Analiza SWOT

Pojęcie SWOT:

oznacza jedna z najpopularniejszych heurystycznych technik

analitycznych, służąca do porządkowania informacji. Bywa stosowana
we wszystkich obszarach planowania strategicznego jako uniwersalne
narzędzie pierwszego etapu analizy strategicznej. Np w naukach
ekonomicznych jest stosowana do analizy wewnętrznego i
zewnętrznego środowiska danej organizacji, (np przedsiębiorstwa),
analizy danego projektu, rozwiązania biznesowego itp.
 Istota analizy SWOT.
• pozwala na wygenerowanie z otoczenia szans rozwoju oraz
zagrożeń hamujących rozwój firmy

• rozważa się tutaj zarówno otoczenie bliższe oraz otoczenie  dalsze

(w otoczeniu bliższym 5 sił konkurencji Portera, a w otoczeniu
dalszym trendy ekonomiczne, demograficzne, technologiczne,
prawne, kulturowe itp.)

• analiza zasobów ma doprowadzić do wygenerowania mocnych

punktów przedsiębiorstwa oraz wskazania jego słabych stron.
Mocne punkty mogą oznaczać; iż należy je nadal rozwijać i
doskonalić, słabe zaś eliminować, bądź zreorganizować

• analizę zasobów firmy zwykle prowadzi się równolegle z analizą

zasobów najgroźniejszych konkurentów, w celu  wskazania różnic
między słabymi a mocnymi stronami rywalizujących firm. 
 Technika analityczna SWOT polega na posegregowaniu
posiadanej informacji o danej sprawie na cztery grupy (cztery
kategorie czynników strategicznych):

Nazwa Swot jest akronimem angielskich słów Strengths (mocne strony),

Weaknesses (słabe strony), Opportunities (szanse), Threats
(zagrożenia).

• S (Strengths) – mocne strony: wszystko to co stanowi atut, przewagę,

zaletę analizowanego obiektu,
• W (Weaknesses) – słabe strony: wszystko to co stanowi słabość, barierę,
wadę analizowanego obiektu,
• O (Opportunities) – szanse: wszystko to co stwarza dla analizowanego
obiektu szansę korzystnej zmiany,
• T (Threats) – zagrożenia: wszystko to co stwarza dla analizowanego
obiektu niebezpieczeństwo zmiany niekorzystnej.

Informacja, która nie może być poprawnie zakwalifikowana do żadnej z

wymienionych grup, jest w dalszej analizie pomijana jako nieistotna
strategicznie.
 Zastosowanie analizy Swot
Zastosowanie analizy Swot jest niezwykle szerokie. Oto niektóre z zastosowań:
- do analizy strategicznej, na bazie której mogą być budowane plany strategiczne.
- do wspomagania procesów restrukturyzacyjnych, których zadaniem jest
podwyższanie trafność podejmowanych decyzji kierunkowych.
- w celu wypracowania strategii dostosowanej do gospodarki rynkowej.
- w celu poznania i zrozumienia swojego środowiska wewnętrznego i zewnętrznego,
aby opracować efektywne plany działania swojego przedsiębiorstwa.
- w celu określenie kluczowych czynników dla firmy, mających decydujący wpływ na jej
przyszłość.
- w celu ustalenia kolejnych wersji rozwojowych dla różnych punktów w przyszłości,
zależnie od zakresu i celu analizy.
- w celu zapewnienie spójnego planowania jakości w skali przedsiębiorstwa (szerokie
zastosowanie w ramach norm ISO). Na podstawie danych dotyczących
poszczególnych komórek przedsiębiorstwa można opracować zestawienia Swot w
skali całej organizacji, które mogą następnie być podstawę do określania
strategicznych celów firmy i tworzenia biznes planów.
Zakres zastosowań metodologii Swot jest praktycznie nieograniczony i zależy w dużej
mierze od naszych potrzeb i pomysłowości. Ze względu na swoją elastyczność należy
polecić zastosowanie metodologii Swot w tych obszarach, gdzie zastosowanie innych
metod jest utrudnione lub niemożliwe. Analiza Swot powinna również być elementem
każdego biznes planu.
 Analiza czynników otoczenia

