You are on page 1of 34

IDZ DO

PRZYKADOWY ROZDZIA
SPIS TRECI

KATALOG KSIEK
KATALOG ONLINE
ZAMW DRUKOWANY KATALOG

TWJ KOSZYK
DODAJ DO KOSZYKA

CENNIK I INFORMACJE
ZAMW INFORMACJE
O NOWOCIACH
ZAMW CENNIK

CZYTELNIA
FRAGMENTY KSIEK ONLINE

Wydawnictwo Helion
ul. Chopina 6
44-100 Gliwice
tel. (32)230-98-63
e-mail: helion@helion.pl

Profesjonalne zarzdzanie
barw. Wydanie II
Autorzy: Bruce Fraser, Chris Murphy, Fred Bunting
Tumaczenie: Piotr Cielak (rozdz. 10 12), Wiesaw
Gciak (przedmowa, rozdz. 1 5, dod. C), Marcin
Samodulski (rozdz. 6 9), Jakub Thiele-Wieczorek
(rozdz. 13 18, dod. A, B)
ISBN: 83-7361-669-1
Tytu oryginau: Real World Color Management
Format: B5, stron: 608

Doskonaa jako barw na wydrukach to gwarantowana satysfakcja Twoich klientw


Fizyczne podstawy powstawania barwy
Metody pomiaru barw
Modele barw stosowane w grafice komputerowej
Tworzenie profili barwnych dla urzdze zewntrznych
Mechanizmy zarzdzania barw w aplikacjach graficznych
Prawidowe odwzorowanie barw w procesie projektowania i drukowania publikacji
to rzecz niezwykle istotna. Niewielkie niezgodnoci w ustawieniach urzdze
i oprogramowania mog spowodowa katastrofalne rezultaty wydruki
z przebarwieniami i przekamania w kolorystyce drukowanych prac.
Jednak niewiele da sama znajomo funkcji przypisanych poszczeglnym przyciskom
i ikonom w narzdziach do zarzdzania kolorem w aplikacjach. Tu potrzebna jest
znacznie szersza wiedza. Naley pozna modele matematyczne barw oraz mechanizmy
stosowane przy ich reprodukcji na monitorach, drukarkach i maszynach poligraficznych.
Trzeba take nauczy si zasad tworzenia profili barwnych i opanowa mechanizmy
zarzdzania barw w aplikacjach wykorzystywanych w procesie projektowania i druku
publikacji. Wszystkie te informacje znajdziesz w ksice Profesjonalne zarzdzanie barw.
Barwa i fizyka; powstawanie barwy oraz metody jej mierzenia: kolorymetria,
densytometria i spektrofotometria
Barwa w komputerze; modele barw, punkty bieli i czerni, zalenoci pomidzy
modelami
Profile barwne; opis urzdze reprodukujcych barwy
Metody pomiaru i kalibracji urzdze
Tworzenie profili wywietlania, profili wejciowych i wyjciowych
Ocena jakoci profili barwnych
Zarzdzanie kolorem w systemie operacyjnym i aplikacjach
Poznaj i zastosuj techniki stosowane przez dowiadczonych projektantw i poligrafw

Spis treci

Przedmowa: Zagadka zarzdzania barw......................................................................... 19


Dlaczego to robimy? ............................................................................................ 20
Zrozumie peny obraz ................................................................................ 21
Dopieszczajc szczegy............................................................................... 21
Niech wszystko pynie ................................................................................. 21
Dlaczego sdzilimy, e moemy to zrobi?................................................ 22
Jak zorganizowana jest ksika? ..................................................................... 22
Cz 1. Wstp do zarzdzania barw...................................................... 23
Cz 2. Tworzenie i korekcja profili ...................................................... 23
Cz 3. Aplikacje i procesy zarzdzania barw................................... 23
Cz 4. Dodatki............................................................................................. 24
Dzikujemy!............................................................................................................. 24
Kontakty i rda .................................................................................................. 26

CZ I

Wprowadzenie do zarzdzania barw...............................................27

Rozdzia 1: Czym jest barwa? Refleksje nad yciem...........................................29


Gdzie jest barwa?....................................................................................................30
wiato a zjawisko powstawania barwy..........................................................32
Fotony i fale.......................................................................................................32
Widmo.................................................................................................................33
Krzywe spektralne...........................................................................................35
rda wiata....................................................................................................36
Znormalizowane rda wiata...................................................................37


Profesjonalne zarzdzanie barw

Przedmiot a zjawisko barwy...............................................................................38


Kolor bieli..................................................................................................................39
Odbicie i przepuszczanie wiata................................................................39
Fluorescencja.....................................................................................................40
Obserwator a zjawisko barwy.............................................................................42
Trjchromatyczno: czerwony, zielony, niebieski.................................42
Przeciwstawno barw: czerwony-zielony, niebieski-ty.................48
Metameryzm.....................................................................................................51
Nieliniowo: intensywno i jasno........................................................56
Skadnik achromatyczny: jasno ..............................................................58
Co to jest logarytm i dlaczego w ogle
powinno mnie to interesowa?...........................................................................59
Skadniki chromatyczne barwy: odcie i nasycenie..............................60
Pomiar barwy............................................................................................................62
Tak naprawd nie moemy zmierzy barwy, tylko wiato.................63
Densytometria...................................................................................................64
Kolorymetria.....................................................................................................65
Spektrofotometria............................................................................................69
Gdzie model si nie sprawdza? ........................................................................70
Stao barwy....................................................................................................71
Czynniki psychologiczne: nazwy barw i barwy pamiciowe ............73
Prawdy o zarzdzaniu barw..............................................................................74

Rozdzia 2: Komputery i barwa. Barwa wedug cyfr.........................................77


Barwa wedug cyfr..................................................................................................78
Dlaczego CMYK?...................................................................................................79
Analogowe pochodzenie.................................................................................79
Piksele, punkty i dithering..................................................................................82
Cyfrowa ewolucja..............................................................................................83
Jak dziaaj liczby?.................................................................................................85
Dlaczego 256 poziomw?..............................................................................87
Miliony barw.....................................................................................................87
Definicja barwy a barwa.......................................................................................89
Dlaczego wartoci si zmieniaj? ....................................................................89
Koloranty (barwy skadowe) .......................................................................90
Punkt bieli i punkt czerni..............................................................................91
Charakterystyka reprodukcji tonalnej.......................................................92
Modele barw zalene od urzdzenia ..............................................................93
Modele barw niezalene od urzdzenia ........................................................95
Ograniczenia LAB..................................................................................................97
Mieszanka firmowa................................................................................................98

Spis treci

Niedopasowanie granice moliwoci.........................................................98


Ograniczenia urzdze gamut i zakres dynamiki.............................98
Mapowanie wartoci tonalnych i gamutu.................................................99
Barwa to skomplikowane zagadnienie......................................................... 103

Rozdzia 3: Zarzdzanie barw. Jak to dziaa?. .................................................... 105


Geneza powstania systemw zarzdzania barw . .................................. 107
Skadniki systemu zarzdzania barw.......................................................... 108
Mit WYSIWYG.................................................................................................... 109
PCS.....................................................................................................................110
Profile.................................................................................................................110
ICC w perspektywie historycznej..................................................................111
CMM ................................................................................................................112
Od czego pochodzi skrt CMM?....................................................................112
Dlaczego w ogle potrzebujemy CMM?......................................................113
Sposb odwzorowania barw........................................................................114
Zarzdzanie barw w dziaaniu........................................................................119
Przypisywanie i osadzanie profili.............................................................119
Konwersja z wykorzystaniem profili...................................................... 120
Jak dziaa konwersja? .................................................................................. 122
Konwersja i utrata danych................................................................................ 123
Wysokobitowa przewaga.......................................................................... 124
Zarzdzanie barw jest proste......................................................................... 124

Rozdzia 4: Wszystko o profilach. Opisujc urzdzenia............................... 125


Czym s profile urzdze?................................................................................ 125
Rodzaje (klasy) profili................................................................................. 126
Profile ICC: macierzowe kontra tablicowe................................................. 129
Bodziec i reakcja........................................................................................... 130
Ograniczenia profili............................................................................................ 133
Uywajc profili rdo i cel..................................................................... 134
Profile oglne (ang. generic profiles)........................................................... 134
Profile przestrzeni barw.................................................................................... 135
Dobre profile......................................................................................................... 135

CZ II

Tworzenie i korekcja profili ....................................................................... 137

Rozdzia 5: Pomiary, kalibracja i kontrola procesu.



Mapa to nie terytorium............................................................................. 139
Kontrola niestabilnoci urzdze.................................................................. 140
Bodziec i reakcja.................................................................................................... 141
Kontrola zmiennych..................................................................................... 141
Kontrola zmiennoci..................................................................................... 145

Profesjonalne zarzdzanie barw

Rnorodne role pomiarw............................................................................. 145


Ocena urzdzenia.......................................................................................... 146
Kalibracja urzdze...................................................................................... 146
Obserwujc urzdzenia............................................................................... 148
Dziaanie poza systemem ................................................................................ 148

Rozdzia 6: Tworzenie profili wywietlania.



Twoje okno na kolor............................................................................................. 149
Kalibrowanie systemu wywietlania............................................................ 150
Co naley ustawia?...................................................................................... 150
Narzdzia do kalibracji i profilowania......................................................... 152
Mcenie wody........................................................................................................ 153
Przyrzdy......................................................................................................... 156
Wybr ustawie kalibracyjnych..................................................................... 157
Docelowy punkt bieli................................................................................... 158
Docelowa warto wspczynnika gamma............................................ 159
Jak czsto naley kalibrowa?.....................................................................160
Przed kalibracj . ..................................................................................................160
Czas rozgrzewania.........................................................................................160
Rozdzielczo, czstotliwo odwieania i inne
ustawienia monitora......................................................................................161
Czyszczenie ekranu.......................................................................................161
Kalibracja wstpna regulacja analogowa...............................................162
Ustawianie luminancji bieli........................................................................162
Ustawianie poziomu czerni.........................................................................164
Ustawianie temperatury barwowej bieli..................................................166
Kalibracja i profilowanie....................................................................................168
Zapisywanie profilu monitora..........................................................................168
Kalibracja wizualna..............................................................................................169
Buka z masem..................................................................................................... 170

Rozdzia 7: Tworzenie profili wejciowych.



