Professional Documents
Culture Documents
Okresy uszkodzenia :
1) ostry (wstrząsu rdzeniowego ) 3-6 tyg.
2) cofania ( regeneracyjno-kompensacyjny ) 3-4 miesięcy
3) utrwalenia ( stabilizacji ) 6-24 miesięcy
4) adaptacji końca życia.
Zaburzenia funkcji po niestabilnym urazie kręgosłupa
• uszkodzenie dolnego odc. C (C3 - C7) = porażenie ruchowe i czuciowego kończyn
dolnych, górnych oraz tułowia,
• uszkodzenie odc. Th = porażenie czuciowe i ruchowe tułowia i kończyn dolnych,
czynności kończyn górnych są zachowane.
• uszkodzenie odc. L-S = porażenie kończyn dolnych (im niższy poziom uszkodzenia
tym większe możliwości ruchowe pacjenta).
2
ćwiczenia oddechowe różnymi torami
• bierne = zmniejszają spastyczność, zapobiegają powstawaniu przykurczów,
doprowadzają bodźce do receptorów położonych głęboko jak i powierzchownych
• czynne mięśni nieporażonych = utrzymują w pełnej sprawności zdrowe kończyny
• kontralateralne = druga kończyna ćwiczona z oporem max. (z grupy
ćwiczeń synergistycznych)
• zmiany pozycji ułożeniowych
• naukę stymulacji zewnętrznej mogącej wywołać odruch
wypróżnienia (kichniecie, kaszel, uruchomienie tłoczni brzusznej,
uciskanie)
• masaż limfatyczny
• solux
• magnetostymulacja
• elektrostymulacja FES
• ćwiczenia izometryczne.
II. Etap po uzyskaniu pełnej stabilizacji uszkodzonego odcinka kręgosłupa; stosuje się
ćwiczenia:
• oddechowe = pomagające utrzymać optymalną wydolność układu oddechowego.
• bierne = zapobiegające powstawaniu przykurczów oraz pobudzające receptory
• czynne = pozwalające zwiększać siłę osłabionych niedowładem mięśni
• pionizację = możliwie jak najwcześniej, zależy od metody leczenia
• kondycyjne = poprawiające ogólną wydolność ustroju oraz zwiększające siłę mięśni
tułowia i obręczy barkowej
• samodzielną zmianę pozycji w łóżku
• samoobsługi i lokomocji = przygotowujące pacjenta do samodzielnego życia oraz
poprawiają komfort życia
• nauka chodzenia krokiem kangurowym = przy uszkodzeniu odcinka
lędźwiowego.
Pomocny sprzęt:
wysoki balkonik z podpasznikami przy niedowładzie i
upośledzeniu funkcji chwytnej rak.
teleskopowy aparat stabilizujący „LEKTOR” – aparat stabilizujący
stopy i stawy kolanowe.
aparat ParaWalker, Walkerbout i inne ortezy typu RGO, ARGO –
umożliwiają czynną pionizację oraz naukę chodzenia osób z
wysokim uszkodzeniem rdzenia.
wózek z napędem elektrycznym z indywidualnie dopasowanym
mechanizmem sterującym – przy urazie odcinka szyjnego
wózek z dość wysokim podparciem pleców – przy urazie odcinka
szyjno-piersiowego
wózek z niskim oparciem – uraz odcinka piersiowego.
III. Etap po okresie hospitalizacji = w momencie wypisania ze szpitala – podtrzymywanie
uzyskanych efektów i rozwiązywanie problemów społeczno-
zawodowych.
Należy starać się jak najwcześniej zaspakajać potrzeby pacjentów poprzez uzupełnienie
monotonnego postępowania leczniczego – intensywnym treningiem:
• celowo dobranych, prostych dyscyplin sportowo-rekreacyjnych (tenis stołowy,
łucznictwo, pływanie, narty, siłownia),
• czynności samoobsługowych dnia codziennego,
3
• celowanej nauki techniki poruszania się na wózku.
Na poprawę stanu psycho-fizycznego pacjentów z URK, mają wpływ dyscypliny sportowe
(wybrane i zalecane przez SAR – Stowarzyszenie Aktywnej Rehabilitacji). Są to powszechne
i proste, a przy tym utylitarne metody pomocne w przywracaniu sprawności u chorych
poruszających się na wózku inwalidzkim:
• siłownia – wspomaga technikę jazdy i na równi z nią wyrabia siłę, szybkość,
sprawność, wydolność,
• pływanie – odciąża tkanki narażone na odleżyny, odbarcza kręgosłup, mobilizuje do
aktywności słabsze aktony mięśniowe, rozluźnia napięte tkanki, zwiększa zakresy
ruchów, a także umożliwia obcowanie z innymi jak "równy z równym", z dala od
wózka i jest środkiem do osiągnięcia samodzielności w samoobsłudze. Trzeba
pamiętać, że aby wejść do basenu trzeba się rozebrać, przesiąść pod prysznic,
wykąpać, dostać się do wody, wyjść z niej, ponownie wykąpać, przebrać się i parę
razy dostać się na wózek,
• łucznictwo, ping-pong – powszechne, niedrogie formy rekreacyjne pomagają
wyćwiczyć koordynację, równowagę ciała, stabilną pozycję, a wszystko w atmosferze
towarzyskiej, nieszkodliwej rywalizacji.
Bibliografia:
4
http://www.fizjoterapeutom.pl
http://www.niepelnosprawni.pl
http://www.rehabilitacja.pl
S.Sosnowski, M.Kurczewski, M.Kaładyńska, K.Zakrzewska; Proces aktywnej rehabilitacji
chorych po urazach rdzenia kręgowego; „Ortopedia, traumatologia, rehabilitacja” Nr 1/2000