NALEWKI, LIKIERY, KOKTAJLE

Zebra: MEFRIT

Nalewki i likiery podstawowe informacje

Francuzi maj swoje szampany i bordeaux, Szkoci whisky, a Polacy nalewki o staropolskim rodowodzie. Niegdy nalewki gociy w ka dym domu, na Kresach przygotowywano je na przer ne dolegliwoci. Smakowano je wic sodkie, psodkie, wytrawne i pwytrawne. Dzisiaj wraca moda na nalewki, a do tego mo na je robi cay rok. Teraz na przykad jest czas na gruszkwk, tarninwk, nalewk z urawiny czy z orzechw laskowych. Wszystkie s smaczne i zdrowe. Jeli kto zdecyduje si na zrobienie nalewki, musi... uzbroi si w cierpliwo. Ich znawcy twierdz, e le akowanie nalewek jest jedn z wikszych tajemnic. W praktyce sprawa wyglda tak, e nalewki musz spokojnie posta co najmniej dwa, trzy miesice, a bywa, e p roku czy nawet rok. Najlepsze za kilka lat. Im du ej, tym lepiej. Najwymienitsze s po kilku latach le akowania, tak jak wino. Wtedy to jest prawdziwa poezja uwa a Karol Majewski z omianek, ktry zao y ma wytwrni staropolskich nalewek. S r ne techniki, ale powinno si czeka z otworzeniem nalewki, a pojawi si nowe owoce. Na przykad jak w lipcu robi si winie, to dopiero w kolejnym roku w lipcu mo na skosztowa tej nalewki tumaczy. Jest jeszcze jedna wa na zasada przy robieniu nalewek. Oprcz skadnikw, dobrych warunkw atmosferycznych potrzeba... Du o serca. Tylko wtedy nalewka si uda mwi ze znawstwem Hieronim Ba ejak z Torunia, zwycizca 8 Oglnopolskiego Turnieju Nalewek w Kazimierzu Dolnym. W dawnej Rzeczpospolitej nalewki byy niezmiernie popularne. Nie byo dworku szlacheckiego, w ktrym nie robioby si nalewki z owocw czy zi. Szczeglnie popularne byy na Kresach, a ka dy gospodarz mia wasne przepisy. Recepty przekazywane z pokolenia na pokolenie, czsto zachoway si do naszych czasw. Dzisiaj w domach robi si wic tradycyjn winiwk, tarninwk, gruszkwk, piounwk, urawinwk, nalewk ze liw, moreli, czarnej porzeczki czy z orzechw. Warto wiedzie, e nalewki maj lecznicze dziaanie i tak byy traktowane w szlacheckich domach. Nalewka z orzechw woskich jest wietna na wszelkie odkowe dolegliwoci, a nalewki z miodu stosowano na przezibienia. Nalewk z bursztynu polecano na ble gowy, nacierano ni skronie. Z kolei na reumatyzm stosowano imbirwk, a na kaszel nalewk z pdw sosny. Nawet t ostatni mo na zrobi w domu. Nie da si ukry, e oprcz tradycyjnych nalewek, coraz wicej pojawia si niezwykych, jak pomaraczowo-kawowa czy ogrkowa albo czosnkowa. Producentom nalewek nie brakuje pomysw, kolejne swoje nalewki nazywaj wyszukanymi nazwami. Nalewki bardzo pasuj do polskiego charakteru, gdy bardzo rzadko mo na zrobi drugi raz dokadnie tak sam nalewk. Warunkiem sukcesu jest poznanie i stosowanie zasad, ktre obowizuj w tworzeniu si tego napoju Bogw. Wtedy, kiedy robimy nalewki wytrawne i nie stosujemy miodu czy syropu cukrowego i przygotowane owoce zalewamy alkoholem w szklanym balonie lub dbowej beczce, nie mo emy stosowa wikszej procentowoci alkoholu jak 60-65. W przeciwnym przypadku przy zalaniu owocw, np. spirytusem nie bdzie penej ekstrakcji. Najlepiej wymiesza wdk ze spirytusem p na p i takim alkoholem zala uprzednio zamro one owoce. Owoce powinny zajmowa objtoci naczynia (beczka, balon), w ktrym robimy nalewk. Tak zaczyna powstawa ka da wytrawna nalewka owocowa, np. z wini, dereni, czarnej porzeczki, tarniny, mirabelki czerwonej, moreli, aronii i inne. W przypadku owocw pestkowych (winia) dobrze jest je wydrylowa, a pestki zala w innym naczyniu alkoholem 25. Czas dojrzewania takiego nalewu to okres 1-3 miesicy. Wszystko zale y od temperatury im temperatura wy sza tym czas krtszy. Po zlaniu 1 nalewu i po zlaniu 2 nalewu z pestek, owoce, ktre pozostaj, albo delikatnie przesypujemy cukrem lub polewamy miodem, odstawiamy na 1 miesic. Niecierpliwi mog owoce zhomogenizowa i wycisn lub odwirowa. W ten sposb uzyskamy 3 nalew mniej lub bardziej sodki. Jeli bdziemy chcieli uzyska nalewk o wikszej procentowoci alkoholu, cz owocw nale y wtedy zawiesi w gazie w szczelnym naczyniu nad spirytusem, wlewajc do niego najpierw tyle szklanek spirytusu jaka naczynie ma pojemno, np. balon 10-litrowy 10 szklanek, dawniej kwaterek. Nastpnie przez otwr wpuszczamy gaz i wsypujemy owoce, ale tylko tyle, aby spirytus, ktry zwikszy swoja objto o ich sok, ich nie dotyka. Korkujemy szczelnie, okrcamy foli lub zalewamy lakiem i czekamy okoo 1 miesica. Po miesicu alkohol bdzie mia intensywny smak, kolor i zapach owocw. Bdzie bardzo mocnym 4 nalewem. Mo na w przypadku owocw mikkich z nalewu u ywa ich do bejcowania misa, do sporzdzania kremw, posypane cukrem pudrem np. morele s same w sobie wykwintnym dodatkiem do deserw. Niektrzy wyciskaj je lub odwirowuj i uzyskuj 5 nalew. A teraz czeka nas to, co przy produkcji whisky nazywa si blendowaniem, bo przecie najbardziej znakomite gatunki whisky powstaj przez mieszanie gatunkw malt, czyli whisky 1-smakowych. Rozpoczynamy tworzenie, wedug swojego gustu, najczciej na bazie 1 nalewu, bo jest go najwicej swojego smaku. Majc do dyspozycji r ne nalewy do nas bdzie nale ao ich wymieszanie i uzyskanie po danego smaku przez dobranie odpowiednich proporcji. Mo na przecie t metod mi nalewk mocn lub sab, mniej lub bardziej sodk, lub cakowicie wytrawn, a tak e likier. Po wymieszaniu, w tylko nam znanej proporcji naleww, zasada mwi:

rozla do butelek, szczelnie zakorkowa i le akowa najmniej 6 miesicy (wiem, ze to bardzo trudne). Pozostao po naszej produkcji owoce - w przypadku wini, czarnej porzeczki czy moreli mo na u ywa do bejcowania dziczyzny, sporzdzania sosw, ciast, czy deserw. Najsmaczniejsze s powki moreli. Tak, wiec robienie nalewek pozwala na spo ytkowanie owocw do koca jest to technologia bezodpadowa. Ostatnio nalewki s coraz popularniejsze. Przygotowuje si je rwnie w domach, gdzie nigdy nie byo tradycji robienia nalewek. Najpierw trzeba kupi odpowiednie gsiory z korkami, a nastpnie rozejrze si za spirytusem i wdk. Inwestycja nie jest tania (gsior kosztuje okoo 60-70 z, korek 11 z, nie mwic o alkoholu), ale znawcy twierdz, e naprawd si opaca. Zwaszcza, e jeli kto od razu zgbi tajemnic nalewek...W czasie dojrzewania nalewki zwykle samoczynnie si klaruj, a wytrcajcy si osad opada na dno. Problem w tym, by t przejrzyst warstw alkoholu ostro nie, nie mcc caoci, zla do innego naczynia lub butelek przez czyst gitk rurk plastikow o maej rednicy. Mtn cz pynu wraz z osadem starannie potem filtrujemy przez lejek z upchan w n ce wat bawenian (wiskozowa lub mieszana si nie nadaje!). Uzyskany pyn czymy ze zlanym ju klarownym nastawem. Aby alkohol nie wyparowa podczas filtrowania, szczelnie przykrywamy lejek foli spo ywcz lub spodkiem. Nalewki na mleku, na owocach zawierajcych du o pektyn oraz te z dodatkiem miodu wymagaj dwukrotnego filtrowania najpierw przez sito wyo one podwjn warstw biaego (bez nadrukw!) papierowego rcznika, a potem przez lejek z wat. atwiej poradzimy sobie z klarowaniem, jeli nastawimy nalewk w soju zamykanym na klamr, ktry mo na delikatnie otworzy, nie poruszajc zawartoci. PORADY # owoce pestkowe trzeba wydrylowa, zwykle tylko cz owocw pozostawia si w caoci. Wydzielajcy si z pestek kwas pruski jest niezdrowy i zagusza smak owocw # jeli owoce zalejemy wdk, a nie spirytusem, nalewka bdzie mie adny kolor i intensywny aromat # trzeba pamita o filtrowaniu nalewek, gdy na dnie naczy pojawia si osad. Zwykle cedzi si je przez podwjne filtry do kawy wprost do butelek # nalewki i likiery owocowe oraz zioowe s tym lepsze, im du ej le akuj. Przepyszne s dopiero po 3-4 latach dojrzewania. # nalewki powinny by przechowywane w dobrze zakorkowanych szklanych butelkach, w chodnym i ciemnym miejscu # nalewek nie mo na sporzdza w plastikowych butelkach. # owoce i kwiaty powinny pochodzi z terenw poo onych z dala od drg i przemysu. Zwracajmy uwag, by byy jak najwie sze, dojrzae, a przede wszystkim zdrowe - nawet jeden trcony pleni, nadpsuty owoc mo e zepsu smak caego gsiora nalewki! Cho wikszo ksi ek kucharskich (zwaszcza starych) nie zaleca pukania bardzo mikkich owocw jak maliny czy jagody (nasikaj wod i zbytnio puszczaj sok), to jednak nie namawiamy, by si do tych zalece stosowa, zwaszcza jeli chodzi o owoce lene. Pukanie trzeba jednak wykona szybko, a owoce dokadnie potem osuszy. Zdecydowanie odradzamy pukanie delikatnych kwiatw, np. bzu czarnego, bo usunlibymy z nich najbardziej aromatyczny i wartociowy pyek. Dlatego na nalewk nadaj si tylko kwiaty krzeww rosncych w rejonach czystych ekologicznie. # do sporzdzania nalewek u ywajmy tylko spirytusu rektyfikowanego kupionego w sklepie! Aby nalewka uzyskaa nasycony kolor i mocny aromat, przed u yciem musimy rozcieczy go przegotowan zimn wod do mocy zalecanej w przepisie (zwykle jest to 70-75). Do zalewania owocw i zi mo emy tak e u y tzw. morsw, czyli sokw z owocw atwo je puszczajcych (winie, porzeczki, maliny). Morsy mo emy czy z dojrzaymi nalewami i przyprawia zaprawami korzenno-zioowymi. Komponowanie gotowych naleww nazywa si zestawianiem. # aby owoce, kwiaty czy licie, z ktrych chcemy zrobi nalewk, mogy odda trunkowi cay swj smak i aromat, musz by odpowiednio dugo macerowane - co najmniej 10 dni, jeli zawarto soja jest czsto mieszana, lub 3-4 tygodnie, jeli zostawiamy j w spokoju (wyjtki od tej zasady zostay zaznaczone w przepisach). Pyn uzyskany po zalaniu owocw alkoholem (tzw. nalew) musi dobrze dojrze - im wicej skadnikw, tym du ej to trwa. W przypadku nalewek i likierw

owocowych od dwch do kilku tygodni, a trunkw korzenno-zioowych - co najmniej miesic do dwch miesicy, a nawet od 2 do 4 lat. # owoce do nalewek musza by bardzo dojrzae, niezale nie od tego czy jest to winia czy jarzbina. Dobrze jest po wymyciu owoce zamrozi zanim zalejemy je alkoholem. Dlatego mo emy je zebra wczeniej i kolekcjonowa w zamra arce. Najsmaczniejsze nalewki udaje si zrobi z owocw bardzo prymitywnych odmian, np. nalewk winiow z malekich wini z wysokich, starych drzew. Nie nadaj si na nalewk owoce z importu np. morele, jak rwnie owoce, ktre s wytworem nowoczesnych technologii ogrodniczych. # nalewka uzyska posmak trunku le akowanego, jeli do zalanych alkoholem skadnikw damy odrobin kory dbu lub troch wewntrznych cianek (przegrdek) z upin orzecha woskiego. # sodycz likierw i bardzo sodkich nalewek mo emy stonowa niewielkim dodatkiem kwasku cytrynowego rozpuszczonego w odrobinie przegotowanej wody. # do wzmocnienia koloru jasnych domowych trunkw u ywa si wycznie barwnikw naturalnych, np. karmelu. # gotow nalewk podajemy w eleganckiej, najlepiej krysztaowej karafce. Wytrawn, schodzon do 6-8C, nalewamy do maych (50 ml) kieliszkw i serwujemy do pikantnych przeksek, a pwytrawn i psodk - do mis. Niewymagajce schadzania likiery nalewamy do malutkich (2025 ml) wskich kieliszkw i podajemy do lodw, ciast, kawy, deserw. Ani nalewkami, ani likierami nie napeniamy kieliszkw do pena. Wytrawne pijemy jednym haustem, sodkimi delektujemy si dugo. # nalewki mo na robi z wikszoci wie ych owocw, tak e dzikich jak jarzbina, agrest, morela, winia, czerenia, gruszki, cytrusy z owocw suszonych: fig, daktyli, rodzynkw, suszonych liwek, a tak e z zi - mity, melisy, szawii) lub nasion z kminku, any u. # do nalewek u ywamy tylko dojrzaych i nie zepsutych owocw. # nie wolno zalewa owocw bezporednio spirytusem 96 - nale y go najpierw rozcieczy wod. Aby uzyska roztwr 70 do 1 l spirytusu dodajemy 0,4 l wody, 60 - 0,6 l wody, 50 - 0,95 l wody, 40 - 1,5 l, 30 - 2,2 l, 20 - 3,9 l. # do rozcieczania spirytusu u ywamy wody przegotowanej i ostudzonej (jeli chcemy u y nie gazowanej wody mineralnej -j tak e trzeba przegotowa). Jeli przepis wymaga u ycia spirytusu i wdki najpierw czymy oba alkohole, potem zalewamy nimi owoce. # nalewki powinny naciga w cieple lub w socu (wtedy owoce atwiej puszczaj sok), dojrzewa natomiast w chodzie (ale nie w lodwce), najlepiej w nie ogrzewanej piwnicy niska temperatura pozwala wydoby gboki aromat trunku. # przed zlaniem do butelek nalewk trzeba sklarowa, czyli przepuci przez bibu filtracyjn, lub gst wat uo on na du ym lejku. bd te przez gste ptno. # nalewki trzymamy w butelkach z ciemnego szka, aby pod wpywem wiata nie zmieniay barwy i nie brunatniay. # dziki du ej zawartoci cukru i alkoholu, trunki te nie psuj si. Mo na je przechowywa przez wiele lat - im du ej si odle , tym s smaczniejsze. STAROPOLSKIE Pierwszy sekret Owoce na nalewki wyborne bierz dojrzae, a pamitaj, eby drzewa w sadzie ze starych odmian pochodziy. Drugi sekret SEKRETY

Bacz, eby pestki z wini wyupi, bo kwas pruski w sobie maj. Mo esz kilka pestek ubi, sabym spirytusem zala i na miesic odo y do kredensu, a potem do butla dla aromatu da. Trzeci sekret Wszystek spirytus, o ktrym mowa w receptach, niech najlepiej po rozcieczeniu szedziesit pi gradusw ma, tedy bdzie najlepiej z owocami i korzeniami pracowa. Czwarty sekret To, co w butlu zostanie, nie wyrzucaj, a przystojnie nowym spirytusem zalej, a nawet wstrzemiliwie cukrem zasyp. Niech znowu pracuje. Tak mo esz uczyni trzykrotnie. Pity sekret Najpierw butel, a potem gsior, a na kocu butelki zawsze wrztkiem krzepko wyparz i osusz z trosk, eby higieny dochowa. Szsty sekret Majc na kredensie nalew pierwszy, drugi, a nawet trzeci, mo esz nadobnie je miesza, co z po ytkiem dla dobroci truneczkw bdzie. Bacz, eby owocw nie wyrzuca, a do mis, sosw, ciast czy deserowych kremw przysposobi. Sidmy sekret ostateczny Miej w pamici baczenie, e przy wyrabianiu wdek cierpliwo wielk zachowa powiniene. Najkrcej trzeba ci sze miesicy truneczkom da odpoczywanie. Ale i trzy lata nie bdzie le, gdy popracuj w butlach i gsiorkach na twoje zdrowie. Truneczkw przystojnie za ywaj, od nadmiaru si strze , a pobo ne baczenie na zdrowie miej. PROJEKTOWANIE MOCY NALEWKI

Na ilo procentw, ktra znajdzie si w naszym produkcie bdzie mia wpyw nie tylko spirytus, ale te woda, sok owocowy i cukier lub mid, ktre dodamy dla smaku. Obliczanie iloci i mocy spirytusu za pomoc wzoru krzy owego.Wyliczenia bazuj na wzorze krzy owym. Nie uwzgldniaj kontrakcji. Jest to sposb obliczania danych parametrw dla osb bardziej dociekliwych. W centrum krzy a jest symbol "C" - oznacza on, jakie st enie roztworu chcemy uzyska (np 65). "A" - oznacza znane nam st enie u ytego do rozciecze alkoholu (np. spirytus 95), "B" - oznacza znane nam st enie drugiego roztworu wzitego do mieszania (np woda 0, wdka 40), (C - B ) - okrela, ile proporcjonalnie nale y zu y roztworu bardziej st onego, (A - C) - okrela, ile nale y wzi do mieszanki roztworu mniej st onego (wody lub wdki), aby uzyska wymagane st enie. No to liczymy - w przypadku spirytusu 95 i wody 0: C - B = (65 - 0) = 65 A - C = (95 - 65) = 30. Otrzymalimy proporcj dla uzyskania roztworu 65 alkoholu - nale y wzi 65 czci spirytusu na 30 czci wody. Teraz z proporcji mo emy to przeliczy w stosunku do 100 mililitrw spirytusu: 65 : 100 (65 do 100) 30 : X (30 do X) X = (30 x 100) : 65 = 46,15 Czyli aby otrzyma alkohol 65, na 100 ml spirytusu 95 nale y wzi 46,15 ml wody. Teraz to samo liczymy dla spirytusu 95 i wdki 40: C - B = (65 - 40) = 25 A - C = (95 - 65) = 30 Czyli na 25 czci spirytusu 95 nale y wzi 30 czci wdki 40, aby uzyska st enie alkoholu 65. Przeliczamy na 100 ml spirytusu: 25 : 100

30 : X X = (30 x 100) : 25 = 120 Czyli aby otrzyma alkohol 65 nale y na 100 ml spirytusu 95 wzi 120 ml wdki 40. Obliczanie iloci soku z owocw Oto orientacyjne iloci mililitrw soku, jakie uzyskamy z 1 kg najczciej u ywanych do nalewek owocw: winia 600 700 malina 700 800 cytrusy 500 600 pigwowiec 400 500 dzika r a do 120 je yna 800 900 jarzbina do 200 czarny bez 700 800 dere 400 600 porzeczka 700 900 liwka 500 600 gruszka 600 700 Podane powy ej wartoci bd si waha w zale noci od technik, jakie wykorzystamy do uzyskania soku, od stopnia dojrzaoci owocw, miejsca gdzie rosn i ich soczystoci w danym roku. Niektre z owocw s z natury tak suche, e zawarto w nich wody mo na w obliczeniach pomin (np. dzikar a, tarnina, jarzbina). Jeli zale y nam na zwikszeniu dokadnoci, powinnimy pod uwag wzi tak e sok z cytryn, ktrego bdziemy u ywali do dokwaszenia nalewki. Czasem jest to ilo niebagatelna tym wiksza, im nalewka jest sodsza, a owoce mniej kwane. Obliczanie iloci cukru lub miodu Zaczynamy od decyzji czy chcemy otrzyma nalewk wytrawn, sodk czy te poredni. W niektrych przypadkach skad nalewki determinuje zawarto w niej cukru inna ilo ni podana w przepisie po prostu czyni nalewk mniej smaczn. Komponujc samodzielnie skad naszego smakoyku trzeba, abymy pamitali o tym, e relacje pomidzy sodkoci a kwasowoci nalewki powinny by zrwnowa one. Na sodko napoju ma wpyw szczeglnie cukier, syrop lub mid, ktrego dodamy do smaku. Wiemy, e: * 100 g cukru zajmuje 60 ml objtoci, * 100 g miodu zajmuje okoo 75 ml objtoci, * mid jest o 30% mniej sodki ni cukier. Odczucia smakowe s spraw indywidualn, ale mimo to sprbowano uj w pewne ramy podzia nalewek ze wzgldu na zawarto w nich cukru. I tak: * nalewki wytrawne zawieraj do 50 g cukrw w 1 l, * nalewki pwytrawne zawieraj od 51 do 120 g cukrw w 1 l, * nalewki psodkie zawieraj od 121 do 220 g cukrw w 1 l, * nalewki sodkie zawieraj od 221 do 330 g cukrw w 1 l, * likiery i kremy zawieraj powy ej 330 g cukrw w 1 l. PROJEKTOWANIE ILOCI NALEWKI Suszone zioa i owoce Decydujc si na zrobienie nalewki, ktrej gwnym skadnikiem bd suszone surowce rolinne musimy pamita o tym, e im wicej takich surowcw u yjemy, tym na wiksze straty w objtoci gotowego produktu powinnimy si przygotowa: - suszone zioa potrafi wchon 4-6 razy wicej pynu ni same wa , - suszone owoce potrafi wchon 2-3 razy wicej pynw ni same wa . Kontrakcja

Przy mieszaniu spirytusu z wod nastpuje zmniejszenie objtoci roztworu. Ubytek ten nie jest wielkoci sta i zmienia si w zale noci od stosunku iloci wody i spirytusu. rednio jednak wynosi ok. 25 ml na litr mieszaniny. Uzupenia si go spirytusem, a poniewa z reguy nie jest zbyt du y, zostaje czsto pokryty przez niedokadnoci w innych obliczeniach. A oto dokadne wartoci: Moc 1 litra Ubytek spirytusu

mieszaniny () (w ml) 10 6 20 15 30 24 35 26 40 29 50 31 60 31 70 27 80 20 90 10 Osad. W zale noci od tego, jakich surowcw rolinnych u yjemy do nalewki, osad ma r n struktur. Niektre z owocw (np. czerwone porzeczki) wytrcaj luny, bardzo drobny osad, ktry zatyka pory w filtrze. Podobnie dzieje si np. w przypadku mielonego cynamonu. W takiej sytuacji trzeba si liczy z tym, e bdziemy zmuszeni zrezygnowa z filtrowania i pozostanie nam zdekantowa nalewk znad osadu. Wtedy straty na objtoci mog sign nawet 25. Czasem z uporczywym i du ym osadem pozwala si upora cierpliwe, wielodniowe filtrowanie przez czsto wymieniane filtry do kawy. Jeli jednak nie dysponujemy a tak du ym zaanga owaniem, z zao enia mo emy zrobi nieco wicej nalewki ni mielimy na to ochot. PROJEKTOWANIE SODKOCI NALEWKI Jak ju wspomniano wczeniej, na sodko nalewki ma wpyw cukier i mid u yty do sodzenia. Ale nie tylko. Obliczajc sodko napoju czasami powinnimy te wzi pod uwag cukier i inne zwizki chemiczne o sodkim posmaku zawarte w suszonych i niektrych wie ych owocach oraz zioach. Spord wie ych owocw w szczeglnoci powinnimy zwrci uwag na: - winogrona 160-250 g cukru na 1 l soku, - banany 170-230 g cukru na 1 l soku, - jabka 100-150 g cukru na 1 l soku, - ananasy 100-110 g cukru na 1 l soku. Suszone owoce zawieraj 2-3 razy wicej ekstraktu wagowego ni wie e. Jeli u ywamy ich do nalewki w du ych ilociach, warto zwrci na ich wpyw dodatkow uwag. Do grupy zi wzmagajcych sodycz zaliczy mo emy korzenie lukrecji, owoce chleba witojaskiego, kopru i any u. Przydatne przy robieniu nalewek * wysoki sj z zakrtk lub gsiorek zamykany gumowym korkiem * lejek * bibua filtracyjna (mo e zosta zastpiona flanel lub gstym ptnem * drylownica (do wini) * wymyte ciemne butelki z korkami.

