NADLEWY

W OSŁONACH
TERMOIZOLACYJNYCH

Opracowanie: prof. Stanisław Jura

dr inż. Zbigniew Jura
mgr inż. Jerzy Jura

GLIWICE 2005
1. Jamy skurczowe
Odlewnictwo to umiejętność wytwarzania przedmiotów stałych poprzez stan ciekły,
krzepnięcie i stygnięcie. Chcąc wytworzyć odlewy, należy roztopić metal i odpowiednio
go przygotować, ograniczyć zawartość gazów do wartości poniżej krytycznej,
odpowiednio zmodyfikować ciekły metal, tj. wprowadzić dodatki stopowe zmieniające
krystalizację. Są to zabiegi metalurgiczne, doskonalące proces wytwarzania odlewów.
Dlaczego pojawiają się jamy skurczowe w odlewach? Metale i stopy stosowane do
wytwarzania odlewów składają się z atomów a w przypadku stopów w cieczy znajdują
się cząstki, składające się z kilku atomów. Jest to jednak bardzo rzadki przypadek.
Związki międzymetaliczne zwykle bowiem powstają w procesie krzepnięcia
i krystalizacji pierwotnej i wtórnej.
Skurcz termiczny ciał jest zjawiskiem powszechnym. Dotyczy on ciał ciekłych
i stałych. Dotyczy również ciał w stanie gazowym – tym jednak problemem ze względu
na inne działanie, jak również zakres nie interesujący odlewników nie będziemy się
zajmować.
Ciała ciekłe i stałe charakteryzują się dużą gęstością upakowania. W stanie ciekłym
zwiększają się wzajemne odległości atomów w strukturze quasikrystalicznej
a równocześnie zwiększa się znacznie liczba wakansów.
Skurcz termiczny dla ciał ciekłych i stałych wynika z niesymetryczności
oddziaływania sił między atomami. Siły międzyatomowe zmieniają się znacznie bardziej
przy ich zbliżaniu niż przy oddalaniu. Przy obniżaniu temperatury odległości
międzyatomowe się zmniejszają (rośnie gęstość ciał).
Przejście ze stanu ciekłego do stałego powoduje uporządkowanie atomów w sieci
krystalicznej i znaczne zmniejszenie liczby wakansów (dziur). Tak więc, w procesie
wytwarzania odlewów na wielkość jamy skurczowej mają wpływ: skurcz objętościowy
w stanie ciekłym oraz skurcz objętościowy w procesie krzepnięcia i krystalizacji odlewu.
Formę odlewniczą napełnia się ciekłym metalem o jakimś stopniu przegrzania ponad
temperaturę likwidus. Ponieważ w formie odlewniczej po zalaniu tworzy się zakrzepła
warstwa powierzchniowa, stanowiąca „naczynie” w stanie stałym, podlegające prawom
skurczu liniowego w stanie stałym. Znajdująca się wewnątrz ciecz, zgodnie z prawem
skurczu zmniejsza swoją objętość. Zmniejszenie tej objętości stanowi w geometrii
odlewu pustą przestrzeń – jamę skurczową (częściowo).
Druga część objętości jamy skurczowej to skurcz wynikający z większego
uporządkowania krystalicznego w stanie stałym. Tak więc jama skurczowa zależy od
wielkości skurczu w stanie ciekłym oraz wielkości skurczu objętościowego w procesie
krzepnięcia metalu.
Z tej krótkiej analizy wynika wniosek, że w odlewie zawsze powstanie jama
skurczowa. Istnieją jednak stopy, które w procesie krystalizacji mają skurcz ujemny
tzn. ich objętość wzrasta. Do tego typu metali należą: antymon, bizmut i gal. Taką
właściwością cechuje się również żeliwo eutektyczne i nadeutektyczne. Wydzielenia
grafitu z roztworu ciekłego metalu powodują ten znaczny przyrost objętości.

2
 Obserwuje się dwa rodzaje jamy skurczowej:
- jamę skurczową skupioną
- jamę skurczową rozproszoną
Jama skurczowa skupiona powstaje w stopach eutektycznych lub krystalizujących
w postaci kul i słabo rozwiniętych dendrytów. Tak krystalizują stopy, które mają wąski
zakres temperatur początku i końca krzepnięcia (TL – TS = ∆Tmin).
Jama skurczowa rozproszona powstaje wtedy, gdy stop krystalizuje w postaci
rozwiniętych dendrytów. W takim procesie krzepnięcia metal ciekły musi penetrować
między gałązkami dendrytów i nie zawsze wystarcza czasu, aby wypełnił wszystkie
pustki. Skurcz objętościowy w procesie stygnięcia ciekłego metalu przedstawiono
w tabelach 1-4.

