IDZ DO

PRZYKADOWY ROZDZIA
SPIS TRECI

KATALOG KSIEK
KATALOG ONLINE
ZAMW DRUKOWANY KATALOG

Fotografia cyfrowa.
Leksykon kieszonkowy
Autor: Derrick Story
Tumaczenie: Krzysztof Masowski
ISBN: 83-7361-081-2
Tytu oryginau: Digital Photography Pocket Guide
Format: B5, stron: 132

TWJ KOSZYK
DODAJ DO KOSZYKA

CENNIK I INFORMACJE
ZAMW INFORMACJE
O NOWOCIACH
ZAMW CENNIK

CZYTELNIA
FRAGMENTY KSIEK ONLINE

Fotografia cyfrowa wesza w wiek dojrzay. Aparaty cyfrowe zaskakuj atwoci

obsugi, a zdjcia jakoci nie ustpuj tym wykonanym na kliszy. Ponadto obrazy
cyfrowe atwiej przesa i zaprezentowa wikszej grupie osb.
Fotografia cyfrowa. Leksykon kieszonkowy to przewodnik pokazujcy, jak moesz
zrobi zdjcia, ktre zawsze pragne wykona. Ta ksieczka bdzie Twoim
kieszonkowym doradc, ktry szybko objani czym s i do czego su poszczeglne
czci aparatu oraz jakie naley wybra ustawienia, aby wykona perfekcyjne zdjcie.
Objaniono tu wszystko, od doboru rozdzielczoci zdj, przez tryby dziaania lampy
byskowej, fotografowanie obiektw w ruchu, zblienia, karty pamici, a po informacje
o archiwizowaniu zdj i ich wysyania poczt elektroniczn.
omwienie elementw aparatu
spis informacji o poszczeglnych funkcjach aparatu i ich zastosowaniach
objanienie 15 profesjonalnych technik fotografowania.
Jest to porczny i poyteczny przewodnik dla kadego, kto uywa cyfrowego aparatu
fotograficznego.

Wydawnictwo Helion
ul. Chopina 6
44-100 Gliwice
tel. (32)230-98-63
e-mail: helion@helion.pl

Spis treci

Wstp. Kto tu rzdzi?............................................................ 9

Rozdzia 1. Co to jest? ........................................................ 12
Przd aparatu ............................................................................................13
Ty aparatu.................................................................................................16
Gra aparatu ..............................................................................................20
Spd i boki aparatu ..................................................................................23
Wntrze aparatu........................................................................................24
Baterie..................................................................................................25
wiatomierz.......................................................................................25
Czujnik optyczny...............................................................................26
Karty pamici .....................................................................................27
Podsumowanie..........................................................................................31

Rozdzia 2. Do czego to suy?.......................................... 32

Przejcie kontroli nad przyciskami, przecznikami
i poleceniami menu ..................................................................................32
Balans bieli (White Balance).............................................................33
Blokowanie ekspozycji (Exposure Lock) .......................................35
Blokowanie nieskoczonoci (Infinity Lock).................................35
Blokowanie ogniskowej (Focus Lock) ............................................36
Chro zdjcia (Protect Images)........................................................38
Czuo ISO (ISO Speed) ..................................................................39
Czuo kliszy (Film Speed).............................................................40
Ekspozycja programowana (Programmed Exposure).................40
Format pliku (File Format)...............................................................41
Formatowanie karty pamici (Format Memory Card) ................42
JPEG .....................................................................................................42
Kasowanie zdj (Erasing Images)..................................................42
Kompensacja ekspozycji (Exposure Compensation) ...................43
Kompensacja lampy byskowej (Flash Compensation)...............46
Kompozycja (Composition) .............................................................47

Spis treci

Kompresja albo jako obrazu

(Compression or Image Quality).....................................................49
Pomiar ekspozycji (Exposure Metering)........................................51
Pomiar punktowy (Spot meter) .......................................................52
Rczne ustawianie ekspozycji (Manual Exposure Setting) ...........53
Rozdzielczo (Resolution)...............................................................54
Samowyzwalacz (Self Timer)...........................................................56
Seryjne robienie zdj (Sequence Shooting) ..................................56
Sterowanie powikszeniem (Magnify Control) ............................57
Sterowanie zoomem/powikszeniem
(Zoom/Magnify Control) .................................................................57
Tryb autoekspozycji (Auto Exposure)............................................57
Tryb cigy (Continuous Shooting Mode) .....................................58
Tryb filmowy (Movie Mode) ...........................................................58
Tryb makro (Macro Mode)...............................................................59
Tryb panoramiczny (Panorama Mode) ..........................................59
Tryb z priorytetem czasu (Timed value TV).............................62
Tryb z priorytetem migawki (Shutter priority).............................65
Tryb z priorytetem przysony
(Aperture Priority Mode AV) ......................................................65
Tryb zblieniowy (Close-Up Mode) ...............................................66
Tryb zdj seryjnych/tryb cigy
(Burst/Continuous Shooting Mode)...............................................68
Tryby lampy byskowej (Flash Modes)..........................................71
Usuwanie zdj (Deleting Images)..................................................73
Zoom cyfrowy (Digital Zoom) ........................................................74
Podsumowanie..........................................................................................75

