Professional Documents
Culture Documents
1. Wprowadzenie
Konstrukcje i elementy żelbetowe powinny być tak zaprojektowane, aby przez cały przewi-
dywany okres użytkowania w określonych warunkach środowiskowych i dla założonej strategii
utrzymania mogły byćuznane za niezawodne, to znaczy, aby z należytym prawdopodobieństwem
spełniały wymagania dotyczące stateczności, nośności i użytkowalności [1, 2]. Nośnośći użyt-
kowalność konstrukcji w okresie eksploatacji zależą zarówno od obciążeń i oddziaływań
pośrednich, jak i od destrukcyjnego wpływu czynników środowiskowych na konstrukcję,
definiowanych ogólnie jako korozja: chemiczna, mrozowa, karbonatyzacja, korozja wewnętrzna
betonu, i inne [3]. Zalecenia dotyczą ce zapewnienia niezawodności konstrukcji w okresie użyt-
kowania są formułowane w normach projektowania jako warunki stanów granicznych, oraz
ilościowe i jakościowe wymagania odnośnie: jakości betonu i stali zbrojeniowej, składu,
sposobów układania, zagęszczania i pielęgnacji mieszanki betonowej, grubości otuliny i roz-
mieszczenia prętów zbrojeniowych, oraz inne zalecenia ustalone na podstawie doświadczeń prak-
tycznych. We współczesnej literaturze z zakresu konstrukcji betonowych, trwałośćkonstrukcji
jest definiowana jako zdolność do zachowania wymaganej nośności i użytkowalności w prze-
widywanym okresie eksploatacji, określoną z uwzględnieniem destrukcyjnych oddziaływań
środowiskowych [4]. W zależności od sposobu uwzględnienia wpływu czynników destrukcyj-
nych można wyróżnićdwie metody postępowania: pośrednią, w której zapewnienie wymaganej
trwałości polega na spełnieniu zaleceń normowych, bez uzasadnienia obliczeniowego, i bezpo-
średnią, polegającą na ilościowej ocenie wpływu czynników destrukcyjnych na konstrukcję w
okresie jej użytkowania.
Półprobabilistyczna metoda stanów granicznych nie jest przystosowana do analizy
niezawodności w sytuacjach, kiedy odporność konstrukcji zależy od czasu. Z kolei
probabilistyczne projektowanie konstrukcji metodami analitycznymi i numerycznymi jest trudne i
pracochłonne, a efektywność obliczeń radykalnie maleje ze wzrostem liczby losowych
zmiennych stanu [5, 6]. W referacie przedstawiono możliwości zastosowania symulacji Monte
Carlo do probabilistycznego wymiarowania elementów żelbetowych z uwzględnieniem wpływu
zależnej od czasu destrukcji betonu i stali zbrojeniowej. Podano przykład probabilistycznego
wymiarowania zbrojenia i oceny ugięcia płyty żelbetowej z uwzględnieniem rozwijających się w
czasie użytkowania uszkodzeń betonu i stali zbrojeniowej.
1
Dr hab. inż., prof PRz, Wydział Budownictwa i Inżynierii Środowiska Politechniki Rzeszowskiej
270
2. Metody wymiarowania
g R = g Roj Dj Pj M (1)
b = (j Dj Pj M mR - mS ) / (j Dj Pj M ) 2 s R2 + s S2 (2)
Pf = ò f ( z )dz £ P
FA
fd (4)
gdzie: FA – obszar zniszczenia określony przez warunek stanu granicznego, f (.) – funkcja
gęstości rozkładu prawdopodobieństwa, z – wektor m zmiennych losowych. W innych
sytuacjach przybliżone rozwią zania można uzyskaćmetodami symulacyjnymi. Po losowym
wygenerowaniu N wektorów z, zgodnie z oryginalnymi lub założonymi funkcjami gęstości
prawdopodobieństwa, równanie (4) można zapisaćw postaci
N
1
Pf =
N å d ( z) £ P
i =1
fd (5)
d c (t ) = a ´ t (6)
Obliczenia wykonano przy założeniu zasady płaskich przekrojów, według metody ogólnej
podanej w normie PN-B-03264:1999 [1], z uwzględnieniem wpływu karbonatyzacji betonu i
korozji rozcią ganego zbrojenia w czasie użytkowania na nośność graniczną elementu,
wyrażonych za pomocą zależności (6) i (7).
