Slonimski Antoni, Tuwim Julian - W Oparach Absurdu

A.
SONIMSKI
I
J. TUWIM
W OPARACH ABSURDU
1958
Zebrane tu nonsensy pisywalimy z Tuwimem przez wiele lat. Od pierwszych dodatkw primaaprilisowych Kuriera Porannego do ostatniej naszej wsplnej wyprawy w krain bzdury i absurdu mino bez maa lat pitnacie. Nie bya to wic sporadyczna zabawa, a raczej staa potrzeba, dla ktrej odchodzilimy co pewien czas na stron, przerywajc normaln prac literack. Miaa, by moe, ta dziaalno nasza pewien aspekt spoecznowychowawczy. Uczylimy czytelnika, e te sarn czcionki jego codziennej gazety, odbite na tym samym papierze, czernione t sam farb drukarsk, mog pewnego dnia oszale i gosi oczywiste brednie. Uczyo to krytycyzmu, zaraao podejrzliwoci i zwalczao to, co G. H. Wells nazywa powszechn skonnoci ludzkich umysw do przyjmowania pogldw utartych. Trzeba to jednak powiedzie otwarcie, e nie ten wzgld dydaktyczny skania nas do pisania bredni i nonsensw. Istota rzeczy polegaa na tym prostym fakcie, e nas pisanie absurdw bawio i dawao rado nie mniejsz od pisania wierszy, artykuw czy sztuk teatralnych. mieszylimy nie tylko siebie, ale i czytelnikw. Istnieje co prawda wiele ludzi niewraliwych na tego rodzaju humor, w wikszoci wypadkw arty nasze znajdoway jednak chtnych odbiorcw. Podobnie nie kady, najdowcipniejszy nawet humorysta umie posugiwa si konwencj absurdu. czyo mnie z Tuwimem pene zrozumienie tej konwencji. Nie popadalimy w grzech satyry aktualnej, a elementy parodystyczne traktowalimy bardzo ostronie. Nie udaway nam si prby wsppracy z innymi kolegami, a znakomity dowcip Lechonia, tak wybijajcy si w naszych szopkach politycznych, zawodzi w dziedzinie czystego absurdu. Wsppraca z Witkacym ograniczya si tylko do wiersza Hipon, ktry drukowaem w jego jednodniwce Papierek lakmusowy Rnica miedzy nami polegaa, wydaje mi si, na tym, e u Witkacego absurd by jednym z elementw wiadomie rozprowadzonych w jego pisarstwie, podczas gdy u mnie by on chemicznie, a u Tuwima alchemicznie wydzielony i oddestylowany od caej reszty twrczoci. Rzetelny absurd uwarunkowany jest bezlitosnym kryterium miesznoci. Jeli art absurdalny nie ma W sobie siy komicznej, nie prbujmy broni si dziwnoci istnienia i zasania gbi metafizyczn, ale uczciwie przyznajmy si do poraki. Zebrane w tym tomie utwory nie wszystkie stoj na tym samym poziomie, s 1u arty sabsze i lepsze, ale zalet ich niewtpliw jest to, e nie udaj czego, czym nie s, nie baamuc i nie mistyfikuj. ANTONI SONIMSKI
W OPARACH ABSURDU*1
Przecitny ranek roku 1935. Jeszcze nie ma dziewitej. Dzwoni telefon. Pierwszy dzi telefon. Odzywa si mj przyjaciel wielkiego talentu poeta, recenzent teatralny powanego dziennika stoecznego, czowiek przeszo czterdziestoletni; duej klasy inteligencja. Odzywa si tak (o dziewitej rano, bez adnych wstpw i przygotowa): Wic by u mnie Cedergren. Okazuje si, e tym cegom przyprawiono skrzydeka i e w ten sposb cay gmach bdzie przeniesiony. Przefrunie. Oczywicie, e z bokw trzeba bdzie wygadzi, ewentualnie podla jakim sosem. Co o tym sdzisz? Nie mrugnwszy powiek, o nic nie pytajc, odpowiadam: Jeeli Cymborski si zgodzi, to dobrze. Ale nie jest wykluczone, e genera apidenko do niego nie telegrafowa, i wtedy trzeba bdzie obie szprotki ogoli. Przyjaciel zaznacza, e nie naley chwyta si rodkw tak radykalnych, bo wystarczy zwyke przepukanie gazomierza, ja replikuj, e wtedy Amfibrachy si obra, a Cymborski jest (kuzynem starego Amfibracha i ta swobodna, rzeczowym tonem prowadzona rozmowa trwa dobrych kilka minut. Dopiero potem przechodzi si do spraw mniej wanych i ciekawych, tj. normalnych, np.: co czytasz? co piszesz? jak ci si podobaa wczorajsza premiera? co sdzisz o tym czy innym artykule? itd. Ale mwimy ju bez witego natchnienia, bez przekonania, raczej ospale. Cedergren za, genera apidenko, golenie szprotek i przepukiwanie gazomierza budziy w nas ar, patos, ywio Dlaczego? Po prostu dlatego, e te nie istniejce sprawy i postacie przywia nagle gorcy wicher z pustyni absurdu i moglimy przez krtk chwil pawi si i tarza w nagym, nowym wiecie, urgajc wszystkiemu, co nas otacza Malarz i teoretyk nowej sztuki, filozof i powieciopisarz, wychowany wrd gr tatrzaskich, wydaje w Zakopanem w r. 1921 ulotk pt. Papierek lakmusowy z manifestem piurblagizmu i czystego nonsensu. Czytamy tam m. in. nastpujce utwory: Rumbor zgwajdli Parblichenk. Chibczycie kwoblizdy najgnarpiejsze i chemblacie kierpozany grwdlc tak gweporczy Hapsio krwipakajc na Rumbora. Rumbor krwipn ochompzdkn i krwamtapk rozgnapypn w machejdrucgi oblawontrzone itd. Albo: Para pocina i pugie pilczenie pfa pasze piwnic popylone pienie I pylko Peplo pepopnie przenika Popyledzona peste pak puzyka. Tutaj absurd nie ograniczy si do zdeformowania sytuacji, lecz sign jednoczenie w bebechy mowy i wygwajdli sobie glossolaliczny sownik. Ale piurblagizm zakopiaski przemawia te normalnym jzykiem, nic jednak prcz nonsensu nie bekocc: Wezwaem adwokata: krtka z nim rozmowa, par wzajemnych uderze w pysk wyjechaem do Parya. John sprzeda fabryk. W piknym zadku nic po kwiatku. Spenetrowaem dek fortepianu nic. Wypiem kieliszek wermutu nic. Uwiodem wszystkie crki (siedemnacie) hrabiego Ruster de Kisbatolla nic, absolutnie nic. Co u diaba, myl sobie, czy nie ma ju u nas prawdziwych oreoalkadonw, nie ma chotreodynastw. Poczekajcie, ja wam poka. Woa matrosw. Admira won. A, sukinsyny! Kreuzdonnerbrand! Zapomniaem! Zapomniaem, e wazy w South Kensington Museum s w zote figurki itd.
1* Essej niniejszy stanowi rozdzia ksiki J. Tuwima pt. Pegaz dba. Drukujemy go z pominiciem obszernych cytatw, dublujcych tre niniejszej ksiki.
Ale moe to wybryk wyrafinowanego intelektualisty, ktry mia dosy uprzykrzonej powagi filozoficznych systemw i dlatego zabawi si w pojciowe Tworki? A moe to wina naszej epoki, tzw. dzisiejszych czasw, pomawianych o zamt mylowy, zanik smaku, futuryzm itp. objawy dekadencji? Nic podobnego. Oddawali si tej rozpucie i dawni poeci, na co mamy dowd w Wirydarzu poetyckim Trembeckiego, gdzie takie czytamy Dziwy albo absurda: Wrbl siedzi na kociele, napinajc kusze, Stamtd woa na wilka: umykaj swej dusze. Trzy przlice jechay na somianym wozie, Koza wilka prowadzi w rucianym powrozie, Kouch poszed do lasu i uowi ledzia, Pomioto za pywajc zabio niedwiedzia. Nie mniej dziwne sprawy dziej si w pieniach ludowych: Siwa kobylina na zapocie wysza, Jak ze ba strzelia, zaja si Wisa. Wisa si zaja, ryby pogorzay, Opalone szczupaki do boru leciay. Chop jecha e myna, szczupaki pozbiera, Kijank si opasywa, workiem si podpiera, Przyjecha do domu, mia studni na piecu, Czerpa wod przetakiem, Ryby owi widami, Mak wierci czerpakiem. Albo: Zlk si zajc, bieg przez cmentarz, Obali dzwonnic, Kaza mu ksidz grzywn paci, Marmurow wic. Stodoa si rozigraa, Zajca gonia, A izba si rozemiaa, Oknem wyskoczya. Siekierka si ocielia Za piecem na grzdzie, yse ciel porodzia, Pono ksidzem bdzie. Takich upodoba ludu do kpin ze zdrowego rozsdku i zamierzonej antylogiki przytoczy mona mnstwo. Lubowaa si w nich szlachta, lubowali si obywatele i mieszczanie pacc hojnie na jarmarkach nieporwnanemu Soterowi RozmiarRozbickiemu za takie na przykad pody jego dziwacznej muzy: Mwia raz fajka do swojego grajka: dlaczego na gitarze stawiasz kaamarze? A on jej na to: o gowo! poznaj ga cyprysow. To ton nadaje magiczny, gdzie telegraf elektryczny. Z tego si sens wywodzi, e dziura w gitarze nie szkodzi. Albo: Pytaa raz papuga szczupaka, dlaczego nie nosi fraka? A on jej na to: poniewa w
owiczu s walne jarmarki, gdzie sprzedaj osy i fornalki. Z tego si wywodz moray, e mode wrble w karty gray. W przedmowie do wydanych w r. 1856 Bajek ulubionych humorystycznych Rozbicki stwierdza, e bajeczki te obiegaj z ust do ust; od najwyszych do najniszych stanw, od najstarszych do najmodszych. Moemy mu wierzy. O zamiowaniu dzieci do rozmaitych ambajw i andronw bdzie pniej mowa. W rocznikach Cyrulika Warszawskiego znajdziemy wiersz, ktrego autorem bya osoba wysokie podwczas w hierarchii wojskowej zajmujca stanowisko, osoba ponad p wieku na barkach dwigajca, z tytuem doktorskim i talentami. Wiersz nazywa si Dziwna przygoda: Chciaem raz jak Cyganiewicz albo rwny jemu tytan, Uwie jedno pikne dziewcz cakiem o zdanie nie pytan. Wtem co rusza si na wierzchu, myl sobie: pewne chopiec; Ostrzegam: Kto siad na piecu, ten nie w twarz si musia popiec. Na to ten ndzny kolejarz, co udaje patriot, A gdy go z tramwajem sklejasz, to rzuca ca robot, Krzyknie patrzc na me spodnie: A jak one we szwie prysn! Lepiej przyznaj si pan zgodnie, e i z frontu jest mczyzn. Ostrzegam go: Bd plotki na to on wyznaje, wierzcie, e woli wikt w onie ciotki ni w kadym innym areszcie. Potem nagle si przyblia i kopie mnie niej krzya. Dotkno mnie to do mile, bo lubi dowcipnych ludzi, Wic nie chcc pozosta w tyle, mwi: Niech si pan nie trudzi. A on otar czoo z potu i zada kosztw zwrotu. Myl: jak si czowiek zmienia! Nagle widz, e on tonie. Wic si egnam: Do widzenia! Ukony nieboszczce onie! Tu on wrzanie: Pan si myli! Prosz odwoa w tej chwili! Potem zaksi ogrkiem i wszystko zawiza sznurkiem. Der frohe Unsinn, jak go Niemcy nazywaj, bujnie kwit w kazaniach, ma nawet klasycznego w dziejach wymowy kocielnej reprezentanta: Abrahama a Santa Clara. U nas ten rodzaj kaznodziejski uprawiali ksia Mijakowski, Bielicki, Osiecki i in. Persyfla takiego kazania znajdujemy w powieci Wiktora Gomulickiego Sidme amen Imci Pana Mokrzeckiego: Maratoczycy ucz, e kiedy soce jest w znaku Lwa, wwczas kozy pieprzu nie jedz i wina a miodu nie pij; a kiedy jest w znaku Barana, wwczas psy ca nie pac i od myta za przewz s wolne. Zaprawd, ziszczaj si one dawne profecye, kiedy to Dedalus, burmistrz ze wisoczy, prorokowa: Saeculum erit depravatum nequam, co znaczy, e wilk przez pasy nie tyje, a wrona, cho biaa, to si szwarcem myje. Ej, gdyby teraz wyszed z babiloskiej stodoy, niby z mysiej jamy, w sawny Demostenes, koodziej ze Mcibowa, jakeby si zadziwi, zobaczywszy z olenderskim chrzanem rebic na pmisku gow, z musztard woowe rogi, w smole duszon komarz wtrob A dalej: Eskulapiusz, przedni cyrulik ze Sonima, tak mistern wyrobi z myda kdk, e jej nikt rydlem otworzy nie mg. O czym dowiedziawszy si Chaim, szmuklerz mohilewski, posa mu ywego ledzia, aby go po francusku gada nauczy, ale mu to na dobre nie wyszo, bo aden luter ani kalwin w niebie by nie moe. Et respice finem. Co Amfion, balwierz z Kapadocji, tak tumaczy: nie chciae, ydzie, manny, jedze czosnek itd. Mj rozmwca telefoniczny (ten, u ktrego bywa Cedergren Cedro Cedergren bo takie imi otrzyma niedawno) w wierszu Manifest szalony obwieci wiatu nie mniej
sensacyjne nowiny: Na doni rosn wosy, brwi i rzsy, wici tureccy chodz stale w fraku, Przedziwnie mdre s wszystkie nonsensy I ludzie rodz si dzi w szapoklaku. Tame ju bez zdziwienia czytamy o tym, e wszystkie sroki maj jeden ogon, e w wodocigach pynie mid z ptasim mlekiem, e lepe kury graj ziarnkami w szachy, Meksyk za ley w Budapeszcie. Nie wiem, jak si tam zmieci, ale to szczeg, jeeli: wiat si zamieni w kolosaln szop, I wszystko chodzi do gry nogami! Te ostenta, ogaszane przez poet jako fakty dokonane, byy niewtpliwie wesoym marzeniem, ktrego istot sprowadzi mona do zdania: Ach, eby byo inaczej, na przekr, wbrew! Jeeli wici tureccy s przysowiowo goli, to tutaj wanie na zo stale chodz we frakach. Jeeli zwyko si mawia pokazujc na do: Prdzej mi tu wosy wyrosn, to w tym cudownym dniu przekrcania ustalonych norm i form na doni rosn brwi, rzsy, broda i wsy. To bunt przeciw temu, co raz na zawsze wiadomo, co si utaro, co jutro z ca pewnoci znowu si wrci i bdzie nudzio sw odwiecznoci: starym porzdkiem. A czym jest caa poezja? Jednym wielkim krzykiem o jakie Inaczej! Inaczej wizualnie, inaczej uczuciowo, inaczej moralnie. Kumidrowicze nazywaj to nikczemnym (w ich gbach) swkiem: fantazja. Nie wiem (a warto by doj), kto jest autorem synnego Kara Mustafy, wiersza wywracajcego historie powszechn do gry nogami, ale i w nim dziaa na pewno bodziec protestu przeciw temu, co wiadomo. Wiersz jest dugi, wic go tylko urywkami podam: Kiedy Kara Mustafa, wielki mistrz Krzyakw, Szed z licznymi zastpy przez Alpy na Krakw, Do obrony swych posad zawsze bdc skory, Pobi go pod Grunwaldem krl Stefan Batory. Wtedy to rd Sahary, w onym kraju futer, Szczepi now religi sawny Marcin Luter. I, pracujc gorliwie pirem i wymow, Zgin razem z Homerem w noc Bartomiejow. W tym to czasie Kopernik, wojaer na Wschodzie, Robi wiee odkrycia na ldzie i wodzie, Objechawszy frachtwk Azj i Afryk, Po tygodniu podry odkry Ameryk Mieszkacy Wysp Sandwichskich, schwytawszy go wreszcie, Uwizili w Sztokholmie, a zabili w Peszcie. Wtem przyby od papiea do Saula goniec I na miesic pooy wszystkim wojnom koniec. Jeeli wiersze te pisa sztubak, to z zemsty nad podrcznikiem historii i geografii, nad chronologi i tablica synchronistyczn dziejw; jeeli profesor, to w ataku zrozumiaej nudy. Gdy taka chwila nachodzia na uczonego zoologa rysowa monstra, a matematyk wlaz na patyk i z patyka skoczy w niepojty a mnstwo rozkoszy wrcy czwarty wymiar.
*
Najfantastyczniejszy kult bredni panuje wrd dzieci. Jak wiadomo, s to istoty, ktre w ogle prawdy i faktycznego stanu rzeczy nie uznaj. Przyjdzie taki pdrak do drugiego i zaproponuje mu, eby zosta koniem prosz! Ten ju ry i parska, wierzga i bryka, a tamten jest furmanem. Kawaek sznurka, ktry jeden drugiemu zarzuci na ramiona, wystarczy, eby stworzy markatego centaura (czekonia). Nikt mu nie wytumaczy, gdy pdzi zaprzony, e jest Jasiem lub Stasiem. Jest bowiem Bucefaem lub Pegazem, ewentualnie dorokarska szkap. Dziecko, nawet wspczesne (anno radio, kino, auto, kilo, foto i moto), nie obejdzie si bez bajki, zudy, wymysu i czarodziejstwa. Biada niemdrym rodzicom, ktrzy by swe dzieci wychowa chcieli rzeczowo, logicznie, realnie, zgodnie z obecnym stanem wiedzy, prostujc ich fantastyczne o wiecie i otaczajcych przedmiotach pojcia! Pociecha wyronie na kretyna, na zego, tpego kretyna. Chopiec, ktremu by zaczto tumaczy, e chocia pdzi w szpagatowej uprzy, to jednak nie jest koniem, choby si da przekona, nigdy nie bdzie szczliwy. Nawet posady dobrej nie dostanie. A ju na pewno ani prochu nie wymyli, ani Ziemi nie wstrzyma i nie ruszy Soca, ani Pana Tadeusza nie napisze, ani wyej wzmiankowanej wiedzy luminarzem nie bdzie. Straszne to myli: dziecko z tzw. zdrowym rozsdkiem i trzewym na wiat patrzeniem. Malestwo si rodzi, po pewnym czasie zaczyna mwi i od razu, bez przygotowania, mwi nieprawd. To znaczy, e fantastyka jest zjawiskiem przyrodzonym. Potem dopiero gupiejemy, my, smutni doroli ludzie. Dzieje literatury dziecicej (dla dzieci przeznaczonej: czy istnieje taka ksika?) na pewno by wykazay, e bajka nieprawda, wiat na opak, wiat dziww i dziwotworw, cudw i cudactw, zawsze by sednem i podstaw duchowego pokarmu maolatkw, od asyryjskich milusiskich poczynajc a na naszych koczc. Dzieci bzdurz i e tak powiem chc by bzdurzone. Potem im to przechodzi. Ktremu nie przejdzie zostaje poet. Jeeli wszystkim wolno, to i nam wolno byo, nam trzem: Lechoniowi, Sonimskiemu i mnie. Pisalimy wsplnie straszne rzeczy () Numer Przegldu (przed) Wieczornego () nosi dat l kwietnia 1925 r. i wyszed pod redakcj Lechonia, Sonimskiego i Tuwima. Nie rozumiem, do dzi nie rozumiem, jak wydawca Przegldu Wieczornego mg ten numer wypuci Widocznie nie czyta tego, comy napisali. A napisalimy rzeczy otchanne, piekielne, ostateczne, Dokument absurdu na kosmiczn skal zakrojonego () ^ Numery primaaprilisowe robilimy od r. 1920. Zainicjowa je p. Ignacy Rosner, redaktor Kuriera Polskiego. Ju pierwszy numer mia lekkie wypady w stron nonsensu, lecz przewaay w nim momenty primaaprilisowego bujania. (Przewrt w Ameryce Pnocnej, Marszaek Foch jedzie do Warszawy itd.). Byo tam troch satyry, troch parodii, trafi si i dowcip. Najwicej rozgosu zyskay drobne ogoszenia () Kurier Polski wydawa nasze dodatki pierwszokwietniowe do r. 1924 wcznie. Wzrost pierwiastkw absurdalnych od r. 1920 do 1924 jest potny. W tym s ju rzeczy grone. Cytowany wyej Przegld Wieczorny uwaam za szczytowy, natchniony, po prostu nieprzecigniony wybryk i wyskok rozpasanego nonsensu. Jest to normalny na zewntrz czterostronicowy numer pisma z zachowanym ukadem dziaw, rubryk, odcinkw i ogosze. Na drugiej stronicy, gdzie Przegld zazwyczaj zamieszcza aktualny artyku polityczny enuncjacja programowa: Dzie prby () jest niejako manifestem obwieszczajcym narodowi istot i gbsze znaczenie pierwszokwietniowych kawalarskich obyczajw. Gdyby nie to, e manifest powyszy jest moim dzieem, pochwalibym go za patos i arliwo. Jedyny to artyku wstpny w caej wczesnej prasie, ktry nie tylko speni wszystkie
zawarte w nim zapowiedzi, ale je przers i rozsadzi. W tym szalestwie nie byo metody, ale miao ono styl, ktrego cechy atwo wykaza, wic chwytanie sowa na gorcym uczynku, a raczej na gortszym znaczeniu, gdy byo dwuznaczne; obnaanie i rozbijanie utartych metafor; elephantiasis szczegw; sublimacja codziennych zdarze i wypadkw; a przede wszystkim: zaprawianie yciowego ciasta mistycznymi drodami. O innych elementach (a daoby si znale wicej) nie wspominam, gdy nie przytoczyem odpowiednich przykadw. Wychodzimy z tego groteskowego panopticum z lekka odurzeni: kto na smutno, kto na wesoo. Najlepsz na ten czad od trutk bdzie zwyka tabliczka mnoenia: pooy j przed sob i z cich radoci stwierdzi, e si w niej nic nie zmienio: na przeciciu pitki i sidemki jest nadal trzydzieci pi, 6 9 = 54, 3 6 = 18, 2 2 = 4. Jak przyjemnie! Dugo jednak nie sposb wpatrywa si w t bardzo siebie pewn i dlatego niesympatyczn tabelk. Po chwili czowiek zaczyna si buntowa i myli: Posi wiedz i mdro czowiekowi na ziemi dostpne, wadz i potg, saw na wiat cay i mio caej ludzkoci, sta si wodzem swego narodu lub kochankiem upragnionej kobiety, budzi podziw i zachwyt u wspczesnych, zaskarbi sobie wieczn pami u potomnych, mie wszystko, czego dusza zapragnie, sowem: osign maksimum szczcia w yciu doczesnym i mie nawet pewno, przez ask niebios objawion, e i po tamtej . stronie ywota czeka rado wieczysta wszystko marno marnoci, jeeli si z jednej zrezygnuje nadziei, z tej mianowicie, e dwa razy dwa jest pi. Bo wszelkie nikczemne ziemskie dobrobyty, a nawet zawiatowych sfer sigajce bogostany ucieleniaj nam si lub daj zna o sobie w czterech cianach tradycyjnej, z pokolenia na pokolenie przekazywanej logiki, e dwa razy dwa jest cztery. Tertulianowe wierz, bo to absurd jest jednym z najpikniejszych i najmdrzejszych zda, jakie czowiek na ziemi powiedzia. Dwa razy dwa rwna si cztery to mier, urzd, kolejka (ogonek), stempelek, zajc (z czym? oczywicie z buraczkami), wistwo, gazeciarstwo i mieszczastwo. Nadzieja za, e gdzie bardzo daleko jest czy bdzie taki ld lub godzina (na rogu wiata i nieskoczonoci, tam gdzie umwiona przestrze przecina si z umwionym czasem), taka dziedzina, w ktrej sama istota bytu wyzwala si z uwiconych FORM, to znaczy: daje nowy REZULTAT ta nadzieja jest powietrzem poetw: ona ich przy yciu trzyma. Zdawaoby si, e jak na wyynach Powietrze rzednie, tak si rozrzedzaj I te rozsdki nasze w wyszych pynach. (NORWID) JULIAN TUWIM
Dodatek nadzwyczajny
KURIER POLSKI
Warszawa, l kwietnia. 1920 r.
NARESZCIE BDZIEMY MIELI LEDZIE

OGROMNY POW W HOLANDII
HOEK VON HOLLAND. (PAC) Tegoroczny pow ledzi zapowiada si niezwykle pomylnie. Zwaszcza ledzie wdzone i sardynki pyn gromadnie w olbrzymich ilociach. Jeden niewielki statek rybacki wyawia dziennie do stu czterdziestu czterech dobrze zalutowanych pudeek.
OSTRONIE Z OGNIEM
KRAKW. (Radio Eifel) Tokio. Od ognia, zaprszonego przez jednego z niszych funkcjonariuszy, wybuchn tu wulkan Fudijama. Straty materialne znaczne, chocia jest nadzieja, e resztki lawy uda si jeszcze uratowa.
NIEZWYKY WYNALAZEK
NAUEN (Radio z New Yorku). Znany geograf, prof. Mac Czernik z Columbia University ogasza, e udao mu si skrzywi poudnik przechodzcy przez Greenwich, tak dalece, e podr z Europy do Ameryki trwa bdzie nie duej ni cztery dni.
DZIECI AMERYKASKIE W DARZE DLA POLSKI

WASZYNGTON. (FIAT) Podobno kady Polak ma dosta jedno dziecko amerykaskie.
TWO AMERYKOPOL POLISHAMERICAN CIE LTD.

dostarcza na danie mleko skondensowane dla krw, ktre nie mog karmi same, zwozi drzewo do lasw sosnowych, buduje elbetonowe doy kartoflane. Eksport, import, aport i rapaport. SPECJALNO: Wydajemy wiadectwa dojrzaoci burakom pastewnym.
NOTATKI LITERACKIE
Ferdynand Hoesick ywot i czyny Andrzeja Niemojewskiego, Warszawa 1920. Wyd. Gebethner i Wende. Dwa tomy. Tom I: str. LXV+876, tom II: str. 648 in folio. Niestrudzony badacz naszej literatury i kultury, p. Hoesick, obdarzy nas monumentalnym dzieem, brak ktrego od dawna dawa si odczuwa. Jest nim praca o Andrzeju Niemojewskim. W obszernej przedmowie autor wyuszcza powody i motywy napisania swego nowego dziea: Czym by Palestrina dla grafiki holenderskiej, Byron dla arytmetyki, Mantegazzo dla Katarzyny II, Zygmunt Waza dla impresjonizmu, Voltaire dla chiromancji? Niczym! Andrzej Niemojewski jest za wszystkim. Historia Polski jest waciwie jednym cigiem przeczuwania, e zjawi si w m, o ktrym autor powiada: O! to ty! Dalszy cig przedmowy wyjania stosunek Niemojewskiego do dziejw wiata, po czym nastpuje dugi
szereg gruntownie opracowanych rozdziaw, z ktrych wymienimy waniejsze: Napomnienia w Pimie w., Assurbanipal i Niemojewski, Niemojewski a odkrycie Ameryki, Wilk z Wilczej jako legenda wiekw, Czy doprawdy, czy artami?, Czterdzieci cztery wyjanione, Talmud a Rozwj, Projekt kanonizacji, Aktor nazwiskiem Frenkiel, ,,Komu ofiarowa dar narodowy, Kto jest waciwie autorem poezji Mickiewicza, etc. etc. Dzieo p. Hoesicka zawiera mnstwo barwnych ilustracji, fotografii Niemojewskiego z lat dziecinnych i jeszcze dawniejszych, kilka tabelek porwnawczych przekona N., projekty pomnikw (zwracamy uwag czytelnika na ciekawy artyku w kocu ksiki: Wawel czy Skaka?), jednym sowem jest to encyklopedia Niemojewskiego, ktr gorco polecamy wszystkim tym, komu drogie jest imi, nazwisko i dokadny adres Wielkiego Przewodnika caego narodu Andrzeja Niemojewskiego.
*
Wadysaw Rabski Poezje (wyd. Lebensfragen) Warszawa 1920. Str. 162. in 8o. Z przedmow Wacawa Wolskiego. Pan Rabski w swych poezjach jest piewc smutku i melancholii: O, gdzie s te sady, co pachn uroczo, I gdzie te oboki, co pyn? Ja nie wiem, bo zy, ach! Z ech! oczu si tocz I hen tam rd mrz gdzie, ach, gin. Dusza poety tskni za piknem i prawd: Ja tskni! Kto mnie zrozumie? Ja pragn wiosny i soca, Chc skaka w owieczek tumie I tak bez koca, bez koca. Lecz nie tylko smutek i tsknota s treci przeywa autora. Bo oto w wierszu pt. Rumak w dolinie mamy wyznania wiary, credo poety, brzmice b. mocno; poeta zwraca si do prastarej olchy i woa: Olcho! wicz* tobie snw mych przdz Bd tak dugo, a zawita Wie nowa w szar dni mych ndz I przyzwie mnie Rzeczpospolita. To ukochanie ojczyzny i gotowo zoenia ofiary na otarzu Rzeczypospolitej jest zasadnicz nut w poezji p. Rabskiego. Wszystkim mionikom wizanego sowa polecamy poezje p. R.: wieje z nich szczero modziecza, zapa i szlachetny idealizm.
TAMARE INDIENNE
agodnie przeczyszcza nie przerywajc snu.
* prawdopodobnie bd zecerski. Powinno by: wi.
Dosta mona we wszystkich aptekach.
RUCH LUDNOCI
zwikszy si w tygodniu ubiegym, zwaszcza w godzinach wieczorowych i w okolicy Udziaowej. Stosunek noworodkw pci mskiej do noworodkw pci eskiej poprawi si znacznie.
Z WISY
Woda jak woda.
WYBRYK NATURY
Od pewnego czasu zwrcia uwag nielicznych przechodniw kobieta dziwnej powierzchownoci. Ma ona du czarn brod i piknie zakrcone wsy. Ubrana w mskie wizytowe ubranie, spaceruje po ulicach, palc cygaro i wydaje si by najzupeniej niezmieszana.
NIEPORZDKI W TRAMWAJACH
Zwracamy uwag dyrekcji tramwajw, e te same numery maj tramwaje jadce na Prag i do Mokotowa (np. 18). Nowy rozkad jazdy Kolejki Wilanowskiej 9,05 do Woch przychodzi 9,05 9,05 do Utraty 9,00 12,30 domu 7,48 1,00 rozpaczy 1,00 W czwartki i niedziele Flaki.
WYPADKI
Z figlw. Przybyy do krewnych z wizyt nauczyciel fizyki w szkole redniej Ignacy Kilowat lat 58 (Aleje Jerozolimskie 58) z przyczyn dotd niewiadomych, ale prawdopodobnie przez nieroztropno, wypad z pitego pitra na ulic i omal nie uleg powanym obraeniom ciaa. Zaalarmowano natychmiast stra ogniow, ktra ju po upywie kwadransa bya na miejscu i zarzdzia niezwocznie wszystko, co potrzeba, aby spadajcego nauczyciela pochwyci w biegu. Na wysokoci trzeciego pitra jednak denat, widocznie bardzo wycieczony wojn, zosta raptem porwany przez wiatr, ktry go w mgnieniu oka zanis na szczyt kocioa witego Floriana na Pradze, a stamtd na dach synagogi na Tomackiem. O wypadku zawiadomiono Pogotowie Lotnicze na Placu Mokotowskim i Pastwowy Urzd Meteorologiczny.
KCIK HUMORYSTYCZNY
NASZE DZIECI
May Jzio widzc jak ojciec cauje guwernantk, biegnie do mamy i woa: Mamo, mamo! Czy guwernantka jest kuzynk tatusia? Nie. Wic dlaczego tatu j cauje? Tableau!
Z OSTATNIEJ CHWILI
NAGRODA PARYSKA
zostaa przyznana Wiliamow.i Grondes, ktry powi dziecko pci mskiej. Niemowl miewa si dobrze, waga noworodka 3 i funta sterlinga. Wiliam Gronds jest pierwszym mczyzn, ktry bez niczyjej pomocy urodzi dziecko. * Dowiadujemy si, e niejaki Krzysztof Kolumb (podobno Woch) odkry Ameryk. * Wiadomoci o mierci krlowej Bony s mocno przesadzone. * W Neandertalu odkryto zwoki czowieka przedhistorycznego. ledztwo w toku. Wadze s ju na tropie mordercy.
LIST BOCZY
I
Urzd ledczy policji pastwowej w Warszawie wyznacza tysic marek nagrody za wynalezienie wysokiego blondyna (format 9 12 cm), ubranego w damski akiet karakuowy i boa szenszylowe pochodzce z kradziey przy ulicy Stawki. Tudzie koszyk do papierw. Indywiduum nosi stale skat lask i ma wa imieniem Cytrus w kieszeni od kamizelki. Oznaki nieszczeglne. Zbiegy cigany jest z artykuu wstpnego. Akt tyczcy si sprawy mona obejrze w kpieli.
PORADNIK KULINARNY
ESKALOP Z CIELCINY
Wzi dwa funty cielciny, wstrzsn, obra, zaprawi i zrobi eskalop. Dla smaku mona doda szczypt soli.
JAK UGASI PRAGNIENIE?