2. Nadlewy

Technologia wykonania odlewu obejmuje również różnego rodzaju naddatki, mające

na celu zabezpieczenie otrzymania dobrych odlewów. Naddatkami technologicznymi,
mającymi zapewnić wytwarzanie dobrych odlewów są nadlewy. To właśnie nadlewy
mają dostarczyć ciekły metal do odlewu w czasie jego krzepnięcia. Spełnienie tego
warunku jest możliwe tylko w tym przypadku, gdy nadlew będzie krzepł dłużej niż
odlew. Oczywiście, będzie zawierał nadmiar ciekłego metalu, niezbędny do zasilenia
krzepnącego odlewu.
Objętość ciekłego metalu niezbędna do zasilenia objętości skurczowej odlewu wynosi:

a⋅s
VZ = ⋅ Vo
100
gdzie: Vz – objętość zasilania [cm3],
a - 0,5 – 1,5 współczynnik zasilania,
S – całkowity skurcz objętościowy [%],
Vo – objętość odlewu [cm3].

Z warunku termodynamicznego wynika, że nadlew winien posiadać większą objętość

niż odlew. Ponieważ odlew posiada zwykle rozwinięty kształt, który szybciej krzepnie
niż zwarty nadlew to relacje te ulegają zmianie. Dla ułatwienia obliczeń problemów
krzepnięcia oraz obliczeń nadlewów wprowadzono pojęcie modułu krzepnięcia. Moduł
krzepnięcia opisuje wzór:

V
M= [cm]
F

gdzie: V – objętość odlewu [cm3],

F – powierzchnia odlewu [cm2].

Taki opis odlewu pozwala na łatwe obliczenie nadlewu, ponieważ opisuje

sumarycznie zjawisko krzepnięcia.

3
 Chvorinow [1] w swoich pracach określił zależność między czasem krzepnięcia
a grubością zakrzepłej warstwy w odlewie. Zależność ta wyraża się wzorem:

X = b⋅ t [cm ]

[
gdzie: b = 0,684 współczynnik cm / min ]
T – czas krzepnięcia [min].

Przekształcając wzór (3) otrzymuje się określenie czasu krzepnięcia odlewu:

2
⎛X⎞
t =⎜ ⎟
⎝K⎠
Wprowadzając do tego wzoru pojęcie modułu M to dla płyty nieskończonej
otrzymuje się:

X=M

Ponieważ odlew płyty krzepnie z obu stron jednakowo, to maksymalna wartość X

wynosi połowę grubości płyty:

G
X =M =
2

Podstawiając do wzoru (3) otrzymuje się:

2 2
⎛X⎞ ⎛M ⎞
t =⎜ ⎟ =⎜ ⎟
⎝K⎠ ⎝K⎠
i ostatecznie:

t = C ⋅ M2

Na rys. 1 przedstawiono wyniki badań i obliczeń, wykonane przez Chvorinowa (1)

dla odlewów o różnych kształtach prostych. Przedstawiona zależność pozwala na
obliczenie czasu krzepnięcia odlewu, czy też nadlewu w zależności od jego modułu.
Wykres ten pozwala na dobre określenie procesów cieplnych odlewu lub nadlewu
w jednolitej masie formierskiej kwarcowo-bentonitowej.

4
 1000

czas krzepnięcia [min]

100

10

0,1
0,1 1 10 100
moduł odlewu [cm]

Rys. 1. Zależność między modułem a czasem krzepnięcia odlewu wg Chvorinova [1]

Wzór opisujący zależność przedstawioną na rys. 1 ma postać:

t = 2,595 ⋅ M1,9

Tak więc prawidłowo opracowane nadlewy winny spełniać warunek:

tnadl. ≥ todl.

