Professional Documents
Culture Documents
Strona 1 z 12
Jacek Lewiski Spoeczna Wysza Szkoa Przedsibiorczoci i Zarzdzania w odzi Studia II letnie magisterskie uzupeniajce Semestr II Grupa projektowa nr 8 index 50564 http://www.mag10.republika.pl
jaceklewinski@gmail.com
Strona 2 z 12
SPIS TRECI
WSTP ........................................................................................................................................... 3 Rozdzia I - Rola informatyki w diagnostyce medycznej ................................................................. 4 Rozdzia II - Komputerowo wspomagane zbieranie sygnaw, obrazw i innych danych medycznych .................................................................................................................................... 5 Rozdzia III - Komputerowo wspomagane podejmowanie decyzji diagnostycznych ........................ 9 Rozdzia IV - Przykadowe komputerowe systemy medyczne ....................................................... 10 Podsumowanie .............................................................................................................................. 11 Bibliografia ................................................................................................................................... 12
jaceklewinski@gmail.com
Strona 3 z 12
WSTP
Wspczesna medycyna i suba zdrowia powszechnie wykorzystuje systemy
informatyczne. Prawdziw rewolucj w medycynie wprowadzia tomografia komputerowa czyli bezinwazyjne obrazowanie organw czowieka. Nowe perspektywy otwiera bezprzewodowa diagnostyka czowieka, ktry moe by mobilny poza szpitalem. Informatyczne systemy diagnozowania i zarzdzania s powszechnie stosowane w szpitalach oraz aptekach. Szczeglnie popularne staj si internetowe systemy rejestracji pacjentw. Coraz wicej dziaa i procesw w subie zdrowia wykonywanych jest obecnie przy znaczcym udziale komputerw. Rozwj informatyki medycznej jest wci zbyt wolny, gdy potrzeby spoeczne w tym zakresie s ogromne i stale rosn. Oznacza to, e osoby, ktre zajm si t dziedzin czeka ju teraz wiele atrakcyjnych zada bo na jej rozwj bd alokowane due rodki, a jeszcze wicej tych zada (i zwizanych z nimi intratnych zlece) spodziewa si mona w przyszoci.
jaceklewinski@gmail.com
Strona 4 z 12
Rysunek 1.1. Komputer jest bardzo uniwersalnym narzdziem o wielu zastosowaniach (rysunek zmontowano z obrazka dostpnego jako MS ClipArt oraz ze zdjcia ze strony http://www.geektoys.pl/foto/1331.jpg) Nic wic dziwnego, e komputery pojawiaj si take w jednostkach suby zdrowia. Jednak byoby powanym bdem oczekiwanie, e komputer w szpitalu bdzie mona wykorzystywa wedug tych samych wyprbowanych metod, jak komputer w przedsibiorstwie handlowym, fabryce, banku lub urzdzie. Oczywicie elementy podobiestwa s, i na nich mona si oprze opracowujc systemy informatyki dla potrzeb suby zdrowia ale wiele problemw zwizanych z zastosowaniami medycznymi jest wysoce specyficznych. Dlatego niezbdne jest aby specjalici technik cyfrowych uzupeniali swoj wiedz o cechy i elementy informatyki, ktre wynikaj z zastosowania w subie zdrowia. Podstawowe wyspecjalizowane gazie oprogramowania systemowego uywane w subie zdrowia: specjalistyczne medyczne bazy danych oprogramowanie przeznaczone do komputerowej analizy i przetwarzania danych medycznych systemy medyczne zwizane z obrazami medycznymi. wyspecjalizowane sieci komputerowe systemy telemedyczne
jaceklewinski@gmail.com
Strona 5 z 12