Zblia si lato, a wraz z nim nieznone upay. Nasze gosposie uciesz si na pewno z podanego poniej sposobu ugaszenia pragnienia. Nalewamy do zwyczajnej szklanki troch wody (mniej wicej 3/4) i wprowadzamy do jamy ustnej. Potem krtkimi ykami wprowadzamy wod do przewodu pokarmowego, a nastpnie dalej. Przed uyciem wstrzsn.
CO PODA DO STOU, GDY PRZYJD GOCIE,

A W DOMU NIC NIE MA
wieo upieczon indyczk pokraja w plasterki, wyoy na pmisek, ubra kaparami i saat z pomidorw. Funt ososia, trzy pudeka sardynek, szczupaka na zimno, pasztet ze zwierzyny i kilka ledzi marynowanych, zimne misa rozoy na pmiskach i rozstawi na stole. Kilka butelek wdki i wina, troch owocw, czarna kawa i likiery i ta zaimprowizowana naprdce kolacyjka zadowoli najwybredniejsze gusta.
HERBATA PO NORWESKU
W Norwegii zaprowadzono ostatnio mod podawania herbaty z cytryn. Cytryn pokrajan w talarki podaje si na talerzyku, a nastpnie wrzuca si do herbaty. Ten nowoczesny przysmak zyska oglny poklask skandynawskich smakoszw.
PORADNIK GOSPODARSKI
JAK WYWABIA PLAMY Z OBRUSA?
Miejsca splamione posypa dwuazotanem bismutu i zmoczy w odwarze macierzanki p na p z chlorkiem miedzi (H2C8N0). Nastpnie suszy na socu, pki plama nie zknie. Wtedy potrze krysztakami utlenionej magnezji i pokropi zwyczajnym oksygenojedem potasu (roztwr 35% na szklank wody). Potem wyparowa, wytrze do sucha szczotk i posa do pralni chemicznej.
OBRAZY
z powodu wyjazdu darowuj znajomym moim wszystkie krzywdy i urazy, jakich w yciu doznaem. Kopytowski, witokrzyska.
KASZE I GROCHY ROZDYMAJ

Wyjedam w niedziel do Pruszkowa. Podejm si wszelkich zada w zakres mojej brany wchodzcych.
OGOSZENIA DROBNE
POSADY I PRACE
Miejsce w ogonku spirytusowym do odstpienia zaraz. Zgasza .si prosz Wielka rg Wsplnej, od 6 do 11 rano.
*
Potrzebny chopak do podlewania kwiatw sztucznych. Moe by makut. Oferty sub. Uruchomienie przemysu do Redakcji Kuriera.
NAUKA I WYCHOWANIE
Dyplom doktorski, wiadectwo dojrzaoci odstpi tanio lub zamieni na par akietowych spodni. Inteligent Kurier.
*
Ksigosusz u krw holenderskich usuwam radykalnie za pomoc perswazji i wpyww hipnotycznych. Referencje wybitnych literatw i urzdnikw. Oferty s. Prelegent.
*
Wane dla p.p. autorw! Ksigarnia nakadowa p. f. Kuryluk i Rogulin wyda chtnie crk za m.
RNE
Chrzecijanin sprzeda spodnie. Krucza 38.
*
Chtnie zamieni si w duego, kudatego psa. Moe by cwajnos. Leszno 1.
*
Chtnie wydoj koz. Paska 47, 6 pitro, winda.
*
Jestem na urzdzie pastwowym i poszukuj zajcia choby bezpatnego w godzinach biurowych. Oferty sub. Pilne Kurier.
*
Jkam si codziennie od 8 12 i od 4 6 w. w pitki i wtorki dla pa. Wilcza 11.
*
Kupi nowy torpedowiec, dwurubowy, pojemno 1530 tys. ton. Cena nie gra roli. Gsia 11 24. Wiadomo u stra.
*
Mam zapalenie kanau moczowego. Paska 62. In. Edward Kanigstein.
*
Potrzebuj wyj. Oferty sub. Baltazar skada
*
Potrzebna Karolina (moe by Jzefa). Od zaraz. Smocza nr 6.
*
Poszukuj miejscowoci na wyjazd. Oferty sub. Poborowy.
*
Zamieni nazwisko Kanarienvogel na Soowiejczyk. Rnic wypac w papierach procentowych.
*
Zamieni siekierk na kijek. Oferty sub. Stryjek.
*
Zmieniam skarpetki raz na tydzie. Witold Sandorski, Krucza 13.
*
yd kupi spodnie. Krucza 38.
KURIER POLSKI
Warszawa, 1 kwietnia 1921 r.
*
Z powodu nadzwyczajnych wiadomoci, ktre nadeszy o przewrocie w Rosji, zmuszeni bylimy artyku wstpny, pira wytrawnego znawcy Rosji, przenie z prawej strony na lew. Jeeli zastanowimy si gbiej (bo pytki sd w danym wypadku mgby le wiadczy o intencjach, bd co bd zasadniczych i wpywajcych znacznie na opini zainteresowanych, ktrzy bez wtpienia odezw si na woanie i przysporz nam materiau, tak niezbdnego w warunkach, wymagajcych skupienia si, a rozproszonych w zagadnieniach obecnych i dawnych, o ktrych, jak susznie kto zauway, kto zreszt stojcy poza ruchem, nie mona mwi bez wyranego pogldu, w warunkach, powtarzam, jakie stworzy stosunek bliszy do sprawy ju przesdzonej, a jeszcze nie uwiadomionej, cho tylekro wbijanej w gow naszym czynnikom decydujcym, a w kadym razie nadajcym kierunek prdom, nurtujcym umysy, w warunkach, powtarzam po raz drugi, stworzonych przez zwizek, celowy wprawdzie, lecz jake mimo to daleki od celu, przywiecajcego poczynaniom, mogcym stanowi o rezultacie zgodnie z tradycj ojcw naszych i dziadw, a dla przeciwdziaania niekulturalnym przejawom ycia duchowego, dzi, gdy panoszy si dookoa tandeta moralna i umysowa, bdca istn plag nowoczesnych spoeczestw, ale ju jarz si wieczniki nowego kandelabru uniesionego rk drc nieco ze wzruszenia pierwotnych momentw zwizanej nagoci umiechw przeraonej koncepcji, ktra wykrca si przed kadym silnym i mskim ujciem samego rdzenia korpusu gwnego i gwnej cechy rzucajcej si w oczy ju przy pierwszym, uroczym spotkaniu, owianym, jak to zwykle, woni czarodziejskich umiechw (niestety zaznaczy to musimy, wbrew wszelkim panoszcym si u nas erotomaniom i namitnemu penetrowaniu po kociach ju dawno przodkw naszych wrogw i przyjaci), przy dzikiej po prostu chci narzucenia przemijajcego swego zdania trwaym i niezmiennym, jak posg wyej ju wymienionej swobody, pogld mas, a nie pojedynczych ludzi, ktrzy z natury nazwy swej udz si co do dobrej woli sfer miarodajnych, wszcych w tej aferze jeszcze jeden pretekst do rozpuszczenia sfory patnych ajentw, utrzymywanych na odzie niedostatecznie wysokim, aby zapewni gbokie oddanie si mioci osobistej w oczach ludzkich, co tak piknie okreli Szmund w swoim dziele trzydziestotomowym, opartym na jego prywatnym stosunku i obserwacji, nabytej przy zaatwianiu spraw pobocznych wyej wspomnianych ajentw, ktrzy dzi hlas! tak gorzko odpacaj si za macierzyski stosunek nie majcy w sobie przecie nic z trudw i zawodw stosunkw seksualnych). To trudno. Ryszard Wagner BAYREUTH. Znany kompozytor niemiecki, Ryszard Wagner, zmar tutaj nagle w roku 1883. (W zmarym traci muzyka niemiecka jednego z najwybitniejszych przedstawicieli wagneryzmu. Twrca Lohengrina, Parsifala, Ksiniczki czardasza i Pawia z Nowego Jorku naley do historii muzyki i wywar kolosalny wpyw w swoim czasie na licznych
* Tytu na mocy konstytucji skonfiskowany.
naladowcw, ktrych dziea ustpuj jednak znacznie, co do wartoci artystycznej, pierwowzorowi P. R.).
BOHATER
Chcia si raz Anglik kpa w Oceanie; Murzyn przestrzega: nie rb tego, panie. Nie bde wariatem, Zobaczysz, wyjdziesz na tem Jak Zabocki na mydle. Z Oceanu mier wyglda, Zje ci rekin, anakonda Lub inne bydle. Anglik odwany Ale i rozwany, N ostry uchwyci w donie I w morza rzuci si tonie. Nios go sine fale, Kpiel cudowna ale Nagle widzi przed sob rekina paszczk, Nie straci przytomnoci i w n zbrojn rk Podnis, by potworowi cios zada morderczy, Rekin da nura, tylko pysk nad wod sterczy, A na pysku mu igra umieszek szyderczy: Mylaem, e z Anglikiem, rzek, mam do czynienia, Ale gest twj ci zdradza i mj sd odmienia; Niemcem jeste lub czonkiem litewskiej Taryby, Skoro si ostrym noem zabierasz do ryby. Anglik sponi si wstydem, Szepn: Non bis in idem, N odrzuci daleko od siebie ................. ................. Tak to koo rwnika Poar rekin Anglika. Jego dusza z pewnoci jest w niebie, Bo ten wart niemiertelnoci, Kto honor wyej ceni nili wasne koci.
ZMIERZCH ETATYZMU
Z dniem dzisiejszym zwinite zostay Puzapp, Guza, Pun, Kum, Mops, ap.
W miejsce ich utworzone bd Ppazup, Azug, Nup, Muk, Spom i Pa. Powikszenie personelu z tego powodu obraca si ma w bardzo ciasnych granicach.
KRONIKA WOJSKOWA
R.K.M. Rczny karabin maszynowy jest jdrem grupy bojowej, ta za podstaw nowoczesnej taktyki. Najwaniejsz zalet taktyczn w boju jest zaskoczenie. Pod tym wzgldem R.K.M. jest niesychanie cenn broni. Mierzysz np. wedle wszelkich prawide i przepisw do wroga, ktry ukrywa si w przylegych zarolach. A tu znienacka trafiony pada trupem nieprzyjaciel, ktry ku tobie skrada si ze strony wprost przeciwnej. Mierzysz w karabin maszynowy zamaskowany za grup krzeww trafiasz w wywiadowc siedzcego na wysokim drzewie. Mierzysz w prawo trafiasz na lewo, mierzysz w gr trafiasz w d, i odwrotnie. Prawida precyzyjnego strzelania s nader proste i mog zredukowa si do dwch zasadniczych. 1) Nigdy, nawet artem, nie naley mierzy do przedmiotu, ktry si chce trafi. 2) Naley bacznie, dokadnie i wedug wszelkich przepisanych prawide wymierzy do zwierzchnika znajdujcego si w pobliu broni w ten bowiem jedynie sposb ujdzie on niechybnej mierci. Rozporzdzenie drugie w sprawie ograniczenia spoycia artykuw pierwszej potrzeby A) ledzie spoywa wolno w ilociach ograniczonych (jedno dzwonko na osob penoletni) jedynie w godzinach porannych, a mianowicie: natychmiast po wschodzie soca i a do chwili przejcia przez poudnik warszawski planety Merkury. Konsument zaskoczony z ebkiem albo ogonkiem ulika (respective rolmopsa) w porze obiadowej paci kar w wysokoci dziesiciu tysicy mk. i traci prawo wyborcze na przecig lat trzech. Tak kar ponosi waciciel jadodajni, hodowca ledzia i opiekun prawny rolmopsa. Spoycie ledzi nieletnich i uomnych karane bdzie z ca surowoci prawa. B) Musztarda. W jadodajniach pierwszego, drugiego i trzeciego rzdu musztard podawa wolno wycznie po obiedzie, klientom staym, zamiast tzw. deseru. Spoywanie musztardy w cukierniach (Lourse, Ziemiaska, Semmadeni, Lardelli), w kioskach z wod sodow albo gazetami, jest najsurowiej wzbronione. Kto smaruje musztard osie wagonw kolejowych, bryczek, wozw, samochodw ciarowych, wolantw, wehikuw dwukoowych, czyni to na wasn odpowiedzialno. Ciastka francuskie, tzw. ptysie, napenione musztard wypieka wolno jedynie w godzinach wieczorowych, po zachodzie soca (a do chwili przejcia przez poudnik warszawski planety Saturn). C) Cukier naley do wglowodanw i skrca paszczyzn polaryzacji. Kto by si temu opiera, podlega karze bezwzgldnego aresztu, bez zamiany na grzywny. Osoby posiadajce wicej ni ptora proc. cukru, odwiedza mog szalety miejskie jedynie w godzinach przedobiednich (1212,30), za okazaniem specjalnej przepustki powiadczonej przez urzd zdrowia i komisariat odnonego okrgu. D) Napoje wyskokowe (jako to prunelka, ginger, Monastiue, jarzbiak, siwucha, myliwska, cytrynwka, whisky, starka, Baczewska, Kantorowicz, Bols i porter) popija wolno, ale nie naley ich miesza. Kto pije w kratk, nabawia si blu gowy i moe ulec
chwilowemu zamroczeniu. W soboty, niedziele, dni witeczne i przedwiteczne wyszynk trunkw jest surowo wzbroniony i dlatego konsument powinien si wystrzega, aby waciciel jadodajni nie nala mu do porcelanowej filianki kawy lub herbaty. O kadej takiej omyce naley zawiadomi natychmiast pogotowie ratunkowe. Pi wolno wycznie przy stole, w pozycji siedzcej, przy czym kieliszek naley trzyma praw rk, a lew oprze lekko na biodrze. Kto zmienia samowolnie pozycj siedzc na lec (dajmy na to pod stoem), winien by odstawiony do komisariatu, gdzie podlega pozbawieniu praw i przywilejw a do zupenego wytrzewienia. Rachunek paci najtrzewiejszy i nikt nie moe si tumaczy nieznajomoci prawa. w/w w.z. min. Rerutkiewicz
POCIESZAJCA STATYSTYKA
Z polecenia pana prezydenta ministrw wadze centralne wygotoway spis urzdnikw, ktrzy we wtorek po witach zjawili si w biurze. Wyniki spisu s niezwykle pocieszajce: procent urzdnikw, ktrzy nie przeduyli sobie sami wit ani o dzie, w niektrych ministerstwach dochodzi do 65%. Mwi z tego powodu o utworzeniu specjalnego odznaczenia dla tej kategorii funkcjonariuszw publicznych.
WYPADKI
POTAJEMNA GOLARNIA
Wczoraj w poudnie funkcjonariusze XXI okrgu z rury kanalizacyjnej przy posesji nr 48 na ul. Wilczej dosyszeli cichy, charakterystyczny szmer. Po odkopaniu pyt kamiennych i zburzeniu tylnej oficyny posesji nr 46 policja wtargna na pierwsze pitro nie zamieszkanego pokoju, gdzie zastano ju starszego jegomocia przed lusterkiem z namydlon twarz i brzytw w lewej rce. Makuta rozbrojono natychmiast. Sprytny ten ptaszek stara si nawet zamydli oczy policji, tumaczc si, e podejrzany szmer nie pochodzi bynajmniej z golenia. Dowodzi on, e to po prostu golenie go dr i upi. Niedoszy fryzjerek rycho znalaz si w areszcie.
NIEBEZPIECZNY ZEGAREK
Skutkiem eksplozji zegarka zosta dotkliwie poraniony przemysowiec W. C. Niejednokrotnie ju przestrzegalimy przed zbyt gwatownym nakrcaniem zegarka w godzinach wieczornych. acuszek oczywicie znowu by metalowy!
HARCE SAMOCHODOWE
Szesnastoletni ulicznik pan B. W. znowu przestraszy swym krzykiem pdzcy samochd, ktry skoczy w bok i wpad do cukierni na p czarnej. Czy policja nie ma na to rodkw?
ODFREDRZONE STAROBAJKI
FUTUROSIO
Kapouszc sianodajcom,
Strzyouszc, krcogowic spojrzeniuje, spojrzeniuje futurosio owsosiano Owsosiano pachnonci. Owsochwyci sianoali, Sianochwyci aloowsi do biaego socowitu Futuroli namylennik godopada kapouszc.
STAROBAJKI ROZKRASICZONE
KLATKOPTASZNIA
lozooczysz, staroczyu modoeniec piosenkowa! ,,W klatkocieniu dobroycie w szczeropolu blomki Klatkoptasznia twojoyciem odpiosenczy staroczyyk wolnoyem w socolesie, oczoperl w klatkomce
W DOMOWANI
wioali maomyszka: Skorupiejesz, biedozwierzu Odesowi skorupowiec: Ty paacuj, zamkokrluj kociolkiem rozdrcona W ciasnodomiu lubosiedz, radoyj w domowani Staropiernik Modoeniec
WIEDZA
TEORIA EINSTEINA
Bolszewizujcy ydek z Pragi czeskiej Albert (!) Einstein z waciw tej rasie arogancj rzuca si oto na podwaliny nauk cisych i ogasza drukiem teori, z ktrej wynika, e czas jest rzecz wzgldn, e energia ma mas (tak!), e geometria Euklidesa jest abstrakcj (Sic!), e promie wietlny zaamuje si w pobliu cia wakich, e wszechwiat nie ma granic, a jednak nie jest nieskoczony (siksik!) itd. Nie zajmowalibymy si tymi bzdurami, gdyby nie to, e jad filozofii Einsteinowskiej pynie ju szerok strug i ku nam. Prasa krakowska zwaszcza powica sniste artykuy zasadom cadyka z Pragi, profesorowie wszechnicy jagielloskiej wygaszaj o nim odczyty, a najszanowniejsza z naszych bas bleus utrzymuje w wieloszpaltowym felietonie, i ekspedycja zoona z wybitnych uczonych angielskich stwierdzia jakie wyniki, zaobserwowaa jakie odchylenia wiata i e Akademia londyska
otrbia na cay wiat, jakoby w Albert (!!!) by godnym nastpc Newtona. Jeeli zwaymy, e Newton mia na imi Izaak, to zrozumiemy dopiero, jak daleko siga solidarno tej rasy i nie zdziwimy si wcale, gdyby nawet mocarstwo anonimowe domaga si miao nagrody Nobla dla swego prowodyra. Nagroda Nobla jest, jak wiadomo, funduszem gadzinowym, z ktrego od dawna ju najciemniejsze typy midzynarodwki wszechwiatowej czerpi rodki w celach przeciwpastwowych. Sam fundator (przekonaem si o tym naocznie w niedziel) pochodzi przecie z ulicy Furmaskiej, gdzie do dzi dnia na kamienicy nr 8 widnieje jeszcze le zamalowany szyld z napisem: Kierosin bratjew Nobel. Nie wiem, w jakich celach wy wdrowa ten czowiek do Europy, nie wiem zwaszcza, kto przy ulicy Miodowej i kiedy omieli si wyda mu paszport zagraniczny? W kadym bd razie jest chyba rzecz jasn, e w interesie modego, powstajcego do ycia pastwa nie moe lee obalenie geometrii Eukalidesa. Nie moe mody, konsolidujcy si dopiero organizm zezwoli na to, aby w powanej prasie zagranicznej utaro si zdanie, e czas jest wzgldny i zaley od ruchu danego ukadu. Po tylu gorzkich dowiadczeniach wiemy niestety a nadto dobrze, komu dzi w Europie zaley na tym, aby energia miaa mas, i dla kogo to bdzie wod na myn, jeeli promie wietlny zaamie si w pobliu soca. Co za do obserwatora, zamknitego w szczelnym pudle i podrujcego, bez adnej cznoci ze wiatem, po przestworzach, obserwatora, o ktrym czsto wspomina Einstein w swojej Relatywnoci (sic!), to wiemy dokadnie, o kim tu mowa i kadej chwili odnone dokumenty zoy moemy na rce komisji midzy sojusznicze j! Doprawdy czas ju skoczy nareszcie z potworn hydr, wycigajc mace i macki swoje poza wszelkie granice cierpliwoci aryjskiej! Czas ma dla was warto wzgldn, ale chocia czas to pienidz, pienidz ma jednak warto bezwzgldn! Czy nie tak, panie Einstein?
WIADOMOCI WOJSKOWE
TELEMETR
Telemetr jest wietnym przyrzdem sucym do mierzenia odlegoci. Przyrzd nastawia si na jaki przedmiot daleki, np. pojedynczy krzew. Nastpnie za pomoc, powiedzmy otwarcie, skomplikowanych do sposobw, odcyfrowuje si odlego, ktra wypada, dajmy na to, 1200 m. Potem przystpujemy do drugiej czci pomiaru, tzw. sprawdzenia. Mierzy si krokami odlego midzy telemetrem a owym krzakiem. Wypada po zamianie na metry 200 m. Oczywicie to drugie rozwizanie jest suszne. Otrzymalimy zatem za pomoc telemetru rezultat najbardziej dokadny, i popeniony bd wynosi 1000 m. Mgby kto zarzuci, i prociej byoby pomin skomplikowane obliczenie i od razu odmierzy odlego krokami. Dobrze. Ale w takim wypadku do czegby suy telemetr? Trudno i darmo. Maszyny zastpuj dzi czowieka. Istnieje jeszcze jedna trudno, z ktr od razu pragn si rozprawi. Jak zmierzy odlego midzy nami a nieprzyjacimi? Mog zaj cztery wypadki: 1) my nacieramy, a nieprzyjaciel uchodzi; 2) nieprzyjaciel naciera, a my uchodzimy; 3) my nacieramy i nieprzyjaciel naciera; 4) nieprzyjaciel uchodzi i my uchodzimy. Problematy te rozwiza mona niezmiernie prosto: gdy wrg uchodzi, naley go ciga, a nie bawi si w skomplikowane telemetry. No, a jak my uchodzimy, to tym bardziej nikomu nie strzeli do gowy urzdza pomiary.
*
Wiosna idzie kapelusze somkowe id. Interesik idzie. Wszystko w porzdeczku.
*
Armiom zmieniam uniformy. Przemalowuj eskadry wojenne. Rozpdzam parlamenty. api ryby. Usuwam zbyteczne jednostki. Tanio, bo w podwrzu. Ptasia 4. Abramek.
SPOSTRZEENIA METEOROLOGICZNE
KOMUNIKAT PASTWOWEGO INSTYTUTU METEOROLOGICZNEGO
Rozkad cinienia: cinienie w doku sabe. Ni barometryczny. Temperatura dnia poprzedniego najwysza 38,9, najnisza 36,8. Ttno mocne. Okady zimne na gwk. Wiatry nahalne. Spodziewana pogoda: na dworze zimniej ni w mieszkaniu. O szyby deszcz dzwoni deszcz dzwoni jesienny. W niebie dziura.
FRYZJER DAMSKI EMILIO

czesze wszdzie.
WANE DLA GOLCYCH SI!

Namydlam przed ogoleniem. Fryzjer jest na tej samej ulicy. Wielka oszczdno. Pikna 11, poprzeczna oficyna, IV pitro. Uwaga: tylko od l do 2 pp. Jeeli zamknite, to zadzwoni 18739 po kluczyk.
DO RYGI WYJEDAM
ilekro zjem obiad w domu. Wszelkie polecenia przyjmuj.
*
Rolety, story spuszczam przy wszelkich uroczystociach. Zaborowska.
TPWUM
(PIERWSZE POLSKIE TOW. WZAJEMNYCH UBEZPIECZE OD MORDOBICIA)
p o l e c a pp. recenzentom polisy premiowe i w ogle teatralne, w p r o w a d z i o specjalny dzia ubezpiecze sejmowych, k i e r u j e sprawy honorowe na drog sdow.
GASZ POARY
nawet najwikszych fabryk i zakadw, bez przyrzdw i pomocy. Uprzedza na dwie i p godziny przed poarem. Krucza 3, u in. Tokaczewskiego dla Zygmunta.
SODOMA I GOMORA SP. Z OGR. ODP. SDOW

zaatwia wszelkie zlecenia ze schodw przez swych agentw. Wymienia wszelkie obelgi. Zakada nog na nog. Podejmuje si i opuszcza.
DROBNE OGOSZENIA
Biusty! Kada pani moe mie adny biust sawnych ludzi gips albo terakota. Widok 7. J. Kullao.
*
Karawan do wycieczek i majwek podmiejskich wypoyczam. Karasjmowicz,
*
Karty pocztwkowe wrzucam do skrzynek, tame mwi, ktra godzina. Targwek. Sobieskiego 11. Zalcman.
*
Ktokolwiek lub kto bd posiadaby wiadomoci o synu mym, niech je zatrzyma przy sobie z powaaniem Lewkonia.
*
Kupi co, sprzedam, zarobi i pjd na kolacj. Adolf Sobiedanek. Leszno 2.
*
Lekcji francuskiego, arytmetyki i aciny mog udzieli. Gruntowna metoda, ale nie chc. Tel. 0,75.
*
Nie jem, nie pij, wszystko robi, tame szemrz cichutko jako grski strumyk. Ogrodowa l, mieszkania 37582.
*
Niszcz ubrania i obuwie, suknie damskie, nawet dziecinne.
*
Nie sieje, nie orze, tylko handluje starzyzn. Aron, Nowolipie 81.
*
Ogrodnik zrywa melony przechodniom. Krucza 2a.
*
Paznokciem tpi robactwo. Dyskrecja zapewniona. Erywaska 8.
*
Poczochy nadrabiam min. Cerownia. Podwale 3.
*
Przepowiadam kademu smutne, ale prawdziwe, specjalno zgony. Chiromanta Gucio, Nowogrodzka 2.
*
Po 20 marek obiady, skadajce si z przekski, zupy, dwch mis, deseru, kawy i likieru poszukiwane. Oferty z fotografi do adm. Kuriera Polskiego pod ,;Mokka Jzef 37.
*
Precz z nogami! Dosy ju woni potu i ng. Klawitol zmienia najbardziej nawet zapuszczone nogi na zupenie przyzwoite rce. da wszdzie. Tame zmieniam stare rkawiczki na stare skarpetki.
*
Sprzedam due miasto prowincjonalne (60 000 mieszkacw) wraz z doktorem, aptek, szko etc. Oferty pod Franu.
*
Sprzedam bram domu przy ul. Wilczej razem z uliczkami i z dzwonkiem. Sublokator.
*
Sprzedaj i kupuj rne przedmioty, ale na og nudz si. Wiad. na miejscu.
*
Tyj w oczach i w pasie. We wtorki dla pa. Szpitalna 32.
*
Usuwam dywany, pianina raz na zawsze. Sprztam wacicieli. Kochanowicz. Praga.
*
Wypycham zwierzta i ptaki za drzwi. Oferty sub. J. Gadok, Nowy wiat 39.
*
Wydaj ksiki i okrzyki. Ksigarnia J. Mordkowskiego.
PRACOWITA PSZCZKA
KALENDARZYK ENCYKLOPEDYCZNOINFORMACYJNY NA ROK 1921
pod redakcj Antoniego Sonimskiego i Juliana Tuwima 1921 Nakadem autorw
ZAMIAST WSTPU
Wypuszczajc t pierwsz pszczk mamy bog nadziej, i nie bdzie ona ostatni. W wielkim, wycigu wspczesnoci, w ktrym midzy innymi udzia bior tanki i aeroplany, may ten ptaszek ma jedynie na celu wskazywanie drobnych udogodnie yciowych, informowanie o tak szybko mijajcych dzi datach kalendarzowych i rozpogodzenie chmurnego czoa pasaerw niefrasobliwym wiergotem. Pracujc nad wszechstronnoci tego wydawnictwa niewtpliwie przeoczylimy to i owo, ale niech nas rozgrzeszy szczupy rozmiar naszego wydawnictwa i znane przysowie ludowe kto prdko daje, ten dwa razy daje. Waniejsze braki tego kalendarza dadz si bardzo atwo uzupeni przez zwyke kupienie podrcznej encyklopedii Orgelbranda lub te dzieka cudzoziemskiego. W rubrykach przeznaczonych do wypeniania wyrczylimy tak dzi zajtych i zapracowanych ludzi, pomieszczajc najpotrzebniejsze notatki. Gdyby ktre z nich nie odpowiaday yczeniom Szanownych Czytelnikw, mog oni po prostu, nie enujc si, wyskroba scyzorykiem i wpisa tam cokolwiek obojtnego. Wszelkie wskazwki, listy i uzupenienia przyjmujemy z wdzicznoci, prywatnych jednak adresw nie podajemy ze wzgldu na nerwowo czasw obecnych. Z powaaniem REDAKCJA
STYCZE
WSKAZWKI DLA ROLNIKW
Mrz styczniowy sprzyja mceniu sera. Najlepiej jest w suche poudnie zwozi resztki sera, troskliwie oddzielajc czci zmoke, aby nie popsuy caoci. Jak i w innych miesicach zimowych, tak i w styczniu wane jest konserwowanie nawozu, aby mie czym uyni grunty latem. Zalecanym powszechnie rodkiem jest czarna kawa, naley wystrzega si owocw i rodkw przeczyszczajcych. Pilnowa, aby kusownicy nie zastawiali side na krowy i asice. Gryka jest to miy i poyteczny ptak, lecz kopotliwy przy trzymaniu w izbie; mode stworzonko naley od razu przyzwyczai do przebywania na powietrzu. Buduje si w tym celu may szaasik na rodku dziedzica. Poyteczne to zwierz pilnuje znakomicie domu i ostrzega bardzo miym piewem przed niepodanym gociem.
WSPOMINKI HISTORYCZNE
7.1413 Arcyksi Karol polubia ks. Zbigniewa. 22.1214 Bitwa pod Wadywostokiem. Rudolf Miedzianobrody schodzi na d. 27.1889 Na Wgrzech wielki zjazd mionikw krlowej Elizabety.
MENU NA STYCZE
Zupa grzybowa. Rydzyki w sosie. Legumina z trufli.
WANIEJSZE IMIONA SOWIASKIE I YDOWSKIE

Strzeysaw, Wastymir, Hejnoch, Bojomir, Muttermilch, Krzesimir, Szyja, Chawa, Salopa, Domosaw, Jurepeek, Maurycy, Spitogniew, Bogumir, Radagost, Mundek i Dobrosaw.
LUTY
Praca rolnika jest tylko pozornie atwa i beztroska. Rolnik musi dokadnie pamita o porach roku i zmianach atmosferycznych. Metoda kopania ziemi w miesicach parzystych, a orania w nieparzystych jest miesznym przesdem, ktrego rozsdny rolnik wstydzi si powinien. Sdzimy, e zabobon ten ma si ju na wymarciu. W styczniu naley kopa. Chowanie kur coraz bardziej si u nas przyjmuje. Ten szary, niewielki ptak uprzyjemnia rolnikowi prac swym miym wiegotem. Przysowie lepy jak kura nie jest prawdziwe. Kury widz wietnie, szczeglnie w nocy, a napadnite przez wroga (jemioa, wiewirka itd.) broni si, gryzc nieprzyjaciela w kark i amic mu w ten sposb tzw. pierwsz krzyow.
12.1002 Przez Francj przechodz onierze, witani przez ludno. 19.1334 Jan Kukielnik umiera w Ostrowiu. 26.1644 Odkrycie pokadw wapna w Kaledonii. 27 tego roku. Albert I przenosi si do Genewy z okrzykiem: Trudno!
MENU NA LUTY
Grzybki drobno krajane. Omlet z grzybkami. Krem grzybowy.

Zegota, Idiota, Baej, Bazenek, Wirosaw, Kawa, Sara, Niemira, Tomia, Bernard.
MARZEC
Miesic marzec jest ju jednym z miesicw wiosennych. Przysowie w marcu jak w garncu sprawdza si cakowicie. C jest tedy milszego dla dobrego rolnika, jak w taki sotny dzie wiosenny zasi z dobr ksik przy kominku i zagra partyjk wista! Natura sama umiecha si do niego: rankiem moe on obserwowa pierwsze wyrastajce spod niegu kwiatuszki majeranku i ziarnka sonecznikw. Po miej pogawdce moe on w ciepej oborze spdzi kilka rozkosznych chwil na dojeniu. Dojenie krw na cztery rce wychodzi coraz bardziej z mody. Jest to oszczdno sprawiajca dzi ju niemie wraenie, bo czy nie lepiej po prostu jest wydoi o kilka kropel wicej, ni zaoszczdza na czasie?
1.1754 Walezjusz may, jako dziecko, odkrywa gow przed pomnikiem swego nastpcy. 5.1387 Wynalazek Czecha Prokopa, demonstrowany przed damami dworu. 16.1492 Kolumb odkrywa Ameryk. Mieszkacytubylcy woaj na jego zjawienie si: Jestemy odkryci i cofaj si w gry Meksyku.
MENU NA MARZEC
Siekane grzybki. Marynowane grzybki. Duszone grzybki.

Przesaw, Sulimir, Przesolony, Dobiesaw, Wienczysaw, Kupa, Uradowaczyk.
KWIECIE
Oszczdny rolnik w kwietniu zwykle porzuca strzech swego domostwa i udaje si do Warszawy, Lwowa lub Krakowa, aby zorientowa si, co robi inni jego wspzawodnicy i godnie przygotowa si do walki konkurencyjnej na rynkach zboowych. Zboa radzimy nie bra ze sob do miasta, przewz bowiem kolejami jest ogromnie utrudniony i zboe wysypuje si bardzo atwo, naley je najlepiej sprzeda na miejscu i cay kopot zrzuci w ten sposb na odbiorc. Groch, kukurydz, wyk i perliczki mona zabra ze sob, naley je atoli przedtem wymci, aby nie wozi na prno plew, ktrych nikt nie chce potem naby. Rolnicy nasi nie chc tego zrozumie i wci naraaj si na zbyteczne koszta.
10.1785 W Bostonie umiera wynalazca pytoliny. 11.1812 Napoleon Wielki udaje si do Moskwy. 12.1755 Pan de Murcy przepywa Tunel Simploski. 30.1436 Ambasador Winsdorf wrcza sekretny list krlowi rumuskiemu.
MENU NA KWIECIE
Paszteciki z grzybkami Grzybek w male. Konfitury grzybowe.

Sadomir, Mnoysaw, Cypa, Berek, Nosisaw, Nosacz, Chamu, Zawisaw, Kundek, Cziapnik.
MAJ
W maju, w Zielone witki lub, gdy kto woli, w doynki, rolnik zaprasza okolicznych ssiadw na mi pogawdk i gsior starego miodu. Okoliczni wocianie, nucc popularn pie Plon niesiemy, plon, wkadaj sukmany i plsaj przed domem do witu. Zebrane zboe ukada si w snopy i zwozi si do chaup przy radosnych okrzykach dzieci. W gajach zbiera si grzyby i strzye si owce, ktre z bekiem wybiegaj z zagrody na zielon ru. Przezorny rolnik niechaj nie zapomina, e zima za pasem i niechaj szykuje sanie, ywy i sieci. Naley take zbiera skowrocze jaja, aby na przyszy rok wylgy si cae stada tych srebrnogosych piewakw naszych pl i k. Sowiczy gosik tych szaropirych stworzonek urozmaica wszak mudn prac wocianina. Pugi, sochy, brony i drabiniaste wozy oporzdzi naleycie i wytrze z kurzu.
6.1342 Poczone mocarstwa Danii i Tuluzy wypowiadaj wit wojn przekupstwu. 23.1904 Nowe zdobycze na polu ekonomii.
MENU NA MAJ
Ros na grzybkach. Grzybki a la admira Nelson. Kompocik grzybowy

Mcisaw, Swatosza, Bolemir, Kubek, Niecysaw, Radosaw, Krajewski, Szymon, Srul i Soowiejczyk.
CZERWIEC
W miesicu tym naley przystpi do przygotowania konfitur. Naley wzi du kad lub beczk ogrodow, wymy j i oczyci naleycie, potem nawrzuca do rodka owocw, zerwanych dnia poprzedniego. Owoce te powinny przedtem polee kilka tygodni w bardzo suchym i ciepym miejscu, nie pozbawionym atoli znacznej wilgoci. Po wrzuceniu do beczki naley je osodzi naleycie i zagotowa, a cukier si sfermentuje, nastpnie z zamknitymi oczami ukada si w soikach, aby nie wiedzie, co si w nich bdzie znajdowa. Zim sprawia to wiele uciechy przy otwieraniu, bowiem w soikach znajduje si coraz to inne owoce, o ktrych si ju zapomniao.
29.1804 Pikna Agata porwana przez margrabi HautBarsac. 31.1886 Pierwsze wzloty z pasaerami i prowiantem. 32.1900 Potyczka pod Widowem.
MENU NA CZERWIEC
Rydze solone. Bedki po francusku. Galaretka grzybowa.

Siemion, Ziemian, Lemian, Boginiak, Wastymir, Wast, Mira, Dzierymir, Telefon.
LIPIEC
Lipiec, nazwany tak od tak zwanego lipienia drzew i krzeww owocowych, jest miesicem wytonej pracy w polu i w ogrodzie. Dobry gospodarz musi przypilnowa, aby. dokadnie wypielono i wygracowano cieki ogrodowe, inaczej bowiem nie sposb znale owoce spadajce z drzew i grzznce w bujnej, szmaragdowej trawie. Melioracja pl i parcelacja trawnikw niech nie zaprzta zbytnio gowy wieniaka matka natura myli i stara si lepiej o dobro przyrody, niby to mg zrobi saby i uomny czowiek, zreszt przysowie ludowe powiada, e jak Pan Bg dopuci, to i z kija wypuci, a c dopiero z naszych k i niw.
13.1897 Kawalkada kawaleryjska zdobywa przejcie ze wsi Morzyce i szos wilkosk. 18.1208 Murzyn Gono pokonywa na pici pani Starter. 19. 304 Arabowie przechodz Nil. 21.1803 Wielkorusi spotykaj si z bojarami i kpi si w wito w Jordanie. 28.1719 Na Korsyce znaleziono ludzi z epoki trynidatu, jeszcze ciepych.
MENU NA LIPIEC
Grzyb pokojowy na szaro. Saatka z grzybw. Pudding z pieczarek.

Mciwoj, Wytymir, Weteryniarz, Gocisaw, obuziak, Chwalesaw, Sedesik.
SIERPIE
A ot i miesic upaw. Czarne jagody i borwki zakwitaj rd krzakw, ncc powonienie. W ogrodach dojrzewa sonina, a db, krl drzew, rzuca cie na skoszon muraw. Rolnik opatruje szczepionki i owi ryby w przylegym stawie. Woanie na ryby: cipcipcipuchny przeraa je tylko i nie powinno mie zastosowania. Czy nie lepiej chwyta je do kwarty, do ktrej przymocowany jest sznurek z przynt? Leszcze, karpie, jesiony i raki rozmnaaj si w sierpniu szybko l tylko bystre oko wprawnego gospodarza potrafi wycign z tego poytek. Gdy wycigniemy ryb z wody, zwizujemy jej przednie nki, aby wawe stworzenie nie ucieko nam niespodzianie.
16.1302 Wielka powd niszczy zasiewy w Kursku. 22.1735 Na danie papiea Karol udaje si w podr. 29.1804 Rudolf Zotodzib zdobywa uznanie.
MENU NA SIERPIE
Muchomorki, sos provangal. Grzybki a la Lina Cavallieri. Lody grzybowe.

Dalibg, Dadaista, Drogowit, Drogocenny, Homir, Hoesick, Wende, Weneda.
WRZESIE
Wrzesie jest miesicem polowania. Rolnik zmienia lemiesz na or i wyrusza w lasy i trzsawiska, aby tam samotrze potyka si o konary i gazie drzew. C to za pikny widok, gdy hoy i dorodny modzian i pikna, oszczdna gospodyni krocz takim pustkowiem przy blasku ksiyca! Strzelb naley nabija w domu, eby nie traci czasu przy spotkaniu zwierzyny. Celowa naley zawsze troch wyej, bowiem, jak wiemy, cienie ziemi dziaa na wszystkie przedmioty bez adnych wyjtkw. Polowanie nie naley do trudnych zaj, wystarcza po prostu odnale zwierza, odwrci na chwil jego uwag i, korzystajc z tego, zastrzeli go na miejscu. Przy poszukiwaniu zwierzyny nie naley si posikowa, wskazwkami przechodniw, a szczeglnie dzieci, maj bowiem one zbyt czsto krtk pami i myl si co do kierunku.
3. 202 Rzymianie bij si o ask cesarza Sebastiana. 10.1905. Najcie Kohnw na guberni piotrkowsk. 14.1703 Pierwszy wentylator demonstrowany w gabinecie krla Walencji. 28.1443 Inkasi pal ostatniego swego krla i przepywaj ocean.
MENU NA WRZESIE
Majonez z malaczy. Trufle, sos grzybowy. Racuszki z grzybkami.

Ostromir, Chlebosaw, Domorad, Aparat, Neronek, Cieszymir, Kaktus, Horzyca, Horacy, Pipek i Ppek.
PADZIERNIK
W padzierniku rb zapasy na zim. Kilka korcy solonych grzybkw, pi, sze beczek mietany i kwanego mleka, bochen razowca, poe soniny, kilka ziemniakw, zawieszonych u puapu, zapewni ci poywienie na dugie wieczory zimowe. Jaja, aby nie zamarzy, schowaj w ciepym miejscu, a nie zapomnij o drzewie, bo zim zimno: Na wity Jacenty mrz wazi ci w pity, jak mwi przysowie. Uzbieraj w borze ze trzy kopy poziomek i polej mietan. Pootrzsaj drzewa z ogrkw (jak to zaznaczy znany agronom amerykaski M. T.), a czy to w ten sposb, aby od razu spaday do kadzi z kiszon wod i koprem. Naley uwaa, aby kusownicy nie zastawiali sieci na pozostae ogrki.
1.7850 Kongres w Hiszpanii uchwala przejcie do czasw nowoytnych. 7.2565 Czarna Maska amie podkow krla Syjamu i ogasza si regentem. 11.834 Namitny kochanek ksinej Wanilii morduje wszystkich wiadkw lubu ukochanej. 22.1534 Rafael koczy portret Fornariny i ucieka do Rzymu. 28.1534 Benwenuto odlewa Perseusza i ucieka do Mediolanu.
MENU NA PADZIERNIK
Kurki pieczone. Kolaki zawijane. Budy z prawdziwcw.

Cytrus, Budzimir, Glinka, Wyszomir, Wyskokowy, Dzierysaw, Gsior, Prokop, Ojcomir, Matkolub i Kazirodczyk.
LISTOPAD
W miesicu tym, gdy ju wszystkie licie pospadaj z drzewa, naley opatrzy piece i wybra co zdrowsze gazie do cicia. Gazie te naley zaznaczy owkiem, aby nastpnie nie myli si i nie robi sobie oraz drzewu krzywdy. Owka naley uywa atramentowego, gdy ten nawet w wilgoci nie ginie bez ladu. W listopadzie nastpuje tak zwane grzybobranie, czyli zbieranie niepotrzebnych grzybw. Naley odrnia gatunki grzybw trujcych od nietrujcych. Grzyby trujce atwo bardzo pozna po nieprzyjemnym smaku oraz po dolegliwociach towarzyszcych spoyciu nawet najmniejszej ilaci. Grzyby jadalne poywniejsze s od misa, tote susznie mwi przysowie ludowe: Kto zje grzybka zdrw jak rybka.
3. 213 Take i Lucjusz Almaga przechodzi na stron powstacw. 23.1601 Ukazuje si dzieo mnicha de Lafour o obligacjach. 28.1411 redniowiecze w peni. Wdrujce ludy walcz o stanowisko.
MENU NA LISTOPAD
Krupnik grzybowy. Grzybek po wgiersku. Naleniki z trufelkami.