Rozdzia 3. W jaki sposb mog... .................................... 77

Rady i sztuczki fotograficzne..................................................................77
Robi wietne portrety na wolnym powietrzu .............................78
Komponowa zdjcia grupowe.......................................................83
Robi portrety w naturalnym owietleniu ....................................85
Fotografowa samego siebie............................................................90
Robi interesujce zdjcia dzieci .....................................................92
Chwytaj interesujce obrazy z podry.........................................94
Fotografowa na lubach i weselach ..............................................95
Zapobiega efektowi czerwonych oczu .........................................98
Fotografowa zawody sportowe z trybun...................................100

Fotografia cyfrowa. Leksykon kieszonkowy

18 lut 03

C:\Andrzej\PDF\Fotografia cyfrowa. Leksykon kieszonkowy\Spis.doc

Fotografowa akcj ..........................................................................102

Fotografowa w muzeach...............................................................106
Fotografowa architektur jak zawodowiec................................108
Fotografowa mae obiekty na stole .............................................110
Robi wietne zdjcia krajobrazowe.............................................113
Fotografowa ludzi mrugajcych przy bysku lampy...............115
Rady i sztuki komputerowe..................................................................116
Wysya zdjcia poczt elektroniczn ..........................................117
Otrzyma wydruki o fotograficznej jakoci.................................120
Zrobi pokaz slajdw cyfrowych ..................................................120
Archiwizowa do uycia w przyszoci.......................................122
Podsumowanie........................................................................................122

Dodatek A Tabele referencyjne......................................... 123

Tabela A.1. Kompensacja ekspozycji ......................................................123
Tabela A.2. Ustawienia trybu lampy byskowej ....................................124
Tabela A.3. Ustawienia balansu bieli ......................................................125
Tabela A.4. Tryby dziaania aparatu z objanieniem.............................125
Tabela A.5. Tryby pomiaru wiata z objanieniem...............................126
Tabela A.6. Ustawienia startowe astrofotografii ....................................127
Tabela A.7. Liczba megapikseli i wielko drukowanych zdj ...........128
Tabela A.8. Liczba zdj w zalenoci od pojemnoci karty pamici......128

Skorowidz............................................................................. 129

Spis treci

Rozdzia 1. Co to jest?
Elementy cyfrowego aparatu
fotograficznego
Producenci dzisiejszych aparatw cyfrowych upakowali w nich
ca mas przernych funkcji. Aparat, ktry trzymasz w rkach,
lub nad kupnem ktrego si zastanawiasz, prawdopodobnie jest
wyposaony w o wiele wicej moliwoci robienia zdj, ni jeste
w stanie sobie wyobrazi. Rzecz w tym, w jaki sposb moesz
odkry ten ukryty potencja.
Najpierw musisz pozna poszczeglne elementy aparatu i dowiedzie si, do czego su. W tym rozdziale poznasz ich istotne
cechy i znajdziesz si na drodze prowadzcej do panowania nad
aparatem.
W tym rozdziale przyjrzymy si aparatowi od przodu, od tyu,
z gry i z bokw. Gdy ju zaznajomisz si z przyciskami i przecznikami, przejdziemy do poznania kilku wanych elementw
ukrytych wewntrz aparatu, takich jak matryca wiatoczua i systemy pomiarowe. Kady element zosta przypisany do jednej
z trzech klas: podstawowej (basic ), redniej (intermediate )
lub zaawansowanej (advanced ). Przygotuj list cech najlepiej
pasujcych do Twojego dowiadczenia fotograficznego, a pomoe
Ci ona przy robieniu zakupw. Oto krtkie wyjanienie podziau
na klasy stosowanego w tym rozdziale.
Cechy podstawowe (basic )
Te cechy powinien mie kady aparat cyfrowy, ktry bierzesz
pod uwag. Unikaj takich, w ktrych brakuje wszystkich
podstawowych elementw i funkcji, gdy bdziesz potem
niezadowolony z ich dziaania.

Rozdzia 1. Co to jest?

