Komunikowanie polityczne

Geneza pojęcia
komunikowania politycznego

Pojęcie komunikowania politycznego

pojawiło się w II połowie XX w., wcześniej
używano słowa „propaganda”

Uznano jednak, że propaganda jest

charakterystyczna dla systemów totalitarnych,
natomiast w ustrojach demokratycznych
politycy i partie komunikują się ze
społeczeństwem.
Ujęcia komunikowania politycznego
W rozwoju badań nad komunikowaniem powstały różne
podejścia teoretyczne:

– Behawioralne

– Strukturalno – funkcjonalne

– Interakcyjne

– Dialogowe
 Czym jest
komunikowanie polityczne ?
• Komunikowanie polityczne to proces wzajemnych oddziaływań
informacyjnych pomiędzy podmiotami polityki połączonymi relacjami
władzy, walki i współpracy.

• Komunikowanie polityczne to transmisja politycznie znaczących

informacji od jednego do pozostałych elementów systemu politycznego, a
następnie krążenie tych informacji między systemem politycznym i
społecznym. Informacja nie odnosi się tylko do wydarzeń ale także do idei,
wartości czy postaw.

• Komunikowanie polityczne to proces dwukierunkowego przepływu

komunikowania, obejmujących elity polityczne, media, obywateli oraz
techniki stosowane w tym procesie tj. marketing polityczny, sondaże opinii
publicznej, reklama polityczna, wpływające na wszystkie polityczne i
społeczne postawy.
 Aktorzy polityczni

To podmioty podejmujące decyzje polityczne lub

mających wpływ na proces podejmowania tych decyzji.

Dzielimy ich na dwie grupy:

– Aktorzy zbiorowi

– Aktorzy indywidualni
 Aktorzy zbiorowi

To sformalizowane instytucje i grupy polityczne, mające określoną

strukturę, liderów, ideologię, program, wartości i preferencje.

Do tej grupy zaliczyć można:

a) partie polityczne, instytucje władzy publicznej centralnej i lokalnej (rząd,
parlament, sejmiki lokalne i urzędy władzy lokalnej)
b) organizacje społeczne (związki zawodowe, stowarzyszenia
obywatelskie)
c) formalne i nieformalne grupy nacisku
d) elita polityczna, która obejmuje przedstawicieli wszystkich
wymienionych podmiotów.
e) organizacje terrorystyczne działające poza prawem
 Aktorzy indywidualni
• To jednostki, które zabiegają za pomocą środków
indywidualnych i instytucjonalnych do wpływania na
proces podejmowania decyzji politycznych.

• Politycy, znani węższemu lub szerszemu kręgowi

społeczeństwa, występujący także w wyborach w roli
kandydatów.

• Przez zdobycie władzy instytucjonalnej

np. prezydenta, premiera, ministra, przywódcy
partyjnego, liderów lokalnych, podejmują oni i
egzekwują decyzje polityczne lub jak w przypadku
liderów i polityków opozycyjnych, hamują proces
decyzyjny, usiłując przeforsować rozwiązania
alternatywne.
 Kierunki komunikacji politycznej
W komunikacji politycznej przebiegającym w systemie
demokratycznym wyróżniamy 3 kierunki przepływu
komunikatów:
 
1. KIERUNEK WŁADZA – OBYWATELE
 
2. KIERUNEK OBYWATELE – WŁADZA

3. KOMUNIKOWANIE MIĘDZYNARODOWE
KIERUNEK WŁADZA – OBYWATELE

Media służą do transmisji komunikatorów politycznych z góry do

dołu tzn. od polityków do obywateli.

Komunikowanie odbywa się w formie wystąpień publicznych np.

– bezpośrednie spotkania z obywatelami i wyborcami,
– przemówienia,
– orędzia, wywiady,
– konferencje prasowe,
– uczestnictwo w programach radiowych
– i telewizyjnych,
– konsultacji i kampanii społecznych,
– reklamach politycznych
KIERUNEK OBYWATELE – WŁADZA

Media ułatwiają i pozwalają a przepływ informacji i

sygnałów w przeciwnym kierunku tzn. od społeczeństwa do
elit politycznych.

Jest to możliwe podczas:

– głosowania,
– referendum,
a także poprzez
– manifestacje, strajki, demonstracje, petycje do instytucji
politycznych i przedstawicieli aparatu władzy na różnym
szczeblu.
KOMUNIKOWANIE MIĘDZYNARODOWE

• Specyficzna forma komunikowania politycznego, w której

aktorzy polityczni, będący reprezentantami różnych państw
lub organizacji międzynarodowych porozumiewają się ze
sobą.
• Wpływ na to ma rozwój nowych technologii komunikacyjnych
i informacyjnych, dzięki którym przepływ komunikatorów
politycznych jest częstszy, szybszy i dokładniejszy.
Rola mediów masowych w procesach
komunikacji politycznej
• Dla większości ludzi środki masowego przekazu stanowią
podstawowe i najważniejsze źródło informacji o sprawach
politycznych.
• Prasa, radio, telewizja czy Internet dostarczają obywatelowi
politycznych informacji i porad oraz zachęcają obywateli do
uczestnictwa w procesie demokratycznym.
• Media, będące kanałem informacji między politycznymi elitami i
wyborcami, dysponują olbrzymią władzą.
• Poprzez rozprzestrzenianie pełnego zakresu opinii politycznych,
umożliwiają one publiczności dokonywanie politycznych wyborów
stając się elementem życia narodu.
 Media

