You are on page 1of 44

Zeszyt Techniczny

Projektowanie konstrukcyjne
budynków z bloków SILKA
PROJEKTOWANIE KONSTRUKCYJNE
BUDYNKÓW ZE ŚCIANAMI Z BLOKÓW
WAPIENNO-PIASKOWYCH SILKA

Wydanie V
Grudzień 2008
Copyright © by Xella Polska sp. z o.o.
Warszawa 2008

Znaki Silka i Ytong są zarejestrowanymi znakami towarowymi.


Prawa ochronne na te znaki przysługują Xella Polska Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie.

Żadna część tej pracy nie może być powielana i rozpowszechniana bez pisemnej zgody wydawcy.
SPIS TREŚCI
1. Wprowadzenie 5
2. Asortyment SILKA 6
2.1. Proces produkcji 6
2.2. Bloki serii SILKA E 6
2.3. Elementy uzupełniające 8
2.4. Cegły i bloki serii SILKA P 9
2.5. Klasy wytrzymałości 9
2.6. Dopuszczalne odchyłki wymiarowe 9
2.7. Zaprawy murarskie 10
2.7.1. Zaprawy do cienkich spoin 10
2.7.2. Zaprawy zwykłe 10
3. Zasady projektowania budynków ze ścianami
z bloków wapienno-piaskowych SILKA 11
3.1. Zasady ogólne 11
3.2. Ściany z cegieł i bloków wapienno-piaskowych SILKA 12
3.2.1. Zalecenia ogólne 12
3.2.2. Ściany konstrukcyjne 12
3.2.3. Wymagania dotyczące ścian trójwarstwowych, szczelinowych 14
3.2.4. Ściany wypełniające 15
3.2.5. Łączenie ścian usytuowanych prostopadle lub ukośnie 16
3.2.6. Nadproża 19
3.2.7. Ściany piwniczne i fundamentowe 20
3.2.8. Oparcie stropów na ścianach z SILKI 20
3.2.9. Wieńce 21
4. Zasady obliczeń statycznych 22
4.1. Zasady ogólne 22
4.2. Parametry wytrzymałościowe muru 22
4.2.1. Wytrzymałość muru na ściskanie 22
4.2.2. Wytrzymałość muru na ścinanie 22
4.2.3. Wytrzymałość muru na rozciąganie 23
4.2.4. Ściana poddana obciążeniu skupionemu 23
4.2.5. Odkształcalność muru 24
5. Wymiarowanie ścian obciążonych głównie pionowo 25
5.1. Nośność obliczeniowa ściany 25
5.2. Modele obliczeniowe 25
5.2.1. Model ciągły 25
5.2.2. Model przegubowy 27
5.3. Wysokość efektywna ścian 27
5.4. Maksymalna ilość kondygnacji 28
5.5. Nośności ścian i filarów 30
6. Przykłady obliczeń 32
6.1. Zestawienie obciążeń jednostkowych 32
6.1.1. Stropodach wentylowany 32
6.1.2. Stropy 33
6.1.3. Ściany 33
6.2. Sprawdzenie nośności ściany zewnętrznej pełnej 34
6.3. Sprawdzenie nośności filara międzyokiennego 35
6.4. Sprawdzenie nośności ściany wewnętrznej pełnej 36
6.5. Sprawdzenie nośności filara międzydrzwiowego w ścianie wewnętrznej 37
6.6. Sprawdzenie docisku pod belką nadproża 38
6.7. Analiza statyczno-wytrzymałościowa żelbetowej belki nadprożowej wykonanej w kształtkach 38
YTONG U traktowanych jako szalunek tracony
7. Bibliografia 40
1. WPROWADZENIE

Bloki serii SILKA E, wprowadzonej do produkcji w 2004 Seria SILKA E podlega normie PN-EN 771-2:2004 „Wy-
roku, różnią się od tradycyjnych wyrobów wapienno- magania dotyczące elementów murowych. Część 2:
piaskowych. Elementy murowe silikatowe”. Przy projektowaniu
i wykonawstwie murów z elementów SILKA E obowią-
Wymiary i kształty serii SILKA E zostały tak pomyślane zują ustalenia normy PN-B-03002:2007 „Konstrukcje
aby stworzyć logiczny i przyjazny w projektowaniu sys- murowe. Projektowanie i obliczanie”.
tem:
– bloki systemu SILKA E posiadają modularne wymiary: Dzięki badaniom nad właściwościami wytrzymałościo-
33,3 cm (długość) x 20 cm (wysokość bloku 19,8 cm + wymi bloków SILKA E, przeprowadzonym w grudniu
grubość warstwy zaprawy 0,02 cm) x (grubość blocz- 2004 roku w Zakładzie Badań Wytrzymałościowych ITB,
ka), dzięki czemu można w prosty sposób połączyć ze stwierdzono między innymi bardzo wysokie wartości
sobą różne rodzaje ścian, wytrzymałości charakterystycznych na ściskanie mu-
– moduł wysokości 20 cm ułatwia projektowanie i wy- rów wykonanych z tych elementów.
konawstwo kondygnacji o dowolnej wysokości bez
kłopotliwych uzupełnień, Jednocześnie bloki systemu SILKA E poddano bada-
– moduł długości 33,3 cm (33,3 x 3 ≈ 100 cm) jest „po- niom pod kątem wytrzymałości na rozciąganie przy zgi-
ręczny” dla projektantów przy projektowaniu długo- naniu. Dzięki tym badaniom określono wartości wytrzy-
ści ścian i filarów międzyotworowych, małości na rozciąganie dla murów wykonanych z blo-
– wprowadzenie bloków wyrównawczych SILKA EQ10 ków SILKA E, które projektanci mogą używać w projek-
daje możliwość zaprojektowania wysokości kondy- towaniu ścian poddanych na przykład poziomemu ob-
gnacji w module 10 cm, co rozwiązuje każdy przypa- ciążeniu wiatru czy parciu gruntu:
dek wysokości 2,50; 2,60; 2,70; itd. – wytrzymałość na rozciąganie przy zginaniu w przy-
– bloki połówkowe – SILKA 1/2 E rozwiązują problem padku zniszczenia w płaszczyźnie równoległej do
przewiązywania murów i zamykania warstw. spoin wspornych murów – fxk1 = 0,25 MPa,
– wytrzymałość na rozciąganie przy zginaniu w przy-
Seria bloków SILKA E została również zaprojektowana padku zniszczenia w płaszczyźnie prostopadłej do
z myślą o zminimalizowaniu kosztów wznoszenia ścian spoin wspornych murów – fxk2 = 0,45 MPa.
związanych z obróbką mechaniczną bloków. Wprowadzono
szereg udogodnień, które dotyczą wykonawstwa: Elementami uzupełniającymi system SILKA E są bloki
– bloki SILKA E posiadają rozmieszczone modularnie co połówkowe SILKA 1/2 E, bloki wyrównawcze SILKA EQ
16,7 cm wewnętrzne kanały elektryczne, umożliwiają- 10, kształtki nadprożowe YTONG U oraz Blok wentylacyj-
ce instalatorom prowadzenie wiązki instalacji w pio- ny SILKA EW. Bloki SILKA 1/2 E oraz SILKA EQ 10 pod-
nach bez konieczności bruzdowania ściany. Przebieg legają normie PN-EN 771-2:2004 „Wymagania dotyczą-
kanałów jest łatwy do ustalenia dzięki specjalnym ce elementów murowych. Część 2: Elementy murowe si-
znacznikom zamarkowanym prostą linią na powierzch- likatowe”. Kształtki YTONG U są traktowane jako traco-
ni bloków. Dzięki temu proces bruzdowania ograniczo- ny szalunek. Ponieważ kształtki YTONG U produkowane
ny jest tylko do bruzd poziomych i otworów do gniazd. są z autoklawizowanego betonu komórkowego podlegają
– w blokach SILKA E zastosowano uchwyty murarskie normie PN-BN 771-4:2004 „Wymagania dotyczące
poprawiające ergonomię pracy. Uchwyty są tak roz- elementów murowych. Część 4: Elementy Murowe
mieszczone (naprzemiennie – jeden u góry, drugi z autoklawizowanego betonu komórkowego. Ostatnim
z dołu), aby umożliwić szybkie i łatwe podniesienie, elementem uzupełniającym system jest SILKA EW.
przeniesienie i umieszczenie bloku w warstwie. Jest to blok przeznaczony do konstruowania pionów
Środek ciężkości bloku znajduje się zawsze pośrodku wentylacyjnych. Podlega on normie PN-EN 771-2:2004
odległości między jednym a drugim uchwytem – blok „Wymagania dotyczące elementów murowych. Część 2:
nie „przeważa” w żadną stronę, a murarz mniej się mę- Elementy murowe silikatowe”.
czy. Kieszeń uchwytu jest tak cofnięta w stosunku do
płaszczyzny czołowej bloku, aby w momencie dosta- Cegły i bloki wapienno-piaskowe serii SILKA P są to tradycyj-
wiania do sąsiedniego bloku w warstwie palce murarza ne wyroby (odpowiadają formatom 1NF, 2NFD, 3NFD) pro-
były zabezpieczone przed uderzeniem. dukowane na zgodność z normą PN-EN 771-2:2004 „Wy-
– seria bloków SILKA E zawiera bloki połówkowe – SILKA magania dotyczące elementów murowych. Część 2: Ele-
1/2 E oraz bloki wyrównawcze – SILKA EQ 10. Elementy menty murowe silikatowe”. Projektowanie i obliczenia
te ograniczą docinanie na długości i na wysokości ścian. statyczne konstrukcji murowych z wyrobów SILKA P na-

5
leży wykonywać zgodnie z normą PN-B-03002:2007 2. ASORTYMENT SILKA
„Konstrukcje murowe. Projektowanie i obliczanie”.

Mury z bloków SILKA E i SILKA P mogą być wykorzysty-


wane jako konstrukcyjne ściany nośne obciążone głów- 2.1. Proces produkcji
nie pionowo, przenoszące obciążenia z kondygnacji
górnych i od stropów oraz oddziałujące na nie siły od SILKA jest to cegła wapienno-piaskowa. Otrzymuje się
obciążeń poziomych. Można je również wykorzystywać ją z mieszaniny piasku kwarcowego (90%), wapna (7%)
jako ściany wypełniające w konstrukcjach szkieleto- i wody (3%). Pod działaniem przegrzanej pary wodnej
wych, działowe i osłonowe obciążone głównie poziomo. o temperaturze 200°C przy zwiększonym ciśnieniu 16
Bloki SILKA nadają się do wykorzystania w ścianach atmosfer około 4–:7% krzemionki łączy się z wapnem
piwnicznych i fundamentowych w częściach podziem- tworząc nierozpuszczalne krzemiany wapnia. Nowo
nych budynku pod warunkiem zastosowania należytych powstałe związki wiążą ziarna piasku, co wpływa na
izolacji przeciwwilgociowych. wysoką wytrzymałość gotowych wyrobów. Proces pro-
dukcji SILKI trwa obecnie niespełna 12 godzin.

2.2. Bloki serii SILKA E

Elementy murowe z serii SILKA E mają szerokość dostoso-


waną do grubości muru. Dzięki temu znajdują zastosowa-
nie w każdym rodzaju ściany. Produkowane są one w wer-
sji podstawowej (drążonej) oraz w wersji E-S (pełnej). Bloki
podstawowe osiągają klasy wytrzymałości 15 i 20 MPa, na-
tomiast bloki E-S klasy 20 i 25 MPa. Dodatkowym elemen-
tem systemu są bloki połówkowe w grubościach 18 i 24 cm.
Wymiary bloków SILKA E przedstawione są w tabeli 2.1.

Tabela 2.1. Wymiary bloków serii SILKA E [mm].

Nazwa Długość Wysokość Szerokość


SILKA E8 333 198 80
SILKA E12 333 198 120
SILKA E15 333 198 150
SILKA E18, E18S 333 198 180
SILKA E24, E24S 333 198 240
SILKA 1/2E18 166 198 180
SILKA 1/2E24 166 198 240

6
a) b)

198
198

3
33

3
33
80 12
0

c) d)
198

198
3
33

3
15 18

33
0 0

e) f)
198

198

3
18
33
24 0
3

0
33

g) h)
198
198

18
0
6
16

24
3
33

i)
198

24
0
6
16

Rys. 2.1. Bloki serii SILKA E: a) SILKA E8, b) SILKA E12, c) SILKA E15, d) SILKA E18, e) SILKA E24, f) SILKA E18S,
g) SILKA E24S, h) SILKA 1/2E18, i) SILKA 1/2E24.
7
2.3. Elementy uzupełniające śnym w tym przypadku jest indywidualnie projekto-
wana belka żelbetowa, której wymiary i kształt zosta-
Do elementów uzupełniających system SILKA E należą: je nadany przez kształtkę YTONG U,
– Bloki wyrównawcze SILKA EQ10. Dzięki tym ele- – Blok pomocniczy SILKA E24/7. Wykorzystywany jest
mentom wysokość ścian z SILKI można projekto- do murowania narożników budynków z bloków SILKA
wać w module 10 cm. Ułatwiają one również wymu- E24 bez potrzeby docinania bloków.
rowanie pierwszej warstwy muru na zaprawie tra- – Ostatnim elementem systemu jest SILKA EW – blok
dycyjnej, wentylacyjny. Jest to blok przeznaczony do konstru-
– Kształtki nadprożowe YTONG U. Traktowane jako tra- owania pionów wentylacyjnych.
cony szalunek kształtki YTONG U pozwalają wykon- Wymiary elementów uzupełniających serię SILKA E
struować nadproża nad otworami. Elementem no- przedstawione są w tabeli 2.2.

Tabela 2.2. Wymiary elementów uzupełniających serii SILKA E [mm].

Nazwa Długość Wysokość Szerokość


SILKA EQ 10/18 333 98 180
SILKA EQ 10/24 333 98 240
YTONG U18 599 199 175
YTONG U24 599 199 240
SILKA E24/7 240 198 70
SILKA EW (blok wentylacyjny) 240 198 240

a) b)
98

98
3
33

18 24
0
3
0
33

c) d)
199
199

9
59

9
59

17
5 24
0

e) f)
198
198

0
24

70
24
0
0
24

Rys. 2.2. Elementy uzupełniające serii SILKA E: a) SILKA EQ 10/18, b) SILKA EQ 10/24, c) YTONG U18, d) YTONG U24,
e) SILKA E24/7, f) SILKA EW.
8
Tabela 2.4. Zależność klasy wyrobów od średniej
2.4. Cegły i bloki serii SILKA P
znormalizowanej wytrzymałości na ściskanie [MPa].

