AutoCAD® Structural Detailing 2010

Pierwsze kroki z programem 
AutoCAD® Structural Detailing,  
moduł Stal  
 
 
 
 
 
 

 
 
 

Copyright© 2009 Autodesk, Inc. Wszelkie prawa zastrzeżone

Ta publikacja, ani żadna jej część, nie może być reprodukowana w żadnej formie, żadną metodą
i w żadnym celu.
AUTODESK, INC. NIE UDZIELA GWARANCJI ANI RĘKOJMI, W TYM UMOWNYCH ORAZ
WSZELKICH WYNIKAJĄCYCH Z OBOWIĄZUJĄCEGO PRAWA NA UDOSTĘPNIONE PRZEZ
AUTODESK MATERIAŁY, ZARÓWNO W ODNIESIENIU DO WAD TYCH MATERIAŁÓW, JAK I
PRZYDATNOŚCI DO PRZEZNACZONEGO UŻYTKU I UDOSTĘPNIA JE WYŁĄCZNIE W TAKIM
STANIE, W JAKIM SIĘ ZNAJDUJĄ W CHWILI UDOSTĘPNIENIA.
W ŻADNYM WYPADKU AUTODESK, INC. NIE PONOSI ODPOWIEDZIALNOŚCI WOBEC
OSÓB TRZECICH ZA SZKODY POWSTAŁE W ZWIĄZKU Z ZAKUPEM LUB UŻYWANIEM
UDOSTĘPNIONYCH MATERIAŁÓW, W TYM ZA SZKODY WYNIKŁE POŚREDNIO, BĘDĄCE
SKUTKIEM UBOCZNYM ORAZ SZKODY NIEBĘDĄCE ZWYKŁYM NASTĘPSTWEM TAKIEGO
ZAKUPU LUB UŻYWANIA. WYŁĄCZNĄ ODPOWIEDZIALNOŚĆ, JAKĄ PRZYJMUJE AUTODESK,
INC. NIEZALEŻNIE OD FORMY DZIAŁANIA OGRANICZA SIĘ DO WYSOKOŚCI CENY ZAKUPU
MATERIAŁÓW, O KTÓRYCH MOWA POWYŻEJ.
Autodesk, Inc. zastrzega sobie prawo do wprowadzania poprawek i udoskonalania produktów
stosownie do potrzeb. Publikacja ta opisuje stan produktu w momencie jego wydania i może
odbiegać od późniejszych wersji produktu.

Znaki towarowe firmy Autodesk

Następujące znaki są zarejestrowanymi znakami towarowymi firmy Autodesk, Inc. w USA i/lub
w innych krajach: Autodesk Robot Structural Analysis, Autodesk Concrete Building Structures, Spreadsheet Calculator,
AutoCAD, Autodesk, Autodesk Inventor, Autodesk (logo) i Autodesk Revit.

Znaki towarowe innych uprawnionych

Wszystkie pozostałe nazwy znaków firmowych, nazwy produktów lub znaki towarowe należą do
ich prawnych właścicieli.

Współpraca programistyczna z innymi podmiotami

ACIS Copyright © 1989–2001 Spatial Corp. Częściowo Copyright © 2002 Autodesk, Inc.
Copyright© 1997 Microsoft Corporation. Wszelkie prawa zastrzeżone.
International CorrectSpell™ Spelling Correction System© 1995 to własność Lernout & Hauspie
Speech Products, N.V. Wszelkie prawa zastrzeżone.
InstallShield™ 3.0. Copyright© 1997 InstallShield Software Corporation. Wszelkie prawa
zastrzeżone.
Należy zapoznać się z bieżącą dokumentacją PANTONE Color Publications w celu odszukania
dokładnego koloru. PANTONE® oraz inne znaki towarowe Pantone, Inc. są wyłączną własnością
Pantone, Inc.© Pantone, Inc., 2002
Częściowo Copyright© 1991–1996 Arthur D. Applegate. Wszelkie prawa zastrzeżone.
Częściowo oprogramowanie bazuje na współpracy z Independent JPEG Group.
Czcionki z biblioteki czcionek Bitstream® Copyright 1992.
Czcionki z Payne Loving Trust© 1996. Wszelkie prawa zastrzeżone.
Wydrukowany podręcznik oraz system pomocy powstały przy użyciu programu Idiom
WorldServer™.

INSTYTUCJE RZĄDOWE
Używanie, powielanie lub ujawnianie podlega ograniczeniom określonym przez Rząd Stanów
Zjednoczonych odpowiednio w FAR 12.212 (Commercial Computer Software-Restricted Rights) i
DFAR 227.7202 (Rights in Technical Data and Computer Software).

 
 
 

Spis treści 
 

Podręcznik Pierwsze kroki ............................................................................................................................. 1 
Pierwsze kroki ............................................................................................................................................ 1 
Interfejs użytkownika ................................................................................................................................ 1 
Konfiguracja programu .............................................................................................................................. 3 
Definicja modelu konstrukcji stalowej ...................................................................................................... 5 
Utworzenie nowego projektu ............................................................................................................... 5 
Definicja siatki projektowej ................................................................................................................... 6 
Definicja słupów .................................................................................................................................. 10 
Definicja belek ..................................................................................................................................... 12 
Definicja połączeń ............................................................................................................................... 15 
Definicja stężeń ................................................................................................................................... 27 
Definicja rozkładu płatwi ..................................................................................................................... 32 
Definicja elementów warsztatowych .................................................................................................. 35 
Automatyczne pozycjonowanie .............................................................................................................. 37 
Generowanie rysunków .......................................................................................................................... 38 
 

   

 
 
 

Podręcznik Pierwsze kroki 
 
Dziękujemy za wybranie programu AutoCAD® Structural Detailing. 
Moduł Stal jest narzędziem do tworzenia dokumentacji wykonawczej dla konstrukcji stalowych. 
Umożliwia on automatyczną generację rysunków i zestawień materiałów bazując na  
przestrzennym modelu konstrukcji stalowej. 
Ćwiczenia zawarte w tym podręczniku pozwolą użytkownikowi na rozpoczęcie pracy z 
programem i zaprezentują krok po kroku jak stworzyć kompletny projekt ‐ od modelu 
konstrukcji po dokumentację warsztatową. 
 
