszukaæ, wprowa- to verify the declaration weryfikowaæ
dzaæ w b³¹d, zwodziæ zg³oszenie
deception 1. oszukiwanie, oszukañstwo unconditional declaration bezwarun-
2. wprowadzenie w b³¹d, podstêp kowe oœwiadczenie

47
declassify defaulter

verification of the declaration weryfi- deduction from remuneration potr¹ce-


kacja zg³oszenia nie z wynagrodzenia
declassify odtajniæ, ujawniæ, wyjawiæ deed 1. akt 2. czyn, postêpek, uczynek
devisor / deviser spadkodawca notarial deed akt notarialny
declaration zg³oszenie, og³oszenie, notary’s deed akt notarialny
oœwiadczenie, deklaracja to draft a deed sporz¹dziæ akt notarial-
declaration in writing zg³oszenie ny
pisemne to draw up a notarial deed sporz¹dziæ
declaration of acceptance of an offer akt notarialny
oœwiadczenie o przyjêciu oferty to make out a deed sporz¹dziæ akt no-
declaration of bankruptcy og³oszenie tarialny
upad³oœci deed of arrangement umowa z wierzy-
declaration of intent oœwiadczenie woli cielami
declaration of one’s intention oœwiad- deed of donation akt darowizny
czenie woli deed of gift akt darowizny
declaration of will oœwiadczenie woli deeded udzielony / przekazany na mocy
declaration outwards deklaracja celna aktu prawnego
wywozowa deem 1. uwa¿aæ, domniemywaæ, s¹dziæ
declare orzekaæ / orzec 2. poczytywaæ
declare bankrupt orzec upad³oœæ deface 1. okaleczyæ, oszpeciæ 2. (pismo)
declare bankruptcy orzec upad³oœæ zamazywaæ, zacieraæ
declare goods zg³osiæ towary do odprawy defalcate 1. sprzeniewierzyæ pieni¹dze,
celnej zdefraudowaæ 2. wysuwaæ wzajemne
declare oneself bankrupt og³osiæ upad- roszczenia, rozliczaæ wzajemne nale¿-
³oœæ noœci
decline odrzuciæ defalcation sprzeniewierzenie, defrau-
decline an offer odrzuciæ ofertê dacja
decorator projektant defalcator przeniewierca, defraudant
decree rozporz¹dzenie, zarz¹dzenie, de- defamation znies³awienie, potwarz, osz-
kret czerstwo
executive decree dekret prezydencki defamatory oszczerczy, znies³awiaj¹cy,
to issue a decree wydawaæ dekret szkaluj¹cy
decry 1. oczerniaæ 2. pomniejszaæ war- defame znies³awiaæ, szkalowaæ, rzucaæ
toœæ, deprecjonowaæ oszczerstwa
dedication 1. oddanie nieruchomoœci do defamer oszczerca, potwarca
u¿ytku publicznego 2. dedykacja, po- default 1. zw³oka 2. naruszenie / niedo-
œwiêcenie 3. wyrzeczenie siê praw au- trzymanie (umowy)
torskich default judgment wyrok zaoczny
deduct potr¹caæ / potr¹ciæ judgment by default wyrok zaoczny
deduct an amount potr¹ciæ kwotê default of the creditor zw³oka wierzy-
deduct from wages / pay potr¹ciæ z p³acy ciela
deduction odliczenie, potr¹cenie default of the debtor zw³oka d³u¿nika
deduction at source potr¹cenie z wyna- default probability prawdopodobieñstwo
grodzenia utraty zdolnoœci p³atniczej
deduction from something odliczenie od defaulter 1. winny zaniedbania / niesta-
czegoœ wienia siê 2. opiesza³y d³u¿nik 3. de-

48
defaulting deliver

fraudant 4. strona nie dotrzymuj¹ca zo- deferral odroczenie, od³o¿enie


bowi¹zania (umowy) deferred odroczony, od³o¿ony
defaulting bêd¹cy w zw³oce deferred legacy zapis terminowy
defeasance 1. anulowanie, uniewa¿nienie deferred share (UK) akcja odroczona
2. wygaœniêcie defile 1. zbezczeszczaæ, sprofanowaæ
defect usterka, wada 2. skalaæ, zbrukaæ, splugawiæ 3. zanie-
concealed defect wada ukryta czyszczaæ
constructional defect wada konstruk- defilement 1. zbezczeszczenie, sprofano-
cyjna wanie 2. skalanie, zbrukanie
hidden defect wada ukryta defiance 1. opór, niepos³uszeñstwo, bun-
incidental defect wada nieistotna towanie siê 2. wyzwanie
inherent defect wada wrodzona define okreœlaæ / okreœliæ, definiowaæ
latent defect wada ukryta definitive contract umowa przyrzeczona
major defectwada g³ówna,wadaistotna defraud 1. oszukiwaæ 2. defraudowaæ,
manufacturing defect wada fabryczna okradaæ, sprzeniewierzaæ, przyw³asz-
obvious defect wada jawna czaæ
patent defect usterka widoczna, wada defrauder defraudant
jawna defunct 1. zlikwidowany, rozwi¹zany
physical defect wada fizyczna 2. zmar³y
to correct defects naprawiæ wadê defunct company firma zlikwidowana
to discover defects odkryæ, wykryæ defy 1. przeciwstawiaæ siê 2. buntowaæ siê
wadê 3. lekcewa¿yæ, ignorowaæ 4. wyzywaæ,
to have a defect mieæ wadê rzucaæ wyzwanie
to remove defects naprawiæ wady degree stopieñ
defect in declaration of intent wada oœ- degree of potential harm from materials
wiadczenia woli stopieñ szkodliwoœci materia³ów
defect of a sold thing wada rzeczy sprze- degree of relationship stopieñ pokrewieñ-
danej stwa
defect of the thing loaned wada rzeczy del credere commission prowizja del cre-
po¿yczonej dere
defective wadliwy delay zwlekaæ, odk³adaæ, odraczaæ, opóŸ-
to be defective mieæ wadê niaæ
defective possession posiadanie wadliwe delay a delivery zwlekaæ z dostaw¹
defence 1. obrona 2. pomoc 3. ochrona delegate 1. przekazaæ, przelewaæ 2. dele-
4. obronnoœæ gowaæ, wysy³aæ
necessary defence obrona konieczna delegate authority przekazaæ pe³nomoc-
defendant pozwany, oskar¿ony, pods¹dny nictwo
defender obroñca delete skreœliæ, skasowaæ, usun¹æ (z doku-
deferment 1. odroczenie, od³o¿enie, mentu)
zw³oka 2. odroczenie s³u¿by wojskowej deliberate (adjective) celowy, zamierzo-
deferment for the fulfilment of obliga- ny, umyœlny, dokonany z premedytacj¹
tions odroczenie wykonania zobo- deliberate (verb) 1. rozwa¿aæ, obmyœlaæ
wi¹zañ 2. naradzaæ siê, debatowaæ 3. zastana-
deferment of performance of obliga- wiaæ siê
tions odroczenie wykonania zobo- deliver dostarczaæ, oddawaæ
wi¹zania deliver work oddaæ dzie³o

49
deliverer dependent possessor

deliverer 1. dostawca, dorêczyciel delivery date termin dostawy


2. zbawca, wybawiciel, oswobodziciel delivery note dowód dostawy
delivery 1. dostawa 2. przesy³ka 3. wyda- delivery of the object of loan wydanie
nie (np. dokumentów) przedmiotu po¿yczki
bad delivery dostawa sprzeczna ze delivery of work oddanie dzie³a
zwyczajami delivery on call dostawa na (ka¿de) ¿¹-
call for delivery ¿¹danie dostawy danie
contract of delivery umowa dostawy delivery on term dostawa na termin
immediate delivery dostawa natych- delivery order zlecenie wydania, kwit
miastowa wydawczy
late delivery dostawa opóŸniona delivery service us³ugi przewozowe (do-
notice of delivery awizo dostawy stawcze)
on-call delivery dostawa na (ka¿de) delivery terms warunki dostawy
¿¹danie demand (verb) 1. ¿¹daæ, domagaæ siê
part delivery dostawa czêœciowa 2. wymagaæ 3. zapytaæ
partial delivery dostawa czêœciowa demand a commission for a contract
prompt delivery dostawa natychmia- ¿¹daæ prowizji od umowy
stowa demand (noun) 1. popyt, zapotrzebowa-
ready for delivery gotowy / przygoto- nie 2. ¿¹danie 3. wymagania, wymogi
wany do dostawy 4. roszczenie, powództwo
receipt of delivery pokwitowanie od- demand bill weksel p³atny na ¿¹danie
bioru dostawy demandant powód / powódka, osoba
recorded delivery przesy³ka polecona wnosz¹ca pozew
split delivery dostawa partiami demeanour zachowanie siê, postêpowa-
subsequent delivery dostawa uzu- nie, postawa
pe³niaj¹ca demise 1. zapis, darowizna 2. oddanie
terms of delivery warunki dostawy w dzier¿awê 3. zgon, zejœcie, œmieræ
to accept delivery przyj¹æ dostawê demolition wyburzanie
to complete a delivery dokonaæ do- demolition work roboty rozbiórkowe
stawy demur 1. zarzut 2. sprzeciw, obiekcja
to delay a delivery zwlekaæ z dostaw¹ demurrer 1. sprzeciw 2. zarzut przeciwko
to effect a delivery dokonaæ dostawy twierdzeniom pozwu
to make a delivery dokonaæ dostawy denationalisation reprywatyzacja
to meet the delivery dates dotrzymy- denaturalise pozbawiæ obywatelstwa, de-
waæ terminów dostaw naturalizowaæ
delivery according to the sample dosta- denaturalisation pozbawienie obywatel-
wa zgodnie z próbk¹ stwa, denaturalizacja
delivery against payment wydanie w za- denial 1. zaprzeczenie, negowanie 2. wy-
mian za zap³atê parcie (siê) 3. odmowa
delivery at station dostawa franko stacja denizen obywatel, mieszkaniec
docelowa denomination 1. nomina³ 2. nazwa, ozna-
delivery before invoice dostawa niefak- czenie, okreœlenie 3. wyznanie, sekta
turowana 4. klasa, typ, kategoria, rodzaj
delivery by instalments dostawa partia- denunciation publiczne potêpienie
mi dependent zale¿ny
delivery charges koszty dostawy dependent possessor posiadacz zale¿ny

50
depletion destroy

depletion umorzenie, amortyzacja zaso- accelerated depreciation amortyzacja


bów naturalnych przyspieszona
deponent osoba sk³adaj¹ca zeznanie na accumulated depreciation amortyza-
piœmie pod przysiêg¹ cja zakumulowana (umorzenie)
depose 1. zeznawaæ, sk³adaæ zeznania na annual depreciation amortyzacja
piœmie pod przysiêg¹ 2. usun¹æ z urzê- roczna
du / stanowiska double-declining-balance deprecia-
deposit (noun) 1. depozyt 2. lokata 3. kau- tion amortyzacja przyspieszona – po-
cja dwójna
bank deposit lokata bankowa straight-line depreciation amortyzacja
fixed depositlokata na okreœlonytermin liniowa
guaranty deposit kaucja gwarancyjna depreciable amount wartoϾ amorty-
sight deposit lokata za okazaniem zowana
term deposit lokata na okreœlonytermin depreciation charge odpis amortyzacyjny
time depositlokata na okreœlonytermin depreciation methods metody amorty-
to place on deposit sk³adaæ w depozyt zacji
deposit account konto depozytowe depreciation of fixed assets amortyzacja
deposit at notice lokata zwrotna za wypo- œrodków trwa³ych
wiedzeniem depreciation of immovables amortyza-
deposit at short notice lokata krótkoter- cja nieruchomoœci
minowa depreciation on premises amortyzacja
deposit for a fixed period lokata na okre- budynku
œlony termin depreciation rate stawka amortyzacyjna,
deposit (verb) 1. sk³adaæ w depozyt, depo- stopa amortyzacji
nowaæ, oddawaæ na przechowanie depreciation schedule tabela amortyzacji
2. wp³acaæ zadatek, sk³adaæ wadium deprive pozbawiaæ / pozbawiæ
3. sk³adaæ oszczêdnoœci deputy 1. zastêpca 2. pose³, delegat,
deposit in a warehouse z³o¿yæ na sk³ad przedstawiciel
deposition 1. pisemne zeznanie pod przy- descendant zstêpny
siêg¹, zeznanie uwierzytelnione na piœ- descending line linia zstêpna
mie 2. usuniêcie ze stanowiska / urzêdu desecrate zbezczeœciæ, sprofanowaæ
3. wk³ad desecration zbezczeszczenie, profanacja
depository depozyt, sk³adnica desegregation zniesienie segregacji
court depository depozyt s¹dowy desert 1. porzucaæ / porzuciæ, opuszczaæ
National Depository for Securities / opuœciæ 2. dezerterowaæ
Krajowy Depozyt Papierów Wartoœcio- desert (from) the army zdezerterowaæ
wych z wojska
securities depository depozyt papie- designated wyznaczony, mianowany, wy-
rów wartoœciowych brany, desygnowany
Supervisory Board of the National designated employment miejsce pracy
Depository Rada Nadzorcza Krajowe- chronionej
go Depozytu designation 1. opis, okreœlenie, oznacze-
to maintain a securities depository nie 2. wyznaczenie, mianowanie, nomi-
prowadziæ depozyt papierów wartoœcio- nacja, desygnowanie 3. nazwa, tytu³
wych destroy zniszczyæ, burzyæ, rujnowaæ, ni-
depreciation umorzenie, amortyzacja weczyæ

51
destroy a will discharge an obligation

destroy a will zniszczyæ testament Diet sejm, parlament


detached 1. wolnostoj¹cy 2. oderwany, differential zró¿nicowany, dyferencyjny
oddzielny, osobny 3. bezstronny, obiek- differential tariff c³o dyferencyjne
tywny, niezale¿ny digest kompendium, zbiór orzecznictwa,
detached building budynek wolnostoj¹cy zbiór praw
detain zatrzymaæ, aresztowaæ, wiêziæ, diligent pracowity, staranny, dba³y
przetrzymywaæ diligent management zarz¹d prawid³owy
detainee zatrzymany, aresztowany, wiê- diplomatic mission przedstawicielstwo
ziony, przetrzymywany dyplomatyczne
detention zatrzymanie, aresztowanie, direct prosty, bezpoœredni
areszt direct line linia prosta
detention centre izba zatrzymañ direct shipping wysy³ka bezpoœrednia
detention order nakaz zatrzymania direct tax podatek bezpoœredni
deterioration 1. pogorszenie 2. upadek director dyrektor, cz³onek zarz¹du
3. zmniejszenie wartoœci executive director dyrektor wykonaw-
determine 1. okreœlaæ, ustalaæ, oznaczaæ czy
2. wyznaczaæ 3. determinowaæ 4. roz- managing director dyrektor naczelny
strzygn¹æ 5. wykazywaæ 6. decydowaæ, technical director dyrektor techniczny
postanawiaæ directors’ report sprawozdanie zarz¹du
determine the terms of remuneration disability 1. niezdolnoϾ, niezdatnoϾ,
ustalaæ warunki wynagradzania 2. niezdolnoœæ do pracy, inwalidztwo
developer deweloper, inwestor budowla- 3. brak zdolnoœci prawnej
ny partial disability czêœciowe inwalidz-
development of occupational disease two
powstanie choroby zawodowej total disability ca³kowite inwalidztwo
devise (noun) testamentowy zapis nieru- disability bonus odprawa rentowa
chomoœci disability pension renta chorobowa, renta
devise (verb) zapisaæ nieruchomoœæ testa- inwalidzka
mentem disabled niezdolny do pracy, inwalida,
devisee zapisobierca, zapisobiorca, lega- u³omny
tariusz, beneficjent testamentowy w³as- disabled war veteran inwalida wojenny
noœci nieruchomej disallow 1. odrzucaæ, oddalaæ, nie uzna-
devisee’s liability odpowiedzialnoœæ za- waæ, nie aprobowaæ, nie dopuszczaæ
pisobiorcy 2. zaprzeczaæ
deviser / devisor testator disbar skreœliæ z listy adwokatów, wyklu-
devolution 1. przejœcie na inn¹ osobê pra- czyæ z adwokatury
wa (obowi¹zku) 2. sukcesja, dziedzicze- disburse wyp³acaæ, wydatkowaæ, wyda-
nie na mocy prawa waæ
diagnose rozpoznaæ, zdiagnozowaæ disbursement wydatek, nak³ad
diagnose an occupational disease in an discharge 1. sp³aciæ 2. zwalniaæ 3. wy-
employee rozpoznaæ u pracownika cho- pe³niæ
robê zawodow¹ discharge a liability sp³aciæzobowi¹zanie
diagnosis diagnoza, rozpoznanie discharge a worker zwalniaæ z pracy (ro-
diagnosis of occupational disease rozpo- botników)
znanie choroby zawodowej discharge an obligation wype³niæ zobo-
dialogue dialog wi¹zanie

52
discharge without notice disorderly conduct

discharge without notice zwolniæ bez wy- discriminate 1. odró¿niaæ, rozró¿niaæ


powiedzenia 2. dyskryminowaæ, przeœladowaæ, krzy-
disciplinary dyscyplinarny wdziæ
disciplinary action postêpowanie dyscy- discrimination 1. odró¿nienie, rozró¿nie-
plinarne nie 2. dyskryminacja
disciplinary measures œrodki dyscypli- disease choroba
narne occupational disease choroba zawo-
discipline 1. dyscyplina, zdyscyplinowa- dowa
nie, karnoϾ 2. dyscyplina, dziedzina to diagnose an occupational disease in
discipline at work dyscyplina pracy an employee rozpoznaæ u pracownika
labour discipline dyscyplina pracy chorobê zawodow¹
to impose discipline narzuciæ dyscypli- disease-related pension renta z tytu³u od-
nê szkodowania za wywo³anie choroby
disclaim 1. zrzekaæ siê, rezygnowaæ 2. za- disenfranchise / disfranchise pozbawiaæ
przeczaæ, zapieraæ siê 3. odrzucaæ, nie praw obywatelskich
przyznawaæ disfavour nie³aska, nieprzychylnoœæ
disclaimer 1. zrzeczenie siê pretensji disgrace 1. nie³aska 2. hañba, wstyd,
2. wyrzeczenie siê 3. odrzucenie 4. wy- nies³awa
parcie siê odpowiedzialnoœci disguised ukryty
disclose wyjawiaæ, ujawniaæ, odkrywaæ disguised donation darowizna ukryta
disclosure wyjawienie, ujawnienie, przed- disguised legal act / transaction czyn-
stawienie noϾ prawna ukryta
disclosure of real property wyjawienie dishonour1. hañbiæ, okrywaæ hañb¹ 2. nie
nieruchomoœci honorowaæ (czeku)
discontinuance 1. umorzenie, wstrzyma- disinherit wydziedziczyæ, pozbawiæ (ko-
nie postêpowania 2. zawieszenie, pozo- goœ) zachowku
stawienie sprawy bez biegu 3. niepopie- disinheritance wydziedziczenie
ranie powództwa 4. przerwa, przerwa- dismiss 1. oddaliæ 2. zwolniæ
nie dismiss an employee zwolniæ pracowni-
discontinuance of the bankruptcy pro- ka
ceedings umorzenie postêpowania upa- dismiss the bankruptcy petition oddaliæ
d³oœciowego wniosek o og³oszenie upad³oœci
discontinue 1. umorzyæ 2. przerwaæ, za- dismissal 1. dymisja, zwolnienie kogoœ
przestaæ, zarzucaæ 2. oddalenie, odrzucenie, nieuznanie
discontinue the bankruptcy proceed- 3. uwolnienie
ings umorzyæ postêpowanie upad³oœ- dismissal on economic grounds zwolnie-
ciowe nie z pracy z przyczyn ekonomicznych
discover odkryæ, wykryæ dismissal with notice wypowiedzenie sto-
discover defects odkryæ wadê sunku pracy przez pracodawcê
discretion 1. uznanie, swoboda decyzji disorder 1. nieporz¹dek, zamieszanie
2. rozwaga, rozs¹dek, ostro¿noœæ 3. dy- 2. zamieszki, niepokoje 3. zaburzenie
skrecja disorderly 1. nieporz¹dny, bez³adny, nie-
at someone’s discretion wed³ug czyje- dba³y, niechlujny 2. zbuntowany 3. wy-
goœ uznania uzdany, rozpasany
discretionary uznaniowy, swobodny, do- disorderly conduct zak³ócenie porz¹dku
wolny publicznego

53
disparage dividend

disparage 1. dyskredytowaæ, poni¿aæ, po- dissenting voice g³os sprzeciwu


mniejszaæ 2. uw³aczaæ, ubli¿aæ dissolution 1. rozwi¹zanie 2. rozk³ad, roz-
dispensation 1. uwolnienie / zwolnienie pad 3. anulowanie
od czegoœ 2. wymierzanie (sprawiedli- dissolution of a company rozwi¹zanie
woœci) 3. wydawanie, rozdzia³, rozdy- spó³ki
sponowanie decision on the dissolution of a com-
disposable rozporz¹dzalny pany orzeczenie o rozwi¹zaniu spó³ki
disposable income p³aca na rêkê, dochód dissolve 1. rozwi¹zaæ / rozwi¹zywaæ
na rêkê 2. anulowaæ, uniewa¿niaæ
disposable portion of an estate czêœæ dissolve a company / partnership roz-
rozporz¹dzalna spadku wi¹zaæ spó³kê
disposal 1. rozporz¹dzanie 2. zbycie distinction 1. wyró¿nienie, zaszczyt 2. ró¿-
disposal of the company’s business en- nica, rozró¿nienie
terprise zbycie przedsiêbiorstwa distribute 1. rozdzielaæ / rozdzieliæ, do-
disposal or encumbrance of a share konywaæ podzia³u, rozdawaæ, dostar-
rozporz¹dzanie (udzia³em albo akcj¹) czaæ, dystrybuowaæ, rozprowadzaæ
dispose of rozporz¹dzaæ, dysponowaæ 2. rozmieszczaæ, rozk³adaæ, rozpraszaæ
dispose by will rozporz¹dzaæ przez testa- 3. dzieliæ 4. wymierzaæ
ment distribute a dividend rozdzieliæ dywi-
dispose of (and encumber) rights rozpo- dendê
rz¹dzaæ prawami distribution 1. rozdzielanie / rozdzielenie,
disposition 1. rozporz¹dzenie, dyspono- dystrybucja, rozdzia³, rozprowadzanie
wanie 2. klauzula 3. sk³onnoœæ, dyspo- 2.podzia³,repartycja 3.rozmieszczenie
zycja, poci¹g, popêd primary distribution obrót pierwotny
disposition by will to take effect on secondary distribution obrót wtórny
death rozporz¹dzenie na wypadek distribution of a dividend rozdzielenie
œmierci dywidendy
dispossess odebraæ posiadanie distribution of profits wyp³ata zysku
dispossession pozbawienie, odebranie po- district 1. okrêg 2. gmina
siadania district council rada gminy
dispute spór, dysputa, k³ótnia district office urz¹d gminy
disputed sporny disturb 1. przeszkadzaæ / przeszkodziæ
disputed debt zobowi¹zanie sporne 2. niepokoiæ, martwiæ 3. zak³ócaæ, za-
disqualification 1. dyskwalifikacja, wy- burzaæ, naruszaæ
kluczenie 2. niezdolnoœæ, niezdatnoœæ disturb somebody’s possession przesz-
3. zakaz prowadzenia pojazdu kadzaæ komuœ w posiadaniu, zak³óciæ
disqualification of a partner wyklucze- czyjeœ posiadanie
nie wspólnika disturbed possession posiadanie zak³ó-
disqualified 1. niezdolny, niezdatny, nie cone
nadaj¹cy siê 2. zdyskwalifikowany, wy- dividend 1. dywidenda 2. udzia³ wierzy-
kluczony cieli w masie upad³oœciowej
dissent (noun) ró¿nica zdañ, niezgoda, cash dividend dywidenda w gotówce
wy³amywanie siê, sprzeciw distribution of a dividend rozdzielenie
dissent (verb) nie zgadzaæ siê, sprzeci- dywidendy
wiaæ siê, wy³amywaæ siê entitled to dividends uprawniony do dy-
dissenting nie zgadzaj¹cy siê, odrêbny widend

54
dividend distribution dormant partner

final dividend dywidenda koñcowa document dokument


interim dividend dywidenda tymczaso- document conforming the obligation
wa / zaliczkowa dokument stwierdzaj¹cy zobowi¹zanie
liquidating dividends up³ynnienie dy- document of guarantee dokument gwa-
widend rancyjny
optional dividend dywidenda opcyjna dog (licence) tax podatek od psów
preference dividend dywidenda uprzy- domestic krajowy, wewnêtrzny, domowy
wilejowana domestic creditor wierzyciel krajowy
privileged dividends dywidenda uprzy- domestic goods towar krajowy
wilejowana domestic loan po¿yczka wewnêtrzna
property dividend dywidenda w natu- domestic servant pomoc domowa
rze domestic work praca cha³upnicza
to distribute a dividend rozdzieliæ dy- dominant dominuj¹cy, w³adn¹cy
widendê dominant company spó³ka dominuj¹ca
dividend distribution podzia³ dywidend, dominant partnership spó³ka dominu-
rozdzielenie dywidendy j¹ca
dividend distribution calculation obli- dominant real estate (POL) nierucho-
czanie podzia³u dywidend moœæ w³adn¹ca / korzystaj¹ca ze s³u-
dividend in kind dywidenda w naturze ¿ebnoœci
dividend yield stopa dywidendy dominant tenement (UK) nieruchomoϾ
divisible podzielny w³adn¹ca / korzystaj¹ca ze s³u¿ebnoœci
divisible obligation œwiadczenie po- donation 1. (czynnoœæ) darowizna
dzielne 2. (przedmiot) dar, darowizna
division 1. podzia³ 2. dzia³, oddzia³ duty on donations podatek od daro-
day of division dzieñ podzia³u wizn
draft terms of division plan podzia³u mixed donation darowizna mieszana
division by acquisition podzia³ przez non-uniform donation darowizna mie-
przejêcie szana
division by formation of new companies to effect a donation wykonaæ daro-
podzia³ przez zawi¹zanie nowych wiznê
spó³ek donation by manual delivery darowizna
division by separation podzia³ przez wy- rêkodajna
dzielenie donation duty podatek od darowizn
division date dzieñ podzia³u donation inter vivos darowizna miêdzy
division of labour podzia³ pracy ¿yj¹cymi
division of profits podzia³ zysków donation tax podatek od darowizn
division of the inheritance dzia³ spadku donation with a charge darowizna z ob-
division plan plan podzia³u ci¹¿eniem, darowizna ze zleceniem
to announce the division plan og³osiæ donatory obdarowany, osoba obdarowana
plan podzia³u donee obdarowany, osoba obdarowana
to examine the division plan by an donor darczyñca, ofiarodawca, dawca,
expert poddaæ plan podzia³u badaniu donor
bieg³ego door to door selling sprzeda¿ indywi-
dock ³awa oskar¿onych, miejsce dla oskar- dualna
¿onego dormant 1. cichy 2. uœpiony, drzemi¹cy
in the dock na ³awie oskar¿onych dormant partner cichy wspólnik

55
double dwelling unit

double 1. podwójny, dwukrotny 2. dwoja- durable trwa³y, wytrzyma³y


ki, dwoisty 3. dwuosobowy durable power of attorney pe³nomocnic-
double taxation podwójneopodatkowanie two trwa³e (USA)
draw up sporz¹dzaæ / sporz¹dziæ, przygo- duration okres wa¿noœci, trwanie, czas
towaæ, nakreœlaæ trwania
draw wages pobieraæ p³acê duration and schedule of working time
drawback c³o zwrotne, zwrot c³a wywo- wymiar i rozk³ad czasu pracy
zowego, premia eksportowa duration of a loan okres po¿yczki
drawback system system ce³ zwrotnych duration of an offer okres wa¿noœci
drawee trasat oferty
drawer of a cheque trasant, wystawca duration of lease okres najmu
czeku duration of storage okres sk³adowania
drawn bill weksel trasowany / ci¹gniony, duration of the company / partnership
trata czas trwania spó³ki
dual 1. podwójny 2. dwoisty duress 1. przymus 2. bezprawne pozba-
due 1. wymagalny, p³atny, nale¿ny 2. nale- wienie wolnoœci
¿yty 3. planowany, oczekiwany, spo- under duress pod przymusem
dziewany duties 1. obowi¹zki 2. c³a
due and payable import duties wyma- duties of employers obowi¹zki praco-
galne nale¿noœci celne przywozowe dawcy
due care nale¿yta starannoœæ duties on goods c³a na towary
due date for obligations wymagalnoœæ duty 1. c³o 2. obowi¹zek 3. dy¿ur 4. s³u¿ba
zobowi¹zañ compound duty c³o mieszane
due diligence nale¿yta starannoœæ export duty c³o wywozowe
lack of due diligence brak nale¿ytej mixed duty c³o mieszane
starannoœci on duty na s³u¿bie
due obligation zobowi¹zanie wymagalne off duty po s³u¿bie
dues nale¿noœci duty-free zwolniony, wolny od c³a
dues of the Social Insurance Institution duty free import import bezc³owy
nale¿noœci Zak³adu Ubezpieczeñ Spo- duty stamp znak skarbowy
³ecznych excise-duty stamp znak skarbowy ak-
dues of the state treasury on account of cyzy
tax liabilities nale¿noœci skarbu pañ- dwelling mieszkanie
stwa z tytu³u zobowi¹zañ podatkowych dwelling unit jednostka mieszkaniowa
duly 1. nale¿ycie, w³aœciwie, odpowied- multi-family dwelling budynek wielo-
nio 2. zgodnie z planem, terminowo, kondygnacyjny, wielorodzinny
punktualnie

56
E
earnest 1. powa¿ny 2. gorliwy, sumienny effective efektywny, skuteczny, wydajny
earnest money zadatek pieniê¿ny effectiveness of reservation of owner-
earnings zarobek, zysk ship skutecznoœæ zastrze¿enia prawa
earth work roboty ziemne w³asnoœci
easement 1. s³u¿ebnoœæ 2. ulga 3. udo- effectuate dokonaæ, wprowadziæ w ¿ycie,
godnienie, u³atwienie wdro¿yæ
contractual easement s³u¿ebnoœæ egress prawo wyjœcia
umowna elder starszy
legal easement s³u¿ebnoœæ ustawowa Council of Elders Konwent Seniorów
predial / real easement s³u¿ebnoœæ election wybór przez g³osowanie, wybory,
gruntowa elekcja
to acquire easement nabyæ s³u¿ebnoœæ election district okrêg wyborczy
to establish easement ustanowiæ s³u- eleemosynary dobroczynny, charyta-
¿ebnoœæ tywny
to exercise easement wykonywaæ s³u- eleemosynary corporation (USA) insty-
¿ebnoœæ tucja charytatywna, stowarzyszenie do-
to grant easement ustanowiæ s³u¿eb- broczynne
noϾ eleemosynary purpose cel dobroczynny /
easement appurtenant s³u¿ebnoœæ grun- charytatywny
towa eligibility uprawnienie, kwalifikacje, wa-
easement by necessity s³u¿ebnoœæ drogi runki
koniecznej eligibility for employment uprawnienie
easement of a building s³u¿ebnoœæ bu- do zatrudnienia
dynkowa elisor osoba wyznaczona zamiast szeryfa
easement of necessary access s³u¿ebnoœæ lub koronera do spe³nienia s¹dowego po-
drogi koniecznej lecenia
eavesdropping pods³uchiwanie (prze- emancipate 1. wyzwalaæ, emancypowaæ
stêpstwo wg prawa angielskiego) 2. (nieletniego) usamodzielniæ
economic gospodarczy, ekonomiczny embezzlement sprzeniewierzenie, defrau-
economic activity dzia³alnoœæ gospodar- dacja, przyw³aszczenie, malwersacja
cza emblements 1. roczne zbiory, p³ody rolne
edict edykt, dekret 2. roczny dochód z ziemi, po¿ytki
effect skutek, wynik, efekt embracery próba przekupienia sêdziego
effects of the arrangement skutki uk³adu przysiêg³ego
effects of the declaration of bankruptcy emergency will testament szczególny
skutki og³oszenia upad³oœci emolument (np. pos³ów, s³u¿bowa) dieta

57
employee endorse

employee pracobiorca, pracownik employment on trail umowa o pracê na


employee appraisal ocena pracownika okres próbny
employee expectations oczekiwania pra- employment policy polityka zatrudnienia
cowników employment relationship based on a co-
employee of commune office pracownik -operative contract of employment
urzêdu gminy stosunek pracy na podstawie spó³dziel-
employee of gmina office pracownik czej umowy o pracê
urzêdu gminy employment relationship based on ap-
employee of poviat starosty pracownik pointment stosunek pracy oparty na
starostwa powiatowego powo³aniu
employee of regional office pracownik employment relationship based on elec-
starostwa powiatowego tion stosunek pracy na podstawie wy-
employee of state offices pracownik urzê- boru
dów pañstwowych employment relationship based on nom-
employee of the self-government pra- ination stosunek pracy na podstawie
cownik samorz¹dowy mianowania
employee’s liability for maintenance of employment rights prawa pracownicze
order odpowiedzialnoœæ porz¹dkowa employment services s³u¿by zatrudnienia
pracowników employment statistics statystyka zatrud-
employees of marshal offices pracownik nienia
w urzêdzie marsza³kowskim employment structure struktura zatrud-
employees’ guaranteed benefits fund nienia
fundusz gwarantowanych œwiadczeñ empowerment umocowanie
pracowniczych en banc w pe³nym sk³adzie (sêdziowskim)
employer pracodawca enacting clause 1. preambu³a 2. czêœæ
employers’ confederation konfederacja ustawy ustanawiaj¹ca, klauzula ustana-
pracodawców wiaj¹ca
employers’ organisations organizacje enactment 1. akt prawny, ustawa, uchwa³a,
pracodawców postanowienie, dekret 2. (ustawy) wpro-
employment zatrudnienie, praca wadzenie w ¿ycie, og³oszenie
security of employment pewnoϾ zatrud- enclave enklawa
nienia encroach 1. wedrzeæ siê, wtargn¹æ, wkro-
employment agency biuro poœrednictwa czyæ 2. naruszyæ
pracy encroachment 1. wdarcie siê, wtargniê-
employment centre oœrodek zatrudnienia cie, wkroczenie 2. naruszenie
employment certificate œwiadectwo encumber obci¹¿aæ / obci¹¿yæ, obarczaæ /
pracy obarczyæ
to correct employment certificate encumber the bankruptcy estate obci¹-
sprostowaæ œwiadectwo pracy ¿aæ masê upad³oœci
to issue employment certificate wy- encumbered property w³asnoœæ obci¹-
daæ œwiadectwo pracy ¿ona
employment contract for a probation- encumbrance 1. obci¹¿enie, ciê¿ar 2. hi-
ary period umowa o pracê na okres poteka 3. zawada, przeszkoda, utrud-
próbny nienie
employment for a trial period umowa endorse 1. indosowaæ, ¿yrowaæ 2. po-
o pracê na okres próbny twierdzaæ, aprobowaæ 3. podpisywaæ na

58
endorsee entry of appearance

odwrocie dokumentu 4. (do prawa jaz- business enterprise przedsiêbiorstwo


dy) wpisywaæ adnotacjê o pope³nieniu large-sized enterprise przedsiêbior-
wykroczenia stwo wiêkszych rozmiarów
endorsee indosatariusz State enterprise przedsiêbiorstwo pañ-
endorsement indos, ¿yro stwowe
endorser indosant, ¿yrant state of the enterprise stan przedsiê-
endowment 1. fundacja 2. zapis, darowi- biorstwa
zna 3. dotacja, subwencja, wk³ad to operate an enterprise prowadziæ
4. posag przedsiêbiorstwo
end-use (przedmiotu) przeznaczenie to run an enterprise prowadziæ przed-
end-use of the object of tenancy prze- siêbiorstwo
znaczenie przedmiotu dzier¿awy transferee of an enterprise nabywca
to change the end-use of the object of przedsiêbiorca
tenancy zmieniaæ przeznaczenie przed- enterprise of considerable / material
miotu dzier¿awy size przedsiêbiorstwo wiêkszych roz-
end-user us³ugobiorca, odbiorca us³ug miarów
enforceability clause klauzula wykonal- entice kusiæ, nêciæ, prowokowaæ
noœci entitled uprawniony, upowa¿niony, umo-
to assign an enforceability clause to cowany
something nadaæ czemuœ klauzulê wy- to be entitled to a relief byæ uprawnio-
konalnoœci nym do ulgi
enforceable title tytu³ wykonawczy entitled to dividends uprawniony do dy-
enforcement egzekucja, egzekwowanie widend
enforcement title tytu³ egzekucyjny entitled to inherit uprawniony do dzie-
enfranchisement 1. uw³aszczenie 2. nada- dziczenia
nie prawa wyborczego 3. uwolnienie entrance 1. wejœcie 2. wstêp, prawo wstêpu
4. nadanie prawa do reprezentacji w par- entrance duty c³o przywozowe
lamencie entrepreneur przedsiêbiorca
engage zatrudniæ, anga¿owaæ, najmowaæ small entrepreneur ma³y przedsiê-
engage on probation zatrudniæ na okres biorca
próbny entrust powierzaæ
engagement 1. zobowi¹zanie, umówione entrust something to somebody’s
spotkanie, zaplanowane zajêcie 2. za- safe-keeping powierzyæ coœ komuœ na
trudnienie, anga¿ 3. zarêczyny przechowanie
engineer 1. in¿ynier 2. technik, mechanik entry 1. wpis, zapis, pozycja 2. wejœcie,
(UK) wjazd 3. wst¹pienie, przyst¹pienie 4. (w
engrossment 1. dokument w ostatecznej s³owniku) has³o 5. zg³oszenie 6. dekla-
formie prawnej 2. wypisanie dokumen- racja celna, zg³oszenie do odprawy cel-
tu 3. wykupywanie towaru 4. papier do- nej 7. wtargniêcie, wejœcie
kumentowy (na dokumenty prawne) entry in the register wpis do rejestru
enlistment werbunek, zaci¹g, pobór entry into force wejœcie w ¿ycie
enquiry zapytanie ofertowe entry into force of workplace regula-
enrichment 1. wzbogacanie 2. u¿yŸnianie tions wejœcie w ¿ycie regulaminu pracy
enterprise 1. przedsiêbiorstwo, firma, entry of appearance dokument z³o¿ony
spó³ka 2. przedsiêwziêcie, zadanie przez adwokata o zamiarze reprezento-
3. przedsiêbiorczoœæ, inicjatywa wania klienta w s¹dzie

59
equal European Convention on...

amendment of the entry zmianawpisu public zak³ad œwiadcz¹cy us³ugi dla


equal równy, taki sam, jednakowy ludnoœci
equal pay równoœæ wynagrodzenia establishment’s reward fund zak³adowy
equal opportunities policy polityka rów- fundusz nagród
nych szans employing establishment zak³ad pracy
to be an equal opportunities em- estate 1. maj¹tek, mienie 2. masa spadko-
ployer prowadziæ politykê równych wa, spadek 3. masa upad³oœciowa
szans 4. stan
equality równoœæ, równouprawnienie passing of the whole estate directly to
equity 1. s³usznoœæ, sprawiedliwoœæ 2. sys- the next of kin sukcesja uniwersalna
tem prawa s³usznoœci (UK) 3. kapita³ portion of the estate czêœæ u³amkowa
equity capital kapita³ w³asny, kapita³ spadku
zak³adowy estate in abeyance spadek bezdziedzicz-
equity instrument instrument kapita³owy ny
equity investment inwestycja kapita³owa estate in successive remainder zapis
equivalent ekwiwalentny, równowa¿ny z podstawieniem powierniczym
equivalent goods towar ekwiwalentny estimate (verb) oszacowaæ, obliczaæ
error b³¹d w przybli¿eniu, oceniaæ, sporz¹dzaæ
bookkeeping error b³¹d ksiêgowy kosztorys
inventory error b³¹d w zapasach estimate (noun) kosztorys, ocena, obli-
to commit an error pope³niaæ / pope³- czenie, oszacowanie
niæ b³¹d estimate of quantities and costs koszto-
to correct an error poprawiaæ / popra- rys szacunkowy
wiæ b³¹d estimation szacowanie
to make an error pope³niaæ / pope³niæ useful life estimation szacowanie okre-
b³¹d su u¿ytkowania
to rectify an error poprawiaæ / popra- ethics etyka
wiæ b³¹d European Accounting Association,
type I error b³¹d pierwszego rodzaju EAA Europejskie Stowarzyszenie Ra-
type II error b³¹d drugiego rodzaju chunkowoœci
establish ustalaæ, ustanawiaæ European Agreement on “au pair”
establish easement / servitude ustanowiæ Placement (1969) Europejskie Porozu-
s³u¿ebnoœæ mienie o Miejscach Pracy dla „au pair”
establish duties ustanowiæ c³a (1969)
establish remuneration ustaliæ wynagro- European Code of Social Security
dzenie (1964) Europejski Kodeks Zabezpie-
establish the list of claims ustalaæ listê czenia Spo³ecznego (1964)
wierzytelnoœci European Convention on Certain Inter-
establishment zak³ad, przedsiêbiorstwo, national Aspects of Bankruptcy
firma, spó³ka, placówka, instytucja (1990) Europejska Konwencja o Nie-
establishment operating in the field of których Miêdzynarodowych Aspektach
culture, education, tourism and lei- Upad³oœci (1990)
sure zak³ad prowadz¹cy dzia³alnoœæ European Convention on Establish-
w zakresie kultury, oœwiaty, turystyki ment of Companies (1966) Europej-
i wypoczynku ska Konwencja o Zak³adaniu Spó³ek
establishment providing services to the (1966)

60
European Convention on... exchange list

European Convention on Social Secu- ex gratia payment datek


rity (1972) Europejska Konwencja ex officio z urzêdu
o Zabezpieczeniu Spo³ecznym (1972) examination 1. rewizja, sprawdzanie,
European Convention on the Legal Sta- oglêdziny, kontrola 2. badanie 3. prze-
tus of Migrant Workers (1977) Euro- s³uchanie, œledztwo 4. egzamin
pejska Konwencja o Statusie Prawnym additional customs examination do-
Pracowników Migruj¹cych (1977) datkowa rewizja celna
European Convention on the Social customs examination rewizja celna
Protection of Farmers (1974) Euro- medical examination badanie lekar-
pejska Konwencja o Zabezpieczeniu skie
Spo³ecznym Rolników (1974) examination in chief bezpoœrednie prze-
European Industry Committee Europej- s³uchanie œwiadka
ska Komisja Zwi¹zków Zawodowych examination of claims sprawdzanie wie-
European Interim Agreement on Social rzytelnoœci
Security Schemes relating to Old Age, examine sprawdzaæ, egzaminowaæ, kon-
Invalidity and Survivors (1953) Eu- trolowaæ
ropejskie Porozumienie Tymczasowe examine an account sprawdziæ rachunek
dotycz¹ce Zabezpieczenia Spo³ecznego examiner 1. inspektor, kontroler, rewident
na Wypadek Staroœci, Inwalidztwa i dla 2. egzaminator
Osób Pozosta³ych przy ¯yciu (1953) exceed przekraczaæ / przekroczyæ, prze-
European Office for Co-ordinating the wy¿szaæ / przewy¿szyæ
Clearance of Vacancies and Applica- exceptional specjalny, wyj¹tkowy
tions for Employment Europejski exceptional offer oferta specjalna / wy-
Urz¹d Koordynacji Obsadzania Wol- j¹tkowa
nych Miejsc Pracy i Wniosków o Za- excess 1. nadmiar, nadwy¿ka 2. brak
trudnienie umiaru 3. nadu¿ycie, przekroczenie
evaluate oszacowaæ, oceniaæ, ewaluowaæ excess payment nadp³ata
evaluation oszacowanie, ocena, ewa- amount of excess payment wysokoϾ
luacja nadp³aty
eviction 1. eksmisja 2. odzyskanie (tytu³u excess payment refund zwrot nadp³aty
w³asnoœci), ewikcja right to excess payment refund pra-
compulsory eviction eksmisja przy- wo do zwrotu nadp³aty
musowa excess profit tax popiwek, podatek od
evidence 1. dowód 2. zeznania (w s¹dzie) nadmiernych wynagrodzeñ
3. œwiadectwo exchange 1. zamiana, wymiana 2. gie³da
circumstantial evidence poszlaki, do- 3. waluta obca, dewizy 4. kurs wymia-
wód poœredni ny 5. weksel, trata 6. centrala (telefo-
to plant evidence fabrykowaæ dowody niczna)
evidence of land ownership dowód w³as- to make an exchange dokonywaæ za-
noœci terenu miany
evidential dowodowy exchange bureau kantor
evidential breath test test na zawartoœæ Exchange Court (POL) S¹d Gie³dowy
alkoholu we krwi, którego wyniki s¹ exchange data feed services serwisy
uznawane jako dowód w s¹dzie gie³dowe
evolving budget bud¿et ci¹g³y, bud¿et exchange index indeks gie³dowy
krocz¹cy exchange list cedu³a gie³dowa

61
exchange office expiration of tenancy

exchange office kantor executory title against the debtor tytu³


exchange sale sprzeda¿ gie³dowa egzekucyjny przeciwko d³u¿nikowi
exchange session sesja gie³dowa exempt (adjective) zwolniony, wolny
Exchange Supervisory Board (POL) to be exempt from liability up to the
Rada Gie³dy value of the contribution byæ wolnym
exchange trading session transakcja gie³- od odpowiedzialnoœci w granicach war-
dowa toœci wk³adu
excise akcyza exempt (verb) zwolniæ
excise duty podatek akcyzowy exempt from paying taxes zwolniæ z p³a-
excise-duty stamp znak skarbowy akcyzy cenia podatków
excise tax podatek akcyzowy exempt someone from an obligation
exclusion wykluczenie, wy³¹czenie zwolniæ kogoœ ze zobowi¹zania
exclusion of a partner wy³¹czenie wspól- exemption zwolnienie, wy³¹czenie
nika exemptions from the bankruptcy estate
exclusive 1. wy³¹czny, jedyny 2. eksklu- wy³¹czenia z masy upad³oœci
zywny exercise 1. wykonaæ / wykonywaæ 2. æwi-
exclusive agency przedstawicielstwo wy- czyæ 3. korzystaæ z, pos³ugiwaæ siê
³¹czne 4. sprawowaæ, praktykowaæ
exclusive agent agent wy³¹czny exercise a lien wykonaæ prawo zastawu
exclusive right of the administrator exercise a profession wykonywaæ zawód
wy³¹czne prawo zarz¹dcy exercise due diligence zachowaæ nale-
exclusive sale sprzeda¿ wy³¹czna ¿yt¹ starannoœæ
execute 1. egzekwowaæ, wykonywaæ exercise easement wykonywaæ s³u¿eb-
2. (skazañca) straciæ 3. (dokument) noœæ
uprawomocniæ exercise rights of possession wykonywaæ
execute tax arrears egzekwowaæ zaleg- posiadanie
³oœæ podatkow¹ exhibit 1. dowód rzeczowy 2. eksponat
execution 1. egzekucja, wykonanie, 3. za³¹cznik do umowy
spe³nienie, dokonanie 2. stracenie, eg- expatriate worker pracownik oddelego-
zekucja 3. zajêcie mienia, egzekucja wany za granicê
s¹dowa expectation oczekiwanie
execution expenses wydatki egzekucyjne expense wydatek, koszt
execution proceedings postêpowanie eg- travelling expenses wydatki na po-
zekucyjne dró¿e s³u¿bowe
administrative execution proceedings expense allowance (dzienna) dieta
postêpowanie egzekucyjne w admini- expert bieg³y, rzeczoznawca
stracji expert auditor bieg³y rewident
executioner kat, oprawca election of the expert auditor wybór
executive (adjective) 1. wykonawczy bieg³ego rewidenta
2. kierowniczy expiration wygaœniêcie, utrata wa¿noœci,
executive powers w³adza wykonawcza up³yniêcie, up³yw (terminu)
executor wykonawca (testamentu), egze- expiration of an offer wygaœniêcie oferty
kutor, realizator expiration of power of attorney wyga-
executor of the testament wykonawca te- œniêcie pe³nomocnictwa
stamentu expiration of tenancy wygaœniêcie dzier-
executory egzekucyjny ¿awy

62
expiry eyewitness

expiry (UK) wygaœniêcie, utrata wa¿no- extenuate ³agodziæ, pomniejszaæ, (winê)


œci, up³yniêcie, up³yw (terminu) zmniejszaæ
expiry of contract of employment wyga- extenuating circumstances okolicznoœci
œniêcie umowy o pracê ³agodz¹ce
export duty c³o wywozowe exterior zewnêtrzny
export goods towar wywo¿ony external zewnêtrzny, zagraniczny
temporary export goods towar wywo- external loan po¿yczka zagraniczna
¿ony czasowo extinct wygas³y, wymar³y, przedawniony
exportation wywóz extinct obligation zobowi¹zanie prze-
temporary exportation czasowy wy- dawnione
wóz extinguish umarzaæ, anulowaæ
expropriation wyw³aszczenie extinguishing of usufruct wygaœniêcie
expulsion wykluczenie, wy³¹czenie u¿ytkowania
expulsion of a partner wy³¹czenie wspól- extinguishment of servitude wygaœniêcie
nika s³u¿ebnoœci
extend 1. przed³u¿aæ, prolongowaæ 2. roz- extra pay dodatek / premia
budowywaæ, powiêkszaæ, rozwijaæ, po- extradition ekstradycja, wydanie (prze-
szerzaæ 3. wyceniaæ 4. (mienie) zajmo- stêpcy)
waæ 5. wyra¿aæ, okazywaæ 6. udostêp- extradite ekstradowaæ, wydawaæ (prze-
niaæ, u³atwiaæ stêpcê)
extend lease przed³u¿aæ okres najmu extrajudicial pozas¹dowy
extension 1. przed³u¿enie 2. rozbudowa extrajudicial act czynnoœæ prawna doko-
3. prolongata nana poza s¹dem
outward extension rozbudowa extraordinary nadzwyczajny, niezwyk³y
extension fee op³ata prolongacyjna extraordinary general meeting nadzwy-
to fix an extension fee ustalaæ op³atê czajne zgromadzenie wspólników
prolongacyjn¹ extraordinary resolution uchwa³a nad-
to pay an extension fee wp³acaæ op³atê zwyczajna
prolongacyjn¹ extrinsic 1. zewnêtrzny 2. peryferyjny,
extension fee amount wysokoœæ op³aty uboczny
prolongacyjnej extrinsic evidence dowód zewnêtrzny
extension of lease przed³u¿enie okresu (spoza dokumentu)
najmu eyewitness naoczny œwiadek

63
F
fabricate 1. fabrykowaæ (dowody) 2. pro- faulty possession posiadanie wadliwe
dukowaæ, wytwarzaæ, wyrabiaæ Federation of European Stock Ex-
fabricated evidence sfabrykowane do- changes (FESE) Federacja Europej-
wody skich Gie³d Papierów Wartoœciowych
factor 1. czynnik, sk³adnik, element fee 1. op³ata 2. honorarium, wynagrodze-
2. okolicznoœæ 3. agent komisowy, po- nie 3. sk³adka 4. czesne, wpisowe 5. na-
œrednik, faktor piwek 6. maj¹tek dziedziczony
factory fabryka administration fee op³ata manipula-
factory worker robotnik fabryczny cyjna
factual rzeczowy, oparty na faktach, fak- extension fee op³ata prolongacyjna
tyczny rate of fees stawka op³at
facultative fakultatywny to charge a fee pobieraæ op³atê
facultative obligation zobowi¹zanie fa- to fix a fee ustalaæ op³atê
kultatywne to pay a fee wp³acaæ op³atê
Faculty of Advocates (SCOT.) Rada Ad- fee amount wysokoœæ op³aty
wokacka felon zbrodniarz, przestêpca, z³oczyñca
falling due of interest termin p³atnoœci felony zbrodnia, przestêpstwo, powa¿ny
odsetek wystêpek
false 1. fa³szywy, b³êdny 2. podrobiony to commit a felony pope³niæ zbrodniê
3. zdradliwy, k³amliwy female unemployment bezrobocie kobiet
false cheque fa³szywy czek female worker pracownik-kobieta
false claim roszczenie oszukañcze / nie- fiat dekret, zarz¹dzenie
uzasadnione fibre dust py³y zw³ókniaj¹ce
false pretences fa³szywy pretekst fictitious fikcyjny, zmyœlony
false representations fa³szywe dane fictitious legal act / transaction czyn-
false swearing krzywoprzysiêstwo noœæ prawna fikcyjna
family rodzina fictitious offer oferta fikcyjna
family benefits œwiadczenia rodzinne fictitious possession posiadanie fikcyjne
family worker pracownik-cz³onek ro- fidelity wiernoœæ, lojalnoœæ
dziny fidelity bond umowa o ubezpieczenie od
farm rolniczy, farmerski, gospodarski sprzeniewierzenia
farmer rolnik, farmer, gospodarz fiduciary powierniczy
farmers’ co-operative rolnicza spó³dziel- fiduciary transaction czynnoœæ prawna
nia produkcyjna powiernicza
faulty 1. wadliwy, wybrakowany field teren, pole
2. b³êdny field work praca w terenie

64
file for the benefit of

file 1. zg³osiæ / zg³aszaæ 2. wci¹gaæ do akt, fitness przydatnoœæ, zdatnoœæ, nadawanie


ewidencjonowaæ, rejestrowaæ 3. wnio- siê
skowaæ, wnosiæ sprawê 4. ubiegaæ siê fitness for use przydatnoœæ do celu
file a claim zg³osiæ wierzytelnoœæ fitter’s work roboty œlusarskie
file in register zg³osiæ do rejestru fix ustalaæ, wyznaczaæ
finances 1. skarbowoœæ 2. finanse, do- fix the amount of benefits ustalaæ wyso-
chody koœæ zasi³ku
financial finansowy fixed ustalony, sta³y, trwa³y
financial agent agent finansowy fixed assets aktywa trwa³e
financial assets aktywa finansowe fixed by law okreœlony ustawowo
financial commitment zobowi¹zanie fi- fixed budget bud¿et sta³y
nansowe fixed interest rate loan po¿yczka o opro-
financial institution instytucja finansowa centowaniu sta³ym
financial matters sprawy finansowe fixed term lease umowa najmu na czas
financial occupation zawód finansisty okreœlony
financial report / statement sprawozda- fixed wage p³aca sta³a
nie finansowe fixed-term lease najem na czas okreœlony
financial year rok obrotowy fixing bail wyznaczenie wysokoœci kaucji
findings ustalenia, wnioski, wyniki badañ, (przez sêdziego)
stwierdzenia fixtures and fittings armatura i instalacje
fine kara pieniê¿na, grzywna flat-rate rycza³towy, o jednolitej stawce
finishing wykoñczeniowy flat-rate security zabezpieczenie rycza³-
finishing of the object wykoñcze- towe
nie obiektu flexibility elastycznoœæ, giêtkoœæ
finishing operations prace wykoñcze- flexibility of working time elastycznoœæ
niowe czasu pracy
finishing work roboty wykoñczeniowe flexible elastyczny, ruchomy
firing squad pluton egzekucyjny flexible budget bud¿et elastyczny
firm firma, przedsiêbiorstwo, spó³ka flexible working hours ruchomy czas
first pierwszy pracy
first aid pierwsza pomoc flexible working time czas pracy ela-
to provide first aid to injured persons styczny
udzieliæ pierwszej pomocy poszkodo- flexitime czas pracy nienormowany
wanym floating zmienny, p³ynny, chwiejny
first degree murder zabójstwo pierwsze- floating charge op³ata zmienna
go stopnia, zabójstwo z premedytacj¹ floating voter wyborca niezdecydowany /
First In-First Out method (FIFO) me- chwiejny
toda FIFO „pierwsze przysz³o – pierw- floor 1. parkiet 2. sala posiedzeñ 3. prawo
sze wysz³o” g³osu 4. minimum, najni¿szy poziom
fiscal skarbowy, fiskalny, podatkowy floor area powierzchnia piêtra / kondyg-
fiscal confidentiality tajemnica skarbowa nacji
fiscal penal law prawo karne skarbowe for dla, na rzecz, do
fiscal receipts wp³ywy podatkowe for account of na rachunek
fiscal secret tajemnica skarbowa for hire do wynajêcia
fiscal year rok bud¿etowy, rok podatkowy for life w do¿ywocie
fit to use zdatny do u¿ytku for the benefit of na rzecz

65
for the record fraudulent

for the record do protoko³u forfeiture of goods przepadek towarów


for whom it may concern do wszystkich form 1. forma, postaæ 2. formularz
zainteresowanych form of a loan forma po¿yczki
forbearance 1. zw³oka udzielona d³u¿ni- form of acts in law forma czynnoœci
kowi 2. odst¹pienie (np. od powódz- prawnych
twa), zaniechanie egzekwowania prawa form of company’s deed forma umowy
3. pob³a¿liwoœæ, wyrozumia³oœæ, cier- form of partnership’s deed forma umo-
pliwoϾ wy
force moc, si³a, wa¿noœæ form of payment forma wyp³aty wyna-
force majeure si³a wy¿sza grodzenia
è entry into force wejœcie w ¿ycie formation zawi¹zanie, powstanie
forcible 1. si³owy, bezprawny, dokonany formation of a capital company powsta-
przemoc¹ 2. przymusowy 3. sugestyw- nie spó³ki kapita³owej
ny, przekonywuj¹cy formation of a partnership / company
forcible detainer bezprawne posiadanie powstanie spó³ki, zawi¹zanie spó³ki
nieruchomoœci fornication (USA) cudzo³óstwo, stosunki
forcible entry 1. wtargniêcie si³¹ (do pozama³¿eñskie
mieszkania) 2. bezprawne objêcie w po- forwarder 1. spedytor 2. nadawca,
siadanie wysy³aj¹cy
foreclose 1. przejmowaæ maj¹tek w ra- forwarding spedycja, ekspedycja
mach egzekucji przeciw d³u¿nikowi forwarding agent przedsiêbiorstwo spe-
2. pozbawiaæ prawa do wykupu zastawu dycyjne
3. wnieœæ zastrze¿enie hipoteczne (dla forwarding costs koszty spedycji
zabezpieczenia nale¿noœci) forwarding order zlecenie spedycyjne
foreclosure 1. przejêcie maj¹tku w ra- found 1. za³o¿yæ / zak³adaæ, tworzyæ
mach egzekucji przeciw d³u¿nikowi 2. opieraæ siê na czymœ
2. pozbawienie prawa do wykupu zasta- found a company / partnership za³o¿yæ
wu 3. wniesienie zastrze¿enia hipotecz- spó³kê
nego (dla zabezpieczenia nale¿noœci) foundation 1. fundacja, organizacja
foreign zagraniczny, cudzoziemski, obco- 2. utworzenie, za³o¿enie 3. podstawa,
krajowy fundament, podwaliny 4. zasada, pod-
foreign company spó³ka zagraniczna stawa
foreign credit kredyt zagraniczny to establish a foundation za³o¿yæ fun-
foreign creditor wierzyciel zagraniczny dacjê
foreign exchange market (FOREX) ry- to set up a foundation za³o¿yæfundacjê
nek dewizowy founder za³o¿yciel
foreman brygadzista, majster sole founder jedyny za³o¿yciel
forensic 1. s¹dowy 2. krasomówczy founder member of a partnership
forensic examination obdukcja, badanie za³o¿yciel spó³ki
poszkodowanego founder’s share akcja za³o¿ycielska
forensic medicine medycyna s¹dowa fractional tenement nieruchomoœæ u³am-
forestry leœnictwo kowa
forestry property w³asnoœæ lasu fraud 1. oszustwo, szalbierstwo 2. wy-
forfeiture 1. przepadek, utrata 2. konfi- ³udzenie 3. oszust, szalbierz
skata 3. grzywna, kara pieniê¿na 4. po- fraudulent oszukañczy, nieuczciwy,
zbawienie prawa fa³szywy

66
fraudulent bankruptcy fund

fraudulent bankruptcy bankructwo oszu- fulfilment of an obligation wype³nienie


kañcze / z³oœliwe zobowi¹zania
free 1. wolny 2. swobodny, bez ograni- full pe³ny, ca³y, pe³noprawny
czeñ full age pe³noletnoœæ
free from defects wolny od wad full employment pe³ne zatrudnienie
free movement of workers swobodny full legal age pe³noletnoœæ
przep³yw pracowników full title w³asnoœæ pe³na
free offer oferta nie wi¹¿¹ca full-time worker robotnik pracuj¹cy
free warehouse sk³ad wolnoc³owy w pe³nym wymiarze godzin pracy
free zone wolny obszar celny functional 1. funkcyjny 2. sprawny,
access to a free zone wstêp do wolne- dzia³aj¹cy 3. funkcjonalny
go obszaru celnego functional supplement dodatek funk-
to establish a free zone ustanowiæ wol- cyjny
ny obszar celny fund 1. fundusz 2. zasób, zapas
freedom 1. wolnoϾ, swoboda 2. przywi- Bank Guarantee Fund Bankowy Fun-
lej, zwolnienie 3. prawo, swobodne ko- dusz Gwarancyjny
rzystanie bankruptcy estate funds fundusze ma-
freedom of testamentary disposition sy upad³oœci
wolnoœæ rozporz¹dzania Employees’ Guaranteed Benefits
freedom to provide services swobodny Fund Fundusz Gwarantowanych
przep³yw us³ug Œwiadczeñ Pracowniczych
freehold w³asnoœæ nieograniczona, tytu³ establishment’s reward fund zak³ado-
do w³asnoœci nieograniczonej wy fundusz nagród
freehold property nieruchomoϾ posia- investment fund fundusz inwestycyjny
dana na w³asnoœæ bez ograniczeñ investment fund assets aktywa fundu-
freeholder w³aœciciel nieruchomoœci bez szu inwestycyjnego
ograniczeñ investment fund corporation towa-
freeze zamro¿enie rzystwo funduszy inwestycyjnych
pay freeze zamro¿enie p³ac investment fund participant uczest-
freight 1. fracht 2. ciê¿ar, obci¹¿enie nik funduszu inwestycyjnego
freight agent agent frachtowy è closed-end investment fund fun-
freight bill list przewozowy dusz inwestycyjny zamkniêty
freight payment przewoŸne è mixed investment fund fundusz in-
fringe benefit dodatek do poborów, œwiad- westycyjny mieszany
czenie dodatkowe è open-ended investment fund fun-
frontier granica, graniczny dusz inwestycyjny otwarty
frontier worker pracownikprzygraniczny pension fund fundusz emerytalny
fruits po¿ytki, owoce retiring fund fundusz emerytalny
fruits from a right po¿ytki prawa Social Insurance Fund Fundusz Ubez-
natural fruits of a thing po¿ytki natu- pieczeñ Spo³ecznych
ralne rzeczy staff bonus fund fundusz premiowy
yield of fruits pobieranie po¿ytków strike funds fundusz strajkowy
fulfil spe³niaæ / spe³niæ, wykonywaæ / wy- superannuating fund fundusz emery-
konaæ talny
fulfil an obligation wykonaæ zobowi¹- to create an investment fund utwo-
zanie rzyæ fundusz inwestycyjny

67
funeral FY

to dissolve an investment fund roz- funeral expenses koszty pogrzebowe


wi¹zaæ fundusz inwestycyjny fungible zamienialny, zamienny
trust fund fundusz powierniczy fungible commodity towar zamienny/po-
welfare fund fundusz socjalny liczalny
works staff welfare fund zak³adowy furtherance propagowanie, wspieranie,
fundusz œwiadczeñ socjalnych popieranie
funeral pogrzeb FY (fiscal year) rok bud¿etowy, rok po-
funeral director przedsiêbiorca pogrze- datkowy
bowy

68
G
gag knebel general strikestrajkgeneralny,powszechny
gag order (USA) wydany przez s¹d zakaz general use u¿ytkowanie powszechne
dyskutowania (np. w prasie) na temat genocide ludobójstwo
sprawy s¹dowej w toku jej trwania gift darowizna, dar, podarunek, przedmiot
gambling 1. hazard 2. gra na gie³dzie darowizny
3. spekulacja gift mortis causa darowizna na wypadek
gaol wiêzienie, areszt œmierci
gaoler stra¿nik wiêzienny, naczelnik wiê- gift tax podatek od darowizn
zienia gift to be included in the compulsory
garnish 1. upomnieæ 2. dokonaæ zajêcia portion of the inheritance darowizna
u osoby trzeciej przedmiotów nale¿¹- zaliczalna na zachówek
cych do d³u¿nika na zabezpieczenie na- gift to be included in the inheritance
le¿noœci darowizna doliczana do spadku
garnishee osoba trzecia, u której dokona- gist esencja, istota
no zajêcia rzeczy nale¿¹cych do d³u¿- gist of an action istota powództwa
nika, d³u¿nik zobowi¹zany do p³atno- give one’s notice wypowiedzieæ komuœ
œci na rzecz wierzyciela swego wierzy- pracê
ciela give up porzucaæ / porzuciæ
gavel m³otek sêdziego give security daæ jako porêczenie
gender p³eæ, rodzaj glazing work roboty szklarskie
gender discrimination dyskryminacja global globalny
p³ciowa global loan po¿yczka globalna
general 1. walny, generalny 2. powszech- good faith (bona fide) w dobrej wierze
ny, ogólny goods towar, towary, dobra
General Agreement on Tariffs and contraband goods towary z przemytu
Trade Uk³ad Ogólny w Sprawie Taryf identical goods towar identyczny
Celnych i Handlu smuggled / undeclared goods towary
general assembly walne zgromadzenie z przemytu
general meeting of shareholders walne goods in temporary storage towar sk³ad-
zgromadzenie akcjonariuszy owany czasowo
general meeting walne zgromadzenie goods in the unaltered state towar w sta-
general partner (POL) komplementa- nie niezmienionym
riusz goods of the same quality and kind to-
general power of attorney pe³nomocnic- war tego samego rodzaju i gatunku
two ogólne goods originating in a given country to-
general receiver syndyk war pochodz¹cy z danego kraju

69
goodwill guarantee

goodwill 1. wartoœæ firmy 2. dobra wola gratuitous nieodp³atny


3. dobre imiê, reputacja 4. gotowoœæ, gratuitous act in law czynnoœæ prawna
ochota, gorliwoœæ pod tytu³em darmym
purchased goodwill nabyta wartoϾ gratuitous commission zlecenie nieod-
firmy p³atne
go-slow strajk w³oski gratuitous legal transaction czynnoœæ
governing body zarz¹d, organ zarz¹dza- prawna nieodp³atna
j¹cy, w³adze (np. spó³ki) gratuitous loan po¿yczka bezprocentowa
government rz¹d grievance 1. krzywda 2. skarga, za¿alenie
government guarantee gwarancja pañ- 3. pretensja, ¿al
stwowa grievous 1. przykry, dotkliwy, bolesny
government loan po¿yczka pañstwowa 2. ciê¿ki, powa¿ny
/ rz¹dowa grievous bodily harm ciê¿kie uszkodze-
governmental rz¹dowy nie cia³a
governmental organisation organizacja gross 1. brutto 2. ra¿¹cy
rz¹dowa gross negligence ra¿¹ce niedbalstwo / za-
governor gubernator niedbanie
Board of Governors Rada Gubernato- ground 1. ziemia, grunt 2. podstawa 3. te-
rów ren, terytorium
governor’s office urz¹d marsza³kowski ground of action podstawa powództwa
grace period of payment of rent prze- groundless niezasadny, bezzasadny, bez-
d³u¿ony termin zap³aty czynszu, ka- podstawny, nieuzasadniony
rencja group grupowy
graded 1. sortowany, klasyfikowany group organisation of work grupowa or-
2. stopniowany ganizacja pracy
graded offences przestêpstwa kwalifiko- guarantee (noun) gwarancja, rêkojmia
wane absolute guarantee gwarancja abso-
graft 1. ³apówka 2. ³apownictwo, prze- lutna
kupstwo adequate guarantee gwarancja sto-
grant udzielaæ / udzieliæ, przyznaæ / przy- sowna
znawaæ banker’s guarantee gwarancja ban-
grant a power of attorney udzielaæ kowa
/ udzieliæ pe³nomocnictwa banking guarantee gwarancja ban-
grant an award / distinction przyznaæ kowa
nagrodê, wyró¿nienie constitutional guarantee gwarancja
grant authorisation udzielaæ / udzieliæ konstytucyjna
upowa¿nienia consumer guarantee gwarancja kon-
grant benefits przyznaæ zasi³ki sumencka
grant leave udzielaæ urlopu government guarantee gwarancja pañ-
grant reliefs udzielaæ ulg stwowa
grant suretyship udzielaæ / udzieliæ porê- hundred-percent guarantee gwaran-
czenia cja stuprocentowa
grantee obdarzony nadaniem, cesjona- period of guarantee okres gwarancji
riusz, nabywca praw, beneficjent dotacji person entitled in the guarantee
grantor cedent, darczyñca, donator, udzie- uprawniony z gwarancji
laj¹cy zezwolenia quality guarantee gwarancja jakoœci

70
guarantee commission gun

single guarantee gwarancja pojedyn- de facto guardian opiekun faktyczny


cza legal guardian opiekun prawny
state guarantee gwarancja pañstwowa special guardian opiekun specjalny
sworn guarantee gwarancja pod przy- testamentary guardian opiekun usta-
siêg¹ nowiony w testamencie
to go guarantee for someone wystêpo- to appoint someone as guardian usta-
waæ jako (czyjœ) porêczyciel nowiæ kuratora w osobie
to offer a guarantee dawaæ gwarancjê to be a guardian over somebody byæ
to require a guarantee domagaæ siê czyimœ opiekunem
gwarancji guardian ad litem kurator procesowy
written guarantee gwarancja pisemna guardian by election kurator z wyboru
guarantee commission prowizja gwaran- guardianship 1. kuratela, opieka prawna
cyjna 2. ochrona, stra¿
guarantee obligation zobowi¹zanie z ty- guidance 1. poradnictwo 2. kierownic-
tu³u gwarancji two, kierowanie, przewodnictwo 3. in-
guarantee of quality gwarancja jakoœci formacja
guarantee of solvency gwarancja wyp³a- guidelines wytyczne, dyrektywy, wska-
calnoœci zówki, instrukta¿
guarantee (verb) porêczaæ / porêczyæ, guillotine gilotyna
gwarantowaæ guilt wina
guarantee a debt porêczyæ za d³ug sense of guilt poczucie winy
guaranteed gwarantowany to admit one’s guilt przyznaæ siê do
guaranteed pay p³aca gwarantowana winy
guarantor gwarant guilty 1. winny 2. karygodny, niew³aœciwy
guaranty deposit kaucja gwarancyjna to plead guilty przyznaæ siê do winy
guardian 1. kurator, opiekun 2. stró¿, stra- gun 1. broñ palna 2. rewolwer 3. dzia³o
¿nik 3. przedstawiciel ustawowy 4. do-
zorca, nadzorca

71
H
habeas corpus habeas corpus, œrodek health and safety standards standardy
prawny zapobiegaj¹cy bezprawnemu bhp
aresztowaniu, ustawa zabraniaj¹ca health care profession personel s³u¿by
aresztowania bez zgody s¹du zdrowia
habitability (o lokalu) zdatnoœæ do za- health service centre zak³ad opieki zdro-
mieszkania wotnej
habitual 1. zwyk³y, zwyczajowy, charak- hearsay pog³oski
terystyczny 2. notoryczny, na³ogowy hearsay evidence dowód ze s³yszenia (nie
habitual criminal recydywista z pierwszego Ÿród³a)
hand over przekazywaæ / przekazaæ heat 1. upa³ 2. gor¹czka, podniecenie,
hand over the object oddaæ obiekt ferwor
hand over the premises przekazaæ lokal heat of passion afekt
hand over construction works oddaæ ro- crime committed in the heat of pas-
boty budowlane sion zbrodnia pope³niona w afekcie
handcuffs kajdanki, kajdany heir spadkobierca
handicapped niepe³nosprawny bodily heir spadkobierca w linii prostej
handicapped worker pracownik niepe³- ineligible heir spadkobierca niegodny
nosprawny joint heir wspó³spadkobierca
handling commission prowizja manipu- legal heir spadkobierca prawowity
lacyjna legitimate heir spadkobierca prawo-
harass molestowaæ, drêczyæ, szykanowaæ wity
harassment szykany, nêkanie, mêczenie, male heir spadkobierca w linii mêskiej
molestowanie sole heir spadkobierca jedyny
sexual harassment molestowanie sek- to be someone’s heir byæ czyimœ spad-
sualne kobierc¹
harbour ukrywaæ przestêpcê to constitute someone one’s heir usta-
have mieæ, posiadaæ nowiæ kogoœ swoim spadkobierc¹
have an account at the bank mieæ konto to institute someone as an heir powo-
bankowe ³aæ kogoœ do objêcia spadku
headquarters centrala to name someone as an heir powo³aæ
health zdrowie kogoœ do objêcia spadku
health and safety (H&S) bezpieczeñstwo unworthy heir spadkobierca niegodny
i higiena pracy (bhp) heir apparent prawowity nastêpca
health and safety regulationsprzepisybhp heir at law spadkobierca ustawowy
health and safety requirements wyma- heir beneficiary spadkobierca z dobro-
gania bhp dziejstwem inwentarza

72
heir entitled under a will hostile

heir entitled under a will spadkobierca hit and run 1. wypadek drogowy, którego
testamentowy sprawca zbieg³ 2. ucieczka z miejsca
heir in tail spadkobierca ustanowiony wypadku
heir in the first degree spadkobierca hoax 1. mistyfikacja, oszustwo 2. kawa³,
pierwszej rangi bujda, ¿art
heir in the maternal line spadkobierca hoax phone call fa³szywy alarm / telefon
z linii matki hoaxer 1. mistyfikator, oszust 2. ¿artow-
heir in the paternal line spadkobierca niœ
z linii ojca hold 1. w³adaæ 2. dzier¿yæ, posiadaæ
heir of the body spadkobierca w linii holder posiadacz
zstêpnej immediate holder posiadacz prekaryj-
heir’s tax liability odpowiedzialnoœæ po- ny
datkowa spadkobiercy rightful holder posiadacz prawowity,
heir-at-law spadkobierca konieczny prawny
heiress spadkobierczyni unlawful holder posiadacz nieprawny
heirless bezdziedziczny unrightful holder posiadacz niepraw-
heirless property bezdziedziczna w³as- ny
noœæ holder in bad faith posiadacz w z³ej wie-
heirloom 1. dziedzictwo rodzinne, rze
pami¹tka rodowa 2. klejnoty rodzinne holder in good faith posiadacz w dobrej
3. ruchomoϾ przejmowana / dziedzi- wierze
czona wraz z nieruchomoœciami holder of a commercial power of attor-
hereafter 1. odt¹d, dalej, w dalszej czêœci ney prokurent
dokumentu 2. w przysz³oœci, póŸniej, holder of perpetual usufruct rights to
potem the land u¿ytkownik wieczysty nieru-
hereditament w³asnoœæ dziedziczona, chomoœci gruntowej
dziedzictwo, spadek holograph w³asnorêczny, holograficzny
hereditary spadkowy, dziedziczny holograph will testament w³asnorêczny
hereditary right prawo do spadku, rosz- holographic w³asnorêczny, holograficzny
czenie spadkowe home loan po¿yczka na kupno mie-
hereditary succession sukcesja, dziedzi- szkania
czenie home building budownictwo mieszka-
hereditary title prawo do spadku, rosz- niowe
czenie spadkowe home working praca w domu
hereinafter (w dokumencie) poni¿ej, da- home-worker cha³upnik
lej, odt¹d, od tego miejsca homestead gospodarstwo rolne, obejœcie
hidden ukryty, schowany hook-up przy³¹cze
hidden defect wada ukryta hornbook elementarz prawa
hidden unemployment bezrobocie ukry- hostage 1. zak³adnik 2. zastaw
te to hold someone hostage przetrzymy-
hire (noun) najem ruchomoœci waæ kogoœ jako zak³adnika
hire money czynsz najmu to release hostages uwolniæ zak³ad-
hire (verb) oddaæ w najem ruchomoœci, ników
najmowaæ od kogoœ to take hostages braæ / wzi¹æ zak³ad-
hired labour hand robotnik pracuj¹cy na ników
dniówkê hostile wrogi, nieprzyjazny

73
hotel establishment hypothecation

hotel establishment zak³ad hotelarski housing loan po¿yczka na budownictwo


hotel profession hotelarstwo mieszkaniowe
hour godzina housing rental agreement umowa najmu
business hours godziny urzêdowania lokalu mieszkalnego
excessive hours of work niepotrzebne humanisation of work humanizacja
godziny pracy pracy
extra hours godziny nadliczbowe hung jury niejednomyœlna rada przy-
office hours godziny urzêdowania siêg³ych (którzy nie potrafi¹ osi¹gn¹æ
working hours godziny pracy jednog³oœnego wyroku)
hours of work / labour godziny pracy hunger-strike strajk g³odowy
hourly wage p³aca za godzinê husband-wife privilege przywilej ma³-
house-building budownictwo mieszka- ¿eñski, prawo odmowy zeznawania
niowe przeciwko ma³¿onkowi
House of Representatives (USA) Izba hustling work praca z pogranicza
Reprezentantów hygiene higiena
household 1. domownicy 2. gospodar- industrial hygiene bezpieczeñstwo i hi-
stwo domowe giena pracy
housing mieszkaniowy hygiene and sanitary equipment
housing allocation przydzia³ mieszkañ urz¹dzenia higieniczno-sanitarne
housing bank bank budownictwa hygiene and sanitary facilities urz¹dze-
housing conditions warunki mieszka- nia higieniczno-sanitarne
niowe hypothecate obci¹¿aæ hipotek¹
housing co-operative society spó³dziel- hypothecation zastaw, zahipotekowanie,
nia budowlano-mieszkaniowa zabezpieczenie d³ugu w³asnoœci¹ bez
housing demand popyt na mieszkania przenoszenia jej prawnego tytu³u na
housing estate osiedle kredytodawcê

74
I
ibid. / ibidem tam¿e kar¿aæ o zdradê 4. kwestionowaæ wia-
identity 1. to¿samoœæ 2. identycznoœæ rygodnoœæ (œwiatdka)
identity of goods to¿samoœæ towaru impediment 1. wada, kalectwo 2. prze-
to establish the identity of goods usta- szkoda, utrudnienie, zawada
liæ to¿samoœæ towaru imperfection wada, defekt
idiocy niedorozwój umys³owy, têpota imperfection in foodstuffs wada artyku-
umys³owa zupe³na ³ów ¿ywnoœciowych
idler nierób implead 1. podawaæ do s¹du, zaskar¿aæ
ignorance 1. nieznajomoœæ, niewiedza 2. œcigaæ, dochodziæ s¹downie
2. nieœwiadomoœæ 3. nieuctwo, ignoran- impleader przypozwanie, przyst¹pienie
cja, ciemnota trzeciej strony
ignorance of the law nieznajomoϾ pra- implicit 1. domniemany, dorozumiany,
wa ukryty, domyœlny 2. absolutny, bezwa-
illegal bezprawny, nielegalny, sprzeczny runkowy
z prawem, niedozwolony implied dorozumiany, domniemany
illegal threat / duress groŸba bezprawna implied power of attorney pe³nomocnic-
illegally nielegalnie, bezprawnie two dorozumiane / domniemane
illegally obtained evidence bezprawnie imply 1. sugerowaæ, dawaæ do zrozumie-
uzyskane dowody nia 2. implikowaæ, znaczyæ, oznaczaæ
illegality 1. nielegalnoœæ, bezprawnoœæ, 3. poci¹gaæ za sob¹
sprzecznoϾ z prawem 2. bezprawie import import
illegitimate 1. bezprawny, nieprawny import agent agent importowy
2. nieœlubny, z nieprawego ³o¿a, niepra- import customs duties nale¿noœci celne
wowity, nieprawy przywozowe
illicit nielegalny, niedozwolony import duty c³o przywozowe
illicit commission prowizja nielegalna import goods towar przywo¿ony
illicit sale sprzeda¿ nielegalna impossibility niemo¿noœæ
illicit work praca nielegalna impost podatek, c³o
immovables rzeczy nieruchome impound konfiskowaæ, zasekwestrowaæ,
immunity 1. immunitet, nietykalnoœæ zajmowaæ s¹downie
2. odpornoœæ imprescriptible nieulegaj¹cy przedaw-
diplomatic immunity immunitet dy- nieniu
plomatyczny imprison uwiêziæ, zamykaæ w wiêzieniu,
judicial immunity immunitet s¹dowy wtr¹ciæ do wiêzienia, pozbawiæ wolnoœci
impeach 1. stawiaæ w stan oskar¿enia imprisonment uwiêzienie, wtr¹cenie do
2. usuwaæ z urzêdu (prezydenta) 3. os- wiêzienia, pozbawienie wolnoœci

75
improper incorporator

improper nienale¿yty incidental defect wada nieistotna


improper performance of duties niena- incidental dues nale¿noœci uboczne
le¿yte wykonywanie obowi¹zków incidental loss of or damage to the thing
improper performance of obligation lent przypadkowa utrata lub uszkodze-
nienale¿yte wykonanie zobowi¹zania nie rzeczy u¿yczonej
improve ulepszaæ, ulepszyæ incite podburzaæ, pod¿egaæ, pobudzaæ,
improve the thing leased ulepszyæ rzecz namawiaæ, zachêcaæ, nak³aniaæ
najêt¹ incitement pod¿eganie, namawianie,
improved land uzbrojona dzia³ka (grunt, pobudzanie, nak³anianie
którego wartoœæ zwiêkszy³a siê poprzez inciter pod¿egacz
dokonanie ulepszeñ) income dochód, wp³ywy, przychód
improving education dokszta³canie supplementary income dochód dodat-
impunity bezkarnoϾ kowy
with impunity bezkarnie income in addition to normal pay do-
imputed domniemany chód poza pensj¹
imputed sale sprzeda¿ domniemana income tax on legal persons podatek do-
in bad faith w z³ej wierze chodowy od osób prawnych
in bad / good repair w z³ym / dobrym incommensurability niewspó³miernoœæ,
stanie nieproporcjonalnoϾ, nieodpowiednioϾ
in exchange for w zamian za incommensurate niewspó³mierny, nie-
inadmissibility niedopuszczalnoϾ proporcjonalny, nieodpowiedni, niewy-
inadmissibility of the adoption of the ar- starczaj¹cy
rangement niedopuszczalnoϾ zawar- in-company training doskonalenie za-
cia uk³adu wodowe w miejscu pracy
inalienable niezbywalny incompatibility 1. niezgodnoϾ, sprzecz-
inalienable property w³asnoœæ niezby- noœæ 2. niezgodnoœæ charakterów
walna incomplete niezupe³ny
inalienable right prawo niezbywalne incomplete legal transaction czynnoϾ
incapacitate ubezw³asnowolniæ prawna niezupe³na
incapacitation ubezw³asnowolnienie inconclusive 1. nieprzekonywuj¹cy 2. nie
incapacity niezdolnoœæ rozstrzygaj¹cy, nie rozstrzygniêty
incapacity for work niezdolnoϾdopracy incontestable niezaprzeczalny, bezspor-
incapacity to inherit niezdolnoœæ do dzie- ny, bezdyskusyjny, niew¹tpliwy
dziczenia incorporation 1. za³o¿enie, powstanie
incapacity to work niezdolnoϾ do pracy 2. zarejestrowanie
temporary incapacity to work czaso- articles of incorporation statut spó³ki
wa niezdolnoϾ do pracy certificate of incorporation akt usta-
incentive motywacyjny, zachêcaj¹cy, po- nowienia spó³ki
budzaj¹cy date of incorporation data zarejestro-
incentive bonus dodatek motywacyjny wania spó³ki
incentive pay p³aca progresywna incorporation of a company za³o¿enie
incentive scheme system motywacyjny spó³ki
incest kazirodztwo incorporation of a partnership powsta-
incestuous kazirodczy nie spó³ki osobowej
incidental 1. przypadkowy 2. nieistotny incorporator za³o¿yciel (spó³ki, korpo-
3. uboczny racji)

76
incorporeal ineffective

incorporeal 1. niematerialny 2. bezcie- poszczególny 3. osobny, oddzielny, od-


lesny rêbny
incorporeal chattels prawa niematerialne individual loan po¿yczka indywidualna
increase podwy¿ka, podwy¿szenie individual ownership w³asnoœæ indywi-
increase in the capital podwy¿szenie ka- dualna
pita³u individual protective equipment œrodki
increase podwy¿szyæ ochrony indywidualnej
increase tariffs podwy¿szyæ c³a individual work praca indywidualna
increment 1. wzrost, przyrost, podwy¿ka indivisible niepodzielne
2. zysk indivisible obligation œwiadczenie niepo-
incremental przyrostowy dzielne, zobowi¹zanie niepodzielne
incremental budget bud¿et przyrostowy indivisible share akcja niepodzielna
incremental budgeting bud¿etowanie indoor installations instalacje wewnêtrz-
przyrostowe ne
incriminate obwiniaæ, oskar¿aæ, obci¹¿aæ indorser porêczyciel wekslowy
incriminating evidence obci¹¿aj¹cy do- indorse adnotowaæ na odwrocie doku-
wód mentu
indebtedness zad³u¿enie indorsement 1. adnotacja na dokumencie
indecent nieprzyzwoity, nieskromny, gor- 2. pe³ne uzasadnienie roszczeñ
sz¹cy, niemoralny industrial 1. przemys³owy 2. pracowni-
indecent assault napaœæ po³¹czona z czy- czy, pracy 3. protestacyjny
nem nierz¹dnym industrial action akcja protestacyjna
indecent exposure nieprzyzwoite obna- threaten an industrial action groziæ
¿anie siê akcj¹ protestacyjn¹
indemnify dawaæ odszkodowanie, rekom- call off an industrial action odwo³aæ
pensowaæ akcjê protestacyjn¹
indemnity odszkodowanie, rekompensata take up an industrial action podj¹æ
independent niezale¿ny akcjê protestacyjn¹
independent possession posiadanie na call for an industrial action wezwaæ
w³asnoœæ, w charakterze w³aœciciela, do akcji protestacyjnej
posiadanie samoistne industrial building budynek przemy-
index wskaŸnik s³owy
indexing indeksacja industrial dispute pracowniczy spór
indict sb for something oskar¿aæ, sta- industrial hygiene bezpieczeñstwo i hi-
wiaæ w stan oskar¿enia giena pracy
indictable karalny, podlegaj¹cy karze industrial property w³asnoœæ przemy-
indictment oskar¿enie publiczne s³owa
indirect poœredni industrial relations stosunki pracownicze
indirect tax podatek poœredni industrial secret tajemnica przemys³owa
indiscretion 1.wybryk, wystêpek, naru- industrial tribunal s¹d pracy
szenie moralnoœci spo³ecznej 2. nieroz- industrial unrest niepokoje pracownicze
waga 3. niedyskrecja industrial yields po¿ytki przemys³owe
individual (noun) osoba fizyczna, jed- industry 1. przemys³, ga³¹Ÿ przemys³u
nostka, cz³owiek, osobnik 2. pracowitoœæ, pilnoœæ
individual (adjective) 1. indywidualny, ineffective bezskuteczny, nieskuteczny,
osobisty 2. pojedynczy, jednostkowy, daremny, pró¿ny

77
ineffective legal act / transaction inquest

ineffective legal act / transaction czyn- inherent wrodzony


noϾ prawna bezskuteczna inherent defect wada wrodzona
ineffectiveness bezskutecznoœæ, niesku- inherit spadkobraæ, odziedziczyæ
tecznoœæ, brak skutecznoœci, daremnoœæ inherit an estate odziedziczyæ spadek
ineffectiveness of a pledge bezskutecz- inherit equally / in equal proportions
noœæ zastawu dziedziczyæ w równych czêœciach
ineffectiveness of legal act bezskutecz- inheritance 1. dziedziczenie 2. dziedzic-
noœæ czynnoœci prawnej two, spuœcizna, spadek
ineffectiveness of notice bezskutecznoœæ to come into an inheritance otrzymaæ
wypowiedzenia spadek
ineligibility 1. nieprzys³ugiwanie prawa, inheritance and gift tax podatek od spad-
brak prawa 2. brak kwalifikacji, nie- ków i darowizn
zdatnoœæ 3. brak biernego prawa wy- inheritance debt d³ug spadkowy
borczego inheritance proceedings postêpowanie
ineligibility to inherit niegodnoϾ spad- spadkowe
kobiercy inheritance tax podatek od spadków
infallibility 1. nieomylnoϾ 2. niezawod- inheritress spadkobierczyni
noϾ inheritrix spadkobierczyni
infallible 1. nieomylny 2. niezawodny initial (adjective) pocz¹tkowy, wstêpny
infant 1. ma³oletni, niepe³noletni 2. nie- initial medical check-up wstêpne bada-
mowlê, ma³e dziecko nie lekarskie
infanticide 1. dzieciobójstwo 2. dziecio- initial (verb) parafowaæ
bójca / dzieciobójczyni initiation 1. zapocz¹tkowanie 2. wtajem-
inferior podw³adny, ni¿szy rang¹ niczenie, inicjacja 3. wprowadzenie (do
infidelity 1. (ma³¿eñska) niewiernoœæ, organizacji)
zdrada 2. niewiara 3. nielojalnoϾ initiation fee wpisowe
infirmity 1. choroba, s³aboœæ 2. niedo- injunction 1. nakaz s¹dowy 2. zakaz
³êstwo 3. wada dokumentu prawniczego s¹dowy 3. upomnienie
inflation inflacja injured person poszkodowany
inflation tax podatek inflacyjny to provide first aid to injured persons
informed (o wyborze, decyzji, itp.) œwia- udzieliæ pierwszej pomocy poszkodo-
domy, oparty na posiadanej wiedzy wanym
information profession kadry informa- injurious 1. szkodliwy 2. krzywdz¹cy, ob-
cyjne raŸliwy, obel¿ywy
infraction z³amanie, pogwa³cenie, naru- injurious falsehood oszczerstwo, pomó-
szenie, wystêpek wienie
infringe naruszyæ / naruszaæ injury uraza, rana, kontuzja, obra¿enia
infringe lawlessly somebody’s posses- industrial injuries uraz odniesiony
sion samowolnie naruszyæ posiadanie w miejscu pracy
ingratitude niewdziêcznoœæ inmate 1. domownik 2. wspó³wiêzieñ
glaring ingratitude ra¿¹ca niewdziê- 3. pacjent (szpitala psychiatrycznego)
cznoϾ innocence 1. niewinnoϾ 2. prostodusz-
ingratitude of the recipient niewdziêcz- noœæ, naiwnoœæ
noϾ obdarowanego innocent 1. niewinny 2. naiwny, prosto-
ingress prawo wstêpu duszny
ingress and egressprawo wstêpuiwyjœcia inquest 1. dochodzenie s¹dowe, œledztwo

78
inquiry insurance

koronera 2. badanie przyczyny zgonu vision g³ówny inspektor nadzoru bu-


3. s¹d przysiêg³ych koronera dowlanego
to hold an inquest prowadziæ docho- investor’s supervising inspector inspek-
dzenie / œledztwo tor nadzoru inwestorskiego
inquiry 1. dowiadywanie siê, zasiêganie inspectorate inspekcja
informacji 2. zapytanie ofertowe 3. do- social labour inspectorate spo³eczna
chodzenie, œledztwo 4. badanie, docie- inspekcja pracy
kanie State Labour Inspectorate Pañstwo-
court of inquiry komisja œledcza wa Inspekcja Pracy
inquisitorial 1. inkwizytorski 2. (o postê- State Sanitary Inspectorate Pañstwo-
powaniu) utajniony 3. inkwizycyjny wa Inspekcja Sanitarna
inquisitorial system system inkwizy- installation instalacja, monta¿, za³o¿enie,
cyjny po³o¿enie
in re w sprawie instalment 1. rata 2. (o towarze) partia
insane niepoczytalny, ob³¹kany, szalony, 3. odcinek
chory umys³owo to arrange instalments to pay roz³o-
inscription 1. wpis, dedykacja 2. zapis ¿yæ na raty
3. wpisanie do rejestru instalments credit kredyt ratalny
insolvency niewyp³acalnoœæ instantaneous natychmiastowy, momen-
absolute insolvency ca³kowita niewy- talny
p³acalnoœæ instantaneous death œmieræ na miejscu,
insolvent niewyp³acalny natychmiastowy zgon
insolvent debtor d³u¿nik niewyp³acalny institution instytucja, zak³ad
inspect badaæ, kontrolowaæ, przeprowa- institution incorporated under public
dzaæ kontrolê, sprawdzaæ, dokonaæ law zak³ad publiczny
oglêdzin institution issuing mortgage bonds or
inspect goods badaæ towary other bonds instytucja emituj¹ca listy
inspection 1. inspekcja, kontrola, oglê- zastawne lub obligacje
dziny 2. badanie, ogl¹danie investigating institution instytucja roz-
building inspection inspekcja budow- patruj¹ca
lana instruct 1. instruowaæ, pouczaæ, poleciæ
social labour inspection spo³eczna in- 2. szkoliæ
spekcja pracy instruct employees on the provisions
State Labour Inspection Pañstwowa and principles of safety and hygiene
Inspekcja Pracy at work zaznajamiaæ pracowników
State Sanitary Inspection Pañstwowa z przepisami i zasadami bhp
Inspekcja Sanitarna instruction(s) instrukcja, wskazówki, za-
inspection of goods badanie towarów lecenia, polecenia
inspector rewident, inspektor, kontroler, operating instructions instrukcja u¿yt-
wizytator kowania
building inspector inspektor budow- to follow the instructions postêpowaæ
lany zgodnie z instrukcj¹
labour inspector inspektor pracy instructions for use instrukcja obs³ugi
inspector of construction supervision instruction for use of a thing instrukcja
inspektor nadzoru budowlanego korzystania z rzeczy
chief inspector of construction super- insurance ubezpieczenie

79
insurance agent International Court of Justice

insurance agent agent ubezpieczeniowy to calculate default interest naliczaæ


insurance commission prowizja ubezpie- odsetki za zw³okê
czeniowa to charge default interest naliczaæ od-
insurance of the stored goods ubezpie- setki za zw³okê
czenie sk³adowanego towaru to compute interest obliczaæ odsetki
insure ubezpieczaæ / ubezpieczyæ interest coupon sheet arkusz kuponowy
insure against an occupational accident oprocentowania
ubezpieczyæ siê od wypadku przy pracy interest of a partnership / company in-
intangible nienamacalny, nieuchwytny, teres spó³ki
niematerialny interest on real property po¿ytki z nieru-
intangible property dobra niematerialne chomoœci
intellectual intelektualny, umys³owy interest on share odsetki od udzia³u
intellectual property w³asnoœæ intele- interest payment rata odsetkowa
ktualna interest rate stopa procentowa
intelligence wywiad to set interest rates ustalaæ wysokoœæ
intelligence agency agencja wywiadu stóp procentowych
intention zamiar, intencja interests accrued odsetki naros³e
intention to divide the company zamiar interests accrued on claims odsetki od
dokonania podzia³u spó³ki wierzytelnoœci
intention to effect a division of the com- interests due odsetki nale¿ne
pany zamiar dokonania podzia³u spó³ki interests in arrears odsetki zaleg³e
Interdepartmental Commission for interests on claim odsetki od wierzy-
Maximum Admissible Concentration telnoœci
and Intensity in the Working Envi- interim tymczasowy, doraŸny, przejœcio-
ronment of Agents Harmful to Health wy, zastêpczy
Miêdzyresortowa Komisja ds. Najwy¿- interim order zarz¹dzenie tymczasowe
szych Dopuszczalnych Stê¿eñ i Natê- interim remedy œrodek tymczasowy
¿eñ Czynników Szkodliwych interior decorator projektant wnêtrz
intercourse obcowanie,stosunek,kontakty interloper 1. intruz, osoba niepowo³ana
sexual intercourse stosunek p³ciowy 2. przemytnik
interdict zakaz s¹dowy (Scot) internal wewnêtrzny
interest 1. odsetki 2. interes 3. po¿ytki internal relations of a partnership /
additional interest odsetki dodatkowe company stosunki wewnêtrzne spó³ki
annual interest odsetki roczne Internal Revenue Code (USA) kodeks
banking interest odsetki bankowe podatkowy, ordynacja podatkowa
calculation of default interest nalicza- Internal Revenue Service (USA) mini-
nie odsetek za zw³okê sterstwo podatków, urz¹d skarbowy
default interest rate stawka odsetek za international miêdzynarodowy
zw³okê International Accounting Standards
default interests odsetki za zw³okê Board, IASB Rada Miêdzynarodo-
legal interest odsetki ustawowe wych Standardów Rachunkowoœci
life interest u¿ytkowanie z prawem po- International Accounting Standards,
bierania po¿ytków IAS Miêdzynarodowe Standardy Ra-
penal interests odsetki za zw³okê chunkowoœci
penalty interest odsetki karne International Court of Justice Miêdzy-
running interest odsetki bie¿¹ce narodowy Trybuna³ Sprawiedliwoœci

80
International Federation of... invoice

International Federation of Accoun- aggravation of invalidity pogorszenie


tants, IFAC Miêdzynarodowa Federa- stopnia inwalidztwa
cja Ksiêgowych inventory (noun) 1. spis inwentarza, in-
international obligation zobowi¹zanie wentarz 2. remanent 3. zasób, zapas
miêdzynarodowe to compile / draw an inventory
International Organisation of Securi- sporz¹dziæ spis
ties Commissions (IOSCO) Miêdzy- to make the inventory dokonaæ spisu
narodowa Organizacja Komisji Papie- to take an inventory przeprowadzaæ
rów Wartoœciowych / przeprowadziæ remanent, dokonaæ spi-
international sale of goods sprzeda¿ miê- su
dzynarodowa towarów winding-up inventory remanent likwi-
inter-professional agreement porozu- dacyjny
mienie bran¿owe inventory estimation method metoda
interrogate przes³uchiwaæ, wypytywaæ, szacowania zapasów
indagowaæ inventory (verb) inwentaryzowaæ
interrogation przes³uchanie, wypytywa- investigate 1. badaæ 2. rozpatrywaæ / roz-
nie, indagowanie patrzyæ 3. prowadziæ œledztwo / docho-
interrogatories pytania na piœmie skiero- dzenie
wane do drugiej strony procesu investigate a pension claim rozpatrywaæ
interrupted przerywany / przerwany, za- wniosek o emeryturê
k³ócony investigation 1. dochodzenie, œledztwo
interrupted working time czas pracy 2. badanie
przerywany preliminary investigation dochodze-
interruption przerwanie, przerwa, zak³ó- nie wstêpne
cenie investment inwestycja, lokata
interruption in the course of limitation investment certificate certyfikat inwesty-
przerwanie okresu przedawnienia cyjny
intestate bez testamentu, beztestamentowy to issue investment certificates wyda-
to die intestate umrzeæ nie pozosta- waæ certyfikaty inwestycyjne
wiwszy testamentu to redeem investment certificates wy-
intervener interwenient kupiæ certyfikaty inwestycyjne
intra-company collective agreement investment credit kredyt inwestycyjny
zak³adowy uk³ad zbiorowy investment fund fundusz inwestycyjny
introduction 1. wprowadzenie 2. wstêp closed-end investment fund fundusz
3. prezentacja, przedstawienie inwestycyjny zamkniêty
introduction of goods wprowadzenie to- mixed investment fund fundusz inwe-
warów stycyjny mieszany
illegal introduction of goods nielegalne open-ended investment fund fundusz
wprowadzenie towarów inwestycyjny otwarty
invalidation 1. uniewa¿nienie, anulowa- investment relief ulga inwestycyjna
nie 2. obalenie investor inwestor
invalidity 1. niewa¿noœæ 2. inwalidztwo inviolability nietykalnoœæ, niepogwa³cal-
invalidity of a declaration of intent nie- noϾ, nienaruszalnoϾ
wa¿noœæ oœwiadczenia woli inviolable nietykalny, niepogwa³calny,
invalidity of a will niewa¿noœæ testa- nienaruszalny
mentu invoice faktura

81
ionising radiation item

ionising radiation promieniowanie joni- terms of issue warunki emisji


zuj¹ce time of issue data emisji
IOU (I owe you) skrypt d³u¿ny, rewers variable-rate issue emisja papierów
IRA (individual retirement account) in- o zmiennej stopie
dywidualne konto emerytalne volume of issue wielkoϾ emisji
issue (noun) 1. emisja 2. wystawienie issue of shares emisja akcji
3. potomstwo issue at a discount emisja po obni¿onej
bonus issue emisja akcji gratisowych, cenie
emisja gratisowa issue at a premium emisja premiowa
conditions of issue warunki emisji issue at par emisja po cenie nominalnej
continuing issue emisja ci¹g³a issue consortium konsorcjum emisyjne
currency of issue waluta emisji issue of securities emisja papierów war-
date of issue data emisji, data wysta- toœciowych
wienia issue syndicate konsorcjum emisyjne
domestic issue emisja krajowa issue timetable kalendarz emisji
floating rate issue emisja papierów issued price cena emisyjna
o p³ynnej stopie issued share, allotted share akcja wyemi-
foreign issue emisja zagraniczna towana
fresh issue emisja nowa issue (verb) 1. emitowaæ, wypuszczaæ
gross issue emisja brutto 2. wystawiaæ
internal issue emisja krajowa issue shares / stocks wypuœciæ akcje
international issue emisja miêdzyna- issuer emitent
rodowa issuer’s market maker animator emi-
net issue emisja netto tenta
place of issue miejsce wystawienia issuing house dom emisyjny
placing of issues plasowanie emisji item 1. pozycja, punkt 2. przedmiot,
private issue emisja prywatna rzecz, artyku³
public issue emisja publiczna balance sheet items pozycje bilansowe
rights issue emisja praw poboru cost item pozycja kosztów
scrip issue emisja akcji gratisowych, exceptional items pozycje wyj¹tkowe
emisja gratisowa expense items pozycje kosztów
securities issue emisja papierów warto- extraordinary items pozycje nadzwy-
œciowych czajne
tap issue emisja ci¹g³a

82
J
jactitation 1. fa³szywe oœwiadczenie join przyst¹piæ do, wejœæ do
mog¹ce przynieœæ szkodê innej osobie join the company / partnership
2. przechwa³ki przyst¹piæ do spó³ki
jail (noun) 1. wiêzienie, areszt 2. uwiê- joinder po³¹czenie powództw
zienie joinery roboty stolarskie
jail (verb) uwiêziæ, wsadzaæ do wiêzienia joint wspólny, ³¹czny
jaywalking nieprawid³owe / nieprzepiso- joint account wspólny rachunek / konto
we przechodzenie przez jezdniê joint and several solidarny
JD (Juris Doctor, Doctor of Jurispru- joint and several debt d³ug solidarny
dence) doktor prawa joint and several liability odpowiedzial-
jeopardy niebezpieczeñstwo, zagro¿enie, noœæ solidarna, zobowi¹zanie solidarne
ryzyko joint and several liability of debtors so-
to be in jeopardy byæ w niebezpieczeñ- lidarnoœæ d³u¿ników
stwie joint legacy zapis wspólny
jerry-building fuszerka budowlana joint ownership wspólna w³asnoœæ (gdy
job praca, zadanie, dzie³o ka¿dy ze wspó³w³aœcicieli wystêpuje ja-
first job pierwsze zatrudnienie ko w³aœciciel ca³oœci)
job application podanie o pracê joint ownership w³asnoœæ wspólna
to reject someone’s job application od- joint property w³asnoœæ wspólna
rzuciæ czyjeœ podanie o pracê joint participation wspó³uczestnictwo
Job Centre urz¹d pracy jednolite
job creation tworzenie miejsc pracy joint power of attorney pe³nomocnictwo
job enlargement rozszerzenie zakresu ³¹czne
pracy joint tenant wspó³dzier¿awca
job enrichment wzbogacanie pracy joint use u¿ytkowanie wspólne
job evaluation wartoœciowanie pracy joint venture spó³ka z udzia³em kapita³u
job rotation wymiennoϾ pracy zagranicznego
job satisfaction satysfakcja / zadowolenie joint will testament wspólny
z pracy joint-stock company (POL) spó³ka ak-
job security bezpieczeñstwo zatrudnie- cyjna
nia journal 1. dziennik, pismo, magazyn, re-
job seeker poszukuj¹cy pracy jestr 2. protokó³ z obrad parlamentu
job sharing dzielenie czasu pracy cash disbursements journal dziennik
job switching wymiennoœæ stanowisk rozchodów gotówkowych
pracy cash payments journal dziennik wy-
jobless bezrobotny, bez pracy datków