LIKIERY Likiery to trunki alkoholowe, zawierajce sporo cukru i odznaczajce si silnym aromatem. Znane s likiery: gorzkie - korzenno zioowe, owocowe - produkowane na nalewkach owocowych, kakaowe, kawowe i herbaciane, emulsyjne - na przykad likier jajeczny specjalne - kminkwka, czyli Alasz, oraz Goldwasser kremy - gste i sabsze ni poprzednie. Domowe likiery s bardzo smaczne i w niczym nie ustpuj wyrobom przemysowym. Pije si je w niewielkich (25 ml) kieliszkach. Likiery pije si po posiku, na deser, do kawy oraz dla przyjemnoci smakowej. Trunki te su tak e do aromatyzowania lodw, kremw tortw i innych deserw, a takie do napojw mieszanych, koktajlw i "long-drinkw". Temperatura podawania likierw jest zr nicowana, zale y od gatunku. Na przykad, schadzane do temperatury 8-10C powinny by: "Advocat", likier any owy, "Creme de menthe", likiery cytrusowe, "Irish Mist", likiery kakaowe, kminkowe itd. W temperaturze 10-12C podawa nale y likiery gorzkie, korzenne i zioowe. Temperatura 12-14C jest najwaciwsza dla likierw czekoladowych, kakaowych, migdaowych, owocowych, orzechowych itd., a tak e kremw, czyli likierw o gstej konsystencji i bardzo sodkich. Likiery bywaj kolorowe i bezbarwne. Pierwsze sporzdza si przez maceracj (nalew na owoce i substancje pochodzenia rolinnego) lub perkolacj (tak zwana maceracja obiegowa, polegajca na cigym ruchu spirytusu, ktry wielokrotnie przenika warstwy surowca). Likiery mo na oczywicie przyrzdza przez kombinacj tych dwch metod. Likiery bezbarwne sporzdza si z naleww destylowanych, z ktrych odpdza si alkohol z substancjami aromatycznymi, pochodzcymi z surowca. Warto wiedzie, i niektre szlachetne likiery zioowe dojrzewaj w beczkach przez wiele lat. PODZIA LIKIERW

Podzia likierw zale y od surowca, sposobu produkcji, mocy, zawartoci cukru itp. Jest on mniej wicej taki: 1. Gorzkie, korzennozioowe albo korzenno-owocowe, np. "Elektorski", "Buffel", "Podkomorzanka" oraz balsam lipski, ryski, itd.; 2. Zioowo-korzenne, np. "Benedictine", "Chartreuse" oraz inne "klasztorne"; 3. Owocowe - na nalewkach, sokach i destylatach owocowych, np. "Apricot Brandy", "Cherry Brandy", "Maraschino"; 4. Cytrusowe - na nalewkach i destylatach skrek pomaraczowych oraz na olejkach kwiatu pomaraczy czy te innych owocw cytrusowych, np. "Cointreau", "Curacao"; 5. Miodowe, np. "Krupnik", na spirytusie, a tak e likiery sporzdzane na bazie whisky: "Drambuie", "Irish Mist", "Yikon Jack"; 6. Specjalne - o swoistym smaku, np. likier any owy, czekoladowy, "Goldwasser", herbaciany, kakaowy, kawowy, migdaowy, mitowy, orzechowy, pistacjowy, poncz szwedzki, waniliowy i wiele innych; 7. Kremy zwyke, np. "Parfail amour" i emulsyjne, np. "Advocat".

W Polsce likiery prze yway rozkwit swojej najwikszej popularnoci w XIX wieku. Szczegln popularnoci cieszya si zwaszcza ich odmiana zwana rosolisami. Rosolisy przyrzdza si podobnie jak likiery, s jednak od nich mocniejsze. Ich historia rozpocza si w 1823 r., kiedy dobra acuckie przej Alfred Potocki, wnuk ksi nej Lubomirskiej. Wwczas powstaa fabryka wdek i likierw. Zao ono sklepy firmowe we Lwowie i w Wiedniu oraz zorganizowano sie agentw handlowych w caej Galicji, na Wgrzech i w Austrii. W wyniku tych dziaa Uprzywilejowana Fabryka Likierw, Rosolisw i Rumu Hrabiego Potockiego podbia swoimi rosolisami cae wczesne Austro-Wgry i nie tylko. Podczas jednego z wyjazdw do Lwowa cesarz Franciszek Jzef I zawita w odwiedziny do rodu Potockich. Mia wwczas okazj skosztowa rosolisw i bardzo mu one posmakoway. Podobno wspudzia w tworzeniu receptur mia sam hrabia Alfred Potocki. Stanowiy one jednak najwiksz tajemnic acuckiej wytwrni. Po pierwszej wojnie wiatowej alkohole z acuta stay si znw sawne w caej Europie, dziki zdobyciu zotego medalu na Midzynarodowej Wystawie w Pary u. Niestety, po drugiej wojnie wiatowej, wraz z przejciem przez pastwo monopolu na produkcj wdek, zaprzestano wytwarzania rosolisw. Dopiero w 1991 r. mo liwy by powrt do produkcji tych tradycyjnych wyrobw. Jedynym miejscem, gdzie si je dzisiaj wytwarza jest Fabryka Wdek Polmos acut. Z innych znanych polskich likierw warto wspomnie o Goldwasser (wynaleziony w Gdasku w XVI w., obecnie produkowany w Poznaniu), czy te likier miodowy Krupnik (receptura pochodzi z XVII wieku, a obecnie produkowany w Stargardzie Gdaskim). Po drugiej wojnie wiatowej w produkcji likierw zacza si specjalizowa Lubuska Wytwrnia Wdek Gatunkowych Polmos Zielona Gra. Obecnie wytwarza si tam kilka rodzajw likierw. S to m.in. Niebieskie Migday (aromat migdaowy), Kanoniczny (na miodzie z zioami), Zachta (likier any owy), Dlaczego Nie (mitowy), Ajacoco (kokosowy), Zota ka (z kwiatw i zi), Cacao Choix (kakaowy) oraz bardzo popularny wrd pa Ballinel. Ten ostatni nale y do tzw. whisky cream liquier, czyli likierw kawowych na bazie whisky. W ich wyrobie specjalizuj si zwaszcza Irlandczycy (m.in. synny Baileys), ale jak si okazuje, Ballinel t konkurencj wytrzymuje. Polska odmiana produkowana jest z kompozycji Dark Whisky, karmelu i wie ej mietanki. Jak twierdzi producent, ten ostatni skadnik wyr nia likier na rynku, gdy inne jego odmiany s wytwarzane najczciej przy u yciu proszku mlecznego. TAJEMNICE BECHEROVKI

W 1805 r. do Karlowych Warw przyjecha na leczenie synny hrabia Plattenberg-Mietingen i zamieszka w domu karlowskiego aptekarza Josefa Bechera. W domu Josefa Bechera Pod trzema srokami miecia si rwnie apteka. Hrabiemu towarzyszy jego osobisty angielski lekarz - dr Frobrig, ktry nudzc si, wikszo czasu spdza w aptece gospodarza, tworzc tajemnicze zioowe mikstury. Wyje d ajc z uzdrowiska dr Frobrig zostawi Josefowi Becherovi ma karteczk z przepisem. Becher przestudiowa tajemnicz receptur i natychmiast zorientowa si, e w tej niezwykej mieszance zi i alkoholu jest co genialnego. W 1807 r. Josef Becher rozpocz produkcj tajemniczej mikstury i sprzedawa j jako krople. Nosiy one nazw Carlsbad English Biters, jednak przyja si rwnie niemiecka nazwa Original Karlsbader Becherbitter i w ten sposb narodzia si Becherovka, najsynniejszy czeski likier. W 1867 r. fabryka osigna maksymaln zdolno przerobow. Johann zleci rwnie swojemu szwagrowi, Karlowi Laubdzie, zaprojektowanie charakterystycznej paskiej butelki i specjalnej etykiety. Syn Johanna Gustaw zarejestrowa znak towarowy Becherovka. Na przeomie wiekw firma Becher zacza zdobywa liczne nagrody i medale, a jej produkt wici triumfy na targach wiatowych w Pary u, Wiedniu oraz wielu innych miastach. Do wybuchu drugiej wojny wiatowej Becherovka miaa za sob szereg sukcesw. Jednym z nich byo uznanie cesarza austriackiego, ktry - sprbowawszy Becherovki za da jej staej obecnoci na stoach cesarskich, a producent otrzyma tytu Dostawcy Dworu Cesarskiego. Prawie ka dy Czech wie, ze Becherovka jest nazywana trzynastym rdem karlowarskiego uzdrowiska. Becherovka staa si tak popularna, e gdy w 1965 roku, na karlowarskiej promenadzie, otwierano nowe lecznicze rdo, nie nadano mu tradycyjnie kolejnego numeru, lecz nazwano je po prostu Drugim rdem Ksicia Wacawa. Przyczyn byo to, e przynale ny numer trzynasty, zosta ju nadany Becherovce. Pachnc mieszank zi umieszcza si w workach wykonanych z naturalnych materiaw i przechowuje przez jeden tydzie w kadziach z alkoholem, aby dokadnie nim nasiky. Ekstrakt rozlewa si potem do dbowych beczek, gdzie mieszany jest z cukrem i wod. Ka da z dbowych beczek jest rcznie wykonanym oryginaem i posiada znacznik objtoci. W celu zapewnienia jak najlepszego kontaktu pynu z drewnem, beczki maj typowy owalny ksztat. Drewno dbowe, jest istotnym skadnikiem przyczyniajcym si do sukcesu Becherovki, nadajc jej charakterystyczny smak i kolor. Pachncy eliksir dojrzewa w dbowych beczkach okoo dwch miesicy. Czas ten jest zupenie wystarczajcy dla osignicia peni smaku ekstraktu, bowiem Becherovka nale y do grupy trunkw nie wymagajcych dugiego okresu dojrzewania. Nie jest to jednak koniec procesu produkcji. Zanim napj zostanie rozlany do butelek, trzeba ponownie wszystko wymiesza. Nie tylko matka natura, ale te fakt, e zawarto

poszczeglnych beczek jest odpowiednio mieszana, nadaje karlowarskiej wdce tak charakterystyczny smak. Co kraj to likier Likiery s wytwarzane tak e w innych krajach - w Niemczech, Wielkiej Brytanii, Skandynawii, a tak e poza Europ. Wrd nich najbardziej znane s takie trunki, jak Goldwasser (poza Polsk produkowany tak e w Niemczech), Pimm's (Anglia), Drambuie i Glayva (Szkocja), Kahlua (Meksyk), Kmmel (Holandia, Niemcy), Maraschino (Chorwacja), Midori (Japonia), Mersin (Turcja), Ouzo (Grecja), Punsch (Szwecja), Southern Comfort (USA). Francuskie wynalazki Wiele znanych marek likierw powstaje we Francji. Odznaczaj si one silnym aromatem i sodkogorzkim smakiem. Mog to by trunki korzenno-zioowe, owocowe, czy kawowe. Najbardziej znane z nich to: Chartreuse, Marc, Cointreau, Ratafia, Suze, Pastis, Liqueur de Frigoulet, Grand Marnier, Bndictine itp. Wikszo francuskich likierw ma rodowd zakonny, to znaczy, e ich producentami byli przed wiekami mnisi. Synny likier Bndictine wytwarzali benedyktyni z Normandii (w miejscowoci Fcamp) ju w I poowie XVI wieku. Mnich, ktry jako pierwszy skosztowa stworzony przez siebie likier, mia pono zakrzykn - Deo Optimo Maximo (Chwaa Bogu Najwy szemu). Niezwyke to musiao by doznanie smakowe skoro skonio poczciwego zakonnika do takiej reakcji. Pod wra eniem by tak e krl Francji Franciszek I (panowa w latach 1515-1547), ktry podczas swojej wizyty w Fcamp skosztowa trunku. Mia wtedy zakrzykn: Panowie daj sowo, e nigdy nie prbowaem czego lepszego. Produkcja likierw kwita we Francji do 1791 roku, kiedy to w czasie Rewolucji Francuskiej klasztory zamknito, a produkcji likierw zakazano. Na szczcie dla potomnych, doradca prawny zakonu, niejaki Elie Covillard, uchroni przed zniszczeniem wiele cennych manuskryptw. Zabra je z opactwa, umieci na jednym z regaw w swojej bibliotece i... zapomnia o nich. Bndictine powrci na rynek dopiero w poowie XIX wieku, kiedy to Alexandre Le Grand (potomek doradcy) odnalaz star receptur w po kych ksigach. Powstaa nowa gorzelnia w Fcamp, w ktrej likier produkowany jest do dzi, ale ju przez osoby wieckie. Ju w drugim roku produkcji likieru sprzedano 28 tys. butelek. W kolejnych byo coraz lepiej. To pozwolio na zbudowanie nowej gorzelni we wspaniaym neogotyckorenesansowym stylu, w ktrej trunek produkowany jest do dzi. Tu po powrocie likieru na rynek jego zagorzaym mionikiem sta si Alexandre Dumas (syn), ktry napisa: Preferuj Bndictine i doradzam go wszystkim swoim czytelnikom, ktrzy ufaj moim kulinarnym rekomendacjom. Bndictine jest jasnozocistym trunkiem o miodowej sodyczy, zawierajcym ca mas zi i korzeni. Jakich? Nie wiadomo. Dokadna receptura znana jest tylko trzem osobom. Wiadomo jedynie, e likier zawiera 27 r nych skadnikw, m.in. melis, szafran, cynamon, wanili, skrk cytrynow i produkowany jest w czterech r nych odmianach. Szczliwi kartuzi. Rwnie synny jest inny likier o zakonnym rodowodzie - Chartreuse. Jego nazwa pochodzi od najstarszego klasztoru kartuzw - La Grande Chartreuse koo Grenoble. Kartuzi mieli wicej szczcia od benedyktynw i do dzi s producentem tego trunku. Dziki temu zyski z jego sprzeda y mog przeznacza na r ne przedsiwzicia charytatywne. Likier produkowany jest w Voiron koo Grenoble. Oryginalna receptura pochodzi z 1605 roku. Wytwarzano go do czasw Rewolucji Francuskiej, potem bya przerwa, ale zakon powrci do Francji po klsce Napoleona i nadal produkowa swj likier. Wygnany ponownie w 1903 roku przenis produkcj do Tarragonie w Hiszpanii. Chartreuse wytwarzano tam a do 1991 roku, mimo e we Francji produkcj uruchomiono ponownie w 1932 roku. Sam likier ma odcie ty bd zielony (w zale noci od odmiany). Ma te mocny, korzenny i aromatyczny smak. Odmiana ta jest nieco sodsza od zielonej, lekko miodowa i zarazem mitowa w smaku. Odmiana zielona jest mniej gsta i nie ma tak mocno wyczuwalnego smaku zi. Dokadny skad Chartreuse znaj tylko trzy osoby, a receptura trzymana jest w gbokiej tajemnicy. Destylat winny bdcy podstaw produkcji likieru zawiera ponad 130 r nych zi. Niegdy zbierano je w grach otaczajcych klasztor, ale dzi cz z nich importuje si z Woch i Szwajcarii. Zoty wiek Niderlandw. W XVI i XVII znaczcym orodkiem produkcji likierw staa si rwnie Holandia. Miejscowymi prekursorami ich wytwarzania bya rodzina Bolsw. Wszystko zaczo si w roku 1575. Rozpoczyna si wanie Zoty Wiek Niderlandw. Holenderscy kupcy- eglarze zaczli powraca z dalekich podr y, przywo c ze sob aromatyczne korzenie i przyprawy, a wiele z nich Lucas Bols wykorzystywa, tworzc swoje likiery. By tam cynamon z Azji, kwiat pomaraczy i owoce cytrusowe z krajw rdziemnomorskich oraz Wysp Karaibskich, godziki z Afryki, wanilia z Tahiti, olejek r any z Bugarii i kawa z Kolumbii. Jako e Amsterdam stanowi centrum handlu

10

korzeniami, Lucas i jego potomkowie mieli ich najlepszy wybr. Dziki temu stworzyli wspaniae likiery, ktre szybko zyskay popularno w wielu zaktkach wiata. Niektre z nich, jak Blue Curaao (Bols Blue), Creme de Violette (Parfait Amour) czy Brides Tears (Gold Liqueur) s dostpne do dnia dzisiejszego i rwnie popularne jak dawniej. Fabryka alkoholi pozostaa w rkach rodziny a do roku 1816, a tajemnice receptur, stanowice podstaw sukcesu, przekazywano z ojca na syna. Ale w roku 1816 rodzina w prostej linii wymara i firm sprzedano, z zastrze eniem, e nazwisko Bols bdzie z ni zawsze zwizane. Od tej chwili fabryka zacza u ywa nazwy Spadkobiercy Lucasa Bolsa (Erven Lucas Bols ). Sprzeda likierw i ginw marki Bols wzrastaa z roku na rok. Dzisiejsza firma Bols to korporacja zupenie inna od tego, co stanowio jej skromne pocztki pod koniec XVI wieku. Spki nale ce do Bols Distilleries zlokalizowane s na terenie caej Europy i obu Ameryk. Obecnie Bols jest producentem ponad 30 rodzajw likierw. Najpopularniejsze z nich, poza ju wymienionymi, to m.in. likiery typu brandy, np. Bols Apricot Brandy, Bols Cherry Brandy, czy te Bols Creme de Bananes lub Bols Creme de Cassis. Stare jednostki miar (polska ksi ka kucharska 1918r) Garniec = 4 kwarty ~ 4 litry Kwarta = 4 kwaterki ~ 1 litr Kwaterka ~ 0,25 litra Funt ~ 0,422 kg Uncja 1/16 funta ~ 27g ut 1/32 funta ~ 13g Kopa = 60 szt Tuzin = 12 szt 1 garniec krakowski = 2,75 litra 1 garniec warszawski = 3,77 litra (po 1764 roku) 1 garniec nowopolski = 4 litry (od XIX wieku - po 1819 roku) Dzieli si na 4 kwarty i 16 kwaterek. 1 l spirytusu 96% + 0,39 l wody = 70% 1 l spirytusu 96% + 0,50 l wody = 65% 1 l spirytusu 96% + 0,63 l wody = 60% 1 l spirytusu 96% + 0,78 l wody = 55% 1 l spirytusu 96% + 0,96 l wody = 50% 1 l spirytusu 96% + 1,18 l wody = 45% 1 l spirytusu 96% + 1,44 l wody = 40% 1 l spirytusu 96% + 1,79 l wody = 35% 1 l spirytusu 96% + 2,24 l wody = 30%

Sekrety nalewek
W ramach lektur po ytecznych i przyjemnych polecamy smakowit rzecz dr Grzegorza Russaka o szlachetnej tradycji polskich nalewek.

W pocztkach naszej pastwowoci Polacy pijali glwnie piwo. Jeden z Piastw nie poszedl na Wypraw Krzy ow, gdy nikt nie mg mu zapewni codziennych dostaw piwa; a jak tu wojowa, jak nie ma polewki piwnej na niadanie. W czasach Pierwszej Rzeczypospolitej oprcz piwa pijano: miody sycone, wina, najczciej wegierskie, zwane wegrzynami, araki (liczne kontakty ze swiatem orientalnym), ale przede wszystkim polska specjalno nalewki, w tym miody litewskie, dzi tak czsto mylone z syconymi. Ludzie ubodzy pijali czyst wdk zwan okowit, z ktrej w zasobnych domach wyrabiano nalewki. Ka dy dom, szczeglnie na Kresach, mieszczaski, szlachecki czy magnacki, posiada swoje pilnie strze one przepisy na najlepsz winiwke, tarninwk, dereniwk, jarzbiak, sliwwk, morelwk, orzechwk, piounwk, na liczne nalewki zioowe na miodzie lub plastrach miodu, z dodatkiem zi i rznych owocw wie ych i suszonych, zwanych miodami litewskimi. Nalewki te miay od 30 % do 75 % czystego alkoholu. Czas od nalania okowity na owoce i zaszpuntowania beczki do pierwszego zlewu waha si od trzech miesiecy do trzech lat. Czsto owoce byly zawieszone nad spirytusem. Beczki przechowywano w piwnicach, wystawiano na soce lub zakopywano w ziemi. W pniejszych czasach nalewki nastawiano w gsiorach szklanych. Z nalewkami postpowano podobnie jak Francuzi ze swoimi koniakami czy Szkoci z whisky. Byy one mieszane wedug przepisw znanych tylko wtajemniczonym. Po rozlaniu nalewek do butelek czekano z pierwsz degustacj p roku. W ten sposb powstaway trunki, ktrych przyjemno picia bya nie mniejsza ni delektowanie si wspaniaym winem. C warte byoby staropolskie biesiadowanie bez nalewek. Nalewki byy jak wina : slodkie, wytrawne,

11

plwytrawne, sabe i bardzo mocne (do 75 % alkoholu), a gama smakw du o bogatsza. Tak wic ukladajc menu przyjcia proponowano na przykad kieliszek piolunwki na apetyt, wytrawnej morelwki do indyka, winiwki do pieczeni z dzika czy jelenia, tarninwki do pasztetu z zajca, kieliszek nalewki z czarnej porzeczki do kaczki. I tak dobierano trunki do smakw, sosw, potraw, koczc przyjcie deserami czyli fetami, do ktrych podawano nalewki plsodkie i sodkie. Orzechwka nieomal ratowaa ycie po przejedzeniu, a opowiesci po polowaniu nie miayby swojej siy wyrazu bez pucharu miodu litewskiego czy dereniwki. Nalewki to trunki ze wzgledu na swoje walory smakowe bardzo chtnie pijane przez panie i kieliszek nalewki babuni pijany do kawy uprzyjemnia niejedno spotkanie towarzyskie.

Nalewki s typowo polsk specjalnoci. Po acinie nalewka to tinktura, tak dobrze znana ka demu aptekarzowi, gdy tak przyrzdza on lecznicze wycigi alkoholowe z zi. A wic apteczka domowa to poczatek kariery tych trunkw. Staropolska nalewka to poczenie dzialania alkoholu z leczniczym czy profilaktycznym dzialaniem wycigw alkoholowych z owocw i zi. Termin nalewka jako dobro narodowe powinien by prawnie chroniony, jak nazwa szampan we Francji, aby nie mo na bylo w naszym kraju sprzedawa napojw alkoholowych, ktre z prawdziwymi staropolskimi nalewkami oprcz nazwy nie maj nic wsplnego. Powstaj w ciagu kilku dni z soku i alkoholu oraz wiedzy technologw ywnosci o barwnikach i sztucznych dodatkach smakowych. Jarzbiak by chtnie pijany gdy produkowano go z jarzebiny, a po zmianie sposobu produkcji na nowoczesny znikn z rynku. Nalewki to klucz do sukcesu polskiej gastronomii i turystyki. Powinny sta si one dla nas tym czym jest whisky dla Szkocji, koniak czy szampan dla Francji, czy metaksa dla Grecji. Do takiego stwierdzenia upowa niaj piecioletnie dowiadczenia podawania tego staropolskiego trunku w restauracjach Domu Polonii w Pultusku. Dzi prawdziwe nalewki spotyka si bardzo rzadko, powstaja w naszych domach zgodnie z wielowiekow tradycj. I tak slynna dereniwka ksidza proboszcza, tarninwka wujka Antoniego, orzechwka, cytrynwka i mietanwka dziadka Tadka jest tematem barwnych opowieci w czasie spotka towarzyskich, niestety wyjtkowo poczonych z degustacj.

