Professional Documents
Culture Documents
Studium Podyplomowe
ZrównowaŜone systemy zaopatrzenia budynków w energie
i świadectwa energetyczne
Wykład 1
Biomasa - własności,
technologie,ocena projektów
Dr inŜ. Andrzej Wiszniewski
Wydział InŜynierii Środowiska Spis treści
page 2
Energia odnawialna
Wydział InŜynierii Środowiska
w Europie i Polsce
Definicje
page 3
Wydział InŜynierii Środowiska Regulacje światowe
Protokół z Kioto
Protokół z Kioto wszedł w Ŝycie 16 lutego 2005 r. Wynika z
niego, Ŝe w pierwszym okresie 2008-2012 Polska musi
zmniejszyć emisję gazów cieplarnianych o 6% w skali
globalnej w stosunku do roku bazowego – 1988
II Protokół Siarkowy i Protokół Azotowy Oslo, 1994 ,Göteborg,
1999
page 4
Kierunki rozwoju energetyki odnawialnej
Wydział InŜynierii Środowiska
w EU
page 5
Wydział InŜynierii Środowiska Przyjęte cele dla OZE w EU
Biała Księga
12 % udział energii pierwotnej z OZE do roku 2010
Dyrektywa 2003/30/WE
5,75% udziału bio-paliw w rynku paliw dla transportu
do roku 2010 (2% na rok 2005)
Dyrektywa 2001/77/WE
22 % udział OZE w bilansie energii elektrycznej do
roku 2010
Pakiet energetyczno – klimatyczny
3 x 20 ???
page 6
Wydział InŜynierii Środowiska Dyrektywa 2001/77/WE w Europie
Źródło: Mikucki O.: „Mechanizmy wsparcia odnawialnych źródeł energii w Polsce”, Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A.
page 7
Wydział InŜynierii Środowiska Dyrektywa 2001/77/WE w Polsce
Źródło: Kulesa M.: (2005) “Organizacja rynku zielonej i czerwonej energii z punktu widzenia spółek obrotu”
page 8
Wykorzystanie źródeł energii
Wydział InŜynierii Środowiska
odnawialnej w 2002 r w Polsce
Całkowita
Produkcja energii Produkcja ciepła Udział w produkcji
Źródło energii Moc w MW
elektrycznej w GWh w TJ
produkcja energii
całkowitej
w TJ
Geotermia+
89 - 526 526 0,5
pompy ciepła
En. wodna
524 (185) 2276 (698) - 8192 (2511) 7,3 (2,2)
(MEW<5MW)
*Biomasa – 98% całkowitej produkcji en. odnawialnej (bez duŜych el. wodnych).
Alternatywne źródła energii – wykład 1
page 9
Kierunki rozwoju energetyki odnawialnej
Wydział InŜynierii Środowiska
w Polsce
page 10
Wydział InŜynierii Środowiska Cele przyjęte dla OZE w Polsce
Strategia
7,5% udziału energii pierwotnej z OZE do roku 2010
i 14% w 2020 r
Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Traktat o
Przystąpieniu
7,5% udziału OZE w bilansie sprzedaŜy energii
elektrycznej
7,5% udziału OZE w krajowym zuŜyciu energii
elektrycznej brutto
page 11
Prognoza przyrostu mocy zainstalowanej
elektrycznej OZE w poszczególnych grupach
Wydział InŜynierii Środowiska
technologicznych
page 12
Aspekty organizacyjne i ekonomiczne
Wydział InŜynierii Środowiska
wspierania energetyki odnawialnej
Wspólne wdroŜenia
Koncepcja ta zakłada, Ŝe kraje najbardziej rozwinięte gospodarczo będą
mogły finansować tego typu projekty inwestycyjne poza swymi granicami,
traktując uzyskane tą drogą jednostki redukcji emisji jako element realizacji
własnych zobowiązań wynikających z konwencji.
Mechanizm czystego rozwoju
Mechanizm ten zezwala państwom uprzemysłowionym uzyskiwać kredyty
emisyjne w zamian za to, Ŝe zainwestują w projekty przyczyniające się do
redukcji emisji w krajach rozwijających się, nie wchodzących w skład krajów
Aneksu I Konwencji.
Handel emisjami
Ramowa Konwencja Narodów Zjednoczonych zezwala na zakup ERU
przez prywatne przedsiębiorstwa i wymianę ich na pozwolenia do emisji w
latach 2008-2012. Wprowadzanie handlu pozwoleniami na emisje pozwala
na finansowanie inwestycji ograniczających emisję pieniędzmi
pochodzącymi z handlu emisjami.