Elementy murowe z serii SILKA P mogą być stosowane Minimalna wartość średniej
w każdym rodzaju ścian: konstrukcyjnych, nośnych, Klasa znormalizowanej wytrzymałości
osłonowych i działowych. Po wprowadzeniu do produk- na ściskanie– fb [MPa]
cji serii SILKA E są one wykorzystywane jako warstwy 15 15
zewnętrzne w murach trójwarstwowych oraz gdy za- 20 20
chodzi potrzeba pozostawienia ściany z bloków wa- 25 25
pienno-piaskowych bez tynku, wykończonej tylko za
pomocą fugowania lub pomalowanej (rysunek bloków
serii SILKA P na ścianie jest bardziej estetyczny niż
w przypadku serii SILKA E).
2.6. Dopuszczalne odchyłki wymiarowe
Wymiary cegieł i bloków SILKA P przedstawione są
w tabeli 2.3. Dopuszczalne odchyłki wymiarowe dla wyrobów firmy
Xella Polska Sp. z o.o. zależą od serii oraz od rodzaju
wymiaru – tabela 2.5.

2.5. Klasy wytrzymałości


Tabela 2.5. Dopuszczalne odchyłki wymiarów [mm].
Cegły i bloki SILKA P są produkowane w klasie 15, bloki
SILKA E w klasach 15 i 20 natomiast bloki pełne odmia- Odchyłka
Seria Wymiar
ny SILKA E-S w klasach 20 i 25 MPa. Klasę wyrobu okre- wymiaru
śla się na podstawie badania wytrzymałości próbki na wysokość +
_1
SILKA E
ściskanie. Średnia znormalizowana wytrzymałość na długość, szerokość _2
+
ściskanie bloków wapienno-piaskowych SILKA E nie po- SILKA P wysokość, długość, szerokość _2
+
winna być mniejsza od wartości podanych w tabeli 2.4.

Tabela 2.3. Wymiary cegieł i bloków serii SILKA P [mm].

Nazwa Długość Wysokość Szerokość


SILKA 1NF 250 65 120
SILKA 2NFD 250 138 120
SILKA 3NFD 250 220 120
220

138

65

12 12 12
0
0

0
25
25

0 0 0
25

Rys. 2.3. Cegły i bloki serii SILKA P (3NFD, 2NFD, 1NF).

9
Bardzo duża dokładność wykonania bloków serii SILKA E 2.7.2. Zaprawy zwykłe
wpływa na znaczne oszczędności w zużyciu zaprawy. Ma
ona również znaczenie przy pracach wykończeniowych Do grupy zapraw zwykłych zalicza się zaprawę cemen-
ścian wykonanych z SILKI E. Warstwą wykończeniową towo-wapienną oraz zaprawę cementową. Z zapraw
może być tynk cienkowarstwowy o grubości 5 mm. cementowych zaleca się stosowanie klasy M5 lub M10.
Jednak z uwagi na korzyści wynikające z zastosowania
w zaprawie wapna hydratyzowanego (łatwiejsze nakła-
danie zaprawy, większa plastyczność, grzybobójcze
2.7. Zaprawy murarskie właściwości wapna) przede wszystkim zaleca się sto-
sowanie zaprawy cementowo-wapiennej klasy M5.
Cegły i bloki wapienno-piaskowe SILKA należy układać Proporcje składników w zalecanych zaprawach, przy
na zaprawach do cienkich spoin („klejowych”) lub za- cemencie klasy 35, w tabeli 2.6.
prawach zwykłych.
Zaprawy zwykłe stosujemy przede wszystkim do wyro-
bów tradycyjnych SILKA P. W niektórych przypadkach
2.7.1. Zaprawa do cienkich spoin SILKA-YTONG używa się ich również do wyrobów SILKA E:
– poziomowanie pierwszej warstwy muru wykonanej
Do murowania ścian budynków z bloków wapienno- z bloków wyrównawczych SILKA EQ 10 lub podstawo-
piaskowych SILKA stosuje się specjalną zaprawę wych SILKA E,
murarską do cienkich spoin SILKA-YTONG. Jest to – murowanie ściany piwnicznej, gdzie z uwagi na dzia-
zaprawa o średniej wytrzymałości na ściskanie 10 MPa łające siły naporu gruntu ściany należy murować
uzyskiwanej po 10 dniach. z wypełnionymi spoinami poziomymi i pionowymi.

W warunkach niskich temperatur murowanie ścian


możliwe jest przy użyciu tej samej zaprawy w wersji
zimowej. Pozwala ona na prowadzenie prac
murarskich już od temperatury 0 °C, a proces wiązania
zaprawy przebiega bez zakłóceń nawet przy
temperaturze -10 °C.

Tabela 2.6. Proporcje składników zapraw zalecanych do bloków SILKA.

Rodzaj zaprawy Klasa Kompozycja Piasek Cement Wapno


3
wagowa 1,08 m 326 kg -
M5
objętościowa 4 1 -
Cementowa
wagowa 1,03 m3 411 kg -
M10
objętościowa 3 1 -
wagowa 0,99 m3 265 kg 74 kg
Cementowo-wapienna M5
objętościowa 4,5 1 0,5

10
3. ZASADY PROJEKTOWANIA BUDYNKÓW ZE jące na budynek w kierunku równoległym do płasz-
ŚCIANAMI Z BLOKÓW WAPIENNO-PIAS- czyzn ścian. Istotnym elementem decydującym
KOWYCH SILKA o sztywności konstrukcji budynku na obciążenia pozio-
me są stropy o odpowiedniej konstrukcji, stanowiące
sztywne tarcze rozdzielające obciążenia poziome na
wszystkie ściany usztywniające. Budynek traktujemy
3.1. Zasady ogólne wówczas jako ustrój z węzłami nieprzesuwnymi co
wpływa na nośność ścian na obciążenia pionowe. Z blo-
Podczas projektowania ścian konstrukcyjnych z cegieł ków SILKA można projektować budynki średniowysokie
i bloków SILKA obowiązują zasady ogólne projektowa- a nawet wysokie, powyżej 9 kondygnacji. Odpowiednie
nia ścian podane w normie PN-B-03002:2007. zaprojektowanie sztywności konstrukcji na obciążenia
poziome nabiera wówczas szczególnego znaczenia.
Konstrukcję budynku należy tak zaprojektować aby Przy sprawdzaniu nośności konstrukcji nie można po-
w okresie użytkowania nie nastąpiło przekroczenie sta- mijać sił powstających w ścianach usztywniających od
nów granicznych nośności i użytkowalności. Tak, aby obciążeń poziomych.
budynek był odporny na lokalne uszkodzenia ścian np.
pożar lub eksplozja. Ważną rolę pełnią tutaj wieńce W budynkach o ustroju szkieletowym sztywność prze-
żelbetowe, które łączą wszystkie ściany w poziomie strzenną zapewniają również ściany usztywniające oraz
stropów. ściany wypełniające poszczególne pola ustroju szkiele-
towego.
W budynkach o ustroju ścianowym sztywność kon-
strukcji uzyskuje się poprzez usytuowanie w kierunku W budynkach ze ścianami konstrukcyjnymi z cegieł i blo-
podłużnym i poprzecznym ścian usztywniających. Ścia- ków wapienno-piaskowych SILKA należy przyjmować
ny usztywniające przejmują obciążenia poziome działa- przerwy dylatacyjne nie większe niż podane w tabeli 3.1.

Tabela 3.1. Odległości między przerwami dylatacyjnymi [m].

Rodzaj muru Odległość [m]

Warstwa konstrukcyjna w murze dwuwarstwowym


20
przy niewypełnionych spoinach pionowych
Warstwa konstrukcyjna w murze dwuwarstwowym
25
przy wypełnionych spoinach pionowych
Warstwa wewnętrzna w murze
30
szczelinowym

Rys. 3.1. Budynek o ustroju szkieletowym i ścianowym.

11
W budynkach z nieocieplonymi stropodachami należy waniu takiej ściany na jej izolacyjność termiczną, aku-
stosować pod stropodachem dylatacje poziome. Od- styczną i ogniową.
kształcenia termiczne stropodachu powinny być nieza-
leżne od odkształceń ścian konstrukcyjnych. Ewentualne pionowe szczeliny powstałe w murze
w wyniku docinania bloków lub murowania ściany łuko-
Przerwy dylatacyjne powinny mieć szerokość nie wej wypełnia się zaprawą.
mniejszą niż 20 mm i być zabezpieczone przed pene-
tracją wody opadowej np. wypełnione kitem trwale pla-
stycznym na obwodzie. 3.2.2. Ściany konstrukcyjne

Ściany zewnętrzne z SILKI projektuje się jako dwuwar-


stwowe oraz trójwarstwowe ściany szczelinowe.
3.2. Ściany z cegieł i bloków wapienno-piasko-
wych SILKA Warstwa zewnętrzna, elewacyjna muru szczelinowego
osłania warstwę wewnętrzną od wpływu czynników at-
mosferycznych, np. deszczy ukośnych. Z tego względu
3.2.1. Zalecenia ogólne mur szczelinowy jest szczególnie przydatny w rejonach
występowania takich deszczy.
Z uwagi na zastosowany system pióro-wpust oraz bar-
dzo wysoką dokładność wymiarową seria SILKA E przy- W ścianach z SILKI warstwę izolacji termicznej stano-
stosowana jest do murowania ścian z niewypełnionymi wią płyty z wełny mineralnej lub styropianu. Zalecanym
spoinami pionowymi. Bloki podczas murowania należy materiałem jest wełna mineralna z uwagi na zwiększo-
jedynie docisnąć do siebie w kierunku poziomym. ną przepuszczalność pary wodnej. Grubość warstwy
izolacji oblicza się odpowiednio do wymaganej wartości
Brak spoin pionowych zmniejsza znacząco nakłady ro- współczynnika przenikania ciepła U.
bocizny na wykonanie prac murarskich oraz ogranicza
zużycie zaprawy. Nie ma to jednak wpływu na nośność Przykłady obliczeń współczynnika przenikalności
ściany obciążonej na obciążenia pionowe, a po otynko- cieplnej murów z SILKI w tabeli 3.2. i 3.3.

Rys. 3.2. Ściany zewnętrzne z cegieł i bloków SILKA. Ściana dwuwarstwowa i trójwarstwowa, szczelinowa; 1 – bloki SILKA E18,
2 – izolacja termiczna, 3 – strop, 4 – zbrojenie wieńca stropu, 5 – kotwa ze stali nierdzewnej z krążkiem dociskowym,
6 – cegła SILKA 1NF, 7 – pustka powietrzna.
12
Tabela 3.2. Kalkulacja przenikalności cieplnej muru dwuwarstwowego.

Warstwa Grubość [m] λ [W/m·K] R [m2·K/W]


opór przejmowania ciepła zewnętrzny Rse - - 0,04
tynk cienkowarstwowy zewnętrzny 0,005 0,82 0,01
styropian 0,12 0,04 3,00
ściana konstrukcyjna – SILKA E18 0,18 0,46 0,39
tynk cienkowarstwowy wewnętrzny 0,005 0,52 0,01
opór przejmowania ciepła wewnętrzny Rsi - - 0,13
Mur razem 0,310 - 3,58
U = 1/RT 0,28 W/m2K

Tabela 3.3. Kalkulacja przenikalności cieplnej muru szczelinowego.

Warstwa Grubość [m] λ [W/m·K] R [m2·K/W]


opór przejmowania ciepła zewnętrzny Rse - - 0,04
ściana osłonowa – SILKA 1NF 0,12 0,90 0,13
pustka powietrzna (wentylowana) 0,03 - 0,18 · 0,5 = 0,09
wełna mineralna 0,10 0,035 2,86
ściana konstrukcyjna – SILKA E18 0,18 0,46 0,39
tynk cienkowarstwowy wewnętrzny 0,005 0,52 0,01
opór przejmowania ciepła wewnętrzny Rsi - - 0,13
Mur razem 0,435 - 3,65
U = 1/RT 0,27 W/m2K

Ściany wewnętrzne konstrukcyjne projektuje się z blo- Ściany wykonane z cegieł i bloków SILKA są ścianami
ków SILKA E18 o grubości 18 cm lub SILKA E24 o gru- niepalnymi, odznaczającymi się wysokimi wartościami
bości 24 cm. Rodzaj zastosowanego bloku zależy od w zakresie nośności, izolacyjności i szczelności ognio-
wielkości przenoszonego obciążenia, od rodzaju stropu wej. Z bloków SILKA można wykonywać ściany kotłow-
i wymaganej głębokości oparcia belek stropu a także ni i ściany ogniowe. Klasyfikację ogniową ścian z SILKI
od wymaganej izolacyjności ścian (ściany przy klatce przedstawia tabela 3.5.
schodowej, ściany międzymieszkaniowe). Izolacyjność
akustyczna ścian z bloków SILKA pokazuje tabela 3.4.

Tabela 3.4. Wskaźniki izolacyjności akustycznej właściwej RA dla murów z bloków SILKA E otynkowanych tynkiem mineralnym o
grubości 10 mm [dB].

