1.1.

Zasady Techniki boksu

Technika w boksie - to całokształt sposobów prowadzenia akcji w obronie i ataku.

Taktyczna dojrzałość boksera pozostaje w prostym stosunku do jego przygotowania
technicznego. Im bogatsza jest technika boksera, tym bardzie różnorodna taktyka.
W szerokim pojęciu techniki bokserskiej zawierają się: umiejętność szybkiego, lekkiego
poruszania się po ringu, co pozwala bokserowi wybrać w błyskawicznie zmieniających się
sytuacjach walki odpowiedni moment dla ataku i obrony; opanowanie wszystkich ciosów
atakujących, opartych na dokładnej koordynacji ruchu, wykonywanych nieoczekiwanie,
szybko, dokładnie z nieodzowną ostrością i siłą; trwałe wiadomości i nawyki w zakresie
akcji obronnych, zabezpieczające przed ciosami przeciwnika; opanowanie techniki
kontrciosów, w połączeniu ich z tą czy inną obroną.
Opanować technikę boksu i stosować ją w walce może tylko bokser wszechstronnie
fizycznie przygotowany, doskonale panujący nad ruchami swego ciała.
Technika walki jest dla boksera jego orężem, którym posługuje się on, realizując swoje
plany taktyczne. Dlatego technika powinna być przez boksera opanowana w zupełności,
ażeby mógł on w trakcie walki posługiwać się nią pewnie i swobodnie.
Prawidłowe, celowe stosowanie dobrze przyswojonej techniki pozwala bokserowi w
sposób nieprzymuszony, szybko i lekko przeprowadzać najbardziej skomplikowane i
różnorodne działania.
Szybkie tempo walki wymaga, aby ruchy boksera były do maksimum celowe. Dla techniki
boksu charakterystyczne jest kolejne następowanie i wzajemna zależność wszelkich
ruchów: każdy ruch powinien jakby wypływać z poprzedniego, przedłużając go.
Walka w ringu charakteryzuje się nieprzerwanym następowaniem po sobie
najróżnorodniejszych ruchów bojowych, wykonywanych po uprzednim wypracowaniu
dogodnych pozycji wyjściowych, a wypływających z sytuacji, jakimi zakończyły się ruchy
poprzednie. I tak atakując seriami ciosów, przy końcu każdego ciosu bokser przyjmuje
pozycję wyjściową, z której łatwo może wyprowadzić taki czy inny cios następny. Po
czym nowy cios itd. Ruchy boksera, jeśliby nie potrafił on stosować na przemian obron i
ciosów z naturalną płynnością, byłyby niepowiązane i kanciaste, kosztowałyby wiele
wysiłku i powodowałyby rozproszenie uwagi, tym więcej szkodliwe, że bokser musi
działać szybko i bez przerwy w zmieniających się warunkach.
Każdy bokser powinien dążyć do wypracowania sobie indywidualnego stylu walki, w
oparciu o podstawowe zasady techniki, ogólnie przyjęte w szkoleniu.
Młodzi bokserzy powinni, poczynając od pierwszych kroków, przyswajać sobie prawidłowe
nawyki. Które stanowią podstawę dobrego stylu.

1.2 Pozycja bokserska

Określeniem pozycja bokserska oznaczamy wyjściową pozycję bojową, z której bokser,

będąc równocześnie w stałej gotowości bojowej, może w każdym momencie rozpocząć
akcję, wcielać w czyn swoje plany i uprzedzać zamierzenia przeciwnika. W ten sposób
pozycja bokserska jest, w rzeczywistości, uniwersalną bojową pozycją wyjściową,
stosowaną zarówno przy zaczepnych, jak i obronnych działaniach.
Walka na ringu wymaga od boksera dużego skupienia uwagi. Uwagę boksera powinny
cechować czujność, ciągłość i wytrwałość. Bokser musi we właściwym czasie widzieć, jak
zmieniają się przygotowawcze ruchy przeciwnika, musi umieć odgadnąć z nich charakter
zamierzanego ataku czy obrony.
Pozycja bokserska w trakcie walki nic może być wciąż taka sama: zmienia się położenie
rąk, nóg i tułowia; położenia wyjściowe zmieniają się w zależności od rodzaju
przygotowawczych ruchów boksera, wynikających z jego zamierzeń, i od oceny
zachowania się przeciwnika.
Każdy bokser w czasie walki stosuje i zachowuje pozycję bokserską wg indywidualnej
maniery (rys, l). To pomaga bokserowi z największym sukcesem wykorzystać w walce
swoje fizyczne i psychiczne walory.
Na przykład, mistrz ZSRR w wadze ciężkiej, Algierdas Szocikas, trzyma się na ringu w
wyprostowanej, zbalansownnoj, prawostronnej pozycji, pozwalającej mu lekko i szybko
poruszać się po ringu i z większym efektom posługiwać się silniejszą lewą ręką. Jego
taktyce, opartej na zaskakujących atakach z dystansu, sprzyja wyjątkowa zwinność w
poruszaniu się po ringu. Pozycja mistrza wagi rnuszej ZSRR Anatola Bułakowa,
zmieniając się w trakcie walki, pozwala mu, działać jednakowo skutecznie zarówno w
dystansie, jak i w półdystansie. Zmysł obserwacyjny i prawidłowa ocena właściwości
przeciwnika, umiejętność wyboru właściwego momentu dla ataku, umiejętność
reagowania we właściwym momencie i w odpowiedni sposób na poczynania przeciwnika,
pozwalają Bulakowowi boksować ekonomicznie, i jakby bez pośpiechu.
Mistrz ZSRR w wadze półśredniej Ś. Szczerbakow zabezpiecza swoją obronę skupioną
pozycją, wzmacniając jej szczelność unikami i odchyleniami, wykorzystując dla obrony
ręce, z równoczesnym zachowaniem możliwości zadawania ciosów. W walce wykorzystuje
on umiejętnie swój stosunkowo niewysoki wzrost. Wyjątkowy stopień rozwoju fizycznego,
jednakowo silne ciosy z obu rąk, umiejętność odkrywania przeciwnika, a także szybkiego
spostrzegania odkrytych miejsc na jego ciele i równoczesna zdolność natychmiastowego
zadawania ciosów, przyczyniają się do sukcesów jego taktyki, zmierzającej prawie
zawsze do decydującego zwycięstwa.
Indywidualność bojowej pozycji zależy przede wszystkim od fizycznych i
psychologicznych właściwości boksera. Jednakże w początkowym okresie szkolenia
indywidualizacja pozycji bokserskiej jest niedopuszczalna. Nie zapoznawszy
początkującego z zasadniczą pozycją bokserską, nic nauczywszy go pewnie działać w tej
pozycji, trener nic powinien jej indywidualizować. Jedynie przyswoiwszy sobie zasadniczą,
ogólnie przyjętą pozycję, bokser potrafi wyrobić swoistą pozycję indywidualną,
odpowiadającą jego bojowym właściwościom. W przeciwnym wypadku bokser może
nabrać nieprawidłowych nawyków.
Przy indywidualizacji pozycji bokserskiej nie wystarczy kierować się tylko zewnętrznymi,
warunkami fizycznymi boksera (długość ramion, wzrost itp.), nic uwzględniając jego
właściwości psychologicznych. Bokser o silniejszej prawej ręce stoi lewą stroną tułowia w
przód (w półobrocie do przeciwnika), zapewniając tym samym swojej prawej ręce
bardziej korzystne położenie wyjściowe dla zadawania silnych ciosów. Lewa noga,
wysunięta ku przodowi, opiera się o podłogę całą stopą. Prawa stopa znajduje się w
odległości niewielkiego kroku w tyle i na pot kroku w prawo, równolegle do lewej,
dotykając podłogi swoją przednią częścią. W stosunku do przeciwnika, stopy zwrócone są
o pół obrotu w prawo. Ciężar ciała rozłożony równomiernie na obu, z lekka zgiętych
nogach, co daje możliwość swobodnego wykonania kroku dowolną nogą w dowolnym
kierunku. Tułów wyprostowany dla ułatwienia balansowania w czasie poruszania się po
ringu.
 1.3 Poruszanie się po ringu.