3. Zasięg działania nadlewów

Ze względu na złożoną konfigurację odlewów zasięg zasilania przez nadlewy jest

ograniczony. Ograniczenie to w sposób istotny zmienia się dla stopów krzepnących
w zakresie temperatur. Poprzez rozwinięte dendryty metal ma utrudniony przepływ
(infiltracja) i wtedy pojawiają się mikrojamy skurczowe, dyskwalifikujące odlew.
Na rys. 2 przedstawiono strefy w krzepnącej płycie. Odlew bez jam będzie w strefie
brzegowej i w strefie zasilania przez nadlew. Strefa ta ma ograniczony zasięg. Poza jej
zasięgiem pojawia się strefa porowatości, która dyskwalifikuje odlew.
Z doświadczeń praktycznych przyjęto ograniczenia poszczególnych stref. Na rys. 3
przedstawiono zasięg zasilania płyty przez nadlewy. W przypadku zastosowania
ochładzalników strefy zasilania ulegają zmianie, co przedstawiono na rys. 4.

5
 Korzystając z tych wytycznych odpowiednio wylicza się moduł odlewu lub jego części,
który jest podstawą do wyliczenia nadlewów, ich wielkości i rozmieszczenia.

Strefa zasilania Strefa porowatości Strefa brzegowa

Rys. 2. Strefy charakterystyczne krzepnięcia i zasilania odlewu płyty [2]

N N
BZ Z BZ
G

2,5G 2G 4G 4,5G

Rys. 3. Strefy krzepnięcia odlewu od brzegu (B) i zasilania (Z) przez nadlewy [2]

N N
KZ KZ KZ KZ
G

5G 5G

Rys. 4. Strefy krzepnięcia odlewu z zastosowaniem ochładzalników (K) i zasilania (Z) [2]

4. Skurcz zasilania
Objętościowy skurcz zasilania odlewów składa się z sumy dwóch faz skurczu:

- skurcz ciekłego metalu od temperatury zalania do temperatury likwidus

(TZ - TL) = Tprzegrzania
- skurcz w procesie krzepnięcia, tj. między temperaturą likwidus i solidus
(TL - TS) = ∆Tkrzepnięcia.

6
 Dla prawidłowego doboru nadlewów konieczna jest znajomość skurczu
objętościowego odlewanych stopów. Skurcz objętościowy różnych stopów przedstawiono
w tabelach nr 1, 2, 3, 4.

Tabela nr 1. Objętościowy skurcz zasilania odlewów ze stopów metali [4]

Rodzaj stopu Stopień przegrzania Skurcz zasilania
∆Tp [K] (Sc + Sk) %
Stopy Al.-Zn:
- o zawartości 1% Zn 10-50 5,42 – 7,36
- o zawartości 5% Zn 10-50 5,11 – 7,16
- o zawartości 15% Zn 10-50 4,73 – 7,08
Stopy Al.-Si:
- o zawartości 1,65% Si 10-30 7,87 – 9,43
- o zawartości 7% Si 10-30 5,86 – 7,18
- o zawartości 11,7% Si 10-30 4,31 – 5,46
- o zawartości 17% Si 10-30 3,37 – 4,46

Stopy magnezu 150 4,5

Mosiądze 150 6,5 – 7,5
Brązy 150 4,5
Staliwo wysokostopowe 150 8
Żeliwo ciągliwe 150 5–6
Sc – skurcz w stanie ciekłym, Sk – skurcz w czasie krzepnięcia

Tabela nr 2. Skurcz stopów żelaza z węglem [4]

Skurcz objętościowy, %
Zawartość węgla w stanie ciekłym podczas krzepnięcia
[%] przy obniżeniu [Sk] (Sc + Sk) ⋅ 100
temp. o 100°C [Sc]
0,00 1,51 1,98 3,49
0,10 1,50 3,12 4,62
0,20 1,50 3,39 4,89
0,30 1,59 3,72 5,31
0,40 1,59 4,03 5,62

0,50 1,62 4,13 5,75

0,60 1,62 4,04 5,66
0,70 1,62 4,08 5,70
0,80 1,68 4,05 5,73
0,90 1,68 4,02 5,70

1,00 1,75 3,90 5,65

1,50 1,96 3,13 5,09
2,00 2,11 2,50 4,61
2,50 2,33 2,00 4,33

7
Tabela nr 3 Skurcz żeliwa [4]
Skurcz objętościowy, %
(Sc + Sk)
Żeliwo stopień przegrzania ciekłego żeliwa
50°C 100°C
Żeliwo szare (krzepnące w formach
piaskowych suszonych) o równoważniku
węglowym: 2,0 3,0
- do 3,8% ............................................................. 1,0 2,0
- 3,8% ÷ 4,1% ..................................................... 0,5 1,0
- powyżej 4,1% ................................................... 5÷ 8 6,0÷10,0
Żeliwo sferoidalne ..............................................

