Professional Documents
Culture Documents
treści
treści
w numerze
Od redakcji .................................................................................................................2
Wydarzenia ................................................................................................................6
Mostowe konstrukcje gruntowo-powłokowe
Grzegorz Antoniszyn
Aktualności ............................................................................................................. 20
W artykule przedstawiono numeryczną i analityczną
Metody obliczania płyt fundamentowych ..................................................... 26 metodę wyznaczania sił wewnętrznych w powło-
kach mostowych obiektów gruntowo-powłoko-
Włodzimierz Starosolski wych typu Super-Cor. Analizie poddano procedurę
opracowaną przez Sundquista-Petterssona oraz me-
Wyznaczanie nośności granicznej pali w badaniach referencyjnych...... 34 todę obliczeń opartą na MES. Zestawiono i porów-
nano wartości sił wewnętrznych uzyskane z obydwu
Jarosław Rybak
metod.
Nośność pionowa grodzic ................................................................................... 38
Paweł Kwarciński
kalendarium
Konferencja Infrastruktura i Infrastruktura Stadio- INFRASTRUKTURA organizator: Śląska Szkoła Dróg i Mostów
nowa EURO 2012 VI Międzynarodowe Targi tel: +48 32 237 21 89
Warszawa, Hotel Kyriad Prestige, 2008-09-25 do Warszawa, 2008-10-15 do 2008-10-17 fax: +48 32 237 14 78
2008-09-25 organizator: Międzynarodowe Targi Polska sp. z o.o. e-mail: biuro@drogimosty.com
organizator: Atlas Business Service adres: 04-307 Warszawa ul. Makowska 95
tel: +48 22 627 33 48 tel: +48 22 529 39 00 IX Świąteczna drogowo – mostowa Sesja Naukowa:
fax: 48 22 827 82 28 fax: +48 22 529 39 76 Przepusty w Infrastrukturze Komunikacyjnej
e-mail: abs@atlasbusiness.pl e-mail: info@mtpolska.com.pl Żmigród, 2008-11-27 do 2008-11-28
www.atlasbusiness.pl www.mtpolska.com.pl organizator: Infrastruktura Komunikacyjna
tel: +48 71 385 31 00
Odwodnienie dróg i ulic a ekologia - prawo, projek- POLEKO 2008 Międzynarodowe Targi Ekologiczne fax: +48 71 385 30 68
towanie, wykonawstwo Poznań, 2008-10-27 do 2008-10-30 e-mail: awysokowski@intra-kom.eu
Zakopane, 2008-09-29 do 2008-10-01 organizator: Międzynarodowe Targi Polska sp. z o.o.
organizator: SITK RP Oddział w Krakowie adres: 60-734 Poznań ul. Głogowska 14 6th Austrian Tunneltag 2008
adres: 30-804 Kraków ul. Siostrzana 11 tel: +48 61 869 26 96 fax: +48 61 869 29 52 Salzburg/Austria, 2008-10-08 do 2008-10-10
tel: +48 12 658-93-72 e-mail: poleko@mpt.pl organizator: Österreichische Gesellschaft für Geome-
fax: +4812 659-00-76 www.poleko.mtp.pl chanik
e-mail: krakow@sitk.org.pl adres: Bayerhmerstr. 14 5020 Salzburg, Österreich
www.sitk.org.pl/krakow/index.html WYROBY I SYSTEMY DO NAPRAW I OCHRONY BE- tel: +43 662 875519
TONU fax: +43 662 889748
DNI BETONU 2008 Warszawa, 2008-11-03 do 2008-11-07 e-mail: salzburg@oegg.at
WISŁA, Hotel Gołębiewski, 2008-10-13 do organizator: Instytut Badawczy Dróg i Mostów www.oegg.at
2008-10-15 adres: 03-301 Warszawa ul. Jagiellońska 80
organizator: Stowarzyszenie Producentów Cementu tel: +48 22 814 13 06 fax: +48 22 811 17 92 Tunnelling 2008
adres: 30-003 Kraków ul. Lubelska 29 e-mail: ibdim@ibdim.edu.pl London, 2008-10-16 do 2008-10-16
tel: +48 12 423 33 55 www. ibdim.edu.pl organizator: BTS / NCE
fax: +48 12 423 33 45 tel: +44 084 50 56 80 69
e-mail: dnibetonu@polskicement.pl Konstrukcja i Wyposażenie Mostów fax: +44 020 77 28 52 99
www.dnibetonu.pl V Ogólnopolska Konferencja Mostowców e-mail: constructconferences@emap.com
Wisła, Hotel Stok, 2008-11-05 do 2008-11-06 www.tunnelling2008.co.uk
6000 2
4000
Foundations constitute a crucial part of construction costs. Therefore, establishing their detailed amount and
2000
usage should be analysed thoroughly. The rule, however, is often not applied due to not taking into considera-
0
0 20 40 60 80 100 120 mm
tion a number of factors which can strongly influence the construction process. This paper describes the possible
results of various assumptions made at the planning stage, concerning the foundation plates. For the clarity of
the argument, it has been assumed, that in the exemplary construction the forces affecting the foundation are
not prone to its movements.
25%sf sf
Ng
THE DETERMINATION OF BEARING CAPACITY OF PILES IN REFERENCE RESEARCH ...................................34
The article describes preliminary results of estimations aiming at designing new procedure for performing and
interpretation of static studies, so that they can serve as a basis for dynamic studies calibration. A set of extrapo-
lation analysis results is presented in the paper, performed on the example of control study of piles used in the
This paper presents numerical and analytical method of calculation internal forces in shells of Super-Cor soil-steel
bridges. The Sundquist-Pettersson method and FEM method was analyzed. Values of internal forces obtained
from both methods are also compared in this article.
Geotechnical objects deformations, such as ramparts, embankments and slopes are determined based on ob-
servation of the number of displacements of study points purposefully stabilized on the surface of the object.
The measurement is performed very carefully but the number of points is scarce. The authors have studied the
subject of geotechnical object monitoring with the example of J. Piłsudski’s Mound in Krakow.
The article describes the metro service in Russian capital city, which is considered one of the most interesting
constructions of the kind in the world. The problem with city transport was present in Moscow as early as 19th
century, as the number of the city inhabitants and its growth were very rapid. This need for a modern public
transport yielded in plans – first for city railway service – and eventually underground railway projects. In 1934
the construction was started.
2 0 .0 8 P
PI ERWSZY PRZEŁOM GIGANTA Z SZANGHAJU.
Jedna z dwóch najwie˛kszych na świecie maszyn dra˛ża˛cych tunele, S-317 Herrenknecht
Mixshield o średnicy 15.430 mm, osia˛gne˛ła swój cel 28 maja 2008r., sześć miesie˛cy przed
planowanym terminem zakończenia dra˛żenia. W cia˛gu zaledwie 20 miesie˛cy gigantyczna
głowica wydra˛żyła tunel o długości 7.472 m, w którym znajdować sie˛ be˛dzie trzypasmowa
autostrada. Tygodniowe poste˛py prac osia˛gały nawet 144 m. Podczas dra˛żenia pod sama˛
rzeka˛ Jangcy, maszyna pracowała przy ciśnieniu 6,5 bar. Identyczna maszyna S-318 pracu-
ja˛ca na równoległej trasie dostosowała sie˛ pracy S-317 i w cia˛gu 17 miesie˛cy wydra˛żyła
6.500 m.
Oba tunele drogowe przebiegaja˛ pod rzeka˛ Jangcy i prowadza˛ z dzielnicy Pudong
w Szanghaju na wyspe˛ Changxing w delcie rzeki. Otwarcie tuneli dla ruchu zaplanowano
na Światowa˛ Wystawe˛ Expo w Szanghaju w roku 2010. Ten przełomowy i wielki projekt
jest kamieniem milowym w technologii tunelowania. Herrenknecht gratuluje Shanghai
Changjiang Tunnel & Bridge Construction Development oraz całej grupie wykonawczej tego
wielkiego sukcesu.
SZANGHAJ | CHINY
D AN E PROJEKTU WYK ONAWCA
S-317, S-318 Shanghai Changjiang
2x Mixshields Tunnel & Bridge
Średnica: 15.430 mm każda Construction
Moc znamionowa: Development Co., Ltd.
3.500 kW każda
Długość tuneli: 2x 7.472 m
Geologia: piasek, glina
INŻYNIERIA 200
20088
– konferencja, wystawa oraz pokazy technologii na żywo
Po kilku miesiącach intensywnych Sponsorem generalnym imprezy prezentacji firmy poprzez dodatkowe
przygotowań i oczekiwań w dniach była firma: jej eksponowanie w materiałach kon-
17–19 czerwca 2008 r. odbyła się • INFRA SA ferencyjnych, prasie i Internecie.
VI Międzynarodowa Konferencja, Wy- Sponsorami panelowymi zostały fir- W ciągu kilku lat organizowania
stawa i Pokazy Technologii „INŻYNIE- my: konferencji zyskała ona dużą reno-
RIA 2008” połączona z wręczeniem • Haba-Beton Johann Bartlechner mę w branży. Uzyskała też poparcie
branżowych nagród TYTAN. Miej- sp. z o.o., ze strony przedstawicieli świata na-
scem spotkania po raz kolejny było, • Per Aarsleff Polska sp. z o.o. uki, stowarzyszeń, fundacji i innych
znajdujące się nieopodal Krakowa, Natomiast sponsorami wspierającymi instytucji związanych z prezentowaną
Krakowskie Centrum Konferencyjne tegorocznej imprezy były firmy: w czasie jej trwania tematyką. Dlatego
w Tomaszowicach. • Consolis Polska sp. z o.o. i tym razem nie zabrakło poparcia dla
W tym roku po raz pierwszy konfe- • Gamm-Bud sp. z o.o. naszej działalności w postaci patrona-
rencja była organizowana we współ- • Hobas System Polska sp. z o.o. tu honorowego, który objęli:
pracy z Miejskim Przedsiębiorstwem • HYDROBUDOWA 9 Przedsiębior- • Ministerstwo Infrastruktury,
Wodociągów i Kanalizacji Spółka Ak- stwo Inżynieryjno-Budowlane Spół- • prof. dr hab. inż. Kazimierz Furtak,
cyjna w Krakowie, które wzbogaciło ka Akcyjna Rektor-elekt Politechniki Krakow-
czerwcowe wydarzenia m.in. poprzez • Insituform sp. z o.o. skiej,
przygotowanie pokazów technologii • PRG METRO sp. z o.o. • prof. dr hab. inż. Antoni Tajduś,
na placach budów, które prowadzi Rektor Akademii Górniczo-Hutni-
MPWiK. Tegoroczna edycja impre- Swoim wsparciem i obecnością czej w Krakowie,
zy wyróżniała się również tym, iż na sponsorzy przyczynili się do uświet- • Izba Gospodarcza Wodociągi Polskie,
poczet jej organizacji pozyskaliśmy nienia wydarzeń w Tomaszowicach, • Polski Komitet Geotechniki,
sponsorów. zaś im dało to możliwość pełniejszej • Polskie Stowarzyszenie Technologii
Firma „SEZAM-INSTAL” sp. j. MC-BAUCHEMIE sp. z o.o. SUSPA-DSI Polska sp. z o.o.
GAMM-BUD sp. z o.o. METRO WARSZAWSKIE sp. z o.o. The Robbins Company
Urządzenia Antykorozyjne i Doradztwo
GONAR Systems International sp. z o.o. Minova Ekochem S.A.
Techniczne „VISKOR” sp. z o.o.
HABA-BETON Johann Bartlechner sp. z o.o. MOTA-ENGIL POLSKA S.A. Wavin Metalplast-Buk sp. z o.o.
osób z zewnątrz zainteresowanych no- ły takie budowy, które były właściwe Myślenic, gdzie Przedsiębiorstwo Ro-
wościami technologicznymi w branży. dla specyfiki ich działalności. I tak, bót Mostowych „MOSTY – ŁÓDŹ” SA
Mogli oni zapoznać się z ofertą firm część osób zobaczyła budowy zwią- wykonuje budowę estakady w drodze
prezentowaną na blisko czterdziestu zane z tematyką drogowo-mostową. krajowej nr 7 w ramach przebudowy
stoiskach wystawienniczych. Tu prezentowana była wykonywana skrzyżowania w Myślenicach.
Nowością tegorocznej imprezy, przez firmę Mota-Engil Polska przebu- Tradycją naszej konferencji stało się
prócz pokazów realizowanych w Cen- dowa Autostrady A4 na odcinku Bali- już wręczanie branżowych nagród TY-
trum Konferencyjnym w Tomaszowi- ce-Opatkowice, fragment przebudowy TAN, które odbywa się w czasie uro-
cach, były także pokazy technologii mostu przez rzekę Wisłę na Stopniu czystej Gali wieczornej. Nagrody te
i prac bezpośrednio na budowach Wodnym „Kościuszko”, technologia przyznawane są w ośmiu kategoriach.
w Krakowie i okolicach, co dało moż- rozbiórki obiektu mostowego, techno- O przyznaniu nagrody TYTAN 2008
liwość przyjrzenia się różnorodnym logia montażu przęseł mostu i ich wy- w zakresie:
technologiom w trakcie rzeczywistych twarzania na placu przyobiektowym • Budownictwa mostowego
robót budowlanych. Biorąc pod uwa- oraz budowa kładki pieszo-rowero- • Budownictwa podziemnego
gę różnorodność branż, w jakich dzia- wej przez rzekę Wisłę. Kolejny plac • Geoinżynierii
łają nasi Goście, przedstawione zosta- budowy znajdował się w okolicach zdecydowali Jurorzy w składzie:
Budownictwo mostowe
Konsorcjum Przedsiębiorstwa Robót Mostowych Mosty-Łódź i Płockiego
Przedsiębiorstwa Robót Mostowych Mosty-Płock, obecnie stanowiącego
42
Oddział Mostowy Bilfinger Berger Polska za budowę Mostu Solidarności
przez rzekę Wisłę w Płocku
WARBUD SA za generalne wykonawstwo obiektów mostowych na Trasie Kwiat-
36
kowskiego w Gdyni (całość Trasy)
BUDIMEX-DROMEX za wykonawstwo wiaduktów łączących Trasę Siekierkowską
31
z Płowiecką - Projekt Budowa Trasy Siekierkowskiej
Freyssinet Polska sp. z o.o. za: koncepcję wykonania robót, projekt technologicz-
ny oraz projekty urządzeń pomocniczych i podpór tymczasowych, nasuwanie
30
konstrukcji, sprężanie konstrukcji (wzdłużne i poprzeczne), podwieszanie kon-
strukcji przy budowie Mostu przez Wartę w Koninie
Budownictwo podziemne
Geoinżynieria
AUTOSTRADA 2008
W dniach 3–4.06.2008 r. w Rosnówku ca budowy mostów. Zaprezentowano tu ferat K. Furtaka pt. „Analiza możliwości za-
k. Poznania odbyło się XVIII seminarium m.in. referat dotyczący budowy najdłuż- rysowania przęseł wiaduktów nad filarami
„Współczesne metody budowy, wzmac- szego mostu łukowego w Polsce („Wy- po uciągleniu belek prefabrykowanych”.
niania i przebudowy mostów”, które brane problemy budowy i montażu mostu Wybrane referaty, po pozytywnej opi-
zorganizował Instytut Inżynierii Lądowej przez Wisłę w Puławach w ciągu drogi nii recenzentów, zostaną opublikowane
Politechniki Poznańskiej oraz Oddział S-12”) omawiający problem konstruowa- w najbliższym numerze Archiwum In-
Wielkopolski ZMRP. Przewodniczącym nia i wbudowania jednego z największych stytutu Inżynierii Lądowej Politechniki
komitetu organizacyjnego był prof. dr łożysk soczewkowych o nośności 110 MN Poznańskiej.
hab. inż. W. Wołowicki a sekretarzem dr („ Łożyskowe wyzwanie – most podwie- Sesje zwykle kończyły się prezentacjami
hab. inż. A. Madaj. szony w Płocku z łożyskami 110 MN”) firm zajmujących się produkcją i dystrybu-
Seminarium poświęcone było proble- czy pokazujący nowatorskie zastosowanie cją materiałów stosowanych w mostow-
mom związanym z budową, wzmacnia- oparcia konstrukcji przęseł mostów tym- nictwie. Wiele firm miało też swoje wy-
niem i przebudową budowli inżynierskich. czasowych bezpośrednio na ściankach stawy w holu hotelu, w którym odbywały
Już w roku poprzednim tematykę obrad szczelnych. Ciekawą dyskusję wywołał re- się obrady.
rozszerzono o problematykę budowy no- ferat „Nasuwanie podłużne – wpływ pod- W czasie seminarium zaprezentowano
wych obiektów, co znacznie zwiększyło pór pośrednich na sprężenie centryczne również prace zgłoszone i nagrodzone na
krąg odbiorców. W seminarium wzięło i nie tylko”. W tej sesji przedstawiono też organizowany corocznie przez Związek
udział około 200 osób, reprezentujących temat problemów związanych z adaptacją Mostowców RP konkurs na najlepszą foto-
wszystkie środowiska zawodowe a więc na kładkę dla pieszych i montażem zabyt- grafię polskiego obiektu mostowego.
pracownicy naukowi, projektanci, przed- kowego przęsła mostu stalowego („Budo- 19. edycja seminarium planowana jest
stawiciele firm wykonawczych, admini- wa Mostu Cybińskiego – kładka dla pie- na czerwiec 2009 r.
stracji państwowej i samorządowej a także szych imienia biskupa Jordana”).
przedstawiciele producentów i dystrybu- Interesujące były również referaty pre-
torów materiałów i sprzętu do budowy zentujące nowe rozwiązania konstrukcyj-
i utrzymania mostów. ne np. referat przedstawiający konstrukcje
Podczas seminarium odbyło się pięć odciążające i przyczółki z gruntu zbrojo-
sesji, w czasie których wygłoszono i prze- nego czy przedstawiający możliwości sto-
dyskutowano 22 referaty. W ramach każ- sowania środników z blach falistych do
dej sesji odbywała się na bieżąco dysku- budowy mostów.
sja nad treścią każdego referatu. Z zakresu remontów i wzmacniania
Szczególnie ciekawa była sesja dotyczą- obiektów mostowych warto wymienić re-
VIII konferencja naukowa Organizatorami konferencji były: In- święcona była teorii konstrukcji, w sesji II
„Konstrukcje zespolone” stytut Budownictwa Uniwersytetu Zie- zajmowano się badaniami, sesja III doty-
lonogórskiego, Komisja Nauki Oddziału czyła mostów a sesja IV - projektowania.
