Średniowiecze

Testy
dla uczniów
humanistów
 Średniowiecze. Testy dla uczniów humanistów
Test ze wstępu do średniowiecza - kl. 1 GRUPA I
L.p. Problem Odpowiedź

1. Podaj dwa fakty wyznaczające koniec średniowiecza w Europie.

2. Wczesny okres średniowiecza obejmuje stulecia od...do....

3. Jak przywykło się nazywać dojrzałą fazę średniowiecza?

4. Który z wielkich filozofów średniowiecza ugruntował system teocentryczny?

5. Który z filozofów średniowiecznych głosił, że do Boga (= Prawdy)

dochodzimy drogą rozumu?

6. Który z wielkich filozofów epoki opierał się na koncepcji Platona i Plotyna?

7. Który z wielkich filozofów epoki uzasadnił prymat Kościoła nad państwem?

8. Na jakie wieki przypada dominacja stylu romańskiego w architekturze?

9. Wymień nazwę jednej z dwóch najwspanialszych bazylik z okresu

wczesnochrześcijańskiego (IV-X w.)

10. Wyraźnie wyodrębnione zwieńczenie kolumny filaru lub pilastra (filaru

przyściennego) nazywa się ...

11. Podaj 2 przykłady zabytków romańskich w Polsce (do XIII w.)

12. Jak nazywa się dział piśmiennictwa biograficznego, religijnego (m. in. żywoty
świętych i legendy o nich)?

13. Jak nazywa się sztuka zdobienia rękopisów malarskimi miniaturami,

ornamentami?

14. Kto był najsłynniejszym średniowiecznym twórcą ikon?

15. Wymień nazwisko któregoś z najsławniejszych średniowiecznych malarzy

niderlandzkich.

16. Jak się nazywali świeccy pieśniarze I muzycy, wykonujący świecka muzykę
jednotonową, działający od XI do XVII w.?

2
 Średniowiecze. Testy dla uczniów humanistów

Test ze wstępu do średniowiecza - kl. 1- GRUPA II

Lp. Problem Odpowiedź

1. Podaj dwa fakty wyznaczające koniec średniowiecza w Polsce.

2. Dojrzały okres średniowiecza obejmuje stulecia od...do....

3. Jakie systemy religijne podporządkowało sobie chrześcijaństwo do X-XII

w.?

4. Który z wielkich filozofów średniowiecza był neofitą (= „przyjął niedawno

nowe wyznanie”)?

5. Który z filozofów średniowiecznych mówił, że spotkanie z Bogiem=

Prawda następuje w wyniku iluminacji?

6. Który z wielkich filozofów epoki opierał się na koncepcji Arystotelesa?

7. Który z wielkich filozofów epoki mówił, że gdy powstaje sprzeczność

między rozumem a wiarą, trzeba dać prymat wierze?

8. Na jakie wieki przypada dominacja stylu gotyckiego w architekturze?

9. Wymień przynajmniej 2 z wielu zasług Karola Wielkiego dla kultury.

10. Bogato dekorowane obramowanie drzwi do kościoła (także budynków

świeckich) nazywa się ...

11. Nazwa którego ze stylów architektonicznych średniowiecza wzięła się z

nieporozumienia?

12. Jak nazywa się dział piśmiennictwa obejmującego kroniki, roczniki etc.?

13. Podaj nazwisko słynnego malarza włoskiego z przełomu XII/XIV w.,

autora m. in. fresku „Pojmanie”?

14. Kto jest autorem obrazu „Ogród rozkoszy”?

15. Kto jest najwybitniejszym malarzem flamandzkim XV w.? (autor m. in.

poliptyku „Baranek mistyczny”)

16. Jak się nazywa najsłynniejszy zabytek muzyczny średniowiecza – o

jednogłosowej linii melodycznej, bez akompaniamentu - pochodzący
zapewne z VI w.?

