The Chaos

by G. Nolst Trenite' a.k.a. "Charivarius" 1870 - 1946 http://www.spellingsociety.org/journals/j17/caos.php

This version is essentially the authors own final text, as also published by New River Project in 1993. A few minor corrections have however been made, and occasional words from earlier editions have been preferred. Following earlier practice, words with clashing spellings or pronunciations are here printed in italics.

Ta wersja stanowi w zasadzie ostateczny tekst napisany przez autora, opublikowany w 1993 przez New River Project. Wprowadzono do niej jednak kilka drobnych poprawek, a take w paru przypadkach wybrano wyrazy ze wczeniejszych wersji. Zgodnie z tradycj wyrazy, w przypadku ktrych wymowa jest niezgodna z wymow, zaznaczono czcionk pochy.

The phonemic transcription contains British (Received Pronunciation) pronunciation. Variants of pronunciation of some words are given in footnotes.

Transkrypcja fonemiczna (fonologiczna) zawiera wymow brytyjsk (Received Pronunciation). Warianty wymowy niektrych wyrazw podano w przypisach.

Tekst. Text 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. Dearest creature in creation, Studying English pronunciation. I will teach you in my verse Sounds like corpse, corps, horse and worse. I will keep you, Suzy, busy, Make your head with heat grow dizzy; Tear in eye, your dress youll tear. Queer, fair seer, hear my prayer. Pray, console your loving poet, Make my coat look new, dear, sew it! Just compare heart, hear and heard, Dies and diet, lord and word.

Wymowa. Pronunciation drst krit n krien std l prnnsen a (w)l* tit j n ma vs sandz lak krps k hs ()n ws a (w)l kip j suz bz mek j hed w hit gr dz trn a j dres jl te kw fe s h ma pre pre knsl j lv pt mek ma kt lk nju d s t dst kmpe ht hrn hd das ()n dat ld ()n wd

Tumaczenie dosowne (rybka). Uwagi Literal translation. Notes Najdrosze stworzenie w[rd] stworze [To] studiowanie angielskiej wymowy Ja ci naucz w swoim wierszu

Gosek jak [tych w] trupie/zwokach, korpusie, koniu i gorszym.

[Ju] ja ci, Zuzio, zajm Tak si przeze mnie zgrzejesz, e a dostaniesz zawrotw gowy [Ze] z w oku, sw sukienk sama podrzesz

Przedziwna, [acz] prawa wrko, usysz moje mody

Prosz, pociesz twego kochajcego poet Spraw, by mj paszcz by jak nowy, moja droga, zeszyj go! I przyrwnaj serce, sucha i suchany,

Matryce i diety, pana i sowo.

Uwaga: goski w nawiasie mog nie by wymawiane. Kreska pod liter oznacza, e spgoska jest orodkiem sylaby. Note: sounds in brackets may be unpronounced, i.e. mute. The so called under-stroke denotes that the consonant is syllabic. Lub, or /w/. uczek wskazuje na czenie midzywyrazowe i wymawianie litery r pierwszego z czonych wyrazw. The undertie indicates linking between two adjacent words, the former having its r not mute but pronounced.
*

Tekst. Text 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. 27. 28. 29. 30. 31. 32. 33. 34. 35. 36. 37. 38. 39. Sword and sward, retain and Britain. (Mind the latter, how its written.) Made has not the sound of bade, Saysaid, paypaid, laid but plaid. Now I surely will not plague you With such words as vague and ague. But be careful how you speak: Say: gush, bush, steak, streak, break, bleak. Previous, precious, fuchsia, via, Recipe, pipe, studding-sail, choir. Woven, oven, how and low, Script, receipt, shoe, poem, toe. Say, expecting fraud and trickery: Daughter, laughter and Terpsichore, Branch, ranch, measles, topsails, aisles, Missiles, similes, reviles. Wholly, holly, signal, signing. Same, examining, but mining, Scholar, vicar, and cigar, Solar, mica, war and far. From desire: desirableadmirable from admire. Lumber, plumber, bier, but brier. Topsham*, brougham, renown, but known. Knowledge, done, lone, gone, none, tone, One, anemone, Balmoral, Kitchen, lichen, laundry, laurel; Gertrude, German, wind, and mind.

Wymowa. Pronunciation sd ()n swd rten n brtn mand lt ha its rtn med (h)znt sand v bd se sed pe ped led bt pld na a l wl nt ple ju w st wdz z ve nd eju bt b kefl ha j spik se b stek strik brek blik privs pres fju va resp pap std sel kwa wvn vn ha n l skrpt rsit u pm t se kspekt frd ( n trkr dt lftrn tpskri brnt rnt mizlz tpselz alz msalz smlz rvalz hl hl snl san sem zmn bt man skl vkrn s sl mak wrn f frm dza dzarbl dmrbl frm dma lmb plm b bt bra 'tpm brum rnan bt nn nld dn ln gn nn tn wn nemn blmrl ktn lakn lndr lrl* gtrud dmn wnd n mand

Tumaczenie dosowne (rybka). Uwagi Literal translation. Notes Miecz i muraw, zachowa i Brytani. Zwa na drugie jak si pisze. Zrobiony ma inny dwik ni zoony.

