You are on page 1of 70

WYDZIAŁ INśYNIERII ŚRODOWISKA

Studium Podyplomowe
ZrównowaŜone systemy zaopatrzenia budynków w energie
i świadectwa energetyczne

Alternatywne źródła energii

Wykład 1
Biomasa - własności,
technologie,ocena projektów
Dr inŜ. Andrzej Wiszniewski
Wydział InŜynierii Środowiska Spis treści

 Energia odnawialna w Europie i Polsce


 Globalny potencjał biomasy i kierunki
rozwoju technologii
 Biomasa – podstawowe własności
 Rośliny energetyczne
 Technologie energetycznego
wykorzystania biomasy
 Analiza projektów energetycznego
wykorzystania biomasy

Alternatywne źródła energii – wykład 1

Dr inŜ. Andrzej Wiszniewski

page 2
Energia odnawialna
Wydział InŜynierii Środowiska
w Europie i Polsce

Definicje

 Energia wyprodukowana z wykorzystaniem paliw


niekopalnych takich jak: woda, wiatr, energia słoneczna,
biogaz, gaz wysypiskowy i z oczyszczalni, biomasa,
zasoby geotermalne
 Energia wyprodukowana z wykorzystaniem generatorów
na powyŜsze paliwa w całości lub proporcjonalnie
 Energia uzyskana z odpadów gospodarczych, które
podlegają sortowaniu

Alternatywne źródła energii – wykład 1

Dr inŜ. Andrzej Wiszniewski

page 3
Wydział InŜynierii Środowiska Regulacje światowe

Protokół z Kioto
Protokół z Kioto wszedł w Ŝycie 16 lutego 2005 r. Wynika z
niego, Ŝe w pierwszym okresie 2008-2012 Polska musi
zmniejszyć emisję gazów cieplarnianych o 6% w skali
globalnej w stosunku do roku bazowego – 1988
II Protokół Siarkowy i Protokół Azotowy Oslo, 1994 ,Göteborg,
1999

Poziom emisji, Dopuszczalna % redukcji emisji dla


Substancja 1000 Mg/rok wielkość 2010
1980 1990 emisji dla 2010 (w stosunku do 1990)
SO2 4100 3210 1397 - 56
NO2 1280 879 - 31
NH4 508 468 -8
LZO 831 800 -4
Alternatywne źródła energii – wykład 1

Dr inŜ. Andrzej Wiszniewski

page 4
Kierunki rozwoju energetyki odnawialnej
Wydział InŜynierii Środowiska
w EU

 Biała Księga „Energia dla przyszłości - odnawialne źródła


energii” - 1997
 Zielona Księga „O bezpieczeństwie energetycznym” - 2000
 Dyrektywa z 27 września 2001 r. Nr 2001/77/WE w sprawie
promocji energii elektrycznej wytworzonej w źródłach
odnawialnych na wewnętrznym rynku energii elektrycznej
 Strategia zrównowaŜonego rozwoju EU „ZrównowaŜona
Europa dla lepszego Świata”-
 VI Program działań w dziedzinie ochrony środowiska
„Środowisko 2010: nasza przyszłość, nasz wybór”- 2002
 Dyrektywa 2003/30/WE Parlamentu Europejskiego i Rady
w sprawie promocji biopaliw lub innych paliw
odnawialnych dla transportu
Pakiet energetyczno – klimatyczny ?
Alternatywne źródła energii – wykład 1

Dr inŜ. Andrzej Wiszniewski

page 5
Wydział InŜynierii Środowiska Przyjęte cele dla OZE w EU

 Biała Księga
 12 % udział energii pierwotnej z OZE do roku 2010
 Dyrektywa 2003/30/WE
 5,75% udziału bio-paliw w rynku paliw dla transportu
do roku 2010 (2% na rok 2005)
 Dyrektywa 2001/77/WE
 22 % udział OZE w bilansie energii elektrycznej do
roku 2010
 Pakiet energetyczno – klimatyczny
 3 x 20 ???

Alternatywne źródła energii – wykład 1

Dr inŜ. Andrzej Wiszniewski

page 6
Wydział InŜynierii Środowiska Dyrektywa 2001/77/WE w Europie

Dyrektywa określa cel ilościowy na 22% energii elektrycznej


ze źródeł odnawialnych wg udziału w poszczególnych
krajach na 2010r. Dla Polski 7,5 %.

Źródło: Mikucki O.: „Mechanizmy wsparcia odnawialnych źródeł energii w Polsce”, Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A.

