Spróbujmy wyobrazić sobie, jak

to było… - A. Mickiewicz Dziady

cz.II
Osądzić ziemskie życie –
przesłanie moralne II części
„Dziadów”

mgr Jolanta Cpałka , mgr Michał Janic

2011, Częstochowa
 Struktura WebQuestu
Wprowadzenie
Zadanie
Proces
Źródła
Ewaluacja
Konkluzja
- podręcznik dla nauczyciela
 Wprowadzenie
Przeczytałeś już tekst dramatu Adama Mickiewicza pt.
„Dziady” część II.
Teraz uzupełnisz swoją wiedzę o tajemniczym
obrzędzie przedstawionym w tym utworze, a także
poznasz jego przesłanie filozoficzne.
Z pomocą przyjdą Ci wskazane strony internetowe.
Nauczysz się :
- sprawnie wyszukiwać potrzebne informacje,
selekcjonować je,
- formułować wnioski,
- redagować krótkie teksty użytkowe,
- wykonywać pracę plastyczną na określony temat.
Uzupełnisz również swoją wiedz ę na temat dramatu
jako rodzaju literackiego, przypomnisz sobie związane
z nim pojęcia.
 Zadanie nr 1
• Korzystając ze słownika języka polskiego, podaj różne znaczenie słowa
„dziady”, a następnie na podstawie wstępu poprzedzającego część
dramatyczną utworu A. Mickiewicza, zredaguj notatkę encyklopedyczną
o obrzędzie dziadów.

Pytania pomocnicze:
- Jakie warstwy społeczne obchodziły dziady?
- Gdzie obchodziło się dziady i w jaki sposób?
- Co zainspirowało poetę do napisania „Dziadów”?
 Zadanie nr 2

• Określ, jaki nastrój panuje w dramacie

Adama Mickiewicza. Wymień elementy świata
przedstawionego tworzące ten nastrój.
Uzupełnij schemat znajdujący się poniżej.
 Nastrój

czas miejsce przedmioty postaci

realistyczne fantastyczne

……………………… ……………………. ……………………….

…………………………… ………………………

Która z postaci ma zdolność przekraczania granicy między światem ziemskim i pozaziemskim?

………………………………………………………………………………………………..
 Zadanie nr 3
Teraz będziecie pracować podzieleni na trzy
grupy. Każda z grup przedstawi inną zjawę:
duchy lekkie- aniołki Rózia i Józio, duch ciężki
- Widmo Złego Pana, duch pośredni - zjawa
pasterki Zosi. W tym celu uzupełnijcie tabelkę.
W miarę możliwości odszukajcie i dołączcie
ilustrację przedstawiającą danego ducha.
Czynności Guślarza: Zaklęcie:

Wina: Duch Kara:

(nazwa, krótki opis wyglądu)

Prośba:

Pouczenie (cytat z tekstu):

Rozwinięcie sensu pouczenia (wskazówki dotyczące życia, wynikające z wypowiedzi duchów):

 Zadanie nr 4
Uzupełnij poniższy schemat określeniami wybranymi z ramki.

Tekst dramatu

Tekst poboczny
Tekst główny ( didaskalia):informacje
dotyczące np.:

Wypowiedzi postaci,
oświetlenia sceny, dialogi
postaci, monologi postaci,
kostiumów, scenografii,
oprawy muzycznej, ruchu
scenicznego , gry aktorów.
 Zadanie nr 5
W imieniu Guślarza napisz (tylko dla
wtajemniczonych)ogłoszenie o planowanym
obrzędzie Dziadów. Zastanów się, do kogo będzie ono
adresowane. Weź pod uwagę czas, miejsce, cel
i charakter spotkania. Uwzględnij jak najwięcej
informacji zawartych w tekście.
 Zadanie nr 6
Wykonajcie plakat do inscenizacji II części Dziadów.
Postarajcie się, aby oddziaływał on na wyobraźnię i
emocje adresatów przedstawienia, którymi są
koleżanki i koledzy z Waszej szkoły.
 Proces
• Praca nad notatką:
- przeczytajcie uważnie autorską przedmowę do dzieła,
- przejrzyjcie źródła, kierując się pytaniami pomocniczymi,
- nadajcie notatce zwięzłą formę.
• Praca nad tabelą (patrz zadania dla grup ):
- przeanalizujcie tekst, zwracając uwagę na ziemskie i pozaziemskie życie poszczególnych zjaw,
ich wypowiedzi i prośby,
- spróbujcie zinterpretować, rozwinąć wypowiadane przestrogi,
- postarajcie się wyszukać ilustrację danego ducha.
• Utwór A. Mickiewicza przeznaczony jest na scenę. W związku z tym:
- przypomnijcie sobie podstawowe pojęcia związane z dramatem jako rodzajem literackim.
• Ćwiczenie redakcyjne (zaproszenie ):
- pamiętajcie o zwięzłej formie, wszystkich elementach zaproszenia, zwrotach
grzecznościowych i estetyce zapisu.
• Wykonanie plakatu potraktujcie jako zabawę plastyczną. Uruchomcie
Swoją wyobraźnię i inwencję twórczą.
 Źródła
• http://dzi.ostatnidzwonek.pl/a-255.html  
• http://literat.ug.edu.pl/dziady/003.htm
• http://pl.wikipedia.org/wiki/Dziady_(dramat)
• http://www.google.pl/images?hl=pl&q=dziady+cz+2&um=1&ie=UTF-8&source=uni
v&ei=y81KTfvVAsawhQeJuqCsDg&sa=X&oi=image_result_group&ct=title&resnum
=8&ved=0CEIQsAQwBw
• http://mickiewicz.nasz.info/dziady_czesc_3_akt_1_scena_7.html
• http://sjp.pwn.pl/szukaj/dziady
 Ewaluacja
Każdy etap Waszej pracy będzie oceniony
według podanych kryteriów w postaci Rodzaj zadania: Kryteria:
punktów. W końcowej fazie punkty te
zostaną zliczone, a ich suma zmieniona Notatka -wyjaśnienie znaczenia słowa „dziady”,
w konkretną ocenę. ( 0-5p.) - wybór informacji z tekstu w oparciu o pytania
pomocnicze,
- spójność wypowiedzi,
- poprawność językowa ( dopuszczalny 1 błąd),
- poprawność zapisu ( dopuszczalny 1 błąd ort. i 1
błąd int. );