Powiedzie, powiedzia; paci, paci; kad, lecz tartan.

Tym na pewno ci nie zadrcz Wyrazami jak mtny i febra. Lecz uwaaj, gdy mwisz

Na przykad: wytrysk, krzak, stek, smuga, przerwa, smtny.

Poprzedni, najdroszy, fuksja, przez, Przepis, fajka, lizel [dodatkowy agiel rozpinany po bokach agli rejowych podczas wiatru wiejcego od strony rufy], chr. Utkany, piec, jak i nisko.

Pismo, paragon, but, wiersz, palec u nogi.

Albo: spodziewajc si kamstwa i oszustwa Crki, miechu i Terpsychory, Gazi, rancza, odry, topsela [rodzaj masztu], alejki.

Pocisku, podobiestwa i napitnuje.

Cakowicie, ostrokrzew, sygna, podpisywanie. Ten sam, kontrolowanie, ale wydobywanie. Uczony, pastor i cygaro.

Soneczny, mika, wojna i daleko.

Od podania, podany; zachwycajcy od zachwytu. Tarcica, hydraulik, katafalk, lecz dzika ra. Topsham [podmiejska dzielnica Exeter w pd.zach. Anglii], kryty powz 1-konny, renoma, lecz znany. Wiedza, zrobiony, samotny, odszed, aden, ton,

Jeden, zawilec, Balmoral [nazwa wielu miast, take zamku krlowej bryt. w Szkocji]. Kuchnia, porosty, pralnia/pranie, drzewo laurowe. Gertruda, niemiecki, wiatr i umys.

Te, also /lrl/. Albo, or: /wand/ zakrt; nawija, nakrca.

Tekst. Text 40. 41. 42. 43. 44. 45. 46. 47. 48. 49. 50. 51. 52. 53. 54. 55. 56. 57. 58. 59. 60. 61. 62. 63. 64. 65. 66. 67.
*

Wymowa. Pronunciation b kand kndrd kju mnkand tts tkwz mw le rd rid hin he s fnetk lbrn gvz ms grs brk brt nan pln hv j ev jet ndevd t prnans rvd ()n sevd dimn lemn ul fal sl pit petrl n ptrl blt dznt end lak ble bke wlt mlt le bld ( n fld nt lak fud nrz mld lak d ( n wd bkwt znt nl pk wt zktl ramz w kk dskant vakant ld ( n brd t(w)d t fwd t rwd rked ()n kre krke rat ||* j prnnsenz ke randd wundd riv ( n sv frend n find lav ()n lv z jr krekt n ha kits sts t ramz w l hju bt h n hd bt hut bnt mnt bt manjut se bsn w prsn na pzn n trnsn* wd t tl w ma ram

Tumaczenie dosowne (rybka). Uwagi Literal translation. Notes Dandys, rodzaj, krewni, kolejka i ludzko.

Beau, kind, kindred, queue, mankind, Tortoise, turquoise, chamois-leather, Reading, reading, heathen, heather. This phonetic labyrinth Gives moss, gross, brook, brooch, ninth, plinth. Have you ever yet endeavoured To pronounce revered and severed, Demon, lemon, ghoul, foul, soul, Peter, petrol and patrol? Billet does not end like ballet; Bouquet, wallet, mallet, chalet. Blood and flood are not like food, Nor is mould like should and would. Banquet is not nearly parquet, Which exactly rhymes with khaki. Discount, viscount, load and broad, Toward, to forward, to reward, Ricocheted and crocheting, croquet? Right! Your pronunciations OK. Rounded, wounded, grieve and sieve, Friend and fiend, alive and live. Is your R correct in higher? Keats asserts it rhymes with Thalia. Hugh, but hug, and hood, but hoot, Buoyant, minute, but minute. Say abscission with precision, Now: position and transition; Would it tally with my rhyme

w (ldowy , turkus, ircha (kozia skra . Reading [miasto na zach. od Londynu], czytanie, poganin, wrzos. Ten fonetyczny labirynt.

Daje [nam] mech, gros, strumyk, broszk, dziewity, cok.

Czy ty kiedy dokadaa stara By wymwi: szanowany i zerwany, Demon, cytryna, upir, faul, dusza,

Piotr, benzyna i patrol?

Kwatera nie koczy si jak balet; Bukiet, portfel, motek i domek (letniskowy). Krew i powd to nie strawa,

Tak jak foremka to nie winien i bdzie.

