Rys. 0.1.

Ford Escort o napdzie kot przednich drugiej generacji (Escort' 91)

Rys. 0.2. Ford Orion o nadwoziu trzybryowym drugiej generacji (Orion' 91)'

Rys. 0.3. Ford Escort Clipper (kombi) po modernizacji rodziny Escort i Orion w sierpniu 1992 roku o charakterystycznym dla tej modernizacji nowym ksztacie pokrywy przedziau silnika zintegrowanej z owalnym wlotem powietrza

SPIS TRECI

WIADOMOCI WSTPNE ...........................................................................................................................7 OPIS MODELI ................................................................................................................................................ 7 IDENTYFIKACJA SAMOCHODU .............................................................................................................. 7 EKSPLOATACJA SAMOCHODU ............................................................................................................. 10 SILNIKI BENZYNOWE OMIOZAWOROWE 1,4DM3 I 1,6DM3 .........................................................44 1.1. CHARAKTERYSTYKA TECHNICZNA ........................................................................................ 44 OBSUGA L NAPRAWA............................................................................................................................. 56 1.2.1. REGULACJE I STEROWANIE SILNIKA................................................................................................... 56 1.2.2. NAPRAWY NIE WYMAGAJCE WYMONTOWANIA SILNIKA ................................................................ 80 1.2.3. WYMONTOWANIE I ZAMONTOWANIE ZESPOU NAPDOWEGO ........................................................ 88 1.2.4. ROZKADANIE, NAPRAWA I SKADANIE SILNIKA .............................................................................. 89 1.2.5. UKAD SMAROWANIA .......................................................................................................................... 97 1.2.6. UKAD CHODZENIA .......................................................................................................................... 100 2 SILNIKI BENZYNOWE SZESNASTOZAWOROWE 1,6DM3 I 1,8DM3.........................................104 2.1. CHARAKTERYSTYKA TECHNICZNA.......................................................................................... 104 2.2. OBSUGA L NAPRAWA .................................................................................................................... 110 2.2.1. REGULACJE I STEROWANIE SILNIKA................................................................................................. 111 2.2.2. NAPRAWY NIE WYMAGAJCE WYMONTOWANIA SILNIKA .............................................................. 127 2.2.3. WYMONTOWANIE I ZAMONTOWANIE ZESPOU NAPDOWEGO ...................................................... 134 2.2.4. NAPRAWA SILNIKA ............................................................................................................................. 136 2.2.5. UKAD SMAROWANIA ........................................................................................................................ 141 2.2.6. UKAD CHODZENIA .......................................................................................................................... 143 3 SILNIK WYSOKOPRNY 1,8DM3.....................................................................................................146 3.1. CHARAKTERYSTYKA TECHNICZNA.......................................................................................... 146 3.2. OBSUGA L NAPRAWA .................................................................................................................... 152 3.2.1. REGULACJE SILNIKA .......................................................................................................................... 153 3.2.2. NAPRAWY NIE WYMAGAJCE WYMONTOWANIA SILNIKA .............................................................. 163 3.2.3. WYMONTOWANIE I ZAMONTOWANIE ZESPOU NAPDOWEGO ...................................................... 170 3.2.4. ROZKADANIE SILNIKA ..................................................................................................................... 171 3.2.5. NAPRAWA I SKADANIE SILNIKA ....................................................................................................... 172 3.2.6. UKAD SMAROWANIA ........................................................................................................................ 177 3.2.7. UKAD CHODZENIA .......................................................................................................................... 178 4 SPRZGO ...............................................................................................................................................180 4.1. CHARAKTERYSTYKA TECHNICZNA.......................................................................................... 181 4.2. OBSUGA L NAPRAWA................................................................................................................. 181 4.2.1. WYMIANA TARCZY SPRZGA LUB ZESPOU OPRAWY ................................................................ 181 4.2.2. WYMIANA OYSKA WYCISKOWEGO ............................................................................................ 184 4.2.3. WYMONTOWANIE I ZAMONTOWANIE LINKI SPRZGA ............................................................... 184 5 SKRZYNKA PRZEKADNIOWA PICIOBIEGOWA......................................................................185

5.1. CHARAKTERYSTYKA TECHNICZNA UWAGI WSTPNE ...................................................... 185 5.2. OBSUGA L NAPRAWA .................................................................................................................... 187 5.2.1. WYMONTOWANIE I ZAMONTOWANIE SKRZYNKI PRZEKADNIOWEJ ............................................. 187 5.2.2. NAPRAWA SKRZYNKI PRZEKADNIOWEJ ......................................................................................... 189 5.2.3. WYMONTOWANIE I ZAMONTOWANIE ZEWNTRZNEGO MECHANIZMU ZMIANY BIEGW ............ 200 6 SKRZYNKA PRZEKADNIOWA MTX 75 .........................................................................................202 6.1. CHARAKTERYSTYKA TECHNICZNA UWAGI WSTPNE ...................................................... 202 6.2. OBSUGA L NAPRAWA................................................................................................................. 203 6.2.1. WYMONTOWANIE I ZAMONTOWANIE SKRZYNKI PRZEKADNIOWEJ ......................................... 203 6.2.2. ROZKADANIE I SKADANIE SKRZYNKI PRZEKADNIOWEJ ........................................................ 205 7 POOSIE NAPDOWE...........................................................................................................................219 7.1. CHARAKTERYSTYKA TECHNICZNA.......................................................................................... 219 7.2. OBSUGA L NAPRAWA .................................................................................................................... 219 7.2.1. WYMONTOWANIE I ZAMONTOWANIE POSI .................................................................................. 219 7.2.2. WYMIANA OSON PRZEGUBW ......................................................................................................... 221 8 UKAD KIEROWNICZY .......................................................................................................................222 8.1. CHARAKTERYSTYKA TECHNICZNA.......................................................................................... 222 8.2. OBSUGA L NAPRAWA .................................................................................................................... 223 8.2.1. WYMONTOWANIE I ZAMONTOWANIE PRZEKADNI KIEROWNICZEJ .............................................. 223 8.2.2. NAPRAWA MECHANICZNEJ PRZEKADNI KIEROWNICZEJ............................................................... 226 8.2.3. NAPRAWA PRZEKADNI KIEROWNICZEJ ZE WSPOMAGANIEM HYDRAULICZNYM......................... 227 8.2.4. WYMONTOWANIE I ZAMONTOWANIE POMPY WSPOMAGANIA ........................................................ 230 8.2.5. ROZKADANIE I SKADANIE POMPY WSPOMAGANIA ...................................................................... 230 8.2.6. ODPOWIETRZANIE OBWODU HYDRAULICZNEGO WSPOMAGANIA UKADU KIEROWNICZEGO ..... 231 8.2.7. WYMONTOWANIE I ZAMONTOWANIE KOLUMNY KIEROWNICY ...................................................... 231 9 ZAWIESZENIE PRZEDNIE ...................................................................................................................233 9.1. CHARAKTERYSTYKA TECHNICZNA.......................................................................................... 233 9.2. OBSUGA L NAPRAWA................................................................................................................. 233 9.2.1. ELEMENTY ZAWIESZENIA PRZEDNIEGO........................................................................................ 234 9.2.2. USTAWIENIE K PRZEDNICH ....................................................................................................... 239 9.2.3. PIASTY K PRZEDNICH ................................................................................................................. 240 10 ZAWIESZENIE TYLNE........................................................................................................................243 10.1. CHARAKTERYSTYKA TECHNICZNA........................................................................................ 244 10.2. OBSUGA L NAPRAWA .................................................................................................................. 244 10.2.1. ELEMENTY ZAWIESZENIA TYLNEGO ............................................................................................... 245 10.2.2. PIASTY K TYLNYCH...................................................................................................................... 250 11 UKAD HAMULCOWY .......................................................................................................................253 11.1. CHARAKTERYSTYKA TECHNICZNA........................................................................................ 253 11.2. OBSUGA L NAPRAWA .................................................................................................................. 255 11.2.1. HAMULCE PRZEDNIE ........................................................................................................................ 255 11.2.2. HAMULCE TYLNE BBNOWE ............................................................................................................ 258

11.2.3. HAMULCE TYLNE TARCZOWE ......................................................................................................... 261 11.2.4. UKAD URUCHAMIANIA HAMULCW.............................................................................................. 264 11.2.5. UKAD PRZECIWBLOKUJCY .......................................................................................................... 269 12 WYPOSAENIE ELEKTRYCZNE .....................................................................................................277 12.1. CHARAKTERYSTYKA TECHNICZNA........................................................................................ 277 12.2. OBSUGA L NAPRAWA .................................................................................................................. 284 12.2.1. ALTERNATOR .................................................................................................................................... 284 12.2.3. REFLEKTORY, WYCIERACZKI I ZESTAW WSKANIKW ................................................................ 287 12.2.4. TABLICA ROZDZIELCZA ORAZ UKAD OGRZEWANIA I PRZEWIETRZANIA................................... 292 12.2.5. SCHEMATY INSTALACJI ELEKTRYCZNEJ ........................................................................................ 298 13 NADWOZIE ............................................................................................................................................308 13.1. CHARAKTERYSTYKA TECHNICZNA........................................................................................ 308 13.2. OBSUGA L NAPRAWA .................................................................................................................. 310 13.2.1. PRZEDNIA CZ NADWOZIA........................................................................................................... 310 13.2.2. DRZWI BOCZNE ................................................................................................................................. 314 13.2.3. ELEMENTY NADWOZIA..................................................................................................................... 320 13.2.4. TYLNA CZ NADWOZIA ................................................................................................................ 322 14 PODSTAWOWE NARZDZIA SPECJALNE DO NAPRAWY SAMOCHODU ...........................326 15 DANE OGLNE .....................................................................................................................................328 16 ZMIANY KONSTRUKCYJNE SAMOCHODW WYPOSAONYCH W SILNIKI WYSOKOPRNE OD MODELI 1991....................................................................................................332 16.1. OPIS OGLNY .................................................................................................................................. 332 16.2. SILNIK WYSOKOPRNY 1,8DM3 ............................................................................................... 332 16.2.1. SILNIK NIEDOADOWANY 1,8 D....................................................................................................... 332 16.2.2. SILNIK TURBODOADOWANY 1,8 TD .............................................................................................. 333 16.3. SPRZGO ........................................................................................................................................ 338 16.4. SKRZYNKA PRZEKADNIOWA .................................................................................................. 339 16.5. ZAWIESZENIE PRZEDNIE ............................................................................................................ 339 16.6. ZAWIESZENIE TYLNE ................................................................................................................... 339 16.7. WYPOSAENIE ELEKTRYCZNE ................................................................................................ 339 16.8. DANE OGLNE................................................................................................................................. 339 17 ZMIANY KONSTRUKCYJNE SAMOCHODW WYPOSAONYCH W SILNIKI WYSOKOPRNE OD MODELI 1994....................................................................................................341 17.1. OPIS OGLNY .................................................................................................................................. 341 17.2. SILNIK WYSOKOPRNY 1,8DM3 ............................................................................................... 346 17.2.1. CHARAKTERYSTYKA TECHNICZNA ................................................................................................. 346 17.2.2. OBSUGA I NAPRAWA ....................................................................................................................... 352 17.3. SPRZGO ........................................................................................................................................ 363 17.4. SKRZYNKA PRZEKADNIOWA PICIOBIEGOWA ............................................................... 364 17.5. UKAD KIEROWNICZY................................................................................................................. 364 17.6. ZAWIESZENIE PRZEDNIE ............................................................................................................ 364 17.7. ZAWIESZENIE TYLNE ................................................................................................................... 365 17.8. UKAD HAMULCOWY................................................................................................................... 365 17.9. DANE OGLNE................................................................................................................................. 365

DODATEK SAMOCHODY FORD ESCORT L ORION Z SILNIKIEM BENZYNOWYM 1,3DM3369 D.1. SILNIK BENZYNOWY OMIOZAWOROWY 1,3 DM3................................................................ 369 D.1.1. CHARAKTERYSTYKA TECHNICZNA .................................................................................................. 369 D.1.2. OBSUGA I NAPRAWA ........................................................................................................................ 377 D.2. SPRZGO.......................................................................................................................................... 420 D.3. SKRZYNKA PRZEKADNIOWA ................................................................................................... 420 D.3.1. CHARAKTERYSTYKA TECHNICZNA .................................................................................................. 420 D.3.2. OBSUGA I NAPRAWA ........................................................................................................................ 421 D.4. POOSIE NAPDOWE ................................................................................................................... 433 D.5. UKAD KIEROWNICZY ................................................................................................................ 433 D.6. ZAWIESZENIE PRZEDNIE............................................................................................................ 434 D.7. ZAWIESZENIE TYLNE .................................................................................................................. 435 D.8. UKAD HAMULCOWY .................................................................................................................. 436 D.9. WYPOSAENIE ELEKTRYCZNE ................................................................................................ 437 D.10. NADWOZIE....................................................................................................................................... 442 D.11 DANE OGLNE................................................................................................................................ 442 D.12. ZMIANY W SAMOCHODACH FORD ESKORT Z SILNIKIEM 1,3DM3 ................................. 444

Budowa i dziaanie poszczeglnych mechanizmw i zespow samochodw Ford Escort i Orion, produkowanych od sierpnia 1990 roku, w wersjach limuzyny 3-, 4- i 5-drzwiowej, 5-drzwiowego kombi, 3drzwiowego kabrioletu oraz furgonu (Van), wyposaonych w silniki benzynowe omiozaworowe OHV rodziny HCS o pojemnoci 1,3dm3 (typu JBD, JBE i J6A), benzynowe omiozaworowe OHC rodziny CVH o pojemnoci 1,4 dm3 (typu FUH, F6F i F6G) i 1,6 dm3 (typu LUK, LUJ, LJE i LJF) oraz benzynowe szesnastozaworowe DOHC rodziny ZETA (ZETEC) o pojemnoci 1,6dm3 (typu L1E) i 1,8dm3 (typu RDA i RQB), a take wysokoprne omiozaworowe niedoadowane OHC o pojemnoci 1,8 dm3 (typu RTE i RTF) oraz wysokoprne omiozaworowe turbodoadowane z chodzeniem powietrza doadowanego OHC o pojemnoci 1,8 dm3 (typu RFD i RFK), z mechanicznymi cztero- i piciobiegowymi skrzynkami przekadniowymi. Szczegowe dane techniczne i regulacyjne, zasady obsugi technicznej i niezbdne materiay eksploatacyjne. Opis demontau, naprawy i montau poszczeglnych czci, mechanizmw i zespow oraz schematy instalacji elektrycznej.

WIADOMOCI WSTPNE
OPIS MODELI
W sierpniu 1990 roku, po 10 latach od wprowadzenia na rynek pierwszej generacji samochodu Ford Escort o napdzie k przednich, firma Ford rozpocza produkcj jego nastpcy drugiej generacji modelu Escort z przednim napdem oznaczonej Escort '91 (rys. 0.1) oraz rwnoczenie produkcj modelu Orion '91 o nadwoziu trzybryowym (rys. 0.2), ktry zastpi produkowany przez 7 lat model o tej samej nazwie. Sprzeda tych samochodw rozpoczto w Europie we wrzeniu 1990 roku. W nowej rodzinie zastosowano znane ju silniki benzynowe CVH (z waem rozrzdu umieszczonym w gowicy) o pojemnoci 1,4 dm3 i ganikowym lub jednopunktowym wtrysku benzyny, o mocy odpowiednio 54 kW (73 KM) lub 52 kW (71 KM) oraz o pojemnoci 1,6 dm3 i wielopunk-towym wtrysku benzyny, o mocy 66; 77 i 79 kW (90; 105 i 108 KM). Uytkownikom preferujcym mniejsze pojemnoci silnika zaoferowano wczeniej znane silniki benzynowe HCS (z waem rozrzdu umieszczonym w kadubie) o pojemnoci 1,1 dm3 (tylko Escort '91) oraz 1,3dm3. Alternatywnie do napdu samochodu zaoferowano stosowany wczeniej silnik wysokoprny o pojemnoci 1,8 dm3. W miesic pniej na Salonie Samochodowym w Paryu Ford zaprezentowa nowy samochd Escort XR3i o trzydrzwiowym nadwoziu, napdzany szesnastozaworowym silnikiem benzynowym CVH o pojemnoci skokowej 2,Odm3 i mocy 110kW (150 KM). Silnik ten wywodzi si od silnika Twin Cam" (z dwoma waami rozrzdu) stosowanego ju w niektrych wersjach modeli Sierra i Scorpio oraz Escort RS 2000. W styczniu 1991 roku wprowadzono dwie nowoci: kombi pod nazw Escort Clipper oraz cakowicie now rodzin silnikw benzynowych, zwan Zeta. Silniki Zeta s szesnastozaworowymi silnikami przeznaczonymi dla wielu modeli samochodw Ford lat 90. Silnik Zeta 1,8dm3 w dwch odmianach o mocy 77 lub 96 kW (105 lub 130 KM) by pierwsz wersj rodziny tych silnikw przeznaczon do samochodw Escort XR3i. W sierpniu 1992 roku samochody Ford Escort i Orion zmodernizowano, wprowadzajc w modelu Escort pokryw przedziau silnika z owalnoson ozdobn wlotu powietrza (rys. 0.3) i zmieniajc ksztat tylnych lamp zespolonych, zderzakw oraz progw nadwozia. W modelu Orion zastosowano podobny ksztat przedniej czci nadwozia, lecz wlot powietrza mia poziom listw zamiast siatki. Wprowadzono take drug wersj silnika Zeta o pojemnoci 1,6 dm3 i mocy 66 kW (90 KM). Wersj kabriolet zmodernizowano podobnie w kilka miesicy pniej. W marcu 1993 roku na Salonie samochodowym w Genewie oficjalnie zaprezentowano kabriolet Escort wyposaony w silnik Zeta.

IDENTYFIKACJA SAMOCHODU
TABLICZKA ZNAMIONOWA Tabliczka znamionowa (A, rys. 0.4) jest przynito-wana do grnej przedniej poprzeczki nadwozia, nad chodnic. Zawiera nastpujce informacje. 1. Numer homologacji typu pojazdu. 2. Numer identyfikacyjny pojazdu wg VIN. 3. Dopuszczalna masa cakowita w kg.

Rys. 0.4. Rozmieszczenie danych identyfikacyjnych samochodu (fot. RTA) (opis w tekcie)

4. Dopuszczalna masa pojazdu z przyczep w kg. 5. Dopuszczalna masa w kg przypadajca na o przedni. 6. Dopuszczalna masa w kg przypadajca na o tyln. 7. Kod rodzaju ukadu kierowniczego w zalenoci od pooenia kierownicy. 8. Kod identyfikacyjny typu silnika. 9. Kod identyfikacyjny ukadu napdowego. 10. Kod identyfikacyjny przeoenia przekadni gwnej. 11. Kod identyfikacyjny rodzaju tapicerskiego pokrycia wntrza. 12. Kod identyfikacyjny typu pojazdu (rodzaju nadwozia). 13. Kod identyfikacyjny wersji pojazdu. 14. Kod identyfikacyjny koloru lakieru nadwozia. 15. Kod identyfikacyjny poziomu emisji spalin lub miejsce puste. NUMER IDENTYFIKACYJNY POJAZDU Numer identyfikacyjny pojazdu wg VIN (siedemnastoznakowy ujty midzy gwiazdkami), wybity na zimno na pododze obok prawego przedniego siedzenia (B, rys. 0.5) jest zakryty pokrywkz tworzywa sztucznego. NUMER SILNIKA Numer silnika jest wybity na kadubie nad obudow sprzga.

Rys. 0.5. Umieszczenie numeru identyfikacyjnego pojazdu na pododze wewntrz nadwozia (opis w tekcie)

Identyfikacja modeli wyposaonych w silniki benzynowe CVH (omiozaworowe)

Rodzaj nadwozia

Wersja

Typ pojazdu

Typ silnika

Pojemno skokowa silnika (cm3)/moc (kW) 1392/52 1392/52 1392/54 1596/66 1596/66 1596/77 1596/79 1596/66 1596/66 1596/79 1392/52 1596/77 1596/79 1392/52 1392/52 1392/54 1596/66 1596/66 1596/77 1596/79 1392/52 1392/52 1392/54 1596/66 1596/665 1392/52

Liczba biegw

5-drzwiowe

Escort GL Escort GL Escort GL/CLX Escort GL/CLX/Ghia Escort GL/CLX/Ghia Escort Ghia Escort Ghia

AAL CC/CH AALPC AALBC AAL DD/DC AAL FC/FD AAL GC/GG AAL KG ABL DC/DD ABLFD ABLKC ALLCG ALLGG ALLKG AFLCH AFL CD/CP AFLBD AFL DF/DE AFL FF/FE AFLGE AFLKE ANLCJ ANLCE ANLBE ANLDF ANLFF AVL14

F6F F6G FUH LUK LUJ LJF LJE

3-drzwiowe

Escort CLX Escort CLX Escort S

LUK LUJ LJE F6G LJF LJE

Kabriolet

Cabriolet Malibu Cabriolet Cabriolet

4-drzwiowe

Orion GL/CLX Orion GL/CLX Orion GL/CLX Orion GL/CLX/Ghia Orion GL/CLX/Ghia Orion Ghia Orion Ghia

F6F F6G FUH LUK LUJ LJF LJE

Kombi

Clipper CLX Clipper CLX Clipper GL/CLX Clipper GL/CLX/Ghia Clipper GL/CLX/Ghia Van 40/60

F6F F6G FUH LUK LUJ F6F

Furgon

Identyfikacja modeli wyposaonych w silniki benzynowe Zeta (szesnastozaworowe)

Rodzaj nadwozia 5-drzwiowe 3-drzwiowe Kabriolet Wersja Escort CLX/GL/Ghia Escort CLX/Ghia Escort XR3i Escort XR3i Cabriolet CLX Cabriolet XR/California Orion GL/CLX Orion GL/CLX Orion GL/CLX Clipper CLX/Ghia Clipper Ghia Typ pojazdu AALWL AAL RL/RH ABL SG/SH ABLTH ALLRH ALLTK AFLWL AFL RL/RH AFL TM/TJ ANLWM ANL SK/RM Typ silnika ZH 16L1E ZH 18 RDA ZH 18 RDA ZH 18 RB ZH 18 RDA ZH 18 RB ZH 16L1E ZH 18 RDA ZH 18 RB ZH 16L1E ZH 18 RDA Pojemno skokowa silnika (cm3)/moc (kW) 1597/66 1796/75 1796/75 1796/93 1796/75 1796/93 1597/66 1796/75 1796/93 1597/66 1796/75 Liczba biegw 5 5 5

4-drzwiowe

Kombi

Identyfikacja modeli wyposaonych w silnik wysokoprny

Rodzaj nadwozia 5-drzwiowe Wersja Typ pojazdu AALHF AALHF MLHF AFLHH AFLHH AFLHH ANLHH ANLHH ABL D Typ silnika Pojemno skokowa silnika (cm3)/moc (kW) 1753/44 Liczba biegw 5

Escort CLX Escort GL Escort Ghia

RTE

4-drzwiowe

Orion CLX Orion GL Orion Ghia Escort Clipper CLX Escort Clipper GL Escort Van

RTE

1753/44

Kombi Furgon

RTE RTE

1753/44 1753/44

5 5

EKSPLOATACJA SAMOCHODU
PODNOSZENIE SAMOCHODU Za pomoc podnonika z wyposaenia samochodu Z kadej strony samochodu przewidziano dwa miejsca (A, rys. 0.6), w ktrych mona umieci gowic podnonika. Miejsca te s oznaczone wgbieniami wybitymi z boku w dolnej czci nadwozia. Za pomoc podnonikw obsugowych Przewidziano cztery miejsca do podnoszenia samochodu za pomoc podnonika przewonego (B, rys. 0.6). Su one take do podnoszenia caego samochodu za pomoc podnonika dwukolumnowego (wyposaonego w cztery wysigniki). Cztery miejsca (C, rys. 0.6) s przeznaczone do umieszczenia podstawek warsztatowych. Uwaga. Do podnoszenia tylnej czci samochodu nie wolno wykorzystywa belki poprzecznej zawieszenia tylnego, gdy grozi to jej uszkodzeniem. HOLOWANIE Z przodu i z tyu samochodu wystpuj zaczepy (rys. 0.7) przeznaczone do holowania. Zaczepw tych nie wolno wykorzystywa do bezporedniego lub poredniego podnoszenia samochodu.

Rys. 0.6. Sposb umieszczenia podnonika z wyposaenia samochodu i miejsca do podnoszenia (opis w tekcie)

Rys. 0.7. Zaczepy do holowania z tyu (rys. lewy) i z przodu (rys. prawy)

ZESTAW WSKANIKW l TABLICA ROZDZIELCZA

10

Zestaw wskanikw 1. Lampka kontrolna cinienia oleju Lampka ta zawieca si po wczeniu zaponu i powinna zgasn po uruchomieniu silnika. Jeli zawieci si podczas jazdy, naley natychmiast zatrzyma samochd i wyczy silnik, a nastpnie sprawdzi poziom oleju w misce olejowej (patrz Obsuga bieca"). Jeeli poziom oleju jest waciwy, za lampka kontrolna zawieci si ponownie po uruchomieniu silnika, nie wolno kontynuowa jazdy; naley odholowa samochd do stacji obsugi. Kontynuowanie jazdy ze wiecc si lampk kontroln cinienia oleju grozi uszkodzeniem silnika.

Rys. 0.8. Zestaw wskanikw wersji o niszym poziomie wyposaenia (opis w tekcie)

Rys. 0.9. Zestaw wskanikw wersji o wyszym poziomie wyposaenia (opis w tekcie)

2.

Lampka kontrolna adowania akumulatora

Lampka ta zawieca si po wczeniu zaponu i powinna zgasn po uruchomieniu silnika. Jeeli zawieci si podczas jazdy, naley natychmiast zatrzyma samochd, unieruchomi silnik i sprawdzi stan paska klinowego napdu alternatora. Jeeli jest zerwany, moliwa jest dalsza jazda do najbliszej stacji obsugi. Naley wyczy wszystkie zbdne odbiorniki prdu. 3. Wskanik temperatury cieczy chodzcej

Przy prawidowej temperaturze cieczy chodzcej wskazwka znajduje si w zakresie NORM" wskanika. Przesunicie si wskazwki na czerwony zakres oznacza, e silnik si przegrzewa. Naley wwczas zatrzyma samochd, wyczy zapon i sprawdzi poziom cieczy w zbiorniku wyrwnawczym (patrz Obsuga bieca") oraz bezpiecznik silnika wentylatora chodnicy. Jeeli mimo waciwego poziomu cieczy chodzcej oraz sprawnego bezpiecznika wskazwka nie powraca do zakresu NORM", nie naley kontynuowa jazdy. 4. Lampka kontrolna ukadu hamulcowego

Zawieca si w razie: wczenia hamulca awaryjnego; zbyt niskiego poziomu pynu hamulcowego w zbiorniku. Jeeli po zwolnieniu dwigni hamulca awaryjnego lampka kontrolna nadal si wieci, naley sprawdzi poziom i w razie potrzeby uzupeni ilo pynu hamulcowego (patrz Obsuga bieca") oraz niezwocznie skorzysta z pomocy stacji obsugi celem sprawdzenia ukadu hamulcowego. Jeeli lampka

11

kontrolna zawieci si podczas jazdy, po uzupenieniu iloci pynu hamulcowego naley wezwa pomoc drogow w celu odholowa-nia samochodu do najbliszej stacji obsugi i ustalenia przyczyny niesprawnoci. 5. Lampka kontrolna ukadu przeciwblokujcego ABS

Zawiecenie si tej lampki kontrolnej oznacza niesprawno ukadu przeciwblokujcego. Ukad hamulcowy dziaa wwczas tak, jakby samochd nie by wyposaony w ukad przeciwblokujcy ABS. Uwaga. Lampka kontrolna zawieca si take przy wczaniu hamulca awaryjnego. Umoliwia to sprawdzenie, czy arwka tej lampki jest sprawna. 6. Lampka sygnalizacji wczenia urzdzenia rozruchowego (tylko silniki benzynowe ganikowe z rcznym urzdzeniem rozruchowym) lub lampka kontrolna wstpnego podgrzewania silnika wysokoprnego W samochodach wyposaonych w silniki benzynowe lampka ta jest wykorzystywana wycznie w przypadku silnika zasilanego ganikiem, w ktrym rol urzdzenia rozruchowego spenia rcznie sterowana przepustnica rozruchowa. W samochodach wyposaonych w silniki wysokoprne lampka ta zawieca si po wczeniu zaponu, gdy silnik jest zimny. Przed wczeniem rozrusznika naley odczeka a do zganicia tej lampki. 7. Wskanik poziomu paliwa Przesunicie si wskazwki tego wskanika na czerwone pole oznacza, e w zbiorniku pozostao tylko okoo 8 dm3 paliwa. W niektrych wersjach wystpuje ponadto lampka kontrolna, ktra zawieca si, gdy w zbiorniku pozostaje okoo 8 dm3 paliwa. 8. Lampka kontrolna kierunkowskazw

Lampka kontrolna kierunkowskazw miga z czstoci migania kierunkowskazw. Przyspieszone miganie tej lampki oznacza, e jedna z arwek kierunkowskazw ulega przepaleniu. 9. 10 11 12 13 14 15 Lampka kontrolna wczenia owietlenia zewntrznego Lampka kontrolna wczenia wiate drogowych Prdkociomierz Sumaryczny licznik kilometrw Okresowy licznik kilometrw Przycisk zerowania okresowego licznika kilometrw Obrotomierz

Tablica rozdzielcza Widok tablicy rozdzielczej przedstawiono na rysunku 0.10. PRZEDZIA SILNIKA Pokrywa przedziau silnika Otwieranie Pocign dwigni (18, rys. 0.10) umieszczon pod kolumn kierownicy. Pokrywa przedziau silnika uniesie si samoczynnie. Stan przed samochodem, wsun rk pod pokryw i nacisn ku grze zaczep zabezpieczenia pokrywy przed samoczynnym jej otwarciem podczas jazdy (rys. 0.11). Podnie pokryw przedziau silnika. Wyj z uchwytu podprk i zabezpieczy otwart pokryw, wsuwajc koniec podprki w otwr gniazda w przedniej, dolnej czci pokrywy (rys. 0.12). Zamykanie Wysun podprk z gniazda pokrywy i umieci j w sprystym uchwycie. Obniy wysoko pooenia pokrywy, a nastpnie opuci jaz wysokoci okoo 30cm. Sprawdzi prawidowo zamknicia pokrywy za pomoc prby jej uniesienia. Jeli pokrywa nie jest waciwie zablokowana, nie naciska na pokryw, lecz otworzy j i powtrnie zamkn. Widok przedziau silnika

12

Widok przedziau silnika benzynowego przedstawiono na rysunku 0.13, za silnika wysokoprnego na rysunku 0.14.

Rys. 0.10. Tablica rozdzielcza (fot. RTA) 1 kratka nadmuchu boczna o regulowanym kierunku oraz pokrto regulacji intensywnoci nadmuchu, 2 dwignia przecznika owietlenia i sygnalizacji, 3zestaw wskanikw, 4wcznik wiate awaryjnych, 5 dwignia przecznika wycieraczek i spryskiwaczy szyb, 6kratki nadmuchu rodkowe o regulowanym kierunku oraz pokrta regulacji intensywnoci nadmuchu, 7zegar cyfrowy, 8 pokrta regulacji ogrzewania i przewietrzania wntrza, 9schowek rodkowy, 10wycznik ogrzewania szyby przedniej z lampk kontroln, 11 wycznik ogrzewania szyby tylnej z lampk kontroln, 12wycznik tylnych wiate przeciwmgowych z lampk kontroln, 13wycznik przednich wiate przeciwmgowych z lampk kontroln (wyposaenie niektrych wersji), 14miejsce radioodbiornika, 15popielniczka, 16zapalniczka, 17wycznik zaponu z blokad kierownicy, 18dwignia otwierania pokrywy przedziau silnika, 19skrzynka bezpiecznikw, 20przycisk sygnau dwikowego. 21 dwignia regulacji pooenia kierownicy

Rys. 0.11. Odblokowywanie zaczepu Zabezpieczenia pokrywy przedziau silnika (fot. RTA)

Rys. 0.12. Prawidowe podparcie pokrywy przedziau silnika po jej otwarciu (fot. RTA)

13

14

Rys. 0.13. Przedzia silnika benzynowego A 1,1 oraz 1,3; B 1,4i; C 1,4 oraz 1,6; D 1,4 EF i oraz 1,6 EFi; E 1,8 16V; F 2,0 16V 1 zbiornik wyrwnawczy ukadu chodzenia, 2akumulator, 3wskanik poziomu oleju w silniku, 4filtr powietrza, 5 korek wlewu oleju silnikowego, 6zbiornik pynu hamulcowego, 7zbiornik spryskiwaczy szyb, 8zbiornik oleju wspomagania ukadu kierowniczego, 9wskanik poziomu oleju w automatycznej skrzynce przekadniowej

15

Rys. 0.14. Przedzia silnika wysokoprnego 1 zbiornik wyrwnawczy ukadu chodzenia, 2wskanik poziomu oleju w silniku, 3filtr powietrza, 4korek wlewu oleju silnikowego, 5 zbiornik pynu hamulcowego, 6akumulator

URUCHAMIANIE SILNIKA Wycznik zaponu Kluczyk dostarczany wraz z samochodem otwiera zamki drzwi, korek wlewu paliwa oraz wcza zapon (stacyjk). Wybity na nim numer warto zanotowa, gdy znajomo tego numeru umoliwi, w razie zgubienia, otrzymanie kluczyka zapasowego. Kluczyk moe zajmowa nastpujce pooenia (rys. 0.15):

Rys. 0.15. Wycznik zaponu z blokad kierownicy

O" - - w samochodzie wyposaonym w silnik benzynowy zapon silnika jest wyczony, za w samochodzie wyposaonym w silnik wysokoprny jest odcity dopyw paliwa do pompy wtryskowej; po wyjciu kluczyka kierownica jest zablokowana; l" kierownica jest odblokowana; w samochodzie wyposaonym w silnik benzynowy zapon jest wyczony, za w samochodzie wyposaonym w silnik wysokoprny jest odcity dopyw paliwa do pompy wtryskowej; zasilanie odbiornikw elektrycznych jest wyczone, z wyjtkiem odbiornika radiowego; II" w samochodzie wyposaonym w silnik benzynowy jest wczony zapon, za w samochodzie wyposaonym w silnik wysokoprny jest wczony obwd wstpnego podgrzewania silnika za pomoc wiec arowych oraz paliwo dopywa do pompy wtryskowej; kierownica jest odblokowana i wszystkie odbiorniki prdu s pod napiciem; III" pooenie rozruchu silnika; po uruchomieniu silnika naley natychmiast zwolni nacisk na kluczyk, ktry samoczynnie powrci do pooenia II". Uwaga. Podczas jazdy nie wolno przekrca kluczyka do pooenia O", gdy spowoduje to zablokowanie kierownicy i utrat moliwoci kierowania pojazdem. Uruchamianie silnika Hamulec awaryjny powinien by wczony. Dwignia zmiany biegw skrzynki mechanicznej powinna znajdowa si w pooeniu neutralnym, za dwignia wyboru biegw skrzynki automatycznej w pooeniu P" lub N". Przed rozruchem silnika zaleca si wcinicie pedau sprzga do oporu. Silnik ganikowy z rcznym urzdzeniem rozruchowym Silnik zimny Wycign do oporu gak cigna urzdzenia rozruchowego.

16

Wczy rozrusznik nie naciskajc na peda przyspieszenia. Jeeli silnik nie uruchomi si w cigu 5 sekund, naley wyczy rozrusznik i po chwili ponowi prb rozruchu. Po uruchomieniu silnika niezwocznie zwolni nacisk na kluczyk, ktry powrci samoczynnie do pooenia II". W miar nagrzewania si silnika stopniowo wciska gak cigna urzdzenia rozruchowego, zachowujc rwnomiern prdko obrotow silnika. Silnik gorcy Nie wyciga gaki cigna urzdzenia rozruchowego. Jeeli silnik nie uruchomi si w cigu 5 sekund, naley wyczy rozrusznik i po chwili ponowi prb rozruchu. Silnik ganikowy z automatycznym urzdzeniem rozruchowym Silnik zimny Wcisn dwukrotnie powoli peda przyspieszenia. Wczy rozrusznik nie naciskajc ju wicej na peda przyspieszenia. Jeeli silnik nie uruchomi si w cigu 5 sekund, naley wyczy rozrusznik i po chwili ponowi prb rozruchu. Silnik gorcy Wcisn powoli peda przyspieszenia do poowy skoku. Wczy rozrusznik. Jeeli silnik nie uruchomi si w cigu 5 sekund, naley wyczy rozrusznik i po chwili ponowi prb rozruchu. Silnik z wtryskiem benzyny Silnik zimny Wczy rozrusznik nie wciskajc pedau przyspieszenia. Jeeli silnik nie uruchomi si w cigu 5 sekund, naley wyczy rozrusznik i po chwili ponowi prb rozruchu, Silnik gorcy Wcisn powoli peda przyspieszenia do poowy skoku. Wczy rozrusznik. Jeeli silnik nie uruchomi si w cigu 5 sekund, naley wyczy rozrusznik i po chwili ponowi prb rozruchu. Uwaga. Po odczeniu i ponownym podczeniu akumulatora parametry elektronicznego systemu sterowania silnika samoczynnie ulegaj odtworzeniu po przejechaniu okoo 8 km. W tym czasie praca silnika moe by nieregularna. Wycznik bezwadnociowy W samochodach wyposaonych w silnik benzynowy z wtryskowym ukadem zasilania zastosowano bezwadnociowy wycznik obwodu zasilania paliwem. W razie wypadku drogowego powoduje on wyczenie zasilania elektrycznej pompy paliwa, zapobiegajc niebezpieczestwu powstania poaru. Wycznik bezwadnociowy moe take wyczy zasilanie paliwem w wyniku uderzenia samochodu na postoju. Wwczas naley wcisn wysunity przycisk wycznika bezwadnociowego (1, rys. 0.16), znajdujcy si w lewym bocznym poszyciu pod tablic rozdzielcz. Silnik wysokoprny Silnik zimny

Rys. 0.16. Usytuowanie wycznika bezwadnociowego 1 przycisk wycznika

Przekrci kluczyk w stacyjce do pooenia II". Odczeka a do zganicia lampki kontrolnej wstpnego podgrzewania silnika. Wcisn do oporu peda przyspieszenia i wczy rozrusznik.

17

Jeeli silnik nie uruchomi si w cigu 20 sekund, naley wyczy rozrusznik i po chwili ponowi prb rozruchu. Silnik gorcy Wczy od razu rozrusznik. Jeeli silnik nie uruchomi si w cigu 20 sekund, naley wyczy rozrusznik i po chwili ponowi prb rozruchu. Uruchamianie silnika za pomoc akumulatora pomocniczego

Rys. 0.17. Schemat podczenia akumulatora pomocniczego (rys. RTA) 1, 2, 3, 4 kolejno podczania przewodw

Jeeli akumulator samochodu jest rozadowany, mona uruchomi silnik podczajc inny, naadowany akumulator wedug nastpujcego sposobu. Za pomoc odpowiedniego przewodu rozruchowego poczy biegun dodatni akumulatora samochodu z biegunem dodatnim akumulatora pomocniczego. Drugim przewodem rozruchowym poczy biegun ujemny akumulatora pomocniczego z mas uruchamianego samochodu, pooonjak najdalej od akumulatora samochodu (rys. 0.17). Uwaga. Przewody rozruchowe naley podcza wedug kolejnoci podanej na rysunku. Po uruchomieniu silnika nie naley odcza przewodw rozruchowych od akumulatora pomocniczego dopki uruchomiony silnik pracuje na biegu jaowym ze zwikszon prdkoci obrotow. Gdy prdko obrotowa zmniejszy si do normalnej" prdkoci biegu jaowego, wwczas mona odczy akumulator pomocniczy. Nie naley uruchamia silnika w zamknitym pomieszczeniu, gdy spaliny s toksyczne. POSUGIWANIE SI POSZCZEGLNYMI PRZYRZDAMI SAMOCHODU Zmiana biegw Mechaniczna skrzynka przekadniowa Skrzynka czterobiegowa Schemat zmiany biegw przedstawiono na rysunku 0.18A. Wczenie biegu wstecznego wymaga przesunicia dwigni do oporu w lewo, wcinicia jej do dou i przesunicia do przodu. Skrzynka piciobiegowa Schemat zmiany biegw przedstawiono na rysunkach 0.18B i 0.18C. W zalenoci od typu skrzynki, w celu wczenia biegu wstecznego naley: - w skrzynce typu A": w pooeniu neutralnym wcisn dwigni do dou, przesun jaw prawo, pokona opr spryny i przesun dwigni do tyu; - w skrzynce typu B": w pooeniu neutralnym podnie piercie umieszczony pod gak dwigni zmiany biegw, przesun dwigni do oporu w prawo, a nastpnie do tyu. Automatyczna skrzynka przekadniowa W niektrych wersjach samochodu zastosowano automatyczn skrzynk przekadniow typu CVT o cigej zmianie przeoenia, ktra nie powoduje szarpni podczas jazdy. Dwignia wyboru biegw Dwignia wyboru biegw moe zajmowa nastpujce pooenia (rys. 0.19). P" - postj (parking) Pozycj t mona wybiera jedynie podczas postoju samochodu. W tym pooeniu mona uruchamia silnik. Pooenie to powinno by wybrane po zaparkowaniu pojazdu. Wprowadzenie dwigni w to pooenie oraz wyprowadzenie jej z tego pooenia wymaga wcinicia dwigni wyboru biegw do dou. R" - bieg wsteczny

18

Przed przesuniciem w to pooenie naley zatrzyma samochd, nacisn na peda hamulca i wcisn dwigni do dou. Dwignia powinna by wprowadzana w to pooenie przy silniku pracujcym na biegu jaowym. N" - pooenie neutralne W tym pooeniu mona uruchamia silnik. Mona stosowa to pooenie podczas duszych zatrzyma przy silniku pracujcym na biegu jaowym, np. w korkach ulicznych; przed wybraniem tej pozycji naley unieruchomi samochd naciskajc peda hamulca lub wczajc hamulec awaryjny, w przeciwnym razie samochd zacznie samoczynnie jecha. D" normalna jazda do przodu Przesunicie dwigni z pooenia P" do pooenia D" wymaga zatrzymania samochodu, nacinicia pedau hamulca i wcinicia dwigni wyboru biegw. Zmiana przeoenia odbywa si samoczynnie i bezstopniowo, stosownie do nacisku na peda przyspieszenia i prdkoci jazdy. L" - - jazda do przodu z duym przeoeniem Zapewnia due przeoenia podczas wjazdu i zjazdu przy duych wzniesieniach, zapas mocy oraz umoliwia intensywne hamowanie silnikiem. Zmiany pooenia z L" na D" i odwrotnie mona dokonywa podczas jazdy samochodu. Uwaga. Samochd wyposaony w automatyczn skrzynk przekadniow podczas holowania wymaga ustawienia dwigni wyboru biegw w pooeniu N". Maksymalna prdko holowania wynosi 50 km/h; maksymalna odlego holowania 50 km. W razie koniecznoci holowania samochodu na wiksz odlego jego koa przednie naley umieci na wzku holowniczym.

Rys. 0.18. Schemat zmiany biegw skrzynki mechanicznej (rys. RTA) Askrzynka 4-biegowa, Bskrzynka 5-biegowa typu A", C skrzynka 5-biegowa typu B", R bieg wsteczny

Rys. 0.19. Dwignia wyboru biegw skrzynki automatycznej (opis w tekcie)

Rys. 0.20. Pooenia dwigni przecznika owietlenia i sygnalizacji (fot. RTA) FPwczone wiata pozycyjne, FC wczone wiata mijania, FR wczone wiata drogowe, ALwczony sygna wietlny, CDwczony prawy kierunkowskaz, CG wczony lewy kierunkowskaz owietlenia i sygnalizacji. W zestawie wskanikw zawieci si wwczas lampka kontrolna wczenia owietlenia zewntrznego (9, patrz rys. 0.9).

19

Owietlenie i sygnalizacja wiata pozycyjne Aby wczy wiata pozycyjne, naley przekrci w kierunku przeciwnym do ruchu wskazwek zegara do pierwszego pooenia (FP, rys. 0.20) przecznik obrotowy na dwigni przecznika wiata mijania Po przekrceniu przecznika obrotowego na dwigni przecznika owietlenia i sygnalizacji w kierunku przeciwnym do ruchu wskazwek zegara do drugiego pooenia (FC, rys. 0.20) zostaj wczone wiata mijania, jeli dwignia przecznika znajduje si w pooeniu bliszym kierownicy oraz kluczyk w wyczniku zaponu znajduje si w pooeniu II" (wczony zapon). wiata drogowe W celu wczenia wiate drogowych, w pooeniu (FC, rys. 0.20) przecznika obrotowego naley przesun dwigni przecznika owietlenia i sygnalizacji do pooenia (FR) przy wczonym zaponie (kluczyk w pooeniu II"). W zestawie wskanikw zawieci si wwczas lampka kontrolna wiate drogowych (10, patrz rys. 0.9). Przednie wiata przeciwmgowe Przednie wiata przeciwmgowe stanowi wyposaenie niektrych wersji samochodu. S wczane wycznikiem (13, patrz rys. 0.10), zawierajcym lampk kontroln ich wczenia, umieszczonym na tablicy rozdzielczej z lewej strony koa kierownicy. Tylne wiata przeciwmgowe Tylne wiata przeciwmgowe wcza si wycznikiem (12, patrz rys. 0.10), zawierajcym lampk kontrolnich wczenia, umieszczonym na tablicy rozdzielczej z lewej strony pokrte regulacji ogrzewania i przewietrzania wntrza. Tylne wiata przeciwmgowe dziaaj tylko wwczas, gdy s wczone wiata mijania lub wiata drogowe. Kierunkowskazy Przesunicie dwigni przecznika owietlenia i sygnalizacji w paszczynie rwnolegej do koa kierownicy w prawo powoduje wczenie prawego kierunkowskazu, a do dou lewego kierunkowskazu. wiata awaryjne W celu wczenia wiate awaryjnych naley wcisn przycisk wycznika, oznaczony symbolem trjkta, znajdujcy si w grnej czci kolumny kierownicy. Po wczeniu lampka kontrolna miga z czstoci wiate awaryjnych. Ponowne nacinicie przycisku powoduje wyczenie wiate awaryjnych. Sygna wietlny Przycignicie dwigni przecznika owietlenia i sygnalizacji w stron koa kierownicy do pooenia (AL, rys. 0.20) powoduje wczenie wiate drogowych. Zwolnienie tej dwigni powoduje wyczenie sygnau wietlnego. Korekcja ustawienia reflektorw Z lewej strony kolumny kierownicy znajduje si pokrto umoliwiajce korygowanie ustawienia reflektorw w paszczynie pionowej, aby niezalenie od obcienia samochodu wiata reflektorw waciwie owietfafy cfrog. Obrt pokrta zgodnie z kierunkiem ruchu wskazwek zegara powoduje podniesienie strumienia wiata w paszczynie pionowej, za obrt w kierunku przeciwnym do ruchu wskazwek zegara powoduje obnienie strumienia wiata w tej paszczynie. Lampa owietlenia wntrza Przecznik lampy owietlenia wntrza moe zajmowa trzy pooenia: przednie lampa wyczona; rodkowe cige wiecenie lampy; tylne wiecenie lampy po otwarciu drzwi.

20

Lampki do czytania Niektre wersje samochodw s wyposaone w dwie lampki do czytania, skierowane przed kierowc i pasaera. Kada z nich ma oddzielny wycznik (rys. 0.21 B). Mona take regulowa ich pooenie. Wymiana arwek Uwaga. Szka arwki halogenowej nie wolno chwyta bezporednio palcami. Naley j chwyta za porednictwem kawaka materiau nie pozostawiajcego nitek. W razie przypadkowego dotknicia szklanej czci arwki naley j przemy spirytusem. Do obu reflektorw naley zakada arwki jednakowego koloru (biae lub te).

Rys. 0.21. Lampa owietlenia wntrza Abez lampki do czytania, Bz lampkami do czytania Olampa wyczona, 1 wiecenie cige, 2wiecenie po otwarciu drzwi LC lampki do czytania, IGwycznik lewej lampki do czytania, IDwycznik prawej lampki do czytania

Rys. 0.22. Wymiana arwki wiate mijania i drogowego w reflektorze pojedynczym 1 arwka, 2 osona, 3zcze przewodw, 4zapinka sprysta

Wymiana arwki wiate mijania i drogowego reflektora pojedynczego Od strony przedziau silnika odczy elektryczne zcze (3, rys. 0.22). Zdj okrg oson (2). cisn koce sprystej zapinki (4) i wyj j z zaczepw. Wyj z reflektora arwk (1). Zaoy now arwk, wprowadzajc jej wystpy w odpowiednie wycicia gniazda. Zaoy spryst zapink i okrg oson. Podczy do arwki zcze elektryczne. Wymiana arwki wiate mijania i drogowego reflektora podwjnego Od strony przedziau silnika zdj oson (1, rys. 0.23). Odczy zcze (2) przewodw. Obrci w kierunku przeciwnym do ruchu wskazwek zegara tarcz (3) mocowania arwki. Wyj arwk (4). Zaoy now arwk, wprowadzajc jej wystpy w odpowiednie wycicia gniazda. Zaoy tarcz mocowania arwki, podczy zcze przewodw i zaoy oson ochronn.

21

Rys. 0.23. Wymiana arwki wiate mijania i drogowego w reflektorze podwjnym 1osona, 2 zcze przewodw, 3tarcza mocowania arwki, 4arwka

Rys. 0.24. Wymiana arwki wiata dalekiego zasigu w reflektorze podwjnym 1 osona, 2zapinka sprysta, 3arwka

Rys. 0.25. Wymiana arwki przedniego reflektora przeciwmgowego 1 zaczep lampy kierunkowskazu przedniego, 2zapinka sprysta, 3 spryna mocowania arwki przedniego wiata przeciwmgowego, 4arwka przedniego wiata przeciwmgowego

Wymiana arwki wiata dalekiego zasigu reflektora podwjnego Od strony przedziau silnika zdj oson (1, rys. 0.24), obracajc jaw kierunku przeciwnym do ruchu wskazwek zegara. Wyj spryst zapink (2) mocowania arwki, obracajc j w paszczynie poziomej. Wyj arwk i odczy zcze przewodw. Podczy zcze do nowej arwki. Zaoy now arwk i jej zapink spryst. Zaoy oson. Wymiana arwki przedniego wiata pozycyjnego reflektora pojedynczego Od strony przedziau silnika obrci w lewo oprawk arwki, znajdujc si w dolnej czci reflektora. Wyj oprawk wraz z arwk z reflektora. Wymieni arwk wiata pozycyjnego. Zaoy oprawk wraz z arwk do reflektora. Wymiana arwki przedniego wiata pozycyjnego reflektora podwjnego Od strony przedziau silnika wyj zapink spryst mocowania oprawki arwki wiata pozycyjnego. Wycign oprawk wraz z arwk. Wymieni arwk wiata pozycyjnego.

22

Zaoy oprawk wraz z arwk do reflektora. Zamocowa zapink spryst. Wymiana arwki reflektora przeciwmgowego Wsun wkrtak pod grny zaczep (1, rys. 0.25) lampy kierunkowskazu przedniego. Uwolni z zaczepu i wyj lamp kierunkowskazu przedniego. Odczepi spryst zapink (2) umieszczon we wnce lampy kierunkowskazu przedniego. Obrci reflektor przeciwmgowy. Wyj oson oprawki arwki. Rozczy zcze przewodw elektrycznych. cisn koce spryny (2) mocowania arwki przedniego wiata przeciwmgowego i wyj spryn z jej zaczepw. Wyj arwk (4). Zaoy now arwk i wykona wymienione poprzednio czynnoci w odwrotnej kolejnoci. Wymiana arwki kierunkowskazu przedniego reflektora pojedynczego Od wntrza przedziau silnika zwolni spryn (2, rys. 0.26) mocowania lampy kierunkowskazu przedniego. Wyj lamp kierunkowskazu na zewntrz samochodu. Obrci oprawk (3) arwki w lewo i wyj j z lampy kierunkowskazu wraz z arwk. Nacisn arwk, obrci j w lewo i wyj z oprawki. Postpowa w odwrotnej kolejnoci przy zakadaniu nowej arwki.

Rys. 0.26. Wymiana arwki kierunkowskazu przedniego w samochodzie z pojedynczym reflektorem (fot. RTA) 1 lampa kierunkowskazu, 2 spryna mocowania lampy kierunkowskazu, 3 oprawka arwki kierunkowskazu

Rys. 0.27. Wymiana arwki kierunkowskazu przedniego w samochodzie z podwjnym reflektorem 1 oprawka arwki kierunkowskazu

Wymiana arwki kierunkowskazu przedniego reflektora podwjnego W tej wersji lampy kierunkowskazw przednich s wbudowane w spoiler. Obrci oprawk (1, rys. 0.27) arwki od wntrza spojlera w kierunku przeciwnym do ruchu wskazwek zegara. Wyj arwk z oprawki i wymieni j. Zaoy oprawk do lampy kierunkowskazu przedniego i zamocowa przez obrt oprawki. Wymiana arwki kierunkowskazu bocznego

23

Wycignicie oprawki arwki kierunkowskazu bocznego wymaga jej obrcenia zgodnie z kierunkiem ruchu wskazwek zegara. Wymiana arwki tylnej lampy zespolonej Modele Escort 3- i 5-drzwiowe oraz Orion Otworzy drzwi tyu nadwozia (Escort) lub pokryw baganika (Orion). Do modeli 1992 w celu wyjcia zespou oprawy arwek naley nacisn na dwa zaczepy mocowania (1, rys. 0.28). Od modeli 1993 w celu wyjcia zespou oprawy arwek naley przesun do gry zatrzask (1, rys. 0.29) jej mocowania.

Rys. 0.28. Wymiana arwek tylnej lampy zespolonej samochodw Ford Escort i Orion do modeli 1992 (fot. RTA) 1 zaczepy mocowania zespou oprawy arwek, 2arwka tylnego wiata przeciwmgowego (tylko w lewej lampie), 3 arwka tylnego wiata pozycyjnego, 4arwka wiata hamowania, 5arwka kierunkowskazu tylnego, 6 arwka wiata cofania

Rys. 0.29. Wymiana arwek tylnej lampy zespolonej samochodw Ford Escort i Orion od modeli 1993 1 zatrzask mocowania zespou oprawy arwek, 2arwka tylnego wiata przeciwmgowego, 3 arwka kierunkowskazu tylnego, 4arwka wiata cofania, 5arwka tylnego wiata pozycyjnego

Wcisn niesprawn arwk w zesp oprawy, obrci j w lewo i wyj. Zaoy i zablokowa w zespole oprawy now arwk. Przy wkadaniu zespou oprawy wsun spryste zaczepy mocowania w ich prowadnice (do modeli 1992) lub odsun zatrzask i wcisn zesp oprawy (od modeli 1993) a do zatrzanicia. Zamkn drzwi tyu nadwozia (Escort) lub pokryw baganika (Orion). Escort Clipper Otworzy drzwi tyu nadwozia. Zdj oson zespou oprawy na kocu botnika. Nacisn zaczep (1, rys. 0.30) mocowania zespou oprawy do dou, unie i wyj zesp oprawy.

24

Rys. 0.30. Wymiana arwek tylnej lampy zespolonej modelu Escort Clipper 1.zaczep mocowania zespou oprawy arwek (naciskany przy wyjmowaniu), 2 arwka tylnego wiata pozycyjnego i wiata hamowania, 3arwka wiata cofania, 4 arwka kierunkowskazu tylnego, 5 arwka tylnego wiata przeciwmgowego (tylko w lewej lampie)

Rys. 0.31. Rozmieszczenie arwek tylnej lampy zespolonej modelu Escort Van 1 tylne wiato pozycyjne wiato hamowania, 2 kierunkowskaz tylny, 3wiato cofania, 4tylne wiato przeciwmgowe

Wymieni niesprawn arwk. Zamontowa zesp oprawy do lampy i zaoy oson zespou oprawy. Zamkn drzwi tyu nadwozia. Escort Van Z wntrza samochodu obrci w kierunku przeciwnym do ruchu wskazwek zegara oprawk mocujc niesprawn arwk. Rozmieszczenie arwek pokazano na rysunku 0.31. Wyj oprawk wraz z arwk. Wymieni niesprawn arwk. Zamontowa oprawk z arwk do lampy. Zamkn drzwi tyu nadwozia. Wymiana arwki owietlenia tablicy rejestracyjnej Za pomoc wkrtaka wyj lamp owietlenia tablicy rejestracyjnej z tylnego zderzaka. Odsun dwa spryste zaczepy (1, rys. 0.32) i wyj oprawk arwki. Obrci arwk w lewo i wyj j. Zaoy now arwk. Zamontowa oprawk do lampy. Zamontowa lamp do zderzaka tylnego. Wymiana arwki lampy owietlenia wntrza Ustawi przecznik lampy owietlenia wntrza w pooeniu rodkowym.

25

Rys. 0.32. Wymiana arwki lampy owietlenia tablicy rejestracyjnej (fot. RTA) 1 zaczepy spryste mocowania oprawki arwki

Rys. 0.33. Pooenia dwigni przecznika wycieraczek i spryskiwaczy szyb (fot. RTA) F piercie regulacji czstoci pracy przerywanej wycieraczki szyby przedniej 1 ciga praca wycieraczki szyby przedniej z normaln prdkoci, 2 ciga praca wycieraczki szyby przedniej ze zwikszon prdkoci, 3 przerywana praca wycieraczki szyby przedniej, 4wczony spryskiwacz szyby przedniej, 5wczona wycieraczka szyby tylnej, 6 wczony spryskiwacz szyby tylnej

Wsun wkrtak pod klosz lampy i wyj lamp. Wymieni niesprawn arwk. Zamontowa lamp do nadwozia. Przesun przecznik lampy w odpowiednie pooenie. Wycieraczki i spryskiwacze szyb Wycieraczka szyby przedniej Dwignia przecznika wycieraczek i spryskiwaczy szyb znajduje si po prawej stronie pod kierownic. Podczas pracy moe zajmowa trzy pooenia (rys. 0.33): (1) praca z normaln prdkoci; (2) praca ze zwikszon prdkoci; (3) praca przerywana, w niektrych wersjach z moliwoci regulacji czasu przerw przez obrt piercienia (F). Spryskiwacz szyby przedniej Nacinicie przycisku (4) na kocu dwigni przecznika uruchamia spryskiwacz szyby przedniej. Wycieraczka szyby tylnej W celu wczenia wycieraczki szyby tylnej naley pocign dwigni przecznika wycieraczek i spryskiwaczy szyb w kierunku kierownicy do pooenia (5). Spryskiwacz szyby tylnej Przesunicie dwigni przecznika wycieraczek i spryskiwaczy szyb do pooenia (6) powoduje wczenie spryskiwacza szyby tylnej. Zbiornik spryskiwaczy szyb Zbiornik spryskiwaczy szyb znajduje si po lewej stronie z przodu przedziau silnika. W celu sprawdzenia poziomu pynu do spryskiwania szyb naley zdj pokryw ze zbiornika wraz ze wskanikiem poziomu pynu. W zimie naley stosowa specjaln ciecz niezamarzajc. Do spryskiwania szyb nie wolno uywa pynu hamulcowego.

26

Ogrzewanie i przewietrzanie wntrza Nadmuch powietrza Do wntrza samochodu powietrze dostaje si przez kratki nadmuchu nieruchome (na przedni szyb, szyby boczne i na podog) oraz przez kratki nadmuchu o regulowanym kierunku i intensywnoci nadmuchu. Regulacja Trzy pokrta regulacji (rys. 0.34) s umieszczone pod rodkowymi kratkami nadmuchu powietrza. Regulacja temperatury Temperatur reguluje si lewym pokrtem (T). W pooeniu skrajnym lewym ogrzewanie jest wyczone, w pooeniu skrajnym prawym ogrzewanie jest maksymalne. Moliwa jest pynna zmiana poprzez wszystkie pooenia porednie. Regulacja nadmuchu rodkowe pokrto (S) umoliwia wybr trzech prdkoci pracy dmuchawy oraz jej wyczenie.

Rys. 0.34. Pokrta regulacji ogrzewania i przewietrzania wntrza Tregulacja temperatury, S regulacja intensywnoci nadmuchu, R regulacja rozdziau powietrza Ozamknity wlot powietrza do wntrza, 1 nadmuch na szyb przedni, 2 nadmuch na szyb przedni! na podog, 3 nadmuch na podog

Rys. 0.35. Pokrta regulacji ogrzewania, przewietrzania i klimatyzacji wntrza Tregulacja temperatury, R regulacja rozdziau powietrza, Sregulacja intensywnoci nadmuchu, A/C lampka kontrolna wczenia klimatyzacji

Regulacja rozdziau powietrza Prawe pokrto (R) ustawione w pooeniu: - skrajnym lewym (0) zamyka nadmuch powietrza (cakowite wyczenie przewietrzania wymaga ponadto zamknicia rodkowych i bocznych kratek nadmuchu przez przekrcenie do dou ich pokrte); - obrt pokrta w prawo kieruje nadmuch na szyb przedni(strzaka do gry), na szyb przedni i na podog (dwie strzaki przeciwnie skierowane), na podog (strzaka do dou). Ukad z klimatyzacj wntrza Uruchamianie klimatyzacji Nacinicie pokrta regulacji dmuchawy (S, rys. 0.35) powoduje wczenie klimatyzacji i zawiecenie lampki kontrolnej (A/C). Klimatyzacja dziaa wycznie podczas pracy silnika oraz gdy jest wczona dmuchawa. Dziaanie klimatyzacji Wewntrz samochodu mona uzyska temperatur nisz ni temperatura otoczenia, gdy dmuchawa jest wczona (pokrto obrcone w prawo) i jest wczona klimatyzacja. Jeeli temperatura wewntrz samochodu jest zbyt niska, naley przekrci pokrto regulacji temperatury (lewe) w prawo. Przy przejedaniu przez zakurzony lub zadymiony odcinek drogi, a take w celu przyspieszenia uzyskania wymaganej temperatury wewntrz nadwozia, naley przekrci pokrto regulacji dmuchawy (S) w lew stron. Wentylator bdzie wwczas pobiera powietrze nie z otoczenia lecz z wntrza samochodu i toczy je ponownie do wntrza po ewentualnym nagrzaniu lub ochodzeniu. Po uzyskaniu odpowiedniej temperatury wewntrz samochodu lub po wyjechaniu z opisanego odcinka drogi naley przekrci rodkowe pokrto (S) w prawe pooenie.

27

Ogrzewanie szyby przedniej W niektrych wersjach wyposaenia wystpuje ogrzewanie szyby przedniej. Wycznik suwakowy i lampka kontrolna wczenia znajduj si pod lew boczn kratk nadmuchu powietrza. Uwaga. Ogrzewanie szyby przedniej powinno by wczane tylko podczas pracy silnika i wyczane natychmiast po jej odmroeniu. Urzdzenie to pobiera duo energii elektrycznej i szybko rozadowuje akumulator. Ogrzewanie szyby tylnej Wycznik suwakowy i lampka kontrolna wczenia znajduj si na tablicy rozdzielczej z prawej strony kierownicy (11, patrz rys. 0.10). Uwaga. Ogrzewanie szyby tylnej powinno by wczane tylko podczas pracy silnika i wyczane natychmiast po jej odmroeniu. Urzdzenie to pobiera duo energii elektrycznej i szybko rozadowuje akumulator. Podczas czyszczenia wewntrznej powierzchni szyby tylnej naley zwraca uwag, aby nie uszkodzi cienkich drutw oporowych. Umieszczanie na tylnej pce przedmiotw o ostrych krawdziach rwnie moe spowodowa ich uszkodzenie. Drzwi Centralne blokowanie drzwi (zamek centralny) W niektrych wersjach wyposaenia wystpuje centralne blokowanie drzwi, tzw. zamek centralny. Urzdzenie to umoliwia jednoczesne zablokowanie wszystkich drzwi samochodu. Z zewntrz jest uruchamiane kluczykiem zamka. Od wewntrz przyciskiem blokowania drzwi od strony kierowcy. Zamki pokrywy baganika oraz pokrywy wlewu paliwa mog by otwierane wycznie kluczykiem. Uwaga. W uchwycie kluczyka znajduje si lampka uatwiajca w ciemnociach woenie go do otworu zamka. Lampka ta wieci si przy naciskaniu wierzchoka uchwytu kluczyka. W celu wymiany baterii lub arwki naley nacisn na uchwycie kluczyka owal z napisem Ford". Zablokowanie wewntrznego otwierania drzwi tylnych Tylne drzwi boczne mona zabezpieczy przed otwarciem od wewntrz, np. przez dzieci przewoone na tylnym siedzeniu. W tym celu naley przesun dwigni, umieszczon na tylnej stronie tych drzwi, do pooenia (1, rys. 0.36). Otwieranie drzwi tyu nadwozia lub pokrywy baganika Aby otworzy drzwi tyu nadwozia lub pokryw baganika: - z zewntrz, naley woy kluczyk do otworu zamka i obrci go zgodnie z kierunkiem ruchu wskazwek zegara. - z wntrza samochodu, naley pocign do gry dwigni (rys. 0.37) znajdujc si z lewej strony przy siedzeniu kierowcy.

Rys. 0.36. Pooenia dwigni blokowania zamka tylnych drzwi bocznych 1 zablokowanie moliwoci otwarcia drzwi od wewntrz, 2 moliwe otwarcie drzwi od wewntrz

Rys. 0.37. Dwignia otwierania zamka pokrywy baganika

28

Rys. 0.38. Przyciski elektrycznego sterowania szyb drzwi bocznych AVdrzwi przednie, AR drzwi tylne, Ootwieranie, Fzamykanie, C przycisk uniemoliwienia sterowania szyb za pomoc przyciskw drzwi tylnych

Elektryczne sterowanie szyb drzwi bocznych Szyby drzwi przednich Przyciski przecznikw (AV, rys. 0.38) sterowania szyb tych drzwi s umieszczone na rodkowej konsoli midzy przednimi siedzeniami. Szyba w drzwiach kierowcy moe by podniesiona lub opuszczona cakowicie jednym przyciniciem przecznika. Szyby drzwi tylnych Przyciski przecznikw (AR) sterowania szyb tych drzwi przez osoby siedzce z przodu s umieszczone midzy przyciskami sterowania szyb drzwi przednich. Przyciski sterowania szyb drzwi tylnych dla pasaerw siedzcych z tyu s umieszczone na tylnych drzwiach bocznych. Dodatkowy przycisk (C), umieszczony obok dwigni hamulca awaryjnego, uniemoliwia elektryczne sterowanie szyb za pomoc przyciskw umieszczonych w tylnych drzwiach bocznych. Dach otwierany Niektre wersje samochodu s wyposaone w otwierany dach. Mechanizm rczny Korbka rcznego mechanizmu otwierania dachu znajduje si w schowku midzy osonami przeciwsonecznymi nad przedni szyb (rys. 0.39A). W celu otwarcia (przesunicia do tyu) dachu naley obraca korbk w kierunku przeciwnym do ruchu wskazwek zegara. Obracanie zgodnie z kierunkiem ruchu wskazwek zegara powoduje zamknicie (zasunicie) dachu. W celu uchylenia zamknitego dachu naley obrci korbk w prawo poza wyczuwalny opr. Obrt w lewo do oporu powoduje zamknicie uchylonego dachu. Po kadym uyciu korbk naley umieci w jej schowku. Mechanizm elektryczny W celu otwarcia zamknitego dachu naley nacisn tylncz przecznika umieszczonego midzy osonami przeciwsonecznymi (rys. 0.39C). Nacinicie przedniej czci wycznika powoduje zamknicie dachu. Nacinicie przy zamknitym dachu przedniej czci wycznika powoduje jego uchylenie, za nacinicie jego czci tylnej zamknicie. Skadany dach wersji kabriolet Rczne skadanie i podnoszenie dachu Odblokowanie Z obu stron wcisn kciukiem zaczepy (1, rys. 0.40) i wycign na d uchwyty (2). Pocign za uchwyty i uwolni rygle dachu od zaczepw nad przedni szyb. Skadanie dachu Usun wszelkie przedmioty ze schowka przeznaczonego na zoony dach. Zdj pokrowiec znajdujcy si za oparciem siedzenia tylnego. Podnie przedni cz dachu i skada go ku tyowi (rys. 0.41). Po zoeniu dachu nacisn przednie i tylne czci jego usztywnie a do zatrzanicia mechanizmu blokujcego (rys. 0.42).

29

Rys. 0.39. Dach otwierany Amechanizm rczny, B uchylenie dachu, Cmechanizm elektryczny, O otwieranie, F + E zamykanie lub uchylanie

Rys. 0.40. Odblokowanie skadanego dachu wersji kabriolet 1 zaczepy, 2 uchwyty

Zakadanie pokrowca Zaczynajc od tyu zaoy pokrowiec na zoony dach. Nacign, wygadzi pokrowiec i zaczynajc od rodka wciska kolejno zatrzaski mocujce pokrowiec (rys. 0.43). Podnoszenie dachu Odpi kolejno zatrzaski pokrowca i zdj go. Umieci pokrowiec w baganiku.

30

Rys. 0.41. Skadanie dachu wersji kabriolet

Rys. 0.42. Blokowanie zoonego dachu wersji kabriolet

Rys. 0.43. Zaoony pokrowiec zoonego dachu wersji kabriolet

Rys. 0.44. Podnoszenie dachu wersji kabriolet Ldwignia blokowania

31

Rys. 0.45. Blokowanie podniesionego dachu wersji kabriolet 1 dach odblokowany, 2 dach zablokowany

Z obu stron dachu pocign do przodu dwignie blokowania (L, rys. 0.44). Podnie dach i docign jego przednicz do szyby przedniej. Opuci dwa uchwyty (1, rys. 0.45) i doprowadzi do zaczepienia rygli dachu o zaczepy nad przedni szyb. Podnie uchwyty do gry (2, rys. 0.45) a do ich zablokowania. Elektryczne skadanie i podnoszenie dachu Uwaga. Ze wzgldw bezpieczestwa skadanie i podnoszenie dachu wersji kabriolet naley wykonywa wycznie podczas postoju samochodu. Odblokowanie Z obu stron wcisn kciukiem zaczepy i wycign na d uchwyty (patrz rys. 0.40). Pocign za uchwyty i uwolni rygle dachu od zaczepw nad przedni szyb. Skadanie dachu Usun wszystkie przedmioty znajdujce si w schowku przeznaczonym na zoony dach. Zdj pokrowiec za oparciem tylnego siedzenia. Przekrci w stacyjce kluczyk do pooenia l". Naciska przycisk na konsoli rodkowej (2, rys. 0.46) a do cakowitego zoenia dachu. Zakadanie pokrowca Nasun pokrowiec na zoony dach, zaczynajc od tyu.

Rys. 0.46. Przycisk sterowania elektrycznego skadania i podnoszenia dachu wersji kabriolet 1 podnoszenie dachu, 2 skadanie dachu

Rys. 0.47. Rczne podnoszenie dachu w razie niesprawnoci mechanizmu elektrycznego wersji kabriolet

32

Nacign, wygadzi pokrowiec i zaczynajc od rodka wciska kolejno zatrzaski mocujce pokrowiec. Podnoszenie dachu Odpi kolejno zatrzaski pokrowca i zdj go. Umieci pokrowiec w baganiku. Z obu stron dachu pocign do przodu dwignie blokowania (L, patrz rys. 0.44). Podnie dach i docign jego przednicz do szyby przedniej. Opuci dwa uchwyty (1, patrz rys. 0.45) i doprowadzi do zaczepienia rygli dachu o zaczepy nad przedni szyb. Podnie uchwyty do gry (2, patrz rys. 0.45) a do ich zablokowania. Awaryjne podnoszenie dachu W razie niesprawnoci elektrycznego mechanizmu skadania i podnoszenia dachu mona zamkn dach postpujc w nastpujcy sposb. Zdj pokrowiec ze zoonego dachu i schowa go do baganika. Otworzy pokryw pompy hydraulicznej z lewej strony pomieszczenia bagaowego i obraca do oporu w kierunku przeciwnym do ruchu wskazwek zegara dwigni w ksztacie litery T (rys. 0.47). Korzystajc z pomocy drugiej osoby, pocign obie dwignie blokujce i powoli podnie dach. Zamocowa dach do zaczepw nad przedni szyb i zablokowa uchwyty (2, patrz rys. 0.45). Obraca dwigni w ksztacie litery T (patrz rys. 0.47) do oporu zgodnie z kierunkiem ruchu wskazwek zegara i zaoy zdjt uprzednio pokryw. Regulacja pooenia kierownicy W celu zmiany pooenia koa kierownicy naley obrci do dou znajdujc si z lewej strony kolumny kierownicy dwigni (21, patrz rys. 0.10). Pocign do siebie lub odepchn koo kierownicy, a do ustawienia go w podanym pooeniu i obrci do gry dwigni blokowania jego pooenia. Regulacj t naley wykonywa wycznie podczas postoju samochodu. Siedzenia przednie Regulacja wzduna Unie do gry dwigni umieszczonpo zewntrznej stronie siedzenia przedniego (rys. 0.48). Ustawi siedzenie w odpowiednim pooeniu i zwolni dwigni. Przemieci nieznacznie siedzenie do przodu lub do tyu a do zablokowania jego pooenia wzdunego. Regulacja pochylenia oparcia W celu zmiany pochylenia oparcia naley obrci w odpowiednistron pokrto umieszczone z boku siedzenia (rys. 0.49).

Rys. 0.48. Regulacja wzduna ustawienia siedzenia przedniego

33

Rys. 0.49. Regulacja pochylenia oparcia siedzenia przedniego

Regulacja wysokoci siedziska siedzenia kierowcy W niektrych wersjach samochodu mona regulowa wysoko siedziska siedzenia kierowcy. W tym celu naley przesun do przodu lub do tyu dwigni (rys. 0.50) umieszczon przed dwigni regulacji wdunej. Regulacja wygicia ldwiowego oparcia W celu zmiany wygicia ldwiowego oparcia naley odpowiednio obrci pokrto umieszczone po zewntrznej stronie ramy oparcia (rys. 0.51). Odchylanie oparcia siedzenia przedniego wersji trzydrzwiowej Podniesienie dwigni umieszczonej po zewntrznej stronie boku oparcia siedzenia przedniego (rys. 0.52) umoliwia odchylenie oparcia siedzenia przedniego w celu umoliwienia dostpu do tylnego siedzenia. Siedzenie tylne Skadanie oparcia W celu zoenia oparcia siedzenia tylnego naley przesun do tyu dwigni (rys. 0.53) umieszczon na grnej czci oparcia (Escort) lub pocign za uchwyt (rys. 0.54) w przedziale baganika (Orion) i zoy jedn lub obie czci oparcia.

Rys. 0.50. Regulacja wysokoci siedziska siedzenia kierowcy

Rys. 0.51. Regulacja wygicia ldwiowego siedzenia przedniego

Rys. 0.52. Skadanie oparcia siedzenia przedniego wersji trzydrzwiowej

34

Rys. 0.53. Dwignia odblokowania oparcia siedzenia tylnego modelu Escort (fot. RTA)

Rys. 0.54. Uchwyt odblokowania tylnego oparcia modelu Orion (fot. RTA)

Oparcie siedzenia tylnego moe by zoone czciowo (bez skadania siedziska) lub cakowicie (po uprzednim zoeniu siedziska). Skadanie siedziska W celu zoenia siedziska siedzenia tylnego naley pocign za uchwyt (patrz rys. 0.55) w rodkowej czci siedzenia i obrci siedzisko siedzenia tylnego w kierunku siedze przednich. Wyjmowanie pki tylnej Odczepi od uchwytu w pokrywie baganika linki podtrzymujce pk tyln. Wyj oba sworznie pki z rowkw w nadwoziu. Wycign pk do tyu.

Rys. 0.55. Skadanie siedziska siedzenia tylnego (fot. RTA)

Pasy bezpieczestwa Regulacja wysokoci punktw mocowania pasw przednich Nacisn na przycisk blokowania i przesun punkt mocowania pasa na jedn z piciu wysokoci tak, aby pas przechodzi ponad rodkiem ramienia osoby siedzcej na przednim siedzeniu (rys. 0.56).

35

Lusterka wsteczne Lusterko wewntrzne W celu uniknicia olniewania kierowcy wiatami samochodu jadcego z tyu naley nacisn dwigni umieszczon pod lusterkiem. Lusterka zewntrzne Regulacja rczna Ustawienie lusterka mona regulowa za pomoc maej dwigni umieszczonej w przedniej czci drzwi przednich. Regulacja elektryczna

Rys. 0.56. Regulacja wysokoci grnego punktu mocowania pasa bezpieczestwa siedzenia przedniego

Przycisk elektrycznej regulacji jest umieszczony w poszyciu drzwi kierowcy. Obrt przycisku pozwala na wybr rodzaju lusterka zewntrznego, ktrego ustawienie ma by regulowane. Przesunicie przycisku powoduje zmian ustawienia lusterka. Uwaga. Lustra lusterek zewntrznych s ogrzewane elektrycznie rwnoczenie z ogrzewaniem szyby tylnej. Wymiana koa Koo zapasowe, podnonik i narzdzia Podnonik i narzdzia s umieszczone: w modelach Orion, Escort i Escort Clipper w tarczy koa zapasowego; w modelu Escort Van na pododze skrzyni adunkowej, za fotelem pasaera. Koo zapasowe znajduje si: w modelach Orion i Escort pod wykadzin podogi baganika (rys. 0.57); w modelu Escort Clipper - - pod podog baganika (rys. 0.58); w modelu Escort Van w specjalnym koszu pod spodem samochodu. Kosz ten jest utrzymywany przez hak przechodzcy przez podog i zamocowany za pomoc ruby we wntrzu baganika. W celu wyjcia koa zapasowego w modelu Escort Van naley wykona nastpujce czynnoci. Otworzy tylne drzwi. Podnie wykadzin podogi. Kluczem do nakrtek k odkrci o 6 do 8 obrotw rub mocowania haka przytrzymujcego kosz koa zapasowego. Unie nieco tyln cz kosza i wyj podtrzymujcy go hak. Wyj koo zapasowe.

36

Rys. 0.57. Miejsce umieszczenia koa zapasowego, podnonika i klucza do nakrtek k w modelach Escort i Orion (fot. RTA)

Rys. 0.58. Sposb mocowania podogi baganika w modelu Escort Clipper ouverture - otwarcie, fermeture - zamknicie

Rys. 0.59. Sposb zaoenia podnonika (fot RTA)

W celu zaoenia kosza naley pooy koo stron zewntrzn na ziemi, woy w tej pozycji do kosza, zaczepi hak o tylncz kosza i dokrci do oporu rub mocowania kosza od strony przedziau bagaowego. Opuci wykadzin podogi i zamkn tylne drzwi. Czynnoci wymiany koa Ustawi samochd na moliwie twardej, poziomej i rwnej nawierzchni. Zacign dwigni hamulca awaryjnego i wczy w skrzynce mechanicznej 1. bieg, za w skrzynce automatycznej ustawi dwigni wyboru biegw w pooeniu P".

37

Wyj podnonik i klucz do nakrtek k oraz koo zapasowe. Ustawi gowic podnonika w odpowiednim miejscu pod samochodem (patrz rys. 0.6 i 0.59) i podnie nieco samochd tak, aby opona wymienianego koa dotykaa do nawierzchni. Za pomoc koca klucza do k zdj ozdobn oson tarczy koa. Poluzowa nakrtki mocowania tarczy koa (nie wykrca cakowicie). Podnie samochd tak, aby opona nie dotykaa do nawierzchni. Odkrci i zdj nakrtki mocowania tarczy koa. Zdj koo. Zaoy koo zapasowe. Przykrci nakrtki bez ich ostatecznego do-rcania. Opuci i wyj podnonik. Dokrci nakrtki mocowania koa waciwym momentem. Zaoy ozdobn oson tarczy koa. Silnie nacisn, aby zaskoczyy spryste zaczepy mocujce. Moliwie szybko naprawi uszkodzone ogumienie i zaoy naprawione koo na poprzednie miejsce. Uwaga. Ze wzgldw bezpieczestwa nie wolno przebywa pod samochodem podpartym na podnoniku. OBSUGA BIECA Olej silnikowy Sprawdzanie poziomu Poziom oleju w misce olejowej silnika naley sprawdza co 500 km przebiegu oraz przed kad dalsz podr. Samochd powinien sta na rwnej, poziomej nawierzchni. Poziom oleju naley sprawdza przy zimnym silniku lub po kilku minutach od zatrzymania silnika. Wyj i wytrze wskanik poziomu oleju (rys. 0.60 i 0.61).

Rys. 0.60. Wskaniki poziomu oleju silnikw benzynowych

38

Rys. 0.61. Sprawdzanie poziomu oleju w silniku wysokoprnym (fot. RTA) 1 wskanik poziomu oleju

Wcisn wskanik do oporu w prowadnicy, wyj ponownie i odczyta poziom oleju. W razie potrzeby uzupeni ilo oleju w silniku tak, aby nie przekroczy poziomu maksymalnego zaznaczonego na wskaniku poziomu oleju. Wymiana Olej naley wymienia co 20 000 km w silniku benzynowym omiozaworowym (CVH), co 15 000 km w silniku benzynowym szesnastozawo-rowym i co 10 000 km w silniku wysokoprnym albo co najmniej raz do roku (niezalenie od przebiegu). Podczas wymiany oleju silnik powinien by ciepty. Zdj korek wlewu oleju do silnika (rys. 0.62). Odkrci korek spustu oleju w misce olejowej (V, rys. 0.63) i pozwoli na spynicie oleju do podstawionego uprzednio naczynia. Oczyci otwr spustu oleju w misce olejowej, wkrci korek zaopatrzony w now uszczelk i dokrci go. Wymieni filtr oleju (patrz nastpny opis) i wla olej, nie przekraczajc maksymalnego poziomu. Zaoy korek wlewu oleju do silnika. Filtr oleju Filtr oleju naley wymienia podczas kadej wymiany oleju w silniku. Za pomoc specjalnego klucza do filtrw odkrci i wyj filtr oleju (F, rys. 0.63). Oczyci powierzchni przylegania uszczelki filtru oleju na silniku, powlec uszczelk nowego filtru olejem i przykrci go. Dokrci filtr rk zgodnie z instrukcj podan na jego obudowie. Sprawdzi poziom i w razie potrzeby uzupeni ilo oleju w misce olejowej.

Rys. 0.62. Korki wlewu oleju akorek wciskany silnikw benzynowych 1,1 oraz 1,3 typu HCS, b korek wciskany silnikw benzynowych 1,4 oraz 1,6 typu CVH, ckorek wkrcany silnikw benzynowych 1,6 i 1,8 DOHC 16V typu Zeta oraz silnika wysokoprnego

39

Rys. 0.63. Usytuowanie korka spustu oleju (V) oraz filtru oleju (F) w silniku wysokoprnym (fot. RTA)

Ciecz chodzca Sprawdzanie poziomu Poziom cieczy chodzcej w zbiorniku wyrwnawczym naley sprawdza przy zimnym silniku. Poziom cieczy powinien znajdowa si na wysokoci znaku MAX" na cianie zbiornika (rys. 0.64 i 0.65). Jeeli znajduje si w pobliu znaku MIN, naley sprawdzi szczelno ukadu chodzenia i uzupeni jego ilo. Uwaga. Nie wolno odkrca korka zbiornika wyrwnawczego ukadu chodzenia, gdy silnik jest gorcy. Naley odczeka co najmniej 10 min.

Rys. 0.64. Zbiornik wyrwnawczy ukadu chodzenia

Rys. 0.65. Usytuowanie zbiornika wyrwnawczego ukadu chodzenia w przedziale silnika wysokoprnego (fot. RTA)

Nastpnie odkrci korek najpierw tylko o 1 obrt, aby umoliwi zmniejszenie cinienia w ukadzie chodzenia. Odczeka chwil i cakowicie odkrci ten korek. Ilo cieczy chodzcej naley uzupenia mieszanin (w stosunku 1:1) wody i specjalnej cieczy niezamarzajcej.

40

Filtr powietrza Wymiana wkadu Odkrci ruby lub odpi zaczepy spryste mocowania pokrywy filtra powietrza. Zdj pokryw filtru i wyj wkad filtru (rys. 0.66). Zaoy nowy wkad filtru powietrza i zamontowa pokryw tego filtru. Olej przekadniowy w skrzynce automatycznej Sprawdzanie poziomu Poziom oleju naley sprawdza co 20 000 km przebiegu lub raz do roku. Ustawi samochd na poziomej, twardej i rwnej nawierzchni. Podczas pracy silnika na biegu jaowym przemieci trzykrotnie dwigni wyboru biegw przez wszystkie pooenia. Ustawi dwigni wyboru biegw w pooeniu P" i pozostawi silnik pracujcy na biegu jaowym przez co najmniej 1 minut. Przy pracujcym na biegu jaowym silniku wyj wskanik poziomu oleju automatycznej skrzynki przekadniowej. Wytrze wskanik czyst szmatk nie pozostawiajc woskw, woy go do oporu i ponownie wyj. Odczyta poziom oleju, ktry powinien zawiera si midzy znakami MIN" i MAX" zaznaczonymi na wskaniku poziomu oleju (rys. 0.67). W razie potrzeby uzupeni ilo oleju w skrzynce automatycznej, wlewajc olej przez otwr wskanika poziomu oleju przy nie pracujcym silniku. Uwaga. Naley koniecznie stosowa olej do przekadni automatycznych zalecany przez producenta pojazdu - - Ford ESP-M2C 166-H. Uycie innego rodzaju oleju grozi powanym uszkodzeniem automatycznej skrzynki przekadniowej. Podczas uzupeniania iloci oleju nie wolno przekroczy poziomu maksymalnego zaznaczonego na wskaniku poziomu.

Rys. 0.66. Wymiana wkadu filtru powietrza silnika wysokoprnego (fot. RTA)

Rys. 0.67. Wskanik poziomu oleju automatycznej skrzynki przekadniowej

Olej w ukadzie kierowniczym ze wspomaganiem Sprawdzanie poziomu

41

Poziom oleju w ukadzie kierowniczym ze wspomaganiem naley sprawdza przy nie pracujcym silniku. Przy nie rozgrzanym oleju w ukadzie kierowniczym jego poziom powinien znajdowa si midzy znakami MIN" oraz MAX COLD" widocznymi na cianie zbiornika (rys. 0.68). Poziom oleju rozgrzanego do normalnej temperatury pracy powinien zawiera si midzy znakami MIN" i MAX HOT". Uwaga. W niektrych wersjach na zbiorniku oleju ukadu kierowniczego ze wspomaganiem wystpuj tylko znaki MIN" i MAX". Wwczas naley przyj, e przy rozgrzanym do normalnej temperatury pracy oleju jego poziom powinien siga znaku MAX". Po obnieniu si poziomu do znaku MIN" naley uzupeni ilo oleju w zbiorniku, stosujc olej zalecany przez producenta pojazdu (Ford ESP-M2C 166-H). Pyn hamulcowy Sprawdzanie poziomu Jeeli poziom pynu hamulcowego obniy si do znaku MIN" na zbiorniku (rys. 0.69) lub zawieci si lampka kontrolna zbyt niskiego poziomu pynu hamulcowego, naley uzupeni pyn hamulcowy w zbiorniku, nie przekraczajc poziomu maksymalnego. Jeeli konieczno uzupeniania cieczy wystpuje czsto, naley sprawdzi szczelno ukadu hamulcowego.

Rys. 0.68. Zbiornik oleju do wspomagania ukadu kierowniczego Apoziom maksymalny przy temperaturze normalnej pracy, B poziom maksymalny na zimno, C poziom minimalny na zimno

Rys. 0.69. Zbiornik pynu hamulcowego

42

Rys. 0.70. Usytuowanie zbiornika pynu hamulcowego w przedziale silnika wysokoprnego (fot. RTA)

Uwaga. Pyn hamulcowy jest szkodliwy dla zdrowia i niszczy powok lakierow nadwozia. Wymiana Pyn hamulcowy naley wymienia co 3 lata. Ogumienie Sprawdzanie cinienia Cinienie powietrza w ogumieniu naley sprawdza co miesic lub przed kad dalsz podr. Podczas sprawdzania cinienia ogumienie powinno by zimne. Waciwe wartoci cinienia w ogumieniu podano w rozdziale 14.1. Sprawdzanie zuycia bienika Naley regularnie sprawdza zuycie bienika i stan opon. Gdy wskaniki zuycia bienika zrwnaj si z powierzchni bienika lub jeli wysoko bienika jest mniejsza ni 1,5 mm, ogumienie naley wymieni.

43

SILNIKI BENZYNOWE OMIOZAWOROWE 1,4dm3 i 1,6dm3

1.1. CHARAKTERYSTYKA TECHNICZNA
DANE OGLNE S to silniki o zaponie iskrowym, czterosuwowe, czterocylindrowe, rzdowe, usytuowane poprzecznie z przodu samochodu. Wa rozrzdu, zamontowany w gowicy, jest napdzany paskiem zbatym od wau korbowego. Oznaczenie rodziny silnikw CVH (Compound Valve Hemispherical) dotyczy konstrukcji gowicy pkulista komora spalania i zawory ustawione w dwch rzdach, tworzce ukad V". Podstawowe parametry
Oznaczenie silnika Typ silnika rednica cylindra (mm) Skok toka (mm) Pojemno skokowa (cm3) Stopie sprania Cinienie sprania (MPa) Moc maksymalna: wg ISO (kW/Obr/min) - wg DIN (KM/obr/min) Moment maksymalny: - wg ISO (N-m/obr/min) - wg DIN (kGm/obr/min) 108/4000 11/4000 103/4000 10,5/4000 130/4000 13,3/4000 126/4000 12,8/4000 141/4000 14,4/4000 138/4000 14/4000 54/5500 73/5500 52/5600 71/5600 66/5800 90/5800 79/6000 108/6000 77/6000 105/6000 1.4LC CVH2V FUH 77,24 74,3 1392 8,5 1 ,2 do 1 ,4 9,5 1,2 do 1,4 1.4LC CVH CFI F6F/F6G 1.6HC CVH2V LUK 1.6HC CVH2V LUJ 79,96 79,52 1596 9,75 1.6HC CVH EFI LJE 1,6HC CVH EFI LJF

GOWICA Gowica jest odlana ze stopu aluminium, ma pkuliste komory spalania i charakteryzuje si poprzecznym przepywem gazw. Zawory, ustawione w dwch rzdach, tworzce ukad V", s uruchamiane za porednictwem popychaczy hyd raulicznych i dwigni dwustronnych. Wa rozrzdu jest uoyskowany bezporednio w gowicy. Oznaczenia identyfikacyjne gowicy: silnik 1,4dm3 ganikowy (typu FUH): 89SF6090AB; silnik 1,4 dm3 z wtryskiem benzyny (typu F6F oraz F6G): 89SM6090CA; silnik 1,6 dm3 ganikowy (typu LUK oraz LUJ): 88SM6090DA; silnik 1,6dm3 z wtryskiem benzyny: 89SM6090BB. Pojemno komory spalania: silniki 1,4dm3 (wszystkie typy): 38,88 do 41,88 cm3; silniki 1,6 dm3 ganikowe (typu LUK oraz LUJ): 47,36 do 50,36 cm3; silniki 1,6 dm3 z wtryskiem benzyny (typu LJE oraz LJF): 53,36 do 55,38 cm3. Minimalna gboko komr spalania po obrbce dolnej paszczyzny gowicy: silniki 1,4dm3: 17,4 mm; silniki 1,6dm3: 19,1 mm. Maksymalna niepasko dolnej paszczyzny gowicy: 0,15 mm. Maksymalna gboko obrbki dolnej paszczyzny gowicy: 0,30 mm. rednica otworw gniazd popychaczy hydraulicznych: nominalna: 22,235 do 22,265 mm; naprawcza: 22,489 do 22,519 mm. rednica gniazd oysk wau rozrzdu (mm)

44

Numer oyska

Wymiar nominalny 44,783 do 44,808 45,033 do 45,058 45,283 do 45,308 45,533 do 45,558 45,783 do 45,808

Wymiar naprawczy 45, 163 do 45,188 45,41 3 do 45,438 45,663 do 45,668 45,91 3 do 45,983 46, 163 do 46, 188

12345

Uszczelka gowicy Uszczelka gowicy jest montowana w stanie suchym stron z oznaczeniem TOP" skierowan do gowicy. Zawory Wykonane ze stali stopowej zawory, ustawione w ukadzie V", s uruchamiane za porednictwem popychaczy hydraulicznych i dwustronnych dwigni zaworw. Wymiary zaworw (mm)
Zawory Dugo zaworu - silnik 1,4 - silnik 1,6 rednica grzybka - silnik 1,4 - silnik 1,6 rednica trzonka - nominalna - naprawcza + 0,2 - naprawcza + 0,4 Wznios zaworu - silnik 1,4 - silnik 1,6 (ganikowy) - silnik 1,6 (wtryskowy) 9,3 do 9,7 9,5 do 9,9 10,3 do 10,7 8,025 do 8,043 8,225 do 8,243 8,425 do 8,443 7,999 do 8,017 8,199 do 8,217 8,399 do 8,417 39,90 do 40,10 41,90 do 42,10 33,90 do 34,10 36,90 do 37,10 136,29 do 136,75 134,54 do 135,00 132,97 do 133,43 131,57 do 132,03 Dolotowe Wylotowe

Dziki zastosowaniu popychaczy hydraulicznych luzu zaworw nie reguluje si rcznie. Gniazda zaworw Gniazda zaworw s wstawiane w gowic. Kt przylgni: 45 30'. Szeroko przylgni: 1,75 do 2,32 mm. Kt podcicia grnego gniazd zaworw dolotowych i wylotowych: - nominalny: 30; naprawczy: 15. Kt podcicia dolnego gniazd zaworw dolotowych: nominalny: 77; naprawczy: 75. Kt podcicia dolnego gniazd zaworw wylotowych: nominalny: 70; naprawczy: 70. Uwaga. Gniazda zaworw wylotowych s wykonane z materiau, ktry nie poddaje si obrbce za pomoc klasycznych narzdzi. Prowadnice zaworw Wykonane z eliwa stopowego prowadnice zaworw s wciskane w gowic. rednica wewntrzna prowadnicy zaworu: - nominalna: 8,063 do 8,094 mm; - 1. naprawcza (+ 0,2 mm): 8,263 do 8,294 mm; - 2. naprawcza (+ 0,4 mm): 8,463 do 8,494 mm. Luz trzonka zaworu w prowadnicy:

45

zawr dolotowy: 0,020 do 0,063 mm; zawr wylotowy: 0,040 do 0,089 mm. Spryny zaworw Zastosowano spryny pojedyncze, jednakowe dla zaworw dolotowych i wylotowych. Podstawowe dane spryn zaworw
Rodzaj silnika 1 ,4 wszystkie odmiany oraz 1 ,6 ganikowy Niebieskoniebieskie 47,2 853 do 932 402 do 442 Biaoniebieskie 45,4 864 do 942 370 do 410 1 ,6 wtryskowy Czerwonoczerwone 46,9 | 48,3 912 do 988 404 do 446

Oznaczenie barwne Wysoko swobodna (mm) Sia nacisku (N) - zawr otwarty - zawr zamknity Wysoko pod obcieniem (mm) - zawr otwarty - zawr zamknity

27,000 37,084

26,284 37,084

Dwignie zaworw Zastosowano dwignie dwustronne toczone z blachy stalowej, oparte na sworzniu kulistym, mocowane centraln rub. Popychacze hydrauliczne Zastosowano popychacze cylindryczne, puste w rodku, stalowe, cignione na zimno. rednica zewntrzna popychacza nominalnego: 22,25 mm. Nadwymiar rednicy zewntrznej popychacza naprawczego: + 0,25 mm. KADUB Kadub jest odlany z eliwa. Cylindry s wykonane bezporednio w kadubie. Oznaczenia identyfikacyjne kaduba: - silniki 1,4dm3 (wszystkie typy): 86SM-6015--AA. - silniki 1,6dm3 (wszystkie typy): 86SM-6015--BA. rednica cylindrw (mm)
Rodzaj silnika Oznaczenie kaduba Grupa 1 Grupa 2 Grupa 3 Grupa 4 Grupa A Grupa B Grupa C Standardowa Nadwymiar +0,29 Nadwymiar+0,50 1,4 86 SM-6015-AA 77,22 do 77,23 77,23 do 77,24 77,24 do 77,25 77,25 do 77,26 77,51 do 77,52 77,52 do 77,53 77,53 do 77,54 77,245 do 77,255 77,525 do 77,535 77,745 do 77,755 1,6 86 SM-6015-BA 79,94 do 79,95 79,95 do 79,96 79,96 do 79,97 79,97 do 79,98 80,23 do 80,24 80,24 do 80,25 80,25 do 80,26 79,965 do 79,975 80,245 do 80,255 80,465 do 80,475

Nominalna

Nadwymiarowa

Naprawcza

rednica gniazd oysk gwnych wau korbowego: nominalna: 62,287 do 62,300 mm; naprawcza (+0,4 mm): 62,687 do 62,700 mm. UKAD TOKOWO-KORBOWY

46

Wa korbowy Odlany z eliwa sferoidalnego wa korbowy jest wyrwnowaony dynamicznie i obraca si w piciu oyskach gwnych. rednica czopw gwnych: nominalna: 57,98 do 58,00 mm; 1. naprawcza (-0,25 mm): 57,73 do 57,75 mm; 2. naprawcza (-0,50 mm): 57,48 do 57,50 mm; 3. naprawcza (-0,75 mm): 57,23 do 57,25 mm. Szeroko oyska gwnego oporowego: 28,825 do 28,875 mm. Luz promieniowy oysk gwnych wau korbowego: 0,011 do 0,058 mm. Luz osiowy wau korbowego: 0,09 do 0,30 mm. rednica czopw korbowych: nominalna: 47,89 do 47,91 mm; 1. naprawcza (-0,25 mm): 47,64 do 47,66 mm; 2. naprawcza (-0,50 mm): 47,39 do 47,41 mm; 3. naprawcza (-0,75 mm): 47,14 do 47,16 mm; 4. naprawcza (-1,00 mm): 46,89 do 46,91 mm. Panewki oysk gwnych rednica wewntrzna panewek oysk gwnych (po osadzeniu w gniedzie kaduba): nominalna: 58,011 do 58,038 mm; 1. naprawcza (-0,25 mm): 57,761 do 57,788 mm; 2. naprawcza (-0,50 mm): 57,511 do 57,538 mm; 3. naprawcza (-0,75 mm): 57,261 do 57,288 mm. Grubo ppiercieni oporowych: nominalna: 2,301 do 2,351 mm; naprawcza (+0,19 mm): 2,491 do 2,541 mm. Koo zamachowe Koo zamachowe jest zamocowane do wau korbowego szecioma rubami. Temperatura podgrzania wieca zbatego do montau: 260 do 280C. Korbowody Korbowody s odkute ze stali, maj dwuteowy przekrj trzona, prostopady podzia ba i cienkocienne panewki korbowe. rednica otworu ba korbowodu: 50,890 do 50,910 mm. rednica otworu gwki korbowodu: 20,589 do 20,609 mm. Luz promieniowy oysk korbowych: 0,006 do 0,060 mm. rednica wewntrzna panewki korbowej po zamontowaniu w gniedzie ba korbowodu: nominalna: 47,916 do 47,950 mm; 1. naprawcza (-0,25 mm): 47,666 do 47,700 mm; 2. naprawcza (-0,50 mm): 47,416 do 47,450 mm; 3. naprawcza (-0,75 mm): 47,166 do 47,200 mm; 4. naprawcza (-1,00 mm): 46,916 do 46,950 mm. Toki Toki s odlewem cinieniowym ze stopu aluminium. Denka tokw silnikw 1,4dm3 maj dwa skone wgbienia do pomieszczenia grzybkw zaworw w pooeniu GMP wau korbowego. Denka tokw silnikw 1,6 dm3 maj jedno paskie wgbienie walcowe. rednica tokw (mm)
Rodzaj silnika Grupa 1 Grupa 2 Grupa 3 Grupa 4 Grupa A Grupa B Grupa C Standardowa Nadwymiar +0,29 Nadwymiar + 0,50 1,4 wszystkie odmiany 77, 19 do 77,20 77,20 do 77,21 77,21 do 77,22 77,22 do 77,23 77,48 do 77,49 77,49 do 77,50 77,50 do 77,51 77,210 do 77,235 77,490 do 77,515 77,710 do 77,735 1,6 ganikowy 79,91 do 79,92 79,92 do 79,93 79,93 do 79,94 79,94 do 79,95 80,20 do 80,21 80,21 do 80,22 80,22 do 80,23 79,930 do 79,955 80,210 do 80,235 80,430 do 80,455 1,6 wtryskowy 79,915 do 79,925 79,925 do 79,935 79,935 do 79,945 79,945 do 79,955 80,205 do 80,215 80,215 do 80,225 80,225 do 80,235 79,935 do 79,955 79,215 do 79,235 80,435 do 80,455

Nominalna

Nadwymiarowa

Naprawcza

47

Luz toka w cylindrze: wymiar nominalny: 0,02 do 0,04 mm (silniki 1,4 dm3 wszystkie typy i 1,6 dm3 ganikowe); 0,010 do 0,045 mm (silniki 1,6 dm3 z wtryskiem benzyny); wymiar naprawczy: 0,010 do 0,045 mm (silniki 1,4 dm3 wszystkie typy i 1,6 dm3 ganikowe); 0,010 do 0,040 mm (silniki 1,6 dm3 z wtryskiem benzyny). Sworznie tokw Wykonane ze stali stopowej sworznie tokw s pasowane obrotowo w piastach toka i zacinite w gwce korbowodu. Dugo sworznia: silniki 1,4dm3 (wszystkie typy) i 1,6dm3 ganikowe: 63,4+0,4 mm; silniki 1,6dm3 z wtryskiem benzyny: 66,6+0,4 mm. rednica zewntrzna sworznia o oznaczeniu kolorem: biaym: 20,622 do 20,625 mm; czerwonym: 20,625 do 20,628 mm; niebieskim: 20,628 do 20,631 mm; tym: 20,631 do 20,634 mm. Luz sworznia w piastach toka: 0,005 do 0,011 mm. Wcisk sworznia w gwce korbowodu: 0,013 do 0,045 mm. Piercienie tokw Na kadym toku znajduj si trzy piercienie: grny (1. uszczelniajcy), rodkowy (2. uszczelniajcy) i dolny (zgarniajcy). Luz zamka piercienia (po woeniu do cylindra): grnego i rodkowego: 0,30 do 0,50 mm; dolnego: 0,4 do 1,4 mm (silniki 1,4 dm3 wszystkie typy i 1,6 ganikowe); 0,25 do 0,4 mm (silniki 1,6 dm3 z wtryskiem benzyny). Zamki poszczeglnych piercieni tokw powinny by przestawione symetrycznie na obwodzie tokw. W silniku 1,6dm3 z wtryskiem benzyny rozcicia piercieni grnego i dolnego musz by przestawione wzgldem zgarniajcego o 120. UKAD ROZRZDU Wa rozrzdu jest umieszczony w gowicy i napdzany paskiem zbatym od wau korbowego. Fazy rozrzdu
Rodzaj silnika Otwarcie zaworu dolotowego przed GMP Zamknicie zaworu dolotowego po DMP Otwarcie zaworu wylotowego przed DMP Zamknicie zaworu wylotowego po GMP 1,4 (wszystkie odmiany) 15 30 28 13 1,6 ganikowy 1,6 wtryskowy

4 32 38 10

4 30 44 10

Uwaga: fazy rozrzdu podano dla wzniosu krzywki 1 mm (popychacz mierzonej krzywki wyjty, pozostae popychacze zamontowane w prowadnicach). Wa rozrzdu Wa rozrzdu, odlany z eliwa, obraca si w piciu oyskach wykonanych bezporednio w gowicy. Jest napdzany paskiem zbatym od wau korbowego i ustalony wzdunie za pomoc konierza oporowego mocowanego dwiema rubami do gowicy. rednice czopw wau rozrzdu: oysko nr 1 (od strony napdu rozrzdu): 44,75 mm; oysko nr 2: 45,00 mm; oysko nr 3: 45,25 mm; oysko nr 4: 45,50 mm; oysko nr 5: 45,75 mm. Luz promieniowy w oyskach: 0,030 do 0,058 mm.

48

Luz osiowy: 0,05 do 0,13 mm. Grubo konierza oporowego wau rozrzdu: 4,99 do 5,01 mm. Wznios krzywek zaworw dolotowych i wylotowych: - silniki 1,4 dm3 (wszystkie typy): 5,79 mm; - silniki 1,6 dm3 ganikowe: 6,09 mm; - silniki 1,6 dm3 z wtryskiem benzyny: 6,57 mm. Wysokoci cakowite krzywek (mm)
Rodzaj krzywki Silniki 1 ,4 (wszystkie odmiany) Silnik 1,6 ganikowy Silnik 1 ,6 wtryskowy Krzywka zaworu dolotowego 38,305 38,606 37,559 Krzywka zaworu wylotowego 37,289 37,690 37,559

Pasek zbaty Zastosowano mechaniczny napinacz paska zbatego. Marka paska: Motorcraft. Nacig paska: pasek nowy: 10 do 15 jednostek przyrzdu Ford; pasek uywany: 4 do 6 jednostek przyrzdu Ford. Czsto wymiany: co 60 000 km. UKAD SMAROWANIA Smarowanie silnika odbywa si pod cinieniem. Olej toczy pompa zbata umieszczona na przednim kocu wau korbowego i napdzana bezporednio. W silniku 1,6 dm3 z wtryskiem benzyny zastosowano chodnic oleju typu olejciecz chodzca. Pompa oleju Pompa oleju jest zbata i ma wbudowany zawr przelewowy. Cinienie oleju o temperaturze 80C: przy 750 obr/min: 0,10 MPa; przy 2000 obr/min: 0,28 MPa. Cinienie otwarcia zaworu przelewowego: 0,40 MPa. Cinienie wczenia lampki kontrolnej: 0,03 do 0,05 MPa. Luz midzy koami zbatymi a pokryw pompy: 0,014 do 0,100 mm. Luz midzy zewntrznym koem zbatym a obudow pompy: 0,06 do 0,19 mm. Luz midzyzbny: 0,05 do 0,18 mm. Filtr oleju Marka i typ: Motorcraft Super EFL 134. Czsto wymiany: po 10 000 km, nastpnie co 20 000 km. Olej silnikowy Ilo: przy pierwszym napenieniu: 3,86dm3; przy wymianie oleju (z wymianfiltra): 3,5 dm3. Rodzaj: olej silnikowy wielosezonowy o lepkoci SAE 10W 30 lub 15W 50 albo 20W 50, wg API SG/CD. Czsto wymiany: po 10 000 km, nastpnie co 20 000km lub raz do roku. UKAD CHODZENIA Chodzenie zapewnia wielosezonowa ciecz chodzca. Ukad jest zamknity, pod cinieniem. W skad ukadu wchodzi chodnica, zbiornik wyrwnawczy, pompa cieczy chodzcej, termostat i wentylator elektryczny sterowany termowycznikiem. Chodnica Chodnica ma rdze ze stopu aluminium oraz zbiorniki z tworzywa sztucznego. Zbiornik wyrwnawczy Zbiornik wyrwnawczy jest wykonany z tworzywa sztucznego. Ukad chodzenia napenia si przez wlew w zbiorniku wyrwnawczym. Nadcinienie otwarcia zaworu korka zbiornika wyrwnawczego: 120kPa.

49

Pompa cieczy chodzcej Odrodkowa pompa cieczy chodzcej jest napdzana paskiem zbatym napdu rozrzdu. Termostat Zastosowano termostat woskowy. Temperatura pocztku otwarcia: 85 do 89C. Temperatura penego otwarcia: 102C. Wentylator Zastosowano wentylator elektryczny sterowany termowycznikiem. Termowycznik wentylatora Termowycznik wentylatora jest umieszczony w zbiorniku chodnicy. Ciecz chodzca Ilo: silniki,4dm3: 7,1 dm3. silnik 1,6dm3: 8dm3. Rodzaj: mieszanina (w stosunku 1:1) wody i specjalnej cieczy niezamarzajcej do ukadw chodzenia Ford ESD-M97B-49A, stanowica zabezpieczenie do -35C. Czsto obsugi: wymiana cieczy nie rzadziej ni co 4 lata. GANIKOWY UKAD ZASILANIA Silniki o pojemnoci skokowej 1,4 dm3 (typu FUH) oraz 1,6 dm3 (typu LUK i LUJ) s wyposaone w ganikowy ukad zasilania. Zbiornik paliwa Wytoczony z blachy zbiornik paliwa jest umieszczony pod podog samochodu przed tyln osi. Pojemno: 55 dm3. Rodzaj paliwa: silniki bez katalizatora 1,4dm3 (typu FUH) i 1,6 dm3 (typu LUK): benzyna bezoowiowa LO 95 lub etylina LO 98. silnik z katalizatorem 1,6 dm3 (typu LUJ): wycznie benzyna bezoowiowa LO 95. Pompa paliwa Mechaniczna przeponowa pompa paliwa jest napdzana od mimorodu wau rozrzdu przez popychacz i umieszczona z boku w tylnej czci gowicy. Cinienie toczenia: 24 do 38 kPa. Filtr powietrza Suchy filtr powietrza ma wymienny wkad papierowy. Marka: Motorcraft EFA 486. Czsto wymiany wkadu: co 40000 km. Ganik Zastosowano dwuprzelotowy ganik opadowy firmy Weber z pompk przyspieszenia, podcinieniowym urzdzeniem wzbogacajcym, przepustnic drugiego przelotu sterowan podcinieniem oraz podcinieniowym opnianiem zamykania przepustnicy w silnikach z mechaniczn skrzynk przekadniow. Samochody wyposaone w silnik 1,6dm3 bez katalizatora spalin (typu LUK) oraz wspomagania ukadu kierowniczego lub klimatyzacj s wyposaone w regulator biegu jaowego. Jest to elektryczny silnik krokowy sprzony z przepustnic ganika. W tym przypadku prdko obrotowa biegu jaowego nie jest regulowana rcznie. Marka i typ: Weber TLD (2V). Regulator biegu jaowego Regulator prdkoci obrotowej biegu jaowego jest stosowany wycznie w wersjach z silnikiem 1,6dm3 bez katalizatora (typu LUK) wyposaonych we wspomaganie kierownicy lub klimatyzacj. Rezystancja midzy zaciskami regulatora: 6 do 9 Om. Stycznik przepustnicy

50

Stycznik przepustnicy jest stosowany wycznie w wersjach z silnikiem 1,6 dm3 bez katalizatora (typu LUK) wyposaonych we wspomaganie kierownicy lub klimatyzacj. Rezystancja: - midzy zaciskami 18" i,,19" stycznika: 1,2 do 2 Om (zalenie od pooenia pedau przyspieszenia); - midzy zaciskami 19" i 27" stycznika: 3,5 do 5,0 kOm. WTRYSKOWY JEDNOPUNKTOWY UKAD ZASILANIA Silniki 1,4 dm3 (typu F6F oraz F6G) s wyposaone w jednopunktowy wtryskowy ukad zasilania (Weber CFI) zintegrowany z ukadem zaponowym w ramach wsplnego systemu sterowania silnika. W ukadzie wtryskowym zamiast ganika zastosowano zesp wtryskowy z pojedynczym wtryskiwaczem paliwa. Elektroniczne urzdzenie sterujce wtryskiem, zaponem i funkcjami pomocniczymi otrzymuje od wielu czujnikw sygnay o warunkach pracy silnika i na podstawie danych zawartych w pamici steruje czasem otwarcia wtryskiwacza oraz ktem wyprzedzenia zaponu. Niektre elementy ukadu zasilania s rwnoczenie elementami ukadu zaponowego. W skad ukadu zasilania wchodzi take obwd pochaniacza par paliwa z elektrozaworem sterujcym. Dane regulacyjne ganikw
Rodzaj silnika Rodzaj przelotu ganika rednica gardzieli (mm) Dysza gwna paliwa Rurka emulsyjna Dysza gwna powietrza Pooenie pywaka** (mm) Uchylenie przepustnicy rozruchowej (mm) Prdko obrotowa zadziaania spowolnienia zamknicia przepustnicy (obr/min) Prdko obrotowa przyspieszonego biegu jaowego (obr/min) Prdko obrotowa biegu jaowego (obr/min) Zawarto CO na biegu jaowym (%) 1,4 (FUH) 1. 20 107 F 105 105 2. 22 140 F 75 170 1,6 (LUK) 1. 21 115 F 105 180 2. 23 140 F 57 150 1,6 (LUK)* 1. 21 115 F 105 180 2. 23 140 F 57 150 1 ,6 (LUJ) 1. 21 115 F 105 185 2. 23 127 F 71 125

31 0,5 3,1 0,5 1400 1900 50 800 + 50 1,00,25

31+0,5 4,50,5 1300 1900 50 800 50 1,50,5

31+0,5 4,5 0,5 Regu, elekron. Regu, elekron. Regu, elekron. 1,50,5

29 + 0,5 4,50,5 1800 50 800 50 1,0 0,25

* Wersja ze wspomaganiem ukadu kierowniczego lub z klimatyzacj ** Ratrz rysunek 1.8

Zbiornik paliwa Wytoczony z blachy zbiornik paliwa jest umieszczony pod podog samochodu przed tyln osi. Pojemno: 55 dm3. Rodzaj paliwa: wycznie benzyna bezoowiowa L095. Pompa paliwa Pompa rolkowa, napdzana silnikiem elektrycznym, jest zanurzona w zbiorniku paliwa. Marka: Bosch. Cinienie toczenia: przy napiciu zasilania 12 V i zamknitym odpywie paliwa: 300 kPa. Filtr paliwa Marka: Motorcraft EFG 14. Czsto wymiany: co 40 000 km. Filtr powietrza Suchy filtr powietrza ma wymienny wkad papierowy. Marka: Motorcraft EFA 248. Czsto wymiany wkadu: co 40000 km. Elektroniczne urzdzenie sterujce Marka i typ: Motorcraft EEC IV. Zesp wtryskowy Zawiera nastpujce elementy: wtryskiwacz paliwa; rezystor dodatkowy wtryskiwacza; czujnik pooenia przepustnicy,

51

regulator cinienia paliwa, czujnik temperatury zasysanego powietrza. Marka: Weber.

Wtryskiwacz paliwa Elektromagnetyczny wtryskiwacz paliwa jest sterowany przez elektroniczne urzdzenie sterujce. Napicie zasilania: 10 do 14 V. Rezystancja: 1 do 3 Om. Rezystor dodatkowy Rezystancja: 5,5 do 8 Om. Czujnik pooenia przepustnicy Rezystancja: midzy stykami 26" i ,,46": 3000 do 5500 Om; midzy stykami 47" i 46": 900 do 1700 Om; midzy stykami 26" i 47": 3500 do 5500 Om. Regulator cinienia paliwa Zastosowano regulator przeponowy. Cinienie regulowane: 100kPa. Czujnik temperatury zasysanego powietrza Czujnik temperatury zasysanego powietrza jest umieszczony w przewodzie doprowadzajcym powietrze do silnika. Rezystancja czujnika: przy temperaturze 0C: 89 do 102kOm; przy temperaturze 20C: 35 do 40 kOm; przy temperaturze 40C: 15 do 18 kOm; przy temperaturze 60C: 7 do 8,5 kOm; przy temperaturze 100C: 2 do 2,5 kOm Czujnik temperatury cieczy chodzcej Czujnik temperatury cieczy chodzcej jest umieszczony w gowicy silnika pod kolektorem dolotowym. Rezystancja czujnika: przy temperaturze -40C: 885 kOm; przy temperaturze -20C: 271 kfi; przy temperaturze 0C: 95 kOm; przy temperaturze 20C: 37 kOm; przy temperaturze 50C: 11 kOm; przy temperaturze 80C: 4 kOm; przy temperaturze 100C: 2 kOm; przy temperaturze 120C: 1 kOm. Czujnik cinienia zasysanego powietrza Czujnik cinienia zasysanego powietrza jest umieszczony w przedziale silnika przy gniedzie mocowania prawej kolumny zawieszenia samochodu. Przekazuje on do elektronicznego urzdzenia sterujcego sygna o cinieniu powietrza w kolektorze dolotowym. Podcinienie w kolektorze dolotowym podczas pracy silnika z prdkoci obrotow biegu jaowego: 53,3 do 80 kPa (400 do 600 mm Hg). Sonda lambda Sonda lambda jest wkrcona w przedni rur wylotow przed katalizatorem. Elektrozawr pochaniacza par paliwa Elektrozawr pochaniacza par paliwa jest umieszczony w przedziale silnika na prawym nadkolu. Rezystancja elektrozaworu: 50 do 120 Om. Wcznik cinieniowy wspomagania ukadu kierowniczego Wcznik cinieniowy wspomagania ukadu kierowniczego jest umieszczony w przewodzie hydraulicznym wysokiego cinienia wspomagania ukadu kierowniczego. Przekazuje do elektronicznego urzdzenia sterujcego informacj o wzrocie cinienia w obwodzie hydraulicznym wspomagania ukadu

52

kierowniczego i koniecznoci zwikszenia prdkoci obrotowej biegu jaowego silnika. Rezystancja: 0 do 2,5 Om. Parametry kontrolne Prdko obrotowa biegu jaowego: 90050obr/min. Zawarto CO na biegu jaowym: do 0,5%. WTRYSKOWY WIELOPUNKTOWY UKAD ZASILANIA Silniki 1,6dm3 (typu LJE i LJF) s wyposaone w wielopunktowy wtryskowy ukad zasilania (Ford EFI) zintegrowany z ukadem zaponowym w ramach wsplnego systemu sterowania silnika. W ukadzie sterowania, typu cinienie-prd-ko", sygnay o warunkach pracy silnika z czujnika cinienia bezwzgldnego, czujnika pooenia przepustnicy oraz innych czujnikw s dostarczane do elektronicznego urzdzenia sterujcego i przetwarzane w nim na sygnay sterowania wtryskiem (czasem otwarcia wtryskiwaczy paliwa) i zaponem (ktem wyprzedzenia zaponu) oraz funkcjami pomocniczymi na podstawie danych zawartych w jego pamici. W silnikach 1,6 dm3 (typu LJF) wyposaonych w katalizator spalin elektroniczne urzdzenie sterujce steruje take elektrozaworem pochaniacza par paliwa. Zbiornik paliwa Wytoczony z blachy zbiornik paliwa jest umieszczony pod podog samochodu przed tyln osi. Pojemno: 55 dm3. Rodzaj paliwa: silnik 1,6dm3 bez katalizatora (typu LJE): benzyna bezoowiowa LO 95 lub etylina LO 98. silnik 1,6 dm3 z katalizatorem (typu LJF): wycznie benzyna bezoowiowa LO 95. Pompa paliwa Pompa rolkowa, napdzana silnikiem elektrycznym, jest zanurzona w zbiorniku paliwa. Marka: Ford. Cinienie toczenia: przy napiciu zasilania 12 V i zamknitym odpywie paliwa: 300 kPa. Filtr paliwa Marka i typ: Motorcraft 91AB-9155AA. Czsto wymiany: co 40 000 km. Filtr powietrza Suchy filtr powietrza ma wymienny wkad papierowy. Marka: Motorcraft. Czsto wymiany wkadu: co 40000 km. Regulator cinienia paliwa Zastosowano regulator przeponowy umieszczony na kocu kolektora wtryskiwaczy paliwa. Marka: Weber. Cinienie regulowane: bez podcinienia (przy wyczonym silniku): 30010kPa; przy podcinieniu 6,66 kPa (przy pracujcym silniku): 250+10 kPa. Elektroniczne urzdzenie sterujce Marka i typ: Motorcraft EEC IV. Wtryskiwacze paliwa Elektromagnetyczne wtryskiwacze paliwa s sterowane przez elektroniczne urzdzenie sterujce. Marka: Weber. Napicie zasilania: 10 do 14 V. Rezystancja (mierzona na stykach zcza elektronicznego urzdzenia sterujcego): wtryskiwacze 1 i 2: 5 do 11 Om; wtryskiwacze 3 i 4: 5 do 11 Om. Czujniki temperatury cieczy chodzcej i zasysanego powietrza Czujnik temperatury cieczy chodzcej jest umieszczony na gowicy pod kolektorem dolotowym. Czujnik temperatury zasysanego powietrza znajduje si na kolektorze dolotowym. Rezystancja czujnikw: przy temperaturze -40C: 749 do 1020 kOm; przy temperaturze -20C: 253 do 289 kOm; przy temperaturze 0C: 89 do 102 kOm; przy temperaturze 20C: 35 do 40 kOm; przy temperaturze 40C: 15 do 18 kOm;

53

przy temperaturze 60C: 7 do 8,5 kOm; przy temperaturze 100C: 1,9 do 2,5 kOm.

Czujnik pooenia przepustnicy Rezystancja mierzona na zaciskach czujnika: midzy stykami ,,26" i ,,46": zmienna w sposb cigy przy powolnym naciskaniu pedau przyspieszenia do wartoci maksymalnej 3500 do 4300 Om; midzy stykami 47" i 46" (peda przyspieszenia swobodny): 300 do 1500 Om; midzy stykami 26" i 47" (peda przyspieszenia swobodny): 2000 do 5000 Om. Regulator biegu jaowego Jest to zawr elektromagnetyczny zmieniajcy przekrj kanau obejciowego przepustnicy, sterowany przez elektroniczne urzdzenie sterujce w celu utrzymania waciwej prdkoci obrotowej biegu jaowego silnika. Rezystancja midzy zaciskami regulatora: 9 do 12Om. Potencjometr regulacji zawartoci CO Potencjometr regulacji zawartoci CO jest stosowany w silniku 1,6 dm3 (typu LJE) nie wyposaonym w katalizator spalin. Jest on przeznaczony do rcznej regulacji zawartoci CO w spalinach. Napicie sygnau potencjometru: 0,5 do 4,5 V. Rezystancja midzy zaciskami potencjometru: 448 do 2500 Om. Sonda lambda Sonda lambda jest stosowana w silniku 1,6 dm3 (typu LJF) wyposaonym w katalizator spalin. Sonda lambda jest wkrcona w przedni rur wylotow przed katalizatorem. Elektrozawr pochaniacza par paliwa Elektrozawr pochaniacza par paliwa jest stosowany w silniku 1,6 dm3 (typu LJF). Elektrozawr pochaniacza par paliwa jest umieszczony w przedziale silnika na prawym nadkolu. Rezystancja elektrozaworu: 50 do 120 Om. Parametry kontrolne Prdko obrotowa biegu jaowego: regulator biegu jaowego podczony: 900+50 obr/min; regulator biegu jaowego odczony: 750 50 obr/min. Zawarto CO na biegu jaowym przy pracujcym wentylatorze chodnicy: silnik typu LJE (regulowana rcznie): 0,8 0,25%; silnik typu LJF (regulowana elektronicznie): do 0,5%. UKAD ZAPONOWY Ukad zaponowy jest elektroniczny bezrozdziela-czowy typu DIS. W silnikach ganikowych wystpuje elektroniczny modu sterowania zaponu ESC, ktry przekazuje impulsy sterowania do specjalnej cewki zaponowej. W silnikach zasilanych wtryskiem benzyny ukad zaponowy jest zintegrowany z ukadem wtryskowym. W ukadzie zaponowym wystpuje elektroniczny modu wzmocnienia zaponu EDIS sterowany przez elektroniczne urzdzenie sterujce EEC IV, okrelajce kt wyprzedzenia zaponu i przekazujce odpowiedni sygna do moduu zaponu EDIS, ktry wzmacnia sygna sterowania uzwojeniem pierwotnym cewki zaponowej. Poszczeglne wiece zaponowe s zasilane z czterech wyj wysokiego napicia cewki zaponowej. W ukadzie zaponowym nie reguluje si rcznie kta wyprzedzenia zaponu. Mona jedynie sprawdzi jego warto na biegu jaowym. Modu zaponu Marka i typ: silniki ganikowe 1,4 dm3 (typu FUH) i 1,6 dm3 (typu LUK) bez katalizatora: Motorcraft ESC P1; silniki ganikowe 1,6 dm3 (typu LUK) bez katalizatora, z elektroniczn regulacj prdkoci obrotowej biegu jaowego: Motorcraft ESC P3; silnik ganikowy 1,6 dm3 (typu LUJ) z katalizatorem: Motorcraft ESC H2; silniki zasilane wtryskiem benzyny (wszystkie typy): Motorcraft EDIS.

54

Cewka zaponowa Specjalna cewka zaponowa, o czterech wyjciach wysokiego napicia, ma dwa uzwoienia pierwotne i dwa uzwojenia wtrne. Kade z uzwoje wtrnych zasila dwa wyjcia wysokiego napicia. Marka: Motorcraft. Kolejno zaponu: zapon jednoczesny w cylindrach nr 1 i 4, nastpnie w cylindrach nr 2 i 3. Napicie wtrne (obwd otwarty): 37 kV. Rezystancja uzwojenia pierwotnego: 0,500,05Om. wiece zaponowe Marka i typ: silnik 1,4dm3 ganikowy (typu FUH): Motorcraft AGPR 22 CD lub Bosch FR 6 DCX; silniki 1,4 dm3 z wtryskiem benzyny (typu F6F i F6G): Motorcraft AGPR 32 CD1 lub Bosch FR 7DCX; silniki 1,6dm3 ganikowe (typu LUK i LUJ): Motorcraft AGPR 22 CD lub Bosch FR 6 DC; silniki 1,6 dm3 z wtryskiem benzyny (typu LJE i LJF): Motorcraft AGPR 22 CD1 lub Bosch FR 6DCX. Odstp elektrod: silnik 1,4 dm3 ganikowy (typu FUH): 1,00 mm; silniki 1,6dm3 ganikowe (typu LUK i LUJ): 0,75 mm; silniki 1,4dm3 i 1,6dm3 z wtryskiem benzyny (typu F6F, F6G i LJE oraz LJF): 1,0 mm. Przewody zaponowe Rezystancja maksymalna: 30 kOm. Parametry kontrolne Kt wyprzedzenia zaponu na biegu jaowym: silniki 1,4 dm3 typu FUH, F6F, F6G oraz silniki 1,6dm3 typu LJE oraz LJF: 10 przed GMP; silnik 1,6 dm3 typu LUJ: 12 przed GMP; silnik 1,6 dm3 typu LUK: 16 przed GMP. MOMENTY DOKRCANIA ruby mocowania gowicy (kadorazowo ruby nowe): 1. etap: 20 do 40 N -m; 2. etap: 40 do 60 N -m; 3. etap: dokrci o 90; 4. etap: dokrci o 90. ruby mocowania pokryw oysk gwnych: 90 do 100 N -m. ruby mocowania pokryw korbowodw: 30 do 36 N-m. ruby mocowania koa zamachowego: 82 do 92 N-m. ruby mocowania tylnej pokrywy kaduba: 8 do 11 N-m. ruba mocowania koa pasowego wau korbowego: 110do 115 N-m. ruba mocowania napinacza paska zbatego: 16 do 20 N-m. ruby mocowania konierza oporowego wau rozrzdu: 9 do 13 N-m. ruba mocowania koa zbatego wau rozrzdu: 54 do 59 N -m. ruby mocowania pompy cieczy chodzcej: 7 do 10 N-m. ruby mocowania pokrywy przedniej pokrywy kaduba (obudowy pompy oleju): 8 do 11 N -m. Czujnik cinienia oleju: 18 do 22 N -m. ruby mocowania pokrywy pompy oleju: 8 do 12 N -m. ruby mocowania miski olejowej: 5 do 8 N -m. ruby mocowania osony paska zbatego: 9 do 11 N-m. Nakrtka mocowania sworznia podparcia dwigni zaworu: 25 do 29 N -m. ruby mocowania pokrywy gowicy: 5 do 8 N -m. ruby mocowania pompy paliwa silnika ganikowego: 14 do 18 N-m. ruby mocowania kolektora dolotowego: 16 do 20 N -m. ruby mocowania kolektora wylotowego: 14 do 17 N -m. ruby mocowania osony termicznej kolektora wylotowego: 14 do 19 N -m. ruby mocowania obudowy termostatu: 9 do 11 N-m. ruby mocowania ganika: 12 do 21 N -m. wiece zaponowe: 17 do 33 N -m. ruby mocowania rozrusznika: 35 do 45 N -m.