{
As (t ) = As / 1 - [(t - t krb ) / t ]2 } (8)
( )
As = (17 / 21) ´ 0.85 f c / f y ´ x ´ d ´ b (9)
M = 0,125 ´ (g + p ) ´ L2 (11)
t krb = (c / a )2 , d (t ) = d - a ´ t (12)
Rys. 2. Wyniki obliczeń zbrojenia rozcią ganego w płycie metodą symulacji Monte Carlo
Pole przekroju rozcią ganego zbrojenia niezbędnego w przekroju krytycznym płyty, aby
nie uległa ona zniszczeniu w okresie 50 lat użytkowania, z prawdopodobieństwem 1 – Pf ³
1 – Pfd =1 – 7,2 ´ 10 –5 = 0.999928, wynosi As = 524 mm2. Przyjęcie większego
dopuszczalnego prawdopodobieństwa zniszczenia powoduje zmniejszenie niezbędnego
przekroju zbrojenia, na przykład: jeśli Pfd = 0.0001, to As = 512 mm2, jeśli Pfd = 0.001, to
As = 458 mm2.
Ze względu na niekorzystny wpływ oddziaływań środowiskowych na nośność płyty,
przekrój zbrojenia niezbędny z założonym stałym prawdopodobieństwem, zwiększa się w
czasie użytkowania. Na rys. 3 przedstawiono wykresy zależności niezbędnego przekroju
zbrojenia płyty w zależności od okresu użytkowania, od 0 do 50 lat, oraz od dopuszczalnego
prawdopodobieństwa zniszczenia: Pfd = 7.2 ´ 10 –5 i Pfd = 10 –3.
274
AS
2
[mm ]
600 -5
Pf =7,2 x 10
(490) (524)
(477) x
500 x x
(445) (454)
x
x
(398) (440) (451)
400 x (424)
(407)
(389) -3
(353) Pf =10
300
t
0 10 20 30 40 50 [lata]
f = (5 / 48) ´ (M / B ) ´ L2 (13)
[ ]
B = B¥ = Ecef ´ J II / 1 - b1 ´ b 2 (s sr / s s )2 ´ (1 - J II / J I ) (14)
P f (f 15mm)
-5
10 -5
(5,5 x 10 ) A S = 524 mm 2
-4 x
10
-3 x -3
(2,5 x 10 )
10 -4
(5 x 10 ) x
-2 (0,028)
10 x
(0,01) x (0,0687)
-1 x
10
t
0 10 20 30 40 50 [lata]
5. Podsumowanie
Literatura
[1] PN-B-03264:1999. Konstrukcje betonowe, ż elbetowe i spręż one. PKN, styczeń 1999.
[2] Eurocode 2. Design of concrete structures – part 1: general rules and rules for
buildings. EN 1992 – 1 : 2001 (Final draft).
[3] Ściślewski Z., Ochrona konstrukcji ż elbetowych. Warszawa, Arkady, 1999.
[4] CEB Bulletin d’Information No. 238, New approach to durability of reinforced concrete.
An example for carbonation induced corrosion. ECS, January 2000.
[5] Thoft-Christensen P., Modeling of the deterioration of reinforced concrete structures.
Proc. 9th IFIP WG 7.5 Working Conf. on Reliability and Optimization of Structural
Systems. Ann Arbor, University of Michigan, 2000, s. 15-26.
[6] Marek P., Brozzetti J., Gustar M., editors, Probabilistic Assessment of Structures using
Monte Carlo Simulation. Praha, ITAM Czech Academy of Sciences, 2001.
[7] Faber M., Melchers R., Aspects of safety in design and assessment of deteriorating structures.
Conf. Report, Int. Conf. on Safety, Risk and Reliability. Malta, March 2001, s. 161-166.
[8] Marek P., Gustar M., Monte Carlo simulation programs for PC: M-Star. Prague, 1999.