Dobry pocztek......................................................................................................... 171
Podstawowe wiadomoci o profilach wejciowych................................. 172
Wzorniki do generowania profili wejciowych..................................... 172
Parametry urzdzenia wejciowego......................................................... 176
Tworzenie profilu skanera................................................................................ 177
Stabilizacja zachowania skanera............................................................... 177
Optymalizacja dziaania skanera.............................................................. 178
Skanowanie wzornika.................................................................................. 178
Generowanie profilu skanera......................................................................180
Tworzenie profili aparatw cyfrowych .......................................................181

Spis treci

Kontrolowanie zachowania aparatu..........................................................181


Fotografowanie wzornika............................................................................183
Generowanie profilu aparatu cyfrowego.................................................183
Dobry pocztek......................................................................................................185

Rozdzia 8: Tworzenie profili wyjciowych. Ostateczny cel......................187


Mierzenie ruchomego celu gumow linijk...........................................188
Przyrzdy pomiarowe..........................................................................................189
Geometria ukadu pomiarowego...............................................................189
Otwr pomiarowy..........................................................................................190
Filtry...................................................................................................................191
To.......................................................................................................................192
Przyrzdy rczne............................................................................................192
Plotery pomiarowe.........................................................................................194
Spektrofotometry paskowe..........................................................................195
Zestawy oprogramowania do tworzenia profili.........................................195
Obsuga przyrzdw pomiarowych..........................................................196
Tworzenie profilu.................................................................................................197
Wzorniki............................................................................................................199
Urednianie danych...................................................................................... 202
Linearyzacja.................................................................................................... 202
Ustawienia parametrw.............................................................................. 203
Edycja profilu................................................................................................. 206
Jak uzyska poprawne dane?........................................................................... 206
Otwieranie i drukowanie wzornika............................................................... 206
Otwieranie wzornika.................................................................................... 207
Drukowanie wzornika.................................................................................. 208
Profilowanie atramentowych drukarek RGB............................................ 208
Zanim utworzysz profil atramentowej drukarki RGB....................... 209
Porwnywanie barw............................................................................................ 210
Tworzenie profili atramentowych drukarek RGB.............................. 214
Profilowanie prawdziwych drukarek RGB............................................ 215
Zanim wykonasz profilowanie prawdziwej drukarki RGB............. 215
Tworzenie profili prawdziwych drukarek RGB...............................216
Profilowanie 3-kolorowych drukarek termosublimacyjnych.................216
Profilowanie kompozytowych drukarek CMYK..................................... 217
Zanim przeprowadzisz profilowanie kolorowej
drukarki laserowej CMYK..........................................................................218
Ograniczanie iloci nanoszonych barwnikw (ink limiting).............. 220
Tworzenie profili dla kolorowych drukarek
laserowych CMYK....................................................................................... 220

10

Profesjonalne zarzdzanie barw

Generowanie czerni ........................................................................................... 221


Zanim wygenerujesz profil atramentowej drukarki CMYK............ 222
Tworzenie profili dla drukarek atramentowych CMYK................... 222
Zanim wygenerujesz profil dla drukarki staoatramentowej............ 223
Tworzenie profili staoatramentowych drukarek CMYK................ 224
Zanim dokonasz profilowania drukarki
termosublimacyjnej CMYK...................................................................... 224
Tworzenie profili dla termosublimacyjnych
drukarek CMYK........................................................................................... 225
Profilowanie maszyny drukarskiej................................................................ 225
Nie profilowa maszyny?!................................................................................. 226
Zanim zaczniesz profilowa maszyn drukarsk................................ 227
Profiluj maszyn drukarsk tylko raz.......................................................... 227
Optymalne czy standardowe zachowanie
maszyny drukarskiej........................................................................................... 229
Tworzenie profili maszyny drukarskiej.................................................. 229
Nieliniowo w zamyle.................................................................................... 230
Profilowanie wielokanaowych urzdze drukujcych......................... 232
Sprawdzajc map............................................................................................... 232

Rozdzia 9: Ocena i edycja profili. Orientacja barw........................................... 233


Oceniajc map..................................................................................................... 234
Miejsce obserwacji.............................................................................................. 234
Powierzchnie................................................................................................... 235
Owietlenie..................................................................................................... 236
Liczc fotony......................................................................................................... 237
Ocena profili.......................................................................................................... 240
Kontrola monitora............................................................................................... 241
Kalibracja monitora...................................................................................... 241
Profil monitora............................................................................................... 246
Profile wejciowe.................................................................................................. 248
Zamiana danych pomiarowych na piksele i odwrotnie......................... 249
Podstawowy test dla profili wejciowych............................................... 249
Obiektywne testy profili wejciowych.................................................... 250
Obiektywny obiektywizm................................................................................. 251
Subiektywne testy profili wejciowych ................................................ 262
Edycja profili wejciowych........................................................................ 266
Kalibracja w formacie RAW...................................................................... 273
Profile wyjciowe................................................................................................. 279
Obiektywne testy profili wyjciowych................................................... 280
ColorThink Pro..................................................................................................... 286

Spis treci

11

Testy subiektywne dla profili wyjciowych........................................... 287


Edycja profili wyjciowych........................................................................ 288
Edytowa, profilowa ponownie czy uaktualni profil?........................ 290
Profilowanie jest procesem iteracyjnym................................................ 292
Dokd skierujesz teraz swoje kroki?............................................................ 292

CZ III

Aplikacje i procesy zarzdzania barw.......................................... 293

Rozdzia 10: Procesy zarzdzania barw. Ruszamy do akcji.................... 295


Na czym polegaj procesy zarzdzania barw?........................................ 296
Przeksztacenia zwizane z wywietlaniem obrazu........................... 298
Kiedy przeksztaca? . ....................................................................................... 299
Zalety wczesnego przetwarzania barw................................................... 300
Wady wczesnego przetwarzania barw.................................................... 300
Zalety pnego przetwarzania barw........................................................ 301
Wady pnego przetwarzania barw......................................................... 301
Unikn skrajnoci....................................................................................... 301
Przestrzenie edycyjne.................................................................................. 302
Zalety stosowania przestrzeni edycyjnych............................................ 305
Nadawanie znaczenia liczbom........................................................................ 305
Profile osadzone............................................................................................. 306
Przedwczesne przetwarzanie barw............................................................... 306
Nazewnictwo: znakowanie, przypisywanie, osadzanie
i profile domylne................................................................................................ 307
Profile domylne............................................................................................ 308
Procesy hybrydowe....................................................................................... 309
Procesy zarzdzania barw w obrbie jednego programu.................... 310
Otwieranie dokumentw nieoznakowanych..........................................311
Otwieranie dokumentw oznakowanych............................................... 312
Zarzdzanie barw pomidzy dokumentami........................................ 313
Przypisywanie, przeksztacanie i ekranowe prby barwne.............. 314
Podstawy przygotowania ekranowej prby barwnej............................... 317
Drukowanie i prby barwne........................................................................318
Procesy zarzdzania barw z wykorzystaniem
wielu programw................................................................................................. 321
Procesy zwizane z przenoszeniem danych spoza
rodowiska z zarzdzaniem barw i z powrotem . .................................. 322
Wprowadzanie materiaw z zewntrz do rodowiska
z zarzdzaniem barw.................................................................................. 322
Kiedy zaczyna si zarzdzanie barw?................................................... 325
Granice poznawalnego................................................................................. 325

12

Profesjonalne zarzdzanie barw

Przygotowanie materiaw do druku w rodowisku


bez zarzdzania barw................................................................................. 326
Lk przed znakowaniem.................................................................................... 327
Przygotowanie materiaw do umieszczenia w internecie............... 328
Procesy przetwarzania obrazw przeznaczonych
do umieszczenia w internecie.................................................................... 329
Zrozumie procesy zarzdzania barw........................................................ 330

Rozdzia 11: Zarzdzanie barw w systemie operacyjnym.



Co, kiedy, dlaczego?. ............................................................................................ 331
Zarzdzanie barw na poziomie systemu operacyjnego,
aplikacji i sterownikw................................................................................ 332
Technologie ColorSync i ICM....................................................................... 333
Co to jest? I jak to dziaa?........................................................................... 333
System Mac OS 9................................................................................................ 334
Ustawienia panelu sterowania ColorSync............................................. 335
Ustawienia monitora.................................................................................... 336
System Mac OS X Panther (10.3.x) ............................................................ 337
Zasady aktywacji zarzdzania barw...................................................... 338
Ustawienia w panelu Displays.................................................................. 340
Profile standardowe............................................................................................. 341
Pooenie profili............................................................................................. 341
Pooenie mechanizmw CMM .............................................................. 342
Program ColorSync Utility........................................................................ 342
QuickDRAW, GDI i Quartz............................................................................ 343
System Windows ................................................................................................ 348
Ustalenie biecego profilu wywietlania............................................. 348
Preview.................................................................................................................... 349
Zarzdzanie barw w aplikacjach ................................................................. 350
Aplikacje obsugujce zarzdzanie barw............................................. 350
CUPS........................................................................................................................ 351
Aplikacje nieobsugujce zarzdzania barw....................................... 352
Zarzdzanie barw w sterownikach drukarek ......................................... 353
Zachowanie domylne ................................................................................ 354
Zaoenia dotyczce profili rdowych................................................ 354
Sterowniki rastrowe...................................................................................... 355
Sterowniki PostScript.................................................................................. 361
Zarzdzanie barw w sterownikach skanerw.......................................... 364
Och, Wschd to Wschd, a Zachd to Zachd......................................... 366

Spis treci

13

Rozdzia 12: Architektura zarzdzania barw w aplikacjach



firmy Adobe. Zarzdzanie barw w programach

Adobe Photoshop, InDesign i Illustrator........................................ 367
Ustawienia kolorw centrum dowodzenia barwami......................... 368
Ustawienia....................................................................................................... 369
Profile domylne przestrzenie robocze............................................. 370
Zasady zarzdzania kolorem...................................................................... 370
Ostrzeenia, czyli kady plik traktujemy indywidualnie.................. 373
Opcje zaawansowane standardowe ustawienia
przeksztacania............................................................................................... 380
Rczne przypisywanie profili i konwersje barw...................................... 383
Przypisanie profilu....................................................................................... 383
Konwersja do profilu.................................................................................... 385
Zarzdzanie barw w importowanych obiektach graficznych............ 387
Importowane obiekty graficzne w programie Photoshop................. 387
Importowane obiekty graficzne w programie InDesign.................... 387
Importowane obiekty graficzne w programie Illustrator.................. 390
Ekranowe prby barwne i ich ustawienia................................................... 392
Ekranowe prby barwne w programie Illustrator............................... 393
Ekranowe prby barwne w programie InDesign................................. 394
Ekranowe prby barwne w programie Photoshop.............................. 395
Puapki i zalety ekranowych prb barwnych........................................ 397
Drukowanie............................................................................................................ 399
Program Adobe Camera Raw.......................................................................... 404
Digital Raw..................................................................................................... 404
Camera Raw i barwa.................................................................................... 405
Takie same, lecz jednak odmienne................................................................ 408

Rozdzia 13: Zarzdzanie barw w programie Macromedia FreeHand.