Tabela nr 4. Skurcz Al i Zn oraz niektórych stopów Al - Zn i Al - Si [5]

Metal (stop) Stopień przegrzania Skurcz objętościowy, %
ciekłego metalu °C Sc Sk (Sc+ Sk)
10 1,99 8,64
Al 20 2,93 6,65 9,58
30 3,62 10,27
10 0,86 5,29
Zn 20 1,65 4,43 6,08
30 2,19 6,62
50 2,49 6,92
10 0,93 5,11
Zn – Al 5 20 1,80 4,18 5,98
30 2,46 6,64
50 2,98 7,16
10 0,93 5,42
Zn – Al 1 20 1,84 4,49 6,33
30 2,64 6,95
50 2,87 7,36
10 0,86 4,73
Zn – Al 15 20 1,71 3,87 5,58
30 2,42 6,29
50 3,21 7,08
10 1,26 7,93
Al – Zn 5 20 2,30 6,68 8,93
30 2,86 9,54
10 1,05 7,65
Al – Zn 15 20 2,17 6,60 8,77
30 2,74 9,34
10 0,87 7,42
Al – Zn 25 20 1,66 6,55 8,21
30 2,25 8,80
10 0,81 6,71
Al – Zn 50 20 1,63 5,90 7,53
30 2,29 8,19
50 3,13 9,03

8
 10 1,12 7,87
Al. – Si 1,65 20 2,07 6,75 8,82
30 2,68 9,43
10 0,91 5,86
Al – Si 7 20 1,73 4,95 6,68
30 2,23 7,18
10 0,78 4,31
Al – Si 11,7 20 1,43 3,53 4,96
30 1,93 5,46
10 0,73 3,37
Al – Si 17 20 1,32 2,64 3,96
30 1,82 4,46

Natomiast na rys. 5 i 6 przedstawiono wykresy skurczu objętościowego staliwa

o różnej zawartości węgla i żeliwa sferoidalnego. Ponieważ temperatura zalewania ma
istotny wpływ na wielkość jamy skurczowej, a równocześnie istnieją pewne wymagania
technologiczne odpowiedniej temperatury zalewania, to na rys. 7 przedstawiono związek
między temperaturą zalewania a grubością ścianki odlewu. Rys. 6 i 7 pozwalają na
prawidłowy dobór wielkości skurczu a tym samym prawidłowy dobór wielkości
1,5%C
9 1,0%C
[%]
8 0,8%C

7 0,4%C

6
0,2%C
Skurcz objętościowy

5 0,1%C

4
0,0%C
3

0
1400 1500 1600 1700
°C
nadlewu.

Rys. 5. Wpływ węgla i temperatury zalewania metalu na skurcz objętościowy staliwa [2]

9
 3
cm /kg
10 5,4 [%]

Skurcz objętościowy
8 4,37

6 3,28

żeliwa
4 2,1

2 1,09

0
1300 1400 °C
Temp. zalewania

Rys. 6. Skurcz objętościowy i procentowy żeliwa sferoidalnego

°C

1450
Temp. zalewania

1400

1350

1300

20 40 60 80 100 mm
Grubość ścianki odl.

Rys. 7. Zalecana temperatura odlewania dla odlewów w zależności od grubości ścianek

5. Materiały na osłony termoizolacyjne

Podstawową cechą materiałów termoizolacyjnych jest mała gęstość materiału. Mogą
to być materiały porowate, spienione lub materiały włókniste. W warunkach wysokich
temperatur stosuje się włókna glinokrzemianowe sklejone spoiwami nieorganicznymi.
Wyroby z takich włókien w postaci płyt, mat i kształtek stosuje się jako
wysokotemperaturowe osłony termoizolacyjne. Wyroby te posiadają bardzo dużą
porowatość wynoszącą ok. 80%, dzięki czemu ich przewodność cieplna jest bardzo
niska. Drugą cechą charakterystyczną tych materiałów to niezwilżalność przez ciekły
metal. Cecha ta ma bardzo duże znaczenie w procesach technologicznych w których
ciekły metal styka się z osłonami lub kształtkami wykonanymi z włókien
glinokrzemianowych. Przy krótkotrwałym kontakcie z ciekłym metalem temperatura
może wynosić 1550°C – 1600°C. Taka ogniotrwałość jest w pełni wystarczająca dla
zastosowania tych materiałów jako warstw termoizolacyjnych do nadlewów
stosowanych w technologii odlewów.