PZITB, zielonogórski oddział PTMTIS w W konferencji brało udział 64 przedsta-
Zielonej Górze przy współpracy Związ- wicieli z 11 ośrodków naukowych, w tym
ku Mostowców RP, Sekcji Konstrukcji 17 profesorów. Wygłoszono 40 referatów,
Betonowych Komitetu Inżynierii Lądo- w tym 4 przez gości zagranicznych z Bia-
wej i Wodnej PAN oraz Sekcji Konstruk- łorusi i Francji.
cji Metalowych Komitetu Inżynierii Lą-
dowej i Wodnej PAN.
W składzie Komitetu Naukowego zna-
leźli się: Andrzej Ajdukiewicz, Biliński
Tadeusz, Dyduch Krzysztof, Flaga Ka-
zimierz, Furtak Kazimierz, Głomb Józef,
W dniach 19–20 czerwca 2008 r. na Jan Kmita, Mieczysław Kuczma, Stanisław
terenie Uniwersytetu Zielonogórskiego Kuś, Czesław Machelski, Antoni Matysiak,
odbyła się VIII konferencja naukowa pn. Wojciech Radomski, Janusz Murzewski,
„Konstrukcje zespolone”. Konferencja ta Leonard Runkiewicz, Andrzej Różyński,
organizowana jest cyklicznie i odbywa Witold Wołowicki, Jerzy Ziółko.
się co trzy lata. W tym roku patronat nad Komitetem Organizacyjnym konferencji
imprezą objęło Ministerstwo Budownic- kierował prof. Tadeusz Biliński a sekreta-
twa, Przewodniczący Komitetu Inżynierii rzem naukowym był dr Gerard Bryś.
Lądowej i Wodnej PAN oraz Rektor Uni- Obrady konferencji odbyły się w czte-
wersytetu Zielonogórskiego. rech sesjach tematycznych. Sesja I po-
aktualności
KGHM sprzedał spółkę za 8,5 mln zł budowa S5 między Wrocławiem i Poznaniem barczyk (PO) – pod koniec 2011 r. gotowa ma
KGHM Polska Miedź sprzedał udziały w spółce jest sprawą priorytetową przed mistrzostwami być cała autostrada A1: od Gdańska po granicę
zależnej. Księgowo zarobi na tym 7,2 mln zł. Europy w 2012 r. z Czechami.
Miedziowa firma sprzedała wszystkie swoje W ubiegłym tygodniu w portalu pisaliśmy - Jeszcze w tym roku dojdzie do podpisania
udziały w Minova-Ksante, stanowiące 30 proc. o problemach z ustaleniem przebiegu drogi umowy z wykonawcą odcinka od Pyrzowic do
kapitału spółki – podaje portal pb.pl. w województwie dolnośląskim (więcej na ten granicy z Czechami, na ponad 40 km trwają
Zainkasuje za nie 8,5 mln zł, co przewyższa ich temat...) prace budowlane, a pozostałe odcinki A1 obję-
wartość ujętą w księgach, wynoszącą 1,3 mln zł. Przygotowania do budowy S5 w Wielkopolsce te są przetargami. To pozwala na optymistycz-
pb.pl 2008-08-28 przebiegają dużo spokojniej. Najmniej wątpli- ną prognozę, że w 2011 r. wszystkie odcinku
wości co do przebiegu trasy jest na południu autostrady A1 będą gotowe – mówił PAP Gra-
regionu. Drogowcy zaprojektowali już między barczyk.
Umowa autostradowa na finiszu innymi obwodnicę Rawicza i Bojanowa. Pra- Gazeta Wyborcza Trójmiasto 2008-08-25
Coraz bliżej porozumienia Autostrady Wielko- ce projektowe ruszyły już dla całego wielko-
polskiej SA z rządem w sprawie budowy A2 do polskiego odcinka drogi numer 5. Jednak na
Świecka. Umowa ma być podpisana jeszcze prawie całej jej długości rozważane są przynaj- Betonowa autostrada coraz bliżej
w sierpniu. mniej dwa warianty przebiegu trasy. Świecka
Taki termin wyznaczył rząd na początku wa- Wątpliwości rozstrzygnie dopiero decyzja śro- Betonowa trasa z sześcioma węzłami. Czy
kacji. I ciągle go podtrzymuje. Tymczasem dowiskowa, którą wyda wojewoda wielkopol- w 2011 r. pojedziemy taką autostradą A2 z No-
do końca sierpnia pozostało już kilka dni. Czy ski. Następnie rozpocznie się wykup ogromnej wego Tomyśla do Świecka? Tak, o ile do końca
to wystarczy, by obie strony doszły do poro- liczby działek pod budowę drogi. sierpnia rząd podpisze z Autostradą Wielkopol-
zumienia i podpisały umowę w sprawie bu- GDDKiA zamierza uzyskać pozwolenie na bu- ską SA umowę na budowę.
dowy 105 km autostrady z Nowego Tomyśla dowę drogi S5 najpóźniej w połowie 2009 roku. Negocjacje spółki, która ma koncesję na budo-
do Świecka? Wiele wskazuje, że tak. Przede Później ogłoszony zostanie przetarg dla wyko- wę z rządem, przypominają serial bez końca.
wszystkim sama umowa określająca warunki nawców. Jeśli wiosną 2010 r. rozpocznie się bu- Autostrada Wielkopolska uzgadniała już wa-
budowy przez AW SA autostrady jest wresz- dowa, to jest prawdopodobne, że wielkopolski runki inwestycji z kilkoma rządami – kolejno
cie gotowa. Brakuje na niej jedynie podpisów, odcinek S5 będzie gotowy na Euro 2012. SLD, PiS, a teraz PO-PSL. Najbliższe dni mogą
choć rzecznik Ministerstwa Infrastruktury Mi- Głos Wielkopolski 2008-08-25 jednak wreszcie przynieść porozumienie, bo
kołaj Karpiński zastrzega, że „trwają jeszcze rozmowy są już chyba na finiszu – pisze „Gaze-
analizy dokumentów”. ta Wyborcza” w gorzowskim dodatku.
Według naszych informacji budowa 1 km no- Minister obiecuje: A1 gotowa W ubiegłym tygodniu Ministerstwo Infra-
wego odcinka A2 będzie kosztować ok. 12 mln w 2011 r. struktury przekazało spółce projekt umowy,
euro i ma się zakończyć w drugiej połowie Ruszyła budowa autostrady A1 z Grudziądza do a w poniedziałek AW SA odesłała dokument ze
2011 r. Autostrada do Świecka będzie betono- Torunia. Droga będzie gotowa do końca 2011 r. swoimi propozycjami zmian. – Spodziewamy
wa, a to oznacza, że jej nawierzchni nie trzeba Minister infrastruktury zapowiada: w tym ter- się, że lada dzień usiądziemy wspólnie do roz-
będzie remontować tak często jak na autostra- minie gotowa będzie cała autostrada A1 – od mów i zakończymy negocjacje – potwierdza
dzie z asfaltu. Ile będziemy płacić za przejazd Gdańska do granicy z Czechami Zofia Kwiatkowska, rzecznik Autostrady Wiel-
nową A2 jeszcze dokładnie nie wiadomo, ale W Nowych Marzach pod Grudziądzem wbito kopolskiej. Minister infrastruktury Cezary Gra-
stawki mają być porównywalne z opłatami na w poniedziałek„pierwszą łopatę”pod kolejny od- barczyk zapowiadał już w czerwcu, że umowa
istniejących odcinkach. Podróż z Nowego To- cinek autostrady A1. Chodzi o 62 kilometry drogi ze spółką koncesyjną zostanie podpisana do
myśla do Świecka może więc kosztować w gra- w województwie kujawsko-pomorskim – od No- 31 sierpnia. – Negocjacje trwają, ale cały czas
nicach 20-25 zł. wych Marz do Czerniewic pod Toruniem. podtrzymujemy ten termin – podkreśla Mi-
Gazeta Wyborcza Poznań 2008-08-27 Drogowcy wybudują tam m.in.: 52 km nowej, kołaj Karpiński, rzecznik ministerstwa. Jeśli do
dwujezdniowej autostrady, 10 km drugiej jezd- końca miesiąca umowa zostanie podpisana, to
ni autostrady (pod Toruniem jedna jezdnia już roboty na całym 105-kilometrowym odcinku
Stolica: 37 mln zł na remonty jest), pięć węzłów, cztery mosty, 16 wiaduktów ruszą na początku przyszłego roku i potrwają
kładek i osiem miejsc obsługi podróżnych (na dwóch do połowy 2011 r.
Ponad 37 mln zł na remonty kładek dla pie- z nich Budowa 1 km A2 będzie kosztować ok. 12 mln
szych w Warszawie zamierza wydać do końca Choć w poniedziałek symbolicznie roboty się euro. Dokładną cenę poznamy po ostatecznym
2009 roku stołeczny urząd miasta. Średni koszt rozpoczęły, na razie na placu budowy nie spo- ustaleniu zakresu inwestycji (np. liczba wiaduk-
remontu jednej kładki to 4 mln zł – podaje Za- tkamy buldożerów. – Rozpoczęliśmy fazę przy- tów) – pisze „Gazeta Wyborcza”.
rząd Dróg Miejskich. gotowań: prace geologiczne, oczyszczanie te- Gazeta Wyborcza 2008-08-21
PAP 2008-08-26 renu, budowę dróg tymczasowych – informuje
Ewa Łydkowska, rzecznik GTC. – Zasadnicze ro-
boty budowlane z użyciem ciężkiego sprzętu Wyspy połączy tunel lub most
Czy S5 powstanie przed 2012? rozpoczną się wczesną wiosną 2009 r. Połączenie drogowe wysp Wolin i Uznam jest
Droga krajowa nr 5 jest jedną z najbardziej Ale – jak podczas wczorajszej uroczystości za- zadaniem kluczowym Programu Operacyjne-
niebezpiecznych tras w Polsce. Z tego powodu powiedział minister infrastruktury Cezary Gra- go Infrastruktura i Środowisko na lata 2007-
20 GEOINŻYNIERIA drogi mosty tunele 03/2008 (18) GEOINŻYNIERIA drogi mosty tunele 02/2008 (17) 20
aktualności
aktualności
aktualności
2013. Nie wiadomo jeszcze czy zbudowany w połowie 2009 roku powinna zostać wydana wprowadza Ustawa o szczególnych zasadach
zostanie tunel czy most. decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie
13 sierpnia w Świnoujściu, w siedzibie Urzędu zgody na realizację przedsięwzięcia. dróg publicznych (tzw. specustawa drogowa).
Miasta, odbyło się spotkanie w tej sprawie. Ministerstwo Infrastruktury 2008-08-20 Projekt nowelizacji tej ustawy został przygo-
W spotkaniu uczestniczyli: podsekretarz stanu towany w Ministerstwie Infrastruktury. Dzięki
Zbigniew Rapciak, członek zarządu wojewódz- tym zmianom zostanie znacznie skrócony pro-
twa zachodniopomorskiego Wojciech Drożdż, PREZYDENT PODPISAŁ SPECUSTA- ces przygotowania inwestycji drogowych.
wicewojewoda zachodniopomorski Andrzej WĘ DROGOWĄ Podpisana ustawa wprowadza zastąpienie
Chmielewski oraz przedstawiciele Minister- 19 sierpnia 2008 r. Prezydent Rzeczypospolitej dwóch decyzji o ustaleniu lokalizacji drogi oraz
stwa Infrastruktury i Generalnej Dyrekcji Dróg Polskiej Lech Kaczyński podpisał ustawę z dnia o pozwoleniu na budowę – tylko jedną decyzją
Krajowych i Autostrad (GDDKiA). 25 lipca 2008 r. o zmianie ustawy o szczegól- o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej,
GDDKiA przygotowała już I etap studium tech- nych zasadach przygotowania i realizacji inwe- co skróci czas na wydanie decyzji.
niczno-ekonomiczno-środowiskowego, który, stycji w zakresie dróg publicznych oraz o zmia- Specustawa drogowa wprowadza sankcje
wraz z kilkoma wariantami przebiegu trasy, nie niektórych innych ustaw. karne dla organu, który nie wyda decyzji o ze-
przedstawiono na spotkaniu. W zależności od Tylko jedna decyzja o zezwoleniu na realizację zwoleniu na realizację inwestycji drogowej
tego, który wariant zostanie wybrany, koszt in- inwestycji zamiast dotychczasowych dwóch, w terminie 90 dni od daty złożenia wniosku.
westycji wyniesie od 500 mln do ponad 1 mld kary za niewydanie decyzji w terminie oraz Celem tego zapisu jest zobligowanie organów
zł. Decyzja w sprawie najkorzystniejszego wa- uregulowanie kwestii „słusznego odszkodo- do szybkiego wydawania decyzji, aby w konse-
riantu zapadnie do końca tego roku. Z kolei wania” – to tylko kilka istotnych zmian jakie kwencji drogi powstawały szybciej.
Ustawa reguluje również wysokość od- Przed EURO 2012 ekspresowo Z tych samych powodów Dyrekcja wstrzyma-
szkodowania za nieruchomości przejęte pojedziemy po „7” ła prace przy budowie fragmentu innej ob-
pod budowę dróg, tak aby odpowiadało Drogowcy ogłosili przetarg na remont odcin- wodnicy – Wasilkowa. Prowadzone są jedynie
one przesłance „słusznego odszkodowa- ka krajowej drogi nr 7 z Olsztynka do Nidzicy. niezbędne roboty na wiadukcie nad torami
nia”, określonej w Konstytucji RP. Dla osób Projekt zakłada budowę dwóch pasów jezdni kolejowymi Białystok – Sokółka.
sprzedających nieruchomości pod drogi są z każdej strony. Prace przy budowie obwodnicy Augustowa
to rozwiązania dużo korzystniejsze od tych Czteropasmowe arterie to w Polsce wciąż nie- trwają na 4,1-km odcinku drogi, wspólnym
obowiązujących dotychczas. stety rzadkość. Na „siódemce” tak jest m.in. dla wszystkich wariantów. Ten fragment ma
Wydłużony został termin na wydanie przez koło Elbląga. A drogowcy kończą już przygoto- być gotowy do końca grudnia tego roku
właścicieli nieruchomości przeznaczonej wania do poszerzenia kolejnego odcinka, po- – poinformowała Dyrekcja. Do wybudowania
pod budowę drogi, z obecnych 30 dni do 4 nad 23-kilometrowego do Pasłęka. Lepiej ma jest 17,1 km trasy.
miesięcy. Jednak wysokość odszkodowania się jeździć też koło Płońska. Reszta „siódemki” Jak wynika z wcześniejszych informacji,
zostanie powiększona o kwotę równą 5% to szosa dwupasmowa, miejscami z szerokim GDDKiA ma wybrać jeden z trzech warian-
wartości nieruchomości, gdy zostanie ona poboczem. A to powoduje kłopoty z bezpiecz- tów przebiegu trasy. Przewidywane warianty
wydana zarządcy drogi w terminie 30 dni nym wyprzedzaniem. Sytuację pogarsza fatal- to: lokalizacja przez Dolinę Rospudy z zasto-
od dnia, w którym decyzja stała się osta- ny stan nawierzchni rozjeżdżonej przez tiry. sowaniem różnych technik budowy (tunel
teczna. Dodatkowo właściciele budynków Lokalny oddział Generalnej Dyrekcji Dróg Kra- lub estakada), obwodnica poprowadzona
lub lokali mieszkalnych otrzymają 10 000 zł jowych i Autostrad rozpisał właśnie przetarg na przez miejscowość Raczki, a trzeci – przez
na pokrycie dodatkowych wydatków np. budowę drogi ekspresowej na odcinku Olszty- Chodorki.
związanych z poszukiwaniem nowej nieru- nek-Nidzica. To około 26 km. Dodatkowo – na PAP 208-08-19
chomości, podatkami i opłatami związany- długości pięciu kilometrów – powstanie ob-
mi z jej nabyciem czy też przeprowadzką. wodnica Olsztynka.