55

OBSUGA l NAPRAWA
UWAGI WSTPNE W silniku zastosowano popychacze hydrauliczne. Dziki temu nie reguluje si luzu zaworw. Silnik wyjmuje si wraz ze skrzynk przekadniow od spodu samochodu. W silniku 1,6 dm3 z wielopunktowym wtryskiem benzyny bez katalizatora spalin jest moliwa regulacja zawartoci CO w spalinach na biegu jaowym. W pozostaych silnikach z wtryskiem benzyny ukad zasilania nie podlega adnej regulacji. Wszystkie silniki wyposaono w elektroniczne ukady zaponowe, ktre nie wymagaj adnej regulacji. Wymontowanie pompy oleju oraz pompy cieczy chodzcej wymaga uprzedniego wymontowania paska zbatego napdu rozrzdu. Zarwno olej silnikowy, jak i ciecz chodzca s toksyczne. Naley zbiera zuyty olej i ciecz chodzc do odpowiednich pojemnikw oraz przekazywa je do punktw utylizacji.

1.2.1. Regulacje i sterowanie silnika

LUZ ZAWORW Luz zaworw nie wymaga regulacji dziki zastosowaniu w silniku popychaczy hydraulicznych. Dziaanie popychaczy hydraulicznych opisano w punkcie 2.2.1. UKAD ZAPONOWY BUDOWA l DZIAANIE Budowa Zastosowano elektroniczny bezrozdzielaczowy ukad zaponowy, tzw. DIS (Distributorless Ignition System). wiece zaponowe s zasilane parami ze specjalnej cewki zaponowej o czterech wyjciach wysokiego napicia (rys. 1.1) i dwch uzwojeniach wtrnych. Podstawowe elementy ukadu zaponowego stanowi: elektroniczny modu sterowania zaponu ESC P1 w silnikach ganikowych 1,4dm3 (typu FUH) i 1,6 dm3 (typu LUK) bez elektronicznej regulacji biegu jaowego; elektroniczny modu sterowania zaponu ESC P3 w silnikach ganikowych 1,6 dm3 (typu LUK) z elektroniczn regulacj biegu jaowego; elektroniczny modu sterowania zaponu ESC H2 w silnikach ganikowych 1,6 dm3 (typu LUJ) z katalizatorem; elektroniczny modu wzmocnienia EDIS we wszystkich typach silnikw CVH z wtryskiem benzyny, sterowany przez elektroniczne urzdzenie sterujce EEC IV; czujnik temperatury powietrza zasysanego przez silnik; czujnik temperatury cieczy chodzcej silnik; czujnik pooenia i prdkoci obrotowej wau korbowego; cewka zaponowa o czterech wyjciach wysokiego napicia. Dziaanie Cech charakterystyczn elektronicznego bezrozdzielaczowego ukadu zaponowego (rys. 1.2) jest wystpowanie podwjnej cewki zaponowej, speniajcej rol rozdzielacza wysokiego napicia. Cewka zaponowa ma dwa uzwojenia pierwotne i dwa uzwojenia wtrne. Kade z dwch uzwoje wtrnych cewki ma dwa wyjcia wysokiego napicia i zasila dwie wiece zaponowe (zapon rwnoczesny w cylindrach nr 1 i 4, a nastpnie w cylindrach nr 2 i 3). W jednym z cylindrw przeskok iskry wystpuje pod koniec suwu sprania; w drugim pod koniec suwu wylotu. Ta druga - iskra jest tracona, lecz takie rozwizanie upraszcza konstrukcj ukadu zaponowego. W silnikach ganikowych modu sterowania zaponu ESC dobiera wyprzedzenie zaponu i przekazuje impulsy sterowania do uzwojenia pierwotnego cewki zaponowej. W silnikach zasilanych wtryskiem benzyny ukad zaponowy jest zintegrowany z ukadem wtrysku benzyny. Zaponem steruje w nich elektroniczne urzdzenie sterujce EEC IV, ktre na podstawie sygnaw otrzymanych od poszczeglnych czujnikw okrela kt wyprzedzenia zaponu i przekazuje, dostosowane do warunkw pracy silnika, impulsy sterujce moduem wzmocnienia zaponu EDIS. Modu EDIS wzmacnia sygna sterowania odpowiednim uzwojeniem pierwotnym cewki zaponowej.

56

W odpowiednim uzwojeniu wtrnym cewki zaponowej powstaje wysokie napicie przekazywane do poczonych z tym uzwojeniem dwch wiec. Midzy ich elektrodami nastpuje wyadowanie iskrowe, ktre w odpowiednim cylindrze inicjuje spalanie mieszanki.

Rys. 1.1. Ukad zaponowy 1 cewka zaponowa, 2 przewd wysokiego napicia, 3wieca zaponowa, 4 uchwyt przewodw wysokiego napicia, 5 wspornik cewki zaponowej

Rys. 1.2. Schemat ukadu zaponowego EDIS 1modu zaponu EDIS, 2 elektroniczne urzdzenie sterujce EEC IV (silniki zasilane wtryskiem benzyny), 3czujnik pooenia i prdkoci obrotowej wau korbowego, 4cewka zaponowa, 5 wiece zaponowe, C1...C4 numery cylindrw silnika

SPRAWDZANIE Uwaga. Pooenie czujnikw ukadu zaponowego nie jest regulowane. W ukadzie zaponowym nie reguluje si rcznie (nie ustawia si) kta wyprzedzenia zaponu. Mona tylko sprawdzi parametry elektryczne poszczeglnych urzdze. Sposb sprawdzenia elementw ukadu zaponowego zintegrowanego z ukadem wtrysku benzyny podano opisujc diagnozowanie ukadu wtryskowego (patrz dalszy opis). Elementy ukadu zaponowego silnika ganikowego sprawdza si za pomoc multimetru podczanego do odpowiednich zaciskw elektronicznego moduu sterowania zaponu lub zaciskw poszczeglnych czujnikw. Warunki wstpne Akumulator samochodu powinien by sprawny i dobrze naadowany. Przewody czce silnik i skrzynk przekadniowz mas samochodu oraz ich zcza powinny by w dobrym stanie. Bezpieczniki powinny by sprawne. Ganik powinien by prawidowo wyregulowany (patrz opis regulacji ganika w dalszej czci tego podrozdziau). Kocwek pomiarowych multimetru nie naley wprowadza do wntrza zcza wielostykowego moduu, lecz wykorzysta zcze porednie i oznaczy prawidowo poszczeglne styki zcza wielostykowego. Sprawdzanie parametrw elektrycznych Silniki ganikowe 1,4dm3 (FUH) i 1,6dm3 (LUK) bez katalizatora spalin

57

Pomiar midzy stykami 9" i masa 7" i 9" 6" i 9" 5" i 4" 4" i 9"

Rodzaj sprawdzenia Poczenie moduu ESC P1 z mas Przewd korektora liczby oktanowej Czujnik temperatury cieczy chodzcej

Warunki sprawdzenia

Warto waciwa

Sposb postpowania Sprawdzi poczenie wizki przewodw z mas Sprawdzi przewody

Zapon wyczony Zapon wyczony

Odo 2,5 a Rezystancja ii Patrz rozdz. 1.1

Zapon wyczony

Rezystancja ii Sprawdzi przewody, wymieni czujnik

5" i 4" 4" i 9" Czujnik temperatury zasysanego powietrza Zapon wyczony

Patrz rozdz. 1.1

Rezystancja ii

1" i 2" 8" i 11" 8" i 12" 8" i 9"

Czujnik pooenia i prdkoci obrotowej wau korbowego Uzwojenie pierwotne cewki zaponowej Zasilanie moduu ESC P1

Zapon wyczony

200 do 450 i

Sprawdzi rezystancj na zaciskach czujnika i przewody, wymieni czujnik Sprawdzi przewody, wymieni czujnik Sprawdzi przewody

Zapon wyczony Zapon wczony

0,5 do 1,5 ii 10 do 14 V

Silnik ganikowy 1,6 dm3 (LUJ) z katalizatorem spalin

Pomiar midzy stykami 9" i masa 24" i 9" 25" i 9" Przewd korektora liczby oktanowej Zapon wyczony Rezystancja ii Sprawdzi przewody Rodzaj sprawdzenia Poczenie moduu ESC H2 z mas Warunki sprawdzenia Warto waciwa Sposb postpowania Sprawdzi poczenie wizki przewodw z mas

Zapon wyczony

Odo 2,5 ii

29" i 27" 27" i 9" Czujnik temperatury cieczy chodzcej Zapon wyczony

Patrz rozdz. 1.1 Rezystancja ii Sprawdzi przewody, wymieni czujnik

16" i 15" 16" i 9" Czujnik temperatury zasysanego powietrza Zapon wyczony

Patrz rozdz. 1.1

Rezystancja ~ Om

22" i 23" 8" i 10" 1"i10" 9" i 10"

Czujnik pooenia i prdkoci obrotowej wau korbowego Uzwojenie pierwotne cewki zaponowej Zasilanie moduu ESC H2

Zapon wyczony

200 do 450 ii

Sprawdzi rezystancj na zaciskach czujnika i przewody, wymieni czujnik Sprawdzi przewody, wymieni czujnik Sprawdzi przewody

Zapon wyczony Zapon wczony

0,5 do 1,5 Om 10 do 14 V

58

Silnik ganikowy 1,6 dm3 (LUK) bez katalizatora spalin z elektroniczn regulacj biegu jaowego
Pomiar midzy stykami 9" i masa 24" i 9" 25" i 9" Przewd korektora liczby oktanowej Zapon wyczony Rezystancja ii Sprawdzi przewody Rodzaj sprawdzenia Poczenie moduu ESC P3 z mas Warunki sprawdzenia Warto waciwa Sposb postpowania Sprawdzi poczenie wizki przewodw z mas

Zapon wyczony

0 do 2,5 ii

29" i 27" 27" i 9" Czujnik temperatury cieczy chodzcej Zapon wyczony

Patrz rozdz. 1.1 Rezystancja ii Sprawdzi przewody, wymieni czujnik

27" i 16" 9" i 16" Czujnik temperatury zasysanego powietrza Zapon wyczony

Patrz rozdz. 1.1

Rezystancja <*> ii

22" i 23" 8" i 11" 1"i11" 11" i 9"

Czujnik pooenia i prdkoci obrotowej wau korbowego Uzwojenie pierwotne cewki zaponowej Zasilanie moduu ESC P3

Zapon wyczony

200 do 450 ii

Sprawdzi rezystancj na zaciskach czujnika i przewody, wymieni czujnik Sprawdzi przewody, wymieni czujnik Sprawdzi przewody

Zapon wyczony Zapon wczony Zapon wyczony

0,5 do 1,5 fl 10 do 14 V 4 do 60 Om Rezystancja ii

13" i 14" 21 "i 20"

Silnik regulacji biegu jaowego i stycznik

Zapon wyczony, peda przyspieszenia swobodny

Sprawdzi rezystancj na stykach silnika, sprawdzi przewody, wymieni silnik 0,5 do 2,5 ii

Zapon wyczony, peda przyspieszenia wcinity do oporu 18" i 19" 19" i 27" Czujnik pooenia przepustnicy Zapon wyczony

1,2do2,5kii (zmiana ciga) Sprawdzi przewody, wymieni czujnik 3,5 do 5,5 kii

Silnik 1,4 dm3 (F6F) z jednopunktowym wtryskiem benzyny i katalizatorem spalin Ukad zaponowy jest zintegrowany ukadem wtryskowym i sterowany przez elektroniczne urzdzenie sterujce. Przebieg sprawdzenia tego ukadu zaponowego podano przy opisie diagnostyki systemu wtryskowo-zaponowego o wtrysku jednopunktowym (patrz dalsza cz tego podrozdziau). Silniki 1,6dmP z wielopunktowym wtryskiem benzyny bez katalizatora (LJE) i z katalizatorem spalin (LJF) Ukad zaponowy jest zintegrowany ukadem wtryskowym i sterowany przez elektroniczne urzdzenie sterujce. Przebieg sprawdzenia tego ukadu zaponowego podano przy opisie diagnostyki systemu wtryskowo-zaponowego o wtrysku wielopunktowym (patrz dalsza cz tego podrozdziau). GAZNIKOWY UKAD ZASILANIA POMPA PALIWA Sprawdzanie cinienia toczenia paliwa

59

Przed sprawdzaniem silnik powinien pracowa przez kilka minut na biegu jaowym, aby komora pywakowa ganika bya napeniona paliwem. Zatrzyma silnik. Odczy od ganika przewd doprowadzenia paliwa, unikajc wycieku paliwa na gorce czci silnika. Podczy manometr do odczonego przewodu. Uruchomi silnik i odczyta cinienie toczenia paliwa na biegu jaowym oraz przy krtkotrwaej pracy silnika ze zwikszon prdkoci Obrotow (waciwe wartoci podano w p. 1.1). Zatrzyma silnik, odczy manometr i podczy przewd doprowadzenia paliwa do ganika. Wymiana pompy paliwa Wymontowanie Odczy od akumulatora przewd masy. Odczy od pompy paliwa i odpowiednio oznaczy przewody paliwa. Odkrci dwie ruby lub nakrtki mocujce i zdj pomp paliwa (rys. 1.3). Zamontowanie Oczyci powierzchni przylegania uszczelki na gowicy silnika i korpusie pompy paliwa. Zaoy now uszczelk i przykrci ruby mocowania pompy paliwa. Podczy do pompy przewody paliwa, zwracajc uwag na ich oznaczenia. Zaoy nowe opaski mocujce na koce przewodw paliwa. Podczy do akumulatora przewd masy.

Rys. 1.3. Mechaniczna pompa paliwa Apompa AC Delco, B pompa Pierburg 1 kadub pompy, 2drek popychacza, 3 uszczelka kaduba, 4 pokrywa, 5 uszczelka pokrywy, 6filtr siatkowy

60

Rys. 1.4. Filtr powietrza Asilnik 1,4 zasilany ganikiem, Bsilnik 1,4 zasilany jednopunktowym wtryskiem benzyny oraz 1,6 zasilany ganikiem, C silnik 1,6 zasilany wielopunktowym wtryskiem benzyny 1 wkad filtra, 2 pokrywa filtra, 3obudowa filtra, 4przewd powietrza, 5chwyt chodnego powietrza, 6zawr przewietrzania skrzyni korbowej, 7 przewd doprowadzenia powietrza do kolektora dolotowego, 8 uszczelka, 9 regulator biegu jaowego, 10 przewd podgrzewania zasysanego powietrza, 11 chwyt ciepego powietrza

61

GAZNIK WEBER TLD Dziaanie Gwny przekrj dwuprzelotowego ganika opadowego Weber TLD przedstawiono na rysunku 1.6. Przy maych uchyleniach przepustnicy (11)2. przelotu (czyli przy maych obcieniach silnika) w kolektorze dolotowym panuje znaczne podcinienie i kulka (14) zaworu urzdzenia wzbogacajcego zamyka przepyw paliwa. W tych warunkach ganik dostarcza ubog mieszank wymagan ze wzgldw ekologicznych i oszczdnego zuycia paliwa. Przy wikszych uchyleniach przepustnicy (11), to znaczy wikszych obcieniach silnika, podcinienie w kolektorze dolotowym dziaajce na przepon (12) zmniejsza si. Spryna (15) wywiera nacisk na przepon i powoduje otwarcie zaworu kulkowego, dopyw dodatkowego paliwa do rurki emulsyjnej 1. przelotu i wzbogacenie mieszanki w obwodzie gwnym 1. przelotu ganika. Ganik Weber TLD wyposaono w podcinieniowy siownik przepustnicy, ktry w samochodach wyposaonych w mechaniczn skrzynk przekadniow suy do zwalniania zamknicia przepustnicy po nagym zwolnieniu nacisku na peda przyspieszenia, co zapobiega nieregularnej pracy silnika w tych warunkach i ogranicza emisj substancji toksycznych w spalinach. Sprawdzanie i regulacja Wymiana zaworu iglicowego Odczy od akumulatora przewd masy. Wymontowa kompletny filtr powietrza. Odczy od ganika przewody paliwa. Odczy dwa przewody elastyczne cieczy chodzcej od automatycznego urzdzenia rozruchowego ganika. Ustawi je pionowo, aby unikn wypywu cieczy chodzcej z przewodw. Odkrci dwie ruby mocowania i zdj pokryw ganika. Wyj o pywaka, pywak oraz iglic zaworu. Wykrci gniazdo zaworu iglicowego i wyj jego uszczelk. Odessa (np. strzykawk) paliwo z komory pywakowej ganika. Oczyci dokadnie komor pywakow oraz dysze ganika. Zaoy now uszczelk, o takiej samej gruboci jak wymontowana, i wkrci gniazdo zaworu iglicowego. Zaoy zapink spryst na now iglic. Zamontowa now iglic, pywak i o pywaka. Sprawdzi poziom paliwa w komorze pywakowej (ustawienie pywaka patrz dalszy opis). Zaoy pokryw ganika i dokrci dwie ruby jej mocowania. Podczy do ganika przewody paliwa oraz przewody cieczy chodzcej do jego automatycznego urzdzenia rozruchowego. Zamontowa kompletny filtr powietrza. Sprawdzi poziom i w razie potrzeby uzupeni lio cieczy w ukadzie chodzenia silnika. Podczy do akumulatora przewd masy. Sprawdzi prdko obrotow oraz skad mieszanki na biegu jaowym silnika.

62

Rys. 1.5. Zesp dolotowy Asilniki 1,4 oraz 1,6 zasilane ganikiem, B silniki 1,4 zasilane jednopunktowym wtryskiem benzyny, Csilniki 1,6 zasilane wielopunktowym wtryskiem benzyny 1 kolektor dolotowy, 2 uszczelka kolektora dolotowego, 3czujnik temperatury cieczy chodzcej, 4 grna cz kolektora dolotowego, 5 podgrzewacz zasysanego powietrza, 6 sprysty piercie osadczy, 7korek, 8 stycznik pooenia przepustnicy, 9obudowa przepustnicy, 10 czujnik temperatury zasysanego powietrza, 11 uszczelka, 12osona termiczna, 13 pyta mocowania

Rys. 1.6. Gwny przekrj ganika 1krciec dopywu paliwa, 2 krciec odpywu nadmiaru paliwa, 3zawr iglicowy, 4pywak, 5dysza powietrza 1. przelotu, 6 dysza powietrza 2. przelotu, 7 rozpylacz, 8 i 11 przepustnice, 9 dysza gwna paliwa 1. przelotu, 10dysza gwna paliwa 2. przelotu, 12 komora pywakowa, 13 przepona, 14kulka zaworu, 15spryna

Regulacja poziomu paliwa (ustawienia pywaka) Odczy od akumulatora przewd masy. Wymontowa kompletny filtr powietrza. Odczy od ganika przewody paliwa. Odczy dwa przewody elastyczne cieczy chodzcej od automatycznego urzdzenia rozruchowego ganika. Ustawi je pionowo, aby unikn wypywu cieczy chodzcej z przewodw.

63

Rys. 1.7. Elementy ganika Weber TLD 1rurki emulsyjne 1.12. przelotu, 2dysze powietrza 1.12. przelotu, 3automatyczne urzdzenie rozruchowe, 4siownik uchylania przepustnicy rozruchowej (pull-down), 5 gwne dysze paliwa 1. i 2. przelotu, 6 przeponowy siownik przepustnicy 2. przelotu, 7 urzdzenie wzbogacajce, 8 pompka przyspieszenia, 9 wkrt regulacji skadu mieszanki biegu jaowego, 10zawr iglicowy, 11 zawr elektromagnetyczny odcinania dopywu paliwa, 12filtr siatkowy, 13wkrt regulacji prdkoci obrotowej biegu jaowego, 14przepustnica

Odkrci dwie ruby mocowania i zdj pokryw ganika. Ustawi pokryw ganika pionowo tak, aby zawr iglicowy by zamknity (rys. 1.8). Zmierzy odlego midzy uszczelk pokrywy ganika i doln krawdzi pywaka (rys.1.8). W razie potrzeby skorygowa t odlego delikatnie odginajc jzyczek pywaka naciskajcy na iglic zaworu. Zamontowa pokryw ganika. Zamontowa kompletny filtr powietrza. Sprawdzi poziom i w razie potrzeby uzupeni o cieczy chodzcej silnik. Podczy do akumulatora przewd masy. Sprawdzi prdko obrotow! skad mieszanki na biegu jaowym. Regulacja uchylenia przepustnicy rozruchowej Odczy od akumulatora przewd masy. Wymontowa kompletny filtr powietrza. Odczy od ganika przewody paliwa. Odczy dwa przewody elastyczne cieczy chodzcej od automatycznego urzdzenia rozruchowego ganika. Ustawi je pionowo, aby unikn wypywu cieczy chodzcej z przewodw. Odkrci rub mocowania pokrywy obudowy automatycznego urzdzenia rozruchowego ganika. Wykrci trzy ruby mocowania obudowy automatycznego urzdzenia rozruchowego oraz wyj spryn bimetalow. Zdj pytk osony termicznej. Zaczepi o dwigni zabieraka przepustnicy rozruchowej cienk gumk i napi j tak, aby dwignia znalaza si w pooeniu zamknitym (rys. 1.9). Otworzy przepustnic 1. przelotu ganika, aby przepustnica rozruchowa moga zosta cakowicie zamknita.

64

Rys. 1.8. Sprawdzanie ustawienia pywaka (poredni pomiar poziomu paliwa w komorze pywakowej)

Rys. 1.9. Sprawdzanie uchylenia przepustnicy rozruchowej

Rys. 1. W. ruba (1) regulacji przyspieszonego biegu jaowego

Rys. 1.11. Usytuowanie wkrtw regulacji biegu jaowego 1wkrt regulacji prdkoci obrotowej, 2wkrt regulacji skadu mieszanki

Dosun rcznie popychacz przepony do zderzaka (patrz rys. 1.9). Zmierzy szczelinomierzem lub waeczkiem pomiarowym uchylenie przepustnicy rozruchowej (waciwa warto patrz p. 1.1). W razie potrzeby wyregulowa uchylenie przepustnicy rozruchowej zmieniajc pooenie wkrta regulacyjnego umieszczonego w obudowie podcinieniowego siownika uchylania przepustnicy rozruchowej (4, patrz rys. 1.7). Zaoy pytk osony termicznej. Zaoy spryn bimetalow oraz obudow automatycznego urzdzenia rozruchowego do dwigni urzdzenia rozruchowego; nie dokrca rub.

65

Zgra znaki ustawcze i dokrci ruby mocowania obudowy. Podczy dwa przewody cieczy chodzcej do automatycznego urzdzenia rozruchowego. Podczy do ganika przewody paliwa. Zamontowa kompletny filtr powietrza i podczy do akumulatora przewd masy. Sprawdzi poziom i w razie potrzeby uzupeni ilo cieczy w ukadzie chodzenia. Sprawdzanie i regulacja zwikszonej prdkoci obrotowej biegu jaowego Nagrza silnik do normalnej temperatury pracy (do wczenia wentylatora chodnicy) i wyczy silnik. Wymontowa kompletny filtr powietrza. Wymontowa obudow automatycznego urzdzenia rozruchowego bez odczania przewodw cieczy chodzcej. Nacisn peda przyspieszenia do okoo poowy jego skoku, ustawi rub regulacji przyspieszonego biegu jaowego na trzecim (najwyszym) wystpie tarczy stopniowej i zwolni peda przyspieszenia. Uruchomi silnik bez naciskania pedau przyspieszenia i zmierzy prdko obrotow przyspieszonego biegu jaowego (warto waciwa - patrz p. 1.1). W razie potrzeby wyregulowa prdko obrotow przyspieszonego biegu jaowego za pomoc ruby regulacyjnej (1, rys. 1.10). Zamontowa obudow automatycznego urzdzenia rozruchowego i kompletny filtr powietrza. Regulacja prdkoci obrotowej biegu jaowego i skadu mieszanki Warunki wstpne: urzdzenie rozruchowe powinno by wyczone zdj przewd podcinienia z siownika przyspieszonego biegu jaowego; silnik powinien by nagrzany, a wentylator chodnicy powinien by wczony w tym celu naley zdj wtyk przewodw z termowycznika wentylatora chodnicy i kawakiem przewodu elektrycznego zewrze oba styki tego wtyku; filtr powietrza z czystym wkadem powinien by zamontowany; ukad zaponowy powinien by sprawny; ukad wylotowy spalin powinien by szczelny; odbiorniki wyposaenia elektrycznego pobierajce duy prd powinny by wyczone z wyjtkiem silnika wentylatora chodnicy. Regulacja prdkoci obrotowej Regulacja prdkoci obrotowej biegu jaowego odbywa si za pomoc wkrta (1, rys. 1.11). Regulacja skadu mieszanki Podczy analizator spalin i obrotomierz. Zdj kompletny filtr powietrza i odczy od niego przewd podcinienia. Usun oson wkrta (2, rys. 1.11) regulacji skadu mieszanki. Zaoy filtr powietrza (nie dokrcajc rub mocujcych) i dokadnie podczy przewd podcinienia do filtru (przewd odpowietrzania skrzyni korbowej rwnie musi by podczony do filtru). Uruchomi silnik, doprowadzi go do prdkoci obrotowej 3000 obr/min i utrzyma jego prac przy tej prdkoci przez 30 sekund. Po ustabilizowaniu si prdkoci obrotowej biegu jaowego sprawdzi zawarto tlenku wgla (CO) w spalinach. W razie potrzeby za pomoc wkrta (2, rys. 1.11) regulacji skadu mieszanki wyregulowa waciw zawarto tlenku wgla (CO) w spalinach. W razie zmiany wartoci prdkoci obrotowej skorygowa prdko obrotow biegu jaowego za pomoc wkrta (1). Znowu sprawdzi zawarto CO w spalinach. Po uzyskaniu waciwej zawartoci CO przy zachowaniu odpowiedniej wartoci prdkoci obrotowej biegu jaowego mona zakoczy regulacj. Zdj filtr powietrza i zaoy now oson na wkrt regulacji skadu mieszanki. Zaoy filtr powietrza, zamocowa go i sprawdzi, czy przewd podcinienia jest waciwie podczony. Usuwanie z pamici danych prdkoci obrotowej biegu jaowego W samochodach wyposaonych w automatyczn elektronicznregulacj prdkoci obrotowej biegu jaowego jest konieczne usunicie z pamici danych prdkoci obrotowej biegu jaowego w nastpujcych przypadkach:

66

wymiany ganika; wymiany silnika krokowego regulacji prdkoci biegu jaowego; wymiany czujnika pooenia przepustnicy; wymiany przepustnicy; wymiany silnika. Rozczy zcze przewodw elektrycznych czujnika pooenia przepustnicy. Wczy zapon bez uruchamiania silnika. Zewrze na 5 sekund przewodem (2, rys. 1.12) styk 5" we wtyku zcza z mas. Wyczy zapon. Uwaga. Usunicie z pamici wartoci prdkoci obrotowej biegu jaowego zostao przeprowadzone prawidowo, jeeli przekanik zasilania nie jest ju pod napiciem. Usun przewd ze zcza przewodw czujnika pooenia przepustnicy. Poczy zcze przewodw czujnika pooenia przepustnicy. Uruchomi silnik.

Rys. 1.12. Usuwanie z pamici danych prdkoci obrotowej biegu jaowego 1zcze przewodw stycznika pooenia przepustnicy, 2 poczenie styku 5 z mas, 3stycznik pooenia przepustnicy

Pocztkowo prdko obrotowa powinna by zbyt dua, nastpnie powinna si zmniejszy i ustabilizowa przy waciwej wartoci. WTRYSKOWY JEDNOPUNKTOWY UKAD ZASILANIA Silniki 1,4 dm3 (typu F6F oraz F6G) s wyposaone w jednopunktowy wtryskowy ukad zasilania (Weber CFI) zintegrowany z ukadem zaponowym w ramach wsplnego systemu sterowania silnika. Ukad wtryskowy jest ukadem wtrysku impulsowego (niecigego), niskiego cinienia o jednym wtryskiwaczu, sterowany przez elektroniczne urzdzenie sterujce EEC IV w ukadzie typu cinienie-prdko". Ukad wtryskowy wsppracuje z sond lambda, umieszczon na pocztku przedniej rury wylotowej (przed katalizatorem). Jej sygnay umoliwiaj optymalizacj skadu mieszanki. Silniki te musz by zasilane benzyn bezoowiow. BUDOWA l DZIAANIE Ukad jednopunktowego wtrysku benzyny Weber CFI ma dwa niezalene obwody: obwd zasilania paliwem; obwd doprowadzenia powietrza. Obwd zasilania paliwem Pompa paliwa Jest to pompa typu rolkowego, napdzana silnikiem elektrycznym, zanurzona w zbiorniku paliwa. Pompa jest uruchamiana za porednictwem przekanika umieszczonego w skrzynce bezpiecznikw i przekanikw, znajdujcej si wewntrz nadwozia pod tablic rozdzielcz, po stronie kierowcy. Przekanik pompy paliwa Przekanik pompy paliwa, sterowany przez elektroniczne urzdzenie sterujce EEC IV, zapewnia zasilanie elektryczne silnika pompy paliwa. Po wczeniu zaponu przekanik dziaa przez 1 sekund i pompa paliwa wytwarza w tym czasie w ukadzie zasilania wymagane cinienie paliwa. Podczas obrotu wau korbowego silnika elektroniczne urzdzenie sterujce odbiera impulsy z czujnika pooenia i prdkoci obrotowej oraz podtrzymuje zasilanie przekanika. Po zatrzymaniu silnika przekanik nie jest ju zasilany i silnik elektryczny pompy take si zatrzymuje.

67

Rys. 1.13. Schemat jednopunktowego ukadu wtrysku benzyny 1 pompa paliwa, 2filtr paliwa, 3 przekanik pompy paliwa, 4regulator cinienia, 5 pochaniacz par paliwa, 6 zawr elektromagnetyczny pochaniacza par paliwa, 7akumulator, 8 modu zaponu EDIS, 9 cewka zaponowa, 10czujnik temperatury zasysanego powietrza, 11wtryskiwacz, 12 regulator biegu jaowego, 13stycznik biegu jaowego, 14czujnik pooenia przepustnicy, 15czujnik cinienia bezwzgldnego, 16filtr powietrza, 17czujnik temperatury cieczy chodzcej, 18czujnik pooenia i prdkoci obrotowej wau korbowego, 19sonda lambda, 20rezystor dodatkowy wtryskiwacza, 21gwny przekanik zasilania, 28elektroniczne urzdzenie sterujce EEC IV

Wycznik bezwadnociowy W razie zderzenia samochodu dwupooeniowy (wczony-wyczony) wycznik bezwadnociowy przerywa obwd elektryczny midzy przekanikiem i silnikiem pompy paliwa. Podczas uderzenia samochodu o przeszkod z prdkoci wiksz ni 20 km/h sia bezwadnoci kulki utrzymywanej przez elektromagnes wymusza jej przesunicie. Kulka naciska na dwigni wycznika i przerywa obwd elektryczny. Ponowne wczenie zasilania wymaga nacinicia przycisku, dostpnego przez otwr w dolnej czci pokrycia tapicerskiego progu od strony drzwi kierowcy. Wtryskiwacz paliwa Elektromagnetyczny wtryskiwacz paliwa znajduje si w pokrywie zespou wtryskowego nad przepustnic. Jego zadaniem jest dostarczanie paliwa w iloci wynikajcej z warunkw pracy silnika i rozpylenie tego paliwa w stopniu umoliwiajcym uzyskanie moliwie jednorodnej mieszanki paliwa z powietrzem. Wtrysk paliwa, podczas pracy silnika pod obcieniem, nastpuje przy suwie dolo-tu w kadym z cylindrw silnika. Podczas pracy na biegu jaowym wtrysk odbywa si raz na obrt wau korbowego. Impulsy prdu sterowania, przekazywane przez elektroniczne urzdzenie sterujce do uzwojenia elektromagnesu wtryskiwacza paliwa, wywouj uniesienie jego iglicy i przepyw paliwa przez filtr siatkowy do piercieniowej komory u wylotu rozpylacza. Przepywajc przez szczelin midzy otworem rozpylacza i czopikiem iglicy, paliwo ulega rozpyleniu na bardzo drobne kropelki i jest wtryskiwane do kolektora dolotowego nad przepu-stnic. Zanik impulsu prdu sterowania wywouje zanik pola elektromagnetycznego i zamknicie otworu wtryskowego przez iglic wtryskiwacza dociskan spryn. Nadmiar paliwa odpywa przewodem z grnej czci wtryskiwacza do regulatora cinienia paliwa. Stay przepyw paliwa przez wtryskiwacz zapewnia jego samoczynne odpowietrzanie. W obwd elektryczny wtryskiwacza jest wczony szeregowo specjalny rezystor dodatkowy, ktry po 1,4 sekundy przepywu prdu ogranicza jego natenie do okoo 1,3 A i chroni wtryskiwacz przed przegrzaniem oraz zapobiega parowaniu paliwa.

68

Rys. 1.14. Zesp wtryskowy 1 wtryskiwacz, 2 pokrywa zespou wtryskowego, 3uszczelka pokrywy, 4obudowa przepustnicy, 5podkadka, 6piercie uszczelniajcy o przekroju okrgym, 7czujnik temperatury zasysanego powietrza, 8 regulator cinienia paliwa, 9 silnik krokowy regulacji biegu jaowego, 10czujnik pooenia przepustnicy

Regulator cinienia paliwa W pokrywie zespou wtryskowego znajduje si przeponowy regulator cinienia paliwa. Nadmiar paliwa powracajcy z wtryskiwacza naciska i przesuwa przepon, ciskajc jej spryn i uchylajc otwr odpywu paliwa, ktrego nadmiar powraca do zbiornika. Cinienie paliwa we wtryskiwaczu jest stabilizowane przez nacig wstpny spryny przepony regulatora do wartoci 100 kPa. Regulator cinienia paliwa nie ma urzdzenia kompensujcego wpyw podcinienia w ukadzie dolotowym, gdy pojedynczy wtryskiwacz jest umieszczony w ukadzie przed przepustnic mieszanki. Obwd doprowadzenia powietrza Obwd doprowadzenia powietrza zawiera nastpujce gwne elementy: filtr powietrza; obudowa przepustnicy; czujnik pooenia przepustnicy; czujnik temperatury zasysanego powietrza; silnik krokowy regulacji prdkoci obrotowej biegu jaowego; czujnik cinienia bezwzgldnego. Ilo powietrza zasysanego przez silnik zaley od temperatury zasysanego powietrza, prdkoci obrotowej silnika i cinienia bezwzgldnego w kolektorze dolotowym.

Rys. 1.15. Widok pokrywy zespou wtryskowego 1 wtryskiwacz, 2 regulator biegu jaowego, 3 regulator cinienia paliwa

Czujnik pooenia przepustnicy Czujnik ten, umieszczony na osi przepustnicy, przekazuje do elektronicznego urzdzenia sterujcego sygna napicia proporcjonalny do kta uchylenia przepustnicy. Informacja o pooeniu przepustnicy jest niezbdna do okrelenia:

69

prdkoci obrotowej biegu jaowego; kta wyprzedzenia zaponu; iloci wtryskiwanego paliwa; wstrzymania wtryskiwania paliwa podczas hamowania silnikiem.

Czujnik temperatury zasysanego powietrza Czujnik ten przekazuje do elektronicznego urzdzenia sterujcego sygna napicia zaleny od temperatury zasysanego powietrza. Rezystancja tego czujnika jest odwrotnie proporcjonalna do jego temperatury im wysza temperatura, tym mniejsza jego rezystancja. Czujnik prdkoci jazdy Czujnikten, wykorzystujcy efekt Halla, przekazuje do elektronicznego urzdzenia sterujcego sygna czstotliwoci proporcjonalny do prdkoci pojazdu. Jest on zamontowany na skrzynce przekadniowej i do pomiaru prdkoci wykorzystuje mechaniczny napd prdkociomierza. Sygnay tego czujnika s wykorzystywane do: regulacji prdkoci obrotowej biegu jaowego; wzbogacania mieszanki podczas przyspieszania samochodu; niewtryskiwania paliwa podczas hamowania silnikiem; przekazywania informacji do komputera pokadowego (jeli jest w danej wersji samochodu). Regulator prdkoci obrotowej biegu jaowego Jest to elektryczny silnik krokowy sprzony z dwigni przepustnicy. Silnik krokowy, sterowany przez elektroniczne urzdzenie sterujce, zmienia pooenie dwigni przepustnicy, gdy zarejestrowana prdko obrotowa silnika rni si od prdkoci obrotowej biegu jaowego zaprogramowanej w pamici elektronicznego urzdzenia sterujcego. Sonda lambda Jest to czujnik reagujcy na stenie tlenu w spalinach, czyli porednio na skad mieszanki paliwa i powietrza. Sygna przekazywany przez sond do elektronicznego urzdzenia sterujcego wpywa na czas otwarcia wtryskiwacza (wtrysku paliwa), czyli na ilo wtrynitego paliwa, a tym samym na skad mieszanki. Elektroniczne urzdzenie sterujce Elektroniczne urzdzenie sterujce EEC IV otrzymuje informacje od poszczeglnych czujnikw, zgodnie ze swym programem analizuje je i przekazuje sygnay sterowania do wtryskiwacza, regulatora biegu jaowego oraz ukadu zaponowego. Sterujc czasem otwarcia iglicy wtryskiwacza wpywa na ilo wtryskiwanego paliwa. Samoadaptacja ukadu sterowania silnika Po odczeniu akumulatora od instalacji elektrycznej nastpuje skasowanie danych zawartych w pamici elektronicznego urzdzenia sterujcego. Po ponownym podczeniu akumulatora, uruchomieniu silnika i bezporednim ruszeniu samochodem wystpi objawy nieprawidowej pracy: mniejsza moc silnika, przerywanie podczas przyspieszania oraz nierwnomierna praca silnika na biegu jaowym. W celu przywrcenia zapisu w pamici waciwych parametrw pracy silnika przez obwd samoadaptacji elektronicznego urzdzenia sterujcego naley uruchomi silnik, pozostawi silnik pracujcy na biegu jaowym przez 3 minuty, za po nagrzaniu do normalnej temperatury pracy utrzyma prac silnika z prdkoci 1200 obr/min przez 2 minuty (albo przejecha nie mniej ni 8 kilometrw). SPRAWDZANIE Moliwe jest sprawdzenie jedynie parametrw elektrycznych poszczeglnych elementw ukadu wtrysku paliwa i ukadu zaponowego. Prdko obrotowa biegu jaowego i kt wyprzedzenia zaponu nie mog by rcznie regulowane. Elementy i obwody elektryczne ukadw zasilania i zaponowego mog by sprawdzane przez podczanie multimetru do stykw zcza wielostyko-wego elektronicznego urzdzenia sterujcego.

70

Rys. 1.16. Oznaczenia stykw zczy zespou wtryskowego wedug numerw stykw zcza wielostykowego elektronicznego urzdzenia sterujcego Azcze czujnika pooenia przepustnicy, B zcze regulatora biegu jaowego, C zcze wtryskiwacza

71

Rys. 1.17. Obwd zasilania paliwem i obwd pochaniania par paliwa Awersja ganikowa, Bwersja wtryskowa, C obwd pochaniania par paliwa wersji wtryskowej, Dwersja o wtrysku jednopunktowym, E wersja o wtrysku wielopunktowym 1 zbiornik paliwa, 2 wspornik zbiornika paliwa, 3wlew paliwa, 4elektrozawr odzyskiwania par paliwa, 5czujnik poziomu paliwa, 6 pompa paliwa z czujnikiem poziomu paliwa, 7filtr paliwa, 8 przewody doprowadzenia paliwa, 9 przewody odprowadzenia paliwa, 10elektrozawr pochaniacza par paliwa, 11 pochaniacz par paliwa

Warunki wstpne Akumulator samochodu powinien by sprawny i dobrze naadowany. Przewody czce silnik i skrzynk przekadniowz mas samochodu oraz ich zcza powinny by w dobrym stanie. Pompa paliwa i jej przekanik powinny by sprawne. Wycznik bezwadnociowy powinien by wczony. Bezpieczniki powinny by sprawne. Obwody doprowadzenia powietrza i zasilania paliwem powinny by szczelne. Procedura sprawdzenia Rozczy zcze wielostykowe elektroniczne go urzdzenia sterujcego EEC IV. Wykona pomiary kontrolne wedug wskazwek podanych w tablicy dotyczcej sprawdzania silnika 1,4 dm3 o wtrysku jednopunktowym, podczajc multimetr do odpowiednich zaciskw zcza wielostykowego elektronicznego urzdzenia sterujcego. Kocwek pomiarowych multimetru nie wolno wprowadza do wntrza wtyku zcza wielostykowego elektronicznego urzdzenia sterujcego. Zaleca si zdjcie z wtyku zcza osony z tworzywa sztucznego i podczanie kocwek pomiarowych multimetru do kocw odpowiednich przewodw dochodzcych do wtyku albo wykorzystanie zcza poredniego z prawidowo oznaczonymi numerami poszczeglnych stykw zcza wielostykowego.

72

WTRYSKOWY WIELOPUNKTOWY UKAD ZASILANIA Silniki 1,6 dm3 (typu LJE oraz LJF) s wyposaone w wielopunktowy wtryskowy ukad zasilania (Ford EFI) zintegrowany z ukadem zaponowym w ramach wsplnego systemu sterowania silnika. Ukad wtryskowy jest ukadem wtrysku impulsowego (niecigego), niskiego cinienia o czterech wtryskiwaczach, sterowany przez elektroniczne urzdzenie sterujce EEC IV w ukadzie typu cinienie-prdko". Sprawdzanie silnika 1,4 dm3 (typu F6F oraz F6G) o wtrysku jednopunktowym z katalizatorem spalin
Pomiar midzy stykami 20" i masa 40" i masa 60" i masa 3" i 40" Rodzaj sprawdzenia Warunki sprawdzenia Warto waciwa Sposb postpowania

Poczenie z mas urzdzenia sterujcego EEC IV Przewd regulatora biegu jaowego Przewd korektora liczby oktanowej

Zapon wyczony

0 do 2,5 ii

Sprawdzi wizk przewodw

23" i 40" 24" i 40"

Zapon wyczony Odczy przewd poczony z mas od masy przed sprawdzeniem i podczy po sprawdzeniu

Rezystancja <*> ii

Sprawdzi przewody

48" i 49"

Wejcie samodiagnostyki urzdzenia sterujcego EEC IV Wyjcie samodiagnostyki urzdzenia sterujcego EEC IV Rezystancja n Zapon wyczony

17" i 40"

Sprawdzi przewody, zcze au-todiagnostyczne i wtyk zcza

40" i 40" w zczu 37" i 57" 37" i 58" 37" i 59"

Masa zcza samodiagnostyki Zasilanie urzdzenia sterujcego EEC IV

0 do 2,5 ii

Zapon wyczony

0 do 2,5 ii 5,5 do 8 ii

Sprawdzi przewody Sprawdzi przewody, rezystancj na zaciskach wtryskiwacza, rezystor szeregowy. Wymieni wtryskiwacz

Wtryskiwacz

Zapon wyczony

13ti

41 "i 21" 18" i 20" Regulator biegu jaowego i stycznik biegu jaowego 18" i 20" Zapon wyczony, nacisn peda przyspieszenia Przekanik pompy paliwa Czujnik temperatury cieczy chodzcej Czujnik temperatury zasysanego powietrza 25" i 46" Zapon wyczony Zapon wyczony Zapon wyczony

4 do 60 Om Rezystancja ~ ii

Sprawdzi przewody, rezystancj na zaciskach regulatora. Wymieni regulator

0 do 2,5 ii

37" i 22" 7" i 46"

50 do 120 ii

Sprawdzi przewody i przekanik

Rezystancja zmienna (patrz rozdz. 1.1)

Sprawdzi przewody

47" i 46" 47" i 26" Czujnik pooenia przepustnicy Zapon wyczony

0,9 do 1 ,7 kii

3,5 do 5,5 kii

37" i 40"

Zasilanie urzdzenia sterujcego EEC IV

Zapon wczony

10 do 14 V

Odczy czujniki temperatury cieczy chodzcej, temperatury zasysanego powietrza i czujnik cinienia bezwzgldnego. Sprawdzi rezystancj na zaciskach czujnika. Wymieni czujnik Sprawdzi przekanik gwny zasilania, przewody i akumulator. Wymieni przekanik

73

58" i 40" 59" i 40"

Zasilanie wtryskiwacza Sprawdzi przewody Przekanik pompy paliwa

22" i 40" Zasilanie pamici urzdzenia sterujcego EEC IV Poczenie moduu zaponu EDIS z urzdzeniem sterujcym EEC IV Elektrozawr pochaniacza par paliwa Czujnik prdkoci pojazdu Czujnik cinienia wspomagania ukadu kierowniczego (jeli wystpuje) Zawr elektromagnetyczny klimatyzacji

Sprawdzi przekanik i przewody. Wymieni przekanik Zapon wyczony 10 do 14 V Sprawdzi bezpieczniki i przewody Sprawdzi przewody. Wymieni modu zaponu EDIS Sprawdzi przewody. Zmierzy rezystancj na zaciskach zaworu. Wymieni elektrozawr Sprawdzi przewody. Wymieni czujnik Sprawdzi przewody, rezystancj na zaciskach czujnika. Wymieni czujnik. Sprawdzi przewody, rezystancj na zaciskach czujnika. Wymieni zawr

1" i 20"

56" i 36"

Zapon wyczony

40 do 60 kli

37" i 35"

Zapon wyczony Zapon wczony. Prawe koo si obraca

50 do 120 ii Napicie zmienne od Odo 12V

4" i 40"

28" i 20"

Zapon wyczony

0 do 2,5 2 50 do 120 ii

37" i 51"

Zapon wyczony

Sprawdzenie rezystancji midzy stykami moduu zaponu EDIS 9" i masa EDIS 10" i 9" EDIS 12" i 9" EDIS 5" i 6" EDIS 1" i 56" EECIV 3" i 36" EECIV Poczenie z mas moduu zaponu EDIS Uzwojenie pierwotne cewki zaponowej Zapon wyczony 0 do 2,5 a Sprawdzi przewody

Zapon wyczony

1,5 do 5 ii

Sprawdzi przewody. Wymieni cewk zaponow Sprawdzi przewody, rezystancj na zaciskach czujnika. Wymieni czujnik

Czujnik pooenia i prdkoci obrotowej wau korbowego

Zapon wyczony

200 do 450 a

Sygna zaponu

Zapon wyczony

0 do 2,5 a

Sprawdzi przewody

Ukad wtryskowy wsppracuje z sond lambda, umieszczon na pocztku przedniej rury wylotowej (przed katalizatorem). Jej sygnay umoliwiaj optymalizacj skadu mieszanki. Silniki te musz by zasilane benzyn bezoowiow. BUDOWA l DZIAANIE Ukad wielopunktowego wtrysku benzyny Ford EFI ma dwa niezalene obwody: obwd zasilania paliwem; obwd doprowadzenia powietrza. Obwd zasilania paliwem Pompa paliwa Jest to pompa typu rolkowego, napdzana silnikiem elektrycznym, zanurzona w zbiorniku paliwa. Pompa jest uruchamiana za porednictwem przekanika umieszczonego w skrzynce bezpiecznikw i przekanikw, znajdujcej si wewntrz nadwozia pod tablic rozdzielcz, po stronie kierowcy. Przekanik pompy paliwa Przekanik pompy paliwa, sterowany przez elektroniczne urzdzenie sterujce EEC IV, zapewnia zasilanie elektryczne silnika pompy paliwa. Po wczeniu zaponu przekanik dziaa przez 1 sekund i pompa paliwa wytwarza w tym czasie w ukadzie zasilania wymagane cinienie paliwa. Podczas obrotu wau korbowego silnika elektroniczne urzdzenie sterujce odbiera impulsy z czujnika pooenia i prdkoci obrotowej oraz podtrzymuje zasilanie przekanika. Po zatrzymaniu silnika przekanik nie jest ju zasilany i silnik elektryczny pompy take si zatrzymuje. Wycznik bezwadnociowy

74

W razie zderzenia samochodu dwupooeniowy (wczony-wyczony) wycznik bezwadnociowy przerywa obwd elektryczny midzy przekanikiem i silnikiem pompy paliwa. Podczas uderzenia samochodu o przeszkod z prdkoci wiksz ni 20 km/h sia bezwadnoci kulki utrzymywanej przez elektromagnes wymusza jej przesunicie. Kulka naciska na dwigni wycznika i przerywa obwd elektryczny. Kolektor wtryskiwaczy i regulator cinienia paliwa Kolektor wtryskiwaczy, odlany ze stopu aluminium, doprowadza paliwo do czterech wtryskiwaczy i regulatora cinienia paliwa, ktre s do niego zamocowane. Regulator cinienia paliwa jest poczony elastycznym przewodem z kolektorem dolotowym. Utrzymuje on stae cinienie paliwa dostarczanego do wtryskiwaczy o wartoci 300 15 kPa powyej cinienia panujcego w kolektorze dolotowym we wszystkich warunkach pracy silnika. Rozwizanie takie jest stosowane dlatego, e ilo paliwa wtryskiwana jednorazowo do przewodu dolotowego silnika zaley wycznie od czasu otwarcia wtryskiwaczy, a wic rnica cinie paliwa i powietrza musi by staa. Ponadto nadcinienie paliwa utrzymywane w ukadzie zasilania przez regulator zapobiega parowaniu paliwa. Wtryskiwacze Paliwo jest wtryskiwane przez 4 wtryskiwacze elektromagnetyczne sterowane elektronicznym urzdzeniem sterujcym. Objto wtryskiwane-go paliwa zaley wycznie od czasu otwarcia wtryskiwaczy regulowanego przez alektroniczne urzdzenie sterujce. Paliwo jest wtryskiwane rwnoczenie przez dwa wtryskiwacze do kanaw dolotowych cylindrw, w ktrych jeden z tokw znajduje si podczas suwu dolotu. Na jeden cykl pracy kadego cylindra przypadaj wic dwa wtryski paliwa do kanau dolotowego w gowicy silnika. Obwd doprowadzenia powietrza Obwd doprowadzenia powietrza zawiera nastpujce gwne elementy: filtr powietrza; obudowa przepustnicy; czujnik pooenia przepustnicy; czujnik temperatury zasysanego powietrza; regulator prdkoci obrotowej biegu jaowego; czujnik bezwzgldnego cinienia powietrza w kolektorze dolotowym. Ilo powietrza zasysanego przez silnik zaley od temperatury zasysanego powietrza, prdkoci obrotowej silnika i cinienia bezwzgldnego w kolektorze dolotowym. Czujnik pooenia przepustnicy Czujnik, umieszczony na osi przepustnicy, przekazuje do elektronicznego urzdzenia sterujcego sygna napicia proporcjonalny do kta uchylenia przepustnicy. Informacja o pooeniu przepustnicy jest niezbdna do okrelenia: prdkoci obrotowej biegu jaowego; kta wyprzedzenia zaponu; iloci wtryskiwanego paliwa; niewtryskiwania paliwa podczas hamowania silnikiem. Czujnik przekazuje informacje o kcie otwarcia przepustnicy. Rozrnia trzy stany: przepustnica zamknita (bieg jaowy);

Rys. 1.18. Oznaczenia stykw zcza czujnika pooenia przepustnicy wielopunktowego wtrysku paliwa

przepustnica otwarta od 5 do 70% (rednie obcienie); przepustnica otwarta ponad 70% (due obcienie).

75

Czujnik temperatury zasysanego powietrza Czujnik ten przekazuje do elektronicznego urzdzenia sterujcego sygna napicia zaleny od temperatury zasysanego przez silnik powietrza (im wysza temperatura, tym mniejsza rezystancja czujnika, a wic wiksze napicie sygnau). Regulator prdkoci obrotowej biegu jaowego Regulatorem jest zawr elektromagnetyczny, ktry zmienia przekrj przepywu dodatkowego powietrza w kanale obejciowym przepustnicy. Zawr jest sterowany przez elektroniczne urzdzenie sterujce. Przy zamknitej przepustnicy na biegu jaowym zawr elektromagnetyczny reguluje przepyw powietrza do silnika tak, aby silnik utrzymywa wymagan prdko obrotow biegu jaowego. Przy zamknitej przepustnicy podczas hamowania silnikiem zawr elektromagnetyczny tak reguluje przepyw powietrza, aby zmniejszy do minimum emisj toksycznych skadnikw spalin. Podczas uruchamiania silnika zawr elektromagnetyczny jest maksymalnie otwarty, aby zwikszy ilo przepywajcego powietrza i uatwi rozruch silnika. Czujnik prdkoci jazdy Czujnikten, wykorzystujcy efekt Halla, przekazuje do elektronicznego urzdzenia sterujcego sygna czstotliwoci proporcjonalny do prdkoci pojazdu. Jest on zamontowany na skrzynce przekadniowej i do pomiaru prdkoci wykorzystuje mechaniczny napd prdkociomierza. Sygnay tego czujnika s wykorzystywane do: regulacji prdkoci obrotowej biegu jaowego; wzbogacania mieszanki podczas przyspieszania samochodu; niewtryskiwania paliwa podczas hamowania silnikiem; przekazywania informacji do komputera pokadowego (jeli jest w danej wersji samochodu). Sonda lambda (silnik typu LJF) Jest to czujnik reagujcy na stenie tlenu w spalinach, czyli porednio na skad mieszanki paliwa i powietrza. Sygna przekazywany przez sond do elektronicznego urzdzenia sterujcego wpywa na czas otwarcia wtryskiwacza (wtrysku paliwa), czyli na ilo wtrynitego paliwa, a tym samym na skad mieszanki. Potencjometr regulacji zawartoci CO w spalinach (silnik typu LJE) Potencjometr ten, stosowany tylko w silniku typu LJE (ukad wylotowy bez katalizatora spalin), znajduje si w przedziale silnika na lewym nadkolu. W zalenoci od ustawienia, potencjometr o rezystancji 5 kOm, zasilany napiciem 5 V, przekazuje do elektronicznego urzdzenia sterujcego sygna napicia o wartoci 0,5 do 4,5 V. Napicie to wpywa na ilo paliwa wtryskiwanego podczas biegu jaowego silnika, czyli na skad mieszanki, a tym samym na zawarto CO w spalinach.

Rys. 1.19. Oznaczenia stykw zcza potencjometru regulacji zawartoci CO w spalinach wielopunktowego wtrysku paliwa

Elektroniczne urzdzenie sterujce Elektroniczne urzdzenie sterujce EEC IV otrzymuje sygnay od czujnikw ukadu i na ich podstawie steruje ukadami zasilania i zaponowym oraz funkcjami pomocniczymi. Sterowanie czasem otwarcia wtryskiwaczy decyduje o iloci wtryskiwanego paliwa, a tym samym o skadzie mieszanki dopywajcej do cylindrw silnika.

76

SPRAWDZANIE Moliwe jest sprawdzenie jedynie parametrw elektrycznych poszczeglnych elementw ukadu wtrysku paliwa i ukadu zaponowego. Prdko obrotowa biegu jaowego i kt wyprzedzenia zaponu nie mog by rcznie regulowane. Zawarto CO w spalinach na biegu jaowym moe by regulowana rcznie tylko w silniku 1,6 dm3 typu LJE (wersja bez katalizatora spalin). Elementy i obwody elektryczne ukadw zasilania i zaponowego mog by sprawdzane przez podczanie multimetru do stykw zcza wielostykowego elektronicznego urzdzenia sterujcego. Warunki wstpne Akumulator samochodu powinien by sprawny i dobrze naadowany. Przewody czce silnik i skrzynk przekadniowz massamochodu oraz ich zcza powinny by w dobrym stanie. Pompa paliwa i jej przekanik powinny by sprawne. Wycznik bezwadnociowy powinien by wczony. Bezpieczniki powinny by sprawne. Obwody doprowadzenia powietrza i zasilania paliwem powinny by szczelne. Procedura sprawdzenia Rozczy zcze wielostykowe elektronicznego urzdzenia sterujcego EEC IV. Wykona pomiary kontrolne wedug wskazwek podanych w tablicy dotyczcej sprawdzania silnika 1,6dm3 o wtrysku wielopunktowym odpowiedniego typu (LJE lub LJF), podczajc multimetr do odpowiednich zaciskw zcza wielostykowego elektronicznego urzdzenia sterujcego. Kocwek pomiarowych multimetru nie wolno wprowadza do wntrza wtyku zcza wielostykowego elektronicznego urzdzenia sterujcego. Zaleca si zdjcie z wtyku zcza osony z tworzywa sztucznego i podczanie kocwek pomiarowych multimetru do kocw odpowiednich przewodw dochodzcych do wtyku albo wykorzystanie zcza poredniego z prawidowo oznaczonymi numerami poszczeglnych stykw zcza wielostykowego. Sprawdzanie silnika 1,6 dm3 (typu LJF) o wtrysku wielopunktowym z katalizatorem spalin
Pomiar midzy stykami 20" i masa 40" i masa 60" i masa 3" i 40" Rodzaj sprawdzenia Warunki sprawdzenia Warto waciwa Sposb postpowania

Poczenie z mas urzdzenia sterujcego EEC IV Przewd regulatora biegu jaowego Przewd korektora liczby oktanowej

Zapon wyczony

0 do 2,5 ii

Sprawdzi wizk przewodw

23" i 40" 24" i 40"

Zapon wyczony Odczy przewd poczony z mas od masy przed sprawdzeniem i podczy po sprawdzeniu

Rezystancja ii

Sprawdzi przewody

48" i 49"

Wejcie samodiagnostyki urzdzenia sterujcego EEC IV Wyjcie samodiagnostyki urzdzenia sterujcego EEC IV Rezystancja ii Zapon wyczony Sprawdzi przewody, zcze autodiagnostyczne i wtyk zcza

17" i 40"

40" i 40" w zczu 37" i 57" 37" i 58"

Masa zcza samodiagnostyki Zasilanie urzdzenia sterujcego EEC IV Wtryskiwacze nr 1 i 2 Wtryskiwacze nr 3 i 4 Zapon wyczony

0 do 2,5 ii

Zapon wyczony

0 do 2,5 ii

Sprawdzi przewody Sprawdzi przewody, rezystancj na zaciskach wtryskiwaczy. Wymieni wtryskiwacz Sprawdzi przewody, rezystancj na zaciskach regulatora. Wymieni regulator

5 do 1 1 ii

37" i 59"

37" i 21"

Regulator biegu jaowego

Zapon wyczony >

9 do 12 ii

77

26" i 27"

Potencjometr regulacji zawartoci CO w spalinach

Zapon wyczony

448 do 2500 ii

Sprawdzi przewody, rezystancj na zaciskach potencjometru. Wymieni potencjometr Sprawdzi przewody i przekanik

40" i 22" 7" i 46"

Przekanik pompy paliwa Czujnik temperatury cieczy chodzcej Czujnik temperatury zasysanego powietrza

Zapon wyczony

50 do 120 ii

Zapon wyczony

Rezystancja zmienna (patrz rozdz. 1.1)

Sprawdzi przewody

25" i 46"

47" i 46" Czujnik pooenia przepustnicy 47" i 26" Zapon wyczony

0,3do1,5kii

2 do 5 kii

Odczy czujniki temperatury cieczy chodzcej, temperatury zasysanego powietrza i czujnik cinienia bezwzgldnego. Sprawdzi rezystancj na zaciskach czujnika. Wymieni czujnik

37" i 40"

Zasilanie urzdzenia sterujcego EEC IV Zapon wczony 10 do 14 V Zasilanie wtryskiwaczy

Sprawdzi przekanik gwny zasilania, przewody i akumulator. Wymieni przekanik Sprawdzi przewody

58" i 40" 59" i 40" 1"i20"

Zasilanie pamici urzdzenia sterujcego EEC IV Poczenie moduu zaponu EDIS z urzdzeniem sterujcym EEC IV Czujnik prdkoci pojazdu

Zapon wyczony

10 do 14 V

Sprawdzi bezpiecznik i przewody Sprawdzi przewody. Wymieni modu zaponu EDIS Sprawdzi przewody. Wymieni czujnik

56" i 36"

Zapon wyczony Zapon wczony. Prawe koo si obraca

40 do 60 kii Napicie zmienne od Odo 12 V

4" i 40"

Sprawdzenie rezystancji midzy stykami moduu zaponu EDIS 9" i masa EDIS 10" i 9" EDIS 12" i 9" EDIS 5" i 6" EDIS 1" i 56" EECIV 3" i 36" EECIV Poczenie z mas moduu zaponu EDIS Uzwojenie pierwotne cewki zaponowej Zapon wyczony 0 do 2,5 ii Sprawdzi przewody

Zapon wyczony

4,5 do 5 ii

Sprawdzi przewody Wymieni cewk zaponow Sprawdzi przewody, rezystancj na zaciskach czujnika. Wymieni czujnik

Czujnik pooenia i prdkoci obrotowej wau korbowego

Zapon wyczony

200 do 450 ii

Sygna zaponu

Zapon wyczony

0 do 2,5 ii

Sprawdzi przewody

Sprawdzanie silnika 1,6 dm3 (typu LJE) o wtrysku wielopunktowym bez katalizatora spalin
Pomiar midzy stykami 20" i masa 40" i masa 60" i masa Rodzaj sprawdzenia Warunki sprawdzenia Warto waciwa Sposb postpowania

Poczenie z mas urzdzenia sterujcego EEC IV

Zapon wyczony Zapon wyczony. Odczy przewd poczony z mas od masy przed sprawdzeniem i podczy po sprawdzeniu

0 do 2,5 ii

Sprawdzi wizk przewodw

23" i 40" 24" i 40"

Przewd korektora liczby oktanowej

Rezystancja ~ ii

Sprawdzi przewody

78

48" i 40"

Wejcie samodiagnostyki urzdzenia sterujcego EEC IV Wyjcie samodiagnostyki urzdzenia sterujcego EEC IV Rezystancja ii Zapon wyczony Sprawdzi przewody, zcze autodiagnostyczne i wtyk zcza 0 do 2,5 ii

17" i 40"

40" i 40" w zczu 37" i 57" 37" i 58"

Masa zcza samodiagnostyki Zasilanie urzdzenia sterujcego EEC IV Wtryskiwacze nr 1 i 2 Wtryskiwacze nr 3 i 4 Zapon wyczony

Zapon wyczony

0 do 0,25 Om

Sprawdzi przewody Sprawdzi przewody, rezystancj na zaciskach wtryskiwaczy. V7ymieni wtryskiwacz Sprawdzi przewody, rezystancj na zaciskach regulatora. Wymieni regulator Sprawdzi przewody i przekanik

5 do 1 1 ii

37" i 59"

37" i 21"

Regulator biegu jaowego

Zapon wyczony

9 do 12 ii

40" i 22" 7" i 46"

Przekanik pompy paliwa Czujnik temperatury cieczy chodzcej Czujnik temperatury zasysanego powietrza

Zapon wyczony

50 do 120 Om

Zapon wyczony

Rezystancja zmienna (patrz rozdz. 1.1)

Sprawdzi przewody

25" i 46"

47" i 46" Czujnik pooenia przepustnicy 47" i 26" Zapon wyczony

0,3 do 1 ,5 kii

2 do 5 kii

Odczy czujniki temperatury cieczy chodzcej, temperatury zasysanego powietrza i czujnik cinienia bezwzgldnego. Sprawdzi rezystancj na zaciskach czujnika. Wymieni czujnik Sprawdzi przekanik gwny zasilania, przewody i akumulator. Wymieni przekanik Sprawdzi przewody

37" i 40"

Zasilanie urzdzenia sterujcego EEC IV Zapon wczony 10 do 14 V Zasilanie wtryskiwaczy

58" i 40" 59" i 40" 1" i 20"

Zasilanie pamici urzdzenia sterujcego EEC IV Poczenie moduu zaponu EDIS z urzdzeniem sterujcym EEC IV Czujnik prdkoci pojazdu

Zapon wyczony

10 do 14 V

Sprawdzi bezpiecznik i przewody Sprawdzi przewody. Wymieni modu zaponu EDIS Sprawdzi przewody. Wymieni czujnik

56" i 36"

Zapon wyczony Zapon wczony. Prawe koo si obraca

40 do 60 kii Napicie zmienne od Odo 12 V

4" i 40"

Sprawdzenie rezystancji midzy stykami moduu zaponu EDIS 9" i masa EDIS 10" i 9" EDIS 12" i 9" EDIS 5" i 6" EDIS 1" i 56" EECIV 3" i 36" EECIV Poczenie z mas moduu zaponu EDIS Uzwojenie pierwotne cewki zaponowej Zapon wyczony 0 do 2,5 ii Sprawdzi przewody

Zapon wyczony

4,5 do 5,5 ii

Sprawdzi przewody. Wymieni cewk zaponow Sprawdzi przewody, rezystancj na zaciskach czujnika. Wymieni czujnik

Czujnik pooenia i prdkoci obrotowej wau korbowego

Zapon wyczony

200 do 450 ii

Sygna zaponu

Zapon wyczony

0 do 2,5 ii

Sprawdzi przewody

79

Sprawdzanie i regulacja skadu mieszanki biegu Jaowego w silniku Ifdm3 typu LJE (bez katalizatora spalin) Uwaga. Prdko obrotowa biegu jaowego w tym silniku jest regulowana elektronicznie. Warunki wstpne Silnik musi by nagrzany do normalnej temperatury pracy. W tym celu naley utrzyma prdko obrotow ok. 2000obr/min do czasu otwarcia termostatu w ukadzie chodzenia silnika. Nie naley rozgrzewa silnika przy prdkoci obrotowej biegu jaowego, gdy po duszej pracy w tych warunkach zawarto CO w spalinach nie jest reprezentatywna. Ukad zaponowy powinien by sprawny. Ukad dolotowy powinien by szczelny (nie moe by zasysane faszywe powietrze) sprawdzi poczenia i stan przewodw, zwaszcza elastycznych. Filtr powietrza powinien by czysty. Wszystkie odbiorniki pobierajce znaczne iloci energii elektrycznej (wentylator, reflektory, ogrzewanie szyby itp.) powinny by wyczone. Czynnoci regulacyjne Umieci sond miernika zawartoci CO w rurze wylotowej samochodu. Podczy obrotomierz. Przez okoo 30 sekund utrzyma prdko obrotowokoo 3000 obr/min i zwolni peda przyspieszenia. Po ustabilizowaniu si wskaza miernika odczyta zawarto CO w spalinach. Jeli stenie CO nie mieci si w zakresie 0,8 0,25%, zdj oson z potencjometru regulacji zawartoci CO w spalinach. Za pomoc wkrtaka ustawi potencjometr w pooeniu, w ktrym mierzone stenie CO bdzie waciwe. Zaoy now oson na potencjometr.

1.2.2. Naprawy nie wymagajce wymontowania silnika

UKAD ROZRZDU Wymiana paska zbatego napdu rozrzdu Wymontowanie Odczy od akumulatora przewd masy. Poluzowa i zdj pasek klinowy napdu alternatora (patrz opis w p. 12.2.2). W samochodach ze wspomaganiem ukadu kierowniczego odczy przewody hydrauliczne

Rys. 1.20. Znaki ustawcze napdu rozrzdu 1 znak na kole zbatym wau rozrzdu, 2wystp koa zbatego na wale korbowym ,3ruby mocowania napinacza rolkowego

80

i zalepi ich otwory oraz wymontowa zbiornik oleju wspomagania ukadu kierowniczego. Wymontowa osony paska zbatego grn i doln. Obrci wa korbowy tak, aby znak ustawczy (1, rys. 1.20) na kole zbatym wau rozrzdu znalaz si naprzeciw znaku na gowicy. Poluzowa ruby (3) napinacza paska zbatego. Przesun napinacz w lewo (patrzc od przodu silnika) i w tym pooeniu dokrci poluzowane ruby. Zdj pasek zbaty. Zamontowanie Ustawi znak ustawczy (1) na kole zbatym wau rozrzdu naprzeciw znaku na gowicy. Obrci wa korbowy tak, aby wystp (2) koa zbatego tego wau (lub rowek wpustu) znalaz si naprzeciw znaku na obudowie pompy oleju (okrelajcego GMP toka 1. cylindra). Zaoy spryn napinacza paska zbatego (dostarczan wraz z paskiem). Uwaga. Podczas montau fabrycznego spryna ta nie jest zakadana, gdy pasek jest napinany za pomoc specjalnego przyrzdu. Przy wymianie (lub tylko poluzowaniu) paska jest konieczne zaoenie spryny, aby zapewni waciwy nacig paska. Zaczynajc od koa zbatego na wale korbowym zakada w stron przeciwn do ruchu wskazwek zegara pasek zbaty wedug rysunku 1.20, zwracajc uwag, aby jego strona cignca bya napita. Poluzowa ruby mocowania napinacza i przesun rolk napinacza tak, aby opara si o gadk stron paska oraz nacigna pasek. Dokrci ruby mocowania napinacza. Obrci wa korbowy o 2 obroty w stron zgodn z ruchem wskazwek zegara (patrzc od przodu silnika) i zgra znaki ustawcze na kole zbatym wau rozrzdu i na gowicy. Unieruchomi wa korbowy i obrci wa rozrzdu za pomoc klucza paskiego 41 mm, zaoonego na eb ruby mocowania koa zbatego tego wau, oraz przeduacza i klucza dynamometrycznego. Przyoy do klucza moment obrotowy waciwy dla dokrcania tej ruby. Utrzymujc ten moment dokrci, zaczynajc od prawej, obie ruby mocowania napinacza paska zbatego. Upewni si, e znaki ustawcze na koach nie ulegy przesuniciu. Uwaga. Po napiciu paska zbatego naley zawsze obraca waem korbowym w kierunku zgodnym z jego obrotem podczas pracy silnika. Zaoy osony paska zbatego grn i doln. W samochodach ze wspomaganiem ukadu kierowniczego zamontowa zbiornik oleju, podczy przewody hydrauliczne obwodu wspomagania oraz napeni i odpowietrza obwd hydrauliczny wspomagania (patrz opis w p. 8.2.6). Zaoy i wyregulowa nacig paska klinowego napdu alternatora (patrz opis w p. 12.2.2). Podczy do akumulatora przewd masy.

81

Rys. 1.21. Ukad rozrzdu 1 grna osona paska zbatego, 2dolna osona paska zbatego, 3uszczelka grna osony paska, 4uszczelka dolna osony paska, 5spryna napinacza paska zbatego, 6koo zbate wau korbowego. 7tarcza oporowa, 8pasek zbaty, 9rolka napinacza, 10koo zbate wau rozrzdu, 11 koo zbate pompy cieczy chodzcej, 12 piercie uszczelniajcy wa rozrzdu, 13konierz oporowy wau rozrzdu, 14wa rozrzdu, 15 i 17wpust czenkowy, 18 koo pasowe wielorowkowe, 19ruba mocowania koa pasowego wau korbowego

GOWICA Wymontowanie i zamontowanie gowicy Wymontowanie Odczy od akumulatora przewd masy. W silnikach o wtryskowym ukadzie zasilania odczepi przewody zaponowe od przewodw doprowadzenia powietrza i od pokrywy gowicy. Wymontowa kompletny filtr powietrza. W silniku 1,6dm3 zamiast wymontowywania filtru powietrza mona odczy przewd doprowadzenia powietrza od pokrywy gowicy. Oprni ukad chodzenia (patrz opis w p. 1.2.6). Odczy grny przewd elastyczny ukadu chodzenia od chodnicy oraz przewd czcy obudow termostatu ze zbiornikiem wyrwnawczym. W silnikach o jednopunktowym wtrysku paliwa odczy przewody ukadu chodzenia od zespou wtryskowego. W silnikach o wielopunktowym wtrysku paliwa odczy przewody ukadu chodzenia od obudowy termostatu oraz przewody elastyczne podgrzewania kolektora dolotowego.

82

Rys. 1.22. Zesp gowicy 1gowica, 2 pokrywa gowicy, 3uszczelka pokrywy gowicy, 4 dwignia zaworu, 5 sworze podparcia, 6nakrtka mocowania dwigni zaworu, 7 popychacz hydrauliczny, 8 grna miska oporowa spryny, 9spryna zaworu, 10uszczelniacz trzonka zaworu, 11uszczelka gowicy, 12 prowadnica zaworu, 13gniazdo zaworu, 14 zawr dolotowy, 15 zawr wylotowy, 16zalepka otworu technologicznego, 17tuleja rodkowania gowicy

W silnikach ganikowych odczy cigno urzdzenia rozruchowego ganika. Odczy cigno pedau przyspieszenia. Odczy przewody doprowadzenia i powrotu paliwa. Odczy od kolektora dolotowego przewd podcinienia urzdzenia wspomagajcego ukadu hamulcowego. Zalepi otwory we wszystkich odczonych przewodach. Rozczy zcza wszystkich przewodw elektrycznych doprowadzonych do gowicy. Odczy przedni rur wylotow od kolektora wylotowego i podwiesi j za pomoc drutu. Wymontowa grn oson paska zbatego. Ustawi tok pierwszego cylindra w pooeniu GMP. Poluzowa dwie ruby napinacza i zdj pasek zbaty z koa zbatego wau rozrzdu. Wykrci wiece zaponowe. Wymontowa pokryw gowicy. Odkrci ruby mocowania gowicy w kolejnoci odwrotnej do ich dokrcania (patrz rys. 1.23). Zdj gowic z kaduba silnika. W razie trudnoci ze zdjciem gowicy naley j ostuka uderzeniami motka gumowego lub z tworzywa sztucznego (nie wolno podwaa gowicy za pomoc narzdzi wkadanych midzy gowic i kadub). Zamontowanie Sprawdzi pasko dolnej paszczyzny gowicy. W przypadku stwierdzenia niepaskoci o wartoci wikszej ni 0,15 mm jest moliwa naprawa dolnej paszczyzny gowicy maksymalna gboko obrbki wynosi 0,30 mm pod warunkiem zachowania minimalnej gbokoci komr spalania po obrbce (waciwe wartoci patrz rozdz. 1.1). W razie niemonoci spenienia podanych warunkw naley wymieni gowic. Za pomoc odpowiednich rodkw chemicznych oczyci i odtuci doln paszczyzn gowicy. Sprawdzi, czy tulejki rodkujce znajduj si na swych miejscach w kadubie. Zaoy now uszczelk gowicy stronz oznaczeniem TOP" skierowan do gowicy.

83

Uwaga. Uszczelki gowicy rni si w zalenoci od pojemnoci skokowej silnika i maj nastpujce oznaczenia na krawdzi: dwa zbki w uszczelce do silnika 1,4dm3; - cztery zbki w uszczelce do silnika 1,6 dm3. Obrci wa korbowy do pooenia, w ktrym tok pierwszego cylindra znajdzie si okoo 2 cm przed GMP, aby unikn zetknicia si tokw z zaworami. Zaoy na kadub gowic. Wkrci nowe ruby mocowania gowicy i dokrci je w czterech etapach waciwymi momentami w odpowiedniej kolejnoci (patrz rozdz. 1.1 i rys. 1.23). Uwaga. Bardzo istotne jest kadorazowe zastosowanie nowych rub mocowania gowicy. Ustawi koa zbate wau rozrzdu i wau korbowego we waciwych pooeniach i zamontowa pasek zbaty napdu rozrzdu (patrz opis zamontowania paska zbatego). Zamontowa pokryw gowicy z now uszczelk, dokrcajc ruby jej mocowania waciwym momentem (patrz rozdz. 1.1). Podczy przewd odpowietrzania skrzyni korbowej. Zamontowa obudowy paska zbatego grn i doln. Wkrci wiece zaponowe i dokrci je waciwym momentem (patrz rozdz. 1.1).

Rys. 1.23. Kolejno dokrcania rub gowicy ADM zawory dolotowe, ECH zawory wylotowe

Zamontowa do kolektora wylotowego przedni rur wylotow z now uszczelk. Podczy wszystkie zcza elektryczne do gowicy. Zamontowa pozostae elementy w kolejnoci odwrotnej do ich wymontowania, przestrzegajc nastpujcych zalece: po zakoczeniu czynnoci montaowych napeni i odpowietrzy ukad chodzenia (patrz opis w p. 1.2.6); uruchomi silnik i nagrza go do temperatury normalnej pracy oraz sprawdzi, czy nie wystpuj wycieki pynw eksploatacyjnych. Rozkadanie gowicy Ustawi gowic na dwch klockach drewnianych, aby nie uszkodzi zaworw. Wymontowa kolektor wylotowy oraz kolektor dolotowy wraz z ganikiem (silnik ganikowy) lub zespoem wtryskowym (silnik o wtrysku jednopunktowym). W silnikach ganikowych wymontowa pomp paliwa i jej popychacz. W silnikach o wtrysku wielopunktowym wymontowa wsporniki mocowania wtryskiwaczy paliwa oraz kolektor wtryskiwaczy wraz z wtryskiwaczami i regulatorem cinienia paliwa. Wymontowa obudow termostatu. Odczy od gowicy cewk zaponow. Unieruchomi wkrtakiem koo zbate wau rozrzdu i odkrci rub mocowania koa zbatego do wau rozrzdu (rys. 1.24). Zdj z wau rozrzdu koo zbate. Odkrci nakrtki mocowania dwigni zaworw, zdj sworznie podparcia, dwignie zaworwi podkadki odlegociowe dwigni; oznaczy kolejno dwigni zaworw, aby mc zamontowa je we waciwych miejscach.

84

Rys. 1.24. Wymontowanie kota zbatego wau rozrzdu

Za pomoc przyrzdu uniwersalnego lub specjalnego (rys. 1.25) cisn spryny poszczeglnych zaworw i wyj pstoki mocowania grnych misek oporowych spryn. Zdj grne miski oporowe spryn oraz spryny zaworw. Za pomoc wkrtaka zdj uszczelniacze trzonkw zaworw (patrz rys. 1.27) i wyj zawory z prowadnic w gowicy. Wyj popychacze hydrauliczne (rys. 1.26), odpowiednio oznaczy ich kolejno i przechowywa w pooeniu pionowym do montau. Wymontowa konierz oporowy wau rozrzdu i wyj ostronie wa rozrzdu w kierunku sprzga.

Rys. 1.25. ciskanie spryny zaworu za pomoc przyrzdu Ford 21-097

Rys. 1.26. Wyjmowanie popychacza hydraulicznego

85

Rys. 1.27. Zdejmowanie uszczelniacza trzonka zaworu za pomoc wkrtaka

Rys. 1.28. Zakadanie konierza oporowego wau rozrzdu

Wykrci czujnik temperatury cieczy chodzcej oraz odczy od gowicy zcza przewodw ukadu chodzenia do ogrzewania wntrza samochodu. Wykrci (jeeli jest to konieczne) ruby dwustronne mocowania kolektorw. Naprawa gowicy Otwory prowadnic oraz gniazda zaworw Wprowadzi zawr do prowadnicy, w ktrej pracowa, i zmierzy luz trzonka zaworu w prowadnicy. W razie stwierdzenia zbyt duego luzu trzonka zaworu naley rozwierci prowadnic na odpowiedni wymiar naprawczy i dobra waciwy zawr z trzonkiem o wikszej rednicy. Rozwiertak do otworu prowadnicy naley wprowadzi od strony komory spalania. Po rozwierceniu za pomoc uniwersalnego narzdzia naley skorygowa przylgnie gniazda, przestrzegajc wymiarw i ogranicze podanych w rozdziale 1.1. Oczyci dokadnie gowic przed skadaniem. Skadanie gowicy Wkrci ruby dwustronne mocowania kolektorw (jeli je wykrcono). Wkrci czujnik temperatury cieczy chodzcej oraz podczy do gowicy zcza przewodw ukadu chodzenia do ogrzewania wntrza samochodu. Powlec olejem silnikowym gadzie oysk i czopy oraz konierz oporowy wau rozrzdu. Wsun w otwory oysk w gowicy wa rozrzdu od strony sprzga, zwracajc uwag, aby nie uszkodzi krawdzi tych otworw. Zaoy konierz oporowy wau rozrzdu (patrz rys. 1.28).

86

Rys. 1.29. Zakadanie dwigni zaworu 1 dwignia zaworu, 2 sworze podparcia, 3podkadka odlegociowa

Rys. 1.30. Zamontowanie piercienia uszczelniajcego wa rozrzdu

Powlec olejem silnikowym powierzchnie zewntrzne popychaczy hydraulicznych i umieci je w prowadnicach, w ktrych uprzednio pracoway. Powlec trzonki zaworw hipoidalnym olejem przekadniowym i umieci je w prowadnicach; zaoy dolne miski spryn zaworw. Oklei trzonki zaworw tam samoprzylepn, powlec olejem nowe uszczelniacze trzonkw zaworw i zaoy je na trzonki zaworw (za pomoc przyrzdu Ford 21-007). Usun tam samoprzylepn. Zaoy spryny zaworw i grne miski oporowe spryn. Za pomoc przyrzdu uniwersalnego lub specjalnego (patrz rys. 1.25) cisn spryny zaworw i zaoy pstoki mocowania grnych misek oporowych spryn. Zaoy nowe podkadki odlegociowe dwigni, dwignie zaworw oraz sworznie podparcia dwigni, zwracajc uwag na prawidowe ustawienie dwigni (rys. 1.29). Przykrci nowe nakrtki mocowania dwigni zaworw. Za pomoc odpowiedniej tulei oraz ruby koa zbatego wcisn na wa rozrzdu nowy piercie uszczelniajcy (rys. 1.30). Zaoy koo zbate na wa rozrzdu i dokrci rub jego mocowania waciwym momentem. Zamontowa obudow termostatu. Zamontowa cewk zaponow. W silniku ganikowym powlec olejem popychacz napdu pompy paliwa, woy go do gowicy i przykrci pomp paliwa. Zaoy nowe uszczelki kolektorw i zamontowa kolektor wylotowy oraz kolektor dolotowy wraz z ganikiem (silnik ganikowy) lub zespoem wtryskowym (silnik o wtrysku jednopunktowym). W silnikach o wtrysku wielopunktowym zamontowa kolektor wtryskiwaczy wraz z wtryskiwaczami i regulatorem cinienia paliwa oraz wsporniki mocowania wtryskiwaczy paliwa. Wymontowanie i zamontowanie piercienia uszczelniajcego wa rozrzdu Wymontowanie Odczy od akumulatora przewd masy. Poluzowa i zdj pasek klinowy napdu alternatora (patrz opis w p. 12.2.2). Wymontowa grn i dolnoson paska zbatego i obrci wa korbowy tak, aby znak na kole zbatym wau rozrzdu znalaz si naprzeciwko znaku na gowicy (1, patrz rys. 1.20). Poluzowa ruby napinacza paska zbatego. Przesun napinacz w lewo (patrzc od przodu silnika), dokrci ruby mocowania napinacza i zdj pasek zbaty.

87

Unieruchomi koo zbate wau rozrzdu i odkrci jego rub mocujc. Zdj koo zbate z wau rozrzdu. cign piercie uszczelniajcy z wau rozrzdu za pomoc odpowiedniego narzdzia. Zamontowanie Powlec krawd nowego piercienia uszczelniajcego olejem i wcisn go na wa rozrzdu za pomoc przyrzdu Ford 21-094 oraz ruby koa zbatego. Zaoy koo zbate na wa rozrzdu i zgra znaki GMP (patrz rys. 1.20). Zamontowa pasek zbaty (patrz Wymiana paska zbatego"). Zamontowa grn i dolnoson paska zbatego. Zaoy i wyregulowa nacig paska klinowego napdu alternatora (patrz opis w p. 12.2.2). Podczy do akumulatora przewd masy

1.2.3. Wymontowanie i zamontowanie zespou napdowego

WYMONTOWANIE Odczy od akumulatora przewd masy. Wymontowa wkad i obudow filtra powietrza.

Rys. 1.31. Wsporniki zawieszenia zespou napdowego Awsporniki zawieszenia silnika, B wsporniki zawieszenia skrzynki przekadniowej 1element metalowo-gumowy, 2wspornik zawieszenia silnika, 3 prt usztywniajcy, 4 wspornik obudowy sprzga, 5prawy wspornik zawieszenia skrzynki przekadniowej, 6 przedni wspornik zawieszenia skrzynki przekadniowej, 7 cig

Oprni ukad chodzenia (patrz opis w p. 1.2.6). Oprni z oleju skrzynk przekadniow (patrz rozdz. 6.2). Odczy od chodnicy przewody elastyczne. Odczy przewody elastyczne od pompy cieczy chodzcej oraz od zespou ogrzewania wntrza samochodu. W samochodach z silnikiem ganikowym odczy link urzdzenia rozruchowego ganika. Odczy link pedau przyspieszenia. Odczy przewody doprowadzenia i odprowadzenia paliwa oraz zalepi ich otwory korkami.

88

Odczy przewd podcinienia urzdzenia wspomagajcego ukadu hamulcowego. Rozczy zcza przewodw: czujnika temperatury cieczy chodzcej; cewki zaponowej; czujnika cinienia oleju; termowycznika wentylatora chodnicy; doprowadzonych do ganika, zespou wtryskowego w silniku o wtrysku jednopunktowym lub kolektora wtryskiwaczy w silniku o wtrysku wielopunktowym; sondy lambda (jeli wystpuje w samochodzie). Odkrci od skrzynki przekadniowej link napdu prdkociomierza. Odczy link sprzga od dwigni wyczania. Podnie samochd i zdj koa. Zdj oson alternatora i odczy przewody elektryczne. W samochodach wyposaonych w katalizator wymontowa sond lambda. Odczy przedni rur wylotow od kolektora wylotowego. Rozczy zcza przewodw elektrycznych rozrusznika. Zdj doln oson paska zbatego. Rozczy zcze przewodw od wcznika wiate cofania. Odczy przewd masy od kaduba silnika. Odczy od skrzynki przekadniowej drek zmiany biegw oraz drek reakcyjny. Odczy od skrzynki przekadniowej przewd masy. Z kadej strony samochodu rozczy dolny przegub kulowy od zwrotnicy. Odczy od ramion zwrotnic k kocwki drkw kierowniczych. Odczy od skrzynki przekadniowej lew, a nastpnie praw po (patrz opis w p. 6.2.1). Umieci podnonik pod silnikiem i nieco unie silnik. Odkrci prawy wspornik zawieszenia silnika (midzy zawieszeniem i ram pomocnicz). Wymontowa przedni wspornik zawieszenia skrzynki przekadniowej. Odkrci przedni podpor silnika od wspornika przy kolumnie zawieszenia. Opuci zesp napdowy i wyj go od spodu samochodu. ZAMONTOWANIE Kolejno czynnoci podczas zamontowania zespou napdowego jest odwrotna do podanej podczas wymontowania. Naley zwrci uwag na: przestrzeganie waciwych momentw dokrcania pocze gwintowych; wyregulowanie zewntrznego mechanizmu zmiany biegw skrzynki przekadniowej (patrz opis w rozdz. 5 lub 6); napenienie i odpowietrzenie ukadu chodzenia; sprawdzenie poziomu wszystkich cieczy eksploatacyjnych.

1.2.4. Rozkadanie, naprawa i skadanie silnika

ROZKADANIE SILNIKA Wymontowa pasek klinowy, alternator oraz wspornik alternatora. Wymontowa rozrusznik. Wymontowa wsporniki czce silnik ze <rzynk przekadniow. Odczy skrzynk przekadniow od silnika. Zamocowa silnik do stojaka montaowego. Odkrci filtr oleju i spuci olej z silnika. Wymontowa koo pasowe z wau korbowego. Wymontowa osony paska zbatego grn i doln, poluzowa dwie ruby napinacza paska zbatego. Przesun napinacz w lewo (patrzc od przodu silnika) i dokrci jego ruby. Zdj pasek zbaty. Odczy przewody wysokiego napicia oraz wymontowa cewk zaponow i wykrci wiece zaponowe. Odczy od kaduba silnika przewd przewietrzania skrzyni korbowej (rys. 1.32). Wymontowa pokryw gowicy wraz z uszczelk. Wymontowa gowic wraz z kolektorami dolotowym i wylotowym (patrz odpowiedni opis). Wymontowa misk olejow. Wymontowa zesp oprawy sprzga (ruby odkrca w kilku etapach) i zdj tarcz sprzga. Wymontowa koo zamachowe silnika.

89

Rys. 1.32. Przewd przewietrzania skrzyni korbowej silnika

Rys. 1.33. Wymontowanie tylnego piercienia uszczelniajcego wa korbowy

Rys. 1.34. Wymontowanie przedniego piercienia uszczelniajcego wa korbowy

Wymontowa tyln pokryw kaduba oraz tylny piercie uszczelniajcy wa korbowy (rys. 1.33). Wymontowa napinacz paska zbatego. Odkrci cztery ruby i zdj pomp cieczy chodzcej.

90

Rys. 1.35. Zesp kaduba 1 kadub silnika, 2 tylna pokrywa kaduba, 3 uszczelka pokrywy tylnej, 4 korki kanaw oleju, 5zalepka technologiczna, 6 odrzutnik oleju, 7 korek spustu cieczy chodzcej, 8 pokrywa oyska gwnego, 9 ruba mocowania pokrywy oyska gwnego, 10ekran cieplny, 11tuleja z konierzem, 12 czujnik pooenia i prdkoci obrotowej wau korbowego

cign z wau korbowego koo zbate za pomoc przyrzdu Ford 21-098 (patrz rys. 1.37). Wyj i zachowa podkadk oporow oraz wpust czenkowy. Wymontowa przedni piercie uszczelniajcy wau korbowego (rys. 1.34) za pomoc przyrzdu Ford 21-096. Odkrci rub mocowania ssaka pompy oleju i wymontowa kompletn pomp oleju wraz z filtrem siatkowym (sze rub). Odkrci czujnik cinienia oleju. Ustawi toki w przyblieniu w poowie ich skoku i za pomoc skrobaka ostronie usun nagar z grnej czci gadzi cylindrw. Sprawdzi, czy na pokrywach oysk gwnych i korbowych s widoczne znaki identyfikacyjne. W razie potrzeby odpowiednio je oznakowa, aby podczas montau mogy by poczone z tymi samymi oyskami gwnymi i korbowodami. Wymontowa pokrywy korbowodw, wyj z nich powki panewek korbowych i uoy je wraz z odpowiednimi pokrywami.

91

Rys. 1.36. Ukad tokowo-korbowy 1 tok silnika 1,4dm3, 2tok silnika 1,6 dm3,3 piercie grny (pierwszy uszczelniajcy), 4 piercie rodkowy (drugi uszczelniajcy), 5 piercie dolny (zgarniajcy), 6 sworze toka, 7 korbowd, 8 panewka korbowa, 9 pokrywa korbowodu, 10 koek rodkujcy, 11 wa korbowy, 12 panewka gwna, 13popiercie oporowy, 14 ruba pokrywy korbowodu, 15 przedni piercie uszczelniajcy, 16wpust czenkowy koa zbatego wau korbowego, 17 pokrywa oyska gwnego, 18 ruba pokrywy oyska gwnego, 19wieniec zbaty, 20 koo zamachowe

Rys. 1.37. ciganie koa zbatego z wau korbowego

Wysun do gry z kaduba korbowody wraz z tokami i wyj z nich pozostae powki panewek korbowych oraz uoy je w kolejnoci cylindrw wraz z odpowiednimi pokrywami korbowodw. Wymontowa pokrywy oysk gwnych wau korbowego wraz z powkami panewek oysk gwnych. Ostronie wyj wa korbowy z kaduba silnika. Wyj powki panewek gwnych z kaduba oraz ppiercienie oporowe i uoy je wraz z odpowiednimi pokrywami oysk gwnych. Wymontowa odrzutnik oleju z kaduba wraz z jego spryn (rys. 1.39). Wyj zespoy tokw z korbowodami z kaduba silnika. Odtuci wszystkie czci z wyjtkiem panewek i ppiercieni oporowych. SPRAWDZENIE CZCI l SKADANIE SILNIKA Zmierzy rednice czopw gwnych i korbowych mikromierzem. W razie stwierdzenia niewaciwej wartoci rednicy naley przeszlifowa czopy na wymiar naprawczy (w tej samej grupie selekcyjnej rednic) i zastosowa panewki naprawcze.

92

Zmierzy luz czopw wau korbowego w kadym z oysk gwnych (np. za pomoc odksztacalnych prcikw pomiarowych Plastigage).

Rys. 1.38. Zakadanie ppiercieni oporowych wau korbowego

Rys. 1.39. Wyjmowanie odrzutnika oleju z kaduba

Rys. 1.40. Pomiar luzu osiowego wau korbowego

93

Rys. 1.41. Oznaczenia identyfikacyjne pokryw oysk gwnych oraz pokryw korbowodw

Rys. 1.42. Wkadanie zespou toka z korbowodem do cylindra

Wyj piercienie z rowkw w tokach. Zmierzy luz piercieni w rowkach tokw i sprawdzi stan tokw. W razie stwierdzenia ladw wypalenia na koronie toka lub wyranych ladw zuycia paszcza ktrego z tokw naley wymieni cay komplet tokw silnika. Uwaga. Sworznie tokw s zacinite w gwkach korbowodw. Rozkadanie zespow toka z korbowodem oraz ich skadanie jest technicznie skomplikowane i wymaga specjalnych urzdze. Dlatego w razie koniecznoci wymiany elementw tego zespou zaleca si przeprowadzenie prac w specjalistycznym warsztacie. Wprowadzi do cylindrw kolejno piercienie tokw i zmierzy szeroko przecicia (luz w zamku piercienia). W razie uzyskania zbyt duej wartoci luzu sprawdzi luz w zamku dla nowego piercienia. Stwierdzenie zbyt duej wartoci luzu dla nowego piercienia oznacza nadmierne zuycie tulei cylindra. Naley wwczas roztoczy tuleje cylindrw na nastpny wymiar naprawczy i zastosowa nadwymiarowe toki. Zamontowa piercienie na toki za pomoc specjalnych szczypiec. Sprawdzi stan powierzchni korbowodw oraz ich pokryw. W razie stwierdzenia uszkodzenia powierzchni gniazda panewki korbowd naley wymieni. Zamontowa odrzutnik oleju do kaduba silnika. Umieci w gniazdach oysk gwnych kaduba powki panewek w stanie suchym oraz ppiercienie oporowe gadk powierzchni w stron kaduba silnika. Powlec olejem silnikowym powierzchnie lizgowe panewek i ostronie uoy na nich wa korbowy. Zaoy, wraz z powleczonymi olejem powkami panewek, pokrywy oysk gwnych strzak w kierunku napdu rozrzdu. Numery pokryw musz odpowiada numerom oysk gwnych (liczc od strony napdu rozrzdu). Dokrci ruby pokryw oysk gwnych waciwym momentem (patrz rozdz. 1.1). Zmierzy luz osiowy wau korbowego (rys. 1.40). W razie uzyskania zbyt duej wartoci luzu osiowego wymieni ppiercienie oporowe wau korbowego. Powlec gadzie cylindrw i toki czystym olejem silnikowym.

94

Zaoy na toki piercienie tokw. Piercieniegrne (pierwsze uszczelniajce) maj powierzchnie powlekane molibdenem. Naley uwaa, aby nie uszkodzi warstwy molibdenu podczas montau. Piercienie uszczelniajce naley zakada znakiem fabrycznym w stron sworznia toka. Ekspandery trzeba zakada tak, aby ich koce pokryway si z kocami piercieni tokw. Po zaoeniu piercieni na toki, za pomoc specjalnej opaski montaowej naley cisn piercienie i wsun toki wraz z korbowodami do cylindrw. Strzaka na denku toka i znak odlewniczy przy piacie sworznia powinny by skierowane w stron napdu rozrzdu.

Rys. 1.43. Zakadanie uszczelek miski olejowej

Rys. 1.44. Zamontowanie przedniego piercienia uszczelniajcego wa korbowy

Rys. 1.45. Zamontowanie tylnego piercienia uszczelniajcego wa korbowy za pomoc przyrzdu Ford 21-095

Powlec olejem silnikowym panewki korbowe i zaoy je do korbowodw i ich pokryw. Zaoy pokrywy korbowodw, zwracajc uwag na pooenie kokw rodkujcych. Numery pokryw powinny by zgodne z numerami korbowodw i cylindrw.

95

Dokrci ruby korbowodw waciwym momentem. Wkrci czujnik cinienia oleju. Zamontowa pomp oleju wraz z jej filtrem siatkowym oraz now uszczelk i dokrci ruby mocujce. W przypadku montau nowej lub naprawianej pompy oleju naley obrci jej waek rk i napeni j olejem przed montaem. Powlec olejem silnikowym warg przedniego piercienia uszczelniajcego i zaoy go na wa korbowy za pomoc przyrzdu Ford 21-093. Na przedni czop wau korbowego zaoy podkadk oporow stron wypuk na zewntrz, powlec czop olejem silnikowym, umieci w jego rowku wpust czenkowy i wsun koo zbate na wa korbowy. W razie potrzeby wykorzysta koo pasowe i rub jego mocowania do wcinicia koa zbatego na wa korbowy. Zamontowa pomp cieczy chodzcej wraz z now uszczelk. Zamontowa napinacz paska zbatego i unieruchomi go w skrajnym lewym pooeniu (patrzc od przodu silnika). Powlec olejem silnikowym warg tylnego piercienia uszczelniajcego i za pomoc przyrzdu Ford 21-095 zaoy go na wa korbowy od strony koa zamachowego. Zamontowa tyln pokryw kaduba po wyrwnaniu jej do powierzchni styku z misk olejow. Zaoy koo zamachowe na wa korbowy i przykrci ruby jego mocowania po uprzednim powleczeniu ich gwintu past uszczelniajc. ruby wykazujce lady uszkodze lub odksztace przed montaem naley wymieni. Zaoy tarcz sprzga i zesp oprawy sprzga. Wyrodkowa tarcz sprzga za pomoc odpowiedniego trzpienia (patrz rys. 4.5A). Zaoy nowe uszczelki na oysko gwne i w rowek obudowy pompy oleju. Powlec past uszczelniajc powierzchni przylegania uszczelki miski olejowej na kadubie silnika w miejscu styku kaduba z tyln pokryw oraz z obudow pompy oleju. Zaoy pasek zbaty na koo zbate wau korbowego, a nastpnie przykrci ruby mocowania miski olejowej (wraz z jej uszczelkami) waciwym momentem. Sprawdzi, czy koki rodkujce znajdujsi na swych miejscach w kadubie i uoy na nim uszczelk gowicy. Obrci wa korbowy tak, aby tok w cylindrze nr 1 znalaz si okoo 2 cm przed GMP. Zaoy gowic silnika, wkrci nowe ruby jej mocowania i dokrci je w sposb opisany w rozdz. 1.1. Ustawi znak na kole zbatym wau rozrzdu naprzeciw znaku na gowicy oraz wpust koa zbatego wau korbowego naprzeciw znaku na obudowie pompy oleju. Sprawdzi ustawienie k zbatych i zaoy pasek zbaty napdu rozrzdu (patrz odpowiedni opis w p. 1.2.2). Zamontowa pokryw gowicy oraz podczy przewd przewietrzania skrzyni korbowej silnika. Zamontowa osony paska zbatego (grn i doln) oraz koo paska klinowego. Zamontowa na czop wau korbowego koo paska klinowego. Wkrci wiece zaponowe, zamocowa cewk zaponow i podczy do wiec przewody zaponowe. Przykrci nowy filtr oleju oraz wkrci korek spustowy oleju zaopatrzony w now uszczelk. Umieci wskanik poziomu oleju w jego prowadnicy i podczy do pompy cieczy chodzcej elastyczne przewody cieczy chodzcej. Zamontowa wspornik alternatora i alternator. Zaoy pasek klinowy napdu alternatora i wyregulowa jego nacig (patrz opis w p. 12.2.2). WYMIANA PRZEDNIEGO PIERCIENIA USZCZELNIAJCEGO WA KORBOWY Wymontowanie Odczy od akumulatora przewd masy. Poluzowa i zdj pasek klinowy napdu alternatora (patrz opis w p. 12.2.2). Odkrci rub mocowania koa pasowego wau korbowego. Zdj z wau korbowego koo pasowe. Wymontowa osony paska zbatego (grn i doln) oraz obrci way korbowy i rozrzdu w pooenia ustawcze (do pokrycia si odpowiednich znakw ustawczych patrz rys. 1.20). Poluzowa dwie ruby mocowania napinacza paska zbatego, przesun napinacz w lewo do oporu (patrzc od przodu silnika) i dokrci obie ruby. Zdj pasek zbaty. cign z wau korbowego koo zbate (w razie trudnoci za pomoc cigacza Ford 21-098); zachowa podkadk oporow. Zdj przedni piercie uszczelniajcy z wau korbowego. Zamontowanie

96

Powlec olejem silnikowym przedni piercie uszczelniajcy wa korbowy i za pomoc odpowiedniej tulei wcisn piercie w jego gniazdo. Zaoy stronwypukna zewntrz podkadk oporow. Zaoy na wa korbowy koo zbate, wykorzystujc do docisku koo pasowe i rub jego mocowania. Ustawi way korbowy i rozrzdu w pooeniach ustawczych (patrz rys. 1.20), zamontowa pasek zbaty (patrz odpowiedni opis w p. 1.2.2) oraz zamontowa osony paska zbatego grn i doln. Zaoy i wyregulowa nacig paska klinowego napdu alternatora (patrz opis w p. 12.2.2). Podczy do akumulatora przewd masy.

1.2.5. Ukad smarowania

SPRAWDZANIE CINIENIA OLEJU Uwaga. Cinienie oleju sprawdza si w nagrzanym silniku (temperatura oleju 80C) przy prdkoci obrotowej 2000 obr/min. Odczy przewd elektryczny od czujnika cinienia oleju i wykrci czujnik cinienia oleju, ktry jest wkrcony w kadub silnika midzy filtrem oleju i prowadnic wskanika poziomu oleju. W otwr czujnika wkrci specjalny krciec do podczenia manometru do pomiaru cinienia oleju. Podczy manometr o zakresie pomiarowym nie mniejszym ni 0,5 MPa. Uruchomi silnik, doprowadzi prdko obrotow silnika do 2000 obr/min i odczyta cinienie oleju wskazywane przez manometr. Jeeli cinienie oleju jest zbyt niskie w caym zakresie prdkoci obrotowych, naley sprawdzi kolejno: filtr siatkowy smoka pompy oleju, przewd doprowadzeniaoleju do pompy i pomp oleju. Jeeli cinienie oleju jest zbyt niskie jedynie w zakresie maych prdkoci obrotowych, oznacza to, e zawr przelewowy pompy oleju jest zatarty (zacity). Jeeli przy prdkociach obrotowych silnika wikszych ni 2000 obr/min cinienie oleju przekracza 0,55 MPa, naley sprawdzi, czy zawr przelewowy pompy otwiera si cakowicie. Zatrzyma silnik. Odczy manometr i odkrci krciec. Przykrci czujnik cinienia oleju. Nie uywa pasty uszczelniajcej, gdy moe ona odizolowa czujnik od kaduba silnika (masy elektrycznej) i uniemoliwi jego dziaanie. Sprawdzi poziom oleju i w razie potrzeby uzupeni olej w silniku. WYMONTOWANIE, SPRAWDZENIE l ZAMONTOWANIE POMPY OLEJU Uwaga. Obudowa pompy oleju stanowi przedni pokryw kaduba. Wymontowanie pompy oleju wymaga uprzedniego wymontowania paska zbatego napdu rozrzdu.

97

Rys. 1.46. Ukad smarowania 1 miska olejowa, 2 korek spustu oleju, 3uszczelka miski olejowej, 4filtr oleju, 5 krciec filtra oleju, 6czujnik lampki cinienia oleju, 7 prowadnica wskanika poziomu oleju, 8wskanik poziomu oleju (dwie odmiany), 9 pompa oleju, 10filtr siatkowy, 11 uszczelka

Wymontowanie Spuci olej z miski olejowej. Poluzowa i zdj pasek klinowy napdu alternatora (patrz opis w p. 12.2.2). Wymontowa pasek zbaty napdu rozrzdu (patrz odpowiedni opis w p. 1.2.2). Podnie samochd i zdj przednie prawe koo. Wymontowa wewntrzn oson wnki prawego przedniego koa. Wymontowa z wau korbowego koo pasowe, a nastpnie doln oson paska zbatego. Wymontowa z wau korbowego koo zbate, zachowa podkadk oporow oraz wpust czenkowy. Wymontowa misk olejow silnika. Odkrci wspornik smoka pompy oleju. Odkrci ruby mocowania przedniej pokrywy kaduba, stanowicej obudow pompy oleju. Wyj przedni pokryw kaduba, stanowic obudow pompy oleju, wraz ze smokiem. Sprawdzenie Wymontowa pokryw pompy oleju, koa zbate pompy i zawr przelewowy. Odtuci czci pompy oleju.

98

Rys. 1.47. Ukad chodzenia A1 silniki 1,4 zasilane ganikiem i wtryskiem benzyny oraz 1,6 zasilane ganikiem, B silniki 1,6 zasilane wtryskiem benzyny, C silniki 1,4 obu rodzajw zasilania oraz 1,6 zasilane ganikiem bez klimatyzacji, Dsilniki 1,4 obu rodzajw zasilania oraz 1,6 zasilane ganikiem z klimatyzacj, Esilniki 1,6 zasilane wtryskiem benzyny 1 chodnica, 2 wentylator elektryczny, 3 obudowa wentylatora, 4 rezystor szeregowy, 5 obudowa termostatu, 6 termostat, 7sprysty piercie osadczy, 8termowycznik wentylatora, 9zbiornik wyrwnawczy cieczy chodzcej, 10 termowycznik lampki sygnalizacji przegrzania silnika Xdo nagrzewnicy

Sprawdzi zuycie czci. Dopuszczalne luzy podano w rozdziale 1.1. W razie stwierdzenia zbyt duych wartoci luzw naley wymieni kompletn pomp oleju. Zamontowa zawr przelewowy, koa zbate i pokryw pompy oleju do jej obudowy. Zamontowanie Jeeli pompa oleju bya rozkadana, naley zamontowa tak jej koa zbate, aby znaki na nich (lady punktaka) byty widoczne. Obrci waty: korbowy i rozrzdu w pooenia ustawcze (patrz rys. 1.20). Wykona dalsze czynnoci zamontowania w kolejnoci odwrotnej do wymontowania pompy oleju.

99

1.2.6. Ukad chodzenia

WYMONTOWANIE l ZAMONTOWANIE POMPY CIECZY CHODZCEJ Uwaga. Pompa cieczy chodzcej jest napdzana paskiem zbatym napdu rozrzdu. Wymontowanie pompy cieczy chodzcej wymaga uprzedniego wymontowania paska zbatego napdu rozrzdu. Wymontowanie Odczy od akumulatora przewd masy. Oprni ukad chodzenia (patrz dalszy opis). Poluzowa i zdj pasek klinowy napdu alternatora (patrz odpowiedni opis w p. 12.2.2). Wymontowa pasek zbaty napdu rozrzdu (patrz odpowiedni opis w p. 1.2.2). Odczy od pompy przewody cieczy chodzcej. Podnie samochd i zdj przednie prawe koo. Wymontowa wewntrzn oson wnki prawego przedniego koa. Wymontowa z wau korbowego koo pasowe, a nastpnie doln oson paska zbatego. Wymontowa z wau korbowego koo zbate, zachowa podkadk oporow oraz wpust czenkowy. Wymontowa pomp cieczy chodzcej i jej uszczelk. Zamontowanie Usun z powierzchni na kadubie silnika resztki starej uszczelki pompy cieczy chodzcej. Zaoy pomp cieczy chodzcej wraz z now uszczelk i dokrci ruby jej mocowania waciwym momentem. Zaoy wpust czenkowy, umieci podkadk oporow wypukoci na zewntrz i zamontowa koo zbate na wa korbowy. Zamontowa pasek zbaty (patrz odpowiedni opis w p. 1.2.2).

Rys. 1.48. Usytuowanie rub mocowania pompy cieczy chodzcej

Zamontowa doln oson paska zbatego. Zamontowa koo paska klinowego na wa korbowy. Zamontowa wewntrzn oson wnki koa. Zaoy przednie koo i opuci samochd. Zaoy i wyregulowa nacig paska klinowego napdu alternatora (patrz odpowiedni opis w p. 12.2.2). Podczy przewody cieczy chodzcej, napeni ukad chodzenia (patrz dalszy opis) i sprawdzi jego szczelno. WYMONTOWANIE l ZAMONTOWANIE TERMOSTATU Wymontowanie Odczy od akumulatora przewd masy. Zdj korek wlewu ze zbiornika wyrwnawczego cieczy chodzcej. Odkrci korek spustowy w chodnicy i oprni ukad chodzenia. Odczy przewody elastyczne od obudowy termostatu oraz termowycznika wentylatora chodnicy. Wymontowa pokryw termostatu. Zdj sprysty piercie osadczy i wyj termostat.

przewody

elektryczne

od

100

Zamontowanie Oczyci powierzchnie przylegania uszczelki w pokrywie i obudowie termostatu. Zaoy now uszczelk i umieci termostat w obudowie. Zaoy sprysty piercie osadczy. Zaoy uszczelk i pokryw termostatu oraz dokrci ruby mocowania pokrywy. Podczy przewody elastyczne do obudowy termostatu oraz przewody elektryczne do termowycznika wentylatora chodnicy. Napeni ukad chodzenia (patrz dalszy opis). Podczy do akumulatora przewd masy i sprawdzi szczelno ukadu chodzenia podczas pracy silnika.

101

Rys. 1.49. Ukad wylotowy Asilnik 1,4 typu FUH zasilany ganikiem i nie wyposaony w katalizator spalin, B silnik 1,6 typu LUK zasilany ganikiem i nie wyposaony w katalizator spalin, C silnik 1,4 typu F6F zasilany jednopunktowym wtryskiem benzyny i wyposaony w katalizator spalin, Dsilnik 1,6 typu LUJ zasilany ganikiem i wyposaony w katalizator spalin, Esilnik 1,6 typu LJE zasilany wielopunktowym wtryskiem benzyny i nie wyposaony w katalizator spalin, Fsilnik 1,6 typu LJF zasilany wielopunktowym wtryskiem benzyny i

102

wyposaony w katalizator spalin 1 kolektor wylotowy, 2 uszczelka kolektora wylotowego, 3przednia rura wylotowa, 4rodkowa rura wylotowa z tumikiem rodkowym, 5tylna rura wylotowa z tumikiem tylnym, 6wieszak elastyczny, 7sonda lambda, 8 wspornik, 9 obejma mocowania, 10katalizator spalin

SPRAWDZANIE SZCZELNOCI UKADU CHODZENIA Uwaga. Szczelno ukadu chodzenia naley sprawdza przy nagrzanym silniku. Uruchomi, nagrza oraz wyczy silnik. Odczy od akumulatora przewd masy. Odkrci korek wlewu ze zbiornika wyrwnawczego. Czynno t naley wykona w dwch etapach: najpierw poluzowa korek i doprowadzi do spadku cinienia w ukadzie chodzenia, a nastpnie wyj korek. Zabezpieczy si przed poparzeniem wydobywajc si z ukadu par (chwyta korek przez szmatk i odkrca go bardzo powoli). Umieci zamiast korka kocwk przyrzdu do sprawdzania szczelnoci. Rczn pomp przyrzdu zwikszy cinienie w ukadzie chodzenia do 140 kPa. Jeeli w cigu 10 sekund cinienie nie zmniejszy si, oznacza to, e ukad jest szczelny. Jeeli w tym czasie nastpi spadek cinienia, naley ustali przyczyn nieszczelnoci, usun j i powtrnie sprawdzi szczelno. Odkrci kocwk przyrzdu ze zbiornika wyrwnawczego ukadu chodzenia i wkrci korek wlewu na zbiornik wyrwnawczy. Podczy do akumulatora przewd masy. SPRAWDZANIE SZCZELNOCI KORKA WLEWU CIECZY CHODZCEJ Na grnej powierzchni korka wlewu podana jest warto cinienia, przy ktrej zawr korka powinien si otwiera. Naley umieci korek wlewuw przyrzdzie do sprawdzania szczelnoci i pompowa a do uzyskania cinienia o wartoci podanej na powierzchni korka. Przy tym cinieniu zawr korka powinien si otworzy i spowodowa spadek cinienia. Jeeli warunek ten nie jest speniony, naley wymieni uszczelk zaworu, a jeeli to nie pomoe wymieni cay korek. OPRNIANIE l NAPENIANIE UKADU CHODZENIA Obniy cinienie w ukadzie chodzenia przez zdjcie korka wlewu ze zbiornika wyrwnawczego. Naley zachowa rodki ostronoci, aby nie poparzy si par wydobywajc si z wlewu (patrz punkt dotyczcy sprawdzania szczelnoci ukadu). Odkrci korek spustu cieczy chodzcej umieszczony w chodnicy i spuci ciecz z ukadu chodzenia silnika. Zakrci korek spustowy i powoli napeni ukad odpowiedni ciecz niezamarzajc przez wlew zbiornika wyrwnawczego. Odczeka a z wlewu przestan wydobywa si pcherzyki powietrza. Zamkn korek wlewu. Uruchomi silnik i sprawdzi szczelno ukadu chodzenia. Nagrza silnik do temperatury normalnej pracy grny przewd ukadu chodzenia (prowadzcy z chodnicy do termostatu) musi by gorcy i wyczy silnik. W razie potrzeby uzupeni ilo cieczy chodzcej w zbiorniku wyrwnawczym do waciwego poziomu.

103

2 SILNIKI BENZYNOWE SZESNASTOZAWOROWE 1,6dm3 i 1,8dm3

2.1. CHARAKTERYSTYKA TECHNICZNA
DANE OGLNE S to silniki o zaponie iskrowym, czterosuwowe, czterocylindrowe, rzdowe, usytuowane poprzecznie z przodu samochodu. Dwa way rozrzdu, zamontowane w gowicy, s napdzane paskiem zbatym od wau korbowego i uruchamiaj po cztery zawory w kadym cylindrze. Silniki te, pierwotnie nazywane te Ford ZETA, montowano od 1992 roku w modelach Escort i Orion. W 1993 roku ich nazw zmieniono na Ford ZETEC. Podstawowe parametry
Oznaczenie silnika Typ silnika rednica cylindra (mm) Skok toka (mm) Pojemno skokowa (cm3) Stopie sprania Cinienie sprania (MPa) Moc maksymalna: - wg ISO (kW/obr/min) - wg DIN (KM/obr/min) Moment maksymalny: - wg ISO (N-m/obr/min) - wg DIN (kGm/obr/min) b.d. brak danych ZH16 UE 76 88 1597 10,3 1,65 66/5500 90/5500 134/3000 13,7/3000 b.d. 76/5500 105/5500 153/4000 15,6/4000 ZH 18 RDA 80,6 88 1796 10 b.d. 96/6250 130/6250 162/4500 16,5/4500 ZH 18 RB

GOWICA Gowica jest odlana ze stopu lekkiego, ma daszkowe komory spalania z centralnie umieszczonymi wiecami zaponowymi, po cztery zawory w kadym cylindrze (dwa dolotowe i dwa wylotowe)uruchamiane za porednictwem popychaczy hydraulicznych i dwch waw rozrzdu oraz po pi gniazd oysk dla kadego wau rozrzdu z odejmowanymi indywidualnymi pokrywami. Gowica zawiera zawr jednokierunkowy, ktry chroni po-pychacze hydrauliczne przed brakiem z oleju. Uszczelka gowicy Bezazbestowa uszczelka gowicy jest montowana w stanie suchym stron z oznaczeniem TOP/OBEN" skierowan do gowicy. Grubo uszczelki rozpoznaje si po liczbie naci umieszczonych na krawdzi uszczelki w ssiedztwie otworu cylindra nr 1 (od strony napdu rozrzdu). Podczas wymiany naley zastosowa uszczelk gowicy o gruboci nalecej do tej samej grupy selekcyjnej (o tym samym oznakowaniu) co wymontowana uszczelka. Zawory Zawory s ustawione symetrycznie w dwch rzdach, z ktrych kady jest nachylony pod ktem 20 do paszczyzny wyznaczonej przez osie cylindrw. Na trzonkach zaworw dolotowych i wylotowych s umieszczone uszczelniacze gumowe. rednica trzonkw zaworw: 6 mm. rednica grzybka: zawr dolotowy: 32 mm; zawr wylotowy: 28 mm. Dziki zastosowaniu popychaczy hydraulicznych luzu zaworw nie reguluje si rcznie. Gniazda zaworw Gniazda zaworw s wstawiane w gowic. Nie przewiduje si moliwoci wymiany gniazd zaworw. Prowadnice zaworw Prowadnice zaworw s wciskane w gowic. Nie przewiduje si moliwoci wymiany prowadnic zaworw.

104

Spryny zaworw Zastosowano spryny pojedyncze, jednakowe dla zaworw Uszczelniacze trzonkw zaworw tworz dolne miski oporowe spryn. Popychacze hydrauliczne Zastosowano popychacze hydrauliczne o wypukej powierzchni denka wsppracujcej z krzywk, ktra zapewnia ich obrt podczas pracy. KADUB Kadub jest odlany z eliwa. Cylindry s wykonane bezporednio w kadubie. UKAD TOKOWO-KORBOWY Wa korbowy Odlany z eliwa sferoidalnego wa korbowy ma osiem przeciwciarw i obraca si w piciu oyskach gwnych. W oysku rodkowym wa korbowy jest ustalony wzdunie. Luz osiowy wau: 0,009 do 0,026 mm. Luz promieniowy wau: 0,011 do 0,058 mm. Panewki oysk gwnych Panewki oysk gwnych produkuje si w trzech grupach wymiarw gruboci: wymiar nominalny: brak danych; 1. wymiar naprawczy: -0,02 mm; 2. wymiar naprawczy: -0,25 mm. Korbowody Korbowody majdwuteowy przekrj trzona, prostopady podzia ba i cienkocienne panewki korbowe. Uwaga. Korbowodw nie dostarcza si na czci zamienne. Jako czci zamienne wystpuj tylko ruby korbowodw. Panewki korbowe Panewki oysk korbowych produkuje si w trzech grupach wymiarw gruboci: wymiar nominalny: brak danych; 1. wymiar naprawczy: -0,02 mm; 2. wymiar naprawczy: -0,25 mm. Toki Toki s odlewane ze stopu lekkiego i maj paskie denka. Istniej trzy grupy selekcyjne rednicy nominalnej tokw (brak danych liczbowych). Sposb montau: strzaka na denku toka powinna by skierowana w stron napdu rozrzdu. Sworznie tokw Sworznie tokw s zacinite w gwce korbowo-du, natomiast s pasowane obrotowo w piastach toka. Piercienie tokw Kady tok ma trzy piercienie: grny (1. uszczelniajcy), rodkowy (2. uszczelniajcy) i dolny (zgarniajcy). UKAD ROZRZDU Dwa way rozrzdu s umieszczone w gowicy i napdzane paskiem zbatym od wau korbowego. Way rozrzdu Way rozrzdu, odlane z eliwa, obracaj si w piciu oyskach lizgowych kady. Wa rozrzdu zaworw dolotowych ma wystp wsppracujcy z czujnikiem rozpoznajcym okrelon faz obiegu pracy w dolotowych i wylotowych.

