Res in Commercio 12/2010

grudzień 2010
(numer 10/ 2010)
PRAKTYKA
PRAWA
GOSPODARCZEGO
Spis treści:
Res in Commercio jest miesięcznikiem
wydawanym przez Kancelarię Tomczak
i Partnerzy. Czasopismo - Biuletyn
Informacyjny - powstało w 2002 roku Elastyczne zatrudnienie 6
jako wewnętrzny informator monitoru- Marta Mianowska
jący zmiany prawa gospodarczego
w Polsce. Następnie przekształciliśmy Podpis elektroniczny 10
Biuletyn w wydawnictwo adresowa- Anna Woźniakowska - Dębiec
ne przede wszystkim do Klientów
Kancelarii, nadając mu dojrzałą formę Product placement 12
graficzną. Z początkiem 2010 roku Kan- Marcin Stachowicz
celaria zdecydowała o wydawaniu mie-
sięcznika, którego treścią są poglądy Obowiązkowe szkolenia farmaceutów 15
prawników Kancelarii powstałe na tle Katarzyna Kryla
prowadzonych spraw.
• Spółka komandytowa. Instrukcja obsługi (część dziesiąta) 18
Pomimo najściślej praktycznego nastawie- Katarzyna Bielat, Inga Dołowy, Wioletta Januszczyk,
nia teksty zamieszczone w Res in Commercio Dominika Latawiec, Marta Mianowska, Jakub Salwa, Michał Tomczak
nie są opiniami prawnymi, które mogłyby
być zastosowane wprost i bez dodatkowej Streszczenia tekstów 23
weryfikacji stanu faktycznego, zaś poglądy
wyrażane na łamach miesięcznika stanowią Summary 24
jedynie stanowisko ich autorów.
N O T I T I A
WIADOMOŚCI
Wycena i amortyzacja aportu wnoszone- sporządzenia wykazu składników na dzień

go do spółki niebędącej osobą prawną likwidacji spółki. Ponadto, zrezygnowano
(Prawo podatkowe) z opodatkowania 10 proc. zryczałtowanym
Nowelizacja ustaw dochodowych wpro- podatkiem dochodu z remanentu likwidacyj-
Nowelizacja ustaw wadza zmiany w zakresie ustalania wartości nego w przypadku likwidacji spółki.
o PIT i CIT początkowej i amortyzacji wkładu niepie- W związku z powyższą zmianą, usunięto
niężnego wnoszonego do spółki niebędącej z ustaw dochodowych zwolnienie przed-
osobą prawną. Przy wycenie i amortyzacji miotowe w zakresie w jakim dotyczyło ono
W dniu 30 listopada 2010 roku została będzie stosowana zasada kontynuacji wyceny zwolnienia z opodatkowania przychodu
ogłoszona nowelizacja Ustawy o podatku i amortyzacji składników majątkowych. Tym otrzymanego w związku ze zwrotem wkła-
dochodowym od osób fizycznych oraz samym, jeżeli wkład znajdował się wcześniej dów w spółce osobowej.
ustawy o podatku dochodowym od osób w ewidencji środków trwałych i wartości nie-
prawnych. Zmiany mają wejść w życie materialnych i prawnych wspólnika, spółka Transakcje wymiany udziałów
w dniu 1 stycznia 2011 roku. niebędąca osobą prawną będzie uwzględniać
Wprowadzane zmiany mają usunąć wątpli- w prowadzonych przez siebie księgach doko- Nowelizacja wprowadza także do ustawy
wości interpretacyjne w zakresie opodatko- nane przez wspólnika dotychczasowe odpisy o podatku dochodowym od osób fizycz-
wania dochodów uzyskiwanych przez osoby amortyzacyjnego. Jeżeli wkład nie był amor- nych zasady przewidziane w Dyrektywie
fizyczne oraz osoby prawne z tytułu udziału tyzowany u wspólnika, wartość wkładu dla 2009/133/WE, które zostały już implemen-
w spółkach niebędących osobami prawnymi. celów amortyzacji będzie stanowić wysokość towane do ustawy o podatku dochodowym
Na gruncie przepisów o podatku dochodo- wydatków poniesionych przez wspólnika na od osób prawnych. Dotyczą one transakcji
wym spółki niebędące osobami prawnymi nabycie lub wytworzenie wkładu. Powyższe wymiany udziałów. Wprowadzone przepisy
nie są podatnikami podatku dochodowego. zasady będą dotyczyć także przypadku, gdy są analogiczne do tych znajdujących się
Podatnikami podatku dochodowego są wspólnik będzie wnosił do spółki niebędącej w ustawie o CIT.
wyłącznie wspólnicy tych spółek. Przychody osobą prawną wkład, który otrzymał w na-
z tytułu udziału w spółkach niebędących oso- stępstwie likwidacji spółki niebędącej osobą Zwolnienie podmiotowe dla zagranicz-
bami prawnymi u każdego wspólnika określa prawną bądź wystąpienia z takiej spółki. nych funduszy inwestycyjnych
się proporcjonalnie do jego prawa w udziale
w zysku. W związku z tym, że spółki niebę- Wycena i amortyzacja składników ma- Nowelizacja wprowadza w podatku do-
dące osobami prawnymi są transparentne jątkowych w przypadku zmiany formy chodowym od osób prawnych zwolnienie
podatkowo, zarówno w orzecznictwie jak prawnej i przekształcenia podmiotowe dla zagranicznych funduszy in-
i doktrynie występują problemy interpre- westycyjnych i emerytalnych posiadających
tacyjne związane z brakiem precyzyjnych Nowe zasady wyceny składników ma- siedzibę na obszarze Europejskiego Obsza-
przepisów w tym zakresie. Nowelizacja ma jątkowych oraz wartości niematerialnych ru Gospodarczego. Do tej pory zwolnienie
je ograniczyć. i prawnych opisane powyżej, będą mieć obejmowało tylko podmioty działające na
zastosowanie także w przypadku zmiany podstawie polskiej regulacji.
Ponadto, nowelizacje wprowadzają zmiany formy prawnej, połączenia albo podziału
dostosowujące polskie przepisy podatkowe spółek, w tym spółek niebędących osobami
do przepisów wspólnotowych. prawnymi.
(Prawo pracy)
Wniesienie wkładu do spółki Skutki likwidacji spółki niebędącej osoba
niebędącej osobą prawną prawną lub wystąpienia wspólnika
z takiej spółki Ustawa antydyskrymina-
W świetle dotychczasowych przepisów cyjna
istniały wątpliwości, czy wniesienie aportu Nowelizacja wprowadza zmianę w za-
do spółki osobowej podlega opodatkowa- kresie opodatkowania wspólnika w związku Dnia 29 października 2010 roku Sejm przyjął
niu. Nowelizacja rozwiązuje ten problem, z likwidacją spółki niebędącej osobą prawną tzw. Ustawę antydyskryminacyjną, czyli ustawę
uznając, że powyższa czynność nie jest lub wystąpieniem wspólnika z takiej spółki. o wdrożeniu niektórych przepisów o Unii
opodatkowana. Nowelizacja wprowadza Zmiany przesuwają moment opodatkowa- Europejskiej w zakresie równego trakto-
w art. 21 ust. 1 Ustawy o PIT nowy podpunkt nia otrzymanego majątku przez wspólnika wania.
50 b oraz w art. 12 ust. 4 Ustawy o CIT likwidowanej spółki na dzień faktycznego Celem ustawy jest przede wszystkim
nowy podpunkt 3c. Oba przepisy stanowią uzyskania przychodu ze sprzedaży majątku ochrona osób zatrudnionych na podstawie
iż za przychody nie uznaje się przychodów otrzymanego w wyniku likwidacji. umów cywilnoprawnych i zakaz nierównego
z tytułu przeniesienia własności składników W przypadku otrzymania przez wspólnika traktowania ze względu na szereg przesłanek
majątku będących przedmiotem wkładu likwidowanej spółki niebędącej osobą praw- – jak np. rasę, płeć, pochodzenie etniczne czy
niepieniężnego (aportu) wnoszonych do ną środków pieniężnych, ich wartość nie narodowość. Jeśli chodzi o tę pierwszą grupę
spółki niebędącej osobą prawną, w tym będzie stanowiła przychodu. W przypadku osób, to przykładowo zleceniobiorca będzie
wnoszonych do takiej spółki składników otrzymania innych składników majątkowych miał prawo domagać się wyższego wynagro-
majątku otrzymanych przez podatnika – ich wartość będzie stanowiła przychód do- dzenia, jeżeli inne osoby zatrudnione na tej
w następstwie likwidacji spółki niebędącej piero w momencie ich faktycznego zbycia samej podstawie otrzymują wyższe wynagro-
osobą prawną bądź wystąpienia z takiej przez wspólnika. dzenie, a udowodni, że przyczyną tego jest
spółki. Konsekwencją przesunięcia momentu opo- nierówne traktowanie ze względu na jedną
datkowania, jest wprowadzenie obowiązku z przesłanek wskazanych w ustawie.
2 | RES IN COMMERCIO | GRUDZIEŃ 2010

N O T I T I A
WIADOMOŚCI
Prace nad ustawą rozpoczęły się kilka Dodatkowo Rozporządzenie wprowadza tego uniknąć konieczne będzie rozwiązanie
lat temu, kiedy to w 2005 roku Minister- obowiązek, by przewoźnicy informowali stosunku pracy do końca września, choćby na
stwo Polityki Społecznej odpowiedziało konsumentów w sposób wyraźny i przej- jeden dzień. Według obliczeń rządu, zmiany
na pytania Komisji Europejskiej dotyczące rzysty o wszelkich opłatach opcjonalnych doprowadzą do zmniejszenia wydatków
wdrożenia dyrektywy 2000/43/WE, wpro- np. za większą przestrzeń na nogi. Pasażer ZUS o 700 mln złotych rocznie.
wadzającej zasadę równego traktowania na etapie rezerwacji będzie mógł dobro- „Solidarność” zapowiada skargę do Trybuna-
osób bez względu na pochodzenie rasowe wolnie zdecydować, czy chce skorzystać łu Konstytucyjnego, wskazując na naruszenie
lub etniczne. Konieczność wdrożenia tej dy- z jakiś udogodnień i jednocześnie swobodnie zasady zaufania obywateli do państwa, które
rektywy była konsekwencją prac trwających zdecydować o tym, czy chce uiścić dodatko- najpierw umożliwiło przejście na emeryturę
nad transpozycją dyrektywy 2004/113/WE, wą opłatę. bez konieczności rozwiązywania stosunku
która dotyczy dostępu do towarów i usług Nowe przepisy dotyczą wszelkich rodza- pracy, a następnie to prawo odebrało.
oraz dostarczenia dóbr i usług publicznie jów ofert nabycia biletów lotniczych, zarów-
dostępnych. no umieszczonych w Internecie, jak również
Po latach prac, w przeciągu których w telewizji lub prasie. (Postępowanie cywilne)
przeciwko Polsce wszczętych zostało pięć
postępowań w związku z niewdrożeniem
dyrektywy 2000/43/WE (z których dwa trafiły Łatwiejsze egzekwowa-
przed Europejski Trybunał Sprawiedliwości), (Prawo ubezpieczeń społecznych) nie zagranicznych ali-
powstał projekt ustawy tzw. antydyskrymi- mentów
nacyjnej, który przyjęty został przez Sejm 29
października 2010 roku. Emerytura albo etat
Ustawa wchodzi w życie 1 stycznia 2011 Rozporządzenie Rady (WE) nr 4/2009
roku. Sejm 3 grudnia 2010 roku uchwalił przepisy z 18 grudnia 2008 roku w sprawie jurysdykcji,
zmieniające zasady przechodzenia na eme- prawa właściwego, uznawania i wykonywa-
ryturę. Nowelizacja ustawy o finansach pu- nia orzeczeń oraz współpracy w zakresie
blicznych przewiduje usunięcie wprowadzo- zobowiązań alimentacyjnych wymusiło
(Prawo lotnicze) nego w 2009 roku przepisu, który pozwala wprowadzenie zmian w zakresie egzekwo-
otrzymać emeryturę z ZUS bez konieczności wania wyroków alimentacyjnych zapadają-
rozwiązywania stosunku pracy. Od 1 stycz- cych w Unii Europejskiej. Rada Ministrów
Cena biletu lotniczego nia 2011 roku osoba, która wystąpi do ZUS przyjęła przygotowany przez Ministerstwo
musi być klarowna o przyznanie emerytury, będzie musiała Sprawiedliwości i Komisję Kodyfikacyjną
zrezygnować z pracy. W przeciwnym razie projekt nowelizacji kodeksu postępowania
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego ZUS zawiesi wypłatę świadczenia. cywilnego oraz ustawy o pomocy osobom
i Rady WE nr 1008/08 z 24 września 2008 Zmiany przyjęte przez Sejm zakładają, że uprawnionym do alimentów.
roku w sprawie wspólnych zasad wykony- osoby, które po 8 stycznia 2009 roku skorzy- Zmiany mają na celu ułatwienie i przy-
wania przewozów lotniczych na terenie stały z możliwości przejścia na emeryturę bez spieszenie egzekwowania zagranicznych
Wspólnoty (dalej jako „Rozporządzenie”) rezygnowania z pracy również będą musiały wyroków alimentacyjnych. Obecnie polski
wymusza na liniach lotniczych podawanie rozstać się z pracodawcą, aby nie utracić sąd musi stwierdzić wykonalność takiego wy-
całkowitej ceny za bilet. Oferta powinna prawa do emerytury z ZUS. Dotyczy to roku w Polsce, aby możliwe było ściągnięcie
jasno i przejrzyście określać koszt zakupu blisko 60 tys. osób. Na początku 2011 roku alimentów przez komornika, co wiąże się z
biletu, z uwzględnieniem taryfy lotniczej, otrzymają one informację z ZUS o zmianie wszczęciem odrębnego, często dwuinstan-
niemożliwych do uniknięcia podatków oraz przepisów prawnych. Następnie do końca cyjnego procesu. Od czerwca wystarczająca
innych obligatoryjnych opłat i dopłat. września będą musiały dokonać wyboru. będzie prosta czynność polegająca na uzy-
Zmiany, które weszły w życie powodują, że Jeżeli nie zrezygnują z pracy, ZUS od paź- skaniu przed sądem rejonowym klauzuli
przewoźnicy będą musieli podawać ostatecz- dziernika wstrzyma wypłatę emerytury. Aby wykonalności. Podobne postępowanie ma
ne ceny na każdym etapie procesu oferowania
i zawierania umowy. Nawet cena podana w
reklamie będzie musiała uwzględniać wszel-
kie koszty. Takie ukształtowanie obowiązków
przewoźników wzmocni pozycję konsumen-
tów. Nowe przepisy dotyczą przede wszyst-
kim tanich linii lotniczych, które w swoich
ofertach podawały do tej pory ceny biletów
w sposób utrudniający określenie rzeczywi-
stych kosztów przelotu. Popularne „loty za
złotówkę” okazywały się w praktyce wie-
lokrotnie droższe. W związku z wejściem
w życie powyższych regulacji, klient kupując
bilet od razu zapłaci za wszystkie opłaty
związane z przelotem, pobierane podatki
oraz inne należności, które są niemożliwe
do uniknięcia, a możliwe do przewidzenia.
RES IN COMMERCIO | GRUDZIEŃ 2010 | 3