Szybkość i dokładność ruchów nóg, umiejętność dokonania właściwej oceny czasu i

dystansu, grają zasadniczą rolę zarówno przy zadawaniu ciosów, jak i w wypadku
stosowania akcji obronnych. Bokser powinien umieć zręcznie i szybko poruszać się po
ringu.
Zasadnicza przewaga lekko poruszającego się boksera polega na tym, że dezorientuje on
przeciwnika swoją ruchliwością, nie pozwalając mu skoncentrować się na tej czy innej
akcji. Bokser, poruszając się swobodnie i szybko, przygotowuje sobie dystanse i sytuacje
potrzebne mu do przeprowadzenia akcji zaczepnych, bądź obronnych. Poruszając się po
ringu, bokser czyni to, posuwając się ślizgającymi się krokami na przedniej części stóp.
Posuwiste kroki pozwalają mu stale zachować dogodną pozycję ciała przy szybkim tempie
walki i tym samym łatwo stwarzać wyjściowe sytuacje do zadawania ciosów. Opanowanie
techniki poruszania się po ringu jest jednym z pierwszych i zasadniczych warunków przy
nauce boksu.
Z początku przyswaja się pojedyncze kroki we wszystkich kierunkach, bezpośrednio z
bokserskiej pozycji. Krok w przód 'wykonuje się lewą noga, po czym podciąga się prawą
nogę do pozycji analogicznej do wyjściowej. Krok w tył wykonuje się prawą nogą, krok w
lewo - lewą i w prawo - prawą nogą.
W ten sposób, pierwszy krok zawsze wykonuje noga stojąca bliżej kierunku
zamierzonego ruchu. To jest obowiązujący warunek przy poruszaniu się po ringu. Bokser
powinien także utrzymywać nieodzowną do zachowania stateczności odległość między
stopami i unikać krzyżowania nóg.
Schemat elementów poruszania się bokserów po ringu (rys. 2) ilustruje wyraźnie dążenie
boksera do utrzymania po każdym kroku nieodzownego odstępu między stopami, dla
zachowania stateczności. W ten sposób bokser ma możność swobodnego wykonania
następnego kroku w dowolnym kierunku. Ćwicząc poruszanie się po ringu w czasie wolnej
walki, bokser osiąga wysoki stopień technicznej doskonałości ruchów nóg. Przy
poruszaniu się po ringu podczas walki, mięśnie ciała boksera nie powinny się nadmiernie
naprężać. Wzmożoną szybkość kroku bokserskiego, połączonego z atakującym ciosem
lub akcją obronną, uzyskuje się przez szybkie przeniesienie ciała w kierunku
wykonywanego kroku. Każdy krok wykonuje się bez uprzedniego przenoszenia wagi ciała
na nogę, którą bokser odbija się, przy danym ruchu, bezpośrednio z pozycji bokserskiej.
Ciężar ciała ma bezpośrednie znaczenie dla postępowego ruchu
Ażeby zapewnić obronne położenie podbródka, który należy starannie chronić od
uderzeń, głowa jest lekko pochylona w dół; pięść lewej ręki na poziomic stawu
ramieniowego, łokieć opuszczony, rękę należy trzymać bez naprężenia, półzgiętą w
stawie łokciowym; pięść zwrócona tylną powierzchnią kości śródręcza w pół obrotu na
zewnątrz i ku górze. W stosunku do przedramienia, pięść przyjmuje typowe położenie dla
momentu zadawania ciosu (patrz, rys 3). Pośrednie między pronacją i supinacją
położenie przedramienia zaleca się przy nauczaniu młodych bokserów ciosów prostych i
sierpowych. Takie położenie lewej ręki pozwala szybko zadawać ciosy proste i sierpowe
bez konieczności obracania pięści w stawie promieniowo-nadgarstkowym. Prawą rękę
należy trzymać swobodnie przy prawym boku; łokieć opuszczony, kiść przy podbródku z
prawej strony. Z tego położenia prawa ręka może zadawać ciosy z pełnym
wykorzystaniem siły skrętu tułowia, przy równoczesnej osłonie tułowia łokciem, a głowy
dłonią. Bokser, znajdując się w pozycji bokserskiej, stara się w jak najmniejszym stopniu
naprężać mięśnie, żeby ich przed czasem nie męczyć i co ważniejsze, żeby zachować
możliwość szybkiego i swobodnego działania.
Kiedy już pozycja bokserska zostanie dobrze opanowana statycznie, przyswaja się ją
starannie przy zastosowaniu najróżniejszych sposobów poruszania się po ringu.
W półdystansie, bezpośrednie niebezpieczeństwo otrzymania ciosu zmienia pozycję
bokserską. Pozycja staje się bardziej zwarta, najbardziej wrażliwe miejsca ciała starannie
się zakrywa. W tej pozycji najbardziej celowe jest ustawić się lewą stroną ciała ku
przeciwnikowi, z wysuniętą naprzód lewą nogą, jednakże trochę bardziej frontalnie, niż w
dystansie. Nogi, dla lepszej stateczności, nieco uginają się i rozstawione są trochę szerzej
niż przy zwykłej pozycji, jednak nie za szeroko, żeby nie tracić swobody w poruszaniu się
po ringu. Ręce, zgięte w stawach łokciowych, trzymać należy przed tułowiem z
opuszczonymi w dół łokciami.
W czasie walki, ręce powinny być jednako gotowe i do obrony, i do zadawania ciosów, to
jest powinny lekko i szybko przyjmować wyjściowe pozycje zarówno do działań
zaczepnych, jak i obronnych. Znajdując się w pozycji bokserskiej, bokser nie powinien
tracić przeciwnika z pola widzenia.
Poruszanie się po ringu dla uzyskania właściwego dystansu, a równocześnie i dla
przygotowania dogodnej sytuacji wyjściowej do zadawania ciosów, odbywa się za pomocą
lekkich, posuwistych kroków w różne strony naprzód. Kiedy noga wykroczna odrywa się
od podłogi, równowaga zostaje czasowo zachwiana. Wykorzystuje się to po to, by
zwiększyć szybkość kroku (odbiciem się od podłogi drugą nogą). Równowagę odzyskuje
się w tym momencie, kiedy noga wykroczna opuściła się na podłogę, a noga zakroczna
podciągnięta została do pozycji analogicznej do wyjściowej.
W walce, oprócz kroków pojedynczych, bardzo często stosuje się drobne podwójne kroki,
a także płynne, posuwiste kroki, następujące nieprzerwanie jeden po drugim. Są one
łatwiejsze do wykonania, mniej męczą nogi i pozwalają lepiej zachować równowagę, Ruch
i w tym wypadku rozpoczyna się nogą, stojącą bliżej kierunku zamierzonego ruchu.
Najpierw noga wykroczna robi pół kroku, następnie podciąga się drugą nogę; od razu w
ślad za tym noga, która zapoczątkowała ruch, robi jeszcze pół kroku itd. W rezultacie
powstaje nieprzerwany, posuwisty ruch. Ćwicząc się w poruszaniu się po ringu bokser
przyswaja sobie nieodzowną dlań orientację w ringu i umiejętność wykorzystywania całej
jego przestrzeni. Jest rzeczą bardzo ważną nauczyć boksera umiejętności zachowania
kierunku pozycji bokserskiej, w stosunku do ciągle zmieniającego miejsce przeciwnika.
Osiąga się to przez zwroty. Zwroty wykonuje się na przedniej części stopy nogi,
dźwigającej ciężar ciała. Zwroty można wykonywać na dowolnej nodze. Jeśli np. przy
zwrocie oprzeć się na prawej nodze, wokół której wykonuje się zwrot, lewą nogę
odstawia się w stronę przeciwnika. W ten sposób uzyskuje się bojowy kierunek pozycji w
stosunku do przeciwnika (rys. 3). Szybki zwrot tułowia wokół nogi, na której spoczywa
ciężar ciała, ułatwia ruch drugiej nogi, przestawianej w przód czy też w tył.
Poruszanie się po ringu w walce na półdystans ma odmienny charakter, niż to ma miejsce
w walce na dystans, gdzie nogi wykonują lekkie i szybkie, manewrujące kroki. W walce
na półdystans jak i na dystans, pracą nóg reguluje się, w zasadzie, odległość od
przeciwnika, lecz tutaj stosuje się przeważnie pojedyncze krótkie kroki, przy czym nogi
są bardziej ugięte.
Przy prawidłowej i dokładnej pracy nóg bokser zawsze znajduje się w takiej odległości od
przeciwnika, z której można nadawać ciosom odpowiednią ostrość i siłę. Ponadto,
przenosząc ciężar ciała z nogi na nogę, bokser stwarza dogodne wyjściowe sytuacje dla
ciosów i obron, wykorzystując siłę odbicia nóg w celu zwiększenia szybkości zadawanych
ciosów.
Bokserzy powinni częściej ćwiczyć się w poruszaniu się po ringu, jak gdyby w walce z
wyimaginowanym przeciwnikiem ("walka z cieniem"), zachowując pozycję bokserską i
wykorzystując całą przestrzeń ringu. W zdobyciu umiejętności lekkiego i prawidłowego
poruszania się po ringu pomocne są także ćwiczenia przygotowawczo, osnute na
płynnych, posuwistych krokach i biegu, ćwiczenia ze skakanką, z łapami i w walce z
partnerem.
 1.4
Dystans w walce.

Istnieją dwa zasadnicze dystanse: dystans i półdystans. Ich znajomość jest dla boksera
nieodzowna, dlatego, żeby mógł lepiej orientować się i działać w sytuacji bojowej,
ponieważ warunki walki w tych dystansach są różne.

1.4.1 Dystans

Na początku nauki boksu przyswaja się wszystkie techniczne środki, stosowane w walce
na dystans. Dystans określa się odległością, z której bokser, pozostający w pozycji
bokserskiej, wykonawszy krok do przodu, może dosięgnąć przeciwnika ciosem. Obliczenie
dystansu przy szybkim tempie walki, pełnej różnych niespodzianek - jest jednym z
najtrudniejszych nawyków, nabywanym jedynie dzięki długotrwałej praktyce w
ćwiczebnych walkach. Bokser, umiejący obliczać dystans dla swoich ciosów, posiada
więcej możliwości zadawania ich dokładnie i z potrzebną siłą.
Będąc od przeciwnika w odległości ciosu z krokiem w przód, bokser znajduje odpowiednie
momenty dla przeprowadzenia rozstrzygających akcji. W walce na dystans cały ciężar
walki spada na lewą rękę. Tą ręką bokser nawiązuje walkę za pomocą markowanych,
rozmyślnie nie doprowadzonych do końca ciosów, nią też rozpoczyna atak, i stopując,
zatrzymuje ataki przeciwnika.
Prawą ręką zadaje się ciosy tylko w łych wypadkach, kiedy powstała luka w obronie
przeciwnika. Cios prawą ręką, zadawany z bocznej pozycji, odbywa dłuższą drogę, niż
cios lewą ręką. Dlatego też trudno jest zadawać często ciosy prawą ręką. Prócz tego, w
wypadku chybienia, lutów i głowa boksera odsłaniają się. Wszystko to oznacza, że, aby
mieć możność częściej zadawać ciosy prawą ręką, należy je przygotowywać, zmniejszając
szczelność obrony przeciwnika markowanymi akcjami, a także, należy wciąż pamiętać o
asekuracji przed ciosami przeciwnika.
W czasie walki bokser trzyma się dalekiego dystansu ze względów taktycznych w tych
wypadkach, kiedy dążąc do ułatwienia sobie obrony, chce w większym stopniu
zabezpieczyć siebie przed ciosami przeciwnika i wykorzystać swoją przewagę w szybkości
poruszania się po ringu. Każdy bokser określa dystans w sposób indywidualny,
odpowiednio do długości swoich rąk, wzrostu i długości kroku.
Wielkie znaczenie dla obliczenia dystansu posiada szybkość reakcji i ruchów, a także
odpowiednia ocena właściwości przeciwnika i jego taktyki.

1.4.2 Półdystans

Półdystans - jest to odległość do przeciwnika, z której można zadawać ciosy bez kroku w
przód. Zmiana odległości między przeciwnikami zawsze wpływa na charakter i warunki
walki. Bliższa odległość czyni warunki walki ostrzejszymi, bowiem w dystansie bokserzy
znajduje) się jeden od drugiego w odległości ciosu z krokiem w przód i obronić się od
ciosu łatwiej, niż od szybkich, krótkich ciosów w półdystansie.
W półdystansie przeciwnicy muszą bardziej koncentrować swoją uwagę, aby we
właściwym czasie i bardzo szybko bronić się i wybierać moment dla zadania ciosu, gdy
tymczasem w walce na dystans przeciwnicy czują się bardziej swobodnie i mają możność
manewrować, pozostając w ciągłym ruchu. Półdystans jest najdogodniejszy dla
nawiązania walki; daje możność zadawania bez przerwy ciosów z obu rąk. Wielu
bokserów uznaje ten właśnie dystans za podstawowy i właściwy dla siebie. Na to, żeby
móc prowadzić stale walkę w tym dystansie, trzeba być mistrzem naprawdę dużej klasy.
Obliczać odległość' w walce na półdystans trzeba specjalnie dokładnie. Niedokładność
przy obliczaniu dystansu, niedbałe ruchy w bezpośredniej bliskości przeciwnika, nierzadko
doprowadzają do "przypadkowych" uderzeń głową i w następstwie do kontuzji
(skaleczenia, pęknięcia łuku brwiowego itp.). Jako rzecz specjalnie ważną należy
podkreślić, że pozostający w zwartej pozycji bokser nie może wysuwać głowy do przodu
poza linię pionową, poprowadzoną w górę od czubków palców znajdującej się w przedzie
nogi. Nauczyciel boksu powinien stale troszczyć się o to, by nauczyć boksera prawidłowo
obliczać dystans w walce.
Obowiązujące przepisy zabraniają bokserom opierać się o siebie głowami w walce w
zwarciu, popychać się, obchwytywać się wzajemnie, przesuwać ręce za boczną część
tułowia przeciwnika. Wszystko to przeobraziło współczesną technikę i taktykę walki w
bliskim dystansie i odbiło się na walce w zwarciu - bokserzy odsunęli się nieco od siebie.
Dlatego też znikła konieczność rozróżniania średniego i bliskiego dystansu (półdystansu i
zwarcia).
W półdystansie bokser może stosować długie i krótkie ciosy, bez konieczności wykonania
kroku w przód. Zadaje się długie i krótkie ciosy, przy czym bokser reguluje odległość od
przeciwnika zginając mniej lub więcej ręce, ruchami tułowia, przemieszczając opór z nogi
na nogę, a także wykonując odchylenia i stosując niewielkie kroki po to, by podążać za
przeciwnikiem lub oddalać się od niego.
Klasyfikacja technicznych środków boksu ma na celu: wykazać zasadnicze ciosy i obrony i
podzielić je wg rodzajów, wychodząc z założenia podobieństwa cech technicznych;
określić odmiany ciosów i obron, jakie mogą zaistnieć w najróżniejszych warunkach walki
ustanowić w nich określony (przejrzysty) porządek dla pracy wychowawczej.
Klasyfikacja i terminologia ciosów i obron polega na podziale ich wg różnic w strukturze
ruchu; sama nazwa ciosu bądź obrony określa charakter ruchu - "cios z dołu", "obrona
odchyleniem" itp.