Obliczeniowe wartości wskaźników


Grubość izolacyjności akustycznej właściwej
Rodzaj bloku ściany [cm] dla ścian wewnętrznych dla ścian zewnętrznych
RA1R [dB] RA2R [dB]
SILKA E8 8 43 40
SILKA E12 12 45 42
SILKA E15 15 47 43
SILKA E18 18 48 45
SILKA E24 24 52 49

13
Tabela 3.5. Klasyfikacja ogniowa ścian otynkowanych i nieotynkowanych z cegieł i bloków SILKA.

Grubość ściany Poziom obciążenia


[cm] 0 0,2 0,6 1,0
8 EI 60 - - -
12 EI 120 REI 60 - -
15 EI 120 REI 120 REI 60 -
18 EI 240 REI 240 REI 240 REI 120
24,25 EI 240 REI 240 REI 240 REI 240

W kolumnie odpowiadającej poziomowi obciążenia „0”


podano klasyfikację ogniową dla ścian osłonowych
i działowych (nieobciążonych). W pozostałych kolum-
nach podano klasyfikację dla ścian nośnych w zależno-
ści od poziomu wykorzystania nośności, określonego
jako stosunek obciążeń projektowych do nośności ele-
mentu (wartości obliczeniowe):

αN = NSd / NRd

gdzie: NSd – obliczeniowe obciążenie ściany,


NRd – obliczeniowa nośność ściany. Rys. 3.3. Kotwa łącząca do ścian szczelinowych – PK31

Klasa odporności ogniowej EI 60 oznacza, że izolacyj-


ność i szczelność ogniowa ściany nie jest mniejsza niż Kotwy rozmieszcza się równomiernie i przemiennie na
60 minut. Klasa odporności ogniowej REI 60 oznacza, całej powierzchni ściany. Pionowy odstęp pomiędzy ko-
że nośność, izolacyjność i szczelność ogniowa ściany twami powinien wynosić 460 mm, poziomy 500 mm.
nie jest mniejsza niż 60 minut. Odpowiada to liczbie 4,3 kotwy na 1m2 muru. Wzdłuż
krawędzi swobodnych warstwy wewnętrznej (wokół
otworów, przy narożu budynku, przy poziomej przerwie
3.2.3. Wymagania dotyczące ścian trójwarstwowych, dylatacyjnej), stosuje się dodatkowe kotwy w liczbie nie
szczelinowych mniejszej niż 3 sztuki na 1m krawędzi ściany.

Warstwa wewnętrzna ściany szczelinowej z bloków Para wodna dyfundująca przez ścianę może ulec skro-
SILKA jest ścianą konstrukcyjną, w związku z tym pro- pleniu w miejscu pustki powietrznej. W celu odprowa-
jektuje się ją zgodnie z ogólnymi zaleceniami dotyczą- dzenia wody u spodu warstwy zewnętrznej wykonuje się
cymi ścian konstrukcyjnych. fartuch z papy bitumicznej dobrego gatunku na podkła-
dzie z zaprawy cementowej. W warstwie elewacyjnej
Warstwa zewnętrzna powinna mieć grubość nie mniej- należy również umieścić kratki wentylacyjne w rozsta-
szą niż 70 mm z tego względu do wymurowania tej wie ok.: 1 kratka na 1 mb ściany, które umożliwiają od-
warstwy muru mogą być użyte: cegła SILKA 1NF, blo- pływ wody oraz wentylowanie pustki powietrznej. Krat-
ki SILKA 2NFD, 3NFD, blok SILKA E12, wszystkie ki wentylacyjne umieszcza się w pierwszej dolnej war-
o grubości 120 mm, oraz blok SILKA E8 o grubości stwie cegieł, w warstwie cegieł pod okapem oraz ponad
80 mm. nadprożami otworów okiennych i drzwiowych.

Warstwa zewnętrzna powinna być trwale połączona Warstwę elewacyjną z SILKI należy dylatować w odległo-
z warstwą konstrukcyjną muru. Mogą do tego służyć ściach nie większych niż 8 m. Z uwagi na koncentrację
kotwy łączące o nazwie PK31 wykonane z blachy nie- naprężeń w narożach ścian, zaleca się umieszczać prze-
rdzewnej o grubości 0,2 mm. rwy dylatacyjne w pobliżu tych miejsc.

14
3.2.4. Ściany wypełniające

Ściany wypełniające w konstrukcji szkieletowej budynku


wymagają odpowiedniego połączenia ze ścianami kon-
strukcyjnymi lub słupami konstrukcji szkieletowej oraz
spodem belki żelbetowej lub spodem stropu (ściany
działowe wewnątrz budynku), tak aby do obliczeń można
było przyjąć, że ściana podparta jest wzdłuż swojej kra-
wędzi poziomej.

Ściany wypełniające z bloków SILKA ze ścianami kon-


strukcyjnymi lub słupami konstrukcji szkieletowej łączy
się w dotyk, stosując łączniki metalowe. Łączniki zgięte
pod kątem prostym, mocuje się do konstrukcji w pozio-
mie spoiny, w co trzeciej warstwie bloczków, a spoinę
pionową wypełnia się zaprawą. Układ konstrukcyjny mo-
że ulegać istotnym deformacjom w wyniku działania np.
obciążeń pionowych (konstrukcje szkieletowe nie
usztywnione ścianami), wtedy ściany muruje się z pozo-
stawieniem szczeliny ok. 10 mm, którą wypełnia się na-
stępnie pianką montażową.
Połączenie ze spodem belki żelbetowej lub spodem
Rys. 3.4. Oparcie ściany szczelinowej na murze piwnicznym;
stropu można wykonać na dwa sposoby:
1 – bloki SILKA E18, 2 – izolacja termiczna, – pozostawienie pomiędzy wierzchem muru i spodem
3 – strop, 4 – zbrojenie wieńca stropu, 5 – kotwa ze belki szczeliny grubości 20 – 25 mm i wypełnienie jej
stali nierdzewnej z krążkiem dociskowym, gęstą, plastyczną zaprawą cementową,
6 – cegła SILKA 1NF, 7 – pustka powietrzna, – pozostawienie szczeliny o grubości około 10 mm i wci-
8 – kratka wentylacyjna, 9 – fartuch z papy
bitumicznej, 10 – podkład z zaprawy cementowej,
śnięcie paska poliuretanu o szerokości 100 mm i gru-
11 – blok SILKA E18S, 12 – zaprawa cementowa, bości 15 mm w stanie nieściśniętym, a następnie wy-
13 – blok SILKA E12, 14 – izolacja pełnienie pozostałej części szczeliny poliuretanem
przeciwwilgociowa ściany piwnicznej. spienionym.

Rys. 3.5. Połączenie ściany wypełniającej ze spodem Rys. 3.6. Połączenie ściany wypełniającej ze spodem
elementu poziomego konstrukcji szkieletowej; elementu poziomego konstrukcji szkieletowej za
1 – bloki SILKA E18, 2 – pasek poliuretanu, pomocą oparcia mechanicznego; 1 – bloki SILKA E18,
3 – spieniony poliuretan, 4 – izolacja termiczna, 2 – oparcie mechaniczne, 3 – spieniony poliuretan,
5 – konstrukcja szkieletowa. 4 – izolacja termiczna, 5 – konstrukcja szkieletowa.

15
Sztywne połączenie ściany z konstrukcją uzyskane Połączenie w dotyk polega na murowaniu oddzielnie
przez podbicie zaprawą, można stosować jedynie dwóch łączonych ze sobą ścian w narożniku. W pierw-
w przypadku stropu o dużej sztywności na zginanie. szym etapie muruje się jedną ścianę mocując w niej
Ugięcie takiego stropu nie powoduje uszkodzeń ele- łączniki mechaniczne LP30 w każdej spoinie. Następnie
mentów budynku znajdujących się pod nim. W prakty- domurowuje się drugą ścianę narożnika tak, aby łączni-
ce ma to miejsce przy stropach o małych rozpięto- ki wchodziły w spoiny domurowywanej ściany. Należy
ściach, nie większych niż 5,0 m. pamiętać również o nakładaniu zaprawy na pionowe po-
wierzchnie łączonych ze sobą ścian.
W przypadku, gdy odległość między słupami lub ścia-
nami usztywniającymi jest większa niż 6,0 m dodatko- Ilość łączników LP30 w połączeniu ścian zależy wprost
wo stosuje się mechaniczne oparcie ściany w jej czę- od wielkości obciążeń poziomych przypadających na łą-
ści środkowej w postaci kątownika umocowanego do czone ściany (przy czym powinno się uwzględnić obcią-
spodu stropu lub belki konstrukcji. Również w takich żenie większe). Wymaganą ilość łączników dla każdego
przypadkach często wykonuje się poziome belki – przypadku należy obliczyć za pomocą analizy statyczno-
wieńce żelbetowe – w kształtkach YTONG U w rozsta- -wytrzymałościowej.
wie co około 2,0 m.
We wstępnym doborze ilości można posłużyć się poniż-
szą zależnością:
3.2.5. Łączenie ścian usytuowanych prostopadle lub
ukośnie Wartość wytrzymałości muru na rozciąganie w stosunku
do wytrzymałości na ściskanie wyraża się stosunkiem
System SILKA E został zaprojektowany przede 1/10. Zatem wartość siły rozciągającej jaką musi prze-
wszystkim z myślą o ułatwieniu prowadzenia instala- nieść połączenie ścian jest dziesiątą częścią wartości
cji elektrycznych w ścianach. Chcąc skorzystać z tej obciążenia pionowego.
możliwości każdą warstwę bloków należy układać tak, Według Aprobaty Niemieckiej Z-17.1-750 dopuszczalna
aby spoiny pionowe mijały się dokładnie co 166 mm. siła rozciągająca dla 1 kotwy LP 30 wynosi 0,5 kN.
Taki sposób murowania powoduje, że preferowanym Zatem dla ściany obciążonej siłą pionową w wartości
rozwiązaniem łączenia ścian jest połączenie w dotyk 75 kN/m ilość łączników wyniesie:
z łącznikami mechanicznymi – kotwami. Jest to meto-
da obecnie mało rozpowszechniona, ale poprawna n = 75 kN · 0,10 / 0,5 kN/szt = 15 sztuk
konstrukcyjnie (pkt 7.3.3, str. 53, norma PN-B-03002:
2007 „Konstrukcje murowe. Projektowanie i oblicza- Oznacza to, że w połączeniu ścian wystarczy 15 sztuk
nie”). Metody tej nie można jednak stosować podczas łączników, co w praktyce oznacza układ łączników
murowania ścian piwnicznych i fundamentowych. LP 30: 1 łącznik w każdej spoinie (rozstaw co 20 cm) +
W tych przypadkach należy zawsze stosować metodę dodatkowo 1 łącznik co drugą spoinę (rozstaw co 40 cm).
typowego połączenia na wiązanie murarskie.
Dla budynków mieszkalnych można przyjąć uogólnione
założenia zebrane w tabeli 3.6.

Tabela 3.6. Zależność ilości łączników LP30 w połączeniu ścian nośnych na dotyk od wartości obciążeń pionowych przypadających
na ściany.

Wartość obciążeń Numer kondygnacji Ilość łączników LP30 Układ łączników


pionowych [kN/m] licząc od góry w połączeniu [szt.] w spoinach
1 łącznik co 20 cm
0 – 75 1 i 2 kondygnacja 15
+ 1 łącznik co 40 cm
76 – 120 3 i 4 kondygnacja 24 2 łączniki co 20 cm

16
Istnieją dwa sposoby łączenia w dotyk wewnętrznych
ścian działowych ze ścianami konstrukcyjnymi:
- jeżeli wiemy dokładnie gdzie będą przypadać ściany
wewnętrzne lub działowe, wówczas w trakcie murowa-
nia ściany konstrukcyjnej w co drugiej spoinie umiesz-
cza się łącznik LP30 z blachy o przekroju 0,50 x 20 mm,
- jeżeli ściany wewnętrzne lub działowe będą murowa-
ne w późniejszym terminie to ich połączenie z wcze-
śniej wymurowaną ścianą nośną przeprowadza się za
pomocą „przyklejenia” na zaprawę cementowo-wa-
pienną i zamocowania łącznikiem LP30 wygiętym pod
kątem prostym w kątownik. Łącznik LP30 wkłada się
w spoiny ściany działowej oraz mocuje do ściany nośnej
kołkami rozporowymi.

Innym i najczęstszym obecnie rozwiązaniem stosowa-


nym w przypadku naroży budynków i łączenia ścian
usytuowanych względem siebie pod różnymi kątami
jest przewiązywanie elementów murowych.

Rys. 3.7. Łączenie ścian w narożu budynku za pomocą Dzięki modularnym wymiarom serii SILKA E w łatwy
połączenia w dotyk z łącznikami mechanicznym
sposób można przewiązywać ściany o różnych grubo-
(łączniki LP30).
ściach (ściany nośne ze ścianami działowymi). Jednak
w tym przypadku aby wykorzystać kanały elektryczne
SILKI E podczas wykonywania naroży budynków należy
zastosować nietypowe rozwiązania zależne od grubości
muru:

Rys. 3.8. Łączenie ścian działowych usytuowanych prostopadle. Ściany łączone w dotyk, kotwione za pomocą blach i kątowników.

17
– dla ściany wykonywanej z bloków SILKA E24 o grubo- bloku podstawowego SILKA E18 odsuniętego od lica
ści 24 cm. Murowanie narożnika rozpoczyna się od ściany o 14 mm. W dalszej kolejności układa się blo-
bloku podstawowego SILKA E24. Następnym elemen- ki podstawowe SILKA E18.
tem jest blok pomocniczy SILKA E24/7 o długości
7 cm. W dalszej kolejności układa się znów bloki pod- Nie zastosowanie się do powyższych zasad spowoduje
stawowe SILKA E24. brak możliwości zgrania się ze sobą kanałów elek-
trycznych na wysokości ściany.
– dla ściany wykonywanej z bloków SILKA E18 o grubo-
ści 18 cm. Murowanie narożnika rozpoczyna się od

Rys. 3.9. Łączenie ścian w narożu budynku za pomocą przewiązania elementów murowych. Ściana wykonana z bloków SILKA E24;
1 – blok pomocniczy SILKA E24/7.