10
 Materiały te stosuje się jako płyty i kształtki zwykle formowane metodą
podciśnieniową. Wytwarza się dwa typy materiałów termoizolacyjnych z włókien
glinokrzemianowych: STANDARD i SUPER.

Właściwości wyrobów STANDARD:

1. Temperatura zastosowania:
długotrwałe – 1050 ÷1100°C,
krótkotrwałe, jednorazowe – do 1550°C.
2. Skład chemiczny:
SiO2 – 51÷52%,
Al2O3 + ZrO2 – 46÷48%.
3. Przewodność cieplna w temperaturze:
Gęstość: 300 [kg/m3]
300°C - 0,085 [W/mK]
500°C - 0,126
700°C - 0,176
900°C - 0,261
1100°C - 0,342

Gęstość: 400 [kg/m3]

300°C - 0,085 [W/mK]
500°C - 0,120
700°C - 0,152
900°C - 0,209
1100°C - 0,265

Właściwości wyrobów SUPER:

1. Temperatura zastosowania:
długotrwałe – 1200 ÷1300°C,
krótkotrwałe, jednorazowe – do 1600°C.
2. Skład chemiczny:
SiO2 – 45÷47%,
Al2O3 + ZrO2 – 50÷54%.

Gęstość (ciężar objętościowy) i przewodnictwo cieplne jest podobne jak dla

materiałów typu STANDARD.

Zastosowanie tych materiałów na osłony termoizolacyjne nadlewów zwiększa czas

krzepnięcia nadlewów o ok. 40-50%. Dzięki temu zmniejsza się objętość nadlewów o ok.
60-70%.

11
6. Tok postępowania w obliczaniu nadlewów
Obliczenie nadlewów jest koniecznym etapem opracowania technologii wykonania
odlewów. W pierwszym etapie należy:
- przeanalizować technologiczność konstrukcji odlewu. Rozważenie tego problemu
musi być zgodne z zasadami technologicznymi odlewania. Jeżeli warunki te nie są
spełnione, należy dokonać zmian (w uzgodnieniu z zamawiającym). Szczególnie należy
przeanalizować procesy cieplne i zasilania odlewu,
- wybrać proces technologiczny wykonania odlewu, ustalenia płaszczyzn podziału
odlewu i położenie podczas zalewania,
- ustalić sposób zalewania, szczególnie dla określenia pola temperatur
w krzepnącym odlewie,
- zaprojektować naddatki technologiczne.
Wszystkie te prace stanowią bazę wyjściową do obliczenia nadlewów.
Postępując zgodnie z zasadami oblicza się objętości zasilane przez nadlewy
z uwzględnieniem zasięgu działania oraz oddziaływania brzegu odlewu i stosowanych
ochładzalników. Dla tych objętości i zakresów zasięgu działania nadlewów wyznacza się
maksymalną objętość zasilania dla odpowiedniego skurczu względnego S [%].
Obliczoną i odczytaną z tabel „W” objętość maksymalną odnosi się do koniecznych
wymiarów nadlewu wykonanego w masie jednolitej. Wyznacza się charakterystykę
geometryczną i moduł geometryczny koniecznego (minimalnego) nadlewu (Gn – ciężar
nadlewu, Vn – objętość nadlewu, H – wysokość nadlewu, D – średnica nadlewu oraz MG
– moduł geometryczny nadlewu. Wyliczeń tych dokonuje się wg metody Wlodawera [2],
korzystając z odpowiednich tabel według oznaczenia „Tabela Wn” gdzie n = 1 .....6.
Zastosowanie osłon termoizolacyjnych wymaga skorygowania tych tabel. Wprowadza
się nową wielkość obliczeniową, tzw. moduł termiczny MT. Dzięki wprowadzeniu
warstwy izolacyjnej do osłony nadlewu przedłuża się czas krzepnięcia nadlewu.
Przenosząc to wyjaśnienie na geometrię odlewu, jest to równoznaczne ze zwiększeniem
wymiarów nadlewu wykonywanych w masie formierskiej jednolitej.
Ponieważ winien być spełniony warunek, że:

MT ≥ Mo

to tym samym zmniejsza się znacznie wymiary nadlewu. Dla doboru odpowiednich osłon
opracowano tabele, pozwalające na wybór odpowiednich osłon termoizolacyjnych.
Tabele „Dobór osłon termoizolacyjnych” pozwalają na prawidłowy dobór wymiarów
osłon nadlewów.
Tabele te pozwalają na łatwy dobór odpowiednich osłon termoizolacyjnych.
Korzystając z tabel Wlodawera wyznacza się objętość maksymalną odlewu, mającą być
zasiloną przez odpowiedni nadlew. Tabele Wlodawera są bardzo ważne, bo pozwalają
na uwzględnienie skurczu objętościowego różnych stopów. Dla odlewu lub jego części
zasilanej przez nadlew oblicza się objętości, powierzchnie oraz wyznacza się moduł
odlewu Mo. Moduł nadlewu dla zasilanej części odlewu winien być większy od modułu
odlewu. To podstawowe prawo musi by spełnione przy obliczaniu nadlewów.

12
 Obliczenia te są podstawą do obliczenia modułu termicznego nadlewów. Zależność ta
jest następująca:

MT = C * MG

gdzie: C = 1,4-1,5.

Z tej zależności wynika, że moduł geometryczny nadlewu izolowanego winien być

mniejszy. Wielkość tę jako moduł zredukowany dla nadlewów izolowanych określa
wzór:

1
M RI = ⋅MG
C

Według tak obliczonej zależności określa się wymiary nadlewów i osłon

izotermicznych , tj. DRi – średnicę osłony, HRi – wysokość osłony, VRi - objętość nadlewu,
GRi – masę nadlewu. Wielkości te wyznacza się z tabel „R” – „Osłony termoizolacyjne
dla nadlewów”.
Po określeniu wymiarów i wyborze kształtu nadlewu wybiera się z katalogu osłon
nadlewów firmy HTI Sp. z o.o. najbliższe równe lub większe osłony.

Literatura

1. Chvorinov N.: Giesserei V 27, 1940, s. 177-186,

2. Wlodawer R.: Directional Solidification of Steel Castings. Pergamon Press, 1966,
3. Longa W.: Teoria procesów odlewniczych. Kraków, Wyd. AGH, 1968,
4. Matuschka B.: 26 International Foundry Congress, Problemy zatwierdiewanija
stalnych otliwok, Madryd, 1959,
5. Milicyn K.N.: Tiepłofizyka w litiejnym proizwodstwie. Minsk, Wyd. AN-SSR, 1963

13
 Schemat toku obliczeń nadlewów wg
WLODAWERA
Do obliczeń nadlewów wykorzystuje się tabele „W” Obliczenia
nadlewów wg WLODAWERA

Obliczenie:
- objętości odlewu lub jego części,
- powierzchni odlewu lub jego części,
- modułu Mo.

Określenie maksymalnego skurczu objętościowego

odlewu S%.

Wyznaczenie modułu i wymiarów nadlewów.

Sprawdzenie warunku:
Mo < MG

Sprawdzenie warunku czasu krzepnięcia

odlewu i nadlewu:
to < tn

14
 Schemat toku obliczeń nadlewów w osłonach
termoizolacyjnych
Do obliczeń nadlewów wykorzystuje się tabele „R” Obliczenia
nadlewów w osłonach termoizolacyjnych

Obliczenie:
- objętości odlewu lub jego części,
- powierzchni odlewu lub jego części,
- modułu Mo.

Wybór kształtu nadlewu.

Wyznaczenie z tabel „R” wymiarów
i modułów nadlewów.

Wybór grubości osłony termoizolacyjnej „g”.

Określenie modułu termicznego MT.

Wyznaczenie modułu zredukowanego dla osłony

termoizolacyjnej MRI
Wyznaczenie wymiarów nadlewu z osłoną
termoizolacyjną.

Dobór wymiarów osłon nadlewów z katalogu

produkcyjnego firmy HTI Sp. z o.o.

15