Bankiet to wcale nie parkiet, Ktry rymuje si dokadnie z khaki. Rabat, wicehrabia, adunek i szeroki,

W stron, wysa i nagrodzi,

Rykoszetem odbity, szydekowanie i krokiety? Dobrze! Twoja wymowa jest w porzdku. Zaokrglony, zraniony, rozpacza i przesiewa,

Przyjaciel i demon, ywy i na ywo.

Czy poprawne jest twoje r w wyej? Keats uwaa, e to rym do Talia. Hugh, lecz ucisk, i kaptur, lecz hukanie,

Pywajcy po powierzchni, minuta, ale znikomy.

Powiedz zrzucanie [listowia, skry] dokadnie. A teraz: pooenie i przejcie. * Te: /trnzn/. Czy bdzie si zgadza z moim rymem

Podwjna kreska oddziela zdania i pokazuje moliw pauz. The double bar marks the boundary between sentences and possible pause.

Tekst. Text 68. 69. 70. 71. 72. 73. 74. 75. 76. 77. 78. 79. 80. 81. 82. 83. 84. 85. 86. 87. 88. 89. 90. 91. 92. 93. If I mentioned paradigm? Twopence, threepence, tease are easy, But cease, crease, grease and greasy? Cornice, nice, valise, revise, Rabies, but lullabies. Of such puzzling words as nauseous, Rhyming well with cautious, tortious, You'll envelop lists, I hope, In a linen envelope. Would you like some more? Youll have it! Affidavit, David, davit. To abjure, to perjure. Sheik Does not sound like Czech but ache. Liberty, library, heave and heaven, Rachel, loch, moustache, eleven, We say hallowed, but allowed, People, leopard, towed but vowed. Mark the difference, moreover, Between mover, plover, Dover, Leeches, breeches, wise, precise, Chalice, but police, and lice. Camel, constable, unstable, Principle, disciple, label, Petal, penal, and canal, Wait, surprise, plait, promise, pal. Suit, suite, ruin. Circuit, conduit

Wymowa. Pronunciation f a mennd prdam tpns repns tiz riz bt sis kris ris ()n ris kns nas vliz rvaz rebiz bt llbaz v st pzl wdz z ns* ram wel w ks ts jl nvelp lsts a hp n lnn envlp wd j lak sm m || jul hv t fdevt devd dvt tu bd t pd || ek dznt sand lak tek bt ek lbt labrr hiv ( n hevn retl lk mst levn wi se hld bt lad pipl lepd td bt vad mk dfrns mrv btwin muv plv dv litz brtz waz prsas tls bt plis ( n las kml knstbl nstebl prnspl dsapl lebl petl pinl n knl wet spraz plt prms pl s(j ut swit run skt kndt

Tumaczenie dosowne (rybka). Uwagi Literal translation. Notes

Jeli wspomn [swko] paradygmat

Dwupenswka, trzypenswka, namiewa si s atwe A przesta, pognie, smar i tusty? Gzyms, miy, sakwoja, rewizja,

Wcieklizna, ale koysanki.

Spord tak zastanawiajcych sw jak przyprawiajcy o mdoci Rymujcych si dobrze z ostrony, cywilny [dok. dot. przestpstwa cywilnego] Okryjesz zestawienia, mam nadziej

W lnianej kopercie.

Masz ochot na wicej? Prosz bardzo!

Pisemne owiadczenie [zoone pod przysig], Dawid, urawik. Zrzeka si, krzywoprzysic. Szejk

Nie brzmi [wcale] jak czeski, ale jak bole

Wolno, biblioteka, dwignicie i niebiosa, Rachela, jezioro [szkockie], wsy, jedenacie. Mwimy wicony, ale dozwolony,

Ludzie, lampart, holowany ale lubowany.

Zwa na rnic, ponadto, Midzy wnioskodawc, siewk a Dover [miasto portowe ze synnymi klifami, pd.-wsch. Anglia], Pijawkami, bryczesami, mdrym, dokadnym,

Kielichem, a policj i wszami.

Wielbd, posterunkowy, chwiejny, Zasada, zwolennik, etykietka, Patek, karny, ale kana

Czekanie, niespodzianka, warkocz, obietnica, kumpel.

Garnitur, apartament/ wyposaenie, ruina. Bienia, peszel [rurka na kable]

Te, also /nss/. Lub, or /lx/. Homofon toad ropucha. A homophone of toad.

Tekst. Text 94. 95. 96. 97. 98. 99. 100. 101. 102. 103. 104. 105. 106. 107. 108. 109. 110. 111. 112. 113. 114. 115. 116. 117. 118. 119. 120. Rime with shirk it and beyond it, But it is not hard to tell, Why its pall, mall, but Pall Mall. Muscle, muscular, gaol, iron, Timber, climber, bullion, lion, Worm and storm, chaise, chaos, chair, Senator, spectator, mayor, Ivy, privy, famous; clamour Has the A of drachm and hammer. Pussy, hussy, and possess, Desert, but desert, address. Golf, wolf, countenance, lieutenants. Hoist in lieu of flags left pennants. Courier, courtier, tomb, bomb, comb, Cow, but Cowper, some and home. Solder, soldier! Blood is thicker, Quoth he, than liqueur or liquor, Making, it is sad but true, In bravado, much ado. Stranger does not rhyme with anger. Neither does devour with clangour. Pilot, pivot, gaunt, but aunt, Font, front, wont, want, grand, and grant. Arsenic, specific, scenic, Relic, rhetoric, hygienic. Gooseberry, goose, and close, but close, Paradise, rise, rose, and dose.