83
journalistic juvenile delinquent

cash receipt journal dziennik przy- jurat jurat, nota podaj¹ca szczegó³y z³o-
chodów gotówkowych ¿onej przysiêgi
cash receipts journal dziennik wp³y- juridical 1. prawny, prawniczy 2. s¹dowy
wów 3. s¹downiczy
columnar journal dziennik kolum- Juris Doctor doktor prawa
nowy jurisdiction 1. kompetencje 2. jurysdyk-
general journal dziennik ogólny cja, wymiar sprawiedliwoœci 3. w³adza
purchases journal dziennik / rejestr s¹downicza, s¹downictwo 4. (s¹du)
zakupów w³aœciwoœæ
sales journal dziennik sprzeda¿y jurisdictional jurysdykcyjny, kompeten-
journalistic dziennikarski cyjny
journalistic ethics etyka dziennikarska jurisprudence 1. prawo, system prawny
journalistic secrecy tajemnica dzienni- 2. prawoznawstwo 3. praktyka s¹dowa
karska jurist 1. prawnik, jurysta, znawca prawa
JP (justice of the peace) sêdzia pokoju 2. student prawa, absolwent pra-
judge 1. sêdzia 2. ekspert, znawca wa 3. sêdzia
judge advocate 1. prokurator s¹du wojen- juror ³awnik, sêdzia przysiêg³y
nego (USA) 2. asesor s¹du wojskowego jury s¹d / ³awa przysiêg³ych
Judge Advocate-General prawnik Woj- grand jury wielka ³awa przysiêg³ych
skowego Biura Œledczego hung jury niejednomyœlna ³awa przy-
judge-commissioner sêdzia komisarz siêg³ych
judgment 1. orzeczenie, wyrok 2. os¹d, jus prawo
ocena, opinia, zdanie, pogl¹d 3. roz- just 1. sprawiedliwy, uzasadniony, s³usz-
s¹dek ny, zas³u¿ony 2. bezstronny 3. godziwy
judgment debtor d³u¿nik z tytu³u wyroku justice 1. sprawiedliwoœæ, s³usznoœæ, za-
s¹dowego sadnoœæ 2. wymiar sprawiedliwoœci
judicature 1. wymiar sprawiedliwoœci, 3. sêdzia (s¹du wy¿szej instancji)
s¹downictwo 2. urz¹d sêdziowski 3. ju- Chief Justice (USA) g³ówny sêdzia,
rysdykcja 4. trybuna³ sprawiedliwoœci, przewodnicz¹cy s¹du
s¹d Lord Chief Justice (UK) Lord Naczel-
judicial 1. s¹dowy 2. sêdziowski 3. bez- ny Sêdzia (przewodnicz¹cy £awy Kró-
stronny, sprawiedliwy 4. rozs¹dny, ro- lewskiej, cz³onek S¹du Apelacyjnego)
zumny Lord Justice (UK) sêdzia S¹du Apela-
judicial immunity immunitet s¹dowy cyjnego
judicial settlement ugoda s¹dowa miscarriage of justice omy³ka s¹du, po-
final judicial settlement prawomocna my³ka s¹dowa, niesprawiedliwy wyrok
ugoda s¹dowa to administer justice wymierzaæ spra-
judicial testament testament s¹dowy wiedliwoœæ
judiciary s¹downictwo, w³adza s¹downi- justice of the peace sêdzia pokoju, sêdzia
cza lokalny
jump at skwapliwie skorzystaæ juvenile 1. m³odociany, nieletni 2. m³o-
jump at an offer skwapliwie skorzystaæ dzieñczy 3. dziecinny
z oferty juvenile delinquent m³odociany przes-
junk bond obligacja œmieciowa têpca

84
K
kangaroo court 1. s¹d samozwañczy, s¹d kin krewni, rodzina
nieformalny 2. dintojra next of kin najbli¿szy krewny
keep 1. trzymaæ 2. prowadziæ è absence of next of kin spadek nie-
keep an account prowadziæ rachunek objêty
keeper 1. nadzorca, stra¿nik 2. opiekun, King’s (Queen’s) Bench (UK) S¹d £awy
kurator Królewskiej
kickback dzia³ka, procent, ³apówka kinship pokrewieñstwo, wiêŸ
kidnap porywaæ (osobê), uprowadzaæ kiting wystawianie czeków bez pokrycia
kidnapper porywacz kleptomania kleptomania
kidnapping porwanie, uprowadzenie know all men podaje siê do publicznej
kill zabiæ / zabijaæ, mordowaæ, uœmiercaæ wiadomoœci
killer zabójca, morderca knowingly celowo, œwiadomie
contract killer p³atny zabójca / mor- knowledge 1. wiedza 2. œwiadomoœæ
derca knowledge of a material defect œwiado-
serial killer seryjny zabójca moœæ wady rzeczy sprzedanej

85
L
labour (UK), labor (USA) 1. praca, robo- land tax podatek gruntowy
ta 2. robocizna 3. si³a robocza 4. stara- landed property w³asnoœæ ziemi
nia, zachody, wysi³ki, trud landlord wydzier¿awiaj¹cy, wynajmu-
labour costs koszt robocizny j¹cy, oddaj¹cy w najem
labour court s¹d pracy landowner w³aœciciel ziemski, obszarnik
labour culture kultura pracy lapse 1. przedawnienie, wygaœniêcie, utra-
Labour Day œwiêto pracy ta wa¿noœci 2. up³yw, przeci¹g czasu
labour discipline dyscyplina pracy 3. uchybienie, potkniêcie
labour dispute spór pracy lapse period termin przedawnienia
labour inspector inspektor pracy to interrupt a lapse period przerwaæ
labour law prawo pracy bieg terminu przedawnienia
labour market rynek pracy lapsed 1. wygas³y 2. niegdysiejszy
labour market policypolitykarynkupracy lapsed legacy zapis wygas³y
labour needs potrzeby zwi¹zane z prac¹ larcenous maj¹cy charakter kradzie¿y,
labour office urz¹d zatrudnienia nosz¹cy znamiona kradzie¿y
labour statistics statystyka p³ac larceny kradzie¿, zabór mienia, zagar-
labor union (USA) zwi¹zek zawodowy niêcie
lack brak, niedostatek grand larceny kradzie¿ powa¿na /
lack of awareness or freedom brak œwia- w znacznym rozmiarze
domoœci lub swobody petty larceny drobna kradzie¿
lack of work brak pracy lascivious lubie¿ny
land 1. grunt, grunty, ziemia, rola 2. l¹d last 1. ostatni, ostateczny 2. ubieg³y, po-
agricultural land grunt rolny przedni 3. ostatnio
occupation of land w³adanie gruntem Last In-First Out (LIFO) metoda LIFO
to enter into occupation of land „ostatnie przysz³o – pierwsze wysz³o”
wchodziæ we w³adanie gruntem Last In-Still Here (LISH) metoda LISH
to occupy the land w³adaæ gruntem „ostatnie przysz³o – wci¹¿ tutaj”
land and buildings w³asnoœæ ziemska last will and testament rozporz¹dzenie
land and mortgage register ksiêga wie- ostatniej woli, testament
czysta latent ukryty, utajony
motion to create a land and mortgage latent defect wada ukryta
register wniosek o za³o¿enie ksiêgi later will testament póŸniejszy
wieczystej lateral boczny, z linii bocznej, poprzeczny
land register kataster laundering pranie brudnych pieniêdzy
land rent renta gruntowa, czynsz dzier- law 1. prawo, ustawa, akt prawny 2. pra-
¿awny wid³owoœæ, prawo natury 3. zasada,

86
law journal residential lease

regu³a, przepis, twierdzenie 4. wymiar lawlessly samowolnie, bezprawnie


sprawiedliwoœci lawmaker ustawodawca, prawodawca
bankruptcy law prawo upad³oœciowe law-making body organ ustawodawczy
case law prawo precedensowe lawsuit 1. powództwo 2. proces s¹dowy,
civil law prawo cywilne sprawa s¹dowa
collection of laws zbiór praw lawyer prawnik, adwokat, radca prawny
constitutional law prawokonstytucyjne lay 1. œwiecki, laicki 2. niefachowy, dyle-
contract law prawo zobowi¹zañ tancki
copyright law prawo autorskie lay judge ³awnik
criminal law prawo karne layman 1. laik 2. osoba œwiecka
ecclesiastical law prawo koœcielne lay-off przestój (w pracy)
fiscal penal law prawo karne skarbowe period of lay-off okres przestoju
in the eye of the law w oczach prawa lead seal 1. plomba 2. œlad, wskazówka
inside / within the law w granicach to affix the lead seal na³o¿yæ plombê,
prawa przystawiæ pieczêæ, opieczêtowaæ
international law prawo miêdzynaro- to break the lead seal zerwaæ plombê,
dowe pieczêæ
labour law prawo pracy leader przywódca
maritime law prawo morskie lease (verb) oddaæ w najem nieruchomo-
mercantile law prawo handlowe œci, najmowaæ
private law prawo prywatne lease (noun) najem
public law prawo publiczne cancellation of a lease anulowanie
rehabilitation / reorganisation law umowy najmu
prawo naprawcze commencement of a lease rozpoczêcie
to break the law ³amaæ / naruszaæ umowy najmu
prawo commercial lease najem lokalu han-
to evade the law obchodziæ prawo dlowego
to observe the law przestrzegaæ prawa contract of lease of business premises
law journal dziennik ustaw, dziennik umowa najmu lokalu u¿ytkowego
urzêdowy duration of lease okres najmu
law of succession prawo spadkowe extension of lease przed³u¿enie okresu
law-abiding praworz¹dny, przestrzega- najmu
j¹cy prawa, szanuj¹cy prawo fixed-term lease najem na czas okre-
lawful 1. ustawowy, legalny, prawowity œlony
2. s³uszny, sprawiedliwy 3. (o dziecku) lease of a movable najem rzeczy ru-
œlubny chomej
lawful succession dziedziczenie usta- leasing company spó³ka leasingowa
wowe periodic lease (USA) najem odna-
lawfulness legalnoϾ, prawowitoϾ, pra- wialny
worz¹dnoœæ redelivery of the subject of lease
lawgiver prawodawca, ustawodawca, ko- zwrot przedmiotu najmu
dyfikator residential lease 1. najem lokalu miesz-
lawless 1. bezprawny, samowolny, ³a- kalnego 2. umowa najmu lokalu miesz-
mi¹cy prawo 2. niepraworz¹dny kalnego
lawless construction samowola budo- surrender of the subject of lease
wlana zwrot przedmiotu najmu

87
lease of a movable legal person

term of lease okres najmu subsidiary ledger (urz¹dzenie ksiêgo-


termination of a lease agreement wy- we) ksiêga pomocnicza
powiedzenie umowy najmu to make an entry in the ledger wpro-
to extend lease przed³u¿aæ okres najmu wadziæ zapis do ksiêgi
to release the subject of lease wydaæ ledger sheet karta ksiêgi g³ównej
przedmiot najmu legacy 1. legat, zapis 2. spuœcizna, dzie-
lease of a movable najem rzeczy rucho- dzictwo
mej absolute legacy zapis bezwarunkowy
lease of a right dzier¿awa prawa additional legacy zapis dodatkowy
lease of the living accommodation na- alternative legacy zapis przemienny
jem lokalu conditional legacy zapis warunkowy
lease premises miejsce najmu contingent legacy zapis warunkowy
leasehold maj¹tek dzier¿awiony / wyna- deferred legacy zapis terminowy
jêty demonstrative legacy legat wskazu-
leave (verb) pozostawiaæ / pozostawiæ j¹cy, oznaczaj¹cy rzecz
leave a legacy pozostawiaæ / pozostawiæ extra legacy zapis naddzia³owy
spadek joint legacy zapis wspólny
leave the partnership wyst¹piæ ze spó³ki lapsed legacy zapis wygas³y
leave (noun) urlopy pecuniary legacy zapis pieniê¿ny
paid leave p³atny urlop preferential legacy zapis uprzywilejo-
sick leave urlop zdrowotny wany, zapis naddzia³owy
to grant leave udzielaæ urlopu special / specific legacy zapis szcze-
to recall an employee from leave gólny
odwo³aæ pracownika z urlopu substitutional legacy zapis z podsta-
to schedule leave planowaæ urlop wieniem pospolitym
to shorten leave obni¿aæ wymiar universal legacy zapis uniwersalny, za-
urlopu pis ca³ego spadku
to use leave wykorzystaæ urlop legacy hunter ³owca spadków
leave at request urlop na ¿¹danie legacy hunting wy³udzenie spadku
leave for job search zwolnienie na po- legacy of usufruct zapis u¿ytkowania
szukiwanie pracy legal prawowity, prawny, legalny
leave on social grounds urlop socjalny divided legal entity osoba prawna po-
length of leave wymiar urlopu dzielona
leaving the scene of an accident uciecz- legal act czynnoϾ prawna
ka z miejsca wypadku legal act for consideration czynnoϾ pra-
ledger rejestr, ksiêga wna odp³atna
accounts receivable ledger ksiêga na- legal act of the bankrupt czynnoœæ pra-
le¿noœci wna upad³ego
general / impersonal / nominal ledger legal assignee nastêpca prawny
ksiêga g³ówna legal capacity zdolnoœæ prawna
office equipment ledger rejestr urz¹- legal defect wada prawna
dzeñ biurowych legal easement s³u¿ebnoœæ ustawowa
purchases ledger ksiêga zakupów legal emblements po¿ytki prawne
sales ledger ksiêga sprzeda¿y legal ethics etyka zawodu prawniczego
store equipment ledger rejestr urz¹- legal obligation zobowi¹zanie ustawowe
dzeñ magazynowych legal person osoba prawna

88
legal profession level of employment

legal profession zawód prawniczy 2. zasadnoœæ, s³usznoœæ 3. pochodzenie


legal profession secret tajemnica zawodu z ma³¿eñstwa
prawniczego legitimate 1. zasadny, s³uszny, uzasadnio-
legal representation zastêpstwo usta- ny 2. prawowity, legalny, œlubny
wowe (o dziecku)
legal representative for the purpose of legitimation 1. uprawnienie, legaliza-
litigation pe³nomocnik procesowy cja 2. uznanie œlubnego pochodzenia
legal status zdolnoϾ prawna dziecka
legal succession nastêpstwo prawne lend po¿yczaæ / po¿yczyæ, udzieliæ komuœ
legal successor nastêpca prawny po¿yczki
legal transaction czynnoœæ prawna lend at interest po¿yczaæ na procent
legal usufruct ustawowe prawo u¿ytko- lend for gratuitous use oddawaæ w bez-
wania p³atne u¿ywanie
legal working time czas pracy ustawowy lend for use u¿yczaæ
legatee zapisobierca, zapisobiorca, lega- lend money on the security of pledged
tariusz chattels po¿yczaæ pod zastaw
sole legatee zapisobiorca uniwersalny lend on security po¿yczyæ pod zastaw
legislate ustanawiaæ prawa, uchwalaæ us- lender po¿yczkodawca, u¿yczaj¹cy
tawy, ustanawiaæ lender of the last resort po¿yczkodawca
legislation 1. ustawodawstwo, legisla- ostatniej instancji
cja, prawodawstwo 2. uchwalenie, lending limit pu³ap kredytu
ustanowienie 3. prawa, ustawy, akty lese majesty 1. zdrada stanu 2. obraza ma-
prawne jestatu
legislation governing labour questions lessee najemca, dzier¿awca, najmobiorca
ustawodawstwo prawa pracy lessor najmodawca, wydzier¿awiaj¹cy,
legislative ustawodawczy, prawodawczy wynajmuj¹cy
legislator ustawodawca, prawodawca, le- let out wynajmowaæ komuœ, oddawaæ
gislator w najem
legislature w³adza ustawodawcza, cia³o let-out clause klauzula zwolnienia z obo-
ustawodawcze, legislatura wi¹zku, klauzula zmiany postanowienia
legist prawnik lethal œmiercionoœny, œmiertelny, zabój-
legitim zachowek, legityma, czêœæ usta- czy, zgubny
wowa (spadku dla dzieci zmar³ego) lethal weapon œmiercionoœna / zabójcza
claim resulting from a legitim rosz- broñ
czenie z tytu³u zachowku letter 1. list, pismo 2. litera
to calculate a legitim obliczaæ zacho- letter of authority pe³nomocnictwo na
wek piœmie
to complete a legitim uzupe³niæ zacho- letting of permanently installed equip-
wek ment and machinery wynajem trwale
to deprive someone of one’s legitim zainstalowanego wyposa¿enia i urz¹dzeñ
pozbawiæ (kogoœ) zachowku letting of premises and sites for parking
to pay a legitim zap³aciæ zachowek vehicles wynajem miejsc parkingo-
legitim due zachowek nale¿ny wych
legitim due to a descendant zachowek level poziom
nale¿ny zstêpnemu level of employment poziom, stan zatrud-
legitimacy 1. legalnoϾ, prawowitoϾ nienia

89
levelling limit

levelling roboty niwelacyjne ployees odpowiedzialnoϾ za mienie


levy 1. pobieraæ, œci¹gaæ 2. nak³adaæ powierzone pracownikowi
levy a tax pobieraæ, œci¹gaæ podatek liability is limited to the contribution
lewd lubie¿ny, sproœny, niewybredny odpowiedzialnoœæ ograniczona jest do
lex prawo, ustawa wysokoœci wk³adów
lex fori prawo miejsca procesu liability secured by mortgage zobowi¹-
liable odpowiedzialny, podlegaj¹cy odpo- zanie zabezpieczone hipotek¹
wiedzialnoœci liability secured by pledge zobowi¹zanie
to be liable for something ponosiæ od- zabezpieczone zastawem
powiedzialnoœæ za coœ liability under a product warranty zo-
to be liable for taxes odpowiadaæ za bowi¹zanie z tytu³u napraw gwarancyj-
podatki nych
to be liable for the obligations of the libel paszkwil, znies³awienie pisemne,
partnership / company odpowiadaæ za oszczerstwo, potwarz
zobowi¹zania spó³ki libelant 1. oszczerca 2. oskar¿ony o znie-
to be liable jointly and severally od- s³awienie
powiadaæ solidarnie licence 1. koncesja, pozwolenie, licencja
liabilities pasywa 2. przepustka, zwolnienie warunkowe
liability odpowiedzialnoœæ, zobowi¹zanie to grant a licence to operate a customs
devisee’s liability odpowiedzialnoœæ za- agency wydaæ / wydawaæ koncesjê na
pisobiercy prowadzenie agencji celnej
joint and several liability odpowie- to revoke a licence to operate a cus-
dzialnoœæ solidarna toms agency cofaæ / cofn¹æ koncesjê na
material liability of employees odpo- prowadzenie agencji celnej
wiedzialnoœæ materialna pracowników licence to operate a customs agency
payroll liability zobowi¹zanie z tytu³u koncesja na prowadzenie agencji celnej
wynagrodzeñ licensee koncesjonariusz, licencjobiorca
personal liability of an heir odpowie- licit dozwolony, legalny
dzialnoϾ osobista spadkobiercy lien zastaw
severable liability zobowi¹zanie po- particular lien zastaw szczególny (pra-
dzielne wo zastawu mienia d³u¿nika)
several liability odpowiedzialnoœæ in- repairer’s lien zastaw naprawczy (pra-
dywidualna,zobowi¹zanieindywidualne wo zastawu naprawionego mienia na
subrogative liability of a partner od- zabezpieczenie pokrycia kosztów jego
powiedzialnoœæ subsydiarna wspólnika naprawy)
subsidiary liability of a partner od- lien holder posiadacz prawa zastawu
powiedzialnoœæ subsydiarna wspólnika lien on rights zastaw na prawach
to be exempt from liability up to the life do¿ywotni
value byæ wolnym od odpowiedzialno- life annuity renta do¿ywotnia
œci w granicach life interest w³asnoœæ do¿ywotnia
unlimited liability odpowiedzialnoœæ life leasehold dzier¿awa do¿ywotnia
nieograniczona life tenancy w³asnoœæ do¿ywotnia
liability for estate debts / inheritance life tenant dzier¿awca do¿ywotni
debts odpowiedzialnoœæ za d³ugi spad- life usufruct u¿ytkowanie do¿ywotnie
kowe limit pu³ap, granica, kres, ograniczenie,
liability for property entrusted to em- limit

90
limitation living space

lending limit pu³ap kredytu liquidation postawiæ firmê w stan li-


limitation 1. przedawnienie 2. ograni- kwidacji
czenie voluntary liquidation likwidacja do-
interruption in the course of limita- browolna
tion przerwanie okresu przedawnienia liquidation actions czynnoœci likwida-
period / time of limitation okres prze- cyjne
dawnienia liquidation arrangement uk³ad likwida-
suspension of the course of limitation cyjny
zawieszenie przedawnienia liquidation reorganisation arrangement
limitation of a right przedawnienie pra- uk³ad likwidacyjny
wa liquidation of assets of the bankruptcy
limitation of claims przedawnienie rosz- estate likwidacja maj¹tku masy upa-
czeñ d³oœci
limited ograniczony liquidation of proprietary rights likwi-
limited joint-stock partnership spó³ka dacja praw maj¹tkowych
komandytowo-akcyjna liquidator likwidator
limited liability amount suma koman- list lista, spis
dytowa list of claimants surviving the deceased
limited liability company (POL) spó³ka lista osób uprawnionych do dziedzicze-
z ograniczon¹ odpowiedzialnoœci¹ nia ustawowego
limited partner komandytariusz list of claims lista wierzytelnoœci
limited partnership spó³ka komandy- extract / excerpt from the list of
towa claims wyci¹g z listy wierzytelnoœci
limited use u¿ytkowanie tymczasowe / supplementary / additional list of
ograniczone claims uzupe³niaj¹ca lista wierzytel-
line 1. linia 2. szereg, rz¹d noœci
ascending line linia wstêpna to approve / confirm the list of claims
collateral line linia boczna zatwierdziæ listê wierzytelnoœci
credit line linia kredytowa to establish a list of claims ustaliæ listê
descending line linia zstêpna wierzytelnoœci
direct line linia prosta to make a list of claims sporz¹dziæ li-
link building budynek plombowy stê wierzytelnoœci
liquid p³ynny to review / to view the list of claims
liquid assets aktywa p³ynne przegl¹daæ listê wierzytelnoœci
liquidate 1. up³ynniæ 2. zlikwidowaæ listed company spó³ka gie³dowa
liquidate the assets of company / part- literary literacki
nership up³ynniæ maj¹tek spó³ki literary and artistic property w³asnoœæ
liquidation likwidacja, rozwi¹zanie literacka i artystyczna
compulsory liquidation likwidacja literary profession zawód literata
przymusowa literary work dzie³o literackie
course of liquidation przebieg likwi- litigant strona w procesie
dacji litigate procesowaæ siê, prowadziæ proces,
rules for liquidation zasady likwidacji wystêpowaæ jako strona w procesie
to conduct liquidation przeprowadzaæ litigation droga prawna, sprawa s¹dowa,
likwidacjê proces s¹dowy
to put a company / partnership into living space powierzchnia mieszkalna

91
loafer local law

loafer obibok, pró¿niak to pay off a loan sp³aciæ po¿yczkê


loan po¿yczka, kredyt to raise a loan zaci¹gn¹æ po¿yczkê
administration of a loan obs³uga po- / kredyt
¿yczki to receive a loan otrzymaæ po¿yczkê
amount of a loan wielkoœæ po¿yczki to repay a loan sp³aciæ po¿yczkê
application for a loan proœba o po- to revoke a loan anulowaæ po¿yczkê
¿yczkê to take out a loan zaci¹gn¹æ po¿yczkê
as a loan tytu³em po¿yczki / kredyt
bridging loan kredyt pomostowy, po- loan against deposit po¿yczka pod zas-
¿yczka pomostowa taw
budgetary loan kredyt bud¿etowy loan against security po¿yczka za zabez-
call loan po¿yczka zwrotna w ka¿dej pieczeniem
chwili na ¿¹danie loan amount kwota po¿yczki
collateral for a loan zabezpieczeniepo- loan association towarzystwo po¿ycz-
¿yczki kowe
contract for a loan umowa po¿yczki loan at interest po¿yczka oprocentowana
convertible loan po¿yczka zamienna loan at notice po¿yczka zwrotna za wy-
domestic loan po¿yczka wewnêtrzna powiedzeniem
duration of a loan okres po¿yczki loan capital kapita³ po¿yczkowy
form of a loan forma po¿yczki loan for use u¿yczenie
global loan po¿yczka globalna loan for use agreement umowa u¿ycze-
government loan po¿yczka pañstwo- nia
wa / rz¹dowa loan in kind po¿yczka w naturze
home loan po¿yczka na kupno miesz- loan is payable po¿yczka jest wyma-
kania galna
interest-bearing loan po¿yczka opro- loan falls due po¿yczka jest wymagalna
centowana loan market rynek po¿yczkowo-kredyto-
interest-free loan po¿yczka nieopro- wy
centowana loan on pawn po¿yczka pod zastaw
object of loan przedmiot po¿yczki loan on special terms po¿yczka na wa-
recourse loan po¿yczka gwarantowana runkach specjalnych
redemption of a loan sp³ata po¿yczki loan payment rata po¿yczki
refund of a loan zwrot po¿yczki loan period okres po¿yczki
repayment of a loan sp³ata po¿yczki loan proceeds zysk z po¿yczki
security for a loan zabezpieczenie po- loan repayable on demand po¿yczka
¿yczki zwrotna w ka¿dej chwili na ¿¹danie
security of loan repayment zabezpie- loan value wysokoœæ / wartoœæ po¿yczki
czenie zwrotu po¿yczki loan without interest po¿yczka nieopro-
service of a loan obs³uga po¿yczki centowana
soft loan po¿yczka nieoprocentowana local miejscowy, lokalny
terms of a loan warunki po¿yczki local action powództwo, które musi zo-
to apply for a loan ubiegaæ siê o po- staæ wniesione w okreœlonym miejscu
¿yczkê local government samorz¹d
to contract / to incur / to negotiate local governmental unit jednostka samo-
a loan zaci¹gn¹æ po¿yczkê / kredyt rz¹du terytorialnego
to obtain a loan otrzymaæ po¿yczkê local law prawo miejscowe

92
local tax lynch

local tax podatek mijscowy to cover / finance losses pokrywaæ


lockout lokaut / pokryæ straty
locus miejsce to incur a loss ponieœæ stratê
lodger lokator to participate in the loss uczestniczyæ
lodgings kwatera w stracie
logo logo, znak graficzny to suffer / sustain losses ponieϾ straty
long-term d³ugoterminowy, d³ugookre- loss of one’s job utrata (miejsca) pracy
sowy loss of the qualifications through the
long-term loan po¿yczka d³ugotermi- employee’s own faults zawiniona utra-
nowa ta uprawnieñ
long-term obligation zobowi¹zanie d³u- lost 1. utracony, stracony, zmarnowany
goterminowe 2. zaginiony
long-term unemployment bezrobocie lost possession posiadanie utracone
d³ugookresowe low 1. niski, niewysoki, niewielki 2. g³ê-
longevity d³ugowiecznoœæ boki 3. nikczemny
longevity pay dodatek za wys³ugê lat low pay niska p³aca
(wyp³acany wojskowym) low-interest loan po¿yczka niskoprocen-
loophole luka, kruczek towa
tax loophole luka podatkowa low-priced offer oferta korzystna ze
legal loophole luka prawna, kruczek wzglêdu na cenê
prawny lower ni¿szy
loss 1. strata, utrata 2. zguba 3. ubytek lower court s¹d ni¿szej instancji
equivalent given for loss sustained lump sum / lump-sum rycza³t
ekwiwalent za poniesione starty lump sum remuneration wynagrodzenie
manner of covering loss sposób po- rycza³towe
krycia strat lump-sum tax podatek rycza³towy
to appraise the loss oszacowaæ stratê lunacy 1. choroba umys³owa, ob³êd 2. sza-
to bear a loss ponieœæ stratê leñstwo
to compute the company’s losses at lunatic ob³¹kany, szaleniec
PLN x oszacowaæ straty spó³ki na lynch zlinczowaæ, dokonaæ samos¹du
x PLN

93
M
mace laska marsza³kowska make an offer z³o¿yæ ofertê
Mafia mafia make available udostêpniæ
magistrate sêdzia pokoju make one’s will sporz¹dziæ testament
magistrate’s court s¹d pokoju / rozjem- make repairs dokonywaæ napraw, prze-
czy (dla drobnych spraw) prowadzaæ naprawy
mail-order wysy³kowy make someone one’s heir uczyniæ kogoœ
by mail-order wysy³kowo swoim spadkobierc¹
mail-order sale sprzeda¿ wysy³kowa make the inventory dokonaæ spisu
maintenance 1. konserwacja, utrzymywa- make the payments due in respect of
nie w dobrym stanie 2. utrzymywanie a business trip wyp³acaæ nale¿noœci
3. alimenty 4. pomoc, poparcie z tytu³u podró¿y s³u¿bowej
to bear the ordinary maintenance make work wykonaæ dzie³o
costs of the thing lent ponosiæ zwyk³e maker of the offer sk³adaj¹cy ofertê
koszty utrzymania rzeczy u¿yczonej mala fide w z³ej wierze
maintenance work roboty konserwa- malefactor zbrodniarz, przestêpca, z³o-
cyjne czyñca
major 1. g³ówny, istotny 2. pe³noletni malfeasance nadu¿ycie w³adzy, wykro-
3. wiêkszy, wa¿niejszy, znacz¹cy, po- czenie, przestêpstwo urzêdowe
wa¿ny, powa¿niejszy 4. (o specjalizacji maltreat someone pastwiæ siê nad kimœ,
na studiach) g³ówny, kierunkowy znêcaæ siê nad kimœ, maltretowaæ kogoœ
major defect wada g³ówna, wada istotna maltreatment pastwienie siê, znêcanie
majority 1. wiêkszoœæ, przewaga 2. pe³no- siê, maltretowanie
letnoœæ management kierowanie, zarz¹dzanie
absolute / overall majority bezwzglê- diligent management zarz¹d prawi-
dna wiêkszoœæ d³owy
simple majority zwyk³a wiêkszoœæ middle management kadra œredniego
majority vote wiêkszoœæ g³osów szczebla
make a bequest to someone zapisaæ coœ management and labour partnerzy spo-
komuœ, uczyniæ zapis na czyj¹œ rzecz ³eczni
make a declaration of intent z³o¿yæ oœ- management board (POL) zarz¹d
wiadczenie woli to appoint the management board
make a performance spe³niæ œwiad- powo³aæ zarz¹d
czenie to remove / to dismiss the manage-
make a power of attorney sporz¹dziæ ment board odwo³ywaæ zarz¹d
pe³nomocnictwo management board’s by-laws regulamin
make a statement z³o¿yæ oœwiadczenie zarz¹du

94
management culture marketable quality of goods

management culture kultura kierowania manufacturing defect wada fabryczna


management of the affairs of the part- manufacturing establishment zak³ad
nership / company prowadzenie spraw produkcyjny
spó³ki manumission wyzwolenie (niewolnika)
manager 1. kierownik, dyrektor, mene- marital 1. ma³¿eñski 2. mê¿owski
d¿er, zarz¹dzaj¹cy 2. zarz¹dca tymcza- marital duties obowi¹zki ma³¿eñskie
sowy maritime 1. morski 2. nadmorski 3. ¿eglu-
manager of a branch kierownik oddzia³u gowy
manager of a department kierownik maritime work praca na morzu
dzia³u market 1. rynek 2. targ, targowisko
manager of a factory kierownik zak³adu capital market rynek kapita³owy
/ fabryki cash market rynek gotówkowy
manager of a plant kierownik zak³adu commodity market rynek towarowy
managerial kierowniczy, mened¿erski, divergent market rynek zleceñ roz-
dyrektorski, dotycz¹cy zarz¹dzania bie¿nych
managerial grid siatka kierownicza exchange market rynek gie³dowy
managing partner wspólnik zarz¹dza- foreign exchange market rynek dewi-
j¹cy zowy
mandate 1. urzêdowe polecenie, zlecenie, forward market rynek terminowy
nakaz 2. mandat, instrukcja poselska free market rynek wolny
3. pe³nomocnictwo 4. umowa zlecenia futures market rynek kontraktów ter-
mandator mocodawca udzielaj¹cy pe³- minowych
nomocnictwa investment market rynek inwesty-
mandatory 1. przymusowy, obowi¹zko- cyjny
wy 2. nakazany prawem, ustawowy labour market rynek pracy
3. mandatowy 4. dotycz¹cy zlecenia, loan market rynek po¿yczkowo-kre-
zlecony dytowy
mandatory administration of the assets main market rynek podstawowy
zarz¹d przymusowy nad maj¹tkiem money market rynek pieniê¿ny
mandatory administrator (POL) official market rynek podstawowy
zarz¹dca przymusowy official stock exchange market ofi-
mandatory powers pe³nomocnictwo zle- cjalny rynek papierów wartoœciowych
cone open market rynek otwarty
manner sposób, maniera, rodzaj over-the-counter market, OTC mar-
manner in which the thing is to be used ket rynek pozagie³dowy
sposób u¿ywania rzeczy parallel market rynek równoleg³y
manpower si³a robocza primary market rynek pierwotny
manpower planning planowanie zatrud- quotation market rynek notowañ
nienia secondary market rynek wtórny
manual 1. fizyczny 2. rêczny security market rynek papierów war-
manual delivery oddanie do r¹k w³as- toœciowych, rynek walorów
nych, wrêczenie, dorêczenie spot market rynek kontraktów natych-
manual labour praca fizyczna miastowych
manual worker pracownik fizyczny stock market rynek walorów
manufacturing fabryczny, produkcyjny, marketable quality of goods wartoϾ
wytwórczy handlowa towarów

95
marriage merger by acquisition

marriage ma³¿eñstwo medical 1.lekarski,medyczny 2. leczniczy


marriage articles intercyza, umowa medical certificate orzeczenie lekarskie
przedœlubna medical check-up / examination badanie
marriage certificate metryka œlubu, akt lekarskie
œlubu medical report orzeczenie lekarskie
marriage settlement intercyza, umowa medical secret tajemnica lekarska
przedœlubna medium-sized œredniej wielkoœci, o œred-
marshal 1. marsza³ek 2. szeryf (USA) nich rozmiarach
3. komendant policji (USA) medium-sized company spó³ka œredniej
field marshal marsza³ek polny wielkoœci
martial wojskowy, ¿o³nierski, wojenny medium-term œrednioterminowy
martial law 1. prawo wojenne 2. stan medium-term loan po¿yczka œrednioter-
wojenny, stan wyj¹tkowy minowa
court martial s¹d wojenny meeting spotkanie, zebranie, zgromadze-
mason murarz nie, mityng
masonry work roboty murarskie meeting of creditors zebranie wierzycie-
mass zbiorowy, masowy li, zgromadzenie wierzycieli
mass dismissals zbiorowe / masowe melioration work roboty melioracyjne
zwolnienia member 1. cz³onek 2. element, cz³on
master 1. mistrz 2. pracodawca 3. magi- member of a company udzia³owiec / ak-
ster cjonariusz spó³ki
master and servant relationship stosun- memorandum 1. okólnik, notatka s³u¿bo-
ki pracy wa 2. protokó³ 3. memorandum
Master of Laws magister prawa memorandum of association (UK) statut
material 1. materialny 2. rzeczowy, spó³ki
maj¹tkowy 3. istotny, wa¿ny menace zagro¿enie, zmora, groŸba
material liability of employees odpo- to pose menace stanowiæ zagro¿enie
wiedzialnoœæ materialna pracowników mental 1. umys³owy 2. pamiêciowy
maternity macierzyñski, macierzyñstwo 3. umys³owo chory
maternity benefit œwiadczenie macie- mental stress stres
rzyñskie, zasi³ek macierzyñski merchant (noun) kupiec, handlowiec,
matricide matkobójstwo sklepikarz
maturity 1. dojrza³oœæ, wiek dojrza³y merchant (adjective) handlowy
2. termin p³atnoœci merchant shipping ¿egluga / flota hand-
maximum maksymalny lowa
maximum remuneration górna granica merchantry kupiectwo
wynagrodzenia mercantile handlowy
maximum working time maksymalny mercantile shipping ¿egluga / flota hand-
wymiar czasu pracy lowa
mayor burmistrz, naczelnik miasta, mer mercy 1. ³aska 2. litoœæ, mi³osierdzie
meal 1. posi³ek 2. m¹czka mercy killing eutanazja
means œrodek merge dokonaæ fuzji, ³¹czyæ siê, zlewaæ
mechanic’s lien zastaw okupacyjny (USA) siê ze sob¹
(prawo zastawu maj¹tku zak³adu na za- merger po³¹czenie, fuzja
bezpieczenie p³ac pracowników) merger by acquisition ³¹czenie siê przez
mediator poœrednik, mediator przejêcie

96
merger by formation of a new company misprision

merger by formation of a new company minority government rz¹d mniejszoœcio-


³¹czenie siê przez zawi¹zanie nowej wy
spó³ki minority stockholders udzia³owcy mniej-
merger by taking over ³¹czenie siê przez szoœciowi
przejêcie minutes protokó³
merger date dzieñ po³¹czenia book of minutes ksiêga protoko³ów
merger plan plan po³¹czenia read and confirmed minutes protokó³
conglomerate merger fuzja tworz¹ca odczytany i przyjêty
konglomerat to draw up the minutes sporz¹dzaæ
day of merger dzieñ po³¹czenia protokó³
draft terms of merger plan po³¹czenia to enter on the minutes wci¹gn¹æ do
horizontal merger fuzja pozioma protoko³u, zaprotoko³owaæ
vertical merger fuzja pionowa to make minutes sporz¹dzaæ protokó³
to effect a merger dokonaæ po³¹czenia to take the minutes spisaæ protokó³
merging ³¹cz¹cy siê, scalaj¹cy minutes book ksiêga protoko³ów
merging company spó³ka ³¹cz¹ca siê minutes of a session protokó³ posiedze-
merit 1. zas³uga 2. zaleta 3. wartoœæ, war- nia
toœci minutes of the meeting protokó³ posie-
merit rating ocena wydajnoœci pracy dzenia
middle 1. œrodkowy, œredni 2. poœredni Miranda rule prawo do odmowy zeznañ
middle management kadra œredniego przez podejrzanego (który zosta³ zatrzy-
szczebla many) zgodnie z 5. i 14. poprawk¹ do
migrant migruj¹cy, wêdrowny, koczow- konstytucji USA
niczy misappropriation sprzeniewierzenie,
migrant worker pracownik migruj¹cy przyw³aszczenie, defraudacja
military wojskowy, ¿o³nierski, militarny miscarriage 1. poronienie 2. niepowodze-
military personnel kadra wojskowa nie (planu) 3. zaginiêcie (listu), b³¹d
military service s³u¿ba wojskowa w dostawie
military testament testament wojskowy miscarriage of justice pomy³ka s¹dowa
minimum minimalny miscellaneous 1. ró¿ny, ró¿norodny, roz-
minimum wage p³aca minimalna maity 2. mieszany, zró¿nicowany
minister 1. minister 2. pastor, duchowny mischief 1. szkoda, krzywda 2. psoty, figle
minister competent in matters of public 3. z³o
finance minister w³aœciwy do spraw fi- misdemeanour 1. wykroczenie, wystêpek
nansów publicznych 2. z³e prowadzenie siê
Minister for Health and Social Welfare misdemeanant osoba winna wykrocze-
Minister Zdrowia i Opieki Spo³ecznej nia, osoba której dowiedziono wykro-
ministry ministerstwo czenia
Ministry of Labour and Social Policy misdeed nadu¿ycie, nieprawoœæ
Ministerstwo Pracy i Polityki Socjalnej misfeasance 1. wykroczenie s³u¿bowe,
minor 1. niepe³noletni 2. drobny nadu¿ycie w³adzy 2. niew³aœciwe wy-
to emancipate a minor usamodzielniæ konanie
nieletniego misprision 1. niepowiadomienie o prze-
minor donation darowizna drobna stêpstwie, zaniedbanie obowi¹zku (do-
minority 1. niepe³noletnioœæ 2. mniej- niesienia o przestêpstwie) 2. pogarda,
szoϾ niedocenianie

97
misrepresentation movable property

misrepresentation fa³szywe przedstawie- amortisation of mortgage amortyzacja


nie, przeinaczenie, wprowadzenie w b³¹d hipoteki
missing brakuj¹cy certificate of the registration of mort-
missing amount niedobór gage œwiadectwo wpisu hipotecznego
mistrial uniewa¿niony proces, postêpo- collective mortgage hipoteka ³¹czna
wanie niewa¿ne debtor on mortgage d³u¿nik hipo-
misuse 1. niew³aœciwe u¿ycie 2. nadu¿y- teczny
cie farm mortgage hipoteka na gospodar-
mitigating ³agodz¹cy, uœmierzaj¹cy stwie rolnym
mitigating circumstances okolicznoœci instalment mortgage hipoteka amorty-
³agodz¹ce zacyjna
mitigation 1. z³agodzenie, uœmierzenie judicial mortgage hipoteka przymu-
2. pomniejszenie, zmniejszenie (np. ka- sowa
ry) ship’s mortgage hipoteka morska
mitigation of damages zmniejszenie od- subject of a mortgage przedmiot hipo-
szkodowania teki
mixed mieszany tacit mortgage hipoteka przymusowa
mixed donation darowizna mieszana to burden with mortgage obci¹¿yæ hi-
mixed duty c³o mieszane potek¹
mob 1. t³um, zbiorowisko 2. mot³och, ha- to have a mortgage on mieæ hipote-
³astra 3. mafia kê na
model wzór, model to lend on mortgage po¿yczaæ (komuœ)
monetary pieniê¿ny, monetarny, walu- pod hipotekê
towy to pay off a mortgage sp³aciæ hipotekê
monetary assets aktywa pieniê¿ne vessel mortgage hipoteka morska
monetary policy polityka pieniê¿na mortgage bank bank hipoteczny
Monetary Policy Council Rada Polityki mortgage bond list zastawny, obligacja
Pieniê¿nej (RPP) hipoteczna
meeting of the Monetary Policy Council mortgage charge obci¹¿enie hipoteczne
posiedzenie RPP mortgage debt d³ug hipoteczny
monetary policy instruments instrumen- mortgage debtor d³u¿nik hipoteczny
ty polityki pieniê¿nej mortgage loan po¿yczka hipoteczna
money pieni¹dze, pieni¹dz mortgage register ksiêga hipoteczna
money debt d³ug pieniê¿ny, wierzytel- mortgage registration wpis hipoteczny
noϾ mortgage-secured loan kredythipoteczny
money dues nale¿noœci mortgagee wierzyciel hipoteczny
money supply poda¿ pieni¹dza mortgager / mortgagor d³u¿nik hipo-
monthly miesiêczny teczny
monthly pay wynagrodzenie miesiêczne mortuary 1. dom pogrzebowy (USA)
monthly wages p³aca miesiêczna 2. kostnica (UK)
morgue (USA) kostnica motion 1. wniosek, podanie 2. ruch, poru-
mortal œmiertelny szanie siê 3. skinienie, gest
mortal combat walka na œmieræ i ¿ycie movable ruchomy
mortality œmiertelnoœæ movable goods ruchomoœci
mortgage hipoteka movable property w³asnoœæ ruchoma, ru-
aggregate mortgage hipoteka ³¹czna chomoœæ

98
movables mutual obligation

movables rzeczy ruchome muniments dokument / tytu³ w³asnoœci


move-in date data objêcia w posiadanie, murder (noun) morderstwo, zabójstwo,
zasiedlenia nieruchomoœci mord
movement 1. ruch, poruszanie siê, attempted murder usi³owanie zabój-
przep³yw 2. rozwój stwa
multicurrency loan po¿yczka w ró¿nych first degree murder zabójstwo z pre-
walutach medytacj¹
multi-establishment collective labour intended murder zabójstwo zaplano-
agreement ponadzak³adowy uk³ad wane
zbiorowy pracy to commit murder pope³niæ zabój-
multi-family construction budownictwo stwo, dokonaæ zabójstwa
wielorodzinne murder of one’s husband mê¿obójstwo
multilateral wielostronny, multilateralny murder (verb) zamordowaæ, zabiæ
multilateral legal transaction czynnoœæ murderer zabójca, morderca
prawna wielostronna musical work dzie³o muzyczne
multinational corporation spó³ka wie- mutiny bunt, powstanie (np. w wojsku, na
lonarodowa okrêcie)
municipal komunalny, miejski mutual wzajemny, obopólny
municipal taxation podatki miejskie mutual agreement / consent of the par-
municipality 1. okrêg samorz¹dowy, gmi- ties porozumienie stron
na miejska 2. w³adze miejskie, samo- mutual obligation zobowi¹zanie wza-
rz¹d miejski, zarz¹d miejski jemne

99
N
n. a. (not applicable) nie dotyczy natural emblements po¿ytki naturalne
named imienny natural fruits of a thing po¿ytki natural-
named bank account imienny rachunek ne rzeczy
bankowy natural obligation zobowi¹zanie natu-
nark kapuœ, informator policji, szpicel, ralne
donosiciel natural person osoba fizyczna
national 1. krajowy, narodowy 2. pañ- natural proceeds po¿ytki naturalne rze-
stwowy 3. (o rz¹dzie) centralny czy
National Bank of Poland Narodowy naturalise 1. nacjonalizowaæ, upañstwa-
Bank Polski (NBP) wiaæ 2. naturalizowaæ
Management Board of the National naturalised citizen naturalizowany oby-
Bank of Poland Zarz¹d NBP watel
President of the National Bank of Po- necessary konieczny, nieodzowny, nie-
land Prezes NBP zbêdny
National Bank of Poland Head Office necessary defence obrona konieczna
Centrala Narodowego Banku Polski necessity ubóstwo
NBP budget plan finansowy NBP plea of necessity zarzut ubóstwa
National Chamber of Statutory Audi- negative negatywny, odmowy, ujemny,
tors Krajowa Izba Bieg³ych Rewi- przecz¹cy
dentów negative easement s³u¿ebnoœæ bierna /
National Court Register Krajowy Re- negatywna
jestr S¹dowy negative obligation zobowi¹zanie nega-
National Depository for Securities Kra- tywne
jowy Depozyt Papierów Wartoœciowych neglect zaniedbywaæ
National Investment Fund Narodowy neglect one’s duties zaniedbywaæ obo-
Fundusz Inwestycyjny wi¹zki
NIF index Indeks Narodowych Funduszy negligence zaniedbanie, niedbalstwo, brak
Inwestycyjnych (NIF) starannoœci
nationalisation nacjonalizacja contributory negligence zaniedbanie
nationality 1. narodowoϾ 2. obywatel- ze strony poszkodowanego
stwo gross negligence ra¿¹ce zaniedbanie
dual nationality podwójne obywatel- / niedbalstwo
stwo negligent niedba³y, zaniedbuj¹cy obo-
natural 1. naturalny, przyrodzony 2. pra- wi¹zki
wdziwy oczywisty 3. (o dziecku) nie- negligently niedbale, nonszalancko, od
œlubny niechcenia

100
negotiations nonsuit

negotiations rokowania, negocjacje non-competition during employment


subject matter of negotiations przed- zakaz konkurencji w czasie trwania sto-
miot rokowañ sunku pracy
to enter into negotiations rozpocz¹æ non-contributory niesk³adkowy
rokowania non-contributory social security scheme
negotiorum gestio prowadzenie cudzych niesk³adkowy system zabezpieczenia
spraw bez zlecenia non-cumulative niekumulowany
net netto non-cumulative share akcja niekumu-
nextnastêpny, najbli¿szy, s¹siedni, kolejny lowana
next friend przedstawiciel procesowy nondisclosure nieujawnianie, zatajenie
nieletniego lub osoby ubezw³asnowol- non-dumping certificate œwiadectwo an-
nionej, który jednak nie jest jej ustawo- tydumpingowe
wym przedstawicielem non-fulfilment niewykonanie
Next In-First Out (NIFO) metoda wyce- non-fulfilment of an obligation niewy-
ny w oparciu o wartoœæ odtworzeniow¹ konanie zobowi¹zania
next of kin najbli¿szy krewny non-governmental pozarz¹dowy
night nocny non-governmental organisation organi-
night time pora nocna zacja pozarz¹dowa
night work praca nocna nonjury trial rozprawa bez udzia³u s¹du
nomenclature nomenklatura, nazewnic- przysiêg³ych
two non-military mundurowy
nomenclature list nomenklatura celna non-military uniformed services s³u¿by
nominal 1. nominalny 2. symboliczny mundurowe
3. (o akcjach) imienny non-pecuniary pension renta niepie-
nominal value wartoœæ nominalna niê¿na
nomination 1. mianowanie, nominacja non-pecuniary performance œwiadcze-
2. kandydatura nie niepieniê¿ne
nominee 1. nominat, kandydat 2. benefi- non-performance niewykonanie, niewy-
cjent pe³nienie
non-cash bezgotówkowy, niepieniê¿ny non-performance of an obligation nie-
non-cash debt wierzytelnoœæ niepie- wykonanie zobowi¹zania
niê¿na non-preferential nieuprzywilejowany
non-cash performance œwiadczenie nie- non-preferential creditor wierzyciel nie-
pieniê¿ne uprzywilejowany
non-cash settlements rozliczenia bezgo- non-repayable bezzwrotny
tówkowe non-repayable loan po¿yczkabezzwrotna
non-cash transactions obrót bezgotów- non-resident 1. zamiejscowy 2. nie
kowy maj¹cy sta³ego miejsca zamieszkania
non-cash wages wynagrodzenie w natu- 3. doje¿d¿aj¹cy
rze non-residential niemieszkalny
non-commercial partnership spó³ka pra- non-residential building budynek nie
wa cywilnego przeznaczony do celów mieszkalnych,
non-competition zakaz konkurencji budynek niemieszkalny
non-competition after employment re- nonsuit (noun) pozostawienie rozpozna-
lationship ends zakaz konkurencji po nia, wstrzymanie postêpowania przez
ustaniu stosunku pracy sêdziego, oddalenie powództwa

101
nonsuit nursing break

nonsuit (verb) oddalaæ (powództwo) notice 1. powiadomienie, awizo 2. zg³o-


non-transferable niezbywalny szenie 3. zawiadomienie 4. wypowie-
non-transferable movable ruchomoϾ dzenie
niezbywalna ‘wanted’ notice list goñczy
non-transferable right prawo niezby- notice of defective goods zg³oszenie wa-
walne dy towaru
non-transferable usufruct u¿ytkowanie notice of delivery awizo dostawy
niezbywalne notice of lien zawiadomienie o skorzysta-
non-voting niemy, bez prawa g³osu niu z prawa zastawu (USA)
non-voting share akcja niema notice to vacate powiadomienie o zwol-
normal zwyk³y, zwyczajny nieniu lokalu
normal will testament zwyk³y, zwy- notification zawiadomienie
czajny notification on the declaration of bank-
notarial notarialny ruptcy zawiadomienie o upad³oœci
notarial deed akt notarialny nugatory 1. bezskuteczny, niewa¿ny
notarial power of attorney pe³nomoc- 2. b³ahy, bezwartoœciowy
nictwo notarialne nuisance 1. naruszenie porz¹dku publicz-
notarial statement of the management nego 2. utrapienie, plaga 3. niedogod-
board akt notarialny zawieraj¹cy noœæ, przykroœæ
oœwiadczenie zarz¹du private nuisance s¹siedzkie naruszenie
notarial will testament notarialny posiadania
notary notariusz, rejent null niewa¿ny, bez mocy prawnej
notary public notariusz null and void legal act czynnoϾ prawna
notary’s office biuro notarialne bezwzglêdnie niewa¿na
note 1. nota 2. banknot null and void legal transaction czynnoϾ
credit note nota kredytowa prawna bezwzglêdnie niewa¿na
debit note nota debetowa nullification uniewa¿nienie, anulowanie
denominational value of notes war- numismatic item numizmat
toœæ nominalna banknotów nuptial œlubny, weselny, ma³¿eñski
to bring notes into circulation wpro- nursing break przerwa na karmienie
wadzaæ banknoty do obiegu

102
O
oath 1. przysiêga 2. przekleñstwo 3. bluŸ- contractual obligation zobowi¹zanie
nierstwo umowne
object 1. przedmiot, obiekt 2. cel counterpart obligation zobowi¹zanie
object of a pledge przedmiot zastawu wzajemne
object of donation przedmiot darowizny divisible obligation œwiadczenie po-
value of the object of donation war- dzielne
toϾ przedmiotu darowizny due date for obligations wymagalnoϾ
object of loan przedmiot po¿yczki zobowi¹zañ
object of performance przedmiot œwiad- due obligation zobowi¹zanie wyma-
czenia galne
object of tenancy przedmiot dzier¿awy extinct obligation zobowi¹zanie prze-
objection 1. zastrze¿enie, zarzut 2. sprze- dawnione
ciw 3. trudnoœæ, przeszkoda facultative obligation zobowi¹zanie fa-
objection to the division plan zastrze¿e- kultatywne
nie do podzia³u planu failure to comply with the obligation
to lodge / to make objections to the di- niedope³nienie obowi¹zku
vision plan wnieœæ zastrze¿enia do po- guarantee obligation zobowi¹zanie
dzia³u planu z tytu³u gwarancji
objects of a company cel spó³ki, przed- improper performance of obligation
miot dzia³alnoœci spó³ki nienale¿yte wykonanie zobowi¹zania
obligation 1. obowi¹zek, zobowi¹zanie, indivisible obligation zobowi¹zanie
powinnoϾ 2. przymus prawny 3. obli- niepodzielne
gacja, skrypt d³u¿ny international obligation zobowi¹zanie
accessory obligation zobowi¹zanie do- miêdzynarodowe
datkowe legal obligation zobowi¹zanie usta-
alternative obligation zobowi¹zanie wowe
przemienne long-term obligation zobowi¹zanie
civil obligation zobowi¹zanie cywilne d³ugoterminowe
collateral obligation zobowi¹zanie moral obligation zobowi¹zanie natu-
uboczne ralne / moralne
conditional obligation zobowi¹zanie mutual obligation zobowi¹zanie wza-
warunkowe jemne
contentious obligation zobowi¹zanie natural obligation zobowi¹zanie natu-
sporne ralne
continuous obligation zobowi¹zanie negative obligation zobowi¹zanie ne-
o charakterze ci¹g³ym gatywne

103
obligation as to species occupational physiology

non-fulfilment of an obligation nie- obligee wierzyciel, strona uprawniona


wykonanie zobowi¹zania z umowy
non-performance of an obligation obligor d³u¿nik, strona zobowi¹zana
niewykonanie zobowi¹zania z umowy
pecuniary obligation zobowi¹zanie obliterate 1. zatrzeæ, zamazywaæ 2. skre-
pieniê¿ne œlaæ, skasowaæ
perfect obligation zobowi¹zanie usta- obliteration 1. zatarcie, zacieranie, zama-
wowe zywanie 2. skreœlenie, skasowanie
prospective obligation zobowi¹zanie obliteration of a will zatarcie testamentu
przysz³e observe zachowaæ / przestrzegaæ
reciprocal obligation zobowi¹zanie observe the term of notice zachowaæ
wzajemne / przestrzegaæ terminu wypowiedzenia
seasonal obligation zobowi¹zanie okre- obstruct blokowaæ, utrudniaæ, przeszka-
sowe dzaæ
short-term obligation zobowi¹zanie obstructing justice matactwo, przeszka-
krótkoterminowe dzanie wymiarowi sprawiedliwoœci
statutory obligation zobowi¹zanie us- obvious jawny, jasny, oczywisty
tawowe obvious defect (patent defect) wada
tax obligation obowi¹zek podatkowy jawna
treaty obligations zobowi¹zanie trak- occasional 1. okazyjny, przypadkowy
tatowe 2. okolicznoœciowy
to acknowledge obligations uznaæ zo- occasional offer oferta okazyjna / po ob-
bowi¹zania ni¿onej cenie
to assume an obligation przyj¹æ zobo- occupancy 1. objêcie w posiadanie,
wi¹zanie zaw³aszczenie 2. posiadanie, w³adanie
to contract an obligation zaci¹gn¹æ zo- occupant 1. lokator, mieszkaniec 2. posia-
bowi¹zanie dacz, dzier¿yciel
to fulfil an obligation wykonaæ zobo- occupation 1. zasiedlenie, obejmowanie
wi¹zanie w posiadanie, w³adanie 2. zatrudnienie,
to meet one’s obligation wywi¹zywaæ zawód
siê ze zobowi¹zania first occupation pierwsze zasiedlenie
to perform an obligation wykonaæ zo- to enter into occupation of land
bowi¹zanie wchodziæ we w³adanie gruntem
to put / to place someone under an ob- occupation of land w³adanie gruntem
ligation zobowi¹zywaæ kogoœ occupational zawodowy, pracy
unmatured obligation zobowi¹zanie occupational disease choroba zawodowa
niewymagalne occupational hazard ryzyko zawodowe
obligation as to species zobowi¹zanie ga- occupational hygiene higiena pracy
tunkowe occupational medicine medycyna pracy
obligation in kind zobowi¹zanie rodza- occupational mortality œmiertelnoœæ za-
jowe wodowa
obligation resulting from a bill of ex- occupational pedagogy pedagogika
change zobowi¹zanie wekslowe pracy
obligation to refrain from an act zobo- occupational pension renta pracownicza,
wi¹zanie do zaniechania dzia³ania œwiadczenia emerytalne pracodawcy
obligation to work obowi¹zek pracy occupational physiology fizjologia pracy

104
occupational psychology offer subject to being unsold

occupational psychology psychologia to ask for an offer prosiæ o z³o¿enie


pracy oferty
occupational retraining przekwalifiko- to be on offer byæ wystawionym na
wanie zawodowe sprzeda¿
occupational risk ryzyko zawodowe to be open to an offer byæ sk³onnym
occupational safety bezpieczeñstwopracy do rozwa¿enia oferty
occupational status status zawodowy to cancel an offer anulowaæ ofertê
occupier 1. okupant 2. lokator, najemca, to decline an offer odrzuciæ ofertê
dzier¿awca, u¿ytkownik to entertain an offer rozwa¿aæ ofertê
beneficial occupier u¿ytkownik bene- to jump at an offer skwapliwie sko-
ficyjny rzystaæ z oferty
occupy zajmowaæ, w³adaæ, okupowaæ to make an offer z³o¿yæ ofertê
occupy the land w³adaæ gruntem to refuse an offer odrzuciæ ofertê
occurrence wypadek, zdarzenie to reject an offer odrzuciæ ofertê
odd 1. nieparzysty 2. dorywczy, przypad- to retract an offer anulowaæ ofertê
kowy, dodatkowy 3. niepe³ny to revoke an offer wycofaæ ofertê
odd hand osoba pracuj¹ca dorywczo to submit an offer z³o¿yæ ofertê
odd job praca dorywcza to take advantage of an offer skorzy-
of one’s own hand w³asnorêczny staæ z oferty
offence 1. przestêpstwo, wykroczenie, to take an offer przyj¹æ ofertê
przewinienie 2. zniewaga, obraza to withdraw an offer wycofaæ ofertê
offender przestêpca, winowajca offer for delivery oferta na dostawê
persistent offender recydywista offer for sale oferta na sprzeda¿
offensive 1. obraŸliwy, nieprzyzwoity offer for subscription oferta subskryp-
2. zaczepny, ofensywny, napastniczy cyjna
offer at oferowaæ na, proponowaæ, ofia- offer in force oferta wa¿na
rowaæ offer in return kontroferta, kontrpropo-
offer evidence dostarczaæ dowody, prze- zycja
dstawiaæ dowody offer of sale oferta sprzeda¿y
offer oferta, propozycja offer of services oferta us³ug
advantageous offer oferta korzystna offer of work oferta pracy
attractive offer atrakcyjna oferta offer open oferta wa¿na
best offer najkorzystniejsza oferta, naj- offer open ... days oferta wa¿na ... dni
wy¿sza oferowana cena offer open until ... oferta wa¿na (aktual-
cut-price offer oferowanie towarów po na) do ....
obni¿onej cenie offer remains open until recall oferta
declaration of acceptance of an offer wa¿na do odwo³ania
oœwiadczenie o przyjêciu oferty offer subject to acceptance by ... oferta
duration of an offer okres wa¿noœci z zastrze¿eniem przyjêcia do dnia ...
oferty offer subject to confirmation oferta pod-
exceptional offer oferta specjalna / wy- legaj¹ca potwierdzeniu, oferta z zastrze-
j¹tkowa ¿eniem potwierdzenia
expiration of an offer wygaœniêcie offer subject to immediate acceptance
oferty oferta z zastrze¿eniem akceptowania
favourable offer oferta korzystna natychmiast po przyjêciu
to accept an offer przyj¹æ ofertê offer subject to being unsold oferta z za-

105
offer subject to inspection ordain

strze¿eniem prawa ewentualnej wczeœ- onerous contract umowa pod tytu³em ob-
niejszej sprzeda¿y towaru (przed otrzy- ci¹¿liwym
maniem odpowiedzi drugiej strony) one-shift jednozmianowy
offer subject to inspection oferta kupna one-shift work praca jednozmianowa
z zastrze¿eniem inspekcji technicznej onus ciê¿ar, brzemiê, obowi¹zek
statku onus of proof ciê¿ar dowodu
offer subject to prior sale oferta z za- open (verb) otwieraæ / otworzyæ
strze¿eniem prawa ewentualnej wczeœ- open an account at the bank otworzyæ
niejszej sprzeda¿y towaru (przed konto bankowe
otrzymaniem odpowiedzi drugiej stro- open (adjective)1.otwarty, jawny 2.wolny
ny) open offering subskrypcja otwarta
offer to buy oferta zakupu open power of attorney pe³nomocnictwo
offer to purchase oferta zakupu jawne
offer to sell oferta sprzeda¿y open subscription subskrypcja otwarta
offer under sealed cover oferta w zapie- opening otwarcie / otworzenie
czêtowanej kopercie opening date termin sk³adania ofert
offeree adresat oferty opening of the succession otwarcie spad-
offeror 1. oferent 2. ofiarodawca ku
office urz¹d, biuro, gabinet, stanowisko operating budget bud¿et operacyjny
to hold office piastowaæ urz¹d operating expenses koszty eksploatacji
office building budynek biurowy operation 1. operacja, transakcja, czyn-
Office of Housing Urz¹d ds. Lokalowych noœæ 2. dzia³anie, funkcjonowanie
office personnel personel biurowy 3. proces
office space lokal biurowy finishing operations prace wykoñcze-
office work praca biurowa niowe
official urzêdowy, s³u¿bowy, oficjalny privileged operation operacja uprzy-
official mark znak urzêdowy wilejowana
official secret tajemnica s³u¿bowa refining operation proces uszlachet-
officially urzêdowo, oficjalnie niania
officially certified uwierzytelniony urzê- è additional refining operation uzu-
dowo pe³niaj¹cy proces uszlachetniania
officially certified signature podpis urzê- operation and management of a loan
dowo poœwiadczony wykorzystanie i zarz¹dzanie po¿yczk¹
offset równowa¿yæ, rekompensowaæ, po- operations involving cheques and bills
tr¹caæ wzajemnie of exchange operacje czekowe i weks-
old age (adjective) emerytalny, starczy lowe
old age bonus odprawa emerytalna opinion 1. opinia, zdanie, pogl¹d 2. mnie-
old age pension renta starcza manie 3. uzasadnienie
old-age (noun) staroϾ disclaimer of opinion odmowa wyda-
olograph w³asnorêczny nia opinii
ombudsman rzecznik praw obywatelskich option opcja, mo¿liwoœæ
omission 1. pominiêcie, opuszczenie oral ustny, mówiony
2. zaniedbanie, zaniechanie oral power of attorney pe³nomocnictwo
on behalf of w imieniu ustne
onerous 1. uci¹¿liwy 2. obci¹¿ony, ob- ordain 1. mianowaæ (na stanowisko)
ci¹¿aj¹cy 2. zarz¹dzaæ, postanawiaæ, nakazywaæ

106
order ownership

order 1. kolejnoœæ, porz¹dek 2. zamówie- original possession posiadanie pierwotne


nie 3. rozkaz, polecenie 4. zarz¹dzenie, orphan sierota
postanowienie, nakaz orphan’s pension renta sieroca
court order nakaz s¹dowy outcome wynik, rezultat, skutek
back order zamówienie zaleg³e outer zewnêtrzny, odleg³y
detention order nakaz zatrzymania outer wall œciana zewnêtrzna
outstanding order zamówienie zaleg³e outline planning decision decyzja o wa-
to cancel an order anulowaæ / odwo³aæ runkach zabudowy i zagospodarowania
zamówienie terenu
to make to order wykonywaæ / robiæ out-of-court pozas¹dowy
na zamówienie outside worker pracownik pracuj¹cy na
to place an order sk³adaæ / z³o¿yæ za- powietrzu
mówienie outstanding 1. zaleg³y, nieza³atwiony
to receive an order otrzymaæ zamó- 2. wybitny, wyró¿niaj¹cy siê
wienie outstanding order zamówienie zaleg³e
to win an order zdobyæ zamówienie overdraft przekroczenie konta
order of succession porz¹dek dziedzicze- overdraft the account przekroczyæ konto
nia, kolejnoœæ dziedziczenia overrule 1. uchyliæ (decyzjê), odrzuciæ,
order of the holder of bank account oddalaæ (sprzeciw) 2. lekcewa¿yæ, nie
zlecenie posiadacza rachunku banko- zwa¿aæ na
wego oversea zagraniczny, zamorski
ordinance 1. zarz¹dzenie, rozporz¹dze- oversea enterprise przedsiêbiorca zagra-
nie, dekret specjalny 2. uchwa³a rady niczny
miejskiej overseer 1. nadzorca, kontroler 2. opiekun
ordinary 1. zwyk³y, zwyczajny 2. etato- ubogich (UK)
wy, sta³y overt jawny, otwarty, nie skrywany, nie
ordinary share (UK) akcja zwyk³a ukrywany, wiadomy
organisation organizacja overtime godziny nadliczbowe
organisation of professions organizacja overtime ban zakazpracywnadgodzinach
zawodu overtime pay wynagrodzenie za godziny
organisation of work organizacja pracy nadliczbowe
origin pochodzenie, pocz¹tek, Ÿród³o, ge- own 1. posiadaæ, mieæ na w³asnoœæ, byæ
neza w³aœcicielem 2. uznaæ / uznawaæ
certificate of origin œwiadectwo po- own shares for disposal udzia³ w³asny do
chodzenia zbycia
non-preferential origin niepreferen- owner 1. w³aœciciel, posiadacz 2. armator,
cyjne pochodzenie w³aœciciel statku
preferential origin preferencyjne po- owner-occupied house dom w³asnoœcio-
chodzenie wy
proof of the origin of goods dowód po- ownership w³asnoœæ, posiadanie
chodzenia towarów collective ownership w³asnoœæ zbio-
to determine the origin of goods usta- rowa
liæ pochodzenie towarów common ownership w³asnoœæ wspólna
origin of goods pochodzenie towarów deed of ownership akt w³asnoœci
original 1. pierwotny, pocz¹tkowy, pierw- certificate of ownership œwiadectwo
szy 2. oryginalny, autentyczny w³asnoœci

107
ownership ownership

change of ownership zmiana w³asno- right to acquire ownership prawo


œci przeniesienia na w³asnoœæ
evidence of land ownership dowód state ownership w³asnoœæ publiczna,
w³asnoœci terenu pañstwowa
exercise of ownership wykonywanie transfer of ownership przeniesienie
w³asnoœci w³asnoœci
individual ownership w³asnoœæ indy- to renounce ownership zrzec siê w³as-
widualna noœci
renunciation of ownership zrzeczenie
siê w³asnoœci

108
P
pain 1. kara, zagro¿enie kar¹ 2. cierpienie, participate uczestniczyæ
ból participate in profits uczestniczyæ w zy-
on / under pain of something pod ry- sku
gorem czegoœ participate in profits proportionally / in
palimony (USA) alimenty p³acone by³ej proportion to one’s contribution
konkubinie / by³emu partnerowi uczestniczyæ w zysku proporcjonalnie
panacea panaceum, lekarstwo na wszyst- do wk³adu
kie dolegliwoœci participate in the loss uczestniczyæ
pander strêczyciel, rajfur, sutener w stracie
paralegal praktykant adwokacki, pracow- participate in the loss up to the value of
nik niewykwalifikowany kancelarii ad- the agreed contribution uczestniczyæ
wokackiej w stracie do wartoœci umówionego
paraphernalia 1. akcesoria, przybory, re- wk³adu
kwizyty 2. rzeczy stanowi¹ce odrêbn¹ participating partycypacyjny
w³asnoœæ ¿ony 3. rzeczy osobiste participating bond obligacja partycypa-
parcel 1. parcela, dzia³ka (USA) 2. paczka cyjna
3. partia towaru participating budgeting bud¿etowanie
pardon (noun) 1. u³askawienie, uniewin- partycypacyjne
nienie, darowanie kary 2. odpust participation udzia³, uczestnictwo
3. przebaczenie participation exemption zwolnienie ka-
pardon (verb) u³askawiæ, przebaczyæ, da- pita³owe
rowaæ participation in profits and losses
parental rodzicielski udzia³ w zyskach i stratach
parental authority w³adza rodzicielska particular szczególny, specjalny
to exercise parental authority sprawo- particular lien zastaw szczególny, prawo
waæ w³adzê rodzicielsk¹ zastawu mienia d³u¿nika
parental leave urlop wychowawczy particulars to be filed with the register
parking lot miejsce parkingowe dane do rejestru
parole 1. zwolnienie warunkowe 2. prze- partition 1. dzia³, podzia³, parcela-
pustka 3. s³owo honoru 4. has³o cja 2. rozbiór 3. czêœæ 4. zniesienie
parole board rada ds. zwolnieñ warunko- wspó³w³asnoœci
wych partition of the estate dzia³ spadku
parquet work roboty posadzkarskie partition wall œcianka dzia³owa
part czêœæ, odcinek, porcja, rola, strona partner wspólnik, partner, przyjaciel
part delivery dostawa czêœciowa disqualification of a partner wyklu-
part performance œwiadczenie czêœciowe czenie wspólnika

109
partnership pass

dormant partner wspólnik cichy to act on behalf of the partnership


expulsion of a partner wykluczenie dzia³aæ w imieniu spó³ki
wspólnika to amend the partnership deed zmie-
leaving partner wspólnik wystêpuj¹cy niaæ umowê spó³ki
managing partner wspólnik zarz¹dza- to close the partnership’s business
j¹cy zakoñczyæ dzia³alnoœæ spó³ki
silent partner wspólnik cichy to dissolve a partnership rozwi¹zaæ
sleeping partner wspólnik cichy spó³kê
subrogative liability of a partner od- to enter into a partnership
powiedzialnoœæ subsydiarna wspólnika przyst¹piæ do spó³ki
subsidiary liability of a partner odpo- to establish a partnership zawi¹zaæ
wiedzialnoœæ subsydiarna wspólnika spó³kê
withdrawing partner wspólnik wystê- to form a partnership zawi¹zaæ spó³kê
puj¹cy to found a partnership zawi¹zaæ
partnership spó³ka osobowa spó³kê
articles of partnership umowa spó³ki to join the partnership przyst¹piæ do
osobowej spó³ki
civil law partnership (POL) spó³ka cy- to leave the partnership wyst¹piæ ze
wilna spó³ki
civil partnership spó³ka cywilna to liquidate the assets of the partner-
deed of partnership umowa spó³ki oso- ship up³ynniæ maj¹tek spó³ki
bowej to register a partnership zarejestro-
dominant partnership spó³ka dominu- waæ spó³kê
j¹ca to wind up a partnership rozwi¹zaæ
general mercantile partnership spó³kê
spó³ka jawna to withdraw from a partnership wys-
general partnership spó³ka jawna t¹piæ ze spó³ki
limited joint-stock partnership transformed partnership spó³ka prze-
spó³ka komandytowo-akcyjna kszta³cona
limited partnership spó³ka komandy- withdrawal from a partnership wy-
towa cofanie siê ze spó³ki
non-commercial partnership spó³ka Partnership Act 1890 ustawa o spó³kach
cywilna cywilnych z 1890 r. (UK)
non-trading partnership spó³ka cy- partnership debts d³ugi spó³ki
wilna partnership deed umowaspó³kiosobowej
open partnership spó³ka jawna party 1. strona 2. grupa, zespó³, ekipa,
private partnership spó³ka cywilna brygada, dru¿yna 3. partia, stronnictwo
professional partnership spó³ka part- 4. przyjêcie, impreza
nerska commissioning party komitent
registered partnership spó³ka jawna credited party kredytobiorca, po¿ycz-
retirement from partnership wycofa- kobiorca
nie siê ze spó³ki political party partia polityczna
termination of a partnership deed ruling party partia rz¹dz¹ca
wypowiedzenie umowy spó³ki party commissioned zleceniobiorca
to act in the name of the partnership pass 1. przepustka 2. bilet okresowy, dar-
dzia³aæ w imieniu spó³ki mowy bilet 3. zaliczenie (np. egzaminu)

110
passion pecuniary

passion namiêtnoœæ, pasja additional payment dop³ata


heat of passion afekt cash payment wp³ata gotówkowa
crime committed in the heat of pas- compensatory payments wzajemne
sion zbrodnia pope³niona w afekcie dop³aty
passive bierny, pasywny date of the payment of rent termin
passive power of attorney pe³nomocnic- p³atnoœci czynszu
two bierne delivery against payment wydanie
paternity 1. ojcostwo 2. pochodzenie po w zamian za zap³atê
ojcu ex gratia payment datek
patricide 1. ojcobójstwo 2. ojcobójca excess payment nadp³ata
patrol (noun) patrol form of payment forma wyp³aty wyna-
police patrol patrol policyjny grodzenia, forma p³atnoœci
patrol (verb) patrolowaæ freight payment(s) przewoŸne
pawnbroker po¿yczaj¹cy pod zastaw interest payment rata odsetkowa
pawnshop lombard loan payment sp³ata po¿yczki
pay (verb) 1. uiszczaæ, zap³aciæ 2. wp³a- part payment rata
caæ, dokonaæ wp³aty tax payment deadline termin p³atnoœci
low pay niska p³aca podatku
pay a duty uiszczaæ c³a welfare payment zasi³ek opieki spo-
pay a legitim zap³aciæ zachowek ³ecznej
pay a tax wp³acaæ podatek to authorise payment upowa¿niæ do
pay money into an account wp³aciæ pie- wyp³acenia
ni¹dze na rachunek to be in arrears with payment of the
pay remuneration wyp³aciæ wynagrodze- rent dopuszczaæ siê zw³oki z zap³at¹
nie czynszu
pay the agreed remuneration wyp³aciæ to defer payment odroczyæ p³atnoœæ
uzgodnione wynagrodzenie to delay in payment dopuszczaæ siê
pay the rent on the date agreed uiszczaæ zw³oki z zap³at¹
czynsz w terminie umówionym to make a payment dokonywaæ wp³aty
pay (noun) p³aca, wynagrodzenie, wy- payment by cheque zap³ata czekiem
p³ata payment credit kredyt p³atniczy
pay cut obni¿ka p³ac payment in kind wynagrodzenie w na-
pay day dzieñ wyp³aty turze
pay freeze zamro¿enie p³ac payment of debts sp³ata d³ugów
pay policy polityka p³ac payment of debts in instalments sp³ata
pay regulations regulamin wynagra- d³ugów ratami
dzania payment through deduction zap³ata
pay rise podwy¿ka p³ac przez potr¹cenie
pay system system p³ac payroll lista p³ac
pay talks negocjacje p³acowe payroll liability zobowi¹zanie z tytu³u
pay off sp³aciæ wynagrodzeñ
pay off a loan sp³aciæ po¿yczkê peculation sprzeniewierzenie, malwersa-
pay out wyp³acaæ cja, defraudacja funduszy publicznych
pay up wykupiæ przez urzêdnika
pay up a share wykupiæ akcjê pecuniary 1. pieniê¿ny, finansowy 2. ka-
payment 1. wp³ata 2. p³atnoœæ 3. zap³ata ralny grzywn¹

111
pecuniary assets performance of work...

pecuniary assets œrodki pieniê¿ne pensionable 1. emerytalny, maj¹cy prawo


pecuniary legacy zapis pieniê¿ny do emerytury 2. daj¹cy prawo do eme-
pecuniary obligation zobowi¹zanie pie- rytury
niê¿ne pensionable age wiek emerytalny
pecuniary remuneration wynagrodzenie pensioner 1. emeryt, rencista 2. weteran
pieniê¿ne peonage peona¿, system pracy za d³ugi,
penal 1. karny 2. karalny, podlegaj¹cy ka- odpracowywanie d³ugów
rze 3. p³atny tytu³em grzywny percent procentowy, odsetkowy
penal code kodeks karny percent commission prowizja procen-
penal colony kolonia karna towa
penalise 1. karaæ 2. uznawaæ za karalne perform wykonywaæ / wykonywaæ, wy-
penalty kara, grzywna pe³niaæ / wype³niæ
to impose a penalty na³o¿yæ karê perform an activity wykonywaæ czyn-
penalty of admonition kara upomnienia noϾ
penalty of serious reprimandkaranagany perform an arrangement wykonaæ uk³ad
penance 1. pokuta 2. sakrament pokuty perform an obligation wykonaæ zobowi¹-
to do penance odpokutowaæ zanie
pendent bêd¹cy w zawieszeniu, nieroz- perform duties wype³niaæ obowi¹zki
strzygniêty, nie zakoñczony perform work œwiadczyæ pracê
pending 1. bêd¹cy w toku, zawis³y (o po- performance 1. wykonanie 2. œwiadczenie
stêpowaniu) 2. do za³atwienia, nieroz- 3. funkcjonowanie, dzia³anie 4. osi¹gi
strzygniêty 5. wyniki 6. przedstawienie, wystêp
penitentiary 1. zak³ad karny / penitencjar- cash performance œwiadczenie pieniê¿-
ny, wiêzienie 2. zak³ad poprawczy ne
penology penologia non-cash performance œwiadczenie
pension emerytura, renta niepieniê¿ne
company pension scheme zak³adowy performance of an obligation wykona-
system emerytalno-rentowy nie zobowi¹zania
occupational pension scheme zak³ado- performance of building work wykona-
wy system emerytalno-rentowy nie robót
military pension emerytura wojskowa performance of building work in a man-
old age pension emerytura ner which is defective or inconsistent
supplementary pension emerytura do- with the contract wykonanie robót
datkowa w sposób wadliwy lub sprzeczny
to investigate a pension claim rozpa- z umow¹
trywaæ wniosek o emeryturê performance of obligations wykonanie
pension benefits œwiadczenia emerytalne zobowi¹zañ
pension claim roszczenie rentowe performance of service œwiadczenie us-
pension resulting from a full term of ser- ³ug
vice renta za wys³ugê lat performance of the arrangement wyko-
pension resulting from social insurance nanie uk³adu
renta z ubezpieczenia spo³ecznego performance of work œwiadczenie pracy
pension scheme system emerytalno-ren- performance of work in accordance
towy with the investor’s instructions wyko-
pension someone off przenieœæ kogoœ na nanie robót wed³ug wskazówek inwe-
emeryturê stora

112
peril personnel

peril niebezpieczeñstwo, ryzyko juristic person osoba prawna


period okres, czas, termin legal person osoba prawna
period of guarantee okres gwarancji married person osoba zamê¿na
period of lease czas trwania najmu natural person osoba fizyczna
period of limitation termin przedawnie- separated person osoba w separacji
nia, okres przedawnienia single person osoba stanu wolnego
period of prescription bieg przedawnie- State legal person pañstwowa osoba
nia prawna
periodic okresowy, periodyczny third person osoba trzecia
periodic lease najem odnawialny (USA), unauthorised person nieupowa¿niony
umowa najmu na czas nieokreœlony unmarried person osobastanuwolnego
periodic medical check-up okresowe ba- widowed person osoba owdowia³a
dania lekarskie person entitled in the guarantee
periodic performance œwiadczenie pow- uprawniony z gwarancji
tarzaj¹ce siê, œwiadczenie okresowe person entitled to a legitim uprawniony
periodical okresowy, periodyczny do zachowku
periodical medical examination okreso- person in need of supervision osoba
we badania lekarskie ubezw³asnowolniona
perjury krzywoprzysiêstwo, wiaro³om- person ineligible of inheritance (o spad-
noϾ kobiercy) niegodny
permanent sta³y, ci¹g³y, trwa³y, wieczny person legally deprived of his / her civic
permanent power of attorney pe³nomoc- rights ubezw³asnowolniony
nictwo sta³e person liable to pay tax osoba zobowi¹-
permit (verb) pozwalaæ, zezwalaæ zana do zap³aty podatku
permitted by law dozwolony prawnie personal osobisty, prywatny, w³asny, in-
permit (noun) 1. pozwolenie, zezwolenie, dywidualny
licencja 2. przepustka personal debtor d³u¿nik osobisty
permission pozwolenie,zezwolenie,zgoda personal easement / personal servitude
by permission za zezwoleniem s³u¿ebnoœæ osobista
perpetual wieczysty, bezterminowy personal file akta osobowe
perpetual loan po¿yczka bezterminowa personal hygiene items œrodki higieny
perpetual tenancy dzier¿awa wieczysta osobistej
perpetual usufruct u¿ytkowanie wie- personal income tax podatek dochodowy
czyste od osób fizycznych
holder of perpetual usufruct u¿ytko- personal liability of an heir odpowie-
wnik wieczysty dzialnoϾ osobista spadkobiercy
perpetual usufructuary u¿ytkownik wie- personal ownership / property
czysty w³asnoœæ osobista
perpetuity do¿ywocie, wiecznoœæ, wie- personal servitude s³u¿ebnoœæ osobista
czystoϾ personal-income-tax payer podatnik po-
person osoba, strona datku dochodowego
artificial person osoba prawna personalty 1. mienie osobiste, maj¹tek
divorced person osoba rozwiedziona osobisty 2. ruchomoœci
incapacitated person osoba ubezw³a- personnel personel, kadry, za³oga
snowolniona administrative personnel personel ad-
juridical person osoba prawna ministracji

113
personnel meeting plead

back office personnel personel pomoc- pillory prêgierz, dyby


niczy pimp alfons, sutener, strêczyciel, naga-
backroom / middle distance person- niacz
nel kadra „drugiego planu” place (noun) 1. miejsce, miejscowoœæ
military personnel kadra wojskowa 2. mieszkanie 3. posada
office personnel personel biurowy place of destination miejsce przezna-
qualified personnel personel wykwali- czenia
fikowany first place of destination pierwsze miej-
salaried personnel personel urzêdni- sce przeznaczenia
czy place of dispatch miejsce wysy³ki
supervisory personnel personel nad- place of residence miejsce zamieszkania
zoru / pobytu
technical personnel personel tech- place of supply of goods miejsce dosta-
niczny wy towarów
to administer / direct / manage per- place where the performance is to be
sonnel zarz¹dzaæ personelem made miejsce spe³nienia œwiadczenia
personnel meeting zebranie personelu place (verb) ulokowaæ, z³o¿yæ
personnel policies polityka kadrowa place a loan ulokowaæ po¿yczkê
pertaining to nale¿¹cy do, dotycz¹cy place in a warehouse z³o¿yæ na sk³ad
pertaining to labour laws dotycz¹cy pra- placement 1. stanowisko, posada 2. przy-
wa pracy dzia³, zatrudnienie, mianowanie
pervert 1. zboczeniec 2. odstêpca 3. umieszczenie, umiejscowienie 4. lo-
perversion 1. zboczenie, perwersja 2. wy- kata
paczenie placement service poœrednictwo pracy
petition 1. podanie, petycja 2. wniosek, plagiarise pope³niaæ plagiat
pozew, skarga 3. proœba plagiarism plagiat
petition in bankruptcy wniosek o orze- plan (verb) planowaæ, zamierzaæ, progra-
czenie upad³oœci mowaæ, sporz¹dzaæ plan
petitioner 1. osoba sk³adaj¹ca petycjê, pe- plan (noun) plan, zamierzenie, program
tent, wnioskodawca 2. strona powodo- city plan plan zagospodarowania
wa (UK) master plan plan zagospodarowania
petty drobny, ma³o znacz¹cy to announce the plan og³osiæ plan
petty offence wykroczenie to examine the plan by an expert
physical fizyczny, cielesny, materialny poddaæ plan badaniu bieg³ego
physical count spis z natury to file the plan with the registry court
physical defect wada fizyczna zg³osiæ plan do s¹du rejestrowego
picket pikieta, pikietowaæ planning planowanie
mass picket pikieta masowa plaster work roboty tynkarskie
peaceful picket pikieta pokojowa plea 1. proœba, apel 2. wywód obroñcy,
pickpocket kieszonkowiec, z³odziej kie- obrona s¹dowa (w procesie cywilnym)
szonkowy 3. zarzut (wysuwany w obronie) 4. twier-
piece sztuka, egzemplarz, kawa³ek, okaz dzenie, argument 5. powództwo, skarga
piece work praca akordowa 6. usprawiedliwienie, pretekst
piece work pay p³aca akordowa plea of necessity zarzut ubóstwa
piece-worker robotnik pracuj¹cy na plead 1. stawiaæ zarzut, zarzucaæ 2. broniæ
akord siê w sprawie, odpowiadaæ na zarzuty

114
plead guilty possession

aktu oskar¿enia 3. b³agaæ, prosiæ 4. po- air pollution zanieczyszczenie powie-


wo³ywaæ siê 5. argumentowaæ trza
plead guilty przyznaæ siê do winy environmental pollution zanieczysz-
pledge 1. zastaw, gwarancja, rêkojmia, czenie œrodowiska
zabezpieczenie 2. przyrzeczenie, zobo- water pollution zanieczyszczenie wo-
wi¹zanie, deklaracja dy
pledge by registration zastaw rejestrowy to limit pollution ograniczaæ zanieczy-
pledge deposited in a bank zastaw ban- szczenie
kowy port port
pledge of chattels zastaw na rzeczach ru- port of entry port celny
chomych portion czêœæ, porcja
pledge of goods zastaw na towarach portion of the estate czêœæ u³amkowa
pledge of movables zastaw na rzeczach spadku
ruchomych possess 1. posiadaæ, mieæ w posiadaniu
pledge recorded in a ship register za- 2. w³adaæ, rozporz¹dzaæ 3. opêtaæ
staw rejestrowy do rejestru okrêtowego possess in the name of somebody mieæ
pledge zastawiæ coœ u kogoœ w cudzym posiadaniu
pledge a right ustanowiæ zastaw na pra- possess lawfully posiadaæ s³usznie, legal-
wach nie
pledgee zastawnik, osoba przyjmuj¹ca possess unlawfully posiadaæ nies³usznie,
zastaw nielegalnie
pledger zastawca, osoba daj¹ca zastaw possession 1. posiadanie 2. w³adanie
pleadings 1. pisemne oœwiadczenia stron 3. rzecz posiadana
2. przewód s¹dowy actual possession posiadanie faktyczne
police policja apparent possession posiadanie jawne,
military police ¿andarmeria wojskowa oczywiste
policy 1. polityka, linia postêpowania, kie- autonomous possession posiadanie sa-
runek, kurs 2. roztropnoϾ, dyplomacja, moistne
rozs¹dek constructive possession posiadanie do-
tax / taxation policy polityka podatko- mniemane / dorozumiane
wa continuity of possession ci¹g³oœæ po-
policy of taxation polityka podatkowa siadania
Polish Combined Nomenclature of defective possession posiadanie wadli-
Goods in Foreign Trade Polska Scalo- we
na Nomenklatura Towarowa Handlu disturbed possession posiadanie za-
Zagranicznego k³ócone
political 1. polityczny 2. pragmatyczny, faulty possession posiadanie wadliwe
praktyczny fictitious possession posiadanie fikcyj-
political strike strajk polityczny ne
poll 1. ankieta, badanie opinii publicznej independent possession posiadanie sa-
2. g³osowanie, wybory 3. wyniki g³oso- moistne
wania4.listawyborcza5.lokalwyborczy lost possession posiadanie utracone
poll tax podatek pog³ówny, pog³ówne, po- restored possession posiadanie przy-
datek wyborczy wrócone
pollution 1. zanieczyszczenie, ska¿enie right of possession prawo posiadania
2. skalanie, zbezczeszczenie sole possession posiadanie wy³¹czne

115
possession without due permit power of attorney to establish...

to acquire possession nabyæ, uzyskaæ posthumous 1. (o odznaczeniu) poœmiert-


posiadanie ny 2. (o dziecku) urodzony po œmierci
to be in possession of byæ w posiada- ojca
niu, mieæ w posiadaniu posting 1. ksiêgowanie, zapis ksiêgowy
to claim possession roœciæ sobie prawo 2. nadanie na pocztê, wysy³ka poczt¹
do posiadania posting date data ksiêgowania
to come into possession of wejϾ w po- post-mortem (examination) autopsja,
siadanie jakieœ rzeczy sekcja zw³ok, obdukcja zw³ok
to disturb somebody’s possession postponed odroczony, od³o¿ony
przeszkadzaæ komuœ w posiadaniu, postponed tax odroczony podatek
zak³óciæ czyjeœ posiadanie postponement odroczenie, od³o¿enie,
to exercise rights of possession wyko- zw³oka
nywaæ posiadanie postponement of old-age benefits odro-
to have oneself put in the possession czenie œwiadczeñ emerytalnych
of something wejœæ w posiadanie jakieœ postponement of the liquidation of the
rzeczy bankruptcy estate wstrzymanie likwi-
to relinquish possession porzuciæ po- dacji masy upad³oœci
siadanie power 1. pe³nomocnictwo, uprawnienie,
to take possession of something wziê- moc, w³adza 2. zdolnoœæ, uzdolnienie
cie w posiadanie 3. potêga, mocarstwo 4. zasilanie
transfer of possession przekazanie, de- 5. energia 6. mo¿noœæ, mo¿liwoœæ
legacja posiadania plenary power pe³nomocnictwo gene-
undisturbed possession posiadanie nie- ralne
zak³ócone to extend powers rozszerzyæ upraw-
possession without due permit posiada- nienia
nie bez wymaganego zezwolenia power of attorney pe³nomocnictwo
possessor posiadacz, w³aœciciel durable power of attorney pe³nomoc-
dependent possessor posiadaczzale¿ny nictwo trwa³e (USA)
post etat, stanowisko, posada irrevocable power of attorney pe³no-
competition for a post konkurs na sta- mocnictwo nieodwo³alne
nowisko passive power of attorney pe³nomoc-
fit / qualified for the position nadaj¹- nictwo bierne
cy siê na stanowisko power of attorney ad litem pe³nomoc-
senior / leading post stanowisko kie- nictwo procesowe
rownicze power of attorney by private instru-
to accept a post przyj¹æ oferowane sta- ment pe³nomocnictwo prywatne
nowisko power of attorney for customs agency
to appoint someone to the post of pe³nomocnictwo dla agencji celnej
mianowaæ na stanowisko power of attorney for delivery pe³no-
to fill a post obsadziæ stanowisko mocnictwo do dorêczeñ
to qualify for a position nadawaæ siê power of attorney to act in customs af-
na dane stanowisko fairs pe³nomocnictwo do dzia³ania
to take the post przyj¹æ oferowane sta- w sprawach celnych
nowisko power of attorney to establish a limited
to vacate a post zwolniæ stanowisko liability company pe³nomocnictwo do
post-date postdatowaæ zawi¹zania spó³ki z o.o.