Somowir, Samowar, Lassota, Lewita, Wyszosaw, Wyszogrd, Kopyciski, Hipek, Wolidar i Kanarek.
GRUDZIE
Grudzie, grudzie, nieg ju pada, Caun biay okry sioa, Rolnik przy kominku siada I umiecha si wesoo. Bo i czemu by nie? Nie ma rzeczy przyjemniejszej jak odpoczynek po pracy. W piknie przybranej izbie siada stary dziadu i opowiada dzieciom bajki o Krysi Leniczance. Oczywicie stary ten czowiek nie napracowa si co prawda tyle, co rosy syn jego i ojciec wnukom, ale c robi? Nie mona przecie starca wyrzuci na mrz, a kilka ziemniakw i troch grzybw nie przyczyni szkody gospodarstwu. Miy turkot koowrotka towarzyszy bajkom i miechom dzieci, a szum samowara dopenia miej harmonii. Jeli ju mowa o koowrotku, trudno jest oprze si wraeniu oburzenia co do modnych obecnie koowrotkw? parowych; gwar i stukot tych maszyn burzy miy obraz, ktry zwykle wynosimy z duszego pobytu na wsi. Dosiego roku!
1.1630 Micha Anio koczy swego Dawida i ucieka do Bolonii. 8.301 Wdrwki ludw rednioazjatyckich. 23.1560 Pierwsza kula armatnia odrywa ostatni nog admiraa Teleginsa. 28.1731 Witold redni zamienia si na imi ze swoj matk krlow Sar. 31. l Sylwester u Rzymian
MENU NA GRUDZIE
Grzyby grzane z grzebieniem. Duy gorcy grzyb.

Kanapka, Kolesaw, esawir, Gutnajer, Kubeek, Kolektor, Aronek, Ancymonek i Pipu.
DZIA ASTRONOMICZNY
Rok kalendarzowy ma 365 dni, 52 tygodnie, 12 miesicy i 4 pory roku, czyli razem: (365 + 52 + 12 + + 4) = 433 rnych jednostek kalendarzowych, z ktrych dni w tygodniu, miesice oraz pory roku posiadaj wasne nazwy, jak atwo przekona si z zaczonej tabelki.
TABELKA ALFABETYCZNA
DNI W TYGODNIU, MIESICY ORAZ PR W ROKU
1. Czwartek 2. Niedziela 3. Poniedziaek. 4. Pitek
1. Czerwiec 2. Grudzie 3. Kwiecie 4. Lipiec
5. Sobota 6. roda 7. Wtorek 28 1. Jesie 2. Lato 3. Wiosna 4. Zima 10
5. Listopad 6. Luty 7. Maj 8. Marzec 9. Padziernik 10. Sierpie 11. Stycze 12. Wrzesie. _____ 78
Od czasu do czasu rok bywa przestpny i dlatego ma dni 366. Jak dotychczas, daje si to zauway w lutym (p. tabelk miesicy nr 6), ktremu przybywa z niewyjanionej bliej przyczyny dwudziesty dziewity dzie. Wedug opowiada naocznych wiadkw, ziemia obraca si dokoa soca i dokoa wasnej osi, czcej oba pnocne bieguny. Zmiana temperatury, zmiana dnia i nocy oraz zamienia wynikaj z powyszego. Ksiyc take obraca si dokoa ziemskiej osi i dokoa soca, czemu przypisa naley kwadry, peni i sierp. Dotychczasowe przekonanie, e dzie ma 12 godzin i noc 12, nie odpowiada rzeczywistoci. W samej rzeczy: wstajemy zwykle pomidzy godz. 9 a 10 rano, kadziemy si za spa o 12 lub jeszcze pniej, z czego wynika, e dzie ma co najmniej 14 godzin. A teraz nic atwiejszego, jak obliczy ilo godzin nocy: doba ma godzin 24 dzie 14 Pozostaje dla nocy g. 10 Soce, na pozr mniejsze, jest w rzeczywistoci o wiele wiksze od ziemi, a nawet od siebie samego. Wedug oblicze astronoma amerykaskiego Rozentala stosunek objtoci soca do ziemi przedstawia si nastpujco: gdyby dwunastoletnia dziewczynka zacza wymawia liczb, wyraajc powyszy stosunek, to skoczyaby, majc ju prawnukw i wnuczk w swoim dawnym wieku + 230072. Pozorna mniejszo soca od ziemi jest skutkiem zudzenia optycznego i gry sw. Tak samo przedstawia si sprawa z ksiycem, gwiazdami i planetami. Rozental dowodzi, e gdyby ilo gwiazd na niebie pomnoy przez odlego ksiyca od ziemi, otrzymalibymy liczb, przewyszajc wiek wszystkich ludzi na wiecie, pomnoony przez tyle kilometrw, ile jest od ksiyca do najdalszej planety, co wyrazi formu nastpujc: t M = N + + 77 + ksiyc 12 Fakt trzymania si soca, gwiazd i ksiyca w powietrzu nie jest dotychczas wytumaczony. W kadej chwili istnieje obawa upadku jakiej planety na ziemi, co mogoby spowodowa nieobliczalne spustoszenia na wsi i w miecie. Nie wchodzc bliej w szczegy zaznaczymy, e prby pchnicia ziemi w przeciwnym kierunku, dla urozmaicenia ycia, zostay ju przedsiwzite i naley spodziewa si bardzo ciekawych rezultatw. Ziemia jest do okrga, o czym atwo moemy si przekona, spogldajc na globus. W roku 1921 bdzie kilka zamie i niejedno zjawisko atmosferyczne, tak e na og rok zapowiada si interesujco.
DZIA GEOGRAFICZNY
Spis alfabetyczny wszystkich czci wiata: 1. Afryka, 2. Ameryka, 3. Australia, 4. Azja, 5. Europa. ___ 15 2 P o w i e r z c h n i a kuli ziemskiej = 2 R z czego n na Australi przypada kilka milionw kilogramw kwadratowych, a na reszt reszta. P o w i e r z c h n i a oceanw jeszcze wiksza. Williams oblicza, e gdyby krople wody stanowice powierzchni oceanw uoy w sup, to byby on bardzo wysoki. L u d n o c i przypada na Europ mnstwo, w innych czciach wiata jeszcze wicej (zwaszcza Azja). R e l i g i e: katolicy, ydzi, japoczycy, ruscy, francuzy i in. R z e k i pyn do swych uj i posiadaj malownicze brzegi. Najdusze rzeki: Nil (historyczna egipska rzeka), Woga (w Rosji) i kilka innych. Reinhardt oblicza, e gdyby z wszystkich rzek zrobi jedn, byaby ona wielka. J e z i o r a : Tanganajka (nie miesza z Jamajk), Nyassa (z yraf) i Morskie Oko (restauracja na miejscu).
TABLICA PORWNAWCZA MIAST, KLIMATW, RAS I PRODUKCJI

Nr 1 2 3 4 5 6 7 8 Miasto Osaka Hamburg Odessa yrardw Barcelona Tientsin Mediolan Pary Klimat miy ,, jak czasem zimno ciepo japoski gorco opady Rasa ta biaa ,, ,, niada chiska opalona wesoa Produkcja ser, hamaki grzybki, kwiaty wszystko dosta rne towary wyroby krajowe mongolskie rzeczy makarony i futuryci oliwa, etony Uwagi
PIERWSZY SPIS ALFABETYCZNY WSZYSTKICH LICZB OD JEDNEGO DO STU

A nie ma. B nie ma. C
cztery, czternacie, czterdzieci, czterdzieci jeden, czterdzieci dwa, czterdzieci trzy, czterdzieci cztery, czterdzieci pi, czterdzieci sze, czterdzieci siedem, czterdzieci osiem, czterdzieci dziewi. D dwa dziewi, dziesi, dwanacie, dziewitnacie, dwadziecia, dwadziecia jeden, dwadziecia dwa, dwadziecia trzy, dwadziecia cztery, dwadziecia pi, dwadziecia sze, dwadziecia siedem, dwadziecia osiem, dwadziecia dziewi, dziewidziesit, dziewidziesit jeden, dziewidziesit dwa, dziewidziesit trzy, dziewidziesit cztery, dziewidziesit pi, dziewidziesit sze, dziewidziesit siedem, dziewidziesit osiem, dziewidziesit dziewi. E, F, G, H, I nie ma. J jeden, jedenacie. K, L, , M, N nie ma. O osiem, osiemnacie, osiemdziesit, osiemdziesit jeden, osiemdziesit dwa, osiemdziesit trzy, osiemdziesit cztery, osiemdziesit pi, osiemdziesit sze, osiemdziesit siedem, osiemdziesit osiem, osiemdziesit dziewi. nie ma. P pi, pitnacie, pidziesit, pidziesit jeden, pidziesit dwa, pidziesit trzy, pidziesit cztery, pidziesit pi, pidziesit sze, pidziesit siedem, pidziesit osiem, pidziesit dziewi. R nie ma. S sze, siedem, szesnacie, siedemnacie, szedziesit, szedziesit jeden, szedziesit dwa, szedziesit trzy, szedziesit cztery, szedziesit pi, szedziesit sze, szedziesit siedem, szedziesit osiem, szedziesit dziewi, siedemdziesit, siedemdziesit jeden, siedemdziesit dwa, siedemdziesit trzy, siedemdziesit cztery, siedemdziesit pi, siedemdziesit sze, siedemdziesit siedem, siedemdziesit osiem, siedemdziesit dziewi, sto. T trzy, trzydzieci, trzydzieci jeden, trzydzieci dwa, trzydzieci trzy, trzydzieci cztery, trzydzieci pi, trzydzieci sze, trzydzieci siedem, trzydzieci osiem, trzydzieci dziewi.
U, W, Z, , , Y, X nie ma.
FIGLE MATEMATYCZNE
1. Zadziwiajce wasnoci liczby siedem Jak wiadomo 7 X 2 = 14 7 X3 = 21 7 X 4 = 28 7 X 5 = 35 = 98
suma rezultatw
Liczb t dzielimy przez 14; 98 : 14 = 7. Uczeni do dzi dnia ami sobie gow nad tym zastanawiajcym wynikiem. 2. Uparta trjka, czyli jak si tu wykrci? Matematyk angielski Izaak Cox (urodzony w 1728 zm. 1729), pierwszy odkry tajemniczy upr trjki, ktra stale powtarza si przy wyliczeniach, jak to widzimy poniej. 13 10 = 3 2+1 = 3 27 : 9 = 3 18401 18398 = 3 + 7 10=3 3 1 = 3 etc. Postpujc w podobny sposb bdziemy zawsze otrzymywali trjki. Harston obliczy, e aby wyczerpa wszystkie moliwe kombinacje powyszej wasnoci trjki, naleaoby pracowa 183790001426 lat z przerw dwugodzinn na obiad, ilo za papieru, zuyta do oblicze, pokryaby podwjn warstw ca przestrze pomidzy ksiycem a Yalparaiso. 2 2 = 5?!? Mnoymy dwa przez dwa i otrzymujemy cztery. Nastpnie, kiedy nikt nie widzi, dodajemy zrcznie jedynk i oczom zdumionych widzw pokazujemy niezwyky rezultat, ktry na pozr przeczy dotychczas Przyjtym zasadom.
PRZEPISY POCZTOWE
Zwyciski pochd cywilizacji znaczy sw drog coraz to nowymi zdobyczami, pord ktrych dominujce miejsce zajmuj rozmaite udogodnienia komunikacyjne, jak tramwaj, samochd, droga elazna, a zwaszcza poczta. Stremy w kilku sowach istot poczty. Jeeli mam np. przyjaciela w Krakowie i pragn go zawiadomi, e Szymek ma si lepiej lub e Janka wraca, czyni to w nastpujcy sposb: wysyam do przyjaciela tzw. list lub jeszcze lepiej depesz. To wanie jest poczta.
Podajemy kilka wskazwek dla amatorw korespondencji: a) pocztwka: 1) z widokiem, 2) bez. Pocztwk zapisuje si po jednej lub po obydwu stronach, pisze si jakikolwiek adres (w zalenoci od tego, dla kogo jest przeznaczona), a nastpnie wrzuca si do skrzynki (p. niej). b) list: 1) polecony, 2) zwyczajny. Po napisaniu listu wkadamy go do koperty, zalepiamy takow, piszemy adres i (punkt 1) zanosimy na poczt, skd wracamy z kwitkiem. List zwyczajny wrzuca si do skrzynki (p. niej). Przedtem niektrzy nalepiaj na kopercie tzw. marki pocztowe. Nalepianie marek pocztowych nie jest zwizane z wikszymi trudnociami. Bierzemy mark w palec wielki i wskazujcy prawej rki i wysunwszy ostronie jzyk, szybkim ruchem przykadamy takow do takowego, a takowej strona pogumowana zwily si w sposb dostateczny. Wtedy bez chwili namysu chwytamy takow w palce wyej wymienione i przytwierdzamy do koperty w miejscu uprzednio upatrzonym. Wrzucenie listu do skrzynki te nie nastrcza trudnoci. Skrzynki te rozmieszczone s w wielu punktach miasta. Z obydwu stron posiadaj one szpary, przez ktre wrzuca si list. Mona to uskuteczni z prawej i z lewej strony (atoli nie jednoczenie). Po wrzuceniu listu do skrzynki oddalamy si szybko, elastycznym krokiem, jak gdyby nigdy nic. Skrzynki pocztowe otwarte s take w wita, a nawet w nocy. c) depesze: 1) zwyczajne, 2) terminowe. Wrzucanie depesz do skrzynek pocztowych nie jest wskazane, gdy nie osiga celu. Aby wysa depesz, naley uda si na tzw. telegraf i po wypisaniu odpowiedniego blankietu zoy go w jednym z okienek. Ju po kilku dniach uradowany adresat otrzymuje depesz. W celu zaoszczdzenia sobie kosztw naley skraca tekst depeszy do minimum. Np. zamiast Przyjedamy do Warszawy we wtorek wieczorem, prosz przygotowa pokj i zawiadomi lgnca, piszemy: Jedamy we po gnaca. Zamiast trzynastu sw cztery. Depesz terminowych, czyli pospiesznych skraca nie wolno ( 23, d. 18).
FIZJOLOGIA
KIEDY ZAWEZWA DOKTORA
Przy wszelkich cierpieniach powaniejszych najlepiej od razu zawezwa lekarza. Z pocztku mona zastosowa rodki domowe, jak: operacja lepej kiszki lub przepukanie odka, gdy jednak chory skary si w dalszym cigu, zawezwa pomocy lekarza.
PIERWSZE OBJAWY ROZWOJU U DZIECKA

Dziecko uczy si:
Paka mia wymawia spgoski podnosi gwk chwyta przedmioty poznawa ludzi chwyta ludzi wstrzymywa mocz poycza pienidze gra w bilard
w 3 4 tygodnie 3 4 tygodnie 5 7 tygodnie 2 miesice 3 4 miesice 4 5 miesice 6 miesice 12 ,miesice 42 miesice 95 miesice
WYRZYNANIE ZBW MLECZNYCH NORMALNE

2 rednie dolne siekacze 2 rednie grne siekacze 2 boczne ,, 2 grne ky 2 dolne ky Trba midzy 6 i 9 miesicem, ,, midzy 8 i 12 miesicem, midzy 18 i 24 miesicem, midzy 36 i 194 miesicem.
ALKOHOL
Ze skutki alkoholu s faktem dowiedzionym. Alkohol wpywa ujemnie na drogi oddechowe i narzdy trawienia. W Kentucky zmar pewien 80letni alkoholik i gdy przystpiono do sekcji zwok (podejrzewano otrucie), w rodku znaleziono wszystko w pozornym porzdku, atoli obecny przy operacji dr Fokselman zauway na wylocie kiszki jakie plamy. o szkodliwoci trunkw wyskokowych wiadcz najwymowniej listy zebrane przez Tow. Zw. Na. Pij. i klub ubezpieczenia pijcych alkohol (K.U.P.A.). Oto przykady. W . Z . B r u n e t z P r a g i C z e s k i e j . Nie pija nigdy. Po mierci ony zacz pi. Tego roku skradziono mu cenny pamitkowy zegar i futro (szenszyle na multonie). H r . J . C . p r z e m y s o w i e c z G e n e w y . Pija od wczesnego dziecistwa. W szedziesitym roku ycia przesta uywa trunkw. Po mierci jego znaleziono w sienniku 200 000 rb w zocie. W d o w a G . W . l a t 5 4 . Od czasu gdy zacza pija alkohol (piounwka), miewaa mniej wicej co kilka tygodni lekkie parominutowe ble w okolicach odka. Obecnie nie pije, ble jednak nie ustay jeszcze, aczkolwiek staj si coraz mniejsze.
PORADNIK DLA MODYCH MATEK

Kada kobieta po wyjciu za m moe zosta matk. Wadliwe zasady naszego wychowania sprawiaj, i niejedna matka dopiero po kilkunastu miesicach po nocy pamitnej zaczyna dziwi si zmianom zachodzcym w jej organizmie. Zdziwienie to odbija si czsto na zdrowiu dziecka i zakca ciche szczcie kominka. Pierwsze objawy towarzyszce ukazaniu si upragnionego malestwa s tak rne i tak jeszcze ciemne dla caej fizyki i chemii, i lepiej nie zagbia si w te metafizyczne roztrzsania i po prostu przystpi do okrelenia pci i wieku potomka (metoda dra Kampfa z lusterkiem). Teoria zapatrzenia si zostaa ju dawno obalona przez pastora OColloneya, ktry bardzo susznie
i gboko uj t spraw, dowodzc, e gdyby istniao zapatrzenie, rodziliby si sami chopcy, co nie jest, jak wiemy, prawd. Biedne malestwo po wysadzeniu i po umyciu naley niezwocznie nakarmi. Odrobinka bueczki rozmoczonej w wodzie i skrzydeko kurczcia lub te najlepiej filianeczka lekkiego bulionu wystarcz a nadto. O pokarm dziecka naley dba troskliwie. Dziecitko godne zaczyna obgryza paznokietki u nek, a jak wiadomo paznokie jeszcze nikomu do ycia nie wystarczy. Na noc trzeba dzieci wywiesza przez okno na grubym sznurze, aby si nie zerway. Cae ycie potem biedne dziecko cierpi z tego powodu przeladowania i przezwiska: obwie albo urwis. Pamitajcie, e biedna bezbronna istotka oddana jest na wasz ask i nieask, a wic ugrycie si dwa razy w jzyk, nim zrobicie gupstwo.
APTECZKA DOMOWA
1. grzyby solone 2. sl kuchenna 3. wody mineralne 4. widelec 5. woda 6. antidotum 7. koniaczek. 8. wdka zwyka sodka 9. wdka zwyka gorzka 10. wdka pomaraczowa 11. jodyna 12. opiki elazne 13. bielizna zapasowa 14. pasy rupturowe, bandae itd.
NAJPOSPOLITSZE BDY JZYKOWE

Czysto mowy jest skarbem, ktrego pilnowa troskliwie naley. Gdybymy nie przestrzegali czystoci jzyka, mowa nasza po kilku zaledwie tygodniach zmieniaby si tak dalece, e nikt by z ludzi dzisiejszych jej nie pozna. Pozwolilimy tu sobie wynotowa najpospolitsze bdy, zanieczyszczajce mow nasz. Nie naley mwi: wydusi szyb kaamarczyk Prusja ordynarny profesor zasida oczy wykuka ichni, np. w ichniej kwaterze kufel bieriegis ama dom publika Rosjan knypsa reziny enpasenowa Naley: zbi szyb kaamarz Prusy profesor zwyczajny zamydli oczy wypuka w ich mieszkaniu kafel na bok burzy dom publiczno Rosjanin ksika gumy dokroi
SNY
Przesd o znaczeniu snw i tumaczenie ich jest zabobonem, niegodnym czowieka kulturalnego. Freud wytumaczy ju, i sny zalene s od zdarze dnia i usposobienia erotycznego, niemniej jednake zdarzaj si uporczywe wypadki tzw. snw proroczych ktre sprawdzaj si prawie zawsze. I tak: widzie we nie kataryniarza bez katarynki znaczy list pieniny. Drzazga w nosie kozy wesele. Samowar z ludzk twarz przybytek w rodzinie. Nauka wspczesna na prno amie sobie nad tym gow.
FIGLE SALONOWE
MAY ASTRONOM
Naley wzi garnitur marynarkowy i zapyta ktrego ze wspbiesiadnikw, czy pragnie ujrze ksiyc i gwiazdy; podnosi si w tym celu rkaw marynarki pustej i kae si patrze przez ten teleskop amatorowi astronomii, nastpnie wlewa si do rkawa karafk wody. W ten sposb may ciekawski zostaje ukarany.
WIELE MASZ LAT?

Oto atwy sposb dowiedzenia si, wiele kto ma lat, bez jego woli. Prosi si wszystkich uczestnikw zabawy o paszporty i daje solenne sowo honoru, e si do nich nie zajrzy. Nastpnie zrcznie odwraca si uwag towarzystwa, krzyczc np.: ,,o, sufit si wali, albo ,,o, ptak i korzystajc z zamieszania, zaglda si do paszportw. Naley uwaa, aby si nie pomyli przy oddawaniu paszportw.
KTO PRDZEJ ZEJDZIE Z TRZECIEGO PITRA I WRCI?

Wycig naley urzdzi w ten sposb, aby postara si by na kocu, po cichu wrci do pokoju, zje przygotowane butersznyty i udawa, e si ju wrcio z powrotem.
BIBLIOTEKA
A. KSIKI, POYCZONE BEZ SOWA HONORU
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10.
B. KSIKI POYCZONE POD SOWEM HONORU

1. 2.
3. 4. 5.
C. KSIKI NABYTE NA WASNO

1. 2.
KSIKI, KTRE KADY POWINIEN POSIADA W SWEJ BIBLIOTECE

1. Grzyby jadalne i trujce, atlasik kieszonkowy. 2. Ruptura ppka, napisa dr Foks (z rozkadanym portretem autora). 3. Szyja i jej okolice, napisa autor Maego turysty. 4. Przed, podczas i po, napisa Stary wiarus (pseudonim). 5. Poznaj siebie bezstronnie, napisa Zenon z Sulejowa.
SPIS BIELIZNY ODDANEJ DO PRANIA

Gaci ................................................................... koszul ................................................................ majtek ................................................................ konierzy ............................................................ szczotek do zbw ............................................. przecierade ...................................................... ek .................................................................. ng ..................................................................... Uwaga: Przed oddaniem bielizny do prania naley wypru obce znaki i wyhaftowa swoje.
DLA PAMICI
3. Wykpa si. Odda konierzyki do prania. 7. Poyczy od Jasia 2000 mk. Kupi wazonik za 300 mk Jasiowi na imieniny. 11. Wykupi konierzyki. 10. Odda Jasiowi 2000 mk i wzi 8000 mk. 16. Wyczyci zby. 17. Poyczy od H. i B. po 300 mk. 18. Spoliczkowa H. i B. 19. Odda konierzyki do prania. 27. Poyczy od H. i B. po 2000 mk.
DZIURA
PAMFLET DWUTYGODNIOWY
stycze nr l 1921 Z poezji ydowskiego SKAMANDRA
ZOWYPNIE
I ZIELONE SOWA
A gdzie pod pasem wypina, Tam pucha upina przepuklina. Isia woda, siusia woda po kaftanie, Dudni w spodni dopajego, bo nie kamie. A po szczecinie bij, a wionie w kalesonie, A i tam r wesoo te muranowskie konie.
II
W biaotrzewiu wanie bdzi bezpieczne Modzik cioci z zapaem uyni, Trzewia peni piszczel i psieczn, Psi psi przy nie cinie w ppek winie! A gdy skpiec na powoczu skinie, W ciemne ciemi zawiergol ptakiem, W biaotrzewiu siknie osobicie, A Tuwimiak przystan za krzakiem. Julian Tuwim
RANO*
Hop! Skacz z ka! jak modo, Servus, klozecie kochany! Odlewam si troch z wody, W pi minut jestem ubrany. Nie mog tam dugo siedzie, Nie bior z sob dziennikw. Po co mam wicej wiedzie Od braci mych ulicznikw! Zrobi na schodw porczy
* S.
Jak z nimi dziesi lat temu, Nic mnie nie mczy, nie drczy! Dzie dobry, dzie dobry kademu! Ulice i domy tacz, Wszystko w popochu ucieka, Ach! wiat ten jest pomaracz, Ktra mi z tyu wycieka. Kazimierz Wierzyski
*
W nastpnym numerze rozpoczynamy druk sensacyjnej powieci Heleny Piszek pt. TRDOWATY SEDESSE
*
Redakcja nie przyjmuje adnych rkoczynw (pisow). Redaktor nie przyjmuje adnych interesantw (tek) i posiada pozwolenie na bro nr 1834. Redaktor i wydawca Antoni Sonimski
Z jednodniwki
PAPIEREK LAKMUSOWY
pod redakcj St. Ignacego Witkiewicza Zakopane 1922
HIPON
Rano band wyjeda na Hipka Pewien ksidz, znany z kroju zielonej sutanny. Wieczorem zjeda cicho wychudy jak rybka Dawny kolega szkolny wypuszczony z wanny. Hipon wyj z szuflady glansowan brdk, Zmarym onom w notesie stawia same paki, Gow o drzwi pociera jak gwk zapaki, Przed najblisz rodzin zamyka wygdk.
Dodatek Nadzwyczajny
KURIER POLSKI
Warszawa, 1 kwietnia 1922
CYRK AURORA I AURELIA

Oryginalne trupy w gorsecie na motocyklu, oprcz tego szykarna programa marcowa, m.in. czowiekosio, bezustanny miech, bezdenne krowy, ktre poykaj wszystko, konie bez rk, grajce w szachy. Gentlemanbalon, unoszcy si w powietrze i tam pozostajcy. Pocztek o godz. 8. Kady czowiek moe wprowadzi kobiet, kada kobieta dziecko, kade dziecko psa, kady pies szczeka.
Z RADY MINISTRW
(T.A.P.) Na wczorajszym posiedzeniu Rady Ministrw pan minister skarbu wnis, aby kary wizienia powyej piciu lat zamieni na kar mierci, a to ze wzgldu na rnic w kosztach tych dwch rodkw karnych. Pan minister sprawiedliwoci wyrazi sw zgod na ten wniosek. Dyskusja nad t spraw zajmie prawdopodobnie kilka nastpnych posiedze Rady Ministrw. Z innej strony dowiadujemy si, e sprawa powysza nie natrafia z jedynym wyjtkiem ministra zdrowia publicznego na rzeczow opozycj w rzdzie, a kierownik ministerstwa spraw wojskowych zastrzeg si tylko przeciw rozstrzelaniu jako formie wykonania kary, albowiem zmusioby to do szybszego odbierania amunicji z fabryk prywatnych. Trudnoci powstay std, e pan minister skarbu stan, polemizujc z drem Chodk, na stanowisku ustawy o naprawie finansw, podczas gdy pan Chodko wychodzi z zaoe swojej lekarskiej specjalnoci. Minister skarbu twierdzi, e dziki uchwale Sejmu ma prawo zmieniania we wasnym zakresie wszelkich ustaw polskich, o ile zmiana pociga za sob oszczdnoci, i e kwesti kary mierci poda do wiadomoci Rady Ministrw tylko w kurtuazji koleeskiej. Szczegy repliki pana ministra zdrowia publicznego nie s znane. W koach prawniczych naszego miasta sprawa ta obudzia zainteresowanie tym ywsze, e okryta jest cis tajemnic urzdow. Jutro podamy w tej kwestii zupenie dokadne informacje.
Z YCIA MODZIEY
BODAJ TAK U NAS
W Anglii modzie miejscowa odsonia pomnik generaa Nelsona zrobiony ze zrazw. Krl by obecny przy oblewaniu sosem.
OBRADY SEJMU WALNEGO

WRAENIA SZCZEGLNE
Wczoraj znw walny sejm si obradza. Przyszo duo rnych mczyzn. Wszyscy zasiedli w wielkiej sali na fotelach, a kilku na takim podwyszeniu jak estrada. I potem taki
jeden, siwy ju, powiedzia do tych, co siedz na sali, e on otwiera posiedzenie. To zaraz wyszed z tych fotelw jeden brunet i powiedzia do innych, e on chce, eby rzd da pienidze, bo bez pienidzy adne ycie. I tak dugo mwi, a tamci to suchali i tak kiwali gowami, e niby oni te nie maj forsy. A ten siwy to krci w palcach owek i mia taki dzwonek i czasem sobie dzwoni i wszyscy si mieli. Potem to ten brunet wrci na swoje krzeso, a wyszed jeden yd i tak krzycza na Polakw, e co oni sobie myl. No dobrze. I jak skoczy, to zaraz wsta ksidz i dobrze mu nagada. A potem to wyszed jeden oficer i mwi o sodatach, e oni s dobrzy. To wszyscy krzyczeli: Wiwat! hura! A potem mwi taki starszy, elegancki czowiek i mwi e chopy chc zabra ziemi. To te chopy mu krzyczeli, e on sam jest zodziej, to po co si czepia. A, on nic, tylko dalej swoje. Na to ten siwy wsta i zacz woa: Co to jest? Wic chopy si uspokoiy i tylko jeden si odgraa. A jak siwy powiedzia, e zamyka posiedzenie, to wszyscy wstali i zaczli lecie do drzwi. Byczo byo!
KRONIKA ZAGRANICZNA
WGRY A MAA ENTENTA
Piccolo de la Secolo donosi z Budapesztu, e od pewnego czasu odbywaj si tam narady w celu niewiadomym. Oczywicie wiadomo t naley przyj z zastrzeeniem, gdy il ny a des croitelles pour que lon ne fera des modles, jak mwi przysowie. W kadym bd razie tutejsze stronnictwo tzw. wichrowatych przyjo rezolucj, domagajc si powoania trzech rocznikw Tygodnika Ilustrowanego. Wiadomo o tym zastaa prezydenta ministrw w ku. Przewidywane jest wystpienie posw melodramatycznych z interpelacj do Anglii i Wranglii.
LIGA NARODW OSTRZEGA JAPONI

W zwizku z zamierzonym skasowaniem Japonii i zastpieniem jej tymczasow komisj do odbudowy od dobudowy, wysoki komisarz rady ustali projekt nastpujcy: 1) ostrzee Japoni, 2) Japonia ostrzye lig, 3) wosy si podzieli, 4) podzia si owosi, 5) Wosi uczesz si na przedzia, 6) Czesi na jea, 7) jee si zabije.
RADA MIEJSKA
Rada Miejska obradowaa si wczoraj z nowego podatku dochodowego. Postanowiono opodatkowa wszystkie rzeczy, ktre dochodz. Ludzie, ktrzy dochodz do kogo na ulicy z prob o ogie, paci bd 2 proc. od ceny banderoli zapakowej. Radny Herbst proponowa opodatkowanie dochodzenia sdowego. Potem dugo mwiono o miej przyszoci i projektach spdzania lata.
CENY W MOSKWIE
Targi 8 milionw, tuzin sztucznych oczu w handlu detalicznym 19, lody waniliowe w blaszankach miliard, zastaw za blaszank miliard, uki i glisty 4, szarawary, szarugi, szaraki i szarady w jednej cenie, rymy mskie 50 tysicy, spadochrony 9.
Z YCIA CECHW
Wczoraj podczas rozmowy wystpiy u jednego pana ujemne cechy charakteru ze sztandarami i piewem.
LIST DO REDAKCJI
Szanowny Panie Redaktorze! Uprzejmie prosz o udzielenie mi miejsca w nastpujcej sprawie: Jadc w zeszym tygodniu tramwajem nr 18 na Prag (zaznaczam, e jechaem do znajomego, ktry niedawno wrci z Rosji, bo by na wojnie, a teraz mieszka na Pradze u kuzynki, bo w Warszawie nie moe dosta mieszkania, powszechna bolczka!), byem wiadkiem oburzajcej sceny, jaka si rozegraa tu przed mymi oczyma. Ot jeden z obecnych pasaerw wykupi za umwion z gry cen bilet tramwajowy i nastpnie schowa go do kieszeni, nic nikomu nie mwic. Wtedy brat jego, ktry sta na przednim pomocie, zwrci si do motorniczego z jakim zapytaniem. Ten odpowiedzia mu co i zadzwoni. Wtedy ten pierwszy zwracajc si do mnie zapyta, czy to ju Puawska, a gdy otrzyma przeczc odpowied, jecha dalej, nic nikomu nie mwic. Zdziwiony tym faktem, wysiadem i udaem si na ulic, gdzie mieszka mj znajomy. Nie wiem, jak si ta sprawa skoczya, lecz sdz, e tego rodzaju postpowanie wzgldem mieszkacw stolicy powinno zaniepokoi opini, a wadze winny wejrze w t drastyczn spraw i ukara, kogo naley. Racz przyj, Panie Redaktorze, wyrazy prawdziwego uwielbienia M. Tycman Wobec droyzny kur wysiaduj drb w celu wylgu. Oferty sub. Dowiadczony Uwag.! adnych wsplnikw nie posiadam.
TEATR I MUZYKA
W i e l k i . Dzi nuda, jutro nuda, co dzie dzika nuda. R o z m a i t o c i . Dzi nuda, jutro nuda, co dzie potworna nuda. P o l s k i . Dzi i jutro ponura, beznadziejna nuda. R e d u t a . Straszna, zgroz przejmujca nuda co dzie. Komedia May im. Domosawskiego Nowoci co dzie Nowy grona nuda Praski Nietoperz Dramatyczny
DOOKOA TEATRU
Dookoa Teatru snuj si coraz czciej ludzie bez zajcia, ktrzy znajduj specjaln przyjemno w wypytywaniu si wychodzcych z premiery o tre sztuki, gr aktorw, tendencje autora itd. Bezczelno tych wczgw dochodzi do tego, e wczoraj pobito dotkliwie p. K. L., ktry niedokadnie zda recenzj z gry p. Kopyciskiego. Pod filarami stoj filary naszej sceny i patrz na te sceny bez zmruenia powiek. Z. C.
KURIER MIEJSKI
LOKATOROWIE A BRAMY
Z powodu strajku dozorcw domowych, magistrat wystosowa listy do wszystkich lokatorw z zaproszeniem na fiveoclock u prezesa ministrw, ktry si prawdopodobnie nie odbdzie ze wzgldu na strajk strw. Zaproszenia tego nie otrzymali lokatorowie Abramy.
WYPADKI
WYPADEK SAMOCHODOWY
Na rogu ulicy Granicznej i abiej samochd ciarowy przestraszy si krawca mskiego S. Rubina i wpad do bramy nr 11. Prawdopodobnie wskutek przestrachu nastpio przedwczesne rozwizanie i przy samochodzie ciarowym znaleziono may, czyciutki motocykl z koszykiem. Rower odesano do domu podrzutkw.
ZNOWU KWICZOY
Pan Witold Koguciski wychodzc z mieszkania nie zamkn za sob lufcika, no i oczywicie znaleziono nazajutrz dwa kwiczoy w palcie i na wieszaku.
NA EKRANIE
W kinie Suka demonstrowany jest obecnie film pt. Szczcie i kwiaty nad Dunajem. Rzecz dzieje si w eleganckiej miejscowoci kpielowej w Anglii. Mody baron turecki zakocha si po uszy w uroczej diwie bankowej Malignie. Lecz serce hrabianki od dawna byo osabione przez naduywanie napojw chodzcych. Wtedy mulat wbija po rkoje sztylet w serce niewiernego atlety i ucieka do stanu Illinois. Mija kilka lat. Eurydyka jest ju on doktora i pieci noworodka w ou konajcej pierwszej ony. Druga i trzecia, oblegane w ssiednim pokoju przez zbuntowanych mieszkacw zburzonego miasta, przecigaj z litewska i stroj si. W akcie trzecim noworodek jest ju atlet i mci si za doznane dobrodziejstwa. Przez pokj przecigaj karawany wielbdw i detektyww ze znanym Nikiem Pinkertonem na ustach. Maligna wraca do Eurydyki i gdakaj w kcie, naladujc pikne kury, kurczta i saat, i raki. Strza doktor pada a Dunaj szemrze swoje odwieczne credo. m e.
WIAT MODY
SKRZANE CHUSTKI DO NOSA
W Stanie Illinois znany krawiec damski Pietraszek wprowadzi now mod. Wszystkie tamtejsze eleganckie paryanki wycieraj swoje zadarte noski i sukienki w skr niedwiedzi. Koszt takiego skrzanego pata wynosi dwa dolary z fenigami. Chusteczki urzdzone s tak, e posiadaj w rodku ma furtk z kdk, przez ktre zadarte paryanki wytrzsaj zawarto noskw na mae skrzane spodeczki, piknie obrbione.
MODNY KOLOR
Angielskie lady nosz obecnie tylko kolor warcinowy. Jest to nowa barwa, ktr wynalaz student czeski Pietraszek. Pozornie nie rni si od fioletu lub koloru tego, ale po duszym noszeniu przybiera odcie rowy i elegancki. Modne s tame szpilki do nosa, futeray na grdyk i drobne strzpki z wasnej skry na przegubek. Wrzody wyszy z mody i nie wiadomo, gdzie s.
PIES ADWOKATEM
W stanie Ohio zdarzy si do niezwyky jak na tamtejsze stosunki wypadek. Piekarz z Wyoming, oskarony o systematyczn kradzie wdliny, w braku wiadkw powoa si na swego pieska imieniem Pietraszek, ktry w sdzie broni gorco swego pana i po dwugodzinnym przemwieniu uzyska dla piekarza uniewinnienie.
Z PIMIENNICTWA
Wyszed spod prasy pewien pan, ktry szuka znajomego w cukierni na Mazowieckiej. Odbito go w stu czterdziestu egzemplarzach na papierze holenderskim. Noga i jej okolice, nowy atlas prof. Pietraszka przedstawia si okazale. Szczeglnie udatne s dwa skadane portrety autora w wieku dziecinnym. Autor jest wyczerpany ju po pierwszym wydaniu. Cena egzemplarza podwyszona z powodu szkd materialnych przy remoncie.
REKLAMY
P i e r cionki bior na wychowanie. Wszelka biuteria znajdzie u mnie ciche i mie schronienie na staro. Zotnik i Zonik, sp. z ogr. od. Wizienie Mokotw.
*
U s t a nawiam nowe godziny biurowe dla fabryk midzy 59 wieczorem. Chodna nr 6. Chopiec pokae.
*
U d o wodni, e bez pasty Mikron zby nie mog mie zastosowania. Seansy codziennie. Milanwek. Bufet. U s z y j z wasnego towaru ubranko dla pieska. Darmo. Pilne. Chmielna 5 m 1.
*
O c z y szcz stare ubranie za odnajcie wanny na fiveoclock co niedziela. Oferty dla Gugu.
*
nieg Zeszoroczny Wagonowo Pite koo u wozu poleca znana firma W u f a Przewz i przejazd. Przeskok i zjazd.
*
Cuc omdlaych, nawet po kilku tygodniach. Przechowywa w zimnym miejscu. Wiadomo w Mokotowie, ul. Zagrodziska 304.
*
K u p i e kupa nie rwna.
*
M o e mona co zarobi? Izydor Pytek. Dzielna 3.
*
B b e k do zbierania bobu. Chmielna 1.
*
B o b o do robienia bobkw potrzebne zaraz. Chmielna 2.
*
B a b k a do pieczenia babek ju! Chmielna 3.
*
U p r a s z a m p a n a , ktry mi si ukaza we nie, o niezjawianie si w moim pokoju pod pozorem widziade sennych. On ju wie, kto.
*
W y c i n a m houbce bez blu. Operator odciskw. Biaa, Zielna i Smocza. 2.6.19.
*
U d a j Serbw, Szwedw, Portugalczykw. Ceny przystpne. Ciepa 73 m. 9.
*
U m a w i a m si i nie przychodz, zaklinam si na wszystkie witoci, obiecuj zote gry, z obojtn min opowiadam wszystko, co trzeba. Telefon w administracji.
*
T a p i c e r ma te swoje zmartwienia. Take czowiek. Prosz si przekona. Walicw 16.
*
y d wariat zgodzi si pomwi serio. Tylko w powanym interesie finansowym.
*
y d w i e c z n y t u a c z poszukuje pokoju na par db. Oferty sub Ahasio.
*
S p o d n i e s a m o g r a j e sprzedam. Walicw. Pietraszek. Powd: samotno.
*
M w i A A A pokazuj jzyk i oddycham rwnomiernie. Wane dla p. lekarzy! Browarna 6 m. 9.
*
W y c i s k a m z oczu zy i wgry z nosa. piewam drugim gosem. Namawiam do skpstwa. Oddalam petentw. Paszcz si i przypochlebiam tylko do pierwszego. Od pierwszego nowe ycie! Nareszcie bd mia lombard!
*
Odnajm wygdk bez prawa uywania. Oferty z curriculum vitae. Sosnowiec.
Dodatek Nadzwyczajny
KURIER POLSKI
Warszawa, l kwietnia 1924 KINO PALCE Chmielna 6. Pocz. o godz. 5 rano Dramat komiczny w 72 aktach
ONA, KTRA NIE ZDRADZIA MA,

Niebywaa wstawa Wejcie tylko za kartkami. KINO METAMPSYCHOZA
DZI PREMIERA!
Wielki, najdroszy, najukochaszy, jedyny, zoto moje, ycie moje, najmilszy, titipulka, liczny, niebyway film monumentalny
OBUZINI NA WROTKACH
osnuty na tle znanego utworu Dantego pt. Boska komedia. Statyci! Wielbdy! Antrakty! Serie! Czci! Czsteczki! Pisteczki, pieseczki, paseczki, bluzy i kubeki! Motto: Na Henrykowej grze staruszek sta i bardzo gono chcia.
OSTATNI WYRAZ TECHNIKI!

