Verlag Dashofer Sp. z o.o. ul. Senatorska 12 00-082 Warszawa www.dashofer.

pl

VERLAG DASHFER

Autor: Jerzy Ebing

OBLICZANIE POWIERZCHNI I KUBATURY OBIEKTW O RNYM PRZEZNACZENIU

Wedug PN-ISO 9836:1997 Stan prawny na 1 stycznia 2006 r.

Copyright 2005 Autor: Jerzy Ebing Ebing & Partners Sp. z o o.o. 02-384 Warszawa ul. Wodarzewska g1G/1 tei.: 504.170.067 email: ebing.partners@aster.pl

Redaktor odpowiedzialny: Arkadiusz Kallas Korekta i edycja: Paulina Sieniu Skad: Sawomir Sobczak
Wszelkie prawa zastrzeone, prawo do tytuu i licencji jest wasnoci Dashfer Holding Ltd. Kopiowanie, przedrukowywanie i rozpowszechnianie caoci lub fragmentw niniejszej publikacji, rwnie na nonikach magnetycznych i elektronicznych bez zgody Wydawcy jest zabronione. Ze wzgldu na stae zmiany w polskim prawie oraz niejednolite interpretacje przepisw Wydawnictwo nie ponosi odpowiedzialnoci za zamieszczone informacje.

OBLICZANIE POWIERZCHNI I KUBATURY OBIEKTW O RNYM PRZEZNACZENIU

2. OGLNE ZASADY POMIARU POWIERZCHNI I KUBATURY

2.1. ZASADY POMIARU POWIERZCHNI

5.1.1.1 Pola powierzchni poziomych i pionowych okrela si zgodnie z wymiarami rzeczywistymi. Paszczyzny nachylone wymiaruje si na ich rzucie na paszczyzn poziom (do oblicze strat ciepa zawsze naley jednak przyjmowa rzeczywiste pole powierzchni). 5.1.1.2 Pole powierzchni podaje si w m2 z dokadnoci do dwch miejsc po przecinku. Powysze zapisy normy naley tak interpretowa: 1) Powierzchni wewntrzn budynku lub jego czci mierzy si na poziomie podogi kondygnacji (z dokadnoci do 0,01m) w wietle wykoczonych powierzchni pionowych przegrd zamykajcych pomieszczenie od zewntrz i od wewntrz, bez odliczania od tej powierzchni listew przyciennych i cokolikw. Zasad t stosuje si rwnie w przypadku, gdy grna przegroda zamykajca nie jest rwnolega do paszczyzny podogi (o rzeczywistej powierzchni uytkowej w sprawach spornej interpretacji decyduje wielko powierzchni podogi).

Rysunek 1. Zasady mierzenia powierzchni pomieszcze z nierwnoleg przegrod zamykajc lub nieprostopad do paszczyzny podogi: a) przykad pomieszczenia na poddaszu bez cianki kolankowej, b) przykad pomieszczenia na poddaszu ze ciank kolankow.

www.dashofer.pl

-6-

OBLICZANIE POWIERZCHNI I KUBATURY OBIEKTW O RNYM PRZEZNACZENIU

Powierzchnie pomieszcze ze stropem nachylonym, amanym albo ukowym naley podzieli na: 1) cz o wysokoci 1,9 m lub mniejszej, ktra powinna by zaliczona, do powierzchni pomocniczej (Pd = b c); moe by wykorzystana na cele pomocnicze, co do ktrych inne przepisy rozporzdzenia nie wymagaj zachowania wikszej wysokoci ni 1,9m, 2) cz o wysokoci wikszej ni 1,9 m, ktra moe by wykorzystana na pomieszczenia przeznaczone na stay lub czasowy pobyt ludzi, jeeli rednia wysoko pomieszczenia odpowiada wymaganiom 72 rozporzdzenia Ministra Infrastruktury, jak te na pomieszczenia nieprzystosowane do przebywaniat w nich ludzi, jeeli inne przepisy tego rozporzdzenia nie wymagaj zachowania wikszej wysokoci. Stosownie do przeznaczenia, odpowiedni cz pomieszczenia zalicza si do powierzchni podstawowej (Pp) lub pomocniczej (Pd). Oznaczenia: hmax - najwiksza wysoko pomieszczenia, hr - rednia wysoko pomieszczenia odpowiadajca przepisom 72 ust. 1, hk - wysoko cianki kolankowej <1,9 m, Pd - powierzchnia pomocnicza, Pp - powierzchnia podstawowa, Pu - powierzchnia uytkowa. 2) Nie dolicza si do powierzchni przekroju poziomego przegrd zewntrznych i wewntrznych takich elementw, jak pilastry i pkolumny, ani nie odlicza si od niej otworw drzwiowych, balkonowych, nisz i wnk wykonanych w gruboci tych przegrd (rys. 2).