Alternatywne źródła energii – wykład 1
page 13
Obowiązek zakupu energii elektrycznej z
Wydział InŜynierii Środowiska
odnawialnych źródeł
Sprzedawca
zobowiązany jest do
zakupu energii
elektrycznej
wytworzonej w OŹE
przyłączonych do sieci
znajdujących się w
jego obszarze
działania.. Zakup
energii odbywa się po
średniej cenie
sprzedaŜy energii
elektrycznej na rynku
konkurencyjnym w
poprzednim roku
kalendarzowym. Za
niewypełnienie
obowiązku zakupu
energii elektrycznej
nakładana jest kara.
page 14
Cena uprawnienia do emisji CO2 od
Wydział InŜynierii Środowiska
lipca 2007
Ceny FUTURES rocznik 2009: średnia artmetyczna cen kontraktów FUTURES z ECX, EEX
page 15
Wydział InŜynierii Środowiska Zielone certyfikaty
page 16
Wydział InŜynierii Środowiska Czerwone certyfikaty
page 17
Wydział InŜynierii Środowiska
page 18
Wydział InŜynierii Środowiska Globalny potencjał biomasy
Przeznaczenie
gruntów /
produkcja Końcowe
Powierzchnia pierwotna Zbiory Przeznaczenie wykorzystanie
Potencjalna bioenergia
Rodzaj dostarczona w długim okresie
czasu (EJ)
1. Biomasa uprawiana na 0-988
nieuŜytkach rolnych
2. Biomasa uprawiana na 8-110
gruntach zdegradowanych
3. Odpady z rolnictwa 10-27
4. Odpady z gospodarki leśnej 10-16
5. Odpady a hodowli zwierzęcej 9-25
6. Odpady organiczne 1-3 (+31a)
7. Bio-materiały Minus 79-115
Suma 100-1130
a – organiczne odpady z bio-materiałów
Alternatywne źródła energii – wykład 1
page 20
Ocena pozycji rynkowej oraz
Wydział InŜynierii Środowiska
niezawodności technologii
page 21
Ocena pozycji rynkowej oraz
Wydział InŜynierii Środowiska
niezawodności technologii
Nie moŜna wy świetlić obrazu. Na k omputerze moŜe brak ować pamięci do otwarcia obrazu lub obraz moŜe by ć uszk odzony . Uruchom ponownie k omputer, a następnie otwórz plik ponownie. Jeśli czerwony znak x nadal będzie wy świetlany , k onieczne moŜe by ć usunięcie obrazu, a następnie ponowne wstawienie go.
page 22
Wydział InŜynierii Środowiska Uproszczona mapa drogowa bioenergii
Istniejące
gazyfikacja kombinowanym z gazowaniem
Czyste odpady + biomasa biomasy 30 – 75 MWe
ce rynki
Kogeneracja Gazyfikacja 1 – 5 MWe
Pelety do ogrzewania Etanol z lignocelulozy
Metanol, biodiesel, DME
Nowe rynki
kombinowanym na biogaz Biochemikalia
Bioolej dla kogeneracji Regeneracja monomerów
Biopaliwa dla transportu Wychwytywanie CO2
page 23
Wydział InŜynierii Środowiska
Rodzaje
procesów
konwersji i
technologii
uŜytkowania
biomasy
page 24
Wydział InŜynierii Środowiska
page 25
Wydział InŜynierii Środowiska Proces fotosyntezy
page 26
Wydział InŜynierii Środowiska Rodzaje biomasy:
page 27
Wydział InŜynierii Środowiska Własności biomasy
page 28
Wydział InŜynierii Środowiska Własności biomasy
page 29
Wydział InŜynierii Środowiska Własności biomasy
page 30
Wydział InŜynierii Środowiska
Rośliny energetyczne
page 31
Wydział InŜynierii Środowiska Wierzba konopianka – Salix viminalis
page 32
Wydział InŜynierii Środowiska Wierzba konopianka - zbiór
page 33
Wydział InŜynierii Środowiska
Inne zastosowania wierzby
umacnianie skarp i
rekultywacja wysypisk
utylizacja osadów
ściekowych
mała architektura
page 34
Ślazowiec pensylwański – Sida
Wydział InŜynierii Środowiska
hermaphrodita R.