v i l l a s e n t e n c e s
orzeczenia sądowe
dotyczyć ugód oraz pozostałych dokumentów interpretować w kontekście postanowień Ko- W związku z tym gmina złożyła do sądu
urzędowych upoważniających do pobierania deksu postępowania cywilnego dotyczących okręgowego zażalenie na odmowę dokona-
alimentów. prowadzenia postępowania egzekucyjnego. nia czynności przez notariusza.
Proponowane zmiany są niewątpliwie Zgodnie z artykułem 776 Kodeksu postę- 6 czerwca 2006 roku sąd okręgowy oddalił
korzystne dla wierzycieli. W gorszej sytuacji powania cywilnego podstawą egzekucji jest zażalenie. Gmina wniosła apelację, wskazu-
stawiają jednak dłużników. Zasądzane za gra- tytuł wykonawczy, czyli tytuł egzekucyjny jąc na orzecznictwo Sądu Najwyższego oraz
nicą alimenty są znacznie wyższe od przyzna- zaopatrzony w klauzulę wykonalności. Co podkreśliła, że zażalenie na odmowę dokona-
wanych w Polsce. Wprowadzenie jedynie do zasady sąd powinien przed nadaniem nia czynności notarialnej powinno być trakto-
szczątkowej kontroli sądowej uniemożliwia klauzuli wykonalności wydać postanowienie wane tak samo jak pozew, w związku z czym
jakąkolwiek modyfikację kwot zasądzanych o nadaniu klauzuli wykonalności, na które należy uznać orzeczenie sądu okręgowego
za granicą. przysługuje zażalenie. Artykuł 182 odstę- jako orzeczenie sądu I instancji. Niezależnie
puje natomiast od tej reguły ustanawiając od apelacji gmina wniosła skargę kasacyjną,
ogólną zasadę zgodnie z którą nie wydaje w której zarzuciła, że sąd okręgowy wydał
się odrębnego postanowienia o nadaniu postanowienie jako sąd II instancji.
klauzuli wykonalności z wyjątkiem sytuacji Sąd okręgowy odrzucił apelację, uznając, że
ORZECZNICTWO wskazanych w Regulaminie urzędowania orzeczenie sądu okręgowego było orzecze-
sądów powszechnych, czyli w sytuacji gdy niem sądu II instancji. Od tego postanowienia
klauzula wykonalności ma być nadana na gmina wniosła zażalenie do Sądu Najwyższe-
(Postępowanie cywilne) rzecz osoby lub przeciwko osobom, które go, który w postanowieniu z lutego 2008 roku
nie są wymienione w tytule egzekucyjnym wskazał, że właściwym sądem do rozpatry-
jako uprawnione lub zobowiązane, albo tytuł wania takich środków odwoławczych jest sąd
Niekonstytucyjność spo- egzekucyjny został wydany w elektronicznym apelacyjny. Sąd Najwyższy odrzucił również
sobu nadawania klauzuli postępowaniu upominawczym. wcześniejszą skargę kasacyjną gminy. Sąd ape-
wykonalności Trybunał Konstytucyjny podkreślił, że po- lacyjny uchylił postanowienie sądu okręgowe-
nieważ artykuł 786(1) oraz 786(2) Kodeksu go z czerwca 2006 roku i przekazał sprawę
postępowania cywilnego wprost określają do ponownego rozpoznania ze względu na
Trybunał Konstytucyjny w orzeczeniu z dnia czynności sądu związane z nadaniem tytułowi nieważność postępowania spowodowaną
22 listopada 2010 roku (sygn. P28/08) orzekł, egzekucyjnemu wykonalności jako postępo- niewłaściwym składem sądu. Sąd okręgowy
że artykuł 182 Regulaminu urzędowania są- wanie, a postanowienie o nadaniu klauzuli wy- po ponownym rozpoznaniu sprawy jeszcze
dów powszechnych zgodnie, z którym jeżeli konalności jest orzeczeniem sądowym, to tym raz oddalił zażalenie gminy, natomiast sąd ape-
tytułem egzekucyjnym jest orzeczenie sądu samym nadanie klauzuli wykonalności należy lacyjny na skutek zażalenia uchylił odmowę
albo ugoda zawarta przed sądem, to sąd nie do czynności jurysdykcyjnych sądu. Implikuje dokonania czynności notarialnej. W związku
wydaje oddzielnego postanowienia o nada- to, że Minister Sprawiedliwości zawierając z tym postanowieniem skargę kasacyjną
niu klauzuli wykonalności (z zastrzeżeniem w Regulaminie urzędowania sądów po- wniósł notariusz Paweł C.
pewnych wyjątków wskazanych w komen- wszechnych artykuł 182 przekroczył przyzna- Sąd Najwyższy po dokonaniu wykładni języ-
towanym przepisie) jest niezgodny z ustawą ne mu uprawnienie, co powoduje, że artykuł kowej art. 82 i 83 ustawy Prawo o notariacie
Prawo o ustroju sądów powszechnych oraz ten jako niezgodny z Konstytucją zostanie stwierdził, że postępowanie przed sądem
Konstytucją. uchylony i sądy nadając klauzulę wykonalno- okręgowym na skutek wniesienia zażalenia
Regulamin urzędowania sądów powszech- ści będą musiały stosować reguły wskazane na odmowę dokonania czynności notarialnej
nych – zawierający kwestionowany przepis w Kodeksie postępowania cywilnego. jest postępowaniem przed sądem II instancji.
– jest rozporządzeniem wydanym przez Mini- Sąd Najwyższy uznał, że notariusz jest gwa-
stra Sprawiedliwości na podstawie artykułu 41 rantem bezpieczeństwa obrotu prawnego
Prawo o ustroju sądów powszechnych. i organem pomocniczym wobec organów
Artykuł 41 Prawo o ustroju sądów po- (Prawo o notariacie) wymiaru sprawiedliwości. Zażalenie na od-
wszechnych upoważnia Ministra Sprawiedli- mowę dokonania czynności stanowi instru-
wości do uregulowania w drodze rozporzą- Zażalenie na odmowę ment nadzoru jurysdykcyjnego, co spełnia
dzenia kwestii administracyjnych z zakresu dokonania czynności no- konstytucyjny wymóg dwuinstancyjności po-
działalności sądów takich jak: wewnętrzna tarialnej stępowania. Ponadto Sąd Najwyższy stwier-
organizacja i porządek funkcjonowania sądów, dził, że termin „zaskarżenie” użyty w ustawie
porządek czynności w sądach, dopuszczalne Sąd Najwyższy w dniu 7 grudnia 2010 Prawo o notariacie w związku z odesłaniem
systemy i rozkład czasu urzędowania czy roku podjął, w składzie 7 sędziów, uchwałę do przepisów Kodeksu Postępowania Cywil-
szczegółowe warunki udostępniania po- (sygn. akt. III CZP 86/10) zgodnie, z którą sąd nego należy rozumieć jako środek odwoław-
mieszczeń dla uczestników postępowania, okręgowy rozpoznający zażalenie na odmo- czy, a nie odpowiednik pozwu. Odmienne
świadków i innych osób przebywających wę dokonania czynności notarialnej orzeka rozumienie tych przepisów powodowałoby,
w sądach. jako sąd drugiej instancji. że postępowanie wywołane zażaleniem
W związku z tym powstała wątpliwość, Powyższe orzeczenie zapadło na tle nastę- przybrałoby kształt procesu między osobą
czy określenie sposobu nadawania klauzuli pującego stanu faktycznego: zainteresowaną a notariuszem, co pomimo
wykonalności należy do działalności admini- We wrześniu 2005 roku notariusz Paweł wielu przemian prawnych w przeszłości nigdy
stracyjnej czy jurysdykcyjnej sądów. C. odmówił sporządzenia aktu notarialnego, się nie zdarzało.
Trybunał Konstytucyjny uznał, że treść za- w którym burmistrz jednej z gmin miał złożyć Sąd Najwyższy zwrócił jednocześnie uwagę,
kwestionowanego artykułu 182 Regulaminu oświadczenie o wykonaniu prawa pierwoku- że odmowa dokonania czynności notarialnej
urzędowania sądów powszechnych należy pu użytkowania wieczystego nieruchomości. istotnie ogranicza prawa jednostki w związku

v i l l a s e n t e n c e s
orzeczenia sądowe
z czym pogląd o tym, że notariusz przepro- złożeniu oświadczenia o potrąceniu z wierzy-

wadza postępowanie pierwszoinstancyjne nie telnością egzekwowaną, powstałej dopiero w
jest jednoznaczny. toku procesu wierzytelności wzajemnej, gdy (Prawo cywilne)
zgłoszony w pozwie zarzut potrącenia okazał
się bezskuteczny. Sąd Najwyższy udzielił od-
(Prawo cywilne) powiedzi twierdzącej. Przyczynienie się
Potrącenie W dniu 2 grudnia 2010 roku Sąd Najwyższy
(Prawo cywilne) uchylił wyrok Sądu II instancji stwierdzający, że
Sąd Najwyższy w dniu 25 listopada 2010 źle zdiagnozowana pacjentka przyczyniła się
roku podjął uchwałę o sygnaturze III CZP Opłaty za użytkowanie do swej szkody w 100 procentach (sygn. akt
91/10. Zgodnie z sentencją niniejszej uchwały I CSK 20/10). Wyrok zapadł w następującym
w sprawie o pozbawienie tytułu wyko- Sąd Najwyższy w dniu 25 listopada 2010 stanie faktycznym.
nawczego wykonalności na podstawie roku wydał precedensowy wyrok dotyczący Obywatelka Białorusi została dotkliwie
art. 840 § 2 pkt 2 Kodeksu postępowania opłaty rocznej za użytkowanie wieczy- pobita w Polsce. Po zgłoszeniu się na pogo-
cywilnego, dopuszczalne jest powołanie ste gruntu (sygnatura akt I CSK 692/09). towie została skierowana do jednego z war-
nowej podstawy powództwa, polegającej Zgodnie z sentencją niniejszego wyroku, w szawskich szpitali. Diagnozujący ją lekarz nie
na złożeniu oświadczenia o potrąceniu razie zbycia prawa użytkowania wieczystego zauważając złamanej u pacjentki kości jarzmo-
wierzytelności wzajemnej z wierzytel- w trakcie roku właściciel gruntu, tj. gmina czy wej i szczękowej założył tylko szwy, nakazał
nością egzekwowaną powstałą dopiero Skarb Państwa, nie może żądać całej opłaty jednak złożenie kontrolnej wizyty u lekarza
w toku procesu, także wówczas, gdy zgło- rocznej od dotychczasowego użytkownika. po kilku dniach. Kobieta wróciła na Białoruś,
szony w pozwie zarzut potrącenia okazał się Powyższa konstatacja wynika z cywilistycz- gdzie zgłosiła się na zdjęcie szwów. Tam
bezskuteczny. nego charakteru tej opłaty. Jak uznał Sąd również nie zauważono złamań kości twarzy,
Niniejsza uchwała zapadła na gruncie nastę- Najwyższy, przyjęcie jej proporcjonalnego których efektem jest obecnie zniekształcenie
pującego stanu faktycznego: spółka akcyjna za- rozliczenia między sprzedającym i nabywcą twarzy i szpecące blizny, z których powodu,
warła z podwykonawcą kilka umów o roboty zasługuje na pełną aprobatę. jak twierdzi pokrzywdzona, została zmuszona
budowlane. W 2004 roku podwykonawca Niniejszy wyrok został wydany w od- do rezygnacji z pracy nauczycielki.
uzyskał wyrok zasądzający od spółki 158 tys. niesieniu do gruntu będącego własnością Kobieta wystąpiła przeciwko warszaw-
zł, a następnie klauzulę wykonalności i wszczął Skarbu Państwa. Umowa sprzedaży tego skiemu szpitalowi do sądu z żądaniem przy-
na tej podstawie egzekucję przeciw spółce. Ta gruntu przez dotychczasowego użytkow- znania jej 50 tysięcy złotych odszkodowania
zaś, broniąc się przed komornikiem, wystąpiła nika wieczystego została zawarta 15 marca i 150 tysięcy złotych zadośćuczynienia za
z pozwem o pozbawienie tego tytułu wyko- 2006 roku. Ponieważ termin płatności opłaty doznaną krzywdę. Sąd I instancji żądania te
nalności. Jako podstawę prawną wskazała art. rocznej ustalony w ustawie z dnia 21 sierpnia oddalił. Apelacja powódki również została
840 § 1 pkt 2 Kodeksu, a faktyczną – dokona- 1997 roku o gospodarce nieruchomościami to oddalona. Sąd II instancji uznał bowiem, że
nie potrącenia wierzytelności objętej tytułem 1 kwietnia, użytkownik uznał, że za 2006 roku gdyby kobieta, zgodnie z zaleceniem lekarza,
wykonawczym z wzajemną wierzytelnością opłata już go nie obciąża, i odmówił zapłaty. zgłosiła się na badanie kontrolne można by
w kwocie 229 tys. zł, zasądzoną na jej rzecz Skarb Państwa reprezentowany przez prezy- zastosować właściwe leczenie i uniknąć kon-
nakazem zapłaty. denta m. st. Warszawy wystąpił przeciwko sekwencji zaistniałego błędu. Tym samym, Sąd
Niemniej jednak w toku sprawy przeciweg- użytkownikowi do sądu. stanął na stanowisku, że kobieta, nie zgłaszając
zekucyjnej nakaz zapłaty wydany przeciwko Sąd I instancji nakazem zapłaty żądanie to się ponownie do lekarza, przyczyniła się do
podwykonawcy został uchylony. W wyniku uwzględnił, ale wskutek zarzutów dotychcza- powstania szkody w 100 procentach, stąd
uchylenia nakazu zapłaty spółka zmieniła sowego użytkownika, nakaz uchylił i zasądził żadna rekompensata od szpitala jej się nie
podstawę faktyczną pozwu przeciwegzeku- od niego opłatę roczną tylko za okres od 1 należy.
cyjnego, składając oświadczenie o potrąceniu stycznia do dnia sprzedaży. Sąd oparł się na Poszkodowana wniosła kasację od ww.
zwalczanej wierzytelności podwykonawcy z argumentacji przyjętej w uchwale Sądu Naj- orzeczenia, na skutek której Sąd Najwyższy
innymi należnościami powstałymi już po wyższego z dnia 8 grudnia 2004 roku (sygn. uchylił wyrok Sądu II instancji i przekazał
wniesieniu powództwa przeciwegzekucyj- III CZP 47/04), w której Sąd Najwyższy sprawę do ponownego rozpatrzenia. Sąd
nego. Spółka tłumaczyła, że w momencie w związku z przekształceniem prawa użyt- Najwyższy uznał za słuszny zarzut narusze-
wnoszenia powództwa przeciwegzekucyj- kowania wieczystego w prawo własności nia art. 362 Kodeksu cywilnego, stanowiące-
nego potrącenie ich nie było możliwe, bo stwierdził, że opłata za dany rok ulega go, że jeżeli poszkodowany przyczynił się do
roszczenia z nowego tytułu powstało odpo- zmniejszeniu proporcjonalnie do czasu trwa- powstania szkody, obowiązek jej naprawienia
wiednio później. Chodziło łącznie o 1 mln 491 nia użytkowania wieczystego. Sąd II instancji przez sprawcę ulega odpowiedniemu zmniej-
tys. zł, a więc kwotę znacznie przekraczającą jednak uwzględnił apelację Skarbu Państwa szeniu, stosownie do okoliczności, zwłaszcza
należność podwykonawcy. i nakazał spółce zapłatę za cały 2006 roku. do stopnia winy obu stron. Na tej podstawie
Sąd I instancji uwzględnił powództwo spół- Wskutek skargi kasacyjnej dotychczasowego Sąd Najwyższy orzekł, że z istoty przyczynie-
ki i pozbawił wykonalności tytuł wykonawczy użytkownika Sąd Najwyższy przywrócił wyrok nia się wynika, że nie może ono wynosić 100
zwalczany przez tę spółkę. Sąd II instancji I instancji nakazując dotychczasowemu użyt- procent. Oznaczałoby to bowiem, że choć
uznał, że pojawiła się w niej poważna wątpli- kownikowi zapłatę tylko za okres od 1 stycznia zdarzenie wyrządzające szkodę pochodzi
wość prawna, i zwrócił się o jej wyjaśnienie 2006 roku do dnia sprzedaży. Pozostałą część od osoby trzeciej, to poszkodowany sam
do Sądu Najwyższego. Zapytał, czy w świe- Skarb Państwa powinien otrzymać od obec- jest sprawcą, co w świetle art. 362 Kodeksu
tle art. 843 § 3 Kodeksu dopuszczalna jest nego użytkownika wieczystego. cywilnego nie może mieć miejsca
zmiana podstawy powództwa polegająca na

o p u s l e x
Prawo pracy
Marta Mianowska
Elastyczne zatrudnienie
W ostatnim czasie „modne” stały się dwa pojęcia: work-sharing

i job-sharing. Są to instytucje zapożyczone z zagranicznych systemów
prawa pracy, których celem jest uniknięcie lub zmniejszenie
zwolnień pracowników ze względu na złą sytuację ekonomiczną
pracodawcy.
Work-sharing i job-sharing nie zostały w tej formie przeniesione

do polskiego prawa pracy. Obecnie jednak istnieją regulacje,
które umożliwiają osiągniecie celów takich samych, jak modelowy
work-sharing i job-sharing. Niezależnie od tego, idea work-
sharingu i job-sharingu może być wykorzystywana jako element
elastycznego zatrudnienia pracowników, pozwalający pracodawcy
optymalnie wykorzystać zarówno czas pracy pracowników, jak i ich
umiejętności.