1.5 Ciosy

Klasyfikacja bokserskich ciosów. W technice boksu istnieją trzy zasadnicze rodzaje

ciosów: cios prosty, cios sierpowy i cios z dołu. Każdy z tych ciosów może być zadawany i
lewą i prawą ręką, tak w głowę, jak i w tułów. W ten sposób rozróżniamy w boksie 12
zasadniczych ciosów, których struktura ruchu określa się rodzajem ciosu (prosty,
sierpowy, z dołu), ręką cios zadającą (lewą, prawą) i celem dla ciosu (głowa, tułów).
Przytoczone cechy określają również i terminologię ciosów, na przykład - "cios prosty
lewą w głowę", "cios sierpowy prawą w tułów", "cios z dołu lewą w tułów" itd.
Technika zasadniczych ciosów w warunkach walki może się zmieniać, w zależności od
indywidualnych właściwości boksera, rodzaju działań i sytuacji przeciwnika, tempa walki,
zadań taktycznych itp. W związku z tym powstaje różnorodność ciosów, a ściślej mówiąc
różna technika ich wykonania. Podamy kilka przykładów. Prosty cios, w zależności od
dystansu i rodzaju zbliżenia i ataku, może być zadany nie w pełni wyprostowaną, a nawet
silnie zgiętą ręką - tak zwany krótki prosty cios. Tenże cios może być skierowany z dołu
w głowę przeciwnika i przybiera wówczas jakby pośrednią formę między prostym ciosem i
ciosem z dołu. Sierpowe ciosy mogą być kierowane do celu z dołu lub z góry, a nie tylko
ściśle równolegle do podłogi.
W technice wielu mistrzów boksu istnieje cały szereg indywidualnych cech. I tak np. Iwan
Kniazjew stosuje cios sierpowy prawą, przy którym ręka cios zadająca, zbliżając się do
celu, nieco się prostuje i wykonuje ruch jak przy ciosie prostym. Roman Kariste, zadając
cios sierpowy lewą w głowę, wykorzystuje dla początkowego odbicia nie prawą, lecz lewą
nogę, przenosząc przy zadawaniu ciosu ciężar ciała na prawą nogę i wysuwając lewą
nogę w przód. Podobnych przykładów można by podać wiele.
To wszystko przemawia za tym, że zasadnicza technika ciosów w boksie nic powinna być
rozumiana jako stały i niezmienny szablon. W oparciu o nią mogą być opracowywane
odmiany ciosów, które skutecznie stosuje się w walec i które mogą być wykorzystane
przy szkoleniu bokserów, znających już dobrze podstawy zasadniczej techniki.
Wielki zmysł obserwacyjny i wynalazczość wykazał w tym względzie znany wykładowca
Dionisow, wprowadzając do praktycznego nauczania szereg skutecznych ciosów, z
powodzeniem stosowanych w różnych warunkach ataku czy kontrataku (np. krótki prosty
cios z dołu, cios sierpowy lewą z zapoczątkowaniem ruchu przez odbicie lewą nogą i
inne). Wszystkie zasadnicze ciosy pochodzą od trzech wyżej podanych rodzajów.
 1.5.1 Ciosy proste

Najczęściej stosowane są w boksie ciosy proste. Są one praktyczne, względnie proste w

wykonaniu, szybkie i dokładne.
Ciosy proste przeznaczone są, w zasadzie, do przeprowadzania ataku z dystansu, a w
walce z bliska mogą być one zadawane i zgiętą ręką. Jednocześnie stosuje się je jako
kontrciosy, w połączeniu z wszystkimi rodzajami obron, a także i po to, aby
powstrzymywać ataki przeciwnika i utrzymywać dystans. Prostych ciosów uczy się na
samym początku szkolenia, ponieważ nadają one bojowym działaniom początkującego
boksera cechy pewnego zorganizowania i pomagają w wybitny sposób w opanowaniu
techniki walki na dystans.

1.5.2. Ciosy sierpowe

Ciosy sierpowe, co do skuteczności zajmują jedno z pierwszych miejsc wśród wszystkich

podstawowych ciosów bokserskich. Zadaje się je zgiętą ręka, usztywnioną w stawie
łokciowym.Droga ręki, zadającej cios sierpowy, jest krótka. Zmniejszony rozmach
ruchów, przy równoczesnym szybkim skróceniu mięśni przedniej powierzchni pasa
barkowego i skośnych mięśni brzucha, czyni ten cios szybkim i gwałtownym.
Zasadniczo, przy pomocy ciosów sierpowych, przeprowadza się ataki i kontrataki w
półdystansie. Ciosy zadaje się w płynnej kolejności, pod najrozmaitszymi kątami; ciosy te
opierają się na zasadzie przemieszczania ciężaru ciała z nogi na nogę, połączonego ze
skrętami tułowia. Przy ciosie prawą ręką ciężar ciała przenosi się na lewą nogę, tułów
skręca się w lewo; prawa ręka, zgięta w łokciu pod kątem prostym, wykonuje krótki,
półkolisty ruch w płaszczyźnie poziomej (bądź też nieco z dołu ku górze, lub z góry na
dół); pięść skręcona w pół obrotu palcami w kierunku ciała.
Przy tym ciosie przeniesienie ciężaru ciała, skręt tułowia i ruch ręki zaczynają się i kończą
równocześnie, zlewając się w jedną całość - szybki ruch. W końcowym momencie ciosu
prawą, lewa ręka znajduje się w położeniu wyjściowym do zadania ciosu, który wykonuje
się w analogiczny sposób, jak cios prawą. Sierpowymi ciosami można atakować i z
dystansu, lecz zaczynając atak bokser musi zrobić dostatecznie szybki krok, żeby zbliżyć
się do przeciwnika. Aby móc skutecznie wykorzystywać ciosy sierpowe dla
przeprowadzenia ataku bądź kontrataku, należy nauczyć się zadawać je, poruszając się
po całym ringu.

1.5.3. Ciosy z dołu

Krótkie ciosy z dołu zadaje się zgiętą w łokciu ręką. Ciosy te można dogodniej od innych
stosować w półdystansie; zadawać je można dowolną ręką, zarówno w głowę jak i w
tułów. Z powodzeniem można je również stosować jako kontrciosy, połączone z obroną
od atakujących ciosów przeciwnika. Ciosami z dołu nic należy nigdy rozpoczynać ataku,
jeżeli przeciwnik znajduje się w wyprostowanej pozycji. Ciosy te są zbyt "krótkie" i mogą
być łatwo uprzedzone przez kontrcios prosty przeciwnika.
Przy ataku, cios z dołu można stosować tylko w tych wypadkach, kiedy przeciwnik
pochyla się w przód.
W każdym innym wypadku atakować tymi ciosami jest niebezpiecznie. Cios z dołu
nabiera siły w momencie gwałtownego wyprostowania ciała, z równoczesnym skrętem
tułowia, kierującym uderzającą rękę w przód, w stronę celu. Przy pojedynczym ciosie z
dołu, wolną ręka osłania głowę i tułów przed kontrciosami przeciwnika.

1.6. Obrona

Rozwój techniki obronnej. Wprowadzenie miękkich rękawic zmieniło naturę obrony w

walce na pięści, gdyż liczne sposoby obrony, znane współczesnemu boksowi, nie mogły
być stosowane w walce na gołe pięści, względnie w walce na pięści uzbrojone w rękawice,
bez miękkiej wyściółki. Fakt, że ciosy w walce na pięści kaleczyły ciało przeciwnika,
wykluczał możliwość prowadzenia walki w bliskim dystansie i stosowania obron przez
nadstawianie na cios przeciwnika dłoni (blokowanie), ramienia i innych części ręki, to jest
obron najwięcej używanych we współczesnym boksie.
W indywidualnych walkach na pięści stosowano przede wszystkim ciosy boczne
Najczęściej stosowanymi sposobami obrony były: odejścia, odchylenia, uniki i odbicia.
Kiedy pole walki zostało ograniczone linami i wprowadzone zostały miękkie rękawice,
rozpowszechniły się sposoby obrony charakterystyczne dla bliskiego kontaktu z
przeciwnikiem (blokowania, odchylenia, uniki).
Nokautujące działanie poszczególnych ciosów bokserskich. Gruba włosiana wyściółka
znacznie łagodzi ciosy, zadawane bokserską rękawicą. Jednakże silne ciosy, zadane w
ściśle określone miejsca na ciele, mogą spowodować nokaut. Do najbardziej wrażliwych
miejsc ciała należą (rys. 19); dolna szczęka (l), boczna powierzchnia szyi (okolica tętnicy
szyjnej - 2), górna część brzucha (okolica splotu słonecznego - 3). ).
Silny cios, zadany w dolną szczękę, wywołuje wstrząs otolitów - kamyków słuchowych
znajdujących się w przedsionkowym aparacie ucha; prowadzi to w następstwie do
podrażnienia jądra nerwu błędnego i do zmiany czynności układu sercowo -
naczyniowego. Bokser, który otrzymał taki cios, popada zazwyczaj na krótki czas w stan
bezwładności.
Przy ciosie zadanym w boczną powierzchnię szyi następuje podrażnienie zatoki szyjnej.
W odpowiedzi na to podrażnienie ulega osłabieniu akcja serca, obniża się ciśnienie krwi,
oddech staje się powolniejszy. Przy ciosie zadanym w górną część brzucha (splot
słoneczny), następuje odruchowe-zahamowanie akcji serca. Zasadniczą troską każdego
boksera w walce powinna być obrona najbardziej wrażliwych miejsc ciała.
Uniknąć ciosów można stosując odejścia w bok i do tyłu, odchylenia tułowia oraz parując
ciosy rękami. Te środki obrony, wypracowane w wieloletniej praktyce boksu, wyczerpują
prawie całkowicie zasób dozwolonych przepisami działań obronnych.
W technice bokserskiej rozróżnia się pięć zasadniczych rodzajów obrony: blok (wykonuje
się z reguły ruchami ręki), odbicie (ruchami ręki), odchylenie (ruchami tułowia), unik
(ruchami tułowia) i odejście (ruchami nóg). Te rodzaje obrony, podobnie jak ciosy, są
strukturalnie różne.
Każdy rodzaj obrony wykonuje się określonym sposobem. Np. można pod pięść
przeciwnika nadstawić dłoń wewnętrzną lub zewnętrzną stroną, bark, względnie zgiętą
rękę przyciśniętą do ciała, odbić cios dowolną ręką w lewo i w prawo; odchylić się w
prawo, w lewo, do tyłu; wykonać unik pod zadającą cios rękę przeciwnika w prawo i w
lewo i w końcu odejść przed ciosem wykonując krok do tyłu, w lewo, lub w prawo .
1.6.1. Obrona blokowaniem