1) Typy otoczenia:
a) stabilne:
• wyroby i usługi nie ulegają zmianom w ostatnich latach
• modyfikacje i zmiany można zaplanować z dużym
wyprzedzeniem
• stały zbiór konkurentów i klientów z nielicznymi nowymi i
ubywającymi
• brak nowości technicznych w konkurencyjnych dziedzinach
• stałość stosunków miedzy kierownictwem a robotnikami
• stabilne warunki społeczne i polityczne.
 Typy otoczenia

b) zmienne:         
• wyroby i usługi ulegają umiarkowanym zmianom (ale tendencje są możliwe
do przewidzenia)
• stały zbiór konkurencji i niewielkie wahania
• podstawowy zbiór praw zmienia się wolno i stopniowo
• umiarkowane i stopniowe innowacje techniczne
• scentralizowany system podejmowania decyzji w firmie
• obserwacja otoczenia przez specjalistów. 
c)    burzliwe:        
• ciągłe zmiany wyrobów lub usług
• wciąż zmieniający się układ konkurentów
• nieprzewidziane działania państwa
• szybkie starzenie się technologii
• gwałtowne zmiany w zachowaniach klientów
 Rodzaje zmian w otoczeniu:

a)  ciągłe
• wysoki stopień przewidywalności w długim okresie czasu
• możliwość stosowania metod statystycznych i ekonometrycznych w
prognozowaniu zjawisk
• przykłady zmian ciągłych: malejący przyrost naturalny, wzrost
przestępczości, polaryzacja dochodowa społeczeństwa,
wzrastające bezrobocie, ultraindywidualizm w zachowaniu ludzi,
spadający odsetek zawieranych małżeństw, komputeryzacja,
miniaturyzacja, chemizacja itp.
b) nieciągłe        
• przypadkowe, nagłe załamania na rynku
• polityczne, afery, luki prawne, kryzys naftowy, giełdy, niestabilność
rządów
• kataklizmy, wojny
 Analiza zasobów

a) dotyczy łańcucha wartości Portera

b) obejmuje działalność podstawową i pomocniczą.

- działalność podstawowa:
• logistyka na wejściu - przychód, magazynowanie, przygotowanie środków trwałych i
surowców do produkcji.
• wytwarzanie - wszystkie operacje na wyrobie aż do otrzymania finalnego wyrobu
• marketing i sprzedaż - działania od producenta do konsumenta obejmujące: cechy
produktu, cenę, promocję, dystrybucję poprzedzone badaniami marketingowymi.
• logistyka wyjściowa - ekspedycja towarów na zewnątrz, zbieranie zamówień,
magazynowanie wyrobów gotowych, transport.
• obsługa klientów - usługi związane ze sprzedażą, instruktażem, montażem, serwisem
itp. 
- działalność pomocnicza:
• infrastruktura firmy - zarządzanie, planowanie, system informacji, stosunki z
otoczeniem, rachunkowość.
• zarządzanie personelem - analiza pracy, nabór, szkolenie, systemy wynagradzania.
• rozwój technologii - generowanie wartości w zakresie wytwarzania.
• zaopatrzenie - wszystkie czynności zakupu.
 
ŁAŃCUCH WARTOŚCI PORTERA
             

Infrastruktura firmy
 
 

Zarządzanie kadrami
 
Zmiany w technologii
 
 

Zaopatrzenie
 
 
Logistyka        wytwarzanie    marketing         logistyka           obsługa
wejściowa                                  i zbyt                 wyjściowa         klienta
 

                                                                                                      
zysk
 Lista krytycznych subobszarów branych pod uwagę w analizie SWOT.
OTOCZENIE BLIŻSZE
(5 sił konkurencji Portera):

aktualna konkurencja •liczba konkurentów (ich strategie)

•faza rozwoju branży
•wielkość rynku
•udziały w rynku
•koszty stałe
•koszty wycofania się z rynku
•alianse strategiczne (grupy)

zagrożenie wejściem •skala działania

nowych firm •dyferencjacja produktu
•potrzeby kapitałowe
•bariery kosztowe
•brak kanałów dystrybucji
•polityka rządu
nabywcy •siła przetargowa nabywców;
•stopień ich koncentracji
•naciski na jakość
•możliwość integracji wstecz
•lojalność, ryzyko utraty klientów
•siła przetargowa, ich organizacje
dostawcy •ich siła przetargowa
•ryzyko integracji wprzód
•marka , dyferencjacja oferty
•system dostaw

substytuty •wynikają z technologii:

•gołąb pocztowy - kurier - list - telefon analogowy - GSM - Internet - ???
•pieszo - koń - dyliżans - pociąg - rower - samochód - samolot - rakieta -???
•orkiestra - płyta analogowa - taśma magnetofonowa - płyta CD - karta    dźwiękowa w PC - ???
 CZYNNIKI MAKROOTOCZENIA:

  ekonomiczne •stopa inflacji

•kursy wymiany walut
•stopa wzrostu PKB
•stopa kredytowa
•stopa bezrobocia
•stopa podatkowa (ulgi, strefy zwolnione)
•dochody ludności
•infrastruktura (drogi, hotele, transport)
•koszty energii (dostęp do tańszych źródeł)
•dostęp do kwalifikowanej siły roboczej
•elastyczność cen
prawne •przepisy celne
•przepisy ekologiczne
•przepisy antymonopolowe
•przepisy antydumpingowe
•etyka reklamy
•przepisy w zakresie zatrudniania i zwalniania
•przepisy w zakresie płacy minimalnej
•monopol chroniony przez państwo
•przepisy podatkowe
•przepisy ochrony patentów, licencji;
•przepisy kontroli organów państwowych  (UKS, US, NIK,     SANEPID, PIP, PIH, UC )

technologia •tempo zmian technologicznych;

•starzenie się i umieranie branż;
•wyłanianie się nowych branż;
•faza rozwoju branży;
•liderzy w technologii;

zmiany społeczno - •demografia (wyże, wiek, płeć, małżeństwa,   migracje, ilość dzieci)
kulturalne •zmiana wartości życia (hedonizm, liberalizm,  ultraindywidualizm, relatywizm)
•etos pracy
•rozpad rodziny
 Lista czynników podlegających szczegółowej ocenie w analizie SWOT (praktyczna lista)

ZASOBY FIRMY  (mocne i słabe strony): SZANSE I ZAGROŻENIA:

   
I. Marketing /Sprzedaż/ Dystrybucja: I. Makrootoczenie:
•Jakość produktów •stopa inflacji
•asortyment (szerokość, głębokość, długość) •stopa kredytowa
•wizerunek produktów •stopa podatkowa
•marka i jej siła •stopa wzrostu PKB
•cykl życia produktów •stopa lokalnego bezrobocia
•jakość •lokalny poziom dochodów
•serwis po sprzedaży •lokalne zwyczaje w handlu i sposobie życia
•poziom cen •koszt energii (dostęp do tańszych źródeł)
•warunki kredytowania •koszt podstawowych surowców
•marże •ograniczenia cen w stosunku do zarobków
•wielkość obrotu •bariery w ochronie środowiska (prawo)
•kanały dystrybucyjne •bariery celne (prawo)
•udział w rynku •czynniki demograficzne
•pokrycie rynku siecią dystrybucji •zawieranie małżeństw
•zasięg geograficzny •procent segmentów młodzieżowych i w wieku starszym
•przystosowanie do potrzeb rynku •emancypacja kobiet
•umowy z odbiorcami •przepisy w zakresie ochrony zdrowia
•opinia klientów o produkcie •przepisy podatkowe
  •przepisy prawa pracy
•zmiany społeczno-kulturalne
•stan lokalnych urządzeń w infrastrukturze (drogi, telefony Itp.)
 Lista czynników podlegających szczegółowej ocenie w analizie SWOT (praktyczna lista) Cd.