o p u s l e x
Prawo pracy
Definicje Obniżenia wymiaru czasu pracy dokonuje się w układzie zbiorowym

Work-sharing oznacza „dzielenie pracy”, zaś job-sharing - „dzielenie pracy albo porozumieniu zawartym ze związkami zawodowymi lub
stanowiska”. Bez znajomości historycznych aspektów, zrozumienie przedstawicielami pracowników. W układzie albo w porozumieniu
praktycznej różnicy w znaczeniu tych pojęć może nastręczać pewne należy wskazać grupy zawodowe objęte obniżeniem wymiaru czasu
problemy. pracy, wymiar owego czasu pracy oraz okres, przez jaki obniżony
Nazwy obu instytucji są zbliżone, ale ich pierwotne cele i wykorzy- wymiar czasu pracy będzie obowiązywał. Taki sposób obniżenia wy-
stanie były inne. W ramach work-sharing’u pracownikom obniżano czas miaru czasu pracy nie wymaga zawarcia z pracownikami porozumień
pracy i proporcjonalnie do tego wynagrodzenie po to, aby obniżyć zmieniających ani wręczenia im wypowiedzeń zmieniających (art. 42
koszty pracy ponoszone przez pracodawcę a jednocześnie korzystać § 1-3 Kodeksu).
z pracy pracowników tylko w takim zakresie, w jakim było to ko-
nieczne w danej sytuacji ekonomicznej pracodawcy (np. w okresie
spadku zamówień na produkty, czy usługi pracodawcy). Był to zatem Art. 42. ust. 1-3 Kodeksu pracy
mechanizm zapobiegający zwolnieniom pracowników, a więc łago-
dzący skutki złej sytuacji finansowej pracodawców. § 1. Przepisy o wypowiedzeniu umowy o pracę stosu-
Job-sharing zakładał natomiast podzielenie jednego stanowiska je się odpowiednio do wypowiedzenia wynikających
(tj. jednego 8-godzinnego etatu) pomiędzy kilka osób. Instytucja ta z umowy warunków pracy i płacy.
została wymyślona przede wszystkim dla pracujących kobiet, będą-
cych jednocześnie matkami i gospodyniami domowymi po to, żeby
§ 2. Wypowiedzenie warunków pracy lub płacy uważa
mogły pogodzić wychowywanie dzieci i prowadzenie domu z pracą
zawodową. się za dokonane, jeżeli pracownikowi zaproponowano
Obecnie obie instytucje są uznawane za instrument antykryzysowy, na piśmie nowe warunki.
polegający na okresowym zmniejszeniu wymiaru czasu pracy pracow-
ników wraz z proporcjonalnym zmniejszeniem ich wynagrodzenia. § 3. W razie odmowy przyjęcia przez pracownika
W niektórych krajach (np. w Kanadzie) władze opracowują specjalne zaproponowanych warunków pracy lub płacy, umowa
programy, w ramach których pracodawcy stosujący work-sharing, o pracę rozwiązuje się z upływem okresu dokonanego
w zamian za definitywne masowe zwolnienia pracowników, otrzymują
wypowiedzenia. Jeżeli pracownik przed upływem po-
pomoc państwową.
Wydaje się, że w Polsce kryzys ekonomiczny z roku 2009 ustąpił łowy okresu wypowiedzenia nie złoży oświadczenia
a przynajmniej złagodził skutki na tyle, że ryzyko masowych zwolnień o odmowie przyjęcia zaproponowanych warunków,
pracowników znacznie się zmniejszyło. Wydaje się zatem, że nie uważa się, że wyraził zgodę na te warunki; pismo
ma potrzeby stosowania instrumentów antykryzysowych. Nie ma pracodawcy wypowiadające warunki pracy lub płacy
jednak przeszkód, aby instytucje work-sharingu i job-sharingu praco- powinno zawierać pouczenie w tej sprawie. W razie
dawcy stosowali przede wszystkim jako standardowe elementy polityki braku takiego pouczenia, pracownik może do końca
zatrudnienia prowadzące do optymalizacji zatrudnienia. Obecnie obo-
okresu wypowiedzenia złożyć oświadczenie o odmo-
wiązujące przepisy prawa pracy rozwiązania takie umożliwiają.
wie przyjęcia zaproponowanych warunków.
Work-sharing
Podstawową metodą wprowadzenia work-sharingu w zakładzie pracy
jest zawarcie umów o pracę na takich właśnie zasadach, to znaczy na
zasadach zatrudnienia niepełnoetatowego, względnie zmiana już obo-
wiązujących umów. Podstawową regulacją, jaka znajdzie zastosowanie
jest art. 42 Kodeksu pracy, względnie indywidualne porozumienia
z pracownikami.
Zastosowanie pozostałych instytucji polskiego prawa pracy speł-
niających rolę work-sharingu będzie wymagało związku z sytuacją
ekonomiczną pracodawcy.
W pierwszej kolejności, możliwe jest zastosowanie przepisu art. 12
ustawy o łagodzeniu skutków kryzysu ekonomicznego dla pracowni-
ków i przedsiębiorców. Przewiduje on możliwość obniżenia wymiaru
czasu pracy pracownika przez okres nie dłuższy niż sześć miesięcy
i nie więcej niż do połowy pełnego wymiaru czasu pracy, przy pro-
porcjonalnym obniżeniu wynagrodzenia za pracę.
Art. 12. Ustawy o łagodzeniu skutków

kryzysu ekonomicznego dla pracowników
i przedsiębiorców
1. Wymiar czasu pracy określony w umowie

o pracę może być obniżony przez okres nie dłuższy niż
6 miesięcy i nie więcej niż do połowy pełnego wymia-
ru czasu pracy; w takim przypadku proporcjonalnemu
obniżeniu ulega także wynagrodzenie za pracę.

o p u s l e x
Prawo pracy
Omawiana wyżej instytucja jest bardzo zbliżona do modelowego

work-sharing’u. Nie jest to jednak instytucja powszechna, bowiem jej
zastosowanie jest ograniczone podmiotowo oraz w czasie. Jest ona
dostępna jedynie dla pracodawców znajdujących się w przejściowych
trudnościach finansowych w rozumieniu przywołanej ustawy, zaś ob-
niżenie wymiaru czasu pracy nie może być stosowane po 31 grudnia
2011 roku.
Obniżenie wymiaru czasu pracy według Kodeksu

Obniżenie wymiaru czasu pracy wraz z obniżeniem wynagrodze-
nia obejmujące pewną grupę pracowników jest możliwe także na
podstawie przepisów Kodeksu pracy. Zgodnie z art. 23 (1a) Kodeksu
jeżeli jest to uzasadnione sytuacją finansową pracodawcy, nieobjętego
układem zbiorowym pracy lub zatrudniającego mniej niż dwudziesut
pracowników, może być zawarte porozumienie o stosowaniu mniej
korzystnych warunków zatrudnienia pracowników niż wynikające
z umów o pracę zawartych z tymi pracownikami, w zakresie i przez
czas ustalony w porozumieniu (nie dłużej jednak niż przez okres
trzech lat). Jest to rozwiązanie o tyle wygodne dla pracodawcy, że
„sytuacja finansowa pracodawcy” nie podlega kontroli sądu i praco-
dawca sam decyduje, czy jego sytuacja uzasadnia zastosowanie art.
23 (1a) Kodeksu.
Art. 23 (1a) Kodeksu pracy
§ 1. Jeżeli jest to uzasadnione sytuacją finansową pra-

codawcy, nieobjętego układem zbiorowym pracy lub
zatrudniającego mniej niż 20 pracowników, może być
zawarte porozumienie o stosowaniu mniej korzystnych
warunków zatrudnienia pracowników niż wynikające
z umów o pracę zawartych z tymi pracownikami,
w zakresie i przez czas ustalone w porozumieniu.
§ 2. Przepisy art. 9 (1) § 1-4 stosuje się odpowiednio.
Podobnie, na mocy art. 9 (1) Kodeksu ze względu na sytuację

finansową pracodawcy możliwe jest zawieszenie stosowania
w całości lub w części przepisów prawa pracy, na mocy porozumienia
zawartego przez pracodawcę i organizację związkową albo przedsta-
wicieli pracowników. Art. 241 (27) Kodeksu przewiduje analogiczną
możliwość w odniesieniu do zakładowego lub ponadzakładowego
układu zbiorowego.
Art. 241 (27) Kodeksu pracy
§ 1. Ze względu na sytuację finansową pracodawcy

strony układu zakładowego mogą zawrzeć porozumie-
nie o zawieszeniu stosowania u danego pracodawcy,
w całości lub w części, tego układu oraz układu po-
nadzakładowego bądź jednego z nich, na okres nie
dłuższy niż 3 lata. W razie gdy u pracodawcy obo-
wiązuje jedynie układ ponadzakładowy, porozumienie
o zawieszeniu stosowania tego układu lub niektórych
jego postanowień mogą zawrzeć strony uprawnione
do zawarcia układu zakładowego.

o p u s l e x
Prawo pracy
Dla pełnego obrazu tematu, należy wskazać również na regulację stosowanie warunków zatrudnienia do potrzeb pracodawcy w sposób
art. 185 Prawa spółdzielczego. Przewiduje on, że w razie konieczności oczywisty prowadzi do strat po stronie tego ostatniego. Pracownik,
gospodarczej walne zgromadzenie spółdzielni, w celu zapewnienia który mógłby wykonać swoje obowiązki np. przez sześć godzin
pracy wszystkim członkom, może skrócić równomiernie czas pracy dziennie, ale z tytułu zatrudnienia w pełnym wymiarze czasu pracy
i zmniejszyć odpowiednio wynagrodzenie członków bez wypowie- musi pozostać w dyspozycji pracodawcy przez 8 godzin dziennie, jest
dzenia spółdzielczej umowy o pracę lub jej warunków. Pogorszenie nie tylko mniej wydajny (wykonanie zadań służbowych przedłuża, tak
warunków zatrudnienia pracowników - członków spółdzielni przez aby zapełnić swój osiem-godzinny dzień pracy), ale przede wszystkim
zmniejszenie im wynagrodzenia może odbyć się tylko z jednoczesnym otrzymuje wynagrodzenie właściwie za niewykonywanie pracy.
obniżeniem wymiaru ich czasu pracy. Oznacza to, że - w przeciwień- Wyjściem z sytuacji byłoby zastosowanie, w stosunku do takiego
stwie do sytuacji prawnej wyprowadzonej z Kodeksu - niemożliwe jest pracownika, zasad work-sharingu, nie tylko na etapie optymalizacji
obniżenie wynagrodzenia pracowników - członków spółdzielni, przy zatrudnienia, ale także na etapie rekrutacji takiego pracownika. Na
zachowaniu ich dotychczasowego wymiaru czasu pracy. gruncie polskiego prawa pracy instytucjami służącymi takiemu celowi
byłoby stałe obniżenie etatu i wynagrodzenia pracownika - w drodze
Job-sharing wypowiedzenia lub porozumienia zmieniającego, względnie zatrud-
O ile work-sharing może być stosowany do wszystkich pracowników nienie pracownika w niepełnym wymiarze czasu pracy.
zatrudnionych u danego pracodawcy, o tyle job-sharing odnosi się do Niekorzystne dla pracodawcy może być również zatrudnianie na
konkretnych pracowników. Jest to także formuła zatrudnienia niepełno jednym stanowisku jednego pracownika. W praktyce bowiem praco-
etatowego. dawca zawsze musi wybrać jednego z kilku innych kandydatów – tego,
Do wprowdzenia job-sharingu pracodawca powinien poczynić którego uzna za najlepszego. Może się jednak zdarzyć, że wybrany
pewne przygotowania i obserwacje. Pracodawca powinien zidentyfi- kandydat nie będzie miał takich umiejętności jak inny, a jednocześnie
kować, które stanowiska mogą być obsadzone na zasadach job-sharingu ten inny nie będzie miał takich umiejętności, co kandydat wybrany,
i ewentualnie, którzy pracownicy mogą być w tym systemie zatrud- a każda z tych umiejętności będzie istotna z punktu widzenia wyko-
nieni. Ze względu bowiem na sposób funkcjonowania poszczególnych nywania pracy na danym stanowisku.
modeli job-sharingu, istotne jest, aby pracownicy współpracowali ze W takim przypadku korzystne dla pracodawcy byłoby zastosowanie
sobą i komunikowali się odnośnie wykonywanej przez nich wspólnie zasady job-sharingu, oczywiście do prac, których charakter na to ze-
pracy. zwala. Pracodawca zatrudniając obu kandydatów i dzieląc pomiędzy
nich jedno stanowisko, przy wykonywaniu prac przypisanych temu
Możliwe są różne odmiany job-sharingu: stanowisku korzystałby z umiejętności obu kandydatów. To zaś sprzy-
• shared responsibility, polegający na „obsłudze” przez kilku pracow- jałoby przede wszystkim jakości wykonywanej pracy.
ników jednego stanowiska, gdzie pracownicy nie mają wyznaczonych
indywidualnie zadań, a każdy z nich jest odpowiedzialny za całość;
• divided responibility, polegający na podziale zadań przypisanych
do stanowiska pomiędzy pracowników; w takim przypadku każdy
pracownik jest odpowiedzialny za swoje zadania; oraz
• unrelated responsibility, polegający na wykonywaniu przez pracow-
ników odrębnych zadań, które wzajemnie się uzupełniają.
Oczywiste jest, że sensowne jest dzielenie tylko tych stanowisk, któ-

rych istota na to pozwala, a więc stanowisk bardziej „uniwersalnych”,
np. pracownik recepcji, biblioteki, kasjer, sprzedawca. Trudno wyobra-
zić sobie, aby dzielone było przykładowo stanowisko menedżera.
Zastosowanie job-sharingu wymaga zmiany dotychczasowych warun-
ków pracy i płacy wybranym pracownikom w trybie art. 42 Kodeksu,
względnie zawarcia z tymi pracownikami porozumień zmieniających
warunki pracy lub płacy (aneksy do umowy o pracę).
W wypowiedzeniu lub porozumieniu zmieniającym pracodawca
może w sposób niemalże dowolny ustalić pracownikom nowe wa-
runki pracy i płacy, stosownie do jego obecnych możliwości finanso-
wych. W ramach job-sharingu można np. podzielić dane stanowisko
pomiędzy więcej niż dwóch pracowników albo w innej proporcji niż
po pół etatu. Dokument, z którego wynika zastosowanie job-sharingu
powinien określać także model, w jakim pracownik będzie wykonywał
swoje obowiązki.
Praktyka
Choć w literaturze prawa pracy wiele mówi się o elastycznych
formach zatrudnienia, to wciąż rzadko są one stosowane w praktyce.
W Polsce zwyczajem, czy też bardziej przyzwyczajeniem pracodaw-
ców, jest zatrudnianie każdego pracownika na pełen etat oraz ograni- marta.mianowska@tomczak.pl
czanie liczby pracowników zatrudnionych na określonym stanowisku. jest prawnikiem w Kancelarii Tomczak &
Rzadko kiedy rozważa się, czy zatrudnienie pracownika w takich Partnerzy od 2008 roku. Jest specjalistką i
warunkach jest rzeczywiście uzasadnione. twórczą pasjonatką dwóch dziedzin prawa:
Dotyczy to szczególnie pracodawców ze sfery budżetowej, czy in- procesu gospodarczego i prawa pracy.
nych, u których proces pracy nie jest zbyt nowoczesny. Takie niedo- Obecnie kończy trzeci rok aplikacji adwokackiej