Wymowa. Pronunciation ram w k t ( n bjnd t bt t znt hd t tel wa ts pl ml bt pl ml msl mskjl del an tmb klam bln lan wm n stm es kes te sent spektet me av prv fems klm hz e v drm n hm ps hs n pzes dezt bt dzt dres lf wlf katnns leftennts hst n lju (v) flz left pennts kr kt tum bm km ka bt kap sm n hm sld sld || bld ()z k kw (h) n likjr lk mek ts sd bt tru n brvd mt d strend dznt ram w na* dz dva w kl palt pvt nt bt nt fnt frnt wnt wnt rnd n rnt snk spsfk sink relk retrk hadink zbr us ()n klz bt kls prdas raz rz ( n ds

Tumaczenie dosowne (rybka). Uwagi Literal translation. Notes Rymuj si z wymigiwa si i poza czym Lecz nie trudno jest powiedzie

Czemu [mwi si] caun, pasa handlowy, ale Pall Mall [ulica w Londynie].

Misie, muskularny, wizienie, elazo Tarcica, alpinista, kruszec w sztabach, lew Robak i burza, dwukka [wz konny na 2 koach], chaos, krzeso

Senator, widz, burmistrz

Bluszcz, wygdka, sawny, zgiek Ma [takie samo] a jak drachma i motek Kotek, latawica i posiada

Pustynia, ale to, co zasuone, adres

Golf, wilk, oblicze, porucznicy Dwig zamiast flag zostawi proporce Kurier, dworzanin, grobowiec, bomba, grzebie

Krowa, ale Cowper [nazwisko, m.in. jednego z malarzy bryt.], troch i dom

Lut, onierz! Krew jest gstsza Rzek on, ni likwor [napj alkoholowy] lub likier [mocny napj alkoholowy Robic, to smutne, lecz prawdziwe,

Brawurowo wiele [zbdnych] ceregieli

Obcy nie rymuje si ze zoci Ani [te] pochania ze szczkiem * Lub /ni/. Pilot, sworze, mizerny, ale ciotka

Czcionka, przd, zwyczaj, wymaganie, wielki, ale subwencja

Arszenik/arsen, specyfik/szczegowy, malowniczy Relikt, retoryka, higieniczny Agrest, g, zamkn, lecz bliski,

Raj, wzrost, ra, i doza

Tekst. Text 121. 122. 123. 124. 125. 126. 127. 128. 129. 130. 131. 132. 133. 134. 135. Say inveigh, neigh, but inveigle, Make the latter rhyme with eagle. Mind! Meandering but mean, Valentine and magazine. And I bet you, dear, a penny, You say mani-(fold) like many, Which is wrong. Say rapier, pier, Tier (one who ties), but tier. Arch, archangel; pray, does erring Rhyme with herring or with stirring? Prison, bison, treasure trove, Treason, hover, cover, cove, Perseverance, severance. Ribald Rhymes (but piebald doesnt) with nibbled. Phaeton, paean, gnat, ghat, gnaw,

Wymowa. Pronunciation se nve ne bt nvil* mek lt ram w il mand mndr bt min vlntan n mzin nd a bet j dr pen ju se mnfld lak men wt ()z r || se rep p ta || wn hu taz || bt t t kendl pre dz r ram w her w str przn basn tre trv trizn hv kv kv psvrns sevrns rbld ramz || bt pabld dznt || w nbld fetn pin nt t n

Tumaczenie dosowne (rybka). Uwagi Literal translation. Notes

Mw zorzeczy, renie, lecz podstpnie nakoni. Tak, by ostatni [wyraz] rymowa si z orze Uwaaj! Meandrowanie, ale skpy

Walentynka i czasopismo

I zao si z tob, droga, o pensa [e] mwisz rura rozgana tak samo, jak wiele A to bd. Mw rapier, molo

Wizacz (kto, kto wie , ale warstwa

uk, archanio, prosz, czy mylenie Rymuje si ze ledziem czy z mieszaniem Wizienie, bizon, skarb narodowy

Zdrada, unosi si w powietrzu, przykrywa, zatoczka

Wytrwao, zerwanie/rozwizanie. Sprony Rymuje si (ale nie tarant [ko aciaty] ze skubnity Faeton [lekki powz 4-koowy bez drzwiczek z podnoszon bud], pean, komar, ghat [w Azji pd. schody prowadzce do rzeki, zwykle witej] obry Prawo zatrzymania, medium, zawiecony, ko, phi! [wykrzyknik]

136. 137. 138. 139. 140. 141. 142. 143. 144. 145.