Alternatywne źródła energii – wykład 1

Dr inŜ. Andrzej Wiszniewski

page 7
Wydział InŜynierii Środowiska Dyrektywa 2001/77/WE w Polsce

Źródło: Kulesa M.: (2005) “Organizacja rynku zielonej i czerwonej energii z punktu widzenia spółek obrotu”

Alternatywne źródła energii – wykład 1

Dr inŜ. Andrzej Wiszniewski

page 8
Wykorzystanie źródeł energii
Wydział InŜynierii Środowiska
odnawialnej w 2002 r w Polsce
Całkowita
Produkcja energii Produkcja ciepła Udział w produkcji
Źródło energii Moc w MW
elektrycznej w GWh w TJ
produkcja energii
całkowitej
w TJ

Biomasa ~6500 310 102056 103173 92,0

En. słoneczna 17 - 37 37 0,0

Geotermia+
89 - 526 526 0,5
pompy ciepła

Wiatr 29 60 - 216 0,2

En. wodna
524 (185) 2276 (698) - 8192 (2511) 7,3 (2,2)
(MEW<5MW)

Suma ~7100 2646 102619 112146 100,0

*Biomasa – 98% całkowitej produkcji en. odnawialnej (bez duŜych el. wodnych).
Alternatywne źródła energii – wykład 1

Dr inŜ. Andrzej Wiszniewski

page 9
Kierunki rozwoju energetyki odnawialnej
Wydział InŜynierii Środowiska
w Polsce

 Strategia Rozwoju Energetyki Odnawialnej


 Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 30
maja 2003 w sprawie szczegółowego obowiązku
zakupu energii elektrycznej z odnawialnych
źródeł energii (...)
 Traktat o Przystąpieniu Republiki Czeskiej,
Estonii, Cypru, Łotwy, Litwy, Węgier, Malty,
Polski, Słowenii i Słowacji do Unii Europejskiej.
2003
Alternatywne źródła energii – wykład 1

Dr inŜ. Andrzej Wiszniewski

page 10
Wydział InŜynierii Środowiska Cele przyjęte dla OZE w Polsce

 Strategia
 7,5% udziału energii pierwotnej z OZE do roku 2010
i 14% w 2020 r
 Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Traktat o
Przystąpieniu
 7,5% udziału OZE w bilansie sprzedaŜy energii
elektrycznej
 7,5% udziału OZE w krajowym zuŜyciu energii
elektrycznej brutto

Alternatywne źródła energii – wykład 1

Dr inŜ. Andrzej Wiszniewski

page 11
Prognoza przyrostu mocy zainstalowanej
elektrycznej OZE w poszczególnych grupach
Wydział InŜynierii Środowiska
technologicznych

Alternatywne źródła energii – wykład 1

Dr inŜ. Andrzej Wiszniewski

page 12
Aspekty organizacyjne i ekonomiczne
Wydział InŜynierii Środowiska
wspierania energetyki odnawialnej

 Wspólne wdroŜenia
Koncepcja ta zakłada, Ŝe kraje najbardziej rozwinięte gospodarczo będą
mogły finansować tego typu projekty inwestycyjne poza swymi granicami,
traktując uzyskane tą drogą jednostki redukcji emisji jako element realizacji
własnych zobowiązań wynikających z konwencji.
 Mechanizm czystego rozwoju
Mechanizm ten zezwala państwom uprzemysłowionym uzyskiwać kredyty
emisyjne w zamian za to, Ŝe zainwestują w projekty przyczyniające się do
redukcji emisji w krajach rozwijających się, nie wchodzących w skład krajów
Aneksu I Konwencji.
 Handel emisjami
Ramowa Konwencja Narodów Zjednoczonych zezwala na zakup ERU
przez prywatne przedsiębiorstwa i wymianę ich na pozwolenia do emisji w
latach 2008-2012. Wprowadzanie handlu pozwoleniami na emisje pozwala
na finansowanie inwestycji ograniczających emisję pieniędzmi
pochodzącymi z handlu emisjami.
Alternatywne źródła energii – wykład 1

Dr inŜ. Andrzej Wiszniewski

page 13
Obowiązek zakupu energii elektrycznej z
Wydział InŜynierii Środowiska
odnawialnych źródeł

Sprzedawca
zobowiązany jest do
zakupu energii
elektrycznej
wytworzonej w OŹE
przyłączonych do sieci
znajdujących się w
jego obszarze
działania.. Zakup
energii odbywa się po
średniej cenie
sprzedaŜy energii
elektrycznej na rynku
konkurencyjnym w
poprzednim roku
kalendarzowym. Za
niewypełnienie
obowiązku zakupu
energii elektrycznej
nakładana jest kara.

Alternatywne źródła energii – wykład 1

Dr inŜ. Andrzej Wiszniewski

page 14
Cena uprawnienia do emisji CO2 od
Wydział InŜynierii Środowiska
lipca 2007

Ceny FUTURES rocznik 2009: średnia artmetyczna cen kontraktów FUTURES z ECX, EEX

Alternatywne źródła energii – wykład 1

Dr inŜ. Andrzej Wiszniewski

page 15
Wydział InŜynierii Środowiska Zielone certyfikaty

W tym systemie wyprodukowana w odnawialnym źródle


energia elektryczna jest oddzielana od efektu
ekologicznego, który zawarty jest w zielonym certyfikacie.
Energia elektryczna sprzedawana jest na rynku energii, a
zielone certyfikaty – na rynku certyfikatów.