 
Pierwsze kroki 
 
Przed rozpoczęciem ćwiczeń należy zainstalować i zarejestrować program AutoCAD 
Structural Detailing który stanowi część pakietu AutoCAD® Revit® Structure Suite. 
Obecnie dostępna jest wyłącznie 32‐bitowa wersja programu, którą można 
zainstalować na systemie Windows XP/Vista. 
Pakiet AutoCAD® Revit® Structure Suite zawiera również programy AutoCAD® oraz 
Revit® Structure. 
 
 
Interfejs użytkownika 
 
Otwórz program AutoCAD® Structural Detailing, moduł Stal. Po wyświetleniu okna 
programu przyjrzyjmy sie różnym jego obszarom. 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
1 
 
 

    Wstążka 
 

 
 
  Inspektor obiektów  Pasek zakładek Układ/Model  Przestrzeń rysunku/modelu 

Wstążka 
Wstążka (Ribbon) jest to element interfejsu użytkownika zastępujący tradycyjne menu 
i paski narzędzi, pozwalający na łatwe zarządzanie i dostosowywanie obszaru 
roboczego. Wstążka składa się z kilku paneli, zgrupowanych na kartach oznaczonych 
według zadania/tematyki. Panele wstążki zawierają wiele poleceń, które dotychczas 
znajdowały się na paskach narzędzi i w oknach dialogowych, są to m.in.: ikony, listy 
rozwijane, suwaki, pola tekstowe i inne elementy charakterystyczne dla danej karty. 
Wstążka eliminuje konieczność wyświetlania wielu pasków narzędzi, sprawiając, że 
aplikacja wyświetla mniej funkcji i zwiększa obszar dostępny do pracy dzięki 
umieszczeniu całego interfejsu na niewielkim obszarze, który w każdym momencie 
pracy można włączyć lub wyłączyć. 

   

2 
 
 

UWAGA Istnieje możliwość wyboru klasycznego obszaru roboczego ‐ bez wstążki. 
Można tego dokonać następującymi sposobami: 

1 Kliknij Zarządzaj h Dostosowanie h  (Interfejs użytkownika) h w oknie 
dialogowym Dostosuj interfejs użytkownika, na zakładce Dostosowywanie,  
w drzewku ASD/Obszary robocze wybierz ASD Stal klasyczny h kliknij prawy 
klawisz myszy i wybierz z menu rozwijalnego Ustaw bieżący h kliknij Zastosuj 

2 Kliknij   (w prawym dolnym rogu ekranu) i wybierz 
ASD Stal klasyczny.  
 
Inspektor obiektów 
Po lewej stronie ekranu znajduje się Inspektor obiektów. Inspektor jest narzędziem 
umożliwiającym zarządzanie elementami (obiektami) utworzonymi w programie 
AutoCAD® Structural Detailing. Inspektor obiektów prezentuje listy elementów 
projektu w zależności od etapu projektowania (modelowanie / pozycje / wydruki).  
Używając Inspektora można wybierać elementy (lub grupy elementów), modyfikować 
ich właściwości lub używając predefiniowanych filtrów dostosowywać ilość 
wyświetlanych elementów do własnych preferencji. Filtry umożliwiają zarządzanie 
wyświetlaniem obiektów zarówno w samym Inspektorze jak i na ekranie.   

 
Pasek zakładek Układ/Model 
Na dole ekranu, tuż poniżej przestrzeni rysunku/modelu, znajduje się pasek zakładek 
Układ/Model.  Na pasku tym pojawiły się dwie dodatkowe zakładki – Arkusz Edycyjny i 
Arkusz Szablonów. Pierwsza służy do edycji i modyfikacji rysunków generowanych dla 
poszczególnych elementów lub całej konstrukcji (tzw. widoków). Druga zakładka 
prezentuje szablony rysunkowe dostępne w projekcie.   
   
 
Konfiguracja programu 
(Preferencje i Preferencje projektu) 
 
Preferencje  
W standardowym oknie dialogowym Opcje programu AutoCAD znajduje się 
dodatkowa zakładka Structural Detailing. Umożliwia ona m. in. wybór szablonu 
rysunkowego uruchamianego automatycznie podczas startu programu oraz nazwę 
przestrzeni pracy. Program udostępnia cztery predefiniowane szablony regionalne 
(francuski ‐ RBCS‐033.dwt, angielski ‐ RBCS‐044.dwt, polski ‐ RBCS‐048.dwt i rosyjski ‐ 
RBCS‐070.dwt). 

3 
 
 

 
Ustawienia standardowe dostosowywane są automatycznie – język pracy ustawiany 
jest zgodnie z wersją językową zainstalowanego oprogramowania AutoCAD a szablon 
rysunkowy zgodnie z ustawieniami regionalnymi system operacyjnego.  

Zakładka Structural Detailing umożliwia również dostosowanie parametrów 
wyświetlania poszczególnych obiektów. Tu możemy zdecydować jak szczegółowo 
będą one prezentowane na ekranie. W ten sposób możemy zwiększyć wydajność 
wyświetlania modelu konstrukcji na słabszych konfiguracjach sprzętowych.  
 
Preferencje projektu 
Ta grupa ustawień konfiguracyjnych związana jest bezpośrednio z projektem. W oknie 
dialogowym Preferencje projektu, możliwy jest wybór dodatkowych baz 
materiałowych/profili a także zmiana stylów tabeli, wymiarowania czy opisów 
elementów ustawionych automatycznie przez wybrany szablon rysunkowy.  

4 
 
 

Definicja modelu konstrukcji stalowej 
 
W poniższym ćwiczeniu przedstawiono zastosowanie programu  AutoCAD Structural 
Detailing – Stal. Na przykładzie prostej konstrukcji stalowej (patrz rysunek poniżej) 
zilustrujemy krok po kroku sposób tworzenia modelu oraz proces przygotowania 
rysunków końcowych. 
 

 
 
Utworzenie nowego projektu 
 
Pierwsze z ćwiczeń pozwoli na utworzenie i nazwanie projektu, w którym zostanie 
zdefiniowana konstrukcja stalowa. 
 
1 Otwarcie programu AutoCAD® Structural Detailing ‐ moduł Stal:  

Kliknij Start ASD h   (Stal).  