II. Produkcja i logistyka II. Mikrootoczenie (5 sił Portera):

•lokalizacja •faza rozwoju branży
•stan zapasów zalegającym w magazynach •siła dostawców, porozumienia, pewność dostaw
•stan budynków •zagrożenie wstecz  w cyklu przedprodukcyjnym (dostawcy)
•możliwości rozbudowy •siła klientów (ich organizacje)
•połączenia transportowe •ryzyko utraty klientów
•sąsiedztwo klientów •łączenie się, połączenia aktualnych konkurentów (grupy strategiczne,
•jakość sprzętu alianse)
•jakość metod zarządzania •ryzyko nowych konkurentów
•zdolności wytwórcze •ryzyko produktów zastępczych
•gotowość do produkowania krótkich serii •trudności transportowe
•stopień automatyzacji •porozumienia w dziedzinie badań i rozwoju
•ciągłość cyklu (logistyka wewnętrzna) •technologie przemieszczania materiałów , magazynowania
•koszty produkcji / wytworzenia produktu jednostkowego •nowe rynki
•obieg informacji w firmie •ewolucja postaw klientów
•elastyczność / łatwość reagowania na zmiany potrzeb klientów i •działania interwencyjne podejmowane przez państwo
dostosowania technologii •kanały dystrybucji
  •integracja w cyklu poprodukcyjnym (odbiorcy)
III. Badania + Rozwój. •warunki dostaw
•dziedziny badań •rozpoznanie rynku dostawców
•nakłady na badania (% obrotów)
•patenty zastrzeżone
•śledzenie trendów technologicznych
 Lista czynników podlegających szczegółowej ocenie w analizie SWOT (praktyczna lista) Cd.
IV. Finanse.
•struktura kapitału (własny, obcy)
•zapotrzebowanie na środki obrotowe
•poziom zadłużenia
•poziom należności od innych
•płynność finansowa
•rentowność ekonomiczna
•rentowność finansowa
•koszty ogólne
 V. Kontrola zarządzania
•jakość informatyki
•plan finansowania
•dostęp do banków danych
•analiza kosztów
•plan zarządzania środkami płynnymi
•rachunki klientów
•przedsiębiorczość i inicjatywa kierownictwa
•poziom kadry zarządzającej
 VI. Zasoby ludzkie:
•rekrutacja/ integracja
•szkolenie / doskonalenie
•poziom rotacji / fluktuacji
•Systemy motywacyjne
•kwalifikacje i umiejętności
•Systemy awansu / kariery
•poziom zarobków
•Systemy ocen pracowników
•delegacja zadań, uprawnień, odpowiedzialności
•stosunki w pracy
•zgodność celów kierownictwa i załogi
 Przykładowe pytania stawiane w analizie SWOT:
Potencjalne mocne strony Potencjalne słabe strony
•znacząca pozycja ? •brak jasno wytyczonej strategii ?
•wystarczające zasoby ? •słaba pozycja konkurencyjna ?
•duża zdolność konkurowania ? •brak środków ?
•dobra opinia klientów ? •niska rentowność ?
•uznany lider rynkowy ? •brak liderów wśród kadry kierowniczej ?
•dobrze przemyślane strategie funkcjonalne ? •brak kluczowych umiejętności ?
•korzystanie z efektu doświadczeń ? •błędy we wdrażaniu strategii ?
•brak silnej presji konkurencji ? •podatność na naciski konkurencji ?
•własna technologia ? •nienadążanie za postępem technicznym ?
•przewaga kosztowa ? •słaby image firmy?
•zdolność do innowacji produktowych ? •słaby poziom marketingu ?
•doświadczona kadra kierownicza ? •koszt jednostkowy wyższy od głównych konkurentów?
•inne ?
Potencjalne szanse Potencjalne zagrożenia
•pojawienie się nowych grup klientów ? •możliwość pojawienia się nowych konkurentów ?
•wejście na nowe rynki ? •wzrost sprzedaży substytutów ?
•możliwość poszerzenia asortymentu ? •wolniejszy wzrost rynku ?
•możliwość dywersyfikacji wyrobów ? •niekorzystne rozwiązania systemowe ?
•możliwość podjęcia produkcji wyrobów komplementarnych ? •podatność firmy na regresję i wahania koniunktury ?
•integracja pozioma ? •wzrost siły przetargowej nabywców lub dostawców ?
•możliwość przejścia do lepszej grupy strategicznej ? •zmiana potrzeb i gustów nabywców ?
•ograniczona rywalizacja w sektorze ? •niekorzystne zmiany demograficzne ?
•szybszy wzrost rynku ?
•inne ?