Due moliwoci i dziwne rozwizania. ......................................... 409
Ustawienia barw w programie FreeHand................................................... 410
Metody zarzdzania barw........................................................................ 410
Systemy Kodak Digital Science i Apple ColorSync.......................... 412
Rczne przypisywanie profili.......................................................................... 415
Paleta Object....................................................................................................416
Eksport......................................................................................................................416
TIFF.................................................................................................................. 417
EPS i PDF....................................................................................................... 417
Drukowanie.............................................................................................................419
Bdy..................................................................................................................419
Bd uwany.......................................................................................................... 421

14

Profesjonalne zarzdzanie barw

Rozdzia 14: Zarzdzanie barw w programie CorelDRAW 12.



Zarzdza wszystkim, poza wasnymi plikami........................ 423
Waciwoci zarzdzania barw .................................................................... 424
Internal RGB (wewntrzny format RGB)............................................. 425
Monitor............................................................................................................ 426
Composite Printer (drukarka penokolorowa)...................................... 427
Import/Export (import/eksport).............................................................. 427
Scanner/Digital Camera (skaner/kamera cyfrowa)........................... 428
Separations Printer (drukarka wycigw barwnych)......................... 428
Import....................................................................................................................... 429
Kontrola manualna.............................................................................................. 430
Eksport..................................................................................................................... 431
Osadzanie profili........................................................................................... 432
Drukowanie............................................................................................................ 432
Mocne i sabe strony........................................................................................... 434

Rozdzia 15: Zarzdzanie barw w programie QuarkXPress.



Stopniowa poprawa.............................................................................................. 435
Wyczanie zarzdzania barw....................................................................... 436
Wyczanie systemu zarzdzania barw w programie
QuarkXPress 3 (tylko w systemie Mac OS)............................................. 436
Wyczanie systemu zarzdzania barw w programie .
QuarkXPress 4, 5 i 6.................................................................................... 437
Wbudowane zarzdzanie barw...................................................................... 437
QuarkXPress 4............................................................................................... 437
QuarkXPress 5............................................................................................... 438
QuarkXPress 6............................................................................................... 440
Waciwoci zarzdzania barw .................................................................... 441
Kontrola rczna..................................................................................................... 444
Okno Get Picture.......................................................................................... 444
Okno Profile Information........................................................................... 446
Drukowanie............................................................................................................ 446
Przygotowanie prby barwnej (hard proofing) ....................................... 449
Compass Pro XT.................................................................................................. 449
400-kilogramowy goryl..................................................................................... 451

Rozdzia 16: Zarzdzanie barw i format PDF.



Powiew przyszoci.............................................................................................. 453
Odmiany formatu PDF...................................................................................... 454
Wersje formatu PDF.................................................................................... 454
Zarzdzanie barw w jzyku PostScript................................................ 455
PDF/X.............................................................................................................. 457

Spis treci

15

Distiller 5................................................................................................................ 460


Kompatybilno............................................................................................. 460
Ustawienia zarzdzania barw.................................................................. 461
Tworzenie plikw PDF............................................................................... 464
Acrobat 5................................................................................................................. 468
Waciwoci zarzdzania barw............................................................... 468
Drukowanie..................................................................................................... 469
Program Distiller 6............................................................................................. 471
PDF/X-1a i PDF/X-3................................................................................ 472
Acrobat 6................................................................................................................. 474
Waciwoci zarzdzania barw............................................................... 474
Okna Proof Setup i Proof Colors.............................................................. 475
Preflight............................................................................................................ 475
Drukowanie..................................................................................................... 478
Eksportowanie plikw PDF w programie InDesign CS...................... 479
Okno PDF Export Presets.......................................................................... 480
Okno Export PDF......................................................................................... 481
Formaty EPS, PDF i AI.............................................................................. 483
Dodatki dostarczane przez niezalene firmy ........................................... 483
Enfocus PitStop Pro..................................................................................... 483
Inne produkty................................................................................................. 485
Powiew przyszoci............................................................................................. 485

Rozdzia 17: Automatyzacja i skrypty.



Sprytny sposb na bycie leniwym......................................................... 487
Do czego potrzebna jest automatyzacja?............................................... 487
Serwery przetwarzania barw........................................................................... 488
Zalety serwerw przetwarzania barw..................................................... 489
Wady serwerw przetwarzania barw...................................................... 490
Przykady......................................................................................................... 491
Pytania dotyczce serwerw przetwarzania barw.............................. 493
Profile DeviceLink.............................................................................................. 494
Wicej o profilach DeviceLink................................................................. 494
Dlaczego powinno si uywa profili DeviceLink? .......................... 495
Tworzenie profili DeviceLink................................................................... 496
Jak uywa tych przekltych rzeczy?...................................................... 497
Rozwizania dedykowane dla prepressu..................................................... 497
Kto powinien rozway moliwo korzystania z rozwiza
dedykowanych dla prepressu?................................................................... 498
Wady.................................................................................................................. 499
Przykady......................................................................................................... 500
Wane pytania................................................................................................ 501

16

Profesjonalne zarzdzanie barw

Zarzdzanie barw w procesorze obrazw rastrowych (RIP)............... 503


Dobry................................................................................................................ 503
Zy (i brzydki)................................................................................................ 504
Skrypty..................................................................................................................... 504
Czym s skrypty?.......................................................................................... 504
Co mona zrobi za pomoc skryptw?................................................. 505
Zalety korzystania ze skryptw................................................................ 505
Wady korzystania ze skryptw................................................................. 506
Przykady skryptw..................................................................................... 506
Skrypty hybrydowe i zdalny dostp do profili..................................... 510
Kompromisy w procesie automatyzacji.......................................................511

Rozdzia 18: Budowanie procesw wykorzystujcych zarzdzanie



barw. czenie wszystkiego w jedn cao.......................... 513
Cztery etapy zarzdzania barw..................................................................... 514
Definiowanie znaczenia kolorw.............................................................. 515
Normalizacja barw........................................................................................ 517
Konwersja na potrzeby urzdzenia wyjciowego.................................518
Prby barwne (proofing)..............................................................................519
Zarzdzanie barw krok po kroku............................................................ 520
Okrelanie potrzeb.............................................................................................. 520
Oprogramowanie, formaty plikw i urzdzenia................................... 520
Na jakie urzdzenia wyjciowe wylesz swoj prac?....................... 521
Automatyzacja i jako................................................................................ 523
Narzdzia ............................................................................................................... 524
Profile osadzone i profile domylne........................................................ 524
Normalizacja i przestrzenie edycyjne..................................................... 526
Policja u drzwi ostrzeenia.................................................................... 527
LAB wielki normalizator............................................................................ 527
Ochrona kanau czerni i dane zalene od urzdze........................... 528
Systemy kolorw specjalnych................................................................... 528
Ekranowa prba barwna soft proof..................................................... 530
Prba barwna hard proof....................................................................... 530
Konwersje wyjciowe................................................................................... 531
Analiza kocowa................................................................................................... 532
Podr jednego piksela ..................................................................................... 532
Rejestracja piksela........................................................................................ 533
Definiowanie barw........................................................................................ 533
Normalizacja barw........................................................................................ 534
Symulacja kocowego efektu..................................................................... 534
Optymalizacja dla urzdzenia wyjciowego......................................... 535

Spis treci

17

Konwersja do przestrzeni wyjciowej..................................................... 535


Przygotowanie prby barwnej................................................................... 536
Nie dotyka barw.......................................................................................... 536
Diabe tkwi w szczegach............................................................................... 537

CZ IV

Dodatki............................................................................................................................... 539

Dodatek A: Anatomia profilu...................................................................................................... 541


Struktura profilu.................................................................................................. 542
Profile Header (nagwek profilu)........................................................... 542
Tabela znacznikw........................................................................................ 545
Dane odpowiadajce znacznikom............................................................ 545
Znaczniki wymagane . ....................................................................................... 545
profileDescriptionTag ................................................................................ 545
mediaWhitePointTag................................................................................... 545
chromaticAdaptationTag............................................................................. 546
copyrightTag................................................................................................... 546
Profile urzdze wejciowych......................................................................... 546
Profile macierzowe........................................................................................ 546
Profile tablicowe............................................................................................ 546
Profile hybrydowe......................................................................................... 547
Profile wywietlania............................................................................................ 547
BtoA0Tag........................................................................................................ 547
Profile urzdze wyjciowych........................................................................ 547
AtoBTag i BtoATag...................................................................................... 548
gamutTag......................................................................................................... 548
Dodatkowe klasy profili..................................................................................... 548
Sposoby odwzorowania barw i konwersje.................................................. 549
Profile DeviceLink....................................................................................... 549
Profile konwersji przestrzeni barw.......................................................... 550
Profile abstrakcyjne...................................................................................... 550
Profile kolorw specjalnych....................................................................... 550

Dodatek B: Szablony procesw................................................................................................ 551


Dodatek C: Sownik ............................................................................................................................. 561

Skorowidz ...................................................................................................................... 587

Zarzdzanie
barw
Jak to dziaa?