Wielkim grzechem w stosunku do przyszych pokole byoby zaprzepaszczenie szansy jak daje odtwarzanie nalewek, prawdziwych miodw syconych, ktre powinny wrci w caym swoim bogactwie po dugich latach nieobecnoci na polskie stoly, wypierajc z nich czyst wdk, czego pastwu i sobie serdecznie ycz. Tajniki sztuki sporzdzania nalewek Zbli a si czas zbioru surowcw. Tym, ktrzy chc tak jak tradycja ka e, stworzy w swoim domu dzieo sztuki: najlepsz nalewk, z ktr przejd do historii (przynajmniej swojej rodziny i znajomych), proponuj ju zacz zbieranie i kolekcjonowanie cennych surowcw. Podziel si moim dowiadczeniem w robieniu nalewek. Wiedza ta w mojej rodzinie przechodzia z pokolenia na pokolenie. Mnie przekazala j moja najukochasza babcia Stefania. Nalewki bardzo pasuj do polskiego charakteru, gdy bardzo rzadko mo na zrobi drugi raz dokadnie tak sam nalewk. Warunkiem sukcesu jest poznanie i stosowanie zasad, ktre obowiazuj w tworzeniu si tego napoju Bogw. I zasada Owoce do nalewek musz by bardzo dojrzae, niezale nie od tego czy jest to winia czy jarzbina. Dobrze jest po wymyciu owoce zamrozi zanim zalejemy je alkoholem. Dlatego mo emy je zebra wczeniej i kolekcjonowa w zamra arce. Najsmaczniejsze nalewki udaje si zrobi z owocw bardzo prymitywnych odmian, np. nalewk winiow z malekich wini z wysokich, starych drzew. Nie nadaj sie na nalewk owoce z importu np. morele, jak rwnie owoce, ktre s wytworem nowoczesnych technologii ogrodniczych. II zasada Wtedy, kiedy robimy nalewki wytrawne i nie stosujemy miodu czy syropu cukrowego i przygotowane owoce zalewamy alkoholem w szklanym balonie lub dbowej beczce, nie mo emy stosowa wikszej procentowoci alkoholu jak 60-65%. W przeciwnym przypadku przy zalaniu owocw, np. spirytusem nie bdzie pelnej ekstrakcji. Najlepiej wymiesza wdke ze spirytusem p na p i takim alkoholem zala uprzednio zamro one owoce. Owoce powinny zajmowa objtoci naczynia (beczka, balon), w ktrym robimy nalewke. Tak zaczyna powstawa ka da wytrawna nalewka owocowa, np. z wini, dereni, czarnej porzeczki, tarniny, mirabelki czerwonej, moreli, aronii i inne. W przypadku owocw pestkowych (winia) dobrze jest je wydrylowa, a pestki zala w innym naczyniu alkoholem 25%-ym. Czas dojrzewania takiego nalewu to okres 1-3 miesiecy. Wszystko zale y od temperatury im temperatura wy sza, tym czas krtszy.

Po zlaniu I nalewu i po zlaniu II nalewu z pestek, owoce, ktre pozostaj, albo delikatnie przesypujemy cukrem lub polewamy miodem, odstawiamy na 1 miesic. Niecierpliwi mog owoce shomogenizowac i wycisna lub odwirowa. W ten sposb uzyskamy III nalew mniej lub bardziej sodki. Jeli bdziemy chcieli uzyska nalewk o wikszej procentowoci alkoholu, cz owocw nale y wtedy zawiesi w gazie w szczelnym naczyniu nad spirytusem, wlewajc do niego najpierw tyle szklanek spirytusu jak naczynie ma pojemno, np. balon 10-litrowy 10 szklanek, dawniej kwaterek. Nastpnie przez otwr wpuszczamy gaz i

12

wsypujemy owoce, ale tylko tyle, aby spirytus, ktry zwikszy swoj objto o ich sok, ich nie dotyka. Korkujemy szczelnie, okrcamy foli lub zalewamy lakiem i czekamy okoo 1 miesica. Po miesicu alkohol bdzie mia intensywny smak, kolor i zapach owocw. Bdzie bardzo mocnym IV nalewem. Mo na w przypadku owocw mikkich z nalewu u ywa ich do bejcowania misa, do sporzdzania kremw, posypane cukrem pudrem np. morele s same w sobie wykwintnym dodatkiem do deserw. Niektrzy wyciskaj je lub odwirowuj i uzyskuj V nalew. A teraz czeka nas to, co przy produkcji whisky nazywa si blendowaniem, bo przecie najbardziej znakomite gatunki whisky powstaj przez mieszanie gatunkw malt, czyli whisky 1-smakowych. Rozpoczynamy tworzenie, wedug swojego gustu, najczciej na bazie I nalewu, bo jest go najwicej - swojego smaku. Majc do dyspozycji rzne nalewy do nas bdzie nale ao ich wymieszanie i uzyskanie po danego smaku przez dobranie odpowiednich proporcji. Mo na przecie t metod mie nalewk mocn lub slab, mniej lub bardziej sodk, lub cakowicie wytrawn, a tak e likier.

Po wymieszaniu, w tylko nam znanej proporcji naleww, zasada mwi: rozla do butelek, szczelnie zakorkowa i le akowac najmniej 6 miesicy (wiem, e to bardzo trudne). Pozostao po naszej produkcji owoce - w przypadku wini, czarnej porzeczki czy moreli mo na u ywa do bejcowania dziczyzny, sporzdzania sosw, ciast, czy deserw. Najsmaczniejsze s powki moreli. Tak, wic robienie nalewek pozwala na spo ytkowanie owocw do konca jest to technologia bezodpadowa.Dr Grzegorz Russak

LETNIE NALEWKI Kordiay polska specjalno Cho sposb na otrzymywanie nalewek zna ju Hipokrates, a wiele narodw mo e poszczyci si znakomitymi destylatami na bazie zi i owocw, nalewka bya i pozostaje typowo polsk specjalnoci. Ju od czasw Henryka Walezego na ziemiach polskich w szlacheckich dworkach otrzymywano z owocw i czystego alkoholu znakomite kordiay, ktre le akowano w ciemnych piwnicach a nie osign penej dojrzaoci. W jednej piwnicy sarmackiego szlachcica lub magnata mogy le akowa butelki i gsiory z orzechwk, morelwk, winiwk, piounwk, ratafi, ba!, nawet ze wszystkim znanym krupnikiem. Interesujce, e estyma, jak dawni Polacy darzyli rodzime kordiay, bya tak du a, e swoje receptury trzymali w cisej tajemnicy, a niekiedy nawet przekazywali je swoim potomnym dopiero w testamencie. Nasi przodkowie zwykli te ukada menu biesiad ze szczeglnym uwzgldnieniem nalewek ka dej z nich przypadaa inna pozycja w jadospisie i inna potrawa, do ktrej bya dopasowana. Zreszt zwyczaj robienia nalewek nigdy nie umar, a nam pozostaje jedynie powrci do korzeni. Jak si do tego zabra? Nalewki, co jest ich wspania cech, mo na robi teoretycznie ze wszystkiego, co zawiera cukier. Praktycznie lepiej jednak trzyma si po prostu tego, co oferuje nam nasz ogrd lub sad znajomego, czyli owoce drzew owocowych i zioa. Do owocowych nalewek, a takich najwicej mo emy zrobi latem, nadaj si, oprcz samych owocw, rwnie licie drzew i pestki, ktre jeszcze dobitniej podkrelaj aromat destylatu. Zanim jednak przystpimy do usidlania smakw i zapachw lata w wybornym trunku, musimy zda sobie spraw, e pen dojrzao osign dopiero wtedy, gdy na szklanych gsiorach osidzie kurz. Zazwyczaj nalewki le akuj w nich 3-4 miesice, natomiast w butelkach nierzadko kolejne dwa. Na szczcie przyrzdzanie nalewek jest bardzo proste, potrzebujemy tylko spirytusu lub czystej wdki, wody, bibuy filtracyjnej bd waty oraz kilku, zale nych od przepisu ingrediencji. Warto te pamita o siedmiu zasadach. 1. Spirytus, ktrym bdziemy zalewa surowiec, powinien by rozcieczony do mocy 60-70. 2. U ywana do rozcieczania woda musi by czysta, przegotowana i ostudzona. 3. Do klarowania nalewki u ywamy specjalnej bibuy filtracyjnej, czystego ptna, bd waty (ewentualnie gazy) wetknitej w lejek. 4. Suche zioowo-korzenne skadniki kruszymy, tuczemy lub mielimy przed zalaniem, by jak najlepiej poczyy si z alkoholem. Owoce myjemy, drylujemy i rozgniatamy na miazg bd robimy z nich sok (najlepiej w sokowirwce). 5. Do przyrzdzania nalewki potrzeba czasu. Maceracja owocw trwa od 7 dni do 4 tygodni. 6. Po maceracji nalewk dosadzamy, ewentualnie przyprawiamy miodem lub karmelem.

13

7. Nalewki, podobnie jak whisky, im du ej dojrzewaj, tym s lepsze. Przechowuje si je w butelkach z ciemnego szka, aby pod wpywem wiata nie zmieniy barwy. LISTWKA BRZOSKWINIOWA 3 pene garcie opukanych lici brzoskwiniowych 1 laska wanilii p y ki kwasku cytrynowego 1 l spirytusu 1,3 l wody 0,3 kg cukru Licie zala mieszanin spirytusu i 0,3l wody, i zla po 6-8 godzinach, gdy nalewka bdzie miaa zielonkawy kolor. Z cukru, reszty wody (1l), kwasku cytrynowego i wanilii zrobi syrop, do ktrego wla nalewk (syrop musi by gorcy!), po czym wymiesza i przesczy przez bibu filtracyjn bd ptno. Przechowywa w ciemnych butelkach. Nadaje si do spo ycia ju po ok. 2 tygodniach. AGRESTWKA 1 kg agrestu 1 l spirytusu (70%) 50 g rodzynkw 0,30 kg cukru starta skrka z jednej cytryny Dojrzay agrest obra z ogonkw, rozgnie, po czym uzyskan mas zala w butli spirytusem i doda pozostae skadniki. Przykryt butl odstawi w kt na 6 miesicy. Po tym czasie nalewk przefiltrowa i rozla do butelek. Nalewka bdzie gotowa po ok. 2 miesicach. CZERENIWKA 1,2 l soku z dojrzaych i drylowanych czereni 0,4 kg cukru 3-5 godzikw 1 l spirytusu 96 Sok podgrza z godzikami, podgrza w nim cukier, wla spirytus, po czym schodzon i przykryt nalewk odstawi w kt. Po 3-4 miesicach nalewk przefiltrowa i rozla do butelek na ok. 2 miesice. WINIWKA 1 l soku z dojrzaych wini 30 g pestek 0,6 kg cukru 1 l spirytusu 300 ml rumu Wszystkie skadniki wrzuci do gsiorka razem z cukrem (cao wymiesza a do jego rozpuszczenia) i odstawi zamknite w ciepe i ciemne miejsce na 3-4 miesice. Po tym czasie nalewk przefiltrowa, przela do butelek i pi po 3 miesicach. MORELWKA 2,5 kg dojrzaych moreli 0,6 kg cukru 1,5 l czystej wdki 0,4 l rumu Morele umy, przekroi na powki i usun pestki. Wo y je do gsiora, doda cukier, zala wdk i rumem, i zamkn naczynie. Po 3-4 miesicach trzymania gsiora w ciepym i ciemnym miejscu nalewk przefiltrowa i rozla do butelek. Gotowe po miesicu. LIWWKA 1,5 kg dojrzaych liwek (najlepiej wgierek) 20 g pestek 0,6 kg cukru 1 l czystej wdki 0,2 l rumu

14

liwki umy i wydrylowa z nich pestki. Wo y je razem z 20 g pestek do gsiora, zala wdk, wymiesza a do rozpuszczenia cukru i trzyma naczynie przez miesic w ciemnym i suchym miejscu. Potem nalewk przefiltrowa i rozla do butelek. Gotowa po ok. 2 tygodniach.

Sekrety staropolskich alkoholi

Kiedy Polska syna z fantastycznych alkoholi. Najlepsze na wiecie miody pitne pochodziy wanie z naszego kraju. Nasze pra pra babki sporzdzay nie tylko smaczne miody, ale tak e nalewki i likiery, ktre z czasem stay si modne do tego stopnia, e do dzisiaj produkowane s na szerok skal przemysowymi sposobami. Te nalewki nie s ju tak pyszne, bo nie zawieraj duszy rzemielnika. Rczne sporzdzanie nalewek, likierw i miodw jest zawsze lepsze, bo wiemy co pijemy, jest satysfakcja ze stworzenia czego niepowtarzalnego, a ten sam mid pitny sporzdzany kolejny raz zawsze wyjdzie nieco inaczej i o to chodzi. Obecnie w Polsce wraca si do sporzdzania miodw i nalewek. S ju nawet osoby zajmujce si tym tak jakby zawodowo-profesjonalnie, ale cay czas rcznie, i co wicej z tak wspaniaym skutkiem, e polskie nalewki s znowu znane na wiecie i co najwa niejsze doceniane i wysoko notowane. Jest w Polsce wielu ludzi ktrym tak jak mnie zale y na chronieni naszej starej tradycji (i chwaa im za to), na jej odwie eniu i przypomnieniu, abymy my i nasi wnukowie mogli posmakowa prawdziwego polskiego miodu, prawdziwej nalewki i likieru. Cho tadycji nale y chroni te w innych dziedzinach kulinarnych. W tym artykule dziel si wieloma ciekawymi informacjami, liczc, e mo e zara kogo swym zamiowaniem do tradycyjnych polskich starodawanych alkoholi. Miody pitne To najstarsze winne napoje o wspaniaej tradycji, z ktrych wyrobu syny niegdy Polska. Miody pitne s napojami alkoholowymi otrzymywanymi przez fermentacj alkoholow brzeczki miodowej z ewentualnym dodatkiem chmielu i innych przypraw zioowo-korzennych. Zawieraj rednio od 10 do 18% alkoholu. Rozr nia si miody pitne: ptorak, bardzo sodki (1 cz. obj. miodu + 0,5 cz. obj. wody), dwjniak, sodki (1 cz. obj. miodu + 1 cz. obj. wody), trjniak, psodki i sodki (1 cz. obj. miodu + 2 cz. obj. wody) oraz czwrniak, pwytrawny i psodki (1 cz. obj. miodu + 3 cz. obj. wody). Brzeczka miodowa jest to mieszanina miodu pszczelego pynnego (patoki) lub skrystalizowanego (krupca) z wod lub sokiem owocowym, poddana fermentacji przy u yciu dro d y winiarskich (do miodw) w celu uzyskania miodu pitnego. Rozr niamy brzeczk sycon (przygotowywan na gorco) oraz niesycon (przygotowywan na zimno). atwiejsza i korzystniejsza jest brzeczka nie sycona, takiej wanie u ywam i tak proponuj. Brzeczk niesycon przygotowuje si przez rozpuszczenie miodu w ciepej wodzie (30 C) i dodanie wycigu z chmielu i korzeni (ale niekoniecznie) lub umieszczeniu mieszanki chmielu i korzeni zwizanych w gaz i zawieszeniu w naczyniu, w ktrym odbdzie si caa fermentacja miodu. Przygotowujc wycig chmiel i zioa zagotowuje si w wodzie, gotuje bardz wolno okoo 20 minut, nastpnie przykrywa do zaparzenia i pozostawia a do ostygnicia. W przygotowaniu brzeczki miodowej nale y uwzgldni dodatek po ywki dro d owej w iloci 1 g / 2l oraz dokwaszenie kwaskiem cytrynowym w iloci 2 g / 3l brzeczki. Nastaw na mid pitny zaszczepia si dobrze rozmno on matk dro d ow miodow rasy Tokaji, Madera, Porto lub Sherry. Miody pitne fermentuj, podobnie jak wino w naczyniach ze szczelnym korkiem z rurk fermentacyjn od 3 do 10 miesicy a czasem i wicej, w zale noci od wysokoci ekstraktu brzeczki. Dojrzewanie tych trunkw jest znacznie du sze ni win. Miody powinny le akowa w pomieszczeniach o temp. 8-12C, ktre powinno by czsto wietrzone (przynajmniej 1 raz dziennie). Dojrzewanie miodw czystych, tzn. bez dodaktu owocw (tylko chmiel i przyprawy) wyglda nastepujco: dojrzewanie czwrniaku trwa rednio okoo roku, trjniaku okoo ptorej roku, dwjniaku 2-3 lata, a ptoraku powy ej 5 lat. Miody z dodatkiem owocowym: dojrzewanie czwrniaku trwa rednio okoo p roku, trjniaku poni ej roku, dwjniaku 1 gra 1,5 roku, a ptoraku niecae (lub cae) 2 lata.

15

Nalewki Nalewka to gotowy alkoholowy wycig ze wie ych lub suszonych owocw, jagd, zi, nasion, korzeni, skrek owocw itp., odpowiednio dosodzony i ewentualnie przyprawiony miodem albo karmelem. Nalewki sporzdza si z jednego albo kilku owocw lub zi albo z ich kompozycji. Skadniki zalewa si spirytusem rozcieczonym wod lub syropem cukrowm do mocy 60-70%, natomiast substancje suszone spirytusem rozcieczonym do 50%. Nalewki mo na tak e sporzdza z wdki o mocy 45%, ale dodatek syropu cukowego musi by bardzo may, aby cakowita moc nalewki nie spada poni ej 35% ewentualnie 30%. Maceracja owocw z alkoholem trwa od 4 do 10 tygodni. Po maceracji alkoholem nalewk dosadza si syropem cukrowym (z jednego rodzaju cukru np. biaego lub z r nych rodzaji np. ciemnego muscowado i palmowego), syropem miodowym, syropem klonowym lub nawet melas. Aby sporzdzi smaczn nalewk trzeba si trzyma prostych zasad, o ktrych wielu do dzisiaj nie wie, oto one: - do nalewki u ywaj tylko wie ych i zdrowych owocw, bardzo wa ne dla smaku nalewki jest to aby byy one zebrane w szczycie dojrzaoci, w najlepszym dla nich momencie, to zapewni maksimum smaku - do nalewek winiowych nie powinno si dawa wini nie drylowanych wicej ni 30%, gdy w pestkach wini (rwnie liwek) znajduje si trujcy kwas pruski (ma zapach bardzo podobny do migdaowego), ktry pod wpywem mocnego spirytusu wydziela si z pestek zarwno rozgniecionych, jak i nie rozgniecionych, powoduje on zatrucie organizmu, tak e nastpnego dnia typowe objawy kaca okazuj si zatruciem. Moja rada: u yj sparzonych migdaw do aromatyzowania nalewki, nalepiej migdaw rocher, ale nie dawaj ich zbyt du o gdy migday daj gorzki smak. - poniewa spirytus jest zbyt mocnym alkoholem do nalewek, jego moc niszczy subtelny smak niektrych owocw i zi, dlatego nale y do rozcieczy wod lub sokiem owocowym, je eli robsz nalewk owocow Moja rada: ja u ywam 55% i 60% alkoholu do robienia nalewek, a niektre z nich, zwaszcza te subtelne robi z wdki 45%, ale dodatek syropu cukrowego do nich jest bardzo malutki. - nie przyrzdzaj nalewki z wody kranowej, bo jest zbyt twarda, nale y u y wody przegotowanej, czasami nawet dwukrotnie, nie u ywaj te wody wysokozmineralizowanej to tylko zaszkodzi, na pewno nie pomo e - nalewki sporzdzane ze sodkich owocw nale y wzbogaci o may dodatek kwasku cytrynowego, moja propozycja to okoo 5g na pierwszy litr nalewki oraz po 1g na ka dy kolejny litr, odmierzaj kwasek dokadnie, bo przesada mo e zepsu smak nalewki - nalewka potrzebuje ciepa i soca, musisz si ni opiekowa, co oznacza wyciganie jej na parapet na soce, a wieczorem przenoszenie blisko kaloryfera lub kominka, obowizuje to tylko podaczas macerowania owocw z zioami - po zlaniu alkoholu znad owocw, zalej je ponownie wdk i jesze raz maceruj okoo 15-20 dni, a zlany alkohol dodaj do zlanego wczeniej, dziki temu wycigniesz z owocw maksimum smaku - je eli do nalewki u ywasz zi i przyraw, pokrj je lub zmiel dla uzyskania lepszego smaku, je eli jednak chesz mie bardzo klarown nalewk, dodaj zioa i przyprawy (rwnie zmielone) do syropu cukrowego i gotuj okoo 30 minut, a nastpnie przykryj i zaparzaj do ostygnicia Moja rada: osobicie u ywam obu metod, zale nie od charakteru nalewki, te bardzo subtelne robi z u yciem syropu zioowego, te bardziej mocne i zdecydowane w smaku z zioami macerowanymi z owocami - nalewk nale y porzdnie sklarowa, poprzez przynajmniej dwukrotne cedzenie przez wat lub gst gaz - nalewki musz by przechowywane w ciemnym szkle, wiato zmienia niekorzystnie ich kolor, a nawet smak, obowizkowo musz by trzymane w chodnym miejscu, temperatura rwnie niekorzystnie na nie wpywa - zwykle zawarto cukru w nalewce wacha si od 15 do nawet 25% wagi, ale polecam osobicie punkt odniesienia rwny 18% wagi, to wg mnie optimum. Mam nadziej, e powy sze rady pomog w przygotowaniu pysznych nalewek, ktrych jestem wielkim zwolennikiem. Dobra nalewka (do picia) to co najmniej 6 miesiczna nalewka, a nalewka wyborna to co najmniej roczna nalewka. W przypradu tych alkoholi czas dziaa na nie bardzo korzystnie (tak jak na wino, a nawet lepiej). Wiekowe nalewki np. 3, 5, 10 letnie to ju powd do dymy i niebo w kieliszku. Zawsze przyrzdzam ka d nalewk w iloci co najmniej 3 litrw, z ktrrych poow przeznaczam na bardzo dugie przechowywanie (powy ej 3 lat), na specjalne okazje, a drug poow dziel znw na poow z czego 1 cz jest spo ywana po pierwszych 3-6 miesicach, a druga po roku.

16

Przygotowujc nalewki trzeba uzbroi si w cierpliwo, bo to popaca, nie warto robi nalewek skrtami, to nic dobrego nie da. Likiery Likiery s mocnymi, sodkimi i bardzo aromatycznymi alkoholami. Sporzdzane s z owocw wie ych, szuszonych, rolin i zi, kwiatw, przer nych destylatw, z koniaku, winiaku, spirytusu i olejkw aromatycznych, z dodatkiem naturalnych barwnikw i du ej iloci syropu cukrowego. Aby zapobiec scukrzeniu si likieru, przede wszystkim nie owocowego, nale y do produktu doda kwasku cytrynowego w iloci 1-2 g/l. Rozr niamy likiery kolorowe i bezbarwne. Barwne sporzdzane s tak jak nalewki poprzez maceracj owocw w alkoholu. Bezbarwne likiery sporzdza si poprzez destylacj nalewek, z ktrych odpdza si alkohol wraz z substancjami aromatycznymi surowca. Moc likierw waha si w granicach 30-55 obj. alkoholu (przewa nie 40 i 45%). Przyrzdzanie likierw jest identyczne jak nalewek, nale y tylko u ywa mocniejszego alkoholu do zalewania (maceracji owocw) co najmnje 60%, a wskazane jest 70% mniejsze rozcieczenie syropem cukrowym o wikszej iloci cukru. Zawarto cukru w likierach mo e dochodzi do 45% masy, za rednia zawarto to okoo 30-35%.

Nalewki i syropy - zdrowie z karafki

Magorzata wigo

Zamiast biec do apteki, by poratowa si proszkiem na bezsenno czy przezibienie, lepiej sign do barku po wasnorcznie przyrzdzon nalewk. Te przyniesie ulg, a jest znacznie smaczniejsza!

Niegdy trudno byo sobie wyobrazi domow apteczk bez kilku zioowych czy owocowych nalewek. Trzymano je pod kluczem, pilnie strze ono niepowtarzalnych receptur. Na kieliszek nalewki mg zawsze liczy wyjtkowo miy go lub domownik, ktremu zaczo szwankowa zdrowie. Piecz nad apteczk z trunkami sprawowaa zazwyczaj pani domu. Skadniki (zioa, korzenie, owoce) macerowano w wdce (najczciej ytniej) przez okres 48 tygodni, a nastpnie le akowano w chodnej piwnicy przez rok lub du ej. Warto wrci do tradycji robienia nalewek i przekona si, e naprawd dziaaj! 5 krokw do sukcesu 1Pikny kolor i niepowtarzalny aromat. Bdzie miaa nalewka tylko wtedy, gdy najpierw zalejemy owoce sabszym alkoholem, a wic wdk poni ej 38 proc. Spirytus, zamiast wydoby z owocw czy zi niezwyk barw i intensywny zapach, zakonserwuje je i wysuszy. Jednak saby alkohol nie zabezpieczy wystarczajco owocw dodanych do nalewki przed psuciem. Dlatego po kilku dniach (34) dodaje si spirytus. 2 Starannie wybrane owoce. Jeli robimy nalewk na bazie owocw, powinny by one bardzo dojrzae, ale jdrne i zdrowe. Nale y ich u y jak najszybciej po zbiorze. Ciekawy smak daj owoce dzikie i zdziczae (np. gruszki, winie z opuszczonych sadw). Owoce pestkowe trzeba drylowa (pestki zawieraj kwas pruski), a jarzbin czy tarnin przemrozi (np. w zamra alniku). 3Dodatki. Takie jak korzenie, skrka cytryny, pomaraczy, wanilia itp. powinny by dobrej jakoci. Cukier mo na dodawa bezporednio do pynu, ale lepiej zrobi z niego syrop i w tej postaci dola go do nalewki. Zapobiega to scukrzeniu si likieru. 4Le akowanie. Jest bardzo wa ne! Znawcy uwa aj, e od czasu i warunkw, w jakich nalewka dojrzewa, zale y pniej jej lecznicza moc oraz niepowtarzalny smak. Im du ej nalewka le akuje, tym jest lepsza. 5Klarowanie. Nalewk po zrobieniu trzeba przefiltrowa, by pozby si osadw i uzyska pikny, czysty pyn. Mo na do tego wykorzysta filtry do kawy lub zwyk wat albo zo on kilkakrotnie gaz.