Na uderzającą pięść przeciwnika nadstawia się dłoń, przedramię lub bark, w zależności od
tego, jaki kierunek dla ciosu wybrał przeciwnik. Nadstawiona pod cios ręka niezawodnie
ochrania miejsca wrażliwe na ciele boksera.
Blokowaniem dogodnie jest bronić się przed wszelkimi ciosami przeciwnika, zadawanymi
z dystansu, jak i z półdystansu.
Pod prosie ciosy w głowę zadawane z dystansu nadstawia się tylko prawą rękę,
niezależnie od tego, którą ręką przeciwnik atakuje (rys. 20).
Prosty cios przeciwnika zatrzymuje się otwartą dłonią prawej ręki przy podbródku. Przy
tym bokser uzyskuje możliwość zadania przeciwnikowi wolną lewą ręką, w połączeniu ze
skrętem tułowia w prawo, kontrciosu w głowę. Kontrcios (jak i każdy inny cios) należy
zadawać bardzo szybko, aby uprzedzić przeciwnika.
Podczas ataku przeciwnika ciosem prostym prawą w głowę, łączenie kontrciosu z obroną
przez nadstawienie dłoni jest nieracjonalne. Nadstawienie dłoni pod cios prawej roki
lepiej jest łączyć z nadstawieniem barku i z ruchem całego ciała w tył, przenosząc ciężar
ciała na prawą nogę. Da to możliwość osłabienia siły ciosu przeciwnika i pozbawi go
równowagi. Sierpowe ciosy, zadawane prawą ręką, przyjmuje się na lewy bark i prawą
dłoń, a ciosy zadawane lewą ręką przyjmuje się na zewnętrzną stronę prawego
przedramienia. Osłaniając głowę przed sierpowym ciosem, bokser unosi ku górze, na
wysokość głowy, zgiętą w stawie łokciowym rękę, obróconą zewnętrzną częścią na
zewnątrz.
Ciosy z dołu w głowę zatrzymuje się dłonią prawej ręki. Broniącą przed ciosem rękę
nadstawia się pod cios w końcowej fazie jego ruchu.
Wartość obrony blokowaniem wyraża się w tym, że stosując ją, bokser zachowuje
potrzebny dystans do zadawania kontrciosów wolną ręką. Równocześnie z obrona bokser
powinien przyjąć wyjściową pozycję do zadania kontrciosu i bez zwłoki zadać go. Wybór
kontr-ciosu zależy od tego, które z najbardziej wrażliwych miejsc na ciele przeciwnika
okaże się odsłonięte.
Tułowia broni się przed ciosami zgiętą w stawie łokciowym ręką. Ręka, nie biorąca
udziału w obronie, może zadawać kontrciosy. Z pozycji obrony głowy przed ciosami
sierpowymi łatwo przejść do obrony przed ciosami z dołu, opuszczając jedynie łokieć w
dół. Wolna ręka może przy tym w zależności od tego, jakie miejsce na ciele przeciwnika
zostało odsłonięte, zadawać kontrciosy z dołu lub z boku.
W sferze działania ciosów bokser powinien się bronić szczególnie starannie. W walce na
półdystans celowe jest osłanianie podbródka dłonią, unosząc nieco barki i zostawiając
przy tym drugą rękę wolną, przez co stwarza się możliwość łatwego i szybkiego
zadawania nią ciosów przeciwnikowi. Obrona blokowaniem jest podstawowym sposobem
asekurowania się podczas właściwych ataków.
1.6.2. Obrona przez odchylenia
Ten sposób obrony polega na tym, że głowa przez pochylenie tułowia usuwa się z linii
ciosu przeciwnika. Odchylenie ocenia się jako najbardziej praktyczny rodzaj obrony, ze
względu na to, że ręce przy niej zostają wolne i mogą zadawać ciosy.
W agresywnej taktyce, odchylenia pozwalają zachować potrzebny dystans i zadawać
dowolne ciosy.
Bokser, umiejący doskonale posługiwać się odchyleniami, w oparciu o dokładne
wyliczenie czasu, doprowadza do tego, że przeciwnik chybia, on sam zaś zachowuje
inicjatywę w walce i zadaje ciosy w odsłonięte przez chybiającego przeciwnika miejsca.
Przy odchyleniu od ciosu prostego lewa (a także i prawą) należy odsunąć głowę w prawo,
w celu odprowadzenia jej z linii ciosu, nie odrywając od przeciwnika oczu, tułów zaś
pochylić w prawo i podać lekko w przód (rys. 21). Równocześnie z odchyleniem można
zadać kontrcios ,,bezpośredni" lew;) ręką, z odchylonej zaś pozycji - kontrcios "z obrony"
prawa ręką. We wszystkich wypadkach, kiedy odchylający się od ciosu bokser zamierza
zadać kohtrcios "z obrony", ciężar ciała przenosi się na nogę tej strony, co i ręka mająca
zadać cios.
Odchylenia stosuje się wyłącznie przed ciosami w głowę; przed ciosami prostymi .stosuje
się odchylenia na boki, przed ciosami bocznymi i z dołu - odchylenia w tył. Przed ciosami
prostymi, zadawanymi zarówno lewą jak i prawą ręką, bardziej bezpiecznie jest wykonać
odchylenie w prawo, ponieważ przez to wyklucza się niebezpieczeństwo otrzymania
drugiego ciosu. Odchylenie można łączyć z równoczesnym krokiem w stronę odchylenia,
jeżeli samo odchylenie nie wystarcza, żeby uniknąć
ciosu
. 1.6.3. Obrona przez zbicie ciosu

Ten rodzaj obrony stosuje się wyłącznie przeciw ciosom prostym, rękę przeciwnika zbija
się w bok z linii jej ruchu ku celowi. Przy zbijaniu uderza się dłonią w przedramię lub
łokieć przeciwnika.
Istnieją dwa zasadnicze sposoby zbijania: zbicie do wewnątrz i na zewnątrz. Przy zbiciu
do wewnątrz ruch prawej ręki zbijającej cios odbywa się z prawej strony na lewo (z lewej
strony na prawo dla lewej ręki) ku wewnętrznej stronic pozycji bokserskiej przeciwnika;
przy zbiciu na zewnątrz ruch odbywa się w odwrotną stronę. Podbicie ręki w górę odbywa
się na zasadzie tych dwóch sposobów.
Zbicie ciosu w większości wypadków wykonuje się ręką różnoimienną do zadającej cios
ręki przeciwnika (rys. 22). W niektórych wypadkach możliwe jest również zbicie na krzyż,
np. zbicie lewej ręki lewą ręką w prawo, połączone obowiązkowo z szybkim kontr-ciosem
prostym prawą w głowę przeciwnika. Zbicie należy wykonywać ręką różnoimienną do
zadającej cios ręki przeciwnika, dlatego że bokser broniący się zachowuje w ten sposób
wolną drugą rękę do obrony, względnie zadania kontrciosu, zabezpiecza się przed
możliwym drugim ciosem przeciwnika, samym zaś zbiciem niejako skuwa przeciwnika,
pozbawiając go możliwości zadania drugiego ciosu, a nawet wytrącając go z równowagi.
Stosując zbicia do wewnątrz, cię/ar ciała można przenosić zarówno na lewą, jak i na
prawą nogę, w zależności od tego, jaka jest odległość do przeciwnika, która przy obronie
powinna być dostateczna, aby kontrciosy mogły być skuteczne. Skręt ciała, towarzyszący
zbiciu do wewnątrz, wyklucza wprawdzie możliwość zadawania kontrciosów
,,bezpośrednich", lecz ustawia za to boksera w dogodnej pozycji wyjściowej do
zadawania kontrciosów ,,z obrony".
Przy zbijaniu na zewnątrz, broniąca prawa ręka zbija przedramieniem przedramię ręki
przeciwnika, w prawo. Równocześnie, przez odbicie się prawą nogą przenosi się ciężar
ciała w przód na wyprostowaną lewą nogę, opierając się na przedniej części stopy. Ruch
ręki broniącej łączy się bóbr ogólnym ruchem ciała w przód ku przeciwnikowi bóbr
skrętem tułowia w prawo, wysuwającym lewą rękę w przód dla zadania ciosu
bezpośredniego. Siła skrętu tułowia w stronę zbicia pracuje równocześnie na korzyść ręki
wykonującej zbicie, jak bóbr zadającej kontrcios bezpośredni, nadając ogólnej akcji
większą skuteczność.
Zbicie na zewnątrz jest trudniejsze od zbicia do wewnątrz: od boksera wymaga się
wielkiej dokładności ruchu ręki broniącej; kontrcios bezpośredni, bez którego ta obrona
nie ma sensu, należy zadawać szybko bóbr zdecydowanie.
Zbicie na zewnątrz lewą ręką (prawej ręki przeciwnika), w celu zapewnienia sobie
większego bezpieczeństwa, lepiej jest łączyć bóbr odchyleniem w prawo.

1.6.4 Obrona przez unik

Unik jest to zasadnicza obrona przed ciosami sierpowymi w głowę. Celem tej obrony jest
szybkim ruchem ciała (nurkując) ochronić głowę przed ciosem sierpowym. Bokser
nurkując, wykonuje szybki, płynny ruch, opisując głowa jakby półkole: lekko
przysiadając, schyla głowę i tułów w dół, na bok i potem wyprostowuje się, nie tracąc
przeciwnika z oczu w czasie wykonywania ruchu.
W czasie szkolenia obronę unikiem wykonuje się z pozycji bokserskiej. Nurkować należy
na tyle tylko, by sprowadzić głowę z linii ruchu ciosu w dół (rys. 23) i wyprostować się po
stronie przeciwnej od kierunku ręki zadającej cios. Przepisy bokserskie zabraniają przy
wychodzeniu z uniku podnosić głowę w przód, by nie uderzyć nią przeciwnika.
Ruch obronny wykonywany całym ciałem powinien być szybki i dokładny. Szybkość temu
ruchowi nadaje się przez rozluźnienie mięśni utrzymujących ciało w wyprostowanej
pozycji i przez natychmiastowe równie szybkie naprężenie mięśni pleców i nóg, w
momencie, kiedy ciało się prostuje.
1.6.5. Obrona przez odejście

Stosując tę obronę, bokser schodzi jednym bądź kilku krokami z pola zasięgu ciosów
przeciwnika. Podstawą obrony przez zejście jest szybkość i ruchliwość nóg; obrona ta
niczym nic różni się od normalnego poruszania się po ringu, lecz jest konieczne, stosując
tę obronę, obliczać dokładnie czas i dystans. Przesuwając się przy pomocy szybkich,
lekkich kroków, bokser powinien sobie zapewnić dogodną pozycję wyjściową dla zadania
kontrciosu "z obrony". Korzystając z tego sposobu obrony, należy nieodzownie
przygotowywać kontratak; na tym wszak polega aktywność obrony.
Odejście do tyłu stosuje się celem zwiększenia odległości od przeciwnika. Taką obronę
można stosować przeciw każdemu ciosowi. Wystarczy wykonać szybki krok do tyłu, aby
uniknąć ciosu przeciwnika.
Obrona przez zejście w bok polega na szerokim ruchu, wyprowadzającym boksera z pola
rażenia ciosów przeciwnika. Obronę tę stosuje się nie tyle dla uchronienia się przed
jakimkolwiek pojedynczym ciosem, ile dla uniknięcia następującego po nim ataku
przeciwnika. Ten rodzaj obrony jest specjalnie cenny w walce z bokserem, dążącym do
walki na półdystans i starającym się przyprzeć przeciwnika do lin bądź zapędzić go do
rogu ringu.
Obronę przez odejście wykonuje się trzema sposobami:
Pierwszy sposób: Zejście wykonuje się zwykłym krokiem w bok. Po kroku bokser
wznawia pozycję bokserską w kierunku przeciwnika, podciągając do pozycji nogę, która
wykonała odbicie.
Drugi sposób: Krok wykonuje się z równoczesnym skrętem tułowia w stronę kroku. Na
przykład, przy kroku w prawo ciężar ciała przenosi się całkowicie na prawą nogę, która
powinna opierać się o podłogę przednią częścią stopy. Tułów, wprawiony w ruch
postępowy przez odbicie lewa noga, skręca się nieco i z lekka pochyla w prawą stronę.
Stosuje się także obronę, wykonując krok w lewo, lecz niebezpieczeństwo otrzymania
następnego ciosu, zadanego prawą ręką przeciwnika, obowiązuje boksera do uprzedzenia
ewentualnego ciosu przeciwnika własnym kontrciosem, połączonym z równoczesnym
wykonaniem obronnego kroku.
Trzeci sposób: W bok wykonuje sio nie krok, lecz wypad, tułów skręca się równocześnie
w stronę przeciwną do kierunku wypadu. Końcowy skręt tułowia stwarza przy tym
dogodną wyjściową pozycję do zadania kontrciosu "z obrony" (rys. 24). Nogę prawą
stawia się na przedniej części stopy, prostopadle do położenia początkowego. Ciężar ciała
należy przenosić szybko; pomaga w tym energiczne odbicie noga lewa, które kieruje ciało
w stronę wykonywanego kroku. Otwartą prawą dłoń wysuwa się ku przodowi, przed
twarz, ciężar ciała przenosi się całkowicie na nogę prawa. Lewa noga przygotowana jest,
po zadanym lewą ręką kontrciosie "z obrony", przejąć na siebie przeniesiony przez
odbicie prawa nogą ciężar ciała.