Rys. 3.10. Łączenie ścian w narożu budynku za pomocą przewiązania elementów murowych. Ściana wykonana z bloków SILKA E18
– odsunięcie 14 mm.
18
3.2.6. Nadproża W przypadku kształtowania nadproża w warstwie elewa-
cyjnej muru trójwarstwowego szczególnie przydatne jest
Nadproża nad otworami okiennymi i drzwiowymi rozwiązanie oparte na prefabrykowanych belkach zbroje-
w ścianach z SILKI wykonuje się w kształtkach YTONG U. niowych typu Murfor. Belki Murfor składają się z dwóch
Traktowane jako tracony szalunek, kształtki YTONG U równoległych prętów, połączonych za pomocą trzeciego
pozwalają wykonstruować nadproże o żądanej długo- wygiętego sinusoidalnie. Podczas murowania warstwy
ści. Elementem nośnym w tym przypadku jest indywi- cegieł w nadprożu w spoinach pionowych umieszcza się
dualnie projektowana belka żelbetowa, której wymiary specjalne strzemiona. Następnie w pierwszej warstwie
i kształt zostaje nadany przez kształtkę YTONG U (wy- zaprawy wkłada się belkę zbrojeniową Murfor. Ilość kolej-
miary w tabeli 3.7.) nych warstw zbrojenia zależy od rozpiętości nadproża
i wielkości oddziałującego na nie obciążenia. Zastosowa-
Przykłady obliczeń konstrukcji nadproży w kształtkach nie tego rozwiązania eliminuje powstawanie rys i spękań,
YTONG U w rozdziale 6. które często są wynikiem połączenia materiałów o róż-
nych właściwościach fizycznych (cegła wapienno-piasko-
Nadproża w kształtkach YTONG U można wykonywać na wa i żelbet). Prefabrykowane zbrojenia pozwalają również
placu budowy jako nadproża prefabrykowane, a następ- wykonstruować jednolitą elewację bez szpecących ją ele-
nie montować w budynku. Należy wówczas stosować mentów betonowych, które ukrywa się pod tynkiem lub
długości oparcia takie jak dla belek prefabrykowanych. doklejając do nich płytki elewacyjne.

Tabela 3.7. Szczegółowe wymiary przekroju belki żelbetowej uzyskiwanej w kształtkach nadprożowych YTONG U.

Rodzaj kształtki Wysokość belki [cm] Szerokość belki [cm]


YTONG U18 15,0 7,5
YTONG U24 15,0 14,0

Rys. 3.11. Nadproża w ścianach z cegieł i bloków SILKA. Nadproże z kształtek nadprożowych YTONG U w ścianie
dwuwarstwowej oraz wykorzystanie prefabrykowanych belek zbrojeniowych Murfor w ścianie trójwarstwowej;
1 – bloki SILKA E18, 2 – stolarka okienna, 3 – izolacja regulująca odpływ wilgoci folia PE, 4 – izolacja termiczna,
5 – kotwa ze stali nierdzewnej z krążkiem dociskowym, 6 – cegła SILKA 1NF, 7 – pustka powietrzna, 8 – puszka
wentylacyjna, 9 – kształtki nadprożowe YTONG U18, 10 – belka żelbetowa, 11 – belki zbrojeniowe Murfor.

19
3.2.7. Ściany piwniczne i fundamentowe 3.2.8. Oparcie stropów na ścianach z SILKI

Norma PN-B-03002:2007 „Konstrukcje murowe. Pro- Stropy żelbetowe monolityczne, monolityczno – prefabry-
jektowanie i obliczanie” dopuszcza wyroby wapienno- kowane typu Filigran oraz żelbetowe gęstożebrowe z ele-
piaskowe do stosowania w murach piwnicznych. mentami prefabrykowanymi (Akerman, Fert, Teriva) opie-
Oczywiście taki mur należy zabezpieczyć przed zawil- ra się bezpośrednio na ścianach wykonanych z bloków
goceniem i przenikaniem wilgoci. Zabezpieczenie SILKA za pośrednictwem wieńca żelbetowego, stanowią-
przeciwwilgociowe składa się z izolacji pionowej (wy- cego przedłużenie stropu w ścianie (belki stropowe opiera
prawa wodochronna z osłoną przed uszkodzeniem me- się bezpośrednio na murze ścian zewnętrznych i we-
chanicznym), z izolacji poziomej w styku spodu ściany wnętrznych). Możliwość zastosowania konkretnego rodza-
i wierzchu fundamentu oraz w razie konieczności z od- ju stropu do ściany z SILKI o danej grubości jest uzależnio-
wodnienia gruntu przylegającego do ściany piwnicy na tylko od wymaganej przez strop głębokości oparcia na
przez zastąpienie gruntu rodzimego żwirem z odpro- murze. Warstwa konstrukcyjna muru wykonana z SILKI
wadzeniem wody za pomocą drenażu. E24 pozwala na zastosowanie każdego rodzaju stropu, na-
tomiast wewnętrzna ściana konstrukcyjna, na której strop
Do ścian piwnicznych i fundamentowych stosuje się blo- opiera się z dwóch stron, wykonana z SILKI E18 o grubości
ki pełne SILKA E24S i SILKA E18S. Ściany piwniczne na 18 cm wyklucza stosowanie stropów ciężkich: z płyt kana-
które oddziaływuje parcie gruntu muruje się na zaprawie łowych czy gęstożebrowych typu Teriva II i III. Stropy te wy-
tradycyjnej o grubości 10 mm, wypełniając spoiny pozio- magają głębokości oparcia większej lub równej 11 cm.
me i pionowe.
Opieranie stropów w przypadku niektórych materiałów
W szczególnych przypadkach ścian o dużej wysokości lub ściennych pociąga za sobą zastosowanie tzw. podmurów-
dużej głębokości zasypania, gdy ich nośność na obciąże- ki – zastąpienia materiału ściennego o niskiej wytrzyma-
nia poziome jest niewystarczająca, stosuje się wzmoc- łości na materiał o wysokiej wytrzymałości. Opieranie
nienia w postaci poziomych belek żelbetowych wykony- stropów na podmurówce w przypadku ścian z bloków
wanych w kształtkach YTONG U. SILKA E, które są produkowane w klasach 15 ÷ 25 MPa
nie jest wymagane.

Rys. 3.12. Oparcie stropu gęstożebrowego na ścianie z bloku SILKA E18. Ściana zewnętrzna dwuwarstwowa i ściana
wewnętrzna; 1 – bloki SILKA E18, 2 – izolacja termiczna, 3 – strop, 4 – zbrojenie wieńca stropu.

20
Rys. 3.13. Oparcie stropu z płyt kanałowych na ścianie z bloku SILKA E24. Ściana zewnętrzna dwuwarstwowa i ściana
wewnętrzna; 1 – bloki SILKA E24, 2 – izolacja termiczna, 3 – strop, 4 – zbrojenie wieńca stropu.

3.2.9. Wieńce

Wieńce żelbetowe przede wszystkim zapewniają ogól-


ną zwartość budynku. Wyrównują one różnicę od-
kształceń ścian o różnym module sprężystości, przej-
mują siły rozciągające powstałe na skutek odkształceń
termicznych, a także na skutek nierównomiernego
osiadania. Stanowią również element konstrukcyjny
umożliwiający utworzenie się wtórnego ustroju nośne-
go w przypadku lokalnego uszkodzenia budynku (wy-
buch).

Norma PN-B-03002: 2007 wymaga, aby zbrojenie wień-


ców w ścianach, na których oparte są stropy, zdolne by-
ło do przeniesienia siły podłużnej, rozciągającej, nie
mniejszej niż 90 kN, co przy stali klasy A-III odpowiada
zbrojeniu z prętów 3 Ø 10 lub 2 Ø 12.

Zbrojenie wieńców powinno być ciągłe lub tak zako-


twione, aby w każdym przekroju było zdolne do prze-
niesienia wymaganej siły F. Pole przekroju wieńca nie
powinno być mniejsze niż 0,025 m2.

21
4. ZASADY OBLICZEŃ STATYCZNYCH elementów, w przypadku gdy element badany jest
w stanie innym niż powietrzno-suchym (fb = fB·δ·ηw).
K – współczynnik z Tablicy 2 normy PN-B-03002:2007
dla elementów silikatowych na zaprawie do cienkich
4.1. Zasady ogólne spoin równy K = 0,55
Wartości fk podano w tabeli 4.1.
Konstrukcję budynku należy tak zaprojektować, aby
w przewidywanym okresie użytkowania nie nastąpiło Wytrzymałość obliczeniową fd otrzymuje się przez po-
przekroczenie stanów granicznych nośności i użytko- dzielenie wartości charakterystycznej przez częściowy
walności. współczynnik bezpieczeństwa γm, zależny od kategorii
produkcji elementów murowych oraz kategorii wyko-
Zasady projektowania zawarte są w PN-B-03002:2007. nania robót (tabela 4.2.):

fd = fk / γm

4.2. Parametry wytrzymałościowe muru


Kategorię A przyjmuje się, gdy roboty murarskie wyko-
Bloki SILKA E należą do grupy 1 oraz kategorii I ele- nuje należycie wyszkolony zespół pod nadzorem
mentów murowych. mistrza murarskiego, stosuje się zaprawy produkowa-
ne fabrycznie, a jeżeli zaprawy wykonywane są na bu-
dowie, kontroluje się dozowanie składników, a także
4.2.1. Wytrzymałość muru na ściskanie wytrzymałość zaprawy, a jakość robót kontroluje
inspektor nadzoru inwestorskiego.
Wytrzymałość charakterystyczną muru na ściskanie fk
wyznacza się z zależności: Kategorię B przyjmuje się, gdy warunki określające ka-
fk = K·fb0,85 tegorię A nie są spełnione; w takim przypadku nadzór
nad jakością robót może wykonywać osoba odpowied-
gdzie: nio wykwalifikowana, upoważniona przez wykonawcę.
fb – znormalizowana wytrzymałość na ściskanie ele-
mentu murowego, przyjmowana na podstawie deklaro-
wanej klasy wytrzymałości na ściskanie. Jest ona obli- 4.2.2. Wytrzymałość muru na ścinanie
czana jako iloczyn średniej wytrzymałości elementu
murowego fB, współczynnika przeliczeniowego δ zależ- Wytrzymałość charakterystyczną muru na ścinanie na-
nego od wymiarów elementu murowego i ηw – współ- leży wyznaczać w kierunku równoległym i prostopa-
czynnika uwzględniającego stan wilgotności badanych dłym do spoin wspornych:

Tabela 4.1. Wytrzymałość charakterystyczna muru na ściskanie fk.

Klasa bloków Wytrzymałość charakterystyczna muru na ściskanie fk


15 MPa 5,5
20 MPa 7,0
25 MPa 8,5

Tabela 4.2. Częściowy współczynnik bezpieczeństwa.

Kategoria wykonania robót


Materiał
A B
Mury wykonane z elementów murowych kategorii I
1,7 2,0
i zaprawy projektowanej
Mury wykonane z elementów murowych kategorii I
2,0 2,2
i zaprawy przepisanej*

* Zaprawa przepisana jest to zaprawa murarska o określonym składzie, której wytrzymałość ustala się na podstawie proporcji objętościowej składników

22
Wytrzymałość w kierunku równoległym do spoin wspor- W celu potwierdzenia dobrych właściwości SILKI Xella
nych fvk dla muru niezbrojonego wykonanego z niewy- Polska zleciła przeprowadzenie badań murów wykona-
pełnionymi spoinami pionowymi przyjmuje się jako naj- nych z bloków SILKA E pod kątem wytrzymałości na
mniejszą z wartości: rozciąganie przy zginaniu.

fvk = 0,5 fvk0 + 0,4 σd Badanie wytrzymałości muru na rozciąganie przy


fvk = 0,045 fb ≥ fvk0 zginaniu w przypadku zniszczenia w płaszczyźnie
fvk = 0,7 wartości granicznej z tablicy 3 równoległej do spoin wspornych dało wartość równą
PN-B-03002:2007 fxk1 = 0,30 MPa !
Dzięki drugiemu badaniu dotyczącemu sprawdzenia
dla: σd = 0,1 MPa fvk = 0,19 MPa wytrzymałości muru na rozciąganie przy zginaniu
σd = 0,3 MPa fvk = 0,27 MPa w przypadku zniszczenia w płaszczyźnie prostopadłej do
σd ≥ 0,5 MPa fvk = 0,35 MPa spoin wspornych uzyskano fxk2 = 0,47 MPa !

gdzie: Zakład Konstrukcji i Badań Wytrzymałościowych ITB


σd – obliczeniowa wartość naprężeń ściskających w podsumowaniu badań podał za wskazane przyjmo-
w kierunku prostopadłym do płaszczyzny ścinania. wanie do obliczeń wytrzymałości na rozciąganie przy
zginaniu dla elementów murowych SILKA wartości nie
Wartości fvk wyznaczono dla fvk0 = 0,3 MPa. mniejsze niż:

– w przypadku zniszczenia w płaszczyźnie równoległej


Wytrzymałość w kierunku prostopadłym do spoin wspor- do spoin wspornych
nych fvvk przyjmuje się z Tablicy 4 normy PN-B-03002:2007. fxk1 = 0,25 MPa

– w przypadku zniszczenia w płaszczyźnie prostopadłej


Wytrzymałość obliczeniową na ścinanie wyznacza się do spoin wspornych
analogicznie jak dla wytrzymałości na ściskanie: fxk2 = 0,45 MPa.

fvd = fvk / γm oraz fvvd = fvvk / γm


Rozciąganie osiowe działające w płaszczyźnie ściany ftk
zależy od kierunku działania głównych naprężeń roz-
ciągających względem płaszczyzny spoin wspornych
4.2.3. Wytrzymałość muru na rozciąganie i przyjmować należy odpowiednio:

Rozciąganie przy zginaniu w kierunku prostopadłym do ftk = fxk1 lub ftk = fxk2
płaszczyzny ściany

fx = M / W Wytrzymałość obliczeniową na rozciąganie wyznacza


się analogicznie jak dla wytrzymałości na ściskanie:
Wytrzymałość zależy od:
– przekroju, w którym następuje zniszczenie muru fxd = fxk / γm oraz ftd = ftk / γm
(przez spoiny wsporne fxk1, prostopadłym do spoin
wspornych fxk2), gdzie:
– rodzaju materiału elementu murowego, fxk = fxk1 lub fxk2
– rodzaju zaprawy murarskiej.

Norma PN-B-03002:2007 „Konstrukcje murowe. Projekto-


wanie i obliczanie.” w punkcie 4.5 w Tablicy 5 i 6 podaje
charakterystyczne wartości wytrzymałości muru na
rozciąganie przy zginaniu fxk (MPa). Można z niej odczytać
wartości dla silikatów murowanych na zaprawie do cienkich
spoin:
fxk1 = 0,15 MPa
fxk2 = 0,30 MPa

23
N Sd N Sd N Sd

hc /2

hc
l l
l

N Sd

Rys. 4.1. Ściana poddana obciążeniu skupionemu.