Specustawa drogowa nakłada na odpo- Trwa też szacowanie wartości kilkuset nieru- Chińskie metro za pół ceny?
wiedni organ obowiązek wysyłania za- chomości, przez które będzie biec nowy odci- Koncerny z Chin chcą wybudować drugą linię
wiadomienia o wszczęciu postępowania nek drogi. Ewentualne wywłaszczenie i wypła- dwa razy taniej niż hiszpańskie i niemieckie –
do wnioskodawcy oraz do właścicieli ta odszkodowania ich właścicielom odbędzie mówi minister sportu. Prezydent Warszawy
i użytkowników wieczystych nieruchomo- się na podstawie tzw. specustawy drogowej zachęca je do udziału w powtórce przetargu
ści objętych wnioskiem. Wprowadzenie z 2003 r. Pozwala ona na szybkie kupowanie już jesienią.
bezpośrednich powiadomień ma na celu nieruchomości pod budowę dróg i autostrad. Do spotkań z przedstawicielami koncernów
zniwelowanie w przyszłości protestów spo- Odcinek Olsztynek-Nidzica to jeden z etapów budowlanych z Dalekiego Wschodu doszło
łecznych, które często opóźniają rozpoczę- przebudowy „siódemki” z Gdańska do Warsza- podczas wizyty Mirosława Drzewieckiego na
cie budowy. wy. W następnej kolejności robotnicy wezmą olimpiadzie w Pekinie.Chińczycy mieli intere-
www.mi.gov.pl 2008-08-20 się za remont między Nidzicą a południową sować się inwestycjami w Polsce – w szczegól-
granicą województwa i odcinek Miłomłyn- ności budową drugiej linii metra, planowaną
Olsztynek, wraz z obwodnicą Ostródy, liczącą obok Stadionu Narodowego. Pod koniec lipca
Najdłuższy most Podkarpacia po ok. 13 kilometrów. Drogowcy chcą zdążyć władze Warszawy unieważniły ten gigantycz-
remoncie przed 2012 r., kiedy w Polsce rozpoczną się mi- ny przetarg. Dlaczego? Zachodnie firmy spró-
Już od początku sierpnia bieżącego roku strzostwa Europy w piłce nożnej. bowały wykorzystać pośpiech przed Euro
kierowcy mogą korzystać wyremontowa- Przebudowa drogi krajowej nr 7 w woj. war- 2012: zamiast przewidzianych w kosztorysie
nego, najdłuższego mostu na Podkarpa- mińsko-mazurskim będzie kosztować około 2,8 mld zł zażyczyły sobie za siedem kilome-
ciu. Przeprawa przez Wisłę w Nagajowie 2 mld zł. Pieniądze pochodzą z Programu Ope- trów 6 mld zł.
znajduje się w ciągu drogi krajowej nr 9 racyjnego Infrastruktura i Środowisko zatwier- zw.com.pl 2008-08-19
prowadzącej do przejścia granicznego dzonego przez Komisję Europejską.
w Barwinku. Gazeta Wyborcza Olsztyn 2008-08-19
Rzeszowski oddział Generalnej Dyrekcji Strabag wybuduje obwodnicę
Dróg Krajowych i Autostrad poinformo- Słupska
wał o zakończeniu modernizacji jednego GDDKiA: Wstrzymano budowę Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Auto-
z dłuższych, kratownicowych mostów fragmentu obwodnicy Augustowa strad poinformowała o podpisaniu umowy na
w kraju, a jednocześnie najdłuższego Chodzi o prace przy budowie wiaduktu nad budowę obwodnicy Słupska w ciągu drogi kra-
(426 m) mostu na Podkarpaciu. Już 31 lip- drogą wojewódzką nr 664 do Raczek i dojaz- jowej nr 6. Ponad 16 km odcinek trasy wybu-
ca bieżącego roku nastąpiła zmiana orga- du do niego. duje konsorcjum firm Strabag Sp. z o.o. i Wakoz
nizacji ruchu, zamknięto most tymczasowy Sprawa budowy obwodnicy Augustowa, któ- Sp. z o.o. Prace potrwają do jesieni 2010 roku.
a ruch kołowy i pieszy wprowadzono na rej fragment ma przebiegać przez cenną przy- mojeauto.pl 2008-08-18
przebudowany most. rodniczo Dolinę Rospudy, toczy się od kilku lat.
Przebudowany most w Nagnajowie, prze- Rozpoczęcie budowy zaostrzyło konflikt po-
biegający przez rzekę Wisłę, znajduje się między mieszkańcami, którzy domagają się jak 14 km autostrady A1 za 285 mln
w ciągu szlaku komunikacyjnego prowa- najszybszej budowy obwodnicy wokół Augu- euro
dzącego do przejścia granicznego w Bar- stowa, inwestorem i ekologami, obawiającymi Kilka dni temu Generalna Dyrekcja Dróg Krajo-
winku. Leży w ciągu drogi krajowej nr 9, się szkód w środowisku naturalnym. W marcu wych i Autostrad podpisała umowę na budo-
będącej częścią trasy międzynarodowej 2007 roku Komisja Europejska skierowała po- wę kolejnego odcinka autostrady A1. 14 km
E371, łączącej północ kraju z południem zew przeciwko Polsce do Trybunału Sprawie- odcinek Bełk – Świerklany ma powstać w ciągu
oraz ze Słowacją. dliwości UE w Luksemburgu, w związku z bu- 21 miesięcy od daty rozpoczęcia robót.
GDDKiA oddział Rzeszów 2008-08-20 dową obwodnic Augustowa i Wasilkowa. GDDKiA 2008-08-18
22 GEOINŻYNIERIA drogi mosty tunele 03/2008 (18) GEOINŻYNIERIA drogi mosty tunele 02/2008 (17) 22
aktualności
aktualności
aktualności
wane stacje będą już zasypane – tak, żeby nie A-4 na Podkarpaciu wstępnie szacowany na 4 miliardy dolarów.
utrudniać ruchu w mieście. Do 2012 roku ma powstać odcinek autostrady W przypadku pomyślnej realizacji projektu
Gazeta Wyborcza Stołeczna 2008-07-30 A-4 od granicy z województwem małopolskim Europa oraz Afryka Północna zostaną połą-
do Korczowej na granicy polsko-ukraińskiej. czone po raz pierwszy od 200 milionów lat.
W październiku 2007 roku rzeszowski oddział W prowadzonych od 20 lat dyskusjach, któ-
Hydrobudowa Polska zakończyła Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Auto- rych zakończenie ma stanowić oczekiwana
skup udziałów PRG Metro i posiada strad wystąpił do Ministra Środowiska z wnio- decyzja, rozważano również m.in. opcję budo-
84,55% kapitału skiem o wydanie dokumentu dotyczącego wy mostu łączącego obydwa kontynenty.
Spółka Hydrobudowa Polska z grupy PBG za- alternatywnego, środowiskowego wariantu PAP 2008-07-21
kończyła skup udziałów spółki PRG Metro od przebiegu trasy na odcinku Stara Jarząbka na
dotychczasowych udziałowców i posiada 465 granicy z Małopolską do węzła Rzeszów Za-
udziałów stanowiących 84,55% kapitału za- chodni. Ten dokument, który pozwoli wojewo- Nowy most w Puławach
kładowego spółki nabywanej, poinformowała dzie wydać decyzję środowiskową i wystąpić W Puławach oddano do użytku nowy most
Hydrobudowa w komunikacie. z wnioskiem o pozwolenie na budowę, jest już przez Wisłę oraz pierwszy etap obwodnicy
Spółka Hydrobudowa Polska miała 5,22 mln zł w Rzeszowie. Wariant alternatywny przebiegu miasta o długości prawie 13 km.
zysku netto w I kw. 2008 roku wobec 4,34 mln autostrady jest zgodny z dotychczas planowa- Inwestycja, realizowana w ramach Sekto-
zł zysku rok wcześniej. Zysk operacyjny wyniósł nym, jednak został wzbogacony o urządzenia rowego Programu Operacyjnego Transport
5,59 mln zł wobec 3,20 mln zł straty rok wcze- ochrony środowiska (np. przejścia dla zwierząt (SPOT), kosztowała około 400 mln zł, z cze-
śniej. Przychody wyniosły 105,21 mln zł wobec i ekrany akustyczne). Na początku autostrada go most 185 mln zł. Prawie trzy czwarte
64,67 mln zł rok wcześniej. będzie posiadała dwie jezdnie, które będą mia- kosztów pokryła Unia Europejska
ISB 2008-07-29 ły po dwa pasy ruchu. Później, jeśli natężenie Puls Biznesu 2008-07-14
ruchu będzie odpowiednio duże, zostanie do-
budowany trzeci pas.
Ostatnie przesiedlenia z okolic Gazeta Wyborcza Rzeszów 2008-07-25 GDDKiA wnioskuje o decyzję loka-
Zapory Trzech Przełomów lizacyjną dla odcinka autostrady
Chiny zakończyły ewakuację ostatniego A4 w Małopolsce
miasta, które zniknie pod wodami zbior- Nowa autostrada A2 do remontu GDDKiA złożyła wniosek o wydanie de-
nika za Zaporą Trzech Przełomów na rzece Przez błędy podczas budowy nawierzchnia cyzji lokalizacyjnej dla drugiego odcinka
Jangcy – poinformowały chińskie media. A2 między Poznaniem a Nowym Tomyślem autostrady A4 Kraków – Tarnów pomiędzy
Ostatni mieszkańcy miasteczka Gaoyang ma liczne spękania. Na autostradzie, która Szarowem i Tarnowem w Małopolsce.
w prowincji Hubei opuścili domy we wto- ma niespełna cztery lata, trzeba wymienić Zakończenie budowy prawie 60-kilo-
rek. Kończy to wielki przesiedleńczy exo- co najmniej wierzchnią warstwę asfaltu metrowego odcinka przewidywane jest
dus rozpoczęty cztery lata temu – podała Asfalt na A2, wybudowanej przez AW SA, ma w 2011 r. Wiosną zeszłego roku rozpoczę-
agencja Xinhua. jedynie 15 cm grubości, czyli połowę tego, ła się budowa pierwszego, 20- kilometro-
Budowa długiej na 2309 metrów zapory co na budowanych przez państwo drogach wowego odcinka autostrady A4 Kraków
na najdłuższej rzece Azji wymusiła prze- tej klasy. Taka nawierzchnia ma ograniczoną – Tarnów pomiędzy Krakowem a Szaro-
siedlenie 1,4 mln ludzi. Spiętrzenie wody wytrzymałość i po tym jak przejedzie nią wem. Zgodnie z kontraktem, odcinek, któ-
pozwoli na uruchomienie tam najwięk- określona liczba samochodów (6 mln tzw. rego budowa będzie kosztować 839,3 mln
szej na świecie elektrowni wodnej i regu- osi obliczeniowych), ma być pogrubiona zł, zostanie oddany do użytku w pierwszej
lację potężnej rzeki. o 10 cm. W ubiegłym roku wzmocniono połowie przyszłego roku. Drugi etap in-
Gigantyczna inwestycja hydroenergetycz- tak odcinek Konin-Września. A teraz trwa westycji obejmuje budowę prawie 60-ki-
na jest coraz mocniej krytykowana przez pogrubianie nawierzchni pomiędzy Pozna- lometrowego odcinka od węzła Szarów
ekologów. Zdaniem specjalistów Zapora niem a Wrześnią. do węzła Krzyż koło Tarnowa. Szacunkowy
Trzech Przełomów zaczyna stopniowo Gazeta Wyborcza Poznań 2008-07-23 koszt inwestycji wynosi ponad 2 mld zł.
przekształcać się w „szyjkę butelki”, a za- Autostrada z Krakowa do Tarnowa będzie
mulenie może w przyszłości ograniczyć częścią biegnącej z Europy Zchodniej na
możliwość korzystania z portów w tym Tunel połączy kontynenty Ukrainę autostrady A4, leżącej w Trzecim
rejonie. W sobotę (19.07.08) w Madrycie zapowie- Transeuropejskim Korytarzu Transporto-
Krytycy twierdzą też, że podniesienie lu- dziano szybkie podjęcie decyzji w sprawie wym; przecina on Polskę od zachodniej
stra wody zwiększa zagrożenie osuwaniem budowy pierwszego podmorskiego tunelu, granicy w Zgorzelcu do wschodniej grani-
się ziemi. Naukowcy przestrzegają, że po- który połączy Europę z Afryką (od wybrzeża cy w Korczowej.
wstanie długiego na 660 km zbiornika na- Hiszpanii do Maroka). PAP 2008-06-20
ruszyło i tak już słabą stateczność zboczy Angel Aparicio, przewodniczący komisji
wokół zbiornika i grozi ich osuwaniem. kierującej pracami ekspertów poinformo-
Podniesienie poziomu wody zwiększy to wał, że kończą się prace związane z tym Rusza budowa największego węzła
zagrożenie. projektem i wkrótce będzie można rozpo- drogowego w Polsce
W kwietniu w rejonie Gaoyang doszło cząć realizację inwestycji. Nie później niż Grecka firma J&P AVAX przejęła plac budo-
do poważnego osunięcia ziemi na jedną w 2025 r. podmorskim tunelem będą mo- wy w gliwickiej Sośnicy na jednym z naj-
z wiosek, która została częściowo zniszczo- gły przejeżdżać pociągi osobowe oraz to- większych w kraju skrzyżowań autostra-
na. Natomiast osunięcie się gruntu w ze- warowe z Hiszpanii do Maroka. dowych. Do października przyszłego roku
szłym roku w tym samym rejonie zabiło 35 Tunel o długości 40 kilometrów znajdzie się u zbiegu A4 i A1 i drogi krajowej nr 44, ma
osób. na głębokości 300 metrów pod dnem Mo- powstać trzypoziomowy węzeł.
rp.pl 2008-07-28 rza Śródziemnego. Koszt jego budowy jest Gazeta Wyborcza 2008-06-19
24 GEOINŻYNIERIA drogi mosty tunele 03/2008 (18) GEOINŻYNIERIA drogi mosty tunele 02/2008 (17) 24
aktualności
aktualności
aktualności
Metody obliczania
płyt fundamentowych
Przyczynek w sprawie stosowanych metod obliczania płyt fundamentowych na podłożu sprężystym
F
undamenty stanowią istotną część w kosztach kon-
strukcji każdego obiektu. Stąd też staranność w ich
obliczaniu i konstruowaniu powinna być odpo-
wiednio duża. Niestety nie zawsze tak się dzieje, częścio-
wo z braku świadomości wpływu różnego rodzaju założeń.
Artykuł ten poświęcony jest skutkom przyjmowanych zało-
żeń w trakcie obliczania fundamentów ograniczając się do
fundamentów płytowych. Dla jasności wywodu przyjmuje
się, że konstrukcja ponad fundamentem jest na tyle podat-
na, iż przekazywane na fundament siły nie są zależne od
jego przemieszczeń.
Oczywiście, dzisiaj raczej nie projektuje się fundamentów
ręcznie, ale korzysta się ze wspomagania komputerowego. Tu
jednak zawsze stajemy przed dwoma pytaniami:
– jaki przyjąć model podłoża?
– jaki, w sensie sztywności, przyjąć model płyty fundamentowej?
a 1) A-A
b1) B-B
0 2 4 6 8 10 12 m 0 2 4 6 8 10 12 14 16 18 m
0 0
-10 -10
-20 -20
-30 1 -30 1
-40 -40
-50 -50 2 B
2 3 3
-60 -60
-70 -70
-80 -80 A A
mm mm
a 2) b2) B
0 2 4 6 8 10 12 m 0 2 4 6 8 10 12 14 16 18 m
0 0
-10 -10
-20 -20
-30 1 -30
1
-40 -40
-50 -50
-60 2 -60
3 2 3
-70 -70
-80 -80
mm
Rys. 2. Przemieszczenia modelu płyty fundamentowej w przekroju poprzecznym A-A i w przekroju przekątniowym B-B. a1) i b1) płyta sprężysta niezarysowana,
a2) i b2) płyta z uwzględnieniem zarysowania i odkształceń reologicznych. Rodzaje podłoża: 1 - podłoże „uwarstwione”, 2 - podłoże winklerowskie, 3 - półprze-
strzeń sprężysta
mierze, od lokalnie działających w każdym elemencie skoń- Dla uświadomienia różnic, jakie w ostatecznych wynikach
czonym momentów zginających. obliczeń daje przyjęcie modelu podłoża, przeprowadzono na
Tak więc dla wszystkich sytuacji obliczeniowych otrzyma- tym samym schemacie obliczeniowym porównanie oddzia-
my w każdym elemencie skończonym modelu płyty, trak- ływania na wyniki obliczeń zarówno typu uwzględnionego
towanym jako zarysowany, dwie niezależne ortogonalnie podłoża, jak i uwzględnienia zmiany sztywności fundamen-
zorientowane sztywności giętne. Znając działające obciąże- tu w wyniku jego zarysowania i odkształceń reologicznych.
nia można teraz rozwiązać płytę fundamentowa jako płytę Przyjęto dla porównań fundament w postaci płyty o boku
ortotropową dla tak określonych sztywności. Oczywiście, 12 m i grubości 0,7 m obciążony czterema siłami o wartości
uzyskane momenty gnące będą różne od tych, dla których 5000 kN każda (rys. 1). Płytę fundamentową uznano za nie-
określono uprzednio sztywności. Należy więc powtarzać ważką. Uwzględniono trzy typy podłoża: podłoże winklerow-
omówioną operację aż do chwili, gdy założone dla okre- skie o stałym na całym rzucie współczynniku podłoża C, pod-
ślenia sztywności momenty będą odpowiednio mało różne łoże jako półprzestrzeń sprężystą i omówione wyżej podłoże
od otrzymanych z kolejnego rozwiązania płyty ortotropowej. „uwarstwione”.