W wypadku gwałtownego ataku przeciwnika, odejście w tył wykonuje się dodając krok
następny w bok. Jest bardziej racjonalne wykonywać drugi krok w stronę zewnętrzną (w
stosunku do zadającej cios ręki przeciwnika). Wyklucza się przez to niebezpieczeństwo
otrzymania drugiego ciosu. Jeżeli przeciwnik zadaje cios lewą ręką, broniący się,
uprzedzając rozwijający się atak, po kroku w tył wykonuje drugi krok w prawo,
zachodząc niejako przeciwnika z boku i przyjmując w ten sposób dogodną pozycję do
wykonania kontrataku.
Przy zejściu w prawo, po kroku prawą nogą do tyłu, lewa noga, ustawiając się w jednym
rzędzie z prawą, odbiciem przekazuje ciężar ciała na wykraczająca w prawo nogę prawą.
Przy kontrciosie "z obrony" prawa noga (oporowa), prostując się, posyła ciało w kierunku
przeciwnika. Odejście w stronę wewnętrzną w stosunku do zadającej cios ręki
przeciwnika jest także możliwe, lecz dość ryzykowne. Przeciwnik może zadać wolną ręką
drugi cios. Przy odejściu w stronę wewnętrzną, konieczne jest zadać równocześnie
kontrcios "bezpośredni", uprzedzając ewentualne dalsze rozwinięcie ataku przez
przeciwnika.
Po odejściu w lewo, po kroku prawą nogą do tyłu, lewa nogę podciąga się ku prawej i, nie
opierając jej o podłogę, wykonuje się nią krok w lewo w przód, przy czym przyjmuje ona
na siebie ciężar ciała.
Łączenie rodzajów obrony. Działania obronne mistrzów ringu odznaczają się tym, że
wykonywane są w sposób uporządkowany i we właściwym czasie. O ile nowicjusz na
ringu broni się w sposób elementarny, to mistrz ringu, posługując się w sposób
niewymuszony wszystkimi rodzajami obrony, zawsze potrafi je połączyć w
swoich.złożonych ruchach obronnych. Analizując system obrony mistrza ringu można
zauważyć, że każdy jego ruch obronny składa się z kilku rodzajów obron. Czyni to obronę
mistrza niezawodna.
Ucząc nowicjuszy obrony, wykładowca nie powinien liczyć na to, że w praktyce bojowej
różne rodzaje obron będą się łączyły samoistnie: nieodzowne jest specjalnie uczyć tego
swoich wychowanków.
Ćwicząc jakikolwiek bądź rodzaj obrony ze swoimi uczniami, nauczyciel, na zakończenie
pokazuje im, z jakimi rodzajami obrony można łączyć wyuczoną ostatnio obronę, lub te
rodzaje łączyły się ze sobą technicznie w jednym ogólnym ruchu obronnym. Ucząc np.
obrony przez odchylenie w prawo, można połączyć ten rodzaj obrony z odejściem w te
samą stronę i z blokowaniem lewym barkiem oraz prawą dłonią. Ucząc odejścia w tył,
można połączyć odejście z blokowaniem prawą dłonią. Ucząc obrony od ciosu prostego
lewą w głowę przez zbicie prawą dłonią w lewo, można połączyć zbicie z krokiem w prawo
i z blokowaniem lewa dłonią itp.
Wychowując boksera, trzeba mieć na uwadze przede wszystkim to, by stał się on
mistrzem obrony.
1.7. Kontrciosy

Kontrciosy zadaje się w momencie ataku przeciwnika, w tym celu stosuje się wszystkie
zasadnicze, znane w technice boksu ciosy. Kontrcios zawsze połączony jest z
jakimkolwiek rodzajem obrony, pozwalającym uniknąć atakującego ciosu przeciwnika,
zazwyczaj pierwszego, przewodniego ciosu w ataku. W połączeniu z obroną, ruch
każdego zasadniczego ciosu ulega zmianie, pod wpływem charakteru danej obrony.
Jako kontrciosy w walce na półdystans stosuje się tylko krótkie ciosy proste, z dołu i
sierpowe.
W walce na półdystans bokser działa szybciej niż w walce na dystans; wielka szybkość
krótkich ciosów i szybka zmiana- sytuacji w znacznym stopniu utrudniają bokserowi
orientację: w walce na półdystans powinien on specjalnie dokładnie odgadywać
zamierzone działania przeciwnika, błyskawicznie uprzedzając je, znajdując dogodne
pozycje wyjściowe, zarówno do zadawania krótkich ciosów, jak i do obrony. Dlatego też
bokser powinien koniecznie nauczyć się i przyswoić sobie dokładnie obrony i
przeciwdziałania, stosowane w walce na półdystans. Wszystkie kontrciosy dzielą się na
"bezpośrednie" ' "z obrony". "Bezpośrednimi" nazywają się te ciosy, które uprzedzają
atak przeciwnika (rys. 26). Ciosy te uprzedzają atak przeciwnika i dzięki temu, że są dla
przeciwnika niespodziewane, uznane są za najbardziej skuteczne. Ciosy "bezpośrednie"
mogą być łączone prawie z wszystkimi rodzajami obrony. Umiejętność posługiwania się
nimi daje bokserowi możliwość trwałego zachowania inicjatywy w walce w swoich rękach.
W działaniach przeciw atakującemu bokserowi podstawowe są kontrciosy "bezpośrednie";
można nimi powstrzymywać i paraliżować agresywne działania przeciwnika.

Cios prosty lewą w głowę

Najczęściej, w trakcie walki, stosuje się cios prosty lewą w głowę. Krótkość drogi
lewej roki przy ciosie pozwala go zadawać szybko i dokładnie. Długim ciosem
prostym posługują się bokserzy, szczególnie w walce na dystans, dla realizacji
najrozmaitszych zamierzeń taktycznych: stosując go, można nawiązać walkę
przed właściwym atakiem, utrzymywać dystans, powstrzymywać ataki
przeciwnika, wypełniać pauzy w walce, zachowując w ten sposób inicjatywę w
swoich rękach. Doświadczony bokser może zdezorganizować taktykę najbardziej
rozsądnego przeciwnika, dokuczając mu licznymi, celnymi, powtarzającymi się
wciąż, prostymi ciosami.

Długi cios prosty lewą w głowę jest stosunkowo bezpieczny dla zadającego go,
ponieważ tułów boksera pozostaje w dostatecznej odległości od przeciwnika i nie
jest bezpośrednio narażony na jego krótkie kontrciosy. Skręt tułowia w prawo
chroni boksera, w pewnej mierze, od kontrciosów prawej ręki przeciwnika. Cios
zadaje się z dystansu bezpośrednio z pozycji bokserskiej (rys. 7).

Ciężar ciała przed ciosem równomiernie rozkłada się na obie nogi, bądź nieco
przesuwa się na nogę prawa. Odbiciem się prawą nogą bokser posyła ciało w
przód w kierunku przeciwnika. Lewa noga wykonuje posuwisty krok w przód. W
ten sposób ciało posuwa się w przód, przy czym odbicie się prawą nogą nadaje
ruchowi jeszcze więcej dynamiki.

Lewa ręka, skierowana przed zadaniem ciosu w stronę przeciwnika, szybko

wysuwa się w przód, pięścią w cel. Szybkość wzrasta jeszcze dzięki skrętowi
tułowia z lewej strony na prawo, zgranemu z równoczesnym ogólnym ruchem ku
przodowi. W ostatnim momencie zadawania ciosu, ostrość jego zwiększa się
przez kończący, gwałtowny ruch ręki zadającej cios. Pięść w momencie, kiedy
dotyka ona celu, powinna być zwrócona paznokciami w półobrotu ku dołowi, przy
czym przedramię znajduje się w układzie pośrednim między pronacją i supinacją.
To położenie przedramienia ustala się dla początkowego okresu nauczania. Nie
można go jednak uważać za niezmienne. Boks wysokiej klasy wymaga
wszechstronnego opanowania różnych nawyków technicznych. Cios lewy prosty,
zadawany bądź pięścią z palcami zwróconymi w dół, czy też w prawo, jest w
równej mierze naturalny i dogodny dla mięśni i stawów przedramienia.

Lewa ręka dotyka celu w tym momencie, kiedy ciężar ciała przeniesiony został
na lewą nogę, powstrzymującą dalszy ruch ciała ku przodowi. Taka pozycja ciała
w końcowej fazie ciosu, przy równoczesnym oparciu się na przedniej części
stopy, sprawia, że pozwala równocześnie utrzymać równowagę na wypadek
chybienia. Przy zadawaniu pojedynczych, szybkich, atakujących ciosów z
dystansu, możliwe są wypadki, kiedy pięść osiągnie cel wcześniej, niż noga
wykraczająca znajdzie punkt oparcia.

Prawą nogę, po odepchnięciu się, w samym momencie zadaniu ciosu, nieco

podciąga się do lewej, na odległość nieodzowną dla utrzymania równowagi.
Dzięki temu osiąga się trwałą równowagę, zarówno w chwili zadawania ciosu jak i
po jego zadaniu. Prawa ręka, w chwili zadawania ciosu, otwartą dłonią osłania
podbródek, a opuszczonym łokciem tułów. Niezależnie od tego należy osłaniać
podbródek lewym barkiem. Asekuracja (obrona) od kontrciosów powinna w
sposób niejako organiczny być połączona z ciosem atakującym i zapewniać
bezpieczeństwo cios ten zadającemu. Cios prosty lewą na tułów
Cios ten zadaję się z równoczesnym lekkim pochyleniem tułowia w przód – w
prawo, co zabezpiecza głowę od nieoczekiwanych kontrciosów przeciwnika. Cios
prosty lewą w tułów może być zastosowany jako pierwszy cios ataku, jako cios
markowany, mający spowodować odsłonięcie głowy przeciwnika dla ciosów
własnych, wreszcie jako cios spotykający (stoping).

Atakując ciosem prostym lewą w tułów (rys. 8), bokser wykonuje posuwisty
krok lewą nogą w przód, wzmacniając ruch odbiciem się prawa nogą. Pieść lewej
ręki, zwrócona palcami w dół, w chwili pochylenia tułowia, szybko wysuwa się w
przód, do celu. Głowa, dla ochrony, pochylona, podbródek przylega do lewego
barku. Prawa ręka znajduje się przy głowie, uzupełniając krycie otwartą dłonią,
równocześnie przygotowana jest do zadania ciosu.

W końcowej fazie ciosu (jak również przy wszystkich innych ciosach) rzeczą
nieodzowną jest zachować równowagę. Lewa (oporowa) noga, obrócona piętą na
zewnątrz (w lewo) powinna zatrzymać dalszy ruch ciała ku przodowi, na wypadek
chybienia. Prawą nogę podciąga się przy zadawaniu ciosu do lewej na tyle, by
utrzymać ciało w równowadze, którą koniecznie należy zachować przy każdym
ruchu boksera. Jeśli bokser tego nic przestrzega, to przy chybieniu cios pociągnie
go" i równowaga zostanie stracona. Wspierając się silnie lewą nogą o podłogę, po
ciosie, a także w wypadku chybienia, należy błyskawicznie rozluźnić mięśnie ręki
zadającej cios, a także całego pasa barkowego, wykorzystując
jako,,przeciwwagę" prawą nogę, co będzie hamować" nabytą szybkość i
utrzymywać ciało w równowadze.
 Cios prosty prawą w głowę
Cios ten należy do rzędu najsilniejszych, ponieważ przy zadawaniu go
wykorzystany jest znaczny skręt tułowia w połączeniu z odbiciem się prawą nogą
(rys. 9). Prawa ręka, pozostająca przy lewostronnej pozycji bokserskiej nieco w
tyle, znajduje się w dogodnym wyjściowym położeniu dla zadania silnego ciosu. Z
drugiej strony jednak pięść prawej ręki, oddalona od celu, musi przebyć dość
znaczną drogę, dzięki czemu przeciwnik często zdąży się przed nią obronić.
Atakować tym ciosem tylko ze względu na jego szybkość - jest niecelowe. Aby
cios skutecznie osiągał cel, wykonuje się uprzednio lewą ręką kilka markowanych
ciosów, zmniejszających szczelność obrony przeciwnika i pomagających wybrać
odpowiedni moment do ataku. Przy zadawaniu ciosu z krokiem w przód, ruch
rozpoczyna się odpowiednim do uzyskania potrzebnego dystansu odbiciem się
prawą nogą, posyłającym ciało ku przodowi, połączonym z równoczesnym
skrętem tułowia z prawej strony na lewą.