Samochody: Citron Limon Dijon Domidon bez szofera! bez motoru! bez benzyny! bez pneumatyki! Samochody nasze za dotkniciem guzika unosz si lekko w gr i, trwajc nieruchomo w przestrzeni, czekaj, a ziemia w swoim obrocie codziennym okoo osi p o d s u n i e o d p o w i e d n i p u n k t g e o g r a f i c z n y p o d k o a w e h i k u u ! Samostj CitronLimon! Samostj LacrimaeBonidon.
WYCOFANIE DOLARW
Ameryka wycofuje banknoty 5o, 10o i 20dolarowe. Popoch rd dziatwy. Interwencja mocarstw. Demarche dyplomatw. Co robi? DAJA (Havas) 1.P7.1924. Miroir donosi. A z donosicielami nie gadam. NEW RZYM. 1.4.1924. (Tel. cudzy) Pocztkowo sdzono, e to trawa, gdy dolary rozoyy si na ulicach i wyglday jak zielona murawa. Policja kosia kosami i sierpami. Po przybyciu Ameryki zaczo si wycofywanie. Dolary szy szstkami.
VALPARAJNAZIEMI. 1.4.1924. (Tel. wasny) Ameryka przybya automochodem. Z tysica piersi wyrwa si okrzyk. Dolary pakay. BOSTON. 1.4.1924. Gwatowny brak pienidzy zmusza ludno do uciekania si. Ameryka proponuje, aby przywrci dolary, ale one ty nie gupie. Ju s precz kawa za miastem. PARY. 1.4.1924. Straszny kopot z portretem na banknotach dolarowych. Po wycofaniu zeskoczyy portrety z banknotw i chc y. Rosn im nogi. Zjawio si kilkaset milionw jednakowych prezydentw 1 Lincolnw, yj, krzycz: je! Roosveltowie spokojniejsi. BALTIMORE, 1.VVV.9241. Przybya tu delegacja funtw i frankw szwajcarskich ze swym prezesem, banknotem stufrankowym seria L 1897742 na czele. Banknot przyj przedstawiciela wycofanych dolarw p. A. 8313974. Wieczorem wyda gwny dolar obiad, za ktry zapaci kolegami. Bankiet banknotw jest podobno gr sw. Licz si z moliwoci dalszych kalamburw (np. bukiet). NEWYORK. P.O.T. W izbie gmin senator Houlen wygosi wielkie przemwienie o pienidzach. On pamita jeszcze, e jako dziecko nieraz biega po pienidze do matki jego szefa, kasetki nr 472. Deputowany Yourris rozpaka si i te powiedzia, e bez pienidzy nie ma powaania u ludzi. Poniewa wszyscy Amerykanie zaczynaj si na liter H, izba postanowia cofn dolary bdce w obiegu, motywujc to zmczeniem pienidzy.
JAK WYCOFA DOLARY

Wobec koniecznoci natychmiastowego wycofania dolarw podajemy nastpujce przewidziane przez lewo sposoby. A. Wabienie. Naley siedzc nieruchomo na ziemi wydawa dugie, przecige okrzyki. Dolary wieszych emisji i nowodrukowane przyliz i zaczn si lini, paskudzi i klei. Sklejone skada paczkami. B. Groby. Wytnij prt leszczyny i nago z wzkiem wpadnij do banku, gdzie pi pienidze. Zatucz we nie i wyrzu do zlewu. C. Proby. Zakradnij si do szaf z fors i cauj pienidze. Przynie im kwiaty. Pro tak dugo, a zmikn. Gdy ju bd do mikkie, wyli im nogi i cackajc si wyjd.
DEPESZE
WYKRYCIE NOWEJ WYSPY
NEWLONDYN (P.D.T.) Na morzu, mniej wicej na rodku kuli ziemskiej, odkryto wysp. Wyspa bya dotd zakryta pokrowcem, aby si nie kurczya (wulkany). Obecnie odkryto j dla zabawy. Zawsze co wieego dobrze zobaczy. Bardzo pomysowa admiralicja ma niedugo zakry par starych wysp, aby co nieco schowa na czarn godzin. Lord Berlin proponuje, aby zapomnie na par lat o istnieniu wyspy Borneo. Potem mona by przypomnie wszystkim i oglda na wieo. Ju podobno parset tysicy ludzi zapomniao. Na pocztek proponowalibymy zapomnie wysp Celebes, bo jest krtsza.
DONIOSE ODKRYCIE.
ZAWICHOST. 1.4. (PAT)PR/PR. Znanemu w kraju i za granic badaczowi mediumizmu, p. GayCymberowi, udao si zastosowa siy psychiczne do celw przemysowych. Pierwszy samochd, poruszany wycznie popdem erotycznym, kursowa ma miedzy Zawichostem a Warszaw.
POSZUKIWANIE
Poszukuj czowieka z dobr dykcj, ktry wymawia wyranie liter r i ,,e dla wsplnej deklamacji. Obowizek polega bdzie na wymawianiu za mnie liter w odpowiednich momentach zarwno na wystpach, jak i prywatnie. Podana szybko orientacji, may wzrost. Koszykowa 28, Wilczur.
KRONIKA ZAGRANICZNA
Z P a r y a . Francuzi chodz po ulicach, obcokrajowcy patrz na pikne gmachy i wystawy. Szalony ruch, mnstwo nowoci, muzea, teatry, biblioteki, wino, wesoo, wkrtce wszystko zakwitnie, bdzie peno soca, szczcia, piosenek! Tyle nieznanych domw przedmiotw, ludzi, tyle pokadw kultury, tyle wrzawy i dziww, poryww i wrae! Bagam pana komisarza rzdu o dwa ulgowe paszporty. Z b l i e n i e d o W o c h . A Wochy, panie komisarzu! Niebo, panie, przezroczyste, wysokie i lazurowe! Drzewa, kwiaty, owoce, ziele, morze! Zobaczy Neapol, jak to si mwi, a potem jecha dalej. A Rzym? A Florencja? A u s t r i a a m y . W Wiedniu te jeszcze nie byem. A podobno warto zobaczy. Wanie liczyem, e pojad na Wiede. To mi znowu mwi, e podr droga i te wizy.
NOWA TAKSA DLA PSW

Wszystkie psy proszone s o nadesanie pisemnych sprawozda z dziaalnoci za kwarta ubiegy do Zwizku Zwierzt Sscych w celu ustalenia nowej taksy. Innowacja ta ma na celu racjonalne korzystanie z przysyanych przez psy zagraniczne paczek i pienidzy. Zwizek ostrzega jednoczenie, e od pewnego czasu obchodzi mieszkania niejaki ko i bezprawnie udajc psa wyudza od czonkw znaczne sumy.
ZAPRZECZENIE
W redakcji naszej zjawi si dzisiaj St i owiadczy, e podana przez pewne pisma wiadomo, jakoby katowa on stojce przy nim krzesa jest wyssana z palca jego nogi. Wsppracownik nasz stwierdzi to na miejscu. Odnony palec oglda mona w redakcji.
NAGRODZONA GORLIWO
Czteroletni Miguel dArrazano, dozorca domu nr 39 przy ul. Biaej, nagrodzony zosta za gorliw sub piknym darem w postaci artystycznie wykonanej pieni polskiej. Jednoczenie delegacja, zoona niemoc z kilku lokatorw, zoya dzielnemu dozorcy artystycznie wykonany adres ssiedniego domu. Zaznaczy naley, e dArrazano zbieg przed rokiem z domu rodzicielskiego w Salamance, aby powici si umiowanej dziedzinie, nie baczc na olbrzymi, spadek, jaki mia otrzyma nazajutrz.
Z UNIWERSYTETU
Nic nowego. Jeden student jest troch niezdrw i nie by na wykadach.
WYPADKI
KREWKI MAONEK
Zamieszkaa przy ulicy Grnej nr 82 dziewidziesicioletnia Jadzia Cudeko zawiadomia krewnych, e m jej Bolek Fryszkin wyszed z domu i dotychczas zawsze wychodzi. Sprytnego ptaszka poszukuje policja, ofiar za lizgawicy opatrzy lekarz pogotowia w komentarz.
Z GODU
Przechodzcy ulic Orl kupiec z Biaegostoku, 45letni Mojesz Okaryno wpad z godu do pobliskiego baru i po skonsumowaniu sutego posiku, obficie zakrapianego trunkami, zapaci i wyszed, zostawiajc przez zapomnienie w szatni drogocenne futro. Waciciel lokalu wybieg za sprytnym ptaszkiem na ulic i futro mu zwrci. Okaryno tumaczy si, e od dwch godzin nic nie jad.
DOOKOA TEATRU
Teatr redni. Jose Maria Estramadura di Badajos Po co? komedia w 3 aktach. Reyserowa Ptelko. Nie byem nigdy w Argentynie i nie znam autora sztuki wczorajszej, ktry jak mi mwiono urodzi si w Gwadelupie. Ale ciotka moja poznaa raz na Bielanach pewnego Brazylijczyka i dlatego niechaj mi wolno bdzie zwrci tu uwag modemu panu Jose Maria Estramadura di Badajos: nie tdy droga! Stary Pedro nie moe porzuci Concity w trzecim akcie! Jeeli z diabolicznym wyrazem wchodzi i powiada: egnaj, to w suchaczu co pka i co ka nerwowo. Pan nie zna duszy kobiecej, panie Badajos, i pan nie odczuwa psychologii samca, panie Estramadura! Mczyzna nigdy podkrelani to n i g d y nie zamorduje kobiety, o ile ta kobieta przedtem nie zamordowaa mczyzny. Prawda psychologiczna nie zna przyldkw ani stopni geograficznych. Dlatego tak wietnie gra Alvaveza mody aktor lwowski, p. Kozdrajski. W kadym gecie, w kadym zmrueniu oka tego czowieka czu byo powiew pampasw i to gorce bueonos ayres, ktrego na prno szukalimy w sztuce. A ile wdziku i uroku miaa, jako Estella, panna Ocipska! Zdawao si, e to burza krwi przebiega przez scen i e gorcy samum drzwi otwiera, by nastpnie skromnie usi na fotelu. Nie, panie Jose Maria, tak nie mona! Jeeli pan rozpta wszystkie moce huraganw swego kraju, jeeli pan uruchomi pomysowo Ptelki, temperament Kozdrajskiego i wdzik niezrwnany Ocipskiej to efekt stanowczo powinien by wikszy. damy, aby stary Pedro, nim zasztyletuje Concit, powiedzia nam, dlaczego to czyni i aby zwrci pienidze Elbiecie. I po c w komedii Po co? plcze si ustawicznie stary powstaniec z Mozambiku, syn Murzyna i mieszkanki wysp polinezyjskich, tak genialnie i z takim poczuciem ta i krajobrazu, oddany przez p. Wlazo? Od fajki do buta czujemy w nim wilka morskiego i w ogle zaznaczy naley, i duszy pobyt w Kazimierzu nad Wis predestynuje p. Wlazo do odtwarzania typw starych marynarzy. Dekoracje przeszy tym razem wszelkie oczekiwania. Jak mona siedzc w Kresach wyni tak wizj Wysp Azorskich! Te stare krzesa dbowe! ta szafa gdaska! Sztuka wywara na mnie gbokie wraenie, aczkolwiek w szatni zamieniono mi kapelusz.
TEATR I MUZYKA
W i e l k i . Dzi Kociski z on. Olszewski. Rajzman. Siostra Wajcmana. Brat biletera. Dwu braci Koszun i Kolman z on i crk. Jutro Deficyty, opera Gounoda. R o z m a i t o c i . Dzi bdzie Wajnrajn z teciow, ale brat jej wyjeda do Gdaska. Krifean z synem. R e d u t a . Dzi nikogo. K o m e d i a . Dzi nikogo. Moe Szpicberg? M a y . Wrociski i Ko. Dwu braci Batjera. Woroncew. Na drugim akcie Wewiel, bo ma interes do Kona. Jutro na scenie Rogal spleniay, na widowni 40 mczennikw. S t a c z y k . Nikogo. Po przedstawieniu prosimy na kolacj do znajomych.
YCIE GOSPODARCZE
SYTUACJA
Sytuacja na rynku jest banalna. W ogle produkty, fluktuacje i zapotrzebowanie wykazuj minimaln inwencj. Brak pomysowoci, szerokoci gestu i rozmachu. Cigle te same jarzyny i metale, a raczej, jak mwi Szwedzi, motyle. Motyle zjawiy si na rynku gospodarczym od wczoraj i ju zabrudziy i zabagniy cenniki nasion. Cytrynki 74. Pawiepirka 36. Mi innowacj jest samookrelenie cen przez ryby i jamochony. Za funt ywej wagi ryby domagaj si czterech utw glist. Karpie oddaj funt zdechej wagi za paczk papierosw i kieliszek wdki. Poty nadesay sprostowanie objaniajc, e jako nieryby nie mog przebywa stale w basenach i naraa si na wilgo. One mwi, e niesprawiedliwoci jest, aby za wiele suszono bielizny, gdy im si waciwie samym troch suszy i spokoju naley od wacicieli pl ogrodzonych. Zabawny jest sprzeciw drzew, z ktrych zrobiono poty. Drzewa narodowoci gleskiej domagaj si zwrotu i zawrotu gowy z nadmiaru otchani grozy i gupoty ycia.
RYNEK METALOWY
Rynek metalowy jest dobrym pomysem o tyle, e metal nie ciera si i nie psuje tak atwo jak bruk. Ulice mog by brukowane rynek musi by z metalu choby dla odrnienia hierarchii. Czyme jest bowiem byle jaka uliczka prowadzca do nikd albo prawie do nikd wobec rynku piknego, wieccego czci ojcw miasta i matek wsi?
OBROTY POZAGIELDOWE
Nawet poza gied naley si obraca wycznie midzy ludmi zamonymi, bo, jak susznie powiada Muhlford, z jakim przestajesz, z takim si zaczynasz.
Z RYNKU TOWAROWEGO
Tendencja w elazie saba. Blaga czarna cynkowa 40 000, gwodzie i gwodziki 15 000 za bukiet, piy drewniane 70 000 000 za sztuk teatraln, pluskiewki 4 na rajzbret, haki do ukadania szarad 800 na twarz, igy 300, nawleczone 650, z igy widy 0,20.
NOWY SPORT
Kentucky. Zaobserwowano tu zupenie nowy sport, wynaleziony przez miejscowych malcw portowych. Czterdziestu szeciu malcw staje na palcach, a dwustu szedziesiciu dorosych staje za nimi. Kady z dorosych musi zapa jedn trzeci cz malca i ukry przed druyn. Na dany gwizdek przychodzi policja i aresztuje tych, ktrzy zostali bez malca albo palca.
ZADANIE SZACHOWE
Poustawiaj wszystkie figury tak, aby stworzyy tward nieprzebit cian i rzu w t cian grochem. Potem ustaw tak samo groch i rzu figurami. Potem zjedz groch i wyjd do figury na miasto.
ROZMAITOCI
JESZCZE O TUTANKHAMENIE
Pisma angielskie przynosz nowe sensacyjne szczegy o tajemniczym fanfaronie. Kiedy otworzono wieko grobowca, z trumny wybieg may ptaszek z siw brdk i owiadczy, e ju od szeciu tysicy lat nic nie jad. Po nakarmieniu ptaszka przyzna si, e by niegdy krlikiem egipskim i pokaza, e ma na nce napis: Apis. N wytaro si widocznie. Przybysz ten wysiaduje jajka i sam te jest wysadzany, ale brylantami. Opowiada mnstwo ciekawych szczegw o yciu swych przodkw: znali oni piwo i pisali o nim hierografami rne aforyzmy. Piwo byo po egipsku Bier; jak jest teraz ptaszek nie wie, ale przypuszcza, e Bior, gdy wiele rzeczy zmienio si od tego czasu. Komentujc ten wypadek, korespondent angielski zaznacza, e nie dziwiby si, gdyby pewnego dnia z grobowca wyskoczy inny ssak i wywierka, e piwo nazywa si ,,Biar.
SKANDAL W CZECHACH
W pastwie czeskosowackim istnieje cay szereg osobistoci, ktrych jedynym zajciem jest wyrb najrozmaitszych przedmiotw z drzewa. Krzeseka, stoliczki, stoy, mae szafeczki i fotele wszystko to wychodzi spod rk sprytnych pepiczkw, ktrzy robi na tym wcale niezy interes, gdy wyroby ich uywane s jako meble. Pisma wgierskie odzywaj si z pewn ironi o tym fakcie i dodaj: Oczywicie drzewo wszystko zniesie, ale chcielibymy wiedzie, gdzie si podziewaj wiry i odpadki.
RWIENIK NAPOLEONA
W Kalabrii mieszka przed 150 laty pewien ubogi zreszt wocianin, ktry by rwienikiem Napoleona. Do ostatnich chwil ycia cieszy si znakomitym zdrowiem i dumny by z tego, i urodzi si w jednym roku z wielkim cesarzem. Zmar w pitym roku ycia, miaby wic dzisiaj 155 lat. Szczliwa Kalabria!
*
UWAGA! rodek na robactwo! Patenty krajowe i zagraniczne. Po wielu bezowocnych wysikach udao mi si wreszcie znale rodek na robactwo, ktry go nie tpi, ale za to
przedziwnie uszlachetnia. Zamieniam pchy na robaczki witojaskie i karaluchy na pszczoy. Waserman, Bielaska 8.
NA EKRANIE
Amerykanin Jack wychodzi na pow ryb. Aktor grajcy Jacka spotyka go u wodopoju. Nawizuje si rozmowa. Jack mwi po turecku jako mczyzna aktor, ktry go odtwarza, nie rozumie go i zabawnie przedrzenia po szkocku. Zniecierpliwione ryby depeszuj po nowych pielgniarzy. Teciowa Jacka wynajmuje gazki przejezdnej onie i nazywa j ryb. Wdziczna Peddy jako ryba nie moe nie zarzuci na szyj obaskawionego kopacza natrtnych goci. Nastpuje akt trzeci, czyli akt dzieci. Jack nowo narodzone dziecko odsya z powrotem i kae zawstydzonej matce cofn, twierdzc, e nie odpowiada mu ono jako zbyt sabe fizycznie. Matka cofa dziecko i rodzi nowe. Zjawia si wyej wspomniany Arab i przeprasza ryb. Jack i aktor grajcy Jacka cauj si, przy czym zmiennie wykrzykuj szkockie pieni. Bardzo dobrym pomysem byo robienie zdj metod Rentgena. Moglimy bowiem ledzi wszystkie zmiany zachodzce w organizmie Kazubka.
POSADY I PRACE
NOWE cierwo do wszystkiego przyjm od zaraz. Niech przyniesie wiadectwa. Koszykowa l m. 104. KARBOWY ondulacje szybko wykona. Grochowska, magiel. POSZUKUJ miejsca na wynos. M.Z.
RNE
W OKOLICY Wawra, w drodze ze widra do Falenicy, wypada mi z kieszeni ryba, zowiona w zeszy pitek. Szczupaka pozna mona po zapachu, bo jest nita. Zastrzeenia zrobione. Stawki 19. PRAWIE Z NICZEGO wyrabiam paszporty zagraniczne i zwolnienia od wojska. Oferty sub. Chybki. PCHY FOLBLUTY sprzedam w dobre rce, tylko amatorom. Oferty sub. Erotoman. WADAM BIEGLE lew nog w mowie i na pimie. Kulastabetyk. Smolna 7.
Z CAEJ POLSKI
GRA W OCZKO OPATRZNOCI
Jeeli chcesz ubawi cae towarzystwo, skorzystaj z chwilowej nieuwagi gospodyni i wytnij w portierze trjkt wielkoci ekierki, ktr przezornie trzymasz schowan w prawej kieszeni. Najbardziej nadaje si biaa, na ktrej wymalowae kreski, imitujce promienie. Gdy portiera gotowa, zrcznym ruchem ukryj si za ni w sposb wskazany, po czym schwy ekierk midzy kciuk a wskazujcy lewej i, umieciwszy j w otworze portiery, spjrz przez ni na obecnych i chrzknij. Zudzenie bdzie zupene. Wyjd zza portiery w ten sposb, eby oko twoje wraz z ekierk pozostao na dawnym miejscu, a ubawisz cae towarzystwo. BILARD, duy i may, odrywa czowieka niepotrzebnie od zaj zawodowych. Blisze
wiadomoci Kurier Warszawski, Mimochodem, str wskae. JESTEM PEWIEN, e do wczorajszego rachunku z restauracji doliczono mi dwa zera, z ktrych wcale nie korzystaem, a jeli nawet, to bezwiednie. BEZ OGRDEK, ale z podwrkiem sprzedam will w Zoppotach. Herszfinkiel, Ptasia 30. OGOSZENIE. Babka moja bya ysa, dziadek by ysy, ale wujenka miaa pikne wosy (kasztanowate), to samo stryj o. Dziadek ze strony mamy linia, take brat mamy nie mona powiedzie, eby mia duo wosw. Natomiast prababka bya tylko ysa na skroniach, a mama na ciemieniu. Owsiej Siemczuk, Polna 3
WYCHOWANIE
NA GARNUSZEK przyjm i posadz. Grochowska, magiel. JELI CI ZGANIE ELEKTRYCZNO, ZATELEFONUJ DO MNIE, a wszystko, co naley, zrobi w jak najkrtszym czasie. Mog przy wietle, ale nikt nie chce. WANE DLA P. RESTAURATORW. Jem marchewk! Nareszcie kto zje to, co si cigle wyrzuca do zlewu. PRZENOSZ SI na stay podbyt do Poznania, zamieni chtnie mieszkanie, nazwisko, wyznanie, stan cywilny i wiatopogld. Fajgenblat Mochej. Nowolipie 82. WCZORAJ WIECZOREM, okoo 12, przechodzc Marszakowsk w stron Zotej, Zot w stron Siennej i Sienn w stron elaznej straciem ch do ycia. Uczciwy znalazca na pewno te dugo uczciwym nie bdzie. Wszystko dzisiaj swoocz.
KURIER POLSKI
Warszawa, 1.IV.1925
BARWIENIE NIEGU
PALERMO 1.4.25. Uczony woski, p. Rudolf Valentino, wynalaz sposb barwienia niegu na kolor zielony. Wynalazek bdzie mia zastosowanie w sportach zimowych. Tegoroczne lipcowe zawody narciarskie w Zakopanem odbywa si maj na niegu pomysu prof. Valentino.
WIELKI ZWROT W SPRAWIE BEZPIECZESTWA

Londyn 1.IV.25 (tel. w. Kurier Polski) Izba Gmin bya dzisiaj widowni prawdziwego coup de thtre. W dyskusji nad dodatkowym kredytem na lokal misji angielskiej w Moskwie zabra gos Lloyd George, ktry po kilku wstpnych sowach przeszed do sprawy zabezpieczenia pokoju w Europie. Podnis, e nico debaty w tej Izbie w zeszy wtorek nie daa mu odtd sn spokojnie i e dzisiejszej nocy usnu plan, ktry, jego zdaniem, odpowiada zarwno interesom W. Brytanii jak Europy (Suchajcie). Mwic o Europie mam przede wszystkim na myli Polsk, ktrej dobro od lat tylu leao mi zawsze na sercu. Ot sdz, e Polsk ubezpieczy mona najskuteczniej w drodze bardzo prostej kombinacji: Polska zawrze pod patronatem W. Brytanii dwa odrbne traktaty gwarancyjne, z Niemcami i Rosj. (Wykrzyki na awach konserwatywnych) Przerywajcy mi panowie z przeciwnej strony sdz zapewne, e w tej kombinacji Niemcy miayby gwarantowa Polsce granic zachodni, a Rosja wschodni. Tak jednak nie jest. Dyskusja nad niemieckim projektem paktu gwarancyjnego wykazaa to niezbicie. Konstrukcja moja polega na odwrceniu rzeczy, jest to technika Oskara Wildea zastosowana do polityki: Rosja gwarantuje Polsce granic zachodni, a Niemcy wschodni (Poruszenie). Traktaty te byyby w mocy tak dugo, dopki by ich nie wypowiedziaa W. Brytania.
GOSY Z POLSKI
Rada Miejska w Grodzisku postanowia zaprotestowa gorco przeciwko orkanowi w Ameryce i trzsieniu ziemi w Alasce. Zwaszcza wystpienie przeciwko orkanowi zredagowane jest w bardzo mocnym tonie.
KRONIKA SDOWA
Czy zawodowy narciarz ma prawo dodawa sobie ski do nazwiska? Zasadnicz t i dla rozwoju naszego ycia sportowego tak wan kwesti rozpatrywa bdzie na wokandzie tegorocznej sd w Nowym Sczu. Narty, jak wiadomo, pochodz z Norwegii, gdzie ludno tubylcza woa na te ywy niegowe ski. Z tej zasady wychodzc znany sportsmen Rbcu podpisywa weksle swoje nazwiskiem Rbcuski, za co go te pocignito do odpowiedzialnoci. wiat sportowy ogromnie si interesuje t spraw.
MMMCLXV POSIEDZENIE SEJMU

Na wczorajszym posiedzeniu sejmu gorc dyskusj wywoa wzniesiony przez nowy gabinet pp. Korfantego i Stroskiego projekt ustawy o powcigliwoci sowa w mowach poselskich. Projekt ogranicza ilo wyzwisk do maksimum piciu w cigu kwadransa, przy czym najwyej dwa mog dotyczy rzdu. Ju godzin przed posiedzeniem galerie wypenia podniecona publiczno, manifestujca swoje niezadowolenie z projektu. Kilka kobiet dostao ataku spazmw, jedna poronia. Stra sejmowa z trudnoci utrzymywaa porzdek, przy czym w pouczeniach udzielanych publicznoci ju stosowaa si do treci rzdowego projektu. Przedstawiciel klubu ChrzecijaskoKatolickoNarodowoLudowoWszechpolskiego, pose Gb wywodzi, e projekt rzdowy jest zamachem na przyzwyczajenia i gusty spoeczestwa. Ingerencja pastwa mwi posuwa si za daleko. Precz z etatyzmem! Niech kady mwi, co mu kae rozum, serce, wtroba, i inne kiszki! Wolno, panowie! Caueant consules! Gos: Ucaujcie si! (wesoo). Zgoszono nastpnie szereg wnioskw kompromisowych: o uznaniu prawa do 2, 3, 6 i 8 wyzwisk. Wicepremier Stroski wygosi dwugodzinne przemwienie, analizujc szczegowo 1257, 1489 i 2512 paragraf konstytucji z dnia l kwietnia 1928 roku. Przypomina przebieg wszystkich narad komisyjnych, by wyjani na podstawie kilkudziesiciu protokow, jakimi wzgldami kierowa si prawodawca przy ukadaniu nowej konstytucji i jaki jest duch. W kocu p. wicepremier Stroski zwrci uwag, e projekt rzdowy wcale nie jest tak znw radykalny, bowiem pi wyzwisk w cigu kwadransa (przy czym dwa pod adresem rzdu) to znaczy dwadziecia wyzwisk w cigu godziny (8 pod adresem rzdu). Kady pose moe wic przemawia duej, jeli pragnie spraw poruszan owietli wszechstronnie i wypowiedzie si z temperamentem. Dalszy cig dyskusji na posiedzeniu dzisiejszym.
B N 000606 NASZE PREMIUM

Nie posiadajc prenumeratorw staych pragniemy jednak zapewni wiernym naszym czytelnikom jakie wynagrodzenie. Kady egzemplarz dzisiejszego dodatku ma inny numer porzdkowy. Urzdzilimy przedwczoraj losowanie i wycignlimy z koa cyfr B N 606. Czytelnik, ktry nabdzie nasz dodatek nadzwyczajny i zobaczy t liczb na czele kolumny trzeciej, powinien si cieszy. Wygra bowiem wielki los na loterii. Waciciel dodatku z cyfr B N 606 ma prawo do duego zegara ciennego, ktry zawiesilimy na pokaz przy ul. Marszakowskiej po stronie prawej (idc od Dworca ku Nowogrodzkiej), tam gdzie jest bank i fryzjer. Zegara tymczasem jeszcze nie mona rusza z miejsca, przymocowany jest bowiem sztab elazn do muru. Ale waciciel dodatku naszego, z cyfr B N 606, moe go od idzi uwaa za swoj wasno i regulowa podug tego czasomierza swj zegarek kieszonkowy. Przewidzielimy oczywicie i ten wypadek, e wygrana pa moe na dalekiej prowincji. Czytelnik zamiejscowy, posiadacz dodatku naszego z cyfr B N 606, zechce zwrci si do nas listownie, a odpowiemy mu natychmiast odwrotn poczt, ktra jest godzina na jego zegarze ciennym. Naley poda adres dokadny i sformuowa pytanie waciwie, tzn. w ten sposb: Posiadam dodatek nadzwyczajny z cyfr B N 606. Uwaam si wic za waciciela zegara ciennego przy ul. Marszakowskiej i zapytuj, jak godzin wskazywa zegar mj o
godzinie 3 minut 20, we wtorek. Wyrazy szacunku, Godzikowski, Radom, Stalowa 31.
ROZMAITOCI
GAZETY DLA KRTKOWIDZW
W Ameryce wychodz specjalne pisma dla krtkowidzw, drukowane nie na papierze, ale na cienkiej bonie gumowej, z ktrej my robimy nasze baloniki kolorowe. Osoby krtkowzroczne otrzymuj zamiast gazety nadrukowan kiszk gumow, ktr sobie nastpnie do dowolnych rozmiarw rozdmuchuj. Pisma polityczne wychodz przewanie w formie balonikw kulistych, czasopisma literackie maj najczciej ksztat kiebasy krakowskiej albo duej sosiski. Dziki temu wynalazkowi czytelnik nie lepic poznaje najwaniejsze kwestie i ma jednoczenie satysfakcj, e je sobie sam, bez obcej pomocy, rozdyma.
KRONIKA STOECZNA
O PISOWNI URZDOW
Ministerium, uzupeniajc oklnik Nr. 974.11 i 794.III zawiadamia wszystkie podwadne urzdy, e w celach oszczdnociowych postanowiono zredukowa ogonek przy literze . Pisa wic naley w wezwaniach i protokoach: Oskarony stawi si do sadu (nie do sdu). Po wejciu w ycie tej reformy ministerium ma zamiar oklnikiem Nr 975.III i 795.IV skasowa o kreskowane i kropk nad i. Postanowiono rwnie ze wzgldw oszczdnociowych zachca interesantw(tki) do skracania imion wasnych, np. Hela zamiast Helena, Izio zamiast Izydor, Hi zamiast Hozenpud. Oklnik Nr. 4791.11 i 9741.11 zajmuje si nieekonomicznym nazwiskiem Trmpczyski, oklnik 4792.11 mwi o sowach zoonych OssorjaBrochowski, SzreniawaRzecki i KadenBandrowski.
Z ZACHTY
Wystawa wiosenna zapowiada si wspaniale. Wprawdzie ci i owi artyci bocz si jeszcze na czonkwamatorw za to, e im odebrali wszelkie prawa i przywileje, ale gromadka opornych maleje z dniem kadym. Dowiadujemy si w ostatniej chwili, e w lad za mionikami domagaj si gosu decydujcego w sprawach plastyki rwnie i modele. Te ostatnie zwaszcza przyczyni si niewtpliwie do zamania bojkotu artystw. Wczoraj w godzinach poudniowych zgosia si do kancelarii naszego paacu Sztuki grupka krw aciatych krajowych i zadeklarowaa na wernisa wielki obraz rodzajowy olejny: Malarz Lasocki pod lasem, na ce. Czterech zbjnikw zakopiaskich wystawi tryptyk pt. Taczcy Skoczylas. Pertraktacje z Kubami (o portret Kamila Witkowskiego) w toku. Otrzymano rwnie deklaracj od Dziewczcia (Rzebiarz Kuna przy studni), od ksicia murzyskiego (Pocaunek Witkacego w pustyni ludowej) i od trzech nieznanych pa (Tymon Niesiolowski kpicy si). Marszaek Foch nadesa pikny modelowany medal pamitkowy wyobraajcy Stanisawa Ostrowskiego przy pracy.
O UMUNDUROWANIE LUDNOCI CYWILNEJ

Sfery miarodajne rozpatruj obecnie ciekawy projekt, ktry powinien si przyczyni w duej mierze do odcienia budetu pastwowego. Poniewa umundurowanie armii jest jedn z powaniejszych pozycji w tym budecie, skarb ma zamiar zmusi ludno cywiln, aby przywdziaa mundury wobec czego wojsko bdzie mogo chodzi po cywilnemu. Projekt przewiduje mundury zielone dla sublokatorw i naszywki dla wacicieli mieszka. Kupcy, opacajcy patent I kategorii, otrzymaj nagolenniki i epolety, osoby nie opacajce podatkw bd degradowane. Obywatele uiszczajcy regularnie podatek majtkowy i obrotowy otrzymaj gwiazdk na konierzu i srebrne galony.
NOWY SPOSB WYWABIANIA

Rodak nasz Krempisz wynalaz nowy sposb wywabiania. Jeeli piesek wabi si Lord, to pod wpywem pana Krempisza merda ogonem na wyraz Brylu. Nowa ta metoda jest wynikiem wieloletnich studiw pana Krempisza, ktry ma ju powane zasugi na kadym polu.
TEATRALIZACJA YCIA
Pan Kopfelbaum wraz z rodzin uda si wczoraj do teatru.
KSIKI NADESANE
A. Oppendowski Przez stepy Dtego Tybetu do kraju gebethnerw hosych. Znany podrnik podaje tu dalszy cig swych ciekawych przygd w Tybecie Dtym. Wyszedszy rano ze strzelb i garci adunkw z krainy mortkowiczw rudych uczony nasz przedar si z naraeniem ycia przez pasmo szyn tramwajowych i cigany wyciem skamandrw dotar do Gr Hipotecznych, gdzie latem roku zeszego widzia ywego Budd. Olbrzymie pustkowia Teatru im. Bogusawskiego leay przed nim grone i niezbadane. Wicher hula po tej pustyni ongi do gsto zaludnionej. Zawrciwszy teraz ku wschodowi rusza niezmordowany eksplorator przez paskowye placu Teatralnego ku rozpadlinom Loursea i tu w czarujcej kotlinie u zbiegu Czystej i Krakowskiego znajduje w dalekich chaszczach ukryte stadko gebethnerw. Strzela i dostaje zaliczk.
LISTY DO REDAKCJI
SPRAWY WOJSKOWE
Szanowny Panie Redaktorze! Mieszkajc stale w Piotrkowie, z dala od gwnych centrw cywilizacji, omielam si zwrci do Szanownego Pana z prob o informacj, czy wedle naszych bada naukowych yjemy po mierci, czy duchy s, jaki jest cel naszego ycia i czy syn mj, ktry podczas
wypadku samochodowego straci wszystkie zby trzonowe moe by na tej zasadzie zwolniony od wojska. Kacandrowicz Piotrkw, Kielecka
NIEPORZDKI NA ULICACH
Zauwayem w tych dniach, przechodzc przez ulic Wilcz obok cukierni, a nastpnie obok fryzjera, e ona moja zdradza mnie z subiektem sklepu spoywczego, ktry zamiast sta za lad, wyznacza jej schadzki w teje cukierni i u tego fryzjera. Oszoomiony ciosem, zwracam si do Szanownego Redaktora z zapytaniem, co pan zwyk robi w podobnej sytuacji. H. Skrzyndrowski, urzdnik
PITNASTOTYSICZNE PRZEDSTAWIENIE JUBILEUSZOWE D O N J U A N A W TEATRZE NARODOWYM W R. 1974