4.2.4. Ściana poddana obciążeniu skupionemu leff – efektywna długość określona w połowie wysokości
ściany lub pilastra;
W ścianie poddanej obciążeniu skupionemu wykonanej
z elementów murowych grupy 1 należy sprawdzić, czy Należy sprawdzić również warunek nośności ściany na
siła pionowa w ścianie NSd spełnia warunki: ściskanie w przekrojach pod i nad stropem oraz w czę-
ści środkowej ściany.
NSd ≤ NRd

przyjmując, że: 4.2.5. Odkształcalność muru

NRd = β Ab fd Zależność σ (ε) można przyjąć jako funkcję paraboliczno


– prostokątną (parabola madrycka). Dla obliczania no-
w którym: śności przekroju zginanego i mimośrodowo ściskanego
β – współczynnik wyrażający wpływ siły skupionej dopuszcza się przyjmowanie zależności prostokątnej.
określany ze wzoru:
Doraźny moduł sprężystości muru przyjmuje się równy:
⎛ a ⎞⎛ A ⎞
β = ⎜⎜ 1+ 0,3 1 ⎟⎟⎜⎜1,5 − 1,1 b ⎟⎟
⎝ h c ⎠⎝ A eff ⎠ E = αcfk
gdzie:
lecz nie większy niż mniejsza z wartości: αc – cecha sprężystości muru. Dla murów wykonanych
na zaprawie o fm ≥ 5 MPa można przyjąć αc = 1000.
a1 lub 1,5
1,25+
2hc Długotrwały moduł sprężystości muru:
a1 – odległość od krawędzi ściany do najbliższej krawędzi
pola oddziaływania obciążenia skupionego; E∞ = αc,∞fk
hc – wysokość ściany do poziomu obciążenia; gdzie:
Ab – pole oddziaływania obciążenia skupionego, nie większe αc,∞ – cecha sprężystości muru pod obciążeniem dłu-
niż 0,45 Aeff; gotrwałym. Dla murów wykonanych na zapra-
Aeff – efektywne pole przekroju ściany o wymiarach leff · t; wie o fm ≥ 5 MPa można przyjąć αc,∞ = 700.

24
5. WYMIAROWANIE ŚCIAN OBCIĄŻONYCH Modelem ciągłym należy się posługiwać gdy:
GŁÓWNIE PIONOWO – stropy oparte są za pośrednictwem wieńca żelbeto-
wego o szerokości równej grubości ściany lub nie
Sprawdzenie nośności ściany należy dokonać w prze- mniejszej niż wysokość stropu,
krojach pod stropem górnej kondygnacji, nad stropem – średnie naprężenie obliczeniowe ściany σcd ≥ 0,25 MPa,
sprawdzanej kondygnacji oraz w strefie środkowej ścia- – mimośród e1 ≤ 0,33 t w przekroju pod stropem,
ny. Uwzględniać należy geometrię ścian, mimośrodowe – stropy mają zbrojenie podporowe zdolne przenieść
przyłożenie sił i właściwości materiałowe. W ścianach moment zamocowania.
z otworami należy sprawdzić nośność nadproży.
Konstrukcje murowe z SILKI E, charakteryzujące się du-
Stan graniczny nośności ścian należy sprawdzać z warunku: żą wytrzymałością na ściskanie, mogą być stosowane
w budynkach o znacznych wysokościach a zatem przy
NSd ≤ NRd naprężeniach ściskających w ścianach przekraczających
gdzie: powyższy warunek graniczny. Ponadto norma wymaga
NSd – obliczeniowe obciążenie pionowe ściany, aby stropy, którym na podporze nie zapewniono pełnej
NRd – nośność obliczeniowa ściany. swobody obrotu przekroju, były odpowiednio zbrojone na
podporze. Warunki te powodują, że podstawowym mode-
lem do obliczania nośności ścian SILKA E jest model cią-
gły. Model przegubowy jest wykorzystywany sporadycz-
5.1. Nośność obliczeniowa ściany nie np. przy sprawdzaniu nośności ścian w budynkach ni-
skich lub na najwyższych kondygnacjach budynków wy-
Nośność obliczeniową ściany wyznacza się: sokich oraz w wypadku szczególnych rozwiązań stropów,
eliminujących możliwość powstania znacznych momen-
– dla przekroju pod i nad stropem ze wzoru: tów podporowych (np. stropy drewniane, prefabrykowane
stropy kanałowe).
NiR, d = φi A fd Przy obliczaniu nośności ścian należy uwzględnić tak-
gdzie: że obciążenie poziome działające bezpośrednio na
i = 1 dla przekroju pod stropem oraz i = 2 dla przekroju ścianę, zwiększające mimośrody działania obciążeń.
nad stropem,
φi – współczynnik redukcyjny, zależny od mimośrodu ei,
A – pole przekroju ściany, 5.2.1. Model ciągły
fd – wytrzymałość obliczeniowa muru na ściskanie.
Współczynnik φi dla murów z elementów grupy 1
– w środkowej strefie ściany ze wzoru: wyznacza się ze wzoru:
2 ⋅ ei
φ i = 1−
NmR, d = φm A fd t
gdzie: w którym mimośród ei:
φm – współczynnik redukcyjny uwzględniający efekty dru- M id M wd
giego rzędu, zależny od mimośrodu początkowego, smu- ei = + + ea ≥ 0,05⋅ t
N id N id
kłości ściany, zależności σ (ε) i czasu działania obciążenia. gdzie:
Mid – obliczeniowy moment zginający w przekroju
ściany pod stropem M1d lub nad stropem M2d,
wynikający z obciążenia ściany stropem,
5.2. Modele obliczeniowe Nid – obliczeniowa siła pionowa w rozpatrywanym
przekroju,
W zależności od warunków przekazywania w poziomie Mwd – obliczeniowy moment zginający od obciążenia
stropu, siły pionowej ze ściany górnej kondygnacji na poziomego,
dolną należy posługiwać się modelem: ea – mimośród przypadkowy.

– ciągłym, w którym ściana stanowi pręt pionowy ramy, Mimośród przypadkowy przyjmować należy:
połączony ze stropami, lub
– przegubowym, w którym ściana stanowi pręt wydzie- ea = h / 300
lony, podparty przegubowo w poziomie stropów. gdzie:
h – wysokość ściany w świetle wyrażona w mm.

25
Rys. 5.1. Schemat do wyznaczania momentów w modelu ciągłym.

Wyznaczanie wartości momentów M1d i M2d, gdy obcią- Wartość współczynnika φm oblicza się jak dla pręta
żenie stropów jest równomiernie rozłożone: podpartego przegubowo o wysokości efektywnej heff,
– dla ściany obciążonej jednostronnie: obciążonego siłą Nmd działającą na mimośrodzie em
obliczanym ze wzoru:
E 1I 1
h1 M md + M wd
M 1d = ⋅ 0,85⋅ M o3 em = + ea ≥ 0,05⋅ t
E 1I 1 E 2I 2 E 3I 3 N md
+ +
h1 h2 h3

gdzie:
– dla ściany obciążonej dwustronnie: Mmd – największy moment obliczeniowy w środkowej
E 1I 1
1/5 wysokości ściany,
h1 Mwd – moment zginający w połowie wysokości ściany
M 1d = ⋅ 0,85⋅ (M o3 − M o 4 )
E 1I 1 E 2I 2 E 3I 3 E 4I 4 od obciążenia poziomego,
+ + +
h1 h2 h3 h4 Nmd – obliczeniowa siła pionowa w połowie wysokości
ściany.

Momenty węzłowe wynoszą: Wpływ długotrwałego działania obciążenia na nośność


– dla przęsła o rozpiętości L3: ściany uwzględnia się, przyjmując do wyznaczania war-
tości φm długotrwały moduł sprężystości muru E∞. Jeże-
q3d ⋅ L23
M o3 = li duża dokładność obliczeń nie jest konieczna, przyjąć
12
można dla murów na zaprawie o fm ≥ 5 MPa αc,∞ = 700.

– dla przęsła o rozpiętości L4: Przy obliczaniu ścian o przekroju prostokątnym war-
tość współczynnika φm przyjmować należy z tablicy 12
q4d ⋅ L24
M o4 = PN-B-03002:2007 w zależności od współczynnika smu-
12
kłości heff/t, współczynnika sprężystości αc,∞ i wartości
Moment od obciążenia poziomego wd wyznacza się jak mimośrodu em.
dla belki ciągłej. Gdy jest równomiernie rozłożone
przyjmować można:
w d ⋅ h12
M wd =
16

26
5.2.2. Model przegubowy Gdy na ścianę działa obciążenie poziome wartość mimośro-
du należy zwiększyć o mimośród dodatkowy em,w równy:
Do wyznaczania momentu M1d w przekroju pod stro- M wd
pem dla ściany najwyższej kondygnacji przyjmuje się, em,w =
N md
że siła N0d, będąca obciążeniem przekazywanym z da- gdzie:
chu działa na mimośrodzie ea w stosunku do nominal- Mwd – obliczeniowy moment zginający w połowie wyso-
nej osi ściany, a obciążenie ze stropu NSl,d na mimo- kości ściany od obciążenia równomiernie rozłożonego
środzie 0,4·t+ea. wd, obliczony jak dla belki wolnopodpartej:
w d ⋅ h12
Moment M2d w przekroju nad stropem niższej kondy- M wd =
8
gnacji wyznacza się przyjmując, że siła N2d, będąca su-
mą sił N0d i NSl,d oraz ciężaru ściany działa na mimo-
środzie ea.

Dla ścian niższych kondygnacji przyjmuje się, że siła Sl,d Sl,d

N0d stanowiąca sumę obciążenia z wyższych kondygnacji


przekazywanego na ścianę w przekroju pod stropem
działa na mimośrodzie ea, a obciążenie ze stropu NSl,d na
mimośrodzie 0,33·t+ea.

Siła N2d w przekroju nad stropem dolnej kondygnacji –


analogicznie jak w przypadku ściany najwyższej kondy-
gnacji – działa na mimośrodzie ea.

Momenty M1d i M2d wyznacza się ze wzorów:

– dla najwyższej kondygnacji


M1d = N0d ea + NSl,d (0,4 t + ea)
Rys. 5.2. Schemat do wyznaczania momentów w modelu
M2d = N2d ea
przegubowym. a) ściana najwyższej kondygnacji,
b) ściana niższej kondygnacji.
– dla niższych kondygnacji
M1d = N0d ea + NSl, d (0,33 t + ea)
M2d = N2d ea
5.3. Wysokość efektywna ścian
Współczynnik φm odczytać można z tablicy 12 PN-B-
-03002:2007 podobnie jak dla modelu ciągłego. War- Wysokość efektywną ścian wyznacza się ze wzoru:
tość mimośrodu em wyznacza się ze wzoru:
heff = ρ h ⋅ ρ n ⋅ h
0,6 ⋅ M 1d + 0,4 ⋅ M 2d h- przy posługiwaniu się modelem ciągłym – wysokość
em =
N md kondygnacji w osiach modelu ramy (h1), przy
posługiwaniu się modelem przegubowym - wysokość
kondygnacji w świetle.
Tabela 5.1. Współczynnik ρh.

Rodzaj stropów
Rodzaj konstrukcji z uwagi na Betonowe z wieńcami
inne
usztywnienie przestrzenne żelbetowymi
Usztywniona przestrzennie bez możliwości
1,0 1,25
przesuwu poziomego
Bez ścian usztywniających, z liczbą ścian 3 i więcej 1,25 1,5
prostopadłych przejmujących obciążenie poziome 2 1,5 2,0
Ściany wolnostojące 2,0

27
Współczynniki: 5.4. Maksymalna ilość kondygnacji
- ρh należy przyjąć z tabeli 5.1. w zależności od prze-
strzennego usztywnienia budynku: W tabelach 5.2 ÷ 5.4 podano maksymalną liczbę kondy-
– ρn dla ścian podpartych u góry i u dołu, kiedy stropy żel- gnacji budynków o ścianowym układzie nośnym, które
betowe lub sprężone oparte są na ścianie za pośrednic- można zaprojektować z bloków SILKA E18, SILKA E24
twem wieńca żelbetowego o szerokości równej grubo- o klasach wytrzymałości 15, 20 MPa oraz SILKA E18S
ści ściany lub nie mniejszej niż grubość stropu, mają i SILKA E24S o klasie wytrzymałości 25 MPa na zapra-
zbrojenie podporowe zdolne do przeniesienia momen- wie do cienkich spoin.
tu zamocowania stropu w ścianie, średnie naprężenie
obliczeniowe ściany σcd ≥ 0,25 MPa, a mimośród e1 Obliczenia wykonano dla następujących założeń:
działania obciążenia pionowego w przekroju ściany pod
stropem e1 ≤ 0,33 t grubości ściany – ρ2 = 0,75, w pozo- – jako liczbę kondygnacji należy rozumieć wszystkie
stałych przypadkach ρ2 = 1,0, kondygnacje budynku wykonane z SILKI również pod-
– dla ścian podpartych u góry i dołu i usztywnionych ziemne i kondygnację poddasza,
wzdłuż jednej krawędzi pionowej według wzoru: – grubość ścian nośnych wewnętrznych i zewnętrznych
wynosi 18 lub 24 cm; na ścianach wykonane są wień-
gdy h ≤ 3,5 L ce żelbetowe o szerokości równej grubości ściany,
ρ2 – dach – płaski stropodach kryty papą lub dach stromy
ρ3 =
2
⎛ ρ ⋅h⎞ o konstrukcji drewnianej, kryty dachówką ceramicz-
1+ ⎜⎜ 2 ⎟⎟
⎝ 3⋅ L ⎠ ną; obciążenia ze stropodachu przyjmowano równe
obciążeniom ze stropu powtarzalnego
gdy h > 3,5 L – ściany stanowią oparcie dla stropów o rozpiętościach
1,5 ⋅ L w osiach 4,5 lub 6,0 m,
ρ3 = > 0,3
h – stropy żelbetowe Filigran lub monolityczne o grubo-
ści 15 i 20 cm wraz z posadzką i obciążeniem zastęp-
gdzie: czym od ścianek działowych; obciążenie obliczeniowe
całkowite wynosi 9,8 (11,2) i 14,7 (16,1) kN/m2 (cha-
L – odległość krawędzi swobodnej od osi ściany rakterystyczne obciążenia zmienne technologiczne
usztywniającej, 1,5 i 5,0 kN/m2)
– wysokość kondygnacji wynosi 2,70 m w świetle stropów,
– szerokość filarów międzyokiennych lub międzydrzwio-
– dla ścian dodatkowo usztywnionych wzdłuż dwóch wych wynosi 0,5; 0,9; 1,2 i 1,5 m przy szerokości otwo-
krawędzi pionowych według wzoru: rów 1,50 m w ścianach zewnętrznych i 1,0 m w ścia-
nach wewnętrznych,
gdy h ≤ L – przy obliczaniu liczby kondygnacji uwzględniano
ρ2 w uproszczeniu naprężenia ściskające w ścianach
ρ4 =
2
⎛ ρ ⋅h⎞ nośnych powstające w wyniku działania obciążeń po-
1+ ⎜⎜ 2 ⎟⎟
⎝ L ⎠ ziomych na budynek; założono, że przyrost sił piono-
wych od obciążenia wiatrem w budynkach średniowy-
gdy h > L sokich (do IX kondygnacji) nie przekracza 10%.
0,5 ⋅ L – obliczenia przeprowadzono stosując model ciągły; dla
ρ4 =
h ścian zewnętrznych stan graniczny związany jest
z wyczerpaniem nośności strefy podporowej a dla
Gdy L ≥ 30 t dla ścian usztywnionych wzdłuż obu kra- ścian wewnętrznych, obciążonych stropem obustron-
wędzi oraz L ≥ 15 t dla ścian usztywnionych wzdłuż jed- nie, z wyczerpaniem nośności strefy środkowej ściany.
nej krawędzi ściany należy traktować jako usztywnione
u góry i u dołu.