17

Sprawd, czego bdziesz potrzebowa, by potem twoja domowa produkcja przebiegaa sprawnie.

Balon, gsiorek lub du y sj. Bdzie potrzebny, by swobodnie pomieci w nim owoce czy inne skadniki. Powinny zajmowa 3/4 objtoci naczynia. Korek ze specjaln zakrcan rurk do sporzdzania nalewek o sabszej mocy. Nalewa si do niej wody, ktra pozwala ulotni si dwutlenkowi wgla, jaki wydziela si podczas fermentacji i chroni zawarto przed dostpem powietrza. Filtry do klarowania pynu. Mo e to by zwyka szara bibua albo gaza. Butelki, najlepiej z ciemnego szka, szczelnie zamykane. Korki i lak do zamykania butelek. Z nalewek nie mo e ulatnia si aromat ani dostawa do nich powietrze.

5 przydatnych rad dla pocztkujcych

1Owoce w alkoholu, jakie pozostay po zlaniu nalewki, doskonale nadaj si do deserw. Mo na dodawa je do lodw, zimnych napojw, a tak e do masy tortu wgierskiego. 2 Wytwornie w karafkach. Tak nale y podawa nalewki. Najlepiej prezentuj si w biaym czystym szkle lub krysztale. Mo na wtedy podziwia ich kolor. Nalewamy je do maych kieliszkw. 3 Ach, ten smak! Znawcy nalewek uwa aj, e najtrudniejsze jest tzw. wyrwnywanie smaku, czyli takie dobranie proporcji, by nalewka skadajca si z wielu skadnikw stanowia harmonijn cao. Niektrzy eksperymentuj przez lata. 4Skadniki Najlepszej Jakoci to podstawa dobrej nalewki. Alkohol, owoce, a nawet woda musz by starannie dobrane. Wdka powinna mie smak neutralny (bez adnych dodatkw smakowych ani zapachowych). Najlepiej nadaje si czysta zbo owa (np. ytnia). 5Niech dojrzewa w piwnicy. Wikszo nalewek po rozlaniu do butelek powinna sta kolejne 34 miesice. W tym czasie cukier rozkada si dalej i nadaje nalewce bardziej agodny smak. Najsynniejsze lecznicze napitki Jest wrd nich synny francuski likier zioowy Chartreuse, likier benedyktyski (na wszelkie dolegliwoci) czy specja czeskich ssiadw becherovka (na lepsze trawienie). Likier Chartreuse uchodzi za najlepszy wyrb tego rodzaju na wiecie. Receptur opracowali w XVII wieku mnisi klasztoru Kartuzw i ulepszali j przez trzy wieki. Zawiera ok. 130 zi i jest nadal pilnie strze ona. Likier benedyktyski zaczli wytwarza benedyktyni w XVI wieku. Mia on wzmacnia chorych braciszkw. Obecnie jest wytwarzany w fabryce likierw w Fecamp. W jego skad wchodzi ok. 30 r nych zi. Czeska becherovka te ma ju 200 lat. Produkowana jest w Karlowych Warach.

NA PRZEZIBIENIE Rozgrzewaj, obni aj gorczk, dziaajc napotnie, agodz kaszel i chrypk. Niezastpione zwaszcza jesieni, w porze przezibie. Z czarnej porzeczki P kilograma dojrzaych owocw czarnej porzeczki myjemy, dokadnie osuszamy. Zalewamy litrem d inu, dodajemy 30 dag cukru, 1 dag sproszkowanego imbiru oraz posiekan wie skrk z jednej dokadnie umytej cytryny. Odstawiamy na sze tygodni w chodne, ciemne miejsce, np. do piwnicy. Po tym czasie filtrujemy pyn, a owoce mocno wyciskamy przez ptno. Nalewka skutecznie agodzi chrypk i ble garda. JAK STOSOWA: Pi powoli trzy razy dziennie po maym kieliszku. Dworska malinwka 1 kg wie ych, dojrzaych malin zalewamy 1 l wdki ytniej, dodajemy 40 dag cukru, 2 g kory cynamonowej, 3 godziki, 2 ziarenka pieprzu. Sj z pynem pozostawiamy przez pi dni na socu. Filtrujemy, przelewamy do butelek. Le akujemy w piwnicy okoo jednego roku. JAK STOSOWA: Mo na pi sam albo doda y k stoow do p szklanki ciepej, przegotowanej wody i popija kilka razy dziennie. Z owocw bzu czarnego Z p kg dojrzaych owocw bzu czarnego robimy sok, dodajemy 0,1 litra soku z czarnej porzeczki, wlewamy 2 kieliszki winiaku, wsypujemy 25 dag brunatnego cukru, 0,7 l wdki ytniej. Dokadnie mieszamy i odstawiamy na cztery tygodnie, filtrujemy. JAK STOSOWA: y k nalewki dwa razy dziennie midzy posikami. Ksi ca porzeczkwka Przepis pochodzi z 1876 roku! 1,5 kg rozgniecionych owocw czarnej porzeczki, 5 g owocw any u, 2 godziki, 25 dag cukru zalewamy litrem wdki, pozostawiamy na cztery tygodnie w ciepym miejscu. Po tym czasie

18

filtrujemy przez lniane ptno i le akujemy ok. roku. Pomaga w blach garda, krtani, katarze. JAK STOSOWA: Pi powoli 23 razy dziennie po maym kieliszku. NA WZMOCNIENIE Pobudzaj apetyt, dodaj energii i si, oglnie wzmacniaj. Idealne dla zmczonych i rekonwalescentw. Z marzanki wonnej Wizk modych ususzonych pdw marzanki wonnej umieszczamy w butelce z szerok szyjk, zalewamy 1 litrem wdki ytniej, pozostawiamy na tydzie. Filtrujemy, dodajemy 20 dag cukru. JAK STOSOWA: y k nalewki dwa razy dziennie midzy posikami. Herbatwka Wymiesza 30 g herbaty czarnej, 0,3 g cynamonu, 0,3 g wanilii, 20 g rodzynek, 1 g skrki cytrynowej. Doda 20 dag brunatnego cukru, zala 0,7 litra rumu. Odstawi na cztery tygodnie, po tym czasie przefiltrowa, przela do butelki. JAK STOSOWA: Pi po maym kieliszku w stanach zmczenia. Z owocw dzikiej r y P kg owocw dzikiej r y umy, osuszy, usun pestki. Owoce zmiksowa. Zala 0,5 l biaego wytrawnego wina i 0,5 l spirytusu. Z 1 kg cukru i 3 szkl. wody ugotowa syrop. Gorcy doda do pynu. Wymiesza, odstawi na trzy tygodnie w ciepe miejsce. Przefiltrowa, przela do butelek. Pozostawi w chodnym i ciemnym miejscu na p roku. JAK STOSOWA: Pi po 12 y ki stoowe dziennie. NA SEN I NERWY agodz stany nerwicowe, poprawiaj ze samopoczucie, pomagaj si wyciszy i uatwiaj zanicie. Z melisy Z 30 dag cukru i 0,5 litra wody gotujemy syrop. Zalewamy nim 10 dag lici melisy. Pozostawiamy na dwa dni i zalewamy 70% spirytusem (0,5 litra). Odstawiamy na kilka miesicy. Po tym czasie filtrujemy. Doskonale uspokaja, agodzi lki. JAK STOSOWA: 12 kieliszki dziennie, pi powoli w stanach zdenerwowania lub na p godziny przed snem. Muszkatowka Dwie gaki muszkatoowe rozdrabniamy, dodajemy niewielk ilo sproszkowanego any u, koszyczkw rumianku, kardamonu, majeranku, melisy, godzikw, cynamonu, wsypujemy 20 dag brunatnego cukru. Zalewamy litrem winiaku, odstawiamy na 6 tygodni, po tym czasie filtrujemy, przelewamy do butelek. Wycisza, dziaa nasennie, ale te przeciwdziaa chandrze i pesymistycznemu nastrojowi. JAK STOSOWA: P kieliszka przed snem lub w stanach zdenerwowania. Z szafranu 50 g suchych lub 100 g wie ych korzeni, 1 g szafranu, 24 g owocw kolendry, 2 g any u. Korze dokadnie oczyszczamy, myjemy, osuszamy, rozdrabniamy. Wszystkie przyprawy, z wyjtkiem szafranu, zalewamy spirytusem (0,5 litra) i odstawiamy w ciemne miejsce na cztery dni. Szafran nale y namoczy osobno w kieliszku spirytusu o tej samej mocy. Z 4 kg cukru i 2 litrw wody sporzdzamy syrop. Do gorcego wlewamy powoli, cigle mieszajc, 3,5 litra spirytusu oraz spirytus z namoczonych wczeniej przypraw. Dokadnie mieszamy. Rozlewamy do butelek. Odstawiamy na 3 tygodnie. JAK STOSOWA: 12 mae kieliszki dziennie: rano i po poudniu. Lawendowa 20 pdw suszonej lawendy zalewamy litrem biaego, wytrawnego wina, dodajemy 2 y ki octu winnego. Gotujemy na wolnym ogniu. Dodajemy 30 dag miodu i ponownie gotujemy przez 4 minuty. Przecedzamy, wlewamy do butelek wypukanych wdk. JAK STOSOWA: Trzy razy dziennie po niewielkim kieliszku. Zioowy Benedictine Oryginalna receptura likieru, nadal trzymana w tajemnicy, skada si z ponad 30 r nych zi. Oto przepis na uproszczon domow wersj benedyktynki. Mieszamy ze sob po y eczce suszonych zi: arcydzigla, melisy, mity, cynamonu, godzikw, tymianku, piounu, majeranku. Zalewamy spirytusem (0,5 litra). Z 25 dag cukru i 0,25 litra wody sporzdzamy syrop, ktry wlewamy do spirytusu. Odstawiamy na godzin. Po tym czasie dodajemy szczypt kwiatu lawendy i szafranu. Odstawiamy na 15 min. Filtrujemy, rozlewamy do butelek. Pozostawiamy w chodzie na co najmniej 3 miesice. JAK STOSOWA: W razie potrzeby may kieliszek, po jedzeniu. NA ODEK Efekty akomstwa dobrze znamy: bl brzucha, wzdcia, zgaga. Kieliszek smacznej nalewki po obfitym posiku bdzie prawdziwym balsamem dla zmczonego odka. Jarzbinowa 0,5 kg dobrze przemarznitych owocw jarzbiny sparzamy na sicie. Napeniamy trzy czwarte naczynia.

19

Zalewamy do pena spirytusem, zamykamy. Pozostawiamy na socu lub ciepym miejscu na dwa miesice. Potem cedzimy i mierzymy pyn. Na ka dy litr dajemy 2030 dag cukru. Z cukru i wody gotujemy gsty syrop. Wlewamy powoli nalewk do gorcego syropu, cay czas mieszajc. Przykrywamy, studzimy. Zlewamy do butelek. Mo na jej u ywa natychmiast po zrobieniu. JAK STOSOWA: W razie potrzeby pi po y ce stoowej nalewki wymieszanej z niewielk iloci wody. Mitowa Przepis pochodzi z XIX w. 250 g wie ych, zielonych lici mity, 3 kwiaty muszkatoowe, wie a skrka z jednej pomaraczy, sok z jednej cytryny, 1 litr winiaku. czymy wszystkie skadniki i odstawiamy na 3 tygodnie w ciepe miejsce. Dodajemy 250 g cukru, przefiltrowujemy. Przelewamy do butelek. JAK STOSOWA: Kilka kropli na y eczk cukru w razie ataku kolki. odkowa gorzka 10 dag wie ej skrki pomaraczowej, 20 g owocw any u, 15 g korzenia goryczki, 8 g ziela tysicznika, 8 g ziela drapacza, 1 kg cukru, 4 litry wdki ytniej. Wszystkie skadniki czymy w du ej butli, dokadnie mieszamy, by cukier cakowicie si rozpuci. Pozostawiamy na tydzie. Filtrujemy, rozlewamy do butelek. JAK STOSOWA: Niewielk ilo wypijamy po obfitym posiku.

Na dziecice przezibienia Zwyke przezibienie trwa na og kilka dni i szybko mija. Warto wtedy przetrzyma malca w domu i poda mu domowy syrop lub napar z zi, ktry ma dziaanie podobne do nalewki. Syrop z malin: 1 kg malin, 1,5 kg cukru, 2 szklanki wody. Owoce przebra, oczyci, opuka. Z wody i cukru zagotowa syrop. Na wrzcy wrzuci owoce, zagotowa kilka razy, odstawi po ka dym zagotowaniu. Przecedzi, zla do butelek. Dodawa do herbaty. Dziaa napotnie, obni a temperatur. Syrop z berberysu: 1 kg dojrzaych owocw, 1 kg cukru. Owoce przebra, oczyci, opuka. Odcisn sok w sokowirwce. Wymiesza z cukrem, zagotowa. Trzyma krtko na niewielkim ogniu. Gorcy syrop zla do butelek, zamkn. Podawa rozcieczony z wod w stanach podgorczkowych. Syropki na kaszel i chrypk Domowe syropki sporzdzone wedug sprawdzonych przepisw naszych bab i mam na pewno nie zaszkodz malcowi, a pomog zagodzi dolegliwoci. Kaszel, chrypka i bl garda zwizane z jesiennymi infekcjami znikn o wiele szybciej! Cebulowy 10 dag cebuli, 10 dag lipowego miodu. Cebul cieramy na tarce, dodajemy odrobin wody, ogrzewamy do wrzenia, wyciskamy przez gaz. Dodajemy mid, mieszamy. Podajemy po y eczce co 3 godziny. Miodowy z chrzanem 10 dag utartego chrzanu, p szklanki wody, mid sosnowy lub inny. wie o utarty chrzan zalewamy przegotowan, letni wod. Odstawiamy na p godziny w zamknitym naczyniu. Przecedzamy, dodajemy tak sam ilo miodu, co pynu. Podajemy po y eczce 3 razy dziennie. Czosnkowy 2 gwki czosnku, 2 cytryny, litr przegotowanej, ostudzonej wody. Czosnek obieramy i przepuszczamy przez prask. Zalewamy wod, dodajemy sok z cytryn. Zamykamy naczynie i odstawiamy na 3 dni w ciemne miejsce. Przecedzamy do butelki z ciemnego szka. Podajemy 3 razy dziennie po y eczce.

Nalewki
Mwic fachowo, nalewki to alkoholowe wycigi z owocw, korzeni, kwiatw lub zi zazwyczaj o 3045 procentowej zawartoci alkoholu. To pyszny napj, a w medycynie ludowej tak e sprawdzony lek. Historia nalewek Nalewki powstay, gdy okazao si, e alkohol wzmacnia lecznicze dziaanie zi pierwsze nalewki podawano wic jako leki. Na przeomie XV i XVI w alkohol przesta by medykamentem i sta si napitkiem. Wtedy wanie powstaa we Woszech pierwsza nalewka przeznaczona do zwykej konsumpcji. Byo to rosoglio, spirytus z olejkiem r anym. Szybko nalewki i likiery zyskay wielk popularno, a ka dy nard stworzy charakterystyczny dla siebie trunek. Do Polski moda na nalewki (lub kordiay, jak je niegdy zwano) dotara prawdopodobnie z Henrykiem Walezym. Zaczto je wyrabia w bogatych domach z wdki zwanej okowit. Ju wkrtce w apteczce ka dego polskiego dworku, szczeglnie na Kresach, stao kilka gatunkw nalewek. Receptury przekazywano sobie z pokolenia na pokolenie, czsto dopiero w testamencie. Nalewki te miay od 30% do 75% czystego alkoholu. Czsto zamiast zalewa owoce alkoholem, wieszano je nad nim, by naszed ich aromatem, nie tracc mocy. Czas od nalania okowity na owoce i zaszpuntowania beczki do pierwszego zlewu waha si od trzech miesicy

20

do trzech lat. Po rozlaniu nalewek do butelek czekano z pierwsz degustacj p roku. Nalewki byy jak wina: sodkie, wytrawne, pwytrawne, sabe i bardzo mocne, a gama smakw du o bogatsza. Tak wiec ukadajc menu przyjcia proponowano na przykad kieliszek piounwki na apetyt, wytrawnej morelwki do indyka, winiwki do pieczeni z dzika czy jelenia, tarniwki do pasztetu z zajca, nalewki z czarnej porzeczki do kaczki. Przyjcia koczono deserami czyli fetami, do ktrych podawano nalewki psodkie i sodkie. Orzechwka nieomal ratowaa ycie po przejedzeniu, a opowieci po polowaniu nie miayby swojej siy wyrazu bez pucharu miodu litewskiego czy dereniwki. C warte byoby staropolskie biesiadowanie bez nalewek. Nalewki, ze wzgldu na swj mocny owocowy lub zioowy aromat, bardzo chtnie pijane byy tak e przez panie, a kieliszek nalewki babuni pijany do kawy uprzyjemnia niejedno spotkanie towarzyskie. W dawnej Polsce z nalewkami byy te zwizane liczne obyczaje. Jednym z nich byo przygotowanie nalewki na chrzciny dziecka, a podanie jej dopiero podczas jego wesela. Z kolei enicha kresowa, czyli nalewka na owocach dzikiej r y, nastawiana z zebranych owocw wasnorcznie przez mode dziewczta, ktre przeistaczay si w panny na wydaniu. Gsiorek z t nalewk by znakiem dla kawalerw, e mog ju przyje d a w konkury. Jeli byli przychylnie witani, wwczas im j podawano. Rodzaje nalewek: - owocowe (sodkie i wytrawne), np. ratafia, jagodzianka, dereniwka, je ynwka, morelwka, tarninwka, winiwka - korzenne, np. kardamonka, krambambula, imbirwka - zioowe, np. benedyktynka, nalewka mitowa, listowka - miodowe, np. krupnik, wrzoswka ("mid z prdem"), nalewka miodowa - inne, np. kukuka, nalewka aptekarska, nalewka czekoladowa, lipweczka. Nalewki w staropolskiej medycynie ludowej - malinwka, jaowcwka, sosnwka, orzechwka, listkwka porzeczkowa byy podawane w przezibieniach - jaowcwk, nalewk mitow, any wk stosowano w zaburzeniach przewodu pokarmowego - nalewka czosnkowa wzmacniaa ukad kr enia i podnosia odporno - nalewka z dzikiego bzu zbijaa gorczk Porady dotyczce sporzdzania nalewek Nalewki sporzdzane s przez zalanie skadnikw alkoholem czyli proces maceracji. Po zlaniu nastpuje proces maturacji czyli dojrzewania nalewki w butelkach na pkach w piwniczce czy spi arni. Maceracj nale y prowadzi w cieple lub na socu, lecz dojrzewa nalewka powinna w chodzie. Nalewki nale y przechowywa w naczyniach z ciemnego szka lub w ciemnym miejscu, aby nie straciy koloru. Nie powinno si zbyt dugo trzyma owocw w zalewie, nalewka dojrzewa po zlaniu i zabutelkowaniu. Smak sodkich nalewek bardzo poprawia dodatek soku lub startej skrki z cytryny. Nalewki owocowe mo na aromatyzowa na przykad wanili, kardamonem, gak muszkatoow, arcydziglem, godzikami, cynamonem lub zielem angielskim. Cukier najlepiej dodawa w postaci gstego syropu. Aby uzyska nalewk o wy szej zawartoci alkoholu, na koniec procesu mo na doda spirytusu, mo na te robi nalewk na sucho: wla do soja spirytus, nad nim rozpi gaz i poo y na niej owoce (tak, eby nie dotykay spirytusu), po czym zakrci sj tak, eby brzegi gazy wystaway za zakrtk. Dziki kr eniu oparw spirytusu, nabierze on koloru i aromatu owocw, nie majc z nimi bezporedniego kontaktu. Tak robi si np. nalewk ananasow. Nalewki pijemy w maych ilociach (w kieliszkach 2040 ml) bo jest to napj do smakowania i spdzania czasu w miym towarzystwie. W adnym wypadku nie powinien su y do tego, by si nim upi. Spotykane czsto w sklepach napoje o nazwie nalewka tak naprawd z prawdziwymi nalewkami niewiele maj wsplnego i wytwarzane s w zupenie inny sposb. Dlatego obecnie wielu wytwrcw nalewek w Polsce mwi o koniecznoci zastrze enia nazwy nalewka dla tradycyjnych trunkw, podobnie jak stao si z nazw szampan we Francji.

Nalewki s bardzo popularne ze wzgldu na swj smak i aromat. W Polsce sporzdza si je od wiekw. Najpopularniejsze s nalewki z owocw sezonowych. Oto kilka sprawdzonych przepisw na te wymienite trunki.
Wszyscy uwielbiamy truskawki, nalewka z nich zrobiona jest rwnie pyszna. Do zrobienia truskawkwki potrzebujesz: 1 kg truskawek, l spirytusu, 25 dag cukru, 1 limonk. eby uzyska wyborny trunek wybieraj tylko wie e i dojrzae owoce. Dokadnie oczy truskawki i w je do soika. Posyp je cukrem i odstaw na jedn godzin. Po tym czasie powinny one puci sok. Nastpnie wlej spirytus zmieszany z szklanki wody (mo e te by nierozcieczona wdka 70%) i zamknij szczelnie soik. Aby wymiesza skadniki, delikatnie nim poruszaj. Nalewk trzeba odstawi na 6 tygodni. Po upywie tego czasu zlej alkohol do butelki. Nastpnie z poowy limonki cignij skrk a z caego owocu wycinij sok. Przelany przez sito sok i start skrk dodaj do nalewki. Dokadnie wymieszaj i odstaw na dwa tygodnie. Gdy si sklaruje, zlej nalewk i j przefiltruj. Przelej do butelek i dokadnie zakr. Ta nalewka dojrzewa trzy miesice.

21

A mo e masz ochot na nalewk o agodnym smaku, ktra dodatkowo dobrze rozgrzewa? Postaw na nalewk ze liwek. Do jej przygotowania potrzebne ci bdzie: 1 kg wgierek, 4 suszone liwki, l spirytusu, l wdki, 1 y ka rodzynek i kg cukru. U yj wycznie bardzo dojrzaych liwek. Przed wrzuceniem ich do soika wypestkuj je, a nastpnie dodaj liwki i rodzynki. Tak przygotowane owoce zalej wdk i spirytusem. Odstaw na miesic. Po upywie tego czasu zla nalew do butelek i zakorkowa. Owoce zasyp cukrem i dodaj p szklanki wody i tak uzyskasz likier liwkowy. Nastpnie wymieszaj i odstaw na dwa tygodnie. Nalewk zlej do butelek i dodaj do niej p szklanki wdki. Obie wersje nalewki ze liwek nie musz dojrzewa. Doskonaa jest rwnie nalewka z wini. Jej skadniki to: 1 kg wini, 1 l spirytusu, 600 ml wody, 3 dag cukru; na syrop potrzebujesz: wini z nalewki i 10 dag cukru. Bardzo dojrzae i soczyste owoce oczy, wsyp do butli i zasyp ma iloci cukru. W osobnym naczyniu zmieszaj 600 ml spirytusu z przegotowan wod i zalej tym owoce. Odstaw butl w ciemne miejsce na cztery tygodnie. Od czasu do czasu mieszaj nalewk. Po 4 tygodniach dodaj reszt spirytusu, a nastpnie odstaw nalewk na 3 miesice. Po tym przefiltruj i zlej do butelek, a nastpnie je dokadnie zakr. Pozostawione winie zasypa cukrem. Po jakim czasie powstanie z tego syrop, ktrym mo na posodzi nalewk lub podawa, jako jej delikatn wersj. Jeli zdecydujemy si posodzi tak t nalewk to nabierze ona brzowego koloru. Sprbuj zrobi te nalewki, s tanie i dosy atwe a rezultaty s znakomite.