3
 Średniowiecze. Testy dla uczniów humanistów

Test ze średniowiecza kl. 1– grupa I

Lp. Problem Odpowiedź

1. Pod jakim tytułem występuje wiersz, z którego pochodzi cytat:
Usłyszycie mój zamętek,/ Jen mi się zstał w Wielki Piątek.
2. Uzupełnij zdanie:
Daj, ać ja ........., a ty poczywaj.
3. Co znaczy słowo semiversicule?
4. Bulla gnieźnieńska pochodzi z roku...
5. Podaj następny wers:
A na świecie zbożny pobyt,
............................................
6. Część doktryny religijnej, traktująca o rzeczach ostatecznych: końcu świata,
sądzie ostatecznym oraz o losach pośmiertnych człowieka to....
7. Kazania świętokrzyskie pochodzą z wieku...
8. Co znaczy słowo zbożny (Bogurodzica)?
9. Podaj przykład archaizmu fonetycznego z Bogurodzicy.
10. Anonimowy tekst związany tematycznie z Biblią, nienależący jednak do
ustalonego przez Kościół katolicki kanonu ksiąg Pisma Świętego. W innym
znaczeniu utwór o niepewnym autorstwie – to...
11. Z jakiego utworu pochodzi fragment:
Żałuję czasów mej młodości –
- Barziej niż inni iam weń szalał! –
Aż do mych lat podeszłych mdłości
Iam pożegnanie z nią oddalał;
12. Podaj przykład archaizmu fleksyjnego z Bogurodzicy.
13. Z jakiego utworu pochodzi fragment:
Morzę mądre i też wiły,
W tym skazuję swoje siły;
I chorego, i zdrowego,
Zbawię żywota każdego;
14. Obrazy sceniczne z życia Marii Panny, świętych i męczenników, ukazujące
cudowne wydarzenia i boskie interwencje w życie człowieka to... (podaj
gatunek)
15. Teatr jasełkowy wywodzi się z tradycji...
16. Umiłowanie wszystkiego, co żywe, pokora, gotowość służby potrzebującym,
zapomnianym, prześladowanym to typ postawy .............
17. Miecz Rolanda nazywał się
18. Podaj nazwę najstarszej epopei ruskiej.
19. Wymień jeden z gatunków liryki prowansalskiej.
20. Narzeczoną Rolanda jest ... (wymień imię)
21. Jaki rodzaj wykonawców jest w średniowieczu charakterystyczny dla
północy Francji?
22. Jako filozof Abelard znany jest przede wszystkim z ... (podaj zwięzłą
informację)
23. Pierścień Nibelunga to opera... (podaj nazwisko)
24. Po śmierci rodziców Tristana wychowywał marszałek ... (podaj imię)
25. Topos kobiety (kochanki) w literaturze nowożytnej zawdzięczamy liryce ....
26. Cykl Opowieści rycerzy Okrągłego Stołu nosi też inne nazwy. Wymień jedna
z nich.
27. Matka Tristana miała na imię...
28. Najwybitniejszy średniowieczny poeta miłosny, trubadur niemiecki (XII/XIII
w.) to...
29. Autorem książki Miłość a świat kultury zachodniej jest ...
30. Który z wielkich filozofów średniowiecza ugruntował system teocentryczny?