Lewą nogą wykonuje się posuwisty krok ku przeciwnikowi, stawiając ją w takiej

odległości, z której można zadać tenże cios bez kroku. Prawa ręka z pozycji
wyjściowej (z dłonią przy podbródku i z opuszczonym przy prawym boku
łokciem) gwałtownie wysuwa się pięścią w przód, wzdłuż linii prostej do celu (bez
uprzedniego zamachu), nic spóźniając się za ruchem tułowia. Prawą nogę, po
odbiciu, podciąga się na potrzebną odległość ku lewej, aby zachować równowagę,
bądź też zostawia się ją z tyłu. Kiedy ciężar ciała przeniesiony został na lewą
nogę, mięśnie prawej nogi rozluźniają się, sama zaś noga podciąga się ku lewej
niejako samorzutnie, na konieczną odległość i obraca się na palcach z prawej
strony na lewą. Jest to nieodzowne, dlatego, żeby prawa strona tułowia, nic
powstrzymywana przez naprężone mięśnie, wyszła dalej ku przodowi,
zapewniając tym samym ciosowi możliwie największą dalekosiężność Od kontr
ciosów chroni lewa ręka, osłaniając dłonią głowę; opuszczonym łokciem - tułów.

Zatrzymywać się w końcowej pozycji zadawania ciosu jest niebezpiecznie,

ponieważ tułów pozostaje odkryty i przeciwnik może zadać kontrcios ,,z obrony"
prawą ręką. Po zadania ciosu, a szczególnie po chybieniu, bokser stara się jak
najszybciej powrócić do pozycji bądź też, kiedy to jest możliwe, zadać następny
cios lewą ręką, do zapoczątkowania, którego może być wykorzystane odbicie się
lewą nogą. W wypadku, kiedy można przeciwnikowi zadać serię ciosów, prawą
nogę ustawia się na jednej linii z lewą lub nieco z tyłu, w zależności od dystansu,
z którego byłoby dogodnie zadawać ciosy z obu rąk.
Cios prosty prawą w tułów
Cios prosty prawą w hitów stosuje się jako, cios atakujący, po wykonaniu
przygotowawczej pracy przez rękę lewa, jako cios drugi po zadanym uprzednio
prostym ciosie lewą w głowę, jako kontrcios bezpośredni, względnie z obrony",
lub też jako jeden z ciosów serii w czasie przeprowadzania ataku bądź
kontrataku. Przy ataku cios ten zadaje się jak i cios w głowę, lecz z nieco
większym pochyleniem tułowia (rys. 10).

Energicznie prostując prawą nogę ciężar ciała przenosi się całkowicie na

wysuniętą w przód i w lewo lewą nogę. Tułów, pochylając się w przód - w lewo i
skręcając się z prawej strony na lewo, w momencie zadania ciosu znajduje się w
położeniu półobrotu do przeciwnika. Pięść przy trafieniu w cel zwrócona jest
palcami w lewo i w dół. Pochylenie tułowia ze skrętem z prawej strony na lewo i
ruch pięści w przód odbywa się równocześnie. W momencie ciosu lewa noga jest
półzgiętą w stawie kolanowym i opiera się o podłogę przedni; części stopy. Jest
to nieodzowne, by nie stracić równowagi w wypadku chybienia, przy odejściu
przeciwnika do tyłu. W odróżnieniu od ciosu prostego lewą w tułów, stosowanego
zwykle w charakterze ciosu markowanego, prawy prosty v/ tułów należy do
rzędu najsilniejszych. Po ciosie prawą w tułów (tak jak i przy ciosie w głowę),
możliwe jest rozwinięcie ataku ciosem lewą, z odbiciem się lewą nogą.

Zasłona od kontrciosu powinna być specjalnie staranna, gdyż skręt tułowia w

lewo odsłania części ciała, nic zabezpieczono od ciosu prawej ręki przeciwnika.
Lewa ręka powinna zakrywać lewą stronę głowy dłonią, a tułów opuszczonym
łokciem. Żeby się ochronić od kontrataku, bokser, który chybił, powinien przede
wszystkim przyjąć pozycję obronną, frontem do przeciwnika.
 Cios sierpowy lewą w głowę
Cios sierpowy lewa z powodzeniem stosują bokserzy, władający swobodnie lewą
ręką. Znajdując się w niedalekiej od przeciwnika odległości (przy bocznej
pozycji), lewa ręka ma do odbycia bardzo krótką drogę do celu, co daje możność
zadania ciosu szybko i dokładnie. To, w cios kieruje się prosto w cel na przedniej
powierzchni głowy i tułowia przeciwnika, utrudnia przed nim obronę. Wszystko to
przyczynia się do skuteczności tego ciosu.

Przed właściwym atakiem bokser powinien postarać się markowanymi akcjami

doprowadzić do odsłonięcia głowy przez przeciwnika i wybrać dogodny moment
do zadania ciosu (rys. 11). Przy ataku ruch może się zaczynać krokiem bądź
odbiciem się lewą nogą. Długość kroku dyktuje odległość, z której bokser liczy na
zadanie silnego ciosu. Przy ciosie (z krokiem lewą nogą) lewa ręka, zgięta w
łokciu, bez zamachu, nie opóźniając się w stosunku do ruchu skrętowego tułowia
w prawo, zaczyna półkolisty ruch z dołu ku górze i dalej po linii poziomej do celu.
Pięść zwrócona paznokciami w dół - ku sobie. W momencie zadawania ciosu
bokser opiera się przednią częścią stopy o podłogę, aby nic stracić równowagi.
Rzeczą nieodzowną jest przy tym ochraniać dłonią prawej ręki głowę przed
kontrciosami przeciwnika.

Cios sierpowy lewą w tułów

Sierpowy cios lewą w tułów zadaje się w ten sam sposób, jak i cios w głowę, lecz
ciało przy ciosie w tułów nachyla się nieco bardziej; nogi zginają się, zmienia się
kierunek ręki, zadającej cios. Bardziej skupiona pozycja ciała pozwala zbliżyć
rękę, zadającą cios, do celu i nadać jej w chwili zadawania ciosu dużą
gwałtowność (rys. 12).

Z punktu widzenia taktycznego cios ten może mieć różnorodne zastosowanie:

można nim bezpośrednio rozpoczynać atak; posługiwać się jako kontrciosem
"bezpośrednim", bądź "z obrony", w połączeniu z rozmaitymi rodzajami obrony;
nawiązywać walkę, dezorganizując krycie przeciwnika przed zadaniem ciosu w
głowę. Charakter kontrciosów, bezpośredniego" i ,,z obrony", zadawanych w
tułów, określa obrona, w połączeniu z która one są zadawane.

Cios sierpowy prawą w głowę

Ciosem tym, jak i wszystkimi innymi ciosami, zadawanymi prawą ręką, prawie
nigdy nie rozpoczyna się ataku. Następuje on po ciosie (markowanym bądź
normalnym), zadawanym Iową ręka, zadaniem, którego jest rozbić gardę
przeciwnika i stworzyć możliwość zadania ciosu prawą ręką (rys. 13).

Lewostronne położenia ciała przeciwnika, znajdującego się w pozycji

bokserskiej, stwarza w naturalny sposób zasłonę dla podbródka przed ciosami z
boku. Aby spowodować odsłonięcie się przeciwnika, stosuje się markowane ciosy
w tułów, zmuszające przeciwnika bronić tułowia, a przez to samo osłabić obronę
głowy. Jako cios markowany można tu zastosować eros prosty bądź sierpowy
lewą w tułów.
Cios sierpowy prawą w tułów
Ciosu tego nic nalicza się do atakujących. Przy lewostronnej pozycji przeciwnika
jest on trudny do wykonania. Zadając ten cios z dystansu można bardzo łatwo
uszkodzić sobie rękę o łokieć lewej ręki przeciwnika. Jednak cios sierpowy prawą
w tułów jest łatwy do zastosowania jako kontra w tych wypadkach, kiedy
przeciwnik znajdzie się w pozycji frontalnej, względnie będzie zwrócony prawym
bokiem do boksera, po nieudanej próbie zaatakowania prostym lub sierpowym
ciosem prawa w głowę. Cios sierpowy prawa w tułów należy we wszystkich
wypadkach specjalnie dokładnie kierować w cel. Aby zadać cios w przednia lub
boczną część tułowia przeciwnika, ruch ciała należy kierować w lewo - w przód
(rys. 14).
Cios zadaje się z pozycji skupionej, chroniącej boksera od kontrciosów w głową.
Ciężar ciała przy zadawaniu ciosu przenosi się na lewą nogę, która przedtem
wykonuje niewielki posuwisty krok w lewo - w przód. Tułów obraca się po osi
pochyłej w lewo, dodając ręce zadającej cios potrzebnej dynamiki, ręka
pozostaje zgięta w stawie łokciowym i kieruje się po linii łuku ku celowi. Pięść
dotyka celu główkami kości śródręcza; w momencie zadania ciosu pięść zwrócona
jest palcami w dół ku sobie. Po zadaniu ciosu, powracając do pozycji bokserskiej,
należy zachować obronna pozycję ciała, aby zabezpieczyć się od kontrataku
przeciwnika.

Cios z dołu lewą w głowę

Cios ten zadaje się w tych wypadkach, kiedy przeciwnik stoi pochyliwszy się w
przód. Pozycja ciała boksera, zadającego cios, może być boczna, względnie
frontalna. Przy ciosie, zadawanym z bocznej pozycji, bez kroku, lub z niewielkim
krokiem w przód, ciężar ciała przenosi się w przód, na lewą nogę (rys. 15). W
momencie zadawania ciosu tułów obraca się w prawo i wyprostowuje
równocześnie. Ręka, zadająca cios, zgięta w łokciu pod ostrym kątem, wykonuje
przy ciosie szybki ruch z dołu ku górze (przedramię skierowane w linii prostej do
celu). Pięść, zwrócona palcami ku sobie, dotyka celu główkami kości śródręcza.
Prawa ręka otwartą dłonią osłania podbródek, opuszczonym zaś łokciem - prawą
stronę tułowia.

Z prostej pozycji, cios z dołu lewą w głowę można zadawać, przenosząc ciężar
ciała zarówno na lewą, jak i na prawą nogę, bez specjalnych zmian w pracy
tułowia i rąk. Zadając kontrcios ,,bezpośredni" lub "z obrony" z odejściem, bądź
odchyleniem do tyłu, ciężar ciała można przenieść na prawa nogę, łącznio z
ruchem ciała do tyłu (bez kroku, bądź z krokiem do tyłu). Stosuje się to w tych
wypadkach, kiedy atakujący przeciwnik zbliża się na krótki dystans,
niedostateczny dla zadania kontrciosu. Równocześnie z odepchnięciem się lewą
nogą, przy którym ciężar ciała przenosi się na prawą nogę, tułów skręca się z
lewej strony na prawo i prostując się, wzmacnia cios.
 Cios z dołu lewą w tułów
W odróżnieniu od innych ciosów z dołu, cios ten można w pełni stosować w
ataku, ponieważ dochodzi on łatwo do celu. Prawą rękę przeciwnika, osłaniającą
zazwyczaj tułów, nie trudno sprowadzić z obronnej pozycji markowanym ciosem
lewą w głowę. W tymże momencie lewa ręka, zmieniwszy kierunek, zadaje
szybko cios z dołu (rys. 16).

Cios z dołu lewą w tułów odróżnia się od takiego samego ciosu W głowę jedynie
kierunkiem uderzającej ręki (pochyłą linią do celu). Wszystkie inne ruchy ciała są
te same, co i przy ciosie poprzednim. Cios z dołu lewą w tułów, w walce z bliska,
zadaje się w tym momencie, kiedy tułów przeciwnika jest pochylony do przodu.