2 Kliknij   h Nowy. 
3 W oknie dialogowym Wybierz szablon, wybierz plik RBCX‐048.dwt 
(szablon polski) i kliknij Otwórz. 

5 
 
 

4 Kliknij   h Zapisz. 
5 Wybierz lokalizację w menu rozwijalnym Zapisz w na górze okna 
dialogowego i wpisz Pierwsze_kroki_stal w polu Nazwa pliku. Kliknij 
przycisk Zapisz. 
6 Przejdź do następnego ćwiczenia, Definicja Siatki Projektowej. 
 
 
 
Definicja siatki projektowej 
 
W tym ćwiczeniu zostaną zdefiniowane przestrzenne siatki projektowe. Pierwsza, 
prostopadłościenna zostanie wykorzystana do utworzenia konstrukcji ram a druga do 
definicji dachu.  
 
1 Definicja Siatki Projektowej1. 

„ Kliknij Model ASD h Elementy h  (Siatki projektowe). 
Alternatywnie (dla obszaru roboczego ASD Stal klasyczny), kliknij 
menu Stal h Siatki projektowe h Utwórz siatkę projektową. 

„ Na zakładce Rozmiar/podział zmień rozmiary siatki w kierunkach osi  
X, Y i  Z jak pokazano poniżej. Dodatkowo zmień ilość podziałów  
w kierunku osi Y do 1 a następnie kliknij przycisk   (z prawej 
strony okna dialogowego). 

 
„ Zmień rozstaw osi w 3 rzędzie na 1000.  

6 
 
 

„ Na zakładce Opisy osi zaznacz opcję Wys.(Z) a następnie 
Użytkownika. Kliknij przycisk  (z prawej strony okna 
dialogowego). 

 
„ Wpisz nazwy opisów osi jak pokazano poniżej.   

„ Kliknij OK a następnie naciśnij przycisk   i wskaż dwa punkty w 
kierunku osi X.  

7 
 
 

 
 
UWAGA Upewnij się, że w programie AutoCAD włączony jest tryb 
Orto (naciśnij klawisz F8 w celu jego włączenia/wyłączenia). 
  
 
2 Definicja Siatki projektowej2.  
„ W oknie dialogowym Siatka projektowa kliknij przycisk Klin, aby 
zmienić kształt definiowanej siatki. Na zakładce Rozmiar/podział 
zachowaj wartości rozmiaru siatki w kierunkach osi X i Y. Zmień 
rozmiar siatki w kierunku osi Z na 1000, odznacz opcję Nieregularny 
i zmień ilość podziałów na 1. Zmień wartość opcji Kalenica na 7500. 

 
„ Na zakładce Opisy osi odznacz opcje wyświetlania nazw osi w 
kierunkach osi X i Y. Następnie dla osi Z, poniżej opcji Użytkownika, 
kliknij przycisk  .  

8 
 
 

 
„ Wpisz jako nazwy osi pokazane poniżej wartości. 

 
„ Kliknij OK a następnie naciśnij przycisk   i wskaż na poziomie  
6,00 punkty przecięcia następujących osi: A‐1 i C‐1 (punkty 
zaznaczono czerwonymi okręgami ‐ patrz rysunek poniżej). 

  

3 Przejdź do następnego ćwiczenia, Definicja słupów. 

9 
 
 

Definicja słupów 
 
W tym ćwiczeniu dodamy dodatkowe bazy danych profili w projekcie i załadujemy 
nowe typy profili. Następnie zdefiniujemy słupy i określimy ich położenie. 
 
1 Deklaracja dodatkowej bazy danych profili EURO. 
 

„ Kliknij Model ASD h Ustawienia h  (Preferencje projektu). 
Alternatywnie, kliknij menu Stal h Preferencje projektu. 
„ Z okna po lewej stronie wybierz opcję Profile.  

„ W sekcji Baza danych (profile) kliknij   i wybierz z rozwijalnego 
menu Katalog bazę profili EURO. Naciśnij OK, aby zamknąć okno 
dialogowe. Zauważ, że nazwa nowej bazy profili pojawiła się na liście 
aktywnych baz danych.  

 
   

10 
 
 

2 Dodanie d
dodatkowycch profili z baazy danych EEURO. 

„ W prrawym dolnyym rogu sekccji Baza danych (profile) kliknij 
   a następniie z rozwijaln
nego menu B Baza danych
h 
wybierz bazę EURO. Dla typu u profilu CAEE wybierz prrzekrój CAE 9
90x9 
i naciśnij przyciskk Dodaj>. Profil pojawi ssię na Liście w
wybranych 
profiili. 

„ W ten sam sposó ób dodaj nasstępujące prrofile: dla typ
pu IPE – IPE 270, 
IPE 3
330; dla typu
u HEB – HEB 120 and dlaa typu UPE –– UPE 200. 

3 Definicja słupów. 

„ Kliknij Model ASDD h Elementy h   (Prrofile).  
Alterrnatywnie, kliknij menu SStal h Profile. 

„ Z rozwijalnego m
menu Profile wybierz IPEE 330, jako M
Materiał – STTAL 
ST3S‐215 a dla opcji Rodzinaa – Słup. Nacciśnij   aby obrócić 
przekkrój względeem osi podłu
użnej (wartość kąta obrootu może byćć 
takżee wybrana z kilku predeffiniowanych wartości lub
b wpisana jaako 
dowo olna wartośćć w polu Obrrót). 

11 
 
 

UWA AGA Aby zob baczyć więceej informacji o wybranym

m przekroju 
(charrakterystyki geometryczne, sposób wwykończeniaa powierzchni) 
naciśśnij przycisk . 
 

„ Naciśśnij   abyy wybrać jakko metodę wwstawienia profilu Wstaw w za 

pomo ocą 2 punkttów, następn nie wskaż pu
unkty przecięęcia osi A‐1 na 
pozio
omie 0,00 i A
A‐1 na poziomie 6,00 (pu unkty zaznacczono 
czerw
wonymi okręęgami ‐ patrzz rysunek po oniżej). Używwając tego 
sameego sposobu u wstaw słupp na przecięcciu osi C‐1. N
Naciśnij Ente
er  
i zam
mknij okno diialogowe.

4 Przejdź do następneggo ćwiczeniaa, Definicja b
belek. 
 
Definiicja bele
ek 
 
W tym ćwiczeniu zdefiniujemy belki i określim
my ich położeenie w modeelu konstrukccji. 
Następnie skopiujemy całą ramę leeżącą w osi 1
1 do osi 2. 
 

1 Definicja belek ramow
wych. 

„ Kliknij Model ASDD h Elementy h   (Profile).  
Alterrnatywnie, kliknij menu SStal h Profile. 