Wadysaw Rabski w Kurierze Warszawskim pisze: Jak grali, co grali, nie wiem, nie chc wiedzie, nie pamitam. Czuo si tylko, e tam na scenie wici si wielkie misterium dusz, triumf artyzmu zakuty w jedno wielkie, przepotne, zniewalajce credo tytanw talentu. Mwcie sobie, co chcecie grali nadzwyczajnie, nadzwyczajnie. Lwi talent Wgrzyna po latach pidziesiciu nie utraci nic na swej sile. Gra i porywa natchnieniem publiczno, kolegw maszynistw i rekwizyta. Tylko na chwil bodaj da si opanowa wzruszeniu, kiedy wrd kocielnej ciszy wygasza w akcie czwartym monolog: Rusza zaraz po butelki wtedy gos wielkiego artysty zaama si na chwil i rozperli zami. elazowski gra komandora tak jak on tylko potrafi. Da potg nie da wyrazu. Da dusz a nie da poezji. Szkoda! Jego sta na to!!! I Majdrowiczwna miaa swj pikny wieczr. To rasowa aktorka. Szkoda tylko, e szczupa. Za scen balkonow skadam Jarszewskiej pikny ukon. Brawo! Byo napicie i sia. Dzikuj! Reszta wyborna. Mwcie sobie, co chcecie wielki to by wieczr! Antoni Sonimski. Wiadomoci Literackie: Wczorajszy Don Juan by podobno jubileuszem, bo widziaem kilku starszych panw we frakach i jeden mia zupenie czyste rce. Mia take przemawia Kotarbiski, ale mu to wyperswadowali. Przedstawienie rozpoczo si punktualnie o smej i trwao do koca. Mimo ogromnego wzruszenia artyci mwili chwilami zupenie wyranie i tylko kilkanacie osb nie umiao swych rl. Publiczno zachowywaa si na og spokojnie. Wgrzyn w pierwszym akcie nie wyj szpady ani razu, robi to natomiast czsto w nastpnych. Mauzoleum pomysu Drabika byo biae i peruka Majdrowiczwny te, a doskonale ucharakteryzowa si Roland na starszego mczyzn. Po przedstawieniu cz publicznoci posza na kolacj, a cz szukaa z oywieniem drobnych poyczek. Jakiego modego czowieka aresztowa policjant. Wacaw Grubiski.
Cap lubi sl. Kobiety s sol ycia. (Memmlinga Sl ycia vide Encyklopedia) Cap lubi kobiety. Kimkolwiek by by. Idzie tylko o form. Nie te od babek, ale te od alkowy. A forma czsto przerasta czowieka: np. Cam po Formio. Najlepszy dowd: Don Juan teoretycznie zaatwia si (excusez le mot) z siedemdziesiciu trzema kobietami. Praktycznie nie moe zgnbi jednej (o panno Marysiu!). Wic pytam: gdzie jest czyn? Nie ma go. Ani u Zorilli, ani u Don Juana. Wic po co sztuka? A jednak idzie. E pur si umove! Czy artyci grali? Nie wiem. Pawili si. W czym? W nieudolnoci. Czyjej? Autora. Punctum. Satis. A. Zagrski. Kurier Wieczorny Jako krytyk absolutnie i bezwzgldnie bezstronny, udajc si do teatru na now sztuk odczuwam stale nieuzasadniony lk oparty na wahadle dwu pytajnikw: czy sztuka bdzie si podobaa, czy nie, bo z jednej strony naley si zastanowi, czy dziaamy na korzy autora, skrztnie doszukujc si walorw dodatnich, z drugiej strony, jeli takowe s, bd same za siebie mwiy, o ile nie zepsuje ich niedbaa przewanie i konwencjonalna gra aktorw, ktrzy dziel si dlatego na dobrych i zych, poniewa dobry aktor ma przewanie uznanie i to mu zjednywa oglny szacunek mwi tu o aktorze dobrym, to jest takim, ktry zjednywa sobie oglny szacunek, czy to si talentu, czy te Kornel Makuszyski. Rzeczpospolita. a w kocu nad biednym krytykiem zlitowa si kochany, serdeczny Solski. Suchaj powiada niby gronie, a widz, e ma zy w oczach nie masz butw i wstydzisz si i na jubileusz, no, no Patrzcie go! jaki mi hardy! Ambitny jeste, uparty, ale serce, chopie, masz, zote serce, tylko ludzie go nie widz! I ju szuka w nachtkastliku, czym by tu moje poatane ndz a skoatane prac skarpetki zakry przed ludzk zoliwoci Hej! zy si krc i siedz sobie cicho w dwudziestym pitym rzdzie, a po bokach moich cicho spyny dwa anioy i scz mi w dusz jakie cudne rozrzewnienie i cze dla tego, co tam tczni si i barwi na scenie. Patrz przez zy, a przed sob sysz dialog: Te, mikrus, jak si nazywa ten, co beszta Wgrzyna? Ta to Roland, batiaru ! On ma do niego ans. Kochane, drogie chopaki, pewnie z Jarosawia! I znowu patrzyem na scen. Moe tam brako genialnego pazura Szyfmana, moe zabrako czaru Malickiej, moe nikt nie dors do swojej roli, ale grali, jak umieli, a mnie serce roso. Pomagaj Bg, zote orlta, spadkobiercy sawy Polskiego Teatru. Hej! gdyby im tak da Frycza.
SAMOLOTY BLAGE!
ABSOLUTNA GWARANCJA BEZPIECZESTWA
S a m o l o t y nasze s jedynymi aparatami w wiecie, zasugujcymi na miano samolotw, lataj bowiem same, bez pilota i bez pasaera, co wyklucza wszelk moliwo wypadku. S a m o l o t y B l a g e nie tylko same lataj, ale same zaatwiaj formalnoci celne i paszportowe, inkasuj pienidze, staraj si o kredyt i prolongat. S a m o l o t y B l a g e odsiaduj kar za waciciela, s wiernym towarzyszem czowieka i nie odstpuj go w nieszczciu, pocieszaj w zmartwieniu.
Ostrzegamy przed falsyfikatami, ktre, nie posiadajc ani jednej z zalet S a m o l o t w B l a g e , podszywaj si pod nazw aeroplanw i su jedynie do przewoenia pasaerw. Dla celw transportowych wymylilimy kolej, okrt, automobil samolot ma inne zadanie. OSDCIE! PORWNAJCIE! WYBIERZCIE! Krajowe Samoloty Blag Tow. Akc.
OGOSZENIA DROBNE
Posiadajc, jako dawny mieszkaniec Odessy, paszport turecki, zostaem w tych dniach zmobilizowany i mam si uda na wojn z Kurdami. Poniewa lekarz stanowczo odradza mi te wypraw, zamienibym si chtnie na dowd osobisty z kim, kto ma paszport hiszpaski i jedzie na wojn z Kabyami. Wiadomo: Nalewki 4, Kroiteblat.
*
Zawiadamiam przyjaci i znajomych, e od dzi wracam do domu Marszakowsk, po stronie numerw nieparzystych. Bociukorski.
*
Czowiek mody, energiczny, dowiadczony footbalista z wieloletni praktyk poszukuje zajcia dla swego stryja, ktry dotd oy na jego utrzymanie. Oferty sub Przebojem przyjmuje administracja.
*
r o d e k n a o d c i s k i ! Odciski palcw w ksieczkach wojskowych i paszportowych usuwa radykalnie Fajtasiski, Sierakowska, w podwrzu.
*
Wszystkim, ktrzy raczyli wzi tak ywy udzia w licytacji mebli moich, jako to: kredensu jesionowego, dwunastu krzese mahoniowych, otomany, dywanw i obrazw Kossaka, skadam na tej drodze serdeczne podzikowania. Kosiakowski, Walicw.
*
MATERIAY NA UBRANIA ZA BEZCEN! Wywiadownia i biuro detektyww Szprync dostarcza na danie materiaw obciajcych. Mona ubra kadego i cay dom rozweseli. Tylko Szprync! Filii nie posiadam!
*
DRZEWO GENEALOGICZNE w szczapach do odstpienia w wikszej iloci. Tajteldman i Kumidrowicz
*
KTO WIE, co bdzie, jeli si oeni z Ameli, niech si zgosi do Redakcji celem
zoenia bliszych wyjanie dla Pepe.
*
AWIZO Pastwowy Monopol Tytoniowy zwraca uwag pp. konsumentw, e odrzucaj najlepsz cz papierosa tzw. ustnik chocia badania wykazay, e czysty papier jest zdrowszy i przyjemniejszy w paleniu od somy, nabijanej do tutek. Szanujcie grosze! Oszczdno to sia! Dalej z posad, bryo wiata!
*
Bielizn damsk, starannie wykoczon, mam na sobie. Masaystka L. B. Polna 200.
*
Wane dla modych lekarzy. W poczekalni siedz niedrogo. Freta 9, A. Klops.
*
Miejsce w osiemnastce na przedniej platformie do odstpienia zaraz. Pocielski, Plac Zbawiciela. Tylko dla chrzecijan.
*
Futro bezinteresownie przyjm zaraz. Tel. 80560 od 3 do 5.
*
Krawiec bez rnicy pci. Elektoralna 17.
*
Akuszerka przyjmuje biuteri. L. O. Hoa 20.
*
Oddam cay majtek ziemski za troch serca i uczucia. Tardoszyski, Koluszki.
*
Mod inteligentn stenotypistk obejm zaraz. Dr. L. K. Marszakowska rg Zotej.
PRZEGLD PRZEDWIECZORNY
POD REDAKCJ LECHONIA, SONIMSKIEGO I TUWIMA
Warszawa, l kwietnia 1925 r.
STRASZNY WYBUCH PROCHW

Prochy TuTen Kamena wybuchy Mnstwo ofiar zoono na rce lekarzy L u k s o r , 1.XIII.29 (Tel. 242.49) Wiadomo o wybuchu potwierdza si. Wczoraj i przedwczoraj, w ogle od paru lat, daway si sysze ciche detonacje. Zdetonowana ludno zebraa si na narad, przy czym uproszono wadze angielskie o pomoc. Na miejsce wypadku zjechaa komisja ledcza. K a i r , 1.XII.26 (Tel. 232.82) Badany arab pkrwi zezna ze dreniem i reniem, e lubi je daktyle, parska i galopowa. Nic wicej nie udao si wydoby. A l e k s a n d r i a , 1.XIII.25 (Tel. 27202) Sprawa zostaa wywietlona. Fakta przemawiaj za siebie i za nieobecnych kolegw. Jak zezna arabski hrabia Bentu byo dwu krlw Hamenw. Jeden z nich zosta nazwany Tu Ten Hamen, na pamitk sw wypowiedzianych przy odkryciu trupa. Ot gdy odkrywca znalaz miejsce, rzek: Tu ten Hamen ley. Drugi krl egipski nazywa si Tamoj Hamen. Na pamitk tego, e opowiedziano odkrywcy, i tamoj Hamen jest take. Najdziwniejsze, i tu, czyli tutaj nie ma ju zwok krla, jak rwnie i w kierunku nazwanym tamoj nie znaleziono prochw. Istnieje podobno gdzie w jakiej cichej wiosce przypuszczenie, i nastpia fuzja prochw obu krli i co za tym idzie, a waciwie leci straszny strza, wybuch i dym. B e t H a T o r . (tel. 4170) Dym by tu o trzeciej po poudniu, ale bardzo niewyrany i krtki. Donoszono, i by rwnie Huk, ale okazao si, e to by Kruk, ktry polecia na Oaz. O a z a . (tel. 11402) Jest tu duo dymu, stolikw, tok, dosy drogo, na grze dansing. L u k s o r , 1.XIII.29 (tel. 3518) Ofiary wybuchu mwi po cichu. Dwu mczyzn i jedno dziecko przeszo na szept. Arabowie zebrani w stajni piekarza gro zemst. Wybuch tumacz oni sobie jako obelg. Podrny angielski, ktry chcia ich uspokoi, usysza gron odpowied. Stary siacz arabski powiedzia mu tak: Co to znaczy? To znaczy, e wybuch! a my trach! Przy czym wybi Anglikowi zby. B e r l i n , 362.XVI.5 Okazuje si, i ledztwo angielskie zostao wyprowadzone w pole. P o l e , LIII.5 (tel. wasny) Wyprowadzono tu ledztwo. Spraw mona uwaa za wyczerpan.
GLOSY PRASY O WYBUCHU

T i m e s (is money) XIII.6 Oczywicie, e niemie s wybuchy, ale za to jak przyjemnie, gdy min. Robi .si jako cicho i spokojnie. Patrzymy agodnie i umiechamy si. A gdy przyjdzie wieczr, zapalamy w kominku, zapalamy lamp z abaurem, zapalamy cygaro, firanki, dom, ulic i miasta. Cay kraj ponie. Morze jest jednym huraganem ognia, ziemia si topi, czyni si pynn i lotn. Gazy wietlne napeniaj eter i powstaj nowe wiaty
i planety. M a t i n . Paris XII. Trocadero. Wstrznici jestemy do gbi t nie sprawdzon wiadomoci. Nie mamy odwagi sprawdzi. Lepiej jest tak y w niepewnoci. Charakter naszego pisma sta si nerwowy i nieczytelny. Nie moemy odczyta wasnego numeru poudniowego. Sycha cigle jakie kroki i szurania na schodach frontowych. L o n d y n , XII. 1.9 Krl rykn strasznie, gdy si dowiedzia o wszystkim. Ca noc becza.
DEPESZE KONDOLENCYJNE Z POWODU WYBUCHU

Ambasador angielski w apach otrzyma list wyraajcy ubolewanie od jednego pana z ludnoci. List ten przytaczamy z trudem i mozoem, bo jest ciki i wcale nie okrgy, wic nie chce si toczy. Panie angliczanin powiem, e nie jest adnie takie rzeczy robi. Bo to takie jakie dziwne, eby wysadza nieyjcego. Ja sam czasem dziecko wysadz, jak ma potrzeb, ale te nie lubi. A jak si ju nawet wysadza, to po co zaraz taki huk. Pod listem podpisany jest wasn rk: Zepeplin.
ODKRYCIE POKADU ZOTA POD WARSZAW

POLSKA MA WASNE KOPALNIE ZOTA INFORMACJE RZDOWE WOJSKO I WADZE POLICYJNE NA MIEJSCU MIESZKACY BRWINOWA MILIARDERAMI
B r w i n w , 11 rano. (Telefon od umylnego wysannika) Dzi rano o dziewitej chop z gminy Brwinw, trzydziestoletni Jan Kania, kopic grunta nalece do Meyerw i Stanisawa Lilpopa natkn si na grud wielkoci gowy ludzkiej, mienic si i dwiczc jak zoto. Po przyniesieniu bryy do chaty zawezwany kupiec Michai Skropatkow oceni bry na szedziesit tysicy zotych. Michai wrczy Kani trzydzieci zotych zaliczki, wzi zoto i ulotni si obiecujc reszt przysa z zagranicy. P o d k o w a . (Tel. Wasta) Wie o zocie rozesza si po wsi i wie rozesza si po polach kopic doki. Wszdzie odkryto mnstwo zota bd w grudach, czyli rudach, bd te w staroytnych monetach. P r u s z k w . (Tel. wariata) yy nabrzmiae zotem dochodz a tutaj. Obawiamy si sklerozy. Mieszkaniec tutejszy Ignacy Brnesterne wyszed rano w podartym ubraniu na k, a wrci po paru godzinach wasnym autem, ubrany w paszcz z koron i kochank. Facet zbogaci si w par minut. Wszyscy faceci z Warszawy jad tu dorokami, aby kopa. B r w i n w . (tel. wasny) Znaleziono paruset ludzi pokopanych. Jeden ma wydrone cae palto opatami. Zoto przewala si z rki do rki. Ludzie nie mog si odnale i pozna. Ubodzy obrastaj w pierze i fruwajc nad kopalni napeniaj powietrze krzykiem i piskiem ptactwa. P o d k o w a . (Telegram Havasa) Kordon utworzony z policji znik. Wiadomo, w ktrym miejscu mieli sta policjanci, ale nie ma ich nawet ladu. Natomiast na ich miejsce staj rzdy samochodw i ludzi ubranych w karakuowe futra czyli tak zwany karau Wille i domy wyrastaj jak grzyby po barszczu. Kina, dansingi, musichalle i operety rozbiy tu swoje namioty.
ANGLICY I SZWEDZI
ZGASZAJ SI TAKE
Londyn. Reuter. XII.V.28 Wielka Brytania czyni oficjalne propozycje rzdowi polskiemu i proponuje, i w zamian za zoto polskie zmieni nazw swego kraju na Ma Brytani a nawet na Bretani. Polska da Chin. Szwedzi nie chc zota, tylko bkaj co o moliwoci przyjani i o starszestwie.
PODZIA ZOTA, WIELE WYPADNIE NA KADEGO?

S e j m . (tel. Sejm) Wiele wypadnie na kadego, nie mona obliczy. Proponuj, eby si wszyscy zebrali pod oknami Sejmu i wiele wypadnie z okien na kadego, tyle mu wolno wzi.
PODZIA MASY SPADKOWEJ

L i g a . (Genewa) Zoto znalezione w Brwinowie na propozycj Ligi Narodw trzeba uzna za mas spadkow caego wiata. Poza Polakami pretensje zgaszaj Chunchuzi, Tatarzy, Szwedzi i Wikingowie, ktrzy s spowinowaceni z Polska od strony matki Rosji. Po Mieczu (czyli Mieczysawie) dziedziczy maj crki i prawnuki Indian angielskich, po kdzieli jeden Francuz i dwu jego ojcw. W Ojcowie te znaleziono zoto, ale mao, bo tylko zote serce i promyki soca.
AWANTURA W SEJMIE
W czasie mowy posa Kosiskiego z klubu szachistw na temat zmiany Polski, powstaa grona awantura, ktr w kocu zdoano zatuszowa. Kiedy Kosiski mwic, e trzeba da na kresach ziemi rnym osobom, ktre podobno chc tego, uy niefortunnego zwrotu: Ziemia woa wielkim gosem i wyciga rce do gospodarzy, na sal sejmow wtoczya si kula ziemska i zaprotestowaa, twierdzc, e przypisywanych jej sw nie wypowiadaa. Kosiski, wzburzony do najwyszego stopnia szerokoci, spoliczkowa ziemi, uderzajc j w okolic poudniowego Pacyfiku. Ziemia wraz z klubem ydowskim opucia sal, pozornie nie reagujc. Ale kiedy pose Kosiski wyszed z gmachu sejmowego na ulic Wiejsk, zbliy si do niego brat Ziemi, planeta Jowisz, i uderzy go w piersi. Kosiski opdzajc si lask, wskoczy do doroki, za ktr ze wistem i hukiem potoczyy si planety Saturn i Uran przy czym jeden z piercieni Saturna dosta si pod koa pojazdu.
W KOMISJI BUDETOWEJ
Do komisji budetowej zwrci si Jan Plecak z siostr Augusta i psem Corasem Magnifikusem Grodzkim. Zezna on, e w czasie trzsienia ziemi zachwia si jego budet. Dochody pooone najwyej spady na bruk i umary. Przypywy i odpywy morza, z ktrych Julian czerpa pen garci, ustay na skutek nowiu ksiyca. Jak twierdzi, na jego majtki spada szaracza egipska, ktr namwi do tego siedmioletni szwagier Augusty, Heniek Biustok. Pragnie on tytuem odszkodowania staej, cichej, agodnej pory roku, bujnej rolinnoci, wesela duszy i szczliwej wiernej mioci. Urzd budetowy po otrzymaniu
kaucji uzna jego prob za suszn i wypeni prob petenta.
URGENS PURGENS
Nolensvolens musi uywa kady chory na odek. Tene sam typuje konie na wycigach. Ziemia piotrkowska, Niebo kieleckie, Pieko dla biednych.
TATERNICTWO I MAMERNICTWO
Podrcznik wdrapywania si na ojca i matk. Wany dla maych dzieci, ktre a po rodzicach, i dla przyjezdnych krewnych, ktrzy zwiedzaj rodziny. Docza si skadan map terenu oraz map papy i pap mapy. Wiadomo Koluszki, Bufet sub. Czekam we nie. 754006
DZIE PRBY
Obywatele! Dzie pierwszy kwietnia, tak zwany prima aprilis (prima znaczy po acinie dzie, aprilis bzdura), jest jedynym dniem w caym roku, kiedy pdzce ku wionie ywioy, myli, sowa i zmysy obchodz szalony, obkany karnawa i korzystajc z tradycyjnego przywileju puszczaj si na kosmiczne arty, midzyplanetarne awantury, niespodzianki rozptanego chaosu i tryumfujc bzdur zadaj na kadym kroku kam ustalonemu porzdkowi rzeczy! Obywatele! Przyzwyczailicie si z pokolenia na pokolenie mwi tego dnia do blinich w sposb gupawy: O, rkaw podare! albo: Kazio przyjecha! gdy tymczasem rkaw wcale nie wyjeda, Kazio za jest calusieki. Wybuchacie potem miechem, krzyczc bliniemu: Prima aprilis! co po acinie znaczy: Oszukaem ci (Prima oszuka, aprilis emci). Otrzymujecie tego dnia artystycznie wykonane pocztwki, przedstawiajce zazwyczaj teciow z kagacem na ustach lub wujaszka z olimi uszami, miejecie si do rozpuku z tych komicznych postaci i, podochoceni, telefonujecie do znajomego, e wzywa go policja, lub sprowadzacie do stra ogniow cho nic nie ukrad aby go gasi, ani nic si w mieszkaniu jego nie pali, aby go aresztowa. Oto wasze arty i dowcipy pierwszokwietniowe, obywatele! Ale kosmos, wiat cay, wszechwiat take bawi si tego dnia, jeno e nic o tym nie wiecie! Zamknici w odwiecznym kole piciu zmysw, trzech wymiarw i braku pienidzy, nie dostrzegacie nawet potnych zmian, jakie dziej si tego dnia w przyrodzie, yciu spoecznym, historii i geografii! Tylko my, wtajemniczeni przeziercy najintymniejszych sekretw istnienia, otwarte mamy oczy i uszy na wcieke igraszki rozbawionego wiata. My tylko widzimy, jak noc z 31 marca na l kwietnia wybuchaj rezerwuary boskiego absurdu, syszymy, jak pkaj kolosalne bomby zwyciskiej bzdury i jak wiat cay zaczyna przelewa sw tre w najnieprawdopodobniejsze formy. yj wtedy przedmioty, w mzgach zwierzt budzi si polot i fantazja, na gowie staj solidne kanony codziennego ywota, cyfry i litery prowadz ycie towarzyskie, myli pdz po ulicach w fantastycznych kostiumach, maszyny i domy rozmawiaj z krowami i krawatami, drzewa i kamienie przemawiaj publicznie, wolne dwiki wa w przedmioty i zapadniaj je now treci, daj im nowe formy i niesychane dotychczas znaczenie. May przykad: w zeszym roku szed dnia l kwietnia przez ulic Widok pewien niepozornie ubrany pan. Bya to nuta fa. Nagle wlaz on w gb i sedno ulicy
Widok, tak e sta si z niej Wifadok. Fa poczyo si w rodku z do, obie nuty wziy lub i stay si pocztkiem pewnej melodii. Z ulicy Widok zosta Wik, ktry itd. Bardzo duga historia. Ale wr my do tzw. kawaw primaaprilisowych. Jeeli my, ludzie, bawimy si tego dnia w ten sposb, e oszukujemy si niewinnie, niepokojc blinich nieprawdziwymi informacjami o stanie ich garderoby lub twarzy, to pomylmy, obywatele, jak olbrzymie i potworne musz by te arty, przeniesione w wymiary planetarno-kosmiczne! Gwiazdozbiory krzycz do siebie: Hej, ty, Aldebaranie! gwiazda beta odpada ci! Aldebaran chwyta si za bet i widzi, e jest na tym samym miejscu co przedtem, kolega za pka w przeskokach ze miechu, ryczc: Prima aprilis! A od takiego ryku i miechu trzs si bezbrzene obszary nieskoczonoci C wic dziwnego, e nasza maleka ziemia dry wtedy i obdne wyprawia historie! A c dopiero czowiek! May czowieczek, ktry czsto zatyka uszy na huk piorunu! Dzie pierwszy kwietnia to piekielna wybujao form i faktw. To ycie w czwartym i szstym wymiarze (pitego, jak wiadomo, nie ma, tj. waciwie jest, ale odoony), to, mwic prociej, wicher natchnienia z zawiatw, nawanica ukrytego w nieznanych i niezbadanych bezmiarach absurdu. O, bo nie sdcie, obywatele, e wszystko jest tylko biegiem lat, miesicy, tygodni, dni, godzin, minut i sekund; nie sdcie, e ycie jest t kolejnoci kultur, ustrojw, religii, wynalazkw, udoskonale, narodzin, mierci, handlu i innych objaww. Nie! ycie jest czym innym: burz, obywatele! Burz kolorw, gosw, zachwytw, pdu i opotu wiecznoci! Przypadek tylko sprawi, emy rzuceni zostali w krg tego wiata: wiata rozumu, logiki, przyczynowoci i kolejnoci zdarze. Za granic to znaczy w sferze czwartej i szstej (prima po acinie znaczy: czwarty, aprilis szsty) inne s porzdki, inne pogldy, inne zwyczaje i ruczaje! Nie dziwcie si tedy wiadomociom zawartym w tym numerze. To nie kaway, nie dowcipy primaaprilisowe, lecz prawda, taka sama p r a w d a w t a m t e j atmosferze jak w w a s z e j jest pewnikiem rwnanie: 2 2 = 4. Przysowie mwi: wypadki chodz po ludziach. Dzi chodz rzeczywicie. Ludzie le na ulicach, a wypadki krocz po nich spokojnie i zgodnie. Kula ziemska, wtaczajca si do sali sejmowej, nie jest naszym wymysem. Jest faktem. Dziwne dla was obyczaje towarzyskie, absurdalne na pozr stosunki midzy ludmi, udzia zjawisk natury w yciu codziennym czowieka, porywy zwierzt i przedmiotw, sowem wszystko, o czym zawiadamiamy was w tekcie tego numeru Przegldu, to nie puste igraszki, wymylone gupstwa lub symbole to najczystsza i najdokadniejsza prawda. A e w oczy kole, to nie nasza wina. Moecie si oburza, pisa do redakcji listy pene obelg i zarzutw nic nie pomoe: nie zmienicie wiata i jego praw, obywatele! Raczej z szacunkiem i gbokim zastanowieniem czytajcie podane przez nas wiadomoci, gdy to, co traktujecie jako art lub gupstwo jednodniowe, sta si moe nagle przeduajc si i ju zmysom waszym dostpn rzeczywistoci. wiat lubi figle zakrojone na szersz skal! A nu urzdzi wam niespodziank i pewnego dnia chwyci was w tornado wiecznego pomieszania poj! Bdcie wic lepiej przygotowani!
NA MARGINESIE PRASY
OSTRZEENIE CZY OSTRZYENIE. CHORA KASA. IRONIA KURIERA POLSKIEGO MIASTO PSW SPRAWA TRJKTW
Kurier Poranny, omawiajc spraw sanacji stosunkw rodzinnych w znanej aferze braci Katz, pisze nie bez susznoci: Nie mia prawa da (Adolf, starszy brat), aby Beniamin si ostrzyg. Krewki krewny tumaczy si wprawdzie, e wosy na gowie brata zajmoway ju prawie cay pokj i sigay sufitu, ale i to nie przekona zdrowo mylcej czci spoeczestwa o koniecznoci rodkw tak gwatownych. Rzd stanowczo nie powinien interweniowa,
danie za rodziny, aby budet pastwa obciy jeszcze o kilkaset tysicy zotych, przeznaczonych na koszty ostrzyenia Beniamina Katza, jest co najmniej dziwne. Tym razem przyznajemy suszno panu ministrowi rolnictwa, e nie zgodzi si na wysanie niwiarek do mieszkania nie strzyonego od czterdziestu omiu lat pana Katza. Przymusowe obcinanie wosw wywoaoby najfatalniejsze wraenia w koach zblionych do siebie. Kurier Polski ironizuje na temat zaognionej sprawy kasy chorych: Czy wobec zaognienia kasa ta jest aby ogniotrwaa? Rozumiemy dobrze, e panowie chorzy i panie chore take musz gdzie trzyma swoje pienidze, ale wyobramy sobie wypadek, e zazibi si nie jaki drobny urzdnik, lecz jeden z naszych magnatw. C wtedy bdzie? Musi wszystko sprzeda, zebra zewszd jak najwiksz ilo posiadanej gotwki i woy do kasy? A jeeli mu wypac w bilonie, to gdzie si to pomieci? Pp. chorzy mogliby si stanowczo inaczej urzdzi! Widzielimy t kas: jest to olbrzymia szafa elazna, niczym dom Cedergrena, a naokoo, na kilkaset kilometrw przestrzeni ka chorych. Trzyma si wic ludzi zazibionych, z gorczk, z ranami i wrzodami pod goym niebem tylko po to, aby w rodku staa kasa?! Dziennik Poznaski zastanawia si nad now koncepcj, wysunit przez pewne koa: Zgadzamy si, e koa maj styczno tylko w jednym punkcie. Zgadzamy si nawet na to, e mona je narysowa niezupenie dokadnie i wtedy uda si, pozornie zreszt, wmwi w spoeczestwo, e kilka punktw styka si. Ale czy nie wygodniej byoby zaatwi spraw na paszczynie trjktw? Opuszczenie prostopadej z punktu A trjkta ABC na podstaw BC stworzy nowy punkt oparcia D, tak wany pod wzgldem strategicznym, o czym nigdy zapomnie nie naley. Wpisanie kwadratu do koa jest naturalnie wygodniejsze, ale spoeczestwo nie moe bawi si w cig okrgo np. k i zaj si musi ze zdwojon energi kanciastymi trjktami, ktre mog przyda si w chwili odpowiedniej. Delegacja ktw rozwartych przedstawia panu premierowi swoje dania i nie wtpimy, e wiaty ten m oceni ca donioso wysunitych bonw i postulatw. A jeeli si pp. koom nie podoba to nikt ich nie trzyma! Sowo drukuje suszne uwagi jednego ze swych czytelnikw na temat stworzenia miasta psw: Dlaczego, wychodzc na ulic, mam by zawsze naraony na spotkanie z tym czy innym psem? Nie o to mi chodzi, e ugryzie, gdy i ja ewentualnie mog ugry go, ale sam fakt cigego naraania si na przykr rozmow lub powtarzajce si ostatnio pretensje ze strony rnych kundlw i owczarek jest nie do zniesienia. Dlaczego nie ustpimy im jakiego miasta? Niech sobie tam zao wasne sklepy, szkoy, banki, teatry i fabryki! Gdzie przyj pies! Wczoraj byo ich z pitnacie sztuk w kinie! Jed dorokami, wysiaduj w cukierniach, przychodz nawet z wizyt. Kilka dni temu np. dzwoni kto. Suca otwiera i kt wchodzi? Pewien chart, ktrego co prawda znaem kiedy za czasw studenckich, ale potem przez dugie lata nie utrzymywalimy adnych stosunkw. Siedzia u mnie ze dwie godziny, dopytywa si o wszystko, a co najgorsza, wychodzc, poyczy u mnie kilkadziesit zotych i ksik! Teraz naturalnie musz go zrewizytowa, przedstawi mi zapewne kilku innych psw, ktre znowu bd uwaay za obowizek zoenia mi wizyty i tak w kko! Jedynym ratunkiem bdzie wybudowanie miasta, w ktrym pp. psy urzdz si po swojemu, nie nudzc nas wiecznie.
WR Z KART
restauracyjnych, czyli z tak zwanych j a d o s p i s w . Przepowiadam przyszo kadej potrawy misnej jak rwnie jarzyny. Oceniam spoyte potrawy nawet w par dni po wypadku. Tame przepowiadanie lekcji przed egzaminami.
Smolna 100
PIES
tresowany specjalnie do przyjmowania urokw. Przy sowach Na psa urok piesek bierze natychmiast urok na siebie i wychodzi na czterech apkach. Tame paszcze i we gumowe, maszyny rolnicze i papierosy. Wiadomo sub: yczliwy.
ATLAS ISTNIEJE NAPRAWD

I TRZYMA CA ZIEMI NA BARKACH
A f r y k a . (Tel. 1012) Hannibal afrykaski, syn Hamilkara Basri, zwyciony przez Scypiona modszego pod Zam, w roku 202 przed narodzeniem wasnym, zeznaje, i na barkach stoi cay wiat. T e n e r y f f . (Wyspy Kanaryjskie). Ziemia stoi na Atlasie. Znaleziono tu Atlas geograficzny, w ktrym jest caa ziemia. Stary Atlas czuje si jeszcze dobrze, grozi tylko, e przerzuci w maju kul ziemsk na lewe rami. Balfour posa depesz w tej sprawie do Izby Gmin, ktra odpowiedziaa gminnymi dowcipami w rodzaju: Szkoda czasu i Atlasu. Times, czyli po naszemu Czas bardzo jest ujty tym alem i wypuszcza wiziony dawno dodatek pisma oraz ogasza amnesti dla wszystkich czasomierzw. L a s P a l m a s . (Radio) Atlas ryczy gdzie z dou, e ziemia go pije w rami i e jeeli nie dadz mu wdki, puci wszystko na zbity eb. Gubernator odpowiedzia mu, i ma na jego miejsce ju szeciu nowych. Zgosi si midzy innymi niejaki Binsock, ktry si podejmuje odkopa Atlasa i sam trzyma ziemi cztery tysice lat.
JAK SOBIE NIEMCY WYOBRAAJ POKJ? WYBITNY POLITYK O POKOJU MARZENIA ODWETOWCW
B e r l i n , 8 A PA32 Korespondent londyskiego pisma Bodo mia sposobno rozmawiania z wybitnym politykiem niemieckim, ktrego nazwisko, brzmice Schulz, ukrywa on w tajemnicy. Polityk ten, zapytany, jak sobie Niemcy wyobraaj pokj, odpowiedzia: Sufit, podoga, cztery ciany i wybite w nich drzwi oraz okna oto zasadnicze i minimalne dania nasze. W pokoju powinny by tapety, lampa, meble, dywany, obrazy na cianach. Na pytanie, czy wszyscy Niemcy wyobraaj sobie pokj w ten sposb, polityk odrzek: Ja. Powstaje kwestia, czy powiedzia to sowo po niemiecku, czy po polsku. Do Londynu wysano po sowniki. W sprawie marze odwetowcw interlokutor korespondenta odpar: Was. I znowu nic nie wiadomo. Panie! Czemu pomiesza jzyki nasze pod wie Babel?!
GDY ZGANIE WIATO, GDY STANIE WINDA, GDY WYBUCHNIE POAR

gdy stanie si co strasznego, zawsze przychodzi na myl dziecistwo i dawne szczliwe lata. Dobrze jest w takiej chwili wzi do rk Kalendarz pamitkowy dziecistwa wszystkich ludzi, urodzonych w Kongreswce. Cztery fotografie, dwadziecia stron tekstu. Dosta wszdzie
KRONIKA
KKO ROLNICZE
Z Wocawka donosz, i miejscowe kko rolnicze zachwiane z powodw ekonomicznych potoczyo si brzegiem Wisy. Kko powiksza si i przybiera charakter ywioowego kataklizmu. Okoo Lublina ludno krzyczaa: O, koo! Szprychami s spryciarze, ale ci dostali si midzy szprychy, zmiadeni s pdem i popdem koowrotka, ktry okoo Koomyi koln w kolano kolosalnego kolektora. Starosta OkoakKuak jest na miejscu. Ludno zebraa si Okoo Kuaka i starosty.
Z PIMIENNICTWA
Ukaza si numer ycia Urzdniczego. ycie urzdnicze wypeniaj kopoty finansowe i ktnie w domu. Codziennie rano trzeba chodzi do biura, czyli biurka. Tam pisze si proz mae utwory prawie zawsze tej samej treci. Potem obiad. Po obiedzie nudna rozmowa z synami lub synow. Czasem mona pj do cukierni, ale zawsze trzeba wrci. Przed pooeniem si spa urzdnik musi zdj ze siebie cae ubranie, buty i bielizn, ale nie moe zdj cikiego obowizku pracy dla spoeczestwa. Czasem w yciu Urzdniczym zachodz zmiany mieszkania, ycia, potraw i lat. Tylko gdy urzdnik zanie, wszystko si wypogadza. We nie przychodz koledzy, przynosz wdk i gramofon. Urzdnik drze papiery, gramofon si drze. Wszystko, co jest rozprute i podarte w nocy, w dzie urzdnik musi pracowicie zszy drobnym starannym szwem. Szef tego wymaga.
ZWINICIE HURTOWNI
Hurtownia wyrobw mleczarskich w Spolinie zwina si dzi rano. Zwina si w kbuszek, ziewna przecigle i potem, drapic si apk i cicho miauczc, usna zmoona mlekiem i bieganin.
TAJEMNICZE ZEBRANIE
Zebranie ludzi przypadkowych odbyo si na rogu ul. Zotej i Marszakowskiej. Zeszo si okoo trzydziestu osb. Po krtkiej naradzie zdecydowano si obra przewodniczcego w osobie cichej staruszki. Uchwalono zaczeka na tramwaj numer szesnasty. Cz zebranych wsiada do tramwaju, reszta pozostaa, oczekujc na trjk i zero. Jak nam donosz, zebrania takie odbywaj si w najrozmaitszych punktach miasta. Podobno jest to w zwizku ze supami tramwajowymi, czyli przystankami. Zwizek musi by luny, bo ludzie ci cigle si roza po miecie, pchaj si, gdzie popadnie, i nudz.
ZACI SI U FRYZJERA KRWAWY WYPADEK WADZE BEZPIECZESTWA

