Kociewski Magazyn Regionalny - do numeru 10 była to publikacja seryjna Towarzystwa Miłośników Ziemi Kociewskiej w Starogardzie Gdańskim i Towarzystwa Miłośników Ziemi Tczewskiej. W roku 1994 nie ukazywał się, a od 1995 r. wydawca, Kociewski Kantor Edytorski, jest sekcją wydawniczą MBP w Tczewie.
Kociewski Magazyn Regionalny - do numeru 10 była to publikacja seryjna Towarzystwa Miłośników Ziemi Kociewskiej w Starogardzie Gdańskim i Towarzystwa Miłośników Ziemi Tczewskiej. W roku 1994 nie ukazywał się, a od 1995 r. wydawca, Kociewski Kantor Edytorski, jest sekcją wydawniczą MBP w Tczewie.
Kociewski Magazyn Regionalny - do numeru 10 była to publikacja seryjna Towarzystwa Miłośników Ziemi Kociewskiej w Starogardzie Gdańskim i Towarzystwa Miłośników Ziemi Tczewskiej. W roku 1994 nie ukazywał się, a od 1995 r. wydawca, Kociewski Kantor Edytorski, jest sekcją wydawniczą MBP w Tczewie.
PL ISSN 0860-1917ZESZYT 6 ROK 1989
Publikaeja seryjna
‘Towarzystwa_Mitosnikéw
‘w Starogardzie Gdatiskim
oraz
Towarzystwa Mitoinikbw Ziemi Tezewskicj
w Tezewie
PL ISSN 0860-1917
inlefszy mumer wydano pray pomoey Hnansowed
‘MieJskich Rad Narodowyeh
Tezewa 1 Starogardu Gdaiiskiero
na paplerze prackazanyia prac Komilet Obchodéw
S30-lecla "Nadanla Swicelu Praw Mlefskich
Ww Swelecla nad Wisk
Redaktor nacuelny
ROMAN LANDOWSKI
Sckretare redakeli —Q)
ANDRZEY GRZYB
Korekta
KATARZYNA LAMEK
KOLEGIUM REDAKCYINE:
Edmund Falkowski, Jozef Golicki, Angrzsj Gruy’b,
Tadeusz Kubiszewski, Roman Landowski, dr deze!
MMilewski (przewodniezacy), Ireneusz Modzolewski,
Gr Maria “Pajakowska, prof. Edwin Rozenkrans
Ryszard Szwoch, Romuald Wentowski (u-ca przewod-
lezqceno), JOzel ZiSlkowski
2 REDAKCT.A WSPOLPRACUIA
Draedstawiciol w Starogardzie Gd. — Morzcna Do-
hiaros (Starogardekde Centrum Kulwury, #3-200 Stare-
ul. Soblesktexo 12, tel, 287-18)
raf, — Regina Jeszke-Golieka { Jan Ws
cnryke Spychalski | Stanislaw Zaczvitski
Zbigniew Gabresaak. Kazimierz Iekiewies,
Klim, Krzysztof! Kueskowskt
wyDaWca,
Kociowski Kantor. Edy
ow-Sturogard Gd,
Sekeja Wedawnteaa
0 Domu Kultury
AKCIL | WYDAWCY
S5=100 Tecew, ul, Koltataja 9 tel, 44-64
Rodsiecga rextracga sable preva doxonywania skruto%,
emuny tytulow Orme poprawek sigistyvane-ignykowyeh ¥
prvlikewanyehs Za tees epgoszert 1 reklam retae
6. PeNON edpowtedetalnosel
Na okladec: Widok slarego. Swiecta w XIX w. od
Slrony Wisly. Sityeh we Ro Wegnera, 1892 2 Ge
v LA] Kamiiskieno).