105

cylindrze nr 1 (czujnikiem fazy rozrzdu). Way sustalone wzdunie w oysku znajdujcym si najbliej napdu rozrzdu. Koa zbate s wcinite na way rozrzdu. Luzy waw rozrzdu: osiowy: 0,08 do 0,22 mm; promieniowy: 0,02 do 0,07 mm. Pasek zbaty Nacig wstpny paska zbatego zapewnia napi-nacz rolkowy. Paski na czci zamienne dostarcza si wraz ze sprynnapinacza zapewniajc waciwy nacig wstpny. Podczas montau fabrycznego napinacz jest ustawiany bez tej spryny. Marka i typ: Ford 928 M-6268 A 2D. Dugo: 1247 mm. Szeroko: 25,4 mm. Liczba zbw: 131. Podziaka: 9,525 mm. Czsto wymiany: co 90 000 km. UKAD SMAROWANIA Smarowanie silnika odbywa si pod cinieniem. Olej toczy pompa zbata umieszczona na przednim kocu wau korbowego i napdzana bezporednio. W silniku 1,8 dm3 typu RB zastosowano dysze natrysku oleju od spodu na denka tokw celem ich chodzenia. Pompa oleju Zbata pompa oleju o zazbieniu wewntrznym ma wbudowany zawr przelewowy. Obudowa pompy stanowi jednoczenie wspornik filtra oleju. Cinienie oleju o temperaturze 80C: na biegu jaowym: 0,10 MPa; przy 2000 obr/min: 0,28 MPa. Cinienie otwarcia zaworu przelewowego: 0,40 MPa. Zagbienie k zbatych pompy w obudowie: 0,014 do 0,100 mm. Luz midzy zewntrznym koem zbatym i obudow: 0,06 do 0,19 mm. Luz midzyzbny: 0,05 do 0,18 mm. Filtr oleju Marka i typ: Motorcraft EFT 106. Czsto wymiany: co 15 000 km. Miska olejowa Miska olejowa, odlana ze stopu aluminium, stanowi jednoczenie powierzchni oparcia obudowy sprzga. Grubo podkadek regulacji ustawienia miski olejowej wzgldem kaduba silnika: podkadka o oznaczeniu tym: 0,25 mm; podkadka o oznaczeniu czarnym: 0,50 mm. Olej silnikowy Ilo: 4,25 dm3 (w tym w filtrze 0,5 dm3). Rodzaj: olej silnikowy wielosezonowy o klasie jakoci wg API SG/CD, o klasie lepkoci zalenej od zakresu temperatur otoczenia podczas eksploatacji samochodu: przy -20 do +30C: SAE 10W 30; przy -15 do +40C: SAE 15W 40; przy -10 do +40C: SAE 20W 50. Czsto wymiany: co 15000 km lub raz do roku. UKAD CHODZENIA Chodzenie zapewnia wielosezonowa ciecz chodzca krca w obiegu wymuszonym. Ukad jest zamknity, pod cinieniem i zawiera: chodnic, zbiornik wyrwnawczy, pomp cieczy chodzcej, termostat oraz wentylator elektryczny sterowany termowycznikiem. Chodnica Chodnica ma rdze o rurkach poziomych ze stopu aluminium oraz zbiorniki z tworzywa sztucznego. Zbiornik wyrwnawczy Wykonany z tworzywa sztucznego zbiornik wyrwnawczy jest umieszczony w przedziale silnika przed prawym przednim nadkolem i poczony z obudow termostatu przewodem zapewniajcym

106

samoczynne odpowietrzanie ukadu. Nadcinienie otwarcia zaworu korka zbiornika wyrwnawczego: 120 do 140kPa. Pompa cieczy chodzcej Odrodkowa pompa cieczy chodzcej, umieszczona na przedniej cianie kaduba silnika po prawej stronie, jest napdzana paskiem wielo-klinowym wraz z pozostaym osprztem. Pasek wieloklinowy napdu osprztu silnika Nacig wstpny: pasek nowy: 350 do 450 N; pasek uywany: 250 do 350 N. Termostat Zastosowano termostat woskowy umieszczony w obudowie z tyu gowicy silnika. Temperatura pocztku otwarcia: 85 do 89C; Temperatura penego otwarcia: 1023C. Wentylator Zastosowano wentylator elektryczny sterowany termowycznikiem. Termowycznik Termowycznik wentylatora jest umieszczony w obudowie termostatu. W wersjach bez klimatyzacji zastosowano termowycznik jednostopnio-wy, za w wersjach wyposaonych w klimatyzacj zastosowano termowycznik dwustopniowy. Wersje bez klimatyzacji: temperatura wczenia: 99C; temperatura wyczenia: 94C. Wersje z klimatyzacj: temperatura wczenia 1. prdkoci: 100C; temperatura wyczenia 1. prdkoci: 94C; temperatura wczenia 2. prdkoci: 110C; temperatura wyczenia 2. prdkoci: 105C. Ciecz chodzca Ilo: 7 dm3. Rodzaj: mieszanina specjalnej cieczy niezamarzajcej Antigel Motorcraft Super Plus 4 (Ford ESDM97B-49A) z wod (w proporcji 40% specjalnej cieczy do 60% wody), stanowica zabezpieczane do -25C. Czsto obsugi: wymiana cieczy i pukanie ukadu nie rzadziej ni co 4 lata. ZASILANIE PALIWEM Zastosowano wielopunktowy wtrysk benzyny Ford EFI sterowany elektronicznie zintegrowany z zaponem w ramach systemu sterowania silnika. Zbiornik paliwa Wytoczony z blachy stalowej zbiornik paliwa jest umieszczony pod podog samochodu przed tyln osi. Korek wlewu paliwa jest hermetyczny, za zbiornik paliwa jest poczony z obwodem recyrkulacji par paliwa. Pojemno: 55 dm3. Rodzaj paliwa: wycznie benzyna bezoowiowa o minimalnej liczbie oktanowej (LO) 95. Pochaniacz par paliwa i elektrozawr Pochaniacz wglowy par paliwa i jego elektrozawr s umieszczone w przedziale silnika przy prawym nadkolu. Rezystancja elektrozaworu: 50 do 120 Om. Pompa paliwa Trochoidalna pompa paliwa, z wbudowanym zaworem przelewowym, jest zanurzona w zbiorniku paliwa w obudowie zapewniajcej zatopienie w paliwie. Marka: Ford. Cinienie toczenia paliwa pod napiciem 12 V przy zamknitym odpywie paliwa: 300 kPa. Filtr paliwa

107

Filtr paliwa jest umieszczony za silnikiem na przegrodzie czoowej i ma oznaczony waciwy kierunek przepywu paliwa. Marka i typ: Ford 92 FB-91155-AA. Dokadno filtracji: 4\im. Czsto wymiany: co 40 000 km. Wtryskiwacze paliwa Cztery elektromagnetyczne Wtryskiwacze paliwa s zamocowane do kolektora wtryskiwaczy. Marka: Bosch. Rezystancja: 15 do 17 Om. Regulator cinienia paliwa Przeponowy regulator cinienia paliwa, umieszczony w kolektorze wtryskiwaczy midzy wtryskiwaczami 3. i 4. cylindra, reguluje cinienie paliwa w zalenoci od chwilowej wartoci cinienia w kolektorze dolotowym. Marka: Bosch. Cinienie regulowane: przewd podcinienia odczony: 270+20 kPa; silnik pracujcy i przewd podcinienia podczony: 21020kPa. Czas obniania cinienia do wartoci 180 kPa po wyczeniu silnika: 5 min. DOPROWADZENIE POWIETRZA Filtr powietrza Suchy filtr powietrza ma wymienny wkad papierowy. Marka i typ: Motorcraft EFA 18. Czsto wymiany wkadu: co 40000 km. Przepywomierz powietrza Masowy przepywomierz powietrza z tzw. gorcym drutem zawiera czujnik temperatury zasysanego powietrza i jest zamocowany na wyjciu obudowy filtra powietrza. Marka: Ford. Zesp przepustnicy Zesp przepustnicy jest zamocowany do kolektora dolotowego i zawiera obudow przepustnicy, czujnik pooenia przepustnicy i regulator prdkoci obrotowej biegu jaowego. Marka: Ford. rednica przepustnicy: silnik 1,6dm3: 42 mm; silnik 1,8 dm3 typu RDA: 42 mm; silnik 1,8 dm3 typu RQB: 55 mm. Regulator prdkoci obrotowej biegu jaowego Rol t spenia elektrozawr, ktry umoliwia dopyw dodatkowego powietrza skokowo otwierajc kana obejciowy przepustnicy, co powoduje zmian prdkoci obrotowej biegu jaowego. Marka: Hitachi. Rezystancja: 9 do 12 Om. Prdko obrotowa biegu jaowego (nie regulowana rcznie): 87550obr/min. STEROWANIE SILNIKA Elektroniczne urzdzenie sterujce Znajduje si wewntrz nadwozia pod tablic rozdzielcz obok prawego bocznego supka nadwozia. Marka i typ: Motorcraft EEC IV. Wycznik bezwadnociowy Znajduje si pod tablic rozdzielcz obok lewego przedniego supka nadwozia. W przypadku uderzenia samochodu o przeszkod z prdkoci wiksz ni 20 km/h wycza on zasilanie elektrycznego silnika pompy paliwa. Przywrcenie zasilania pompy paliwa jest moliwe po naciniciu na przycisk wycznika bezwadnociowego, dostpny przez otwr w przednim supku nadwozia (po zdjciu zalepki). Przekanik pompy paliwa Przekanik pompy paliwa znajduje si na pytce po lewej stronie pod tablic rozdzielcz. Jest on sterowany przez elektroniczne urzdzenie sterujce. Czujnik pooenia przepustnicy

108

Czujnik pooenia przepustnicy jest zamocowany na obudowie przepustnicy i poczony z kocem jej osi. Rezystancja: midzy stykami ,,26" i 47" (peda przyspieszenia swobodny): 2 do 5 Om; midzy stykami 47" i 46" (peda przyspieszenia swobodny): 0,3 do 1,5 Om; midzy stykami ,,2" i 4" (peda przyspieszenia naciskany powoli do oporu): 3,5 do 4,3 Om (zmienna w sposb cigy). Czujniki temperatury zasysanego powietrza i cieczy chodzcej Czujnik temperatury zasysanego powietrza znajduje si pod kolektorem dolotowym. Czujnik temperatury cieczy chodzcej jest umieszczony w obudowie termostatu. Oba czujniki maj ujemny wspczynnik temperaturowy rezystancji. Rezystancja: przy -40C: 749 do 1020 kOm; przy -20C: 253 do 289 kOm; przy 0C: 89 do 102kOm; przy+20C: 35 do 40 kOm; przy+40C: 15 do 18kOm; przy +60C: 7 do 8,5 kOm; przy + 100C: 1,9 do 2,5 kOm Czujnik pooenia i prdkoci obrotowej wau korbowego Czujnik pooenia i prdkoci obrotowej wau korbowego znajduje si z lewej strony kaduba silnika w tylnej czci i jest ustawiony rwnolegle koa zamachowego. Rezystancja: 200 do 450 Om. Odstp czoa czujnika od koa zamachowego: nieregulowany. Czujnik fazy rozrzdu Czujnik fazy rozrzdu jest zamocowany do gowicy i wsppracuje z wystpem wau rozrzdu zaworw dolotowych. Rozpoznaje on pooenie 46 po GMP toka w cylindrze nr 1. Odstp czoa czujnika od wystpu na wale rozrzdu zaworw dolotowych: nieregulowany. Czujnik prdkoci pojazdu Czujnik prdkoci pojazdu wykorzystuje efekt Hal-la i jest napdzany wraz z link napdu prdkociomierza. Czujnik cinienia wspomagania ukadu kierowniczego Czujnik cinienia wspomagania ukadu kierowniczego znajduje si za silnikiem, na przewodzie hydraulicznym midzy pomp wspomagania i siownikiem przekadni kierowniczej. Rezystancja: brak cinienia w przewodzie: 0 Om; cinienie robocze: rezystancja nieskoczenie dua. Sonda lambda Sonda lambda jest wkrcona w przedni przewd wylotowy spalin przed katalizatorem. Zcze korektora liczby oktanowej Jest to zcze dwuwtykowe umieszczone w przedziale silnika, koo lewego nadkola. Woenie lub wyjcie przez kierowc zwory czcej oba wtyki powoduje wykorzystywanie przez elektroniczne urzdzenie sterujce jednej z dwch, przechowywanych w jego pamici, charakterystyk kta wyprzedzenia zaponu dostosowanych do liczby oktanowej uywanego paliwa (benzyna bezoowiowa LO 95 lub LO 98). Elektrozawr zasysania powietrza do kolektora wylotowego Umieszczony obok lewego nadkola w przedziale silnika i sterowany przez elektroniczne urzdzenie sterujce elektrozawr zasysania powietrza do kolektora wylotowego steruje zaworem pneumatycznym umoliwiajcym dopyw dodatkowego powietrza do kolektora wylotowego. Przekanik sprarki klimatyzacji Przekanik sprarki klimatyzacji steruje sprzgem elektromagnetycznym sprarki klimatyzacji i jest sterowany przez elektroniczne urzdzenie sterujce. Modu zaponu

109

Modu zaponu jest umieszczony w przedziale silnika obok lewego nadkola. Marka i typ: Motorcraft EDIS. Cewka zaponowa Specjalna cewka zaponowa, o czterech wyjciach wysokiego napicia, ma dwa uzwojenia pierwotne i dwa uzwojenia wtrne. Kade z uzwoje wtrnych zasila dwa wyjcia wysokiego napicia. Marka: Motorcraft. Kolejno zaponu: zapon jednoczesny w cylindrach nr 1 i 4, nastpnie w cylindrach nr 2 i 3. Napicie wtrne (obwd otwarty): 37 kV. Rezystancja uzwojenia pierwotnego: 0,50 0,05 Om. wiece zaponowe Marka i typ: Motorcraft AYRF 22P. Odstp elektrod: 1,3 mm. MOMENTY DOKRCANIA ruby mocowania gowicy (wymieniane po trzykrotnym uyciu): 1. etap: 20 do 30 N-m; 2. etap: 40 do 50 N-m; 3. etap: dokrci o 90 do 120. ruby mocowania pokryw oysk gwnych: 70 do 90 N-m. ruby mocowania pokryw korbowodw: 1. etap: 15 do 20 N-m; 2. etap: dokrci o 90. ruby mocowania koa zamachowego: 105 do 115 N-m. ruba mocowania koa pasowego wau korbowego: 107 do 117 N-m. ruby mocowania tylnej pokrywy kaduba: 14 do 18 N-m. ruby mocowania obudowy pompy oleju do kaduba: 8 do 11,5 N-m. ruby mocowania miski olejowej: 20 do 24 N-m. ruby mocowania pompy cieczy chodzcej: 16 do 20 N-m. Mocowanie napinacza paska zbatego: 35 do 40 N-m. Mocowanie rolki prowadzcej pasek zbaty: 35 do 40 N-m. Mocowanie pokryw oysk waw rozrzdu: 1. etap: 10 N-m. 2. etap: 17 do 20 N-m. Mocowanie koa zbatego do wau rozrzdu: 64 do 72 N-m. Mocowanie pokrywy gowicy: 1. etap: 1 do 3 N-m. 2. etap: 6 do 8 N-m. wiece zaponowe: 14 do 20 N-m. Korek spustu oleju: 21 do 28 N-m. Pytka prawego wspornika zawieszenia silnika do kaduba: 76 do 104 N-m. Prawy wspornik zawieszenia silnika do nadwozia: 70 do 97 -m. Prawy wspornik zawieszenia silnika do drka reakcyjnego: 58 do 79 N-m. Przedni wspornik zawieszenia silnika do nadwozia: 58 do 79 N-m. Tylny grny wspornik zawieszenia silnika do uchwytu: 102 do 138 N-m. Tylny dolny wspornik zawieszenia silnika do ramy pomocniczej: 102 do 138 N-m.

2.2. OBSUGA l NAPRAWA

UWAGI WSTPNE W silniku zastosowano popychacze hydrauliczne. Dziki temu nie reguluje si luzu zaworw. Silnik wyjmuje si wraz ze skrzynk przekadniow od spodu samochodu. Do ustawiania rozrzdu niezbdny jest specjalny przyrzd moliwy do wykonania we wasnym zakresie o wymiarach podanych na rysunku 2.21. Korbowodw, tokw, sworzni tokw i piercieni tokw nie dostarcza si na czci zamienne. Silnik wyposaono w elektroniczny system wtryskowo-zaponowy, ktry nie wymaga adnej regulacji. Wymontowanie pompy oleju oraz pompy cieczy chodzcej wymaga uprzedniego wymontowania paska zbatego napdu rozrzdu. Zarwno olej silnikowy, jak i ciecz chodzca s toksyczne. Naley zbiera zuyty olej i ciecz chodzc do odpowiednich pojemnikw oraz przekazywa je do punktw utylizacji.

110

2.2.1. Regulacje i sterowanie silnika

LUZ ZAWORW Luz zaworw nie wymaga regulacji dziki zastosowaniu w silniku popychaczy hydraulicznych samoczynnie kasujcych luz zaworw podczas pracy silnika. Budowa popychacza Popychacz hydrauliczny skada si z dwch podstawowych czci ruchomych: popychacza (6, rys. 2.1) z toczkiem (7); cylinderka (8). Nacisk wywierany przez spryn (9) rozsuwa obie wymienione czci, likwidujc luz zaworu. Kulkowy zawr zwrotny (3) zapewnia napenianie oraz uszczelnianie komory (5) wysokiego cinienia. Dziaanie popychacza Pocztek otwarcia zaworu W chwili, gdy obracajca si krzywka wau rozrzdu zaczyna naciska na popychacz, nastpuje samoczynne zamknicie zaworu zwrotnego i wzrasta cinienie w komorze wysokiego cinienia. Olej silnikowy praktycznie jest ciecz nieciliw i dlatego odlego pomidzy roboczymi powierzchniami: grn popychacza (6) i doln cylinderka (8) nie ulega zmianie. Zesp popychacza hydraulicznego dziaa wic, jak sztywny element. Otwarcie zaworu Zwikszanie nacisku krzywki na popychacz powoduje wzrost cinienia oleju i wyciek minimalnej jego iloci przez luz pasowania toczka (7) i cylinderka (8). Powoduje to skrcenie" popychacza podczas caego jego ruchu maksymalnie o 0,1 mm. Skrcenie" to jest zamierzone przez konstruktora, gdy zapewnia prawidowy docisk grzybka zaworu do gniazda po ustaniu nacisku krzywki.

Rys. 2.1. Zesp popychacza hydraulicznego 1 krzywka wau rozrzdu, 2 komora oleju niskiego cinienia, 3kulka zaworu zwrotnego, 4 doprowadzenie oleju, 5 komora oleju wysokiego cinienia, 6 popychacz, 7toczek, 8 cylinderek, 9 spryna kasowania luzu, 10trzonek zaworu

111

Rys. 2.2. Zasada dziaania popychacza hydraulicznego

Kasowanie luzu zaworu Gdy krzywka przestaje naciska na popychacz, wwczas spryna odsuwa cylinderek od toczka i likwiduje luz zaworu. Cinienie w komorze (5) spada. Powoduje to otwarcie zaworu zwrotnego i napenienie komory (5) olejem z ukadu smarowania silnika. Ilo uzupenianego oleju zaley od wielkoci kasowanego luzu. Uwaga. Haaliwo zespou napdu zaworw bezporednio po uruchomieniu zimnego silnika jest zjawiskiem normalnym. Przyczynjest wyciek pewnej iloci oleju z popychaczy hydraulicznych w wyniku unieruchomienia silnika i pojawienie si luzw zaworw. Gdy tylko silnik zostanie uruchomiony, komory wysokiego cinienia popychaczy napeniaj si i po chwili haas zanika. Cakowite skasowanie luzw zaworw nastpuje po nagrzaniu silnika, jednak ju po kilkudziesiciu sekundach silnik wyranie cichnie. Obwd smarowania gowicy zawiera specjalne rozwizanie zapobiegajce cakowitemu wyciekniciu oleju z przewodw po unieruchomieniu silnika. Skraca to wydatnie czas potrzebny na uzupenienie oleju w komorach popychaczy po uruchomieniu zimnego silnika. Szczegy konstrukcji Po unieruchomieniu silnika olej wycieka z przewodw oleju prowadzcych od pompy, natomiast pozostaje on w przewodach doprowadzajcych olej do popychaczy. Specjalny otwr wentylacyjny umoliwia usunicie powietrza z przewodw oleju po rozpoczciu toczenia oleju przez pomp i zapobiega tym samym zapowietrzeniu popychaczy hydraulicznych (co spowodowaoby ich niesprawno). Otwr wentylacyjny zapewnia ponadto obnienie cinienia dopywajcego oleju do wartoci odpowiedniej do zasilania popychaczy hydraulicznych. SYSTEM WTRYSKOWO-ZAPONOWY BUDOWA l DZIAANIE

112

Zasilanie elektryczne Elektroniczne urzdzenie sterujce ma stae zasilanie elektryczne, aby mogo zachowywa w pamici dane niezbdne do sterowania silnika.

Rys. 2.3. Ukad zaponowy 1 podwjna cewka zaponowa o 4 wyjciach wysokiego napicia, 2wizka przewodw wysokiego napicia, 3 wieca zaponowa, 4modu sterowania zaponu E-DIS4

113

Rys. 2.4. Obwd zasilania paliwem 1 wlew paliwa, 2 zbiornik paliwa, 3wspornik zbiornika paliwa, 4pompa paliwa z czujnikiem poziomu paliwa, 5 przewd doprowadzenia paliwa, 6filtr paliwa, 7 kolektor wtryskiwaczy, 8 regulator cinienia paliwa, 9wtryskiwacze paliwa, 10 wspornik kolektora wtryskiwaczy, 11 osona termiczna, 12 przewd odprowadzenia paliwa, 13elektrozawr odzyskiwania par paliwa, 14elektrozawr pochaniacza par paliwa, 15 pochaniacz par paliwa

Po wczeniu zaponu przekanik gwny zasilania elektrycznego zostaje poczony z mas co umoliwia zasilanie elektryczne ogrzewania sondy lambda, wtryskiwaczy, elektrozaworu regulatora biegu jaowego, elektrozaworu pochaniacza par paliwa, przepywomierza powietrza, czujnika prdkoci pojazdu oraz stykw 37" i ,,57" elektronicznego urzdzenia sterujcego. Po wczeniu zaponu elektroniczne urzdzenie sterujce zasila czujniki pasywne ukadu napiciem o wartoci 5 V. Wikszo elementw wykonawczych jest poczona z dodatnim biegunem akumulatora. Elektroniczne urzdzenie sterujce uruchamia je przez poczenia z mas. Pompa paliwa ma wasny przekanik, ktry zasila j napiciem 12 V po wczeniu zaponu i gwnego przekanika zasilania elektrycznego. Elektroniczne urzdzenie sterujce czy przekanik pompy paliwa z mas, co umoliwia wczenie zasilania elektrycznego pompy paliwa. Jeeli silnik nie zacznie pracowa w cigu jednej sekundy, elektroniczne urzdzenie sterujce odcza przekanik pompy paliwa od masy i pompa przestaje dziaa. Zostanie ponownie wczona, gdy elektroniczne urzdzenie sterujce otrzyma sygna, e silnik zacz pracowa. Wycznik bezwadnociowy odcina zasilanie elektryczne pompy paliwa, gdy bdzie poddany opnieniu wystpujcemu podczas uderzenia samochodu o przeszkod z prdkoci ponad 20 km/h. Wczenie wycznika bezwadnociowego, ktry wyczy obwd zasilania pompy paliwa, jest moliwe przez nacinicie przycisku umieszczonego na tym wyczniku, dostpnego z wntrza nadwozia przez otwr we wnce lewego przedniego supka nadwozia (po zdjciu zalepki tego otworu). Zasilanie paliwem Obwd zasilania paliwem Zanurzona w zbiorniku paliwa pompa zasysa paliwo przez filtr siatkowy i toczy je przez zawr zwrotny, utrzymujcy cinienie resztkowe w ukadzie zasilania. W obudowie zaworu zwrotnego znajduje si komora wypeniona gazem i oddzielona przepon od komory wypenionej paliwem. Poduszka gazowa tumi pulsacje cinienia paliwa toczonego do ukadu zasilania. W pompie paliwa znajduje si take zawr

114

przelewowy, otwierajcy zwrotny przepyw paliwa do zbiornika, gdy cinienie w ukadzie zasilania wzronie powyej ustalonej wartoci.

Rys. 2.5. Przekrj regulatora cinienia paliwa 1 krciec przewodu od kolektora dolotowego, 2 powrt paliwa, 3 spryna, 4zesp zaworu z przepon

Paliwo z pompy przepywa przez filtr paliwa. Oprcz wkadu filtrujcego znajduje si w nim gsta siatka, ktrej zadaniem jest zatrzymywanie wymytych przez paliwo fragmentw wkadu. Podczas wymiany filtr naley montowa tak, aby siatka znajdowaa si na wyjciu paliwa z filtru (kierunek przepywu paliwa przez filtr jest oznaczony strzak na jego obudowie). Nastpnie paliwo przepywa do kolektora wtryskiwaczy i dopywa do poszczeglnych wtryskiwaczy. Nadmiar paliwa z koca kolektora jest odprowadzany do zbiornika. Regulator cinienia paliwa, wkrcony w kolektor wtryskiwaczy midzy wtryskiwaczami 3. i 4. cylindra, utrzymuje sta rnic cinie midzy kolektorem wtryskiwaczy i kolektorem dolotowym powietrza. Mechaniczny regulator cinienia paliwa zawiera przepon poddan dziaaniu spryny i jest poczony elastycznym przewodem z kolektorem dolotowym. Nadmiar paliwa odpywa z kolektora wtryskiwaczy przewodem do zbiornika. Elektromagnetyczne wtryskiwacze paliwa o bocznym zasilaniu s chodzone przepywajcym przez nie paliwem. Korki parowe, ktre mog powstawa po zatrzymaniu gorcego silnika, gromadz si w grnej czci wtryskiwaczy. Po uruchomieniu silnika i dopywie wieego paliwa korki te s likwidowane. Obwd recyrkulacji par paliwa Przedostawanie si do atmosfery par paliwa ze zbiornika uniemoliwia wypeniony wglem aktywowanym pochaniacz poczony ze zbiornikiem paliwa. Po uruchomieniu silnika otwiera si (w cile okrelonych warunkach pracy silnika, temperatury itd.) sterowany przez elektroniczne urzdzenie sterujce elektrozawr pochaniacza. Zgromadzone w pochaniaczu pary paliwa s wymywane przez zasysane powietrze atmosferyczne i doprowadzane do kolektora dolotowego silnika. Doprowadzenie powietrza Filtr powietrza Powietrze zasysane przez silnik przechodzi przez filtr z wkadem papierowym, a nastpnie przez masowy przepywomierz z tzw. gorcym drutem. Przepywomierz powietrza Powietrze zasysane przez silnik przechodzi przez gwny przelot powietrza (1, rys. 2.6) z dysz Ventouriego (5). Podcinienie powstajce w gardzieli wywouje przepyw powietrza przez kana bocznikowy (2). W kanale tym znajduj si: podgrzewany elektrycznie drut oporowy (3) oraz czujnik temperatury (4). Sposb umieszczenia elementw pomiarowych chroni je przed zanieczyszczeniem oraz wpywem ewentualnego tzw. cofnicia si pomienia z silnika. Przepywajce przez kana bocznikowy powietrze chodzi podgrzewany elektrycznie drut. Intensywno chodzenia jest proporcjonalna do natenia masowego przepywu powietrza. Elektroniczny modu (6) stabilizacji temperatury drutu reguluje natenie prdu nagrzewajcego drut oporowy tak, aby jego temperatura bya staa (o 200C wysza od temperatury czujnika). Ukad elektroniczny przelicza natenie prdu nagrzewajcego drut oporowy na natenie przepywu powietrza zasysanego przez silnik.

115

Rys. 2.6. Przekrj masowego przepywomierza powietrza z tzw. gorcym drutem 1 gwny przelot powietrza, 2 kana bocznikowy powietrza, 3drut ogrzewany, 4 czujnik temperatury, 5 dysza Ventouriego, 6 modu stabilizacji temperatury drutu

Zesp przepustnicy Powietrze przechodzi nastpnie przez zesp przepustnicy. Mechanizm sterowania przepustnicy jest wyposaony w rub zderzakow, ktra uniemoliwia uderzenie przepustnicy o obudow przy przechodzeniu silnika od pracy pod obcieniem do prdkoci obrotowej biegu jaowego. ruba ta jest regulowana fabrycznie i nie naley zmienia jej ustawienia. Czujnik pooenia przepustnicy Na osi przepustnicy jest umieszczony potencjo-metryczny czujnik pooenia przepustnicy, ktrego rezystancja zaley od stopnia jej otwarcia. Potencjometryczny czujnik pooenia przepustnicy jest zasilany napiciem 5 V. Podczas obrotu przepustnicy suwak potencjometru przesuwa si po ciece rezystancyjnej i zmienia napicie w zakresie O do 5 V. Napicie to jest wprost proporcjonalne do uchylenia przepustnicy. Pooenie potencjometru wzgldem przepustnicy nie podlega regulacji. Regulator prdkoci obrotowej biegu jaowego Zesp przepustnicy zawiera take regulator prdkoci obrotowej biegu jaowego. Jest to elektrozawr, ktry skokowo otwiera przepyw dodatkowego powietrza w kanale obejciowym przepustnicy, czc przestrzenie przed i za przepust-nic. Elektrozawr jest zasilany impulsowo przez elektroniczne urzdzenie sterujce. Od czstoci impulsw i otwar zaworu zaley ilo dodatkowego powietrza przepywajcego przez zawr. Przy braku zasilania przez elektrozawr przepywa niewielka ilo powietrza. Ilo powietrza dodatkowego zmienia prdko obrotow biegu jaowego. Kolektor dolotowy Powietrze z zespou przepustnicy dostaje si do kolektora dolotowego, ktry rozdziela je do poszczeglnych cylindrw silnika. Midzy kolektorem dolotowym i gowic znajduje si pytka porednia, do ktrej jest zamocowany kolektor wtry-skiwaczy. Pytka ta jest oddzielona od gowicy ekranem cieplnym speniajcym take rol uszczelki, a jednoczenie jest poczona z ukadem chodzenia. Przyspiesza to nagrzewanie pytki po uruchomieniu zimnego silnika, a nastpnie stabilizuje jej temperatur. Rozwizanie takie sprzyja prawidowemu dziaaniu wtrys-kiwaczy paliwa i obnieniu zanieczyszczenia atmosfery toksycznymi skadnikami spalin. Czujnik temperatury, zamocowany pod kolektorem dolotowym, umoliwia korygowanie czasu wtrysku paliwa przez elektroniczne urzdzenie sterujce. Do kolektora dolotowego jest zamocowany take regulator prdkoci obrotowej biegu jaowego. Sterowanie Elektroniczne urzdzenie sterujce Elektroniczne urzdzenie sterujce EEC IV otrzymuje informacje w postaci sygnaw od: przepywomierza powietrza, czujnika temperatury zasysanego powietrza, czujnika temperatury cieczy chodzcej, czujnika fazy rozrzdu, czujnika pooenia i prdkoci obrotowej wau korbowego, czujnika pooenia przepustnicy, sondy lambda oraz wcznika cinieniowego wspomagania ukadu kierowniczego. Elektroniczne urzdzenie sterujce EEC IV steruje: wtryskiwaczami paliwa, regulatorem prdkoci obrotowej biegu jaowego, zaworem pochaniacza par paliwa, zaworem zasysania powietrza do kolektora wylotowego, przekanikiem pompy paliwa, elektronicznym moduem wzmocnienia zaponu EDIS oraz sprzgem elektromagnetycznym sprarki klimatyzacji. Sterowanie wtryskiwaczami

116

Paliwo jest wtryskiwane do powietrza zasysanego przez silnik porcjami podczas otwarcia wtryskiwacza. Ilo wtryskiwanego paliwa (dla danej iloci powietrza w cylindrze), a wic i skad mieszanki zaley od czasu otwarcia wtryskiwacza. Czasem tym steruje elektroniczne urzdzenie sterujce. Uruchamianie silnika Do prdkoci obrotowej 600 obr/min cztery wtrys-kiwacze otwierane s rwnoczenie. Powyej tej prdkoci elektroniczne urzdzenie sterujce dziki sygnaowi czujnika fazy rozrzdu rozpoznaje suwy cylindra nr 1 i otwiera wtryskiwacze sekwencyjnie w kolejnoci pracy cylindrw. Sygnay sondy lambda nie s uwzgldniane, gdy nie osigna ona jeszcze temperatury pracy. Przyspieszanie i pene obcienie silnika Elektroniczne urzdzenie sterujce rozpoznaje chwilow prdko obrotow silnika mniejsz ni wynikao z pooenia pedau przyspieszenia, czyli przyspieszanie, oraz maksymalne pooenie pedau przyspieszenia, czyli pene obcienie. W obu tych przypadkach przedua ono czas otwarcia wtryskiwaczy. Powoduje to zwikszenie iloci wtryskiwanego paliwa i wzbogacenie mieszanki. Maksymalna prdko obrotowa i hamowanie silnikiem Gdy prdko obrotowa osiga 6500 obr/min (maksymalna dopuszczalna prdko silnika) elektroniczne urzdzenie sterujce przerywa zasilanie elektryczne wtryskiwaczy, odcinajc tym samym wtrysk paliwa. Gdy czujnik prdkoci obrotowej przekae sygna o zmniejszeniu jej o 80 obr/min, wwczas wtryskiwanie paliwa zostaje wznowione, za gdy silnik osignie 5600obr/min znowu zostanie ono wyczone.

Rys. 2.7. Schemat elektronicznego systemu wtryskowozaponowego 1 elektroniczne urzdzenie sterujce EEC IV, 2 elektryczna pompa paliwa, 3 przekanik pompy paliwa, 4 filtr paliwa, 5 regulator prdkoci obrotowej biegu jaowego, 6 przepywomierz powietrza, 7filtr powietrza, 8 regulator cinienia paliwa, 9 kolektor wtryskiwaczy, 10 czujnik pooenia pedau przyspieszenia, 11 czujnik temperatury zasysanego powietrza, 12 wtryskiwacz, 13czujnik fazy rozrzdu, 14 pochaniacz par paliwa, 15 elektrozawr pochaniacza par paliwa, 16podwjna cewka zaponowa DIS, 17akumulator, 18modu sterowania zaponu E-DIS4,19czujnik temperatury cieczy chodzcej, 20sonda lambda, 21 czujnik pooenia i prdkoci obrotowej wau korbowego, 22 przekanik gwny, 23elektrozawr zasysania powietrza do kolektora wylotowego, 24czujnik cinienia wspomagania ukadu kierowniczego, 25 wycznik klimatyzacji, 26 sprzgo elektromagnetyczne sprarki klimatyzacji, 27zcze do samodiagnostyki, 28zcze korektora liczby oktanowej, 29 wycznik zaponu

117

Rys. 2.8. Obwd doprowadzenia powietrza 1 chwyt powietrza, 2 obudowa filtra powietrza, 3wkad filtra powietrza, 4przepywomierz powietrza, 5 przewody powietrza, 6obudowa przepustnicy, 7czujnik pooenia przepustnicy, 8kolektor dolotowy, 9wspornik kolektora wtryskiwaczy, 10ekran cieplny

Gdy czujnik pooenia przepustnicy przekae sygna, e znajduje si w pooeniu prdkoci obrotowej biegu jaowego, a jednoczenie czujnik prdkoci obrotowej poinformuje, e prdko silnika wynosi ponad 2000obr/min, nastpuje wstrzymanie wtryskiwania paliwa. Temperatura silnika wpywa rwnie na intensywno hamowania silnikiem przez zmian kta wyprzedzenia zaponu. Po zmniejszeniu prdkoci obrotowej do 1500 obr/min wtryskiwanie paliwa zostaje wznowione. Sterowanie zaponem Na podstawie sygnaw otrzymanych od czujnikw elektroniczne urzdzenie sterujce okrela kt wyprzedzenia zaponu. Wyadowanie iskrowe midzy elektrodami wiecy nastpuje we waciwej chwili dziki czujnikowi pooenia i prdkoci obrotowej wau korbowego, ktry okrela pooenie korby 90 przed GMP toka w cylindrze nr 1. Sygna wysany przez elektroniczne urzdzenie sterujce jest przekazywany do moduu wzmocnienia zaponu, ktry zasila uzwojenia pierwotne cewki zaponowej. Zamocowana do gowicy specjalna cewka zaponowa ma dwa uzwojenia pierwotne i dwa uzwojenia wtrne, z ktrych kade ma dwa wyjcia wysokiego napicia i jest poczone z dwiema wiecami zaponowymi. W wiecach zaponowych podczonych do pary wyj wysokiego napicia kadego z uzwoje wtrnych rwnoczenie nastpuje przeskok iskry. S to wiece cylindrw nr1 i 4 oraz 2 i 3. Gdy w jednym z cylindrw kadej pary wyadowanie iskrowe wypada w kocu suwu sprania, w drugim koczy si wanie suw wylotu spalin jedna iskra jest wykorzystywana do spowodowania zaponu, za druga jest tracona bez ujemnych skutkw dla silnika (takie rozwizanie bardzo upraszcza konstrukcj i cen ukadu zaponowego przyp. tum.). W ukadzie zaponowym nie ma moliwoci rcznej regulacji kta wyprzedzenia zaponu, mona tylko wybra jedn z dwch charakterystyk zmiany kta wyprzedzenia zaponu w zalenoci od uywanego rodzaju benzyny bezoowiowej (LO 95 lub LO 98). Zcze korektora liczby oktanowej, umoliwiajce ten wybr, znajduje si w przedziale silnika na lewym przednim nadkolu. Sterowanie dopywem powietrza do kolektora wylotowego W okresie nagrzewania silnika, gdy sonda lambda jeszcze nie pracuje, do kolektora wylotowego jest doprowadzane dodatkowe powietrze w celu zmniejszenia zanieczyszczenia atmosfery wglowodorami wydalanymi ze spalinami. Zawr pneumatyczny otwiera wwczas poczenie z atmosfer usytuowane w cianie kolektora wylotowego. Wystpujca rnica cinie powoduje zasysanie powietrza do kolektora wylotowego. Zawr pneumatyczny jest uruchamiany podcinieniem w kolektorze dolotowym oraz sterowany przez elektrozawr nadzorowany przez elektroniczne urzdzenie sterujce. Doprowadzanie powietrza trwa do czasu nagrzania si sondy lambda do temperatury pracy. Wwczas elektroniczne urzdzenie sterujce blokuje elektrozawr. Awaryjny tryb pracy urzdzenia sterujcego

118

W razie niesprawnoci mikroprocesora, wykrytego przez jego modu samodiagnostyki, elektroniczne urzdzenie sterujce przechodzi do awaryjnego trybu pracy. Czas otwarcia wtryskiwaczy oraz kt wyprzedzenia zaponu nie s regulowane i pozostaj stae. Oznak niesprawnoci elektronicznego urzdzenia sterujcego i przejcia do trybu awaryjnegojest syszalna we wntrzu samochodu staa praca pompy paliwa po wczeniu zaponu (bez uruchamiania silnika), gdy w normalnym trybie pracy po upywie 1 sekundy od wczenia zaponu bez uruchamiania silnika pompa paliwa jest wyczana przez elektroniczne urzdzenie sterujce. Jeeli natomiast elektroniczne urzdzenie sterujce wykryje niewaciwy sygna ktrego z czujnikw, zastpuje ono te informacje danymi wartoci rednich zaprogramowanymi w jego pamici. Rwnoczenie zapamituje ono (kodem) w pamici numer uszkodzonego elementu. Za pomoc specjalnego testera diagnostycznego Ford, podczonego do zcza diagnostycznego elektronicznego urzdzenia sterujcego, mona nastpnie odczyta zawarto pamici diagnostycznej i ustali przyczyn niesprawnoci. Samoadaptacja ukadu sterowania silnika Po odczeniu akumulatora od instalacji elektrycznej nastpuje skasowanie danych zawartych w pamici elektronicznego urzdzenia sterujcego. Po ponownym podczeniu akumulatora, uruchomieniu silnika i bezporednim ruszeniu samochodem wystpi objawy nieprawidowej pracy: mniejsza moc silnika, przerywanie podczas przyspieszania oraz nierwnomierna praca silnika na biegu jaowym. W celu przywrcenia zapisu w pamici waciwych parametrw pracy silnika przez obwd samoadap-tacji elektronicznego urzdzenia sterujcego naley uruchomi silnik, pozostawi silnik pracujcy na biegu jaowym przez 3 minuty, za po nagrzaniu do normalnej temperatury pracy utrzyma prac silnika z prdkoci 1200 obr/min przez 2 minuty (albo przejecha nie mniej ni 8 kilometrw). OBSUGA, NAPRAWA l SPRAWDZANIE Wymiana filtru paliwa Uwaga. Filtr paliwa znajduje si pod kolektorem dolotowym i jest atwo dostpny od spodu samochodu. Ustawi samochd na podnoniku warsztatowym. Odczy od akumulatora przewd masy. Umieci pod filtrem paliwa naczynie do zebrania wypywajcego paliwa. Odkrci rub obejmy (2, rys. 2.9) mocowania filtra, odczy przewody paliwa i wyj filtr paliwa (1). Zamontowa nowy filtr zgodnie z kierunkiem przepywu paliwa zaznaczonym strzak na jego obudowie (por. strzaka na rys. 2.9). Podczy do filtru przewody paliwa. Podczy do akumulatora przewd masy. Kolejno wczy i wyczy piciokrotnie zapon (bez uruchamiania silnika) i sprawdzi szczelno filtru oraz jego pocze.

Rys. 2.9. Mocowanie filtra paliwa 1 filtr paliwa, 2 obejma mocowania filtra

119

Rys. 2.10. Rozmieszczenie wybranych elementw sterowania silnika 1 przepywomierz powietrza, 2 zcze korektora liczby oktanowej, 3zcze do pomiaru cinienia paliwa, 4czujnik pooenia przepustnicy, 5 regulator prdkoci obrotowej biegu jaowego, 6 pochaniacz par paliwa, 7elektrozawr pochaniacza, 8sonda lambda, 9czujnik pooenia i prdkoci obrotowej wau korbowego

Wymontowanie i zamontowanie pompy paliwa Wymontowanie Ustawi samochd na podnoniku warsztatowym. Odczy od akumulatora przewd masy. Odessa paliwo ze zbiornika. Odkrci rub mocowania wlewu paliwa. Odczy od zbiornika przewd odprowadzenia powietrza podczas napeniania zbiornika paliwem. Wymontowa ekran cieplny zbiornika, aby odsoni ruby mocujce. Podeprze zbiornik paliwa i odkrci 4 ruby mocujce. Powoli opuci zbiornik i odczy od zbiornika przewd odprowadzenia par paliwa. Rozczy zcze zespou pompy i czujnika poziomu paliwa. Rozczy dwa zcza szybkomocujce, naciskajc silnie ich przyciski i wycigajc je do gry. Wyj zbiornik paliwa. Za pomocspecjalnego narzdzia Ford 23-026 (lub motka z brzu) obrci zesp pompy i czujnika poziomu paliwa oraz wyj go. Zamontowanie W celu zamontowania pompy paliwa naley wykona czynnoci w kolejnoci odwrotnej do podanej podczas jej wymontowania, uwzgldniajc nastpujce zalecenia: - wymieni uszczelk zespou pompy i czujnika poziomu paliwa; powlec cienk warstw smaru uszczelk wlewu paliwa, aby uatwi jej zaoenie; sprawdzi, czy zcza szybkomocujce przewodw zbiornika s prawidowo zaoone i zablokowane; zamontowa nowy przewd elastyczny odprowadzenia par paliwa ze zbiornika; napeni zbiornik paliwem i wczy zapon, aby uruchomi pomp paliwa oraz sprawdzi szczelno wszystkich pocze. Sprawdzanie cinienia paliwa Zamontowa specjaln kocwk Ford 20-033 na zawr kolektora wtryskiwaczy i podczy do niej elastycznym przewodem manometr o zakresie pomiarowym ponad 300 kPa. Odczy przewd podcinienia czcy regulator cinienia paliwa z kolektorem dolotowym. Kolejno wcza i wycza zapon, a ustali si maksymalne cinienie paliwa, ktre powinno wynosi 270 20 kPa.

120

Jeeli cinienie paliwa jest zbyt niskie, naley sprawdzi, czy filtr paliwa nie jest zatkany, czy przewody doprowadzenia paliwa nie s zagniecione lub zatkane. Jeeli nadal cinienie jest niewaciwe, naley wymieni regulator cinienia paliwa, a w razie koniecznoci wymieni pomp paliwa (patrz poprzedni opis). Jeeli cinienie paliwa jest zbyt wysokie, odczy przewd podcinienia od regulatora cinienia paliwa i uruchomi silnik. Cinienie paliwa powinno wynosi 210 20 kPa. Jeeli cinienie to jest nisze, naley wymieni regulator cinienia paliwa.

Rys. 2.11. Pomiar cinienia paliwa

Jeeli w dalszym cigu cinienie jest zbyt wysokie, naley sprawdzi stan przewodu podcinienia oraz sprawdzi drono przewodu powrotu paliwa do zbiornika. Jeeli wszystkie wymienione elementy s sprawne, naley wymieni regulator cinienia paliwa. Sprawdzanie parametrw elektrycznych Moliwe jest sprawdzenie jedynie parametrw elektrycznych poszczeglnych elementw ukadu wtrysku paliwa i ukadu zaponowego. Prdko obrotowa biegu jaowego i kt wyprzedzenia zaponu nie mog by rcznie regulowane. Uwaga. Po odczeniu akumulatora od instalacji elektrycznej nastpuje skasowanie danych zawartych w pamici elektronicznego urzdzenia sterujcego. Po ponownym podczeniu akumulatora, uruchomieniu silnika i bezporednim ruszeniu samochodem wystpi objawy nieprawidowej pracy: mniejsza moc silnika, przerywanie podczas przyspieszania oraz nierwnomierna praca silnika na biegu jaowym. W celu przywrcenia zapisu w pamici waciwych parametrw pracy silnika przez obwd samoadaptacji elektronicznego urzdzenia sterujcego naley uruchomi silnik, pozostawi silnik pracujcy na biegu jaowym przez 3 minuty, za po nagrzaniu do normalnej temperatury pracy utrzyma prac silnika z prdkoci 1200 obr/min przez 2 minuty (albo przejecha nie mniej ni 8 kilometrw).

121

Rys. 2.12. Rozmieszczenie niektrych elementw sterowania silnika 1 czujnik fazy rozrzdu, 2 regulator cinienia paliwa, 3wtryskiwacz paliwa, 4elektrozawr zasysania powietrza do kolektora wylotowego, 5 modu sterowania zaponu E-DIS4, 6 i 7zcza diagnostyczne, 8czujnik temperatury cieczy chodzcej, 10 czujnik temperatury zasysanego powietrza Ado kolektora dolotowego, Bdo zaworu pneumatycznego

Rys. 2.13. Identyfikacja stykw zcza wielostykowego elektronicznego urzdzenia sterujcego EECIV

122

Rys. 2.14. Schemat pocze elektrycznych systemu wtryskowozaponowego oraz identyfikacja stykw zczy

123

1 elektroniczne urzdzenie sterujce EEC IV, 2czujnik fazy rozrzdu, 3czujnik temperatury cieczy chodzcej, 4czujnik temperatury zasysanego powietrza, 5czujnik pooenia przepustnicy, 6przepywomierz powietrza, 7wycznik bezwadnociowy, 8 pompa paliwa, 9 modu sterowania zaponu E-DIS4, 10cewka zaponowa DIS, 11 sprzgo elektromagnetyczne sprarki klimatyzacji, 12przekanik klimatyzacji, 13wycznik cinieniowy klimatyzacji, 14wcznik odszraniania klimatyzacji, 15 przekanik pompy paliwa, 16czujnik pooenia i prdkoci obrotowej wau korbowego 17elektrozawr zasysania powietrza do kolektora wylotowego, 18elektrozawr pochaniacza par paliwa, 19regulator prdkoci obrotowej biegu jaowego, 20przekanik gwny, 21 czujnik prdkoci pojazdu, 22 do 25wtryskiwacze, 26sonda lambda, 27akumulator, 28gniazdo zcza do diagnozowania za pomoc testera FDS 2000,29 gniazdo zcza do samodiagnostyki, 30zcze nastawne korektora liczby oktanowej paliwa, 31 czujnik cinienia wspomagania ukadu kierowniczego

Rys. 2.15. Usytuowanie wycznika bezwadnociowego Strzak wskazano kierunek nacisku w celu przywrcenia zasilania elektrycznego pompy paliwa

Rys. 2.16. Identyfikacja przekanikw R8gwny przekanik zasilania systemu wtryskowo-zaptonowego, R9przekanik pompy paliwa

Warunki wstpne Akumulator samochodu powinien by sprawny i dobrze naadowany. Przewody czce silnik i skrzynk przekadniowz mas samochodu oraz ich zcza powinny by w dobrym stanie. Pompa paliwa i jej przekanik powinny by sprawne. Wycznik bezwadnociowy powinien by wczony. Bezpieczniki powinny by sprawne. Obwd doprowadzenia powietrza powinien by szczelny. Obwd zasilania paliwem powinien by szczelny. Procedura sprawdzenia Zdj pokrycie tapicerskie z prawego przedniego supka nadwozia. Wymontowa elektroniczne urzdzenie sterujce (przytrzymywane przez zaczepy z tworzywa sztucznego). Rozczy wielostykowe zcze przewodw elektronicznego urzdzenia sterujcego po odkrceniu centralnej ruby. Wykona pomiary parametrw elektrycznych elementw systemu wtryskowo-zaponowego wedug wskazwek podanych w tablicy, podczajc multimetr do odpowiednich zaciskw zcza wielostykowego elektronicznego urzdzenia sterujcego. Kocwek pomiarowych multimetru nie wolno wprowadza do wntrza wtyku zcza wielostykowego elektronicznego urzdzenia sterujcego. Zaleca si zdjcie z wtyku zcza osony z tworzywa sztucznego i podczanie kocwek pomiarowych multimetru do kocw

124

odpowiednich przewodw dochodzcych do wtyku albo wykorzystanie zcza poredniego z prawidowo oznaczonymi numerami poszczeglnych stykw zcza wielostykowego. Sprawdzanie elementw systemu wtryskowo-zaponowego silnikw szesnastozaworowych 1,6dm3 oraz 1,8dm3
Pomiar midzy stykami 20" i masa 40" i masa Rodzaj sprawdzenia Warunki sprawdzenia Warto waciwa Sposb postpowania

Poczenie z mas urzdzenia sterujcego EEC IV Przewd korektora liczby oktanowej

Zapon wyczony Zapon wyczony. Zwora wyjta z gniazda korektora Zapon wyczony. Zwora w gniedzie korektora Zapon wyczony

0 do 2,5 ii

Sprawdzi wizk przewodw

42" i masa

Rezystancja ii

Sprawdzi przewody

42" i masa

0 do 2,5 ii Rezystancja ii

Sprawdzi przewody i wtyk zcza Sprawdzi przewody, zcze autodiagnostyczne i wtyk zcza

48" i 40" 17" i 40" 40" i 40" w zczu

Wejcie samodiagnostyki urzdzenia sterujcego EEC IV Wyjcie samodiagnostyki urzdzenia sterujcego EEC IV Masa zcza samodiagnostyki Zasilanie urzdzenia sterujcego EEC IV po wyczniku zaponu i przekaniku gwnym Wtryskiwacz cylindra nr 1 i jego przewody Wtryskiwacz cylindra nr 2 i jego przewody Wtryskiwacz cylindra nr 3 i jego przewody Wtryskiwacz cylindra nr 4 i jego przewody Odczy zcze czujnika i zmierzy rezystancj na jego zaciskach. Jeeli warto jest niewaciwa, wymieni czujnik. Jeeli jest waciwa, sprawdzi przewody 0 do 2,5 ii Sprawdzi przewody midzy przekanikiem i urzdzeniem sterujcym Sprawdzi rezystancj na zaciskach wtryskiwacza i przewody. Wymieni Wtryskiwacz

37" i 57"

Zapon wyczony

0 do 2,5 ii

37" i 58"

Zapon wyczony

15 do 17 Om

37" i 59" 37" i 39" 37" i 35"

7" i 46"

Przewody i czujnik temperatury cieczy chodzcej

Zapon wyczony

Rezystancja zmienna (patrz rozdz. 1.1)

25" i 46"

Przewody i czujnik temperatury zasysanego powietrza Odczy zcze i zmierzy rezystancj na zaciskach czujnika. Jeli jest niewaciwa, wymieni czujnik. Jeli jest waciwa, odczy zcza od czujnikw temperatury cieczy chodzcej, temperatury zasysanego powietrza i od sondy lambda. Sprawdzi przewody elektryczne

47" i 46"

Przewody i czujnik pooenia przepustnicy

Zapon wyczony. Powoli obraca prze-pustnic

0,3 do 1,5 kil

47" i 26"

125

37" i 21"

Regulator biegu jaowego

Zapon wyczony

9 do 12 ii

Odczy zcze i zmierzy rezystancj na zaciskach silnika regulatora. Jeli jest niewaciwa, wymieni silnik. Jeli jest waciwa, odczy zcza od elekt-rozaworu pochaniacza par paliwa, elektrozaworu zasysania powietrza do kolektora wylotowego i czujnika prdkoci pojazdu oraz sprawdzi obwd poczenia Sprawdzi przekanik gwny zasilania i w razie potrzeby wymieni przekanik, potem sprawdzi przewody midzy urzdzeniem sterujcym i przekanikiem, nastpnie midzy przekanikiem i akumulatorem Sprawdzi przewody Sprawdzi przekanik, potem przewody midzy urzdzeniem sterujcym i przekanikiem, a nastpnie przewody midzy przekanikiem i akumulatorem Sprawdzi bezpiecznik i przewody Odczy zcze od moduu zaponu EDIS, potem sprawdzi przewody midzy urzdzeniem sterujcym EEC IV i moduem zaponu EDIS. Jeli przewody s sprawne, wymieni modu EDIS Odczy zcze od elektrozaworu i zmierzy rezystancj na stykach elektrozaworu. Jeli warto jest niewaciwa, wymieni elektrozawr. Jeli warto jest waciwa, sprawdzi przewody

37" i 40"

Zasilanie urzdzenia sterujcego EEC IV po wyczniku zaponu

Zapon wczony

10 do 14 V

35" i 40" 39" i 40" 58" i 40"

Zasilanie wtryskiwaczy

Zapon wczony

10 do 14 V

22" i 40"

Przekanik pompy paliwa

Zapon wczony

10 do 14 V

1" i 20"

Zasilanie pamici urzdzenia sterujcego EEC IV

Zapon wyczony

10 do 14 V

56" i 36"

Poczenie moduu zaponu EDIS z urzdzeniem sterujcym EEC IV

Zapon wyczony

35 do 45 kil

37" i, ,11"

Elektrozawr pochaniacza par paliwa

Zapon wyczony

50 do 120 Om

Styki czujnika cinienia wspomagania ukadu kierowniczego

Czujnik cinienia wspomagania ukadu kierowniczego

Zcze odczone od czujnika Zcze odczone od czujnika, silnik wczony, koa przednie skrcone do oporu Zapon wczony. Prawe koo si obraca Zapon wyczony

on

Sprawdzi przewody. Wymieni czujnik

Rezystancja Om

Jeli warto jest niewaciwa, wymieni czujnik. Jeli warto jest waciwa, sprawdzi wizk przewodw Sprawdzi przewody. Wymieni czujnik Sprawdzi wizk przewodw

4" i 40" 9" EDIS i masa 10" i 9" EDIS 12" i 9" EDIS

Czujnik prdkoci pojazdu Poczenie z mas moduu zaponu EDIS Uzwojenie pierwotne cewki zaponowej DIS

Napicie zmienne od Odo 12 V 0 do 2,5 n

Zapon wyczony

4,5 do 5,5 0

Sprawdzi przewody. Wymieni cewk Pomiar bezporednio na zaciskach czujnika. Jeli warto jest niewaciwa, wymieni czujnik. Jeli warto jest waciwa, sprawdzi wizk przewodw Sprawdzi przewody

5" i 6" EDIS

Czujnik pooenia i prdkoci obrotowej wau korbowego

Zapon wyczony

200 do 450 n

1" i 56" 3" i 36"

Sygna zaponu

Zapon wyczony

0 do 2,5 Om

126

2.2.2. Naprawy nie wymagajce wymontowania silnika

UKAD ROZRZDU Wymiana paska zbatego napdu rozrzdu Wymontowanie Podnie samochd na podnoniku warsztatowym lub unie przd pojazdu i ustawi na podstawkach. Odczy od akumulatora przewd masy. Otworzy korek zbiornika wyrwnawczego ukadu chodzenia. Otworzy korek spustu cieczy chodzcej w dolnej czci lewego zbiornika chodnicy oraz korek spustu cieczy chodzcej umieszczony z lewej strony kaduba silnika w dolnej czci (obok czujnika pooenia i prdkoci obrotowej wau korbowego) i zebra wypywajc ciecz chodzc do podstawionego naczynia. Wymontowa obejm mocowania przewodu dolotowego powietrza do osony termicznej nad kolektorem wylotowym po odkrceniu dwch nakrtek. Odczy wtyk zcza przewodw elektrycznych od przepywomierza powietrza. Zdj zaczepy spryste i odczy przepywomierz od obudowy filtra powietrza oraz wyj przewd dolotowy powietrza. Odczy od zbiornika wyrwnawczego ukadu chodzenia elastyczny przewd prowadzcy do obudowy termostatu. Odczy od zbiornika wyrwnawczego cieczy chodzcej dolny przewd elastyczny i wyj zbiornik wyrwnawczy. Odczy zcze elektryczne od wcznika cinieniowego wspomagania ukadu kierowniczego. Odczy elastyczne przewody hydrauliczne od pompy wspomagania ukadu kierowniczego i zebra wypywajcy olej do podstawionego uprzednio naczynia. Zalepi odsonite otwory pompy i przewodw oraz wymontowa zbiornik oleju. Odczy link pedau przyspieszenia. Wymontowa oson przeciwbotn z wnki botnika prawego koa przedniego. Poluzowa (przez przesunicie) napinacz paska wieloklinowego i zdj wieloklinowy pasek napdu osprztu z k pasowych. Odkrci cztery ruby i zdj koo pasowe pompy cieczy chodzcej. Obrci wa korbowy do pooenia pokrycia si znakw ustawczych na kole pasowym wau korbowego (2, rys. 2.18) i misce olejowej. Pooenie to odpowiada pooeniu GMP tokw w cylindrach nr1 i 4.

127

Rys. 2.17. Ukad rozrzdu 1 koo pasowe wau korbowego, 2trzyczciowa przednia osona paska zbatego, 3 tylna osona paska zbatego, 4koo zbate wau korbowego, 5 pasek zbaty, 6 rolka prowadzca paska zbatego, 7 rolka napinacza paska zbatego, 8 spryna regulacji nacigu paska, 9 koa zbate waw rozrzdu, 10tarcza oporowa, 11wa rozrzdu zaworw dolotowych, 12wa rozrzdu zaworw wylotowych, 13popychacz hydrauliczny, 14pstoki zamka zaworu, 15spryna zaworu, 16 uszczelniacz trzonka zaworu, 17zawr dolotowy, 18zawr wylotowy

Odkrci centraln rub mocowania koa pasowego do wau korbowego. Wymontowa trzyczciow przedni oson paska zbatego w nastpujcej kolejnoci czci: grna, rodkowa i dolna. Odczy od pokrywy gowicy elastyczny przewd przewietrzania skrzyni korbowej. Odczy przewody wysokiego napicia od wiec zaponowych. Odczy wspornik pancerza linki pedau przyspieszenia (2 ruby Torx) oraz wyj lewy uchwyt do podnoszenia silnika. Zdj pokryw gowicy po odkrceniu dziewiciu rub jej mocowania. Zaoy specjalny przyrzd Ford 21-162 do unieruchomienia waw rozrzdu w pooeniu ustawczym (rys. 2.19). W razie trudnoci z wsuniciem przyrzdu obrci wa korbowy o jeden peny obrt. Przyrzd specjalny mona wykona we wasnym zakresie na podstawie wymiarw podanych na rysunku 2.21. Poluzowa rub mocowania napinacza paska zbatego, obrci napinacz kluczem trzpieniowym szecioktnym (woonym do szecioktnego otworu) i dokrci rub mocowania napinacza (rys. 2.20). Zdj pasek zbaty.

Rys. 2.18. Sposb ustawiania toka 1. cylindra w pooeniu GMP Wycicie (2) na kole pasowym wau korbowego powinno si pokry ze znakiem umieszczonym na misce olejowej. Wycicie (1) na kole pasowym nie jest wykorzystywane.

128

Zamontowanie paska i ustawienie rozrzdu Uwaga. Pasek zbaty dostarcza si jako cz zamienn razem ze spryn (2) oraz sworzniem (1) zaczepu spryny, umoliwiajcymi uzyskanie wymaganego nominalnego nacigu paska. Napinacz paska montowanego fabrycznie nie ma tych elementw, gdy jego nacig jest regulowany za pomoc specjalnego przyrzdu.

Rys. 2.19. Unieruchomienie waw rozrzdu za pomoc umieszczenia przyrzdu Ford 21-162

Rys. 2.20. Ustawienie napinacza paska zbatego napdu rozrzdu 1sworze zaczepu spryny, 2 spryna regulacji nacigu paska Detendre poluzowanie paska, Tendre napinanie paska

Rys. 2.21. Wymiary przyrzdu 21-162 do unieruchomienia watw rozrzdu

129

Rys. 2.22. Sposb wymontowania kota zbatego z wau rozrzdu po unieruchomieniu tego koa za pomoc przyrzdu 15-030A

Wkrci sworze (1) zaczepu spryny w gwintowany otwr gowicy pod koem zbatym wau rozrzdu zaworw wylotowych. Wykrci centraln rub z bem walcowym mocowania napinacza paska i wyj napinacz paska zbatego. Zaczepi koce spryny o napinacz i sworze. Zaoy napinacz i za pomoc szecioktnego klucza trzpieniowego ustawi napinacz w pooeniu poluzowania (patrz rys. 2.20), a nastpnie dokrci rub mocowania napinacza. Zaoy pasek zbaty kolejno na koa zbate: wau rozrzdu zaworw wylotowych, wau rozrzdu zaworw dolotowych, wau korbowego. Uwaga. Pasek naley napina midzy koami zbatymi wau korbowego i waw rozrzdu. Poluzowa rub mocowania napinacza paska zbatego. Wyj specjalny przyrzd Ford 21-162 unieruchamiajcy way rozrzdu. Zamontowa koo pasowe wau korbowego. Obrci wa korbowy o dwa obroty i ustawi w pooeniu pokrycia si znaku ustawczego na kole pasowym wau korbowego ze znakiem na misce olejowej (patrz rys. 2.18). Sprawdzi, czy jest moliwe ponowne umieszczenie przyrzdu Ford 21-162 w rowkach obu waw rozrzdu (patrz rys. 2.19) bez uywania siy i unieruchomienie waw rozrzdu. Jeeli niemoliwe jest wsunicie przyrzdu, naley unieruchomi wa (lub way) rozrzdu za pomocprzyrzdu Ford 15-030A (rys. 2.22) i poluzowa centraln rub mocowania koa zbatego do wau rozrzdu. Obrci wa rozrzdu do pooenia, w ktrym bdzie moliwe wsunicie przyrzdu Ford 21-162 w rowek wau. Dokrci centraln rub mocowania koa zbatego wau rozrzdu. Obrci wa korbowy o dwa obroty i ponownie sprawdzi ustawienie waw rozrzdu. W pooeniu ustawczym waw rozrzdu dokrci rub napinacza paska zbatego. Zamontowa pokryw gowicy z now uszczelk. Zamontowa trzyczciow przedni oson paska zbatego. Podczy przewody wysokiego napicia od wiec zaponowych. Zaoy lewy uchwyt do podnoszenia silnika oraz zamocowa wspornik pancerza linki pedau przyspieszenia (2 ruby Torx). Podczy do pokrywy gowicy elastyczny przewd przewietrzania skrzyni korbowej. Zamontowa koo pasowe pompy cieczy chodzcej. Zaoy pasek wieloklinowy napdu osprztu, zwolni napinacz i umoliwi samoczynne narenie tego paska (patrz opis w p. 12.2.2). Zamontowa oson przeciwbotn we wnce botnika prawego koa przedniego. Podczy link pedau przyspieszenia. Zamontowa zbiornik oleju wspomagania ukadu kierowniczego, podczy przewody do pompy oraz napeni i odpowietrzy hydrauliczny obwd wspomagania (patrz opis w p. 8.2.6). Podczy zcze przewodw elektrycznych do wcznika cinieniowego wspomagania ukadu kierowniczego. Zamontowa zbiornik wyrwnawczy ukadu chodzenia i podczy do niego przewody elastyczne. Zamontowa przewd dolotowy powietrza i przepywomierz oraz podczy wtyk zcza elektrycznego do przepywomierza powietrza. Zakrci korki spustu cieczy chodzcej w zbiorniku chodnicy i w kadubie silnika oraz napeni ukad chodzenia. Zaoy korek na zbiornik wyrwnawczy ukadu chodzenia. Podczy do akumulatora przewd masy. Opuci samochd. Uruchomi silnik i sprawdzi szczelno poszczeglnych ukadw. GOWICA

130

Wymontowanie gowicy Wymontowa pasek zbaty napdu rozrzdu (patrz poprzedni opis). Odczy przedni przewd wylotowy spalin od kolektora wylotowego oraz odczy przewd zasysania dodatkowego powietrza. Wymontowa koa zbate waw rozrzdu za pomoc specjalnego przyrzdu Ford 15-030A (patrz rys. 2.22) oraz klucza Torx. Oznaczy koa zbate, aby nie zamieni ich podczas montau. Odkrci ruby pokryw oysk waw rozrzdu, poluzowujcje najpierw po pobrotu w kolejnoci przedstawionej na rysunku 2.24. Wyj way rozrzdu. Wyj popychacze hydrauliczne zaworw i oznaczy je tak, aby podczas montau trafiy do tych samych prowadnic. Odczy od kolektora dolotowego przewd przewietrzania skrzyni korbowej. Odkrci ruby mocowania gowicy kluczem Torx w kolejnoci odwrotnej ni przedstawiona na rysunku 2.27. Zdj gowic z kaduba.

Rys. 2.23. Zesp gowicy 1 uszczelka gowicy, 2tulejka rodkujca, 3gowica, 4 pokrywa oyska wau rozrzdu, 5ruba mocowania gowicy, 6 czujnik fazy rozrzdu, 7 uszczelka pokrywy gowicy, 8 pokrywa gowicy

Rys. 2.24. Kolejno odkrcania rub pokryw oysk waw rozrzdu

Czyszczenie gowicy Uwaga. Uszczelnianych powierzchni czci ze stopu lekkiego nie wolno czyci skrobakami ani materiaami ciernymi, gdy grozi to porysowaniem tych powierzchni.

131

 Oczyci powierzchnie z resztek starej uszczelki nanoszc preparat Magnus Magstrip" lub Decaploc 88", odczekujc okoo 10 minut i usuwajc pozostaoci drewnianopatk konieczne zaoenie ochronnych okularw i rkawiczek. Uwaga. Naley chroni powierzchnie pokryte lakierem przed podanymi produktami. Odessa strzykawk olej, ktry moe znajdowa si w otworach rub gowicy w kadubie silnika (pozostawienie w tych otworach cieczy oleju, wody itp. grozi rozsadzeniem kaduba przy wkrcaniu rub przyp. tum.). Zamontowanie gowicy Sprawdzi, czy w kadubie silnika znajduj si dwie tulejki rodkujce. Pooy na kadub silnika now uszczelk gowicy w stanie suchym stron z napisem TOP/OBEN" skierowan do gry (do gowicy). Uwaga. Grubo uszczelki gowicy jest oznaczana odpowiedniliczb naci na krawdzi uszczelki na wysokoci otworu cylindra nr 1 (od strony napdu rozrzdu). Naley zaoy uszczelk o tej samej liczbie naci co zdjta uszczelka. Obraca wa korbowy do pooenia ustawienia toka w 1. cylindrze 20 mm przed GMP (aby unikn uderzenia toka o zawr). Ustawi gowic na kadubie silnika. Wkrci ruby gowicy (w stanie suchym). Uwaga. ruby mocowania gowicy po trzykrotnym jej wymontowaniu powinny by wymienione. Dokrci ruby mocowania gowicy w kolejnoci przedstawionej na rysunku 2.27 w trzech etapach wartoci momentw dokrcania rub gowicy podano w rozdz. 2.1. Wkrci wiece zaponowe bez ich dokrcania (dla zabezpieczenia wntrza cylindrw przed zanieczyszczeniem). Podczy do kolektora dolotowego przewd przewietrzania skrzyni korbowej silnika.

Rys. 2.25. Oznaczenie identyfikacyjne gruboci (1) uszczelki gowicy i oznaczenie jej grnej powierzchni (2)

Rys. 2.26. Powierzchnie pokryw oysk waw rozrzdu powlekane past uszczelniajc

Rys. 2.27. Kolejno dokrcania rub gowicy

132

Rys. 2.28. Kolejno dokrcania rub pokryw oysk waw rozrzdu i oznaczenia pokryw

Rys. 2.29. Zamontowanie piercienia uszczelniajcego wa rozrzdu

Umieci w prowadnicach gowicy popychacze hydrauliczne, zwracajc uwag na zachowanie odpowiednich miejsc ich zamontowania (powinny trafi do prowadnic, w ktrych pracoway przed wymontowaniem). Podczy przewd zasysania dodatkowego powietrza. Zamontowa piercienie uszczelniajce na way rozrzdu (rys. 2.29) i umieci way w oyskach tak, aby rowki na ich tylnych czopach byy skierowane do gry i byy rwnolege do grnej powierzchni gowicy. Uwaga. Wa rozrzdu zaworw dolotowych ma przy tylnym czopie wystp wsppracujcy z czujnikiem fazy rozrzdu. Powierzchnie styku pokryw skrajnych oysk obu waw rozrzdu, wedug kolejnoci dokrcania oznaczone numerami 1 i 5 na rysunku 2.28, pokry past uszczelniajc (patrz rys. 2.26). Zaoy pokrywy oysk waw rozrzdu. Pokrywy oznaczone z boku numerami 0" do 4" nale do oysk wau zaworw dolotowych (patrz rys. 2.28), za pokrywy oznaczone numerami 5" do 9" nale do oysk wau zaworw wylotowych. Kolejno numeracji oysk wzrasta od strony paska zbatego w kierunku tyu gowicy. Dokrci ruby pokryw oysk waw rozrzdu w kolejnoci pokazanej na rysunku 2.28 w dwch etapach momenty dokrcania podano w rozdziale 2.2. Uwaga. ruby kadej z pokryw naley dokrca na zmian tak, aby pokrywa osiadaa symetrycznie. Zaoy w tylne rowki waw rozrzdu specjalny przyrzd Ford 21-162 do unieruchomienia tych waw (patrz rys. 2.19 i 2.21). Za pomoc specjalnej tulei (przyrzd Ford 21-009B) zaoy piercienie uszczelniajce na way rozrzdu (rys. 2.29). Umieci w odpowiednim pooeniu koa zbate na waach rozrzdu, lecz nie dokrca rub mocowania tych k. Ustawi wa korbowy w pooeniu ustawczym (patrz rys. 2.18).

133

Zaoy pasek zbaty w sposb opisany wczeniej w punkcie niniejszego podrozdziau dotyczcym zamontowania paska zbatego. Po uruchomieniu napinacza paska zbatego za pomoc przyrzdu Ford 15-030A przytrzyma koa zbate waw rozrzdu i dokrci ruby ich mocowania (patrz rys. 2.22). Wyj przyrzd Ford 21-162 do unieruchomienia waw rozrzdu, obrci wa korbowy o dwa pene obroty i sprawdzi, czy way rozrzdu znajduj si w pooeniu ustawczym (wsuwajc w tylne rowki waw rozrzdu przyrzd Ford 21-162). W razie stwierdzenia niemonoci wsunicia tego przyrzdu w rowki waw bez uywania siy naley powtrzy operacj zakadania paska zbatego.

Rys. 2.30. Zdejmowanie uszczelniacza trzonka zaworu

Dokrci rub mocowania napinacza paska zbatego w celu zablokowania napinacza. Wykona pozostae czynnoci w kolejnoci odwrotnej do podanej podczas wymontowania gowicy. Naprawa gowicy Uwaga. Jedyn operacj naprawcz gowicy jest wymiana uszczelniaczy trzonkw zaworw. Producent nie przewiduje moliwoci wymiany gniazd i prowadnic zaworw. Wymiana uszczelniaczy trzonkw zaworw cisn spryny poszczeglnych zaworw specjalnym przyrzdem i wyj pstoki zamkw zaworw. Zdj grne miski oporowe spryn i spryny zaworw oraz wyj zawory z gowicy. Oznaczy je tak, aby przy ponownym montau trafiy do waciwych prowadnic. Nasun ruchem obrotowym przyrzd Ford 21 - 160 na uszczelniacze trzonkw poszczeglnych zaworw i wycign je. Zamontowa nowe uszczelniacze trzonkw zaworw. Zaoy zawory o trzonkach powleczonych uprzednio olejem silnikowym, spryny zaworw i grne miski oporowe spryn. cisn spryn kadego zaworu specjalnym przyrzdem i zaoy pstoki zamka zaworu. Zamocowanie zamka zaworu spowoduje wcinicie uszczelniacza trzonka zaworu na waciwe miejsce, gdy krawd uszczelniacza stanowi doln misk oporow spryny zaworu.

2.2.3. Wymontowanie i zamontowanie zespou napdowego

WYMONTOWANIE Podnie samochd na podnoniku warsztatowym lub ustawi na podstawkach na takiej wysokoci, aby moliwe byo wyjcie zespou napdowego od spodu samochodu.

134

Rys. 2.31. Wsporniki zawieszenia zespou napdowego A wsporniki skrzynki przekadniowej, B wsporniki silnika, Cwspornik reakcyjny 1 element metalowo-gumowy, 2 pytka wspornikowa, 3jarzmo

Odczy od akumulatora przewd masy. Odkrci dwie nakrtki mocujce przewd dolotowy powietrza do ekranu cieplnego nad kolektorem wylotowym. Odczy zcze przewodw elektrycznych od przepywomierza powietrza i wymontowa obudow filtra powietrza zamocowan trzema nakrtkami. Odczy od pokrywy gowicy przewd elastyczny przewietrzania skrzyni korbowej silnika. Otworzy korek zbiornika wyrwnawczego ukadu chodzenia. Otworzy korek spustu cieczy chodzcej w dolnej czci lewego zbiornika chodnicy i zebra wypywajc ciecz chodzc do podstawionego naczynia. Odczy cztery przewody elastyczne od obudowy termostatu. Odczy link pedau przyspieszenia. Odczy od tylnej czci kolektora dolotowego przewody podcinienia. Rozczy poczenia szybkozczne przewodw paliwa (doprowadzenia paliwa do kolektora wtryskiwaczy i powrotu paliwa). Odczy zcze elektryczne od wcznika cinieniowego wspomagania ukadu kierowniczego. Odczy przewody masy od lewego uchwytu do podnoszenia silnika. Odczy przewody elektryczne od cewki zaponowej oraz od filtra przeciwzakceniowego (z tyu za cewk zaponow). Odczy przewd masy od obudowy sprzga oraz wtyk zcza przewodw od wcznika wiate cofania. Rozczy zcze elektryczne gwnej wizki przewodw oraz zcze elektryczne czujnika pooenia i prdkoci obrotowej wau korbowego, ktre znajduj si po lewej stronie kolektora dolotowego. Rozczy zcze czujnika prdkoci pojazdu umieszczone w pobliu linki napdu prdkociomierza przy skrzynce przekadniowej. Odczy link napdu prdkociomierza od skrzynki przekadniowej. Odkrci od kaduba silnika obejm wizki przewodw rozrusznika (pod obudow termostatu). Odczy link sprzga od dwigni wyczania.

135

Odczy przewd podcinienia sterujcy zasysaniem dodatkowego powietrza do kolektora wylotowego. Odczy grny przewd elastyczny ukadu chodzenia. Odczy od pompy wspomagania ukadu kierowniczego przewody hydrauliczne doprowadzenia i odprowadzenia oleju oraz zalepi odsonite otwory. Wykrci dwie ruby mocujce z lewego tylnego wspornika zawieszenia silnika. Podnie samochd. Odczy przewody elektryczne od rozrusznika i od alternatora. Rozczy zcza sondy lambda i czujnika cinienia oleju. Odczy przedni rur wylotow od kolektora wylotowego i od tumika za katalizatorem. Wymontowa poduszk metalowo-gumow i wyj odczon przedni rur wylotow. Odczy dolny przewd elastyczny od chodnicy. Wyj wewntrzn oson przeciwbotn z wnki prawego botnika przedniego. Rozczy przy skrzynce przekadniowej drek zmiany biegw oraz drek reakcyjny. Odkrci ruby i rozczy sworznie kulowe czce wahacze ze zwrotnicami k. Z lewej strony samochodu odczy od kolumny zawieszenia drek kierowniczy oraz cznik drka stabilizatora. Za pomoc odpowiedniej dwigni wycign ze skrzynki przekadniowej praw po i podwiesi j do nadwozia za pomoc mikkiego drutu. Z prawej strony wprowadzi w mechanizm rnicowy specjalny przyrzd Ford 16-057 (patrz rys. 6.2) i wypchn lew po oraz podwiesi j do nadwozia za pomoc mikkiego drutu. Zalepi otwory powstae w obudowie skrzynki przekadniowej po wyjciu posi. Podwiesi silnik do wcignika warsztatowego za uchwyty do podnoszenia. Wymontowa cznik prawej podpory zawieszenia silnika u dou (drek reakcyjny). Wymontowa prawy wspornik zawieszenia silnika u gry. Wymontowa filtr oleju. Odkrci dwie ruby mocowania do nadwozia cznika metalowo-gumowego wspornika skrzynki przekadniowej (przenoszcego moment reakcyjny zawieszenia zespou napdowego). Odkrci dwie nakrtki mocowania do nadwozia prawego grnego wspornika zawieszenia silnika. Sprawdzi, czy wszystkie przewody elektryczne i przewody rurowe zostay rozczone. Opuci wolno zesp napdowy i wyj go od spodu samochodu. ZAMONTOWANIE Przebieg czynnoci zamontowania zespou napdowego jest odwrotny do opisanego podczas jego wymontowania. Naley zwrci uwag na nastpujce zalecenia: przestrzega waciwych momentw dokrcania pocze gwintowych; podczas wkadania zespou napdowego do samochodu filtr oleju musi by wymontowany; filtr ten naley zamontowa zaraz po zamocowaniu elementw zawieszenia zespou napdowego, aby do ukadu smarowania nie przedostay si zanieczyszczenia; przed zamontowaniem posi napdowych naley zaoy nowe spryste piercienie osadcze na koce posi; do nakrtki sworznia kulowego prawego drka kierowniczego naley zaoy now zawleczk; rur wylotow naley przykrci do kolektora wylotowego nowymi nakrtkami; po podczeniu drka zmiany biegw i drka reakcyjnego do skrzyni przekadniowej naley wyregulowa zewntrzny mechanizm zmiany biegw (patrz opis w p. 6.2.1); napeni ukad chodzenia; sprawdzi poziom oleju w skrzynce przekadniowej i w silniku; napeni i odpowietrzy obwd hydrauliczny wspomagania ukadu kierowniczego (patrz odpowiedni opis w p. 8.2.6); podczas jazdy prbnej sprawdzi prawidowo wczania wszystkich biegw i waciw prac mechanizmw samochodu, a po zatrzymaniu pojazdu sprawdzi, czy nie ma wyciekw oleju i cieczy chodzcej.

2.2.4. Naprawa silnika

ROZKADANIE SILNIKA Wymontowa zesp napdowy z samochodu (patrz opis w p. 2.2.3). Odczy skrzynk przekadniow od silnika. Spuci olej z silnika.

136

Wymontowa pomp wspomagania ukadu kierowniczego wraz ze wspornikiem przykrconym do kaduba silnika trzema rubami. Rwnoczenie wymontowa pasek wieloklinowy napdu osprztu oraz prowadnic wskanika poziomu oleju. Wymontowa elastyczny przewd z pompy cieczy chodzcej. Wymontowa alternator wraz ze wspornikiem przykrconym do kaduba silnika czterema rubami. Wymontowa zesp dysz zasysania dodatkowego powietrza z kolektora wylotowego. Wymontowa koo pasowe pompy cieczy chodzcej mocowane czterema rubami oraz koo pasowe napdu osprztu. Rozczy zcze czujnika temperatury cieczy chodzcej. Wykrci trzy ruby mocowania wspornika cewki zaponowej, odczy przewody wysokiego napicia od wiec zaponowych i wymontowa cay zesp. Wymontowa gowic silnika (patrz Wymontowanie gowicy" w p. 2.2.2). Wymontowa z czopa wau korbowego koo zbate napdu rozrzdu oraz tarcz oporow. Wymontowa odstojnik par oleju (trzy ruby mocowania) oraz sztywny przewd doprowadzenia par oleju (jedna ruba mocowania). Wymontowa pomp cieczy chodzcej (cztery ruby mocowania). t Wymontowa misk olejow (dziesi rub mocowania) wraz z uszczelk. Wymontowa zesp oprawy, a nastpnie tarcz sprzga. Wymontowa koo zamachowe. Wymontowa tyln pokryw kaduba wraz z piercieniem uszczelniajcym wa korbowy. Wymontowa czujnik pooenia i prdkoci obrotowej wau korbowego. Wymontowa pomp oleju (sze rub mocowania) wraz ze ssakiem (jedna ruba mocowania). Wymontowa blaszany odrzutnik oleju umieszczony pod waem korbowym (cztery ruby mocowania). Odkrci ruby korbowodw, zdj pokrywy korbowodw i wyj z cylindrw zespoy tokw z korbowodami. Oznaczy korbowody, ich pokrywy i panewki tak, aby przy skadaniu silnika zachowa poprzedni kompletacj czci. Wymontowa pokrywy oysk gwnych. Wyj wa korbowy. Wyj panewki z gniazd kaduba silnika i oznaczy ich pooenie. Wymontowa u podstawy cylindrw dysze natrysku oleju (silnik 1,8dm3 96 kW) lub zalepki kanaw oleju. SKADANIE SILNIKA Starannie oczyci w kadubie powierzchnie przylegania uszczelek. Oczyci wszystkie kanay oleju. W razie potrzeby wymieni ich zalepki. Zamontowanie wau korbowego Sprawdzanie luzu promieniowego oysk gwnych Warunki stosowania prcikw pomiarowych Pla-stigage". Czopy wau korbowego i panewki musz by czyste i suche (bez ladw oleju).

137

Rys. 2.32. Zespl kaduba 1 kadub, 2tylna pokrywa kaduba, 3pokrywa oyska gwnego, 4czujnik pooenia i prdkoci obrotowej wau korbowego, 5 korek spustu cieczy chodzcej, 6 czujnik cinienia oleju

Rys. 2.33. Ukad tokowo-korbowy 1 wa korbowy, 2 pokrywa oyska gwnego, 3panewka gwna, 4 panewka gwna z ppiercieniami oporowymi wau korbowego, 5 pokrywa korbowodu, 6panewka korbowa, 7 korbowd, 8sworze toka, 9tok, 10piercie dolny (zgarniajcy), 11 piercie rodkowy (drugi uszczelniajcy), 12 piercie grny (pierwszy uszczelniajcy), 13 koo zamachowe

Podczas sprawdzania wa korbowy nie moe si obrci w oyskach. Pokrywy oysk gwnych musz da si zaoy bez uderzania. Punkt pomiarowy powinien by bliski pooenia wau korbowego w GMP toka. Sprawdzenie naley wykona oddzielnie dla kadego oyska. Sposb pomiaru Umieci panewki w gniazdach kaduba silnika i uoy na nich wa korbowy. Umieci prcik pomiarowy Plastigage" wzdu czopa gwnego wau. Zaoy w prawidowym pooeniu pokryw sprawdzanego oyska wraz z jej panewk; zaoy i dokrci waciwym momentem ruby pokrywy oyska.

138

Zdj pokryw i jej panewk. Na podstawie szerokoci spaszczonego prcika Plastigage" odczyta na skali opakowania prcikw luz promieniowy w oysku gwnym. Zmierzy w opisany sposb luz w pozostaych oyskach gwnych. W razie potrzeby wymieni panewki oysk gwnych, aby zapewni waciwy luz promieniowy. Wyj wa korbowy. Sprawdzenie luzu osiowego Uwaga. Nie montowa dysz natrysku oleju albo zalepek kanaw oleju u podstawy cylindrw. Powlec obficie olejem silnikowym panewki oysk gwnych. Uoy panewki gwne w kadubie, wa korbowy, panewki gwne pokryw i zaoy pokrywy oysk gwnych oraz dokrci ich ruby waciwym momentem (patrz rozdz. 2.1). Uwaga. ruby pokryw oysk gwnych nr 2 i 4 mocuj take blaszany odrzutnik oleju.

Rys. 2.34. Pomiar luzu osiowego wau korbowego

Zamocowa czujnik zegarowy w uchwycie magnetycznym i oprze jego kocwk pomiarow o czoow powierzchni wau korbowego. Za pomoc odpowiedniej dwigni przesuwa wa korbowy wzdu jego osi midzy skrajnymi pooeniami (rys. 2.34). Odczyta na wskaniku czujnika zegarowego luz osiowy wau. W razie uzyskania zbyt duej wartoci luzu osiowego wymieni panewk rodkowego oyska gwnego w kadubie silnika (zawiera konierze oporowe). Czynnoci skadania silnika

Rys. 2.35. Monta zespou toka z korbowodem do cylindra Cylinder nr 1 znajduje si od strony napdu rozrzdu

Zamontowa wa korbowy do kaduba silnika. Wytrze do sucha gniazda panewek w korbowodach oraz zewntrzne powierzchnie panewek i zaoy panewki do korbowodw. Powlec olejem silnikowym powierzchnie tokw i gadzie cylindrw.

139

Rozmieci zamki piercieni tokw rwnomiernie na obwodzie tokw co 120. Wprowadzi do cylindrw zespoy tokw z korbowodami i panewkami korbowodw, przestrzegajc zgodnoci oznacze numeru cylindra i korbowodu oraz pooenia zespou wzgldem kaduba silnika. Numer cylindra jest wybity na bie i pokrywie korbowodu (rys. 2.35), a strzaka na denku toka powinna by skierowana w stron napdu rozrzdu (rys. 2.36). Oczyci i wytrze do sucha panewki oraz umieci je w pokrywach korbowodw. W identyczny sposb, jak opisany poprzednio dla oysk gwnych, zmierzy luz promieniowy w oyskach korbowych. W razie potrzeby wymieni panewki korbowe na zapewniajce waciwy luz. Przestrzega prawidowej kompletacji oraz kierunku montau pokryw i korbowodw. Pokry obficie panewki korbowe olejem, zaoy pokrywy do odpowiednich korbowodw. Numery identyfikacyjne pokryw i korbowodw musz by w danym komplecie identyczne i skierowane w tym samym kierunku.

Rys. 2.36. Sposb zamontowania toka do cylindra Strzaka na denku toka powinna by skierowana w stron napdu rozrzdu

Dokrci ruby korbowodw waciwym momentem (patrz rozdz. 2.1). Upewni si, e wystpuje wyczuwalny luz osiowy korbowodu na czopie korbowym wau. Zaoy blaszany odrzutnik oleju i dokrci ruby jego mocowania. Nie zakada nakrtki mocujcej jednoczenie ssak pompy oleju. Wycign z obudowy pompy oleju przedni piercie uszczelniajcy wa korbowy. Zaoy nowy piercie uszczelniajcy midzy obudow pompy oleju i kadubem silnika. Spaszczenia w wewntrznym kole zbatym musz si znale w jednej linii ze spaszczeniami czopa wau korbowego. Ustawi obudow pompy oleju wraz z now uszczelk do kaduba silnika tak, aby jej paszczyzna styku z uszczelk miski olejowej bya cofnita z kadej strony o 0,3 do 0,8 mm wzgldem krawdzi kaduba. W takim pooeniu dokrci ruby mocowania pompy oleju. Zaoy i dokrci nakrtk mocowania ssaka pompy oleju. Za pomoc specjalnego trzpienia Ford 21-093A zamontowa nowy piercie uszczelniajcy w obudowie pompy oleju. Zamontowa pomp cieczy chodzcej wraz z now uszczelk. Wyj tylny piercie uszczelniajcy wa korbowy z tylnej pokrywy kaduba. Zaoy now uszczelk midzy kadub silnika i tyln pokryw kaduba oraz przystawi tyln pokryw do kaduba tak, aby powierzchnia styku pokrywy z uszczelk miski olejowej bya cofnita z kadej strony o 0,3 do 0,8 mm wzgldem krawdzi kaduba (rys. 2.37). W takim pooeniu dokrci ruby mocowania tylnej pokrywy kaduba. ZapomocspecjalnejtuleiFord21-141 i dwch rub mocowania koa zamachowego wcisn do gniazda tylnej pokrywy kaduba nowy tylny piercie uszczelniajcy wa korbowy.

Rys. 2.37. Zamontowanie tylnej pokrywy kaduba A cofnicie paszczyzny styku pokrywy z uszczelk miski olejowej wzgldem krawdzi kaduba powinno wynosi 0,3 do 0,8 mm i by jednakowe z prawej i lewej strony Strzakami wskazano ruby mocowania tylnej pokrywy do kaduba

140

Rys. 2.38. Wzajemne ustawienie powierzchni styku kaduba silnika oraz miski olejowej podczas montau miski olejowej

Rys. 2.39. Sposb zamontowania koa zbatego napdu rozrzdu na wale korbowym 1 tarcza oporowa, 2 wpust czenkowy, 3koo zbate napdu rozrzdu Napis Front" na kole zbatym powinien by skierowany na zewntrz silnika (do przodu silnika)

Zamontowa czujnik pooenia i prdkoci obrotowej wau korbowego. Umieci na kadubie now uszczelk miski olejowej. Naoy past uszczelniajcw miejscach styku kaduba z obudow pompy oleju oraz z tyln pokryw. Ustawi misk olejow na kadubie. Przykrci rk (luno) ruby mocowania miski olejowej. Nastpnie za pomoc liniau wyrwna powierzchnie miski olejowej i kaduba stykajce si ze skrzynk przekadniow (rys. 2.38). W takim pooeniu dokrci ruby mocowania miski olejowej waciwym momentem (patrz rozdz. 2.1). Uwaga. Jeeli uzyskanie rwnego ustawienia paszczyzn styku miski olejowej i kaduba ze skrzynk przekadniow nie jest moliwe, naley dobra podkadk odlegociow o odpowiedniej gruboci (patrz opis miski olejowej w rozdz. 2.1). Zamontowa koo zamachowe i dokrci ruby jego mocowania waciwym momentem (patrz rozdz. 2.1). Zaoy i wyrodkowa tarcz sprzga, zamontowa zesp oprawy sprzga i dokrci ruby jego mocowania waciwym momentem (patrz rozdz. 4.1). Zamontowa odstojnik par oleju; nie zapomnie o podczeniu przewodu powrotnego. Zaoy na wa korbowy tarcz oporow i koo zbate napdu rozrzdu. Strona koa zbatego z napisem FRONT powinna by skierowana na zewntrz (rys. 2.39). Zamontowa gowic silnika (patrz Zamontowanie gowicy" w p. 2.2.2).

2.2.5. Ukad smarowania

WYMONTOWANIE l ZAMONTOWANIE POMPY OLEJU Wymontowanie Ustawi samochd na podnoniku warsztatowym z koami zwisajcymi swobodnie. Zdj prawe przednie koo oraz oson przeciwbotn z wnki prawego botnika przedniego. Spuci olej z silnika. Zdj pasek wieloklinowy napdu osprztu.

141

Wymontowa pasek zbaty (patrz opis w p. 2.2.2). Wykrci filtr oleju. Zdj z wau korbowego koo zbate napdu rozrzdu i jego tarcz oporow. Wymontowa misk olejow. Wykrci ruby czce pomp oleju z jej ssakiem. Wykrci pi rub mocowania pompy oleju do kaduba silnika oraz nakrtk mocowania ssaka. Wyj obudow pompy oleju i ssak pompy. Wykrci siedem rub Torx mocowania pokrywy pompy oleju i zdj pokryw pompy oleju.

Rys. 2.40. Ukad smarowania 1 miska olejowa, 2 korek spustu oleju, 3odrzutnik oleju, 4 prowadnica wskanika poziomu oleju, 5 wskanik poziomu oleju, 6 ssak pompy, 7pompa oleju, 8filtr oleju, 9 skraplacz par oleju, 10zawr przewietrzania skrzyni korbowej, 11 przewd przewietrzania skrzyni korbowej

Rys. 2.41. Zamontowanie obudowy pompy oleju do kaduba silnika A cofnicie paszczyzny styku z uszczelk miski olejowej obudowy pompy oleju wzgldem krawdzi kaduba powinno wynosi 0,3 do 0,8 mm i by jednakowe z prawej i lewej strony. Strzakami wskazano ruby mocowania obudowy pompy oleju do kaduba

Wyj z obudowy przedni piercie uszczelniajcy wa korbowy.

142

Zamontowanie Oczyci stara nie czci. Do czci ze stopw lekkich nie wolno stosowa skrobakw i materiaw ciernych; naley uywa odpowiednich rodkw chemicznych. Przejrze dokadnie wszystkie czci pompy. Zmierzy wartoci luzw podane w rozdziale 2.1. Jeeli czci s nadmiernie zuyte, naley wymieni ca pomp. Zaoy pokryw pompy i przykrci ruby Torx jej mocowania. Przystawi obudow pompy oleju do kaduba silnika wraz z now uszczelk, starannie sprawdzajc, czy spaszczenia czopa wau korbowego i wewntrznego koa zbatego pompy znalazy si w jednej linii. Ustawi obudow pompy wzgldem kaduba tak, aby boczne paszczyzny obudowy pompy, stykajce si z uszczelk miski olejowej, byy cofnite z kadej strony o 0,3 do 0,8 mm w stosunku do krawdzi kaduba (rys. 2.41). W takim pooeniu dokrci ruby mocowania obudowy pompy oleju. Zamontowa ssak pompy wraz z now uszczelk. Naoy past uszczelniajc w miejscach styku kaduba z obudow pompy oleju oraz z tyln pokryw. Zaoy now uszczelk miski olejowej i ustawi misk olejow na kadubie. Dokrca na przemian ruby mocujce j do kaduba silnika i do obudowy sprzga waciwym momentem (patrz rozdz. 2.1). Za pomoc specjalnego trzpienia Ford 21-093A wcisn nowy piercie uszczelniajcy wau korbowego do obudowy pompy oleju. Zaoy na przedni czop wau korbowego tarcz oporow oraz koo zbate napdu rozrzdu. Strona koa zbatego z napisem FRONT powinna by skierowana na zewntrz (patrz rys. 2.39). Zamontowa pasek zbaty (patrz opis w p. 2.2.2). Przykrci filtr oleju. Zaoy pasek wieloklinowy napdu osprztu. Zamontowa oson przeciwbotnwe wntrzu prawego botnika przedniego i przykrci prawe przednie koo. Napeni silnik olejem. Uruchomi silnik i sprawdzi szczelno ukadu smarowania silnika.

2.2.6. Ukad chodzenia

WYMONTOWANIE l ZAMONTOWANIE POMPY CIECZY CHODZCEJ Wymontowanie Odczy od akumulatora przewd masy. Wymontowa zbiornik oleju wspomagania kadu kierowniczego. Zdj pasek wieloklinowy napdu osprztu. Oprni ukad chodzenia (patrz dalszy opis). Wymontowa pasek zbaty napdu rozrzdu (patrz opis w p. 2.2.2). Odczy przewd elastyczny od pompy cieczy chodzcej. Odkrci cztery ruby mocowania pompy cieczy chodzcej do kaduba silnika i wyj pomp cieczy chodzcej. Zamontowanie Oczyci z resztek uszczelki powierzchnie przylegania w kadubie silnika i obudowie pompy cieczy chodzcej. Do czyszczenia nie wolno stosowa skrobakw i materiaw ciernych; naley uywa odpowiednich rodkw chemicznych (np. Magnus Magstrip" lub Decaploc 88") i po odczekaniu okoo 10 minut usun pozostaoci drewnian opatk (konieczne zaoenie ochronnych okularw i rkawiczek). Now uszczelk pokry specjaln past uszczelniajc i zaoy na kadub silnika. Zaoy pomp cieczy chodzcej i dokrci momentem 16 do 20 N-m ruby mocowania obudowy pompy do kaduba silnika. Zamontowa pasek zbaty napdu rozrzdu (patrz opis w p. 2.2.2). Podczy do pompy elastyczny przewd ukadu chodzenia. Zaoy pasek wieloklinowy napdu osprztu. Zamontowa zbiornik oleju wspomagania ukadu kierowniczego. Podczy do akumulatora przewd masy. Napeni i odpowietrzy ukad chodzenia (patrz dalszy opis). Sprawdzi szczelno wszystkich pocze ukadu chodzenia.

143

Rys. 2.42. Ukad chodzenia 1 chodnica, 2wentylatory elektryczne, 3 obudowy wentylatorw, 4rezystor, 5zbiornik wyrwnawczy cieczy chodzcej, 6 dolny przewd elastyczny, 7 grny przewd elastyczny, 8przewody elastyczne do nagrzewnicy, 9 obudowa termostatu, 10 termostat, 11 wycznik termiczny wentylatorw, 12czujnik temperatury cieczy chodzcej, 13 pompa cieczy chodzcej, 14koo pasowe pompy cieczy chodzcej

OPRNIANIE, NAPENIANIE l ODPOWIETRZANIE UKADU CHODZENIA Oprnianie Otworzy ostronie korek zbiornika wyrwnawczego w celu obnienia cinienia w ukadzie chodzenia. Wykrci dwa korki spustu cieczy chodzcej, usytuowane w dolnej czci chodnicy (rys. 2.43A) oraz w kadubie silnika obok koa zamachowego (rys. 2.43B) i zebra wypywajcciecz chodzc do podstawionego uprzednio pod przedni cz samochodu naczynia o odpowiedniej pojemnoci. Po spyniciu caej cieczy chodzcej zakrci korki spustowe. Napenianie i odpowietrzanie Napeni przez wlew w zbiorniku wyrwnawczym ukad chodzenia odpowiedni ciecz do poziomu MAX" zaznaczonego na tym zbiorniku.

144

Rys. 2.43. Usytuowanie korkw spustu cieczy chodzcej Aw chodnicy, Bw kadubie silnika

Rys. 2.44. Zamontowanie termostatu

Rys. 2.45. Zesp obudowy termostatu 1 czujnik temperatury cieczy chodzcej systemu wtryskowo-zaponowego, 2 obudowa termostatu, 3 uszczelka, 4czujnik temperatury cieczy chodzcej wsppracujcy ze wskanikiem temperatury w zestawie wskanikw

Rys. 2.46. Ukad wylotowy

145

1 uszczelka kolektora wylotowego, 2 kolektor wylotowy, 3sonda lambda, 4przednia rura wylotowa z katalizatorem spalin, 5 rodkowa rura wylotowa z tumikiem rodkowym, 6tylna rura wylotowa z tumikiem tylnym

Zamkn korek wlewu zbiornika wyrwnawczego, uruchomi silnik i nagrza silnik do temperatury normalnej pracy. Odpowietrzanie ukadu chodzenia odbywa si samoczynnie. W razie potrzeby uzupeni ilo cieczy chodzcej do poziomu MAX" zaznaczonego na zbiorniku wyrwnawczym ukadu chodzenia. Uwaga. Korek zbiornika wyrwnawczego rozgrzanego silnika naley odkrca bardzo powoli i stopniowo obnia cinienie w ukadzie chodzenia (nage otwarcie grozi poparzeniem przyp. tum.). WYMONTOWANIE l ZAMONTOWANIE TERMOSTATU Wymontowanie Uwaga. Termostat znajduje si w obudowie zamocowanej do krca wylotowego cieczy chodzcej z gowicy (patrz rys. 2.42). Odczy od akumulatora przewd masy. Oprni ukad chodzenia (patrz odpowiedni opis). Odczy od pokrywy termostatu elastyczny przewd cieczy chodzcej stanowicy grny przewd chodnicy oraz przewd poczony ze zbiornikiem wyrwnawczym. Odkrci trzy ruby mocowania pokrywy termostatu, zdj pokryw i wyj termostat. Zamontowanie W celu zamontowania termostatu (rys. 2.44) naley wykona czynnoci w kolejnoci odwrotnej do podanej podczas wymontowania. Zaleca si zastosowanie nowej uszczelki (3, rys. 2.45). Po zamontowaniu naley napeni i odpowietrzy ukad chodzenia (patrz odpowiedni opis).

3 SILNIK WYSOKOPRNY 1,8dm3

3.1. CHARAKTERYSTYKA TECHNICZNA
DANE OGLNE Jest to silnik o zaponie samoczynnym, z wtryskiem porednim do komory wirowej, czterosuwowy, czterocylindrowy, rzdowy, umieszczony poprzecznie z przodu samochodu. Wa rozrzdu, zamontowany w gowicy, jest napdzany paskiem zbatym. Podstawowe parametry Oznaczenie silnika: 1,8 OHC. Typ silnika: RTE. rednica cylindra: 82,5 mm. Skok toka: 82 mm. Pojemno skokowa: 1753 cm3. Stopie sprania: 21,5. Cinienie sprania: 2,8 do 3,4 MPa. Moc znamionowa: wg ISO: 44 kW przy 4800obr/min; wg DIN: 60 KM przy 4800obr/min. Moment maksymalny: wg ISO: 110N-m przy 2500obr/min; wg DIN: 11,2kGm przy 2500obr/min.

146

GOWICA Gowica jest odlana z eliwa. Gniazda i prowadnice zaworw oraz wirowe komory spalania s wstawiane. oyska wau rozrzdu s wykonane bezporednio w gowicy. Uwaga. Nie dopuszcza si planowania gowicy. Dopuszczalna odchyka paskoci paszczyzn przylegania gowicy: 0,061 mm. rednica otworw gniazd oysk wau rozrzdu: nominalna: 30,500 do 30,525 mm; naprawcza: 30,575 do 30,600 mm. rednica otworw prowadnic popychaczy: nominalna: 35,000 do 35,030 mm; naprawcza: 35,500 do 35,530 mm. Luz popychaczy w prowadnicach: 0,015 do 0,030 mm. rednica otworw prowadnic zaworw: nominalna: 8,000 do 8,035 mm; naprawcza: 8,263 do 8,288 mm. Wymiary gniazd komr wirowych (patrz rys. 3.17): nominalne: 0A: 31,25 do 31,28 mm; 0 B: 27,53 do 27,66 mm; wymiar C: 4,983 do 5,034 mm; naprawcze: 0A: 31,55 do 31,58 mm; 0B: 27,83 do 27,96 mm; wymiar C: 5,233 do 5,284 mm. Uszczelka gowicy Uszczelki gowicy wystpujw trzech grubociach dostosowanych do wystawania tokw ponad grn paszczyzn kaduba (dobr wedug najwikszej wartoci wystawania czterech tokw silnika). Grubo uszczelki oznacza si rn liczb zbkw (dla uszczelek do kadubw o nominalnych rednicach cylindrw) lub otworami o rednicy 0,5 do 1 mm (dla uszczelek do kadubw o naprawczych rednicach cylindrw, zwikszonych o 0,5 mm lub 1,0 mm wzgldem wymiaru nominalnego. Grubo uszczelek gowicy i sposb ich oznaczenia
Wystawanie tokw ponad grn paszczyzn kaduba (mm) 0,500 do 0,680 0,681 do 0,740 0,741 do 0,840 Uszczelka do kadubw o nominalnej rednicy cylindra 2 zbki 3 zbki 4 zbki Uszczelka do kadubw o naprawczej rednicy cylindra 2 otwory 3 otwory 4 otwory

Sposb montau: w stanie suchym stron z napisem OBEN-TOP" skierowan do gowicy. Komora wirowa Wirowa komora spalania, typu Ricardo Comet Mark V, jest ustalona w gniedzie gowicy za pomoc stalowej kulki. Wystawanie komory wirowej poniej dolnej paszczyzny gowicy: 0,000 do 0,061 mm. Gniazda zaworw Gniazda zaworw s wstawione w gowic (patrz rys. 3.19) Podstawowe wymiary gniazd zaworw (mm)
Rodzaj gniazda zaworu rednica zewntrzna nominalna Gboko osadzenia rednica zewntrzna 1 . naprawcza Gboko osadzenia Dolotowe Wylotowe

38,00 do 38,03 8,3 do 8,5 38,20 do 38,23 8,6 do 8,8

33,00 do 33,03 8,8 do 9,00 33,2 do 33,23 9,1 do 9,3

147

rednica zewntrzna 2. naprawcza Gboko osadzenia

38,40 do 38,43 8,9 do 9,1 3

3,40 do 33,43 9,4 do 9,6

Szeroko przylgni gniazda: zaworu dolotowego: 1,75 mm; zaworu wylotowego: 2,50 mm. Spryny zaworw Zastosowano jednakowe spryny dla zaworw dolotowych i wylotowych. Wysoko swobodna: 43 mm. Zawory Zastosowano po dwa zawory na kady cylinder, ustawione w rzdzie i uruchamiane przez krzywki wau rozrzdu za porednictwem popychaczy. Podstawowe wymiary zaworw (mm)
Rodzaj zaworu rednica trzonka nominalna 1. naprawcza 2. naprawcza rednica grzybka Dugo Dolotowy 7,82 do 7,97 8,02 do 8,17 8,22 do 8,37 36,4 do 36,6 107,05 do 107, 15 Wylotowy 7,81 do 7,96 8,01 do 8,16 8,21 do 8,36 31 ,9 do 32,10 109, 15 do 109,25

Luz roboczy zaworw (na zimno): zawr dolotowy: 0,30 do 0,40 mm; zawr wylotowy: 0,45 do 0,55 mm. Popychacze Zastosowano walcowe popychacze, tzw. szklan-kowe, poruszajsi w prowadnicach wykonanych bezporednio w gowicy i s uruchamiane przez krzywki wau rozrzdu. W grnej czci popychaczy znajduj si gniazda do umieszczenia pytek regulacji luzu roboczego zaworw. rednica zewntrzna popychacza: nominalna: 34,950 do 34,975 mm; naprawcza: 35,450 do 35,475 mm. Pytki regulacji luzu zaworw Luz zaworw reguluje si dziki zastosowaniu pytek regulacyjnych o odpowiedniej gruboci, zamontowanych w grnej czci popychaczy i wsppracujcych z krzywkami wau rozrzdu. Grubo pytek regulacyjnych: 3,00 do 4,75 mm (stopniowana co 0,05 mm). Sposb montau pytek: strona z oznaczeniem gruboci do popychacza. KADUB Kadub jest odlany z eliwa. Cylindry s wykonane bezporednio w kadubie. Midzy cylindrami s przestrzenie do przepywu cieczy chodzcej. Oznaczenie kaduba: LR 27108. rednica nominalna cylindrw: grupa A: 82,500 do 82,515 mm; grupa B: 82,515 do 82,530 mm; grupa C: 82,660 do 82,675 mm; grupa D: 82,675 do 82,690 mm. rednica naprawcza cylindrw: wymiar + 0,5 mm: 83,000 do 83,015 mm; wymiar +1,0 mm: 83,500 do 83,515 mm. rednica gniazd oysk gwnych: 57,683 do 57,696 mm. UKAD TOKOWO-KORBOWY Wa korbowy

148

Wa korbowy jest odlany z eliwa, obraca si w piciu oyskach gwnych i ma osiem przeciwciarw. rednica czopw gwnych: nominalna: 53,97 do 53,99 mm; 1. wymiar naprawczy (-0,25 mm): 53,72 do 53,74 mm; 2. wymiar naprawczy (-0,50 mm): 53,47 do 53,49 mm. rednica czopw korbowych: nominalna: 48,97 do 48,99 mm; 1. wymiar naprawczy (-0,25 mm): 48,72 do 48,74 mm; 2. wymiar naprawczy (-0,50 mm): 48,47 do 48,49 mm. Szeroko rodkowego czopa gwnego: nominalna: 31,69 do 31,75 mm; naprawcza: 32,07 do 32,13 mm. Luz promieniowy: 0,015 do 0,062 mm. Luz osiowy: 0,093 do 0,306 mm. Maksymalny moment tarcia w oyskach (wa bez zespow tokw z korbowodami): 10 N-m. Panewki oysk gwnych Zastosowano odksztacalne panewki cienkocienne. rednica nominalna: nie podana przez firm Ford. rednica naprawcza: 1. wymiar naprawczy: -0,25 mm; 2. wymiar naprawczy: -0,50 mm. Korbowody Produkuje si korbowody o czterech dugociach rozstawu osi otworw gwki i ba, w celu umoliwienia wyrwnania stopni sprania w poszczeglnych cylindrach silnika. Grupy selekcyjne dugoci korbowodu oznacza si na bocznych powierzchniach pokryw literami: A", B", C" i D" (5, patrz rys. 3.33). Sposb montau: strona z liter F" skierowana do napdu rozrzdu. rednica otworu ba korbowodu: 52,00 do 52,02 mm. rednica otworu tulejki gwki korbowodu: 26,012 do 26,020 mm. Dugo rozstawu osi otworw gwki i ba: grupa A: 129,880 do 129,940 mm; grupa B: 129,941 do 130,000 mm; grupa C: 130,011 do 130,060 mm; grupa D: 130,061 do 160,120 mm. Panewki oysk korbowych Zastosowano odksztacalne panewki cienkocienne. rednica nominalna: nie podana przez firm Ford. rednica naprawcza: 1. wymiar naprawczy: -0,25 mm; 2. wymiar naprawczy: -0,50 mm. Toki Zastosowano toki odlane ze stopu lekkiego z zalanym eliwnym gniazdem dla pierwszego piercienia uszczelniajcego. rednica toka (mierzona prostopadle do osi sworznia): wymiar nominalny A: 82,460 do 82,475 mm; wymiar nominalny B: 82,475 do 82,490 mm; wymiar nominalny C: 82,620 do 82,635 mm; wymiar nominalny D: 82,635 do 82,650 mm; wymiar naprawczy E (+0,5 mm): 82,961 do 82,979 mm; wymiar naprawczy F (+1,0 mm): 83,461 do 83,479 mm. Luz montaowy toka w cylindrze: grupy A do D: 0,022 do 0,055 mm; grupy E i F: 0,021 do 0,054 mm. Wystawanie denka toka (w pooeniu GMP) ponad grn paszczyzn kaduba: 0,50 do 0,84 mm. Sworznie tokw

149

Zastosowano tzw. sworznie pywajce, pasowane obrotowo zarwno w piastach tokw, jak i w tulejkach gwek korbowodw. Przesuw wzduny sworznia jest ograniczony przez spryste piercienie osadcze w rowkach piast toka. Sposb montau piercieni osadczych: rozcicie skierowane do gry. rednica zewntrzna sworznia: 25,996 do 26,000 mm. Piercienie tokw Kady tok ma trzy piercienie: grny (1. uszczelniajcy), rodkowy (2. uszczelniajcy) i dolny (zgarniajcy). Luz zamka (szeroko przecicia) po woeniu do cylindra: piercie grny: 0,35 do 0,50 mm; piercie rodkowy: 0,35 do 0,50 mm; piercie dolny: 0,25 do 0,45 mm. Luz w rowku toka: piercie grny: 0,090 do 0,122 mm; piercie rodkowy: 0,050 do 0,082 mm; piercie dolny: 0,030 do 0,065 mm. Koo zamachowe Koo zamachowe ma zamontowany wieniec zbaty wsppracujcy z rozrusznikiem. Bicie: 0,13 mm. Liczba zbw wieca zbatego: 135. UKAD ROZRZDU Wa rozrzdu jest zamontowany w gowicy i napdzany paskiem zbatym od wau korbowego. Fazy rozrzdu Fazy rozrzdu podano dla roboczego luzu zaworw. Otwarcie zaworu dolotowego: 6 przed GMP. Zamknicie zaworu dolotowego: 32 po DMP. Otwarcie zaworu wylotowego: 57 przed DMP. Zamknicie zaworu wylotowego: 7 po GMP. Wa rozrzdu Wa rozrzdu obraca si w piciu oyskach wykonanych w gowicy. Wznios zaworw: dolotowego: 10 mm; wylotowego: 9 mm. Luz osiowy wau: 0,1 do 0,2 mm. rednica czopw oysk: 27,96 do 28,98 mm. Luz promieniowy wau: 0,020 do 0,079 mm. Pasek zbaty napdu rozrzdu Pasek zbaty napdu rozrzdu oprcz wau rozrzdu napdza take waek poredni. Marka i typ: Motorcraft 89 FF GK 288-AB. Nacig: regulowany samoczynnie przez napinacz rolkowy. UKAD SMAROWANIA Smarowanie odbywa si pod cinieniem. Pompa oleju jest napdzana od waka poredniego. Pompa oleju Zastosowano zbat pomp oleju o zazbieniu wewntrznym. Cinienie oleju (o temperaturze 100C): przy 750obr/min: 0,075 MPa; przy 2000obr/min: nie mniej ni 0,15 MPa. Cinienie otwarcia zaworu przelewowego: 0,20 do 0,40 MPa. Filtr oleju Zastosowano wymienny filtr oleju z zaworem obejciowym (by-pass). Marka i typ: Motorcraft Super EFL 344. Olej silnikowy Ilo: = przy pierwszym napenieniu: 5,1 dm3; do wymiany: 4,1 dm3 (bez filtru) lub 4,5 dm3 (z filtrem).

150

Rodzaj: olej silnikowy wielosezonowy o lepkoci SAE 1 W 30,15W 40 lub 20W 50, o klasie jakoci wg API SG/CD. Czsto wymiany: co 10 000 km lub co roku (z rwnoczesn wymian filtru). UKAD CHODZENIA Silnik jest chodzony ciecz wielosezonowkr-cw obiegu wymuszonym. Ukad chodzenia jest zamknity, pod cinieniem i zawiera: chodnic, zbiornik wyrwnawczy, pomp cieczy chodzcej oraz wentylator elektryczny sterowany termowy-cznikiem. Chodnica Chodnica ma rdze o rurkach poziomych ze stopu aluminium oraz zbiorniki z tworzywa sztucznego. Zbiornik wyrwnawczy Wykonany z przezroczystego tworzywa sztucznego zbiornik wyrwnawczy ma korek wyposaony w zawr nadcinienia. Nadcinienie otwarcia zaworu: 120+20kPa. Pompa cieczy chodzcej Odrodkowa pompa cieczy chodzcej jest napdzana paskiem zbatym napdu rozrzdu. Termostat Zastosowano termostat woskowy. Temperatura pocztku otwarcia: 85 do 89C. Temperatura penego otwarcia: 1023C. Wentylator chodnicy Zastosowano wentylator elektryczny sterowany termowycznikiem wkrconym w pokryw termostatu. Ciecz chodzca Ilo: 9,3 dm3. Rodzaj: mieszanina 60% wody i 40% specjalnej cieczy o niskiej temperaturze krzepnicia Antigel Motorcraft Super Plus 4 (Ford ESD-M97B-49A). Czsto wymiany: nie rzadziej ni co 4 lata. UKAD ZASILANIA W ukadzie zasilania zastosowano rozdzielaczo-w pomp wtryskow. Zbiornik paliwa Wytoczony z blachy stalowej zbiornik paliwa jest umieszczony pod podogsamochodu przed tyln osi. Pojemno: 55 dm3. Rodzaj paliwa: olej napdowy. Filtr powietrza Suchy filtr powietrza ma wymienny wkad papierowy. Marka i typ: Motorcraft EFA 18 lub MANN C 26 138/1. Filtr paliwa Marka i typ: Motorcraft EFG 3. Pompa wtryskowa Rozdzielaczowa pompa wtryskowa ma hydrauliczny korektor wyprzedzenia wtrysku zimnego silnika i jest napdzana osobnym paskiem zbatym od wau korbowego. Marka i typ: Bosch VER 285 lub CAV Rotodiesel F 18 INA 01. Prdko obrotowa biegu jaowego: 840 do 870obr/min. Maksymalna prdko obrotowa (bez obcienia): 5350+5 obr/min. Ustawienie pompy: za pomoc specjalnego trzpienia. Kolejno wtrysku: 1-3-4-2 (cylinder nr1 od strony napdu rozrzdu).

151

Pasek zbaty napdu pompy wtryskowej Marka i typ: Motorcraft 69 FF 6268 AB. Nacig: regulowany samoczynnie przez napinacz rolkowy. Wtryskiwacze Marka: Bosch lub CAV Rotodiesel. Typ: Pinteau. Cinienie otwarcia wtryskiwacza: - Bosch: 13,5 do 14,0 MPa; CAV Rotodiesel: 12,0 do 13,5 MPa. Spadek cinienia w cigu 5 sekund: Bosch: od 12,5 do 10,0 MPa; CAV Rotodiesel: od 10,0 do 7,0 MPa. Prba szczelnoci: 10,0 MPa w cigu 10 sekund. wiece arowe Zastosowano tzw. owkowe wiece arowe. Marka: Bosch. Temperatura pracy: 1150C. MOMENTY DOKRCANIA ruby mocowania gowicy (kadorazowo nowe): 1. etap: 20 do 30 N-m; 2. etap: 76 do 92 N-m; 3. etap: odczeka 2 minuty; 4. etap: dokrci o 90. Pokrywy oysk wau rozrzdu: 18 do 22 N-m. Koo zbate wau rozrzdu: ruba M6: 8 do 10 N-m; ruba M8: 27 do 33 N-m. Napinacz paska zbatego napdu rozrzdu: 45 do 55 N-m. Koo zbate waka poredniego: 40 do 51 N-m. Pokrywa paska zbatego napdu rozrzdu: 8 do 10N-m. Pytka oporowa waka poredniego: 8 do 10 N-m. Pokrywy oysk gwnych (kadorazowo ruby nowe): 1. etap: 27 N-m; 2. etap: dokrci o 45. Pokrywy korbowodw (kadorazowo ruby nowe): 1. etap: 20 do 30 N-m; 2. etap: dokrci o 60; 3. etap: dokrci o 20. ruby koa zamachowego: 1. etap: 15 do 20 N-m; 2. etap: dokrci o 45; 3. etap: dokrci o 45. Pokrywa tylna kaduba: 16 do 21 N-m. Pokrywa przednia kaduba: 20 do 28 N-m. Pompa oleju do kaduba: 20 do 25 N-m. Konierz waka poredniego: 20 do 25 N-m. Miska olejowa: 6 do 9 N-m. Koo zbate pompy wtryskowej: 20 do 25 N-m. Napinacz paska zbatego napdu waka rozrzdu: 45 do 55 N-m. Napinacz paska zbatego napdu pompy wtryskowej: 40 do 57 N-m. Pompa wtryskowa: 18 do 22 N-m. Pompa cieczy chodzcej do kaduba: 20 do 25 N-m. Pompa podcinienia do kaduba: 18 do 25 N-m. Pokrywa gowicy: 3 do 4 N-m. Obudowa termostatu do gowicy: 20 do 25 N-m. wiece arowe: 25 do 30 N-m. Wtryskiwacze do gowicy: 60 do 80 N-m. Przewd wtryskowy do wtryskiwacza: 15 do 25N-m. Kolektory dolotowy i wylotowy do gowicy: 10 do 14N-m. Nakrtki wspornika tylnego lewego zawieszenia sjlnika: 41 do 58 N-m. ruby dwustronne wspornika tylnego lewego zawieszenia silnika: 21 do 27 N-m.

3.2. OBSUGA l NAPRAWA

UWAGI WSTPNE

152

Silnik wyjmuje si wraz ze skrzynk przekadniow od spodu samochodu. ruby mocowania gowicy oraz ruby pokryw korbowodw po kadym ich wykrceniu naley wymieni. Nie dopuszcza si obrbki mechanicznej (planowania) dolnej paszczyzny gowicy.

3.2.1. Regulacje silnika

SPRAWDZANIE l REGULACJA LUZU ZAWORW Sprawdzanie luzu zaworw Luz zaworw mierzy si za pomoc szczelinomie-rza midzy walcow czci krzywki w pooeniu zamknitego zaworu (wierzchoek krzywki skierowany do gry) i denkiem popychacza, gdy silnik jest zimny. Odczy od pokrywy gowicy elastyczny przewd przewietrzania skrzyni korbowej. Wymontowa pokryw gowicy. Obracajc wa korbowy silnika (zgodnie z kierunkiem jego obrotu podczas pracy) za rub mocowania jego koa pasowego (nie wolno obraca wau korbowego wykorzystujc koo zbate wau rozrzdu) doprowadzi do pooenia wau rozrzdu, w ktrym obie krzywki pierwszego cylindra bd ustawione wierzchokami do gry. Za pomoc szczelinomierza zmierzy luz midzy grzbietami krzywek i popychaczami pierwszego cylindra oraz zanotowa wartoci luzu. Porwna zmierzone wartoci luzu z wartociami waciwymi, ktre wynosz: 0,30 do 0,40 mm dla zaworw dolotowych i 0,45 do 0,55 mm dla zaworw wylotowych. Rozmieszczenie zaworw w gowicy przedstawiono na rysunku 3.1. Powtrzy opisane poprzednio czynnoci dla zaworw pozostaych cylindrw. W razie uzyskania niewaciwych wartoci naley dokona regulacji luzu zaworw.

Rys. 3.1. Kolejno cylindrw i rozmieszczenie zaworw (fot. RTA) ADM zawory dolotowe, ECHzawory wylotowe

153

Rys. 3.2. Sprawdzanie i regulacja luzu zaworw (fot. RTA)

Regulacja luzu zaworw Regulacja luzu zaworu polega na wymianie pytki regulacyjnej, umieszczonej we wgbieniu denka popychacza, na pytk o gruboci zapewniajcej waciw warto luz zaworu. Wymiana pytki regulacyjnej nie wymaga wymontowania wau rozrzdu. Uatwia j znacznie zastosowanie specjalnej dwigni do wciskania popychacza (i ciskania spryny zaworu). Uwaga. Tok w cylindrze, ktrego zawory podlegaj regulacji luzu, nie moe znajdowa si w GMP lecz co najmniej kilka milimetrw poniej tego pooenia, aby podczas wciskania popychacza nie nastpio uderzenie zaworu o tok. Ustawi tok w cylindrze, ktrego zawory maj mie regulowany luz, co najmniej kilka milimetrw poniej pooenia GMP i za pomoc specjalnej dwigni (Ford 21-106) nacisn i przesun do dou popychacz tak, aby z zagbienia w jego denku mona byo wyj pytk regulacyjn. Wyj pytk regulacyjn. Okreli grubo pytki, ktr naley zamontowa. W tym celu naley wykona nastpujce dziaanie: do gruboci pytki wyjtej doda zmierzon uprzednio warto luzu i odj teoretyczn warto luzu - - wynik bdzie gruboci pytki, ktr naley zamontowa. Dobra pytk regulacyjn, ktrej grubo odpowiada obliczonej wartoci (jeli pytka o takiej gruboci nie wystpuje, naley dobra pytk o gruboci najbardziej zblionej).

154

Rys. 3.3. Obwd doprowadzenia powietrza 1 chwyt powietrza, 2 obudowa filtra powietrza, 3wkad filtra powietrza, 4 pokrywa filtra powietrza, 5 elastyczny przewd powietrza, 6 krciec przewodu powietrza, 7przewd rozdzielczy powietrza

Uwaga. Pytki regulacyjne maj grubo 3,00 do 4,75 mm, stopniowan co 0,05 mm. Zaoy we wgbienie w denku popychacza dobran pytk regulacyjn (stron z napisem do popychacza) i wyj dwigni naciskow. Powtrzy opisane poprzednio czynnoci dla pozostaych zaworw wymagajcych regulacji luzu. Zamontowa pokryw gowicy. Podczy do pokrywy gowicy elastyczny przewd przewietrzania skrzyni korbowej. UKAD ZASILANIA Wymiana wkadu filtru paliwa Wymontowanie Odczy od akumulatora przewd masy. Osoni obudow sprzga pod filtrem paliwa foli z tworzywa sztucznego, aby zapobiec przedostaniu si paliwa do sprzga. Podstawi pod silnik odpowiednie naczynie do zebrania paliwa i wykrci rkrub spustu wody i paliwa umieszczon pod filtrem paliwa. Poluzo wa odpowietrznik (4, patrz rys. 3.7), aby uatwi wyptyw paliwa i odczeka do oprnienia filtru z paliwa.

155

Rys. 3.4. Obwd doprowadzenia paliwa Aosprzt Bosch, B osprzt Roto Diesel 1 zbiornik paliwa, 2 przewd doprowadzenia paliwa do filtra paliwa, 3 przewd powrotu paliwa do zbiornika, 4filtr paliwa, 5 rczna pompa paliwa, 6 przewd doprowadzenia paliwa do pompy wtryskowej, 7 przewd powrotu nadmiaru paliwa z pompy wtryskowej

W przypadku filtru CAV Rotodiesel wykrci centraln rub (3, patrz rys. 3.7) i przytrzyma rk wkad filtru oraz szklany odstojnik. W przypadku filtru Bosch odczy od filtru przewody doprowadzenia i odprowadzenia paliwa, a nastpnie odkrci jarzmo mocowania filtru. Wyj wkad filtru. Zamontowanie Ukad wtryskowy CA V Rotodiesel Zaoy nowe piercienie uszczelniajce o przekroju koowym na wspornik filtra i szklany odstojnik. Zaoy wkad filtru i odstojnik, zaoy centraln rub montaow oraz sprawdzi prawidowo pooenia wszystkich elementw filtru. Odkrci odpowietrznik i rczn pomp pompowa a paliwo wypywajce spod odpowietrznika nie bdzie zawierao pcherzykw powietrza. Dokrci odpowietrznik. Podczy do akumulatora przewd masy i ustawi kluczyk w stacyjce w pooeniu II".

156

Rys. 3.5. Obwd wtrysku paliwa 1 pompa wtryskowa, 2 korektor wyprzedzenia wtrysku zimnego silnika, 3zawr elektromagnetyczny zatrzymania silnika (zawr STOP), 4 przewd wtryskowy, 5 wtryskiwacz, 6przewd powrotu nadmiaru paliwa z wtryskiwaczy, 7 wieca arowa

Uruchomi rczn pomp paliwa, aby spowodowa przepyw paliwa przez przewd powrotu paliwa pompy wtryskowej. Usun naczynie z zebranym paliwem oraz foli osaniajc silnik. Uruchomi silnik i sprawdzi szczelno pocze ukadu zasilania. Ukad wtryskowy Bosch Umieci wkad filtru na waciwym miejscu i przykrci jarzmo mocowania filtru. Podczy do filtru przewody paliwa. Podczy do akumulatora przewd masy. Wczy rozrusznik i odczeka a do uruchomienia silnika. Filtr jest odpowietrzany samoczynnie. WYMONTOWANIE l ZAMONTOWANIE WTRYSKIWACZY Wymontowanie Uwaga. Naley dokadnie zabezpieczy alternator przed przedostaniem si do niego oleju napdowego. Odczy od akumulatora przewd masy. Ostronie odkrci przewody wtryskowe od wtryskiwaczy. Odczy od kocwek wtryskiwaczy przewody powrotu nadmiaru paliwa. Zalepi otwory przewodw wtryskowych odpowiednimi korkami z tworzywa sztucznego. Wykrci wtryskiwacze i wyj je wraz z podkadkami izolacji cieplnej (rys. 3.6) oraz zaoy na rozpylacze kopaki ochronne. Uwaga. Wyjte podkadki izolacji cieplnej nie nadaj si do ponownego uycia. Zamontowanie Zaoy nowe podkadki izolacji cieplnej stron wypuk do gowicy. Wkrci wtryskiwacze w gowic i dokrci je waciwym momentem.

157

Rys. 3.6. Wyjmowanie wtryskiwacza i jego podkadki izolacji cieplnej (fot. RTA)

Rys. 3.7. Zesp filtra paliwa (fot. RTA) 1 filtr paliwa, 2 rczna pompa paliwa (do odpowietrzania), 3ruba montaowa, 4 odpowietrznik, 5 krciec doprowadzenia paliwa, 6 przewd odprowadzenia paliwa

Podczy przewody wtryskowe. Upewni si, e wszystkie opaski zapobiegajce drganiom przewodw znajduj si na swoich miejscach. Podczy do wtryskiwaczy przewody powrotu nadmiaru paliwa. Podczy do akumulatora przewd masy, uruchomi silnik i sprawdzi szczelno ukadu wtryskowego. REGULACJA POMPY WTRYSKOWEJ Sprawdzi, czy peda przyspieszenia i jego linka si nie zacinaj. Uruchomi silnik i nagrza do normalnej temperatury pracy. Podczy odpowiedni obrotomierz. Zwikszy prdko obrotow do maksymalnej. Uwaga. Nie przekracza maksymalnej dopuszczalnej prdkoci obrotowej (5350 do 5400 obr/min). Czas pracy z maksymalndopusz-czaln prdkoci obrotow nie powinien przekracza 5 sekund. Zmierzy czas zmniejszania prdkoci obrotowej od maksymalnej do prdkoci obrotowej biegu jaowego, ktry powinien wynosi do 5 sekund. Pompa wtryskowa Bosch Regulacja prdkoci obrotowej biegu jaowego Zmierzy prdko obrotow biegu jaowego i jeli nie mieci si w zakresie 840 do 870 obr/min, wyregulowa j na 850 obr/min rub (2, rys. 3.8). Umieci pytk o gruboci 0,5 mm midzy dwigni przyspieszenia na pompie wtryskowej i rub (3) regulacji dawki minimalnej. Prdko obrotowa nie powinna ulec zmianie. Jeeli si zmieni, naley zmieni pooenie ruby regulacji dawki minimalnej (patrz dalszy opis). Jeeli prdko obrotowa nie ulega zmianie, zastpi pytk o gruboci 0,5 mm pytk o gruboci 1,0 mm. Prdko obrotowa powinna si zwikszy. Jeeli nie ulegnie ona zwikszeniu, naley zmieni pooenie ruby regulacji dawki minimalnej (patrz dalszy opis).

158

Regulacja dawki minimalnej Odkrci zacisk linki siownika przyspieszonej prdkoci obrotowej biegu jaowego i zacisn go na kocu linki tak, aby siownik ten nie mg dziaa. Umieci pytk o gruboci 0,5 mm midzy dwigni przyspieszenia na pompie wtryskowej i rub (3) regulacji dawki minimalnej. Odkrci rub (3) o jeden obrt i wyregulowa rub (2) prdko obrotow biegu jaowego na 850 obr/min. Powtarza ostatnie czynnoci, a obrt ruby regulacji dawki minimalnej przestanie wpywa na prdko obrotow biegu jaowego. Zastpi pytk o gruboci 0,5 mm pytk o gruboci 1,0 mm i tak ustawi rub regulacji dawki minimalnej, aby prdko obrotowa wynosia 860 do 870 obr/min. Wyj pytk o gruboci 1 mm i zanotowa prdko obrotow biegu jaowego silnika. Woy ponownie pytk o gruboci 0,5 mm. Prdko obrotowa biegu jaowego nie powinna ulec zmianie. Wyregulowa pooenie zacisku linki przyspieszonego biegu jaowego tak, aby midzy zaciskiem i dwigni istnia luz 1 mm (przy ciepym silniku). Regulacja przyspieszonej prdkoci obrotowej biegu jaowego Przesun dwigni przyspieszonej prdkoci obrotowej biegu jaowego do oparcia o rub (1). Prdko obrotowa powinna zwikszy si do wartoci 1180 do 1200 obr/min. Jeeli warunek ten nie jest speniony, wyregulowa t prdko zmieniajc odpowiednio pooenie ruby (1). Pompa wtryskowa CAV Rotodiesel Regulacja prdkoci obrotowej biegu jaowego i dawki minimalnej Umieci pytk o gruboci 4 mm midzy dwigni przyspieszenia (6, rys. 3.9) na pompie wtryskowej i rub (5) regulacji dawki minimalnej. Umieci pytk o gruboci 20 mm midzy dwigni (1) regulacji biegu jaowego i rub (2) regulacji prdkoci obrotowej biegu jaowego. Obracajc rub (5) regulacji dawki minimalnej wyregulowa prdko obrotow na 900 100 obr/min.

Rys. 3.8. Elementy regulacji pompy wtryskowej Bosch (fot. RTA) 1 ruba regulacji przyspieszonej prdkoci obrotowej biegu jaowego zimnego silnika, 2 ruba regulacji prdkoci obrotowej biegu jaowego, 3ruba regulacji dawki minimalnej

Rys. 3.9. Elementy regulacji pompy wtryskowej CAV Rotodiesel 1dwignia regulacji prdkoci obrotowej biegu jaowego, 2 ruba regulacji prdkoci obrotowej biegu jaowego, 3 i 4 przeciwnakrtka, 5 ruba regulacji dawki minimalnej, 6dwignia przyspieszenia

159

Wyj pytk o gruboci 4 mm. Za pomoc ruby (2) regulacji prdkoci obrotowej biegu jaowego ustawi prdko obrotow biegu jaowego na 840 do 870 obr/min. Sprawdzi szybko zmniejszania si prdkoci obrotowej (prawidowy czas wynosi 5 sekund). Jeeli zmniejszanie si prdkoci obrotowej nastpuje zbyt wolno lub zbyt szybko, albo silnik ganie na biegu jaowym, naley powtrzy podane czynnoci regulacyjne. Jeeli, mimo powtrnej regulacji, silnik nadal ganie na biegu jaowym, naley wykrci o wier obrotu rub (5) regulacji dawki minimalnej. Uwaga. Nie naley przekracza jednej czwartej obrotu podczas wykrcania ruby regulacji dawki minimalnej. WYMONTOWANIE, ZAMONTOWANIE l USTAWIENIE POMPY WTRYSKOWEJ Wymontowanie Odczy od akumulatora przewd masy i osoni alternator w celu zabezpieczenia przed zalaniem olejem napdowym. Wyj zbiornik wyrwnawczy cieczy chodzcej. Podnie samochd na podnoniku warsztatowym z koami zwisajcymi swobodnie. Wymontowa blaszan oson i odkrci ruby mocowania dolnej pokrywy napdu rozrzdu. Opuci samochd i wymontowa grni doln pokryw napdu rozrzdu. Odczy link pedau przyspieszenia od dwigni pompy wtryskowej (wraz ze wspornikiem w pompie wtryskowej Bosch). Odczy od pompy wtryskowej przewody elektryczne. Odczy od pompy wtryskowej przewody doprowadzenia i odprowadzenia paliwa oraz przewody wtryskowe. Zalepi odpowiednimi korkami otwory kocw tych przewodw. Wymontowa tylny wspornik pompy wtryskowej. Wymontowa ekran cieplny alternatora. Wczy 4. bieg i obrci wa korbowy w kierunku zgodnym z kierunkiem obrotu podczas normalnej pracy do pooenia, w ktrym poduny otwr w kole zbatym pompy wtryskowej zajmie pooenie godziny 12" (pionowo do gry patrz rys. 3.13), a otwr w kole zbatym wau rozrzdu zajmie pooenie godziny 8". Nastpnie obrci wa korbowy w kierunku przeciwnym (cofn wa korbowy) do pooenia, w ktrym poduny otwr w kole zbatym pompy wtryskowej znajdzie si w pooeniu godziny 11" (patrz rys. 3.13).