12 
 
 

„ W menu Profile i Materiał zachowaj aktualne wartości a dla Rodziny 
– wybierz Belka. Ustaw obrót jako 0. 

„ Naciśnij   aby wybrać jako metodę wstawienia profilu Wstaw za 
pomocą linii, następnie wskaż dwie skośne linie w definiowanej 
ramie (linie zaznaczono czerwonymi okręgami ‐ patrz rysunek 
poniżej). Naciśnij Enter i zamknij okno dialogowe. 

 
2 Kopiowanie ramy. 

„ Wybierz wszystkie elementy ramy (zaznaczając oknem lub wskazując 
elementy w Inspektorze obiektów). 

„ Używając opcji Kopiuj programu AutoCAD, umieść ramę w osi 2. 

13 
 
 

 
 
3 Definicja belek łączących ramy. 

„ Kliknij Model ASD h Elementy h   (Profile).  
Alternatywnie, kliknij menu Stal h Profile. 

„ Z rozwijalnego menu Profile wybierz IPE 270, w menu Materiał i 
Rodzina zachowaj aktualne ustawienia. 

„ Naciśnij   aby wybrać jako metodę wstawienia profilu Wstaw za 
pomocą linii, a następnie wskaż dwie linie łączące ramy na poziomie 
5,00 (linie zaznaczono czerwonymi okręgami ‐ patrz rysunek 
poniżej). Naciśnij Enter i zamknij okno dialogowe. 

14 
 
 

 
4 Przejdź do następnego ćwiczenia, Definicja połączeń.  

 
Definicja połączeń 
 
W tym ćwiczeniu zostaną zdefiniowane cztery typy połączeń elementów a następnie 
skopiujemy je dla pozostałych słupów i belek.   
 
1 Definicja utwierdzenia słupa. 

„ Kliknij Model ASD h Połączenia h  (Stopa słupa ‐ utwierdzenie). 
Alternatywnie, kliknij menu Stal h Połączenia h Automatyczne 
połączenia I h Stopa słupa ‐ utwierdzenie. 

„ Wskaż dolną część słupa znajdującego się w punkcie przecięcia osi  
A i 1. 

„ Na zakładce Blacha czołowa stopy wybierz wartość parametru t 
(grubość blachy stopowej) jako 25, następnie zdefiniuj szerokość 
blachy (parametr z prawej strony) jako 320 i długość (parametr na 
dole) jako 520. W rozwijalnym menu Materiał wybierz STAL ST3S‐
215.  

15 
 
 

 
„ Na zakładce Żebra, wybierz grupy żeber, które chcesz wygenerować. 
Zaznacz pierwszą grupę 4 żeber na przedłużeniu półek słupa a 
następnie drugą grupę, która zawiera 2 żebra prostopadłe do półek 
słupa. Zdefiniuj wartość parametru h (Wysokość żeber) u góry okna 
dialogowego jako 180.  

 
   

16 
 
 

„ Na zakładce Śruby kotwiące wpisz rozstawy śrub ‐ parametr z lewej 
strony okna jako 220 i parametr na dole okna jako 420.  

 
„ Na zakładce Spoiny zachowaj standardowe ustawienia typów i 
wielkości spoin a następnie zaznacz opcję Klin (prawy górny róg 
okna dialogowego). W oknie dialogowym pojawiła się nowa zakładka 
Klin. 

 
   

17 
 
 

„ Na zakładce Klin wybierz z rozwijalnego menu profil HEB 120 i 
zachowaj standardową wysokość klina L.  
 

„ Naciśnij OK, aby wyświetlić połączenie i zamknąć okno dialogowe. 

   
2 Kopiowanie połączenia. 

„ Kliknij Model ASD h Połączenia h  (Kopiuj połączenie). 
Alternatywnie, kliknij menu Stal h Obróbka h Kopiuj połączenie. 

18 
 
 

UWAGA Wszystkie elementy generowane przez makra (połączenia, 
rozkłady elementów etc.) są reprezentowane graficznie przez 
symbol okręgu. Aby wyselekcjonować połączenie wystarczy kliknąć 
na odpowiadający mu symbol okręgu. 

 
 
„ Kliknij okrąg reprezentujący połączenie stopy słupa a następnie 
wskaż dolne części pozostałych słupów.  
 
3 Definicja połączenia ramowego słupa i belki. 

„ Kliknij Model ASD h Połączenia h (Naroże ramy).  
Alternatywnie, kliknij menu Stal h Połączenia h Automatyczne 
połączenia I h Naroże ramy.  

„ Wskaż słup znajdujący się w punkcie przecięcia osi A‐1, następnie 
kliknij na skośną belką po prawej stronie (zauważ, że wszystkie 
komunikaty o wymaganych czynnościach wyświetlane są w linii 
komend). 
   

19 
 
 

„ Na zakładce Wzmocnienie wybierz jako Kształt wzmocnienia opcję 
Na śruby.   

 
„ Na zakładce Szczegóły wzmocnienia zdefiniuj szerokość blachy 
czołowej belki (parametr W na górze okna) jako 160. Wybierz 
wszystkie możliwe do wygenerowania żebra (3 w słupie, 1 w belce). 
Dodatkowo dla żebra belki zaznacz opcję Cała wysokość. Następnie 
w rozwijalnym menu Materiał wybierz STAL ST3S‐215. 

 
   

20 
 
 

„ Na zakładce Szczegóły żeber zdefiniuj Wymiar skosu – b, w polu 
Ustawiony, jako 20 (ustaw wartość zarówno dla Słupa jak i Belki).  

 
„ Na zakładce Otwory/Śruby wpisz odległość pierwszego rzędu śrub 
od krawędzi blachy jako 70 a następnie zwiększ ilość Rzędów śrub 
do 4. Zdefiniuj rozstawy kolejnych rzędów następująco: 200 130 200. 

 
 
„ Na zakładce Spoiny zachowaj standardowe ustawienia typów i 
wielkości spoin a następnie naciśnij OK, aby wyświetlić połączenie. 

21 
 
 

 
4 Kopiowanie połączenia ramowego. 

„ Kliknij Model ASD h Połączenia h   (Kopiuj połączenie). 
Alternatywnie, kliknij menu Stal h Obróbka h Kopiuj połączenie. 

„ Kliknij okrąg reprezentujący połączenie ramowe, a następnie zaznacz 
pozostałe słupy i skośne belki.   