Rysunek 2. Zasada mierzenia powierzchni poziomych w budynku Pomiar wykonuje si na poziomie podogi kadej kondygnacji, przy czym wymiary wewntrzne pomieszcze mierzy si w wietle wykoczonych przegrd starych ograniczajcych pomieszczenia, a wymiary zewntrzne z uwzgldnieniem tynkw lub okadzin elewacyjnych.

www.dashofer.pl

-7-

OBLICZANIE POWIERZCHNI I KUBATURY OBIEKTW O RNYM PRZEZNACZENIU

Wymiary pomieszczenia (a, b) mierzy si w wietle wykoczonych przegrd pionowych, a jego powierzchni oblicza bez dodawania wnk i bez potrcania powierzchni otworw w tych przegrodach oraz potrcania przekroju poziomego cian dziaowych przystosowanych do demontau, przestawienia lub likwidacji. Do powierzchni konstrukcji (Pk), czyli pola przekroju poziomego cian lub innych konstrukcji nonych oraz staych cian dziaowych (Ss) i kominowych (Km), nie wlicza si pola przekroju lizen (Lz), pilastrw (PI) i pkolumn oraz cian dziaowych niestarych (Sr) przystosowanych do demontau i przestawiania lub likwidacji. Z powierzchni konstrukcji (Pk) nie potrca si wnk (Wn), otworw drzwiowych i okiennych (take balkonowych lub tarasowych) oraz innych przej w cianach nonych, a take w staych cianach dziaowych. 3) Wlicza si w stanie wykoczonym do powierzchni konstrukcji na danej kondygnacji: ciany none, filary, supy i kolumny, kominy, obudowane piony instalacyjne i zsypowe oraz stae cianki dziaowe, nieprzystosowane do demontau. 4) Nie odlicza si powierzchni przekroju poziomego cianek dziaowych niestaych, przystosowanych do demontau, likwidacji lub zmiany pooenia. 5) Powierzchni zewntrznych niezamknitych cakowicie, ale przekrytych elementw budynku (np. loggii) mierzy si w obrysie podogi, natomiast pole przekroju poziomego ich konstrukcji nonych, podobnie jak cian bocznych, supw i kolumn, wlicza si do powierzchni konstrukcji, za powierzchni zewntrznych niezamknitych cakowicie i nieprzekrytych elementw np. balkonw mierzy si w obrysie skrajnym pyty, bez potrcania powierzchni przekroju poziomego balustrad, niezalenie od sposobu ich zamocowania.