Rys. 3.10. Trzpie do ustawiania wau korbowego w pooeniu GMP toka 1. cylindra (fot. RTA)

Rys. 3.11. Wymiary trzpienia do ustawiania wau korbowego w pooeniu GMP toka 1. cylindra

160

Rys. 3.12. Zesp gowicy 1 wirowa komora spalania, 2 uszczelka gowicy, 3 uchwyt do podnoszenia silnika, 4 czujnik cinienia oleju, 5 popychacz napdu pompy podcinienia, 6 gowica, 7 uszczelka pokrywy gowicy, 8 pokrywa gowicy

Rys. 3.13. Poduny otwr koa zbatego pompy wtryskowej w pooeniu godziny 11" (fot. RTA) 11H pooenie godziny 11", 12H pooenie godziny 12"

161

Rys. 3.14. Trzpie do ustawiania pompy wtryskowej umieszczony w otworze jej koa zbatego (fot. RTA) 1 ruby mocowania koa zbatego pompy wtryskowej, 2ruba mocowania rolki napinacza paska zbatego

Wyj z otworu kaduba silnika nad alternatorrem korek otworu kontrolnego i umieci w otworze trzpie do ustawiania wau korbowego w pooeniu GMP toka 1. cylindra (rys. 3.10 i 3.11). Obraca bardzo powoli wa korbowy zgodnie z kierunkiem jego obrotu podczas pracy silnika a do oparcia si wau korbowego o trzpie ustawczy. Umieci trzpienie ustawcze w otworach k zbatych: wau rozrzdu (06 mm) oraz pompy wtryskowej (pompa Bosch 09,5 mm; pompa CAV Rotodiesel -- 06 mm). Trzpie ustawszy pompy wtryskowej powinien swobodnie wchodzi w otwr i powinna by moliwo wsunicia go w gb. Poluzowa ruby napinacza paska zbatego napdu rozrzdu, odsun napinacz od paska zbatego i dokrci poluzowan rub. Zdj pasek zbaty napdu rozrzdu. Poluzowa ruby napinacza paska zbatego napdu pompy wtryskowej, odsun napinacz od paska zbatego i dokrci poluzowan rub. Zdj pasek zbaty napdu pompy wtryskowej. Wykrci trzy ruby (1, rys. 3.14) mocowania koa zbatego pompy wtryskowej, wyj trzpie ustawczy i zdj koo zbate pompy wtryskowej. Przytrzyma pomp wtryskow, wykrci trzy ruby Torx mocowania konierza pompy i wyj pomp wtryskow. Zamontowanie i ustawianie pompy wtryskowej Uwaga. W przypadku montowania nowej pompy wtryskowej zaleca si napeni j olejem napdowym, aby uatwi pniejsze uruchomienie silnika. Ustawi pomp wtryskow na silniku i dokrci trzy ruby Torx mocowania jej konierza. Sprawdzi prawidowo pooenia wau korbowego (GMP toka 1. cylindra). Obrci waek pompy do pooenia ustawczego (moliwo woenia trzpienia ustawczego w konierz pompy), zaoy koo zbate napdu pompy, woy sworze ustawczy w otwr koa zbatego pompy i dokrci waciwym momentem trzy ruby mocowania koa (trzpie ustawszy powinien znajdowa si w rodku podunego otworu okrelajcego zakres regulacji). Zaoy pasek zbaty napdu pompy wtryskowej; zwrci uwag, aby strona cignca paska bya napita. Poluzowa ruby napinacza, aby opar si on o pasek zbaty oraz poluzowa ruby mocowania koa zbatego pompy wtryskowej. Sprawdzi, czy pasek zosta prawidowo nacignity i dokrci ruby mocowania koa zbatego pompy wtryskowej oraz ruby mocowania napinacza. Zamontowa pasek zbaty napdu rozrzdu (patrz odpowiedni opis). Wyj trzy trzpienie ustawcze. Obrci wa korbowy o dwa pene obroty w kierunku jego obrotu podczas pracy silnika. Ustawi wa korbowy w GMP toka w cylindrze nr1, wykorzystujc trzpie ustawczy wau korbowego. Umieci trzpienie ustawcze w koach zbatych wau rozrzdu i pompy wtryskowej. W razie niemonoci prawidowego umieszczenia obu tych trzpieni naley powtrzy regulacj ustawienia rozrzdu. Uwaga. Trzpie ustawczy koa zbatego pompy wtryskowej powinien swobodnie wchodzi w otwr i w szczelin w gb pompy, a do koca jego dugoci. W razie niemonoci wsunicia tego trzpienia naley poluzowa ruby mocowania koa zbatego pompy i obrci pomp wtryskow do pooenia, w ktrym bdzie moliwe wprowadzenie trzpienia ustawczego w gb konierza pompy wtryskowej. Odkrci o p obrotu ruby mocowania koa zbatego pompy wtryskowej i napinacza paska zbatego. Nacisn i zwolni pasmo paska zbatego po stronie przeciwnej do napinacza i dokrci poluzowane ruby. Wyj trzpienie ustawcze, zaoy korek do otworu trzpienia ustawczego w kadubie silnika.

162

Zamontowa tylny wspornik pompy wtryskowej. Podczy do pompy wtryskowej koce przewodw wtryskowych (nie podcza ich kocw do wtryskiwaczy). Podczy do pompy wtryskowej przewody doprowadzenia i odprowadzenia paliwa. Podczy do pompy wtryskowej link pedau przyspieszenia (wraz ze wspornikiem w pompie wtryskowej Bosch). Zamontowa ekran cieplny alternatora. Podczy do pompy wtryskowej przewody elektryczne. W pompie CAV Rotodiesel odpowietrzy ukad zasilania (patrz opis w p. Wymiana wkadu filtru paliwa"). Zaoy zbiornik wyrwnawczy cieczy chodzcej. Wczy rozrusznik, aby odpowietrzy przewody wtryskowe, nastpnie dokrci ich koce do wtryskiwaczy. Uruchomi silnik i sprawdzi szczelno ukadu zasilania. W razie potrzeby wyregulowa prdko biegu jaowego silnika. Unieruchomi silnik. Za pomoctrzpieni ustawczych wau korbowego i pompy wtryskowej sprawdzi ustawienie pompy wtryskowej. Zamontowa doln i grn pokryw napdu rozrzdu.

3.2.2. Naprawy nie wymagajce wymontowania silnika

GOWICA Wymontowanie gowicy Odczy od akumulatora przewd masy. Oprni ukad chodzenia (patrz opis w p. 3.2.7). Wymontowa kompletny filtr powietrza. Odczy od gowicy wszystkie elastyczne przewody ukadu chodzenia. Odczy przewd podcinienia czcy pomp podcinienia z urzdzeniem wspomagajcym ukadu hamulcowego oraz przewd spywu oleju z ukadu smarowania silnika. Odczy przewody elektryczne od: wiec arowych, czujnika cinienia oleju, czujnika temperatury cieczy chodzcej i termowycznika wentylatora chodnicy. Odczy przewody powrotu nadmiaru paliwa od wtryskiwaczy. Odczy komplet przewodw wtryskowych od wtryskiwaczy i od pompy wtryskowej. Zalepi otwory na kocach przewodw odpowiednimi korkami z tworzywa sztucznego. Wymontowa wspornik wskanika poziomu oleju. Wymontowa wspornik mocowania obudowy termostatu, a nastpnie wymontowa obudow termostatu. Odczy od pompy wtryskowej przewody paliwa czce j z filtrem paliwa. Odkrci dwie nakrtki mocowania i zdj kompletny filtr paliwa. Odczy od kolektora wylotowego przedni rur wylotow, ktr nastpnie podwiesi za pomoc mikkiego drutu. Zdj pasek napdu alternatora po poluzowaniu elementw mocowania alternatora. Wymontowa pokrywy doln i grn paska zbatego napdu rozrzdu. Wymontowa oson alternatora. Wykrci z kaduba silnika korek otworu do mocowania trzpienia ustawczego wau korbowego w pooeniu GMP. Obrci wa korbowy do pooenia, w ktrym poduny otwr w kole zbatym pompy wtryskowej zajmie pooenie godziny 11" (rys. 3.13). Wkrci trzpie ustawczy pooenia GMP wau korbowego w odsonity otwr kaduba. Obraca (ostronie) wa korbowy silnika w kierunku zgodnym z kierunkiem jego obrotu podczas pracy silnika a do oparcia si wau korbowego o trzpie ustawczy. Poluzowa nieco centraln rub mocowania koa zbatego wau rozrzdu. Poluzowa napinacz paska zbatego napdu rozrzdu i zdj pasek zbaty napdu rozrzdu. Wymontowa napinacz paska zbatego napdu rozrzdu. Wymontowa koo zbate z wau rozrzdu. Wymontowa koo zbate z waka poredniego. Wymontowa obie czci tylnej pokrywy napdu rozrzdu. Wymontowa boczn pokryw doln. Wymontowa wtryskiwacze (patrz odpowiedni opis w p. 3.2.1).

163

Wykrci wiece arowe. Wymontowa pokryw gowicy. Odkrci ruby mocowania gowicy w kolejnoci odwrotnej do ich dokrcania (patrz rys. 3.24). Wykrcone ruby nie nadajsi do ponownego uycia. Zdj gowic z kaduba silnika. Naprawa gowicy Rozkadanie gowicy Wymontowa kolektory dolotowy i wylotowy. Wymontowa dwa uchwyty do podnoszenia silnika oraz wykrci czujnik cinienia oleju. Odkrci (stopniowo i rwnomiernie) dwie ruby mocowania pompy podcinienia i zdj pomp podcinienia. Odkrci nakrtki mocowania pokryw oysk nr 2 i 4 wau rozrzdu. Odkrci o 1/4 obrotu nakrtki mocowania pokryw pozostaych oysk wau rozrzdu. Zdj pokrywy oysk wau rozrzdu wraz grnymi panewkami, wyj piercienie uszczelniajce oraz wyj wa rozrzdu. Wyj popychacze wraz z pytkami regulacji luzu zaworw (rys. 3.15) i przechowa je w sposb umoliwiajcy pniejsze ich zamontowanie do prowadnic w gowicy, w ktrych byy poprzednio zamontowane.

Rys. 3.15. Wyjmowanie popychacza wraz z pfytk regulacji luzu zaworu (fot. RTA)

Rys. 3.16. Wyciganie uszczelniacza trzonka zaworu za pomoc przyrzdu MS-1501 (fot. RTA)

Rys. 3.17. Wymiary kontrolne gniazda wirowej komory spalania

164

Rys. 3.18. ciskanie spryny zaworu za pomoc przyrzdu 21-024 (fot. RTA)

Wyj drek popychacza napdu pompy podcinienia. Za pomoc przyrzdu Ford 21-024 cisn kolejno spryny zaworw i wyj pstoki zamkw poszczeglnych zaworw. Zdj przyrzd do ciskania spryn zaworw i wyj grne miski oporowe spryn, spryny zaworw oraz zawory. Za pomoc specjalnego przyrzdu MS 1501 wyj uszczelniacze trzonkw zaworw (rys. 3.16). Sprawdzanie gowicy Przed skadaniem gowicy zaleca si dokadne oczyszczenie wszystkich jej czci i szczegowe ogldziny w celu oceny ich stanu, sprawdzenie wymiarw kontrolnych (patrz rys. 3.17 i 3.19 oraz rozdz. 3.1) i moliwoci naprawy albo wymiany. Dolna paszczyzna gowicy nie moe by obrabiana mechanicznie (planowana). Krzywki wau rozrzdu nie powinny nosi wyranych ladw zuycia, za ich wierzchoki nie powinny by spaszczone. Skadanie gowicy Podczas skadania naley wymieni wszystkie uszczelki. Powlec trzonki zaworw olejem silnikowym i woy je do prowadnic (tych samych, w ktrych pracoway przed wyjciem) w gowicy. Osoni tam samoprzylepn koce trzonkw zaworw (aby ich nie uszkodzi) i za pomoc przyrzdu Ford 21-007 zamontowa uszczelniacze trzonkw zaworw. Zaoy spryny zaworw, grne miski oporowe, cisn spryny przyrzdem Ford 21-024 (patrz rys. 3.18), zaoy pstoki zamkw zaworw, ostronie odpry spryny i sprawdzi, czy pstoki zajy waciwe miejsca oraz zdj przyrzd do ciskania spryn. Powlec olejem silnikowym i zaoy drek popychacza napdu pompy podcinienia. Powlec olejem silnikowym i umieci popychacze wraz z pytkami regulacji luzu zaworw (stron z oznaczeniem gruboci do popychacza) w tych samych prowadnicach gowicy, w ktrych byy zamontowane przed wyjciem. Umieci w gniazdach oysk wau rozrzdu dolne panewki (z otworami i kanaami doprowadzenia oleju) i powlec ich powierzchni lizgow olejem silnikowym. Uoy w panewkach wa rozrzdu w pooeniu montaowym (patrz rys. 3.23) rowek na czoowej powierzchni mimorodu tylnego koca wau rozrzdu powinien by rwnolegy do grnej krawdzi gowicy, a wikszy pksiyc" na tylnym kocu wau powinien by na grze. Zaoy grne panewki do pokryw oysk i powlec ich powierzchni lizgow olejem silnikowym. Oprze gowic w przedniej i tylnej czci na podstawkach drewnianych, eby nie opieraa si na zaworach. Na powierzchnie paszczyzny przylegania oyska nr 1 wau rozrzdu (od strony napdu rozrzdu), zaznaczone strzakami na rysunku 3.20, naoy past uszczelniajc SPM-4G-911 Z-F/G. Zaoy pokrywy oysk wau rozrzdu nr 1, 3 i 5. Strzaki na pokrywach powinny by skierowane do przodu silnika (w stron napdu rozrzdu) patrz rysunek 3.21. Dokrci rk nakrtki mocowania zaoonych pokryw oysk. Dokrci o 120: najpierw nakrtki oyska nr 3, nastpnie nakrtki oyska nr 1, a na kocu nakrtki oyska nr 5. Zaoy pokrywy oysk nr 2 i 4 wraz z grnymi panewkami. Do zaoenia moe okaza si konieczne uderzanie pokryw motkiem z tworzywa sztucznego. Dokrci nakrtki mocowania wszystkich pokryw oysk wau rozrzdu momentem 18 do 22N-m. Powlec olejem silnikowym powierzchni czopa wau rozrzdu wsppracujc z piercieniem uszczelniajcym i zaoy piercie uszczelniajcy wa rozrzdu za pomoc specjalnego przyrzdu Ford 21110 (rys. 3.22).

165

Zaoy piercie uszczelniajcy o przekroju koowym do pompy podcinienia, ustawi pomp podcinienia na gowicy oraz dokrci stopniowo i rwnomiernie dwie nakrtki jej mocowania waciwym momentem. Przykrci do gowicy dwa uchwyty do podnoszenia silnika oraz wkrci czujnik cinienia oleju. Zamontowa kolektory dolotowy i wylotowy wraz z nowymi uszczelkami oraz dokrci nakrtki ich mocowania waciwym momentem. Zamontowanie gowicy i ustawianie rozrzdu Uwaga. Paszczyzny przylegania gowicy i kaduba nie mog mie adnych uszkodze lub zadrapa oraz musz by suche i czyste. Do ich odtuszczenia naley uy rozpuszczalnika benzynowego. Naley dokadnie sprawdzi stan dolnej paszczyzny gowicy, ktra nie moe by obrabiana mechanicznie. Przed zamontowaniem gowicy trzeba upewni si, e rowek na czoowej powierzchni mimorodu tylnego koca wau rozrzdu jest ustawiony rwnolegle do grnej krawdzi gowicy, a wikszy pksiyc" jest na grze (patrz rys. 3.23). Za pomoc czujnika zegarowego opartego na grnej pycie kaduba zmierzy wystawanie tokw w pooeniach GMP ponad grn paszczyzn kaduba. Pomiar wystawania kadego toka nale y przeprowadza opierajc kocwk pomiarow czujnika w dwch punktach pooonych na denku w paszczynie sworznia toka 5 mm od brzegu denka toka.

Rys. 3.19. Wymiary kontrolne gniazda zaworu 0Arednica zewntrzna, B gboko osadzenia

Rys. 3.20. Powierzchnie pokrywy oyska nr 1 wau rozrzdu powlekane past uszczelniajc

Rys. 3.21. Strzaki oznacze waciwego kierunku montau pokryw oysk wau rozrzdu wskazujce napd rozrzdu (fot. RTA)

166

Rys. 3.22. Zamontowanie piercienia uszczelniajcego wa rozrzdu za pomoc przyrzdu 21-110 (fot. RTA)

Rys. 3.23. Sposb ustawienia wau rozrzdu w pooeniu montaowym (fot. RTA) AV kierunek napdu rozrzdu (przodu silnika)

167

Rys. 3.24. Kolejno dokrcania rub gowicy Rys. 3.25. Ukad rozrzdu 1 pasek zbaty napdu rozrzdu, 2koo zbate wau korbowego, 3koo zbate waka poredniego, 4 napinacz paska zbatego napdu rozrzdu, 5 koo zbate wau rozrzdu, 6pasek zbaty napdu pompy wtryskowej, 7koo zbate pompy wtryskowej, 8 napinacz paska zbatego pompy wtryskowej, 9koo zbate porednie, 10wa rozrzdu, 11 pokrywy oysk wau rozrzdu, 12 piercie uszczelniajcy wa rozrzdu, 13panewki oysk wau rozrzdu, 14pytka regulacji luzu zaworu, 15popychacz, 16 pstoki zamka zaworu, 17grna miska oporowa spryny, 18spryna zaworu, 19uszczelniacz trzonka zaworu, 20zawr dolotowy, 21 zawr wylotowy, 22 gniazda zaworw

Na podstawie najwikszej wartoci uzyskanej podczas pomiaru wystawania denek tokw dobra waciw grubo uszczelki gowicy (patrz rozdz. 3.1). Zaoy na kadub silnika now uszczelk gowicy stron z napisem TOP/OBEN" skierowan do gowicy. Sprawdzi, czy wa korbowy jest ustawiony w pooeniu GMP tokw 1 i 4 cylindra. Ustawi gowic na kadubie silnika i wkrci rk nowe ruby mocowania gowicy. Uwaga. Naley koniecznie zastosowa nowe ruby mocowania gowicy Dokrci ruby mocowania gowicy w kolejnoci przedstawionej na rysunku 3.24 waciwym momentem (patrz rozdz. 3.1). Wkrci wiece arowe i podczy ich przewody elektryczne. Wkrci wtryskiwacze z nowymi podkadkami izolacji cieplnej; wypuka strona podkadki powinna by skierowana do gowicy. Zamontowa obie czci tylnej pokrywy napdu rozrzdu. Zamontowa koo zbate na waek poredni i napinacz paska zbatego napdu rozrzdu. Zamontowa koo zbate wau rozrzdu i zaoy trzpie ustawczy koa zbatego wau rozrzdu. Upewni si, e wa korbowy jest oparty o jego trzpie ustawczy.

168

Zaoy nowy pasek zbaty zgodnie ze wskazanym na nim kierunkiem przesuwania si podczas pracy silnika. Wyregulowa naci pasek w nastpujcy sposb. Poluzowa rub mocowania koa zbatego do wau rozrzdu, odkrci o p obrotu ruby mocowania napinacza. Umoliwi dosunicie si rolki napinacza do paska zbatego i dokrci wszystkie ruby mocujce. Usun wszystkie trzpienie ustawcze. Obrci wa korbowy o dwa obroty w kierunku zgodnym z kierunkiem jego obrotu podczas pracy silnika i doprowadzi do pooenia, w ktrym poduny otwr w kole zbatym pompy wtryskowej zajmie pooenie godziny 12" (pionowo do gry -patrz rys. 3.13). Obrci wa korbowy w kierunku przeciwnym (cofn wa korbowy) do pooenia, w ktrym poduny otwr w kole zbatym pompy wtryskowej znajdzie si w pooeniu godziny 11" (patrz rys. 3.13). Wkrci trzpie ustawczy wau korbowego i obraca ostronie wa w kierunku zgodnym z kierunkiem jego obrotu podczas pracy silnika a do oparcia o ten trzpie. Wprowadzi trzpie ustawczy do koa zbatego wau rozrzdu (1, patrz rys. 3.26). Odkrci o p obrotu ruby mocowania koa zbatego waka poredniego oraz napinacza paska zbatego napdu rozrzdu. Przesun przeciwlege pasmo paska zbatego w kierunku napinacza i puci je. Dokrci wszystkie ruby mocujce. Usun wszystkie trzpienie ustawcze i wkrci korek w otwr kaduba przeznaczony dla trzpienia ustawczego wau korbowego. Zamontowa pokrywy doln i grn paska zbatego napdu rozrzdu. Zamontowa oson alternatora. Zaoy i wyregulowa nacig paska klinowego napdu alternatora (patrz opis w p. 12.2.2). Podczy przedni rur wylotow do kolektora wylotowego.

Rys. 3.26. Ustawienie rozrzdu (fot. RTA) 1 trzpie ustawczy wau rozrzdu, 2trzpie ustawczy pompy wtryskowej, 3trzpie ustawczy wau korbowego, 4rolka napinacza paska zbatego napdu rozrzdu

Sprawdzi i w razie potrzeby wyregulowa luz zaworw (patrz odpowiedni opis w p. 3.2.1). Zamontowa pokryw gowicy wraz z now uszczelk. Zamontowa filtr paliwa i podczy przewd doprowadzenia oleju napdowego z dwoma nowymi uszczelkami. Zamontowa do gowicy obudow termostatu wraz z now uszczelk i wspornikiem obudowy termostatu. Przykrci prowadnic wskanika poziomu oleju. Podczy do wtryskiwaczy przewody wtryskowe oraz przewody powrotu nadmiaru paliwa. Podczy zcza przewodw elektrycznych odczone przy zdejmowaniu gowicy. Podczy przewd podcinienia do pompy podcinienia oraz przewd spywu oleju z ukadu smarowania. Zamontowa kompletny filtr powietrza. Podczy do akumulatora przewd masy.

169

W samochodach wyposaonych w aparatur wtryskow CAV Rotodiesel odczy przewd doprowadzenia nadmiaru paliwa do filtru z pompy wtryskowej i wczy stacyjk (ustawi kluczyk w pooeniu M"). Pompowa paliwo rczn pomp do chwili, gdy paliwo wypywajce z odczonego przewodu bdzie pozbawione pcherzykw powietrza i wwczas podczy do pompy odczony przewd paliwa. Napeni i odpowietrzy ukad chodzenia (patrz opis w p. 3.2.7). Sprawdzi poziom cieczy chodzcej, uruchomi silnik i sprawdzi szczelno silnika.

3.2.3. Wymontowanie i zamontowanie zespou napdowego

WYMONTOWANIE ZESPOU NAPDOWEGO Uwaga. Przed rozpoczciem wymontowywania zespou napdowego naley wczy 4. bieg, aby podczas pniejszego zamontowywania umoliwi prawidowe wyregulowanie zewntrznego mechanizmu zmiany biegw. Odczy od akumulatora przewd masy. Odczy od kolektora dolotowego przewd doprowadzenia powietrza wraz z kompletnym filtrem powietrza. Oprni ukad chodzenia (patrz opis w p. 3.2.7). Odczy od silnika wszystkie elastyczne przewody ukadu chodzenia. Odczy link pedau przyspieszenia od dwigni pompy wtryskowej (wraz ze wspornikiem w pompie wtryskowej Bosch). Odczy od filtra paliwa przewody doprowadzenia paliwa ze zbiornika oraz powrotu nadmiaru paliwa z pompy wtryskowej. Zalepi otwory kocw przewodw paliwa. Odczy przewd podcinienia od pompy podcinienia. Rozczy przewody elektryczne: czujnika temperatury cieczy chodzcej, czujnika cinienia oleju, termowycznika wentylatora chodnicy, zasilania wiec arowych, elektrozaworu zatrzymania silnika i urzdzenia rozruchowego zimnego silnika (przy pompie wtryskowej), wcznika wiate cofania oraz alternatora. Odczy link napdu prdkociomierza od skrzynki przekadniowej. Odczy link sprzga od wideek wyczania sprzga. Podnie samochd za pomoc podnonika warsztatowego z koami zwisajcymi swobodnie i zdj koa. Odczy od skrzynki przekadniowej przewd czcy j z mas samochodu. Odczy przedni rur wylotow od kolektora wylotowego. Rozczy zcza przewodw elektrycznych rozrusznika. Odczy przewd masy od kaduba silnika. Odczy od skrzynki przekadniowej drek zmiany biegw oraz drek reakcyjny. Z kadej strony samochodu rozczy dolny przegub kulowy wahacza zawieszenia od zwrotnicy koa przedniego oraz co najmniej z jednej strony odczy kocwk drka kierowniczego od ramienia zwrotnicy koa. Odczy od skrzynki przekadniowej lew, a nastpnie praw po (patrz opis w p. 6.2.1). Podwiesi posie pod samochodem za pomoc mikkiego drutu. Wymontowa oson z tworzywa sztucznego pod praw podunic nadwozia. Umieci podnonik pod silnikiem i nieco unie silnik. Odczy wsporniki zawieszenia skrzynki przekadniowej od nadwozia. Odczy prawy wspornik zawieszenia silnika od nadwozia. Ostronie opuci zesp napdowy i wyj go od spodu samochodu. ZAMONTOWANIE ZESPOU NAPDOWEGO Zesp napdowy zamontowuje si w kolejnoci odwrotnej do opisanej podczas jego wymontowania. Podczas montau naley zwrci uwag na nastpujce zalecenia. Przestrzega waciwych momentw dokrcania pocze gwintowych. Zaoy nowe piercienie osadcze na czopy posi przed zamontowaniem ich do skrzynki przekadniowej. Po zamocowaniu do skrzynki przekadniowej drka reakcyjnego i podczeniu drka zmiany biegw nie dokrca ruby mocowania obejmy zaciskowej bez wyregulowania zewntrznego mechanizmu zmiany biegw (patrz opis w p. 5.2.3). Sprawdzi poziom oleju w silniku i skrzynce przekadniowej. Napeni i odpowietrzy ukad chodzenia (patrz opis w p. 3.2.7).

170

Sprawdzi szczelno zespou napdowego. Po uruchomieniu silnika sprawdzi i w razie potrzeby wyregulowa prdko obrotow biegu jaowego.

3.2.4. Rozkadanie silnika

Odczy skrzynk przekadniow od silnika. Wymontowa kolektor wylotowy. Zamocowa silnik do stojaka montaowego. Wymontowa rozrusznik wraz ze wspornikiem. Spuci olej z silnika. Wymontowa zesp oprawy oraz tarcz sprzga. Wymontowa koo zamachowe po odkrceniu rub jego mocowania. Poluzowa i zdj pasek napdu alternatora. Wymontowa gowic silnika (patrz opis w p. 3.2.2). Za pomoc przyrzdu specjalnego Ford 15-030A zablokowa koo zbate wau korbowego

Rys. 3.27. Zesp kaduba 1kadub, 2tylna pokrywa kaduba, 3tylny piercie uszczelniajcy wa korbowy, 4 korek spustu oleju, 5uszczelka miski olejowej, 6miska olejowa, 7zalepka otworu technologicznego, 8korek kanau oleju, 9 korek spustu cieczy chodzcej, 10 korek otworu kontrolnego trzpienia ustawczego wau korbowego

i odkrci rub mocowania koa pasowego wau korbowego, stanowicego jednoczenie tumik drga skrtnych, a nastpnie zdj koo pasowe z wau korbowego. Zdj z wau korbowego koo zbate napdu rozrzdu. Wymontowa pomp wtryskow (patrz opis w p. 3.2.1). Wymontowa alternator. Wymontowa filtr oleju. Wymontowa pomp oleju (patrz opis w p. 3.2.6). Zdj koo zbate z waka poredniego. Zdj pokryw waka poredniego. Odkrci dwie ruby mocowania pytki oporowej waka poredniego i wyj go. Wymontowa pomp cieczy chodzcej. Wymontowa misk olejow. Zdj koo zbate napdu pompy wtryskowej z wau korbowego. Wymontowa przedni pokryw kaduba. Wymontowa pokryw tylnego oyska wau korbowego. Wymontowa ssak pompy oleju wraz ze wspornikiem. Po oznakowaniu wymontowa pokrywy oysk korbowych wau korbowego. Po oznakowaniu wyj zespoy tokw z korbowodami. Oznakowa i wymontowa pokrywy oysk gwnych wau korbowego.

171

Wyj wa korbowy z kaduba silnika. Oznakowa i wyj panewki oysk gwnych oraz ppiercienie oporowe wau korbowego.

3.2.5. Naprawa i skadanie silnika

WERYFIKACJA CZCI Zaleca si staranne odtuszczenie wszystkich czci silnika i bardzo dokadne obejrzenie tych czci, ktre maj by ponownie uyte. Oczyszczenie kaduba i gowicy mona wykona atwiej i dokadniej odkrcajc korki kanaw oleju. Wszystkie uszczelki i piercienie uszczelniajce po kadym rozoeniu silnika bezwzgldnie naley wymieni. ruby mocowania pokryw oysk korbowych i pokryw oysk gwnych po rozoeniu silnika nie nadaj si do ponownego wykorzystania. Decyzja o naprawie lub wymianie zuytych czci powinna uwzgldnia graniczne ich wymiary, podane w rozdziale 3.1.

Rys. 3.28. Ukad tokowo-korbowy 1 wa korbowy, 2waek poredni, 3panewki gwne wau korbowego, 4 ppiercienie oporowe wau korbowego, 5 koo zbate wau korbowego, 6pokrywy oysk gwnych, 7 korbowd, 8 pokrywa korbowodu, 9panewki korbowe, 10tok, 11 piercienie toka, 12 piercie osadczy, 13sworze toka, 14tulejka gwki korbowodu

Sprawdzanie luzw w oyskach gwnych i korbowych Luz promieniowy Luz promieniowy w oyskach gwnych i korbowych okrela si na podstawie odksztacenia prcikw pomiarowych Plastigage" umieszczanych w tym celu w oysku.

172

Warunki stosowania prcikw pomiarowych Plastigage" Czopy wau korbowego i panewki musz by czyste i suche (bez ladw oleju). Podczas sprawdzania wa korbowy nie moe si obrci w oyskach. Pokrywy oysk gwnych musz da si zaoy bez uderzania. Punkt pomiarowy powinien by bliski pooenia wau korbowego w GMP toka. Sprawdzenie naley wykona oddzielnie dla kadego oyska. Sposb pomiaru Umieci panewki w gniazdach kaduba silnika i uoy na nich wa korbowy. Uwaga. Panewki oyska gwnego nr 1 (od strony napdu rozrzdu) s wsze ni panewki pozostaych oysk gwnych i obie maj rowek smarny. Panewki pozostaych oysk gwnych montowane w kadubie maj rowek smarny, za panewki montowane w pokrywach oysk gwnych nie maj rowka smarnego. Umieci prcik pomiarowy Plastigage" wzdu czopa gwnego wau.

Rys. 3.29. Pomiar szerokoci prcika Plastigage cinitego w oysku gwnym (fot. RTA)

Rys. 3.30. Widok ptpanewki pokrywy 1. oyska gwnego wau korbowego, ktra jest wsza od pozostaych i ma rowek smarowy (fot. RTA)

Zaoy w prawidowym pooeniu pokryw sprawdzanego oyska wraz z jej panewk; zaoy i dokrci waciwym momentem ruby pokrywy oyska. Zdj pokryw i jej panewk. Na podstawie szerokoci spaszczonego prcika Plastigage" odczyta na skali opakowania prcikw luz promieniowy w oysku gwnym. Zmierzy w opisany sposb luz w pozostaych oyskach gwnych. W razie potrzeby wymieni panewki oysk gwnych, aby zapewni waciwy luz promieniowy (patrz dane w rozdz. 3.1). Wyj wa korbowy. Sprawdzanie luzu osiowego Powlec obficie olejem silnikowym panewki oysk gwnych. Uoy panewki gwne w kadubie i zaoy wa korbowy. Zaoy ppiercienie oporowe wau korbowego do rodkowego oyska gwnego powierzchniami z rowkami smarowymi skierowanymi w stron ramienia wau korbowego (patrz rys. 3.31).

173

Zaoy panewki gwne pokryw i pokrywy oysk gwnych oraz dokrci ich ruby waciwym momentem (patrz rozdz. 3.1). Zamocowa czujnik zegarowy w uchwycie magnetycznym i oprze jego kocwk pomiarow o czoow powierzchni wau korbowego (patrz rys. 3.32). Za pomoc odpowiedniej dwigni przesuwa wa korbowy wzdu jego osi midzy skrajnymi pooeniami. Odczyta na wskaniku czujnika zegarowego luz osiowy wau. W razie uzyskania zbyt duej wartoci luzu osiowego wymieni ppiercienie oporowe wau korbowego na ppiercienie o wikszej gruboci.

Rys. 3.31. Zakadanie ppiercieni oporowych wau korbowego (fot. RTA)

Rys. 3.32. Pomiar luzu osiowego wau korbowego (fot. RTA)

Rys. 3.33. Rozmieszczenie oznacze identyfikacyjnych i montaowych zespou toka z korbowodem 1oznaczenie grupy selekcyjnej rednicy toka, 2 oznaczenie montaowe toka (strzaka powinna by skierowana w stron napdu rozrzdu), 3oznaczenie montaowe korbowodu (powierzchnia z liter,,F" powinna by skierowana w stron napdu rozrzdu), 4 oznaczenia montaowe numeru cylindra na korbowodzie, 5 oznaczenie grupy selekcyjnej dugoci korbowodu (rozstawu osi gwki i ba), 6oznaczenie grupy selekcyjnej masy korbowodu

Sprawdzanie piercieni tokw oraz luzu tokw w cylindrach Za pomoc specjalnych szczypiec zdj piercienie z tokw i zmierzy szczelinomierzem luz piercieni w rowkach tokw oraz luz w zamkach piercieni, czyli odlego kocw rozci piercieni woonych poziomo do cylindra (waciwe wartoci patrz rozdz. 3.1).

174

Za pomocspecjalnych szczypiec zaoy piercienie w rowki tokw, przestrzegajc waciwego pooenia piercienia wzgldem toka (strona piercienia z napisem TOP" powinna by skierowana do denka toka) oraz rozstawiajc zamki piercieni co 120. Zmierzy rednic cylindrw oraz tokw i okreli luz tokw w cylindrach. SKADANIE SILNIKA Umieci ppiercienie oporowe wau korbowego w rodkowym oysku gwnym, skierowujc ich rowki smarne do ramienia wau korbowego. Umieci dolne panewki oysk gwnych wau korbowego w ich gniazdach w kadubie silnika. Powlec olejem silnikowym czopy gwne wau korbowego oraz powierzchnie lizgowe panewek. Umieci wa korbowy w oyskach gwnych. Zaoy pokrywy oysk gwnych wraz z ich panewkami. Strzaki na pokrywach powinny by skierowane do przodu silnika (w stron napdu rozrzdu patrz rys. 3.34). Powlec olejem silnikowym gwint nowych rub mocowania pokryw oysk gwnych.

Rys. 3.34. Numeracja pokryw oysk gwnych i strzaki skierowane w stron napdu rozrzdu (fot. RTA)

Dokrci ruby mocowania pokryw oysk gwnych waciwym momentem (patrz rozdz. 3.1). Jeeli byy uprzednio zdjte, zaoy piercienie w rowki tokw stron z napisem TOP" skierowan do denek tokw. Rozsun zamki piercieni na obwodzie tokw co 120. Powlec olejem silnikowym gadzie cylindrw, toki i ich piercienie. Umieci panewki korbowe w bach korbowodw. Za pomoc specjalnej opaski montaowej wsun toki wraz z korbowodami i grnymi panewkami korbowymi od gry do cylindrw, zwracajc uwag na sposb oznakowania zespou (rys. 3.33): korbowd i jego pokrywa maj wybity z boku numer (4) cylindra, z ktrym wsppracuj (numerem 1" oznaczono cylinder od strony napdu rozrzdu); strzaka (2) na denku toka oraz litera F" (3) na powierzchni trzona korbowodu powinny by skierowane do przodu silnika (w stron napdu rozrzdu); oznaczenie literowe (5) na pokrywie dotyczy grupy selekcyjnej rozstawu osi gwki i ba korbowodu; stosuje si korbowody o czterech rozstawach osi gwki i ba, oznaczonych literami A", B", C" i D" (korbowody oznaczone liter A" s najkrtsze; umoliwia to zmniejszenie do minimum rnic wystawania tokw ponad grn paszczyzn kaduba; oznaczenie (6) grupy selekcyjnej masy korbowodu, umieszczone na pokrywie korbowodu, po przeciwnej stronie oznaczenia numeru cylindra; korbowody s podzielone na dwie grupy pod wzgldem ich masy i oznaczone napisami light" (lekki) i heavy" (ciki); cztery korbowody montowane w jednym silniku powinny nalee do tej samej grupy selekcyjnej pod wzgldem masy. Umieci panewki w pokrywach korbowodw. Powlec powierzchnie lizgowe panewek olejem silnikowym. Zaoy pokrywy korbowodw uwzgldniajc ich oznakowania. Powlec olejem gwint nowych rub mocowania korbowodw. Dokrci ruby korbowodw waciwym momentem (patrz rozdz. 3.1). Powlec olejem silnikowym piercie uszczelniajcy o przekroju koowym ssaka pompy oleju. Zamontowa ssak pompy oleju upewniajc si, e jego piercie uszczelniajcy znajduje si we waciwym miejscu. Zamontowa tyln pokryw kaduba (obsad tylnego piercienia uszczelniajcego wa korbowy) wraz z now uszczelk sigajc dolnej krawdzi kaduba silnika. Zamontowa nowy tylny piercie uszczelniajcy wa korbowy. W tym celu powlec olejem silnikowym czop wau korbowego i krawdzie piercienia uszczelniajcego, osadzi piercie uszczelniajcy na specjalnym prowadniku (Ford 21-011 E), obsadzi prowadnik z piercieniem uszczelniajcym tak, aby jego dwa otwory pokryy si z gwintowanymi otworami w konierzu wau korbowego i uderzeniami motka w prowadnik umoliwi przykrcenie prowadnika z piercieniem uszczelniajcym do konierza wau korbowego

175

za pomoc dwch rub M10 x 1 x 38. Dokrcajc ruby prowadnika doprowadzi do pooenia dokadnego przylegania prowadnika do wau, a nastpnie odkrci ruby prowadzce i zdj prowadnik.

Rys. 3.35. Rozmieszczenie miejsc na dolnej paszczynie kaduba powlekanych past uszczelniajc

Rys. 3.36. Sposb montau termostatu (fot. RTA)

Zamontowa przedni pokryw kaduba wyposaon w nowe uszczelki. Do rodkowania pokrywy wykorzysta specjalny przyrzd Ford 21-148 oraz rub mocowania koa pasowego wau korbowego. Powlec olejem przedni czop wau korbowego oraz przedni uszczelniacz wau korbowego. Za pomocspecjalnego przyrzdu Ford 21 -148 wcisn uszczelniacz w gniazdo do oporu. Wewntrz koa zbatego napdu rozrzdu wau korbowego umieci nowy piercie uszczelniajcy o przekroju okrgym. Zaoy koo zbate napdu pompy wtryskowej na wa korbowy, zwracajc uwag, aby wpust osadzony w czopie wau korbowego znalaz si w rowku koa zbatego. Powlec olejem silnikowym czopy waka poredniego, piercienie jego oysk tocznych w kadubie oraz pytk oporow. Zamontowa waek poredni wraz z jego pytk oporow w taki sposb, aby wybranie w pytce oporowej byo widoczne od przodu silnika. Nanie cienk warstw pasty uszczelniajcej we wskazanych strzakami na rysunku 3.35 miejscach, do ktrych przylega uszczelka miski olejowej. Zaoy misk olejow wyposaon w now uszczelk, zwracajc uwag na prawidowe uoenie uszczelki. Przykrci najpierw mocno rk cztery ruby w naroach miski olejowej; nastpnie wkrci i dokrci pozostae ruby waciwym momentem (patrz rozdz. 3.1) kolejno wzdu jednego oraz drugiego brzegu miski (wzdu osi wau korbowego), a na kocu waciwym momentem dokrci ruby w naroach miski olejowej. Zamontowa pomp cieczy chodzcej wyposaon w now uszczelk. Zamontowa now obudow uszczelniacza waka poredniego wraz z umieszczonym w niej piercieniem uszczelniajcym, tworzcym cao z obudow. Wla 10 cm3 oleju silnikowego do pompy oleju. Zamontowa do kaduba silnika pomp oleju wraz z now uszczelk. Powlec olejem silnikowym uszczelk filtru oleju i przykrci rk filtr oleju. Zamontowa gowic silnika (patrz opis w p. 3.2.2). Zamontowa alternator. Zamontowa koo zbate napdu wau rozrzdu na czop wau korbowego. Zamontowa koo pasowe wau korbowego. Zamontowa pomp wtryskow (patrz opis w p. 3.2.1). Zamontowa koo zamachowe (zaleca si uycie nowych rub mocowania). Zaoy i wyregulowa nacig paska napdu alternatora.

176

Zamontowa sprzgo (patrz opis w p. 4.2). Zamontowa rozrusznik wraz ze wspornikiem. Napeni silnik olejem. Podczy skrzynk przekadniow do silnika.

3.2.6. Ukad smarowania

WYMONTOWANIE l ZAMONTOWANIE POMPY OLEJU Odkrci filtr oleju. Odkrci cztery ruby mocowania pompy oleju do kaduba silnika. Wyj uszczelk spod obudowy pompy i wyrzuci j. Zaoy now uszczelk o przekroju koowym. Wla do nowej pompy oleju 10 cm3 oleju. Zamontowa pomp oleju do kaduba silnika. Zamontowa filtr oleju. SPRAWDZANIE CINIENIA OLEJU Odczy przewd elektryczny od czujnika cinienia oleju. Wykrci czujnik cinienia oleju. Wkrci na miejsce czujnika manometr do pomiaru cinienia oleju. Uruchomi silnik i nagrza go do normalnej temperatury pracy. Zmierzy cinienie oleju przy prdkoci obrotowej biegu jaowego oraz przy 2000obr/min silnika.

Rys. 3.37. Ukad smarownia 1 miska olejowa, 2 ssak pompy oleju, 3 uszczelka, 4pompa oleju, 5 pokrywa, 6zawr przelewowy, 7filtr oleju

Jeeli cinienie oleju jest niewaciwe, naley sprawdzi: zawr przelewowy (w obudowie pompy oleju); stopie zanieczyszczenia siatki ssaka pompy oleju; czy przewd doprowadzenia oleju do pompy nie jest dziurawy lub zaamany; czy pompa nie jest nadmiernie zuyta. Odczy manometr. Wkrci czujnik cinienia oleju. Podczy przewd elektryczny do czujnika cinienia oleju.

177

3.2.7. Ukad chodzenia

WYMONTOWANIE l ZAMONTOWANIE POMPY CIECZY CHODZCEJ Wymontowanie Odczy od akumulatora przewd masy. Oprni ukad chodzenia (patrz odpowiedni opis). Wymontowa pasek zbaty napdu wau rozrzdu (patrz odpowiedni opis w p. 3.2.2).

Rys. 3.38. Ukad chodzenia 1 chodnica, 2wentylator elektryczny, 3osona wentylatora, 4termowycznik wentylatora, 5elastyczne przewody cieczy chodzcej, 6zbiornik wyrwnawczy cieczy chodzcej, 7 przewody cieczy chodzcej do nagrzewnicy, 8wspornik chodnicy

Odkrci ruby mocowania dolnej pokrywy napdu rozrzdu. Wymontowa koo zbate waka poredniego. Wymontowa wewntrzn oson paska zbatego. Wymontowa napinacz paska zbatego napdu rozrzdu. Wykrci sworznie odlegociowe pompy cieczy chodzcej. Odczy od pompy elastyczny przewd ukadu chodzenia. Wymontowa pomp cieczy chodzcej. Zamontowanie Uwaga. Przy wymianie pompy cieczy chodzcej zaleca si zaoenie nowego paska zbatego.

178

Oczyci powierzchnie przylegania uszczelki na kadubie silnika i obudowie pompy cieczy chodzcej. Zaoy now uszczelk pompy cieczy chodzcej. Zaoy pomp cieczy chodzcej. Podczy do pompy elastyczny przewd ukadu chodzenia. Ustawi naprzeciw siebie biay znak na przewodzie cieczy chodzcej i odlany znak na krcu obudowy pompy cieczy chodzcej. Dokrci waciwym momentem ruby mocowania pompy cieczy chodzcej. Powlec rodkiem Loctite 242 gwint sworzni odlegociowych pompy cieczy chodzcej i wkrci sworznie odlegociowe w korpus pompy, nie dokrcajc ich zbyt mocno.

Rys. 3.39. Korek spustu cieczy chodzcej u podstawy chodnicy (fot. RTA)

Zamontowa wewntrzn oson paska zbatego. Zamontowa koo zbate waka poredniego. Zamontowa doln pokryw napdu rozrzdu. Zamontowa napinacz paska zbatego napdu wau rozrzdu. Zaoy spryn napinacza i wyregulowa napinacz tak, aby spryna bya maksymalnie napita. Zamontowa pasek zbaty napdu wau rozrzdu (patrz odpowiedni opis w p. 3.2.2). Podczy do akumulatora przewd masy. Napeni i odpowietrzy ukad chodzenia. Sprawdzi szczelno pocze. OPRNIANIE, NAPENIANIE l ODPOWIETRZANIE UKADU CHODZENIA Oprnianie Odczy od akumulatora przewd masy. Powoli odkrci korek zbiornika wyrwnawczego ukadu chodzenia. Ustawi pod chodnic odpowiednie naczynie do zebrania cieczy chodzcej. Odkrci korek spustu cieczy chodzcej umieszczony w chodnicy (rys. 3.39). Odkrci korek spustu cieczy chodzcej umieszczony w kadubie silnika (rys. 3.40) pod pomp podcinienia. Napenianie i odpowietrzanie Wkrci oba korki spustu cieczy chodzcej (w kadubie silnika i w chodnicy). Poluzowa odpowietrznik ukadu chodzenia umieszczony w grnym elastycznym przewodzie chodnicy (rys. 3.41). Napenia ukad przez wlew zbiornika wyrwnawczego, a ciecz chodzca zacznie wypywa spod odpowietrznika. Dokrci odpowietrznik.

179

Rys. 3.42. Ukad wylotowy 1uszczelki, 2 spryna, 3 przednia rura wylotowa z tumikiem przednim, 4rodkowa rura wylotowa z tumikiem rodkowym, 5tylna rura wylotowa z tumikiem tylnym, 6ozdobna nakadka rury wylotowej, 7 wieszaki elastyczne

Rys. 3.40. Korek spustu cieczy chodzcej z kaduba silnika (fot. RTA)

Rys. 3.41. Odpowietrznik ukadu chodzenia wskazany ostrzem wkrtaka (fot. RTA)

Napeni zbiornik wyrwnawczy cieczy chodzcej do poziomu Max" oznaczonego na zbiorniku. Uruchomi silnik. Napenia zbiornik wyrwnawczy a do ustabilizowania si poziomu maksymalnego na zbiorniku wyrwnawczym. Zakrci korek wlewu zbiornika wyrwnawczego. Sprawdzi szczelno ukadu chodzenia i wyczy silnik.

4 SPRZGO
180

4.1. CHARAKTERYSTYKA TECHNICZNA

Zastosowano jednotarczowe sprzgo suche sterowane mechanicznie za pomoc linki, z samoczynn regulacj skoku jaowego pedau. Zesp oprawy sprzga ma centralnspryn tarczow (talerzow). Tarcza cierna sprzga ma tumik drga skrtnych. Kulkowe oysko wyciskowe pracuje bez luzu, stale stykajc si ze spryn. Marka: silnik benzynowy 8-zaworowy 1,4dm3: Fichtel & Sachs; silnik benzynowy 8-zaworowy 1,6dm3: LUK; silniki benzynowe 16-zaworowe: brak danych; silnik wysokoprny 1,8 dm3: LUK. rednica zewntrzna tarczy: silnik benzynowy 8-zaworowy 1,4dm3: 190 mm; silnik benzynowy 8-zaworowy 1,6dm3: 220 mm; silniki benzynowe 16-zaworowe: brak danych; silnik wysokoprny 1,8dm3: 220 mm. Grubo okadzin ciernych: 3,20,1 mm. Marka i typ okadzin ciernych: Textar T 361/3. MOMENTY DOKRCANIA Mocowanie zespou oprawy do koa zamachowego: 25 do 34N-m. Mocowanie obudowy sprzga do kaduba silnika: 35 do 45 N-m. Mocowanie dwigni wyczania do wideek wyczania sprzga: 21 do 28 N-m.

4.2. OBSUGA l NAPRAWA

Uwaga. Luz mechanizmu wyczania sprzga jest kasowany samoczynnie i nie wymaga rcznej regulacji.

4.2.1. Wymiana tarczy sprzga lub zespou oprawy

WYMONTOWANIE Wymontowa skrzynk przekadniow z samochodu (patrz odpowiedni opis w p. 5.2.1 lub 6.2.1) albo wymontowa zesp napdowy z samochodu (patrz odpowiedni opis w p. 1.2.3; 2.2.3 lub 3.2.3) i odczy skrzynk przekadniow od silnika. Odkrci stopniowo (w kilku etapach) i rwnomiernie ruby mocowania zespou oprawy sprzga do koa zamachowego. Zdj zesp oprawy oraz tarcz sprzga. Oznaczy kierunek montau tarczy sprzga. ZAMONTOWANIE Usun z powierzchni koa zamachowego ewentualne lady smaru lub oleju (odtuci powierzchni ciern). Zaoy zesp oprawy i tarcz sprzga, rodkujc j za pomoc trzpienia o wymiarach podanych na rysunkach 4.5 lub 4.6, ktry/halerzu uprzednio osadzi w otworze koa zamachowego. Uwaga. Powierzchnia tarczy sprzga z napisem Flywheel side" lub Schwungradseite" (strona koa zamachowego) powinna by skierowana do koa zamachowego silnika.

181

Rys. 4.1. Zesp sprzga do silnikw benzynowych Ado silnikw 8-zaworowych, Bdo silnikw 16 - zaworowych 1 tarcza sprzga, 2zesp oprawy sprzga, 3oysko wyciskowe, 4koek zczny, 5 koek ustawczy, 6 grna pyta porednia, 7 dolna ptyta porednia, 8 pyta porednia, 9 tulejka rodkujca, 10obudowa sprzga, 11 wideki wyczania sprzga, 12 dwignia wyczania sprzga

182

Rys. 4.2. Mechanizm sterowania sprzga do silnikw benzynowych 1 peda sprzga, 2 nakadk pedau sprzga, 3 o pedaw, 4wspornik pedaw, 5wycinek zbaty i zapadka, 6spryna powrotna, 7linka sprzga

Rys. 4.3. Zesp sprzga do silnika wysokoprnego z mechanizmem sterowania 1tarcza sprzga, 2zesp oprawy sprzga, 3oysko wyciskowe, 4wideki wyczania sprzga, 5 pyta porednia, 6 wideki wyczania sprzga, 7obudowa sprzga, 8 linka sprzga, 9wspornik pedaw, 10o pedaw, 11 peda sprzga, 12wycinek zbaty i zapadka, 13nakadka pedau sprzga

Osadzi zesp oprawy sprzga na kokach rodkujcych, umieszczonych na obrzeu koa zamachowego. Dokrci stopniowo, rwnomiernie (na krzy) waciwym momentem ruby mocowania zespou oprawy sprzga. Wyj trzpie rodkujcy. Uwaga. Trzpie powinien da si wyj bez trudnoci. W przeciwnym razie naley poluzowa ruby mocowania zespou oprawy sprzga i powtrnie wyrodkowa zesp. Zamontowa skrzynk przekadniow do samochodu (patrz odpowiedni opis w p. 5.2.1 lub 6.2.1) albo podczy skrzynk przekadniow od silnika i zamontowa zesp napdowy do samochodu (patrz odpowiedni opis w p. 1.2.3; 2.2.3 lub 3.2.3).

Rys. 4.4. Wymontowanie zespou oprawy i tarczy sprzga

183

Rys. 4.5. Wymiary trzpienia do rodkowania tarczy sprzga do silnikw benzynowych Ado silnikw 8-zaworowych, B do silnikw 16-zaworowych

Rys. 4.6. Wymiary trzpienia do rodkowania tarczy sprzga do silnika wysokoprnego

4.2.2. Wymiana oyska wyciskowego

oysko wyciskowe naley wymieni w razie wymiany sprzga oraz w przypadku uszkodzenia oyska. Wy miana oyska wyciskowego sprzga nie przedstawia istotnych trudnoci, wymaga jednak uprzedniego wymontowania skrzynki przekadniowej (patrz odpowiedni opis w p. 5.2.1 lub 6.2.1) oraz wykrcenia ruby z dwigni wyczania sprzga.

4.2.3. Wymontowanie i zamontowanie linki sprzga

WYMONTOWANIE Odczy od akumulatora przewd masy. Odczy link od wideek wyciskowych sprzga, podcigajc peda sprzga do gry i odczepiajc koniec linki od dwigni wyczania za pomoc szczypiec. Wyj wykadzin podogi spod ng kierowcy. Odczy link od pedau sprzga, podnoszc peda sprzga w celu uatwienia uwolnienia linki od segmentu zbatego i obracajc do przodu segment zbaty. Wcign link do wntrza przedziau silnika. ZAMONTOWANIE Za pomoc podprki drewnianej podeprze peda sprzga tak, aby nastpio rozczenie si zapadki i segmentu zbatego. Od strony przedziau silnika wsun now link sprzga w szczelin midzy pedaem i mechanizmem samoczynnej regulacji luzu. Obrci segment zbaty do tyu i zaczepi koniec linki. Zaczepi drugi koniec linki do dwigni wyczania sprzga. Podczy do akumulatora przewd masy.

184

5 SKRZYNKA PRZEKADNIOWA PICIOBIEGOWA

5.1. CHARAKTERYSTYKA TECHNICZNA UWAGI WSTPNE
Przedstawiona w tym rozdziale mechaniczna pi-ciobiegowa skrzynka przekadniowa jest stosowana w samochodach wyposaonych w silniki benzynowe omiozaworowe 1,4 dm3 i 1,6 dm3, w silniki benzynowe szesnastozaworowe 1,6 dm3 i 1,8 dm3 (typu RDA oprcz wersji Escort XR3i) oraz w silnik wysokoprny 1,8 dm3. Skrzynka przekadniowa zawiera we wsplnej obudowie skrzynk biegw, przekadni gwn i mechanizm rnicowy. Jest usytuowana z tyu silnika i umieszczona wraz z nim poprzecznie do osi podunej pojazdu. Typ: BC-5. SKRZYNKA BIEGW Skrzynka biegw jest dwuwakowa i ma pi synchronizowanych biegw do jazdy do przodu oraz niesynchronizowany bieg wsteczny. Syn-chronizatory s umieszczone na waku gwnym. Zmiana biegw odbywa si za pomoc dwigni zamontowanej w pododze oraz drka zmiany biegw umieszczonego pod podog. PRZEOENIA

185

Samochody wyposaone w silniki benzynowe omiozaworowe ganikowe 1,4 dm3 (typu FUH) i 1,6dnf (typu LUK i LUJ) oraz 1,6drtf zasilane wielopunktowym wtryskiem paliwa (typu LJE i LJF), a take wyposaone w silniki benzynowe szesnastozaworowe 1,6dn? (typuL1E) i Irfdm3 (typu RDA oprcz wersji Escort XR3i)
Bieg Przeoenie biegu Przeoenie przekadni gwnej Przeoenie cakowite

1. 2. 3. 4. 5. Wsteczny

3,150 1,910 1,280 0,950 0,760 3,621

3,820

12,033 7,296 4,890 3,629 2,903 13,832

Samochody wyposaone w silniki benzynowe omiozaworowe 1,4 dm3 zasilane jednopunktowym wtryskiem paliwa (typu F6F i F6G) oprcz wersji Escort Clipper CLX (typ pojazdu ANL CE)
Bieg Przeoenie biegu Przeoenie przekadni gwnej Przeoenie cakowite

1. 2. 3. 4. 5. Wsteczny

3,580 2,040 1,320 0,950 0,760 3,621

4,060

14,535 8,282 5,359 3,857 3,086 14,701

Samochody Escort Clipper CLX wyposaone w silnik benzynowy omiozaworowy 1,4 dm3 (typu F6G) zasilany jednopunktowym wtryskiem paliwa (typ pojazdu ANL CE)
Bieg Przeoenie biegu Przeoenie przekadni gwnej Przeoenie cakowite

1. 2. 3. 4. 5. Wsteczny

3,150 1,910 1,280 0,950 0,760 3,621

4,060

12,789 7,755 5,197 3,857 3,086 14,701

Samochody wyposaone w silnik wysokoprny 1,8 dm3 (typu RTE)

Bieg Przeoenie biegu Przeoenie przekadni gwnej Przeoenie cakowite

1. 2. 3. 4. 5. Wsteczny

3,584 1,908 1,280 0,950 0,760 3,623

3,597

12,892 6,863 4,604 3,417 2,734 13,032

DANE REGULACYJNE Grubo piercieni osadczych na waku gwnym: synchronizatorw biegw 1.; 2.; 3.; 4. oraz wewntrznego piercienia oyska kulkowego: 1,52; 1,55; 1,58; 1,61 oraz 1,64 mm; synchronizatora 5. biegu: 1,48; 1,53 oraz 1,58 mm; zewntrznego piercienia oyska kulkowego: 1,89; 1,97 oraz 2,04 mm. Grubo piercieni osadczych na waku sprzgowym: zewntrznego piercienia oyska kulkowego: 1,89; 1,97 oraz 2,04 mm; tulei przesuwnej koa zbatego 5. biegu: 1,65; 1,70 oraz 1,75 mm. OLEJ PRZEKADNIOWY Ilo: 3,1 dm3. Rodzaj: olej przekadniowy EP SAE 80. Czsto obsugi: sprawdzanie poziomu co

186

20000 km, nie przewiduje si okresowej wymiany oleju. Poziom oleju: 2 do 3 mm poniej dolnej krawdzi otworu wlewu i kontroli poziomu. Uwaga. W skrzynce przekadniowej nie ma korka spustu oleju (patrz Uwagi wstpne" w rozdz. 5.2). MOMENTY DOKRCANIA Mocowanie obudowy sprzga do kaduba silnika: 35do45N-m. Mocowanie obudowy zespou k zbatych do obudowy sprzga: 21 do 27 N-m. Mocowanie pokrywy zespou 5. biegu do obudowy zespou k zbatych: 12 do 14 N-m. Mocowanie pokrywy obudowy sprzga: 34 do 46 N-m. Mocowanie drka reakcyjnego do obudowy zespou k zbatych: 40 do 50 N-m. ruba zaciskowa drka zmiany biegw: 14 do 17N-m. Mocowanie koa zbatego napdzanego przekadni gwnej: 98 do 128 N-m. Nakrtka kopakowa zatrzasku: 20 do 35 N-m. Mocowanie dwigni zmiany biegw do podogi: 6 do 8 N-m. Korek wlewu oleju: 23 do 30 N-m. Wcznik wiate cofania: 16 do 20 N-m. Mocowanie rygla wybieraka do obudowy: 18 do 23 N-m. Mocowanie rygla wybieraka do jego osi: 12 do 15N-m. Mocowanie wspornika do cznika metalowo-gu-mowego: 59 do 79 N-m.

5.2. OBSUGA l NAPRAWA

UWAGI WSTPNE Moliwe jest oddzielne wymontowanie skrzynki przekadniowej i jej wyjcie od spodu samochodu. Po zamontowaniu skrzynki przekadniowej jest konieczna regulacja mechanizmu zmiany biegw. Skrzynka przekadniowa nie ma korka spustu oleju. W celu oprnienia skrzynki przekadniowej z oleju naley odkrci nakrtki kopakowe (1 i 2, patrz rys. 5.3) mieszczce zatrzaski wewntrznego mechanizmu zmiany biegw.

5.2.1. Wymontowanie i zamontowanie skrzynki przekadniowej

WYMONTOWANIE Wczy 4. bieg. Odczy od akumulatora przewd masy. W samochodzie wyposaonym w silnik benzynowy 1,6 dm3 zasilany wtryskiem paliwa oraz w silnik wysokoprny 1,8 dm3 wymontowa kompletny filtr powietrza. Odczy link napdu prdkociomierza od skrzynki przekadniowej W niektrych wersjach samochodu rozczy zcze przewodw czujnika prdkoci obrotowej. Odczy link sprzga do dwigni wyczania sprzga. Wyj z wycicia podunicy nadwoziajDrze- wd odpowietrzania skrzynki przekadniowej. Odczy od skrzynki przekadniowej przewd masy. Odkrci dwie grne ruby mocowania skrzynki przekadniowej do kaduba silnika. Umieci podnonik pod silnikiem i unie nieco silnik. Odkrci dwie nakrtki mocowania tylnego lewego wspornika zawieszenia zespou napdowego.

187

Rys. 5. 1. Poczenia elementw zewntrznego mechanizmu zmiany biegw ze skrzynk przekadniow 1 drek zmiany biegw, 2drek reakcyjny, 3ruba zaciskowa, 4ruba stabilizatora Strzak wskazano podkadk

Rys. 5.2. Zesp obudowy skrzynki przekadniowej 1obudowa sprzga, 2wcznik wiate cofania, 3korek gwintowany, 4uszczelka obudowy sprzga, 5obudowa zespou k zbatych, 6 korek napeniania i kontroli poziomu oleju, 8koek ustawczy, 9uszczelka obudowy zespou k zbatych, 10 obudowa porednia, 11uszczelka obudowy poredniej, 12pokrywa zespou 5. biegu, 13magnes, 14zbnik napdu prdkociomierza, 15 piercie uszczelniajcy

Odkrci elementy mocowania przedniego lewego wspornika zawieszenia zespou napdowego. Podnie samochd i oprze na stojakach warsztatowych. Zdj przednie koa samochodu. Odczy zcze przewodw od wcznika wiate cofania. Odczy przewody elektryczne od rozrusznika. Wymontowa rozrusznik. W niektrych wersjach samochodu (silniki benzynowe omiozaworowe 1,4 i 1,6dm3) wymontowa dwa cigi zawieszenia zespou napdowego. Odkrci dwie ruby mocowania blaszanej obudowy sprzga. Odczy od skrzynki przekadniowej drek zmiany biegw i podwiesi go do nadwozia za pomoc mikkiego drutu. Odczy od skrzynki przekadniowej drek reakcyjny i podwiesi go do nadwozia za pomoc mikkiego drutu. Wykrci ruby zaciskowe dolnych sworzni kulowych wahaczy zawieszenia z obu stron samochodu. Odczy dolne sworznie kulowe wahaczy zawieszenia od zwrotnic po obu stronach samochodu. Wymontowa posie napdowe ze skrzynki przekadniowej (patrz opis w rozdz. 7.2) i podwiesi je do nadwozia za pomocmikkiego drutu.

188

Zalepi otwory w obudowie skrzynki biegw po wyjtych posiach, aby unikn wyciekw oleju albo wczeniej spuci olej ze skrzynki przekadniowej, odkrcajc kopakowe nakrtki (1 i 2, patrz rys. 5.3). Odkrci od nadwozia podpor skrzynki przekadniowej. Opuci jak najniej zesp napdowy. Odczy od skrzynki przekadniowej tylny wspornik jej mocowania. Wykrci dolne ruby mocowania skrzynki przekadniowej do silnika. Oddzieli skrzynk przekadniow od silnika i wyj j od spodu samochodu. ZAMONTOWANIE Kolejno czynnoci podczas zamontowania jest odwrotna do opisanej podczas jej wymontowania. Naley zwrci uwag na nastpujce czynnoci: prawidowe wyrodkowanie tarczy sprzga, jeli po odczeniu skrzynki wymontowywano sprzgo; stosowanie waciwych momentw dokrcania pocze gwintowych; waciwe rczne dosunicie skrzynki przekadniowej do silnika i ustawienie jej w pooeniu montau bez wykorzystywania do tego celu rub mocujcych; wyregulowanie mechanizmu zmiany biegw (patrz opis w p. 5.2.3); nalanie do skrzynki przekadniowej odpowiedniej iloci waciwego rodzaju oleju przekadniowego (jeli by spuszczany) lub uzupenienie jego iloci do waciwego poziomu; sprawdzenie szczelnoci skrzynki przekadniowej.

5.2.2. Naprawa skrzynki przekadniowej

ROZKADANIE SKRZYNKI PRZEKADNIOWEJ Zamocowa skrzynk przekadniow na stojaku warsztatowym. Jeli nie uczyniono tego wczeniej, oprni skrzynk z oleju, wypuszczajc olej przez otwory po wyjtych posiach napdowych lub odkrcajc kopakowe nakrtki (1 i 2, rys. 5.3) mieszczce zatrzaski wewntrznego mechanizmu zmiany biegw. Wymontowa wideki wyczania sprzga i oysko wyciskowe sprzga z wntrza obudowy sprzga. Jeli nie wykrcono ich wczeniej, wykrci dwie nakrtki kopakowe, mieszczce zatrzaski wewntrznego mechanizmu zmiany biegw (1 i 2, rys. 5.3), wyj rygle blokujce oraz ich spryny. Wymontowa pokryw zespou 5. biegu. Wymontowa wybierak 5. biegu po odkrceniu jednej ruby (1, rys. 5.4) jego mocowania. Zdj z waka gwnego piercie osadczy synchronizatora 5. biegu (rys. 5.5) oraz zdj zesp koa zbatego 5. biegu wraz z synchroniza- torem, widekami i osi wideek 5. biegu (rys. 5.7). Zdj z koca waka sprzgowego piercie osadczy koa zbatego 5. biegu. Za pomoc cigacza uniwersalnego lub specjalnego (Ford 16-035) zdj z waka sprzgowego koo zbate 5. biegu (rys. 5.8). Wymontowa poredni obudow skrzynki przekadniowej po odkrceniu dziewiciu rub jej mocowania (rys. 5.9). Zdj z wakw gwnego i sprzgowego piercienie osadcze ustalajce oyska. Odkrci czternacie rub mocowania obudowy zespou k zbatych i oddzieli j od obudowy sprzga, uderzajc motkiem z tworzywa sztucznego. W razie potrzeby mona lekko uderza w waki. Wyj ostronie magnes uwaajc aby go nie upuci, gdy jest kruchy i moe si rozbi. Zdj dwa piercienie osadcze (10, patrz rys. 5.26) z tulei prowadzcej przy widekach biegw 1 -2 i wycign tulej prowadzc.

189

Rys. 5.3. Kopakowe nakrtki (1) i (2) mieszczce zatrzaski wewntrznego mechanizmu zmiany biegw, suce take do oprniania skrzynki przekadniowej z oleju

Rys. 5.4. ruba (1) mocowania wybieraka 5. biegu

Rys. 5.5. Wyjmowanie sprystego piercienia osadczego synchronizatora 5. biegu

Rwnoczenie wyj waki sprzgowy i gwny wraz z widekami oraz koem porednim biegu wstecznego i jego osi (rys. 5.10). Wymontowa rygiel wewntrznego mechanizmu zmiany biegw. Wyj z obudowy mechanizm rnicowy.

190

Rys. 5.6. Zesp kot zbatych i wakw 1waek sprzgowy, 2waek gwny, 3koo zbate 1. biegu, 4 piercie synchronizatora 1. biegu, 5 koo zbate biegu wstecznego z tulej przesuwn synchronizatora biegw 1 2, 6 piasta synchronizatora biegw 1 2, 7 piercie synchronizatora 2. biegu, 8koo zbate 2. biegu, 9koo zbate 3. biegu, 10piercie synchronizatora 3. biegu, 11 tuleja przesuwna synchronizatora biegw 34, 12 piasta synchronizatora biegw 34, 13piercie synchronizatora 4. biegu, 14koo zbate 4. biegu, 15 koo zbate 5. biegu, 16piercie synchronizatora 5. biegu, 17tuleja przesuwna synchronizatora 5. biegu, 18 piasta synchronizatora 5. biegu, 19 pytka ustalajca synchronizatora 5. biegu, 20sprysty piercie osadczy synchronizatora 5. biegu, 21 sprysty piercie osadczy koa zbatego 5. biegu, 22 sprysty piercie osadczy oyska, 23oysko kulkowe, 24 oysko walcowe, 25 piercie uszczelniajcy o przekroju okrgym, 26 piercie uszczelniajcy waek sprzgowy, 27piercie uszczelniajcy o przekroju okrgym, 28o z koem porednim biegu wstecznego W czarnych kkach podano numery biegw poszczeglnych zazbie (AR bieg wsteczny)

Rys. 5.7. Wyjmowanie zespou koa zbatego z synchronizatorem, widekami i osi wideek 5. biegu

WYMONTOWANIE OYSK TOCZNYCH Wymontowa oyska walcowe waka gwnego (tylko w razie stwierdzenia ich uszkodzenia). W tym celu rozerwa koszyk z tworzywa sztucznego (rozdzielajcy waeczki). Wyj waeczki i wycign koszyk oyska. Wycign za pomoc szczypiec odrzutnik oleju. Za pomoc specjalnego przyrzdu (Ford 16-021) i cigacza udarowego (Ford 15-053) wyj z obudowy piercie zewntrzny oyska (patrz^rys. 5.17A). Wymontowane oysko nie nadaje si do ponownego zamontowania. Przy skadaniu naley zaoy nowe oysko walcowe waka gwnego i nowy odrzutnik oleju. Wypchn do tyu z obudowy sprzga piercie uszczelniajcy waek sprzgowy. Wyj z obudowy skrzynki przekadniowej piercie uszczelniajcy waek gwny. Wymontowa zewntrzny piercie oyska stokowego mechanizmu rnicowego z obudowy skrzynki przekadniowej.

191

Rys. 5.8. Wymontowanie koa zbatego 5. biegu z waka sprzgowego za pomoc cigacza uniwersalnego

Rys. 5.9. Rozmieszczenie rub mocowania obudowy poredniej

Rys. 5.10. Rwnoczesne wyjmowanie z obudowy sprzga wakw sprzgowego i gwnego oraz koa poredniego biegu wstecznego wraz z jego osi

192

Rys. 5.11. Zdejmowanie z waka gwnego piercienia osadczego (rys. lewy) oraz dwch ppiercieni ustalajcych koo zbate 2. biegu (rys. prawy)

Rys. 5.12. Oznaczenia pooenia tulei przesuwnej wzgldem piasty synchronizatora

ROZKADANIE WAKA GWNEGO Zamocowa waek gwny pionowo w imadle o szczkach osonitych mikk blach. Oprze waek koem zbatym napdzajcym przekadni gwnej. Wymontowa kolejno: piercie osadczy zabezpieczajcy oysko kulkowe na waku; oysko kulkowe za pomoc cigacza, po uprzednim wyjciu duego piercienia osadczego umieszczonego w rowku jego piercienia zewntrznego (zdjte oysko nie nadaje si do ponownego zamontowania); koo zbate 4. biegu; sprysty piercie osadczy z piasty synchronizatora biegw 3-4; piast i tulej przesuwn synchronizatora biegw 3-4 wraz z piercieniami tego synchronizatora; koo zbate 3. biegu; piercie osadczy i dwa ppiercienie ustalajce koo zbate 2. biegu (rys. 5.11); koo zbate 2. biegu; piercie osadczy z piasty synchronizatora biegw 1 -2; synchronizator biegw 1 -2 wraz z koem zbatym 1. biegu. ROZKADANIE WAKA SPRZGOWEGO Waek sprzgowy stanowi integraln cao z koami zbatymi. Mona wymieni tylko oyska toczne tego waka. Piercie oyska zdejmuje si z waka sprzgowego za pomoc uniwersalnego cigacza o dwch uchwytach. Od strony koa zbatego 4. biegu uchwyty cigacza zaczepia si o szeroki piercie osadczy umieszczony wczeniej w zewntrznym piercieniu oyska. ROZKADANIE MECHANIZMU RNICOWEGO Wyj z obudowy mechanizmu rnicowego koa koronowe ruchem wahadowym na zewntrz obudowy (rys. 5.13).

193

Wyj sprysty piercie osadczy osi satelitw (rys. 5.14), wyj o i zdj z niej satelity. Za pomoc uniwersalnego cigacza zdj z obudowy mechanizmu rnicowego oyska toczne (rys. 5.15) oraz koo napdu prdkociomierza. Wykrci ruby mocowania koa zbatego napdzanego przekadni gwnej do obudowy mechanizmu rnicowego. Zdj koo lekkimi uderzeniami motka z tworzywa sztucznego. Oznaczy kierunek montau zdjtego koa zbatego staowaniem od strony obudowy mechanizmu rnicowego. WERYFIKACJA CZCI Oczyci i sprawdzi wszystkie czci. Zwrci uwag na nastpujce zalecenia: waek sprzgowy jest wykonany razem z koami zbatymi jako cao; w razie zuycia lub uszkodzenia jednego z k zbatych naley wymieni cay ten waek; oyska toczne nadajce si do dalszego uycia naley przechowywa w kompletacji oryginalnej; w przypadku rozkadania synchronizatorw naley upewni si, czy wzajemne pooenie ich piast i tulei przesuwnych jest prawidowo oznakowane pirem elektroiskrowym (rys. 5.12) w razie niewystpowania tych oznacze naley oznaczy czci synchronizatora przed rozoeniem; piercienie synchronizatorw naley przechowywa razem z ich" koami zbatymi; do czyszczenia powierzchni przylegania uszczelek w obudowach ze stopu lekkiego nie uywa skrobakw ani materiaw ciernych; powierzchnie te mona czyci tylko szmatk zwilon rozpuszczalnikiem lub trjchloroetylenem. SKADANIE WAKA GWNEGO Powlec olejem przekadniowym waek gwny. Na waek gwny montowa kolejno: koo zbate 1. biegu stoek synchronizatora skierowany w stron przeciwn do koa zbatego napdzajcego przekadni gwnej; piast i tulej przesuwn synchronizatora biegw 1 -2 rowek wideek skierowany w stron koa zbatego 1. biegu; nowy piercie osadczy, koo zbate 2. biegu, dwa ppiercienie ustalajce (zwrci uwag na prawidowe umieszczenie ich kocw we wgbieniach waka) i zewntrzny piercie osadczy; koo zbate 3. biegu; piast i tulej przesuwn synchronizatora biegw 3-4 oraz nowy piercie osadczy; koo zbate 4. biegu, nowe oysko kulkowe (wciskane na prasie a do oporu) oraz piercie osadczy zabezpieczajcy oysko.

Rys. 5.13. Wyjmowanie k koronowych pfosi z obudowy mechanizmu rnicowego

Rys. 5.14. Wyjmowanie sprystego piercienia osadczego osi satelitw

194

Rys. 5.15. ciganie oyska z obudowy mechanizmu rnicowego

Rys. 5.16. Mechanizm rnicowy 1kosz satelitw, 2 piercienie uszczelniajce, 3piercienie zewntrzne oysk stokowych obudowy mechanizmu rnicowego, 4koo napdu prdkociomierza, 5obudowa mechanizmu rnicowego, 6podkadki, 7o satelitw, 8satelity, 9koa koronowe, 10piercienie osadcze

SKADANIE WAKA SPRZGOWEGO Waek sprzgowy stanowi integraln cao z koami zbatymi. Mona wymieni tylko oyska toczne tego waka. Przy zakadaniu oysk naley stosowa tuleje o odpowiednich wymiarach i wciska na prasie piercie wewntrzny oyska a do oporu. oysko z rowkiem na piercieniu zewntrznym naley umieci od strony koa zbatego 4. biegu (koo zbate o duej rednicy). SKADANIE MECHANIZMU RNICOWEGO Zamontowa koo rubowe napdu prdkociomierza, zwracajc uwag na prawidowe pooenie zaczepu linki; oyska mechanizmu rnicowego naley wciska za pomoc specjalnego przyrzdu Ford 15025A lub tulei o odpowiednich wymiarach. Zaoy na o satelity; umieci o w obudowie i zaoy piercienie osadcze. Wprowadzi koa koronowe posi przez wycicie w obudowie, rozsun je i umieci je na miejscu, zwracajc uwag na prawidowe ich ustawienie; w celu przytrzymania k koronowych umieci korek lub koek drewniany o rednicy 22 mm. Zaoy na obudow mechanizmu rnicowego koo zbate napdzane przekadni gwnej i przykrci je na krzy" nowymi rubami waciwym momentem.

195

ZAMONTOWANIE OYSK TOCZNYCH Umieci zewntrzny piercie prawego oyska stokowego w gniedzie obudowy i zabezpieczy go przez delikatne zapunktowanie.

Rys. 5.17. Wymiana oyska walcowego watka gwnego Awymontowanie, B zamontowanie

Zaoy do gniazda obudowy lewego piercienia zewntrznego oyska stokowego dwie podkadki spryste tak, aby ich wewntrzne krawdzie si stykay, a nastpnie zaoy zewntrzny piercie oyska stokowego i unieruchomi go przez delikatne zapunktowanie. Zamontowa w obudowie nowe piercienie uszczelniajce posie. Krawdzie uszczelniajce piercieni powinny by skierowane w stron wntrza skrzynki przekadniowej i powleczone przed zamontowaniem smarem. Zaoy na waek gwny nowy odrzutnik oleju, jeli wymontowywano oysko walcowe waka gwnego. Zamontowa oysko walcowe waka gwnego za pomoc specjalnego przyrzdu Ford 16-020 (rys. 5.17B), skierowujc odsdzenie piercienia ku doowi. Ostronie unieruchomi piercie oyska przez zapunktowanie. SKADANIE SKRZYNKI PRZEKADNIOWEJ Umieci w obudowie skrzynki przekadniowej obudow mechanizmu rnicowego z koem rubowym napdu prdkociomierza skierowanym do dou. Zamontowa rygiel wewntrznego mechanizmu zmiany biegw (rys. 5.18). Zaoy przesuwne koo zbate biegu wstecznego wraz z osi, wprowadzajc w rowek dwigni wczania biegw. Zamontowa jednoczenie waki sprzgowy i gwny, przesuwajc do gry koo przesuwne biegu wstecznego tak, aby znalazo si ponad koem zbatym 1. biegu. Dopilnowa prawidowego ustawienia dwigni wczania biegu wstecznego. Ustawi otwory wideek w jednej linii i zaoy tulej prowadzc. Zaoy piercienie osadcze wideek biegw 1 -2 na tulei prowadzcej. Umieci magnes w jego gniedzie i przyklei" go smarem, aby nie przemieci si podczas zakadania obudowy.

196

Rys. 5.18. Zakadanie rygla wewntrznego mechanizmu zmiany biegw

Rys. 5.19. Zamontowanie tulei prowadzcej wewntrznego mechanizmu zmiany biegw

Rys. 5.20. Zakadanie sprystego piercienia osadczego wideek na tulei prowadzcej

197

Rys. 5.21. Zakadanie obudowy zespou k zbatych na obudow sprzga

Zaoy now uszczelk na obudow sprzga i naoy na ni obudow zespou k zbatych. W razie potrzeby do osadzenia mona wykorzysta ^motek z tworzywa sztucznego. ruby mocowania obu czci obudowy dokrci stopniowo i na przemian waciwym momentem, zwracajc uwag na prawidowe rozmieszczenie poszczeglnych rub. Wybra z trzech dostpnych gruboci piercienie osadcze i zaoy takie, ktre w rowku zewntrznego piercienia oyska bd si mieci bez luzu. Monta piercieni mona uatwi unoszc wkrtakiem do gry waki skrzynki przekadniowej. Ustawi piercienie osadcze tak, aby ich przecicia nie zachodziy na miejsce pooenia uszczelki obudowy poredniej. Zaoy na obudow zespou k zbatych uszczelk oraz zamontowa obudow poredni. Pokry wielowypust waka sprzgowego oraz koo zbate 5. biegu specjaln past Ford SAM- 1C9107A. Uwaga. Znaki identyfikacyjne grupy selekcyjnej na odsdzeniu koa zbatego i na rednicy waka sprzgowego musz by tego samego koloru. Ogrza koo zbate 5. biegu do 180C (rys. 5.23). Do kontroli temperatury wykorzysta prciki termochromowe. Zamontowa koo zbate 5. biegu na waek sprzgowy. Zaoy na waek sprzgowy sprysty piercie osadczy na koo zbate 5. biegu za pomoc przyrzdu Ford 16-031 (rys. 5.24). Piercie ten wystpuje w trzech grubociach. Naley dobra piercie o gruboci umoliwiajcej jego osadzenie bez luzu w rowku koa. Zamontowa na waek gwny koo zbate 5. biegu wraz z synchronizatorem i widekami 5. biegu. Uwaga. Zatrzaski synchronizatora 5. biegu s przytrzymywane przez podkadk. Spryna powinna opiera si o zapadk synchronizatora i by unieruchomiona midzy podkadk a piast synchronizatora. Zaoy sprysty piercie osadczy o gruboci dokadnie odpowiadajcej szerokoci rowka (dostpne piercienie o 3 grubociach). Zaoy dwa rygle zatrzaskw, ich spryny oraz dokrci nakrtki kopakowe mieszczce te elementy. Gwint nakrtek uprzednio powlec past uszczelniajc. Zaoy wybierak 5. biegu i wyregulowa jego pooenie w nastpujcy sposb: obrci waek wczania 5. biegu do oporu zgodnie z kierunkiem ruchu wskazwek zegara, wcisn go do dou i przytrzyma w tym pooeniu; ustawi wybierak tak, aby zanik luz midzy palcem wybieraka i ryglem zatrzasku 5. biegu; dokrci rub zacisku wybieraka 5. biegu na waku wczania 5. biegu w tym pooeniu.

Rys. 5.22. Zamontowanie sprystych piercieni osadczych oysk wakw w obudowie Dostpne s piercienie osadcze oysk wakw o trzech grubociach

Rys. 5.23. Podgrzewanie koa zbatego 5. biegu do temperatury 180C przed zaoeniem na waek sprzgowy

198

Rys. 5.24. Zamontowanie sprystego piercienia osadczego koa zbatego 5. biegu na waku sprzgowym za pomoc przyrzdu Ford 16-031

Rys. 5.25. Regulacja ustawienia wybieraka 5. biegu

199

Rys. 5.26. Wewntrzny mechanizm zmiany biegw 1 osona ochronna, 2 uszczelka, 3drek zmiany biegw, 4tuleja oyska, 5osie, 6wspornik dwigni, 7 dwignia ktowa, 8 tulejka, 9 wideki biegw 1 2, 10 sprysty piercie osadczy, 11 wideki biegw 34, 12tuleja prowadzca, 13waek wczania 5. biegu, 14 o wideek 5. biegu, 15wideki 5. biegu, 16wybierakS. biegu, 17zalepka zatrzasku, 18rygiel, 19 zalepka zatrzasku, 20 i 21 rygle zatrzaskw, 22o dwigni wczania biegu wstecznego, 23dwignia wczania biegu wstecznego, 24waek wczania biegw, 25 dwignia, 26suwak

Zaoy now uszczelk i zamontowa pokryw zespou 5. biegu skrzynki przekadniowej. Sprawdzi, czy wszystkie biegi wczaj si prawidowo. Za pomoc przyrzdu Ford 16-018 zaoy piercienie uszczelniajce posi do otworw ich gniazd. Zamontowa wideki, dwigni wyczania i oysko wyciskowe sprzga. Napeni skrzynk przekadniow odpowiedni iloci waciwego oleju.

5.2.3. Wymontowanie i zamontowanie zewntrznego mechanizmu zmiany biegw

WYMONTOWANIE Wczy 4. bieg. Odkrci gak dwigni zmiany biegw i zdj oson ochronn. Ustawi samochd na podstawkach warsztatowych. Wymontowa rodkow rur wylotow. Odkrci rub zaciskow i odczy drek zmiany biegw od skrzynki przekadniowej. Odkrci cztery nakrtki mocowania wspornika obudowy zewntrznego mechanizmu zmiany biegw. Odczy drek reakcyjny od dwigni zmiany biegw i wymontowa cay zesp zewntrznego mechanizmu zmiany biegw, obracajc go w obu kierunkach i wysuwajc w kierunku poziomym. ZAMONTOWANIE l REGULACJA Wmontowa do samochodu cay zewntrzny mechanizm zmiany biegw nie dokrcajc nakrtek.

200

Pocign do gry za dwigni zmiany biegw zewntrzny mechanizm zmiany biegw i zamocowa go do podogi. Zaoy opask zaciskow osony ochronnej dwigni zmiany biegw i zamocowa oson ochronn. Przykrci dwigni zmiany biegw.

Rys. 5.27. Zewntrzny mechanizm zmiany biegw 1 gaka dwigni, 2osona ochronna, 3dwignia zmiany biegw, 4 wspornik, 5 pokrywa, 6 drek zmiany biegw, 7 drek reakcyjny, 8spryna powrotna

Rys. 5.28. Regulacja dwigni zmiany biegw za pomoc narzdzia specjalnego o rednicy 3,5 mm

Dokrci waciwym momentem rub drka reakcyjnego. Upewni si, e jest wczony 4. bieg. Unieruchomi dwigni zmiany biegw, wprowadzajc z lewej strony do wntrza obudowy pod dwigni prt o rednicy 3,5 mm (rys. 5.28). Wsun drek zmiany biegw na waek zmiany biegw skrzynki przekadniowej. Dokrci przy obudowie skrzynki przekadniowej rub zaciskow obejmy drka zmiany biegw. Usun prt z wntrza obudowy.

201

6 SKRZYNKA PRZEKADNIOWA MTX 75

6.1. CHARAKTERYSTYKA TECHNICZNA UWAGI WSTPNE
Przedstawiona w tym rozdziale mechaniczna pi-ciobiegowa skrzynka przekadniowa jest stosowana w samochodach wersji Escort XR3i wyposaonych w silnik benzynowy szesnastozaworowy 1,8 dm3 (typu RDA) oraz we wszystkich wersjach samochodu wyposaonych w silnik benzynowy szesnastozaworowy 1,8 dm3 (typu RQB). Skrzynka przekadniowa zawiera we wsplnej obudowie skrzynk biegw, przekadni gwn i mechanizm rnicowy. Jest usytuowana z tyu silnika i umieszczona wraz z nim poprzecznie do osi podunej pojazdu. SKRZYNKA BIEGW Skrzynka biegw jest dwuwakowa, ma pi biegw do jazdy do przodu oraz bieg wsteczny i jest cakowicie synchronizowana. Synchronizatory biegw 1 -2 oraz 5. i wstecznego s umieszczone na waku gwnym, za synchronizator biegw 3-4 jest umieszczony na waku sprzgowym. Zmiana biegw odbywa si za pomoc dwigni zamontowanej w pododze oraz drka zmiany biegw umieszczonego pod podog. Typ: MTX 75. Maksymalna wejciowa prdko obrotowa: 7000 obr/min. Maksymalny wejciowy moment obrotowy: 250 Nm. DANE REGULACYJNE Nacig wstpny oysk stokowych waka sprzgowego: 0,1 mm. Nacig wstpny oysk stokowych waka gwnego: 0,14 mm. Nacig wstpny oysk stokowych obudowy przekadni gwnej: 0,35 mm. Moment oporw obrotu waka sprzgowego w obudowie skrzynki: 1,5 N-m. Grubo podkadki zakadanej podczas pomiaru luzu osiowego: waka sprzgowego: 1 mm; waka gwnego: 1 mm; obudowy przekadni gwnej: 1,1 mm. PRZEOENIA
Przeoenie przekadni gwnej

Bieg

Przeoenie biegu

Przeoenie cakowite

1. 2. 3. 4. 5. Wsteczny

3,230 2,140 1,480 0,991 0,850 3,460

3,820

12,339 8,175 5,654 3,786 3,247 13,217

OLEJ PRZEKADNIOWY Ilo: 2,6 dm3. Rodzaj: olej przekadniowy EP SAE 80. Czsto obsugi: sprawdzanie poziomu co 20000 km, nie przewiduje si okresowej wymiany oleju. MOMENTY DOKRCANIA Mocowanie pokrywy wewntrznego mechanizmu zmiany biegw do obudowy zespou k zbatych: 9 do 12 N-m. Mocowanie obudowy sprzga do kaduba silnika: 35 do 45 N-m. Mocowanie obudowy zespou k zbatych do obudowy sprzga: 24 do 30 N-m. Mocowanie tulei prowadzeniaoyska wyciskowego sprzga: 8 do 10 N-m. Korek wlewu i kontroli poziomu oleju: 30 do 40 Nm. Mocowanie koa zbatego napdzanego przekadni gwnej: 75 do 90 N-m. Mocowanie palca wybieraka do waka: 20 do 26 N-m.

202

Mocowanie wcznika wiate cofania: 9 do 12N-m. Mocowanie rozrusznika do skrzynki przekadniowej: 35 do 45 N-m. Mocowanie przedniego wspornika zawieszenia do skrzynki przekadniowej: 49 do 61 N-m. Mocowanie dolnego tylnego wspornika zawieszenia do skrzynki przekadniowej: 58 do 79 N-m. Mocowanie grnego tylnego wspornika zawieszenia do skrzynki przekadniowej: 65 do 79 N-m. Mocowanie drka reakcyjnego do skrzynki przekadniowej: 20 do 26 N-m. Mocowanie wspornika wybieraka: 14 do 17 N-m.

6.2. OBSUGA l NAPRAWA

UWAGI WSTPNE Moliwe jest oddzielne wymontowanie skrzynki przekadniowej i jej wyjcie od spodu samochodu. Regulacja mechanizmu zmiany biegw wymaga zastosowania specjalnych przyrzdw Ford. Wymontowanie zewntrznych piercieni niektrych oysk tocznych wymaga zastosowania specjalnych cigaczy Ford. Skrzynka przekadniowa jest napeniona olejem na cay okres uytkowania. Przed rozkadaniem naley oprni skrzynk przekadniow z oleju przez otwr powstay po wymontowaniu jednej z posi.

6.2.1. Wymontowanie i zamontowanie skrzynki przekadniowej

WYMONTOWANIE Ustawi samochd na podnoniku obsugowo- naprawczym albo unie przd samochodu i ustawi na stojakach warsztatowych na wysokoci pozwalajcej na wyjcie skrzynki przekadniowej pod samochodem. Czynnoci wykonywane od gry samochodu Odczy od akumulatora przewd masy. Wymontowa obudow filtra powietrza i przewd doprowadzenia powietrza do filtra.

Rys. 6.1. Wymontowanie czopw przegubw wewntrznych posi Aprawej posi, B lewej posi

203

Rys. 6.2. Wymiary przyrzdu 16-057 do wymontowania wewntrznego przegubu lewej posi

Zdj z zespou przepustnicy zapink mocowania pancerza linki pedau przyspieszenia i odczy link od dwigni przepustnicy. Odczy link sprzga dwigni wyczania. Odczy wtyk od wcznika wiate cofania, odczy link napdu prdkociomierza oraz przewody od czujnika prdkoci pojazdu. Odkrci dwie grne ruby czce skrzynk przekadniow z silnikiem. Przewlec lin przez otwory uchwytw silnika, zaczepi j o hak wcignika i nieznacznie unie zesp napdowy. Odczy przewd masy od skrzynki przekadniowej. Czynnoci wykonywane pod samochodem cign obejm mocowania przewodu doprowadzenia powietrza do kolektora wylotowego. Odczy od skrzynki przekadniowej drek zmiany biegw i drek reakcyjny. W tym celu wykrci rub obejmy mocowania drka zmianybiegw oraz rub mocowania drka reakcyjnego. Wykrci dwie ruby mocowania do nadwozia cznika metalowo-gumowego wspornika zawieszenia przenoszcego moment reakcyjny. Wykrci z tylnego wspornika skrzynki przekadniowej ruby czce tylny cznik metalowo- gumowy ze wspornikiem. Wykrci ruby mocujce, a nastpnie odczy przeguby kulowe wahaczy od zwrotnic k z prawej i lewej strony samochodu. Wycign ze skrzynki przekadniowej praw po za pomoc dwigni opartej o przegub wewntrzny prawej posi lub uderzeniami motka w przegub wewntrzny prawej posi poprzez drewniany klocek, korzystajc z pomocy drugiej osoby, ktra powinna odciga po na zewntrz samochodu. Wprowadzi do wntrza obudowy mechanizmu rnicowego przez otwr po wymontowanej posi przyrzd Ford 16-057 (rys. 6.2) i uderzajc od gry wysun lew po (uwaga na wypyw oleju). Zalepi otwory w obudowie skrzynki po wymontowanych posiach. Odczy przewody elektryczne od rozrusznika, wykrci trzy ruby mocowania rozrusznika do obudowy sprzga i wyj rozrusznik. Odkrci trzy nakrtki mocowania wspornika tylnej podpory zawieszenia skrzynki przekadniowej i zdj ten wspornik. Wykrci dwie ruby mocowania do podunicy nadwozia cznika metalowo-gumowego przedniego wspornika zawieszenia skrzynki przekadniowej. Z pomoc wcignika warsztatowego opuci zesp napdowy i wymontowa wspornik przedniej podpory zawieszenia skrzynki przekadniowej. Wykrci sze pozostaych rub czcych silnik ze skrzynk przekadniow. Odczy skrzynk przekadniow od silnika i ostronie wyj j od spodu samochodu. ZAMONTOWANIE Zamontowa skrzynk przekadniow wykonujc czynnoci w kolejnoci odwrotnej do opisanej podczas jej wymontowania i stosujc waciwe momenty dokrcania pocze gwintowych (patrz rozdz. 6.1). Podczy do skrzynki przekadniowej drek reakcyjny i drek zmiany biegw bez dokrcania ruby jego obejmy zaciskowej. Wewntrz nadwozia zdj oson ochronn dwigni zmiany biegw. Pod samochodem sprawdzi poluzowanie obejmy zaciskowej (3, rys. 6.3) regulacji drka zmiany biegw. Ustawi wewntrzny mechanizm zmiany biegw w pooeniu neutralnym.

204

Rys. 6.3. Regulacja zewntrznego mechanizmu zmiany biegw Aprzy dwigni zmiany biegw, B przy skrzynce przekadniowej 1dwignia zmiany biegw, 2 przyrzd 16064, 3obejma zaciskowa drka zmiany biegw

Umieci specjalny przyrzd Ford 16-064 (2) na wsporniku u podstawy dwigni zmiany biegw. Wystp wspornika powinien trafi w wycicie przyrzdu. Unieruchomi to dwigni zmiany biegw. W tym pooeniu dokrci rub obejmy zaciskowej regulacji drka zmiany biegw. Wyj przyrzd specjalny. Sprawdzi dziaanie mechanizmu zmiany biegw. Zaoy oson ochronn dwigni zmiany biegw. Uzupeni ilo oleju w skrzynce przekadniowej do waciwego poziomu. Sprawdzi prawidowo dziaania prdkociomierza. Sprawdzi dziaanie wcznika wiate cofania.

6.2.2. Rozkadanie i skadanie skrzynki przekadniowej

ROZKADANIE SKRZYNKI PRZEKADNIOWEJ Zamocowa skrzynk przekadniow do odpowiedniego stojaka montaowego.

205

Rys. 6.4. Zesp obudowy skrzynki przekadniowej 1 tuleja prowadzenia oyska wyciskowego sprzga, 2obudowa sprzga, 3obudowa zespou k zbatych, 4pokrywa wewntrznego mechanizmu zmiany biegw

Rys. 6.5. Rozdzielanie obu czci obudowy skrzynki przekadniowej 1 dugie ruby czce Strzak wskazano jedno z trzech miejsc przewidzianych do rozdzielania obu czci obudowy

Ustawi wewntrzny mechanizm zmiany biegw w pooeniu neutralnym. Wymontowa kolejno: dwigni wyczania sprzga, oysko wyciskowe i wideki wyczania sprzga. Wymontowa tulej oyska wyciskowego sprzga. Wycign z obudowy skrzynki piercienie uszczelniajce posie oraz drek zmiany biegw. Wyj koek mocujcy i wymontowa koo zbate napdu prdkociomierza. Odkrci szesnacie rub czcych obudowy sprzga i zespou k zbatych (rys. 6.5). Rozdzieli obie czci obudowy za pomoc dwigni lub motka z tworzywa sztucznego. Zesp k zbatych pozostaje w obudowie sprzga. Wyj z obudowy osie wideek, mechanizm rnicowy oraz magnes. Wykrci sze rub i zdj pokryw wewntrznego mechanizmu zmiany biegw z wakiem wczania biegw. Wymontowa wideki biegw 1 -2. Odchyli wideki biegw 5. i wstecznego na bok i wyj wideki biegw 3-4. Wyj wideki biegw 5. i wstecznego. Wykrci rub mocowania sworznia kulowego i wyj drek zmiany biegw. Wyj piercie osadczy oraz zdj podkadk z osi koa zbatego poredniego biegu wstecznego. Odchyli ostronie waek sprzgowy i wyj koo zbate porednie biegu wstecznego. Wyj oysko igiekowe i podkadk oporow.

206

Wyj z obudowy waki sprzgowy i gwny. ROZKADANIE WAKA SPRZGOWEGO Za pomoc prasy wymontowa piercienie wewntrzne oysk stokowych (wraz z waeczkami) osadzone na obu kocach waka sprzgowego. Zdj sprysty piercie osadczy, a nastpnie wymontowa koo zbate 5. biegu i koo zbate 4. biegu wraz z oyskiem igiekowym oraz piercie synchronizatora 4. biegu. Wyj drugi sprysty piercie osadczy i wyj synchronizator biegw 3-4, piercie synchronizatora 3. biegu oraz koo zbate 3. biegu wraz z jego oyskiem igiekowym. ROZKADANIE WAKA GWNEGO Za pomoc prasy wymontowa piercie wewntrzny oyska stokowego od strony koa zbatego napdzajcego przekadni gwnej. Wyj sprysty piercie osadczy. Za pomoc cigacza dwuramiennego zaczepionego pod koem zbatym 1. biegu cign z waka koo zbate napdzajce przekadni gwnej wraz z koem zbatym 1. biegu (rys. 6.7). Zdj z waka oysko igiekowe koa zbatego 1. biegu i piercie synchronizatora 1. biegu. Wyj drugi sprysty piercie osadczy, synchronizator biegw 1 -2, piercie synchronizatora 2. biegu oraz koo zbate 2. biegu wraz z jego oyskiem igiekowym. Za pomocprasy cign z waka wewntrzny piercie drugiego oyska stokowego, podkadajc podpory pod koo zbate biegu wstecznego.

Rys. 6.6. Zesp kot zbatych i wakw skrzynki przekadniowej 1 oysko stokowe, 2waek sprzgowy, 3oysko igiekowe, 4 koo zbate 3. biegu, 5 synchronizator biegw 34, 6 koo zbate 4. biegu, 7 koo zbate 5. biegu, 8zbnik przekadni gwnej, 9koo zbate 1. biegu, 10synchronizator biegw 1 2, 11 koo zbate 2. biegu, 12 waek gwny, 13koo zbate 5. biegu, 14synchronizator biegw 5. i wstecznego, 15koo zbate biegu wstecznego, 16o koa zbatego poredniego biegu wstecznego, 17koo zbate porednie biegu wstecznego, 18 podkadka regulacyjna W czarnych kkach podano numery biegw poszczeglnych zazbie (AR bieg wsteczny)

207

Rys. 6.7. ciganie z waka gwnego koa zbatego 1. biegu oraz zbnika przekadni gwnej

Zdj z waka oysko igiekowe koa zbatego biegu wstecznego i piercie synchronizatora biegu wstecznego. Zdj z waka sprysty piercie osadczy,v a nastpnie wyj synchronizator biegw 5. i wstecznego, piercie synchronizatora 5. biegu, koo zbate 5. biegu wraz z jego oyskiem igiekowym. ROZKADANIE MECHANIZMU RNICOWEGO Wymontowa z obudowy mechanizmu rnicowego oba piercienie wewntrzne oysk stokowych (wraz z waeczkami) za pomoc przyrzdw Ford 15-050A, 15-026A-01 i 16-062 (rys. 6.8) lub za pomoc prasy.

Rys. 6.8. Wymontowanie oyska stokowego z piercieniem wewntrznym z obudowy mechanizmu rnicowego

Wymontowa z obudowy mechanizmu rnicowego koo zbate rubowe napdu prdkociomierza. Odkrci ruby mocujce i zdj z obudowy mechanizmu rnicowego koo zbate napdzane przekadni gwnej. WYMONTOWANIE ELEMENTW OSADZONYCH W OBUDOWACH Uwaga. Przy wyjmowaniu piercieni oysk tocznych osadzonych w obudowie zespou k zbatych naley wyj i zachowa podkadki regulacyjne luzu osiowego, umieszczone za tymi piercieniami.

208

Rys. 6.9. Wymontowanie z obudowy sprzga zewntrznego piercienia oyska stokowego waka sprzgowego za pomoc przyrzdw 15-048 i 15-048-01

Rys. 6.10. Wymontowanie z obudowy sprzga zewntrznego piercienia oyska stokowego obudowy mechanizmu rnicowego za pomoc przyrzdu 15-074

Rys. 6.11. Wymontowanie tulejki lizgowej waka wybieraka za pomoc trzpienia 21-103 Wymiary trzpienia podano na rys. 4.5B

Za pomocspecjalnego przyrzdu Ford 15-074 i motka wybi z obudowy oba zewntrzne piercienie oysk stokowych mechanizmu rnicowego oraz zewntrzny piercie oyska stokowego waka sprzgowego z obudowy sprzga (patrz rys. 6.10). Za pomoc specjalnych przyrzdw Ford 15- 048 oraz 15-048-01 wycign z obudowy zespou k zbatych dwa zewntrzne piercienie oysk stokowych wakw sprzgowego i gwnego, za z obudowy sprzga piercie zewntrzny oyska stokowego waka gwnego (rys. 6.9). Uwaga. Wspomniane piercienie trzech oysk s umieszczone w lepych otworach obudowy. Wymontowa podkadki regulacyjne umieszczone pod oyskami. Wykrci trzy ruby mocujce i wybi od wewntrz obudowy (przez klocek drewniany) o koa zbatego poredniego biegu wstecznego. Za pomoc trzpienia Ford 21-1 OSA wymontowa tulejk lizgow waka wybieraka (rys. 6.11). SKADANIE SKRZYNKI PRZEKADNIOWEJ Uwagi wstpne Wszystkie wyjte spryste piercienie osad- cze naley wymieni. Wymontowane i nadajce si do dalszego uytkowania oyska toczne naley przechowa zachowujc ich kompletacj (piercienie, waeczki stokowe). Wymontowane i nadajce si do dalszego uytkowania synchronizatory naley przechowa zachowujc ich kompletacj (piercienie, koa zbate). Skadanie waka sprzgowego Zamontowa kolejno na waek sprzgowy: oysko igiekowe (uprzednio zanurzone w oleju przekadniowym), koo zbate 3. biegu, piercie synchronizatora 3. biegu oraz synchronizator biegw 3-4 (odsdzenie piasty skierowa w stron koa zbatego 4. biegu).

209

Zaoy na waek nowy piercie osadczy. Naoy na waek piercie synchronizatora 4. biegu, ustawiajc jego trzy wystpy w jednej linii z wyciciami piasty synchronizatora biegw 3-4. Zaoy na waek drugie oysko igiekowe (uprzednio zanurzone w oleju przekadniowym), koo zbate 4. biegu i koo zbate 5. biegu (ktrego otwr piasty nasmarowano olejem przekadniowym). Odsdzenie koa zbatego 5. biegu naley skierowa w stron oyska. Zaoy na waek nowy sprysty piercie osadczy. Nagrza wewntrzne piercienie oysk stokowych (wraz z waeczkami) do temperatury 80C i wcisn je na oba koce waka sprzgowego pod pras z si 10 do 15 MN. Skadanie waka gwnego Zamontowa kolejno na waek gwny: oysko igiekowe (uprzednio zanurzone w oleju przekadniowym), koo zbate 2. biegu, piercie syn- chronizatora2. biegu, synchronizator biegw 1 -2 (odsdzenie piasty skierowa w stron koa zbatego 2. biegu rys. 6.12). Trzy wystpy piercienia synchronizatora 2. biegu powinny wej w odpowiednie wycicia piasty synchronizatora. Zaoy na waek nowy sprysty piercie osadczy. Zamontowa na waek piercie synchronizatora 1. biegu tak, aby jego wystpy weszy w wycicia piasty synchronizatora, a nastpnie zaoy oysko igiekowe (uprzednio zanurzone w oleju przekadniowym) oraz koo zbate 1. biegu. Zamontowa na waek koo zbate napdzajce przekadni gwnej. W wewntrznym wielowypucie tego koa zbatego jeden rowek jest szerszy. W zwizku z tym zamontowanie koa jest moliwe tylko w jednym pooeniu wzgldem waka gwnego.

Rys. 6.12. Sposb zakadania na watek gwny piasty synchronizatora biegw 1 2 1 szeroki konierz, 2 koo zbate 2. biegu

210

Rys. 6.13. Wewntrzny mechanizm zmiany biegw 1 uszczelka, 2tulejki, 3drek zmiany biegw, 4tulejka waka wybieraka, 5przegub kulowy, 6waek wybieraka, 7wspornik ustalenia pooenia wybieraka, 8 pytka prowadzca, 9 pokrywa wewntrznego mechanizmu zmiany biegw, 10wcznik wiate cofania, 11 wideki biegw 12, 12wideki biegw 34, 13wideki biegw 5. i wstecznego, 14osie wideek

Zaoy na waek drugi nowy sprysty piercie osadczy. Na drugi koniec waka gwnego naoy oysko igiekowe (uprzednio zanurzone w oleju przekadniowym), nastpnie koo zbate 5. biegu, piercie synchronizatora oraz synchronizator biegw 5. i wstecznego (rys. 6.18). Szeroki konierz piasty synchronizatora skierowa w stron koa zbatego 5. biegu i upewni si, e wycicia piasty s ustawione w jednej linii z trzema wystpami piercienia synchronizatora.

Rys. 6.14. Rozoony zesp waka sprzgowego

211

Rys. 6.15. Rozoony zesp waka gwnego

Rys. 6.16. Mechanizm rnicowy 1 czop przegubu wewntrznego ptosi, 2 sprysty piercie osadczy, 3piercie uszczelniajcy, 4podkadka regulacyjna, 5 oysko stokowe, 6koo napdu prdkociomierza, 7zbnik napdu prdkociomierza, 8 obudowa mechanizmu rnicowego, 9koo zbate przekadni gwnej

212

Rys. 6.17. Zamontowanie zbnika przekadni gwnej Naley zgra wycicie w piacie zbnika z wypustem na waku gwnym

Rys. 6.18. Sposb zakadania na waek gwny synchronizatora biegw 5. i wstecznego 1 szeroki konierz, 2 koo zbate 5. biegu

Zaoy kolejny nowy sprysty piercie osadczy. Zaoy na synchronizator piercie synchronizatora biegu wstecznego w taki sposb, aby jego trzy wystpy weszy w wycicia piasty synchronizatora. Zaoy na waek nastpne oysko igiekowe (uprzednio zanurzone w oleju przekadniowym), nastpnie koo zbate biegu wstecznego. Nagrza wewntrzne piercienie oysk stokowych (wraz z waeczkami) do temperatury 80C i wcisn je na oba koce waka sprzgowego pod pras z si 10 do 15 MN. Skadanie mechanizmu rnicowego Na obudow mechanizmu rnicowego zaoy koo napdzane przekadni gwnej i dokrci waciwym momentem ruby jego mocowania. Zamontowa koo zbate rubowe napdu prdkociomierza (wystpy ustalenia koa na obudowie powinny si znale od strony oyska). Za pomoc specjalnej tulei Ford 15-032 wcisn na obudow mechanizmu rnicowego wewntrzne piercienie oysk stokowych (wraz z waeczkami) pod naciskiem prasy 10 do 15 MN. Uwaga. Podczas wciskania drugiego oyska obudowa mechanizmu rnicowego nie moe by oparta o oysko wcinite wczeniej z drugiej strony, gdy grozi to zniszczeniem oyska. Zamontowanie elementw osadzonych w obudowach Obudowa zespou k zbatych

213

Zamontowa now tulejk lizgow waka wybieraka. Zaoy nowy uszczelniacz drka zmiany biegw. Nagrza obudow zespou k zbatych do temperatury 80 do 90C. Powlec past uszczelniajc w obudowie powierzchni oparcia osi koa zbatego poredniego biegu wstecznego. Umieci o koa zbatego poredniego biegu wstecznego na miejscu. Po ostygniciu do temperatury otoczenia dokrci ruby mocowania osi. Zamontowa pod pras za pomoc trzpienia Ford 15-036 zewntrzne piercienie oysk stokowych wakw sprzgowego i gwnego po ich uprzednim ochodzeniu do temperatury O do 8C oraz podgrzaniu obudowy zespou k zbatych do temperatury 80 do 90C. Nie wolno wbija piercieni w gniazda obudowy. Uwaga. Jeli nie trzeba regulowa nacigu wstpnego oysk stokowych wakw, naley zastosowa podkadki regulacyjne zdjte podczas rozkadania skrzynki przekadniowej. W przeciwnym razie naley zamontowa ppdkadki o nastpujcej gruboci: oyska wakw sprzgowego i gwnego: 1 mm; oyska obudowy mechanizmu rnicowego: 1,1 mm. Obudowa sprzga Nagrza obudow sprzga do temperatury 80 do 90C. Umieci w gniazdach zewntrznych piercieni oysk stokowych podkadki regulacyjne. Ochodzi do temperatury O do 8C zewntrzne piercienie oysk stokowych i za pomoc odpowiednich trzpieni (piercie oyska waka sprzgowego: trzpie Ford 14-010; piercie oyska waka gwnego: Ford 15-036; piercie oyska mechanizmu rnicowego: Ford 14-024) wcisn zewntrzne piercienie oysk stokowych na prasie. Nie wolno wbija piercieni oysk w gniazda obudowy. Regulacja nacigu wstpnego oysk stokowych wakw oraz mechanizmu rnicowego Wczy 4. bieg przesuwajc tulej przesuwn na waku sprzgowym. Uwaga. Wszystkie oyska powinny by czyste i suche. W razie potrzeby naley wymy i wysuszy take nowe oyska.

Rys. 6.19. Pomiar luzu osiowego waka sprzgowego A umieszczanie komparatora, B podnoszenie za pomoc dwigni waka sprzgowego

Zamontowa jednoczenie w obudowie zespou k zbatych waki sprzgowy i gwny. Umieci mechanizm rnicowy.

214

Poczy obie czci obudowy i dokrci waciwym momentem szesnacie rub czcych te czci obudowy. Ustawi wspornik Ford 16-059 czujnika zegarowego na paszczynie przylegania pokrywy wewntrznego mechanizmu zmiany biegw i dokrci wspornik trzema rubami mocowania tej pokrywy. Popychacz przyrzdu oprze o koo zbate 4. biegu (rys. 6.19B).

Rys. 6.20. Pomiar luzu osiowego waka gwnego

Rys. 6.21. Pomiar luzu osiowego obudowy mechanizmu rnicowego

Obrci 20 razy waek sprzgowy w prawo i w lewo, aby zapewni prawidowe ustawienie oysk. Umieci na kocu waka sprzgowego kocwk czujnika zegarowego zamocowanego w uchwycie magnetycznym (rys. 6.19A). Uywajc wkrtaka, wprowadzonego przez otwr wewntrznego mechanizmu zmiany biegw, jako dwigni, podnie waek sprzgowy (rys. 6.19B) i odczyta luz osiowy waka J" na czujniku zegarowym. Powtrzy trzykrotnie powyszy pomiar i okreli redni warto luzu. Obliczy grubo X" podkadki regulacji luzu osiowego, ktr naley zamontowa, za pomoc wzoru: X = J + 1,1 mm. Obrci 20 razy waek sprzgowy w prawo i w lewo, aby zapewni prawidowe uoenie si oysk. Umieci czujnik zegarowy we wsporniku Ford 16-059 przykrconym w miejscu mocowania pokrywy wewntrznego mechanizmu zmiany biegw (rys. 6.20) i wyzerowa czujnik.

215

Rys. 6.22. Zakadanie podkadek regulacyjnych w obudowie sprzga 1 zewntrzny piercie oyska stokowego, 2 podkadka regulacyjna

Za pomoc dwigni (np. wkrtaka) unie waek gwny i odczyta luz osiowy K" na czujniku. Wykona trzykrotnie powyszy pomiar i okreli redni warto luzu. Okreli grubo X" podkadki regulacji luzu osiowego, ktr naley zamontowa, za pomoc wzoru: X = K + 1,14 mm. Obrci 20 razy obudow mechanizmu rnicowego w prawo i w lewo, aby zapewni prawidowe uoenie si elementw oysk (obraca za pomoc waka sprzgowego). Przystawi do prawego czoa obudowy mechanizmu rnicowego kocwk czujnika zegarowego zamocowanego w uchwycie magnetycznym (rys. 6.21). Za pomoc przyrzdw Ford 21-024 oraz 21- 024-02 podnie obudow mechanizmu rnicowego i odczyta luz osiowy L" na czujniku. Okreli grubo ,,X" podkadki regulacji luzu osiowego, ktr naley zamontowa, za pomoc wzoru: X = L + 1,45 mm. Usun przyrzdy pomiarowe. Przesun tulej synchronizatora biegw 3-4 do pooenia neutralnego. Zdj obudow sprzga i wymontowa zewntrzne piercienie oysk stokowych. Wyj podkadki regulacyjne i zaoy nowe o obliczonej gruboci (rys. 6.22). Zamontowa ponownie zewntrzne piercienie oysk stokowych w sposb podany poprzednio. Dalsze czynnoci skadania skrzynki przekadniowej Powlec powierzchnie wszystkich oysk olejem przekadniowym.

Rys. 6.23. Zamontowanie pokrywy wewntrznego mechanizmu zmiany biegw z wakiem wybieraka 1 drek zmiany biegw, 2 pokrywa z wakiem wybieraka, 3 przegub kulowy poczenia drka zmiany biegw z wakiem wybieraka

216

Rys. 6.24. Zamontowanie elementw w obudowie zespou k zbatych 1 waek sprzgowy, 2waek gwny, 3oysko stokowe obudowy mechanizmu rnicowego, 4osie wideek, 5 magnes

Rys. 6.25. Tuleja prowadzenia oyska wyciskowego sprzga piercie uszczelniajcy o przekroju okrgym, piercie uszczelniajcy waek sprzgowy

Rys. 6.26. Wymiary przyrzdu 16-020 do montau piercienia uszczelniajcego czop przegubu wewntrznego w gniedzie obudowy

Rys. 6.27. Pomiar momentu oporw obrotu waka sprzgowego (skrzynka rozoona)

Zamontowa jednoczenie waki sprzgowy i gwny. Zaoy na o koa zbatego poredniego biegu wstecznego kolejno: podkadk oporow, oysko igiekowe, koo zbate porednie biegu wstecznego (przy tej czynnoci odsun poziomo na bok waek sprzgowy), kolejn podkadk oporow i piercie osadczy. Zamontowa na tulejach przesuwnych wideki biegw: 5. i wstecznego, 3-4 oraz 1 -2. Wsun w otwory wideek ich osie.

217

Zamontowa drek zmiany biegw i zamocowa na jego kocu sworze kulowy. Powlec past uszczelniajc powierzchni przylegania pokrywy wewntrznego mechanizmu zmiany biegw, zamontowa pokryw wraz z wakiem wybieraka, czc obie czci przegubu kulowego (3, rys. 6.23). Dokrci sze rub mocowania pokrywy waciwym momentem. Woy magnes na miejsce. Powlec powierzchnie przylegania obudowy sprzga i obudowy zespou k zbatych past uszczelniajc, zamontowa obudow mechanizmu rnicowego do obudowy zespou k zbatych (rys. 6.24) i dokrci waciwym momentem szesnacie rub mocowania obu czci obudowy.

Rys. 6.28. Zewntrzny mechanizm zmiany biegw 1gaka dwigni zmiany biegw, 2 uchwyt blokady wczenia biegu wstecznego, 3 osona ochronna, 4grna cz sworznia kulowego, 5 dwignia zmiany biegw, 6dolna cz sworznia kulowego ze wspornikiem, 7przegub czcy, 8koek blokady wczenia biegu wstecznego, 9 pokrywa, 10drek zmiany biegw, 11obejma zaciskowa do regulacji, 12 drek reakcyjny

Zamontowa tulej prowadzenia oyska wyciskowego sprzga zaopatrzon w nowy piercie uszczelniajcy oraz nowy piercie uszczelniajcy o przekroju koowym. Zmierzy dynamometrem moment oporw obrotu waka sprzgowego (rys. 6.27). Nie moe on przekracza 1,5N-m. Jeeli jest wikszy, naley ustali przyczyn i w razie potrzeby przeprowadzi odpowiedni regulacj. Zamontowa waek z koem napdu prdkociomierza. Za pomoc specjalnego trzpienia Ford 16-020 zamontowa dwa nowe piercienie uszczelniajce czopy przegubw wewntrznych posi w gniedzie obudowy. Zamontowa oysko wyciskowe, wideki wyczania sprzga. Przed montaem powlec powierzchnie tarcia smarem z dwusiarczkiem molibdenu. Zamontowa dwigni wyczania sprzga. Zdj skrzynk przekadniow ze stojaka montaowego. Zamontowa do obudowy wsporniki podpr zawieszenia skrzynki przekadniowej.

218

7 POOSIE NAPDOWE
7.1. CHARAKTERYSTYKA TECHNICZNA
Napd na koa przednie jest przenoszony przez dwie ptosie o niejednakowej dugoci, majce na kadym kocu zamontowane przeguby rwno-biene. Po prawa jest dusza. Na lewej posi jest zamontowana masa wyrwnowaajca, stanowica tumik drga skrtnych. Przeguby wewntrzne maj czopy wielowypus-towe wkadane w otwory k koronowych mechanizmu rnicowego. Przeguby zewntrzne maj czopy wielowypustopwe wkadane w otwory piast k przednich. MOMENTY DOKRCANIA Nakrtka czopa piasty koa przedniego: nakrtka M20: 205 do 235 N-m; nakrtka M22: 220 do 250 N-m. Nakrtki mocowania k: 70 do 100 N-m.

7.2. OBSUGA l NAPRAWA

UWAGI WSTPNE Posie s zamocowane w otworach k koronowych mechanizmu rnicowego za pomoc sprystych piercieni osadczych. Wyjcie posi wymaga uycia znacznej siy. Producent zaleca wymian posi co 80 000 km przebiegu samochodu.

7.2.1. Wymontowanie i zamontowanie posi

WYMONTOWANIE Zdj koa przednie. Odbezpieczy nakrtki mocowania posi do piast. Unieruchomi koa przednie naciskajc na peda hamulca i odkrci nakrtki mocowania posi. W samochodach wyposaonych w mechaniczn skrzynk przekadniow piciobiegow inn ni skrzynka typu MTX 75 oprni skrzynk przekadniow z oleju. Z powodu braku korka spustowego olej usuwa si po odkrceniu nakrtek kopakowych (1 i 2, patrz rys. 5.3), ktre po zakoczeniu spywania oleju naley wkrci na miejsce. Natomiast w samochodach wyposaonych w skrzynk przekadniow typu MTX 75 olej mona spuci dopiero po wymontowaniu jednej z posi. Wykrci z kadej strony samochodu po dwie ruby mocowania zacisku hamulca do zwrotnicy koa i podwiesi zaciski we wnkach k przednich za pomoc mikkiego drutu. Z kadej strony samochodu wyj zawleczk i wykrci nakrtk koronow sworznia kulowego kocwki drka kierowniczego. Z kadej strony samochodu odczy sworze kulowy kocwki drka kierowniczego od zwrotnicy koa za pomoc uniwersalnego cigacza. Odkrci i wyj rub zaciskow obejmy mocowania sworznia kulowego wahacza do zwrotnicy koa. Wymontowa posie z obudowy skrzynki przekadniowej postpujc w nastpujcy sposb: wprowadzi dwigni midzy obudow skrzynki przekadniowej i przegub wewntrzny posi; wyj po ze skrzynki przekadniowej, podwaajc przegub wewntrzny dwigni. Wyj posie z piast k, odchylajc na zewntrz zesp kolumny zawieszenia ze zwrotnic. Uwaga. Moe okaza si konieczne uycie specjalnego cigacza do posi, aby wymontowa po z piasty koa. ZAMONTOWANIE Zamontowa jedn po w piacie koa po uprzednim posmarowaniu jej wielowypustu. Przykrci lekko nakrtk piasty koa. Zaoy nowy piercie rozprny na^czop wielowypustowy wewntrznego przegubu posi i wsun po w otwr koa koronowego mechanizmu rnicowego gboko, a do wyczucia rozprenia si piercienia na czopie wewntrznego przegubu. W razie potrzeby mona wywiera nacisk na szew spawalniczy pooony na przegubie wewntrznym posi.

219

Powtrzy podane czynnoci w odniesieniu do drugiej posi napdowej. Z kadej strony samochodu zamontowa swo- rze kulowy wahacza w zwrotnicy koa i wkrci rub zaciskow (szecioktny eb ruby od tylnej strony zwrotnicy). Z kadej strony samochodu zamontowa swo- rze kulowy kocwki drka kierowniczego w zwrotnicy, przykrci now nakrtk sworze kulowy kocwki drka kierowniczego i zabezpieczy nakrtk now zawleczk. Z kadej strony samochodu zamontowa zacisk hamulca do zwrotnicy koa. Napeni skrzynk przekadniow do wymaganego poziomu waciwym rodzajem oleju.

Rys. 7.1. Potasie napdowe Apo prawa, B po lewa 1 po, 2 osona ochronna przegubu, 3przegub trjramienny, 4 przegub kulowy, 5masa wyrwnowaajca (tumik drga), 6 sprysty piercie osadczy, 7opaska mocowania osony

Rys. 7.2. Wyjmowanie przegubu wewntrznego posi ze skrzynki przekadniowej

220

Rys. 7.3. Zamontowanie przegubu wewntrznego posi w skrzynce przekadniowej Strzak wskazano piercie rozprny

Dokrci nakrtki mocowania czopw piast k waciwym momentem i zabezpieczy je przed odkrceniem. Zaoy koa przednie i dokrci nakrtki ich mocowania waciwym momentem.

7.2.2. Wymiana oson przegubw

WYMIANA OSONY PRZEGUBU ZEWNTRZNEGO Podnie przd samochodu i zdj koa przednie. Wyj zawleczk i odkrci nakrtk sworznia kulowego kocwki drka kierowniczego. Za pomoc uniwersalnego cigacza wymontowa sworze kulowy kocwki drka kierowniczego ze zwrotnicy koa. Wykrci rub zaciskow sworznia kulowego wahacza i wymontowa sworze kulowy wahacza ze zwrotnicy koa. Zdj opaski mocowania osony ochronnej przegubu zewntrznego. Przeci i zdj zuyt oson ochronn. Zdj piercie osadczy przegubu zewntrznego. Wycign po z przegubu zewntrznego. Starannie wymy wszystkie czci. Usun lady smaru. Zaoy now oson ochronn przegubu zewntrznego na po. Zaoy piercie osadczy w jego rowek w przegubie zewntrznym. Wsun po do przegubu i wepchn j a do wyczucia rozprenia si piercienia osadczego w jego rowku w przegubie. Napeni przegub smarem, ustawi oson ochronn i zamocowa j nowymi opaskami mocowania. Zamontowa sworze kulowy wahacza do zwrotnicy koa i dokrci rub zaciskow tego sworznia. Zamontowa sworze kulowy kocwki drka kierowniczego do zwrotnicy koa; dokrci go now nakrtk i zabezpieczy now zawleczk. Zaoy koa i opuci przd samochodu. WYMIANA OSONY PRZEGUBU WEWNTRZNEGO Podnie przd samochodu i zdj koa przednie. Wyj zawleczk i odkrci nakrtk sworznia kulowego kocwki drka kierowniczego. Za pomoc uniwersalnego cigacza wymontowa sworze kulowy kocwki drka kierowniczego ze zwrotnicy koa. Wykrci rub zaciskow sworznia kulowego wahacza i wymontowa sworze kulowy wahacza ze zwrotnicy koa.

221

Rys. 7.4. Zamontowanie czopa posi w piacie koa za pomoc przyrzdu 14-041

Rys. 7.5. Przekrj piasty koa przedniego 1 piasta koa, 2 zwrotnica koa, 3 przegub kulowy, 4osona ochronna przegubu, 5 sprysty piercie osadczy, 6osona, 8oysko piasty koa, 8wielowypust czopa przegubu

Zdj opaski mocowania osony ochronnej przegubu wewntrznego. Przeci i zdj zuyt oson ochronn. Wycign po z obudowy przegubu wewntrznego. Zdj z posi piercie osadczy i zdj przegub wewntrzny. Oczyci starannie wszystkie czci i usun dokadnie resztki smaru. Zaoy now oson ochronn przegubu wewntrznego na po. Zamontowa przegub wewntrzny na po. Zaoy nowy piercie osadczy w rowku posi. Zamontowa po w obudowie przegubu wewntrznego. Napeni przegub smarem, ustawi oson ochronn i zamocowa j nowymi opaskami mocowania. Zamontowa sworze kulowy wahacza do zwrotnicy koa i dokrci rub zaciskow tego sworznia. Zamontowa sworze kulowy kocwki drka kierowniczego do zwrotnicy koa, dokrci go now nakrtk i zabezpieczy now zawleczk. Zaoy koa przednie i opuci przd samochodu.