l e x c i v i l i s
Prawo cywilne
Anna Woźniakowska - Dębiec
Podpis elektroniczny
Kiedy w 2001 roku wchodziła w życie ustawa Asymetryczny algorytm kryptograficzny zakłada istnienie dwóch kom-
o podpisie elektronicznym z narzędziem tym wiązano plementarnych kluczy: prywatnego i publicznego. Dane zaszyfrowane
z użyciem klucza prywatnego mogą zostać odszyfrowane wyłącznie
duże nadzieje odnośnie jego roli w usprawnieniu z użyciem klucza publicznego i na odwrót. Należy zaznaczyć, że zna-
i przyspieszeniu obrotu gospodarczego. Od tamtej jomość jednego z kluczy oraz algorytmu szyfrującego nie pozwala na
obliczenie drugiego klucza.
pory minęła blisko dekada, a podpis elektroniczny
Zagadnieniem kluczowym dla podpisu elektronicznego jest bez-
wciąż jest praktycznie nieużywany. pieczeństwo klucza prywatnego. Klucz prywatny, podobnie jak
. certyfikat klucza publicznego, jest przechowywany w pamięci karty
kryptograficznej. Jednak w odróżnieniu od certyfikatu, nigdy tej karty
Co to jest nie opuszcza (nie może być z niej odczytany). Wszelkie operacje
Instytucję podpisu elektronicznego definiuje ustawa o podpisie elek- kryptograficzne, wykonywane z użyciem klucza prywatnego są zlecane
tronicznym w art. 10, jako dane w postaci elektronicznej dołączone karcie (wykonywane przez jej mikroprocesor) i wymagają potwier-
do innych danych elektronicznych lub z nimi logicznie powiązane dzenia kodem PIN.
i służące jako metoda uwierzytelnienia.
Złożenie i potwierdzenie podpisu
Z teoretycznego punktu widzenia, złożenie podpisu elektronicznego
Art. 5 ust. 2 Ustawa o podpisie elektro- – strona nadawcy - przebiega następująco:
nicznym •nadawca oblicza skrót wiadomości,
•szyfruje go z użyciem własnego klucza prywatnego,
Dane w postaci elektronicznej opatrzone bezpiecznym •przesyła wiadomości wraz z zaszyfrowanym skrótem do od-
podpisem elektronicznym weryfikowanym przy pomo- biorcy.
cy ważnego kwalifikowanego certyfikatu są równoważ- Aby zweryfikować prawidłowość podpisu, odbiorca wykonuje
ne pod względem skutków prawnych dokumentom następujące operacje:
•oblicza skrót otrzymanej wiadomości,
opatrzonym podpisami własnoręcznymi.
•deszyfruje otrzymany od nadawcy zaszyfrowany skrót wiadomo-
ści, stosując w tym celu klucz publiczny nadawcy,
Opatrzenie danych ww. podpisem pozwala na uwierzytelnienie ich •porównuje oba skróty.
nadawcy, czyli weryfikację jego tożsamości oraz zapewnia ich inte- Jeśli oba skróty są zgodne i odbiorca jest pewny powiązania klucza
gralność – pozwala ustalić czy dane zostały zmienione od momentu publicznego z tożsamością odbiorcy, wówczas podpis elektroniczny
złożenia podpisu. zapewnia:
•autentyczności wiadomości, czyli pewności co do jej autorstwa,
Jak to działa •integralności wiadomości, czyli pewności, że wiadomość nie
Podstawą konstrukcji podpisu elektronicznego są funkcja skrótu została zmodyfikowana po złożeniu podpisu przez autora,
i asymetryczny algorytm kryptograficzny. •niezaprzeczalności jej nadania, nadawca wiadomości nie może
Funkcja skrótu to jednokierunkowe przekształcenie kryptograficzne, wyprzeć się wysłania wiadomości.
które przyporządkowuje dowolnie długiej wiadomości krótką, posia-
dającą stały rozmiar wartość - skrót wiadomości. Certyfikat klucza publicznego
Funkcję skrótu cechuje: Autentyczność klucza publicznego oraz jego przynależność do
•brak praktycznej możliwości wygenerowania wiadomości o takim określonego podmiotu jest potwierdzana przez tzw. certyfikat klucza
samym skrócie jak zadana wiadomość; publicznego, wydany przez zaufaną trzecią stronę (centrum certyfi-
•brak praktycznej możliwości wygenerowanie dwóch wiadomości kacji).
o takim samym skrócie; Certyfikat zawiera trzy zasadnicze informacje:
•brak możliwości wnioskowania o wiadomości wejściowej na •opis tożsamości podmiotu,
podstawie wartości skrótu. •klucz publiczny podmiotu,
Dla przykładu, skrót dla wiadomości: „Pożyczyłeś ode mnie 100 •podpis cyfrowy złożony przez zaufaną trzecią stronę.
PLN.” ma wartość: „af4043280182552ec58241e0a91c4a62578ef- Aby odbiorca mógł zaufać podpisowi pod otrzymaną wiadomością,
ce8”. Najdrobniejsza zmiana wiadomości spowoduje, że skrót powinien zweryfikować także certyfikat nadawcy, w tym:
będzie się znacząco różnił. Na przykład skrót wiadomości: „Poży- •prawidłowość podpisu centrum certyfikacji,
czyłeś ode mnie 101 PLN.” ma wartość: „c220b1591a82fdedbe- •okres ważności certyfikatu,
88b578d15342dee11b1a2e”. •występowanie na listach certyfikatów unieważnionych.

l e x c i v i l i s
Prawo cywilne
Przy zakupie zestawów do składania e-podpisu przedsiębiorcy mogą w życie nowelizacja ustawy o informatyzacji podmiotów realizujących
skorzystać z oferty jednego z trzech centrów certyfikacji: zadania publiczne, wprowadzająca dodatkowy sposób autoryzacji pism
•Certum - Powszechne Centrum Certyfikacji - prowadzone przez kierowanych do urzędów w postępowaniu administracyjnym – podpis
Unizeto Technologies SA, potwierdzony zaufanym profilem ePUAP. Stanowi on bezpłatną alter-
•Krajowa Izba Rozliczeniowa SA, natywę dla bezpiecznego podpisu elektronicznego i tym samym ma
•Sigillum - prowadzone przez Polską Wytwórnię Papierów War- przyczynić się do upowszechnienia elektronicznej drogi załatwiania
tościowych SA. spraw w urzędach. Pod nazwą profil zaufany ePUAP kryje się ze-
staw informacji identyfikujących użytkownika konta na elektronicznej
Złożenie e-podpisu w praktyce platformie usług administracji publicznej, który został uwierzytelniony
Złożenie podpisu elektronicznego umożliwia zestaw przeznaczo- przez upoważniony do tego organ administracji. Profil jest dostępny
nych do tego celu narzędzi, składający się z karty kryptograficznej zarówno dla obywateli jak i przedsiębiorców.
z mikroprocesorem, czytnika kart oraz aplikacji do składania i weryfikacji
podpisów elektronicznych. Nowe dowody osobiste
Aby podpisać dokument należy uruchomić aplikację do składania pod- Przełomowe znaczenie dla rozpowszechnienia użycia podpisu
pisów, wskazać dokument, który ma zostać podpisany, wybrać podpis elektronicznego może mieć przyjęty przez rząd dnia 16 marca
elektroniczny, którym dokument ma zostać podpisany oraz na prośbę 2010 roku projekt ustawy o dowodach osobistych. Nowe dowody,
aplikacji włożyć kartę do czytnika i wpisać kod pin, zabezpieczający których rozpoczęcie wydawania planowane jest na 2011 rok, mają
przed posłużeniem się kartą przez osobę nieuprawnioną. posiadać wbudowany mikroprocesor zawierający podpis elektroniczny.
Aby zweryfikować podpis elektroniczny należy pobrać aplikację do Założenia projektu są spójne z unijnymi koncepcjami narodowego
weryfikacji podpisów elektronicznych. Są one dostępne bezpłatnie na dokumentu identyfikacyjnego (eID). Elektroniczne dokumenty tożsa-
stronach internetowych centrów certyfikacji. Aplikacja wyświetla infor- mości wydawane są już w Estonii, Austrii, Belgii, Holandii, Hiszpanii
macje z certyfikatu osoby podpisującej oraz podsumowanie weryfikacji i Portugalii. W Estonii zastosowanie podpisu elektronicznego jest naj-
podpisu (zweryfikowany pozytywnie lub negatywnie). pełniejsze – Estończycy przy jego wykorzystaniu nie tylko kontaktują
Negatywna weryfikacja ma miejsce jeżeli dokument został zmodyfi- się z administracja, czy uwierzytelniają transakcje, ale od 2005 roku
kowany po podpisaniu, podpis nie został złożony w okresie ważności także głosują w wyborach.
certyfikatu, certyfikat został odwołany, nie udało się pozytywnie
zweryfikować ścieżki certyfikatu, tj. ciągu poświadczeń od wystawcy Podpis osoby prawnej
certyfikatu do głównego urzędu certyfikacji, brak zaufania aplikacji Dnia 27 kwietnia 2010 roku rząd przyjął projekt nowej ustawy
weryfikującej do certyfikatu głównego urzędu certyfikacji. o podpisie elektronicznym, ale jak to zwykle bywa wiele spraw okazało
się być ważniejszymi i nowej ustawy na razie nie ma.
W obrocie Zgodnie z postulatami przedsiębiorców projekt wprowadza podpis
Obsługa podpisu elektronicznego jest bardzo prosta. Co w takim zaawansowany osoby prawnej, który pozwoli uniknąć konieczności
razie jest przyczyną faktu, iż podpis elektroniczny nie jest obecny używania niejednokrotnie więcej niż jednego bezpiecznego e-podpisu
w obrocie w takim stopniu, w jakim spodziewali się tego autorzy w celu poświadczenia dokumentów osoby prawnej, co jest szczegól-
projektu ustawy o podpisie elektronicznym? nie uciążliwe w przypadku urlopu lub zmiany pracownika. Pieczęć
Na początku z pewnością była to wysoka cena – nawet 500 złotych elektroniczna ma służyć uwierzytelnianiu wiarygodności dokumentów
rocznie za sam certyfikat. Obecnie jednak ceny certyfikatów zaczynają i będzie mieć zastosowanie przy wydawaniu elektronicznych zaświad-
się już od 50 złotych, a zestawów od 200 złotych, a wciąż popyt na te czeń z rejestrów.
usługi jest niewielki. Na marginesie można zauważyć, że popyt, który Zgodnie z projektem ustawy dopuszczone zostaną nowe usługi cer-
się obecnie utrzymuje jest wynikiem nałożenia na przedsiębiorców tyfikacyjne, co pozwoli przedsiębiorcom i urzędom lepiej dostosować
zatrudniających powyżej 5 pracowników obowiązku posługiwania się rodzaje i ceny elektronicznych narzędzi do e-podpisu.
podpisem elektronicznym w kontaktach z ZUS. Według projektu uproszczony zostanie system rejestracji podmiotów
świadczących usługi certyfikacyjne, znosząc kontrolę i wstępną opłatę
E-faktura, E-administracja w wysokości 10 tys. euro. Nowe przepisy wprowadzają listę zaufania
Powoli jednak rośnie zainteresowanie podpisem elektronicznym kwalifikowanych podmiotów świadczących usługi certyfikacyjne, która
w związku z wprowadzeniem Rozporządzenia Ministra Finansów umożliwi weryfikację podpisów elektronicznych zawartych w ePUAP
w sprawie wystawiania oraz przesyłania faktur w formie elektronicznej, oraz będzie ważnym elementem budowy europejskiej listy zaufania
a także przechowywania oraz udostępniania organowi podatko- i wymiany wiarygodnych informacji o wystawcach certyfikatów kwa-
wemu lub organowi kontroli skarbowej tych faktur i uzgodnionej z lifikowanych między systemami z różnych państw.
nim możliwości wystawiania faktur elektronicznych pod warunkiem Zmiana przepisów dotyczących uznawania certyfikatów z zagranicy
opatrzenia ich bezpiecznym podpisem elektronicznym. Wystawianie pozwoli na szerszy ich obrót prawny, przy czym kiedy to nastąpi, na
faktur elektronicznych pozwala przedsiębiorcom na znaczące oszczęd- razie nie wiadomo.
ności, dzięki obcięciu kosztów obsługi korespondencji oraz niższym
kosztom archiwizacji danych. Oszczędność szacowana jest na 2 złote
na każdej fakturze.
Coraz więcej możliwości zastosowania e-podpisu pojawia się także
w związku a realizacją projektu Polska cyfrowa którego celem jest m.in.: kancelaria@tomczak.pl
budowa e-administracji. Obecnie posiadacze podpisu elektronicznego Anna Woźniakowska-Dębiec ukończyła studia
mogą się cieszyć łatwością składania formularzy do Krajowej Izby Odwo- na Wydziale Prawa i Adminsitracji Uniwersytetu
ławczej, wniosków o wypisy z KRS oraz prowadzenia korespondencji Warszawskiego w 2010 roku. Pracę magisterską
z niektórymi centralnymi organami administracji rządowej. napisała na temat instrumentów pochodnych i ich
znaczeniem dla działalności gospodarczej.
Profil zaufany W czerwcu 2010 roku odbyła praktykę
Należy jednak zauważyć, że dnia 17 czerwca 2010 roku weszła w Kancelarii Tomczak & Patnerzy.

a d v e r t i s m e n t l e x
Prawo reklamy
Marcin Stachowicz
Product placement
Stare powiedzenie głosi, że reklama jest dźwignią handlu. W dobie konkurencyjnej gospodarki
wolnorynkowej marketingowcy prześcigają się w wymyślaniu coraz bardziej skutecznych metod
promowania dóbr i usług. Efektywność reklamy zależy od tego, jak długo i jak często potencjalny
konsument będzie ją widział lub słyszał. W związku z tym sztaby specjalistów pracują nad sposobami,
by objąć promocją produktu jak najszersze dziedziny życia. Krokiem do osiągnięcia tego celu
było stworzenie metody „lokowania produktu”, której historia zaczęła się razem z historią radia
i telewizji.
Początkowo prawo nie zajmowało się tą kwestią, przez co przedsiębiorcy, nadawcy oraz producenci
filmowi postępowali zgodnie z zasadą, że co nie jest zabronione, jest dozwolone. Jak dzisiaj wyglądają
normatywne aspekty posługiwania się tym szczególnym rodzajem handlowej dźwigni?
Product placement – wokół definicji Problem z klasyczną reklamą

W świetle krajowych regulacji brak jest legalnej definicji terminu
lokowania produktu. Katalog środków, za pomocą których można
Odsetek osób deklarujących zmienianie kanału podczas trwa-
tego dokonać jest szeroki i zależy tylko od wyobraźni specjalistów od
nia bloku reklamowego wzrósł na przestrzeni ostatnich 14
marketingu. Najbardziej typowa forma product placement to świado-
me umieszczanie w programach telewizyjnych, radiowych, filmach lat o 26 pkt proc. – piszą w raporcie specjaliści z badawczej
lub książkach rekwizytów określonej marki na zasadach pozornej firmy Ipsos.
przypadkowości w celu wywołania skutku reklamowego. W 1995 roku największa grupa polskich widzów - 44 proc.
Skuteczność takiego zabiegu jest wyższa niż skuteczność tradycyj- – deklarowała, że kiedy w telewizji zaczynał się blok rekla-
nych spotów promocyjnych. Typową reakcją na standardową przerwę mowy, zostawali w pokoju, choć nie oglądali wtedy telewizji
w filmie jest irytacja i znudzenie, a następnie wyjście z pokoju lub
specjalnie uważnie. Aż 17 proc. deklarowało jednak, że oglą-
zmiana kanału.
dało reklamy z uwagą. Z pokoju wychodziło lub zmieniało
Product placement to technika o mniejszej inwazyjności na percepcję
odbiorcy. Konsument podczas oglądania serialu na ogół nie zastanawia kanał „tylko” 35 proc.
się nad sensem występowania danego produktu w fabule. W związ- Z najnowszych danych wynika, że to ostatnie wyjście dzi-
ku z tym nie zdaje on sobie sprawy z faktu oddziaływania pozornie siaj wybiera gros widzów – aż 59 proc., 43 proc. od razu
przypadkowo ukazanego produktu na jego wybory rynkowe. Trudno zmienia kanał, 16 proc. wychodzi z pokoju a 26 proc. (czyli
sobie wyobrazić, że fan serialu „M jak Miłość” rzuci pilotem na widok niewiele ponad 1/4 widzów) zostaje w pokoju, ale ogląda
puszki coca - coli w rękach ulubionego bohatera.
nieuważnie. Obecnie tylko 4 proc. widzów uważnie ogląda
bloki reklamowe.