Cechy rednie (intermediate )

Cechy rednie s uzupenieniem podstawowych i przydaj
si, jeeli masz ju jakie dowiadczenie fotograficzne lub
zamierzasz je zdoby.
Cechy zaawansowane (advanced )
S to cechy przydatne naprawd dowiadczonym fotografom, ktrzy szukaj wszechstronnego aparatu umoliwiajcego otrzymywanie doskonaych zdj w rnych warunkach owietlenia.
Jeeli interesuje Ci niezawodny aparat w cenie 1200 z lub mniej,
upewnij si, czy wybrany model posiada wszystkie cechy podstawowe wyliczone w tym rozdziale. Aparat redniej klasy kosztuje zwykle od 1200 z do 2000 z i powinien mie wszystkie cechy
zakwalifikowane jako rednie, a aparat zaawansowany, w cenie
od 2000 z do 4000 z, odpowiednio wszystkie cechy zaawansowane.
Kiedy ju kupisz aparat, powi nieco czasu na zapoznanie si
z instrukcj obsugi, aby zaznajomi si z konstrukcj i sposobem
korzystania z narzdzi sterujcych. Potem w ten przewodnik
do torby fotograficznej, a bdzie Ci suy nie tylko jako poradnik
pozwalajcy szybko odszuka informacje o gwnych elementach aparatu, lecz pomoe take zrozumie, w jaki sposb korzystanie z poszczeglnych cech aparatu moe suy otrzymywaniu
lepszych zdj.

Przd aparatu
Na rysunku 1.1 zosta pokazany przd aparatu cyfrowego redniej klasy. Zauwa trzy elementy: wizjer optyczny, wiato pomocnicze ustawiania ostroci i mikrofon.

Fotografia cyfrowa. Leksykon kieszonkowy

Rysunek 1.1. Przd aparatu cyfrowego redniej klasy

Oto lista elementw:
Lampa byskowa
Noc jest dodatkowym rdem wiata w pomieszczeniach,
a na wolnym powietrzu suy do robienia portretw.
wiato pomocnicze ustawiania ostroci
Pomaga w ustawieniu ostroci dziki rzuceniu na przedmiot
promienia biaego wiata lub subtelnego wzoru. Zapala si
rwnie w trybie redukcji efektu czerwonych oczu podczas
uywania lampy byskowej oraz dziaa jako wiato ostrzegajce, gdy jest wczony samowyzwalacz.
Czujnik podczerwieni
Stosowany przede wszystkim do zdalnego sterowania spustem migawki w aparatach, ktre maj t moliwo.
Wizjer optyczny
Komponuj obraz, patrzc przez soczewki wizjera optycznego, zamiast oglda go na wywietlaczu LCD z tyu
Rozdzia 1. Co to jest?

aparatu. Korzystanie z wizjera optycznego znacznie oszczdza baterie, ale nie pozwala na precyzyjne tworzenie kompozycji i zblie.
Port mikrofonowy/Otwr mikrofonu
Malutki otworek z przodu aparatu do nagrywania komentarzy dwikowych oraz dodawania dwiku do nagrywanych sekwencji filmowych. Niektre aparaty majce tryb
filmowy s rwnie zaopatrzone w mikrofon.
Soczewki obiektywu
Rzucaj fotografowany obraz na czujnik elektroniczny, gdzie
jest zapisywany. Rwnie z soczewek obiektywu pochodzi
obraz pokazywany przez wywietlacz LCD umieszczony
z tyu aparatu.
W wikszoci modeli znajdziesz cigi liczb zapisane na bokach
obiektywu lub na korpusie aparatu w bezporednim ssiedztwie
obiektywu. Liczbom z pierwszego zestawu towarzyszy zwykle
oznaczenie mm (milimetry), co wyglda mniej wicej tak:
5.4 10.8 mm lub 7 21 mm
lub podobnie.
Te liczby to zakres ogniskowych (zakres zoomu) soczewek obiektywu.
Wikszo aparatw cyfrowych jest wyposaona w obiektywy
o wspczynniku zblienia 2 lub 3 (zoom 2 lub 3). Obiektywy z zoomem 3 maj zwykle silniejsze cechy teleobiektywu
(bardziej zbliaj fotografowany obiekt) ni obiektywy z zoomem 2.
Obiektywy z zakresem ogniskowych 5.4 10.8 mm maj wspczynnik zblienia (zoom) rwny 2(25.4 = 10.8), a obiektywy
z zakresem 7 21 mm wspczynnik zblienia rwny 3. Podstawowe aparaty fotograficzne maj obiektywy ze sta ogniskow (bez zoomu), oznaczon przez pojedyncz liczb, np. 7 mm.