116
power of attorney to perform legal acts presentment

power of attorney to perform legal acts prejudge przes¹dzaæ, os¹dzaæ z góry


pe³nomocnictwo do wykonywania prejudice 1. uprzedzenie, negatywne na-
czynnoœci prawnych stawienie 2. stronniczoœæ 3. uszczerbek,
power of attorney to transfer ownership szkoda
to real estate pe³nomocnictwo do prze- prejudicial szkodliwy, krzywdz¹cy, szko-
niesienia w³asnoœci nieruchomoœci dz¹cy
power to represent prawo reprezento- preliminary wstêpny, przedwstêpny, przy-
wania gotowuj¹cy, przygotowawczy
power to sign prawo podpisu preliminary contract umowa przed-
preamble 1. preambu³a, wstêp, wprowa- wstêpna
dzenie, przedmowa 2. nag³ówek komu- preliminary meeting of creditors wstêp-
nikatu ne zgromadzenie wierzycieli
precarious 1. niebezpieczny, ryzykowny preliminary tax return zeznanie wstêpne
2. niepewny, w¹tpliwy, przypadkowy preliminary work roboty przygoto-
precatory zawieraj¹cy proœbê / ¿yczenie wawcze
precatory trust wi¹¿¹ce polecenie zawar- premises 1. lokal, pomieszczenie 2. teren,
te w testamencie obiekt 3. nieruchomoœci wymienione
precedent precedens, prejudykat w akcie przenosz¹cym w³asnoœæ
to set a precedent ustanawiaæ prece- business premises lokal handlowy
dens residential premises lokal mieszkalny
preclude wykluczaæ, nie dopuszczaæ, to engage premises zajmowaæ lokal
uniemo¿liwiaæ to hand over the premises przekazaæ
preclusion wykluczenie, niedopuszcze- lokal
nie, uniemo¿liwienie to vacate the premises zwolniæ lokal
predicate predykat premises of a company lokal spó³ki
predication predykacja premium 1. premia, nagroda 2. sk³adka
pre-emption 1. pierwokup, prawo pier- ubezpieczeniowa 3. a¿io
wokupu 2. udaremnienie premium bond obligacja premiowa
pre-emptive dotycz¹cy pierwokupu premium on issue premia emisyjna
pre-emptive right prawo pierwokupu, preparation 1. sporz¹dzanie, przygoto-
prawo poboru wanie 2. gotowoϾ 3. preparat
preference preferencja, uprzywilejowanie preparatory przygotowawczy, wprowa-
preference share akcja uprzywilejowana dzaj¹cy, wstêpny
preferential uprzywilejowany, preferen- preparatory measure czynnoϾ prawna
cyjny przygotowawcza
preferential creditor wierzyciel uprzy- prescription 1. przedawnienie 2. przepis,
wilejowany zarz¹dzenie, polecenie
preferential debt wierzytelnoϾ uprzywi- prescription under the statute of limita-
lejowana tion podleganie przedawnieniu
preferential legacy zapis uprzywilejowa- present (verb) przedstawiæ, prezentowaæ,
ny, zapis naddzia³owy pokazywaæ
preferential offer oferta specjalna, prefe- present goods przedstawiæ towary
rencyjna present goods to the customs authority
preferential rate stawka celna preferen- przedstawiæ towary organowi celnemu
cyjna presenter okaziciel, prezenter
preferential tariff c³o preferencyjne presentment 1. przedstawienie, okazanie

117
preside over privilege

2. opis, sprawozdanie 3. oœwiadczenie price variation limits dopuszczalne wa-


przysiêg³ych hanie kursu, wide³ki
preside over przewodniczyæ, kierowaæ price / book value ratio c / wk (cena
president prezes, prezydent, przewod- / wartoœæ ksiêgowa)
nicz¹cy price / earnings ratio c / z (cena / zysk)
president of the management board prima facie na pierwszy rzut oka
prezes zarz¹du primary pierwotny, podstawowy, g³ów-
presume 1. przypuszczaæ 2. zak³adaæ ny, zasadniczy, prymarny
3. domniemywaæ primary market rynek pierwotny
presumption 1. przypuszczenie 2. za³o¿e- principal (noun) 1. g³ówny zobowi¹zany
nie 3. domniemanie 2. zleceniodawca
presumptivedomniemany,przypuszczalny principal (adjective) g³ówny, nominalny
presumptive heir spadkobierca domnie- principal debtor d³u¿nik g³ówny
many principal on a contract of indemnity
pretermit pomijaæ, nie uwzglêdniaæ, za- wspó³porêczyciel
niedbywaæ principal repayment rata kapita³owa
pretrial przedprocesowy principle zasada, regu³a
prevail 1. mieæ moc prawn¹, zobowi¹zy- principle of equality of employees zasa-
waæ (o przepisach) 2. zapanowaæ, zwy- da równoœci pracowników
ciê¿yæ, uzyskaæ przewagê 3. byæ po- principle that employment relation is to
wszechnym, panowaæ, dominowaæ be entered into freely zasada swobody
prevent zapobiegaæ, uniemo¿liwiaæ nawi¹zania stosunku pracy
prevent occupational diseases zapobie- prior uprzedni, wczeœniejszy
gaæ chorobom zawodowym prior written consent uprzednia pisemna
preventative profilaktyczny zgoda
preventative health care profilaktyczna prison wiêzienie, zak³ad karny
opieka zdrowia open prison zak³ad karny otwarty
preventative health protection profilak- top security prison zak³ad karny o za-
tyczna ochrona zdrowia ostrzonym rygorze
prevention zapobieganie, profilaktyka, prison labour praca wiêŸniów
prevention and resolution of conten- Prison Service S³u¿ba Wiêzienna
tious matters zapobieganie i rozwi¹zy- private 1. prywatny, osobisty 2. poza-
wanie spraw spornych s¹dowy 3. poufny 4. ustronny
price cena, kurs private attorney pe³nomocnik pozas¹-
closing price kurs zamkniêcia dowy
indicative opening price Teoretyczny private limited company spó³ka osobo-
Kurs Otwarcia (TKO) wa z ograniczon¹ odpowiedzialnoœci¹
issue price kurs emisyjny private loan po¿yczka prywatna
making-up price kurs rozliczeniowy private placement subskrypcja prywatna
non-transactional price kurs nietrans- private property w³asnoœæ prywatna
akcyjny private subscription subskrypcja pry-
opening price kurs otwarcia watna
settlement price kurs rozliczeniowy privatisation prywatyzacja
single price kurs jednolity privilege 1. przywilej 2. zaszczyt
price brackets dopuszczalne wahanie 3. uprzywilejowanie 4. immunitet
kursu, wide³ki 5. ulga podatkowa

118
privileged product extracted from the subsoil

privileged 1. uprzywilejowany 2. poufny proceedings for declaration of bank-


3. zaszczycony ruptcy postêpowanie w przedmiocie
privileged operation operacja uprzywile- og³oszenia upad³oœci
jowana proceedings to secure assets postêpowa-
privileged willtestamentuprzywilejowany nie zabezpieczaj¹ce
privity 1. stosunek (np. prawny) 2. wie- proceeds dochód, przychód, wp³ywy, za-
dza, znajomoœæ 3. wiêzy (np. krwi) robki
probate 1. poœwiadczenie autentycznoœci process (noun) 1. proces, postêpowanie
testamentu 2. poœwiadczenie, uwierzy- 2. tok, przebieg
telnienie, zatwierdzenie processing 1. przetwarzanie, obróbka
probation 1. sta¿, okres próbny 2. proba- 2. rozpatrywanie
cja, zawieszenie wykonania wyroku inward-processing uszlachetnianie
3. kuratela nad przestêpc¹, nadzór czynne
ochronny outward-processing uszlachetnianie
procedural formalny, proceduralny bierne
procedure 1. tryb, procedura 2. postêpo- processing of goods przetwarzanie towa-
wanie 3. zabieg rów
to declare goods for a procedure processing under customs supervision
zg³osiæ towar do procedury przetwarzanie pod kontrol¹ celn¹
to place goods under a procedure ob- process-server dorêczyciel pism praw-
j¹æ towary procedur¹ nych (np. wezwañ)
proceedings 1. postêpowanie 2. obchody, proclamation og³oszenie, proklamacja
uroczystoœci 3. obrady, prace, zebranie proclamation of a strike og³oszenie
4. protokó³, sprawozdanie strajku
completion of the proceedings ukoñ- procurator 1. pe³nomocnik, prokurent,
czenie postêpowania zastêpca 2. prokurator (rzymski)
discontinuance of the proceedings Procurator Fiscal prokurator okrêgowy
umorzenie postêpowania Szkocji,okrêgowyoskar¿ycielpubliczny
to close proceedings zamkn¹æ postê- procure 1. strêczyæ, uprawiaæ strêczyciel-
powanie stwo 2. uzyskaæ, otrzymaæ, zdobyæ
to commence proceedings wszcz¹æ po- procurement 1. strêczycielstwo 2. dostar-
stêpowanie czanie, zaopatrywanie, zaopatrzenie
to complete the proceedings ukoñczyæ 3. zdobywanie, otrzymywanie
postêpowanie procurer strêczyciel
to discontinue the proceedings umo- product 1. produkt, wyrób 2. wynik, wy-
rzyæ postêpowanie twór
to institute proceedings wszcz¹æ / ot- compensating product produkt kom-
worzyæ postêpowanie pensacyjny
to open proceedings otworzyæ postê- mineral product produkt mineralny
powanie processed product produkt przetwo-
to quash proceedings uchyliæ postêpo- rzony
wanie vegetable product produkt roœlinny
to reopen proceedings wznowiæ postê- product extracted from the seabed pro-
powanie dukt wydobyty z dna morskiego
to stay proceedings zawiesiæ postêpo- product extracted from the subsoil pro-
wanie dukt wydobyty z wnêtrza ziemi

119
product of fishing promotion

product of fishing produkt uzyskany profits 1. zyski 2. po¿ytki, korzyœci


przez rybo³ówstwo allocation of profits podzia³ zysków
product of hunting produkt uzyskany distributable profit zysk do podzia³u
przez polowanie distribution / division of profits po-
productivity wydajnoœæ, produktywnoœæ dzia³ zysków
work productivity wydajnoϾ pracy level of profit poziom zysku
productivity of labour wydajnoœæ pracy payment of profits wyp³ata zysku
profession 1. zawód, fach, profesja to earn a profit wypracowaæ zysk
2. oœwiadczenie, deklaracja, wyznanie, to participate in profits uczestniczyæ
zapewnienie w zysku
access to a profession dostêp do za- to receive as profitpobraætytu³emzysku
wodu to receive in respect of profit pobraæ
artistic profession zawód artysty tytu³em zysku
catering profession pracownik gastro- profits of a neighbouring piece of land
nomii po¿ytki gruntu s¹siaduj¹cego
health care profession personel s³u¿by profits of a pledged thing po¿ytki rzeczy
zdrowia obci¹¿onej zastawem
legal profession zawód prawniczy profits of a thing po¿ytki rzeczy
liberal profession zawód wolny profits tax podatek od zysków
literary profession zawód literata progressive progresywny
technical profession pracownik tech- progressive tax podatek progresywny
niczny prohibit zakazaæ, zabraniaæ
the professions wolne zawody prohibition 1. zakaz, zabranianie 2. pro-
scientific profession personel nauko- hibicja
wo-techniczny prohibition of competition zakaz konku-
tourist profession pracownik turystyki rencji
to exercise a profession wykonywaæ prohibitive prohibicyjny, zakazuj¹cy
zawód prohibitive tariff c³o prohibicyjne
professional zawodowy project 1. projekt, plan 2. zamierzenie,
professional association organizacje za- przedsiêwziêcie, inwestycja 3. referat
wodowe (w szkole)
professional conduct etyka zawodowa promise 1. przyrzeczenie, obietnica
professional ethics etyka zawodowa 2. promesa
professional partnership spó³ka partner- promise of a donation przyrzeczenie da-
ska rowizny
professional secret tajemnica zawodowa promisee 1. osoba otrzymuj¹ca obietnicê
professional society izba zawodowa / przyrzeczenie 2. wierzyciel
professional soldier ¿o³nierz zawodowy promiser / promisor obiecuj¹cy, promi-
profit 1. zysk, zarobek 2. po¿ytek, korzyœæ tent
profit and loss account rachunek zysków promoter 1. za³o¿yciel 2. organizator, pa-
i strat tron 3. wnioskodawca ustawy
profit falling to a partner / shareholder promoter certificate œwiadectwo za³o-
zysk przypadaj¹cy udzia³owcowi ¿ycielskie
profit sharing udzia³ pracowników w zy- promotion 1. awans 2. wspieranie, propa-
skach gowanie 3. promocja, reklama 4. za-
profiteer paskarz, spekulant k³adanie, organizowanie

120
proof proprietorship

proof 1. dowód 2. przeprowadzenie dowo- obci¹¿yæ nieruchomoœæ hipotek¹


du, wykazanie 3. korekta drukarska to renounce property zrzec siê w³as-
burden of proof ciê¿ar dowodu noœci
proof beyond a reasonable doubt do- to resituate property zwróciæ w³as-
wód niew¹tpliwy, dowód ponad uzasad- noœæ
nion¹ w¹tpliwoœæ urban property w³asnoœæ miejska
proof of debt zabezpieczenie wierzytel- value of the property wartoœæ maj¹tku
noœci property (appraisal) expert rzeczo-
proof of service dowód dorêczenia doku- znawca maj¹tkowy
mentu / wezwania property line granica nieruchomoœci
proper w³aœciwy, odpowiedni, stosowny, property of the bankruptcy estate sk³ad
prawid³owy masy upad³oœci
proper use u¿ytkowanie w³aœciwe è identification of the property of the
property 1. mienie, maj¹tek 2. w³asnoœæ bankruptcy estate ustalanie sk³adu
abandoned property porzucone mie- masy upad³oœci
nie, porzucona w³asnoœæ property right prawo maj¹tkowe
absolute property pe³na w³asnoœæ property tax podatek od maj¹tku, poda-
acquisition of property nabycie mie- tek maj¹tkowy
nia property valuer rzeczoznawca maj¹tko-
after-acquired property nieruchomoϾ wy
nabyta po dacie ustanowienia hipoteki, prophylactic profilaktyczny
bêd¹ca automatycznie dodatkowym jej prophylactic meals and drinks posi³ki
zabezpieczeniem profilaktyczne i napoje
agricultural real property nierucho- proportional proporcjonalny
moϾ rolnicza proportional leave urlop proporcjonalny
assessable property w³asnoœæ podlega- proposal propozycja, oferta
j¹ca opodatkowaniu to file an arrangement proposal z³o-
crime against property przestêpstwo ¿yæ propozycjê uk³adow¹
przeciwko mieniu to submit an arrangement proposal
encumbered property w³asnoœæ ob- z³o¿yæ propozycjê uk³adow¹
ci¹¿ona proposal to restructure propozycja re-
heirless property bezdziedziczna w³as- strukturyzacji
noœæ propound 1. przedk³adaæ, wysuwaæ
joint property wspó³w³asnoœæ 2. przedstawiaæ do s¹dowego zatwier-
literary and artistic property dzenia
w³asnoœæ literacka i artystyczna propound a will przedk³adaæ testament
public property w³asnoœæ publiczna, do zatwierdzenia
w³asnoœæ pañstwowa, w³asnoœæ spo- proprietary 1. maj¹tkowy, bêd¹cy
³eczna w³asnoœci¹ 2. markowy, firmowy, za-
real property nieruchomoœæ strze¿ony prawnie
restitution of propertyzwrotw³asnoœci proprietary claim roszczenie maj¹tkowe
social property w³asnoœæ spo³eczna proprietary item przedmiot maj¹tkowy
tangible property dobra materialne proprietor 1. w³aœciciel, posiadacz 2. go-
title to real property tytu³ / prawo do spodarz
nieruchomoœci proprietorship 1. w³asnoœæ, prawo
to encumber / mortgage a property w³asnoœci 2. w³asnoœæ ziemska

121
proprietorship register public sector employee

proprietorship register rejestr nierucho- from work ochrona w trakcie uspra-


moœci, ksiêga wieczysta wiedliwionej nieobecnoœci w pracy
proprietress 1. w³aœcicielka, posiadaczka protection of those approaching pen-
2. gospodyni sionable age ochrona przedemerytalna
prosecute 1. oskar¿aæ, wystêpowaæ protective ochronny, zabezpieczaj¹cy,
w charakterze oskar¿yciela 2. zaskar- opiekuñczy
¿aæ, podawaæ do s¹du, œcigaæ, wnosiæ protective equipment sprzêt ochronny
oskar¿enie przeciwko komuœ, wnosiæ protective tariffc³oochronne,protekcyjne
sprawê do s¹du protective working clothes odzie¿ robo-
prosecuting attorney prokurator, oskar- cza
¿yciel publiczny protest (noun) protest, sprzeciw, zastrze-
prosecution 1. œciganie s¹dowe 2. docho- ¿enia
dzenie s¹dowe 3. oskar¿enie (przedsta- to escalate a protest zaostrzyæ protest
wienie oskar¿enia) 4. oskar¿yciel, stro- to suspend a protest zawiesiæ protest
na oskar¿aj¹ca protest strike strajk protestacyjny
prosecutor prokurator, oskar¿yciel provincial 1. rejonowy 2. wojewódzki
Crown prosecutor oskar¿yciel / proku- provincial council sejmik województwa
rator Korony (Anglii i Walii) provision 1. przepis, postanowienie, klau-
public prosecutor oskar¿yciel publicz- zula, warunek 2. zapewnienie, zabez-
ny pieczenie, zaspokojenie potrzeb 3. za-
prosecutrix oskar¿ycielka opatrzenie, dostawa, prowiant, zapasy
prospective przysz³y, potencjalny, ewen- ¿ywnoœci
tualny provisions on tax law przepisy prawa po-
prospective obligation zobowi¹zanie datkowego
przysz³e proxy1.pe³nomocnictwo 2. pe³nomocnik
prospectus 1. prospekt 2. broszura, ulotka proxy granted in order to act pe³nomoc-
3. informator uczelni nictwo do dokonania czynnoœci
introduction prospectus prospekt emi- public publiczny, pañstwowy, powszech-
syjny ny, spo³eczny
pathfinder prospectus prospekt emi- public auction sprzeda¿ przez licytacjê
syjny ogólny publiczn¹
to approve a prospectus zatwierdziæ public building budynek pañstwowy, bu-
prospekt emisyjny dynek u¿ytecznoœci publicznej
to publish a prospectus opublikowaæ public holiday œwiêto pañstwowe
prospekt emisyjny public limited company (plc) (UK) pu-
to submit a prospectus przed³o¿yæ pro- bliczna spó³ka akcyjna z o.o.
spekt emisyjny public property w³asnoœæ publiczna, pañ-
protect chroniæ, ochraniaæ, broniæ, zabez- stwowa
pieczaæ public radio and television company
protect the health and life of employees spó³ka publicznej radiofonii i telewizji
chroniæ ¿ycie i zdrowie pracowników public sale sprzeda¿ przez licytacjê pu-
protection ochrona, zabezpieczenie, opie- bliczn¹
ka public sale of real estate sprzeda¿ pu-
protection against hazards / risks och- bliczna nieruchomoœci
rona przed zagro¿eniami public sector employee pracownik sfery
protection during justified absence bud¿etowej

122
public sector pay putative marriage

public sector pay p³aca sfery bud¿etowej pursuance 1. wykonanie, wype³nienie, re-
public service employee pracownik s³u¿- alizacja, d¹¿enie 2. kontynuowanie
by publicznej in pursuance of something zgodnie
public works roboty publiczne z czymœ, stosownie do czegoœ, w celu
public property w³asnoœæ spo³eczna realizacji czegoœ
punish 1. karaæ 2. Ÿle traktowaæ pursue 1. dochodziæ, œcigaæ 2. przeœlado-
punish someone for a crime ukaraæ ko- waæ 3. realizowaæ (plan) 4. d¹¿yæ do
goœ za zbrodniê osi¹gniêcia 5. kontynuowaæ, prowadziæ
punishable karalny, podlegaj¹cy karze dalej (np. dyskusjê)
punishability karalnoœæ pursue a claim dochodziæ roszczenia
punishment kara pursuit dochodzenie, poœcig, pogoñ
crime and punishment zbrodnia i kara pursuit of claims dochodzenie roszczeñ
to administer / to mete out punish- purview 1. zakres dokumentu prawnego
ment wymierzaæ karê (ustawy), w³aœciwy tekst ustawy 2. za-
to deserve punishment zas³ugiwaæ na kres kompetencji 3. zakres prawa
karê putative domniemany, przypuszczalny
punitive karny, karz¹cy putative father domniemany ojciec
punitive damages odszkodowanie retor- putative marriage domniemane ma³¿eñ-
syjne stwo (zawarte w dobrej wierze, ale nie-
purchase (verb) nabywaæ / nabyæ, kupo- wa¿ne)
waæ / kupiæ
purchase tax podatek od nabycia praw
w³asnoœci

123
Q
qualification 1. kwalifikacje 2. zastrze¿e- quashing uchylenie, uniewa¿nienie, anu-
nie, ograniczenie 3. cenzus 4. kwalifi- lowanie
kowanie quashing of the bankruptcy proceed-
accounting qualifications kwalifika- ings uchylenie postêpowania upad³oœ-
cje do prowadzenia ksiêgowoœci ciowego
appropriate qualifications odpowied- Queen’s Speech mowa tronowa
nie kwalifikacje question 1. zapytanie, pytanie 2. w¹tpli-
excellent qualifications doskona³e woœæ 3. kwestia, sprawa
kwalifikacje Question Time czas na interpelacje
improvement of qualifications pod- quiet spokojny, niezak³ócony
noszenie kwalifikacji quiet possessor posiadacz spokojny, nie-
management level qualifications zak³ócony
kwalifikacje do objêcia stanowiska kie- quiet enjoyment posiadanie spokojne
rowniczego quitclaim zrzeczenie siê, zrzeczenie siê
necessary qualifications konieczne prawa, odst¹pienie
kwalifikacje quitclaim deed akt zrzeczenia siê
sufficient qualifications wystarczaj¹ce quittance 1. uwolnienie (od czegoœ)
kwalifikacje 2. kwit, pokwitowanie 3. sp³ata (d³ugu)
to examine the qualifications spraw- quorum kworum, komplet, quorum
dziæ kwalifikacje absence of quorum brak kworum
to improve qualifications podnieϾ to ascertain that there is a quorum
swoje kwalifikacje sprawdziæ kworum
to require qualifications wymagaæ to form a quorum stanowiæ kworum
kwalifikacji to have a quorum stanowiæ kworum
to upgrade skills podnieœæ swoje kwa- quota 1. kontyngent 2. udzia³, czêœæ
lifikacje 3. kwota
qualification certificate œwiadectwo kwa- tariff quota kontyngent taryfowy
lifikacyjne to exceed / to overrun the quota prze-
qualified 1. wykwalifikowany 2. zawie- kroczyæ kontyngent
raj¹cy ograniczenie quotation 1. oferta cenowa, wycena 2. no-
qualified majority wiêkszoœæ kwalifiko- towanie (kursów akcji) 3. cytat, cytowa-
wana nie
qualified property w³asnoœæ ograniczona quote 1. cytowaæ, przytaczaæ 2. oceniaæ,
quantity wielkoœæ, iloœæ szacowaæ 3. kwotowaæ
quash uchylaæ, uniewa¿niaæ, anulowaæ quotient iloraz, wspó³czynnik

124
R
racial rasowy real estate w³asnoœæ nieruchoma, nieru-
racial discrimination dyskryminacja ra- chomoϾ
sowa accessory to real estate przynale¿noœæ
racism rasizm nieruchomoœci
racket 1. oszustwo, krêtactwo, nieuczci- real estate agency agencja obrotu nieru-
we praktyki, szwindel, geszeft, dzia³al- chomoœciami
noœæ nielegalna, machlojki 2. szanta¿, real estate agent agent handlu nierucho-
wymuszenie 3. gang, organizacja prze- moœciami
stêpcza 4. ³atwy zarobek real estate of the partnership nierucho-
racketeer kanciarz, reketier, gangster, moœæ spó³ki
szanta¿ysta, oszust, spekulant real estate spatial development zagospo-
radiation promieniowanie, radiacja darowanie przestrzenne
radioactive promieniotwórczy real estate tax podatek od nieruchomoœci
radioactive agents œrodki promienio- real wages p³aca realna
twórcze realisation spieniê¿enie, wyprzeda¿
raid 1. ob³awa (policyjna), ³apanka 2. na- realisation of a bankrupt’s assets wy-
pad, najazd 3. tendencja do sztucznego przeda¿ z powodu upad³oœci
zani¿ania kursu realisation of the estate spieniê¿enie ma-
raise 1. podnosiæ 2. wychowywaæ (dziec- sy spadkowej
ko) 3. hodowaæ, uprawiaæ 4. zwiêkszaæ, reasonable umiarkowany, rozs¹dny
podwy¿szaæ 5. zaci¹gaæ (po¿yczkê) reasonable rent czynsz umiarkowany
raise taxes 1. podnosiæ podatki 2. pobie- rebut odpieraæ (krytykê), obalaæ, odrzucaæ
raæ podatki rebut a presumption obaliæ domniema-
ransom 1. okup 2. zwolnienie za okupem nie
3. wybawienie, odkupienie rebuttal 1. odparcie (krytyki, zarzutu), od-
ransom note ¿¹danie okupu rzucenie 2. replika (pozwanego) 3. oba-
rate 1. stopa 2. stawka 3. wskaŸnik lenie
rate of absenteeism wskaŸnik absencji rebuttal of a presumption obalenie do-
rate of unemployment stopa bezrobocia mniemania
rate of work tempo pracy recall 1. odwo³aæ, wycofaæ 2. przypomi-
rate of yield wspó³czynnik produktywno- naæ sobie
œci recall a donation odwo³aæ darowiznê
ready gotowy, przygotowany recall an employee from leave odwo³aæ
ready for delivery gotowy do dostawy pracownika z urlopu
real prawdziwy, rzeczywisty, faktyczny, recant 1. odwo³ywaæ, wycofywaæ 2. wy-
realny rzekaæ siê (wiary)

125
recant one’s earlier testimony recusation

recant one’s earlier testimony odwo³aæ recipient 1. odbiorca, adresat 2. zdobywca


wczeœniejsze zeznania (nagrody)
recaption odzyskanie posiadania, ponow- recipient company spó³ka przejmuj¹ca
ne zajêcie, repryza reciprocal 1. wzajemny, obopólny, obu-
receipt 1. pokwitowanie 2. rachunek stronny 2. odwrotny
3. odbiór 4. rewers reciprocal claims wierzytelnoœci wza-
copy of receipt kopia rachunku jemne
to draw up a receipt wystawiæ rachu- reckless pochopny, lekkomyœlny, nie-
nek ostro¿ny, nierozwa¿ny
to give / issue a receipt wydaæ pokwi- recognisance 1. kaucja, porêczenie, za-
towanie staw, pisemne zobowi¹zanie wobec
to make out a receipt wypisaæ pokwi- s¹du 2. uznanie 3. rozpoznanie
towanie reconciliation 1. pojednanie, pogodzenie,
to obtain a receipt otrzymaæ pokwito- zgoda 2. uzgodnienie
wanie reconciliation statement uzgodnienie
to produce a receipt przedstawiæ / oka- konta
zaæ pokwitowanie reconnaissance 1. rozpoznanie, diagnoza
to receive a receipt otrzymaæ pokwito- 2. zwiad, rekonesans
wanie reconvict skazywaæ ponownie
to write out a receipt wypisaæ pokwi- record ewidencja, zapis, protokó³, lista,
towanie akta
receipt book kwitariusz working record ewidencja czasu pracy
receipt in full otrzymanie, odbiór, po- to keep records of goods prowadziæ
twierdzenie odbioru, pokwitowanie ewidencjê towarów
receipt of delivery pokwitowanie odbio- records of goods ewidencja towarów
ru dostawy records of working time ewidencja cza-
receipt of payment of the sum due po- su pracy
kwitowanie zap³aty d³u¿nej sumy recoupment potr¹cenie, kompensata, od-
receivable wierzytelnoœæ liczenie nale¿noœci wzajemnych
receivable which is due and payable recourse 1. regres, prawo regresu 2. ucie-
wierzytelnoœæ wymagalna kanie siê, ucieczka
receive 1. odebraæ 2. otrzymaæ recourse loan po¿yczka gwarantowana
receive a loan otrzymaæ po¿yczkê recover 1. odzyskaæ, rewindykowaæ
receive as profit pobraæ tytu³em zysku 2. wyzdrowieæ
receive declarations for the principal od- recover the right to freely administer
bieraæ oœwiadczenia dla zleceniodawcy one’s assets odzyskaæ prawo swobod-
receive stolen goods zajmowaæ siê paser- nego zarz¹dzania maj¹tkiem
stwem recovery 1. odzyskiwanie, zwrot 2. wy-
receive work odebraæ dzie³o zdrowienie 3. o¿ywienie, poprawa (gos-
receiver 1. syndyk masy upad³oœci 2. ad- podarki)
ministrator, kurator, zarz¹dca 3. odbior- recovery of benefits odzyskiwanie œwiad-
ca 4. paser czeñ
receivership zarz¹d komisaryczny, zarz¹d recruitment przyjêcia do pracy, rekruta-
przymusowy cja, nabór, werbunek
receiving stolen goods paserstwo recusation wykluczenie sêdziego pod za-
reception odbiór, przyjêcie, recepcja rzutem stronniczoœci

126
recuse registrar

recuse odrzucaæ / wykluczaæ sêdziego pod refining operation proces uszlachetnia-


zarzutem stronniczoœci nia
redeem 1. wykupiæ, odkupiæ 2. amortyzo- additional refining operation uzupe³-
waæ, umorzyæ niaj¹cy proces uszlachetniania
redeem a pledge wykupiæ zastaw refund zwrot pieniêdzy, sp³ata
redemption 1. wykup 2. amortyzacja, refund of a loan zwrot po¿yczki
umorzenie refute odpieraæ, obalaæ (teorie), zbijaæ
redemption loan po¿yczka amortyza- (dowody)
cyjna refute an allegation odpieraæ zarzuty
redemption of a loan sp³ata / amortyza- refusal odmowa
cja po¿yczki refusal to re-employ odmowa ponowne-
redemption of shares umorzenie udzia- go zatrudnienia
³ów regain odzyskaæ / odzyskiwaæ
redress naprawienie, zadoœæuczynienie, register rejestr, ksiêga, spis, wykaz, lista,
skorygowanie, wynagrodzenie dziennik
redress of the damage naprawienie cheque register rejestr czeków
szkody commercial register (POL)rejestrhand-
reduce obni¿aæ, zmniejszaæ, redukowaæ, lowy
ograniczaæ, przeceniaæ, os³abiaæ, degra- deletion from the register skreœlenie
dowaæ z rejestru
reduce tariffs obni¿aæ c³a entry into the register wpis do rejestru
reduction obni¿ka, zni¿ka, zmniejszenie, expunging from the register skreœle-
obni¿enie nie z rejestru
reduction in the purchase price obni¿ka extract from the register wyci¹g z re-
ceny zakupu jestru
reduction of share zmniejszenie udzia³u tax lien register rejestr zastawów skar-
reduction of working time obni¿enie bowych
wymiaru czasu pracy / skracanie czasu to file in register zg³osiæ do rejestru
pracy to strike off the register wykreœliæ
reduction of / in the capital obni¿enie ka- z rejestru
pita³u voucher register rejestr kasowy
redundancy 1. redukcja zatrudnienia, register of accidents at work rejestr wy-
zwolnienia grupowe 2. zlikwidowane padków przy pracy
miejsce pracy Register of Companies (UK) rejestr han-
redundant 1. bez pracy, zwolniony dlowy
2. zbyteczny, zbêdny, niekonieczny register of shares ksiêga udzia³ów
referee 1. sêdzia odwo³awczy, sêdzia registered 1. rejestrowy, zarejestrowany
bieg³y (dysponuj¹cy wiedz¹ specjalis- 2. imienny 3. polecony
tyczn¹) 2. arbiter 3. osoba mog¹ca wy- registered mail poczta polecona
daæ referencje registered partnership spó³ka jawna
refill 1. uzupe³niaæ 2. dolewaæ, dotanko- registered security papier wartoœciowy
waæ imienny
refill the stock uzupe³niaæ zapas registered share akcja imienna
refining uszlachetnianie, udoskonalenie registered trader kupiec rejestrowy
refining authorisation pozwolenie na registrar rejestrator, archiwariusz, regi-
uszlachetnianie strator

127
Registrar of Companies remit

Registrar of Companies kierownik bry- release goods zwalniaæ towary, wydaæ


tyjskiego urzêdu rejestrowego spó³ek towar
registration rejestracja, zarejestrowanie release the management board / board
registration files akty rejestrowe of directors pokwitowaæ / udzieliæ po-
registry (adjective) rejestrowy kwitowania zarz¹dowi
registry court s¹d rejestrowy release the subject of lease wydaæ przed-
registry (noun) registratura, urz¹d, sekre- miot najmu
tariat release the thing in a condition suitable
regular 1. sta³y, regularny, œredni 2. po- for use wydaæ najemcy rzecz w stanie
prawny, przepisowy, standardowy przydatnym do umówionego u¿ytku
regular work praca sta³a release 1. dopuszczenie, zwolnienie 2. u-
regulation 1. przepis, zasada, uregulowa- wolnienie 3. oœwiadczenie, publikacja,
nie prawne, regu³a prawna 2. normowa- opublikowanie, udostêpnienie opinii
nie, regulacja 3. uporz¹dkowanie publicznej
regulations regulamin, przepisy prawne, release for free circulation dopuszczenie
zarz¹dzenia, rozporz¹dzenia do obrotu
reimbursement refundacja, zwrot kosz- release from debt zwolnienie z d³ugu
tów / wydatków release of goods zwolnienie towarów
reinforcement zbrojenie, wzmocnienie, relief 1. ulga, zwolnienie 2. pomoc, za-
umocnienie si³ek, zapomoga
reinstatement przywrócenie do pracy / na investment relief ulga inwestycyjna
stanowisko right to relief prawo do ulgi
reject odrzuciæ, odmawiaæ przyjêcia tax relief ulga podatkowa
reject an inheritance odrzuciæ spadek to acquire the right to relief nabyæ
rejection odrzucenie, odmowa prawo do ulgi
relation 1. stosunek 2. krewny, rodzina to award a relief in paying tax przyz-
3. zwi¹zek, powi¹zanie naæ ulgê w zap³acie podatku
employment relation stosunek pracy to be entitled to a relief byæ uprawnio-
relationship 1. stosunek, stosunki nym do ulgi
2. zwi¹zek, powi¹zanie 3. pokrewieñ- to grant reliefs udzielaæ ulg
stwo, powinowactwo to lose the right to relief utraciæ prawo
employment relationship stosunek do ulgi
pracy to use a relief korzystaæ z ulgi
master and servant relationship sto- relief from duty zwolnienie od c³a
sunek pracy partial relief from duty czêœciowe
work relationship stosunek pracy zwolnienie od c³a
to arrange the legal relationship total relief from duty ca³kowite zwol-
u³o¿yæ stosunek prawny nienie od c³a
relationship between employer and em- relinquish porzucaæ, zrzekaæ siê, zanie-
ployee stosunek pracy chaæ, rezygnowaæ
release 1. zwalniaæ, wydaæ 2. pokwitowaæ relinquish an inheritance zrzec siê
release assets and liabilities wydaæ mie- spadku
nie relinquish possession porzucaæ / porzu-
release for circulation at a x customs ciæ posiadanie
rate dopuœciæ do obrotu z zastosowa- reload prze³adowywaæ, prze³adowaæ
niem x stawki celnej remit 1. umorzyæ, darowaæ (d³ug) 2. prze-

128
remit a debt rental

sy³aæ, przekazywaæ 3. odsy³aæ, przeka- remuneration during leave wynagrodze-


zywaæ (sprawê) 4. z³agodziæ, zmniej- nie urlopowe
szyæ (wymiar kary) 5. odpuszczaæ, prze- remuneration following reinstatement
baczaæ wynagrodzenie po przywróceniu do
remit a debt umorzyæ d³ug pracy
remittance przekaz (pieniê¿ny), przelew, remuneration for salvage wynagrodze-
op³ata, pokrycie nale¿noœci nie za ratownictwo
removal 1. zniesienie, usuniêcie 2. prze- remuneration for work wynagrodzenie
prowadzka za pracê
removal from a job usuniêcie z pracy remuneration in armed forces wynagro-
removal from a position usuniêcie ze dzenie w wojsku
stanowiska renounce zrzekaæ siê / zrzec siê, odst¹piæ,
removal from office usuniêcie z urzêdu wyrzekaæ siê, rezygnowaæ
removal of tariff zniesienie c³a renounce a power of attorney zrzec siê
remove 1. usuwaæ / usun¹æ 2. przeprowa- pe³nomocnictwa
dzaæ siê 3. wywoziæ, wynosiæ 4. zdj¹æ renounce inheriting zrzec siê dziedzi-
remove a defect usun¹æ wadê czenia
remove defects naprawiæ wady, usun¹æ renounce ownership zrzec siê w³asnoœci
braki renounce the contract odst¹piæ od umo-
remove goods from the customs terri- wy
tory wyprowadziæ / wyprowadzaæ to- renovation odnowienie
wary z obszaru celnego rent (verb) 1. dzier¿awiæ, najmowaæ
remunerated wynagrodzony 2. oddaæ w najem, wydzier¿awiaæ, po-
remunerated commission zlecenie od- bieraæ czynsz, wynajmowaæ
p³atne rent (noun) 1. czynsz, komorne 2. wyna-
remuneration 1. wynagrodzenie, zap³ata jem, najem 3. renta
2. rekompensata annual rent czynsz roczny
deductions from remuneration base rent czynsz podstawowy
potr¹cenie z wynagrodzenia date of the payment of rent termin
lump sum remuneration wynagrodze- p³atnoœci czynszu
nie rycza³towe land / lease rent czynsz dzier¿awny
maximum remuneration górna grani- reasonable rent czynsz umiarkowany
ca wynagrodzenia to be in arrears with payment of the
no waiver of right to remuneration rent dopuszczaæ siê zw³oki z zap³at¹
zakaz zrzeczenia siê prawa do wynagro- czynszu
dzenia to fix the rent ustaliæ wysokoœæ czyn-
to determine the terms of remunera- szu
tion ustalaæ warunki wynagradzania to pay the rent on the date agreed
to establish / to fix remuneration uiszczaæ czynsz w terminie umówio-
ustaliæ wynagrodzenie nym
to pay remuneration wyp³aciæ wyna- rent increase podwy¿ka czynszu
grodzenie rent owing czynsz zaleg³y
to pay the agreed remuneration rentable square metre metr kwadratowy
wyp³aciæ uzgodnione wynagrodzenie do wynajêcia
to specify the terms of remuneration rental 1. najem 2. wypo¿yczalnia
ustalaæ warunki wynagradzania bike rental wypo¿yczalnia rowerów

129
rental agreement for non-residential... representative

car rental wypo¿yczalnia samochodów repeal znosiæ, uchylaæ, uniewa¿niaæ (usta-


residential rental czynsz za mieszka- wê, przepis), anulowaæ, odwo³ywaæ,
nie, op³ata za lokal (USA) cofaæ
rental agreement for non-residential repeat offender recydywista
premises umowa najmu lokalu u¿ytko- report 1. raport, sprawozdanie, relacja
wego 2. wykaz ocen
rental property application podanie annual report raport roczny
w sprawie zawarcia umowy najmu audit report raport oglêdzin
renunciation 1. zrzeczenie siê, odrzuce- condition report raport z badania
nie, rezygnacja 2. wyrzeczenie siê directors’ report raport zarz¹du
renunciation of an inheritance odrzuce- financial report sprawozdanie finan-
nie spadku sowe
renunciation of inheritance zrzeczenie to provide the financial report udos-
siê dziedziczenia têpniæ sprawozdanie finansowe
renunciation of ownership zrzeczenie siê report of the trustee sprawozdanie syn-
w³asnoœci dyka
reorganisation 1. reorganizacja 2. refor- repossess odzyskiwaæ posiadanie, odbie-
ma, sanacja, naprawa raæ, przejmowaæ, zajmowaæ
reorganisation law prawo naprawcze repossession odzyskanie posiadania, przej-
repair napraw, remont mowanie, zajmowanie
capital repairs remont kapitalny represent 1. reprezentowaæ, przedstawiaæ
extraordinary repairs nadzwyczajne 2. stanowiæ 3. oœwiadczaæ, zapewniaæ
remonty / naprawy 4. opisywaæ, referowaæ
minor repairs drobne naprawy represent a company as an attor-
running repair naprawa bie¿¹ca ney-in-fact reprezentowaæ spó³kê jako
slight repairs drobne naprawy pe³nomocnik
to be in need of repair wymagaæ re- represent individually reprezentowaæ sa-
montu (o budynku) modzielnie
to do repairs remontowaæ represent one’s principal reprezentowaæ
repair and construction work roboty re- zleceniodawcê
montowo-budowlane representation 1. przedstawicielstwo, re-
repair naprawiæ, reperowaæ, remontowaæ prezentacja 2. oœwiadczenie 3. za¿ale-
repairer’s lien zastaw naprawczy, prawo nia, skargi 4. przedstawienie, okazanie
zastawu naprawionego mienia na za- 5. zastêpstwo prawne
bezpieczenie pokrycia kosztów jego na- active representation przedstawiciel-
prawy stwo czynne
repairs remont, naprawa passive representation przedstawiciel-
repayment 1. sp³ata, zwrot 2. odp³ata, stwo bierne
odwzajemnienie, rekompensata 3. na- right of representation prawo przed-
groda stawicielstwa
principal repayment rata kapita³owa representation in customs cases przed-
security of loan repayment zabezpie- stawicielstwo w sprawach celnych
czenie zwrotu po¿yczki representation in law courts przedstawi-
repayment of a loan sp³ata po¿yczki cielstwo s¹dowe
repayment of debts in instalments representative przedstawiciel, reprezen-
roz³o¿enie sp³aty d³ugu na raty tant

130
representative of the minister... resolution

representative of the minister in charge rescission odwo³anie, uchylenie, anulo-


of agriculture market przedstawiciel wanie, uniewa¿nienie, rozwi¹zanie,
ministra w³aœciwego do spraw rynków zerwanie
rolnych research work praca badawcza
representative of the minister in charge reservation 1. zastrze¿enie, w¹tpliwoœæ
of economy przedstawiciel ministra 2. rezerwacja 3. klauzula, zastrze¿enie
w³aœciwego do spraw gospodarki reserve (noun) rezerwa, zapas
representative of the minister in charge reserve capital kapita³ rezerwowy
of financial institutions przedstawiciel reserve (verb) 1. zastrzec, zastrzegaæ
ministra w³aœciwego do spraw instytu- 2. rezerwowaæ
cji finansowych reserve the right of ownership zastrzec
representative of the minister in charge prawo w³asnoœci
of the State Treasury przedstawiciel reserves rezerwy, zapas
ministra w³aœciwego do spraw Skarbu amount of the required reserves kwo-
Pañstwa ta rezerwy obowi¹zkowej
representative of the President of the foreign exchange reserves rezerwy de-
Competition and Consumer Protec- wizowe
tion Office przedstawiciel Prezesa required reserves from the banks rezer-
Urzêdu Ochrony Konkurencji i Konsu- wy obowi¹zkowe banków
mentów residence zamieszkanie
representative of the President of the place of residencemiejscezamieszkania
National Bank of Poland przedstawi- transfer of residence przeniesienie
ciel Prezesa Narodowego Banku Pol- miejsca zamieszkania
skiego residential mieszkalny, mieszkaniowy
representative office przedstawicielstwo residential building budynek mieszkalny
to establish a representative office residential lease najem lokalu mieszkal-
otworzyæ przedstawicielstwo nego
to open a representative office otwo- residential premises lokal mieszkalny
rzyæ przedstawicielstwo residential rental czynsz za mieszkanie,
reprimand nagana, reprymenda op³ata za lokal (USA)
penalty of serious reprimand kara na- residuary pozosta³y
gany residuary estate maj¹tek spadkowy po-
request 1. proœba, ¿yczenie, wniosek zosta³y po zaspokojeniu d³ugów i in-
2. wezwanie, ¿¹danie 3. zapotrzebowa- nych obci¹¿eñ, reszta spadkowa
nie, popyt resign podaæ siê do dymisji, rezygnowaæ
request for proposal obwieszczenie resignation dymisja, rezygnacja
o przyjmowaniu ofert (na wykonanie to hand in a resignation wrêczaæ / wrê-
zamówienia pañstwowego) czyæ rezygnacjê
requirement 1. wymaganie, wymóg, to submit a resignation z³o¿yæ rezy-
¿¹danie 2. potrzeba, zapotrzebowanie gnacjê
requisitioning of workers ¿¹dania pra- resolution uchwa³a, rezolucja, postano-
cowników wienie
resale 1. odsprzeda¿, odst¹pienie 2. sprze- challenge of the resolution zaskar¿e-
da¿ rzeczy u¿ywanych nie uchwa³y
rescind odwo³aæ, uchylaæ, uniewa¿niaæ, division resolution uchwa³a o podziale
anulowaæ, rozwi¹zywaæ, zrywaæ spó³ki

131
resolution on division of the company return

merger resolution uchwa³a o po³¹cze- restraint of trade ograniczenie swobody


niu spó³ek handlu, ograniczenie wolnej konku-
unanimous resolution jednomyœlna rencji
uchwa³a restructure, restructuring restruktury-
to adopt a resolution powzi¹æ uchwa³ê zacja
to annul a resolution uchyliæ uchwa³ê terms and conditions of restructuring
to repeal a resolution uchyliæ uchwa³ê warunki restrukturyzacji
to vote on a resolution podejmowaæ retail 1. detaliczny 2. detal
uchwa³ê retail inventory method metoda wyceny
resolution on division of the company wg cen detalicznych
uchwa³a o podziale spó³ki retail sale sprzeda¿ detaliczna
resolution on merger of companies retaliate wzi¹æ / braæ odwet, odp³acaæ,
uchwa³a o po³¹czeniu spó³ek pomœciæ
resolution on transformation of a com- retaliation odwet, rewan¿
pany / partnership uchwa³a o prze- in retaliation for something w odwe-
kszta³ceniu spó³ki cie za coœ
responsibility 1. odpowiedzialnoϾ, za- retaliatory odwetowy, retorsyjny
kres odpowiedzialnoœci 2. obowi¹zek, retaliatory duty / tariff c³o odwetowe
zobowi¹zanie 3. wyp³acalnoœæ, odpo- retire 1. przejœæ na emeryturê 2. wycofaæ
wiedzialnoœæ finansowa 4. zdolnoœæ do siê, odejœæ, ust¹piæ 3. wys³aæ na emery-
zaci¹gania zobowi¹zañ turê
collective responsibility odpowiedzial- retirement 1. przejœcie na emeryturê,
noœæ zbiorowa przejœcie w stan spoczynku 2. wycofa-
responsibility allowance dodatek za od- nie siê, odejœcie, ust¹pienie
powiedzialn¹ pracê retirement from partnership at will wy-
rest 1. odpoczynek 2. spoczynek 3. spokój cofanie siê ze spó³ki
rest at work odpoczynek w pracy retiring 1. emerytalny 2. nieœmia³y, wsty-
rest period czas wolny od pracy dliwy 3. ustêpuj¹cy (o prezydencie)
restitution zwrot, przywrócenie, resty- retiring fund fundusz emerytalny
tucja retract 1. odwo³ywaæ, uniewa¿niæ, wyco-
to make restitution dokonaæ zwrotu fywaæ, cofaæ 2. wycofaæ (siê)
restitution in kind / specie zwrot w na- retract goods wycofaæ towar
turze retraining przekwalifikowanie, przeszko-
restitution of property zwrot w³asnoœci lenie zawodowe, przyuczenie zawo-
restitution order nakaz zwrotu w³asnoœci dowe
restore 1. przywracaæ 2. odbudowywaæ, retrial 1. proces ponowny, powtórna
odnawiaæ, restaurowaæ, rekonstruowaæ rozprawa, rewizja procesu 2. ponowna
restored 1. przywrócony 2. odbudowany, próba
odnowiony, odrestaurowany retribution 1. kara 2. zemsta, odwet,
restored possession posiadanie przywró- odp³ata
cone divine retribution kara boska
restraint 1. ograniczenie 2. wstrzemiêŸli- retroactive dzia³aj¹cy wstecz, retroak-
woœæ, umiar, powœci¹gliwoœæ 3. uwiê- tywny
zienie, ograniczenie swobody retroaction moc wsteczna, dzia³anie
to impose restraints wprowadzaæ ogra- wsteczne
niczenia return (noun) 1. zeznanie (podatkowe),

132
return of the object of the... right to withdraw one’s labour

deklaracja 2. zwrot, oddanie, odes³anie, revoke a power of attorney cofn¹æ / od-


zwrócenie 3. powrót 4. zysk, zarobek, wo³aæ pe³nomocnictwo
dochód 5. sprawozdanie, zestawienie revoke a will odwo³aæ testament
return of the object of the revoked dona- revoke the arrangement uchyliæ uk³ad
tion zwrot przedmiotu odwo³anej daro- right 1. prawo, uprawnienie 2. dobro
wizny 3. prawica 4. tytu³ prawny 5. przywilej
return to employment powrót do zatrud- inalienable right prawo niezbywalne
nienia non-property rights uprawnienia nie-
return (verb) 1. zwracaæ, oddawaæ, od- maj¹tkowe
sy³aæ 2. powracaæ 3. przynosiæ (zysk), non-transferable right prawo niezby-
dawaæ 4. zg³aszaæ, deklarowaæ 5. sk³a- walne
daæ sprawozdanie property rights uprawnienia maj¹t-
return the thing in a non-deteriorated kowe
condition zwróciæ rzecz w stanie nie to execute / exercise one’s rights wy-
pogorszonym konaæ uprawnienie
returned zwrotny to deprive someone of the right to
returned goods towar powracaj¹cy represent pozbawiæ kogoœ prawa repre-
revenue 1. dochód pieniê¿ny, Ÿród³o do- zentowania
chodu 2. dochód pañstwowy 3. urz¹d to have the right to represent mieæ
skarbowy, skarb pañstwa, fiskus prawo reprezentowania
revenue and costs register ksiêga przy- right of establishment prawo zak³adania
chodów i rozchodów przedsiêbiorstw
revenue bond obligacja przychodowa right of inheritance prawo dziedzi-
revenue duty c³o skarbowe, fiskalne czenia
review (verb) 1. przegl¹daæ / przejrzeæ, right of pledge prawo zastawu
dokonywaæ przegl¹du, poddawaæ rewi- right of retention prawo zatrzymania
zji 2. weryfikowaæ 3. recenzowaæ, oma- right of supervision prawo kontroli, nad-
wiaæ zoru
review benefits weryfikowaæ œwiadcze- right of way droga konieczna, prawo
nia drogi
review books przejrzeæ ksiêgi right to a life-annuity prawo do¿ywocia
review (noun) 1. przegl¹d, kontrola, bada- right to acquire ownership prawo prze-
nie, rewizja 2. recenzja 3. sprawozda- niesienia na w³asnoœæ
nie, omówienie 4. powtórka right to claim a reserve portion prawo
analytical review przegl¹d analityczny do zachowku
revocation odwo³anie, uniewa¿nienie, right to common pasture prawo do
odebranie, uchylenie, anulowanie wspólnego pastwiska
revocation of a donation odwo³anie da- right to fair remuneration prawo do go-
rowizny dziwego wynagrodzenia
revocation of a will odwo³anie testa- right to pension prawo do renty
mentu right to represent prawo reprezento-
revoke odwo³aæ, uniewa¿niaæ, uchylaæ, wania
anulowaæ right to terminate prawo wypowiedzenia
revoke a declaration of intent odwo³aæ right to unite prawo koalicji
oœwiadczenie woli right to withdraw one’s labour prawo
revoke a loan anulowaæ po¿yczkê odmowy wykonywania pracy

133
right to work rural unemployment

right to work prawo do pracy robbery napad rabunkowy, rabunek, roz-


rights of light s³u¿ebnoœæ œwiat³a bój
rights of partners prawa wspólników armed robbery napad z broni¹ w rêku
rightful 1. legalny, prawowity, prawny rolling budget bud¿et ci¹g³y, bud¿et kro-
2. s³uszny, uzasadniony, nale¿ny cz¹cy
rightful heir spadkobierca legalny roof work roboty dekarskie
rightful holder posiadacz prawowity rule 1. zasada, regu³a, przepis, regulacja,
/ prawny prawid³o, norma 2. postanowienie
riot rozruchy, zamieszki, niepokoje, (s¹du), orzeczenie s¹dowe, nakaz 3. sta-
wrzenie tut 4. w³adza, panowanie, rz¹dzenie
race riots zamieszki na tle rasowym rules for liquidation zasady likwidacji
to put down / to quell riots t³umiæ za- rules of succession zasady dziedziczenia
mieszki ruling orzeczenie, decyzja s¹du
to spark (off) riots wywo³aæ zamieszki ruling on the winding-up of a company
risk ryzyko, niebezpieczeñstwo, zagro- orzeczenie o rozwi¹zaniu spó³ki
¿enie running bie¿¹cy, nieprzerwany, ci¹g³y
occupational risk ryzyko zawodowe running days kolejne dni kalendarzowe,
to bear the risk ponosiæ ryzyko dni bie¿¹ce
to put something / someone at a risk running repair remont bie¿¹cy, naprawa
nara¿aæ coœ / kogoœ bie¿¹ca
road droga, szosa, autostrada rural wiejski
road work roboty drogowe rural unemployment bezrobocie na wsi
robber rabuœ, bandyta

134
S
sabotage sabota¿, dywersja commission sale sprzeda¿ komisowa
safeguard 1. gwarancja, zabezpieczenie conditional sale sprzeda¿ warunkowa
2. ochrona, eskorta delayed sale sprzeda¿ odroczona
safe-keeping przechowanie / przechowy- direct selling sprzeda¿ bezpoœrednia
wanie discount sale sprzeda¿ z rabatem
safe-keeping agreement umowa przecho- exchange sale sprzeda¿ gie³dowa
wania exclusive sale sprzeda¿ wy³¹czna
to put into safe-keeping oddaæ na prze- fictitious sale sprzeda¿ fikcyjna
chowanie forward sale sprzeda¿ na termin
safety 1. bezpieczeñstwo 2. zabezpiecze- illicit sale sprzeda¿ nielegalna
nie 3. pewnoœæ imputed sale sprzeda¿ domniemana
health and safety (H&S) bezpieczeñ- international sale of goods sprzeda¿
stwo i higiena pracy (bhp) miêdzynarodowa towarów
health and safety regulations przepi- mail-order sale sprzeda¿ wysy³kowa
sy bhp public sale of real estate sprzeda¿ pu-
health and safety requirements wy- bliczna nieruchomoœci
magania bhp retail sale sprzeda¿ detaliczna
health and safety standards standar- sham sale sprzeda¿ fikcyjna
dy bhp wholesale sale sprzeda¿ hurtowa
safety and hygiene at work bezpieczeñ- sale agency przedstawicielstwo sprzeda¿y
stwo i higiena pracy (bhp) sale at a loss sprzeda¿ ze strat¹
safety and hygiene at work service sale at a profit sprzeda¿ z zyskiem
s³u¿ba bhp sale at option sprzeda¿ z premi¹
salaried personnel personel urzêdniczy sale at the basis sprzeda¿ wed³ug bazy
salary wynagrodzenie pracowników umy- sale by auction sprzeda¿ aukcyjna
s³owych, pensja sale by bulk sprzeda¿ w partiach, masowa
sale 1. sprzeda¿, zbyt 2. wyprzeda¿, prze- sale by commission sprzeda¿ komisowa
cena 3. aukcja, licytacja, sprzeda¿ pu- sale by inspection sprzeda¿ z zastrze¿e-
bliczna niem odst¹pienia od transakcji
bargain sale sprzeda¿ towarów przece- sale by instalments sprzeda¿ na raty
nionych sale by pattern sprzeda¿ wed³ug wzoru
bogus sale sprzeda¿ fikcyjna sale by sample sprzeda¿ wed³ug próbki
bulk sale sprzeda¿ masowa sale by the court sprzeda¿ s¹dowa / z po-
charity sale sprzeda¿ na cele dobro- lecenia s¹du
czynne sale for advertisement purposes sprze-
commercial sale sprzeda¿ handlowa da¿ reklamowa

135
sale for cash / money schedule

sale for cash / moneysprzeda¿zagotówkê sale or return sprzeda¿ z prawem zwrotu


sale for future delivery sprzeda¿ na przy- towaru przez kupuj¹cego w okreœlonym
sz³¹ dostawê terminie
sale for prompt delivery sprzeda¿ z do- sale under own trademarks sprzeda¿pod
staw¹ w krótkim terminie mark¹ w³asn¹
sale from door to door sprzeda¿ domo- sale with bonuses sprzeda¿ premiowana
kr¹¿na sale with right of pre-emption sprzeda¿
sale in bulk sprzeda¿ rycza³towa z zastrze¿eniem prawa pierwokupu
sale in lots sprzeda¿ ca³ymi partiami sale with right of repurchase sprzeda¿
sale in the lump sprzeda¿ rycza³towa z zastrze¿eniem prawa odkupu
sale of a future thing sprzeda¿ rzeczy sales value of the partnership’s assets
przysz³ej wartoœæ zbywcza maj¹tku spó³ki
sale of a pledge spieniê¿enie zastawu sample 1. próbka, wzór 2. grupa reprezen-
sale of a thing sprzeda¿ rzeczy tatywna
sale of a thing encumbered with a right to take samples pobraæ próbki
of a third person sprzeda¿ rzeczy ob- sanitary sanitarny
ci¹¿onej prawem osoby trzeciej sanitary certificate œwiadectwo zdrowia
sale of an enterprise / company sprzeda¿ / zdrowotnoœci
przedsiêbiorstwa to issue a certificate wydaæ œwiadec-
sale of an item of estate sprzeda¿ przed- two
miotu spadku to correct a certificate sprostowaæ
sale of apartment houses and building œwiadectwo
lots sprzeda¿ domów mieszkalnych sanitary engineering work roboty sani-
i dzia³ek budowlanych tarne
sale of commodities sprzeda¿ towarów sanitary phytopathological certificate
sale of energy sprzeda¿ energii œwiadectwo fitopatologiczne
sale of goods and services without own sanity 1. zdrowie psychiczne 2. trzeŸwoœæ
margin sprzeda¿ towarów i us³ug bez os¹du, poczytalnoœæ 3. rozs¹dek, umiar
mar¿y w³asnej satisfaction 1. satysfakcja, zadowolenie
sale of goods sprzeda¿ towarów 2. zaspokojenie, sp³acenie, zadoœæuczy-
sale of inheritance sprzeda¿ spadku nienie
sale of pledge sprzeda¿ zastawu satisfy 1. zadowoliæ 2. zaspokoiæ, za-
sale of rights sprzeda¿ praw doœæuczyniæ
sale of seized movables sprzeda¿ zajê- satisfy the creditors zaspokoiæ wierzy-
tych ruchomoœci cieli
sale on approval sprzeda¿ na próbê scale 1. skala, tabela 2. podzia³ka 3. szala
sale on commission sprzeda¿ komisowa (wagi)
sale on deferred terms sprzeda¿ na raty pay scale skala p³ac
sale on instalments sprzeda¿ ratalna schedule (noun) 1. harmonogram, plan,
sale on open account sprzeda¿ na rachu- rozk³ad, wykaz, lista, zestawienie 2. re-
nek otwarty gulacja
sale on sample sprzeda¿ wed³ug próbki schedule of estate inwentarz spadkowy
sale on specification sprzeda¿ wed³ug schedule of assets and liabilities inwen-
specyfikacji tarz spadkowy
sale on spot sprzeda¿ z natychmiastow¹ schedule (verb) 1. planowaæ 2. sporz¹dzaæ
dostaw¹, sprzeda¿ loko wykaz

136
schedule leave securities

schedule leave planowaæ urlop secure 1. zabezpieczyæ, zapewniæ 2. u-


scheme 1. plan, projekt, program 2. sche- nieszkodliwiæ 3. schowaæ, zamkn¹æ,
mat, diagram, uk³ad, struktura 3. intry- ukryæ 4. uzyskaæ, osi¹gn¹æ
ga, podstêp secure a taxpayer’s property zabezpie-
scheme of arrangement ugoda, projekt czyæ na maj¹tku podatnika
uk³adu z wierzycielami secure the debtor’s assets zabezpieczyæ
scientific 1. naukowy 2. umiejêtny na maj¹tku d³u¿nika
scientific work dzie³o naukowe secure the rights zabezpieczyæ prawa
scope 1. zakres, zasiêg, skala 2. dziedzi- secure the satisfaction of tax liabilities
na, pole, sfera 3. cel 4. swoboda (dzia- zabezpieczyæ wykonanie zobowi¹zañ
³ania), mo¿liwoœci podatkowych
scope of duties zakres obowi¹zków secured zabezpieczony
scope of employment zakres pracy secured advance po¿yczkazabezpieczona
sea-borne przewo¿ony drog¹ morsk¹, secured creditor wierzyciel zabezpieczo-
morski ny, zastawnik
sea-borne shipping przewozy morskie securities papiery wartoœciowe
seal 1. pieczêæ, stempel 2. plomba antidilutive securities papiery wartoœ-
3. uszczelnienie, uszczelka ciowe zapobiegaj¹ce rozdrobnieniu
search 1. przeszukanie, rewizja, kontrola, capital market securities papiery war-
badanie 2. szukanie, poszukiwanie toœciowe rynku kapita³owego
body / strip search rewizja / kontrola convertible securities papiery wartoœ-
osobista ciowe wymienialne
season sezon, okres, pora (roku) dealings in securities operacje na pa-
building season sezon budowlany pierach wartoœciowych
seasonal okresowy, sezonowy debt securities papiery wartoœciowe
seasonal obligation zobowi¹zanie okre- d³u¿ne
sowe dilutive securities papiery wartoœcio-
seasonal unemployment bezrobocie se- we rozdrobnione
zonowe domestic securities papiery wartoœcio-
seasonal work praca sezonowa we krajowe
seasonal worker pracownik sezonowy equity securities papiery wartoœciowe
seat 1. siedziba 2. miejsce 3. mandat, fo- w³aœcicielskie
tel, stanowisko 4. cz³onkostwo gie³dy fixed-interest securities papiery war-
5. miejsce w parlamencie toœciowe o oprocentowaniu sta³ym
secondary wtórny, drugorzêdny, uboczny fixed-yield securities papiery wartoœ-
secondary intervener interwenient ciowe o oprocentowaniu sta³ym
uboczny foreign securities papiery wartoœciowe
secret (noun) tajemnica zagraniczne
to disclose a secret ujawniæ tajemnicê income-yielding securities papiery
to keep a secret dotrzymaæ tajemnicy wartoœciowe przynosz¹ce zysk
secret (adjective) tajny, tajemny, cichy, listed securities papiery wartoœciowe
sekretny, tajemniczy dopuszczone do obrotu gie³dowego, pa-
secret ballot / vote tajne g³osowanie piery wartoœciowe notowane na
secretary 1. sekretarz / sekretarka 2. mini- gie³dzie
ster 3. sekretarzyk marketable securities papiery wartoœ-
company secretary sekretarz spó³ki ciowe krótkoterminowe

137
securities denominated in PLN seize real property

negotiable securities papiery wartoœ- flat-rate security zabezpieczenie ry-


ciowe zbywalne cza³towe
open-market securities papiery warto- public security papier wartoœciowy
œciowe rynku otwartego emitowany przez Skarb Pañstwa
operations in securities operacje na to carry out security dokonaæ zabez-
papierach wartoœciowych pieczenia
over-the-counter securities papiery to give security daæ jako porêczenie
wartoœciowe w obrocie nieoficjalnym to lodge a security z³o¿yæ kaucjê
placing of securities ulokowanie (pla- to pay a security deposit wp³aciæ
sowanie) papierów wartoœciowych kaucjê
quoted securities papiery wartoœciowe to provide security z³o¿yæ zabezpie-
dopuszczone do obrotu gie³dowego, pa- czenie
piery wartoœciowe notowane na to return a security deposit zwróciæ
gie³dzie kaucjê
redeemable securities papiery wartoœ- to stand security for someone porê-
ciowe podlegaj¹ce wykupowi czyæ za kogoœ
registered securities papiery wartoœ- security and health protection plan
ciowe imienne plan bezpieczeñstwa i ochrony zdrowia
registration of securities rejestracja pa- security approved for public trading
pierów wartoœciowych papier wartoœciowy dopuszczony do
state securities papiery wartoœciowe publicznego obrotu
pañstwowe security collection inkaso papierów war-
transactions in securities operacje na toœciowych
papierach wartoœciowych Security Council Rada Bezpieczeñstwa
transferable securities papiery warto- (ONZ)
œciowe przenoszalne security deposit kaucja
unquoted securities papiery wartoœ- security for a loan zabezpieczenie po-
ciowe nie znajduj¹ce siê w obrocie ¿yczki
gie³dowym security interest zabezpieczenie wierzy-
variable-yield securities papiery war- telnoœci
toœciowe o oprocentowaniu zmiennym security of employment pewnoœæ zatrud-
securities denominated in PLN papiery nienia
wartoœciowe wyra¿one w PLN security of loan repayment zabezpiecze-
securities in issue papiery wartoœciowe nie zwrotu po¿yczki
w obiegu security of the public sector papier war-
securities of a participating nature pa- toœciowy emitowany przez Skarb Pañ-
piery wartoœciowe udzia³owe stwa
security 1. bezpieczeñstwo 2. papier war- security on claim zastaw na wierzytelno-
toœciowy 3. zabezpieczenie, rêkojmia, œci
porêka 4. wadium przetargowe security upon mandate papier wartoœcio-
bearer security papier wartoœciowy na wy na zlecenie
okaziciela seize 1. zaj¹æ, skonfiskowaæ, zagarn¹æ,
comprehensive security zabezpiecze- dokonywaæ zaboru 2. dokonaæ zajêcia
nie generalne (maj¹tku) 3. poj¹æ, zrozumieæ
decision on security decyzja o zabez- seize real property / estate zaj¹æ nieru-
pieczeniu chomoϾ

138
seizure setoff of reciprocal claims

seizure 1. wziêcie w posiadanie, zajêcie, serve notice on someone dorêczyæ komuœ


zabór, konfiskata, zagarniêcie 2. schwy- wypowiedzenie
tanie, pojmanie 3. przejêcie, przechwy- service 1. dorêczanie, dorêczenia 2. s³u¿ba
cenie 3. us³ugi 4. przys³uga, grzecznoœæ 5. na-
seizure of real property zajêcie nieru- bo¿eñstwo 6. po³¹czenie (autobusowe)
chomoœci acknowledgement of service potwier-
seizure of rights zajêcie praw dzenie dorêczenia
self-accusation samooskar¿enie alternative service dorêczanie zastêp-
self-administration zarz¹dca w³asny cze
self-employed person osoba pracuj¹ca na place of service miejsce dorêczenia
w³asny rachunek service date data dorêczenia
self-employment samozatrudnienie service occupation zawód us³ugowy
self-management samorz¹d service of a loan obs³uga po¿yczki
self-mutilation samookaleczenie service supplier œwiadcz¹cy us³ugi
sell spieniê¿yæ, sprzedawaæ / sprzedaæ serviceable conditions stan u¿ytkowoœci
selling commission prowizja od sprze- services us³ugi, obs³uga
da¿y servient s³u¿ebny
senior starszy, wy¿szy rang¹, wysoki servient real estate (POL) nieruchomoœæ
rang¹ obci¹¿ona s³u¿ebnoœci¹, nieruchomoœæ
senior post / position stanowisko kierow- s³u¿ebna
nicze servient tenement (UK) nieruchomoϾ
senior legal adviser starszy radca prawny obci¹¿ona s³u¿ebnoœci¹, nieruchomoœæ
senior management kadra wy¿szego s³u¿ebna
szczebla servitude 1. serwitut, s³u¿ebnoœæ 2. nie-
seniority 1. sta¿, wys³uga lat 2. starszeñ- wolnictwo, niewola 3. ciê¿kie roboty,
stwo katorga
seniority pay dodatek za wys³ugê lat session sesja, posiedzenie, obrady
sense 1. poczucie 2. rozum, rozs¹dek closed session obrady za zamkniêtymi
sense of duty poczucie obowi¹zku drzwiami
sentence (noun) 1. wyrok w sprawie kar- to be in session obradowaæ
nej, kara 2. zdanie, sentencja set ustalaæ, okreœlaæ, wyznaczaæ
to serve a sentence odbywaæ karê set norms for work ustalaæ normy pracy
sentence (verb) wyrokowaæ, skazywaæ set aside 1. uchylaæ, odrzucaæ, uniewa-
separation 1. podzia³ 2. separacja, roz³¹ka ¿niaæ 2. odk³adaæ, rezerwowaæ 3. pomi-
sequestration 1. sekwestr 2. konfiskata jaæ, nie uwzglêdniaæ
serious powa¿ny set aside the arrangement uchyliæ uk³ad
serious offer oferta powa¿na (z wierzycielami)
serve 1. dorêczaæ / dorêczyæ (urzêdowo) set-off / setoff 1. potr¹cenie (wzajemnych
2. s³u¿yæ, byæ w s³u¿bie 3. s³u¿yæ, mieæ roszczeñ), kompensata 2. przeciwwa-
zastosowanie 4. obs³ugiwaæ, œwiadczyæ ga, kontrastuj¹ce t³o 3. roszczenie wza-
us³ugi 5. zaopatrywaæ 6. odbywaæ prak- jemne
tykê setoff between the creditor and the
serve documents dorêczaæ pisma debtor potr¹cenie wzajemnych d³ugów
serve documents with confirmation of miêdzy wierzycielem a d³u¿nikiem
receipt dorêczaæ pisma za pokwitowa- setoff of reciprocal claims potr¹cenia
niem wierzytelnoœci wzajemnych

139
settle shareholders’ meeting

to make a set-off dokonaæ potr¹cenia called-up share akcja kredytowana


settle 1. rozliczyæ siê 2. u³o¿yæ siê, za- capital share udzia³ kapita³owy
wrzeæ ugodê 3. ustaliæ, rozstrzygn¹æ, disposal or encumbrance of a share
za³atwiæ 4. zap³aciæ, pokryæ, uregulo- rozporz¹dzanie udzia³em / akcj¹
waæ, zaspokoiæ interest on share odsetki od udzia³u
settle an account rozliczyæ konto issue price of shares cena emisyjna
settle with the creditors u³o¿yæ siê z wie- akcji
rzycielami parcel of shares pakiet akcji
settlement 1. rozliczenie, rozrachunek redemption of shares umorzenie udzia-
2. ugoda, uk³ad, porozumienie 3. za- ³ów
p³ata, uregulowanie, zaspokojenie 4. us- reduction of share zmniejszenie
talenie, uzgodnienie 5. rozstrzygniêcie, udzia³u
za³atwienie register of shares ksiêga udzia³ów
settlement of accounts rozliczenie pie- subscription for shares zapis na akcje
niê¿ne to redeem shares umorzyæ udzia³y
settlement of purchase rozliczenie za- to subscribe for shares obejmowaæ
kupu udzia ³y
settlement out of court ugoda pozas¹- to supplement a share uzupe³niæ udzia³
dowa share allotment przydzia³ akcji
settlement price cena rozliczeniowa share capital kapita³ zak³adowy
settlement with creditors uk³ad z wie- share certificate dokument akcji, œwia-
rzycielem dectwo akcji
settlements with customers and suppli- share for in-kind contribution akcja za
ers rozrachunki z odbiorcami i dostaw- aport
cami share in the estate udzia³ spadkowy
public and law settlements rozrachun- share in the estate due to the heir under
ki publicznoprawne substitution udzia³ spadkowy przypa-
settlor darowuj¹cy, przekazuj¹cy maj¹tek daj¹cy spadkobiercy z tytu³u podsta-
sever 1. dokonywaæ podzia³u (maj¹tku) wienia
2. od³¹czaæ siê, zrywaæ, oddzielaæ share ledger ksiêga akcji / akcyjna
severable podzielny, od³¹czalny share of the estate debts udzia³ w d³u-
severable liability zobowi¹zanie po- gach spadkowych
dzielne share payable on allotment akcja p³atna
several oddzielny, indywidualny, osobny przy podziale
several liability odpowiedzialnoœæ indy- share payable on calls akcja p³atna na
widualna, zobowi¹zanie indywidualne wezwanie
severance rozdzia³, od³¹czenie, podzia³ share register ksiêga akcji / akcyjna
severance pay / payment odprawa (w pra- shareholder akcjonariusz
cy) shareholders’ meeting zgromadzenie
sham fikcyjny, pozorny, fa³szywy, symu- wspólników
lowany, sztuczny, podrabiany to convene a meeting of shareholders
share 1. udzia³ 2. akcja 3. czêœæ 4. œwia- zwo³aæ zgromadzenie wspólników
dectwo udzia³owe to hold a meeting of shareholders od-
allotment of shares przydzia³ akcji bywaæ zgromadzenie wspólników
block of shares pakiet akcji to summon a meeting of shareholders
buyout of shares wykup akcji zwo³aæ zgromadzenie wspólników

140
sheet metal work sliding

sheet metal work roboty blacharskie sick leave note zwolnienie chorobowe
shift zmiana (w pracy) / lekarskie
shift work praca zmianowa, na zmianach sickness 1. choroba 2. nudnoœci, md³oœci
shipping wysy³kowy, spedycyjny, mor- sickness allowance zasi³ek chorobowy
ski, okrêtowy sickness benefit œwiadczenie chorobowe
shipping advice zawiadomienie o wy- sickness insurance ubezpieczenie na wy-
sy³ce padek choroby
shipping advice note zlecenie wysy³ko- sign 1. znak, oznaka, objaw, symptom
we eksportera dla spedytora 2. napis, wywieszka, szyld
shipping agency agencja okrêtowa, biuro power to sign prawo podpisu
okrêtowe, biuro spedycyjne signature podpis, sygnatura
shipping agent agent morski, agent okrê- signature certified by a notary public
towy podpis notarialnie poœwiadczony
shipping and forwarding agent spedytor legible signature podpis czytelny
portowy specimen signature wzór podpisu
shipping bill list frachtowy to put a specimen signature z³o¿yæ
shipping charges koszty wysy³ki / za³ad- wzór podpisu
unku silent cichy, milcz¹cy, ma³omówny
shipping expenses koszty wysy³ki / za- silent partner cichy wspólnik
³adunku simplified uproszczony
shipping firm firma spedycyjna simplified procedure procedura uprosz-
shipping note / permit zlecenie za³adun- czona
kowe, kwit za³adowczy single 1. pojedynczy, jedyny, jeden 2. sa-
shipping opportunity okazja przewozu, motny, niezamê¿na, nie¿onaty 3. jedno-
mo¿liwoœæ wysy³ki osobowy
shipping order zlecenie za³adunkowe single establishment agreement zak³a-
/ spedycyjne, polecenie za³adowania dowy uk³ad zbiorowy pracy
shipping place miejsce za³adunku / wy- single guarantee gwarancja pojedyncza
sy³ki single-family house dom jednorodzinny
shipping point (USA) miejsce za³adunku single-member company spó³ka jedno-
shipping port port za³adunku osobowa
shipment 1. wysy³ka, transport, przewóz single-party business entity przedsiê-
2. dostawa, partia 3. za³adunek biorca jednoosobowy
shop-assistant ekspedient(ka) sit-down strike strajk okupacyjny
shop steward zwi¹zkowy m¹¿ zaufania, site teren, miejsce pod budowê
rzecznik robotników (w fabryce) site fence ogrodzenie terenu budowy
short title skrócona nazwa ustawy site superintendent kierownik budowy
short-term krótkoterminowy skilled wykwalifikowany
short-term loan po¿yczka krótkoter- skilled workman robotnik przyuczony
minowa slander oszczerstwo, pomówienie, znies³a-
short-term obligationzobowi¹zanie krót- wienie, obmowa, szkalowanie, potwarz
koterminowe slanderer oszczerca
sick 1. chory 2. szkodliwy dla zdrowia slanderous oszczerczy, szkaluj¹cy, znie-
3. blady s³awiaj¹cy
sick benefit zasi³ek chorobowy sliding ruchomy, œlizgowy, odsuwany,
sick leave urlop zdrowotny rozsuwany

141
sliding wage scale staff bonus fund

sliding wage scale ruchoma skala p³ac stytucji publicznej w USA) 3. notariusz
slow 1. powolny, wolny 2. opiesza³y, spo- (UK) 4. akwizytor (USA)
wolniony 3. têpy solidarity solidarnoœæ
slow taxpayer podatnik opiesza³y solvency wyp³acalnoœæ
slow debtor d³u¿nik opiesza³y solvent wyp³acalny
small ma³y, drobny, niewielki space przestrzeñ, powierzchnia, miejsce
small entrepreneur przedsiêbiorca ma³y space unclosed przestrzeñ niezabudo-
small undertaking przedsiêbiorstwo wana
ma³e special szczególny, specjalny, wyj¹tkowy,
smuggle przemycaæ jedyny, rodzajowy
smuggled goods towary z przemytu special legacy zapis szczególny
smuggler przemytnik, szmugler special delivery przesy³ka ekspresowa
smuggling przemyt, kontrabanda, szmu- special leave urlop szczególny
giel specific 1. specyficzny, rodzajowy 2. o-
social 1. spo³eczny, socjalny 2. towarzy- kreœlony, konkretny 3. specyficzny,
ski 3. stadny swoisty, w³aœciwy 4. gatunkowy
social dialogue dialog spo³eczny specific duty c³o specyficzne
social housing construction budownic- specific power of attorney pe³nomocnic-
two socjalne two rodzajowe
Social Insurance Fund Fundusz Ubez- specify okreœlaæ, precyzowaæ, wyszcze-
pieczeñ Spo³ecznych gólniaæ
Social Insurance Institution Zak³ad specify remuneration okreœliæ wynagro-
Ubezpieczeñ Spo³ecznych dzenie
social labour inspectorate spo³eczna in- specimen wzór, przyk³ad, próbka, okaz,
spekcja pracy egzemplarz
social security benefits œwiadczenia so- specimen signature wzór podpisu
cjalne to append a specimen signature z³o-
society 1. towarzystwo, stowarzyszenie ¿yæ wzór podpisu
2. spo³eczeñstwo 3. spo³ecznoœæ to put a specimen signature z³o¿yæ
Society of Management Accountants, wzór podpisu
SMA Stowarzyszenie specjalistów od speech mowa, przemówienie, przemowa
rachunkowoœci mened¿erskiej closing speech mowa koñcowa
solatium wynagrodzenie strat moralnych Queen’s speech mowa tronowa
sole 1. jedyny, wy³¹czny 2. uniwersalny speedy szybki, pospieszny, niezw³oczny,
sole legatee zapisobiorca uniwersalny prêdki, rych³y
sole heir spadkobierca jedyny speedy trial rozprawa bez nieuzasadnio-
sole possession posiadanie wy³¹czne nych opóŸnieñ (zgodnie z szóst¹ po-
sole trader kupiec indywidualny, przed- prawk¹ konstytucji USA)
siêbiorca samodzielny split rozbicie, rozszczepienie, podzia³,
solicit 1. zabiegaæ, staraæ siê 2. prowadziæ rozdzielenie
handel (w miejscach publicznych) 3. na- split delivery dostawa partiami
mawiaæ do czynu wystêpnego, propo- square 1. plac, skwer 2. kwarta³ (w mieœ-
nowaæ czyn nierz¹dny 4. ubiegaæ siê cie) 3. pole 4. czworobok
o zamówienia squatter dziki lokator
solicitor 1. adwokat wystêpuj¹cy w ni¿- staff kadra, za³oga, personel
szych s¹dach (UK) 2. radca prawny (in- staff bonus fund fundusz premiowy

142
staff canteen stock on hand

staff canteen sto³ówka pracownicza statutory 1. ustawowy, gwarantowany


stamp 1. pieczêæ, piecz¹tka, stempel ustaw¹ 2. regulaminowy, statutowy
2. znaczek 3. kupon statutory notice ustawowy okres wypo-
standard standardowy, typowy, rutyno- wiedzenia
wy, normalny, zwyk³y statutory pledge zastaw ustawowy
standard cost method metoda kosztu statutory right of pledge on movables
standardowego ustawowe prawo zastawu na rzeczach
standard price method metoda sta³ych ruchomych
cen ewidencyjnych stay 1. pobyt, zatrzymanie, postój 2. za-
standby rezerwowy, zapasowy wieszenie, wstrzymanie 3. odroczenie
standby shift dy¿ur duration of stay d³ugoœæ pobytu
state 1. pañstwowy 2. stanowy permanent stay pobyt sta³y
state bond obligacja pañstwowa place of stay miejsce pobytu
state enterprise przedsiêbiorstwo pañ- temporary stay pobyt czasowy
stwowe stay of bankruptcy proceedings zawie-
state fire brigade / service pañstwowa szenie postêpowania upad³oœciowego
stra¿ po¿arna stay of execution zawieszenie egzekucji,
state labour inspectorate pañstwowa in- zawieszenie wykonania wyroku
spekcja pracy steal kraœæ, wykradaæ
state legal person pañstwowa osoba stealing mania kleptomania
prawna stepchild pasierb, pasierbica
state ownership / property w³asnoœæ pañ- stepdaughter pasierbica
stwowa stepfather ojczym
state sanitary inspectorate pañstwowa stepmother macocha
inspekcja sanitarna stepparent rodzic przybrany
state treasury skarb pañstwa stepson pasierb
statement 1. sprawozdanie 2. oœwiadcze- stipulate przewidywaæ, okreœlaæ, zastrze-
nie 3. wyci¹g 4. statut gaæ, zobowi¹zywaæ siê
copy of the report / statement odpis stipulation 1. klauzula, warunek, zastrze-
sprawozdania ¿enie, postanowienie umowne 2. uzna-
statement of account wyci¹g z konta nie prawdziwoœci (faktu)
statement of means oœwiadczenie finan- stock 1. magazyn, sk³ad, zapas 2. akcja
sowe (USA), kapita³ akcyjny 3. walor, papier
Statement of Rights and Duties statut wartoœciowy, obligacja 4. inwentarz
praw i obowi¹zków 5. ród
statement on opening reorganisation to be out of stock brakowaæ na sk³a-
proceedings oœwiadczenie o wszczêciu dzie
postêpowania naprawczego to clear the stock wyprzedaæ zapas
statistics statystyka to have in stock mieæ na sk³adzie
status status, pozycja, aktualny stan, sta- to refill / to replenish the stock uzu-
nowisko pe³niaæ zapas
statute 1. ustawa, prawo 2. regulamin, sta- stock book ksiêga magazynowa
tut 3. przepis regulaminowy stock exchange circles sfery / ko³a / krêgi
wording of the statutes brzmienie gie³dowe
statutu stock exchange order zlecenie gie³dowe
statutes of a company statut spó³ki stock on hand stan magazynu

143
stock turnover submission

stock turnover obrót magazynowy to call the workers out on strike wez-
stock valuation ocena inwentaryzacyjna waæ robotników do strajku
stock-room sk³ad podrêczny to come out on strike zacz¹æ strajk
stonework roboty kamieniarskie to declare a strike og³osiæ strajk
stoppage 1. przerwa, przestój (w pracy) to go on strike rozpocz¹æ strajk
2. postój 3. przerwa, wstrzymanie to stage a strike zorganizowaæ strajk
stoppage of work przerwa w pracy, po- token strike strajk ostrzegawczy
rzucenie pracy warning strike strajk ostrzegawczy
storage 1. sk³adowanie, magazynowanie, wild-cat strike strajk dziki
przechowywanie 2. magazyn, sk³ad, strike alert pogotowie strajkowe
przechowalnia 3. op³ata za przechowa- strike campaign akcja strajkowa
nie, sk³adowe strike funds fundusz strajkowy
period of storage okres sk³adowania strike leader przywódca strajku
place of storage miejsce sk³adowania strike movement ruch strajkowy
temporary storage czasowe sk³ado- strike notice zapowiedŸ strajku
wanie strike picket pikieta strajkowa
to provide storage space zapewniæ strike wave fala strajków
przestrzeñ sk³adow¹ strike off wykreœliæ, usun¹æ
storage certificate dowód sk³adowy strike off the register wykreœliæ z reje-
storage charges op³aty sk³adowe stru
storage costs koszty sk³adowania strike-breaker ³amistrajk
storage facilities urz¹dzenie magazy- striker strajkuj¹cy, uczestnik strajku
nowe strip search rewizja osobista
storage space przestrzeñ sk³adowa strive d¹¿yæ, usi³owaæ, zmagaæ siê
store sk³adowaæ, magazynowaæ, przecho- strive to reach an amicable resolution of
wywaæ a dispute d¹¿yæ do polubownego za-
storehouse business przedsiêbiorstwo ³atwienia sporu
sk³adowe structural 1. strukturalny 2. budowlany,
storing z³o¿enie na sk³ad konstrukcyjny
storing depositor sk³adaj¹cy structural unemployment bezrobocie
storing of goods sk³adowanie towaru strukturalne
strike 1. strajk 2. atak, uderzenie, cios structure 1. struktura, organizacja, plan
all-out strike strajk generalny, pow- 2. budowa
szechny suability zaskar¿alnoœæ
general strike strajk generalny, pow- suability of a legal act zaskar¿alnoœæ
szechny czynnoœci prawnej
go-slow strike strajk w³oski subject 1. poddany, obywatel 2. przedmiot
hunger-strike strajk g³odowy 3. temat
political strike strajk polityczny subject to 1. podlegaj¹cy 2. uzale¿niony
proclamation of a strike og³oszenie od 3. z zastrze¿eniem
strajku subject to prescription podlegaj¹cy prze-
rail strike strajk kolejarzy dawnieniu
sit-down strike strajk okupacyjny sublet podnajmowaæ
sympathetic strike strajk solidarnoœ- submission 1. z³o¿enie, przed³o¿enie,
ciowy zg³oszenie 2. uleg³oœæ, pos³uszeñstwo
to call a strike og³osiæ strajk 3. wniosek 4. zdanie, opinia

144
submission of the pension claim supervisor

submission of the pension claim z³o¿e- line of succession kolejnoœæ powo³ania


nie wniosku o emeryturê do spadku
subordinated podporz¹dkowany, pod- succession duty podatek spadkowy
leg³y succession in the direct line dziedzicze-
subordinated loan po¿yczka podporz¹d- nie w linii prostej
kowana succession of relatives in the ascending
subscribe 1. subskrybowaæ, zapisywaæ line dziedziczenie krewnych linii
siê 2. prenumerowaæ 3. umieszczaæ, wstêpnej
sk³adaæ (podpis) successor 1. nastêpca, sukcesor 2. spad-
subscribe for a share zapisaæ siê na akcjê kobierca, dziedzic
subscription 1. subskrypcja, abonament, singular successor spadkobierca pod
prenumerata 2. zapis 3. przedp³ata tytu³em szczególnym
4. sk³adka, ofiara suicide samobójstwo
subscription of shares zapis na akcje to attempt suicide usi³owaæ pope³niæ
subsidiary 1. subsydiarny, dodatkowy, samobójstwo
uboczny, pomocniczy 2. zale¿ny suitable odpowiedni, w³aœciwy, stosowny,
subsidiary liability of a partner odpo- nadaj¹cy siê, pasuj¹cy
wiedzialnoœæ subsydiarna wspólnika suitable offer oferta odpowiednia, do
subsidiary loan po¿yczka uzupe³niaj¹ca przyjêcia
substantiate uprawdopodobniæ, uzasad- sum 1. suma, kwota 2. obliczenie, rachu-
niaæ, potwierdzaæ prawdziwoœæ, do- nek
wodziæ reduction of the sum obni¿enie sumy
substantiate circumstances giving summary 1. krótki, skrócony, pobie¿ny
ground for the bankruptcy petition 2. przyœpieszony, doraŸny (o trybie po-
uprawdopodobniæ okolicznoœci uzasad- stêpowania)
niaj¹ce wniosek o og³oszenie upad³oœci summary declaration deklaracja skróco-
substitute (adjective) podstawiony, zas- na
têpczy summon 1. wzywaæ, zwo³ywaæ 2. pozy-
substitute heir spadkobierca podstawiony waæ do s¹du
substitution 1. podstawienie, zast¹pienie, summons wezwanie, nakaz stawiennic-
substytucja 2. zastêpstwo twa (przed s¹dem)
substitution of an heir podstawienie po- court summons wezwanie s¹dowe
spolite Sunday working praca w niedzielê
substitution of an heir on trust podsta- superintendent nadzorca, kontroler, in-
wienie powiernicze spektor, zarz¹dca, kierownik
subtenant podnajemca superior (adjective) 1. zwierzchni, nad-
succeed 1. nastêpowaæ (po kimœ), przej- rzêdny, wy¿szy rang¹, starszy 2. lepszy,
mowaæ obowi¹zki po 2. udaæ siê, po- góruj¹cy nad czymœ / kimœ, przewy¿-
wieœæ siê, zakoñczyæ siê powodzeniem szaj¹cy 3. pierwszorzêdny, wyborny
succeed to the rights and duties of an superior (noun) zwierzchnik, prze³o¿ony
heir wst¹piæ w prawa spadkobiercy supervision 1. nadzór, dozór, kierownic-
succession 1. sukcesja, dziedziczenie, two 2. opieka
spadkobranie 2. kolejnoœæ, nastêpstwo to exercise supervision sprawowaæ
3. szereg, seria nadzór
by right of succession w drodze dzie- supervisor 1. mistrz, nadzorca, inspektor,
dziczenia kontroler 2. zarz¹dca

145
supervisory sworn guarantee

supervisory nadzorczy, kontrolny suretyship porêczenie, gwarancja, rêkoj-


supervisory board rada nadzorcza mia
chair of a supervisory board przewo- unlimited suretyship porêczenie bez-
dnicz¹cy rady nadzorczej terminowe
member of a supervisory board surety for a debt porêczenie za d³ug
cz³onek rady nadzorczej surrender 1. oddanie, wydanie, zwrot,
supervisory board regulations regula- przekazanie 2. wyrzeczenie siê, zrze-
min rady nadzorczej czenie siê 3. kapitulacja, poddanie
supervisory personnel personel nadzoru surrender of the subject of lease zwrot
supplement uzupe³niaæ, za³¹czaæ dodatek przedmiotu najmu
supplement a share uzupe³niæ udzia³ surtax podatek wyrównawczy
supplement the list of claims uzupe³niaæ survivor osoba pozosta³a przy ¿yciu, oso-
listê wierzytelnoœci ba, która prze¿y³a kogoœ (najbli¿szy
supplementary kapita³ zapasowy krewny zmar³ego)
supplementary capital zapasowy, do- survivor’s pension renta rodzinna
datkowy, uzupe³niaj¹cy suspect (noun) podejrzany
supplementary income dochód dodat- suspect (verb) podejrzewaæ, pow¹tpiewaæ
kowy suspension 1. zawieszenie, wstrzymanie
supply 1. dostawa, dostarczanie, zaopa- 2. odroczenie
trywanie, zasilanie 2. œwiadczenie suspension of prescription przerwa prze-
(us³ug) 3. poda¿ dawnienia
supply for consideration dostawa od- suspension of running of period of limi-
p³atna tation zawieszenie biegu przedaw-
supply of services by the public postal nienia
services œwiadczenie us³ug przez pu- suspension of the course of limitation
bliczne s³u¿by pocztowe zawieszenie przedawnienia
supply of services carried out free of suspensive zawieszaj¹cy, wstrzymuj¹cy
charge œwiadczenie us³ug nieodp³atne suspensive procedure procedura zawie-
supply of services for consideration szaj¹ca
œwiadczenie us³ug za wynagrodzeniem suspicion podejrzenie, zarzut
suppress 1. ukryæ, zataiæ 2. tuszowaæ, blo- groundless suspicion nieuzasadnione
kowaæ, uniemo¿liwiæ nadanie (audycji), podejrzenie
zdj¹æ z anteny on suspicion pod zarzutem
suppress a will ukryæ / zataiæ testament to arouse suspicion wzbudzaæ podej-
supreme najwy¿szy, naczelny, nadzwy- rzenia
czajny, niezwyk³y to cast suspicion on rzucaæ podej-
supreme audit chamber Najwy¿sza Izba rzenia na
Kontroli to harbour suspicions ¿ywiæ podejrze-
surety 1. porêczyciel, gwarant 2. porêka, nia
gwarancja, kaucja, zabezpieczenie, rê- swear in zaprzysiêgaæ (kogoœ)
kojmia 3. pewnoœæ swearing-in zaprzysiê¿enie
to stand surety porêczyæ za kogoœ sworn 1. przysiêg³y, zaprzysiê¿ony 2. za-
to act as surety porêczyæ za kogoœ przysiêg³y (wróg)
surety bond list gwarancyjny sworn expert zaprzysiê¿ony bieg³y
surety’s declaration oœwiadczenie porê- sworn guarantee gwarancja pod przy-
czyciela siêg¹

146
sworn statement system of work

sworn statement oœwiadczenie pod przy- system system, uk³ad, instalacja


siêg¹, zaprzysiê¿one oœwiadczenie compensation system system rekom-
sworn translator / interpreter t³umacz pensat
przysiêg³y continuous quotation system system
sympathetic 1. wspó³czuj¹cy 2. solidar- notowañ ci¹g³ych
noœciowy drawback system system ce³ zwrot-
sympathetic strike strajk solidarnoœ- nych
ciowy internal control system system kon-
symptom objaw, oznaka, symptom troli wewnêtrznej
symptoms of occupational disease obja- pay system system p³ac
wy choroby zawodowej tax system system podatkowy
syndicate syndykat, konsorcjum system of work organizacja pracy
syndicated loan po¿yczka konsorcjalna

147
T
tacit milcz¹cy, cichy (o zgodzie) tariff ceiling plafon taryfowy
tail 1. okreœlenie dziedziców maj¹tku tariff measures œrodki taryfowe
2. ograniczone prawo w³asnoœci tariff policy polityka celna
take advantage of korzystaæ z tariff wall bariera celna
take advantage of an offer skorzystaæ tax (verb) opodatkowaæ
z oferty tax (noun) podatek
take on przyj¹æ, zatrudniæ dog (licence) tax podatek od psów
take on an employee przyj¹æ pracownika indirect tax podatek poœredni
take out zaci¹gn¹æ, wzi¹æ output tax podatek od wartoœci wytwo-
take out a loan wzi¹æ po¿yczkê rzonej
take part in uczestniczyæ w to levy a tax pobieraæ, œci¹gaæ podatek
take possession of obj¹æ w posiadanie, tax arrears zaleg³oœæ podatkowa
wejϾ w posiadanie tax assessment wymiar podatku
take-home pay pensja na rêkê, pensja tax authority organ podatkowy
netto tax authority’s cashier kasa organu po-
tally sheet œwiadectwo liczenia / mierze- datkowego
nia tax base podstawa opodatkowania
tangible materialny, namacalny tax case sprawa podatkowa
tangible assets aktywa materialne tax chamber izba skarbowa
tangible property dobra materialne tax-chamber director dyrektor izby skar-
target docelowy bowej
target capital kapita³ docelowy tax collector inkasent
target company / partnership spó³ka tax declaration deklaracja podatku
przejêta tax instalment rata podatku
tariff taryfa, c³o tax law prawo podatkowe
anti-dumping tariff c³o antydumpin- tax liability zobowi¹zanie podatkowe
gowe current tax liability bie¿¹ce zobowi¹-
autonomous tariff c³o autonomiczne zanie podatkowe
conventional tariff c³o konwencyjne, overdue tax liability zaleg³e zobowi¹-
umowne zanie podatkowe
removal of tariff walls zniesienie ba- tax lien zastaw skarbowy
rier celnych tax lien register rejestr zastawów skarbo-
to remove tariff walls znieϾ bariery wych
celne tax obligation obowi¹zek podatkowy
differential tariff c³o dyferencyjne failure to fulfil a tax obligation niedo-
tariff agreementuk³adcelny,umowacelna pe³nienie obowi¹zku podatkowego

148
tax office tenant

tax office urz¹d skarbowy taxpayer podatnik


tax-office comptroller naczelnik urzêdu taxpayer’s heir spadkobierca podatnika
skarbowego taxpayer’s liability odpowiedzialnoœæ
tax on cars podatek od samochodów p³atnika
tax on movables podatek rzeczowy / od taxpayer’s property maj¹tek podatnika
ruchomoœci teacher nauczyciel
tax on oils and fats podatek od t³uszczów team zespó³, dru¿yna
jadalnych to be a team player umieæ pracowaæ
tax on sales of land podatek od obrotu w zespole
nieruchomoœciami to be part of a team byæ czêœci¹ zes-
tax on services podatek od œwiadczenia po³u
us³ug to lead a team kierowaæ zespo³em
tax on transactions podatek od transakcji team work praca zespo³owa
tax on transfer of stocks and bonds po- technical techniczny
datek od papierów wartoœciowych technical personnel personel techniczny
tax on wages podatek od wynagrodzeñ technical profession pracownicy tech-
tax payment deadline termin p³atnoœci niczni
podatku teleworking praca na odleg³oœæ
tax procedure postêpowanie podatkowe temporary tymczasowy, czasowy
tax rebate zwrot nadp³aty podatku temporary workman robotnik zatrudnio-
tax refund zwrot podatku ny w niepe³nym wymiarze godzin
tax relief ulga podatkowa temporary layoff zawieszenie stosunku
tax remitter p³atnik pracy
tax statute ustawa podatkowa temporary storage of goods czasowe
taxable podlegaj¹cy opodatkowaniu sk³adowanie towarów
to be taxable podlegaæ opodatkowaniu tenancy 1. dzier¿awa, najem 2. czas trwa-
taxable amount / base podstawa opodat- nia dzier¿awy 3. nieruchomoœæ
kowania expiration of tenancy wygaœniêcie
taxable person podatnik dzier¿awy
taxation opodatkowanie perpetual tenancy dzier¿awa wie-
direct taxation opodatkowanie bezpo- czysta
œrednie tenancy at will dzier¿awa, która mo¿e
double / dual taxation podwójne opo- byæ rozwi¹zana przez obydwie strony
datkowanie bez wypowiedzenia
progressive taxation opodatkowanie tenancy for life dzier¿awa wieczysta
progresywne tenancy of a thing dzier¿awa rzeczy
proportional taxation opodatkowanie tenancy of an agricultural real estate
proporcjonalne dzier¿awa nieruchomoœci rolnej
to be subject to taxation podlegaæ opo- tenancy of an enterprise dzier¿awa przed-
datkowaniu siêbiorstwa
taxation at the source opodatkowanie term of tenancy okres dzier¿awy
u Ÿród³a termination of a tenancy agreement
taxation legislation ustawodawstwo po- rozwi¹zanie umowy dzier¿awy
datkowe tenant najmobiorca, najemca, lokator,
taxation object przedmiot opodatko- dzier¿awca
wania life tenant dzier¿awca do¿ywotni

149
tenant at will testamentary gift

shooting tenant dzier¿awca terenów notice rozwi¹zaæ umowê o pracê za wy-


³owieckich powiedzeniem
tenant at will dzier¿awca wolny (dzier¿a- terminate a contract of employment
wi¹cy z woli w³aœciciela) without notice rozwi¹zaæ umowê o pra-
tenants’ housing co-operative society cê bez wypowiedzenia
spó³dzielnia mieszkaniowa terminate tenancy rozwi¹zaæ umowê
tender 1. przetarg 2. œrodek p³atniczy dzier¿awy
3. oferta przetargowa terminate tenancy by notice rozwi¹zaæ
by means of a tender, by tender umowê dzier¿awy za wypowiedzeniem
w drodze przetargu terminate the contract of lease wypo-
legal tender prawny œrodek p³atniczy wiedzieæ najem
limited invitation to tender przetarg terminate the contract of lease with the
ograniczony observance of the contractual time
public invitation to tender przetarg limits wypowiedzieæ najem z zachowa-
nieograniczony niem terminów umownych
to call for tenders og³osiæ przetarg termination 1. rozwi¹zanie, wypowie-
to invite tenders og³osiæ przetarg dzenie 2. zakoñczenie, koniec 3. wygaœ-
tender made in writing przetarg pisemny niêcie
tender made orally przetarg ustny termination of a lease agreement wypo-
tender bid oferta przetargowa wiedzenie umowy najmu
tenderee oblat, zamawiaj¹cy (w przetar- termination of a partnership deed wy-
gu) powiedzenie umowy spó³ki
tenderer licytant, oferent, submitent termination of a tenancy agreement
tenement 1. maj¹tek dzier¿awny, prawo rozwi¹zanie umowy dzier¿awy
maj¹tkowe dzier¿awne, wynajmowane termination of employment rozwi¹zanie
mieszkanie, mieszkanie lokatorskie stosunku pracy, rozwi¹zanie umowy
2. kamienica czynszowa o pracê
tentative próbny, eksperymentalny, tym- termination of tax liabilities wygaœniêcie
czasowy zobowi¹zañ podatkowych
tentative offer oferta próbna terms 1. warunki 2. stosunki
tenure 1. kadencja 2. urzêdowanie, piasto- terms of a loan warunki po¿yczki
wanie urzêdu 3. etat, sta³a posada territory 1. terytorium, obszar, teren
4. tytu³ posiadania w³asnoœci (nierucho- 2. sfera, zakres 3. region, rejon
moœci) 5. czynsz dzier¿awny customs territory obszar celny
term 1. termin (s³owo) 2. kadencja, sesja, state territory terytorium pañstwa
semestr, okres, termin trust territory terytorium powiernicze
term loan po¿yczka terminowa testacy pozostawienie testamentu (przed
term of notice termin wypowiedzenia œmierci¹)
term of tenancy okres dzier¿awy testament testament
term of the performance of duties okres testamentary testamentowy, zapisany
pe³nienia obowi¹zków w testamencie
terminate 1. rozwi¹zaæ, wypowiedzieæ, testamentary arrangements rozporz¹-
przerywaæ 2. up³ywaæ, koñczyæ siê dzenia testamentowe
terminate a contract of employment testamentary capacity zdolnoϾ testa-
rozwi¹zaæ umowê o pracê mentowa (testowania)
terminate a contract of employment by testamentary giftdarowiznatestamentowa

150
testamentary succession by disposition transaction

testamentary succession by disposition trade 1. handel, wymiana handlowa 2. za-


dziedziczenie testamentowe wód, fach, rzemios³o, praca 3. bran¿a,
testamentary witness œwiadek sporz¹- dziedzina
dzenia testamentu trade accounts payable zobowi¹zanie
testator testator, spadkodawca z tytu³u dostaw
testify zeznawaæ, œwiadczyæ, poœwiad- trade occupation zawód handlowy
czaæ, dawaæ œwiadectwo trade secret tajemnica handlowa
testimonium clause klauzula poœwiad- trade union zwi¹zek zawodowy
czenia trade union confederation konfederacja
testimony 1. zeznanie 2. œwiadectwo zwi¹zków zawodowych
first-hand testimony naoczne œwia- trade union headquarters centrala zwi¹z-
dectwo kowa
theft kradzie¿ trade union organisation of an estab-
thief z³odziej lishment zak³adowa organizacja
petty thief z³odziejaszek zwi¹zkowa
thieve kraœæ, podkradaæ trader 1. kupiec, handlarz 2. statek / okrêt
thing rzecz, artyku³, przedmiot, sprawa handlowy 3. cz³onek gie³dy spekuluj¹cy
thing lent for use rzecz u¿yczona na w³asny rachunek (USA)
thing loaned rzecz po¿yczona Trades Union Congress kongres zwi¹z-
third person osoba trzecia ków zawodowych
threat 1. groŸba, pogró¿ka 2. zagro¿enie, trade-union movement ruch zwi¹zkowy
niebezpieczeñstwo trademark znak towarowy
to pose a threat stanowiæ zagro¿enie trading handel,obróthandlowy, transakcje
timber drewno budowlane trading debts d³ugi spó³ki
timberland las budulcowy train przeszkoliæ, szkoliæ, tresowaæ
time czas, okres, termin train an employee in the field of work
time based pay system czasowy system safety and hygiene przeszkoliæ pra-
p³ac cownika w zakresie bezpieczeñstwa
time limit for the performance termin i higieny pracy
spe³nienia œwiadczenia trained przeszkolony, wykwalifikowany
time off for overtime work czas wolny trained workman robotnik wykwalifiko-
za pracê nadliczbow¹ wany
time-barred przedawniony trainee 1. praktykant, sta¿ysta 2. termina-
time-consuming work praca czaso- tor, uczeñ
ch³onna training 1. kszta³cenie, szkolenie, prakty-
title tytu³, prawo w³asnoœci ka, sta¿ 2. trening
title of claim tytu³ wierzytelnoœci in-company training doskonalenie za-
toll myto, op³ata za przejazd wodowe w miejscu pracy
total ca³kowity, ³¹czny, ogólny, zupe³ny, training in crafts nauka rzemios³a
suma training leave urlop szkoleniowy
total amount of a loan ca³kowita wiel- transaction 1. czynnoœæ 2. operacja,
koœæ po¿yczki transakcja
total amount of indebtedness ca³kowita business transaction transakcja han-
suma zad³u¿enia dlowa
total estate masa spadkowa cash transaction transakcja gotów-
town planner urbanista kowa

151
transaction value tripartite confederation

incomplete legal transaction czyn- transformed company / partnership


noœæ prawna niezupe³na spó³ka przekszta³cona
legal transaction czynnoœæ prawna transgress ³amaæ (prawo), wykraczaæ
transaction value wartoœæ transakcyjna transgression wykroczenie, wystêpek,
transfer (verb) przelaæ / przekazaæ z³amanie (prawa)
transfer into an account przelaæ / prze- transgressor przestêpca
kazaæ sumê na konto tranship 1. prze³adowaæ 2. przesiadaæ siê
transfer the amount przekazaæ kwotê tranship the goods prze³adowaæ towary
transfer (noun) 1. przelew, cesja, przekaz, transhipment 1.prze³adunek2.przesiadka
odst¹pienie, przekazanie 2. przeniesie- transit tranzyt, przejazd, przewóz
nie, transfer, przewo¿enie 3. zbycie 4. internal transit tranzyt wewnêtrzny
przeksiêgowanie 5. stacja prze³adunko- external transit tranzyt zewnêtrzny
wa transit duty c³o tranzytowe
transfer of ownership przeniesienie w³as- transit procedure procedura tranzytu
noœci transport przewóz, transport, komuni-
transfer of ownership of property prze- kacja
niesienie w³asnoœci rzeczy transport staff personel transportu
transfer of ownership of property rights transportation transport, przewóz, prze-
przeniesienie w³asnoœci praw maj¹tko- wo¿enie, transportowanie
wych duty on transportation podatek od
transfer of possession przekazanie, dele- transportu
gacja posiadania transportation tax podatek od transportu
transfer of shares zbycie akcji, przelew travel podró¿, podró¿owanie
akcji travelling expenses wydatki na podró¿e
transfer order polecenie przelewu s³u¿bowe
transfer to another job przeniesienie do treasury 1. skarbiec 2. skarb pañstwa
innej pracy treasury bill, T-bill weksel skarbowy,
transferable zbywalny, daj¹cy siê prze- bon skarbowy
nieϾ treasury bond, government bond obli-
transferable share akcja obiegowa, akcja gacja skarbowa
zbywalna treaty traktat, uk³ad
transformation przekszta³cenie, transfor- treaty obligations zobowi¹zanie trakta-
macja, przemiana towe
day of transformation dzieñ prze- Treaty on European Union Traktat Unii
kszta³cenia Europejskiej
draft terms of transformation plan trespass naruszenie, przekroczenie, nad-
przekszta³cenia u¿ycie
to draft / to draw up the transformation trespass to land naruszenie praw do zie-
plan sporz¹dziæ plan przekszta³cenia mi
to support the transformation wypo- trial 1. proces, rozprawa 2. badanie, test,
wiedzieæ siê za przekszta³ceniem próba
transformation date dzieñ przekszta³- trial calendar / list kalendarz rozpraw
cenia trial period okres próbny
transformation plan plan przekszta³- tripartite trójstronny, trójdzielny
cenia tripartite confederation konfederacja
transformed przekszta³cony trójstronna

152
trust turnover tax

trust 1. zaufanie, ufnoœæ, wiara 2. powier- thrown into turmoil (o kraju) pogr¹¿ony
nictwo, zarz¹d powierniczy 3. powie- w chaosie
rzenie 4. fundacja 5. opieka, przecho- turnkey pod klucz, do natychmiastowego
wanie 6. trust zasiedlenia
trust fund fundusz powierniczy turnkey contract kontrakt na wykonaw-
trustee 1. powiernik 2. zarz¹dca, admini- stwo / budowanie pod klucz
strator, kurator turnover obrót, obroty
trustee in bankruptcy kurator, syndyk turnover credit kredyt obrotowy
turmoil chaos, zamieszanie, zamieszki, turnover tax podatek obrotowy
niepokój

153
U
ulterior ukryty, skryty undertaking 1. przedsiêwziêcie 2. zobo-
ulterior motive motyw ukryty wi¹zanie 3. us³ugi pogrzebowe 4. przed-
unanimous jednomyœlny, jednog³oœny siêbiorstwo
unauthorised nieupowa¿niony, nie- commercial undertaking przedsiê-
uprawniony, nielegalny, bez pozwo- wziêcie handlowe
lenia joint undertaking przedsiêwziêcie
unborn nienarodzony wspólne
unborn child dziecko nienarodzone to embark on an undertaking rozpo-
unconditional 1. bezwarunkowy 2. bez- cz¹æ przedsiêwziêcie
graniczny to take part in an undertaking wzi¹æ
unconditional declaration bezwarunko- udzia³ w przedsiêwziêciu
we oœwiadczenie underwater work roboty podwodne
unconstitutional niekonstytucyjny, nie- underwriter 1. ubezpieczyciel, asekurator
zgodny z konstytucj¹ 2. subskrybent 3. gwarant, porêczyciel
uncontested za zgod¹ obydwu stron, bez- underwriters towarzystwo ubezpie-
sporny, bezkonfliktowy czeniowe
uncontested divorce rozwód za zgod¹ undischarged nie zwolniony od sp³aty
obydwu stron d³ugów
under age ma³oletni, niepe³noletni (o oso- undischarged bankrupt bankrut nie-
bie) przywrócony do praw
under construction w budowie undisturbed niezak³ócony
under mutual agreement za porozumie- undisturbed possession posiadanie nie-
niem stron zak³ócone
underemployment niepe³ne zatrudnienie undivided niepodzielony, niepodzielny
undergo ulegaæ, przechodziæ, prze¿ywaæ undivided inheritance spadek niepo-
undergo customs examination przejϾ dzielny
rewizjê celn¹ undue 1. nieuzasadniony, zbytni, nad-
underground 1. podziemny 2. ukryty, mierny 2. niepo¿¹dany 3. niew³aœciwy
tajny 4. nienale¿ny, niep³atny
underground work roboty podziemne undue influence niepo¿¹dany wp³yw
understanding porozumienie, ugoda unemployable niezdolny do pracy
undertake przyjmowaæ, podejmowaæ siê, unemployment bezrobocie
przedsiêbraæ, zobowi¹zywaæ siê cyclical unemployment bezrobocie cy-
undertake a commission przyj¹æzlecenie kliczne
undertake activities podejmowaæ dzia- female unemployment bezrobocie ko-
³ania biet

154
unemployment due to technical progress usufruct

frictional unemployment bezrobocie unjustified absence at work nieuspra-


krótkotrwa³e / przejœciowe wiedliwiona nieobecnoœæ w pracy
rising unemployment bezrobocie ros- unlawful nielegalny, bezprawny, niedo-
n¹ce zwolony
rural unemployment bezrobocie na unlawful interference samowola
wsi unlimited nieograniczony, bez ograniczeñ
seasonal unemployment bezrobocie unlimited liability odpowiedzialnoϾ nie-
sezonowe ograniczona
unemployment due to technical prog- unlimited power of attorney pe³nomoc-
ress bezrobocie spowodowane postê- nictwo nieograniczone
pem technicznym unlimited use u¿ytkowanie bezterminowe
unemployment insurance ubezpieczenie unload roz³adowaæ, roz³adowywaæ
od bezrobocia unload the goods roz³adowaæ towary
unemployment insurance benefits unmarried nie¿onaty, niezamê¿na
œwiadczenia z tytu³u ubezpieczenia na unpaid 1. bezp³atny, bez wynagrodze-
wypadek bezrobocia nia (o urlopie) 2. niesp³acony, nie-
unemployment insurance institution in- zap³acony
stytucja ubezpieczenia na wypadek bez- unpaid leave urlop bezp³atny
robocia unregistered niezarejestrowany
unfeasibility niemo¿noœæ œwiadczenia unregistered company spó³ka niezareje-
uniform jednolity, jednakowy strowana
unilateral jednostronny, unilateralny unrestricted nieograniczony
unilateral transaction czynnoœæ prawna unrestricted sale sprzeda¿ z wolnej rêki
jednostronna unsecured 1. niezabezpieczony 2. nie
union unia, zwi¹zek ubezpieczony
union of civil servants zwi¹zek zawodo- unsecured bond obligacja niezabezpie-
wy pracowników s³u¿b publicznych czona
union representative przedstawicielstwo unsecured loan po¿yczka niezabezpie-
zwi¹zkowe czona
unit 1. jednostka 2. oddzia³ 3. czêœæ, seg- unskilled niewykwalifikowany
ment unskilled worker pracownik niewykwa-
dwelling unit jednostka mieszkaniowa lifikowany
housing unit jednostka mieszkaniowa unsolicited niewywo³any, niezamówiony,
local governmental unit jednostka sa- niechciany
morz¹du terytorialnego unsolicited offer oferta niewywo³ana
participation unit jednostka uczestnic- unworthiness 1. niegodnoϾ 2. niezdat-
twa noϾ
to repurchase participation units od- unworthiness to inherit niegodnoϾ do
kupywaæ jednostki uczestnictwa dziedziczenia
to sell participation units zbywaæ jed- usucaption zasiedzenie
nostki uczestnictwa to acquire by usucaption nabyæ przez
unit of currency jednostka pieniê¿na zasiedzenie
United Nations (UN) Organizacja Naro- usufruct u¿ytkowanie, prawo do u¿ytko-
dów Zjednoczonych (ONZ) wania
unjustified nieusprawiedliwiony, nieza- cessation of usufruct wygaœniêcie u¿y-
sadny tkowania

155
usufruct by usucaption utter

contractual usufruct u¿ytkowanie usufruct of real estate u¿ytkowanie nie-


umowne ruchomoœci
irregular usufruct u¿ytkowanie nie- usufruct of rights u¿ytkowanie praw
prawid³owe usufructuary u¿ytkownik
legal usufruct ustawowe prawo u¿yt- usurer lichwiarz
kowania usurious lichwiarski
life usufruct u¿ytkowanie do¿ywotnie usurious loan po¿yczka lichwiarska
non-transferable usufruct u¿ytkowa- usurp uzurpowaæ sobie, przyw³aszczaæ
nie niezbywalne sobie
perpetual usufruct u¿ytkowanie wie- usurpation uzurpacja
czyste usury lichwa
to create usufruct ustanowiæ u¿ytko- utilities œwiadczenia dodatkowe (woda,
wanie gaz, pr¹d)
to let the land for perpetual usufruct utility u¿ytecznoœæ, po¿ytek
oddaæ grunt w u¿ytkowanie wieczyste utility charges op³aty komunalne
usufruct by usucaption u¿ytkowanie z ty- utter pos³ugiwaæ siê fa³szywymi doku-
tu³u zasiedzenia mentami, puszczaæ w obieg (fa³szywe
usufruct of movable property u¿ytkowa- banknoty)
nie ruchomoœci