www.dashofer.pl

-8-

OBLICZANIE POWIERZCHNI I KUBATURY OBIEKTW O RNYM PRZEZNACZENIU

2.1.1. POWIERZCHNIA ZABUDOWY

5.1.2.1 Przez powierzchni zabudowy rozumie si powierzchni terenu zajt przez budynek w stanie wykoczonym. 5.1.2.2 Powierzchnia zabudowy jest wyznaczona przez rzut pionowy zewntrznych krawdzi budynku na powierzchni terenu.. Powysze zapisy normy oznaczaj, e pole powierzchni zabudowy wyznacza rzut parteru budynku na poziom terenu, a nie kondygnacji powyej parteru lub ich czci nadwieszonych, tj.: 1) Pz stanowi pole wyznaczone przez rzut pionowy skrajnego obrysu zewntrznego budynku w stanie wykoczonym na paszczyzn poziom, za podstaw przyjmuje si obrys parteru w wypadku, gdy jest on wikszy od rzutu pionowego obrysu cian fundamentowych lub te cian przyziemia tworzcego stylobat budynku, jeeli na poziomie terenu jest on wikszy od obrysu wysokiego parteru. 2) Pz zawiera pole powierzchni wystpujcych w obrbie przyziemia takich elementw budynku, jak: przewity, przejcia i przejazdy (bramy), ganki, loggie i balkono-loggie dostawiane, werandy otwarte i zamknite oraz przybudowane szklarnie (ogrody zimowe), przybudowane wiaty garaowe i garae. 3) Pz nie zawiera powierzchni schodw, pochylni i ramp zewntrznych, studzienek dowietlajcych okienka piwniczne, elementw przeciwsonecznych, daszkw, gzymsw i okapw, a take nadwieszonych czci budynku nad parterem oraz czci pooonych poniej poziomu terenu, (rys. 3). 4) Pz takich oddzielnych obiektw pomocniczych na danej dziace, jak: garae, szopy, mietniki itp., liczy si oddzielnie i uwzgldnia w bilansie zagospodarowania terenu dziaki, nie dolicza si natomiast do Pz budynku.

www.dashofer.pl

-9-

OBLICZANIE POWIERZCHNI I KUBATURY OBIEKTW O RNYM PRZEZNACZENIU

Rysunek 3. Powierzchnia zabudowy (Pz) budynku: a) zasady obmiaru przedstawione w rzucie poziomym, b) zasady obmiaru przedstawione w przekroju pionowym. Powierzchni zabudowy (Pz) oblicza si w rzucie pionowym na paszczyzn poziom gruntu, przyjmujc za podstaw wikszy obrys kondygnacji przyziemia lub odpowiednio parteru, o szerokoci zabudowy (z) i dugoci (L). Do Pz wlicza si portyki, ganki (Gk) i werandy (Wr). Nie wlicza si do Pz podziemnych czci budynku (Pdz) oraz takich zewntrznych czci budynku, jak pochylnie samochodowe (Ps), studzienki dowietlajce okna piwniczne (Sp), schody zewntrzne (Sz), tarasy (Tr), a take takie wystpy architektoniczne, jak daszki nad wejciami (Ds), gzymsy (Gz), okapy (Ok), wykusze (Wk) i wszelkie nadwieszenia wyszych kondygnacji (nd). Nie potrca si z Pz zarwno powierzchni bram, przewitw, loggii (Lg) i innych wnk w budynku, jak rwnie nie uwzgldnia si ograniczenia rzutu poziomego kondygnacji wyszych np. przez zastosowanie tarasowej formy.

www.dashofer.pl

- 10 -

OBLICZANIE POWIERZCHNI I KUBATURY OBIEKTW O RNYM PRZEZNACZENIU

2.1.5. POWIERZCHNIA KONSTRUKCJI

5.1.6.1. Powierzchnia konstrukcji jest czci powierzchni cakowitej kondygnacji (na rzucie poziomym na poziomie podogi) i jest to powierzchnia utworzona przez elementy zamykajce (np. ciany none zewntrzne i wewntrzne) i powierzchnie supw, pionw wentylacyjnych, kominw, cian dziaowych itp. oraz powierzchnie, przez ktre nie mona przej Pomimo niecisoci sownych normy (np. wyszczeglnienie jedynie nonych cian zewntrznych, przy bezzasadnym pominiciu nienonych cian osonowych), naley przyj przy obliczaniu Pk powierzchnie wszystkich rodzajw cian zewntrznych i wewntrznych wedug wzoru: Pkk = Pkzk + Pkwk