UWAGA Połączenia są kopiowane tylko dla elementów spełniających 
te same wymagania (typ elementu, wielkość, geometria łączonych 
elementów). W tym przypadku, zamiast pojedynczego zaznaczania 
pozostałych elementów można zaznaczyć całą konstrukcję i 
odpowiednie naroża ramy zostaną rozpoznane automatycznie. 
   

5 Definicja połączenia skośnych belek (w kalenicy). 

„ Kliknij Model ASD h Połączenia h  (Blacha czołowa ‐ 
wierzchołek). Alternatywnie, kliknij menu Stal h Połączenia h 
Automatyczne połączenia I h Blacha czołowa ‐ wierzchołek). 

„ Wskaż obie belki w osi 1. 

22 
 
 

„ Na zakładce Blacha czołowa wybierz opcję Blachy symetryczne, a 
następnie jako Materiał dla blachy czołowej i żeber ‐ STAL ST3S‐215. 
Zdefiniuj szerokość blachy czołowej (parametr b) jako 160. Ustaw 
wysunięcie blachy nad belkę jako 10 a wysokość blachy czołowej 
jako 450 (parametr z lewej strony). 

 
„ Na zakładce Żebra zaznacz opcję Symetria pionowa, następnie 
wybierz, które elementy zostaną wygenerowane – zaznacz środnik i 
półkę w lewym, dolnym rogu schematu rysunkowego. Wpisz długość 
żebra (parametr na dole) jako 300. 

 
23 
 
 

„ Na zakładce Otwory/Śruby wpisz jako poziomy rozstaw śrub 100.  
Zdefiniuj odległość pierwszego rzędu śrub od krawędzi blachy jako  
70 a następnie zwiększ ilość Rzędów śrub do 3 i zdefiniuj rozstawy 
pozostałych rzędów następująco: 220 100. 

 
„ Na zakładce Spoiny zachowaj standardowe ustawienia typów i 
wielkości spoin a następnie naciśnij OK, aby wyświetlić połączenie. 

 
   

24 
 
 

6 Kopiowanie połączenia belek w wierzchołku. 

„ Kliknij Model ASD h Połączenia h  (Kopiuj połączenie). 
Alternatywnie, kliknij menu Stal h Obróbka h Kopiuj połączenie. 

„ Kliknij okrąg reprezentujący połączenie belek w wierzchołku, a 
następnie zaznacz skośne belki w drugiej ramie.   

7 Definicja połączenia belki ze słupem: 

„ Kliknij Model ASD h Połączenia h kliknij ikonę  , a następnie z 

menu rozwijalnego wybierz   (Blacha czołowa – belka/środnik 
słupa). Alternatywnie, kliknij menu Stal h Połączenia h 
Automatyczne połączenia I h Blacha czołowa – belka/środnik słupa. 

„ Wskaż słup znajdujący się w punkcie przecięcia osi A‐2, a następnie 
kliknij na belkę znajdującą się na poziomie 5,0 w osi A. 

„ Na zakładce Blacha czołowa wybierz grubość blachy (parametr w 
lewym górnym rogu) jako 10, następnie określ szerokość blachy 
(parametr b) jako 150.  Wybierz z rozwijalnego menu Materiał ‐ 
STAL ST3S‐215. Wpisz wartość wysunięcia blachy czołowej ponad 
górną krawędź półki belki jako 15 a wysokość blachy jako 475 
(parametr po prawej stronie). 
 

 
   

25 
 
 

„ Na zakładce Dopasowanie zachowaj ustawienia standardowe. 

„ Na zakładce – Otwory/Śruby wpisz jako poziomy rozstaw śrub 90.  
Wpisz odległość pierwszego rzędu śrub od krawędzi blachy jako 50 a 
następnie zwiększ ilość Rzędów śrub do 3 i zdefiniuj rozstawy 
pozostałych rzędów następująco: 190 200. 

 
„ Na zakładce Spoiny zachowaj standardowe ustawienia typów i 
wielkości spoin a następnie naciśnij OK, aby wyświetlić połączenie. 

 
   

26 
 
 

8 Kopiowanie połączenia belki ze słupem. 

„ Kliknij Model ASD h Połączenia h  (Kopiuj połączenie). 
Alternatywnie, kliknij menu Stal h Obróbka h Kopiuj połączenie. 

„ Kliknij okrąg reprezentujący połączenie belki ze słupem a następnie 
wskaż pozostałe słupy i belki łączące ramy.  

9 Przejdź do następnego ćwiczenia, Definicja stężeń.  
 
 

Definicja stężeń 
 
W tym ćwiczeniu, przy użyciu jednego z grupy makr Konstrukcje parametryczne, 
zostaną zdefiniowane stężenia. Aby to zrobić narysujemy najpierw dodatkowe linie 
pomocnicze. Nauczymy się także, jak używając filtrów ograniczyć ilość elementów 
wyświetlanych na ekranie.  
 
1 Wykorzystanie filtra do wyświetlenia na ekranie jedynie Siatki 
projektowej 1. 

„ W Inspektorze obiektów wybierz filtr Aktualna selekcja z 
rozwijalnego menu (lewy górny róg okna dialogowego). Zaznacz 
opcję Użyj filtrów na ekranie i sprawdź na zakładce Model czy ikona 
Siatki projektowe jest aktywna. Na liście obiektów wybierz siatkę 
projektową Prostopadłościan i naciśnij przycisk Zastosuj, aby 
wyświetlić na ekranie tylko wybrany obiekt.   

 
   

27 
 
 

2 Definicja linii pomocniczych. 

„ Używając komendy Linia programu AutoCAD®, narysuj linię 
pomiędzy punktami przecięć osi A‐2 na poziomie 0,00 i A–1 na 
poziomie 5,00 (punkty zaznaczono czerwonymi okręgami ‐ patrz 
rysunek poniżej). W ten sam sposób narysuj linię pomiędzy 
analogicznymi punktami w osi C. 
 

„ Aby wyświetlić ponownie wszystkie elementy projektu na ekranie, 
przejdź do Inspektora obiektów i wybierz filtr Wszystkie obiekty  
z rozwijalnego menu (lewy górny róg okna dialogowego) i naciśnij 
przycisk Zastosuj. 