Lien, psychic, shone, bone, pshaw. Dont be down, my own, but rough it, And distinguish buffet, buffet; Brood, stood, roof, rook, school, wool, boon, Worcester, Boleyn, to impugn. Say in sounds correct and sterling Hearse, hear, hearken, year and yearling. Evil, devil, mezzotint, Mind the z! (A gentle hint.) Now you need not pay attention

ln sakk n bn p dnt b dan ma n bt rf t nd dstw bfe bft brud std ruf rk skul wl bun wst bln t mpjun se n sandz krekt n stl hs h hkn jrn jl** ivl devl metstnt mand zed || dentl hnt na j nidnt pe tenn

Nie smu si, moja droga [dos. wasna], lecz koczuj I rozrniaj bufet/przyjcie na stojco, wali [o falach, wietrze] Potomstwo, postawiony, dach, gawron, szkoa, wena, dobrodziejstwo

Worcester [miasto w rodk.-zach. Anglii], Boleyn [Anna, 2. ona Henryka VIII], zakwestionowa Wymw z goskami poprawnymi i niezawodnymi Karawan, sysze, sucha [arch.], rok i roczniak [zwierz]. Zo, diabe, mezzotitna [tradycyjna technika graficzna]

Uwaaj na [liter] z (Drobna podpowied

Teraz nie musisz uwaa

Wg sownika /nvel/. Dictionary says: /nvel/. Te, also /t/. Te, also /bln bln/. Te, also /j/. ** Te, also /jl/.
*

Tekst. Text 146. 147. 148. 149. 150. 151. 152. 153. 154. 155. 156. 157. 158. 159. 160. 161. 162. 163. 164. 165. 166. 167. 168. 169. 170. 171. 172. To such sounds as I dont mention, Sounds like pores, pause, pours and paws, Rhyming with the pronoun yours; Nor are proper names included, Though I often heard, as you did, Funny rhymes to unicorn, Yes, you know them, Vaughan and Strachan. No, my maiden, coy and comely, I dont want to speak of Cholmondeley. No. Yet Froude compared with proud Is no better than McLeod. But mind trivial and vial, Tripod, menial, denial, Troll and trolley, realm and ream, Schedule, mischief, schism, and scheme. Argil, gill, Argyll, gill. Surely May be made to rhyme with Raleigh, But youre not supposed to say Piquet rhymes with sobriquet. Had this invalid invalid Worthless documents? How pallid, How uncouth he, couchant, looked, When for Portsmouth I had booked! Zeus, Thebes, Thales, Aphrodite, Paramour, enamoured, flighty, Episodes, antipodes, Acquiesce, and obsequies.

Wymowa. Pronunciation tu st sandz z a dnt menn sandz lak pz pz pz n pz ram w prnan jz nr prp nemz nkludd a f(t)n hd z j dd fn ramz t junkn jes j n m vn n strn n ma medn k n kml a dnt wnt t spik v tml n jet frud kmped w prad z n bet n mklad bt mand trvl n val trapd minl dnal trl n trl relm n rim edjul mstf szm n skim dl l al dl l me b med t ram w rl* bt j nt spzd t se pket ramz w sbrke hd s nvld nvld wls dkjments || ha pld ha nku (h) katnt lkt wen f ptsm a (h)d bkt zjus ibz eliz frdat prm nmd flat epsdz ntpdiz kwes ()nd bskwz

Tumaczenie dosowne (rybka). Uwagi Literal translation. Notes Na te goski, ktrych wcale nie wypowiadam Goski jak [w] pory [np. w skrze], pauza, sypie i apy

Rymujce si z zaimkiem twj

Nie s rwnie nazwy wasne uwzgldnione, Cho czsto sysz, tak jak i ty, mieszne rymy do jednoroca

Tak, znasz je: Vaughan [miasto na pn. od Toronto] i Strachan [wioska we wsch. Szkocji]

Nie, moje dziewcz, wstydliwe i nadobne Nie chc rozmawia o Cholmondeley [wioska i zamek w pn. Anglii] Nie. Lecz Froude [nazwisko, m.in. Hurrel F., pastor anglik., XIX w.; William F., inynier bryt., XIX w.] w porwnaniu do dumny Nie jest lepsze od McLeod [zanglicyzowana wersja gaelickiedo nazwiska MacLe id]

Lecz pamitaj o bahy i fiolka Trjng, sugus, zaprzeczenie Troll i wzek, krlestwo i ryza

Harmonogram, szelmostwo, schizma i projekt

Glina, skrzele, Argyll [region w zach. Szkocji], wier pinty [0,142 l]. Z pewnoci Mona zrymowa z Raleigh [nazwisko, m.in. Sir Waltera R., XVII w., arystokraty, pisarza, szpiega i podrnika]. Ale nie powinno si mwi,

e pikieta rymuje si z przydomkiem

Czy mia ten inwalida nieprawomocne Bezwartociowe dokumenty? Ale nudy Jak prostacko, lec [dok. zwierz w pozycji lecej umieszczane na herbach], wyglda

Gdy do Portsmouth [miasto portowe w pd. Anglii] rezerwowaem [miejsce]

Zeus, Teby, Tales, Afrodyta Luby, rozkochany, pochy Epizody, antypody

Ustpi i uroczystoci pogrzebowe

Te, also /rl/, rzadziej, rarely /rl/. Te, also /nvlid/.