Porady w wytwarzaniu nalewek domowych

Do przyrzdzania nalewek nale y wykorzystywa wycznie rektyfikowany spirytus zakupiony w sklepie lub dobrze oczyszczony samogon o mocy powy ej 80%. Smak wszelkich sodkich nalewek i likierw poprawia dodatek soku cytrynowego i skrek z cytrusw, a do aromatyzowania owocowych trunkw najczciej u ywa si wanilii, kardamonu, gaki muszkatoowej, korzenia arcydzigla, godzikw i ziela angielskiego i wielu innych przypraw. Mid nadaje domowym trunkom charakterystyczny smak i aromat, wyranie je uszlachetnia. Do nalewek i likierw cukier najczciej dodaje si w postaci syropu (rozpuszczony w przegotowanej i ostudzonej wodzie). Wikszo nalewek samoistnie klaruje si w czasie dojrzewania, wytrca si przy tym osad, ktry opada na dno. Klarowny trunek nale y delikatnie zlewa (najlepiej wykorzystujc do tego rurk), a osad przecedzi przez lejek z tworzywa wyo ony bawenian wat, kilkakrotnie zo on jaow gaz opatrunkow lub filtrem do ekspresu kawowego. Nalewki na owocach zawierajcych du o pektyn (jabka, gruszki) i te z dodatkiem miodu klaruj si du o trudniej i czasami trzeba przefiltrowa cay pyn. Jednak najbardziej kopotliwe pod tym wzgldem s nalewki przygotowywane z dodatkiem mleka. Pod wpywem alkoholu czsto wytrca si w nich gruba warstwa "serka". Nale y wic najpierw delikatnie zla lub cign rurk pyn z ponad osadu, a reszt nalewki przela przez sitko wyo one bibu filtracyjn lub podwjnie zo on warstw papierowych rcznikw. Jeli to nie pomo e i nalewka nadal pozostaje mtna, nale y j przesczy przez lejek wyo ony warstw bawenianej waty. Nalewki najlepiej przechowywa w butelkach z ciemnego szka, gdy pod wpywem wiata mog zmieni kolor. Jeli jednak u ywamy jasnych butelek, koniecznie nale y przechowywa nalewki w ciemnym miejscu najlepiej w chodnej piwnicy. Jeli przepis wymaga przyrumienienia miodu, nale y do tego u ywa wycznie naczy emaliowanych lub ze szlachetnej stali, nie wolno korzysta z naczy aluminiowych. Do nalewek powinnimy dodawa owoce wycznie dojrzae i soczyste wczeniej osczone wod, wszystkie listki i kawaki drewniane nale y przebra i wyrzuci. Wszelkiego rodzaju nalewki prawdziwego smaku i aromatu nabieraj po roku (co najmniej) le akowania w chodnym i zaciemnionym miejscu. Dopiero po tym czasie mo na si nimi cieszy.

22

Jak zacz?
Co potrzebujemy? W warunkach domowych do wyrobu nalewek i likierw nie potrzebujemy specjalistycznego sprztu. Wikszo potrzebnych rzeczy znajdziemy w prawie ka dej kuchni. Poni ej lista tych najbardziej przydatnych: Du e soje z bezbarwnego szka, najlepiej o pojemnoci 1l i wicej Naczynie kuchenne ze skal (np. miska, miarka) do dokadnego odmierzania objtoci Lejek, najlepiej z sitkiem W yki do zlewania klarownej nalewki znad wytrconego osadu (ewentualnie bardzo du a strzykawka) Filtry do kawy, rczniki papierowe i gaza do filtrowania (dobrze t funkcj speniaj rwnie patki kosmetyczne) Butelki i karafki do zlewania odfiltrowanych alkoholi

Praktyczne porady Nasze przepisy to przemylane propozycje, dziki ktrym unikniecie powa niejszych bdw. S one wietnym punktem wyjcia do poszukiwania nalewek i likierw skomponowanych wedle swojego smaku. Zebralimy je wykorzystujc pras, internet oraz literatur tematu. Wiele z naszych przepisw otrzymalimy od rodziny, przyjaci oraz znajomych, za co wszystkim im bardzo dzikujemy! Nalewek i likerw nie robimy z owocw zepsytych, nadgniych czy niedojrzaych. Owoce zalewamy alkoholem o mocy 70% (spirtus z wod w proporcjach 1:0,33 lub spirytus z wdk wymieszany w proporacjach 1:1) Dla wikszoci owocw maceracja, czyli moczenie owocw w alkoholu, powinna trwa co najmniej 2 tygodnie, jeli potrzsamy zawartoci soja. Jeli nie potrzsamy sojem to maceracja powinna trwa okoo 3-4 tygodni. Maceracj prowadzimy w szczelnie zamknitym soju lub gsiorze, w ciepym pomieszczeniu lub na socu (doskonaym miejscem jest nasoneczniony parapet) Do wyrobu nalewek powinnimy u ywa wody najwy szej jakoci, najlepiej rdlanej lub mineralnej. Smak nalewki mo emy wzbogaci dodajc laski wanilii, ziele angielskie, kardamon, godziki, kor cynamonu, gak muszkatoow, mit lub wirki dbowe. W czasie dojrzewania nalewki samoczynnie klaruj si, a osad ktry si wytrca opada na dno. Bedziemy mieli mniej do filtrowania, jeli ostro nie zlejemy (wykorzystujc gitk, plastikow rurk o niewielkiej rednicy) przejrzyst warstw alkoholu znad osadu. Uszlachetni nalewki mo emy dodajc mid zamiast syropu cukrowego. Nam najlepiej smakuj te z dodatkiem miodu gryczanego, ale mo na eksperymentowa z innymi miodami, na przykad wrzosowym, akacjowym czy lipowym. Po zlaniu i przefiltrowaniu nalewki rozlewamy do butelek i karafek i przechowujemy szczelnie zamknite w chodnym, suchym i ciemnym miejscu, aby nalewka nie stracia koloru. Im du szy czas dojrzewania, tym lepiej dla nalewki!

23

Aroniwka

Skadniki nalewki: 1 kilogram dojrzaych, umytych i osuszonych owocw aronii 0,5 kilograma cukru 1 laska wanilii 1,5 litra spirytusu 70% Sposb przygotowania: 1. Owoce aronii wsypujemy do du ego soja, zasypujemy cukrem, dodajemy przyprawy i zalewamy alkoholem. 2. Macerujemy w ciepym miejscu przez 2 tygodnie i co 2-3 dni potrzsamy sojem. 3. Po dwch tygodniach filtrujemy i rozlewamy do butelek. 4. Aroniwka powinna dojrzewa przez co najmniej 3 miesice. Dla wzbogacenia smaku mo na doda kawaek korzenia imbiru i/lub kory cynamonu.

Brzoskwiniowa

Skadniki nalewki: 1,5 kilograma dojrzaych brzoskwi 2 szklanki cukru 0,5 litra wody y ka soku z cytryny 2 litry alkoholu 70% Sposb przygotowania: 1. Brzoskwinie pestkujemy, dzielimy na semki, wkadamy do soja i zalewamy alkoholem. 2. Sj odstawiamy na 2 miesice i co kilka dni nim potrzsamy.

24

3. Po 2 miesicach rozpuszczamy w wodzie cukier i dodajemy sok z cytryny. 4. Do jeszcze ciepego syropu cukrowego wlewamy nalew z brzoskwi i cao odstawiamy na 3 miesice. 5. Po tym czasie nalewk filtrujemy i rozlewamy w butelki.

Cytrynwka z miodem

Skadniki nalewki: 10 cytryn 4-5 y ek miodu 0,5 litra spirytusu 95% 3 y ki cukru Sposb przygotowania: 1. Wyciskamy sok z cytryn, podgrzewamy go i rozpuszczamy w nim cukier i mid. 2. Wlewamy do soja, uzupeniamy do 0,5 litra wod i dodajemy cienko skrojone skrki (bez albedo) z dwch cytryn. 3. Po ostygniciu dolewamy spirytus i odstawiamy szczelnie zamknite. 4. Po tygodniu filtrujemy i zlewamy do butelki. 5. Cytrynwka jest gotowa do konsumpcji!

Cytrynwka

Skadniki nalewki: 1 litr spirytusu 1,5 litra wody 6 cytryn

25

3 szklanki cukru Sposb przygotowania: 1. Cukier rozpuszczamy w wodzie, ktr nastpnie studzimy. 2. Dodajemy spirytus oraz 5 cytryn obranych ze skrki i pokrojonych w plasterki. 3. Jedn nieobran cytryn szczeglnie dobrze myjemy, a nastpnie kroimy na p, usuwamy pestki i dodajemy do reszty. 4. Pozostawiamy pod przykryciem na co najmniej 3-4 dni. 5. Wyciskamy sok z cytryn przez gaz i przecedzon nalewk przelewamy do butelki

Dereniwka

Skadniki nalewki: 1 kilogram owocw derenia 1 kilogram cukru 0,5 litra wody 1 litr spirytusu 70% Sposb przygotowania: 1. Owoce wrzucamy do soja, zalewamy spirytusem i odstawiamy na miesic. 2. Po miesicu nalew zlewamy. 3. Przygotowujemy syrop z p litra wody i kilograma cukru. 4. Ciepym syropem zalewamy owoce i sodstawiamy sj na dwa tygodnie, co 2-3 dni nim potrzsajc. 5. Po dwch tygodniach zlewamy syrop i wyciskamy owoce. 6. Syrop czymy z nalewem i odstawiamy na miesic do sklarowania. 7. Po miesicu filtrujemy i odstawiamy nalewk na p roku, aby le akowaa

26

Farmaceutw

Skadniki nalewki: 1 kilogram cytryn 0,5 kilograma cukru 1 litr mleka 1 litr spirytusu 95% Sposb przygotowania: 1. Cytryny myjemy i obieramy ze skrki oraz albedo (biae) 2. Skrk z jednej cytryny czycimy z albedo i pozostawiamy 3. Cytryny kroimy i dokadnie oczyszczamy z pestek 4. Cytryny, skrk z cytryny, cukier i mleko wkadamy do soja i zalewamy spirytusem 5. Sj zamykamy i odstawiamy w ciemne miejsce na miesic, potrzsajc nim co 2-3 dni 6. Po miesicu nalewk dokadnie filtrujemy, a nastpnie rozlewamy do butelek

Gruszkwka

Skadniki nalewki: 1 kilogram dojrzaych gruszek szklanka cukru 0,5 litra spirytusu 95% 0,5 litra wody Sposb przygotowania:

27

1. Dojrzae soczyste gruszki (najlepiej odmiany Konferencja) myjemy i obieramy. 2. Nastpnie kroimy gruszki na niewielkie kawaki i wkadamy do soja. 3. Rozpuszczamy w wodzie cukier, studzimy wod i dolewamy spirytus. 4. Zalewamy mieszanin gruszki i odstawiamy na trzy miesice. 5. Po tym czasie filtrujemy, rozlewamy w butelki i znw odstawiamy do le akowania na trzy miesice. Dla wzbogacenia smaku mo na doda kawaek kory cynamonu oraz odrobin rumu.

Jaowcwka

Skadniki nalewki: p szklanki jaowca 0,5 kilograma cukru 0,5 litra wody 1 litr spirytusu 95% Sposb przygotowania: 1. Jaowiec tuczemy na miazg, zalewamy spirytusem i 0,25l wody, a nastpnie odstawiamy na tydzie. 2. Po tygodniu zagotowujemy wod (0,25l) i rozpuszczamy w niej cukier. 3. Odfiltrowany nalew spirytusowy czymy z syropem cukrowym i dokadnie mieszamy. 4. Odstawiamy na 2-3 miesice, a nastpnie przelewamy do karafek.

Je ynowa

Skadniki nalewki: 1 kilogram je yn szklanka cukru

28

4 godziki kawaek kory cynamonu p laski wanilii 1 litr wdki 40% 1 litr alkoholu 70% Sposb przygotowania: 1. Je yny zasypujemy cukrem i odstawiamy na 2 tygodnie, czsto poruszajc sojem. 2. Po puszczeniu soku je yny lekko rozgniatamy, zalewamy alkoholem, dodajemy godziki, wanili, cynamon i odstawiamy na miesic. 3. Po miesicu je yny odciskamy, nalew filtrujemy, rozlewamy w butelki i odstawiamy na p roku. Dla wzbogacenia smaku mo emy doda 100 ml rumu lub winiaku.

Malinwka

Skadniki nalewki: 2 kg malin 70 dag cukru 0,5 l spirytusu 0,5 l wdki Sposb przygotowania: 1. Maliny przesypujemy cukrem i czekamy a puszcz sok 2. Nastpnie zalewamy spirytusem na tydzie 3. Po tygodniu zalewamy wdk i odstawiamy na trzy tygodnie 4. Filtrujemy i zlewamy do butelek 5. Nalewka jest najlepsza po 6 miesicach od zlania do butelek Zmiksowane malin mo na dodawa do herbaty, ciast i lodw

29

Mitowa

Skadniki nalewki: szklanka wie ych lici mity 10 dag cukru 100 ml wody 1 litr wdki 40% Sposb przygotowania: 1. Mit zalewamy wdk i odstawiamy na 10 dni w ciemne miejsce. 2. Nastpnie przygotowujemy syrop z wody i cukru. 3. Licie odciskamy, a zlany nalew dodajemy do przestudzonego syropu cukrowego. 4. Filtrujemy, rozlewamy do butelek i mo emy cieszy si t orzewiajc nalewk. Sodko i moc nalewki mo emy regulowa wedug wasnego uznania. Nalewka jest doskonaa z latem wraz z wod, lodem i plasterkiem cytryny.

Orzechwka na miodzie

Skadniki nalewki: 6 zielonych orzechw woskich 0,5 litra wdki 40% 250 gram miodu wielokwiatowego 4-5 godzikw kawaek kory cynamonu Sposb przygotowania:

30

1. Orzechy myjemy, kroimy w kostk i razem z przyprawami zalewamy na miesic, co kilka dni wstrzsajc sojem. 2. Po miesicu nalew zlewamy do innego naczynia, a orzechy zalewamy miodem i odsstawiamy na miesic. 3. Po tym czasie czymy syrop z orzechw z nalewem. 4. Po tygodniu filtrujemy i przelewamy do butelek. 5. Orzechwk odstawi w chodne miejsce na co najmniej 3 miesice, aby dojrzaa. Przy krojeniu orzechw warto zao y rkawiczki!

Orzechwka wytrawna

Skadniki nalewki: 10-12 zielonych orzechw woskich 4 szklanki wdki p szklanki spirytusu 3 y ki cukru biaego Sposb przygotowania: 1. Orzechy myjemy, kroimy na plasterki, wrzucamy do soja i zalewamy alkoholem. 2. Odstawiamy w ciepe miejsce na miesic i co kilka dni potrzsamy sojem. 3. Po miesicu zlewamy nalew i zasypujemy orzechy cukrem. 4. Po kilku dniach, kiedy cukier si rozpuci zlewamy syrop i czymy z nalewem. 5. Po 2 dniach filtrujemy i rozlewamy do butelek. Przy krojeniu orzechw warto zao y rkawiczki!

31

Pigwwka

Skadniki nalewki: 1 kg dojrzaych owocw pigwowca 0,5 kilograma cukru 0,5 litra spirytusu 95% 0,5 litra wdki 40% Sposb przygotowania: 1. Owoce pigwowca myjemy, usuwamy gniazda nasienne i kroimy w kostk. 2. Zalewamy spirytusem zmieszanym z wdk na miesic i co kilka dni potrzsamy sojem. 3. Po miesicu zlewamy nalew, a owoce zasypujemy cukrem. 4. Co kilka dni mieszamy, a cukier cakowicie si rozpuci. 5. Powstay syrop czymy z nalewem. 6. Nalewka dugo si klaruje i dojrzewa co najmniej 3 miesice. Nalewk mo na zrobi zarwno z owocw pigwowca jak i pigwy. Polecamy pigwowca, bo wedug nas wtedy nalewka jest bardziej aromatyczna.

Pigwwka na miodzie

Skadniki nalewki: 1 kg dojrzaych owocw pigwowca 2 szklanki miodu lipowego grubszy plasterek wie ego imbiru kawaek kory cynamonu

32

4-5 godzikw 2 szklanki spirytusu 95% 4 szklanki wdki 40% Sposb przygotowania: 1. Owoce pigwowca myjemy, usuwamy pestki, kroimy w kostk i wrzucamy do soja. 2. Wlewamy mid oraz wdk i dodajemy godziki, ckor cynamonu oraz obrany i pokrojony imbir. 3. Zamknity sj odstawiamy w ciemne miejsce na tydzie. 4. Po tygodniu dolewamy spirytus, zamykamy sj i odstawiamy na miesic. 5. Powstay syrop czymy z nalewem. 6. Po miesicu zlewamy, filtrujemy i rozlewamy do butelek. Nalewk mo na zrobi zarwno z owocw pigwowca jak i pigwy. Polecamy pigwowca, bo wedug nas wtedy nalewka jest bardziej aromatyczna.

Ratafia

Skadniki nalewki: r ne owoce wedug upodobania (truskawki, winie, czerenie, maliny, liwki, porzeczki, gruszki, jabka, morele, brzoskwinie, je yny, winogrona i inne) cukier alkohol 70% Sposb przygotowania: 1. Produkcj ratafii rozpoczynamy zwykle w maju, kiedy pojawiaj si pierwsze owoce sezonowe (truskawki), a koczymy pna jesieni. 2. W bardzo du ym soju lub balonie z szerok szyjk ukadamy podobn ilo owocw i zalewamy alkoholem, tak aby owoce nie wystaway. 3. Po dodaniu do soja ostatnich owocw, macerujemy cao jeszcze przez miesic. 4. Po tym czasie nalew zlewamy, a owoce zasypujemy cukrem, potrzsajc co jaki czas sojem, a do jego cakowitego rozpuszczenia. 5. Komponujemy smak czc nalew z syropem wedug uznania.

33

6. Ratafi odstawiamy na 3-4 dni, nastpnie filtrujemy, rozlewamy w butelki i wynosimy w chodne miejsce na p roku. Nale y pamita, aby owoce zawsze byy przykryte alkoholem.

liwkowa wytrawna

Skadniki nalewki: 1 kilogram liwek wgierek 0,5 litra spirytusu 0,5 litra wdki Sposb przygotowania: 1. liwki pestkujemy, zalewamy alkoholem i odstawiamy w ciemne miejsce na 4 miesice (lub du ej). 2. Po tym czasie zlewamy, filtrujemy, rozlewamy w butelki i odstawiamy do piwniczki na jakie p roku.

liwkowa sodka

Skadniki nalewki: 1 kilogram liwek wgierek 0,5 litra spirytusu 0,5 litra wdki 30-50 dekagramw cukru Sposb przygotowania: 1. liwki pestkujemy, zalewamy alkoholem i odstawiamy w ciemne miejsce na cztery miesice (lub du ej). 2. Po tym czasie zlewamy nalew i zasypujemy cukrem.

34

3. Przez dwa tygodnie potrzsamy sojem, aby cukier si rozpuci. 4. Nastpnie syrop zlewamy i czymy z nalewem. 5. Po 3 miesicach filtrujemy, rozlewamy w butelki i odstawiamy do piwniczki na jakie p roku. Razem z cukrem mo emy doda wedug uznania przyprawy takie jak godziki, kora cynamonu, lask wanilii czy owoce kardamonu.

Truskawkowa na miodzie

Skadniki nalewki: 1 kilogram wie ych, niedu ych i aromatycznych truskawek 1 litr spirytusu 70% 2 szklanki miodu pynnego Sposb przygotowania: 1. Odszypukowane truskawki wrzucamy do soja i zalewamy spirytusem 70%. 2. Sj odstawiamy w ciepe miejsce na 4-6 tygodni. 3. Po tym czasie zlewamy ze soja alkohol do innego naczynia, a owoce zalewamy pynnym miodem. 4. Przez dwa tygodnie co dwa, trzy dni mieszamy owoce. 5. Po rozpuszczeniu miodu zlewamy syrop i czymy z nalewem spirytusowym. 6. Czekamy okoo tygodnia, a nastpnie filtrujemy i rozlewamy do butelek czy karafek. Nasiknite alkoholem truskawki mo na wykorzysta do ciast, deserw albo lodw.

Winiwka

35

Skadniki nalewki: 1,5 kilograma wini (10% zostawiamy z pestkami, reszt drylujemy) 1 szklanka cukru 1 szklanka wody p laski wanilii rozcitej wzdu 1 litr alkoholu 70% Sposb przygotowania: 1. Winie wkadamy do soja, dodajemy wanili, zalewamy alkoholem i odstawiamy na miesic. 2. Nastpnie nalew zlewamy i odciskamy winie. 3. Przygotowujemy syrop z wody i cukru. 4. Do jeszcze ciepego syropu wlewamy nalew winiowy, mieszamy pyny i odstawiamy na 3 miesice w chodne miejsce. 5. Po 3 miesicach filtrujemy i rozlewamy w butelki. 6. Winiwka jest najlepsza po minimum procznym le akowaniu.

Z czarnych porzeczek

Skadniki nalewki: 1 kilogram dojrzaych czarnych porzeczek 400 gram miodu (soik) 1 litr spirytusu 95% 0,5 litra wody Sposb przygotowania: 1. Umyte i osuszone czarne porzeczki wsypujemy do soja, lekko rozgniatamy i zalewamy miodem. 2. Zostawiamy na dwa tygodnie i codziennie potrzsamy sojem, aby mid si rozpuci. 3. Wlewamy do soja spirytus i odstawiamy na 6 tygodni. 4. Zlewamy nalew, porzeczki odciskamy i czymy obydwa pyny. 5. Pozostae w soju porzeczki zalewamy wod i odstawiamy na 5 dni, dwa razy dziennie mieszajc. 6. Odciskamy porzeczki, czymy pyn z nalewem i odstawiamy wszystko na 3 miesice.

36

7. Po tym czasie filtrujemy nalewk, rozlewamy w butelki i odstawiamy na p roku.

LIKIERY Ajerkoniak

Skadniki ajerkoniaku: 6 tek szklanka cukru puszka mleka skondensowanego niesodzonego torebka cukru waniliowego szklanka spirytusu Sposb przygotowania: 1. Miksujemy tka, cukier i cukier waniliowy na jednolit mas. 2. Nastpnie powoli dodajemy mleko, cay czas miksujc. 3. Teraz bardzo powoli dolewamy spirytus, cay czas miksujemy. 4. Gotowy ajerkoniak przelewamy do karafki. Jest gotowy do picia, cho najlepiej, aby posta tydzie lub dwa. Tydzie przed przygotowaniem likieru mo emy zala p laski wanilii spirytusem, jesli nie chcemy korzysta z cukru waniliowego. Dla wzbogacenia smaku mo emy doda do sirytusu kieliszek koniaku. Jeli po jakim czasie ajerkoniak si rozwarstwia to trzeba go wymiesza.

Amaretto

Skadniki likieru: szklanka posiekanych migdaw

37

laska wanilii 2 szklanki biaego cukru szklanka brzowego cukru 2 szklanki spirytusu 95% 2 szklanki wody Sposb przygotowania: 1. Migday i przekrojon lask wanilii wrzucamy do soja. 2. Z wody, cukru biaego i brzowego gotujemy syrop, ktry nastpnie studzimy. 3. Syrop dodajemy do spirytusu i wszystko wlewamy do soja. 4. Odstawiamy sj na miesic i co 2-3 dni nim potrzsamy. 5. Po miesicu filtrujemy, rozlewamy do butelek i odstawiamy na p roku.

Likier cytrynowy

Skadniki likieru: 2 cytryny 1 kilogram cukru 1 litr spirytusu 1 litr wody Sposb przygotowania: 1. Obieramy cytryny ze skrek (cienko, bez albedo). 2. Wrzucamy skrki do soja, zalewamy spirytusem i odstawiamy na 3 dni. 3. Po trzech dniach wyjmujemy skrki cytryn z nalewu spirytusowego. 4. Gotujemy syrop z wody i cukru i po ostudzeniu mieszamy ze spirytusem. 5. Po dwch dniach filtrujemy i rozlewamy do butelek. 6. Likier jest najlepszy, kiedy postoi minimum 3 tygodnie.