Szybkość ciosu wzrasta w miarę zbliżania się do celu. Cios kończy się
gwałtownym szarpnięciem, będącym wynikiem pracy mięśni brzucha, pleców,
nóg i ręki zadającej cios. Podczas zadawania ciosu całe ciało atakującego
powinno być wolne od zbytecznego naprężenia.

Cios z dołu prawą w głowę

Cios ten zadaje się w wypadkach, kiedy przeciwnik ustawiony jest frontalnie do
boksera i jego lewa ręka nie zagradza drogi do celu ręce zadającej cios.
Przeciwnik przyjmuje taką pozycję zazwyczaj wówczas, kiedy usiłuje zdać cios
prawą w głowę lub w tułów. Tutaj najskuteczniejszy będzie kontrcios
(bezpośredni) z dołu prawą w głowę, zadawany w połączeniu z odejściem do tyłu,
bądź innym rodzajem obrony. W ataku jest to cios, stosowany tylko wtedy, kiedy
przeciwnik jest pochylony do przodu. Przy zadawaniu ciosu ciężar ciała przenosi
się na lewą nogę.

Do skuteczności ataku ciosem z dołu prawą ręką przyczyniają się

przygotowawcze markowane ciosy lewą ręką, powodujące osłonięcie się
przeciwnika (rys 17)

Nogi przy ciosie z dołu prawą bez kroku w przód, prostują się, tułów skręca się
z prawej strony na lewo, prawe ramie wysuwa się naprzód, przedramie kieruję
się ku górze, pięść jest zwrócona palcami ku sobie. Lewa ręka odsłania otwartą
dłonią głowę, opuszczonym łokciem - lewą stronę tułowia.

Cios z dołu prawą z krokiem w przód rozpoczyna się odepchnięciem się prawą
nogą i przeniesieniem ciężaru ciała na wykraczającą w przód lewą nogę. Prawą
nogę potem nieco się podciąga ku lewej bądź pozostawia się ją w tyle. Ruchy
tułowia i ręki są te same, co podczas zadawania ciosu z miejsca.

Zadając cios z miejsca można ciężar ciała przenosić i na prawą nogę, ze

skrętem tułowia w lewo. Skręt tułowia w lewo wspomagany jest przy tym ciosie
przez odepchnięcie się lewą nogą. Wraz z obrotem ciała dookoła oporowej nogi w
momencie, kiedy ciężar ciała na te nogę się przenosi i ona się wyprostowuje, całe
ciało poddaje się gwałtownie ku górze, wzmacniając cios.
 Kontrciosy zadaje się w momencie ataku przeciwnika, w tym celu stosuje się
wszystkie zasadnicze, znane w technice boksu ciosy. Kontrcios zawsze połączony
jest z jakimkolwiek rodzajem obrony, pozwalającym uniknąć atakującego ciosu
przeciwnika, zazwyczaj pierwszego, przewodniego ciosu w ataku. W połączeniu z
obroną, ruch każdego zasadniczego ciosu ulega zmianie, pod wpływem
charakteru danej obrony. Jako kontrciosy w walce na płldystans stosuje się tylko
krótkie ciosy proste, z dołu i sierpowe.

W walce na półdystans bokser działa szybciej niż w walce na dystans; wielka

szybkość krótkich ciosów i szybka zmiana- sytuacji w znacznym stopniu
utrudniają bokserowi orientację: w walce na półdystans powinien on specjalnie
dokładnie odgadywać zamierzone działania przeciwnika, błyskawicznie
uprzedzając je, znajdując dogodne pozycje wyjściowe, zarówno do zadawania
krótkich ciosów, jak i do obrony. Dlatego też bokser powinien koniecznie nauczyć
się i przyswoić sobie dokładnie obrony i przeciwdziałania, stosowane w walce na
półdystans. Wszystkie kontrciosy dzielą się na "bezpośrednie" i "z obrony".
"Bezpośrednimi" nazywają się te ciosy, które uprzedzają atak przeciwnika (rys.
26). Ciosy te uprzedzają atak przeciwnika i dzięki temu, że są dla przeciwnika
niespodziewane, uznane są za najbardziej skuteczne. Ciosy "bezpośrednie" mogą
być łączone prawie z wszystkimi rodzajami obrony. Umiejętność posługiwania się
nimi daje bokserowi możliwość trwałego zachowania inicjatywy w walce w swoich
rękach. W działaniach przeciw atakującemu bokserowi podstawowe są kontrciosy
"bezpośrednie"; można nimi powstrzymywać i paraliżować agresywne działania
przeciwnika. Jednym z najlepszych spotykających ciosów jest cios prosty lewą w
głowę; jest on skuteczny w dowolnych sytuacjach walki; posługujący się nim
bokser jest względnie bezpieczny (od ciosów przeciwnika). Kontrciosami "z
obrony" nazywają się te ciosy, które zadaje sta po zastosowaniu obrony (rys.
27).
Kontrciosy przy obronie od ciosu prostego lewa w głowę
Nadstawienie otwartej dłoni prawej ręki na cios przeciwnika (rys. 28). Obroną tę
łączy się z kontr-ciosem "bezpośrednim" prostym lewą w głowę przeciwnika. Przy
blokowaniu, prawa ręka powstrzymuje cios i z lekka zbija zadającą cios rękę
przeciwnika w lewo. Odbijając się prawą nogą od podłogi, należy pchnąć ciało w
przód i zadać kontrcios

Szybki, lecz niewielki skręt tułowia w prawo powinien wzmocnić ruch lewej ręki,
która zadaje kontrcios "bezpośredni" w odsłonięty cel. Kontrcios "bezpośredni"
należy zadawać bardzo szybko, ażeby uprzedzić atakujący cios przeciwnika.
Nadstawienie lewego barku na cios przeciwnika (rys. 29). Przy tej obronie
podbródek, przylegający do lewego obojczyka, jest zakryty wysuniętym do
przodu barkiem.

Ażeby osłabić działanie ciosu przeciwnika, należy zejść z linii ciosu w prawo -
skręcić barki w prawo i przenieść ciężar na nogę. To końcowe położenie obrony
powinno stanowić dogodną pozycję wyjściową, do zadania kontrciosu "z obrony"
- prostego lub sierpowego, prawą w głowę. Kontrcios "z obrony" zadaje się z
równoczesnym przeniesieniem ciężaru ciała na lewą nogę, z krokiem w przód,
czy też bez kroku, w zależności od odległości do przeciwnika.

Obrona przez odchylenie

Przez odchylenie w prawo (rys. 30) - to jest przez połączony ze skłonem ruch
tułowia w prawo, usuwa się głowę z linii ciosu przeciwnika. Ciężar ciała przenosi
się przy tym na prawą nogę. Tułów pochyla się tylko na tyle, by przeciwnik
chybił. Należy wzmocnić krycie podbródka przez zasłonięcie go lewym barkiem w
połączeniu z niewielkim skrętem tułowia w prawo.
Odchylenie w prawo, z punktu widzenia technicznego, dogodnie jest łączyć z
kontrciosem "bezpośrednim" prostym lub sierpowym, lewą, kierowanym w głowę
bądź w tułów przeciwnika. Prawa ręka może być wykorzystana przy odchyleniu w
prawo dla zadawania prostych i sierpowych kontrciosów ,,z obrony", w głowę i
tułów. Z odchylenia w prawo można zadać bardzo skuteczny kontrcios "z obrony"
w tułów. Cios ten zadaje się ze skrętem tułowia w lewo i równoczesnym odbiciem
się prawą nogą od podłogi. Odchylenie w lewo (rys. 31) wykonuje się z
równoczesnym przeniesieniem ciężaru ciała na nogę lewą. Z tej pozycji można
zadać kontrcios sierpowy "z obrony" bądź cios z dołu lewą w głowę, lub tułów.
Stosowanie odchylenia w lewo bez uzupełniającej obrony prawa dłonią podbródka
jest bardzo ryzykowne, gdyż przeciwnik może zadać bokserowi drugi cios prawą
ręką.

Pewniejsze jest stosowanie odchylenia w lewo w połączeniu z kontciosem

"bezpośrednim" prostym, zadanym prawą ręką w głowę, lub w tułów. W tym
wypadku należy osłaniać zewnętrzna, stroną kiści lewej ręki podbródek,
opuszczonym zaś łokciem - tułów. Jako kontrcios "bezpośredni" przy odchyleniu
w lewo, może być wykorzystany krzyżowy cios prawą ręką w głowy. Nazwa tego
ciosu pochodzi stąd, że przy zadawaniu go ręce bokserów krzyżują się. Cios ten
można zadawać, jeżeli przeciwnik często atakuje ciosem prostym lewą w głowę.
Zauważywszy początek ciosu przeciwnika, bokser szybko uchyla się w lewo do
przodu, przepuszcza lewą rękę przeciwnika nad swoim prawym barkiem i zadaje
cios prosty prawą w głowę, ponad wyciągniętą ręką przeciwnika, wykonując przy
tym krok w przód lewą nogą. Powodzenie tego ciosu zależne jest od tego, czy
bokser wymierzy dokładnie odległość do przeciwnika.
 Obrona przez zbicie
Zbicie prawą dłonią w lewo (rys. 32). Stosując tę obronę, zbija się atakującą
lewą rękę przeciwnika dłonią prawej ręki w lewą stronę. Ciężar ciała przy zbiciu
powinien być przeniesiony na prawą nogę, tułów zaś nieco zwrócony w lewo. To
stwarza dogodną pozycję wyjściową do zadania kontrciosu "z obrony" lewą ręką.
To samo zbicie można wykonać z przeniesieniem ciężaru ciała także i na lewa
nogę.

W obu wypadkach można zadać lewa ręka dowolny z podstawowych ciosów,

zarówno w głowę jak i w tułów, w zależności od tego, jakie miejsce ciała
przeciwnika zostało w danym momencie odsłonięte. Zbicie prawym
przedramieniem w prawo (rys. 33). Taktyczny cel tej obrony polega na tym, żeby
odprowadzić zadającą cios rękę przeciwnika ku zewnętrznej stronie jego pozycji
bokserskiej, spowodować tym samym jego odsłonięcie się i zadać mu kontrcios
"bezpośredni".Podczas zbicia ciężar ciała przenosi się na lewą nogę, skręcając
tułów w prawo. To pozwala broniącemu się zadać lewą ręką dowolny kontrcios
"bezpośredni", zarówno w głowę jak i w tułów przeciwnika.

Nie zaleca się korzystać z tego rodzaju obrony bez zadania kontrciosu,
ponieważ przeciwnik może w ślad za pierwszym ciosem zadać drugi cios prawą
ręką. Ruch tej obrony w sposób organiczny łączy się z kontrciosem
"bezpośrednim".
 Obrona przez odejście
Odejście w prawo stosuje się w łych wypadkach, kiedy z linii ciosu trzeba usunąć
nie tylko głowę, lecz i tułów, uprzedzając rozwinięcie się ataku przeciwnika.
Odejście wykonuje się robiąc krok prawą nogą w prawo. Rozróżnia się trzy
zasadnicze sposoby tego rodzaju obrony:
1) Odejście zwykłym posuwistym krokiem w prawo z podciągnięciem lewej nogi
do położenia pozycji bokserskiej (rys. 34). Po wykonaniu odejścia bokser ma
możliwość kontratakowania przeciwnika z boku, rozpoczynając kontratak
dowolnym kontrciosem "z obrony". Wybór kontrciosu narzuca sama pozycja ciała
przeciwnika.

2) Odejście przez wykonanie wypadu prawa, nogą w prawo, przy czym lewa
noga pozostaje na poprzednim miejscu (rys. 35). W połączeniu z tą obroną
zadaje się. "bezpośredni" kontrcios prosty lub sierpowy lewą ręką w głowę lub w
tułów.