Zielony certyfikat Rynek praw majątkowych


(świadectwo pochodzenia wynikających z ŚP
Produkcja energii z
ŚP)
odnawialnych
źródeł

Energia elektryczna Rynek energii


elektrycznej

Alternatywne źródła energii – wykład 1

Dr inŜ. Andrzej Wiszniewski

page 16
Wydział InŜynierii Środowiska Czerwone certyfikaty

Ogólny schemat systemu czerwonych certyfikatów


Kulesa M.: (2005) “Organizacja rynku zielonej i czerwonej energii z punktu widzenia spółek obrotu”, ].

Alternatywne źródła energii – wykład 1

Dr inŜ. Andrzej Wiszniewski

page 17
Wydział InŜynierii Środowiska

Globalny potencjał biomasy i kierunki


rozwoju technologii

Alternatywne źródła energii – wykład 1

Dr inŜ. Andrzej Wiszniewski

page 18
Wydział InŜynierii Środowiska Globalny potencjał biomasy
Przeznaczenie
gruntów /
produkcja Końcowe
Powierzchnia pierwotna Zbiory Przeznaczenie wykorzystanie

Grunty orne Zbiory Produkcja


1,5 Gha (Ŝywność, Ŝywność/ Ŝywności
pasze) paszy
3
Konsumpcja
3
Ŝywności
Produkcja
zwierzęca
3,5 Gha Pastwiska
5
6

Gospodarka Wycinka Produkcja Konsumpcja


4,0 Gha leśna/produkcja lasów materiałów materiałów
włókien
4 4 6
Dodatkowe Odpady wtórne
grunty pod 7 Odpady pierwotne Odpady końcowe
biomateriały

Grunty pod Zbiory roślin Produkcja Konsumpcja


rośliny 1
energetycznych energii energii
energetyczne Alternatywne źródła energii – wykład 1

Dr inŜ. Andrzej Wiszniewski Straty


4,2 Gha Inne grunty 2
page 19
Wydział InŜynierii Środowiska Globalny potencjał biomasy

Potencjalna bioenergia
Rodzaj dostarczona w długim okresie
czasu (EJ)
1. Biomasa uprawiana na 0-988
nieuŜytkach rolnych
2. Biomasa uprawiana na 8-110
gruntach zdegradowanych
3. Odpady z rolnictwa 10-27
4. Odpady z gospodarki leśnej 10-16
5. Odpady a hodowli zwierzęcej 9-25
6. Odpady organiczne 1-3 (+31a)
7. Bio-materiały Minus 79-115

Suma 100-1130
a – organiczne odpady z bio-materiałów
Alternatywne źródła energii – wykład 1

Dr inŜ. Andrzej Wiszniewski

page 20
Ocena pozycji rynkowej oraz
Wydział InŜynierii Środowiska
niezawodności technologii

Alternatywne źródła energii – wykład 1

Dr inŜ. Andrzej Wiszniewski

page 21
Ocena pozycji rynkowej oraz
Wydział InŜynierii Środowiska
niezawodności technologii

Nie moŜna wy świetlić obrazu. Na k omputerze moŜe brak ować pamięci do otwarcia obrazu lub obraz moŜe by ć uszk odzony . Uruchom ponownie k omputer, a następnie otwórz plik ponownie. Jeśli czerwony znak x nadal będzie wy świetlany , k onieczne moŜe by ć usunięcie obrazu, a następnie ponowne wstawienie go.

Alternatywne źródła energii – wykład 1

Dr inŜ. Andrzej Wiszniewski

page 22
Wydział InŜynierii Środowiska Uproszczona mapa drogowa bioenergii

Egzystująca Technologia Nowa Technologia

Penetracja rynku Rozwój produktu

Współspalanie - Elektrociepłownie w cyklu

Istniejące
gazyfikacja kombinowanym z gazowaniem
Czyste odpady + biomasa biomasy 30 – 75 MWe

ce rynki
Kogeneracja Gazyfikacja 1 – 5 MWe
Pelety do ogrzewania Etanol z lignocelulozy
Metanol, biodiesel, DME

Rozwój rynku Urozmaicenie


Elektrociepłownie w cyklu Biowodór

Nowe rynki
kombinowanym na biogaz Biochemikalia
Bioolej dla kogeneracji Regeneracja monomerów
Biopaliwa dla transportu Wychwytywanie CO2

Alternatywne źródła energii – wykład 1

Dr inŜ. Andrzej Wiszniewski

page 23
Wydział InŜynierii Środowiska

Rodzaje
procesów
konwersji i
technologii
uŜytkowania
biomasy

Źródło: Rybak W.: (2006)