38

Likier kokosowy (malibu)

Skadniki likieru: 20 dag wirkw kokosowych 250 ml spirytusu (ewentualnie 500 ml wdki) 1 puszka mleka skondensowanego niesodzonego 1 puszka mleka skondensowanego sodzonego Sposb przygotowania: 1. Zalewamy wirki alkoholem i odstawiamy na 3-4 dni. 2. Miksujemy 2 rodzaje mleka i powoli dodajemy przecedzony przez sitko alkohol. 3. Przelewamy do karafki i odstawiamy do lodwki na 2-3 dni.

Likier orzechowy

Skadniki nalewki: 0,5 kilograma zielonych orzechw woskich 3 gorzkie migday 8-10 godzikw kawaek kory cynamonu 0,5 kilograma cukru 2 szklanki wody 1 litr spirytusu 95% Sposb przygotowania: 1. Umyte orzechy kroimy w grube plastry i wrzucamy do soja razem z cynamonem i godzikami. 2. Mieszamy spirytus ze szklank wody mineralnej i zalewamy mieszanin sj, ktory odstawiamy na miesic.

39

3. Codziennie potrzsamy sojem. 4. Po miesicu zlewamy nalew. 5. W wikszym garnku gotujemy syrop ze szklanki wody i cukru, szumujemy i zdejmujemy z ognia. 6. Do gorcego syropu dodajemy, cay czas mieszajc, nalew. 7. Po ostygniciu liker filtrujemy, rozlewamy do butelek i odstawiamy na rok w chodnym miejscu. Przy krojeniu orzechw warto zao y rkawiczki!

Likier czekoladowy

Skadniki likieru: 1 puszka mleka skondensowanego kakaowego 0,7 litra wdki 1/4 tabliczki gorzkiej czekolady 70% 6 y ek gorcej wody Sposb przygotowania: 1. Puszk gotujemy w wodzie przez 3 godziny, a potem j studzimy. 2. Dodajemy alkohol do mleka, ktre cay czas miksujemy, a do uzyskania odpowiedniej konsystencji. 3. Czekolad rozpuszczamy w gorcej wodzie i dodajemy do mleka z alkoholem. 4. Cao miksujemy, a nastpnie rozlewamy do butelek. 5. Likierem mo na si delektowa po 24 godzinach.

Likier kawowy

Skadniki likieru:

40

250 g mielonej kawy 1-2 laski wanilii 4-6 szklanek cukru 2 litry wody 4 szklanki spirytusu (mo na doda dla smaku szklank ciemnego rumu) Sposb przygotowania: 1. Zalewamy kaw wrztkiem i odstawiamy na kilka godzin. 2. Przecedzamy przez gaz i dodajemy wg uznania cukier i wanili. 3. Gotujemy syrop i doprowadzamy cao do wrzenia. 4. Do przestudzonego i odszumowanego syropu dodajemy alkohol. 5. Przelewamy wszystko do szklanego naczynia i po 1-2 dniach filtrujemy. 6. Rozlewamy do butelek. Likier jest najlepszy po p roku!

Likier truskawkowy

Skadniki likieru: 1,2kg wie ych, maych i dojrzaych truskawek 1kg cukru 1l brandy, rumu lub wdki Sposb przygotowania: 1. Odszypukowane truskawki wrzucamy do soja i przesypujemy warstwowo cukrem. 2. Wlewamy powoli alkohol, szczelnie zakrcamy sj i odstawiamy na 3 miesice w ciemne miejsce. 3. Po 3 miesicach zlewamy do butelek lub karafek. Nasiknite alkoholem truskawki mo na wykorzysta do ciast, deserw albo lodw.

41

Baileys

Skadniki likieru: puszka skondensowanego mleka sodzonego 150 ml whisky 150 ml wdki 1 y eczka kawy rozpuszczalnej (opcjonalnie) kilka kostek rozpuszczonej gorzkiej czekolady (opcjonalnie) Sposb przygotowania: 1. Puszk skondensowanego mleka sodzonego przykryt w caoci wod, gotujemy na wolnym ogniu (woda powinna lekko bulgota) przez 1,5 godziny. 2. Schodzon puszk otwieramy i jej zawarto dokadnie miksujemy w naczyniu, dolewajc powoli alkohol. 3. Dla smaku mo emy doda y eczk kawy rozpuszczalnej lub/i rozpuszczon czekolad. 4. Likier nadaje si do picia zaraz po zrobieniu! Zamiast whisky i wdki mo emy doda sam whisky albo rum.

Limoncello

jest bardzo popularnym we Woszech cytrynowym likierem. Schodzone wietnie orzewia w letnie dni. Doskonae po posiku i o aperitif.

Skadniki:
15 cytryn 750 ml czystej wdki cztery szklanki cukru 5 szklanek wody Opis przygotowania: 30 min. + 2 miesice Cytryny dokadnie umyj, osusz, po czym zetrzyj je na tarce, ale tylko wierzchni wartsw skrki. Start cytryn w do gsiora, zalej j wdk i odstaw naczynie w ciemne i ciepe miejsce na miesic. Po tym czasie zagotuj w garnku syrop z cukru i wody, wymieszaj z destylatem i odstaw na kolejny miesic.

42

Orzechwka
Najwyborniejsz nalewk z zielonych orzechw woskich robi si z niedojrzaych owocw zrywanych wanie teraz, w okolicach witego Jana. Wiele jednak przepisw zaleca tak e owoce zbierane na przeomie lipca i sierpnia.

Wedug powszechnego przekonania orzechwka agodzi dolegliwoci gastryczne i rozgrzewa. Znakomity lekarz, Marcin Siennik, w Herbarzu czyli zielniku ... z 1568 roku, twierdzi: Wdka z orzechw woskich, nie tylko od powietrza broni, ale te wodnice nowe i stare rozpdza. Mj dziadek Wadysaw, ciela kolejowy w Skierniewicach w porze letniej zawsze trzyma w kuchni, na du ym, czarnym kredensie litrowe butle po wdce, zatykane korkami, pene nalewek z orzechw, wini, malin. Receptur na orzechwki jest co nie miara. Rozmaite polecaj iloci orzechw, rozmaite sposoby ich rozdrabniania, rozmaitymi alkoholami nakazuj zalewa: spirytusem albo wdk. Ja do wszelkich nalewek preferuj raczej wdk: 40- 45. Jedni znawcy zalecaj wystawianie soja z maceratem na soce, inni przeciwnie - radz schowa go w ciemne miejsce. Nastaw, pokazany na zdjciu, na zaledwie dwa dni. Trzymamy go w kuchni, na ladzie. Mo na o orzechwki dodawa najr niejsze skadniki zapachowe; skrk cytrynow, kor cynamonow, godziki, melis, patki r y. Mo na j przyrzdza jako nalewk wytrawn albo sodk, a dosadzan cukrem, cukrem trzcinowym albo miodem. Z ogromnej liczny przepisw wybralimy dwa. Drugi daje spor ilo trunku, ale proporcje ingrediencji zawsze mo na zmniejszy. Orzechwka I 25 zielonych orzechw zebranych przed 24 czerwca, 1,5 szklanki cukru, gar patkw r y cukrowej, skrka otarta z du ej cytryny, kawaek kory cynamonowca, 1/4 l spirytusu. Owoce ponakuwa wykaaczk, zala syropem zagotowanym z 1 szklanki wody i cukru, doda patki r y i przyprawy, wla spirytus. Postawi na soce, na 2 miesice. Przefiltrowa, przela do butelek. Orzechwka II 1,5 kg orzechw o mikkiej upinie i skorupie, zbieranych na przeomie lipca i sierpnia, 3,25 l spirytusu 70 proc., 2 kg cukru. Owoce umy, osczy, pokroi, umieci w gsiorze, zala spirytusem, odstawi na 4 tygodnie w ciemne miejsce. Po tym okresie zla klarowny, ciemnobrunatny nalew do osobnego gsiorka, a pozostae orzechy zasypa cukrem i pozostawi do momentu, a cukier zupenie si rozpuci. Wytworzony syrop cukrowy zla, przefiltrowa. Oba pyny poczy, starannie wymiesza, ewentualnie rozcieczy nieco przegotowan, ostudzon wod, rozla do butelek, szczelnie zamkn. Odstawi dla dojrzewania na 3 4 miesice.

43

PRZEPISY STAROPOLSKIE
Nalewka z aroni
receptura 1 1 kg d oj rz a ych owocw aronii, 1 / 2 L spirytu su (90%) , 1 / 2 L czyst ej wd ki, 1 / 2 laski wanilii, 4- 5 g o dzikw, 1 / 2 kg cukru, kawa ek kory cyn am on owej lub sz cz yp ta mi el on eg o cyn am onu , skrka z 1 cyt ryny,skrka z 1 pom ara cz y receptura 2 1 kg aronii, 1 / 2 kg cukru 1 1 / 2 L spirytu su 50%, 1 laska wanilii, kawa ek su sz on eg o imbi ru . receptura 3 1kg owocw aronii, 2L wod y,200g lici wini, 1 / 2 kg cu kru , sok z 1 / 2 cyt ryn y, 1L spi rytu su (lu b p na p z wd k) Prz episy na nalewk z aroni

receptura 1 Owoce u my i osu szy a n ast pnie p rz eo y d o ni ewielki eg o g siorka i ugni e. Wanili i skrk cyt ru sow d rob n o p osieka lub ut rze i wymi esza z owocami aronii. Spiryt u s wymiesz a z wd k p o cz ym z ala owoce alkoh ol em i p rz ech owywa w ci ep ym miej scu co n aj mniej p rz ez miesic. Po t ym cz asie nalewk z aronii zla d o inn eg o nacz ynia, a poz osta e w g siorz e owoce z asypa cu krem i wymiesz a, en ergicznie p ot rz saj c. Tak p rz yg ot owan y n owy zaczyn na nalewk z aronii n ale y p on ownie od st awi w ci ep e miej sce i cod zien nie p ot rzsa n acz yniem d o cakowit eg o rozp uszcz enia si cu kru . Syrop zala znad osadu p rz efilt rowuj c oraz wyci skaj c owoce p rz ez bawenian sz mat k i p ocz y z p op rz ed nio zlan nal ewk. Poz yskan nalewk z aronii nal e y p rzefilt rowa p rz ez gaz i p rz ela d o b ut el ek.Po kilku miesicach le akowania i d oj rz ewania w ci em n ym i chod n ym mi ej scu nalewk a z aronii osig a p eni smaku . receptura 2 Doj rz a e owoce aronii um y, d oda cu kier i p rz yp rawy. Zacz yn z ala spiryt u sem i m acerowa w ciep ym miej scu 2 t yg odnie, co kilka dni wst rzsaj c nacz yniem. Po t ym czasi e p rz efiltrowa i p rz ela d o b utel ek. Nal ewka z aronii p rzyg ot owana t ym sp osob em p owinna doj rz ewa co najmni ej p rz ez 3 miesice. receptura 3 Owoce aronii wrz uci d o 2 litrw wod y, d oda licie wini i got owa ok 30 minut . Poz ost awi d o wyst yg nicia. Na d rugi dzie d od a 1/2 kg cu kru , sok z 1/2 cyt ryny i z ag ot owa. Wystudzi i d oda alkoh ol. Od cedzi i p rz ela d o b ut el ek. Od stawi w ch odn e, n ajlepiej ciem n e mi ej sce n a 3-4 miesice.

Nalewka z aronii a zdrowie

O l ecznicz ym dzia aniu aronii wiedz ch yb a wsz yscy. Nalewka z aronii pita z u miarem znakomici e wp ywa n a serce, pom aga n a nad cini eni e, kr eni e (zim n e st op y i rce) wz m ocni eni e nacz y krwion on ych , h em oroid y.

44

Aronia t o zn akomit y ant yoksyd ant , n eu t ralizuj e wolne rodniki, dzia a p rz eciwst arz eni owo, Zawiera du o an t ocyj an w, garbnikw, p ekt yn , witamin (C i P) oraz soli min eraln ych ( p ot as, elaz o, wap , fosfor, j od , magn ez) Owoce Aronii z alecan e s na: u elastycznienie i z wiksz enie p rz epu st owoci n acz y krwion on ych , n ormalizacj cinienia krwi z mni ej sz eni e ch olesterolu d otlenieni e serca p rz yrost cz erwon ych krwin ek z ap obiegani e ylakom , p kaniu n acz yn ek ocz ysz cz enie limfy (d et ox) n a zimn e st op y i rce w awitaminozie, an emii, bia acz ce dla z wi ksz enia en ergii i si witaln ych O woce aronii, ich z bir, prz emro enie a goryczk a Owoce aronii p owinno si z biera jak n ajp ni ej - najlepiej na p rz e omi e p a dziernika i list opad a. Wt ed y t o m o em y mie p ewno e owoce aronii b d z awiera y naj wi cej fru kt ozy a j eli z ostan p rz em ro on e st rac ca swoj g oryczk. Wyrabian a z nich nalewk a b dzi e mia a najwi cej n atu raln eg o cu kru i n aj mniej g orycz y co w zn aczn ym st opniu p op rawi jako i smak nalewk i z aronii W p rz yp ad ku d elikatn ej o t ej p rz e roku p ogod y z aleca si sz tu cz n e p rz em ro enie owocw aronii ab y wyelimin owa z ni ch gorycz k

Nalewka mitowa
15 od y ek wie ej mi t y ( raz em z list kami) , 80 dkg. cukru , sok z p o owy cyt ryny, 1L spirytu su, 1,5L wod y Domowy prz epis na orz e wiajc nalewk mitow

Mi t wyp u ka,osu sz y i p orwa na d robn e kawa ki. Wrzu ci d o s oja i z ala spi rytu sem . Macerowa n a zimn o p rz ez 2 dni l ecz nie du ej ab y p o d an a pikna zi elon a b arwa ni e zmi enia si w b rz . Wod z cukrem i soki em cyt ryn owym g ot owa, a d o uz yskania d elikat n eg o syrop u . Po wystu dz eniu n ale y wla syrop d o s oj a z m acerowanymi skadnikami i wymi esz a aby p oczy spirytu s z syrop em. Prz yg ot owan nal ewk n ale y t eraz p rz efilt rowa i rozla d o b ut el ek. Nasza n alewka p owinn a w t ym m omen ci e d oj rz ewa minimu m 2 t yg odni e. Je eli b arwa n alewki jest dla n as b ardzi ej ist ot na od j ej walorw sm akowych mo em y ni e d od awa soku z cyt ryn y g dy zawarty w nim kwasek z awsz e z mi enia barw nal ewki - w t ym wypad ku st ani e si ona bardziej b rz owo- seledyn owa.

Nalewka mitowa - Krema mitowa (Creme de menthe)

nalewk a z mitk i kdz ie awej i sk rki cytryn 1 /2 fun ta mit ki kdzi erz awej , skrki z 6 cyt ryn , 6 kwart wdki , 2 d rach m y spi rytu su mitki piep rz owej Staropolsk i przepis na nalewk mitow Mi tki kdzi erz awej 1,5 funt a, skrki z 6 cyt ryn , nala 6 kwart ami cz yst ej wd ki, m ocz y i p rz ed est ylowa. Do spiryt u su d ola 2 d rachm y spirytu su mit ki pi ep rzowej .

45

Domowy przepis na orzechwk - nalewk orzechow

O rz echy wosk ie j esz cz e nied oj rz a e i zi elon e d robn o p okroi wraz z z ewn t rz n zi elon okryw i wsyp a d o sz klan eg o nacz ynia. Zala wd k i z akorkowa, p oz ost awi na 3-4 tyg odni e czyli d o cz asu a p yn st aj e si ci emn ob run atn y. Po t ym cz asie zla p yn znad orz echw d o inn eg o nacz ynia p rz ez l ej ek z wat. Poz ost ae orz echy zasypa cukrem i p oz ostawi j esz cz e na 1-2 t yg odnie a rozp u ci si cu kier. Wyt worz on y w t en sp osb syrop cu krowy zla p rz ez lej ek z wat d o naczynia z p op rz edni o zlan ym ekst rakt em, wymi esz a i p oz ostawi d o skl arowania. Sklarowan wd k prz ela p rz ez l ej ek z wat d o cz ystych but el ek. Starop olski e Miary 1 ut (12 g ram w) 1 funt (0,44 kilog ram a) 1 drachma (objto) ( 3.55 mililitra) 1 drachma (masa) ( 4,3 g rama) 1 k warta staropolsk a (1,125 litra) 1 k warta angielska ( 1,136 litra) 1 k warta ameryk ask a (0,946 litra)

Nalewka orzechowa - Ratafia orzechowa (Ratafia de noix vertes)

nalewk a z orzechw wosk ich, k wiatw muszk atelowych i godz ik w 16 orz ech w w oskich , 1 kwarta wd ki, m u sz kat eloweg o, 3 g od ziki
1

/ 2 fun ta cu kru , 1 d rach ma kwiatu

Staropolsk i przepis na nalewk orz echow Sz esn aci e orzechw wosk ich i tak mikki ch eb y p rz ez nie sz pilka na wylot p rz ech odzia, ut u c w m o dzi erzu marmu rowym , n ala kwart wd ki cz yst ej d est ylowan ej , m ocz y p rz ez mi esic, p rzez sit ko p rzecedzi resz t y nie wytaczaj c; d o wdki od ced z on ej d oda p funt a cukru , d rach m k wiatu muszk atelowego i 3 godz ik i z cu krem u tart e i zn owu m oczy.

Nalewka winiowa -Krema winiowa (Crema de Kirschwasser)

nalewk a k remowa z wini i miodu 6 kwart ki rsz wasseru , 1 kwarta wod y p om ara cz owej , wini e, mi d .

Staropolski przepis na nalewk winiow

Z sz eciu kwart ki rsz wasseru t o j est wd ki winiowej od d estyl owa 4 kwart spi rytu su , d o kt rego p rzyla kwat erk wod y p omaracz owej d ub elt owej i z asyrop owa. Ki rsz wasser robi si nast p ujcym sp osob em . Wi ni e s od ki e lu b kwan e z t roch miod u utu c raz em z p est kami na miazg , roz pu ci d o p ynn oci wod ci ep , z ad a dro d y z wierz chnich i gd y weferm en tuj e n abi na g arni ec,

46

od d est yl owa wd k i p ot em wsz yst k wod pachnc, kt re raz em p owt rni e p rz ed est ylowa w a ni wodn ej na szu mwk.

Nalewka cytrynowa - Cytronella (Citronelle)

nalewk a z e sk rek cytryn, pomaracz y oraz k olendry i godz ik w Skrki z 30 cyt ryn , skrki z 4 p om ara cz y, 2 u t y kol end ry, 5 g od zikw, 5 kwart spi rytu su a, 4 kwarty wod y

Staropolski przepis na nalewk cytrynow

Skrek t ych , z erzni t ych z e 30 wi e ych cyt ryn i z e 4 p omara cz, 2 ut y kolend ry i 5 g o dzikw z t roch cu kru ut art ych , nala 5 kwart ami spirytu su a i 4 kwartami wod y, m ocz y p rz ez mi esic, odd est ylowa i zasyrop owa.

Nalewka z pigwy - Ratafia pigwowa (Ratafia de coings)

nalewk a z pigw, cynamonu, k wiatu muszk atelowego, go dz ikw, k olendry, any u i gorz k ich migdaw Na 3 kwart y soku z pig wy receptura 1 1 1 / 2 funt a cukru , 1 1 / 2 kwart y spi rytu su a, 1 u t cyn am onu , m u sz kat eloweg o, 6 g od zikw receptura 2 3 d rach m y kassyi cyn am on owej , 2 d rachm y kol end ry, d rach m y an y u, 1 ut g orz kich migda w

/ 2 d rachm y kwiatu

/ 2 d rach m y g o dzikw,

/2

Staropolski przepis na nalewk z pigwy

Wzi pigw wi elkich, jasn o- t ych , ob etrz e j e z m chu bia chu st , ut rz e na t are ce i p est ki od rzu ci. Sok wygni e i z ost awi w miejscu mi erni e ciep em p rzez 24 g odzin i wt en cz as wycisn g o p rz ez chu st . Sok od mierzy i d o ka d ych j eg o t rz ech kwart d od a 1,5 funt a cu kru , 1,5 kwart y spi rytu su a.

receptura 1 u t cynamonu, p d rach m y k wiatu musz k atelowego i 6 go dz ik w sklep owych

receptura 2 3 d rach m y k assyi cynamonowej, 2 d rach m y kolendry, p d rach my go dz ik w skl ep owych i any u, u t gorzk ich migdaw

47

Zostawi sp okojni e p rz ez ca zim , d opi ero p od czas n ast puj ceg o lata m ocz y n a s o cu p rz ez 16 dni i p rz efilt rowa. Ta ratafia j est b ardz o d ob ra n a o d ek. Podu g t ej recep ty m o n a robi ratafie d ot d ni ezn an e, u ywaj c zamiast pigw, soku z j ab ek i g ru sz ek arom at ycz n ych i korz eni pierwsz ych j ako t o: cyn am onu itd

Nalewka malinowa - Ratafia malinowa (Ratafia de framboises)

sodk a nalewk a z malin, porz eczek i jagd morwowych receptura 1 30 funt w malin, 6 fun t w p orz ecz ek, cuki er, spi rytu s a, 5 fun t w j ag d m orwowych receptura 2 4 kwart y soku malinoweg o, 1 kwarta soku wini oweg o, 8 kwart wd ki czyst ej , 4 fun ty cu ktu

Staropolski przepis na nalewk malinow

receptura 1 Trz yd zieci fu nt w malin, 6 funt w porz ecz ek z og on kw ob ran ych , p ogni e p owoli w m o dzierzu m armu rowym , p rz ysypu jc ich cz ciami d o siebie. W o y w kamienn y g arn ek p rz ez 24 g odzin , p ot em p rz ez flan el p rz eced zi i resz t w p rasi e wyt ocz y. Do ka d ej kwart y soku p fun ta cu kru i p kwarty spi rytu su a, wymi esza i sch owa. Gd y nastan jagody morwowe, odwa y ich 5 fu nt w, utu c n ala kwart wod y i woln o zag ot owa, ost udzi p rz ez 36 g odzin, p rz ecedzi p rz ez fl an el , reszt w p rasi e wyt oczy, d oda cu kru i spi rytu su j ak wy ej i z miesz a z soki em sch owan ym . Naczynie wyt rz w pi erwsz ym mi esicu 4 raz y i p ot em z ostawi nalewk prz ez ca y rok sp okojni e.

receptura 2 Sok u malinowego 4 kwart y, sok u winiowego kwart , wd ki cz yst ej d est ylowan ej 8 kwart , cukru 4 funt y raz em zmi esza. Mi ary 1 1 1 1 1 1 1 ut (12 g ram w) funt (0,44 kilog ram a) drachma (objto) ( 3.55 mililitra) drachma (masa) ( 4,3 g rama) k warta staropolsk a (1,125 litra) k warta angielska ( 1,136 litra) k warta ameryk ask a (0,946 litra)

Nalewka owocowa - domowy przepis na nalewk na r nych owocach

1kg owocw, 1l spirytu su (95 0 ) , 1/2l wd ki czyst ej ( 45 0 ) , 1kg cu kru Domowy prz epis na nalewk na r nych wie ych owocach

48

wi e e owoce (n p. pozi om ki, maliny, czarn e p orz ecz ki, winie, m orel e, liwki, d ere , t arki) wsyp a d o du ej butli sz klan ej , z ala spirytu sem i wdk, z akorkowa. Macerowa 4- 6 t yg od ni ( p oziom ki i malin y 2-3 t yg odni e) , co kilka dni wst rzsajc b utl. Po tym czasi e zla p yn z nad owocw d o inn ego n acz ynia p rz ez lej ek z wat. Poz ost a e owoce rozg nie (ni e gni ot c p est ek) , z asypa cukrem i wymiesz a p rz ez wst rz sanie b utl. Wyt worz ony syrop zla p rz ez l ej ek z wat d o inn eg o n acz ynia. Tak ot rz ym an ym syrop em d op rawi d o sm aku p yn p op rzed nio zlan y zn ad owocw i p oz ost awi d o sklarowania. R eszt syropu m o n a zu y j ako sm aczn y ch o ni skop rocen t owy g atun ek likieru, a p oz ost a e owoce m o na jesz cz e zala wd k ( 45 0 ) i ot rz yma n alewk g orsz eg o g atun ku . Sklarowan wd k p rz ela p rz ez lejek z wat d o but el ek, w kt rych ma b y p rz ech owana. Nal ewki z yskuj na smaku p rz ez d u sz e stani e

Nalewka -Doskonaa mio (Parfait amour)

nalewk a z cedra, cynamonu i godz ikw 4 ut y skrek z ced ra, 1 ut cyn am on u, 1 d rach m a g o dzikw, 4 kwart y cz yst ej wd ki. skrki z 16 cyt ryn , sok z 8 cyt ryn , 8 kwart spirytusu a, 1/2 kwarty wod y p om ara cz owej staropolsk i prz epis na nalewk "Dosk onaa mio" t ych wie ych skrek ced ra 4 ut y, cyt ryn owych u t, g od zikw skl ep owych d rach m , nala 4 kwart ami cz yst ej wd ki, m ocz y p rzez 8 dni i od d est yl owa. Zafarb owa cz erwono.