156
V
vacancy 1. wakat, etat, wolne miejsce rozprawy 3. ustalenie w³aœciwoœci tery-
2. wolny pokój torialnej s¹du
vacate zwróciæ, opró¿niæ, opuœciæ (np. lo- verbal 1. ustny, werbalny 2. dos³owny
kal) verbal offer oferta ustna
vacation 1. wakacje, urlop 2. zwolnienie, verbal testament testament ustny
opuszczenie (lokalu) verdict orzeczenie, werdykt, wyrok
vacation leave urlop wypoczynkowy veterinary weterynaryjny
valid 1. prawomocny, wa¿ny 2. s³uszny, veterinary certificate œwiadectwo wete-
zasadny, uzasadniony rynaryjne
valid decision approving the arrange- vicarious doznawany poœrednio, zastêp-
ment prawomocne postanowienie za- czy
twierdzaj¹ce uk³ad victim ofiara, osoba chora, osoba poszko-
validity 1. wa¿noœæ, prawomocnoœæ dowana
2. s³usznoœæ, zasadnoœæ 3. wiarygod- vindication 1. dochodzenie, domaganie
noœæ (dokumentów) siê, windykacja, rewindykacja 2. reha-
validity of a legal transaction / legal act bilitacja, oczyszczenie (z zarzutów)
wa¿noœæ czynnoœci prawnej 3. obrona 4. usprawiedliwienie
validity of a will wa¿noœæ testamentu violation naruszenie, pogwa³cenie, z³a-
valuation wartoœciowanie, wycena, manie
ocena grave violation of the basic em-
valuation of shares wycena akcji ployee’s duties ciê¿kie naruszenie obo-
valuations of movable tangible property wi¹zków
wycena ruchomoœci violation of work duties naruszenie obo-
value wartoœæ, znaczenie wi¹zków pracowniczych
to determine the value of goods usta- violence 1. gwa³t, przemoc 2. gwa³tow-
liæ wartoœæ celn¹ towarów noœæ
to reduce the value obni¿yæ wartoœæ vocation 1. powo³anie 2. zawód, profesja
celn¹ vocational zawodowy
value added tax (VAT) podatek od war- vocational guidance poradnictwo / do-
toœci dodanej radztwo zawodowe
value added tax charge on inputs poda- vocational training kszta³cenie zawo-
tek od wartoœci dodanej od nak³adów dowe
variable interest rate loan po¿yczka void niewa¿ny, bezskuteczny, nieistotny
o oprocentowaniu zmiennym prawnie
valuer (UK) rzeczoznawca voidable podlegaj¹cy uniewa¿nieniu
venue 1. miejsce, lokalizacja 2. miejsce voluntary 1. dobrowolny 2. nieodp³atny

157
voluntary arrangement voting result

voluntary arrangement postêpowanie result of voting wynik g³osowania


ugodowe tactical voting g³osowanie taktyczne
voluntary liquidation likwidacja dobro- to abstain from voting wstrzymaæ siê
wolna od g³osowania
voluntary redemption dobrowolne umo- to order voting zarz¹dziæ g³osowanie
rzenie udzia³ów to proceed to voting przyst¹piæ do g³o-
voluntary winding up rozwi¹zanie do- sowania
browolne voting by roll-call g³osowanie imienne
voting g³osowanie voting method system g³osowania
advance voting g³osowanie przedter- voting on a show of hands g³osowanie
minowe przez podniesienie rêki
compulsory voting g³osowanie obo- voting on the arrangement g³osowanie
wi¹zkowe nad uk³adem
preferential voting g³osowanie prefe- voting order kolejnoœæ g³osowania
rencyjne voting result wynik g³osowania

158
W
wage p³aca, wynagrodzenie, pobory to operate a customs warehouse pro-
wage demands ¿¹dania / roszczenia p³a- wadziæ sk³ad celny
cowe to remove the goods from the customs
wage fixing kszta³towanie p³ac warehouse wyprowadziæ towar ze sk³a-
wage index wskaŸnik p³ac du celnego
wage indexing indeksacja p³ac to store goods in a customs warehouse
wage level poziom p³ac z³o¿yæ towary w sk³adzie celnym
wage structure struktura p³ac warehouse building budynek magazy-
wage table siatka p³ac nowy
wage in kind wynagrodzenie w naturze warehouse fee sk³adowe
wage-earner ¿ywiciel rodziny warehouse hand robotnik sk³adowy
wages wynagrodzenie pracowników fi- warehouse keeper osoba prowadz¹ca
zycznych sk³ad celny
wages for housework wynagrodzenie za warehouse warrant warrant
pracê domow¹ warehouse’s by-laws regulamin domu
waive 1. rezygnowaæ, ustêpowaæ, zrzekaæ sk³adowego
siê (prawa) 2. uchylaæ / uchyliæ warehouseman 1. magazynier, pracow-
waive the bankruptcy procedure uchy- nik sk³adu 2. w³aœciciel sk³adu
liæ postêpowanie upad³oœciowe warning ostrze¿enie, przestroga
waiver 1. zrzeczenie siê (z prawa) warning strike strajk ostrzegawczy
2. zwolnienie (z obowi¹zku) warrant 1. nakaz 2. gwarancja, atest 3. li-
war wojna cencja, upowa¿nienie 4. pokwitowanie
war loan po¿yczka wojenna search warrant nakaz rewizji
warehouse sk³ad, dom sk³adowy, maga- to issue a warrant wydaæ nakaz
zyn, hurtownia (UK) warrant of arrest nakaz aresztowania
free warehouse wolny sk³ad warrant of execution nakaz egzekucji
customs warehouse sk³ad celny warranty rêkojmia, gwarancja
private customs warehouse sk³ad cel- warranty for legal defects rêkojmia za
ny prywatny wady prawne
public customs warehouse sk³ad celny warranty for physical defects rêkojmia
publiczny za wady fizyczne
type of warehouse rodzaj sk³adu Warsaw Stock Exchange Warszawska
to introduce goods into the customs Gie³da Papierów Wartoœciowych
warehouse wprowadziæ towar do sk³a- water inlet dop³yw wody
du celnego wave fala

159
wear and tear work (in) shifts

strike wave fala strajków withdrawal 1. wycofanie, cofniêcie


wear and tear zwyk³e zu¿ycie 2. wyst¹pienie
wear and tear of the thing as a result of withdrawal of a partner wyst¹pienie
its correct use zu¿ycie rzeczy bêd¹ce wspólnika (np. ze spó³ki)
nastêpstwem prawid³owego u¿ywania withdrawal of notice odwo³anie / cofniê-
weekly tygodniowy, cotygodniowy cie wypowiedzenia
weekly rest period odpoczynek tygod- withhold wstrzymywaæ, zatajaæ, ukrywaæ
niowy witness œwiadek
weekly wage p³aca tygodniowa work (noun) 1. praca, robota 2. dzie³o
weight 1. waga, ciê¿ar 2. system wag, jed- atypical work praca atypowa
nostka wagi audio-visual work dzie³o audiowizu-
weight certificate œwiadectwo wagi alne
weighted average cost method metoda brain-work praca umys³owa
œredniej wa¿onej clerical work praca urzêdnicza, praca
weighted tariff c³o wa¿one, stawka celna biurowa
wa¿ona dramatic work dzie³o dramatyczne
welfare 1. opieka spo³eczna 2. dobrobyt, fitter’s work roboty œlusarskie
pomyœlnoœæ glazing work roboty szklarskie
welfare fund fundusz socjalny intellectual work praca umys³owa
welfare needs potrzeby socjalno-bytowe mental work praca umys³owa
welfare payment zasi³ek opieki spo- musical work dzie³o muzyczne
³eczej night work praca nocna
welfare work praca spo³eczna office work praca biurowa
white-collar union zwi¹zek zawodowy one-shift work praca jednozmianowa
pracowników umys³owych photographic work dzie³o fotogra-
white-collar worker pracownik umy- ficzne
s³owy piece work praca akordowa
wholesale hurt, handel hurtowy radiophonic work dzie³o radiowe
wholesale sale sprzeda¿ hurtowa regular work praca sta³a
widow’s pension renta wdowia roof work roboty dekarskie
wild-cat strike strajk dziki scientific work dzie³o naukowe
will 1. wola, chêæ 2. testament sheet metal work roboty blacharskie
emergency will testament szczególny shift work praca zmianowa, na zmiany
will made in the presence of witnesses steady work praca sta³a
testament urzêdowy, publiczny stucco work roboty sztukatorskie
winding-up likwidacja, rozwi¹zanie to accept work dokonaæ odbioru dzie³a
winding-up inventory remanent likwida- to complete work ukoñczyæ dzie³o
cyjny / pracê
winding-up petitionwniosekolikwidacjê to deliver work oddaæ dzie³o
withdraw 1. wycofaæ, cofn¹æ 2. wyp³a- to receive work odebraæ dzie³o
caæ, wycofaæ (pieni¹dze) 3. odwo³aæ trilling work roboty wiertnicze
(oœwiadczenie) 4. usun¹æ 5. wymówiæ, underwater work roboty podwodne
wypowiedzieæ video display unit work praca przy
withdraw an offer wycofaæ ofertê komputerze
withdraw goods from a warehouse ode- welding work roboty spawalnicze
braæ towary ze sk³adu work (in) shifts pracowaæ na zmiany

160
work evaluation wrongful trading

work evaluation ocena pracy short-time working krótki okres za-


work of art dzie³o sztuki trudnienia
work one’s debt off odpracowaæ d³ug Sunday working praca w niedzielê
work order porz¹dek pracy przerywany
work process which is harmful to health working ability disorder zaburzenia zdol-
proces pracy szkodliwy dla zdrowia noœci do pracy
work projection projektowanie pracy working agreement porozumienie pra-
work protection ochrona pracy cownicze
work schedule regulacja czasu pracy working capacity zdolnoϾ do pracy
work standards / norms for work nor- working class klasa robotnicza
my pracy working clothes odzie¿ robocza, ubranie
work study analiza pracy robocze
work time optimum czas pracy opty- working environment œrodowisko pracy
malny working footwear obuwie robocze
worker pracownik, pracobiorca, robot- working hours godziny / czas pracy
nik working of goods obróbka towarów
auxiliary worker pracownik pomo- working time czas pracy
cniczy working time determined by tasks to be
clandestine worker pracownik niele- performed zadaniowy czas pracy
galny working time of managers czas pracy
expatriate worker pracownik oddele- kierowniczej
gowany za granicê workload obci¹¿enie prac¹
female worker pracownik-kobieta workman robotnik
migrant worker pracownik migruj¹cy workplace miejsce pracy, stanowisko pra-
older worker pracownik starszy cy
outside worker pracownik pracuj¹cy work-related benefits œwiadczenia zwi¹-
na powietrzu zane z prac¹
worker consultation konsultacja pracow- works roboty
nicza works council rada pracownicza
worker information informacja pracow- World Federation of Trade Unions
nicza Œwiatowa Federacja Zwi¹zków Zawo-
worker motivation motywacja pracy dowych
worker participation partycypacja pra- writ pismo urzêdowe, nakaz urzêdowy,
cownicza wezwanie urzêdowe
worker’s disintegration dezintegracja writ of execution tytu³ wykonawczy
pracownicza written pisemny, na piœmie, w formie pi-
worker’s ownership w³asnoœæ pracowni- semnej
cza written guarantee gwarancja pisemna
workers’ movement ruch robotniczy written notice pismo wypowiadaj¹ce pra-
workers’ stock ownership akcjonariat cê
pracowniczy written offer oferta pisemna
working 1. pracuj¹cy, robotniczy 2. robo- wrongful 1. z³y, krzywdz¹cy 2. bezpraw-
czy ny
interrupted working time przerwany wrongful trading niegospodarnoœæ, „nie-
czas pracy prawid³owa dzia³alnoœæ”

161
Y
year rok young m³ody, m³odociany
financial year rok finansowy / bud¿e- young offender m³odociany przestêpca
towy / obrachunkowy / obrotowy young worker pracownik m³odociany
yield (noun) 1. wydajnoœæ, produktyw- youth m³odzie¿
noœæ 2. produkcja, iloœæ wyprodukowa- youth unemployment bezrobocie m³o-
na 3. wp³ywy, dochód, przychód, pro- dych
centy od kapita³u 4. plony, zbiory youthful m³ody, m³odociany
yield of fruits pobieranie po¿ytków youthful offender m³odociany przestêpca
yield (verb) 1. dawaæ, przynosiæ (wyniki,
procent) 2. poddawaæ siê, ustêpowaæ,
rezygnowaæ

162
Z
zero-based budgeting bud¿etowanie od zoning 1. rejonizacja, wyznaczanie stref
zera 2. okreœlenie warunków zabudowy te-
zero-coupon bond obligacja nieoprocen- renu
towana zoning regulations warunki zagospoda-
zealous zagorza³y, gorliwy rowania przestrzennego

163
Part II

Polish-English
A
abonent subscriber prowadziæ agencjê celn¹ to operate
absencja absence a customs agency
notoryczna absencja absenteeism agencja obrotu nieruchomoœciami real
obliczyæ absencjê to calculate the estate agency
absenteeism agencja okrêtowa, biuro okrêtowe ship-
wskaŸnik absencji rate of absenteeism ping agency
adiudykacja adjudication agencja pracy tymczasowej agency for
adres 1. address 2. abode temporary work
adres do dorêczeñ address for service of Agencja Wywiadu Intelligence Agency
notices agent agent, envoy, representative, broker
adres firmowy business address agent celny clearing agent, customs agent
adres zwrotny return address agent finansowy financial agent
adresat 1. addressee 2. recipient, audience agent frachtowy freight agent
adresat oferty offeree agent handlowy commercial agent, busi-
adresowaæ 1. to address 2. to send, to post ness agent
adwokacina pettifogger agent handlu nieruchomoœciami real
adwokat 1. counsel, counsellor (USA) estate agent
2. advocate, attorney-at-law 3. barrister agent importowy import agent
4. solicitor agent komisowy consigning agent, factor
adwokat obrony counsel for the defence agent morski / okrêtowy shipping agent
/ defendant, defence counsel agent prowadz¹cy cudz¹ sprawê bez
adwokat oskar¿enia counsel for the zlecenia agent of necessity
prosecution, prosecution counsel agent ubezpieczeniowy insurance agent
adwokatura the Bar, legal profession, agent wy³¹czny exclusive agent
advocacy akcja 1. share, stock 2. action, campaign,
zostaæ przyjêtym do adwokatury to operation
be called to the Bar akcja gratisowa bonus share, scrip share
afekt emotion, passion akcja imienna registered share, inscribed
zbrodnia w afekcie crime of passion, share
crime committed in the heat of passion akcja kredytowana called-up share
caused by sudden provocation akcja kumulowana cumulative share
afiliant affiliate akcja na okaziciela bearer share
agencja agency, office, bureau akcja niekumulowana non-cumulative
Agencja Bezpieczeñstwa Wewnêtrzne- share
go Agency for Internal Security akcja niema / milcz¹ca non-voting share
agencja celna customs agency akcja niepodzielna indivisible share

167
akcja obiegowa akcjonariusz

akcja obiegowa transferable share è dokument akcji share certificate,


akcja odroczona / opóŸniona deferred stock certificate
share (UK) è kategoria akcji class of shares
akcja ostrzegawcza token action è ksiêga akcji / akcyjna share regis-
akcja pierwszorzêdna blue chip share ter, share ledger, shareholders’ ledger,
akcja p³atna na wezwanie share payable stock book (USA), share book
on calls è liczba akcji number of shares
akcja p³atna przy podziale share payable è obejmowaæ akcje to subscribe for
on allotment shares
akcja podlegaj¹ca wykupowi redeema- è pakiet akcji parcel of shares, block
ble share, callable preferred share of shares
akcja protestacyjna industrial action è podzia³ akcji split of shares, stock
è odwo³aæ akcjê protestacyjn¹ to call split (USA), splitup (USA)
off an industrial action è prawa do akcji subscription right
è podj¹æ akcjê protestacyjn¹ to take è przydzia³ akcji allotment of shares,
an industrial action share allotment
è wezwaæ do akcji protestacyjnej to è przydzieliæ akcje to allot shares
call for an industrial action è rodzaj akcji class of shares
akcja przydzielona allotted share è rozproszenie akcji share split
akcja strajkowa strike campaign è spieniê¿yæ akcje to deal in shares
akcja uprzywilejowana preference share, è œwiadectwo akcji share certificate
preferred stock è umorzyæ akcje to redeem shares
akcja uprzywilejowana kumulowana è wartoœæ nominalna akcji face value
cumulative preferred stock of a share, nominal value of a share
akcja uprzywilejowana uczestnicz¹ca è wezwanie do op³acenia akcji call
w podziale participating preferred stock è wycena akcji valuation of shares
akcja uprzywilejowana zamienna con- è wydaæ akcje to release shares
vertible preferred stock è wykup akcji buyout of shares, pay-
akcja uprzywilejowana z prawem do ment up
przedterminowego wykupu callable è wykupiæ akcjê to pay up a share
preferred stock è wypuœciæ akcje to issue / to ballot
akcja w pe³ni op³acona fully paid share shares / stocks
akcja w³asna own share è zapis na akcje subscription order,
akcja wyemitowana issued share, allot- subscription for shares
ted share è dokonaæ zapisu na akcje to apply
akcja za aport share for in-kind contribu- for shares
tion è zapisaæ siê na akcjê to subscribe for
akcja za³o¿ycielska founder’s share a share
akcja zamienna convertiblepreferredshare è zbycie akcji, przelew akcji transfer
akcja zbywalna transferable share of shares
akcja z³ota golden share è zysk na akcjê earnings per share
akcja zwyk³a ordinary share (UK), com- akcje „wysokich lotów” high fliers
mon share akcjonariat pracowniczy workers’
akcje shares stock ownership, employee share
è cena emisyjna akcji issue price of ownership
shares, share issue price akcjonariusz shareholder, stockholder

168
akcjonariusz uprzywilejowany amortyzacja

è g³ówny akcjonariusz major share- aktywa ksiêgowe accounting assets


holder aktywa ³atwe do up³ynnienia / zbycia
akcjonariusz uprzywilejowany prefe- fluid assets, quick assets
rence shareholder aktywa materialne tangible assets
akcjonariusz zwyk³y common share- aktywa nadaj¹ce siê do sprzeda¿y reali-
holder sable assets
aklamacja acclamation aktywa netto net assets
przyjêty przez aklamacjê carried by aktywa bie¿¹ce netto net current assets
acclamation aktywa nie do up³ynnienia unmarketable
akredytowaæ to accredit, to approve, to assets
sanction aktywa niematerialne intangible assets
akredytowany accredited, approved, aktywa obrotowe current assets, circulat-
sanctioned ing assets, floating assets
akt 1. (dokument) deed, act, memoran- aktywa obrotowe rzeczowe real current
dum, statement 2. act assets
akt darowizny deed of gift, deed of dona- aktywa pieniê¿ne monetary assets, finan-
tion cial assets
akt ³aski clemency, executive clemency, aktywa p³ynne liquid assets
amnesty, act of grace aktywa p³ynne netto net quick assets
akt notarialny notary’s deed, notarialdeed aktywa rozporz¹dzalne available assets
è sporz¹dziæ akt notarialny to draw aktywa spadku assets of inheritance
up a notarial deed, to draft a deed, to aktywa trudne do up³ynnienia slow as-
make out a deed sets, risk assets
akt notarialny zawieraj¹cy oœwiadcze- aktywa trwa³e fixed assets, capital assets,
nie zarz¹du the notarial statement of permanent assets, non-current assets
the management board aktywa ukryte concealed assets, hidden
akt przeniesienia w³asnoœci conveyance assets
akt ustanowienia spó³ki certificate of in- aktywa uzupe³niaj¹ce complementary as-
corporation sets, other assets
akt za³o¿ycielski memorandum of associ- aktywa w¹tpliwe doubtful assets
ation (UK) aktywa zamro¿one frozen assets, dead
akta osobowe personal file assets
akty rejestrowe registration files aktywa zu¿ywalne wasting assets (USA)
aktualny up-to-date, valid alibi alibi
aktualne orzeczenie lekarskie è mieæ alibi to have an alibi
up-to-date medical report, valid medical alimenty alimony, child support, mainte-
certificate nance
aktywa 1. assets, estate 2. credit column, è wyst¹piæ o alimenty to seek alimony
credit side (w ksiêgowoœci), assets Amerykañski Instytut Dyplomowanych
aktywa bie¿¹ce netto net current assets Bieg³ych i Ksiêgowych American
aktywa fikcyjne fictitious assets Institute of Certified Public Accoun-
aktywa finansowe financial assets tants, AICPA
aktywa gotówkowe cash assets Amerykañskie Stowarzyszenie Ra-
aktywa handlowe business assets chunkowoœci American Accounting
aktywa jednorodne fungible assets, fun- Association, AAA
gibles amortyzacja depreciation, amortisation

169
amortyzacja budynku armatura i instalacje

è metody amortyzacji depreciation animator animator


methods animator emitenta issuer’s market maker
è okres amortyzacji amortisation animator rynku market maker
period antydatowaæ to antedate, to backdate, to
è stawka amortyzacyjna depreciation affix an earlier date, to foredate, to pre-
rate date, to set an earlier date
è stopa amortyzacji depreciation rate anulowaæ to cancel, to retract, to revoke,
è tabela amortyzacji amortisation to annul, to invalidate, to abrogate, to
table / chart, depreciation schedule countermand, to rescind
è wartoœæ amortyzowana depreciable anulowaæ ofertê to cancel an offer, to re-
amount tract an offer
amortyzacja budynku depreciation on anulowaæ po¿yczkê to revoke a loan
premises anulowanie cancellation, annulment, in-
amortyzacja liniowa straight-line depre- validation, defeasance
ciation aplikacja legal training / internship, pe-
amortyzacja naturalna units-of-output riod of post-graduate practical legal
method, units-of-service method training, articles
amortyzacja nieruchomoœci deprecia- aplikant legal intern, trainee in the legal
tion of immovables profession
amortyzacja proporcjonalna do pro- arbiter 1. adjudicator, arbitrator, media-
dukcji units-of-production depreciation tor, umpire 2. (w sporcie) referee, um-
amortyzacja przyspieszona accelerated pire
depreciation arbitra¿ arbitration, mediation, (pojedna-
amortyzacja przyspieszona – podwójna nie) conciliation
double-declining-balance depreciation areszt arrest, custody, detention, appre-
amortyzacja roczna annual depreciation hension
amortyzacja œrodków trwa³ych depreci- è w areszcie under arrest
ation, depreciation of fixed assets areszt domowy house arrest
amortyzacja wartoœci niematerialnych areszt doraŸny summary arrest
amortisation, amortisation of goodwill areszt œledczy 1. remand centre 2. deten-
amortyzacja zakumulowana (umorze- tion in custody pending inquiry
nie) accumulated depreciation aresztowaæ 1. (zatrzymaæ) to arrest, to ap-
amortyzacja zasobów naturalnych de- prehend, to detain 2. (uwiêziæ) to incar-
pletion cerate, to take someone into custody, to
amortyzowaæ to depreciate, to amortise, imprison, to commit to prison, to con-
to redeem fine, to place in confinement, to jail, to
analiza analysis, study, survey throw into prison 3. (k³aœæ areszt na
analiza pionowa vertical analysis rzeczach) to seize, to attach, to impound
analiza pozioma horizontal analysis, aresztowanie arrest, apprehension, deten-
time-series analysis (USA) tion, prehension, seizure
analiza pracy work study è nakaz aresztowania warrant of ar-
analiza przekrojowa cross-section analy- rest
sis arkusz sheet
analiza wskaŸnikowa ratio analysis arkusz kuponowy oprocentowania inte-
aneks annex, appendix, schedule, adden- rest coupon sheet
dum, supplement armatura i instalacje fixtures and fittings

170
atest awans za kompetencje i / lub zas³ugi

atest certificate, attestation azyl 1. (prawo do nietykalnoœci) asylum


atest wagi weight certificate 2. (zacisze, schronienie) asylum, refuge,
audyt audit, official examination / inspec- retreat, sanctuary
tion of accounts è ubiegaæ siê o azyl to seek asylum
audytor auditor, judicial assessor awans promotion, advancement, advance,
audytor wewnêtrzny internal auditor elevation in rank
audytor zewnêtrzny external auditor awans z tytu³u d³ugiego sta¿u pracy
audytowaæ, badaæ ksiêgi to audit, to con- promotion by seniority
duct an inquiry, to examine / to inspect awans za kompetencje i / lub zas³ugi
the accounts officially, to go through the promotion by / on merit
books è mo¿liwoœci awansu opportunity for
autopsja autopsy, post-mortem (examina- advancement
tion)

171
B
badaæ to inspect, to examine, to investi- è oddzia³ banku branch of bank
gate, (przes³uchiwaæ) to interrogate è p³ynnoœæ banku liquidity of bank
badaæ towary to inspect goods è przedstawicielstwo banku represen-
badanie examination, inspection, check- tative office
-up è utworzyæ bank to establish / to form
badanie lekarskie medical check-up, a bank
medical examination bank akcyjny joint stock bank
è kontrolne badania lekarskie con- Bank Anglii Bank of England
trol medical check-up bank budownictwa housing bank
è okresowe badania lekarskie perio- bank centralny central bank
dic medical check-up, periodical bank dokonuj¹cy przelewu remitting
medical examination bank
è wstêpne badanie lekarskie initial bank depozytowy bank of deposit,
medical check-up deposit bank
è przeprowadzaæ badania lekarskie bank dyskontowy discount bank
to carry out / to make a medical bank emisyjny bank of issue
check-up, to conduct a medical exami- bank handlowy commercial bank, trade
nation bank, bank of commerce
è tryb i zakres badañ lekarskich pro- bank handlu zagranicznego foreign trade
cedures and scope of medical check-ups bank
badanie towarów inspection of goods bank hipoteczny mortgage bank
banda band, gang, pack bank komunalny municipal bank
bandyta bandit, gangster, robber, mugger, bank korespondent correspondent bank
ruffian bank krajowy domestic bank
bandytyzm 1. banditry, brigandage 2. rob- bank kredytowy credit bank
bery, housebreaking bank otwieraj¹cy akredytywy origina-
banicja 1. (wygnanie) proscription, exile, ting bank
banishment, deportation 2. (wyjêcie bank pañstwowy state bank, government
spod prawa) outlawry bank
banita outlaw, outcast, exile bank po¿yczkowy bank for loans, loan
bank bank bank
è Miêdzynarodowy Bank Odbudowy bank prowadz¹cy dzia³alnoœæ makler-
i Rozwoju International Bank for sk¹ brokerage bank
Reconstruction and Development bank prywatny private bank
è Narodowy Bank Polski National bank przemys³owy industrial bank
Bank of Poland bank rentowy annuity bank

172
Bank Rezerw Federalnych Rada Bezpieczeñstwa (ONZ)

Bank Rezerw Federalnych Federal Re- bezdziedziczna w³asnoœæ heirless prop-


serve Bank (USA) erty
bank rolny agricultural bank bezkarnie with impunity
bank rozrachunkowy clearing bank bezkarnoϾ impunity, exemption from
Bank Rozrachunków Miêdzynarodo- punishment, freedom from punishment
wych Bank for International Settle- bezkarny unpunished, exempt from pun-
ments ishment
bank spó³dzielczy cooperative bank bezpieczeñstwo safety, security
bank w formie spó³ki akcyjnej bezpieczeñstwo i higiena pracy (bhp)
joint-stock bank safety and hygiene at work (POL),
bank zagraniczny foreign bank health and safety (UK), industrial hy-
banknot note, banknote giene
è wartoœæ nominalna banknotów de- è komisja bhp commission for safety
nominational value of notes and hygiene at work, work safety and
è wprowadzaæ banknoty do obiegu hygiene commission
to bring notes into circulation è komórka ds. bhp w przedsiêbior-
bankomat ATM, automated teller ma- stwie safety department (in the under-
chine taking)
Bankowy Fundusz Gwarancyjny Bank è przepisy bhp health and safety regu-
Guarantee Fund lations
bankructwo bankruptcy, insolvency, fi- è naruszaæ przepisy bhp to breach
nancial failure provisions on safety and hygiene at
è orzeczenie bankructwa bankruptcy work
order è przeszkoliæ pracownika w zakresie
bankructwo oszukañcze / z³oœliwe bezpieczeñstwa i higieny pracy to
fraudulent, wilful bankruptcy train an employee in the field of work
bankructwo zwyk³e (pope³nione bez za- safety and hygiene
miaru oszustwa) non-fraudulent bank- è s³u¿ba bhp safety and hygiene at
ruptcy work service, work safety and hygiene
bankrut bankrupt, insolvent service
bankrut nieprzywrócony do praw undis- è standardy bhp health and safety
charged bankrupt standards
bariera barrier, wall è wymagania bhp health and safety
bariera celna tariff wall requirements
è zniesienie barier celnych removal of è zaznajamiaæ pracowników z prze-
tariff walls pisami i zasadami bhp to instruct
è znieœæ bariery celne to remove tariff employees on the provisions and prin-
walls ciples of safety and hygiene at work,
bd (bez dywidendy) ex-dividend, ex div. to acquaint employees with the provi-
bessa bear market, slump, fall / decline in sions of law and rules for work safety
prices, falling market and hygiene
è spekulowaæ na bessê to operate for bezpieczeñstwo pracy occupational sa-
a fall fety
bezdziedziczny heirless bezpieczeñstwo zatrudnienia jobsecurity
bezdziedziczny spadek estate in abey- Rada Bezpieczeñstwa (ONZ) Security
ance Council (UN)

173
bezprawie bilans

bezprawie lawlessness, illegality, abuse logicznymi technological unemploy-


of authority ment
bezprawnoϾ illegality bezrobotny jobless, unemployed, out of
bezprawny unlawful, illegal, illicit, law- employment
less, against the law bezskutecznoϾ ineffectiveness, vanity
bezprawne objêcie w posiadanie (nieru- bezskutecznoœæ czynnoœci prawnej inef-
chomoœci) forcible entry fectiveness of legal act
groŸba bezprawna illegal / unlawful bezskutecznoœæ wypowiedzenia ineffec-
threat, illegal duress tiveness of notice
bezrobocie unemployment, lack of work bezskutecznoϾ zastawu ineffectiveness
è poziom bezrobocia unemployment of a pledge
level bezskuteczny ineffective, nugatory, null,
è wzrost bezrobocia rise in unemploy- void, invalid, futile, ineffectual
ment bezwarunkowy unconditional, absolute
bezrobocie cyklicznie cyclical unem- przyjêcie bezwarunkowe absolute ac-
ployment ceptance
bezrobocie d³ugookresowe long-term un- zwolnienie bezwarunkowe absolute
employment discharge
bezrobocie kobiet female unemployment bezwarunkowe oœwiadczenie uncondi-
bezrobocie krótkotrwa³e / przejœciowe tional declaration, unconditional state-
frictional unemployment ment
bezrobocie malej¹ce falling unemploy- bezwzglêdny absolute
ment bezwzglêdna wiêkszoœæ g³osów absolute
bezrobocie masowe mass unemployment majority of votes
bezrobocie m³odych youth unemploy- bezzw³ocznie immediately, directly, at
ment once, forthwith
bezrobocie na wsi rural unemployment bezzw³oczny immediate
bezrobocie okresowe seasonal unem- bêkart bastard, illegitimate child
ployment bieg³y expert, specialist, assessor
bezrobocie rosn¹ce rising unemployment bieg³y ksiêgowy certified accountant
bezrobocie sektorowe sectoral unemploy- bieg³y rewident expert auditor, chartered
ment accountant
bezrobocie sezonowe seasonal unemploy- niezale¿noœæ bieg³ego rewidenta inde-
ment pendence of the expert auditor
bezrobocie spowodowane postêpem opinia bieg³ego rewidenta audit opin-
technicznym unemployment due to ion, auditor’s opinion
technical progress wybór bieg³ego rewidenta election of
bezrobocie strukturalne structural un- the expert auditor
employment bieg³y s¹dowy legal expert, skilled wit-
bezrobocie ukryte hidden unemployment ness, court expert
bezrobocie wœród m³odzie¿y youth un- bie¿¹cy running, current
employment, unemployment of young naprawa bie¿¹ca running repair
people bigamia bigamy
bezrobocie wymuszone involuntary un- bilans balance sheet, balance
employment dzieñ bilansowy balance sheet date
bezrobocie wywo³ane zmianami techno- „fryzowanie” bilansu kiting

174
bilans nie poklasyfikowany budownictwo gospodarcze

równanie bilansowe balance sheet b³¹d pierwszego rodzaju type I error


equation, accounting equation b³¹d drugiego rodzaju type II error
suma bilansowa balance sheet total b³¹d w zapasach inventory error
ujmowanie aktywów w bilansie rec- b³êdny erroneous, containing error
ognition of assets in the balance sheet bon skarbowy treasury bill, treasury note
uk³ad kontowy bilansu account form bp (bez prawa poboru) ex-subscription
balance sheet rights
uk³ad porz¹dkowy bilansu report form brak 1. lack, shortage, want, absence
balance sheet 2. defect, flaw, fault, deficiency, imper-
bilans nie poklasyfikowany unclassified fection, shortcoming, failure
balance sheet usun¹æ braki to remove defects, to
bilans otwarcia initial balance, opening remedy defects
balance brak pracy shortage of work, job short-
bilans poklasyfikowany classified bal- age, lack of work
ance sheet brak œwiadomoœci lub swobody lack of
bilans próbny trial balance awareness or freedom
bilans próbny po korektach adjustedtrial braki kadrowe shortage of staff
balance bran¿a line (of business), trade, branch (of
bilans próbny po zamkniêciu kont industry)
post-closing trial balance broñ weapon, gun, firearm
bilans próbny przed zapisami korygu- broñ palna gun
j¹cymi unadjusted trial balance brutto gross
bilans upad³oœci bankrupt’s balance-sheet brygadzista foreman, overseer
bilans zamkniêcia closing balance Brytyjskie Stowarzyszenie Rachunko-
biuro office, agency, bureau woœci British Accounting Association,
biuro poœrednictwa pracy employment BAA
agency budowa construction, building
biuro spedycyjne shipping agency dziennik budowy building site log
biurowiec office block (UK), office build- harmonogram budowy construction
ing (USA) schedule
blok mieszkalny block of flats, apartment kierownik budowy site superinten-
building dent, construction supervisor, building
bluŸniæ to blaspheme, to swear, to commit site manager
blasphemy koszt budowy building costs, building
bluŸnierca blasphemer expenditure
bluŸnierczoœæ profaneness plac budowy, budowa building ground
bluŸnierczy blasphemous, profanatory teren budowlany building estate, build-
bluŸnierstwo blasphemy, profane oath, ing land
revilement of religion teren budowy building site
b³¹d error, flaw, mistake w budowie under construction
pope³niaæ / pope³niæ b³¹d to make an budowa dróg road construction, road
error, to commit an error building
poprawiaæ / poprawiæ b³¹d to correct budownictwo building industry, construc-
an error, to rectify an error tion, building
b³¹d kancelaryjny clerical error budownictwo gospodarcze building for
b³¹d ksiêgowy bookkeeping error trade and industry

175
budownictwo mieszkaniowe by³y

budownictwo mieszkaniowe bud¿et budget


house-building, home building, resi- ustaliæ bud¿et to budget
dential construction ustaliæ bud¿et na nadchodz¹cy rok to
budownictwo naziemne construction en- budget for the coming year
gineering weryfikowaæ bud¿et to review a bud-
budownictwo podziemne civil engineer- get
ing bud¿et ci¹g³y evolving budget, rolling
budownictwo socjalne social housing budget
construction, non-profit housing bud¿et elastyczny flexed budget, flexible
budownictwo wielorodzinne multi-fam- budget
ily construction bud¿et finansowy financial budget
budynek building bud¿et g³ówny master budget
budynek w stanie surowym bare ma- bud¿et inwestycyjny capital / expendi-
sonry and carpentry ture budget
budynek administracyjny administration bud¿et krocz¹cy evolving budget, rolling
building budget
budynek biurowy office building bud¿et operacyjny operating budget
budynek gospodarczy building for trade, bud¿et produkcji production budget
industry and farming bud¿et przyrostowy incremental budget
budynek magazynowy warehouse build- bud¿et sprzeda¿y sales budget
ing bud¿et sta³y fixed budget, static budget
budynek mieszkalny residential build- bud¿et sztywny fixed budget, static bud-
ing, apartment building get
budynek nie przeznaczony do celów bud¿et œrodków pieniê¿nych cash bud-
mieszkalnych, budynek niemieszkal- get
ny non-residential building bud¿et wiod¹cy master budget
budynek pañstwowy public building bud¿etowanie budgeting
budynek plombowy link building bud¿etowanie kapita³owe capital budget-
budynek przemys³owy industrialbuilding ing
budynek rolniczy agricultural building bud¿etowanie od zera zero-based bud-
budynek szkolny educational building geting
budynek u¿ytecznoœci publicznej public bud¿etowanie partycypacyjne partici-
building pating budgeting
budynek wielokondygnacyjny, wieloro- bud¿etowanie przyrostowe incremental
dzinny high rise, block of flats, budgeting
multi-family apartment, multi-family bumelant absentee, shirker, slacker
dwelling bunt mutiny, (rewolta) revolt, (zamieszki)
budynek wolnostoj¹cy detached build- riot, (powstanie) insurrection
ing, isolated building, separate building byæ zad³u¿onym to be in debt
budynek zabytkowy, budynek wpisany by³y former, ex-, previous
na listê dziedzictwa historic building,
heritage building, listed building

176
C
c / wk (cena / wartoœæ ksiêgowa) price certyfikat inwestycyjny investment cer-
/ book value ratio tificate
c / z (cena / zysk) price / earnings ratio cesja assignment, cession
ca³kowity 1. (³¹czny) total, aggregate cesjonariusz assignee, grantee, transferee
2. absolute, overall, complete, entire cha³upnik home-worker, person working
ca³kowita suma zad³u¿enia total amount from their home, out-worker
of indebtedness charytatywny charitable, eleemosynary,
ca³kowita wielkoœæ po¿yczki total beneficent
amount of a loan instytucja charytatywna eleemosy-
cech (zrzeszenie zawodowe) craft union, nary corporation (USA)
occupational union ch³odnia cold store
cedent assignor, cedent choroba disease, illness, sickness, infir-
cedowaæ to cede, to assign mity
cedu³a gie³dowa exchange list, official choroba morska sea sickness
list choroba psychiczna mental disease
ceg³a brick choroba zawodowa occupational disease,
cel purpose industrial disease
cel spó³ki, cel dzia³alnoœci spó³ki objects objawy choroby zawodowej symp-
of a company toms of occupational disease
cement cement powstanie choroby zawodowej devel-
cena price, cost opment of occupational disease
cena emisyjna issued price rozpoznaæ u pracownika chorobê za-
cena rozliczeniowa settlement price wodow¹ to diagnose an occupational
cena wykupu buyout price disease in an employee
cennik price list rozpoznanie choroby zawodowej di-
centrala headquarters, seat, head office agnosis of occupational disease
centrala zwi¹zkowa trade union head- chroniæ to protect, to safeguard, to shelter
quarters chroniæ ¿ycie i zdrowie pracowników to
centralizacja centralisation protect the health and life of employees
centralny central, main ci¹gaæ kogoœ po s¹dach (potocznie) to
centralne ogrzewanie central heating drag someone through the courts
certyfikat certificate cielesny carnal,fleshly, corporal, corporeal
wydawaæ certyfikaty inwestycyjne to kara cielesna corporal punishment
issue investment certificates ciê¿ar burden, weight, charge, onus
wykup certyfikatów inwestycyjnych ciê¿ar dowodu burden of evidence
redemption of investment certificates / proof, onus of proof

177
ciê¿kie naruszenie obowi¹zków czas trwania najmu

ciê¿kie naruszenie obowi¹zków grave vi- cytowaæ to quote, to cite


olation of the basic employee’s duties cywil 1. civilian 2. non-combatant
ciupa pen, nick, coop, clink, can w cywilu in plain clothes
c³o duty, excise, tariff cywilny 1. civil 2. (œwiecki) lay
ob³o¿yæ towar c³em to clap duty on postêpowanie cywilne civil procedure
goods / proceedings
pobieraæ, œci¹gaæ c³a to collect / to zobowi¹zanie cywilne civil obligation
levy a duty czas time, period, hours, term
podwy¿szaæ c³a to increase tariffs czas okreœlony set term
uiszczaæ c³a to pay a duty czas pracy working time, working hours
ustanowiæ c³a to establish duties dzielenie czasu pracy job sharing
c³o ad valorem / od wartoœci ad valorem elastycznoœæ czasu pracy flexibility of
duty working time
c³o agrarne agricultural duties ewidencja czasu pracy records of wor-
c³o antydumpingowe anti-dumping tariff king time, working record
c³o autonomiczne autonomous tariff karta czasu pracy time card
c³o dyferencyjne differential tariff organizacja czasu pracy time mana-
c³o konwencyjne, umowne conventional gement
tariff regulacja czasu pracy work schedule
c³o mieszane mixed duty, compound duty skracanie czasu pracy reduction of
c³o ochronne protective tariff working time
c³o odwetowe retaliatory tariff, retaliation umowa dotycz¹ca czasu pracy agree-
tariff ment on working time
c³o preferencyjne preferential tariff wymiar i rozk³ad czasu pracy amount
c³o prohibicyjne prohibitive tariff and schedule of working time, duration
c³o przywozowe import duty, entrance and schedule of working time
duty czas pracy elastyczny flexible working
c³o skarbowe, fiskalne revenue duty time
c³o specyficzne specific duty czas pracy kierowniczej working time of
c³o tranzytowe transit duty managers
c³o wa¿one, stawka celna wa¿ona czas pracy nienormowany flexitime, ir-
weighted tariff regular working hours
c³o wyrównawcze compensation duty czas pracy nietypowy unsocial hours
c³o wywozowe export duty, duty on export czas pracy optymalny work time opti-
c³o zasadnicze, podstawowe basic tariff mum
c³o zwrotne, zwrot c³a wywozowego czas pracy przerywany interrupted work-
drawback ing time
cofaæ 1. to retract, to withdraw 2. to can- czas pracy ruchomy flexible working
cel, to revoke 3. to take back hours, flexitime
cofaæ towar to retract goods czas pracy ustawowy legal working time
coroczny annual, yearly czas pracy w ruchu ci¹g³ym working
cudzo³o¿nik adulterer time in continuous working systems,
cudzo³óstwo adultery, fornication continuous working day
cykl cycle, series czas pracy zadaniowy working time de-
cykl ¿ycia produktu product life cycle termined by tasks to be performed
cytat quote, quotation, citation czas trwania najmu period of lease

178
czas trwania spó³ki czynnoœci spó³ki

czas trwania spó³ki duration / lifetime / czek krosowany, zakreœlony crossed


term of the company / partnership cheque
czas wolny od pracy rest period czek miejscowy / p³atny w miejscu wy-
czas wolny za pracê nadliczbow¹ time stawienia local cheque, town cheque
off for overtime work, time off in lieu czek (wystawiony) na bank AAA
czasowy 1.temporary,interim2.time-based cheque on the AAA bank
czasowe sk³adowanie towarów tempo- czek na okaziciela bearer cheque, cheque
rary storage of goods to bearer
czasowy system p³ac time-based pay sys- czek na sumê ... cheque for the amount of
tem / amounting to ...
czek cheque (UK), check (USA) czek na zlecenie order cheque, cheque to
antydatowaæ czek to antidate a cheque, order, negotiable cheque
to backdate a cheque czek nie honorowany dishonoured
honorowaæ czek to meet a cheque, to cheque, unpaid cheque
pay a cheque czek nie limitowany unlimited cheque
indosowaæ czek to endorse a cheque czek nie uregulowany outstandingcheque
posiadacz czeku cheque bearer, bearer czek pocztowy postal cheque, post cheque
of a cheque, holder of a cheque czek podró¿ny traveller’s cheque
pos³aæ czek do inkasa to send a cheque czek poœwiadczony marked cheque
for collection czek potwierdzony certified cheque
przelew czeku transfer of a cheque czek przenoszalny negotiable cheque
wstrzymaæ wyp³atê czeku to stop czek przeterminowany overdue cheque,
a cheque stale cheque
wystawca czeku drawer of a cheque czek rozrachunkowy account payee
wystawiæ czek to issue a cheque, to cheque, giro cheque
make a cheque, to make out a cheque czek za granicê foreign cheque
wystawiæ czek na bank to draw czek zamiejscowy out-town cheque,
a cheque on a bank non-local cheque
zablokowaæ czek to block a cheque cz³onek member
zainkasowaæ czek to cash a cheque, to cz³onek gie³dy exchange member
collect a cheque cz³onek rady nadzorczej member of
zakreœliæ czek to cross a cheque a supervisory board
zap³ata czekiem payment by cheque czyn act, deed, action
czek awizowany advised cheque czyn deliktowy tortious act, tort
czek bankowy bank cheque, banker’s czyn lubie¿ny lascivious act
cheque, cashier’s cheque czyn przestêpny misdeed, actus reus
czek bez pokrycia bouncing cheque czynnik factor
(UK), uncovered cheque, rubber cheque czynnoœci spó³ki course of the partner-
(USA), dud cheque ship’s business, acts of partnership
czek gotówkowy uncrossed cheque, open / company, course of business of the
cheque, cash cheque partnership / company
czek gotówkowy kasowy circular cheque zwyk³e czynnoœci spó³ki normal course
czek gwarantowany guaranteed cheque of the partnership’s business, ordinary
czek imienny registered cheque, non-ne- acts of partnership / company, ordinary
gotiable cheque course of business of the partnership
czek in blanco blank cheque / company

179
czynnoœci s¹dowe i pozas¹dowe czytelny

czynnoœci s¹dowe i pozas¹dowe court czynnoœæ prawna pod tytu³em darmym


and out-of-court actions, court proceed- gratuitous act in law
ings and out-of-court dealings czynnoϾ prawna powiernicza fiduciary
czynnoœci zabezpieczaj¹ce s¹du court’s transaction
actions to secure assets czynnoϾ prawna pozorna apparent le-
czynnoϾ act, action, task, transaction, gal transaction, feigned legal transac-
business, operation tion
czynnoϾ bankowa banking operation czynnoϾ prawna procesowa act in con-
czynnoœæ nag³a urgent action, urgent task nection with legal proceedings, act of
czynnoϾ prawna act in law, legal trans- legal procedure
action, legal act czynnoϾ prawna przygotowawcza pre-
bezskutecznoœæ czynnoœci prawnej paratory measure, overt act
ineffectiveness of legal acts czynnoϾ prawna ukryta disguised legal
uniewa¿nienie czynnoœci prawnej an- act, disguised legal transaction
nulment of a legal transaction, invalida- czynnoœæ prawna upad³ego legal act of
tion of a legal act the bankrupt
wa¿noœæ czynnoœci prawnej validity of czynnoœæ prawna wielostronna multilat-
a legal transaction / legal act eral legal transaction, multilateral legal
wykonywaæ czynnoœæ to perform an act
activity, to conduct an activity, to carry czynsz rent, rental
out an activity, to engage in the activity dopuszczaæ siê zw³oki z zap³at¹ czyn-
zaskar¿alnoœæ czynnoœci prawnej szu to be in arrears with payment of the
suability of a legal act rent, delay in payment
czynnoœæ prawna bezskuteczna ineffec- podwy¿ka czynszu rent increase
tive legal act, ineffective legal transac- termin p³atnoœci czynszu date of the
tion payment of rent
czynnoœæ prawna bezwzglêdnie niewa¿- uiszczaæ czynsz w terminie umówio-
na null and void legal act / transaction nym to pay the rent on the date agreed
czynnoœæ prawna dokonana poza s¹dem ustaliæ wysokoœæ czynszu to fix the rent
extrajudicial act, out-of-court legal act czynsz dzier¿awny land rent, lease rent
czynnoϾ prawna dwustronna bilateral czynsz najmu hire money, rental, rent
transaction czynsz podstawowy base rent
czynnoϾ prawna dwustronnie obo- czynsz roczny annual rent
wi¹zuj¹ca bilaterally binding legal czynsz umiarkowany reasonable rent
transaction czynsz za mieszkanie, op³ata za lokal
czynnoϾ prawna fikcyjna fictitious le- residential rental (USA)
gal act, fictitious legal transaction czynsz zaleg³y rent owing
czynnoϾ prawna jednostronna unilat- czytanie reading
eral transaction drugie czytanie second reading
czynnoœæ prawna nieodp³atna gratuitous pierwsze czytanie first reading
legal transaction trzecie czytanie third reading
czynnoœæ prawna niezupe³na incomplete czytelny 1. legible 2. (jasny, zrozumia³y)
legal transaction readable
czynnoœæ prawna odp³atna legal act for podpis czytelny legible signature
consideration

180
D
dalej (w dokumencie) thereinafter, herein- zny return of the object of the revoked
after donation
dane data, particulars, details, notes, evi- darowizna doliczana do spadku gift to
dence be included in the inheritance
dane do rejestru particulars to be filed darowizna drobna minor donation
with the register darowizna mieszana mixed donation,
dane objaœniaj¹ce explanatory notes non-uniform donation
dane bie¿¹ce current data darowizna miêdzy ¿yj¹cymi donation
dar donation, gift, bestowment inter vivos
darczyñca donor, donator (USA), grantor darowizna na wypadek œmierci gift mor-
darmowy gratuitous, free, free of charge tis causa
darowizna gift, donation, endowment, de- darowizna rêkodajna donation by man-
mise ual delivery
akt darowizny deed of gift, deed of do- darowizna testamentowa testamentary
nation, donation deed gift
odwo³aæ darowiznê to recall a dona- darowizna ukryta disguised donation
tion darowizna z obci¹¿eniem, darowizna ze
odwo³anie darowizny revocation of zleceniem donation with a charge
a donation darowizna zaliczalna na zachówek gift
podatek od darowizn donation tax, to be included in the compulsory por-
gift tax, donation duty, duty on dona- tion of the inheritance
tions data date, day, term
przedmiot darowizny object of dona- data objêcia w posiadanie / zasiedlenia
tion nieruchomoœci move-in date, posses-
wartoϾ przedmiotu darowizny value sion date, occupancy date
of the object of donation data pewna authenticated date, certified
przyj¹æ darowiznê to accept a gift date
przyjêcie darowizny acceptance of data rozpoczêcia pracy date of the com-
a gift mencement of work
przyrzeczenie darowizny promise of data stempla pocztowego date of the
a donation postal mark, postmark date, mailing
umowa darowizny contract of dona- date
tion, donation contract, gift contract data zarejestrowania spó³ki date of in-
wykonaæ darowiznê to effect a dona- corporation
tion datek ex gratia payment, donation, contri-
zwrot przedmiotu odwo³anej darowi- bution, offering

181
debet d³u¿nik hipoteczny

debet 1. (w ksiêgowoœci) debit, left side prowadziæ depozyt papierów wartoœ-


2. overdraft ciowych to maintain a securities deposi-
decyzja 1. decision, ruling 2. award tory
decyzja o warunkach zabudowy i zago- depozyt s¹dowy court deposit
spodarowania terenu outline planning depozytariusz bailee, depositary
decision deweloper (inwestor budowlany) devel-
defraudacja defalcation, misappropria- oper
tion, embezzlement, peculation dezaprobata disapproval, condemnation,
defraudant defalcator, embezzler, disapprobation
defrauder dezintegracja pracownicza worker’s dis-
defraudowaæ to defalcate, to misappro- integration
priate, to embezzle, to peculate dialog dialogue
deklaracja 1. declaration, statement, rep- dialog spo³eczny social dialogue
resentation 2. (druk) form dialog spo³eczny we Wspólnocie Com-
sporz¹dziæ deklaracjê podatkow¹ to munity social dialogue
prepare a tax declaration dieta expense, allowance
z³o¿yæ deklaracjê podatkow¹ to sub- dieta (dzienna) expense allowance, travel
mit a tax declaration money, per diem
deklaracja celna customs declaration dieta (np. pos³ów, s³u¿bowa) emolument
deklaracja celna wywozowa declaration dintojra 1. kangaroo court 2. rabbinical
outwards court
deklaracja podatkowa tax declaration d³ug debt, account payable
deklaracja podatku akcyzowego excise mieæ d³ugi to be in the red
duty declaration obliczyæ d³ug to calculate a debt
deklaracja skrócona summary declara- odpracowaæ d³ug to work one’s debt
tion off
dekret decree, statutory order, edict, fiat udzia³ w d³ugach share of the debts
wydawaæ dekret to issue a decree umorzyæ d³ug to remit / to cancel / to
dekret prezydencki executive order release a debt
dekret specjalny ordinance wygaœniêcie d³ugu extinction of a debt
delikt tort, delict, offence, transgression, zap³ata d³ugu payment of a debt
wrongful act, private wrong d³ug celny customs debt
deliktowy tortious d³ug honorowy debt of honour
delikwent 1. culprit 2. customer, soul, d³ug pieniê¿ny money debt, pecuniary
character debt
denat / denatka deceased person d³ug solidarny joint and several debt
deponent bailor, depositor d³ug spadkowy inheritance debt, estate
depozyt depository, deposit, escrow debt, inherited debt
Rada Nadzorcza Krajowego Depozy- d³ugi debts
tu Supervisory Board of the National d³ugi spadkowe debts / liabilities of the
Depository succession
depozyt papierów wartoœciowych secu- d³ugi spó³ki trading debts, partnership
rities depository debts, company debts
Krajowy Depozyt Papierów Wartoœ- d³u¿nik debtor, obligor
ciowych National Depository for Secu- d³u¿nik g³ówny principal debtor
rities d³u¿nik hipoteczny mortgage debtor,

182
d³u¿nik wekslowy dom sk³adowy

debtor on mortgage, mortgager, mort- dodatek / premia extra pay, allowance,


gagor bonus
d³u¿nik wekslowy drawee dodatek na dzieci allowance for children
d³u¿nik niepewny bad debtor dodatek funkcyjny functional supple-
d³u¿nik niewyp³acalny insolvent debtor ment
d³u¿nik obligacyjny bond debtor dodatek motywacyjny incentive bonus
d³u¿nik opiesza³y slow / sluggish / tardy dodatek wyrównawczy compensatory al-
debtor lowance, supplementary payment
d³u¿nik osobisty personal debtor dodatek za niebezpieczn¹ pracê danger
d³u¿nik solidarny co-debtor money
d³u¿nik upad³y bankrupt debtor dodatek za odpowiedzialn¹ pracê re-
d³u¿nik z tytu³u wyroku judgmentdebtor sponsibility allowance
do odwo³ania until further notice dodatek za pracê w godzinach nadlicz-
do protoko³u for the record bowych bonus for overtime work, al-
do wszystkich zainteresowanych lowance for overtime work, call-back
to whom it may concern pay
do wynajêcia for hire dodatek za roz³¹kê absence money, sepa-
dobra goods, property, possessions ration allowance
dobra materialne tangible property dodatek za sta¿ pracy service increment
dobroczynny benevolent, charitable, el- dodatek za uci¹¿liw¹ pracê hardship al-
eemosynary lowance
dobroczyñca benefactor dodatek za wys³ugê lat seniority pay
dobrodziejstwo inwentarza benefit of dodatki do poborów fringe benefits
limited liability for the heir, benefit of dogrywka (gie³da) post-auction trading
inventory dojrza³y (osoba) mature, (owoc) ripe
przyjêcie spadku z dobrodziejstwem dokszta³canie improving education, sup-
inwentarza acceptance of the inheri- plementary education
tance under limitation of liability, dokument document, paper, record, act,
acceptance limited to the value of as- deed, instrument
sets, acceptance with the benefit of in- dokument gwarancyjny document of
ventory guarantee
dobudowa addition dokumenty ³adunkowe / przewozowe
dochodzenie investigation, inquiry / wysy³kowe shipping bills, shipping
prowadziæ dochodzenie to investigate documents, shipping papers
przeprowadziæ dochodzenie kredyto- dokumentacja records, papers, files, doc-
we to conduct credit investigations umentation
dochodzenie kredytowe credit investiga- dokumentacja podatkowa tax records
tions dokumentacja rewizyjna working pa-
dochodzenie wstêpne preliminary inves- pers
tigation doliniarz (pot.) dip, pickpocket
dochodzenie s¹dowe inquest dom house, home, building
dochód income, yield, earnings, revenue, dom emisyjny issuing house
dochód dodatkowy supplementary in- dom jednorodzinny single-family house
come dom maklerski brokerage house, com-
dochód poza pensj¹ income in addition mission house, wire house
to normal pay dom sk³adowy warehouse

183
dom w³asnoœciowy dostawa

regulamin domu sk³adowego ware- dorêczyæ komuœ wypowiedzenie to serve


house’s by-laws notice on someone
dom w³asnoœciowy owner-occupiedhouse dorêczaæ pisma to serve documents, to
domiar podatkowy surtax, additional tax deliver documents
domniemaæ to presume, to suppose, to as- dorêczaæ pisma za pokwitowaniem to
sume serve documents with confirmation of
domniemanie presumption, supposition, receipt
assumption dorêczanie / dorêczenie service, delivery
obaliæ domniemanie to rebut a pre- dorêczenie zastêpcze alternative service
sumption adres do dorêczeñ address for service
domniemany implicit, presumptive, puta- of notices
tive data dorêczenia service date
ojciec domniemany putative father miejsce dorêczenia place of service
domownik member of a household potwierdzenie dorêczenia acknowled-
domys³ conjecture, speculation, guess- gement of service
work dorêczyciel deliverer, mailman, mail car-
donos incriminating letter rier
donosiciel nark, informer, informant, dorozumiany implied, implicit
grass doskonalenie 1. training 2. improvement
dop³ata additional payment 3. perfecting, perfection, refinement
wnieœæ dop³atê to make an additional doskonalenie zawodowe w miejscu pra-
payment cy in-company training
dop³yw wody water inlet dostarczaæ / dostarczyæ to deliver, to
dopuszczaæ to admit, to accept, to allow, supply, to provide, to convey, to offer
to permit dostarczaæ dowody to offer evidence
dopuszczalnoœæ admissibility dostarczyæ nieodp³atnie odzie¿ i obuwie
dopuszczalny admissible, permissible, al- robocze to provide free of charge with
lowable, acceptable working clothes and footwear
dowód dopuszczalny admissibleevidence dostarczyæ towar to convey goods
dopuszczalne wahanie kursu (wide³ki) dostawa delivery, supply, provision
price variation limits, price brackets awizo dostawy notice of delivery
dopuszczenie admission, admittance, ac- dokonaæ dostawy to complete / to ef-
ceptance, release fect / to make a delivery
dopuszczenie do obrotu release for free dowód dostawy delivery note
circulation gotowy / przygotowany do dostawy
dopuœciæ do obrotu z zastosowaniem ready for delivery
x stawki celnej to release for circula- koszty dostawy delivery charges
tion at a x customs rate miejsce dostawy towarów place of sup-
doradca adviser, consultant, counsellor ply of goods
doradca inwestycyjny investmentadviser pokwitowanie odbioru dostawy re-
doradca podatkowy tax adviser, tax con- ceipt of delivery
sultant przyj¹æ dostawê to accept delivery
doraŸny 1. immediate, short-term 2. sum- termin dostawy delivery date
mary, simplified 3. temporary, casual dotrzymywaæ terminów dostaw to
s¹d doraŸny summary court meet the delivery dates
dorêczaæ / dorêczyæ to serve, to deliver umowa dostawy contract of delivery

184
dostawa czêœciowa dyrektor

warunki dostawy delivery terms, dowód sk³adowy, warrant storage / ware-


terms of delivery house certificate, warehouse warrant,
zwlekaæ z dostaw¹ to delay a delivery certificate of deposit, negotiable ware-
¿¹danie dostawy call for delivery house receipt (US)
dostawa czêœciowa part / partial delivery wydaæ dowód sk³adowy to issue / to
dostawa franko stacja docelowa deliv- make out a warehouse receipt
ery at station dozorca domu administrator of an build-
dostawa na (ka¿de) ¿¹danie delivery on ing
call, on-call delivery dozór supervision, surveillance, inspec-
dostawa na termin delivery on term tion, watch
dostawa natychmiastowa immediate de- dozór celny customs supervision
livery, prompt delivery dozwolony 1. allowed, permitted, allow-
dostawa niefakturowana delivery before able 2. (prawnie) lawful, licit
invoice do¿ywocie 1. annuity, perpetuity, speci-
dostawa odp³atna supply for consider- fied income payable for life, (maj¹tek
ation zapisany ma³¿onkowi) jointure 2. life
dostawa opóŸniona forward delivery, late imprisonment, life sentence
delivery prawo do¿ywocia right to a life-annu-
dostawa partiami delivery by instal- ity
ments, split delivery w do¿ywocie for life
dostawa sprzeczna ze zwyczajami bad do¿ywotnie u¿ytkowanie nieruchomoœci
delivery life estate
dostawa towaru supply of goods do¿ywotnio for life, in perpetuity
dostawa uzupe³niaj¹ca subsequent de- do¿ywotni life, lifelong
livery drewno budowlane timber
dostawa zgodnie z próbk¹ delivery ac- droga 1. (trasa) way, route, road, track
cording to the sample 2. (tryb postêpowania) channel, mode,
dostawca deliverer, supplier, contractor, course, procedure, way
provider droga celna customs-designated route
g³ówny dostawca main supplier, chief droga konieczna (prawo drogi) right of
supplier way
sta³y dostawca regular supplier druk 1. form, blank, printed matter, paper
dostêp access 2. printing, print
prawo dostêpu do nieruchomoœci ac- duplikat duplicate, counterpart, copy, fac-
cess right, right of access simile, twin, reproduction
uzyskiwaæ dostêp do czegoœ to gain dw (do wymiany) before split (gie³da)
access to something dwuizbowy bicameral, two-chambered
dostêp do zawodu access to a profession dwupoziomowy bi-level
dotacja subsidy, endowment, grant, allo- dwustronny bilateral, two-sided
cation, bounty dwuznaczny ambiguous, equivocal, un-
dowodowy evidential clear, vague
dowód 1. proof, evidence 2. receipt dwu¿eñstwo bigamy
dowód dorêczenia wezwania proof of dymisja (rezygnacja) resignation
service dymisja (zwolniæ kogoœ) dismissal
dowód ksiêgowy voucher dyrekcja 1. management 2. board
dowód rzeczowy exhibit dyrektor director,manager,head,executive

185
dyrektor, cz³onek zarz¹du dzia³alnoœæ gospodarcza

dyrektor, cz³onek zarz¹du director stopa dywidendy dividend yield


dyrektor ds. produkcji production man- up³ynnienie dywidend liquidating div-
ager idends
dyrektor ds. sprzeda¿y sales manager uprawniony do dywidend entitled to
dyrektor naczelny executive director, dividends
managing director dywidenda koñcowa final dividend
dyrektor sekcji pozyskiwania œrodków dywidenda opcyjna optional dividend
head of fundraising dywidenda tymczasowa / zaliczkowa
dyrektor techniczny technical director interim dividend
dyrektor wykonawczy managing direc- dywidenda uprzywilejowana preference
tor dividend, privileged dividends
dyrektywa directive, instruction, order dywidenda w gotówce cash dividend
dyrektywy guidelines dywidenda w naturze dividend in kind,
dyscyplina 1. discipline 2. discipline, field property dividend
of study dy¿ur standby shift, duty
narzuciæ dyscyplinê to impose disci- dzia³ 1. division, department, section
pline 2. partition, division, distribution
dyscyplina pracy discipline at work, la- dzia³ kadr personnel department
bour discipline dzia³ spadku partition of the estate, divi-
dyskrecjonalny 1. discretional, arbitrary sion of the inheritance
2. private, confidential umowa o dzia³ spadku agreement for
dyskredytowaæ to discredit, to disparage, the partition of the estate
to compromise wnieœæ skargê o dzia³ spadku bring
dyskryminacja discrimination, unfair action for rescission
treatment dzia³aæ to act, to be active, to perform, to
dyskryminacja p³ciowa gender discrimi- behave, to transact, to operate, to under-
nation take
dyskryminacja rasowa racial discrimi- dzia³aæ na rzecz ... to act on behalf of ...
nation dzia³aæ w imieniu to act in the name of
dyskryminowaæ to discriminate, to disfa- dzia³aæ w imieniu spó³ki to act in the
vour name of the partnership / company
dyspensa dispensation dzia³aæ w zmowie to collude, to act in
udzielaæ dyspensy to dispense concert, to be in collusion with, to con-
dywersja sabotage, subversion, diversion nive
dywidenda dividend(s) dzia³alnoœæ 1. activity, operation, perform-
kupon dywidendowy stock, share war- ance, work 2. action
rant prowadziæ dzia³alnoœæ to conduct / to
podzia³ dywidend dividend distribu- carry on / to carry out / to engage in ac-
tion tivity
obliczanie podzia³u dywidend divi- dzia³alnoœæ finansowa financing
dend distribution calculation dzia³alnoœæ gospodarcza economic activ-
prawo do dywidendy equity ity, business, business operations
rozdzielenie dywidendy distribution of prowadziæ dzia³alnoœæ gospodarcz¹
a dividend to run a business
rozdzieliæ dywidendê to distribute rozszerzyæ dzia³alnoœæ gospodarcz¹
a dividend to expand the business

186
dzia³alnoœæ inwestycyjna dzie³o dramatyczne

zakoñczyæ dzia³alnoœæ gospodarcz¹ dziedziczenie krewnych linii wstêpnej


to close the business succession of relatives in the ascending
dzia³alnoœæ inwestycyjna investing line
dzia³alnoœæ operacyjna operating activi- dziedziczenie testamentowe testamentary
ties, operations succession by disposition
dzia³alnoœæ wywrotowa subversion dziedziczenie ustawowe lawful succes-
dzia³ka 1. lot, plot, allotment 2. (udzia³ sion, intestate succession, statutory suc-
w zysku) share, cut cession
dzia³ka budowlana building land, con- dziedziczenie w linii bocznej collateral
struction plot succession
dzia³ka budowlana niezubrojona unim- dziedziczenie w linii prostej succession
proved building land in the direct line, linear inheritance
dzia³ka budowlana uzbrojona improved dziedziczyæ (coœ) to be the heir of, to
building land come into possession as an heir, to have
dzieciobójca infanticide, child-murderer succession as an heir, to take by succes-
dzieciobójstwo infanticide, child-murder sion / inheritance, to inherit
dziecko child, infant, kid, youngster dziedziczyæ po kimœ to benefit someone,
dziecko nienarodzone unborn child to succeed to someone
dziecko nieœlubne bastard, illegitimate dziedziczyæ w równych czêœciach to in-
child herit equally, to inherit in equal propor-
dziedzic 1. heir, successor, inheritor, bene- tions
ficiary, legatee 2. landlord, landowner dziekan dean
dziedzictwo inheritance, heritage, (ojco- dziekanat 1. dean’s office 2. deanery
wizna) patrimony, devolution dzie³o 1. work (praca) 2. work (utwór),
dziedziczenie succession, inheritance, in- composition 3. task
heriting odbiór dzie³a acceptance
kolejnoœæ dziedziczenia order of suc- dokonaæ odbioru dzie³a to accept
cession, rules of descent oddaæ dzie³o to deliver work
niegodnoœæ do dziedziczenia unwor- oddanie dzie³a delivery of work
thiness to inherit odebraæ dzie³o to receive work
niezdolnoœæ do dziedziczenia incapac- ukoñczyæ dzie³o to complete work
ity to inherit umowa o dzie³o contract for services,
porz¹dek dziedziczenia order of suc- contract to perform a specified task,
cession works contract, contract for work, con-
prawo dziedziczenia right of inheri- tract for specific work
tance, hereditary right, inheritable right roszczenia wynikaj¹ce z umowy
uprawniony do dziedziczenia entitled o dzie³o claims resulting from the con-
to inherit tract of work
w drodze dziedziczenia by right of wykonaæ dzie³o to make work
succession zamawiaj¹cy dzie³o customer, princi-
zasady dziedziczenia rules of succes- pal, orderer, person ordering
sion dzie³o artystyczne artistic work
zrzec siê dziedziczenia to renounce in- dzie³o audiowizualne audio-visual work
heriting dzie³o choreograficzne choreographic
zrzeczenie siê dziedziczenia renuncia- work
tion of inheritance dzie³o dramatyczne dramatic work

187
dzie³o filmowe dzier¿yæ

dzie³o filmowe cinematographic work zmieniaæ przeznaczenie przedmiotu


dzie³o fotograficzne photographic work dzier¿awy to change the designation of
dzie³o literackie literary work the object of tenancy, to change the
dzie³o muzyczne musical work end-use of the object of tenancy
dzie³o naukowe scientific work rozwi¹zanie umowy dzier¿awy termi-
dzie³o radiowe radiophonic work nation of a tenancy agreement
dzie³o sztuki work of art rozwi¹zywaæ umowê dzier¿awy to ter-
dziennik journal, book of prime entry, log minate tenancy
book, day book rozwi¹zywaæ umowê dzier¿awy za
przenosiæ z dziennika kasowego do wypowiedzeniem to terminate tenancy
ksiêgi g³ównej to post from a day book by notice
to a ledger umowa dzier¿awy nieruchomoœci
dziennik kolumnowy columnar journal agreement for tenancy of a real property
dziennik ogólny general journal wygaœniêcie dzier¿awy expiration of
dziennik przychodów gotówkowych tenancy
cash receipt journal dzier¿awa do¿ywotnia life leasehold
dziennik zakupów purchases day book, dzier¿awa nieruchomoœci rolnej tenancy
purchases journal, bought day book of an agricultural real estate
dziennik rozchodów gotówkowych cash dzier¿awa prawa lease of a right
disbursements journal dzier¿awa przedsiêbiorstwa tenancy of
dziennik sprzeda¿y sales day book, sales an enterprise
journal dzier¿awa rzeczy tenancy of a thing
dziennik urzêdowy law journal dzier¿awa wieczysta perpetual tenancy,
dziennik wp³ywów cash receipts journal tenancy for life
dziennik wydatków cash disbursements dzier¿awa, która mo¿e byæ rozwi¹zana
book, cash payments journal przez obydwie strony bez wypowie-
dziennik zwrotów ze sprzeda¿y sales re- dzenia tenancy at will
turns (day) book dzier¿awca tenant, occupant
dzieñ day dzier¿awca do¿ywotni life tenant, tenant
dzieñ roboczy business day for life
dzieñ wolny od pracy day off dzier¿awca terenów ³owieckich shooting
dzieñ wyp³aty pay day tenant
dzier¿awa tenancy, leasehold dzier¿awca wolny (dzier¿awi¹cy z woli
okres dzier¿awy term of tenancy w³aœciciela) tenant at will
przedmiot dzier¿awy object of ten- dzier¿awca tenant, occupant, lessee
ancy dzier¿yciel actual holder, possessor
przeznaczenie przedmiotu dzier¿awy dzier¿yæ to hold, to possess
end-use / designation of the object of
tenancy

188
E
efektywnoœæ effectiveness, efficiency, per- ekstradowaæ to extradite
formance ekstradycja extradition
efektywny actual, effective, efficient emeryt old-age pensioner, retired person,
efektywna stopa po¿yczki actual yield, retiree (USA)
actual rate of return emerytalny pensionable
egzamin examination, exam wiek emerytalny pensionable age
egzekucja 1. (œci¹gniêcie nale¿noœci) exe- emerytura pension, old age pension
cution, enforcement, foreclosure, sei- przejœæ na emeryturê to retire
zure 2. (stracenie skazanego) execution przenieœæ kogoœ na emeryturê to re-
prowadziæ egzekucjê z maj¹tku tire someone, to pension someone off
wspólnika to carry out an execution emerytura dodatkowa supplementary
from partner’s assets, to execute upon pension
the assets of a partner, to conduct execu- emerytura wczeœniejsza early retirement
tion from the partner’s assets emerytura wojskowa military pension
zawieszenie egzekucji stayofexecution emisja 1. issue 2. emission 3. broadcasting
egzekucja hipoteczna z nieruchomoœci data emisji time of issue, date of issue
foreclosure of mortgage, mortgage fore- kalendarz emisji issue timetable
closure plasowanie emisji placing of issues
egzekucyjny enforcement, executive, ex- waluta emisji currency of issue
ecution warunki emisji conditions of issue,
pluton egzekucyjny firing squad terms of issue
egzekutor 1. (wykonawca wyroku) execu- wielkoϾ emisji volume of issue
tor 2. (komornik) enforcement officer, emisja akcji issue of shares
court executive, bailiff (UK) 3. (kat) ex- emisja akcji gratisowych bonus issue,
ecutioner scrip issue
egzekwowaæ to execute, to enforce, to emisja brutto gross issue
seize emisja ci¹g³a tap issue, continuing issue
egzekwowaæ zaleg³oœæ podatkow¹ to ex- emisja gratisowa bonus issue, scrip issue
ecute tax arrears emisja krajowa domestic issue, internal
eksces excess, excessive action, distur- issue
bance emisja miêdzynarodowa international is-
eksmisja eviction sue
eksmisja przymusowa compulsory evic- emisja netto net issue
tion emisja nowa fresh issue
eksmitowaæ to evict, to eject emisja papierów o p³ynnej stopie float-
ekspedient(ka) shop-assistant ing rate issue

189
emisja papierów o zmiennej stopie ewikcja

emisja papierów o zmiennej stopie vari- Europejska Konwencja o Zabezpiecze-


able-rate issue niu Spo³ecznym Rolników (1974) Eu-
emisja papierów wartoœciowych securi- ropean Convention on the Social Pro-
ties issue, issue of securities tection of Farmers (1974)
emisja po cenie nominalnej issue at par Europejska Konwencja o Zak³adaniu
emisja po obni¿onej cenie issue at a dis- Spó³ek (1966) European Convention
count on Establishment of Companies (1966)
emisja premiowa issue at a premium Europejski Kodeks Zabezpieczenia
emisja praw poboru rights issue, rights Spo³ecznego (1964) European Code of
offering (USA) Social Security (1964)
emisja prywatna private issue, private Europejski Urz¹d Koordynacji Obsa-
placement dzania Wolnych Miejsc Pracy i Wnio-
emisja publiczna public issue sków o Zatrudnienie European Office
emisja zagraniczna foreign issue for Co-ordinating the Clearance of Va-
emitent issuer cancies and Applications for Employ-
emitowaæ 1. to issue 2. to emit 3. to broad- ment
cast Europejskie Porozumienie o Miejscach
emitowaæ d³ug / po¿yczkê to issue a loan, Pracy dla „au pair” (1969) European
to float a loan Agreement on “au pair” Placement
enklawa celna customs enclave, tariff en- (1969)
clave Europejskie Porozumienie Tymczasowe
etat post, position, employment, job dotycz¹ce Zabezpieczenia Spo³eczne-
praca na ca³y etat full-time employ- go na Wypadek Staroœci, Inwalidztwa
ment i dla Osób Pozosta³ych przy ¯yciu
etyka ethics, ethic (1953) European Interim Agreement on
etyka dziennikarska journalistic ethic Social security Schemes relating to Old
etyka zawodowa professional ethic Age, Invalidity and Survivors (1953)
etyka zawodu prawniczego legal ethic Europejskie Stowarzyszenie Rachunko-
Europejska Komisja Zwi¹zków Zawo- woœci European Accounting Associa-
dowych European Industry Committee tion, EAA
Europejska Konwencja o Niektórych eutanazja euthanasia, mercy killing
Miêdzynarodowych Aspektach Upa- ewidencja 1. records, files, papers 2. re-
d³oœci (1990) European Convention on gistration
Certain International Aspects of Bank- ewidencja ludnoœci census
ruptcy (1990) ewidencja towarów records of goods
Europejska Konwencja o Statusie Praw- prowadziæ ewidencjê towarów to keep
nym Pracowników Migruj¹cych records of goods
(1977) European Convention on the ewidencjonowanie accounting, recording
Legal Status of Migrant Workers (1977) ewidencyjny recording, record
Europejska Konwencja o Zabezpiecze- numer ewidencyjny file number
niu Spo³ecznym (1972) European Con- ewikcja eviction
vention on Social Security (1972)

190
F
fabryka factory, plant, works firma firm, company, business, corpora-
fabrykowaæ to fabricate, to falsify tion, enterprise
fabrykowaæ dowody to fabricate evi- firma spedycyjna shipping firm
dence firma spó³ki business name of a company
fach profession, job, trade, calling, voca- / partnership, company name, firm,
tion name of the firm
fachowiec professional, expert, specialist firma zlikwidowana defunct company
faktura 1. (dokument) invoice 2. (sztuka) fiskalny fiscal
texture, grain, fracture kasa fiskalna cash register
faktura celna customs invoice fizjologia pracy occupational physiology
fakturowaæ to invoice forma form
fala wave forma umowy form of company’s deed,
fala strajków strike wave form of partnership’s deed
fa³szerstwo fake, forgery, counterfeit, fal- formalnoœci formalities, procedures
sification formalnoœci celne customs procedures,
fa³szerz adulterator, counterfeiter, falsi- customs formalities
fier, forger, fabricator dokonywaæ formalnoœci celnych to at-
fa³szowaæ to adulterate, to falsify, to coun- tend to the customs formalities
terfeit, to debase, to forge, to fabricate upraszczaæ formalnoœci celne to sim-
fa³szowaæ ¿ywnoœæ to adulterate food plify the customs procedure
fa³szowanie adulteration, debasement, fracht freight
counterfeiting, fiddling fundacja foundation, endowed institu-
fa³szywy false, devoid of truth, fictitious, tion, endowment
groundless, adulterate za³o¿yæ fundacjê to establish a founda-
fa³szywy alarm / telefon hoax phone call tion, to set up a foundation
fa³szywe œwiadectwo / zeznanie false tes- fundacja charytatywna / na cele dobro-
timony / evidence czynne charitable corporation, charita-
fa³szywy czek dud cheque ble trust
federacja federation, association fundusz fund
Federacja Europejskich Gie³d Papie- Fundusz Gwarantowanych Œwiad-
rów Wartoœciowych Federation of Eu- czeñ Pracowniczych Employees’ Guar-
ropean Stock Exchanges (FESE) anteed Benefits Fund
fikcyjny fictitious, sham aktywa funduszu inwestycyjnego in-
filantrop philanthropist vestment fund assets
finalizowaæ 1. to complete, to close, to cel inwestycyjny funduszu investment
conclude 2. to settle, to finalise purpose of the fund

191
fundusz emerytalny fuzja tworz¹ca konglomerat

czas trwania funduszu inwestycyjne- fundusz emerytalny retiring fund, super-


go duration of the investment fund annuating fund, pension fund
dochód funduszu inwestycyjnego in- fundusz inwestycyjny investment fund
come of an investment fund fundusz inwestycyjny mieszany
nazwa funduszu inwestycyjnego mixed investment fund
name of the investment fund fundusz inwestycyjny otwarty open-
polityka inwestycyjna funduszu in- -ended investment fund
vestment fund policy fundusz inwestycyjny zamkniêty
rejestr funduszy inwestycyjnych in- closed-end investment fund
vestment fund register fundusz powierniczy trust fund
rodzaj funduszu inwestycyjnego type fundusz premiowy staff bonus fund
of investment fund, nature of invest- fundusz socjalny welfare fund
ment fund fundusz strajkowy strike funds
rozwi¹zaæ fundusz inwestycyjny to Fundusz Ubezpieczeñ Spo³ecznych So-
dissolve an investment fund cial Insurance Fund
statut funduszu inwestycyjnego stat- funkcjonariusz 1. officer, public servant,
ute of the investment fund functionary 2. police officer, policeman
towarzystwo funduszy inwestycyj- funkcyjny functional
nych investment fund corporation dodatek funkcyjny functional supple-
uczestnik funduszu inwestycyjnego ment
investment fund participant fuszerka budowlana jerry-building
umowa z funduszem inwestycyjnym fuzja merger, amalgamation, fusion
o prowadzenie zbywania i odkupywa- dokonaæ fuzji to merge
nia jednostek uczestnictwa contract fuzja banków bank merger
with the investment fund to sell and pur- fuzja pionowa vertical merger
chase participation units fuzja pozioma horizontal merger
utworzyæ fundusz inwestycyjny to fuzja tworz¹ca konglomerat conglome-
create an investment fund rate merger
wp³aty do funduszu inwestycyjnego
payments to an investment fund

192
G
gang mob, gang, ring, band g³osowaæ to vote, to cast a vote, to ballot,
gangster gangster, mobster, (bandzior) to go to the polls, to poll
ruffian, (awanturnik) rowdy, (kanciarz) g³osowaæ bez dyskusji to vote without
racketeer, bandit debate
gangsterstwo gangsterism, banditism, g³osowaæ nad wnioskiem to vote on the
racket motion
gie³da 1. market 2. exchange, stock ex- g³osowanie voting, vote, election
change, stock market kolejnoœæ g³osowania voting order
graæ na gie³dzie to play on the stock przyst¹piæ do g³osowania to proceed
exchange to voting
wejœæ na gie³dê to go public system g³osowania voting method
gie³da dewizowa foreign exchangemarket wstrzymaæ siê od g³osowania to ab-
gie³da frachtowa charter exchange, ship- stain from voting
ping exchange wynik g³osowania result of voting, vot-
gie³da opcji option market ing result
gie³da papierów wartoœciowych stock zarz¹dziæ g³osowanie to order voting
exchange g³osowanie imienne voting by roll-call
gie³da towarowa commodity exchange, g³osowanie obowi¹zkowe compulsory
commodities exchange voting
gie³da walorów stock exchange, securi- g³osowanie powszechne popular vote
ties exchange g³osowanie preferencyjne preferential
gie³da zbo¿owa corn exchange, grain ex- voting
change g³osowanie przedterminowe advance
gie³da ¿eglugowa maritime exchange voting
gilotyna guillotine g³osowanie przy u¿yciu kart do g³oso-
gin¹æ 1. (umieraæ) to die, to perish, to fall wania voting by (with the use of) voting
2. (zanikaæ) to vanish, to disappear cards
3. (wymieraæ) to die out g³osowanie przez podniesienie rêki vot-
glina / gliniarz cop, copper ing on a show of hands
g³os 1. voice, sound, call 2. vote 3. opin- g³osowanie tajne secret ballot, secret vote
ion, comment, say, voice 4. address g³osowanie taktyczne tactical voting
5. permission to speak, the floor g³osuj¹cy 1. (wyborca) voter, elector, con-
oddaæ swój g³os to cast one’s vote stituent 2. voter
udzieliæ komuœ g³osu to give someone g³ówny central, main, principal, primary,
the floor, to give someone permission to major
speak g³ówny udzia³owiec major shareholder

193
G³ówny Urz¹d Ce³ gwarancja absolutna

G³ówny Urz¹d Ce³ Central Office of groŸba 1. threat, menace, duress 2. (nie-
Customs bezpieczeñstwo) danger, peril 3. intimi-
Prezes G³ównego Urzêdu Ce³ Presi- dation 4. (groŸba, nieuchronnoœæ) im-
dent of the Central Office of Customs pedence
g³ówny zobowi¹zany principal obligor groŸba bezprawna illegal / unlawful
gmina gmina, commune, district, bor- threat, illegal duress
ough, community groŸny 1. dangerous, formidable, me-
godzina 1. hour 2. time, moment nacing 2. (powa¿ny) serious 3. threaten-
godzina policyjna curfew ing
godziny nadliczbowe overtime, extra grunt 1. (teren) land, ground 2. (gleba)
hours soil, earth 3. (maj¹tek) estate
godziny pracy working hours, hours of w³adaæ gruntem to occupy the land
work w³adanie gruntem occupation of land
niepotrzebne godziny pracy excessive wchodziæ we w³adanie gruntem to en-
hours of work ter into occupation of land
godziny urzêdowania business hours, of- grunty orne arable land
fice hours grunt rolny agricultural land
goñczy warrant of arrest grupa group
list goñczy warrant of arrest, ‘wanted’ grupa zawodowa occupational group
notice grupowa organizacja pracy group or-
gospodarczy 1. economic, business 2. in- ganisation of work
dustrial, manufacturing grzywna fine, mulct, pecuniary penalty
dzia³alnoœæ gospodarcza business ac- / punishment, amercement
tivity kara grzywny fine, amercement
podmiot gospodarczy economic entity na³o¿yæ grzywnê to impose a fine, to
gospodarka 1. economy 2. management, amerce
administration, running gubernator governor
gospodarka wolnorynkowa free market Rada Gubernatorów Board of Gover-
economy nors
gospodarstwo household, homestead, gwa³cenie 1. (pope³nienie gwa³tu) rape
possessions, property 2. (przymus) coercion, duress, compul-
gospodarstwo domowe household sion, force 3. (naruszenie) violation, in-
gospodarstwo rolne farm, farmstead fringement
grabiæ to loot, to plunder, to pillage gwa³ciciel 1. (sprawca gwa³tu) rapist
grabie¿ pillage, looting, plunder 2. (sprawca naruszenia) violator, trans-
grabie¿ca looter, plunderer, pillager gressor, profaner
granica 1.border,frontier,boundary2.limit gwa³t 1. (zgwa³cenie) rape 2. (przemoc)
granica celna customs frontier violence 3. (przymus) coercion, force
granica czasu time limit gwarancja guarantee, warranty, guaranty
granica nieruchomoœci boundary, prop- dawaæ gwarancjê to offer a guarantee
erty line domagaæ siê gwarancji to require
granica wieku age limit a guarantee
gratyfikacja bonus, extra pay, remunera- okres gwarancji period of guarantee
tion uprawniony z gwarancji person enti-
gratyfikacja (np. z okazji Bo¿ego Naro- tled in the guarantee
dzenia) bonus, gratification gwarancja absolutna absolute guarantee

194
gwarancja bankowa gwardia

gwarancja bankowa banking guarantee, gwarancja pojedyncza single guarantee


banker’s guarantee gwarancja stosowna adequate guarantee
gwarancja jakoœci quality guarantee, gwarancja stuprocentowa hundred-per-
guarantee of quality cent guarantee
gwarancja konstytucyjna constitutional gwarancja wyp³acalnoœci guarantee of
guarantee solvency
gwarancja konsumencka consumer guar- gwarant 1. guarantor 2. warrantor 3. (u-
antee bezpieczyciel) underwriter
gwarancja pañstwowa government guar- gwarantowaæ to guarantee, to vouch for,
antee, state guarantee to underwrite, to warrant
gwarancja pisemna written guarantee gwarantowany guaranteed
gwarancja pod przysiêg¹ sworn guaran- gwardia guard
tee

195
H
habilitacja 1. granting a postdoctoral de- ksiêga hipoteczna mortgage register
gree in Poland 2. postdoctoral disserta- obci¹¿enie hipoteczne mortgagecharge
tion in Poland 3. habilitation wierzyciel hipoteczny mortgagee
handel commerce, trade, business, mer- wpis hipoteczny mortgage registration
chandising œwiadectwo wpisu hipotecznego cer-
handel detaliczny retail tificate of the registration of mortgage
handel krajowy home trade hipoteka 1. mortgage 2. hypothecation
handel narkotykami drug trafficking 3. collateral 4. (biuro notarialne) mort-
handlarz dealer, trader, vendor, (okreœ- gage registry
lonym towarem) chandler amortyzacja hipoteki amortisation of
handlowaæ 1. to trade, to deal in 2. (nie- mortgage
legalnie) to traffic mieæ hipotekê na to have a mortgage
handlowiec 1. trader, dealer, merchan- on
diser, tradesman, tradesperson 2. (sprze- obci¹¿yæ hipotek¹ to mortgage, burden
dawca) vendor with mortgage, to hypothecate
handlowy commercial, mercantile, mer- obci¹¿yæ nieruchomoœæ hipotek¹ to
chant, engaged in commerce mortgage a property, to encumber
hañba dishonour, disgrace, shame, igno- a property to be a mortgage
miny, opprobrium przedmiot hipoteki subject of a mort-
hañbiæ to dishonour, to bring disgrace on gage
/ upon po¿yczaæ (komuœ) na hipotekê to lend
harmonijny harmonious, (zgodny) con- on mortgage
cordant, consensual sp³aciæ hipotekê to pay off a mortgage
harmonogram schedule, timetable, plan hipoteka amortyzacyjna instalment
harmonogram budowy construction mortgage
schedule hipoteka ³¹czna aggregate mortgage, col-
hazard gambling, gamble lective mortgage
hazardzista gambler hipoteka morska ship’s mortgage, vessel
higiena hygiene mortgage
higiena pracy occupational hygiene, oc- hipoteka na gospodarstwie rolnym farm
cupational health, work hygiene mortgage
hipoteczny mortgage hipoteka przymusowa judicial mortgage,
bank hipoteczny mortgage bank tacit mortgage
d³ug hipoteczny mortgage debt hipotekariusz mortgagee
d³u¿nik hipoteczny mortgager, mort- honor honour
gagor s³owo honoru word of honour, parole

196
honorarium hymn pañstwowy

honorarium fee, honorarium, (autorskie) hotelarz hotel profession


royalty humanizacja pracy humanisation of work
honorarium adwokackie retainer hurt 1. wholesale (trade) 2. bulk, mass
honorarium warunkowe conditional fee, hurt i detal wholesale and retail
success fee hurtownia wholesale store, wholesale
honorowaæ to honour discount, wholesale business, wholesale
honorowaæ podpis to honour a signature warehouse
honorowy (o d³ugach, warunkach) honor- hurtownik 1. wholesaler, wholesale
ary, (o cz³owieku) honourable dealer, wholesale distributor 2. (poœred-
hossa bull market, boom, booming mar- nik) jobber
ket, strong market hurtowy wholesale
spekulowaæ na hossê to operate for hymn anthem 2. (koœcielny) hymn
a rise hymn pañstwowy national anthem

197
I
imigracja immigration Pañstwowa Inspekcja Sanitarna
imigrant immigrant State Sanitary Inspectorate, State Sani-
imigrowaæ to immigrate tary Inspection
immunitet absolute privilege, immunity, spo³eczna inspekcja pracy social la-
privilege bour inspectorate, social labour inspec-
immunitet dyplomatyczny diplomatic tion
immunity inspekcja budowlana building inspec-
immunitet poselski Parliamentary privi- tion
lege inspektor inspector, clerk, examiner, su-
immunitet s¹dowy judicial immunity perintendent, supervisor
import import, importation inspektor / urzêdnik nadzoru budowla-
import bezc³owy duty free import nego clerk of works
importer importer inspektor budowlany building inspector
importowaæ to import inspektor nadzoru budowlanego inspec-
imputowaæ impute, to allege, to accuse tor of construction supervision
imputowanie imputation, allegation g³ówny inspektor nadzoru budowla-
indeks 1. index 2. (studenta) credit book nego chief inspector of construction su-
wartoϾ bazowa indeksu base index pervision
value inspektor nadzoru inwestorskiego in-
indeks gie³dowy exchange index vestor’s supervising inspector
indeksacja p³ac wage indexing inspektor pracy labour inspector
indos endorsement istotny 1. (wa¿ny) fundamental, crucial,
indosowaæ to endorse vital 2. material, substantial 3. (rzeczy-
indywidualny individual, single, separate wisty) real, actual 4. (znaczny) signifi-
indywidualne konto emerytalne individ- cant, considerable
ual retirement account (IRA) instalacje wewnêtrzne indoor installa-
informacja information, (piece of) news tions
informacja pracownicza worker infor- instancja instance, resort
mation po¿yczkodawca ostatniej instancji
inkasent tax collector lender of the last resort
inspekcja 1. (organ) inspection, inspec- s¹d ni¿szej instancji lower court
torate 2. (kontrola) inspection, visita- s¹d ostatniej instancji court of last re-
tion, audit, control, examination sort
Pañstwowa Inspekcja Pracy State La- s¹d pierwszej instancji court of first
bour Inspectorate, State Labour Inspec- instance
tion instrukcja 1. (zasady dzia³ania) instruc-

198
instrukcja korzystania z rzeczy izba skarbowa

tions, handbook, manual 2. (polecenie) interpretacja interpretation, construction,


instruction, order, command explanation, exegesis
postêpowaæ zgodnie z instrukcj¹ to interwencja intervention, interference
follow the instructions interwencja zbrojna armed intervention
instrukcja korzystania z rzeczy instruc- interwenient uboczny secondary inter-
tion for use of a thing vener, accessory intervenor
instrukcja obs³ugi user’s handbook, ser- interweniowaæ 1. (wstawiaæ siê) to inter-
vicing instructions, service manual, op- vene 2. (wtr¹caæ siê) to interfere, to
erating instructions meddle
instrukcja u¿ytkowania instructions for interweniowaæ w sporze to intervene in
use a dispute
instrument instrument, tool, device, ap- inwalida disabled person, invalid, handi-
pliance capped person, crippled person
instrument kapita³owy equity instru- inwalida wojenny disabled war veteran
ment inwalidztwo invalidity, disability
instytucja institution, body, establish- czêœciowe inwalidztwopartialdisability
ment, organisation, society, business, pogorszenie stopnia inwalidztwa ag-
firm gravation of invalidity
instytucja bankowa banking business, inwentaryzacja inventory, stocktaking,
banking house, banking firm taking inventory
instytucja emituj¹ca listy zastawne lub inwentarz 1. (mienie) stock 2. (spis) in-
obligacje institution issuing mortgage ventory 3. (hodowla) livestock
bonds or other bonds inwentarz spadkowy schedule of estate,
instytucja finansowa financial institution schedule of assets and liabilities
instytucja pomocy spo³ecznej social as- inwestor 1. investor 2. (zleceniodawca)
sistance body principal, employer
instytucja ubezpieczenia na wypadek inwestor instytucjonalny institutional in-
bezrobocia unemployment insurance vestor
institution inwestowaæ to invest
intencja 1. intention, aim, objective, in- inwestycja investment
tent, view, purpose 2. (w religii) inten- inwigilacja surveillance, (nadzór) over-
tion sight
mieæ dobre intencje to mean well in¿ynier engineer
interes 1. interest, title 2. (sprawa, proœba) in¿ynier budowlany civil engineer, con-
business, matter, affair 3. business, struction engineer
trade izba chamber, camera, department, soci-
interes spó³ki interest of a partnership ety, centre, house
/ company izba handlowa chamber of commerce,
internowaæ to inter, to confine, to send to chamber of trade
an interment camp izba ni¿sza lower chamber, lower house
internowanie internment izba przemys³owa chamber of industry
internowany internee Izba Reprezentantów House of Repre-
obóz dla internowanych internment sentatives (USA)
camp izba rozrachunkowa clearing house
interpelacja question, interpellation izba skarbowa tax chamber, treasury de-
interpelowaæ to question, to interpellate partment, treasury chamber

199
izba wytrzeŸwieñ izolatka

dyrektor izby skarbowej tax-chamber izba zatrzymañ detention centre


director izba zawodowa professional society
izba wytrzeŸwieñ sobering chamber, izolatka 1. (w wiêzieniu) solitary confine-
emergency detoxification centre ment, seclusion cell 2. (w szpitalu) iso-
izba wy¿sza upper chamber, upper house lation ward

200
J
jakoϾ quality, grade jednostka organizacyjna organisational
gwarancja jakoœci quality guaranty / entity
assurance jednostka pieniê¿na unit of currency
jawnie publicly, in public, openly, evi- jednostka samorz¹du terytorialnego lo-
dently, overtly cal governmental unit
jawnoϾ openness to public, transparency jednostka uczestnictwa participation unit
jawny overt, open, exposed, public, evi- odkupywaæ jednostki uczestnictwa to
dent, apparent, manifest, transparent repurchase participation units
dzia³anie jawne overt act zbywaæ jednostki uczestnictwa to sell
jednobrzmi¹cy identical, of the same participation units
tenor, (o wyroku) unanimous jednostronnie unilaterally, ex parte, one-
jednoczesny simultaneous, concurrent -sidedly
jednog³oœnie unanimously jednostronny unilateral, one-sided, sin-
jednog³oœny unanimous, undivided gle-sided
jednoinstancyjnoœæ single-instance court jednostronna deklaracja niepodleg³oœci
system Unilateral Declaration of Independence
jednomyœlnie with one accord, unani- jednostronne zobowi¹zanie unilateral en-
mously, by common consent gagement
jednomyœlnoœæ unanimity, consensus, con- jeniec captive, prisoner
cordance jeniec wojenny prisoner of war, POW
jednomyœlny unanimous, undivided judykatura judicature, judicial decisions
jednoosobowy single, single-person, one- jurat jurat
-person, one-man, sole, individual jurysdykcja jurisdiction, judicature
przedsiêbiorca jednoosobowy single- jurysdykcyjny jurisdictional, pertaining
-party business entity to jurisdiction
spó³ka jednoosobowa single-member juryslingwistyka jurislinguistics, linguis-
company, one-man-company, one-share- tics of the law
holder company jurysprudencja jurisprudence, the sci-
jednostka 1. unit, entity 2. (osoba) indi- ence of law, legal philosophy
vidual jurysta jurist
jednostka mieszkaniowa dwelling unit,
housing unit

201
K
kabota¿ coastal shipping, cabotage, coast- kana³ channel
ing kancelaria chancellery, office
kadencja (czas sprawowania urzêdu) kancelaria adwokacka chambers (UK),
term in / of office, tenure of office, dura- set of chambers, law firm
tion of office, (rz¹dy premiera) ministry kanciarz crook, con artist, con man
kadra 1. (zespó³ pracowników) staff, kanclerz chanceller
personnel, body of persons employed kandydat candidate, applicant, (preten-
2. (w wojsku) cadre dent) aspirant, (osoba wstêpuj¹ca do
kadra „drugiego planu” backroom per- szko³y, towarzystwa) entrant, (kandydat
sonnel, middle distance personnel na prezydenta) runner
kadra kierownicza key executives kandydatura candidature, candidacy
kadra œredniego szczebla middle man- kandydowaæ to be a candidate, to run, to
agement stand
kadra wojskowa military personnel kantor exchange office, exchange bureau
kadra wy¿szego szczebla senior manage- kapitalizacja capitalisation
ment kapitalizacja rynkowa market capitali-
kadry informacyjne information profes- sation
sion kapita³ capital
kajdanki handcuffs, manacles mieæ kapita³ w spó³ce to have a stake
skuæ kogoœ kajdankami to handcuff in a company
someone obni¿enie kapita³u reduction of / in the
kalendarz calendar, (terminarz) diary capital
kalendarz wyborczy voting calendar podwy¿szenie kapita³u increase in the
kalkulacja calculation capital
kalkulacyjny assessment, calculation, wysokoœæ kapita³uamount of the capital
calculating wysokoœæ objêtego kapita³u sub-
element kalkulacyjny assessment fac- scribed share capital
tor kapita³ akcyjny / statutowy authorised
kalumnia calumny, aspersion capital
kampania campaign, stand, (kampania niewyemitowany kapita³ akcyjny un-
wyborcza) canvassing issued share capital
organizowaæ kampaniê na rzecz to or- kapita³ docelowy target capital, author-
ganise a campaign for ised capital
Kanadyjski Instytut Bieg³ych Rewiden- kapita³ d³u¿ny debt capital
tów Canadian Institute of Chartered kapita³ op³acony paid up capital,
Accountants fully-paid share capital

202
kapita³ pocz¹tkowy kasa biletowa w teatrze, w kinie

kapita³ pocz¹tkowy seed money (UK), karnik criminal lawyer, criminalist


initial capital karnoϾ discipline, obedience
kapita³ po¿yczkowy loan capital karny penal, criminal, penitentiary, puni-
kapita³ rezerwowy reserve capital tive
kapita³ ryzyka venture capital, risk capi- odpowiedzialnoœæ karna criminal re-
tal sponsibility
kapita³ subskrybowany subscribed capi- postêpowanie karne criminal proce-
tal dure / proceedings
kapita³ w³asny, kapita³ zak³adowy eq- s¹d karny criminal court
uity capital sprawy karne criminal matters
³¹czna kwota kapita³u w³asnego ag- œciganie karne criminal prosecution
gregate amount of equity zak³ad karny penitentiary (USA)
kapita³ wniesiony paid-in capital kodeks karny penal colony
kapita³ zagraniczny foreign capital kolonia karna criminal code, penal code
kapita³ zak³adowy share capital, initial karta 1. sheet of paper 2. (w ksi¹¿ce) page,
capital, original capital leaf 3. (w polityce) card, charter
nominalny kapita³ zak³adowy nomi- karta p³atnicza bank card
nal share capital wydawanie kart p³atniczych issue of
pokryty / wp³acony kapita³ zak³ado- bank cards
wy paid-up share capital karta umowy contract note
przydzielony kapita³ zak³adowy allot- Karta Wspólnotowa Podstawowych
ted share capital Praw Socjalnych Pracowników EC
kapita³ zapasowy supplementary capital, Charter of The Fundamental Rights of
spare capital Workers
kapuœ nark, snitch, rat, fink karta zwi¹zkowa trade union card
kara penalty, punishment, pain, retribu- karygodnoϾ culpability, scandalousness,
tion, (w sprawie karnej) sentence, (kara reprehensibility
grzywny) amercement karygodny (zas³uguj¹cy na karê) crimi-
na³o¿yæ karê to impose a penalty nal, culpable, (naganny) reprehensible,
odbywaæ karê to serve a sentence scandalous, blameworthy, unpardon-
wymierzaæ karê to administer / to mete able
out punishment kasa 1. (instytucja) fund, association
zas³ugiwaæ na karê to deserve punish- 2. (pieni¹dze zarobione) cash in hand
ment 3. (kasa sklepowa) till (UK), cash regis-
kara boska divine retribution ter
kara pieniê¿na fine pracownicza kasa zapomogowo-po-
kara œmierci death penalty ¿yczkowa employee savings-and-loan
karaæ to punish, to penalise, to correct, to association
discipline, (karaæ grzywn¹) to amerce szkolna kasa oszczêdnoœciowa school
karalnoϾ punishability savings association
karalny punishable, culpable, chargeable, obs³ugiwaæ kasê to operate a cash re-
penal, indictable gister
karany person with a criminal record, per- kasa biletowa ticket office, booking of-
son already punished fice (UK)
karencja waiting period, (kredytu) grace kasa biletowa w teatrze, w kinie box of-
period fice

203
kasa mieszkaniowa Komisja Nadzoru Bankowego

kasa mieszkaniowa housing credit asso- manager of a department, head of


ciation branch
kasa organu podatkowego tax author- kierownik zak³adu manager of a plant,
ity’s cashier manager of a factory, head of establish-
kasa pancerna stronghold ment
kasacja 1. (uchylenie wyroku) final ap- kieszonkowiec pickpocket
peal, last resort appeal, cassation 2. an- klasa class, type
nulment klasa robotnicza working class
kasiarz cracksman, safecracker, safe- klasyfikacja towarów classification of
breaker, yegg (US) goods
kasjer 1. (w banku) teller, cashier 2. (w klauzula clause, formula, proviso, stipula-
sklepie) cashier 3. (w supermarkecie) tion, provision, reservation
checker klauzula wykonalnoœci enforceability
kat executioner, hangman, headsman, clause
decapitator nadaæ czemuœ klauzulê wykonalnoœci
kataster land register, cadastral register to assign an enforceability clause to
katastrofa finansowa financial disaster something
kategoria category, class, type kleptomania kleptomania, stealing mania
kaucja security deposit, damage deposit, kodeks code
bond, bail kodeks budowlany building code
wp³aciæ kaucjê to pay a security de- kodeks karny penal code, criminal code
posit kodeks pracy labour code
z³o¿yæ kaucjê to lodge a security kodycyl do testamentu codicil
zwrot kaucji bond recovery kodyfikacja codification
zwróciæ kaucjê to return a security de- kolegium odwo³awcze administrative-re-
posit view board
zwolniæ za kaucj¹ (w s¹dzie) to bail samorz¹dowe kolegium odwo³awcze
¿¹danie zwrotu kaucji bond claim local administrative-review board
kaucja gwarancyjna guaranty deposit kolejnoϾ order, line
kauzyperda lame-duck lawyer kolejnoœæ powo³ania do spadku succes-
kazirodczy incestuous sion, line of succession
kazirodztwo incest, cognate offence komandytariusz limited partner
kazuistyka casuistry komis commission
kazus case oddawaæ towar w komis to consign
kierowaæ to manage, to direct, to guide, to goods, to give goods on commission
administer, to control komisant commission agent, consignee
kierowaæ grup¹ pracowników to guide komisant skupu commission buyer
a group of workers komisarz commissioner
kierowaæ prac¹ to direct the workflow komisja commission, committee, board
kierowaæ produkcj¹ to manage produc- komisja bud¿etowa budget committee
tion Komisja do Spraw Uk³adów Zbioro-
kierowniczy managerial, executive wych Pracy Commission for Collec-
kierownikmanager, chief, head,executive tive Labour Agreements
kierownik brytyjskiego urzêdu rejestro- Komisja Nadzoru Bankowego 1. Com-
wego spó³ek Registrar of Companies mission for Banking Supervision
kierownik oddzia³u manager of a branch, 2. Bank Supervision Commission

