blog.tyczkowski.

com

http://blog.tyczkowski.com/2011/09/nowoczesna-szkola-zalety-i-wady/

Nowoczesna szkoa - zalety i wady

Szkoa XXI wieku, szkoa 2.0, nowoczesna szkoa okrele jest wiele, cel pozostaje zawsze ten sam: naucza, do tego efektywnie, ale coraz czciej take efektownie? Takie wraenie mam nieraz, patrzc na wszystkie te modyfikacje polskiego systemu edukacji. Obserwuj ten pd ku lepszemu i zdaje mi si czasami, e w tym wszystkim jako zapomina si o prawdziwych celach, liczy si jedynie wprowadzanie innowacji i zmiany, zmiany, zmiany. Nie ebym by przeciwko, wrcz odwrotnie, jestem za, ale proponuj umiar i dokadne przemylenie kadego kroku. Zmiany te s oczywicie bardzo potrzebne, poniewa polska szkoa zatrzymaa si poniekd w rozwoju i dalej tkwi w schematach sprzed kilkunastu a nawet kilkudziesiciu lat (z maymi wyjtkami bardziej unowoczenionych placwek). ycie i codzienno uczniw s wrcz opanowane przez technologi, wic jej obecno na lekcjach wydaje si by nieuniknionym nastpstwem rozwoju. W artykule skupi si na najbardziej popularnych i najczciej dyskutowanych zmianach, take tych, ktre jeszcze nie weszy w ycie. Bd to nastpujce elementy: wykorzystanie tablic interaktywnych, netbooki/tablety dla uczniw oraz epodrczniki.

Tablice interaktywne
Wykorzystanie tablic interaktywnych w szkole nie jest ju niczym nowym, od duszego czasu mona je znale w wielu placwkach. Jest to nic wicej jak poczenie biaej tablicy (nie takiej zwykej, suchocieralnej) oraz projektora podczonego do komputera. Na tablicy pokazywany jest obraz z komputera a specjalnie przygotowane materiay daj uczniom moliwo interaktywnej pracy z danym tematem, co dotychczas, przy korzystaniu z tradycyjnych materiaw, byo niemoliwe. Elementy mog by dowolnie przesuwane, do poszczeglnych polece mog by doczone nagrania audio oraz wideo, ktrych odtworzenie odbywa si po jednym klikniciu/dotkniciu tablicy. Jeeli natomiast w pracowni jest dostp do Internetu, to nic nie stoi na przeszkodzie, aby pewne tematy urozmaici o dodatkowe informacje z sieci. Z tablic interaktywn mona pracowa te jak z tradycyjnym komputerem mona przykadowo otwiera na niej rne programy. Innym wyjciem s tablice, ktre cz w sobie funkcjonalno tablicy interaktywnej, tablicy suchocieralnej (moemy po niej pisa odpowiednimi markerami) oraz tablicy magnetycznej. Obsuga takiej tablicy odbywa si czsto poprzez bezprzewodowy sterownik pracujcy w technologii Bluetooth. Wykorzystanie tablic interaktywnych ma jeszcze jedn zalet: nie musimy brudzi si kred a dyurny nie musi moczy gbki :) Tablice multimedialne to jednak nie tylko superlatywy. Czstym problemem jest fakt, e w wielu pracowniach stoj one po prostu nieuywane. Nauczyciele nieraz nie wiedz jak z nich korzysta, bo nie zostali odpowiednio przeszkoleni lub nie ma wystarczajcych materiaw do pracy z tak tablic. Wydawnictwa pracuj nad tym bez przerwy, jednak zapenienie rynku jeszcze troch potrwa. Kolejnym minusem jest nakad pracy i finansw na odpowiednie przygotowanie pracowni. Potrzebna jest przede wszystkim tablica, do niej projektor i oczywicie komputer. Taki zestaw moe kosztowa nawet do 20 tysicy zotych. Wracajc do nieuywania tablic przez niektrych nauczycieli, dochodzi do tego kolejny problem: niech udostpnienia pracowni innym nauczycielom, ktrzy chtnie by z takiej tablicy na wasnych lekcjach skorzystali