„Spalanie i współspalanie
biopaliw stałych”, Oficyna
Wydawnicza Politechniki
Wrocławskiej

Alternatywne źródła energii – wykład 1

Dr inŜ. Andrzej Wiszniewski

page 24
Wydział InŜynierii Środowiska

Biomasa – podstawowe własności

Alternatywne źródła energii – wykład 1

Dr inŜ. Andrzej Wiszniewski

page 25
Wydział InŜynierii Środowiska Proces fotosyntezy

Fotosynteza zachodzi według ogólnego równania:


6 CO2 + 6H2O + energia świetlna = C6H12O6 + 6O2
Alternatywne źródła energii – wykład 1

Dr inŜ. Andrzej Wiszniewski

page 26
Wydział InŜynierii Środowiska Rodzaje biomasy:

1. drewno i odpady drzewne,


2. słoma, ziarna zbóŜ,
3. słoma upraw specjalnych roślin
energetycznych: wierzba krzewiasta - wiklina
(Salix viminalis), trawy olbrzymie z rodzaju
Miscanthus, ślazowiec pensylwański (Sida
hermaphrodita Rusby) itd
4. osady ściekowe,
5. inne odpady roślinne powstające na etapach
uprawy i pozyskania jak teŜ przetwarzania
przemysłowego produktów (kiszonka, łuski,
pestki, korzenie, pozostałości przerobu
owoców itp.);,
6. paliwa biopochodne (papier i karton, stałe
odpady komunalne MSW, paliwa RDF.
Alternatywne źródła energii – wykład 1

Dr inŜ. Andrzej Wiszniewski

page 27
Wydział InŜynierii Środowiska Własności biomasy

Składniki pierwiastkowe i analityczne biomasy


Źródło: Rybak W.: (2006) „Spalanie i współspalanie biopaliw stałych”, Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej

Alternatywne źródła energii – wykład 1

Dr inŜ. Andrzej Wiszniewski

page 28
Wydział InŜynierii Środowiska Własności biomasy

ZaleŜność wartości energetycznej biopaliwa od


wilgotności na przykładzie słomy
Źródło: P.Gradziuk (2003) „Technologie konwersji biomasy stałej na cele energetyczne”, Akademia Rolnicza w
Lublinie,

Alternatywne źródła energii – wykład 1

Dr inŜ. Andrzej Wiszniewski

page 29
Wydział InŜynierii Środowiska Własności biomasy

 większość biopaliw stałych zawiera znaczne ilości


wilgoci, nawet do 60% masy całkowitej,
 wszystkie biopaliwa stałe są bardzo reaktywne,
zawierają duŜo związków tlenowych i niewielką liczbę
struktur aromatycznych,
 mają umiarkowane zawartości azotu i bardzo niewiele
siarki,
 wartość opałowa to 8-20 MJ/kg masy suchej,
 popioły zawierają umiarkowane zawartości metali
śladowych, tj. arsen, kadm, chrom, ołów i rtęć,
 popioły topią się w temperaturze 1000-1700oC, dla
niektórych odpadów rolniczych temperatury mogą być
znacznie niŜsze.
Szczegółowe dane w tabeli 1.1 w tekście
Alternatywne źródła energii – wykład 1

Dr inŜ. Andrzej Wiszniewski

page 30
Wydział InŜynierii Środowiska

Rośliny energetyczne

Alternatywne źródła energii – wykład 1

Dr inŜ. Andrzej Wiszniewski

page 31
Wydział InŜynierii Środowiska Wierzba konopianka – Salix viminalis

 była wykorzystywana na cele


koszykarskie
 gatunek krzewiasty, osiągający
do 8 m wysokości
 prosta uprawa
 nie ma duŜych wymagań
glebowych
 zabiegi agrotechniczne
sprowadzają się do głębokiej
orki przed nasadzeniem,
zbronowania, odchwaszczenia
i uŜycia środka przeciwko
szkodnikom w pierwszym roku
uprawy
 sadzenie moŜna
przeprowadzić od lutego do
maja

Alternatywne źródła energii – wykład 1

Dr inŜ. Andrzej Wiszniewski

page 32
Wydział InŜynierii Środowiska Wierzba konopianka - zbiór

 wierzba moŜe uzyskać


wysokość 3 m w ciągu
jednego sezonu
wegetacyjnego
 na plantacjach
energetycznych wycinkę
stosuje się co trzy lata
 plantacja moŜe być
prowadzona przez 30 lat
 faszyna
 zrębki drzewne
 brykiet
 pelety

Alternatywne źródła energii – wykład 1

Dr inŜ. Andrzej Wiszniewski

page 33
Wydział InŜynierii Środowiska
Inne zastosowania wierzby

 umacnianie skarp i
rekultywacja wysypisk
 utylizacja osadów
ściekowych
 mała architektura