Celujący – 18 pkt
Uzupełnienie schematu - poprawne odpowiedzi na pytania,
Bardzo dobry – 17 – 16 pkt ( 0 -3p.) - poprawne uzupełnienie wszystkich elementów
schematu;
Dobry – 15 – 12 pkt
Dostateczny – 11 – 8 pkt Tabela -uzupełnienie wszystkich elementów tabeli
(0-10p.) ze szczególnym uwzględnieniem wyjaśnienia sensu
Dopuszczający – 7 – 6 pkt pouczenia;
Niedostateczny – 5 pkt i mniej
Uzupełnienie schematu - poprawne uzupełnienie wszystkich elementów
określeniami z ramki schematu;
(0-5p.)

Ogłoszenie -realizacja tematu,

(0-5p.) - kompozycja,
- poprawność językowa i stylistyczna
( dopuszczalny 1 bł. jęz.),
- zapis ( dopuszczalny 1 bł. ort. I 1 bł. int.)

Plakat -pomysł na formę graficzną ( skrótowe,

(0-5p.) metaforyczne uchwycenie sensu utworu ),
- technika i estetyka wykonania.
 Konkluzja
Głównym celem Waszej pracy było poznanie i zrozumienie sensu utworu
Adama Mickiewicza.
Szukając informacji mieliście okazję zapoznać się z obrzędem, który
w nieco zmienionej formie przetrwał do czasów współczesnych. Przy okazji
obejrzeliście dzieła plastyczne inspirowane tekstem utworu.
Wykonując projekt doskonaliliście umiejętność czytania ze zrozumieniem,
pracy z tekstem, wyszukiwania potrzebnych informacji, formułowania
wniosków, redagowania wypowiedzi na określony temat, a przede
wszystkim korzystania z zasobów Internetu. Mieliście również okazję
pracować w grupie i umiejętnie kierować pracą nad projektem.
 Podręcznik dla nauczyciela
Wymagania z podstawy programowej
ogólne (cele kształcenia)
I. Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji.
II. Analiza i interpretacja tekstów kultury.
III. Tworzenie wypowiedzi.
Szczegółowe
I. Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji.
1.1 Czytanie i słuchanie. Uczeń:
1) Odbiera komunikaty pisane, mówione, w tym nadawane za pomocą środków audiowizualnych – rozróżnia informacje przekazane werbalnie
oraz zawarte w dźwięku i obrazie;
2) Wyszukuje wypowiedzi potrzebne informacje oraz cytuje odpowiednie fragmenty tekstu;
7) Rozpoznaje intencje wypowiedzi.
2. Samokształcenie i docieranie do informacji. Uczeń:
3) Samodzielnie dociera do informacji – w książkach, prasie, mediach elektronicznych oraz w wypowiedziach ustnych;
3) Korzysta ze słownika: języka polskiego (…), terminów literackich w formie książkowej i elektronicznej.
II. Analiza i interpretacja tekstów kultury. Uczeń zna teksty literackie i inne teksty kultury wskazane przez nauczyciela.
1. Wstępne rozpoznanie. Uczeń:
2) Rozpoznaje problematykę utworu.
2. Analiza. Uczeń:
6) Przypisuje czytany utwór do właściwego rodzaju literackiego ( epika, liryka, dramat);
9) Wskazuje elementy dramatu, takie jak: akt, scena, tekst główny, tekst poboczny, monolog, dialog.
3. Interpretacja. Uczeń:
1) Przedstawia propozycję odczytania konkretnego tekstu kultury i uzasadnia ją.
4. Wartości i wartościowanie. Uczeń:
2) Omawia na podstawie poznanych dzieł literackich i innych tekstów kultury podstawowe, ponadczasowe zagadnienia egzystencjalne, np. miłość,
przyjaźń, śmierć, cierpienie (…), dostrzega i poddaje refleksji uniwersalne wartości humanistyczne.
III. Tworzenie wypowiedzi.
1. Mówienie i pisanie. Uczeń:
2) Stosuje zasady organizacji tekstu zgodne z wymogami gatunku, tworząc spójną pod względem logicznym i składniowym wypowiedź na zadany
temat;
5) Uczestniczy w dyskusji, uzasadnia własne zdanie, przyjmuje poglądy innych lub polemizuje z nimi.