204
Komisja Papierów Wartoœciowych i Gie³d konsorcjum emisyjne

Komisja Papierów Wartoœciowych i Gie³d konfederacja trójstronna tripartite con-


Polish Securities and Exchange Com- federation
mission konfederacja zwi¹zków zawodowych
Dziennik Urzêdowy Komisji Papie- trade union confederation
rów Wartoœciowych i Gie³d Official konfiskata seizure, sequestration, confis-
Journal of the Polish Securities and Ex- cation, impounding, forfeiture / forfeit
change Commission konfiskowaæ to sequester, to confiscate, to
Urz¹d Komisji Papierów Wartoœcio- seize, to impound, to forfeit
wych i Gie³d Office of the Polish Secu- konflikt conflict, disagreement
rities and Exchange Commission konflikt interesów conflict of interest
komisja pojednawcza arbitrational com- konflikt zbrojny armed conflict
mittee, conciliation commission konfrontacja confrontation
komisja rewizyjna auditors’ committee, kongres congress
audit committee, audit commission Kongres Zwi¹zków Zawodowych
komitent commissioning party, principal, Trades Union Congress
committer, consignor koniokrad horse thief, horse rustler
rachunek komitenta account of the koniokradztwo horse rustling, horse
commissioning party stealing / theft
upowa¿nienie komitenta authorisation konkurencja competition
of the commissioning party uczciwa konkurencja fair competition
komitet committee konsekutywny consecutive
Komitet Miêdzynarodowych Standar- wyroki konsekutywne consecutivesen-
dów Rachunkowoœci International tences
Accounting Standards Committee, konsensualny consensual
IASC ma³¿eñstwo konsensualne consensual
komorne rent, rental, hire money marriage
komornik court executive officer, en- konosament bill of lading
forcement officer, debt collector konosament bezpoœredni through bill of
komornik s¹dowy court execution offi- lading
cer, court enforcement officer konosament imienny straight bill of lad-
komplementariusz general partner ing
(POL), full partner, unlimited partner konosament na okaziciela to bearer bill
koncern concern of lading
koncesja licence, concession konosament na zlecenie to order bill of
cofaæ / cofn¹æ koncesjê na prowadze- lading
nie agencji celnej to revoke a licence to konosament prze³adunkowy tranship-
operate a customs agency ment bill of lading
wydaæ / wydawaæ koncesjê na prowa- konosament zbiorczy collective bill of
dzenie agencji celnej to grant a licence lading
to operate a customs agency konosament ¿eglugi œródl¹dowej inland
koncesja na prowadzenie agencji celnej waterway bill of lading
licence to operate a customs agency konsolidacja consolidation
koncesjonariusz licensee, license holder konsorcjum syndicate, consortium
konfederacja confederation konsorcjum bankowe banking group
konfederacja pracodawców employers’ konsorcjum emisyjne issue syndicate, is-
confederation sue consortium

205
konstytucja kontrola

konstytucja constitution konto dewizowe wyrównawcze ex-


niezgodny z konstytucj¹ unconstitu- change equalisation account
tional konto jednostronne / drabinkowe run-
konstytucyjnoϾ constitutionality ning balance form of account
konstytucyjny constitutional konto kapita³owe capital account
gwarancja konstytucyjna constitu- konto koryguj¹ce contra account
tional guarantee konto kosztów produkcji manufacturing
konsultacja consultation account
konsultacja pracownicza worker consul- konto magazynowe stock-account
tation konto nieosobowe / martwe impersonal
konsystorz consistory account (UK, USA)
konto 1. account 2. record konto osobowe personal account (UK,
mieæ konto to have / to maintain an ac- USA)
count konto oszczêdnoœciowe savings account
na konto for account of konto pasywne debit-balance account, li-
nazwa konta name of the account ability and equity account
niezgodnoœæ kont discrepancy of ac- konto przejœciowe suspense account
counts konto rozliczeniowe clearing account
obci¹¿yæ konto to charge an account, to konto ró¿nic kasowych over-and-short
debit an account account
otworzyæ konto bankowe to open an konto sprzeda¿y zapasów stock sale ac-
account at the bank count (UK)
plan kont chart of accounts konto syntetyczne total account, control
podj¹æ pieni¹dze z konta to draw account
money out of the bank konto teowe T-account, skeleton account
podjêcie pieniêdzy z konta drawings (USA)
podzieliæ konto to divide an account konto wynikowe / niebilansowe nominal
podzieliæ konto poziomo to subdivide account, temporary account
an account konto wzajemnych rozliczeñ reciprocal
po³¹czyæ konta to combine accounts account
przekroczenie (stanu) konta overdraft konto zablokowane blocked / frozen ac-
przekroczyæ konto overdraft the ac- count
count konto zakupu zapasów stock purchase
przelaæ / przekazaæ sumê na konto to account (UK)
transfer into an account konto zapasów stock account
uzgodniæ konto to settle an account konto zbiorcze total account
uznaæ konto to credit an account kontrahent 1. (wykonawca) contractor
zapisaæ w ciê¿ar konta to debit an ac- 2. party to a contract, contracting party
count kontrakt contract, agreement
konto aktywne credit-balance account kontrakt terminowy (futures) futures
konto analityczne analytical account, de- contract
tailed account, subsidiary account kontrasygnata countersignature
konto bankowe bank / banking account kontrasygnowaæ to countersign
konto bilansowe balance sheet account, kontroferta counter offer, offer in return
permanent account, real account kontrola control, inspection, check, ex-
konto depozytowe deposit account amination

206
kontrola bud¿etowa koszty

kwestionariusz kontroli wewnêtrznej koszt nabycia acquisition cost


internal control questionnaire koszt niekontrolowany noncontrolable
przeprowadzaæ kontrolê to inspect cost
system kontroli wewnêtrznej internal koszt niemo¿liwy do unikniêcia inescap-
control system able cost
kontrola bud¿etowa budget control, bud- koszt normatywny standard cost
getary control koszt odtworzenia replacement cost, re-
kontrola wewnêtrzna internal control production cost
kontroler inspector, examiner koszt pe³ny full cost
kontrowersja controversy, disharmony koszt podstawowy prime cost
kontyngent quota koszt produkcji production cost
przekroczyæ kontyngent to exceed / to koszt robocizny labour costs
overrun the quota koszt rozliczony applied cost
kontyngent taryfowy tariff quota koszt ró¿nicowy differential cost, incre-
konwencja convention mental cost
Konwencja o Wprowadzeniu Systemu koszt rzeczywisty actual cost
Rejestracji Testamentów (1972) Con- koszt sprzedanych produktów cost of
vention on the Establishment of product sold
a Scheme of Registration of Wills koszt standardowy standard cost
(1972) koszt w³asny prime cost
korekta adjustment, correcting entry, koszt wspólny joint cost
cross entry, eliminating entry, reversing koszt wymiany replacement cost, entry
entry value
korekta podatkowa tax adjustment koszt wytworzenia sprzedanych wyro-
korekty lat ubieg³ych prior period adjust- bów cost of goods sold, cost of sale
ments, prior year adjustments koszt wytworzenia œrodka trwa³ego
korekty wynikaj¹ce ze zmian zasad ra- cost of a fixed asset
chunkowoœci adjustments resulting koszt wytworzenia wyrobów cost of
from a change in accounting policy goods manufactured
koroner coroner kosztorys cost estimate, estimate
korporacjonizm corporatism dok³adny kosztorys exact estimate
korupcja corruption, corrupt practices precyzyjny kosztorys precise estimate
kostnica morgue (USA), mortuary (UK) prowizoryczny kosztorys provisional
koszt cost, expense, price estimate
koszt bie¿¹cy current cost przedstawiæ kosztorys to provide an
koszt czêœciowo sta³y semi-fixed cost estimate, to put up an estimate
koszt czêœciowo zmienny semivariable wiarygodny kosztorys reliable esti-
cost mate
koszt docelowy target cost wstêpny kosztorys rough estimate
koszt historyczny historic cost kosztorys szacunkowy estimate of quan-
koszt jednostkowy unit cost tities and costs
koszt kapita³u cost of capital koszty costs, expenses, charges
koszt kontroli cost of control, premium rozliczenie kosztów costs allocation
on acquisition rozliczenia miêdzyokresowe kosztów
koszt krañcowy marginal cost accruals and deferrals of costs
koszt mieszany mixed cost czynne rozliczenia miêdzyokresowe

207
koszty bankowe krewny

kosztów deferred charges, deferred ex- koszty wysy³ki / za³adunku shipping


penditures, prepayments charges, shipping expenses
koszty bankowe bank charges koszty wynagrodzeñ bezpoœrednich
koszty bezpoœrednie direct costs overhead, production overhead costs di-
koszty dalszego przerobu additional pro- rect labour costs
cessing costs koszty zale¿ne controllable costs
koszty do rozliczenia w czasie deferred koszty zmienne variable costs
charges, deferred costs, deferred ex- koszty znacz¹ce relevant costs
penses kradzie¿ theft, larceny, stealing
koszty dystrybucji distribution costs kraj country, state
koszty dzia³alnoœci podstawowej costs kraj pochodzenia country of origin
of operational activity krajowy domestic, home, national
koszty dzia³alnoœci pomocniczej costs of Krajowa Izba Bieg³ych Rewidentów
subsidiary activity National Chamber of Statutory Auditors
koszty dzia³u spadkowego costs and ex- Krajowy Depozyt Papierów Wartoœcio-
penses of dividing up the inheritance wych NationalDepository for Securities
koszty eksploatacji operating expenses, Krajowy Rejestr S¹dowy National Court
maintenance fee Register, Polish Court Register
koszty finansowe financial costs kraϾ to steal, to thieve
koszty gotowoœci capacity costs kredyt credit, loan
koszty istotne relevant costs linia kredytowa credit line, line of
koszty konserwacji maintenance costs credit
koszty kontrolowane controllable costs przekroczyæ limit kredytu to exceed
koszty magazynowania carrying costs, one’s credit limit
stockholding costs pu³ap kredytu lending limit
koszty materia³ów bezpoœrednich direct termin kredytu credit period
materials warunki kredytu credit terms
koszty pogrzebowe funeral expenses kredyt bankowy bank credit
koszty rozruchu start-up costs kredyt bud¿etowy budgetary loan
koszty utopione sunk costs kredyt hipoteczny mortgage-securedloan,
koszty utraconych korzyœci opportunity real estate mortgage credit
costs kredyt inwestycyjny investment credit
koszty w uk³adzie kalkulacyjnym costs kredyt lombardowy collateral bank-loan
by function kredyt obrotowy turnover credit
koszty w uk³adzie porównawczym costs kredyt pañstwowy credit granted by the
by nature State
koszty zarz¹du administration costs kredyt p³atniczy payment credit
koszty wed³ug ich rodzajów costs by na- kredyt pomostowy bridging loan
ture kredyt ratalny instalments credit
koszty wed³ug miejsc powstawania kredyt refinansowy refinancing loan
costs analysed by type of operation kredyt zagraniczny foreign credit
koszty wed³ug typów dzia³alnoœci costs kredytobiorca borrower, debtor, credited
by type of activity party, obligor
koszty wspólne common costs kredytodawca creditor, lender, grantor of
koszty wydzia³owe factory burden, fac- credit
tory overhead, manufacturing krewny relative, relation, kinsman

208
krótki okres zatrudnienia kszta³towanie p³ac

najbli¿szy krewny next of kin ksiêga zwrotów ze sprzeda¿y sales re-


krótki okres zatrudnienia short-time turns (day) book, SRB
working ksiêgi books
krótszy tydzieñ pracy shorter working data zamkniêcia ksi¹g closing of ac-
week counts date
kryminologia criminology manipulowaæ w ksiêgach to cook the
krzywa curve books, to fiddle the books
krzywa rentownoœci yield curve przejrzeæ ksiêgi to review books, to in-
ksi¹¿eczka booklet, book spect books
ksi¹¿eczka czekowa cheque book ksiêgi rachunkowe company’s books,
ksi¹¿eczka mieszkaniowa housing sav- books of account
ings book ksiêgowanie posting, entering in the
ksi¹¿eczka oszczêdnoœciowa savings books, accounting, bookkeeping
passbook data ksiêgowania posting date, date of
ksi¹¿ka book, register record
ksi¹¿ka drobnych wp³ywów i wydatków polecenie ksiêgowania account note,
petty cash book, PCB internal voucher
ksi¹¿ka kasowa cash book, CB ksiêgowoœæ accountancy, accounts, book-
ksiêga book, ledger keeping
ksiêga g³ówna general ledger, nominal dzia³ ksiêgowoœci accounts department
ledger, impersonal ledger prowadziæ ksiêgowoœæ to keep the ac-
karta ksiêgi g³ównej ledger sheet counts, to keep the books
ksiêga inwentarzowa œrodków trwa³ych wprowadziæ zapis do ksiêgi to make
fixed assets register an entry in the ledger
ksiêga magazynowa stock book ksiêgowoœæ podwójna double entry book-
ksiêga nale¿noœci accounts receivable keeping, double-entry system of record-
ledger ing
ksiêga pomocnicza (urz¹dzenie ksiêgo- ksiêgowoœæ pojedyncza single entry book-
we) subsidiary ledger keeping
ksiêga przychodów i rozchodów reve- ksiêgowoœæ przebitkowa duplicating
nue and costs register bookkeeping
ksiêga sprzeda¿y sales ledger, debtors’ ksiêgowy accountant, bookkeeper
ledger dyplomowany bieg³y ksiêgowy char-
ksiêga wieczysta land and mortgage re- tered accountant, CA
gister, proprietorship register dyplomowany ksiêgowy certified pub-
wniosek o za³o¿enie ksiêgi wieczystej lic accountant, CPA
motion to create a land and mortgage g³ówny ksiêgowy chief accountant
register g³ówny ksiêgowy w du¿ym przedsiê-
ksiêga zakupów purchases ledger, credi- biorstwie controller
tors’ ledger kszta³cenie 1. education, training 2. devel-
ksiêga zapisu koñcowego book of final opment, improvement
entry kszta³cenie ustawiczne recurrent educa-
ksiêga zapisu pierwotnego book of origi- tion
nal entry kszta³cenie zawodowe vocational train-
ksiêga zwrotów zakupionych dóbr pur- ing
chases returns (day) book, PRB kszta³towanie p³ac wage fixing

209
kultura kwoty

kultura 1. culture 2. politeness, manners konieczne kwalifikacje necessary qual-


3. cultivation, refinement ifications
kultura kierowania management culture odpowiednie kwalifikacje appropriate
kultura pracy labour culture qualifications
kupiec trader, merchant, buyer podnieϾ swoje kwalifikacje to up-
kupiec indywidualny sole trader grade skills, to improve qualifications
kupiec rejestrowy registered trader podnoszenie kwalifikacji improve-
kupiectwo merchantry, mercantile busi- ment of qualifications
ness, mercantile relations, merchandising sprawdziæ kwalifikacje to examine the
kuratela curatorship, guardianship qualifications
byæ pod kuratel¹ to be under guardian- wymagaæ kwalifikacji to require quali-
ship fications
ustanowiæ nad kimœ kuratelê to place wystarczaj¹ce kwalifikacje sufficient
someone under guardianship qualifications
kurator guardian, curator, trustee in bank- kwalifikacje do objêcia stanowiska kie-
ruptcy rowniczego management level qualifi-
ustanowiæ kuratora w osobie to ap- cations
point someone as guardian kwalifikacje do prowadzenia ksiêgowo-
kurator procesowy guardian ad litem œci accounting qualifications
kurator z wyboru guardian by election kwatera lodgings, digs
kurs 1. price, rate, quotation 2. (trasa sa- kwerenda search query
molotu) course 3. (droga) route, road kwit receipt, voucher, check
ró¿nice kursowe exchange differences kwit sk³adowy warehouse receipt
dodatnie ró¿nice kursowe exchange kwit sternika mate’s receipt
gain, positive exchange differences kwitariusz receipt book
system kursu jednolitego single-price kwitowaæ to acknowledge, to confirm, to
auction system receipt
Teoretyczny Kurs Otwarcia (TKO) kwitowaæ odbiór czegoœ to acknowledge
indicative opening price receipt of something
kurs dnia daily exchange kworum quorum
kurs emisyjny issue price, issue rate brak kworum absence of quorum,
kurs jednolity single price a quorum is not present
kurs nietransakcyjny non-transactional sprawdziæ kworum to ascertain that
price there is a quorum
kurs otwarcia opening price stanowiæ kworum to have a quorum, to
kurs rozliczeniowy settlement price, mak- form a quorum
ing-up price stwierdzam kworum the quorum is
kurs walutowy / wymiany walut ex- present, we have a quorum
change rate kwota sum, amount
efektywny kurs walutowy actual ex- kwota g³ówna principal sum
change rate kwota wynikaj¹ca z d³ugu celnego
kurs zamkniêcia closing price amount resulting from a customs debt
kwalifikacje qualifications kwotowaæ to quote
doskona³e kwalifikacje excellent qual- kwoty monies
ifications

210
L
lada counter lekkomyœlnoœæ 1. (pochopnoœæ) reckless-
spod lady under the counter ness, rashness 2. (beztroska) frivolity,
laicki lay, secular lightheartedness
laik layman lekkomyœlny reckless, rash, (wariacki,
laska marsza³kowska mace ryzykowny) foolhardy, (nieuwa¿ny)
legalizacja legalisation, legitimisation, at- careless
testation licencja licence
legalnoϾ legality, lawfulness, legitimacy, licencjobiorca licensee
sufficiency in law licencjodawca licensor
legalny legal, licit, lawful, legitimate lichwa usury, usurious charge of interest
legat legacy lichwiarski usurious
legat wskazuj¹cy / oznaczaj¹cy rzecz lichwiarz usurer
demonstrative legacy licytant tenderer, bidder
legislacyjny legislative likwidacja liquidation, dissolution, wind-
legislator legislator, legal expert ing up
legislatura legislature byæ przeznaczonym do likwidacji to
legislatywa legislature be held for disposal
lekarski medical postawiæ firmê w stan likwidacji to
badanie lekarskie medical check-up, put a company / partnership into liqui-
medical examination dation
orzeczenie lekarskie medical report, przebieg likwidacji course of liquida-
medical certificate tion
aktualne orzeczenie lekarskie przeprowadzaæ likwidacjê to conduct
up-to-date medical report, valid medical liquidation
certificate zasady likwidacji rules for liquidation
tajemnica lekarska medical secret likwidacja dobrowolna voluntary liqui-
zwolnienie lekarskie sick leave / note, dation
excuse likwidacja maj¹tku masy upad³oœci liq-
lekarstwo 1. drug, medicine, medication uidation of assets of the bankruptcy es-
2. cure, remedy tate
lekcewa¿yæ to ignore, to disparage, to dis- likwidacja miejsc pracy displacement of
regard, to scorn, to pay no attention to, labour
to take no notice of, to neglect likwidacja praw maj¹tkowych liquida-
lekkomyœlnie 1. (pochopnie) recklessly, tion of proprietary rights
rashly 2. (beztrosko) light-heartedly, likwidacja przymusowa compulsory liq-
frivolously uidation, compulsory winding up

211
likwidator l¿yæ kogoœ

likwidator liquidator lokal mieszkalny residential premises, liv-


likwidator tymczasowy provisional liq- ing accommodation
uidator lokal spó³ki premises of a company
likwidowaæ to liquidate, to wind up, to do lokal wyborczy polling station
away with, (zamykaæ) to close down, lokalny local, regional
(rozwi¹zywaæ) to dissolve lokata 1. deposit 2. investment
lincz lynch law lokata bankowa bank deposit
linczowaæ to lynch lokata d³ugoterminowa long-term invest-
linia line ment
linia boczna collateral line lokata krótkoterminowa short-term in-
linia prosta direct line vestment, deposit at short notice
linia wstêpna ascending line lokata na okreœlony termin deposit for
linia zstêpna descending line a fixed period
list letter, bill, note lokata terminowa term investment, time
list frachtowy shipping bill, shipped bill deposit, term deposit, fixed deposit
list goñczy warrant of arrest, ‘wanted no- lokata w papiery wartoœciowe invest-
tice’ ment in securities
list gwarancyjny letter of guarantee, lokata za okazaniem sight deposit
surety bond lokata zwrotna za wypowiedzeniem de-
list przewozowy freight bill posit at notice
kolejowy list przewozowy railway lokator lodger, occupant, occupier, tenant,
consignment note, bill of freight, rail- resident, roomer, boarder
road bill of lading dziki lokator squatter
lotniczy list przewozowy air waybill lokaut lockout
miêdzynarodowy list przewozowy lokowaæ to place, to put, to deposit, to in-
international consignment note vest
list zastawny mortgage bond lombard pawnshop
lista list, (wykaz) roll, register, panel odebraæ z lombardu to take out of
lista osób uprawnionych do dziedzicze- pawn
nia ustawowego list of claimants sur- lombardowy pawn
viving the deceased lubie¿ny lascivious, lewd, obscene
lista p³ac payroll, list of wages to be paid ludobójstwo genocide
out zbrodnia ludobójstwa crime of geno-
listy uwierzytelniaj¹ce credentials cide
logo / znak graficzny logo luka 1. gap, break, loophole, lacuna
lokal premises, accommodation, space, 2. shortcoming, deficiency
place, (stancja, kwatera) lodgings luka podatkowa tax loophole
przekazaæ lokal to hand over the pre- luka prawna legal loophole
mises lustrowaæ to inspect, (politycznie) to vet
powiadomienie o zwolnieniu lokalu lustrowaæ kandydatów to screen candi-
notice to vacate dates
zajmowaæ lokal to engage premises lustracja inspection, vetting
zwolniæ lokal to vacate the premises l¿yæ kogoœ to swear at someone, to revile
lokal biurowy office space someone, to insult someone, to abuse
lokal handlowy business premises someone

212
£
³amanie breach, breaking ³awa sêdziowska bench
³amanie prawa law breaking ³awnik juror, member of jury, lay judge,
³amistrajk strike-breaker, scab labour, lay magistrate, assessor
scab, blackleg, fink ³¹czenie merger, conjugation, conjunc-
³apownictwo bribery, graft, corruption, tion, joining, union
venality ³¹czenie siê przez przejêcie merger by
³apownik bribetaker, grafter (USA) acquisition, merger by taking over
³apówka bribe, graft, kickback ³¹czenie siê przez zawi¹zanie nowej
wrêczaæ ³apówkê to bribe, to graft spó³ki merger by formation of a new
³aska mercy, compassion, favour, pardon, company
reprieve, clemency ³¹cznie jointly, in total, together, all in, in-
akt ³aski executive clemency, act of clusively
grace ³¹czny 1. total, aggregate 2. joint and sev-
³awa bench eral 3. connective, conjunctional
³awa oskar¿onych dock, bar hipoteka ³¹czna aggregate mortgage
na ³awie oskar¿onych in the dock pe³nomocnictwo ³¹czne joint power of
³awa przysiêg³ych jury, assize attorney
niejednomyœlna ³awa przysiêg³ych ³up loot, booty
hung jury ³up wojenny war booty
wielka ³awa przysiêg³ych grand jury ³upiæ to loot, to plunder, to pillage

213
M
macierzyñski maternity, maternal, moth- maj¹tek spadkowy pozosta³y po zaspo-
erly kojeniu d³ugów i innych obci¹¿eñ re-
instynkt macierzyñski maternal in- siduary estate
stinct maj¹tek spó³ki assets and liabilities of
obowi¹zki macierzyñskie maternal du- a company / partnership
ties maj¹tkowy material, property, propri-
urlop macierzyñski maternity leave etary, relating to property
macierzyñstwo maternity, motherhood majster / brygadzista foreman
œwiadome macierzyñstwo birth con- makler broker, stock-jobber, dealer, agent
trol makler gie³dowy securities trader, stock-
macocha stepmother broker
mafia mob, Mafia makler gie³dy pieniê¿nej money ex-
magazyn 1. storehouse, warehouse, stor- change broker
age facility 2. storeroom, stockroom makler niezaprzysiê¿ony outside broker
3. (czasopismo) magazine makler papierów wartoœciowych securi-
magazyn celny customs storage facility ties broker
przyj¹æ towary do magazynu celnego makler przysiêg³y accredited broker
to accept goods into a customs storage makler specjalista expert broker
facility makler uprawniony authorised dealer
magazynier warehouseman, stock-keeper, makler zaprzysiê¿ony sworn broker
stock clerk maksymalny maximum
magazynowaæ to store, to warehouse maksymalny wymiar czasu pracy maxi-
magister Master mum working time
magister prawa Mater of Laws maltretowaæ to ill-treat, to abuse, to mal-
maj¹tek assets and liabilities, property, treat, to batter
estate, capital, property, possessions malwersacja embezzlement, peculation,
nabyæ maj¹tek to acquire assets conversion of funds
podzia³ maj¹tku distribution of assets malwersant embezzler, peculator
rozporz¹dzaæ maj¹tkiem to dispose of malwersowaæ to embezzle, to peculate
assets and liabilities ma³oletni / niepe³noletni infant, minor,
zarz¹dzaæ maj¹tkiem to administer under age, juvenile
assets and liabilities ma³oletnioœæ minority, nonage, pupilage,
maj¹tek nieruchomy real assets, real es- period of being under legal / statutory
tate age
maj¹tek ruchomy movable assets / pro- ma³¿eñski marital, connubial, nuptial,
perty spousal, conjugal

214
ma³¿eñstwo metoda po koszcie przeciêtnym

obowi¹zki ma³¿eñskie marital ustalanie sk³adu masy upad³oœci


duties identification of the property of the
ma³¿eñstwo marriage, matrimony, mar- bankruptcy estate
ried state, wedlock wy³¹czenia z masy upad³oœci exemp-
ma³¿onek husband, spouse tions from the bankruptcy estate
ma³¿onka wife, spouse martwy dead, lifeless, inanimate
mandat 1. (pe³nomocnictwo) mandate martwy przepis dead letter
2. (w parlamencie) seat 3. (kara) fine, matactwo criminal collusion, obstruction
ticket 4. tenure, term of / in office, pe- of justice, machinations, trickery,
riod of office jiggery-pokery
manipulowaæ to manipulate, to handle, to materia³ material, (tkaninia) fabric
pervert materia³ budowlany building material,
manko cash short, shortage of cash in construction material
hand, deficit materia³y i towary materials and mer-
marka brand, brand name, make chandise
marnotrawiæ to waste, to squander, to dis- matkobójstwo matricide
sipate mecenas 1. polite form of address for
marsza³ek marshal a lawyer 2. (opiekun) patron
marsza³ek polny field marshal mediator mediator, intermediary, go-be-
marsza³ek sejmu Seym Marshal, Speaker tween
of the Seym mediator rz¹dowy official mediator
mar¿a margin medycyna medicine
mar¿a zysku profit margin medycyna pracy occupational medicine,
masa spadkowa total estate, mass of the industrial medicine
succession medycyna s¹dowa forensic medicine
spieniê¿enie masy spadkowej realisa- melina den, hole
tion of the estate meliniarz bootlegger
masa upad³oœci bankruptcy estate, bank- metoda method, way, manner
ruptcy assets metoda ceny przeciêtnej average price
fundusze masy upad³oœci bankruptcy method
estate funds metoda FIFO „pierwsze przysz³o – pier-
podzia³ funduszów masy upad³oœci wsze wysz³o” First In-First Out method
distribution of the bankruptcy estate (FIFO)
funds metoda FISH „pierwsze przysz³o – wci¹¿
likwidacja maj¹tku masy upad³oœci tutaj” Fist In-Still Here method (FISH)
liquidation of assets of the bankruptcy metoda jednostkowej wartoœci rzeczy-
estate wistej specific identification method
wstrzymanie likwidacji masy upa- metoda kosztu standardowego standard
d³oœci postponement of the liquidation cost method
of the bankruptcy estate metoda LIFO „ostatnie przysz³o – pier-
obci¹¿aæ masê upad³oœci to encumber wsze wysz³o” Last In-First Out method
the bankruptcy estate (LIFO)
oszacowaæ masê upad³oœci to appraise metoda LISH „ostatnie przysz³o – wci¹¿
the bankruptcy estate tutaj” Last In-Still Here (LISH)
sk³ad masy upad³oœci property of the metoda po koszcie przeciêtnym average
bankruptcy estate cost method, average price method

215
metoda przep³ywu kosztów Miêdzynarodowa Organizacja...

metoda przep³ywu kosztów cost flow tworzyæ nowe miejsca pracy to create
method employment / jobs
metoda sta³ych cen ewidencyjnych miejsce pracy chronionej designated em-
standard price method ployment
metoda szacowania zapasów inventory miejsce wysy³ki place of dispatch
estimation method miejsce za³adunku shipping point
metoda œredniej wa¿onej weighted aver- (USA), shipping place
age cost method miejscowy local
metoda wyceny w oparciu o wartoϾ miejski civic, municipal, town, city, urban
odtworzeniow¹ Next In-First Out rada miejska city council
(NIFO) mienie property, assets
metoda wyceny wg cen detalicznych re- nabycie mienia acquisition of property
tail inventory method porzucone mienie abandoned property,
metoda zapasu bazowego base stock bona vacantia
method przestêpstwo przeciwko mieniu crime
metody methods against property
metody wyceny rozchodu zapasów cash sprzedaæ mienie to sell assets, to dis-
flow assumptions pose of assets
metody wyceny zapasów stock valuation wydaæ mienie to release assets and lia-
methods, inventory pricing methods bilities
metr metre mienie osób trzecich assets of third parties
metr kwadratowy do wynajêcia rentable mieszkalny residential
square metre dla celów mieszkalnych for residential
metryka 1. certificate, specification 2. re- purposes
gister, archives mieszkanie flat, apartment, dwelling, ac-
metryka urodzenia birth certificate commodation
mê¿atka married woman, feme covert mieszkanie s³u¿bowe company flat
mê¿obójstwo murder of one’s husband mieszkania zastêpcze alternative housing
mianowaæ to appoint, to nominate mieszkaniec (domu) occupant, occupier,
mianowanie nomination, appointment resident, (miasta, wsi, osiedla) inhabit-
miara 1. measure, gauge 2. (rozmiar) size ant
3. (iloœæ, liczba) number, quantity, miêdzy between, among, in the middle of
amount 4. (umiar) moderation miêdzy innymi inter alia, among other
miara wartoœci measure of value things
miejsce 1. place, point, spot, premises miêdzy stronami inter partes
2. (przestrzeñ) space, room miêdzy ¿yj¹cymi inter vivos
miejsce przeznaczenia place of desti- miêdzynarodowy international
nation prawo miêdzynarodowe international
pierwsze miejsce przeznaczenia first law
place of destination Miêdzynarodowa Federacja Ksiêgo-
miejsce najmu lease premises wych International Federation of Ac-
miejsce parkingowe parking lot countants, IFAC
miejsce pracy workplace, place of work, Miêdzynarodowa Organizacja Komisji
place of employment Papierów Wartoœciowych Interna-
pomoc w znalezieniu miejsca pracy tional Organisation of Securities Com-
job placement assistance missions (IOSCO)

216
Miêdzynarodowe Standardy... myto

Miêdzynarodowe Standardy Rachun- pracownik m³odociany young worker


kowoœci International Accounting Stan- m³odszy junior, younger
dards, IAS m³otek sêdziego gavel
Miêdzyresortowa Komisja ds. Najwy¿- mniejszoœciowy minority
szych Dopuszczalnych Stê¿eñ i Natê- rz¹d mniejszoœciowy minority govern-
¿eñ Czynników Szkodliwych Interde- ment
partmental Commission for Maximum mniejszoϾ minority
Admissible Concentration and Intensity moc power, force, authority, effect
in the Working Environment of Agents byæ w mocy to be in force
Harmful to Health, Interministerial na mocy by virtue of
Commission for Maximum Permissible mocodawca / udzielaj¹cy pe³nomocnic-
Concentration and Intensity of Factors twa mandator, constituent, principal
Harmful to Health in the Working Envi- molestowaæ to harass, to molest, to intimi-
ronment date, to pester
Miêdzynarodowy Trybuna³ Sprawiedli- molestowanie harassment
woœci International Court of Justice molestowanie seksualne sexual harass-
milcz¹cy silent, tacit ment
akcja milcz¹ca non-voting share moneta coin
minister minister, Secretary monety coins, specie
minister w³aœciwy do spraw finansów bicie monet coinage
publicznych minister competent in Monitor S¹dowy i Gospodarczy Court
matters of public finance and Economic Monitor
Minister Zdrowia i Opieki Spo³ecznej moralnoœæ morals, morality
Minister for Health and Social Welfare obraza moralnoœci indecent act, inde-
ministerialny ministerial, departmental cency
ministerstwo ministry, board moralny moral, ethical, spiritual
Ministerstwo Pracy i Polityki Socjalnej mord murder, killing, assassination
Ministry of Labour and Social Policy morderca killer, murderer, assassin
Ministerstwo Spraw Wewnêtrznych morderstwo murder, assassination, kill-
Ministry of Internal Affairs (POL), ing
Home Office, Interior Ministry, Minis- motywacja motivation
try of the Interior motywacja pracy worker motivation
Ministerstwo Spraw Zagranicznych mowa speech, address, talk
Ministry of Foreign Affairs (POL), wyg³osiæ mowê to make a speech, to
State Department, Department of State, deliver a speech
Foreign Office mowa koñcowa closing speech
mistrz 1. master 2. supervisor mowa tronowa Queen’s speech, speech
mistyfikacja hoax, mystification from the throne
mistyfikator hoaxer, mystifier mównica despatch box, lectern, rostrum
m³odociany adolescent, young, juvenile, mur graniczny party wall
junior, youthful murarz mason, bricklayer
m³odociany przestêpca juvenile delin- myto toll
quent, young / youthful offender

217
N
na mocy czegoœ by virtue of something nadu¿ycie abuse, breach, misdeed, mis-
na rzecz for, for the benefit of use, overuse
na zlecenie i rachunek by order and for nadu¿ycie prawa procesowego abuse of
account process
nabieraæ mocy to come into force / effect, nadu¿ycie w³adzy abuse of power
to take effect, to become effective nadu¿ycie zaufania breach of confi-
nabycie acquisition, purchase, acquest dence, abuse of trust
nabycie w³asnoœci acquisition of property nadzorca overseer, supervisor
nabyæ to acquire, to purchase nadzorca s¹dowy court supervisor, court
nabyæ s³u¿ebnoœæ to acquire easement executive supervisor
nabyæ wierzytelnoœæ to acquire a claim ustanowiæ nadzorcê s¹dowego appoint
nabyæ w³asnoœæ acquire property a court supervisor
nabytek acquest, acquisition, accession, nadzorowaæ to oversee, to supervise
purchase nadzorowaæ zarz¹dzanie finansami fir-
nabywca acquirer, purchaser, buyer, my to oversee the day-to-day work of
vendee the Financial Accounts section
nacjonalizacja nationalisation nadzór supervision
nadawaæ (prawa) to confer, to vest tymczasowy nadzór s¹dowy interim
nadawaæ osobowoœæ prawn¹ to incorpo- court supervision
rate prawo nadzoru (kontroli) right of su-
nadawaæ poczt¹ polecon¹ to register pervision
nadawca sender, consignor, remitter sprawowaæ nadzór to exercise super-
nadawca przesy³ki consignor vision
nadbudowa additional storey, superstruc- nadzór bankowy banking supervision
ture Generalny Inspektorat Nadzoru Ban-
nadgodziny extra hours, overtime kowego General Inspectorate of
nadmiar excess, surplus Banking Supervision
nadp³ata excess payment, overpayment Komisja Nadzoru Bankowego Commis-
of tax sion for Banking Supervision
wysokoœæ nadp³aty amount of excess nadzór s¹dowy court supervision
payment nagana reprimand, disciplinary punish-
zwrot nadp³aty podatku excess pay- ment, reprehension, (potêpienie) cen-
ment refund, tax refund sure
prawo do zwrotu nadp³aty right to ex- kara nagany penalty of serious repri-
cess payment refund mand
nadu¿ycia irregularities nagroda award, reward, bounty

218
najem nakaz zatrzymania

przyznawaæ nagrodê to grant / to give zwrot przedmiotu najmu surrender of


an award the subject of lease, redelivery of the
najem lease, rent subject of lease
oddaæ w najem to rent, to lease, to hire, najem lokalu lease of the living accom-
to let modation
oddaæ w najem nieruchomoœci to najem lokalu handlowego commercial
lease, to rent lease
oddaæ w najem ruchomoœci to hire najem lokalu mieszkalnego residential
okres najmu duration of lease, term of lease
lease najem na czas okreœlony fixed-termlease
przed³u¿aæ okres najmu toextendlease najem nieruchomoœci lease
przed³u¿enie okresu najmu extension najem odnawialny periodic lease (USA)
of lease najem ruchomoœci hire, hiring
umowa najmu lokalu mieszkalnego najem rzeczy ruchomej lease of a mov-
housing rental agreement, residential able
lease najemca (lokator) tenant, lodger, renter,
umowa najmu lokalu u¿ytkowego lessee
rental agreement for non-residential najemca g³ówny tenant
premises, commercial lease, contract of najemca kluczowy anchor tenant
lease of business premises najmobiorca tenant, lessee
umowa najmu na czas nieokreœlony najmodawca lessor
periodic lease najmowaæ od kogoœ to hire, to rent
umowa najmu na czas okreœlony Najwy¿sza Izba Kontroli Supreme Audit
fixed term lease Chamber, Supreme Chamber of Control
umowa najmu nieruchomoœci agree- nakaz order, summons, command, decree,
ment for lease of a real property warrant, writ, mandate
umowa najmu towarów contract for nakaz aresztowania arrest warrant, writ
the hire of goods of apprehension
anulowanie umowy najmu cancella- nakaz deportacji deportation order
tion of a lease nakaz egzekucji fieri facias, warrant of
przed³u¿enie umowy najmu extension execution
of a lease nakaz odszkodowania compensation or-
rozpoczêcie umowy najmu com- der
mencement of a lease nakaz przymusowej likwidacji compul-
wypowiedzenie umowy najmu termi- sory winding up order
nation of a lease nakaz s¹dowy injunction, court order,
wydaæ przedmiot najmu to release the prerogative order, prerogative writ
subject of lease nakaz stawiennictwa citation
wypowiedzenie umowy najmu termi- nakaz tymczasowy interim injunction,
nation of a lease agreement provisional injunction, temporary in-
wypowiedzieæ najem terminate the junction
contract of lease, to notice a lease nakaz zajêcia maj¹tku d³u¿nika (w celu
wypowiedzieæ najem z zachowaniem zabezpieczenia powództwa) charging
terminów umownych terminate the order (UK)
contract of lease with the observance of nakaz zatrzymania detention order, war-
the contractual time limits rant of attachment

219
nakazaæ Narodowy Bank Polski (NBP)

nakazaæ to order, to summon, to com- nale¿yty due, proper, appropriate


mand, (zarz¹dziæ) to prescribe, to enjoin nale¿yta starannoœæ due diligence,
nakazany ordered, prescribed proper diligence, due care
nak³aniaæ to incite, to induce, to incline, brak nale¿ytej starannoœci lack of due
to prevail upon / on, to persuade diligence
nak³aniaæ do nierz¹du to importune zachowaæ nale¿yt¹ starannoœæ to ex-
nale¿noœci dues, debts, accounts receiv- ercise due diligence
able, receivables naoczny 1. evident, clear 2. eye
pokryæ nale¿noœci to cover an amount 3. first-hand 4. visual
due naoczne œwiadectwo first-hand testimony
windykacja nale¿noœci receivables re- naoczny œwiadek eye witness
covery napadaæ to assassinate, to assault
nale¿noœci bie¿¹ce current dues napastnik assailant, aggressor, (najeŸdŸ-
nale¿noœci celne customs duties ca) invader
kwota nale¿noœci celnych amount of napaœæ attack, assault
customs duties czynna napaϾ assault and battery
nale¿noœci celne przywozowe import napaœæ kwalifikowana aggravated assault
customs duties napaϾ z zamiarem pobicia assault, at-
nale¿noœci celne wywozowe export cus- tack
toms duties napominaæ to admonish, to rebuke, to re-
nale¿noœci nieœci¹galne bad debts, irre- prove, to reprimand, (wzywaæ) to exhort
coverable debts, uncollectible account naprawa 1. repair, mending 2. (ulepsza-
(USA) nie) improvement, reform
nale¿noœci Skarbu Pañstwa z tytu³u zo- drobne naprawy slight repairs, minor
bowi¹zañ podatkowych dues of the repairs
StateTreasuryonaccountoftaxliabilities dokonywaæ napraw to make repairs
nale¿noœci uboczne incidental dues przeprowadzaæ naprawy to make re-
nale¿noœci w¹tpliwe doubtful accounts, pairs
doubtful debts naprawa bie¿¹ca running repair
nale¿noœci Zak³adu Ubezpieczeñ Spo- naprawiaæ 1. to repair, to mend, to rem-
³ecznych z tytu³u sk³adek na ubezpie- edy, to fix 2. to improve, to reform, to
czenie spo³eczne zabezpieczone hipo- amend 3. to correct, to make amends
tek¹, zastawem, wpisem do rejestru nara¿aæ to endanger, to jeopardise, to put
statków lub prawem zatrzymania something at a risk
dues of the Social Insurance Institution nara¿aæ ¿ycie to risk one’s life
on account of social insurance contribu- narodowoϾ nationality, ethnicity
tions secured by mortgage, pledge, en- narodowy national
try in the register of ships or right of re- Centrala Narodowego Banku Polski
tention National Bank of Poland Head Office
nale¿noœci zaleg³e outstanding debts plan finansowy NBP NBP budget
nale¿noœæ (kwota nale¿na) amount due, Prezes NBP President of the National
amount outstanding, amount owing, Bank of Poland
money due Zarz¹d NBP Management Board of the
nale¿ny due, receivable, owed National Bank of Poland
nale¿ycie duly, properly, appropriately, Narodowy Bank Polski (NBP) National
carefully Bank of Poland

220
Narodowy Fundusz Inwestycyjny niepokoje pracownicze

Narodowy Fundusz Inwestycyjny Na- byæ w niebezpieczeñstwie to be in


tional Investment Fund jeopardy
Indeks Narodowych Funduszy Inwe- niedbale negligently, carelessly
stycyjnych (NIF) NIF index niedbalstwo negligence, neglect, care-
naruszaæ to infringe, to contravene, to vi- lessness, inattentiveness
olate, to trespass niedba³y negligent, careless, lax, inatten-
naruszaæ prawo to break the law tive
naruszenie breach, contravention, in- niedobór missing amount, shortfall
fringement, violation, trespass, infrac- niedorozwój umys³owy mental retarda-
tion, violation tion
naruszenie nietykalnoœci cielesnej bat- niegodny (o spadkobiercy) person ineligi-
tery ble of inheritance, disqualified to inherit
naruszenie obowi¹zków pracowniczych niegospodarnoœæ wrongful trading, un-
violation of work duties economical management
naruszenie porz¹dku publicznego pub- nie³aska disfavour, disgrace
lic nuisance niematerialny incorporeal, intangible
naruszenie praw do ziemi trespasstoland dobra niematerialne intangible prop-
naruszenie zakazu konkurencji breach erty
of a non-competition rule niemo¿noœæ 1. impossibility 2. inability
nastêpca prawny legal assignee, legal niemo¿noœæ dzia³ania inability to act
successor niemo¿noœæ wykonania impossibility of
nastêpstwo prawne legal succession, le- performance
gal assignment nienale¿yty improper
naturalizowaæ to naturalise nienale¿yte wykonanie zobowi¹zania
naturalizowany obywatel naturalised cit- improper performance of obligation
izen nienale¿yte wykonywanie obowi¹zków
nauczyciel teacher, (akademicki) tutor, in- improper performance of duties
structor nieobecnoϾ absence
nauka rzemios³a training in crafts nieobecnoœæ w pracy absence at work,
nawi¹zka discretionary damages absence from work
nawi¹zka za ból smart money nieusprawiedliwiona nieobecnoœæ w pra-
nazwa handlowa trade name cy unjustified absence at work
negocjacje negotiations, bargaining nieomylnoϾ infallibility
prowadziæ negocjacje to conduct ne- nieomylny infallible
gotiations niepe³ne zatrudnienie underemployment
negocjacje p³acowe pay talks niepe³noletni minor
negocjacje zbiorowe collective bargain- usamodzielniæ niepe³noletniego to
ing emancipate a minor
negocjowaæ to bargain, to negotiate niepe³noletnioœæ minority, infancy
negocjowaæ lepsze warunki pracy to niepoczytalnoœæ insanity, lunacy, mad-
bargain for better working conditions ness, derangement
negocjowaæ p³ace to negotiate wages niepoczytalny insane, deranged, unsound,
nieagresja non-aggression lunatic, mad, non compos mentis
niebawem at an early date, soon, shortly niepodwa¿alny irrefutable, unquestion-
niebezpieczeñstwo danger, peril, jeop- able, incontestable
ardy, menace, hazard, risk niepokoje pracownicze industrial unrest

221
niepos³uszeñstwo niewyp³acalnoœæ

niepos³uszeñstwo disobedience, defiance nies³awa disgrace, dishonour


niepo¿¹dany undue, undesirable, unwel- niestawiennictwo (w s¹dzie) failure to
come appear, contempt of court, contumacy
niepo¿¹dany wp³yw undue influence niesk³adkowy non-contributory
nieprawid³owo improperly, incorrectly, niesk³adkowy system zabezpieczenia
irregularly, against the rules non-contributory social security scheme
nieprawid³owoœæ incorrectness, irregu- nieœci¹galny uncollectible, bad
larity nieœlubny (o dziecku) born out of wed-
nieprawid³owy improper, irregular, incor- lock, illegitimate
rect, against the rules nietykalnoϾ immunity, inviolability, ab-
nieprawomocny not legally binding, solute privilege
non-final, not valid, lacking force of nietykalnoϾ cielesna bodily inviolability
law, invalid, pending appeal nietykalnoϾ osobista personal immunity
nieprawoϾ misdeed,wrongdoing,illegality nietykalny immune, inviolable, enjoying
nieprzyzwoity indecent, lewd, obscene immunity
nierób idler, loafer, do-nothing nieuczciwy dishonest, unfair, (oszukañ-
nieruchomoϾ real property (UK), realty, czy) deceitful
real estate (USA), immovables nieupowa¿niony unauthorised
tytu³ / prawo do nieruchomoœci title nieupowa¿niona osoba unauthorised per-
to real property son
wartoœæ nieruchomoœci value of real niewa¿noœæ 1. (nieprawomocnoœæ) inval-
property idity 2. (nieistotnoϾ) insignificance,
wyjawienie nieruchomoœci disclosure triviality
of real property niewa¿ny 1. (bez mocy prawnej) invalid,
zaj¹æ nieruchomoœæ to seize real pro- null and void 2. (nieistotny) insignifi-
perty / estate cant, unimportant
zajêcie nieruchomoœci seizure of real niewiedza ignorance, lack / absence of
property knowledge
nieruchomoœæ korzystaj¹ca ze s³u¿eb- niewiernoœæ unfaithfulness, infidelity
noœci (w³adn¹ca) dominant tenement niewiernoœæ ma³¿eñska infidelity
(UK) / dominant real estate (USA) niewinnoϾ 1. innocence, absence of guilt,
nieruchomoœæ obci¹¿ona s³u¿ebnoœci¹ freedom from guilt, guiltlessness,
servient tenement (UK) / servient real blamelessness 2. (czystoϾ) purity
estate (USA) niewinny innocent, blameless, free from
nieruchomoœæ posiadana na w³asnoœæ guilt, guiltless
bez ograniczeñ freehold property niewola captivity, confinement, imprison-
nieruchomoϾ rolnicza rural estate, agri- ment, (literacko) thrall
cultural real property w niewoli in captivity
nieruchomoœæ s³u¿ebna servienttenement niewolnik slave, (ch³op pañszczyŸniany)
nieruchomoœæ spó³ki real estate of the bondsman, (poddany) helot
partnership, real properties of the part- niewspó³miernoœæ incommensurability
nership, immovable properties niewspó³mierny incommensurate
nieruchomoœæ u³amkowa fractional ten- niewyp³acalnoœæ insolvency, inability to
ement pay
nieruchomoœæ w³adn¹ca dominant tene- ca³kowita niewyp³acalnoœæ absolute
ment insolvency

222
niewyp³acalny numizmat

niewyp³acalny insolvent, unable to pay niezgodny incompatible, contradictory,


niezaprzeczalny incontestable, irrefut- conflicting, not compliant with
able, undeniable, noncontestable nieznajomoϾ ignorance, unawareness,
niezasadny unjustified, groundless, un- lack of knowledge, absence of knowl-
founded edge, unfamiliarity
niezawis³oœæ independence nieznajomoœæ prawa ignorance of the
niezawis³oœæ sêdziowska independence of law
the judiciary niezw³ocznie immediately, promptly
niezawis³y independent, self-dependent niezw³oczny immediate, prompt
niezbity irrefutable, undeniable, incontro- niezwrotny non-returnable
vertible nomenklatura nomenclature
niezbywalny inalienable, non-transfer- nomenklatura celna nomenclature list
able, not negotiable nomina³ denomination
prawo niezbywalne non-transferable norma norm, standard, quota
right, inalienable right norma pracy work standards, norms for
ruchomoϾ niezbywalna non-transfer- work
able movable nota 1. note 2. grade, mark
niezdolnoϾ inability, incapability, inca- nota debetowa debit note
pacity, unfitness, disqualification nota kredytowa credit note
niezdolnoœæ do pracy incapacity to work, notarialny notarial, notary’s
unfitness for work akt notarialny notarial deed
czasowa niezdolnoœæ do pracy tempo- biuro notarialne notary’s office
rary incapacity to work, unfitness for notariat notary public’s office, notarial
work services
niezdolny unable, incapable, unfit, notariusz notary, notary public
incapax, disqualified, ineligible notoryczny 1. (niew³aœciwy) notorious
niezdolny do pracy unemployable, past 2. (powtarzaj¹cy siê) habitual, chronic
work, unfit for work notatka memo, memorandum, note
niezgoda disagreement, discord robiæ notatki to take notes
koϾ niezgodny bone of contention notowania quotation
niezgodnoœæ 1. incompatibility, conflict notowania gie³dowe exchange quotation
2. discrepancy, inconsistency numizmat numismatic item

223
O
obaliæ 1. to rebut, to refute 2. overturn, obibok loafer, lazybones
(znieϾ) to overthrow, to abolish obietnica promise, vow
obalenie rebuttal, refutation objaœniaæ to explain, to interpret, to make
obalenie domniemania rebuttal of a pre- clear
sumption objaœnienie explanation, interpretation,
obci¹¿aæ / obci¹¿yæ 1. to burden, to commentary
charge, to encumber, to load down 2. in- obliczaæ to calculate, to compute, to esti-
criminate, to put blame on mate, to count, to assess
obci¹¿aæ hipotek¹ to mortgage obliczanie calculation, evaluation, assess-
obci¹¿aæ kogoœ sum¹ to place the debit of ment
an account obligacja bond, debenture
obci¹¿aæ rachunek to debit an account emitowaæ obligacje to issue bonds
obci¹¿aj¹cy incriminating, aggravating, nabywaæ / nabyæ obligacje to pur-
burdensome chase bonds
obci¹¿enie burden, encumbrance, charge, prawa z obligacji rights attaching to
load, liabilities bonds
obci¹¿enie d³ugami indebtedness umarzaæ / umorzyæ obligacje to re-
obci¹¿enie prac¹ workload deem bonds
obci¹¿ony encumbered, burdened zbywaæ / zbyæ obligacje to sell bonds
obcowanie relation, intercourse zobowi¹zania wynikaj¹ce z obligacji
obcowanie p³ciowe sexual intercourse liabilities resulting from the bonds
obdarowany donee, donatory, grantee, re- obligacja bez terminu wykupu irre-
cipient deemable bond
niewdziêcznoœæ obdarowanego ingrat- obligacja bez zabezpieczenia debenture
itude of the recipient bond (USA)
ra¿¹ca niewdziêcznoœæ obdarowane- obligacja hipoteczna mortgage bond
go glaring ingratitude of the recipient obligacja imienna registered bond, non-
obdarzaæ to bestow upon, to confer, to -negotiable bond
grant, to endow, to gift obligacja indeksowana index-linked
obdukcja 1. (badanie poszkodowanego) bond
forensic examination 2. postmortem, obligacja komunalna communal bond,
autopsy local authority bond, municipal bond
obejœcie prawa circumvention of the law obligacja na okaziciela bearer bond, bond
obelga abuse, insult, invective, offence, to bearer
affront, (obelga na piœmie) libel, obligacja nieoprocentowana zero-cou-
(obelga ustna) slander pon bond

224
obligacja niezabezpieczona obrona konieczna

obligacja niezabezpieczona unsecured obni¿ka p³ac pay cut, cutting of wages


bond obni¿ka podatku abatement
obligacja o sta³ym oprocentowaniu obni¿yæ / obni¿aæ to reduce, to cut, to de-
fixed-interest bond crease
obligacja o zmiennym oprocentowaniu obni¿yæ c³a to reduce tariffs
floating-rate bond obopólny mutual
obligacja opcyjna optional bond za obopóln¹ zgod¹ by mutual agree-
obligacja pañstwowa state bond, treasury ment / consent
bond obowi¹zek obligation, duty, responsibility
obligacja partycypacyjna participating ca³okszta³t obowi¹zków workload
bond niedope³nienie obowi¹zku failure to
obligacja premiowa premium bond, prize comply with the obligation
bond okres pe³nienia obowi¹zków term of
obligacja przedsiêbiorstwa corporate the performance of duties
bond poczucie obowi¹zku sense of duty
obligacja przychodowa revenue bond przyj¹æ na siebie obowi¹zki to under-
obligacja skarbowa treasury bond, gov- take duties
ernment bond wype³niaæ obowi¹zki to perform duties
obligacja skonsolidowana consolidated zakres obowi¹zków scope of duties
bond, unified bond obowi¹zek pracy obligation to work
obligacja œmieciowa junk bond obowi¹zek ustawowy statutory duty
obligacja tymczasowa interim bond obowi¹zkowy 1. compulsory, mandatory,
obligacja wieczysta perpetual bond, obligatory 2. (sumienny) conscientious,
consol bond, irredeemable bond dutiful
obligacja wykupiona redeemed bond obowi¹zuj¹cy ruling, in force, valid, ef-
obligacja z prawem pierwszeñstwa fective, binding, operative
bond with the right of priority moc obowi¹zuj¹ca binding force
obligacja z przed³u¿onym terminem obowi¹zywaæ to be in force, to be effec-
wykupu extended bond tive / valid / operative, to bind, to oblige
obligacja z terminem wykupu callable obradowaæ to sit, to deliberate, to debate,
bond, redeemable bond to be in session
obligacja zamienna convertible bond, obrady deliberations, proceedings, ses-
convertible loan stock sion, conference
obligatariusz bondholder obrady przy okr¹g³ym stole round table
roszczenie obligatariusza bond- conference
holder’s claim obrady za zamkniêtymi drzwiami
obligatoryjny obligatory, mandatory closed session
ob³awa raid, hunt, manhunt, round-up obraza 1. insult, offence 2. contempt, dis-
ob³awa policyjna police raid respect, defamation 3. transgression, in-
obni¿enie reduction, decrease, cut fringement, outrage
obni¿enie wymiaru czasu pracy reduc- obraza s¹du contempt of court
tion of working time obra¿enie injury
obni¿ka reduction, cut, decrease, allow- obra¿enia cielesne personal injury
ance odnieœæ obra¿enia to suffer injuries
obni¿ka ceny reduction in the purchase obrona defence, advocacy, counsel
price obrona konieczna necessary defence

225
obrona s¹dowa oczyszczalnia œcieków

obrona s¹dowa pleading obwiniaæ to blame, to incriminate, to


obrona w³asna self-defence charge, to accuse
obroñca defender, attorney, advocate, de- obyczajówka vice squad
fence counsel, counsel for the defence, obywatel citizen, denizen
brief, pleader obywatelski civil, citizenly, civic
obroñca z urzêdu court-appointed de- Platforma Obywatelska Civic Plat-
fender,publicdefender,assignedcounsel form
obróbka tekstu text processing swobody obywatelskie civil liberties
obróbka towarów working of goods obywatelstwo citizenship, nationality
obrót distribution, trading, turnover, podwójne obywatelstwo dual citizen-
transactions, dealing, circulation ship, dual nationality
dopuszczenie do obrotu gie³dowego pozbawiæ obywatelstwa to denatura-
admitting for trading, listing lise
podanie o dopuszczenie do obrotu ocena opinion, (os¹d) judgement, (wyce-
gie³dowego application for listing na) appraisal, evaluation, assessment
publiczny obrót papierami wartoœ- ocena inwentaryzacyjna stock valuation
ciowymi public trading in securities ocena pracownika employee appraisal
wartoœæ obrotów turnover value ocena pracy work evaluation
wolumen obrotów turnover volume ocena wydajnoœci pracy merit rating
wprowadzenie do obrotu gie³dowego oceniaæ / oceniæ to appraise, to evaluate,
introduction of securities to exchange to assess
trading oceniaæ / oceniæ czyj¹œ pracê to assess
obrót bezgotówkowy non-cash transac- the performance
tions ochrona protection, preservation, conser-
obrót dewizowy foreign exchange opera- vation, guard, shield
tions ochrona pracy work protection
obrót magazynowy stock turnover ochrona przed zagro¿eniami protection
obrót pierwotny primary distribution, against hazards, protection against risks
primary trading ochrona przedemerytalna protection of
obrót wtórny secondary distribution, sec- those approaching pensionable age
ondary trading ochrona w trakcie usprawiedliwionej
obstrukcja obstruction nieobecnoœci w pracy protection dur-
obszar area, territory, region, field, zone, ing justified absence from work
range ochroniarz bodyguard, minder
obszar celny customs territory, customs oclenie (uiszczenie c³a) clearance, clear-
area ing
wyprowadziæ / wyprowadzaæ towary ocliæ to clear
z obszaru celnego to remove goods oczekiwania expectations
from the customs territory oczekiwania pracowników employee ex-
obszar dzia³ania area of activity pectations
obszarnik landowner oczerniaæ / oczerniæ to decry, to defame,
obuwie robocze working footwear to vilify, to traduce
obwieszczaæ / obwieœciæ to announce, to oczernianie defamation, vilification, tra-
proclaim, to make known ducement
obwieszczenie announcement, proclama- oczyszczalnia œcieków water treatment
tion, notice plant, sewer treatment plant

226
oczyszczaæ / oczyœciæ odnowiæ

oczyszczaæ / oczyœciæ to clear, to absolve oddaj¹cy w dzier¿awê / w najem lessor


oczyszczaæ z zarzutów to exonerate, to oddalaæ / oddaliæ to dismiss, to reject, to
clear of an imputation of guilt, to ab- overrule
solve of a charge oddalaæ pozew to dismiss a suit
oczyszczenie clearance, clearing, (roz- oddaliæ wniosek o og³oszenie upad³oœci
grzeszenie) absolution, to dismiss the bankruptcy petition
oczyszczenie z zarzutów exoneration, oddzia³ division, department, branch
clearance, (usprawiedliwienie, uniewin- oddzia³ spó³ki branch of the company
nienie) exculpation otworzyæ oddzia³ spó³ki to open / to es-
oczywisty clear, evident, obvious, ex- tablish a branch of the company
plicit, transparent, manifest, apparent odezwa manifesto, proclamation, appeal,
odbiæ kartê zegarow¹ po zakoñczeniu address
pracy to clock off odliczenie deduction
odbiæ kartê zegarow¹ przed rozpoczê- odliczenie od czegoœ deduction from
ciem pracy to clock on something
odbieraæ / odebraæ to collect, to accept, odmawiaæ / odmówiæ to refuse, to de-
to pick up cline, to deny, to repudiate, to turn
odbieraæ instrukcje to take instructions down, to reject
odbieraæ nale¿noœæ to collect a debt odmawiaæ przyjêcia to refuse acceptance
odbieraæ towar to collect goods odmawiaæ wykonywania pracy to with-
odbiorca recipient, consignee, receiver draw one’s labour
odbiorca koñcowy ultimate consumer odmawiaæ zezwoleniatorefusepermission
odbiorca praw transferee odmowa refusal, denial, rejection, repudi-
odbiorca przesy³ki consignee, addressee ation
odbiorca sumy czekowej payee odmowa ponownego zatrudnienia re-
odbiorca towarów recipient of goods fusal to re-employ
odbiorca us³ug recipient of services odmowa sk³adania zeznañ refusal to tes-
odbiór receipt, collection, receiving, re- tify
ception, acceptance odmowa zap³aty default in payment, re-
potwierdziæ odbiór listu to acknowl- fusal to pay
edge receipt of a letter odmownie negatively
odbywaæ karê wiêzienia to serve odmowny negative
odbywaæ praktykê prawnicz¹ to serve odpowiedŸ odmowna negative answer,
articles refusal of request, rejection of request
odcisk print, imprint, trace odnosiæ 1. (zwracaæ) take back, bring
odciski palców fingerprints, dabs back, carry back 2. (osi¹gaæ) to achieve,
oddaæ / oddawaæ to hand over, to give, to to be a success, to succeed 3. (porów-
release nywaæ) to compare
oddaæ obiekt to hand over the object odnosiæ siê 1. (mieæ zwi¹zek) to relate
oddaæ rzecz najêt¹ w ca³oœci lub czêœci 2. (traktowaæ) to treat
osobie trzeciej do bezp³atnego u¿ywa- odnoœnie in relation to, with regard to,
nia albo w podnajem to give a thing with reference to
leased as a whole or in parts to a third odnoœny relevant, pertinent, respective,
party for gratuitous use or sublease appropriate
oddaæ sprawê do s¹du to submit a case to odnowiæ 1. to renew, to extend 2. to refur-
court, to take the matter to court bish, to renovate, to improve

227
odnowienie odprawa czasowa

odnowienie 1. renovation, refurbishment, liable for something, to bear responsibil-


improvement 2. renewal, revival 3. re- ity for something
plenishment uchylaæ siê od odpowiedzialnoœci to
odpis 1. copy, transcript 2. deduction, evade responsibility, to shirk responsi-
write-off bility
odpis amortyzacyjny depreciation charge wzi¹æ odpowiedzialnoœæ to accept re-
odpieraæ to rebut, to refute sponsibility
odpieraæ zarzuty to refute an allegation odpowiedzialnoœæ indywidualna several
odp³atnoœæ payment, charge, fee, price liability
odp³atny for a consideration, paid, to be odpowiedzialnoœæ materialna pracow-
paid, non-gratuitous ników material liability of employees,
odpoczynek rest, relaxation, vacation financial liability of employees
odpoczynek tygodniowy weekly rest pe- odpowiedzialnoϾ nieograniczona un-
riod limited liability
odpoczynek w pracy rest at work odpowiedzialnoϾ odszkodowawcza
odkupny redeemable compensatory liability
odkupywaæ / odkupiæ to redeem, to buy odpowiedzialnoœæ ograniczona do wyso-
back, to repurchase koœci wk³adów liability limited to the
odpokutowaæ to do penance, to atone, to contribution
suffer the consequences of odpowiedzialnoϾ osobista spadkobier-
odpowiadaæ (za) to be liable for, to be re- cy personal liability of an heir
sponsible for, to be accountable for, to odpowiedzialnoϾ podatkowa spadko-
bear responsibility biercy heir’s tax liability
odpowiadaæ solidarnie to be liable odpowiedzialnoœæ porz¹dkowa pracow-
jointly and severally ników employee’s liability for mainte-
odpowiadaæ za podatki to be liable for nance of order
taxes odpowiedzialnoϾ solidarna joint and
odpowiadaæ za zobowi¹zania spó³ki to several liability
be liable for the obligations of the part- odpowiedzialnoœæ subsydiarna wspólni-
nership / company ka subsidiary liability of a partner,
odpowiedni appropriate, relevant, corre- subrogative liability of a partner
sponding, suitable, adequate, right odpowiedzialnoœæ za d³ugi spadkowe li-
odpowiednik counterpart, equivalent ability for estate debts / inheritance debts
odpowiednio appropriately, accordingly, odpowiedzialnoϾ za mienie powierzone
correspondingly, respectively, in pro- pracownikowi liability for property en-
portion, mutatis mutandis, suitably, ade- trusted to employees
quately, pursuant to odprawa 1. admission 2. severance pay /
odpowiedzialnoϾ liability, responsibility, payment, money bonus, golden hand-
accountability shake 3. briefing
byæ wolnym od odpowiedzialnoœci odprawa celna customs clearance
w granicach wartoœci wk³adu to be ex- odprawa czasowa (towaru) temporary
empt from liability up to the value of the admission
contribution, to be free from liability to pozwolenie na odprawê czasow¹
the extent of the value of the contribu- authorisation for temporary admission
tion procedura odprawy czasowej tempo-
ponosiæ odpowiedzialnoœæ za coœ tobe rary admission procedure

228
odprawa emerytalna odziedziczyæ

odprawa emerytalna old age bonus odstêpne premium, (zap³ata) compensa-


odprawa poœmiertna death benefit, death tion, restitution
grant odstêpowaæ od czegoœ to abandon / to re-
odprawa rentowa disability bonus nounce / to relinquish something, to for-
odrêbny separate, distinct, autonomous, bear from doing something
different odstêpowaæ od umowy to renounce the
odrêbne zdanie dissenting opinion contract, to contract out of an agreement
odroczenie 1. postponement, deferment, odstêpowaæ od zwyczajowych zasad to
stay 2. adjournment 3. continuance depart from normal practice
odroczenie sprawy s¹dowej continuance odszkodowanie compensation, damages,
odroczenie œwiadczeñ emerytalnych indemnity
postponement of old-age benefits wyp³acaæ / wyp³aciæ odszkodowania
odroczenie terminu p³atnoœci podatku to pay compensation
deferment of tax zmniejszenie odszkodowania mitiga-
odroczenie wykonania wyroku reprieve tion of damages
odroczony podatek postponed tax odszkodowanie ogólne general damages
odroczyæ p³atnoœæ to defer payment odszkodowanie retorsyjne punitive dam-
pozwolenie na odroczenie p³atnoœci ages
permission to defer payment odszkodowanie symboliczne nominal
odsiadka time damages
mieæ odsiadkê to do / to serve time odszkodowanie tymczasowe provisional
odsetek 1. (zysk) interest 2. (procent) per- damages
centage, proportion odtajniæ to declassify, to disclose, to re-
odsetki interest veal
odsetki bankowe banking interest odt¹d hereinafter, hereafter, henceforth,
odsetki bie¿¹ce running interest from this point
odsetki dodatkowe additional interest odwet retaliation, (zemsta) revenge, retri-
odsetki karne penalty interest bution
odsetki nale¿ne interests due braæ odwet to retaliate
odsetki naros³e interests accrued w odwecie za coœ in retaliation for
odsetki od wierzytelnoœci interests ac- something
crued on claims, interests on claim odwetowy retaliatory
odsetki roczne annual interest c³o odwetowe retaliatory tariff
odsetki ustawowe legal interest odwo³aæ / odwo³ywaæ 1. to revoke, to dis-
odsetki zaleg³e interests in arrears miss 2. to withdraw 3. to cancel, to
odsetki za zw³okê default interests, penal countermand, to recall
interests odwo³aæ zamówienie to countermand / to
stawka odsetek za zw³okê default in- cancel an order
terest rate odwo³anie 1. revocation, (ze stanowska)
naliczaæ odsetki za zw³okê to charge / dismissal 2. (cofniêcie) withdrawal
to calculate default interest 3. appeal 4. cancellation, revocation
naliczanie odsetek za zw³okê calcula- odwo³anie wypowiedzenia withdrawal of
tion of default interest notice
obliczaæ odsetki to compute interest, to termin wypowiedzenia term of notice
calculate interest odwrotny opposite, reverse
odsprzeda¿ resale odziedziczyæ to succeed, to inherit

229
odzie¿ robocza oferta towarów po obni¿onej cenie

odzie¿ robocza protective working clothes, z³o¿yæ ofertê to make an offer, to sub-
industrial clothing, work clothing mit an offer, to lodge a tender, to lodge
odzyskaæ to regain, to recover, to get back, a bid
to win back oferta atrakcyjna attractive offer
odzyskaæ prawo swobodnego zarz¹dza- oferta cenowa quotation
nia maj¹tkiem to recover the right to oferta do przyjêcia acceptable offer
freely administer one’s assets oferta fikcyjna fictitious offer
odzyskanie recovery, regaining, getting oferta korzystna advantageous offer, fa-
back vourable offer
odzyskanie posiadania repossession oferta korzystna ze wzglêdu na cenê
oferent offeror, bidder, tenderer low-priced offer
oferowaæ to offer, to quote oferta kupna bid, offer to buy
oferta offer, quotation, quote, proposal oferta kupna z zastrze¿eniem inspekcji
adresat oferty offeree technicznej statku offer subject to in-
anulowaæ ofertê to cancel an offer, to spection
retract an offer oferta na dostawê offer for delivery
byæ sk³onnym do rozwa¿enia oferty oferta na sprzeda¿ offer for sale
to be open to an offer oferta nabycia bid
odrzuciæ ofertê to decline an offer, to oferta najkorzystniejsza best offer
refuse an offer, to reject an offer oferta nie wi¹¿¹ca free offer, offer with-
okres wa¿noœci oferty duration of an out engagement
offer oferta niewywo³ana unsolicited offer,
oœwiadczenie o przyjêciu oferty dec- voluntary offer
laration of acceptance of an offer oferta odpowiednia / do przyjêcia suit-
prosiæ o z³o¿enie oferty to ask for an able offer
offer oferta okazyjna / po obni¿onej cenie
przyj¹æ ofertê to accept an offer, to occasional offer
take an offer oferta pisemna written offer, offer in
przyjêta oferta przetargowa winning writing
tender oferta podlegaj¹ca potwierdzeniu / z za-
rozwa¿aæ ofertê to entertain an offer strze¿eniem potwierdzenia offer sub-
sk³adaj¹cy ofertê maker of the offer, ject to confirmation
offeror, offerer oferta powa¿na seriousoffer,genuineoffer
skorzystaæ z oferty to take advantage oferta pracy offer of work
of an offer oferta próbna tentative offer
skwapliwie skorzystaæ z oferty to jump oferta przetargowa tender, bid
at an offer oferta publiczna public offering
termin sk³adania ofert opening, sub- oferta specjalna / wyj¹tkowa excep-
mission tendering date tional offer
wezwaæ do sk³adania ofert przetargo- oferta specjalna / preferencyjna prefer-
wych to call for tenders, to invite ten- ential offer, special offer
ders oferta sprzeda¿y offer to sell, offer of sale
wycofaæ ofertê to withdraw an offer, to oferta subskrypcyjna offer for subscrip-
revoke an offer tion
wygaœniêcie oferty expiration of an of- oferta towarów po obni¿onej cenie
fer cut-price offer

230
oferta us³ug okres sprawozdawczy / rachunkowy

oferta us³ug offer of services ograniczaæ produkcjê to cut back pro-


oferta ustna verbal offer, oral offer duction
oferta w zapieczêtowanej kopercie offer ograniczenielimitation,restriction,restraint
under sealed cover ograniczenie czasowe time limitation
oferta wa¿na offer in force, offer open ograniczenie odpowiedzialnoœci limita-
oferta wa¿na / aktualna do .... offer open tion of liability
until ... ograniczenie swobody handlu restraint
oferta wa¿na ... dni offer open ... days of trade
oferta wa¿na do odwo³ania offer re- ogrodzenie enclosure, fence, wall, railing
mains open until recall ogrodzenie terenu budowy site fence
oferta wi¹¿¹ca binding offer, firm offer ojciec father
oferta wstêpna opening bid ojciec chrzestny godfather
oferta z zastrze¿eniem akceptowania ojciec domniemany putative father
natychmiast po przyjêciu offer sub- ojcobójstwo patricide
ject to immediate acceptance ojcostwo paternity
oferta z zastrze¿eniem prawa ewentual- ojczym stepfather
nej wczeœniejszej sprzeda¿y towaru okaleczenie 1. injury, wound, mutilation
(przed otrzymaniem odpowiedzi dru- 2. lameness, crippledom 3. mayhem
giej strony) offer subject to prior sale trwa³e okaleczenie mayhem
(to being unsold) z³oœliwe okaleczenie malicious wound-
oferta z zastrze¿eniem przyjêcia do dnia ing
... offer subject to acceptance by .... okaziciel bearer, holder
oferta zakupu offer to buy, offer to pur- okazja (szansa) opportunity, (wydarzenie,
chase sytuacja, sposobnoϾ) occasion, (tani
ofiara 1. (osoba poszkodowana) victim, zakup) bargain
casualty 2. (datek) donation, gift 3. (po- okazja przewozu (mo¿liwoœæ wysy³ki)
œwiêcenie czegoœ) sacrifice shipping opportunity
oglêdziny inspection, examination, sur- okolicznoœæ circumstance, occasion
vey, viewing the scene okolicznoœci dodatkowe contributory
og³aszaæ / og³osiæ to announce, to declare, causes
to proclaim, to pronounce okolicznoœci ³agodz¹ce mitigating cir-
og³osiæ upad³oœæ to declare oneself bank- cumstances / factors, extenuating cir-
rupt cumstances
og³oszenie announcement, proclamation, okolicznoœci obci¹¿aj¹ce aggravating cir-
declaration, pronouncement cumstances, aggravations
og³oszenie strajku proclamation of okolicznoœci poprzedzaj¹ce antecedents
a strike okólnik circular letter, circular, memo
og³oszenie upad³oœci declaration of bank- okres period, term, season, semester, cy-
ruptcy cle, phase
ogólnopolski all-Poland, nation-wide, okres aplikatury articles
all-Polish okres podatkowy assessment period
Ogólnopolskie Porozumienie Zwi¹zków okres próbny probation, trial period
Zawodowych All-Poland Alliance of okres sprawozdawczy / rachunkowy ac-
Trade Unions counting period
ograniczaæ to limit, to delimit, to border, data koñcz¹ca okres sprawozdawczy
to restrict, to confine, to restrain ending date of the accounting period

231
okres wypowiedzenia opodatkowanie podwójne

okres wypowiedzenia term of notice opiniodawczy advisory, consultative


ustawowy okres wypowiedzenia stat- cia³o opiniodawcze consultative body
utory notice op³ata fee, charge, payment, (za naukê)
okrêg district, area, region, county, ward tuition, (za przejazd autostrad¹ itp.) toll
okrêg celny customs collecting district op³ata bankowa bank charge
okrêg s¹dowy circuit op³ata manipulacyjna administration fee,
okrêg wyborczy constituency, electoral handling fee / charge
ward pobieraæ op³atê manipulacyjn¹ to
okrucieñstwo cruelty,atrocity,ruthlessness charge an administration fee
okrutny cruel, ruthless, atrocious stawka op³at manipulacyjnych rate of
okup ransom administration fees
¿¹danie okupu ransom note op³ata prolongacyjna extension fee
okupacja 1. occupation 2. occupancy ustalaæ op³atê prolongacyjn¹ to fix an
opcja option extension fee
premia opcyjna put premium wp³acaæ op³atê prolongacyjn¹ to pay
operacja operation, transaction, business an extension fee
operacja uprzywilejowana privileged wysokoœæ op³aty prolongacyjnej ex-
operation tension fee amount
operacje bankowe banking business, op³ata skarbowa stamp duty
banking transactions, banking operations op³ata symboliczna token charge
operacje czekowe i wekslowe operations op³aty komunalne utility charges
involving cheques and bills of exchange op³aty sk³adowe storage charges
opieka care, custody opodatkowaæ to tax, to impose a tax
pod czyj¹œ opiek¹ in the custody of opodatkowanie taxation, assessment, im-
someone position of taxes
opiekun guardian, warder, warden dochód od opodatkowania chargeable
byæ czyimœ opiekunem to be a guard- profit, taxable income, taxable profit
ian over somebody dochód podlegaj¹cy opodatkowaniu
opiekun faktyczny de facto guardian assessable income
opiekun prawny legal guardian podlegaæ opodatkowaniu to be subject
opiekun procesowy special guardian to taxation, to be taxable, to be assessed
opiekun specjalny guardian ad litem to tax
opiekun ustanowiony w testamencie podstawa opodatkowania taxable
testamentary guardian base, taxable amount, basis of assess-
opiekuñczy custodial, caring, protective ment, tax base
pañstwo opiekuñcze welfare state przedmiot opodatkowania taxation
opiesza³y dilatory, slow, sluggish, tardy object
opinia 1. opinion, view, judgement 2. rep- zaokr¹glaæ podstawê opodatkowania
utation 3. reference to round the taxable base
zasiêgaæ czyjeœ opinii to consult some- opodatkowanie bezpoœrednie direct tax-
one ation
opinia bieg³ego expert’s opinion opodatkowanie podwójne double taxa-
odmowa wydania opinii disclaimer of tion
opinion umowy o unikaniu podwójnego opo-
opiniodawca adviser / advisor, consultee, datkowania double taxation agree-
referee ments, tax treaties

232
opodatkowanie progresywne oskar¿ony

opodatkowanie progresywne progres- organizowaæ pracê firmy to organise the


sive taxation operations of a business
opodatkowanie proporcjonalne propor- organy podatkowe tax authorities
tional taxation reprezentowaæ podatnika przed or-
opodatkowanie u Ÿród³a taxation at the ganami podatkowymi to represent
source a taxpayer before tax authorities
oprawca (kat) executioner, (drêczyciel) organy spó³ki company’s authorities, or-
torturer, (morderca) murderer gans, bodies of association
ordynacja 1. regulations, law, act on rules orzec / orzekaæ to declare, to decide, to
for 2. entailed state rule, to adjudicate, to adjudge, to decree
ordynacja podatkowa act on rules for orzec upad³oœæ to declare bankruptcy, to
taxation, fiscal law declare bankrupt
ordynacja wyborcza electoral regulations, orzeczenie 1. decision 2. verdict, adjudi-
electoral law, act on rules for elections cation, judgment 3. statement
orêdzie address, message, proclamation, orzeczenie lekarskie medical report, med-
manifesto ical certificate
organ body, authority, organ, agency aktualne orzeczenie lekarskie
organ odwo³awczy administrative-review up-to-date medical report, valid medical
authorities certificate
organizacja organisation, arrangement, orzeczenie o og³oszeniu upad³oœci deci-
system sion declaring bankruptcy
organizacja czasu pracy arrangement of s¹dowe orzeczenie o upad³oœci adjudi-
working time cationinbankruptcy, adjudication order
organizacja pozarz¹dowa non-govern- orzecznictwo judicial decisions, body of
mental organisation rulings, jurisdiction
organizacja pracy organisation of work, orzekaæ / orzec to declare, to decide, to
system of work rule, to adjudicate, to adjudge, to decree
organizacja rz¹dowa governmental or- orzekaæ na posiedzeniu niejawnym to
ganisation adjudicate at a closed session
organizacja zawodu organisation of pro- os¹d judgment / judgement, opinion, ver-
fessions dict
organizacja zwi¹zkowa union organisa- os¹dzaæ / os¹dziæ to adjudge, to judge, to
tion pass judgment
ponadzak³adowa organizacja zwi¹z- oskar¿aæ / oskar¿yæ to accuse, to charge,
kowa upper-level union organisation, to indict, to arraign, to incriminate, to
multi-establishment trade union organi- prosecute, to litigate, to sue
sation oskar¿aj¹cy accuser, prosecutor
zak³adowa organizacja zwi¹zkowa oskar¿anie accusal, accusation, inculpa-
trade union organisation of an establish- tion, allegation, imputation,
ment, trade union active at work estab- oskar¿enie accusation, charge, indict-
lishment ment, allegation, prosecution, arraign-
organizacje pracodawców employers’ ment
organisations przedstawienie aktu oskar¿enia ar-
organizacje zawodowe professional as- raignment
sociations oskar¿enie publiczne indictment
organizowaæ to organise, to arrange oskar¿ony accused, defendant, respondent

233
oskar¿yciel oœmiogodzinny dzieñ pracy

oskar¿yciel counsel for the prosecution, osobiœcie personally, in person


prosecutor osobny individual, separate, single, dis-
oskar¿yciel Korony (UK) Crown prose- tinct
cutor osobowoϾ prawna legal personality, ju-
oskar¿yciel publiczny public prosecutor, ridical personality, status of artificial
prosecuting attorney, district attorney person of legal entity
oskar¿ycielski accusatorial, accusatory jednostka bez osobowoœci prawnej
osoba person, entity, head, party, individ- unincorporated association (UK)
ual ostateczny final, ultimate, decisive, con-
osoba fizyczna natural person, human be- clusive, closing
ing, natural being, individual ostrze¿enie warning, caution, (upomnie-
osoba owdowia³a widowed person nie) caveat, (cynk, poufna informacja)
osoba pracuj¹ca dorywczo odd hand tip-off
osoba pracuj¹ca na w³asny rachunek ostrze¿enie ustne verbal warning
self-employed person udzieliæ ostrze¿enia to give a warning
osoba prawna legal person, legal entity, oszacowanie 1. assessment 2. evaluation,
artificial person, juridical person, juris- estimation
tic person, corporation, body corporate, oszacowanie maj¹tku assessment of the
corporate personality assets
pañstwowa osoba prawna State legal oszczerca defamer, libelant
person oszczerczy defamatory, libellous, slander-
ustanowiæ osobê prawn¹ to establish ous
a legal entity, to form a legal entity oszczerstwo defamation, slander, libel, in-
osoba prawna podzielona divided legal jurious / malicious falsehood, vilifica-
entity tion
osoba prawna prawa prywatnego pri- oszukañczy deceitful, crooked, under-
vate corporation hand, cheating, fraudulent
osoba prawna prawa publicznego pub- oszukiwaæ to deceive, to defraud, to de-
lic corporation lude, to trick
osoba prawna zbiorowa corporation ag- oszukiwanie deception
gregate oszust crook (pot.), trickster, fraud
osoba rozwiedziona divorced person oszust karciany card sharper, cardsharp,
osoba stanu wolnego unmarried person, card shark
single person oszustwo (k³amstwo) deceit, fraud, (kant)
osoba trzecia third person swindle, (podstêp) trickery, (szwindel)
osoba ubezw³asnowolniona incapaci- take-in, (szlabierstwo) imposture, (mis-
tated person, incompetent person, per- tyfikacja) hoax
son in need of supervision oszustwo komputerowe computer fraud
osoba w separacji separated person oszczêdnoœci 1. savings, funds 2. reserves,
osoba zamê¿na married person resources
osoba znajduj¹ca siê pod opiek¹ / kura- wycofywaæ swoje oszczêdnoœci to
tel¹ ward, charge draw out one’s savings
osoba zobowi¹zana do zap³aty podatku oszczêdzaæ to save, to economise
person liable to pay tax oszczêdzanie saving, economising
osobisty personal, private oœmiogodzinny dzieñ pracy eight-hours
rzeczy osobiste personal belongings working day

234
oœrodek Ósma Dyrektywa EWG z 1984

oœrodek 1. centre, office 2. area 3. medium ment, to make a declaration, to make


oœrodek pomocy spo³ecznej social assis- representations
tance office oœwiadczenie finansowe statement of
oœrodek poprawczy attendance centre, means
youth custody centre oœwiadczenie o wszczêciu postêpowania
oœrodek zatrudnienia employmentcentre naprawczego statement on opening re-
oœwiadczaæ / oœwiadczyæ to declare, to organisation proceedings
state, to represent, to allege oœwiadczenie woli declaration of one’s in-
oœwiadczenie declaration, statement, rep- tention, declaration of intent, declara-
resentation, testimony presentation, tion of will
proclamation, profession, pronounce- z³o¿yæ oœwiadczenie woli to make
ment a declaration of intent
bezwarunkowe oœwiadczenie uncon- oœwiata education, school system
ditional declaration, unconditional oœwiatowy educational, instructional
statement otrucie poisoning
niewa¿noœæ oœwiadczenia woli inval- otruæ to poison
idity of a declaration of intent oznaczony 1. marked 2. appointed, set
odwo³aæ oœwiadczenie woli to revoke 3. identified 4. specified 5. definite
a declaration of intent oznaka 1. sign, indication, symptom
z³o¿yæ oœwiadczenie to make a state- 2. emblem, token

Ó
Ósma Dyrektywa EWG z 1984
EEC Eighth Directive of 1984

235
P
pacjent patient portfel papierów wartoœciowych in-
pacyfista pacifist vestment portfolio
pajêczarz 1. attic thief 2. subscription fee ulokowanie / plasowanie papierów
dodger wartoœciowych placing of securities
pakiet holding, interest, lot rejestracja papierów wartoœciowych
pakiet mniejszoœciowy minority interest registration of securities
pakt covenant, pact, agreement, compact papier wartoœciowy dopuszczony do pu-
Pakt Ligi Narodów Covenant of the blicznego obrotu security approved for
League of Nations public trading
palestra the bar papier wartoœciowy emitowany przez
panaceum panacea, cure-all Skarb Pañstwa public security, secu-
panorama firm classified directory, com- rity of the public sector
mercial / trade directory papier wartoœciowy emitowany w serii
panowanie 1. rule, reign 2. domination, security issued in series
prevalence papier wartoœciowy na okaziciela
pañstwo state, nation bearer security
pañstwo cz³onkowskie Member State papier wartoœciowy na zlecenie order in-
pañstwo socjalne welfare state strument, order document
pañstwowy state, state-owned, state-con- papier wartoœciowy imienny registered
trolled, civil, national security
urzêdnik pañstwowy civil servant papier wartoœciowy na zlecenie security
pañstwowa inspekcja pracy state labour upon mandate
inspectorate, state labour inspection papiery wartoœciowe securities
pañstwowa inspekcja sanitarna state papiery wartoœciowe d³u¿ne debt securi-
sanitary inspectorate, state sanitary in- ties, debentures, bond certificates
spection papiery wartoœciowe dopuszczone do ob-
pañstwowa osoba prawna state legal rotu gie³dowego listed securities, quoted
person securities
Pañstwowa Stra¿ Po¿arna State Fire papiery wartoœciowe imienne registered
Service, State Fire Brigade securities
papier wartoœciowy security, stock papiery wartoœciowe krajowe domestic
inkaso papierów wartoœciowych secu- securities
rity collection papiery wartoœciowe krótkoterminowe
operacje na papierach wartoœcio- marketable securities
wych operations in securities, dealings papiery wartoœciowe nie znajduj¹ce
in securities, transactions in securities siê w obrocie gie³dowym unquoted

236
papiery wartoœciowe notowane... paszkwil

securities, securities not officially parcela 1. lot, plot 2. parcel (USA)


listed 3. (dzia³ka, ogródek, dzia³kowy) allot-
papiery wartoœciowe notowane na ment (UK)
gie³dzie listed securities, quoted securi- parcelacja division into plots
ties parkiet floor
papiery wartoœciowe pañstwowe state parking car park, parking lot
securities parking strze¿ony guarded parking lot
papiery wartoœciowe podlegaj¹ce wyku- parlament parliament, diet
powi redeemable securities parlamentarny parliamentary
papiery wartoœciowe przenoszalne debata parlamentarna parliamentary
transferable securities debate
papiery wartoœciowe przynosz¹ce zysk opozycja parlamentarna parliamen-
income-yielding securities tary opposition
papiery wartoœciowe rozdrobnione wybory parlamentarne parliamentary
dilutive securities election
papiery wartoœciowe rynku kapita³owe- partia 1. party, team, group 2. part, por-
go capital market securities tion, lot, batch
papiery wartoœciowe rynku otwartego partia polityczna political party
open-market securities partia towaru consignment
papiery wartoœciowe o oprocentowaniu partia rz¹dz¹ca ruling party
sta³ym fixed-interest securities, fixed- partner 1. partner, associate, stakeholder
-yield securities 2. (konkubent) cohabitant, cohabitee,
papiery wartoœciowe o oprocentowaniu cohabiter
zmiennym variable-yield securities partnerzy spo³eczni management and la-
papiery wartoœciowe udzia³owe securi- bour, social partners
ties of a participating nature partycypacja pracownicza employee
papiery wartoœciowe w obiegu securities participation, worker participation
in issue pas 1. (przy ubraniu) belt 2. (strefa) zone
papiery wartoœciowe w obrocie nieofi- pas nadgraniczny exclusion zone, fron-
cjalnym over-the-counter securities tier zone
papiery wartoœciowe w³aœcicielskie eq- paser receiver (of stolen goods), fence
uity securities paserstwo handling / receiving stolen
papiery wartoœciowe wymienialne con- goods, fencing
vertible securities zajmowaæ siê paserstwem to receive
papiery wartoœciowe wyra¿one w PLN stolen goods, to fence
securities denominated in PLN pasierb stepson, stepchild
papiery wartoœciowe zagraniczne for- pasierbica stepdaughter, stepchild
eign securities paskarz profiteer
papiery wartoœciowe zapobiegaj¹ce roz- pastwiæ siê nad kimœ to be cruel to some-
drobnieniu antidilutive securities one, to maltreat someone, to torment
papiery wartoœciowe zbywalne negotia- someone
ble securities pasywa liabilities, debit column, debit
parafowaæ 1. (przyj¹æ, akceptowaæ) to side, debtor side
initial 2. (zabezpieczyæ) to seal aktywa i pasywa assets and liabilities,
paragraf 1. article, section 2. (akapit) credit and debit
paragraph paszkwil libel, lampoon, pasquil

237
paszport pe³nomocnictwo procesowe

paszport passport pe³nomocnictwo bierne passive power of


patent patent attorney (restricted to receiving declara-
patrol patrol, duty point tions of will)
patrol policyjny police patrol pe³nomocnictwo dla agencji celnej
patrolowaæ to patrol power of attorney for a customs agency
pedagogika pracy occupational peda- pe³nomocnictwo do dokonania czynno-
gogy œci proxy granted in order to act
pe³ne zatrudnienie full employment pe³nomocnictwo do dorêczeñ power of
pe³ni¹cy obowi¹zki (p.o.) acting attorney for delivery
pe³ni¹cy obowi¹zki dyrektora (kierow- pe³nomocnictwo do dzia³ania w spra-
nika) acting director wach celnych power of attorney to act
pe³noletni adult, of age in customs affairs
byæ pe³noletnim to be of age, to be of pe³nomocnictwo do przeniesienia w³as-
full age noœci nieruchomoœci power of attorney
nie byæ pe³noletnim to be under age to transfer ownership to real estate
staæ siê pe³noletnim to come of age, to pe³nomocnictwo do reprezentowania na
become major, to attain one’s majority walnym zgromadzeniu power of attor-
pe³noletni domownik adult member of ney to represent a shareholder at a gen-
the household eral meeting
pe³noletnoœæ full age, full legal age, ma- pe³nomocnictwo do wykonywania czyn-
jority, age of majority, age of consent noœci prawnych power of attorney to
pe³noletnoœæ prawna legal majority perform legal acts
osi¹gn¹æ pe³noletnoœæ to attain the age pe³nomocnictwo do zawi¹zania spó³ki
of majority, to reach one’s majority z o.o. power of attorney to establish
pe³nomocnictwo power of attorney, a limited liability company
proxy, representation pe³nomocnictwo dorozumiane (domnie-
cofn¹æ pe³nomocnictwo to revoke mane) implied power of attorney,
power of attorney agency of necessity
cofniêcie pe³nomocnictwa revocation pe³nomocnictwo generalne plenary
of power of attorney power, general power of attorney
odwo³aæ pe³nomocnictwo to revoke pe³nomocnictwo jawne open power of at-
power of attorney torney
odwo³anie pe³nomocnictwa revoca- pe³nomocnictwo ³¹czne joint power of at-
tion of power of attorney torney
przekazaæ pe³nomocnictwo to dele- pe³nomocnictwo na piœmie letter of au-
gate authority thority
sporz¹dziæ pe³nomocnictwo to make a pe³nomocnictwo nieodwo³alne irrevoca-
power of attorney ble power of attorney
udzielaæ / udzieliæ pe³nomocnictwa to pe³nomocnictwo nieograniczone unlim-
grant a power of attorney ited power of attorney
wygaœniêcie pe³nomocnictwa expira- pe³nomocnictwo notarialne notarial po-
tion of power of attorney wer of attorney
zrzec siê pe³nomocnictwa to renounce pe³nomocnictwo ogólne general power of
a power of attorney attorney
zrzeczenie siê pe³nomocnictwa renun- pe³nomocnictwo procesowe power of at-
ciation of a power of attorney torney ad litem, warrant of attorney

238
pe³nomocnictwo prywatne pierwsza pomoc

pe³nomocnictwo prywatne power of at- personel nadzoru supervisory personnel


torney by private instrument personel naukowo-techniczny scientific
pe³nomocnictwo rodzajowe specific profession
power of attorney personel pomocniczy back office person-
pe³nomocnictwo sta³e permanent power nel, support staff
of attorney personel s³u¿by zdrowia health care pro-
pe³nomocnictwo trwa³e durable power of fession
attorney (USA) personel techniczny technical personnel
pe³nomocnictwo ustne oral power of at- personel transportu transport staff
torney personel urzêdniczy salaried personnel
pe³nomocnictwo zbiorowe collective personel wykwalifikowany qualified per-
power of attorney sonnel
pe³nomocnictwo zlecone mandatory pow- perspektywy zawodowe career prospects
ers petent petitioner, applicant, inquirer, sup-
pe³nomocnik attorney-in-fact, proxy plicant
holder, agent, plenipotentiary, represen- petycja petition, application
tative pewnoϾ 1. security, certainty 2. confi-
pe³nomocnik do dorêczeñ agent for de- dence
livery, attorney-in-fact for delivery pewnoϾ stanowiska security of tenure
pe³nomocnik handlowy commercial rep- pewnoœæ zatrudnienia security of em-
resentative ployment
pe³nomocnik pozas¹dowyprivateattorney piastowaæ to hold, to bear
pe³nomocnik prawny attorney piastowaæ urz¹d to hold office
pe³nomocnik procesowy legal represen- piecza care, custody, charge, supervision
tative for the purpose of litigation sprawowaæ pieczê nad czymœ to be in
pe³nomocnik wierzycieli attorney of charge of something
creditors pieczêæ stamp, seal
penitencjarny penitentiary przystawiæ pieczêæ to affix a seal
penologia penology / stamp, to stamp
pensja pay, remuneration, wages, salary pieczêæ firmowa / spó³ki company seal
pensja na rêkê, pensja netto take-home pieczêæ spó³ki / zwi¹zku common seal
pay pieniacki litigious, barratrous
personel staff, personnel, body of persons pieniactwo barratry, barretry
employed pieniacz vexatious litigant, barrator,
cz³onek personelu staff person barrater
odpowiadaæ za personel to be in pieni¹dze money, funds, currency
charge of staff pieni¹dze za milczenie hush money
wstêp tylko dla personelu no admit- pieniê¿ny pecuniary, monetary, money, fi-
tance except on business nancial
zarz¹dzaæ personelem to administer pierwokup pre-emption, pre-emptive pur-
personnel, to direct personnel, to man- chase
age personnel prawo pierwokupu right of pre-emption
zebranie personelu personnel meeting pierwsza pomoc first aid
personel administracji administrative udzieliæ pierwszej pomocy poszkodo-
personnel wanym to provide first aid to injured
personel biurowy office personnel persons

239
pikieta pobyt czasowy

pikieta picket, demonstration p³aca œrednia average wage


pikieta masowa mass picketing p³aca tygodniowa weekly wage
pikieta pokojowa peaceful picketing p³aca za godzinê hourly wage
pikieta strajkowa strike picket p³aca zasadnicza basic wage, basic salary
pikietowaæ to picket p³aciæ, wynagradzaæ za pracê to pay for,
pismo letter, note, document, writing, no- to remunerate, to give payment, to make
tice payment, to reward
pismo okólne circular letter p³atnik payer, remitter
pismo przewodnie covering letter / note p³atnik podatku tax remitter, taxpayer
pismo wypowiadaj¹ce pracê written no- p³atnoœæ payment
tice odroczyæ p³atnoœæ to defer payment
plafon taryfowy tariff ceiling pozwolenie na odroczenie p³atnoœci
plagiat plagiarism, crib permission to defer payment
pope³niaæ plagiat to plagiarise termin p³atnoœci maturity, falling due
plan 1. plan, schedule, scheme 2. inten- termin p³atnoœci odsetek falling due
tion, plan 3. (zarys) design, blueprint of interest
plan bezpieczeñstwa i ochrony zdrowia p³atny 1. due, payable 2. paid, salaried
security and health protection plan p³atne przy odbiorze cash on delivery
plan zagospodarowania city plan, master p³atny na ¿¹danie payable on demand
plan p³eæ sex, gender
tworzyæ plany zagospodarowania te- p³ciowy sexual, carnal
renu to create zoning arrangements of stosunek p³ciowy sexual intercourse,
the land carnal knowledge
planowaæ to plan, to project, to scheme, to p³ody produce, crop
schedule, to design pobicie battery, beating, defeat
planowaæ urlop to schedule leave napad z pobiciem assault and battery
planowanie planning, programming, pobieraæ / pobraæ to levy, to collect, to
scheduling, intention draw
planowanie zatrudnienia manpower pobieraæ podatek to levy a tax, to collect
planning a tax
plomba lead seal, customs seal pobieraæ p³acê to draw wages
na³o¿yæ plombê to affix the seal pobieraæ zasi³ek dla bezrobotnych to be
zerwaæ plombê to break the seal on the dole
p³aca pay, remuneration pobieranie podatków collection of taxes
p³aca akordowa piece work pay poborca collector
p³aca gwarantowana guaranteed pay poborca podatkowy tax collector
p³aca miesiêczna monthly wages poborowy (adjective) conscriptable
p³aca minimalna minimum wage poborowy (noun) conscript, recruit
p³aca na rêkê, dochód na rêkê dispos- pobory emoluments, salary, wages
able income pobór podatku collection of taxes, levy
p³aca niska low pay zaniechaæ poboru podatku to waive
p³aca podstawowa threshold salary the collection of taxes
p³aca progresywna incentive pay pobudka motive, impulse
p³aca realna real wages ukryte pobudki ulterior motives
p³aca sfery bud¿etowej public sector pay pobyt stay, sojourn
p³aca sta³a fixed wage pobyt czasowy temporary stay

240
pobyt sta³y podatek od œwiadczenia us³ug

pobyt sta³y permanent stay podatek akcyzowy excise duty, excise tax
d³ugoœæ pobytu duration of stay podatek bezpoœredni direct tax
miejsce pobytu place of stay podatek dochodowy income tax
pochodzenie origin, descent podatek dochodowy od osób fizycznych
niepreferencyjne pochodzenie personal income tax
non-preferential origin podatek dochodowy od osób prawnych
preferencyjne pochodzenie preferen- income tax on legal persons, corporate
tial origin income tax
œwiadectwo pochodzenia certificate of podatek gruntowy land tax, tax on land,
origin real estate tax
pochodzenie towarów origin of goods, podatek inflacyjny inflation tax
provenance podatek konsumpcyjny consumption tax
dowód pochodzenia towarów proof of podatek koœcielny church tax
the origin of goods podatek maj¹tkowy property tax, tax on
ustaliæ pochodzenie towarów to deter- property
mine the origin of goods podatek obrotowy turnover tax
poczytalnoϾ accountability, sanity, podatek od darowizn donation tax, gift
soundness of mind, responsibility tax (USA)
ograniczona poczytalnoœæ diminished podatek od dochodów i zysków kapi-
responsibility / capacity ta³owych corporation tax
podaæ siê do dymisji to resign podatek od kapita³u capital transactions
podanie application, letter of application, tax
petition, claim podatek od maj¹tku property tax
podanie o pracê job application podatek od nabycia praw w³asnoœci
odrzuciæ czyjeœ podanie o pracê to re- purchase / conveyance tax
ject someone’s job application podatek od nieruchomoœci real estate
podanie upad³ego o dopuszczenie do za- tax, real property tax
warcia uk³adu the bankrupt’s petition podatek od obrotu nieruchomoœciami
for permission to make the arrangement tax on sales of land
podanie w sprawie zawarcia umowy podatek od papierów wartoœciowych
najmu rental property application tax on transfer of stocks and bonds, se-
podatek tax, duty, impost curities tax
g³ówny podatek dochodowy od osób podatek od psów dog licence tax, dog tax
prawnych mainstream corporation tax podatek rzeczowy / od ruchomoœci tax
(MCT) on movables
obliczaæ podatek to calculate a tax podatek od samochodów tax on cars
obowi¹zek podatkowy tax obligation podatek od spadków inheritance tax, es-
data powstania obowi¹zku podatko- tate tax, estate duty
wego tax point podatek od spadków i darowizn inheri-
niedope³nienie obowi¹zku podatko- tance and gift tax
wego failure to fulfil a tax obligation podatek od spo¿ycia consumption tax
podlegaj¹cy podatkowi taxable, podatek od spó³ek corporation tax
assessable podatek od œrodków transportowych
podnosiæ podatki to raise taxes transport vehicles tax
potr¹ciæ podatek to withhold a tax podatek od œwiadczenia us³ug tax on
wymiar podatku tax assessment services

241
podatek od t³uszczów jadalnych podstawa powództwa / roszczenia

podatek od t³uszczów jadalnych tax on podejrzenie suspicion, suspecting, as-


oils and fats sumption
podatek od towarów i us³ug VAT, tax on rzucaæ podejrzenia to cast suspicion
goods and services wzbudzaæ podejrzenia to arouse sus-
podatek od transakcji tax on transac- picion
tions podejrzenie nieuzasadnione groundless
podatek od transportu transportation tax, suspicion, unfounded suspicion
duty on transportation podejrzewaæ to suspect, to have a suspi-
podatek od wartoœci dodanej od nak³a- cion, to be suspicious, (mieæ podejrze-
dów value added tax charge on inputs nia, w¹tpliwoœci) to misdoubt, (¿ywiæ
podatek od wartoœci wytworzonej out- podejrzenia) to harbour suspicions
put tax podejrzliwy suspicious, mistrustful, dis-
podatek od wynagrodzeñ tax on wages trustful
podatek od zysków profits tax, tax on podjudzaæ to abet, to instigate, to incite
profits podmiot subject, entity
podatek od zysków kapita³owych capi- podmiot gospodarczy business entity
tal gains tax (UK) podnajem subletting, sublease
podatek pog³ówny poll tax podnajemca subtenant, subletter
podatek poœredni indirect tax podnajmowaæ to sublet
podatek progresywny progressive tax podopieczny ward, tutee, protege
podatek rolny agricultural tax podpalenie arson
podatek rycza³towy lump-sum tax podpis signature
podatek spadkowy succession duty, in- prawo podpisu power to sign
heritance tax, legacy tax, legacy duty uwierzytelniæ podpis to authenticate
podatek spadkowy inheritance tax, death a signature
duty podpis notarialnie poœwiadczony signa-
podatek u Ÿród³a tax at source ture certified by a notary public
podatek wyrównawczy surtax, counter- podpis urzêdowo poœwiadczony an offi-
vailing tax, equalisation of burdens cially certified signature
podatki lokalne local taxes podpis w³asnorêczny one’s autograph sig-
podatki miejskie municipal taxation nature
podatnik taxpayer, taxable person, tax poœwiadczenie podpisu authentication of
bearer signature
podatnik opiesza³y slow taxpayer podrabiaæ to counterfeit
podatnik podatku dochodowego per- podrabiaæ monety to counterfeit coins
sonal-income-tax payer podró¿ s³u¿bowa business trip
maj¹tek podatnika taxpayer’s prop- pods¹dny accused, defendant, culprit
erty pods³uch wiretapping
na koszt podatnika at taxpayer’s ex- pods³uchiwanie eavesdropping, listening
pense in
odpowiedzialnoœæ p³atnika taxpayer’s podstawa basis, base, cause, grounds,
liability substance
poda¿ pieni¹dza money supply podstawa powództwa ground of action,
podejmowaæ dzia³ania undertake activi- cause of action
ties podstawa powództwa / roszczenia cause
podejrzany suspect of action