Alternatywne źródła energii – wykład 1

Dr inŜ. Andrzej Wiszniewski

page 34
Ślazowiec pensylwański – Sida
Wydział InŜynierii Środowiska
hermaphrodita R.
 roślina wieloletnia o corocznie zamierających
pędach
 wysiewany
 pędy mają średnicę od 5 do 30 mm, są miękkie w
środku
 roczny przyrost do 400 cm
 na cele energetyczne
 wartość opałowa około 12 MJ/kg
 niska wilgotność
 łatwo się tnie i brykietuje
 wykorzystanie w przemyśle celulozowo-
papierniczym
 rekultywacja terenów zdegradowanych chemicznie
 nie ma specjalnych wymagań w stosunku do gleby i
klimatu
 trzeba zapewnić równomierność wysiewu nasion i
ochronę przed chwastami w pierwszym roku uprawy
 zbioru łodyg dokonuje się jesienią, po
przymrozkach, gdy roślina zgubi liście

Alternatywne źródła energii – wykład 1

Dr inŜ. Andrzej Wiszniewski

page 35
Topinambur (słonecznik bulwiasty) –
Wydział InŜynierii Środowiska Helianthus tuberosus
 blisko spokrewniony z słonecznikiem zwyczajnym
 wysokość roślin od 2 do 4 m, średnica łodyg do 3 cm
 na cele energetyczne
 bulwy – produkcja etanolu lub biogazu
 wyschnięte pędy – spalanie, produkcja brykietów lub
peletów
 świeŜe pędy – produkcja biogazu
 pasza dla zwierząt, roślina dekoracyjna
 produkcja syropów fruktozowych – bulwy
 Ŝywność dla diabetyków
 wymagania glebowe podobne do innych roślin
okopowych (ziemniaki), bulwy sadzimy wiosną lub
jesienią
 nawozi się podobnie jak ziemniaki np.. obornik
 zbiory wykonuje się w zaleŜności od celu uprawy:
 bulwy – zielonkę ścinamy w XI lub XII następnie
kopiemy bulwy do 50 t/ha
 zielonka – części nadziemne kosimy nawet trzy razy w
roku do 150 t/ha
 bulwy-zielonka – zbiór pod koniec października
Alternatywne źródła energii – wykład 1

Dr inŜ. Andrzej Wiszniewski

page 36
Wydział InŜynierii Środowiska Trawy wieloletnie

 niskie
wymagania  Miskant olbrzymi
 trawa kępowa
co do jakości  wysokość do 350 cm
gleby  Miskant cukrowy
 trawy są  wysokość od 100 do 400 cm
 średnica łodygi ok. 10 mm
wysadzane  Spartina preriowa
 zbioru  wysokość do 200 cm
dokonuje się  luźne obszerne kępy

jesienią
Plony:
•miskant olbrzymi od 10 do 30 t s.m./ha
•miskant cukrowy od 5 do 26 t s.m./ha
•spartin od 17 do 29 t s.m./ha
Alternatywne źródła energii – wykład 1

Dr inŜ. Andrzej Wiszniewski

page 37
Wydział InŜynierii Środowiska

Technologie energetycznego
wykorzystania biomasy
 spalanie, współspalanie
 gazyfikacja

 pyroliza

 produkcja biopaliw

Alternatywne źródła energii – wykład 1

Dr inŜ. Andrzej Wiszniewski

page 38
Wydział InŜynierii Środowiska Wykorzystanie biomasy

Alternatywne źródła energii – wykład 1

Dr inŜ. Andrzej Wiszniewski

page 39
Wydział InŜynierii Środowiska Schemat domowego kominka

Alternatywne źródła energii – wykład 1

Dr inŜ. Andrzej Wiszniewski

page 40
Wydział InŜynierii Środowiska Kotły grzewcze małej mocy

 opalane drewnem
kawałkowym, granulatem,
peletem, balotami słomy
 wrzutowe, automatyczne
 automatyzacja sterowania
procesem spalania oraz
wymuszony nawiew
powietrza z rozdziałem na
pierwotne i wtórne
 systemy podające: ślimakowe
i pneumatyczne
współpracujące z ruchomymi
zgarniakami podłogowymi
Alternatywne źródła energii – wykład 1

Dr inŜ. Andrzej Wiszniewski

page 41
Wydział InŜynierii Środowiska Schemat kotła na granulat drzewny

1. Przyłącze do
napełniania silosu z
cysterny
2. Silos na granulat
3. Podajnik granulatu
do palnika
4. Rura podajnika paliwa
5. Palnik na granulat
6. Komora spalania kotła
7. Komin