Odczytywanie egipskich hieroglifw byo sztuk zapomnian na 1400 lat. W 1799


roku przypadkowe odkrycie onierza napoleoskiego zmienio to cakowicie.
Kamie z Rosetty, jak nazwano jego znalezisko, pozwoli byskotliwemu znawcy
jzykw, Francuzowi Jeanowi Francois Champollionowi na odkrycie sekretu hieroglifw. Stao si tak dlatego, e kamie w zawiera ten sam tekst zapisany trzema
rodzajami pisma: hieroglificznym, demotycznym i greckim, z ktrych przynajmniej
dwa byy ju odczytane.
W zalenoci od pochodzenia i wyszkolenia, wartoci RGB lub CMYK mog
by dla Ciebie tym samym, co egipskie hieroglify, na szczcie dziki pracom CIE,
o ktrych mwilimy w rozdziale 1., zarzdzanie barw jest w stanie uy opartej
na naszej percepcji przestrzeni barw CIE LAB i CIE XYZ jak kamienia zRosetty.
Pozwala przenie nasze barwy z jednego zbioru danych RGB lub CMYK zalenych od urzdzenia do innego.
W rozdziale 2. poznalimy smutn prawd, e nasze systemy liczbowe, ktre
najczciej stosujemy do reprezentacji barwy w komputerze RGB i CMYK
s z zasady swojej konstrukcji niejednoznaczne. Nie s one opisem barwy.
Zamiast tego s to sygnay lub instrukcje, ktre kontroluj urzdzenia, takie jak
monitory czy drukarki, dajce w efekcie to, co postrzegamy jako barw. Wtym
rozdziale wyjanimy, jak system zarzdzania barw (CMS, ang. Color Management
System) godzi ze sob sygnay sterujce RGB i CMYK z opartymi na percepcji
wartociami CIE.

105

106

Profesjonalne zarzdzanie barw

System zarzdzania barw ma do spenienia dwa istotne zadania:


Musi okreli, jakie barwy w sensie percepcyjnym reprezentuj nasze wartoci
RGB lub CMYK.

Musi umie przenie te barwy w moliwie idealny sposb z jednego urzdzenia


do drugiego.

Wikszo dyskusji wok zarzdzania barw skupia si na tym drugim zadaniu. Warto sobie uwiadomi, e bez spenienia pierwszego warunku drugi jest
niemoliwy do osignicia nie moesz uzyska podobiestwa barw, jeli nie
wiesz, jaka to ma by barwa! Warto te mie realistyczne oczekiwania zobacz
ramka Mit WYSIWYG w dalszej czci rozdziau.
Szczegy dziaania systemw zarzdzania barw i stosowania ich w okrelonych aplikacjach mog by szalenie skomplikowane, zwaszcza e producenci
oprogramowania stosuj czsto wasny rodzaj interfejsu czy terminologii. Jednak
podstawowy schemat dziaania wikszoci systemw zarzdzania barw wydaje
si by stosunkowo prosty. Tak naprawd systemy zarzdzania barw robi dwie
rzeczy:
Przypisuj naszym wartociom RGB i CMYK okrelon barw, czynic te opisy
reprezentacj okrelonej barwy. Stosujc zarzdzanie barw, zawsze wiem, jak
barw reprezentuje okrelona kombinacja liczbowa.

Zmieniaj wartoci RGB i CMYK, ktre s wysyane do naszych urzdze


monitorw, drukarek atramentowych czy maszyn drukarskich w taki
sposb, aby kade z nich tworzyo tak sam barw.

Niektre implementacje systemw zarzdzania barw mog sugerowa, e robi


duo bardziej skomplikowane rzeczy, ale przy bliszym kontakcie okazuje si, e
cokolwiek robi CMS, zawsze de facto sprowadza si to do tych dwch podstawowych procedur.
W momencie, w ktrym zrozumiesz, jak dziaa system zarzdzania barw,
stwierdzisz, e duo atwiej poruszasz si po menu i oknach dialogowych zawierajcych opcje zwizane z zarzdzaniem barw. Najpierw jednak zobaczmy, po co
w ogle jest potrzebne zarzdzanie barw.

Rozdzia 3. Zarzdzanie barw

107

Geneza powstania systemw


zarzdzania barw
Kiedy ycie byo duo prostsze. Nie potrzebowalimy zarzdzania barw w systemach przepywu pracy, ktre nazwalibymy jedno wejcie jedno wyjcie. Wszystkie
zdjcia byy skanowane przez dowiadczonego operatora do danych CMYK
przygotowanych dla konkretnego urzdzenia wyjciowego. Kolory specjalne (ang.
spot colors) powstaway na skutek mieszania okrelonych farb lub stosowania
okrelonych standardowych formu CMYK zapisanych w specjalnych ksikach.
Wierne wywietlanie obrazu na monitorze nie byo praktycznie moliwe. System
taki dziaa, poniewa wartoci CMYK, jakie powstaway w wyniku skanowania,
byy przygotowane dla danego urzdzenia wyjciowego, co tworzyo zamknit
ptl posugujc si jednym zestawem wartoci.
Przeniemy si szybko do trzeciego tysiclecia. Jako urzdzenie wejciowe nie
suy nam ju tylko jeden wysokiej jakoci skaner bbnowy, ale rwnie wysokiej
klasy skaner paski, popularne biurkowe skanery paskie, skanery do slajdw czy
aparaty cyfrowe. Na drugim kocu wyjciowym mamy nie tylko rne maszyny
drukarskie zwojowe i arkuszowe, suchy offset, systemy CTP i druk HiFi Color,
ale rwnie druk cyfrowy, proofery, fleksografi, nawietlarki do filmw barwnych,
kopiarki kolorowe, drukarki laserowe i atramentowe, a nawet monitory. Ta rnorodno rozrywa stary zamknity system pracy na miliony kawakw.
Rezultatem jest olbrzymia liczba moliwych konwersji midzy urzdzeniami
wejcia i wyjcia (zobacz rysunek 3.1). Zamiast nad jednym urzdzeniem wejciowym
i wyjciowym, musimy teraz zapanowa nad znaczn liczb urzdze wejciowych
(ktr oznaczymy jako m) i wcale nie mniejsz liczb urzdze wyjciowych (oznaczon jako n). W takim m-wejciowym/n-wyjciowym systemie przepywu pracy musisz
dokona m n rnych konwersji midzy wejciem a wyjciem. Obliczenia pozostawimy Tobie, wida jednak jednoznacznie, e jeli masz wicej ni tylko kilka wej
iwyj, co dzi nie jest rzadkoci, cay proces staje si trudny do okieznania.
Rysunek 3.1.
n m konwersji
wejcie-wyjcie

m urzdze
wejciowych

n urzdze
wyjciowych

108

Profesjonalne zarzdzanie barw

Sprytnym rozwizaniem tego problemu, jakie oferuj systemy zarzdzania barw,


jest wprowadzenie poredniej reprezentacji wymaganych barw. Ta porednia reprezentacja nazywana jest Profile Connection Space (PCS), co mona przetumaczy jako
przestrze porednia barw. PCS suy jako centralny orodek dla wszystkich naszych
transformacji barw midzy urzdzeniami. Przypomina to centralne lotnisko wliniach
lotniczych. Zamiast tworzy oddzielne loty z 10 miast zachodniego wybrzea USA
(San Francisco, Los Angeles, Seattle itd.) do 10 miast wschodniego wybrzea (Boston,
Atlanta, Miami itd.), co daoby w efekcie 100 lotw, linie lotnicze mog podzieli
kady z tych lotw na dwa etapy z midzyldowaniem w miecie lecym w rodku
USA (np. Dallas) i dziki temu ograniczy liczb pocze do 20.
Genialno rozwizania opartego na PCS polega na zredukowaniu problemu
zm n konwersji do m + n konwersji. Mamy m konwersji od urzdze wejciowych do PCS oraz n konwersji od PCS do rnych urzdze wyjciowych (zobacz
rysunek 3.2). Potrzebna jest tylko jedna konwersja dla kadego z urzdze.
Rysunek 3.2.
n + m konwersji
midzy wejciem
i wyjciem
m urzdze
wejciowych

n urzdze
wyjciowych
PCS

Kada konwersja opisuje sposb reprodukcji barwy przez dane urzdzenie. Taka
konwersja nazywana jest profilem urzdzenia (ang. device profile). Profile urzdze
iPCS s dwoma z czterech podstawowych komponentw wszystkich systemw
zarzdzania barw.

Skadniki systemu
zarzdzania barw
Wszystkie systemy zarzdzania barw oparte na standardzie ICC stosuj cztery
podstawowe elementy:
PCS. Profile Connection Space pozwala nada barwie jednoznaczn warto
CIE XYZ lub CIE LAB, ktra nie zaley od uomnoci rnych urzdze stosowanych do reprodukcji tej barwy, zamiast tego definiuje barw w taki sposb,
w jaki jest ona postrzegana przez przecitnego czowieka.

Rozdzia 3. Zarzdzanie barw

109

Profile. Profil opisuje zaleno midzy sygnaami sterujcymi urzdzenia


RGB lub CMYK a rzeczywist barw, jak tworzy urzdzenie dla tych wartoci. Dokadniej, okrelaj wartoci CIE XYZ lub CIE LAB, ktre odpowiadaj
danemu zestawowi wartoci RGB lub CMYK

CMM. Modu zarzdzania barw (ang. Color Management Module), czsto


nazywany silnikiem, jest czci oprogramowania, ktra dokonuje kalkulacji
niezbdnych do konwersji wartoci RGB lub CMYK. CMM korzysta z danych
zawartych w profilach.

Sposb odwzorowania barw (rendering intent). Specyfikacja ICC


zawiera cztery rne rodzaje odwzorowania barw, ktre s niczym innym jak
rnymi sposobami na poradzenie sobie z problemem barw znajdujcych si
poza gamutem barw obecnych w przestrzeni barw naszego rda, ale
niemoliwych do uzyskania w konkretnym urzdzeniu wyjciowym.