8 UKAD KIEROWNICZY
8.1. CHARAKTERYSTYKA TECHNICZNA
W ukadzie kierowniczym zastosowano zbatko-wprzekadni kierownicz zamocowan do ramy pomocniczej. Przeoenie przekadni kierowniczej jest zmienne: mae w pobliu pooenia rodkowego, za

222

due w pobliu skrajnych pooe. Dwuczciowy wa kierownicy ma dwa przeguby krzyakowe i oson pochaniajc energi w razie zgniecenia (tzw. bezpieczna kolumna kierownicy). Pooenie koa kierownicy moe by regulowane we wszystkich wersjach oprcz C" i CL". W niektrych wersjach wystpuje hydrauliczne wspomaganie ukadu kierowniczego, zawierajce opatkow pomp wspomagania, obrotowy zawr rozdzielczy oraz siownik hydrauliczny wbudowany w przekadni kierownicz. Liczba obrotw koa kierownicy od oporu do oporu: przekadnia bez wspomagania: 4,6; przekadnia ze wspomaganiem: 3,63. rednica zawracania: wszystkie modele oprcz Escort Van: 10,5 m; model Escort Van: 10,8 m. Regulacja luzu przekadni zbatkowej: przekadnia bez wspomagania: popychacz i korek gwintowy; przekadnia ze wspomaganiem: podkadki o zmiennej gruboci. Moment oporu obrotu zbnika przekadni: 1,35 do 1,70 N-m. PASEK NAPDU POMPY WSPOMAGANIA Marka: Motorcraft. Nacig (na zimno): pasek nowy: 350 do 450 N; pasek uywany (po co najmniej 10 min pracy): 250 do 350 N. OLEJ W UKADZIE ZE WSPOMAGANIEM Rodzaj: olej Ford ESPM-2C-166H. Czsto obsugi: sprawdzanie poziomu po 2500 km, nastpnie co 20 000 km, nie wymaga si okresowej wymiany oleju. MOMENTY DOKRCANIA Oba typy ukadu kierowniczego Mocowanie obudowy przekadni kierowniczej do ramy pomocniczej: 70 do 97 N-m. Mocowanie poczenia przegubowego zbnika przekadni do wau kierownicy: 45 do 56 N-m. Nakrtka mocowania koa kierownicy do wau kierownicy: 45 do 55 N-m. Nakrtka mocowania obudowy wau kierownicy: 10 do 14N-m. Przeciwnakrtka kocwki drka kierowniczego: 57 do 68 N-m. Mocowanie drka kierowniczego do zbatki przekadni kierowniczej: 68 do 90 N-m. Korek gwintowany do obudowy przekadni: 4 do 5 N-m i odkrci o 60 do 70. Sworze kulowy kocwki drka kierowniczego do zwrotnicy koa: 25 do 30 N-m. Ukad ze wspomaganiem hydraulicznym ruba zaciskowa poczenia wau kierownicy: 16 do 20N-m. Dolna nakrtka zbnika przekadni: 37 do 47 N-m. Mocowanie przewodu doprowadzenia oleju do pompy: 26 do 31 N-m. Mocowanie pompy hydraulicznej: 21 do 28 N-m. Nakrtka mocowania napinacza paska napdu pompy wspomagania: 8 N-m. Czujnik cinienia wspomagania: 7 do 14 N-m.

8.2. OBSUGA l NAPRAWA 8.2.1. Wymontowanie i zamontowanie przekadni kierowniczej

Uwaga. Wymontowanie przekadni kierowniczej wymaga uprzedniego opuszczenia ramy pomocniczej po podparciu zespou napdowego podnonikiem

223

warsztatowym.

Rys. 8.1. Ukad kierowniczy Abez regulacji wysokoci pooenia kierownicy, Bz regulacj wysokoci pooenia kierownicy, C bez wspomagania, D ze wspomaganiem hydraulicznym 1 odksztacalna obudowa wau kierownicy, 2wspornik obudowy wau, 3wa kierownicy, 4dwignia regulacji wysokoci pooenia kierownicy, 5 przegub krzyakowy, 6zbnik przekadni kierowniczej, 7popychacz zbatki przekadni kierowniczej, 8 obudowa przekadni kierowniczej, 9 zbatka przekadni kierowniczej, 10 drek kierowniczy, 11osona ochronna, 12opaska mocowania osony, 13przegub kulowy ukadu kierowniczego, 14 przeciwnakrtka

WYMONTOWANIE

224

Rys. 8.2. ruba obejmy zaciskowej mocowania zbnika przekadni kierowniczej do wau kierownicy

Odczy od akumulatora przewd masy. Podwiesi silnik za uchwyty do podnoszenia do wcignika warsztatowego. Ustawi koo kierownicy w pooeniu do jazdy prosto. Od wewntrz nadwozia poluzowa obejm zaciskow mocowania wau kierownicy do zbnika przekadni kierowniczej umieszczon nad podog (rys. 8.2). Zaznaczy farb wzajemne pooenie kolumny kierownicy oraz koa zbatego przekadni. Odkrci od ramy pomocniczej grn rub tylnego lewego elementu zawieszenia zespou napdowego. Podnie samochd za pomoc podnonika z koami zwisajcymi swobodnie. Zdj przednie koa samochodu. Odczy przedni rur wylotow od kolektora wylotowego. Odczy od skrzynki przekadniowej drek zmiany biegw i drek stabilizatora. Wyj zawleczki i odkrci nakrtki sworzni kulowych kocwek drkw kierowniczych. Za pomoc uniwersalnego cigacza wymontowa sworznie kulowe kocwek drkw kierowniczych ze zwrotnic k. Wykrci ruby zaciskowe sworzni kulowych wahaczy zawieszenia i wymontowa sworznie kulowe wahaczy ze zwrotnic k. Odczy od kolumn zawieszenia czniki drka stabilizatora (jeli wystpuj w samochodzie). Odkrci od ramy pomocniczej rub mocowania cznika usztywniajcego prawego tylnego zawieszenia zespou napdowego. W ukadzie kierowniczym ze wspomaganiem odkrci dwa przewody hydrauliczne od obudowy przekadni kierowniczej oraz rub mocowania wspornika przewodw hydraulicznych do zaworu rozdzielczego przekadni kierowniczej. Podeprze ram pomocnicz. Wykrci z obu stron samochodu po cztery ruby mocowania ramy pomocniczej do podogi nadwozia i opuci ram pomocnicz. Wykrci ruby mocowania obudowy przekadni kierowniczej do ramy pomocniczej i wyj przekadni kierownicz z samochodu. ZAMONTOWANIE Ustawi obudow przekadni kierowniczej na ramie pomocniczej i przykrci j dwiema rubami. Podnie ram pomocnicz i ustawi j za pomoc kokw rodkujcych na waciwym miejscu, zwracajc uwag na prawidowe wprowadzenie waka zbnika przekadni w obejm wau kierownicy (zbnik w pooeniu rodkowym zbatki). Przykrci ram pomocnicz do podogi nadwozia. W ukadzie kierowniczym ze wspomaganiem podczy przewody hydrauliczne, stosujc nowe piercienie uszczelniajce o przekroju koowym i zamocowa wspornik tych przewodw. Przykrci ruby wspornikw zawieszenia zespou napdowego do ramy pomocniczej. Poczy czniki drka stabilizatora z kolumnami zawieszenia. Poczy sworznie kulowe wahaczy ze zwrotnicami k; wkrci ruby ich mocowania i dokrci je waciwym momentem. Poczy sworznie kulowe kocwek drkw kierowniczych ze zwrotnicami k; zaoy i dokrci ich nakrtki oraz zabezpieczy je nowymi zawleczkami. Podczy do skrzynki przekadniowej drek zmiany biegw i drek stabilizatora (patrz Zamontowanie skrzynki przekadniowej" w rozdz. 5.2.1 lub 6.2.1). Zamontowa przedni rur wylotow do kolektora wylotowego. Zaoy koa, opuci samochd i dokrci ruby mocowania k. Dokrci rub obejmy zaciskowej mocowania zbnika przekadni kierowniczej do wau kierownicy.

225

W samochodach ze wspomaganiem ukadu kierowniczego odpowietrzy obwd hydrauliczny wspomagania (patrz odpowiedni opis w p. 8.2.6). Sprawdzi i w razie potrzeby wyregulowa zbieno k przednich (patrz opis w p. 9.2.2).

8.2.2. Naprawa mechanicznej przekadni kierowniczej

ROZKADANIE Wymontowa przekadni kierowniczz samochodu (patrz opis w p. 8.2.1).

Rys. 8.3. Odczanie drka kierowniczego od przekadni kierowniczej

Zamocowa obudow przekadni w imadle o szczkach osonitych nakadkami z mikkiej blachy. Poluzowa przeciwnakrtki kocwek drkw kierowniczych z obu stron i cakowicie wykrci kocwki drkw kierowniczych. Zdj opaski mocujce oraz osony ochronne. Obraca zbnik przekadni do oporu, wyj przekadni z imada i zamocowa jza wysunit listw zbat. Za pomoc klucza do rur odkrci z obu stron zespoy sworzni kulowych osiowych z drkami kierowniczymi (rys. 8.3). Uwaga. Zaznaczy pooenie drkw wzgldem zbatki, aby mc je odtworzy podczas pniejszego skadania przekadni. Wyj przekadni z imada i zamocowa j ponownie (jak poprzednio) za obudow. Za pomoc klucza nasadowego (Ford 13-012) odkrci i wyj korek gwintowany popychacza, spryn i popychacz. Zdj oson zbnika przekadni i za pomoc nasadki (Ford 13-009A) wykrci nakrtk mocowania zbnik przekadni kierowniczej. Wyj z obudowy zbnik przekadni kierowniczej wraz z jego oyskiem tocznym. Dla uatwieniiobraca je podczas wyjmowania. Wyj z obudowy zbatk oraz za pomoc wkrtaka (jako dwigni) tulejk oyska lizgowego. SKADANIE Oczyci starannie wszystkie czci i sprawdzi ich stan. Wymieni czci nie nadajce si do ponownego wykorzystania. Zaoy do obudowy now tulejk oyska lizgowego. Nasmarowa zbatk i ustawi j w pooeniu rodkowym w obudowie. Nasmarowa zbnik wraz z jego oyskiem tocznym i umieci w obudowie; upewni si, e zazbienie zbnika i zbatki jest prawidowe. Nanie past uszczelniajc na nakrtk mocowania zbnika i dokrci j za pomoc nasadki Ford 13-009A waciwym momentem oraz zabezpieczy przed odkrceniem przez zapunktowanie jej krawdzi.

Rys. 8.4. Wyjmowanie sprystego piercienia zabezpieczajcego z obudowy przekadni kierowniczej ze wspomaganiem

226

Rys. 8.5. Sprawdzenie i regulacja momentu oporw obrotu zbnika przekadni kierowniczej za pomoc przyrzdw specjalnych

Zamontowa pokryty smarem popychacz, spryn oraz gwintowany korek pokryty past uszczelniajc. Upewni si, e zbatka znajduje si dokadnie w pooeniu rodkowym i za pomoc klucza nasadowego (Ford 13-012) dokrci gwintowany korek momentem 4 do 5 N-m, a nastpnie odkrci go o 60 do 70. Sprawdzi moment oporw obrotu zbnika za pomoc klucza dynamometrycznego (Ford 15- 041) wyposaonego w nasadk (Ford 13-008A): obrci zbnik o 180 w stron przeciwn do kierunku ruchu wskazwek zegara; obrci zbnik o 360 w kierunku zgodnym z ruchem wskazwek zegara i sprawdza w tym czasie moment oporw, ktry powinien wynosi 1,35 do 1,70 N-m; jeeli moment oporw wykracza poza podane granice, za pomoc klucza nasadowego (Ford 13012) naley obraca (w obie strony) gwintowany korek, a do uzyskania prawidowej wartoci momentu oporw obrotu zbnika. Uwaga. Przed kadym kolejnym pomiarem momentu oporw naley sprawdzi, czy zbatka znajduje si dokadnie w pooeniu rodkowym. Po zakoczniu regulacji zabezpieczy gwintowany korek przed odkrceniem przez zapunktowanie w kilku miejscach na jego obwodzie. Obrci zbnik przekadni, wyj przekadni z imada i zamocowa j za wysunit listw zbat. Zamontowa z obu stron zbatki (przestrzegajc uprzedniej kompletacji) zespoy osiowych sworzni kulowych z drkami kierowniczymi, dokrci sworznie waciwym momentem za pomoc klucza do rur i zabezpieczy go przed odkrceniem przez zapunktowanie na obwodzie. Nanie niewielk ilo smaru na powierzchnie oparcia oson ochronnych na drkach kierowniczych oraz na obudowie przekadni. Zaoy na obudow przekadni po stronie przeciwnej do zbnika oson ochronn i zamocowa j nowymi opaskami mocujcymi. Zamocowa obudow przekadni w imadle w pozycji poziomej, zbnikiem do gry i wla do wntrza obudowy 120 cm3 oleju (Ford SLM-1C- 9110A) i nanie na zby zbatki 70 cm3 smaru (Ford SAM 1C9106AA). Zaoy na obudow przekadni od strony zbnika oson ochronn i zamocowa j nowymi opaskami mocujcymi. Napeni smarem (Ford SM-1C-1021-A) oson zbnika i zamontowa j. Zamontowa do kocw obu drkw kierowniczych kocwki drkw kierowniczych. Nie naley dokrca ich przeciwnakrtek, gdy po zamontowaniu przekadni kierowniczej do samochodu bdzie jeszcze konieczna regulacja zbienoci k przednich.

8.2.3. Naprawa przekadni kierowniczej ze wspomaganiem hydraulicznym

ROZKADANIE Wymontowa przekadni kierowniczz samochodu (patrz opis w p. 8.2.1). Zamocowa obudow przekadni kierowniczej w imadle o szczkach osonitych nakadkami z mikkiej blachy. Przesun zbatk midzy skrajnymi pooeniami, aby oprni obudow przekadni z oleju.

227

Zdj opaski mocujce oraz osony ochronne. Unieruchomi zbatk w imadle o szczkach osonitych nakadkami z mikkiej blachy i za pomoc klucza hakowego odblokowa sworznie kulowe drkw kierowniczych. Za pomoc specjalnego klucza nasadowego (Ford 13-002) wykrci gwintowany korek, spryn i popychacz. Unieruchomi zbatk w pooeniu rodkowym; oznaczy pooenie zbnika oraz zmierzy wystawanie zbatki z obudowy przekadni. Odkrci gwintowany korek oraz przeciwna- krtk zbnika przekadni. Za pomoc wkrtaka zdj oson i sprysty piercie osadczy oraz wyj zbnik przekadni. Obracanie zbnika w obu kierunkach uatwia jego wyjcie. Wyj uszczelk oraz grne oysko toczne zbnika. Obraca tulej oporow na prawym kocu obudowy a do ukazania si na jej skraju piercienia osadczego. Unie koniec piercienia osadczego i obracajc dalej tulej odczy j od obudowy. Wyj zbatk z obudowy i usun reszt zawartego w niej oleju. Wyj piercie osadczy i wymontowa dolne oysko zbnika wraz z uszczelk. Za pomoc wybijaka o rednicy 21,5 mm wyj oysko lizgowe zbatki wraz z jej uszczelk. WERYFIKACJA CZCI Sprawdzi stan wsppracujcych powierzchni piercieni uszczelniajcych oraz zaworu rozdzielczego i zbatki. Sprawdzi stan zbw zbatki i zbnika. Sprawdzi stan wsppracujcych powierzchni zbatki i popychacza. Sprawdzi stan przewodw hydraulicznych. Sprawdzi stan oysk tocznych zbnika i oyska tocznego zaworu rozdzielczego. Zbnik oraz zawr rozdzielczy s dobierane indywidualnie. W razie niesprawnoci jednej z tych czci naley wymieni obie. SKADANIE Uwaga. Podczas montau uszczelek teflonowych na tulei zaworu rozdzielczego naley odczeka chwil, aby mogy one przybra waciwy ksztat. Zanurzenie przed montaem uszczelek we wrzcej wodzie znacznie przyspiesza ich dopasowanie. Nasmarowa piercienie uszczelniajce smarem Calipsol SF3-131". Zamontowa do obudowy now uszczelk zbnika oraz nowy piercie uszczelniajcy (narzdzie Ford 31-010). Rowek narzdzia specjalnego musi pokrywa si z grn krawdzi zbnika. Zamontowa na zbatk nylonow tulejk odlegociow oraz uszczelk. Osoni tulej z papieru zby zbatki, aby nie uszkodziy montowanych czci. Nanie na zbatk okoo 40 cm3 smaru pstaego. Zamontowa zbatk w obudowie wraz z jej oyskiem lizgowym i tulej oporow. Zamontowa nowy piercie osadczy przez otwr w obudowie (patrz rys. 8.4).

228

Rys. 8.6. Hydrauliczny obwd wspomagania ukadu kierowniczego 1zbiornik oleju, 2 przewd zasilania pompy, 3pompa wspomagania, 4koo pasowe pompy, 5przewd powrotu oleju do zbiornika, 6 przekadnia kierownicza ze wspomaganiem hydraulicznym, 7przewd wysokiego cinienia zasilania przekadni kierowniczej

Zamontowa dolne oysko toczne zbnika wraz z jego piercieniem osadczym. Zamontowa grne oysko toczne na zbniku. Ustawi zbatk w pooeniu rodkowym i zamontowa zbnik zgodnie z oznaczeniami naniesionymi podczas wymontowania. Zamocowa w obudowie grne oysko toczne oraz uszczelk za pomocpiercienia osadczego. Zaoy oson ochronn wypenion smarem staym. Dokrci waciwym momentem nakrtk na grnej czci zbnika. Wkrci gwintowany korek. Ustawi zbatk w pooeniu rodkowym. Zaoy do obudowy popychacz, spryn oraz wkrci korek popychacza o gwincie pokrytym past uszczelniajc. Dokrci korek popychacza waciwym momentem. Obrci zbnik przekadni i zmierzy moment oporw jego obrotu (minimum 1,35N-m). Odkrci gwintowany korek o kt 25. Sprawdzi moment oporw obrotu zbnika przekadni (1,7 N-m). Jeeli warto momentu jest mniejsza, dokrci korek o kt 5 i ponownie zmierzy moment (odkrci korek o kt 5, jeli moment by zbyt duy). Zabezpieczy korek przed odkrceniem przez zapunktowanie w trzech miejscach na obwodzie. Przesun zbatk w dowolnstron do oporu. Zamocowa jaw imadle o szczkach osonitych nakadkami z mikkiej blachy. Przykrci drki kierownicze i zabezpieczy je przed odkrceniem. Zaoy osony ochronne i zamocowa je nowymi opaskami. Zamontowa kocwki drkw wraz z prze- ciwnakrtkami. Uwaga. Nie mocowa zewntrznej opaski oson ochronnych. Czynno t naley wykona po wyregulowaniu zbienoci k przednich.

229

8.2.4. Wymontowanie i zamontowanie pompy wspomagania

WYMONTOWANIE Odczy od akumulatora przewd masy. Podnie samochd na podnoniku warsztatowym i wymontowa oson we wnce prawego koa. Obrci rub napinacza paska napdu pompy wspomagania w kierunku zgodnym z ruchem wskazwek zegara, aby poluzowa pasek. Wymontowa pasek napdu pompy wspomagania, po uprzednim zanotowaniu jego przebiegu przez koa pasowe. Odczy przewody hydrauliczne od pompy i zebra wypywajcy olej do czystego naczynia. Za pomoc szecioktnego klucza ktowego 9 mm unieruchomi koo pasowe pompy i odkrci trzy ruby mocowania tego koa. Odkrci cztery ruby mocowania pompy do jej wspornika i wyj pomp wspomagania. ZAMONTOWANIE Uwaga. Pasek klinowy jest napinany samoczynnie przez napinacz. Ustawi pomp wspomagania na jej wsporniku i dokrci waciwym momentem cztery ruby mocowania pompy. Zaoy koo pasowe i dokrci trzy ruby mocowania koa, unieruchamiajc je za pomoc szecioktnego klucza ktowego 9 mm. Podczy przewody hydrauliczne do pompy wspomagania. Odsun napinacz, zaoy pasek klinowy i sprawdzi, czy opasuje on prawidowo wszystkie koa pasowe. Zamontowa oson we wnce prawego koa. Napeni zbiornik obwodu wspomagania odpowiednim olejem, podczy do akumulatora przewptfmasy i odpowietrzy hydrauliczny obwd wspomagania ukadu kierowniczego (patrz odpowiedni opis).

8.2.5. Rozkadanie i skadanie pompy wspomagania

ROZKADANIE Oczyci od zewntrz obudow pompy wspomagania. Wyj z obudowy pompy zawr regulacyjny. Za pomoc cigacza zdj cznik napdu waka pompy. Zdj piercie osadczy i wyj waek pompy wraz z oyskiem tocznym. cign na prasie oysko z waka pompy oraz oddzieli wkrtakiem i zdj uszczelk obudowy. Z drugiej strony obudowy pompy wysun piercie osadczy, wycigajc go z rowka za pomoc prta wsunitego w promieniowy otwr obudowy pompy wspomagania. Za pomoc prta o rednicy 13 mm, wsunitego do obudowy pompy, wyj pytk oporow i jej piercie uszczelniajcy o przekroju koowym. Wymontowa wirnik pompy wraz z jego opatkami, pytk dociskow wraz z piercieniem uszczelniajcym o przekroju koowym oraz spryn. Wyj i zachowa koki ustawcze. Za pomoc trzpienia o odpowiedniej rednicy wysun z obudowy pompy wspomagania oysko lizgowe. SKADANIE Uwaga. Podczas montau wszystkie uszczelniacze naley wymieni, za przed zamontowaniem nowe uszczelniacze trzeba zwily olejem hydraulicznym. Oczyci i sprawdzi stan wszystkich wymontowanych czci. Za pomocprasy i tulei o odpowiedniej rednicy wcisn w obudow pompy wspomagania od strony jej napdu do oporu oysko lizgowe. Zaoy nowy piercie uszczelniajcy o przekroju koowym na oysko; umieci w obudowie koek ustawczy oraz spryn. Umieci nowy piercie uszczelniajcy o przekroju koowym na pytce dociskowej i umieci pytk w obudowie pompy. Koek ustawczy powinien zapewni prawidowe pooenie pytki. Wcisn dwa koki ustawcze stojana na pytce dociskowej, nastpnie zamontowa stojan (oznaczenia powinny by skierowane ku grze). Zamontowa wirnik (rowkami ku grze) oraz jego opatki.

230

Zaoy piercie uszczelniajcy o przekroju koowym pytki oporowej. Umieci pytk oporow w obudowie pompy i naciska od gry za pomocprasy a do wejcia piercienia ustalajcego w jego rowek. Za pomoc tulei o odpowiedniej rednicy zamontowa piercie uszczelniajcy od strony napdu pompy. Zamontowa oysko toczne na waku pompy, a nastpnie waek w jej obudowie; obraca waek pompy, aby doprowadzi do zazbienia rowkw. Zaoy piercie ustalajcy oysko toczne (staowaniem skierowanym na zewntrz). Zamontowa zcze napdu waka pompy oraz rub jego mocowania.

8.2.6. Odpowietrzanie obwodu hydraulicznego wspomagania ukadu kierowniczego

Uzupeni olej hydrauliczny w zbiorniku wyrwnawczym do poziomu Maxi Cold" (maksymalny na zimno), zwracajc uwag, aby przy nalewaniu nie doprowadzi do spienienia oleju. Uruchomi silnik i powoli obraca kierownic czterokrotnie od jednego skrajnego pooenia do drugiego. Uwaga. Podczas tej czynnoci sprawdza, czy poziom oleju nie spada poniej poziomu minimalnego oraz czy olej w zbiorniku nie zawiera pcherzykw powietrza. Zatrzyma silnik, sprawdzi poziom i w razie potrzeby uzupeni ilo oleju w zbiorniku do poziomu maksymalnego. Sprawdzi szczelno caego obwodu hydraulicznego, a w szczeglnoci pocze przewodw, oson ochronnych oraz obudowy przekadni kierowniczej.

8.2.7. Wymontowanie i zamontowanie kolumny kierownicy

WYMONTOWANIE Odczy od akumulatora przewd masy. Ustawi koo kierownicy w pooeniu rodkowym. Zdj ozdobn pokryw rodkowej czci koa kierownicy. Odczy zcze przewodw sygnau dwikowego. Odkrci rodkow nakrtk mocowania koa kierownicy i wymontowa koo kierownicy po uprzednim oznakowaniu jego pooenia wzgldem wau kierownicy. Wymontowagrni dolnoson wau kierownicy. Wymontowa przecznik zespolony i odczy zcza przewodw elektrycznych. Rozczy zcza przewodw od wycznika zaponu (stacyjki). Wymontowa pytk wycznika zaponu. Oznaczy farb pooenie cznika dolnego koca wau kierownicy wzgldem zbnika przekadni kierowniczej. Odkrci rub obejmy zaciskowej wau kierownicy przy pododze wewntrz nadwozia i odczy wa kierownicy od zbnika przekadni kierowniczej. Odczepi od kolumny kierownicy link odblokowania zamka pokrywy przedziau silnika i wyj dwigni odblokowania. Odkrci ruby mocowania kolumny kierownicy do przegrody czoowej. Wycign zesp kolumny kierownicy do gry i wyj go z samochodu. ZAMONTOWANIE W celu zamontowania kolumny kierownicy naley wykona czynnoci w kolejnoci odwrotnej do wymontowania. Naley zwrci uwag na: wymian wszystkich nakrtek zabezpieczonych przed samoodkrceniem; przestrzeganie waciwych momentw dokrcania rub i nakrtek; prawidowe podczenie zczy przewodw elektrycznych; prawidowe ustawienie kierownicy w pooeniu do jazdy prosto; sprawdzenie poprawnoci dziaania dwigni przecznika zespolonego. USTAWIANIE KIEROWNICY W POOENIU DO JAZDY PROSTO

231

Uwaga. Jeeli kt odchylenia kierownicy od pooenia do jazdy prosto przekracza 30, to naley zdj kierownic z wau, przestawi o odpowiedni kt i ponownie zaoy j na wa kierownicy. Podczas prbnej jazdy okreli ktowe odchylenie od pooenia kierownicy do jazdy prosto. Podnie samochd na podnoniku warsztatowym. Oznaczy pooenie drkw kierowniczych wzgldem kocwek drkw kierowniczych. Odkrci przeciwnakrtki na kocach drkw kierowniczych oraz poluzowa zewntrzne opaski oson ochronnych. Uwaga. Obrcenie obu drkw kierowniczych w tym samym kierunku i o taki sam kt nie powoduje zmiany zbienoci k. Obrt o kt 30 powoduje przesunicie ktowe pooenia kierownicy do jazdy prosto o okoo 1. Jeeli kierownica podczas jazdy prosto jest obrcona w lewo, naley obrci, patrzc z lewej strony samochodu, oba drki kierownicze w kierunku zgodnym z ruchem wskazwek zegara o taki sam kt (przy przesuniciu w prawo przeciwnie do kierunku ruchu wskazwek zegara). Po prawidowym ustawieniu koa kierownicy naley dokrci przeciwnakrtk oraz zacisn zewntrzne opaski oson ochronnych drkw kierowniczych.

232

9 ZAWIESZENIE PRZEDNIE
9.1. CHARAKTERYSTYKA TECHNICZNA
ZAWIESZENIE PRZEDNIE Zawieszenie przednie jest niezalene, typu pseudo Mac Pherson. Dolny wahacz poprzeczny jest mocowany do ramy pomocniczej pionowymi tulejami elastycznymi. Drek stabilizatora jest poczony z kolumnami zawieszenia za porednictwem cznikw. Samochody o nadwoziu kabriolet s wyposaone w dodatkowy drek czcy elementy grnego mocowania kolumn zawieszenia. Spryny Zastosowano spryny rubowe, wsprodkowe z amortyzatorami teleskopowymi. Amortyzatory Hydrauliczne amortyzatory teleskopowe dwustronnego dziaania s nierozbieralne i stanowi integraln cz kolumn zawieszenia poczonych obejmami zaciskowymi ze zwrotnicami k. Marka i typ: Ford Motorcraft B2B8A lub F 488 A. Drek stabilizatora Drek stabilizatora, o rednicy 16 mm, jest zamocowany dwoma wspornikami z tulejami elastycznymi do ramy pomocniczej. Koce drka poprzez czniki s poczone z kolumnami zawieszenia. USTAWIENIE K PRZEDNICH PIASTY K PRZEDNICH Piasta kota przedniego jest uoyskowana na dwurzdowym oysku kulkowym zakrytym. MOMENTY DOKRCANIA Nakrtki grnego mocowania kolumny zawieszenia: 40 do 52 N-m. Nakrtka mocowania toczyska amortyzatora: 52 do 65 N-m. ruba zaciskowa dolnego mocowania kolumny zawieszenia do zwrotnicy: 80 do 90 N-m. Mocowanie cznika drka stabilizatora do kolumny zawieszenia: 41 do 58 N-m. ruba mocowania drka stabilizatora: 20 do 28 N-m. ruba mocowania wahacza do ramy pomocniczej: 80 do 90 N-m. ruba zaciskowa przegubu kulowego wahacza: 48 do 60 N-m. Nakrtka posi: nakrtka M20: 205 do 235 N-m; nakrtka M22: 220 do 250 N-m. Nakrtki mocowania k: 70 do 100 N-m. Mocowanie ramy pomocniczej do nadwozia: 80 do 90 N-m.

9.2. OBSUGA l NAPRAWA

UWAGI WSTPNE Ustawienie k przednich sprawdza si i reguluje w samochodzie nie obcionym, w stanie gotowym do jazdy, ze zbiornikiem paliwa napenionym do poowy.

Parametry ustawienia k przednich

Parametr Kt pochylenia koa Kt wyprzedzenia sworznia zwrotnicy Rozbieno k Warto do regulacji

233

Warto do kontroli Nadwozie 3-, 4-, 5-drzwiowe oraz kombi Escort Van -015'121' 022'120' 0115' -048'115' 22,5mm 22,5mm 2 + 1 mm 21 mm

Dolny wahacz jest nienaprawialny. W razie uszkodzenia naley wymieni kompletny wahacz.

9.2.1. Elementy zawieszenia przedniego

WYMONTOWANIE l ZAMONTOWANIE KOLUMNY ZAWIESZENIA Uwaga. Naley zawsze wymienia ca kolumn zawieszenia (spryn zawieszenia razem z amortyzatorem). Zaleca si stosowanie amortyzatorw oryginalnych (patrz rozdz. 9.1). Wymontowanie Unie przd samochodu, ustawi na podstawkach warsztatowych i zdj przednie koo z odpowiedniej strony. Poluzowa (bez odkrcania) rodkow nakrtk (2, rys. 9.3A) grnego mocowania kolumny zawieszenia, przytrzymujc toczysko amortyzatora za pomoc szecioktnego klucza trzpieniowego. Odczepi od uchwytu na kolumnie zawieszenia przewd hamulcowy (patrz rys. 9.3B). Odkrci (jeli wystpuje w danej wersji samochodu) przegub cznika drka stabilizatora od kolumny zawieszenia.

Rys. 9.1. Widok lewej czci zawieszenia przedniego

234

Rys. 9.2. Elementy zawieszenia przedniego 1 rama pomocnicza, 2 wahacz poprzeczny, 3 nakrtka czopa piasty koa, 4piasta koa, 5 piercie uszczelniajcy, 6 oysko piasty koa, 7zwrotnica koa, 8 amortyzator kolumny zawieszenia, 9spryna kolumny zawieszenia, 10osona ochronna, 11 zderzak gumowy, 12grna podkadka oporowa spryny, 13oysko oporowe, 14wspornik grnego mocowania, 15 nakrtka i podkadka toczyska amortyzatora oraz miseczka, 16cznik drka stabilizatora, 17drek stabilizatora, 18 drek poprzeczny usztywniajcy (tylko kabriolet)

235

Rys. 9.3. Mocowanie kolumny zawieszenia Agrne, Bdolne, C sposb uycia przyrzdu 14-039 do rozchylania obejmy zwrotnicy koa umieszczonego w wyciciu obejmy zwrotnicy (obrt o 90) 1 boczne nakrtki mocowania kolumny zawieszenia do nadkola, 2 rodkowa nakrtka mocowania amortyzatora kolumny zawieszenia

Rys. 9.4. Wymiary przyrzdu 14-039 do rozchylania obejmy zwrotnicy koa

Odkrci rub zaciskow mocowania kolumny zawieszenia w obejmie zwrotnicy koa (patrz rys.9.2B). W wycicie obejmy zwrotnicy woy przyrzd Ford 14-039 (lub analogiczny przyrzd wykonany na podstawie rys. 9.4) i obrci ten przyrzd o 90 (patrz rys. 9.3), rozchylajc dziki temu gniazdo dolnego mocowania kolumny zawieszenia. Odkrci rub zaciskow (2, patrz rys. 9.6) mocowania sworznia kulowego wahacza do zwrotnicy i odczy wahacz od zwrotnicy. Opuci powoli zwrotnic do dou i odczy j od kolumny zawieszenia. Podwiesi j do nadwozia, aby nie napraa przewodu hamulcowego i usun przyrzd Ford 14-039. Odkrci obie nakrtki (1, rys. 9.3A) grnego mocowania kolumny zawieszenia do nadwozia i wyj kolumn zawieszenia z samochodu. Zamontowanie Ustawi kolumn zawieszenia i zamocowa jej grn cz dwiema nakrtkami (1, patrz rys. 9.3A) do nadwozia. Woy przyrzd Ford 14-039 (patrz rys. 9.4) w wycicie obejmy zwrotnicy i obrci go o 90 (patrz rys. 9.3C). Poczy kolumn zawieszenia z obejm zwrotnicy koa i usun przyrzd Ford 14-039. Wkrci rub zaciskow obejmy zwrotnicy, zwracajc uwag, aby wesza w otwr w konierzu dolnej czci kolumny zawieszenia (patrz rys. 9.3B) i dokrci j waciwym momentem. Poczy wahacz ze zwrotnic. Zaoy i dokrci waciwym momentem rub zaciskow mocowania sworznia kulowego wahacza. Dokrci rodkow nakrtk (2, patrz rys. 9.3A) grnego mocowania kolumny zawieszenia, unieruchamiajc toczysko amortyzatora za pomoc szecioktnego klucza trzpieniowego. Podczy do uchwytu na kolumnie zawieszenia przewd hamulcowy (patrz rys. 9.3B). Zamocowa do kolumny zawieszenia cznik drka stabilizatora (jeli wystpuje w danej wersji). Zaoy przednie koo i opuci samochd. ROZKADANIE l SKADANIE KOLUMNY ZAWIESZENIA Rozkadanie Wymontowa kolumn zawieszenia (patrz poprzedni opis). cisn spryn zawieszenia za pomoc odpowiedniego przyrzdu (np. Ford 1 MS1516) a do odcienia grnej podkadki oporowej spryny. Odkrci nakrtk toczyska amortyzatora, zdj elementy grnego mocowania (patrz rys. 9.2): podkadk, miseczk, pytk grnego mocowania, wspornik grnego mocowania, oysko oporowe, grn podkadk oporow spryny, oson ochronn i zderzak gumowy oraz zdj spryn kolumny zawieszenia.

236

Ostronie odpry spryn zawieszenia i wyj j z przyrzdu. Skadanie Uwaga. Przed skadaniem naley sprawdzi, czy oysko oporowe kolumny zawieszenia nie zacina si i nie ma widocznych uszkodze lub ladw zuycia. W razie stwierdzenia podanych niesprawnoci naley wymieni oysko oporowe.

Rys. 9.5. Prawidowe pooenie spryny kolumny zawieszenia w podporze dolnej i grne] podkadce oporowej Adolny zwj spryny, B koniec grnego zwoju spryny

Zaoy spryn zawieszenia do odpowiedniego przyrzdu i zaoy j na kolumn zawieszenia z maksymalnie wycignitym toczyskiem amortyzatora. Upewni si, e spryna opiera si prawidowo o doln podkadk oporow (rys. 9.5). Zaoy na toczysko amortyzatora gumowy zderzak (ogranicznik) oraz oson ochronn. Zaoy elementy grnego mocowania (patrz rys. 9.2): grn podkadk oporow spryny, oysko oporowe, wspornik grnego mocowania, pytk grnego mocowania, miseczk, i podkadk, wkrci nakrtk toczyska amortyzatora i dokrci j waciwym momentem. Uwaga. Dokrcenie nakrtki waciwym momentem bdzie atwiejsze do przeprowadzenia po zamontowaniu kolumny zawieszenia do samochodu. Usun przyrzd do ciskania spryny po uprzednim sprawdzeniu, e oba jej koce s prawidowo oparte o podkadki oporowe (patrz rys. 9.5), a oysko oporowe znajduje si na swym miejscu. Zamontowa kolumn zawieszenia do samochodu (patrz odpowiedni opis). WYMONTOWANIE l ZAMONTOWANIE WAHACZA ZAWIESZENIA Wymontowanie Unie przd samochodu, ustawi na podstawkach warsztatowych i zdj przednie koo z odpowiedniej strony.

237

Rys. 9.6. Sposb zamocowania wahacza zawieszenia 1elementy mocowania do ramy pomocniczej, 2 mocowanie do zwrotnicy koa

Odkrci i wyj rub zaciskow (2, rys. 9.6) mocowania sworznia kulowego wahacza zawieszenia do zwrotnicy koa. Odkrci obie ruby (1) mocowania wahacza zawieszenia do ramy pomocniczej. Popchn wahacz do dou, odczy sworze kulowy wahacza od zwrotnicy i wyj wahacz zawieszenia. Zamontowanie Wykona poprzednio opisane czynnoci w odwrotnej kolejnoci, systematycznie wymieniajc wszystkie nakrtki zabezpieczane przed odkrceniem i przestrzegajc waciwych momentw dokrcania. Sprawdzi i w razie potrzeby wyregulowa zbieno k przednich. NAPRAWA WAHACZA ZAWIESZENIA adna cz wahacza zawieszenia nie wystpuje w katalogu czci zamiennych. Jeeli tuleje elastyczne lub sworze kulowy wahacza wykazuj nadmierne luzy lub s uszkodzone, naley wymieni kompletny wahacz zawieszenia. WYMONTOWANIE l ZAMONTOWANIE RAMY POMOCNICZEJ Wymontowanie Odczy od akumulatora przewd masy. Ustawi samochd na podnoniku warsztatowym lub na stojakach, tak aby koa zwisay swobodnie i zdj koa przednie. Ustawi kierownic w pooeniu do jazdy prosto. Oznaczy farb pooenie wau kierownicy wzgldem zbnika przekadni kierowniczej. Od wntrza samochodu odkrci rub obejmy zaciskowej czc wa kierownicy z zbnikiem przekadni kierowniczej. Podwiesi zesp napdowy na wcigniku warsztatowym za uchwyty do podnoszenia i nieznacznie podcign zesp napdowy do gry. Odkrci ruby mocowania wspornika zawieszenia zespou napdowego po lewej stronie ramy pomocniczej. Odczy przedni rur wylotow od kolektora wylotowego oraz odczy od skrzynki przekadniowej drek zmiany biegw i drek stabilizatora. Wyj zawleczki i odkrci nakrtki sworzni kulowych kocwek drkw kierowniczych. Za pomoc cigacza rozczy sworznie kulowe kocwek drkw przy zwrotnicach k. Z kadej strony samochodu wykrci rub zaciskow mocowania sworznia kulowego wahacza do zwrotnicy koa i odczy wahacz zawieszenia od zwrotnicy. Wykrci ruby mocowania cznika prawego zawieszenia zespou napdowego do ramy pomocniczej. Jeeli samochd jest wyposaony w stabilizator, odczy czniki drka stabilizatora od obu kolumn zawieszenia. Podeprze ram pomocnicz za pomoc podnonika i wykrci osiem rub mocowania ramy pomocniczej do podogi nadwozia. Opuci i wyj ram pomocnicz od spodu samochodu. W razie potrzeby odczy od ramy pomocniczej obudow przekadni kierowniczej oraz drek stabilizatora (jeli wystpuje w zawieszeniu). Zamontowanie

238

Jeli wymontowywano obudow przekadni kierowniczej i drek stabilizatora, zamontowa je do ramy pomocniczej. Za pomoc podnonika ustawi ram pomoc- niczw odpowiednim miejscu od spodu nadwozia (waciwe pooenie ramy pomocniczej wyznaczaj koki rodkujce). Dopilnowa, aby waek zbnika przekadni kierowniczej wszed prawidowo w otwr nadwozia. Przykrci osiem rub mocowania ramy pomocniczej do spodu nadwozia. Wkrci ruby mocowania wspornika zawieszenia zespou napdowego po prawej stronie ramy pomocniczej. Zamocowa czniki drka stabilizatora do kolumn zawieszenia. Poczy wahacze zawieszenia ze zwrotnicami k i wkrci ruby mocowania obejm sworzni kulowych wahaczy. Poczy sworznie kulowe drkw kierowniczych ze zwrotnicami k. Przykrci je nowymi nakrtkami i zaoy nowe zawleczki. Zamontowa i wyregulowa elementy zewntrznego mechanizmu zmian biegw (patrz odpowiedni opis w rozdz. 5 lub 6).

Rys. 9.7. Sposb zamocowania cznika drka stabilizatora 1 drek stabilizatora, 2cznik drka stabilizatora, 3nakrtki mocowania cznika

Zamontowa przedni rur wylotow do kolektora wylotowego. Wkrci ruby mocowania wspornika zawieszenia zespou napdowego po lewej stronie ramy pomocniczej. Wewntrz samochodu poczy wa kierownicy z zbnikiem przekadni kierowniczej, uwzgldniajc ich wzajemne pooenie zaznaczone farb przed wymontowaniem. Wkrci rub obejmy zaciskowej wau kierownicy przy przekadni kierowniczej i dokrci j waciwym momentem. Zaoy przednie koa samochodu, wyj podnonik i opuci samochd. Podczy do akumulatora przewd masy. WYMONTOWANIE l ZAMONTOWANIE DRKA STABILIZATORA Wymontowanie drka stabilizatora wymaga uprzedniego wymontowania ramy pomocniczej (patrz poprzedni opis). Odczenie drka stabilizatora nie stwarza istotnych trudnoci. Drek stabilizatora jest zamocowany do ramy pomocniczej tylko za porednictwem dwch obejm. Zamontowanie drka stabilizatora rwnie nie przedstawia istotnych trudnoci.

9.2.2. Ustawienie k przednich

UWAGI WSTPNE

239

Ustawienie k przednich okrelaj: kat pochylenia koa, kt wyprzedzenia sworznia zwrotnicy oraz zbieno k. Reguluje si tylko zbieno k. Jeeli wartoci pozostaych ktw ustawienia k przednich wykraczaj poza zakres tolerancji (patrz dane w rozdz. 9.1), naley sprawdzi stan odpowiednich elementw zawieszenia i w razie potrzeby wymieni uszkodzone elementy. Do pomiaru ktw ustawienia k przednich zaleca si wykorzystanie optycznego przyrzdu pomiarowego. WARUNKI POMIARU USTAWIENIA K PRZEDNICH Samochd powinien by nie obciony, w stanie gotowym do jazdy, za zbiornik paliwa napeniony do poowy. Ogumienie powinno by waciwego rozmiaru, w dobrym stanie technicznym o jednakowym stopniu zuycia bienika. Cinienie w ogumieniu powinno by prawidowe (patrz wartoci w rozdz. 14). Obrcze k nie powinny mie uszkodze. Luz kierownicy powinien by prawidowy. Luz oysk piast k i przegubw elementw zawieszenia powinien by prawidowy. Samochd powinien by ustawiony na poziomej, rwnej nawierzchni, za zawieszenie kilkakrotnie ugite przed pomiarem. Bicie k nie moe przekracza 1,2 mm. REGULACJA ZBIENOCI K PRZEDNICH Zbieno k przednich reguluje si przez symetryczne wyduanie lub skracanie drkw kierowniczych. Tok postpowania jest nastpujcy. Odkrci przeciwnakrtki na obu drkach kierowniczych. Poluzowa opaski zaciskowe oson ochronnych na kocach obudowy przekadni kierowniczej. Obraca drki kierownicze (prawy i lewy) o jednakowy kt a do uzyskania wymaganej wartoci zbienoci k przednich (rys. 9.8). Po zakoczeniu regulacji dokrci przeciwnakrtki waciwym momentem i zacisn opaski oson ochronnych.

9.2.3. Piasty k przednich

WYMIANA OYSKA PIASTY KOA Uwaga. oysko wymontowane z piasty musi by bezwzgldnie zastpione nowym. Podnie przd samochodu i ustawi na stojakach warsztatowych. Zdj z odpowiedniej strony koo samochodu. Odbezpieczy nakrtk czopa piasty koa i odkrci t nakrtk. Odczepi elastyczny przewd hamulcowy od uchwytu przy kolumnie zawieszenia.

Rys. 9.8. Regulacja zbienoci k przednich

240

Rys. 9.9. Wymontowanie piasty ze zwrotnicy koa 1 podkadka oporowa 14-03801 (widoczna z lewej strony rysunku), 2piasta, 3cigacz

Rys. 9.10. Wymontowanie wewntrznego piercienia oyska z piasty kota 1 cigacz 15-050, 2 nakrtka mocujca, 3uchwyt 14038, 4 podkadka oporowa 14-03801, 5piercie wewntrzny oyska

Rys. 9.11. Wymontowanie oyska ze zwrotnicy kota 1oysko piasty, 2zaczepy cigacza, 3 cigacz

241

Rys. 9.12. Zamontowanie oyska do zwrotnicy koa 1przyrzd 15-033, 2tuleja oporowa 14-040, 3zwrotnica koa

Rys. 9.13. Monta oyska piasty za pomoc prasy 1tocznik prasy, 2trzpie 15-036, 3zwrotnica koa, 4wieniec zbaty czujnika ABS, 5piasta, 6podkadka oporowa 15-064

Rys. 9.14. Wymiary (w mm) tulei oporowej 14-040

Rys. 9.15. Wymiary (w mm) tulei 15-033

Rys. 9.16. Wymiary (w mm) podkadki oporowej 15-064

Odkrci dwie ruby mocowania zacisku hamulca do zwrotnicy koa i podwiesi zacisk we wnce koa za pomoc mikkiego drutu tak, aby nie uszkodzi elastycznego przewodu hamulcowego.

242

W samochodach wyposaonych w ukad prze- ciwblokujcy ABS wymontowa czujnik prdkoci koa. Wyj zawleczk i odkrci nakrtk mocowania przegubu kulowego drka kierowniczego oraz odczy przegub kulowy drka kierowniczego od zwrotnicy koa. Odkrci rub zaciskow obejmy mocowania przegubu kulowego wahacza do zwrotnicy koa, odczy od zwrotnicy przegub kulowy wahacza i opuci wahacz na d. Odkrci rub mocowania tarczy hamulca do piasty i zdj tarcz hamulca z piasty koa. Odkrci rub zaciskow dolnego mocowania kolumny zawieszenia do zwrotnicy koa. Woy przyrzd Ford 14-039 (patrz rys. 9.4) w rowek obejmy zwrotnicy i obrci ten przyrzd o 90 (patrz rys. 9.3C), a nastpnie odczy zwrotnic koa od kolumny zawieszenia. Obrci przyrzd specjalny o 90 i wyj go ze zwrotnicy koa. Przytrzyma po w jej normalnym pooeniu (aby nie uszkodzi przegubw rwnobienych) i wymontowa zesp zwrotnicy z piast koa. W razie potrzeby uy cigacza do wycignicia posi z piasty. Za pomoc odpowiedniej podkadki oporowej i prasy lub cigacza dwuramiennego wymontowa piast ze zwrotnicy kota (rys. 9.9). Uwaga. W samochodach wyposaonych w ukad ABS naley uwaa, aby nie uszkodzi wieca zbatego zamocowanego do piasty koa, stanowicego nadajnik impulsw czujnika prdkoci koa. Piercie wewntrzny oyska zdj z piasty za pomoc specjalnego cigacza Ford 15-050 z uchwytem Ford 14-038 i podkadk oporow Ford 14-03801 (rys. 9.10). Wymontowa ze zwrotnicy piercie osadczy oyska. Woy do zwrotnicy wymontowany wczeniej piercie wewntrzny oyska. Zdj za pomoc cigacza opartego na piercieniu wewntrznym oysko z gniazda w zwrotnicy (rys. 9.11). Za pomoc przyrzdw Ford 14-040 i 15-033 zamontowa nowe oysko toczne w zwrotnicy koa (rys. 9.12) i zaoy piercie osadczy oyska. Za pomoc prasy albo przyrzdw Ford 15-033 i 15-034 (lub 15-035) zamontowa piast w oysku tocznym osadzonym w zwrotnicy (rys. 9.13). Wprowadzi przyrzd Ford 14-039 (patrz rys. 9.4) w rowek obejmy zwrotnicy koa i obrci przyrzd o 90 (patrz rys. 9.3C). Poczy kolumn zawieszenia ze zwrotnic koa, zaoy rub mocujc, wyj przyrzd Ford 14-039 i dokrci rub mocowania obejmy zwrotnicy. Za pomoc narzdzia Ford 14-041 zamocowanego na kocu posi umieci po w piacie koa, zwracajc uwag, aby nie przesunoyska tocznego (nie uderzy o oysko przy wkadaniu posi). Zaoy podkadk i przykrci nakrtk czopa piasty koa. Podczy drek kierowniczy do ramienia zwrotnicy, dokrci now nakrtk waciwym momentem i zabezpieczy j now zawleczk. Zamontowa wahacz do zwrotnicy i dokrci rub mocowania obejmy sworznia kulowego wahacza waciwym momentem. Zaoy tarcz hamulca i wkrci rub jej mocowania. Zamontowa do zwrotnicy zacisk hamulca oraz przykrci do kolumny zawieszenia uchwyt przewodu hamulcowego. W samochodach wyposaonych w ukad ABS podczy zcze przewodw do czujnika prdkoci obrotowej koa. Wcisn kilkakrotnie peda hamulca, aby wkadki cierne zajy waciwe pooenie wzgldem tarczy hamulca. Dokrci waciwym momentem nakrtk czopa posi i zabezpieczy j przed odkrceniem przez zapunktowanie. Zaoy koo przednie i opuci samochd oraz dokrci nakrtki mocowania koa waciwym momentem.

10 ZAWIESZENIE TYLNE

243

10.1. CHARAKTERYSTYKA TECHNICZNA

ZAWIESZENIE TYLNE W samochodach o nadwoziu limuzyny 3-, 4-i 5-drzwiowej oraz kombi zawieszenie tylne jest pniezalene i zawiera dwa wahacze wleczone zespolone poprzeczn belk podatn skrtnie (o przekroju V). W nadwoziach 3-, 4- i 5-drzwiowym amortyzatory teleskopowe s wsposiowe ze sprynami rubowymi i tworz tzw. kolumny resorujce. W nadwoziu kombi spryny zawieszenia s umieszczone oddzielnie od amortyzatorw. W wersji Escort Van zastosowano tylne zawieszenie zalene. Sztywna o tylna rurowa wsppracuje z resorami pirowymi wyposaonymi w gumowe zderzaki oraz z amortyzatorami teleskopowymi. Elementy spryste Rodzaj: limuzyna 3-, 4- i 5-drzwiowa oraz kombi: spryny rubowe; Escort Van: resory dwupirowe. Amortyzatory Rodzaj: hydrauliczne, teleskopowe, dwustronnego dziaania, nierozbieralne. Marka: Ford Motorcraft. Drek stabilizatora Niektre wersje s wyposaone w drek stabilizatora o rednicy 20 mm. USTAWIENIE K TYLNYCH
Parametr Warto do regulacji Warto do kontroli Kt pochylenia koa 1 -115'45' Zbieno 2 mm lub 020' 22mm Iub020'20'

Uwaga. Parametry ustawienia k tylnych s nie-regulowane. Naley je sprawdza przy nie obcionym samochodzie. PIASTY K TYLNYCH W samochodach o nadwoziu limuzyny 3-, 4-i 5-drzwiowej oraz kombi piasta stanowi integraln cz bbna hamulca i jest uoyskowana na dwch oyskach stokowych. W wersji Escort Van piasta stanowi oddzieln cz i take jest uoyskowana na dwch oyskach stokowych. Nacig oysk stokowych: nieregulowany (ustalony samoczynnie podczas montau). MOMENTY DOKRCANIA Grne mocowanie kolumny resorujcej (limuzyna 3-, 4- i 5-drzwiowa): 30 do 40 N-m. Dolne mocowanie kolumny resorujcej (limuzyna 3-, 4- i 5-drzwiowa): 102 do 138 N-m. ruba poprzeczna grnego mocowania amortyzatora (limuzyna 3-, 4- i 5-drzwiowa): 41 do 58 N-m. Mocowanie amortyzatora do nadwozia (kombi i Escort Van): 41 do 58 N-m. Mocowanie amortyzatora do belki osi tylnej (kombi i Escort Van): 58 do 79 N-m. Mocowanie czopa osi do belki osi tylnej: 56 do 76N-m. Przedni wspornik wahacza do nadwozia: 41 do 58 N-m. Mocowanie osi tylnej do wspornika: 102 do 138 N-m. ruba poprzeczna grnego mocowania resoru: 41 do 58 N-m. Nakrtka konierzowa mocowania piasty koa: 250 do 270 N-m. Nakrtki mocowania k: 70 do 100 N-m.

10.2. OBSUGA l NAPRAWA

UWAGI WSTPNE

244

Nie wolno podnosi tyu samochodu podpierajc go o belk poprzeczn, gdy grozi to jej uszkodzeniem i moe spowodowa niewaciwe ustawienie k tylnych. W wersjach o nadwoziu limuzyny 3-, 4- i 5- drzwiowej oraz kombi piasta koa tylnego stanowi integraln cz bbna hamulca, za w wersji Escort Van piasta koa tylnego stanowi oddzieln cz.

Rys. 10.1. Elementy zawieszenia tylnego Alimuzyny 3-, 4- i 5-drzwiowe, B kombi, Cfurgonik (Van) 1belka poprzeczna, 2 wspornik wahacza, 3tuleja metalowo-gumowa wahacza, 4amortyzator, 5 spryna zawieszenia, 6 grna podkadka oporowa spryny, 7wspornik grnego mocowania kolumny resorujcej lub amortyzatora, 8tarcza nona hamulca, 9czop piasty koa, 10piercie uszczelniajcy, 11wewntrzne oysko piasty, 12bben hamulca, 13zewntrzne oysko piasty, 14nakrtka czopa piasty koa, 15 kopak piasty, 16wieszak resoru, 17zderzak gumowy, 18resorpirowy, 19przednia tuleja metalowo-gumowa resoru, 20jarzmo mocowania belki poprzecznej do resoru, 21 drek stabilizatora, 22jarzmo mocowania drka stabilizatora, 23jarzmp mocowania ramienia drka stabilizatora

10.2.1. Elementy zawieszenia tylnego

WYMONTOWANIE l ZAMONTOWANIE KOLUMNY RESORUJCEJ (limuzyna 3-, 4- i 5-drzwiowa) Uwaga. Naley zawsze wymienia ca kolumn resorujc (spryn zawieszenia razem z amortyzatorem). Zaleca si stosowanie oryginalnych amortyzatorw.

245

Wymontowanie Unie ty samochodu i ustawi na podstawkach warsztatowych, opierajc je na wyznaczonych do tego miejscach.

Rys. 10.2. Mocowanie kolumny resorujcej (limuzyna 3-, 4- i 5-drzwiowa) Agrne, Bdolne 1 boczne nakrtki mocowania kolumny resorujcej do nadkola, 2 nakrtka ruby mocowania amortyzatora kolumny resorujcej

W baganiku odsun wykadzin na nadkolu, zdj oson z tworzywa sztucznego i odkrci dwie boczne nakrtki (1, rys. 10.2A) grnego mocowania kolumny resorujcej. Uwaga. W elemencie grnego mocowania znajduje si pozioma ruba, ktra utrzymuje za porednictwem grnej podkadki cinit spryn zawieszenia. Wyjcie tej ruby powoduje bardzo niebezpieczne, nage i niekontrolowane odprenie spryny kolumny. Jeeli samochd jest wyposaony w korektor siy hamowania (samochd z ukadem ABS), naley odczycznik korektora siy hamowania. Wykrci rub dolnego mocowania (rys. 10.2B) i wyj kolumn resorujc. Zamontowanie W celu zamontowania kolumny resorujcej naley wykona czynnoci w kolejnoci odwrotnej do podanej podczas jej wymontowania. Podczas zamontowywania naley wymieni wszystkie samo-hamowne nakrtki. Elementy grnego i dolnego mocowania kolumny resorujcej naley dokrci waciwym momentem dopiero po opuszczeniu samochodu i oparciu go na koach oraz po kilkukrotnym ugiciu zawieszenia tylnego. ROZKADANIE KOLUMNY RESORUJCEJ (limuzyna 3-, 4- i 5-drzwiowa) Rozkadanie Wymontowa kolumn resorujc (patrz poprzedni opis). cisn spryn zawieszenia za pomoc odpowiedniego przyrzdu (np. Ford MS-1516), tak aby odciy podkadk oporow i wspornik grnego mocowania.

246

Wykrci poziom rub i wyj wspornik grnego mocowania i podkadk oporow spryny. Powoli odpra cinit spryn zawieszenia i po cakowitym rozpreniu wyj j. Skadanie W celu zoenia kolumny resorujcej naley wykona czynnoci w kolejnoci odwrotnej do jej rozkadania. Naley zwrci uwag na waciw kolejno montau czci, prawidowe ustawienie kocw spryny w miejscach jej oparcia oraz dokrcenie rub waciwymi momentami. WYMONTOWANIE l ZAMONTOWANIE AMORTYZATORA (kombi i Escort Van) Uwaga. Razem z amortyzatorem zawsze naley wymienia take spryn zawieszenia. Zaleca si stosowanie oryginalnych amortyzatorw. Wymontowanie Podnie samochd i ustawi go na podnoniku lub na podstawkach warsztatowych. Odkrci rub dolnego mocowania amortyzatora do belki poprzecznej. W wersjach Escort Van odkrci cztery ruby mocujce i zdj wspornik grnego mocowania amortyzatora. Odkrci rub grnego mocowania amortyzatora. Wyj amortyzator. Zamontowanie Wykona czynnoci w kolejnoci odwrotnej do wymontowania. Elementy grnego i dolnego mocowania amortyzatora naley dokrci waciwym momentem dopiero po opuszczeniu samochodu i oparciu go na koach. WYMONTOWANIE l ZAMONTOWANIE RESORU (Escort Van) Wymontowanie Podnie samochd, ustawi go na podnoniku lub na podstawkach warsztatowych i zdj tylne koo z odpowiedniej strony. Podeprze podnonikiem belk osi tylnej. Odkrci rub dolnego mocowania amortyzatora. Odkrci nakrtki i zdj jarzmo mocowania resoru do belki osi tylnej. Odkrci ruby mocowania obu kocw resoru i wyj resor z samochodu. Zamontowanie Umieci resor na miejscu i zaoy dwie ruby mocowania jego kocw, nie dokrcajc ich ostatecznie. Zaoy jarzmo i pytk mocowania resoru do belki osi tylnej oraz rub dolnego mocowania amortyzatora. Nie dokrca ostatecznie rub i nakrtek. Zaoy koo, opuci samochd, oprze go na koach i dokrci wszystkie ruby i nakrtki waciwymi momentami. WYMONTOWANIE l ZAMONTOWANIE DRKA STABILIZATORA (kombi) Wymontowanie Podnie ty samochodu i ustawi go na podstawkach warsztatowych z koami tylnymi zwisajcymi swobodnie. Odkrci ruby mocowania jarzm drka stabilizatora do tylnej osi. Odczy jarzma mocowania kocw ramion drka stabilizatora. Wyj drek stabilizatora. Zamontowanie Zamontowanie drka stabilizatora nie przedstawia istotnych trudnoci. Naley postpowa w kolejnoci odwrotnej do opisanej podczas jego wymontowania. WYMONTOWANIE l ZAMONTOWANIE BELKI POPRZECZNEJ ZAWIESZENIA TYLNEGO (limuzyna 3-, 4- i 5-drzwiowa oraz kombi) Wymontowanie

247

Ustawi samochd na podstawkach warsztatowych (oprze o przeznaczone do tego celu miejsca spodu nadwozia) i zdj koa tylne. Odczy linki hamulca awaryjnego przy dwigni dwustronnej linek tego hamulca, wyjmujc piercie zabezpieczajcy, wycigajc sworze z dwigni dwustronnej linek i wysuwajc koce tylnych linek hamulca awaryjnego.

Rys. 10.3. ruby mocowania wspornika wahacza tylnego do nadwozia (limuzyna 3-, 4- i 5-drzwiowa oraz kombi)

Rys. 10.4. Elementy mocowania drka stabilizatora 1 drek stabilizatora, 2jarzma mocowania, 3ruby mocowania jarzm

Po obu stronach samochodu zacisn elastyczne przewody hamulcowe k tylnych i odczy je od przewodw sztywnych (przewidzie wyciek pynu hamulcowego). W wersjach wyposaonych w ukad ABS wymontowa korektor siy hamowania. Podeprze belk poprzeczn. Z obu stron samochodu odkrci po cztery ruby mocowania wspornikw wahaczy (rys. 10.3). Z obu stron samochodu odkrci rub dolnego mocowania kolumny resorujcej do wahacza. Opuci belk poprzeczn zawieszenia tylnego i wyj j od spodu samochodu. Zamontowanie Uwaga. Podczas zamontowania naley systematycznie wymienia wszystkie nakrtki samoblokujce. Ostateczne dokrcenie elementw mocowania zawieszenia naley wykona dopiero po opuszczeniu samochodu na koa i kilkukrotnym ugiciu zawieszenia tylnego. Umieci belk poprzeczn zawieszenia tylnego pod samochodem. Podnie belk poprzeczn i luno przykrci ruby jej mocowania do kolumn resorujcych. Przykrci ruby mocowania wspornikw wahaczy do spodu nadwozia waciwym momentem. Podczy elastyczne przewody hamulcowe do sztywnych przewodw hamulcowych i zdj zaciski z elastycznych przewodw hamulcowych. W wersjach wyposaonych w ukad ABS zamontowa korektor siy hamowania. Podczy tylne linki hamulca awaryjnego do dwigni dwustronnej linek i umocowa t dwigni na sworzniu. Wyregulowa hamulec awaryjny (patrz odpowiedni opis w p. 11.2.4). Uzupeni ilo pynu hamulcowego w zbiorniku i odpowietrzy ukad hamulcowy (patrz odpowiedni opis w p. 11.2.4). Zaoy koa tylne i opuci samochd a do oparcia na koach. Kilkakrotnie ugi zawieszenie samochodu i dokrci waciwym momentem wszystkie nie dokrcone jeszcze poczenia gwintowe zawieszenia tylnego. WYMONTOWANIE l ZAMONTOWANIE BELKI OSI TYLNEJ (Escort Van) Wymontowanie

248

Ustawi samochd na podstawkach warsztatowych (oprze o przeznaczone do tego celu miejsca spodu nadwozia) i zdj koa tylne. Odczy od belki ogranicznik siy hamowania. Po obu stronach samochodu zacisn elastyczne przewody hamulcowe k tylnych i odczy je od przewodw sztywnych (przewidzie wyciek pynu hamulcowego). Wymontowa bbny hamulcw, kopaki piast k i nakrtki czopw piast k tylnych. Uwaga. Nakrtki piast k lewych i prawych maj rne gwinty: lewego koa lewy gwint; prawego koa prawy gwint. Wymontowa piasty k po uprzednim ich oznaczeniu (prawa; lewa). Odkrci cztery ruby mocujce i zdj tarcze none hamulcw. Odkrci ruby dolnego mocowania amortyzatorw. Podeprze belk osi tylnej i odkrci nakrtki jarzm jej mocowania do resorw. Wyj belk osi tylnej od spodu samochodu. Zamontowanie Wykona czynnoci w kolejnoci odwrotnej do odanej podczas wymontowania belki osi tylnej. Naley zwrci uwag na: zamontowanie piast k zgodnie z oznaczeniami naniesionymi przed ich wymontowaniem; obracanie piast podczas dokrcania ich nakrtek waciwym momentem; dokrcenie rub pocze elementw zawieszenia po oparciu samochodu na koach; uzupenienie iloci pynu hamulcowego i odpowietrzenie ukadu hamulcowego (patrz opis w p. 11.2.4). WYMIANA TULEI METALOWO-GUMOWYCH WAHACZY (limuzyna 3-, 4- i 5-drzwiowa oraz kombi) Wymontowanie Wymontowa belk poprzeczn zawieszenia tylnego (patrz odpowiedni opis). Odczy wsporniki od tulei metalowo-gumo- wych wahaczy. Za pomoc odpowiednich przyrzdw specjalnych wymontowa tuleje metalowo-gumowe z wahaczy (rys. 10.5A). Zamontowanie Nasmarowa nowe tuleje metalowo-gumowe past do montau opon lub roztworem myda. Od strony zewntrznej zamontowa nowe tuleje metalowo-gumowe w wahaczach za pomoc przyrzdw specjalnych (rys. 10.5B); powierzchni oporow tulei naley skierowa na zewntrz samochodu. Uwaga. Wyposay przyrzd Ford w tulejk odlegociow 13 mm na gwintowanym trzpieniu, umoliwiajc ustawienie tulei metalowo-gumowej w przeznaczonym dla niej otworze (patrz rys. 10.5B).

Rys. 10.5. Wymiana tulei metalowo-gumowej wahacza

249

Awymontowanie, Bzamontowanie 1 przyrzd 15-086, 2tuleja metalowo-gumowa wahacza, 3tulejka odlegociowa o gruboci 13 mm, 4piercie oporowy 15-084

Zaoy wsporniki mocowania do wahaczy; nie dokrca ich rub mocujcych. Zamontowa belk poprzeczn zawieszenia tylnego do samochodu (patrz odpowiedni opis). Po ustawieniu samochodu na koach i kilkukrotnym ugiciu zawieszenia dokrci ruby mocowania belki poprzecznej waciwym momentem.

10.2.2. Piasty k tylnych

WYMIANA OYSK PIASTY KOA (limuzyna 3-, 4- i 5-drzwiowa oraz kombi) Unie ty samochodu, ustawi ty samochodu na podstawkach warsztatowych i zdj z odpowiedniej strony koo tylne. Poluzowa mechanizm regulacji szczk hamulca. Odkrci cztery ruby mocowania konierza czopa piasty koa do wahacza tylnego i wymontowa zesp bbna hamulca z czopem piasty koa i oyskami tocznymi. Zamocowa konierz czopa piasty w imadle o szczkach osonitych nakadkami z mikkiej blachy. Zdj kopak piasty koa, dziurawic go punk- takiem (zniszczenie kopaka jest konieczne i nieuniknione). Odkrci nakrtk mocowania czopa piasty. Uwaga. Nakrtki mocowania czopw piast k lewych i prawych maj rne gwinty: lewego koa lewy gwint; prawego koa prawy gwint. Zdj bben hamulca. Za pomoc dwigni (przyrzd Ford 21-051) wycign piercie uszczelniajcy piasty (rys. 10.6A) i wyj dwa oyska. Za pomoc miedzianego motka wybi zewntrzne piercienie oysk tocznych. Uwaga. Zwrci uwag, aby nie uszkodzi powierzchni gniazda oysk tocznych w piacie. Starannie oczyci i odtuci bben hamulca. Z pomoc specjalnego trzpienia (narzdzie Ford 15-031) zaoy piercie zewntrzny oyska wewntrznego, a nastpnie piercie zewntrzny oyska zewntrznego (rys. 10.6B). Wypeni obficie i zaoy oysko wewntrzne, a nastpnie oysko zewntrzne. Za pomoc specjalnego trzpienia (narzdzie Ford 14-028) zamontowa nowy piercie uszczelniajcy (rys. 10.6C). Nasmarowa nieco czop piasty i zamontowa bben hamulca. Zaoy now nakrtk mocowania czopa piasty i obracajc piast dokrci nakrtk waciwym momentem. Zaoy nowy kopak piasty wypeniony uprzednio w jednej trzeciej objtoci smarem. Przykrci waciwym momentem cztery ruby mocowania do wahacza zespou bbna hamulca z czopem piasty i oyskami.

250

Rys. 70.6. Wymiana oyska piasty Awyjmowanie piercienia uszczelniajcego, Bzakadanie zewntrznych piercieni oysk, Czakadanie piercienia uszczelniajcego

Rys. 10.7. Wymiary (w mm) przyrzdu 15-031 do zakadania zewntrznych piercieni oysk piasty kota tylnego

Nacisn kilkakrotnie na peda hamulca, aby wyregulowa pooenie szczk hamulca tylnego i sprawdzi, czy wymontowywany bben daje si lekko obraca. Zaoy koo tylne i opuci samochd.

251

Rys. 10.8. Wymiary (w mm) przyrzdu 14-028 do zakadania piercienia uszczelniajcego piasty koa tylnego

WYMIANA OYSK PIASTY KOA (Escort Van) Unie ty samochodu, ustawi ty samochodu na podstawkach warsztatowych i zdj z odpowiedniej strony koo tylne. Wymontowa bben hamulca (patrz odpowiedni opis w p. 11.2.2). Zdj kopak piasty dziurawic go punktakiem (zniszczenie kopaka jest konieczne i nieuniknione). Odkrci nakrtk mocowania czopa piasty. Uwaga. Nakrtki mocowania czopw piast k lewych i prawych maj rne gwinty: lewego koa lewy gwint; prawego koa prawy gwint. Wymontowa piast koa. Za pomoc dwigni (narzdzie Ford 21-051) wycign piercie uszczelniajcy z piasty i wyj dwa oyska. Za pomoc miedzianego motka wybi zewntrzne piercienie oysk tocznych. Uwaga. Zwrci uwag, aby nie uszkodzi powierzchni gniazda oysk tocznych w piacie. Starannie oczyci i odtuci czop i bben hamulca. Nanie niewielk ilo smaru na miejsce osadzenia oysk tocznych w piacie. Za pomoc odpowiedniego trzpienia wcisn zewntrzne piercienie: oyska wewntrznego, a nastpnie zewntrznego. Nasmarowa obficie i zaoy oba oyska. Za pomoc odpowiedniego trzpienia zaoy nowy piercie uszczelniajcy. Lekko nasmarowa czop i zaoy piast. Zaoy now nakrtk piasty i obracajc piast dokrci nakrtk mocowania czopa waciwym momentem. Zaoy nowy kopak piasty. Zamontowa bben hamulca (patrz odpowiedni opis w p. 11.2.2). Zaoy koo tylne i opuci samochd.

252

11 UKAD HAMULCOWY
11.1. CHARAKTERYSTYKA TECHNICZNA
OPIS KONSTRUKCJI Ukad uruchamiania hamulca roboczego, wspomagany podcinieniowe, jest hydrauliczny dwuobwodowy. W wersjach limuzyny 3-, 4- i 5-drzwiowej oraz kombi podzia jest diagonalny (po przektnej"), za dziaanie korektora siy hamowania jest zalene od opnienia hamowania pojazdu. W wersji Escort Van podzia odbywa si na przd i ty pojazdu, za dziaanie korektora siy hamowania jest zalene od obcienia osi tylnej. Hamulec roboczy ma tarczowe mechanizmy hamulcw k przednich z tarczami wentylowanymi i bbnowe mechanizmy hamulcw k tylnych z samoczynn regulacj luzu, z wyjtkiem wersji wyposaonych w szesnastozaworowe silniki benzynowe 1,8 dm3, w ktrych zastosowano tarczowe mechanizmy hamulcw k tylnych z tarczami penymi, poczonymi z bbnowymi mechanizmami hamulca awaryjnego. Hamulec awaryjny jest uruchamiany mechanicznie i dziaa na mechanizmy hamulcw k tylnych. Jako wyposaenie dodatkowe przewidziano zastosowanie ukadu przeciwblokujcego ABS Te-ves Mark IV. HAMULCE PRZEDNIE Tarcze Tarcze hamulcw s wentylowane. rednica zewntrzna: 240 mm. Grubo nominalna: 20 mm. Grubo minimalna: 18 mm. Maksymalne bicie tarczy zamontowanej na piacie koa (mierzone 10 mm od krawdzi zewntrznej): 0,1 mm. Maksymalna rnica gruboci (mierzona w 8 punktach odlegych o 15 mm od krawdzi zewntrznej): 0,015 mm. Zaciski Zaciski hamulcw s pywajce jednotokowe. Marka: silniki benzynowe: Teves; silnik wysokoprny: Ford. rednica toka: 54 mm. Wkadki cierne Grubo minimalna okadzin ciernych (bez pytki podstawy): 1,5 mm. Marka i typ okadzin ciernych: Valeo 161 lub Ferodo 3432. HAMULCE TYLNE BBNOWE Bbny rednica robocza nominalna bbna: limuzyna 3-, 4- i 5-drzwiowa wyposaona w silnik benzynowy 1,4dm3: 180 mm; limuzyna 3-, 4-i 5-drzwiowa wyposaona w pozostae typy silnikw oraz kombi: 203 mm; wersja Escort Van: 228,6 mm. rednica robocza maksymalna bbna: limuzyna 3-, 4- i 5-drzwiowa wyposaona w silnik benzynowy 1,4dm3: 181 mm; limuzyna 3-, 4- i 5-drzwiowa wyposaona w pozostae typy silnikw oraz kombi: 204 mm; wersja Escort Van: 229,6 mm. Cylinderki hamulcowe rednica cylinderkw: limuzyna 3-, 4- i 5-drzwiowa wyposaona w silnik benzynowy 1,4 dm3: 20,64 mm; limuzyna 3-, 4- i 5-drzwiowa wyposaona w pozostae typy silnikw oraz kombi: 19,05 mm; wersja Escort Van: 22,2 mm. Okadziny cierne Szeroko:

253

limuzyna 3-, 4- i 5-drzwiowa wyposaona w silnik benzynowy 1,4 dm3: 29,6 mm; limuzyna 3-, 4- i 5-drzwiowa wyposaona w pozostae typy silnikw oraz kombi: 36,3 mm; wersja Escort Van: 42,7 mm. Grubo nominalna okadzin szczk wspbienych: 6,4 mm. Grubo nominalna okadzin szczk przeciwbienych: limuzyna 3-, 4- i 5-drzwiowa wyposaona w silnik benzynowy 1,4 dm3: 3,4 mm; limuzyna 3-, 4- i 5-drzwiowa wyposaona w pozostae typy silnikw oraz kombi: 3,5 mm; wersja Escort Van: 3,6 mm. Grubo minimalna okadzin ciernych: 1 mm. Marka i typ okadzin ciernych: limuzyna 3-, 4- i 5-drzwiowa wyposaona w silnik benzynowy 1,4dm3: D-8212; limuzyna 3-, 4- i 5-drzwiowa wyposaona w pozostae typy silnikw oraz kombi: FEP F 3615; wersja Escort Van: FEP F 3615. HAMULCE TYLNE TARCZOWE Tarcze Tarcze hamulcw s pene i zawieraj bbny hamulca awaryjnego. rednica zewntrzna: 270 mm. Grubo nominalna: 10 mm. Grubo minimalna: 8 mm. Maksymalne bicie tarczy zamontowanej na piacie koa: 0,1 mm. Maksymalna rnica gruboci (mierzona w 8 punktach odlegych o 15 mm od krawdzi zewntrznej): 0,015 mm. Zaciski Zastosowano zaciski pywajce jednotokowe. Marka: Teves. rednica toka: 33 mm. Wkadki cierne Grubo minimalna okadzin ciernych (bez pytki podstawy): 1,5 mm. UKAD URUCHAMIANIA HAMULCW Pompa hamulcowa Pompa hamulcowa jest dwuobwodowa, typu tandem. Urzdzenie wspomagajce Urzdzenie wspomagajce jest podcinieniowe, typu lsovac. Marka: Ford Motorcraft. rednica: 228,6 mm (9). Korektor siy hamowania Korektor siy hamowania hamulcw tylnych dziaa w obu obwodach hydraulicznych. W wersjach: limuzyna 3-, 4- i 5-drzwiowa oraz kombi nie wyposaonych w ukad przeciwblokujcy ABS dziaanie korektora siy hamowania jest zalene od opnienia hamowania pojazdu; limuzyna 3-, 4- i 5-drzwiowa oraz kombi wyposaonych w ukad przeciwblokujcy ABS dziaanie korektora siy hamowania jest zalene od obcienia osi tylnej; Escort Van dziaanie korektora siy hamowania jest zalene od obcienia osi tylnej. HAMULEC AWARYJNY Hamulec awaryjny jest uruchamiany dwigni umieszczon w pododze, sterowany mechanicznie za pomoc linek i dziaa na hamulce tylne. Regulacja hamulca awaryjnego: w przypadku tylnego hamulca bbnowego: cakowity luz dwch kokw kontrolnych umieszczonych skonie do tarczy nonej hamulca powinien wynosi 0,5 do 2,0 mm; w przypadku tylnego hamulca tarczowego: za pomoc radekowanego pokrta umieszczonego wewntrz bbna hamulca awaryjnego (dostpnego przez otwr w tarczy) tylne koo powinno swobodnie si obraca przy zwolnionej dwigni hamulca awaryjnego. PYN HAMULCOWY Rodzaj: pyn syntetyczny do ukadw hamulcowych odpowiadajcy normie DOT 4, Ford Motorcraft ESD-M6C57-A. Czsto obsugi: wymiana co 3 lata. UKAD PRZECIWBLOKUJCY

254

Jako wyposaenie dodatkowe zastosowano sterowany elektronicznie ukad zapobiegajcy blokowaniu k podczas hamowania. Marka i typ: ABS Teves Mark IV. Hamulce k przednich i tylnych s identyczne jak w przypadku samochodu bez ukadu przeciw-blokujcego. Dziaanie korektora sity hamowania k tylnych zaley od obcienia osi tylnej. Ukad sterowania zawiera czujnik pooenia pedau hamulca, czujniki prdkoci obrotowej k przednich, hydrauliczny zesp sterowania ograniczajcy cinienie w obwodach hamulcw poszczeglnych k samochodu oraz elektroniczne urzdzenie sterujce ukadu ABS. MOMENTY DOKRCANIA Pompa hamulcowa do siownika podcinieniowego: 20 do 25 N-m. Siownik podcinieniowy do wspornika: 35 do 45N-m. Wspornik zacisku do zwrotnicy koa: 50 do 66N-m. Prowadnik zacisku: 45 do 55 N-m. Mocowanie piasty koa tylnego: 56 do 76 N-m. Korektor siy hamowania do wspornika: 20 do 25 N-m. Hydrauliczny zesp sterowania ukadu ABS do wspornika: 21 do 25 N-m. Nakrtki mocowania k: 70 do 100 N-m.

11.2. OBSUGA l NAPRAWA

UWAGI WSTPNE W wersjach limuzyny 3-, 4- i 5-drzwiowej oraz kombi bben hamulca tylnego stanowi cao z piast koa. W wersjach Escort Van bben hamulca tylnego jest mocowany do piasty przez piercie osadczy znajdujcy si na jednej ze rub mocowania koa. W wersjach wyposaonych w ukad przeciw- blokujcy ABS wystpuje rtciowy czujnik opnienia hamowania. Nie wolno zmienia pooenia tego czujnika wzgldem nadwozia. Regulacja korektora siy hamowania wersji wyposaonych w ukad przeciwblokujcy ABS wymaga zastosowania specjalnych przyrzdw i moe by wykonywana tylko w stacji obsugi.

11.2.1. Hamulce przednie

WYMIANA WKADEK CIERNYCH Uwaga. Naley zawsze wymienia wkadki cierne w obu hamulcach przednich oraz stosowa wkadki cierne waciwej marki i typu. Wymontowanie Unie przd samochodu, ustawi na podstawkach warsztatowych i zdj koa przednie. Wyj zawleczk dolnego prowadnika zacisku (rys. 11.2A) i wysun dolny prowadnik zacisku (rys.11.2B). Obrci cay zacisk do gry (rys. 11.20). Przytrzyma zacisk w tym pooeniu. W razie potrzeby mona go przywiza mikkim drutem. Wyj wkadki cierne. Zamontowanie Za pomoc odpowiedniego trzonka drewnianego (lub z tworzywa sztucznego) wepchn tok w gb cylindra zacisku. Uwaa, aby nie uszkodzi gumowej osony toka. Woy do zacisku nowe wkadki cierne. Obrci zacisk do dou, woy dolny prowadnik zacisku i zabezpieczy go zawleczk.

255

Rys. 11.1. Elementy hamulca przedniego 1 zacisk, 2 wspornik zacisku, 3 wkadki cierne, 4odpowietrznik, 5sprysta wkadka dociskowa, 6grny prowadnik zacisku, 7tarcza hamulca

Nacisn wielokrotnie peda hamulca, aby do- sun wkadki cierne do tarczy hamulca. Zaoy koa przednie. Sprawdzi, czy przy niewywieraniu nacisku na peda hamulca koa obracaj si swobodnie. Opuci samochd. Sprawdzi poziom i w razie potrzeby uzupeni ilo pynu hamulcowego w zbiorniku wyrwnawczym. WYMONTOWANIE l ZAMONTOWANIE KOMPLETNEGO ZACISKU Wymontowanie Unie przd samochodu, ustawi na podstawkach warsztatowych i zdj koo przednie z odpowiedniej strony. Odkrci rub mocowania wspornika przewodu hamulcowego do kolumny zawieszenia (patrz rys. 9.3B). Zacisn elastyczny przewd hamulcowy, aby ograniczy wypyw pynu hamulcowego. Odkrci i odczy od zacisku przewd hamulcowy. Przewidzie wypyw cieczy hamulcowej (podstawi odpowiednie naczynie) i zalepi odsonite otwory ukadu hydraulicznego, aby nie przedostay si do nich zanieczyszczenia. Wymontowa wkadki cierne (patrz poprzedni opis). Odkrci dwie ruby mocowania wspornika zacisku do zwrotnicy koa. Wyj zacisk wraz ze wspornikiem. W razie koniecznoci naprawy lub wymiany zacisku naley odczy zacisk od wspornika w nastpujcy sposb: zdj kopak ochronny ruby mocujcej; za pomoc szecioktnego klucza odkrci rub w grnej czci zacisku; odczy zacisk od jego wspornika.

256

Rys. 11.2. Wymiana wkadek ciernych hamulca przedniego Awyjmowanie zawleczki dolnego prowadnika zacisku, Bwyjmowanie dolnego prowadnika zacisku, Cwyjmowanie wkadek ciernych po odchyleniu zacisku

Zamontowanie Poczy zacisk ze wspornikiem, dokrci waciwym momentem rub mocowania zacisku. Zaoy zacisk hamulca wraz ze wspornikiem i dokrci waciwym momentem dwie ruby mocowania wspornika do zwrotnicy koa. Zaoy nowe mosine uszczelki i podczy do zacisku przewd hamulcowy. Wkrci rub mocowania wspornika przewodu hamulcowego do kolumny zawieszenia. Zamontowa wkadki cierne (patrz odpowiedni opis). Nacisn wielokrotnie peda hamulca, aby do- sun wkadki cierne do tarczy hamulca. Odpowietrzy hydrauliczny ukad uruchamiania hamulcw (patrz opis w p. 11.2.4). Przykrci zdjte koo i opuci samochd.

257

Rys. 11.3. Wkrt mocowania tarczy hamulca przedniego

WYMONTOWANIE l ZAMONTOWANIE TARCZY HAMULCA Uwaga. Naley zawsze wymienia tarcze hamulcw obu k przednich. Po wymianie tarcz naley koniecznie zaoy nowe wkadki cierne. Wymontowanie Unie przd samochodu, ustawi na podstawkach warsztatowych. Zdj koo przednie z odpowiedniej strony. Odkrci dwie ruby mocowania wspornika zacisku do zwrotnicy koa. Zdj kompletny zacisk bez odczania przewodu hamulcowego i podwiesi zacisk do kolumny zawieszenia za pomoc mikkiego drutu. Odkrci wkrt mocowania tarczy hamulca do piasty (rys. 11.3) i zdj tarcz hamulca. Zamontowanie Oczyci powierzchni styku piasty z tarcz hamulca. Zaoy i przykrci tarcz hamulca do piasty koa. Zaoy kompletny zacisk hamulca i przykrci dwie ruby mocowania wspornika zacisku do zwrotnicy koa waciwym momentem. Zaoy koo przednie. Opuci samochd.

11.2.2. Hamulce tylne bbnowe

WYMONTOWANIE l ZAMONTOWANIE BBNA HAMULCA (limuzyna 3-, 4- i 5-drzwiowa oraz kombi) Zaprezentowana dalej metoda postpowania przewiduje wymontowanie zespou: czop piasty, oyska toczne i bben hamulca. Takie niekonwencjonalne dziaanie ma t zalet, e eliminuje konieczno rozkadania oysk tocznych, a w konsekwencji ich regulacji, a take zachowania szczeglnej czystoci i waciwego smarowania podczas montau.

258

Rys. 11.4. Elementy tylnego hamulca bbnowego 1 tarcza nona, 2cylinderek, 3 odpowietrznik, 4szczka wspbiena, 5szczka przeciwbiena, 6mechanizm samoczynnej regulacji luzu szczk, 7dwignia hamulca awaryjnego, 8spryna mechanizmu regulacji luzu szczk, 9spryny cigajce szczki, 10 prowadnik szczki wspbienej

Wymontowanie Podnie ty samochodu i ustawi na podstawkach warsztatowych oraz zdj z odpowiedniej strony koo tylne. Zwolni hamulec awaryjny i upewni si, e jego linka nie jest napita (w razie potrzeby poluzowa link przekrcajc radekowane pokrto regulacji). Odkrci cztery ruby (1, rys. 11.5) mocowania czopa piasty do wahacza i wymontowa zesp: czop piasty, oyska toczne i bben hamulca. Zamontowanie Upewni si, e powierzchnie styku czopa piasty i wahacza s dokadnie oczyszczone. Zaoy zesp: czop piasty, oyska toczne i bben hamulca na szczki hamulca i zaoy, a nastpnie dokrci waciwym momentem ruby mocowania czopa piasty (czop piasty moe by przykrcony do wahacza tylko w jednym pooeniu). Nacisn wielokrotnie peda hamulca, aby mechanizm samoczynnej regulacji luzu szczk ustawi szczki we waciwym pooeniu wzgldem bbna hamulca. W razie potrzeby wyregulowa hamulec awaryjny (patrz odpowiedni opis w p. 11.2.4). Przykrci zdjte koo i opuci samochd.

Rys. 11.5. Widok od strony wewntrznej tarczy none] tylnego hamulca bbnowego (limuzyna 3-, 4- i 5-drzwiowa oraz kombi) 1 ruby mocowania czopa piasty koa tylnego, 2 ruby mocowania cylinderka hamulca tylnego, 3kocwka linki hamulca awaryjnego, 4odpowietrznik

259

WYMONTOWANIE l ZAMONTOWANIE BBNA HAMULCA (Escort Van) Wymontowanie Podnie ty samochodu i ustawi na podstawkach warsztatowych oraz zdj z odpowiedniej strony koo tylne. Zwolni hamulec awaryjny i upewni si, e jego linka nie jest napita (w razie potrzeby poluzowa link przekrcajc radekowane pokrto regulacji). Zdj piercie osadczy mocowania bbna hamulca do piasty koa. Zdj bben hamulca. Zamontowanie W celu zamontowania bbna hamulca naley wykona czynnoci w kolejnoci odwrotnej do jego wymontowania. WYMIANA SZCZK HAMULCA Wymontowanie Uwaga. Naley koniecznie wymienia szczki parami jednoczenie w obu hamulcach k tylnych oraz stosowa okadziny cierne waciwej marki i typu. Wymontowa bben hamulca (patrz odpowiedni opis). Za pomoc odpowiednich szczypiec zdj spryny cigajce szczki hamulca. Obrci o 90 i wyj prowadniki szczk wraz z miseczkami i sprynami.

Rys. 11.6. Widok tylnego hamulca bbnowego 1 szczka wspbiena, 2 szczka przeciwbiena, 3cylinderek, 4grna spryna cigajca szczki, 5mechanizm samoczynnej regulacji luzu szczk, 6prowadniki szczk, 7nity mocowania tarczy nonej hamulca

Wyj obie szczki z elementu dolnego prowadzenia. Wyj szczki z cylinderka hydraulicznego. Uwaa, aby nie uszkodzi oson ochronnych toczkw. Zaoy na cylinderek specjaln klamr spryst chronic znajdujce si w nim toczki przed wysuniciem. Odczy link hamulca awaryjnego od dwigni przy szczce hamulca. Wymontowa spryn mechanizmu samoczynnej regulacji luzu szczk i wyj ten mechanizm. Wyj szczki hamulca. Zamontowanie Starannie oczyci wszystkie czci i upewni si, e poczenia ruchowe nie maj ladw zatarcia. Nanie cienk warstw smaru na powierzchnie przylegania szczk do tarczy nonej. Umieci mechanizm samoczynnej regulacji luzu przy szczce wspbienej. Poczy grn spryn cigajc ze szczk wspbien. Zaczepi grnspryn cigajco szczk przeciwbien, obrci szczk przeciwbien i poczy jaz mechanizmem samoczynnej regulacji luzu. Upewni si, e wszystkie czci zajmuj waciwe pooenie. Podczy link hamulca awaryjnego do jego dwigni przy szczce przeciwbienej. Usun spryst klamr przytrzymujc toczki w cylinderku i zaoy szczki hamulca na toczki. Oprze dolne koce szczk o element dolnego mocowania i zaoy doln spryn powrotn. Upewni si, e dwignia hamulca awaryjnego opiera si prawidowo o rozpierak mechaniczny.

260

Zamontowa prowadniki szczk, spryny i miseczki prowadnikw obu szczk hamulca. Cofn cakowicie mechanizm samoczynnej regulacji luzu szczk. Zamontowa bben hamulca (patrz odpowiedni opis). Nacisn kilkakrotnie peda hamulca, aby zadziaa mechanizm samoczynnej regulacji luzu szczk. Skok pedau hamulca powinien si zmniejszy. W przeciwnym razie naley sprawdzi mechanizm samoczynnej regulacji luzu szczk lub odpowietrzy hydrauliczny ukad uruchamiania hamulcw (patrz odpowiedni opis w p. 11.2.4). WYMIANA CYLINDERKA HAMULCA Wymontowanie Wymontowa bben hamulca (patrz odpowiedni opis). Zacisn elastyczny przewd hamulcowy przy cylinderku. Rozsun na dostateczn odlego szczki hamulca. Poluzowa poczenie przewodu hamulcowego z cylinderkiem (przewidzie moliwo wycieku pynu hamulcowego i podstawi odpowiednie naczynie). Odkrci dwie ruby (2, patrz rys. 11.5) mocowania cylinderka do tarczy nonej i wyj go. Odczy przewd hamulcowy od cylinderka. Zamontowanie Poczy nowy cylinderek z przewodem hamulcowym bez ostatecznego dokrcania przewodu. Zamontowa cylinderek do tarczy nonej hamulca. Poluzowa przy podwoziu uchwyt elastycznego przewodu hamulcowego. Dokrci koniec przewodu do cylinderka hamulca. Dokrci uchwyt mocowania przewodu do podwozia oraz do przewodu sztywnego. Zdj zacisk elastycznego przewodu hamulcowego. Zamontowa bben hamulca (patrz opis). Odpowietrzy hydrauliczny ukad uruchamiania hamulcw (patrz odpowiedni opis w p. 11.2.4).

11.2.3. Hamulce tylne tarczowe

WYMIANA WKADEK CIERNYCH Uwaga. Naley koniecznie wymienia wkadki cierne jednoczenie w obu hamulcach k tylnych oraz stosowa okadziny cierne waciwej marki i typu. Wymontowanie Podnie ty samochodu, ustawi na podstawkach warsztatowych i zdj koa tylne. Za pomoc odpowiedniego trzpienia wybi oba prowadniki z zacisku (rys. 11.8A). Wyj i zachowa spryn dociskow. Wyj wkadki cierne z zacisku (rys. 11.86). Zamontowanie Za pomoc strzykawki odessa nieco pynu hamulcowego ze zbiornika. Wepchn toki do wntrza cylindrw zacisku. Zaoy nowe wkadki cierne do zacisku. Zaoy spryn dociskow. Zamontowa dwa prowadniki do zacisku. Zwrci uwag na prawidowe ustawienie spryny w zacisku. Nacisn wielokrotnie peda hamulca, aby doprowadzi do styku wkadek ciernych z tarcz hamulca. Zaoy koa tylne. Sprawdzi, czy tarcza hamulca obraca si swobodnie, gdy peda hamulca nie jest naciskany. Opuci samochd. Sprawdzi poziom i w razie potrzeby uzupeni ilo pynu hamulcowego w zbiorniku. WYMIANA ZACISKU Wymontowanie

261

Podnie ty samochodu i ustawi na podstawkach warsztatowych oraz zdj z odpowiedniej strony koo tylne. cisn elastyczny przewd hamulcowy, odkrci go od zacisku hamulca i odsun. Przewidzie moliwo wycieku pynu hamulcowego, podstawiajc odpowiednie naczynie. Zalepi odsonite otwory korkami, aby uchroni ukad hydrauliczny przed przedostaniem si zanieczyszcze. Wymontowa wkadki cierne (patrz odpowiedni opis). Odkrci dwie ruby mocowania zacisku do tarczy nonej. Wyj zacisk. Zamontowanie Zaoy zacisk i dokrci waciwym momentem ruby mocowania zacisku do tarczy nonej. Zaoy nowe uszczelki mosine i podczy do zacisku przewd hamulcowy. Zamontowa wkadki cierne (patrz odpowiedni opis). Nacisn wielokrotnie peda hamulca, aby doprowadzi wkadki cierne do styku z tarcz hamulca. Odpowietrzy hydrauliczny ukad uruchamiania hamulcw (patrz odpowiedni opis w p. 11.2.4). Zaoy koo tylne i opuci samochd.

Rys. 11.7. Elementy tylnego hamulca tarczowego 1 tarcza nona hamulca, 2 szczki bbnowego hamulca awaryjnego, 3prowadniki szczk, 4tarcza hamulca roboczego z bbnem hamulca awaryjnego, 5 zacisk hamulca roboczego, 6wkadki cierne hamulca roboczego, 7prowadniki zacisku, 8 spryna dociskowa wkadek, 9zestawy tokw z piercieniami uszczelniajcymi i osonami

262

Rys. 11.8. Wymiana wkadek ciernych tylnego hamulca tarczowego Awybijanie prowadnikw zacisku, B wyjmowanie wkadek ciernych

Rys. 11.9. Odkrcanie wkrta mocowania tarczy hamulca roboczego poczonej z bbnem hamulca awaryjnego

WYMONTOWANIE l ZAMONTOWANIE TARCZY HAMULCA Uwaga. Naley zawsze wymienia tarcze hamulcw obu k przednich. Po wymianie tarcz naley koniecznie zaoy nowe wkadki cierne. Wymontowanie Podnie ty samochodu i ustawi na podstawkach warsztatowych. Zdj z odpowiedniej strony koo tylne. Wymontowa zacisk hamulca (patrz odpowiedni opis) bez odczania jego przewodu hamulcowego i podwiesi zacisk we wnce koa za pomoc mikkiego drutu w taki sposb, aby nie uszkodzi przewodu hamulcowego. Odkrci wkrt mocowania tarczy hamulca do piasty koa (rys. 11.9) i zdj tarcz hamulca. Zamontowanie Oczyci powierzchnie przylegania tarczy i piasty koa. Wykona czynnoci w kolejnoci odwrotnej do podanej podczas wymontowania tarczy hamulca. Przestrzega waciwych momentw dokrcania odpowiednich pocze gwintowych. WYMONTOWANIE l ZAMONTOWANIE SZCZK HAMULCA AWARYJNEGO Uwaga. Naley koniecznie wymienia szczki parami jednoczenie w obu hamulcach k tylnych oraz stosowa okadziny cierne waciwej marki i typu. Wymontowanie Podnie ty samochodu i ustawi na podstawkach warsztatowych. Zdj z odpowiedniej strony koo tylne. Wymontowa zacisk hamulca (patrz odpowiedni opis) bez odczania jego przewodu hamulcowego i podwiesi zacisk we wnce koa za pomoc mikkiego drutu w taki sposb, aby nie uszkodzi przewodu hamulcowego. Odkrci wkrt mocowania tarczy hamulca do piasty koa (rys. 11.9) i zdj tarcz hamulca.

263

Zdj zapink spryst mocowania linki hamulca awaryjnego do tarczy nonej. Odczy link od dwigni hamulca awaryjnego i wysun j przez otwr w tarczy nonej. Za pomoc odpowiednich szczypiec wymontowa prowadniki szczk hamulca (rys. 11.11 A). Odsun obie szczki od ich dolnego oparcia i odczy od nich doln spryn cigajc. Odczy szczki od dwigni rozpieracza i odczy od nich grn spryn cigajc. Wyj szczki hamulca awaryjnego. Zamontowanie Oczyci starannie wszystkie czci i sprawdzi, czy ich poczenia ruchowe nie maj ladw zatar.

Rys. 11.10. Widok hamulca awaryjnego po zdjciu tarczy hamulca roboczego poczonej z bbnem hamulca awaryjnego 1 szczka wspbiena, 2 szczka przeciwbiena, 3 dwignia hamulca awaryjnego, 4prowadniki szczk, 5mechanizm samoczynnej regulacji luzu szczk

Rys. 11.11. Wymontowanie szczk hamulca awaryjnego Awyjmowanie prowadnika szczki, B wyjmowanie szczk

Posmarowa lekko powierzchnie styku szczk i tarczy nonej. Wsun link hamulca awaryjnego przez otwr w tarczy nonej i zaoy zapink spryst. Zaczepi link o dwigni hamulca awaryjnego. Zaoy szczki na dwigni rozpieraka hamulca awaryjnego i zaczepi o nie grn spryn cigajc. Oprze szczki o ich dolne punkty oparcia i zaczepi doln spryn cigajc. Zamontowa prowadniki szczk. Zamontowa tarcz hamulca i zacisk hamulca (patrz odpowiednie opisy). Zaoy koo i opuci samochd. Wyregulowa hamulec awaryjny (patrz opis w p. 11.2.4).

11.2.4. Ukad uruchamiania hamulcw

264

WYMONTOWANIE l ZAMONTOWANIE POMPY HAMULCOWEJ Wymontowanie Odczy zcze elektryczne od czujnika poziomu pynu hamulcowego przy korku zbiornika. Odkrci korek zbiornika i wyj wraz z czujnikiem poziomu pynu hamulcowego. Odessa strzykawk pyn hamulcowy ze zbiornika. Odczy od pompy hamulcowej przewody hydrauliczne po uprzednim oznaczeniu ich w sposb umoliwiajcy ponowne podczenie na poprzednich miejscach. Zalepi otwory odpowiednimi zalepkami.

Rys. 11.12. Zesp pompy hamulcowej 1 korek wlewu z czujnikiem poziomu pynu hamulcowego, 2zbiornik ptynu hamulcowego, 3uszczelki, 4 kadub pompy hamulcowej, 5 ruba, 6 piercie uszczelniajcy o przekroju okrgym, 7 i 8 zespoy toczkw pompy

Odkrci dwie nakrtki mocowania pompy hamulcowej do siownika podcinieniowego urzdzenia wspomagajcego hamulcw i wyj pomp hamulcow z przedziau silnika. Zamontowanie Oczyci powierzchni przylegania pompy hamulcowej do siownika podcinieniowego. Zaoy nowy piercie uszczelniajcy poczenie pompy z siownikiem. Umieci pomp hamulcow na miejscu, przykrci dwie nakrtki mocowania pompy hamulcowej i dokrci je waciwym momentem. Podczy przewody hamulcowe do pompy, zwracajc uwag na oznaczenia wykonane podczas jej wymontowywania. Napeni zbiornik pynu hamulcowego. Odpowietrzy hydrauliczny ukad uruchamiania hamulcw (patrz odpowiedni opis). Zaoy korek wraz z czujnikiem poziomu pynu hamulcowego i podczy do czujnika przewody elektryczne. WYMONTOWANIE l ZAMONTOWANIE URZDZENIA WSPOMAGAJCEGO Wymontowanie Wymontowa pomp hamulcow (patrz poprzedni opis). Odczy od urzdzenia wspomagajcego elastyczny przewd podcinienia. Wewntrz nadwozia wyj zapink i odczy drek popychacza urzdzenia wspomagajcego od pedau hamulca. Odkrci cztery nakrtki mocowania urzdzenia wspomagajcego hamulcw do wspornika na przegrodzie przedniej i wyj urzdzenie wspomagajce z przedziau silnika.

265

Zamontowanie Umieci urzdzenie wspomagajce w przedziale silnika na wsporniku przegrody czoowej i upewni si, e jego toczysko czy si prawidowo z pedaem hamulca. Przykrci cztery nakrtki mocowania urzdzenia wspomagajcego waciwym momentem. Wewntrz nadwozia zaoy zapink mocujc drek popychacza urzdzenia wspomagajcego z pedaem hamulca. Zamontowa pomp hamulca (patrz odpowiedni opis) i odpowietrzy hydrauliczny ukad uruchamiania hamulcw (patrz odpowiedni opis). REGULACJA KOREKTORA SIY HAMOWANIA (Escort Van) Uwaga. Samochd powinien by nie obciony, zbiornik napeniony do poowy paliwem, koo zapasowe oraz podnonik i narzdzia powinny znajdowa si w samochodzie. Podnie samochd tak, aby by oparty na koach. Regulacja w przypadku zastosowania nowego drka sterowania Obraca tulej drka a gumowa osona ochronna znajdzie si na wysokoci oznaczenia (blisko miejsca zamocowania na osi). Zacisn szczypcami drugi koniec drka. Opuci samochd. Regulacja w przypadku zastosowania uywanego drka sterowania Przytrzyma koniec drka (bliszy korektora) kluczem paskim i obraca nakrtk do zgrania krawdzi gumowej osony ochronnej z oznaczeniem (blisko miejsca zamocowania na osi). Opuci samochd. REGULACJA HAMULCA AWARYJNEGO Wszystkie wersje hamulcw tylnych Podnie samochd tak, aby koa tylne swobodnie zwisay i zwolni rczn dwigni hamulca awaryjnego. Sprawdzi, czy linki hamulca awaryjnego przebiegaj prawidowo pod samochodem i nie s zaamane lub napite. Wersje z hamulcami tylnymi bbnowymi Nacisn kilkakrotnie na peda hamulca, aby mie pewno, e zadziaa mechanizm samoczynnej regulacji luzu szczk. Zmierzy luz kokw kontrolnych umieszczonych skonie na tarczach nonych hamulcw po przeciwnej stronie linek. Doda luz prawego i lewego hamulca. Cakowity luz powinien wynosi 0,5 do 2,0 mm. W przeciwnym wypadku naley wyregulowa hamulec awaryjny.

266

Rys. 11.13. Elementy hamulca awaryjnego 1 dwignia, 2 linka przednia, 3zaczep, 4 linki tylne, 5 wspornik, 6 koek blokujcy, 7nakrtka regulacyjna i przeciwnakrtka

Pocign za link hamulca, aby sprawdzi, czy poruszaj si koki kontrolne obu hamulcw. Nacisn na peda hamulca, aby umoliwi rwnomierne uoenie si szczk hamulcw. Wyj koek blokujcy (1, rys. 11.14) nakrtk regulacyjn linki hamulca, poluzowa przeciwnakrtk (3) i obraca radekowan nakrtk regulacyjn (2) a do uzyskania cakowitego luzu obu kokw kontrolnych o wartoci 0,5 do 2,0 mm. Dokrci rk przeciwnakrtk do nakrtki regulacyjnej a do usyszenia dwch trzaskw. Nastpnie, przytrzymujc nakrtk regulacyjn, dokrci przeciwnakrtk kluczem a do usyszenia jeszcze dwch trzaskw i zamontowa nowy koek blokujcy.

Rys. 11.14. Regulacja hamulca awaryjnego (wszystkie modele samochodw) 1 koek blokujcy, 2 radekowan nakrtka regulacyjna, 3przeciwnakrtka

Uruchomi kilkakrotnie hamulec awaryjny i sprawdzi, czy po zwolnieniu jego dwigni kota tylne obracaj si swobodnie. Wersje z hamulcami tylnymi tarczowymi Wyj zalepk otworu kontrolnego z tarczy nonej hamulca (patrz rys. 11.15). Za pomoc wkrtaka obraca mechanizm samoczynnej regulacji luzu szczk a koo zacznie by hamowane. Obrci mechanizm regulacji w kierunku przeciwnym do cakowitego odhamowania koa. Zaoy zalepk w otwr tarczy nonej hamulca. Wszystkie wersje hamulcw tylnych Wyregulowa hamulec drugiego koa tylnego. Opuci samochd.

267

ODPOWIETRZANIE HYDRAULICZNEGO UKADU URUCHAMIANIA HAMULCW Hydrauliczny ukad uruchamiania hamulcw naley odpowietrza po kadym otwarciu jednego z jego obwodw (odczeniu lub rozczeniu przewodu), a take wtedy, gdy peda hamulca staje si mikki" lub wymaga kilkakrotnego naciskania (tzw. pompowania), aby uzyska skuteczne hamowanie samochodu. Do odpowietrzania zaleca si uycie specjalnego urzdzenia odpowietrzajcego ukad hydrauliczny pod cinieniem. Tradycyjny sposb odpowietrzania za pomoc pompowania pedaem hamulca z wykorzystaniem pomocy drugiej osoby nie powinien by stosowany ze wzgldu na niebezpieczestwo uszkodzenia pompy hamulcowej. Zalecenia oglne:

Rys. 11.15. Regulacja hamulca awaryjnego (tylne hamulce tarczowe)

podczas odpowietrzania podcinieniowy ukad wspomagania nie moe dziaa (silnik powinien by wyczony); jeeli samochd jest wyposaony w korektor siy hamowania, ktrego dziaanie jest zalene od obcienia osi tylnej, to podczas odpowietrzania samochd musi sta oparty na koach; podczas odpowietrzania ukadu poziom pynu hamulcowego w zbiorniku nie moe opa poniej poziomu minimalnego; w wersji limuzyny 3-, 4- i 5-drzwiowej oraz kombi obwody dziel si diagonalnie (po przektnej), za w wersji Escort Van wystpuje podzia obwodw na przd i ty; we wszystkich wersjach kady z obwodw moe by odpowietrzany oddzielnie; mona take odpowietrza oddzielnie kade koo.

Rys. 11.16. Elementy ukadu uruchamiajcego 1 urzdzenie wspomagajce, 2wsporniki, 3drek popychacza, 4przewd podcinienia

Podczy urzdzenie cinieniowe do odpowietrzania do zbiornika pynu hamulcowego. W ukadzie hamulcowym wytworzy nadcinienie. Zdj z odpowietrznikw hamulcw osony ochronne. Do odpowietrznika zacisku hamulca podczy przezroczysty przewd, ktrego drugi koniec naley zanurzy w podstawionym przezroczystym naczyniu.

268

Odkrci odpowietrznik i odczeka do chwili, gdy z przewodu zacznie wypywa pyn hamulcowy pozbawiony pcherzykw powietrza. Zakrci odpowietrznik. Powtrzy opisane poprzednio czynnoci przy nastpnych zaciskach lub cylinderkach wszystkich hamulcw. Odczy urzdzenie cinieniowe do odpowietrzania od zbiornika pynu hamulcowego. Uzupeni poziom pynu w zbiorniku. Nasun na odpowietrzniki hamulcw osony ochronne.

11.2.5. Ukad przeciwblokujcy

OPIS UKADU PRZECIWBLOKUJCEGO ABS TEVES MARK IV Budowa Ukad przeciwblokujcy zawiera: pomp hamulcow i urzdzenie wspomagajce; hydrauliczny zesp sterowania z pomp hydrauliczn, silnikiem elektrycznym i modulatorem cinienia; dwa czujniki prdkoci k przednich; czujnik pooenia pedau hamulca; rtciowy czujnik opnienia hamowania; elektroniczne urzdzenie sterujce ukadu ABS. Sygnay otrzymywane z poszczeglnych czujnikw elektroniczne urzdzenie sterujce przetwarza oraz porwnuje z danymi zawartymi w swej pamici. Ponadto kontroluje ono poszczeglne obwody elektroniczne, zapewnia samoczynne diagnozowanie ukadu i zapisuje w swej pamici kodu usterek. Rtciowy czujnik opnienia hamowania jest bardzo wraliwy na pooenie wzgldem nadwozia. Dlatego waciwe jego pooenie ma decydujcy wpyw na dziaanie caego ukadu. Dziaanie Gdy czujnik prdkoci obrotowej koa przedniego przekazuje sygna o jego blokowaniu podczas hamowania, elektroniczne urzdzenie sterujce powoduje zamknicie zaworu wlotowego odpowiedniego obwodu hydraulicznego i cinienie w tym obwodzie przestaje wzrasta. Jeeli koo jest w dalszym cigu blokowane, elektroniczne urzdzenie sterujce powoduje otwarcie zaworu wylotowowego i cinienie w tym obwodzie spada koo jest coraz sabiej hamowane. Gdy prdko obrotowa koa zwiksza si, co oznacza, e polizg ustaje, zawr wylotowy zostaje zamknity, a zawr wlotowyotwarty. Nastpuje poczenie obwodu hydraulicznego z pomp napdzan silnikiem elektrycznym. Cinienie w rozwaanym obwodzie wzrasta, a wraz z nim wzrasta sia hamowania. Zwikszanie i zmniejszanie cinienia, a wic i siy hamowania, powtarzajsi z du czstoci, dajc taki skutek, jak bardzo szybkie naciskanie i zwalnianie pedau hamulca (nie do realizacji z tak szybkoci w rzeczywistoci), a koo jest hamowane na granicy polizgu, czyli najbardziej skutecznie w danych warunkach przyczepnoci opony do nawierzchni drogi.

269

Rys. 11.17. Schemat ukadu przeciwblokujcego ABS Teves Mark IV 1 elektroniczne urzdzenie sterujce ukadu ABS, 2czujnik prdkoci obrotowej pompy, 3zesp silnika elektrycznego i pompy, 4zbiornik pynu hamulcowego, 5 pompa hamulcowa, 6 urzdzenie wspomagajce, 7czujnik pooenia pedau hamulca, 8 peda hamulca, 9toczek poredni, 10zawr gwny modulatora cinienia, 11 zawr wlotowy, 12 czujnik prdkoci obrotowej koa, 13cylinder zacisku, 14zawr wylotowy

Podczas zwikszania si cinienia nastpuje niewielkie przesunicie do gry pedau hamulca. Sygna czujnika jego pooenia powoduje tak reakcj ukadu, e kierowca nie odczuwa drga pedau powodowanych szybkimi zmianami cinienia w ukadzie. Ukad przeciwblokujcy przestaje dziaa po zwolnieniu pedau hamulca. W przypadku gwatownego hamowania peda hamulca ustawia si samoczynnie w pooeniu zapewniajcym bezpieczne hamowanie bez polizgu. W przypadku stwierdzenia przez obwd diagnostyczny elektronicznego urzdzenia sterujcego, e czujnik pooenia pedau hamulca dziaa niewaciwie, peda hamulca zostaje maksymalnie cofnity, napdzana silnikiem elektrycznym pompa pracuje nieprzerwanie, a zawory reguluj cinienie w ukadzie w zalenoci od siy nacisku na peda hamulca. W koach tylnych nie ma czujnikw prdkoci obrotowej. Cinienie w obwodzie ich hamulcw jest regulowane przez korektor siy hamowania, dziaajcy zalenie od obcienia osi tylnej. Ukad przeciwblokujcy wycza si samoczynnie przy prdkoci jazdy poniej 7 km/h. W przypadku niesprawnoci ukadu przeciwbloku-jcego w zespole wskanikw zawieca si lampka kontrolna. Ukad hamulcowy samochodu dziaa wwczas tak, jak w samochodzie bez ukadu przeciwblokujcego. KOREKTOR SIY HAMOWANIA Regulacja Uwaga. Podczas regulacji samochd musi by nie obciony, zbiornik paliwa napeniony maksymalnie do poowy, za koo zapasowe, podnonik i narzdzia powinny znajdowa si na swoich miejscach. Podnie samochd na podnoniku najazdowym (samochd musi sta na koach). Poluzowa rub regulacyjn (3, rys. 11.19) przy dwigni regulacyjnej. Zaoy na cigle korektora siy hamowania specjalny przyrzd ustawczy (2) do regulacji korektora (dostpny w sieci handlowej Forda) na cigle korektora sity hamowania. Dokrci rub regulacyjn (3). Wyj przyrzd specjalny z korektora siy hamowania. Opuci samochd na ziemi. Wymontowanie Podnie samochd na podnoniku najazdowym (samochd musi sta na koach). Odkrci nakrtk mocowania ciga korektora do belki zawieszenia tylnego. W przypadku elastycznych przewodw hydraulicznych zacisn je odpowiednimi zaciskami i odczy od korektora siy hamowania.

270

Rys. 11.18. Zesp korektora sity hamowania zalenego od obcienia osi tylnej 1 korektor siy hamowania, 2 nakrtka regulacyjna, 3drek przesuwny, 4belka poprzeczna zawieszenia tylnego

Rys. 11.19. Zesp korektora sity hamowania wersji z ukadem ABS 1 korektor siy hamowania, 2 specjalny przyrzd do regulacji, 3ruba regulacyjna

W przypadku sztywnych przewodw hydraulicznych odczy je od korektora siy hamowania i zalepi ich otwory korkami. Odkrci rub mocowania korektora siy hamowania do spodu nadwozia i ostronie wyj korektor siy hamowania. Zamontowanie Podczas zamontowania korektora siy hamowania kolejno czynnoci jest odwrotna do podanej podczas jego wymontowania. Po zamontowaniu korektora naley odpowietrzy hydrauliczny ukad uruchamiania hamulcw (patrz odpowiedni opis). HYDRAULICZNY ZESP STEROWANIA Wymontowanie Odczy od akumulatora przewd masy. Odczy od hydraulicznego zespou sterowania wszystkie przewody od pompy hamulcowej i zcze szybkomocujce przewodw powrotnych do zbiornika pynu hamulcowego. Zalepi ich otwory korkami.

271

Rozczy wielostykowe zcze przewodw elektrycznych. Odczy przewody hydrauliczne od tylnej czci hydraulicznego zespou sterowania i zalepi ich otwory korkami. Odkrci nakrtk mocowania uchwytu wspornikowego zcza i wyj uchwyt wspornikowy zcza wielostykowego. Odkrci nakrtk i rub mocowania hydraulicznego zespou sterowania do jego uchwytw i wyj hydrauliczny zesp sterowania. Zamontowanie W celu zamontowania hydraulicznego zespou sterowania naley wykona czynnoci w kolejnoci odwrotnej do jego wymontowania. Po zamontowaniu naley odpowietrzy hydrauliczny ukad uruchamiania hamulcw (patrz odpowiedni opis). CZUJNIK PRDKOCI KOA PRZEDNIEGO Wymontowanie Unie przd samochodu i ustawi na podstawkach warsztatowych oraz zdj koo przednie z odpowiedniej strony. Rozczy przewd elektryczny czujnika prdkoci koa. Odkrci rub mocowania czujnika prdkoci do zwrotnicy koa i wyj czujnik prdkoci koa. Zamontowanie Upewni si, e powierzchnie styku czujnika i zwrotnicy koa s bardzo dokadnie oczyszczone (zapewni dobre poczenie elektryczne). Zaoy czujnik w jego otwr na zwrotnicy koa i upewni si, e wystp czujnika jest prawidowo ustawiony. Podczy zcze elektryczne czujnika prdkoci koa i zamocowa prawidowo przewd elektryczny czujnika. Skrci przednie koa maksymalnie w prawo i w lewo oraz upewni si, e przewd elektryczny nigdzie o nie nie ociera. Opuci samochd. Uwaga. Ustawienie czujnika nie podlega regulacji. WIENIEC ZBATY CZUJNIKA PRDKOCI KOA Wiece zbate generujce impulsy obrotu koa w czujniku s wciskane na piast koa i nie podlegaj wymianie. W razie uszkodzenia wieca jest konieczna wymiana caej piasty. DIAGNOSTYKA UKADU PRZECIWBLOKUJCEGO ABS TEVES MARK IV Uwagi oglne

Rys. 11.20. Identyfikacja stykw zcza wielostykowego elektronicznego urzdzenia sterujcego ukadu ABS

272

Rys. 11.21. Identyfikacja stykw zcza hydraulicznego zespou sterowania

Elektroniczne urzdzenie sterujce ukadu ABS jest zdolne do samodiagnozowania ukadu oraz zawiera pami diagnostyczn, w ktrej rejestruje kody usterek staych i przejciowych. Po wczeniu zaponu rozpoczyna ono samodiag-nozowanie ukadu ABS. Po ruszeniu z miejsca poczenia i obwody elektryczne s kontrolowane w sposb cigy. Zawory elektromagnetyczne s sprawdzane okresowo impulsami elektrycznymi, jest mierzona prdko obrotowa pompy hydraulicznej napdzanej silnikiem elektrycznym. Systematycznie s weryfikowane sygnaty przekazywane przez czujniki prdkoci k przednich oraz czujnik pooenia pedau hamulca. Stwierdzone niesprawnoci s rejestrowane w pamici diagnostycznej w postaci kodw bdw. Odczytanie w stacji obsugi danych zawartych w pamici diagnostycznej elektronicznego urzdzenia sterujcego ukadu ABS umoliwia zlokalizowanie niesprawnego elementu i uatwia usunicie niesprawnoci. Po odczytaniu zapisw pami ukadu zostaje automatycznie skasowana podczas najbliszej jazdy samochodu z prdkoci poniej 30 km/h.

Rys. 11.22. Identyfikacja stykw zcza pompy hydraulicznej

Odczytywanie kodw bdw Odczytanie zakodowanych zapisw w pamici diagnostycznej ukadu wymaga uycia specjalnego testera STAR. Nie naley stosowa innych, uproszczonych metod, nie kompatybilnych z testerem STAR, gdy daj bdne wyniki. Podczy tester STAR do zcza diagnostycznego umieszczonego w pobliu elektronicznego urzdzenia sterujcego ukadu przeciwblokujce-go ABS. Uruchomi tester STAR i ustawi przeczniki w pooeniach Kontrola" i "Powoli". Wczy zapon. Po 6 sekundach zaczyna miga dioda elektroluminescencyjna testera STAR i rozpoczyna si wywietlanie cyfrowych kodw bdw zawartych w pamici diagnostycznej, ktre naley notowa w miar ich ukazywania si. Uwaga. Liczba zapisanych w pamici niesprawnoci nie zmniejsza si podczas ich wywietlania. Pami zostanie skasowana dopiero podczas najbliszej jazdy samochodu z prdkoci poniej 30 km/h. Po odczytaniu zawartoci pamici diagnostycznej wyczy zapon. Za pomoc tablicy kodowej rozszyfrowa zanotowane kody bdw i sprawdzi wskazane niesprawne elementy ukadu ABS.

273

Sprawdzanie elementw ukadu ABS Uwaga. Przed rozpoczciem sprawdzania elementw naley upewni si, e akumulator jest dobrze naadowany. Podczas sprawdzania przewodw i ich zcz naley nimi potrzsa, aby uchwyci przyczyny ewentualnych usterek przejciowych. Po zakoczeniu kadego sprawdzenia naley wyczy zapon, aby nie spowodowa uszkodzenia elektronicznego urzdzenia sterujcego ukadu ABS. W razie koniecznoci oczyszczenia utlenionych stykw zczy naley uywa do tego odpowiedniego rodka w aerozolu. Procedura sprawdzenia Sprawdzanie polega na pomiarze wielkoci elektrycznych midzy podanymi stykami zczy lub na zwieraniu tych stykw. Ze wzgldu na ma odporno mechaniczn stykw zaleca si podcza kocwki pomiarowe przyrzdw nie bezporednio do stykw, lecz do podczonej do zcza skrzynki pocze porednich FE 60. Do wykonania czynnoci kontrolnych jest niezbdny zwornik o trzech kocwkach oraz uniwersalny multimetr z odczytem cyfrowym. Przy korzystaniu z informacji zawartych w podanych dalej tablicach naley korzysta take z odpowiednich schematw elektrycznych. Kody usterek ukadu przeciw/blokujcego ABS Teves Mark IV
Kod usterki 00 11 17 22 23 24 25 31 32 35 36 41 42 55 56 62 63 64 65 75 76 Przyczyny niesprawnoci i niesprawne elementy ukadu przeciwblokujcego Lampka kontrolna cigle si wieci (oglna niesprawno ukadu) Niesprawny ukad uruchamiajcy Niesprawny gwny przekanik lub jego obwd Niesprawny zawr wlotowy hamulca przedniego lewego hydraulicznego zespou sterowania lub wizka przewodw Niesprawny zawr wylotowy hamulca przedniego lewego hydraulicznego zespou sterowania lub wizka przewodw Niesprawny zawr wlotowy hamulca przedniego prawego hydraulicznego zespou sterowania lub wizka przewodw Niesprawny zawr wylotowy hamulca przedniego prawego hydraulicznego zespou sterowania lub wizka przewodw Obwd czujnika prdkoci koa przedniego lewego przerwany lub zwarty Obwd czujnika prdkoci koa przedniego prawego przerwany lub zwarty Brak lub przerywany sygna czujnika prdkoci koa przedniego lewego albo zwarcie w obwodzie Brak lub przerywany sygna czujnika prdkoci koa przedniego prawego albo zwarcie w obwodzie Brak sygnau czujnika prdkoci koa przedniego lewego Brak sygnau czujnika prdkoci koa przedniego prawego Brak sygnau czujnika prdkoci koa przedniego lewego czujnik niesprawny od duszego czasu Brak sygnau czujnika prdkoci koa przedniego prawego czujnik niesprawny od duszego czasu Niesprawny czujnik pooenia pedau hamulca Niesprawny silnik elektryczny pompy hydraulicznej lub jego obwd Uszkodzenie hydrauliczne Niesprawny czujnik opnienia hamowania w ukadzie przeciwblokujcym Dugotrwaa niesprawno czujnika prdkoci koa przedniego lewego niesprawno mniejszej wagi Dugotrwaa niesprawno czujnika obrotu koa przedniego prawego niesprawno mniejszej wagi

Procedura diagnostyczna ukadu przeciwblokujcego ABS Teves Mark IV

Kod usterki 00 Etap 1 Czynnoci Zewrze styki 19" i 34"; czy lampka kontrolna ganie? Wynik Tak Nie 2 Zewrze styki 19" i 34" z 52"; czy lampka kontrolna si zawieca? Nie Tak 3 Zapon wyczony; sprawdzi cigo poczenia styku 1 " z mas Tak Nie 4 Zapon wyczony; sprawdzi cigo poczenia styku 1" z 19" Tak Nie Sposb postpowania Sprawdzi wizk przewodw Etap 2 Sprawdzi wizk przewodw Etap 3 Etap 4 Sprawdzi wizk przewodw Etap 5 Sprawdzi wizk przewodw

274

Zapon wczony; czy napicie midzy stykami 1" i 53" jest wiksze ni 10 V?

Tak

Wymieni elektroniczne urzdzenie sterujce ukadu ABS Sprawdzi stan naadowania akumulatora oraz wizk przewodw

Nie 11 17 6 7 Sprawdzi przewody i zcza Zapon wyczony; czy rezystancja midzy stykami 34" i 53" wynosi 50 do 1 1 0 ii? Tak Nie 8 Zewrze styki 19" i 34"; zapon wczony; czy napicie midzy stykami 1" i 33" jest wiksze ni 10 V? Tak Nie 22 g Czy rezystancja midzy stykami 3" i 54" wynosi 5,4 do 8,2 ii? Tak Nie 10 Zewrze styki 19" i 34"; zapon wczony; czy napicie midzy stykami 1" i 3" jest wiksze ni 10 V? Tak Nie 11 Czy zcza hydraulicznego zespou sterowania lub urzdzenia sterujcego ABS s uszkodzone? Tak Nie 12 Zapon wyczony; czy rezystancja midzy stykami 32-1 3A" oraz 9-29" zcza elektrozaworw wynosi 5,4 N do 8,2 n? Tak Nie 13 Zewrze styki 19" i 34"; zapon wczony; czy napicie midzy stykami 1" i 32-1 3A" jest wiksze ni 10 V? Tak Nie 23 14 Zapon wyczony; czy rezystancja midzy stykami 3" i 36" wynosi 3 do 4,5 ii? Tak Nie 15 Jak etap 10 Tak Nie 16 17 Jak etap 11 Zapon wyczony; czy rezystancja midzy stykami 9-30" i 32-1 3A" zcza elektrozaworw wynosi 3 do 4,5 ii? Tak Nie 18 Jak etap 13 Tak Nie 24 25 35 19

Etap 8 Sprawdzi wizk przewodw Wymieni gwny przekanik ABS Sprawdzi wizk przewodw Etap 10 Etap 12 Etap 1 1 Etap 13 Wymieni lub naprawi zcza Wymieni elektroniczne urzdzenie sterujce ABS Sprawdzi wizk przewodw Wymieni hydrauliczny zesp sterowania Podczy zcze i powrci do etapu 2 Sprawdzi wizk przewodw Etap 15 Etap 17 Etap 16 Etap 18

Sprawdzi wizk przewodw Wymieni hydrauliczny zesp sterowania Etap 15 Sprawdzi obwd

Jak kod usterki 22. Identyfikacja stykw wedug schematu elektrycznego Jak kod usterki 23. Identyfikacja stykw wedug schematu elektrycznego Zapon wyczony; czy rezystancja midzy stykami 30" i 48" wynosi 0,9 do 1,4 kii? Tak Nie 20 Czy obwd styku 30" jest odizolowany od masy? Tak Nie 21 Czy rezystancja czujnika prdkoci koa wynosi 0,9 do 1,4 ii? Tak Nie 22 Obraca koo z prdkoci ok. 1 obr/s; czy napicie midzy stykami 30" i 48" jest wiksze ni 0,2 V? Tak Nie 23 Sprawdzi stan oyska piasty koa Dobry Etap 20 Etap 21 Sprawdzi wizk przewodw Etap 23 Sprawdzi wizk przewodw Wymieni czujnik Etap 23 Etap 24 Etap 24

275

Zy 24 Sprawdzi stan tarczy zbatej nadajnika impulsw Dobry Zy 25 Sprawdzi odstp czoa czujnika od tarczy zbatej (0,5 do 1,7 mm) Dobry Zy 26 Jak etap 22 Tak Nie 36 41 lub 55 27 Jak kod usterki 35. Identyfikacja stykw wedug schematu elektrycznego Zapon wczony; koo obraca si; czy napicie midzy stykami 30" i 48" jest wiksze ni 0,2 V? Tak Nie 28 Sprawdzi stan oyska piasty koa Dobry Zy 29 Sprawdzi stan tarczy zbatej nadajnika impulsw Dobry Zy 30 Sprawdzi odstp czoa czujnika od tarczy zbatej (0,5 do 1,7 mm) Dobry Zy 31 Jak etap 27 Tak Nie 42 lub 56 62 32

Wymieni oysko, potem przej do etapu 26 Etap 25 Wymieni piast koa Etap 26 Wymieni wadliw cz Obwd czujnika sprawny Powrci do etapu 23

Etap 28 Etap 29 Etap 29 Wymieni oysko, potem przej do etapu 31 Etap 30 Wymieni tarcz, potem przej do etapu 31 Etap 31 Wymieni wadliw cz, potem przej do etapu 31 Obwd sprawny Powrci do etapu 29

Jak kod usterki 41. Identyfikacja stykw wedug schematu elektrycznego Peda hamulca w spoczynku; czy napicie midzy stykami 16" i 41" wynosi 237 do 262 Ci? Tak Nie Etap 33 Etap 34 Sprawdzi wizk przewodw Etap 34 Sprawdzi wizk przewodw Wymieni czujnik Etap 37

63

33

Wymontowa czujnik; czy rezystancja midzy stykami 16" i 41" wynosi 974 do 1075 ii?