a d v e r t i s m e n t l e x
Prawo reklamy
Zdaniem ustawodawcy przez niego materiał jest obiektywną wiadomością, niemającą na celu
Problemy z kompleksową oceną prawną product placement są zwią- osiągnięcia skutku reklamowego. Funkcja marketingowa jest realizo-
zane z rozproszeniem przepisów dotyczących reklamy w różnych ak- wana za pomocą informacji neutralnej. Sprawia to, że reklamodawca
tach prawnych oraz brakiem definicji legalnej terminu lokowanie produk- wpływa na odbiorcę, kiedy nie ma on świadomości tego wpływu lub
tu. W związku z tym powszechnie kwalifikuje się ten rodzaj działalności świadomość taka jest znacznie obniżona.
marketingowej jako formę reklamy ukrytej lub kryptoreklamy. Rozsądek nakazuje jednak wstrzemięźliwość w pochopnym fero-
Pogląd ten podzielił Sąd Najwyższy w wyroku z 6 grudnia 2007 waniu wyroków. Teza, że każde pojawianie się rekwizytu w danym
roku w sprawie III SK 20/07. przekazie stanowi ukrytą reklamę i jednocześnie czyn nieuczciwej
konkurencji mija się z potrzebami praktyki. Trafny jest pogląd wyrażo-
ny w doktrynie, że tylko nachalne, nieuzasadnione akcją prezentowanie
Taką interpretację tego przepisu potwierdza odwołanie
jakichś przedmiotów bądź obiektów może być uznane za przejaw reklamy
się do słownika języka polskiego, który pod pojęciem ukrytej.
reklama ukryta rozumie zachęcanie do kupowania pro- Przykładem może być np. długotrwałe eksponowanie w danej scenie
duktów w programach lub publikacjach o charakterze określonego produktu, przy całkowitym braku uzasadnienia takiego
niereklamowym. Także doktryna zgodnie wskazuje, iż ujęcia dla potrzeb filmu. Ponadto trudno wyobrazić sobie sytuację,
reklama ukryta przybiera postać: reklamy odredakcyj- że bohaterowie filmu posługują się przedmiotami niestanowiącymi
nej, product placement, reklamy w książkach, reklamy produktu jakiegoś przedsiębiorcy np. jeżdżą samochodami nieistnie-
jącej na prawdziwym rynku marki. Przy przedstawianiu rzeczywistości
w ekspertyzach naukowych. W tych przypadkach moż-
konieczne jest pokazanie nieodłącznych jej atrybutów.
na bowiem mówić o ukryciu reklamowego charakteru
W doktrynie przyjmuje się, że product placement może zostać uzna-
przekazu. ny za czyn nieuczciwej reklamy wówczas, gdy pokazanie produktu
ujawniające jego markę było zamierzone i odpłatne. Jednocześnie
Powyższe stanowisko prowadzi do powstania wątpliwości co do wydaje się, że nie ma powodu do uznawania lokowania produktu za
legalności opisywanego zjawiska. Ponadto istnieją przesłanki, by uznać nieuczciwy z punktu widzenia reguł konkurencji nawet w przypadku
product placement za czyn nieuczciwej konkurencji oraz czyn stano- odpłatności i celowości działania marketingowego, jeśli odbiorcy zostali
wiący nieuczciwą praktykę rynkową. rzetelnie o tym poinformowani.
Czy nadawcy i reklamodawcy wiedzą co robią? Nieuczciwe praktyki rynkowe

W rozdziale trzecim ustawy z dnia 29 grudnia 1992 roku o radiofonii Innym kontrowersyjnym aspektem jest możliwość uznania lokowania
i telewizji ustawodawca określił kryteria dopuszczalności nadawania produktu za nieuczciwą praktykę rynkową na podstawie przepisów
reklam. W kontekście problematyki lokowania produktu znaczenie ma ustawy z 23 sierpnia 2007 roku o przeciwdziałaniu nieuczciwym
fakt, że reklamy powinny być wyodrębnione w programie i oznaczone praktykom rynkowym.
w sposób niebudzący wątpliwości, że są reklamami i nie pochodzą od
nadawcy. Ponadto istotny jest przepis art. 16c Ustawy. Art. 6. 1. Ustawy o przeciwdziałaniu
nieuczciwym praktykom rynkowym
Art. 16c. Ustawy o radiofonii i telewizji
Praktykę rynkową uznaje się za zaniechanie wpro-
Zakazane jest nadawanie reklamy ukrytej. wadzające w błąd, jeżeli pomija istotne informacje
potrzebne przeciętnemu konsumentowi do podjęcia
Jeśli przyjąć pogląd, że product placement to rodzaj reklamy ukrytej, to decyzji dotyczącej umowy i tym samym powoduje
w świetle powyższego przepisu jest to zjawisko zakazane. Nadawca lub może powodować podjęcie przez przeciętnego
łamiąc go naraża się na sankcję kary pieniężnej nakładanej przez Prze- konsumenta decyzji dotyczącej umowy, której inaczej
wodniczącego Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji. Występują one by nie podjął.
jednak niezwykle rzadko i na pewno nie odzwierciedlają skali zjawiska
ani jego faktycznej oceny prawnej.
Ze specyfiki omawianego zjawiska wynika, że potencjalny klient widzi
Nieuczciwa konkurencja pozytywnego bohatera używającego określonego produktu. Konsu-
Ukryta reklama jest jednym z rodzajów nieuczciwej reklamy określo- ment nie ma wiedzy o użytej wobec siebie wyrafinowanej formie
nej w Ustawie z dnia 16 kwietnia 1993 roku o zwalczaniu nieuczciwej perswazji, która może wpłynąć na jego decyzje rynkowe.
konkurencji i jako taka stanowi ona czyn nieuczciwej konkurencji.
Dyrektywa czyli zmiany
Art. 16. 1. Ustawy o zwalczaniu nie- Krajowe regulacje dotyczące product placement są mało przejrzy-
uczciwej konkurencji ste. Uznaje się to zjawisko za formę reklamy ukrytej, co do zasady
zabronionej w polskim prawie. Z drugiej strony istnienie i rozwój tej
Czynem nieuczciwej konkurencji w zakresie reklamy dziedziny marketingu jest faktem. Konieczne wobec tego są zmiany
jest w szczególności: (…) w obowiązujących przepisach. Na szczęście ustawodawca dostrzega
ten problem i nie bez nacisku z zewnątrz pracuje nad reformą.
4) wypowiedź, która, zachęcając do nabywania
W celu uporządkowania stanu prawnego dotyczącego reklam oraz
towarów lub usług, sprawia wrażenie neutralnej wdrożenia Dyrektywy 2007/65/WE, przygotowywana jest obszerna
informacji; nowelizacja ustawy o radiofonii i telewizji.
Podstawową zmianą dotyczącą analizowanego tematu będzie doda-
Sformułowanie „wypowiedź” interpretuje się szeroko. Chodzi o sy- nie w art. 4 powyższej ustawy definicji legalnych: handlowego przekazu
tuację, gdy przeciętny odbiorca odnosi mylne wrażenie, że oglądany audiowizualnego oraz product placement, jako przekazu handlowego po-

a d v e r t i s m e n t l e X
Prawo reklamy
legającego na przedstawieniu lub nawiązywaniu do towaru, usługi lub ich będzie niedopuszczalne np. wpływanie na treść scenariusza filmu przez
znaku towarowego w taki sposób, że stanowią one element samej audycji przedsiębiorcę użyczającego rekwizytu.
w zamian za opłatę lub podobne wynagrodzenie, w tym także w postaci Ponadto zabronione będzie lokowanie produktów o szczególnym
nieodpłatnego udostępnienia towaru lub usługi znacznej wartości. charakterze np. wyrobów tytoniowych, leków, usług medycznych.
Jedyne wątpliwości mogą dotyczyć pojęcia znacznej wartości. Wprowadzony ma być również mechanizm kontrolny. Nadawca bę-
Niedoprecyzowanie tego terminu spowodowałoby konieczność dzie zobowiązany do prowadzenia ewidencji audycji zawierających
oceniania wartości każdego użytego rekwizytu casu ad casum. lokowanie produktu i przekazywania jej Krajowej Radzie Radiofonii
W projekcie przewiduje się jednak, że szczegółowe warunki określania i Telewizji.
znacznej wartości zostaną określone w rozporządzeniu Krajowej Rady
Radiofonii i Telewizji. Wnioski
Interesem przedsiębiorców jest zwiększenie sprzedaży poprzez wy-
Zasada ogólna i wyłączenia korzystanie stosunkowo taniej i łatwej metody marketingu. Interesem
Dyrektywa ustanawia ogólną zasadę, zgodnie z którą lokowanie nadawców i producentów filmowych jest ograniczenie kosztów pro-
produktu jest zabronione. Jednocześnie określa sytuacje, w których dukcji. Uda się to osiągnąć, jeśli przedsiębiorca dostarczy rekwizytów,
jest to dopuszczalne, z zastrzeżeniem, że państwa członkowskie mogą a niekiedy będzie gotów ponadto nawet zapłacić.
nie zezwolić na te wyjątki. Interesem konsumentów jest świadomość bycia poddawanym
W Polsce po szerokich konsultacjach z przedstawicielami mediów działaniom marketingowym. Obecny charakter prawny product pla-
wybrano rozwiązanie, zgodnie z którym lokowanie produktu będzie cement nie chroni dostatecznie interesów żadnej z powyższych grup.
dozwolone: Niejasność przepisów dotyczy fundamentalnej kwestii – czy i kiedy
a) w filmach kinematograficznych, filmach lub serialach wy- lokowanie produktu jest dopuszczalne.
tworzonych na użytek audiowizualnych usług medialnych, Ustawodawca zauważył problem. Niestety, jak zawsze niemal jest
a także w audycjach sportowych oraz audycjach rozryw- spóźniony. Termin wyznaczony na implementację Dyrektywy 2007/
kowych, z wyłączeniem audycji dla dzieci, 65/WE upłynął w grudniu 2009 roku.
b) w postaci nieodpłatnego udostępniania towaru lub usługi Projekt założeń nowelizacji ustawy o Krajowej Radzie Radiofonii
do wykorzystania w audycji, w szczególności w charakterze i Telewizji został zatwierdzony przez Radę Ministrów w lipcu 2010
rekwizytu lub nagrody, z wyłączeniem audycji dla dzieci. roku.
Ponadto, nowela przewiduje szereg wymagań, jakie będzie musiało
spełniać lokowanie produktu. Przede wszystkim nowela ma stwarzyć
gwarancje ochrony dla konsumenta, by był świadomy reklamowego
charakteru danego przedmiotu. Każda audycja zawierająca product
placement będzie musiała być w odpowiedni, nie budzący wątpli- marcin.stachowicz@tomczak.pl
wości sposób oznaczona. Na jej początku, po wznowieniu oraz na Marcin Stachowicz, student V roku prawa na
końcu ma pojawić się informacja o fakcie lokowania produktu. Samo Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu
umieszczenie produktu w konkretnej scenie nie będzie mogło stanowić Warszawskiego. Po odbyciu praktyk w
nadmiernej ekspozycji. listopadzie 2010 roku podjął pracę w
Kolejnym zasługującym na aprobatę rozwiązaniem jest wymóg, by Kancelarii. Zamierza pisać pracę magisterską
cały proces związany z lokowaniem produktu nie wpływał na nieza- na temat tajemnicy komunikowania się.
leżność i samodzielność autora audycji. W świetle tego postanowienia

p h a r m a c e u t i c a l l e x
Prawo farmaceutyczne
Katarzyna Kryla
Obowiązkowe szkolenia
farmaceutów
Artykuł 89 e ustawy Prawo farmaceutyczne nakłada na farmaceutę zatrudnionego w aptece
lub hurtowni obowiązek stałego podnoszenia kwalifikacji zawodowych poprzez uczestnictwo
w ciągłym szkoleniu. Celem szkolenia jest aktualizacja posiadanego zasobu wiedzy oraz stałe
dokształcanie się w zakresie nowych osiągnięć nauk farmaceutycznych.
Ramowy program ciągłych szkoleń, sposób ich odbywania wraz z trybem dokumentowania
ich przebiegu, standardy kształcenia ciągłego oraz wysokość opłat za szkolenie określa
minister właściwy do spraw zdrowia po zasięgnięciu opinii Naczelnej Rady Aptekarskiej oraz
Polskiego Towarzystwa Farmaceutycznego. Obecnie kwestie te reguluje Rozporządzenie
Ministra Zdrowia z dnia 25 czerwca 2003 roku w sprawie ciągłych szkoleń farmaceutów
zatrudnionych w aptekach i hurtowniach farmaceutycznych.
Zakres szkolenia Więcej niż sprzedawca

Rozwiązanie przyjęte przez ustawodawcę w art. 89e Prawa farma- Przewidziany w Rozporządzeniu program ciągłego szkolenia jest
ceutycznego, polegające na nałożeniu na farmaceutów obowiązku związany ze wskazanymi w Kodeksie Etyki Aptekarza zasadami re-
stałej aktualizacji posiadanej przez nich wiedzy fachowej jest wyni- alizacji obowiązków zawodowych. Zgodnie z Kodeksem farmaceuta
kiem postulatów podnoszonych od dłuższego czasu przez Polskie jest obowiązany m.in. do udzielania pierwszej pomocy w nagłych
Towarzystwo Farmaceutyczne. Znalazły one odzwierciedlenie także wypadkach w ramach posiadanej wiedzy fachowej, do udzielania
w postanowieniach Kodeksu Etyki Aptekarza, zgodnie z którym apte- niezbędnych porad w doborze leków niewymagających recepty le-
karz powinien śledzić postęp nauki oraz stale doskonalić umiejętności karskiej oraz do udzielania pacjentowi rzetelnej i zrozumiałej informacji
zawodowe. o środkach farmaceutycznych i materiałach medycznych.
Takie postulaty są wynikiem stałego rozwoju nauk farmaceutycznych i W literaturze wskazuje się, że pacjenci oczekują od farmaceuty fa-
związanej z tym potrzeby ciągłego podnoszenia kwalifikacji. W ramach chowej porady, a duża liczba leków wydawanych bez recepty sprawia,
ciągłego szkolenia farmaceuci powinni zdobywać wiedzę teoretyczną że farmaceuta spełnia w wielu sytuacjach rolę lekarza pierwszego
oraz umiejętności praktyczne w zakresie głównych dziedzin wykorzy- kontaktu. Z tego względu od farmaceutów oczekuje się znacznie
stywanych w pracy zawodowej, a także dziedzin pobocznych, które szerszych umiejętności niż wydawanie i sporządzanie leków.
mają wpływ na zwiększenie efektywności farmaceutów w wykony-
waniu obowiązków zawodowych, jak zasady udzielania pierwszej Również przez internet
pomocy, nowoczesne metody zarządzania apteką oraz przepisy W rozporządzeniu przewidziane zostały różnorodne formy
prawne regulujące zasady wykonywania zawodu farmaceuty. ciągłego szkolenia. Obok tradycyjnych kursów realizowanych me-
Wśród zagadnień stanowiących podstawową tematykę ciągłego todą wykładów, udziału w posiedzeniach naukowo szkoleniowych,
szkolenia należy wymienić przede wszystkim kwestie związane kongresach, zjazdach, konferencjach lub sympozjach naukowych
z opieką farmaceutyczną, rozumianą jako udział farmaceuty dopuszczone zostały kursy realizowane w formie internetowych
w zapewnieniu prawidłowego przebiegu farmakoterapii zmierzającej programów edukacyjnych z ograniczonym dostępem. Z obserwacji
do wyleczenia, wyeliminowania lub złagodzenia objawów choroby, okręgowych izb aptekarskich wynika, że szkolenia internetowe cieszą
wstrzymania lub opóźnienia procesu patologicznego lub zapobieżenia się dużą popularnością wśród farmaceutów. Ta forma szkolenia jest
chorobie, tematykę związaną z postępem nauk farmaceutycznych oraz jednak dopuszczalna jedynie wtedy, gdy wykorzystywany program
problematykę homeopatii. internetowy ma ograniczony dostęp i jest wyraźnie skierowany do
farmaceutów.

prawo farmaceutyczne

!