Fotografia cyfrowa. Leksykon kieszonkowy

Jeeli masz dowiadczenie w fotografowaniu na kliszy 35 mm,

moesz te dane aparatw cyfrowych przetumaczy na informacje
bardziej dla Ciebie zrozumiae. Obiektyw 7 21 mm w wiecie
aparatw cyfrowych odpowiada z grubsza obiektywowi 35 105
mm w tradycyjnej fotografii maoobrazkowej.
Drugi cig liczb wyglda mniej wicej tak:
1:2.8 4.0 lub 1:2.0 2.5
Te liczby to maksymalna jasno (warto przysony) obiektywu
w ustawieniu szerokoktnym i wskoktnym (teleobiektywowym). Jasno okrela wielko wiata przenikajcego przez obiektyw do czujnika optycznego. Przy duej jasnoci, w rodzaju 2.0
lub 2.8, przez obiektyw przechodzi wicej wiata, co pozwala
na wykonywanie zdj przy gorszym owietleniu. Jeeli jasno
jest mniejsza, np. 5.6 lub 8, mniej wiata dociera przez soczewki
obiektywu, co jest niepodane, jeeli obiekt fotografowany nie
jest jasno owietlony.

Ty aparatu
Na rysunku 1.2 widzimy ty prostego aparatu cyfrowego (klasy
podstawowej). Nie ma wizjera optycznego, a wic przy komponowaniu obrazu, ktry ma by utrwalony, jestemy skazani na
korzystanie z wywietlacza LCD. Zauwa, e dugo ogniskowej obiektywu zmieniamy za pomoc dwch przyciskw sterowania zoomem, umieszczonych z tyu aparatu.
Z tyu aparatu cyfrowego zwykle znajduj si nastpujce elementy:
Lampka kontrolna
Zapala si po nastawieniu ostroci, gdy aparat jest gotowy
do wykonania zdjcia lub gdy lampa byskowa jest gotowa
do dziaania. Miganie tej lampki zwykle oznacza, e przed
zrobieniem zdjcia naley skorygowa ustawienia.
Rozdzia 1. Co to jest?

Rysunek 1.2. Ty prostego aparatu cyfrowego

Klasyfikacja obiektyww
Podstawowe (proste)
Jedna dugo ogniskowej, np. 7 mm, z niewielk
jasnoci, np. 5.6 lub 8.
rednie
Niewielki zoom (2) z maksymaln jasnoci obiektywu
2.8 lub 4.
Zaawansowane
Wikszy zoom (3) z maksymaln jasnoci obiektywu
2.0 lub 2.5.

Regulacja ostroci wizjera

Pozwala na rczne dostosowanie ostroci obrazu w wizjerze
do wzroku. T moliwo mamy jedynie w aparatach wyszej klasy.

Fotografia cyfrowa. Leksykon kieszonkowy

Wcznik/wycznik wywietlacza
Pozwala na wyczanie wywietlacza w celu oszczdzania
baterii. Czsto przycisk ten ma rwnie opcj wywietlania
danych podczas komponowania obrazu. Zwykle mona cyrkulowa midzy tymi trzema opcjami, kolejno naciskajc
przycisk.
Okrgy zestaw kursorw
Umoliwia przegldanie menu przez naciskanie czterokierunkowych przyciskw. Czasami okrgy zestaw kursorw
moe sterowa dwoma odmiennymi zestawami funkcji:
zmianami ustawie w trybie robienia zdj i dostosowywaniem obrazu w trybie przegldania. Przyjrzyj si niewielkim ikonom umieszczonym obok przyciskw. Zwykle informuj o funkcjach przyciskw w trybie robienia zdj.
Wywietlacz LCD
Pozwala na dokadne wycelowanie aparatu, poniewa obraz
na wywietlaczu pochodzi wprost z obiektywu. Wywietlacza powiniene zawsze uywa w trybie makro (przy robieniu zdj z bardzo maej odlegoci) lub podczas korzystania z zoomu cyfrowego. Wywietlacz LCD suy take do
przegldania zrobionych zdj. Niestety, na wikszoci wywietlaczy obraz jest sabo widoczny przy bezporednim
owietleniu sonecznym. Jeeli robisz wiele zdj na wieym powietrzu, upewnij si, czy Twj aparat ma take wizjer
optyczny.
Przycisk menu
Wcza wywietlanie menu, co pozwala na korzystanie z wielu
funkcji aparatu. Nawigacja po menu najczciej jest wykonywana za pomoc okrgego zestawu kursorw.
Przecznik trybw
Pozwala na przeczanie midzy trybem robienia zdj i trybem przegldania. Jeeli Twj aparat pozwala na robienie
krtkich filmw, przecznik bdzie mia trzy pozycje.

Rozdzia 1. Co to jest?