3 Definicja stężeń. 

„ Kliknij Model ASD h Konstrukcje parametryczne h   (Stężenia). 
Alternatywnie, kliknij menu Stal h Konstrukcje parametryczne h 
Stężenia. 

„ Jako Pierwszą pomocniczą linię stężenia kliknij linię pomocniczą w 
osi A, a następnie definiując Drugą pomocniczą linię stężenia 
naciśnij prawy klawisz myszy (w ten sposób akceptujesz odbicie 
lustrzane pierwszej linii, jako drugą oś stężenia i tym samym 
decydujesz o utworzeniu stężenia symetrycznego). Definiując 

28 
 
 

Pierwszy słup kliknij na słup znajdujący sie w punkcie przecięcia osi 
A‐2, następnie wskaż (jako Drugi słup) słup w przecięciu osi A‐1. 
Jako Ograniczenia (poziome) wskaż belkę na poziomie 5,0 w osi A i 
blachy stopowe obu słupów, a następnie naciśnij prawy klawisz 
myszy aby zaakceptować selekcję. Jako Dodatkowe pionowe 
ograniczenia wskaż obie blachy czołowe belki na poziomie 5,0 w osi 
A i naciśnij prawy klawisz myszy. 

„ Na zakładce Blachy węzłowe, w grupie opcji Typ blachy węzłowej, 
zaznacz Skos. Jako Materiał wybierz STAL ST3S‐215. Wpisz 20 jako 
Odległość od krawędzi D.  

 
„ Na zakładce Blacha Środkowa, w sekcji Typ blachy środkowej 
zaznacz opcję Bez blachy.  

 
„ Na zakładce Krzyżulce, w sekcji Wybór krzyżulców, wybierz przekrój 
CAE 90x9.   

29 
 
 

 
„ Na zakładce Śruby/Spoiny, wpisz 40 w polach Odległość h1 i 
Odległość h2 i 70 jako Rozstaw śrub a. 

 
„ Ustawienia pozostałych zakładek zachowaj jako standardowe i 
naciśnij OK, aby wygenerować stężenia. 

„ Aby wyświetlić wygenerowane stężenia w płaszczyźnie: 
Kliknij Widok h Widoki h   (Lewo). Alternatywnie, kliknij menu 
Widok h Widoki 3D h Lewa.  

30 
 
 

 
„ Powiększ lewy dolny róg i kliknij na blachę węzłową. 

„ Aby dostosować kształt blachy do własnych preferencji (zauważ, że 
wszystkie wygenerowane makrem elementy są w pełni edytowalne) 
zaznacz uchwyt w prawym dolnym rogu blachy i przeciągnij go do 
punktu przecięcia z blachą stopową.  

31 
 
 

 
„ W podobny sposób dostosuj blachę węzłową w drugim słupie. 

„ Analogicznie wygeneruj stężenia pomiędzy słupami w osi C (zauważ, 
że wszystkie ustawienia z poprzedniej definicji w makrze Stężenia 
zostały zachowane). 

4 Powróć do izometrycznego widoku konstrukcji: 

„ Kliknij Widok h Widoki h  (Płd. zach. izometryczne).  
Alternatywnie, kliknij menu Widok h Widoki 3D h Izometryczny SW. 

5 Przejdź do następnego ćwiczenia, Definicja rozkładu płatwi.  

Definicja rozkładu płatwi 
 
W tym ćwiczeniu, przy użyciu jednego z grupy makr Konstrukcje parametryczne, 
zostaną zdefiniowane płatwie. Zdefiniujemy także dodatkowe pręty (ściągi) pomiędzy 
osiami dźwigarów dachowych.
 
1 Definicja Rozkładu płatwi. 

„ Kliknij Model ASD hKonstrukcje parametryczne h   (Rozkład 
płatwi). Alternatywnie, kliknij menu Stal h Konstrukcje 
parametryczne h Rozkład płatwi. 

„ Kliknij punkt przecięcia osi A‐2 na poziomie 6,00 jako Punkt 
początkowy pierwszej płatwi, a następnie punkt przecięcia osi A‐1 
na tym samym poziomie jako Punkt końcowy pierwszej płatwi.  

32 
 
 

„ Wskaż następnie przecięcie osi B‐1 na poziomie 7,00 jako Punkt 
leżący na ostatniej płatwi.  

UWAGA W celu precyzyjnego wskazania punktów przecięć osi użyj 
funkcji Powiększ powiększając wymagany fragment konstrukcji. 
   
„ Na zakładce Płatwie (w sekcji Rozmieszczenie płatwi), określ ilość 
pól między płatwiami (parametr z prawej strony okna dialogowego) 
jako 4 i odległość miedzy nimi jako 1850. Zdefiniuj odległość 
pierwszej płatwi (od wskazanej linii P1 – P2) jako 100 a następnie 
wpisz odległość przewieszenia (z lewej i prawej strony) jako 1000.   

 
„ W grupie opcji Płatew, z rozwijalnego menu Profile wybierz UPE200 
a jako Materiał ‐ STAL ST3S‐215. Następnie zdefiniuj pionową 
odległość przekroju płatwi od punktu wstawienia (lewa strona okna 
dialogowego) jako 165 (połowa wysokości krokwi IPE330) i zaznacz 
opcję Obrócona, aby zmienić orientację przekroju (obrót o 180°). 

 
 
   

33 
 
 

2 Definicja Ściągów. 

„ Na zakładce Ściągi wybierz z rozwijalnego menu (pierwsza opcja od 
góry w kolumnie Ściąg tabeli) ustawienie Pojedynczy. Zachowaj 
standardowe położenie ściągu w środku pola (Parametry ‐ 3750, 
3750) pomiędzy słupami (Szerokość ‐ 7500).     

 
„ Zaznacz pierwszy rząd tabeli i wciśnij przycisk Właściwości poniżej. 

„ Tu można zmienić parametry ściągów. W tym przypadku zachowaj 
ustawienia standardowe i naciśnij OK. 

 
„ Na zakładce Podział zachowaj ustawienia standardowe (ze względu 
na geometrię i długość płatwi ich podział nie jest konieczny) a 
następnie naciśnij OK, aby wygenerować płatwie na połaci 
dachowej. 

34 
 
 

 
„ W ten sam sposób zdefiniuj płatwie na pozostałej części dachu. 

