Proces biotechnologiczny

Zagadnienia podstawowe
Proces biotechnologiczny proces produkcji dóbr konsumpcyjnych oparty o wykorzystan
ie w³a ciwo ci produkcyjnych wybranych gatunków mikroorganizmów

Pomys³ co chcemy i jeste my w stanie produkowaæ

Analiza marketingowa ocena op³acalno ci produkcji
Poszukiwanie organizmu producenckiego
Opracowanie biotechnologii
Analiza ekonomiczna produkcji
Ochrona Patentowa oraz Wdro¿enie Produkcyjne
Projektowanie procesu biotechnologicznego obejmuje:
Pomys³ i jego ocena
Pomys³ produkcja etanolu z celulozy pochodz¹cej z odpadów przemys³u drzewnego
Pomys³ i jego ocena
W tym celu nale¿y:
Ustaliæ wielko æ zapotrzebowania na etanol na rynku krajowym i/lub zagranicznym np. ja
ko dodatek do paliw
Oceniæ koszt produkcji etanolu na tej drodze w odniesieniu do kosztów produkcji dla
istniej¹cych rozwi¹zañ ekonomicznych
Oceniæ obecny stan wiedzy w literaturze przedmiotu, szczególnie istniej¹ce patenty
Ustaliæ czy istniej¹ przes³anki pozaekonomiczne do produkcji etanolu w oparciu o wspom
niane ród³o np. spo³eczne lub/i zwi¹zane z ochron¹ rodowiska
Je li ocena uzyskana na powy¿szej drodze wypada pozytywnie nale¿y dokonaæ wyboru ród³a mik
rganizmu najbardziej przydatnego do przeprowadzenia powy¿szego procesu
Poszukiwanie organizmu producenckiego
Zadanie znalezienie mikroorganizmu prowadz¹cego biokonwersjê celulozy do etanolu
Mikroorganizm ten mo¿emy poszukiwaæ na drodze:
Screeningu np. poprzez izolacjê szczepów grzybów lub bakterii ze ¿waczy zwierz¹t ro lino¿
h, producentów zespo³ów enzymów celulolitycznych zwanych celulosomami
Przeszukania dostêpnych kolekcji mikroorganizmów, pod k¹tem mikroorganizmów celulolitycz
nych
Wykorzystanie mikroorganizmów z punktów a) i b) jako róde³ genów enzymów celulolitycznych
orzystanych przy konstrukcji rekombinowanego szczepu mikroorganizmu celulolitycz
nego drogê tê wybieramy w przypadku, gdy mikroorganizmy z grupy a) i b) nie spe³niaj¹ w
stopniu wystarczaj¹cym wymagañ tzw. idealnego mikroorganizmu producenckiego
Poszukiwanie organizmu producenckiego
Screening w celu pozyskania czystych kultur mikroorganizmów celulolitycznych z wyb
ranego ród³a stosujemy klasyczne techniki mikrobiologiczne.
Czyste kultury mikroorganizmów celulolitycznych uzyskanych podczas badañ przesiewow
ych musz¹ zostaæ zidentyfikowane, co najmniej na poziomie rodzaju (przynale¿no æ taksonomi
czna).
Poszukiwanie organizmu producenckiego

Wymagania, które spe³nia idealny mikroorganizm producencki

Mikroorganizm ten musi produkowaæ interesuj¹cy nas produkt tak szybko, jak to mo¿liwe
i jak najpro ciej (tania po¿ywka, unikanie kosztownych rozwi¹zañ technologicznych)
Musi byæ ³atwo dostêpny w postaci czystej kultury, a co za tym idzie ³atwy w przechowywa
niu przez d³ugie okresy czasu
Genetycznie stabilny i jednocze nie ³atwo ulegaj¹cy manipulacjom genetycznym
£atwy w hodowli na du¿¹ skalê na ³atwo dostêpnych pod³o¿ach przemys³owych
Nie mo¿e byæ organizmem patogennym !!!
Poszukiwanie organizmu producenckiego

Wymagania, które spe³nia idealny mikroorganizm producencki

Wymagania te spe³nia np. Saccharomyces cerevisiae jednak¿e nie znamy w naturze szcze
pów dro¿d¿y tego gatunku o w³a ciwo ciach celulolitycznych, ale mikroorganizm ten mo¿e byæ
zystany jako gospodarz dla genów enzymów celulolitycznych z innych róde³
Szczep dziki lub zakupiony z kolekcji mo¿e zostaæ ulepszony na drodze manipulacji gene
tycznych, dziêki którym np.:
jego metabolizm zostanie ukierunkowany na produkcjê etanolu z celulozy
Opracowanie technologii
Po wyborze mikroorganizmu producenckiego lub konstrukcji mikroorganizmu rekombin
owanego, nale¿y przeprowadziæ ¿mudny proces zwiêkszania skali procesu technologicznego c
zêsto okazuje siê, ¿e optymalne warunki prowadzenia procesu produkcyjnego na skalê labor
atoryjn¹ nie maj¹ prostego prze³o¿enia na skalê przemys³ow¹. W celu rozwi¹zania zaistnia³yc
emów, nale¿y stopniowo optymalizowaæ proces przechodz¹c przez produkcjê na skalê æwieræ i p
zn¹.
Opracowanie technologii
Badania te pozwalaj¹ na opracowanie procesu technologicznego zawieraj¹cego drogê prowa
dz¹c¹ od pojedynczej komórki szczepu producenckiego do biomasy dochodz¹cej do rzêdu ton w
mikrobiologii przemys³owej wskazane jest okresowe przeprowadzanie powy¿szego szeregu
czynno ci. Wynika to z faktu nieuniknionych samoistnych mutacji w komórkach potomny
ch szczepu producenckiego, powsta³ych podczas wzrostu biomasy w bioreaktorze, co p
rowadzi do obni¿enia wydajno ci procesu produkcji np. etanolu
Analiza ekonomiczna produkcji
Po zakoñczeniu etapu opracowania technologii nale¿y dokonaæ oszacowania ekonomicznyc
h kosztów prowadzenia procesu wed³ug zaproponowanej technologii, które nie mog¹ byæ wiêksze
ni¿ wyliczone maksymalne koszty op³acalno ci ekonomicznej procesu podczas pocz¹tkowego os
acowania op³acalno ci projektu.