Wizjer optyczny
Pozwala na komponowanie zdjcia dziki ogldaniu obrazu w oddzielnym wizjerze zamiast na wywietlaczu LCD.
Korzystanie z wizjera optycznego oszczdza baterie, ale
jest mniej dokadne, co moe sprawia kopoty, gdy obraz
musi by bardzo precyzyjnie skomponowany, zwaszcza
jeeli zdjcie jest robione z bardzo maej odlegoci. Wizjer
optyczny jest za to bardzo przydatny przy robieniu zdj
na wolnym powietrzu w penym wietle sonecznym, gdy
obraz na wywietlaczu LCD jest sabo widoczny.
Na rysunku 1.3 przedstawione s elementy rozmieszczone na
tylnej cianie aparatu cyfrowego redniej klasy. Widzimy, e obok
wywietlacza LCD dodano tu wizjer optyczny. Zauwa ikony
umieszczone obok przycisku okrgego zestawu kursorw: reprezentuj funkcje przyciskw w trybie robienia zdj.

Rysunek 1.3. Ty aparatu cyfrowego redniej klasy

10

Fotografia cyfrowa. Leksykon kieszonkowy

Dodatkowe elementy umieszczone na tylnej cianie aparatu to:

Przycisk potwierdzenia
Nacinij go, by potwierdzi wybr. Wikszo aparatw
wymaga potwierdzenia kadego wyboru ustawie przed ich
uyciem. Jest to szczeglnie wane przy kasowaniu zdj,
gdy utrudnia usunicie zdjcia przez przypadkowe nacinicie przycisku kasowania.
Przycisk kasowania
Usuwa zdjcie widoczne na wywietlaczu LCD. Zwykle za
pomoc tego przycisku nie mona usun wszystkich zdj
zapisanych na karcie pamici. Aby to uczyni, trzeba z menu
wybra polecenie Kasuj wszystko (Erase all).

Gra aparatu
Grna cz aparatu kompaktowego (jak wida na rysunku 1.4),
zawiera o wiele mniej elementw sterujcych ni zaawansowane
modele. Pokazany aparat Canona jest wyposaony w piercieniow dwigni sterowania zoomem, umieszczon wok przycisku
spustu migawki. Suy ona do ustawiania dugoci ogniskowej.
Na grnej powierzchni aparatu zwykle znajdujemy nastpujce
elementy:
Wywietlacz informacyjny (nazywany te wywietlaczem stanu)
Wywietla takie informacje o stanie aparatu jak: liczba zdj,
ktre jeszcze mona zapisa na karcie pamici, ustawienia
kompensacji ekspozycji i tryb dziaania lampy byskowej.
Wywietlacz ten jest szczeglnie przydatny, jeeli korzystamy z wizjera optycznego, majc wyczony gwny wywietlacz LCD. Wywietlacz informacyjny znajduje si na
grnej powierzchni obudowy najbardziej zaawansowanych
aparatw cyfrowych.

Rozdzia 1. Co to jest?

11

Rysunek 1.4. Gra kompaktowego aparatu cyfrowego

Stopka lampy byskowej
Daje moliwo podczenia zewntrznej lampy byskowej
i innych akcesoriw. Metalowe styki kontaktowe umoliwiaj komunikowanie si aparatu z lamp i sterowanie ni
przy korzystaniu z zaawansowanych trybw automatycznej kontroli ekspozycji.
Na rysunku 1.5 pokazana zostaa grna powierzchnia obudowy
bardziej zawansowanego aparatu cyfrowego. Zauwa stopk
zewntrznej lampy byskowej i wywietlacz informacyjny LCD.
Pokrto wyboru trybu pozwala na wybr ustawienia trybu:
automatyki programowej, rcznego oraz trybw automatycznych
z priorytetem przysony i migawki.
Pokazane elementy to:
Pokrto trybw
Pozwala na wybranie trybu robienia zdj: automatyki programowej, rcznego oraz trybw automatycznych z priorytetem przysony i migawki.

12

Fotografia cyfrowa. Leksykon kieszonkowy

Rysunek 1.5. Grna powierzchnia obudowy zaawansowanego

aparatu cyfrowego
Przycisk spustu migawki
Zwalnia migawk, lecz take powoduje ustawienie ostroci
i ekspozycji. Aby otrzyma dobre zdjcie, przycinij lekko
przycisk spustu migawki i przytrzymaj, czekajc na ustawienie ostroci i ekspozycji. Po zapaleniu si lampki kontrolnej, zgaszajcej gotowo do wykonania zdjcia, nacinij przycisk a do spuszczenia migawki. Sztuka polega na
tym, by nie spuci migawki za wczenie, po ustawieniu
ostroci, ale przed ustawieniem ekspozycji. Dopki si to nie
stanie, naley trzyma przycisk na wp wcinity. Niemal
we wszystkich aparatach cyfrowych stosuje si ten dwustopniowy mechanizm spustu migawki.
Dwignia zoomu/powikszenia
W trybie robienia zdj uywaj tej dwigni do zmiany dugoci ogniskowej podczas komponowania obrazu, za w trybie przegldania do powikszania obrazu na wywietlaczu w celu lepszego przyjrzenia si szczegom.

