You are on page 1of 19

ebrowski M., Wakowski K., Rozwijanie strategii innowacji w MSP-IT w warunkach kryzysu gospodarczego, VIII Sympozjum Naukowe nt.

: Zarzdzanie zasobami informacyjnymi w warunkach kryzysu gospodarczego, Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie, Krakw 2010

Kazimierz Wakowski, Micha ebrowski Politechnika Warszawska, Instytut Organizacji Systemw Produkcyjnych

Rozwijanie strategii innowacji w MSP-IT w warunkach kryzysu gospodarczego


Wstp

Sektor technologii informacyjnych i komunikacyjnych (ICT) jest postrzegany jako wany obszar dziaalnoci gospodarczej o duym potencjale innowacyjnoci i konkurencyjnoci. Technologie ICT mog odegra kluczow rol w kreowaniu rozwoju gospodarczego Polski, szczeglnie w okresie kryzysu ekonomicznego. Na sektor ICT skadaj si firmy informatyczne (IT) i firmy telekomunikacyjne. Znaczcy udzia w rynku informatycznym, okoo 50 %, przypada maym i rednim firmom informatycznym (MSP-IT). Informatyzacja sfery publicznej oraz gospodarstw domowych jest obecnie jednym z priorytetw zarwno Unii Europejskiej, jak i Polski. Krajowy rynek informatyczny ma w najbliszym czasie due szanse na rozwj, przy znacznym wzrocie nakadw publicznych na technologie informacyjne. Istotnym bodcem do podjcia bada nad MSP-IT s zobowizania Polski wynikajce z przynalenoci do Unii Europejskiej, dotyczce rozwoju konkurencyjnoci i innowacyjnoci polskich przedsibiorstw. Kolejn przesank podjcia bada nad MSP-IT jest zestawienie aktualnie sabej pozycji Polski w zakresie konkurencyjnoci i innowacji1, z ogromnymi wyzwaniami dla rzdzcych i samych przedsibiorcw2.

European Innovation Scoreboard 2009. Comparative analysis of innovation performance, 2009, http://www.proinno-europe.eu/page/european-innovation-scoreboard-2009 (stan na dzie 19 kwietnia 2010 r.). 2 Na rzdzcych i przedsibiorcach spoczywa odpowiedzialno za sprostanie ww. zobowizaniom i oczekiwaniom.

Z jednej strony, polska informatyka dysponuje znaczcym potencjaem intelektualnym; wiadcz o tym zwycistwa modych Polakw w prestiowych konkursach informatycznych3,4 oraz wysokie oceny wystawiane przez pracodawcw krajowych i zagranicznych naszym specjalistom. Natomiast z drugiej strony globalna konkurencyjno polskich firm informatycznych jest saba. W 2008 r. Polska trafia do kategorii krajw doganiajcych, o najniszym poziomie innowacyjnoci w UE. W rankingu innowacyjnoci w 2009 r. Polska jest grupie rednich innowatorw, ale wyprzedza tylko najsabsze kraje Bugari, otw, Rumuni5. Du szans dla innowacji w ogle, a IT w szczeglnoci, jest wzrost poziomu finansowania innowacji, w czym duy udzia maj fundusze unijne. Warto take zwrci uwag, e rozwj technologii informacyjnych jest jednym z priorytetw Wsplnoty Europejskiej. Z powyszego wynika pilna potrzeba rozwijania innowacyjnoci MSP-IT w taki sposb, aby ogranicza bariery i rozwizywa problemy innowacji, a jednoczenie wykorzystywa potencja tych firm i szanse rynkowe. Taka wizja przywieca prowadzonym przez autorw badaniom. Wynikiem pracy s teoretyczne i praktyczne koncepcje i propozycje zasad strategicznego zarzdzania innowacjami, dostosowane do specyfiki mniejszych firm, zwaszcza dziaajcych na rynku IT. Formuowanie strategii innowacji w ujciu inynierii systemowej6 powinno przyjmowa posta projektowania systemu strategii innowacji, a jedn z barier jej (strategii) rozwoju jest problem braku informacji, czyli moliwoci udzielania odpowiedzi na pytanie co naley wiedzie, aby zbudowa dobr, konkurencyjn strategi. Propozycje przedstawione w artykule, stanowice prb rozwizania ww. problemw, wprowadzaj model logiczny w obszarze informacyjnym, zwizanym z zarzdzaniem innowacjami. Zaproponowano koncepcj systemu innowacji przedsibiorstwa (SIN), jako takiej organizacji w ramach przedsibiorstwa, w ktrej uczestnicy dziaaj w celu wprowadzenia innowacji korzystnych dla przedsibiorstwa, wykorzystujc rne rda innowacji i finansowania. SIN stanowi gwny przedmiot zainteresowania inynierii zarzdzania innowacjami. W ramach inynierii zarzdzania
3

Past Contests The ACM International Collegiate Programming http://icpc.baylor.edu/past/default.htm (stan na dzie 19 kwietnia 2010 r.). 4 Programming Contests, Software Development, and Employment Services at http://www.topcoder.com (stan na dzie 19 kwietnia 2010 r.). 5 European Innovation , op. cit. 6 Nazywanej take inynieri biznesow lub inynieri zarzdzania.

Contest, TopCoder,

2008, 2008,

przedsibiorstwem stosowanej w trakcie budowania strategii firmy (a w tym innowacyjnej) wykorzystuje si: zasoby informacyjne pozyskiwane zarwno z otoczenia organizacji, jak i jej wntrza; wiedz i kompetencje zarzdcze kierownictwa itp. W szczeglnoci zaproponowano tu takie metody inynierii budowy strategii innowacyjnej firmy, jak: opracowanie szkicu SIN i analiz SIN w przekrojach. Przedstawione zaoenia posuyy do przygotowania wzorca strategii innowacji (szczeglnie interesujcego w kontekcie walki o finansowanie innowacji z funduszy unijnych).

