Professional Documents
Culture Documents
pozyskiwane z transgenicznych
mikroorganizmów
Charakterystyka komórek gospodarzy
Głównie:
– Bacillus subtilis
– Bacillus licheniformis
– Aspergillus niger
– Aspergillus oryzae
Enzymy z rekombinowanych mikroorganizmów
Pożądane cechy gospodarzy
Mutanty:
nie tworzące sporul
nie wydzielające proteaz poza komórkę
Escherichia coli K-12
• 1990 r. uzyskanie przez chymozynę z E.coli K-
12 statusu GRAS
• Chymozyna = rennina = podpuszczka
• Kamieo milowy w technologii żywności enzymów
• gen syntezy prochymozyny
• Etapy produkcji:
– akumulacja prochymozyny w komórkach
– liza komórek
– konwersja do chymozyny przez zmniejszanie pH
Bezpieczeostwo szczepu K-12
• organizm laboratoryjny od 30 lat
• 0 przypadków infekcji czy produkcji toksyn
• Jedna z najintensywniej badanych bakterii
• Genom zsekwencjonowany w 1997 r.
Pseudomonas Fluorescens
• α-amylaza z rekombinowanej P. fluorescens –
status GRAS
• Szczep Biovar I (GRN 126)
• Brak wcześniejszej historii bezpiecznego
stosowania do produkcji enzymów używanych
do produkcji żywności
• Gram-ujemna bakteria glebowa
• Jest zjadana razem z surowymi owocami i
warzywami
P. fluorescens
• Dziki szczep MB101 wyizolowany z sałaty
rosnącej na farmie w Kalifornii
• Od 1989 r. produkcja insektycydu z B.
thuringiensis
• Całkowicie scharakteryzowana na poziomie
genotypu i fenotypu
• α-amylaza nie jest wydzielana na zewnątrz
komórki
Gospodarze – komórki grzybów
• Aspergillus oryzae i A. niger
• Fusarium venetatum
• Kluyveromyces marxianus var.lactis
• Trichoderma reesei
A. niger i A. oryzae
• Mają długą historię stosowania w technologii
żywności:
– A. oryzae: sos sojowy, pasta miso, sake.
– A. niger: kwas cytrynowy
• uzyskane z nich preparaty enzymatyczne otrzymały
status GRAS
• Genom A. oryzae zsekwencjonowany
• Niepatogenne, lecz mogące tworzyd mikotoksyny w
małych ilościach (aflatoksyna, ochratoksyna A)
A. niger i A. oryzae
• Prace nad modyfikacjami tych grzybów
rozpoczęły się na przełomie lat 1980/1990.
• Bardzo wydajni gospodarze produkujący
enzymy.
• Zmiany toksynogenności:
– A. oryzae – mutacja genów powodująca
zaprzestanie produkcji aflatoksyn
– A. niger – kontrola warunków fermentacji
Fusarium venenatum
• w 2001 r. status GRAS otrzymała ksylanaza
pozyskiwana z F. venetatum zawierającego gen
Thermomyces lanuginosus (GRN 54).
• Pierwotnie pobrany z próbki ziemi.
• Niepatogenny
• W szczególnych warunkach zdolny do produkcji
mikotoksyn: trichotecenów, culmorins, fusarins.
• Kontrola warunków fermentacji
• Usunięcie genu tri5 (blokada syntezy trichotecenów)
Kluyveromyces marxianus var.lactis
• w 1992 r. status GRAS otrzymała chymozyna ze
zmodyfikowanego genetycznie szczepu tych
drożdży.
• Wydziela dużą ilośd prochymozyny do
pożywki.
• Długa historia bezpiecznego stosowania.
• Do przemysłu mleczarskiego produkcja laktazy
(GRAS od 1984 r.)
Trichoderma reesei
• Liaza pektynowa – status GRAS dla T. reesei z
genem z A. niger var. awamori warunkującym
produkcję liazy pektynowej.
• Wyizolowany z krosen bawełny w 1944 r.
• Podatny na manipulacje
• Szczepy przemysłowe nie produkują
mikotoksyn.
Najważniejsze enzymy pochodzenia
mikrobiologicznego w technologii
żywności
• amylolityczne
• pektynolityczne
• proteolityczne
• lipolityczne
enzymy amylolityczne
• Zastosowanie:
• Estry witaminy C
Podsumowanie
• Enzymy pochodzenia mikrobiologicznego:
– masowa produkcja
– redukcja kosztów