Rozdzia 1. Co to jest?

13

Spd i boki aparatu

Na rysunku 1.6 zosta pokazany spd aparatu cyfrowego z gniazdem statywu.

Rysunek 1.6. Widok aparatu cyfrowego od spodu

Dodatkowe akcesoria aparatu cyfrowego:
Pasek na rk
Zabezpiecza aparat przed upuszczeniem dziki moliwoci
zawinicia paska wok nadgarstka lub zaoenia go na szyj.
Wikszo aparatw cyfrowych jest wyposaona w paski
przeznaczone do zawinicia wok nadgarstka.
Kabel czcy z komputerem
Uywany do przesyania fotografii z aparatu do komputera.
Wikszo aparatw jest wyposaona w kabel USB (Universal Serial Bus).
Pilot zdalnego sterowania
Suy do uruchamiania spustu migawki z odlegoci do
3,5 m. Najlepsze wyniki osiga si, celujc pilotem w czujnik podczerwieni na przodzie aparatu.
Gonik
Emituje podkad dwikowy cyfrowego wideo lub komentarze sowne; zaprojektowany pierwotnie do szybkiego przegldania pozycji. Aby poprawi jako dwiku, zaaduj dane
do komputera i uyj jego systemu odtwarzania dwiku.
14

Fotografia cyfrowa. Leksykon kieszonkowy

Gniazdo statywu
Suy do poczenia aparatu ze statywem lub wspornikiem
lampy byskowej. Gniazda metalowe s o wiele trwalsze,
a wic lepsze od plastikowych.

Wntrze aparatu
W tym rozdziale poznamy podstawowe wewntrzne elementy
i cechy aparatu cyfrowego. Rozpoczniemy od sposobu zasilania
aparatu. Na rysunku 1.7 zosta pokazany aparat, do ktrego s
wkadane baterie alkaliczne, czsto bdce elementem standardowego wyposaenia. Jednak na duszy czas warto przestawi
si na stosowanie niklowo-wodorkowych (NiMH) baterii wielokrotnego adowania, take pokazanych na rysunku.

Rysunek 1.7. Dwa rne typy baterii: alkaliczne i NiMH

Rozdzia 1. Co to jest?

15

Baterie
Baterie dostarczaj energii potrzebnej do dziaania aparatu. Jest to
jeden z elementw, ktry musi posiada kady aparat cyfrowy.
Powszechnie s stosowane baterie alkaliczne, litowo-jonowe i niklowo-wodorkowe. Dwa ostatnie typy to baterie wielokrotnego
adowania.
Jeeli kupisz aparat wyposaony w alkaliczne baterie AA, uyj ich
do przetestowania dziaania i szybko zastp niklowo-wodorkowymi NiMH bateriami wielokrotnego adowania, ktre bd
suy o wiele duej ni baterie alkaliczne i pozwol zaoszczdzi mnstwo pienidzy. Wygodne jest natomiast trzymanie
w torbie dodatkowego zestawu baterii alkalicznych na wypadek
wyczerpania baterii NiMH w sytuacji, gdy nie moemy skorzysta z adowarki. Innym dobrym zwyczajem jest posiadanie drugiego zestawu baterii wielokrotnego adowania, aby zawsze cho
jeden zestaw by gotowy do pracy. Jest to nieco kosztowne, ale
jednak tasze od kupowania wci od nowa kolejnych zestaww baterii alkalicznych.
Baterie litowo-jonowe s bardzo popularne w aparatach wielu takich producentw jak Sony, Nikon i Canon. Wikszo tych aparatw jest dostarczana wraz z zestawem odpowiednich baterii
i waciw adowark. Baterie litowo-jonowe maj du pojemno
i przez dugi czas utrzymuj adunek, ale zapewne zechcesz zaopatrzy si w zestaw zapasowy, gdy w razie ich wyczerpania
nie moesz zastosowa oglnie dostpnych baterii alkalicznych.

wiatomierz
wiatomierz analizuje wiato przechodzce przez soczewki
i okrela odpowiedni szybko migawki i wielko przesony,
majce umoliwiajc zrobienie dobrze nawietlonego zdjcia.