242
podstawienie pokwitowanie

podstawienie substitution podzia³ pracy allocation of work, divi-


podstawienie pospolite substitution of an sion of labour
heir podzia³ przez przejêcie division by ac-
podstawienie powiernicze substitution of quisition, division by take-over
an heir on trust podzia³ przez przejêcie i zawi¹zanie no-
podstawowy basic, primary, prime wej spó³ki division by acquisition and
podstawa base, basis, foundation formation of a new company
podstawy basics podzia³ przez wydzielenie division by
podstêp deceit, trick separation
podw³adny inferior, subordinate podzia³ przez zawi¹zanie nowych spó³ek
podwy¿ka rise, increase divisionbyformation of new companies
podwy¿ka p³ac pay rise, rise in wages, podzia³ równy even distribution
wage increase, rising wages podzia³ w³aœciwy proper distribution
podzia³ division, partition, break-up, por- pod¿egacz abettor, accessory, inciter
tioning, split, separation pod¿egaæ to abet, to incite, to instigate,
dokonywaæ podzia³u (maj¹tku) to (do buntu) to foment
sever, to divide pod¿eganie incitement, instigation, abet-
dzieñ podzia³u division date, day of di- ment
vision pogorszenie deterioration
og³oszenie o podziale spó³ki an- pogotowie strajkowe strike alert
nouncement of the division of the com- pogró¿ka threat, intimidating remark,
pany menace
plan podzia³u division plan, draft list z pogró¿kami threatening letter
terms of division pojednanie conciliation, reconciliation
og³osiæ plan podzia³u to announce the pojednawczy conciliatory
division plan komisja pojednawcza arbitrational
poddaæ plan podzia³u badaniu bieg³e- committee, conciliation commission
go to examine the division plan by an postêpowanie pojednawcze conciliatory
expert proceedings
zg³osiæ plan podzia³u do s¹du reje- pojedynczy single, individual, separate
strowego to file the division plan with pokuta atonement, penance
the registry court pokrewieñstwo cognation, relation by
uchwa³a o podziale spó³ki resolution blood, consanguinity
on division of the company, division stopieñ pokrewieñstwa degree of rela-
resolution tionship
podj¹æ uchwa³ê o podziale spó³ki to pokwitowaæ, udzieliæ pokwitowania to
adopt a resolution on division of the release, to discharge
company pokwitowanie receipt
zamiar dokonania podzia³u spó³ki in- otrzymaæ pokwitowanie to obtain / to
tention to divide the company, intention receive a receipt
to effect a division of the company przedstawiæ / okazaæ pokwitowanie
zastrze¿enie do podzia³u planu objec- to produce a receipt
tion to the division plan wydaæ pokwitowanie to issue / to give
wnieœæ zastrze¿enia do podzia³u pla- a receipt
nu to lodge / to make objections to the wypisaæ pokwitowanie to make out / to
division plan write out a receipt

243
pokwitowanie porêczaæ / porêczyæ za kogoœ

pokwitowanie (udzielone zarz¹dowi) re- po³¹czenie kapita³ów uniting of interests


lease, discharge dokonaæ po³¹czenia to effect a merger
pokwitowanie zap³aty d³u¿nej sumy re- dzieñ po³¹czenia merger date, day of
ceipt of payment of the sum due merger
polecenie order, direction plan po³¹czenia merger plan, draft
stosowaæ siê do poleceñ to obey direc- terms of merger
tions, to obey orders pomoc help, aid, assistance
polecenie ksiêgowania (nota ksiêgowa) pomoc dla s³abo zarabiaj¹cych aid to
account note, internal voucher low-income groups
polecenie wydania delivery order pomoc domowa domestic servant, “do-
policja police mestic help”
polityka policy, politics pomocnictwo aiding and abetting
polityka celna tariff policy pomówienie injurious falsehood, slander,
polityka kadrowa personnel policies libel
polityka pieniê¿na monetary policy pomy³ka mistake, error
instrumenty polityki pieniê¿nej mon- pope³niaæ / pope³niæ pomy³kê to make
etary policy instruments a mistake
polityka p³ac pay policy, payroll policy, poprawiaæ / poprawiæ pomy³kê to cor-
wage policy rect a mistake, to rectify a mistake
polityka podatkowa policy of taxation, pomy³ka s¹dowa miscarriage of justice
tax / taxation policy popiwek (podatek od nadmiernych wyna-
polityka równych szans equal opportuni- grodzeñ) excess profit tax
ties policy poplecznik 1. henchman, partisan 2. ac-
prowadziæ politykê równych szans to cessory
be an equal opportunities employer poplecznictwo 1. rendering criminal as-
polityka rynku pracy labour market pol- sistance, criminal support 2. hench-
icy, manpower policy, employment pol- manship, partisanship
icy popyt demand
polityka zatrudnienia UE EU employ- cieszyæ siê popytem to be in demand
ment policy popyt na mieszkania housing demand
Polska Scalona Nomenklatura Towaro- porada advice, counsel, instruction, opin-
wa Handlu Zagranicznego Polish ion, guidance
Combined Nomenclature of Goods in zasiêgn¹æ porady u kogoœ to take
Foreign Trade counsel with someone
polubowny amicable, peaceful, concilia- poradnictwo guidance, counselling
tory poradnictwo zawodowe vocational guid-
polubowne za³atwienie sporu amicable ance
resolution of a dispute, amicable settle- pora¿ka 1. failure 2. defeat (klêska w bit-
ment wie)
d¹¿yæ do polubownego za³atwienia pora¿ka finansowa financial failure
sporu to strive to reach an amicable res- porêczaæ / porêczyæ za d³ug to guarantee
olution of a dispute a debt, to assume suretyship for a debt
po³¹czenie merger, combination, amal- porêczaæ / porêczyæ za kogoœ to stand
gamation surety for someone, to stand security for
po³¹czenie jednostek gospodarczych someone, to stand guarantor, to act as
business combination surety

244
porêczenie posiadanie

porêczenie suretyship, guarantee porzucenie abandonment, giving up, der-


daæ jako porêczenie to give / to furnish eliction
security porzucenie dziecka abandonment of child
kwota / wysokoœæ porêczenia amount porzucenie rzeczy ruchomej abandon-
of surety, amount of security ment of a movable
udzielaæ / udzieliæ porêczenia to grant posada post, position
suretyship posiadacz holder, possessor, occupant
umowa porêczenia contract of posiadacz nieprawny unrightful / unlaw-
suretyship, guarantee contract ful holder / possessor / occupant
wysokoœæ porêczenia amount of surety posiadacz prawowity, prawny rightful
porêczenie bezterminowe unlimited holder / possessor / occupant
suretyship posiadacz prekaryjny immediate holder
porêczenie maj¹tkowe financial guaran- posiadacz samoistny autonomous pos-
tee sessor, adverse possessor of real prop-
porêczenie za d³ug surety for a debt erty
porêczyciel surety, guarantor, person posiadacz spokojny, niezak³ócony quiet
standing security, warrantor, voucher / peaceful / undisturbed possessor
oœwiadczenie porêczyciela surety’s posiadacz w dobrej wierze holder in
declaration good faith
wystêpowaæ jako (czyjœ) porêczyciel posiadacz w z³ej wierze holder in bad
to go guarantee (for someone) faith
porêczyciel wekslowy indorser posiadacz zale¿ny dependent possessor
porozumienie (ugoda) arrangement, un- posiadaæ (dzier¿yæ) to hold, to possess
derstanding, communication posiadaæ nies³usznie, nielegalnie to pos-
porozumienie (umowa) agreement, ar- sess unlawfully, illegally
rangement posiadaæ s³usznie, legalnie to possess
porozumienie bran¿owe inter-profes- lawfully, legally, legitimately
sional agreement posiadanie possession, possessorship,
porozumienie pracownicze working proprietorship
agreement byæ w posiadaniu to be in possession
porozumienie stron mutual agreement of of, to be in receipt of
the parties, mutual consent of the parties ci¹g³oœæ posiadania continuity of pos-
za porozumieniem stron under mutual session
agreement mieæ w posiadaniu to be in possession
poród childbirth of, to hold
port port mieæ w cudzym posiadaniu to possess
port celny port of entry in the name of somebody, to hold for
port za³adunku shipping port somebody
porywaæ to kidnap, to abduct, to hijack nabyæ / uzyskaæ posiadanie to acquire
porz¹dek order, tidiness, neatness possession
porz¹dek dzienny agenda odebraæ posiadanie to dispossess
punkt porz¹dku dziennego item on the porzuciæ posiadanie to relinquish pos-
agenda session
porz¹dek pracy work order pozbawienie / odebranie posiadania
porzucaæ / porzuciæ to abandon, to give dispossession
up, to leave, to quit prawo posiadania right of possession

245
posiadanie bez wymaganego zezwolenia postêpowanie uk³adowe

przekazanie, delegacja posiadania otworzyæ postêpowanie to institute the


transfer of possession proceedings, to open the proceedings
przeszkadzaæ komuœ w posiadaniu, uchylenie postêpowania quashing of
zak³óciæ czyjeœ posiadanie to disturb the proceedings, waiver of procedure
somebody’s possession uchyliæ postêpowanie to waive proce-
roœciæ sobie prawo do posiadania to dure, to quash proceedings
claim possession ukoñczenie postêpowania completion
wejϾ w posiadanie to come into pos- of the proceedings
session of ukoñczyæ postêpowanie to complete
wejœæ w posiadanie jakieœ rzeczy to the proceedings
have oneself put in the possession umorzenie postêpowania discontinu-
wykonywaæ posiadanie to exercise ance of the proceedings
rights of possession umorzyæ postêpowanie to discontinue
wzi¹æ coœ w posiadanie to take posses- the proceedings
sion of something, to seize wszcz¹æ postêpowanie to commence
wziêcie w posiadanie seizure, taking / to institute proceedings
possession wznowiæ postêpowanie to reopen pro-
posiadanie bez wymaganego zezwolenia ceedings
possession without due permit, unli- zamkn¹æ postêpowanie to close pro-
censed possession ceedings
posiadanie domniemane / dorozumiane zamkniêcie postêpowania closing of
constructive possession proceedings
posiadanie faktyczne actual possession zakoñczyæ postêpowanie to complete
posiadanie fikcyjne fictitious possession proceedings
posiadanie jawne, oczywiste apparent zawiesiæ postêpowanie to stay pro-
possession ceedings
posiadanie na w³asnoœæ, w charakterze zawieszenie postêpowania stay of pro-
w³aœciciela independent possession ceedings
posiadanie niezak³ócone undisturbed postêpowanie cywilne civil procedure
possession / proceedings
posiadanie pierwotne originalpossession postêpowanie dyscyplinarne disciplinary
posiadanie przywrócone restored pos- action
session postêpowanie egzekucyjne execution
posiadanie samoistne independent pos- proceedings, compulsory execution
session, autonomous possession postêpowanie egzekucyjne w admini-
posiadanie spokojne quiet enjoyment stracji administrative execution pro-
posiadanie utracone lost possession ceedings
posiadanie wadliwe faulty possession, postêpowanie podatkowe tax procedure
defective possession postêpowanie pojednawcze conciliatory
posiadanie wy³¹czne sole possession proceedings
posiadanie zak³ócone disturbed posses- postêpowanie spadkowe inheritance pro-
sion ceedings
posi³ki profilaktyczne i napoje prophy- postêpowanie ugodowe voluntary ar-
lactic meals and drinks rangement
postêpowanie proceedings, action, proce- postêpowanie uk³adowe arrangement
dure proceedings

246
postêpowanie upad³oœciowe powrót do zatrudnienia

ukoñczenie postêpowania uk³adowe- potrzeby socjalno-bytowe welfare needs


go completion of the arrangement pro- potrzeby zwi¹zane z prac¹ labour needs
ceedings potwarz defamation, libel, slander
postêpowanie upad³oœciowe bankruptcy potwierdzaæ 1. to confirm, to acknowl-
proceedings edge 2. to corroborate
wtórne postêpowanie upad³oœciowe potwierdzaæ zeznania to corroborate evi-
concurrent bankruptcy proceedings dence
postêpowanie w przedmiocie og³oszenia potwierdzenie 1. confirmation, acknowl-
upad³oœci proceedings for declaration edgement 2. corroboration
of bankruptcy poufnoϾ confidentiality, privacy, secrecy
poszanowanie dóbr osobistych respect poufny confidential, secret, top-secret,
for personal interests of employee undercover
poszkodowany injured person, aggrieved poufny charakter confidential nature
party powierzaæ to entrust
poszlaki circumstantial evidence powierzchnia space, surface, area
poszlakowy circumstantial powierzchnia mieszkalna living space,
poszukuj¹cy pracy applicant, job seeker surface of dwelling
poœrednik mediator, intermediary, go-be- powierzchnia piêtra / kondygnacji floor
tween area
poœrednictwo pracy placement service powiêkszaæ / powiêkszyæ firmê to ex-
poœwiadczenie authentication, certifica- pand a firm
tion, attestation powinowactwo affinity, kinship, relation
poœwiadczenie daty authentication of the stopieñ powinowactwa degree of af-
date finity
poœwiadczenie podpisu authentication of powo³anie appointment, calling, vocation
signature powo³anie do objêcia spadku instituting
poœwiadczony authenticated / naming a person as an heir
potwierdzenie poœwiadczone authenti- powo³anie do objêcia spadku z mocy us-
cated confirmation tawy institution / induction by effect of
poœwiadczyæ to authenticate, to certify law
potêpiaæ to condemn, to disapprove of powo³anie do wojska conscription
potêpienie condemnation, damnation, dis- powo³anie spadkobiercy appointment of
proof heir
potr¹cenie set-off, deduction powód (osoba wnosz¹ca pozew) plaintiff,
dokonaæ potr¹cenia to make a set-off claimant, demandant
potr¹cenie u Ÿród³a deduction at source powództwo action, lawsuit, claim, com-
potr¹cenie umowne contractual set-off plaint, litigation
potr¹cenie wierzytelnoœci wzajemnych istota powództwa gist of an action
setoff of reciprocal claims podstawa powództwa cause of action
potr¹cenie wzajemnych d³ugów miêdzy wnieœæ powództwo to submit a claim,
wierzycielem a d³u¿nikiem set-off be- to bring an action
tween the creditor and the debtor powództwo o wydanie spadku action for
potr¹ciæ to deduct, to set off recovery of an inheritance
potr¹ciæ kwotê to deduct an amount powrót return, resumption
potr¹ciæ z p³acy to deduct from wages powrót do zatrudnienia return to em-
/ pay ployment

247
powstanie po¿yczka

powstanie (bunt) revolt, insurrection, mu- pozywaæ do s¹du 1. to sue 2. to summon


tiny po¿yczaæ komuœ to lend, to grant a loan to
powstanie (utworzenie) formation, cre- someone, to give a loan to someone
ation, incorporation, establishment po¿yczaæ na procent to lend at interest
powstanie spó³ki formation / creation / in- po¿yczka loan, credit
corporation / establishment of a partner- obs³uga po¿yczki administration of
ship / company a loan
powstanie spó³ki kapita³owej formation anulowaæ po¿yczkê to revoke a loan
of a capital company forma po¿yczki form of a loan
powstanie spó³ki osobowej incorporation kwota po¿yczki loan amount, sum of
of the partnership, creation of the part- money lent, sum of money borrowed
nership obs³uga po¿yczki service of a loan
pozas¹dowy out-of-court okres po¿yczki duration of a loan, loan
pozbawiaæ / pozbawiæ to deprive, to dis- period
possess, to remove, to strip otrzymaæ po¿yczkê to receive a loan,
pozbawiæ (kogoœ) zachowku to disin- to obtain a loan
herit, to deprive someone ofone’slegitim proœba o po¿yczkê applicationforaloan
pozew 1. summons, petition, statement of przedmiot po¿yczki object of loan
claim 2. action, suit, plaint rata po¿yczki loan payment
poziom level, standard sp³aciæ po¿yczkê to pay off a loan, to
poziom p³ac wage level repay a loan
poziom, stan zatrudnienia level of em- sp³ata po¿yczki repayment of a loan,
ployment redemption of a loan
pozory appearance, guise, outward look, stopa po¿yczki yield, rate of return
pretence efektywna stopa po¿yczki actual yield,
pozwaæ / pozywaæ to bring / to file a law- actual rate of return
suit, to institute an action, to sue tytu³em po¿yczki as a loan
pozwany defendant, respondent ubiegaæ siê o po¿yczkê to apply for
pozwolenie licence, permit, permission a loan
pozwolenie budowlane / na budowê udzieliæ komuœ po¿yczki to lend, to ac-
building permit, planning permission commodate somebody with a loan, to
wniosek o wydanie pozwolenia na bu- advance a loan
dowê building permit application ulokowaæ po¿yczkê to place a loan
pozycja 1. item, point, entry 2. position, umowa po¿yczki contract for a loan
location 3. status warunki po¿yczki terms of a loan, loan
pozycja kosztów cost item conditions
pozycje bilansowe balance sheet items wielkoœæ po¿yczki amount of a loan
pozycje kosztów expense items ca³kowita wielkoœæ po¿yczki total
pozycje nadzwyczajne extraordinary amount of a loan
items wydanie przedmiotu po¿yczki deliv-
pozycje wyj¹tkowe exceptional items ery of the object of loan, release of the
pozycje bilansowe balance sheet items object of loan
pozycje kosztów expense items wykorzystanie i zarz¹dzanie po¿ycz-
pozywaæ 1. to sue, to file a lawsuit, to in- k¹ operation and management of a loan
stitute an action 2. to summon, to call wysokoœæ (wartoœæ) po¿yczki loan
upon value

248
po¿yczka amortyzacyjna po¿yczkodawca

wzi¹æ po¿yczkê to take out a loan, to po¿yczka niezabezpieczona unsecured


raise a loan loan, naked loan
zabezpieczenie dodatkowe po¿yczki po¿yczka niskoprocentowa low-interest
collateral security loan
zabezpieczenie po¿yczki security for po¿yczka o oprocentowaniu sta³ym
a loan, collateral for a loan fixed interest rate loan
zabezpieczenie zwrotu po¿yczki secu- po¿yczka o oprocentowaniu zmiennym
rity of loan repayment variable interest rate loan
zaci¹gn¹æ po¿yczkê to contract / to in- po¿yczka obopólna back to back loan
cur / to take out / to raise / to negotiate po¿yczka oprocentowana loan at inter-
a loan est, interest-bearing loan
zwrot po¿yczki refund of a loan po¿yczka pañstwowa (rz¹dowa) govern-
zwróciæ po¿yczkê to pay off / to repay ment loan, government borrowings
a loan po¿yczka pieniê¿na loan of money
zysk z po¿yczki loan proceeds po¿yczka pod zastaw loan on pawn
po¿yczka amortyzacyjna redemption po¿yczka podporz¹dkowana subordi-
loan nated loan
po¿yczka bankowa bank loan, bank ad- po¿yczka pomostowa bridging loan
vance po¿yczka prywatna private loan, pri-
po¿yczka bezprocentowa gratuitous loan vately contracted loan
po¿yczka bezterminowa perpetual loan po¿yczka œrednioterminowa medium-
po¿yczka bezzwrotna non-repayableloan -term loan
po¿yczka budowlana construction loan po¿yczka terminowa term loan
po¿yczka d³ugoterminowa long-term po¿yczka uzupe³niaj¹ca subsidiary loan
loan po¿yczka w naturze loan in kind
po¿yczka fikcyjna contractual loan po¿yczka w ró¿nych walutach
po¿yczka globalna global loan multi-currency loan
po¿yczka gwarantowana recourse loan po¿yczka wewnêtrzna domestic loan, in-
po¿yczka hipoteczna mortgage loan land loan, internal loan
po¿yczka indywidualna individual loan po¿yczka wojenna war loan
po¿yczka jest wymagalna loan is pay- po¿yczka za zabezpieczeniem loan
able, loan falls due against security
po¿yczka konsorcjalna syndicated loan po¿yczka zabezpieczona secured ad-
po¿yczka krótkoterminowa short-term vance, advance against collateral
loan po¿yczka zagraniczna external loan, for-
po¿yczka lichwiarska usurious loan, loan eign loan
at usurious rates po¿yczka zamienna convertible loan
po¿yczka na budownictwo mieszkanio- po¿yczka zwrotna w ka¿dej chwili na
we housing loan ¿¹danie loan repayable on demand, call
po¿yczka na kupno mieszkania home loan
loan po¿yczka zwrotna za wypowiedzeniem
po¿yczka na warunkach specjalnych loan at notice
loan on special terms, special loan po¿yczkobiorca borrower, loanee, debtor,
po¿yczka nieoprocentowana loan with- credited party
out interest, interest-free loan, soft loan po¿yczkodawca lender, loaner, creditor,
po¿yczka nieœci¹galna bad loan grantor of credit

249
po¿yczkodawca ostatniej instancji pracownik administracyjny

po¿yczkodawca ostatniej instancji praca na odleg³oœæ teleworking


lender of the last resort praca nak³adcza cottage industry
po¿ytki fruits, profits, proceeds, benefits, praca nielegalna illicit work, clandestine
emblements work, black economy
u¿ytkowanie z prawem pobierania praca nocna night work
po¿ytków usufruct, life interest praca presti¿owa high profile job
po¿ytki cywilne rzeczy civil fruits of praca przy komputerze video display
a thing / civil profits / proceeds arising unit work
from rights praca przy taœmie assembly-line work
po¿ytki gruntu s¹siaduj¹cego profits of praca przymusowa compulsory / forced
a neighbouring piece of land work
po¿ytki naturalne natural emblements praca sezonowa seasonal work
/ fruits / proceeds praca spo³eczna welfare work
po¿ytki naturalne rzeczy natural fruits of praca sta³a regular work, steady work,
a thing, natural proceeds steady employment
po¿ytki prawa fruits from a right, pro- praca umys³owa brain-work, mental
ceeds from right work, intellectual work
po¿ytki prawne legal emblements praca urzêdnicza clerical work
po¿ytki przemys³owe industrial yields praca w domu home working
po¿ytki rzeczy profits of a thing praca w niedzielê Sunday working
po¿ytki rzeczy obci¹¿onej zastawem praca w terenie field work
profits of a pledged thing praca wiêŸniów prison labour
po¿ytki z nieruchomoœci interest on real praca wymagaj¹ca demanding job
property praca z pogranicza hustling work
pobieraæ po¿ytki to benefit, to enjoy praca zespo³owa team work
profits lubiæ pracê zespo³ow¹ to be comfort-
pobieranie po¿ytków yield of fruits, en- able in a team environment
joyment of profits praca zmianowa / na zmianach shift
praca work, employment, job work
przyjêcia do pracy recruitment prace wykoñczeniowe finishing (opera-
œwiadectwo pracy clearance card tions), build-out
zadowolenie z pracy job satisfaction pracobiorca employee, workman,
praca akordowa piece work “hand”, jobholder, servant
praca atypowa atypical work pracodawca employer, employing entity,
praca badawcza research work master, patron
praca biurowa office work, clerical work pracowaæ to work
praca budowlana construction work pracowaæ na akord to be on piecework
praca cha³upnicza domestic work, home pracowniczy workers’
work, outwork kolektyw pracowniczy workers’ col-
praca czasoch³onnatime-consumingwork lective
praca dorywcza odd job za³oga pracownicza staff, body of
praca dzieci child labour workers
praca fizyczna manual labour, handwork pracownik employed person, employee,
praca indywidualna individual work servant, staff person
praca jednozmianowa one-shift work pracownik administracyjny administra-
praca na morzu maritime work tive assistant

250
pracownik biurowy prawo odmowy wykonywania pracy

pracownik biurowy clerical assistant, of- pracownik-kobieta female worker


fice worker praæ brudne pieni¹dze to launder
pracownik budowlany builder praktykant intern, volunteer worker on
pracownik fizyczny blue-collar worker, probation, apprentice, worker on trial,
manual worker trainee
pracownik migruj¹cy migrant worker prawa rights, powers
pracownik m³odociany young worker prawa autorskie copyrights
pracownik nielegalny clandestineworker prawa pracownicze employment rights
pracownik niepe³nosprawny handi- prawa publiczne civil rights
capped worker korzystaæ z praw publicznych to en-
pracownik niewykwalifikowany un- joy civil rights
skilled worker prawa rzeczowe, które mo¿na docho-
pracownik nowy new addition to the staff dziæ na drodze s¹dowej choses in ac-
pracownik oddelegowany za granicê tion
expatriate worker prawdopodobieñstwo utraty zdolnoœci
pracownik pomocniczy auxiliary worker p³atniczej default probability
pracownik pracuj¹cy na powietrzu out- prawo 1. right 2. law, regulations 3. (dzie-
side worker dzina nauki) law faculty, lex
pracownik przygraniczny frontier zbiór praw collection of laws
worker prawo budowlane Construction Law
pracownik samorz¹dowy self-govern- prawo czerpania wody lub spuszczania
ment employee wody na teren drugiego right to take
pracownik sezonowy seasonal worker water or to discharge water over the
pracownik sfery bud¿etowej public sec- land of another
tor employee prawo do godziwego wynagrodzenia
pracownik s³u¿by publicznej public ser- right to fair remuneration
vice employee prawo do pracy right to work
pracownik starostwa powiatowego em- prawo do renty right to pension
ployee of regional office, employee of prawo do wspólnego pastwiska right to
poviat starosty common pasture
pracownik starszy older worker prawo do wypoczynku right to rest
pracownik techniczny technical profes- prawo dostêpu do nieruchomoœci access
sion right
pracownik turystyki tourist profession prawo karne skarbowe fiscal penal law
pracownik umys³owy white-collarworker prawo koalicji right to unite
pracownik urzêdów pañstwowych em- prawo koœcielne ecclesiastical law
ployee of state offices prawo maj¹tkowe property right
pracownik urzêdu gminy employee of prawo naprawcze reorganisation law, re-
commune office (urz¹d gminy), em- habilitation law
ployee of gmina office prawo niezbywalne non-transferable
pracownik w urzêdzie marsza³kowskim right, inalienable right
employees of marshal offices (urz¹d prawo o publicznym obrocie papierami
marsza³kowski) wartoœciowymi Law on the Public
pracownik z WE Community worker Trading in Securities
pracownik-cz³onek rodziny family prawo odmowy wykonywania pracy
worker right to withdraw one’s labour

251
prawo pierwokupu procedura uproszczona

prawo pierwokupu pre-emptive right, dzaj¹ce uk³ad valid decision approv-


right of pre-emption ing the arrangement
prawo poboru pre-emptive rights, right prawomyœlnoœæ law-abidingness
to take up new shares, subscription right prawomyœlny law-abiding
prawo podatkowe tax law praworz¹dnoœæ lawfulness, rule of law,
przepisy prawa podatkowego provi- legality, law and order
sions on tax law praworz¹dny law-abiding, lawful, law-
prawo pracy labour law -observing, legally governed
dotycz¹cy prawa pracy pertaining to prawowity legal, lawful, legitimate
labour laws prawowity nastêpca heir apparent
prawo przechodu i przejazdu right of prawowitoϾ legitimacy
passage prawoznawstwo jurisprudence
prawo reprezentowania right to repre- preambu³a preamble
sent, power to represent precedens precedent
mieæ prawo reprezentowania to have ustanawiaæ precedens to set a prece-
the right to represent dent
pozbawiæ kogoœ prawa reprezento- predykacja predication
wania to deprive someone of the right predykat predicate
to represent prejudykat leading case, precedent,
prawo rzeczowe property right, right in prejudication
property premedytacja premeditation, delibera-
prawo spadkowe law of succession tion, malice aforethought, premeditated
prawo w³asnoœci title, proprietary right malice, preconceived malice, malice
przeniesienie prawa w³asnoœci alien- prepense
ation morderstwo z premedytacj¹ premedi-
zastrzec / zastrzegaæ prawo w³asnoœci tated killing / murder, deliberate mur-
to reserve the right of ownership der, cold-blooded murder
skutecznoœæ zastrze¿enia prawa w³as- premia bonus, prize, premium, bonus
noœci effectiveness of reservation of payment
ownership premia emisyjna premium on issue
prawo wstêpu ingress premia produkcyjna bonus on output,
prawo wstêpu i wyjœcia ingress and bonus on turnover, productivity bonus
egress premia uznaniowa incentive bonus
prawo wyjœcia egress prewencja prevention
prawo wypowiedzenia right to terminate oddzia³y prewencji riot police
prawo zak³adania przedsiêbiorstw right prêgierz pillory, whipping post
of establishment procedura procedure, proceedings
prawo zatrzymania right of retention, procedura celna customs procedure
right of detention gospodarcza procedura celna cus-
prawodawca lawmaker, lawgiver, legisla- toms procedure with economic impact
tor obj¹æ towary procedur¹ celn¹ to
prawodawczy legislative place goods under a customs procedure
prawodawstwo legislation zg³osiæ towar do procedury celnej to
prawomocnoϾ force of law, legal validity declare goods for a customs procedure
prawomocny legally valid, binding procedura uproszczona simplified pro-
prawomocne postanowienie zatwier- cedure

252
procedura zawieszaj¹ca protokó³

procedura zawieszaj¹ca suspensive pro- projektant designer, decorator


cedure projektant wnêtrz interior decorator
procenty bankowe bank interest projektowanie pracy work projection
proces process, procedure prokura commercial power of attorney,
proces budowlany construction process procuration, power of procuration, right
proces bud¿etowania budgetary process of commercial representation
proces pracy szkodliwy dla zdrowia odwo³aæ prokurê to revoke a commer-
work process which is harmful to health cial power of attorney
proces s¹dowy litigation ustanowiæ prokurê to grant a commer-
wytaczaæ / wytoczyæ komuœ proces to cial power of attorney,
bring a lawsuit against someone prokurator prosecutor, prosecuting attor-
procesowaæ siê to litigate, to sue, to go to ney
law prokurent holder of a commercial power
procesualista specialist in matters of legal of attorney, procurator
procedure promieniowanie jonizuj¹ce ionising ra-
procesualityka science of legal procedure diation
procesualny processual, procedural promulgacja promulgation
produkt product, merchandise promulgacyjny promulgatory
produkt gotowy finished product propozycja proposal, offer, suggestion
produkt kompensacyjny compensating propozycja restrukturyzacji proposal to
product restructure
produkt mineralny mineral product propozycja uk³adowa arrangement pro-
produkt przetworzony processed prod- posal, reorganisation proposal
uct z³o¿yæ propozycjê uk³adow¹ to sub-
produkt roœlinny vegetable product mit / to file an arrangement proposal
produkt uzyskany przez polowanie prospekt prospectus, brochure
product of hunting prospekt emisyjny introduction prospec-
produkt uzyskany przez rybo³ówstwo tus
product of fishing prospekt emisyjny ogólny pathfinder pro-
produkt wydobyty z dna morskiego spectus
product extracted from the seabed opublikowaæ prospekt emisyjny to
produkt wydobyty z wnêtrza ziemi publish a prospectus
product extracted from the subsoil przed³o¿yæ prospekt emisyjny to sub-
profanacja desecration, profanation, sac- mit a prospectus
rilege zatwierdziæ prospekt emisyjny to ap-
profanuj¹cy profanatory prove a prospectus
profilaktyczny preventative, prophylactic protest protest
profilaktyczna ochrona zdrowia preven- zaostrzyæ protest to escalate a protest
tative health care, preventative health zawiesiæ protest to suspend a protest
protection protoko³owaæ to keep the minutes, to re-
profilaktyczna opieka zdrowia preven- cord
tative health care protokó³minutes,record, report, statement
progresja podatkowa progressive taxa- ksiêga protoko³ów book of minutes,
tion, graduated taxation minutes book (UK)
projekt project, design, draft, scheme spisaæ protokó³ to take the minutes, to
projekt budowlany building project make a record

253
protokó³ obrad przechowanie

sporz¹dzaæ protokó³ to draw up the potr¹ciæ prowizjê to deduct a commis-


minutes, to make minutes sion
wci¹gn¹æ do protoko³u (zaprotoko³o- roszczenie o prowizjê claim for the
waæ) to enter on the minutes commission
protokó³ obrad statement of proceeding ¿¹daæ prowizji od umowy to demand
protokó³ posiedzenia minutes of a ses- a commission for a contract
sion, minutes of the meeting prowizja bankowa bank commission
protokó³ odczytany i przyjêty read and prowizja del credere del credere commis-
confirmed minutes sion
protokó³ walnego zgromadzenia wspól- prowizja frachtowa charter commission
ników minutes of annual general meet- prowizja gwarancyjna guarantee com-
ing (UK) mission
protokó³ zdawczo-odbiorczy hand-over prowizja maklerska brokerage
protocol, delivery-acceptance act prowizja manipulacyjna handling com-
protokó³ z zebrania minutes of the meet- mission
ing prowizja nielegalna illicit commission
prowadzenie conduct, running, manage- prowizja od obrotu commission on turn-
ment over
prowadzenie cudzych spraw bez zlece- prowizja od sprzeda¿y sales commis-
nia negotiorum gestio, conducting other sion, commission for sale, commission
persons’ affairs without mandate on sales, selling commission
prowadzenie spraw spó³ki management prowizja rycza³towa flat-rate commis-
of the affairs of the partnership / com- sion
pany, running of the business prowizja od zakupu buying commission
obowi¹zek prowadzenia spraw spó³ki prowizja procentowa percent commis-
obligation to manage the affairs of the sion
partnership / company prowizja ubezpieczeniowa insurance
powierzyæ prowadzenie spraw spó³ki to commission
entrust the management of the affairs of prowizja za dostawê commission for de-
the partnership / company livery
prowadziæ handel wymienny to barter próbka sample
prowadziæ sprawy spó³ki to manage the pobraæ próbki to take samples, to sample
affairs of the partnership / company, to próg podatkowy tax threshold
keep the affairs of the partnership/com- prywatyzacja privatisation
pany, to conduct the affairs of the part- prywatyzowaæ to privatise
nership / company przechowalnia baga¿u left-luggage of-
prowadziæ sprawy nieprzekraczaj¹ce fice
zwyk³ych czynnoœci spó³ki to conduct przechowanie safe-keeping, bailment,
affairs within the ordinary scope of the keeping
partnership’s business, to manage the na przechowaniu, w depozycie in es-
affairs within the ordinary business of crow
the partnership / company oddaæ na przechowanie to put into
prowizja 1. commission, margin 2. provi- safe-keeping
sion powierzyæ coœ komuœ na przechowa-
pobieraæ prowizjê to charge a commis- nie to entrust something to somebody’s
sion safe-keeping, to place in safe-keeping

254
przechowawca przedsiêbiorstwo spedycyjne

przechowawca keeper, custodian, deposi- przedsiêbiorca jednoosobowy single-


tary -party business entity, one-person busi-
przedawnienie limitation, lapse ness (UK)
bieg przedawnienia period of prescrip- przedsiêbiorca ma³y small entrepreneur,
tion, flow of time limitation small undertaking
zawieszenie biegu przedawnienia przedsiêbiorca pogrzebowy funeral di-
suspension of running of period of limi- rector (USA)
tation przedsiêbiorca samodzielny sole trader
nieulegaj¹cy przedawnieniu przedsiêbiorca zagraniczny oversea en-
imprescriptible terprise
okres przedawnienia period / time of przedsiêbiorstwo enterprise, business en-
limitation terprise, business establishment, busi-
przerwanie okresu przedawnienia in- ness, firm, undertaking, concern, pro-
terruption in the course of limitation prietorship, corporation, operation
podlegaj¹cy przedawnieniu subject to nabywca przedsiêbiorca enterprise
prescription transferee, transferee of an enterprise,
podleganie przedawnieniu prescrip- purchaser of an enterprise
tion under the statute of limitation okreœliæ strategiê przedsiêbiorstwa to
przerwa przedawnienia suspension of determine the strategy of the corpora-
prescription tion
termin przedawnienia period of limi- prowadziæ przedsiêbiorstwo to oper-
tation / prescription, lapse period ate / to run an enterprise, to run a busi-
zawieszaæ termin przedawnienia to ness
suspend a lapse period stan przedsiêbiorstwa state of the en-
zawieszenie przedawnienia suspen- terprise
sion of the course of limitation zarz¹dzaæ przedsiêbiorstwem to di-
przedawnienie prawa limitationofaright rect the operations of a business
przedawniony time-barred, prescribed, przedsiêbiorstwo handlowe merchandis-
barred by limitation, ing operation, commercial enterprise
przedma³¿eñski antenuptial, prenuptial, przedsiêbiorstwo jednoosobowe single
premarital proprietorship
umowa przedma³¿eñska antenuptial przedsiêbiorstwo ma³e small undertaking
agreement, prenuptial agreement przedsiêbiorstwo maklerskie brokerage
przedmiot object, item firm
przedmiot dzia³alnoœci spó³ki objects of przedsiêbiorstwo pañstwowe State en-
a company terprise
przedmiot maj¹tkowy proprietary item przedsiêbiorstwo produkcyjne manu-
przedmiot œwiadczenia object of perform- facturing operation
ance przedsiêbiorstwo przewozowe carrier
przedsiêbiorca entrepreneur, business en- przedsiêbiorstwo rodzinne family-
tity, individual proprietor (USA), sale -owned enterprise
proprietor (UK), trader, businessman, przedsiêbiorstwo sk³adowe storehouse
contractor business, warehouse company, ware-
przedsiêbiorca budowlany contractor, house business
building contractor, building entrepre- przedsiêbiorstwo spedycyjne forward-
neur ing agent

255
przedsiêbiorstwo wiêkszych rozmiarów przekazaæ kwotê

przedsiêbiorstwo wiêkszych rozmiarów przedstawiciel we wszystkich sprawach


enterprise of considerable size, enter- attorney at large (USA)
prise of a material size, large-sized en- przedstawiciel z urzêdu public attorney
terprise (USA)
przedsiêwziêcie undertaking, venture, en- przedstawicielstwo representation,
terprise, task, pursuit, project, scheme, agency, representative office
operation otworzyæ przedstawicielstwo to open
rozpocz¹æ przedsiêwziêcie to embark / to establish a representative office
on an undertaking prawo przedstawicielstwa right of rep-
wzi¹æ udzia³ w przedsiêwziêciu totake resentation
part in an operation przedstawicielstwo bierne passive repre-
przedsiêwziêcie handlowe commercial sentation
undertaking przedstawicielstwo czynne active repre-
przedsiêwziêcie wspólne joint operation sentation
przedstawiciel representative, agent przedstawicielstwo dyplomatyczne dip-
przedstawiciel ministra w³aœciwego do lomatic mission
spraw gospodarki representative of przedstawicielstwo handlowe commer-
the minister in charge of economy cial agency
przedstawiciel ministra w³aœciwego do przedstawicielstwo konsularne consular
spraw instytucji finansowych repre- agency
sentative of the minister in charge of fi- przedstawicielstwo s¹dowe representa-
nancial institutions tion in law courts
przedstawiciel ministra w³aœciwego do przedstawicielstwo sprzeda¿y sale
spraw rynków rolnych representative agency
of the minister in charge of agriculture przedstawicielstwo ustawowe statutory
market representation
przedstawiciel ministra w³aœciwego do przedstawicielstwo wy³¹czne exclusive
spraw Skarbu Pañstwa representative agency, sole agency
of the minister in charge of the State przedstawicielstwo zwi¹zkowe union
Treasury representative
przedstawiciel Prezesa Narodowego przedstawiæ to present, to introduce, to
Banku Polskiego representative of the produce, to submit, to bring forward
President of the National Bank of Po- przedstawiæ towary to present goods
land przedstawiæ towary organowi celnemu
przedstawiciel Prezesa Urzêdu Ochro- topresentgoodstothe customs authority
ny Konkurencji i Konsumentów rep- przedzia³ podatkowy tax bracket
resentative of the President of the Com- przegl¹d 1. review, critique 2. inspection,
petition and Consumer ProtectionOffice revision
przedstawiciel prywatny private attor- przegl¹d analityczny analytical review
ney (USA) przejêcie take-over
przedstawiciel rz¹du attorney for gov- byæ zagro¿onym przejêciem to be un-
ernment (USA) der threat of take-over
przedstawiciel umocowany pisemnie at- przekaz remittance, transfer
torney of record (USA) przekazaæ / przekazywaæ to hand over,
przedstawiciel w sprawie attorney in ca- to transfer
sus (USA) przekazaæ kwotê to transfer the amount

256
przekszta³cenie przetarg

przekszta³cenie transformation przepisy prawa celnego customs rules


dzieñ przekszta³cenia transformation przepisowo 1. legally 2. by the book
date, day of transformation przepustka pass, leave, permit
plan przekszta³cenia transformation przepustka celna, œwiadectwo tranzyto-
plan, draft terms of transformation we certificate of identity
sporz¹dziæ plan przekszta³cenia to przerwa break, recess, stoppage, interrup-
draw up / to draft the transformation tion
plan przerwa na karmienie nursing break
uchwa³a o przekszta³ceniu spó³ki res- przerwa w pracy, porzucenie pracy
olution on transformation of a company stoppage of work
/ partnership przes³uchiwaæ to interrogate, to question
podj¹æ uchwa³ê o przekszta³ceniu przes³uchanie interrogation, grilling
spó³ki to adopt a resolution on transfor- przestêpca criminal, offender, culprit, de-
mation of the company / partnership linquent, perpetrator
wypowiedzieæ siê za przekszta³ce- przestêpczoœæ crime, criminality
niem to support the transformation fala przestêpczoœci crime wave
przekupywaæ to bribe wskaŸnik przestêpczoœci crime rate
przekupstwo bribery przestêpstwo crime, felony
przekwalifikowanie retraining drobne przestêpstwo petty crime
przekwalifikowanie zawodowe occupa- pope³nienie przestêpstwa commission
tional retraining of a crime
przelew transfer miejsce pope³nienia przestêpstwa
polecenie przelewu transfer order crime scene
przelew bankowy remittance przestêpstwo celne customs offence, in-
prze³adowaæ towary to tranship the fringement of customs regulations
goods przestój (w pracy) lay-off
prze³adunek transhipment okres przestoju period of lay-off
przemoc violence przestrzeñ space
przemycaæ / przemyciæ smuggle przestrzeñ niezabudowana space un-
przemys³ industry closed
przemys³ budowlany building industry, przestrzeñ sk³adowa storage space, ware-
building trade house space
przemyt, kontrabanda smuggling przestrzegaæ to abide (by), to observe, to
przemytnik smuggler, interloper comply with
przeniesienie transfer przestrzegaæ prawa to abide by the law
dokonaæ przeniesienia toeffecttransfer przesy³ka consignment, delivery
przeniesienie do innej pracy transfer to przesy³ka ekspresowa special delivery
another job przesy³ka polecona recorded delivery
przeniesienie w³asnoœci transfer of own- przeszacowaæ to revalue
ership przeszacowanie revaluation
przenieœæ to transfer, to convey kapita³ z przeszacowania œrodków
przenieœæ w³asnoœæ to transfer ownership asset appraisal increment
przepadek forfeiture, loss przeszkoda obstacle, impediment, block-
przepadek towarów forfeiture of goods ade, hindrance
przepis provision, regulation, rule, pre- przetarg 1. tender 2. auction
scription czas, miejsce, przedmiot i warunki

257
przetarg nieograniczony przynale¿ny

przetargu time, place, object and terms assigned a customs-approved treatment


of the tender or use
og³osiæ przetarg to invite tenders, to przeznaczenie przedmiotu dzier¿awy
call for tenders end-use / designation of the object of
w drodze przetargu by means of a ten- tenancy
der, by tender zmieniaæ przeznaczenie przedmiotu
przetarg nieograniczony public invita- dzier¿awy change the designation of
tion to tender the object of tenancy, change the
przetarg ograniczony limited invitation end-use of the object of tenancy
to tender przeznaczenie rzeczy intended use of
przetarg pisemny tender made in writing a thing, end-use of a thing, designation
przetarg ustny tender made orally of a thing
przetwarzanie processing przodek ancestor, ascendant
przetwarzanie pod kontrol¹ celn¹ pro- przybudówka annex, extension
cessing under customs supervision przydzia³ allotment, allocation
przetwarzanie towarów processing of przydzia³ akcji share allotment
goods przydzia³ mieszkañ housing allocation
przewodnicz¹cy chair, president przyj¹æ to accept, to assume, to adopt, to
Przewodnicz¹cy Komisji Nadzoru Ubez- undertake
pieczeñ i Funduszy Emerytalnych przyj¹æ dostawê to accept delivery
Chairman of the Commission for Insur- przyj¹æ ofertê to accept an offer, to take
ance and Pension Funds Supervision an offer
przewodniczyæ to preside over, to chair, to przyj¹æ pracownika to take on an em-
moderate ployee
przewozy morskie sea-borne shipping, przyj¹æ spadek to accept an inheritance,
ocean-borne shipping to assume a succession
przewoŸne freight payment(s) przyj¹æ uk³ad to adopt the arrangement
przewoŸnik carrier przyj¹æ / przyjmowaæ wykonane roboty
przewód 1. proceedings, procedure to take over / to accept work performed /
2. pleadings done
przewód doktorski proceedings to qual- przyj¹æ zlecenie to undertake a commis-
ify for a PhD’s degree sion
przewód habilitacyjny proceedings for przyj¹æ zobowi¹zanie to assume an obli-
the venia legendi, proceedings to qual- gation
ify for a postdoctoral degree przyjêcie acceptance, reception
przewód s¹dowy judicial proceedings przy³¹cze hook-up
/ examination, trial, court proceedings, przymuscoercion,compulsion,duress,force
pleadings pod przymusem under coercion
przeznaczenie designation, purpose, as- przynale¿noœæ appurtenance
signment, task, end-use przynale¿noœæ nieruchomoœci accessory
przeznaczenie celne customs-approved to real estate, appurtenance to realty
treatment or use przynale¿noœæ rzeczy appurtenance, ac-
nadaæ / nadawaæ przeznaczenie celne cessory to a thing, thing appurtenant
to assign a customs-approved treatment przynale¿ny appurtenant, accessory, be-
or use longing to, ancillary, appertaining, con-
otrzymaæ przeznaczenie celne to be nected

258
przypuszczenie py³y zw³ókniaj¹ce

przypuszczenie supposition, assumption, przyw³aszczaæ to appropriate, to misap-


presumption propriate, to embezzle, to defraud
przyrost increase, growth, increment, przyw³aszczenie appropriation, misap-
gain, accrual propriation
przyrost odsetek accrual of interest przywódca leader, captain, chief
przyrzeczenie promise, vow, pledge przywódca strajku strike leader
przyrzeczenie darowizny promise of przywrócenie do pracy reinstatement
a donation przyznanie siê (do winy) confession
przysiêg³y 1. sworn 2. juror, juryman przyznawaæ siê (do winy) to confess
/ jurywoman przyzwolenie consent, acquiescence
t³umacz przysiêg³y sworn translator psychologia pracy occupational psychol-
/ interpreter ogy
przyst¹piæ do to join, to enter into pu³ap 1. limit 2. ceiling
przyst¹piæ do spó³ki to enter into a part- pu³ap kredytu lending limit
nership / company, to join a company pu³apka 1. (zasadzka) trap 2. (sid³a) snare
/ partnership 3. (podstêp) set-up, frame-up
przystosowanie adaptation, accommoda- py³y zw³ókniaj¹ce fibre dust, dust caus-
tion, adjustment ing fibrosis
przystosowanie do pracy adaptation to
work

259
R
rabunek robbery rachunek bankowy podatnika
rabunek z broni¹ w rêku armed robbery taxpayer’s bank account
rabunkowy predatory rachunek bie¿¹cy current account
napad rabunkowy robbery, hold-up rachunek obrotów bie¿¹cych balance of
rabuœ looter, mugger, plunderer, robber payments on current account, current
rachunek 1. account 2. statement 3. re- balance, current account balance
ceipt, bill rachunek dewizowy foreign currency ac-
kopia rachunku copy of receipt count
obci¹¿yæ rachunek to debit an account rachunek lokat terminowych time de-
with an amount posit account, term deposit account
otworzyæ rachunek w banku ... rachunek oszczêdnoœciowy savings ac-
to open an account at ... bank count
posiadacz / w³aœciciel rachunku ac- rachunek pomocniczy subsidiary ac-
count holder count, auxiliary account
prowadziæ rachunek to keep / to carry rachunek prowadzony przez spó³dziel-
/ to operate an account niê oszczêdnoœciowo-po¿yczkow¹ ac-
sprawdziæ rachunek to examine / to count kept by a savings and loan co-op-
verify an account erative
stan rachunku bankowego balance of rachunek przedsiêbiorstwa / spó³ki cor-
bank account porate account
wspólny rachunek / konto joint ac- rachunek przep³ywów pieniê¿nych cash
count flow statement
wystawiæ rachunek to draw up a re- rachunek walutowy currency account
ceipt rachunek wspólny joint account
zamkn¹æ rachunek to balance / to rachunek zysków i strat profit and loss
close an account account, P&L account, profit and loss
zlecenie posiadacza rachunku banko- statement, income statement (USA)
wego order of the holder of bank ac- rachunkowoϾ accounting, accounts
count cykl rachunkowoœci accounting cycle
rachunek bankowy bank account koncepcja rachunkowoœci accounting
rachunek bankowy imienny named bank concept
account model rachunkowoœciaccountingmodel
rachunek bankowy inkasenta tax col- polityka rachunkowoœci accounting
lector’s bank account policy
rachunek bankowy p³atnika standardy rachunkowoœci accounting
tax remitter’s bank account standards

260
rachunkowoϾ bankowa raport roczny

zasady rachunkowoœci accounting rada gminy district council, gmina’s


principles council
rachunkowoœæ bankowa bank account- rada konsumentów consumer council
ing rada miejska city council
rachunkowoœæ bud¿etowa public ac- Rada Miêdzynarodowych Standardów
counting, public-sector accounting Rachunkowoœci International Ac-
rachunkowoϾ ekologiczna environmen- counting Standards Board, IASB
tal accounting, green accounting rada nadzorcza supervisory board
rachunkowoœæ finansowa financial ac- cz³onek rady nadzorczej member of
counting a supervisory board
rachunkowoœæ firmy accounts of the przewodnicz¹cy rady nadzorczej
company, company’s accounts chair of a supervisory board
rachunkowoϾ inflacyjna inflation ac- regulamin rady nadzorczej supervi-
counting sory board regulations
rachunkowoœæ kapita³u akcyjnego ac- Rada Polityki Pieniê¿nej (RPP) Mone-
counting for capital stock tary Policy Council
rachunkowoϾ kasowa cash basis of ac- posiedzenie RPP meeting of the Mone-
counting tary Policy Council
rachunkowoϾ kreatywna creative ac- rada powiatu county council, poviat
counting council
rachunkowoœæ nale¿noœci accounting for rada pracownicza works council, staff
accounts receivable council
rachunkowoœæ odpowiedzialnoœci re- akt powo³uj¹cy radê pracownicz¹
sponsibility accounting works council constitution act
rachunkowoœæ odpowiedzialnoœci spo- Rada Standardów Rachunkowoœci Fi-
³ecznej social responsibility accounting nansowej Financial Accounting Stan-
rachunkowoœæ ogólna generalaccounting dards Board, FASB
rachunkowoœæ spo³eczna national ac- Rada Unii Europejskiej Council of the
counting European Union
rachunkowoœæ œrodków trwa³ych ac- rada wierzycieli committee of creditors
counting for capital assets powo³aæ radê wierzycieli to appoint
rachunkowoœæ zarz¹dcza managerial ac- the creditors’ committee
counting sk³ad rady wierzycieli composition of
racja stanu raison d’état the creditors’ committee
rada 1. council, board, committee 2. ad- uprawnienia rady wierzycieli powers
vice, counsel, instruction of the creditors’ committee
Rada Adwokacka (w Szkocji) Faculty of ustanowiæ radê wierzycieli to estab-
Advocates (SCOT) lish the creditors’ committee
Rada Bezpieczeñstwa (ONZ) Security radca counsellor, advisor / adviser, coun-
Council (UN) sel
Rada ds. Zasad Rachunkowoœci Ac- radca prawny attorney-at-law, lawyer, le-
counting Principles Board, APB gal counsel / adviser, counsellor at law
rada dyrektorów board of directors (UK, radny councillor
USA) raport report, statement, account
Rada Gie³dy Exchange Supervisory raport oglêdzin audit report
Board (POL) raport roczny annual report

261
raport z badania renta chorobowa

raport z badania condition report zg³oszenie do rejestru filing in regis-


raport zarz¹du directors’ report ter, filing for registration
rasizm racism prawo i obowi¹zek zg³oszenia spó³ki
rasowy racial do rejestru right and obligation to file
dyskryminacja rasowa racial discrim- a partnership / company for registration
ination rejestr czeków cheque register
rata instalment, part payment rejestr handlowy commercial register
rata kapita³owa principal repayment (POL), Register of Companies (UK)
rata odsetkowa interest payment skreœlenie z rejestru handlowego de-
rata podatku tax instalment letion, expunging from the commercial
rata po¿yczki loan payment register
roz³o¿yæ na raty zap³atê podatku to wyci¹g z rejestru handlowego extract
arrange instalments to pay tax from the commercial register
ra¿¹cy flagrant, gross, glaring, shocking, rejestr kasowy voucher register
striking rejestr nieruchomoœci proprietorship reg-
ra¿¹ce niedbalstwo gross negligence ister
recepis pocztowy postal receipt rejestr okrêtowy maritime registry
recydywa recidivism, habitual / repeated rejestr urz¹dzeñ biurowych office
relapse into crime equipment ledger
recydywista recidivist, habitual criminal, rejestr urz¹dzeñ magazynowych store
repeat offender, habitual offender, hard- equipment ledger
ened criminal, persistent offender rejestr zastawów pledge registry
redukcja reduction, decrease, cutback rejestr zastawów skarbowych tax lien
redukcja zatrudnienia redundancy (UK), register
layoff, job cuts rekompensata compensation, indemnity,
referendum plebiscite, referendum indemnification, recompense
refundacja reimbursement rekompensata za wypadek przy pracy
regulacja schedule, adjustment compensation for an occupational acci-
regulacja czasu pracy work schedule dent
regulacja p³ac adjustment of wages remanent inventory, stocktaking
regulamin regulations, rules, bylaws, remanent likwidacyjny winding-up in-
bye-laws ventory
regulamin pracy workplace regulations, przeprowadzaæ / przeprowadziæ re-
work regulations, statement of terms manent to take an inventory, to take
and conditions of employment stock
regulamin wynagradzaniapayregulations remont repair
regulamin zarz¹du management board’s nadzwyczajne remonty extraordinary
by-laws repairs
przestrzegaæ regulaminu to obey reg- remont kapitalny capital repairs
ulations remontowaæ to do repairs, to repair, to re-
wejœcie w ¿ycie regulaminu entry into condition, to refurbish
force of regulations rencista pensioner, pensionary, disability
rejestr register, registry, ledger pensioner
wpis do rejestru entry into the register renta pension, retirement income, disabil-
zg³osiæ do rejestru to file in register, to ity pension
file for registration renta chorobowa disability pension

262
renta do¿ywotnia robotnik

renta do¿ywotnia life annuity rewers 1. receipt 2. reverse, verso


renta gruntowa land rent rewident examiner, inspector, supervisor
renta inwalidzka disability pension rewident ksiêgowy, audytor auditor
renta niepieniê¿na non-pecuniary pen- rewindykacja repossession, regaining, re-
sion covery, revindication, reclamation / re-
renta poœmiertna death pension claiming
renta pracownicza occupational pension rewindykowaæ to repossess, to regain, to
renta rodzinna survivor’s pension recover, to reclaim
renta sieroca orphan’s pension rewizja 1. audit, examination, search
renta starcza old age pension 2. appeal against
renta umowna contractual pension przejœæ rewizjê to undergo examina-
renta wdowia widow’s pension tion
renta wojskowa army disability insur- standardy rewizji finansowej auditing
ance standards
renta wypadkowa accident benefit rewizja celna customs examination
renta wyrównawcza compensatory bene- dodatkowa rewizja celna additional
fit / pension customs examination
renta z tytu³u odszkodowania za wy- rewizja nadzwyczajna extraordinary ap-
wo³anie choroby disease-related pen- peal against a final sentence, special re-
sion view
renta z ubezpieczenia spo³ecznego pen- rewizja osobista strip / body search
sion resulting from social insurance rewizja po³¹czona joint audit
renta za wys³ugê lat pension resulting rewizja wewnêtrzna internal auditing
from a full term of service rezerwy reserves
repertorium repertory, register of cases, rezerwy dewizowe foreign exchange re-
index serves
replika reply, retort, rejoinder, rebuttal, rezerwy obowi¹zkowe banków required
counterblast reserves from the banks
reprezentowaæ to represent, to be an kwota rezerwy obowi¹zkowej amount
agent for of the required reserves
reprezentowaæ samodzielnie to represent rezygnacja resignation
individually wrêczaæ / wrêczyæ rezygnacjê to hand
reprezentowaæ spó³kê jako pe³nomoc- in one’s resignation
nik to represent a company / partnership z³o¿yæ rezygnacjê to submit a resigna-
as an attorney-in-fact, to represent tion
a company / partnership in the capacity rêkojmia warranty
of attorney-in-fact rêkojmia za wady fizyczne warranty for
reprywatyzacja denationalisation physical defects
reprywatyzowaæ to denationalise rêkojmia za wady prawne warranty for
restrukturyzacja restructure, restructur- legal defects
ing robocizna 1. labour 2. cost of labour
propozycja restrukturyzacji proposal robota work, labour
to restructure robota taœmowa / potokowa assembly-
warunki restrukturyzacji terms and -line work
conditions of restructuring robotnik worker, workman, hand, la-
reszta spadkowa residuary estate bourer, job-holder, servant, toiler

263
robotnik budowlany roszczenie

robotnik budowlany construction worker roboty publiczne public works


robotnik fabryczny factory worker roboty remontowo-budowlane repair
robotnik pracuj¹cy na akord and construction work
piece-worker roboty rozbiórkowe demolition work
robotnik pracuj¹cy na dniówkê hired la- roboty sanitarne sanitary engineering
bour hand work
robotnik pracuj¹cy w pe³nym wymiarze roboty spawalnicze welding work
godzin pracy full-time worker roboty stolarskie joinery
robotnik przyuczony semi-skilled roboty szklarskie glazing work
worker, skilled, specialised workman, roboty sztukatorskie stucco work
hand roboty œlusarskie fitter’s work
robotnik sk³adowy warehouse hand roboty tynkarskie plaster work
robotnik wykwalifikowany trained roboty wiertnicze trilling work
workman, hand roboty wykoñczeniowe finishing work
robotnik zatrudniony w niepe³nym wy- roboty ziemne earth work, diggings
miarze godzin temporary, casual work- rozpocz¹æ roboty to begin building work
man, part-time worker, casual labourer rok year
roboty works koniec roku year-end
roboty blacharskie sheet metal work rok bilansowy business year, fiscal year
roboty budowlane construction work rok bud¿etowy fiscal year
odbiór robót budowlanych handing rok obrachunkowy business year, finan-
over of construction works cial year, fiscal year, accounting refer-
roboty budowlano-monta¿owe construc- ence period (ARP)
tion and erection work, construction and naturalny rok obrachunkowy natural
assembling works business year
roboty ciesielskie carpentry rok obrotowy financial year, fiscal year,
roboty dekarskie roof work accounting reference period, ARP
roboty drogowe road work rok podatkowy fiscal year, tax year, year
roboty instalacyjne plumbing of assessment
roboty izolacyjne isolation work rokowania negotiations
roboty kamieniarskie stonework przedmiot rokowañ subject matter of
roboty kesonowe caisson work, pneu- negotiations
matic work rozpocz¹æ rokowania to enter into nego-
roboty konserwacyjne maintenancework tiations
roboty kowalskie blacksmith work rolniczy agricultural, farm
roboty melioracyjne melioration work rolnicza spó³dzielnia produkcyjna
roboty monta¿owe assembly, assembling farmers’ co-operative
roboty murarskie masonry work, brick- rolnik farmer, agronomist
work roszczenie 1. claim, debt 2. action
roboty niwelacyjne levelling dochodzenie roszczenia pursuit of
roboty podsypkowe ballasting work claims
roboty podwodne underwater work dochodziæ roszczenia to pursue a claim
roboty podziemne underground work podstawa roszczenia cause of action
roboty posadzkarskie parquet work uwzglêdniæ roszczenie to allow claims
roboty przygotowawcze preliminary zg³osiæ roszczenie do masy upad³oœci
work, preparatory work to claim a debt against a bankrupt

264
roszczenie maj¹tkowe rozwi¹zaæ spó³kê

roszczenie maj¹tkowe proprietary claim rozporz¹dzenia testamentowe testamen-


roszczenie nieuzasadnione / oszukañcze tary arrangements
false claim rozporz¹dzenie na wypadek œmierci
roszczenia p³acowe wage demands disposition by will to take effect on
roszczenie rentowe pension claim death
roszczenie wzajemne counterclaim, rozporz¹dzenie ostatniej woli last will
cross-claim and testament
rozbiórka demolition, pulling down wolnoœæ rozporz¹dzania freedom of
rozbudowa extension, redevelopment, testamentary disposition
outward extension rozporz¹dzenie disposition, regulation,
rozdzielanie / rozdzielenie distribution, order
division, separation rozporz¹dzenie królewskie Order in
rozdzielenie dywidendy distribution of Council (UK)
a dividend rozporz¹dzenie na wypadek œmierci
rozjemca arbitrator, arbiter, peacemaker, disposition by will to take effect on
adjudicator death
rozliczenia bezgotówkowe non-cash set- rozporz¹dzenie ostatniej woli last will
tlements and testament
bankowe rozliczenia bezgotówkowe rozpoznanie reconnaissance, diagnosis
bank transfers rozpoznanie choroby zawodowej diag-
rozliczenia miêdzybankowe interbank nosis of occupational disease
settlements rozprawa 1. (w s¹dzie) hearing, trial
rozliczenie settlement, adjustment, clear- 2. settlement 3. (dysertacja) disserta-
ing of accounts tion, study
rozliczenie pieniê¿ne settlement of ac- rozrachunek settlement, reckoning,
counts clearance
rozliczenie zakupu settlementofpurchase pozosta³e rozrachunki other settle-
rozliczyæ / rozliczaæ to settle, to adjust ments
rozliczyæ konto to settle an account rozrachunki i roszczenia settlements and
roz³adowaæ towary to unload the goods claims
roz³adowaæ / roz³adowywaæ to unload rozrachunki publicznoprawne public
roz³adunek towarów unloading of goods and law settlements
roz³¹ka separation rozrachunki z odbiorcami i dostawcami
roz³o¿enie sp³aty d³ugu na raty repay- settlementswithcustomers and suppliers
ment of debts in instalments rozrachunki z pracownikami settle-
rozpatrywaæ wniosek o emeryturê to in- ments with employees
vestigate a pension claim rozs¹dzaæ / rozs¹dziæ to settle, to adjudi-
rozpatrywaæ / rozpatrzyæ to investigate, cate
to examine, to consider rozstrzygaæ / rozstrzygn¹æ to solve, to
rozporz¹dzaæ to dispose of determine, to settle, to judge, to arbitrate
rozporz¹dzaæ prawami to dispose of rozszerzenie zakresu pracy job enlarge-
(and encumber) rights ment
rozporz¹dzaæ przez testament to dispose rozwi¹zaæ to dissolve, to wind up, to ter-
by will minate, to cancel, to effect a dissolution
rozporz¹dzanie udzia³em / akcj¹ dis- rozwi¹zaæ spó³kê to dissolve / to wind up
posal or encumbrance of a share a company / partnership

265
rozwi¹zaæ umowê o pracê rzecz g³ówna

rozwi¹zaæ umowê o pracê to terminate pod rygorem czegoœ on / under pain of


a contract of employment something
rozwi¹zaæ umowê o pracê bez wypowie- rynek market
dzenia to terminate a contract of em- rynek dewizowy foreign exchange mar-
ployment without notice ket (FOREX)
rozwi¹zaæ umowê o pracê za wypowie- rynek gie³dowy exchange market
dzeniem to terminate a contract of em- rynek gotówkowy cash market
ployment by notice rynek inwestycyjny investment market
rozwi¹zanie dissolution, winding-up, rynek kapita³owy capital market
breaking up, ending rynek kontraktów natychmiastowych
orzeczenie o rozwi¹zaniu spó³ki rul- spot market
ing on the winding-up of a company, rynek kontraktów terminowych futures
judgement on the dissolution of the market
company, decision on the dissolution of rynek notowañ quotation market
a company rynek otwarty open market
rozwi¹zanie dobrowolne voluntary wind- rynek papierów wartoœciowych security
ing up market
rozwi¹zanie stosunku pracy termination oficjalny rynek papierów wartoœcio-
of employment wych official stock exchange market
rozwi¹zany dissolved, wound up, defunct rynek pieniê¿ny money market
rozwód divorce rynek pierwotny primary market
wyst¹piæ o rozwód to file for divorce rynek podstawowy official market, main
rozwód bez orzekania o winie no-fault market
divorce rynek pozagie³dowy over-the-counter
równoœæ equality market, OTC market
równoœæ wynagrodzenia equal pay rynek po¿yczkowo-kredytowy loan mar-
ruch 1. (uliczny) traffic 2. (zmiana ket
po³o¿enia) motion, movement rynek pracy labour market
ruch graniczny border traffic rynek równoleg³y parallel market
ruch robotniczy workers’ movement, rynek terminowy forward market
working class movement rynek towarowy commodity market
ruch strajkowy strike movement rynek walorów stock market, security
ruch zwi¹zkowy trade-union movement market
ruchomy 1. sliding 2. (przenoœny) mov- rynek wolny free market
able 3. (w ruchu) moving rynek wtórny secondary market
ruchoma skala p³ac sliding wage scale rynek zleceñ rozbie¿nych divergent mar-
ruchomoœci, w³asnoœæ ruchoma mov- ket
ables, chattels, movable goods rywalizowaæ to compete, to contest, to
naruszenie praw do w³asnoœci rucho- challenge
mej trespass to chattel ostro rywalizowaæ to compete head on
wycena ruchomoœci valuations of ryzyko risk, danger, hazard, peril
movable tangible property ryzyko zawodowe occupational risk, oc-
zajêcie ruchomoœci seizure of chattels cupational hazard
ruchomoœæ niezbywalna non-transfer- ponosiæ ryzyko to bear the risk
able movable rzecz thing, item, article, object
rygor 1. pain, penalty 2. discipline, rigour rzecz g³ówna principal thing

266
rzecz po¿yczona rzezimieszek

rzecz po¿yczona thing loaned, thing lent pert, property appraisal expert, property
dokonaæ zwrotu rzeczy po¿yczonej to valuer
make a return of the thing loaned rzeczy nieruchome immovables
sprzeniewierzenie rzeczy po¿yczonej rzeczy ruchome movables
wrongful conversion of the thing loaned rzemieœlnicze przygotowanie zawodowe
zwróciæ rzecz po¿yczon¹ w odpo- craftsmanship training
wiednim stanie to restore the thing rzemieœlnik craftsman
loaned in a proper condition rzemios³o craft
rzecz u¿yczona thing lent for use rzetelnoœæ accuracy, fairness, reliability
ponosiæ zwyk³e koszty utrzymania rzetelnoœæ sprawozdania finansowego
rzeczy u¿yczonej to bear the ordinary the accuracy of the financial report, fair-
maintenance costs of the thing lent ness of the financial report, reliability of
przypadkowa utrata lub uszkodzenie the financial statement
rzeczy u¿yczonej incidental loss of or rzezimieszek 1. (bandyta) cut-throat
damage to the thing lent 2. (rabuœ) cutpurse
rzeczoznawca maj¹tkowy property ex-

267
S
sabota¿ sabotage s¹d 1. court, tribunal 2. bench
saldo balance przewodniczyæ posiedzeniu s¹du to be
niezgodnoϾ salda inaccuracy of the on the bench
balance stawiæ siê w s¹dzie to appear in court
uzgodnienie sald balances confirma- S¹d Apelacyjny Court of Appeal(s), Ap-
tion peal Court
saldo dodatnie active / credit balance s¹d arbitra¿owy arbitration court
saldo kasowe balance in hand, cash in s¹d cywilny civil court
hand s¹d dyscyplinarny court of discipline
saldo ujemne debit balance, balance defi- S¹d Gie³dowy Exchange Court (POL)
cit s¹d grodzki borough court, magistrates’
samookaleczenie self-mutilation court
samooskar¿enie self-accusation s¹d karny criminal court
samorz¹d self-management s¹d kasacyjny court of cassation
samos¹d lynching, lynch law, mob law s¹d kole¿eñski peer court, arbitration by
dokonaæ samos¹du to lynch fellow employees, arbitration by one’s
samostanowienie self-determination fellow-workers
samowola unlawful interference, lawless- s¹d ni¿szej instancji lower court
ness, arbitrary act s¹d ostateczny (religia) last judgement
samowola budowlana lawless construc- s¹d ostatniej instancji court of last resort
tion s¹d pierwszej instancji court of first in-
legalizowaæ samowolê budowlan¹ to stance
“legalise” a structure built without s¹d pokoju magistrates’ court (UK)
a valid building permit s¹d polubowny arbitration court
samowolnie lawlessly, illicitly s¹d powszechny common court, court of
samowolnie naruszyæ posiadanie to in- common pleas
fringe lawlessly somebody’s possession s¹d pracy labour court, industrial tribunal
samowolny lawless, wilful, arbitrary s¹d rejestrowy registry court, registration
samowymiar self-assessment court
samozatrudnienie self-employment s¹d rozjemczy court of conciliation, ma-
sankcja 1. sanction 2. (usankcjonowanie) gistrates’ court
approval, sanction, ratification s¹d spadkowy court of inheritance, pro-
nak³adaæ sankcje to impose sanctions bate court
znosiæ sankcje to lift sanctions s¹d wojenny court-martial
satysfakcja satisfaction s¹d wojskowy military court
satysfakcja z pracy job satisfaction s¹dowy court’s, court, forensic

268
s¹dowe orzeczenie o upad³oœci sk³ad celny publiczny

akta s¹dowe court records, court rolls si³a wy¿sza force majeure
medycyna s¹dowa forensic medicine skala 1. scale 2. range
pomy³ka s¹dowa miscarriage of justice skala p³ac pay scale
proces s¹dowy lawsuit skale podatkowe brackets
protokolant s¹dowy court recorder Skarb Pañstwa State Treasury
(USA), court reporter (UK) skarbowoϾ finances, financial matters
sala s¹dowa court room skarga complaint, claim, grievance
sprawa s¹dowa lawsuit skargi i za¿alenia na w³aœcicieli wynaj-
s¹dowe orzeczenie o upad³oœci adjudica- mowanych lokali complaints about
tion in bankruptcy, adjudication order landlords
s¹downictwo judicature, judiciary skazaæ / skazywaæ to convict, to con-
segmentacja segmentation demn, to adjudicate, to sentence
sejm Seym, Sejm, Diet skazaniec convict, condemned person
sejmik województwa provincial council sk³ad warehouse, depot
sekcja zw³ok autopsy, post-mortem (ex- brakowaæ na sk³adzie to be out of
amination) stock
sekretarz secretary mieæ na sk³adzie to have in stock
sekretarz spó³ki company secretary odebraæ towary ze sk³adu to with-
sekwestr sequestration draw / to collect goods from a ware-
separacja separation house
serwisy gie³dowe exchange data feed ser- osoba prowadz¹ca sk³ad celny ware-
vices house keeper
sesja session, assize procedura sk³adu celnego customs
sesja gie³dowa exchange session warehousing procedure
sesja naukowa symposium prowadziæ sk³ad celny to operate a cus-
sezon season, period toms warehouse
sezon budowlany building season rodzaj sk³adu type of warehouse
sêdzia judge, justice towar na sk³adzie stock in hand
sêdzia komisarz judge-commissioner wolny sk³ad free warehouse
sêdzia pokoju justice of the peace, magis- wprowadziæ towar do sk³adu celnego
trate (UK) to introduce goods into the customs
sêdzia polubowny arbitrator warehouse
sêdzia przysiêg³y juror wyprowadziæ towar ze sk³adu celnego
sêdzia referent reporting judge to remove the goods from the customs
sêdzia œledczy examining judge warehouse
sfery gie³dowe stock exchange circles z³o¿enie na sk³ad storing, storage,
siatka grid, net, table warehousing
siatka kierownicza managerial grid z³o¿yæ towary w sk³adzie celnym to
siatka p³ac wage table store goods in a customs warehouse, to
siedziba 1. seat, registered office 2. head- place in a warehouse, to deposit in
quarters a warehouse
siedziba spó³ki seat, place of business, reg- sk³ad celny customs warehouse
istered office, domicile of the company sk³ad celny prywatny private customs
si³a power, force warehouse
si³a robocza manpower, labour force, sk³ad celny publiczny public customs
workforce warehouse

269
sk³ad konsygnacyjny spadek

sk³ad konsygnacyjny consignment ware- s³u¿ebnoœæ easement (Common law), ser-


house vitude (Roman law), advantage in land
sk³ad podrêczny stock-room nabyæ s³u¿ebnoœæ to acquire easement
sk³ad wolnoc³owy free warehouse ustanowiæ s³u¿ebnoœæ to establish / to
sk³adaæ w depozyt to deposit, to place on grant easement / servitude
deposit wygaœniêcie s³u¿ebnoœci extinguish-
sk³adaj¹cy storing depositor, lessee, con- ment of servitude
signor into storage wykonywaæ s³u¿ebnoœæ to exercise
sk³adowaæ to store, to stock, to warehouse easement, to enjoy a servitude
sk³adowanie storage, storing s³u¿ebnoœæ budynkowa easement of
sk³adowanie towaru storing of goods, a building
storage of goods s³u¿ebnoœæ drogi koniecznej easement of
czasowe sk³adowanie temporary stor- necessary access, easement by necessity,
age easementofaccess, necessary easement
koszty sk³adowania storage costs, costs s³u¿ebnoœæ gruntowa easement appurte-
of warehousing nant, real servitude / easement, predial
miejsce sk³adowania place of storage easement / servitude
okres sk³adowania duration of storage, s³u¿ebnoœæ osobista personal easement
period of storage / personal servitude
potr¹ciæ koszty sk³adowania to de- s³u¿ebnoœæ œwiat³a rights of light
duct storage costs, to deduct costs of s³u¿ebnoœæ umowna contractual ease-
warehousing ment / servitude
sk³adowe warehouse fee s³u¿ebnoœæ ustawowa legal easement
skorumpowany corrupt s³u¿ebnoœæ widoczna, oczywista appar-
skruszony contrite, apologetic ent easement / servitude
skrzywdziæ to aggrieve, to wrong, to in- sodomia sodomy, bestiality, buggery
jure solidarnoϾ solidarity, joint and several li-
skutek effect, result ability
skutki og³oszenia upad³oœci co do osoby solidarnoœæ d³u¿ników joint and several
upad³ego effects of the declaration of liability of debtors
bankruptcy in respect of the bankrupt spadek (spuœcizna) assets, estate being
s³u¿ba service, duty subject of inheritance, inheritance, heri-
iœæ na s³u¿bê to go into service tage
meldowaæ siê na s³u¿bê to report for ca³oœæ spadku assets of the estate of the
duty deceased person
na s³u¿bie on duty czêœæ rozporz¹dzalna spadku dispo-
po s³u¿bie off duty sable portion of an estate
s³u¿ba cywilna civil service czêœæ u³amkowa spadku portion of the
korpus s³u¿by cywilnej civil service estate
corps objêcie spadku, nabycie spadku ac-
S³u¿ba Wiêzienna Prison Service cession to an estate
s³u¿ba wojskowa military service powo³anie do objêcia spadku institut-
s³u¿by services ing / naming a person as an heir
s³u¿by mundurowe non-military uni- powo³anie do objêcia spadku z mocy
formed services ustawy institution / induction by effect
s³u¿by zatrudnienia employmentservices of law

270
spadek bezdziedziczny spadkobraæ

odrzucenie spadku renunciation of an powo³anie spadkobiercy appointment


inheritance of heir
odrzuciæ spadek to reject aninheritance uczyniæ kogoœ swoim spadkobierc¹ to
odziedziczyæ spadek to inherit an es- make someone one’s heir
tate, to come into a legacy ustanowiæ kogoœ swoim spadkobierc¹
otrzymaæ spadek to come into an in- to constitute someone one’s heir
heritance spadkobierca domniemany presumptive
otwarcie spadku opening of the suc- heir
cession spadkobierca jedyny sole heir, universal
powództwo o wydanie spadku action heir
for recovery of an inheritance spadkobierca konieczny heir-at-law
pozostawiæ spadek to leave a legacy spadkobierca legalny rightful heir, heir
pozostawiæ w spadku to bequeath apparent
prawo do spadku, roszczenie spadko- spadkobierca niegodny ineligible heir,
we hereditary right, hereditary title unworthy heir
przepadniêcie spadku devolution of spadkobierca pierwszej rangi heir in the
an estate of a deceased person first degree
przyj¹æ spadek to accept an inheri- spadkobierca pod tytu³em szczególnym
tance, to assume a succession singular successor
przyjêcie spadku acceptance of an in- spadkobierca podatnika taxpayer’s heir
heritance spadkobierca podstawiony substituteheir
przyjêcie spadku proste unreserved spadkobierca powo³any appointed heir
acceptance of an inheritance, simple ac- spadkobierca prawowity legitimate / le-
ceptance gal heir
przyjêcie spadku z dobrodziejstwem spadkobierca testamentowy heir entitled
inwentarza acceptance of the inheri- under a will; devisee
tance under limitation of liability, ac- spadkobierca ustanowiony heir in tail,
ceptance limited to the value of assets, heir at law
acceptance with the benefit of inventory spadkobierca ustawowy heir at law, next
umowa o spadek contract concerning of kin, legal heir, legitimate successor,
the inheritance intestate heir
wy³udzenie spadku legacy hunting spadkobierca w linii bocznej collateral
zrzec siê spadku to relinquish an inher- heir
itance spadkobierca w linii mêskiej male heir
zrzeczenie siê spadku disclaimer spadkobierca w linii prostej bodily heir
spadek bezdziedziczny estate in abey- spadkobierca w linii zstêpnej heir of the
ance, vacant succession body
spadek nieobjêty absence of next of kin spadkobierca z dobrodziejstwem in-
spadek niepodzielny undivided inheri- wentarza heir beneficiary
tance spadkobierca z linii matki heir in the
spadkobierca heir, inheritor, next of kin, maternal line
beneficiary, inheritor, devisee spadkobierca z linii ojca heir in the pa-
byæ czyimœ spadkobierc¹ to be some- ternal line
one’s heir spadkobierczyni heiress, inheritress,
niegodnoϾ spadkobiercy ineligibility inheritrix
to inherit spadkobraæ to inherit

271
spadkodawca spó³ka

spadkodawca (testator) deceased, dece- sporny contentious, litigious, disputable,


dent, testator, bequeather, devisor / de- debatable, arguable, contestable
viser postêpowanie sporne litigation
spedycja forwarding, shipping zagadnienie sporne contentious issue
koszty spedycji forwarding costs / question
spedytor shipper, freight forwarder spó³dzielczy co-operative
spedytor portowy shipping and forward- spó³dzielcze prawo do lokalu mieszkal-
ing agent nego co-operative right to residential
spekulacja 1. (przypuszczenia) conjec- premises, co-operative member’s right
ture, guesswork, speculation 2. (tran- of ownership of living / residential pre-
sakcja) speculation, profiteering mises
spekulant speculator, profiteer spó³dzielcze prawo do lokalu u¿ytkowe-
spekulant graj¹cy na zni¿kê bear go co-operative right to business pre-
spekulant graj¹cy na zwy¿kê bull mises, housing co-operative member’s
spekulowaæ na bessê to operate for a fall right to business premises
spekulowaæ na hossê to operate for a rise spó³dzielnia cooperative, society, associa-
spieniê¿enie realisation, sale tion, union, alliance
spieniê¿enie masy spadkowej realisation za³o¿yæ spó³dzielniê to form a coopera-
of the estate tive
spieniê¿enie zastawu sale of a pledge spó³dzielnia budowlana building society
spieniê¿yæ to sell, to realise (UK), building and loan association
spieniê¿yæ akcje to deal in shares (USA)
spis inventory, count spó³dzielnia kredytowa cooperative
dokonaæ spisu to make the inventory, credit association, credit union
to take the inventory spó³dzielnia budowlano-mieszkaniowa
sporz¹dziæ spis to compile an inven- housing co-operative society, building
tory, to draw up an inventory society
spis inwentarza inventory spó³dzielnia mieszkaniowa tenants’
spis ludnoœci census housing co-operative society, housing
spis z natury physical count co-operative
spis zawiera wiele rzadkich pozycji the spó³dzielnia produkcyjna producers’ co-
inventory lists many rare items operative,cooperativeproductivesociety
sp³acaæ / sp³aciæ to pay off, to repay, to spó³dzielnia rolnicza farmers’ coopera-
discharge tive, farm cooperative, agricultural co-
sp³aciæ po¿yczkê to pay off a loan, to re- operative
pay a loan spó³dzielnia spo¿ywców cooperative re-
sp³aciæ zobowi¹zanie to discharge a lia- tail society, consumers’ cooperative
bility spó³dzielnia zbytu marketing cooperative
sp³ata discharge, payoff, payment in full spó³ka company, partnership, firm, body
sp³ata d³ugu discharge of a debt corporate
sp³ata d³ugów payment of debts sk³adniki maj¹tku spó³ki dzielonej
sp³ata d³ugów ratami payment of debts component assets of the company being
in instalments divided
spo³eczny social, public wykreœliæ spó³kê dzielon¹ z rejestru
spo³eczna inspekcja pracy social labour to strike the company being divided off
inspectorate, social labour inspection the register

272
spó³ka administracyjna spó³ka œredniej wielkoœci

spó³ka administracyjna (w raju podat- spó³ka prawa cywilnego non-commer-


kowym) administration company cial partnership, private company
spó³ka akcyjna joint-stock company spó³ka prowadz¹ca dom maklerski
(POL), publicly held corporation company operating / running / manag-
(USA), public limited company with ing a brokerage house
share capital (UK) spó³ka prowadz¹ca dzia³alnoœæ going
publiczna spó³ka akcyjna z o.o. Pub- concern
lic Limited Company (Plc) (UK) spó³ka prowadz¹ca dzia³alnoœæ bankow¹
spó³ka cicha dormant partner, silent part- company conducting banking activity,
nership companyoperating in the area of banking
spó³ka cywilna civil law partnership spó³ka prowadz¹ca dzia³alnoœæ ubezpie-
(POL), civil (private) partnership, czeniow¹ company conducting insur-
non-trading partnership, non-commer- ance activity, company operating in the
cial partnership area of insurance
spó³ka dominuj¹ca dominant company, spó³ka prowadz¹ca gie³dê company
dominant partnership managing / operating / running a stock
spó³ka dzielona divided company, com- exchange
pany being divided spó³ka prowadz¹ca rynki pozagie³dowe
spó³ka dzielona company being divided, company managing / operating / run-
divided company ning over-the-counter markets
spó³ka gie³dowa listed company spó³ka prywatna private limited com-
spó³ka handlowa commercial company pany (UK)
/ partnership spó³ka przejêta target company / partner-
spó³ka jawna registered partnership, gen- ship
eral partnership, open partnership, gen- spó³ka przejmowana company / partner-
eral mercantile partnership ship being acquired, target company
spó³ka jednoosobowa single-member / partnership
company, one-shareholder company, spó³ka przejmuj¹ca acquiring company,
sole-shareholder company, one-man- bidding company, recipient company
-company spó³ka przejmuj¹ca acquiring company,
spó³ka kapita³owa capital company, as- bidding company, recipient company
sociation of capital, corporation udzia³ spó³ki przejmuj¹cej share of
spó³ka komandytowa limited partnership the bidding company
spó³ka komandytowo-akcyjna limited spó³ka przejmuj¹ca acquiring company,
joint-stock partnership bidding company
spó³ka leasingowa leasing company spó³ka przekszta³cana company / part-
spó³ka ³¹cz¹ca siê merging company nership being transformed, company
spó³ka niezarejestrowana unregistered / partnership under transformation
company, uncorporated business (UK) spó³ka przekszta³cona transformed com-
spó³ka osobowa partnership pany / partnership
spó³ka osobowa z ograniczon¹ odpowie- spó³ka publiczna public company
dzialnoœci¹ private limited company spó³ka publicznej radiofonii i telewizji
spó³ka partnerska professional partner- public radio and television company
ship spó³ka rejestrowa registered company
spó³ka powi¹zana associated company, spó³ka œredniej wielkoœci medium-sized
affiliated company company

273
spó³ka wielonarodowa sprawozdanie porównawcze

spó³ka wielonarodowa multinational cor- waluta sprawozdania reporting cur-


poration, multinational company rency
spó³ka z nieograniczon¹ odpowiedzial- sprawozdanie finansowe financial state-
noœci¹ unlimited company ment, financial report
spó³ka z odpowiedzialnoœci¹ ograniczo- cechy jakoœciowe sprawozdañ finan-
n¹ do sumy gwarancji company lim- sowych qualitative characteristics of fi-
ited by guarantee nancial statements
spó³ka z odpowiedzialnoœci¹ ograniczo- czêœci sk³adowe sprawozdania finan-
n¹ do wartoœci kapita³u nominalnego sowego components of financial state-
company limited by shares ment
spó³ka z ograniczon¹ odpowiedzialno- odpis sprawozdania finansowego
œci¹ limited liability company (POL), copy of the financial report, copy of the
private company (UK) financial statement
spó³ka z udzia³em kapita³u zagranicz- rzetelnoœæ sprawozdania finansowe-
nego joint venture, company with par- go the accuracy of the financial report,
ticipation of foreign capital fairness of the financial report, reliabil-
spó³ka zagraniczna foreign company ity of the financial statement
spór dispute, contention, quarrel, contro- udostêpniæ sprawozdanie finansowe
versy to provide the financial report, to make
rozstrzygn¹æ spór to settle a dispute available the financial report
przedmiot sporu substance of the dis- upiêkszanie sprawozdañ finansowych
pute, object at issue window dressing
strony sporu parties to a dispute wprowadzenie do sprawozdania fi-
spór pracowniczy industrial dispute nansowego introduction to the financial
spór pracy labour dispute statement
spór zbiorowy collective dispute zatwierdzanie sprawozdañ finanso-
sprawa case, matter, affair wych financial statements approval
sprawa handlowa business affair sprawozdanie finansowe roczne annual
sprawa podatkowa tax case accounts
sprawa sporna contentious matter sprawozdanie finansowe skonsolidowa-
zapobieganie i rozwi¹zywanie spraw ne consolidated accounts, consolidated
spornych prevention and resolution of financial statement, group accounts
contentious matters sprawozdanie finansowe skrócone
sprawy karne criminal matters / uproszczone abridged accounts
sprawca perpetrator, doer, performer sprawozdanie o zatrzymanych zyskach
sprawdzanie examination, inspection, retained earnings statement
verification sprawozdanie o pozycji finansowej
sprawdzanie wierzytelnoœci examination statement of financial position
of claims sprawozdanie o zmianach w kapitale
sprawdziæ to examine, to inspect, to ver- w³asnym statement of changes in
ify owner’s equity
sprawdziæ rachunek to examine / to ver- sprawozdanie o zmianach w sytuacji fi-
ify an account nansowej statement of changes in fi-
sprawiedliwoϾ justice nancial position
sprawiedliwy just, fair, rightful, equitable sprawozdanie porównawcze compara-
sprawozdanie report, statement, accounts tive statement

274
sprawozdanie œródroczne sprzeda¿ rzeczy przysz³ej

sprawozdanie œródroczne interim report, sale by commission, commission sale,


report for interim period sale on commission
sprawozdanie wewnêtrzne internal re- sprzeda¿ licytacyjna auction sale
port sprzeda¿ masowa bulk sale
sprzeciw objection, opposition sprzeda¿ miêdzynarodowa towarów in-
sprzedajny corrupt ternational sale of goods
sprzedawaæ / sprzedaæ to sell, to vend, to sprzeda¿ na cele dobroczynnecharitysale
dispose of, to realise sprzeda¿ na licytacji auction sale, sale at
sprzeda¿ sale, disposal, trade, vendition auction
byæ wystawionym na sprzeda¿ to be sprzeda¿ na próbê sale on approval
on offer sprzeda¿ na przysz³¹ dostawê sale for
dowód sprzeda¿y bill of sale future delivery
umowa sprzeda¿y contract of sale, sprzeda¿ na rachunek otwarty sale on
contract for sale, agreement of sale, open account
agreement for sale sprzeda¿ na raty sale by instalments, in-
umowa sprzeda¿y gruntu agreement stalment sale, sale on deferred terms
for sale of land sprzeda¿ na termin forward sale
umowa sprzeda¿y nieruchomoœci sprzeda¿ nielegalna illicit sale
contract for the sale of real property, sprzeda¿ odroczona delayed sale
agreement of sale of real property sprzeda¿ okazyjna / tania bargain sale
umowa sprzeda¿y samochodu agree- sprzeda¿ osobista personal selling
ment for the sale of a vehicle sprzeda¿ pod mark¹ w³asn¹ sale under
umowa sprzeda¿y towaru agreement own trademarks
for the sale of goods sprzeda¿ praw sale of rights
sprzeda¿ agencyjna commission sale, sprzeda¿ premiowana sale with bonuses
sale through an agent sprzeda¿ przedmiotu spadku sale of an
sprzeda¿ aukcyjna sale by auction item of estate, sale of an item of inheri-
sprzeda¿ bezpoœrednia direct selling tance assets
sprzeda¿ ca³ymi partiami sale in lots sprzeda¿ przedsiêbiorstwa sale of an en-
sprzeda¿ detaliczna retail sale terprise / company
sprzeda¿ domniemana imputed sale sprzeda¿ przez licytacjê publiczn¹ pub-
sprzeda¿ domokr¹¿na sale from door to lic sale, public auction
door sprzeda¿ publiczna nieruchomoœci pub-
sprzeda¿ domów mieszkalnych i dzia³ek lic sale of real estate
budowlanych sale of apartment houses sprzeda¿ ratalna sale on instalments,
and building lots hire-purchase (system)
sprzeda¿ energii sale of energy sprzeda¿ reklamowa sale for advertise-
sprzeda¿ fikcyjna bogus / sham sale, fic- ment purposes
titious sale sprzeda¿ rycza³towa sale in bulk, sale in
sprzeda¿ gie³dowa exchange sale the lump
sprzeda¿ gruntu sale of land sprzeda¿ rzeczy sale of a thing
sprzeda¿ handlowa commercial sale sprzeda¿ rzeczy obci¹¿onej prawem
sprzeda¿ hurtowa wholesale sale osoby trzeciej sale of a thing encum-
sprzeda¿ indywidualna door to door sell- bered with a right of a third person
ing sprzeda¿ rzeczy przysz³ej sale of a future
sprzeda¿ komisowa sale on commission, thing

275
sprzeda¿ s¹dowa starszy radca prawny

sprzeda¿ s¹dowa (z polecenia s¹du) sale sprzeda¿ zastawu sale of pledge


by the court sprzeda¿ ze strat¹ sale at a loss / sacri-
sprzeda¿ spadku sale of inheritance fice, losing sale
sprzeda¿ telefoniczna telephone selling sprzeniewierzyæ to defalcate, to misap-
sprzeda¿ towarów sale of goods, sale of propriate, to embezzle, to defraud
commodities sprzeniewierzenie defalcation, misappro-
sprzeda¿ towarów i us³ug bez mar¿y priation, embezzlement
w³asnej sale of goods and services sprzêt ochronny protective equipment
without own margin stan position, situation, condition, state
sprzeda¿ towarów przecenionych bar- stan magazynu stock on hand
gain sale stan rachunku bankowego balance of
sprzeda¿ w partiach, masowa sale by bank account
/ in bulk stan u¿ytkownoœci serviceable conditions
sprzeda¿ warunkowa conditional sale stanowisko post, position, job title, role
sprzeda¿ wed³ug bazy sale at the basis konkurs na stanowisko competition
sprzeda¿ wed³ug próbki sale by / on for a post
sample mianowaæ na stanowisko to appoint
sprzeda¿ wed³ug specyfikacji sale on someone to the post of
specification nadaj¹cy siê na stanowisko fit for the
sprzeda¿ wed³ug wzoru sale by pattern position, qualified for the position
sprzeda¿ wewnêtrzna “wash sales” nadawaæ siê na dane stanowisko to
sprzeda¿ wy³¹czna exclusive sale qualify for a position
sprzeda¿ wysy³kowa mail-order sale obsadziæ stanowisko to fill a post
sprzeda¿ z dostaw¹ w krótkim terminie proponowaæ komuœ stanowisko to of-
sale for prompt delivery fer a job / post to someone
sprzeda¿ z natychmiastow¹ dostaw¹ przyj¹æ oferowane stanowisko to ac-
/ sprzeda¿ loko sale on spot cept an office / a post, to take the post
sprzeda¿ z prawem zwrotu towaru zwolniæ stanowisko to vacate a post
przez kupuj¹cego w okreœlonym ter- / position
minie sale or return spe³niaæ ca³kowicie wymagania dane-
sprzeda¿ z premi¹ sale at option go stanowiska to fulfil the full-time
sprzeda¿ z rabatem discount sale commitment required for the role
sprzeda¿ z wolnej rêki unrestricted sale, stanowisko kierownicze senior / leading
free sale, amicable sale, off-hand sale post / position
sprzeda¿ z zastrze¿eniem odst¹pienia starannoœæ diligence, care
od transakcji sale by inspection brak starannoœci negligence
sprzeda¿ z zastrze¿eniem prawa odku- brak nale¿ytej starannoœci lack of due
pu sale with right of repurchase diligence
sprzeda¿ z zastrze¿eniem prawa pier- nale¿yta starannoœæ due diligence,
wokupu sale with right of pre-emption, proper diligence, due care
pre-emptive right, first option zachowaæ nale¿yt¹ starannoœæ to ex-
sprzeda¿ z zyskiem sale at a profit ercise due diligence
sprzeda¿ za gotówkê sale for cash staroœæ old-age
/ money starszy senior, older, elder
sprzeda¿ zajêtych ruchomoœci sale of starszy radca prawny senior legal ad-
seized movables viser

276
status strajk

status status storno correcting entry, cross entry, elimi-


status celny customs status nating entry, reversing entry
status zawodowy occupational status storno czarne contra entry
statut statement, bylaws, bye-laws, rules storno czerwone red-ink entry
and regulations, statutes stosunek relation, relationship, ratio, pro-
brzmienie statutu wording of the stat- portion
utes stosunek pracy relationship between em-
statut praw i obowi¹zków Statement of ployer and employee, employment rela-
Rights and Duties tionship, employment relation, master
statut spó³ki articles of incorporation, ar- and servant relationship, work relation-
ticles of association, statutes of a com- ship
pany, memorandum of association nawi¹zaæ stosunek pracy to establish
statystyka statistics an employment relationship
statystyka p³ac labour statistics stosunek pracy na podstawie mianowa-
statystyka zatrudnienia employment sta- nia employment relationship based on
tistics nomination
stawaæ 1. to stand up, to get up 2. to ap- stosunek pracy na podstawie spó³dziel-
pear, to turn up, to come czej umowy o pracê employment rela-
stawaj¹cy appearing party, attendee, per- tionship based on a co-operative con-
son present tract of employment
stawiaæ siê w s¹dzie to appear in court stosunek pracy na podstawie wyboru
stawiennictwo appearance employment relationship based on elec-
nakaz stawiennictwa summons tion
stawka 1. rate 2. (w grze) wager, bet, stake stosunek pracy oparty na powo³aniu
stawka celna preferencyjna preferential employment relationship based on ap-
rate pointment
stawka p³ac labour rate stosunek prawny legal relationship
akordowa stawka p³ac piecework la- u³o¿yæ stosunek prawny to arrange the
bour rate, piece rate legal relationship
godzinowa stawka p³ac hourly labour stosunki pracownicze industrial relations
rate stowarzyszenie association, society
stawka podatkowa tax rate Stowarzyszenie Ksiêgowych w Kana-
stawka prowizyjna commission rate dzie Certified General Accountants’
sto³ówka canteen Association of Canada
sto³ówka pracownicza staff canteen Stowarzyszenie specjalistów od rachun-
stopa 1. rate 2. foot 3. base kowoœci mened¿erskiej Society of
stopa bezrobocia rate of unemployment Management Accountants, SMA
stopa procentowa interest rate strajk strike
ustalaæ wysokoœæ stóp procentowych og³osiæ strajk to call a strike, to declare
to set interest rates a strike
stopa zwrotu rate of return wezwaæ robotników do strajku to call
stopieñ degree, grade, level, state the workers out on strike
stopieñ pokrewieñstwa degree of rela- zacz¹æ strajk to come out on strike, to
tionship walk out
stopieñ szkodliwoœci materia³ów degree zapowiedŸ strajku strike notice
of potential harm from materials rozpocz¹æ strajk to go on strike

277
strajk dziki suma zad³u¿enia

zorganizowaæ strajk to stage a strike strêczyæ to procure, to pimp, to pander


strajk dziki wild-cat strike strona 1. party 2. page 3. side
strajk generalny / powszechny general struktura structure, layout, fabric
strike, all-out strike struktura p³ac wage structure
strajk g³odowy hunger-strike struktura zatrudnienia employment
strajk kolejarzy rail strike structure
strajk okupacyjny sit-down strike, sit-in stryczek halter, noose, the rope
strajk ostrzegawczy warning strike, to- subemisja sub-issue, underwriting
ken strike umowa o subemisjê inwestycyjn¹ in-
strajk polityczny political strike vestment underwriting agreement, in-
strajk protestacyjny protest strike vestment sub-issue contract
strajk solidarnoœciowy sympatheticstrike umowa o subemisjê us³ugow¹ service
strajk w³oski go-slow strike underwriting agreement, service sub-is-
strajkuj¹cy striker sue contract
strata loss, waste subemitent sub-issuer, underwriter
oszacowaæ stratê to appraise the loss subemitent inwestycyjny standby under-
oszacowaæ straty spó³ki na x PLN writer, investment sub-issuer, invest-
to compute the company’s losses at ment underwriter
PLN x subemitent us³ugowy investment banker,
pokrycie strat covering loss, financing service sub-issuer, service underwriter
losses subskrypcja subscription, offering
pokrywaæ / pokryæ straty to cover subskrypcja otwarta open subscription,
losses, to finance losses “open offering”
sposób pokrycia strat manner of cov- subskrypcja prywatna private subscrip-
ering loss tion, “private placement”
ponieœæ stratê to bear a loss, to incur subskrypcja zamkniêta closed subscrip-
a loss tion, “closed offering”
ponieœæ straty to suffer losses, to sus- substancje i czynniki rakotwórcze can-
tain losses cerous substances and agents, carcino-
uczestniczyæ w stracie to participate in genic substances and agents
the loss substancje oraz procesy szkodliwe dla
uczestniczyæ w stracie do wartoœci zdrowia substances and work processes
umówionego wk³adu to participate in which are harmful to health
the loss up to the value of the agreed sukcesja (dziedziczenie) hereditary suc-
contribution, to participate in the loss in cession
proportion to the amount of the agreed sukcesja uniwersalna passing of the
contribution whole estate directly to the next of kin
Stra¿ Graniczna Border Guards, Frontier suma sum, amount
Guards suma komandytowa commendam sum,
stres mental stress limited liability amount, commandite
streszczenie summary, resume, synopsis sum
streszczenie sprawy case summary, brief obni¿enie sumy komandytowej re-
strêczyciel pimp, pander, panderer, pro- duction of the commendam sum
curer suma zad³u¿enia amount of indebtedness
strêczycielstwo pimping, pandering, so- ca³kowita suma zad³u¿enia total
liciting, procurement amount of indebtedness

278
suma zaleg³a szkolenie przyzak³adowe

suma zaleg³a amount outstanding system rekompensat compensation sys-


swap swap tem
kapita³owy swap walutowy currency obowi¹zkowy system rekompensat
swap mandatory compensation system
wartoœæ nominalna swapu notional zarz¹dzaæ systemem rekompensat
principal value of swap manage a compensation system
swap amortyzowany amortised swap szacowaæ to value, to assess, to estimate
swap kuponowy coupon swap szacowanie estimation, valuation, assess-
swap procentowy interest rate swap, ment
IRS szacowanie okresu u¿ytkowania useful
swap rozszerzaj¹cy extendable swap life estimation
swap towarowy commodity swap szacowanie, wartoœciowanie nierucho-
swobodny free, unrestricted moœci appraisal, valuation
swobodny przep³yw pracowników free szalbierstwo fraud, imposture, quackery
movement of workers szalbierz fraud, impostor, quack
swobodny przep³yw us³ug freedom to szanta¿ blackmail
provide services szanta¿owaæ to blackmail
syndyk general receiver, official receiver, szczeble kariery zawodowej career lad-
trustee, syndic, legal adviser der
powo³aæ syndyka to appoint a trustee, wspinaæ siê po szczeblach kariery za-
to appoint an official receiver wodowej to move up career ladder
sprawozdanie syndyka report of the szkalowaæ to defame, to vilify, to malign
trustee szkoda damage, disrepair, grievance, in-
w rêkach syndyka in the hands of re- jury, (uszczerbek) detriment
ceiver naprawienie szkody redress of the
syndyk masy upad³oœci trustee / assignee damage
in bankruptcy, registrar in bankruptcy, ponieœæ szkodê to suffer damage, to
official receiver bear the damage
syndyk-kurator official receiver oszacowaæ szkodê to estimate the dam-
syndyk wyznaczony przez s¹d court-ap- age
pointed receiver wyrównaæ szkodê to repair damage
system system, scheme szkodliwoϾ harmfulness, noxiousness,
system ce³ zwrotnych drawback system injuriousness
system emerytalno-rentowy pension szkodliwoœæ spo³eczna social harmful-
scheme ness / noxiousness
zak³adowy system emerytalno-rento- szkodliwy harmful, damaging, detrimen-
wy company pension scheme, occupa- tal, noxious, injurious
tional pension scheme szkolenie training
system kursu jednolitego single-price podnieϾ jakoϾ personelu poprzez
auction system szkolenie to improve the quality of staff
system motywacyjny incentive scheme through training
system notowañ ci¹g³ych continuous rozwin¹æ potencja³ personelu po-
quotation system przez szkolenie to develop staff
system p³ac pay system through training
system podatkowy tax system szkolenie przyzak³adowe on-the-job
system premiowy bonus system training (UK), hands-on training (USA)

279
szkolenie zawodowe szykany

szkolenie zawodowe professional train- szykany harassment, persecution, oppres-


ing, vocational training sion
szpicel nark, grass, informer, snoop
szykanowaæ to harass, to persecute, to op-
press