Rysunek 8. Skadniki powierzchni konstrukcji

www.dashofer.pl

- 19 -

OBLICZANIE POWIERZCHNI I KUBATURY OBIEKTW O RNYM PRZEZNACZENIU

Do powierzchni konstrukcji danej kondygnacji (Pkk ) wlicza si wedug zasad przedstawionych na rys. 8 pole powierzchni przekroju poziomego przegrd pionowych, tj. cian zewntrznych (S) i wewntrznych (Sw), majcych charakter konstrukcji nonych oraz staych cian dziaowych, a take wlicza si pole powierzchni o przekroju obudowy loggii (Pklg) lub balkono-loggii, kominw i cian kominowych (Km) o dowolnej konstrukcji, pionw instalacyjnych (Si) wraz z obudow i obudowanych pionw zsypowych (Zs), jak rwnie konstrukcj szybw dwigowych (Sd), cznie z ich dylatacj lub izolacj akustyczn, przeciwwilgociow i ciepln. 5.1.6.4. Powierzchnia konstrukcji moe by take obliczana jako rnica cakowitej powierzchni kondygnacji (5.1.3) i powierzchni kondygnacji netto (5.1.5). Uwzgldniajc powysze uwagi, naley przyjmowa, e: 1) Norma ustala zasady obliczania powierzchni konstrukcji kondygnacji (Pkk) i nie przewiduje praktycznej potrzeby obliczenia powierzchni konstrukcji budynku, ktr mona by teoretycznie okreli jedynie, jako sum powierzchni konstrukcji wszystkich kondygnacji Pkk . 2) Powierzchni konstrukcji kondygnacji oblicza si wedug zasad przedstawionych na rysunkach 2 i 8. 3) Powierzchni konstrukcji kondygnacji dzieli si na: a) powierzchni konstrukcji przegrd zewntrznych (Pkzk), obejmujcych ciany zewntrzne (S) i ciany boczne loggii lub balkono-loggii (B/L), b) powierzchni konstrukcji przegrd wewntrznych (Pk w k) obejmujcych ciany konstrukcyjne wewntrzne (Sw), stae ciany dziaowe, kominy (Km), obudowane piony instalacyjne (Si), obudowy szybw dwigowych (Sd) i pionw zsypowych (Zs).

www.dashofer.pl

- 20 -

OBLICZANIE POWIERZCHNI I KUBATURY OBIEKTW O RNYM PRZEZNACZENIU

3. PRZYKADY POMIARU POWIERZCHNI I KUBATURY

3.1. DOM JEDNORODZINNY

Powierzchnia podstawowa - Pp pokoje, salon, gabinet, pracownia

Powierzchnia pomocnicza - Pd przedsionek, hol, przedpokj, schody cz ce kondygnacje mieszkalne, kuchnia, spi arnia, garderoba, szafy wbudowane, WC, azienka

Powierzchnia us ugowa - Pg kot ownia domowa, sk ad opa u, gara wbudowany, pomieszczenia sk adowe i wielofunkcyjne pomieszczenia gospodarcze, korytarze, schody do piwnicy i na poddasze nieu ytkowe

www.dashofer.pl

- 40 -

OBLICZANIE POWIERZCHNI I KUBATURY OBIEKTW O RNYM PRZEZNACZENIU

3.4. BUDYNEK HANDLOWO-USUGOWY

Powierzchnia podstawowa - Pp

Powierzchnia pomocnicza - Pd

Powierzchnia us ugowa - Pg pomieszczenia magazynowosk adowe, kot ownia wbudowana lub rozdzielnia ciep a, wentylatornia oraz wykazany oddzielnie gara wbudowany

pomieszczenie ekspozycji, obs ugi przedsionek, poczekalnia, korytarz, klienta, pracownia, biura schody, archiwum, pomieszczenia socjalne i higieniczno-sanitarne

www.dashofer.pl

- 43 -

OBLICZANIE POWIERZCHNI I KUBATURY OBIEKTW O RNYM PRZEZNACZENIU

3.10. POWIERZCHNIE DZIAEK BUDOWLANYCH

Warunki Techniczne w sprawie warunkw technicznych, jakim powinny odpowiada budynki i ich usytuowanie ustalone 12 kwietnia 2002 r.(Dz.U. Nr 75, poz. 690) oraz Norma PN-ISO 9836:1997 nie okrelaj jednoznacznie sposobu obliczania dziaek budowlanych, dlatego te oglne zasady normy mog mie zastosowanie. Podstawowa zasada obmiaru powierzchni poziomych gosi, e oblicza si je zgodnie z rzeczywistymi wymiarami, natomiast pola paszczyzn nachylonych wyznacza si na podstawie wymiarw rzutu poziomego. Pole powierzchni podaje si w metrach kwadratowych z dokadnoci do 2 miejsc po przecinku np. 1500,15 m