4
 Średniowiecze. Testy dla uczniów humanistów

Test ze średniowiecza kl. 1– grupa II

Lp. Problem Odpowiedź

1. Z jakiego utworu pochodzi fragment:
Zaiste, nieraz miłowałem
Y miłowałbym jeszcze chętnie;
Lecz serce smutne z wygłodniałym
Brzuchem, co skwierczy zbyt natrętnie, ...
2. Księga henrykowska pochodzi z wieku...
3. Co znaczy słowo przebyt (w Bogurodzicy)?
4. Podaj przykład archaizmu leksykalnego z Bogurodzicy.
5. Z jakiego utworu pochodzi fragment:
Rzemieślniki, kupce i oracze,
Każdy przed mą kosą skacze;
Wszytki zdradźce i lifniki
Zostawię je nieboszczyki.
6. Pod jakim tytułem występuje wiersz, z którego pochodzi cytat:
Pożałuj mię, stary, młody,/ Boć mi przyszły krwawe gody:
7. Uzupełnij zdanie:
Daj, ać ja pobruszę, a ty ...........
8. Co znaczy słowo kolon?
9. Podaj przykład archaizmu składniowego z Bogurodzicy.
10. Podaj następny wers:
Słysz modlitwę, jąż nosimy,
............................................
11. Dział piśmiennictwa biograficznego, religijnego (żywoty świętych itp.)
to...
12. Komu przypisywany jest wiersz
O zachowaniu się przy stole?
13. Utwór komediowy, wywodzący się z intermediów, zaliczany do niskich
gatunków dramatu to...
14. Tytułowe kwiatki z Kwiatków św. Franciszka to...
15. Największym rywalem Rolanda jest ... (wymień imię)
16. Koń Rolanda nazywał się ....
17. Opowieść o Cydzie to cykl epicki z terenów... Wymień kraj.
18. Sonet wywodzi się prawdopodobnie z liryki ludowej z terenu...
19. Szopka wywodzi się z tradycji ...
20. Udramatyzowana przypowieść na temat ludzkiego losu, pokus, które na
nas czyhają, z bohaterami jako upersonifikowanymi pojęciami Dobra,
Pychy, Występku, Zawiści, Zła to ... (podaj gatunek)
21. Jaki rodzaj wykonawców jest w średniowieczu charakterystyczny dla
południa Francji?
22. Historia moich niedoli to zbiór listów i opis przeżytej historii miłosnej
pióra...
23. Motyw Graala znany jest z cyklu...
24. Klechdy sezamowe to dzieło ... (podaj nazwisko)
25. Król Irlandii wyprawiał (w Dziejach Tristana i Izoldy) do Kornwalii
rycerza ... (podaj imię)
26. Najwybitniejsza XII-wieczna poetka bretońska to...
27. Ojczyznę wyzwolonej miłości średniowiecznej jest kraina zwana ...
28. Autorem książki poświęconej Heloizie i Abelardowi (por, fragmenty w
Antologii) jest Francuzka ...
29. Ojciec Tristana nazywał się ...
30. Który z wielkich filozofów średniowiecza był neofitą?

5
 Średniowiecze. Testy dla uczniów humanistów

KLUCZ Test wstęp do średniowiecza kl. 1 grupa I

Lp. Problem Odpow.

1. Podaj dwa fakty wyznaczające koniec średniowiecza w Europie. Guttenberg 40’ XV
1453 Konstant.
Kolumb
1519-22 Magellan
1517 Luter
2. Wczesny okres średniowiecza obejmuje stulecia od V do X w.

3. Jak przywykło się nazywać dojrzałą fazę średniowiecza? Jesień średniowiecza

4. Który z wielkich filozofów średniowiecza ugruntował system Św. Augustyn IV/V w.

teocentryczny?

5. Który z filozofów średniowiecznych głosił, że do Boga (= Prawdy) Św. Tomasz

dochodzimy drogą rozumu?