! !

"# ! ! $

!
% '

& ' %
&
% ' #

!)'%!!
(

# *+

' !)' %! !

# *+

#

' ! #
!
,
#
!

#
'

#-.

!
!
*

/ ! !

%! ! !

!

!

!
!
0


prawo farmaceutyczne
Opłaty
Opłaty za ciągłe szkolenie prowadzone przez jednostki szkolące nie
mogą przekroczyć 1 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia
w sektorze przedsiębiorstw bez wypłaty nagród z zysku za ubiegły
rok za jedną godzinę szkolenia. Przeciętne miesięczne wynagrodzenie
w sektorze przedsiębiorstw wyniosło w styczniu 2010 roku 3.230,47
złotych.
Opracowane przez ekspertów

Kursy realizowane metodą wykładów oraz kursy internetowe są pro-
wadzone zgodnie z programami opracowanymi przez zespół eksper-
tów powołanych przez Dyrektora Centrum Medycznego Kształcenia
Podyplomowego (dalej jako „Centrum”). W skład zespołu wchodzą
farmaceuci legitymujący się odpowiednim dorobkiem naukowym lub
zawodowym oraz trzej przedstawiciele Naczelnej Rady Aptekarskiej
i przedstawiciele Polskiego Towarzystwa Farmaceutycznego.
Programy kursów przygotowane przez zespoły ekspertów są opinio-
wane przez konsultanta krajowego w dziedzinie farmacji właściwego
dla rodzaju kursu oraz przez Naczelną Radę Aptekarską, a następnie
zatwierdzane przez dyrektora Centrum. Wykaz zatwierdzonych pro-
gramów kursów jest podawany do publicznej wiadomości na stronie
internetowej Centrum.
Jednostki szkolące
W myśl przepisów Prawa farmaceutycznego szkolenia ciągłe po-
winny być prowadzone przez wydziały albo inne jednostki organi-
zacyjne szkół wyższych, które prowadzą studia na kierunku farmacja,
po uzyskaniu akredytacji udzielonej przez ministra właściwego do
spraw zdrowia.
Na jednostki szkolące nałożono obowiązek zapewnienia bazy dy-
daktycznej dostosowanej do liczby osób uczestniczących w formach
Za jedną z form szkolenia ciągłego zostały również uznane publikacje szkolenia oraz kadry dydaktycznej posiadającej odpowiednią wiedzę
w postaci książek lub artykułów a także tłumaczenia książek i artykułów. merytoryczną i umiejętności praktyczne. Organizacja wybranych form
Jako element szkolenia traktuje się także przygotowanie rozprawy szkoleń ciągłych poza strukturą jednostki szkolącej jest możliwa jedynie
doktorskiej lub habilitacyjnej. Ze względu na postulaty zgłaszane przez na podstawie pisemnej umowy zawartej między jednostką szkolącą
farmaceutów, za formę ciągłego szkolenia uważa się sprawowanie a podmiotem przeprowadzającym szkolenie.
opieki nad studentem odbywającym sześciomiesięczną praktykę
w aptece, pełnienie funkcji kierownika specjalizacji oraz sprawowanie Konkluzja
opieki nad osobami odbywającymi obowiązkowe przeszkolenie uzu- Wprowadzenie przez ustawodawcę obowiązku stałego podno-
pełniające lub obowiązkowe praktyki wakacyjne w trakcie studiów. szenia kwalifikacji przez farmaceutów jest bez wątpienia rozwiąza-
niem szczególnym i nowatorskim. Poziom kwalifikacji farmaceutów
Okresy edukacyjne – w świetle znaczenia ich pracy – nie jest wyłącznie ich sprawą i nie
Za zrealizowanie każdej z form ciągłych szkoleń przysługuje określo- mieści się wyłącznie w kategorii wolnych wyborów.
na w Rozporządzeniu liczba punktów edukacyjnych uzależniona od Oczywiście, można tu liczyć się z zarzutem „przeregulowania” sys-
nakładu czasu i pracy, którego wymaga dana forma szkolenia. temu. Ale wolność wyboru pracowników branży farmaceutycznej nie
Dla zaliczenia ciągłego szkolenia wymagane jest uzyskanie co naj- jest wartością samą w sobie.
mniej 100 punktów w pięcioletnim okresie rozliczeniowym, zwanym W tym zakresie, jaki regulują omawiane przepisy wolność wyboru
okresem edukacyjnym. Czas trwania okresu edukacyjnego może uznana została za wartość mniejszej wagi, niż bezpieczeństwo osób
być przedłużony przez okręgową radę aptekarską, na uzasadniony nabywających leki.
wniosek osoby odbywającej ciągłe szkolenie, o okres nie dłuższy niż
24 miesiące.
Otrzymane w danym okresie edukacyjnym punkty, które przekra-
czają wymaganą minimalną liczbę nie mogą zostać przeniesione na
następny okres edukacyjny. Zgodnie z rozporządzeniem co najmniej
50 punktów edukacyjnych musi być uzyskanych w ramach zakończo-
nych testem kursów realizowanych metodą wykładów lub kursów
odbywanych w ramach specjalizacji.
Udział farmaceuty w określonej formie ciągłego szkolenia powinien katarzyna.kryla@tomczak.pl
być potwierdzony odpowiednim certyfikatem lub innym dokumentem Katarzyna Kryla ukończyła studia na
określonym przez okręgową radę aptekarską właściwą ze względu na Wydzialne Prawa i Administracji Uniwersytetu
miejsce wykonywania zawodu. Informacja o dopełnieniu obowiązku Warszawskiego. Pracę magisterką napisała na
odbycia ciągłego szkolenia jest zamieszczana we właściwym rejestrze temat przesłanek zasądzenia zadośćuczynienia
farmaceutów. pieniężnego.

C O R P U S l e x
Prawo HANDLOWE
Komentarze
Res in Commercio
W chwili, gdy przystępujemy do publikacji
piątego rozdziału opracowania na temat
spółki komandytowej wiemy już, iż „wehikularny”
charakter komandytowej ulegnie z dniem 1
stycznia 2011 roku istotnemu ograniczeniu.
Zmiany wprowadzone zostały ustawą z dnia
25 listopada 2010 roku, modyfikującą ustawy
dotyczące podatku dochodowego. Całość
nowelizacji omawiamy w ramach aktualności
na pierwszych stronach Res in Commercio.
W następnym numerze miesięcznika opiszemy

szerzej skutki tych zmian dla opodatkowania
wspólników spółki komandytowej. W tej
chwili należy jedynie zasygnalizować, że nowe
przepisy uchylają możliwość ustalania wartości
wkładu wniesionego do spółki osobowej według
wartości rynkowej i tym samym ustalania kosztu
zbywanego przedmiotu wkładu według tak
ustalonej wartości. Zasadą będzie ustalenie
– zarówno dla potrzeb określenia kosztu nabycia
jak i dla potrzeb amortyzacji – wartości wkładu Komentarze Res in Commercio
w wysokości historycznej, przy zastosowaniu
zasady kontynuacji amortyzacji. Spółka komandytowa.
Ta sama zasada obowiązywać będzie Instrukcja obsługi
w przypadku przekształcenia spółek oraz ich
likwidacji.
Część dziesiąta

C O R P U S l e x
Prawo HANDLOWE
Komentarze Res in Commercio

Spółka komandytowa. Instrukcja obsługi Część dziesiąta.
Rozdział Piąty
Opodatkowanie i księgowość
spółki komandytowej
5.1. Miejsce spółki komandytowej w polskim systemie ków.

podatkowym 389 Ogólne zasady opodatkowania spółki komandytowej w
podatku dochodowym
386 Spółka komandytowa, tak jak inne spółki zwane osobo-
wymi, ma specjalny, dwoisty, by nie powiedzieć, że nieco 5.1.1 Przesłanki przyjętego w przepisach rozwiązania
schizofreniczny, status w systemie podatkowym Państwa. opodatkowania spółek osobowych
Z jednej strony spółka komandytowa jest regularnym
podatnikiem podatków pośrednich, w tym w szczegól- 390 Spółka komandytowa, jako spółka osobowa nie podlega
ności podatku od towarów i usług. Z tej perspektywy opodatkowaniu od dochodów spółki, typowemu dla osób
jest pełnoprawnym podmiotem gospodarczym. Z drugiej prawnych. Oznacza to, iż z powodzeniem można zakwe-
zaś strony nie jest podmiotem podatkowym w zakresie stionować samo pojęcie dochodu spółki komandytowej.
podatku dochodowego. Stanowi to swoisty urok spółki Dochód z punktu widzenia przepisów podatkowych uzy-
komandytowej, ale jednocześnie źródło znaczących kom- skują jedynie wspólnicy. Tym samym opodatkowaniu pod-
plikacji. Od strony, bowiem gospodarczej i operacyjnej, legają poszczególni komplementariusze i komandytariusze,
by tak rzec, każdy podmiot gospodarczy musi znać swój z pominięciem spółki, jako podmiotu opodatkowania.
dochód, musi wiedzieć czy i na ile jego działalność jest 391 Rozwiązanie to ma po części charakter konwencjonalny,
opłacalna. Zwłaszcza, gdy jest to podmiot większych roz- można by sobie wyobrazić inne. Nie mniej przyjęty
miarów, który nie może, tak jak małe spółki osobowe, obecnie model rozliczania podatku bezpośredniego ma
oceniać swoich wyników jedynie w oparciu o kryterium zasadnicze uzasadnienie teoretyczne. W pierwszej kolej-
płynnościowo-gotówkowe, czyli przez ustalenie, czy ności wynika on ze ścisłego dychotomicznego podziału
środki pieniężne są w kasie. podmiotów podatku dochodowego na osoby fizyczne i
387 Z tej przyczyny trudno sobie wyobrazić klasyczną prawne. W prawie podatkowym podział ten traktowany
spółkę komandytową prowadzącą rozległą działalność jest z większą powagą, niż w prawie handlowym, w któ-
gospodarczą wymagającą bieżącej kontroli przychodów i rym spółki osobowe w wielu aspektach traktowane są w
kosztów bez własnego zarządczego rachunku dochodów, sposób analogiczny, do osób prawnych. Niektóre z typów
przychodów i kosztów. Nie będzie to jednakże miało nic spółek, jak zwłaszcza spółka komandytowo akcyjna, są w
wspólnego ze statusem spółki komandytowej względem praktyce trudne do odróżnienia od spółek handlowych.
podatku dochodowego. 392 Teoretycznie, zatem nie byłoby zupełnie nie do pomy-
388 Podobnie trudno sobie wyobrazić spółkę komandytową ślenia, by spółka osobowa rozliczała dochód jak odrębny
bez szczegółowego uregulowania obrotu gotówkowego i podmiot, na podstawie przepisów ustawy o podatku
wewnętrznych rozliczeń. Z praktycznego punktu widzenia dochodowym od osób prawnych. Zasadnicza trudność
bowiem w klasycznej spółce komandytowej nie rozdziału, jednak powstałaby w przypisaniu następnie dochodu po-
między majątkiem spółki i majątkiem osobistym wspólni- szczególnym wspólnikom. Nie tylko, dlatego, że spółka

C O R P U S l e x
Prawo HANDLOWE

Spółka komandytowa. Instrukcja obsługi Część dziesiata.
osobowa nie jest w stosunku do wspólników odrębnym pozarolniczej działalności gospodarczej. Co więcej, jako
podmiotem. Ale też dlatego, że spółki osobowe nie zasadę opodatkowania pozarolniczej działalności gospo-
mają ustawowo ścisłych reguł związanych z dystrybucją darczej przepisy formalnie przyjmują opodatkowanie
dochodu między wspólników. Nie ma tu uchwał o po- progresywne zgodnie z art. 27.
dziale zysku, nie ma dywidendy, zaliczki na dywidendę 399 Możliwość poddania działalności gospodarczej opodatko-
itp. Wszystko to razem powodu, że na ogół rzeczywiście waniu liniowemu wynoszącemu 19 proc., wynikającemu
dochód spółki i dochód wspólnika stanowią pojęcia toż- z art. 30c ustawy pojawia się dopiero jako opcja w art. 9a
same. ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
393 O tym, z jak subtelnym i konwencjonalnym zarazem pro- Uzależniona jest ona od złożenia stosownego oświadcze-
blemem mamy tu do czynienia nie świadczy choćby to, że nia w terminie do dnia 20 stycznia roku podatkowego,
ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych także czyli jest wyborem podatnika. skali. Wybór raz dokonany
używa (w art. 9a ust. 3) pojęcia prawa do udziału w zysku rozciąga się automatycznie na kolejne lata chyba, że po-
spółki. Bo oczywiście zysk w spółce jest, natomiast spółka datnik zmieni zdanie i złoży stosownej oświadczenie.
nie ma dochodu w rozumieniu ustaw podatkowych. 400 Zgodnie zaś z art. 9a ust 5 pkt 2 ustawy o podatku do-
chodowym od osób fizycznych w przypadku podatnika
5.1.2 Rozwiązanie ustawowe będącego wspólnikiem spółki osobowej – bez względu
na to, czy prowadzi on oprócz tego indywidualną dzia-
394 Nie ma przepisu któryby określał, przepisy której z ustaw łalność gospodarczą, czy też nie – wybór sposobu opo-
w podatku dochodowym stosuje się do spółek osobo- datkowania rozciąga się na wszystkie formy prowadzenia
wych. Co najwyżej ustawa o podatku dochodowym od działalności gospodarczej podlegające ustawie o podatku
osób prawnych ma wyraźnie określony zakres – dotyczy dochodowym od osób fizycznych. Tym sposobem,
zgodnie z jednoznacznym przepisem ustawy osób praw- składając stosowne oświadczenie o wyborze liniowego
nych właśnie, zaś ustawa o podatku od osób fizycznych w opodatkowania, wspólnik spółki komandytowej będący
ogóle takiego definicyjnego zakresu swojej kompetencji osobą fizyczną podlegać będzie opodatkowaniu po-
nie zawiera. Z tych jednak przyczyn domniemywać datkiem liniowym z tytułu przychodu uzyskiwanego za
można, że wszystko to, co nie może, siłą rzeczy należeć pośrednictwem spółki, jak i tytułu każdej innej działalności
do zakresu ustawy dotyczącej osób prawnych, należy do gospodarczej indywidualnie prowadzonej.
zakresu drugiej z ustaw. 401 Zasadę, która polega na niełączeniu w spółce komandy-
395 Jeżeli pozarolniczą działalność gospodarczą prowadzi spół- towej przychodów uzyskiwanych z tytułu prowadzenia
ka niemająca osobowości prawnej, przychody wspólnika pozarolniczej działalności gospodarczej stosuje się do
z udziału w takiej spółce, określone na podstawie art. 8 rozliczania kosztów uzyskania przychodów, wydatków
ust. 1, uznaje się za przychody ze źródła, o którym mowa niestanowiących kosztów uzyskania przychodów i strat
w art. 10 ust. 1 pkt 3, czyli traktuje się je tak właśnie, jak a także ulg podatkowych związanych z prowadzoną
przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej. działalnością w formie spółki nie będącej osobą prawną.
396 Zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym 402 Wspólnicy spółki komandytowej, zarówno komplemen-
od osób fizycznych (ustawa o podatku dochodowym tariusze jak i komandytariusze prowadzą odrębny rachu-
od osób fizycznych) przychody z udziału w spółce nie- nek przychodów i kosztów związanych z udziałem w tej
będącej osobą prawną u każdego podatnika określa się spółce łącząc ów rachunek z rachunkiem przychodów i
proporcjonalnie do jego prawa w udziale w zysku oraz, z kosztów związanych z wszelką inną działalnością gospo-
zastrzeżeniem dotyczącym przychodów z pozarolniczej darczą, o ile taką prowadzą, oczywiście pod warunkiem
działalności gospodarczej zawartym w ust. 1a, łączy się dokonania wyboru, o którym mowa wyżej.
z pozostałymi przychodami ze źródeł, z których dochód 403 W przypadku braku przeciwnego dowodu przyjmuje się
podlega opodatkowaniu według progresywnej skali, o dla celów podatkowych, że prawa do udziału w zysku
której mowa w art. 27 ust. 1. są równe. Przeciwnym dowodem jest oczywiście sama
397 Decydujące znaczenie dla rozumienia tego przepisu sta- umowa spółki komandytowej w tym zakresie, w jakim
nowiącemu przyzwolenie na liniowe, 19-procentowe ustala ona szczególne zasady podziału zysku.
opodatkowanie wspólników spółki komandytowej, ma
owo zastrzeżenie zawarte w ust. 1a. Zgodnie z tym 5.1.3 Opodatkowanie osób prawnych będących wspólni-
przepisem przychodów z pozarolniczej działalności go- kami spółek osobowych
spodarczej, zdefiniowanej w art. 10 ust. 1 pkt 3 nie łączy
się z pozostałymi źródłami przychodów z których dochód 404 Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych
podlega opodatkowaniu według progresywnej skali. formułuje owe zasady poniekąd tak, jakby gdyby wspól-
398 Nigdzie w ustawie o podatku dochodowym od osób nicy spółki niebędącej osobą prawną, czyli także spółki
fizycznych nie pojawia się wprost przepis, zgodnie, z komandytowej w zupełności podlegali opodatkowaniu
którym dochody wspólników spółki osobowej opo- tak, jak osoby fizyczne. Jednakże wspólnikami spółki
datkowane są podatkiem liniowym tak, jak dochody z komandytowej mogą być także osoby prawne. W takim