roślina wieloletnia o corocznie zamierających
pędach
wysiewany
pędy mają średnicę od 5 do 30 mm, są miękkie w
środku
roczny przyrost do 400 cm
na cele energetyczne
wartość opałowa około 12 MJ/kg
niska wilgotność
łatwo się tnie i brykietuje
wykorzystanie w przemyśle celulozowo-
papierniczym
rekultywacja terenów zdegradowanych chemicznie
nie ma specjalnych wymagań w stosunku do gleby i
klimatu
trzeba zapewnić równomierność wysiewu nasion i
ochronę przed chwastami w pierwszym roku uprawy
zbioru łodyg dokonuje się jesienią, po
przymrozkach, gdy roślina zgubi liście
page 35
Topinambur (słonecznik bulwiasty) –
Wydział InŜynierii Środowiska Helianthus tuberosus
blisko spokrewniony z słonecznikiem zwyczajnym
wysokość roślin od 2 do 4 m, średnica łodyg do 3 cm
na cele energetyczne
bulwy – produkcja etanolu lub biogazu
wyschnięte pędy – spalanie, produkcja brykietów lub
peletów
świeŜe pędy – produkcja biogazu
pasza dla zwierząt, roślina dekoracyjna
produkcja syropów fruktozowych – bulwy
Ŝywność dla diabetyków
wymagania glebowe podobne do innych roślin
okopowych (ziemniaki), bulwy sadzimy wiosną lub
jesienią
nawozi się podobnie jak ziemniaki np.. obornik
zbiory wykonuje się w zaleŜności od celu uprawy:
bulwy – zielonkę ścinamy w XI lub XII następnie
kopiemy bulwy do 50 t/ha
zielonka – części nadziemne kosimy nawet trzy razy w
roku do 150 t/ha
bulwy-zielonka – zbiór pod koniec października
Alternatywne źródła energii – wykład 1
page 36
Wydział InŜynierii Środowiska Trawy wieloletnie
niskie
wymagania Miskant olbrzymi
trawa kępowa
co do jakości wysokość do 350 cm
gleby Miskant cukrowy
trawy są wysokość od 100 do 400 cm
średnica łodygi ok. 10 mm
wysadzane Spartina preriowa
zbioru wysokość do 200 cm
dokonuje się luźne obszerne kępy
jesienią
Plony:
•miskant olbrzymi od 10 do 30 t s.m./ha
•miskant cukrowy od 5 do 26 t s.m./ha
•spartin od 17 do 29 t s.m./ha
Alternatywne źródła energii – wykład 1
page 37
Wydział InŜynierii Środowiska
Technologie energetycznego
wykorzystania biomasy
spalanie, współspalanie
gazyfikacja
pyroliza
produkcja biopaliw
page 38
Wydział InŜynierii Środowiska Wykorzystanie biomasy
page 39
Wydział InŜynierii Środowiska Schemat domowego kominka
page 40
Wydział InŜynierii Środowiska Kotły grzewcze małej mocy
opalane drewnem
kawałkowym, granulatem,
peletem, balotami słomy
wrzutowe, automatyczne
automatyzacja sterowania
procesem spalania oraz
wymuszony nawiew
powietrza z rozdziałem na
pierwotne i wtórne
systemy podające: ślimakowe
i pneumatyczne
współpracujące z ruchomymi
zgarniakami podłogowymi
Alternatywne źródła energii – wykład 1
page 41
Wydział InŜynierii Środowiska Schemat kotła na granulat drzewny
1. Przyłącze do
napełniania silosu z
cysterny
2. Silos na granulat
3. Podajnik granulatu
do palnika
4. Rura podajnika paliwa
5. Palnik na granulat
6. Komora spalania kotła
7. Komin
page 42
Wydział InŜynierii Środowiska Silnik Stirlinga
page 43
Wydział InŜynierii Środowiska Kotły grzewcze średniej i duŜej mocy
ciepłownie i elektrociepłownie
wykorzystywane są ruszty stałe, ruszty mechaniczne płaskie
oraz schodkowe
kotły ze złoŜem fluidalnym
do spalania paliw podsuszonych (20 - 25%) stosowane są kotły
z rusztami stałymi lub mechanicznymi poziomymi.