Taki sposób obliczania odkształceń płyty żelbetowej (zawar- W modelu podłoża „uwarstwionego” (oznaczenie 1) przyję-
ty w programie ABC-Płyta 6.6) można stosować także w ob- to jednorodne podłoże o E = 20 MPa i ν = 0,25 przy głębokości
liczeniu żelbetowych fundamentów płytowych na podłożu całkowania odkształceń do poziomu, w którym naprężenia od
sprężystym. Wszystkie przyjęte w programie wzory i założe- obciążeń osiągną wartość 0,3 naprężeń pierwotnych. Przyjęto
nia są zgodne z normą [7]. ograniczenie maksymalnych oddziaływań gruntu na poziomie
A-A B-B
a 1) b1)
0 2 4 6 8 10 12 m 0 2 4 6 8 10 12 m
-2500 -2500
2 2
-2000 -2000
-1500 -1500 3
3
-1000 -1000 1
-500 1 -500
0 0
500 500
1000 1000
B B
1500 1500
kNm kNm
A A
a 2) b2)
0 2 4 6 8 10 12 m 0 2 4 6 8 10 12 m
-2500 -2500
-2000 -2000 2
2
-1500 -1500 3
-1000 3 -1000
1
-500 1 -500
0 0
500 500
1000 1000
1500 1500
kNm kNm
Rys. 3. Wykresy momentów sumarycznych z pasma o szerokości 2,4 m w przekroju poprzez siły obciążające A-A i w przekroju środkowym B-B. a1) i b1) płyta
sprężysta niezarysowana, a2) i b2) płyta z uwzględnieniem zarysowania i odkształceń reologicznych. Rodzaje podłoża: 1 - podłoże „uwarstwione”, 2 - podłoże
winklerowskie, 3 - półprzestrzeń sprężysta
400 kPa, czego wynikiem było wyrównanie naprężeń na na- silniejsze ugięcia niż przy stosowaniu w obliczeniach podło-
rożach fundamentu. Wychodząc z równości ugięć środka fun- ża „uwarstwionego”. Uwidacznia się w tym przypadku nie-
damentu niezarysowanego określono dla podłoża winklerow- konsekwencja tych modeli obliczeniowych, w których podat-
skiego (oznaczenie 2) współczynnik podłoża C = 3,5 MPa/m ność podłoża w strefie przykrawędziowej jest analogiczna,
a dla podłoża jednorodnego nieskończonego (oznaczenie 3) jak w środku fundamentu.
E = 34,5MPa i ν = 0,25. Zbrojąc fundament jesteśmy zmuszeni uśredniać zbrojenie
w pasmach. W nawiązaniu do tej sytuacji obliczono momenty
W wyniku obliczeń otrzymano przemieszczenia modelu zginające dla pasm o szerokości 2,4 m. Przebiegi tych mo-
traktowanego jako płyta sprężysta (rys. 2 a1 i b1). Widocz- mentów podano na rys. 3. dla pasma, którego oś przebie-
ny jest inny charakter odkształconej płyty fundamentowej gała wzdłuż linii sił skupionych (rys. 3 a1) i wzdłuż osi fun-
w przypadku przyjęcia podłoża jako podłoża winklerow- damentu (rys. 3 b1). Różnice w wykresach tych momentów
skiego (2) i podłoża w postaci półprzestrzeni sprężystej są, w zależności od modelu podłoża, bardzo duże. W paśmie
(3) w stosunku do przyjęcia podłoża „uwarstwionego” (1). A-A moment ujemny (przęsłowy) przy zastosowaniu podłoża
W przypadku przyjęcia podłoża winklerowskiego i półprze- winklerowskiego był większy w stosunku do wyliczonego dla
strzeni sprężystej krawędzie i narożniki wyraźnie wykazują podłoża „uwarstwionego” o 98%, a w przekroju środkowym
E-Mail: Keller-Polska@keller.com.pl
Internet: www.keller.com.pl
GEOINŻYNIERIA drogi mosty tunele 03/2008 (18) 29
geoinżynieria
geoinżynieria
Siła obciążająca kN
Najlepszym reprezentantem wyników obliczeń jest sumarycz-
ne zapotrzebowanie na zbrojenie. Stąd też, po określeniu wytę-
żenia w poszczególnych elementach skończonych wyliczono, 6000 2
dla każdego z rozważanych typów podłoża, konieczne zbro-
jenie wymagane przez program. Wyliczonego zbrojenia (tab.1) 4000
nie należy traktować jako zestawienia zbrojenia rzeczywistego.
Jakkolwiek zestawienie tego zbrojenia ujmuje minimalne zbroje- 2000
nie w strefach rozciąganych, to nie uwzględnia ono zakotwień,
zakładów i zbrojenia konstrukcyjnego - stanowi jednak pewien 0
wskaźnik porównawczy. Zbrojenie to określono (tab. 1) dla 0 20 40 60 80 100 120 mm
dwóch sytuacji: gdy nie ogranicza się rozwarcie rysy i gdy ogra-
niczono rozwarcie rysy do 0,3 mm. Rys. 4. Zależność ugięcia (mm) fundamentu modelowanego jako płyta
sprężysta na podłożu „uwarstwionym” w zależności od wartości sił ob-
Z tab. 1. wynika dowodnie, że obliczenia z uwzględnie-
ciążających (podano wartość pojedynczej siły). 1 - środek płyty, 2 - mak-
niem podłoża warstwowego prowadzą, nawet przy założe- symalne ugięcie
niu niezarysowanej płyty stropowej, do najmniejszego zbro-
jenia spośród rozważanych modeli. Wzrost zapotrzebowania przyjęcie modelu podłoża i jego parametrów odkształcenio-
zbrojenia przy podłożu winklerowskim o stałej cesze C na wych. Przyjęcie podłoża winklerowskiego o stałej wartości
całym rzucie fundamentu w stosunku do podłoża „uwar- znamienia podłoża C na całym rzucie fundamentu prowadzi
stwionego” wyniósł 74% w przypadku nie ograniczania roz- do bardzo silnych rozbieżności w stosunku do metody bazu-
warcia rys i 57% przy ograniczeniu rozwarcia rys od 0,3 mm. jącej na założeniach normowych. Oczywiście, odpowiednio
Są to różnice znamienne. dobierając na rzucie zmienne parametry C, możemy uzyskać
W ślad za zwymiarowaniem zbrojenia (dla każdego zasto- lepsze dopasowanie modelu podłoża do sytuacji rzeczywi-
sowanego modelu niezależnie), zakładając przy określaniu stej. Dobór zmiennych na rzucie współczynników C jest jed-
zbrojenia, że rozwarcie rys nie może przekroczyć 0,3 mm, nak trudny, jeżeli się zważy, że są one zależne nie tylko od
obliczono przedstawione uprzednio płyty fundamentowe struktury gruntu, wymiarów i kształtu fundamentu, względ-
jako płyty zarysowane z uwzględnieniem wpływów reolo- nie także fundamentów sąsiednich, ale także od wartości
gicznych (ABC-Płyta 6.6 „metoda iteracyjna”). W wyniku obciążeń, gdyż przemieszczenia fundamentów nie są linio-
tych obliczeń uzyskano odkształcenia płyt, w zależności od wo zależne od wartości obciążeń. Ilustracją tego faktu jest
zastosowanego podłoża, pokazane na rys. 2 a2 i b2. O ile rys. 4., na którym podano zależność ugięcia modelu spręży-
uwzględnienie zarysowania płyty fundamentowej zmieniło stej płyty fundamentowej od wartości obciążenia. Obliczenia
ugięcia modelu obliczanego na podłożu „uwarstwionym” przeprowadzono na analizowanym uprzednio fundamencie,
o kilkanaście procent, to jednocześnie zmieniło ugięcie zachowując wszystkie poprzednie przyjęcia, w tym ograni-
w modelu obliczanym na podłożu winklerowskim o kilka- czenie maksymalnych oddziaływań do 400 kPa.
dziesiąt procent. Zachowanie tych dwóch modeli było zde- Stosując w obliczeniach model podłoża „uwarstwionego”,
cydowanie różne. Model na podłożu winklerowskim okazał w tym nawet z uwzględnieniem zarysowania płyty funda-
się bardzo czuły na zmiany sztywności płyty spowodowane mentowej i wpływów reologicznych, nie powinniśmy zapo-
zarysowaniem. minać o niepewnościach towarzyszących tym obliczeniom.
Różnice typu podłoża są silniej widoczne na wykresach Co prawda, ten sposób obliczeń spełnia formalne wymogi
momentów zebranych z pasm o szerokości 2,4 m (rys. 3 norm PN-81/B-03020 [4] i PN-B-03264:2002 [7], ale z jed-
a2 i b2). Spadek wartości momentów przęsłowych pomię- nej strony metody normowe nie są metodami dokładnymi,
dzy modelem płyty traktowanym jako sprężysty a modelem a z drugiej – parametry wprowadzane przez nas do obliczeń
z uwzględnieniem zarysowania płyty wyniósł w paśmie po- mogą bardzo różnić się od rzeczywistości fizycznej. Dotyczy
prowadzonym przez siły obciążające, dla podłoża „uwar- to w szczególności parametrów sprężystych gruntu na róż-
stwionego” 29% a dla podłoża winklerowskiego 24%. Analo- nych głębokościach ale także wartości obciążeń, dla których
giczne spadki momentów w przekroju środkowym wyniosły prowadzimy obliczenia.
25% i 37%. Z tego też względu wydaje się, że jest w pełni uprawnio-
Jak widać w analizowanym modelu, spadki momentów ne uproszczone podejście do uwzględnienia wpływów za-
przęsłowych z powodu zmniejszenia sztywności w wyniku rysowania i odkształceń reologicznych przy obliczaniu płyt
uwzględnienia zarysowania płyt, wahały się od dwudziestu fundamentowych. Biorąc pod uwagę, że moc zbrojenia płyt
kilku procent do trzydziestu kilku procent. fundamentowych jest z reguły mała, można oszacować, że
W praktycznych sytuacjach mając taki wynik obliczeń, zmniejszenie sztywności płyty z powodu jej zarysowania
można by zmniejszyć przyjęte zbrojenie i kolejno spraw- łącznie z uwzględnieniem wpływów reologicznych, niewiele
dzić, jakie wartości momentów uzyskamy. Należy pamiętać przekracza 3-krotne. Proponuje się więc dla płyt żelbetowych,
o tym, że sprawdzenia ugięć dokonujemy pod obciążeniami w których na znaczniejszym obszarze występują pod obciąże-
charakterystycznymi a zbrojenie wymiarujemy na obciążenia niami charakterystycznymi zarysowania, aby w obliczeniach
obliczeniowe. Jest to postępowanie nieco żmudne, ale dla przyjmować z góry sztywność płyty pomniejszoną nieco po-
dużych fundamentów opłacalne. nad 3-krotnie. Przykładowo w programie ABC-Płyta 6.6 moż-
Podstawowym zagadnieniem jest jednak nie sprawa na to zrobić wprost wprowadzając zastępczą wysokość płyty
uwzględnienia wpływu zmniejszenia sztywności płyty z ty- („opcja: płyty użebrowane”) równą w tym przypadku
tułu zarysowania i wpływów reologicznych, a obliczeniowe
a) A-A b) B-B
0 2 4 6 8 10 12 m 0 2 4 6 8 10 12 14 16 18 m
0 0
-10 -10
-20 -20 2 1
2 1
-30 -30
-40 -40
B
-50 -50
mm mm
A A
B
C-C
D-D
c) d)
0 2 4 6 8 10 12 m 0 2 4 6 8 10 12 m
-1000 -1000
2 1 -500
-500 2 1
0 0
500 500
1000 2 1000
1500 1500 D D
kNm kNm C C
Rys. 5. Porównanie ugięć i momentów zginających fundamentu obliczanego jako zarysowany i fundamentu, którego sztywność zmniejszono 3-krotnie – pod-
łoże „uwarstwione”, a) ugięcia w przekroju A-A; b) ugięcia w przekroju przekątniowym B-B; c) momenty zginające z pasma o szerokości 2,4 m wzdłuż przekroju
C-C; d) jak w c, ale wzdłuż przekroju D-D. 1 - model płyty z uwzględnieniem zrysowań, 2 - model płyty izotropowej o 3-krotnie zmniejszonej sztywności
Rodzaj podłoża bez wglądu na “rozwarcie” rys z ograniczeniem “rozwarcia” rysy do 0,3 mm
Wyznaczanie nośności
granicznej pali w badaniach
referencyjnych
W
artykule przedstawiono wstępne rezultaty obli-
czeń i analiz mających na celu zaproponowanie
procedury wykonywania i interpretacji badań
statycznych tak, aby mogły one stanowić podstawę do ka-
libracji badań dynamicznych. Na przykładzie badań kon-
trolnych pali w posadowieniu podpór kładki dla pieszych
przedstawiono zestawienie wyników analiz ekstrapolacyj-
nych, tj. szacowania nośności granicznej pali na podstawie
przebiegu próbnego obciążenia statycznego.
ścią graniczną a nośnością obliczeniową, do której można
lana na budowie na bazie testu referencyjnego, jakim jest
nośność pala / H = a towarzyszące jej osiadanie Rys. 3. Wyznaczenie nośności granicznej według Brinch Hansena (metoda
"⋅ # 80%)
wynosi sf = B/A.
W przykładzie na rys. 4. otrzymujemy z aproksymacji pro-
stą: A=0,0001 i B=0,0030 i dalej możemy obliczyć: Qf = 912
T 2
kN. Osiadanie odpowiadające nośności granicznej szacu-
Z
Y
je się na ok. 30 mm. Co ciekawe, wielkość ta odpowiada
dokładnie 10% wymiaru boku badanego pala (prefabrykat
30×30 cm).
Metoda China
Podobnie jak w metodzie Brich-Hansena transformuje się
zależność obciążenie – osiadanie do układu współrzędnych
s – odcięte i s/Q – rzędne. Dla ostatnich punktów prze-
prowadzonego badania uzyskuje się (przez aproksymację)
Przykład na rys. 5.
W przykładzie na rys. 5. otrzymujemy z aproksymacji
B-H
Ng Chin k ⋅ N 0c
80%
P5 896 912 909 657 913 1,36
P10 817 845 833 564 916 1,45
Tab. 1. Wyniki polowych badań nośności i analiz ekstrapolacyjnych wyko-
nanych dla dzienników próbnych obciążeń z wyłączeniem dwóch ostatnich PTJBEBOJFT<NN>
kroków obciążenia Rys. 5. Obliczenie nośności granicznej według China
stosunek nośności granicznej do nośności obliczeniowej przez ekstrapolację. Jeżeli nie osiąga się w przebiegu prób-
wynosi ok. 1,40 i jest mniejszy od zwyczajowo stosowa- nego obciążenia znaczących przyrostów osiadania a układ
nych. Zarazem można zauważyć, że oszacowanie współ- obciążający i konstrukcja stanowiska badawczego pozwa-
czynnika bezpieczeństwa na podstawie obliczeń ekstrapo- lają na kontynuowanie obciążenia poza założony w pro-
lacyjnych dałoby wartość większą, a więc w konsekwencji jekcie próbnego obciążenia zakres, to inżynier prowadzący
bezpieczniejszą. Potwierdza to, że wykonywanie badań próbne obciążenie powinien podjąć decyzję o kontynuacji
statycznych jako testów referencyjnych może prowadzić do badań (zwiększeniu obciążenia w kolejnych krokach).
bardziej racjonalnego i oszczędnego projektowania. Wydaje się, że cenną inicjatywą byłaby budowa bazy
danych wyników próbnych obciążeń statycznych, przynaj-
Podsumowanie mniej tych, których dysponentami są ośrodki akademickie.
Należy nadmienić, że wprowadzenie próbnych obciążeń Taka baza pozwoliłaby na podanie lokalnych (krajowych)
dynamicznych znacząco zwiększyło niezawodność realizo- korelacji dla różnych rodzajów gruntu i technologii.
wanych robót palowych. Dla przykładu: w latach 2005–2007
liczba przebadanych pali prefabrykowanych przekraczała Literatura
już średnio 2,5 na każde 1000 mb wbitych pali a na kon- [1] Brinch Hansen J. (1963) Discussion, Hyperbolic Stress-
traktach realizowanych w 2008 r. przekracza niejednokrot- Strain response, Cohesive soil. Journal of Soil Mechanics
nie 5% liczby wbitych pali. Dla porównania wymagania and Foundation Engineering Division, ASCE, 89 (241-242).
normowe nakazują przebadanie niewiele ponad 1% pali. [2] Chin F.K. (1971) Estimation of the Ultimate Load of
Ważną obserwacją jest fakt, że szerokie wprowadzenie ba- Piles Not Carried to Failure. Proceedings of 2nd Southeast
dań dynamicznych pali prefabrykowanych nie ograniczyło Asian Conference on Soil Engineering, pp. 81-90.
wcale liczby wykonywanych badań statycznych. Zmieniła [3] PN-83/B-02482 Fundamenty budowli. Nośność pali i
się jednak ich funkcja. Nie stanowią już podstawowego ba- fundamentów palowych.
dania nośności, mającego na celu weryfikację projektu, a [4] PN-EN 12699 Wykonawstwo specjalnych robót. Pale
raczej stanową test referencyjny dla większej liczby badań przemieszczeniowe.
dynamicznych.