Tak Nie

34

Wymontowa stycznik; zmierzy rezystancj midzy stykami: - popychacz wsunity: 237 do 260 ii; - popychacz wysunity: 974 do 1 075 ii

Tak Nie

35

Zewrze styki 19", 34" i 15"; zapon wczony; peda hamulca nacinity; silnik pompy pracuje; czy peda hamulca jest odpychany? (odczeka do 30 sekund)

Tak

Nie Zewrze styki 19", 34" i 15"; zapon wczony; czy napicie midzy stykami 30-39A" i 39-49D" od strony wizki przewodw jest wiksze ni 1 0 V?

Etap 36 Wymieni hydrauliczny zesp sterowania Sprawdzi wizk przewodw Etap 39 Etap 38 Sprawdzi wizk przewodw Wymieni hydrauliczny zesp sterowania Wymieni przekanik silnika pompy

36

Tak Nie

37

Sprawdzi cigo obwodu midzy stykami 31 " i 49"

Tak Nie

38

Czy jest poczenie midzy stykami 9-34" i 30-39A" zcza od strony elektronicznego urzdzenia sterujcego ABS?

Tak Nie

39

Zewrze styki 19", 34" i 15"; zapon wczony; czy napicie midzy stykami 31 " i 49" jest wiksze ni 10 V?

Tak

276

Nie 65 Czujnik opnienia hamowania zintegrowany z urzdzeniem sterujcym ABS jest niesprawny

Wymieni hydrauliczny zesp sterowania Wymieni elektroniczne urzdzenie sterujce ABS

12 WYPOSAENIE ELEKTRYCZNE
12.1. CHARAKTERYSTYKA TECHNICZNA
AKUMULATOR

277

Zastosowano akumulator bezobsugowy o biegunie ujemnym poczonym z mas samochodu. Typ: silnik benzynowy 1,4 dm3:12 V, 240 A/45 A-h; silniki benzynowe 1,6 oraz 1,8 dm3: 12 V, 290 A/60 A-h; silnik wysokoprny 1,8dm3: 12 V, 650 A/ /63A-h. ALTERNATOR Zastosowano alternator z wbudowanym elektronicznym regulatorem napicia. Marka i typ: silniki benzynowe: Bosch K1 -55 A, Bosch K1-70 A, Magneti Marelli A 127/55, Magneti Marelli A127/70, Mitsubishi A 005 T lub Mitsubishi A 002 T; silnik wysokoprny 1,8 dm3: Bosch K1 -55 A, Magneti Marelli A 127/55, Magneti Marelli A 127/70 lub Mitsubishi A 005 T. PASEK NAPDU ALTERNATORA Silniki benzynowe omiozaworowe typu CVH Rodzaj paska: wieloklinowy. Nacig (mierzony ugiciem pod naciskiem kciuka): 4 mm. Silniki benzynowe szesnastozaworowe Rodzaj paska: wieloklinowy. Nacig (mierzony specjalnym przyrzdem Ford): pasek nowy: 350 do 450 N; pasek uywany: 250 do 350 N. Silnik wysokoprny Rodzaj paska: klinowy. Marka i typ: Motorcraft B 351. Nacig (mierzony specjalnym przyrzdem Ford): wersje bez wspomagania ukadu kierowniczego: 350 do 450 N (pasek nowy) lub 250 do 350 N (pasek uywany); wersje ze wspomaganiem ukadu kierowniczego: 500 do 650 N (pasek nowy) lub 350 do 450 N (pasek uywany). Parametry alternatorw
Marka Typ Prd znamionowy* (A) Maks. prdko obrotowa (obr/min) Rezystancja uzwojenia (ii) stojana wirnika Minimalna dugo szczotek (mm) Napicie regulowane** (V) 0,14 4,0 5 14,0 do 14,6 0,10 4,0 5 14,0 do 14,6 0,195 3,2 5 14,0 do 14,6 0,195 3,2 5 14,0 do 14,6 0,8 2,7 do 3,1 5 14,0 do 14,6 0,088 2,56 do 2,84 5 14,0do 14,6 Bosch K1-55A 55 15000 Bosch K1-70A 70 15000 Magneti Marelli A 127/55 55 15000 Magneti Marelli A 127/70 70 15000 Mitsubishi A 005 T 55 15000 Mitsubishi A 002 T 70 18000

* Przy napiciu 13,5 V i 6000 obr/min ** Przy prdzie 3 do 7 A i 4000 obr/min

Uwaga: w wersjach bez wspomagania nacig okrela si take ugiciem paska 4 mm pod naciskiem kciuka. ROZRUSZNIK Marka: silniki benzynowe: Bosch, Magneti Marelli, Lucas lub Nippondenso; silnik wysokoprny: Bosch lub Magneti Marelli. Parametry rozrusznikw silnikw benzynowych
Marka i typ Moc (kW) Bosch DM 0,8 lub 0,9 Bosch DW 1,0 lub 1,1 Bosch DW 1,4 lub 1,8 Magneti Marelli M79 0,8 lub 0,9 Nippondenso 0,6 lub 0,8 Nippondenso typ P 0,8 lub 1,0

278

Liczba szczotek Minimalna dugo szczotek (mm) Sia docisku szczotek (N) Minimalna rednica komutatora (mm) Luz osiowy twornika (mm)

4 8,0 16,00 32,8 0,3

4 8,0 16,00 32,8 0,3

4 8,0 16,00 32,8 0,3

4 8,0 8,00 0,25

4 10,0 15,00 32,8 0,6

4 10,0 9,00 27,2 0,4 do 1,2

Parametry rozrusznikw silnika wysokoprnego

Marka i typ Bosch EV0001 218 128 2,2 4 7 Magneti Marelli M 80 R 1,8 4 b.d.

Moc (kW) Liczba szczotek Minimalna dugo szczotek (mm) Minimalna rednica komuta-

tora (mm) Luz osiowy 28,9 0,05 do twornika (mm) 0,30 b.d. brak danych WYCIERACZKI

b.d. b.d.

Wycieraczka szyby przedniej Wycieraczka szyby przedniej ma dwa ramiona rwnolege. Silnik elektryczny wycieraczki, o dwch prdkociach obrotowych, ma stae magnesy wzbudzenia i magnetyczny wycznik kracowy. Elektroniczny czasowy programator (umieszczony w skrzynce bezpiecznikw i przekanikw) zapewnia prac przerywan wycieraczki. Wycieraczka szyby tylnej Wycieraczka szyby tylnej ma jedno rami. Silnik elektryczny wycieraczki, o jednej prdkoci obrotowej, ma stae magnesy wzbudzenia i magnetyczny wycznik kracowy. Elektroniczny czasowy programator zapewnia prac przerywan wycieraczki, take po wyczeniu spryskiwacza szyby tylnej. REFLEKTORY Reflektory, marki Castello, maj halogenowe arwki wiate drogowych i mijania oraz zwyke arwki wiate pozycyjnych. Ustawienie wiate reflektorw reguluje si dwiema rubami znajdujcymi si nad zespoem optycznym. ARWKI wiata mijania i drogowe: H4 55/60 W. wiata drogowe dodatkowe (niektre wersje wyposaenia): H3 55 W. Przednie wiata przeciwmgowe (niektre wersje wyposaenia): H3 55 W. wiata pozycyjne przednie: 10 W (typu T10 bez cokou). Kierunkowskazy przednie: 21 W (typu BA 15 S). Kierunkowskazy boczne: 5 W. wiata pozycyjne tylne: 5 W. wiata hamowania: 21 W (typu BA 15 S). Kierunkowskazy tylne: 21 W (typu BA 15 S). wiata cofania: 21 W (typu BA 15 S). wiata tylne przeciwmgowe: 21 W (typu BA 15 S). Owietlenie tablicy rejestracyjnej: 5 W. Owietlenie baganika: 5 W (bez cokou). Owietlenie wntrza nadwozia: 10 W. Lampka do czytania: 10 W. Owietlenie wskanikw i wycznikw: 1,2 W (typu T5 bez cokou). BEZPIECZNIKI Bezpieczniki wyposaenia elektrycznego s umieszczone w dwch miejscach. Bezpieczniki gwne, oznaczone literami A" do F", s umieszczone w przedziale silnika obok akumulatora. Zabezpieczajone podstawowe obwody elektryczne i mog przewodzi prd o duym nateniu. Bezpieczniki pozostae, oznaczone numerami 1" do 28", s umieszczone wewntrz nadwozia, w skrzynce bezpiecznikw i przekanikw (tzw. centralce elektrycznej) usytuowanej z lewej strony pod tablic rozdzielcz. Zastosowano bezpieczniki topikowe pytkowe (wtyczkowe) o zrnicowanej wielkoci i kolorze w zalenoci od wartoci prdu znamionowego.

279

Rys. 12.1. Rozmieszczenie bezpiecznikw w skrzynce pod tablic rozdzielcz (fot. RTA)

Rys. 12.2. Rozmieszczenie bezpiecznikw w przedziale silnika (fot. RTA)

Bezpieczniki gwne w przedziale silnika

Oznaczenie Maksymalne natenie prdu 80 A 60 A 60 A 50 A lub 40 A 50 A 50 A Zabezpieczany obwd lub odbiornik Zasilanie skrzynki bezpiecznikw i przekanikw (30-3) Zasilanie skrzynki bezpiecznikw i przekanikw (30-2) Zasilanie skrzynki bezpiecznikw i przekanikw (30-1 ) Silnik elektryczny wentylatora chodnicy Ogrzewanie szyby przedniej Przekanik wiec arowych silnika wysokoprnego

A B C D E F

Bezpieczniki wewntrz nadwozia Wersje z silnikami benzynowymi

Numer 1 Natenie prdu (A) 25 A Zabezpieczany obwd lub odbiornik Ogrzewanie szyby tylnej, elektryczna regulacja lusterek zewntrznych

280

2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28

30 A 10A 15A 20 A 10A 10A 10A 30 A lub 10 A 10A 15A 10A 20 A 20 A 30 A 3A 3A 15A 20 A 15A 15A 30 A 30 A 10A 3A 15A 15A 10A

Ukad przeciwblokujcy ABS Sonda lambda (silniki benzynowe z katalizatorem spalin) wiato drogowe prawe, reflektor dodatkowy Elektryczna pompa paliwa wiato pozycyjne lewe, owietlenie zestawu wskanikw wiato pozycyjne prawe Tylne wiato przeciwmgowe Silnik wentylatora chodnicy standardowy (30 A) lub o duej wydajnoci (1 0 A) wiato mijania lewe wiata przeciwmgowe przednie Kierunkowskazy, wiato cofania Silniki wycieraczek szyb przedniej i tylnej oraz spryskiwacze szyb Dmuchawa ogrzewania i przewietrzania wntrza Ukad przeciwblokujcy ABS Ogrzewanie szyby przedniej Przekanik ogrzewania szyby przedniej (niektre wersje wyposaenia) wiato drogowe lewe Centralne blokowanie drzwi (zamek centralny), autoalarm Sygna dwikowy, wiata awaryjne Owietlenie wntrza, zapalniczka, radioodbiornik, zegar Elektryczne sterowanie szyb drzwi bocznych Spryskiwacze reflektorw wiato mijania prawe Elektroniczne urzdzenie sterujce EECIV Ogrzewanie siedze przednich wiata hamowania, ogrzewanie dysz spryskiwaczy Sprzgo elektromagnetyczne sprarki klimatyzacji

Wersje z silnikiem wysokoprnym

Numer 1 Natenie prdu (A) 25 A Zabezpieczany obwd lub odbiornik Ogrzewanie szyby tylnej, elektryczna regulacja lusterek zewntrznych

281

2 3 4 5 6 7 8 g 10 11 12 13 14 15 16

30 A 15A 10A 10A 10A 30 A 10A 15A 10A 20 A 20 A 30 A 3A

Ukad przeciwblokujcy ABS Nie wykorzystany wiato drogowe prawe, reflektor dodatkowy Nie wykorzystany wiato pozycyjne lewe, owietlenie zestawu wskanikw wiato pozycyjne prawe Tylne wiato przeciwmgowe Silnik wentylatora chodnicy standardowy wiato mijania lewe wiata przeciwmgowe przednie Kierunkowskazy, wiato cofania Silniki wycieraczek szyb przedniej i tylnej oraz spryskiwacze szyb Dmuchawa ogrzewania i przewietrzania wntrza Ukad przeciwblokujcy ABS Ogrzewanie szyby przedniej Przekanik ogrzewania szyby przedniej (niektre wersje wyposaenia), przekanik podgrzewania filtra paliwa silnika wysokoprnego wiato drogowe lewe Centralne blokowanie drzwi (zamek centralny), autoalarm Sygna dwikowy, wiata awaryjne Owietlenie wntrza, zapalniczka, radioodbiornik, zegar Elektryczne sterowanie szyb drzwi bocznych Spryskiwacze reflektorw wiato mijania prawe Nie wykorzystany Ogrzewanie siedze przednich wiata hamowania, ogrzewanie dysz spryskiwaczy Sprzgo elektromagnetyczne sprarki klimatyzacji

17

3A

18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28

15A 20 A 15A 15 A 30 A 30 A 10A 15A 15A 10A

PRZEKANIKI Przekaniki, oznaczone R1" do R27", s umieszczone wewntrz nadwozia, w skrzynce bezpiecznikw i przekanikw usytuowanej z lewej strony pod tablic rozdzielcz. Przekaniki s oznaczone ponadto kolorami. W zalenoci od wersji wyposaenia zamiast niektrych przekanikw stosuje si zwory (zmostkowania).

Wykaz przekanikw (wersja pena)

Numer R1 R2 R3 Przeznaczenie Ogrzewanie szyby przedniej Wycieraczka szyby przedniej Ogrzewanie szyby tylnej Kolor Zielony Czerwony Zielony

282

R4 R5 R6 R7 R8 R9 R 10 R 11 R 12 R 13 R 14 R 15 R 16 R 17 R 18 R 19 R 20 R 21 R 22 R 23 R 24

Ukad przeciwblokujcy ABS Pompa hydrauliczna ukadu przeciwblokujcego ABS wiata drogowe Wycieraczka szyby tylnej System wtryskowo-zaponowy lub sterowanie silnika ganiko-wego Elektryczna pompa paliwa Sprzgo elektromagnetyczne sprarki klimatyzacji Klimatyzacja (pene obcienie) Ukad podgrzewania wstpnego silnika wysokoprnego wiata do jazdy dziennej l (dla krajw skandynawskich) Wolny Rezerwowy Pompa paliwa wersji 4x4 Wycznik czasowy owietlenia wntrza Elektryczne sterowanie szyb Tylne wiato przeciwmgowe wiata do jazdy dziennej II (dla krajw skandynawskich) wiata przeciwmgowe przednie modu Spryskiwacze reflektorw wiata mijania Blokada rozruchu silnika (przy automatycznej skrzynce przekadniowej) lub autoalarm wiata przeciwmgowe przednie Wycznik zaponu (stacyjka) Wolny

Ciemnozielony Fioletowy ty Pomaraczowy Zielony, czerwony lub ty Brzowy Brzowy Brzowy Brzowy Zielony Fioletowy ty Zielony Zielony lub brzowy Niebieski Biay lub zielony Niebieski Biay Czerwony lub ty Biaty Czarny

R 25 R 26 R 27

Wykaz zwor (zmostkowa) zamiast przekanikw

Numer R1 R2 R7 Przeznaczenie Autoalarm Mechaniczna skrzynka przekadniowa i autoalarm Wszystkie wersje oprcz Van (Ekspress)

283

R11 R 15 R 16 R 24 R 27

Wszystkie wersje oprcz przeznaczonych do Szwecji Dla wersji Pop Modu wiate przeciwmgowych przednich Mechaniczna skrzynka przekadniowa lub autoalarm Wersje ganikowe silnikw benzynowych CVH 1,4 oraz 1,6, a take silnik wysokoprny

12.2. OBSUGA l NAPRAWA 12.2.1. Alternator

WYMONTOWANIE l ZAMONTOWANIE ALTERNATORA Wymontowanie Odczy od akumulatora przewd masy. Poluzowa elementy mocowania alternatora. Obrci alternator w kierunku silnika i zdj poluzowany pasek wieloklinowy silnika benzynowego lub pasek klinowy silnika wysokoprnego (nie dotyczy samochodw ze wspomaganiem ukadu kierowniczego i klimatyzacj). W samochodach ze wspomaganiem ukadu kierowniczego i klimatyzacj naley poluzowa samoczynny napinacz i zdj pasek napdu. Zdj (jeli wystpuje w danej wersji) oson termiczn alternatora. Odczy wszystkie przewody elektryczne od alternatora. Odkrci elementy dolnego mocowania alternatora i wyj alternator z samochodu. Zamontowanie W celu zamontowania alternatora naley wykona czynnoci w kolejnoci odwrotnej do podanej podczas jego wymontowania. Po zaoeniu paska naley wyregulowa jego nacig. REGULACJA NACIGU PASKA NAPDU ALTERNATORA Wersje bez samoczynnego napinacza paska Poluzowa rub mocowania alternatora (3, rys. 12.4).

284

Rys. 12.3. Alternatory AMagneti Marelli A 127/55, B Magneti Marelli A 127/70, C Bosch, D Mitsubishi 1 nakrtka, 2 podkadka, 3 koo pasowe, 4wentylator, 5tulejka odlegociowa, 6 obudowa przednia, 7oysko kulkowe, 8wirnik, 9wpust, 10obudowa tylna, 11 prostownik, 12 i 13szczotki, szczotkotrzymacz i regulator napicia, 14pokrywa, 15 stojan

Rys. 12.4. Regulacja nacigu paska bez samoczynnego napinacza 1alternator, 2 pasek klinowy, 3ruba mocowania alternatora, 4 ruba mocowania jarzma alternatora w wybranym pooeniu nacigu paska

285

Rys. 12.5. Regulacja nacigu paska wieloklinowego silnikw benzynowych szesnastozaworowych z napinaczem samoczynnym

Odkrci rub zaciskow (4) jarzma regulacji nacigu paska. Odchyli alternator od silnika za pomoc dwigni tak, aby pod silnym naciskiem kciuka przyoonym w rodku najduszego odcinka ugicie paska wynosio 4 mm. Dokrci rub zaciskow jarzma regulacji nacigu paska. Dokrci rub mocowania alternatora. Wersje z samoczynnym napinaczem paska W samochodach wyposaonych w silniki benzynowe szesnastozaworowe i silniki wysokoprne oraz we wspomaganie kierownicy i klimatyzacj zastosowano samoczynny napinacz paska. Zaoy pasek wieloklinowy zgodnie ze schematem opasania k pasowych. Poluzowa samoczynny napinacz, aby opar si o pasek i nacign go. NAPRAWA WYMONTOWANEGO ALTERNATORA Operacje rozkadania i skadania alternatora nie s trudne (wykonujc je naley korzysta z rysunku 12.3, na ktrym wida waciwe pooenie czci). Podczas naprawy naley zwrci uwag na: stan szczotek, stopie ich zuycia, moliwo ich swobodnego przesuwania w prowadnicach oraz si ich docisku do piercieni lizgowych; wygld piercieni lizgowych po ich oczyszczeniu kawakiem materiau nasczonego benzyn lub trjchloroetylenem i wypolerowaniu drobnoziarnistym papierem szklistym (nie wolno stosowa ptna ciernego); stan oysk wirnika (nie wymagaj one adnej obsugi ani smarowania); wygld uzwoje wirnika i stojana; nie powinny wykazywa adnych zewntrznych uszkodze ani ladw przegrzania. Uwaga. Podczas sprawdzania parametrw elektrycznych alternatora, zwaszcza obwodu prostownika, stosowane przyrzdy nie powinny mie napicia wyszego ni 14 V, gdy grozi to uszkodzeniem elementw pprzewodnikowych. Diody prostownicze s wraliwe na podwyszon temperatur. Dlatego te podczas ich wymiany lutowanie naley wykona szybko i za pomoc lutownicy o maej mocy.

12.2.2. Rozrusznik
WYMONTOWANIE l ZAMONTOWANIE ROZRUSZNIKA Wymontowanie Odczy od akumulatora przewd masy. Zdj (jeli wystpuje w danej wersji) oson termiczn rozrusznika. Odczy przewody elektryczne od rozrusznika. Odkrci trzy ruby mocowania rozrusznika do obudowy sprzga. Wyj rozrusznik od spodu samochodu. Zamontowanie W celu zamontowania rozrusznika naley wykona czynnoci w kolejnoci odwrotnej do podanej podczas jego wymontowania. NAPRAWA WYMONTOWANEGO ROZRUSZNIKA

286

Operacje rozkadania i skadania rozrusznika nie s trudne (wykonujc je naley korzysta z rysunkw 12.6 lub 12.7, na ktrych wida waciwe pooenie czci). Podczas naprawy naley zwrci uwag na: stan szczotek, stopie ich zuycia i swobodne przesuwanie si szczotek w prowadnicach;

Rys. 12.6. Rozruszniki silnikw benzynowych ABosch DM, B Bosch DW, C Nippondenso, C agneti Marelli 1 gowica rozrusznika, 2wcznik elektromagnetyczny, 3 dwignia sprzgajca, 4 sprzgo jednokierunkowe, 5 reduktor, 6tarcza porednia, 7wirnik, 8stojan, 9 szczotkotrzymacz, 10pokrywa tylna, 11hamulec wirnika, 12 ruby czce

docisk szczotek oraz pooenie wzgldem komutatora; wygld komutatora po oczyszczeniu kawakiem materiau nasczonego benzyn lub trjchloroetylenem i wypolerowaniu drobnoziarnistym papierem szklistym (nie wolno stosowa ptna ciernego); stan samosmarnych tulejek oysk wirnika; nie wymagaj one adnej obsugi ani smarowania; w przypadku koniecznoci wymiany nowe tulejki przed zamontowaniem naley zanurzy na co najmniej 20 minut w oleju silnikowym; wygld uzwoje wirnika i stojana; nie powinny wykazywa adnych zewntrznych uszkodze ani ladw przegrzania.

12.2.3. Reflektory, wycieraczki i zestaw wskanikw

WYMONTOWANIE l ZAMONTOWANIE REFLEKTORA Wymontowanie

287

Wymontowa grn blaszan oson chodnicy. Od wntrza przedziau silnika zwolni spryn mocowania lampy kierunkowskazu przedniego. Wyj lamp kierunkowskazu na zewntrz samochodu.

flys. 12.7. Rozruszniki silnikw wysokoprnych ABosch, 2 Bosch EV, C Magneti Marelli 1 gowica rozrusznika, 2 sprzgo jednokierunkowe, 3 dwignia sprzgajca, 4wcznik elektromagnetyczny, 5 reduktor, 6stojan, 7wirnik, 8 pokrywa tylna, 9szczotkotrzymacz

Rys. 12.8. ruby mocowania rozrusznika do obudowy sprzga silnika wysokoprnego (fot. RTA)

Rozczy zcze przewodw elektrycznych od reflektora. Odkrci trzy ruby mocowania reflektora. Wyj reflektor. Zamontowanie W celu zamontowania reflektora naley wykona czynnoci w kolejnoci odwrotnej do opisanej podczas jego wymontowania. Po zamontowaniu naley wyregulowa ustawienie wiate reflektorw.

288

REGULACJA USTAWIENIA WIATE REFLEKTORW Regulacj t wykonuje si po ustawieniu samochodu w stanie gotowym dojazdy, bez pasaerw i bagau, z kierowc siedzcym w samochodzie (lub po obcieniu mas 75 kg miejsca kierowcy) i penym zbiornikiem na poziomej, rwnej nawierzchni i po sprawdzeniu, ze cinienie w ogumieniu jest prawidowe. Regulacji zaleca si dokonywa za pomoc kontrolnego przyrzdu optycznego. Przed regulacj naley zakoysa samochodem, aby zlikwidowa nacig w elementach zawieszenia. Ponadto, w samochodach wyposaonych w korektor ustawienia reflektorw, naley ustawi reflektory w pooeniu waciwym dla nie obcionego samochodu. Po podniesieniu pokrywy przedziau silnika i wczeniu wiate mijania za pomoc dwch rub (1 i 2, rys. 12.9) naley wyregulowa ustawienie wiate reflektorw w paszczyznach poziomej i pionowej. WYMONTOWANIE l ZAMONTOWANIE WYCIERACZEK SZYB Wymontowanie Wycieraczka szyby przedniej Odczy od akumulatora przewd masy. Odkrci nakrtki mocowania i cign z osi ramiona obu wycierakw wraz z wycierakami. Wymontowa krat wlotu powietrza pod szyb przedni. Rozczy wtyk zcza przewodw elektrycznych silnika wycieraczki (B, rys. 12.11). Wykrci cztery ruby (1) mocowania mechanizmu napdowego wycieraczki do nadwozia. Wyj mechanizm dwigniowy wycieraczki wraz z silnikiem, ktry nastpnie mona odkrci od mechanizmu dwigniowego wycieraczki. Wycieraczka szyby tylnej

Rys. 12.9. Regulacja ustawienia wiate reflektorw 1 regulacja w poziomie, 2 regulacja w pionie

Wymontowanie wycieraczki szyby tylnej nie przedstawia istotnych trudnoci. Wykonujc czynnoci wymontowania naley korzysta z rysunkw 12.12 oraz 12.13.

289

Rys. 12.10. Wycieraczka szyby przedniej 1 silnik wycieraczki, 2 osona silnika, 3mechanizm dwigniowy, 4rami wycieraka, 5 wycierak

Rys. 12.11. Wymontowanie mechanizmu wycieraczki szyby przedniej 1 ruby mocowania mechanizmu, Bzcze przewodw silnika wycieraczki

290

flys. 12.12. Wycieraczka szyby tylnej 1silnik wycieraczki, 2 osona silnika, 3wycierak, 4rami wycieraka, 5dysza spryskiwacza szyby, 6zawr zwrotny, 7 pompa spryskiwacza szyby, 8zbiornik spryskiwacza

Zamontowanie W celu zamontowania wycieraczki szyby przedniej lub tylnej naley wykona czynnoci w kolejnoci odwrotnej do jej wymontowania. WYMONTOWANIE l ZAMONTOWANIE ZESTAWU WSKANIKW Wymontowanie Odczy od akumulatora przewd masy. Odkrci dwa wkrty z bem krzyowym (rys. 12.15A) i wymontowa oson wraz z szyb zestawu wskanikw. Odkrci cztery wkrty mocowania zestawu wskanikw do tablicy rozdzielczej (rys. 12.15B) i wycign go nieco do wntrza nadwozia. Odczy od zestawu wskanikw link napdu od prdkociomierza oraz zcze przewodw elektrycznych. Uwaga. Moe okaza si konieczne odczenie linki napdu prdkociomierza od skrzynki przekadniowej, aby uzyska miejsce niezbdne do odczenia jej koca od prdkociomierza. Wyj zestaw wskanikw. Zamontowanie W celu zamontowania zestawu wskanikw naley wykona czynnoci w kolejnoci odwrotnej do opisanej podczas jego wymontowania. Naley zwrci uwag na prawidowe podczenie do zestawu wskanikw zcza przewodw elektrycznych oraz linki napdu z prdkociomierza. Przed ostatecznym dokrceniem wkrtw mocowania naley sprawdzi dziaanie wszystkich elementw zestawu wskanikw.

291

flys. 12.13. Usytuowanie rub mocowania silnika wycieraczki szyby tylnej

Rys. 12.14. Zestaw wskanikw 1 osona z szyb zestawu wskanikw, 2 wskanik temperatury cieczy chodzcej, 3wskanik poziomu paliwa, 4 prdkociomierz, 5 obrotomierz, 6 przycisk zerowania okresowego licznika kilometrw, 7obudowa zestawu wskanikw, 8 pyta obwodw drukowanych, 9 lampki owietlenia zestawu wskanikw

12.2.4. Tablica rozdzielcza oraz ukad ogrzewania i przewietrzania

Uwaga. Wymiana nagrzewnicy wymaga uprzedniego wymontowania tablicy rozdzielczej.

292

Rys. 12.15. Wymontowywanie zestawu wskanikw Awkrty mocowania osony z szyb Bwkrty mocowania zestawu wskanikw, Czcza przewodw elektrycznych i linka napdu prdkociomierza 1 zestaw wskanikw, 2zcza przewodw elektrycznych, 3linka napdu prdkociomierza Strzak wskazano miejsce odblokowania mocowania linki napdu prdkociomierza w celu jej wyjcia

WYMONTOWANIE l ZAMONTOWANIE TABLICY ROZDZIELCZEJ Wymontowanie Odczy od akumulatora przewd masy. Zdj ozdobn pokryw rodkowej czci koa kierownicy, odczy zcze przewodw elektrycznych sygnau dwikowego, odkrci rodkow rub (w niektrych wersjach nakrtk) mocowania koa kierownicy i wymontowa koo kierownicy po uprzednim oznakowaniu jego pooenia wzgldem wau kierownicy. Wymontowa grn i doln oson kolumny kierownicy. Rozczy zcza przewodw od przecznika zespolonego, odkrci rub znajdujc si nad przecznikiem zespolonym i wyj ten zesp (rys. 12.17).

293

Rys. 12.16. Tablica rozdzielcza 1obudowa, 2wzmocnienie, 3 wspornik, 4schowek lewy, 5 nakadka dolna lewa, 6nakadka grna prawa, 7 pokrywa schowka, 8wnki miejsca radioodbiornika i schowka rodkowego

Rys. 12.17. Wymontowanie zespou przecznikw pod kierownic

294

Rys. 12.18. Wymontowanie pyty czoowej przecznikw regulacji ogrzewania i przewietrzania wntrza

Wymontowa zestaw wskanikw (patrz odpowiedni opis w p. 12.2.3). Wymontowa obudow z pokryw skrzynki bezpiecznikw. Wycign przeczniki regulacji ogrzewania i przewietrzania wntrza. Odkrci trzy wkrty (rys. 12.18) mocujce pyt czoow przecznikw regulacji ogrzewania i przewietrzania, wyj j i rozczy ciga sterowania. Wymontowa zapalniczk i rozczy zcze jej przewodw elektrycznych, wymontowa popielniczk, radioodbiornik (jeli jest zamontowany) oraz zegar cyfrowy po rozczeniu zczy ich przewodw elektrycznych. Odkrci dwa wkrty mocowania (rys. 12.19) i wyj kratk nadmuchu powietrza usytuowan z lewej strony tablicy rozdzielczej, rozczy zcza przewodw (w niektrych wersjach wyposaenia). Wymontowa pokryw schowka mocowan dwoma wkrtami. Wymontowa zamek pokrywy schowka i rozczy zcze przewodw lampy owietlenia schowka. Jeli wystpuj, wymontowa lampy owietlenia wntrza umieszczone po lewej i prawej stronie, u dou tablicy rozdzielczej. Podway uszczelki drzwi z lewej i prawej strony i odkrci po dwa boczne wkrty (rys. 12.20B) mocowania tablicy rozdzielczej do supkw nadwozia. Za pomoc wkrtaka wyj trzy zalepki z wylotu powietrza pod przedni szyb i wykrci trzy grne wkrty (rys. 12.20A) mocowania tablicy rozdzielczej. Wykrci trzy rodkowe wkrty (rys. 12.20C i 12.20D) mocowania tablicy rozdzielczej. Ostronie wycign tablic rozdzielcz po przeciciu opasek mocujcych wizki przewodw elektrycznych.

Rys. 12.19. Usytuowanie dwch wkrtw mocowowania kratki nadmuchu powietrza

Zamontowanie W celu zamontowania tablicy rozdzielczej naley wykona czynnoci w kolejnoci odwrotnej do opisanej podczas jej wymontowania. Ponadto naley: zaoy nowe opaski mocujce wizki przewodw elektrycznych; na obu kocach tablicy rozdzielczej zaoy przy supkach przednich dwie uszczelki z tworzywa sztucznego; po zamontowaniu tablicy rozdzielczej sprawdzi, czy wszystkie uprzednio wymontowane elementy dziaaj prawidowo i w razie potrzeby skorygowa pooenie koa kierownicy do jazdy prosto (patrz odpowiedni opis w p. 8.2.7).

295

Rys. 12.20. Rozmieszczenie elementw mocowania tablicy rozdzielczej A wkrty grne, B wkrty boczne, C i D wkrty rodkowe

WYMONTOWANIE l ZAMONTOWANIE NAGRZEWNICY Wymontowanie Odczy od akumulatora przewd masy. Oprni ukad chodzenia (patrz odpowiedni opis w p. 1.2.6, 2.2.6 lub 3.2.6). W przedziale silnika odczy od nagrzewnicy elastyczne przewody cieczy chodzcej. Wymontowa tablic rozdzielcz (patrz poprzedni opis). Wymontowa oson z przegrody czoowej nadwozia. Wymontowa u dou przedziau pasaerskiego nawiewu na nogi oraz przewd czcy dysz z zespoem nagrzewnicy. Wymontowa sze przewodw rozprowadzajcych powietrze od zespou nagrzewnicy. Odczy link sterowania (1, rys. 12.22) od zaworu nagrzewnicy. Odkrci dwie nakrtki (strzaki na rys. 12.22) mocowania zespou nagrzewnicy u gry do przegrody czoowej nadwozia. Wysun zesp nagrzewnicy do dou w prawo. Odkrci dwa wkrty (2) i wyj nagrzewnic. Zamontowanie W celu zamontowania nagrzewnicy naley wykona czynnoci w kolejnoci odwrotnej do opisanej podczas jej wymontowania. Ponadto naley: upewni si, e przewody powietrza s dobrze zamocowane; sprawdzi, czy po zamontowaniu linka sterowania zaworu nagrzewnicy si nie zacina; napeni i odpowietrzy ukad chodzenia (patrz odpowiedni opis w p, 1.2.6, 2.2.6 lub 3.2.6) oraz sprawdzi szczelno pocze. WYMONTOWANIE l ZAMONTOWANIE DMUCHAWY Wymontowanie Uwaga. Dmuchawa i jej silnik s dostpne od strony przedziau silnika. Odczy od akumulatora przewd masy. Wymontowa oson z przegrody czoowej nadwozia.

296

Wyj wizk przewodw elektrycznych zamocowanych do przegrody czoowej nadwozia. Odkrci sze rub mocowania pokrywy i zdj j.

Rys. 12.21. Zesp ogrzewania i przewietrzania wntrza 1 ptyta czoowa przecznikw regulacji ogrzewania i przewietrzania, 2 pytka przecznikw regulacji ogrzewania i przewietrzania, 3linki sterowania, 4nagrzewnica, 5 obudowa nagrzewnicy, 6 dmuchawa, 7 rezystor, 8 przewody ciepego powietrza, 9 kratki nadmuchu powietrza

Rys. 12.22. Wymontowanie zespou nagrzewnicy A, B miejsca pooenia elementw mocowania 1linka sterowania zaworu nagrzewnicy, 2wkrty mocowania nagrzewnicy Strzakami wskazano nakrtki mocowania zespou nagrzewnicy do nadwozia

Rozczy zcze przewodw elektrycznych silnika dmuchawy. Odczy przewd masy. Odkrci dwie ruby mocowania dmuchawy i wyj j z przedziau silnika. Zamontowanie W celu zamontowania dmuchawy naley wykona czynnoci w kolejnoci odwrotnej do opisanej podczas jej wymontowania. Ponadto naley: zaoy nowe opaski mocowania wizek przewodw na przegrodzie czoowej;

297

po zamontowaniu wczy dmuchaw i sprawdzi, czy pracuje cicho i bez drga.

12.2.5. Schematy instalacji elektrycznej

Podstawowy schemat instalacji elektrycznej samochodu wyposaonego w silnik benzynowy przedstawiono na rysunku 12.23, za dodatkowe schematy na rysunkach 12.24 do 12.28. Podstawowy schemat instalacji elektrycznej samochodu wyposaonego w silnik wysokoprny pokazano na rysunku 12.29. Rozmieszczenie wizek przewodw w nadwoziu przedstawiono na rysunku 12.30.

298

299

Rys. 12.23. Podstawowy schemat instalacji elektrycznej samochodw Ford Escort i Orion wyposaonych w silniki benzynowe 1lampka kontrolna cinienia oleju, 2 czujnik cinienia oleju, 3 lampka kontrolna adowania akumulatora, 4alternator, 5 obrotomierz, 6stabilizator napicia, 7wskanik temperatury cieczy chodzcej, 8 czujnik temperatury cieczy chodzcej, 9 wskanik poziomu paliwa, 10czujnik poziomu paliwa, 11 lampka kontrolna poziomu ptynu w zbiorniku spryskiwacza szyb, 12 czujnik poziomu pynu w zbiorniku spryskiwacza szyb, 13lampka kontrolna zbyt niskiego poziomu pynu hamulcowego i wczenia hamulca awaryjnego, 14wcznik dwigni hamulca awaryjnego, 15czujnik poziomu pynu hamulcowego, 16przekanik elektrycznego sterowania szyb, 17do przycisku kierowcy elektrycznego sterowania szyb drzwi bocznych, 18przyciski elektrycznego sterowania szyb, 19centralne blokowanie drzwi, 20 rozrusznik, 21przekanik automatycznej skrzynki przekadniowej, 21A zwora (w samochodach z mechaniczn skrzynk przekadniow), 22 do cewki zaponowej, 23do styku 15" przekanika ogrzewania szyby tylnej, 24wcznik wiate hamowania, 25 wiata hamowania, 26przekanik wycznika zaponu (stacyjki),

300

27wentylator chodnicy, 28termowycznik wentylatora chodnicy, 29 przecznik regulacji intensywnoci nadmuchu powietrza, 30dmuchawa, 31do styku 86" przekanika wycznika zaponu, 32 ogrzewanie szyby tylnej, 33wycznik ogrzewania szyby tylnej z lampk kontroln, 34przekanik ogrzewania szyby tylnej, 35przecznik elektrycznej regulacji lusterek zewntrznych, 36 lusterka zewntrzne, 37arwki owietlenia podogi z prawej i lewej strony, 38wczniki otwarcia drzwi bocznych (AVGdrzwi przednie lewe, AVDdrzwi przednie prawe), 39lampki kontrolne kierunkowskazw, 40wycznik zaponu, 41 akumulator, 42 spryskiwacz szyby przedniej, 43silnik wycieraczki szyby przedniej, 44przekanik wycieraczki szyby przedniej, 45do styku S przekanika spryskiwaczy reflektorw, 46 przecznik wycieraczek, 47przekanik wycieraczki szyby tylnej, 48silnik wycieraczki szyby tylnej, 49przekanik przednich wiate przeciwmgowych, 50wycznik przednich wiate przeciwmgowych z lampk kontroln i owietleniem wycznika, 51 zcze przednich wiate przeciwmgowych, 51Azwora, 52 przednie wiata przeciwmgowe, 53kierunkowskazy, 54przecznik kierunkowskazw, wcznik sygnau dwikowego oraz wcznik wiate awaryjnych i lampka kontrolna wiate awaryjnych, 55spryskiwacze reflektorw, 56wiata cofania, 57wcznik wiate cofania, 58wcznik otwarcia baganika, 59lampa owietlenia baganika, 60 sygnay dwikowe, 61 przecznik owietlenia zewntrznego, 62zcze obwodu wiate do jazdy dziennej, 62Azwora, 63przekanik wiate drogowych, 64przekanik wiate mijania, 65tylne wiata przeciwmgowe, 66wycznik tylnych wiate przeciwmgowych z lampk kontroln i owietleniem wycznika, 67 przekanik spryskiwacza reflektorw, 68do styku ,,W" przecznika wycieraczek, 69owietlenie zapalniczki, 70 zapalniczka, 71 owietlenie przecznikw regulacji ogrzewania i przewietrzania, 72owietlenie zestawu wskanikw, 73 owietlenie zegara, 74owietlenie radioodbiornika, 75owietlenie schowka tablicy rozdzielczej, 76owietlenie wntrza, 77 zegar, 78 przekanik czasowy owietlenia wntrza, 79wiata drogowe i lampka kontrolna wiate drogowych (G wiato prawe, D wiato lewe), 80wiata mijania (G lewe, D prawe), 81zcze tylnych wiate przeciwmgowych, 81Azwora, 82 owietlenie tablicy rejestracyjnej, 83wiata pozycyjne lewe, 84 wiata pozycyjne prawe, 85wczniki otwarcia drzwi bocznych (AVGdrzwi przednie lewe, ARG drzwi tylne lewe, AVDdrzwi przednie prawe, ARD drzwi tylne prawe), 86do styku ,,86" przekanika elektrycznego sterowania szyb F1 do F27bezpieczniki w skrzynce bezpiecznikw, A i C bezpieczniki gwne w przedziale silnika LAobwody pytki zestawu wskanikw, LBoznaczenie koloru przewodu, LC zcze, LDzcze wewntrzne, EEC IV obwd ukadu wtrysku benzyny, EDIS obwd ukadu zaponowego Oznaczenia kolorw przewodw: B biay, Bl niebieski, G szary, J ty, M brzowy, N czarny, Orpomaraczowy, Rczerwony, Rorowy, Ve zielony, Vifioletowy

Rys. 12,24i Schemat instalacji elektrycznej systemu wtryskowo-zaponowego silnika benzynowego omiozaworowego 1,6 dnf nie wyposaonego w katalizator spalin 1 modu sterowania zaponu EDIS, 2cewka zaponowa, 3do obrotomierza, 4filtr obrotomierza, 5 do +" zasilania (styku 15" wycznika zaponu), 6 kondensator, 7do +" zasilania (bezpiecznika, ,C" i akumulatora), 8przekanik gwny zasilania systemu wtryskowo-zaponowego, 9przekanik pompy paliwa, 10pompa paliwa, 11 wycznik bezwadnociowy, 12czujnik cinienia zasysanego powietrza, 13czujnik pooenia przepustnicy, 14potencjometr regulacji zawartoci CO w spalinach, 15 czujnik prdkoci pojazdu, 16czujnik temperatury zasysanego powietrza, 17czujnik temperatury cieczy chodzcej, 18zawr elektromagnetyczny regulatora biegu jaowego, 19wtryskiwacze paliwa, 20elektroniczne urzdzenie sterujce systemu wtryskowozaponowego EEC IV, 21 zcze korektora liczby oktanowej paliwa, 22 zcze diagnostyczne, 23czujnik pooenia i prdkoci obrotowej wau korbowego F5bezpiecznik w skrzynce bezpiecznikw, Cbezpiecznik gwny w przedziale silnika Oznaczenia kolorw przewodw: Bbiay, Bl niebieski, G szary, J ty, M brzowy, Nczarny, Orpomaraczowy, Rczerwony, Rorowy, Ve zielony, Vifioletowy

301

Rys. 12.25. Schemat instalacji elektrycznej systemu wtryskowo-zaponowego silnika benzynowego omiozaworowego 1,6 dnf wyposaonego w katalizator spalin 1modu sterowania zaponu EDIS, 2cewka zaponowa, 3do obrotomierza, 4filtr obrotomierza, 5do +" zasilania (styku 15 wycznika zaponu), 6 kondensator, 7 do +" zasilania (bezpiecznika C i akumulatora), 8 przekanik gwny zasilania systemu wtryskowo-zaponowego, 9 przekanik pompy paliwa, 10pompa paliwa, 11 wycznik bezwadnociowy, 12czujnik cinienia zasysanego powietrza, 13czujnik pooenia przepustnicy, 14sonda lambda, 15czujnik prdkoci pojazdu, 16czujnik temperatury zasysanego powietrza, 17czujnik temperatury cieczy chodzcej, 18zawr elektromagnetyczny pochaniacza par paliwa, 19 zawr elektromagnetyczny regulatora biegu jaowego, 20wtryskiwacze paliwa, 21 elektroniczne urzdzenie sterujce systemu wtryskowo-zaponowego EECIV, 22zcze korektora liczby oktanowej paliwa, 23zcze diagnostyczne, 24czujnik pooenia i prdkoci obrotowej wau korbowego F3, F5 bezpieczniki w skrzynce bezpiecznikw, Cbezpiecznik gwny w przedziale silnika Oznaczenia kolorw przewodw: Bbiay, Bl niebieski, G szary, J ty, M brzowy, Nczarny, Orpomaraczowy, R czerwony, Rorowy, Ve zielony, Vifioletowy

302

Rys. 12.26. Schemat instalacji elektrycznej systemu wtryskowo-zaponowego silnikw benzynowych szesnastozaworowych 1,611,8 dnf 1 modu sterowania zaponu EDIS, 2cewka zaponowa, 3do obrotomierza, 4filtr obrotomierza, 5 do,,+" zasilania (styku ,,15" wycznika zaponu), 6kondensator, 7do,,+" zasilania (bezpiecznika C i akumulatora), 8przekanik gwny zasilania systemu wtryskowo-zaponowego, 9przekanik pompy paliwa, 10pompa paliwa, 11 wycznik bezwadnociowy, 12czujnik fazy rozrzdu, 13czujnik pooenia przepustnicy, 14 sonda lambda, 15 czujnik prdkoci pojazdu, 16czujnik temperatury zasysanego powietrza, 17czujnik temperatury cieczy chodzcej, 18zawr elektromagnetyczny regulatora biegu jaowego, 19 zawr elektromagnetyczny pochaniacza par paliwa, 20elektrozawr zasysania powietrza do kplektora wylotowego, 21 wtryskiwacze paliwa, 22 elektroniczne urzdzenie sterujce systemu wtryskowo-zaponowego EC IV, 23przepywomierz powietrza, 24czujnik cinienia wspomagania ukadu kierowniczego, 25zwora zcza kprektpra liczby oktanowej paliwa, 26zcze diagnostyczne do diagnozowania za pomoc testera FD8 2000, 27zpze do smodiagnostyki, 28czujnik pooenia i prdkoci obrotowej wau korbowego F5bezpiecznik w skrzynce bezpiecznikw, Cbezpiecznik gwny w przedziale silnika

Rys. 12.27. Schemat Instalacji elektryczni kllffityi*Cjl

303

1 elektroniczne urzdzenie sterujce systemu wtrySkOWO-zaponowego EECIV, 2przekanik klimatyzacji, 3czujnik cinienia klimatyzacji, 4wycznik odszraniania, 5sprzgo elektromagnetyczna klimatyzacji

Rys. 12.28. Schemat Instalacji elektrycznej ukadu przeciw/blokujcego ABS 1elektroniczne urzdzenie sterujce ukadu ABS, 2czujniki prdkoci k, 3czujnik pooenia pedau hamulca, 4wcznik wiate hamowania, 5silnik pompy hydraulicznej, 6 lampka kontrolna ukadu przeciwblokujcego ABS, 7przekanik zasilania ukadu ABS, 8 ,,+" zasilania za wycznikiem zaponu, 9przekanik zasilania silnika pompy hydraulicznej, 10 +" zasilania akumulatora, 11hydrauliczny zesp sterowania F15, F27bezpieczniki

304

305

Rys. 12.29. Podstawowy schemat instalacji elektrycznej samochodw Ford Escort i Orion wyposaonych w silniki wysokoprne 1akumulator, 2 rozrusznik, 3alternator, 5 zestaw wskanikw, 6wentylator chodnicy, 8termowycznik wentylatora chodnicy, 9czujnik poziomu paliwa, 10czujnik temperatury cieczy chodzcej, 11 czujnik cinienia oleju, 13 wycznik zaponu (stacyjka), 14wcznik wiate hamowania, czujnik pooenia pedau hamulca (wersje z ukadem ABS), 15przecznik owietlenia zewntrznego i sygnalizacji, 16reflektor lewy, 17reflektor prawy, 18tylna lampa zespolona lewa, 19tylna lampa zespolona prawa, 20owietlenie tablicy rejestracyjnej, 21 przednie wiato przeciwmgowe lewe, 22 przednie wiato przeciwmgowe prawe, 23wycznik przednich wiate przeciwmgowych, 24 wycznik tylnych wiate przeciwmgowych, 25 sygna dwikowy, 26 sygna dwikowy, 27wcznik wiate cofania, 28wcznik dwigni hamulca awaryjnego, 29czujnik poziomu pynu hamulcowego, 30 kierunkowskaz przedni lewy, 31 kierunkowskaz przedni prawy, 32 kierunkowskaz boczny lewy, 33kierunkowskaz boczny prawy, 37wycznik ogrzewania szyby tylnej, 38owietlenie zegara, 40owietlenie pokrta regulacji nadmuchu powietrza, 42 owietlenie podogi z lewej strony, 43zapalniczka, 44wcznik owietlenia schowka tablicy rozdzielczej, 45owietlenie podogi z prawej strony, 46wcznik otwarcia drzwi przednich lewych, 47wcznik otwarcia drzwi przednich prawych, 48owietlenie wntrza nadwozia, 49wcznik otwarcia drzwi tylnych lewych, 50wcznik owietlenia baganika, 51 owietlenie baganika, 52wcznik

306

otwarcia drzwi tylnych prawych, 53przecznik regulacji nadmuchu powietrza, 54dmuchawa ogrzewania i przewietrzania wntrza, 55przecznik wycieraczek i spryskiwaczy szyb, 56pompka spryskiwaczy szyb przedniej i tylnej, 57pompka spryskiwacza reflektorw, 58 silnik wycieraczki szyby przedniej, 59 silnik wycieraczki szyby tylnej, 60 silnik centralnego blokowania drzwi przednich lewych, 61 silnik centralnego blokowania drzwi przednich prawych, 62 silnik centralnego blokowania drzwi tylnych lewych, 63silnik centralnego blokowania drzwi tylnych prawych, 64 przecznik elektrycznego sterowania szyb lewy, 65 przecznik elektrycznego sterowania szyb prawy, 66silnik elektrycznego sterowania szyby lewy, 67silnik elektrycznego sterowania szyby prawy, 68 ogrzewane lusterko wsteczne, 69 silnik regulacji pooenia lusterka wstecznego lewego, 70silnik regulacji pooenia lusterka wstecznego prawego, 71 przecznik regulacji pooenia zewntrznych lusterek wstecznych, 77 czujnik poziomu pynu spryskiwacza szyb, 78 silnik korektora ustawienia reflektora lewego, 79 silnik korektora ustawienia reflektora prawego, 80 przecznik korektora ustawienia reflektorw, 81 czujnik prdkoci koa przedniego lewego, 82czujnik prdkoci koa przedniego prawego, 83elektroniczne urzdzenie sterujce ukadu ABS, 84 hydrauliczny zesp sterowania ukadu ABS, 85silnik pompy hydraulicznej ukadu ABS, 86dioda ukadu ABS, 87zcze diagnostyczne ukadu ABS, 88 modu dodatkowych lampek kontrolnych, 89 przekanik wentylatora chodnicy, 90lampka kontrolna wstpnego podgrzewania silnika (wiec arowych), 91 zawr urzdzenia rozruchowego zimnego silnika, 92 zawr przyspieszonego biegu jaowego zimnego silnika, 93zawr zatrzymania silnika (zawr STOP), 94przekanik wstpnego podgrzewania silnika (wiec arowych), 95wiece arowe, 100 skrzynka bezpiecznikw i przekanikw, 101skrzynka bezpiecznikw gwnych (w przedziale silnika) A, N, D, S, E, C, G, L, U zcza przewodw masy w wizkach R, T, M, H, F, B, P, Q, V, K, l, J, O zcza przewodw w wizkach M1 do M8punkty masy C1 zcze wizki gwnej z wizk silnika, C2 zcze wizki gwnej z wizk przednich drzwi bocznych prawych, C3zcze wizki gwnej z wizk tylnych drzwi bocznych prawych, C4 zcze wizki gwnej z wizk przednich drzwi bocznych lewych, C5zcze wizki gwnej z wizk tylnych drzwi bocznych lewych, C6 zcze wizki przednich drzwi bocznych prawych z wizk wsteczn przedni lew, C7 zcze wizki przednich drzwi bocznych lewych z wizk wsteczn przedni praw. Oznaczenia kolorw przewodw: BLniebieski, BR brzowy, DGciemnozielony, GE ty, GNzielony, GRszary, NAnaturalny, OR pomaraczowy, RS rowy, RTczerwony, SWczarny, VIfioletowy, WS biay

Rys. 12.30. Rozmieszczenie wizek przewodw elektrycznych w nadwoziu samochodu

307

13 NADWOZIE
13.1. CHARAKTERYSTYKA TECHNICZNA
Zastosowano nadwozie samonone, toczone z blachy stalowej i zgrzewane elektrycznie. Rodzaj nadwozia: Escort: limuzyna trzy- lub piciodrzwiowa; Escort Cabriolet: kabriolet dwudrzwiowy; Escort Clipper: kombi piciodrzwiowe; Escort Van: furgon trzydrzwiowy; Orion: limuzyna czterodrzwiowa.

Wymiary (mm)
Wymiar Dugo cakowita Szeroko cakowita Wysoko samochodu nie obcionego Rozstaw osi Rozstaw k przednich Rozstaw k tylnych Zwis przedni Zwis tylny Escort 3- i 5drzwiowy 4036 1692 1359 2525 1440 1439 742 769 Escort Clipper 4268 1690 1409 2525 1440 1462 742 1001 Escort Van 4256 1688 1602 2598 1440 1449 742 916 Orion 4229 1690 1395 2525 1440 1439 742 962

Masy samochodw Ford Escort wyposaonych w silniki benzynowe (kg)

Rodzaj nadwozia Typ pojazdu Masa wasna w stanie gotowym do jazdy - w tym przypada na o przedni - w tym przypada na o tyln Masa cakowita dopuszczalna w tym przypada na o przedni w tym przypada na o tyln Masa dopuszczalna z przyczep z hamulcami Masa przyczepy bez hamulcw Masa przyczepy z hamulcami ABL DC 945 575 370 1425 750 750 2425 1450 775 750 2450 470 1000 ABL DD ABL FD 950 580 370 3-drzwiowe ABL KC 1000 605 395 1425 750 725 2425 500 1000 ABL SG 1050 655 395 1525 825 775 2525 ABL SH 1110 695 415 1550 850 1000 2550 550 1000 ABL TH 1120 700 420

Rodzaj nadwozia
Typ pojazdu Masa wasna w stanie gotowym do jazdy - w tym przypada na o przedni - w tym przypada na o tyln Masa cakowita dopuszczalna - w tym przypada na o przedni - w tym przypada na o tyln Masa dopuszczalna z przyczep z hamulcami Masa przyczepy bez hamulcw Masa przyczepy z hamulcami
AAL CC AAL CH AAL PC AAL BC

5-drzwiowe
AAL DD 965 585 380 1425 750 750 2425 480 1000 AAL DC AAL FC 970 590 380 1450 775 750 2450 AAL FD AAL GC 980 600 380 1425 750 725 2425 AAL WL 1105 665 440 1625 875 850 2475 490 900 2525 AAL RL

955 575 1060 955 575 950 570 380 635 425 380 380

1425 1550 725 750 825 800

1425 725 750 2325 475 900 2225 470 800

1450 775 750

2325 470 900

2300 490 750

2450

308

Masy samochodw Ford Orion wyposaonych w silniki benzynowe (kg)

Typ pojazdu Masa wasna w stanie gotowym do jazdy - w tym przypada na o przedni - w tym przypada na o tyln Masa cakowita dopuszczalna - w tym przypada na o przedni - w tym przypada na o tyln Masa dopuszczalna z przyczep z hamulcami Masa przyczepy bez hamulcw Masa przyczepy z hamulcami
AFL CH AFL CD AFL PD AFL BD AFL DF/FF AFL DE AFL FE AFL GE AFL KE AFL WL AFL RL AFL RH AFL TM AFL TJ

1065

1010

1005

1005

1020 605 415

1025

1085

1050

1625 875 850

1070 655 415

1165 690 475

1125 685 440

635 430 595 415 575 430 590 415

610 415 665 420 620 430

1550 1450 1425 1450 825 800 750 775 725 775 750 775

1500 800 775

1475 750 775

1475 775 775

1625 875 850

1550 850 800

1650 875 850

1575 850 800

2300

2350

2175

2250

2500

2475

2475

2475

2525

1550

2550

2575

450 750 500 900 500 750 500 800

510 1000

520 1000

490 850

490 900

530 1000

490 900

560 1000

Masy samochodw Ford Escort Clipper i Ford Escort Van wyposaonych w silniki benzynowe (kg)
Kombi Rodzaj nadwozia Typ pojazdu ANL CJ Masa wasna w stanie gotowym do jazdy - w tym przypada na o przedni - w tym przypada na o tyln Masa cakowita dopuszczalna - w tym przypada na o przedni - w tym przypada na o tyln Masa dopuszczalna z przyczep z hamulcami Masa przyczepy bez hamulcw Masa przyczepy z hamulcami 1055 590 465 1575 825 850 2325 490 750 ANL CE 1010 570 440 ANL BE 1005 565 440 ANL DF 1020 580 440 1500 750 825 2500 500 1000 ANL FF 1025 585 440 ANL WM 1135 655 480 1650 850 875 2500 490 850 ANL WM 1100 655 445 1600 850 850 2600 550 1000 ANL WM 1135 655 480 1650 850 875 2500 490 850 Van ANL WM 1015 585 430 1725 750 1055 2175 400 450

1475 750 800 2275 490 800

2375 500 900

Masy samochodw Ford Escort Cabriolet wyposaonych w silniki benzynowe (kg)

Typ pojazdu Masa wasna w stanie gotowym do jazdy w tym przypada na o przedni - w tym przypada na o tyln ALL CG 108 5 650 435 152 5 800 775 232 5 450 800 ALL GG 1065 635 430 1525 825 775 2525 520 1000 ALL KG 1060 630 430 ALL RH 1130 695 435 1550 825 775 2550 490 1000 ALL TK 1175 725 450 1600 875 775 2500 490 900

Masa cakowita dopuszczalna - w tym przypada na o przedni - w tym przypada na o tyln Masa dopuszczalna z przyczep z hamulcami Masa przyczepy bez hamulcw Masa przyczepy z hamulcami

Masy samochodw Ford Escort, Escort Clipper, Escort Van i Orion wyposaonych w silnik wysokoprny (kg)
Typ pojazdu Masa wasna w stanie gotowym do jazdy - w tym przypada na o przedni - w tym przypada na o tyln Masa cakowita dopuszczalna - w tym przypada na o przedni - w tym przypada na o tyln Masa dopuszczalna z przyczep z hamulcami Masa przyczepy bez hamulcw Masa przyczepy z hamulcami AAL HF 1010 635 375 1475 800 750 2425 500 900 ANL HH 1085 640 445 1550 825 825 2450 540 900 ABL D 1000 655 345 1475 800 750 2425 500 950 AFL HH 1085 665 420 1550 825 775 2450 540 900

309

13.2. OBSUGA l NAPRAWA

Uwaga. Niniejszy rozdzia dotyczy jedynie odejmowanych elementw nadwozia.

13.2.1. Przednia cz nadwozia

WYMONTOWANIE l ZAMONTOWANIE POKRYWY PRZEDZIAU SILNIKA Wymontowanie Podnie pokryw przedziau silnika. Zaznaczy flamastrem pooenie zawiasw pokrywy przedziau silnika. Odczy poczenie pokrywy przedziau silnika z mas samochodu. Wymontowa wewntrzne pokrycie tumice haas, aby uzyska dostp do spryskiwaczy szyby przedniej. W niektrych wersjach wyposaenia rozczy zcze elektrycznego podgrzewania dysz spryskiwaczy i wyj przewody elektryczne z ich uchwytw. Wyj dysze spryskiwaczy szyby przedniej z ich wspornikw. Odczy przewody elastyczne od spryskiwaczy. Z obu stron odkrci po dwie ruby mocowania zawiasw pokrywy przedziau silnika (strzaki na rys. 13.2).

Rys. 13.1. Zesp pokrywy przedziau silnika 1pokrywa przedziau silnika, 2 zawias, 3dwignia, 4zamek, 5 linka, 6pytka porednia, 7podprka

Korzystajc z pomocy drugiej osoby zdj pokryw przedziau silnika uwaajc, aby nie porysowa innych czci nadwozia. Zamontowanie

310

Rys. 13.2. Usytuowanie rub mocowania zawiasu pokrywy przedziau silnika

Nasmarowa osie zawiasw. Ustawi pokryw przedziau silnika na zawiasach i lekko wkrci ruby mocujce z kadej strony. Ustawi zawiasy zgodnie z oznaczeniami naniesionymi podczas jej wymontowania. Sprawdzi (i ewentualnie skorygowa) szeroko szczelin midzy pokryw przedziau silnika i nadwoziem. Dokrci ruby mocowania zawiasw pokrywy przedziau silnika. W niektrych wersjach wyposaenia podczy zcze elektrycznego podgrzewania dysz spryskiwaczy i umieci przewody elektryczne w uchwytach. Podczy do spryskiwaczy przewody elastyczne i zamocowa je w uchwytach. Przykrci przewd czcy pokryw przedziau silnika z mas samochodu. Sprawdzi prawidowo otwierania i zamykania pokrywy przedziau silnika. WYMONTOWANIE l ZAMONTOWANIE OZDOBNEJ OSONY WLOTU POWIETRZA Uwaga. W modelach od sierpnia 1992 roku ozdobna osona wlotu powietrza stanowi integraln cze pokrywy przedziau silnika. Podane dalej czynnoci dotycz wycznie modeli od sierpnia 1990 do lipca 1992 roku. Wymontowanie Odkrci cztery ruby (strzaki na rys. 13.3) mocowania ozdobnej osony wlotu powietrza. Unie oson ozdobn i wysun j z dwch prowadnic ustalajcych jej pooenie. Wyj ozdobn oson wlotu powietrza. Zamontowanie Wsun ozdobn oson wlotu powietrza w prowadnice i dokrci cztery ruby mocujce. Uwaga. Znak fabryczny jest przyklejony do ozdobnej osony wlotu powietrza. WYMONTOWANIE l ZAMONTOWANIE ZDERZAKA PRZEDNIEGO Wymontowanie Podnie przd samochodu i ustawi na podstawkach warsztatowych. Odkrci sze rub mocowania osony blaszanej. Zdj blaszan oson z dwch zapinek sprystych. Wyj zapinki z przedniego zderzaka. Odkrci cztery ruby bocznego mocowania zderzaka do botnikw przednich (po dwie z kadej strony rys. 13.5). Odkrci cztery nakrtki (z podkadkami) mocowania zderzaka do przedniej poprzeczki nadwozia (po dwie z kadej strony rys. 13.6). Wysun zderzak z botnikw i wyj go korzystajc z pomocy drugiej osoby, aby nie porysowa botnikw.

311

Rys. 13.3. Usytuowanie rub mocowania przedniej osony ozdobnej wlotu powietrza w modelach do lipca 1992

Rys. 13.4. Zesp zderzaka przedniego 1 osona ozdobna wlotu powietrza, 2pytka mocowania, 3zderzak przedni, 4listwa ozdobna, 5spoiler, 6znak fabryczny

312

Rys. 13.5. Usytuowanie rub bocznego mocowania zderzaka przedniego

Rys. 13.6. Usytuowanie nakrtek mocowania zderzaka do przedniej poprzeczki nadwozia

Zamontowanie W celu zamontowania zderzaka przedniego naley wykona czynnoci w kolejnoci odwrotnej do podanej podczas jego wymontowania. NAPRAWA ZDERZAKA Zderzaki s wykonane z polipropylenu. Mog by naprawiane przez stopienie ich materiau za pomoc specjalnego urzdzenia zapewniajcego pulsujcy nadmuch gorcego powietrza lub z wykorzystaniem duej lutownicy. W celu uatwienia naprawy oraz uniknicia uszkodzenia innych elementw przed napraw naley wymontowa zderzak z samochodu. Sabym rozpuszczalnikiem przemy miejsca zderzaka, ktre bd naprawiane. Ustawi naprzeciw siebie krawdzie miejsc, ktre bd stapiane, podtrzymujc je za pomoc specjalnego uchwytu imada i sztywnego wspornika. Zderzak odksztacony Zmikczy materia zderzaka strumieniem gorcego powietrza (nie doprowadzajc do stopienia materiau); Wyklepa go na odpowiednim kopycie i przywrci pierwotny ksztat. Ochadza materia zderzaka przez 10 minut. Zderzak rozdarty Na pistolet do nadmuchu gorcego powietrza zaoy najmniejsz dysz, zapewniajc skoncentrowany strumie ciepa. Przysun wylot pistoletu do krawdzi czonych. Cigym ruchem przesuwa pistolet doprowadzajc do stopienia obu krawdzi rozdarcia. Wykorzystujc cienk listw, wycit ze zniszczonego zderzaka wykonanego z tego samego materiau uzupeni ubytki materiau. Trzyma listw prostopadle do szczeliny. Rozpocz spawanie na obu kocach pknicia. Nastpnie spawa cze rodkow pknicia.

313

Wyrwna wystajc cz spoiny odpowiednim nom. Szlifowa spoin na sucho papierem ciernym o ziarnistoci 150, a nastpnie polerowa na mokro papierem ciernym o ziarnistoci 600. Pomalowa zderzak specjaln farb do malowania tworzyw sztucznych.

13.2.2. Drzwi boczne

WYMONTOWANIE l ZAMONTOWANIE DRZWI PRZEDNICH LUB TYLNYCH Wymontowanie Odkrci rub Torx mocowania do nadwozia ogranicznika otwarcia drzwi i rozczy zcze przewodw elektrycznych drzwi (rys. 13.8). Odkrci w obu zawiasach rub ustalajc o zawiasu. Wyj drzwi z nadwozia (zaleca si skorzystanie z pomocy drugiej osoby). Zamontowanie Zaoy drzwi na osie zawiasw. Przykrci dwie ruby ustalajce osie zawiasw. Zamocowa ogranicznik otwarcia drzwi. Podczy zcze przewodw elektrycznych drzwi. WYMONTOWANIE l ZAMONTOWANIE POKRYCIA DRZWI PRZEDNICH LUB TYLNYCH Wymontowanie Wymontowa korbk mechanizmu podnoszenia szyby (jeli wystpuje w danej wersji wyposaenia) po podwaeniu zapinki sprystej jej mocowania (rys. 13.10). Wyj oson uchwytu wewntrznego drzwi, odkrci ruby mocowania (rys. 13.11) i wymontowa uchwyt wewntrzny drzwi. Odkrci rub mocujc i wyj obudow klamki wewntrznej (rys. 13.12). Odkrci dwie ruby mocowania kieszeni w przednich drzwiach (Escort 5-drzwiowy). Odkrci siedem rub (Escort 3-drzwiowy) lub sze rub (Escort 5-drzwiowy) mocowania pokrycia drzwi bocznych (rys. 13.13). Zdj pokrycie drzwi bocznych, odcigajc pokrycie od drzwi w celu uwolnienia sprystych zapinek mocowania. Uwaga. Wymontowanie kieszeni drzwi jest moliwe dopiero po zdjciu pokrycia drzwi bocznych. Zamontowanie W celu zamontowania pokrycia drzwi bocznych naley wykona czynnoci w kolejnoci odwrotnej do podanej podczas ich wymontowania.

314

Rys. 13.7. Drzwi boczne A przednie, B tylne 1ogranicznik otwarcia drzwi przednich, 2 zapinka drzwi przednich, 3zawias drzwi przednich, 4 prowadnica szyby drzwi przednich, 5poszycie drzwi przednich, 6 uszczelka szyby drzwi przednich, 7szkielet drzwi przednich, 8 ogranicznik otwarcia drzwi tylnych, 9zapinka drzwi tylnych, 10zawias drzwi tylnych, 11 uszczelka szyby drzwi tylnych, 12 poszycie drzwi tylnych, 13szkielet drzwi tylnych

Rys. 13.8. Sposb wymontowania drzwi Naley rozczy zcze przewodw elektrycznych drzwi, odkrci ruby mocujce ogranicznik otwarcia oraz zawias i wyj drzwi

315

Rys. 13.9. Zesp pokrycia drzwi bocznych Aprzednich, Btylnych 1 pyta z pianki drzwi przednich (przeciw kondensacji pary wodnej), 2 pokrycie drzwi przednich, 3 klamka wewntrzna drzwi przednich, 4kiesze drzwi przednich, 5 pyta z pianki drzwi tylnych (przeciw kondensacji pary wodnej), 6wspornik, 7pokrycie drzwi tylnych, 8obudowa popielniczki, 9popielniczka, 10klamka wewntrzna drzwi tylnych

Rys. 13.10. Usytuowanie zapinki sprystej mocowania korbki podnoszenia szyby

Rys. 13.11. Usytuowanie rub mocowania uchwytu wewntrznego drzwi

316

Rys. 13.12. Wyjmowanie obudowy klamki wewntrznej drzwi bocznych

Rys. 13.13. Usytuowanie rub mocowania pokrycia drzwi bocznych Pokrycie drzwi przednich jest mocowane 7 rubami, za pokrycie drzwi tylnych 6 rubami

Rys. 13.14. Usytuowanie rub mocowania gonika

WYMONTOWANIE l ZAMONTOWANIE SZYBY DRZWI PRZEDNICH Wymontowanie Wymontowa pokrycie drzwi przednich (patrz odpowiedni opis). Jeli wystpuje w danej wersji wyposaenia, wymontowa gonik 13.14). Wyj pyt z pianki przeciw kondensacji pary wodnej. Opuci szyb oraz wyj wewntrzn i zewntrzn uszczelk ramki szyby. Podnie szyb, przytrzyma j mocno w tym pooeniu i odkrci dwie ruby mocowania jej uchwytu do mechanizmu podnoszenia. Opuci szyb, pochyli j i wyj z drzwi. Zamontowanie z drzwi przednich (rys.

317

Woy szyb w szczelin drzwi i ustawi uchwyt szyby na mechanizmie podnoszenia. Wkrci dwie ruby mocowania uchwytu szyby, lecz nie dokrca ich ostatecznie. Podnie szyb i dokrci ruby mocowania jej uchwytu przez przewidziane do tego celu otwory. Opuci szyb oraz zaoy wewntrzn i zewntrzn uszczelk ramki szyby. Sprawdzi prawidowo podnoszenia i opuszczania szyby. Zamontowa pokrycie drzwi przednich. WYMONTOWANIE l ZAMONTOWANIE SZYBY DRZWI TYLNYCH Wymontowanie Wymontowa pokrycie drzwi tylnych (patrz odpowiedni opis). Wyj pyt z pianki przeciw kondensacji pary wodnej. Opuci szyb oraz wyj wewntrzn i zewntrzn uszczelk ramki szyby. Ustawi szyb tak, aby poczenie midzy uchwytem u dou szyby i mechanizmem podnoszenia byo dostpne przez otwr w szkielecie drzwi. Rozczy to poczenie. Odkrci trzy ruby grnego mocowania prowadnicy szyby. Odkrci ruby mocowania dolnego uchwytu szyby, Pochyli szyb i wyj j z drzwi. Zamontowanie Ustawi szyb w otworze drzwi i poczy jej dolny uchwyt z mechanizmem podnoszenia. Wkrci ruby mocowania dolnego uchwytu szyby do mechanizmu jej podnoszenia. Upewni si, e szyba znajduje si w prawidowym pooeniu wzgldem jej uchwytu Wkrci trzy ruby grnego mocowania prowadnicy szyby. Zaoy zewntrzn i wewntrzn uszczelk ramki szyby. Zaoy pyt z pianki przeciw kondensacji pary wodnej. Zamontowa pokrycie i elementy wyposaenia drzwi tylnych. WYMONTOWANIE l ZAMONTOWANIE MECHANIZMU PODNOSZENIA SZYBY Wymontowanie Wymontowa pokrycie drzwi bocznych (patrz odpowiedni opis). Wyj pyt z pianki przeciw kondensacji pary wodnej. Opuci szyb tak, aby byo moliwe rozczenie poczenia midzy uchwytem dolnej krawdzi szyby (tylne drzwi) lub wykrcenie dwch rub czcych uchwyt dolnej krawdzi szyby z mechanizmem podnoszenia (drzwi przednie rys. 13.15). Opuci szyb. Przebi siedem nitw (drzwi przednie - rys. 13.16) lub cztery nity (drzwi tylne). Wyj mechanizm podnoszenia szyby przez wewntrzny otwr szkieletu drzwi.

Rys. 13.15. Usytuowanie rub mocowania szyby drzwi bocznych do mechanizmu jej podnoszenia

318

Rys. 13.16. Usytuowanie rub mocowania mechanizmu podnoszenia szyby do szkieletu drzwi przednich

Rys. 13.17. Odlego krawdzi uchwytu mocowania szyby od tylnej krawdzi szyby drzwi bocznych Dwa wymiary odlegoci szyby przedniej oznaczaj: wymiar z gwiazdkwersja 3-drzwiowa, wymiar bez gwiazdkiwersje 5-drzwiowa i 4-drzwiowa

Zamontowanie Upewni si, e mechanizm podnoszenia szyby pracuje poprawnie. Umieci mechanizm w szkielecie drzwi na jego miejscu. Przynitowa mechanizm podnoszenia szyby do szkieletu drzwi. Poczy uchwyt dolnej krawdzi szyby z mechanizmem podnoszenia szyby. Zaoy pyt z pianki przeciw kondensacji pary wodnej. Zamontowa pokrycie drzwi bocznych. WYMONTOWANIE l ZAMONTOWANIE ZAMKW DRZWI Wymontowanie Wymontowa pokrycie drzwi bocznych (patrz odpowiedni opis). Odklei na maym odcinku warstw z pianki przeciw kondensacji pary wodnej. Wyj spryste zamocowanie uszczelki i wyj t uszczelk. W samochodach wyposaonych w centralne blokowanie drzwi (zamek centralny) rozczy zcze wielostykowe siownika centralnej blokady drzwi (siownik ten jest zamocowany w zamku i wymontowuje si go razem z nim).

Rys. 13.18. Usytuowanie ruby mocowania klamki wewntrznej drzwi przednich

319

Rys. 13.19. Mechanizm podnoszenia szyby Adrzwi przednich, Bdrzwi tylnych 1 mechanizm rczny podnoszenia szyby drzwi przednich, 2 podkadka odlegociowa, 3korbka podnoszenia szyby, 4 mechanizm elektryczny podnoszenia szyby drzwi przednich, 5 mechanizm rczny podnoszenia szyby drzwi tylnych

Rys. 13.20. Usytuowanie rub mocowania mechanizmu podnoszenia szyby do szkieletu drzwi tylnych

Odkrci rub mocowania wewntrznej klamki drzwi (rys. 13.18). Odkrci trzy ruby mocowania zamka drzwi. W tylnych drzwiach wymontowa prowadnic szyby. Wyj zamek oraz wewntrzn klamk drzwi. Zamontowanie W celu zamontowania zamka drzwi bocznych naley wykona czynnoci w kolejnoci odwrotnej do podanej podczas jego wymontowania.

13.2.3. Elementy nadwozia

WYMIANA SZYBY PRZEDNIEJ l TYLNEJ ORAZ BOCZNEJ TYLNEJ Szyba przednia, szyba tylna oraz szyby boczne tylne (za tylnymi drzwiami bocznymi) s wklejane do nadwozia. Ten sposb ich mocowania wpywa na zwikszenie sztywnoci nadwozia i ma pozytywny wpyw na bezpieczestwo bierne samochodu. Wymiana kadej z tych szyb wymaga zastosowania specjalnego oprzyrzdowania i powinna by wykonywana w specjalistycznym warsztacie. NAPRAWA OGRZEWANIA SZYBY TYLNEJ Za pomoc lampki kontrolnej sprawdzi, czy prd dopywa do kocwki przewodu zasilania ogrzewania szyby tylnej. Za pomoc lampki kontrolnej sprawdzi, czy prd dopywa do wtyku zcza elektrycznego ogrzewania szyby tylnej. Po wczeniu ogrzewania szyby tylnej lampka kontrolna, podczona midzy dwa styki wtyku, powinna si zawieci. Sprawdzi, czy przewody grzejne szyby tylnej nie maj widocznych uszkodze.

320

Rys. 13.21. Mechanizm zamka drzwi bocznych Aprzednich, Btylnych 1 klamka zewntrzna drzwi przednich, 2 linka zamka drzwi przednich, 3zamek drzwi przednich, 4 klamka wewntrzna drzwi przednich, 5wspornik klamki wewntrznej drzwi przednich, 6 obudowa klamki wewntrznej drzwi przednich, 7linka zamka drzwi tylnych, 8zesp klamki wewntrznej drzwi tylnych, 9 zamek drzwi tylnych, 10 klamka zewntrzna drzwi tylnych

Rys. 13.22. Usytuowanie rub mocowania klamki zewntrznej oraz zamka drzwi przednich

Oczyci z kurzu i tuszczu, najlepiej czystym alkoholem lub pynem do mycia szyb, fragment szyby z uszkodzonym przewodem grzejnym. Osuszy szyb czyst i such szmatk. Naklei na szyb wzdu brakujcego fragmentu przewodu grzejnego dwa paski papieru samoprzylepnego odlege od siebie o szeroko cieki przewodu. Wstrzsn silnie butelk ze specjaln ciecz do odtwarzania przewodu grzejnego, aby moliwie rwnomiernie rozprowadzi w caej objtoci cieczy bardzo drobne czsteczki srebra. Cienkim pdzelkiem nanie brakujcy fragment cieki przewodu grzejnego. W razie koniecznoci powtrzenia tego zabiegu, naley odczeka na zaschnicie warstwy wczeniej naoonej. Mona nakada kolejno nie wicej ni trzy warstwy. Jeeli pomimo zastosowanych rodkw ostronoci stwierdzi si wypynicie nanoszonej cieczy poza przewidziany obszar na szybie, mona, po cakowitym wyschniciu (po wielu godzinach), odci wypywk cienkim noem lub yletk. Papier samoprzylepny mona usun nie wczeniej ni po godzinie od naoenia ostatniej warstwy specjalnej cieczy. Papier naley odrywa w kierunku prostopadym do odtworzonego odcinka przewodu grzejnego. Przy niskich temperaturach otoczenia czas schnicia odpowiednio si wydua.

Ogrzewanie szyby mona wczy po 24 godzinach od zakoczenia naprawy przewodw grzejnych.

321

13.2.4. Tylna cz nadwozia

WYMONTOWANIE l ZAMONTOWANIE DRZWI TYU NADWOZIA Wymontowanie Odczy od akumulatora przewd masy. Oznaczy flamastrem pooenie zawiasw drzwi tyu nadwozia. Wymontowa wewntrzne pokrycie drzwi (siedem rub mocujcych).

Rys. 13.23. Zesp drzwi tyu nadwozia wersji 3- i 5-drzwiowej 1 kompletne drzwi tyu nadwozia, 2 poszycie drzwi tyu nadwozia, 3pokrycie wewntrzne drzwi tyu nadwozia, 4spryna gazowa, 5 zamek drzwi tyu nadwozia, 6linka sterowania, 7mechanizm otwierania, 8 rygiel zamka

Rys. 13.24. Wymontowanie spryny gazowej z drzwi tyu nadwozia

322

Rys. 13.25. ruby mocowania zawiasu do drzwi tyu nadwozia

Wyj zalepk pod dyszspryskiwacza szyby tylnej. Odczy przewody od dyszy spryskiwacza, usun uchwyt i przewody. Odczy od drzwi tyu nadwozia przewody elektryczne. Podnie drzwi tyu nadwozia i wymontowa spryny gazowe (rys. 13.24).

Rys. 13.26. Zesp drzwi tyu nadwozia wersji kombi 1 szyba tylna, 2 drzwi tyu nadwozia, 3pokrycie wewntrzne drzwi tyu nadwozia

Korzystajc z pomocy drugiej osoby, wykrci ruby mocowania zawiasw (rys. 13.25) i zdj drzwi tyu nadwozia. Zamontowanie W celu zamontowania drzwi tyu nadwozia naley wykona czynnoci w kolejnoci odwrotnej do opisanej podczas ich wymontowania. WYMONTOWANIE l ZAMONTOWANIE POKRYWY BAGANIKA Wymontowanie Oznaczy flamastrem pooenie zawiasw pokrywy baganika wzgldem nadwozia. Jeli wystpuje w danej wersji, rozczy zcze wielostykowe oraz poczenie z mas pokrywy baganika. Odczy przewody elektryczne od pokrywy baganika.

323

Rys. 73.27. Zesp pokrywy baganika wersji 4-drzwiowej 1 pokrywa baganika, 2 osona zawiasu, 3 pokrycie wewntrzne pokrywy, 4spryna, 5zawias

Rys. 13.28. Zesp zderzaka tylnego 1 zderzak tylny, 2 pytka mocowania, 3listwa ozdobna

Wykrci po dwie ruby mocowania obu zawiasw i zdj pokryw baganika (rys. 13.27). Zamontowanie W celu zamontowania pokrywy baganika naley wykona czynnoci w kolejnoci odwrotnej do opisanej podczas jej wymontowania. WYMONTOWANIE l ZAMONTOWANIE ZDERZAKA TYLNEGO Wymontowanie Jeli wystpuje w danej wersji, wyj wewntrzn oson tylnego pasa nadwozia. Wyj ze zderzaka lamp owietlenia tablicy rejestracyjnej i rozczy zcze przewodw elektrycznych. Odkrci cztery ruby (po dwie z kadej strony) bocznego mocowania tylnego zderzaka do tylnych botnikw (rys. 13.29).

Rys. 13.29. Usytuowanie rub bocznego mocowania zderzaka tylnego

324

Rys. 13.30. Usytuowanie nakrtek mocowania zderzaka tylnego wewntrz baganika

Odkrci cztery nakrtki mocowania tylnego zderzaka (z podkadkami zabezpieczajcymi przed samoczynnym odkrceniem) we wntrzu baganika. Odsun zderzak od tylnych botnikw i wyj zderzak tylny. Zamontowanie Korzystajc z pomocy drugiej osoby ustawi zderzak tylny we waciwym pooeniu wzgldem nadwozia. Wykona czynnoci opisane podczas wymontowania zderzaka tylnego w odwrotnej kolejnoci. Podczas prbnej jazdy na wyboistej drodze sprawdzi, czy nie wystpuj nadmierne drgania zderzaka tylnego.

325

14 PODSTAWOWE NARZDZIA SPECJALNE DO NAPRAWY SAMOCHODU

UKAD KIEROWNICZY

Rys. 14.1. Przyrzd 13-009 do regulacji zbnika przekadni kierowniczej

Rys. 14.2. Przyrzd 13-008 do zamocowania dynamometru

Rys. 14.3. Przyrzd 15-041 stanowicy dynamometr do pomiaru momentu oporw obrotu zbnika przekadni kierowniczej

Rys. 14.4. Przyrzd 13-012 do regulacji popychacza zbatki kierowniczej

ZAWIESZENIE PRZEDNIE

Rys. 14.5. Przyrzd 14-039 do rozchylania obejmy zwrotnicy koa

Rys. 14.6. Przyrzd 15-033 do zamontowania oyska piasty koa przedniego

ZAWIESZENIE TYLNE

Rys. 14.7. Przyrzd 15-086 do wymontowania i zamontowania fu/e/ metalowo-gumowych wahaczy zawieszenia tylnego

326

Rys. 14.8. Przyrzd 21-051 do wymontowania piercienia uszczelniajcego piasty koa tylnego

Rys. 14.9. Przyrzd 15-031 do zamontowania piercienia zewntrznego oyska piasty koa tylnego

Rys. 14.10. Przyrzd 14-028 do zamontowania piercienia uszczelniajcego piasty koa tylnego

327

15 DANE OGLNE
KOA l OGUMIENIE Obrcze W zalenoci od wersji wyposaenia zastosowano: + obrcze stalowe: 5 JB 14 (wzmocnione w samochodach Escort Van) lub 6 J 14; - obrcze ze stopu lekkiego: 5,5 J 13 lub 6 J 14. Escort GL, Orion GL/CLX, Escort Clipper CLX (silniki benzynowe omiozaworowe 1,4 typu F6FIF6G)
Przeoenie cakowite Bieg Przeoenie biegu z przekadni gwn o przeoeniu 4,060 1. 2. 3. 4. 5. Wsteczny 3,580 2,040 1,320 0,950 0,760 3,621 14,535 8,282 5,359 3,857 3,086 14,701 7,265 12,750 19,706 27,378 34,230 7,185 Prdko jazdy* w km/h przy 1 000 obr/min silnika

* Z oponami 175/70 R 13 o obwodzie tocznym 1760 mm

Ogumienie i cinienie w ogumieniu

Cinienie w ogumieniu (MPa) Obcienie ponad 3 osoby Obcienie do 3 osb Ty Przd 155 R 13 T 175/70 R 13 T 175/70 R 13 185/60 R 14 H 185/60 R 14 V 165 R 13 165 R 13 Reinforced Przd Ty

Rodzaj nadwozia

Rozmiar ogumienia

3-, 4- i 5-drzwiowe oraz kombi

0,20

0,18

0,23

0,28

Van40 Van60

0,20 0,20

0,18 0,18

0,23 0,20

0,28 0,30

OSIGI Przeoenia Escort Clipper CLX (silnik benzynowy omiozaworowy 1,4 typu F6G)
Przeoenie cakowite Bieg Przeoenie biegu z przekadni gwn o przeoeniu 3,820 1. 2. 3. 4. 3,150 1,910 1,280 0,950 12,033 7,296 4,890 3,629 8,257 13,618 20,323 27,378 Prdko jazdy* w km/h przy 1 000 obr/min silnika

328

5. Wsteczny

0,760 3,621

2,903 13,832

34,230 7,185

* Z oponami 1 75/70 R 1 3 o obwodzie tocznym 1 760 mm

Ecort GUCLX/Ghia, Orion GUCLX/Ghia, Escort Clipper GL/CLX/Ghia, Escort Cabriolet CLX (silniki benzynowe omiozaworowe 1,4 typu FUH i 1,6 typu LUK, LUJ, LJE, LJF oraz szesnastozaworowe 1,6 typu L1E i 1,8 typu RDA)
Przeoenie cakowite z przekadni gwn o przeoeniu 3,820 1. 2. 3. 4. 5. 3,150 1,910 1,280 0,950 0,760 12,789 7,755 5,197 3,857 3,086 8,775 14,473 21,599 29,098 36,376 Prdko jazdy* w km/h przy 1000 obr/min silnika

Bieg

Przeoenie biegu

Wsteczny 3,621 14,701 7,636 Z oponami 175/70 R 13 o obwodzie tocznym 1760 mm

Orion Ghia Si, Escort Cabriolet XR/California, Escort XR3i (silniki benzynowe szesnastozaworowe 1,8 typu RB i PDA tylko Escort XR3i)
Przeoenie cakowite z przekadni gwn o przeoeniu 3,820 12,339 8,175 5,654 3,786 3,247 Prdko jazdy* w km/h przy 1 000 obr/min silnika 8,558 12,979 18,680 24,905 35,522

Bieg

Przeoenie biegu

1. 2. 3. 4. 5.

3,230 2,140 1,480 0,991 0,850

Wsteczny 3,460 13,217 7,989 Z oponami 175/70 R 13 o obwodzie tocznym 1760 mm

Escort Van (silnik benzynowy omiozaworowy 1,4 typu F6F)

Przeoenie cakowite z przekadni gwn o przeoeniu 4,060 14,535 8,282 5,359 3,857 3,086 Prdko jazdy* w km/h przy 1000 obr/min silnika 7,492 13,148 20,320 28,234 35,299

Bieg

Przeoenie biegu

1. 2. 3. 4. 5.

3,580 2,040 1,320 0,950 0,760

Wsteczny 3,621 14,701 7,409 Z oponami 165 R 13 o obwodzie tocznym 1815 mm

Escorf GUCLX/Ghia, Orion GUCLWGhia, Escort Clipper GUCLX, Escorf Van (silnik wysokoprny 1,8)
Przeoenie cakowite z przekadni gwn o przeoeniu 3,597 Prdko jazdy* w km/h przy 1 000 obr/min silnika

Bieg

Przeoenie biegu

329

1. 2. 3. 4. 5.

3,584 1,908 1,280 0,950 0,760

12,892 6,863 4,604 3,417 2,734

8,216 15,402 22,981 30,967 38,709

Wsteczny 3,623 13,032 8,126 Z oponami 175/70 R 13 o obwodzie tocznym 1760 mm

Zuycie paliwa (dm3/100 km) Samochody wyposaone w silniki benzynowe

Typ pojazdu AAL FC/FD; ABL FD; AFL FF/EE AAL DD/DC; ABL DC/DD; AFL PD/DF/DE AAL BC; AFL BD ANLDF ANLFF AAL CC/PC; AFL CD. AFL EL ANLBE AAL GC; AFL GE AALCE ALLGG AALCH ABL KC; AFL KG AAL KG; ALL KG ANLCJ ALLCG AAL WL; AFL WL ANLWM AFLTM ALL RH; ABL TH; ALL TK; AFLTJ ABL SG/SH; AFL RH; AAL RL/RH AFL RL; ANL SK ANLRM Przy 90 km/h 5,5 5,6 5,7 5,7 5,6 5,8 5,8 5,9 5,9 5,9 5,9 6,0 6,0 6,0 6,1 6,3 5,8 5,8 5,8 6,1 6,1 6,2 6,3 Przy 120 km/h 6,6 7,1 7,4 7,2 6,8 7,0 7,7 7,5 7,5 7,1 7,9 7,7 7,3 7,7 7,8 8,2 6,9 7,1 7,4 8,0 7,6 7,7 7,9 W cyklu miejskim 9,4 9,2 8,9 9,7 9,8 10,0 11,1 9,4 9,8 10,5 9,9 9,6 10,1 10,2 9,9 9,7 9,1 9,1 10,7 10,0 9,6 9,7 9,8

Samochody wyposaone w silnik wysokoprny

Wersja Escort 5-drzwiowy Escort Clipper Escort Van 40 Escort Van 60 Orion Przy 90 km/h 4,2 4,3 5,0 5,1 4,2 Przy 120 km/h 5,6 5,8 7,0 7,1 5,6 W cyklu miejskim 6,0 6,3 6,6 6,6 6,0

Prdko maksymalna (km/h) Samochody wyposaone w silniki benzynowe

Typ pojazdu AVL 14 ALL CG; ANL CJ/CE; AAL CC/CH/PC; AFL CD/PD AAL BC; AFL BD; ANL BE AFLEF AAL DD/DC/FC/FD; ABL DC/DD/FD; AFL DF/FF/DE/FE; ANL DF/FF AAL WL; ANL WM ABL SG/SH; ALL RH; ANL SK; AAL RH AAL GC/KG; ABL KC; AFL WL/GE/KE 163 166 170 177 178 183 186 Prdko maksymalna (km/h) 152

330

AFL RL/SL ABL TH; ALL TK AFL TM; AFL TJ

187 198 202

Samochody wyposaone w silnik wysokoprny

Wersja Escort 5-drzwiowy, Escort Van 40, Escort Van 60 i Orion Escort Clipper Prdko maksymalna (km/h) 152 150

PYNY EKSPLOATACYJNE Paliwo Pojemno zbiornika: 55 dm3. Rodzaj: silniki benzynowe bez katalizatora: benzyna bezoowiowa LO 95 lub etylina LO 98; silniki benzynowe z katalizatorem: wycznie benzyna bezoowiowa LO 95; silnik wysokoprny: olej napdowy. Olej silnikowy Ilo: silniki benzynowe omiozaworowe: przy pierwszym napenieniu 3,86 dm3; przy wymianie oleju 3,5 dm3 (w tym filtr 0,25 dm3); silniki benzynowe szesnastozaworowe: 4,25 dm3 (w tym filtr 0,5 dm3); silnik wysokoprny: przy pierwszym napenieniu 5,1 dm3; przy wymianie oleju 4,5 dm3 (w tym filtr 0,4 dm3). Rodzaj: silniki benzynowe: olej silnikowy wielosezono- wy wg API SG/CD, o lepkoci SAE 10W 30,15W 50 lub 20W 50; silnik wysokoprny: olej silnikowy wielosezo- nowy wg API SG/CD, o lepkoci SAE 10W 30, 15W40lub20W50. Czsto wymiany: silniki benzynowe omiozaworowe po 10000 km, nastpnie co 20000 km lub co roku; silniki benzynowe szesnastozaworowe: co 15 000 km lub co roku; silnik wysokoprny: co 10 000 km lub co roku. Ciecz chodzca Ilo: silniki benzynowe omiozaworowe 1,4dm3: 7,1 dm3; silniki benzynowe omiozaworowe 1,6dm3: 8,0 dm3; silniki benzynowe szesnastozaworowe: 7,0 dm3; silnik wysokoprny: 9,3 dm3. Rodzaj: mieszanina specjalnej cieczy niezamarzajcej Antigel Motorcraft Super Plus 4 (Ford ESDM97B-49A) z wod w stosunku 1:1, stanowica zabezpieczenie do -35C. Czsto wymiany: nie rzadziej ni co 4 lata. Olej przekadniowy Ilo: mechaniczna skrzynka piciobiegowa (oprcz typu MTX 75): 3,1 dm3 (poziom 5 do 10 mm poniej dolnej krawdzi otworu wlewu); mechaniczna skrzynka piciobiegowa MTX 75: 2,6 dm3. Rodzaj: olej przekadniowy EP SAE 80. Czsto obsugi: sprawdzanie poziomu co 20000 km, nie przewiduje si okresowej wymiany oleju. Olej w ukadzie kierowniczym ze wspomaganiem Ilo: okrelona poziomami MIN" i MAX" oznaczonymi na zbiorniku. Rodzaj: olej hydrauliczny Ford ESPM-2C-166H. Czsto obsugi: sprawdzanie poziomu po 2500 km, nastpne co 20 000 km, nie wymaga si okresowej wymiany oleju. Pyn hamulcowy

331

Ilo: okrelona poziomami MIN" i MAX" oznaczonymi na zbiorniku. Rodzaj: pyn syntetyczny do ukadw hamulcowych DOT 4, Ford Motorcraft ESD-M6C57-A. Czsto obsugi: wymiana co 3 lata.

16 ZMIANY KONSTRUKCYJNE SAMOCHODW WYPOSAONYCH W SILNIKI WYSOKOPRNE OD MODELI 1991

16.1. OPIS OGLNY
MODELE 1991 W styczniu 1991 wprowadzono wersj kombi samochodu wyposaonego w silnik wysokoprny 1,8dm3 o nazwie Escort Clipper 1.8 D. MODELE 1993 Wprowadzono turbodoadowany silnik wysokoprny o pojemnoci 1,8 dm3 z chodzeniem powietrza doadowanego o mocy znamionowej 66 kW (90 KM). MODELE 1994 Od sierpnia do padziernika 1993 roku na rynkach poszczeglnych krajw europejskich firma Ford zrezygnowaa z nazwy Orion dla czterodrzwiowej wersji nadwozia i od tej pory wszystkie wersje nadwozia tego modelu nosz nazw Escort. Identyfikacja modeli samochodw
Rodzaj nadwozia Wersja Escort CLX - Touring 3-drzwiowe Escort 1 .8 D Affaire Escort 1.8 D (CLX - Ghia - Success Touring - CLX Super Tour) 4-drzwiowe Escort 1.8 TD (Ghia - Success - CLX Super Tour) Escort 1 .8 D (CLX - CLX Super Tour Success - GL - Ghia) 5-drzwiowe Escort 1.8 TD (CLX - Super Tour Success - Ghia) Escort Clipper 1.8 D (GL - CLX Success - Ghia) Kombi Escort Clipper 1 .8 TD (CLX - Success Ghia) Furgon Escort Van 1.8 D ANL1N AVL68 RFD RTE 1753/66 AAL 1M lub AAL 2M ANLHM RFD RTF 1753/66 AFL 1L RFD 1753/66 Typ pojazdu ABLHK ABL HKC RTF 1753/44 5 Typ silnika Pojemno skokowa silnika (cm3)/moc (kW) Liczba biegw

AFLHK

RTF

1753/44 5

AALHL

RTF

1753/44 5

1753/44 5

1753/44

16.2. SILNIK WYSOKOPRNY 1,8dm3 16.2.1. Silnik niedoadowany 1,8 D

REGULACJA LUZU ZAWORW

332

Od marca 1992 roku pokrywa gowicy jest odlana ze stopu lekkiego. Ponadto pod pokryw gowicy zastosowano odrzutnik oleju (A, rys. 16.1), ktry polepsza smarowanie wau rozrzdu. Po wymontowaniu pokrywy gowicy, przed regulacj luzu zaworw, odkrci nakrtki mocowania odrzutnika oleju i zdj odrzutnik oleju oraz przykrci nakrtki mocujce. Sprawdzi i w razie potrzeby wyregulowa luz zaworw. Ponownie odkrci nakrtki, zaoy zdjty odrzutnik oleju i ponownie przykrci nakrtki mocujce (patrz rys. 16.1).

Rys. 16.1. Odrzutnik oleju (A) na gowicy silnika 1,8 D

DOKRCANIE RUB MOCOWANIA GOWICY Od modeli 1992 w silnikach wysokoprnych 1,8 D zastosowano nowy rodzaj rub mocowania gowicy. ruby te maj gwint metryczny M12 i by Torx. Natomiast we wczeniejszych modelach stosowano ruby o gwincie calowym i bach szecioktnych. Do wkrcania i wykrcania rub nowego rodzaju naley uywa klucza Torx T 70. Naley stosowa kadorazowo ruby nowe, ktre dokrca si w nastpujcy sposb: 1. etap: 10N-m; 2. etap: 100N-m; 3. etap: odczeka 3 minuty; 4. etap: odkrci kolejno ruby o 180, a nastpnie dokrci momentem 70 N-m oraz kolejno jeszcze dokrci o 120. Uwaga. Kolejno dokrcania i odkrcania pozostaje bez zmian (patrz rys. 3.24). DOKRCANIE RUB MOCOWANIA POKRYW OYSK GWNYCH Od modeli 1992 w silnikach wysokoprnych 1,8 D wprowadzono inne wartoci momentw dokrcania rub mocowania pokryw oysk gwnych wau korbowego, ktrych stosowanie zalecono rwnie w odniesieniu do silnikw wczeniejszych modeli samochodw (od pocztku ich produkcji). Nowe wartoci s nastpujce (kadorazowo ruby nowe): 1. etap: 27 N-m; 1. etap: dokrci o 75.

16.2.2. Silnik turbodoadowany 1,8 TD

Uwaga. W niniejszym podrozdziale podano szczegy konstrukcji, obsugi i naprawy turbodoadowanego silnika wysokoprnego 1,8 TD rnice si od opisanych w rozdziale 3. Pozostae dane techniczne oraz opisy regulacji i naprawy silnika 1,8 TD, nie rnice si od silnika 1,8 D, znajduj si w rozdziale 3. CHARAKTERYSTYKA TECHNICZNA DANE OGLNE Jest to silnik o zaponie samoczynnym, doadowa-ny turbosprark z chodzeniem powietrza doadowanego, z wtryskiem porednim do komory wirowej, czterosuwowy, czterocylindrowy, rzdowy, umieszczony poprzecznie z przodu samochodu. Podstawowe parametry Typ: RFD. rednica cylindra: 82,5 mm. Skok toka: 82 mm.

333

Pojemno skokowa: 1753 cm3. Stopie sprania: 21,5. Cinienie sprania: 2,8 do 3,4MPa. Moc znamionowa: wg ISO: 66 kW przy 4500obr/min; wg DIN: 90 KM przy 4500obr/min. Moment maksymalny: wg ISO: 178 Nm przy 2000obr/min; wg DIN: 18,1 kGm przy 2000obr/min. UKAD TOKOWO-KORBOWY Toki rednica toka (mierzona w dolnej czci toka prostopadle do osi sworznia): wymiar nominalny A: 82,461 do 82,479 mm; wymiar nominalny B: 82,476 do 82,494 mm; wymiar nominalny C: 82,621 do 82,639 mm; wymiar nominalny D: 82,636 do 82,654 mm. UKAD ROZRZDU Wa rozrzdu Luz osiowy wau: 0,10 do 0,24 mm. Luz promieniowy wau: 0,016 do 0,075 mm. Wznios krzywek: zaworw dolotowych: 9 mm; zaworw wylotowych: 10 mm. UKAD SMAROWANIA Olej silnikowy Rodzaj: olej silnikowy wielosezonowy o lepkoci SAE 15W 40,20W 50,1 W 40 lub 5W 50, o klasie jakoci wg CCMC PD2. UKAD ZASILANIA W ukadzie zasilania zastosowano rozdzielaczo-w pomp wtryskow oraz turbodoadowanie z chodzeniem powietrza doadowanego. Pompa wtryskowa Rozdzielaczowa pompa wtryskowa ma hydrauliczny korektor wyprzedzenia wtrysku zimnego silnika i jest napdzana osobnym paskiem zbatym od wau korbowego. Marka i typ: Lucas Diesel 8443 B 795 D. Prdko obrotowa biegu jaowego: 850 50obr/min. Prdko obrotowa przyspieszonego biegu jaowego: 900+ 100 obr/min. Prdko obrotowa maksymalna trwaa: 4800 obr/min. Prdko obrotowa maksymalna chwilowa: 5200 obr/min. Ustawienie pompy: za pomoc specjalnego trzpienia. Kolejno wtrysku: 1-3-4-2 (cylinder nr1 od strony napdu rozrzdu). Turbosprarka Turbosprarka jest chodzona ciecz. Marka i typ: Garrett Air Research T 03. Chodnica powietrza doadowanego Zastosowano chodnic powietrza doadowanego typu powietrze-powietrze. MOMENTY DOKRCANIA ruby mocowania gowicy (kadorazowo nowe, kolejno dokrcania patrz rys. 3.24): 1. etap: 10N-m; 2. etap: 100 N-m; 3. etap: odczeka 3 minuty;

334

4. etap: odkrci kolejno ruby o 180, a nastpnie dokrci momentem 70 N-m oraz kolejno jeszcze dokrci o 120. Koo zbate wau rozrzdu: 45 N-m. ruby koa zamachowego: 1. etap: 18 N-m; 2. etap: dokrci o 40; 3. etap: dokrci o 40. Mocowanie turbosprarki do kolektora wylotowego: 38 N-m. Mocowanie kolektora wylotowego do gowicy: 24 N-m. OBSUGA l NAPRAWA REGULACJE SILNIKA Ukad zasilania Regulacja pompy wtryskowej Sprawdzenie prdkoci obrotowej biegu jaowego i prdkoci obrotowej przyspieszonego biegu jaowego W silniku nagrzanym do normalnej temperatury pracy sprawdzi, czy linka sondy termicznej od strony pompy wtryskowej ma luz o wartoci 2 mm. Uruchomi silnik, zmierzy i zanotowa prdko obrotow biegu jaowego. Umieci pytk o gruboci 4 mm midzy dwi- gniprzyspieszenia na pompie wtryskowej i rub regulacji dawki minimalnej (strzaka na rys. 16.2). Obrci dwigni STOP" w kierunku zgodnym z ruchem wskazwek zegara do takiego pooeni, aby w otwr w dwigniach (strzaka na rys. 16.3) mona byo woy koek o rednicy 3 mm (np. wierto).

Rys. 16.2. Sprawdzanie i regulacja prdkoci obrotowej biegu jaowego i przyspieszonego biegu jaowego Strzak wskazano miejsce, w ktrym naley umieci pytk o gruboci 4 mm

Rys. 16.3. Sprawdzanie i regulacja prdkoci obrotowej biegu jaowego i przyspieszonego biegu jaowego Czarn strzak wskazano otwr w dwigniach, w ktry naley woy koek o rednicy 3 mm

Rys. 76.4. Usytuowanie ruby regulacji prdkoci obrotowej biegu jaowego

335

Uruchomi silnik oraz zmierzy i zanotowa prdko obrotow przyspieszonego biegu jaowego. Jeeli prdkoci obrotowe biegu jaowego i przyspieszonego biegu jaowego s prawidowe, sprawdzi czas zmniejszania si prdkoci obrotowej od maksymalnej (bez obcienia) do biegu jaowego (maksymalny czas powinien wynosi 5 sekund). Prdko obrotowa nie powinna przy tym nadmiernie si zmniejszy ani nie powinno doj do zatrzymania silnika. Jeeli wymienione prdkoci obrotowe nie s prawidowe, naley je wyregulowa (patrz dalszy opis). Regulacja prdkoci obrotowej biegu jaowego Umieci pytk o gruboci 4 mm midzy dwi- gniprzyspieszenia na pompie wtryskowej i rub regulacji dawki minimalnej (strzaka na rys. 16.2). Obrci dwigni STOP" w kierunku zgodnym z ruchem wskazwek zegara do takiego pooenia, aby w otwr w dwigniach (strzaka na rys. 16.3) mona byo woy koek o rednicy 3 mm (np. wierto). Obracajc rub regulacji dawki minimalnej wyregulowa prdko obrotow silnika na 900 100 obr/min. Wyj pytk o gruboci 4 mm oraz koek o rednicy 3 mm. Obracajc rub regulacji biegu jaowego (rys. 16.4) ustawi prdko obrotow silnika na 850 50 obr/min. Zwikszy prdko obrotow silnika do maksymalnej, nastpnie zwolni dwigni przyspieszenia na pompie wtryskowej i sprawdzi czas zmniejszania si prdkoci obrotowej od maksymalnej do biegu jaowego (maksimum 5 sekund). Jeeli przy tym prdko obrotowa nadmiernie si zmniejszy lub silnik si zatrzyma, naley postpowa w nastpujcy sposb. Jeli silnik si zatrzyma, wykrci rub regulacji dawki minimalnej o wier obrotu (obrci j w kierunku przeciwnym do ruchu wskazwek zegara patrzc od tyu pompy wtryskowej) i powtrzy pomiar czasu zmniejszania si prdkoci obrotowej (patrz punkt poprzedni). Jeli czas zmniejszania si prdkoci obrotowej przekracza 5 sekund, wkrci rub regulacji dawki minimalnej (obrci jaw kierunku zgodnym z ruchem wskazwek zegara patrzc od tyu pompy wtryskowej) i powtrzy pomiar czasu zmniejszania si prdkoci obrotowej. Uwaga: nie naley przekracza jednej czwartej obrotu ruby regulacji dawki minimalnej w obu kierunkach. Wymontowanie, zamontowanie i ustawienie pompy wtryskowej Wymontowanie Odczy od akumulatora przewd masy i osoni alternator w celu zabezpieczenia przed zalaniem olejem napdowym. Wymontowa pasek napdu alternatora. Wymontowa pasek napdu sprarki klimatyzacji (jeli wystpuje w danej wersji). Odczy od pompy wtryskowej cztery przewody wtryskowe i zalepi odpowiednimi korkami otwory w odczonych przewodach i w pompie. Odczy od pompy wtryskowej link pedau przyspieszenia. Odczy link od sondy termicznej.

Rys. 16.5. Trzpie ustawczy (6) do oznaczania GMP toka 1. cylindra umieszczony w kadubie silnika

Rys. 16.6. Wymiary trzpienia ustawczego 21104

336

Rys. 16.7. Ustawienie rozrzdu silnika 1,8 TD anakrtka blokowania napinacza paska napdu rozrzdu, b nakrtka mocowania napinacza paska napdu pompy wtryskowej, c ruby mocowania kota zbatego pompy wtryskowej, d ruby mocowania koa zbatego wau rozrzdu 1 pasek zbaty napdu rozrzdu, 2 napinacz paska zbatego napdu rozrzdu, 3 koo zbate waka poredniego, 4pasek zbaty napdu pompy wtryskowej, 5napinacz paska napdu pompy wtryskowej, 6trzpie ustawczy wau korbowego, 7trzpie ustawczy koa zbatego wau rozrzdu, 8trzpie ustawczy o rednicy 6 mm pompy wtryskowej

Odczy wspornik linki pedau przyspieszenia. Rozczy zcza przewodw elektrycznych pompy wtryskowej. Odczy przewody doprowadzenia i odprowadzenia paliwa od pompy wtryskowej. Odczy przewody hydrauliczne od pompy wspomagania ukadu kierowniczego (jeli pompa wspomagania wystpuje w danej wersji), podstawiajc uprzednio naczynie do zebrania wypywajcego oleju. Zdj pasek napdu pompy wspomagania ukadu kierowniczego. Wymontowa koo pasowe pompy wspomagania ukadu kierownicy. Oprni ukad chodzenia. Podeprze przez klocek drewniany i nieco unie silnik podnonikiem, a nastpnie odkrci grny wspornik zawieszenia silnika. Odczy elastyczny przewd ukadu chodzenia od silnika. Wymontowa grn i doln pokryw napdu rozrzdu. Wyj z otworu kaduba silnika nad alternatorem korek otworu kontrolnego i umieci w otworze trzpie ustawczy (6, rys. 16.5) o wymiarach podanych na rysunku 16.6. Obraca powoli wa korbowy zgodnie z kierunkiem jego obrotu podczas pracy silnika a do oparcia o trzpie ustawczy. Wsun trzpie (8, rys. 16.7) o rednicy 6 mm w poduny otwr regulacyjny koa zbatego pompy wtryskowej. Umieci trzpie (7) o rednicy 6 mm w otworze kontrolnym koa zbatego wau rozrzdu. Poluzowa napinacz (2) i zdj pasek zbaty (1) napdu rozrzdu. Poluzowa napinacz (5) paska zbatego napdu pompy wtryskowej. Wykrci ruby (c) mocowania koa zbatego pompy wtryskowej. Wyj trzpie (8) z koa zbatego pompy wtryskowej. Zdj koo zbate pompy wtryskowej wraz z paskiem zbatym. Przytrzyma pomp wtryskow i wykrci trzy ruby Torx mocowania pompy. Wyj pomp wtryskow. Zamontowanie Sprawdzi, czy wa korbowy jest oparty o trzpie ustawczy (6, patrz rys. 16.5). Umieci pomp wtryskow na silniku i dokrci trzy ruby Torx mocowania jej konierza. Zamontowa koo zbate pompy wtryskowej, ustawiajc w jeden linii wycicia konierza pompy i poduny otwr regulacyjny koa zbatego pompy Uwaga: nie wkrca jeszcze rub mocowania koa zbatego pompy wtryskowej. Wsun trzpie (8) o rednicy 6 mm w otwr koa zbatego pompy wtryskowej. Trzpie ten powinien swobodnie wchodzi w otwr koa i w szczelin w gb pompy, a do koca jego dugoci. Zaoy pasek zbaty napdu pompy wtryskowej. Wkrci rk ruby mocowania koa zbatego pompy wtryskowej, a nastpnie dosun rolk napinacza do paska zbatego napdu pompy wtryskowej. Dokrci waciwym momentem ruby mocowania koa zbatego pompy wtryskowej. Zamontowa pasek zbaty napdu rozrzdu (patrz opis ustawiania rozrzdu w p. 3.2.2). Wyj wszystkie trzpienie ustawcze.

337

Obrci wa korbowy o dwa pene obroty w kierunku jego obrotu podczas pracy silnika. Ustawi wa korbowy w pooeniu GMP toka w cylindrze nr 1, wykorzystujc trzpie ustawczy wau korbowego. Umieci trzpienie ustawcze w koach zbatych wau rozrzdu i pompy wtryskowej. W razie niemonoci prawidowego umieszczenia obu tych trzpieni naley powtrzy wszystkie czynnoci ustawiania pompy wtryskowej. Wykona dalsze czynnoci zamontowania pompy wtryskowej w kolejnoci odwrotnej do jej wymontowania. Napeni i odpowietrzy ukady chodzenia, wspomagania i zasilania. Sprawdzi i w razie potrzeby wyregulowa prdkoci obrotowe biegu jaowego. Wymontowanie i zamontowanie turbosprarki Wymontowanie Odczy od akumulatora przewd masy. Podnie samochd i odkrci trzy nakrtki mocowania przedniej rury wylotowej do konierza turbosprarki. Odczy od kaduba silnika przewd powrotu oleju z turbosprarki (odkrci dwa konierze, nastpnie wysun przewd do gry i w stron turbosprarki). Opuci samochd. Wymontowa przewody doprowadzenia powietrza do filtra oraz do turbosprarki. Przeci zaczep z tworzywa sztucznego i odczy przewd mocowany do osony chodnicy. Odczy od pokrywy gowicy przewd odpowietrzania skrzyni korbowej silnika. Odkrci dwie ruby mocowania przewodu odpowietrzania skrzynki korbowej silnika do kolektora dolotowego. Odczy od wlotu turbosprarki przewd doprowadzenia powietrza. Wymontowa zcze kolankowe doprowadzenia powietrza do kolektora dolotowego. Zalepi korkami odsonite otwory w turbosprarce. Odczy przewody oleju czce turbosprark z chodnic oleju. Wykrci ruby i nakrtki mocowania kolektora wylotowego do gowicy silnika. Wymontowa kolektory dolotowy i wylotowy. Odkrci trzy ruby mocowania turbosprarki do kolektora wylotowego oraz zdj turbosprark i wyj jej uszczelk. Zamontowanie Uwaga: podczas montau naley kadorazowo uywa nowych nakrtek mocowania turbosprarki oraz kolektora wylotowego. Zamontowa do turbosprarki zcze kolankowe wyjcia spalin wraz z now uszczelk. Dokrci nakrtki mocowania waciwym momentem. Na konierz kolektora wylotowego zaoy now uszczelk poczenia z turbosprark. Ustawi turbosprark na kolektorze wylotowym i dokrci nakrtki mocujce waciwym momentem. Na gowic silnika zaoy now uszczelk kolektora wylotowego. Podczy do turbosprarki przewd powrotu oleju. Wsun przewd gboko do zcza. Umieci turbosprark wraz z kolektorem wylotowym w przedziale silnika. Ustawi ten zesp wzgldem gowicy silnika, wkrci ruby i nakrtki, lecz ich nie dokrca Poczy przewd powrotu oleju do silnika. Dokrci nakrtki i ruby mocowania kolektora wylotowego do gowicy stopniowo (w trzech etapach) momentem 24 N-m. Wykona pozostae czynnoci zamontowania turbosprarki w kolejnoci odwrotnej do podanej podczas jej wymontowania. Poczenia gwintowe dokrci waciwymi momentami. Pozostae informacje dotyczce charakterystyki technicznej, regulacji i napraw silnika wysokoprnego 1,8 dm3 podano w rozdziale 3.

16.3. SPRZGO
WYMIANA OYSKA WYCISKOWEGO SPRZGA W celu ograniczenia stukw wystpujcych niekiedy podczas pracy silnika na biegu jaowym lub podczas przyspieszania, przy okazji wymontowania skrzynki przekadniowej lub sprzga, zaleca si wymienia oysko wyciskowe sprzga na oysko o wikszej rednicy wewntrznej i wsppracujce tylko ze stalow piast. Wymian t wykonuje si w nastpujcy sposb. Umieci stalow piast na tulei prowadzenia oyska wyciskowego sprzga.

338

Przyoy do ramienia stalowej piasty odpowiedni tulej i nasun j na tulej prowadzenia oyska wyciskowego. Powlec smarem prowadnic i zamontowa wideki wyczania sprzga wyposaone w nowe oysko wyciskowe sprzga. Sprawdzi dziaanie mechanizmu wyczania sprzga. DWIGNIA WYCZANIA SPRZGA Od stycznia 1992 stosowany jest nowy rodzaj dwigni wyczania sprzga wyposaonej w tumik drga, ktra likwiduje haas powodowany przez link sprzga. Pozostae informacje dotyczce charakterystyki technicznej, regulacji i napraw sprzga podano w rozdziale 4.

16.4. SKRZYNKA PRZEKADNIOWA

W ukadzie napdowym samochodw Ford Escort i Orion wyposaonych w turbodoadowany silnik wysokoprny 1,8 dm3 zastosowano mechaniczn skrzynk przekadniow MTX 75. Wartoci przeoe tej skrzynki dla wersji z silnikiem 1,8 TD podano w rozdziale 16.8. Pozostae informacje dotyczce charakterystyki technicznej, regulacji i napraw mechanicznej skrzynki przekadniowej MTX 75 podano w rozdziale 6.

16.5. ZAWIESZENIE PRZEDNIE

Od marca 1993 zmieniono warto zbienoci k przednich: warto do kontroli: 02,5mm (025'); warto do regulacji: O 1,0 mm (010'). Uwaga: jeeli opony wykazujnadmierne zuycie od strony wewntrznej bienika, naley wyregulowa zbieno na 2,0 mm. Pozostae informacje dotyczce charakterystyki technicznej, regulacji i napraw zawieszenia przedniego podano w rozdziale 9.

16.6. ZAWIESZENIE TYLNE

Od listopada 1992 w samochodach kombi zastosowano dusze spryny tylnego zawieszenia. Zmiana ta dotyczy wszystkich samochodw kombi od modeli 1993. W wyniku tej modernizacji zmienia si wysoko tyu samochodu, co powoduje konieczno zmiany regulacji korektora siy hamowania (patrz rozdz. 11). Pozostae informacje dotyczce charakterystyki technicznej, regulacji i napraw zawieszenia tylnego podano w rozdziale 10.

16.7. WYPOSAENIE ELEKTRYCZNE

PASEK NAPDU ALTERNATORA Od maja 1991 wprowadzono nowe rozwizanie napinacza paska napdu alternatora, ktry zawiera: nakrtk, listw prowadzc oraz centraln rub. Wymiana paska napdu alternatora Odczy od akumulatora przewd masy. Poluzowa rub mocowania listwy regulacji pooenia alternatora wzgldem silnika oraz dolne ruby mocowania alternatora. Poluzowa centraln rub napinacza i obraca nakrtk tak, aby zblia alternator do silnika. Zdj pasek napdu alternatora. Zaoy nowy pasek na wszystkie koa pasowe. Nacign pasek w nastpujcy sposb: podczas dokrcania centralnej ruby napinacza momentem 18 do 25 N-m dziaa na nakrtk wraz z koem zbatym momentem 10 N-m. Uwaga: w przypadku zakadania lub regulacji nowego paska dziaa na nakrtk i koo zbate momentem 15 N-m. Dokrci pozostae ruby mocowania alternatora nastpujcymi momentami: ruba dolnego mocowania: 18 do 25 N-m; ruba mocowania listwy regulacji pooenia alternatora do silnika: 21 do 28 N-m. Podczy do akumulatora przewd masy. Pozostae informacje dotyczce charakterystyki technicznej, regulacji i napraw wyposaenia elektrycznego podano w rozdziale 12.

16.8. DANE OGLNE

PRZEOENIA

339

Samochody wyposaone w turbodoadowany silnik wysokoprny 1,8 TD

Przeoenie cakowite z przekadni gwn o przeoeniu 3,571 12,231 7,646 5,182 3,682 2,750 Prdko jazdy* w km/h przy 1 000 obr/min silnika 8,673 13,861 20,457 28,805 38,526

Bieg

Przeoenie biegu

1. 2. 3. 4. 5.

3,425 2,141 1,451 1,031 0,770

Wsteczny 3,460 12,356 8,573 * Z oponami 175/70 R 13 o obwodzie tocznym 1760 mm.

OSIGI Prdko maksymalna Samochody wyposaone w turbodoadowany silnik wysokoprny 1,8 TD (wszystkie wersje): 172 km/h. Zuycie paliwa (dm3/100 km) Samochody wyposaone w silnik 1,8 TD
Typ pojazdu Escort 3- i 5-drzwiowy Escort 4-drzwiowy Escort Clipper Przy 90 km/h 4,8 4,9 4,6 Przy 120 km/h 6,8 6,9 6,8 W cyklu miejskim 7,4 7,5 7,4

PYNY EKSPLOATACYJNE Olej silnikowy Silnik 1,8 TD Rodzaj: olej silnikowy wielosezonowy o lepkoci SAE 15W 40,20W 50,1 W 40 lub 5W 50, o klasie jakoci wg CCMC PD2.

Pozostae informacje dotyczce danych oglnych podano w rozdziale 15.

340

17 ZMIANY KONSTRUKCYJNE SAMOCHODW WYPOSAONYCH W SILNIKI WYSOKOPRNE OD MODELI 1994

17.1. OPIS OGLNY
MODELE 1994 Od padziernika 1993 wszystkie wersje modelu Escort wyposaono w poduszk powietrzn dla kierowcy, a dwa przednie fotele wyposaono w pasy bezpieczestwa ze wstpnym napinaniem. MODELE 1995 Modele 1995, produkowane przez firm Ford od stycznia 1994, maj w numerze nadwozia (numerze identyfikacyjnym pojazdu wg VIN) przedostatni liter T" lub S". Samochody te przeznaczono do sprzeday po 1 lipca 1994. W padzierniku 1994 pojawia si seria specjalna Mondial z okazji salonu samochodowego w Paryu. Jej samochody miay specjalne wyposaenie, m.in. poduszk powietrzndla pasaera na przednim siedzeniu, system przeciwblokujcy ABS oraz ozdobne tarcze k. W styczniu 1995 gruntownie zmodernizowano model Escort (rys. 17.1 i 17.2). Sylwetka ulega zaokrgleniu, owalny wlot powietrza, podzielony midzy pokryw przedziau silnika i zderzak, obejmuje w rodku znak firmowy firmy Ford (rys. 17.3). Konstrukcj nadwozia gruntownie wzmocniono, aby polepszy bezpieczestwo pasaerw. Wewntrz zmodernizowano tablic rozdzielcz (rys. 17.4). Wszystkie wersje modelu Escort z silnikami wysokoprnymi wyposaono w ukad kierowniczy ze wspomaganiem (z wyjtkiem trzydrzwiowych z silnikiem niedoadowanym, w ktrych wspomaganie wystpuje jako opcja). Zmodernizowano take ukad jezdny. Od padziernika 1995 jako wyposaenie dodatkowe zaoferowano klimatyzacj.

Rys. 17.1. Ford Escort model 1995 w wersji piciodrzwiowej

341

Rys. 17.2. Ford Escort Clipper model 1995

Identyfikacja modeli wyposaonych w silniki wysokoprne

Wersja Data sprzeday Typ pojazdu Typ silnika Pojemno skokowa silnika (cm3)/moc (kW) Liczba biegw

Eskort 3-drzwiowy Escort 1 .8 D Touring l 1993 do l 1994 X 1993 do l 1995 ABL HK/7K Escort 1 .8 D CLX Airbag

Escort 1 .8 D CLX

od l 1995 od VII 1995 ABL7K

Escort 1 .8 D GLX

ABL l 1992 do II 1993 ABL HKC/7K Escort 1 .8 D Affaire II 1993 do l 1994 b.d. od VII 1995 Escort 1 .8 D Affaire Airbag II 1994 do l 1995 II 1994 do l 1995 Escort 1 .8 D Driver Affaire Airbag ABL HKC/7K

RTF

1753/44 5

b.d. Escort 1.8 D Driver Affaire od VII 1995 1753/66

Escort 1 .8 TD GT

od l 1995 Orion XI 1990 do IX 1992

ABL1L

RFD

AFLHH AFLHK

RTE RTF

1753/44

Orion 1 .8 D GL X 1992 do XII 1992 Orion 1 .8 D CLX XI 1990 do IX 1992

AFLHH

RTE

342

RTF 1992 do XI l 1992 AFLHK RTE Orion 1.8 D Success X 1991 do IX 1992 AFLHH RTE XI 1990 do IX 1992 Orion 1 .8 D Ghia X 1992 do l 1994 Orion 1 .8 TD CLX Super Touring Orion 1 .8 TD Ghia VII 1993 do l 1994 AFLHK 1753/66 AFLHH RTF

AFL1L

RFD

Escort 4-drzwiowy Escort 1.8 D CLX Escort 1 .8 D Success Escort 1.8 D GLX X 1993 do l 1995 od l 1995 od VII 1995 AFL7K Escort 1.8 D GLX Clim. 1753/44 X 1993 do l 1995 Escort 1 .8 D Ghia od l 1995 Escort 1 .8 TD Success X 1993 do l 1995 AFL1L/2L AFL 1L Escort 1.8 TDGLX od l 1995 AFL Escort 1.8 TDGLX Clim. od VII 1995 RFD AFL1L/2L X 1993 do l 1995 Escort 1 .8 TD Ghia od l 1995 Escort 5-drzwiowy 1990 do IX 1992 X 1992 do XII 1992 Escort 1 .8 D CLX od l 1995 Escort 1.8 D CLX Airbag X 1993 do l 1995 l 1993 do l 1994 Escort 1 .8 D CLX Super Touring AAL HF/7L AALHF AAL HF/7L AAL7L RTF RTE 1753/44 5 AFL1L 1753/66 5 AFL HK/7K AFL7K RTF RTF AFL HK/7K RTF

RTE X 1991 do IX 1992 Escort 1 .8 D Success RTF l 1993 do l 1994 Escort 1 .8 D Success Airbag X 1993 do l 1995 AAL HL/7L AALHF

343

RTE X 1990 do IX 1992 Escort 1.8 D GL X 1992 do XII 1992 Escort 1.8 D GLX od l 1995 AAL Escort 1.8 D GLXCIim. od VII 1995 AAL HL77L Escort 1 .8 D Touring l 1993 do l 1994 RTE X 1990 do IX 1992 AALHF AALHL77L AAL7L od l 1995 AALHL/7L Escort 1 .8 D Ghia Airbag X 1993 do l 1995 RTF RTF AAL HLY7L AAL7L AALHF

Escort 1 .8 D Ghia

X 1992 do l 1994

Escort 1.8 TD CLX Super Touring

VII 1993 do l 1994 od l 1995 AAL1M

Escort 1 .8 TD GUC

AAL Escort 1 .8 TD GLX Clim. od VII 1995 AAL2M Escort 1 .8 TD Success Airbag X 1993 do l 1995 1753/66

Escort 1 .8 TD GT

od l 1995 VII 1993 do l 1994 AAL1M

RFD

Escort 1.8 TD Ghia od l 1995

AAL2M Escort 1 .8 TD Ghia Airbag X 1993 do l 1995

Escort Clipper Escort Clipper 1 .8 D CLX Escort Clipper 1 .8 D GL X 1990 do IX 1992 ANLHH ANLHM RTE RTF X 1992 do l 1994 1753/44 5

344

RTE X 1990 do IX 1992 Escort Clipper 1 .8 D Success Airbag X 1993 do l 1995 ANLHH ANL HM/7M ANL7N Escort Clipper 1 .8 D GUC od l 1995 ANL Escort Clipper 1 .8 D GLX Clim. od VII 1995 ANL HM/7M XII 1992 do l 1994 Escort Clipper 1.8 D Ghia od l 1995 ANL HM/7M Escort Clipper 1 .8 D Ghia Airbag X 1993 do l 1995 ANL7N RTF

Escort Clipper 1 .8 TD CLX Escort Clipper 1 .8 TD Success Airbag

VII 1993 do l 1994 X 1993 do l 1995

ANL1N ANL2N ANL1N

RFK

Escort Clipper 1 .8 TD GLX

od l 1995 ANL

RFD

Escort Clipper 1 .8 TD GLX Clim.

od VII 1995 1753/66 RFK VII 1993 do l 1994

Escort Clipper 1 .8 TD Ghia od l 1995

ANL 1N RFD ANL2N

Escort Clipper 1 .8 TD Ghia Airbag

X 1993 do l 1995

Escort Van Escort Van 1 .8 D Escort Van 1 .8 D VII 1991 do II 1993 od II 1993 II 1994 ANL 18 Escort Van 1 .8 D Driver RFD 1753/44 5 AVL68 RTE

345

Rys. 17.3. Szczegy zewntrzne restylingu przodu i tyu nadwozia samochodu Ford Escort model 1995 W przedniej czci zderzak o zaokrglonych bokach obejmuje wlot powietrza i podkrela nowy ksztat reflektorw. W odmianie Ghia elementy wlotu powietrza s chromowane. Tylne lampy zespolone nie ulegy zmianom, lecz zmieniono zderzak tylny, za w odmianie Ghia chromowan ramk objto tyln tablic rejestracyjn.