16

Fotografia cyfrowa. Leksykon kieszonkowy

Aparaty cyfrowe s wyposaane w wiatomierze rnego typu,

ale wiele modeli pozwala na stosowanie kilku systemw pomiaru
owietlenia. Trzy najpopularniejsze to: pomiar centralnie waony,
pomiar wielosegmentowy oraz pomiar punktowy. W aparatach zaawansowanych s stosowane wszystkie trzy systemy, za w prostszych aparatach zwykle jest stosowany pomiar centralnie waony
albo pomiar uredniony.
Pomiar centralnie waony
Mierzone jest wiato pochodzce z caego obszaru obrazu,
ze szczeglnym uwzgldnieniem obszaru w centrum.
Pomiar wielosegmentowy (macierzowy)
Obszar obrazu jest podzielony na segmenty (zwykle sze
lub wicej) i w kadym z nich natenie wiata jest mierzone oddzielnie. Nastpnie aparat szacuje pomiar z kadego segmentu i otrzymany wzr porwnuje z danymi przechowywanymi w pamici. Na podstawie wynikw tego
porwnania wyliczane s ostateczne parametry ustawienia
aparatu.
Pomiar punktowy
Parametry ekspozycji s wyliczane na podstawie pomiaru
natenia wiata jedynie w wybranym obszarze w centrum
kadru, zwykle zaznaczonym w wizjerze przez nawiasy.
Pomiar punktowy jest przydatny przy owietleniu kontrastowym, ktre potrafi zmyli inne systemy pomiarowe.

Czujnik optyczny
Zamienia energi wiata przechodzcego przez obiektyw w sygna cyfrowy. Najpopularniejsze s czujniki CCD, co oznacza
Charged-Coupled Device (przyrzd o sprzeniu adunkowym).
W niektrych aparatach stosowane s czujniki CMOS (Complementary Metal Oxide Semiconductor komplementarny pprzewodnik tlenkowy), ktre maj wiele cech wsplnych z czujnikami CCD, ale zuywaj mniej energii.

Rozdzia 1. Co to jest?

17

Znw wracamy do sprawy rozmiarw czujnika lub raczej liczby

pikseli (elementw obrazu). Czujniki optyczne w dzisiejszych aparatach cyfrowych to matryce wiatoczue z milionami pikseli,
a stosowany powszechnie termin megapiksel oznacza milion pikseli.
Zamiast mwi Kupiem aparat z czujnikiem majcym 2 000 000
pikseli, mwimy Kupiem aparat dwumegapikselowy.
W sprzeday s aparaty z matrycami wiatoczuymi liczcymi
od 1,3 do 6 megapikseli. Mona oglnie powiedzie, e do robienia zdj na wakacjach potrzebujesz przynajmniej 2 megapikseli.
Czym wicej pikseli ma Twj aparat, tym wiksze zdjcia moesz drukowa. Aparaty 2-megapikselowe pozwalaj na drukowanie dobrej jakoci zdj o wymiarach do 1318 cm; 3-megapikselowe o wymiarach do 2025 cm, a wyszej klasy zaawansowane aparaty 4-megapikselowe o wymiarach 2836 cm.
Jeeli Twoim gwnym celem jest wysyanie zdj poczt elektroniczn lub umieszczanie ich na stronie WWW, aparaty z matryc
1,3 megapiksela
powinny by wystarczajce. Jeeli natomiast
chcesz drukowa zdjcia, wybierz aparat, korzystajc z poniszego
zestawienia:
Typ aparatu

Dobra jako zdj

Zdjcia do zaakceptowania

2 MP
3 MP

1318 cm

2025 cm

2025 cm

2836 cm

4 MP

2836 cm

3041 cm

5 MP

3041 cm

4151 cm

Karty pamici
Karty pamici s wymiennymi, wkadanymi do obudowy aparatu elektronicznymi nonikami danych, na ktrych zapisywane
s zdjcia. Niemal kady aparat cyfrowy korzysta z pamici wymiennej jakiego typu. Po zrobieniu zdjcia i przygotowaniu jego
danych cyfrowych aparat zapisuje te dane na karcie pamici.

18

Fotografia cyfrowa. Leksykon kieszonkowy

Dziki temu moesz je odczyta i przenie w dowolnym momencie, nawet dugo po ich zapisaniu.
Najczciej s stosowane karty CompactFlash (CF), ale dostpne
s take SmartMedia (SM), Sony Memory Stick (MS), IBM MicroDrive, MultimediaCard (MMC), Secure Digital (SD) i ostatnio wprowadzone na rynek przez Fuji i Olympusa xD-Picture Card.
Na rysunku 1.8 zosta pokazany aparat cyfrowy Olympus z kart
pamici SmartMedia. Jest sprzedawany z kart 16 MB, ktra nie
wystarcza w przypadku aparatu 3-megapikselowego i sensowne
wydaje si by uywanie go dopiero po zakupieniu karty 64 lub
128 MB.