Mit WYSIWYG
Jakkolwiek potrzeba uzyskania
WYSIWYG (ang. What You See
Is What You Get, otrzymujesz to,
co widzisz) bya jedn z gwnych si napdowych powstania
systemw zarzdzania barw,
samo zarzdzanie barw nie
jest tylko sposobem osignicia
sytuacji, w ktrej WYSIWYG
bdzie spenione. Jest to zreszt
w swoim najbardziej precyzyjnym rozumieniu niemoliwe do
osignicia. I cho zarzdzanie
barw przeszo dug drog,
aby uzyska moliwie wiern
reprezentacj druku, sam monitor i drukarka s urzdzeniami
o cakowicie rnych sposobach
wizualizacji, tak wic rnice
midzy tym, co jest wywiet-

lane na ekranie monitora a tym,


co widzimy na wydruku bd
zawsze obecne. Mwimy o tym
po to, eby przeciwstawi si
opiniom zarwno bezkrytycznych zwolennikw zarzdzania
barw, ktrzy twierdz, e jest
ono wstanie da pen zgodno
barw midzy rnymi urzdzeniami, jak i stanowisku jego
przeciwnikw, ktrzy uwaaj,
e zarzdzanie barw jest bezcelowe, poniewa nie zapewnia
penego WYSIWYG.
Zadajmy sobie pytanie, czy
by wogle kiedykolwiek taki
system, ktry zapewni pen
realizacj pojcia WYSIWYG.
Tradycyjne analogowe systemy
tworzenia odbitek prbnych

(proofw) rzeczywicie pokazyway bardzo blisk symulacj


wizualn tego, co otrzymamy
zmaszyny drukarskiej. Nigdy jednak nie spotkalimy
takiego, ktry byby identyczny
zdrukiem. Wedug nas, kady
system odbitek prbnych wymaga pewnej interpretacji ze
strony uytkownika. System
zarzdzania barw nie sprawi,
e Twj monitor iTwoja drukarka (maszyna drukarska) bd
tworzyy takie same barwy, moe
jednak umoliwi uzyskanie
bardzo bliskiej i powtarzalnej
symulacji, ktra przy odrobinie
wprawy moe by uwaana za
cakiem dokadne przyblienie
produktu finalnego.

110

Profesjonalne zarzdzanie barw

PCS
PCS jest miar, ktr stosujemy w celu pomiaru i zdefiniowania barwy. Jak ju
wspominalimy wczeniej, specyfikacja ICC korzysta z dwch rnych przestrzeni
CIE XYZ i CIE LAB jako PCS dla rnych rodzajw profili. Dopki jednak nie
zamierzasz napisa wasnego systemu zarzdzania barw czy wasnego oprogramowania do tworzenia profili ICC (w ktrym to przypadku musisz pozna znacznie
wicej zagadnie, ni obejmuje ta ksika), nie musisz zbytnio przejmowa si
rnicami midzy nimi. Podstawow cech obu przestrzeni, zarwno CIE XYZ,
jak i CIE LAB, jest moliwo reprezentowania postrzeganej barwy.
Pozwala to na wykorzystanie CIE XYZ i CIE LAB w systemach zarzdzania
barw jako centralnego miejsca, przez ktre przechodz wszystkie barwy. Jeli
barwa jest zdefiniowana jako wartoci XYZ lub LAB, wiemy, jak przecitny czowiek postrzega t barw.

Profile
Profile s koncepcyjnie cakiem proste, aczkolwiek ich budowa moe by skomplikowana.
Przyjrzymy si rnym rodzajom profili duo dokadniej w rozdziale 4.
Wszystko o profilach. Opisujc urzdzenia (dla wszystkich naprawd zakrconych, chccych dowiedzie si jeszcze wicej polecamy dodatek A, Anatomia profilu). Na razie jednak skoncentrujemy si na ich funkcji w systemie
zarzdzania barw.
Profil moe opisywa pojedyncze urzdzenie, np. konkretny skaner, monitor czy
drukark, pewn grup urzdze, np. monitory Apple Cinema Display, drukarki
Epson StylusColor 1280, maszyny drukujce w zgodzie ze standardem SWOP lub
te abstrakcyjne przestrzenie barw, takie jak Adobe RGB (1998) czy CIE LAB.
Niezalenie od tego, co dany profil opisuje, w swej istocie jest tabel zawierajc
z jednej strony zestaw danych z wartociami sygnaw kontrolnych RGB lub
CMYK, z drugiej zestaw odpowiadajcych im rzeczywistych barw zapisanych
w formacie PCS (zobacz rysunek 3.3).
Profil nadaje znaczenie wartociom RGB i CMYK. Czyste wartoci RGB lub
CMYK s niejednoznaczne tworz rn barw, w zalenoci od urzdzenia, do
ktrego je wysyamy. Profil sam w sobie nie zmienia wartoci RGB czy CMYK, daje
im tylko konkretne znaczenie, mwic, e taki skad RGB lub CMYK reprezentuje
t konkretn barw (zdefiniowan jako XYZ lub LAB).
W tym samym sensie profil nie zmienia zachowania urzdzenia, tylko je opisuje.
Dokadniej zajmiemy si tym zagadnieniem w rozdziale 5., w ktrym bdziemy
mwi o rnicy midzy kalibracj urzdzenia (ktra zmienia jego zachowanie)
aprofilowaniem (ktre tylko opisuje jego zachowanie). Jest to na tyle wane stwierdzenie, e warto je powtrzy w tym miejscu.

Rozdzia 3. Zarzdzanie barw

111

ICC w perspektywie historycznej


W pnych latach 80. i wczesnych 90. XX w. wiele firm
w tym Adobe, Agfa, EFI, HP,
Kodak, Linotype-Hell, Pantone,
Tektronix i Xerox stworzyo
bazujcy na profilach system
zarzdzania barw, ktry mia
rozwiza problem niezgodnoci barw midzy urzdzeniami.
Jednak profile stworzone w rozwizaniu jednej firmy nie mogy
by zastosowane w rozwizaniach innej, co powodowao, e
uytkownicy byli ograniczeni
do profili wykonanych dla konkretnego systemu zarzdzania
barw.

Firma Apple Computer przedstawia stanowisko, e kwestia


niezgodnoci profili powinna
by rozwizana na poziomie systemu operacyjnego i w 1993
roku wprowadzia ColorSync,
architektur systemu zarzdzania
barw wbudowan w system operacyjny Macintosha. Apple bya
rwnie inicjatorem grupy ColorSync Consortium, ktra skupiaa
uytkownikw profili w formacie
ColorSync oraz zajmowaa si te
ksztatowaniem jego rozwoju.
Grupa ta z czasem przeksztacia
si w International Color Consortium
lub inaczej ICC. Jednym z celw

tej grupy byo przeniesienie architektury profili z Macintosha do


wiata komputerw dziaajcych
pod kontrol systemw operacyjnych Windows i Unix. Gwnym
dokumentem ICC jest specyfikacja
formatu profili ICC (ang. ICC Profile
Format Specification), opisujca
oglnie dostpny format profili,
ktry moe by uyty przez
kadego producenta. Przez okrelenie formatu umoliwiajcego
korzystanie z profili stworzonych
przez rnych producentw ICC
ustandaryzowao koncepcj zarzdzania barw opartego na
profilach barwnych.

Konwersja barw wymaga zawsze dwch profili, rdowego i wyjciowego.


Profil rdowy mwi systemowi zarzdzania barw, jakie rzeczywiste barwy zawiera nasz dokument, profil wyjciowy za o tym, jaki zestaw wartoci sygnaw
sterujcych jest wymagany, aby osign te barwy na urzdzeniu wyjciowym.
Mona te wyobrazi to sobie w ten sposb, e profil rdowy informuje system
zarzdzania barw, skd pochodz nasze barwy, a profil wyjciowy gdzie te
barwy bd reprodukowane.
Rysunek 3.3.
Profile

Przestrze barwna
urzdzenia wejciowego

Profil wejciowy

PCS

Przestrze barwna
urzdzenia wyjciowego

Profil wyjciowy

Profile zawieraj dwa zestawy wartoci, wartoci RGB lub CMYK reprezentujce
sygnay kontrolne urzdzenia oraz odpowiadajce im wartoci CIE XYZ lub
CIE LAB opisujce powstae z nich barwy.

112

Profesjonalne zarzdzanie barw

CMM
Modu zarzdzania barw czy CMM (ang. Color Management Module) jest silnikiem, ktry wykonuje wszystkie operacje zwizane z konwersj danych RGB lub
CMYK zawartych w profilach (zobacz ramka Od czego pochodzi skrt CMM?).
Profil nie moe posiada definicji kadej moliwej kombinacji wartoci RGB lub
CMYK gdyby tak byo, osignby rozmiary rzdu gigabajtw tak wic CMM
musi obliczy wartoci porednie (zobacz ramka Dlaczego w ogle potrzebujemy
CMM?).
CMM okrela sposb, w jaki system zarzdzania barw zamienia wartoci
ze rdowej przestrzeni barw do PCS i z PCS do dowolnej wybranej docelowej
przestrzeni barw. Wykorzystuje przy tym profile do zdefiniowania, jakie barwy
ze rda maj by uzyskane na urzdzeniu wyjciowym i jakie wartoci RGB lub
CMYK s do tego na wyjciu potrzebne, jednake to CMM dokonuje rzeczywistej
konwersji.
Kiedy powiniene si zatroszczy o CMM? Nieczsto zdarza si, aby
potrzebny by Twj wpyw na CMM dziaa on sobie w tle, robic, co do niego
naley. Jeli jednak masz kilka CMM Mac Brucea ma na przykad CMM
zAdobe, Agfy, Apple, Heidelberga, Kodaka i X-Ritea warto wiedzie, do jakich
operacji jest wykorzystywany kady z nich.
Dlaczego jest to istotne? Hm, zgodne z ICC moduy CMM s skonstruowane
w ten sposb, aby mogy wsppracowa ze sob i by stosowane zamiennie.
Rni si jednak w zakresie dokadnoci dokonywanych kalkulacji, w sposobie
obliczania adaptacji wzgldem punktu bieli, sposobami interpolacji (wykorzystujc przy tym wartoci zawarte w profilach jako wzy interpolacji). Niektre
profile posiadaj te sekretne dodatki przeznaczone specjalnie dla konkretnego
moduu CMM.
Rnice w dokadnoci oblicze zwykle s subtelne i czsto zale od profili. Jeli masz zainstalowanych kilka moduw CMM i otrzymujesz dziwne
rezultaty, korzystajc z jednego z nich, zawsze warto sprbowa uy ktrego
z pozostaych.

Od czego pochodzi skrt CMM?