Z tego powodu należy tak projektować badania statyczne,
by w ich wyniku wyznaczyć nośność graniczną pala lub co
najmniej uzyskać dane do wyznaczenia nośności granicznej
autor dr inż. Jarosław Rybak
Politechnika Wrocławska
G
rodzica jest elementem budowlanym o kształcie
łączącym zalety dużej nośności na obciążenia
poziome od parcia gruntu z łatwym jej pogrąża-
niem, wyrywaniem i małą masą jednostkową. W ten sposób
ukształtowany element nie ma dużej nośności pionowej
w gruncie. Pomimo tego istnieją takie konstrukcje stałe,
w których grodzice są z powodzeniem stosowane jako ele-
menty przenoszące na grunt obciążenia pionowe.
Wraz z pojawieniem się podpór ścianek szczelnych w po-
staci wykonywanych pod kątem kotew gruntowych, które
powodowały także powstawanie reakcji pionowej, pojawiły
się pierwsze metody obliczania nośności pionowej grodzic.
Natomiast od początku lat 80. XX w. coraz częściej wyko-
rzystuje się zdolność grodzic do przenoszenia niewielkich
Fot. 2. Przyczółki wiaduktu kolejowego w Lewinie Brzeskim. Dzięki za-
obciążeń pionowych na ośrodek gruntowy. W takich stałych
stosowaniu rozwiązania opartego na grodzicach linia kolejowa została
konstrukcjach jak parkingi podziemne, przyczółki mostów zamknięta jedynie na 36 godzin
o małej rozpiętości czy tunele, grodzice nie pełnią już jedynie
roli elementu obciążonego parciem gruntu i wody. Dodatko-
wą zaletą, którą daję wykorzystanie grodzic w wymienionych
typach konstrukcji jest przyspieszenie tempa wykonywania
prac budowlanych. Tę zaletę grodzic wykorzystano w trakcie
budowy wiaduku kolejowego w Lewinie Brzeskim (Fot. 2).
Mniej więcej w tym samym okresie rozpoczęto prace ba-
dawcze, których ostatecznym celem miało być dostarczenie
projektantom narzędzi do bezpiecznego i ekonomicznego
projektowania grodzic pracujących jak fundament palowy.
Przeprowadzone we Francji w latach 1983–1986 badania
[1] polegały na znalezieniu korelacji pomiędzy wynikami
sondowań in-situ wykonywanych presjometrem Menarda,
sondą stożkową CPT lub presjometrem samo-wwiercającym
PAF, a wynikami próbnych obciążeń pogrążonej ścianki
z grodzic składającej się z 4 grodzic. Dzięki przymocowa-
niu do grodzic na ich długości ekstensometrów można było Fot. 3. Kładka dla pieszych w Nowej Soli
Q pu = ρ p ⋅ A ⋅ qu ,
gdzie:
A – pole podstawy pogrążanej grodzicy wg rys. 1
ρp – współczynnik zmniejszający pole podstawy wg
Rys. 2. Graficzne przedstawienie idei wyznaczenia uśrednionego oporu na
tab. 2 stożku sondy CPT
qu – jednostkowa wytrzymałość gruntu pod podstawą
pala pionową od grodzic wbijanych. Jest to wynikiem nienaru-
szania struktury gruntu oraz mobilizacji tarcia na poboczni-
W tym miejscu należy zwrócić uwagę na fakt, że korek cy w trakcie wciskania grodzic.
gruntowy wytwarza się pomiędzy ramionami pogrążanych Wartość qu wyznacza się z następującego wzoru:
grodzic. Z tego też względu grodzice typu Z powinny być
pogrążane młotem lub wibromłotem jako podwójne. Zosta- qu = k c ⋅ qce ,
ło to wyraźne pokazane na rys. 1.
Ważnym czynnikiem wpływającym na nośność ścianki, gdzie:
a nie wymienionym w przedstawianym dokumencie, jest kc – współczynnik będący funkcją rodzaju gruntu oraz
technologia pogrążania. Współczynniki brane pod uwagę jego stanu określonego na podstawie wyników qc odczy-
w obliczaniu nośności pionowej podane w „Fascicule” [3] zo- tanego podczas badania sondą CPT (tab. 1)
stały określone dla ścianek pogrążanych przy pomocy kafara, qce – uśredniony opór na stożku sondy CPT określony na
gdyż dokument ten jest wynikiem korelacji pomiędzy próbny- podstawie wzoru:
mi obciążeniami tak pogrążonych grodzic a badaniami in-situ D −b
1
b + 3a D +∫3a
wykonywanymi w miejscu pogrążania. Zdając sobie sprawę qce = ⋅ qcc ( z )dz ,
z faktu, iż nośność pionowa pali wwibrowywanych jest mniej-
sza od nośności pionowej pali wbijanych, przeprowadzono
w roku 2002 próbne obciążenia ścianek pogrążonych tymi gdzie:
dwoma technologiami, aby określić jakiego rzędu są to różni- b = min {a, h}
ce. Największe różnice w nośności pionowej grodzic wwibro- a – równe jest 0,5 m w przypadku, gdy szerokość funda-
wywanych i wbijanych wynosiły około 50% na korzyść tych mentu nie przekracza 1,0 m
drugich. W artykule [4], w którym zamieszczono wyniki tych h – głębokość pogrążenia podstawy grodzicy w warstwę
badań zaproponowano, aby nośność podstawy i pobocznicy nośną
dla wwibrowywanych grodzic, obliczoną na podstawie „Fa- D – głębokość, na którą pogrążono grodzice
scicule” [3], obniżać odpowiednio o 50% i 30%. qcc – skorygowana wartość oporów na stożku, którą uzy-
Rozwiązaniem, które może zwiększyć nośność pionową skuje się w następujący sposób:
grodzic pogrążanych za pomocą wibromłota jest wbicie – obliczamy średnią wartość oporów na stożku sondy
ostatnich 2 czy 3 metrów grodzicy. qcm w przedziale głębokości b + 3a (rys. 2),
Ponieważ coraz częściej stosuje się w Polsce urządzenia – pomijamy z wykresu, jeżeli taki przypadek występu-
do statycznego wciskania grodzic, warto nadmienić, iż po- je, wszystkie wartości qc(z) przekraczające wartość
grążone tą technologią grodzice mają niemniejszą nośność 1.3 qcm
Qmax, ELS =
QC
≥ FELS , Literatura
γ
[1] Bustamante M., Gianeselli L.: Predicting the bearing ca-
gdzie: pacity of sheet piles under vertical load; Proceedings
Qmax,ELS – obliczeniowa nośność pełzania pala of the 4th International Conference on Piling and Deep
γ – współczynnik bezpieczeństwa wynoszący dla pali Foundations, Stresa (Italy), 7 – 12 April 1991.
wciskanych 1,40 [2] McShane G.: Steel sheet piling used in the combined
FELS – suma obciążeń charakterystycznych role of bearing piles and earth retaining members; Pro-
QC – charakterystyczna nośność pełzania pala obliczona ceedings of the 4th International Conference on Pi-
na podstawie wzoru: Qc = 0.7 ⋅ Qpu + 0.7 ⋅ Qsu ling and Deep Foundations, Stresa (Italy), 7 – 12 April
1991.
Oczywiście, poza sprawdzeniem nośności pionowej sa- [3] Broszura firmy ArcelorMittal: Le nouveau “Fascicule 62
mego pala, należy sprawdzić wytężenie przekroju samej titre V”.
grodzicy. Należy przy tym pamiętać, że grodzica jest rów- [4] Borel S., Bustamante M., Rocher-Lacoste F.: The compa-
nież w zdecydowanej większości przypadków obciążona rative bearing capacity of vibratory and impact driven
także momentem zginającym wywołanym parciem gruntu. piles; TRANSVIB 2006. Gonin, Holeyman et Rocher-La-
coste (ed.) 2006, Editions du LCPC, Paris.
Uwagi końcowe
Dokument „Fascicule 62 Titre V” nie podaje żadnych zale-
ceń co do próbnych obciążeń pionowych ścianki z grodzic.
W przypadku, gdyby zaistniała konieczność przeprowadzenia
autor mgr inż. Paweł Kwarciński
ArcelorMittal Commercial Long Polska sp. z o.o.
B
onarka City Center w Krakowie to projekt wielofunk-
cyjnego centrum miejskiego, na który składać się
ma galeria handlowa z wielopoziomowym parkin-
giem, hotel, biurowiec i apartamentowce. W myśl założeń
będzie to miejsce przyjazne dla mieszkańców i w zamian
za nieużytek oraz ruiny dawnych zakładów chemicznych
„Bonarka” już niebawem na zrekultywowanym obszarze
zaoferuje ciekawą zabudowę wkomponowaną w tereny
zielone. Lokalizacja inwestycji jest bardzo korzystna, po-
nieważ znajduje się zaledwie 1 km od ronda Matecznego,
przy ulicach Kamieńskiego i Turowicza. W celu zapew-
nienia wygodnego dojazdu i wyjazdu z nowobudowanego
centrum, równocześnie prowadzone są w tym rejonie pra-
ce drogowe polegające na przebudowie istniejącej ul. Ka-
mieńskiego wraz ze skrzyżowaniem z ul. Puszkarską oraz
budowa wiaduktu drogowego. PPI Gerhard Chrobok sp. j.
zostało zaproszone przez firmy PBI Energopol sp. z o.o.
i Budostal 8 SA do współpracy przy realizacji ścian oporo-
wych w ul. Kamieńskiego i w ul. Puszkarskiej. Zadaniem
murów oporowych jest ograniczenie skarp drogowych do
linii pasa drogowego, udostępnienie miejsca na przepro-
wadzenie uzbrojenia terenu oraz, w przypadku ul. Kamień-
skiego, doprowadzenie dróg dojazdowych do projektowa-
nego wiaduktu.
W projekcie budowlanym mury oporowe zostały za-
projektowane przy użyciu ciężkich grodzic PU. Dzięki
umożliwieniu przez inwestora zastosowania metody „va-
lue engineering” w procesie ofertowania nasza firma, po Fot. 2. Montaż kleszczy stalowych
autor
mgr inż. Lucjan Kapica, mgr inż. Radosław Lorens
Prywatne Przedsiębiorstwo Inżynieryjne
Gerhard Chrobok Sp.j. Fot. 5. Przygotowanie ściągów GONAR do montażu
Kotwy gruntowe
DYWIDAG-GEWI®
a) b)
W
ostatnich latach na rynku budowlanym pojawiło się
wielu dostawców rozwiązań dla geotechniki, w tym
w szczególności systemów do stabilizacji gruntów.
Należy podkreślić, że systemy te na pozór podobne, mogą się
znacznie różnić – jakością materiału, czy też obróbką fabryczną.
DSI (Dywidag Systems International), którego przedstawicielem
na Polskę jest firma Suspa-DSI Polska, jest właścicielem paten-
tu i znaku GEWI®, który po raz pierwszy został zarejestrowany
w 1965 roku w Niemczech.
Przez ponad 40 lat system prętów GEWI® był poddawany
próbom laboratoryjnym, a przede wszystkim był sprawdzany
w praktyce na różnych budowach świata. Doświadczenie to po-
zwoliło w najbardziej optymalny sposób dopasować system do
oczekiwań odbiorcy.
01.08.2005 Ø 47 mm 0,092 mm
Tab. 1. Rozwarcia rys pod obciążeniem użytkowym w strefie buławy
Zaletą kotew DYWIDAG jest też brak konieczności zbrojenia Fot. 1. Zastosowanie kotew grun- Fot. 2. Zastosowanie kotew grun-
pala ściskanego poniżej płyty oporowej (rys. 10). Aprobata [5] towych na kanale Oldenburg/ towych na kanale Brünsbutel/
Niemcy Niemcy
uznaje za wystarczające zbrojenie górą.
Podsumowanie
Niniejszy artykuł bazuje na doświad-
czeniach firmy SUSPA-DSI oraz przedsta-
wionej poniżej literaturze i ma za zadanie
zapoznanie szerokiego grona specjalistów:
inwestorów, wykonawców i projektantów
z systemem kotew gruntowych DYWIDAG
ze stali GEWI®. Artykuł nie wyczerpuje
tematu a jedynie zaznacza pewne cechy
przedstawionego systemu. Uzupełnieniem
palety produktów firmy SUSPA-DSI są
kotwy samowiercące DSI, kotwy linowe,
gwoździe gruntowe i skalne oraz żeliwne
pale wciskane.
Literatura
[1] PN-EN 1537: „Wykonawstwo specjal-
nych robót geotechnicznych. Kotwy grun-
towe”.
[2] PN-EN 445:1998 Zaczyn iniekcyjny
do kanałów kablowych. Metody badań.
[3] PN-EN 446: 1998 Zaczyn iniekcyjny
do kanałów kablowych. Metody iniekcji.
[4] PN-EN 447: 1998 Zaczyn iniekcyjny
do kanałów kablowych. Wymagania doty-
czące zaczynu zwykłego.
[5] Aprobata Niemiecka Z-32.1-2 „DYWI-
DAG-GEWI Pfähle”.
[6] Aprobata Niemiecka Z-20.1-17 „DYWI-
DAG – Daueranker für Boden und Fels”.
[7] Jarominiak A., „Lekkie Konstrukcje
Oporowe”, WKŁ W-wa.,
[8] Wichert L., Meininger W. „Verankerun-
gen Und Vernagelungen im Grundbau”.
Prace geoinżynieryjne
na obiektach kolejowych
20 lat doświadczeń
W
ieloletnie zaniedbania w utrzymaniu infrasturuktury
kolejowej w Polsce i konieczność jej modernizacji
w związku z otrzymaniem przez nasz kraj prawa do
organizacji mistrzostw w 2012 r. zrodziły konieczność szybkiego
przystąpienia do kluczowych inwestycji.
Przebiegająca modernizacja szlaków komunikacyjnych wy-
maga szczególnej uwagi w dostosowaniu istniejących obiektów
mostowych i przepustów do nowych wymagań określonych
zwiększonymi obciążeniami. Wymiana bądź wzmocnienie napo-
wierzchniowych elementów konstrukcyjnych jest w większości
przypadków czynnością stosunkowo prostą. Inaczej się ma dosto-
sowanie przyczółków i podpór osadzonych w gruncie do nowych
obciążeń. Analizy niektórych warunków posadowienia według
obecnych norm wykazują, że obiekty te nie powinny przenosić
występujących obciążeń. Lata eksploatacji spowodowały pewną
symbiozę fundamentu i podłoża gruntowego, jednak znaczące
Fot. 1. Grodzisk Mazowiecki - pale iniekcyjne w przęśle przepływowym
zwiększenie obciążeń i zmiana warunków oddziaływania między potoku
gruntem a fundamentem powoduje konieczność zastosowania
metod geoinżynieryjnych dla spełnienia nowych wymagań.
Wykonanie kilkudziesięciu wzmocnień podłoża gruntowego
i konstrukcji kolejowych obiektów mostowych z zastosowaniem
różnych technologii geoinżynieryjnych w okresie ostatnich 20 lat
działalności pozwala nam na podzielenie się doświadczeniami
na przykładzie dwóch realizacji.
Wykonanie pozostałych czynności remontowych nie nastrę- konywania pali o wysokości około 2,5 m i była to wysokość wy-
czało większych trudności, co pozwoliło na ukończenie remontu starczająca na wprowadzenie specjalistycznej wiertnicy i przystą-
w końcu 1990 r. bez powodowania przerw w ruchu pociągów. pienie do realizacji prac palowych.