Rysunek .11 Znaczna cz danych do systemw informatyki medycznej wprowadzanych jest obecnie automatycznie przez nowoczesn aparatur diagnostyczn. Na przykad wynik badania EKG moe trafia wprost do komputera. (rdo: http://boris-gramatikov.net/ECG_1222/ECG_1222.jpg, sierpie 2010) Aparatura ta zbiera mnstwo informacji o chorych, rejestrujc je nie w postaci tekstw czy zbiorw liczb (co jest norm w innych systemach informatycznych przeznaczonych na przykad do zarzdzania przedsibiorstwem), lecz w postaci obrazw (wizualizacji narzdw wewntrznych) oraz sygnaw (na przykad EKG). Tymi nietypowymi informacjami trzeba zarzdza, trzeba je umiejtnie gromadzi, w razie potrzeby wyszukiwa i sprawnie udostpnia. Wanie z udostpnianiem informacji wie si kolejna cecha systemw informatyki medycznej, ktre s w tym zakresie ponownie wyjtkowe. Informacje o pacjencie (a take inne informacje medyczne) mog by potrzebne w rnych miejscach i w rnych celach. Do wykorzystywania mona oczywicie wykorzystywa typowe ich przegldania i komputerowe wyposaenie
(komputery typu laptop lub desktop, identyczne jak w innych zastosowaniach rys. 1.2), jednak specyfika wykorzystania danych medycznych zmusza do stosowania rozwiza specjalnych. take i w tym zakresie
jaceklewinski@gmail.com
Strona 6 z 12
Rysunek 1.2 Z zasobw medycznych systemw informatycznych korzysta si take przy uyciu typowych komputerw (rdo: http://us.giftoflife.org.ua/e107_images/custom/computer_work.jpg - sierpie 2010) Szczeglnie wysokie wymagania zwizane z informatyk pojawiaj si w kontekcie technik obrazowania medycznego. W technikach tych informacja pozyskiwana z ciaa pacjenta przy uyciu rnej aparatury jest przetwarzana do postaci cyfrowych obrazw przedstawiajcych budow jego narzdw wewntrznych oraz deformacj tych narzdw pod wpywem procesu chorobowego (Rysunek 1.1). Dla analizy i oceny tych obrazw do celw diagnostycznych potrzebne s jednak specjalne stacje robocze, pozwalajcych studiowa obrazy medyczne i inne dane pacjenta z bardzo du dokadnoci (Rysunek 1.3).
Rysunek 1.3. Znaczna cz danych do systemw informatyki medycznej wprowadzanych jest obecnie automatycznie przez nowoczesn aparatur diagnostyczn (rdo: http://lowerbloodpressurecheap.com/wp-content/uploads/2009/02/hd-ctscanner.jpg - sierpie 2010)
jaceklewinski@gmail.com
Strona 7 z 12
Rysunek 1.4. Diagnostyczna stacja robocza pozwalajca na dokadn ocen obrazw medycznych (rdo: http://www.visaris.com/ index.asp?j=en&item=136 sierpie 2010) Inne specjalne wymagania dotyczce sprztu wykorzystywanego w informatyce medycznej pojawiaj si w kontekcie faktu, e dostp do danych zawartych w szpitalnym systemie moe by potrzebny w wielu miejscach trudnych czsto do przewidzenia. W zwizku z tym dla potrzeb informatyki medycznej budowane s specjalne mobilne stanowiska komputerowe, ktre mog by przewoone z miejsca na miejsce zalenie od potrzeb (Rysunek 1.5).
Rysunek 1.5. Mobilne stanowisko komputerowe przeznaczone dla zastosowa medycznych (rdo: http://media.commercialappeal.com/media/img/photos/2009/03/05/6baptist_t300.jpeg sierpie 2010)
jaceklewinski@gmail.com
Strona 8 z 12
Stanowiska takie s bardzo wygodne, gdy trzeba zbiera dane wprost przy ku pacjenta lub w tyme miejscu siga do komputerowej bazy danych w celu na przykad sprawdzenia zalece lekarskich (rys. 1.6). Pozornie uniwersalne mobilne narzdzia informatyczne, takie jak komputery klasy laptop czy palmtop w specyficznych warunkach szpitalnych nie bardzo zdaj egzamin.