Skrt CMM ma rne rozwinicia: Color Management Module
(modu zarzdzania barw), Color
Matching Method (metoda osigania zgodnoci barwnej), Color
Manipulation Model (model mo-

dyfikacji barwy) ale wszystkie


one znacz to samo. Osobicie
preferujemy Color Management
Module, poniewa najlepiej oddaje sens dziaania tej czci
oprogramowania wmoduowym

systemie zarzdzania barw. Tak


naprawd nie ma znaczenia,
jakiej uywamy nazwy, dopki
zgadzamy si, czym on jest ico
robi.

Rozdzia 3. Zarzdzanie barw

113

Dlaczego w ogle potrzebujemy CMM?


Profil urzdzenia wejciowego
nie moe zawiera wszystkich
moliwych wartoci RGB, podobnie jak profil wyjciowy nie
moe mie zapisanych w sobie
wartoci CMYK dla wszystkich
moliwych wartoci PCS. Przykadowo, kady z trzech kanaw
urzdzenia RGB moe przyj
jedn z 256 wartoci (0 255),
przestrze RGB posiada w takim
przypadku 16,7 miliona moliwych wartoci. Jeli profil takiego urzdzenia RGB miaby
zawiera definicj kadej z tych
16,7 miliona moliwych wartoci
ijeli uylibymy tylko trzech
bajtw do zakodowania kadej
wartoci PCS, nasz pojedynczy
profil osignby rozmiar ponad
48 MB! Profile o takich rozmiarach stayby si szybko niewygodne, zwaszcza w sytuacjach
gdy byyby osadzane w plikach
zawierajcych obrazy czy w dokumentach z wieloma obrazami

z rnych rde. Zamiast wic


przechowywa informacj dla
kadej moliwej wartoci RGB
(w profilu wejciowym) lub kad
moliw barw PCS (w profilach
wyjciowych), CMM opisuje
sposb uzyskania potrzebnych
wartoci na podstawie znacznie
mniejszej iloci danych proces ten nazywamy interpolacj.
Pozwala to radykalnie zmniejszy
ilo informacji, ktre musz by
przechowywane w profilu.
Najprostsze CMM przyjmuj,
e dokonujemy tej interpolacji
wprzestrzeni CIE LAB. Jeli stosujemy LAB jako nasz przestrze
PCS, to sam CMM wydaje si
mie niewiele do roboty. Odczytuje warto LAB z profilu rdowego, znajduje najblisz warto
PCS w profilu wyjciowym i odczytuje odpowiadajc jej warto
wyjciow. W praktyce nie daje to
jednak rewelacyjnych rezultatw.
LAB nie jest tak percepcyjnie

rwnomierny, jak bymy potrzebowali do tego typu oblicze. Tak


wic, rni producenci maj rne
sposoby interpolacji.
Niektre z nich s uzupeniane
sprytnymi obliczeniami zmierzajcymi do zminimalizowania
znanych niedokadnoci przestrzeni LAB. Inne pomijaj LAB
cakowicie i konwertuj barwy
do innej przestrzeni, w ktrej
dokonywana jest interpolacja.
Jeszcze inne rozwizania tworz
profile wspierajce dodatkowe,
wasne przestrzenie barw oprcz
wymaganych (XYZ lub LAB).
Nieustajca batalia, majca da
odpowied na pytanie, ktra
ztych metod daje najlepszy
rezultat, jest jedn z przyczyn,
dla ktrych tak wielu producentw tworzy wasne moduy
CMM, twierdzc, e ich rozwizanie oferuje znacznie lepsze
rezultaty ni oferowane przez
konkurencj.

Rnice w zakresie kalkulacji adaptacji wzgldem punktu bieli mog by


bardziej wyrane. Jak wyjanialimy w rozdziale 2. Komputery i barwa. Barwa
wedug cyfr, czsto pojawiaj si rne rodzaje bieli. Nasze oczy adaptuj si
automatycznie do rodzaju bieli, z jak maj do czynienia w danej chwili, oceniajc
pozostae barwy w odniesieniu do tej wanie bieli. Tak wic, zwykle dokonuje
si konwersji punktu bieli przestrzeni rdowej na punkt bieli wyjciowej przestrzeni barw. Niektre moduy CMM maj problemy z dokonaniem tej konwersji
przy zastosowaniu niektrych profili. W efekcie zamiast bieli papieru (czyli
zerowych wartoci tonalnych) otrzymujemy w pliku wartoci rzdu 1%, ktre
s z naszego punktu widzenia bdne. Zmiana CMM pozwala czsto pozby si
tego problemu.
Rnice w sposobie interpolacji mog waha si od ledwo dostrzegalnych do
olbrzymich. Wiele moduw CMM poradzio sobie z cigymi problemami dotyczcymi przestrzeni LAB, powodujcymi m.in. zmian barwy bkitnego nieba na
purpurow, dziki zastosowaniu sprytnych metod interpolacji.

114

Profesjonalne zarzdzanie barw

Praktyka umieszczania specjalnych dodatkw bezporednio w profilach


pozostaje w sprzecznoci z celem, jakim jest osignicie otwartego, w peni przenonego formatu profili. Kodak jest tu jednym z najwikszych grzesznikw. Jeli
korzystasz z narzdzia do profilowania, ktre umieszcza w profilu takie specjalne
dodatki pod ktem okrelonego moduu CMM, moe si okaza, e stosujc ten
wanie modu CMM, otrzymujesz odrobin lepsze rezultaty. Z naszego dowiadczenia wynika jednak, e rnice s minimalne i to na tyle, e pojawia si pytanie
o sens stosowania takich zabiegw.
Jak wybierany jest CMM? Profile zawieraj znacznik, ktry pozwala im
zada preferowanego moduu CMM, o ile jest on dostpny. Jednak profil musi
by w stanie skorzysta z dowolnego innego zgodnego z ICC moduu CMM, jeli
modu preferowany nie jest dostpny. Staje si to istotne w MacOS, jeli w tablicy
kontrolnej ColorSync ustawisz wybr CMM na automatyczny. Takie ustawienie
pozwala kademu profilowi wybra preferowany przez niego modu CMM. Oznacza
to rwnie, e bez zakrojonego na du skal ledztwa nie jeste w stanie okreli,
jaki CMM jest stosowany w danej chwili.
System operacyjny Macintosha oraz system Windows, podobnie jak wikszo
aplikacji graficznych, pozwalaj wymusi stosowanie przez profile okrelonego moduu CMM dla wszystkich zada zwizanych z zarzdzaniem barw. Sugerujemy,
aby wybra jeden modu CMM i zosta przy nim, eksperymentujc z innymi tylko
w przypadku pojawienia si problemw lub gdyby chcia wykorzysta konkretne
zalety oferowane przez producenta konkretnego moduu CMM.

Sposb odwzorowania barw


Jest jeszcze jedna cz naszej ukadanki. Jak wyjanialimy w rozdziale 2., kade
urzdzenie ma okrelony przez prawa fizyki zakres barw, ktre moe zreprodukowa.
Twj monitor nie moe zreprodukowa bardziej nasyconej czerwieni ni ta wynikajca z barwy jego czerwonego luminoforu. Drukarka nie jest w stanie zreprodukowa
bardziej nasyconego cyjanu ni odpowiadajcy barwie atramentu. Zakres kolorw
moliwych do uzyskania na danym urzdzeniu nazywamy gamutem barwnym.
Barwy obecne w przestrzeni barw rda, a niemoliwe do reprodukcji
wprzestrzeni barw urzdzenia wyjciowego nazywamy barwami spoza gamutu
(ang. out-of-gammut). Poniewa nie moemy ich uzyska w wyjciowej przestrzeni
barw, musimy je zastpi innymi barwami. Jeli nie da si ukrci bicza z piasku,
musimy tych barw poszuka gdzie indziej. Sposb odwzorowania barw (rendering
intent) pozwala okreli, gdzie znajduje si to gdzie indziej.
Specyfikacja profili ICC zawiera opis czterech sposobw, ktre pozwalaj zaj
si barwami spoza gamutu. Sposoby te okrelane s jako rendering intent (zobacz rysunek 3.4, 3.5 i 3.6). Percepcyjny (ang. perceptual) i nasyceniowy (ang. saturation rendering
intent) stosuj kompresj gamutu, zmniejszajc nasycenie wszystkich barw z prze-

Rozdzia 3. Zarzdzanie barw

115

strzeni rdowej tak, aby wszystkie zawary si w przestrzeni docelowej (wyjciowej). W przypadku sposobu wzgldnie (ang. relative) i absolutnie kolorymetrycznego (ang.
absolute colorimetric) stosuje si obcinanie (ang. clipping) gamutu, wktrym barwy
znajdujce si poza gamutem s reprezentowane przez najblisze pod wzgldem
odcienia barwy znajdujce si wewntrz gamutu.
Percepcyjny (perceptual) sposb odwzorowania barw stara si zachowa oglny
wygld, zmieniajc barwy z przestrzeni rdowej w ten sposb, aby mogy znale
si w przestrzeni docelowej i zachowa przy tym oglne relacje pomidzy barwami, poniewa nasze oczy s bardziej czue na zmiany stosunku midzy barwami
ni na ich bezwzgldne wartoci. Ten sposb jest wskazany w przypadku obrazw
zawierajcych stosunkowo duo barw znajdujcych si poza gamutem.

Nasyceniowy (saturation) sposb odwzorowania barw stara si po prostu


uzyska intensywne barwy, bez koncentrowania si zbytnio na wiernoci reprodukcji, przez konwersj nasyconych barw z przestrzeni wejciowej do innych
nasyconych barw w przestrzeni wyjciowej. Zwykle jest dobrym rozwizaniem
w przypadku wykresw w grafice prezentacyjnej czy te map, gdzie rnym
wysokociom terenu czy gbokociom mrz i jezior odpowiadaj rne nasycenia barw. Jeli jednak celem jest osignicie duej wiernoci barw, nie jest on
raczej najlepszym rozwizaniem.