paliw wilgotnych (40 - 60%) kotły wyposaŜone są w ruchome
ruszty schodkowe
paleniska fluidalne pozwalają na efektywne spalanie biopaliw
niskiej jakości
page 44
Wydział InŜynierii Środowiska Kocioł rusztowy opalany biomasą
page 45
Kocioł parowy z rusztem
Wydział InŜynierii Środowiska
pochyłym
page 46
Współspalanie biomasy w
Wydział InŜynierii Środowiska kotłach fluidalnych
STRUMIEŃ
ENERGII W PALIWIE
PODSTAWOWYM
90%
energii
doprowadzonej
STRUMIEŃ
ENERGII
ODNAWIALNEJ
Udział
biomasy 10%
energii
doprowadzonej
page 47
Przystosowanie kotłów do współspalania
Wydział InŜynierii Środowiska
biomasy
page 48
Wydział InŜynierii Środowiska Gazyfikacja
page 49
Wydział InŜynierii Środowiska Gazyfikacja
Zagazowywarka EKOD-I
page 50
Wydział InŜynierii Środowiska
Gazyfikacja
Wykorzystanie
biogazu do
produkcji energii
elektrycznej i ciepła
page 51
Wydział InŜynierii Środowiska
Technologia IGCCP
page 52
Wydział InŜynierii Środowiska
Gazyfikacja paliwa z odpadów RDF
page 53
Wydział InŜynierii Środowiska Gazyfikacja biomasy i współspalanie
page 54
Wydział InŜynierii Środowiska Piroliza
page 55
Wydział InŜynierii Środowiska Piroliza biomasy
page 56
Wydział InŜynierii Środowiska Technologie wykorzystania biomasy w CHP
page 57
Wydział InŜynierii Środowiska
Spalanie Biomasy
Ocena projektu
page 58
System spalania
Wydział InŜynierii Środowiska
biomasy opis
Ciepłownia
Odzysk ciepła odpadowego
Spalanie biomasy dla pokrycia
zapotrzebowania bazowego
Systemy szczytowe
Rezerwa systemowa
System dystrybucji ciepła
Ciepła woda na zasilaniu, woda
schłodzona na powrocie
Dla pojedynczych budynków lub
dla systemu ciepłowniczego Zdjęcie: Bioenergia Suomessa
Zaopatrywanie w paliwo
Zbiórka, składowanie i transport
Zautomatyzowane przenoszenie paliwa z
zasobnika do spalania
page 59
System spalania
Wydział InŜynierii Środowiska
biomasy opis (cd.)
Odpylanie
Magazynowanie
biomasy Przesył
(wsadu)
page 60
ObciąŜenie szczytowe
Wydział InŜynierii Środowiska a obciąŜenie
podstawowe
ObciąŜenie szczytowe
Maksymalizacja zuŜycia biopaliwa
i minimalizacja zuŜycia paliw kopalnych
Większy, droŜszy system Obciążenie Zapotrzebowanie
(Moc) (Energia)
Niska efektywność pracy przy częściowym
obciąŜeniu jeśli zapotrzebowanie jest zmienne
Wykres planowanego systemu
ObciąŜenie podstawowe OCO Biomasa Szczyt
obciąŜenia szczytowego
Alternatywne źródła energii – wykład 1
page 61
Uwarunkowania projektu
Wydział InŜynierii Środowiska spalania biomasy
page 62
Przykłady: Austria, Niemcy i Słowenia
Wydział InŜynierii Środowiska Scentralizowane systemy
energetyczne
page 63
Przykład: Kanada
Budynki uŜyteczności publicznej i
Wydział InŜynierii Środowiska
handlowo usługowe
page 64
Przykłady: Brazylia i USA
Wydział InŜynierii Środowiska Ciepło technologiczne
Zdjęcie: Warren Gretz/ NREL Pix Zdjęcie: Ralph Overend/ NREL Pix Zdjęcie: Ken Sheinkopf/ Solstice CREST
page 65
RETScreen® Moduł
Wydział InŜynierii Środowiska
Spalania Biomasy
page 66
RETScreen® Spalanie biomasy Obliczenia
Wydział InŜynierii Środowiska energetyczne
Wyznaczenie
ekwiwalentu ilości Obliczenie
stopniodni sezonu zapotrzebowania
grzewczego szczytowego
Określenie zapotrzebo-
wania, krzywej
obciążenia i ilości godzin
pracy przy pełnym
obciążeniu
Wyznaczenie całkowitego
zapotrzebowania na energię
Sprawdź e-Podręcznik
Ocena projektów w zakresie Czystej Energii:
RETScreen® Projektowanie i Przykłady
Wyznaczenie ilości
Rozdział: Spalanie biomasy paliwa
page 67
Przykłady weryfikacji modelu
Wydział InŜynierii Środowiska RETScreen® Spalanie biomasy
Wyznaczenie krzywej
obciąŜenia
Porównano ze Krzywa przebiegu obciążenia – Uppsala, Szwecja
Szwedzkim modelem 100
% obciążenia szczytowego
DD-IL dla 4 miast w 80
Europie i Ameryce RETScreen
Północnej 60 DD-IL
page 68
Wydział InŜynierii Środowiska Wnioski
page 69
Wydział InŜynierii Środowiska
Dziękuję za uwagę
page 70