Aktualna sytuacja rynku IT w Polsce

W 2009 r. warto polskiego rynku IT spada o okoo 10 proc. do 10,3 mld USD z 11,4 mld USD w 2008 r. Po raz pierwszy w historii polski rynek IT zamkn rok spadkiem wartoci. W 2010 r. warto rynku IT moe wzrosn o okoo 3% poinformowa Computerworld, powoujc si na szacunki IDC Polska. Prognoza na 2010 jest wci na bardzo wstpnym etapie. Podobnie ocena spadku rynku w roku 2009. Wiele bdzie zalee od skali oywienia na polskim rynku IT w ostatnim kwartale ubiegego roku powiedzia cytowany przez Computerworld Andrzej Jarosz, dyrektor IDC Poland. Warto przypomnie, e dynamika rynku IT przez kryzysem bya znaczca: w latach 2003 2007 wynosia rokrocznie ponad 10%. Kryzys w 2008 wpyn na obnienie dynamiki do 5,5%. Na nisk dynamik rynku IT zoyy si spadki w takich branach jak bankowo i finanse oraz sektor publiczny. Ograniczenia wydatkw w tych branach wywary spory wpyw na due spadki zwaszcza na rynkach konsultacji. Brane te na pewno te przyczyniy si do niskiej dynamiki rynkw sprztowych IT oraz zwizanych z nim rynkw integracji systemowej7. Fundusze unijne rwnie bd miay duy wpyw na rynek IT w Polsce w roku 2010, cho skala ich bezporedniego wpywu jest trudna do oszacowania. Porwnujc Polsk z innymi

Anam R., Polski rynek IT spowolni w 2008 r., 2010 http://www.egospodarka.pl/39339,Polski-rynek-IT-spowolnilw-2008-r,1,39,1.html (stan na dzie 19 kwietnia 2010 r.).

krajami Europy, take Zachodniej, wida, e nasza gospodarka cieszy si wzrostem gwnie dziki popytowi wewntrznemu, a nie inwestycjom np. w nowoczesne technologie8. Jako polskich innowacji IT jest niska, a efektw innowacji nie wida w wikszej skali. Potwierdzaj to nastpujce wskaniki: Eksport produktw i usug wysokiej techniki9 (w tym informatycznych) w caoci eksportu w Polsce to 4,7% (2007)10 zbyt mae znaczenie dla gospodarki; Niski dla Polski poziom wydatkw na B+R w stosunku do PKB to 0,57% (2007)11 zgromadzony przez firmy kapita nie jest inwestowany; poziom wydatkw na B+R w ICT w stosunku do caoci wydatkw B+R w 2003 roku wynis dla Polski 12,1% co w badanej grupie 19 czonkw OECD dao ostatnie miejsce. Wrd kluczowych czynnikw najsilniej wpywajcych na system innowacji przedsibiorstwa znajduj si bariery w dziaalnoci innowacyjnej (tabela 1). Gwne bariery wskazywane przez polskich przedsibiorcw nie odbiegaj od tych wymienianych w innych krajach. Istotn rnic jest sia oddziaywania w przypadku Polski bariery zwizane z finansowaniem innowacji s wskazywane dwukrotnie czciej.

Tabela 1. Bariery innowacji


GUS 2004 200612 Ryzyko ekonomiczne Koszty innowacji Brak finansowania wewntrznych Brak rodkw finansowych zewntrznych 34,5 % 36,4 % 28,5 % GUS-IT 2001200313 47,5 % 45,7 17 % 20 % UK-IT 200514 CIS-4 2002 200415 22,2 % 22,4 % 16,6 %

Maciejewski A., Polski rynek IT: pierwszy spadek po 20 latach!, 2010 http://www.computerworld.pl/news/354257/Polski.rynek.IT.pierwszy.spadek.po.20.latach.html (stan na dzie 19 kwietnia 2010 r.). 9 do wysokiej techniki zalicza si dziedziny i wyroby odznaczajce si wysok tzw. intensywnoci B+R (R&D intensity), z nakadami na dziaalno B+R ponad 4% wartoci sprzeday 10 Nauka i technika w 2007 r., Gwny Urzd Statystyczny, Warszawa 2008, s. 193. 11 Nauka i technika , op. cit. s. 67. 12 Dziaalno innowacyjna przedsibiorstw przemysowych w latach 2002 2004, Gwny Urzd Statystyczny, Warszawa 2007. 13 Dziaalno innowacyjna przedsibiorstw w sektorze usug w latach 2001 2003, Gwny Urzd Statystyczny, Warszawa 2005. 14 The UK Innovation Survey, Department of Trade and Industry, 2005. 15 The Fourth Community Innovation Survey CIS4, Eurostat, 2007.

Brak waciwego rda funduszy rdo: Opracowanie wasne

30 %

16 %

System innowacji przedsibiorstwa

Waciciel lub zarzdzajcy MSP do podejmowania decyzji o znaczeniu strategicznym potrzebuje dostatecznie szerokiego i kompleksowego obrazu innowacji w przedsibiorstwie, ktry uatwi podejmowa decyzje. Proponowana perspektywa skada si na system innowacji przedsibiorstwa. System innowacji przedsibiorstwa SIN to podsystem w ramach przedsibiorstwa, w ktrym uczestnicy dziaaj w celu wprowadzenia innowacji, przynoszcych korzyci dla przedsibiorstwa w perspektywie strategicznej, wykorzystujc rda innowacji i rda finansowania. Poszczeglne elementy systemu innowacji przedsibiorstwa mona okreli nastpujco: Klienci odbiorcy innowacji zewntrzni (klient, kooperant, wsplnik) lub wewntrzni (inne organizacje w przedsibiorstwie lub czonkowie innych organizacji wewntrz przedsibiorstwa). Innowacja znaczca nowo w produktach, sposobie wiadczenia usug, procesach, organizacji; rezultat dziaania systemu innowacji przedsibiorstwa. Dziaalno innowacyjna og dziaa w systemie innowacji przedsibiorstwa

podejmowanych na rzecz wprowadzenia innowacji. Uczestnicy zesp wspdziaajcych podmiotw; w skad zespou wchodz ludzie, ktrzy prowadz dziaania zwizane z innowacjami w przedsibiorstwie, rozpatrywani jako niezalene podmioty lub jako grupy osb. rda innowacji pochodzenie koncepcji lub rozwizania bdcego istot innowacji. rda finansowania pochodzenie finansowania na rzecz wprowadzenia innowacji. Okrelenie strategii innowacji