Netbooki dla kadego ucznia

Projekt ten ma wej w ycie jeszcze w tym roku (zapowiadano go take w roku 2008, jednak wtedy nic z tego nie wyszo). W sumie miao to nastpi ju od wrzenia, tak przynajmniej gosi projekt Ministerstwa Infrastruktury. Netbooki miay trafi do pierwszoklasistw, nowe roczniki miay dosta NAWET tablety (o nich za chwil). Co wane, komputery miay/maj przechodzi na wasno ucznia. Najprociej mwic, netbook to taki zminiaturyzowany laptop oparty na mniejszych i nie tak energoernych podzespoach. Przektna

ekranu wynosi zazwyczaj okoo 10 cali, do obsugi uywa si klawiatury i touchpada (wic tak, jak w laptopach), do dyspozycji s te porty USB, interfejs WLAN i Bluetooth. Generalnie mona powiedzie, e poza wielkoci i moliwociami, nie rni si zbytnio od znanych nam dobrze laptopw. Netbook w szkole moe spenia rne funkcje: od pokazywania treci e-podrcznikw do interaktywnej pracy z materiaem lekcyjnym. Sporym plusem jest to, e dziki komputerom uczniowie zostan dosownie odcieni, gdy nie bd musieli nosi penego tornistra ksiek, wszystkie bd mieli zapisane w jednym urzdzeniu. Wprowadzenie komputerw do szkoy to take dodatkowa motywacja i danie uczniom narzdzia, ktre bardzo dobrze znaj, ktrym posuguj si kadego dnia w domu. Netbook z dostpem do Internetu otwiera poza tym drzwi do niewyczerpanych rde informacji. Wszystko dobrze, ale ja widz w tym projekcie nadal wiele minusw, nawet zagroe. Jednym z nich jest awaryjno komputerw oraz ich wytrzymao. Ksika spadnie na podog w korytarzu szkolnym podnosz j i id dalej. Spada komputer zbieram czci i mam problem. Zaszkodzi moe przecie nawet stuknicie, tym bardziej, jeeli komputer akurat pracuje, wtedy najbardziej naraony jest dysk twardy. Kolejn spraw jest wielko monitora w netbookach. Kto cho raz mia okazj pracowa na netbooku wie, e wielko ekranu i tym samym te czcionek w wywietlanym tekcie pozostawia wiele do yczenia i raczej uniemoliwia dusz prac. A uczniowie spdzaj w szkole dugie godziny, co moe odbi si bardzo negatywnie na ich wzroku. Inn spraw jest dostpno materiaw, z ktrymi mona pracowa na komputerze (patrz punkt o tablicach interaktywnych), pki nie ma ich wystarczajco wiele, netbook bdzie bezuyteczn zabawk.

Tablety zamiast ksiek

Za oceanem bij rekordy popularnoci i nale do codziennoci, w Polsce s nadal niedoceniane i ich wykorzystanie w pracy/szkole jest domen naprawd nielicznych grup osb. Mowa o tabletach. Urzdzenia te s moim zdaniem bardzo udanym rozwizaniem dla tych, ktrzy stawiaj na mobilno i estetyk. Wa zazwyczaj mniej ni netbooki, ich ekran ma podobn przektn, s cienkie, gdy ich zawarto to zazwyczaj podrasowana kopia zawartoci wielu smartfonw. Maj modu WLAN i Bluetooth, chocia zazwyczaj brakuje im portu USB. Tablety daj moliwo skompresowania zawartoci tornistra do rozmiarw nie wikszych ni przecitny zeszyt. Pojemno takich urzdze pozwala na upakowanie wszystkich ksiek, ale te sownikw, leksykonw i encyklopedii (nieraz z treciami multimedialnymi) w jednym miejscu. Obsuga odbywa si poprzez dotyk i na dodatek bardzo intuicyjnie. Jako wywietlaczy pozwala na bardzo dobre odwzorowanie wszystkich barw i na uzyskanie dobrej ostroci czy jasnoci przy niskim zuyciu energii. Bez problemu otwieraj one formaty plikw, w ktrych zapisane s elektroniczne wersje ksiek. Jednak sposb wykorzystania tabletw w szkole to dla mnie niemaa zagadka. Jako nie widz wikszego celu, aby je wprowadza. Kiedy sam miaem pomys na ich uycie na wasnych lekcjach, ale dosy szybko z tego zrezygnowaem na rzecz tradycyjnych metod. Dlaczego? Poniewa tablet nie ma klawiatury QWERTY a jedynie klawiatur ekranow, co znacznie spowalnia proces pisania, a tym samym i nauk. Dla osb przyzwyczajonych do klawiatury (czy to QWERTY, czy ekranowej) nie stanowi to przeszkody, jednak pocztkowa obsuga bywa mozolna i mao efektywna. Dodatkowo co, o czym wspominaem przy netbookach awaryjno i podatno na uszkodzenia. Poza tym, moim zdaniem tablet nadaje si przede wszystkim dla uczniw modszych, ktrzy nie potrafi pracowa z mysz lub touchpadem. Ale czy dzieci powinny uczy si otoczenia i interakcji z nim z wywietlacza? Do tego wszystkiego dochodzi jeszcze cena. Tablety nie s tanie, szczeglnie te oferujce wicej (czyt. wydajn i bezawaryjn prac/nauk) ni dziwne zamienniki z miern konfiguracj.