Wzgldnie kolorymetryczny (relative colorimetric) sposb odwzorowania


barw bierze pod uwag fakt, e nasze oczy zawsze adaptuj si do barwy bieli
medium, ktre ogldamy. Przeksztaca zatem biel z przestrzeni rdowej na biel
przestrzeni wyjciowej w ten sposb, e biel w przestrzeni docelowej jest np.
biel papieru, na ktrym drukujemy, a nie biel identyczn z biel w przestrzeni
rdowej. Nastpnie wszystkie moliwe do zreprodukowania barwy s reprodukowane wmoliwie najwierniejszy sposb, barwy spoza gamutu reprezentowane
s przez barwy o najbliszym odcieniu. Czsto ten wybr jest lepszy dla obrazw
ni percepcyjny, gdy pozwala zachowa wicej oryginalnych barw.

Absolutnie kolorymetryczny (absolute colorimetric) sposb odwzorowania barw


rni si od wzgldnie kolorymetrycznego tym, e nie dokonuje przeksztacenia
bieli rda w biel przestrzeni docelowej. Urzdzenie, korzystajc z tego sposobu
w sytuacji, wktrej ma zreprodukowa obraz pochodzcy ze rda majcego
niebieskawo zabarwion biel na urzdzeniu charakteryzujcym si lekko taw
biel, bdzie starao si uzyska tak biel, jak w przestrzeni wejciowej, np. doda
odrobin cyjanu w biaych miejscach. Ten sposb jest przewidziany gwnie do
wykonywania prb barwnych (proofingu), ktrych celem jest uzyskanie wiernej
reprezentacji druku (w tym rwnie bieli papieru) na innym urzdzeniu.

116

Profesjonalne zarzdzanie barw

Jeli uywasz systemu zarzdzania barw do konwersji danych z jednej przestrzeni barw do drugiej, musisz dostarczy systemowi profil wejciowy i wyjciowy,
aby wiedzia skd dana barwa pochodzi i jak ma by reprezentowana na urzdzeniu
wyjciowym. W wikszoci wypadkw moesz rwnie okreli sposb odwzorowania barw, ktry wskae, jak te barwy maj by przeksztacone. Jeli nie masz
takiej moliwoci, aplikacja zwykle stosuje domylny sposb odwzorowania barw,
zapisywany w profilu przez program, za pomoc ktrego go stworzono. Zwykle
jest to percepcyjny sposb odwzorowania.
Rysunek 3.4. Rysunek ten przedstawia wzornik Macbeth Color Checker przeksztacony do przestrzeni
Sposoby
odwzorowania
barw (rendering
intent)
odwzorowanie
percepcyjne
i nasyceniowe

CMYK za pomoc profilu, ktry by wykorzystany przy produkcji tej ksiki, przy uyciu
kadego z czterech moliwych sposobw (rendering intent). Kade z przeksztace uzupenione jest wykresem przedstawiajcym powierzchni a,b przestrzeni barwnej LAB
z zaznaczonymi na zielono barwami oryginalnymi, na czerwono zaznaczono ich
odpowiedniki uzyskane po przeksztaceniu. (Nie zaznaczylimy szaroci, gdy zmiana
zachodzi gwnie w jasnoci, ktra jest trzeci osi w ukadzie LAB i nie jest pokazana
na wykresach a,b).

Przeksztacenie percepcyjne
Przeksztacenie percepcyjne stara si
skompresowa gamut rdowy do
wielkoci gamutu docelowego,
z zachowaniem relacji midzy barwami.

Przeksztacenie nasyceniowe
Przeksztacenie nasyceniowe przeksztaca
nasycone barwy z przestrzeni rdowej
w nasycone barwy przestrzeni docelowej
bez zachowania wiernoci

Rozdzia 3. Zarzdzanie barw

117

Rysunek 3.5.
Sposoby
odwzorowania
barw (rendering
intent)
odwzorowanie
absolutnie
kolorymetryczne
i wzgldnie
kolorymetryczne

Przeksztacenie absolutnie
kolorymetryczne

Przeksztacenie wzgldnie
kolorymetryczne
Przeksztacenie wzgldnie kolorymetryczne
zmienia kolor bieli rda na kolor bieli
przestrzeni docelowej, dokonujc
odpowiednich przeksztace w sposb
proporcjonalny.
A

Barwy znajdujce si poza gamutem (out-of gamut)

Te barwy znajduj si w wikszoci w gamucie, ale s traktowane w rny


sposb przez rne sposoby odwzorowania barw (rendering intent)

Te barwy maj obnione nasycenie przy zastosowaniu odwzorowania percepcyjnego,


ale nie w przypadku zastosowania jednego z odwzorowa kolorymetrycznych

118

Profesjonalne zarzdzanie barw

Rysunek 3.6. W wikszoci przypadkw rnice midzy odwzorowaniami percepcyjnym, nasyceniowym


Sposoby
odwzorowania
barw (rendering
intent)
przykady

i wzgldnie kolorymetrycznym s subtelne. Odwzorowanie absolutnie kolorymetryczne


daje rezultaty znaczco rnice si od trzech pozostaych, poniewa nie zmienia punktu
bieli, przez co jest gwnie stosowane przy proofingu. Zwr uwag na rnice wystpujce
w nasyconych czerwieniach w odwzorowaniu percepcyjnym i wzgldnie kolorymetrycznym
na ilustracjach poniej. Zauwa te zmian odcienia w czerwieniach w przypadku
odwzorowania nasyceniowego.

Przeksztacenie percepcyjne

Przeksztacenie relatywnie kolorymetryczne

Przeksztacenie saturacyjne

Przeksztacenie absolutnie kolorymetryczne

Rozdzia 3. Zarzdzanie barw

119

Zarzdzanie barw w dziaaniu


Zobaczmy, jak te rne elementy systemu zarzdzania barw wspdziaaj ze
sob.
Stwierdzilimy, e systemy zarzdzania barw wykonuj tylko dwa zadania:
Przypisuj okrelone znaczenie barwne do wartoci RGB lub CMYK.

Zmieniaj wartoci RGB lub CMYK w ten sposb, e barwa, przechodzc


zjednego urzdzenia do drugiego, pozostaje niezmieniona.

Pierwszy punkt osigamy poprzez przypisanie profilu (ang. assign profile) do


dokumentu lub osadzenie profilu (ang. embedded profile) w nim. Drugi poprzez
konwersj danych przez system zarzdzania barw z przestrzeni barw opisanej
przypisanymi lub osadzonymi profilami do wybranej przestrzeni wyjciowej
rwnie opisanej profilem, tym razem wyjciowym.

Przypisywanie i osadzanie profili


Wikszo programw posiadajcych mechanizmy zarzdzania barw pozwala
przypisa profil do obrazw czy innych barwnych obiektw. Przykadowo, Photoshop pozwala przypisa profil do obrazu. W momencie przypisania okrelasz
znaczenie wartoci RGB lub CMYK poprzez przypisanie profilu urzdzenia,
zktrego pochodzi dany obraz, np. cyfrowego aparatu fotograficznego czy te
skanera. Programy suce do skadu stron mog posiada wiele obrazw (czy
ilustracji) zawartych na jednej stronie i pozwalaj na przypisanie profilu do kadego z nich. Moesz mie np. kilka zdj pochodzcych ze skanera i kilka innych
zaparatu cyfrowego. W takim wypadku chciaby przypisa obrazom pochodzcym
ze skanera odpowiedni profil skanera, a obrazom pochodzcym z aparatu cyfrowego odpowiedni profil aparatu, tak aby system zarzdzania barw wiedzia, jakie
barwy reprezentuj wartoci RGB zawarte w tych obrazach.
Wikszo aplikacji potraficych korzysta z systemu zarzdzania barw pozwala rwnie osadzi profile wewntrz dokumentw czy to obrazw, czy te
caych stron w momencie ich zapisywania. Takie rozwizanie pozwala przenosi
pliki midzy programami lub komputerami z zachowaniem znaczenia przypisanego
wartociom RGB czy CMYK w nich zawartych (zobacz rysunek 3.7).
Zwr uwag, e przypisanie profilu do pliku lub osadzenie go nie zmienia
wartoci RGB lub CMYK w nim zawartych, nadaje im tylko okrelon interpretacj.
Przykadowo, jeli osadzimy w pliku profil skanera Imacon, bdcego wposiadaniu
Brucea, to w wyniku tego dziaania mwimy systemowi zarzdzania barw,
e zawarte w tym pliku wartoci RGB okrelaj barw, jak widzia ten skaner
wchwili, gdy skanowa ten obraz.

120

Profesjonalne zarzdzanie barw

Rysunek 3.7.
Osadzanie profili

Osadzony profil nie zmienia


wartoci zawartych w pliku,
mwi jedynie systemowi
zarzdzania barw, co te
wartoci oznaczaj.

Profil osadzony
w obrazie

Dla wielu ludzi wydaje si by niezgodne z intuicj zachowanie, w ktrym


podczas przypisywania rnych profili np. przestrzeni roboczej Adobe RGB
(1998) wartoci RGB w pliku nie ulegaj zmianie, ale zmienia si wygld samego
obrazu. Dzieje si tak dlatego, e zmieniamy znaczenie tych wartoci rzeczywist
barw, jak te wartoci reprezentuj.
Przypisanie lub osadzenie profilu jest wymaganym pierwszym krokiem, zanim
dokonasz konwersji obrazu do okrelonej przestrzeni barw urzdzenia wyjciowego.
Moe si to odbywa w sposb automatyczny, dziki oprogramowaniu skanera
czy aparatu cyfrowego, moe by dokonane jawnie przez uytkownika lub te
w sposb niejawny przez system zarzdzania barw danej aplikacji. Wikszo
aplikacji pozwala zdefiniowa domylne profile RGB i CMYK, ktre s nastpnie automatycznie przypisywane wszystkim elementom (plikom czy obrazom)
nieposiadajcym osadzonych profili. Taki przypisany czy osadzony profil jest
nastpnie traktowany przez CMS jako profil rdowy (wejciowy) w momencie
dokonywania konwersji.

Konwersja z wykorzystaniem profili


Aby dokona konwersji obrazu z jednej przestrzeni do innej zmieniajc przy
tym wartoci RGB i CMYK musimy okreli dwa profile profil rdowy
(wejciowy) oraz profil docelowy (wyjciowy). Profil rdowy przekazuje do systemu zarzdzania barw informacj, skd wartoci zawarte w danym dokumencie
pochodz, co pozwala zinterpretowa je jako rzeczywiste barwy. Profil docelowy
(wyjciowy) ustala, gdzie te dane bd reprodukowane, pozwalajc okreli nowe
wartoci RGB i CMYK, ktre zapewni wiern reprezentacj tyche rzeczywistych
barw w urzdzeniu wyjciowym (zobacz rysunek 3.8).