Alternatywne źródła energii – wykład 1

Dr inŜ. Andrzej Wiszniewski

page 42
Wydział InŜynierii Środowiska Silnik Stirlinga

Alternatywne źródła energii – wykład 1

Dr inŜ. Andrzej Wiszniewski

page 43
Wydział InŜynierii Środowiska Kotły grzewcze średniej i duŜej mocy

 ciepłownie i elektrociepłownie
 wykorzystywane są ruszty stałe, ruszty mechaniczne płaskie
oraz schodkowe
 kotły ze złoŜem fluidalnym
 do spalania paliw podsuszonych (20 - 25%) stosowane są kotły
z rusztami stałymi lub mechanicznymi poziomymi.
 paliw wilgotnych (40 - 60%) kotły wyposaŜone są w ruchome
ruszty schodkowe
 paleniska fluidalne pozwalają na efektywne spalanie biopaliw
niskiej jakości

Alternatywne źródła energii – wykład 1

Dr inŜ. Andrzej Wiszniewski

page 44
Wydział InŜynierii Środowiska Kocioł rusztowy opalany biomasą

Alternatywne źródła energii – wykład 1

Dr inŜ. Andrzej Wiszniewski

page 45
Kocioł parowy z rusztem
Wydział InŜynierii Środowiska
pochyłym

Alternatywne źródła energii – wykład 1

Dr inŜ. Andrzej Wiszniewski

page 46
Współspalanie biomasy w
Wydział InŜynierii Środowiska kotłach fluidalnych

STRUMIEŃ
ENERGII W PALIWIE
PODSTAWOWYM

90%
energii
doprowadzonej
STRUMIEŃ
ENERGII
ODNAWIALNEJ
Udział
biomasy 10%
energii
doprowadzonej

Energia chemiczna doprowadzona do kotła

Alternatywne źródła energii – wykład 1

Dr inŜ. Andrzej Wiszniewski

page 47
Przystosowanie kotłów do współspalania
Wydział InŜynierii Środowiska
biomasy

 udziału energii chemicznej doprowadzonej do


kotła pochodzącej z biomasy moŜe wynosić do
10%
 przystosowanie kotła ogranicza się głównie do
dobudowania linii przygotowania i podawania
paliwa do kotła
 rozwiązanie takie nie wymaga duŜych
nakładów inwestycyjnych
 biomasa po zmieszaniu z paliwem właściwym
zostaje zmielona

Alternatywne źródła energii – wykład 1

Dr inŜ. Andrzej Wiszniewski

page 48
Wydział InŜynierii Środowiska Gazyfikacja

 podział na trzy fazy: suszenia i odgazowania paliwa,


wytworzenia mieszaniny gazów w warunkach
niedoboru powietrza, spalania gazów w komorze
spalania w obecności nadmiaru tlenu
 właściwości fizykochemiczne mieszaniny
wytworzonych gazów zaleŜą od rodzaju i właściwości
paliwa.
 mieszanina składa się zwykle z: CO, H2, N2, CO2,
H2O, CxHy w tym CH4 oraz innych substancji
gazowych.

Alternatywne źródła energii – wykład 1

Dr inŜ. Andrzej Wiszniewski

page 49
Wydział InŜynierii Środowiska Gazyfikacja

Zagazowywarka EKOD-I

Alternatywne źródła energii – wykład 1

Dr inŜ. Andrzej Wiszniewski

page 50
Wydział InŜynierii Środowiska

Gazyfikacja

Wykorzystanie
biogazu do
produkcji energii
elektrycznej i ciepła

Alternatywne źródła energii – wykład 1

Dr inŜ. Andrzej Wiszniewski

page 51
Wydział InŜynierii Środowiska
Technologia IGCCP

Alternatywne źródła energii – wykład 1

Dr inŜ. Andrzej Wiszniewski

page 52
Wydział InŜynierii Środowiska
Gazyfikacja paliwa z odpadów RDF

Alternatywne źródła energii – wykład 1

Dr inŜ. Andrzej Wiszniewski

page 53
Wydział InŜynierii Środowiska Gazyfikacja biomasy i współspalanie

Alternatywne źródła energii – wykład 1

Dr inŜ. Andrzej Wiszniewski

page 54
Wydział InŜynierii Środowiska Piroliza

 polega na termicznym przekształceniu biomasy w


warunkach braku dostępu tlenu
 w wyniku procesu otrzymuje się produkt stały (węgiel
drzewny), produkt ciekły (olej pyrolityczny) oraz
mieszaninę gazów palnych
 w zaleŜności od warunków procesu wyróŜnia się:
pyrolizę konwencjonalną (conventional pyrolysis),
szybką (fast pyrolysis) i błyskawiczną (flash pyrolysis)
 w wyniku pyrolizy szybkiej otrzymuje się produkt
nazywany bio-olejem lub olejem pyrolitycznym