Innowacje s obszarem wanym z punktu widzenia strategii przedsibiorstwa system innowacji ma wymiar strategiczny. Jako strategiczne ujcie systemu innowacji mona uzna

perspektyw (widok) systemu innowacji uwzgldniajc wizj, misj, cele oraz plany rozwoju i ofert, zwizane z innowacjami w przedsibiorstwie. Proponowana koncepcja strategii innowacji obejmuje domen strategiczn innowacji, strategi innowacji, a take obiekt, przedmiot i konstrukcj strategii innowacji: Domena strategiczna innowacji to otoczenie systemu innowacji, oddziaujce wzajemnie z systemem innowacji. Strategia innowacji to okrelona (opracowana i przyjta) koncepcja dziaania przedsibiorstwa w domenie strategicznej innowacji. Obiektem strategicznym dla strategii innowacji jest system innowacji przedsibiorstwa. Przedmiotem strategii innowacji s: koncepcja innowacji, rda innowacji, rda finansowania, zgodno innowacji z kierunkami rozwoju przedsibiorstwa, kompetencje innowacyjne pracownikw. Konstrukcja strategii innowacji obejmujca nastpujce elementy: o wizja systemu innowacji, o misja systemu innowacji, o cele dla systemu innowacji, o projekty realizowane w systemie innowacji, o produkty oferowane przez system innowacji.

Problemy decyzyjne w formuowaniu strategii innowacji

Formuowanie strategii innowacji w podejciu inynieryjnym przyjmuje posta projektowania systemu strategii innowacji. Projektowanie jest procesem, ktry prowadzi dziaalno ludzk od stanu pocztkowego (problem do rozwizania potrzeba do zaspokojenia) do stanu kocowego, ktrym jest podany wynik (system = wyrb, obiekt, organizacja, proces, program komputerowy)16. W procesie projektowania, w kadym kroku wyrni mona trzy rodzaje pyta problemw: 1. Problem informacji co naley wiedzie? Zbieranie wymaga, okrelanie podanych wasnoci wariantw rozwizania;
16

Cempel C., Teoria i inynieria systemw. materiay wykadowe dla wydziau budowy maszyn i zarzdzania politechniki poznaskiej, http://neur.am.put.poznan.pl/is/index.html (stan na dzie 19 kwietnia 2010 r.).

2. Problem innowacyjny jak to osign? Poszukiwania dajce warianty rozwizujce dany problem; 3. Problem decyzyjny jak optymalizowa decyzj? Sytuacja problemowa, w ktrej podmiot (decydent) staje przed koniecznoci wyboru jednego z przynajmniej dwch moliwych wariantw dziaania. Poszukiwanie rozwizania dla problemw w podejciu systemowym obejmuje iteracyjne stosowanie syntezy i analizy poszczeglnych moliwych wariantw rozwiza i w kocu wybr rozwizania. Cao tych problemw projektowania mona okreli jako systemow sytuacj decyzyjn. Wg P.Sienkiewicza systemowa sytuacja decyzyjna ma miejsce wtedy, gdy problem decyzyjny wybr wariantu dotyczy okrelonego systemu (np. organizacji politycznej, militarnej, gospodarczej itp.)17. Jedn z moliwych form zebrania kryteriw oceny wariantu jest wyraenie ich w postaci wzorca podanych stanw dziaania systemu, ktry powstaje w wyniku optymalizacji systemu, ustalonego w jego modelu cybernetycznym18. Wzorzec jest zatem zoptymalizowanym modelem funkcjonowania i rozwoju obiektu sterowanego. Jest on niezbdn konkretyzacj celu sterowania. Warianty dziaania przy formuowaniu strategii innowacji daj si przedstawi w formie modeli systemu strategii innowacji opartych na SIN, obejmujcych: model SIN wariant systemu innowacji wyraony w formie podstawowego modelu SIN; koncepcja strategii innowacji wariant strategii innowacji z okreleniem wizji, misji i celw SIN. Tak przygotowane warianty dla strategii innowacji powinny zosta zweryfikowane, ocenione pod ktem przyjtych kryteriw. Proponowane moliwe rodzaje kryteriw oceny, odpowiednich dla wariantw strategii innowacji MSP-IT s nastpujce: okazje do innowacji stopie wykorzystania nadarzajcych si okazji zewntrznych do innowacji, przy czym okazj moe by dostrzeona a niezaspokojona potrzeba klienta, pojawiajce si nowe moliwoci technologiczne, na bazie ktrych da si opracowa innowacyjne rozwizanie, atrakcyjne perspektywy wsppracy z partnerami w zakresie innowacji;

17

Sienkiewicz P., Rozwj metod i zastosowa analizy systemowej i inynierii systemw, Zeszyty Naukowe AON, 51(2), Warszawa 2003. 18 Gomka Z., Cybernetyka w zarzdzaniu: modelowanie cybernetyczne, sterowanie systemami, Agencja Wydawnicza Placet, Warszawa 2000.

