Podstawowe wzory rachunku calkowego

1 Calka nieoznaczona
DEFINICJA 1 Calka nieoznaczona funkcji f (x), oznaczamy symbolem
Z
f (x)dx,

to wyrażenie F (x) + C, gdzie F (x) jest to funkcja pierwotna funkcji f (x), a C

jest to dowolna stala. Mamy wiec
Z
f (x)dx = F (x) + C, gdzieF 0 (x) = f (x).

WZÓR 1.1
xa+1
Z
xa dx =
+ C, a 6= −1, x > 0.
a+1
R R R
WZÓR 1.2 (f (x) + g(x))dx = f (x)dx + g(x)dx
R R
WZÓR 1.3 kf (x)dx = k f (x)dx

x−1 dx = ln | x | +C, x 6= 0.
R
WZÓR 1.4
R
PRZYKLAD 1.1 a = 0, wówczas dx = x + C
1 1
PRZYKLAD 1.2 a = − 21 , wówczas x− 2 dx = 2x 2 + C, x > 0;
R

PRZYKLAD 1.3 a = −2, wówczas x−2 dx = − x1 + C, x 6= 0;

R

PRZYKLAD 1.4 (x4 −2x3 +3x2 −2x+1)dx = x4 dx−2 x3 dx+3 x2 dx−

R R R R
5 4 3 2
2 xdx + dx = x5 − 2 x4 + 3 x3 − 2 x2 + x + C = 15 x5 − 12 x4 + x3 − x2 + x + C
R R

x2 +1
R 2
= ( xx + x1 )dx = (x + x1 )dx = xdx + 1
R R R R
PRZYKLAD 1.5 x dx x dx =
1 2
2 x + ln|x| + C

2 Calka oznaczona
WZÓR 2.1 Zwiazek pomiedzy calka oznaczona a niepznaczona.
Jeżeli przez F (x) oznaczamy funkcje pierwotna funkcji f(x), ciaglej w przedziale
< a, b >, tzn. jeżeli F (x) = f (x), to ma miejsce wzór
Z b
f (x)dx = F (b) − F (a).
a
R2 R2 R2
PRZYKLAD 2.1 1 (−2x + 1)dx = −2 1 xdx + 1 dx = [−x2 + x]21 = [−22 +
2] − [(−1)2 − 1] = −2 + 0 = −2

1
 Zadania
1. Z
1
(3x−2 − x4 + 2x)dx
4

2. Z 1
1 1
( x4 + 3x2 − x)dx
−1 3 4

3. Z 4
1
(5x−5 + )dx
2 x2

4. Z 1
1
(5 + 3x + x 3 )dx
0

5. Z 3
1 1
( x−3 + 4 3 − 3x−2 )dx
−1 5 x

6. Z 2
(−3x + 4 + 7x−2 )dx
1

7. Z 2
1 2
( + 3 2 + 4)dx
−1 x3 x

8. Z 2 √
( 2 x + x + 3)dx
1

9. Z 1 √
( x2 + 2x−2 + 3x−4 + 5)dx
3

10. Z
(5x4 + 3x2 + 2)dx