Lu b t e skrki t e z e 16 pi kn ych wi elkich cyt ryn, n ala 8 kwartami spi rytu su a, 2 wod y m oczy p rz ez 8 dni, p ot em sam spirytu s odd est ylowa, d o ni eg o d ola 1,5 kwart y wod y p om ara cz owej, z asyrop owa, p rz yd a soku z 8 cyt ryn i z afarb owa cz erwon o.

Nalewka pomaraczowa (Liqueur d'orange)

nalewk a z pomaraczy i skrek pomaracz y oraz go dzikw 2 fu nt y skrek z p om ara cz y, 1/4 funt a su sz on ych p om aracz y, 8 u t w g od zikw, 8 kwart spiryt u su , 2 kwart y wod y

Dwa funt y p rosz ku ze skrek p omara czowych , nam ocz on ych , wykroj on ych z bia eg o, u su sz on ych i u tu cz on ych , wier funt a su ch ych p omara cz, 8 ut w g od zikw skl ep owych , n ala 8 kwart spirytu su a i 2 wod y, m ocz y p rz ez 16 dni i sam spi rytu s od d estyl owa, z asyrop owa i z afarb owa p omara cz owo.

Nalewka kawowa
staropolsk i prz epis na nalewk z k awy 3 fu nt y ziaren kawy, 4 i 1/2 kwart y spiryt usu , 3 kwart y wod y

49

Trz y funt y kawy w Ziarkach d rob nych, do okrg ych, t awych w zi elon e wp ad ajcych , u pali j asn o- b run atn o a nie cz arn o, p ot em u mle, nala 4,5 kwart y spi rytu su i 3 kwart y wod y, m ocz y p rz ez 8 dni n a so cu lub w zimie n a pi ecu i p ot em odd est ylowa sam spirytu s, kt reg o zasyrop owa.

Nalewka

odkowa (Liqueur stomachale)

nalewk a z gorz k ich pomaracz ek , jaowca, k almusu, mitk i k dz ierz awej, piounu, k opru, gak i muszk atelowej, godz ik w i k wiatu cynamonowego Osi em u t w g orz kich p om aracz ek, 4 lut y j a owcu i t yle kalmu su , mit ki kd zierzawej , pi ounu kop ru w oski eg o, ga ki m usz kat o owej , g od zikw skl ep owych i kwiatu cyn am on oweg o p o 2 u t y, galg anu i korz enia fio koweg o p o u ci e, n ala 8 kwart ami spi rytu su a, 8 wody, m ocz y prz ez 16 dni, p ot em od d est yl owa sam spi rytu s i z miesza g o z e syrop em z robion ym z 4 funt w cu kru , 3 kwart wod y cz yst ej, 2 kwart wody r an ej i j edn ej kwarty wod y p om aracz owej . Mi ary 1 1 1 1 1 1 1 ut (12 g ram w) funt (0,44 kilog ram a) drachma (objto) ( 3.55 mililitra) drachma (masa) ( 4,3 g rama) k warta staropolsk a (1,125 litra) k warta angielska ( 1,136 litra) k warta ameryk ask a (0,946 litra)

Nalewka czekoladowa (Liqueur de chocolade)

nalewk a z k ak ao i balsamu peruwiask iego Na fun t wi e o u palon ych i zm e t ych ziaren kakao, wla d rach m b alsamu p eru wia ski eg o, z wiza w worecz ek, nala 6 kwart spirytu su a i j ed n wod y, d od a 6 t w kwiatu cyn am on oweg o, 4 ut y go dzikw sklepowych , wsz yst ko m ocz y p rz ez 16 dni , p ot em d estylowa i w recypi en s w o y wi er funt a p alonych kakao i d rach m wanilii, ab y n a t o spirytu s z al em bika od chodzi. Po 4 dniach z miesz a ze syrop em .

Nalewka migdaowa (Liqueur de macaron)

nalewk a z migdaw 1 fu nt g orzki ch migda w, 5 kwart spirytu su a, 4 kwart y wody, 1 kwart a wod y p om ara cz owej Syrop 5 fu nt w cukru , 4 kwarty wod y Staropolsk i przepis na nalewk z migdaw W m odzi erzu marmu rowym utu c fun t gorz ki ch migd a w, nala 5 kwart spi rytusu a, 4 wod y; m ocz y p rzez 16 d ni, od d est ylowa spi rytu s i d od a m u syrop z 5 funt w cu kru i 4 kwart wody i p rzymiesza kwart wody p om ara czowej d ub elt owej .

Elixir Garusa (Elixir de Garus)

nalewk a z aloesu, mirry, sz afranu, cynamonu, go dz ik w i gak i muszk atoowej Al oesu Su kkot yryj ski eg o 5 ut w, mirry u t, sz afranu 2 d rachm y, cyn am on u, g od zikw skl ep owych , g a ki m u sz kat elowej p o 24 g ran y, nala kwart spi rytu su a, m ocz y p rz ez 24 g od zin w wodzi e g orcej , p ot em d ola t roch wod y i spirytu s od d est yl owa w alem biku sz klan ym , na g orcym piasku, z miesz a rwn o z syropem kapillorowym i d ola p kwat erki wod y pom ara cz owej dub elt owej . To j est likwor b ard z o d ob ry n a od ek i p rz y tym p rzyj emn y.

50

Nalewka czterech owocw (Liqueur de quatre fruits)

nalewk a z bergamoty, cytryn i pomaraczy Na t e skrki z j edn ej ced ra, z j edn ej b erg am oty, z dwch m a ych cyt ryn i 2 wi elki ch s od kich p om ara cz n ala 4 kwart y wd ki czyst ej , m ocz y i odd est ylowa. Lu b d o 4 kwart cz ystej wd ki wla 25 kropli ol ej ku d e ced ra, 18 kropli b erg am ot oweg o, 28 kropli cyt ryn oweg o i 32 p omara czowego, m oczy p rz ez 4 dni i p rz ed est ylowa.

Ratafia
Nalewk a z wielu owocw sez onowych renk lody, morele, brz osk winie, gruszk i, melony... 1l spirytu su ( 90 0 ) , po 1 sz klan ce owocw sez on owych ( t ru skawki , p ozi om ki, maliny, wi ni e, mirab el ki, ren kl od y, m orel e lub brz oskwinie, g ru szki , m el on an anasowy, g ar p at kw r y cu krowej ), cu ki er

Domowy przepis na ratafi - nalewk z owocw sezonowych

Do du ej sz klan ej bu tli z sz erok sz yj k wla spi rytu s i wsyp ywa d o nieg o w miar d oj rz ewania p o sz klan ce wymieni on ych owocw, a w czasie kwitni enia - patki r y cu krowej . Drobn e owoce d odaj em y ca e n at omiast ren klod y, b rz oskwinie, m orele, m el on y i g ru sz ki n ale y p okroi na kawa ki. Wsz yst kich owocw p owinn o b y czni e oko o 7 szklan ek. Butl zakorkowa. Po mi esicu od w o enia ostatnich owocw n alewk n ale y zla d o d rugi ej b utli, a owoce wycisn p rz ez p tn o. Zmierz y ob j t o p ynu i n a ka d y lit r nal ewki d od a ? kg cukru . Bu tl p ostawi w ci epl e i cz st o p ot rzsa, aby u at wi roz pu sz cz eni e si cu kru . Gd y ratafia si u st oi, p yn zla d o but el ki, zakorkowa i p ostawi w ch odn ym miejscu. Ratafia j est g ot owa do u ycia p o roku .

Ratafia gospodyni (Ratafia de la Menagere)

nalewk a z wini, liwek , morel, brzosk wi i innych owocw g arni ec wd ki, wi nie, liwki, ren kl od y, m orel e, b rz oskwinie, g rusz ki, 2- 3 kwart y win a, cyn am on , licie b rz oskwiniowe Staropolsk i przepis na ratafi - nalewk owocow W dz ban ek m ajcy 3 g arn ce wla garniec wd ki cz yst ej i zat ka; gd y cz as owocw n ad sz ed , co dzi e k a w d zb an ek d oj rz a e wini e, liwy osobliwie ren klod y, m orel e, b rz oskwinie, kt re n ale y wp rz d w rku p ognie i p est ki d robn o u tu c. Pot em d odawa reszt komp ot w, szu m owin y, m t y i wyt oczyn y kon fitu r, rwni e i sz rod ki g ru sz ek w swym cz asie. Gd y z bir owocw ju min , ratafia p rz ecedzi , cz ci g ru b e m ocn o wyt ocz y i wla na ni e 2 lub 3 kwart y wina, ab y j e j esz cz e na n owo wyt ocz y. Nalewk p odsta p rz efilt rowa. Do spirytu su w dz ban ek wlan ego m o n a d od a t roch cyn am on u i lici b rzoskwini owych, ab y ratafi p achnc u cz yni. Tym sp osobem z kilku kwart wd ki i z owocw z b ytnich lub co st racon ych , Gosp od yni mie b dzi e j ed n z n aj milszych i n aj osz cz dni ejsz ych R at afii

Nalewka any owa - Anizetta (Anisette de Bordeaux)

nalewk a z any u, k olendry i kopru wosk iego

An y u p osp oliteg o 12 ut w, an y u g wia dzist eg o 8 ut w, kol end ry i kop ru w oski eg o p o 2 t y, n ala 6 kwartami wdki cz yst ej , m ocz y i sam spi rytu s od d est yl owa.

51

Nalewka cytrynowo pomaraczowa

Przyjemnisia (Doucette) nalewk a z sk rk ami cytryn i pomaraczy t e skrki z 6 wi e ych p om aracz i t ylu cyt ryn, n ala 2 kwartami spi rytu su a, m ocz y p rz ez 8 dni , p ot em spiryt us odla i z asyrop owa.

Nalewka any owa (Liqueur d'anis)

nalewk a z any u P funt a t eg oroczn eg o an y u opu ka wod zimn , wo y w m od zierz zwil ywszy t roch wod y, ut u c na mia kie ciast o, kt re n ala 5 kwart ami spi rytu su a i 4 wod y, m ocz y p rz ez 16 dni, p ot em od d est yl owa sam spiryt us i zasyrop owa. Tym sp osob em robi si n alewki z n asion karol ku ( carum carvi ), kminu, kop ru w oskieg o, past ern aku , pi et ru sz ki i m arch wi p olnej, ol eniku ( aet hu sa m eu m) , t rybulli p achn cej ( scandix od orata), dziglu cz yli an g eliki, m om ku ( ammi majus itp .) , am on ku (si son am omum ) , piet ru szki maced onieski ej ( at haman ta cret en sis) i z n asienia korz on kw cu krowych ( sium sisarum ) .

Nalewka ananasowa (Liqueur d'ananas)

nalewk a z ananasw, wanilii i olejk u cynamonowego 2 an anasy, 2 d rachm y wanilii, 6 kwart spi rytu su , 15 kropli ol ej ku cynam on owego

Dwa wi elki e an an asy p okrajan e, 2 d rachm y wanilii n ala 6 kwartami spi rytu su a, w kt ry si wla o 15 kropli ol ej ku cynam onoweg o, m oczy p rz ez dni 16, p ot em od d est yl owa lub t e spi rytu s od cedzi , wyt ocz y i z asyrop owa.

Nalewka pomaraczowa -Woda prz ednia pomaraczowa (Fine orange)

nalewk a z pomaraczy i cytryn Wzi 15 p omara cz pi kn ych i 6 cyt ryn . Skrki te z ni ch p oz rz yn a, d rob n o p okraj a, n ala 8 kwart ami spirytu su a, m ocz y p rz ez 16 dni, p rz ecedzi p rz ez sit ko i spirytu s sch owa. Na skrki n ala 6 kwart wod y, mocz y p rz ez 6 g odzin w wodzi e g orcej , ost udzi p rz ez 24 g odzin , p rz eced zi, skrki wyrzu ci a wod p rz ecedz on z miesza z e spi rytu sem i z ost awi t o sp okojni e p rz ez 14 dni, p ot em spiryt us od d est yl owa. Osi em fu nt w cu kru rozpu ci n a zimn o w 2 kwart ach wod y m elisowej , p rz yd a soku z 15 p omara cz p rz e bibu p rz eced z on eg o i zmi esz a z e spi rytu sem . Lu b t e wzi 24 p om ara cz s odki ch , skroi z ni ch t e skrki i pal cami m ocn o wyci ska z nich ol ejek d o d zb an ka kamien n eg o, w kt rym j est 8 kwart spirytu su a i g d y si ka d skrk wyci sn o z anu rz y j p rost opadle w spi rytu si e i wrzu ci pot em d o butli. Gd y wsz ystki e skrki s wycinit e, t rz eba n a nie nala spirytu s i m oczy p rz ez 2 g od ziny, p otem spiryt u s od ced zi i sch owa. Na skrki n ala garniec wody i od d est yl owa 2 kwart y wod y, kt ra wla d o spirytu su, zasyrop owa i d oda sok wyci nion ej z e wsz yst kich p om ara cz i prz ez serwet p rz eced z on y.

52

Nalewka cynamonowa (Liqueur de canelle)

nalewk a z cynamonu F unt cyn am on u p rz ed nieg o nala 4 kwart ami spirytu su b i t yl e wod y, m ocz y p rz ez 16 dni , p ot em spi rytu s od d est yl owa i dal ej odcign wod bia aw b ard z o p achnic i n asycon ol ej kiem et eryczn ym , kt r z agot owa z 4 fu nt ami cu kru I z miesza z e spi rytu sem . Zamiast cynam onu m o n a wzi fun t kwiatu cyn am on oweg o lub t e cyn am on owej i kwiat u cyn am on oweg o po p fu nt a. Kasji

Nalewka waniliowa
Krema waniliowa (Creme de vanille) nalewk a z wanili i spirytusu ambrowego Wanilii 2 ut y ut art ej z cu krem , nala 3 kwart ami spi rytu su a, m ocz y p rz ez 8 dni, z asyrop owa i j e eli si p od oba, p rzyla 3 krople spi rytu su am b roweg o.

Nalewka herbaciana
nalewk a z herbaty Herb aty p rz edniej 10 t w wsyp a w kwat erk wod y wrz cej , raz k b em z ag ot owa, od st awi od ognia, nacz yni e m ocn o z at ka i da si list kom roz win i p yn j esz cz e l etni wla d o 4 kwart spi rytu su a i 3 kwart wody, m ocz y 8 dni. Gdy na ko cu t eg o cz asu spirytu s ni e n ab ra zapachu p rzyj emn eg o pod obn eg o cokolwiek d o fi o kw, t o j est znaki em , e h erbata ni e b y a p rz ednia. W t ym razi e wzi j esz cze 4 u t y h erb at y wi e ej, wsyp a j w kwat erk wod y wrzcej i robi co pierwej i p o 8 d niach m ocz enia sam spiryt us odd estylowa i zmi esza z syrop em z piciu fu nt w cu kru . Nalewka h erb acian a j est b ard z o p rz yj em na, p om aga w st rawn oci, u ryn p dzi i u mi erz a b le n erkowe. Mo n a t n alewk robi j esz cz e p rz ed in fuzj . Osiem t w p rz edniej h erbat y nala p kwart wod y wrzcej i w nacz yniu zamknit em m ocz y p rz ez g od zin, wod p rz ez p tno odla i schowa, herb at m ocn o wygnie i w o ywsz y j we 2 kwarty spirytu su a, mocz y p rz ez 48 g odzin , p ot em p rz yla wod sch owan i d od a syrop z 3 funt w cu kru i p o 10 d niach m oczenia wsz yst ko p rz efilt rowa. Gd yby t a nal ewka nie miaa zapach u fi o kw, to t rz eb a d o ni ej p rzyl a t roch spirytu su d est yl owan eg o z korz eni em fio kowym . Podu g t eg o sp osobu infuz yj , m o na z hizop u , m elisy, mitki d rag an ku , baz ylii, maj eran ku , t ymian u, lawend y, sz a wii, czb ru i Weroniki robi p od obn e nal ewki.

Pieprzwka
Nalewk a z z iaren pieprz u cz arnego 20 ziaren cz arn eg o pi ep rzu 0,5l spi rytu su K arm el Syrop cu krowy Wrzu 20 ziaren piep rzu cz arn eg o d o but el ki i z alej spiryt usem roz cie cz on ym do m ocy 40 0 , z awart o z ami eszaj, a bu t elk sz cz elni e zakorkuj. Po 1- 2 t yg od niach zl ej ci ecz i d odaj y k syrop u cukroweg o. Ab y u zyska adn barw, d od aj kilka kropli karm elu . Po wymi esz aniu od st aw ab y n al ewka d oj rz a a. Po minimu m 2 t yg odniach n alewka b dzi e g ot owa d o sp o ycia

Nalewka winiowa
Ratafia owocw czerwonych (Ratafia de fruits rouges) nalewk a z wini, malin, poz iomek, porz ecz ek, gorzk ich migdaw, k wiatu muszk atelowego, biaego pieprzu i go dz ik w Sz e funt w kwanych wi ni, malin, p ozi om ek, p orz ecz ek i wi ni s od kich lub t rz eni p o 3 funt y, ob ra z og onkw, ut u c w m o dzi erzu kami en nym we 24 g odzin

53

p rz ez g rub e p tn o wyt ocz y i d o ka d ej kwart y soku d oda 10 ut w cu kru i kwart wd ki cz yst ej d est ylowan ej . Do 5 kwart t ak zmi esz anej n alewki d oda 4 ut y u tu cz onych g orz kich migda w, 2 d rachm y kassyi cynam on owej . P d rachm y kwiatu m u sz kat eloweg o, p d rach m y bia eg o piep rzu i 4 g odziki skl ep owe i m ocz y n a s o cu p rz ez 2 mi esice. Alb o 8 funt w kwan ych wini p ognie n a p sz et aku ab y si p est ki z ost a y, 4 funt y p orz ecz ek p ogni e na sit ku, aby si ziarka z ost a y, kt re wyrzu ci. Owoce p ogni ecion e zmi esza z 2,5 funt ami cukru utu cz on eg o z p est kami wi ni owymi i raz em n a woln ym ogniu t rzy razy k b em zag otowa, p ot em od st awi, ost udzi i wla d o 4 kwart wd ki czyst ej d est ylowan ej , p rz ysyp a d o t eg o 2 fun ty caych m alin i 10 g o dzikw sklep owych u tartych z troch cukru , m oczy p rz ez mi esic, p ot em n alewk czyst cig n, m ty wyt oczy i prz efiltrowa. Ta R atafi a j est j edn z n ajp roci ej sz ych i n ajmilsz ych .

Nalewka kakaowa- Krema kakaowa (Creme de cacao)

nalewk a z k ak ao i cynamonu K akao 4 fu nt y up ali, ut u c w m odzi erz u m armu rowym, d oda ut cyn am onu , nala 5 kwartami wd ki czyst ej , odd est yl owa 3 kwart y spiryt usu , z asyrop owa i d od a 2 u t y spiryt usu wanilioweg o.

Nalewka godzikowa (Liqueur d'oeillet) - nalewk a z godz ik w i

k orz eni angielsk ich Osi em u t w g od zikw skl ep owych i t yl e korz eni angi elskich n ala 6 kwart ami spi rytu su a i j ed n wod y, m ocz y i p rz ed est ylowa na ot wart ym ogniu a p ot em w ani wodn ej . Mo n a robi t en likwor p rzed in fuzj . Osiem ut w g odzi kw skl ep owych i t yle kassyi g o dzikowej (Nel kencassia) n ala 6 kwartami spi rytu su a, m ocz y p rz ez 16 dni. Pot em spirytu s odla i zasyropowa.

Nalewka brzoskwiniowa -Ratafia brz osk winiowa (Ratafia de peches)

nalewk a z brzosk wi

Wyszu ka brz osk wi d oj rza ych , kt rych skrki s pikni e cz erwon o- tawe i t e p ood rz u ca kt re maja co zi elon eg o. Roz kroi j e na dwoj e, p estki ca kowit e rzuca we flasz d o p o owy n ap enion spi rytu sem a; ka d za p o wk owocw ka j edn p rz y d ru giej na misce i palcem j e p rz ygniata. Gd y ich j est t rz y warst wy, t rz eb a skropi wod z mieszan z sok iem cytrynowym, kt reg o d o 25 ca ych brz osk wi lej e si y k st o ow w 3 kwat erki wod y. Gd y miska t ym sp osob em b dzi e p e na, t rz eb a z ost awi sp okoj nie p rz ez 20 g odzin, p otem wyt ocz y p owoli w p rasie, p t y p ki ju nic ni e ciecz e. Wytocz yn y wyrzu ci i d o ka d ej kwart y soku d oda p funt a cu kru , kt ry j ak t ylko si roz pu ci, t rz eb a sok p ozl ewa w nacz yni e d o dwch t rz eci ch , m ocn o z at ka i u wa a j ak zacznie ferm en t owa, co si robi 8,9 lub 10- g o dnia, t ak z araz sok klarown y i cz yst y odla i d oda d o ni eg o j edn p oow spi rytu su p est kowego, a d rug p o ow zost awi j esz cz e na pest kach , m ocz y p rzez 2 d ni w wodzie g orcej , p ot em spi rytu s odla i sch owa. Na p est ki n ala d ost at eczni e wod y i d est ylowa w ani wod n ej , d ot d j ak wod a w kocioku z aczni e z wiera, tak z araz wod p achn c wyla z recypien su d o spi rytu su sch owan eg o i zmi esz a wsz yst ko z n alewk i z ostawi sp okojnie p rz ez p roku . Lu b t e , wt en cz as gd y brz osk winie s d ojrz a e, t rz eb a w b utl n ala d o p o owy spirytu su a i w nieg o wkada p o t rochu ca e p estki zaraz j ak t ylko si z owocu wyj muj . Gd y si n aczyni e n ap eni d opiero m ocz y n a s o cu p rz ez 2 miesice, p ot em spi rytu s od cedzi i d o ka d ej j eg o kwart y d oda p funt a cu kru i 6 g ran w wanilii z cu krem ut art ej, t o m ocz y p rz ez 14 dni i n a koniec p rz efilt rowa. Tym sp osob em robiona Ratafia n az ywa si fa sz ywa Wanilia - F au sse Vanille.

========================================================================

54

Nalewka z wini / Winiwka

Skadniki 2 kg dojrzaych wini 500 ml spirytusu 500 ml wdki 10 migdaw 200 g cukru

Sposb przyrzdzenia Poow wini drylujemy, a drug poow pozostawiamy z pestkami. Owoce i migday zalewamy wdk i spirytusem, odstawiamy na ok. 2 tygodnie. Nastpnie zlewamy pyn do innego naczynia, a owoce zasypujemy cukrem i czekamy eby pusciy sok. Cukier powinien cakowicie si rozpusci w cigu 7 dni. Od czasu do czasu nale y poprzsa naczyniem. Nastpnie czymy uzyskany syrop z wczeniej zlanym pynem, mieszamy i rozlewamy do butelek.

Likier Malinowy
Skadniki 3 kg malin 1 l spirytusu 1 kg cukru 500 ml wody Sposb przyrzdzenia Maliny dzielimy na p. Poow malin przebieramy, puczemy na sicie i wsypujemy do gsiora. Nastpnie zalewamy owoce spirytusem lekko je ugniatajc tak, aby byy cakowicie przykryte spirytusem. Gsiorek pozostawiamy na 24 godziny w ciemnym miejscu, w temperaturze pokojowej. Zlewamy spirytus z malin i zalewamy nim pozostae 1,5 kg opukanych malin, pozostawiajc je na 24 godziny w pokojowej temperaturze. Ponownie zlewamy spirytus z owocw, filtrujc go tym razem przez bibu. Rozpuszczamy cukier w wodzie, cao podgrzewajc i mieszajc. Gotujemy syrop przez 10 min. Do ciepego jeszcze syropu wlewamy powoli spirytus cay czas wymieszac. Po ostygniciu rozlewamy do butelek i pozostawiamy na 6 miesicy.