Alternatywne źródła energii – wykład 1

Dr inŜ. Andrzej Wiszniewski

page 55
Wydział InŜynierii Środowiska Piroliza biomasy

Alternatywne źródła energii – wykład 1

Dr inŜ. Andrzej Wiszniewski

page 56
Wydział InŜynierii Środowiska Technologie wykorzystania biomasy w CHP

Alternatywne źródła energii – wykład 1

Dr inŜ. Andrzej Wiszniewski

page 57
Wydział InŜynierii Środowiska

Spalanie Biomasy
Ocena projektu

Zdjęcie Credut: Bioenerginovator

Alternatywne źródła energii – wykład 1

Dr inŜ. Andrzej Wiszniewski

page 58
System spalania
Wydział InŜynierii Środowiska
biomasy opis

 Ciepłownia
 Odzysk ciepła odpadowego
 Spalanie biomasy dla pokrycia
zapotrzebowania bazowego
 Systemy szczytowe
 Rezerwa systemowa
 System dystrybucji ciepła
 Ciepła woda na zasilaniu, woda
schłodzona na powrocie
 Dla pojedynczych budynków lub
dla systemu ciepłowniczego Zdjęcie: Bioenergia Suomessa

 Zaopatrywanie w paliwo
 Zbiórka, składowanie i transport
 Zautomatyzowane przenoszenie paliwa z
zasobnika do spalania

Alternatywne źródła energii – wykład 1

Dr inŜ. Andrzej Wiszniewski

page 59
System spalania
Wydział InŜynierii Środowiska
biomasy opis (cd.)

Dostarczanie biomasy System


odprowadzania
(wsad) Kocioł rezerwowy
spalin i komin
i szczytowy Zasilanie ciepłą
wodą Wymiennik
ciepła

Odpylanie

Magazynowanie
biomasy Przesył
(wsadu)

Pobieranie biomasy Komora paleniskowa Odpopielanie i składowanie popiołu


(wsadu)

Schemat: Przewodnik inwestora. Małe Komercyjne Systemy Spalania Biomasy NRCan

Alternatywne źródła energii – wykład 1

Dr inŜ. Andrzej Wiszniewski

page 60
ObciąŜenie szczytowe
Wydział InŜynierii Środowiska a obciąŜenie
podstawowe

Instalacje spalania biomasy mogą być


dobierane pod: Wykres planowanego systemu
OCO Biomasa Szczyt

 ObciąŜenie szczytowe
 Maksymalizacja zuŜycia biopaliwa
i minimalizacja zuŜycia paliw kopalnych
 Większy, droŜszy system Obciążenie Zapotrzebowanie
(Moc) (Energia)
 Niska efektywność pracy przy częściowym
obciąŜeniu jeśli zapotrzebowanie jest zmienne
Wykres planowanego systemu
 ObciąŜenie podstawowe OCO Biomasa Szczyt

 Praca z wydajnością bliską projektowej,


więc z wysoką sprawnością
 Znacznie niŜsze koszty inwestycyjne
 Wymagany system konwencjonalny dla Obciążenie Zapotrzebowanie
pokrycia (Moc) (Energia)

obciąŜenia szczytowego
Alternatywne źródła energii – wykład 1

Dr inŜ. Andrzej Wiszniewski

page 61
Uwarunkowania projektu
Wydział InŜynierii Środowiska spalania biomasy

 Dostępność, jakość i cena biomasy w stosunku do


paliw kopalnych
 Przyszłe nie-energetyczne wykorzystanie biomasy (np.
pulpa)
 Kontrakty długoterminowe
 MoŜliwa powierzchnia pod dostawy, składowanie
i duŜe kotły
 Wymagana niezawodna i wyspecjalizowana
obsługa
 Zaopatrzenie w paliwo oraz obsługa odpopielania
 Przepisy środowiskowe dotyczące jakości
powietrza
i zagospodarowania popiołu
 Ubezpieczenie i zagadnienia bezpieczeństwa
Alternatywne źródła energii – wykład 1

Dr inŜ. Andrzej Wiszniewski

page 62
Przykłady: Austria, Niemcy i Słowenia
Wydział InŜynierii Środowiska Scentralizowane systemy
energetyczne

Grupy budynków zawierające Automatyczny załadunek wsadu

szkoły, szpitale i skupiska


mieszkalne

Zmiana zasilania ciepłowni z paliw kopalnych na Kocioł na drewno


biomasę , Słowenia

Zdjęcie: Centrales Agrar-Rohstoff-


Zdjęcie: Ken Sheinkopf/ Solstice CREST
Marketing-und Entwicklungs-Netzwerk

Alternatywne źródła energii – wykład 1

Dr inŜ. Andrzej Wiszniewski

page 63
Przykład: Kanada
Budynki uŜyteczności publicznej i
Wydział InŜynierii Środowiska
handlowo usługowe

Indywidualne budynki mogą być zaopatrywane w ciepło z


własnych kotłowni opalanych biomasą
 UŜyteczność publiczna: szkoły, szpitale, budynki miejskie
 Budynki handlowo usługowe: magazyny, garaŜe, itp.