Zalecana smukłość maksymalna dla ścian z murów na


zaprawie fm ≥ 5 MPa wynosi:

heff / i ≤ 87,5 heff / t ≤ 25

28
Tabela 5.2. Maksymalna liczba kondygnacji budynku z bloków SILKA E ze stropami żelbetowymi monolitycznymi grubości 150 mm
o rozpiętości maksymalnej 4,50 m.

Obciążenie Szerokość Ściana zewnętrzna Ściana wewnętrzna


technolog. filarka E18 E18S E24 E24S E18 E18S E24 E24S
2
[kN/m ] [m] 15 20 25 15 20 25 15 20 25 15 20 25
0,5 3 4 4 4 5 6 2 2 2 3 3 4
0,9 4 5 6 6 7 9 3 4 5 5 6 7
1,2 5 7 7 7 9 9 4 5 6 6 7 8
1,5
1,5 6 7 8 8 >9 >9 4 5 6 6 8 9
Ściana bez
>9 >9 >9 >9 >9 >9 8 9 >9 >9 >9 >9
otworów
0,5 2 3 4 4 5 5 2 2 2 2 3 3
0,9 2 3 4 4 5 6 2 3 3 3 4 5
1,2 3 4 5 4 6 7 3 3 4 4 5 6
5,0
1,5 4 5 6 5 7 8 3 4 4 4 5 6
Ściana bez
8 >9 >9 >9 >9 >9 5 6 7 7 9 >9
otworów

Tabela 5.3. Maksymalna liczba kondygnacji budynku z bloków SILKA E ze stropami żelbetowymi monolitycznymi grubości 150 mm
o rozpiętości maksymalnej 6,00 m.

Obciążenie Szerokość Ściana zewnętrzna Ściana wewnętrzna


technolog. filarka E18 E18S E24 E24S E18 E18S E24 E24S
[kN/m2] [m] 15 20 25 15 20 25 15 20 25 15 20 25
0,5 - - - - - - 1 2 2 2 3 3
0,9 - - - - 5 6 3 3 4 4 5 6
1,2 - - 5 4 6 8 3 4 4 4 6 7
1,5
1,5 - 4 6 5 7 9 3 4 5 5 6 7
Ściana bez
8 >9 >9 >9 >9 >9 6 7 8 8 >9 >9
otworów
0,5 - - - - - - 1 2 2 2 2 3
0,9 - - - - - - 2 2 2 3 3 4
1,2 - - - - - - 2 2 3 3 4 4
5,0
1,5 - - - - - 5 2 3 3 3 4 5
Ściana bez
- - 8 8 >9 >9 4 5 6 6 7 8
otworów

Tabela 5.4. Maksymalna liczba kondygnacji budynku z bloków SILKA E ze stropami żelbetowymi monolitycznymi grubości 200 mm
o rozpiętości maksymalnej 6,00 m.

Obciążenie Szerokość Ściana zewnętrzna Ściana wewnętrzna


technolog. filarka E18 E18S E24 E24S E18 E18S E24 E24S
2
[kN/m ] [m] 15 20 25 15 20 25 15 20 25 15 20 25
0,5 - - 2 - - 3 1 1 1 2 2 2
0,9 3 4 4 4 5 6 2 3 3 3 4 5
1,2 3 4 5 5 6 8 3 3 4 4 5 6
1,5 1,5 4 5 6 5 7 9 3 4 4 4 5 6
Ściana bez
8 >9 >9 >9 >9 >9 5 6 7 7 9 >9
otworów
0,5 - - - - - - 1 1 1 1 2 2
0,9 - - 2 - 3 4 1 2 2 2 3 3
1,2 - 2 3 - 4 5 2 2 3 3 3 4
5,0 1,5 - 3 4 - 4 6 2 2 3 3 4 4
Ściana bez
5 8 9 8 >9 >9 4 4 5 5 6 8
otworów

29
5.5. Nośności ścian i filarów łożenia co do rozwiązań konstrukcyjnych jak przy usta-
laniu wysokości budynków.
Tabele 5.6. –: 5.8. przedstawiają wartości nośności obli- Dla filarów i słupów o powierzchni przekroju mniejszej
czeniowej wyrażonej w MN – dla filarów i w MN/m – dla niż 0,30 m2 redukowano wytrzymałość obliczeniową mu-
ściany bez otworów, obliczone schematem ciągłym. ru fd przez podzielenie jej przez współczynnik ηA o war-
Przy wyznaczaniu nośności stosowano takie same za- tościach podanych w tablicy 5.5. wg PN-B-03002:2007.

Tabela 5.5. Współczynnik zmniejszający wytrzymałość obliczeniową muru - ηA dla filarów o powierzchni przekroju mniejszych od 0,3 m2.

Szerokość filarka E18, E18S E24, E24S


[m] Powierzchnia [m ] 2
ηA Powierzchnia [m ] 2
ηA
0,5 0,090 2,00 0,120 1,43
0,9 0,162 1,34 0,216 1,21
1,2 0,216 1,21 0,288 1,03
1,5 0,270 1,08 0,360 1,00

Tabela 5.6. Nośności ścian budynku z bloków SILKA E ze stropami żelbetowymi monolitycznymi grubości 150 mm o rozpiętości
maksymalnej 4,50 m w MN – dla filarów i w MN/m – dla ścian bez otworów. Ściana wewnętrzna obciążona symetrycznie.

Obciążenie Szerokość Ściana zewnętrzna Ściana wewnętrzna*)


technolog. filarka E18 E18S E24 E24S E18 E18S E24 E24S
[kN/m2] [m] 15 20 25 15 20 25 15 20 25 15 20 25
0,5 0,09 0,11 0,13 0,18 0,23 0,27 0,10 0,12 0,14 0,22 0,26 0,30
0,9 0,24 0,31 0,36 0,40 0,51 0,62 0,28 0,34 0,39 0,46 0,56 0,65
1,2 0,37 0,47 0,54 0,65 0,82 0,96 0,41 0,50 0,58 0,72 0,88 1,01
1,5
1,5 0,53 0,65 0,77 0,85 1,07 1,25 0,57 0,70 0,81 0,93 1,13 1,31
Ściana bez
0,40 0,49 0,57 0,57 0,69 0,81 0,44 0,53 0,61 0,64 0,77 0,90
otworów
0,5 0,08 0,11 0,13 0,18 0,23 0,26 0,10 0,12 0,14 0,22 0,26 0,30
0,9 0,14 0,25 0,34 0,34 0,46 0,56 0,28 0,34 0,39 0,46 0,56 0,65
1,2 0,29 0,41 0,52 0,53 0,74 0,90 0,41 0,50 0,58 0,72 0,88 1,01
5,0
1,5 0,46 0,61 0,75 0,73 0,98 1,18 0,57 0,70 0,81 0,93 1,13 1,31
Ściana bez
0,38 0,48 0,56 0,56 0,68 0,79 0,44 0,53 0,61 0,64 0,77 0,90
otworów
*) – nośność ściany wewnętrznej obciążonej symetrycznie (tylko mimośród niezamierzony) nie zależy od parametrów stropów
takich jak rozpiętości, wysokość przekroju stropu, obciążenia

Tabela 5.7. Nośności ścian budynku z bloków SILKA E ze stropami żelbetowymi monolitycznymi grubości 150 mm o rozpiętości
maksymalnej 6,00 m w MN – dla filarów i w MN/m – dla ścian bez otworów. Ściana wewnętrzna obciążona niesymetrycznie,
stropami o rozpiętości 6,00 i 2,40 m.

Obciążenie Szerokość Ściana zewnętrzna Ściana wewnętrzna


technolog. filarka E18 E18S E24 E24S E18 E18S E24 E24S
2
[kN/m ] [m] 15 20 25 15 20 25 15 20 25 15 20 25
0,5 - - - - - - 0,08 0,12 0,14 0,18 0,24 0,28
0,9 - - 0,20 - 0,39 0,50 0,26 0,32 0,38 0,41 0,52 0,62
1,2 - - 0,44 0,41 0,65 0,81 0,39 0,48 0,55 0,63 0,83 0,96
1,5
1,5 - 0,41 0,65 0,62 0,88 1,12 0,54 0,67 0,78 0,85 1,06 1,26
Ściana bez
0,33 0,44 0,51 0,52 0,63 0,74 0,40 0,49 0,57 0,60 0,74 0,85
otworów
0,5 - - - - - - 0,08 0,12 0,14 0,18 0,22 0,28
0,9 - - - - - - 0,24 0,29 0,34 0,38 0,46 0,57
1,2 - - - - - - 0,34 0,41 0,55 0,58 0,76 0,88
5,0
1,5 - - - - - 0,69 0,46 0,65 0,75 0,73 0,97 1,18
Ściana bez
- - 0,42 0,47 0,62 0,72 0,38 0,48 0,56 0,56 0,70 0,83
otworów

30
Tabela 5.8. Nośności ścian budynku z bloków SILKA E ze stropami żelbetowymi monolitycznymi grubości 200 mm o rozpiętości
maksymalnej 6,00 m w MN – dla filarów i w MN/m – dla ścian bez otworów. Ściana wewnętrzna obciążona niesymetrycznie,
stropami o rozpiętości 6,00 i 2,40 m.

Obciążenie Szerokość Ściana zewnętrzna Ściana wewnętrzna


technolog. filarka E18 E18S E24 E24S E18 E18S E24 E24S
2
[kN/m ] [m] 15 20 25 15 20 25 15 20 25 15 20 25
0,5 - - 0,10 - - 0,22 0,10 0,12 0,14 0,21 0,25 0,29
0,9 0,22 0,30 0,35 0,35 0,46 0,57 0,27 0,33 0,38 0,44 0,54 0,63
1,2 0,31 0,43 0,53 0,58 0,74 0,90 0,40 0,48 0,56 0,70 0,86 1,00
1,5 1,5 0,48 0,63 0,75 0,73 0,98 1,18 0,56 0,68 0,79 0,90 1,10 1,28
Ściana bez
0,38 0,48 0,57 0,55 0,67 0,78 0,40 0,49 0,57 0,61 0,74 0,86
otworów
0,5 - - - - - - 0,10 0,12 0,14 0,18 0,25 0,29
0,9 - - 0,31 - 0,35 0,48 0,24 0,32 0,37 0,40 0,53 0,61
1,2 - 0,26 0,43 - 0,62 0,80 0,39 0,47 0,55 0,67 0,81 0,98
5,0 1,5 - 0,49 0,67 - 0,77 1,01 0,55 0,66 0,78 0,86 1,08 1,26
Ściana bez
0,30 0,45 0,53 0,51 0,65 0,77 0,40 0,48 0,56 0,59 0,73 0,85
otworów

31
6. PRZYKŁADY OBLICZEŃ Dane geometryczne i materiałowe:
– grubość ściany: t = 0,18 m lub 0,24 m,
– wysokość ściany w świetle stropów: h = 2,7 m,
Schemat budynku przyjęty do obliczenia wybranych – klasa bloczków E18 i E24: 15, 20 i 25 MPa,
fragmentów ściany przedstawiono na rysunku nr 6.1. – zaprawa murarska do cienkich spoin SILKA–YTONG,
Budynek jest siedmiokondygnacyjny. Układ stopów po- – częściowy współczynnik bezpieczeństwa γm = 1,7,
przeczny. Dach płaski o spadku 5°, kryty papą. Rozpię- – cecha sprężystości muru: αc,∞ = 700.
tość stropu 6,0 m, odległość między ścianami usztyw-
niającymi 5,0 m. Okna w ścianach podłużnych oraz
drzwi w ścianie wewnętrznej o szerokości 0,9 m.
6.1. Zestawienie obciążeń jednostkowych
1 – fragment ściany zewnętrznej o długości 1,0 m,
1a – pole, obciążające ścianę zewnętrzną,
2 – fragment ściany wewnętrznej o długości 1,0 m, 6.1.1. Stropodach wentylowany
2a – pole, obciążające ścianę wewnętrzną,
3 – filar międzyokienny w ścianie zewnętrznej o sze- a) Obliczeniowe obciążenia stałe wg PN-82/B-02001:
rokości 1,5 m,
3a – pole, obciążające filar w ścianie zewnętrznej – papa potrójnie 0,20·1,3 = 0,260 kN/m2
o szerokości 2,4 m, – gładź cementowa 0,015·21,0·1,3 = 0,410 kN/m2
4 – słup międzydrzwiowy w ścianie wewnętrznej – płyty korytkowe 0,87·1,1 = 0,957 kN/m2
o szerokości 1,5 m, – ścianki ażurowe
4a – pole, obciążające słup w ścianie wewnętrznej (śr. 1,0 m) 0,12·1,0·0,66·14,0·1,1 = 1,220 kN/m2
o szerokości 2,4 m. – styropian 0,1·0,45·1,2 = 0,054 kN/m2
– strop filigran 15 cm
Ściana pełna obciążona głównie pionowo: wypełniany
– szerokość pasma obliczeniowego: b = 1,0 m, pustakami 0,11·25,0·1,1 = 3,025 kN/m2
– szerokość ściany między usztywnieniami: b1 = 5,0 m. – tynk cem.-wap. 0,015·19,0·1,3 = 0,371 kN/m2
suma 6,30 kN/m2
Filar międzyokienny obciążony głównie pionowo:
– szerokość pasma obliczeniowego: b = 2,4 m,
– filar podparty u góry i u dołu.