NA MIEJSCU
Wczoraj w zakadzie fryzjerskim na ulicy Polnej urzdnik tego sklepu zaci gocia Wacawa Prusaka. Obraony Niemiec, kiedy przyszo do pacenia, sam si zaci i nie chcia uici nalenoci. Przed zawezwanym sdzi tumaczy si, i fryzjer pierwszy zaci. Poniewa okazao si, i Niemiec jest dzieckiem i zamiast zacz wymwi niefortunie zaci, zacignito go do domu poprawy.
WYPADKI
WYRODNA CRKA
W ustpie powieci zamieszkaej przy ul. Zotej nr. 88 literatki M. B. znalaz str domu zawinitko, a w nim podrzucon matk teje. Biedna kobieta opowiada, e jest owocem wystpnej mioci swej crki.
ROZPRAWA NOOWA
Na ulicy Marszakiewicza Teofil Moskin uderzy noem przechodzcego czowieka nazwiskiem St. Odezway si naturalnie noyce i wywizaa si ktnia. Napastnik ugodzony zosta w opatk, ktr nis pod paltem dla swego synka. Drugi z awanturnikw ma przebit klatk piersiow, z ktrej z wierkiem wyfruna ptaszyna. Wszystkich trzech ptaszkw wypchano.
FATALNY SKOK
Jadcy tramwajem 28letni Hans Melanchton, przybyy z Bydgoszczy do rodziny, podskoczy nagle z radoci tak fatalnie, e zama dan narzeczonej swej obietnic i kilka pobliskich obojczykw. Karetka pogotowia odwioza wagon do remizy, niefortunnego za familianta opatrzy lekarz w komentarz.
ZAMACHY SAMOBJCZE
Nigdzie nie meldowany 32letni ucze kl. pitej szkoy przemysowej braci Kapuciak, Czesio Kitajcew, po otrzymaniu zej cenzury napi si ze strachu przed on i dziemi niewiadomego pynu. Przybyy lekarz Pogotowia po przepukaniu desperatowi odka pozostawi go na drugi rok w tej samej klasie i owiadczy, e zdrowiu jego (doktora) nic tymczasem nie grozi. Sam by si take napi, tylko e pienidzy szkoda. Wszdzie meldowana czterdziestoletnia barczysta Barbara Oberman pokcia si z ssiadk i napia si esencji herbacianej, dodajc gorcej wody i cukru. Przybyy lekarz Pogotowia stwierdzi lekkie targnicie si na ycie i po przepukaniu szklanki pozostawi denatk w stanie nie budzcym zaufania. Przyczyna rozpaczliwego kroku nuda.
KRADZIEE
Czciowo meldowana 84letnia Aurelia Mllerower, zamieszkaa przy ul. Nowotnej nr 9, zakrada si podczas swej nieobecnoci w domu do wasnego mieszkani i skrada cztery tuziny maszyn do szycia oraz pk sznurw do bielizny. Poszkodowana oblicza straty na par tysicy lat: bo kiedy ona faktycznie dorobi si znowu tylu maszyn i sznurkw? Przechadzajcemu si w Ogrodzie Saskim 5letniemu Wolfowi Rypszteinowi skradziono podczas snu setki tysicy zotych. Poszkodowany oblicza straty ze strutym obliczem. Porzdki! mwi. Przybyemu z prowincji kupcowi korzennemu, Janowi Uchwaciewiczowi, wycignito w tramwaju z kieszeni za pomoc podkopu tabun koni. W albumie przestpcw poszkodowany pozna jednego z nich. Jest to od dawna poszukiwany przez policj ogier. Jadcy pocigiem z Brzecia do Kalisza 42letni Kalman Zylbergold zaczai z nudw
wyciga podrnym pienidze z kieszeni, sznurowada z obuwia, gum z szelek, wat spod podszewek i kufry z wagonu bagaowego. Sprytnego zodziejaszka osadzono pod kluczem. A nad kluczem pustka! To jest sprawiedliwo? Czowiek nieznanego nazwiska zamieszkay w Warszawie od kilku lat skrad skad szmat, zjad, pad i znik.
UNIEWANIENIE WSZELKICH DUGW

I ZOBOWIZA PRYWATNYCH ZACIGNITYCH W LATACH
19221925
Komitet finansowy rady gwnej magistrw powzi dzi rano donios uchwa, ktrej skutki, jeeli o liczby chodzi, bd nieobliczalne. Ze wzgldu na oglny brak gotwki i zastj w pomyle postanowiono uniewani wszelkie dugi i zobowizania prywatne, zacignite przez ostatnie trzy lata. Nie jest to moratorium, lecz cakowite skasowanie i wymazanie z pamici wszelkich nalenoci. Weksle i kwity trac wszelk moc. Naley je skada w sanatoriach pastwowych, z ktrych bd wypuszczone dopiero po nabraniu si. O odbiorze poyczonych komukolwiek na sowo honoru sum zabrania si nawet myle. Specjalni kontrolerzy bd czuwa nad mylami. Policja otrzymaa daleko za miasto idce penomocnictwa, dotyczce czynnej interwencji, na wypadek gdyby kto omieli si da zwrotu pienidzy. Jednoczenie skarb pastwa L., pociecha ich jedyna, trzyletni Jasio, postanowi udziela bezprocentowych poyczek wszystkim, bez wyjtku, mieszkacom Warszawy, bez ograniczenia wysokoci sumy. Ludno tumnie gromadzi si od rana w zacisznym mieszkaniu przy ul. Leopoldyny i cierpliwie wyczekuje w ogonku na sw kolej. Malec rozda ju 112 milionw zotych. Odbywaj si tam wzruszajce sceny. Pewna kobieta prosia chopca o 6 zotych na ksiki, a otrzymaa milion. Tum zemdla. Jednoczenie na placu Teatralnym odbywaj si kontrdemonstracje wierzycieli. Nie chc oni uda si na ul. Leopoldyny twierdzc, e im za daleko. Rzd wydelegowa puk taksometrw dla sprowadzenia opornych. W chwili gdy to piszemy, nie chce nam si.
Z PROWINCJI
K i e l c e . Magistrat postanowi wybrukowa ulice miasta kostk kamienn, poniewa brukiew okazaa si nietrwaa. P i o t r k w . (Tel. od wasnego brata). Nazw miasta Piotrkw zmieniono na staropolskie Bg zapa. Wocawek. (Tel. nie zapacony). Przy zbiegu ulicy Chodnej i Mostowej tramwaj przejecha czowieka f niewiadomego nazwiska. Przejechany nazywa si Maurycy Bosowik i czuje si niele. P u c k . (Tel. 612) Bya tu niedawno bitwa morska. Po zbadaniu okazao si, e bya to waciwie rybitwa, ale ,,ry zostao zgubione. Znaleziono nawet na awicy koo Gdyni liter R ale ju bez brzuszka, wychud i blad. Dodano do niej Um dziki czemu powsta Rum, ktry j postawi na nogi. W i l n o . (Telegram rzdowy) Znaleziono tu znowu czterdzieci rkawiczek z lewej rki. S to nieprawe wyroby jakiego rkawicznika.
CO ZROBI Z NARODEM ERASTI?

NOWY NARD CZY NOWY ZARD
Na stacji w Zbszyniu zjawi si tum obcych ludzi. Jest to nard Erastw wygnany przed paroma tysicami lat z Asyrii. Jak si okazao, rozproszyli si oni po krajach poudniowej Europy, a teraz zeszli si przypadkowo i zamierzaj dosta si do Siedlec, w celu osiedlenia. Oczywicie nie moemy pozwoli na to, aby te par milionw ludzi przeszo przez Polsk. Policja postanowia przepuci Erastw gr to znaczy pod pozorem owacji podnie ich wszystkich w gr i siup, niech lec. Starosta Jan Pancernik zaproponowa inny sposb. Poniewa ambicj Erastw byo zawsze wej do historii trzeba im ju na granicy podrzuci par podrcznikw historii powszechnej. Poniewa szkoda dobrych podrcznikw, proponuje on podrczniki Historii wiekw b. rednich; kiedy wejd do ksiek, zamkn i odesa z powrotem do czasw staroytnych.
DOBROCZYCA RYBAKW
Zamony obywatel miasteczka Souns w Anglii, pan Tackelton, znany by z tego, e kupowa na targu mnstwo ryb. Najwiksze szczupaki i karpie odkaday przekupki dla sympatycznego pana Tackeltona wiedzc, e znawc jest on wymienitym i e dobrze paci. Dziwiono si tylko, jak czowiek samotny moe zjada takie mnstwo ryb. Pan Tackelton umiecha si zagadkowo. Cae przedpoudnie spdza nasz amator na targu, po obiedzie za znika na kilka godzin. Dziao si tak przez wiele lat. Nareszcie tajemnica wysza na jaw. Okazao si, e rybolub nie spoywa wcale nabywanych w tak ogromnej iloci zwierztek. C wic z nimi robi? Jedni wyraali domys, e pan T. sprzedaje ryby za granic, inni e je kolekcjonuje. Postanowiono wreszcie wyledzi tajemniczego nabywc. I oto dostrzeono rzecz zadziwiajc! Pan Tackelton przebiera si co dzie nad brzegiem rzeki w kostium nurka, wskakiwa z koszem ryb do wody i czeka na zamiowanych rybakw, ktrzy w tym miejscu najchtniej zapuszczali wdk. Skromny dobroczyca przyczepia im do haczyka due karpie, leszcze, jaszcze, ososie i kawiory, a zadowolona mina rybaka, ktry z tryumfem wyciga z wody wspaniae okazy, sprawiaa panu Tackeltonowi nieopisan rado. Rybi krl zrujnowa si wkrtce doszcztnie, nie mg ju nabywa ryb i cierpia z tego powodu niewypowiedzianie. Postanowi wic, e sam zmieni si w ryb i rzuci si do wody, aby da si schwyta na przynt tym bardziej, e gd mu doskwiera, przynta za stanowia akomy ksek dla zuboaego ichtiofila. W tym celu zacz przede wszystkim udawa niemow, nastpnie postara si zachorowa na chorob Basedowa, aby mie wyupiaste oczy, dorobi sobie petwy, ogoli gow, ciao za oblepi uskami, ktre wyebra u przekupek. Kiedy spojrza do lustra, przekona si, e jest ju dostatecznie podobny do ryby. Poszed wic na brzeg rzeki i rzuci si w nurty i czeka. Po kilku dniach zjawi si pewien rybow i zarzuci wdk; do haczyka przyczepiony by tusty robaczek. Pan Tackelton chwyci haczyk w zby i szarpn nim mocno. Ucieszony rybak zacz wyciga grub sztuk, lecz nagle wdka urwaa si i pan Tackelton wpad z powrotem do wody. Rozgoryczony, oeni si z pewn starsz ryb.
KRONIKA SDOWA
ZAJCIE Z NIEBOSZCZYKIEM
Przed sdzi pokoju stoowego stan pan N., oskarony o zakcanie spokoju. Jak ustalili liczni wiadkowie, pan N. wywoywa zbiegowiska i mieszy publiczno. N. czatowa na rogu ulicy na przechodzcych, wypada zza wga, kuca na jezdni i wykrzywia si tak dugo, a rozmieszy bezradnego przechodnia. Czasem N. ucieka si rwnie do echtania
opornych, smutnych lub zmartwionych. Rozmieszonych odkada na stron i czeka na nastpne ofiary. Trwaoby to pewnie lata cae, gdyby nie przypadek. Ot przez ulic, na ktrej grasowa N., przecign kondukt pogrzebowy. Kiedy N. zacz sw robot, czyli tak zwane prysiudy, wystpi jeden z krewnych nieboszczyka, owiadczajc, i on humoru nie uznaje i prosi o satysfakcj pana N. Oskarony jako gentelman zgodzi si natychmiast i poczstowa oponenta cygarem, ktre krewny nieboszczyka wypali z prawdziw satysfakcj. Sdzia po wysuchaniu stron skaza: na dwa miesice aresztu. Nie od rzeczy bdzie tu zwrci uwag rodzicw miejskich na jzyk rosyjski panujcy jeszcze do dzi dnia w sdach. Zamiast powszechnie przyjtego sowa powiedzia, uywa si u nas formy skaza.
SZCZEGY SENSACYJNEGO PROCESU MYLOWEGO

Nawizujc do faktw podanych par lat temu zim donosimy, i wielka sprawa o myli myliwego Zupy wesza na wokand, czyli werand sdow. Henryk Zupa oskarony jest o to, i zamyli si ju par lat temu i nie daje odpowiedzi na adne pytanie. Siedzi przed domem na awie i trzyma gow w rkach. Na czole nabrzmiay mu yy. yy z nim rwnie dwie kobiety, ale od czasu jego procesu mylowego rozmyliy si i wyszy. Zupa podobno rozmyla tak nad pytaniem, ktre mu zada kiedy jaki may chopiec przysany przez rodzicw ony. Chopca nie mona znale, bo wyrs i inaczej, och inaczej, wyglda. Wyglda przez okno, przez szyb i myli o tym wielkim zamyleniu Henryka Zupy.
*
Dochodz do rogu ulic i zawracam kr po trotuarach wstpuj na p czarnej Mcz si i nudz cae wieczory. Przyjm kade zajcie dobrze patne i krtkie. Wiadomo podana. Syn gen. Kurropatkina
Z YCIA SCENY I EKRANU

WDRWKA PO KINACH
W Kino Apollin wywietlaj obecnie sensacyjny obraz z ycia Napoleona Wielkiego. Rol cesarza odtwarza twarz syn masarza z Woch, Julio Perucci. Wywizuje si on ze swej roli z poowicznym sukcesem, to znaczy ze sw poowic Mary Paquebot. Jako Napoleon jest saby i nieinteresujcy, natomiast jako Wielki jest bez zarzutu, ma bowiem trzy metry szedziesit, co podzielone przez pi tysicy metrw filmu daje zudzenie omiu metrw nad poziomem morza. W pierwszym akcie jako pierwszy konsul udziela wiz i stempluje paszporty, po tym dopiero jako may kapral prowadzi onierzy do Egiptu. Muzyka w kinie Apollin jest zbyt gona, zagusza zupenie sowa aktorw, tak i syszelimy zaledwie poow synnej tyrady pod piramid. Do obrazu wkrada si pewno omyka. W roli Pitta wystpia kobieta. Mwi si ten pitt, a nie ta Pitta. Na szczcie ju w poowie obrazu drugiego zauwaono zmian i wycofano nieszczsn heroin dajc na jej miejsce Feliksa,
czyli szczsnego Heroja. Kino ,,Seplenid wystpio z premier pomysowej farsy: pt. Upojona kura. Jest to historia bugarskiego onierza, doktora Samuela Horizont, ktry upaja ptaki swoim gosem. Samuel wychodzi w pole, siada na wynalezionym przez siebie krzeseku polnym (Polkrzeso) i piewa, a raczej melodeklamowa. Ptactwo omdlae z rozkoszy znosio najwiksze upokorzenia i szyderstwa, aby tylko przycupn koo mistrza. Obraz jest ywy, to znaczy ruchomy z wyjtkiem trzeciej, pitej i sidmej czci, ktre przedstawiaj nieruchome ptaki. Kino adny Pan zapenia si co dzie na wielkowiatowym romansie pt. Czyja to oneczka, czyja? Dramat ten jest przejmujcy groz i chodem. Pasaerka okrtu ,,Avio! znajduje dziecko w bocianim gniedzie. Prosi brata tej dzieciny, Wezyra Koleszyskiego, aby oeni si z ni na rok przed mierci matki. Tymczasem w biurze ajenta papierowego, Stacha Rumberta wynika poar, ktry niszczy akt lubu i rozkoszy maeskiej. Rumcio wdrapuje si na ssiedni drapacz nieba i schodzi podrapany na ziemi. W tej chwili samolot czyli latawiec, niejaka Angelika Wyspa przybija do Starego Jorku. Siwy starzec przyjmuje j za crk i odbiera od niej przysig, e nie zachoruje na katar ani na wierzb. Nielitociwy brat dzieciny wymaga jednak od niej tej choroby lub przynajmniej symptomatw. Miasto cae na t wie wybucha z oburzenia i zmienia si w wie. Rumbert uchodzi ze starego Jorku Angelika zmienia si w Wezyra K., dziecko pozostawione bez opieki ronie w gr bez przerwy i zatamowania. Robi si tak wielkie jak gra albo dom i zjada, poera ca okolic. Akt pity dzieje si znw na bocianim gniedzie, ale tym razem bocian nie chce ju tam zoy dziecka. Obserwujemy z przejciem walk, ktra toczy si w sercu bociana. Wreszcie ptak przemaga si i odfruwa na Wyspy Azorskie, gdzie czeka na niego brat wszystkich ptakw, pies Azor.
MALARZ POKOJOWY
chciaby zosta malarzem wojennym. Baga pp. dyplomatw o zamieszki i powikania midzynarodowe. Chtnie bdzie malowa bitwy, potyczki itp. Oferty sub Autaut.
POMYKA UCZONEGO
Ofiar niezwykej pomyki pad niedawno na ziemi znany w New Jersey ornitolog prof. Jzwa Tapeiner. Wyjecha on przed kilkoma tygodniami do Kalifornii, aby zebra kolekcj pewnego gatunku ptakw amerykaskich. Ludno okoliczna czsto widywaa uczonego w lasach i na kach. Nikt jednak nie przypuszcza, jak smutny i zdumiewajcy wynik bdzie miaa wyprawa naszego profesora. Po powrocie do New Jersey prof. Tapeiner zaprosi znajomych do swej pracowni, aby pokaza im przywiezione okazy ptakw. Jakie jednak byo zdumienie obecnych, kiedy profesor wnis do pokoju du skrzyni i wysypa z niej na st mnstwo kamieni. Zapytany, co to ma znaczy, profesor odrzek: Zbieraem te kamienie przez cay miesic, gdy sdziem, e to ptaki. Dziwiem si wprawdzie nieraz, e leay one na ziemi nieruchomo i nie pieway, ale na myl mi nie przyszo, e mog to by mineray. Dopiero w powrotnej drodze zaczy si budzi we mnie pewne wtpliwoci. Byo ju jednak za pno. Do wczoraj trzymaem te kamienie w klatkach, sypaem im ziarno i dokuczaem im jak ptaszkom. Gdy jeden z nich, rozgniewany, dziobn mnie w rk, wsypaem wszystkie do tej skrzyni. Mwic to, uklk na ziemi, zapaka, wyj z kieszeni flecik i zacz gra na nim rzewne piosneczki, przypiewujc jednoczenie o swym smutnym dziecistwie.
Byem synkiem pastora, Mama bya raz chora. Ojciec za to mnie pobi, C jam zego mu zrobi? I tutaj sta si cud. Kamienie z wierkiem wyfruny ze skrzyni, zrobio si jasno, wieo i bogo. W pobliskim kociku uderzyy dzwony, obecni stali si nagle dziemi w biaych ubrankach i wyszli z malekim profesorem na czele na zielon k. Anioy pyny po niebie jak oboki, sodka muzyka sfer dzwonia w dali
ODDAM NA WYCHOWANIE
on i troje dzieci. Dzieci maj ju nowe dzieci, czyli tak zwane wnuki. ona ma liczn rodzin. Wszystkich razem oddam za wielkim wynagrodzeniem. Za darmo mona obejrze tylko najmodsze bobo. Oferty sub Wspaniaa promienna przyszo.
DRAMAT W WIELKIM WIECIE

SENSACJA DNIA
Hrabia ukasz Majerowicz znany by w caym Hamburgu nie tylko jako znakomity sportsmen, bogacz i aptekarz, ale syn przede wszystkim ze swej wspaniaej kolekcji gr, ktre zbiera od szeregu lat. Gdy tylko dowiadywa si o istnieniu jakiego ciekawszego okazu gr, wzgrza, pagrka lub acucha ska, kupowa je natychmiast i z zachwytem przyglda si swoim zbiorom.
PIKNA HRABINA I DEMONICZNY SSIAD

Oprcz tej pasji h.r. ukasz ywi mio dla piknej maonki swej, Galeryny. Wychowana na dworze, pani hrabiowa przyzwyczajona bya do hucznej wytwornoci, ciasteczek i tacw, gdy tymczasem w domu ma znalaza tylko pasma wzgrz i onieone szczyty kolekcji. Nic wic dziwnego, e po krtkim stosunkowo czasie zacza tskni do dawnego ycia i nieraz noc, bdzc z ciupag i zapasami ywnoci poi kolekcji hrabiego ukasza, pakaa rzewnymi zami, na prno woajc pomocy. Przypadek sprawi, e w tym samym paacu, o kilkadziesit piter wyej, mieszka cudowny markiz Musioek, take aptekarz i kolekcjoner. Markiz zbiera doliny i posiada w kolekcji swej niesychane okazy. Kiedy spotkali si na schodach i jedno spojrzenie wystarczyo, aby powiedzie sobie nawzajem, e y bez siebie nie mog.
ZAZDRO I ZBRODNICZE SKONNOCI

Polerujc kiedy wieo kupion gr, spostrzeg hr. ukasz, e maonka jego jest dziwnie smutna. Co ci? zapyta. Galeryna milczaa. W tej samej chwili z kieszeni jej wypad list. Hr. ukasz podnis go niepostrzeenie i kiedy ona wysza, aby umy si w rzece, przeczyta tajemniczy bilecik, ktry zawiera sowa nastpujce: Ty pjdziesz gr, ty pjdziesz gr, a ja dolin i o pnocy spotkamy si. Twj markiz Musioek. Zazdro zawrzaa w sercu hrabiego. Nacisn czapk na czoo i zamia si nie bez kozery. Min dzie, dwa, tydzie wreszcie. Galeryna nie wracaa. Samotny ukasz straci wreszcie nadziej
ujrzenia swej piknej maonki i z rozpaczy wpad w mani, raczej w chorob: zacz zdradza objawy niezdrowej mioci dla swoich gr, a nawet pagrkw.
SKALISTE DZIECI I KUZYNOLBRZYM

Owocem tej wystpnej mioci byy dzieci, a mianowicie sikay, ogromne kamienie i turnie. Rodzina hrabiego niechtnym okiem patrzaa na potomstwo ukasza, gdy dowiedziaa si, i zapisa on im cay majtek. Zwaszcza pewien kuzynolbrzym grozi hrabiemu odwetem, jeeli nie wydziedziczy skalistych dzieci. Mijay lata. Stare gry z haremu hrabiego umieray, mode za, drczone przeladowaniem kuzynaolbrzyma, pdziy nadal swj smutny ywot. A wreszcie ktrej nocy kuzyn roztrzaska potomstwo hr. ukasza. Rozpacz biednego ojca bya bezgraniczna. Jak szalony wpad do mieszkania Musioka i zrzuci pozostawione przeze doliny na d. Rozwcieczony kuzyn cisn w krewnego Everestem. Wywizaa si straszliwa walka.
POWRT GALERYNY
W tej samej chwili wpada do mieszkania nieszczsna Galeryna. Z paczem wyznaa mowi, e Musioek porzuci j zaraz po kilkuset latach i e teraz, opuszczona, pragnie wrci do ubstwianego ma. Ale huk i trzask ciskanych zomw i przeczy zaguszy jej sowa. Rozbestwiony kuzyn szala. Nie pomogy tabuny wichrw, ktre przybiegy na pomoc, nie pomogy nawanice i miliony piorunw, bijcych w oszalaego cyklopa. Wreszcie grad gwiazd wmiesza si w t awantur i uwolni maonkw od obkanego napastnika. Przeszyty milionem gwiezdnych pociskw, kuzyn pad. Zdycha kilkaset tysicy lat.
ZGLISZCZA I NOWE YCIE

Na gruzach strzaskanego wiata pozosta hr. ukasz z pikn Galeryna. Pogodzili si bez sowa i zaczli prowadzi nowe, spokojne ycie. Odbudowali zaciszn apteczk i pracuj w niej razem. Markiz Musioek zrujnowa si wkrtce i zosta onglerem: ongluje planetami, skazany na wieczn ndz i wdrwk. Caa ta historia wywoaa ywe poruszenie w eleganckim wiecie.
Z BUDUARU PIKNEJ KOBIETY

Latem modny bdzie gniady kolor. Kary i morgowaty wyszy z uycia. Pikna pani zawczasu ju powinna zawiesi sobie dzwonek na szyi i wprawi si w bieganie po ce. Jedzenie trawy na stojco nie jest wcale takie trudne, trzeba si tylko wprawi. A e trzeba to ju trudno! Pani Moda ma swoje kapryski, ktrym pikna pani musi ulega. Skubic trawk, nie naley stawa na czworakach, lecz oprze si rkoma i nogami o pastwisko i schyli gow jak najniej, wtedy pikna pani dosignie zbkami wieej paszy. Wydobycie z gardzioka przecigego, ponurego poryku te nie jest tak uciliwe, jak by si to wydawa mogo. Pikna pani powinna tylko wiczy si nieustannie. Ach, i nieche uroczej kaprynicy nie przeraaj rogi! I do tego mona si przyzwyczai. Mae wsteczki z crepe de soie georgette zawizane filuternie i swobodnie zwisajce na oczy dodadz piknej pani duo uroku. Ale na mio bosk, nie trzeba rogw czy tymi wsteczkami, lecz kady z nich traktowa indywidualnie! Malekie parasoleczki z plisowanego rypsu, przytwierdzone do grzbietu detow klamerk, uchroni pikn pani od soca i piegw. Pani Moda o
wszystkim pamita. O powrocie z pastwiska i o dalszych rozrywkach innym razem.
UCZCZ PAMI
k a d e g o do lat czterdziestu przez powstanie za wynagrodzeniem. T a m e podejmuj si sta zwyczajnie. Oferty: Okazja.
DO SPRZEDANIA
PODRCZNIKI
czyli poledniejszy gatunek rcznikw. W hierarchii przedmiotw znajduj si one pod rcznikami, ale mog je niele zastpi. Wiadomo Prna 1.
FATYGA RWNIE.
KACZY D
poszukuje kaczej gry w celu stworzenia caoci. Potrzebna jest grna cz kaczki, jako to piersi i apy. Oferty pod: Szyja ju jest.
NOWE WIADOMOCI LITERACKIE

nr 1. Warszawa, l kwietnia 1936 r. Kady, kto czyta ma prawo by drukowany! DLACZEGO WYSTPILIMY Z WIADOMOCI LITERACKICH? Antoni Sonimski
ZA KULISAMI NAJWIKSZEGO SZANTAU LITERACKIEGO.

Dlaczego wystpiem z Wiadomoci Literackich? Na to pytanie zamierzam odpowiedzie z ca szczeroci, a nawet brutalnoci. Czas, aby opinia publiczna w Polsce wiedziaa, co to s naprawd Wiadomoci Literackie. Przystpujc do wydawnictwa Nowych Wiadomoci Literackich, pragniemy skoczy raz na zawsze z tym brudem, ktry pretendowa do miana powanego pisma literackiego. Po dziesiciu latach upokorze czas zerwa faszywe wizy i wyzby si faszywego wstydu. Dziki wygranej na loterii bo na posiadan przeze mnie poow losu pado trzysta tysicy zotych uniezaleniem si materialnie. Mogem spaci ohydne zobowizania, przez ktre znalazem si w szponach niewoli, ponienia i wyzysku. Ach, z jak rozkosz rzuciem w obrzk twarz pana dyrektora te osiem tysicy czterysta zotych, ktrymi trzyma mnie w ustawicznym strachu.
SYSTEM BUFETU
Aby omota finansowo ofiar, redakcja Wiadomoci Literackich zaprowadzia kantyn i rodzaj bufetu. Lekkomylny wsppracownik, sdzc, e jest czstowany przez pana redaktora, beztrosko siga po kieliszek pokrzepiajcego trunku lub po pasztecik z drobiem. To samo byo z kaw, papierosami, pomadkami do ust, poczochami. Po paru latach nagle okazywao si, e wsppracownik winien jest wacicielowi wcale pokan sumk. Za same synne ju w Warszawie obiady jury nagrody Wiadomoci Literackich policzono mi za ostatnie dwa lata czterysta zotych! Oczywicie, w ten sposb deprymowani i rozpijani, tracilimy odporno moraln. System schodzenia do goci rujnowa zdrowie, i tak ju nadwtlone prac nad siy. Bez wzgldu na por dnia, czasami pn noc, pan redaktor kaza si ubiera i schodzi do bawienia goci. Biada, jeli si nie byo dowcipnym, miym i pocigajcym. Pan dyrektor posuwa si wtedy do najgorszych, najbrutalniejszych szykan, a nawet do bicia. Tak. Do bicia. Mwi to z ca odpowiedzialnoci i gdyby pan redaktor i jego wsplnicy chcieli mnie pocign do odpowiedzialnoci sdowej, prosz bardzo. Przedstawi sdowi fotografi plecw wsppracownika, ktry redagowa dzia Polska zagranic. Ha, ha! Istotnie byo to za granic, poza granic wszelkiej przyzwoitoci i uczu ludzkich.
KAPLICZKA
Opinia publiczna dawno ju uwaaa grup Skamandra i Wiadomoci Literackich za kapliczk. Co to bya za kapliczka, pora opowiedzie. Grupa Skamandra powstaa, jak
wiadomo, w r. 1918. Nawet dziecko wie, e by to okres bardzo burzliwy. Pan redaktor zakrztn si wtedy energicznie i korzystajc z opuszczenia Warszawy przez wojska niemieckie, zaoy kawiarni poetw nazwan Pod Pikadorem. Czemu wanie Pod Pikadorem? Jak wiadomo, pikadorami nazywaj we Francji, a czciowo i w Hiszpanii, ludzi, ktrzy drani byki. Symbolika a nazbyt przejrzysta. Poezja polska miaa drani Polsk. A wic Polska miaa by tym bykiem, ktrego si drani czerwon chorgiewk. I my, gupcy, dalimy si na to nabra! Ceremonia przyjcia do grupy Skamandra by bardzo uroczysty i nie pozbawiony tajemniczoci. Obrzdu tego dokonywa sam pan dyrektor w lokalu kpieli Higiena przy ulicy Zotej pod numerem smym. Wony i totumfacki pana redaktora, tajemniczy pan Kazimierz, zawizywa oczy brudn szmat, ktr nazywano o ironio! chusteczk do nosa. Delikwentowi zadawa pytania komitet grupy Skamandra. Pytania byy nastpujce: Dlaczego nazywamy si grup Skamandra? Odpowied brzmiaa: Bo Skamander by rzek opywajc Troj, a Troja, jak wiadomo, (patrz podrcznik historii staroytnej Korzona, str. 86) pada. Nastpne pytanie brzmiao: Co oznacza Troja? Odpowied bya taka: Troja oznacza, e byy trzy pastwa zaborcze. To Niemcy, ta Austria i ten Moskal, a wic razem troje. Po tych pytaniach nastpowaa huczna hulanka, naturalnie zapisywana na rachunek pozyskanych wsppracownikw. W ten sposb wcignito podstpem do grupy Skamandra tak czcigodnych poetw, jak Zygmunt Karski, Wilam Horzyca oraz poetk Kazimier Iakowiczwn. Kady wstpujcy do grupy Skamandra musia rwnie podpisa deklaracj, w ktrej zobowizywa si do przestrzegania trzech zasad: I. Reklamowa tylko czonkw grupy. II. Napada tylko na nieczonkw grupy. III. By absolutnie posusznym komitetowi naczelnemu. Czy istnia w ogle taki komitet naczelny? Ot pewnego dnia niej podpisany, po rozmowie z Janem Lechoniem i Julianem Tuwimem, pierwszy spostrzeg, e komitet ten by fikcj. Ale byo ju za pno. Klamka od kapliczki zapada!
FABRYKA SENSACJI
Aby zwrci na siebie uwag spoeczestwa, tajemniczy komitet, a waciwie wszdobylski pan dyrektor, inscenizowa rne burdy i procesy sdowe. W ten sposb powstay osawione Wiadomoci Literackie. Naiwni myleli oczywicie, e w pimie tym odbywaj si polemiki i cieraj si rne pogldy. Ot trzeba to powiedzie, e wszystko byo inscenizowane. Lekkomylni bywalcy cyrku sdz, e odbywaj si tam prawdziwe walki zapanicze. Gupcy. Cyrk pana redaktora zorganizowany by na zasadzie walk zapaniczych. Jak wiadomo, w czasie walk atletw musi rosn napicie. Atleci maj przydzielone role. Jest wic mistrz wiata, zdobywajcy sobie publiczno pikn budow i elegancj w prowadzeniu walki. Jest rwnie ohydny brutal, stosujcy niedozwolone chwyty. Pan redaktor mnie sobie wybra na t wstrtn rol. Pamitam jego zimny wzrok, gdy patrzc na mnie dugo, wysepleni wreszcie: Nu, a tym brutalem, znaczy si, mianujemy pana Somiskiego. Ten cham przez dziesi lat nie nauczy si nawet poprawnie wymawia moje nazwisko. Od czasu tej nominacji musiaem pisa le o wszystkim. Cho mi si czasem serce krwawio, musiaem przeciwnikw ogusza i rn, jak jaki nie przymierzajc rzezak rytualny. Pamitam, nieraz wychodzc ze sztuki Tadeusza Konczyskiego, wzruszony i przejty mylami zawartymi w utworze i gr artystw, musiaem odrzuci precz sabo i bryzga jadowit lin. Ten pomys reyserii literackich nie by, rzecz prosta, wyczn zasug pana dyrektora. Podobno podsun mu t myl czonek zwizku atletw w Hamburgu i mistrz wiata, Wincenty Kahuta.
IDEOWO
Kady z nas, a wic ja, Jarosaw Iwaszkiewicz, Lecho, Tuwim, Irena Krzywicka czy Pawe HulkaLaskowski dostawa co pewien czas tzw. dyrektywy. Byy to wskazania kierunkowe. Pisane zwykle na wistkach papieru w niewytumaczony sposb znajdoway si rano na naszych stolikach nocnych. Jak mwi mi kiedy adwokat Emil Breiter i Marian Hemar, ktrzy byli dopuszczani do nocnych orgii w osawionym lokalu na Krlewskiej, rozkazy te pisa pan redaktor czsto w stanie nietrzewym. Jakimi drogami idzie myl zwyrodnialca i pijaka, wie kade dziecko. Wystarczyo, aby panu dyrektorowi nie smakoway akurat tego dnia jego ulubione korki woskie, abym dosta polecenie wystpowania przeciw wojnie Wochw z ohydnymi Abisyczykami i musia plugawi naturalne denie do ekspansji narodu, ktry przecie wyda Petrark i Spinoz. To samo byo z Bogu ducha winnymi krajami skandynawskimi. Tak si tworzya ideowo pisma. Po wyjciu jakiej nowej ksiki pisarza polskiego odbywa si specjalny sd i narada. Jeli w dziele tym byy czynniki szkodliwe, rozkadowe, miazmaty, wtedy autor by fetowany, a nawet byy i takie wypadki przyjmowany do grupy Skamandra. Miao to miejsce z poetk Mari Pawlikowsk, z Juliuszem KadenemBandrowskim i z Emilem Zegadowiczem. Jeli pisarz wprowadzi do literatury polskiej nut optymizmu, liryzmu, sowiczej piewnoci czy te tyzny narodowej, jak Irzykowski lub K. I. Gaczyski, by zaraz szargany i omieszany w organie pana dyrektora.
POZORNE SPRAWY
Na zewntrz wydawa si mogo, e pan dyrektor jest w wojnie z Arnoldem Szyfmanem, Kadenem, Naszym Przegldem, Wart czy z Sowietami. Ale to s pozory, myl, jak piewa ulubieniec Warszawy, dowcipny artysta Tadeusz Olsza. Sam byem nieraz wiadkiem, jak pan dyrektor czy si telefonicznie z teatrami Szyfmana i uzgadnia plan dziaania na najblisze tygodnie. Nie udawa nawet. Z caym cynizmem wydziera si w telefon po ydowsku lub po rosyjsku. Opowiadali mi naoczni wiadkowie o kolacyjkach z Kadenem, na ktrych autor Zapomnianej olszynki klka tak, klka przed panem redaktorem i jego wsplnikiem Antonim BormanemLenczewskim. Widocznie pan Kaden rzeczywicie zapomnia o Olszynce i jej bohaterskich obrocach! Podobne sceny odbyway si w dyrekcji teatrw T.K.K.T. W czasach najwikszej walki, rozptanej ku uciesze gupcw, pan dyrektor przez swego pomocnika posya reyserowi Leonowi Schillerowi kwiaty, cukry i delikatesy. Rwnie ukartowane byy spory z Gazet Warszawsk i z Naszym Przegldem. Kady artyku naszej koleanki Krzywickiej i Wandy Melcer by przesyany w korekcie do obu redakcji, tzn. do Gazety Warszawskiej i Naszego Przegldu. Pisma endeckie, prasa ydowska i Wiadomoci Literackie prowadziy si zgodnie rczka za rczk, rozumiejc dobrze, e bez tych udanych walk, polemik i dyskusji nikt by nie wzi nawet do rki tych pism polskich. Dzi pragniemy z tym wszystkim zerwa. Oto dlaczego ja i pisarze, dotd, zgrupowani przy Wiadomociach Literackich, przystpilimy do wydania Nowych Wiadomoci Literackich, ktre suy bd tylko prawdzie.
PSY
Pan dyrektor mia na krnbrnych wsppracownikw jeszcze jeden sposb. Byy to psy. Pan redaktor sprowadzi z zagranicy par zych i brzydkich psw, ktrymi szczu nas dla zabawy. Kiedy biedny nasz kolega Stanisaw Baliski zosta poksany przez te bydlta do tego stopnia, e musielimy go opatrzy w najbliszej aptece i odwie do domu dorok.
Naturalnie, wszystko to musielimy robi udajc wesoo z dowcipnego artu pana dyrektora. Artykuw pan dyrektor nie odrzuca. Gdy artyku nie nadawa si do wydrukowania, nazywao si, e psy zjady manuskrypt. Gdy mody i niedowiadczony wsppracownik pyta si, co si stao z jego utworem, pan redaktor odpowiada zachrypym gosem: Voss zear i zanosi si ze miechu. Do obowizku wsppracownikw pisma naleao rwnie wyprowadzenie psw na spacer. Doszlimy do tego upodlenia, e wstyd przyzna uwaalimy to za wyrnienie i zaszczyt! Oto, do czego doprowadzi polsk literatur janie wielmony pan dyrektor, a raczej dyredaktor, jak si czasem kaza tytuowa. Rkami pogryzionymi przez psy musieli wypisywa wiersze i artykuy do nowego organu pana dyrektora. Przyjaciel Psa powsta nie po to, aby chwali psy, ale powsta po to, aby upokarza ludzi! Dzi, gdy to wszystko si skoczyo, gdy ogldam si poza siebie, patrz na przeszo nasz jak na gehenn i sam sobie nie wierz, e to ju tylko przeszo. Z t przeszoci zerwalimy raz na zawsze. Teraz patrzymy peni ufnoci w przyszo.
NOWE WIADOMOCI LITERACKIE