Tekst. Text 173. 174. 175. 176. 177. 178. 179. 180. 181. 182. 183. 184. 185. 186. 187. 188. 189. 190. 191. 192. 193. 194. 195. 196. 197. 198. 199.
*

Wymowa. Pronunciation pliz dnt mk w ( iz dnt pil tetz w ma rez r se n ksnts pj net sttrn mtj pas mps lm klam lml wstd wstd krmbl dml kk kkwest vz* fez fn wn sdn nd tzn i ti et (w)ll l trbl ju m n si et dblju se n iz fnetk demz tms tam triz temz tmpsn ttm wlm strtm er m bt a fet m wet || av t t || ntn latn jrzat i kek wd lbit dznt ram w et j si t w ()n fw wn hz vs wn hz nt || j mek j ts uz z dz || naw fst se f en se s dnd l rl zil mv z ()n ed mrd fld mr ()nd ed hr hern kwr ver pr tr** fjr ber

Tumaczenie dosowne (rybka). Uwagi Literal translation. Notes

Please dont monkey with the geyser, Dont peel taters with my razor, Rather say in accents pure: Nature, stature and mature. Pious, impious, limb, climb, glumly, Worsted, worsted, crumbly, dumbly, Conquer, conquest, vase, phase, fan, Wan, sedan and artisan. The TH will surely trouble you More than R, CH or W. Say then these phonetic gems: Thomas, thyme, Theresa, Thames. Thompson, Chatham, Waltham, Streatham, There are more but I forget em Wait! Ive got it: Anthony, Lighten your anxiety. The archaic word albeit Does not rhyme with eightyou see it; With and forthwith, one has voice, One has not, you make your choice. Shoes, goes, does. Now first say: finger. Then say: singer, ginger, linger, Real, zeal, mauve, gauze and gauge, Marriage, foliage, mirage, and age. Hero, heron, query, very, Parry, tarry, fury, bury,

Nie baw si, prosz, gejzerem Nie obieraj kartofli moj brzytw Lepiej powiedz z czystym akcentem:

Natura, postura i dorosy

Pobony, bezbony, koczyna, wspinaczka, ponuro Pokonywa, wena czesankowa, kruszcy si, w osupieniu Podbi, podbj, wazon, faza, wiatrak

Blady, lektyka i rzemielnik

Th na pewno sprawi ci kopot Wikszy ni r, ch lub w Wic wymw te fonetyczne klejnoty:

Tomasz, tymianek, Teresa, Tamiza

Thompson [popularne nazwisko], Chatham [miasto w pd.-wsch. Anglii], Waltham [miasto, m.in. w Kanadzie], Streatham [pd. dzielnica Londynu] Jest ich wicej, lecz ju nie pamitam Czekaj! Mam: Antoni

Rozproszy twj niepokj

Archaizm: aczkolwiek Nie rymuje si z osiem sama widzisz Z i niezwocznie, jedno ma [spgosk] dwiczn

Drugie nie ma, wybierz sama

Buty, idzie, anie/krlice/zajczyce. A teraz powiedz: palec. Potem: piewak, imbir, zwleka Rzeczywisty, gorliwy, fioletoworowy, gaza i grubo [przekrj/rednica]

Maestwo, listowie, fatamorgana i wiek.

Bohater, czapla, zapytanie, bardzo Riposta, smolisty, furia, pochowa

Amer. /ves vez/. Te, also /trez/. Liczba mnoga od doe. The plural of doe. Te, also /mr/. ** Lub, or /tr/ ociga si; zatrzyma na duej.