6. Który z wielkich filozofów epoki opierał się na koncepcji Platona i Św. Augustyn
Plotyna?

7. Który z wielkich filozofów epoki uzasadnił prymat Kościoła nad Św. Tomasz
państwem?
8. Na jakie wieki przypada dominacja stylu romańskiego w X-XII
architekturze?
9. Wymień nazwę jednej z dwóch najwspanialszych bazylik z okresu Sant’ Apollinaire in Classe w
wczesnochrześcijańskiego (IV-X w.) Rawennie z I poł. VI w.
Hagia Sophia w
Konstantynopolu ufundowana
przez Konstantyna Wielk. W
325, a po pożarze odbudowana
przez Justyniana I w 532 r.
10.Wyraźnie wyodrębnione zwieńczenie kolumny filaru lub pilastra Kapitel.
(filaru przyściennego) nazywa się ...
11.Podaj 2 przykłady zabytków romańskich w Polsce (do XIII w.) Kościół św. Andrzeja w
Krakowie – XI w.
Katedry w Płocku,, Poznaniu,
kolegiata św. Marcina w
Opatowie, kościoły w Tumie,
Czerwińsku, Strzelnie, drzwi
gnieźnieńskie
12.Jak nazywa się dział piśmiennictwa biograficznego, religijnego (m. Hagiografia
in. żywoty świętych i legendy o nich)?
13.Jak nazywa się sztuka zdobienia rękopisów malarskimi miniaturami, Iluminacja
ornamentami?
14.Kto był najsłynniejszym średniowiecznym twórcą ikon? Andriej Rublow
ok. 1360/70- 1430)
15.Wymień nazwisko któregoś z najsławniejszych średniowiecznych Rogier van der Weyden (1399-
malarzy niderlandzkich. 1464),
Hans Memling (1440-1494),
Hieronim Bosch (1450-1516),
Pieter Bruegel (1528-1589)
16.Jak się nazywali świeccy pieśniarze I muzycy, wykonujący świecka Minstrele
muzykę jednotonową, działający od XI do XVII w.?

6
 Średniowiecze. Testy dla uczniów humanistów

KLUCZ Grupa II

Lp. Problem Odpow.

1. Podaj dwa fakty wyznaczające koniec średniowiecza w Polsce. 1543 i kilka faktów związanych
z tą datą
2. Dojrzały okres średniowiecza obejmuje stulecia od XII do XIII w.

3. Jakie systemy religijne podporządkowało sobie chrześcijaństwo do Celtowie, Germanowie,

X-XII w.? Słowianie.

4. Który z wielkich filozofów średniowiecza był neofitą (=przyjął Św. Augustyn IV/V w.
niedawno nowe wyznanie)

5. Który z filozofów średniowiecznych mówił, że spotkanie z Św. Augustyn IV/V w.

Bogiem= Prawda następuje w wyniku iluminacji?

6. Który z wielkich filozofów epoki opierał się na koncepcji Św. Tomasz

Arystotelesa?

7. Który z wielkich filozofów epoki mówił, że gdy powstaje Św. Tomasz

sprzeczność między rozumem a wiarą, trzeba dać prymat wierze?

8. Na jakie wieki przypada dominacja stylu gotyckiego w XI-XV w.

architekturze?

9. Wymień przynajmniej 2 z wielu zasług Karola Wielkiego dla Mecenas nauki, kultury,
kultury. założyciel szkół elementarnych i
wyższych, rozwój bibliotek,
kopiowanie w ich Bizantyjskich
i rzymskich rękopisów.

10. Bogato dekorowane obramowanie drzwi do kościoła (także Portal

budynków świeckich) nazywa się ...

11. Nazwa którego ze stylów architektonicznych średniowiecza wzięła Gotyk.

się z nieporozumienia?

12. Jak nazywa się dział piśmiennictwa obejmującego kroniki, roczniki Historiografia.
etc.?

13. Podaj nazwisko słynnego malarza włoskiego z przełomu XII/XIV Giotto di Bondone
w., autora m. in. fresku „Pojmanie”?

14. Kto jest autorem obrazu „Ogród rozkoszy”? Hieronim Bosch

15. Kto jest najwybitniejszym malarzem flamandzkim XV w.? (autor Jan van Eyck
m. in. poliptyku „Baranek mistyczny”)

16. Jak się nazywa najsłynniejszy zabytek muzyczny średniowiecza – o chorał gregoriański (od imienia
jednogłosowej linii melodycznej, bez akompaniamentu - papieża Grzegorza Wielkiego)
pochodzący zapewne z VI w.?