Niewielki, komercyjny system ogrzewania, Kanada


Zdjęcie: ECOMatters Inc. Zdjęcie: Grove Wood Heat

Alternatywne źródła energii – wykład 1

Dr inŜ. Andrzej Wiszniewski

page 64
Przykłady: Brazylia i USA
Wydział InŜynierii Środowiska Ciepło technologiczne

Zwykle wykorzystywane tam gdzie jest produkowana


biomasa i wymagane jest ciepło technologiczne
 Tartaki, cukrownie i wytwórnie wódki, produkcja mebli oraz
suszarnie w procesach rolniczych.
Trzcina cukrowa dla ciepła Wytłoki trzciny cukrowej do procesów Wnętrze komory
procesowego, Hawaje cieplnych w młynie, Brazylia paleniskowej

Zdjęcie: Warren Gretz/ NREL Pix Zdjęcie: Ralph Overend/ NREL Pix Zdjęcie: Ken Sheinkopf/ Solstice CREST

Alternatywne źródła energii – wykład 1

Dr inŜ. Andrzej Wiszniewski

page 65
RETScreen® Moduł
Wydział InŜynierii Środowiska
Spalania Biomasy

 Analiza produkcji energii w dowolnym


miejscu na świecie, koszt w okresie
Ŝywotności i redukcja gazów
cieplarnianych
 Od pojedynczych budynków do
duŜych zgrupowań z siecią cieplną
 Biomasa w obciąŜeniu szczytowym,
jako rezerwa oraz w odzysku ciepła
odpadowego
 Wymiarowanie i oszacowanie
kosztów
rurociągów sieci ciepłowniczej
 Obecnie niedostępne analizy:
 DuŜych ciepłowni (> 2,5 MW)
 W zamian dostępny model CHP

Alternatywne źródła energii – wykład 1

Dr inŜ. Andrzej Wiszniewski

page 66
RETScreen® Spalanie biomasy Obliczenia
Wydział InŜynierii Środowiska energetyczne

Wyznaczenie
ekwiwalentu ilości Obliczenie
stopniodni sezonu zapotrzebowania
grzewczego szczytowego

Określenie zapotrzebo-
wania, krzywej
obciążenia i ilości godzin
pracy przy pełnym
obciążeniu

Wyznaczenie całkowitego
zapotrzebowania na energię

Określenie konfiguracji Dobór rurociągów


energetycznej sieci cieplnej

Sprawdź e-Podręcznik
Ocena projektów w zakresie Czystej Energii:
RETScreen® Projektowanie i Przykłady
Wyznaczenie ilości
Rozdział: Spalanie biomasy paliwa

Alternatywne źródła energii – wykład 1

Dr inŜ. Andrzej Wiszniewski

page 67
Przykłady weryfikacji modelu
Wydział InŜynierii Środowiska RETScreen® Spalanie biomasy

 Wyznaczenie krzywej
obciąŜenia
 Porównano ze Krzywa przebiegu obciążenia – Uppsala, Szwecja
Szwedzkim modelem 100

% obciążenia szczytowego
DD-IL dla 4 miast w 80
Europie i Ameryce RETScreen
Północnej 60 DD-IL

 Dobór rurociągów sieci 40


ciepłowniczej
20
 Porównanie z
programem ABB R22 0
z dobrym rezultatem 0 2 000 4 000 6 000 8 000
Liczba godzin
Wartość opałowa drewna
 Porównano ®z 87 próbkami kory drzewnej ze wschodniej Kanady
 RETScreen oszacowuje wartość opałową dla odpadów drzewnych z
dokładnością 5% dla danych z próbek

Alternatywne źródła energii – wykład 1

Dr inŜ. Andrzej Wiszniewski

page 68
Wydział InŜynierii Środowiska Wnioski

 Koszt energii cieplnej z biomasy moŜe być znacznie


niŜszy od kosztu ciepła konwencjonalnego, nawet
biorąc pod uwagę wyŜsze koszty początkowe
systemów biomasowych
 RETScreen® określa krzywą obciąŜenia, wymaganą
moc instalacji biomasowej i instalacji szczytowej oraz
dobiera rurociągi sieci ciepłowniczej przy uŜyciu
minimalnej ilości danych wejściowych
 RETScreen® znacznie obniŜa koszty opracowania
wstępnego studium wykonalności

Alternatywne źródła energii – wykład 1

Dr inŜ. Andrzej Wiszniewski

page 69
Wydział InŜynierii Środowiska

Dziękuję za uwagę

Alternatywne źródła energii – wykład 1

Dr inŜ. Andrzej Wiszniewski

page 70

You might also like