Tekst. Text 200. 201. 202. 203. 204. 205. 206. 207. 208. 209. 210. 211. 212. 213. 214. 215. 216. 217. 218. 219. 220. 221. 222. 223. 224. 225. 226.
*

Wymowa. Pronunciation dst lst pst n d kl l db db blsm bzm f pnnt kin punz ba b bnd tjunz hm j n bt nz knuz pjun truzm jus t juz dfrns simz ltl wi se ktl bt vtl sit swet test kast la et hat pt nt grnt ()n junat rf dznt ram w def fef dz || n zef hef dl bl defr dd et let hnt pant sent bt sdet elk rbk psfk sans knns santfk t* bt a d sk f s ls ()nd kns se mnuv jt ()n vmt nekst mt wt dfz frm t bnfadi lba daret dar nd ra si ad n er sm mri bt mler ju sa sn klenz n klin dktrn tpntan mrin kmpe eln w tljn

Tumaczenie dosowne (rybka). Uwagi Literal translation. Notes Czy ty [arch. do you], zgubiony, poczta i robi [arch. does], materia, nie mie ochoty Praca, Hiob/Job, kwiat, ono, przysiga

Dost, lost, post and doth, cloth, loth. Job, Job, blossom, bosom, oath. Faugh, oppugnant, keen oppugners, Bowing, bowing, banjo-tuners Holm you know, but noes, canoes, Puisne, truism, use, to use? Though the difference seems little, We say actual, but victual. Seat, sweat; chaste, caste; Leigh, eight, height; Put, nut, granite, and unite. Reefer does not rime with deafer. Feoffer does, and zephyr, heifer. Dull, bull, Geoffrey, George, ate, late, Hint, pint, senate but sedate. Gaelic, Arabic, pacific, Science, conscience, scientific; Tour, but our, dour, succour, four, Gas, alas, and Arkansas. Say manoeuvre, yacht and vomit, Next omit, which differs from it Bona fide, alibi Gyrate, dowry and awry. Sea, idea, guinea, area, Psalm, Maria, but malaria. Youth, south, southern, cleanse and clean. Doctrine, turpentine, marine. Compare alien with Italian,

Fuj, waleczny, skory, nonkonformici Ukonienie si, smyczkowanie, stroiciele bando Wiecznie zielony, to wiesz, ale gosy przeciwne, kajaki

Niszy rang, truizm, uycie, uywa

Cho rnica wydaje si maa Mwi si faktyczny, ale wiktuay Miejsce [siedzce], pot, cnotliwy, kasta, Leigh [wioska w Anglii], osiem, wysoko Ka, orzech, granit i jednoczy

Kurtka marynarska nie rymuje si z guchszy Sprzedajcy [one who grants a feoffment = transfer of property] si rymuje, i zefir, jawka Nudny, byk, Goeffrey, Jerzy, zjad, pno

Aluzja/wskazwka, p litra [dok. 0,57 l], senat ale podawa rodek uspokajajcy

Gaelicki, arabski, pacyficzny Nauka, sumienie, naukowy Wycieczka, lecz srogi, ratunek, cztery

Gaz, niestety i Arkansas

Powiedz: manewr, jacht i wymiociny Dalej: pomija, ktre si od niego rni Wiarygodno, alibi

Wirowa, posag/wiano i przekrzywiony

Morze, pomys, gwinea, obszar Psalm, Maria, malaria Modzieniec/modo, poudnie, poudniowy, oczyci i czysty

Doktryna, terpentyna, onierz piechoty morskiej

Porwnaj cudzoziemiec z woski

Lub, or /t/.

Tekst. Text 227. 228. 229. 230. 231. 232. 233. 234. 235. 236. 237. 238. 239. 240. 241. 242. 243. 244. 245. 246. 247. 248. 249. 250. 251. 252.
*

Wymowa. Pronunciation dndlan w btln rl w la je ji a a e* a we ki ki se v bt ev fiv na le sken rsiv nev es ts nt sef wi se kvz vlvz hf bt ref str rnr kner krevs bt dvas ()nd er fes bt prefs nt rmes flem flemtk s gls bes bs ld tt dn gv vd t at dast n ska bt skd bt n n ern te dnt ram w h bt e mand v f ()nd fn** wt me b prnanst z fn w sand v s n ss ls sft lst kl ()n krs pd pdl pt pt jes || t lf t ramz w t respat spat, knsent rzent labl bt plmnt sevn z rait bt sz ivn hafn rfn nevju stivn mk dk klk n dk

Tumaczenie dosowne (rybka). Uwagi Literal translation. Notes Dmuchawiec/mlecz z batalion Wiec/rajd z sojusznikiem; zaiste, wy [arch.]

Dandelion with battalion, Rally with ally; yea, ye, Eye, I, ay, aye, whey, key, quay! Say aver, but ever, fever, Neither, leisure, skein, receiver. Never guessit is not safe, We say calves, valves, half, but Ralf Starry, granary, canary, Crevice, but device, and eyrie. Face, but preface, not grimace, Phlegm, phlegmatic, ass, glass, bass. Bass, large, target, gin, give, verging, Ought, out, joust and scour, but scourging, Ear, but earn; and ere and tear Do not rhyme with here but heir. Mind the O of off and often Which may be pronounced as orphan, With the sound of saw and sauce; Also soft, lost, cloth and cross. Pudding, puddle, putting. Putting? Yes: at golf it rhymes with shutting. Respite, spite, consent, resent. Liable, but Parliament. Seven is right, but so is even, Hyphen, roughen, nephew, Stephen, Monkey, donkey, clerk and jerk,

Oko, ja, och [Used before me to express distress or regret], tak [dial.], serwatka, klucz, nabrzee/keja. Mw: zapewni, ale kiedykolwiek, gorczka aden [z 2], czas wolny, motek/klucz [ptakw], suchawka/odbiornik/odbiorca/adresat Nigdy nie zgaduj, to niebezpieczne

Mwimy: cielta/ydki/ocieli si, zawory/wentyle, poowa, ale Ralf.