pomysy na innowacje stopie wykorzystania wewntrznych inspiracji i inwencji, ktre mog doprowadzi do wprowadzenia innowacji; kompetencje i zasoby innowacyjne stopie wykorzystania wiedzy i umiejtnoci pracownikw, wasnych moliwoci finansowania. Proponowanym w pracy podejciem przy tworzeniu i weryfikowaniu wariantw rozwizania modeli strategii innowacji opartych na SIN jest oparcie si na wzorcach strategii innowacji. Wzorzec moe sta si punktem wyjcia przy formuowaniu strategii by schematem, na bazie ktrego rozwinity zostanie model strategii odpowiedni dla firmy. Takie podejcie jest bliskie idei najlepszych praktyk (best practices), znanej koncepcji zarzdzania, zakadajcej, e istnieje technika, metoda, proces itp., ktra jest efektywniejsza i skuteczniejsza ni jakakolwiek inna. Inn moliwoci jest wykorzystywanie wzorca do porwnania z aktualn sytuacj przedsibiorstwa w zakresie strategii innowacji. Ten rodzaj podejcia odpowiada

benchmarkingowi, czyli grupie metod porwnywania praktyki zarzdzania firmy z przyjtym w danym obszarze ideaem wzorcem.

Model strategii innowacji dla firmy Computer Business

W badaniu projektowym zweryfikowano zasady formuowania strategii innowacji poprzez przygotowanie modelu strategii dla wybranej firmy informatycznej Computer Business. Firma funkcjonuje jako dziaalnoci gospodarcza waciciela. Waciciel zatrudnia jednego staego wsppracownika oraz dodatkowo wsppracuje z trzema podwykonawcami. Firma prowadzi dziaalno w nastpujcym zakresie: kierowanie projektami informatycznymi u klienta; konsulting w zakresie informatyzacji procesw biznesowych, wdroe i zastosowa systemw informatycznych zarzdzania. Firma prowadzia m.in. nastpujce projekty: informatyzacja Narodowego Funduszu Ochrony rodowiska poprzez wdraanie systemu opartego na platformie SAP R/3 w obszarach: kadrowo-pacowym, finansowo-ksigowym, obsugi wnioskw o dofinansowanie projektw proekologicznych zarzdzanie projektem;

integracja 250 lokalnych systemw finansowych i bilingowych z centrum finansowoksigowym w centrali oddziau handlowego przedsibiorstwa Polskie Grnictwo Naftowe i Gazownictwo S.A. przy uyciu platformy SAP oraz szyny integracyjnej opartej na IBM WebSphere zarzdzanie projektem; wdroenie zarzdzania procesowego i portalu procesowego w oddziale handlowym przedsibiorstwa Polskie Grnictwo Naftowe i Gazownictwo S.A. zarzdzanie projektem. Podstawowy model SIN (szkic SIN) dla firmy przedstawiony jest w tabeli 2. Zgodnie z zaproponowanym sposobem postpowania, analiza SIN moe zosta pogbiona poprzez okrelenie waciwoci poszczeglnych elementw SIN. W przypadku badanej firmy dokadniejsza analiza dotyczy elementu Innowacje oraz Dziaalno innowacyjna, a jej wyniki zaprezentowano odpowiednio w tabeli 3 oraz tabeli 4.

Tabela 2: Model systemu innowacji firmy Computer Business


System innowacji System innowacji obejmuje waciciela oraz wsppracownika. Gwny zakres dziaania dotyczy ledzenia i adaptowania na wasne potrzeby nowoci w dziedzinie prowadzenia projektw informatycznych (metodyki, narzdzia). Typ elementu Innowacje Wystpienia elementw danego typu Nowoci w wiadczonych usugach: nowe metodyki prowadzenia projektw, nowe aspekty prowadzonych projektw nowe obszary biznesowe w przedsibiorstwach i nowe rodzaje wdraanych systemw informatycznych, Nowe narzdzia i metody wsparcia pracy kierownika projektw i konsultanta Klienci Klienci firmy: rednie i due przedsibiorstwa, Klienci wewntrzni: wasciciel, wsppracownicy Dziaalno innowacyjna Poszukiwanie nowych trendw w zarzdzaniu projektami Uczestnictwo w szkoleniach z zakresu metodyk zarzdzania projektami; Uczestnictwo w konferencjach i seminariach (w ramach poszukiwania zrde innowacji: nowych trendw przedstawianych przez dostawcw i potrzeb ze strony klientw); Poszukiwanie i badanie rozwiza wspomagajcych prace firmy konsultingowej (w zakresie organizowania repozytorium dokumentacji i materiaw projektowych, penotekstowego przeszukiwania) Uczestnicy rda innowacji Wasciciel, wsppracownicy Dostpne publikacje i materiay dotyczce metodyk prowadzenia projektw;

Aktualni i potencjalni klienci; Targi, konferencje, seminaria dotyczce problematyki zarzdzania projektami rda finansowania rodki wasne (inwestycje); rodki projektowe (finansowanie w ramach projektw) rdo: opracowanie wasne

Tabela 3: Waciwoci elementu Innowacje dla firmy Computer Business


Innowacja Usuga zarzdzania projektami Organizacja pracy kierownika projektw i konsultanta Przedmiot innowacji Usuga dla klienta Metoda pracy (technologia)

Rezultat innowacji

Usuga prowadzenia projektw IT zgodnie z metodyka TenStep

Narzdzie wyszukiwania i porzdkowania bazy materiaw projektowych Nowe narzdzia i metody pracy

Zmiana w funkcji przedmiotu Pochodzenie nowoci

Nowa metodyka prowadzenia projektw IT Rozwizanie obce (metodyka firmy TenStep)

Zaadaptowane rozwizania obce: narzdzie GoogleDesktop Skrcenie czasu wyszukiwanie waciwych materiaach w repozytorium o 20 procent

Poziom korzyci z innowacji

Moliwo pozyskania dodatkowych projektw (szacunkowo 2 projekty rocznie wicej)