Jedynym wyjtkiem, co do sposobu obmiaru powierzchni dziaki (dotyczcego bilansu zagospodarowania dziaki), jest obmiar powierzchni terenu biologicznie czynnej. Naley przez to rozumie grunt rodzimy oraz wod powierzchniow na terenie dziaki budowlanej, a take 50 % sumy powierzchni tarasw i stropodachw o powierzchni nie mniejszej ni 10 m2 urzdzonych jako stae trawniki lub kwietniki na podou zapewniajcym im naturaln wegetacj.

www.dashofer.pl

- 49 -

OBLICZANIE POWIERZCHNI I KUBATURY OBIEKTW O RNYM PRZEZNACZENIU

3.10.1. Dziaki standardowe

Dziaki budowlane standardowe to dziaki o jednoznacznie okrelonej geometrii, ktrych pole powierzchni moliwe jest do obliczenia bez odniesienia si do szczegowych pomiarw w terenie i bez odniesienia do osnowy. Pomiar powierzchni mona wykona na kilka sposobw np.: - metoda pomiaru elektronicznego pola powierzchni poprzez opisanie dziaki wielobokiem zamknitym odczyt automatyczny, - metoda pomiaru analitycznego poprzez porwnanie wsprzdnych X,Y ssiednich punktw granicznych, - metoda pomiaru geometrycznego polega na zsumowaniu powierzchni skadowych najprostszych figur geometrycznych np. trjkt lub prostokt.

3.10.2. Dziaki niestandardowe

Dziaki budowlane niestandardowe to dziaki o niejednoznacznej geometrii, ktrych granice wyznaczaj odcinki proste o dugoci uzalenionej od indywidualnego przebiegu krzywej granicznej; dla potrzeb pomiarowych zwyczajowo nie stosuje si linii krzywych, lecz wprowadza si pomiarowy ukad odcinkw o boku min. 50 cm, co odpowiada najmniejszej jednostce odczytu 1 mm na mapie w skali 1:500. Kady z punktw posiada wasne wsprzdne X,Y,Z; dwie pierwsze wsprzdne ustala si w trybie pomiarw geodezyjnych w oparciu Poziom Osnow Pastwow; analogicznie wsprzdn Z ustala si na bazie Pionowej Osnowy Pastwowej (tzw. sieci reperw).

www.dashofer.pl

- 50 -

OBLICZANIE POWIERZCHNI I KUBATURY OBIEKTW O RNYM PRZEZNACZENIU

4. INTERPRETACJE ISTOTNYCH ZAGADNIE SPORNYCH ORAZ ORZECZNICTWO SDOWE

4.1. INTERPRETACJE ISTOTNYCH ZAGADNIE SPORNYCH W SPRAWACH PRAKTYCZNEGO STOSOWANIA NORMOWYCH ZASAD OBLICZANIA POWIERZCHNI
Pytanie 1
Ktry z obrysw budynku wyznacza powierzchni zabudowy: a) obrys rzutu poziomego fundamentw cofnitych w stosunku do lica cian zewntrznych parteru, tworzcych cok budynku, b) obrys budynku w parterze?