Zantady 6 ‘Gaaasker
Sahin ia woe
W NUMERZE
NOWE WEADAR TMK
Hoguslaw Faltynowai
FRANCISZER SCHORNAK,
déret Mitewaed
aan eran | 5,
KAZIMIERZ, CHMIE
ZNOSC LIZ
A GALERIA — Recta sakeatea
PRASA W SWIECIU W LATACH ZANORU
Stanislaw Serko — WWHERSZE
actary Sew edzisea
BADOSC POCZNTEGO ISTNHENTA
Aygsount Bvkowskd = WIERSZE
NA INNYCH BAMACH
ZASLUZONA STAROGARD:
WRUCHNET pReY STOLE:
ROCIEWSKA KEONDEA KULTUKAL
Foray Kiedrowskt
TW ORKISTIACH TAKA SILA
ted. Abigniew Gabeyszake
OSOMLAWOSCL — ced. Katarnyna Lame
Z REDAKCYJNEGO BIURKA
Pocigg, zwany polska reforma, nabral wreszcie ror
odcinkach sunie x suybkoscia ekspresu, Chociai jednoWka ta stawiona, obok ele-
ganckich salonek i sleepingéw prowadzi w skladzie rozkl my w wigkszogei 2 miej-
scami stojaeymi i to w réinej cenie biletéw, ustalanych przez tych w_ salonkach... Niby
wszystko w porzadku — tor wolny, kociol para rozsadza, druiyna solidnie dobra
rowie pelni nadziei, nawet jest rozktad jazdy — jak na prawdziwej kolei, Tylko jest jedna
‘obawa: manewrowi pozostali ci sami, W przesztoSei pociag na 2wrotnicach wysadaili, albo
skierowali na Slepy tor. Zdarzaly sig tez czolowe zderzeni :
Wsaystko jednak wskazuje na to, de umacnia sig nadzieja i zaufanie werasta. To bardzo
waine, bo ulatwia prowadzenie pociagu. Druzyna i poszezegélni naczelniey stacji wipni jed-
nak tym razem na manewrowych baczniejsza zwrdcié uwage, by nie manipulowali:na 102
jazdach, To oni decyduja 0 powodzeniu i hezkolizyjnej podréty do celu. Rzecz w tym, by
nie opuszezali semaforéw i nie wlaczali czerwonych Swiatel, Niby niezbyt szezytne zajmujg
pozyeje, ale bardzo istotne. Nie zawsze o tym sig pamigta. Najczeécie} wiadomosé ego do-
cierata dopiero wéwezas, gdy posing wykoleit sig na jakims hocznym torze. Wtedy manew=
Yowi potrafili wszystko usprawiedliwié — ie pary bylo malo, bo zbyt dudo poszlo jéj przez
lek, albo przejazdy niesprawne, szlak wyboisty, tuki za ostre... Najgorsi sq ci, kt6rzy sa-
mi nigdy nie zasmakowali podréiy. Przejechali sig tylko kilka przystankéw, potem iy oe
Zcby znjgé wygodniejsze miejsce na zownatrz, a na pociag popatraeé z hoku. Albo cijsktéray
nie sprawdzili sie w druiynie. Zatrudnieni na podstawie starych kwalifikacji i tak zWanych
zaslug, praktyeznie wszystko im byto jedno, byle pociag utrzymaé w ruchu, najlepie} na
torze 0 zamknigtym obwodzie. Dwie proste i dwa Iuki, Po takim torze mozna kreeié Bie W
nieskofiezonosé, raz weiskajge automat, to przechodzge na system reezny. Wielu takich Zacho-
walo sig do di zachgcajae pasazeréw do dalszej jazdy w rytm wlasnego hymnu ,,Wsinse
do pociagu byle jakiego” 5
Jest wiréd nich wielu zdolnych meteorologéw. W wyniku dlugoletnich doswiadezea potra-
fig preewidzieé preymrozki i odwilze, burze i wichury, kierunki nizéw i wyiéw. I zawsze
ustawig sig z wiatrem, daden podmuch ich nie zaskoczy. Ustuéni i bardzo postusmni, sq $aw-
sre do dyspozyeji druiyny prowadzacej. Na pierwszym etapie jacdy robig nader korzysine
wraienie, Niegdysiejsi twardogtowi stajq sig nagle zwolennikami pluralizmu, albo odwrot-
— ady trzeba, dawni darliwi demokraci pobiegna przykrecaé hamulce. Na polityeznej giel
deie wyerywajq kaidy Heytacjg, kaidy prectarg. Wstysey im wierza, bo to przeciez Luifzie
% wielkim stazem, a doswiadczenie to rzecz cenna. 3
Po czasie, kiedy dziatanie takie okaie sig niewlaciwe, manewrov
— W zaleinofet “dit Sy-
tuaeji — 2 zanadrea wy jmujq sprawdzone argumenty. Albo winig drudyng lub pasaéerdw, albo
spychaja wszystko na obiektywne trudnogei. Na siebie nigdy nie prayjmujg winy.
tem kiedy aura sig wyklaruje, manewrowi 0 meteorologicznych zacigcinch znowu pojawinja
sig ma salaku. Niby sa dobrzy, lecz mentalnosé nie taka.
Zapyta ktos: @ ezym tu mowa w tej alegoryeznej powiastce kolejowej? To proste! O na-
dziei i zaufaniu, Driatalnosé manewrowych podrywa zaufanie i niszezy nadzieje. Bo komu
potrzebny pociag-widmo bez pasaierow. Nicktérey probujqa wéwezas pieszo dochedzié. celu,
chociad to strasznie ucigiliwe. rs
Praypomnijmy zatem — na razie wszystko wskazuje na to, ‘te ranfanié wardsta i umac-
nia sig nadzieja.RYSZARD KUKIER
Geograficzne i kulturowe czynniki
W ksztattowaniu grup regionalnyeh
i etnonimicznych Kociewia
KRYTERIUM KULTUROWE
Poniewat praybysee na nizinie nadwidlaskies nie
stanowili bardaie} zwartego monolitu etnicznego i na-
rodewosciowego. ich 2rbinicowanie kulturowe jut Ww
chwili praybycia bylo znacme, co stwarzalo 2 Kolel
modliwosel wehodzenia Ww. roaticzne wapdlzaletnogel
7 zastang ludnoseia polska { niemiecka, a takee przy-
ecie swobadnych drég realizacii upodobas_ kulturo-
wych. Wedlug. ustalen cytowanego St. J. Bystronia
-Rozmaitoici ich pochodzenia odpowiadala roinorod=
hose wolywow kulturowyeh. Wplywy te sily przede
wenysthim praez miasta (..) ale formy. kullurowe
pramiesione z macierzyste}