Skala nowoci

Nowo dla firmy

Nowo dla firmy

rdo: opracowanie wasne

Tabela 4: Waciwoci elementu Dziaalno innowacyjna dla firmy Computer Business


Waciwoci Czynniki w opracowywaniu nowych rozwiza Warto dla badanej firmy Nowe moliwoci: rozwj metodyk prowadzenia projektw IT; Aspekt mody: klienci take kieruj si moda i preferuj metodyki zarzdzania, o ktrych duo si mwi i pisze; Aspekt praktyczny: klienci znajcy i rozumiejcy swoje potrzeby szukaj metodyk prowadzenia projektw, ktre bd przede wszystkim skuteczne Dojrzao procesu innowacji Charakter podejcia metodycznego przy opracowywaniu innowacji Stae dziaania (poszukiwanie rde innowacji) bez nadania formy organizacyjnej, metodycznej Prosty plan dziaania: poznanie, weryfikacja, poszukiwanie klientw-odbiorcw

Rodzaj aktywnoci B+R

Doskonalenie wiadczonych usug (rozwj i doskonalenie produktu dla klienta)

rdo: opracowanie wasne

Koncepcja strategii innowacji firmy Computer Business

Przedmiot strategii innowacji, zgodny z zaoeniami teoretycznymi przedstawiony jest w tabeli 5.

Tabela 5: Przedmiot strategii innowacji firmy Computer Business


Koncepcja innowacji Innowacje obejma oferowane usugi i bd miay na celu dotarcie do nowych grup klientw. Innowacje wprowadzone zostan w sferze dostarczania usug (procesowej) i obejm udoskonalenie narzdzi i metod organizacji pracy zarzdczej i konsultingowej, w celu usprawnienia dziaa prowadzcego do wzrostu efektywnoci (i co za tym idzie zyskw ze wiadczonych usug). Zrda inwencji rdem pomysw na rozwj usug s branowe konferencje, seminaria. Naley pozostawa w cigym kontakcie z nowociami w dziedzinie zarzdzania projektami. Znaczenie aspektu mody jest do istotne (klienci s podatni na nowe trendy w dziedzinie zarzdzania projektami). Zrda finansowania Innowacje bd zgodne z aktualnymi kierunkami dziaania: wpyn na rozwj zakresu juz wiadczonych usug i na sam proces wiadczenia usug. Zgodno innowacji z dziaalnoci firmy Kompetencje innowacyjne rdo: opracowanie wasne Innowacje bd zgodne z aktualnymi kierunkami dziaania: wpyn na rozwj zakresu juz wiadczonych usug i na sam proces wiadczenia usug. Naley rozwin kompetencje planowania w zakresie innowacji.

Wizja SIN firma zamierza rozszerza swoj ofert o nowe metodyki prowadzenia projektw informatycznych, jednoczenie usprawniajc warsztat pracy kierownika projektw. Rwnoczenie planowane jest zdobywanie dowiadczenia w nowych, sabo dotychczas poznanych obszarach IT, takich jak portale procesowe. Misja SIN firma ledzi nowe trendy w zakresie zarzdzania projektami oraz stara si rozwija swoj ofert usug zarzdzania o nowe, ale zweryfikowane ju na rynku metodyki. W

poczeniu z rnorodnoci obszarw IT, w ktrych firma ma dowiadczenie, daje to unikalne, szerokie i atrakcyjne dla klienta kompetencje. Cele strategiczne SIN wybrane cele s nastpujce: o w cigu najbliszych 12 miesicy zdoby dowiadczenie w 2 projektach wdroenia portalu procesowego (w pierwszym jako uczestnik bez roli wiodcej, w drugim jako kierownik projektu); o w cigu najbliszych 6 miesicy wybra i zastosowa narzdzia usprawniajce prac kierownika projektw i konsultanta; o w cigu 12 miesicy poprowadzi 1 projekt z moliwoci zastosowania metodyki TenStep. Projekty innowacyjne wybrane projekty innowacyjne s nastpujce: o Projekt 1: poszukiwanie przedsiwzi w zakresie wdroe portali procesowych; o Projekt 2: wybr i zastosowanie narzdzia wsparcia pracy kierownika projektw i konsultanta. Innowacje rozszerzenie usugi prowadzenia projektw o nowe metodyki, nowe narzdzia i metody pracy.

Inicjatywy Wsplnoty Europejskiej wspierajce innowacje priorytet dla rozwoju ICT

System innowacji przedsibiorstwa funkcjonuje w otoczeniu kontekcie innowacji. Kontekst jest ksztatowany przez strategie i polityki krajowe oraz unijne. Strategia innowacji przedsibiorstwa jako zasadniczy plan dla dziaalnoci innowacyjnej w przedsibiorstwie, uwzgldnia wpyw aktualnego kontekstu innowacji, ale take powinna bra pod uwag strategie, polityki, programy rozwoju innowacji i konkurencyjnoci bo to one bd nadawa ksztat otoczeniu przedsibiorstwa w przyszoci. W marcu 2000 r. w Lizbonie Rada Europejska postawia za cel uczynienie z Europy najbardziej konkurencyjnej i dynamicznej, opartej na wiedzy gospodarki na wiecie. Ostatnie lata przyniosy wzmocnienie spjnoci i wspdziaania w ramach programw wsplnotowych i instrumentw, ktre maj znaczenie dla celw Strategii Lizboskiej. Polityka spjnoci, majca na celu promowanie harmonijnego rozwoju caego terytorium UE, jest jedn z waniejszych wsplnotowych polityk. Dziaania w ramach polityki spjnoci realizowane s przy wsparciu