Odpowied
Obmiar obrysu budynku wyznaczajcy powierzchni zabudowy powinien by przyjty, zgodnie z norm, na ktrej oparto wszystkie obliczenia powierzchni i kubatury danego budynku. Dotychczas, wedug normy PN-70/B-02365, powierzchni zabudowy (powierzchni zabudowanej) mierzono dziki obrysowi cian zewntrznych kondygnacji przyziemnej lub nadziemnej, wykraczajcej poza obrys kondygnacji przyziemnej. Jednake w normie nie okrelono, co naley rozumie przez kondygnacj przyziemn. Zgodnie z pkt 5.1.2 normy PN-ISO 9836:1997, powierzchni zabudowy wyznacza obrys pionowy zewntrznych krawdzi budynku na powierzchni terenu, nie wskazano natomiast pooenia kondygnacji o najwikszym obrysie w stosunku do poziomu terenu.

Pytanie 2
Jak naley mierzy i oblicza powierzchni zabudowy wielokondygnacyjnego budynku, majcego powyej parteru wykusz lub ca cian zewntrzn wysunit poza obrys parteru: a) w przypadku, gdy nadwieszona cz budynku znajduje si w granicach dziaki budowlanej, b) w przypadku, gdy nadwieszona cz budynku wykracza poza lini rozgraniczajc, czyli znajduje si nad ulic?

www.dashofer.pl

- 51 -

OBLICZANIE POWIERZCHNI I KUBATURY OBIEKTW O RNYM PRZEZNACZENIU

Odpowied
a) W przypadku budynku z nadwieszon kondygnacj ponad parterem, ktrego obrys wyznacza powierzchni zabudowy, a wielko wystpu pod nadwieszeniem budynku moe by efektywnie wykorzystana zarwno jako powierzchnia zabudowy, jak i jako powierzchnia biologicznie czynna (pod warunkiem, e nadwieszenie nie powoduje zacieniania) naley stosowa zasad: Hmin = 2,4 m, Smax = 2,0 m). b) W przypadku budynku z wykuszem lub nadwieszon kondygnacj, wysunit poza lini rozgraniczajc od drogi publicznej, zgodnie 293 rozporzdzenia Ministra Infrastruktury z 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunkw technicznych, jakim powinny odpowiada budynki i ich usytuowanie nie ma logicznego i prawnego uzasadnienia, aby cz takiego budynku nadwieszona nad drog publiczn bya wliczana do bilansu zagospodarowania terenu dziaki budowlanej jako teren zabudowy,

Pytanie 3
Jaka jest rnica midzy pawlaczem a antresol oraz jakie ich powierzchnie naley wlicza do powierzchni uytkowej lokalu i budynku?

Odpowied
Pawlacz stanowi przestrze w obrbie przedpokoju lub innego pomieszczenia pomocniczego powsta przez wykonanie nad czci tych pomieszcze obnienia, najczciej nad drzwiami lub innymi przejciami o wysokoci w wietle co najmniej 2 m, tworzcego schowek do przechowywania rnych drobnych przedmiotw uytku domowego, turystyki lub rozrywki. Schowek taki spenia zatem funkcj mebla skrzyniowego (nie ustawionego na pododze) i nie uwzgldnia si go w obliczeniach powierzchni uytkowej. W 3 p. 19 rozporzdzenia Ministra Infrastruktury z 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunkw technicznych, jakim powinny odpowiada budynki i ich usytuowanie, przez pojcie antresoli rozumie si: grn cz kondygnacji lub pomieszczenia znajdujc si nad przedzielajcym je stropem porednim o powierzchni mniejszej od powierzchni tej kondygnacji lub pomieszczenia, niezamknit przegrodami budowlanymi od strony wntrza, z ktrego jest wydzielona, oddzielajcym je stropem porednim o powierzchni mniejszej od powierzchni tej kondygnacji lub pomieszczenia niezamknit przegrodami budowlanymi od strony wntrza, z ktrego jest wydzielona. Antresola stanowi zatem odpowiednie powikszenie powierzchni wysokiego pomieszczenia, w ktrym zostaa urzdzona, o znaczcej przydatnoci uytkowej. Z tego powodu powierzchnia antresoli powinna by doliczana do powierzchni uytkowej lokalu i budynku, ale jako dodana oddzielnie, ze wzgldu na cechy uytkowe, koszt wykonania i utrzymania inne ni samodzielnego pomieszczenia zamknitego ze wszystkich stron.

www.dashofer.pl

- 52 -