Gwiadzisty, spichlerz, kanarek/kanaryjski Szczelina, ale urzdzenie i orle gniazdo. Twarz, lecz przedmowa, nie grymas

Flegma, flegmatyczny, osio/dupa, szko, bas/kontrabas.

Oko, wielki, cel, din, da, graniczcy Powinien, na zewntrz, zetrze si konno [w turnieju rycerskim] i erozja/szorowa, ale biczowanie Ucho, ale zarobi i przed [arch.] i podrze

Nie rymuje si z tu, lecz ze spadkobierca

Uwaaj na o w od i czsto Ktre moe by wymawiane jak [w] sierota Z gosk [tak jak w] pia i sos

Take [w] mikki, zaginiony, tkanina i krzy.

Deser/pudding, kaua, ukadanie. Odbijanie piki po ziemi [w golfie, bezokol. to putt] Tak, w golfie rymuje si ze strzelanie Wytchnienie, zoliwo, aprobata, ywi uraz.

Odpowiedzialny, ale parlament.

Siedem jest w porzdku, tak jak nawet/rwny cznik, stawa si/czyni szorstkim, bratanek/siostrzeniec, Stefan Mapa, osio, urzdnik i palant

Albo, or /a/ wariant aye. Te, also /ni/. Te, also /rlf/. Te, also /ar/. ** Te, also /ftn/. Te, also /respt/. Te, also /nefju/.

10

Tekst. Text 253. 254. 255. 256. 257. 258. 259. 260. 261. 262. 263. 264. 265. 266. 267. 268. 269. 270. 271. 272. 273. 274. 275. Ask, grasp, wasp, demesne, cork, work. A of valour, vapid, vapour, S of news (compare newspaper), G of gibbet, gibbon, gist, I of antichrist and grist, Differ like diverse and divers, Rivers, strivers, shivers, fivers. Once, but nonce, toll, doll, but roll, Polish, Polish, poll and poll. Pronunciationthink of Psyche! Is a paling stout and spiky. Wont it make you lose your wits, Writing groats and saying grits? Its a dark abyss or tunnel, Strewn with stones like rowlock gunwale, Islington, and Isle of Wight, Housewife, verdict and indict. Dont you think so, reader, rather, Saying lather, bather, father? Finally, which rhymes with enough Though, through, bough, cough, hough, sough, tough Hiccough has the sound of sup My advice is: give it up!

Wymowa. Pronunciation sk rsp wsp dmen* kk wk vl vpd vep es v njuz kmpe njuspep di v dbt bn dst a v ntkrast n rst df lak davs ()n davz rvz stravz vz favz wns bt nns tl dl bt rl pl pl pl n pl prnnsen k v sak z pel stat ()n spak wnt t mek j luz j wts rat rts n se rts ts dk bs tnl strun w stnz lak rlk nl zltn nd al v wat haswaf vdkt nd ndat dnt j k s rid r se l be f fanl wt ramz w nf tru ba kf hk sf tf hkp (h)z sand v sp ma dvas z v t p

Tumaczenie dosowne (rybka). Uwagi Literal translation. Notes

Zapyta, chwyci, osa, teren okalajcy [termin prawniczy], korek/spawik, praca.

A w waleczno, banalno, opar S w wieci, porwnaj [z] gazeta codzienna G w szubienicy, gibonie, sednie sprawy

I w antychrycie i mlewie

Rni si jak rnorodny i skoczkowie/nurkowie Rzeki, zmagajcy si, dreszcze/ciarki, banknoty 5-funtowe Raz, lecz tym razem, myto, lalka, lecz buka

Polerowa, polski, gosowanie i czubek gowy

Wymowa pomyl o Psyche! To mur mocny i najeony kolcami Czy nie tracisz rozumu

Piszc kasza owsiana, a mwic patki owsiane?

To [jak] ciemna otcha albo tunel Peen nawrzucanych kamieni jak [na] dulk grna cz nadburcia, Islington [dzielnica Londynu] i Wyspa Wight,

Gospodyni domowa, wyrok i oskary

Nie zgodzisz si, czytelniczko, raczej Mwic piana, kpicy si, ojciec? [I] wreszcie rymy do do

Cho, przez, konar, kaszel, golonka, poszum, oprych/twardy, trudny.

Czkawka ma gosk [tak jak] yk Moja rada: daj sobie z tym spokj!

Te, also /dmin/. Te, also /l/. Te, also /sa/

11