finansowym funduszy strukturalnych: Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR), Europejskiego Funduszu Spoecznego (EFS) oraz Funduszu Spjnoci. W ramach celu Konwergencja EFRR wspiera zrwnowaony i zintegrowany rozwj gospodarczy na szczeblu regionalnym oraz lokalnym. W zwizku z tym programy operacyjne finansowane z tego funduszu koncentruj si m. in. na nastpujcych obszarach istotnych dla innowacji19: prace B+R, innowacyjno i przedsibiorczo (m.in. wzmocnienie zdolnoci w zakresie B+R na szczeblu regionalnym, wspieranie prac B+R w MSP oraz transfer technologii, promowanie finansowania przedsibiorczoci i innowacji w MSP za pomoc rnych instrumentw finansowych), spoeczestwo informacyjne (m.in. rozwj usug lokalnych, poprawa dostpnoci do usug publicznych on-line i ich rozwj, wsparcie maych i rednich firm w procesie skutecznego wykorzystywania technologii informacyjnych i komunikacyjnych). W Strategicznych Wytycznych Wsplnoty20 w dziedzinie spjnoci pkt. 4.2.3 mwi o promowaniu spoeczestwa informacyjnego dla wszystkich oraz o zapewnieniu wykorzystywania technologii informacyjnych przez przedsibiorstwa i gospodarstwa domowe oraz promowanie jego rozwoju (usugi i towary publiczne i prywatne).

Krajowe dziaania zwizane z pobudzaniem i wspieraniem innowacji

W Polsce obowizuje ponad 190 dokumentw o charakterze strategicznym, w tym kilkanacie nadrzdnych dokumentw rzdowych, w ktrych podnoszona jest tematyka innowacyjnoci i konkurencyjnoci. wiadczy to o tym, e tematyka innowacyjnoci stanowi wany przedmiot zainteresowania pastwa. Polska polityka innowacyjna na lata 20072013 zostaa okrelona w dokumencie strategicznym Kierunki zwikszania innowacyjnoci gospodarki na lata 20072013, ktry zawiera ocen stanu innowacyjnoci polskiej gospodarki oraz rekomenduje kierunki dziaa prowadzcych do rozwinicia gospodarki opartej na wiedzy. Strategiczny cel polityki innowacyjnej zapisany w
19

Rozporzdzenie Rady (WE) nr 1083/2006 z dnia 11 lipca 2006 r. ustanawiajce przepisy oglne dotyczce Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Spoecznego oraz Funduszu Spjnoci i uchylajce rozporzdzenie (WE) nr 1260/1999., Dziennik Urzdowy Unii Europejskiej L 210/25 z dnia 31 lipca. 2006 r. 20 Decyzja Rady w sprawie strategicznych wytycznych Wsplnoty w dziedzinie spjnoci, Komisja Wsplnot Europejskich, Bruksela, 13.07.2006, KOM (2006) 386 wersja ostateczna.

Kierunkach zdefiniowany zosta jako: wzrost innowacyjnoci przedsibiorstw dla utrzymania gospodarki na ciece szybkiego rozwoju i dla tworzenia nowych, lepszych miejsc pracy. Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia (NSRO) to podstawowy dokument przygotowywany przez kady kraj czonkowski UE, okrelajcy krajowe priorytety, na ktre bd przeznaczone unijne fundusze w okresie programowania 2007201321. Celem strategicznym NSRO jest tworzenie warunkw dla wzrostu konkurencyjnoci gospodarki opartej na wiedzy i przedsibiorczoci zapewniajcej wzrost zatrudnienia oraz wzrost poziomu spjnoci spoecznej, gospodarczej i przestrzennej. Wrd przyjtych szczegowych celw horyzontalnych zidentyfikowa mona te, o szczeglnym znaczeniu dla innowacji, wrd nich: podniesienie konkurencyjnoci i innowacyjnoci przedsibiorstw, w tym szczeglnie sektora wytwrczego o wysokiej wartoci dodanej oraz rozwj sektora usug (cel 4), wzrost konkurencyjnoci polskich regionw i przeciwdziaanie ich marginalizacji spoecznej, gospodarczej i przestrzennej (cel 5), poprawa jakoci kapitau ludzkiego i zwikszenie spjnoci spoecznej (cel 2). Zwikszenie innowacyjnoci gospodarki wymaga przygotowania rnych instrumentw wsparcia, zwaszcza dla MSP, w szczeglnoci bdcych w pocztkowych etapach wzrostu, jak i dla przedsibiorstw wprowadzajcych najnowsze rozwizania technologiczne o duym znaczeniu dla gospodarki. Rwnolegle do wspierania dziaa innowacyjnych poszerzona zostanie oferta zewntrznego finansowania inwestycji przedsibiorstw poprzez stworzenie oferty instrumentw finansowych komplementarnych do kredytu bankowego tj. porcze, mikropoyczek, kapitau podwyszonego ryzyka. Sektor przedsibiorstw, obok wsparcia finansowego, uzyska wyspecjalizowane wsparcie doradcze, udzielane dla nowopowstajcych firm, w szczeglnoci MSP. Uzupenieniem dziaa bezporednio skierowanych na podnoszenie innowacyjnoci

przedsibiorstw bdzie tworzenie korzystnych warunkw dla ich rozwoju poprzez wspieranie instytucji otoczenia biznesu, dziki ktrym moliwe bdzie zwikszenie dostpnoci usug wspierajcych przedsibiorczo i innowacje, jak rwnie pooenie nacisku na wzrost wsppracy sektora przedsibiorstw z nauk i ukierunkowanie bada na ich wykorzystanie w

21

Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia 2007-2013 wspierajce wzrost gospodarczy i zatrudnienie. Narodowa Strategia Spjnoci, Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, Warszawa 2007.

gospodarce. Programy operacyjne suce realizacji NSRO, istotne z punktu widzenia innowacji to: Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka (PO IG), Program Operacyjny Kapita Ludzki (PO KL), 16 Regionalnych Programw Operacyjnych (RPO), Program Operacyjny Rozwj Polski Wschodniej (PO RPW).