7
 Średniowiecze. Testy dla uczniów humanistów

KLUCZ - Test ze średniowiecza kl. 1 Grupa I

Lp. Problem Odpow.

1. Pod jakim tytułem występuje wiersz, z którego pochodzi cytat: Posłuchajcie, bracia miła
Usłyszycie mój zamętek,/ Jen mi się zstał w Wielki Piątek.
2. Uzupełnij zdanie: pobruczę
Daj, ać ja ........., a ty poczywaj.
3. Co znaczy słowo semiversicule? półwers
4. Bulla gnieźnieńska pochodzi z roku... 1136
5. Podaj następny wers: Po żywocie rajski przebyt.
A na świecie zbożny pobyt,
............................................
6. Część doktryny religijnej, traktująca o rzeczach ostatecznych: końcu świata, eschatologia
sądzie ostatecznym oraz o losach pośmiertnych człowieka to....
7. Kazania świętokrzyskie pochodzą z wieku... XIII/XIV
8. Co znaczy słowo zbożny (Bogurodzica)? ‘szczęśliwy, pomyślny,
bogaty’
9. Podaj przykład archaizmu fonetycznego z Bogurodzicy.
10. Anonimowy tekst związany tematycznie z Biblią, nienależący jednak do apokryf
ustalonego przez Kościół katolicki kanonu ksiąg Pisma Świętego. W innym
znaczeniu utwór o niepewnym autorstwie – to...
11. Z jakiego utworu pochodzi fragment: Wielki testament
Żałuję czasów mej młodości –
- Barziej niż inni iam weń szalał! –
Aż do mych lat podeszłych mdłości
Iam pożegnanie z nią oddalał;
12. Podaj przykład archaizmu fleksyjnego z Bogurodzicy.
13. Z jakiego utworu pochodzi fragment: Rozmowa Mistrza Polikarpa ze
Morzę mądre i też wiły, Śmiercią
W tym skazuję swoje siły;
I chorego, i zdrowego,
Zbawię żywota każdego;
14. Obrazy sceniczne z życia Marii Panny, świętych i męczenników, ukazujące Mirakle
cudowne wydarzenia i boskie interwencje w życie człowieka to... (podaj
gatunek)
15. Teatr jasełkowy wywodzi się z tradycji... misteryjnej
16. Umiłowanie wszystkiego, co żywe, pokora, gotowość służby potrzebującym, franciszkańskiej
zapomnianym, prześladowanym to typ postawy .............
17. Miecz Rolanda nazywał się Durendal
18. Podaj nazwę najstarszej epopei ruskiej. Słowo o wyprawie Igora.
19. Wymień jeden z gatunków liryki prowansalskiej. Hejnał (alba), sirwant, pieśń,
ballada.
20. Narzeczona Rolanda jest ... (wymień imię) Alda
21. Jaki rodzaj wykonawców jest w średniowieczu charakterystyczny dla północy truwerzy
Francji?
22. Jako filozof Abelard znany jest przede wszystkim z ... (podaj zwięzłą Spór o uniwersalia,
informację) zagadnienia wolnej woli i
tolerancji, racjonalistycznej
zasady wolności.
23. Pierścień Nibelunga to opera... (podaj nazwisko) Wagner
24. Po śmierci rodziców Tristana wychowywał marszałek ... (podaj imię) Rohałt dzierżący Słowo
25. Topos kobiety (kochanki) w literaturze nowożytnej zawdzięczamy liryce .... prowansalskiej
26. Cykl Opowieści rycerzy Okrągłego Stołu nosi też inne nazwy. Wymień jedna Cykl arturiański.
z nich. Opowieści o królu Arturze...
27. Matka Tristana miała na imię... Blancheflor
28. Najwybitniejszy średniowieczny poeta miłosny, trubadur niemiecki (XII/XIII Walther von der Vogelweide
w.) to...
29. Autorem książki Miłość a świat kultury zachodniej jest ... Denis de Rougemont
30. Który z wielkich filozofów średniowiecza ugruntował system teocentryczny? Św. Augustyn IV/V w.