Prace prowadzono z zastosowaniem samojezdnej wiertni-
Pale w technologii iniekcji strumieniowej „jet cy małogabarytowej MWG-1 a punkt cementacyjny składał się
grouting” – szlak kolejowy Pruszków – Grodzisk z pompy iniekcyjnej GEOASTRA oraz zestawu mieszalników
Mazowiecki szybko i wolnoobrotowych. Pale „jet grouting” formowano ci-
Most kolejowy zlokalizowany jest w ciągu nasypu, na którym śnieniem około 30 – 35 MPa a następnie zabudowywano w nich
przebiegają cztery tory zelektryfikowanej linii kolejowej. Obiekt prefabrykowane zbrojenie z rur stalowych φ88,9 mm. Należy
jest mostem dwuprzęsłowym, posiadającym konstrukcję nośną podkreślić, że prace prowadzono w bardzo trudnych warun-
przęseł w postaci pary blachownic stężonych poprzecznie. Przę- kach przy mocno ograniczonej przestrzeni (fot. 2) i przy pełnym
sła mostu oparte są na betonowych przyczółkach oraz na filarze obciążeniu ruchem kolejowym (ograniczona została tylko pręd-
środkowym. Przyczółki posadowione były z jednej strony bez- kość przejazdowa pociągów).
pośrednio na gruncie natomiast z drugiej strony na studniach. W trakcie wykonywania pali pobierano próby wypływają-
W ramach programu „Poprawy infrastruktury kolejowej w Pol- cej mieszaniny cementogruntu do badań wytrzymałościowych
sce” obiekt uległ przebudowie w dostosowaniu do nowych wy- oraz na życzenie projektanta i spełniając wymagania kontraktu
magań eksploatacyjnych. Dla przeniesienia nowych obciążeń przeprowadzono dwa próbne obciążenia na zrealizowanych
związanych ze zwiększeniem prędkości jazdy do 200 km/godz. palach (fot. 3).
należało zwiększyć nosność istniejącego posadowienia przed- Stanowisko próbnego obciążenia składało się z ramy oporo-
miotowwego obiektu. wej zbudowanej z dwóch belek głównych oraz dwóch belek
Podłoże gruntowe na rozważanym obszarze buduje warstwa poprzecznych zamocowanych do pali kotwiących. Ramę do-
nasypów, pod którą występuje humus i miękkoplastyczne na- ciążono balastem utworzonym z betonowych płyt drogowych.
muły piaszczyste i gliniaste. Grunty słabonośne rzeczno-zasto- Przekazanie siły na pale kotwiące (wyciągane) umożliwione
iskowe stwierdzono do głębokości 6,5 do 9,5 m. Poniżej zalegają zostało dzięki zbrojeniu tych pali za pomocą rury. Do pomiaru
rzeczno-lodowcowe piaski średnie i drobne w stanie średnioza- przemieszczeń badanych pali wykorzystano elektroniczne czuj-
gęszczonym, piaski gliniaste twardoplastyczne przewarstwione niki cyfrowe.
piaskami średnimi oraz gliny piaszczyste w stanie twardopla- Stwierdzono, że udźwig pali przewyższa siłę, jaka będzie je
stycznym. Pod mostem przepływa rzeka Rokietnica a tereny obciążała w czasie eksploatacji obiektu odpowiednio o 12%
obok mostu stanowią jej taras zalewowy. i 36%. Osiadania pali były niewielkie i wyniosły odpowiednio
Wzdłuż przyczółków i podpory zaprojektowano 116 szt. pali 0,2 mm i 2,2 mm. Potwierdziło to przyjęte założenia projektowe
w technologii iniekcji strumieniowej „jet grouting” o średnicy i właściwe wykonanie prac. Wyniki badań wytrzymalościowych
800 mm zbrojonych rurą stalową φ88,9 mm. Długość pali wy- z pobranych w trakcie realizacji prac prób były zróżnicowane
nosiła 13,5 m a projektowana nośność 520 kN. Rozpoczęcie ze względu na zmienny charakter gruntów a wytrzymałość na
realizacji prac zdeterminowane było właściwym przygotowa- ściskanie prób wynosiła od 5,0 do 15,0 MPa.
niem obiektu znajdującego się w ciągu głównej linii kolejowej Posiadane wieloletnie doświadczenie, profesjonalne i właści-
z Warszawy w kierunku Łodzi i Śląska, który nie mógł być na we przygotowanie do realizacji robót ze strony pracowników ZI
etapie wykonastwa pali wyłączony z użytkowania (fot. 1). Przed GEOREM oraz właściwa współpraca z generalnymi wykonawca-
rozpoczęciem prac należało wykonać prace ziemne i zabezpie- mi i podwykonawcami pozwala na szybkie wykonywanie robót
czyć przepływający pod jednym z przęseł potok. Niestety prace geoinżynieryjnych w różnych technologiach.
rozpoczęto w grudniu 2007 r. i częste opady deszczu zmusiły
wszystkie strony uczestniczące w realizacji do walki z naturą
(wdzierającym się pod obiekt potokiem). Poziom posadowienia
obiektu pozwolił na przygotowanie platformy roboczej do wy-
autor
mgr inż. Andrzej Kubański, mgr inż. Marcin Dulski,
mgr inż. Anna Dąbrowska, mgr inż. Konrad Wanik
ZI Georem Sosnowiec
Uwarunkowania sprzętowe
projektowania pali wierconych
W
czasie licznych reali- rur inwentaryzowanych. Typo-
zacji robót palowych wa rura inwentaryzowana jest
w różnych miejscach elementem dwupłaszczowym,
kraju obserwujemy nieuwzględ- szczegóły jej budowy pokazano
niane przez projektantów pali na rys. 1.
wierconych (w osłonie rurowej Rury te produkowane są
i FSC) parametry sprzętowe wpły- w asortymencie przedstawio-
wające na konstrukcje pali. Arty- nym w tab. 1. Podstawowy
kuł ma na celu przybliżenie tych potencjał polskich firm to rury
parametrów sprzętowych, które o średnicach zewnętrznych
wpływają na uściślenie wytycz- 600 mm, 700 mm, 800 mm,
nych normowych projektowania. 1000 mm, 1200 mm, 1500 mm,
Główny nacisk położono jednak 1800 mm. Rury produkowane
na zagadnienie projektowania są w odcinkach 1–6 m i łączone
prefabrykatów zbrojeniowych do ze sobą za pomocą specjalnych
pali, gdyż z praktyki wynika, że zamków. Wszystkie nowocze-
na tym właśnie gruncie pojawiają sne połączenia mają grubość
się największe problemy. taką, jak płaszcz rury. Różnią
Potencjał sprzętowy firm wy- się tylko szczegółami konstruk-
konawczych to w zdecydowanej cyjnymi w zależności od produ-
większości maszyny produkcji centa. Przykład połączenia rur
renomowanych firm odpowiada- pokazano na rys. 2.
jące ogólnym standardom świa- Oprócz konstrukcji rur na
towym. W ostatnim czasie pol- średnicę zewnętrzną kosza zbro-
scy wykonawcy zakupili wiele jonego ma wpływ maksymalny
maszyn stanowiących najnowsze wymiar ziaren kruszywa, który Rys. 1. Schemat rury wiertniczej
osiągnięcia techniki wiertniczej. zgodnie z normą PN-EN 1536
Sprzęt wymieniony wyżej wyko- nie może przekraczać mniej-
nuje ponad 95% wszystkich ro- szej z wartości: 32 mm oraz
bót palowych w Polsce. ¼ odległości w świetle prętów
Ogólne zasady konstruowania podłużnych. W związku z po-
pali wierconych w bardzo szcze- wyższym maksymalna średnica
gółowy sposób zostały omówio- zewnętrzna kosza zbrojeniowe-
ne w normie PN-EN 1536 Wy- go musi być mniejsza od teore-
konawstwo specjalnych robót tycznej średnicy pala (średnicy
geotechnicznych – Pale wierco- zewnętrznej rury osłonowej) o:
ne oraz w opracowaniu „Wytycz-
ne techniczne projektowania pali 2 × B + 2 × K + 1 cm,
wielkośrednicowych w obiek-
tach mostowych” (nowelizacja gdzie:
1993 r.) dr inż. B. Kłosińskiego. K– max średnica kruszywa,
Poniżej omówiono te parametry B – grubość rury (rys. 1 i 2).
sprzętowe, które wpływają na Dla większości rur i maksy- Rys. 2. Przykładowe połączenie rur
uściślenie tych zasad. malnej średnicy kruszywa rów-
nej 32 mm daje to: 50 100 pręt min 12 mm
KONSTRUOWANIE
ZBROJEŃ 2 × 4,0 + 2 × 3,2 + 1,0 = 15,4 cm,
Dla pali wykonywanych
30
blacha 8mm
średnica zewnętrzna kowym skręcaniem minimum trzech prętów zaciskami linowymi
prętów głównych
(dla odpowiedniej średnicy pręta). Umożliwia to bardzo szybkie
pręty zbrojenia
przedłużanie zbrojeń. Wszystkie te czynności wykonywane są nad
gółwnego otworem pala. W pierwszej kolejności wkładamy element dolny,
średnica teoretyczna
pala zabezpieczamy go, montujemy element górny, skręcamy zaciska-
Rys. 4. Dodatkowy element dolny mi i całość wkładamy do otworu na odpowiednią rzędną.
średnica pala
przyspawać do
100
pręta
pręty główne
głównego
30 - 40 bez uzwojenia
(min 5cm)
Zbrojenie wiotkie
Konstruując zbrojenie dla pali FSC należy zwrócić głównie
uwagę na sztywność kosza oraz ilość i konstrukcję elementów
poprzecznych – pierścieni usztywniających, bardzo utrudniają-
cych pogrążanie zbrojenia. Kilka polskich zbrojarni posiada już
automaty do wykonywania koszy zbrojeniowych pali. Automat
taki pozwala zachować bardzo dokładnie prostoliniowość zbro-
jenia oraz umożliwia automatyczne spawanie dowolnej ilości
styków spirali z prętami głównymi. W przypadku pali FSC mini-
malna ilość styków spawanych to 50% a w przypadku rezygna- Fot. 3. Spawanie spirali | Fot. 4. Świder rozwiercający
cji z wewnętrznych pierścieni usztywniających wszystkie styki rura obsadowa
~2700
spiralę do podwójnej odległości grubości pręta uzwojenia, dzięki
czemu uzyskujemy wzmocnienie w postaci ukrytego pierścienia
R2700
usztywniającego (ilość zwoi w zagęszczeniu zależna jest od śred-
nicy pręta spirali oraz średnicy i ciężaru kosza zbrojeniowego).
~500
rzędna dołu pala
skowników. Na etapie montażu kosza zbrojeniowego należy Rys. 6. Schemat poszerzenia podstawy pala
przewidzieć robocze pierścienie pomocnicze co 1 m dla łatwiej-
szego zachowania prostoliniowości prętów głównych (demon- – podciągnięcie rury obsadowej do poziomu głowicy świdra;
towanych po pospawaniu kosza – minimum 50% styków). – dokładne oczyszczenie dna otworu;
– włożenie do otworu świdra rozwiercającego;
Elementy dystansowe – wykonywanie zasadniczego rozwiercenia przez obrót świdra
Dla pali FSC elementy dystansowe powinny mieć możliwie z równoczesnym dociskiem. W czasie tej czynności zwierciny
dużą powierzchnię umożliwiającą centralne prowadzenie ko- wypełniają wiadro dolne, dlatego świder należy wielokrotnie
sza w trakcie jego pogrążania w betonie. Dlatego zaleca się wyciągać i usuwać urobek kontrolując przy tym poziom dna
wykonać je z płaskowników minimum 50 × 8 o kształcie, jak otworu. Jeśli dno nie jest wyczyszczone, skutkuje to podnie-
na rys. 5. sieniem poziomu rozwiercania. Projektowaną wielkość roz-
Na podstawie doświadczeń autora maksymalna długość ko- wiercenia uzyskuje się przez blokadę mechanizmu otwierają-
sza zbrojeniowego dla pali FSC nie powinna przekraczać 12 m. cego płaty świdra.
Już zbrojenie dłuższe od 5 m musi być pogrążane przy pomocy
wibratora a dla długości większych od 12 m zachodzi niebez- Uwagi ogólne
pieczeństwo zniszczenia betonu na skutek nadmiernej wibracji Pale z rozwierconą podstawą zaleca się wykonywać głów-
(a do pogrążania zbrojenia pali FSC można użyć wg cytowanej nie dla gruntów spoistych (twardoplastycznych i zwartych) oraz
normy tylko „lekkiej wibracji”). skalistych dla geologii, w których pal pracuje głównie podstawą.
W innych warunkach gruntowych poszerzanie jest teoretycznie
MECHANICZNE POSZERZENIE możliwe, ale bardzo kosztowne (dodatkowe instalacje do wy-
PODSTAWY PALA konywania odzysku i utylizacji zawiesiny itp.) i mało pewne.
Świder rozwiercający
Na fot. 4. pokazano przykład typowego świdra poszerzają- PODSUMOWANIE
cego podstawę pala. Tego rodzaju narzędzia są obecnie w wy- Niezwykle istotne, z uwagi na specyfikę prowadzonych robót
posażeniu polskich firm wiertniczych (umożliwiają poszerze- (roboty specjalistyczne), jest zwrócenie uwagi na doświadcze-
nie pali φ1200 mm i φ1500 mm do ok. 3 m) oraz dostępne dla nie oraz zaplecze sprzętowe firm, którym powierzone zostaje
innych średnic pali w wypożyczalniach głównie niemieckich. wykonawstwo. Ponieważ poruszany w tym artykule temat jest
Świdry te umożliwiają rozwiercenie pala 2÷2,5 raza. Schemat niezwykle obszerny, dodatkowe informacje odnośnie różnych
poszerzenia podstawy pokazano na rys. 6. problemów mogących się pojawić podczas realizacji robót pa-
lowych zostaną omówione w kolejnym artykule.
Kolejność wykonywania poszerzenia pala
– wiercenie otworu projektowanej średnicy do właściwej
rzędnej; autor mgr inż. Edward Marcinków
MOSTMARPAL – Zarzecze
Kolumny betonowe
typu CMC™
Skuteczna metoda wzmocnienia podłoża pod obiektami handlowymi
K
olumny betonowe typu CMC™ są technologią roz-
wijaną od początku lat 90. ubiegłego wieku. Ta
metoda wzmocnienia gruntu za pomocą sztywnych
inkluzji betonowych od kilku lat z powodzeniem znajdu-
je zastosowanie przy wzmacnianiu podłoża pod magazy-
ny, obiekty przemysłowe, budownictwo mieszkaniowe jak
również drogi, autostrady, nasypy, zbiorniki.
Technologia wykonania kolumn betonowych typu CMC™
została oparta na znanych metodach wykonywania funda-
mentów palowych przy pomocy świdra przemieszczenio-
wego, jednak ich funkcja odbiega od nich w sposób zasad-
niczy. Kolumny te mają w swojej istocie uniknąć ograniczeń
związanych z warunkami gruntowymi, w których niemoż-
liwe jest wykonanie kolumn cementowo-wapiennych czy
kolumn żwirowych. Technologia kolumn CMC™ została
opracowana pod kątem zastosowania jej w bardzo słabych
gruntach spoistych i organicznych. Z dużym powodzeniem
technologia stosowana jest nawet w młodych torfach o bar-
dzo dużej zawartości cząstek organicznych i wilgotności
znacznie przekraczającej 100%. W kolumnach CMC™ nie
pojawia się znany z technologii kolumn żwirowych pro-
blem wyboczenia i rozpływu kolumny. Z tego względu
obszar ich zastosowania jest znacznie szerszy niż kolumn
żwirowych.
Zastosowanie kolumn CMC™ redukuje wyraźnie wartość
osiadań podłoża i znacznie podnosi wartość współczyn-
ników nośności podłoża gruntowego. W porównaniu ze
wzmocnieniem w technologii, dobrze znanych w Polsce,
kolumn żwirowych, wzmocnienie podłoża kolumnami
CMC™ daje możliwość osiągnięcia osiadań resztkowych na
bardzo niskim poziomie, zbliżonym w wielu przypadkach
do wartości typowych dla głębokich posadowień na palach
czy ścianach szczelinowych.
Kolumny CMC™ nie wymagają wieńczącego je oczepu. Ð Rys. 2. Rozkład naprężeń na kolumnę CMC i wzmocnione podłoże
W przypadku posadawiania fundamentów sztywnych, płyt,
stóp, ław i rusztów, obiekty te projektuje się jako posado-
wione bezpośrednio na podłożu o parametrach określo-
nych przez projektanta geotechnicznego. W wielu przypad-
kach lepszą transmisję obciążeń zapewnia warstwa dobrze
zagęszczonego kruszywa o miąższości od 0,3 do 0,6 m.
Ta metoda ulepszenia podłoża gruntowego ma również
zastosowanie przy stosunkowo dużych obciążeniach nazio-
mu – bardzo wyraźnie redukuje wartość osiadań podłoża
i, co jest jej dużą zaletą, podnosi wartość współczynników
stateczności globalnej podłoża gruntowego. Rys. 3. Różnica we współpracy z odkształcalnym podłożem Ï
Podstawowym narzędziem do wykonywania kolumn kolumn żwirowych i betonowych
CMC™ jest wiertnica o dużym momencie obrotowym wy-
posażona w świder przemieszczeniowy. Przy pomocy świ- gruntem. W czasie podciągania wiertła następuje jego ob-
dra przemieszczeniowego o zmiennym skoku wykonywa- rót w stronę zgodną z kierunkiem wiercenia, co zapobie-
ny jest w gruncie otwór sięgający do spągu warstwy gruntu ga rozluźnieniu otaczającego podłoża. Dzięki tak dobranej
nienośnego. Świder przemieszcza wzmacniany grunt po- technologii zachowana jest pewność, iż wykonana kolum-
przecznie, co doprowadza do jego zagęszczenia w bezpo- na będzie się składać w 100% z medium nośnego (betonu),
średnim sąsiedztwie formowanych kolumn i zapewnia ich co ma całkowicie uniezależnić obszar stosowania kolumn
lepszą współpracę ze wzmacnianym podłożem. Następnie CMC™ od otaczającego je gruntu.
zachodzi proces podciągania świdra do góry. W tym czasie Jednym z przykładów zastosowania tej metody jest posa-
wraz z jego przesuwem w kierunku od dna otworu na- dowienie Centrum Handlowego „Helical” we Wrocławiu.
stępuje iniekcja medium nośnego – mieszanki betonowej Projekt został usytuowany przy skrzyżowaniu ul. Krzy-
o parametrach określonych w recepcie. Medium dostarcza- woustego i al. Poprzecznej w północnej części Wrocławia
ne jest przez rdzeń świdra pod ciśnieniem na tyle dużym, obok centrum handlowego „Korona”. Główna droga bie-
by wyeliminować niebezpieczeństwo zniszczenia ścianek gnąca obok obiektu została niedawno wyremontowana
otworu, a co za tym idzie, zmieszania iniektu ze słabym i rozbudowana, rozładowując natężenie ruchu w okolicy.