Wzorzec strategii innowacji opartej na finansowaniu z funduszy unijnych

rdem wpywu na strategie innowacji przedsibiorstw s aspekty programw, w ramach ktrych odbywa si finansowanie: cele i uzasadnienie poszczeglnych dziaa w ramach programw operacyjnych, wskazane typy i grupy beneficjentw, do ktrych skierowane jest dziaanie, okrelone formy finansowania oraz sposb podziau rodkw (maksymalny udzia rodkw UE oraz minimalny wkad wasny beneficjenta). W dalszej czci artykuu przedstawiony zosta wpyw tych czynnikw na poszczeglne elementy strategii innowacji: wizj i misj innowatora, priorytety w innowacjach, projekty innowacyjne oraz ofert innowacyjn. Wizja i misja innowatora. Istnieje moliwo uycia informacji o prowadzonych projektach finansowanych z funduszy unijnych. Pozwala to na budowanie wizerunku innowatora poprzez promowanie samego projektu oraz jego wynikw. W ramach wsparcia dofinansowana bdzie cz kosztw zwizanych z uzyskaniem ochrony prawnej wynikw prac badawczych. Uzyskane w ten sposb patenty, licencje mog sta si elementem wizerunku innowatora. Priorytety w innowacjach. Priorytetowe kierunki rynkowe dla innowacji w wietle celw programw unijnych oznaczaj: ukierunkowanie na rozwizania przydatne przedsibiorcom, na ktre istnieje zapotrzebowanie rynkowe; ukierunkowanie na bezporednie zastosowanie w praktyce na potrzeby brany gospodarki, wana jest przydatno do wdraania technologii, ktre mog przyczyni si do wzrostu konkurencyjnoci wyspecjalizowanych gazi gospodarki krajowej lub ktrych rozwj na

wiecie jest w czasie rozpatrywania wniosku najszybszy i przynosi najwiksze efekty ekonomiczne; ukierunkowanie na szczeglny wymiar spoeczny rozwizania projekt powinien mie pozytywny wpyw na rozwj spoeczestwa informacyjnego. Celem oddziaywania programw operacyjnych jest ukierunkowanie bada naukowych na dziedziny i dyscypliny naukowe, ktre mog mie duy wpyw na szybki rozwj cywilizacyjnogospodarczy kraju i budow gospodarki opartej na wiedzy. Ograniczenie tematyczne dla projektw rozwojowych oznacza narzucanie bd jedynie promowanie okrelonej tematyki: zgodno z obszarami: technologie informacyjne i telekomunikacyjne oraz sieci inteligentne, telekomunikacyjne i teleinformatyczne nowej generacji; zgodno z celami danego dziaania w programie operacyjnym; zgodno z politykami horyzontalnymi UE; wiksze wykorzystanie zintegrowanych rozwiza ICT w usugach wiadczonych dla konsumentw (e-biznes, e-handel, telepraca) oraz w ukadzie business-to-business (B2B) (w przedsibiorstwach prowadzcych dziaalno na poziomie lokalnym i regionalnym). Finansowanie unijne mog zdoby projekty zwizane z opracowaniem wynalazkw, patentw. Upowszechnieniu wynikw suy bd dziaania zapewniajce ochron wasnoci

przemysowej. Wdraanie wynikw prac B+R to kolejny priorytet wzmacniany przez fundusze unijne. Wspierane jest wykorzystanie nowych rozwiza bdcych wynikiem prac B+R wasnych lub obcych, realizowanych na potrzeby przedsibiorstwa, grupy przedsibiorstw lub brany. Projekty innowacyjne. Jednym z celw finansowania jest zwikszenie inwestycji w B+R oraz tworzenie rozwiza innowacyjnych. Przedsibiorstwa dziaajce w Polsce, zwaszcza MSP, nie s skonne do prowadzenia dziaalnoci B+R i wdraania jej wynikw, ze wzgldu na wicy si z tym zbyt wysoki stopie ryzyka. Jednoczenie brakuje moliwo pozyskiwania kapitau na dziaalno badawcz. Finansowanie bada ze rodkw unijnych ma zmniejszy t luk i wspiera projekty B+R. Zaoenia finansowania maj skoni jednostki naukowe oraz konsorcja naukowo-przemysowe do prowadzenia projektw badawczych o charakterze aplikacyjnym, ukierunkowanych na bezporednie zastosowanie w praktyce. Dla MSP uczestnictwo w projektach tego typu oznacza moliwoci: zwikszania komercyjnego wykorzystania wynikw prac B+R (zastosowania nowej technologii informatycznej, nowego typu systemu),

zwikszania poday nowych rozwiza dla gospodarki (propozycja nowych zastosowa innowacyjnych technologii i rozwiza). Oczekiwanymi rezultatami s innowacyjne rozwizania na poziomie krajowym lub globalnym dla centralnych programw, bd na poziomie lokalnym lub firmy w przypadku programw regionalnych. Finansowanie projektw celowych jest jednym z instrumentw umoliwiajcych zdobywanie przez przedsibiorcw nowych, innowacyjnych technologii i produktw dla rozwoju ich dziaalnoci. Projekty celowe obejmuj przedsiwzicia techniczne, technologiczne lub organizacyjne (badania przemysowe i prace rozwojowe) realizowane przez przedsibiorcw, ich grupy lub inne podmioty posiadajce zdolno do bezporedniego zastosowania wynikw projektu w praktyce. Podstaw projektw celowych s prace B+R, suce zaspokojeniu konkretnych potrzeb danego przedsibiorcy i prowadzce do rozwiza innowacyjnych na potrzeby danego przedsibiorstwa lub grupy przedsibiorstw. Oferta innowacyjna. Wsparcie unijne nie wpywa bezporednio na decyzj o konkretnym ksztacie oferty innowacyjnej przedsibiorstwa. Zamiast tego realizuje si wpyw na stopie nowoci tworzonego rozwizania. Bowiem do uzyskania wsparcia z funduszy unijnych wymagana jest nowoczesno proponowanych rozwiza w porwnaniu do aktualnego stanu wiedzy w zakresie objtym projektem.