C O R P U S l e x
Prawo HANDLOWE

przypadku przy rozliczeniu przychodów wspólnika będą- osoby fizycznej i osoby prawnej.
cego osobą prawną wejdzie w grę odpowiedni przepis
ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych 5.1.4 Swoboda podziału zysku w spółce komandytowej
(ustawa CIT), który dochody z takiej spółki każe łączyć z
całością dochodów spółki będącej osobą prawną. 412 Jak o tym już wspomniano, sam podział zysku pomiędzy
405 Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od poszczególnych wspólników w zupełności ukształtowa-
osób prawnych przychody z udziału w spółce niebędącej ny może być przez wspólników samych. Innymi słowy
osobą prawną łączy się z przychodami każdego wspólnika wspólnicy spółki komandytowej, która w rzeczywistości
proporcjonalnie do posiadanego udziału. W taki sam spo- może być w pełni kontrolowana własnościowo przez
sób traktowane są koszty uzyskania przychodów związane tą samą osobę fizyczną będącą wspólnikiem spółki ka-
z działalnością gospodarczą. pitałowej będącej komplementariuszem jak też będącą
406 Spór na tym tle, jaki powstał i który został opisany w komandytariuszem jako osobowa fizyczna - mogą wedle
interpretacjach podatkowych póki co nie ma istotnego swego uznania dokonać przesunięcia dochodu na wybrany
znaczenia dla podatników. Spór ten mianowicie sprowa- podmiot.
dza się do tego, w oparciu o przepisy której z ustaw o 413 Podmiotem tym może być komandytariusz będący osobą
podatku dochodowym od osób fizycznych określać należy fizyczną. Jego dochód będzie poddany opodatkowaniu
wartość początkową wkładu niepieniężnego wnoszonego liniowemu podatkiem dochodowym, stosowanym wobec
do spółki osobowej. Wartość ta ma zasadnicze znacze- osób prowadzących działalność gospodarczą. W takim
nie nie tylko dla amortyzacji takiego środka, ale także dla przypadku zatem, o ile umowa spółka przewidywać
określenia kosztów uzyskania przychodu w przypadku będzie np. podziału zysku w taki sposób, iż 5 procent
sprzedaży takiego środka. zysku przypadać będzie komplementariuszowi (spółce z
407 Organa skarbowe stanęły tu na stanowisku, że w tej kwestii ograniczoną odpowiedzialnością lub akcyjnej) a 95 procent
zastosowanie znajdą przepisy ustawy o podatku dochodo- zysku przypadać będzie komandytariuszowi (będącemu
wym od osób fizycznych także i wtedy, gdy wnoszącym osobą fizyczną) oznaczać to będzie, że 95 procent zysku
aport jest wspólnik będący osobą prawną. Zdaniem orga- uzyskiwanego w sensie ekonomicznym przez całą spółkę
nów skarbowych nie ma możliwość stosowania przepisów przypadać będzie osobie fizycznej – komandytariuszowi i
ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych do zaraz kwota ta opodatkowana będzie liniowym podatkiem
jakichkolwiek kwestii związanych z działalnością spółki o stawce 19 procent.
komandytowej. 414 Reguła powyższa nie jest kwestionowana przez organa
408 Należy, stwierdzić ogólnie, że komplementariusze i ko- skarbowe, choć oczywiście niewątpliwie zawiera ona
mandytariusze podlegają opodatkowaniu stosownie do pewną sugestywną podatkową ułomność. Nie sposób
zasad opodatkowania dotyczących swojego własnego sta- bowiem nie zauważyć, że możliwości uzyskiwania zy-
tusu prawnego, to jest osoby prawne podlegają podatkowi sku gospodarczo związane są lub co najmniej powinny
od osób prawnych, zaś osoby fizyczne i zrównane z nimi być, z wielkością nakładów na źródło przychodów. W
podmioty podlegają opodatkowaniu przewidzianemu dla przypadku umownego ustalenia zysku przypadającego
osób fizycznych. Wynika to z prostej zasady, że dochód poszczególnych wspólników związek ten zanika. Brak jest
uzyskiwany z działalności spółki osobowej nie zatrzymuje jednak wyraźnych podstaw w przepisach podatkowych
się na szczeblu spółki i od razu trafia do wspólnika. pozwalającym organom podatkowym na ustalanie należ-
409 Bez naruszania integralności obu ustaw podatkowych nego i słusznego zysku zgodnie z wielkością inwestycji w
należałoby jednak choćby roboczo określić granice ich spółkę.
stosowania w stosunku do spółek osobowych, w tym do
spółki komandytowej.
410 Granicą tą jest „wyjście” przychodu, rozumianego ewi-
dencyjnie i podatkowo, poza spółkę osobową. Wszystko, Załączniki do części dziesiątej (uzupełnienie):
co dzieje się wcześniej, oceniane będzie na podstawie
przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób • KRS-WK Organy podmiotu / wspólnicy uprawnieni
fizycznych. do reprezentowania spółki
411 Spółka komandytowa mimo swojej ułomności prawnej jest
właścicielem majątku we własnym imieniu. Tymczasem • KRS-WM Przedmiot działalności
Nie jest zarazem osobą prawną i w odniesieniu do majątku
spółki komandytowej przepisy ustawy CIT zastosowane
być nie mogą. Z drugiej strony jednak tam, gdzie chodzi już
o rozliczenie przychodów, kosztów i dochodów podat-
kowych – tam znajdą zastosowanie przepisy podatkowe
odnoszące się do statusu formalnego podatnika. Z punktu
widzenia podatkowego istnieją bowiem tylko dwa statusy:

C O R P U S l e x
Prawo HANDLOWE

KRS-WK Organy podmiotu / wspólnicy uprawnieni

do reprezentowania spółki
ORGANY PODMIOTU / WSPÓLNICY UPRAWNIENI DO Cz II

KRS-WK
REPREZENTOWANIA SPÓŁKI II.1 DANE OSOBY WCHODZCEJ W SKŁAD ORGANU / WSPÓLNIKA UPRAWNIONEGO DO
REPREZENTOWANIA SPÓŁKI
Załcznik do wniosku o rejestracj lub o zmian danych
CORS
podmiotu 1. Czy osoba, której dotyczy wpis jest osob fizyczn?
(Jeli zaznaczono odpowied „TAK” pola o numerach 7 i 8 naley przekreli.) TAK NIE
Centrum Ogólnopolskich Rejestrów Sdowych w rejestrze przedsibiorców lub rejestrze stowarzysze, 2. Nazwa / firma / nazwisko lub pierwszy człon nazwiska 3. Drugi człon nazwiska złoonego
Krajowy Rejestr innych organizacji społecznych i zawodowych, fundacji i złoonego
Sdowy
publicznych zakładów opieki zdrowotnej MEGANTEX SPÓŁKA Z OGRANICZON
ODPOWIEDZIALNOCI
DANE PODMIOTU (zgodne z podanymi we wniosku) 4. Pierwsze imi 5. Drugie imi
Nazwa / Firma
6. Numer PESEL
„MEGANTEX SPÓŁKA Z OGRANICZON ODPOWIEDZIALNOCI” SPÓŁKA KOMANDYTOWA
0 0 0 0 4 5 6 7 1 8 2 0 0 8 3 5 6 7 0
Jeli osób wchodzcych w skład organu lub wspólników reprezentujcych spółk jest wicej ni dwóch, informacje o nich naley wpisa na
kolejnych egzemplarzach załcznika KRS-WK. W przypadku, gdy wpis dotyczy organu reprezentacji, informacj o sposobie reprezentacji naley
wpisa tylko na pierwszym egzemplarzu załcznika, a na pozostałych pole oznaczone numerem 3 przekreli. 7. Numer KRS 8. Numer identyfikacyjny REGON
Informacje dotyczce osoby wchodzcej w skład organu reprezentacji
9. Funkcja osoby w organie reprezentacji
Cz I
I.1 OKRELENIE ORGANU PODMIOTU / WSPÓLNIKÓW UPRAWNIONYCH DO
REPREZENTOWANIA SPÓŁKI , KTÓRYCH DOTYCZY WPIS 10. Czy osoba wchodzca w skład organu reprezentacji jest zawieszona ?1
TAK NIE
1. Zgłoszenie dotyczy:
11. Data do jakiej osoba została zawieszona (dzie – miesic – rok)1 - -
1.
Organu uprawnionego do
reprezentacji podmiotu
2.
Wspólników uprawnionych do
reprezentowania spółki 3. Organu nadzoru
W przypadku zaznaczenia kwadratu 2 pole oznaczone numerem 2 w czci I.1 naley przekreli.
W przypadku zaznaczenia kwadratu 3 pole oznaczone numerem 3 w czci I.2 naley przekreli.
II.2 DANE OSOBY WCHODZCEJ W SKŁAD ORGANU / WSPÓLNIKA UPRAWNIONEGO DO
REPREZENTOWANIA SPÓŁKI
2. Nazwa organu
1. Czy osoba, której dotyczy wpis jest osob fizyczn?
(Jeli zaznaczono odpowied „TAK” pola o numerach 7 i 8 naley przekreli.) TAK NIE
2. Nazwa / firma / nazwisko lub pierwszy człon nazwiska 3. Drugi człon nazwiska złoonego
I.2 INFORMACJA O SPOSOBIE REPREZENTACJI PODMIOTU złoonego
(Informacja obejmuje:
- sposób reprezentowania podmiotu przez zarzd, jeeli został powołany,
- sposób reprezentacji podmiotu przez prokurentów, jeli została ustanowiona prokura,
- sposób reprezentacji spółki przez wspólników, w przypadku gdy wspólnikiem jest osoba prawna – wskazanie osób reprezentujcych osob
prawn w spółce, której wpis dotyczy.)
4. Pierwsze imi 5. Drugie imi
3. Sposób reprezentacji
DO REPREZENTACJI SPÓŁKI W ZAKRESIE WSZYSTKICH CZYNNOCI SDOWYCH I POZASDOWYCH UPOWANIONY 6. Numer PESEL
JEST KOMPLEMENTARIUSZ – SPÓŁKA MEGANTEX SPÓŁKA Z OGRANICZON ODPOWIEDZIALNOCI,
REPREZENTOWANA ŁCZNIE PRZEZ DWÓCH CZŁONKÓW ZARZDU TEJE SPÓŁKI.
7. Numer KRS 8. Numer identyfikacyjny REGON

Informacje dotyczce osoby wchodzcej w skład organu reprezentacji
9. Funkcja osoby w organie reprezentacji
10. Czy osoba wchodzca w skład organu reprezentacji jest zawieszona ?1

TAK NIE
11. Data do jakiej osoba została zawieszona (dzie – miesic – rok)1 - -
Cz III
III.1 PODPISY OSÓB SKŁADAJCYCH WNIOSEK
PAWEŁ MAKULSKI 12.08.2009

ŁUKASZ MORGA
1
Dotyczy podmiotów, dla których przepisy dopuszczaj zawieszenie osoby wchodzcej w skład organu reprezentacji.
KRS-WK 2/2
KRS-WK 1/2
• KRS-WM Przedmiot działalności
Lp. Kod PKD Opis przedmiotu działalnoci

KRS-WM PRZEDMIOT DZIAŁALNOCI
4 3 3 4 Z
MALOWANIE I SZKLENIE
10 . .
CORS
Załcznik do wniosku o rejestracj podmiotu
w rejestrze przedsibiorców
Centrum Ogólnopolskich Rejestrów Sdowych
Krajowy Rejestr
Sdowy . .
DANE PODMIOTU (zgodne z podanymi we wniosku)

Nazwa / firma / nazwisko i imi . .
„MEGANTEX SPÓŁKA Z OGRANICZON
ODPOWIEDZIALNOCI” SPÓŁKA KOMANDYTOWA
Jeli opis rodzajów działalnoci nie mieci si na dwóch stronach załcznika, wówczas naley wypełni kolejne egzemplarze załcznika „Przedmiot
. .
działalnoci”.
Cz I
. .
I.1 OPIS PRZEDMIOTU DZIAŁALNOCI WEDŁUG POLSKIEJ KLASYFIKACJI DZIAŁALNOCI (PKD)
Lp. Kod PKD Opis przedmiotu działalnoci
4 1 1 0 Z . .
REALIZACJA PROJEKTÓW BUDOWALNYCH ZWIZANYCH ZE WZNOSZENIEM BUDYNKÓW
1 . .
4 1 2 0 Z ROBOTY BUDOWLANE ZWIZANE ZE WZNOSZENIEM BUDYNKÓW MIESZKALNYCH I . .