E-podrczniki zamiast tradycyjnych ksiek

Gwnym zaoeniem tego projektu jest zmniejszenie wagi uczniowskich plecakw, ktre nieraz wa kilka, moe kilkanacie kilogramw. E-podrcznik to nic wicej jak elektroniczny odpowiednik tradycyjnej ksiki. Jest to kopia 1:1, czyli ten sam ukad, te same teksty, wiczenia i obrazki. Duym plusem e-podrcznikw jest wspomniana waga. Ucze nie musi ju nosi ze sob wszystkich ksiek (ewentualnie same zeszyty), moe je trzyma na Pendrive czy karcie pamici. Podrcznik taki nie niszczy si i jest o wiele taszy od tradycyjnego

odpowiednika. Poza tym o niebo atwiej jest w nim cokolwiek znale, wystarczy skorzysta z funkcji wyszukiwania. Podrcznik w takiej formie moe zosta urozmaicony o treci multimedialne, wic zbdne moe okaza si korzystanie z pyt Audio CD lub CD-ROM. To tyle, jeeli chodzi o gwne zalety. Z moich analiz i obserwacji wynika, e przejcie TYLKO na e-podrczniki moe przynie wicej szkd ni korzyci. Po pierwsze: aby korzysta z e-podrcznika potrzebny jest komputer, a tych na razie w szkoach nie wida. Po drugie: w tradycyjnym e-booku zazwyczaj nie mamy opcji notowania sobie czego w formie znanej z tradycyjnych ksiek (np. na marginesie czy obok nowego swka w jzyku obcym). Aplikacje do obsugi tych ksiek maj takie opcje, ale przy tradycyjnych plikach pdf, doczanych czasami do drukowanej wersji ksiki, takiej moliwoci nie ma, a programy do edycji pdf s z reguy dosy drogie i raczej nie zawsze mona je zainstalowa np. na tablecie. Kolejn barier jest sposb zabezpieczania e-podrcznikw. Nie mona ich drukowa, nie mona skopiowa testw ani wicze, nie mona z nimi zrobi dosownie nic poza ogldaniem na ekranie komputera. Inne problemy poruszane s w wywiadzie z Jarosawem Lipszycem, prezesem Fundacji Nowoczesna Polska, pracujcej nad tworzeniem otwartych zasobw edukacyjnych. Wypadaoby poda jaki bilans wad i zalet, czego jest wicej, czego mniej, warto czy nie Powstrzymam si. Dodam jedynie, powtrz w sumie, e jestem zwolennikiem wszystkich nowoczesnych metod nauki i nauczania, wykorzystanie nowinek technologicznych w edukacji od dawna mnie fascynuje i staram si by z tym na bieco. Co wicej, wiele z tych rozwiza sprawdziem w praktyce, na co dzie pracuj uczc ludzi z caej Europy przez Internet, wykorzystuj mnstwo materiaw multimedialnych i oczywicie komputer. Do pracy wasnej bardzo przydaje mi si smartfon i tablet, ale nie wprowadzam tych narzdzi do swoich lekcji. Niech podsumowaniem bdzie zdanie: W tym wszystkim wskazany jest umiar i dokadne przemylenie proporcji i iloci przedrostka e- w caym systemie polskiej owiaty. M oe zainteresuje Ci take: 1. Multimedialna szkoa wykorzystanie tablic interaktywnych, multitablice (16.2) 2. Jak motywowa uczniw wykorzystujc technologie XXI wieku? (6.9) 3. Co to jest e-learning? Jakie ma zalety? (6.5)