• Są postrzegane jako mechanizm stojący na straży zasad

demokratycznych i nowoczesnych społeczeństw co wyraża się w
pełnieniu przez nich roli tzw. „psa na łańcuchu” – wykrywającego
przejawy patologii i niepożądanych zjawisk w życiu politycznym tj.
korupcja, niesprawiedliwość, nadużywanie władzy.
• Z tego względu można rozpatrywać media jako neutralnych
obserwatorów sceny politycznej.
• Media nie tylko obserwują ale są jednym z podstawowych aktorów
na scenie politycznej, zdolnych do kreowania lub niszczenia
politycznych karier oraz stawiania politycznych kwestii.
• Instytucje medialne są zaangażowane w proces produkcji,
reprodukcji i dystrybucji wiedzy, korzystając z wielu symboli,
odnoszących się do doświadczenia życia społecznego.
 Mediatyzacja polityki
• W dzisiejszym świecie rola mediów masowych wzrosła do rangi
potężnego i aktywnego aktora politycznego, który kreuje własne przekazy
i realnie kształtuje postawy i zachowania obywateli i polityków.
• Rewolucja audiowizualna wywarła wielki wpływ na politykę i jej efektem
jest pojawienie się nowego modelu komunikowania politycznego i
społecznego, który charakteryzuje się zmediatyzowanymi formami
komunikowania, zmianą technik przekazu wraz z rozwojem telewizji.
• Problem mediatyzacji polityki pojawił się po II wojnie światowej, gdy
politykom przy użyciu mediów zaczęły towarzyszyć nowe i coraz bardziej
różnorodne techniki perswazyjne.
• Mediatyzacja życia politycznego to transformacja lub mediatyzacja sfery
politycznej pod wpływem dwóch typów mediów: klasycznych środków
masowego przekazu tj. prasy, radia i telewizji oraz nowych mediów.
 Mediatyzację życia politycznego
rozpatrujemy w kilku wymiarach:
 MEDIA I ZACHOWANIA WYBORCZE

 MEDIA I AKTORZY POLITYCZNI

 MEDIA JAKO ŹRÓŁO INFORMACJI DLA POLITYKÓW

 MEDIA A RETORYKA POLITYCZNA

 MEDIA I MODERNIZACJA PRZESTRZENI

POLITYCZNEJ
 MEDIA
I ZACHOWANIA WYBORCZE
• Dominującym medium we współczesnym systemie komunikowania
masowego jest telewizja jako podstawowe źródło informacji o polityce.
• Jest środkiem uniwersalnym, który pozwala zwrócić się w tym samym
czasie do zróżnicowanej publiczności
(zwolenników z przeciwnikami politycznymi).
• Aktorzy polityczni przywiązują do telewizji wszelką wagę w strategii
medialnej.
• Techniki stosowane dzisiaj w kampaniach politycznych np. marketing,
reklama, sondaże spowodowały:
– Przyspieszenie obiegu informacji i rytmu wymiany politycznej
– Profesjonalizacją zmodernizowanego komunikowania politycznego
– Wzrost kosztów działalności politycznej wynikający z wysokich cen technik (czas
antenowy, sondaże)
 MEDIA
I AKTORZY POLITYCZNI
• Skutkiem zaangażowania mediów w polityce jest
transformacja strategii komunikowania aktorów politycznych

• Odwołanie się do telewizji podczas kampanii wyborczych

zmodyfikowało sposób publicznej prezentacji polityków i
kandydatów

• Personalizacja strategii kampanii politycznych jest

zjawiskiem, które odbywa się przez skonstruowanie
wizerunku, a potem utrzymywaniem tożsamości politycznej.
 MEDIA JAKO ŹRÓŁO
INFORMACJI DLA POLITYKÓW
• Klasyczny model komunikacji politycznej oparty na interpersonalnym
komunikowaniu (model relacji politycy obywatele) został nieco
zaburzony przez media.
• Media publikują i komentują liczne sondaże, które są dla elit
politycznych ważnym źródłem wiedzy.
• Media wywołują również pewne problemy wobec których politycy nie
mogą pozostać obojętni.
• Media wpływają też na reputację polityczną w 2 etapach
• Selekcja kandydatów przebiega na poziomie struktur partii i
zwolenników politycznych
• Wybory wygrywają ci, którzy najlepiej potrafią wykorzystać swoje
umiejętności telegeniczne
• Taki sposób rekrutacji jest dzisiaj często stosowaną praktyką i poważnie
zubaża życie polityczne.
 MEDIA
A RETORYKA POLITYCZNA

• Przez wkroczenie mediów w polityką trudno

aktualnie jeszcze stwierdzić czy ma to wpływ na
wzbogacenie czy zubożenie dyskursu politycznego
 MEDIA I MODERNIZACJA
PRZESTRZENI POLITYCZNEJ
• Poprzez nadmiar informacji media poddają je selekcji, poddając te,
które się najlepiej sprzedają.

• Elementem modernizującym sferę polityki są relacje między

mediami a działalnością rządu i innych organów władzy.

• Praca tych ośrodków uległa mediatyzacji tzn., że wszystkie ich

działania stały się widoczne i publiczne a przez to ocenione,
osądzane i krytykowane.

• W efekcie oznacza to, że duża część wysiłków tych organów

(parlamentu, prezydenta, rządu) skierowana jest na
komunikowanie, czyli kontaktowanie ze środkami przekazu.
DZIĘKUJEMY !!!