NIEMIESZKALNYCH
2 . .
4 3 1 1 Z . .
ROZBIÓRKA I BURZENIE OBIEKTÓW BUDOWALNYCH
3 . .
4 3 1 2 Z
PRZYGOTOWANIE TERENU POD BUDOW . .
4 . .
4 3 1 3 Z
WYKONYWANIE WYKOPÓW I WIERCE GEOLOGICZNO – INYNIERSKICH . .
5 . .
4 3 2 9 Z
WYKONYWANIE POZOSTAŁYCH INSTALACJI BUDOWALNYCH . .
6 . .
4 3 3 1 Z Cz II
TYNKOWANIE
7 . . II.1 PODPISY OSÓB SKŁADAJCYCH WNIOSEK
ŁUKASZ MORGA 12.08.2009

4 3 3 2 Z
ZAKŁADANIE STOLARKI BUDOWALNEJ
PAWEŁ MAKULSKI
8 . .
4 3 3 3 Z
POSADZKARSTWO, TAPETOWANIE I OBLICOWYWANIE CIAN
9 . .
KRS-WM 1/2 KRS-WM 2/2

S T R E S Z C Z E N I E
Product placement (s. 12)

Kancelaria Tomczak & Partnerzy
Res in Commercio Marcin Stachowicz, pracujący od dwóch Spółka adwokacka
miesięcy w Kancelarii student ostatniego
grudzień 2010 roku Wydziału Prawa i Administacji pochyla
jest specjalistyczną firmą doradczą prowadzącą
doradztwo w zakresie prawa gospodarczego.
się nad problematyką product placement. Jest Kancelaria obsługuje przede wszystkim trans-
to w istocie rzeczy kwestia nieuregulowana akcje w obrocie kapitałowym, bankowym
w polskim prawie, choć przecież samo a także w obrocie nieruchomościami. Kan-
zagadnienie jest obecnie widoczne każdego celaria prowadzi specjalistyczną sekcję prawa
dnia na ekranach telewizorów i w kinach. farmaceutycznego oraz prawa telekomunika-
Elastyczne zatrudnienie (s. 6) Product placement to pomysł na reklamę cyjnego. Kancelaria prowadzi także obsługuje
Marta Mianowska, specjalistka z zakresu na poły diabelski, dlatego skuteczny. Chodzi bieżącą działalność firm.
prawa pracy – w przyszłym roku zostanie o to, by w prezentowane publicznie treści Partnerzy Kancelarii:
adwokatem – została poproszona przez fabularne i artystyczne wmontować przeko- Karolina Kocemba,
pewne pismo prawnicze o napisanie tekstu nanie o unikalnym, szczególnym znaczeniu Michał Tomczak.
na temat elastycznych form zatrudnienia. Na poszczególnych marek i produktów. Ponie- Adwokaci i Radcowie Prawni:
naszych łamach publikujemy rozbudowaną waż product placement ma w sobie z definicji Wioletta Januszczyk.
wersję tekstu na temat work-sharing oraz job- coś nieledwie podstępnego – jasne jest, że
Samodzielni prawnicy:
sharing. Jak dotąd nikt nie wymyślił dobrze regulacja tej sfery jest niezbędna.
Katarzyna Bielat,
brzmiących polskich nazw dla tych rozwiązań Reguły związane z product placement,
Marta Mianowska,
prawnych. stanowiące implementację odpowiedniej
Karolina Muskała,
W dużym uproszczeniu można powiedzieć, dyrektywy unijnej, znaleźć się mają w Jakub Salwa.
że chodzi o takie formy zatrudnienia, w któ- ustawie o Krajowej Radzie Radiofonii i Tele-
Prawnicy:
rych pracownicy będą pracować wtedy, gdy wizji. Projekt nowelizacji rząd zatwierdził już
Izabela Frąckiewicz,
będzie dla nich praca oraz będą robili to, co w lipcu 2010.
Katarzyna Kryla,
najlepiej potrafią. Wprowadzenie owych
Obowiązkowe szkolenia farmaceu- Dominika Latawiec,
przepisów uświadamia zarazem, jak bardzo
Joanna Ostojska,
sztywne i „biurokratyczne” są istniejące regu- tów (s. 15)
Ewelina Pichet,
lacje prawa pracy. W tejże gospodarce wolność coraz częściej Jakub Pietrasik.
Pośrednio jest to także informacja na jest skojarzona z obowiązkami, których kiedyś
Wsparcie pozaprawnicze:
temat stosunkowo niewielkiego jeszcze byśmy nie brali w najmniejszym stopniu pod
Iwona Drabik (tłumacz),
rozpowszechnienia nowych form za- uwagę, skoro mamy do czynienia z wolnym
Eliza Romanowska-Zagrodzka (księgowość),
trudnienia. Ideowo wymyślone na czas rynkiem. Z tym ostatnim jest jednak tak, że
Iwona Jaroszewska,
głębszego kryzysu niż ten, który faktycznie rosnąca produkcja i sprzedaż leków powo-
Ilona Jędrzejczyk,
miał miejsce, rozwiązania te wydają się po duje zwiększenie ryzyk dla konsumentów.
Anna Waśko,
prostu niezbędne w zmiennej choć dojrzałej W ten sposób wyjaśnić należy rolę obowiąz- Izabela Wilkowska.
gospodarce wolnorynkowej. kowych szkoleń dla farmaceutów, które opi-
Adres:
suje w swoim tekście Kasia Kryla.
Podpis elektroniczny (s. 10) Tomczak & Partnerzy Spółka Adwokacka,
Co ciekawe, przepisy te obowiązują od
ul. Podwale 3/9
Wprowadzanie i zwłaszcza upowszechnia- czasów „przed-unijnych” – rozporządzenie
00-252 Warszawa, Polska
nie podpisu elektronicznego w Polsce można będące aktem wykonawczym pochodzi
bez wahań nazwać procesem obarczonym z 2003 roku. Telefon:
niekończącymi się niepowodzeniami. Nie- Z przepisów tych wynika parę interesu- +48 22 33 96 500
koniecznie należy za wszystkie z nich winić jących wniosków – najbardziej ogólny jest Telefax:
twórców prawa – niewątpliwie mamy tu do taki, że tam, gdzie wchodzi w grę zdrowie +48 22 33 96 501
czynienia z zupełnie zasadniczym oporem i życie konsumentów, tam sfera wolności Strona:
materii. przedsiębiorców musi być ograniczana. www.tomczak.pl
Dziś już chyba można bez obaw powie- Z przekonaniem można stwierdzić, że to ISSN 2081 - 9056
dzieć, że pierwotnie wprowadzone przepisy nie jest koniec ograniczania wolności w imię
dotyczące podpisu elektronicznego były po bezpieczeństwa.
prostu zbyt skomplikowane, zwłaszcza
w konfrontacji z korzyściami, na razie bardzo Komentarze Res in Commercio
ograniczonymi, które ze stosowania podpisu (s. 18)
elektronicznego miałyby wynikać. Ustawodawca, rzeklibyśmy złośliwie po-
Ania Woźniakowska-Dębiec, nasza utalen- stawił nas w sytuacji dwuznacznej . W chwili,
towana praktykantka z wakacji mijającego gdy mamy publikować ostatni, ale za to naj- Miesięcznik Res in Commercio . Praktyka prawa gospo-
roku napisała podsumowujący tekst na temat ważniejszy, podatkowy rozdział opracowa- darczego redagowany jest przez zespół w składzie
podpisu elektronicznego. Kontekst artykułu nia na temat spółki komandytowej – ustawą Izabela Frąckiewicz, Dominika Latawiec i Michał
Tomczak. Współpracownikami miesięcznika i autorami
wyznaczał przyjęty jeszcze na wiosnę mijają- z dnia 25 listopada 2010 roku wprowadzo-
tekstów są prawnicy Kancelarii Tomczak & Partnerzy
cego roku projekt nowej ustawy o podpisie na została zasadnicza zmiana do przepisów a także inni prawnicy, zaproszeni do współpracy, co
elektronicznym. Niestety, projekt rozmył się regulujących opodatkowanie wspólników w ich notkach biograficznych wyraźnie zaznaczono.
w czeluściach prac legislacyjnych. Niemniej spółek osobowych. W sposób zasadniczy Miesięcznik składany jest w programie InDesign
wiedza zawarta w tekście będzie przydatna zmienia ona podatkowe „właściwości” spół- firmy Adobe. Autorem projektu graficznego jest
– także z perspektywy przewalczania owego ki komandytowej. Do kwestii tej wrócimy Wojciech Wilk.
oporu materii. w następnym numerze miesięcznika.

S U M M A R Y
Res in Commercio this matter is not governed by Polish law,

however, the notion itself does exist and is
Tomczak & Partners Law Officeis
A professional counselling company render-
December 2010 each day visible on cinema and TV screens. ing advisory services in the field of commer-
Product placement as an idea for the adver- cial law. The law office is chiefly preoccupied
tisement is almost devilish, and therefore with transactions concerning the capital and
effective. The main assumption consists in bank turnover as well as real estate business.
introducing a unique and particular meaning Furthermore, it runs a specialist section of
of individual makes and products to publicly pharmaceutical as well as telecommunication
presented feature and artistic contents. Sin- law and provides services pertaining to the
Flexible employment (p. 6) ce product placement implies – by definition companies’ current activities.
Marta Mianowska, a specialist in employ- – something almost treacherous – it goes Partners:
ment law who next year will become an without saying that the regulation of this Karolina Kocemba,
attorney-at-law, was asked by a certain legal area is quite necessary. Michał Tomczak.
bulletin to write a text devoted to flexible em- The rules pertaining to product placement Attorneys-at-law and Counsellors:
ployment forms. In our pages we publish an and constituting implementation of a proper Wioletta Januszczyk.
extended version of a text on work-sharing EU directive are to be placed in the act on
Leading Lawyers:
and job-sharing. So far, no one has invented National Broadcasting Council – the draft
Katarzyna Bielat,
suitable Polish equivalents for those legal amendment was already approved by the
Marta Mianowska,
concepts. government in July 2010.
Karolina Muskała,
To put it simply, one may say that it is
Jakub Salwa.
about such employment forms which will Compulsory trainings for pharmaci-
sts (p. 15) Associates Lawyers:
be undertaken by employees only when
Izabela Frąckiewicz,
they find an appropriate job and when they In this economy freedom is more and more
Katarzyna Kryla,
do what they may do best. Introduction of frequently associated with duties which in old
Dominika Latawiec,
new provisions make us aware of rigidity and days would have not been taken into slightest
Joanna Ostojska,
“bureaucratic” nature of existing regulations consideration since currently we have to do
Ewelina Pichet,
pertaining to the employment law. For us, it with a free market. However, the increasing
Jakub Pietrasik.
is indirect information that the notions have freedom of producing and selling goods re-
Extralegal Support:
been insufficiently spread in Polish jurisdiction. sults in a growing number of consumer risks.
Iwona Drabik (translator),
Devised for the purposes of a crisis more In such a way the role of compulsory trainings
Eliza Romanowska-Zagrodzka (accountant),
serious than that which actually took place, for pharmacists needs to be explained, which
Iwona Jaroszewska,
the above solutions seem to be necessary in is in more detail described by Kasia Kryla.
Ilona Jędrzejczyk,
an unstable, however, mature, free market What is more interesting, those provisions
Anna Waśko,
economy. have been effective since „pre-union” times
Izabela Wilkowska.
– a regulation being an executive act derives
Electronic signature (p. 10) Address:
from 2003.
Tomczak & Partners Law Office,
Introduction and, in particular, populariza- Several thought-provoking conclusions
3 Podwale St. upt. no 9,
tion of an electronic signature in Poland may need to be drawn – the most general may
00-252 Warsaw, Poland
be without hesitation referred to as a process be summarized in the following way: where
doomed to ongoing failure. Not necessarily consumers’ health and life are taken into Telephone number:
should the creators of law be blamed for all consideration, the entrepreneurs’ freedom +48 22 33 96 500,
these unsuccessful attempts – undoubtedly, must be limited. One may convincingly state Telefax:
they may be justified by simple and omni- that it is not the end of restricting the freedom +48 22 33 96 501
present resistance of the matter. Today one for the sake of security. Website:
may with no fear say that initially introduced www.tomczak.pl
provisions pertaining to the electronic signa- Commentaries in Res in Commercio
ISSN 2081 - 9056
ture were simply too complicated, especially (p. 18)
when confronted with potential profits which One could say that the legislator maliciously
- for the time being – are quite limited. placed us in an ambiguous situation. When
Anna Woźniakowska-Dębiec, a trainee who we have to publish the last, nevertheless,
this summer completed her legal internship the most important chapter pertaining to
at our Law Office, wrote a commentary per- a limited partnership – by virtue of the act of
taining to an electronic signature. The article 25 November 2010 there was introduced
was inspired by the adoption of a draft act on an essential amendment to the provisions
electronic signature. Unfortunately, the draft governing taxation of partnerships’ share-
Monthly Res in Commercio . Law Practice is edited
was blurred in the depths of legislative works. holders. It basically changes tax “properties” by the team composed of: Izabela Frąckiewicz,
However, the information presented in the of a limited partnership. We will refer to this Dominika Latawiec and Michał Tomczak. The fur-
text may prove useful – also from the angle matter in more detail in the next edition of ther parties involved in the issuance of a monthly
of overcoming the matter resistance. our monthly. as well as authors of texts are lawers employed at
Tomczak & Partners Law Office and other lawyers
invited to cooperation, which fact was marked in
Product placement (p. 12) their biographical notes.
Marcin Stachowicz, a student of law, wor- The monthly is created in Adobe InDesign and de-
king at the Law Office for two months, gives signed by Wojciech Wilk.
his attention to product placement. Actually,

Res in Commercio 12/2010

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Res in Commercio 12/2010

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

grudzień 2010

(numer 10/ 2010)

Wycena i amortyzacja aportu wnoszone- sporządzenia wykazu składników na dzień

2 | RES IN COMMERCIO | GRUDZIEŃ 2010

RES IN COMMERCIO | GRUDZIEŃ 2010 | 3

4 | RES IN COMMERCIO | GRUDZIEŃ 2010

z czym pogląd o tym, że notariusz przepro- złożeniu oświadczenia o potrąceniu z wierzy-

RES IN COMMERCIO | GRUDZIEŃ 2010 | 5

W ostatnim czasie „modne” stały się dwa pojęcia: work-sharing

Work-sharing i job-sharing nie zostały w tej formie przeniesione

6 | RES IN COMMERCIO | GRUDZIEŃ 2010

Definicje Obniżenia wymiaru czasu pracy dokonuje się w układzie zbiorowym

Art. 12. Ustawy o łagodzeniu skutków

1. Wymiar czasu pracy określony w umowie

RES IN COMMERCIO | GRUDZIEŃ 2010 | 7

Omawiana wyżej instytucja jest bardzo zbliżona do modelowego

Obniżenie wymiaru czasu pracy według Kodeksu

Art. 23 (1a) Kodeksu pracy

§ 1. Jeżeli jest to uzasadnione sytuacją finansową pra-

§ 2. Przepisy art. 9 (1) § 1-4 stosuje się odpowiednio.

Podobnie, na mocy art. 9 (1) Kodeksu ze względu na sytuację

Art. 241 (27) Kodeksu pracy

§ 1. Ze względu na sytuację finansową pracodawcy

8 | RES IN COMMERCIO | GRUDZIEŃ 2010

Oczywiste jest, że sensowne jest dzielenie tylko tych stanowisk, któ-

RES IN COMMERCIO | GRUDZIEŃ 2010 | 9

Anna Woźniakowska - Dębiec

10 | RES IN COMMERCIO | GRUDZIEŃ 2010

RES IN COMMERCIO | GRUDZIEŃ 2010 | 11

Product placement – wokół definicji Problem z klasyczną reklamą

12 | RES IN COMMERCIO | GRUDZIEŃ 2010

Czy nadawcy i reklamodawcy wiedzą co robią? Nieuczciwe praktyki rynkowe

RES IN COMMERCIO | GRUDZIEŃ 2010 | 13

14 | RES IN COMMERCIO | GRUDZIEŃ 2010

Zakres szkolenia Więcej niż sprzedawca

RES IN COMMERCIO | GRUDZIEŃ 2010 | 15

       

           

"#    !  ! $   

      %    ' #

    ' !) ' %!  !   

         #

      

#-.  

 /  !    ! 

16 | RES IN COMMERCIO | GRUDZIEŃ 2010

Opracowane przez ekspertów

RES IN COMMERCIO | GRUDZIEŃ 2010 | 17

W następnym numerze miesięcznika opiszemy

18 | RES IN COMMERCIO | GRUDZIEŃ 2010

Komentarze Res in Commercio

5.1. Miejsce spółki komandytowej w polskim systemie ków.

RES IN COMMERCIO | GRUDZIEŃ 2010 | 19

Komentarze Res in Commercio

20 | RES IN COMMERCIO | GRUDZIEŃ 2010

Komentarze Res in Commercio

RES IN COMMERCIO | GRUDZIEŃ 2010 | 21

Komentarze Res in Commercio

KRS-WK Organy podmiotu / wspólnicy uprawnieni

ORGANY PODMIOTU / WSPÓLNICY UPRAWNIENI DO Cz II

7. Numer KRS 8. Numer identyfikacyjny REGON

10. Czy osoba wchodzca w skład organu reprezentacji jest zawieszona ?1

11. Data do jakiej osoba została zawieszona (dzie – miesic – rok)1 - -

PAWEŁ MAKULSKI 12.08.2009

"# ! ! $

% ' #

' !)' %! !

#

#-.

/ ! !

11. Data do jakiej osoba została zawieszona (dzie – miesic – rok)1 - -

Lp. Kod PKD Opis przedmiotu działalnoci

Lp. Kod PKD Opis przedmiotu działalnoci