280
Œ
œci¹gn¹æ wierzytelnoœci to collect / to ex- items, means necessary for personal hy-
ecute the receivables, to collect claims giene
œcigaæ to prosecute, to pursue, to hunt œrodki ochrony indywidualnej individ-
down ual protective equipment, personal pro-
œciganie prosecution, pursuit, hunt-down tective equipment
organy œcigania law enforcement œrodki pieniê¿ne cash, monies, financial
agencies resources, pecuniary means, pecuniary
œciganie karne criminal prosecution resources, pecuniary assets
œledczy investigating officer, interrogator przep³yw œrodków pieniê¿nych cash
œledziæ to follow, to track, to trace flow
œledztwo investigation, inquiry, examina- kierowaæ przep³ywem œrodków pie-
tion niê¿nych to direct cash flow
œledztwo koronera inquest umowny okres przechowywania œrod-
prowadziæ œledztwo to investigate ków pieniê¿nych contractual deposit
œlubny (o dziecku) legitimate maturity
œmieræ death, decease, demise œrodki pieniê¿ne dostêpne na bie¿¹co
kara œmierci death penalty cashavailabletomeetcurrentobligations
œmieræ partnera death of the partner œrodki pieniê¿ne na rachunku banko-
œmieræ na miejscu instantaneous death wym cash at bank
œmiertelnoœæ mortality, death rate œrodki pieniê¿ne w drodze cash in tran-
œmiertelnoœæ zawodowa occupational sit, cash in way
mortality œrodki promieniotwórcze radioactive
œmiertelny deadly, lethal, fatal agents, radioactive substances
œrodek pieniê¿ny cash, monies, financial œrodki taryfowe tariff measures
resources, pecuniary means, funds œrodowisko environment
wolne œrodki pieniê¿ne free financial œrodowisko pracy working environment
means œwiadcz¹cy us³ugi service supplier
œrodek p³atniczy tender, medium of pay- œwiadczenia benefits
ment œwiadczenia dodatkowe fringe benefits
prawny œrodek p³atniczy legal tender œwiadczenia dodatkowe (np. woda, gaz,
œrodek wymiany medium of exchange pr¹d) utilities
œrodki chemiczne chemical agents, chem- œwiadczenia emerytalne pension benefits
icals œwiadczenia emerytalne pracodawcy
œrodki dyscyplinarne disciplinary mea- occupational pension
sures œwiadczenia nienale¿ne benefits are not
œrodki higieny osobistej personal hygiene due

281
œwiadczenia socjalne œwiadectwo standaryzacyjne

œwiadczenia socjalne social security ben- œwiadczenie rzeczowe benefit in kind


efits œwiadczenie us³ug performance of ser-
œwiadczenia z tytu³u ubezpieczenia na vice, provision of service, rendering of
wypadek bezrobocia unemployment services, supply of services, rendition of
insurance benefits services
œwiadczenia zwi¹zane z prac¹ work-re- œwiadczenie us³ug nieodp³atne supply of
lated benefits services carried out free of charge
œwiadczenie 1. performance 2. benefit, al- œwiadczenie us³ug przez publiczne
lowance 3. contribution 4. obligation s³u¿by pocztowe the supply of services
miejsce spe³nienia œwiadczenia place by the public postal services
where the performance is to be made œwiadczenie us³ug za wynagrodzeniem
niemo¿noœæ œwiadczenia unfeasibility, supply of services for consideration
impossibility of payment œwiadczyæ pracê to perform work
odzyskiwanie œwiadczeñ recovery of œwiadectwo certificate
benefits wydaæ œwiadectwo to issue a certificate
przedmiot œwiadczenia object of per- sprostowaæ œwiadectwo to correct
formance a certificate
przyznaæ œwiadczenia / zasi³ki œwiadectwo antydumpingowe
to grant benefits non-dumping certificate
przyznanie œwiadczeñ / zasi³ków œwiadectwo dezynfekcji certificate of
award of benefits disinfecting, certificate of disinfecting
spe³niæ œwiadczenie to make a perform- œwiadectwo fitopatologiczne sanitary
ance phytopathological certificate
termin spe³nienia œwiadczenia time œwiadectwo kondycjonowania condi-
limit for the performance tioning certificate
weryfikowaæ œwiadczenia to review œwiadectwo kwalifikacyjne qualification
benefits certificate
zaliczyæ otrzymane œwiadczenie na œwiadectwo liczenia / mierzenia tally
poczet d³ugów to count the perfor- sheet
mance received towards debts œwiadectwo o rodowodzie zwierz¹t cer-
œwiadczenie chorobowe sickness benefit tificate of pedigree
œwiadczenie czêœciowe part performance œwiadectwo o wyprodukowaniu certifi-
œwiadczenie macierzyñskie maternity cate of manufacture
benefit œwiadectwo potwierdzaj¹ce pochodzenie
œwiadczenie niepieniê¿ne non-pecuniary towarów certificate of origin of goods
contribution, non-cash performance œwiadectwo pracy clearance card, em-
œwiadczenie niepodzielne indivisible ob- ployment certificate, certificate of em-
ligation ployment, work certificate, reference
œwiadczenie pieniê¿ne pecuniary contri- œwiadectwo próbobrania certificate of
bution, cash performance sampling
œwiadczenie podzielne divisible obliga- œwiadectwo rejestracji spó³ki certificate
tion of incorporation
œwiadczenie powtarzaj¹ce siê periodic œwiadectwo si³y wy¿szej certificate of
performance force majeure
œwiadczenie pracy performance of work, œwiadectwo standaryzacyjne certificate
provision of work of standardisation

282
œwiadectwo wagi œwiêto pañstwowe

œwiadectwo wagi weight certificate powo³aæ / wezwaæ na œwiadka to sum-


œwiadectwo weterynaryjne veterinary mon / to subpoena as a witness
certificate œwiadek sporz¹dzenia testamentu testa-
œwiadectwo wieku certificate of age mentary witness
œwiadectwo za³o¿ycielskie promoter cer- Œwiatowa Federacja Zwi¹zków Zawo-
tificate, founder’s certificates dowych World Federation of Trade Un-
œwiadectwo zdrowia / zdrowotnoœci ions
sanitary certificate œwiêto 1. holiday 2. feast
œwiadek witness œwiêto pañstwowe public holiday
naoczny œwiadek eyewitness

283
T
tabela table, schedule tereny budowlane building land
tabela podatkowa tax schedule, tax table termin deadline, term, date, time limit,
tajemnica 1. secret 2. mystery 3. privacy closing date
dotrzymaæ tajemnicy to keep a secret odroczyæ termin p³atnoœci podatku to
ujawniaæ / ujawniæ tajemnicê to dis- defer a payment of a tax
close a secret okreœliæ termin p³atnoœci podatku to
tajemnica bankowa banking secrecy prescribe a tax payment deadline
tajemnica dziennikarska journalistic se- przed³u¿yæ termin p³atnoœci podatku
crecy to extend a tax payment deadline
tajemnica handlowa trade secret wyznaczyæ termin p³atnoœci podatku
tajemnica lekarska medical secret to fix a tax payment deadline
tajemnica przemys³owa industrial secret wyznaczyæ termin to set a date
tajemnica skarbowa fiscal secret, fiscal termin wykonania deadline
confidentiality dotrzymaæ terminu wykonania
tajemnica s³u¿bowa official secret, pro- to meet a deadline
fessional confidentiality nie dotrzymaæ terminu wykonania to
tajemnica zawodowa professional secret fail to meet a deadline
tajemnica zawodu prawniczego legal ustaliæ termin wykonania to establish
profession secret / to fix / to make a deadline
tajny secret, confidential termin p³atnoœci maturity, falling due
targ / targowisko market, marketplace, termin p³atnoœci odsetek falling due of
fair interest
taryfa tariff, rates termin p³atnoœci podatku tax payment
taryfa celna customs tariff deadline
kod taryfy celnej assessment factor termin wypowiedzenia term of notice
pozycja taryfy celnej tariff item termin zawity final date, peremptory date
ustanawiaæ taryfê celn¹ to establish terminowo duly, on time, punctually
the customs tariff terminowy with a deadline, forward
Taryfa Celna Wspólnot Europejskich terrorysta terrorist
Customs Tariff of the European Com- terytorium territory
munities terytorium pañstwa state territory
tempo pracy rate of work terytorium powiernicze trust territory
teren area, ground, terrain test test
uzbrajaæ teren to develop the ground test wiarygodnoœci substantive test
teren budowlany construction / building test zgodnoœci compliance test
site testament last will, testament

284
testament notarialny transakcja

brak testamentu intestacy testament zwyk³y, zwyczajny normal


kwestionowaæ testament to contest / usual will, common form will
a testament, to dispute a testament toga gown, robe
niewa¿noœæ testamentu invalidity of torturowaæ to torture, to put to torture
a will towar goods, merchandise, commodity,
odwo³aæ testament to revoke a will article
odwo³anie testamentu revocation of niew³aœciwe u¿ycie towaru misuse of
a will goods
przedk³adaæ / przed³o¿yæ testament ustaliæ wartoœæ celn¹ towarów to de-
do zatwierdzenia to propound a will termine the customs value of goods
rozporz¹dzaæ przez testament to dis- wartoœæ celna towarów customs value
pose by will of goods
spe³niæ testament to consummate a tes- wartoœæ handlowa towarów market-
tament able quality of goods
sporz¹dzenie, spisanie testamentu towar ekwiwalentny equivalent goods
making of a will towar identyczny identical goods
sporz¹dziæ testament to make one’s towar krajowy domestic goods
will, to make one’s testament towar pochodz¹cy z danego kraju
ukryæ / zataiæ testament to suppress goods originating in a given country
a will towar podobny similar goods
umrzeæ bez pozostawienia testamen- towar powracaj¹cy returned goods
tu to die intestate towar przywo¿ony import goods
wa¿noœæ testamentu validity of a will towar sk³adowany czasowo goods in
wykonawca testamentu executor of temporary storage
the testament towar tego samego rodzaju i gatunku
wykonywaæ testament to execute a will goods of the same quality and kind
wymazanie / zatarcie testamentu towar w stanie niezmienionym goods in
obliteration of a will the unaltered state
zgon bez testamentu intestacy towar wywo¿ony export goods
zatarcie testamentu obliteration of towar wywo¿ony czasowo temporary ex-
a will port goods
zniszczyæ testament to destroy a will towary z przemytu smuggled goods, un-
testament notarialny notarial will declared goods, contraband goods
testament póŸniejszy later will towarzystwo society, association, com-
testament s¹dowy judicial testament pany
testament szczególny emergency will towarzystwo po¿yczkowe loan associa-
testament uprzywilejowany privileged tion
will to¿samoœæ identity
testament urzêdowy, publiczny will dowód to¿samoœci identity document,
made in the presence of witnesses ID (card)
testament ustny verbal testament, oral to¿samoœæ towaru identity of goods
testament, noncupative will ustaliæ to¿samoœæ towaru to establish
testament w³asnorêczny holograph will the identity of goods
testament wojskowy military testament, transakcja transaction, business
will of soldier rozliczenie transakcji transaction set-
testament wspólny joint / mutual will tlement

285
transakcja gie³dowa tytu³em po¿yczki

zawieraæ transakcjê to conclude a bar- trasat drawee


gain, to transact a business trop track, trail
transakcja gie³dowa exchange trading tropiæ 1. hunt, trail, track 2. (przestêpców)
session follow, hunt down
terminowa transakcja gie³dowa fu- tryb 1. procedure 2. mode, method, way
ture delivery business, future transaction tworzenie miejsc pracy job creation
transakcja gotówkowa cash transaction tymczasowy temporary, interim, provi-
transakcja opcyjna option bargain, op- sional
tion business œrodek tymczasowy interim remedy
transakcja pakietowa bloke trade zarz¹dzenie tymczasowe interim order
transakcja premiowa option, premium tymczasowe zwolnienie lay-off
bargain tynk zewnêtrzny exterior rendering
transakcja ró¿niczkowa margin busi- tytu³ title
ness, difference bargain tytu³ egzekucyjny enforcement title
tranzyt transit tytu³ egzekucyjny przeciwko d³u¿niko-
procedura tranzytu transit procedure wi executory title against the debtor
tranzyt wewnêtrzny internal transit tytu³ w³asnoœci title deeds, muniments
tranzyt zewnêtrzny external transit tytu³ wykonawczy enforceable title, writ
traktat treaty, covenant, (rozprawa) trea- of execution
tise tytu³ wy³¹czny absolute title
uniewa¿niaæ traktat to abrogate tytu³em as, by way of
a treaty tytu³em po¿yczki as a loan
trasant (wystawca czeku) drawer of
a cheque

286
U
ubezpieczaæ to insure, to cover against uchodŸca displaced person, refugee
loss, to underwrite against loss uchwalaæ / uchwaliæ to pass, (akty
ubezpieczenie insurance, assurance prawne) to enact
ubezpieczenie do¿ywotnie whole-life in- uchwa³a resolution, decision
surance / policy podejmowaæ uchwa³ê to vote on a res-
ubezpieczenie na wypadek choroby olution
sickness insurance powzi¹æ uchwa³ê to adopt a resolution
ubezpieczenie od bezrobocia unemploy- uchyliæ uchwa³ê to repeal a resolution,
ment insurance to annul a resolution
ubezpieczenie od wszelkiego ryzyka full zaskar¿enie uchwa³y appeal against
cover a resolution, challenge of the resolution,
ubezpieczenie pojazdu car insurance, lodging of an appeal against a resolution
motor insurance zg³oszenie uchwa³ do rejestru filing of
ubezpieczenie sk³adowanego towaru in- resolutions in / with the register
surance of the stored goods uchwa³a jednomyœlna unanimous resolu-
ubezpieczony assured, insured, person tion
named in the policy, policy holder uchwa³a kwalifikowana special resolu-
ubezpieczyciel assurer, insurer, assuror, tion
underwiter uchwa³a nadzwyczajna extraordinary
ubezw³asnowolniæ to incapacitate, to resolution
place under the care of a trustee / guard- uchwa³a o po³¹czeniu spó³ek resolution
ian, to interdict, to certify (UK) on merger of companies, merger resolu-
ubezw³asnowolnienie incapacitation, de- tion
privation of legal capacity uchwa³a zwyk³a ordinary resolution
postêpowanie o ubezw³asnowolnienie uchylaæ / uchyliæ to abrogate, to quash, to
proceedings for guardianship / receiver- revoke, to set aside, to overrule, to an-
ship nul, to cancel, to repeal, to waive, to re-
wniosek o ubezw³asnowolnienie ap- scind
plication for guardianship, petition in uchylaæ prawo to abrogate a law
lunacy uchylaæ siê to evade
ubezw³asnowolniony person legally de- uchyliæ postêpowanie upad³oœciowe to
prived of his / her civic rights, incapaci- waive the bankruptcy procedure, to
tated person quash the bankruptcy proceedings
ubiegaæ siê o to apply for, to seek uchyliæ uk³ad to revoke the arrangement
ubóstwo necessity, indigence uchyliæ uk³ad z wierzycielami to set
zarzut ubóstwa plea of necessity aside the arrangement

287
ucieczka z miejsca wypadku ugoda pozas¹dowa

ucieczka z miejsca wypadku leaving the zmniejszenie udzia³u reduction of


scene of an accident, hit and run share
uczeñ (w rzemioœle) apprentice udzia³ kapita³owy share, capital share
uczestniczyæ to take part, to participate, to udzia³ pracowników w zyskach profit
attend sharing
uczestniczyæ w stracie to participate in udzia³ spadkowy share in the estate
the loss udzia³ spadkowy przypadaj¹cy spadko-
uczestniczyæ w stracie do wartoœci umó- biercy z tytu³u podstawienia share in
wionego wk³adu to participate in the the estate due to the heir under substitu-
loss up to the value of the agreed contri- tion
bution, to participate in the loss in pro- udzia³ w zyskach i stratach participation
portion to the amount of the agreed con- in profits and losses
tribution udzia³ w³asny do zbycia own shares for
uczestniczyæ w zysku to participate in disposal, own shares to be transferred,
profits company own shares for disposition
uczestniczyæ w zysku proporcjonalnie udzia³owiec shareholder, stockholder,
do wk³adu to participate in profits pro- stakeholder
portionally to contribution / in propor- udzia³owiec / akcjonariusz spó³ki mem-
tion to one’s contribution ber of a company, shareholder
udostêpniaæ / udostêpniæ to make / to udzia³owiec odpowiedzialny z racji czê-
render available, to provide, to make œciowo op³aconych udzia³ów likwido-
public wanej spó³ki contributory
udostêpniæ sprawozdanie finansowe to udzia³owiec wiêkszoœciowy majority
provide the financial report, to make shareholder
available the financial report udzielaæ / udzieliæ to grant, to give, to fur-
udowadniaæ to prove, to substantiate, to nish, to offer
aver udzielaæ / udzieliæ pe³nomocnictwa to
udzia³ share, contribution, cut, interest grant a power of attorney
ksiêga udzia³ów register of shares udzielaæ / udzieliæ upowa¿nienia to grant
nabycie kontrolnego pakietu udzia- authorisation
³ów / akcji acquisition of controlling udzielaæ / udzieliæ komuœ po¿yczki to
interest lend, to accommodate somebody with
obejmowaæ udzia³y to subscribe for a loan
shares udzielaæ / udzieliæ pierwszej pomocy po-
odsetki od udzia³u interest on share szkodowanym to provide first aid to in-
rozporz¹dzanie udzia³em albo akcj¹ jured persons
disposal or encumbrance of a share udzielaæ / udzieliæ porêczenia to grant
umorzenie udzia³ów redemption of suretyship
shares udzielaæ / udzieliæ ulg to grant reliefs
umorzenie udzia³ów dobrowolne vol- udzielaæ / udzieliæ urlopu to grant leave
untary redemption ugoda settlement, arrangement, composi-
umorzenie udzia³ów przymusowe tion, compact
compulsory redemption, forced re- ugoda (projekt uk³adu z wierzycielami)
demption scheme of arrangement, composition
umorzyæ udzia³y to redeem shares ugoda pozas¹dowa settlement out of
uzupe³niæ udzia³ to supplement a share court, private arrangement

288
ugoda s¹dowa ukryty

ugoda s¹dowa judicial settlement, plea arrangement, execution of the reorgani-


bargaining sation
prawomocna ugoda s¹dowa final ju- è zatwierdzenie uk³adu approval of
dicial settlement the arrangement
zawrzeæ ugodê to settle è s¹dowe zatwierdzenie uk³adu court
uiszczaæ / uiœciæ to pay, to discharge approval of the arrangement
uiszczaæ c³a to pay a duty odmówiæ zatwierdzenia uk³adu to re-
uiszczaæ czynsz w terminie umówionym fuse to approve the arrangement
to pay the rent on the date agreed zatwierdziæ uk³ad to approve the ar-
ujawniaæ (informacje) to disclose, to di- rangement
vulge, to divulge, to reveal zawarcie uk³adu adoption of the ar-
ujednolicaæ to standardise, to harmonise, rangement
to make uniform zawrzeæ uk³ad to adopt the arrange-
ujednolicenie standardisation, harmoni- ment
sation, making uniform zmiana uk³adu amendment to the ar-
ujednolicenie podatkowe harmonisation rangement
of taxes è wniosek o zmianê uk³adu petition
uk³ad arrangement, reorganisation, agree- to amend the arrangement
ment è wyst¹piæ o zmianê uk³adu to re-
dopuszczenie do uk³adu admittance to quest that the arrangement be amended
the reorganisation procedure uk³ad celny (umowa celna) tariff agree-
g³osowanie nad uk³adem voting on ment
the arrangement uk³ad likwidacyjny liquidation arrange-
moc wi¹¿¹ca uk³adu binding force of ment, liquidation reorganisation ar-
the arrangement rangement
niedopuszczalnoœæ zawarcia uk³adu Uk³ad Ogólny w sprawie Taryf Celnych
inadmissibility of the adoption of the ar- i Handlu General Agreement on Tariffs
rangement, inadmissibility of the con- and Trade
clusion of the reorganisation arrange- uk³ad z wierzycielem settlement / ar-
ment rangement with creditors
przyj¹æ uk³ad to adopt the arrange- uk³ad zbiorowy collective agreement
ment uk³ad zbiorowy pracy collective labour
skutki uk³adu effects of the arrange- agreement
ment ponadzak³adowy uk³ad zbiorowy
uchylenie uk³adu revoking the ar- pracy multi-establishment collective
rangement labour agreement, collective agreement
è przyczyny uchylenia uk³adu basis made for several work establishments
for revoking the arrangement zak³adowy uk³ad zbiorowy pracy sin-
è wniosek o uchylenie uk³adu peti- gle establishment agreement, collective
tion to revoke the arrangement agreement for a single work establish-
uchyliæ uk³ad to revoke the arrange- ment
ment ukryæ / ukrywaæ to conceal, to suppress,
wykonaæ uk³ad to perform an arrange- to keep secret, to cover up
ment, to execute reorganisation, to reor- ukryæ / zataiæ testament tosuppressawill
ganise ukryty hidden, latent, suppressed, con-
wykonanie uk³adu performance of the cealed, disguised, ulterior

289
ulepszaæ / ulepszyæ umowa spó³ki osobowej

aktywa ukryte concealed assets, hid- umowa o ograniczeniu lub wy³¹czeniu


den assets ustawowej wspólnoœci maj¹tkowej
bezrobocie ukryte hidden unemploy- contract to limit or exclude statutory
ment joint marital property
motyw ukryty ulterior motive umowa o pracê contract of employment,
wada ukryta latent / hidden / concealed employment contract
defect umowa o pracê na czas nieokreœlony
ulepszaæ / ulepszyæ to improve contract of employment for an indefi-
ulepszyæ rzecz najêt¹ to improve the nite period, employment contract for an
thing leased unfixed term
ulga 1. relief 2. discount, reduction 3. con- umowa o pracê na czas okreœlony con-
cession tract of employment for a limited pe-
byæ uprawnionym do ulgi to be enti- riod, employment contract for a fixed
tled to a relief term
korzystaæ z ulgi to use a relief umowa o pracê na okres próbny em-
prawo do ulgi right to relief ployment on trial / for a trial period, em-
nabyæ prawo do ulgi to acquire the ployment contract for a probationary
right to relief period
utraciæ prawo do ulgi to lose the right umowa o roboty budowlane building
to relief contract, construction contract
przyznaæ ulgê w zap³acie podatku to umowa o ubezpieczenie od sprzeniewie-
award a relief in paying tax rzenia fidelity bond
skorzystaæ z x % ulgi podatkowej to umowa o wykonanie remontu budowli
benefit from a tax reclaim of x% contract for repairs of a construction
udzielaæ ulg to grant reliefs umowa o wykonanie remontu budynku
ulga inwestycyjna investment relief, in- contract for repairs of a building
vestment allowance umowa przechowania safe-keeping
ulga podatkowa tax relief, tax break, tax agreement, bailment agreement, con-
concession, tax exemption, tax allow- tract of safe-keeping
ance, tax reduction, tax abatement umowa przedœlubna marriage settlement
u³askawiaæ / u³askawiæ to pardon, to umowa przedwstêpna preliminary con-
grant someone a pardon, to reprieve, to tract
amnesty umowa przyrzeczona definitive contract
u³askawienie clemency, pardon umowa rachunku bankowego contract
umocowaæ to empower, to entitle of bank account, deposit agreement
umocowanie empowerment, authority, umowa rachunku oszczêdnoœciowego
power contract of savings account, savings ac-
umarzaæ / umorzyæ 1. to cancel, to liqui- count agreement
date 2. (d³ug) to remit 3. (postêpowanie) umowa sk³adu contract of storage, de-
to bar, to discontinue, posit contract / agreement
umorzenie depletion, depreciation umowa spó³ki company’s deed, partner-
umowa contract, agreement, bargain, ship’s deed, agreement for a commer-
pact, treaty, convention cial company, articles of association
zawieraæ umowê to conclude a con- umowa spó³ki osobowej partnership
tract, to enter into a contract deed, articles of partnership, deed of
umowa agencyjna agency contract partnership

290
umowa z wierzycielami uprawomocnienie

umowa z wierzycielami deed of arrange- kara upomnienia penalty of admoni-


ment tion
umowa zastawnicza pledge agreement upomnienie p³atnicze letter of demand,
umys³owo chory mentally ill reminder
niezrównowa¿ony umys³owo of un- upowa¿niaæ / upowa¿niæ to authorise, to
sound mind give authority, to give power, to entitle
umyœlnie knowingly, deliberately, inten- upowa¿nienie authorisation, entitlement,
tionally, designedly, on purpose, pur- powers, credentials
posefully odwo³aæ upowa¿nienie to revoke an
umyœlny deliberate, purposeful, intended authorisation
unia union otrzymaæ upowa¿nienie to get author-
unia celna customs / tariff union isation, to obtain authorisation
uniewa¿niaæ / uniewa¿niæ to abrogate, to udzielaæ / udzieliæ komuœ upowa¿nie-
cancel, to annul, to invalidate, to make nia to grant someone authorisation, to
null and void, to rescind give someone authorisation
uniewa¿niaæ traktat to abrogate a treaty upowa¿niony authorised, entitled, accre-
uniewa¿nienie annulment, invalidation, dited
cancellation, nullification, defeasance, uprawdopodobniæ to substantiate, to
rescission make probable / plausible
uniewa¿nienie czynnoœci prawnej an- uprawdopodobniæ okolicznoœci uzasad-
nulment of a legal transaction niaj¹ce wniosek o og³oszenie upad³oœ-
uniewa¿nienie ma³¿eñstwa annulment of ci to substantiate circumstances giving
marriage ground for the bankruptcy petition
uniewinniaæ / uniewinniæ to acquit, to uprawniaæ / uprawniæ to entitle, to
absolve, to discharge, to pardon authorise, to qualify, (udzielaæ prawa)
uniewinnienie acquittal, discharge, abso- to confer / to give a right, (legalizowaæ)
lution, pardon to legalise
upad³oœæ bankruptcy uprawnienia pracownika w razie wypo-
upad³oœæ z mo¿liwoœci¹ zawarcia uk³a- wiedzenia rights of an employee in the
du bankruptcy with a possibility to make case where the employer serves notice
an arrangement, bankruptcy with the pos- uprawnienie power, right, entitlement,
sibility of concluding a reorganisation authority
upad³y bankrupt rozszerzyæ uprawnienia to extend
zarz¹d w³asny upad³ego bankrupt’s powers
self-administration wykonaæ uprawnienie to exercise
up³ynniaæ / up³ynniæ to liquidate, to cash one’s rights, to execute one’s rights
in, to change into money, to convert into zawiniona utrata uprawnieñ pracow-
money, to realise in cash, to sell nika loss of the qualifications through
up³ynniæ maj¹tek spó³ki to liquidate the the employee’s own faults
assets of the company / partnership uprawnienie maj¹tkowe property rights
up³yw czasu efflux of time uprawnienie niemaj¹tkowe non-proper-
upominaæ / upomnieæ to admonish, to ty rights
reprehend, to warn uprawomocniaæ / uprawomocniæ to le-
upomnienie admonition, warning, galise, to legitimate, to validate, to exe-
reprehension, (nagana) censure, cute
(nakaz) injunction uprawomocnienie legalisation, legiti-

291
uprowadzaæ / uprowadziæ us³ugobiorca

matisation, validation, execution, com- urz¹d celny customs office


ing into force, taking effect dyrektor urzêdu celnego head of
uprowadzaæ / uprowadziæ to abduct, (dla a customs office
okupu) to kidnap, (np. samolot, statek, graniczny urz¹d celny frontier cus-
samochód) hijack toms office
uprzedni prior, previous Urz¹d ds. Lokalowych Office of Housing
uprzednia pisemna zgoda prior written urz¹d gminy district office
consent urz¹d marsza³kowski governor’s office
uraz injury, trauma Urz¹d Ochrony Pañstwa Agency for the
urazy fizyczne lub psychiczne personal Protection of the State, Office for State
injuries Protection
urbanista town planner urz¹d pracy Job Centre
urlop leave, holiday urz¹d rejestrowy przedsiêbiorstw, Dom
odwo³aæ pracownika z urlopu to re- Spó³ek Companies House (UK)
call an employee from leave urz¹d skarbowy tax office, tax collecting
planowaæ urlop to schedule leave office, Income Revenue Service, Inland
udzielaæ urlopu to grant leave Revenue (UK), revenue office
wykorzystaæ urlop to use leave naczelnik urzêdu skarbowego tax-of-
wymiar urlopu length of leave fice comptroller
obni¿aæ wymiar urlopu to shorten urz¹d starostwa county office
leave urz¹d zatrudnienia labour office, em-
urlop bezp³atny unpaid leave ployment exchange
urlop chorobowy sick leave urz¹dzenia higieniczno-sanitarne hy-
urlop macierzyñski maternity leave giene and sanitary equipment, hygiene
urlop na ¿¹danie leave at request and sanitary facilities
urlop p³atny paid leave, holiday with pay urz¹dzenia magazynowe storage facili-
urlop proporcjonalny proportional leave ties
urlop socjalny leave on social grounds urzêdnik clerk, officer
urlop szczegó³owy special leave urzêdnik bankowy bank clerk
urlop szkoleniowy training leave urzêdnik pañstwowy civil servant
urlop uzupe³niaj¹cy supplementaryleave urzêdowo 1. officially, formally 2. in ac-
urlop wychowawczy parental leave, leave cordance with the regulations
to raise a child usi³owaæ to attempt, to seek, to endeavour,
urlop wypoczynkowy vacation leave to strive
urlop z tytu³u przysposobienia leave on usi³owaæ pope³niæ samobójstwo to at-
account of adoption tempt suicide
urlop zdrowotny sick leave usi³owanie attempt, effort, endeavour
uroczysty solemn, formal, ceremonious usi³owanie zabójstwa attempted murder,
uroczysta przysiêga (z rêk¹ na Piœmie attempt on someone’s life
Œwiêtym) corporal oath us³uga service
urojenie delusion us³ugi podatkowe tax services
mieæ urojenia to suffer from delusions us³ugi przewozowe / dostawcze delivery
urz¹d office, bureau, board service
z urzêdu ex officio us³ugi wszechstronne comprehensive ser-
obroñca z urzêdu court-appointed at- vices
torney, assigned counsel us³ugobiorca end-user

292
ustalaæ / ustaliæ utrata mienia

ustalaæ / ustaliæ to establish, to deter- ustawa podatkowa tax statute


mine, to set forth, to specify, to fix, to ustawa wspólnotowa Community Act
identify ustawodawca legislator, lawgiver, law-
ustalaæ listê wierzytelnoœci to establish maker
the list of claims ustawodawczy legislative
ustalaæ normy pracy to set norms for w³adza ustawodawcza legislature
work ustawodawstwo 1. legislation, law 2. legi-
ustalaæ warunki wynagradzania to de- slative process
termine / to specify the terms of remu- ustawodawstwo podatkowe taxation leg-
neration islation
ustalaæ wysokoœæ zasi³ku to fix the ustawodawstwo prawa pracy legislation
amount of benefits governing labour questions, labour leg-
ustalony termin zap³aty czynszu grace islation, factory laws
period of payment of rent ustawowy statutory, legal
ustanawiaæ / ustanowiæ to establish, to ustawowy okres wypowiedzenia statu-
appoint, to constitute tory notice
ustanawiaæ prawo to legislate usterka defect, flaw, fault, malfunction
ustanowiæ c³a to establish duties pozbawiony usterek faultless
ustanowiæ kogoœ swoim spadkobierc¹ usterka widoczna patent defect
to constitute someone one’s heir usun¹æ to remove, to remedy, to eliminate,
ustanowiæ nadzorcê s¹dowego to ap- to strike off
point a court supervisor usun¹æ braki to remove defects, to rem-
ustanowiæ prawo zastawu to create edy defects
a pledge usun¹æ z urzêdu / stanowiska to depose
ustanowiæ s³u¿ebnoœæ to establish / to usuniêcie removal
grant easement / servitude usuniêcie z pracy removal from a job
ustanowiæ u¿ytkowanie to create an in- usuniêcie z urzêdu removal from office
terest, to create usufruct usuniêcie ze stanowiska removal from
ustanowiæ zastaw na prawach to pledge a position
a right uszkodzenie harm, injury, damage
ustawa act, statute, enactment, law ciê¿kie uszkodzenie cia³a grievous
zakres ustawy purview bodily harm, great bodily injury
Ustawa o dyskwalifikacji dyrektorów uszlachetnianie refining, processing
z 1986 Company Directors Disqualifi- pozwolenie na uszlachetnianie refin-
cation Act 1986 ing authorisation
Ustawa o funduszach inwestycyjnych proces uszlachetniania refining opera-
The Act on Investment Funds tion
Ustawa o pe³nomocnictwach z 1971 uzupe³niaj¹cy proces uszlachetniania
Powers of Attorney Act 1971(UK) additional refining operation
Ustawa o rachunkowoœci AccountingAct uszlachetnianie bierne outward-process-
ustawa o sprzeda¿y towarów Sale of ing
Goods Act (UK) uszlachetnianie czynne inward-process-
Ustawa o spó³kach cywilnych z 1890 ing
Partnership Act 1890 (UK) utrata loss, forfeiture
Ustawa o spó³kach handlowych Com- utrata mienia (konfiskata) forfeiture of
panies Act (UK) property

293
utrata pracy u¿ytkowanie umowne

utrata pracy loss of one’s job uzupe³niæ zachowek to complete a legitim


utrzymywaæ rzecz w nale¿ytym stanie uzupe³niaj¹cy complementary, addi-
to maintain a thing in good state and tional, supplementary
condition uzurpacja / uzurpowanie usurpation
uwierzytelniæ, stwierdziæ zgodnoœæ (tek- uzurpowaæ sobie coœ to usurp something,
stu) to certify, to authenticate, to verify, to arrogate something
to attest u¿yczaæ to lend for use
uwierzytelnienie authentication, certifi- u¿yczaj¹cy lender, bailor
cation, attestation, legalisation u¿yczenie loan for use, lending for use
uwierzytelniony authenticated, certified, bior¹cy w u¿yczenie borrower, bailee
accredited, attested, legalised korzystaæ z przedmiotu u¿yczenia to
uwierzytelniona kopia certified copy, au- use the object of lending for use
thenticated copy umowa u¿yczenia loan for use agree-
uwierzytelniony notarialnie certified by ment, lending for use, bailment agree-
a notary ment
uwierzytelniony urzêdowo officially cer- u¿ytkowanie usufruct, use, utilisation,
tified beneficial ownership
uwiêziæ 1. to imprison, to jail, to lock up, oddaæ grunt w u¿ytkowanie wieczyste
to confine, to incarcerate 2. to trap to let the land for perpetual usufruct
uwiêzienie imprisonment, incarceration, umowa u¿ytkowania wieczystego
confinement contract of perpetual usufruct
uw³aszczaæ / uw³aszczyæ to enfranchise, ustanowiæ u¿ytkowanie to create an
to grant land to, to affranchise interest, to create usufruct
uw³aszczenie leasehold enfranchisement ustanowienie u¿ytkowania creating
uzgodnienie reconciliation a (life) interest, creating usufruct
przygotowaæ uzgodnienie to prepare ustawowe prawo u¿ytkowania legal
a reconciliation usufruct, right to use
uzgodnienie bankowe bank reconcilia- wygaœniêcie u¿ytkowania extinguish-
tion ing, cessation of usufruct
uzgodnienie kont reconciliation of ac- u¿ytkowanie bezterminowe unlimited
counts, reconciliation statement use
uznaæ za winnego to convict u¿ytkowanie do¿ywotnie life usufruct
uznanie (swoboda decyzji) discretion u¿ytkowanie nieprawid³owe irregular
wed³ug czyjegoœ uznania at someone’s usufruct
discretion u¿ytkowanie nieruchomoœci usufruct of
uznaniowy discretionary real estate
uznawaæ / uznaæ 1. to recognise, to ac- u¿ytkowanie niezbywalne non-transfer-
knowledge, to accept 2. (uwa¿aæ) to re- able usufruct
gard, to deem u¿ytkowanie powszechne general use
uzupe³niaæ / uzupe³niæ to supplement, to u¿ytkowanie praw usufruct of rights
replenish, to refill, to supplement u¿ytkowanie ruchomoœci usufruct of
uzupe³niaæ listê wierzytelnoœci to sup- movable property
plement the list of claims u¿ytkowanie rzeczy usufruct
uzupe³niaæ zapas to refill the stock, to re- u¿ytkowanie tymczasowe limited use
plenish the stock, to restock u¿ytkowanie umowne contractual usu-
uzupe³niæ udzia³ to supplement a share fruct

294
u¿ytkowanie wieczyste u¿ywanie

u¿ytkowanie wieczyste perpetual usu- u¿ywaæ rzeczy u¿ywaæ w sposób odpo-


fruct wiadaj¹cy jej w³aœciwoœciom i prze-
u¿ytkowanie w³aœciwe proper use znaczeniu to use the thing in a manner
u¿ytkowanie wspólne joint use suitable for its properties and end-use
u¿ytkowanie z tytu³u zasiedzenia u¿ywaæ rzeczy w sposób sprzeczny
usufruct by usucaption z umow¹ to use the thing in a manner
u¿ytkownik usufructuary, usufruct inconsistent with the contract / in breach
holder, life tenant, person entitled under of the contract
a life, user u¿ywanie use, using
u¿ytkownik beneficyjny beneficial occu- oddawaæ w bezp³atne u¿ywanie to
pier lend for gratuitous use
u¿ytkownik koñcowy end user oddaæ rzecz u¿yczon¹ osobie trzeciej
u¿ytkownik wieczysty nieruchomoœci do u¿ywania to give the thing lent to
gruntowej holder of perpetual usufruct a third party for use
rights to the land sposób u¿ywania rzeczy the manner in
u¿ywaæ to use, to make use of which the thing is to be used
u¿ywaæ rzeczy najêtej w sposób w umo-
wie okreœlony to use the thing leased in
the manner specified in the contract

295
W
w dobrej wierze in good faith, bona fide wada oœwiadczenia woli defect in decla-
w imieniu on behalf of, in the name of ration of intent, defect of intention, ab-
w sprawie in re sence of assent
w zamian za wydanie (dokumentów) wada prawna legal defect, defective title,
against delivery defect in title
w z³ej wierze in bad faith (mala fide) wada rzeczy po¿yczonej defect of the
w z³ym / dobrym stanie in bad / good re- thing loaned
pair wada rzeczy sprzedanej defect of a sold
wada defect, flaw, fault, vice, imperfec- thing
tion wada ukryta hidden defect, latent defect,
mieæ wadê to be defective, to have a de- concealed defect
fect wada wrodzona inherent defect
naprawiæ wadê to remove defects, to wadium przetargowe security, surety,
correct defects guarantee
odkryæ, wykryæ wadê to discover de- wadliwoœæ defectiveness, faultiness, im-
fects perfection
œwiadomoœæ wady rzeczy sprzedanej wadliwy faulty, defective
knowledge of a material defect wakacje podatkowe tax holiday
usun¹æ wadê to remove a defect wakat vacancy
wolny od wad free from defects walny plenary, general
znaleŸæ wadê / usterkê to find a fault walne zgromadzenie general meeting
/ flaw / assembly
zg³oszenie wady towaru notice of de- walne zgromadzenie akcjonariuszy an-
fective goods nual general meeting
wada artyku³ów ¿ywnoœciowych imper- waluta currency
fection in foodstuffs waluta mocna hard currency
wada fabryczna manufacturing defect waluta s³aba soft currency
wada fizyczna physical defect wandal vandal
wada g³ówna major defect warrant warehouse warrant
wada istotna major / principal defect Warszawska Gie³da Papierów Warto-
wada jawna obvious defect, patent defect œciowych Warsaw Stock Exchange
wada konstrukcyjna constructional de- wartoœci niematerialne i prawne intan-
fect gible assets
wada nieistotna incidental defect wartoœciowanie valuation
wada oczywista, widoczna apparent, pat- wartoœciowanie pracy job evaluation
ent deficiency wartoϾ value, worth

296
wartoœæ celna towarów weryfikowaæ œwiadczenia

nabyta wartoϾ firmy purchased good- weksel domicylowany domiciled bill


will weksel gwarancyjny bill of security
wartoœæ celna towarów customs value of weksel in blanco blank bill
goods weksel nale¿ny, nale¿noœæ wekslowa bill
obni¿yæ wartoœæ celn¹ towarów to re- receivable, B/R
duce the customs value weksel p³atny na okaziciela bill payable
wartoϾ firmy goodwill to bearer
wartoœæ kalkulowana computed value weksel p³atny na ¿¹danie demand bill,
wartoœæ ksiêgowa book value draft at sight, sight bill, bill payable on
obliczaæ wartoœæ ksiêgow¹ to calculate demand
book value weksel p³atny po terminie bill payable
wartoϾ nominalna nominal value after date
wartoœæ szacunkowa estimate weksel p³atny w szybkim czasie bill to
wartoϾ transakcyjna transaction value mature
wartoœæ zbywcza maj¹tku spó³ki sales weksel p³atny w ustalonym terminie
value of the partnership’s assets, trans- bill payable at a fixed date
fer value of partnership’s assets weksel p³atny za okazaniem bill payable
warunek condition, term at sight
warunki mieszkaniowehousingconditions weksel przeterminowany bill overdue
warunki pracy conditions / terms of weksel skarbowy treasury bill, T-bill
work, working conditions, terms and weksel trasowany / ci¹gniony, trata
conditions of employment drawn bill
warunkowy conditional, contingent weksel w drodze bill in transit
warunkowe przekazanie gruntu condi- weksel w³asny promissory note
tional conveyance of land weksel zdyskontowany discounted bill
warunkowe przekazanie mienia condi- weksel zlombardowany / zastawiony
tional property transfer bill in pawn
wa¿noœæ 1. (znaczenie) importance, sig- wartoœæ weksla value of the bill
nificance 2. (obowi¹zywanie) validity, nominalna wartoœæ weksla face value
effectiveness of the bill
wa¿noœæ czynnoœci prawnej validity of wekslowy bill
a legal transaction / legal act blankiet wekslowy bill form
wa¿noœæ testamentu validity of a will d³ug wekslowy bill debt
wdarcie siê encroachment d³u¿nik wekslowy bill debtor
wedrzeæ siê to encroach, to invade fa³szerz wekslowy bill forger
wejœcie w ¿ycie entry into force, coming koszty wekslowe bill charges
into force, taking effect, becoming ef- makler wekslowy bill broker
fective portfel wekslowy bill case
wejœcie w ¿ycie regulaminu pracy entry wierzyciel wekslowy bill creditor
into force of workplace regulations werbowaæ to recruit, to enlist
weksel bill of exchange, draft werbowaæ pracowników to enlist em-
ksiêga weksli bill book ployees
weksel awalizowany backed bill werbunek enlistment
weksel bankowy bank bill weryfikowaæ to review, to verify
weksel do zap³aty, zobowi¹zanie weks- weryfikowaæ œwiadczenia to review ben-
lowe bill payable, B/P efits

297
wezwanie wierzytelnoϾ uprzywilejowana

wezwanie citation, summons, call wierzytelnoœci claims


wezwanie s¹dowe court summons konwersja wierzytelnoœci na udzia³y
wgl¹d do ksi¹g access to books / akcje conversion of claims to shares
wiarygodnoϾ credibility, (prawdopodo- / stocks
bieñstwo) plausibility lista wierzytelnoœci list of claims
wiarygodny credible, (prawdopodobny) ogólna suma wierzytelnoœci aggregate
plausible value of claims
wieczny eternal, everlasting, perpetual przegl¹daæ listê wierzytelnoœci to re-
wieczysty perpetual, eternal view / to view the list of claims
u¿ytkowanie wieczyste perpetual usu- sporz¹dziæ listê wierzytelnoœci to ma-
fruct ke a list of claims
wierzyciel creditor, debtee sprawdzanie wierzytelnoœci examina-
interes wierzyciela creditor’s interest tion of claims
kategoria interesów wierzycieli class œci¹gn¹æ wierzytelnoœci to execute re-
of creditors’ interests, category of credi- ceivables
tors’ interests ustaliæ listê wierzytelnoœci to establish
komitet wierzycieli creditors’ commit- a list of claims
tee uzupe³niaæ listê wierzytelnoœci to sup-
ogó³ wierzycieli body of creditors plement the list of claims
uchyliæ uk³ad z wierzycielami to set uzupe³niaj¹ca lista wierzytelnoœci
aside the arrangement supplementary / additional list of claims
u³o¿yæ siê z wierzycielami to settle wyci¹g z listy wierzytelnoœci extract /
with the creditors excerpt from the list of claims
zaspokoiæ wierzycieli to satisfy the zatwierdziæ listê wierzytelnoœci to ap-
creditors prove / to confirm the list of claims
zebranie wierzycieli meeting of credi- wierzytelnoœci objête uk³adem claims
tors includedinarrangement / reorganisation
zw³oka wierzyciela default of the wierzytelnoœci wy³¹czone z uk³adu
creditor claims excluded from arrangement / re-
wierzyciel bez prawa g³osu creditor organisation
without the right to vote wierzytelnoœci wzajemne reciprocal
wierzyciel hipoteczny creditor on mort- claims
gage, mortgage creditor wierzytelnoϾ claim, debt
wierzyciel krajowy domestic creditor nabyæ wierzytelnoœæ to acquire a claim
wierzyciel masy upad³oœci creditor of tytu³ wierzytelnoœci title of claim
bankrupt’s estate, creditor in bankruptcy zg³osiæ wierzytelnoœæ to file a claim
wierzyciel nieuprzywilejowany wierzytelnoœæ niepieniê¿na non-cash
non-preferential / unsecured / general debt, in-kind claim
creditor wierzytelnoœæ nieœci¹galna bad debt, ir-
wierzyciel uprzywilejowany preferential recoverable claims
/ privileged creditor wierzytelnoϾ sporna challenged claim,
wierzyciel zagraniczny foreign creditor contested claim
wierzyciel zastawnik (dzier¿¹cy zastaw) wierzytelnoœæ umieszczana z urzêdu
secured creditor claim recorded ex officio
wierzyciel zabezpieczony secured credi- wierzytelnoϾ uprzywilejowana prefer-
tor ential debt

298
wierzytelnoœæ w obcej walucie w³asnoœæ

wierzytelnoœæ w obcej walucie claim de- rodzaj wk³adu type of the contribution
nominated in foreign currency wartoœæ wk³adu value of the contribu-
wierzytelnoϾ warunkowa conditional tion
claim, contingent claim wnieœæ wk³ad to make a contribution,
wierzytelnoϾ wymagalna receivable to contribute
which is due and payable wycofaæ wk³ad to withdraw a contribu-
wierzytelnoœæ wyra¿ona w PLN claim tion
denominated in Polish Zloty (PLN) wycofanie wk³adu withdrawal of funds
wierzytelnoœæ zabezpieczona hipotek¹ wk³ad gotówkowy capital share
claim secured by a mortgage wk³ad kapita³owy capital contribution
wierzytelnoœæ zabezpieczona rzeczowo wk³ad komandytariusza limited part-
claim secured on property, claim se- ner’s share
cured by a right in rem wk³ad komplementariusza general part-
wierzytelnoœæ ze stosunku pracy claim ner’s share
for employee’s earnings, claim arising wk³ad oszczêdnoœciowy saving bank de-
under an employment relationship posit, savings deposit
wiêkszoœæ majority wk³ad pieniê¿ny deposit
bezwzglêdna wiêkszoœæ absolute wk³ad pieniê¿ny p³atny na ¿¹danie de-
/ overall majority of votes posit payable on demand
kwalifikowana wiêkszoœæ qualified wk³ad terminowy, lokata deposit
majority wk³ad w naturze / niepieniê¿ny assets in
zwyk³a wiêkszoœæ simple majority kind, in-kind contribution
wiêkszoœæ g³osów majority vote w³adza rodzicielska parental authority
wiêzienie prison, gaol, jail sprawowaæ w³adzê rodzicielsk¹ to ex-
wiêziennictwo prison system, prison man- ercise parental authority
agement w³adza s¹downicza jurisdiction, judi-
wiêzienny prison ciary
stra¿nik wiêzienny gaoler, jailor w³adza ustawodawcza legislature
/ jailer w³adze authorities
wiêzieñ prisoner, inmate, (zatrzymany) w³adze budowlane building authority
detainee, captive w³amanie burglary
wina guilt, blame dokonaæ w³amania to break in
przyznaæ siê do winy to admit one’s w³amywacz burglar
guilt, to plead guilty w³amywaæ siê to burgle, to burglarise
windykowaæ to recover, to collect, to vin- w³asnorêczny of one’s own hand, auto-
dicate graph, holographic, holograph
windykacja 1. recovery 2. vindication w³asnorêczny podpis one’s autograph sig-
windykacja d³ugów debt collection nature
winny guilty, culpable w³asnoœæ ownership, property, proprietor-
winowajca culprit, the guilty one ship
wizja 1. view 2. vision akt w³asnoœci deed of ownership
wizja lokalna scene-of-crime inspection, dowód w³asnoœci terenu evidence of
visit to the scene of crime land ownership
wizytówka firmy business card nabycie w³asnoœci acquisition of prop-
wk³ad contribution, part, share, portion, erty
deposit nabyæ w³asnoœæ to acquire property

299
w³asnoœæ do¿ywotnia wniosek

obci¹¿enie w³asnoœci encumbrance on w³asnoœæ pañstwowa state ownership


property / property
przeniesienie w³asnoœci transfer of w³asnoœæ pe³na full title
ownership / property, conveyance of w³asnoœæ podlegaj¹ca opodatkowaniu
property assessable property
przeniesienie w³asnoœci praw maj¹t- w³asnoœæ pracownicza worker’s owner-
kowych transfer of ownership of prop- ship
erty rights w³asnoœæ prywatna private property
przeniesienie w³asnoœci rzeczy trans- w³asnoœæ przemys³owa industrial prop-
fer of ownership of property erty
akt przeniesienia w³asnoœciconveyance w³asnoœæ publiczna / pañstwowa public
prawo przeniesienia na w³asnoœæ property, state ownership
right to acquire ownership w³asnoœæ rolna agricultural real estate
œwiadectwo w³asnoœci certificate of w³asnoœæ ruchoma, ruchomoœæ movable
ownership property
wykonywanie w³asnoœci exercise of w³asnoœæ spo³eczna public / social prop-
ownership erty
zmiana w³asnoœci change of ownership w³asnoœæ spó³dzielcza co-operative prop-
zrzec siê w³asnoœci to renounce owner- erty, time-sharing
ship w³asnoœæ wspólna joint ownership, joint
zrzeczenie siê w³asnoœci renunciation property, common ownership
of ownership w³asnoœæ wy³¹czna exclusive ownership
w³asnoœæ do¿ywotnia life tenancy, life in- w³asnoœæ zbiorowa collective property,
terest collective ownership
w³asnoœæ indywidualna individual own- w³asnoœæ ziemi landed property
ership w³asnoœæ ziemska land and buildings
w³asnoœæ intelektualna intellectual prop- w³aœciciel owner, proprietor, bearer,
erty holder
w³asnoœæ komunalna community prop- w³aœciciel nieruchomoœci bez ograni-
erty czeñ freeholder
w³asnoœæ kulturalna cultural property w³aœciciel ziemski landowner
w³asnoœæ lasu forestry property w³aœciwoœæ (s¹du) cognisance, compe-
w³asnoœæ literacka i artystyczna literary tence
and artistic property wnieœæ / wnosiæ 1. to carry in, to bring in,
w³asnoœæ niepodzielna undivided prop- (np. kapita³) to contribute 2. (przedk³a-
erty, indivisible property daæ) to file, to submit, to petition, to mo-
w³asnoœæ nieruchoma, nieruchomoœæ tion 3. (wyci¹gaæ wniosek) to infer
real property, realty, real estate, fixed wnieœæ odwo³anie od wypowiedzenia
property umowy o pracê to appeal against no-
w³asnoœæ niezbywalna inalienable prop- tice to terminate an employment con-
erty tract
w³asnoœæ obci¹¿ona encumbered prop- wnieœæ podanie o to apply for
erty, affected property wnieœæ wk³ad w coœ to make a contribu-
w³asnoœæ ograniczona qualified property tion to something, to contribute to
w³asnoœæ osobista personal property something
/ ownership wniosekapplication,petition,motion,claim

300
wniosek o emeryturê wspó³uczestnictwo jednolite

wniosek o emeryturê pension claim nielegalne wprowadzenie towarów il-


rozpatrywaæ wniosek o emeryturê to legal introduction of goods
investigate a pension claim wprowadziæ / wprowadzaæ towary na
z³o¿enie wniosku o emeryturê sub- obszar celny to introduce goods into
mission of the pension claim the customs territory
wniosek o likwidacjê winding-up peti- wrogi hostile, adverse, antagonistic
tion wskaŸnik index, indicator, rate
wniosek o og³oszenie upad³oœci bank- wskaŸnik absencji rate of absenteeism
ruptcy petition wskaŸnik p³ac wage index
wniosek o orzeczenie upad³oœci petition wskaŸnik wypadków przy pracy acci-
/ bill in bankruptcy dent frequency rate
wnioskodawca claimant, petitioner, wspólny joint, common, aggregate
mover wspólna w³asnoœæ (gdy ka¿dy ze wspó³w³a-
wolnoœæ freedom, liberty œcicieli wystêpuje jako w³aœciciel ca³oœci)
wolnoœæ rozporz¹dzania freedom of tes- joint ownership
tamentary disposition wspólnicy / udzia³owcy partners / share-
wolny free, free of charge, unrestricted holders
wolny obszar celny free zone wspólnik partner, shareholder
ustanowiæ wolny obszar celny to es- prawa wspólników rights of partners
tablish a free zone wspólnik cichy silent partner, sleeping
wstêp do wolnego obszaru celnego partner, dormant partner
access to a free zone wspólnik wstêpuj¹cy do spó³ki new part-
wpis entry, registration, inscription ner, partner joining the partnership
wpis do rejestru entry in the register, reg- / company
istration in the register wspólnik wystêpuj¹cy withdrawing part-
dokonaæ wpisu do rejestru to register, ner, leaving partner
to record, to enter in the register wspólnik zarz¹dzaj¹cy managing part-
zmiana wpisu amendment of the entry ner
wpisowe (do organizacji) initiation fee, wspólnoœæ spadkowa community of heirs
registration fee wspó³czynnik produktywnoœci rate of
wp³acaæ to pay yield
wp³acaæ podatek to pay a tax wspó³decydowanie co-determination
wp³aciæ pieni¹dze na rachunek pay mo- wspó³d³u¿nik co-debtor, coobligor
ney into an account wspó³dziedziczenie co-parcenary
wp³ata payment wspó³dzier¿awca joint tenant, tenant in
dokonywaæ wp³aty to make a payment common
wp³ata gotówkowa cash payment wspó³porêczyciel principal on a contract
wzór formularza wp³aty gotówkowej of indemnity
standard form for cash payments wspó³posiadacz / wspó³w³aœciciel
wp³ywy 1. receipts, takings 2. (znaczenie) co-possessor, co-owner, co-occupant,
influence (m¹¿ i ¿ona) conjoints
wp³ywy podatkowe fiscal / tax receipts wspó³spadkobierca joint heir, co-heir,
wprowadzaj¹cy underwriter, introducing co-parcener
entity wspó³sprawca accomplice
wprowadzenie towarów introduction of wspó³uczestnictwo jednolite joint parti-
goods cipation, uniform participation

301
wspó³winny wyjawiaæ / wyjawiæ

wspó³winny accomplice wycofanie siê ze spó³ki retirement / with-


wspó³w³asnoœæ co-ownership, joint title, drawal from partnership / company
joint property, joint ownership, multiple wydaæ / wydawaæ to release, to issue, to
ownership deliver
wst¹piæ w prawa spadkobiercy to suc- wydaæ / wydawaæ najemcy rzecz w sta-
ceed to the rights and duties of a heir nie przydatnym do umówionego
wsteczny 1. reactionary 2. retroactive u¿ytku to release the thing in a condi-
moc wsteczna retroactivity, retroaction tion suitable for agreed use
wstêpny relative in the ascending line, as- wydaæ / wydawaæ towar to release goods
cendant wydajnoϾ productivity, yield
wstrzymanie / zaprzestanie p³atnoœci wydajnoœæ pracy productivity of labour,
cessation / suspension / stoppage of work productivity
payments, indication of insolvency wydanie delivery, release
wtargn¹æ to encroach, to invade wydanie w zamian za zap³atê delivery
wtargniêcie encroachment, invasion against payment
wtargniêcie si³¹ (do mieszkania) forcibly wydatek expense, outlay
entry wydatki expenses, charges, outlays
wyborca voter, elector, constituent wydatki egzekucyjne execution expenses
wyborca chwiejny / niezdecydowany wydatki na podró¿e s³u¿bowe travelling
floating voter expenses
wyborczy electoral, election wydziedziczenie disinheritance
czynne prawo wyborcze suffrage, bal- wydziedziczaæ / wydziedziczyæ to disin-
lot, franchise herit
korzystaæ z praw wyborczych to exer- wydzier¿awiaj¹cy landlord
cise the right of suffrage wygaœniêcie expiry, expiration, extin-
okrêg wyborczy election district, con- guishment, cessation, termination, re-
stituency tirement, defeasance
wybory election, voting, vote, ballot wygaœniêcie d³ugu debt retirement
wybór 1. choice, selection 2. election, wygaœniêcie dzier¿awy expiration of ten-
vote 3. preference 4. option ancy
wyburzaæ to demolish, to tear down, to wygaœniêcie oferty expiration of an offer
pull down wygaœniêcie pe³nomocnictwa expiration
wyburzanie demolition, razing, tearing of power of attorney
down, knocking down, pulling down, wygaœniêcie s³u¿ebnoœci extinguishment
clearance of servitude
wycena valuation, appraisal, measurement wygaœniêcie umowy o pracê expiry of
pocz¹tkowa wycena initial measure- contract of employment
ment wygaœniêcie u¿ytkowania extinguishing,
podstawa wyceny basis of valuation cessation of usufruct
wiarygodnoœæ wyceny reliability of wygaœniêcie zobowi¹zañ podatkowych
measurement termination of tax liabilities
wyceniaæ / wyceniæ tomeasure,toappraise wygody (woda, gaz, pr¹d) utilities
wyci¹g statement, receipt wyjawienie disclosure, revelation, unco-
wyci¹g bankowy bank statement, bank vering
receipt wyjawiaæ / wyjawiæ to disclose, to reveal,
wyci¹g z konta statement of account to uncover

302
wykluczenie wynagrodzenie miesiêczne

wykluczenie expulsion, disqualification, wymagaæ remontu (o budynku) to be in


exclusion need of repair
wykluczenie wspólnika expulsion of wymagalny due and payable, mature, due
a partner, disqualification of a partner wymagalne nale¿noœci celne przywozo-
wyk³adnia explanation, clarification, in- we due and payable import duties
terpretation, construction wymiar 1. assessment, measure, load
wyk³adnia prawa interpretation / con- 2. dimension
struction of the law wymiar sprawiedliwoœci 1. judicature,
wykonaæ / wykonywaæ to complete, to the judiciary 2. administration of jus-
perform, to carry out, to execute tice, jurisdiction
wykonaæ / wykonywaæ czynnoœci to con- wymiennoœæ rotation, switching
duct activities, to perform activities wymiennoϾ pracy job rotation
wykonaæ / wykonywaæ pracê to com- wymiennoœæ stanowisk pracy job switch-
plete work, to carry out work / a job ing
wykonaæ / wykonywaæ zobowi¹zanie to wymóg requirement
perform an obligation wymóg bezpieczeñstwasafetyrequirement
wykonanie performance, execution wymuszaæ / wymusiæ to extort, to force,
wykonanie robót performance of build- to impose, to compel
ing work, carrying out of works of con- wymuszenie extortion, forcing, compel-
struction ling
wykonanie robót w sposób wadliwy lub wynagradzanie remuneration
sprzeczny z umow¹ performance of regulamin wynagradzania pay regula-
building work in a manner which is de- tions
fective or inconsistent with the contract ustalaæ warunki wynagradzania to
wykonanie robót wed³ug wskazówek in- determine / to specify the terms of re-
westora performance of work in accor- muneration
dance with the investor’s instructions wynagrodzenie remuneration, pay, pay-
wykonawca contractor, executor ment
wykonawczy executive forma wyp³aty wynagrodzenia form
w³adza wykonawcza executive powers of payment
wykonywaæ zawód to exercise a profes- górna granica wynagrodzenia maxi-
sion mum remuneration
wykoñczenie obiektu finishing of the ob- okreœliæ wynagrodzenie to specify re-
ject muneration
wykreœlaæ / wykreœliæ to strike off, to de- potr¹cenie z wynagrodzenia deduc-
lete, to remove tions from remuneration, deduction at
wykreœliæ z rejestru to strike off the re- source
gister, to remove from the register, to równoœæ wynagrodzenia equal pay
delete from the register ustaliæ wynagrodzenie to fix / to estab-
wykroczenie misdemeanour, offence, lish remuneration
transgression, misdeed wyp³aciæ wynagrodzenie to pay remu-
wy³¹czenie wspólnika exclusion of neration
a partner, expulsion of a partner wyp³aciæ uzgodnione wynagrodzenie
wy³udzaæ / wy³udziæ 1. (defraudowaæ) to to pay the agreed remuneration
embezzle 2. to extort, to swindle, to ob- wynagrodzenie miesiêczne monthly pay,
tain under false pretences, to beguile salary

303
wynagrodzenie pieniê¿ne wypowiedzenie umowy spó³ki

wynagrodzenie pieniê¿ne pecuniary re- wynajmuj¹cy, oddaj¹cy w najem land-


muneration lord, hirer-out
wynagrodzenie po przywróceniu do wynik result, effect, outcome
pracy remuneration following rein- wyniki badañ findings
statement wypadek accident, occurrence, case,
wynagrodzenie pracowników fizycznych event
wages wypadek przy pracy accident at work,
wynagrodzenie pracowników umys³o- occupational accident, on-the-job acci-
wych salary dent, industrial injury, injury arising in
wynagrodzenie rycza³towe lump sum re- course of employment
muneration badaæ wypadki przy pracy to investi-
wynagrodzenie strat moralnych gate on-the-job accidents
solatium rejestr wypadków przy pracy register
wynagrodzenie umowne contractual re- of accidents at work
muneration rekompensata za wypadek przy pra-
wynagrodzenie urlopowe remuneration cy compensation for an occupational
during leave accident
wynagrodzenie w naturze non-cash ubezpieczyæ siê od wypadku przy
wages, wage in kind, allowance in kind, pracy to insure against an occupational
payment in kind accident
wynagrodzenie w wojsku remuneration ulec wypadkowi w pracy to have an
in armed forces accident at work, to meet with an acci-
wynagrodzenie za godziny nadliczbowe dent at work, to suffer an industrial in-
overtime pay jury
wynagrodzenie za korzystanie z rzeczy wskaŸnik wypadków przy pracy acci-
compensation for use of a thing dent frequency rate
wynagrodzenie za pracê remuneration wypadek w drodze do pracy lub z pracy
for work, proceeds from work, salary, accident while travelling
wages, fee wyp³acaæ to pay, to make payments, to
wynagrodzenie za pracê domow¹ wages disburse, to remit
for housework wyp³acaæ nale¿noœci z tytu³u podró¿y
wynagrodzenie za ratownictwo remu- s³u¿bowej to make the payments due in
neration for salvage respect of a business trip
wynajem hiring out, letting wyp³acalnoœæ solvency, ability to pay
wynajem miejsc parkingowych letting wyp³acalny solvent, able to pay
of premises and sites for parkingvehicles wyp³acenie payment
wynajem trwale zainstalowanego wypo- upowa¿niæ do wyp³acenia to authorise
sa¿enia i urz¹dzeñ letting of perma- payment
nently installed equipment and machin- wypowiedzenie termination, notice
ery wypowiedzenie stosunku pracy przez
wynajmowaæ to let, to rent, to rent out pracodawcê dismissal with notice
wynajmowaæ lokal na czas okreœlony to wypowiedzenie stosunku pracy przez
let premises for a designated / specified pracownika resignation with notice
period wypowiedzenie umowy spó³ki termina-
wynajmowaæ komuœ, oddawaæ w najem tion of a partnership deed, termination
to let out, to rent, to hire out, toletonhire of a company deed

304
wypowiedzieæ komuœ pracê wyzwolenie

wypowiedzieæ komuœ pracê to give one’s wysokoœæ amount, value


notice, to notice sb wysokoœæ po¿yczki loan value
wypo¿yczalnia rental, rental service wysokoœæ kapita³u amount of the capital
wypo¿yczalnia rowerów bike rental wysokoœæ objêtego kapita³u subscribed
wypo¿yczalnia samochodów car rental share capital
wyprzeda¿ sale, clearance sale wysokoœæ porêczenia amount of surety
wyprzeda¿ z powodu upad³oœci realisa- wystawca 1. (handlowiec) exhibitor
tion of a bankrupt’s assets 2. (np. czeku) drawer
wyrok judgment, decision, verdict, adju- wystawienie issue, issuance
dication, sentence data wystawienia date of issue
odsiadywaæ wyrok to serve a sentence, miejsce wystawienia place of issue
to serve / to do time wyst¹piæ to leave, to withdraw
og³osiæ wyrok to pronounce a sentence wyst¹piæ ze spó³ki to leave the partner-
wydawaæ wyrok to pass a sentence ship / company, to withdraw from the
wykonaæ wyrok to execute a sentence partnership / company
zawieszenie wykonania wyroku stay wyst¹pienie wspólnika withdrawal of
of execution a partner, leaving of a partner
wyrok konsekutywny consecutive sen- wystêpek misdemeanour, petty offence,
tence transgression
wyrok kuriozalny perverse verdict wysy³ka despatch / dispatch, shipping
wyrok ³agodny lenient sentence / judg- wysy³ka bezpoœrednia direct shipping
ment wytaczaæ / wytoczyæ komuœ proces to
wyrok odstraszaj¹cy deterrent sentence bring a lawsuit against someone, to have
wyrok podlegaj¹cy apelacji / zaskar¿e- the law of someone
niu appealable judgment wytwórczoœæ manufacturing activity, pro-
wyrok pozbawienia wolnoœci custodial duction, manufacture
sentence drobna wytwórczoœæ small-scale pro-
wyrok prawomocny final judgment, duction
non-appealable judgment wytwórczy manufacturing, of production
wyrok prewencyjny extended sentence wytyczne guidelines
wyrok przyk³adowy exemplary sentence ustaliæ wytyczne to lay down the
wyrok s¹du polubownego award guidelines
wyrok skazuj¹cy sentence, convicting wytyczne firmy company guidelines
judgment, conviction, verdict of guilty postêpowaæ zgodnie z wytycznymi
wyrok surowy severe / harsh sentence firmy to follow the company guide-
wyrok œmierci judgment of death lines, to keep within the guidelines
wyrok uniewinniaj¹cy verdict of not wyw³aszczaæ to expropriate, to dispossess
guilty, judgment of acquittal wyw³aszczenie expropriation, disposses-
wyrok w zawieszeniu suspended sentence sion, dislodgement
wyrok zaoczny default judgment, judg- wywóz 1. exportation 2. (wywo¿enie) re-
ment by default moval, disposal
wyrokowaæ 1. to determine 2. to make wywóz œmieci refuse collection, garbage
predictions 3. to sentence, to adjudicate, disposal
to decide czasowy wywóz temporary exportation
wyró¿nienie 1. (dowód uznania) distinc- wyznaczaæ to determine, to specify, to fix
tion 2. (oznaczenie) identification wyzwolenie deliberation, deliverance

305
wyzwolenie niewolnika z³o¿yæ wzór podpisu

wyzwolenie niewolnika manumission wzór podpisu specimen signature, sample


wzajemny mutual, compensatory signature
wzajemne dop³aty compensatory pay- z³o¿enie wzoru podpisu putting a speci-
ments men signature
wzbogacanie pracy job enrichment z³o¿yæ wzór podpisu to put a specimen
wzór 1. (deseñ) pattern, design 2. speci- signature, to append a specimen signa-
men 3. model 4. (formu³a) formula ture

306
Z
z urzêdu ex officio, court-appointed zabójstwo nieumyœlne involuntary man-
zabezpieczaæ / zabezpieczyæ to secure, slaughter
(chroniæ) to protect, to guard zabójstwo pierwszego stopnia first de-
zabezpieczenie security, securing gree murder
decyzja o zabezpieczeniu decision on zabójstwo zaplanowane intended murder
security zabójstwo z premedytacj¹ first degree
dokonaæ zabezpieczenia to carry out murder, wilful murder
security zabójstwo zawinione culpable homicide
zabezpieczenie d³ugu securityforthedebt zabójstwo zwyk³e manslaughter
zabezpieczenie generalne comprehensive zabór (przyw³aszczenie) annexation
security zabór mienia larceny
zabezpieczenie maj¹tku d³u¿nika secur- zabraniaæ / zabroniæ to prohibit, to for-
ing the debtor’s assets bid, to ban
zabezpieczenie na maj¹tku podatnika zaburzenia disorders, disturbances
securing a taxpayer’s property zaburzenia psychiczne mental disorder
zabezpieczenie nale¿noœci securisation of zaburzenia zdolnoœci do pracy working
dues ability disorder
zabezpieczenie praw securing the rights zaburzenie disorder, disturbance, pertur-
system zabezpieczenia praw system to bation
secure the rights zaburzenie czynnoœci psychicznych dis-
zabezpieczenie rycza³towe flat-rate secu- turbance of mental functions
rity zachowanie siê demeanour, conduct, be-
zabezpieczenie wierzytelnoœci security haviour
interest, proof of debt zachowek legitim, legitimate proportion,
zabezpieczenie wykonania zobowi¹zañ lawful share, compulsory proportion of
podatkowych securing the satisfaction an inheritance, reserved legal portion,
of tax liabilities statutory reserve
zabijaæ / zabiæ to kill, to murder, to slay, zachowek nale¿ny legitim due
to hit zachowek nale¿ny zstêpnemu legitim
zabójca killer, murderer, slayer due to a descendant
p³atny zabójca hit man, contract killer obliczaæ zachowek to calculate the
seryjny zabójca serial killer legitim
zabójstwo homicide, killing, murder, (na pozbawiæ kogoœ zachowku to disin-
zlecenie) hit, (polityczne) assassination herit,todeprivesomeone of one’s legitim
zabójstwo drugiego stopnia second de- prawo do zachowku right to claim
gree murder a reserve portion

307
zaci¹gaæ zak³ad prowadz¹cy dzia³alnoœæ...

roszczenie z tytu³u zachowku claim zakaz konkurencji prohibition of compe-


resulting from a legitim tition, non-competition
uprawniony do zachowku the person zakaz konkurencji po ustaniu stosunku
entitled to a legitim, heir entitled to a re- pracy non-competition after employ-
serve ment relationship ends
uzupe³niæ zachowek to complete zakaz konkurencji w czasie trwania sto-
a legitim sunku pracy non-competition during
zap³aciæ zachowek to pay a legitim employment
zaci¹gaæ to incur, to raise, to cover zakaz pracy w nadgodzinach overtime
zaci¹gaæ d³ugi to incur debts ban
zaci¹gaæ po¿yczkê w banku to raise zakaz prowadzenia pojazdu disqualifi-
a loan with a bank cation
zadanie task, assignment zakaz s¹dowy injunction, interdict
wykonaæ zadanie to complete a task, to (SCOT), prohibitory injunction
perform a task zakaz wstêpu banning order
zadatek advance, key money, down pay- zakaz zrzeczenia siê prawa do wynagro-
ment dzenia no waiver of right to remunera-
zadatek (przy kupnie nieruchomoœci) ear- tion
nest money deposit zakazany prawem prohibited by law
zad³u¿enie indebtedness, debt zakazywaæ to debar, to bar, to ban, to em-
zad³u¿ony indebted, in debt, in arrears bargo, to prohibit, to proscribe
zadoœæuczyniæ to make amends, to com- zakazywaæ handlu to black
pensate, to satisfy, to reimburse zak³ad 1. (przedsiêbiorstwo) company,
zadoϾuczynienie satisfaction, compen- enterprise, (fabryka) plant 2. (umowa)
sation, gratification, reimbursement bet, wager 3. (placówka) institution, es-
zagospodarowanie przestrzenne real es- tablishment
tate spatial development, outline plan- zak³ad hotelarski hotel establishment
ning zak³ad karny correctional institution, cus-
zagra¿aæ to endanger, (groziæ komuœ) to todial establishment / institution, penal
threaten institution, penitentiary (USA), prison
zagro¿enie danger, hazard, menace, risk, zak³ad karny o zaostrzonym rygorze
threat top security prison
stanowiæ zagro¿enie to pose a threat zak³ad komunalny communal establish-
zaj¹æ prawa to attach rights, toseizerights ment
zajêcie (posada) billet, engagement zak³ad opieki zdrowotnej health service
zajêcie maj¹tku attachment, seizure centre
zajêcie praw attachment of rights, seizure zak³ad pracy establishment, working
of rights place, workplace, employing institu-
zajêcie zarobków attachment of earnings tion, employing establishment
zajœcie incident, occurrence zak³ad pracy chronionej sheltered work-
zakaz ban, prohibition, moratorium, in- shop
junction zak³ad produkcyjny manufacturing es-
zakaz budowania building moratorium tablishment
zakaz dyskryminacji pracowników no zak³ad prowadz¹cy dzia³alnoœæ kultu-
discrimination in employment, no em- raln¹, artystyczn¹, sportow¹, nauko-
ployment discrimination w¹, edukacyjn¹, rozrywkow¹ estab-

308
zak³ad prowadz¹cy dzia³alnoœæ... za³o¿enie spó³ki

lishment supplying services relating to zakres scope, extent, field, range, domain
cultural, artistic, sporting, scientific, ed- zakres obowi¹zków pracownika duties
ucational, entertainment activities of the employee
zak³ad prowadz¹cy dzia³alnoœæ w zakre- zakres pracy scope of employment
sie kultury, oœwiaty, turystyki i wypo- zakres ustawy purview
czynku establishment operating in the zaksiêgowaæ to enter up, to account for
field of culture, education, tourism and zakup purchase, buy
leisure dokonaæ zakupu to transact a pur-
zak³ad publiczny institution incorporated chase, to purchase, to buy
under public law zakup dobry good buy
zak³ad œwiadcz¹cy us³ugi dla ludnoœci zakup z³y bad buy
establishment providing services to the zaleg³oœci 1. (w p³atnoœciach) arrears,
public arrearages 2. (w nauce, pracy) backlog
Zak³ad Ubezpieczeñ Spo³ecznych Social zaleg³oœæ podatkowa tax arrears
Insurance Institution egzekwowaæ zaleg³oœæ podatkow¹ to
zak³adaæ to form, to create, to establish, to execute tax arrears
found, to set up umarzanie zaleg³oœci podatkowych
zak³adaæ spó³kê to create / to establish / to cancellation of tax arrears
form / to found / to set up a company umorzyæ zaleg³oœæ podatkow¹ to can-
zak³adaæ siê to bet, to wager cel tax arrears
zak³adnik hostage, captive zaspokoiæ zaleg³oœæ podatkow¹ to sat-
braæ / wzi¹æ zak³adników to take isfy tax arrears
/ seize hostages zaleg³y back, outstanding, in arrears, over-
przetrzymywaæ kogoœ jako zak³adni- due
ka to hold someone hostage uregulowaæ zaleg³e p³atnoœci to settle
uwolniæ zak³adników to release / to set outstanding payments
free hostages zaliczka advance, advance payment, de-
zak³adowy establishment’s, works, in- posit, down payment
-company zaliczka na koszty advance on costs
zak³adowy fundusz nagród establish- zaliczka na podatek advance-tax pay-
ment’s reward fund, works discretion- ment
ary bonus fund zaliczka zwrotna repayable advance
zak³adowy fundusz œwiadczeñ socjal- zaliczkowo in advance
nych works staff welfare fund za³¹czaæ / za³¹czyæ to attach, to enclose,
zak³adowy uk³ad zbiorowy intra-com- to annex, to join
pany collective agreement za³¹cznik enclosure, attachment, appen-
zakoñczyæ to end, to bring to an end, to dix, addendum
complete, to conclude, to close, to dis- za³oga staff, personnel, crew, team
continue, to finish, to shut down za³oga pracownicza staff, body of work-
zakoñczyæ bie¿¹ce interesy spó³ki to ers
close the current business of the com- za³o¿enie creation, establishment, incor-
pany / partnership, to close the poration, foundation
day-to-day operations of the company za³o¿enie spó³ki incorporation / establish-
/ partnership ment / formation / creation of a com-
zakoñczyæ dzia³alnoœæ spó³ki to close the pany
partnership’s / company’s business koszty za³o¿enia spó³ki preliminary

309
za³o¿yciel zaniedbywaæ obowi¹zki

expenses, formation expenses, organi- zamkniêcie celne customs seal


sation costs zamówienie order, commission, requisi-
za³o¿yciel founder, promoter tion
jedyny za³o¿yciel sole founder, single odwo³aæ zamówienie to cancel an or-
promoter der
za³o¿yciel spó³ki founder member of otrzymaæ zamówienie to receive an or-
a partnership, promoter of a partnership der
za³o¿yæ to create, to found, to establish, to sk³adaæ zamówienie to place an order
form, to set up wykonywaæ / robiæ na zamówienie to
za³o¿yæ spó³kê to found, to establish, to make to order
form, to set up, to start a company / part- zdobyæ zamówienie to win an order
nership zamówienie komisowe commission order
zamach attack, assassination zamówienie zaleg³e back order, outstand-
dokonaæ zamachu (stanu) to launch ing order
coup, to assassinate, (nieudany na czy- zamra¿aæ to freeze
jeœ ¿ycie) to make an attempt on some- zamra¿aæ kapita³ to lock up capital
one’s life zamro¿enie freeze
zamach stanu coup d’état, coup zamro¿enie p³ac pay freeze, wage freeze
nieudany zamach stanu abortive coup zamys³ design, purpose, intention, animus
udaremniæ zamach stanu to foil coup zaniechaæ to give up, to relinquish, to
zamachowiec assassin, (podk³adaj¹cy abandon, to forsake, to forbear, to
bomby) bomber waive, to omit
zamiana exchange, barter zaniechanie abandonment, relinquish-
w zamian za in exchange for ment, forbearance, waiver, omission,
zamiana przedmiotu œwiadczenia con- nonfeasance
version of object of performance zanieczyszczaæ to pollute, to contaminate,
zamieniaæ to exchange, to make an ex- (skaziæ) to defile, (zniszczyæ, zepsuæ) to
change, to convert vitiate
zamierzaæ to intend, to plan, to propose zanieczyszczenie pollution, contamina-
to, to aim tion, (skalanie) defilement, (zniszcze-
zamierzony deliberate, intended, calcu- nie, zepsucie) vitiation
lated, intentional, wilful ograniczaæ zanieczyszczenie to limit
zamieszanie disorder pollution
zamieszka³y resident, domiciled, residing Ÿród³a zanieczyszczenia sources of
zamieszkanie residence, domicile, abode, pollution
billet zanieczyszczenie powietrza air pollution
miejsce zamieszkania place of resi- zanieczyszczenie œrodowiska environ-
dence, legal domicile mental pollution
przeniesienie miejsca zamieszkania zanieczyszczenie wody water pollution
transfer of residence zaniedbanie negligence, neglect, over-
zamieszki mayhem, riots, disturbances, sight, omission
turmoil ra¿¹ce zaniedbanie gross negligence
t³umiæ zamieszki to put down / to quell zaniedbywaæ to neglect, to ignore, to
riots overlook, to omit
wywo³aæ zamieszki to spark (off) / to zaniedbywaæ obowi¹zki to neglect one’s
provoke riots duties

310
zaocznie zaprzysiê¿ony

zaocznie 1. in absence, by default zapis zamykaj¹cy konto closing entry


2. (o studiach) extramurally zapis z³o¿ony compound entry
zaoczny 1. by default 2. (studia) extramu- zapisaæ coœ komuœ to make a bequest to
ral, external, non-resident someone
wyrok zaoczny judgment by default, zapisaæ sumê na dobro czyjegoœ rachun-
default judgment ku to credit an account with an amount,
zapas stock, store, reserve to enter an account to somebody’s
wyprzedaæ zapas to clear the stock credit, to credit to an account
zapewniaæ to ensure, to ascertain, to make zapisaæ w testamencie to bequeath by
certain / sure, to assert will
zapewniaæ bezpieczeñstwo to ensure zapisobierca legatee, devisee
safety odpowiedzialnoϾ zapisobiercy
zapis 1. legacy, bequest, endowment 2. en- devisee’s liability
try zapisobiorca uniwersalny sole, universal
zapis bezwarunkowy absolute legacy legatee
zapis dodatkowy additional legacy zapisy i polecenialegaciesandinstructions
zapis ksiêgowy record, entry zap³ata payment, pay
zapis koryguj¹cy adjusting entry, adjust- zap³ata przez potr¹cenie payment
ment through deduction
zapis naddzia³owy preferential legacy, zapobiegaæ to prevent, (unikn¹æ, odwra-
extra legacy caæ) to avert, to head off, (uniemo¿-
zapis niegruntowy bequest liwiaæ) to forfend, (udaremniaæ) to in-
zapis pieniê¿ny pecuniary legacy tercept, (zapobiec, zaradziæ) to obviate,
zapis po stronie Ma credit entry (zapobiec katastrofie) to stave off
zapis po stronie Wn debit entry zapobiegaæ chorobom zawodowym to
zapis powtarzany repeated entry prevent occupational diseases
zapis przemienny alternative legacy, be- zapobiegawczy preventative, preventive,
quest precautionary, protective, remedial
zapis szczególny special, specific legacy œrodki zapobiegawcze preventive mea-
zapis terminowy deferred legacy sures
zapis uniwersalny, zapis ca³ego spadku zapomoga relief, benefit, handout, grant,
bequest to a universal legatee, general allowance aid, pecuniary aid
legacy, universal legacy, residuary be- udzieliæ zapomogi to give / to provide
quest relief
zapis uprzywilejowanypreferentiallegacy zaprotoko³owaæ to enter on the minutes
zapis u¿ytkowania legacy of usufruct zaprzeczenie denial, contradiction,
zapis warunkowy conditional legacy, disaffirmation, negation, contradiction,
contingent legacy rejection
zapis wspólny joint legacy zaprzysiêgaæ / zaprzysi¹c 1. (z³o¿yæ
zapis wygas³y lapsed legacy przysiêgê) to attest, to swear 2. (odebraæ
zapis z podstawieniem pospolitym przysiêgê) to administer an oath, to
substitutional legacy, bequest estate in swear someone in
first remainder zaprzysiê¿enie swearing-in, administra-
zapis z podstawieniem powierniczym tion of an oath
estate in successive remainder, ultimate zaprzysiê¿ony sworn, under / upon / on an
residuary bequest oath

311
zaprzysiê¿ony bieg³y zasiedzenie

zaprzysiê¿ony bieg³y sworn expert zarz¹dca court supervisor, administrator


zapytanie ofertowe enquiry zarz¹dca finansowy treasurer
zarabiaæ to earn, to make money, to gain zarz¹dca maj¹tku administrator of the
zarejestrowaæ siê to become registered estate
zarejestrowaæ spó³kê to register a com- zarz¹dca przymusowy mandatory ad-
pany / partnership ministrator (POL), receiver (UK)
zarêczyny engagement, betrothal, zarz¹dca w³asny self-administration
handfasting zarz¹dzaæ to manage, to administer
zarobek, zysk earnings, pay zarz¹dzaæ maj¹tkiem upad³ego to ad-
miesiêczne zarobki monthly pay minister the bankruptcy estate
przeciêtne zarobki average earnings zarz¹dzanie management, administra-
wysokie zarobki high earnings tion, conduct, running
wystarczaj¹ce zarobki adequate earn- wydaæ zarz¹dzenie to issue a disposi-
ings tion / an order
zarobki na rêkê take-home pay zarz¹dzanie firm¹ business management
zarobki ogó³em total earnings zarz¹dzenie order, ordinance, disposition,
zarobki zale¿ne od jakoœci pracy perfor- ruling, prescription, decree
mance-related pay zarz¹dzenie tymczasowe interim order
zarz¹d management board (POL), board zarzut allegation,charge,(krytyka)stricture
of directors (UK, USA) pod zarzutem on suspicion
kierowaæ pracami zarz¹du to manage zarzut oskar¿enia count
the work of the management board, to zarzut ubóstwa plea of necessity
manage the operations of the manage- zasada rule, principle
ment board, to direct the work of the zasada równoœci pracowników principle
management board of equality of employees
odwo³ywaæ zarz¹d to remove / to dis- zasada swobody nawi¹zania stosunku
miss the management board pracy principle that employment rela-
powo³aæ zarz¹d to appoint the manage- tion is to be entered into freely
ment board zasada uprzywilejowania pracownika
prezes zarz¹du president of the man- employee privilege principle
agement board zasadnoϾ justness, validity, plausibility,
regulamin zarz¹du management legitimacy, grounds, soundness
board’s by-laws zasadny legitimate, just, valid,
sprawozdanie zarz¹du directors’ re- well-founded, justified, well-grounded,
port, report of the management board well-based
zebranie zarz¹du management board zas¹dzaæ / zas¹dziæ to adjudge, to grant,
meeting to concede, to award, to adjudicate
przewodniczyæ zebraniom zarz¹du to zas¹dziæ koszty to award costs
preside at board meetings zasiedlenie occupation, occupancy
uczestniczyæ w zebraniu zarz¹du to pierwsze zasiedlenie first occupation,
attend the board meeting initial occupancy
Zarz¹d Gie³dy Exchange Management zasiedzenie usucaption (Roman law), ac-
Board (POL) quisitive / positive prescription (Com-
zarz¹d komisaryczny receivership mon law)
zarz¹d przymusowy nad maj¹tkiem nabyæ przez zasiedzenie to acquire by
mandatory administration of the assets usucaption

312
zasi³ek zastaw

zasi³ek benefit, allowance zastaw pledge, security, pawn, lien, gage,


ustalaæ wysokoœæ zasi³ku to fix the collateral
amount of benefits bezskutecznoϾ zastawu ineffective-
zasi³ek dole ness of a pledge
zasi³ek chorobowy benefit (paid by social po¿yczaæ / po¿yczyæ pod zastaw to
security), sick pay (paid by employer) lend on security, to lend money on the
zasi³ek macierzyñski maternity benefit security of pledged chattels
zasi³ek mieszkaniowy housing allow- po¿yczaj¹cy pod zastaw pawnbroker
ance, accommodation allowance, rent po¿yczka pod zastaw loan against de-
allowance, rent subsidy posit
zasi³ek opieki spo³ecznej welfare pay- prawo zastawu right of pledge
ment posiadacz prawa zastawu lien holder
zasi³ek pielêgnacyjny nursing benefit ustanawiaæ / ustanowiæ prawo zasta-
zasi³ek pogrzebowy death grant wu to create a pledge
zasi³ek porodowy postnatal allowance ustawowe prawo zastawu na rze-
zasi³ek rodzinny family allowance, fam- czach ruchomych statutory right of
ily income supplement pledge on movables
zasi³ek szkoleniowy training allowance, wykonaæ / wykonywaæ prawo zasta-
education allowance wu to exercise a lien
zasi³ek tymczasowy benefit payable on przedmiot zastawu object of a pledge,
a provisional basis collateral
zasi³ek uzupe³niaj¹cy supplementary al- rejestr zastawów pledge registry
lowance wpis do rejestru zastawów entry into
zasi³ek wychowawczy child-care benefit, the pledge registry
childcare benefit dokonaæ wpisu zastawu rejestrowego
zasi³ki dla bezrobotnych benefits for un- do rejestru zastawów to enter the re-
employed persons, unemployment ben- gistered pledge into the pledge registry
efits wypis z rejestru zastawów transcript
zaskar¿aæ / zaskar¿yæ to, prosecute, to of tax-lien register
sue, to implead, to appeal spieniê¿enie zastawu sale of a pledge
zaskar¿yæ wyrok to appeal against umowa o zastaw contract creating a se-
a judgment / sentence curity, security agreement
zaskar¿alny 1. actionable, claimable, umowa zastawu rejestrowego regis-
suable 2. subject to appeal, appealable tered pledge agreement
zasoby ludzkie manpower, human re- umowa zastawu rzeczy ruchomej
sources agreement of pledge of chattels
planowanie zasobami ludzkimi man- ustanowiæ zastaw na prawach to pled-
power planning ge a right
zasoby naturalne natural resources ustanowienie zastawu creation of pled-
zaspokoiæ to satisfy, to fulfil, to meet ge
zaspokoiæ wierzycieli to satisfy the credi- wykupiæ zastaw to redeem a pledge
tors zabezpieczaæ zastawem to secure with
zatajenie nondisclosure, concealment a pledge
zatajenie prawdy suppressio veri zabezpieczaæ zastawem rejestrowym
zatarcie obliteration, erasure to secure with a registered pledge
zatarcie testamentu obliteration of a will zabezpieczenie zastawu collateral

313
zastaw antychretyczny zabójstwo pierwszego stopnia

zatrzymanie (rzeczy) z tytu³u prawa podwójne zatrudnienie holding of two


zastawu seizure under a lien jobs
zastaw antychretyczny antichresis zatrzymanie detention, apprehension,
zastaw bankowy pledge deposited in custody, arrest, hold-up
a bank zatrzymany detainee
zastaw handlowy bailment zatwierdzaæ / zatwierdziæ to approve
zastaw na prawach lien on rights, pledge zatwierdziæ listê wierzytelnoœci to ap-
on rights prove the list of claims
zastaw na rzeczach ruchomych pledge zatwierdziæ uk³ad z wierzycielami to ap-
of movables, pledge of chattels prove the arrangement
zastaw na towarach pledge of goods zawiadomienie notice, notification, advice
zastaw na wierzytelnoœci security on zawiadomienie depozytowe memoran-
claim dum of deposit (UK)
zastaw naprawczy repairer’s lien zawiadomienie o skorzystaniu z prawa
zastaw okupacyjny mechanic’s lien zastawu notice of lien (USA)
(USA) zawiadomienie o upad³oœci notification
zastaw rejestrowy pledge by registration, on the declaration of bankruptcy
registered pledge zawiadomienie o wysy³ce shipping ad-
zastaw rejestrowy do rejestru okrêtowe- vice
go pledge recorded in a ship register zawi¹zaæ spó³kê to form / to found / to es-
zastaw rolny agricultural lien tablish a company / partnership
zastaw skarbowy tax lien, treasury zawi¹zanie formation, creation, establish-
pledge ment
rejestr zastawów skarbowych tax lien zawi¹zanie spó³ki formation of company
register / partnership
zastaw szczególny particular lien zawieszenie 1. suspension, stay 2. abey-
zastaw ustawowy statutory pledge ance
zastawca pledger, lienor, pawner, gager w zawieszeniu in abeyance
zastawiæ coœ u kogoœ to pledge, (w zawieszenie biegu przedawnienia sus-
lombardzie) to pawn pension of running of period of limita-
zastawnik pledgee, lienee, gagee, pawnee tion
zastêpca deputy, secondary, assistant zawieszenie egzekucji stay of execution
zastêpstwo ustawowe legal representa- zawieszenie postêpowania upad³oœcio-
tion wego stay of bankruptcy proceedings
zastój budowlany building slump zawieszenie przedawnienia suspension
zaœwiadczenie certified statement of the course of limitation
zaœwiadczenie o niezdolnoœci do pracy zawieszenie stosunku pracy temporary
certificate of incapacity for work, certif- layoff
icate of disability to work zawiniony culpable
zatrudniaæ / zatrudniæ to engage, to em- zawiniona utrata uprawnieñ loss of the
ploy qualifications through the employee’s
zatrudniæ na okres próbny to engage on own faults
probation zabójczy deadly, lethal, murderous
zatrudnienie occupation, position, em- zabójstwo murder, homicide
ployment, job, engagement zabójstwo pierwszego stopnia first de-
pierwsze zatrudnienie first job gree murder

314
zabójstwo zawinione zdolnoœæ prawna

zabójstwo zawinione culpable homicide zbrojenie reinforcement


zawity final, peremptory zbrojny armed, military
termin zawity final / peremptory date konflikt zbrojny armed conflict
zawód 1. profession, occupation, job si³y zbrojne armed forces
2. (rozczarowanie) disappointment zbycie transfer, disposal
zawód artysty artistic profession zbycie akcji, przelew akcji transfer of
zawód finansisty financial occupation shares
zawód handlowy trade occupation zbycie przedsiêbiorstwa disposal of the
zawód literata literary profession company’s business enterprise, transfer
zawód prawniczy legal profession of the enterprise
zawód samodzielny self-employment zbywca transferor
zawód us³ugowy service occupation zdarzenie podatkowe chargeable event
zawód wolny liberal profession, inde- zdatnoœæ fitness, suitability, appropriate-
pendent profession, learned profession ness
wykonywaæ wolny zawód to practice zdatny fit, suitable, appropriate
a freelance profession, to pursue a lib- zdatny do u¿ytku fit to use
eral profession zdolnoϾ capacity, ability, capability,
za¿alenie complaint, plaint, grievance power
wnieœæ za¿alenie to lodge a complaint zdolnoœæ do czynnoœci prawnych capac-
zbankrutowaæ to go bankrupt, to go into ity for acts in law, capacity to transact
bankruptcy, to become bankrupt / insol- legal business, capacity to effect acts in
vent, to go bust, to go to the wall, to law, ability to act
come to smash brak zdolnoœci do czynnoœci prawnych
zbezczeszczaæ / zbezczeœciæ to desecrate, lack of capacity to perform acts in law
to defile nabycie zdolnoœci do czynnoœci praw-
zbezczeszczenie desecration, sacrilege, nych attainment of capacity to perform
profanation acts in law
zbiorowy group, collective ograniczona zdolnoœæ do czynnoœci
zbiorowa odpowiedzialnoϾ collective prawnych limited capacity to perform
responsibility acts in law
zbiorowe zwolnienia mass dismissals pe³na zdolnoœæ do czynnoœci praw-
zboczenie perversion, aberration, devia- nych full capacity to perform / to effect
tion acts in law
zboczeniec pervert zdolnoϾ do pracy working capacity, em-
zbrodnia crime, felony ployability, fitness for work
pope³niæ zbrodniê to commit a crime, zdolnoœæ kredytowa credit standing,
to commit a felony creditworthiness
zbrodnia i kara crime and punishment dokonaæ oceny zdolnoœci kredytowej
zbrodnia ludobójstwa crime of genocide to assess creditworthiness
zbrodnia pope³niona w afekcie crime zdolnoœæ prawna legal capacity (POL)
committed in the heat of passion / legal status (UK)
zbrodnia przeciwko ludzkoœci crime brak zdolnoœci prawnej non-ability,
against humanity incompetence, lack of legal capacity,
zbrodnia wojenna war crime want of capacity
zbrodniarz criminal, felon posiadaæ zdolnoœæ prawn¹ to have
zbrodniczoϾ criminality a legal capacity / legal status

315
zdolnoϾ procesowa zgromadzenie

zdolnoœæ procesowa capacity to act in przyj¹æ zg³oszenie celne to accept


court proceedings a customs declaration
zdolnoœæ testamentowa / testowania tes- sprostowaæ zg³oszenie to amend the
tamentary capacity declaration
zdolnoœæ upad³oœciowa capacity to go sprostowanie zg³oszenia amendment
bankrupt to the declaration
zdolny able, capable of, fit uniewa¿niæ zg³oszenie to invalidate
zdolny do czynnoœci prawnych capable a customs declaration
of transacting legal business uniewa¿nienie zg³oszenia invalidation
byæ zdolnym do czynnoœci prawnych of the declaration
to be capable of transacting legal busi- uznaæ zg³oszenie za prawid³owe to re-
ness cognise the declaration to be correct
zdolny do sporz¹dzenia testamentu ca- weryfikacja zg³oszenia verification of
pable of making a will the declaration
zespó³ 1. team, group 2. (grupa muzyczna) weryfikowaæ zg³oszenie to verify the
band 2. (zbiór) set, unit declaration
byæ czêœci¹ zespo³u to be part of a team zg³oszenie celne customs declaration
byæ odpowiedzialnym za zespó³ dwu- zg³oszenie ustne oral declaration
osobowy to be responsible for a staff of 2 zg³oszenie pisemne declaration in writing
umieæ pracowaæ w zespole to be zg³oszenie uproszczone simplified decla-
a team player ration
kierowaæ zespo³em to lead a team dokonaæ zg³oszenia to make a customs
zeznanie testimony, evidence declaration
odwo³aæ wczeœniejsze zeznania to re- zgoda consent, agreement, approval, al-
cant / to retract one’s earlier testimony lowance, acquiescence
z³o¿yæ zeznanie to give evidence, to zgodnoœæ conformity, compatibility, (har-
testify monia) harmony, (jednomyœlnoœæ) una-
zeznanie podatkowe tax return, tax dec- nimity
laration zgodnoϾ towaru conformity of the goods
zeznanie roczne annual tax return zgodny (harmonijny) harmonious, con-
zeznanie w s¹dzie testimony, (pisemne) cordant, consensual, (jednomyœlny)
deposition unanimous
zeznanie wstêpne preliminary tax return zgodny z umow¹ (o towarze) compatible
zeznawaæ to testify, to depose, to give evi- with the contract
dence zgon death, demise, decease
zezwolenie licence, authorisation stwierdziæ zgon to certify a death
zezwolenie na utworzenie banku zgon bez testamentu intestacy
authorisation for the establishment of zgon natychmiastowyinstantaneousdeath
the bank zgromadzenie meeting, assembly, gather-
zg³aszaj¹cy declarant ing
zg³oszenie 1. (powiadomienie) notification nadzwyczajne zgromadzenie wspól-
2. (oœwiadczenie) declaration 3. (oferta) ników extraordinary general meeting
application walne zgromadzenie general meeting,
forma zg³oszenia form of declaration general assembly
kontrola zg³oszenia celnego inspec- walne zgromadzenie akcjonariuszy
tion of a customs declaration general meeting of shareholders

316
zgromadzenie wierzycieli zmienny

walne zgromadzenie wspólników An- odbieraæ oœwiadczenia dla zlecenio-


nual General Meeting (AGM) (UK), dawcy to receive declarations for the
Annual Stockholders Meeting (USA) principal
zwyczajne zgromadzenie wspólników reprezentowaæ zleceniodawcê to rep-
annual general meeting, annual general resent one’s principal
assembly, annual meeting of sharehold- zawieraæ umowy w imieniu zlecenio-
ers dawcy to conclude contracts in the
zawiadomienie o zwo³aniu zgroma- name of the principal
dzenia notice convening the meeting zlinczowaæ to lynch
zwo³aæ zgromadzenie to convene / to zlombardowaæ to put in pawn, to pawn
summon a meeting z³odziej thief
odbywaæ zgromadzenie to hold a me- z³odziejaszek petty thief
eting z³o¿a minera³ów mineral deposits
zgromadzenie wierzycieli meeting of z³o¿a ropy oil reserves
creditors, creditors’ assembly z³o¿yæ oœwiadczenie to make a declara-
wstêpne zgromadzenie wierzycieli tion
preliminary meeting of creditors z³o¿yæ wymówienie to quit, to give notice,
zgromadzenie wspólników shareholders’ to sign off
meeting, general meeting, Meeting of z³o¿yæ zabezpieczenie to provide secu-
Shareholders rity, to provide a guarantee
zlecaæ to commission, to charge, to en- zwolnienie od z³o¿enia zabezpieczenia
trust, to assign, to order release from the obligation to provide
zlecenie mandate, commission, order security, guarantee waiver
zlecenie gie³dowe stock exchange order zmiana (w pracy) shift
zlecenie nieodp³atne gratuitous commis- nocna zmiana night shift
sion pracowaæ na zmiany to work (in)
zlecenie odp³atne remunerated commis- shifts, do shift-work, to be on shifts
sion pracowaæ na dziennej zmianie to
zlecenie spedycyjne forwarding order work days, to be on the day-shift, to be
zlecenie wydania, kwit wydawczy deli- on days
very order pracowaæ na nocnej zmianie to work
zlecenie wyp³aty money order nights, to work a night shift, to be on the
zlecenie wysy³kowe eksportera dla spe- night-shift, to be on nights
dytora shipping advice note zmiana brzmienia firmy change in the
zlecenie za³adunkowe (spedycyjne) business name
shipping order dokonaæ zmiany brzmienia firmy to
zlecenie za³adunkowe (kwit za³adowczy) make a change in the business name
shipping note / permit zmiana umowy spó³ki amendment to the
przyj¹æ zlecenie to undertake a commis- company deed, amendment to the arti-
sion cles of association
zleceniobiorca party commissioned, con- zmiany w strukturze zatrudnienia
tractor, mandatory, agent change in employment structure
zleceniodawca principal, party ordering, zmieniaæ umowê spó³ki to amend the
commissioning party, mandator company / partnership deed
dzia³aæ w imieniu zleceniodawcy to zmienny variable, floating, fluctuating
act on behalf of one’s principal op³ata zmienna floating charge

317
zmowa zobowi¹zanie cywilne

zmowa collusion wysokoœæ zobowi¹zania podatkowego


dzia³aæ w zmowie to collude amount of tax liability
dzia³anie w zmowie collusive action zaleg³e zobowi¹zanie podatkowe
znajomoϾ 1. (wiedza) knowledge 2. (sto- overdue tax liability
sunki towarzyskie) acquaintance dokument stwierdzaj¹cy zobowi¹za-
znajomoϾ domniemana constructive nie documentconforming the obligation
knowledge, constructive notice nie wykonaæ zobowi¹zania to fail to
znajomoϾ faktu notice fulfil an obligation, to fail to perform an
znak handlowy / towarowy trademark obligation
znak skarbowy duty stamp niewykonanie zobowi¹zania non-ful-
znak skarbowy akcyzy excise-duty filment of an obligation, non-perform-
stamp ance of an obligation
znak towarowy trade-mark przyj¹æ zobowi¹zanie to assume an
znak urzêdowy official mark obligation
znaki pieniê¿ne currency sp³aciæ zobowi¹zanie to discharge a li-
autentycznoœæ znaków pieniê¿nych ability
authenticity of the currency uregulowaæ zobowi¹zania to settle lia-
emisja znaków pieniê¿nych issue of bilities
the currency uznaæ zobowi¹zania to acknowledge
fa³szywe znaki pieniê¿ne counterfeit obligations
currency wykonaæ zobowi¹zanie to fulfil an ob-
gospodarka znakami pieniê¿nymi ligation, to perform an obligation
management of the currency wykonanie zobowi¹zania perform-
zatrzymywaæ / zatrzymaæ znaki pie- ance of an obligation
niê¿ne to impound currency odroczenie wykonania zobowi¹zañ
znosiæ to abolish, to remove, to lift deferment of performance of obliga-
zniesienie abolishment, abolition, removal tions, deferment for the fulfilment of
zniesienie c³a removal of tariff obligations
znies³awienie defamation, (pisemne) li- wymagalnoœæ zobowi¹zañ due date for
bel, (ustne) slander obligations
znies³awiaæ to defame, (pisemnie) to libel, wype³niæ zobowi¹zanie to discharge
(ustnie) to slander an obligation
znies³awiaj¹cy defamatory, libellous, wype³nienie zobowi¹zania fulfilment
slanderous of an obligation, performance of an ob-
zniszczenie destruction, devastation ligation
rozmyœlne zniszczenie mienia mali- wywi¹zywaæ siê ze zobowi¹zania to
cious damage meet one’s obligation
zobowi¹zanie obligation, liability, ac- zaci¹gn¹æ zobowi¹zanie to contract an
counts payable (ksiêgowe), commit- obligation
ment zestawienie zobowi¹zañ ksiêgowych
bie¿¹ce zobowi¹zanie podatkowe cur- schedule of accounts payable
rent tax liability zwolniæ kogoœ ze zobowi¹zania to ab-
ustaliæ / ustalaæ zobowi¹zania podat- solve / to discharge / to exempt someone
kowe to determine tax liabilities from an obligation
wygaœniêcie zobowi¹zañ podatko- zobowi¹zanie cywilne civil obligation,
wych termination of tax liabilities legal duty

318
zobowi¹zanie d³ugoterminowe zrzec siê w³asnoœci

zobowi¹zanie d³ugoterminowe zobowi¹zanie solidarne joint and several


long-term obligation liability
zobowi¹zanie do zaniechania dzia³ania zobowi¹zanie sporne disputed debt, bad
obligation to refrain from an act debt, contentious obligation
zobowi¹zanie dodatkowe accessory obli- zobowi¹zanie szacunkowe estimated lia-
gation bility
zobowi¹zanie fakultatywne facultative zobowi¹zanie traktatowe treaty obliga-
obligation tions
zobowi¹zanie finansowe financial com- zobowi¹zanie uboczne collateral obliga-
mitment tion
zobowi¹zanie gatunkowe obligation as zobowi¹zanie umowne contractual obli-
to species, specific debt gation
zobowi¹zanie indywidualne several lia- zobowi¹zanie ustawowe legal obligation,
bility statutory obligation, perfect obligation
zobowi¹zanie krótkoterminowe zobowi¹zanie warunkowe conditional
short-term obligation obligation, contingent liability
zobowi¹zanie miêdzynarodowe interna- zobowi¹zanie wekslowe obligation re-
tional obligation sulting from a bill of exchange
zobowi¹zanie nale¿ne (jeszcze nieuregu- zobowi¹zanie wymagalne due obligation
lowane) commitments still outstanding zobowi¹zanie wzajemne mutual obliga-
zobowi¹zanie naturalne natural / moral tion, reciprocal obligation, counterpart
obligation obligation
zobowi¹zanie negatywne negative obli- zobowi¹zanie z tytu³u dostaw trade ac-
gation counts payable
zobowi¹zanie niepodzielne indivisible zobowi¹zanie z tytu³u emisji obligacji
obligation bonds payable
zobowi¹zanie niewymagalne immature zobowi¹zanie z tytu³u gwarancji guar-
debt, unmatured obligation, debt which antee obligation
is not yet mature zobowi¹zanie z tytu³u napraw gwaran-
zobowi¹zanie o charakterze ci¹g³ym cyjnych liability under a product war-
continuous obligation ranty
zobowi¹zanie okresoweseasonalobligation zobowi¹zanie z tytu³u wynagrodzeñ
zobowi¹zanie pieniê¿ne pecuniary obli- payroll liability
gation, liability zobowi¹zanie zabezpieczone hipotek¹
zobowi¹zanie podatkowe tax liability liability secured by mortgage
zobowi¹zanie podzielne severable liabil- zobowi¹zanie zabezpieczone zastawem
ity, divisible obligation liability secured by pledge
zobowi¹zanie przedawnione extinct ob- zobowi¹zywaæ kogoœ to put / to place
ligation someone under an obligation
zobowi¹zanie przemienne alternative zoofilia bestiality, zoophilia, zoophilism
obligation zreorganizowaæ spó³kê to reorganise
zobowi¹zanie przysz³e prospective obli- a company
gation zrzec siê / zrzekaæ siê to renounce, to
zobowi¹zanie rodzajowe obligation in waive, to relinquish
kind, debt which is determined by de- zrzec siê w³asnoœci to renounce property
scription / ownership

319
zrzec siê prawa do w³asnoœci zwolnienie warunkowe

zrzec siê prawa do w³asnoœci to relin- zw³oka 1. delay 2. grace 3. default


quish one’s title to property, to relin- bez chwili zw³oki without delay
quish one’s right to the property, to re- sekcja zw³ok autopsy, post-mortem
linquish one’s interest in the property (examination)
zrzeczenie siê renunciation, waiver, relin- unikaæ zw³oki to avoid a delay
quishment, quittance w razie zw³oki w p³atnoœci in default
akt zrzeczenia siê quittance deed of payment
zrzeczenie siê w³asnoœci renunciation of zw³oki corpse (UK), cadaver (USA)
ownership zw³oka d³u¿nika default of the debtor
zrzeszaæ siê w zwi¹zek zawodowy, zw³oka udzielona d³u¿nikowi forbear-
zak³adaæ zwi¹zek zawodowy to asso- ance
ciate zwolniæ bez wypowiedzenia to discharge
zstêpny descendant without notice
zsy³ka exile zwolniæ lokal to vacate the premises
zu¿ycie wear and tear, depletion, exhaus- zwolniæ posadê / stanowisko to vacate
tion a post / position
zu¿ycie rzeczy bêd¹ce nastêpstwem zwolniæ pracobiorcê to dismiss an em-
prawid³owego u¿ywania wear and tear ployee
of the thing as a result of its correct use zwolniæ z p³acenia podatków to exempt
zwalniaæ to release, to discharge from paying taxes
zwalniaæ towary to release goods zwolnienie 1. dismissal, discharge (from
zwalniaæ z pracy (robotników) to dis- employment), disemployment, expul-
charge, to dismiss, to lay off sion, firing, layoff, release (from em-
zwi¹zek 1. (powi¹zanie) connection, rela- ployment) 2. acquittal 3. dispensation,
tionship, association 2. union exemption
bran¿owy zwi¹zek zawodowy indus- zwolnienie bez wypowiedzenia summary
trial union, vertical union dismissal
Zwi¹zek Banków Polskich Polish zwolnienie bezprawne wrongful dis-
Banking Association missal
zwi¹zek zawodowy trade union, labor un- zwolnienie chorobowe / lekarskie sick
ion (USA) leave / note, excuse
zwi¹zek zawodowy kontrolowany przez zwolnienie kapita³owe participation ex-
pracodawcê i mu podporz¹dkowany emption
company union, house union zwolnienie na poszukiwanie pracy
zwi¹zek zawodowy pracowników fi- leave for job search
zycznych blue-collar union, manual zwolnienie od c³a relief from duty, ex-
workers’ union emption from duty, remission of duty
zwi¹zek zawodowy pracowników s³u¿b ca³kowite zwolnienie od c³a total re-
publicznych union of civil servants lief from duty
zwi¹zek zawodowy pracowników umys- czêœciowe zwolnienie od c³a partial re-
³owych white-collar union, non-manual lief from duty
workers’ union zwolnienie od zobowi¹zania release
zwi¹zkowy m¹¿ zaufania shop steward zwolnienie podatkowe exemption from
zwierzchnik superior tax, tax exemption
zwiêkszyæ mo¿liwoœæ zatrudnienia to zwolnienie towarów release of goods
boost employment zwolnienie warunkowe parole, act of

320
zwolnienie z d³ugu zysk przypadaj¹cy udzia³owcowi

clemency, conditional discharge, re- zwyk³e zu¿ycie wear and tear


lease on licence zwy¿ka gain, rise, surge
zwolnienie z d³ugu to release from debt zysk profit, income
zwolnienie z obowi¹zku dispensation pobraæ tytu³em zysku to receive as
zwolnienie z pracy z przyczyn ekono- profit, to receive in respect of profit
micznych dismissal on economic podzia³ zysków distribution of profits,
grounds, lay-off division of profits, allocation of profits
zwolnienie za kaucj¹ bail, pretrial release poziom zysku level of profit
zwolniony exempt po¿¹dany poziom zysku desired level
zwolniony od c³a duty-free, exempt of of profit
/ from duty rachunek zysków i strat profit and loss
zwrot 1. return, refund, restitution, resto- account
ration 2. (skrêt, nowy kierunek) turn uczestniczyæ w zysku to participate in
zwrot nadp³aty podatku tax rebate profits
zwrot podatku tax refund uczestniczyæ w zysku proporcjonal-
zwrot w naturze restitution in specie, res- nie do wk³adu to participate in profits
titution in kind proportionally to contribution / in pro-
zwrot w³asnoœci restitution of property portion to one’s contribution
zwróciæ to return, to refund wyp³ata zysku distribution of profits,
zwróciæ rzecz w stanie nie pogorszonym payment of profits
to return the thing in a non-deteriorated wypracowaæ zysk to earn a profit
condition zysk do podzia³u distributable profit, dis-
zwróciæ w³asnoœæ to resituate property tributable income
zwróciæ lokal to vacate the premises zysk przypadaj¹cy udzia³owcowi profit
zwyk³y ordinary, common, usual, habit- falling to a partner / shareholder, profit
ual, simple due to a partner / shareholder
zwyk³a wiêkszoœæ simple majority

321
¯
¿andarmeria wojskowa military police ¿¹danie okupu ransom note
¿¹daæ to demand, to request, to claim, to ¿egluga (transport wodny) shipping, (¿e-
ask for, to charge glowanie) navigation, sailing, seafaring
¿¹daæ wyjaœnieñ od kogoœ to request ¿egluga / flota handlowa merchant ship-
somebody to provide explanations, to ping, mercantile shipping
request explanations from somebody, to ¿egluga przybrze¿na (kabota¿) coastwise
call on somebody to furnish explana- shipping
tions ¿o³nierz soldier, serviceman, (wojownik)
¿¹daæ zwrotu to claim back, to reclaim warrior
¿¹dania demands, claims ¿o³nierz zawodowy professional soldier
¿¹dania pracowników requisitioning of ¿yrant endorser, guarantor, surety
workers ¿yro endorsement, guarantee, guaranty
¿¹dania p³acowe wage demands, wage ¿yrowaæ to endorse, to guarantee, to stand
claims surety
¿¹danie claim, demand

322
Test Your Knowledge
of Legal English
Test I. Choose the word or phrase which best completes each sentence.

1. ... law is the law enacted by Parliament (ELAL).


a) Case
b) Statute
c) Ecclesiastical
2. The court in which a case is first heard is called the court of ... (ELAL).
a) last resort
b) appeal
c) first instance
3. The system of courts within a nation, state, or other governmental unit is known as ...
The term may also refer to the branch of government responsible for interpreting the laws
and administering justice.
a) judiciary
b) judicature
c) jurat
4. A ... typically says: ‘Subscribed and sworn to before me this ... day of [month], [year],’
and the officer (usually a notary public) certifies three things: 1. that the person signing
the document did so in the officer’s presence, 2. that the signer appeared before the officer
on the date indicated, and 3. that the officer administered an oath or affirmation to the
signer, who swore to or affirmed the contents of the document (BLD).
a) jurat
b) judicature
c) jactitation
5. The administration of justice through duly constituted courts is referred to as ... (BLD).
a) judicature
b) junction
c) jurisdiction
6. The term ... is used in several senses. In a general sense it refers to the power of a court
to hear and decide a case or make a certain order. The term may also mean the territorial
scope within which political or judicial authority may be exercised. Finally, it may denote
a government’s general power to exercise authority over all persons and things within its
territory.