3) Odejście przez wykonanie wypadu prawą nogą w prawo ze zwrotem na niej

w lewo, by stanąć twarzą na wprost przeciwnika (rys. 36). Prawa ręka lekko zbija
przy tym zadając;) cios rękę. przeciwnika w lewo, lewa zaś przyjmuje wyjściową
pozycję do zadania kontrciosu "z obrony". Odsłonięte w tym momencie miejsce
na ciele przeciwnika decyduje o wyborze kontrciosu (cios sierpowy lub cios z
dołu). Prawą ręką można zadać "bezpośredni" kontrcios z dołu w tułów spod
zadającej cios ręki przeciwnika, bądź prosty cios w głowę.
Odejście w lewo (rys. 37) wykonuje się, robiąc posuwisty krok, bądź wypad. W
obu wypadkach odejście należy koniecznie połączyć z zadaniem
"bezpośredniego" kontrciosu prawym prostym w głowę, aby uprzedzić możliwy
cios prawej ręki przeciwnika. Przy odejściu'w lewo stwarza się także możliwość
zadania przeciwnikowi "bezpośredniego" kontrciosu prawą z dołu w głowę lub w
tułów.
Odejście do tyłu (rys. 38). Ruch tej obrony zaczyna się od odbicia się lewą nogą
od podłogi i kroku prawą nogą do tyłu. Wykonując odejście do tyłu, bokser
powinien, oceniając pozycję ciała atakującego przeciwnika, określić odsłonięty cel
i wybrać rodzaj kontrciosu. Zaledwie prawa noga dotknie podłogi, bokser, nie
rozkładając ciężaru ciała na obie nogi i nie tracąc dogodnego momentu, powinien
z krokiem w przód szybko zadać w zamierzony cel kontrcios "z obrony".
 PLANOWANIE WALKI

Taktyczne działania w walce powinny być przemyślane i zorganizowane.

Zbudować plan walki jest łatwo tylko w tym przypadku, jeż cli przeciwnik jest z
góry znany, jeśli bokser zna jego sposób walki, jego ulubione środki techniczne i
jego osobiste właściwości. Lecz jeżeli bokser zupełnie nie zna przeciwnika, to w
walce z nim zawsze należy sobie postawić zadanie przeprowadzenia
gruntownego, przedwstępnego rozpoznania.

Każda walka z dowolnym przeciwnikiem wymaga zawsze zastosowania

rozsądnej ostrożności. W praktyce rozegranych zawodów było niemało
przypadków, że bokser przegrywał walkę tylko dlatego, iż zaczynał decydujące
działania, nie rozeznawszy uprzednio właściwości i charakteru działań
przeciwnika. Planując walkę, należy zawsze trzeźwo oceniać stosunek sił; nie
można ani nie doceniać, ani przeceniać sił przeciwnika. Do walki ze znanym sobie
przeciwnikiem należy przygotować się tak, aby wykorzystać swoje możliwości z
największym sukcesem. Bokser w zależności od tego, jak może działać
przeciwnik, jakie jego ciosy są najbardziej niebezpieczne, jakie środki techniczne
stosuje on najchętniej w walce, powinien przemyśleć system działań obronnych.
Wiedząc, jakie rodzaje obrony przeciwnik stosuje najskuteczniej, bokser powinien
unikać stosowania takich ciosów, które przeciwnik może łatwo paraliżować. Jeżeli
wreszcie przeciwnik zwykł walczyć na określony dystans, bokser powinien
narzucić mu walkę na dystansie, do którego on nie przywykł, i postawić go tym
samym w najmniej dogodnych warunkach.

Z przeciwnikiem, który rzadko zmienia swoją zwykłą taktykę, można

nakreśliwszy sobie plan taktyczny działać od razu w sposób stanowczy zgodnie z
planem. W walce jednak z przeciwnikiem silniejszym j taktycznie bardziej
wielostronnym, to jest dobrze orientującym się w sytuacji w walce i w sposób
'przemyślany zmieniającym taktykę w toku walki, należy działać oględnie,
zręcznie i w sposób pomysłowy, aby nie stracić inicjatywy i dążyć do zwycięstwa,
realizując plany nakreślone w czasie samej walki. Opracowując plan działania
należy koniecznie pamiętać o tym, aby zapewnić sobie zwycięstwo na punkty.
Jeżeli o tym się- zapomni, a usiłowania odniesienia decydującego zwycięstwa
spełzną na niczym, stosunek punktów może się okazać korzystny dla
przeciwnika. Uprzednie planowanie walki, wybór sposobów ataku i kontrataku
itd., określają w pewnym stopniu zakres i charakter treningu. Nakreśliwszy sobie
na początku przedmeczowego treningu plan walki, bokser specjalnie do niej się
przygotowuje, dobierając w tym celu nieodzowne sposoby i środki i doskonaląc je
w czasie treningu.

PROWADZENIE WALKI

Aby z powodzeniem prowadzić walkę, w najlepszy sposób wykorzystać swoje

zalety bojowe i środki techniczne, należy jasno przedstawić sobie plan działania.
Przed rozpoczęciem decydującej rozgrywki w walce należy drogą rozpoznawczych
działań wyrobić sobie sąd o właściwościach przeciwnika, jego zaletach bojowych i
sposobie walki. w walce z przeciwnikiem, którego się zna, takie rozpoznanie jest
łatwiejsze, ponieważ każdy bokser operuje zazwyczaj środkami, do stosowania
których się przyzwyczaił. Zadaniem rozpoznania w danym wypadku będzie
zrozumienie taktyki przeciwnika w danej walce, przeciwnik bowiem ze swej
strony, znając właściwości boksera, z którym się spotyka w walce, postara się jak
najlepiej wykorzystać wszystkie swoje środki i możliwości.

Rozpoznanie powinno być specjalnie staranne w pierwszej rundzie. Walcząc

lekko i ostrożnie, należy starać się jak najdokładniej zbadać bojowe możliwości
przeciwnika, szybkość jego reakcji i inne właściwości. Przez zwodniczo
maskowane działania można sobie wyrobić pojecie o sposobie walki przeciwnika,
jego ulubionych ciosach i rodzajach obrony, jego umiejętności prowadzenia walki
na półdystans. W czasie rozpoznania należy być ostrożnym i unikać
nieoczekiwanych ciosów przeciwnika. Rozpoznanie należy prowadzić
niepostrzeżenie, aby przeciwnik nie zorientował się w rozpoznawczej taktyce
boksera i przez wprowadzające w błąd działania nie wywoływał ze swej strony
nieprawidłowego wyobrażenia o swoich zamierzeniach i sposobie prowadzenia
walki.

Wyjaśniwszy w pierwszej rundzie wszystko to, co jest nieodzowne do

nakreślenia sobie prawidłowej taktycznej linii postępowania, należy z miejsca, nie
tracąc czasu, przystąpić do działania. Należy i nadal obserwować przeciwnika, w
toku walki, i na podstawie tego podejmować dalsze decyzje. Opanowanie,
spostrzegawczość i prawidłowy sąd o właściwościach przeciwnika dopomogą
brokerowi do stanowczego działania w walce. Umiejętność prowadzenia
rozpoznania uzyskuje się w treningowych walkach z różnymi co do bojowych
właściwości partnerami. Na podstawie rozpoznania, przed bokserem staje główne
zadanie to jest prawidłowe zaplanowanie walki pod względem taktycznym. Lecz
jeszcze przed rozpoczęciem decydujących działań bokser powinien postawić sobie
wyraźny cel. Porównanie własnych zalet z właściwościami bojowymi przeciwnika
daje możliwość naszkicowania określonego planu, drogi do zwycięstwa oraz
stosowania tej czy innej taktyki.

Oceniając bez przerwy zmieniającą się sytuację i prowadząc rozpoznanie w

czasie walki, bokser wyciąga nowe w nioski i imienia, jeśli to jest nieodzowne,
swój plan walki. Ważne jest w odpowiednim czasie rozpoznać przeciwnika, może
tu być pomocny sekundant, który w czasie przerw przekazuje bokserowi swoje
obserwacje. Rozpoznawszy słabe strony przeciwnika, jego słabo ochraniane
miejsca, należy szybko znajdować właściwe sposoby atakowania, dobierając w
tym celu i wprowadzające w błąd przygotowawcze działania, i ciosy zasadnicze.
Bokser powinien być gotowy każdej chwili do rozwinięcia ataku serią ciosów.

Szybkie tempo walki wymaga, by podejmowane w walce decyzje realizowane

były bez wahania. Niezdecydowanie oddaje boksera w ręce przeciwnika; utrata
inicjatywy stawia go przed nowymi, bardziej skomplikowanymi i nieoczekiwanymi
trudnościami. Bardzo ważne jest asekurować się od kontrciosów, które zazwyczaj
bywają niespodziewane. Ułatwić wybór zabezpieczenia w czasie walki można
tylko przez uważną obserwację przeciwnika, rozpoznanie najbardziej typowych
dla niego sposobów obrony i zastosowanie możliwych w tych warunkach kontr
ciosów.

W walce z przeciwnikiem działającym szybko i stosującym w sposób

różnorodny najbardziej nieoczekiwane kontrciosy, istnieje tylko jeden rodzaj
asekuracji - bez przerwy osłaniać podbródek. Najczęściej stosowanym sposobem
ubezpieczenia jest następujący: dłoń prawej ręki, gotową do przyjęcia
ewentualnego ciosu przeciwnika, należy trzymać przy podbródku. Przy nauce
ciosów obrona podbródka dłonią wolnej ręki uważana jest za obowiązujący
warunek. W początkowym okresie szkolenia należy koniecznie przestrzegać, by
młodzi bokserzy atakując chronili się przed nieoczekiwanymi kontrciosami
przeciwnika.

Niemniej ważne jest zabezpieczać się przed utratą równowagi przy ciosach
chybionych, które zużywają wiele energii i stawiają boksera w kłopotliwej
pozycyjnej sytuacji wobec przeciwnika. Dlatego bokser, nawet szybko i
energicznie przeprowadzający swoje ataki, powinien umiejętnie obliczać siłę
swoich ciosów, aby zawsze zachować równowagę. Zwycięstwo w walce osiąga się
przede wszystkim dzięki aktywności i szybkiemu tempu walki; a przecież
chybienia zakłócają ciągłość działań boksera. Najważniejszym warunkiem
prawidłowo zaplanowanej walki pod względem taktycznym - jest umiejętność
niespodziewanego działania. Walka, w której brak bojowego sprytu, nie może
przynieść sukcesu, ponieważ przeciwnik, poznawszy bojowe możliwości i środki
boksera, z łatwością przeciwstawi im swoje działania. Umiejętność utrzymania
swojego przeciwnika w nieświadomości jak również zdolność nieoczekiwanego
atakowania daje wielką przewagę w walce. Jeżeli bokser w umiejętny sposób
skrywa swoje zamiary, to przeciwnik nie potrafi odgadnąć ani jego
poszczególnych działań, ani zrozumieć ogólnego planu walki, ani też nic bidzie
umiał prawidłowo zorientować się w sytuacji bojowej. Każdy bojowy ruch boksera
ma swoją pozycję wyjściową, po której można odgadnąć zamierzenia boksera i
przygotować odpowiednie przeciwdziałanie. Jeśli jednakże te pozycje wyjściowe
będą w umiejętny sposób ukryte i zamaskowane, można będzie zawsze zadawać
ciosy niespodziewane.

Bokser powinien troszczyć się o to, by ukryć moment rozpoczęcia ataku oraz
sam jego charakter, odwracając wszelkimi sposobami uwagę przeciwnika od
wybranego celu i zamierzonego decydującego ciosu. Dlatego należy dokładnie
zamaskować pozycję wyjściową do zadania ciosu wprowadzającymi w błąd
ruchami. Oprócz tego każdy bokser powinien umieć ukrywać przed przeciwnikiem
swój stan fizyczny i moralny. Umiejętności ukrycia własnej słabości, zmęczenia
bądź skutków działania ciosu nierzadko ratują boksera od porażki.