17.2. SILNIK WYSOKOPRNY 1,8dm3 17.2.1. Charakterystyka techniczna

DANE OGLNE Podstawowe parametry
Typ silnika rednica toka (mm) Skok toka (mm) Pojemno skokowa (cm3) Stopie sprania Cinienie sprania (MPa) Moc maksymalna: - wg ECE (kW/obr/min) - wg DIN (KM/obr/min) Moment maksymalny: - wg ECE (N-m/obr/min) - wg DIN (kGm/obr/min) RTE/RTF RFD/RFK

82,5 82,0 1753 21,5 2,8 do 3,4 44/4800 60/4800 110/2500 11,2/2500 66/4500 90/4500 180/2000 18,3/2000

GOWICA Maksymalna niepasko dolnej paszczyzny gowicy: 0,08 mm. Uwaga: nie dopuszcza si planowania tej powierzchni gowicy.

346

Rys. 17.4. Widok zmodernizowanej tablicy rozdzielacze] samochodu Ford Escort '95 W tablicy rozdzielczej odmiany Ghia wystpuje drewnopodobna okleina orzechowa.

Uszczelka gowicy
Wystawanie tokw ponad grn paszczyzn kaduba (mm) 0,500 do 0,680 0,681 do 0,740 0,741 do 0,840 Grubo uszczelki (mm) 1,36 1,42 1,52 Oznaczenie gruboci uszczelki 2 zbki 3 zbki 4 zbki

Zawory Wymiary zaworw (mm)

Rodzaj zaworu rednica trzonka - nominalna - 1 . naprawcza - 2. naprawcza rednica grzybka Dugo zaworu Zagbienie w gowicy Dolotowy 7,82 do 7,97 8,02 do 8,17 8,22 do 8,37 36,4 do 36,6 107,05 do 107,15 0,85 do 1,15 Wylotowy 7,81 do 7,96 8,01 do 8,16 8,21 do 8,36 31,9 do 32,10 109,15 do 109,25 1,05 do 1,35

UKAD TOKOWO-KORBOWY Wa korbowy Luz osiowy wau korbowego: 0,09 do 0,37 mm. Piercienie toka silnika 1,8 TD Zastosowano specjalne piercienie w silnikach turbodoadowanych 1,8 TD. Luz zamka (szeroko przecicia) po woeniu do cylindra: piercie grny: 0,35 do 0,50 mm; piercie rodkowy: 0,35 do 0,50 mm; piercie dolny: 0,25 do 0,58 mm. UKAD ROZRZDU Pasek zbaty napdu rozrzdu Na pocztku produkcji zalecano wymian paska zbatego napdu rozrzdu w silniku wysokoprnym co 80 000 km przebiegu samochodu. Ze wzgldu na zrnicowane wymagania wprowadzanych pniej nowych modeli i wersji wyposaenia zmieniono zalecenie dotyczce okresu wymiany paska zbatego napdu rozrzdu na 60000 km lub 5 lat uytkowania samochodu.

347

Rys. 77.5. Ukad smarowania 1 miska olejowa, 2 korek spustu oleju, 3uszczelka korka, 4ssak pompy, 5wskanik poziomu oleju, 6 prowadnica wskanika, 7 pompa oleju, 8filtr oleju, 9zcze gwintowe, 10wspornik filtra oleju, 11 chodnica oleju, 12 piercienie uszczelniajce

UKAD SMAROWANIA SILNIKA 1,8 TD Smarowanie odbywa si pod cinieniem. Pompa oleju jest napdzana od waka poredniego. W ukadzie smarowania zastosowano chodnic oleju typu olej-ciecz chodzca zamocowan do wspornika filtra oleju (rys. 17.5). UKAD ZASILANIA SILNIKA OBWD DOPROWADZENIA POWIETRZA Obwd doprowadzenia powietrza obejmuje filtr powietrza, turbosprark oraz chodnic powietrza doadowanego typu powietrze-powietrze. W niektrych wersjach silnika wsppracuje on z obwodem recyrkulacji spalin sterowanym przez elektroniczne urzdzenie sterujce. Filtr powietrza Suchy filtr powietrza ma wymienny wkad papierowy i jest umieszczony na lewym nadkolu. Czsto wymiany: co 40 000 km. Turbosprarka Od lutego 1994 w samochodach Escort 1,8 TD zastosowano nowego rodzaju gumowy przewd powrotny siownika przeponowego sterujcego cinieniem doadowania. Zawr recyrkulacji spalin Zawr recyrkulacji spalin (zawr EGR) jest umieszczony na kolektorze wylotowym i sterowany przez elektroniczne urzdzenie sterujce za porednictwem elektrozaworu pneumatycznego. Otwarcie zaworu umoliwia recyrkulacj spalin, czyli przepyw spalin do kolektora dolotowego. OBWD ZASILANIA PALIWEM SILNIKA 1,8 TD

348

Gwnymi elementami obwodu zasilania paliwem s: zbiornik paliwa, podgrzewacz i filtr paliwa oraz rozdzielaczowa pompa wtryskowa Lucas. Podgrzewacz paliwa Podgrzewacz paliwa jest zamocowany do wspornika po lewej stronie gowicy silnika. Element grzejny jest ceramiczny, wykonany z materiau o dodatnim wspczynniku temperaturowym rezystancji. Termowycznik, zintegrowany z podgrzewaczem paliwa, ogranicza temperatur nagrzewania si elementu ceramicznego do 130C. Marka: Ford. Rezystancja elementu grzejnego: 6 Mil Filtr paliwa Filtr paliwa, zamocowany do wspornika podgrzewacza paliwa, jest zintegrowany z rczn pomp paliwa. Przewody doprowadzenia i odprowadzenia paliwa s poczone z filtrem paliwa za pomoc zczy szybko mocujcych. Marka i typ: Lucas 7176-901. Czsto wymiany: co 30000 km. Pompa wytryskowa Rozdzielaczowa pompa wtryskowa ma elektromagnetyczny korektor wyprzedzenia wtrysku przy maych obcieniach silnika oraz elektromagnetyczny korektor wyprzedzenia wtrysku zimnego silnika i jest sterowana przez elektroniczne urzdzenie sterujce. Pompa wtryskowa ponadto jest wyposaona w korektor prdkoci obrotowej biegu jaowego dziaajcy podczas jazdy tyem, ktry ogranicza drgania przekazywane przez silnik w tych warunkach obcienia. Marka i typ: Lucas DPC F18 ITCI 20. Prdko obrotowa biegu jaowego rozgrzanego silnika: 820 do 850obr/min. Prdko obrotowa przyspieszonego biegu jaowego zimnego silnika: 800 do 1000obr/min. Maksymalna prdko obrotowa (bez obcienia): 5350150 obr/min. Czas zmniejszania prdkoci obrotowej od maksymalnej do prdkoci biegu jaowego: 5 s. Ustawienie pompy: za pomocspecjalnych trzpieni ustawczych. Kolejno wtrysku: 1-3-4-2 (cylinder nr1 od strony napdu rozrzdu). Zawr elektromagnetyczny zatrzymania silnika (elektrozawr STOP) Zawr elektromagnetyczny zatrzymania silnika jest umieszczony na kocu pompy wtryskowej w obwodzie zasilania rozdzielacza paliwa. Marka i typ: Rotodiesel 1412-94. Rezystancja wewntrzna: 8 Om. Wtryskiwacze Marka i typ: Lucas LCR 6705 301 E MMF. Cinienie otwarcia wtryskiwacza: 15,0 do 16,5 MPa. ELEKTRONICZNE STEROWANIE FORD EDC SILNIKA Elektroniczne urzdzenie sterujce Elektroniczne urzdzenie sterujce, umieszczone w przedziale silnika na prawym przednim nadkolu (obok zbiornika wyrwnawczego ukadu chodzenia), steruje zaworem recyrkulacji spalin oraz wyprzedzeniem wtrysku przy zimnego silnika i wyprzedzeniem wtrysku przy maych obcieniach silnika. Czujnik prdkoci obrotowej wau korbowego Czujnik prdkoci obrotowej wau korbowego jest umieszczony na alternatorze i przekazuje do elektronicznego urzdzenia sterujcego informacj o chwilowej prdkoci obrotowej silnika. Czujnik pooenia dwigni przyspieszenia Czujnikiem pooenia dwigni przyspieszenia jest potencjometr o liniowej charakterystyce rezystancji zamocowany na osi dwigni przyspieszenia przy pompie wtryskowej. Przekazuje on do elektronicznego urzdzenia sterujcego sygna proporcjonalny do ktowego pooenia dwigni przyspieszenia. Marka i typ: Lucas 419131-94-300. Rezystancja midzy stykami 1" i 2": na biegu jaowym: 5000 Om. przy penym obcieniu: 1000 Om. Rezystancja midzy stykami 1" i 3" (na biegu jaowym): 3300 do 5000 Om. Czujnik temperatury cieczy chodzcej Termistorowy czujnik temperatury cieczy chodzcej o ujemnym wspczynniku temperaturowym rezystancji jest umieszczony w obudowie termostatu. Przekazuje on do elektronicznego urzdzenia

349

sterujcego sygna proporcjonalny do temperatury cieczy chodzcej. Marka i typ: Ford F2AF-12A648-AA. Rezystancja czujnika: przy 10C: 58 kOm; przy 20C: 37 kOm; przy 30C: 24 kOm; przy40C: 16kOm; przy 50C: 11 kOm; przy 60C: 7 kOm. Elektrozawr podcinienia Elektrozawr podcinienia, sterowany przez elektroniczne urzdzenie sterujce, umoliwia przepyw podcinienia do zaworu recyrkulacji spalin. Elektrozawr podcinienia jest umieszczony w przedziale silnika midzy przegrod czoow i lewym nadkolem. Marka i typ: Ford 92VB-9E882-AB. Rezystancja: 4 do 7 Om. Czstotliwo dziaania: 140 Hz. Korektor wyprzedzenia wtrysku zimnego silnika Elektromagnetyczny korektor wyprzedzenia wtrysku zimnego silnika (rys. 17.6), umieszczony na pompie wtryskowej, jest sterowany przez elektroniczne urzdzenie sterujce za porednictwem przekanika wyprzedzenia wtrysku zimnego silnika. Wczenie zasilania elektrycznego korektora wywouje zmiany wyprzedzenia wtrysku. Korektor ten przestaje dziaa, gdy silnik nagrzeje si do normalnej temperatury pracy. Marka i typ: Lucas 4410-151294. Rezystancja: 65 do 160 Om.

Rys. 17.6. Schemat dziaania korektora wyprzedzenia wtrysku paliwa zimnego silnika 1 korektor wyprzedzenia wtrysku, 2 popychacz, 3toczek sterowania, 4piercie krzywkowy

Rys. 17.7. Schemat dziaania korektora wyprzedzenia wtrysku paliwa przy maych obcieniach silnika 1 korektor wyprzedzenia wtrysku przy maych obcieniach, 2nurnik, 3spryna, 4toczek sterowania, 5 piercie krzywkowy

350

Rys. 17.8. Ukad wylotowy 1 kolektor wylotowy, 2 uszczelka kolektora wylotowego, 3zawr recyrkulacji spalin, 4 przewd recyrkulacji spalin, 5 turbosprarka, 6 przednia rura wylotowa, 7 katalizator spalin, 8tumik rodkowy, 9 tumik tylny, 10wieszak elastyczny, 11uszczelka, 12 przewd dopywu oleju do turbosprarki, 13przewd odpywu oleju z turbosprarki Ado elektrozaworu podcinienia, B do kolektora dolotowego

Przekanik wyprzedzenia wtrysku zimnego silnika Przekanik wyprzedzenia wtrysku zimnego silnika, znajdujcy si w skrzynce bezpiecznikw i przekanikw w przedziale silnika, jest sterowany przez elektroniczne urzdzenie sterujce. Marka i typ: Ford B47PG-93BG14NO89AA. Rezystancja obwodu sterowania (midzy stykami 85" i 86"): 75 Om. Korektor wyprzedzenia wtrysku przy maych obcieniach silnika Elektromagnetyczny korektor wyprzedzenia wtrysku przy maych obcieniach silnika (rys. 17.7) jest umieszczony na pompie wtryskowej i sterowany bezporednio przez elektroniczne urzdzenie sterujce. Wczenie zasilania elektrycznego tego korektora wywouje zwikszenie wyprzedzenia wtrysku paliwa. Marka i typ: Lucas B12M-08M. Rezystancja: 13 do 18 Om. wiece arowe Zastosowano tzw. owkowe wiece arowe (o maej rednicy). Marka i typ: Motorcraft EZD 8 lub Beru 666 M J. Temperatura pracy: 1150C. Rezystancja: 0,25 Om. UKAD WYLOTOWY W ukadzie wylotowym niektrych wersji samochodw Escort wyposaonych w silniki wysokoprne zastosowano katalizator spalin. Ukady wylotowe tych wersji s dostosowane do zabudowy katalizatora (rys. 17.8).

351

MOMENTY DOKRCANIA Mocowanie turbosprarki do kolektora wylotowego: 38N-m. Mocowanie zaworu recyrkulacji spalin: 20 do 25N-m.

17.2.2. Obsuga i naprawa

UKAD ZASILANIA Wymontowanie i zamontowanie podgrzewacza paliwa Wymontowanie Odczy od akumulatora przewd masy. Rozczy zcze przewodw elektrycznych podgrzewacza paliwa. Odczy przewody doprowadzenia i odprowadzenia paliwa. Odkrci dwie ruby mocowania podgrzewacza paliwa (patrz rys. 17.10). Wyj podgrzewacz paliwa. Zamontowanie Umieci podgrzewacz paliwa na wsporniku i dokrci dwie ruby mocowania podgrzewacza. Podczy przewody doprowadzenia i odprowadzenia paliwa. Poczy zcze przewodw elektrycznych podgrzewacza paliwa. Podczy do akumulatora przewd masy. Odpowietrzy obwd zasilania paliwem (patrz dalszy opis). Uruchomi silnik i sprawdzi szczelno pocze przewodw paliwa. Wymiana wkadu filtru paliwa Wymontowanie Odczy od akumulatora przewd masy. Umieci pod filtrem naczynie do zebrania wyciekajcego paliwa. Przytrzyma filtr paliwa i odkrci rub (5, rys. 17.12) mocowania filtra do wspornika. Wyj wkad filtra paliwa i zebra wszystkie uszczelki. Zamontowanie Zaoy nowe uszczelki po obu stronach wkadu filtra paliwa oraz pod eb ruby centralnej. Zaoy filtr paliwa, zwracajc uwag na waciwe uoenie wszystkich uszczelek i dokrci centraln rub mocujc. Usun naczynie z zebranym paliwem. Podczy do akumulatora przewd masy. Odpowietrzy obwd zasilania paliwem (patrz dalszy opis). Sprawdzi szczelno pocze filtra paliwa przy pracujcym silniku. Odpowietrzanie obwodu zasilania paliwem Obwd zasilania paliwem naley odpowietrzy zawsze po czynnociach zwizanych z jego otwarciem (rozczenie przewodw, odkrcenie filtra paliwa itp.) oraz w razie wyczerpania si paliwa w zbiorniku. Obwd zasilania paliwem odpowietrza si samoczynnie. W obwodzie zasilania paliwem nie ma odpowietrznika. Rczn pomp paliwa (2, rys. 17.12) pompowa tak dugo, a zacznie stawia wyrany opr. Wczy rozrusznik i odczeka a do uruchomienia silnika, a nastpnie nagrza silnik a do ustalenia si prdkoci obrotowej biegu jaowego wystpujcej podczas normalnej pracy silnika.

352

Rys. 17.9. Obwd doprowadzenia powietrza 1 elastyczny przewd doprowadzenia powietrza do filtru, 2 obudowa filtra powietrza, 3wkad filtra powietrza, 4pokrywa filtra powietrza, 5 elastyczny przewd doprowadzenia powietrza do turbosprarki, 6turbosprarka, 7chodnica powietrza doadowanego, 8 uszczelka chodnicy powietrza, 9 kolektor dolotowy, 10uszczelka kolektora dolotowego, 11 przewd dopywu oleju do turbosprarki, 12 przewd odpywu oleju z turbosprarki Ado pokrywy gowicy

Wyczy silnik i ponownie uruchomi go w celu sprawdzenia skutecznoci odpowietrzenia obwodu zasilania paliwem. Regulacja pompy wtryskowej Regulacja linki dwigni przyspieszenia Nacisn do oporu na peda przyspieszenia i sprawdzi, czy dwignia przyspieszenia (1, rys. 17.13) pompy wtryskowej znajduje si w skrajnym pooeniu odpowiadajcym maksymalnej dawce paliwa. Jeeli warunek ten nie jest speniony, naley wyregulowa dugo pancerza linki dwigni przyspieszenia w nastpujcy sposb. Zdj ze wspornika uchwyt pancerza linki i wyregulowa dugo pancerza tak, aby dwignia przyspieszenia pompy wtryskowej moga zaj skrajne pooenie. Zaoy na wspornik uchwyt pancerza linki. Regulacja linki przyspieszonej prdkoci obrotowej biegu jaowego Uwaga: regulacj t przeprowadza si na gorcym silniku. Wyregulowa za pomoc zacisku (7) linki (8) przyspieszonej prdkoci obrotowej biegu jaowego jej nacig tak, aby przy dwigni przyspieszonej prdkoci obrotowej biegu jaowego miaa luz o wartoci 1 do 2 mm.

353

Rys. 17.10. Obwd zasilania paliwem 1 zbiornik paliwa, 2wlew paliwa, 3czujnik poziomu paliwa, 4przewd doprowadzenia paliwa do podgrzewacza, 5 podgrzewacz paliwa, 6filtr paliwa z rczn pomp paliwa, 7 przewd doprowadzenia paliwa do pompy wtryskowej, 8przewd powrotu nadmiaru paliwa do zbiornika Ado pompy wtryskowej, B z pompy wtryskowej

Rys. 17.11. Obwd wtrysku paliwa 1 pompa wtryskowa, 2 korektor wyprzedzenia wtrysku zimnego silnika, 3regulator dawki wtrysku, 4 zawr elektromagnetyczny zatrzymania silnika (elektrozawr STOP), 5 przewody wtryskowe, 6wtryskiwacz, 7 przewd powrotu nadmiaru paliwa z wtryskiwaczy, 8podkadka izolacji termicznej wtryskiwacza, 9wieca arowa

354

Rys. 17.12. Zesp filtra paliwa 1 filtr paliwa, 2 rczna pompa paliwa, 3 wspornik filtra, 4nakrtki mocowania wspornika, 5ruba mocowania filtra do wspornika, 6przewd doprowadzenia paliwa do filtra, 7przewd doprowadzenia paliwa do pompy wtryskowej, 8podgrzewacz paliwa

Rys. 17.13. Elementy regulacji pompy wtryskowej 1 dwignia przyspieszenia, 2dwignia biegu jaowego, 3dwignia STOP, 4ruba regulacji dawki minimalnej, 5 ruba regulacji prdkoci obrotowej biegu jaowego, 6 ruba regulacji maksymalnej prdkoci obrotowej, 7zacisk regulacji linki przyspieszonej prdkoci obrotowej biegu jaowego, 8 linka regulacji prdkoci obrotowej biegu jaowego i biegu wstecznego, 9 zapinka pancerza linki pedau przyspieszenia

ELEKTRONICZNE STEROWANIE FORD EDC SILNIKA Budowa i dziaanie Elektroniczne sterowanie Ford EDC silnika reguluje kt wyprzedzenia wtrysku silnika w rnych warunkach jego pracy oraz steruje recyrkulacj spalin w celu ograniczenia emisji tlenkw azotu w spalinach. Elektroniczne urzdzenie sterujce, na podstawie danych zawartych w jego pamici oraz informacji o warunkach pracy silnika uzyskiwanych z poszczeglnych czujnikw, przekazuje niezbdne polecenia do urzdze wykonawczych. Zasilanie elektryczne Gwne zasilanie elektronicznego obwodu sterowania jest chronione bezpiecznikiem (do modeli 1994: bezpiecznik nr 27 15 A; od modeli 1995: bezpiecznik nr 16 20 A) umieszczonym w skrzynce bezpiecznikw i przekanikw w przedziale silnika na prawym nadkolu, obok akumulatora. Przekrcenie kluczyka w stacyjce (do pooenia II lub III) wcza zasilanie elektryczne. Napicie jest wwczas doprowadzane do styku 15" gwnego zasilania elektronicznego urzdzenia sterujcego oraz do stykw przekanika wyprzedzenia wtrysku zimnego silnika (styk 86" przekanika do modeli 1994; styk 15" przekanika od modeli 1995). Rwnolegle zasilanie jest doprowadzane do styku 2" elektrozaworu podcinienia oraz styku 7" elektronicznego urzdzenia sterujcego. W samochodach do modeli 1994 przekrcenie kluczyka w stacyjce powoduje rwnolege zasilanie przez, umieszczony w skrzynce bezpiecznikw w przedziale silnika bezpiecznik nr 5 (20 A), styku 87 przekanika wyprzedzenia wtrysku zimnego silnika. W samochodach od modeli 1995 zasilanie to jest chronione bezpiecznikiem nr 13 (20 A). Poczenie z mas styku 14" elektronicznego urzdzenia sterujcego zamyka obwd mocy przekanika wyprzedzenia wtrysku zimnego silnika i powoduje zasilanie elektryczne korektora wyprzedzenia

355

wtrysku zimnego silniku. Poczenie z mas nastpuje w chwili wczenia rozrusznika i trwa a do uzyskania przez silnik temperatury normalnej pracy.

Rys. 77.74. Identyfikacja stykw zcza wielostykowego elektronicznego urzdzenia sterujcego

Rys. 17.15. Identyfikacja stykw przekanika wyprzedzenia wtrysku zimnego silnika

Rys. 17.16. Identyfikacja zczy przewodw elektrycznych pompy wtryskowej 1 zcze zasilania korektora wyprzedzenia wtrysku zimnego silnika, 2zcze zasilania czujnika pooenia dwigni przyspieszenia, 3 zcze zasilania korektora wyprzedzenia wtrysku przy maych obcieniach

Czujniki

356

W obwodzie sterowania silnika wyrnia si dwa rodzaje czujnikw: aktywne i pasywne, rnice si zasad dziaania. Czujniki aktywne nie wyma-gajzewntrznego zasilania elektrycznego. Natomiast czujniki pasywne, aby wytwarza sygna, musz by zasilane z instalacji elektrycznej samochodu. Elektroniczne urzdzenie sterujce otrzymuje sygnay o: napiciu akumulatora, mierzonym przez elektroniczne urzdzenie sterujce; pooeniu ktowym dwigni przyspieszenia pompy wtryskowej; potencjometryczny czujnik pooenia dwigni przyspieszenia pompy wtryskowej, zasilany napiciem 5 V, przekazuje sygna napicia o wartoci zmieniajcej si zalenie od pooenia tej dwigni; prdkoci obrotowej wau korbowego; indukcyjny czujnik prdkoci obrotowej, umieszczony na alternatorze przekazuje napicie sinusoidalnie zmienne proporcjonalne do prdkoci obrotowej wau korbowego silnika; temperaturze cieczy chodzcej; termistorowy czujnik temperatury cieczy chodzcej o ujemnym wspczynniku temperaturowym rezystancji przekazuje sygna napicia zwikszajcy si ze wzrostem temperatury silnika. Urzdzenia wykonawcze Elektrozawr podcinienia Otwarcie tego elektrozaworu, sterowanego przez elektroniczne urzdzenie sterujce, umoliwia poczenia siownika podcinieniowego z pomp podcinienia. Przeponowy siownik podcinieniowy otwiera zawr recyrkulacji spalin, umoliwiajcy przepyw czci spalin do kolektora dolotowego. Celem recyrkulacji spalin jest obnienie temperatury spalania paliwa, a dziki temu zmniejszenie iloci tworzcych si podczas spalania i wydalanych w spalinach, bardzo toksycznych, tlenkw azotu (NOx). Korektor wyprzedzenia wtrysku zimnego silnika Korektor wyprzedzenia wtrysku zimnego silnika jest sterowany przez elektroniczne urzdzenie sterujce za porednictwem przekanika wyprzedzenia wtrysku zimnego silnika. Wczenie zasilania elektrycznego tego elektromagnetycznego korektora powoduje, e dokonuje on przesunicia ktowego piercienia krzywkowego pompy wtryskowej i nastpuje zwikszenie kta wyprzedzenia wtrysku paliwa. Zasilanie elektryczne zostaje wyczone i dziaanie tego korektora zostaje przerwane, gdy silnik nagrzeje si do temperatury normalnej pracy. Przekanik wyprzedzenia wtrysku zimnego silnika Przekanik wyprzedzenia wtrysku zimnego silnika, na podstawie sygnaw uzyskanych z elektronicznego urzdzenia sterujcego, zalenie od temperatury silnika, wcza lub wycza zasilanie elektryczne korektora wyprzedzenia wtrysku zimnego silnika. Korektor wyprzedzenia wtrysku przy maych obcieniach silnika. Korektor wyprzedzenia wtrysku przy maych obcieniach silnika, typu elektromagnetycznego, jest sterowany bezporednio przez elektroniczne urzdzenie sterujce i zapewnia optymalne wyprzedzenie wtrysku w zalenoci od obcienia silnika. Po wczeniu zasilania elektrycznego otwiera si zawr, ktry powoduje zmniejszenie cinienia za nurnikiem urzdzenia korygujcego kt wtrysku w pompie wtryskowej i zwikszenie kta wyprzedzenia wtrysku paliwa. Sprawdzanie, naprawa i regulacja adne z urzdze sterowania silnika nie podlega regulacji. Moliwe jest jedynie sprawdzenie sprawnoci ich dziaania. W przypadku niesprawnoci dowolnego urzdzenia jest konieczna jego wymiana. Ze wzgldu na prostot sposobu ich mocowania i podczenia, ich wymiana nie sprawia istotnych trudnoci. Diagnostyka elektronicznego sterowania silnika Procedura diagnostyczna oraz opisane dalej czynnoci kontrolne dotycz tylko samochodw wyposaonych w elektroniczne sterowanie Ford EDC silnika wysokoprnego 1,8dm3 w peni zgodnych z ich fabrycznym ukompletowaniem i oryginalnym opisem technicznym. Przedstawione dalej parametry elektryczne poszczeglnych elementw systemu sterowania silnika s wynikiem pomiarw wykonanych za pomoc multimetru Metrix MX 63. Przyrzd ten jest klasycznym multimetrem cyfrowym, ktry dysponuje funkcjami specyficznymi dla zastosowa samochodowych (obrotomierz, pomiar czasu wtrysku paliwa itp.). Aby prawidowo przeprowadzi diagnostyk, naley konieczne dysponowa przyrzdem pomiarowym o co najmniej rwnorzdnych moliwociach pomiaru. Stosowanie procedury diagnostycznej

357

Przed rozpoczciem procedury diagnostycznej bezwgldnie konieczne jest sprawdzenie spenienia warunkw wstpnych podanych dalej oraz wykonanie wszystkich niezbdnych regulacji i napraw ujawnionych w ich wyniku. Podane dalej parametry elektryczne bez tolerancji s wynikiem pomiarw wykonanych w samochodzie. Ich interpretacja powinna wic uwzgldnia istniejce rozrzuty produkcyjne. Wykonanie procedury diagnostycznej wymaga wczeniejszego poznania dziaania caego ukadu zasilania silnika wysokoprnego. Procedura diagnostyczna powinna zawsze rozpoczyna si od analizy objaww niesprawnoci. Warunki wstpne Obwd rozruchu powinien by sprawny (akumulator, przewody i rozrusznik). Obwd zasilania paliwem powinien by sprawny (szczelno przewodw i pocze, filtr paliwa czysty i prawidowo zamontowany, waciwe paliwo w dostatecznej iloci w zbiorniku). Obwd doprowadzenia powietrza powinien by sprawny (szczelno przewodw i ich pocze, waciwy stan uszczelek, filtr powietrza czysty, suchy i waciwie zamontowany). Pompa wtryskowa powinna by sprawna i prawidowo wyregulowana. Obwd wstpnego podgrzewania silnika powinien by sprawny. Przewody odprowadzenia par oleju powinny by szczelne i drone (bez zagniece). Obwd pneumatyczny wspomagania ukadu hamulcowego powinien by szczelny, a zawr zwrotny sprawny. Silnik pod wzgldem mechanicznym powinien by w dobrym stanie technicznym (cinienie sprania, luz zaworw, ustawienie rozrzdu, uszczelka gowicy itd.). Uwaga: jeeli podczas diagnozowania zgodnie z podan procedur nie zostan wykryte adne nieprawidowoci, a objawy niesprawnoci bd nadal wystpowa, naley w ostatniej kolejnoci wymieni elektroniczne urzdzenie sterujce. Tablica kolejnoci sprawdzania elementw na podstawie stwierdzonych objaww niesprawnoci
Silnika nie mona uruchomi lub silnik trudno uruchomi silnik nie dymi Silnika nie mona uruchomi lub silnik trudno uruchami silnik dymi Silnik, po uruchomieniu natychmiast ganie Nieprawidowa praca na biegu jaowym (niestabilna, silnik dymi lub stuka) Silnik, le pracuje przy przyspieszaniu (szarpanie, dziury" itp.) Brak mocy Nadmierne zuycie paliwa

Moliwe przyczyny 1 3 4 2 5 2 4 3 2 3 5 4 4 3 6 5 6 5 6 5 4 8 6 6 7 7 5 6 4 7 6 4 6 5 3 3 3 2 2 2 2 1 1 1 1 1 1 Sprawdzenie spenienia warunkw wstpnych Sprawdzenie zasilania elektrycznego Sprawdzenie zasilania paliwem Elektrozawr STOP Wtryskiwacze wiece arowe Czujnik prdkoci obrotowej wau korbowego Czujnik pooenia dwigni przyspieszenia Czujnik temperatury cieczy chodzcej Korektor wyprzedzenia wtrysku zimnego silnika Korektor wyprzedzenia wtrysku przy maych obcieniach silnika Sprawdzenie ukadu recyrkulacji spalin Ustawienie pompy wtryskowej

358

Sprawdzenie gwnego zasilania elektrycznego elektronicznego sterowania silnika Sprawdzenie gwnego zasilania elektrycznego elektronicznego sterowania silnika naley wykonywa przy podczonych wszystkich zczach elementw elektronicznego sterowania.
Nr sprawdzenia 1/1 1/2 1/3 Warunki sprawdzenia Zapon wczony Pomiar midzy stykami Warto waciwa Prawdopodobna przyczyna niesprawnoci Wizka przewodw Wycznik zaponu i bezpiecznik nr 1 6 (20 A) od modeli 1995 Bezpiecznik nr 16 (20 A) od modeli 1995 Napicie akumulatora Wizka przewodw i bezpiecznik nr 5 (20 A) modeli do 1994 albo bezpiecznik nr 6 (20 A) od modeli 1995

,,30" wycznika zaponu i masa 15" wycznika zaponu i masa Elektrozawr Stop" i masa 87" przekanika wyprzedzenia wtrysku zimnego silnika i masa lub 5" przekanika zasilania 14" elektronicznego urzdzenia sterujcego i masa 2" elektrozaworu podcinienia i masa

1/4 Zapon wyczony 1/5

1/6

Wizka przewodw i bezpiecznik nr 27 (15 A) modeli do 1994 albo bezpiecznik nr 6 (20 A) od modeli 1 995

Sprawdzenie czujnikw, urzdze wykonawczych i wizek przewodw Sprawdzenie to polega na ocenie sprawnoci urzdze zewntrznych w stosunku do urzdzenia sterujcego. Pomiary powinny by wykonywane na stykach zcza wielostykowego elektronicznego urzdzenia sterujcego; zcze to powinno by odczone od elektronicznego urzdzenia sterujcego.
Nr sprawdzenia 2/1 2/2 Sprawdzany element Elektrozawr podcinienia Czujnik pooenia dwigni przyspieszenia Pomiar midzy stykami 7" i 15" elektronicznego urzdzenia sterujcego 10" i ,,4" elektronicznego urzdzenia sterujcego 1" i 4" elektronicznego urzdzenia sterujcego 2/3 Czujnik temperatury cieczy chodzcej 2" i 4" elektronicznego urzdzenia sterujcego Do modeli 1994: 87" przekanika wyprzedzenia wtrysku zimnego silnika i 8" elektronicznego urzdzenia sterujcego. Od modeli 1995: 5" przekanika zasilania i 8" elektronicznego urzdzenia sterujcego Warto waciwa Prawdopodobna przyczyna niesprawnoci Wizka przewodw Regulator Wizka przewodw Czujnik

4 do 7 ii - bieg jaowy: 5000 ii pene obcienie: 1000 ii bieg jaowy: 3300 do 5000 ii Patrz p. 16.2.1

Wizka przewodw Czujnik

2/4

Korektor wyprzedzenia wtrysku zimnego silnika

65 do 160 ii

Wizka przewodw Korektor

2/5

Korektor wyprzedzenia wtrysku przy maych obcieniach

6" elektronicznego urzdzenia sterujcego i masa

13 do 18ii

Wizka przewodw Korektor

Sprawdzenie zasilania elektrycznego elementw sterowania silnika Sprawdzenie to powinno by wykonywane za stykach zcza wielostykowego podczonego do elektronicznego urzdzenia sterujcego. Ze wzgldw praktycznych zaleca si wykorzystanie przy tym sprawdzaniu pytki wielostykowej wczonej szeregowo midzy urzdzenie sterujce i jego zcze wielostykowe.

359

Nr sprawdzenia 3/1

Sprawdzany element Czujnik temperatury cieczy chodzcej (zcze odczone od czujnika) Czujnik pooenia dwigni przyspieszenia (zcze odczone od czujnika) Korektor wyprzedzenia wtrysku przy maych obcieniach Elektrozawr podcinienia

Pomiar midzy stykami 2" i 4" elektronicznego urzdzenia sterujcego 1" i ,,4" elektronicznego urzdzenia sterujcego

Warto waciwa

Prawdopodobna przyczyna niesprawnoci

5V Elektroniczne urzdzenie sterujce 12 V

3/2

3/3 3/4

6" i ,,8" elektronicznego urzdzenia sterujcego 7" i 15" elektronicznego urzdzenia sterujcego

TURBODOADOWANIE Wymontowanie i zamontowanie turbosprarki Wymontowanie Odczy od akumulatora przewd masy. Odczy przewd doprowadzenia powietrza midzy filtrem powietrza i turbosprark. Odkrci ruby mocowania wspornika filtra paliwa i odsun na bok zesp filtra paliwa. Odczy od pokrywy gowicy przewd odprowadzenia par oleju ze skrzyni korbowej. Wymontowa chodnic powietrza doadowa- nego (patrz dalszy opis). Odczy od turbosprarki przewd podcinienia. Odczy od turbosprarki przewody doprowadzenia i odprowadzenia oleju. Odczy elementy mocowania przedniej rury wylotowej do turbosprarki. Odkrci nakrtki mocowania turbosprarki do kolektora wylotowego i wyj turbosprark z przedziau silnika. Zamontowanie Wymieni wszystkie uszczelki. Zaoy i przykrci nowymi nakrtkami turbosprark do kolektora wylotowego. Podczy przedni rur wylotow do turbosprarki. Napeni olejem silnikowym komor oleju turbosprarki i podczy do turbosprarki przewody doprowadzenia i odprowadzenia oleju. Podczy do turbosprarki przewd podcinienia. Zamontowa chodnic powietrza doadowane- go (patrz dalszy opis). Podczy do pokrywy gowicy przewd odprowadzenia par oleju ze skrzynki korbowej. Zaoy zesp filtra paliwa i dokrci ruby mocowania wspornika filtra paliwa. Zamontowa przewd doprowadzenia powietrza midzy filtrem powietrza i turbosprark. Podczy do akumulatora przewd masy. Sprawdzi i w razie potrzeby uzupeni poziom oleju w silniku. Wymontowanie i zamontowanie chodnicy powietrza doadowanego Wymontowanie Odczy od akumulatora przewd masy. Odkrci opask zaciskow i wyj przewd powietrza midzy kolektorem dolotowym i chodnic powietrza. Odkrci opaski zaciskowe i wyj przewd powietrza midzy chodnic powietrza i turbosprark. Odkrci grn rub mocowania chodnicy powietrza. Wyj grn uszczelk chodnicy powietrza. Wyj chodnic powietrza z przedziau silnika. Zamontowanie Umieci chodnic powietrza w przedziale silnika na waciwym miejscu i upewni si, e znaki ustawcze przewodu powietrza i turbosprarki znajduj si naprzeciw siebie. Dokrci grn rub mocowania chodnicy powietrza. Zamocowa przewd powietrza midzy chodnic powietrza i turbosprarkoraz dokrci jego opaski zaciskowe.

360

Zamocowa przewd powietrza midzy chodnic powietrza i kolektorem dolotowym oraz dokrci jego opask zaciskow. Zaoy grn uszczelk chodnicy powietrza. Podczy do akumulatora przewd masy. UKAD RECYRKULACJI SPALIN Budowa i dziaanie Ukad recyrkulacji spalin zmniejsza emisj bardzo silnie toksycznych tlenkw azotu. Wprowadzenie czci spalin razem z powietrzem do cylindrw silnika powoduje zmniejszenie szczytowej temperatury spalania paliwa, wywierajcej istotny wpyw na powstawanie tego bardzo niepodanego skadnika spalin. W silniku niedoadowanym (1,8 D) ukad ten zawiera: termowycznik z siownikiem podcinieniowym umieszczony na obudowie termostatu, ktry wycza recyrkulacj spalin, gdy temperatura cieczy chodzcej silnika wynosi poniej 60C; zawr regulacji podcinienia umieszczony na pompie wtryskowej; zawr ograniczania podcinienia; zawr recyrkulacji spalin umieszczony na kolektorze dolotowym silnika, ktry pod dziaaniem podcinienia otwiera lub zamyka poczenie midzy kolektorem wylotowym i kolektorem dolotowym. W silnikach turbodoadowanych (1,8 TD) ukad recyrkulacji spalin jest sterowany przez elektroniczne urzdzenie sterujce i zawiera: czujnik temperatury cieczy chodzcej umieszczony na obudowie termostatu; elektrozawr podcinienia umieszczony po lewej stronie z przodu przedziau silnika; zawr ten jest poddany dziaaniu podcinienia wytwarzanego przez pomp podcinienia; elektrozawr otrzymuje sygna napicia z elektronicznego urzdzenia sterujcego i umoliwia przepyw podcinienia do siownika zaworu recyrkulacji spalin; pod wpywem podcinienia przepona siownika zaworu recyrkulacji spalin powoduje jego otwarcie, umoliwiajc przepyw spalin z kolektora wylotowego do kolektora dolotowego. Wymontowanie i zamontowanie zaworu recyrkulacji spalin Wymontowanie Odczy od akumulatora przewd masy. Odczy przewd podcinienia od zaworu recyrkulacji spalin. Odkrci ruby mocowania zaworu recyrkulacji spalin do kolektora dolotowego. Odkrci ruby mocowania zaworu recyrkulacji spalin od kolektora wylotowego. Wyj zawr recyrkulacji spalin wraz z uszczelk. Zamontowanie Wymieni uszczelk zaworu recyrkulacji spalin. Zamontowa zawr recyrkulacji spalin do kolektorw wylotowego i dolotowego. Podczy przewd podcinienia do zaworu recyrkulacji spalin. Podczy do akumulatora przewd masy. Wymontowanie, zamontowanie i regulacja zaworu regulacji podcinienia pompy wtryskowej Bosch silnika 1,8 D Wymontowanie Odczy od akumulatora przewd masy. Odczy dwa przewody podcinienia od zaworu regulacji podcinienia i oznaczy, ktry z nich jest przewodem dolotowym (od strony silnika), ktry za przewodem wylotowym (od strony chodnicy). Odkrci dwie ruby mocowania zaworu regulacji podcinienia do pompy wtryskowej. Wyj zawr regulacji podcinienia. Zamontowanie Zamocowa zawr regulacji podcinienia do pompy wtryskowej. Wyregulowa zawr regulacji podcinienia (patrz dalszy opis). Podczy do zaworu dwa przewody podcinienia, zwracajc uwag na oznaczenia wykonane przed ich odczeniem, aby nie pomyli przewodw. Podczy do akumulatora przewd masy. Regulacja

361

Zdj kopak z tworzywa sztucznego z zaworu regulacji podcinienia, aby uzyska dostp do ruby regulacji podcinienia. Podczy rczna pomp podcinienia do otworu dolotowego zaworu regulacji podcinienia. Ustawi dwigni przyspieszenia w pooeniu penej dawki paliwa i przy tym pooeniu sprawdzi podcinienie. Powinno ono wynosi 60 do 70 kPa. Umieci pytk o gruboci 12 mm midzy dwigni przyspieszenia i rub regulacji maksymalnej prdkoci obrotowej. Uruchomi rczn pomp podcinienia i wyregulowa zawr rub regulacyjnna podcinienie 35 kPa. W celu zwikszenia podcinienia naley wkrca rub regulacyjn; w celu zmniejszenia podcinienia wykrca j. Wyj pytk o gruboci 12 mm. Sprawdzi, czy w pooeniu penej dawki paliwa wystpuje podcinienie nie mniejsze ni 60 kPa. Umieci pytk o gruboci 11,8 mm midzy dwigni przyspieszenia i rub regulacji maksymalnej prdkoci obrotowej i sprawdzi, czy utrzymywane jest podcinienie 60 kPa. Zamiast pytki o gruboci 11,8 mm umieci pytk o gruboci 12,1 mm. W tym przypadku nie powinno by moliwe wytworzenie podcinienia. Odczy rczn pomp podcinienia. Wyj pytk o gruboci 12,1 mm. Zaoy kopak ochronny na rub regulacji podcinienia zaworu regulacji podcinienia.

Rys. 77.77. Schemat ukadu recyrkulacji spalin Aobwd sterowania zaworem recyrkulacji spalin, B obwd recyrkulacji spalin

362

1 pompa podcinienia, 2 przewd podcinienia, 3 elektrozawr podcinienia, 4filtr, 5 przewd podcinienia zasilania zaworu, 6 zawr recyrkulacji spalin, 7kolektor wylotowy, 8przewd recyrkulacji spalin, 9 kolektor dolotowy, 10 turbosprarka, 11 chodnica powietrza doadowanego

Pozostae informacje dotyczce charakterystyki wysokoprnego 1,8dm3 podano w rozdziaach 3 oraz 17.2.

technicznej,

regulacji

napraw

silnika

17.3. SPRZGO
Od stycznia 1995 linka sprzga z urzdzeniem samoczynnego kasowania luzu zostaa zastpiona link o rcznej regulacji luzu. Nowa linka musi wsppracowa z pedaem sprzga zawierajcym odpowiedni rub regulacyjn. Wymieniajc link starszego rodzaju na link nowszego rodzaju, naley jednoczenie wymieni take peda sprzga. Peday sprzga i linki starszego rodzaju s dostpne jako czci zamienne.Skok pedau sprzga: 150 5 mm. Wymiana linki sprzga starszego rodzaju na link nowszego rodzaju Wymontowanie Odczy od akumulatora przewd masy. Wymontowa link sprzga starszego rodzaju (patrz odpowiedni opis w p. 4.2.3). Wymontowa wcznik wiate hamowania. Wyj zacisk osi pedau hamulca.

Rys. 17.18. Wsporniki zawieszenia zespou napdowego 1 wspornik prawy, 2 wspornik tylny, 3wspornik przedni

Rozczy wa kierownicy od zbnika przekadni kierowniczej. Zdj zacisk z prawego koca osi pedaw. Wyj o pedaw, tulejki odlegociowe oraz peday hamulca i sprzga. Zamontowanie Przed zaoeniem nowego rodzaju pedau sprzga sprawdzi, czy koniec ruby regulacyjnej pedau sprzga wystaje na 29 mm. Poczy nowy peda z nowym wycinkiem zbatym. Zamontowa o pedaw (wsun w prawo). Zaoy peday hamulca i sprzga. Zaoy zacisk na prawym kocu osi. Zaoy zacisk osi pedau hamulca. Poczy link sprzga z wycinkiem zbatym.

363

Zaoy now spryn powrotn pedau. Poczy wa kierownicy z zbatym przekadni erowniczej. Zamontowa wycznik wiate hamowania. Poczy link sprzga z dwigni wyczania sprzga przy skrzynce przekadniowej. Podczy do akumulatora przewd masy. Po dziesiciokrotnym naciniciu pedau sprzga wyregulowa skok pedau, mierzc odlego od podogi do rodka stopki pedau w spoczynku. W celu zwikszenia skoku naley wkrca rub regulacyjn pedau; w celu zmniejszenia skoku wykrca t rub. Po przejechaniu okoo 2500 km sprawdzi i w razie potrzeby wyregulowa skok pedau sprzga. Pozostae informacje dotyczce charakterystyki technicznej, regulacji i napraw sprzga podano w rozdziaach 4 oraz 16.3.

17.4. SKRZYNKA PRZEKADNIOWA PICIOBIEGOWA

Od marca 1992 samochody wyposaono w skrzynk przekadniow typu B5 zawierajc nowego rodzaju koo zbate porednie biegu wstecznego oraz synchronizator biegw 1 -2 o zbach niesymetrycznych. W skrzynkach przekadniowych piciobiegowych montowanych poprzednio mona zastosowa podane czci nowego rodzaju. W lutym 1995 zmodernizowano skrzynk przekadniow B5. Zmodernizowan wersj mona rozpozna po wprowadzonym w niej ukadzie odpowietrzania, widocznym w jej grnej czci. Wprowadzono nastpujce zmiany: podwjna synchronizacja biegw 1., 2. i 3.; zakryte oyska toczne wakw sprzgowego i gwnego; zastpienie zewntrznych prowadnic i spryn powrotnych mechanizmu zmiany biegw przez wewntrzne; zastosowanie stalowej tulei prowadzenia oyska wyciskowego sprzga o zwikszonej rednicy; zmieniono zalecenia dotyczce iloci i rodzaju oleju przekadniowego. Olej przekadniowy Ilo: 2,8 dm3. Rodzaj: olej przekadniowy syntetyczny SAE 75W90, odpowiadajcy specyfikacji Ford WSDM2COO-B. Czsto obsugi: nie przewiduje si okresowej wymiany oleju. Poziom oleju: 10 do 15 mm poniej dolnej krawdzi otworu wlewu i kontroli poziomu. Pozostae informacje dotyczce charakterystyki technicznej, regulacji i napraw skrzynki przekadniowej piciobiegowej podano w rozdziale 5.

17.5. UKAD KIEROWNICZY

Od lutego 1992 przekadnia kierownicza jest wyposaona w nowego rodzaju osony ochronne, ktre mona stosowa take w przekadniach kierowniczych modeli sprzed lutego 1992, lecz wwczas jest konieczne take zastosowanie nowego rodzaju opasek mocowania tych oson. Od stycznia 1995 wprowadzono zmiany w ukadzie kierowniczym ze wspomaganiem: listw zbat nowego rodzaju; pomp wspomagania nowego rodzaju; nowy rodzaj oleju w hydraulicznym obwodzie wspomagania ukadu kierowniczego, odpowiadajcy specyfikacji Ford ESP-M2C-1664. Jako czci zamienne s dostpne wszystkie elementy ukadu kierowniczego starszej konstrukcji. Producent nie dopuszcza zastosowania elementw nowszej konstrukcji, w tym take nowego rodzaju oleju hydraulicznego, w ukadach kierowniczych starszej konstrukcji. Pozostae informacje dotyczce charakterystyki technicznej, regulacji i napraw ukadu kierowniczego podano w rozdziale 8. KTY USTAWIENIA K Wartoci ktw ustawienia k przednich zmieniano dwukrotnie (w marcu 1993 i w styczniu 1995).

17.6. ZAWIESZENIE PRZEDNIE

KOLUMNY ZAWIESZENIA W sierpniu 1995 zmieniono sposb zamocowania kolumn zawieszenia przedniego do nadwozia. Wprowadzono trzy ruby mocowania zamiast dotychczasowych dwch. Nowe rozwizanie nie ma wpywu

364

na przebieg czynnoci obsugowo-napra-wczych. Poprzednio stosowane kolumny zawieszenia s nadal dostpne jako czci zamienne.

17.7. ZAWIESZENIE TYLNE

Od sierpnia 1995 zmieniono konstrukcj belki zawieszenia tylnego. Profil w ksztacie litery V zastpiono konstrukcj rurow. Ponadto usunito drek stabilizatora. Wprowadzone zmiany nie wpywaj na sposb obsugi i naprawy. Elementy zawieszenia tylnego poprzedniej konstrukcji s nadal dostpne jako czci zamienne. Pozostae informacje dotyczce charakterystyki technicznej, regulacji i napraw zawieszenia tylnego podano w rozdziaach 10 i 16.6.

17.8. UKAD HAMULCOWY

Od sierpnia 1995 w samochodach wyposaonych w ukad przeciwblokujcy ABS wprowadzono inny sposb regulacji hamulca awaryjnego oraz korektora siy hamowania zalenego od obcienia osi tylnej. Regulacja hamulca awaryjnego Wymontowa na konsoli centralnej oson dwigni hamulca awaryjnego (jeli wystpuje w danej wersji). Odkrci nakrtk (1, rys. 17.19) regulacji hamulca awaryjnego. Ustawi dwigni na szstym zbku zapadki. Dokrci nakrtk (1). Kty ustawienia k przednich
Wersja Okres produkcji Kt pochylenia koa: warto do kontroli - warto do regulacji Kty wyprzedzenia sworznia zwrotnicy: - warto do kontroli - warto do regulacji Zbieno: - warto do kontroli - warto do regulacji 3-, 4- i 5-drzwiowa oraz kombi od III 1993 016'+120' 016' 0115' 0 od l 1995 -019'124' -019 134'120' 112' od III 1993 -026'+150' -022 -048'115' -048' Furgon od l 1995 -023'124' -023 -037'150' -037'

2,5 mm 2,0 mm lub 025' 20' 2,0mm1,0mmlub 020' 1 0'

Pozostae informacje dotyczce charakterystyki technicznej, regulacji i napraw zawieszenia przedniego podano w rozdziaach 9 i 16.5. Zamontowa na konsoli centralnej oson dwigni hamulca awaryjnego (jeli wystpuje w danej wersji). Regulacja korektora siy hamowania Ustawi samochd na podnoniku najazdowym (samochd oparty na koach). Odkrci rub regulacji (1, rys. 17.20) cznika sterowania. Zaoy specjalny przyrzd (2) na koniec cznika. Dokrci rub regulacji (1). Wyj przyrzd (2). Opuci samochd na ziemi. Pozostae informacje dotyczce charakterystyki technicznej, regulacji i napraw ukadu hamulcowego podano w rozdziale 11.

17.9. DANE OGLNE

FORDESCORT1.8TD OD MODELI 1995 Koa i ogumienie

365

Rozmiary obrczy, ogumienia i cinienie w ogumieniu

Wersja Obrcze k Stalowe 5 J 13 (ze stopu lekkiego 5,5 J 13) Stalowe 6 J 14 (ze stopu lekkiego 6 J 14) Ogumienie Cinienie w ogumieniu (MPa) przy obcieniu do 3 osb/ /ponad 3 osoby, Przd: 0,22/0,30 Ty: 0,18/0,28

GLX Ghia GT

175/70 R 13 (82T)

185/60 R 14 (82H)

Uwaga: elementy podane w nawiasach stanowi wyposaenie dodatkowe.

Rys. 17.19. Nakrtka (1) regulacji hamulca awaryjnego

Rys. 17.20. Sposb regulacji korektora siy hamowania 1 ruba regulacji cznika sterowania, 2przyrzd specjalny

Wymiary (mm)
Rodzaj nadwozia Dugo cakowita Szeroko cakowita Wysoko (bez obcienia) Rozstaw osi Rozstaw k przednich Rozstaw k tylnych 3-drzwiowe 4104 1696 1380 2525 1440 1455 4-drzwiowe 4104 1696 1380 2525 1440 1455 5-drzwiowe 4104 1696 1380 2525 1440 1455 Kombi 4268 1690 1440 2525 1440 1455

366

Masy (kg)
Rodzaj nadwozia Masa wasna - w tym przypada na o przedni - w tym przypada na o tyln Masa cakowita dopuszczalna w tym przypada na o przedni - w tym przypada na o tyln Masa cakowita dopuszczalna z przyczep z hamulcami Masa maksymalna przyczepy: bez hamulcw z hamulcami 490 900 490 900 490 900 490 900 2525 2550 2550 2575 3-drzwiowe 1130 725 405 1625 900 800 4-drzwiowe 1135 725 410 1650 900 825 5-drzwiowe 1150 730 420 1650 900 825 Kombi 1185 720 465 1675 900 850

Przeoenia Skrzynka przekadniowa typu MTX 75

Przeoenie cakowite Bieg Przeoenie biegu z przekadni gwn o przeoeniu 3,560 1. 2. 3. 4. 5. 3,420 2,140 1,450 1,030 0,770 12,175 7,618 5,162 3,667 2,741 8,673 13,861 20,457 28,805 38,526 Prdko jazdy* w km/h przy 1 000 obr/min silnika

Wsteczny 3,460 12,318 8,573 Z oponami 175/70 R 13 o obwodzie tocznym 1760 mm.

Prdko maksymalna Wersje 3-, 4- i 5-drzwiowe oraz kombi: 172 km/h. Zuycie paliwa Wersje 3-, 4- i 5-drzwiowe oraz kombi: przy 90 km/h: 4,6dm3/100km; przy 120 km/h: 6,7 dm3/100 km; w cyklu miejskim: 6,8dm3/100km. Pyny eksploatacyjne Olej silnikowy Ilo: 5dm3 (z z filtrem). Rodzaj: olej silnikowy wielosezonowy wg API SG/CD lub CCMC PD2, o lepkoci SAE 15W40. Czsto obsugi: wymiana co 20 000 km lub co roku (z filtrem). Olej przekadniowy Ilo: 2,6 dm3. Rodzaj: olej przekadniowy SAE EP 80, odpowiadajcy specyfikacji Ford ESD-M2C-186A. Czsto obsugi: nie wymaga si sprawdzania poziomu ani okresowej wymiany oleju. Olej w ukadzie kierowniczym ze wspomaganiem Ilo: okrelona poziomami minimalnym i maksymalnym oznaczonymi na zbiorniku, odzaj: olej hydrauliczny Ford ESP-M2C-1664. Czsto obsugi: sprawdzanie poziomu co 15 000 km, nie wymaga si okresowej wymiany oleju.

367

Pozostae informacje dotyczce danych oglnych podano w rozdziaach 15 i 16.8.

368

DODATEK SAMOCHODY FORD ESCORT l ORION Z SILNIKIEM BENZYNOWYM 1,3dm3

W niniejszym dodatku podano charakterystyk technicznoraz opisano obsug i napraw samochodw Ford Escort i Orion od modeli 1991 wyposaonych w silnik benzynowy 1,3 dm3 i mechaniczn skrzynk przekadniow w zakresie istotnie rnicych si danych technicznych oraz czynnoci obsugowonaprawczych. Obsuga i naprawa zespow nie ujtych w niniejszym dodatku przebiega tak samo, jak opisana w zasadniczej czci niniejszej ksiki.

D.1. SILNIK BENZYNOWY OMIOZAWOROWY 1,3 dm3 D.1.1. Charakterystyka techniczna

DANE OGLNE Jest to silnik o zaponie iskrowym, czterosuwowy, czterocylindrowy, rzdowy, usytuowany poprzecznie z przodu samochodu. Wa rozrzdu, zamontowany w kadubie, jest napdzany acuchem od wau korbowego. Naley on do rodziny silnikw HCS (High Com-pression Swirl), charakteryzujcych si gowic z klinowkomorspalania o zwikszonym zawirowaniu mieszanki i zaworami usytuowanymi w jednym rzdzie z odchyleniem 15 od pionu. Jest to silnik typu OHV, gdy umieszczony w kadubie wa rozrzdu napdza zawory za porednictwem drkw popychaczy. Silnikten stosowano od pocztku produkcji modelu Escort '91 i Orion '91, czyli od sierpnia 1990 r. Podstawowe parametry
Oznaczenie silnika Typ silnika rednica cylindra (mm) Skok toka (mm) Pojemno skokowa (cm3) Stopie sprania Cinienie sprania (MPa) Moc maksymalna: - wg ISO (kW/obr/min) - wg DIN (KM/obr/min) Moment maksymalny: - wg ISO (N-m/obr/min) - wg DIN (kGm/obr/min) 46/5000 63/5000 9,5 1.3HC HCS2V JBD 1,3HC HCS2V JBE 73,96 75,48 1297 9,5 1,3 do 1,6 44/5000 60/5000 44/5000 60/5000 8,8 1.3HC HCS CFI J6A

101/3000 10,3/3000

101/3000 10,3/3000

101/2500 10,3/2500

GOWICA Gowica jest odlana z eliwa, ma klinowe komory spalania i charakteryzuje si poprzecznym przepywem gazw. Kolektory dolotowy i wylotowy znajduj si po przeciwnych stronach gowicy. Najmniejsza dopuszczalna gboko komory spalania (po obrbce): 14,40,15 mm. Maksymalna niepasko dolnej paszczyzny gowicy: 0,15 mm. Maksymalna gboko obrbki dolnej paszczyzny gowicy: 0,30 mm. Gniazda zaworw Gniazda zaworw s wstawiane w gowic. Uwaga: naprawa gniazd zaworw za pomoc konwencjonalnych narzdzi jest niemoliwa. Szeroko przylgni: 1,18 do 1,75 mm. Kt stoka przylgni: 45. Kt podcicia grnego: 30. Kt podcicia dolnego: 75. Prowadnice zaworw

369

Wykonane z eliwa specjalnego prowadnice zaworw s wstawiane w gowic. rednica wewntrzna prowadnicy zaworu: wymiar nominalny: 7,063 do 7,094 mm; 1. wymiar naprawczy (+0,2 mm): 7,263 do 7,294 mm; 2. wymiar naprawczy (+0,4 mm): 7,463 do 7,494 mm. Luz trzonka zaworu w prowadnicy: zawr dolotowy: 0,020 do 0,069 mm; zawr wylotowy: 0,046 do 0,095 mm. Uszczelka gowicy Uszczelka gowicy jest montowana w stanie suchym stron z oznaczeniem TOP" (gra) skierowan do gowicy. Zawory Wykonane ze stali stopowej zawory, ustawione w rzdzie i odchylone o 15 od pionu, s uruchamiane za porednictwem drkw popychaczy i dwigni dwustronnych. Dugo: zawr dolotowy: 103,70 do 104,40 mm; zawr wylotowy: 104,02 do 104,72 mm. rednica grzybka: zawr dolotowy: 34,40 do 34,60 mm; zawr wylotowy: 28,90 do 29,10 mm. rednica trzonka zaworu dolotowego: wymiar nominalny: 7,025 do 7,043 mm; 1. wymiar naprawczy (+0,2 mm): 7,225 do 7,243 mm; 2. wymiar naprawczy (+0,4 mm): 7,425 do 7,443 mm. Luz zaworu dolotowego w prowadnicy: 0,021 do 0,069 mm. Wznios zaworu dolotowego: 9,350 mm. rednica trzonka zaworu wylotowego: wymiar nominalny: 6,999 do 7,017 mm; 1. wymiar naprawczy (+0,2 mm): 7,199 do 7,217 mm; 2. wymiar naprawczy (+0,4 mm): 7,399 do 7,417 mm. Luz zaworu wylotowego w prowadnicy: 0,043 do 0,91 mm. Wznios zaworu wylotowego: 9,450 mm. Luz zaworw (na zimno): zawr dolotowy: 0,20 mm (0,20 do 0,25 mm); zawr wylotowy: 0,30 mm (0,30 do 0,35 mm). Spryny zaworw Zastosowano spryny pojedyncze, jednakowe dla zaworw dolotowych i wylotowych. Wysoko swobodna: 41 mm. Dwignie zaworw Zastosowano dwignie dwustronne uoyskowa-ne na wsplnej osi. Popychacze Zastosowano stalowe popychacze. rednica zewntrzna: 13,081 do 13,094 mm. Luz popychacza w otworze: 0,016 do 0,062 mm. KADUB Kadub jest odlany z eliwa. Cylindry s wykonane bezporednio w kadubie. rednica nominalna cylindrw: grupa 1: 73,940 do 73,950 mm; grupa 2: 73,950 do 73,960 mm; grupa 3: 73,960 do 73,970 mm; rednica naprawcza cylindrw: nadwymiar +0,5 mm: 74,500 do 74,510 mm; nadwymiar +1,0 mm: 75,000 do 75,010 mm. rednica gniazd oysk wau rozrzdu: wymiar nominalny: 42,888 do 42,918 mm; wymiar naprawczy: 43,396 do 43,420 mm. rednica wewntrzna tulejek oysk wau rozrzdu: 39,662 do 39,682 mm. UKAD TOKOWO-KORBOWY Wa korbowy

370

Odlany z eliwa sferoidalnego wa korbowy jest wyrwnowaony dynamicznie i obraca si w trzech lub piciu oyskach gwnych. rednica czopw gwnych: nominalna: 56,990 do 57,000 mm; 1. naprawcza (-0,254 mm): 56,726 do 56,746 mm; 2. naprawcza (-0,508 mm): 56,472 do 56,492 mm; 3. naprawcza (-0,762 mm): 56,218 do 56,238 mm. Luz promieniowy oysk gwnych: 0,09 do 0,056 mm. Grubo ppiercieni oporowych: nominalna: 2,800 do 2,850 mm; naprawcza (+0,190 mm): 2,990 do 3,040 mm. Luz osiowy wau korbowego: 0,075 do 0,285 mm. rednica czopw korbowych: nominalna: 40,990 do 41,010 mm; 1. naprawcza (-0,254 mm): 40,740 do 40,760 mm; 2. naprawcza (-0,508 mm): 40,490 do 40,510 mm; 3. naprawcza (-0,762 mm): 40,240 do 40,360 mm. Luz promieniowy oysk korbowych: 0,006 do 0,060 mm. Panewki oysk gwnych rednica wewntrzna panewek oysk gwnych (po osadzeniu w gniedzie kaduba): nominalna: 57,009 do 57,036 mm; 1. naprawcza (-0,254 mm): 56,755 do 56,782 mm; 2. naprawcza (-0,508 mm): 56,501 do 56,528 mm; 3. naprawcza (-0,762 mm): 56,247 do 56,274 mm. Ppiercienie oporowe Grubo: nominalna: 2,800 do 2,850 mm; naprawcza: 2,990 do 3,040 mm. Koo zamachowe Koo zamachowe jest zamocowane do wau korbowego szecioma rubami. Temperatura podgrzania wieca zbatego do montau: 260 do 280C. Korbowody Korbowody s odkute ze stali, maj dwuteowy przekrj trzona, prostopady podzia ba i cienkocienne panewki korbowe. Korbowody podzielono na cztery grupy selekcyjne masy oznaczone literami A", B", C" i D" wybitymi na korbowodzie. rednica otworu ba korbowodu: 43,990 do 44,010 mm. rednica otworu gwki korbowodu: 17,990 do 18,010 mm. Toki Toki s odlewami cinieniowymi ze stopu aluminium. rednica tokw: grupa 1: 73,910 do 73,920 mm; grupa 2: 73,920 do 73,930 mm; grupa 3: 73,930 do 73,940 mm; rednica naprawcza cylindrw: nadwymiar +0,5 mm: 74,460 do 74,485 mm; nadwymiar +1,0 mm: 74,960 do 74,985 mm. Luz toka w cylindrze: 0,015 do 0,050 mm. Sworznie tokw Wykonane ze stali sworznie tokw s pasowane obrotowo w piastach toka i zacinite w gwce korbowodu. Dugo sworznia: 63,6 do 64,4 mm. rednica zewntrzna sworznia o oznaczeniu kolorem: biaym: 18,026 do 18,029 mm; czerwonym: 18,029 do 18,032 mm; niebieskim: 18,032 do 18,035 mm; tym: 18,035 do 18,038 mm. Luz sworznia w piastach toka (przy 21 C): 0,008 do 0,014 mm.

371

Wcisk sworznia w gwce korbowodu (przy 21 C): 0,013 do 0,048 mm. Piercienie tokw Na kadym toku znajduj si trzy piercienie: grny (1. uszczelniajcy), rodkowy (2. uszczelniajcy) i dolny (zgarniajcy). Luz zamka piercienia (po woeniu do cylindra): grnego i rodkowego: 0,25 do 0,45 mm; dolnego: 0,20 do 0,40 mm. Zamki poszczeglnych piercieni powinny by przestawione co 90 wzgldem strzaki na denku toka (liczc od strzaki kolejno piercienie grny, rodkowy i dolny). UKAD ROZRZDU Wa rozrzdu jest umieszczony w kadubie i napdzany acuchem jednorzdowym od wau korbowego. Napinacz acucha jest mechaniczny. Fazy rozrzdu: otwarcie zaworu dolotowego: 16 przed GMP; zamknicie zaworu dolotowego: 44 po DMP; otwarcie zaworu wylotowego: 51 przed DMP; zamknicie zaworu wylotowego: 9 po GMP. Wa rozrzdu Wa rozrzdu odlany z eliwa obraca si w trzech tulejkach umieszczonych w kadubie. Jest napdzany acuchem jednorzdowym od wau korbowego i ustalony wzdunie za pomoc pytki oporowej mocowanej do kaduba. rednica czopw wau rozrzdu: 39,615 do 39,636 mm. rednica wewntrzna tulejek oysk wau rozrzdu: nominalna: 39,662 do 39,682 mm; naprawcza: 39,662 do 39,713 mm. Luz promieniowy w oyskach: 0,026 do 0,067 mm. Luz osiowy wau rozrzdu: 0,020 do 0,190 mm. Grubo pytki oporowej wau rozrzdu: 4,457 do 4,508 mm. Wznios krzywki: zaworu dolotowego: 5,70 mm; zaworu wylotowego: 5,76 mm. Wysoko cakowita krzywki: zaworu dolotowego: 32,586 do 32,814 mm; zaworu wylotowego: 32,646 do 33,874 mm. acuch napdu rozrzdu Zastosowano mechaniczny napinacz acucha (mechanizm krzywkowy). Liczba ogniw: 46. Dugo 438,15 mm. UKAD SMAROWANIA Smarowanie silnika odbywa si pod cinieniem. Olej toczy pompa wirnikowa napdzana od wau rozrzdu. Pompa oleju Wirnikowa pompa oleju (typu Eaton) jest napdzana od wau rozrzdu za pomoc przekadni zbatej o osiach skonych. W obudowie pompy jest zamontowany zawr przelewowy. Cinienie oleju o temperaturze 80C: na biegu jaowym: nie mniej ni 0,06 MPa; przy 2000 obr/min: nie mniej ni 0,15 MPa. Cinienie otwarcia zaworu przelewowego: 0,241 do 0,275 MPa. Cinienie wczenia lampki kontrolnej: 0,032 do 0,053 MPa. Luz wirnika zewntrznego w obudowie: 0,14 do 0,26 mm. Luz midzy wirnikami zewntrznym i wewntrznym: 0,051 do 0,127 mm. Luz osiowy wirnikw: 0,025 do 0,060 mm. Filtr oleju Marka i typ: Motorcraft EFL 125 lub Mann W 712/1. Czsto wymiany: po 10000 km, nastpnie co 20000 km lub co roku. Olej silnikowy

372

Ilo: z filtrem: 3,25 dm3; bez filtra: 2,25 dm3. Rodzaj: olej silnikowy wielosezonowy o lepkoci SAE 10W 30 lub 10W 40 albo 5W 40, wg API SG/CD. Czsto wymiany: po 10000 km, nastpnie co 20000 km lub co roku. UKAD CHODZENIA Chodzenie zapewnia wielosezonowa ciecz chodzca. Ukad jest zamknity, pod cinieniem. Zawiera chodnic, zbiornik wyrwnawczy, pomp cieczy chodzcej, termostat i wentylator elektryczny sterowany termowycznikiem. Chodnica Chodnica ma rdze ze stopu aluminium i zbiorniki z tworzywa sztucznego. Zbiornik wyrwnawczy Zbiornik wyrwnawczy jest wykonany z tworzywa sztucznego. Cinienie otwarcia zaworu korka zbiornika wyrwnawczego: 120 do 140 kPa. Pompa cieczy chodzcej Odrodkowa pompa cieczy chodzcej jest napdzana paskiem klinowym razem z alternatorem. Pasek klinowy Marka i typ: Motorcraft 3443. Nacig: regulowany rcznie. Ugicie: wynosi 8 do 10 mm pod naciskiem kciuka przyoonym w poowie odlegoci midzy koami pasowymi pompy cieczy chodzcej i alternatora. Termostat Zastosowano termostat woskowy umieszczony w obudowie z przodu gowicy. Temperatura pocztku otwarcia: 85 do 89C. Temperatura penego otwarcia: 1023C. Wentylator Zastosowano wentylator elektryczny sterowany termowycznikiem. Termowycznik wentylatora Termowycznik wentylatora jest umieszczony w obudowie termostatu. Ciecz chodzca Ilo: 7,1 dm3. Rodzaj: mieszanina (w stosunku 1:1) wody i specjalnej cieczy niezamarzajcej do ukadw chodzenia Motorcraft Super Plus 4 Ford ESD-M97B-49A, stanowica zabezpieczenie do -35C. Czsto obsugi: wymiana cieczy nie rzadziej ni co 4 lata. GANIKOWY UKAD ZASILANIA Silniki benzynowe 1,3dm3 typu JBD oraz JBE wyposaono w ganikowy ukad zasilania. Zbiornik paliwa Wytoczony z blachy zbiornik paliwa jest umieszczony pod podog samochodu przed tyln osi. Pojemno: 55 dm3. Rodzaj paliwa: silniki bez katalizatora: etylina 98 lub benzyna bezoowiowa LO 95 (silniki przystosowane do spalania benzyny bezoowiowej); silniki z katalizatorem (niektre wersje silnika JBE): wycznie benzyna bezoowiowa LO 95. Pompa paliwa Mechaniczna przeponowa pompa paliwa jest napdzana od mimorodu wau rozrzdu przez popychacz i umieszczona z boku kaduba. Cinienie toczenia: 24 do 38 kPa.

373

Filtr powietrza Suchy filtr powietrza ma wymienny wkad papierowy. Marka: Motorcraft EFA 223, Mann C 2534 lub Champion W 225. Czsto wymiany wkadu: co 40 000 km. Ganik Zastosowano dwuprzelotowy ganik opadowy firmy Weber z mechanicznpompkprzyspieszenia i przepustnic drugiego przelotu sterowan mechanicznie za pomoc ukadu dwigni poczonych z osiprzepustnicy pierwszego przelotu oraz podcinieniowym urzdzeniem wzbogacajcym mieszank przy penym obcieniu silnika, z urzdzeniem rozruchowym sterowanym rcznie i zaworem elektromagnetycznym odcinajcym dopyw paliwa po unieruchomieniu silnika. Marka i typ: Weber TLDM (2V). Oznaczenie: silnik JBD: 89 BF-9510-DA; silnik JBE: 91 BF-9510-AB. Dane regulacyjne ganikw
Parametr rednica gardzieli (mm) Dysza gwna paliwa Rurka emulsyjna Dysza gwna powietrza Pooenie pywaka (mm) Prdko obrotowa przyspieszonego biegu jaowego zimnego silnika (obr/min) Prdko obrotowa biegu jaowego (obr/min) Zawarto CO na biegu jaowym (%): - silnik JBD i JBE bez katalizatora - silnik JBE z katalizatorem 1. przelot 26 90 F113 185 291 2500 750 50 1,0+0,5 do 0,5 2. przelot 28 122 F75 130

WTRYSKOWY JEDNOPUNKTOWY UKAD ZASILANIA Silnik 1,3 dm3 typu J6A wyposaono w jednopunk-towy wtryskowy ukad zasilania (Weber CFI) zintegrowany z ukadem zaponowym w ramach wsplnego systemu sterowania silnika, za w ukadzie wylotowym zastosowano katalizator spalin. Elektroniczne urzdzenie sterujce wtryskiem, zaponem i funkcjami pomocniczymi otrzymuje od wielu czujnikw sygnay o warunkach pracy silnika i na podstawie danych zawartych w pamici steruje czasem otwarcia wtryskiwacza oraz ktem wyprzedzenia zaponu. Niektre elementy ukadu zasilania s rwnoczenie elementami ukadu zaponowego. W skad ukadu zasilania wchodzi take obwd pochaniacza par paliwa z elektrozaworem sterujcym. Zbiornik paliwa Wytoczony z blachy zbiornik paliwa jest umieszczony pod podog samochodu przed tyln osi. Pojemno: 55 dm3. Rodzaj paliwa: wycznie benzyna bezoowiowa L095. Pompa paliwa Pompa rolkowa, napdzana silnikiem elektrycznym, jest zanurzona w zbiorniku paliwa. Marka: Bosch. Cinienie toczenia: przy napiciem zasilania 12 V i zamknitym odpywie paliwa: 300 kPa. Filtr paliwa Marka: Motorcraft EFG 32. Czsto wymiany: co 40000 km. Filtr powietrza Suchy filtr powietrza ma wymienny wkad papierowy. Marka: Motorcraft EFA 550. Czsto wymiany wkadu: co 40000 km. Elektroniczne urzdzenie sterujce Marka i typ: Motorcraft EEC IV. Zesp wtryskowy

374

Zawiera nastpujce elementy: wtryskiwacz paliwa; rezystor dodatkowy wtryskiwacza; czujnik pooenia przepustnicy, regulator cinienia paliwa, czujnik temperatury zasysanego powietrza; silnik krokowy regulacji biegu jaowego. Marka: Weber. Wtryskiwacz paliwa Elektromagnetyczny wtryskiwacz paliwa jest sterowany przez elektroniczne urzdzenie sterujce. Napicie zasilania: 10 do 14 V. Rezystancja: 1 do 3 Om.. Rezystor dodatkowy Rezystancja: 5,5 do 8 Om. Czujnik pooenia przepustnicy Rezystancja: midzy stykami 26" i 46": 3000 do 5500 Om; midzy stykami 47" i 46": 900 do 1700 Om; midzy stykami 26" i 47": 3500 do 5500 Om Regulator cinienia paliwa Zastosowano regulator przeponowy. Cinienie regulowane: 100 kPa. Silnik krokowy regulacji biegu jaowego Elektryczny silnik krokowy biegu jaowego suy do regulacji prdkoci obrotowej biegu jaowego za pomoc zmiany pooenia dwigni przepustnicy i jest sterowany przez elektroniczne urzdzenie sterujce. Czujnik temperatury zasysanego powietrza Czujnik ten jest umieszczony w przewodzie doprowadzajcym powietrze do silnika. Rezystancja czujnika: przy temperaturze 0C: 89 do 102 kOm; przy temperaturze 20C: 35 do 40 kOm; przy temperaturze 40C: 15 do 18 kOm; przy temperaturze 60C: 7 do 8,5 kOm; przy temperaturze 100C: 2 do 2,5 kOm. Czujnik temperatury cieczy chodzcej Czujnik temperatury cieczy chodzcej jest umieszczony w gowicy silnika pod kolektorem dolotowym. Rezystancja czujnika: przy temperaturze -40C: 885 kOm; przy temperaturze -20C: 271 kOm; przy temperaturze 0C: 95 kOm; przy temperaturze 20C: 37 kOm; przy temperaturze 50C: 11 kOm; przy temperaturze 80C: 4 kOm; przy temperaturze 100C: 2 kOm; przy temperaturze 120C: 1 kOm. Czujnik cinienia bezwzgldnego Czujnik cinienia bezwzgldnego jest poczony z kolektorem dolotowym przewodem elastycznym. Przekazuje on do elektronicznego urzdzenia sterujcego sygna o cinieniu powietrza w kolektorze dolotowym. Podcinienie w kolektorze dolotowym podczas pracy silnika z prdkoci obrotow biegu jaowego: 53,3 do 80 kPa (400 do 600 mm Hg). Sonda lambda

375

Podgrzewana sonda lambda jest wkrcona w przedni rur wylotow przed katalizatorem. Informuje ona elektroniczne urzdzenie sterujce o zawartoci tlenu w spalinach i suy do regulacji skadu mieszanki przez elektroniczne urzdzenie sterujce. Elektrozawr pochaniacza par paliwa Elektrozawr pochaniacza par paliwa jest umieszczony w przedziale silnika na prawym nadkolu. Rezystancja elektrozaworu: 50 do 120 ii. Parametry kontrolne Prdko obrotowa biegu jaowego: 90050obr/min. Zawarto CO na biegu jaowym: do 0,5%. UKAD ZAPONOWY Ukad zaponowy jest elektroniczny bezrozdziela-czowy typu DIS. W silnikach ganikowych wystpuje elektroniczny modu sterowania zaponu ESC, ktry przekazuje impulsy sterowania do specjalnej cewki zaponowej. W silnikach zasilanych wtryskiem benzyny ukad zaponowy jest zintegrowany z ukadem wtryskowym. W ukadzie zaponowym wystpuje elektroniczny modu wzmocnienia zaponu EDIS sterowany przez elektroniczne urzdzenie sterujce EEC IV, okrelajce kt wyprzedzenia zaponu i przekazujce odpowiedni sygna do moduu zaponu EDIS, ktry wzmacnia sygna sterowania uzwojeniem pierwotnym cewki zaponowej. Poszczeglne wiece zaponowe s zasilane z czterech wyj wysokiego napicia cewki zaponowej. W ukadzie zaponowym nie reguluje si rcznie kta wyprzedzenia zaponu. Mona jedynie sprawdzi jego warto na biegu jaowym. Modu zaponu Marka i typ: silnik ganikowy bez katalizatora: Motorcraft ESC P1; silnik ganikowy z katalizatorem: Motorcraft ESC H2; silnik zasilany wtryskiem benzyny: Motorcraft EDIS. Cewka zaponowa Specjalna cewka zaponowa, o czterech wyjciach wysokiego napicia, ma dwa uzwojenia pierwotne i dwa uzwojenia wtrne. Kade z uzwoje wtrnych zasila dwa wyjcia wysokiego napicia. Marka: Motorcraft. Kolejno zaponu: 1 24 3 (cylinder nr 1 od strony napdu rozrzdu); zapon jednoczesny w cylindrach nr 1 i 4, nastpnie w cylindrach nr 2 i 3 (jedna iskra wykorzystywana, druga tracona). Napicie wtrne (obwd otwarty): 37 kV. Rezystancja uzwojenia pierwotnego: 0,50 0,05. wiece zaponowe Marka i typ: Motorcraft AGRF 22 C1. Odstp elektrod: 1,00 mm. Przewody zaponowe Rezystancja maksymalna: 30 kil. Parametry kontrolne Kt wyprzedzenia zaponu na biegu jaowym (nie-regulowany rcznie): silnik typu JBD (przy 750 obr/min i wczonym wentylatorze chodnicy): 15 przed GMP; silnik typu JBE: 7 przed GMP (przy750 obr/min i wczonym wentylatorze chodnicy); silnik typu J6A: 7 przed GMP (przy 900 obr/min i wczonym wentylatorze chodnicy). MOMENTY DOKRCANIA ruby mocowania gowicy (kadorazowo ruby nowe): 1. etap: 30 N-m; 2. etap: dokrci o 90; 3. etap: dokrci o 90. ruby mocowania pokryw oysk gwnych: 88 do 102 N-m. ruby mocowania pokryw korbowodw: 1. etap 4 N-m;

376

2. etap: dokrci o 90. ruby mocowania koa zamachowego: 64 do 70 N-m. ruby mocowania tylnej pokrywy kaduba: 16 do 20 N-m. ruba mocowania koa pasowego wau korbowego: 110 do 120N-m. ruby mocowania koa zbatego wau rozrzdu: 16 do 20 N-m. ruba mocowania napinacza acucha rozrzdu: 6 do 9 N-m. ruby mocowania pompy cieczy chodzcej: 7 do 10 N-m. ruby mocowania pompy oleju do kaduba: 16 do 20 N-m. ruby mocowania miski olejowej: 1. etap: 6 do 8 N-m; 2. etap: 8 do 11 N-m; 3. etap: 8 do 11 N-m. ruby mocowania pokrywy gowicy: 4 do 5 N-m. ruby mocowania obudowy termostatu: 17 do 21Nm. ruby mocowania kolektora dolotowego: 16 do 20 N-m. ruby mocowania kolektora wylotowego: 21 do 25 N-m. ruby mocowania ganika: 17 do 21 N-m. ruby mocowania pytki oporowej wau rozrzdu: 4 do 5 N-m. ruby mocowania pokrywy napdu rozrzdu: 7 do 10 N-m. Korek spustu oleju: 21 do 28 N-m. Czujnik cinienia oleju: 13 do 15 N-m. ruby mocowania osi dwigni zaworw: 40 do 46 N-m. Mocowanie obudowy sprzga do kaduba silnika: 35 do 45 N-m.

D.1.2. Obsuga i naprawa

UWAGI WSTPNE Silnik wyjmuje si wraz ze skrzynk przekadniow od spodu samochodu. Wszystkie silniki wyposaono w elektroniczne ukady zaponowe, ktre nie wymagaj adnej regulacji.

Rys. D. 1. Znaki wyprzedzenia zaponu 1 znak na kole pasowym, 2 znak ,,0" na pokrywie napdu rozrzdu oznaczajcy GMP toka 1.14. cylindra

Rys. D.2. Rozmieszczenie zaworw D1...D4 zawory dolotowe cylindrw 1...4, W1...W4 zawory wylotowe cylindrw 1...4

377

Rys. D.3. Sposb regulacji luzu zaworu 1 szczelinomierz, 2 klucz na rubie regulacji luzu

REGULACJE l STEROWANIE SILNIKA LUZ ZAWORW Uwaga. Luz zaworw naley sprawdza i regulowa co 20000 km przebiegu na zimnym silniku. Luz zaworw mierzy si midzy czoem trzonkw zaworw i kocem dwigni zaworu. Sprawdzanie i regulacja luzu zaworw Wymontowa zesp filtru powietrza. Zdj kocwki przewodw wysokiego napicia ze wiec zaponowych. Wymontowa pokryw gowicy po odkrceniu rub jej mocowania. Obracajc wa korbowy za pomoc klucza zaoonego na rub koa pasowego wau korbowego w kierunku zgodnym z kierunkiem jego obrotu podczas pracy silnika ustawi znak na kole pasowym wau korbowego naprzeciw znaku O" na pokrywie napdu rozrzdu (rys. D.1). Obrci delikatnie wa korbowy w prawo i w lewo od pooenia GMP i obserwujc dwignie zaworw cylindrw nr 1 i 4 ustali, w ktrym z nich zawory s uchylone (koniec zamykania zaworu wylotowego i pocztek otwierania zaworu dolotowego tzw. mijanie si zaworw). Jeeli uchylone s zwory w cylindrze nr 1 (od strony napdu rozrzdu rys. D.2) wyregulowa luz zaworw w cylindrze nr 4 i odwrotnie. Luz zaworw dolotowych powinien wynosi 0,20 mm, a zaworw wylotowych 0,30 mm. Luz naley sprawdza za pomoc szczelinomierza o odpowiedniej gruboci wsunitego midzy trzonek zaworu i koniec dwigni tego zaworu. W razie stwierdzenia niewaciwej wartoci luzu naley wyregulowa luz zaworw obracajc w odpowiedni stron rub regulacyjn po przeciwnej stronie dwigni zaworu (rys. D.3) Obrci wa korbowy o 360 oraz sprawdzi i w razie potrzeby wyregulowa luz zaworw w drugim z rozpatrywanych poprzednio cylindrw. Obrci wa korbowy o 180 i obserwujc dwignie zaworw cylindrw nr 2 i 3 ustali, w ktrym z nich zawory s uchylone. Jeeli uchylone s zwory w cylindrze nr 2, sprawdzi oraz w razie potrzeby wyregulowa luz zaworw w cylindrze nr 3 i odwrotnie. Obrci wa korbowy o 360 oraz sprawdzi i wyregulowa luz zaworw w drugim z rozpatrywanych^ poprzednio cylindrw. Uwaga. ruby regulacji luzu zaworw w dwigniach zaworw maj gwint przeciwdziaajcy samoczynnemu ich odkrcaniu si. Przy regulacji luzu zaworw naley stosowa klucze zapewniajce rwnomierny rozkad nacisku na eb ruby regulacyjnej-i zakada je tak, aby jej nie zama. Zamontowa pokryw gowicy. Podczy koce przewodw wysokiego napicia do wiec zaponowych. Zamontowa zesp filtru powietrza. UKAD ZAPONOWY Budowa W silniku zastosowano elektroniczny bezrozdzie-laczowy ukad zaponowy, tzw. DIS (Distributor-less Ignition System). W silnikach ganikowych wystpuje elektroniczny modu sterowania zaponu ESC, ktry przekazuje impulsy sterowania do specjalnej cewki zaponowej rysunki D.4 i D.5). W silnikach zasilanych wtryskiem benzyny ukad zaponowy jest zintegrowany z ukadem wtryskowym. W ukadzie zaponowym wystpuje elektroniczny modu wzmocnienia zaponu EDIS sterowany przez elektroniczne urzdzenie sterujce EEC IV, okrelajce kt wyprzedzenia zaponu i przekazujce

378

odpowiedni sygna do moduu zaponu EDIS, ktry wzmacnia sygna sterowania uzwojeniem pierwotnym cewki zaponowej (rys. D.6).

Rys. D.4. Ukad zaponowy silnika ganikowego 1 modu zaponu ESC, 2 przewd podcinienia poczony z kolektorem dolotowym, 3 czujnik pooenia i prdkoci obrotowej wau korbowego, 4 czujnik temperatury cieczy chodzcej, 5 specjalna cewka zaponowa

Rys. D.5. Schemat ukadu zaponowego silnika ganikowego 1 czujnik pooenia i prdkoci obrotowej wau korbowego, 2 modu zaponu ESC, 3 uzwojenie pierwotne cewki zaponowej, 4 podwjna cewka zaponowa, 5 wiece zaponowe A, B uzwojenia wysokiego napicia cewki zaponowej

Poszczeglne wiece zaponowe s zasilane z czterech wyj wysokiego napicia cewki zaponowej. W ukadzie zaponowym nie reguluje si rcznie kta wyprzedzenia zaponu. Mona jedynie sprawdzi jego warto na biegu jaowym. Ukad zaponowy zawiera on nastpujce podstawowe zespoy: czujnik pooenia i prdkoci obrotowej wau korbowego; elektroniczny modu sterowania zaponu; podwjna cewka zaponowa z czterema wyjciami wysokiego napicia; czujnik temperatury cieczy chodzcej; czujnik temperatury zasysanego powietrza.

379

Rys. D.6. Schemat ukadu zaponowego silnika z wtryskiem benzyny 1 modu zaponu EDIS, 2 elektroniczne urzdzenie sterujce EECIV, 3 czujnik pooenia i prdkoci obrotowej wau korbowego, 4 cewka zaponowa, 5 wiece zaponowe C1...C4 numery cylindrw silnika

Dziaanie W ukadzie zaponowym DIS rozdzia prdu wysokiego napicia zapewnia cewka zaponowa o podwjnym uzwojeniu wtrnym. Kade z nich doprowadza prd wysokiego napicia do dwch wiec zaponowych cylindrw o wspbienych (poruszajcych si identycznie) tokach w cylindrach: nr 1 i 4 oraz 2 i 3. Przeskok iskry midzy elektrodami wiec zaponowych odbywa si raz na obrt wau korbowego: pod koniec suwu sprania oraz pod koniec suwu wylotu spalin. W tym drugim przypadku iskra jest tracona. Rozwizanie takie znacznie upraszcza ukad zaponowy, a ponadto pozwala na wyeliminowanie aparatu zaponowego urzdzenia mechanicznego wymagajcego obsugi. Przerywanie obwodu pierwotnego cewki zapewnia modu elektroniczny powodujc przez to indukowanie w jej uzwojeniu wtrnym wysokiego napicia. Optymalny kt wyprzedzenia zaponu zaley od prdkoci obrotowej silnika, warunkw jego pracy oraz temperatury silnika i zasysanego powietrza. Czujnik pooenia i prdkoci obrotowej wau korbowego wsppracuje z odpowiednio uksztatowanym fragmentem koa zamachowego i przekazuje odpowiednie informacje do moduu elektronicznego. Na kole zamachowym silnika, po stronie przeciwnej do sprzga, znajduj si wgbienia i wystpy rozmieszczone symetrycznie na obwodzie. Na pozycji 36. wystpu w kole zamachowym jest wgbienie oznaczajce pooenie wau korbowego 90 przed GMP tokw w cylindrach nr 1 i 4. Przekazywane przez czujnik sygnay pozwalaj na okrelenie prdkoci obrotowej wau korbowego oraz pooenia GMP tokw. Na podstawie tych informacji, a take danych o obcieniu silnika, temperaturze cieczy w jego ukadzie chodzenia i zasysanego powietrza oraz zaprogramowanych danych modu elektroniczny okrela optymalny w danych warunkach kt wyprzedzenia zaponu. Realizuje go przerywajc w odpowiednich chwilach obwd pierwotny cewki zaponowej i powodujc powstanie iskry na elektrodach odpowiednich par wiec zaponowych w cylindrach o wspbienych tokach. Obsuga W ukadzie zaponowym DIS nie ma adnych elementw ruchomych i nie podlega on regulacji. Jedyn czynnoci obsugow jest wymiana wiec zaponowych co 20000 km przebiegu. Naprawa Wymiana czujnika pooenia i prdkoci obrotowej wau korbowego Odczy od akumulatora przewd masy. Odczy od czujnika pooenia i prdkoci obrotowej wau korbowego zcze elektryczne (2, rys. D.7). Odkrci rub (3) mocowania czujnika do kaduba silnika. Wyj czujnik pooenia i prdkoci obrotowej. Zaoy nowy czujnik pooenia i prdkoci bratowej wau korbowego do gniazda w kadubie. Wkrci rub mocowania czujnika. Podczy zcze elektryczne do czujnika. Podczy do akumulatora przewd masy. Wymiana czujnika temperatury cieczy chodzcej Odczy od akumulatora przewd masy. Odkrci korek wlewu zbiornika wyrwnawczego cieczy chodzcej.

380

Oprni ukad chodzenia (patrz odpowiedni opis). Odczy od czujnika temperatury cieczy chodzcej, umieszczonego od spodu kolektora dolotowego (rys. D.8), zcze elektryczne. Wykrci czujnik temperatury cieczy chodzcej z kolektora dolotowego i wyj go wraz z uszczelk. Wkrci w kolektor dolotowy nowy czujnik temperatury cieczy chodzcej wraz z now uszczel- k. Podczy do czujnika zcze elektryczne, zwracajc uwag na waciwe poczenie zaczepw zatrzaskowych wtyku i gniazda tego zcza. Napeni ukad chodzenia silnika (patrz odpowiedni opis). Podczy do akumulatora przewd masy. Wymiana cewki zaponowej Odczy od akumulatora przewd masy. cisn sprysty zacisk na wtyku elektrycznego zcza wielostykowego cewki zaponowej i wyj wtyk wielostykowy z gniazda cewki zaponowej.

Rys. D.7. Czujnik pooenia i prdkoci obrotowej wau korbowego 1 czujnik, 2 zcze elektryczne czujnika, 3 ruba mocowania (Tora)

Rys. D.8. Usytuowanie czujnika temperatury cieczy chodzcej 1 czujnik, 2 kolektor dolotowy

cisn kolejno sprysty zaczep na kadym kocu przewodu wysokiego napicia i wyj koniec przewodu wysokiego napicia z gniazda cewki zaponowej. Oznaczy odpowiednio koce wyjmowanych przewodw, aby nie pomyli kolejnoci ich pniejszego podczenia. Odkrci trzy ruby Torx mocowania cewki zaponowej do kaduba silnika i wyj cewk zaponow. Zamontowa now cewk w kolejnoci odwrotnej do jej wymontowania, zwracajc uwag na prawidowe podczenie kocw odpowiednich przewodw do gniazd cewki oraz na waciwe osadzenie wtykw kocw przewodw w gniazdach cewki. Wymiana moduu zaponu ESC Modu zaponu jest umieszczony w przedziale silnika na przegrodzie czoowej po lewej stronie. Odczy od akumulatora przewd masy. Odczy koniec przewodu podcinienia od krca na obudowie moduu zaponu. Wykrci rodkow rub mocowania wtyku zcza wielostykowego do gniazda moduu zaponu. Wyj wtyk zcza wielostykowego z gniazda moduu zaponu.

381

Odkrci dwa wkrty z bem krzyowym mocowania moduu zaponu do przegrody czoowej i wyj modu zaponu z przedziau silnika. Zamontowa nowy modu zaponu w kolejnoci odwrotnej do jego wymontowania, zwracajc uwag na prawidowe podczenie i zamocowanie wtyku zcza wielostykowego oraz na waciwe osadzenie przewodu podcinienia na krcu moduu. Wymiana moduu zaponu EDIS 4 Modu zaponu jest umieszczony w przedziale silnika na przegrodzie czoowej po lewej stronie. Odczy od akumulatora przewd masy. Wyj wtyk zcza wielostykowego z gniazda moduu zaponu. Uwaga: nie wolno cign za przewody podczone do wtyku wielostykowego. Odkrci dwa wkrty z bem krzyowym mocowania moduu zaponu do przegrody czoowej i wyj modu zaponu z przedziau silnika. Zamontowa nowy modu zaponu w kolejnoci odwrotnej do jego wymontowania, zwracajc uwag na prawidowe podczenie wtyku zcza wielostykowego. GANIKOWY UKAD ZASILANIA Silniki benzynowe 1,3dm3 typu JBD oraz JBE wyposaono w ganikowy ukad zasilania. Pompa paliwa Sprawdzanie cinienia toczenia paliwa Przed sprawdzaniem silnik powinien pracowa przez kilka minut na biegu jaowym, aby komora pywakowa ganika bya napeniona paliwem. Zatrzyma silnik. Odczy od ganika przewd doprowadzenia paliwa, unikajc wycieku paliwa na gorce czci silnika. Podczy manometr do odczonego przewodu. Uruchomi silnik i odczyta cinienie toczenia paliwa na biegu jaowym oraz przy krtkotrwaej pracy silnika ze zwikszon prdkoci obrotow (waciw warto cinienia paliwa podano w p. D.1.1). Zatrzyma silnik, odczy manometr i podczy przewd doprowadzenia paliwa do ganika. Wymiana pompy paliwa Wymontowanie Odczy od akumulatora przewd masy.

Rys. D.9. Pompa paliwa 1 doprowadzenie paliwa ze zbiornika, 2 doprowadzenie paliwa do ganika, 3 powrt paliwa do zbiornika

Odczy od pompy paliwa i odpowiednio oznaczy przewody paliwa (rys. D.9). Odkrci dwie ruby mocowania pompy paliwa do kaduba silnika i wyj pomp paliwa oraz jej uszczelk. Zamontowanie Oczyci powierzchni przylegania uszczelki na kadubie silnika i korpusie pompy paliwa. Zaoy now uszczelk i przykrci ruby mocowania pompy paliwa.

382

Podczy do pompy przewody paliwa, zwracajc uwag na ich oznaczenia. Zaoy nowe opaski mocujce na koce przewodw paliwa. Podczy do akumulatora przewd masy. Ganik Weber TLDM Budowa i dziaanie Dwuprzelotowy ganik opadowy Weber TLDM (rys. D.10) ma mechaniczn pompk przyspieszenia i przepustnic drugiego przelotu sterowan mechanicznie za pomoc ukadu dwigni poczonych z osiprzepustnicy pierwszego przelotu oraz podcinieniowe urzdzenie wzbogacajce mieszank przy penym obcieniu silnika, urzdzenie rozruchowe sterowane rcznie i zawr elektromagnetyczny odcinajcy dopyw paliwa po wyczeniu silnika. Ganik silnika samochodu wyposaonego w mechaniczn skrzynk przekadniow ma podcinieniowy siownik przepustnicy (1, rys. D.11), ktry suy do zwolnienia zamknicia przepustnicy po nagym zwolnieniu nacisku nogi na peda przyspieszenia w celu zapobieenia nieregularnej pracy silnika w tych warunkach i ograniczenia emisji substancji toksycznych w spalinach. Zawr zwrotny (2) po zwolnieniu nacisku na peda przyspieszenia utrzymuje jeszcze przez pewien czas podcinienie w siowniku, umoliwiajce przedueni czasu uchylenia przepustnicy ganika i agodne przejcie do pracy na biegu jaowym. Urzdzenie rozruchowe ganika jest wczane rcznie. Wycignicie gaki urzdzenia rozruchowego przez kierowc wywouje przymknicie przesony rozruchowej w 1. przelocie ganika. Umoliwia to wzrost podcinienia w gardzieli ganika i wypyw paliwa z rozpylacza podczas uruchamiania silnika. Po uruchomieniu silnika podcinienie powstae w kolektorze dolotowym dopywa do siownika (4, patrz rys. D. 10), ktry powoduje czciowe uchylenie przepustnicy rozruchowej, aby umoliwi prac nagrzewajcego si silnika.

Rys. D. 10. Ganik Weber TLDM 1 zawr elektromagnetyczny odcinajcy dopyw paliwa po wyczeniu silnika, 2 gwne dysze powietrza 1.12. przelotu, 3 rurki emulsyjne 1. i 2. przelotu, 4 siownik podcinieniowy, 5 urzdzenie rozruchowe, 6 zawr iglicowy, 7 pywak, 8 wkrt regulacji prdkoci obrotowej przyspieszonego biegu jaowego, 9 wkrt regulacji prdkoci obrotowej biegu jaowego, 10 wkrt regulacji skadu mieszanki biegu jaowego, 11 przepustnice, 12- urzdzenie wzbogacajce, 13 pompka przyspieszenia, 14 siownik podcinieniowy opniania zamknicia przepustnicy, 15 dysze paliwa 1.12. przelotu

Naprawa i regulacja

383

Wymiana zaworu iglicowego Odczy od akumulatora przewd masy i wymontowa filtr powietrza. Odczy separator paliwa umieszczony z tyu obudowy filtra powietrza. Odczy od ganika przewody paliwa. Wymontowa pokryw ganika po odkrceniu dwch wkrtw mocowania. Wyj o pywaka oraz pywak z iglic zaworu (rys. D.12). Odkrci gniazdo zaworu iglicowego, wyj uszczelk i okreli jej grubo. Usun paliwo z komory pywakowej. Zaoy now uszczelk gniazda zaworu iglicowego o takiej samej gruboci, jak wymontowana uszczelka i wkrci gniazdo zaworu iglicowego. Zaoy na nowej iglicy zaczep sprysty. Zamontowa iglic, pywak i jego o.

Rys. D. 11. Schemat podcinieniowego obwodu zwalniania zamknicia przepustnicy ganika 1 siownik podcinieniowy ganika, 2 zawr zwrotny, 3 separator paliwa, 4 przewd podcinienia, 5 wkrt regulacji skadu mieszanki

Rys. D.12. Wymontowanie pywaka z iglic 1 o pywaka, 2 pywak, 3 iglica

Sprawdzi pooenie pywaka (patrz dalszy opis). Przykrci pokryw ganika. Podczy przewody paliwa i separator paliwa. Zamontowa filtr powietrza. Podczy do akumulatora przewd masy. Sprawdzi prdko obrotow biegu jaowego i skad mieszanki na biegu jaowym (patrz dalszy opis). Regulacja pooenia pywaka Odczy od akumulatora przewd masy i wymontowa filtr powietrza. Odczy separator paliwa umieszczony z tyu obudowy filtra powietrza. Odczy od ganika przewody paliwa. Wymontowa pokryw ganika po odkrceniu wkrtw mocowania. Trzyma pokryw ganika w po/oeniu pionowym tak, aby zawr iglicowy by zamknity. Zmierzy odlego (X, rys. D.13) midzy paszczyzn pokrywy z uszczelk a doln krawdzi pywaka. W razie potrzeby skorygowa t odlego przyginajc w odpowiedni stron jzyczek (1) pywaka. Zamontowa pokryw komory pywakowej. Podczy przewody paliwa i separator paliwa. Zamontowa filtr powietrza.

384

Poczy do akumulatora przewd masy. Sprawdzi prdko obrotow biegu jaowego i skad mieszanki na biegu jaowym (patrz dalszy opis). Sprawdzanie i regulacja podcinieniowego siownika zwalniania zamknicia przepusnicy Sprawdzi, czy prdko obrotowa biegu jaowego i skad mieszanki s prawidowe. Wymontowa filtr powietrza i zalepi w kolektorze dolotowym krciec do podczenia przewodu podcinienia. Zdj wtyk z gniazda elektrycznego termo- wycznika wentylatora chodnicy (przy obudowie termostatu) i zewrze przewodem elektrycznym oba styki wtyku termowycznika wentylatora chodnicy, aby wentylator cigle pracowa. Odczy przewd podcinienia od siownika zwalniania zamknicia przepustnicy. Poczy siownik zwalniania zamknicia przepustnicy nowym przewodem z trjnikiem i poczy trjnik z krcem podcinienia moduu elektronicznego zaponu. Uruchomi silnik i zanotowa prdko obrotow biegu jaowego. W razie potrzeby skorygowa jej warto wkrtem regulacyjnym (1, rys. D.14) umieszczonym w grnej czci siownika. Zdj przewd z trjnikiem i zaoy oryginalny przewd podcinienia.

Rys. D. 13. Sprawdzanie i regulacja pooenia pywaka 1 jzyczek pywaka X wymiar kontrolny pooenia pywaka

Rys. D, 14. Wkrt regulacyjny (1) podcinieniowego siownika zwalniania zamknicia przepustnicy ganika

Wyj przewd czcy styki wtyku termowycznika wentylatora chodnicy i podczy wtyk do termowycznika. Zamontowa filtr powietrza. Sprawdzanie i regulacja przyspieszonej prdkoci obrotowej biegu jaowego Uwaga. Sprawdzenie wykonuje si si po wyregulowaniu prdkoci obrotowej biegu jaowego.

385

Nagrza silnik do normalnej temperatury pracy. Zdj wtyk z gniazda elektrycznego termowycznika wentylatora chodnicy (przy obudowie termostatu) i zewrze przewodem elektrycznym oba styki wtyku termowycznika wentylatora chodnicy, aby wentylator pracowa w sposb cigy. Podczy obrotomierz. Odczy separator paliwa znajdujcy si z tyu obudowy filtra powietrza.

Rys. D.15. Sposb regulacji prdkoci obrotowej przyspieszonego biegu jaowego 1 przesona rozruchowa ganika, 2 wkrt regulacji prdkoci obrotowej przyspieszonego biegu jaowego

Rys. D. 16. Wkrty regulacji biegu jaowego 1 wkrt regulacji prdkoci obrotowej biegu jaowego, 2 wkrt regulacji skadu mieszanki (zawartoci CO w spalinach)

Wymontowa filtr powietrza. Zamkn przepustnic rozruchow (1, rys. D.15). Uruchomi silnik i zanotowa prdko obrotow przyspieszonego biegu jaowego. W razie potrzeby skorygowa jej warto wkrtem (2). Wykrcanie wkrta powoduje zwikszanie prdkoci obrotowej, za wkrcanie tego wkrta zmniejszanie prdkoci obrotowej. Ponownie zmierzy prdko obrotow przyspieszonego biegu jaowego. Zamontowa filtr powietrza i separator paliwa. Odczy obrotomierz, wyj przewd czcy styki wtyku termowycznika wentylatora chodnicy i podczy wtyk do termowycznika. Regulacja prdkoci obrotowej biegu jaowego Warunki wstpne: przepustnica rozruchowa powinna by otwarta (urzdzenie rozruchowe wyczone); silnik powinien by nagrzany do normalnej temperatury pracy, za wentylator chodnicy powinien by wczony; wkad filtru powietrza powinien by czysty; - ukad zaponowy powinien by sprawny; ukad wylotowy spalin powinien by szczelny; wszystkie urzdzenia wyposaenia elektrycznego pobierajce znaczniejsze iloci energii powinny by wyczone (oprcz wentylatora chodnicy); przewd podcinienia powinien by odczony od siownika zwalniania zamknicia przepustnicy. Podczy obrotomierz i analizator zawartoci CO w spalinach. Uruchomi silnik, ustali na okoo 30 sekund prdko obrotow 3000 obrmin i zwolni peda przyspieszenia. Po ustabilizowaniu si prdkoci obrotowej biegu jaowego silnika zmierzy prdko obrotow i zawarto CO w spalinach.

386

W razie uzyskania niewaciwych wartoci za pomoc wkrta (1, rys. D. 16) wyregulowa waciw warto prdkoci obrotowej biegu jaowego. W razie potrzeby skorygowania zawartoci CO w spalinach najpierw naley zdj zalepk z wkrta regulacji (2) po uprzednim zdjciu obudowy filtru powietrza. Nastpnie naley zaoy filtr powietrza (wraz z przewodem odpowietrzania skrzyni korbowej), lecz go nie przykrca. Przez okoo 30 sekund utrzymywa prdko obrotowSOOO obr/min, a nastpnie zwolni peda przyspieszenia. Po ustabilizowaniu si prdkoci obrotowej biegu jaowego silnika odczyta prdko obrotow oraz zawarto CO w spalinach. Obracajc odpowiednio wkrt (1) i korygujc w razie potrzeby skad mieszanki wkrtem (2) uzyska waciwe wartoci prdkoci obrotowej oraz zawartoci CO w spalinach. Zaoy zalepk na wkrt regulacji skadu mieszanki biegu jaowego. Zamocowa obudow filtra powietrza. Podczy przewd podcinienia do siownika zwalniania zamknicia przepustnicy. Odczy obrotomierz i analizator zawartoci CO. Sprawdzi prawidowo podczenia przewodw podcinienia i odpowietrzania skrzyni korbowej silnika. Wymontowanie i zamontowanie ganika Wymontowanie Odczy od akumulatora przewd masy i wymontowa filtr powietrza. Odczy separator paliwa umieszczony z tyu obudowy filtra powietrza. Odczy od ganika cigno urzdzenia rozruchowego. Odczy od ganika cigno poczone z pedaem przyspieszenia. Odczy od ganika przewody paliwa. Odczy od ganika przewody podcinienia po uprzednim ich oznaczeniu. Odczy przewd zaworu elektromagnetycznego odcinania dopywu paliwa po wyczeniu silnika. Odkrci cztery ruby Torx rozmieszczone symetrycznie na pokrywie ganika, zdj ganik i wyj uszczelk spod ganika. Zamontowanie Oczyci powierzchnie przylegania ganika i kolektora dolotowego oraz zaoy now uszczelk na kolektor dolotowy. Wykona czynnoci zamontowania ganika w kolejnoci odwrotnej do jego wymontowania. Wyregulowa dugo cigna urzdzenia rozruchowego tak, aby po wyczeniu urzdzenia rozruchowego przepustnica rozruchowa bya cakowicie otwarta, za cigno byo cakowicie wsunite w prowadnic. Rozkadanie i skadanie ganika Rozkadanie Oczyci ganik z zewntrz. Wymontowa pokryw ganika po odkrceniu dwch wkrtw mocowania (patrz rys. D.10). Wyj o pywaka oraz pywak z iglic zaworu (patrz rys. D. 12). Odkrci gniazdo zaworu iglicowego, wyj uszczelk i okreli jej grubo. Wymontowa zawr elektromagnetyczny odcinania dopywu paliwa po wyczeniu silnika. Wymontowa dysze gwne powietrza obu przelotw (2, rys. D. 10) i odpowiednio je oznaczy. Wymontowa zesp urzdzenia rozruchowego (4 i 5). Wyj rurki emulsyjne (3) i odpowiednio je oznaczy. Wykrci dysze paliwa (15) i odpowiednio je oznaczy. Wyj rurk rozpylacza pompki przyspieszenia. Wymontowa zesp pompki przyspieszenia (13) po odkrceniu czterech wkrtw jej mocowania. Wymontowa urzdzenie wzbogacajce (12). Wymontowa zesp podcinieniowego siownika opniania zamknicia przepustnicy (14). Skadanie Wykona czynnoci skadania w kolejnoci odwrotnej do podanej podczas rozkadania ganika. Przed zaoeniem pokrywy ganika sprawdzi i w razie potrzeby wyregulowa pooenie pywaka (patrz odpowiedni opis). Po zoeniu ganika wkrt regulacji skadu mieszanki biegu jaowego (2, patrz rys. D. 16) wkrci lekko do wyczucia oporu, a nastpnie odkrci o trzy obroty. WTRYSKOWY JEDNOPUNKTOWY UKAD ZASILANIA

387

Silnik 1,3 dm3 typu J6A wyposaono w jednopunk-towy wtryskowy ukad zasilania (Weber CFI) zintegrowany z ukadem zaponowym w ramach wsplnego systemu sterowania silnika, za w ukadzie wylotowym zastosowano katalizator spalin (rys. D.17). Ukad wtryskowy jest ukadem wtrysku impulsowego (niecigego), niskiego cinienia o jednym wtryskiwaczu, sterowany przez elektroniczne urzdzenie sterujce EEC IV w ukadzie typu cinienieprdko". Ukad wtryskowy wsppracuje z sond lambda, umieszczon na pocztku ukadu wylotowego przed katalizatorem. Jej sygnay umoliwiaj optymalizacj skadu mieszanki. Silnik musi by zasilany benzyn bezoowiow. Budowa i dziaanie Ukad jednopunktowego wtrysku benzyny Weber CFI ma dwa niezalene obwody: obwd zasilania paliwem (rys. D. 18); - obwd doprowadzenia powietrza (rys. D.19). Obwd zasilania paliwem Pompa paliwa Jest to pompa typu rolkowego, napdzana silnikiem elektrycznym, zanurzona w zbiorniku paliwa. Pompa jest uruchamiana za porednictwem przekanika umieszczonego w skrzynce bezpiecznikw i przekanikw, znajdujcej si wewntrz nadwozia pod tablic rozdzielcz, po stronie kierowcy. Przekanik pompy paliwa Przekanik pompy paliwa, sterowany przez elektroniczne urzdzenie sterujce EEC IV, zapewnia zasilanie elektryczne silnika pompy paliwa. Po wczeniu zaponu przekanik dziaa przez 1 sekund i pompa paliwa wytwarza w tym czasie w ukadzie zasilania wymagane cinienie paliwa. Podczas obrotu wau korbowego silnika elektroniczne urzdzenie sterujce odbiera impulsy z czujnika pooenia i prdkoci obrotowej oraz podtrzymuje zasilanie przekanika. Po zatrzymaniu silnika przekanik nie jest ju zasilany i silnik elektryczny pompy take si zatrzymuje. Wycznik bezwadnociowy W razie zderzenia samochodu dwupooeniowy (wczony-wyczony) wycznik bezwadnociowy przerywa obwd elektryczny midzy przekanikiem i silnikiem pompy paliwa. Podczas uderzenia samochodu o przeszkod z prdkoci wieksz ni 20 km/h sia bezwadnoci kulki utrzymywanej przez elektromagnes wymusza jej przesunicie. Kulka naciska na dwigni wycznika i przerywa obwd elektryczny. Ponowne wczenie zasilania wymaga nacinicia przycisku, dostpnego przez otwr w dolnej czci pokrycia tapicerskiego progu od strony drzwi kierowcy.

Rys. D.17. Schemat jednopunktowego wtrysku benzyny

388

1 pompa paliwa, 2 filtr paliwa, 3 przekanik pompy paliwa, 4 regulator cinienia, 5 pochaniacz par paliwa, 6 zawr elektromagnetyczny pochaniacza par paliwa, 7 akumulator, 8 modu zaponu EDIS, 9 cewka zaponowa, 10 czujnik temperatury zasysanego powietrza, 11 wtryskiwacz, 12 regulator biegu jaowego, 13 stycznik biegu jaowego, 14 czujnik pooenia przepustnicy, 15 czujnik cinienia bezwzgldnego, 16 filtr powietrza, 17 czujnik temperatury cieczy chodzcej, 18 czujnik pooenia i prdkoci obrotowej wau korbowego, 19 sonda lambda, 20 rezystor dodatkowy wtryskiwacza, 21 gwny przekanik zasilania, 28 elektroniczne urzdzenie sterujce EEC IV

Rys. D. 18. Obwd zasilania paliwem jednopunktowego wtrysku benzyny 1 zbiornik paliwa, 2 pompa paliwa, 3 filtr paliwa, 4 wycznik bezwadnociowy, 5 przekanik pompy paliwa, 6 elektroniczne urzdzenie sterujce EEC IV, 7 wtryskiwacz paliwa, 8 sygna elektryczny do wtryskiwacza, 9 sygna temperatury zasysanego powietrza, 10 filtr powietrza, 11 zesp wtryskowy, 12 - regulator cinienia paliwa, 13 przewd doprowadzenia paliwa do regulatora cinienia, 14 przewd powrotu paliwa do zbiornika

Rys. D. 19. Obwd doprowadzenia powietrza jednopunktowego wtrysku benzyny 1 zesp wtryskowy, 2 czujnik pooenia przepustnicy, 3 filtr powietrza, 4 elektroniczne urzdzenie sterujce EECIV, 5 silnik krokowy regulacji prdkoci obrotowej biegu jaowego, 6 czujnik cinienia bezwzgldnego, 7 czujnik temperatury zasysanego powietrza

Wtryskiwacz paliwa Elektromagnetyczny wtryskiwacz paliwa znajduje si w pokrywie zespou wtryskowego nad przepustnic. Jego zadaniem jest dostarczanie paliwa w iloci wynikajcej z warunkw pracy silnika i rozpylenie tego paliwa w stopniu umoliwiajcym uzyskanie moliwie jednorodnej mieszanki paliwa z powietrzem. Wtrysk paliwa, podczas pracy silnika pod obcieniem, nastpuje przy suwie dolo-tu w kadym z cylindrw silnika. Podczas pracy na biegu jaowym wtrysk odbywa si raz na obrt wau korbowego. Impulsy prdu sterowania, przekazywane przez elektroniczne urzdzenie sterujce do uzwojenia elektromagnesu wtryskiwacza paliwa, wywouj uniesienie jego iglicy i przepyw paliwa przez filtr siatkowy do piercieniowej komory u wylotu rozpylacza. Przepywajc przez szczelin midzy otworem rozpylacza i czopikiem iglicy, paliwo ulega rozpyleniu na bardzo drobne kropelki i jest wtryskiwane do kolektora dolotowego nad przepu-stnic. Zanik impulsu prdu sterowania wywouje zanik pola elektromagnetycznego i zamknicie otworu wtryskowego przez iglic wtryskiwacza dociskan spryn. Nadmiar paliwa odpywa przewodem z grnej czci wtryskiwacza do regulatora cinienia paliwa. Stay przepyw paliwa przez wtryskiwacz zapewnia jego samoczynne odpowietrzanie. W obwd elektryczny wtryskiwacza jest wczony szeregowo specjalny rezystor dodatkowy, ktry po 1,4 sekundy przepywu prdu

389

ogranicza jego natenie do okoo 1,3 A i chroni wtryskiwacz przed przegrzaniem oraz zapobiega parowaniu paliwa. Regulator cinienia paliwa W pokrywie zespou wtryskowego znajduje si przeponowy regulator cinienia paliwa. Nadmiar paliwa powracajcy z wtryskiwacza naciska i przesuwa przepon, ciskajc jej spryn i uchylajc otwr odpywu paliwa, ktrego nadmiar powraca do zbiornika. Cinienie paliwa we wtryskiwaczu jest stabilizowane przez nacig wstpny spryny przepony regulatora do wartoci 100 kPa. Regulator cinienia paliwa nie ma urzdzenia kompensujcego wpyw podcinienia w ukadzie dolotowym, gdy pojedynczy wtryskiwacz jest umieszczony w ukadzie przed przepustnic mieszanki. Obwd doprowadzenia powietrza Obwd doprowadzenia powietrza zawiera nastpujce gwne elementy: filtr powietrza; obudowa przepustnicy; czujnik pooenia przepustnicy; czujnik temperatury zasysanego powietrza; silnik krokowy regulacji prdkoci obrotowej biegu jaowego; czujnik cinienia bezwzgldnego. Ilo powietrza zasysanego przez silnik zaley od temperatury zasysanego powietrza, prdkoci obrotowej silnika i cinienia bezwzgldnego w kolektorze dolotowym. Czujnik pooenia przepustnicy Czujnik ten, umieszczony na osi przepustnicy, przekazuje do elektronicznego urzdzenia sterujcego sygna napicia proporcjonalny do kta uchylenia przepustnicy. Informacja o pooeniu przepustnicy jest niezbdna do okrelenia: prdkoci obrotowej biegu jaowego; kta wyprzedzenia zaponu; iloci wtryskiwanego paliwa; wstrzymania wtryskiwania paliwa podczas hamowania silnikiem. Czujnik temperatury zasysanego powietrza Czujnik ten przekazuje do elektronicznego urzdzenia sterujcego sygna napicia zaleny od temperatury zasysanego powietrza. Rezystancja tego czujnika jest odwrotnie proporcjonalna do jego temperatury im wysza temperatura, tym mniejsza jego rezystancja. Czujnik prdkoci jazdy Czujnikten, wykorzystujcy efekt Halla, przekazuje do elektronicznego urzdzenia sterujcego sygna czstotliwoci proporcjonalny do prdkoci pojazdu. Jest on zamontowany na skrzynce przekadniowej i do pomiaru prdkoci wykorzystuje mechaniczny napd prdkociomierza. Sygnay tego czujnika s wykorzystywane do: regulacji prdkoci obrotowej biegu jaowego; wzbogacania mieszanki podczas przyspieszania samochodu; niewtryskiwania paliwa podczas hamowania silnikiem; przekazywania informacji do komputera pokadowego (jeli jest w danej wersji samochodu). Regulator prdkoci obrotowej biegu jaowego Jest to elektryczny silnik krokowy sprzony z dwigni przepustnicy. Silnik krokowy, sterowany przez elektroniczne urzdzenie sterujce, zmienia pooenie dwigni przepustnicy, gdy zarejestrowana prdko obrotowa silnika rni si od prdkoci obrotowej biegu jaowego zaprogramowanej w pamici elektronicznego urzdzenia sterujcego. Sonda lambda Jest to czujnik reagujcy na stenie tlenu w spalinach, czyli porednio na skad mieszanki paliwa i powietrza. Sygna przekazywany przez sond do elektronicznego urzdzenia sterujcego wpywa na czas otwarcia wtryskiwacza (wtrysku paliwa), czyli na ilo wtrynitego paliwa, a tym samym na skad mieszanki. Elektroniczne urzdzenie sterujce Elektroniczne urzdzenie sterujce EEC IV otrzymuje informacje od poszczeglnych czujnikw, zgodnie ze swym programem analizuje je i przekazuje sygnay sterowania do wtryskiwacza, regulatora biegu

390

jaowego oraz ukadu zaponowego. Sterujc czasem otwarcia iglicy wtryskiwacza wpywa na ilo wtryskiwanego paliwa. Samoadaptacja ukadu sterowania silnika Po odczeniu akumulatora od instalacji elektrycznej nastpuje skasowanie danych zawartych w pamici elektronicznego urzdzenia sterujcego. Po ponownym podczeniu akumulatora, uruchomieniu silnika i bezporednim ruszeniu samochodem wystpi objawy nieprawidowej pracy: mniejsza moc silnika, przerywanie podczas przyspieszania oraz nierwnomierna praca silnika na biegu jaowym. W celu przywrcenia zapisu w pamici waciwych parametrw pracy silnika przez obwd samoadaptacji elektronicznego urzdzenia sterujcego naley uruchomi silnik, pozostawi silnik pracujcy na biegu jaowym przez 3 minuty, za po nagrzaniu do normalnej temperatury pracy utrzyma prac silnika z prdkoci 1200 obr/min przez 2 minuty (albo przejecha nie mniej ni 8 kilometrw). Sprawdzanie Moliwe jest sprawdzenie jedynie parametrw elektrycznych poszczeglnych elementw ukadu wtrysku paliwa i ukadu zaponowego. Prdko obrotowa biegu jaowego i kt wyprzedzenia zaponu nie mog by rcznie regulowane. Elementy i obwody elektryczne ukadw zasilania i zaponowego mog by sprawdzane przez podczanie multimetru do stykw zcza wielostyko-wego elektronicznego urzdzenia sterujcego. Zcze elektronicznego urzdzenia sterujcego jest 60-stykowe (rys. D.20).

Rys. D.20. Widok zcza 60-stykowego elektronicznego urzdzenia sterujcego EEC IV

Warunki wstpne Akumulator samochodu powinien by sprawny i dobrze naadowany. Przewody czce silnik i skrzynk przekad- niowz mas samochodu oraz ich zcza powinny by w dobrym stanie. Pompa paliwa i jej przekanik powinny by sprawne. Wycznik bezwadnociowy powinien by wczony. Bezpieczniki powinny by sprawne. Obwd doprowadzenia powietrza powinien by szczelny. Obwd zasilania paliwem powinien by szczelny. Procedura sprawdzenia Rozczy zcze wielostykowe elektronicznego urzdzenia sterujcego EEC IV. Wykona pomiary kontrolne wedug wskazwek podanych w tablicy dotyczcej sprawdzania silnika 1,3 dm3 o wtrysku jednopunktowym, podczajc multimetr do odpowiednich zaciskw zcza wielostykowego elektronicznego urzdzenia sterujcego. Kocwek pomiarowych multimetru nie wolno wprowadza do wntrza wtyku zcza wielostykowego elektronicznego urzdzenia sterujcego. Zaleca si zdjcie z wtyku zcza osony z tworzywa sztucznego i podczanie kocwek pomiarowych multimetru do kocw odpowiednich przewodw dochodzcych do wtyku albo wykorzystanie zcza poredniego z prawidowo oznaczonymi numerami poszczeglnych stykw zcza wielostykowego.

391

Rys. D.21. Schemat elektryczny jednopunktowego wtrysku benzyny A akumulator, B przekanik gwny zasilania, C przekanik pompy paliwa, D elektryczna pompa paliwa E wycznik bezwadnociowy, F1 - bezpiecznik nr 1, F19 bezpiecznik nr 19, F20 bezpiecznik nr 20, G modu zaponu EDIS 4 H wtryskiwacz paliwa, l elektrozawr pochaniacza par paliwa, J czujnik pooenia i prdkoci obrotowej wau korbowego podwjna cewka zaponowa, L czujnik pooenia przepustnicy, M czujnik temperatury zasysanego powietrza N czujnik temperatury cieczy chodzcej silnik, O czujnik cinienia bezwzgldnego w kolektorze dolotowym, P rezystor dodatkowy wtryskiwacza paliwa, R zcze korektora oktanowego, S zcze diagnostyczne, T czujnik prdkoci pojazdu U sonda lambda, V - silnik krokowy regulacji prdkoci obrotowej biegu jaowego, W - sygna rozruchu silnika, Z - elektroniczne urzdzenie sterujce EEC IV

392

Sprawdzanie silnika 1,3 dnf (typu J6A) o wtrysku jednopunktowym z katalizatorem spalin

Pomiar midzy stykami 20" i masa 40" i masa 60" i masa 3" i 40"

Rodzaj sprawdzenia

Warunki sprawdzenia Zapon wyczony Zapon wyczony Odczy przewd poczony z mas od masy przed sprawdzeniem i podczy po sprawdzeniu

Warto waciwa

Sposb postpowania

Poczenie z mas urzdzenia sterujcego EEC IV Przewd regulatora biegu jaowego

0 do 2,5 fl

Sprawdzi wizk przewodw

23" i 40" 24" i 40"

Przewd korektora liczby oktanowej

Rezystancja 00 Om.

Sprawdzi przewody

48" i 49"

Wejcie samodiagnostyki urzdzenia sterujcego EEC IV Wyjcie samodiagnostyki urzdzenia sterujcego EEC IV Rezystancja n

17" i 40"

Zapon wyczony

Sprawdzi przewody, zcze autodiagnostyczne i wtyk zcza

40" i 40" w zczu 37" i 57" 37" i 58" 37" i 59"

Masa zcza samodiagnostyki

Odo2,5fi

Zasilanie urzdzenia sterujcego EEC IV

Zapon wyczony

Odo 2,5 H 5,5 do 8 Om

Sprawdzi przewody

Wtryskiwacz -

Zapon wyczony

13ii

Sprawdzi przewody, rezystancj na zaciskach wtryskiwacza, rezystor szeregowy. Wymieni wtryskiwacz

41" i 21" 18" i 20" Regulator biegu jaowego i stycznik biegu jaowego 18" i 20" Zapon wyczony, nacisn peda przyspieszenia Zapon wyczony Zapon wyczony

4 do 60 n Rezystancja 00 ii

Sprawdzi przewody, rezystancj na zaciskach zaciskach r egulatora. Wymieni regulator

0 do 2,5 Om

37" i 22" 7" i 46"

Przekanik pompy paliwa Czujnik temperatury cieczy chodzcej Czujnik temperatury zasysanego powietrza

50 do 120 Om

Sprawdzi przewody i przekanik

Zapon wyczony

25" i 46"

Rezystancja zmienna (patrz rozdz. 1-1)

Sprawdzi przewody

47" i 46" Czujnik pooenia przepustnicy 47" i 26" Zapon wyczony

0,9do1,7kn

3,5do5,5kii

Odczy czujniki temperatury cieczy chodzcej, temperatury zasysanego powietrza i czujnik cinienia bezwzgldnego. Sprawdzi rezystancj na zaciskach czujnika. Wymieni czujnik

37" i 40"

Zasilanie urzdzenia sterujcego EEC IV

Zapon wczony

10 do 14 V

Sprawdzi przekanik gwny zasilania, przewody i akumulator. Wymieni

393

przekanik Zasilanie wtryskiwacza 58" i 40" Przekanik pompy paliwa 22" i 40" Zasilanie pamici urzdzenia sterujcego EEC IV Poczenie moduu zaptonu EDIS z urzdzeniem sterujcym EEC IV Elektrozawr pochaniacza par paliwa Zapon wyczony Zapon wyczony Zapon wyczony Zapon wczony. Prawe koto si obraca Zapon wyczony Zapon wyczony Sprawdzi przewody

Sprawdzi przekanik i przewody. Wymieni przekanik 10 do 14 V Sprawdzi bezpieczniki i przewody Sprawdzi przewody. Wymieni modu zaptonu EDIS Sprawdzi przewody. Zmierzy rezystancj na zaciskach aworu. Wymieni elektrozawr Sprawdzi przewody. Wymieni czujnik

1" i 20"

56" i 36"

40 do 60 kfl

37" i 35"

50 do 120ti Napicie zmienne od Odo12V

4" i 40"

Czujnik prdkoci pojazdu

28" i 20"

Czujnik cinienia wspomagania ukadu kierowniczego (jeli wystpuje Zawr elektromagnetyczny klimatyzacji

Odo 2,5 Om 50 do 120Om

37" i 51"

Sprawdzi przewody, rezystancj na zaciskach czujnika. Wymieni czujnik Sprawdzi przewody, rezystancj na zaciskach czunika. Wymieni zawr

Sprawdzenie rezystancji midzy stykami moduu zaponu EDIS 9" i masa EDIS 10" i 9" EDIS 12" i 9" EDIS Poczenie z mas moduu EDIS Zapon wyczony , Zapon wyczony Zapon wyczony Zapon wyczony Odo 2,5 ii Sprawdzi przewody

Uzwojenie pierwotne cewki zaponowej Czujnik pooenia i prdkoci obrotowej wau korbowego

1,5do5Om

Sprawdzi przewody Wymieni cewk zaponow Sprawdzi przewody, rezystancj na zaciskach czujnika. Wymieni czujnik

5" i 6" EDIS 1"i 56" EECIV 3" i 36" EECIV

200 do 450 n

Sygna zaponu

Odo 2,5 ii

Sprawdzi przewody

394

Naprawa Wymontowanie i zamontowanie zespou wtryskowego Wymontowanie Odczy od akumulatora przewd masy i wymontowa filtr powietrza. Pod zesp wtryskowy podstawi naczynie do zebrania spywajcego paliwa. Poluzowa ostronie zcze elastycznego przewodu cinieniowego doprowadzenia paliwa przy zespole wtryskowym i zmniejszy cinienie paliwa w obwodzie doprowadzenia paliwa. Odczy od zespou wtryskowego przewody doprowadzenia i powrotu paliwa. Odczy od zespou wtryskowego cigno pedau przyspieszenia. Zaoy zaciski na przewody elastyczne ukadu chodzenia jak najbliej zespou wtryskowego i odczy te przewody od zespou wtryskowego. Przewidzie wyciek cieczy chodzcej. Odczy od zespou wtryskowego wszystkie zcza elektryczne. Odczy od zespou wtryskowego przewd podcinienia. Odkrci pooone na obwodzie pokrywy zespou wtryskowego cztery ruby mocowania zespou wtryskowego do kolektora dolotowego (rys. D.23) i wyj zesp wtryskowy z przedziau silnika. Zamontowanie Oczyci starannie z zewntrz zesp wtryskowy. Zaoy zesp wtryskowy na kolektor dolotowy i dokrci cztery ruby mocowania zespou wtryskowego. Podczy przewd podcinienia do zespou wtryskowego. Podczy do zespou wtryskowego wszystkie zcza elektryczne. Podczy do zespou wtryskowego przewody elastyczne ukadu chodzenia i zdj zaciski z tych przewodw. Zamocowa do zespou wtryskowego cigno pedau przyspieszenia. Podczy do zespou wtryskowego przewody doprowadzenia i powrotu paliwa oraz zacisn wkrty opasek ich mocowania. Zamontowa filtr powietrza. Uzupeni ilo cieczy chodzcej w zbiorniku wyrwnawczym ukadu chodzenia do poziomu maksymalnego. Podczy do akumulatora przewd masy. Co najmniej piciokrotnie wczy i wyczy zapon w celu wywoania waciwego cinienia w obwodzie zasilania paliwem oraz sprawdzi szczelno pocze przewodw paliwa.