Rozdzia 3. Zarzdzanie barw


Rysunek 3.8.
Konwersja
z wykorzystaniem
profili

Przestrze barwna
urzdzenia wejciowego

Profil wejciowy

PCS

121

Przestrze barwna
urzdzenia wyjciowego

Profil wyjciowy

Dokonujc konwersji z wykorzystaniem profili, musisz dostarczy systemowi


zarzdzania barw profil rdowy (wejciowy) oraz profil docelowy (wyjciowy).

Przykadowo, gdy Chris robi zdjcia swoim aparatem cyfrowym, otrzymuje


wwyniku obraz RGB, ale nie jaki tam obraz RGB, a raczej obraz RGB z Nikona
D1 nalecego do Chrisa. Tak wic, potrzebny jest mu profil aparatu cyfrowego,
ktry powie systemowi zarzdzania barw, jak Nikon D1 Chrisa widzi barwy.
Bdzie to profil wejciowy, mwicy o tym, skd pochodz wartoci w pliku i jakie
rzeczywiste barwy reprezentuj. Chris chciaby nastpnie przekonwertowa te obrazy do przestrzeni CMYK, tak aby day si wydrukowa w czasopimie. Ale nie do
dowolnych wartoci CMYK, ale do wartoci CMYK Miesicznika dla zakrconych
na punkcie barwy. Zatem potrzebuje profilu maszyny drukarskiej, na ktrej jest
drukowany. W ten sposb dostarczy systemowi zarzdzania barw informacji o tym,
jak ta maszyna reprodukuje barwy. W tej chwili CMS ma potrzebne informacje, aby
okreli, jakie barwy okrelay wartoci RGB i jakie wartoci CMYK musz zosta
wysane do maszyny drukujcej, aby uzyska wiern ich reprezentacj.
Moe wyda si to sprzeczne z intuicj, ale konwersja przy wykorzystaniu
profili nie zmienia barwy w sensie jej postrzegania celem takiej konwersji jest
zachowanie percepcyjnej zgodnoci.
Warto takiej konwersji barw stanie si bardziej zrozumiaa, jeli uwiadomisz
sobie, dlaczego stosuje si tradycyjne techniki korekcji barwnej. Jeli wydrukujesz
obraz na drukarce atramentowej i okae si, e jest oglnie zbyt zielony, ma zacone szaroci w jasnych tonach i za duo cyjanu i tego w cieniach, co zrobisz?
Dokonasz korekcji barwnej za pomoc krzywych, ustawie odcie/nasycenie, zmie
barw (replace color) lub dowolnego innego narzdzia, ktre uznasz za wygodne,
a uzyskasz taki wydruk, jaki bdziesz chcia. Zmieniasz wic wartoci w pliku
wcelu uzyskania podanego wygldu obrazu. Konwersja z zastosowaniem profili
znajduje dla Ciebie odpowiednie wartoci automatycznie.

122

Profesjonalne zarzdzanie barw

Zarzdzanie barw nie jest w stanie zrobi ze zego obrazu na wejciu idealnego
na wyjciu. Przeciwnie, produkt kocowy bdzie wiernie reprezentowa wszystkie
wady oryginau. Zatem zarzdzanie barw nie sprawia, e korekcja barwna jest
zbdna. Powoduje jednak, e w momencie, w ktrym dokonae korekcji, zostanie
ona wiernie przeniesiona do urzdzenia wyjciowego.

Jak dziaa konwersja?


Po pierwsze, aby dokona konwersji, potrzebujesz czterech skadnikw. S to:
Profil rdowy (wejciowy). Moe on by ju osadzony w pliku, przypisany
przez uytkownika lub okrelony jako domylny przez ustawienia programu lub
systemu operacyjnego.
Profil docelowy (wyjciowy). Moe by okrelony jako domylne ustawienia aplikacji lub systemu operacyjnego lub wybrany przez uytkownika
podczas dokonywania konwersji (np. jeli wybierzesz profil drukarki podczas
drukowania).
CMM. Moe zosta wybrany automatycznie, na podstawie informacji dotyczcych
preferowanego moduu CMM zawartych w profilu wyjciowym, okrelony przez
uytkownika w momencie konwersji lub jako ustawienia domylne aplikacji czy
systemu operacyjnego.
Sposb odwzorowania barw. Moe by wybrany przez uytkownika w momencie konwersji lub przez aplikacj czy system operacyjny na podstawie ustawie
domylnych. Jeli adna z tych opcji nie jest moliwa, wybrany zostanie domylny
sposb odwzorowania zawarty w profilu wyjciowym.
Nastpnie system zarzdzania barw dokonuje serii dziaa pokazanych na
rysunku 3.9.
To naprawd wszystko, co robi system zarzdzania barw. Niektre implementacje systemw zarzdzania barw pozwalaj na wiele konwersji w jednym
kroku Photoshop pozwala przykadowo wydrukowa na drukarce atramentowej proof, ktry bdzie symulowa efekt druku na maszynie drukarskiej dla
obrazu znajdujcego si w przestrzeni roboczej RGB. Ale jeli podzielisz to
na etapy, zobaczysz, e s to kolejne konwersje z jednej przestrzeni barw do
drugiej z zastosowaniem rnych sposobw odwzorowania barw w kadym
zkrokw.

Rozdzia 3. Zarzdzanie barw

123

Rysunek 3.9. 1. CMS tworzy na podstawie profilu

Konwersja rdowego tablic, ktra


przestrzeni barw przyporzdkowuje rdowe



wartoci RGB (lub CMYK)


wartociom PCS, stosujc
przy tym wzgldnie kolorymetryczny
sposb odwzorowania barw.

PCS

2. CMS tworzy na podstawie profilu wyjciowego


tablic, ktra przyporzdkowuje wartociom PCS
odpowiednie, docelowe wartoci CMYK (lub RGB),
stosujc przy tym wybrany sposb
PCS
odwzorowania barw, lub jeli aden
nie jest wybrany, stosuje domylny sposb
odwzorowania profilu wyjciowego.
3. Stosujc algorytm interpolacji zdefiniowany w CMM,
CMS czy te dwie tablice poprzez wspln przestrze
PCS, w wyniku czego powstaje tablica, ktra prowadzi
bezporednio z jednej przestrzeni do drugiej.

4. CMS dokonuje nastpnie konwersji


kadego piksela obrazu rdowego
przez t tabel, konwertujc wartoci
z przestrzeni barwnej rda
do przestrzeni barwnej docelowej.

Konwersja i utrata danych


Moe si wydawa, na podstawie wczeniejszych wywodw, e mona dokonywa bez
ogranicze konwersji z jednej przestrzeni barw do innej. Niestety, nie jest to prawd.
Jeli masz do czynienia z typowymi plikami kodujcymi informacj za pomoc 8bitw na kana, co daje 256 poziomw na kana, kada z konwersji powoduje utrat
niektrych wartoci z powodu bdw zaokrglenia (ang. rounding errors).
Bdy zaokrglenia powstaj w sytuacji, w ktrej dochodzi do konwersji wartoci
cakowitych midzy rnymi skalami na przykad 55 i 56 stopni Fahrenheita
zostanie zamienione na te same 13 stopni Celsjusza w wyniku zaokrglenia do
najbliszej wartoci cakowitej. Ten sam typ bdw powstaje, gdy konwertujemy
8-bitowe wartoci RGB czy CMYK do wartoci przestrzeni PCS.
Aby umieci to w jakim kontekcie, warto stwierdzi, e praktycznie
kada edycja 8-bitowych plikw powoduje pewne straty. Nie jest to wic co,
nad czym powinnimy si szczeglnie rozwodzi, ale warto pamita, e takie
zjawisko ma miejsce.

124

Profesjonalne zarzdzanie barw

Wysokobitowa przewaga
Jeli zaczynamy nasz prac z plikami zawierajcymi informacj jako 16-bitw
na kana, straty wynikajce z bdu zaokrglania bd duo mniejsze. Dzieje si
tak dlatego, e zamiast 256 moliwych poziomw masz ich do dyspozycji 32 769,
aprawdopodobnie nawet 65 536! (Implementacja 16-bitowego koloru w programie
Photoshop wykorzystuje wartoci od 0 do 32 768. Tym, ktrzy twierdz, e to kolor
15-bitowy, przypominamy, e jego opis wymaga 16 bitw, dziki czemu posiada on
jednoznaczn centraln warto, 16 384, przydatn w wielu operacjach).
W obu implementacjach bdy zaokrglania nadal wystpuj, ale masz tak
nadwyk informacji, e nie maj one wikszego znaczenia. Wprawdzie nie ma
nic za darmo, ale konwersja plikw zakodowanych jako 16-bitowe jest bliska takiej
sytuacji. Zamiana 8-bitowego pliku na 16-bitowy nie da jednak lepszych rezultatw
aby osign rzeczywiste korzyci, musisz zacz z 16-bitowymi danymi ju
na samym pocztku.
Bdy zaokrglania s czym, o czym musisz pamita w pracy z zastosowaniem
zarzdzania barw zwykle dy si do tego, aby liczb konwersji ograniczy do
minimum.

Zarzdzanie barw jest proste


W tym rozdziale z rozmysem utrzymywalimy si na pewnym poziomie oglnoci,
pozostawiajc mnstwo szczegw na boku. Dopki jednak nie zrozumiesz podstaw dziaania systemw zarzdzania barw, szczegy nie bd miay dla Ciebie
wikszego sensu. Zapamitaj podstawowe zasady dziaania systemw zarzdzania
barw przypisany lub osadzony profil opisuje rzeczywist barw i odpowiadajce
jej wartoci CMYK lub RGB, konwersja z jednej przestrzeni do drugiej oddaje
moliwie najwierniej t barw dziki doborowi odpowiednich wartoci wysyanych do urzdzenia wyjciowego atwiej Ci bdzie zrozumie szczegy, ktre
znajdziesz w dalszej czci tej ksiki.

You might also like