Zespół pałacowy Karola Wielkiego

w Akwizygranie
Karol Wielki wódz, wojownik, reformator, mecenas sztuki

Syn Pepina Małego z dynastii Karolingów.

Koronowany na cesarza w 800r. Pod jego
panowaniem znalazła sie większość chrześcijańskiej
Europy. Zmarł w Akwizygranie w 814 r. Choć po
jego śmierci imperium rozpadło się, w świadomości
historycznej pozostała idea zjednoczonej Europy

CELE I IDEE :
• Twórca idei RENOVATIO ROMANI IMPERII czyli
odrodzenia Rzymskiego Imperium ale w duchu
chrześcijaństwa
• Poszukiwanie korzeni imperium - potrzeba
kontynuacji spuścizny antycznej
• MONASTYCYZM - jako fundament stabilizujący
władzę w państwie
• Reformy : monetarna,szkolnictwa kościelnego,
wprowadzenie minuskuły - czyli małych liter
• Odrodzenie kultury i sztuki. Elitarny charakter
kultury. Dwór Karola skupiskiem uczonych i
kościelnych.
 Zespół Pałacowy Akwizygran - stolica imperium zachodniego

Centralnym ośrodkiem władzy Karola Wielkiego był Akwizgran (dziś niem. Aachen),
gdzie pod koniec VIIIw. Wzniesiono wielki kompleks pałacowo-kościelny.

 Zespół Pałacowy Akwizygran - stolica imperium zachodniego

Osiowy układ pałacu łączący kaplicę, stanowiącą przeciwwagę dla ogromnej apsydowej sali
tronowej (Aula Regia)
Zespół Pałacowy inspiracje Rzymem

część rekreacyjna

część prywatna

część oficjalna

Pałac Domicjana - Palatyn

 Zespół Pałacowy inspiracje Antykiem

Aula Palatina - Trevira

 Zespół Pałacowy inspiracje Rzymem

Kolumnowy dziedziniec - Forum rzymskie

 Zespół Pałacowy Akwizygran - stolica imperium zachodniego

EMPORA CESARZA
Westwerk, masyw zachodni kaplicy mieścił emporę z której cesarz mógł ze swego tronu
przemawiać do poddanych.
Kaplica pałacowa pomnik architektury karolińskiej

Budowa rozpoczeła się ok. 790r.

według projektu ODONA Z METZU,
poświcona NMP ok 800r.
CECHY:
• wysoki sklepiony 8-boczny trzon
• otoczony 16-bocznym obejściem z
małym chórem
• flankowana dwiema wieżami -
zewnętrznymi schodami
• nawiązuje do bizantyńskiego
kościoła San Vitale w Rawennie
Kaplica pałacowa inspiracja San Vitale

PODOBIEŃSTWO:

AKWIZGRAN
• centralny układ
• ilość naw
RÓŻNICE:
• brak subtelnych krzywizn nisz
(eksedry), które w San Vitale tworzyły
wrażenie otwartości i ażurowego
przenikania sie przestrzeni
SAN VITALE

• delikatne kolumny zastąpione są

ciężkimi filarami, które brutalnie
odzielają część centralną od nawy
Kaplica pałacowa inspiracja San Vitale

• filary dzwigają ciężki łuki

• wystający gzyms tworzy silny akcent
poziomy, wyraźnie odzilelający dwie
kondygnacje
• wydłużone arkady powyżej, podzielone
są poprzecznie, w dolnej części
wypełnione są potrójnymi arkadami a
u góry już tylko dwiema kolumnami,
niezgrabnie wspierającymi wielki łuk
• dwubarwny kolor wielkiej arkady; porfir
- kamień cesarski
Kaplica pałacowa inspiracja San Vitale

• projekt kaplicy charakteryzuje

sie śmiałą interpretacja wzorców
bizantyńskich
• zastąpienie lekkiej konstrukcji
bizantyńskiej (cegły i pustakow-
ych sklepień) konstrukcją ciężką,
z kamienia, który uzyskiwano
rozpierając ruiny rzymskie
• spolia - marmurowe kolumny
przewiezione z kościoła w Rawennie
do Aachen
Wbyposażenie: inspiracja Rzymem

• w przedsionku kaplicy znajdowała się

kopia wilczycy kapitolińskiej
• brązowy posąg konny Teodoryka króla
Ostrogotów lub cesarza bizantyńskiego
Zenona znajdował sie w atrium,
nawizywał do posągu Marka Aureliusza
na rzymskim Lateranie.
Dalsze dzieje:

- dobudowa gotyckiego prezbiterium aby sprostać napływowi

pielgrzymów (funkcja sankturium mieszczącego najważniejsze
relikwie m.in. pieluszki dziciątka Jezus)
- podczas II wojny światowej jest celem brytyjskich bombardowań
- zespół zostaje wpisany na listę UNESCO jako pierwszy obiekt na
terenie niemiec