UWAGA Dla poprawnej definicji orientacji płatwi wskaż 
charakterystyczne punkty w następujący sposób: P1 (jako przecięcie 
osi C‐1 na poziomie 6,00) następnie P2 (jako przecięcie osi C‐2 na 
poziomie 6,00) i P3 (jako przecięcie osi B‐2 na poziomie 7,00). 
   
3 Przejdź do następnego ćwiczenia, Definicja elementów warsztatowych.  

 
Definicja elementów warsztatowych 
 
W tym ćwiczeniu zostaną zdefiniowane elementy warsztatowe.  
Elementem warsztatowym w programie AutoCAD Structural Detailing nazywamy 
grupę elementów (profili, blach lub części użytkownika) połączonych razem za 
pomocą łączników warsztatowych (śrub lub spoin). Elementy warsztatowe mogą być 
w projekcie definiowane automatycznie lub ręcznie (decydują o tym ustawienia 
Preferencji projektu). 
 
   

35 
 
 

1 Definicja elementów warsztatow
wych. 

„ W Inspektorze o obiektów klikknij przycisk Elementy w
warsztatowe e, aby 
wyśwwietlić elemeenty warsztaatowe utworrzone autom matycznie. 
Zauw
waż, że dla płłatwi, stężeń
ń i ściągów (pojedyncze,, niepowiązaane 
częścci) elementyy warsztatow
we nie zostałły utworzonee.  

 
„ Aby uutworzyć eleementy warssztatowe dlaa wszystkich elementów w 
projeektu (także p
pojedynczych
h, jak płatwie) kliknij Mo
odel ASD h 
Gruppy h   (Eleementy warssztatowe). A
Alternatywnie, kliknij meenu 
h Narzędzia h Elementyy warsztatow
Stal h we. 

„ Naciśśnij Enter, ab
by zaakceptoować powtó órną definicjęę elementów w 
warsztatowych (i usunięcie isstniejących). Zauważ, żee w Inspekto orze 
obiekktów (opróccz belek i słupów) pojawwiły się dodattkowe elemeenty 
warsztatowe – ścciągi (Profil R
Rond 20), stęężenia (Proffil CAE 90x9) i 
płatw
wie (Profil UPPE 200). 

2 Przejdź do następneggo ćwiczeniaa, Automatycczne pozycjo
onowanie. 

 
 

   

36 
 
 

Automatyczne pozycjonowanie 
 
W tym ćwiczeniu zostaną automatycznie przypisane nazwy (pozycje) wszystkim 
elementom modelu konstrukcji. Proces ten nazywany jest w programie AutoCAD 
Structural Detailing pozycjonowaniem. 
 
1 Automatyczna definicja nazw elementów (autopozycjonowanie). 

„ Przejdź do Inspektora obiektów. Upewnij się, że wszystkie kategorie 
elementów wymaganych do spozycjonowania (ikony na zakładce 
Model) są włączone – Profile, Blachy, Podczęści ‐ blachy, Podczęści ‐ 
profile i Elementy warsztatowe.    

 
„ Na zakładce Model kliknij dowolny element z listy obiektów i naciśnij 
prawy przycisk myszy. W otwartym menu kontekstowym wybierz 
opcję Zaznacz wszystko. 

„ Kliknij ponownie dowolny element z listy obiektów i naciśnij prawy 
przycisk myszy. W otwartym menu kontekstowym wybierz opcję 
Automatyczne pozycjonowanie. 

„ W otwartym oknie dialogowym zachowaj wszystkie ustawienia jako 
standardowe i naciśnij przycisk Uruchom. Zauważ, że po 
skończonym procesie w kolumnie Pozycja pojawiły się 
automatycznie utworzone nazwy elementów.    

37 
 
 

UWAGA Nazwy elementów tworzone są według domyślnych 
przedrostków zdefiniowanych dla każdej Rodziny elementów.  
Nazwa elementu warsztatowego składa sie z dużej litery (np. dla 
belki jest to litera B) i kolejnej liczby (np. dla belek ‐ B1, B2, B3 etc.). 
W ten sam sposób nazywane są pojedyncze elementy (profile i 
blachy) ale zamiast dużych liter stosowane są małe (np. dla profili 
belek – b1, b2 etc. a dla blach – bl1, bl2 etc.). 
   

2 Przejdź do następnego ćwiczenia, Generowanie rysunków.  

 
Generowanie rysunków 
 
W tym ćwiczeniu zostaną automatycznie wygenerowane rysunki wykonawcze dla 
elementów warsztatowych. Utworzymy także rysunek zestawczy dla całej konstrukcji i 
zobaczymy jak powstają zestawienia materiałów a także jak umieszczać je na 
rysunkach.  
 
1 Automatyczna generacja rysunku wykonawczego dla elementu 
warsztatowego (np. belki): 

„ Przejdź do Inspektora obiektów. Na zakładce Pozycje zaznacz 
kategorię Rodziny a następnie rozwiń (kliknij znak “+”) kategorię 
Elementy warsztatowe i Belka. Zaznacz belkę B1, naciśnij prawy 
klawisz myszy i wybierz opcję Automatyczne wydruki.     

38 
 
 

 
„ Na zaakładce Szab
blony wybierz w kolumn
nie Elementyy warsztatow
we 
szabllon rysunkow
wy (predefin
niowany zesttaw widoków
w elementu)) – El. 
warssztatowy 1:110.  

 
„ Na zaakładce Form
maty i skale,, w grupie op
pcji Aranżaccja widokóww, 
wybierz z rozwijaalnego menuu Tryb pracyy opcję  Elem
ment 
warssztatowy i poodczęści (w tym trybie nna rysunku w
wygenerowany 
będzie jeden element warszttatowy z przzynależnymi elementami 
skład
dowymi). Następnie w grrupie opcji FFormaty i skaale dla Typu
u 
częścci ‐ Pojedynccze profile u
usuń przyciskkiem    (z prawej stron
ny 
okna Skale) wszyystkie skale ppoza 10 a prrzyciskiem   (z prawejj 
stron
ny okna Form maty )dodaj format rysunku A2 ASD D 033.dwt 
(proggram automatycznie dob bierze wielkoość formatu do zawarto ości 
rysunnku z zadeklaarowanej lissty formatóww). W ten sam sposób 
dobieerz skalę (1:10) i format rysunku (A22 ASD 033.dwt) dla 
pozostałych kateegorii Typu cczęści:  Pojed
dyncze blach hy, Elementy 
warssztatowe. 

