Professional Documents
Culture Documents
Marta S³owik 1
1. WSTÊP
1
Dr in¿. Wydzia³ In¿ynierii Budowlanej i Sanitarnej, Politechnika Lubelska
65
W Polsce do 1964 roku, przy okreœlaniu minimum zbrojenia w konstrukcjach
¿elbetowych, obowi¹zywa³o kryterium podane przez Br. Bukowskiego [11].
Minimum zbrojenia wynika wed³ug tego kryterium z porównania noœnoœci
prostok¹tnego przekroju zbrojonego i niezbrojonego, przy za³o¿eniu, ¿e naprê¿enia w
stali mog¹ przekroczyæ granicê plastycznoœci o 30%. Podstawowym celem tak
wyznaczonego minimalnego zbrojenia by³o zabezpieczenie przed kruchym
zniszczeniem.
Po porównaniu momentu rysuj¹cego element betonowy Mcr z momentem zginaj¹cym w
przekroju przez rysê po zarysowaniu w elemencie zbrojonym M ultRC , min wyliczyæ mo¿na,
wg kryterium Bukowskiego, ze wzoru:
fc , f
min 0 ,26 (1)
fy
RC
M cr M ult
(2)
sI s II
66
bt d
As ,min 0 ,6 (3)
f yk
*
M crd f ctd W fp (4)
RC
M Rd f yd As z (5)
f ctm
min 0 ,35 (7)
fy
67
W tablicy 1 zamieszczono przyk³adowe wartoœci minimalnego stopnia zbrojenia
wyznaczone ze wzorów (6) i (7) w celu ich porównania. Zestawienia dokonano w
przypadku stali AI i AII i betonu klasy B15 i B37 o nastêpuj¹cych parametrach
wytrzyma³oœciowych:
- stal AI - fyd=210 MPa , fy=257 MPa
- stal AII - fyd=310 MPa , fy=380 MPa
- beton B15 - f*ctd=0,6 Mpa , fctm=1,6 MPa
- beton B37 - f*ctd=1,1 MPa , fctm =2,9 MPa.
Tablica 1.
Wartoœci min wyznaczone przy przyjêciu obliczeniowych i doraŸnych
wytrzyma³oœci betonu i stali
Stal Beton *
f ctd f ctm
min 0 ,35 min 0 ,35
f yd fy
AI B15 0,0010 0,0022
B37 0,0018 0,0042
AII B15 0,0007 0,0015
B37 0,0012 0,0029
68
Podstaw¹ wyznaczania min na gruncie mechaniki pêkania jest zabezpieczenie elementu
przed kruchym zniszczeniem. Podstawowym warunkiem, który musi byæ spe³niony, by
ochroniæ element przed tak¹ ewentualnoœci¹, jest niedopuszczenie, by noœnoœæ przekroju
¿elbetowego by³a mniejsza od momentu zginaj¹cego, przy którym powstaje pierwsza rysa.
St¹d potrzeba takiej iloœci zbrojenia, by stal mog³a przenieœæ si³y rozci¹gaj¹ce po
zarysowaniu.
Propozycjê szacowania minimalnego przekroju zbrojenia w elementach zginanych,
przy za³o¿eniu jednoczesnego zarysowania betonu i uplastycznienia stali podali Bosco i
Carpinteri [9], [10]. Za pomoc¹ metod liniowo sprê¿ystej mechaniki pêkania mo¿na
teoretycznie ustaliæ charakter pracy i zniszczenia elementu ¿elbetowego. Jest to mo¿liwe
przy u¿yciu bezwymiarowej liczby kruchoœci NP, któr¹ Carpinteri nazywa równie¿ klas¹
kruchoœci (brittleness class) [9]:
f y h As
NP (8)
K IC Ac
N PC K IC
min (9)
fy h
69
Rys. 1. Minimalny stopieñ zbrojenia w zale¿noœci od wysokoœci belki [9]
G F E cm
l ch 2 (10)
f ctm
70
w którym: fcm - œrednia wytrzyma³oœæ betonu na œciskanie w MPa,
aF - wspó³czynnik, którego wartoœci podano w [7] w zale¿noœci od
maksymalnego wymiaru ziaren kruszywa Dmax.
Na rysunku 2 przedstawiono zmiennoœæ wspó³czynnika , który wyra¿a iloraz
wytrzyma³oœci betonu na rozci¹ganie przy zginaniu fct,f do wytrzyma³oœci betonu na
rozci¹ganie osiowe fctm , uzyskan¹ przez Peterssona [13].
bh 2
M cr f ct , f W c f ctm (12)
6
RC
M ult f y As z (13)
h
Po porównaniu (12) i (13) i przyjêciu z=0,95d i otrzymujemy:
d
f ctm
min 0 ,175 (14)
fy
71
bardzo istotny wp³yw wysokoœci przekroju (wp³yw skali). Z uwagi na to, ¿e wartoœæ
odczytana z rys. 2 zale¿y od lch powstaje mo¿liwoœæ uwzglêdnienia równie¿ wp³ywu cech
betonu i maksymalnej œrednicy u¿ytego kruszywa. Ma to znaczenie w masywnych
konstrukcjach z betonu, w których maksymalna œrednica kruszywa mo¿e wynosiæ 93mm.
Wielkoœæ min to tak¿e górna granica przekrojów s³abo zbrojonych, które najczêœciej
spotykamy w budowlach masywnych. Uwzglêdnienie zatem wspó³czynnika we wzorze
(14) daje podstawê do wyznaczania stopnia zbrojenia stanowi¹cego granicê miêdzy
przekrojami s³abo zbrojonymi i ¿elbetowymi w elementach o ró¿nych wymiarach.
W tablicy 2 zestawiono przyk³adowe wartoœci min wyznaczone na podstawie wzoru
(14) w przypadku belek zginanych o ró¿nych wysokoœciach przekroju i wykonanych z
betonu i stali o ró¿nych charakterystykach. W obliczeniach przyjmowano wspó³czynnik
na podstawie rys. 2.
Tablica 2.
Przyk³adowe wartoœci min obliczone ze wzoru (14)
i odpowiednie wartoœci wspó³czynnika odczytane z rys. 2.
3. PODSUMOWANIE
72
przekrojów s³abo zbrojonych. Ze wzglêdu na fakt, ¿e wraz ze wzrostem wymiarów
elementu ten stopieñ zbrojenia maleje bardziej ekonomicznie bêdzie mo¿na dobieraæ
zbrojenie, szczególnie w masywnych budowlach z betonu s³abo zbrojonego.
4. PIŒMIENNICTWO
73
STRESZCZENIE
74