8
 Średniowiecze. Testy dla uczniów humanistów

KLUCZ - Test ze średniowiecza kl. 1 - gr. II

Lp. Problem Odpow.

1. Z jakiego utworu pochodzi fragment: Wielki testament
Zaiste, nieraz miłowałem
Y miłowałbym jeszcze chętnie;
Lecz serce smutne z wygłodniałym
Brzuchem, co skwierczy zbyt natrętnie, ...
2. Księga henrykowska pochodzi z wieku... XIII
3. Co znaczy słowo przebyt (Bogurodzica)? ‘przebywanie, pobyt (w raju)
4. Podaj przykład archaizmu leksykalnego z Bogurodzicy.
5. Z jakiego utworu pochodzi fragment: Rozmowa Mistrza Polikarpa ze Śmiercią
Rzemieślniki, kupce i oracze,
Każdy przed mą kosą skacze;
Wszytki zdradźce i lifniki
Zostawię je nieboszczyki.
6. Pod jakim tytułem występuje wiersz, z którego pochodzi cytat: Posłuchajcie, bracia miła
Pożałuj mię, stary, młody,/ Boć mi przyszły krwawe gody:
7. Uzupełnij zdanie: poczywaj
Daj, ać ja pobruczę, a ty ...........
8. Co znaczy słowo kolon? półwers
9. Podaj przykład archaizmu składniowego z Bogurodzicy.
10. Podaj następny wers: A dać raczy, jegoż prosimy:
Słysz modlitwę, jąż nosimy,
............................................
11. Dział piśmiennictwa biograficznego, religijnego (żywoty świętych itp.) hagiografia
to...
12. Komu przypisywany jest wiersz Przecław Słota
O zachowaniu się przy stole?
13. Utwór komediowy, wywodzący się z intermediów, zaliczany do niskich farsa
gatunków dramatu to...
14. Tytułowe kwiatki z Kwiatków św. Franciszka to... Cnoty ludzkie, wartości, które zasługują na
upowszechnienie
15. Największym rywalem Rolanda jest ... (wymień imię) Ganelon.
16. Koń Rolanda nazywał się .... Weylantyf
17. Opowieść o Cydzie to cykl epicki z terenów... Wymień kraj. Hiszpania.
18. Sonet wywodzi się prawdopodobnie z liryki ludowej z terenu... Sycylia
19. Szopka wywodzi się z tradycji ... misteryjnej
20. Udramatyzowana przypowieść na temat ludzkiego losu, pokus, które na Moralitet
nas czyhają, z bohaterami jako upersonifikowanymi pojęciami Dobra,
Pychy, Występku, Zawiści, Zła to ... (podaj gatunek)
21. Jaki rodzaj wykonawców jest w średniowieczu charakterystyczny dla trubadurzy
południa Francji?
22. Historia moich niedoli ta zbiór listów i opis przeżytej historii miłosnej Abelarda
pióra...
23. Motyw Graala znany jest z cyklu... Opowieści rycerzy Okrągłego Stołu
24. Klechdy sezamowe to dzieło ... (podaj nazwisko) Bolesław Leśmian
25. Król Irlandii wyprawiał (w Dziejach Tristana i Izoldy)do Kornwalii Morhołta
rycerza ... (podaj imię)
26. Najwybitniejsza XII-wieczna poetka bretońska to... Marie de France
27. Ojczyznę wyzwolonej miłości średniowiecznej jest kraina zwana ... Prowansja
28. Autorem książki poświęconej Heloizie i Abelardowi (por, fragmenty w Regine Pernoud
Antologii) jest Francuzka ...
29. Ojciec Tristana nazywał się ... Rivalen
30. Który z wielkich filozofów średniowiecza był neofitą? Św. Augustyn IV/V w.