Przystpujc do wydawania wasnych, Nowych Wiadomoci Literackich, wierzymy, e czytelnicy pjd z nami. Zachowujemy wszystkie dziay dawnych Wiadomoci Literackich, pozyskalimy ju prawie wszystkich dawnych wsppracownikw, pozyskalimy rwnie nowych, ktrym dotd drog do opinii publicznej polskiej zamykali panowie z szajki pana dyrektora. Tym pisarzom, ktrzy pozostali przy psach i Wiadomociach Literackich, przesyamy ostatnie ostrzeenie. Z nami albo przeciw nam. Nie ma trzech stron barykady, tak jak nie ma trzech wymiarw. Pismo nasze bdzie teraz suyo interesom publicznoci. Prawo do umieszczenia utworw bdzie mia kady penoletni obywatel Rzeczypospolitej, bez wzgldu na przynaleno rasow, klasow czy pe. Pismo nasze jest pismem dla wszystkich. Czytelnicy Nowych Wiadomoci Literackich, nadsyajcie swoje utwory! Naszym hasem jest kady, kto czyta ma prawo by drukowany! Julian Tuwim
Z DZIEJW PEWNEJ KARIERY

1
Spraw opuszczenia przez nas Wiadomoci Literackich oraz ich sprytnych managerw, pp. Grydzewskiego i Bormanaczyskiego, przedstawi Antoni Sonimski na og zgodnie z prawd, wiele rzeczy jednak pomin, innych nie uwypukli dostatecznie. Sonimski nie mg uj caej tej skandalicznej afery gbiej, nie mg opisa wielu drastycznych jej momentw tak, jak na to zasuguj, gdy by nieobecny przy samych pocztkach dziaalnoci p. Gr. Zacza si ona bowiem na dwa lata przed zaoeniem przez p. Gr. kawiarenki Pod Pikadorem, zacza si na Uniwersytecie Warszawskim w r. 1916. Sonimski za na uniwersytecie nie by, gdy absolwenci dzikich zabaw w ogrodzie Saskim nie maj, na szczcie, dostpu do wyszych studiw. Sonimski skoczy trzy czy cztery klasy jakiej szkki pocztkowej, zdaje si, e po prostu freblowskiej, i na tym skoczya si jego kariera naukowa. A my my bylimy studentami. Ot ju po paru dniach pobytu na wydziale filozoficznym Uniwersytetu Warszawskiego zauwayem uwijajcego si po wszystkich salach i korytarzach ysawego, z baczkami a la ksi Jzef, pucuowatego bruneta. Wiecznie spocony i zziajany, wiecznie co wszcy i
kombinujcy, co chwila zapisujcy w przetuszczonym notesie cyfry i sumy, modzieniec ten podszed do mnie kiedy w bufecie (ju wtedy by amatorem bufetw) i zapyta aman polszczyzn, czy to prawda, e pisz wiersze. Byem skromnym przybyszem z prowincji, naiwnym chopcem z miasta odzi, ktremu obce byo zepsucie wielkiego miasta, to bagno, na ktrym kwiatki w rodzaju p. Gr. tak bujnie wyrastaj. Przyznam si, e mi nawet zaimponowao wwczas to zainteresowanie si mn przez osobnika, ktrego z racji jego wszdobylstwa, zawsze wypchanej teki i zaywnej tuszy (ja byem szczupy) uwaaem za jak wan na terenie uniwersytetu figur. Razi mnie wprawdzie wygld mego interlokutora wspomniane baczki, koszula la Sowacki i wysoka futrzana czapka do bekieszy odpowiedziaem jednak z wrodzon mi uprzejmoci, e owszem, pisz wiersze. Wtedy spocony i zacharkany kolega zacz, seplenic, bekota co w rodzaju: No to moe, no to moe, kolegabedzieaskawprawdaprzeczytaprzeczytamicobojawaniewaniemamzamiarzaoy pismopismo itd. Jka si do tego i prawie kade sowo powtarza dwa razy. Perspektywa drukowania wierszy w pimie stoecznym bya dla mnie takim szczciem, takim przeomowym w moim pojciu, wydarzeniem, o ktrym przez tyle lat marzyem w odzi, e zarumieniem si jak wiee jabuszko i wzruszonym gosem wyszeptaem, e bardzo chtnie si zgodz. Pierwszym utworem, ktry mu przeczytaem, bya Wiosna. Jak ju sam tytu wskazuje, by to wiersz opiewajcy pikno obudzonych po nie zimowym si natury, radosny hymn na cze kwiatw, zieleni, strumykw i soca. Prostymi, dwicznymi sowami, ujtymi w melodyjne zwrotki, dawaem wyraz uczuciom, jakie przepeniaj moje mode serce na widok naszych k i anw, nad ktrymi wesoe ptaszki wypiewuj odwieczne swe piosenki. Koczyo si to wezwaniem do modziey, aeby i ona staa si jak ta wiosna, tj. aby rozkwitaa dla dobra ojczyzny, ktrej jest nadziej i przyszoci. Kiedy, peen tremy, skoczyem czytanie, kolega Mietek zacz mwi: Bardzo adne, macie talent, ale musz was uprzedzi, kolego, e w tej formie nie mog tego drukowa. To jest wiecie, za naiwne, za dziecinne. Nowe czasy wymagaj nowego ujcia tematu. Przede wszystkim musicie przenie akcj wiersza na teren wielkiego miasta. Na widowni wiata wstpiy tumy, kolego! Wielki ludzki kolektyw domaga si dytyrambu na swoj cze! Pokazujcie nam wiosn tumu, wiosn gromady, w caej realistycznej ohydzie seksualnego podania! Ptaszki, kwiatki, strumyczki to ju dzi nie idzie! Dawajcie rozbuchan na wiosn pe i erotyzm kolektywu! Byem przeraony. Urbanizm? Kolektyw? Pe? Erotyzm? Ale, kolego powiedziaem te pojcia s mi obce, a nawet wstrtne! Redaktor achn si niecierpliwie: Przyjedacie z guchej prowincji i mnie bdziecie uczy, co jest wiosna, tak? Dawajcie futuryzmu! Dawajcie wyzwolenie z pt zaniedziaej tradycji! Wysuwajcie seksus na czoo! Zrobio mi si na duszy strasznie. Rzeczywicie! Zasiedziaem si w tej odzi, u nich, w Warszawie, zjawiy si nowe prdy, nowe idee, o ktrych nic nie wiem. A przecie sam czytaem, e trzeba z ywymi naprzd i, po ycie siga nowe! Drcym gosem zapytaem: Wic jaka ma by ta wiosna? Chytry otrzyk obrzuci mnie pogardliwym spojrzeniem i rzek drwico: Jaka? Taka! Siadajcie i pisajcie! I zacz mi dyktowa: Gromad dzi si pochwali. Pochwali si zbiegowisko i miasto Musz wyzna, e mi si to podobao. By w tym jaki nowy, miay rytm obcy mi wprawdzie, ale kuszcy nowoci. Demon pochyli si nade mn i rzek:
Teraz dawajcie rym do miasto! Niewiasto powiedziaem bez namysu. wietnie! Niewiasto! Ju macie seksualne opar ci! Podawajcie teraz dobry epitet do tego niewiasto! No? Niewiasto szepnem zaenowany niewiasta to kobieta wic moe: bogdanko! ideale! Tusty, spocony, brudny ydziak rechota ze miechu, przedrzeniajc mnie: Bogdanko! Ideale! Sowo was daj, e mi was wstyd, kolego T! To musi by co modern, realismus, podpuszczajcie seksus! Nazywajcie j Brzuchu na biodrach szerokich! No, miao! Siedzia u mnie do pitej rano Tak powsta mj wiersz Wiosna.
2
W par tygodni pniej, gdy Wiosna bya ju gona w Warszawie przechodziem wieczorem ulic Krucz i na rogu urawiej zauwayem scenk nastpujc. Pod latarni sta modzieniec z owaln twarz, ysy, w binoklach i gdy przechodzi jaki zamoniejszy z wygldu mczyzna, modzian uchyla kapelusza, wyciga trzsc si rk i o co z pokorn min prosi. Gdy litociwy przechodze dawa mu co, modzian chucha w zacinit pistk, wchodzi do ssiedniej bramy, wraca po paru chwilach i znw stawa pod latarni. Gdy mody czowiek zwrci si z prob o datek i do mnie, rzuciem mu do kapelusza srebrny pienidz, a gdy uklk przede mn i dygoccym gosem, trzsc si cay i korzc, zacz mi dzikowa, zrobio mi si al mego nieszczliwego rwienika, zapytaem, czy nie jest godny, a po otrzymaniu twierdzcej odpowiedzi, zaproponowaem mu pjcie do cukierni. Rado jego i wzruszenie nie miay granic! Znowu klkn, zacz caowa moje kolana, powtarzajc: Ju faktycznie powiem, e takiego dobrego pana to w yciu nie spotkaem. Poszedbym, dziedzicu, bo strasznie si chce je i chory taki jestem na calem ciele ani kawaka wasnego ciaa, tylko precz wszdzie kacze, gsie, indycze miso poszedbym, bo od rana nic w ustach nie miaem, ale tam kolega w bramie stoi, nie mog go zostawi. Ta lojalno wobec kolegi bardzo mnie uja, zaproponowaem wic, e pjdziemy we trjk. Wstpilimy do bramy. Sta tam drugi modzieniec, chudy, wysoki, take w binoklach, o podunej twarzy i wystajcym podbrdku. Ubrany by bardzo dziwacznie: cyklistwka, stary, wywiechtany smoking, spodnie pepita i tenisowe biae pantofle. Za chwil siedzielimy w cukierni. ebrak spod latarni chciwie chepta gorc herbat, trzymajc szklank oburcz i trzsc si z zimna i godu. ebrak z bramy zamwi czekolad i tortowe ciastka. Z rozmowy wyniko, e obydwaj przyjaciele s bez zajcia, a gdy si dowiedzieli, e ich dobroczyc jest gony ju w Warszawie poeta, zaczli baga o protekcj do jakiego pisma. Powiedziaem: Chtnie, panowie, ale, eby pracowa w pimie, trzeba by literatem. Wtedy rzucili si obydwa do moich stp, skamlc aonie: To ju dziedzic jako si postara, co nam napisze, moe tam w tece co zostanie, to nam kapnie! Wzia mnie lito. Przez tydzie nie dosypiaem nocy, nie jadem, nie wychodziem tylko pisaem. Gdy zapisaem cae dwa zeszyty, posaem ich z bilecikiem do tego p. Gr. Przedtem jeszcze sprawiem im ubrania i obuwie Jestem dyskretny. Nie powiem, kto to byli ci dwaj modziecy. Dziwi mnie jednak, e p. Sonimski nie uwaa za stosowne wymieni ich nazwisk w swoim artykule. Kto oni? Powtarzaem: jestem dyskretny, nie powiem Czy pastwo znaj tomy wierszy pt. Parada i Karmazynowy poemat?
3
Opisaem t histori nie dlatego, eby poniy dwch bliskich przyjaci. Ubstwo nie jest hab, sytuacja zmusia ich do wyjcia na ulic, ale poza tym byli to przecie uczciwi (wwczas) chopcy, garncy si do pracy i literatury. Sami wprawdzie nic nie potrafili jeszcze napisa (ten spod latarni czyta nawet z trudem, tj. wodzc palcem po linijkach druku, przekrcajc sylaby i nie wiedzie czemu, koczc kade przeczytane zdanie sowem kolego lub jego), lecz uoone przeze mnie, a pod ich nazwiskami wydane wiersze (patrz wyej) wiersze nienajlepsze wprawdzie, ale zawsze nieze pokochali jak swoje, nauczyli si ich na pami, recytowali je na wieczorach autorskich, a potem, cigle pod moim kierownictwem, sami zaczli pisa, ja za poprawiaem im tylko przyniesione mi rkopisy, dawaem pomysy, dostarczaem rymw albo wskazywaem rytm, w jakim wiersz powinien by napisany. Ale rzecz w tym, e obmierzy typek z ulicy Zotej nic przecie o mojej kolaboracji nie wiedzia! Dla niego obydwaj modzi ulicznicy i ebracy powinni byli by poetami, powinien by otoczy ich nie tylko opiek, lecz i szacunkiem. Gdy chwali nieraz ich wiersze lub dowcip, braa mnie ochota, eby mu powiedzie, kto jest waciwie auto rem tych rzeczy, czasami jeszcze chwila, a zdradzibym tajemnic, lecz pokorne, wylknione spojrzenia moich drogich przyjaci, spojrzenia biednych, zbitych psw, budziy we mnie lito milczaem. Dla opasego brudasa, powtarzam, powinni byli sta si godnymi podziwu wzorami szlachetnych ambicji i dostojnej pracy! A czym si stali? Co z nich zrobi? Baznw! Podych, nikczemnych baznw, co za par groszy i kieliszek wdki paszczyli si przed swoim panem, mieszyli go najprymitywniejszymi artami i upokarzajc klownad! A nie przestali nawet wtedy, gdy, zapodnieni moim natchnieniem, sami jli si pisania wierszy, nie tak ju dobrych jak te dawne, ale bd co bd wierszy. Ile razy byem wiadkiem gorszcych scen, ktre byy ywym przykadem, do czego doj moe ponienie upadego czowieka! Odbyway si te obrzydliwoci w gabinecie pana Gr. w tym strasznym mieszkaniu, co mi pniej posuyo za wzr do znanego, wspaniaego wiersza mego o strasznych mieszczanach. Typowy salonik anno 1900, wypowiae mebelki obite ciemnoczerwonym, zjedzonym przez mole pluszem, sztuczna palma, gipsowe figurki, etaerka ze star niemieck encyklopedi, pawie pira, potworne dywaniki i serwetki z wyszytymi sentencjami w jzyku ydowskim, duo jaskrawych, wychudych poduszek, rozrzuconych w artystycznym nieadzie na zbaroonej kozetce, na cianach powycinane ze starych pism rosyjskich ilustracje, mdy zapach tanich perfum, co mia zaguszy zaduch tej nigdy nie wietrzonej dziury, zamieszkiwanej przez nigdy nie kpanego mierdziela oto gabinet pana redaktora. Ley on na kanapie w rozchestanym, starym szlafroczysku, z ktrego wya kaki brudnej waty, i opycha si koszern kiebas. A na pododze pezaj na czworakach dwaj poeci, strojc potworne grymasy, bekocc jakie aosne, niby to mieszne absurdy. a, biedni, po dywanie, przeartym przez kurz i brud, wywalili z nieszczliwych mord oboone jzory i piewaj! Ha ha! piewaj! Straszny to piew: Ba ba wa wa la la Ma wa la la na ma! Do takiego ponienia doprowadza p. Gr. polskich poetw!
KOMISARZ RZDOWY W POLSKIEJ AKADEMII LITERATURY

Wywiad specjalny Nowych Wiadomoci Literackich Mianowany przez p. ministra spraw wewntrznych komisarz rzdowy Polskiej Akademii Literatury jest modym, czterdziestoparoletnim mczyzn o redniej tuszy. Wzrostu raczej niskiego. Oznak szczeglnych nie posiada z wyjtkiem blizny na gowie. Zastajemy nowego prezesa w jego wasnym mieszkaniu na Pradze przy ulicy Targowej. Prezes jest bez konierzyka. Zapytujemy prezesa, czy nie zechciaby si zgodzi na wywiad dla Nowych Wiadomoci Literackich i na poinformowanie naszych czytelnikw o planach reorganizacji i uaktywnienia Polskiej Akademii Literatury. Siup odpowiada prezes. Co pan prezes ma na myli, mwic siup? e mona. Krope wu! mwi prezes. Czy prawd jest, e pan prezes zamierza wprowadzi pensje dla Akademikw? Tak. Na pocztek dwja na ryo. Co pan prezes ma na myli mwic dwja na ryo? Rebus, czy co? Mwi dwa blaty miesicznie pensji. Na ryo, znaczy na kadego pisarza. Z wyjtkiem Miriama, bo on ju ma pensj esk. Bardzo dobra buda. Posyam tam szczeniaka. Czy reorganizacja bdzie polegaa tylko na wprowadzeniu pensji miesicznej? Nie. To pocztek. Potem dam wikszego fajera. Mam takie plany: sitwa czyli ferajna. Udziawka. Kady literat w Polsce pracuje dla ferajny. Musi by sztama i sprawiedliwy podzia. Wszystko idzie do kupy i ja dziel. Co pierwszego cyk na PKO. Kady dostaje swoje. No, dobrze pytamy niemiao pana prezesa ale jeli niektrzy literaci bd zarabiali poktnie i nie oddawali swych wpyww do kasy Akademii? Od czego dwjka? Pan prezes ma na myli dwa blaty wtrcamy, pragnc dostroi si do tonu rozmowy. Dwjka, to znaczy kapusie achn si prezes. Jak si wyledzi takiego cwaniaka to dintojra. Facet, raz w dziso uszkodzony, bdzie mia dosy. Rozumiesz pan? Organizacja. Silna rka. Pisa te nie bdzie mg kady, o czym mu si zechce, ale bdzie przydzia literacki. Jest nadprodukcja powieci. Przydzia na pisanie powieci bd mia ja i Kaden, bo Kaden nie pisze. Brzana nie jest od prozy. adnych Szelburg ani Kuncewicz nie bdzie. Naka tylko do teatru. A reszta krowy doi i wiersze pisa. Znae pan Tasiemk z Kercelaka? On i Melchior Wakowicz zaangaowani do reklamy. Po pitaku na pysk miesicznie. Bd pilnowa i robi ruch w interesie. A co pan prezes zamierza zmieni w dotychczasowych obradach Akademii? Najpierw Antkowi Sonimskiemu dam wawrzyniaka. Kasztan, ale byczy chop. Mam taki gust, e mu dam, a inne kasztany, czyli mojeszowe, bd do posug literackich. W Paryu kady pisarz ma swojego Murzyna, niby takiego, co mu pisze. U nas kady bdzie mia ydka. Bdzie mu dawa wikt i opierunek, nawet radio w celi, i niech pisze, a nasz brat przejrzy, poprawi, miazmata wyrzuci i zdrow potraw narodow da do druku. To jest mj pogld na spraw ydowsk. Nie ma co tpi ydw, ale trzeba ich doi. Udj rytualny. Co pan prezes sdzi o literaturze dla mas? Kwant, Fiume. Rozumiem odpowiadam, chcc si podchlebi panu prezesowi. A czy nie zamierza pan zorganizowa rwnie innych dziedzin ycia kulturalnego w Polsce?
Co nie mam chcie. Jeszcze nie teraz. Za jakie dwa lata wemiemy si z bratem do rzdzenia Polsk. Moe Pniewszczaka wezm na trzeciego. Zrobi si agencj prasow, radiow, filmow, architektoniczn, graficzn, malarsk i rzebiarsk. Czy mgbym jeszcze zapyta, jaka jest, wedug pana prezesa, najlepsza ksika ostatniego roku i kogo pan prezes uwaa za najzdolniejszego pisarza modego pokolenia? Uniowszczak, Fiedler, no i ja. A pisarzy zagranicznych? Dostojewszczak i ja, bo mnie te tumaczyli na wszystkie jzyki. Conrada ani w zb. Dentol. U niego jak Szwed to wysoki, a jak Woch to czarny. W yciu nie ma tak dobrze. Wiecha lubi. Czy mona wiedzie, od czego pan prezes zacznie swe urzdowanie w Akademii? Zrobi si porzdeczek z piciem herbaty na posiedzeniach. Kady musi mie cukier w blaszanym pudeku, zamykany na kdk. Grosz publiczny nie jest od tego, eby Lemian z Miriamem cukier na portki sypali. Poza tym militaryzacja. Akademia francuska ma fraki i szpady. Ja si pytam, co to jest szpada? To roen, to patyk i szmelc. U nas kady bdzie mia spluw. Rano capstrzyk. Dyury nocne. I stopnie, jak w wojsku. Ju o tym mwiem z Sirk. Obiecaem mu kaprala. Spaka si stary z radoci. No, bdzie do, bo fajrant. Dzikuj panu prezesowi bardzo w imieniu czytelnikw Nowych Wiadomoci Literackich. Serwusiszczak. Jak wida z rozmowy, przeprowadzonej z nowo mianowanym komisarzem Akademii, jest to czowiek czynu. Mamy nadziej, e teraz Akademia stanie si naprawd ywotn i poyteczn instytucj. Lkamy si tylko, czy zbytnia energia nowego prezesa spotka si z naleytym zrozumieniem wadz, pisarzy i czytelnikw.
RABINDRANATH TAGORE W WARSZAWIE

WIELKIE PRZYJCIE W POLSKIEJ AKADEMII LITERATURY
Wiadomo o przyjedzie wielkiego pisarza Indyj zelektryzowaa Warszaw ju od wczesnego ranka. Pewne zdziwienie wywoa fakt, e Tagore nie przyjecha na dworzec gwny, ale w godzinach rannych nadjecha bryczk od strony Gry Kalwarii. Jest to mczyzna w sile wieku, i przyzna musimy, e fotografie Rabindranatha Tagore, kolportowane przez angielskie agencje prasowe, nie odpowiadaj najzupeniej prawdzie. Oczywicie, Anglikom chodzi o to, aby przedstawi synnego bojownika o wielko literatury indyjskiej jako zgrzybiaego starca, ale jest to gra na krtk met, ktr chytry Albion przegra. Nie moemy powiedzie, e Tagore jest modym czowiekiem, niedalecy bdziemy jednak od prawdy, jeli powiemy, e ma okoo czterdziestki. Jest do barczysty, brod ma rudaw, a nie siw, jak tego pragnli panowie rzdzcy Wielk Brytani. Tagore mwi tylko po bengalsku. Oczywicie, zna rwnie jzyk angielski, ale nie pozwala mwi do siebie inaczej ni w swoim ojczystym dialekcie. Tumacz Rabindranatha, dr Bernard Szapiro, ktry zna biegle jzyk bengalski, suy nam rad i pomoc. Pytaj si go pan tylko o astralne rzeczy. Nie daj Boe zaczyna co z polityk. On jest taki, za przeproszeniem, nerwowy, e moe wyjecha do Kowna i obszczeka Polsk, tym bardziej, e on tam ma rodzin. Jak rodzin? pytamy przecie, o ile nam wiadomo, w Kownie nie ma Hindusw. Co si pan czepiasz na sowo? Jak si mwi rodzin, to si myli w znaczeniu duchowym. Tagore, ktry przysuchuje si naszej rozmowie, dubic obojtnie w zbach, odzywa si nagle i mwi: Hardupalagalajami. Pytamy si, co to znaczyo, i usuny dr Szapiro,
tumaczy nam, e wielki piewca niedoli hinduskiej powiedzia, e wszyscy ludzie s sobie brami i dlatego powinni sobie pomaga w nieszczciu, a jego wanie spotkao wielkie nieszczcie, gdy skradziono mu portmonetk z drobnymi i musi czeka do jutra, a otworz banki. Oczywicie, nie robimy trudnoci i chtnie suymy wielkiemu wieszczowi z Lahore sum czterech zotych, ktre mu s potrzebne na takswk. Prosimy tylko, aby zechcia nam odpowiedzie na jedno pytanie: czy wierzy w metampsychoz. Ni ma co z nim gada odpowiada dr Szapiro. Ja mog sam odpowiedzie. Czy wierzy? On nic innego nie robi, tylko wierzy w metampsychoz. Rano troch powierzy, co przeksi, potem zje obiad i znowu wierzy. Tylko nie myl pan, e on jak ten Gandhi chodzi z koz. Mistrz lubi kobitki. Ej ty figlarz, ty! mieje si wesoo dr Szapiro musisz zna adresikw, co? .Rozbawieni odprowadzamy wielkiego przyjaciela niedoli ludzkiej do samochodu. Ju czekaj na niego z galowym obiadem w Akademii. Jak wiadomo, tego dnia wieczorem odbya si wielka akademia ku czci Rabindranatha Tagore. Ze wzgldu na wielk ilo mwcw ograniczono czas przemwie do dwch minut. Ciekawsze przemwienie podajemy w dosownym brzmieniu ze stenogramu sekretariatu Akademii. Pierwszy przemwi honorowy prezes Akademii, Wacaw Sieroszewski: onierzowi Indy j cze! Pluton prezentuj bro! Hura, hura, hura! Spocznij! Tumacz i sekretarz Tagore, dr Szapiro, zapytuje: Co znaczy prezentuj, e jeeli tu chodzi o prezenty, to mj pan owszem, bardzo dzikuje i zwraca uwag, e w Indiach byle co gociom nie daj. Czasem nawet sonia mona dosta, jak maharada ma kaprys. Po tym moe niezbyt taktownym wystpieniu sekretarza wielkiego ducha z Tybetu, przemawia Karol Irzykowski, ktry wita w piewcy palenia wdw przedstawiciela prastarego wiata Ariw: Tagore rwnie jak Kooniecki i Spengler nie szuka atwych rozwiza w talentyzmie i yciu uatwionym. Potem przemawia Miriam. Dokadny tekst jego przemwienia brzmi w stenogramach: Ga, ba, du, e, ee et caetera. Po paruminutowej przerwie Miriam pyta wielkiego proroka znad Gangesu, czy w Indiach rosn pinie, i twierdzi, e powinno si wyci wszystkie pinie, bo pinia i Pini to dwaj kuzyni. Miriam proponuje rwnie drowi Szapirze nabycie wszystkich praw Tagore na lat pidziesit za sto zotych, ktre dr Szapiro natychmiast inkasuje. Prezes akademii przywouje Miriama i dr Szapir do porzdku. Nastpnie zabiera gos znakomity go Akademii, Melchior Wakowicz, ktry zapytuje Tagorego, czy prawd jest, e jako chopiec dwunastoletni rozmawia po angielsku ze swoim korepetytorem i czy nie uwaa, e to haba dla tak wielkiego poety jak Tagore. Prezes przywouje mwc do porzdku. Z kolei zabiera gos Zofia Nakowska: Prostota Tagorego polega na przesczalnoci jego hormonw podwiadomoci i na jednoznacznoci napicia jego struktury apriorystycznej. Wielki Hindus jest bardzo wzruszony i dyskretnie ociera zy. Dr Szapiro wykrzykuje: licznie powiedziane! Po zakoczeniu czci uroczystej w salonach Polskiej Akademii Literatury odby si raut z udziaem szerokich sfer inteligencji pro rzdowe j. Wielki piewca dungli indyjskiej okaza si bardzo wesoym kompanem. Tagore chwali bardzo wdki Baczewskiego oraz piwo grodziskie. Lekkie zdziwienie wywoao, e w pewnym momencie dr Szapiro w imieniu wielkiego piewcy zaproponowa gr w trzy karty. Jest to podobno zwyczaj indyjski. Uproszono wic prezesa Grubera, aby zechcia zagra partyjk ze znakomitym gociem z kraju tygrysw i wy. Prawdziw niespodziank byo, e nad ranem Tagore, taczc z sekretark Polskiego Klubu Literackiego, Stell Olgiert, odezwa si nagle po polsku: Uj dzi, dzi i zacz przytupywa. I c si okazao? Jak wyjani nam usuny dr Szapiro, Tagore jako dziecko pozna w Indiach komiwojaera Rabinowicza, z ktrym bardzo si zaprzyjani. Rabinowicz nauczy go po polsku i namwi, aby zechcia odwiedzi Syreni grd. Uroczysto zakoczono wrczeniem podarkw. Wrd prezentw powszechn uwag zwraca karabin w stylu zakopiaskim prezent dyrekcji fabryk Pocisk. Znakomity go odjecha do hotelu Transyaal na ulic Karmelick.
MIEJSCA DLA POEZJI AWANGARDOWEJ!

REWELACYJNY TOM WIERSZY TADEUSZA PAJBOSIA
Skoczy si terror grupy Skamandra, ktrej czonkowie, wysuwajc si na czoo i tym samym wpywajc na ksztatowanie si prdw wspczesnej poezji, deformowali rda i wywierali ucisk na nici czce poezj polsk z uwiadomieniem klasowym i kuni rdzenia narodowego. Klika, ktra dawaa miejsce raczej psom ni poetom, odesza od wadzy i nawa polskiej poezji awangardowej nie bdzie ju posuszna batucie cynicznego dyrygenta i rytualnego rzezaka wszystkiego co mode. Ukaza si nowy rewelacyjny tom poezji, ktry motem, rozbijajcym stare mury pleni, otworzy now kart literatury. Jak okreli Tadeusza Pajbosia? Najprostsze byoby powiedzie, e jego obrazowanie jest toczni podwiadomoci autentyzmu i derutacji wzbierajcych przesanek lirycznych, w przeciwiestwie dla jego rytmiki, ktra jest siomierzem schorzenia otaczajcej nas rzeczywistoci w przekroju, przesczalnoci osmozy wiekw i prnoci emocjonalnej. Pajbo nie boi si kontrastw. Wemy choby tak strof z poematu: No to co? Jak wieczorna mga przykrya Fioletowe sznury krw A mnie moja bycza bycza bycza To co wiesz wychodzi znw. Zdegenerowany poeta skamandrowy, oczywicie, zasonansowaby sowo przykrya z moja maa. Pajbo powiada moja bycza, i w tym jest uwiadomienie klasowe. W tej erupcji sprzeciwu jest te determinacja supergotowoci do wydzielenia z siebie caego balastu atawizmu, i susznie powiedzia Napierski, koszakowo opakowo rozproszonych kropelek szczebiotliwoci. Ale to nie prna kokieteria i uycie uatwione taniego erotyzmu. To potga wiadoma swej siy. Kt by powiedzia o krowach sznury krw? Pajbo widzi wyranie, e elementem okrelajcym nie s te banalne rogi i nudne przereklamowane wymiona, ale wanie sznur, sznur czy czowieka z krow. W jaki sposb czowiek prowadzi krow? Rzecz prosta, przy pomocy sznura. Krowa jest przecie brudna i, jak susznie podkreli Tadeusz Breza w swoim doskonaym studium pt. Dialog Marka z Lucysiem o krowach Pajbosia, nie dotykamy si krowy rkami, tylko powodujemy przy pomocy sznura zmiany w jej ukadzie rytmicznym. Ocenili to tak znakomici stylici i mistrze metafory jak Jan Chmurek i Karol Irzykowski. Trzeba to raz i wyranie powiedzie, e Pajbo nic nie rozstrzyga. Nie kusi si o definicje ostateczne, lecz po prostu cementuje wizualno narastajcych potencjaw w parabolicznoci skrtu morfologicznego. Oto wymowny przykad i jednoczenie odpowied, ktr daje Pajbo krytykom spod znaku arrywizmu i uniwersalizmu skamandrowego:
ZACHD
Przez wosy drzew Alej snw Jak to co tam Bulgocze Ostatni przystanek tramwaju nr 20
miao naprzd i w ty Stalowe liny furkotem ciaru pug Tragiczn wol buntu poogi przedmie Armaty na wosach dugo trwa noc Raniona w plecy wlecze za sob krwi zachd A ju czarnymi idzie uderzenia ng Pierwszy drugi trzeci czwarty pity Uderza dopiero smy Poezjo pynca wosami drzew Armio liter na front! Oczywicie, poszukiwacz dreszczykw lirycznych z mieszczaskim wygodnym nastawieniem kierunkowym, jako odbiorca wiersza Zachd dozna zawodu. Uderzy go niezwyko aliteracji i spi emocjonalnych i afirmatywnych, ale nie zrozumie istotnej, rewolucyjnej i gboko rasowej prawdy wyznania. Odczu istot tego dramatyzmu i si regenerujc rdze rasowo proletariacki moe tylko czowiek pracy. To jest poezja szarego czowieka, a wic to jest poezja mas. To jest poezja rzeczywistoci polskiej, a wic jest to poezja ludu pracujcego. Naturalnie, mwic o masach pracujcych i uwiadomionych narodowo, nie mamy na myli wygodnych i sytych jednostek, ale Pajbo przemawia do tych bezrobotnych, ktrzy odczuj dobrze surrealizm metaforyczny kontrowersji podwiadomoci i szczodrobliwo niezmiern tego wodarza mechanicznych naronic budujcego si polskiego przewrotu formalnego. Niniejszym zwracamy si do Polskiej Akademii Literatury, aby na znak zwycistwa prawdziwych i ywotnych si proletariatu rasowo polskiego wystawia na wszystkich placach Warszawy pomniki Tadeusza Pajbosia duta Szukalskiego lub przynajmniej zakupia dwiecie egzemplarzy poematu No to co? i rozesaa je wszystkim placwkom myli polskiej za granic. Na nowej gontynie poezji awangardowej niech wypisze ognistymi goskami lud pracujcy: Wstp psom i przyjacioom psa wzbroniony. Kres zblia si. Z tego, co jest, zostanie tylko kamie na kamieniu pod twardym podmuchem nadchodzcej masy wyzwolenia awangardowego i pod zalewem elaznych pici idcego pokolenia najmodszej poezji. Wzywamy rzd do przyznania Tadeuszowi Pajbosiowi nagrody modych.
NOWY TON W POWIECI POLSKIEJ

Aplikant Szymek Tadeusza MierzwyGusowskiego. Warszawa, Rj 1937; str. 83 i 1 nl. Wtek powieci rozwija si do nieoczekiwanie. Po znakomicie przedstawionym rodowisku spotykamy ciekawy opis podry Szymka koczobryczk na naszych przysowiowych drogach polskich. W pewnym miejscu autor powiada: Koczobryczka potkna si o szyny nie rozebranej jeszcze kolejki i Szymek wypad na drog i rozpi si katastrofalnie. Pocztkowo mylimy, e jest to prosty bd zecerski i e powinno by rozbi si. Ale Gusowski naley do pisarzy nie znajcych najmniejszego nawet potknicia czy niekonsekwencji. Gusowski nie cofa si nigdy. Jest napisane, e rozpi si, to znaczy tak by musiao. Ju nastpne zdanie rozwija t myl konsekwentnie. Szymek, mimo e mia dopiero lat osiem, od tego upadku poczu namitny pocig do alkoholu. Po wypadniciu z koczo bryczki wpad na chwil do traktierni naronej i kaza sobie poda angielk wdki. Podliwym okiem patrzy na led, za ktr mieniy si kolorowe szka butelek. Oczywicie, pierwszym naszym wraeniem jest, e mamy tu znowu do czynienia z bdem drukarskim i e powinno by po prostu patrzy na lad. Ale Gusowski nie uznaje omyek. Podnosi miao
ten nowy motyw, ktry wkrad si do jego opowiadania, i kroczy z odwag naprzd. Powiada: Patrzc na led, poczu jeszcze co innego. Poczu podliwo, i zdjy go lubiene cigoty. Uderzy skrzydami po wodzie, wygi dug szyj i zabulgota namitnie. Opowie toczy si teraz wartko i na nastpnej stronie Szymek jako abd dostaje si do ogrodu zoologicznego w Poznaniu. Inny autor oczywicie poprzestaby na tym, ale elazna konsekwencja Gusowkiego nie uznaje kompromisw. Powiedzia przecie, e Szymek rozpi si katastrofalnie, wic Szymek, jako abd czy nie abd, pi musi. Oczywicie, nic atwiejszego, ni kaza abdziowi pi wod. Ale czyby to byo rozpicie si? Nie, byoby to wykamaniem si niegodnym pisarza, ktry bierze pen odpowiedzialno za kade sowo. Daje wic nam Gusowski przepyszny obraz abdzia, ktry pijany i utytany w bocie, wlecze si smutn polsk drog. Koczc ten wstrzsajcy opis, poeta powiada: Szymek, on biay ptak krlewski, musia ustpi z drogi idcemu stadu wi. Czeka, a przejd. Pomyla: wiele jest wi na wiecie. Zaciekawiony, zacz leczy przechodzce zwierzta. Oczywicie, miao by liczy przechodzce zwierzta. Ale sowo si rzeko. W nastpnym rozdziale widzimy Szymka jako doktora abdzia, znakomitego weterynarza, nioscego ulg i pomoc zwierztom i psom. Powie koczy si akcentami penymi liryzmu i mikkoci. Autor potrafi nie tylko budowa dzieje swego bohatera z nieustpliw, msk konsekwencj, ale umie by rwnie jego obroc i przyjacielem. Pod szorstk powok sw kryje si w Gusowskim serce poety.
WIELKA METAM PSY CHOZA WYDAWNICZA PRZYJACIEL KOTA