395

Rys. 0.22. Elementy zespou wtryskowego 1 kompletny wtryskiwacz paliwa, 2 regulator cinienia paliwa, 3 zcze dopywu paliwa, 4 czujnik temperatury zasysanego powietrza, 5 silnik krokowy regulacji prdkoci obrotowej biegu jaowego, 6 czujnik pooenia przepustnicy, 7 przewd elektryczny wtryskiwacza paliwa, 8 pokrywa zespou wtryskowego, 9 obudowa przepustnicy

Wymontowanie i zamontowanie regulatora cinienia paliwa Wymontowanie Wymontowa zesp wtryskowy (patrz poprzedni opis). Odkrci cztery wkrty mocowania pokrywy regulatora cinienia paliwa i ostronie unie pokryw oraz wyj czci regulatora cinienia (rys. D.24). Nie naley wyjmowa zalepki i odkrca rodkowej ruby pokrywy (z bem o gniedzie szecioktnym), gdy jej pooenie okrela cinienie paliwa regulatora. Zamontowanie Zaoy spryn o maej rednicy, zawr, przepon regulatora, spryn o duej rednicy oraz miseczk tej spryny. Ostronie umieci kulk na miseczce spryny. Zaoy ostronie pokryw regulatora cinienia paliwa, aby nie poruszy kulki i dokrci cztery wkrty mocowania pokrywy po sprawdzeniu, e otwory przepony zajmuj waciwe pooenia.

396

Rys. D.23. Odkrcanie rub mocowania zespou wtryskowego do kolektora dolotowego

Rys. D.24. Elementy regulatora cinienia paliwa

Zaoy zesp wtryskowy na kolektor dolotowy i dokrci cztery ruby mocowania zespou wtryskowego. Podczy przewd podcinienia do zespou wtryskowego. Podczy do zespou wtryskowego wszystkie zcza elektryczne. Podczy do zespou wtryskowego przewody elastyczne ukadu chodzenia i zdj zaciski z tych przewodw. Zamocowa do zespou wtryskowego cigno pedau przyspieszenia. Podczy do zespou wtryskowego przewd powrotu paliwa oraz zacisn wkrt opaski jego mocowania. Podczy manometr do sprawdzania cinienia paliwa do przewodu doprowadzajcego paliwo pod cinieniem do zespou wtryskowego za filtrem paliwa. Podczy do akumulatora przewd masy. Zewrze przewodem przekanik pompy paliwa (umieszczony w skrzynce bezpiecznikowi przekanikw w dolnym rzdzie jako pierwszy od prawej) tak, aby pompa paliwa cigle pracowaa. Cinienie paliwa wskazywane przez manometr powinno wynosi 100 50 kPa. W razie uzyskania niewaciwej wartoci cinienia paliwa naley zdj zalepk ze ruby regulacyjnej (z bem o gniedzie szecioktnym) usytuowanej na rodku pokrywy regulatora cinienia i za pomoc ktowego klucza szecioktnego 4 mm obrci rub regulacyjn a do uzyskania cinienia poniej 50 kPa, a nastpnie obrci t rub w przeciwnym kierunku a do uzyskania cinienia 100 kPa. Zamocowa now zalepk ruby regulacyjnej w gniedzie pokrywy regulatora cinienia paliwa. Wymontowa manometr do pomiaru cinienia paliwa i podczy do zespou wtryskowego przewd doprowadzenia paliwa oraz zacisn wkrt opaski jego mocowania. Wymontowa przewd uywany do zmostko- wania przekanika pompy paliwa. Uzupeni ilo cieczy chodzcej w zbiorniku wyrwnawczym ukadu chodzenia do poziomu maksymalnego. Co najmniej piciokrotnie wczy i wyczy zapon w celu wywoania waciwego cinienia w obwodzie zasilania paliwem oraz sprawdzi szczelno pocze przewodw paliwa. Zamontowa filtr powietrza. Wymontowanie i zamontowanie wtryskiwacza paliwa

397

Wymontowanie Odczy od akumulatora przewd masy i wymontowa filtr powietrza. Pod zesp wtryskowy podstawi naczynie do zebrania spywajcego paliwa. Poluzowa ostronie zcze elastycznego przewodu cinieniowego doprowadzenia paliwa przy zespole wtryskowym i zmniejszy cinienie paliwa w obwodzie doprowadzenia paliwa. Odczy od wtryskiwacza paliwa zcze elektryczne umieszczone nad wtryskiwaczem w rodku pokrywy zespou wtryskowego. Odgi podkadk zabezpieczajc i odkrci rub mocowania wtryskiwacza paliwa do pokrywy zespou wtryskowego. Zdj piercie ustalajcy i wyj wtryskiwacz paliwa oraz uszczelk wtryskiwacza. Wyj uszczelk z piercienia ustalajcego wtryskiwacz. Zamontowanie Zaoy now uszczelk wtryskiwacza powleczon silikonowym rodkiem uszczelniajcym (Ford ESEM-1C171A).

Rys. D.25. Waciwe usytuowanie wtryskiwacza paliwa wzgldem gniazda pokrywy w zespole wtryskowym

Rys. D.26. Usytuowanie czujnika pooenia przepustnicy i silnika krokowego regulacji prdkoci obrotowej biegu jaowego 1 wtyk zcza elektrycznego czujnika, 2 wkrty mocowania czujnika, 3 czujnik pooenia przepustnicy, 4 wtyk zcza elektrycznego silnika krokowego, 5 silnik krokowy regulacji prdkoci obrotowej biegu jaowego

Zaoy wtryskiwacz paliwa, zwracajc uwag na waciwe pooenie wystpw ustalajcych (rys. D.25). Zaoy now uszczelk do piercienia ustalajcego wtryskiwacz paliwa. Zaoy piercie ustalajcy z uszczelk, now podkadk zabezpieczajc! wkrci rub mocowania wtryskiwacza oraz zabezpieczy j odginajc podkadk zabezpieczajc. Podczy zcze elektryczne do wtryskiwacza paliwa. Podczy do zespou wtryskowego przewd doprowadzenia paliwa oraz zacisn wkrt opaski jego mocowania. Podczy do akumulatora przewd masy. Piciokrotnie wczy i wyczy zapon w celu wywoania waciwego cinienia w obwodzie zasilania paliwem oraz sprawdzi szczelno pocze przewodw paliwa. Zamontowa filtr powietrza.

398

Wymontowanie i zamontowanie czujnika pooenia przepustnicy Wymontowanie Odczy od akumulatora przewd masy i wymontowa filtr powietrza. Wyj z gniazda wtyk (1, rys. D.26) zcza elektrycznego czujnika pooenia przepustnicy. Odczy wtyk zcza elektrycznego. Odkrci dwa wkrty mocowania (2) i wyj czujnik pooenia przepustnicy (3). Zamontowanie Zaoy czujnik pooenia przepustnicy na wspornik przy zespole wtryskowym, zwracajc uwag na waciwe osadzenie czujnika na dwigni osi przepustnicy. Wkrci dwa wkrty mocowania czujnika pooenia przepustnicy do wspornika. Podczy wtyk zcza elektrycznego czujnika pooenia przepustnicy i zaoy go do gniazda. Zamontowa filtr powietrza. Podczy do akumulatora przewd masy. Wymontowanie i zamontowanie silnika krokowego regulacji prdkoci obrotowej biegu jaowego Wymontowanie Odczy od akumulatora przewd masy i wymontowa filtr powietrza. Odczy wtyk (4, rys. D.26) zcza elektrycznego silnika krokowego (5) i wtyk (1) czujnika pooenia przepustnicy. Odkrci wkrty mocowania wspornika zespou silnika krokowego i czujnika pooenia przepustnicy do zespou wtryskowego. Wyj zesp silnika krokowego i czujnika pooenia przepustnicy wraz ze wspornikiem. Odczy silnik krokowy od wspornika wyjtego zespou. Zamontowanie Zamontowa silnik krokowy do wspornika wyjtego zespou. Zamontowa zesp silnika krokowego i czujnika pooenia przepustnicy do zespou wtryskowego, zwracajc uwag na waciwe osadzenie wspornika na kokach rodkujcych oraz prawidowe osadzenie czujnika pooenia przepustnicy na dwigni osi przepustnicy. Dokrci ruby mocowania wspornika do zespou wtryskowego. Podczy wtyk zcza elektrycznego czujnika pooenia przepustnicy i wtyk zcza elektrycznego silnika krokowego.

Rys. D.27. Usytuowanie ruby regulacji prdkoci obrotowej biegu jaowego (1) l jej przeciwnakrtki (2)

Zamontowa filtr powietrza i podczy do akumulatora przewd masy. Uruchomi silnik, nagrza go do normalnej temperatury pracy i zmierzy obrotomierzem prdko obrotow biegu jaowego, ktra powinna wynosi 900150 obr/min. W razie uzyskania niewaciwej wartoci naley wyregulowa prdko obrotow biegu jaowego za pomoc ruby regulacyjnej (1, rys. D.27) po zdjciu kopaka ochronnego i poluzowaniu przeciwnakrtki (2), a nastpnie dokrci przeciwnak- rtk i zaoy kopak ochronny na rub regulacyjn. Wymontowanie i zamontowanie czujnika temperatury zasysanego powietrza Wymontowanie

399

Odczy od akumulatora przewd masy i wymontowa filtr powietrza. Odczy wtyk zcza elektrycznego od czujnika temperatury zasysanego powietrza (4, patrz rys. D.22). Wykrci czujnik temperatury zasysanego powietrza z zespou wtryskowego. Oprni ukad chodzenia (patrz odpowiedni opis w podrozdziale Ukad chodzenia"). Odczy od czujnika temperatury cieczy chodzcej, umieszczonego od spodu kolektora dolotowego (patrz rys. D.8), zcze elektryczne. Wykrci czujnik temperatury cieczy chodzcej z kolektora dolotowego i wyj go wraz z uszczelk. Zamontowanie Wkrci w kolektor dolotowy nowy czujnik temperatury cieczy chodzcej wraz z now uszczel- k. Podczy do czujnika zcze elektryczne, zwracajc uwag na waciwe poczenie zaczepw zatrzaskowych wtyku i gniazda tego zcza. Napeni ukad chodzenia silnika (patrz odpowiedni opis). Podczy do akumulatora przewd masy. Wymontowanie i zamontowanie czujnika cinienia bezwzgldnego Wymontowanie Odczy od akumulatora przewd masy. Wyj wtyk (2, rys. D.28) zcza elektrycznego czujnika cinienia bezwzgldnego (1). Zdj przewd podcinienia (3) z krca czujnika. Wykrci dwa wkrty (4) mocowania czujnika i wyj czujnik cinienia bezwzgldnego. Zamontowanie Zaoy czujnik cinienia bezwzgldnego do przedziau silnika. Wkrci dwa wkrty mocowania czujnika. Zaoy przewd podcinienia na krciec czujnika. Podczy wtyk zcza elektrycznego do czujnika. Podczy do akumulatora przewd masy. Zamontowanie Powlec gwint czujnika temperatury zasysanego powietrza silikonowym rodkiem uszczelniajcym. Wkrci czujnik w zesp wtryskowy. Podczy wtyk zcza elektrycznego do czujnika temperatury zasysanego powietrza. Zamontowa filtr powietrza. Podczy do akumulatora przewd masy. Wymontowanie i zamontowanie czujnika temperatury cieczy chodzcej Wymontowanie Odczy od akumulatora przewd masy. Odkrci korek wlewu zbiornika wyrwnawczego cieczy chodzcej.

Rys. D.28. Czujnik cinienia bezwzgldnego 1 czujnik cinienia bezwzgldnego, 2 zcze elektryczne czujnika, 3 przewd podcinienia, 4 wkrty mocowania czujnika

400

Rys. D.29. Sonda lambda 1 uszczelka sondy, 2 sonda lambda, 3 osona cieplna sondy

Wymontowanie i zamontowanie sondy lambda Wymontowanie Odczy od akumulatora przewd masy. Podnie samochd na podnoniku obsugo- wo-naprawczym. Rozczy zcze wtykowe sondy lambda. Zdj oson ciepln sondy i wykrci sond lambda z rury wylotowej oraz wyj uszczelk sondy (rys. D. 29). Uwaga: nie dotyka powierzchni kocwki pomiarowej sondy lambda. Zamontowanie Oczyci gwint otworu sondy lambda w rurze wylotowej. Zaoy na sond lambda now uszczelk i wkrci sond lambda w otwr rury wylotowej. Zaoy oson ciepln na sond lambda. Podczy zcze wtykowe sondy lambda i podwiesi wizk przewodw. Opuci samochd. Podczy do akumulatora przewd masy. Wymontowanie i zamontowanie filtru paliwa Wymontowanie Odczy od akumulatora przewd masy. Pod filtrem paliwa umieci naczynie do zebrania wypywajcego paliwa. Poluzowa opask zaciskow mocowania przewodu dopywu paliwa do filtru (od strony przeciwnej do grota strzaki na obudowie filtru paliwa) i ostronie poluzowa przewd aby zmniejszy cinienie paliwa w obwodzie doprowadzenia paliwa. Zdj z krcw filtru paliwa oba przewody paliwa. Odkrci rub opaski mocowania filtru paliwa i wyj filtr paliwa z przedziau silnika, zwracajc uwag na kierunek strzaki na obudowie filtru. Zamontowanie Zaoy nowy filtr paliwa na jego miejsce w przedziale silnika, zachowujc waciwy kierunek strzaki na obudowie filtru paliwa. Dokrci rub opaski mocowania filtru paliwa. Podczy przewody paliwa do krcw filtru. Podczy do akumulatora przewd masy. Co najmniej piciokrotnie wczy i wyczy zapon w celu wywoania waciwego cinienia w obwodzie zasilania paliwem oraz sprawdzi szczelno pocze przewodw przy filtrze paliwa. NAPRAWY NIE WYMAGAJCE WYMONTOWANIA SILNIKA GOWICA Wymontowanie i zamontowanie gowicy Wymontowanie

401

Odczy od akumulatora przewd masy. Wymontowa filtr powietrza. Rozczy poczenia elektryczne od ganika lub zespou wtryskowego. Oprni ukad chodzenia silnika (patrz odpowiedni opis). Od obudowy termostatu odczy elastyczne przewody cieczy chodzcej.

Rys. D.30. Zesp gowicy 1 gowica, 2 pokrywa gowicy, 3 uszczelka gowicy, 4 zalepka, 5 koek rodkujcy, 6 uszczelka pokrywy gowicy, 7 korek wlewu oleju

Rys. D.31. Widok podzespou osi dwigni zaworw

Odczy elastyczne przewody podgrzewania kolektora dolotowego. W silniku wyposaonym w ganik odczy od ganika cigno urzdzenia rozruchowego. Odczy cigno pedau przyspieszenia od ganika lub zespou wtryskowego. Odczy przewody paliwa. Wymontowa przewd podcinienia czcy kolektor dolotowy z podcinieniowym urzdzeniem wspomagajcym ukadu hamulcowego. Zdj kocwki przewodw wysokiego napicia ze wiec zaponowych. Odczy od silnika wszystkie pozostae poczenia elektryczne. Odkrci ruby mocowania przedniej rury wylotowej do kolektora wylotowego i podwiesi przedni rur wylotow za pomoc mikkiego drutu. Wymontowa pokryw gowicy po odkrceniu rub jej mocowania. Odkrci ruby mocowania do gowicy podzespou osi dwigni zaworw wraz z dwigniami zaworw. Wyj cay podzesp osi dwigni zaworw (rys. D.31) wraz z dwigniami zaworw (nie zdejmowa dwigni).

402

Wyj drki popychaczy i oznaczy odpowiednio poszczeglne drki popychaczy, aby nie pomyli miejsc ich zamontowania. Odkrci ruby mocowania gowicy w kolejnoci odwrotnej do ich dokrcania (patrz rys. D.32). Zdj gowic z kaduba. W razie trudnoci ze zdjciem ostuka gowic lekkimi uderzeniami motka z tworzywa sztucznego (nie wolno podwaa gowicy adnymi narzdziami, aby nie uszkodzi dolnej paszczyzny gowicy). Zdj uszczelk gowicy. Zamontowanie Oczyci i odtuci za pomoc trjchloroetylenu powierzchnie przylegania uszczelki gowicy na kadubie i gowicy. Zaoy na kadub silnika uszczelk gowicy stron z oznaczeniem TOP skierowan do gowicy. Zaoy gowic na kadub silnika. Wkrci w gowic nowe ruby jej mocowania i dokrci je w kolejnoci pokazanej na rysunku D.32 w trzech etapach waciwym momentem (patrz p. D. 1.1). Powlec olejem koce drkw popychaczy i wprowadzi popychacze we waciwe otwory, zwracajc uwag na zachowanie prawidowych miejsc ich montau. Zaoy na gowic cay podzesp osi dwigni zaworw wraz z dwigniami zaworw i poczy koce dwigni zaworw z drkami odpowiednich popychaczy. Przykrci ruby mocowania podzespou osi dwigni zaworw do gowicy. Wyregulowa luz zaworw (patrz odpowiedni opis).

Rys. D.32. Kolejno dokrcania rub gowicy

Zaoy na gowic now uszczelk pokrywy gowicy. Zaoy pokryw gowicy i dokrci ruby jej mocowania. Zamontowa przedni rur wylotow do kolektora wylotowego. Zaoy kocwki przewodw wysokiego napicia na wiece zaponowe. Podczy do silnika wszystkie poczenia elektryczne. Zamontowa przewd podcinieniaczcy kolektor dolotowy z podcinieniowym urzdzeniem wspomagajcym ukadu hamulcowego. Podczy przewody paliwa. Podczy cigno pedau przyspieszenia do ganika lub zespou wtryskowego. W silniku wyposaonym w ganik podczy do ganika cigno urzdzenia rozruchowego. Podczy elastyczne przewody podgrzewania kolektora dolotowego. Do obudowy termostatu podczy elastyczne przewody cieczy chodzcej. Napeni ukad chodzenia silnika (patrz odpowiedni opis). Zamontowa filtr powietrza. Podczy do akumulatora przewd masy. Rozkadanie i skadanie gowicy Rozkadanie Wymontowa kompletny kolektor dolotowy wraz z ganikiem lub zespoem wtryskowym. Wymontowa kolektor wylotowy. Wymontowa obudow termostatu. Za pomoc specjalnego przyrzdu cisn kolejno spryny poszczeglnych zaworw, wyj pstoki zamka zaworu, odpry spryn zaworu i wyj pozostae czci osadzenia zaworu. Zdj uszczelniacze trzonkw poszczeglnych zaworw i wyj podkadki spryn zaworw. Wyj poszczeglne zawory z prowadnic.

403

Skadanie W celu zoenia gowicy naley wykona czynnoci w kolejnoci odwrotnej do podanej podczas jej rozkadania, zwracajc uwag na nastpujce zalecenia: trzonki zaworw przed zamontowaniem do gowicy naley powlec olejem silnikowym; zastosowa nowe uszczelniacze trzonkw zaworw; do zakadania uszczelniaczy trzonkw zaworw naley uy odpowiedniego przyrzdu specjalnego; po zaoeniu zamkw zaworw naley upewni si, e s pewnie osadzone. Naprawa gowicy Za pomoc liniau warsztatowego przyoonego po przektnych i szczelinomierza sprawdzi pasko powierzchni przylegania gowicy. Jeeli niepasko powierzchni przylegania gowicy przekracza 0,15 mm, dokona obrbki mechanicznej gowicy (gboko planowania do 0,3 mm) pod warunkiem zachowania najmniejszej dopuszczalnej gbokoci komory spalania (waciw warto podano w p. D. 1.1). W razie niemonoci spenienia podanych warunkw naley wymieni gowic. Sprawdzi luzy trzonkw zaworw dolotowych i wylotowych w prowadnicach. Luz poprzeczny mierzony na talerzyku (rys. D.33) przy kocu trzonka zaworu zrwnanym z kocem prowadnicy powinien wynosi: do 0,7 mm dla zaworu dolotowego i do 0,8 mm dla zaworu wylotowego.

Rys. D.33. Sposb pomiaru luzu trzonka zaworu w prowadnicy

W razie stwierdzenia nadmiernych luzw trzonkw zaworw naley rozwierci prowadnice na wymiar naprawczy (+0,2 lub +0,4 mm) i zastosowa zawory z nadwymiarowymi trzonkami o odpowiedniej rednicy. Sprawdzi szeroko przylgni gniazd zaworw (waciwe wartoci podano w p. D.1.1) i stan przylgni zaworw. W razie stwierdzenia uszkodzenia gniazd zaworw albo zbyt maej szerokoci przylgni naley wymieni gowic. Rozkadanie i skadanie podzespou osi dwigni zaworw Rozkadanie

Rys. 0.34. Elementy podzespou osi dwigni zaworw

Z jednego z kocw osi dwigni zaworw wyj zawleczk i zdj podkadk ksztatow. Zdj podkadk okrg, dwignie zaworw, wsporniki osi dwigni zaworw i spryny, zachowujc waciw kolejno rozoonych czci (rys. D.34). W razie koniecznoci mona uderza we wsporniki gumowym motkiem.

404

Wymy czci w trjchloroetylenie i sprawdzi stan: osi dwigni zaworw, kocwek dwigni wsppracujcych z trzonkami zaworw, podkadek oporowych oraz spryn rozpierajcych dwignie zaworw. Skadanie Wymieni zuyte lub uszkodzone czci, usun lady wsppracy i wypolerowa powierzchnie kocw dwigni wsppracujce z trzonkami zaworw. Powlec olejem silnikowym o dwigni zaworw, otwory dwigni zaworw i wspornikw oraz zoy podzesp osi dwigni zaworw w kolejnoci odwrotnej do podanej podczas wymontowania. Zwrci uwag na pooenie otworu dopywu oleju we wsporniku. Otwr ten powinien spotka si z otworem doprowadzenia oleju do osi dwigni zaworw w gowicy silnika. Wymiana piercienia uszczelniajcego wa korbowy od strony napdu rozrzdu Piercie uszczelniajcy wa korbowy od strony napdu rozrzdu mona wymieni bez wyjmowania silnika z samochodu. Z powodu bardzo ograniczonego dostpu jest konieczne uycie specjalistycznych narzdzi do cignicia i zaoenia piercienia uszczelniajcego. Wymontowanie Odczy od akumulatora przewd masy. Wymontowa wspornik alternatora i jarzmo regulacji nacigu paska klinowego. Wymontowa pasek klinowy. Podnie samochd i pod samochodem wykrci rub mocowania koa pasowego wau korbowego oraz zdj koo pasowe z wau korbowego. Za pomoc przyrzdu Ford 21-096 wymontowa piercie uszczelniajcy wa korbowy (patrz rys. 1.34), wykorzystujc krtsz stron przyrzdu Ford 21-096. Zamontowanie Powlec olejem silnikowym przedni czop wau korbowego oraz krawd uszczelniajc nowego piercienia uszczelniajcego. Wcisn rk do oporu piercie uszczelniajcy na jego miejsce. Oprze przyrzd Ford 21-046 (dusz stron) o piercie uszczelniajcy, zaoy na wa korbowy koo pasowe i wkrci rub jego mocowania. Dokrca stopniowo rub mocowania koa pasowe wau korbowego a do wcinicia na miejsce przedniego piercienia uszczelniajcego. Wymontowa z wau korbowego koo pasowe, zdj przyrzd Ford 21 -046 i zamontowa ostatecznie koo pasowe na wale korbowym, dokrcajc rub jego mocowania waciwym momentem. Zamontowa wspornik alternatora, jarzmo regulacji nacigu paska i pasek klinowy oraz wyregulowa nacig paska klinowego (patrz odpowiedni opis). Sprawdzi poziom oleju w misce olejowej i podczy do akumulatora przewd masy. WYMONTOWANIE l ZAMONTOWANIE ZESPOU NAPDOWEGO Wymontowanie Odczy od akumulatora przewd masy. W modelach wyposaonych w mechaniczn skrzynk czterobiegow wczy drugi bieg, za w modelach wyposaonych w skrzynk picio- biegow wczy czwarty bieg. Wymontowa filtr powietrza. Oprni ukad chodzenia (patrz odpowiedni opis). Wymontowa wszystkie przewody elastyczne ukadu chodzenia i podcinienia dochodzce do silnika. W samochodach z silnikiem ganikowym odczy cigno urzdzenia rozruchowego ganika. Odczy link pedau przyspieszenia. Odczy przewody doprowadzenia i odprowadzenia paliwa oraz zalepi ich otwory korkami. Odczy od silnika wszystkie przewody elektryczne. Odkrci od skrzynki przekadniowej link napdu prdkociomierza. Odczy link sprzga od dwigni wyczania. Podnie samochd i zdj koa. W samochodach wyposaonych w katalizator wymontowa sond lambda. Odczy przedni rur wylotow od kolektora wylotowego. Wymontowa kompletny ukad wylotowy po zdjciu go z wieszakw gumowych. Odczy przewd masy od kaduba silnika.

405

Odczy od skrzynki przekadniowej drek zmiany biegw oraz drek reakcyjny. Rozczy zcza przewodw elektrycznych rozrusznika. Rozczy zcze przewodw od wcznika wiate cofania. Odczy od skrzynki przekadniowej przewd masy. Z kadej strony samochodu rozczy dolny przegub kulowy od zwrotnicy. Odczy od ramion zwrotnic k kocwki drkw kierowniczych. Odczy od skrzynki przekadniowej praw, a nastpnie lew po (patrz odpowiedni opis). Wymontowa plastykow oson w przedniej czci silnika. Umieci podnonik pod silnikiem i nieco unie silnik. Odkrci prawy wspornik zawieszenia silnika (midzy zawieszeniem i ram pomocnicz). Wymontowa przedni wspornik zawieszenia skrzynki przekadniowej. Odkrci przedni podpor silnika od wspornika przy kolumnie zawieszenia. Opuci zesp napdowy i wyj go od spodu samochodu. Zamontowanie Kolejno czynnoci podczas zamontowania zespou napdowego jest odwrotna do podanej podczas wymontowania. Naley zwrci uwag na: przestrzeganie waciwych momentw dokrcania pocze gwintowych; wyregulowanie zewntrznego mechanizmu zmiany biegw skrzynki przekadniowej (patrz odpowiedni opis); napenienie i odpowietrzenie ukadu chodzenia; sprawdzenie i w razie koniecznoci uzupenienie poziomu oleju w silniku i w skrzynce przekadniowej. ROZKADANIE SILNIKA Wymontowa rozrusznik. Wymontowa pokryw sprzga w dolnej czci zespou napdowego. Odczy od silnika skrzynk przekadniow po odkrceniu rub mocowania obudowy sprzga. Zamocowa silnik do uniwersalnego stojaka warsztatowego Ford 21-050A za pomoc wspornika Ford 21-023.

Rys. D.35. Elementy ukadu rozrzdu 1 wa rozrzdu, 2 acuch napdu rozrzdu, 3 koo zbate wau rozrzdu, 4 koo zbate wau korbowego, 5 tulejki oysk wau rozrzdu, 6 napinacz acucha, 7 pytka oporowa wau rozrzdu z podkadk zabezpieczenia rub mocowania pytki, 8 o dwigni zaworw, 9 zawleczka, 10 podkadka ksztatowa, 11 podkadka paska, 12 zalepka osi dwigni zaworw, 13 wspornik osi dwigni zaworw, 14 ruba mocowania wspornika z podkadk, 15 dwignia zaworu, 16 ruba regulacji luzu zaworu, 17 spryna osi dwigni zaworw, 18 drek popychacza, 19 popychacz

406

Rys. D, 36. Zespl kaduba 1 kadub, 2 uszczelka pokrywy napdu rozrzdu, 3 pokrywa napdu rozrzdu, 4 uszczelka tylnej pokrywy kaduba, 5 tylna pokrywa kaduba, 6 tylny piercie uszczelniajcy wa korbowy

Rys. D.37. Ukad tokowo-korbowy 1 wa korbowy, 2 pokrywy oysk gwnych, 3 dolne panewki gwne, 4 grne panewki gwne, 5 ppiercienie oporowe wau korbowego, 6 koo zbate acuchowe wau korbowego, 7 koo pasowe wau korbowego, 8 przedni piercie uszczelniajcy wa korbowy, 9 korbowd, 10 pokrywa korbowodu, 11 panewki korbowe, 12 koek rodkowania pokrywy korbowodu, 13 sworze toka, 14 tok, 15 grny piercie toka (1. uszczelniajcy), 16 rodkowy piercie toka (2. uszczelniajcy), 17 dolny piercie toka (zgarniajcy)

Oprni silnik z oleju do podstawionego naczynia po wyjciu wskanika poziomu oleju oraz po odkrceniu korka spustu oleju w misce olejowej. Odkrci specjalnym kluczem filtr oleju.

407

Rys. D.38. ciganie koa zbatego acuchowego z wau korbowego

Odczy od wiec zaponowych i od cewki zaponowej przewody wysokiego napicia oraz zdj je z silnika. Wykrci wiece zaponowe. Wymontowa z silnika przewody paliwa i podcinienia. Wymontowa korek wlewu oleju wraz z przewodem przewietrzania skrzyni korbowej silnika. Wymontowa pokryw termostatu i wyj termostat z obudowy. Zaznaczy kierunek jego montau. Wymontowa pokryw gowicy po odkrceniu rub jej mocowania. Odkrci ruby mocowania do gowicy podzespou osi dwigni zaworw wraz z dwigniami zaworw. Wyj cay podzesp osi dwigni zaworw (rys. D.31) wraz z dwigniami zaworw (nie zdejmowa dwigni). Wyj drki popychaczy i oznaczy odpowiednio poszczeglne drki popychaczy, aby nie pomyli miejsc ich zamontowania. Odkrci ruby mocowania gowicy w kolejnoci odwrotnej do ich dokrcania (patrz rys. D.32). Zdj gowic (wraz z kolektorami) z kaduba. W razie trudnoci ostuka gowic lekkimi uderzeniami motka z tworzywa sztucznego (nie wolno podwaa gowicy adnymi narzdziami, aby nie uszkodzi dolnej paszczyzny gowicy). Zdj uszczelk gowicy. Odkrci ruby mocowania cewki zaponowej do kaduba silnika i wyj cewk zaponow. W silnikach ganikowych wymontowa pomp paliwa wraz z jej podkadk izolacyjn. Odkrci ruby mocowania pompy oleju do kaduba silnika i wyj pomp oleju. Wykrci ruby mocowania pompy cieczy chodzcej. Wymontowa koo pasowe z wau korbowego oraz misk olejow z kaduba. W razie trudnoci ze zdjciem mona uderza misk olejow motkiem gumowym lub z tworzywa sztucznego. Wymontowa pokryw napdu rozrzdu wraz z przednim piercieniem uszczelniajcym wa korbowy. Naley zachowa ruby jej mocowania. Z przedniego koca wau korbowego zdj odrzutnik oleju i zaznaczy kierunek jego waciwego zamontowania. Wysun rami napinacza acucha napdu rozrzdu z koa usytuowanego w przedniej pokrywie oyska gwnego silnika i wymontowa napinacz acucha napdu rozrzdu. Odbezpieczy obie ruby mocowania koa zbatego do wau rozrzdu, wykrci te ruby i zdj koo zbate wau rozrzdu wraz z acuchem. Odbezpieczy i wykrci ruby mocowania ptytki oporowej wau rozrzdu do kaduba silnika oraz wyj pytk oporow. Obracajc wa rozrzdu o peen obrt wysun go ostronie z kaduba tak, aby popychacze pozostay w gbi swych prowadnic w kadubie.

Rys. D.39. Oznaczenia identyfikacyjne korbowodw i pokrywy oyska gwnego

Wyj popychacze zaworw z prowadnic w kadubie i oznaczy je tak, aby mona je byo zamontowa w poprzednich miejscach. Za pomoc uniwersalnego cigacza o dwch zaczepach cign koo zbate acuchowe z wau korbowego (rys. D.38). Obracajc wa korbowy upewni si, e pokrywy oysk gwnych oraz korbowody s oznakowane (rys. D.39). W razie potrzeby uzupeni oznaczenia, tak aby podczas montau mona byo zachowa pierwotne ukompletowanie. Zdj pokrywy korbowodw po odkrceniu rub ich mocowania, wyj panewki korbowe i wypchn z cylindrw do gry korbowody wraz z tokami. Zaoy panewki korbowe i pokrywy na odpowiednie korbowody oraz dokrci rk ruby mocowania (aby zachowa waciwe ukompletowanie).

408

Wykrci czujnik pooenia i prdkoci obrotowej wau korbowego. Wymontowa zesp oprawy i tarcz sprzga, odkrcajc ruby mocowania zespou oprawy w kilku etapach.

Rys. D.41. Oznaczenie identyfikacyjne (1) rozmiaru rednicy czopa korbowego wau

Wymontowa koo zamachowe po odkrceniu rub jego mocowania do wau korbowego. Wymontowa tyln pokryw kaduba. Wymontowa pokrywy oysk gwnych. Oznaczy pisakiem lub farb pooenie ppiercieni oporowych wau korbowego w rodkowym oysku gwnym tak, aby w razie ich ponownego montau mona byo je zamontowa na poprzednio zajmowanych miejscach. Wyj wa korbowy z kaduba silnika. Oznaczy pooenie panewek oysk gwnych w kadubie, aby przy ewentualnym ponownym montau mona byo je umieci na poprzednio zajmowanych miejscach. Wyj panewki z kaduba silnika. Za pomoc specjalnych szczypiec zdj piercienie z tokw. SKADANIE SILNIKA Czyszczenie i sprawdzenie czci Oczyci trjchloroetylenem wszystkie czci i wysuszy strumieniem spronego powietrza. Przepuka pod cinieniem (np. za pomoc strzykawki) kanay oleju w wale korbowym. Ewentualne osady usun sztywnym miedzianym drutem i przedmucha kanay oleju w wale korbowym. W analogiczny sposb udroni i oczyci kanay oleju w kadubie. Zakrci (lub wcisn) nowe korki kanaw oleju, uprzednio posmarowane klejem Loctite Frenetanch. Sprawdzi stan i zuycie oczyszczonych czci, zwracajc uwag na nastpujce zalecenia:

Rys. D.40. Oznaczenie identyfikacyjne (1) rozmiaru rednicy czopa gwnego wau korbowego

gniazda panewek oysk gwnych w kadubie mog mie wymiary nominalne i wwczas nie maj adnych oznacze lub mog mie wymiary powikszone i wtedy s oznaczone kropk biaej farby na pokrywie oyska; czopy gwne wau korbowego mog mie rednice nominalne (brak oznaczenia) lub mie rednice podwymiarowe oznaczone kropk tej farby na ramieniu wykorbienia odpowiadajcym

409

Rys. D.42. Oznaczenie identyfikacyjne panewek

przeciwciarowi nr 1 (od strony napdu rozrzdu rys. D.40); czopy korbowe o rednicy nominalnej nie s oznaczane; czopy korbowe o rednicy zmniejszonej o 0,25 mm s oznaczone kropk zielonej farby na ramieniu wykorbienia nr 1 (rys. D.41); panewki standardowe gwne i korbowe nie majoznacze barwnych; panewki naprawcze s oznaczone na bocznej krawdzi kolorow kropk (rys. D.42); w przypadku montau wau korbowego oznaczonego t kropk naley zamontowa w kadubie panewki gwne nie oznakowane, a w pokrywach oznakowane kolorem tym. W kadym przypadku naley zmierzy rednice czopw zarwno gwnych, jak i korbowych oraz przewidzianych dla nich panewek; luz montaowy czopw w oyskach naley mierzy odksztaceniem specjalnych prcikw pomiarowych z tworzywa sztucznego i ocenia przymiarem Plastigage typu PG 1. Sprawdzanie luzu czopw wau korbowego za pomoc prcikw pomiarowych Umieci powki panewek w gniazdach oysk gwnych i uoy na nich wa korbowy. Wytrze do sucha czop gwny (lub korbowy), ktrego luz w oysku ma by mierzony. Wytrze do sucha panewk oyska gwnego (lub korbowego), w ktrym luz czopa ma by mierzony. Uoy wzdu czopa prcik pomiarowy Plastigage o dugoci nieco mniejszej od dugoci czopa, zaoy pokryw oyska gwnego (lub korbowodu) i dokrci ruby mocowania waciwym momentem (patrz Charakterystyka techniczna"). Uwaga: nie obraca wau korbowego.

Rys. D.44. Przyrzd do montau sworznia toka

Zdj pokryw oyska gwnego (pokryw korbowodu) i za pomoc skali wydrukowanej na opakowaniu prcikw pomiarowych Plastigage PG 1 na podstawie szerokoci odksztaconego prcika okreli luz w oysku. Wyj prcik pomiarowy oraz oczyci powierzchnie robocze czopa i panewki. Powtrzy opisany pomiar luzu dla wszystkich oysk gwnych i korbowych. Sprawdzenie cylindrw Za pomoc typowego wyposaenia pomiarowego zmierzy zuycie gadzi cylindrw (owaliza- cj i stokowo). W razie stwierdzenia nadmiernego zuycia (patrz dane w Charakterystyce technicznej") przeszlifowa cylindry na wymiar naprawczy. Jeeli nie jest to moliwe, wymieni kadub silnika. Sprawdzenie piercieni tokw Umieszcza kolejno piercienie tokw w odpowiednich cylindrach i zmierzy luz w ich zamkach (rys. D.43), a take zmierzy luz piercieni w odpowiednich rowkach tokw. Wymiana piercieni uszczelniajcych wau korbowego Wymieni piercienie uszczelniajce (przedni i tylny) wau korbowego. Tylny piercie uszczelniajcy zamontowa za pomoctulei montaowej o odpowiedniej rednicy lub przyrzdu Ford 21-059A.

410

Czynnoci skadania silnika Przygotowanie zespow tokw z korbowodami

Rys. D.43. Sposb sprawdzania luzu w zamku piercienia umieszczonego w cylindrze

Operacja czenia toka z korbowodem jest trudna i moliwa wycznie za pomoc specjalnego oprzyrzdowania (zestaw Ford 21-014). Po ochodzeniu korbowodu nie jest ju moliwe przesunicie sworznia bardzo silnie zacinitego w gwce korbowodu.

Rys. D.45. Waciwe wzajemne pooenie strzaki na toku i otworu oleju w korbowodzie

Wycisn za pomoc prasy sworze z piast w toku. Sprawdzi w korbowodzie rwnolego osi otworu gwki i ba oraz ich prostopado wzgldem osi trzona korbowodu. Zamocowa w imadle przyrzd Ford 21-014, ustawi sworze toka oraz oprze o niego trzpie montaowy 21-014-01 (rys. D.44). Sprawdzi prawidowo ustawienia korbowodu wzgldem toka (patrzc na strzak skierowan w gr na denku toka otwr oleju w dolnej czci trzona korbowodu powinien by z lewej strony rys. D.45 albo strzaka na denku toka powinna lee w jednej paszczynie z liter F" na rodkowej, paskiej czci trzona). Umieci nowy tok w przyrzdzie wedug rysunku D.44 (strzak skierowan od przyrzdu) i oprze o sworze toka trzpie rodkujcy sworze wzgldem otworw piast toka. Nagrza gwk korbowodu do temperatury nie wikszej ni 280C (do sprawdzania temperatury uy prcikw termochromowych). Korbowd z nagrzan gwk ustawi w pooeniu montaowym wzgldem toka. Powlec sworze toka olejem silnikowym, woy sworze w prowadnic przyrzdu oraz wcisn sworze jednym ruchem w tok i korbowd do oporu. Odczeka chwil na obnienie si temperatury korbowodu i zacinicie sworznia w tym pooeniu. Po ostygniciu korbowodu wyj zesp toka z korbowodem i sprawdzi, czy tok obraca si swobodnie wzgldem korbowodu. W analogiczny sposb poczy pozostae toki z korbowodami. Zamontowanie wau rozrzdu Powlec olejem silnikowym tulejki oysk oraz czopy wau rozrzdu i wsun go od przodu do kaduba silnika. Naley uwaa, aby nie zarysowa powierzchni roboczych tulejek oysk. Powlec olejem silnikowym popychacze i umieci w odpowiednich prowadnicach w kadubie. Zaoy pytk oporow wau rozrzdu, wkrci ruby jej mocowania i zabezpieczy je przed odkrceniem. Zmierzy luz osiowy wau rozrzdu. Uwaga. W przypadku wymiany tulejek oysk wau rozrzdu naley zwrci uwag na ustawienie ich otworw w takim pooeniu, aby by moliwy dopyw oleju do tulejek z kanau w kadubie.

411

Zamontowanie wau korbowego Zamontowa na wa korbowy koo zbate acuchowe znakiem ustawczym na zewntrz (patrz rys. D.46). Dosun je do oporu, dociskajc je za pomoc koa pasowego wau korbowego i ruby jego mocowania (nie wolno uderza motkiem w celu osadzenia koa zbatego). Umieci w gniazdach oysk gwnych w kadubie panewki (suche, bez oleju) i uoy w nich wa korbowy. Zaoy z obu stron rodkowego oyska gwnego ppiercienie oporowe stron z rowkami oleju na zewntrz oyska. Powlec olejem silnikowym czopy gwne wau korbowego i powierzchnie wewntrzne panewek oraz zaoy pokrywy oysk gwnych wraz z ich panewkami. Oznaczenia pokryw oysk gwnych: silniki o trzech oyskach gwnych: F" lub ,,1" oysko przednie (od strony napdu rozrzdu), C" lub 2" oysko rodkowe (patrz rys. D.39), R" lub 3" oysko tylne (od strony koa zamachowego); - silniki o piciu oyskach gwnych: 1", ,,2", 3", 4" i 5" liczc od strony napdu rozrzdu w kierunku koa zamachowego. Sposb montau: w obu rodzajach silnikw strzaki na pokrywach powinny by skierowane w stron napdu rozrzdu. Dokrci ruby pokryw oysk gwnych rk, a nastpnie dokrci je waciwym momentem (patrz dane w p. D.1.1) i sprawdzi atwo obracania si wau korbowego. Ustawi czujnik zegarowy na kadubie, oprze jego kocwk pomiarow o czoo wau korbowego oraz zmierzy luz osiowy wau korbowego.

Rys. D.46. Pooenie znakw ustawczych podczas montau k zbatych rozrzdu

W razie stwierdzenia nadmiernego luzu zastosowa nadwymiarowe ppiercienie oporowe w rodkowym oysku gwnym. Zamontowanie ukadu rozrzdu Zaoy acuch na koach zbatych waw korbowego i rozrzdu, zwracajc uwag na ich znaki ustawcze, ktre musz znale si w jednej linii (rys. D.46), gdy napdzajcy odcinek acucha jest napity i przykrci koo zbate do wau rozrzdu. Dokrci waciwym momentem dwie ruby mocowania koa zbatego wau rozrzdu i zagi now podkadk zabezpieczajc je przed odkrceniem. Obrci krzywk regulacji napinacza acucha i wsun rami napinacza na jego o. Poluzowa krzywk tak, aby opara si o zbkowan cz ramienia napinacza. Zamontowa na kocu wau korbowego odrzut- nik oleju wypuk stron w kierunku acucha. Zaoy na kadub now uszczelk pokrywy napdu rozrzdu, zaoy pokryw napdu rozrzdu i wkrci rk ruby jej mocowania. Powlec uprzednio olejem silnikowym krawd piercienia uszczelniajcego. Przykrci do wau korbowego koo pasowe. Dokrci waciwym momentem ruby mocowania pokrywy napdu rozrzdu. Zamontowanie koa zamachowego i sprzga Zamocowa tylnpokryw kaduba silnika wraz z now uszczelk po wyrwnaniu do powierzchni styku z misk olejow. Przed dokrceniem rub mocowania pokrywy wyrodkowa pokryw za pomoc przyrzdu Ford 21-103. Zaoy koo zamachowe, powlec rodkiem uszczelniajcym gwint rub mocowania koa zamachowego i wkrci rk te ruby. Unieruchomi grubym wkrtakiem koo zamachowe i dokrci ruby jego mocowania waciwym momentem (patrz p. D.1.1). Za pomoc trzpienia do rodkowania tarczy sprzga Ford 21-103 (patrz rys. 4.5A) zamocowa tarcz sprzga (dusz czci piasty skierowan w stron skrzynki przekadniowej) oraz zesp oprawy sprzga, dokrcajc ruby mocujce (stopniowo i na krzy) waciwym momentem. Zamontowa w kadubie czujnik pooenia i prdkoci obrotowej wau korbowego.

412

Zamontowanie zespow tokw z korbowodami Rozstawi odpowiednio zamki piercieni w rowkach tokw (patrz opis w p. D.1.1) oraz powlec olejem silnikowym gadzie cylindrw i piercienie tokw. Za pomoc przyrzdu do ciskania piercieni wsun zespoy tokw z korbowodami do cylindrw. Zwraca uwag na kierunek montau i numeracj tych zespow. Strzaka na denku toka powinna by skierowana do przodu silnika (w stron napdu rozrzdu), a oznaczenie na pokrywie korbowodu w stron wau rozrzdu. Obrci silnik o 180, powlec olejem silnikowym powki panewek korbowych i zaoy panewki oraz pokrywy korbowodw, przestrzegajc zgodnoci ich oznacze. Zaoy nowe ruby korbowodw oraz dokrci je waciwym momentem. Zamocowa ssak pompy oleju (patrz rys. D.47). W miejscach styku pokryw przedniej i tylnej z kadubem pokry powierzchnie przylegania silikonow past uszczelniajc Perfect Seal i zaoy uszczelki miski olejowej (uszczelki z neoprenu na przednie i tylne oyska gwne, uszczelki boczne korkowe) rys. D.48. Przed zamontowaniem miski olejowej naley sprawdzi, czy miska nie jest pogita lub uszkodzona oraz czy odlego cianki miski olejowej (1, rys. D.49) od przegrody wzmacniajcej (2) wynosi 2,0 do 3,8 mm. Zachowanie tej odlegoci jest

Rys. D.48. Sposb montau uszczelek miski olejowej a przedni koniec wau korbowego, b tylny koniec wau korbowego

Rys. D.49. Wymagana odlego cianki miski olejowej od przegrody wzmacniajcej 1 cianka miski olejowej, 2 przegroda wzmacniajca

413

Rys. DAJ. Usytuowanie ssaka pompy oleju 1 miejsce umieszczenia kleju, 2 krawd, ktra po montau musi by rwnolega do osi podunej silnika

Rys. D.50. Kolejno dokrcania rub mocowania miski olejowej

Uwaga: kolejno alfabetyczna dotyczy 1.13. etapu dokrcania rub, za kolejno numeryczna 2. etapu dokrcania rub. Strzak wskazano kierunek napdu rozrzdu niezbdne do umoliwienia prawidowego przepywu oleju. Ustawi misk olejow na kadubie i dokrci w trzech etapach ruby jej mocowania przestrzegajc kolejnoci przedstawionej na rysunku D.50: alfabetycznej w 1. i 3. etapie oraz numerycznej w 2. etapie dokrcania. Ustawi silnik pionowo i wkrci czujnik cinienia oleju oraz dokrci go waciwym momentem. Zamontowa pomp oleju. Zamontowa cewk zaponow do kaduba silnika. Powlec olejem uszczelk filtru oleju i wkrci rk filtr oleju. W silnikach ganikowych zamontowa pomp paliwa wraz z podkadk do kaduba silnika. Zamontowa pomp cieczy chodzcej. Oczyci i odtuci za pomoctrjchloroetyle- niu powierzchnie przylegania uszczelki gowicy na kadubie i gowicy. Zaoy na kadub silnika uszczelk gowicy stron z oznaczeniem TOP" skierowan do gowicy. Zaoy gowic na kadub silnika. Wkrci w gowic nowe ruby jej mocowania i dokrci je w kolejnoci pokazanej na rysunku D.32 w trzech etapach waciwym momentem (patrz p. D. 1.1). Powlec olejem koce drkw popychaczy i wprowadzi popychacze we waciwe otwory, zwracajc uwag na zachowanie prawidowych miejsc ich montau. Zaoy na gowic cay podzesp osi dwigni zaworw wraz z dwigniami zaworw i poczy koce dwigni zaworw z drkami odpowiednich popychaczy. Przykrci ruby mocowania podzespou osi dwigni zaworw do gowicy. Woy termostat do obudowy w gowicy, zaoy pokryw termostatu wraz z now uszczelk i przykrci ruby mocowania termostatu. Zamontowa koo pasowe pompy cieczy chodzcej. Wyregulowa luz zaworw (patrz odpowiedni opis). Zaoy na gowic now uszczelk pokrywy gowicy. Zaoy pokryw gowicy i dokrci ruby jej mocowania. Wkrci wiece zaponowe i podczy koce przewodw wysokiego napicia do wiec zaponowych i cewki zaponowej zwracajc uwag na waciw kolejno przewodw. Wkrci korek w misk olejow, napeni silnik olejem oraz woy wskanik poziomu oleju i korek wlewu oleju.

414

Podczy do silnika skrzynk przekadniow i dokrci rub mocowania obudowy sprzga waciwym momentem. Zamontowa pokryw sprzga w dolnej czci zespou napdowego. Zamontowa rozrusznik. USTAWIENIE ROZRZDU Sposb ustawienia rozrzdu opisano podczas skadania silnika w czci dotyczcej zamontowania ukadu rozrzdu (patrz poprzedni opis i rys. D.46). UKAD SMAROWANIA Wymontowanie i zamontowanie pompy oleju Wymontowanie i zamontowanie pompy oleju nie przedstawia istotnych trudnoci (patrz rys. D.51). Podczas zamontowania pompy oleju naley zwrci uwag, aby nie uszkodzi uszczelki (9) obudowy pompy oleju. W razie jej uszkodzenia trzeba wymieni uszczelk. Przed zamontowaniem pomp naley napeni olejem silnikowym.

Rys. D.51. Ukad smarowania 1 obudowa pompy oleju, 2 waek napdu pompy z wirnikiem wewntrznym, 3 wirnik zewntrzny, 4 piercie uszczelniajcy, 5 pokrywa pompy oleju, 6 toczek zaworu przelewowego, 7 spryna zaworu przelewowego, 9 uszczelka obudowy pompy oleju, 10filtr oleju, 11 uszczelka filtru oleju, 12 ssak pompy oleju, 13 i 14 uszczelki miski olejowej, 15 miska olejowa, 16 korek spustu oleju

415

Rys. D.52. Schemat obiegu oleju w silniku o trzech oyskach gwnych

Rozkadanie i skadanie pompy oleju Wymontowa pokryw (5) obudowy pompy i wyj jej uszczelk. Usun koek ze rubowego koa zbatego napdu pompy. Zdj koo zbate napdu pompy oraz wirniki pompy: wewntrzny wraz z wakiem napdu pompy i zewntrzny. Wyj toczek i spryn zaworu przelewowego. Wymy wszystkie czci w trjchloroetylenie i wysuszy strumieniem spronego powietrza. Sprawdzi ich stan i wymieni czci zuyte lub uszkodzone (oba wirniki pompy mog by wymieniane tylko w komplecie). Zoy pomp oleju w kolejnoci odwrotnej do opisanej poprzednio. Czci przed zoeniem powlec olejem silnikowym i zaoy now uszczelk pokrywy pompy. Sprawdzanie pompy oleju Za pomoc szczelinomierza sprawdzi luz zewntrznego wirnika pompy w obudowie, luz midzy wirnikami pompy oraz luz osiowy wirnikw pompy (wzgldem pokrywy). Waciwe wartoci tych luzw podano w rozdziale D. 1.1. Sprawdzanie cinienia oleju Cinienie oleju naley sprawdza w nagrzanym silniku (temperatura oleju 80C) przy prdkoci obrotowej biegu jaowego i przy 2000 obr/min. Odczy od czujnika cinienia oleju zcze elektryczne i wykrci czujnik cinienia oleju z kaduba silnika. Podczy na jego miejsce manometr o zakresie pomiarowym nie mniejszym ni 0,5 MPa. Uruchomi silnik i odczyta cinienie wskazywane przez manometr na biegu jaowym i przy 2000 obr/min. Jeli cinienie oleju jest zbyt niskie przy obu prdkociach obrotowych, naley sprawdzi stan siatki ssaka i drono jego przewodu doprowadzenia oleju do pompy oraz pomp oleju. Jeli cinienie oleju jest zbyt niskie tylko przy maych prdkociach obrotowych, najprawdopodobniej przyczyn jest zacieranie si toczka zaworu przelewowego pompy. Jeli przy prdkociach obrotowych wikszych ni 2000 obr/min cinienie oleju jest zbyt wysokie (okoo 0,55 MPa), naley sprawdzi, czy zawr przelewowy otwiera si cakowicie. Wyczy silnik, wymontowa manometr, wkrci czujnik cinienia oleju (nie stosowa pasty uszczelniajcej, gdy moe ona uniemoliwi poczenie z mas silnika) i podczy do czujnika zcze elektryczne. UKAD CHODZENIA Wymontowanie i zamontowanie pompy cieczy chodzcej

416

Wymontowanie

Rys. D.53. ruby mocowania koa pasowego pompy cieczy chodzcej

Odczy od akumulatora przewd masy. Zdj korek wlewu cieczy chodzcej ze zbiornika wyrwnawczego. Oprni ukad chodzenia (patrz odpowiedni opis). Poluzowa trzy ruby mocowania koa pasowego napdu pompy cieczy chodzcej (rys. D.53). Poluzowa ruby mocowania alternatora. Obrci alternator do silnika i zdj pasek klinowy. Zdj koo pasowe napdu pompy cieczy chodzcej. Odczy przewody elastyczne od pompy cieczy chodzcej. Odkrci ruby mocowania pompy cieczy chodzcej. Wyj pomp cieczy chodzcej. Zamontowanie Oczyci powierzchnie przylegania uszczelniaczy pompy. Zaoy na krce pompy koce przewodw elastycznych cieczy chodzcej. Zaoy pomp cieczy chodzcej z nowymi uszczelniaczami. Dokrci ruby mocowania pompy cieczy chodzcej waciwym momentem. Zacisn opaski przewodw elastycznych na krcach pompy cieczy chodzcej. Zaoy koo pasowe na pomp cieczy chodzcej i dokrci trzy ruby mocowania tego koa do konierza pompy. Zaoy pasek klinowy i wyregulowa jego nacig (patrz dalszy opis). Napeni ukad chodzenia (patrz odpowiedni opis). Podczy do akumulatora przewd masy. Uruchomi silnik i nagrza go a do wczenia si wentylatora chodnicy. Sprawdzi szczelno pocze pompy cieczy chodzcej. Wyczy silnik i w razie potrzeby uzupeni ilo cieczy chodzcej w zbiorniku wyrwnawczym po ostygniciu silnika. Sprawdzenie i regulacja nacigu paska klinowego Sprawdzenie

417

Rys. D.54. Sposb pomiaru nacigu paska

Uwaga: ugicie powinno wynosi 8 do 10 mm W poowie odlegoci midzy koami pasowymi pompy cieczy chodzcej i alternatora nacisn kciukiem pasek klinowy. Ugicie paska (rys. D.54) powinno wynosi 8 do 10 mm.

Rys. D.55. ruby mocowania alternatora 1 ruba mocowania alternatora do jarzma (ruba regulacji nacigu paska klinowego), 2 ruba mocowania jarzma nacigu do kaduba silnika, 3 ruba przedniego mocowania alternatora do kaduba, 4 ruba tylnego mocowania alternatora do silnika

Rys. D.56. Widok pokrywy termostatu 1 termowycznik wentylatora chodnicy, 2 czujnik temperatury cieczy chodzcej, 3ruba mocowania pokrywy termostatu

Regulacja Poluzowa ruby (4, 3, 2 i 1, rys. D.55), jeli nie byy wczeniej poluzowane. Odcign alternator od silnika i dokrci rub (1). Sprawdzi nacig paska klinowego i w razie potrzeby dokona korekcji nacigu po poluzowaniu ruby (1). Dokrci rub (2), nastpnie rub (3), a na kocu rub (4). Uwaga. Jeli zakadano nowy pasek klinowy zaleca si powtrne sprawdzenie nacigu paska po 10 min pracy silnika.

418

Wymontowanie i zamontowanie termostatu Wymontowanie Odczy od akumulatora przewd masy. Oprni ukad chodzenia (patrz dalszy opis). Odczy elastyczne przewody cieczy chodzcej od obudowy termostatu (patrz rys. D.56). Odczy zcze elektryczne od termowycz- nika (1, rys. D.56) wentylatora chodnicy. Odkrci dwie ruby (3) mocowania pokrywy termostatu. Zdj pokryw termostatu i jej uszczelk. Wyj termostat z obudowy (rys. D.57). Zamontowanie Zamontowa termostat wykonujc poprzednio podane czynnoci w odwrotnej kolejnoci po oczyszczeniu powierzchni przylegania uszczelki pokrywy i stosujc nowe uszczelki oraz dokrcajc ruby mocowania pokrywy termostatu waciwym momentem. Po napenieniu ukadu chodzenia uruchomi silnik i nagrza go a do wczenia si wentylatora chodnicy. Sprawdzi szczelno pocze obudowy termostatu. Wyczy silnik i w razie potrzeby uzupeni ilo cieczy chodzcej w zbiorniku wyrwnawczym po ostygniciu silnika. Sprawdzenie dziaania termostatu Zawiesi termostat w naczyniu wypenionym wod (rys. D.58). Podgrzewajc wod w naczyniu sprawdza jej temperatur. Po osigniciu temperatury wody 85 do 89C powinien nastpi pocztek otwarcia termostatu. W razie stwierdzenia niedziaania termostatu naley go wymieni. Oprnianie i napenianie ukadu chodzenia

Rys. D.57. Usytuowanie termostatu w obudowie

Rys. D.58. Sposb sprawdzenia dziaania termostatu 1 naczynie wypenione wod, 2termostat, 3termometr

Oprnianie Uwaga: ukad chodzenia zaleca si oprnia przy zimnym silniku Wewntrz nadwozia ustawi pokrto regulacji temperatury w pooeniu temperatury maksymalnej.

419

Odczy od akumulatora przewd masy. Zdj korek wlewu ze zbiornika wyrwnawczego cieczy chodzcej. W przedziale silnika po lewej stronie w dolnej czci chodnicy znajduje si korek spustu cieczy chodzcej (patrz rys. 2.43A), pod ktry naley podstawi naczynie do zebrania cieczy chodzcej i odkrci ten korek. Odczeka na spynicie cieczy chodzcej. Napenianie Wkrci korek spustu cieczy chodzcej w dolnej czci po lewej stronie chodnicy. Napeni ukad chodzenia, wlewajc powoli ciecz chodzc przez wlew zbiornika wyrwnawczego a do napenienia ukadu i uzyskania stanu, w ktrym poziom cieczy w zbiorniku wyrwnawczym przestanie si obnia wzgldem poziomu maksymalnego. Zaoy korek wlewu na zbiornik wyrwnawczy cieczy chodzcej. Podczy do akumulatora przewd masy. Uruchomi silnik i nagrza go a do wczenia si wentylatora chodnicy. Sprawdzi nagrzanie si grnego przewodu elastycznego chodnicy. Wyczy silnik i w razie potrzeby uzupeni ilo cieczy chodzcej w zbiorniku wyrwnawczym do poziomu maksymalnego po ostygniciu silnika.

D.2. SPRZGO
CHARAKTERYSTYKA TECHNICZNA Zastosowano jednotarczowe sprzgo suche sterowane mechanicznie za pomoc linki, z samoczynn regulacj skoku jaowego pedau. Zesp oprawy sprzga ma centraln spryn tarczow (talerzow). Tarcza cierna sprzga ma tumik drga skrtnych. Kulkowe oysko wyciskowe pracuje bez luzu, stale stykajc si ze spryn tarczow. Marka: Fichtel & Sachs. rednica zewntrzna tarczy: 190 mm. Grubo okadzin ciernych: 3,2 + 0,1 mm. Marka i typ okadzin ciernych: Textar T 361/3. MOMENTY DOKRCANIA Mocowanie zespou oprawy do tarczy sprzga: 25 do 34 N-m. Mocowanie dwigni wyczania do wideek wyczania sprzga: 21 do 28 N-m. Mocowanie obudowy sprzga do kaduba silnika: 35 do 45 N-m. Mocowanie pokrywy obudowy sprzga: 34 do 46 N-m. OBSUGA l NAPRAWA Sposb obsugi i naprawy sprzga nie rni si od innych modeli samochodu (patrz opis w rozdz. 4.2).

D.3. SKRZYNKA PRZEKADNIOWA D.3.1. Charakterystyka techniczna

Skrzynka przekadniowa zawiera we wsplnej obudowie skrzynk biegw, przekadni gwn i mechanizm rnicowy. Jest usytuowana z tyu silnika i umieszczona wraz z nim poprzecznie do osi podunej pojazdu. W samochodach wyposaonych w silniki 1,3 dm3 stosowano dwa rodzaje skrzynek przekadniowych: 4-biegow i 5-biegow. Skrzynka 4-biego-wa ma konstrukcj analogiczn do skrzynki 5biegowej, lecz nie zawiera zespou 5. biegu i ma inny schemat zmiany biegw (patrz rys. 0.18 w rozdziale Wiadomoci wstpne" na pocztku ksiki). Skrzynka biegw Skrzynka biegw jest dwuwakowa i ma cztery lub pisynchronizowanych biegw do jazdy do przodu oraz niesynchronizowany bieg wsteczny. Syn-chronizatory s umieszczone na waku gwnym. Zmiana biegw odbywa si za pomoc dwigni zamontowanej w pododze oraz drka zmiany biegw umieszczonego pod podog. Przeoenia
Rodzaj skrzynki przekadniowej 4-biegowa 5-biegowa

420

1 . bieg 2. bieg 3. bieg 4. bieg 5. bieg Bieg wsteczny Przekadnia gwna

3,154 1,913 1,281 0,951 3,770 3,842

3,154 1,913 1,281 0,951 0,756 3,620 3,842 lub 4,060

Olej przekadniowy Ilo: skrzynka czterobiegowa: 2,8 dm3; - skrzynka piciobiegowa: 3,1 dm3. Rodzaj: olej przekadniowy EP SAE 80. Czsto obsugi: sprawdzanie poziomu co 20000 km, nie przewiduje si okresowej wymiany oleju. Poziom oleju: 2 do 3 mm poniej dolnej krawdzi otworu wlewu i kontroli poziomu. Uwaga: w skrzynce przekadniowej nie ma korka spustu oleju (patrz Uwagi wstpne w rozdz. 5.2). MOMENTY DOKRCANIA Mocowanie obudowy sprzga do silnika: 35 do 45 N-m. Mocowanie pokrywy do obudowy sprzga: 35 do 45 N-m. Mocowanie obudowy zespou k zbatych do obudowy sprzga: 21 do 27 N-m. Mocowanie pokrywy tylnej do obudowy zespou k zbatych: 12 do 14 N-m. Mocowanie drka reakcyjnego do obudowy zespou k zbatych: 40 do 50 N-m. ruba zaciskowa drka zmiany biegw: 14 do 17 N-m. Mocowanie koa zbatego napdzanego przekadni gwnej: 98 do 128 N-m. Nakrtka kopakowa zatrzasku: 20 do 35 N-m. ruba mocowania dwigni wybieraka do jej osi: 14 do 17 N-m. Mocowanie dwigni zmiany biegw do podogi: 6 do 8 N-m. Korek wlewu i kontroli poziomu oleju: 23 do 30 N-m. Wcznik wiate cofania: 16 do 20 N-m. Mocowanie rygla wybieraka do obudowy: 18 do 23 N-m. Mocowanie rygla wybieraka do jego osi: 12 do 15 N-m. Mocowanie wspornika do cznika metalowo-gu-mowego: 59 do 79 N-m.

D.3.2. Obsuga i naprawa

UWAGI WSTPNE Sposb obsugi i naprawy skrzynki piciobiego- wej opisano w rozdziale 5.2. W niniejszym rozdziale opisano obsug i napraw skrzynki czterobiegowej w zakresie istotnie rnicym si od skrzynki piciobiegowej. WYMONTOWANIE l ZAMONTOWANIE SKRZYNKI CZTEROBIEGOWEJ Wymontowanie i zamontowanie czterobiegowej skrzynki przekadniowej przebiega analogiczne do wymontowania skrzynki piciobiegowej (patrz opis w p. 5.2.1) z tym, e pierwsz czynnoci podczas wymontowywania skrzynki czterobiegowej jest wczenie 2. biegu (a nie 4. biegu, jak w skrzynce 5biegowej).

421

Rys. D.60. Zesp obudowy skrzynki czterobiegowej 1 pokrywa tylna, 2 uszczelka pokrywy tylnej, 3 korek wlewu i kontroli poziomu oleju, 4 wcznik wiate cofania, [5obudowa sprzga, 6 obudowa zespou k zbatych, [7 piercienie uszczelniajce posi

Rys. D.59. Przekrj skrzynki czterobiegowej A waek gwny, B koo zbate 4. biegu, C waek sprzgowy, D koo zbate 3. biegu, E koo zbate 2. biegu, F koo zbate biegu wstecznego, G koo zbate porednie biegu wstecznego, H koo zbate 1. biegu, l piercie uszczelniajcy waek

422

sprzgowy, J wewntrzny przegub posi, K piercie uszczelniajcy posi, L piercie osadczy posi, M koo zbate napdzane przekadni gwnej, N podkadki stokowe, O synchronizator biegw 12, P synchronizator biegw 34, Q piercie synchronizatora 4. biegu

ROZKADANIE l SKADANIE SKRZYNKI CZTEROBIEGOWEJ Rozkadanie skrzynki przekadniowej Zamocowa skrzynk w odpowiednim stojaku montaowym lub oprze j na obudowie sprzga. Usun olej z wntrza skrzynki, jeli nie oprniono skrzynki z oleju podczas jej wymontowywania z samochodu. Z obudowy sprzga wymontowa wideki wyczania sprzga po odkrceniu ruby ich mocowania (rys. D.61) i wyjciu waka dwigni wyczania oraz oysko wyciskowe. Odkrci kopakowe nakrtki (1 i 2, patrz rys. 5.3), jeli nie wymontowano ich podczas wymontowania skrzynki z samochodu w celu spuszczenia z niej oleju. Wyj z wntrza kadej nakrtki kopakowej koek i spryn. Wymontowa tyln pokryw skrzynki przekadniowej po odkrceniu rub jej mocowania (rys. D.62) i zdj piercienie osadcze oysk wakw sprzgowego i gwnego. Podway wkrtakiem i zdj piercienie osadcze oysk wakw sprzgowego i gwnego (rys. D.63). Odkrci i wyj ruby mocowania obudowy zespou k zbatych do obudowy sprzga (rys. D.64). Zdj obudow zespou k zbatych z obudowy sprzga. W razie trudnoci ze zdjciem ostukac obudow zespou k zbatych plastykowym motkiem. Wyj z obudowy sprzga magnes (rys. D.65), zwracajc uwag aby go nie upuci. Oczyci magnes i zachowa go. Wymontowa o wideek (rys. D.66), zwracajc uwag, e dusza cz osi o mniejszej rednicy znajduje si w dolnej czci podczas wyjmowania. Wyj spryn oporow (1, rys. D.67) osi wideek, wideki, a nastpnie rygiel wybieraka (2).

Rys. D.61. Usytuowanie ruby mocowania wideek wyczania sprzga Rys. D.64. Usytuowanie rub mocowania obudowy k zbatych do obudowy sprzga

423

Rys. D.62. ruby mocowania tylnej pokrywy skrzynki czterobiegowej Rys. D.65. Wyjmowanie magnesu z obudowy sprzga

Rys. D.63. Wymontowanie piercieni osadczych oysk wakw sprzgowego i gwnego Rys. D.66. Wymontowanie osi wideek

424

Rys. D.67. Wyjmowanie rygla wybieraka 1 spryna oporowa osi wideek, 2 rygiel wybieraka Rys. D.69. Wyjmowanie z obudowy sprzga mechanizmu rnicowego

425

Rys. D.68. Wyjmowanie z obudowy sprzga zespou wakw z koami zbatymi

Rwnoczenie wyj waki sprzgowy i gwny wraz z koem porednim biegu wstecznego i jego osi (rys. D.68). Wyj z obudowy sprzga mechanizm rnicowy (rys. D.69). Wymontowanie oysk tocznych Wymontowa oyska walcowe waka gwnego (tylko w razie stwierdzenia ich uszkodzenia). W tym celu rozerwa koszyk z tworzywa sztucznego rozdzielajcy waeczki (rys. D.71). Wyj waeczki i wycign koszyk oyska. Wycign za pomoc szczypiec odrzutnik oleju. Za pomoc specjalnego przyrzdu (Ford 16-021) i cigacza udarowego (Ford 15-053) wyj z obudowy piercie zewntrzny oyska (patrz rys. 5.17A). Wymontowane oysko nie nadaje si do ponownego zamontowania. Przy skadaniu naley zaoy nowe oysko walcowe waka gwnego i nowy odrzutnik oleju.
Rys. D. 70. Zesp wakw skrzynki czterobiegowej 1 waek gwny, 2 oysko walcowe waka gwnego, 3 odrzutnik oleju, 4 oysko kulkowe waka gwnego, 5 piercie osadczy rozprny, 6 piercie osadczy, 7 oysko kulkowe waka sprzgowego, 8 waek sprzgowy, 9 koo zbate porednie biegu wstecznego, 10 o koa zbatego poredniego biegu wstecznego, 11 piercie uszczelniajcy o przekroju okrgym, 12 oysko kulkowe waka sprzgowego, 13 piercie osadczy rozprny, 14 piercie osadczy W kkach podano numery biegw poszczeglnych zazbie; AR bieg wsteczny

426

Rys. D. 71. Rozrywanie plastykowego koszyka oyska walcowego watka gwnego

Wypchn do tyu z obudowy sprzga piercie uszczelniajcy waek sprzgowy. Wyj z obudowy skrzynki przekadniowej piercie uszczelniajcy waek gwny. Wymontowa z obudowy zewntrzny piercie oyska stokowego mechanizmu rnicowego (rys. D.72). Rozkadanie waka gwnego Zamocowa waek gwny pionowo w imadle o szczkach osonitych mikk blach. Oprze waek koem zbatym napdzajcym przekadni gwnej.

427

Rys. D.72. Wymontowanie z obudowy zewntrznego piercienia oyska stokowego mechanizmu rnicowego

Wymontowa kolejno (patrz rys. D.73): piercie osadczy zabezpieczajcy oysko kulkowe na waku; oysko kulkowe za pomoc cigacza, po uprzednim wyjciu duego piercienia osadczego umieszczonego w rowku jego piercienia zewntrznego (zdjte oysko nie nadaje si do ponownego zamontowania); koo zbate 4. biegu; sprysty piercie osadczy z piasty synchro- nizatora biegw 34; piast i tulej przesuwn synchronizatora biegw 34 wraz z piercieniami tego synchronizatora;
Rys. D.73. Elementy waka gwnego 1 piercie osadczy, 2 piercie osadczy rozprny, 3 oysko kulkowe, 4 koo zbate 4. biegu, 5 piercie synchronizatora, 6 spryna ustalajca synchronizatora, 7 piercie osadczy piasty synchronizatora, 8 piasta synchronizatora biegw 34, 9 tuleja przesuwna synchronizatora biegw 34, 10 koo zbate 3. biegu, 11 piercie osadczy, 12 ppiercie ustalajcy, 13 koo zbate 2. biegu, 14 piercie osadczy piasty synchronizatora, 15 piasta synchronizatora biegw 12, 16 tuleja przesuwna synchronizatora biegw 12 z koem zbatym biegu wstecznego, 17 koo zbate 1. biegu, 18 waek gwny, 19 oysko walcowe, 20 odrzutnik oleju

Rys. D. 74. Elementy mechanizmu rnicowego 1 piercie osadczy, 2 satelita, 3 o satelitw, 4 koo koronowe, 5 kosz satelitw, 6oysko stokowe obudowy mechanizmu rnicowego, 7 koo zbate rubowe napdu prdkociomierza, 8 piercie uszczelniajcy o przekroju okrgym, 9 koek ustalajcy, 10 oysko zbnika napdu prdkociomierza, 11 zbnik napdu prdkociomierza, 12 ruba mocowania koa zbatego napdzanego przekadni gwnej, 13 obudowa mechanizmu rnicowego, 14 koo zbate napdzane przekadni gwnej, 15 podkadki spryste (spryny talerzowe), 16 piercie uszczelniajcy

428

Rys. D.75. Wyjmowanie k koronowych z obudowy mechanizmu rnicowego Rys. D.76. Wyjmowanie sprystego piercienia osadczego osi satelitw

koo zbate 3. biegu; piercie osadczy i dwa ptpiercienie ustalajce koo zbate 2. biegu; koo zbate 2. biegu; piercie osadczy z piasty synchronizatora biegw 12; synchronizator biegw 12 wraz z koem zbatym 1. biegu.

Rozkadanie waka sprzgowego Waek sprzgowy stanowi integraln cao z koami zbatymi. Mona wymieni tylko oyska toczne tego waka (patrz rys. D.70). Piercie oyska zdejmuje si z waka sprzgowego za pomoc uniwersalnego cigacza o dwch uchwytach. Od strony koa zbatego 4. biegu uchwyty cigacza zaczepia si o szeroki piercie osadczy umieszczony wczeniej w zewntrznym piercieniu oyska. Rozkadanie mechanizmu rnicowego Wyj z obudowy mechanizmu rnicowego koa koronowe ruchem wahadowym na zewntrz obudowy (rys. D.75). Wyj sprysty piercie osadczy osi satelitw (rys. D.76), wyj o i zdj z niej satelity. Z pomoc uniwersalnego cigacza zdj z obudowy mechanizmu rnicowego oyska toczne (rys. D.77) oraz koo napdu prdkociomierza.

Rys. D. 77. ciganie oyska stokowego z obudowy mechanizmu rnicowego

Wykrci ruby mocowania koa zbatego napdzanego przekadni gwnej do obudowy mechanizmu rnicowego. Zdj koo lekkimi uderzeniami motka z tworzywa sztucznego. Oznaczy kierunek montau zdjtego koa zbatego staowaniem od strony obudowy mechanizmu rnicowego (rys. D.78).

429

Rys. D.78. Staowanie powierzchni osadzenia kota zbatego przekadni gwnej Rys. D. 79. Elementy synchronizatora 1 piercie synchronizatora, 2 spryna ustalajca, 3 rygiel blokujcy, 4 piasta synchronizatora, 5 tuleja przesuwna

Rys. D.80. Waciwe pooenie spryn (1) ustalajcych rygle (2) synchronizatora

Weryfikacja czci Oczyci i sprawdzi wszystkie czci. Zwrci uwag na nastpujce zalecenia: waek sprzgowy jest wykonany razem z koami zbatymi jako cao; w razie zuycia lub uszkodzenia jednego z k zbatych naley wymieni cay ten waek; oyska toczne nadajce si do dalszego uycia naley przechowywa w kompletacji oryginalnej; w przypadku rozkadania synchronizatorw (rys. D.79 i D.80) naley upewni si, czy wzajemne pooenie ich piast i tulei przesuwnych jest prawidowo oznakowane pirem elektroiskrowym w razie niewystpowania tych oznacze naley oznaczy czci synchronizatora przed rozoeniem; piercienie synchronizatorw naley przechowywa razem z ich" koami zbatymi; do czyszczenia powierzchni przylegania uszczelek w obudowach ze stopu lekkiego nie uywa skrobakw ani materiaw ciernych; powierzchnie te mona czyci tylko szmatk zwilon rozpuszczalnikiem lub trjchloroetylenem. Skadanie waka gwnego Powlec olejem przekadniowym waek gwny.

430

Na waek gwny zamontowa kolejno: koo zbate 1. biegustoek synchronizatora skierowany w stron przeciwn do koa zbatego napdzajcego przekadni gwnej; piast i tulej przesuwn synchronizatora biegw 12 rowek wideek skierowany w stron koa zbatego 1. biegu; nowy piercie osadczy, koo zbate 2. biegu, dwa ppiercienie ustalajce (zwrci uwag na prawidowe umieszczenie ich kocw we wgbieniach waka) i zewntrzny piercie osadczy; koo zbate 3. biegu (uzbieniem w stron koa 2. biegu); piast i tulej przesuwn synchronizatora biegw 34 oraz nowy piercie osadczy; koo zbate 4. biegu, nowe oysko kulkowe (wciskane na prasie a do oporu) oraz piercie osadczy zabezpieczajcy oysko. Skadanie waka sprzgowego Waek sprzgowy stanowi integraln cao z koami zbatymi. Mona wymieni tylko oyska toczne tego waka (rys. D.81). Przy zakadaniu oysk naley stosowa tuleje o odpowiednich wymiarach i wciska na prasie piercie wewntrzny oyska a do oporu. oysko z rowkiem na piercieniu zewntrznym naley umieci od strony koa zbatego 4. biegu (koo zbate o duej rednicy). Skadanie mechanizmu rnicowego Zamontowa koo rubowe napdu prdkociomierza, zwracajc uwag na prawidowe pooenie zaczepu linki; oyska mechanizmu rnicowego naley wciska za pomoc specjalnego przyrzdu Ford lub tulei o odpowiednich wymiarach. Zaoy na o satelity; umieci o w obudowie 1 zaoy piercienie osadcze.

Rys. D.81. Zesp waka sprzgowego 1 piercie osadczy rozprny oyska, 2 waek sprzgowy, 3 - oysko kulkowe, 4oysko kulkowe, 5 piercie osadczy

Wprowadzi koa koronowe posi przez wycicie w obudowie, rozsun je i umieci je na miejscu, zwracajc uwag na prawidowe ich ustawienie; w celu przytrzymania k koronowych umieci korek lub kek drewniany o rednicy 22 mm. Zaoy na obudow mechanizmu rnicowego koo zbate napdzane przekadni gwnej i przykrci je na krzy" nowymi rubami waciwym momentem. Zamontowanie oysk tocznych Umieci zewntrzny piercie prawego oyska stokowego w gniedzie obudowy i zabezpieczy go przez delikatne zapunktowanie. Zaoy do gniazda obudowy lewego piercienia zewntrznego oyska stokowego dwie podkadki spryste tak, aby ich wewntrzne krawdzie si stykay (rys. D.82), a nastpnie zaoy zewntrzny piercie oyska stokowego i unieruchomi go przez delikatne zapunktowanie (rys. D.83). Zamontowa w obudowie nowe piercienie uszczelniajce posie. Krawdzie uszczelniajce piercieni powinny by skierowane w stron wntrza skrzynki przekadniowej i powleczone przed zamontowaniem smarem.

431

Zaoy na waek gwny nowy odrzutnik oleju, jeli wymontowywano oysko walcowe waka gwnego. Zamontowa oysko walcowe waka gwnego za pomoc specjalnego przyrzdu Ford 16-020, skierowujc odsdzenie piercienia ku doowi. Ostronie unieruchomi piercie oyska przez zapunktowanie.

Rys. D.82. Elementy montowane w gniedzie lewego oyska stokowego mechanizmu rnicowego 1 piercie zewntrzny oyska stokowego, 2 podkadki spryste (spryny talerzowe), 3 obudowa zespou k zbatych

Rys. D.83. Sposb unieruchomienia w obudowie zewntrznego piercienia lewego oyska stokowego mechanizmu rnicowego 1 punktak

Rys. D.84. Elementy wewntrznego mechanizmu zmiany biegw 1 dwignia porednia, 2 piercie osadczy, 3 wspornik, 4 wybierak, 5 osona, 6 uszczelniacz, 7 drek zmiany biegw, 8 waek wczania biegw

Skadanie skrzynki przekadniowej Powlecoyska obudowy mechanizmu rnicowego olejem przekadniowym. Umieci w obudowie sprzga obudow mechanizmu rnicowego z koem rubowym napdu prdkociomierza skierowanym do dou. Zaoy przesuwne koo zbate biegu wstecznego wraz z osi, wprowadzajc w rowek dwigni wczania biegw. Zamontowa jednoczenie waki sprzgowy i gwny, przesuwajc do gry koo przesuwne biegu wstecznego tak, aby znalazo si ponad koem zbatym 1. biegu. Zwrci uwag na prawidowe ustawienie dwigni wczania biegu wstecznego. Zamontowa rygiel wybieraka (patrz rys. D.67). Zaoy wideki biegw 12 w rowek tulei przesuwnej synchronizatora biegw 1 2, nastpnie zaoy wideki biegw 34 w rowek tulei przesuwnej synchronizatora biegw 34.

432

Woy spryn oporow osi wideek w otwr gniazda w obudowie sprzga. Zaoy o wideek (przez otwory wideek) do oporu dusz czci osi o mniejszej rednicy skierowanw d (w stron otworu gniazda w obudowie sprzga). Ustawi wewntrzny mechanizm zmiany biegw w pooeniu wczenia 2. biegu. Umieci magnes w jego gniedzie i przy- klei" go smarem, aby nie przemieci si podczas zakadania obudowy zespou k zbatych. Zaoy now uszczelk na obudow sprzga i naoy na ni obudow zespou k zbatych. W razie potrzeby do osadzenia mona wykorzysta ^motek z tworzywa sztucznego. ruby mocowania obu czci obudowy dokrci stopniowo i na przemian waciwym momentem, zwracajc uwag na prawidowe rozmieszczenie poszczeglnych rub (patrz rys. D.64). Wybra z trzech dostpnych gruboci piercienie osadcze i zaoy takie, ktre w rowku zewntrznego piercienia oyska bd si mieci bez luzu. Monta piercieni mona uatwi unoszc wkrtakiem do gry waki skrzynki przekadniowej. Ustawi piercienie osadcze tak, aby ich przecicia nie zachodziy na miejsce pooenia uszczelki pokrywy tylnej. Zaoy na obudow zespou k zbatych now uszczelk oraz zamontowa tyln pokryw skrzynki i dokrci ruby jej mocowania waciwym momentem. Sprawdzi, czy wszystkie biegi wczaj si prawidowo. Za pomocprzyrzdu specjalnego Ford 16-018 zaoy piercienie uszczelniajce posi do otworw ich gniazd. Zamontowa wideki, dwigni wyczania i oysko wyciskowe sprzga w obudowie sprzga. Wkrci kopakowe nakrtki (1 i 2, patrz rys. 5.3) z woonymi do wntrza kadej z nich kokiem i spryn oraz dokrci te nakrtki waciwym momentem. Napeni skrzynk przekadniow odpowiedni iloci waciwego oleju. WYMONTOWANIE l ZAMONTOWANIE ZEWNTRZNEGO MECHANIZMU ZMIANY BIEGW SKRZYNKI CZTEROBIEGOWEJ Wymontowanie i zamontowanie zewntrznego mechanizmu zmiany biegw czterobiegowej skrzynki przekadniowej przebiega analogiczne do wymontowania i zamontowania zewntrznego mechanizmu zmiany biegw skrzynki piciobiego-wej (patrz opis w p. 5.2.3) z tym, e pierwsz czynnoci podczas wymontowywania mechanizmu skrzynki czterobiegowej jest wczenie 2.biegu (a nie 4. biegu, jak w skrzynce 5-biegowej).

D.4. POOSIE NAPDOWE

CHARAKTERYSTYKA TECHNICZNA Opis konstrukcji Napd na koa przednie jest przenoszony przez dwie posie o niejednakowej dugoci, majce na kadym kocu zamontowane przeguby rwno-biene. Po prawa jest dusza. Na lewej posi jest zamontowana masa wyrwnowaajca, stanowica tumik drga skrtnych. Przeguby wewntrzne maj czopy wielowypus-towe wkadane w otwory k koronowych mechanizmu rnicowego. Przeguby zewntrzne maj czopy wielowypustopwe wkadane w otwory piast k przednich. Momenty dokrcania Nakrtka czopa piasty koa przedniego: nakrtka M20: 205 do 235 N-m. * nakrtka M22: 220 do 250 N-m. Nakrtki mocowania k: 70 do 100 N-m. OBSUGA l NAPRAWA Sposb obsugi i naprawy posi napdowych nie rni si od innych modeli samochodu (patrz opis w rozdz. 7.2).

D.5. UKAD KIEROWNICZY

CHARAKTERYSTYKA TECHNICZNA W ukadzie kierowniczym zastosowano zbatko-wprzekadni kierowniczzamocowando ramy pomocniczej. Przeoenie przekadni kierowniczej jest zmienne: mae w pobliu pooenia rodkowego, za due w pobliu skrajnych pooe. Dwuczciowy wa kierownicy ma dwa przeguby krzyakowe i oson

433

pochaniajc energi (tzw. bezpieczna kolumna kierownicy). Pooenie koa kierownicy moe by regulowane w niektrych wersjach. Liczba obrotw koa kierownicy od oporu do oporu: 4,6. rednica zawracania: wszystkie modele oprcz Escort Van: 10,5 m; model Escort Van: 10,8 m. Regulacja luzu przekadni zbatkowej: popychacz i korek gwintowy; Moment oporu obrotu zbnika przekadni: 1,35 do 1,70N-m. Momenty dokrcania Mocowanie obudowy przekadni kierowniczej do ramy pomocniczej: 70 do 97 N-m. Mocowanie poczenia przegubowego zbnika przekadni do wau kierownicy: 45 do 56 N-m. Nakrtka mocowania koa kierownicy do wau kierownicy: 45 do 55 N-m. Nakrtka mocowania obudowy wau kierownicy: 10 do 14 N-m. Przeciwnakrtka kocwki drka kierowniczego: 57 do 68 N-m. Mocowanie drka kierowniczego do zbatki przekadni kierowniczej: 68 do 90 N-m. Korek gwintowany do obudowy przekadni: 4 do 5 N-m i odkrci o 60 do 70. Sworze kulowy kocwki drka kierowniczego do zwrotnicy koa: 25 do 30 N-m. OBSUGA l NAPRAWA Sposb obsugi i naprawy ukadu kierowniczego nie rni si od innych modeli samochodu (patrz opis w rozdz. 8.2).

D.6. ZAWIESZENIE PRZEDNIE

CHARAKTERYSTYKA TECHNICZNA Zawieszenie przednie jest niezalene, typu pseudo Mac Pherson. Dolny wahacz poprzeczny jest mocowany do ramy pomocniczej pionowymi tulejami elastycznymi. Drek stabilizatora jest poczony z kolumnami zawieszenia za porednictwem cznikw. Spryny Zastosowano spryny rubowe, wsprodkowe z amortyzatorami teleskopowymi. Amortyzatory Hydrauliczne amortyzatory teleskopowe dwustronnego dziaania s nierozbieralne i stanowi integraln cz kolumn zawieszenia poczonych obejmami zaciskowymi ze zwrotnicami k. Marka i typ: Ford Motorcraft B2B8A lub F 488 A. Drek stabilizatora Drek stabilizatora, o rednicy 16 mm, jest zamocowany dwoma wspornikami z tulejami elastycznymi do ramy pomocniczej. Koce drka poprzez czniki s poczone z kolumnami zawieszenia. Ustawienie k przednich Kty ustawienia k przednich sprawdza si przy nie obcionym samochodzie ze zbiornikiem paliwa napenionym do poowy. Spord parametrw ustawienia k przednich tylko znieno jest regulowana. Modele od VII11990 do I11993
Rozbieno k Parametr Kt pochylenia kota Kt wyprzedzenia sworznia zwrotnicy Warto do kontroli Nadwozie 3-, 4-, 5-drzwiowe oraz kombi Escort Van -015'121' 022'120' 0115' -048'115' 22,5 mm 22,5 mm 21 mm 2 + 1 mm

Warto do regulacji

434

Modele od II11993
Zbieno k Parametr Kt pochylenia koa Kt wyprzedzenia sworznia zwrotnicy Warto do kontroli Nadwozie 3-, 4-, 5-drzwiowe oraz kombi Escort Van -016'120' 022'150' 0115' -048' + 115' 2,5 + 2 mm (025'+20') 2,52 mm (025'20') 2 + 1 mm (020'10') 21 mm (020'10')

Warto do regulacji

Piasty k przednich Piasta kota przedniego jest uoyskowana na dwurzdowym oysku kulkowym zakrytym. Momenty dokrcania Nakrtki grnego mocowania kolumny zawieszenia: 40 do 52 N-m. Nakrtka mocowania toczyska amortyzatora: 52 do 65 N-m. ruba zaciskowa dolnego mocowania kolumny zawieszenia do zwrotnicy: 80 do 90 N-m. Mocowanie cznika drka stabilizatora do kolumny zawieszenia: 41 do 58 N-m. ruba mocowania drka stabilizatora: 20 do 28 N-m. ruba mocowania wahacza do ramy pomocniczej: 80 do 90 N-m. ruba zaciskowa przegubu kulowego wahacza: 48 do 60 N-m. Mocowanie ramy pomocniczej do nadwozia: 80 do 90 N-m. OBSUGA l NAPRAWA Sposb obsugi i naprawy zawieszenia przedniego nie rni si od innych modeli samochodu (patrz opis w rozdz. 9.2).

D.7. ZAWIESZENIE TYLNE

CHARAKTERYSTYKA TECHNICZNA W samochodach o nadwoziu limuzyny 3-, 4-i 5-drzwiowej oraz kombi zawieszenie tylne jest pniezalene i zawiera dwa wahacze wleczone zespolone poprzeczn belk podatn skrtnie (o przekroju V). W nadwoziach 3-, 4- i 5-drzwiowym amortyzatory teleskopowe s wsposiowe ze sprynami rubowymi i tworz tzw. kolumny resorujce. W nadwoziu kombi spryny zawieszenia s umieszczone oddzielnie. W wersji Escort Van zastosowano tylne zawieszenie zalene. Sztywna o tylna rurowa wsppracuje z resorami pirowymi wyposaonymi w gumowe zderzaki oraz z amortyzatorami teleskopowymi. Elementy spryste Rodzaj: limuzyna 3-, 4- i 5-drzwiowa oraz kombi: spryny rubowe. Escort Van: resory dwupirowe. Amortyzatory Rodzaj: hydrauliczne, teleskopowe, dwustronnego dziaania, nierozbieralne. Marka: Ford Motorcraft. Ustawienie k tylnych Kty ustawienia k tylnych sprawdza si przy nie obcionym samochodzie ze zbiornikiem paliwa napenionym do poowy. Parametry ustawienia k tylnych Kt pochylenia koa (nieregulowany): -1 15'45'. Zbieno k (nieregulowana): 22 mm lub 020'20'. Piasty k tylnych

435

W samochodach o nadwoziu limuzyny 3-, 4-i 5-drzwiowej oraz kombi piasta stanowi integraln cz bbna hamulca i jest uoyskowana na dwch oyskach stokowych. W wersji Escort Van piasta stanowi oddzieln cz i take jest uoyskowana na dwch oyskach stokowych. Nacig oysk stokowych: nieregulowany (ustalony samoczynnie podczas montau). Momenty dokrcania Grne mocowanie kolumny resorujcej (limuzyna 3-, 4- i 5-drzwiowa): 30 do 40 N-m. Dolne mocowanie kolumny resorujcej (limuzyna 3-, 4- i 5-drzwiowa): 102 do 138 N-m. ruba poprzeczna grnego mocowania amortyzatora (limuzyna 3-, 4- i 5-drzwiowa): 41 do 58 N-m. Mocowanie amortyzatora do nadwozia (kombi i Escort Van): 41 do 58 N-m. Mocowanie amortyzatora do belki osi tylnej (kombi i Escort Van): 58 do 79 N-m. Mocowanie czopa osi do belki osi tylnej: 56 do 76 N-m. Przedni wspornik wahacza do nadwozia: 41 do 58 N-m. Mocowanie osi tylnej do wspornika: 102 do 138 N-m. ruba poprzeczna grnego mocowania resoru: 41 do 58 N-m. Nakrtka konierzowa mocowania piasty koa: 250 do 270 N-m. Nakrtki mocowania k: 70 do 100 N-m. OBSUGA l NAPRAWA Sposb obsugi i naprawy zawieszenia tylnego nie rni si od innych modeli samochodu (patrz opis w rozdz. 10.2).

D.8. UKAD HAMULCOWY

CHARAKTERYSTYKA TECHNICZNA Ukad uruchamiania hamulca roboczego, wspomagany podcinieniowe, jest hydrauliczny dwuobwodowy. W wersjach limuzyny 3-, 4- i 5-drzwiowej oraz kombi podziajest diagonalny (po przektnej), za dziaanie korektora siy hamowania jest zalene od pnienia hamowania pojazdu. W wersji Escort Van podzia odbywa si na przd i ty pojazdu, za dziaanie korektora siy hamowania jest zalene od obcienia osi tylnej. Hamulec roboczy ma tarczowe mechanizmy hamulcw k przednich z tarczami penymi (limuzyny 3-, 4- i 5-drzwiowe) lub wentylowanymi (kombi i Escort Van) i bbnowe mechanizmy hamulcw k tylnych z samoczynna regulacj luzu. Hamulec awaryjny jest uruchamiany mechanicznie i dziaa na mechanizmy hamulcw k tylnych. Hamulce przednie Tarcze Tarcze hamulcw s pene (limuzyny 3-, 4- i 5-drzwiowe) lub wentylowane (kombi i Escort Van). rednica zewntrzna: 240 mm. Grubo nominalna: tarcze pene: 10 mm; tarcze wentylowane: 20 mm. Grubo minimalna: tarcze pene: 8 mm; tarcze wentylowane: 18 mm. Maksymalne bicie tarczy zamontowanej na piacie koa (mierzone 10 mm od krawdzi zewntrznej): 0,1 mm. Maksymalna rnica gruboci (mierzona w 8 punktach odlegych o 15 mm od krawdzi zewntrznej): 0,015 mm. Zaciski Zaciski hamulcw s pywajce jednotokowe. Marka: Teves; rednica toka: 54 mm. Wkadki cierne Grubo minimalna okadzin ciernych (bez pytki podstawy): 1,5 mm. Marka i typ okadzin ciernych: Valeo 161 lub Ferodo 3432. Hamulce tylne Bbny rednica robocza nominalna bbna: limuzyna 3-, 4- i 5-drzwiowa: 180 mm; kombi: 203 mm; wersja Escort Van: 228,6 mm. rednica robocza maksymalna bbna:

436

limuzyna 3-, 4- i 5-drzwiowa: 181 mm; kombi: 204 mm; wersja Escort Van: 229,6 mm.

Cylinderki hamulcowe rednica cylinderkw: limuzyna 3-, 4- i 5-drzwiowa: 20,64 mm; kombi: 19,05 mm; wersja Escort Van: 22,2 mm. Okadziny cierne Szeroko: limuzyna 3-, 4- i 5-drzwiowa: 29,6 mm; kombi: 36,3 mm; wersja Escort Van: 42,7 mm. Grubo nominalna okadzin szczk wspbienych: 6,4 mm. Grubo nominalna okadzin szczk przeciwbienych: limuzyna 3-, 4- i 5-drzwiowa: 3,4 mm; kombi: 3,5 mm; wersja Escort Van: 3,6 mm. Grubo minimalna okadzin ciernych: 1 mm. Marka i typ okadzin ciernych: limuzyna 3-, 4- i 5-drzwiowa: D-8212; kombi: FEP F 3615; wersja Escort Van: FEP F 3615. Ukad uruchamiania hamulcw Pompa hamulcowa Pompa hamulcowa jest dwuobwodowa, typu tandem. Urzdzenie wspomagajce Urzdzenie wspomagajce jest podcinieniowe, typu lsovac. Marka: Ford Motorcraft. rednica: 228,6 mm (9"). Korektor siy hamowania W wersjach: limuzyna 3-, 4- i 5-drzwiowa oraz kombi dziaanie korektora siy hamowania jest zalene od opnienia hamowania pojazdu; Escort Van dziaanie korektora siy hamowania jest zalene od obcienia osi tylnej. Hamulec awaryjny Hamulec awaryjny jest uruchamiany dwigni umieszczon w pododze, sterowany mechanicznie za pomoc linek i dziaa na hamulce tylne. Regulacja hamulca awaryjnego: cakowity luz dwch kokw kontrolnych umieszczonych skonie do tarczy nonej hamulca powinien wynosi 0,5 do 2,0 mm; Pyn hamulcowy Rodzaj: syntetyczny pyn hamulcowy wg normy DOT 4, Ford Motorcraft ESD-M6C57-A. Czsto obsugi: wymiana co 3 lata. Momenty dokrcania Pompa hamulcowa do siownika podcinieniowego: 20 do 25 N-m. Siownik podcinieniowy do wspornika: 35 do 45 N-m. Wspornik zacisku do zwrotnicy koa: 50 do 66 N-m. Prowadnik zacisku: 45 do 55 N-m. Mocowanie piasty koa tylnego: 56 do 76 N-m. Korektor siy hamowania do wspornika: 20 do 25 N-m. OBSUGA l NAPRAWA Sposb obsugi i naprawy ukadu hamulcowego nie rni si od innych modeli samochodu (patrz opis w rozdz. 11.2).

D.9. WYPOSAENIE ELEKTRYCZNE

CHARAKTERYSTYKA TECHNICZNA

437

Akumulator Zastosowano akumulator bezobsugowy o biegunie ujemnym poczonym z mas samochodu. Typ: 12 V, 240 A/45 A-h. Alternator Zastosowano alternator z wbudowanym elektronicznym regulatorem napicia. Marka i typ: Bosch K1 - 55 A, Bosch K1 - 70 A, Magneti Marelli A 127/55, Magneti Marelli A 127/70, Mitsubishi A 005 T lub Mitsubishi A 002 T. Wycieraczki Wycieraczka szyby przedniej Wycieraczka szyby przedniej ma dwa ramiona rwnolege. Silnik elektryczny wycieraczki, o dwch prdkociach obrotowych, ma stae magnesy wzbudzenia i magnetyczny wycznik kracowy. Elektroniczny czasowy programator (umieszczony w skrzynce bezpiecznikw i przekanikw) zapewnia prac przerywan wycieraczki. Wycieraczka szyby tylnej Wycieraczka szyby tylnej ma jedno rami. Silnik elektryczny wycieraczki, o jednej prdkoci obrotowej, ma stae magnesy wzbudzenia i magnetyczny wycznik kracowy. Elektroniczny czasowy programator zapewnia prac przerywan wycieraczki, take po wyczeniu spryskiwacza szyby tylnej. Parametry alternatorw
Marka Typ Prd znamionowy* (A) Maks. prdko obrotowa (obr/min) Rezystancja uzwojenia (O) stojana wirnika Minimalna dugo szczotek (mm) Napicie regulowane** (V) Bosch K1-55A 55 15000 0,14 4,0 5 14,0 do 14,6 Bosch K1-70A 70 15000 0,10 4,0 5 14,0 do 14,6 Magneti Marelli A 127/55 55 15000 0,195 3,2 5 14,0 do 14,6 Magneti Marelli A 127/70 70 15000 0,195 3,2 5 14,0 do 14,6 Mitsubishi A 005 T 55 15000 0,8 2,7 do 3,1 5 14,0 do 14,6 Mitsubishi A 002 T 70 18000 0,088 2,56 do 2,84 5 14,0 do 14,6

Przy napiciu 13,5 V i 6000 obr/min Przy prdzie 3 do 7 A i 4000 obr/min

Pasek napdu alternatora Marka i typ: Motorcraft 3443. Nacig: regulowany rcznie. Ugicie: wynosi 10 mm pod naciskiem kciuka przyoonym w poowie odlegoci midzy koami pasowymi pompy cieczy chodzcej i alternatora. Rozrusznik Marka: Bosch, Magneti Marelli lub Nippondenso; Parametry rozrusznikw
Marka i typ Moc (kW) Liczba szczotek Minimalna dugo szczotek (mm) Sia docisku szczotek (N) 16,00 8,00 15,00 Bosch DM 0,8 lub 0,9 4 Magneti Marelli M79 0,8 lub 0,9 4 Nippondenso 0,6 lub 0,8 4

8,0

8,0

10,0

438

Minimalna rednica komutatora (mm) Luz osiowy twornika (mm)

32,8 0,3

0,25

32,8 0,6

Reflektory Reflektory, marki Castello, maj halogenowe arwki wiate drogowych i mijania oraz zwyke arwki wiate pozycyjnych. Ustawienie wiate reflektorw reguluje si dwiema rubami znajdujcymi si nad zespoem optycznym. arwki wiata mijania i drogowe: H4 55/60 W. wiata drogowe dodatkowe (niektre wersje wyposaenia): H3 55 W. Przednie wiata przeciwmgowe (niektre wersje wyposaenia): H3 55 W. wiata pozycyjne przednie: 10 W (typu T10 bez cokou). Kierunkowskazy przednie: 21 W (typu BA 15 S). Kierunkowskazy boczne: 5 W. wiata pozycyjne tylne: 5 W. wiata hamowania: 21 W (typu BA 15 S). Kierunkowskazy tylne: 21 W (typu BA 15 S). wiata cofania: 21 W (typu BA 15 S). wiata tylne przeciwmgowe: 21 W (typu BA 15 S). Owietlenie tablicy rejestracyjnej: 5 W. Owietlenie baganika: 5 W (bez cokou). Owietlenie wntrza nadwozia: 10 W. Lampka do czytania: 10 W. Owietlenie wskanikw i wycznikw: 1,2 W (typu T5 bez cokou). Bezpieczniki Bezpieczniki wyposaenia elektrycznego s umieszczone w dwch miejscach. Bezpieczniki gwne, oznaczone literami A do F, s umieszczone w przedziale silnika obok akumulatora. Zabezpieczaj one podstawowe obwody elektryczne i mog przewodzi prd o duym nateniu. Bezpieczniki pozostae, oznaczone numerami 1 do 28, s umieszczone wewntrz nadwozia, w skrzynce bezpiecznikw i przekanikw (tzw. centralce elektrycznej) usytuowanej z lewej strony pod tablic rozdzielcz. Zastosowano bezpieczniki topikowe pytkowe (wtyczkowe) o zrnicowanej wielkoci i kolorze w zalenoci od wartoci prdu znamionowego. Bezpieczniki gwne w przedziale silnika
Oznaczenie Maksymalne natenie prdu 80 A 60 A 60 A 50 A lub 40 A 50 A 50 A Zabezpieczany obwd lub odbiornik Zasilanie skrzynki bezpiecznikw i przekanikw (30-3) Zasilanie skrzynki bezpiecznikw i przekanikw (30-2) Zasilanie skrzynki bezpiecznikw i przekanikw (30-1) Silnik elektryczny wentylatora chodnicy Ogrzewanie szyby przedniej Przekanik wiec arowych silnika wysokoprnego

A B C D E F

Bezpieczniki wewntrz nadwozia

Numer Natenie prdu (A) 25 A 30 A 10A Zabezpieczany obwd lub odbiornik Ogrzewanie szyby tylnej, elektryczna regulacja lusterek zewntrznych Ukad przeciwblokujcy ABS Sonda lambda (silniki benzynowe z katalizatorem spalin)

1 2 3

439

4 5 6 7 8 g 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28

15A 20 A 10 A 10A 10 A 30 A lub 10 A 10 A 15 A 10A 20 A 20 A 30 A 3A 3A 15 A 20 A 15A 15 A 30A 30 A 10A 3A 15A 15 A 10A

wiato drogowe prawe, reflektor dodatkowy Elektryczna pompa paliwa wiato pozycyjne lewe, owietlenie zestawu wskanikw wiato pozycyjne prawe Tylne wiato przeciwmgowe Silnik wentylatora chodnicy standardowy (30 A) lub o duej wydajnoci (10 A) wiato mijania lewe wiata przeciwmgowe przednie Kierunkowskazy, wiato cofania Silniki wycieraczek szyb przedniej i tylnej oraz spryskiwacze szyb Dmuchawa ogrzewania i przewietrzania wntrza Ukad przeciwblokujcy ABS Ogrzewanie szyby przedniej Przekanik ogrzewania szyby przedniej (niektre wersje wyposaenia) wiato drogowe lewe Centralne blokowanie drzwi (zamek centralny), autoalarm Sygna dwikowy, wiata awaryjne Owietlenie wntrza, zapalniczka, radioodbiornik, zegar Elektryczne sterowanie szyb drzwi bocznych Spryskiwacze reflektorw wiato mijania prawe Elektroniczne urzdzenie sterujce EECIV Ogrzewanie siedze przednich wiata hamowania, ogrzewanie dysz spryskiwaczy Sprzgo elektromagnetyczne sprarki klimatyzacji

Przekaniki Przekaniki, oznaczone R1" do R27", s umieszczone wewntrz nadwozia, w skrzynce bezpiecznikw i przekanikw usytuowanej z lewej strony pod tablic rozdzielcz. Przekaniki s oznaczone ponadto kolorami. W zalenoci od wersji wyposaenia zamiast niektrych przekanikw stosuje si zwory (zmostkowania). Wykaz przekanikw (wersja pena)
Numer R1 R2 R3 R4 Przeznaczenie Ogrzewanie szyby przedniej Wycieraczka szyby przedniej Ogrzewanie szyby tylnej Ukad przeciwblokujcy ABS Kolor Zielony Czerwony Zielony Ciemnozielony

440

R5 R6 R7 R8 R9 R 10 R11 R 12 R 13 R 14 R 15 R 16 R 17 R 18 R 19 R 20 R 21 R 22 R 23 R 24

Pompa hydrauliczna ukadu przeciwblokujcego ABS wiata drogowe Wycieraczka szyby tylnej System wtryskowo-zaponowy lub sterowanie silnika ganikowego Elektryczna pompa paliwa Sprzgo elektromagnetyczne sprarki klimatyzacji Klimatyzacja (pene obcienie) Ukad podgrzewania wstpnego silnika wysokoprnego wiata do jazdy dziennej l (dla krajw skandynawskich) Wolny Rezerwowy Pompa paliwa wersji 4x4 Wycznik czasowy owietlenia wntrza Elektryczne sterowanie szyb Tylne wiato przeciwmgowe wiata do jazdy dziennej II (dla krajw skandynawskich) wiata przeciwmgowe przednie Spryskiwacze reflektorw wiata mijania Blokada rozruchu silnika (przy automatycznej skrzynce przekadniowej lub autoalarm wiata przeciwmgowe przednie modu Wycznik zaponu (stacyjka) Wolny

Fioletowy ty Domaraczowy Zielony czerwony lub ty Brzowy Brzowy Brzowy Brzowy Zielony Fioletowy ty Zielony Zielony lub brzowy Niebieski Biay lub zielony Niebieski Biay Czerwony lub ty Biay Czarny

R 25 R 26 R 27

Wykaz zwor (zmostkowa) zamiast przekanikw

Numer R1 R2 R7 R11 R 15 R 16 R 24 R 27 Przeznaczenie Autoalarm Mechaniczna skrzynka przekadniowa i autoalarm Wszystkie wersje oprcz Van (Ekspress) Wszystkie wersje oprcz przeznaczonych do Szwecji Dla wersji Pop Modu wiate przeciwmgowych przednich Mechaniczna skrzynka przekadniowa lub autoalarm Wersje ganikowe silnikw benzynowych CVH 1 ,4 oraz 1 ,6, a take silnik wysokoprny

OBSUGA l NAPRAWA

441

Sposb obsugi i naprawy wyposaenia elektrycznego nie rni si od innych modeli samochodu (patrz opis w rozdz. 12.2). Regulacj nacigu paska klinowego napdu alternatora opisano w podrozdziale D.1.2 w punkcie dotyczcym ukadu chodzenia silnika 1,3dm3 (patrz rys. D.54).

D.10. NADWOZIE
CHARAKTERYSTYKA TECHNICZNA Zastosowano nadwozie samonone, toczone z blachy stalowej i zgrzewane elektrycznie. Rodzaj nadwozia: Escort: limuzyna trzy- lub piciodrzwiowa; Escort Cabriolet: kabriolet dwudrzwiowy; Escort Clipper: kombi piciodrzwiowe; Escort Van: furgon trzydrzwiowy; Orion: limuzyna czterodrzwiowa. Wymiary (mm)
Wymiar Escort 3i 5drzwiowy 4036 1692 Escort Clipper 4268 1690 Escort Van 4256 1688 Orion

Dugo cakowita Szeroko cakowita Wysoko samochodu nie obcionego Rozstaw osi Rozstaw k przednich Rozstaw k tylnych Zwis przedni Zwis tylny

4229 1690

1359 2525 1440 1439 742 769

1409 2525 1440 1462 742 1001

1602 2598 1440 1449 742 916

1395 2525 1440 1439 742 962

OBSUGA l NAPRAWA Sposb obsugi i naprawy nadwozia nie rni si od innych modeli samochodu (patrz opis w rozdz. 13.2). Masy (kg)
Rodzaj nadwozia Escort 3drzwiowy Escort 5drzwiowy Orion Escort Clipper Escort Van

Masa wasna Masa cakowita Masa dopuszczalna z przyczep z hamulcami Masa przyczepy bez hamulcw Masa przyczepy z hamulcami

900 1400 2400 450 1000

920 1425 2325 460 900

985 1450 2475 490 800

1005 1475 2275 490 800

1015 1725 2175 400 450

D.11 DANE OGLNE

KOA l OGUMIENIE Obrcze Rozmiar: 5 J 13 (stalowe) lub 5,5 J 13 (ze stopu lekkiego). PYNY EKSPLOATACYJNE Paliwo

442

Pojemno zbiornika: 55 dm3. Rodzaj: silniki benzynowe bez katalizatora: benzyna bezoowiowa LO 95 (silniki przystosowane do spalania benzyny bezoowiowej) lub etylina LO 98; silniki benzynowe z katalizatorem: wycznie benzyna bezoowiowa LO 95. Ogumienie i cinienie w ogumieniu
Cinienie w ogumieniu (MPa) Obcienie ponad 3 osoby Obcienie do 3 osb Ty Przd 3-, 4- i 5-drzwiowe oraz kombi Van40 Van60 155 R 13 175/70 R 13 185/60 R 14 H 165 R 13 165 R 13 Reinforced 0,20 0,18 0,18 0,18 0,23 0,28 Przd Ty

Rodzaj nadwozia

Rozmiar ogumienia

0,20 0,20

0,23 0,20

0,28 0,30

OSIGI Prdko maksymalna (km/h)

Rodzaj nadwozia Samochd z silnikiem 44 kW: - skrzynka 4-biegowa skrzynka 5biegowa Samochd z silnikiem 46 kW (skrzynka 5-biegowa) Prdko maksymalna osigana na 4. biegu. 154 154* 154* 154 154* 154* 154 154* 154* 143 143* Escort 3- i 5drzwiowy Orion Escort Clipper Escort Van40 Escort Van60

Zuycie paliwa (dm3/100 km)

Parametr Samochody z silnikiem 44 kW: Escort 3- i 5-drzwiowy oraz Orion (skrzynka 4-biegowa) Escort 3- i 5-drzwiowy oraz Orion (skrzynka 5-biegowa) Escort Clipper (skrzynka 4-biegowa) Escort Clipper (skrzynka 5-biegowa) Escort Van 40 (skrzynka 4-biegowa) Escort Van 60 (skrzynka 5-biegowa) Samochd z silnikiem 46 kW: Escort 3- i 5-drzwiowy oraz Orion (skrzynka 5-biegowa) Escort Clipper (skrzynka 5-biegowa) 4,8 4,9 6,4 6,5 6,8 7,2 4,9 5,4 5,0 6,5 6,1 6,5 7,0 6,6 8,6 8,2 7,2 7,7 7,7 7,5 7,5 5,3 6,9 7,2 Przy 90 km/h Przy 120 km/h W cyklu miejskim

443

Olej silnikowy Ilo: z filtrem: 3,25 dm3; bez filtra: 2,25 dm3. Rodzaj: olej silnikowy wielosezonowy o lepkoci SAE 10W 30 lub 10W 40 albo 5W 40, wg API SG/CD. Czsto wymiany: po 10000 km, nastpnie co 20000 km lub co roku. Ciecz chodzca Ilo: 7,1 dm3. Rodzaj: mieszanina (w stosunku 1:1) wody i specjalnej cieczy niezamarzajcej do ukadw chodzenia Motorcraft Super Plus 4 Ford ESD-M97B-49A, stanowica zabezpieczenie do -35C. Czsto obsugi: wymiana cieczy nie rzadziej ni co 4 lata. Olej przekadniowy Ilo: skrzynka czterobiegowa: 2,8 dm3; skrzynka piciobiegowa: 3,1 dm3. Rodzaj: olej przekadniowy EP SAE 80. Czsto obsugi: sprawdzanie poziomu co 20000 km, nie przewiduje si okresowej wymiany oleju. Pyn hamulcowy Ilo: okrelona poziomami MIN" i MAX" oznaczonymi na zbiorniku. Rodzaj: pyn syntetyczny do ukadw hamulcowych DOT 4, Ford Motorcraft ESD-M6C57-A. Czsto obsugi: wymiana co 3 lata.

D.12. ZMIANY W SAMOCHODACH FORD ESKORT Z SILNIKIEM 1,3dm3

W styczniu 1995 gruntownie zmodernizowano model Escort (patrz rys. 17.1 i 17.2). Sylwetka samochodu ulega zaokrgleniu. Zastosowano owalny wlot powietrza, podzielony midzy pokryw przedziau silnika i zderzak (patrz rys. 17.3). Konstrukcj nadwozia gruntownie wzmocniono, aby polepszy bezpieczestwo pasaerw. Wewntrz zmodernizowano tablic rozdzielcz (patrz rys. 17.4). Zmodernizowano take ukad jezdny. NUMER IDENTYFIKACYJNY POJAZDU W modelach od stycznia 1995 prcz numeru identyfikacyjnego wybitego na zimno na pododze obok prawego przedniego siedzenia (patrz rys. 0.5), zakrytego dywanikiem, dodatkowo umieszczono numer identyfikacyjny pojazdu na tablicy rozdzielczej pod szyb przedni i jest on widoczny przez przedni szyb od zewntrz. SILNIK BENZYNOWY OMIOZAWOROWY 1,3dm3 W modelach 1995-1997 stosowano nadal silnik rodziny HCS. Od modeli 1998 zastosowano silnik 1,3dm3 Endura-E o analogicznej konstrukcji jak silnik HCS. Wa korbowy silnika Endura-E jest uoyskowany w piciu oyskach gwnych. Zastosowano w nim sekwencyjny wtrysk benzyny Ford SEFI zintegrowany z ukadem zaponowym i sterowany przez elektroniczne urzdzenie sterujce Ford EEC V. System ten jest analogiczny do stosowanego w silniku HCS. Luz zaworw nadal jest regulowany rcznie. Warto luzu zaworw na zimno rwnie nie ulega zmianie. Podstawowe dane techniczne
Oznaczenie silnika Typ silnika rednica cylindra (mm) Skok toka (mm) Liczba cylindrw Pojemno skokowa (cm3) Stopie sprania Cinienie sprania (MPa) Moc maksymalna w kW (KM) przy prdkoci (obr/min) Moment maksymalny w N-m 1 ,3 Endura-E JJA lub J4C 73,96 75,58 4 1297 9,5 1,3 do 1,6 44(60) przy 5000 103

444

przy prdkoci (obr/min) Rozrzd Liczba zaworw Luz roboczy zaworw (na zimno w mm): zawory dolotowe zawory wylotowe Ukad wtrysku benzyny Ukad zaponowy Elektroniczne urzdzenie sterujce Kolejno zaponu (nr 1 od strony napdu rozrzdu)

przy 2500 OHV 8 0,20 0,30 SEFI EDIS Ford EEC V 1-2-4-3

SPRZGO Od stycznia 1995 linka sprzga z urzdzeniem samoczynnego kasowania luzu zostaa zastpiona link o rcznej regulacji luzu. Nowa linka wsppracuje z pedaem sprzga zawierajcym odpowiedni rub regulacyjn. Skok pedau sprzga: 1505 mm. SKRZYNKA PRZEKADNIOWA W wersjach wyposaonych w silnik benzynowy 1,3 dm3 zastosowano wycznie skrzynk piciobiegowa o konstrukcji analogicznej do opisanej w rozdziale 5. Przeoenia
Przeoenie Warto

1 . bieg 2. bieg 3. bieg 4. bieg 5. bieg Bieg wsteczny Przekadnia gwna

3,15 1,91 1,28 0,95 0,76 3,62 4,27

ZAWIESZENIE PRZEDNIE Kolumny zawieszenia W sierpniu 1995 zmieniono sposb zamocowania kolumn zawieszenia przedniego do nadwozia. Wprowadzono trzy ruby mocowania zamiast dotychczasowych dwch. Nowe rozwizanie nie ma wpywu na przebieg czynnoci obsugowo-napra-wczych. Poprzednio stosowane kolumny zawieszenia s nadal dostpne jako czci zamienne. Kty ustawienia k przednich Od stycznia 1995 zastosowano inne wartoci ktw ustawienia k przednich (jednakowe dla wersji 3-, 4- i 5-drzwiowej oraz kombi). Kty ustawienia k przednich sprawdza si przy nie obcionym samochodzie ze zbiornikiem paliwa napenionym do poowy. Spord parametrw ustawienia k przednich tylko zbieno jest regulowana. Zbieno: warto do kontroli: 2,5 mm2,0 mm lub 025'20'; warto do regulacji: 2,01,0 mm lub 020' 10'. Kt pochylenia koa: warto do kontroli: 019'124'; warto do regulacji: 019'. Kt wyprzedzenia sworznia zwrotnicy: warto do kontroli: 112120'; warto do regulacji: 112'. ZAWIESZENIE TYLNE Od sierpnia 1995 zmieniono konstrukcj belki zawieszenia tylnego. Profil w ksztacie litery V zastpiono konstrukcj rurow. Ponadto usunito drek stabilizatora. Wprowadzone zmiany nie wpywaj na sposb obsugi i naprawy. WYPOSAENIE ELEKTRYCZNE Bezpieczniki i przekaniki od modeli 1995

445

Bezpieczniki gwne i przekaniki sumieszczone w skrzynce bezpiecznikw i przekanikw wewntrz nadwozia, po lewej stronie tablicy rozdzielczej (poniej kolumny kierownicy). Bezpieczniki ponumerowano od 1 do 34 (rys. D.85). Bezpieczniki
Numer 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 Natenie prdu (A) 10A 10A 15A 15 A 3A 10A 30 A 30 A 10 A 7,5 A 20 A Zabezpieczany obwd lub odbiornik Tylne wiato przeciwmgowe Nie wykorzystany wiato pozycyjne prawe Nie wykorzystany wiato drogowe lewe wiato drogowe prawe, reflektory dodatkowe Elektroniczne urzdzenie sterujce EECIV wiato pozycyjne lewe Ukad przeciwblokujcy ABS Spryskiwacze reflektorw Lampki kontrolne Ukad poduszki powietrznej Rozruch zimnego silnika, ukad sterowania pracy silnika, wycznik ukadu wtrysku paliwa

Rys. D.85. Schemat rozmieszczenia bezpiecznikw gwnych Numer 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 Natenie prdu (A) 10A 10A 20 A 10A 30 A 25 A 3A 30 A 15A 20 A 30 A 10A Zabezpieczany obwd lub odbiornik Sonda lambda wiato mijania lewe Cewka zaponowa wiato mijania prawe Elektryczne sterowanie szyb drzwi bocznych lub dachu Nie wykorzystany Dmuchawa ogrzewania i przewietrzania wntrza Elektroniczne urzdzenie sterujce ukadu ABS Silnik wentylatora chodnicy Ogrzewanie siedze przednich Silniki wycieraczek szyb przedniej i tylnej oraz spryskiwacze szyb Ukad przeciwblokujcy ABS Kierunkowskazy, wiata cofania

446

27 28 29

25 A 15 A 15 A

Ogrzewanie szyby tylnej, podgrzewanie lusterek zewntrznych Sygna dwikowy, wiata awaryjne Owietlenie wntrza, zapalniczka, radioodbiornik, zegar Centralne blokowanie drzwi (zamek centralny), autoalarm, elektryczna regulacja siedze przednich wiata przeciwmgowe przednie Sprzgo elektromagnetyczne sprarki klimatyzacji, rozruch silnika Elektryczna pompa paliwa wiata hamowania, ogrzewanie dysz spryskiwaczy

30 31 32 33 34

20 A 15 A 10A 20 A 15A

Przekaniki
Numer R1 R2 R3 R4 Przeznaczenie Wycznik zaponu z blokad kierownicy Wtrysk paliwa, regulacja zaponu, turbodiesel Pompa paliwa Sprzgo elektromagnetyczne sprarki klimatyzacji, rozruch silnika Czasowy wycznik ogrzewania szyby tylnej Przerywacz wycieraczek szyby przedniej Przerywacz wycieraczki szyby tylnej wiata mijania wiata drogowe wiata drogowe (tylko w samochodach z kierownicz prawej strony) Wycznik czasowy owietlenia wntrza Tylne wiata przeciwmgowe Blokada rozruchu Przednie wiata przeciwmgowe (modu) Przednie wiata przeciwmgowe Spryskiwacze reflektorw Przecznik klimatyzacji wiata do jazdy dziennej l (niektre kraje) Pompa paliwa (wersje 4x4) wiata do jazdy dziennej II (niektre kraje) Ukad przeciwblokujcy ABS Ukad przeciwblokujcy ABS Kolor Szary Brzowy Brzowy Brzowy

R5 R6 R7 R8 R9 R 10

Szary Czerwony Pomaraczowy Brzowy Brzowy Brzowy

R 11 R 12 R 13 R 14 R 15 R 16 R 17 R 18 R 19 R 20 R 21 R 22

tty Mostek ty Biay Brzowy Niebieski Niebieski Zielony Fioletowy Niebieski Fioletowy Ciemnozielony

447

Wymiary (mm)
Wymiar Dugo cakowita Szeroko cakowita (bez lusterek) Wysoko samochodu nie obcionego Rozstaw osi Rozstaw k przednich Rozstaw k tylnych Escort 3i 5drzwiowy 4138 1700 1346 2523 1439 1455 Escort 4drzwiowy 4295 1700 1346 2523 1439 1439 do 1462* Escort Kombi 4302 1700 1359 2523 1439 1455 do 1462*

do 1462* * W zalenoci od rodzaju ogumienia

Masy (kg)
Typ pojazdu Masa wasna w stanie gotowym do jazdy Masa cakowita dopuszczalna adowno Dopuszczalne obcienie osi przedniej Dopuszczalne obcienie osi tylnej Escort 3-, 4-i 5drzwiowy 1025 1540 515 775 775 do 800 Escort Kombi 1060 1580 480 775 850

Bezpieczniki dodatkowe Bezpieczniki dodatkowe s umieszczone w przedziale silnika, w oddzielnej skrzynce obok akumulatora (pod pokryw) i oznaczone od A do F.
Oznaczenie Maksymalne natenie prdu 80 A 60 A 60 A 50 A lub 40 A 50 A 50 A Zabezpieczany obwd lub odbiornik Zasilanie skrzynki bezpiecznikw i przekanikw (30-3) Zasilanie skrzynki bezpiecznikw i przekanikw (30-2) Zasilanie skrzynki bezpiecznikw i przekanikw (30-1 ) Silnik elektryczny wentylatora chodnicy Ogrzewanie szyby przedniej Przekanik wiec arowych silnika wysokoprnego

A B C D E F

DANE OGLNE Prdko maksymalna Escort 1,3 (limuzyna 3-, 4- i 5-drzwiowa oraz kombi): 153 km/h (na 4. biegu).

448

Zuycie paliwa (dma/100 km)

Wersja Escort 3-, 4- i 5-drzwiowy Escort Kombi Przy 90 km/h 5,5 5,6 Przy 120 km/h 7,3 7,4 W cyklu miejskim 8,3 8,4

PYNY EKSPLOATACYJNE Paliwo Pojemno zbiornika: 55 dm3. Rodzaj: wycznie benzyna bezoowiowa LO 95 (mona stosowa benzyn bezoowiow LO 98, lecz nie polepszy to osigw silnika). Ogumienie i cinienie w ogumieniu
Cinienie w ogumieniu (MPa) Obcienie pene Obcienie niepene Ty Przd 3-, 4- i 5-drzwiowe oraz kombi 155 R 13 175/70 R 13 185/60 R 14 175/65 R 14 Przd Ty

Rodzaj nadwozia

Rozmiar ogumienia

0,20

0,18

0,25

0,28

Olej silnikowy Ilo: z filtrem: 3,25 dm3; bez filtra: 2,25 dm3. Rodzaj: olej silnikowy wielosezonowy o lepkoci SAE 10W 30 lub 10W 40 albo 5W 40, wg API SG/CD. Czsto wymiany: po 10000 km, nastpnie co 20000 km lub co roku. Ciecz chodzca Ilo: 7,1 dm3. Rodzaj: mieszanina (w stosunku 1:1) wody i specjalnej cieczy niezamarzajcej do ukadw chodzenia Motorcraft Super Plus 4 Ford ESD-M97B-49A, stanowica zabezpieczenie do -35C. Czsto obsugi: nie wymaga si okresowej wymiany cieczy chodzcej. Olej przekadniowy Ilo: 3,1 dm3. Rodzaj: olej przekadniowy EP SAE 80. Czsto obsugi: sprawdzanie poziomu co 20000 km, nie przewiduje si okresowej wymiany oleju. Pyn hamulcowy Ilo: okrelona poziomami MIN" i MAX" oznaczonymi na zbiorniku. Rodzaj: pyn syntetyczny do ukadw hamulcowych DOT 4, Ford Motorcraft ESD-M6C57-A. Czsto obsugi: wymiana co 3 lata.

449