39 
 
 

 
„ Na zakładce Opcje zachowaj ustawienia standardowe. 

„ Na zakładce Zestawienie stali zaznacz opcję Dodaj zestawienie i 
wybierz lokalizację tabeli na rysunku jako Lewy, dolny róg a 
następnie naciśnij przycisk Generuj. 

 
„ Po zakończonej generacji rysunku naciśnij przycisk Zamknij. 

40 
 
 

„ W Inspektorze obiektów przejdź na zakładkę Wydruki i kliknij 
dwukrotnie na B1, aby wyświetlić rysunek. (Zauważ, że widoki 
elementu warsztatowego i przynależnych części wstawione są na 
rysunku jako bloki. Dzięki temu można łatwo korygować 
rozmieszczenie widoków dostosowując je do własnych preferencji).   

 
2 Definicja grupy Konstrukcja stalowa dla całego modelu konstrukcji. 

„ Wróć do przestrzeni Modelu (kliknij zakładkę Model na pasku 
zakładek Układ/Model), a następnie w Inspektorze obiektów 
wybierz również zakładkę Model. Kliknij dowolny element z listy 
obiektów i naciśnij prawy przycisk myszy. W otwartym menu 
kontekstowym wybierz opcję Zaznacz wszystko. 

„ Kliknij Model ASD h Grupy h  (Grupa).  
Alternatywnie, kliknij menu Stal h Narzędzia h Grupa. 

„ Naciśnij Enter, aby zaakceptować typ grupy jako Standard, a 
następnie wpisz nazwę grupy ‐ Konstrukcja stalowa i naciśnij Enter. 
Zaakceptuj GUW jako układ współrzędnych grupy (ponownie 
naciskając Enter). 

3 Definicja widoku izometrycznego grupy Konstrukcja stalowa. 

„ W Inspektorze obiektów, na zakładce Pozycje, wybierz kategorię  
Grupy. 

41 
 
 

„ Zaznaacz grupę Ko
onstrukcja sstalowa i nacciśnij prawy przycisk myszy. Z 
menuu kontekstowwego wybierz opcję Dołłącz dokume ent. 

„ W okknie dialogow
wym Wybierz szablon m możemy wyb brać jaki typ 
wido
oku zostanie wygenerowwany dla całeej konstrukcji (widoki z 
boku
u/góry lub widoki izomettryczne). W ttym przypad
dku wybierz  
Grup
pa‐izometriaa dowolna 1:50 i naciśnijj OK. 

 
4 Modyfikaacja widoku iizometryczn Konstrukcja stalowa. 
nego grupy K

„ W Inspektorze o obiektów rozzwiń drzewkko Konstrukccja stalowa ii 
Konsstrukcja staloowa_rysune ek. Kliknij naa widoku Izometria 1:50 i 
naciśśnij prawy prrzycisk myszy, a następn nie opcję Dostosuj styl.

42 
 
 

„ W lewym, górnym rogu okna dialogowego Ustawienie stylów 
wymiarowania – Grupa, odznacz opcję Niewidoczne krawędzie. 

 
„ W prawym, dolnym rogu okna dialogowego Ustawienie stylów 
wymiarowania – Grupa, naciśnij   z prawej strony opcji Osie 
siatki projektowej. 

 
„ W oknie dialogowym Osie siatki projektowej, z rozwijalnego menu  
Styl tekstu, wybierz Standard i naciśnij OK. 

 
„ Zmodyfikowany widok (bez wyświetlania niewidocznych krawędzi 
profili i ze zmienionym stylem opisów siatek projektowych) powinien 
wyglądać jak na rysunku poniżej. 

43 
 
 

 
5 Definicja nowego wydruku. 

„ Na pasku zakładek Układ/Model zaznacz dowolną zakładkę, a 
następnie naciśnij prawy przycisk myszy i z menu kontekstowego 
wybierz opcję Z szblonu. 

„ W oknie dialogowym Wybierz szablon z pliku, wybierz szablon 
rysunkowy A2 ASD 033.dwt i naciśnij Otwórz. 

„ Naciśnij OK, aby zaakceptować A2 ASD jako nazwę arkusza. 

6 Dodanie widoku izometrycznego konstrukcji do wydruku A2 ASD. 

„ Na pasku zakładek Układ/Model zaznacz arkusz A2 ASD.  

„ W Inspektorze obiektów, na zakładce Pozycje, kliknij na Izometria 
1:50 i naciśnij prawy przycisk myszy. W otwartym menu 
kontekstowym wybierz opcję Dodaj jako blok do aktualnego 
Wydruku. 

44 
 
 

„ Wskaaż punkt wsttawienia wid
doku na wyd
druku A2 ASD
D.  

7 Dodanie rróżnych typó
ów zestawieeń do wydruku A2 ASD. 

„ Kliknij Rysunki ASSD h Zestaw
wienia h   (Zestawieenie stali). 
Alterrnatywnie, kliknij menu SStal h Zestawienia h Zeestawienie sttali. 

„ Naciśśnij Enter, ab
by zaakcepto
ować zakress zestawieniaa dla całej 
konsttrukcji. 

„ Wskaaż punkt wsttawienia wid
doku na wyd
druku A2 ASD
D.  

„ Kliknij Rysunki ASSD h Zestaw
wienia h   (Lista elementów 
warsztatowych). Alternatywnie, kliknij m
menu Stal h Zestawieniaa h 
Lista elementów warsztatow wych. 

„ Naciśśnij Enter, ab
by zaakcepto
ować zakress zestawieniaa dla całej 
konsttrukcji. 

„ Wskaaż punkt wsttawienia wid
doku na wyd
druku A2 ASD
D.  

 
UWAAGA Aby dosstosować wielkość tabeli kliknij na nią i naciśnij 
praw
wy klawisz myyszy. Następpnie z menu kontekstowwego wybierzz 
opcjęę Modyfikaccja. Zmieniając szerokośćć/wysokość wierszy i kolumn 
(poprzez przeciąggnięcie kraw
wędzi) możessz dostosow
wać wielkość 
tabelli do wymaganego rozmiaru.    

45 
 
 

 
„ Gotowy wydruk z wstawionym widokiem izometrycznym konstrukcji 
i zestawieniami materiałów powinien wyglądać jak na rysunku 
poniżej. 

 
Właśnie zakończyłeś Podręcznik pierwsze kroki z programem 
AutoCAD® Structural Detailing, moduł Stal. 

46