DWUTYGODNIK POWICONY SPRAWOM KOTW
Nie do jest by przyjacielem kota, trzeba jeszcze prenumerowa Przyjaciela Kota i by nieubaganym wrogiem kadego psa i przyjaciela psa, gdy przyjaciele naszych nieprzyjaci s naszymi wrogami. Nie chcemy, abycie kupowali kota w worku, dlatego rozsyamy egzemplarze okazowe bezpatnie. Sta wspprac obiecali (przy najbliszym wspudziale norweskiego ministra spraw zagranicznych Haldane Kohta, francuskiego ministra lotnictwa Pierre Cota, profesora Uniwersytetu Jagielloskiego Stanisawa Kota, poety Jana Kotta), Kotarbiski, Kotarski, Kotecki, Kotkowski, Kotlarski, Kotlarewicz, Kotlewski, Kotlicki, Kotliski, Kotnowski, Kotowicz, Kotowski, Kotulaski, Kotyski. Bogaty dzia redakcyjny zawiera rewelacyjny sposb tpienia psw.
ZAPISKI Z PODRY
Com si najedzi. Napisa Feliks SarnaKolasiski. oma, autor. 1936; str. 128 i 4 nl. Kiedy lud nasz wdrowa za morza szukajc chleba, a dzi najlepsi synowie ojczyzny szukaj chleba duchowego w dalekich wdrwkach po obcych krainach, za grami, za morzami. C ich tak gna? Ano, c by innego jak nie tsknica, matka rodzona. Kae ona rzuci ciepe piecyki gazowe, dom, matk, kobiet i i szlakiem samotnej wdrwki. Kij tuaczy ukochali w literaturze przede wszystkim poeci. Pamitamy wszyscy, jak mistrz Janta Paczkowski odjecha sam na rowerze, w mglisty poranek grudniowy do dalekiej i sonecznej Francji, aby ze starym tuaczem Lechoniem dzieli gorzki chleb emigracji. Podrowa wiele synny bajkopisarz Makuszyski, lubi podre Kazimierz Zalewski,
ukocha szlak wdrwek poeta Julian Tuwim, cigna zawsze dal niezmierzona artystk Szpyrkwn. Jeli mwimy o kim; O, on daleko zajedzie, mamy zwykle na myli jego karier materialn. Ale nie tylko pienidzem czowiek yje. Dusza wyrywa si w ^przestworza. Taine cudnie opisuje w swoim dziele ten pd naprzd, te gody serca, ktre si daj zaspokoi tylko bkitem ska i morza. Z pisarzy polskich wspomnie naley o podrach Wilama Horzycy (Dwa lata w krainie krasnolubkw), o wycieczkach przyrodniczych Bolesawa Lemiana (Czarna Struga, Brwinw, Pyry) oraz wyprawach Andrzeja Struga do Grecji i Wacawa Gruibiskiego do Budapesztu. Do wyej wspomnianych przybywa nowy podrnik polski Feliks SarnaKolasiski. Autor zwiedzi wiata niemao i chwilami a si nam czas i rozlego jego podry wydaj nieprawdopodobne. SarnaKolasiski urodzi si w 1901 r., ma wic lat trzydzieci pi. Jak wynika z jego ksiki, osiem lat by w Hadze, dwanacie lat w Sycylii (?), pi lat w Biaogrodzie, dwa lata w zakadzie psychiatrycznym w Biaymstoku, cztery lata w rnych Amerykach, pitnacie lat w Rosji, dziewi lat w Wiedniu, pi lat na wyspach ydowskich i dwadziecia dwa lata spdzi wrd dzikich w Brazylii. Razem czyni to siedemdziesit dwa lata. Wyczyn jak na trzydziestopicioletniego mczyzn wspaniay! Ciekawe s zwaszcza opisy ycia Indian poudniowoamerykaskich. Pozwalamy sobie przytoczy opis wizyty u krla dzikusw brazylijskich: Ichnie zwyczaje ju s takie, e co dzie o pitej trzeba si meldowa w szaasie wodza. Pocztkowo przysya cesarz po mnie posugacza, to jest ichniego adiutanta. Taki sukinsyn popycha i szturga, no i prowadzi do gabinetu Jtrla. Teraz sam tamoj chodz. Jego krlewska wysoko i szeroko, bo gruby a strach, ubrany jest zawsze w biay kitel tropikalny. Graj tam sobie w karty z Wilusiem i jeszcze jednym, ktry mwi mi, e jest cesarz chiski, ale jak do. niego si po chisku zabraem, ani dudu, tylko dba, a czapk zgubi. Krl bardzo grzeczny i czowieka uszanuje. Zawsze si o zdrowie pyta, a ju specjalnie, czy rce si nie poc, e niby takie u nich upay panuj okropne. Jak widzimy, SarnaKolasiski, ktry jest czowiekiem prostym, nie dobiera specjalnie wyrae, ale mwi szczerze, co czuje i co myli. Ksika ma wskutek tego pewne niedocignicia formalne, okupuje to jednak wieoci i bezporednioci. Brawurowy jest opis przejazdu Kolasiskiego przez Sahar na rowerze. Przed oczami staj przepikne, cudne strofy Fary s Sowackiego. Obrazy te maj co z uroczych scen malarza Rousseau i naiwnoci Jana Jakba Wojciechowskiego. Godny zanotowania jest rwnie opis paacu w Hadze: Jak t prob podaem, to mi powiedzieli, e pan minister prosi, ebym tam pojecha. Szwagier mnie zawiz na dworzec, i patrz, wagony stoj, ale salonki, jak mi obiecywali, nie ma, tylko trzecia klasa. W wagonie siedzia coi prawda jeden onierz. Z pocztku si wypiera, e go od pana ministra po mnie wysali, ale jak szwagier co z nim poszepta, to si przyzna. W samej Hadze bardzo duo doktorw w biaych kitlach, i zaraz mnie si wydao podejrzane, czy mnie czasem do cesarza czarnych nie zawieli do Ameryki. Ale sta jeden, z ktrym si zapoznaem, i od niego si dowiedziaem, e cesarz Wilu tu jest naprawd, tylko e wyszed za potrzeb i zaraz wrci na sal ogln. Wic si ju uspokoiem. Mimo niewtpliwych dziwactw, ksik SarnyKolasiskiego czyta si z zapartym tchem.
JAK ODPOWIADA DZIECIOM NA DRALIWE PYTANIA

Niebawem nakadem Roju ukae si ksika Ireny Krzywickiej pt. Jak odpowiada dzieciom na draliwe pytania. Z ksiki tej podajemy najciekawszy ustp: Jest rzecz wiadom, e dzieci s wcibskie i ciekawskie. Czy naley odpowiada na wszystkie pytania? Czy naley z faszyw pruderi udawa, e si pytania nie dosyszao? Nie, obowizkiem
czowieka wspczesnego jest patrze miao w oczy wasnych i cudzych dzieci. Jeli chodzi o pytania draliwe bo na pytania zwyke oczywicie nie ma co odpowiada byle szczeniakowi najlepiej jest mie z gry przygotowane odpowiedzi. Podaj wic najwaniejsze i najczciej przez dzieci zadawane pytania. Mamusiu, z czego si robi dzieci? Na to pytanie proponuj dwa rodzaje odpowiedzi. Jeli dziecko jest jeszcze za mae, aby mogo zrozumie prawd, naley odpowiedzie: Dzieci powstaj z nadmagnezjanu chlorku potasu. Jest to odpowied bardzo zrczna, gdy dziecko przewanie nie moe spamita tej dugiej nazwy i gdy powtrzy to w szkole lub kawiarni starszemu koledze, nigdy si nie wyda, emy dali faszyw informacj, i w ten sposb autorytet rodzicw zostaje zachowany. Gdy dziecko zapamita i po paru latach, wiedzc ju, o co chodzi, przypomni z wyrzutem, e si je oszukao, mona ptakowi wmwi, e przekrcio sowo potas. Inna odpowied powinna by stosowana wobec dzieci ju wikszych. Jeli chodzi o chopcw i dziewczta w wieku dojrzewania, naley odpowiedzie: Dzieci powstaj z zaniedbania i lekkomylnego zapuszczenia ciy. Tatusiu, dlaczego tatu jest taki czerwony, gdy ciska suc? Jest to bardzo typowe pytanie, na ktre naley odpowiedzie, przerzucajc zrcznie spraw na to spoeczne. Mwimy wic powanie: Tak, moje dziecko. Suca naley do proletariatu, a ludzie, ktrzy zbliaj si do proletariatu, s czerwoni. Moesz o tym, dziecko, przeczyta w Pomyku i w Ilustrowanym Kurierku. Gdy dziecko zacznie si mdrzy, e to nie to samo, moemy doda: Paszo won, szczeniaku. Mamusiu, czego chciaa ode mnie ta pani, co stoi zawsze u nas na rogu ulicy? Na to odpowiemy: A won, ty bydlaku! Stare chopisko, kobity go na ulicy zaczepiaj, a on si pyta mamusi. W razie pyta bardziej skomplikowanych, na ktre nie mamy gotowej odpowiedzi, naley ucieka si do dywersji taktycznej. Np. dziecko pyta si, czy chlorek potasu jest zwizkiem wgla. Odpowiadamy: Nie garb si. Albo: Nie nud, widzisz, e mamusi gowa boli. Albo te najprostsze: Paszo won, ptaku. Zwykle dziecko odpowiada na to Ty sama paszo, a to ju jest oczywicie wystarczajcym pretekstem do sprania szczeniaka. Potem nastpuj pacze, przeprosiny, i sprawa potasu rozpywa si we zach pojednania. Bardzo czsty u dzieci jest objaw pyta seryjnych. Np. dziecko pyta si, co to jest na szybie. Odpowiadamy: Mrz. A dlaczego mrz. Odpowiadamy: Bo zima. A dlaczego zima? A co idzie po zimie?. Przy zimie stosujemy pierwszy cios w szczk. Zdarzaj si oczywicie cierpliwsi rodzice, ktrzy bij w mord dopiero przy jesieni lub nawet po jedenastym, a nawet dwunastym pytaniu. Pewna matka z Ohio uderzya dziecko dopiero po trzydziestym pitym pytaniu, ktre brzmiao: Dlaczego mamusia gryzie syfon? By to, o ile wiadomo, rekord wiata. Normalni rodzice wal w pysk przy trzecim lub czwartym pytaniu. Oczywistym bdem jest bicie ju przy drugim pytaniu. Znaam ojca, ktrego synek spyta: Jak si nazywa ta ulica?. Ojciec odpowiedzia: Chmielna. Dziecko spytao: A jak na imi?. Ojciec zaczerwieni si, no i naturalnie bc szczeniaka w mord. Ot bicie przy drugim lub trzecim pytaniu uwaamy za szkodliwe. Po pierwsze, oducza dziecko w ogle od zadawania pyta, po drugie, odbiera uderzeniom waciwe napicie. Synny uczony norweski Hugo von Gulgenstjerna radzi stosowa w pedagogice system riposty. To znaczy odpowiadania na pytanie pytaniem. Gdy dziecko pyta: Mamusiu, dlaczego pan Giellepur zdejmuje spodnie w salonie?, naley szybko; odpowiedzie: A ile jest trzydzieci pi razy osiem?, albo: W ktrym roku bya bitwa pod Zam?. Gdy dziecko odpowie: Nie wiem, mwi si: No to won, ty szczeniaku, do ksiki, ty cholero, uczy si, a nie gada o cudzych parszywych portkach. Metoda ta daje bardzo dobre rezultaty i jest stanowczo lepsza od systemu dr Margulsteina, ktry zaleca dawanie dziecku zamiast odpowiedzi datkw pieninych. Gdy dziecko pyta si: Czy bocian przynosi dzieci
zaraz czy w dziewi miesicy potem?, odpowiadamy: Masz tu, kochasiu, dwadziecia groszy, i jestemy kwita. Przy bardziej kopotliwych pytaniach suma moe doj do setek, a nawet tysicy. Dr Margulstein opowiada o pewnym dziecku w Zurichu, ktre pytao ojca o pewn urzdniczk z jego biura i dostawao jednorazowo po dziesi tysicy frankw, i to szwajcarskich. Dzieci, jak to ju powiedzielimy, s wcibskie i interesuj si tematami seksuologicznymi. A przecie czsto si mwi, e nasi milusiscy lubi tylko zabaweczki i laleczki. Ten symplicystyczny pogld na dzieci naszego pokolenia stanowczo naley odbrzowa. Oczywicie, wszystkie wyej podane sposoby s to tylko surogaty. Pozostaje droga otwartej prawdy i uwiadomienia naukowego. Zawsze najprostsze i najzdrowsze bdzie zapoznanie dziecka z nagim faktem. W tym celu polecamy gorco znakomit ksik dra Grtzhndlera pt. Noga i jej okolice ze skadan mapk i portretem autora.
W PRACOWNIACH PISARZY POLSKICH

Wacaw Grubiski. Bardzo gustowna pracownia, przybrana irysami. Na stole puzderko z mitwkami. Kanapka z serem szwajcarskim i kanapka z poduszeczkami. Lala pierrota rzucona z wdzikiem na kozetk. W kadym kcie pokoju kraszuarka. Na stole ptifury. Gospodarz w bonurce mwi bonur i adie, bo wida czeka na wytworn pani, ktra ma odwiedzi pisarza w jego wytwornym wntrzu. Paa! Bolesaw Lemian. Pracownia ma ciany z drutu. Podoga drewniana. Na prawo do wysoko porcelanowa miseczka z wod i druga prawie identyczna z ziarnkami siemienia lnianego. W jednej ze cian tkwi ogromny kawa cukru. Gospodarz w tym surduciku siedzi na krku i telefonuje do Jarosyego w sprawie monopolu wgla polskiego w Brazylii. Tame kancelaria rejenta. Wejcie do klatki z prawej strony. Jan Parandowski. Tak zwane atrium z basenem pokrgym. Dokoa kolumnada w stylu Iwowskotanagryjskim. Na pkach dziea Oscara Wildea w przekadzie rzymsko katolickim i greckoewangelickim. Fotografia Tadeusza Zieliskiego w rubaszce i sandaach. Goniki radiowe. Julian Tuwim. Straszny st jczy blem drzewa. Sufit blady jak papier odbija w sobie papier blady jak sufit. Kanapa wydua si w nieskoczono, wychyla si przez lufcik w wieczno, ktra straszy od podwrza. Wielki szczur zjada sowo. Poyka korzenie sowa, zostaj tylko kocwki. Na oknie stoi flakon z eliksirem Barwistanu. Kosz od mieci na biurku. Kwitki, papierki i szczury tacz dokoa liliowozotej fotografii.
POLSKA ZA GRANIC
W dziele O rozmnaaniu si rolin botanika angielskiego MacDonalda Elliensmitha znajdujemy na str. 1939 wyraenie pollen. Oczywicie, jest tu mowa o Polakach. Moliwe jest rwnie, e sowo to oznacza pyek kwiatowy, jak to twierdz niektre sowniki, ale moliwe, e chodzi tu o Polakw. Znane pismo ydowskoangielskie Times odwrotnie czyta si Semit) bardzo czsto wspomina o polskich butach z cholewami (Polish shoe). Wiadomo. Chlewy i cholewy, e
niby caa Polska chodzi tylko w dugich butach. Wyrana robota hitlerowskoydowskich masonw i bolszewikw. Powany tygodnik amerykaski The NewYorker w zeszycie kwietniowym br. pomieszcza artyku pt. konie w zaprzgu, w ktrych par razy powtarza si sowo pole. Sowo to oznacza dyszel, ale moliwe rwnie, e chodzi tam o Polakw.
KREM PALIMOL USUWA INNE KREMY

Nie ma ju innych kremw kosmetycznych. Jest tylko Palimol. Bez wzgldu na to, jakim kremem mielibycie posmarowan twarz, Palimol usuwa inne kremy. Po posmarowaniu twarzy jakimkolwiek kremem kosmetycznym, wecie na wat odrobin kremu Palimol i mocno natrzyjcie twarz. Z poprzednich kremw nie zostanie nawet ladu. Zaczerwienienia na skrze mijaj natychmiast! Naley tylko po natarciu twarzy poczeka par minut i obmy Palimol wod, a wszystko mija.
ROZRYWKI UMYSOWE
NOWE ZADANIA
1. Ktry basen by najprdzej oprniony? Piciu braci: Adam, Ada, Adolf, Adek i Alojzy postanowio i do kpieli. Poniewa to postanowienie nie byo jednoczesne, gdy kady z braci by starszy od nastpnego o tyle ile najmodszy mia lat przy narodzeniu najstarszego ojciec piciu braci da im na kpiel w rnych walutach. Adam dosta dwadziecia dwie kopiejki przedwojenne, Ada czterysta kierenek, Adolf czek na sto zotych, patny w Paryu, Adek tysic trzysta dwadziecia trzy marki niemieckie, a Alojzy dwadziecia kuponw polskiej poyczki inwestycyjnej. Adam pojecha do Anglii, bo na kontynencie nie znano jeszcze otwartych basenw pywackich. Basen by wielkoci 37 metrw na 2 i gboki na 86 m. Gdy dyrekcja basenu zauwaya, e Adam zanieczyci basen, kazaa ca wod z basenu spuci. Gdy spuszczono ju jedn jedenast, Ada wyjecha do Brukseli, gdzie wanie otwarto kryty basen. Gdy zauwaono, e Ada zanieczyci wod, kazano oprni basen, ktry by tak duy, jak rnica wieku midzy Adamem i Alojzym, pomnoona przez odlego z Anglii do Brukseli. Gdy oprniono jedn dwunast basenu, wyjecha z Warszawy Adolf. Adolf zatrzyma si po drodze w Berlinie i Zurichu tak dugo, jak dugo trwao oprnienie pitej czci basenu w Brukseli. Adolf kpa si w Pradze. Gdy zauwaono, e zanieczyci basen, zaczto spuszcza wod. Basen w Pradze mia pojemno o dwie trzecie wiksz od basenu w Anglii, ale szybko spuszczenia wody bya o tyle wiksza, o ile Adolf starszy by od Adasia. Wtedy wyjecha Adek. Jecha tak dugo, jak dugo spuszczano jedn jedenast basenu w Anglii plus rnice kursu kierenek i marek niemieckich. Gdy Adek zanieczyci basen, wody nie spuszczono, gdy byo to w Warszawie na azienkowskiej, tylko zaczto wod wypompowywa. Wypompowywano dziennie tyle, ile mia lat Adek plus odlego z Pragi do Brukseli. Gdy wypompowano ju jedenacie pitych, Alojzy wyjecha, ale zachorowa w drodze i lea w szpitalu, gdzie mu podawano basen do ka. Gdy zauwaono, e zanieczyci basen, wylano zawarto. Wylewano tak dugo, jak dugo jecha Adam do Anglii plus wiek Alojzego. Dla uatwienia dodamy, e basen angielski by wikszy od basenu w Pradze o tyle, ile mia pienidzy Ada po opaceniu kpieli.
2. Kontredans szpitalny W jednej z sal szpitalnych le pp. taszek, Czerwonkiewicz, Szkaracki, Czarniawski, Biaas i Grycendler, przy czym taszek ma czerwonk, Czerwonkiewicz taczk, Szkarlacki czarn osp, Czarniawski szkarlatyn, Biaas biako, a Grycendler jest wariat. Wszyscy maj wysok temperatur i dreszcze, wszystkich gorczka miota do tego stopnia, e ich przerzuca z ka do ka i w ten sposb zaraaj si stopniowo wszystkimi chorobami. Porodku sali jest otwarte okno, obok ktrego przelatuje kady chory, zmieniajc ko. Kiedy wszyscy zwariuj, a Grycendler wyskoczy przez okno? U w a g a : Grycendler, bdc wariatem, cierpi te na pcherz. Biaas nie mia w dziecistwie odry, a taszek jest szwagrem Czarniawskiego. 3 Tajemnicze sowo W poniszym alfabecie brak czterech liter: b, c, e, f, g, h, i, j, k, l, , m, n, o, r, s, t, w, z, y. Gdy brakujce litery uoy w ten sposb, e pierwsza i trzecia bd spgoskami, druga za i czwarta samogoskami, otrzymamy sowo czteroliterowe, oznaczajce cz ciaa ludzkiego, a take zwierzcego. Pierwsza litera tego sowa jest czwart liter alfabetu, a czwarta pierwsz, natomiast litery drugie i trzecie nie maj tych waciwoci, przy czym druga litera (samogoska) wchodzi w skad sowa zdun, trzecia za (spgoska) jest pierwsz liter skrtu oznaczajcego Polsk Akademi Literatury. Gdy cae sowo, ktre mamy odgadn, przeczytamy wstecz, otrzymamy wyraz aciski, oznaczajcy przy. Pierwsza sylaba naszego sowa jest zaimkiem niemieckim, ktrym ludzie posuguj si, gdy s ze sob na ty, druga za w jzyku dziecinnym wyraa poegnanie. Gdy poszukiwane przez nas sowo powtrzy kilkadziesit razy z rzdu (im czciej, tym lepiej), syszymy wyranie padu. Jeeli usuniemy ze sowa pierwsz i czwart liter, pozostae za przeczytamy wstecz, otrzymamy dwik ,,pu, gdy za usuniemy drug i trzeci, a przeczytamy wstecz pierwsz i czwart, brzmienie ich bdzie ad. Gdy napiszemy wyraz, bdcy trzeci osob liczby pojedynczej czasu przeszego (dokonanego) od czasownika, oznaczajcego utracenie rwnowagi i znalezienie si wskutek tego na pododze, i w wyrazie tym usuniemy ostatni liter, ktra w wydrukowanym powyej alfabecie znajduje si pomidzy literami kim, lecz nie jest liter l, reszt za liter zaczniemy szybko powtarza (patrz wyej), otrzymamy poszukiwane tajemnicze sowo, ktre poza tym jest penym i dwicznym rymem do sw nastpujcych: zupa, kupa, chaupa, trupa, supa, upa, grupa, lupa. Jakie to sowo? 4. Tajemnicze morderstwo Pawe i Gawe w jednym stali domu, Pawe na grze, a Gawe na dole. Str domu, Mawe, budzi Pawa co dzie o 8, Gawa za o 9. Punktualnie o 9,15 gazeciarz Rawe przynosi Pawowi i Gawowi gazet, a o 9,30 przychodzi do nich fryzjer Zawe, przy czym najpierw goli si Gawe, a po kwadransie Pawe. Pawe wygra na loterii z. 50., Gawe za z. 60. O wygranej Pawa wiedzieli Mawe i Zawe, o wygranej Gawa: Rawe i Mawe. Gawe nie wiedzia o wygranej .Pawa, Pawe za wiedzia o wygranej Gawa. Dn. l kwietnia 1936 r. listonosz Hawe przynis Pawowi list polecony, a w dwie godziny pniej Gawe poszed do baru, gdzie czeka na niego elektrotechnik Wawe. Gdy potem razem przyszli do domu, fryzjer Zawe lea na schodach zamordowany, a nad nim sta wysoki brunet z czwartego pitra, introligator Bawe, z okrwawion brzytw i namydlonym pdzlem. Przy fryzjerze znaleziono z 110 i wizytwk z napisem: Kawe Dawe. Waciciel domu nazywa si Fawe.
Jak nazywa si drukarz, ktry wydrukowa wizytwk? Rozwizania naley nadsya do dn. l kwietnia 1937 r. pod adresem wydawnictwa Nowe Wiadomoci Literackie lub te wprost do oddziau psychiatrycznego przy szpitalu Jana Boego w Warszawie. Nie wolno nadsya wicej ni trzydzieci odpowiedzi w jednej kopercie. Za trafne rozwizania zadania redakcja przeznacza jedn nagrod w wysokoci zot 8 oraz pi ksiek, ktre bd rozlosowane po, otwarciu kopert.
ROZWIZANIE ZADA Z NRU POPRZEDNIEGO

KTRA CRKA KUPIA MYSZ?
Istnieje pi sposobw rozwizania. Najprostsze jest obliczenie, ile miaa portmonetek Jadzia, gdy Stasia i Wandzia zamieniy si czapeczkami. Wycigamy korze kwadratowy z Wandzi oraz pi do drugiej potgi z Michasi. Reszta wynika ju prosto z tego obliczenia. Stasia kupia jedenacie metrw wstki, Jadzia plac na Mokotowie, Hela dwanacie pirnikw i dwa auta ciarowe, Janka dwa arkusze brystolu u Siudeckiego, Maria jedn trzeci herbatnika i dwanacie tysicy rowerw, Cesia dwa koszyki i jedenacie tysicy mostw pontonowych, a Jzia oczywicie mysz. Rozwizania trafne nadesay 144 osoby. Nagrod w wysokoci zotych dwu groszy czterdziestu otrzymali: Leon Schiller w Warszawie i Theodore Roosevelt w Waszyngtonie.
KORESPONDENCJA
WYJANIENIA
Do redaktora Nowych Wiadomoci Literackich W odpowiedzi na zarzuty pana Antoniego Sonimskiego uwaam za swj obowizek powiedzie, co nastpuje. Nieprawd jest, e sztuki Zburzenie Jerozolimy, Mieszczanin szlachcicem, Tessa, Koko i Raz si tylko yje zostay zdjte z repertuaru z powodu niepowodzenia kasowego. Sztuki te, cieszce si wielkim powodzeniem, zdj musielimy z bardzo prostej przyczyny. apiski, grajcy w odsonie XIII Zburzenie Jerozolimy, nie mg zdy na przedstawienie teatru dzielnicowego, wobec czego przestawilimy odson XIII na miejsce VII, na skutek czego Bogusiski nie mg zdy na trzeci akt Tessy. Wobec tego na miejsce Wgrzyna obsadzilimy Gorlickiego, grajcego dotd w Koko, a rol po Gorlickim powierzylimy Tadeuszowi Frenklowi, grajcemu w sztuce Moliera Mieszczanin szlachcicem. Na miejsce Frenkla musielimy wypoyczy z Teatru Letniego Wesoowskiego, grajcego rol tytuow w komedii Kiedrzyskiego Raz si tylko yje. Wesoowskiego zastpi wystpujcy w sztuce Tessa Woszczerowicz, a na miejsce Woszczerowicza dalimy do Teatru Nowego, rzecz prosta, apiskiego. Niestety, okazao si, e apiski zajty jest ju w komedii Acharda w Teatrze Maym, gdzie zastpuje Tadeusza Frenkla, ktry musia zastpczo wystpi w Starym winie, gdy JunoszaStpowski musia obj rol w Zburzeniu Jerozolimy po Samborskim, ktrego wypoyczy musieli do Teatru Letniego na miejsce Fertnera, zastpujcego apiskiego w teatrze dzielnicowym. Z tej prostej przyczyny, a nie z powodu zaamania si frekwencji w teatrach T.K.K.T. musielimy na par dni zawiesi wszystkie przedstawienia.
Do redaktora: Nowych Wiadomoci Literackich W numerze poprzednim Nowych Wiadomoci Literackich w artykule Adolfa Nowaczyskiego Byron w Jabonnie znalazem par niecisoci. Nie wydaje mi si moliwe, aby Byron przy kolacji mg pyta o sw gwiazd francuskiego astronoma Flammariona z tej prostej przyczyny, e Flammarion urodzi si w 1842 r. a Byron umar w 1824 r. Rwnie nie wydaje mi si prawdopodobne, aby Franklin mg pobaliwie znosi przycinki podochoconego winem lorda Byrona. Franklin umar w 1790 r. wic gdyby przyjecha do Polski nawet na rok przed mierci, nie mgby pi wdki z Byronem, bo Byron mg mie wtedy niecae dwa lata. Jak wiadomo, dzieci w tym wieku nie podruj, nie zalecaj si do kobiet, nie bywaj podniecone winem i nie robi przycinkw. Rwnie niecise jest tumaczenie Childe Harolda na jak Hild Harold, pieniark dusk. Sowo ,,heel znaczy obcas, a pieko pisze si heli. Nie wydaje mi si prawdopodobne, aby pani domu, snad przypomniawszy sobie swe powodzenie na teatrze, odegraa scenk z najprzedniejszej komedii, gdy ona Michaa Potockiego, wojewody woyskiego, nigdy nie bya aktork. Rwnie niewytumaczone jest, czemu autor z uporem twierdzi, e Jabonna naleaa do jakich Morysiw Potockich. Nie wydaje mi si wreszcie moliwe, aby Byron mg przyjecha w stroju modogreckim i porozumiewa si amanym jzykiem rosyjskim z gubernatorem Warszawy gen. Skaonem.
ZJAZD ORTOGRAFW W KRAKOWIE

Krakw, w marcu 1936 r. W miej sali Starego Teatru rozpoczy si obrady zjazdu ortografw polskich od referatu prof. Kazimierza Znicza pt. Razem, modzi przyjaciele. Referat wywoa szereg sprzeciww i nawet paru antagonistw mwcy opucio zebranie. Tez prelegenta byo jak najdalej idce uproszczenie w pisowni przyswkw i przyimkw. Prof. Znicz pragnie, abymy pisali razem wszystko to, co rozumowo razem ze sob si czy. Susznie podkreli prelegent, e dosy ju rozdziaw i rnic dzielnicowych w Polsce. Gdy zawoa: Razem, modzi przyjaciele!, zerwaa si burza oklaskw. Susznie dowodzi prof. Znicz, e jeli razem pisze si nawspak, naprzeaj, nawizawi czy naprzekr, czemu nie pisa razem takich np. kompleksw sownych, jak nadrugiejstronie ulicy, a nawet, jeli chodzi specjalnie o podanie nazwy ulicy, pisa si powinno: nadrugiejstronieulicymarszakowskiej. Prof. Znicz proponuje, aby pisa razem to, co czy si logicznie, a zamiast modnych dzi przycinkw, kropek, mylnikw, dawa wanie przerwy. Pisaoby si wic: Litwo Ojczyznomoja tyjestejakzdrowie ilecitrzebaceni tentylkosidowiektocistraci dzipiknotwwcaejozdobiewidziopisuj botskni potobie. W ten sposb nie mamy adnych wtpliwoci ortograficznych w dzieleniu sw i zarazem w uywaniu znakw przestankowych. Gdyby policzy oszczdno na atramencie, druku, papierze i pracy rzemielnika polskiego, reforma ortografii daaby nam ogromne oszczdnoci. Prof. Kazimierz Baynicz oblicza, e rocznie zyskalibymy okoo dwustu milionw zotych. Po piciu lataeh mielibymy ju miliard zotych, co umoliwioby zniszczenie wszystkich ksiek w Polsce i wprowadzenie nowej ortografii. Kilkanacie milionw, zyskanych miesicznie przez to wyzbycie si gupiego naogu czenia najzupeniej sobie pokrewnych sw, wydatkowa by moga Polska na instytut reformy ortograficznej. Pisanie czne tak bowiem nazywa swj projekt Kazimierz Czarnicz ma jeszcze jedn dobr stron. W gszczu sw zczonych ze sob trudniej odkry bd ortograficzny. Bdy staj si po prostu niewidoczne. Wobec tego wszystko jedno
si staje, czy piszemy rz czy , , czy u oraz czy piszemy emi, czy ymi. Wemy np. takie zdanie pisane now pisowni: Oczemtdmanapariskimbrk pynoszonczmiastszypenestku peklestwikamstwa nfewczesnychzamiaruw zapunionyhrzaluw potepieczyhswaruw. Komu si bdzie chciao babra w tej gmatwaninie liter? Jak bdzie to musia przeczyta, to przeczyta, a dla przyjemnoci przyczepienia si nawet nie zacznie si dobiera do tak napisanej ksiki. Po referacie prof. Znicza i po opatrzeniu rannych przemwieniami i komentarzami, zebranie wysuchao bardzo ciekawej prelekcji Kazimierza Ponicza o nadrzdnoci czasownika nad rzeczownikiem i o konsekwencjach ortograficznych tego stanu rzeczy. Prelegent podaje liczne przykady podobnych zmian w ortografii nowo wprowadzonej w Niemczech. Zobrazujemy na przykad ten zdrowy z punktu widzenia obrony narodowej projekt. Wemy sowo: uk. Jakim prawem uk ma si pisa przez ? Idmy drog konsekwentn. Co robimy z ukiem? Oczywicie, rzucamy go na ziemi i depczemy, bo jest od nas sabszy i niepotrzebny. Czemu wic to, co robimy, pisa rz, a marnego, mierdzcego, czarnego i zawszonego uka przez ? Znacznie prociej i logiczniej jest wic pisa: rzucamy rzuka. Idmy dalej. Co robimy z ydami? Wyrzucamy ydw. A wic piszmy wyrzucamy Rzydw. Do czego suy pudeko? Oczywicie, do pomocy, a wic piszmy pdeko. Do czego suy gaz trujcy? Do trucia wrogw, a wic nie jaki tam trujcy, ale po prostu trjcy. Prelegent poda jeszcze par bardzo przekonywajcych przykadw, ktrych ze wzgldu na spnion por nie przytaczamy. Zjazd powzi uchwa, aby przyj wniosek o nierozdzielnoci polskiej mowy. Z protestem wystpi prof. Kazimierz Kunicz. W duszym przemwieniu dowodzi on, e kada rzecz, ktra ma swj sens samodzielny, powinna istnie samodzielnie. Rozlegy si okrzyki: Precz z anarchi!!! Prelegent niezmieszany udowadnia dalej, e kolektywizm w pisowni jest zbrodni popenion na indywidualnoci przyswkw i biednych przyimkw. Wemy, powiada, taki przykad. Istnieje sobie sowo podupady. Dlaczego biedne po ma by w towarzystwie dupa, a dy ma si z tyu czy z tym niedobranym maestwem. Jakim prawem zmuszamy te osobne dwiki do tego wiecznego zespolenia? W samym sowie ortografia wiele jest skconych elementw? Jest tam samotny przybysz z dalekiej Anglii, biedne or, jest polskie to, jest pyszny niemiecki graf i wreszcie najwitsze dla kadego indywidualisty sowo ja. Po dyskusji, ktra z niesabncym nateniem cigna si do biaego rana, zjazd ortografw polskich uzgodni wreszcie wszystkie sprzecznoci. Postanowiono wysa depesz hodownicz do P. Prezydenta. Prof. Znicz zaproponowa, aby sowo hodownicza napisa dla uczczenia prof. Kazimierza Nitscha, hodownitscha. Zjazd obali ten projekt i w konsekwencji tego rozptaa si dyskusja, ktra obnaya istniejce jeszcze powane rnice zda. Postanowiono zwoa w przyszym miesicu nowy zjazd w sprawie reformy ortografii.

Slonimski Antoni, Tuwim Julian - W Oparach Absurdu

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Slonimski Antoni, Tuwim Julian - W Oparach Absurdu

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

A.

NARESZCIE BDZIEMY MIELI LEDZIE

DZIECI AMERYKASKIE W DARZE DLA POLSKI

TWO AMERYKOPOL POLISHAMERICAN CIE LTD.

Dosta mona we wszystkich aptekach.

JAK UGASI PRAGNIENIE?

CO PODA DO STOU, GDY PRZYJD GOCIE,

KASZE I GROCHY ROZDYMAJ

FRYZJER DAMSKI EMILIO

WANE DLA GOLCYCH SI!

SODOMA I GOMORA SP. Z OGR. ODP. SDOW

WANIEJSZE IMIONA SOWIASKIE I YDOWSKIE

WANIEJSZE IMIONA SOWIASKIE I YDOWSKIE

WANIEJSZE IMIONA SOWIASKIE I YDOWSKIE

WANIEJSZE IMIONA SOWIASKIE I YDOWSKIE

WANIEJSZE IMIONA SOWIASKIE I YDOWSKIE

WANIEJSZE IMIONA SOWIASKIE I YDOWSKIE

WANIEJSZE IMIONA SOWIASKIE I YDOWSKIE

WANIEJSZE IMIONA SOWIASKIE I YDOWSKIE

WANIEJSZE IMIONA SOWIASKIE I YDOWSKIE

WANIEJSZE IMIONA SOWIASKIE I YDOWSKIE

WANIEJSZE IMIONA SOWIASKIE I YDOWSKIE

WANIEJSZE IMIONA SOWIASKIE I YDOWSKIE

1. Czwartek 2. Niedziela 3. Poniedziaek. 4. Pitek

1. Czerwiec 2. Grudzie 3. Kwiecie 4. Lipiec

5. Sobota 6. roda 7. Wtorek 28 1. Jesie 2. Lato 3. Wiosna 4. Zima 10

TABLICA PORWNAWCZA MIAST, KLIMATW, RAS I PRODUKCJI

PIERWSZY SPIS ALFABETYCZNY WSZYSTKICH LICZB OD JEDNEGO DO STU

PIERWSZE OBJAWY ROZWOJU U DZIECKA

WYRZYNANIE ZBW MLECZNYCH NORMALNE

PORADNIK DLA MODYCH MATEK

NAJPOSPOLITSZE BDY JZYKOWE

WIELE MASZ LAT?

KTO PRDZEJ ZEJDZIE Z TRZECIEGO PITRA I WRCI?

B. KSIKI POYCZONE POD SOWEM HONORU

C. KSIKI NABYTE NA WASNO

KSIKI, KTRE KADY POWINIEN POSIADA W SWEJ BIBLIOTECE

SPIS BIELIZNY ODDANEJ DO PRANIA

stycze nr l 1921 Z poezji ydowskiego SKAMANDRA

CYRK AURORA I AURELIA

OBRADY SEJMU WALNEGO

LIGA NARODW OSTRZEGA JAPONI

ONA, KTRA NIE ZDRADZIA MA,

OSTATNI WYRAZ TECHNIKI!

JAK WYCOFA DOLARY

NOWA TAKSA DLA PSW

WIELKI ZWROT W SPRAWIE BEZPIECZESTWA

MMMCLXV POSIEDZENIE SEJMU

B N 000606 NASZE PREMIUM

O UMUNDUROWANIE LUDNOCI CYWILNEJ

NOWY SPOSB WYWABIANIA

PITNASTOTYSICZNE PRZEDSTAWIENIE JUBILEUSZOWE D O N J U A N A W TEATRZE NARODOWYM W R. 1974

zoenia bliszych wyjanie dla Pepe.

STRASZNY WYBUCH PROCHW

GLOSY PRASY O WYBUCHU

DEPESZE KONDOLENCYJNE Z POWODU WYBUCHU

ODKRYCIE POKADU ZOTA POD WARSZAW

PODZIA ZOTA, WIELE WYPADNIE NA KADEGO?

PODZIA MASY SPADKOWEJ

kaucji uzna jego prob za suszn i wypeni prob petenta.

ATLAS ISTNIEJE NAPRAWD

GDY ZGANIE WIATO, GDY STANIE WINDA, GDY WYBUCHNIE POAR

ZACI SI U FRYZJERA KRWAWY WYPADEK WADZE BEZPIECZESTWA

UNIEWANIENIE WSZELKICH DUGW