Rys. 6.1. Schemat budynku.

32
b) Obliczeniowe obciążenia zmienne: o grubości 0,24 m z bloków SILKA E24:
– mur 15,0·0,24·1,1 = 3,96 kN/m2
– obciążenie śniegiem wg PN-80/B-02010: I strefa – styropian 0,45·0,1·1,2 = 0,054 kN/m2
obciążenia Qk = 0,7 kN/m2, kąt pochylenia połaci – tynk 19·0,015·2·1,3 = 0,741 kN/m2
dachu 5° C = C1 = C2 = 0,8, współczynnik obciążenia suma 4,75 kN/m2
γf = 1,4:
S = Qk C γf = 0,7·0,8·1,4 = 0,784 kN/m2, o grubości 0,24 m z bloków SILKA E24S:
– obciążenie wiatrem ze względu na odciążający cha- – mur 18,0·0,24·1,1 = 4,752 kN/m2
rakter pominięto, – styropian 0,45·0,1·1,2 = 0,054 kN/m2
– obciążenie użytkowe stropu poddasza pominięto, po- – tynk 19·0,015·2·1,3 = 0,741 kN/m2
nieważ pokrycie dachowe obciąża strop. suma 5,55 kN/m2

Przyjęto poz. 6.1.1. stropodach 7,10 kN/m2 b) Wewnętrzne:

o grubości 0,18 m z bloków SILKA E18:


6.1.2. Stropy – mur 14,5·0,18·1,1 = 2,871 kN/m2
– tynk 19·0,015·2·1,3 = 0,741 kN/m2
a) Obliczeniowe obciążenia stałe: suma 3,61 kN/m2

– parkiet 0,17·1,3 = 0,221 kN/m2 o grubości 0,18 m z bloków SILKA E18S:


– zaprawa cem. – mur 18,5·0,18·1,1 = 3,663 kN/m2
zbrojona siatką 24·0,04·1,3 = 1,248 kN/m2 – tynk 19·0,015·2·1,3 = 0,741 kN/m2
– strop filigran 25·0,15·1,1 = 4,125 kN/m2 suma 4,40 kN/m2
– tynk cem.-wap. 19·0,015·1,3 = 0,371kN/m2
suma 5,97 kN/m2 o grubości 0,24 m z bloków SILKA E24:
– mur 15,0·0,24·1,1 = 3,96 kN/m2
b) Obciążenie obliczeniowe zmienne: – tynk 19·0,015·2·1,3 = 0,741 kN/m2
suma 4,70 kN/m2
– zastępcze od
ścianek działowych 1,25·1,4 = 1,75 kN/m2 o grubości 0,24 m z bloków SILKA E24S:
– technologiczne 1,5·1,4 = 2,10 kN/m2 – mur 18,0·0,24·1,1 = 4,75 kN/m2
– tynk 19·0,015·2·1,3 = 0,741 kN/m2
Przyjęto poz. 6.1.2. (stropy) 9,80 kN/m2 suma 5,49 kN/m2

c) Wieniec żelbetowy:
6.1.3. Ściany
dla ściany
a) Zewnętrzne: o grubości 0,18 m 25·0,18·0,15·1,1 = 0,743 kN/m
dla ściany
o grubości 0,18 m z bloków SILKA E18: o grubości 0,24 m 25·0,24·0,15·1,1 = 0,99 kN/m
– mur 14,5·0,18·1,1 = 2,871 kN/m2
– styropian 0,45·0,1·1,2 = 0,054 kN/m2 d) Obciążenie obliczeniowe poziome od ssania wiatru
– tynk 19·0,015·2·1,3 = 0,741 kN/m2 na ścianę zewnętrzną wg PN-77/B-02011:
suma 3,67 kN/m2
– I strefa obciążenia qk = 0,25 kN/m2,
o grubości 0,18 m z bloków SILKA E18S: – teren typu A – niezabudowany, współczynnik
– mur 18,5·0,18·1,1 = 3,663 kN/m2 ekspozycji przy wysokości budynku ≤ 30m Ce = 1,35,
– styropian 0,45·0,1·1,2 = 0,054 kN/m2 – współczynnik aerodynamiczny C = -0,7 dla H/L <2 i
– tynk 19·0,015·2·1,3 = 0,741 kN/m2 B/L < 1,
suma 4,46 kN/m2 – współczynnik działania porywów wiatru β = 1,8 dla
budowli niepodatnych,
– współczynnik obciążenia γf = 1,3,

Obciążenie wd = qk·Ce·C·β·γf =0,25·1,35·0,7·1,8·1,3 =


= 0,550 kN/m2
33
6.2. Sprawdzenie nośności ściany zewnętrznej pełnej c) Obciążenia pionowe z pasma o szerokości 1,0 m:

a) Dane geometryczne: – stropodach 7,10·1,0·6,0/2 = 21,30 kN


– obciążenia
– grubość muru t = 0,18 m ze stropów 6·9,8·6,0/2·1,0 = 176,40 kN
– szerokość ściany b = 1,0 m – wieńce żelbetowe 7·0,74·1,0 = 5,20 kN
– długość ściany między – ciężar ścian. 7·3,67·2,7·1,0 = 69,49 kN
usztywnieniami pionowymi 5,0 m suma (obc. ściany w przekroju
– rozpiętość stropu l = 6,0 m nad stropem - N2d) 272,39 kN
– grubość stropu d = 0,15 m
– wysokość kond. w świetle h = 2,7 m d) Ciężar ściany rozpatrywanej kondygnacji:
– liczba kondygnacji powyżej rozpatrywanej n=6
– nad stropem 3,67·2,7·1,0 = 9,91 kN
b) Dane materiałowe: – w połowie
wysokości ściany 3,67·2,7·1,0/2 = 4,95 kN
– wytrzymałość na ściskanie bloczków fb = 15 MPa
– charakterystyczna wytrzymałość muru fk = 5,5 MPa e) Obciążenie
(tabela 4.1.) od wiatru 0,550·1,0 = 0,55 kN/m
– doraźny moduł
sprężystości muru Em = 1000·5,5=5500 MPa Z uwagi na rodzaj zastosowanego stropu i obciążenia
– strop monolityczny beton B20 Eb = 29000 MPa panujące w ścianie, obliczenia należy przeprowadzić
przyjmując ciągły schemat pracy ściany.

Tabela 6.1. Przebieg obliczeń (schemat ciągły).

Wzór Przebieg obliczeń Wynik


Wyznaczenie mimośrodu obciążenia
Mimośród niezamierzony
ea=2700/300=9,0 mm ea=0,01 m
ea=h[mm]/300 ≥ 0,01
Sztywność stropu
Kst =29000·0,153/12/6,00 Kst = 1,36 MNm
Kst=EJst/Lst
Sztywność ścian
Ksc =5500·0,183/12/2,85 Ksc = 0,94 MNm
Ksc=EJsc/hsc
Moment w ścianie od stropu
Msc=0,85(9,8·6,02/12)·0,94/(2·0,94+1,36) Msc = 7,25 kNm
Msc=0,85Mst·Ksc/(2·Ksc+Kst)
Moment w ścianie od wiatru
Mwd=0,55·2,852/16 Mwd = 0,28 kNm
Mwd=wd·h2/16
Mimośród w strefie środkowej
em=(0,2·7,25+0,28)/(272,39-4,95)+0,01 em=0,016
em=(0,2·Msc+Mwd)/Nmd+ea
Mimośród w strefie podporowej
e2=(7,25+0,28)/272,39+0,01 e2=0,038
e2=(Msc+Mwd)/N2d+ea
Współczynniki redukcyjne nośności
heff=ρh·ρ4·h heff=1,0·0,63·2,85 heff=1,80 m
heff/t 1,80/0,18 10,0
em /t 0,016/0,18 0,091
φm z PN-B-03002 dla αc,∞=700; heff/t=10,0; em /t=0,091 φm = 0,72
φ2=1-2·e2/t 1-2·0,038/0,18 φ2 = 0,58 (miarodajne)
Sprawdzenie nośności ściany
fk tabela 4.1. fk=5,5 MPa
fd=fk/γm fd=5,5/1,7 fd=3,23 MPa
NiR,d=φi·A·fd NiR,d=0,58·1,0·0,18·3,23 NiR,d=0,337 MN
Nsd=0,272 MN < NmR,d=0,337 MN
nośność ściany jest wystarczająca

34
6.3. Sprawdzenie nośności filara międzyokiennego c) Obciążenia pionowe z pasma o szerokości 2,4 m:

a) Dane geometryczne: – stropodach 7,10·2,4·6,0/2 = 51,12 kN


– obciążenia ze
– grubość muru t = 0,18 m stropów 6·9,8·2,4·6,0/2 = 423,36 kN
– szerokość oddziaływania b = 2,4 m – wieńce żelbetowe 7·0,99·2,4 = 12,47 kN
– szerokość filara b1 = 1,5 m – ciężar ścian. 7·4,75·(2,7·2,4 –
– szerokość okna x = 0,9 m -1,5·1,5) = 108,87 kN
– wysokość okna y = 1,5 m suma (obc. ściany w przekroju
– rozpiętość stropu l = 6,0 m nad stropem - N2d) 595,82 kN
– wysokość kond. w świetle h = 2,7 m
– liczba kondygnacji powyżej n=6 d) Ciężar ściany rozpatrywanej kondygnacji:

b) Dane materiałowe: – nad stropem 3,67·(2,7·2,4-1,5·1,5) = 15,55 kN


– w połowie
– wytrzymałość na ściskanie bloczków fb = 20 MPa wysokości ściany 3,67·(2,7·2,4-1,5·1,5)/2 = 7,78 kN
– charakterystyczna
wytrzymałość muru fk = 7,0 MPa (tabela 4.1.) e) Obciążenie
– doraźny moduł od wiatru 0,550·2,4 = 1,32 kN/m
sprężystości muru Em =1000·7,0=7000 MPa
– strop monolityczny Z uwagi na rodzaj zastosowanego stropu i obciążenia
beton B20 Eb = 29000 MPa panujące w ścianie, obliczenia należy przeprowadzić
przyjmując ciągły schemat pracy ściany.
Tabela 6.2. Przebieg obliczeń (schemat ciągły).

Wzór Przebieg obliczeń Wynik


Wyznaczenie mimośrodu obciążenia
Mimośród niezamierzony
ea=2700/300=9,0 mm ea=0,01 m
ea=h[mm]/300 ≥ 0,01
Sztywność stropu
Kst=29000·2,4·0,153/12/6,00 Kst = 3,26 MNm
Kst=EJst/Lst
Sztywność ścian
Ksc =7000·1,5·0,183/12/2,85 Ksc = 1,79 MNm
Ksc=EJsc/hsc
Moment w ścianie od stropu
Msc=0,85·2,4(9,8·6,02/12)·1,79/(2·1,79+3,26) Msc = 15,70 kNm
Msc=0,85Mst·Ksc/(2·Ksc+Kst)
Moment w ścianie od wiatru
Mwd=1,32·2,852/16 Mwd = 0,67 kNm
Mwd=wd·h2/16
Mimośród w strefie środkowej
em=(0,2·15,70+0,67)/(595,8-7,78)+0,01 em=0,016
em=(0,2·Msc+Mwd)/Nmd+ea
Mimośród w strefie podporowej
e2=(15,70+0,67)/595,8+0,01 e2=0,037
e2=(Msc+Mwd)/N2d+ea
Współczynniki redukcyjne nośności
heff=ρh·ρ2·h heff=1,0·0,75·2,85 heff=2,14 m
heff/t 2,14/0,18 11,9
em /t 0,016/0,18 0,090
φm z PN-B-03002 dla αc,∞=700; heff/t=11,9; em /t=0,090 φm = 0,68
φ2=1-2·e2/t 1-2·0,037/0,18 φ2 = 0,59 (miarodajne)
Sprawdzenie nośności ściany
f tabela 4.1. fk=7,0 MPa
fd=fk/γm fd=7,0/1,7 fd=4,12 MPa
NiR,d=φi·A·fd NiR,d=0,59·1,5·0,18·4,12 NiR,d=0,656 MN
Nsd=0,596 MN < NmR,d=0,656 MN
nośność filara jest wystarczająca

35
6.4. Sprawdzenie nośności ściany wewnętrznej pełnej f) Obciążenia pionowe z pasma o szerokości 1,0 m:

a) Dane geometryczne: – stropodach 7,10·1,0·6,0 = 42,60 kN


– obciążenia
– grubość muru t = 0,24 m ze stropów 6·9,8·6,0·1,0 = 352,80 kN
– szerokość ściany b = 1,0 m – wieńce żelbetowe 7·0,99·1,0 = 6,93 kN
– długość ściany między – ciężar ścian. 7·4,70·2,7·1,0 = 88,85 kN
usztywnieniami pionowymi 5,0 m suma (obc. ściany
– rozpiętość stropu 2x l = 6,0 m w przekroju nad stropem - N2d) 491,19 kN
– wysokość kond. w świetle h = 2,7 m
– liczba kondygnacji powyżej n=6 g) Ciężar ściany rozpatrywanej kondygnacji:

b) Dane materiałowe: – nad stropem 4,70·2,7·1,0 = 12,69 kN


– w połowie
– wytrzymałość na ściskanie bloczków fb = 15 MPa wysokości ściany 4,70·2,7·1,0/2 = 6,35 kN
– charakterystyczna
wytrzymałość muru fk = 5,5 MPa (tabela 4.1.) Z uwagi na rodzaj zastosowanego stropu i obciążenia
panujące w ścianie, obliczenia należy przeprowadzić
przyjmując ciągły schemat pracy ściany.