Zakoczenie Liczne sposoby podejcia do innowacji w przedsibiorstwie wiadcz o

wielowymiarowoci zagadnienia. Aby nie straci niektrych z tych aspektw, wskazane jest podejcie systemowe, ktre pozwala caociowo odnie si do problematyki innowacji w przedsibiorstwie. Podejcie systemowe nie tylko daje moliwo spojrzenia kompleksowego, ale pozwala take, za pomoc dekompozycji, analizowa problem dostatecznie gboko. W organizacji przejawiajcej aktywno innowacyjn istnieje system innowacji przedsibiorstwa. Rozwj tego systemu jest przedmiotem zainteresowania strategii innowacji przedsibiorstwa. Finansowanie innowacji jest bardzo istotnym nakadem przyczyniajcym si do wzrostu innowacyjnoci firmy. Na efektywno innowacji (przeoenie nakadw, w tym finansw, na wyniki) wpywa zarzdzanie innowacjami, ktrego istotnym aspektem jest strategia innowacji

przedsibiorstwa. Du szans dla innowacji w Polsce jest wzrost finansowania. W Programie Operacyjnym Innowacyjna Gospodarka przeznaczono na ten cel ponad 8 mld euro. Finansowanie z funduszy unijnych moe ksztatowa strategi innowacji przedsibiorstwa MSP-IT. Wpyw na strategiczne decyzje dotyczce innowacji wywieraj programy wsparcia, na ktre decyduje si przedsibiorca. Bezporedni wpyw wynika z koniecznoci podporzdkowania si zasadom wsparcia. Porednio na strategie innowacji oddziauj, ale take z ksztatu przyjtej i prowadzonej polityki innowacyjnoci na szczeblu unijnym i krajowym, ktra decyduje o oglnym klimacie dla prowadzenia dziaalnoci innowacyjnej.

Bibliografia
Anam R., Polski rynek IT spowolni w 2008 r., 2010 http://www.egospodarka.pl/39339,Polski-rynek-IT-spowolnilw-2008-r,1,39,1.html (stan na dzie 19 kwietnia 2010 r.). Berliski L., Penc-Pietrzak I., Inynieria projektowania strategii przedsibiorstwa, Difin, Warszawa 2004. Cempel C., Teoria i inynieria systemw. materiay wykadowe dla wydziau budowy maszyn i zarzdzania politechniki poznaskiej, http://neur.am.put.poznan.pl/is/index.html (stan na dzie 19 kwietnia 2010 r.). Decyzja Rady w sprawie strategicznych wytycznych Wsplnoty w dziedzinie spjnoci, Komisja Wsplnot Europejskich, Bruksela, 13.07.2006, KOM (2006) 386 wersja ostateczna. Dziaalno innowacyjna przedsibiorstw w sektorze usug w latach 2001 2003, Gwny Urzd Statystyczny, Warszawa 2005. Dziaalno innowacyjna przedsibiorstw przemysowych w latach 2002 2004, Gwny Urzd Statystyczny, Warszawa 2007. Maciejewski A., Polski rynek IT: pierwszy spadek po 20 latach!, 2010

http://www.computerworld.pl/news/354257/Polski.rynek.IT.pierwszy.spadek.po.20.latach.html (stan na dzie 19 kwietnia 2010 r.). European Innovation Scoreboard 2009. Comparative analysis of innovation performance, 2009,

http://www.proinno-europe.eu/page/european-innovation-scoreboard-2009 (stan na dzie 19 kwietnia 2010 r.). Gomka Z., Cybernetyka w zarzdzaniu: modelowanie cybernetyczne, sterowanie systemami, Agencja Wydawnicza Placet, Warszawa 2000. Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia 2007-2013 wspierajce wzrost gospodarczy i zatrudnienie. Narodowa Strategia Spjnoci, Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, Warszawa 2007. Nauka i technika w 2007 r., Gwny Urzd Statystyczny, Warszawa 2008. Past Contests The ACM International Collegiate Programming Contest, 2008,

http://icpc.baylor.edu/past/default.htm (stan na dzie 19 kwietnia 2010 r.).

Programming

Contests,

Software

Development,

and

Employment

Services

at

TopCoder,

2008,

http://www.topcoder.com (stan na dzie 19 kwietnia 2010 r.). Rozporzdzenie Rady (WE) nr 1083/2006 z dnia 11 lipca 2006 r. ustanawiajce przepisy oglne dotyczce Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Spoecznego oraz Funduszu Spjnoci i uchylajce rozporzdzenie (WE) nr 1260/1999., Dziennik Urzdowy Unii Europejskiej L 210/25 z dnia 31 lipca. 2006 r. Sienkiewicz P., Rozwj metod i zastosowa analizy systemowej i inynierii systemw, Zeszyty Naukowe AON, 51(2), Warszawa 2003. The Fourth Community Innovation Survey CIS4, Eurostat, 2007. The UK Innovation Survey, Department of Trade and Industry (DTI) 2005.

Innovation strategy development in SME-IT in economic crisis Summary


This article introduces context of innovation in the IT sector in Poland against the European economy. Polish IT sector is of significant intellectual potential. At the same time its global innovation impact is marginal. New solutions from IT firms constitute the foundations of knowledge based economy and are a catalizator for organizational changes and innovations in different sectors. Most of IT firms in Poland are small and medium enterprises (MSP). Despite limited opportunities for market expansion (financial, human resources and organizational barrier), MSP-IT have a great potential and a chance of development. It has been assumed, that an enterprise innovation system may be of main interest, as regards implementation of innovation strategy. As a response, practical rules for strategy formulation, verified in chosen case, have been proposed.

You might also like