323
Test Your Knowledge of Legal English

a) ‘judicature’
b) ‘jurisdiction’
c) ‘purview’
7. The term ... refers both to the science of law (i.e. the general theory or philosophy of
law, the legal system, and the nature of legal rights and obligations), and the body of laws.
a) ‘jurisprudence’
b) ‘jurisdiction’
c) ‘purview’
8. A person who has thorough knowledge of the law (e.g. a professor of law, a judge, a le-
gal scholar, a legal expert) is known as either a legist or a ... .
a) juristic person
b) juror
c) jurist
9. An entity, such as a corporation, that is recognised as having legal personality is known
as a ... . It may also be referred to as a fictitious person, artificial person, juridical person,
legal person, or moral person.
a) natural person
b) juristic person
c) juror
10. The term ... implies conformity with laws, statutes, canons, precepts, principles, rules,
etc., intended to regulate the conduct of those coming within their particular field of ac-
tion. We may speak of ... debts, a ... claim, a ... marriage, a ... protest etc. Although ... and
‘legal’ are often used interchangeably, ... more nearly suggests the concept of being in ac-
cord with the spirit or substance of law or that the law has moral or religious force,
whereas ‘‘legal’’ conveys the idea of compliance with the form of law (BLDAT). More-
over, the adjective ‘legal’ is restricted chiefly to statute laws as they apply at certain times
and places or under prescribed conditions. For instance, divorce is ... but subject to vari-
ous legal requirements before taking final effect (CMG).
a) ‘licit’
b) ‘lawful’
c) ‘legalised’
11. The judgment of a court stating the punishment to be imposed on a defendant who has
pleaded guilty to a crime or been found guilty by the jury is termed ... . It must be pro-
nounced in open court by the presiding judge and is almost always pronounced in the
presence of the accused (DL).
a) sentence
b) conviction
c) ruling
12. An adjudication that a person is guilty of a crime, either by a judge or jury based on
a plea of guilty is termed ... (BLDAT). The term ... may also refer to the very act or pro-
cess of judicially finding someone guilty of a crime or the state of having been proved
guilty (BLD).

324
Test One

a) conviction
b) sentence
c) ruling
13. The final judgment or decision of a court or tribunal, usually made after trial of the
case is called a(n) ... . The term ... may also refer to the legal process of resolving a dis-
pute.
a) sentence
b) ruling
c) adjudication
14. The term ... means a jury’s finding on the matters referred to it in a criminal or civil
trial. The jury is asked to give its decision to the court separately for each of the questions
of fact it was asked to consider. The reply is usually given by the foreman. The term ... re-
fers also to the decision reached by a coroner’s court.
a) ‘award’
b) ‘verdict’
c) ‘sentence’
15. The final decision of a court or an administrative agency in a case is known as a(n) ... .
The term ... may also refer to a determination made by a judge or a hearing officer during
the course of a trial or hearing (e.g. ‘objection sustained’).
a) ruling
b) sentence
c) adjudication
16. In court procedure, the postponement or suspension of the hearing of a case until a fu-
ture date is called ... (DL). The term may refer to the suspension of a business by legisla-
ture or administrative agency as well.
a) adjudication
b) adjournment
c) alienation
17. In general, ... trials determine the rights of individuals or juristic persons who disagree
on some issue of private law (i.e. the law of property and of trusts, family law, the law of
contract, mercantile law, and the law of torts) (LTE).
a) criminal
b) civil
c) penal
18. The term ... means an unusual, extraordinary, unpreventable event caused by the
forces of nature (such as storms, earthquakes, floods, tornadoes, hurricanes, etc.) so ex-
ceptionally severe that no one could be expected to anticipate or guard against it. The def-
inition has been broadened to include all natural phenomena that are exceptional, inevita-
ble and irresistible. ... is also termed act of nature, act of providence, irresistible superhu-
man force, vis divina. A person cannot be held liable for a(n) ... .
a) ‘accident’
b) ‘act of God’
c) ‘force majeur’

325
Test Your Knowledge of Legal English

19. The term ... refers to an event or effect that can be neither anticipated, resisted, nor
prevented. The term includes both acts of nature and acts of people (e.g. riots, strikes and
wars) and is particularly used in commercial contracts to describe events that are com-
pletely outside the parties’ control.
a) ‘force majeure’
b) ‘act of God’
c) ‘accident’
20. A ... is a person empowered by the law to care for another who, by virtue of age or lack
of mental capacity, is legally unable to care for himself (BLDAT). A person may be the ...
of a minor by parental right, parental appointment or by appointment of the court.
a) guardian
b) ward
c) charge
21. In Roman law, a person who manages the affairs of another is termed ... . In Civil law,
the term refers to a guardian who manages the estate of a minor, an absent person, or an
incapacitated person.
a) ‘curator’
b) ‘guard’
c) ‘patron’
22. A person or group that supports and gives money to a person, a group of people, or
some worthy purpose is known as a ... .
a) ‘curator’
b) ‘patron’
c) ‘tutor’
23. A ... is a person who has not reached legal age. See Family Law Reform Act 1969.
a) minor
b) lesser
c) major
24. The term ... means the age at which a person may legally engage in conduct in which
s/he could not previously engage because s/he was a minor.
a) ‘age of consent’
b) ‘age of majority’
c) ‘age of reason’
25. The term ... means the age, usually defined by statute as 16 years, at which a person is
legally capable of agreeing to marriage (without parental consent) or to sexual inter-
course (BLD).
a) ‘age of consent’
b) ‘maturity’
c) ‘age of majority’
26. The term ... means a human being, as distinguished from an artificial person created
by law, such as a corporation.

326
Test One

a) ‘legal person’
b) ‘natural person’
c) ‘legal personality’
27. The term ‘legal ...’ refers to the legal status of one regarded by the law as a person; the
legal conception by which the law regards a human being or an artificial entity as a person
(BLD).
a) personhood
b) personality
c) personalty
28. The term ... refers to personal property as distinguished from real property. It can be
either pure (unconnected with land) or mixed (connected with land).
a) ‘personalty’
b) ‘real estate’
c) ‘personhood’
29. A person who has attained full age is ... .
a) infant
b) senile
c) adult
30. Unlike a corporation, a(n) ... has no legal existence independent of its members and
the law regards it as a group of individuals who all share the legal responsibility.
a) unincorporated association
b) body corporate
c) registered partnership
31. A ... is a person placed under a guardianship because s/he is unable to manage his / her
own affairs, for example, a minor under the protection or tutelage of a guardian.
a) curator
b) conservator
c) ward
32. For legal purposes, a(n) ... is an independent person who has the capacity to contract
and be sued independently and separately from any other person.
a) legal entity
b) charge
c) incompetent person
33. A ... is a person, other than a minor, who is temporarily or permanently impaired by
mental illness, mental deficiency, physical illness or disability, or alcohol or drug use to
the extent that the person lacks sufficient understanding to make or communicate respon-
sible personal decisions or to enter into contracts (BLD).
a) legally incapacitated person
b) charge
c) ward
34. The term ... refers to the right to use another person’s property and to benefit there-
from without diminishing value.

327
Test Your Knowledge of Legal English

a) ‘usufruct’
b) ‘appurtenance’
c) ‘deed’
35. At common law, any document that is signed, sealed, and delivered and that conveys
some interest in property is called ... (BLD). Under the Law of Property Act 1989, a(n) ...
must be signed by the party or parties bound by it, and attested by two witnesses. A(n) ...
takes effect on delivery, i.e. handing it to the other party.
a) deed
b) appurtenance
c) emblement
36. In Roman and civil law, the term ... refers to the acquisition of ownership by long pos-
session begun in good faith.
a) ‘prescription’
b) ‘usucaption’
c) ‘usufruct’
37. The term ... means the permanent residence of a person; a place to which, even if he or
she were temporary absent, they intend to return.
a) ‘domicile’
b) ‘stay’
c) ‘billet’
38. ... is a deposit paid by a prospective buyer to show a good-faith intention to complete
the transaction, and ordinarily forfeited if the buyer defaults (BLD).
a) Good money
b) Eager money
c) Earnest money
39. A gift by will, especially of personal property and often of money is known as ...
(BLD).
a) legacy
b) legitim
c) legitimate
40. The deletion of words in a will is termed ... (DL).
a) obliteration
b) obstruction
c) objection
41. ... is the right exercised by a dominant tenement over a servient tenement, either ad-
joining or neighbouring (BLD).
a) Service
b) Setoff
c) Servitude
42. The term ... refers to any movable or intangible thing that is subject to ownership and
not classified as real property (BLD).

328
Test One

a) ‘abandoned property’
b) ‘real estate’
c) ‘personal property’
43. A person’s legal right (of ownership, possession, and custody) to control and dispose
of property is termed ... .
a) ‘title’
b) ‘label’
c) ‘authority’
44. The sharing of ownership of matrimonial property, such as the home and furniture, as
an automatic consequence of marriage is called ... (DL).
a) ‘community service’
b) ‘community property’
c) ‘communal establishment’
45. A person who solicits customers for a prostitute in return for a share of the prostitute’s
earnings is called a ... (BLD).
a) solicitor
b) pimp
c) profiteer
46. The term ... refers to the administration of an oath to a person who is taking office or
testifying in a legal proceeding (BLD).
a) ‘swearing-in’
b) ‘call-in’
c) ‘tenure’
47. ... is the unlawful killing of someone without malice aforethought (BLD).
a) Manslaughter
b) Homicide
c) Misdemeanour
48. A ... is a contract in which the contractor agrees to produce a building that will be fully
ready for occupancy when the contractor finishes work (BLDAT).
a) turnkey contract
b) turkey contract
c) turkey cock contract
49. ... include/s all physical things which are attached to or are inherent in the ground such
as buildings, trees and minerals (Law of Property Act 1925).
a) Corporeal heresy
b) Corporeal hereditary
c) Corporeal hereditaments
50. The term ... refers to property that a spouse owned before a marriage or acquired dur-
ing marriage by inheritance or by gift from a third party (BLD).
a) ‘separate property’
b) ‘community property’
c) ‘marital property’

329
Test Your Knowledge of Legal English

51. In England or Northern Ireland, a ... is a lawyer who is admitted to try cases in court.
a) solicitor
b) barrister
c) bartender

52. A person born out of wedlock is also known as a ... .


a) legitimate child
b) bastard
c) briber

53. A(n)... is a majority of all those who are entitled to vote in a particular election,
whether or not they actually cast ballots (BLD).
a) absolute majority
b) simple majority
c) usual majority

54. A ... is also termed ‘ordinary majority’.


a) simple majority
b) usual majority
c) normal majority

55. A person to whom another person owes money is called a ... .


a) debtor
b) creditor
c) grantor

56. A person who owes another person money is called a ... .


a) debtor
b) creditor
c) debtee

57. A(n)... is a person who flees from creditors to avoid having to pay a debt.
a) absconding debtor
b) leaving creditor
c) vanishing debtor

58. An ..., otherwise termed ‘summary’, is a concise statement of a legal document.


a) abstract
b) extract
c) output

59. The granting of freedom to a slave is called ... .


a) obliteration
b) manumission
c) asseveration

60. A person who aids, encourages, or assists in the commission of a crime is known as
an ... .

330
Test One

a) abider
b) abettor
c) abode
61. A father’s public recognition of a child as his own is known as an acknowledgement
of ... (BLD).
a) patricide
b) maternity
c) paternity
62. The man alleged to be the father of an illegitimate child is referred to as ... (BLDAT).
a) putative father
b) legal guardian
c) punitive father
63. A person who lends money, usually at a high interest rate, in exchange for personal
property that is deposited as security by the borrower is known as a ... (BLD).
a) lessee
b) pensioner
c) pawnbroker
64. A(n) ... is an ornamental form of weapon used as an emblem of dignity of an office, as
in Parliament and the U.S. House of Representatives (BLD).
a) mace
b) onus
c) squatter
65. The legislative division of a region, especially a municipality, into separate districts
with different regulations within the districts for land use, building size etc. is known as ...
a) zoning
b) recusation
c) allocution
66. An aider or abettor may be known as a(n) ... .
a) contributory
b) inciter
c) co-obligor
67. A(n) ... is a person who is in any way involved with another in the commission of a
crime, whether as a principal in the first or second degree or as an accessory. A(n) ... may
also mean any person who knowingly, voluntarily, and intentionally unites with the prin-
cipal offender in committing a crime (BLD).
a) covenantor
b) accomplice
c) devisor
68. The term ... refers to a court-ordered allowance that one spouse pays to the other for
maintenance and support while they are separated, while they are involved in a matrimo-
nial lawsuit, or after they are divorced (BLD).

331
Test Your Knowledge of Legal English

a) ‘alimony’
b) ‘property settlement’
c) ‘remuneration’
69. An ... is the act of brining an accused before a court to hear and to answer criminal
charges. The clerk of the court reads the ... to the accused and asks him / her whether s/he
pleads guilty or not guilty to the counts contained therein.
a) arraignment
b) appearance
c) assessment
70. An ... is a court order commanding or preventing an action. It is preventive in nature
and designed to protect a plaintiff from irreparable injury to his / her property or property
rights (BLDAT).
a) injunction
b) inquest
c) inquiry
71. A defendant has the right to employ a legal adviser for his / her defence, and if s/he
cannot afford to pay s/he may be granted ... wholly or partly at the public expense.
a) legal easement
b) legal successor
c) legal aid
72. Most countries have mutually limited the right to ... by signing extradition treaties.
a) asylum
b) assignment
c) attachment
73. A ... is an accused person’s formal response of ‘guilty,’ ‘not guilty,’ or ‘no contest’ to
a criminal charge (BLD).
a) poll
b) pledge
c) plea
74. Determination of the rate or amount of a tax or damages is called ... .
a) arraignment
b) assessment
c) asseveration
75. A ... is a criminal charge for which a defendant may be released from custody after
providing proper security (BLD).
a) bailable offence
b) capital offence
c) cognate offence
76. The term ... means income or goods derived or produced from property without a dim-
inution of the property’s inherent value (BLD).
a) ‘vegetables’
b) ‘fruits’
c) ‘grains’

332
Test One

77. A ... is a founder or organiser of a corporation or business venture.


a) pimp
b) promoter
c) pander
78. A ... is a lien by which the possessor of goods has the right to retain specific goods un-
til a debt incurred in connection with those goods has been paid (BLD).
a) unique lien
b) particular lien
c) mechanic’s lien
79. ... is a document by which one is discharged from a debt or other obligation (BLD).
a) Acquisition
b) Appurtenance
c) Acquittance
80. A ... is a statutory lien that secures payment for labour or materials supplied in im-
proving, repairing, or maintaining real or personal property, such as a building, an auto-
mobile, etc. (BLD).
a) mechanic’s lien
b) particular lien
c) tax lien
81. ... may mean a turning out (i.e. the eviction) or the removal of a person from office.
a) Amotion
b) Annuity
c) Annulment
82. ... refer to legal treaties written by famous jurists (LE).
a) Books of authority
b) Books of power
c) Books of entitlement
83. A right to receive fixed periodic payments, either for life or for a stated period of time
may be referred to as ... (BLDAT).
a) appurtenance
b) annuity
c) accrual
84. The person to whom the offer is made is called the ... .
a) offeror
b) offeree
c) offender
85. Criminal ... is sometimes defined as the unlawful application of force to the person by
another.
a) battery
b) mutiny
c) probate

333
Test Your Knowledge of Legal English

86. ... are awarded in addition to actual damages when the defendant acted with reckless-
ness, malice, or deceit, and are intended to deter blameworthy conduct.
a) Punitive damages
b) Punishable damages
c) Nominal damages

87. A ... is a day on which most institutions are open for business, usually a day on
which banks and major stock exchanges are open, excluding Saturdays and Sundays
(BLD).
a) natural day
b) calendar day
c) business day

88. ... are awarded where the claimant has been successful but has suffered very little
damage (BLD).
a) Nominal damages
b) Punitive damages
c) Punishable damages

89. Under the Scottish law, the term ... means the right of any surviving lawful issue to
share in the movable estate of the father (BLD).
a) ‘legitim’
b) ‘legitimate’
c) ‘legacy’

90. According to some jurists, the term ... means any evidence that is not given by eyewit-
ness testimony.
a) ‘conflicting evidence’
b) ‘direct evidence’
c) ‘circumstantial evidence’

91. The term ... evidence means false or deceitful evidence that is unlawfully created,
usually after the relevant event, in order to avoid liability or conviction.
a) ‘conflicting evidence’
b) ‘circumstantial evidence’
c) ‘fabricated evidence’

92. The term ... means interference with the orderly administration of law and justice, as
by giving false information, or by harming or intimidating a witness (BLD).
a) ‘objecting justice’
b) ‘obstructing justice’
c) ‘miscarriage of justice’

93. ... denotes the act of frightening someone into doing something. It is a crime to have
sexual intercourse with a woman if her agreement was obtained by ... (DL).
a) Intimidation
b) Adultery
c) Adulteration

334
Test One

94. A ... is a local judicial officer who presides over a court of limited jurisdiction, his au-
thority being restricted in civil actions to cases in which the amount in dispute is very
small and, in criminal cases, to prosecutions for minor offences.
a) justice of the freedom
b) justice of the peace
c) Lord Chief Justice
95. The term ... refers to a statement in a pleading of a fact that the party filing the plead-
ing intends to prove (BLDAT).
a) ‘allegation’
b) ‘allocution’
c) ‘allotment’
96. A(n) ... refers, under English law, strictly to the deposit of goods or securities for re-
payment of a loan. (EPBG).
a) pledge
b) plea
c) injunction
97. The ... of an offer means that the offer has been withdrawn by the offeror.
a) revocation
b) prejudice
c) procurement
98. A party to a lawsuit is known as a... .
a) litigant
b) loafer
c) libelant
99. The legal term ... means financial compensation awarded by a Judge or jury in a civil
action for the wrong suffered by the plaintiff.
a) ‘damage’
b) ‘injuries’
c) ‘damages’
100. The term ... means the person against whom the claim is brought in a civil action or
charged with a criminal offence. In the case of a criminal offence, s/he is also called the
prisoner or the accused.
a) ‘plaintiff’
b) ‘defendant’
c) ‘claimant’
101. A defendant in a tort case is also referred to as the ... . The ..., otherwise termed
‘wrongdoer’, ‘trespasser’, may be either a natural person or a legal person.
a) ‘respondent’
b) ‘codefendant’
c) ‘tortfeasor’
102. ... of court may take various forms, such as failing to pay proper respect to the court
or not carrying out a court order. ... of court is punishable by imprisonment of the offender
or a fine.

335
Test Your Knowledge of Legal English

a) Disrespect
b) Contempt
c) Violation
103. ... is telling lies in court while under oath (ELT).
a) Adjournment
b) Injury
c) Perjury
104. A person who is designated to transact business for another is called a(n)...
a) councillor
b) attorney-at-law
c) attorney-in-fact
105. A(n) ... is a legal professional within the English legal system. To become a(n) ...
a person must serve a period of traineeship, pass the necessary examinations conducted
by the Law Society, and be admitted by the Master of the Rolls. A(n) ... has four main ar-
eas of competence: conveyancing, probate, drafting company and commercial contracts
and the preparation of litigation. Unless s/he has an advocacy certificate, his / her right to
be heard in court is in general limited to the lower courts (ELT).
a) agent
b) barrister
c) solicitor
106. Barristers are self-employed but group together for administrative convenience in ...
where they share the accommodation, secretariat and the services of the clerk (ELT).
a) chambers
b) rooms
c) halls
107. When representing a party in court, a barrister is referred to as ... (ELT).
a) counsel
b) council
c) councillor
108. A(n) ... is a legal professional in the USA with the right to practise law in the state for
which s/he has been admitted to the bar (ELT).
a) attorney-at-law
b) attorney-in-fact
c) barrister
109. The term ... means a court order requiring a witness to appear before a court or other
tribunal, subject to penalty for failing to comply. In England, this term is no longer used
and has been replaced by the term ‘witness summons’.
a) ‘subpoena’
b) ‘adjudication’
c) ‘directive’
110. A person bringing an action used to be referred to as a ... until April 1999. The term
... has now disappeared from English legal terminology and has been replaced by the term
‘claimant’ (ELT). See the Civil Procedure Rules.

336
Test One

a) respondent
b) defendant
c) plaintiff
111. The term ... refers to the party against whom an appeal is taken to a higher court, that
is the successful party in the lower court, also termed ‘appellee’ (BLDAT). It must be
noted that the party against whom a motion or petition is filed is also called ... . In other
words, the term ... means a party called on to answer a petition or an appeal.
a) ‘respondent’
b) ‘petitioner’
c) ‘co-respondent’
112. The party bringing an appeal, seeking reversal of a lower court’s decision, is known
as ... .
a) ‘co-respondent’
b) ‘appellate’
c) ‘appellant’
113. If the defendant intends to defend, he should file a document with the court called
a(n) ... (ELT).
a) acknowledgement of service
b) confirmation of service
c) counterclaim
114. Most proceedings in the High Court are now commenced by a claimant filing out a ...
(ELT).
a) complaint form
b) claim form
c) request form
115. A search of a person conducted after that person’s clothes have been removed, the
purpose usually being to find any contraband, is referred to as a ... .
a) child abuse
b) search warrant
c) strip search
116. In a(n) ..., parties avoid going to trial by reaching an agreement on the claim (ELT).
a) settlement
b) composition
c) arraignment
117. The term ... refers to an agreement between a debtor and two or more creditors for
the adjustment or discharge of an obligation for some lesser amount (BLD).
a) ‘composition’
b) ‘arraignment’
c) ‘certification’
118. ... terms are the terms that can be read into the contract, either by custom, statute or
by the courts (ELT).

337
Test Your Knowledge of Legal English

a) Implied
b) Express
c) Expressive
119. The term ... refers to a private or civil wrong, other than breach of contract, resulting
from a breach of a legal duty, for which a remedy may be obtained, usually in the form of
damages (ELT, BLD). An action for such a wrong is called an ‘action in ...’. Of this class
are actions of libel, assault, trespass, etc.
a) ‘arrearage’
b) ‘tort’
c) ‘atonement’
120. The term ... refers to release from the obligations under a contract. It may be by per-
formance, agreement, breach or frustration (ELT).
a) ‘disclaimer’
b) ‘dismissal’
c) ‘discharge’
121. In employment law, the term ... means the termination of an employee’s contract of
employment by the employer. The employer may do so by giving the employee the re-
quired period of notice, but ... without notice may be justified in certain circumstances
(e.g. for gross misconduct) (DL).
a) ‘disclaimer’
b) ‘discharge’
c) ‘dismissal’
122. The person who makes an offer is called the ... .
a) offeree
b) offeror
c) overseer
123. ... terms are those terms that have been specifically agreed upon by the parties, being
the terms the parties either said or wrote (ELT).
a) Implicit
b) Express
c) Implied
124. At common law, a contract can be set aside if it was entered into under ... . This term
means either actual violence or that the threat of violence was used to make the other
party enter into a contract (ELT).
a) duress
b) undue influence
c) negligence
125. The term ... refers to carelessness which amounts to a culpable breach of a duty. In
other words, the term means either a failure to do something that a reasonable person
would do or doing something a reasonable person would not do in the same circum-
stances . ... may be an element in a few crimes, such as careless and inconsiderate driving
(DL).

338
Test One

a) ‘negligence’
b) ‘undue influence’
c) ‘duress’
126. Where the events that have occurred are outside the control of either party, the con-
tract will then be discharged by... (ELT).
a) frustration
b) breach
c) agreement
127. A(n) ... is a term used to describe the relationship between persons carrying on
a business in common with a view to profit (ELT).
a) partnership
b) company
c) association
128. A sole trader is called a ... in the USA.
a) sole proprietorship
b) sole businessman
c) sole legatee
129. In English law, a ... is an association of persons formed for the purposes of an under-
taking or business carried on in the name of the association. It must be registered and is
then legally incorporated (ELT).
a) co-operative
b) partnership
c) company
130. The American legal term ... is the one used in the USA to describe an association of
shareholders, which is a legal entity entirely separate and distinct from those who own
and manage it (ELT).
a) ‘partnership’
b) ‘corporation’
c) ‘co-operative’
131. ... may also be referred to as members of the company or owners of the company.
a) Shareholders
b) Partners
c) Sole traders
132. In England, the ... is an officer appointed by the Secretary of State whose business is
to keep an official record of all incorporated businesses.
a) Legal Guardian
b) Official Receiver
c) Registrar of Companies
133. The ... is appointed by the Department of Trade and Industry. S/he acts as interim re-
ceiver and manager of the estate of the debtor, presides at the first meeting of creditors,
and takes part in the debtor’s public examination (DL). See the Insolvency Act 1986,
s 399–401.

339
Test Your Knowledge of Legal English

a) Legal Guardian
b) Official Receiver
c) Registrar of Companies
134. Public companies whose shares are dealt with on the Stock Exchange are called ...
companies or quoted companies.
a) named
b) listed
c) disclosed
135. In English law, the ... is / are primarily concerned with the external regulation of the
company. It / they states / state the company’s name, objects clause, registered office, do-
micile, the amount of the company’s nominal capital and the number and amount of
shares (ELT). See the Companies Act 1985.
a) articles of association
b) memorandum of association
c) articles of incorporation
136. In English law, the ... deal(s) primarily with the internal administration of the com-
pany. The document includes articles regulating general meetings, the appointment and
powers of directors, the type of shares that can be issued and the class rights attached to
shares (ELT). In the case of a company limited by shares, Table A of the Companies Act
1985 may be taken as the ... .
a) articles of incorporation
b) articles of association
c) memorandum of association
137. In the USA, the rules for the internal running of the corporation are set out in a sepa-
rate document, the ..., which does not have to be filed (ELT).
a) articles of incorporation
b) articles of association
c) memorandum of association
138. The term .... refers to the total nominal value of the shares that may be issued by
a company. The amount is fixed in the company’s memorandum (ELT).
a) ‘authorised share capital’
b) ‘reserve capital’
c) ‘share capital’
139. A director is said to be an ... of a company, as is the company secretary (ELT).
a) officer
b) official
c) obligor
140. In England, every company must have a company ... who is responsible for prepara-
tion and keeping of minutes, dealing with share transfers, maintaining a register of mem-
bers and debenture holders, a register of directors’ share interests and sending notices of
meetings (ELT).

340
Test One

a) secretary
b) clerk
c) registrar
141. A member of a company can appoint a ..., who need not be a member, to vote in
his / her place at a general meeting.
a) procurator
b) proxy
c) procurer
142. Every company must keep ... of the proceedings of its general meeting and directors’
meeting.
a) pleadings
b) seconds
c) minutes
143. The term ... refers to bringing a business organisation to an end. See the Insolvency
Act 1986, ss 201, 205.
a) ‘dispossession’
b) ‘dissolution’
c) ‘reorganisation’
144. In England, the term ... is generally used to describe a company that cannot pay its
debts (ELT).
a) ‘wound up’
b) ‘bankrupt’
c) ‘insolvent’
145. In England, the term ... is generally used for individuals who are not able to pay their
debts (ELT).
a) ‘bankrupt’
b) ‘insolvent’
c) ‘wound up’
146. In England, the liquidationofacompanyisachievedbytheprocess known as .... (ELT).
a) insolvency
b) reorganisation
c) winding up
147. A ... is a certificate issued by a public company promising to repay borrowed money
at a fixed rate of interest at a specified time, and to repay the original sum in full after the
specified term. As they specify a fixed rate of interest, they are also referred to fixed inter-
est securities (ELT).
a) bond
b) pledge
c) stock
148. A ... is a printed document that describes the main features of an enterprise and in
which shares or debentures are offered to the prospective buyers or investors for the first
time. In other words, it is a written description of a securities offering. See the Companies
Act 1985, s 744.

341
Test Your Knowledge of Legal English

a) prospectus
b) prospect
c) petition

149. A formal request in writing, addressed to a court, official body (e.g. a city council, an
administrative agency) or a person in a position of authority, signed by a number of per-
sons or by one person is referred to as a(n) ... . The term may also mean an application for
a legal remedy.
a) appeal
b) motion
c) petition

150. The term ... refers to a written or oral application requesting a court to make a speci-
fied ruling or order in favour of the applicant. In Parliamentary law, it is a proposal made
in a meeting that the meeting / the organisation take a certain action or view (BLD).
a) ‘petition’
b) ‘motion’
c) ‘appeal’

151. In Poland, companies have a(n) ... that advises and supervises the board of directors.
The USA and England do not have a two-tier system of management, although they may
well use advisory committees (ELT).
a) supervisory board
b) advisory board
c) management board

152. ... rights refer to a shareholder’s privilege to purchase newly issued shares before the
shares are offered to the public.
a) Pre-emptive
b) Redemptive
c) Presumptive

153. The board of ... is the governing body of a company, partnership, association, or
other organisation, elected by the shareholders or members to establish policy, elect or
appoint officers and committees, and make other governing decisions (BLD).
a) clerks
b) directors
c) clerkship

154. In many common-law jurisdictions, recent law-school graduates are required to


complete ... as a condition of admission to the bar (BLD).
a) craftsmanship
b) suretyship
c) clerkships

155. A ... is a person who is primarily liable for the payment of another’s debt or the per-
formance of another’s obligation (BLD).

342
Test One

a) surety
b) survivor
c) successor
156. The term ... evidence’ refers to evidence of a fact not actually perceived by a witness
with one of his / her own senses, but proved by him to have been stated by another person.
By Section 1 of the Civil Evidence Act 1995, ... evidence’ is generally admissible, al-
though subject to particular rules concerning its admission and the weight attached to it
(MWLD).
a) ‘hearsay
b) ‘sayhear
c) ‘overheard
157. A contract for the ... is defined as a contract by which the seller transfers or agrees to
transfer the property in goods (i.e. ownership of goods) to the buyer in exchange for
a money consideration, called the price.
a) passage of goods
b) exchange of goods
c) sale of goods
158. The term ... includes all personal chattels other than things in action and money
(LOIT).
a) ‘royalties’
b) ‘securities’
c) ‘goods’
159. The party who is guilty of failing to perform the obligation imposed on him / her by
a contractual condition is said to have ... the contract (LOIT).
a) repudiated
b) retracted
c) revoked
160. The ... acts a mediator between the assured and the underwriter (LOIT).
a) pawnbroker
b) broker
c) bill broker
161. The term ... refers to a gift of money or real or personal property to an institution
(such as a college, university, library) for its permanent support.
a) ‘endowment’
b) ‘endorsement’
c) ‘encumbrance’
162. The person who mortgages property is known as a ... (BLD).
a) mortgagee
b) mortgagor
c) mortuary
163. A ... is not a vital term of the contract and therefore a breach of ... does not end the
contract, but it gives the buyer the right to sue for damages (GL).

343
Test Your Knowledge of Legal English

a) warranty
b) condition
c) conjecture
164. The official counting of people to compile social and economic data for the political
subdivision to which the people belong is known as a ... (BLD).
a) census
b) censure
c) caveat
165. A ... (i.e. suggestio falsi) is a false statement of fact (and not a broken promise),
which induces the other party to enter into a contract and who as a result suffers damage.
a) misfeasance
b) misrepresentation
c) misappropriation
166. Combing an impure or cheaper substance with another substance, usually for dis-
honest purposes is called ... (BLDAT). It is an offence of strict liability under the Food
Act 1984 to sell any food containing a substance that would endanger health (DL).
a) adulteration
b) forgery
c) adultery
167. The term ... refers to an act of sexual intercourse between a male and a female not
married to each other, when at least one of them is married to someone else and the inter-
course is not by force. It may be evidence of breakdown of marriage (DL).
a) ‘adulteration’
b) ‘infidelity’
c) ‘adultery’
168. The dishonest appropriation by an employee / bailee / trustee (etc.) of any money or
property with which the person has been entrusted is known as ... . Before 1969, there was
a special offence of ...; it is now classified as a form of theft (see the Theft Act 1968).
a) embezzlement
b) pilferage
c) thievery
169. The term ... refers to international crimes committed with the intention of destroy-
ing, wholly or in part, a national, ethnic, racial or religious group. The International Crim-
inal Court has jurisdiction to try those accused of ... .
a) ‘homicide’
b) ‘genocide’
c) ‘patricide’
170. The ... is appointed by the Queen on the advice of the Prime Minister (GL).
a) Lord Chief Justice
b) Grand Jury
c) Hung Jury
171. A legal document by which a person directs his / her estate to be distributed upon
death is known as a ... (BLD).

344
Test One

a) declaration of intent
b) intention
c) will
172. A loan is made on the security of the house and a ... is created. In other words, a ... is
a conveyance of real property or personal property as security for the repayment of the
money borrowed (GL).
a) mortuary
b) mortgage
c) municipality
173. A false and malicious statement expressed in a fixed medium, especially in writing
but also as a picture, sign, or electronic broadcast, and tending to harm another’s reputa-
tion and expose him / her to public hatred, contempt or ridicule, is known as ... .
a) treason
b) slander
c) libel
174. Property that the owner voluntarily surrenders, relinquishes, or disclaims is known
as ... (BLD).
a) abandoned property
b) mislaid property
c) lost property
175. The term ... refers to a right or interest in property owned by someone other than the
owner of the land itself; examples include easements, leases, liens, mortgages, and re-
strictive covenants. A(n) ... cannot prevent the owner from transferring marketable title,
but it remains after the property or right is transferred, thus reducing the value of the land.
a) ‘impediment’
b) ‘encumbrance’
c) ‘hindrance’
176. A person to whom property is mortgaged is called a ... .
a) mortgagee
b) mortgagor
c) mortuary
177. Although not available under some sentences, ... is usually granted for good behav-
iour on the condition that the prisoner regularly report to a supervising officer for a speci-
fied period (BLD).
a) parole
b) pardon
c) probation
178. A person is guilty of ... if he dishonestly appropriates property belonging to another
with the intention of permanently depriving the other of it (GL).
a) manslaughter
b) theft
c) assault and battery

345
Test Your Knowledge of Legal English

179. The term ... refers to taking game without permission from private land or from land
on which the killing of game is restricted (DL).
a) ‘poaching’
b) ‘obstructing’
c) ‘pending’

180. A trial period during which a newly hired employee must demonstrate his / her suit-
ability for the job is known as ... (BLDAT).
a) probation
b) parole
c) pardon

181. A ... is a written statement detailing the preliminary understanding of parties who
plan to enter into a contract or some other agreement. It must be noted that such a ... is not
meant to be binding and does not hinder the parties from bargaining with a third party
(BLD).
a) letter of authority
b) letter of notice
c) letter of intent

182. A financial restructuring of a corporation, especially in the repayment of debts, un-


der a plan created by a trustee and approved by a court is known as ... (BLD).
a) ‘remedy’
b) ‘reparation’
c) ‘reorganisation’

183. The application of another person’s money or property dishonestly to one’s own use
is called ... (BLD).
a) mitigation
b) miscarriage
c) misappropriation

184. The term ... refers to a person who may be appointed by a bankruptcy court, the U.S.
Trustee or elected by creditors. The ... must collect the bankrupt’s assets, sell them, and
distribute the proceeds among those with valid claims against the bankrupt (DL).
a) ‘trustee in bankruptcy’
b) ‘official receiver’
c) ‘receivership’

185. ... circumstances refer to circumstances that lessen blame or reduce the degree of
civil or criminal responsibility (BLDAT).
a) Mitigating
b) Aggravating
c) Putative

186. A false written or oral statement that damages another’s reputation is known as ...
(BLD). It is divided into libel and slander.

346
Test One

a) defamation
b) deterioration
c) defalcation
187. A false and malicious oral statement, expressed in speech, and tending to blacken
another’s reputation or to damage his / her means of livelihood is known as ... .
a) slander
b) libel
c) treason
188. A person who aids or contributes in the commission or concealment of a crime is
known as a(n) ... (BLD). See the Criminal Law Act 1967.
a) accessory
b) contributory
c) principal
189. The term ... refers to a grossly unfair outcome in a judicial proceeding, which disre-
gards or denies a party’s essential rights, as when a defendant is convicted despite a lack
of evidence on an essential element of the crime (BLD).
a) ‘misrepresentation’
b) ‘miscarriage of justice’
c) ‘defalcation’
190. The term ... refers to the doctrine that a criminal suspect in police custody must be in-
formed of certain constitutional rights before being interrogated (BLD).
a) ‘notice of lien’
b) ‘memorandum of association’
c) ‘Miranda rule’
191. A building or room where dead bodies are prepared and kept before a funeral is
called a ... .
a) menace
b) nugatory
c) mortuary
192. An offence that is less serious than a felony and is usually punishable by fine, forfei-
ture or confinement in a place other than prison is known as ... (BLD).
a) miscarriage
b) misrepresentation
c) misdemeanour
193. Euthanasia, also termed ..., is sometimes regarded by the law as a second-degree
murder, manslaughter, or criminally negligent homicide (BLD).
a) ‘pity killing’
b) ‘mercy killing’
c) ‘merciful killing’
194. When a person dies without making a valid will, s/he is said to die ... .
a) interim
b) intestate
c) next of kin

347
Test Your Knowledge of Legal English

195. The person/s most closely related to a decedent by blood or affinity may be referred
to as ... (BLD).
a) next of kin
b) next of kinship
c) next of kingship
196. The term ... refers to the formal written charge of a crime, made by a grand jury, and
presented to a court for prosecution against a person accused of having committed a crim-
inal act, generally a felony.
a) ‘indictment’
b) ‘indiscretion’
c) ‘indorsement’
197. An act that goes against society’s morals is called ... (BLDAT).
a) indiscretion
b) discretion
c) indictment
198. A person is guilty of ... if s/he steals, and immediately before or at the time of doing
so, and in order to do so, s/he uses force on any person or puts or tries to put any person in
fear of then and there subject to force (MIOELS).
a) robbery
b) assault
c) battery
199. ... consists of a male having sexual intercourse with a female without her consent
(MIOELS).
a) Rape
b) Abduction
c) Assault
200. Unemployment resulting from a shift in the demand for a particular product or ser-
vice is known as ... unemployment (BLD).
a) reorganisation
b) structural
c) subsidiary
201. A ... is a person to whom a promise is made (LE).
a) promisee
b) promisor
c) contractor
202. A ... is a person making a promise (LE).
a) contractor
b) promisee
c) promisor
203. A(n) ... is ‘an expression of willingness to contract on certain terms made with the
intention that it shall be binding as soon as it is accepted by the person to whom it is ad-
dressed’ (LE).

348
Test One

a) offer
b) contract
c) agreement

204. A failure to fulfil contractual obligation is called a ... (LE).


a) breach of promise
b) breach of contract
c) breach of confidence

205. The violation of one’s word or undertaking, especially a promise to marry is called
a ... (BLD).
a) breach of promise
b) breach of contract
c) breach of confidence

206. Personal property that is visible, tangible and movable is termed ... (BLDAT).
a) chattel
b) real estate
c) estate in abeyance

207. The act or process of legally dispossessing a tenant of land or rental property is re-
ferred to as ...
a) expulsion
b) execution
c) eviction

208. ... evidence is evidence from another source that strengthens or confirms the testi-
mony of a prior witness.
a) Contributory
b) Corporeal
c) Corroborating

209. In England, the term ... refers to a document by which a solicitor instructs a barrister
to appear as an advocate in court. A ... usually comprises a backsheet, typed on a large
brief-size paper giving the title of the case and including the solicitor’s instructions,
which is wrapped around other papers relevant to the case (DL).
a) ‘brief’
b) ‘record’
c) ‘recording’

210. The invalidity of a marriage due to some defect existing at the time the marriage was
celebrated (or, sometimes, arising afterwards) is termed ... of marriage. The main grounds
for ... are: close relationship, lack of age, lack of consent, and nonconsummation (DL).
See the Matrimonial Causes Act 1973, ss 11 and 12 which respectively set out the
grounds on which a marriage is either void, or voidable.
a) nullity
b) discontinuance
c) suspension

349
Test Your Knowledge of Legal English

211. The term ... refers to the termination of a lawsuit. In other words, it is a voluntary dis-
missal or nonsuit. It must be remembered that a notice of ... may be served by a plaintiff or
by a defendant in respect of a counterclaim. See the Rules of Civil Procedure 1998, Part
38.
a) ‘abandonment’
b) ‘discontinuance’
c) ‘nullity’
212. A motion to ... an indictment is a motion that asks the court to suppress an indictment
that is defective. Similarly, one may ... a subpoena. The verb ... may also refer to the inval-
idation of a conviction made in an inferior court or to setting aside a decision subject to
judicial review.
a) quash
b) discontinue
c) nullify
213. When a judge ... a judgment or order of a court, s/he vacates, annuls or voids it.
a) sets aside
b) sets forth
c) sets off
214. The term ... refers to the repeal or annulment of a law by formal or authoritative ac-
tion.
a) ‘abrogation’
b) ‘discontinuance’
c) ‘setting aside’
215. The total or partial revocation of a statute by another statute passed subsequently is
known as ... . The term is usually associated with some action of government and refers to
abrogation of an existing law by legislative act.
a) amendment
b) repeal
c) discontinuance
216. The term ... refers to a formal correction, revision or addition which is proposed or
made to a statute, constitution, pleading, order, or other instrument. The change can be
made by addition, deletion, or correction. Thus we may have ... by adding / inserting, by
striking out, or by substituting.
a) ‘amendment’
b) ‘repeal’
c) ‘discontinuance’
217. The ... of precedent is the nullification of a prior decision. It occurs when the same
court, or a higher court in a later case, establishes a different rule on the same point of law
involved in the earlier case. In other words, ... means overturning or setting aside of a pre-
cedent by deciding that it should no longer be controlling law (BLD).
a) overruling
b) quashing
c) abrogation

350
Test Three

218. When a decision is overruled (on appeal), it is said to be ... . The term ... is used in ap-
pellate court opinions to indicate that the court has reached the opposite judgment to that
of the trial court.
a) ‘amended’
b) ‘repealed’
c) ‘reversed’
219. The term ... refers to an examination by judges of a higher court. It covers two situa-
tions: that where a higher court examines a case first dealt with by an inferior court or tri-
bunal or where the decisions made by a public body affect the rights of individuals (ELT).
a) ‘judicial review’
b) ‘jurisdiction’
c) ‘judicature’
220. ... offences refer to lesser crimes, such as motoring offences, which can be tried by
the magistrates themselves without a jury (LTE).
a) Indictable
b) Summary
c) Bailable
Test II. Link the words in the left-hand column with their translations on the right.

1. artificial person a) kurator procesowy nieletniego


2. capacity to act in court proceedings b) niepe³noletnioœæ
3. certifiable c) niepoczytalny, chory umys³owo
4. guardian ad litem d) osoba fizyczna
5. incapacitation e) osoba prawna
6. injured person f) poszkodowany
7. legal capacity g) ubezw³asnowolnienie
8. minority h) w³adza rodzicielska
9. natural person i) zdolnoϾ prawna
10. parental authority j) zdolnoϾ procesowa

Test III. Use the words in the box to complete the sentences.

residence permit, Attestation, Child abandonment, pledge, Power of attorney, guardian,


legal status, Usufruct, affidavit, Attorney, place of residence, tenancy, tangible prop-
erty, Deed, expert, constitution, payroll, breach, Bylaw, Nuisance, mandator, Collective
agreements, promoter, purchaser, auditor, satisfactory quality, royalty, cease and desist
order, business name, confidence
1) The ............... has the charge or custody of both the property and the person of one who
is unable to manage their own affairs, such as a minor or mentally-disabled person.
2) The ............... of a natural person is that place where that person stays with the inten-
tion of remaining permanently (PCC).
3) The violation of one’s word or undertaking, especially a promise to marry is referred to
as ............... of promise (BLD).

351
Test Your Knowledge of Legal English

4) The ............... of a human person starts at birth and ends at death.


5) Electric current, gas, heat, refrigeration, and the like are considered ............... .
6) ............... refers to the right to use another person’s property and to benefit therefrom
without diminishing value (EPBG).
7) ............... is a rule or regulation adopted by a group or organisation for its internal gov-
ernance and external dealings.
8) The disclosure of confidential information is known as a breach of ............... (DL).
9) ............... is a legal document which has been signed, sealed and delivered by the per-
son making it.
10) ............... is the subscription by a person of his / her name to a deed, will, or other doc-
ument executed by another, for the purpose of testifying to its genuineness.
11) ............... is a condition, activity, or situation (such as a loud noise) that interferes with
the use or enjoyment of property (BLD).
12) A/an ............... is a document declared or sworn under oath by the signatory before
a solicitor or notary (EPBG).
13) A person who delegates the performance of a mandate to another is known as a(n)
............... (BLD).
14) A(n) ............... witness is a witness qualified by knowledge, skill, experience, train-
ing, or education to provide a scientific, technical, or other specialised opinion about the
evidence or a fact issue (BLD).
15) ............... is a document which authorises one person to act and do certain things on
behalf of, and in the name of, another person (EPBG).
16) ............... is a lawyer or a legal adviser; a person appointed under the provisions of
a power of attorney to act as a representative of the appointor (EPBG).
17) ............... refers, under English law, strictly to the deposit of goods or securities for re-
payment of a loan.
18) A(n) ............... is a set of rules which define the relationship between the various or-
gans of government and between the government and citizens of a country (ELAL).
19) The term ............... refers to a list of employees to be paid and the amount due to each
of them (BLD).
20) ............... take the form of an agreement between trade unions and an employer.
21) The creation of a new company needs a(n) ............... (ELT).
22) A(n) ............... is an accountant whose duty it is to investigate and report upon com-
pany’s annual accounts in order to find out whether they give a true representation of the
company’s financial position (ELT).

352
Test Four

23) A(n) ............... is a person who acquires real or personal estate for money or other
valuable consideration.
24) A(n) ............... gives a person the legal right to live a country other than the country of
which s/he is a citizen (ELT).
25) Where the seller sells goods in the course of a business, there is an implied term that
the goods supplied under the contract are of ............... (LOIT).
26) An author might receive, in exchange for the copyright on his/her book a ............... of
10 percent of the net revenues realised from the sale of the book (BLDAT).
27) The term ............... refers to an order by an administrative agency or court prohibiting
a person from continuing a particular course of conduct.
28) ............... is grounds for termination of parental rights.
29) The name, other than its own, under which a sole trader, partnership, or a company
carries on business is termed ............... (DL).
30) The term ............... is used for the arrangement in which the owner (the landlord) al-
lows another person (the tenant) to take possession of the land for an agreed period, usu-
ally in return for rent (DL).

Test IV. Fill in the gaps

1. This power of a_ _ _ _ _ _ _ is made on May 10, 2005 and gives full authority to John
Smith to represent our company / partnership during all lawsuits on the territory of the
United Kingdom.
2. His will was n_ _ _ _ _ _ _ because he never executed it.
3. The attorney-in-fact is not _ _ t_ _ _ _ _ _ _ to grant further powers of attorney.
4. This power of attorney may be _ _ vok _ _ at any time.
5. The power of attorney shall rem_ _ _ in _ff_ _ _ unless cancelled by me.
6. A guardian has the _har_ _ or cus_ _ _ _ of both the property and the person of one
who is unable to manage their own affairs, such as a minor or mentally-disabled person.
7. The age of majority is _tt_ _ _ _ _ on the first moment of the eighteenth birthday.
8. I hereby appoint John Smith as my true and _aw_ _ _ attorney-in-fact for me and in
my name to act in my _ap_ _ _ _y to do any and all of the following:
9. Real _r_p_ _ _ _ is the English synonym for real estate.
10. _ _ _ _rs_ _p refers to the legal right to posses and control property.
11. I _pp_ _ _ _ Helen Smith to be my attorney in accordance with section 10 of the
Powers of Attorney Act 1971.
12. We are pleased to q_ _ _ _ the following prices... .

353
Test Your Knowledge of Legal English

13. We have pleasure in _ _ b_ _ t_ i _ _ our quotation as follows:


14. The _ _ _ t_t_ _n is on an FOB basis.
15. This offer is _u_ _e_ _ to the goods being unsold on receipt of your reply.
16. We hope you find our offer _ _m _ _t _ _ _ _e and we are awaiting your reply.
17. This offer is _a _ _ _ for the period of ... .
18. I declare that under this testament I _ i _ i _ _ _ _ _ _, i.e. deprive my sons/daughters
XXX and YYY of the right to legitim for the following reasons:
19. All general meetings other than annual general meetings shall be called _x_ _ _ _ _ _ _
_ _ _ _ general meetings.
20. I_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ is the process by which a company comes into existence, gain-
ing legal rights and obligations.

Test V. Link the words in the left-hand column with their translations on the right.

ROSZCZENIE CLAIM
1) oddaliæ roszczenie a) to withdraw a claim
2) podtrzymaæ roszczenie b) to acknowledge / to recognise a claim
3) rezygnowaæ z, odstêpowaæ c) to investigate a claim
od roszczenia
4) rozpatrzyæ roszczenie d) to nullify a claim
5) uniewa¿niæ roszczenie e) to put forward a claim
6) uznaæ roszczenie f) to settle / to meet / to pay a claim
7) wycofaæ roszczenie g) to uphold a claim
8) wyst¹piæ z roszczeniem h) to waive / to renounce a claim
9) zaspokoiæ roszczenie i) to dismiss a claim

OŒWIADCZENIE STATEMENT
1) cytowaæ / przytaczaæ oœwiadczenie a) to acknowledge a statement
2) otrzymaæ oœwiadczenie b) to amend a statement
3) kwestionowaæ prawdziwoœæ c) to await / to expect a statement
oœwiadczenia
4) oczekiwaæ oœwiadczenia d) to bear out / to corroborate a statement
5) cofaæ / odwo³ywaæ oœwiadczenie e) to contest a statement
6) odczytaæ oœwiadczenie f) to give / to volunteer a statement
7) opublikowaæ oœwiadczenie g) to lodge / to submit a statement
8) podpisaæ oœwiadczenie h) to prepare a statement
9) potwierdzaæ oœwiadczenie i) to publish a statement
10) powtarzaæ oœwiadczenie j) to quote a statement
11) przed³o¿yæ oœwiadczenie k) to read out a statement
12) przedstawiæ oœwiadczenie l) to receive a statement

354
Test Five

13) korygowaæ oœwiadczenie m) to repeat a statement


14) przygotowaæ oœwiadczenie n) to retract / to withdraw a statement
15) przyjmowaæ / uznawaæ oœwiadczenie o) to sign a statement
16) przyjmowaæ z zadowoleniem p) to welcome a statement
oœwiadczenie

SPRAWOZDANIE REPORT / STATEMENT


1) analizowaæ sprawozdanie a) to shelve a report
2) badaæ sprawozdanie b) to suppress a report
3) cytowaæ sprawozdanie c) to work on a report
4) napisaæ sprawozdanie d) to adopt a report
5) odk³adaæ ad acta / do szuflady e) to alter a report
6) odrzuciæ sprawozdanie f) to amend a report
7) opracowaæ sprawozdanie g) to analyse a report
8) opublikowaæ sprawozdanie h) to cite / to quote a report
9) otrzymaæ sprawozdanie i) to compile a report
10) poprawiaæ sprawozdanie j) to confirm a report
11) potwierdzaæ sprawozdanie k) to draft / to draw up / to write
a statement / report, to make a report
12) powitaæ z zadowoleniem l) to issue a report
sprawozdanie
13) pracowaæ nad sprawozdaniem m) to pass on a report
14) przedstawiæ sprawozdanie n) to present a report
15) przekazaæ / podaæ dalej sprawozdanie o) to publish a report
16) przes³aæ sprawozdanie p) to receive a report / statement
17) przyj¹æ / zatwierdziæ sprawozdanie q) to refute a statement, to reject
a report
18) sporz¹dzaæ sprawozdanie r) to send in a report
19) ukryæ / zataiæ sprawozdanie s) to examine / to study a report
20) wydaæ sprawozdanie t) to welcome a report
21) zmieniaæ sprawozdanie u) to write a report

ZAWIADOMIENIE NOTIFICATION / NOTICE


1) oczekiwaæ zawiadomienia a) to expect / to await notification
2) otrzymaæ zawiadomienie b) to issue a notice
3) przes³aæ zawiadomienie c) to notify, to give notification, to send
a notification
4) wydaæ zawiadomienie d) to post a notice
5) wys³aæ zawiadomienie e) to receive notification

355
Test Your Knowledge of Legal English

DOKUMENT DOCUMENT
1) antydatowaæ dokument a) to accept a document
2) badaæ dokumenty b) to check / to scrutinise / to look up
a document
3) byæ w posiadaniu dokumentu c) to consider a document
4) datowaæ dokument d) to forge / to falsify a document
5) dostarczaæ dokument e) to release / to issue documents
6) fabrykowaæ / fa³szowaæ f) to annotate a document
dokumenty
7) interpretowaæ dokument g) to attach / to enclose a document
8) kontrolowaæ / sprawdzaæ h) to authenticate / to legalise
dokument a document
9) kopiowaæ / powielaæ dokument i) to backdate a document
10) odtwarzaæ / rekonstruowaæ j) to be in possession of a document
dokument
11) opatrywaæ dokument k) to circulate / to send out documents
adnotacjami / przypisami
12) otrzymywaæ dokumenty l) to complete documents
13) podpisywaæ dokument m) to conceal / to suppress a document
14) podrobiæ dokument n) to copy a document
15) podstemplowaæ dokument o) to date a document
16) posiadaæ dokument p) to draw up / to draft a document
17) poœwiadczyæ dokument q) to examine a document
18) przed³o¿yæ dokument r) to extract a document
19) przejrzeæ / wertowaæ dokumenty s) to falsify documents
(pobie¿nie)
20) przejrzeæ dokumenty (omówiæ) t) to file a document
21) przekazaæ dokumenty u) to forge a document
22) przygotowaæ dokument v) to glance through / to read through
the document
23) przyjmowaæ dokument w) to go over the documents
24) publikowaæ dokument x) to inspect a document
25) rozpatrywaæ dokument y) to interpret a document
26) rozprowadzaæ dokumenty z) to legalise a document
27) sfingowaæ dokument aa) to mislay documents
28) sk³adaæ dokument bb) to pass over the documents
29) sporz¹dzaæ wyci¹g / wypis cc) to peruse a document
z dokumentów
30) sporz¹dziæ dokument dd) to piece together a document
31) sprawdziæ dokument ee) to possess a document
32) sprokurowaæ dokument ff) to prepare a document
33) studiowaæ / czytaæ uwa¿nie gg) to procure a document
dokument
34) ukryæ dokument hh) to produce / to draw up a document

356
Test Five

35) uwierzytelniaæ dokument ii) to publish a document


36) uzupe³niæ dokumenty jj) to question a document
37) wycofaæ dokument kk) to receive documents
38) wydawaæ dokumenty ll) to save a document
39) wystawiæ dokument mm) to sign a document
40) zachowaæ dokument nn) to stamp a document
41) zakwestionowaæ dokument oo) to submit a document
42) za³¹czyæ dokument pp) to supply a document
43) zapodziaæ / zawieruszyæ qq) to vet documents
dokumenty
44) zweryfikowaæ dokumenty rr) to withdraw a document

PISMO LETTER / NOTE / DOCUMENT


1) dorêczyæ komuœ pismo a) to post / to mail a letter
2) podyktowaæ pismo b) to forward a letter to someone
3) wys³aæ pismo c) to draft / to write a letter
4) wystosowaæ do kogoœ pismo d) to dictate a letter
5) zredagowaæ pismo e) to deliver a letter to someone, to serve
a letter on someone

ŒWIADECTWO CERTIFICATE
1) dostaæ œwiadectwo a) to ask for a certificate
2) odebraæ œwiadectwo b) to award a certificate
1) otrzymaæ œwiadectwo c) to collect a certificate
2) podpisaæ œwiadectwo d) to forge / to fabricate a certificate
3) podstemplowaæ œwiadectwo e) to get a certificate
4) posiadaæ œwiadectwo f) to hand someone a certificate
5) prosiæ o œwiadectwo g) to issue / to give / to grant a certificate
6) przyznawaæ œwiadectwo h) to obtain / to achieve a certificate
7) sfa³szowaæ œwiadectwo i) to possess a certificate
8) uzyskaæ œwiadectwo j) to receive a certificate
9) wrêczyæ komuœ œwiadectwo k) to sign a certificate
10) wydaæ œwiadectwo l) to stamp a certificate
11) zdobyæ œwiadectwo m) to submit / to lodge a certificate
12) z³o¿yæ / sk³adaæ œwiadectwo n) to win / to achieve a certificate

ODPIS COPY / TRANSCRIPT


1) do³¹czaæ odpis a) to accept a copy
2) dostarczyæ odpis b) to append / to attach / to enclose
a copy
3) otrzymaæ / uzyskaæ odpis c) to certify / to authenticate a copy,
to authenticate a transcript

357
Test Your Knowledge of Legal English

4) podpisaæ odpis d) to forward a copy


5) przed³o¿yæ odpis e) to issue / to release a copy
6) przes³aæ odpis f) to keep / to retain a copy
7) przyj¹æ odpis g) to make / to run off a copy, to make
a transcript
8) sporz¹dziæ odpis h) to make a copy / transcript
9) sprawdziæ odpis i) to obtain a copy, to receive a copy
/ a transcript
10) uwierzytelniæ odpis j) to print a transcript / copy
11) wydaæ odpis k) to review a transcript
12) wydrukowaæ odpis l) to send a copy (to someone)
13) wys³aæ (komuœ) odpis m) to sign a copy
14) zatrzymywaæ sobie odpis n) to submit / to lodge / to file a copy
15) z³o¿yæ / sk³adaæ odpis o) to submit / to lodge a copy
16) zrobiæ odpis p) to supply a transcript / a copy

UMOWA CONTRACT / AGREEMENT / DEAL


1) anulowaæ umowê a) to abide by an agreement
2) byæ zwi¹zanym umow¹ b) to adhere to an agreement
3) dobiæ umowy z kimœ c) to be bound by an agreement
4) dotrzymywaæ umowy d) to bungle a contract
5) honorowaæ umowê e) to by-pass / to circumvent
an agreement
6) naruszyæ umowê f) to cancel / to rescind a contract
7) negocjowaæ umowê g) to cancel a contract
8) nie dotrzymaæ umowy h) to carry out / to perform / to fulfil
/ to execute a contract
9) obchodziæ umowê i) to conclude a contract
10) odnowiæ umowê j) to conclude a contract, to enter into
a contract
11) parafowaæ umowê k) to draw up / to write a contract
12) podpisaæ umowê l) to extend a contract / an agreement
13) podrzeæ umowê m) to fail to perform a contract,
to renege on an agreement,
to go back on an agreement
14) postêpowaæ zgodnie z umow¹ n) to honour a contract
/ przestrzegaæ umowy
15) prolongowaæ / przed³u¿aæ umowê o) to initial a contract
16) przyklepaæ umowê p) to negotiate a contract
17) realizowaæ umowê q) to perform / to implement a contract
18) renegocjowaæ umowê r) to renegotiate a contract
19) rozwi¹zaæ umowê s) to renew a contract
20) sfinalizowaæ umowê t) to seal a deal with a handshake

358
Test Five

21) sknociæ umowê u) to sign a contract


22) spisaæ / sporz¹dziæ umowê v) to strike a deal with someone
23) uniewa¿niaæ umowê w) to tear up a contract
24) wykonywaæ umowê x) to terminate a contract
25) zawrzeæ / zawieraæ umowê y) to violate / to break / to be
in breach of a contract
26) zdobyæ umowê z) to win / to get a contract

TRAKTAT TREATY
1) krytykowaæ traktat a) to abrogate a treaty
2) naruszaæ postanowienia traktatu b) to accept a treaty
3) odrzuciæ traktat c) to approve a treaty
4) podpisaæ traktat d) to become a party to / to enter into
a treaty
5) potêpiaæ traktat e) to conclude / to enter into / to make
a treaty
6) przygotowaæ traktat f) to condemn a treaty
7) przyj¹æ traktat g) to criticise a treaty
8) przyst¹piæ do traktatu h) to draw up a treaty
9) ratyfikowaæ traktat i) to enforce a treaty
10) sporz¹dziæ traktat j) to oppose a treaty
11) sprzeciwiaæ siê traktatowi k) to prepare a treaty
12) uchylaæ / uniewa¿niaæ traktat l) to ratify a treaty
13) wprowadzaæ traktat w ¿ycie m) to reject / to repudiate a treaty
14) zatwierdziæ traktat n) to sign a treaty
15) zawrzeæ traktat o) to violate / to break / to breach a treaty

WYNAGRODZENIE REMUNERATION / PAY / FEE


1) byæ uprawnionym a) to accept remuneration
do wynagrodzenia
2) domagaæ siê wynagrodzenia b) to be entitled to remuneration
/ payment
3) obliczyæ wysokoœæ c) to collect payment, to earn / to receive
wynagrodzenia remuneration
4) obni¿aæ wynagrodzenie d) to compute remuneration
5) okreœliæ wysokoœæ czyjegoœ e) to constitute remuneration / a payment
wynagrodzenia
6) otrzymaæ wynagrodzenie f) to defer payment
7) pobieraæ wynagrodzenie g) to determine one’s remuneration
8) podwy¿szaæ wynagrodzenie h) to disclose the remuneration
9) przyj¹æ / zaakceptowaæ i) to fix the remuneration / payment
wynagrodzenie
10) stanowiæ wynagrodzenie j) to increase remuneration / payment

359
Test Your Knowledge of Legal English

11) ujawniaæ wysokoœæ k) to maximise remuneration


wynagrodzenia
12) ustaliæ wysokoœæ wynagrodzenia l) to pay / to provide remuneration
13) wstrzymaæ wyp³atê m) to receive / to obtain remuneration
wynagrodzenia
14) wymagaæ równego n) to reduce remuneration
wynagrodzenia
15) wyp³aciæ wynagrodzenie o) to require equal remuneration
16) zatrzymaæ wynagrodzenie p) to retain payment
17) zwiêkszaæ maksymalnie
q) to seek remuneration
wynagrodzenie

360
Key and Translation
Test I. Choose the word or phrase which best completes each sentence.

1. b – statute – ustawowy
2. c – first instance – pierwszej instancji
3. a – judiciary – s¹downictwo, w³adza s¹downicza
4. a – jurat – jurat, nota podaj¹ca szczegó³y z³o¿onej przysiêgi
5. a – judicature – wymiar sprawiedliwoœci
6. b – jurisdiction – 1. kompetencje 2. jurysdykcja, wymiar sprawiedliwoœci
3. w³adza s¹downicza, s¹downictwo 4. (s¹du) w³aœciwoœæ
7. a – jurisprudence – 1. prawo, system prawny 2. prawoznawstwo
8. c – jurist – 1. prawnik, jurysta, znawca prawa 2. student prawa, absolwent prawa
3. sêdzia
9. b – juristic person – osoba prawna
10. b – lawful – ustawowy, legalny, prawowity
11. a – sentence – wyrok w sprawie karnej, kara
12. a – conviction – skazanie, zas¹dzenie, uznanie winnym, wyrok skazuj¹cy
13. c – adjudication – orzeczenie, wyrok, rozstrzygniêcie, decyzja
14. b – verdict – werdykt, wyrok ³awy przysiêg³ych
15. a – ruling – orzeczenie, decyzja s¹du, postanowienie organu administracyjnego
16. b – adjournment - odroczenie, zawieszenie (posiedzenia), przerwa (w obradach)
17. b – civil – cywilny
18. b – ‘act of God’ – si³a wy¿sza, wypadek losowy (klêska ¿ywio³owa)
19. a – ‘force majeure’ – si³a wy¿sza (klêski ¿ywio³owe, jak i strajki, zamieszki)
20. a – guardian – opiekun prawny
21. a – curator – kurator
22. b – ‘patron’ – patron, opiekun, mecenas, protektor
23. a – minor – niepe³noletni
24. b – age of majority – pe³noletnioœæ
25. a – age of consent – wiek uprawniaj¹cy do zawarcia ma³¿eñstwa lub odbycia
stosunku p³ciowego
26. b – natural person – osoba fizyczna
27. b Р(legal) personality РosobowoϾ prawna
28. a – personalty (personal property) – ruchomoœæ, w³asnoœæ osobista
29. c – adult – doros³y
30. a – unincorporated association – jednostka bez osobowoœci prawnej
31. c – ward – podopieczny
32. a – legal entity – osoba prawna

361
Key and Translation

33. a – incapacitated person – ubezw³asnowolniony


34. a – usufruct – u¿ytkowanie
35. a – deed – akt notarialny
36. b – usucaption (Roman law) – zasiedzenie
37. a – domicile – domicyl
38. c – earnest money – zadatek
39. a – legacy – zapis
40. a – obliteration – 1. zatarcie, zacieranie, zamazywanie 2. skreœlenie, skasowanie
41. c – servitude – s³u¿ebnoœæ
42. c – personal property – ruchomoœæ, w³asnoœæ osobista
43. a – title – tytu³ prawny
44. b – community property – wspólnoœæ mj¹tkowa
45. b – pimp – strêczyciel
46. a – swearing-in – zaprzysiê¿enie
47. a – manslaughter – zabójstwo zwyk³e (bez premedytacji)
48. a – turnkey contract – kontrakt na budowê pod klucz
49. c – corporeal hereditaments – prawa dziedziczne materialne
50. a – separate property – maj¹tek odrêbny
51. b – barrister – adwokat uprawniony do wystêpowania przed s¹dem wy¿szej
instancji (UK), prawnik
52. b – bastard – dziecko nieœlubne, bêkart
53. a – absolute majority – bezwzglêdna wiêkszoœæ
54. a – simple majority – zwyk³a wiêkszoœæ
55. b – creditor – wierzyciel
56. a – debtor – d³u¿nik
57. a – absconding debtor – ukrywaj¹cy siê d³u¿nik
58. a – abstract – wyci¹g, wypis
59. b – manumission – wyzwolenie (niewolnika)
60. b – abettor – pod¿egacz, poplecznik
61. c – paternity – ojcostwo
62. a – putative father – domniemany ojciec
63. c – pawnbroker – w³aœciciel lombardu
64. a – mace – laska marsza³kowska
65. a – zoning – rejonizacja
66. b – inciter – pod¿egacz
67. b – accomplice - wspó³sprawca, wspó³winny, wspólnik (w przestêpstwie)
68. a – alimony – alimenty
69. a – arraignment – przedstawienie aktu oskar¿enia w s¹dzie
70. a – injunction – 1. nakaz s¹dowy 2. zakaz s¹dowy 3. upomnienie
71. c – legal aid – pomoc prawna z urzêdu (udzielana osobom ubogim, których nie
staæ na adwokata)
72. a – asylum – azyl
73. c – plea – odpowiedŸ pozwanego na oskar¿enie, w której oœwiadcza, czy
przyznaje siê do winy
74. b – assessment – 1. ocena, oszacowanie 2. opodatkowanie
75. a - bailable offence – przestêpstwo dopuszczaj¹ce zwolnienie z aresztu za kaucj¹

362
Test One

76. b – fruits – po¿ytki


77. b – promoter – za³o¿yciel
78. b – particular lien – zastaw szczególny (prawo zastawu mienia d³u¿nika)
79. c – acquittance – pokwitowanie, poœwiadczenie, potwierdzenie sp³aty
80. a – mechanic’s lien – zastaw okupacyjny (USA) (prawo zastawu maj¹tku zak³adu
na zabezpieczenie p³ac pracowników)
81. a – amotion – usuniêcie (np. ze stanowiska), eksmisja, wyw³aszczenie
82. a – books of authority – rozprawy prawne napisane przez s³ynnych jurystów
83. b – annuity – do¿ywocie
84. b – offeree – adresat oferty
85. a – battery – naruszenie nietykalnoœci cielesnej, pobicie
86. a – punitive damages – odszkodowanie retorsyjne
87. c – business day – dzieñ roboczy
88. a – nominal damages – symboliczne odszkodowanie
89. a – legitim – zachowek
90. c – ‘circumstantial evidence’ – poszlaki
91. c – ‘fabricated evidence’ – sfabrykowany materia³ dowodowy
92. b – ‘obstructing justice’ – matactwo, przeszkadzanie wymiarowi
sprawiedliwoœci
93. a – intimidation – zastraszenie
94. b – justice of the peace – sêdzia pokoju
95. a – ‘allegation’ – zarzut
96. a – pledge – zastaw
97. a – revocation – odwo³anie
98. a – litigant – strona procesu
99. c – damages – odszkodowanie
100. b – defendant – oskar¿ony
101. c – tortfeasor – osoba pope³niaj¹ca delikt, oskar¿ony (o pope³nienie deliktu)
102. b – contempt (of court) – obraza s¹du (zobacz The Contempt of Court Act 1981)
103. c – perjury – krzywoprzysiêstwo (zobacz The Perjury Act 1911)
104. c – attorney-in-fact – pe³nomocnik
105. c – solicitor – 1. adwokat wystêpuj¹cy w ni¿szych s¹dach (UK) 2. radca prawny
(instytucji publicznej w USA) 3. notariusz (UK)
106. a – chambers – kancelaria adwokacka
107. a – counsel – 1. adwokat reprezentuj¹cy stronê w s¹dzie 2. adwokat, radca
prawny, zespó³ adwokatów
108. a – attorney-at-law – prawnik, adwokat (USA)
109. a – ‘subpoena’ – nakaz stawiennictwa siê w s¹dzie, wezwanie do s¹du
110. c – plaintiff – powód, powódka, strona powodowa
111. b – respondent – pozwany w odwo³aniu
112. c – appellant – osoba odwo³uj¹ca siê, wnosz¹ca odwo³anie, apelant
113. a – acknowledgement of service – potwierdzenie odbioru
114. b – claim form – pozew (formularz)
115. c – strip search – rewizja / kontrola osobista
116. a – settlement – ugoda, uk³ad
117. a – composition – ugoda

363
Key and Translation

118. a – implied (terms) – dorozumiany, domniemany


119. b – ‘tort’ – delikt
120. c – ‘discharge’ – zwolnienie z obowi¹zków
121. c – dismissal – zwolenienie (np. z pracy przez pracodawcê)
122. b – offeror – oferent
123. b – express (terms) – wyraŸny, jednoznacznie okreœlony
124. a – duress – przymus
125. a – negligence – niedbalstwo, zaniedbanie, brak starannoœci
126. a – frustration – bezskutecznoœæ, niemo¿noœæ, daremnoœæ, niecelowoœæ
127. a – partnership – spó³ka (osobowa)
128. a – sole proprietorship – kupiec indywidualny, przedsiêbiorca samodzielny (USA)
129. c – company – spó³ka (kapita³owa)
130. b – corporation – spó³ka (kapita³owa) w USA
131. a – shareholders – udzia³owcy
132. c – Registrar of Companies – kierownik brytyjskiego urzêdu rejestrowego
spó³ek
133. b – Official Receiver – syndyk masy upad³oœci (UK)
134. b – listed (companies) – spó³ki notowane na gie³dzie papierów wartoœciowych
135. b – memorandum of association – statut spó³ki (UK), druga czêœæ aktu
za³o¿ycielskiego spó³ki (UK)
136. b – articles of association – pierwsza czêœæ aktu za³o¿ycielskiego spó³ki (UK)
137. a – articles of incorporation – akt za³o¿ycielski spó³ki, umowa spó³ki (USA)
138. a – ‘authorised share capital’ – kapita³ statutowy
139. a – officer – cz³onek zarz¹du spó³ki, jeden z dyrektorów w spó³ce (UK)
140. a – secretary – sekretarz (w spó³kach angielskich)
141. b – proxy – pe³nomocnik do g³osowania
142. c – minutes – protokó³
143. b – ‘dissolution’ – rozwi¹zanie
144. b – insolvent – niewyp³acalny
145. a – bankrupt – upad³y
146. c – winding up – rozwi¹zanie
147. a – bond – obligacja
148. a – prospectus – prospekt emisyjny
149. c – petition – 1. podanie, petycja 2. wniosek, pozew, skarga
150. b – motion – wniosek, podanie
151. a – supervisory board – rada nadzorcza
152. a – pre-emptive (rights) – prawo pierwokupu
153. b – (board of) directors – rada dyrektorów (w USA i Anglii), zarz¹d (w Polsce)
154. c – clerkships – sta¿ praktyki adwokackiej
155. a – surety – porêczyciel
156. a – hearsay (evidence) – dowód ze s³yszenia (nie z pierwszego Ÿród³a)
157. c – sale of goods – sprzeda¿ towarów (zobacz Sale of Goods Act 1979)
158. c – goods – towary
159. a – repudiated – odmawiaæ wype³nienia porozumienia / umowy
160. b – broker – broker, poœrednik
161. a – endowment – 1. zapis, darowizna 2. dotacja, subwencja, wk³ad

364
Test One

162. b – mortgagor – d³u¿nik hipoteczny


163. a – warranty – zastrze¿enie (w umowie)
164. a – census – spis ludnoœci
165. b – misrepresentation – fa³szywe przedstawienie, przeinaczenie, wprowadzenie
w b³¹d
166. a – adulteration - fa³szowanie, podrabianie, pogarszanie jakoœci (¿ywnoœci,
lekarstw)
167. c – adultery – cudzo³óstwo
168. a – embezzlement – sprzeniewierzenie, defraudacja, przyw³aszczenie,
malwersacja
169. b – genocide – ludobójstwo
170. a – Lord Chief Justice – Lord Naczelny Sêdzia (przewodnicz¹cy £awy
Królewskiej, cz³onek S¹du Apelacyjnego)
171. c – will – testament
172. b – mortgage – hipoteka
173. c – libel – paszkwil, znies³awienie pisemne, oszczerstwo, potwarz
174. b – encumbrance – 1. obci¹¿enie, ciê¿ar 2. hipoteka 3. zastaw 4. wada prawna
175. a – abandoned property – porzucone mienie, porzucona w³asnoœæ
176. a – mortgagee – wierzyciel hipoteczny
177. a – parole – zwolnienie warunkowe
178. b – theft – kradzie¿
179. a – poaching – k³usownictwo
180. a – probation – okres próbny
181. c – letter of intent – list intencyjny
182. c – reorganisation – naprawa, sanacja
183. c – misappropriation – sprzeniewierzenie, przyw³aszczenie, defraudacja
184. a – trustee in bankruptcy – syndyk masy upad³oœci
185. a – mitigating (circumstances) – okolicznoœci ³agodz¹ce
186. a – defamation – znies³awienie, potwarz, oszczerstwo
187. a – slander – oszczerstwo, pomówienie, znies³awienie, obmowa, szkalowanie,
potwarz
188. a – accessory – wspó³winny, poplecznik
189. b – ‘miscarriage of justice’ – omy³ka s¹du, pomy³ka s¹dowa, niesprawiedliwy
wyrok
190. c – ‘Miranda rule’ – prawo do odmowy zeznañ przez podejrzanego (który zosta³
zatrzymany) zgodnie z 5. i 14. poprawk¹ do konstytucji USA
191. c – mortuary – 1. dom pogrzebowy (USA) 2. kostnica (UK)
192. c – misdemeanour – wykroczenie, wystêpek
193. b – mercy killing – eutanazja
194. b – intestate – bez pozostawienia testamentu
195. a – next of kin – najbli¿szy krewny
196. a – indictment – oskar¿enie publiczne
197. a – indiscretion – wybryk, wystêpek, naruszenie moralnoœci spo³ecznej
198. a – robbery – napad rabunkowy, rabunek, rozbój
199. a – rape – gwa³t
200. b – structural (unemployment) – strukturalne (bezrobocie)

365
Key and Translation

201. a – promisee – 1. osoba otrzymuj¹ca obietnicê / przyrzeczenie 2. wierzyciel


202. c – promisor – obiecuj¹cy, promitent
203. a – offer – oferta
204. b – breach of contract – niedotrzymanie umowy
205. a – breach of promise – z³amanie obietnicy
206. a Рchattel РruchomoϾ
207. c – eviction – eksmisja
208. c – corroborating (evidence) – dowód potwierdzaj¹cy
209. a – brief - powierzenie sprawy, streszczenie sprawy
210. a – nullity (of marriage) – niewa¿noœæ ma³¿eñstwa
211. b – discontinuance – umorzenie, wstrzymanie postêpowania na wniosek powoda
212. a – quash – 1. anulowaæ, uniewa¿niæ 2. zarz¹dzaæ zatarcie (skazania)
213. a – sets aside – uchylaæ, odrzucaæ
214. a – abrogation – odwo³anie, zniesienie, uniewa¿nienie, uchylenie, abrogacja
prawa, aktu prawnego, traktatu
215. b – repeal – zniesienie, uchylenie, uniewa¿nienie (ustawy, przepisu)
216. a – amendment - 1. zmiana, poprawka, poprawianie, modyfikacja 2. nowelizacja,
nowela
217. a – overruling – uchylenie orzeczenia ni¿szej lub tej samej rangi
218. c – ‘reversed’ – uchylony, zmieniony na przeciwny (o wyroku, decyzji)
219. a – judicial review – rewizja, ponowne rozpatrzenie sprawy przez organ wy¿szej
instancji
220. a – summary (offence) – wystêpek

Test II. Link the words in the left-hand column with their translations on the right.

1. artificial person e) osoba prawna


2. capacity to act in court proceedings j) zdolnoϾ procesowa
3. certifiable c) niepoczytalny, chory umys³owo
4. guardian ad litem a) kurator procesowy nieletniego
5. incapacitation g) ubezw³asnowolnienie
6. injured person f) poszkodowany
7. legal capacity i) zdolnoϾ prawna
8. minority b) niepe³noletnioœæ
9. natural person d) osoba fizyczna
10. parental authority h) w³adza rodzicielska

Test III. Use the words in the box to complete the sentences

1) guardian – opiekun prawny


2) place of residence – miejsce zamieszkania
3) breach – z³amanie, naruszenie, pogwa³cenie
4) legal status РzdolnoϾ prawna, status prawny
5) tangible property – dobra materialne
6) Usufruct – u¿ytkowanie
7) Bylaw – lokalny przepis, zarz¹dzenie
8) (breach of) confidence – nadu¿ycie zaufania

366
Test Four

9) Deed – akt notarialny


10) Attestation – poœwiadczenie, uwierzytelnienie, zalegalizowanie
11) Nuisance – 1. naruszenie porz¹dku publicznego 2. utrapienie, plaga
3. niedogodnoœæ, przykroœæ 4. s¹siedzkie naruszenie posiadania
12) affidavit – oœwiadczenie pisemne z³o¿one pod przysiêg¹
13) mandator – mocodawca / zleceniodawca
14) expert – bieg³y
15) Power of attorney – pe³nomocnictwo
16) Attorney – pe³nomocnik, prawnik
17) pledge – zastaw
18) constitution – konstytucja
19) ‘payroll’ – lista p³ac
20) Collective agreements – umowy zbiorowe
21) promoter – za³o¿yciel (spó³ki)
22) auditor – audytor, rewident ksiêgowy
23) purchaser – nabywca, kupuj¹cy
24) residence permit – pozwolenie na pobyt
25) satisfactory quality – zadowalaj¹ca jakoœæ
26) royalty – honorarium, tantiema autorska
27) ‘cease and desist order’ – nakaz zaprzestania dzia³alnoœci
28) Child abandonment – porzucenie dziecka
29) business name – firma
30) ‘tenancy’ – dzier¿awa, najem

Test IV. Fill in the gaps.

1. (power of) attorney – pe³nomocnictwo


2. nugatory – niewa¿ny
3. authorised – upowa¿niony
4. revoked – odwo³any
5. remain in effect – pozostawaæ w mocy
6. charge or custody – nadzór lub kuratela
7. attained – osi¹ga siê
8. lawful – prawny, capacity – tutaj: imienin
9. (real) property РnieruchomoϾ
10. ownership – w³asnoœæ
11. appoint – mianujê
12. quote – podajemy
13. submitting – sk³adanie, przed³o¿enie
14. quotation – oferta cenowa
15. subject – podlega
16. competitive – konkurencyjny
17. valid – aktualny, wa¿ny
18. disinherit – wydziedziczam
19. extraordinary – nadzwyczajny
20. Incorporation – za³o¿enie, powstanie (spó³ki)

367
Key and Translation

Test V. Link the words in the left-hand column with their translations on the right.

ROSZCZENIE CLAIM
1) oddaliæ roszczenie i) to dismiss a claim
2) podtrzymaæ roszczenie g) to uphold a claim
3) rezygnowaæ z, odstêpowaæ
h) to waive / to renounce a claim
od roszczenia
4) rozpatrzyæ roszczenie c) to investigate a claim
5) uniewa¿niæ roszczenie d) to nullify claims
6) uznaæ roszczenie b) to acknowledge / to recognise a claim
7) wycofaæ roszczenie a) to withdraw a claim
8) wyst¹piæ z roszczeniem e) to put forward a claim
9) zaspokoiæ roszczenie f) to settle / to meet / to pay a claim

OŒWIADCZENIE STATEMENT
1) cofaæ / odwo³ywaæ oœwiadczenie n) to retract / to withdraw a statement
2) cytowaæ / przytaczaæ oœwiadczenie j) to quote a statement
3) korygowaæ oœwiadczenie b) to amend a statement
4) kwestionowaæ prawdziwoœæ e) to contest a statement
oœwiadczenia
5) oczekiwaæ oœwiadczenia c) to await / to expect a statement
6) odczytaæ oœwiadczenie k) to read out a statement
7) opublikowaæ oœwiadczenie i) to publish a statement
8) otrzymaæ oœwiadczenie l) to receive a statement
9) podpisaæ oœwiadczenie o) to sign a statement
10) potwierdzaæ oœwiadczenie d) to bear out / to corroborate a statement
11) powtarzaæ oœwiadczenie m) to repeat a statement
12) przed³o¿yæ oœwiadczenie g) to lodge / to submit a statement
13) przedstawiæ oœwiadczenie f) to give / to volunteer a statement
14) przygotowaæ oœwiadczenie h) to prepare a statement
15) przyjmowaæ / uznawaæ oœwiadczenie a) to acknowledge a statement
16) przyjmowaæ z zadowoleniem p) to welcome a statement
oœwiadczenie

SPRAWOZDANIE REPORT / STATEMENT


1) analizowaæ sprawozdanie g) to analyse a report
2) badaæ sprawozdanie s) to examine / to study a report
3) cytowaæ sprawozdanie h) to cite / to quote a report
4) napisaæ sprawozdanie u) to write a report
5) odk³adaæ ad acta / do szuflady a) to shelve a report
6) odrzuciæ sprawozdanie q) to refute a statement, to reject a report
7) opracowaæ sprawozdanie i) to compile a report
8) opublikowaæ sprawozdanie o) to publish a report

368
Test Five

9) otrzymaæ sprawozdanie p) to receive a report / statement


10) poprawiaæ sprawozdanie f) to amend a report
11) potwierdzaæ sprawozdanie j) to confirm a report
12) powitaæ z zadowoleniem t) to welcome a report
sprawozdanie
13) pracowaæ nad sprawozdaniem c) to work on a report
14) przedstawiæ sprawozdanie n) to present a report
15) przekazaæ / podaæ dalej sprawozdanie m) to pass on a report
16) przes³aæ sprawozdanie r) to send in a report
17) przyj¹æ / zatwierdziæ sprawozdanie d) to adopt a report
18) sporz¹dzaæ sprawozdanie k) to draft / to draw up / to write
a statement / report, to make
a report
19) ukryæ / zataiæ sprawozdanie b) to suppress a report
20) wydaæ sprawozdanie l) to issue a report
21) zmieniaæ sprawozdanie e) to alter a report

ZAWIADOMIENIE NOTIFICATION / NOTICE


1) oczekiwaæ zawiadomienia a) to expect / to await notification
2) otrzymaæ zawiadomienie e) to receive notification
3) przes³aæ zawiadomienie c) to notify, to give notification, to send
a notification
4) wydaæ zawiadomienie b) to issue a notice
5) wys³aæ zawiadomienie d) to post a notice

DOKUMENT DOCUMENT
1) antydatowaæ dokument i) to backdate a document
2) badaæ dokumenty q) to examine documents
3) byæ w posiadaniu dokumentu j) to be in possession of a document
4) datowaæ dokument o) to date a document
5) dostarczaæ dokument pp) to supply a document
6) fabrykowaæ / fa³szowaæ dokumenty s) to falsify documents
7) interpretowaæ dokument y) to interpret a document
8) kontrolowaæ / sprawdzaæ dokument x) to inspect a document
9) kopiowaæ / powielaæ dokument n) to copy a document
10) odtwarzaæ / rekonstruowaæ dokument dd) to piece together a document
11) opatrywaæ adnotacjami / przypisami f) to annotate a document
dokument
12) otrzymywaæ dokumenty kk) to receive documents
13) podpisywaæ dokument mm) to sign a document
14) podrobiæ dokument u) to forge / to falsify a document
15) podstemplowaæ dokument nn) to stamp a document
16) posiadaæ dokument ee) to possess a document

369
Key and Translation

17) poœwiadczyæ dokument z) to legalise a document


18) przed³o¿yæ dokument oo) to submit a document
19) przejrzeæ / wertowaæ dokumenty v) to glance through / to read through
(pobie¿nie) the document
20) przejrzeæ dokumenty (omówiæ) w) to go over the documents
21) przekazaæ dokumenty bb) to pass over the documents
22) przygotowaæ dokument ff) to prepare a document
23) przyjmowaæ dokument a) to accept a document
24) publikowaæ dokument ii) to publish a document
25) rozpatrywaæ dokument c) to consider a document
26) rozprowadzaæ dokumenty k) to circulate / to send out documents
27) sfingowaæ dokument u) to forge a document
28) sk³adaæ dokument t) to file a document
29) sporz¹dzaæ wyci¹g / wypis r) to extract a document
z dokumentów
30) sporz¹dziæ dokument p) to draw up / to draft a document
31) sprawdziæ dokument b) to check / to scrutinise / to look up
a document
32) sprokurowaæ dokument gg) to procure a document
33) studiowaæ / czytaæ uwa¿nie dokument cc) to peruse a document
34) ukryæ dokument m) to conceal / to suppress a document
35) uwierzytelniaæ dokument h) to authenticate / to legalise
a document
36) uzupe³niæ dokumenty l) to complete documents
37) wycofaæ dokument rr) to withdraw a document
38) wydawaæ dokumenty e) to release / to issue documents
39) wystawiæ dokument hh) to produce / to draw up a document
40) zachowaæ dokument ll) to save a document
41) zakwestionowaæ dokument jj) to question a document
42) za³¹czyæ dokument g) to attach / to enclose a document
43) zapodziaæ / zawieruszyæ dokumenty aa) to mislay documents
44) zweryfikowaæ dokumenty qq) to vet documents

PISMO LETTER / NOTE / DOCUMENT


1) dorêczyæ komuœ pismo e) to deliver letter to someone, to serve
a letter on someone
2) podyktowaæ pismo d) to dictate a letter
3) wys³aæ pismo a) to post / to mail a letter
4) wystosowaæ do kogoœ pismo b) to forward a letter to someone
5) zredagowaæ pismo c) to draft / to write a letter

370
Test Five

ŒWIADECTWO CERTIFICATE
1) dostaæ œwiadectwo e) to get a certificate
2) odebraæ œwiadectwo c) to collect a certificate
3) otrzymaæ œwiadectwo j) to receive a certificate
4) podpisaæ œwiadectwo k) to sign a certificate
5) podstemplowaæ œwiadectwo l) to stamp a certificate
6) posiadaæ œwiadectwo i) to possess a certificate
7) prosiæ o œwiadectwo a) to ask for a certificate
8) przyznawaæ œwiadectwo b) to award a certificate
9) sfa³szowaæ œwiadectwo d) to forge / to fabricate a certificate
10) uzyskaæ œwiadectwo h) to obtain / to achieve a certificate
11) wrêczyæ komuœ œwiadectwo f) to hand someone a certificate
12) wydaæ œwiadectwo g) to issue / to give / to grant a certificate
13) zdobyæ œwiadectwo n) to win / to achieve a certificate
14) z³o¿yæ / sk³adaæ œwiadectwo m) to submit / to lodge a certificate

ODPIS COPY / TRANSCRIPT


1) do³¹czaæ odpis b) to append / to attach / to enclose
a copy
2) dostarczyæ odpis o) to supply a transcript / a copy
3) otrzymaæ / uzyskaæ odpis i) to obtain a copy, to receive a copy
/ a transcript
4) podpisaæ odpis m) to sign a copy
5) przed³o¿yæ odpis o) to submit / to lodge a copy
6) przes³aæ odpis d) to forward a copy
7) przyj¹æ odpis a) to accept a copy
8) sporz¹dziæ odpis g) to make / to run off a copy, to make
a transcript
9) sprawdziæ odpis k) to review a transcript
10) uwierzytelniæ odpis c) to certify / to authenticate a copy,
to authenticate a transcript
11) wydaæ odpis e) to issue / to release a copy
12) wydrukowaæ odpis j) to print a transcript / copy
13) wys³aæ (komuœ) odpis l) to send a copy (to someone)
14) zatrzymywaæ sobie odpis f) to keep / to retain a copy
15) z³o¿yæ / sk³adaæ odpis n) to submit / to lodge / to file a copy
16) zrobiæ odpis h) to make a copy / transcript

UMOWA CONTRACT / AGREEMENT / DEAL


1) anulowaæ umowê f) to cancel / to rescind a contract
2) byæ zwi¹zanym umow¹ c) to be bound by an agreement
3) dobiæ umowy z kimœ v) to strike a deal with someone
4) dotrzymywaæ umowy a) to abide by an agreement

371
Key and Translation

5) honorowaæ umowê n) to honour a contract


6) naruszyæ umowê y) to violate / to break / to be in breach
of a contract
7) negocjowaæ umowê p) to negotiate a contract
8) nie dotrzymaæ umowy m) fail to perform a contract, to renege on
an agreement, to go back on
an agreement
9) obchodziæ umowê e) to by-pass / to circumvent
an agreement
10) odnowiæ umowê s) to renew a contract
11) parafowaæ umowê o) to initial a contract
12) podpisaæ umowê u) to sign a contract
13) podrzeæ umowê w) to tear up a contract
14) postêpowaæ zgodnie b) to adhere to an agreement
z umow¹ / przestrzegaæ
umowy
15) prolongowaæ / przed³u¿aæ l) to extend a contract / an agreement
umowê
16) przyklepaæ umowê t) to seal a deal with a handshake
17) realizowaæ umowê q) to perform / to implement a contract
18) renegocjowaæ umowê r) to renegotiate a contract
19) rozwi¹zaæ umowê x) to terminate a contract
20) sfinalizowaæ umowê i) to conclude a contract
21) sknociæ umowê d) to bungle a contract
22) spisaæ / sporz¹dziæ umowê k) to draw up / to write a contract
23) uniewa¿niaæ umowê g) to cancel a contract
24) wykonywaæ umowê h) to carry out / to perform / to fulfil / to
execute a contract
25) zawrzeæ / zawieraæ umowê j) to conclude a contract, to enter into
a contract
26) zdobyæ umowê z) to win / to get a contract

TRAKTAT TREATY
1) krytykowaæ traktat g) to criticise a treaty
2) naruszaæ postanowienia traktatu o) to violate / to break / to breach a treaty
3) odrzuciæ traktat m) to reject / to repudiate a treaty
4) podpisaæ traktat n) to sign a treaty
5) potêpiaæ traktat f) to condemn a treaty
6) przygotowaæ traktat k) to prepare a treaty
7) przyj¹æ traktat b) to accept a treaty
8) przyst¹piæ do traktatu d) to become a party to / to enter into
a treaty
9) ratyfikowaæ traktat l) to ratify a treaty
10) sporz¹dziæ traktat h) to draw up a treaty

372
Test Five

11) sprzeciwiaæ siê traktatowi j) to oppose a treaty


12) uchylaæ / uniewa¿niaæ traktat a) to abrogate a treaty
13) wprowadzaæ traktat w ¿ycie i) to enforce a treaty
14) zatwierdziæ traktat c) to approve a treaty
15) zawrzeæ traktat e) to conclude / to enter into / to make
a treaty

WYNAGRODZENIE REMUNERATION / PAY / FEE


b) to be entitled to remuneration
1) byæ uprawnionym do wynagrodzenia
/ payment
2) domagaæ siê wynagrodzenia q) to seek remuneration
3) obliczyæ wysokoœæ wynagrodzenia d) to compute remuneration
4) obni¿aæ wynagrodzenie n) to reduce remuneration
5) okreœliæ wysokoœæ czyjegoœ g) to determine one’s remuneration
wynagrodzenia
6) otrzymaæ wynagrodzenie m) to receive / to obtain remuneration
7) pobieraæ wynagrodzenie c) to collect payment, to earn
/ to receive remuneration
8) podwy¿szaæ wynagrodzenie j) to increase remuneration
/ payment
9) przyj¹æ / zaakceptowaæ a) to accept remuneration
wynagrodzenie
10) stanowiæ wynagrodzenie e) to constitute remuneration
/ a payment
11) ujawniaæ wysokoœæ wynagrodzenia h) to disclose the remuneration
12) ustaliæ wysokoœæ wynagrodzenia i) to fix the remuneration / payment
13) wstrzymaæ wyp³atê wynagrodzenia f) to defer payment
14) wymagaæ równego wynagrodzenia o) to require equal remuneration
15) wyp³aciæ wynagrodzenie l) to pay / to provide remuneration
16) zatrzymaæ wynagrodzenie p) to retain payment
17) zwiêkszaæ maksymalnie k) to maximise remuneration
wynagrodzenie

373

You might also like