Rysunek 1.6. Mobilne stanowisko komputerowe pozwala wygodnie wprowadza dane przy ku pacjenta oraz pozwala na kontroling zalece lekarskich, natomiast po wykorzystaniu moe by atwo usunite z sali na ktrej le chorzy. (rdo: http://media.courierpress.com/media/img/photos/2009/12/16/CMH_Electronic_Records_0175_t607 .jpg sierpie 2010) W wybranych zastosowaniach moliwe i celowe jest uycie specjalistycznych urzdze podrcznych (miniaturowych przegldarek), ktre mog by podczone (bezprzewodowo) do komputera szpitalnego i na danie mog dostarczy danych na temat konkretnego pacjenta (rys. 1.7). Nie jest to jeszcze technika bardzo rozpowszechniona, ale jeli si przyjmie, to moe stanowi nowy standard w zakresie informatyki medycznej, bo wydaje si bardzo wygodna dla uytkownikw.
Rysunek 1.22. Miniaturowe urzdzenia pozwalajce na dostp do danych o pacjencie w dowolnym miejscu (rdo: http://jaipurithub.blogspot.com/ 2010/01/ultra-portableoculus-can-share-patient.html sierpie 2010)
jaceklewinski@gmail.com
Strona 9 z 12
jaceklewinski@gmail.com
Strona 10 z 12
jaceklewinski@gmail.com
Strona 11 z 12
Podsumowanie
Rnorodno medycznych form danych wymaga najwyszej jakoci elektronicznych systemw archiwizacji i transmisji danych. Niezalenie od rozmiaru rekordu kada informacja w nim zawarta jest istotna w aspekcie diagnostyki i terapii konkretnego czowieka. Pojedynczy bajt zawierajcy kod rezultatu laboratoryjnych bada analitycznych moe mie znaczenie dla ycia pacjenta nieporwnywanie wiksze ni zajmujcy wiele megabajtw obraz uzyskany w wyniku obrazowej diagnostyki tomograficznej. Poniewa dane pochodz z rnych systemw diagnostycznych zgromadzenie ich w jednym repozytorium wymaga zaprojektowania caociowego klinicznego systemu informacyjnego i implementacji logicznie zintegrowanego rekordu zawierajcego wszystkie dane kliniczne kadego pacjenta. Jest to zadanie niezwykle trudne, gdy interpretacja w jednym systemie tak rnorodnych danych sama w sobie bdzie pewn szerok platform. Niezalenie od prac idcych w tym kierunku, obecnie komputery i wyspecjalizowane aplikacje obsuguj archiwizacj, przedstawianie i analiz danych. Jest wic oczywiste, e technika komputerowa jest niezwykle silnie zwizana z medycyn na caym wiecie. Nie ma ju w tej chwili adnej alternatywy. Nie moemy zadawa sobie pytania, czy technika komputerowa ma by czci medycyny, poniewa to si ju stao. Pytanie powinno brzmie - kiedy inteligentne systemy medyczne bd mogy diagnozowa i leczy. Oczywicie na dzie dzisiejszy jest to spojrzenie w przyszo. Ale wanie dziki takim pytaniom stawianym przez wielkich w cigu stuleci moemy przekracza kolejne granice i dociera w obszary wiedzy gdzie nie byo jeszcze nikogo.
jaceklewinski@gmail.com
Strona 12 z 12
Bibliografia
R. Zajdel, E. Kcki, P.S. Szczepaniak, M. Kurzyski, Kompendium informatyki medycznej, Alfa-medica Press, Bielsko-Biaa, 2003 W. Trbka, W. Komnata, L. Stalmach, A. Kozierkiewicz, Szpitalne systemy informatyczne, Vesalius, 1997 A. Romaszewski, W. Trbka, System informacyjny opieki zdrowotnej, Wydawnictwo Zdrowie i Zarzdzanie, 2011 J. H. Van Bemmel, M.A. Musen, Handbook of Medical Informatics, Springer 1997
jaceklewinski@gmail.com