Mostowe konstrukcje
gruntowo-powłokowe
Siły wewnętrzne w powłokach mostów gruntowo-powłokowych typu SUPER-COR
M
ostowe konstrukcje gruntowo-powłokowe to
obiekty, które składają się z podatnej, najczęściej
stalowej powłoki, otaczającej ją zasypki grunto-
wej oraz nawierzchni jezdni (rys. 1). Budowle te projektuje
i wykonuje się w sposób zapewniający korzystne współ-
działanie wszystkich w/w elementów konstrukcyjnych [1].
Ze względu na niskie koszty budowy, bardzo krótki okres
realizacji oraz praktycznie bezobsługową eksploatację
(brak łożysk i dylatacji) obiekty te są coraz częściej wyko-
rzystywane w polskim mostownictwie.
Zaskakującym może być fakt, że pomimo znacznej po-
pularności tych obiektów, do tej pory nie ukazały się
w Polsce normy lub wytyczne dotyczące szczegółowego Rys. 1. Przekrój podłużny analizowanego mostu o konstrukcji gruntowo-
powłokowej
ich projektowania. Wprawdzie pojawiły się pozycje, np. [2]
i [3], w których można znaleźć przybliżone sposoby wyzna-
czania sił wewnętrznych w stalowych płaszczach powłoki, czeniach realizowanych zgodnie z [4] zakłada się także, że
jednak nie można ich traktować na równi z normami, czy obiekty będą wykonane zgodnie z wytycznymi, tzn. powło-
wytycznymi wykorzystywanymi w klasycznym projektowa- ka będzie odpowiednio zmontowana a zasypka dostatecz-
niu betonowych (żelbet, beton sprężony), czy stalowych nie zagęszczona [2]. Wymagane jest także spełnienie dwóch
konstrukcji mostowych. dodatkowych warunków: hc /D ≥ 0,125 (hc /D = 0,150) oraz
W artykule przedstawiono analityczny i numeryczny spo- współczynnik podatności λf < 100000. Współczynnik λf
sób wyznaczania sił wewnętrznych w stalowej powłoce określa związek pomiędzy sztywnością powłoki oraz ota-
konstrukcji typu Super-Cor, wykorzystując odpowiednio czającym gruntem i wyznacza się go z zależności:
metodę Sundquista-Petterssona, która jest obecnie najnow-
E s ,d ⋅ D 3
szą metodą analityczną [4], oraz numeryczny model obiek- λf = (λf = 814,27), (1)
EI s
tu oparty na MES [5].
Do szczegółowej analizy przyjęto obiekt o powłoce SC- gdzie:
56B, dla której rozpiętość D = 12,315 m oraz grubość na- (…) – wartości uzyskane dla analizowanego obiektu;
ziomu hc = 1,85 m (podobny obiekt wykonano w Szczyt- EIs – sztywność giętna ścian powłoki (przyjęto E = 205 GN/m2
nej [6], jednak jego naziom ma grubość 1,25 m). Powłoka i Is = 58,666·10-6 m4/m);
w części środkowej oraz w narożach posiada wzmocnienia D – rozpiętość powłoki [m] (przyjęto D = 12,315 m);
z dodatkowych płaszczy blachy, przez co pole przekroju Es,d – sieczny moduł gruntu obliczany ze wzoru:
poprzecznego A(2bl) = 19,632·10-3 m2/m oraz moment bez-
1,17 (RP −95 )[1,25 ⋅ ln(hc + H / 2)+ 5,6]
1,2
władności Is(2bl) = 58,666·10-6 m4/m. E s ,d =
γn
(2)
Metoda Sundquista-Petterssona (Es = 13,798 MPa),
Metoda obliczeń obiektów z blach falistych, zapropono-
wana przez Sundquista i Petterssona [4], jest algorytmem gdzie:
opartym na wcześniejszych teoriach obliczeń konstrukcji H – wymiar określony na rys. 1 (przyjęto H = 3,38 m).
gruntowo-powłokowych, tzn. SCI [3] i teorii Köpella–Gloc-
ka [7], analizach geotechnicznych, badaniach terenowych Ze względu na przyjęcie współczynnika bezpieczeństwa
obiektów rzeczywistych oraz założeniach teorii sprężysto- γn = 1 moduł obliczeniowy Es,d = Es. Symbol RP oznacza
ści dotyczących półprzestrzeni sprężystej (rozkład obciąże- wskaźnik zagęszczenia gruntu wg Standardowej Próby
nia w gruncie od sił skupionych wg Boussinesqa). Proctora w [%], który w niniejszej analizie przyjęto jako
W procedurze uwzględnia się parametry geometryczne równy 98%.
powłoki (tj. jej rozpiętość, kształt przekroju podłużnego Siłę osiową w podatnej powłoce, powstającą od obciąże-
powłoki, rodzaj falowania blachy) oraz właściwości otacza- nia gruntem zasypowym, wyznacza się z zależności:
jącego gruntu (zasypki). Uniwersalność metody obejmuje
H ⎛ hc ,red hc ,red H ⎞
swym zakresem znaczną liczbę projektowanych obiektów, N s = 0,2 ρ1 D 2 + S ar ⎜⎜ 0,9 − 0,5 ⎟⎟ ρ cv D 2
jednak wymaga, aby rozpiętość powłoki była większa od
D ⎝ D D D ⎠ (3)
D > 2 m oraz naziom był grubszy niż hc > 0,6 m. W obli- (Ns = 452,33 kN/m),
gdzie: gdzie:
ρ1 – ciężar objętościowy zasypki gruntowej (ρ1 = 19 kN/m3); Rt – promień krzywizny korony powłoki (Rt = 11,43 m);
ρcv – średni ciężar objętościowy całego naziomu nad ko- Rs – promień krzywizny naroża powłoki (Rs = 1,016 m).
roną powłoki (ρcv = 19,48 kN/m3);
hc,red – zredukowana, wskutek wypiętrzenia powłoki Dla 0,2 ≤ H / D ≤ 0,35 (H / D = 0,274) przyjęto:
podczas jej zasypywania, grubość naziomu określona
z zależności (4) i (5): f1 = [0,67 + 0,87(H / D − 0,2)] (f1 = 0,7344) (14)
hc ,red = hc − δ crown (hc,red = 1,665 m), (4) W przypadku, gdy λf < 5000, f2,surr i f2,cover oblicza się z na-
stępujących zależności:
δ crown = 0,015D (δcrown = 0,185 m). (5)
f 2, surr = 0,0046 − 0,001 ⋅ log10 (λ f ) (f2,surr = 0,0017) (15)
Występującą we wzorze (3) wartość Sar oblicza się z (6):
f 2, cov er = 0,018 − 0,004 ⋅ log10 (λ f ) (f2,cover = 0,0064) (16)
1 − e −κ
S ar = (Sar = 0,966), (6)
κ
natomiast wartość współczynnika f3 ze wzoru (17):
gdzie:
H
f 3 = 6,67 − 1,33 (f3 = 0,4980) (17)
h D
κ = 2S v c (κ = 0,0706) (7)
D
Moment zginający, wywołany obciążeniami ruchomymi,
oraz: wyznacza się z zależności:
0 , 75
0,8 ⋅ tan ϕ cv ,d ⎛R ⎞
Sv = M t = f 4' ⋅ f 4'' ⋅ f 4''' ⋅ f 4'''' ⋅ D ⋅ ptraffic + S ar ⎜⎜ t ⎟⎟ f1 ⋅ f 2,cov er ⋅ qD 2
( 1 + tan ϕ )
2
(Sv = 0,2351). (8)
2
cv , d + 0,45 tan ϕ cv ,d ⎝ Rs ⎠ (18)
(Mt = 109,89 kNm/m),
We wzorze (8) występuje obliczeniowy kąt tarcia we-
wnętrznego warstw naziomu nad koroną powłoki ϕcv,d, któ- gdzie:
ry wyznaczono z zależności (9) przy założeniu ϕcv,k = 35°:
f 4' = 0,65 ⋅ (1 − 0,2 ⋅ log10 (λ f )) (f4’ = 0,2716) (19)
tan ϕ cv ,k
tan ϕ cv ,d = (tanϕcv,d = 0,6366). (9)
γ nγ m
(
f 4'' = 0,12 ⋅ 1 − 0,15 ⋅ log10 λ f ( )) (f4’’ = 0,0676) (20)
Współczynnik bezpieczeństwa przyjęto jak poprzednio
f 4''' = (hc / D + 0,15)
−0 , 75
γn = 1 oraz zgodnie z [8] współczynnik materiałowy dla (f4’’’ = 2,4656) (21)
gruntu γm = 1,1.
Jeżeli spełniony jest warunek (hc,red / D) ≥ 0,125 0 , 25
⎛R ⎞
(hc,red / D = 0,135) to siłę osiową w powłoce, powstającą od f 4'''' = ⎜⎜ t ⎟⎟ (f4’’’’ = 1,8314) (22)
obciążeń ruchomych, wyznacza się ze wzoru (10): ⎝ Rs ⎠
N t = ptraffic + (D / 2 )q (Nt = 119,89 kN/m), (10) oraz dodatkowo musi być spełniony warunek f4’·f4’’’ ≤ 1,0
(f4’·f4’’’ = 0,6696).
gdzie:
Obliczone wartości momentów zginających od obciążeń
πhc
ptraffic = σv (ptraffic = 82,95 kN/m), (11) stałych i ruchomych dotyczą korony (klucz) powłoki.
2
W przypadku konstrukcji skrzynkowych, w których za-
chodzi zależność Rt /Rs ≥ 1 (Rt /Rs = 11,25), całkowity mo-
3P 38 1
σv = hc ∑ (σv = 31,71 kPa) (12) ment zginający naroże oblicza się jako:
2 π i =1 si5
– 2/3 momentu w koronie od obciążeń stałych wg (13);
oraz: – 1/3 momentu w koronie od obciążeń ruchomych wyzna-
P – obciążenie jednym kołem pojazdu K-800 wg [9] czonego z (18).
(P = γf· = 1,5·100 = 150 kN); Dla analizowanego przypadku uzyskano momenty zgina-
q – obciążenie równomiernie rozłożone jące naroże odpowiednio od obciążeń stałych i zmiennych
(q = γf·4,00 = 1,5·4,00 = 6,00 kN/m2); o wartości M ss = 86,31 kNm/m i M ts = 36,63 kNm/m.
γf – współczynnik obliczeniowy do obciążeń ruchomych Po wyznaczeniu wartości sił wewnętrznych w postaci Ns
wg [9] (przyjęto γf = 1,5); i Nt oraz Ms i Mt można obliczyć wartość naprężeń w anali-
Si – odległość pomiędzy analizowanym punktem powłoki zowanym punkcie powłoki, stosując wzór Navier’a:
i przyłożoną siłą Pi.
Ni M
σ= + i ≤ f yd (23)
Moment zginający, powstający od ciężaru objętościowego As1 Ws1
gruntu i warstw nawierzchni, wyznacza się z zależności:
0 , 75
gdzie:
ρ cv hc ⎛ Rt ⎞ As1, Ws1 – pole przekroju poprzecznego i wskaźnik zgi-
M s / ρ1 D = − f 1 ( f 3 ⋅ f 2, surr − S ar
3
⎜ ⎟⎟ f 2,cov er )
ρ1 D ⎜⎝ Rs ⎠ (13) nania powłoki;
(Ms = 129,47 kNm/m), fyd – granica plastyczności materiału powłoki.
Napór gruntu
Moment zginający Moment zginający Siła osiowa
na powłokę
Metoda (naroże) [kNm/m] (klucz) [kNm/m] [kN/m]
[kPa]
obliczeń
Mtraffic Msoil Mtraffic Msoil Ntraffic Nsoil σv
Metoda MES
W wyniku testów numerycznych wielu modeli powłoki
otoczonej gruntem i na podstawie wyników badań na rze-
czywistych obiektach [5] przyjęto do analizy model mostu,
w którym:
– blachę falistą odwzorowano jako belkowe pasma obwodowe;
– zasypkę gruntową modelowano jako trójwymiarowe continu-
um izotropowe;
– nawierzchnię jezdni jako objętościowe elementy izotropowe;
– warstwę kontaktową (interface) modelowano przy użyciu
jednowymiarowych elementów sprężystych.
Model mostu (rys. 2) zbudowano i poddano weryfikacji
na podstawie badań terenowych mostu w Szczytnej. Bada-
nia te oraz analizy numeryczne przedstawiono w [5], gdzie
podano szczegółowy opis modelu numerycznego, który Rys. 2. Numeryczny model mostu
został wykorzystany w niniejszej analizie. Całą analizę nu-
meryczną jak i modele obliczeniowe wykonano przy wyko- łokowych analityczną metodę Sundquista-Pettersona, można
rzystaniu systemu COSMOS/M. założyć, że z inżynierskiego punktu widzenia uzyskane wyniki
będą po „stronie bezpiecznej”.
Analiza porównawcza
Analizie porównawczej poddano napór gruntu działający Literatura
na podatną powłokę oraz siły wewnętrzne w postaci mo- 1. Antoniszyn G., Michalski J. B., Michalski B.: Konstrukcje
mentów zginających i sił osiowych, które uzyskano z ana- gruntowo-powłokowe jako efektywne obiekty mostowe
litycznej metody obliczeń, opracowanej przez Sundquista małych rozpiętości, Magazyn Autostrady, nr 5/2005, s.
i Pettersona [4], oraz numerycznej metody opartej na MES 45-50.
[5]. Obciążeniem ruchomym w obu przypadkach obliczeń 2. Rowińska W., Wysokowski A., Pryga A.: Zalecenia pro-
był pojazd K-800 oraz obciążenie równomiernie rozłożone jektowe i technologiczne dla podatnych konstrukcji inży-
q = 4,00 kN/m2 (obliczeniowe obciążenie klasy A wg [9]). nierskich z blach falistych, IBDiM, Żmi-gród 2004.
Pojazd K-800 usytuowano w środku rozpiętości mostu tak, 3. Janusz L., Madaj A.: Obiekty inżynierskie z blach fali-
aby jego środkowa oś pokrywała się z osią poprzeczną mo- stych. Projektowanie i wykonawstwo, WKŁ, Warszawa
stu, natomiast obciążenie q rozmieszczono na całej górnej 2007.
powierzchni modelu MES. 4. Pettersson L., Sundquist H.: Design of soil steel compo-
Wartości poszczególnych sił wewnętrznych oraz napór site bridges, TRITA-BKN, Report 112, Stockholm 2006,
gruntu zestawiono w tab. 1. Do szczegółowej analizy wy- Third edition, English version 2007.
brano dwa przekroje pasma obwodowego: w połowie roz- 5. Machelski Cz., Antoniszyn G.: Influence of live loads on
piętości powłoki i w środku naroża, gdyż są to punkty, the soil-steel bridges, Studia Geotechnica et Mechanica,
w których występują maksymalne wartości momentów zgi- Vol. XXVI, No. 3-4, 2004, s. 91-119.
nających wyznaczone z metody analitycznej i MES. 6. Krajnik D., Michalski J.B.: Pierwsze „mosty kanadyjskie”
w Europie, Inżynieria i Budow¬nictwo nr 3-4/2002, s.
Podsumowanie 159-161.
Porównując wartości sił wewnętrznych uzyskanych z oby- 7. Vaslestad J.: Soil structure interaction of buried culverts,
dwu metod można zauważyć, że we wszystkich przypadkach Institutt for Geoteknikk, Norges Tekniske Hogskole, Uni-
metoda Sundquista-Pettersona daje zawyżone wartości. Jest versitetet I Trondheim, 1990.
to spowodowane po części uniwersalnością metody, która 8. Norma PN-81/B-03020. Grunty budowlane. Posadowie-
pozwala analizować wiele różnych typów konstrukcji bez nie bezpośrednie bu-dowli. Obliczenia statyczne i pro-
ich szczegółowego definiowania. Z drugiej strony zawyżone jektowanie.
wartości sił wewnętrznych, w tym także naporu na podatną 9. Norma PN-85/S-10030. Obiekty mostowe. Obciążenia.
powłokę, mogą wynikać z przyjęcia rozkładu obciążeń sku-
pionych w gruncie wg klasycznej teorii Boussinesqa, która
nie uwzględnia obecności podatnej powłoki w nasypie dro-
gowym. Wykorzystując do analizy konstrukcji gruntowo-pow-
autor mgr inż. Grzegorz Antoniszyn
Politechnika Wrocławska
siedziba:
Zakład Geologiczny GEOL
mgr Stanisław Guz
10-424 Olsztyn
ul. Budowlana 3/204
tel./fax +48 89 539 18 93
+48 89 534 17 74
geol@geol.pl
www.geol.pl
Geodezyjny monitoring
obiektu geotechnicznego
Na przykładzie Kopca im. J. Piłsudskiego w Krakowie
D
eformacje obiektów geotechnicznych takich jak
obwałowania, skarpy, zbocza naturalne itd. wy-
znacza się na podstawie obserwacji przemieszczeń
punktów badawczych. Punkty te są specjalnie w tym celu
stabilizowane na powierzchni obiektu. Pomiar wykonywany
jest z dużą dokładnością, ale liczba punktów jest niewiel-
ka. Niekiedy badania wykonuje się metodą tachimetryczną,
a więc bez stabilizacji punktów badawczych. Obserwowana
jest wówczas naturalna powierzchnia obiektu. Najczęściej
jednak stosuje się metodę polegającą na wykonywaniu ob-
serwacji zmian geometrii obiektu w wytypowanych prze-
krojach. Podstawą każdej z wymienionych wyżej metod jest
założenie, że deformacje modelu geometrycznego obiektu,
jaki tworzy zbiór punktów, są reprezentatywne dla obiek-
tu rzeczywistego. Sposób pomiaru deformacji obiektów
ziemnych jest identyczny jak w przypadku typowych kon-
strukcji budowlanych. Podejście to nie jest właściwe, bo-
wiem zwykle duże rozmiary obiektów oraz nieregularność
powierzchni ograniczają możliwość budowania dokładne- Rys. 1. Fragment mapy sytuacyjno-wysokościowej sporządzonej metodą
go modelu geometrycznego. O ile, bowiem dokładność klasyczną
pomiaru punktów jest rzędu pojedynczych milimetrów to
dokładność modelu wykonanego na ich podstawie spada
do poziomu kilku centymetrów. Zbiór wyników jest więc
niewielki i przez to mało dokładny.