Tabela 6.3. Przebieg obliczeń (schemat ciągły).

Wzór Przebieg obliczeń Wynik


Wyznaczenie mimośrodu obciążenia
Z uwagi na symetrię obciążenia ściany stropem (Msc=0) mimośród działania obciążeń jest równy mimośrodowi
niezamierzonemu. Miarodajna do wyznaczenia nośności ściany jest strefa środkowa.
Mimośród niezamierzony
ea=2700/300=9,0 mm ea=0,01 m
ea=h[mm]/300 ≥ 0,01
Mimośród w strefie środkowej
em= 0,01 em=0,01 m
em=e2=ea
Współczynniki redukcyjne nośności
heff=ρh·ρ4·h heff=1,0·0,63·2,85 heff=1,80 m
heff/t 1,80/0,24 7,5
em /t 0,01/0,24 0,042
φm z PN-B-03002 dla αc,∞=700; heff/t=7,5; em /t=0,042 φm = 0,87 (miarodajne)
φ2=1-2·e2/t 1-2·0,01/0,24 φ2 = 0,92
Sprawdzenie nośności ściany
fk tabela 4.1. fk=5,5 MPa
fd=fk/γm fd=5,5/1,7 fd= 3,23 MPa
NmR,d=φm·A·fd NiR,d=0,87·1,0·0,24·3,23 NiR,d=0,674 MN
Nsd=0,491 MN < NmR,d=0,674 MN
nośność ściany jest wystarczająca

36
6.5. Sprawdzenie nośności filara międzydrzwiowego c) Obciążenia pionowe z pasma o szerokości 2,4 m:
w ścianie wewnętrznej
– stropodach 7,1·2,4·6,0 = 102,24 kN
a) Dane geometryczne: – obciążenia
ze stropów 6·9,8·2,4·6,0 = 846,72 kN
– grubość muru t = 0,24 m – wieńce żelbetowe 7·0,99·2,4 = 16,63 kN
– szerokość oddziaływania b = 2,4 m – ciężar ścian. 7·5,49·(2,7·2,4 –0,9·2,2) = 173,03 kN
– szerokość filara b1 = 1,5 m suma (obc. ściany
– szerokość otworu x = 0,9 m w przekroju nad stropem - N2d) 1138,62 kN
– wysokość otworu y = 2,2 m
– rozpiętość stropu 2x l = 6,0 m d) Ciężar ściany rozpatrywanej kondygnacji:
– wysokość kond. w świetle h = 2,7 m
– liczba kondygnacji powyżej n=6 – nad stropem 5,49·(2,7·2,4-0,9·2,2) = 24,71 kN
– w połowie
b) Dane materiałowe wysokości ściany 5,49·(2,7·2,4-0,9·2,2)/2 = 12,36 kN

– wytrzymałość na ściskanie bloczków fb = 25 MPa Z uwagi na rodzaj zastosowanego stropu i obciążenia


– charakterystyczna panujące w ścianie, obliczenia należy przeprowadzić
wytrzymałość muru fk = 8,5 MPa (tabela 4.1.) przyjmując ciągły schemat pracy ściany.

Tabela 6.4. Przebieg obliczeń (schemat ciągły)

Wzór Przebieg obliczeń Wynik


Wyznaczenie mimośrodu obciążenia
Z uwagi na symetrię obciążenia ściany stropem (Msc=0) mimośród działania obciążeń jest równy mimośrodowi
niezamierzonemu. Miarodajna do wyznaczenia nośności filara jest strefa środkowa.
Mimośród niezamierzony
ea=h[mm]/300 ≥ 0,01 ea=2700/300=9,0 mm ea=0,01 m
Mimośród w strefie środkowej
em=e2=ea em= 0,01 em=0,01 m
Współczynniki redukcyjne nośności
heff=ρh·ρ2·h heff=1,0·0,75·2,85 heff=2,14 m
heff/t 2,14/0,24 8,9
em /t 0,01/0,24 0,042
φm z PN-B-03002 dla αc,∞=700; heff/t=8,9; em /t=0,042 φm = 0,85 (miarodajne)
φ2=1-2·e2/t 1-2·0,01/0,24 φ2 = 0,92
Sprawdzenie nośności ściany
fk tabela 4.1. fk=8,5 MPa
fd=fk/γm fd=8,5/1,7 fd= 5,0 MPa
NmR,d=φm·A·fd NiR,d=0,85·1,5·0,24·5,0 NiR,d=1,530 MN
Nsd=1,139 MN < NmR,d=1,530 MN
nośność filara jest wystarczająca

37
6.6. Sprawdzenie docisku pod belką nadproża – lokalne naprężenia ściskające
σd = Ni,d/Ab+3289,52=27,83/0,027+3289,52 = 4319,89 kPa
Przeprowadza się sprawdzenie docisku w miejscu opar- – wytrzymałość obliczeniowa muru na docisk
cia nadproża okiennego na filarze ściany zewnętrznej. a1 = 0 H = 2,5 m x = a1 / H = 0
fdd = fd [ (1+0,15x) (1,5-1,1 Ab / Aeff) ] ≤ 1,25·fd = 5,15 MPa
a) Dane geometryczne: 4,12·[ (1+0) (1,5-1,1·0,027/0,167) ] = 5,45 MPa > 1,25 fd
fdd = 5,15 MPa
– grubość muru t = 0,18 m
– szerokość oddziaływania stropu b = 3,0 m σd = 4,32 MPa < fdd = 5,15 MPa
– szerokość okna x = 1,5 m
– długość oparcia nadproża na ścianie 0,15 m Wytrzymałość na docisk jest spełniona.
– rozpiętość stropu l = 6,0 m
– wysokość kond. w świetle h = 2,7 m
– liczba kondygnacji powyżej n=6
6.7. Analiza statyczno-wytrzymałościowa żelbeto-
b) Dane materiałowe: wej belki nadprożowej wykonanej w kształtkach
YTONG U traktowanych jako szalunek tracony
– wytrzymałość na ściskanie bloczków fb = 20 MPa
– charakterystyczna Przeprowadza się obliczenie maksymalnej wartości li-
wytrzymałość muru fk = 7,0 MPa (tabela 4.1) niowego obciążenia obliczeniowego działającego na
– obliczeniowa wytrzymałość muru fd = 4,12 Mpa belkę żelbetową nad otworem okiennym o rozpiętości
2,0 m wykonaną w kształtkach YTONG U18 (ściana wy-
c) Obciążenia pionowe nad stropem z pasma o szeroko- konana z bloków SILKA E18) o wysokości 20,0 cm i sze-
ści 3,0 m: rokości 17,5 cm. Przyjęto wstępnie zbrojenie belki:
zbrojenie dolne 2Ø12, zbrojenie górne 2Ø10.
– stropodach 7,10·3,0·6,0/2 = 63,90 kN
– obciążenia ze a) Dane geometryczne:
stropów i wieńców 6· (9,80+0,99) ·3,0·6,0/2 = 582,66 kN
– ciężar ścian. 7·4,75· (2,7·3,0 –1,5·1,5) = 194,51 kN – wysokość belki żelbetowej h = 15,0 cm
suma (obc. ściany – szerokość belki żelbetowej b = 7,5 cm
w przekroju nad stropem – N2d) 841,07 kN – szerokość przekrywanego otworu l = 2,0 m
– długość obliczeniowa
d) Reakcja z belki nadproża: belki żelbetowej leff = 1,05 · 2,0 m = 2,1 m
– powierzchnia
– obciążenie ze zbrojenia górnego (2Ø10) As2 = 1,57 cm2
stropu i wieńca 9,8·3,0 29,4 kN/m – powierzchnia zbrojenia
– ciężar muru 1,2·4,75 5,7 kN/m dolnego (2Ø12) As1 = 2,26 cm2
– ciężar wieńca – otulenie górne zbrojenia a2 = 2,0 cm
i nadproża 2·0,99 2,0 kN/m – otulenie dolne zbrojenia a1 = 2,0 cm
Razem obciążenie nadproża 37,1 kN/m – wysokość użyteczna
przekroju d = h – a1 = 15,0 – 2,0 = 13 cm
Ni,d = 37,1·1,5/2 = 27,83 kN – grubość muru t = 0,18m

e) Sprawdzenie nośności na docisk: b) Dane materiałowe:

– pole obciążone – beton B20


reakcją nadpr. Ab = 0,15·0,18 = 0,027 m2 – stal na zbrojenie główne A III (34GS)
– pole przekroju – stal na zbrojenie strzemion A0
filara AF = 1,5·0,18 = 0,270 m2 – wytrzymałość obliczeniowa
– długość efektywna leff = 2,7·0,5·tg30°+0,15 = 0,929 m stali A III na rozciąganie fyd = 350 MPa
– pole przekroju – wytrzymałość obliczeniowa
efektywne Aeff = leff·t = 0,929·0,18 = 0,167 m2 stali A 0 na rozciąganie fywd1 = 190 MPa
– średnie naprężenia ściskające w filarze – wytrzymałość obliczeniowa
841,07/0,27+ (29,4+2,0) /0,18 = 3289,52 kPa żelbetu na ściskanie fcd = 10,6 MPa

38
– wytrzymałość obliczeniowa – nośność obliczeniowa na ścinanie ze względu na roz-
żelbetu na rozciąganie fctd = 0,87 MPa ciąganie poprzecznego zbrojenia na ścinanie
– wytrzymałość charakterystyczna s1 = 50 mm
betonu na ściskanie fck = 16,0 MPa VRd3 = Asw1 (fywd1 / s1) z · cot θ = 0,32 (190 / 0,5) 11,7 · 1 =
= 14,227 kN
c) Sprawdzenie Stanu Granicznego Nośności – zginanie: Vsd = 0,5 · qd · l qd = 2 Vsd / l

– zasięg strefy ściskanej – maksymalne obliczeniowe obciążenie liniowe


xeff = (fyd · As1) / (fcd · b) = (350 · 2,26) / (10,6 · 7,5) = 9,95 cm qd = 2 · VRd3 / leff = 2 · 14,227 / 2,1 = 13,55 kN/m
– nośność przekroju na zginanie
MRd = fcd · b · xeff (d – 0,5 xeff) =
= 10,6 · 7,5 · 9,95 (13,0 – 0,5 · 9,95) = 6,348 kN·m e) Sprawdzenie Stanu Granicznego Użytkowania:

Przyjęto, że belka nadproża pracuje jako belka swo- – zbrojenie belki


bodnie podparta As = As1 + As2 = 2,26 + 1,57 = 3,83 cm2

Msd = qd · l2 / 8 qd = 8 · Msd / l2 – stopień zbrojenia


As / (b · d) · 100% = 3,83 / (7,5 · 13,0) · 100% = 3,928 %
– maksymalne obliczeniowe obciążenie liniowe
qd = 8 · MRd / leff2 = 8 · 6,348 / 2,12 = 11,515 kN/m – stosunek rozpiętości do wysokości użytecznej
(leff · 250 MPa) / (d · fyd) = (2,1 · 250 MPa) / (0,13 · 350) =
d) Sprawdzenie Stanu Granicznego Nośności – ścinanie: = 11,538

Do wymiarowania zbrojenia ścinanego przyjęto maksy- Sprawdzenie ugięć nie jest konieczne gdyż dla stopnia
malne obliczeniowe obciążenie liniowe. zbrojenia 1,50 % i betonu klasy B15 maksymalny stosu-
nek rozpiętości leff do wysokości użytecznej przekroju
- maksymalna siła poprzeczna d przy którym można nie sprawdzać ugięć wynosi 16.
Vsd = qd · leff · 0,5 = 11,515 · 2,1 · 0,5 = 12,091 kN

– nośność obliczeniowa na ścinanie betonu nie zbrojo-


nego poprzecznie na ścinanie
k = 1,6 – (d / 1m) = 1,6 – (0,13 / 1m) = 1,47
ρL = As1 / (b · d) = 2,26 / (7,5 · 13,0) = 0,023
VRd1 = b · d [0,35 · k · fctd (1,2 + 40 · ρL) ] =
= 0,075 · 0,13 [0,35 · 1,47 · 0,87 (1,2 + 40 · 0,023) ]
= 9,284 kN
Vsd = 12,091 kN > VRd1 = 9,284 kN

Niezbędne jest zbrojenie belki na ścinanie.


Przyjęto zbrojenie strzemionami Ø4,5 co 50 cm.
Powierzchnia zbrojenia Asw1 = 0,32 cm2

– nośność obliczeniowa na ścinanie ze względu na ści-


skanie betonu przy zginaniu
ν = 0,6 (1 – fck / 250 MPa) = 0,6 (1 – 16,0 / 250) = 0,562
z = 0,9 d = 0,9 · 13,0 = 11,7 cm
cot θ = 1
VRd2 = ν · fcd · b · z [cot θ / (1 + (cot θ) 2) ] =
= 0,562 · 10,6 · 0,075 · 0,117 · 0,5 = 26,119 kN

39
7. BIBLIOGRAFIA

• PN-82/B-02000 Obciążenia budowli. Zasady ustala-


nia wartości.

• PN-82/B-02001 Obciążenia budowli. Obciążenia stałe.

• PN-82/B-02003 Obciążenia budowli. Obciążenia


zmienne technologiczne. Podstawowe obciążenia
technologiczne i montażowe.

• PN-80/B-02010 Obciążenia w obliczeniach statycz-


nych. Obciążenie śniegiem.

• PN-77/B-02011 Obciążenia w obliczeniach statycz-


nych. Obciążenie wiatrem.

• PN-B-03002:2007 Konstrukcje murowe. Projektowa-


nie i obliczanie.

• ITB Właściwości wytrzymałościowe bloczków i mu-


rów typu SILKA E, Warszawa 2004 (Raporty z badań
NW-0574/A/04, NW-0577/A/04).

• B. Lewicki, J. Sieczkowski: Projektowanie konstruk-


cyjne budynków. YTONG, Zeszyty techniczne, Warsza-
wa 1998.

• Folder: SILKA – Zalecenia Wykonawcze.

• Folder: SILKA – Zalecenia Projektowe.

40
Xella Polska Sp. z o.o.
infolinia 0 801 122 227
www.xella.pl

Grudzień 2008

You might also like