Rysunek 1.8. Aparat cyfrowy Olympus z kart pamici SmartMedia

Na rysunku 1.9 widzimy aparat Nikon z kart pamici CompactFlash. W wikszoci aparatw Nikona s stosowane karty CompactFlash, sprzedawane w wielu miejscach i atwo mieszczce
si w portfelu.

Rozdzia 1. Co to jest?

19

Rysunek 1.9. CompactFlash

Rodzaj karty pamici stosowany w Twoim aparacie nie jest spraw
tak wan jak jej pojemno. Wikszo aparatw jest sprzedawana z tak zwan kart z zestawu podstawowego, ktrej pojemno wynosi 8 MB lub 16 MB. Co takiego wystarcza w pocztkowej fazie nauki, ale gdy zamierzasz zabra aparat na wakacje
lub robi zdjcia na przyjciu urodzinowym crki, bdzie Ci
potrzebna karta o wikszej pojemnoci.
Ta porczna tabela pozwoli Ci okreli wielko pamici najodpowiedniejsz dla Twojego aparatu.
Typ aparatu
(megapiksele)

Kara minimalna Karta polecana

(megabajty)
(megabajty)

2 MP
3 MP
4 MP

32 MB
64 MB
128 MB

20

64 MB
128 MB
256 MB

Fotografia cyfrowa. Leksykon kieszonkowy

Inne elementy i funkcje dotyczce korzystania z pamici:

Pami masowa i zcze USB
Pozwala na podczenie aparatu cyfrowego do komputera
bez uywania dodatkowych napdw, mniej wicej tak,
jakbymy podczali zewntrzny dysk twardy przez zwyke
wetknicie kabla. Potem moesz przenosi zdjcia z aparatu
na dysk twardy komputera, przecigajc je i upuszczajc
lub ciga za pomoc specjalnej aplikacji.
Aparaty cyfrowe wyposaone w zcze USB (Universal Serial
Bus uniwersalna magistrala szeregowa) bez instalowania
dodatkowego oprogramowania mog by podczane do
komputerw sterowanych systemami operacyjnymi: Windows XP, 2000, i ME oraz Macintosh 9.x i Mac X 10.1 lub
nowszymi.
Bufor RAM
Przechowuje obraz w pamici operacyjnej aparatu (RAM
Random Access Memory) przed zapisaniem go na karcie
pamici. Bufor RAM pozwala na korzystanie funkcji zaawansowanych, takich jak tryb filmowy i fotografii seryjnej.
Aparat moe przekazywa dane do buforu RAM znacznie
szybciej ni zapisywa je na karcie pamici. Zatem w trybie
fotografii seryjnej aparat zapamituje w buforze szereg zrobionych zdj, by nastpnie po zwolnieniu spustu migawki
zapisa je na karcie pamici. Bufory RAM maj pojemno
do 32 MB. Im wiksza pojemno bufora, tym duszy cig
zdj moe by zapisany.
Samowyzwalacz
Opnia zwolnienie migawki mniej wicej o 10 sekund. Uycie samowyzwalacza jest prost metod pozwalajc fotografowi znale si na zdjciu grupowym. Czasami samowyzwalacza uywamy zamiast zdalnego sterowania do
zwolnienia migawki bez powodowania drga aparatu. Jest

Rozdzia 1. Co to jest?

21

to szczeglnie przydatne, gdy fotografujemy przy sabym

wietle z dugim czasem nawietlania za pomoc aparatu
ustawionego na statywie.
Kabel wideo
Pozwala na podczenie aparatu wprost do telewizora lub
innego monitora w celu wywietlania zdj na wikszym
ekranie. Korzystanie z kabla wideo jest prost metod prezentowania zdj duej grupie widzw.

Podsumowanie
Teraz, skoro ju poznae czci i cechy aparatu cyfrowego, pora
dowiedzie si, w jaki sposb naley z nich korzysta, by robi
doskonae zdjcia. W nastpnym rozdziale Do czego to suy?
znajdziesz przydatne wskazwki, w jaki sposb korzysta z moliwoci blokowania ogniskowej, jak wybiera ustawienia lampy
byskowej waciwe przy danym owietleniu, jak starannie sprawdza zdjcia przed przesaniem ich do komputera oraz wiele
innych. Od robienia doskonaych zdj dzieli Ci tylko jeden
rozdzia.

22

Fotografia cyfrowa. Leksykon kieszonkowy