W przekonaniu autorów rozwiązania problemu inwenta-
ryzacji a następnie monitoringu geometrii budowli ziemnych
należy upatrywać w metodzie polegającej na skanowaniu po-
wierzchni [1]. W problematyce geodezyjnej jest to nowa meto-
da. Autorzy prezentowali ją na Konferencji REW-INŻ’2006 [2],
ale w zastosowaniu do obiektów architektonicznych. Niniejszy
artykuł zawiera wyniki badań z jej aplikacji w odniesieniu do
znaczącego geotechnicznego obiektu ziemnego, jakim jest Ko-
piec im. Józefa Piłsudskiego w Krakowie. Rys. 2. Nieprzetworzone wyniki pomiaru: chmura punktów oraz krawędzie
obejmującymi obszary pomierzone na poszczególnych stano- dla obrazu procesu deformacji (rys. 9).
wiskach (rys. 3). Opracowanie przebiega prawie automatycz- Innym sposobem interpretacji deformacji bryły i powierzch-
nie, bez możliwości ingerencji operatora, co ogranicza możli- ni konstrukcji jest utworzenie w programie Land Desktop 2005
wości ewentualnego indywidualnego przetwarzania. Zaletą tak modelu bryłowego a następnie analiza jego objętości. Z kil-
powstałego modelu powierzchniowego jest naturalna faktura ku możliwych rozwiązań jako praktycznie przydatny autorzy
pochodząca ze zdjęcia (rys. 4). Faktura ta jest kartometryczna. przetestowali podział bryły kopca na kilka segmentów płasz-
Można przy jej użyciu odczytać współrzędne punktów, które czyznami poziomymi. W przykładzie przecięto bryłę płaszczy-
nie zostały pomierzone w procesie skanowania, ale odfotogra- znami wyznaczonymi przez warstwice o wielokrotności 5 m
fowały się na zdjęciu. Pozwala ona na rejestrację i ocenę zmian (5 m, 10 m, 15 m itd.). Analiza prawidłowości zmian objętości
nie tylko jakościowych, ale również ilościowych. powstałych brył inspiruje ciekawe wnioski dotyczące procesu
Inne możliwości techniczne daje przetwarzanie danych za deformacji. Zjawisko zapadania i zagęszczania się gruntu spo-
pomocą programów typu CAD. Autorzy korzystali z programu woduje zmniejszanie się objętości wygenerowanych warstw.
Autocad Land Desktop 2005. W katalogu utworzonym w kom- W przypadku ruchów osuwiskowych objętości niżej położo-
puterze polowym jest plik ze współrzędnymi punktów chmury. nych segmentów będą rosnąć a wyżej położonych – maleć.
Plik ten wczytywany jest do programu po zamianie na format Zmiany można również śledzić porównując powierzchnie
tekstowy. Współrzędne punktów zapisane są w programie Land poziome utworzone przez warstwice o tych samych wysoko-
Desktop w tabelach i na rysunku. Pozwala to na przeprowadze- ściach. W przypadku wystąpienia zjawisk osuwiskowych, po-
nie ręcznej filtracji i korekt. Doświadczenia autorów pokazują, dobnie jak w opisanej wyżej analizie objętości segmentów, pola
bowiem, że w przypadku badań obiektów ziemnych „ręczna” powierzchni warstwic górnych warstw będą malały i zmieniał
filtracja jest bardziej efektywna od procedur komputerowych au- się będzie kształt warstwicy.
tomatyzujących proces filtracji. Jest ona co prawda pracochłon-
na, ale bardzo wiarygodna. Wynik opracowania w programie Wnioski
Land Desktop jest mniej efektowny, bowiem program nie daje 1. Inwentaryzacja wykonana metodą klasyczną nie może sta-
możliwości pełnej integracji ze zdjęciami fotograficznymi. Nie nowić podstawy dla określenia deformacji budowli ziemnej
ma więc możliwości nałożenia na model naturalnej faktury. niezależnie od klasy użytego sprzętu.
Wczytane współrzędne punktów chmury oraz linie niecią- 2. Tachimetria skanerowa może być wykorzystana w pomiarach
głości w postaci polilinii pozwalają na utworzenie powierzchni inwentaryzacyjnych obiektów geotechnicznych oraz przy
w formie siatki TIN (rys. 5). Jednym ze sposobów wizualizacji monitoringu ich geometrii z dokładnością ±2–3 cm.
utworzonej powierzchni jest przedstawienie jej w formie regu- 3. Pomiar budowli ziemnych wymaga zróżnicowania siatki skano-
larnej siatki prostokątów o dowolnych, żądanych wymiarach wania przy arbitralnym przyjęciu kryterium uszczegółowienia.
(rys. 6). Duże powierzchnie wystarczy skanować w siatce 1 m×1 m.
Istnieje również możliwość automatycznego wygenerowania Najgęstsza siatka skaningu potrzebna przy skanowaniu frag-
warstwic o dowolnym skoku, efektownie i plastycznie prezen- mentów obiektu nie powinna być mniejsza niż 0,1 m×0,1 m.
tujących badaną powierzchnię (rys. 7). 4. Pomiar krawędzi i najważniejszych szczegółów należy w każ-
Najbardziej zaawansowaną formą modelu jest model bryłowy. dym przypadku wykonać metodą biegunową.
Można go zbudować „wyciągając” w pionie każde z oczek siatki 5. Proces filtracji danych nie może być całkowicie zautomaty-
TIN, tak aby utworzyć pięciościany. Suma takich pięciościanów zowany. W każdym przypadku końcową weryfikację danych
stworzy bryłę kopca. Nałożenie na obiekt sztucznej faktury ma należy wykonać „ręcznie” konfrontując dane ze zdjęciami.
w tym przypadku tylko znaczenie estetyczne (rys. 8). Zbudo- 6. Pełne opracowanie modelu przestrzennego obiektu wymaga
wane modele zawierają szczegółowe dane dotyczące geometrii oprogramowania specjalistycznego Pi 3000 oraz Land Desk-
kopca. Modele utworzone na podstawie wyników pomiarów top 2005.
przeprowadzanych w kolejnych cyklach obserwacyjnych są
w stanie zarejestrować i prezentować nawet niewielkie zmia- Literatura
ny odkształceniowe. Interpretacja tych zmian wymaga jednak [1] Monitoring skarp i zboczy metodą skanowania. Inży-
dalszego przetworzenia danych. Deformacje można analizować nieria Morska i Geotechnika 2/2006. s.105-109.
i wyznaczyć w różny sposób. [2] Inwentaryzacja budowli zabytkowych metodą skano-
Główną metodą oceny zmian kształtu bryły wydaje się być ana- wania. VII Konf. REW-INŻ’2006 Kraków, t. 1, s.251-259.
liza profili powierzchni (rys. 9). W tym celu, na podstawie oceny [3] Inventory surveys of historical structures by scanning
wizualnej na modelu wykonanym w programie Pi 3000 należy tacheometry. Proc. of the 8th Bilateral Geodetic Meeting Po-
w pierwszej kolejności wytypować zagrożone fragmenty obiektu land-Italy. Reports on Geodesy No.2 (77) 2006. pp.219-226.
i sporządzić w tych miejscach przekroje o dużej szczegółowości. [4] Modelling of natural slopes and earthen constructions
Na podstawie faktury ze zdjęć można następnie opisać zmiany ja- monitored by scanning technology. VII Konf. N-T. Sekcja
kościowe a na podstawie profilu – wyznaczyć ich wielkości. Taką Geodezji inżynieryjnej Komitetu Geodezji PAN „Aktualne
próbę przeprowadzono dla badanego obiektu wykorzystując problemy geodezji inżynieryjnej”. Warszawa- Białobrzegi,
mapę sytuacyjno-wysokościową sporządzoną w 2001 r. (rys. 1). 30-31marca 2007 r. Reports on Geodesy No.1 (82) 2007.
Porównanie przekrojów wykonanych na mapie z 2001 r. oraz pp.353-358.
na modelu obiektu wykonanego w 2008 r. powinno dać ob- [5] Monitoring deformacji powierzchni obiektów kuba-
raz zmian w geometrii, jaki miały miejsce w okresie ostatnich turowych metodą tachimetrii skanującej. Zeszyty Naukowe
siedmiu lat. Pomimo, że na mapie przekrój tak zlokalizowa- Politechniki Śląskiej 2007.
no, aby zminimalizować negatywny wpływ interpolacji danych
geodezyjnych z 2001 r., końcowy efekt nie jest zadawalający.
Interpolacja, której wyeliminować całkowicie się nie udało, spo-
wodowała, że uzyskany wynik trudno uznać jako miarodajny
autor dr inż. Cezary Toś, dr hab. inż. Bogdan Wolski,
dr inż. Leszek Zielina
Politechnika Krakowska
Metro moskiewskie
Najbardziej popularny środek transportu w stolicy dziennie przewozi ok. 9 mln pasażerów
stacji metra znacznie została złagodzona, a dekoracje znacznie Przedział czasowy Długość Ilość
Linia
uproszczone w porównaniu z pierwotnymi planami. Większość budowania linii linii stacji
stacji była teraz budowana w znacznie prostszy i mniej okazały Sokolniczeskaja 05.1935-12.1990 26,2 km 19
sposób. Miały one bardzo podobny wystrój, a różniły najczęściej
Zamoskworetskaja 09.1938-11.1995 36,9 km 20
kolorem marmuru i kafelków, jakimi były pokryte ściany. Zaczęto
też stosować tańsze materiały, mniej odporne na wstrząsy pod- Arbatsko-Pokrowskaja 03.1938-01.2008 37,7 km 17
ziemne, co powodowało uszkodzenia w wystroju. Do bardziej Filjowskaja 05.1935-08.2006 14,9 km 13
okazałych wzorów powrócono ponownie w połowie lat 70. Kolcewaja 01.1950-03.1954 19,4 km 12
Mimo licznych zawirowań politycznych i społecznych budowa
Kalużsko-Riżskaja 05.1958- 01.1990 37,8 km 24
metra w Moskwie trwała nieprzerwanie przez wszystkie lata od
rozpoczęcia budowy latach 30. XX w., a jej budową nieprzerwa- Tagansko-Krasnopre-
12.1966- 12.1975 35,9 km 19
nie od ponad siedemdziesięciu lat zajmuje się Metrostroj. snenskaja
W kolejnych latach powstało odpowiednio: Kalininskaja 12.1979-01.1986 13,1 km 7
1931–1935 – 11,6 km linii i 13 stacji; Serpukhowsko-Timirja-
1935–1938 – 13,3 km linii i 9 stacji; 11.1983-12.2002 41,2 km 25
zewskaja
1939–1944 – 13,5 km linii i 7 stacji;
Ljublinsko-
1945–1954 – 24 km linii i 15 stacji; 12.1995-08.2007 21,2 km 12
Dmitrowskaja
1955–1960 – 19,1 km linii i 13 stacji;
Kahowskaja 08.1969-11.1995 3,3 km 3
1961–1970 – 63 km linii i 31 stacji;
1971–1980 – 48,1 km linii i 25 stacji; Butowskaja 12.2003 5,5 km 5
1983 – 13,9 km linii i 8 stacji; Tab. 1. Linie moskiewskiego metra
1984 – 6,4 km linii i 4 stacje;
1985 – 4,1 km linii i 3 stacje; sko-Dmitrowskaja. Tego rodzaju maszyna została po raz pierwszy
1986 – 5,1 km linii i 3 stacje; zastosowana w Moskwie i po zakończeniu prac przy tej stacji bę-
1987 – 4,6 km linii i 4 stacje; dzie pracowała przy kolejnych budowach.
1988 – 4,3 km linii i 3 stacje; Najnowsze otwarcia stacji moskiewskiego metra miały miej-
1989 – 1,88 km linii i 1 stacja; sce w roku bieżącym – w styczniu metro wzbogaciło się o stacje
1990 – 3,66 km linii i 2 stacje; Kuntsewskaja i Strogino. Styczniowe otwarcie Strogino odbyło się
1991 – 9,53 km linii i 5 stacji; wcześniej niż przewidywał harmonogram ze względu na szybszą
1992 – 2,58 km linii i 1 stacja; niż zaplanowano pracę maszyny tunelującej firmy Herrenknecht.
1994 – 2,03 km linii i 1 stacja;
1995 – 12,69 km linii i 6 stacji; Plany rozbudowy
1996 – 5,76 km linii i 3 stacje. Niedawno Metro w Moskwie ogłosiło ambitne plany rozbu-
dowy sieci na lata 2010–15. Po ich realizacji metro rozrośnie się
Wydarzenia XXI w. o kolejne 130 km torów, z czego 60 km jest już uwzględnione
Z nastaniem nowego wieku wiele wcześniej rozpoczętych w budżecie miasta, a pozostałe inwestycje mają zostać sfinanso-
projektów zostało ukończonych i zaczęły powstawać nowe. wane z budżetu federalnego. Wśród projektów jest m.in. druga
W 2000 r. ukończono stację ul. Akademika Jangelja, w 2001 r. linia okrężna, której budowa ma ruszyć w 2011 r. Przedstawicie-
– stację Angino-Butowo, a w 2002 r. – Bulwar Dmitrija Donskogo. le Metra liczą również na większe zaangażowanie prywatnego
W roku 2003 otwarto natomiast linię Butowskaja. Innym projek- sektora w budowę infrastruktury. W 2009 r. ma zostać otwarta
tem nowego wieku była rekonstrukcja stacji Worobjowy Gory, stacja Mjakininskaja na linii Strogino –Wołokołamska, którą zbu-
pierwotnie otwartej w roku 1959, lecz zamkniętej w 1983 r. z po- duje Krokus Ltd. i będzie to pierwszy przypadek, kiedy prywat-
wodu zagrożenia wynikającego z błędów konstrukcyjnych przy na firma wybuduje stację.
jej budowie. Po wielu latach została ona odnowiona i ponownie Bezpośrednim powodem rozrastania się moskiewskiego metra
otwarta w 2002 r. Zupełnie świeżym projektem jest też wybudo- jest wciąż pogarszająca się sytuacja komunikacyjna w mieście.
wanie stacji Delowoj Centr (2005) oraz Meżdunarodnaja, otwartej Liczba mieszkańców w stolicy Rosji (obecnie jest ich ok.10,5 mln
w 2006 r. Po wielu latach oczekiwania powstały oddane w 2007 r. wg źródeł oficjalnych; źródła nieoficjalne mówią nawet o kilku-
stacje Trubnaja i Sretenski Bulwar na linii Ljublinskaja. Pierwot- nastu milionach mieszkańców) wciąż się zwiększa, a za tym jed-
nie otwarcie miało mieć miejsce w roku 2000, jednak kryzys lat nocześnie idzie wzrost liczby samochodów oraz ekspansja granic
90. wstrzymał wiele prac w moskiewskim metrze, stąd kilkuletnie miasta, które pogrąża się w coraz to większym korku. Dlatego też
opóźnienie. prace nad rozbudową metra trwają nieprzerwanie, bez zważania
Budowa pierwszego tunelu między stacjami Mjakinino a Stro- na bardzo trudne warunki geologiczne i coraz większe głębokości
gino ruszyła 30 lipca 2008 r. przy użyciu tarczy Lovat. Prace od- (np. stacja Park Zwycięstwa znajduje się na głębokości 84 m).
bywają się w trudnym podmokłym gruncie od strony Mjakinino Dziś metro jest najbardziej popularnym środkiem transportu
i w grudniu br. zaplanowane jest dotarcie do stacji Strogino znaj- w zakorkowanej Moskwie i przewozi codziennie około 9 mln
dującej się w odległości 1300 m. Stacja Mjakinino będzie częścią pasażerów, co w skali roku oznacza przewiezienie połowy
ogromnego kompleksu wystawienniczego „Crocus city”. W celu mieszkańców globu. Każdego dnia blisko 10 tys. pociągów
uruchomienia połączenia Mjakinino z Mitino budowany jest rów- porusza się na 12 liniach rozciągających się na 292,2 km
nież most przez rzekę Moskwę. Planuje się, że budowane na linii i obejmujących 176.
Arbatsko-Pokrowskaja stacje zostaną otwarte w grudniu 2009 r.
W sierpniu br. za pomocą specjalnej tarczy firmy Lovat, JSC Me-
trogiprotrans i JSC Mosmetrostroj rozpoczęły prace przy budowie
schodów ruchomych na stacji Mariina Rosza w ciągu linii Ljublin-
autor mgr Agata Sumara
Geoinżynieria drogi mosty tunele