Pestkwka
Skadniki 250 ml spirytusu szklanka pestek z jabek 500 ml wody 350 g cukru Sposb przyrzdzenia Podgrzewamy wod, dodajc do niej cukier. Po rozpuszczeniu cukru cao studzimy i wlewamy do szczelnie zamykanego naczynia. Do naczynia dodajemy te pestki i spirytus, a nastpnie pozostawiamy cao szczelnie zamknite na 40 dni. Po upywie tego czasu nalewk przecedzamy przez bibu i wlewamy do butelki z ciemnego szka. Nasza pestkwka powinna odsta jaki czas im du ej, tym lepiej.

55

Ratafia babuni
Skadniki 500 g dojrzaych wini 100 g suszonych liwek 100 g suszonych moreli 2 - 3 suszone figi 100 g rodzynek kilka orzechw laskowych 10 godzikw szczypta cynamonu kawaek laski wanilii starta skrka cytryny 1l spirytusu rektyfikowanego (95%) 1/4l rumu lub brandy 1/2l rdlanej wody 250 g cukru Sposb przyrzdzenia Winie nale y umy i wydrylowa. Nastpnie wkadamy je do gsiora lub du ego soja, ktry wczeniej dokadnie umylimy i wyparzylimy. liwki, rodzynki, figi i morele czycimy z szypuek i drobno siekamy razem z orzechami. Nastpnie dodajemy je do wini razem z przyprawami. rdlan wod gotujemy z cukrem. Po ostudzeniu wlewamy syrop do gsiora i mieszamy go ze spirytusem i brandy. Cao nale y szczelnie zamkn i pozostawi w chodnym ciemnym miejscu na okoo p roku.

Ratafia wieloowocowa
Skadniki poziomki (ok. 500 g) truskawki (500 g) czerwone lub biae porzeczki (500 g) je yny (500 g) czarne jagody (500 g) liwki wgierki (500 g) jabka (500 g) gruszki (500 g) morele (500 g) orzechy woskie (50 g) 2 rednie cytryny winogrona (500 g) czarne winie (750 g) maliny (250 g) czarne porzeczki (250 g) suszone owoce dzikiej r y (100 g) rodzynki sutanki (100 g) suszone figi (100 g) migday (50 g) suszone daktyle (100 g) 2 du e pomaracze 3 mandarynki Sposb przyrzdzenia Wszystkie owoce czycimy z szypuek lub gniazd nasiennych, a cytrusy obieramy ze skrki, ktr mo na zetrze lub drobno pokroi. Je eli chcemy doda skrki cytrusw dobrze jest usun bia warstw. Wiksze owoce kroimy w kostk. Nastpnie ka d z warstw owocw posypujemy obficie cukrem i zalewamy wdk. W przypadku ratafii zaleca si, aby na ka dy kilogram owocw wzi 3/4 litra spirytusu rozcieczonego 1 szklank rdlanej wody i ok. 750 g cukru. Rozcieczony spirytus mo na zastpi litrem mocnej wdki

56

Likier Malinowy
Skadniki 3 kg malin 1 l spirytusu 1 kg cukru 500 ml wody Sposb przyrzdzenia Maliny dzielimy na p. Poow malin przebieramy, puczemy na sicie i wsypujemy do gsiora. Nastpnie zalewamy owoce spirytusem lekko je ugniatajc tak, aby byy cakowicie przykryte spirytusem. Gsiorek pozostawiamy na 24 godziny w ciemnym miejscu, w temperaturze pokojowej. Zlewamy spirytus z malin i zalewamy nim pozostae 1,5 kg opukanych malin, pozostawiajc je na 24 godziny w pokojowej temperaturze. Ponownie zlewamy spirytus z owocw, filtrujc go tym razem przez bibu. Rozpuszczamy cukier w wodzie, cao podgrzewajc i mieszajc. Gotujemy syrop przez 10 min. Do ciepego jeszcze syropu wlewamy powoli spirytus cay czas wymieszac. Po ostygniciu rozlewamy do butelek i pozostawiamy na 6 miesicy.

Likier mleczny
Skadniki 2 puszki mleka skondensowanego sodzonego 500 ml czystej wdki Sposb przyrzdzenia Zamknite oryginalnie puszki z mlekiem nale y wo yc do rondla, zala wod i gotowa na maym ogniu przez 4 godziny. Po przestudzeniu otwieramy puszki i przekadamy zawarto do innego naczynia. Nastpnie przy pomocy miksera mieszamy zgstniae mleko z wdk i przelewamy do butelek. Wykorzystujc skondensowane mleko sodzone o smaku kakaowym, mo emy otrzyma cakiem nowy, oryginalny likier.

Likier kawowy
Skadniki 100 g mielonej kawy 50 ml mleka 750 g cukru 500 ml rdlanej wody 750 ml spirytusu p laski wanilii Sposb przyrzdzenia Wanili nale y drobno posika i razem z kawa zala spirytusem w wyparzonym gsiorze. Cao szczelnie zamykamy i pozostawiamy w ciemnym miejscu na tydzie. Przez ten czas codziennie potrzsamy naczyniem. Po tym czasie zlewamy pyn znad osadu i filtrujemy go przez papierowy filtr do kawy. Nastpnie pozostay na dnie osad mieszamy z niewielk iloci wody i odstawiamy na 30 minut. Gdy osad ponownie znajdzie si na dnie, zlewamy i filtrujemy payn, czc go z reszt nalewki. Pozosta wod gotujemy z cukrem i aczymy z nalewk oraz gorcym mlekiem. Cao porzdnie wstrzsamy i pozostawiamy na 7 dni. Po tym czasie zlewamy pyn zgromadzony nad osadem i filtrujemy go przez papierowy filtr do kawy.

57

Likier kakaowy
Skadniki 100 g kakao 4 migday 50 g mielonej kawy 750 g cukru 500 ml rdlanej wody 750 ml spirytusu p laski wanilii Sposb przyrzdzenia W pierwszej kolejnoci drobno siekamy wanili i migday. Nastpnie przekadamy je do czystego wyparzonego gsiora i dodajemy: kakao, kaw i spirytus. Cao szczelnie zamykamy i pozostawiamy na 7 dni. Przez ten czas przynajmniej raz dziennie potrzsamy gsiorem. Po tygodniu przelewamy pyn przez papierowy filtr do kawy, starajc si przy tym nie poruszy osady zgromadzonego na dnie naczynia. Osad ten mieszamy z niewielk iloci wody i pozostawiamy na 30 minut. Nastpnie ponownie przelewamy pyn przez filtr i aczymy z reszt nalewki. Pozosta wod gotujemy z cukrem, a nastpnie mieszamy z nalewk i pozostawiamy na ok. tydzie. Wyklarowan nalewk delikatnie przelewamy do butelek przez papierowy filtr do kawy.

Likier waniliowy
Skadniki 2 laski wanilii 1 du y migda 1 y eczka soku z cytryny 250 ml koniaku 250 ml spirytusu 250 ml rdlanej wody 250 ml czystej wdki (45%) 500 g cukru starta skrka z 1 cytryny 1 godzik Laki wanilii i migda nale y bardzo drobno posieka. Dodajemy do nich start skrk z cytryny. Nastpnie przekadamy wszystko do wyparzonego gsiora i zalewamy spirytusem oraz wdk. W takim stanie nale y odstawi gsior na ok. 3 tygodnie, podczas ktrych od czasu do czasu delikatnie wstrzsamy zawarto. Po 3 tygodniach filtrujemy pyn przez papierowy filtr do kawy. Nastpnie gotujemy rdlan wod z cukrem i podgrzewamy syrop, stale mieszajc, przez ok 15-20 minut. Nastpnie dodajemy do niego sok z cytryny i studzimy. Do syropu wlewamy przygotowan wczeniej nalewk waniliow i koniak. Cao dobrze mieszamy i przelewamy do butelek. Likier nadaje si do spo ycia po 2 tygodniach.

Rajska nalewka
Skadniki 40 dojrzaych rajskich jabek 400 g cukru 1 l spirytusu 1 l rdlanej wody Rajskie jabka nale y umy, pokroi na czworo i zala spirytusem. Owoce ze spirytusem pozostawiamy w ciepym i ciemnym miejscu na 2 tygodnie. Nastpnie delikatnie zlewamy pyn. Wod gotujemy z cukrem, studzimy i dodajemy do do zlanego pyny. Potem cao przelewamy przez papierowy filtr do kawy, wlewamy do butelek, i szczelnie zamknite odstawiamy na 1 miesic.

58

Nalewka orientalna
Skadniki 250 g suszonych fig 250 g rodzynek 250 ml wytrawnego wina 100 g chleba witojaskiego 100 g daktyli 500 g cukru 1 y eczka soku z cytryny 2 l spirytusu 1,5 l rdlanej wody Bakalie drobno kroimy, zalewamy spirytusem i 1 litrem wody. Nastpnie szczelnie zamkamy i odstawiamy na miesic. Pamitamy o tym, eby codziennie potrzsa naczyniem. Po miesicu przelewamy pyn przez papierowy filtr do kawy, a bakalie zalewamy gorc wod i pozostawiamy na 2 godziny. Nastpnie filtrujemy uzyskany pyn i razem z winem dodajemy do nalewki. Pozosta wod gotujemy z cukrem i stale mieszajc podgrzewamy na maym ogniu do momentu rozpuszczenia cukru. Nastpnie dodajemy sok z cytryny. Do lekko ostudzonego syropu wlewamy nalewk i dokadnie mieszamy. Potem cao przelewamy z powrotem do wykorzytanego uprzednio naczynia, szczelnie zamykamy i odstawiamy na p roku. Ponownie filtrujemy nalewk przed rozlaniem do butelek.

NALEWKA FIGOWA
Skadniki: - 0,5 kg swiezych fig /moga byc kandyzowane/, - 0,5 l spirytusu, - woda mineralna /bezsmakowa/, - 1 szklanka cukru. Figi, cukier oraz mala ilosc wody gotowac do uzyskania syropu. Po ostudzeniu dolac spirytus i dokladnie wymieszac. Odstawic miksture na kilka dni w temperaturze pokojowej. Dolac wode mineralna w takiej ilosci, jaka chcemy uzyskac moc nalewki. Odstawic nalewke na 7 dni w temperaturze pokojowej. Wstrzasac nalewke przynajmniej raz dziennie. Po 7 dniach nalewke zostawic do sklarowania, odlac sklarowana nalewke do butelki/ek/, a reszte przecedzic do osobnej butelki do dalszego klarowania. Potrzebne przybory: Rondel, umyte butelki, sloik, lejek, geste sitko. Jak podawa? Nalewke podawac dosc mocno schlodzona /gesta konsystencja/. Dla egzotycznego smaku ja podaje nalewke do wyboru /ze swiezym listkiem miety lub zabkiem limonki/.

Nalewka FIGOWA
Skadniki - 15 dkg suszonych fig - suszony imbir - 2 godziki - wdka Figi kroimy w kostk i wkadamy do du ej butelki lub soja, dodajemy kawaek suszonego imbiru, 2 godziki i zalewamy wdk ponad owoce . Zostawiamy na 7 dni szczelnie zamknite. Wdk zlewamy i przechowujemy w zamknitej butelce.

59

 KSI KA KUCHARSKA KUCHNIA POLSKA NALEWKI

Listkwka z czarnych porzeczek

2 szkl. modych i wie o rozwinitych listkw czarnej porzeczki wraz z pdami (bez ugniatania), 1 l ytniwki, 0.5 y eczki do kawy kwasku cytrynowego, 1 szkl. cukru. Listki wraz z pdami opuka, osczy, wo y do soja, zala 2 szkl. ytniwki, zamkn, a potem odstawi w chodne miejsce na tydzie. Nastpnie zla nalew i przechowa w zamknitej butelce, a licie zala reszt wdki i pozostawi w chodzie na 2 tygodnie. Zla wycig znad lici i poczy z poprzednim nalewem, a licie zasypa cukrem, wymiesza i postawi w ciepym miejscu na 4 - 5 dni, a cukier si rozpuci. Czsto miesza. Syrop zla, nalewk poczy z syropem, wsypa kwasek cytrynowy wstrzsajc, wymiesza. Nastpnie nalewk przefiltrowa rozla do butelek, zamkn je szczelnie odstawi na 3 miesice w ciemne, chodne miejsce.

Listwka porzeczkowa
Mode licie porzeczki czarnej, 2 l wdki czystej 40, 0.2 kg cukru, 0.5 y eczki kwasku cytrynowego. Na wiosn, gdy listki porzeczki czarnej s jeszcze niedu e, zerwa je wraz z delikatnymi koniuszkami modych gazek. Napeni nimi gsiorek (bez ugniatania) w takiej iloci, aby zalane wdk byy cakowicie przykryte. Odstawi nalewk najpierw do ciepa na 7 dni. a przez dalsze 3 tygodnie trzyma w chodzie, po czym nalewk zla. Licie zasypa cukrem wymieszanym z kwaskiem, postawie w ciepe miejsce, aby si cukier rozpuci, zla syrop, doda go dc nalewki, wymiesza i zla do ciemnych butelek, cedzc uprzednie przez bibu filtracyjn lub przez gste ptno. Listwka ma barw zielonobrunatn, lekko eteryczny aromat i lekko cierpki, delikatny smak. Ma waciwoci aperitifowe i lecznicze (moczopdne, na nie yt odka, jelit itp.). Zawarto cukru ok. 8%. Pije si j o temp. 8 - 10C. Uwaga: listwk porzeczkow mo na doskonale czy z nalewk z porzeczek czarnych, w dowolnej proporcji. Gsiorki z listwk w czasie przyrzdzania i przechowywania szczelnie zamyka.

Listwka winiowa
40 lici winiowych, 2 l wdki czystej 40, 2 y ki cukru, 2 krople esencji migdaowej (ostro nie!), 0.5 y eczki kwasku cytrynowego. Umyte i odsczone licie wo y do du ego soika, zala wdk i zamkn soik. Po kilku dniach wdka nabierze zielonej barwy (nie przedu a maceracji, gdy wdka wwczas zmieni

60

barw), natychmiast przecedzi przez bibu filtracyjn lub gste ptno, doda cukier, kwasek i dobrze wymiesza do ich cakowitego rozpuszczenia. Wdk rozla do ciemnych butelek. Wdka ma barw jasnozielon, swoisty aromat i smak lekko cierpkawy. Zawarto cukru ok. 1%. Pije si j o temp. 8 - 10C.

Mitwka

Skadniki na 1 l nalewki: 500 ml spirytusu, pomaracza, 10 listkw mity, 10 rodzynek, y ka miodu. Pomaracz sparz, zatrzyj skrk, a z mi szu wycinij sok. Listki mity umyj, osusz i porwij na kawaki. Mit i skrk pomaraczow w do soja. Teraz wymieszaj 2 szkl. wody z sokiem i spirytusem, przelej do soja i zamknij. Odstaw na 4 tygodnie. Po upywie tego czasu nalewk przefiltruj, pocz z miodem i wlej ponownie do soja. Wrzu rodzynki, zamknij i odstaw na 6 - 7 miesicy.

Mocna winiowa nalewka

Dojrzae winie, spirytus. Gsior czysty i suchy, napeni dojrzaymi, ciemnymi winiami. W 1/3 czci owocw zostawi pestki. Cao zala do pena spirytusem i odstawi na 4, max. 5 tygodni w ciemne miejsce. Po tym czasie zla spirytus. Owoce wo y w czysty pcienny worek (do gsty) i wycisn sok. Odcinity sok zostawi w soju na 24 h do sklarowania. Na drugi dzie sklarowany sok wymiesza z odlanym spirytusem. Rozla do butelek i szczelnie zamkn. Butelki z nalewk wstawi do piwnicy na co najmniej na rok.

Nalewka "Janeczka"
Szklanka naparu z dziurawca, 1 szkl. wywaru kawy zbo owej (ew. naturalnej), 6 y ek cukru, 0.5 l spirytusu (70%), 0.5 laski wanilii (ew. y ka cukru waniliowego). Szklank mocnego naparu z dziurawca poczy ze szklank wywaru kawy zbo owej albo je eli kto woli - ze szklank naparu kawy naturalnej. Doda 6 czubatych y eczek cukru. Po ostudzeniu dola 0.5 l spirytusu 70%. Wymiesza, przela trunek do butelek i na ka de 0.5 l nalewki doda p laski wanilii lub y eczk cukru waniliowego. Butelki szczelnie zamkn i odstawi w chodne miejsce na 3 tygodnie. Po upywie tego czasu mo na trunek cign znad osadu, cho nie jest to konieczne. Nalewka ta leczy migreny, dziaa te kojco na rozmaite "chandry i smutki".

61

Nalewka "Pasikonik"
1 szkl. miodu, 1 szkl. cukru, 1 y ka suszonego kwiatu r y, 1 y ka posiekanej zielonej ruty, 1 y ka posiekanej zielonej mity, kawaek kory cynamonu, 0.5 gaki muszkatoowej, 10 godzikw, kawaek imbiru, 2 l wdki. Zioa i przyprawy zala szklank wody i zagotowa pod przykryciem ok. 20 min. Mid rozpuci w osobnym rondelku. Wywar zioowy przecedzi, wymiesza z miodem i zala wdk. Naczynie szczelnie przykry i dobrze podgrza, lecz nie gotowa. Kiedy ostygnie, przela do du ego soja i zostawi, aby si dobrze ustaa. Po upywie kilku dni zla przy pomocy rurki do butelek, szczelnie zakorkowa i pozostawi w chodnym pomieszczeniu. Nabiera smaku dopiero po kilku miesicach, ale mo e sta du ej (w co nie wierz).

Nalewka "Wisielec"
Du a pomaracza, 1 l czystej biaej wdki, kilka godzikw, 250 g cukru w kostkach. Wdk wla do wysokiego soja, dorzuci kostki cukru, miesza, dopki si nie rozpuszcz. Pomaracze umy, sparzy, osuszy. Grub ni przewlec w dwch miejscach, by mc powiesi owoc pod pokrywk soja. W pomaracz wbi 2 - 10 godzikw, zale nie od intensywnoci aromatu, jak chcemy uzyska. Pomaracz podwiza do pokrywki, tak eby nie dotykaa alkoholu. Sj zamkn hermetycznie, odstawi na 2 miesice.

Nalewka "Wspomnienie lata"

25 dag dowolnych owocw (np. porzeczki, liwki, jabka, winie, maliny, jagody itd.), 25 dag cukru, 250 ml czystej wdki. Nale y przygotowa kilka porcji r nych owocw oraz odpowiednie iloci cukru i wdki, kilkulitrowe, zamykane naczynie oraz litrowy sj. Do soika wsypujemy jedn porcj owocw (wiksze mo na pokroi na kawaki), zasypujemy cukrem i zostawiamy na kilka godzin w chodnym miejscu. Gdy owoce puszcz sok, wlewamy alkohol, zakrcamy soik i wstrzsamy nim, by cukier si rozpuci. Nastpnie wszystko wlewamy do du ego naczynia i dokadnie je zakrcamy. Postpujemy tak z ka d porcj owocw. Nastpnie naczynie odstawimy w chodne miejsce, od czasu do czasu nalewk nale y zamiesza. Po 2 tygodniach nalewka jest gotowa.

Nalewka agrestowa
1 kg agrestu, 1 l spirytusu 70, 50 g rodzynkw, 0.3 kg cukru, starta skrka z 1 cytryny.

62

Dojrzay agrest obra z ogonkw, rozgnie lub lekko zmiksowa w malakserze. Uzyskan miazg wla do butli, zala spirytusem i doda pozostae skadniki, zamiesza, przykry naczynie i odstawi na 6 miesicy. Nastpnie nalewk przecedzi przez gste ptno lub flanel i rozla do butelek. Pi po kilku miesicach. Nalewka ma barw tozielonkaw, charakterystyczny aromat i smak agrestowy. Zawarto cukru ok. 20%. Pije si j o temp. 12 - 14C.

Nalewka aloesowa
0.5 l soku z aloesu: Sok aloesowy mo na przygotowa z rolin uprawianych w domu, bd te kupi gotowy w aptece. Do przygotowania soku powinno si u y rolin, ktre maj 5 lat. Licie mieli si w maszynce i wyciska sok. 0.5 l miodu naturalnego, 0.5 l spirytusu, 0.5 l soku z cytryn. Wszystkie skadniki mieszamy w du ym, szklanym naczyniu. Nastpnie pyn przelewamy do ciemnych butelek. Odstawiamy na tydzie, lekko potrzsajc, co jaki czas.

Nalewka ananasowa
Niepena szklanka cukru, dojrzay, sodki ananas, 2 cytryny, 5 dag korzenia imbiru, 1 l wdki ytniej, listek mity (niekoniecznie). Ananas oraz cytryny obierz, pokrj w kostk. Korze imbiru przekrj wzdu i pokrj w cienkie plasterki. Do butelki z szerok szyjk lub wysokiego soja wsyp cukier, w ananas wraz z sokiem, cytryny i imbir, wszystko razem zamieszaj. Na koniec mo esz doda listek mity. Wlej wdk i odstaw butelk na 3 tygodnie. Co pewien czas j wstrznij. Potem przeced i przelej do szczelnej karafki.

Nalewka czereniowa
1.2 l soku z czereni, drylowanych i dojrzaych (z sokowirwki) - p na p te z czarnymi, 0.35 l soku z porzeczek czerwonych (z sokowirwki), 0.4 kg cukru, 3 - 5 godzikw, 3 - 5 kropli esencji migdaowej (ostro nie!), 1 l spirytusu 96. Soki silnie podgrza z godzikami, rozpuci w nich cukier, wla spirytus, doda esencj migdaow, zamiesza, wla do szczelnego naczynia i odstawi. Po 3 - 4 miesicach przesczy przez bibu filtracyjn lub gste ptno, rozla do butelek i odstawi na dalsza 2 - 3 miesice. Nalewka ma barw r ow, przyjemny aromat i subtelny smak z delikatnym akcentem migdaowym. Zawarto cukru ok. 20%. Pije si j o temp. 10 - 12C.

63

Nalewka czosnkowa
1 gwka czosnku, kilka rodzynek, 0.75 l czystej wdki. Czosnek obra i drobno posieka, zala wdk i pozostawi w chodnym, ciemnym miejscu na 14 dni. Nastpnie przefiltrowa do czystej butelki, doda rodzynki, szczelnie zamkn i odstawi na 6 miesicy. Potem zla pyn znad rodzynek i odstawi na kolejny miesic.

Nalewka egzotyczna
100 g fig suszonych, 50 g daktyli, 20 g rodzynek, 50 g chleba witojaskiego, 2 laski wanilii, 100 g suszonych moreli, 1.6 l spirytusu 60, 0.4 kg cukru, 0.6 l wody, 15 g kwasku cytrynowego. Skroi drobno suszone owoce i zala je w butli lub maym gsiorku spirytusem, zamkn szczelnie naczynie i odstawi na 4 tygodnie, czsto nim potrzsajc. Po tym czasie nalewk przecedzi przez gste sito oraz bibu filtracyjn, przela do drugiego naczynia, doda syrop zrobiony z cukru i wody z rozpuszczonym kwaskiem cytrynowym, wymiesza i odstawi pod przykryciem na dalsze 6 miesicy. Nastpnie przecedzi przez gste ptno lub flanel i rozla do butelek. Nalewka ma barw jasnobrunatn, unikatowy, agodny, egzotyczny aromat i smak. Zawarto cukru ok. 25%. Pije si j o temp. 14 - 16C.

Nalewka farmaceutw
1 kg cytryn, 1 kg cukru, 1 l mleka, 1 l spirytusu. Cytryny umy, obra z tej skrki (cienko skrojon skrk z 1 cytryny ostawi), pokroi w plasterki, oczyci z pestek, wo y do gsiorka, doda cukier, mleko, spirytus i skrk z 1 cytryny. Gsiorek zamkn i odstawi w chodne, ciemne miejsce na 1 miesic (wstrzsa gsiorkiem co kilka dni). Przefiltrowa nalewk do butelek przez bibu filtracyjn (przescza bardzo wolno, kroplami). Waciwie przefiltrowana nalewka jest krystalicznie czysta, ma tawy kolor i bardzo delikatny smak.

Nalewka gdaska
5 g rozmarynu, 5 g lawendy, 5 g any u, 5 g jaowca, 5 g korzenia fioka, 5 g gaki muszkatoowej, 3 g kminku, 2 g godzikw, 2 g ziela angielskiego, 100 g suszonej skrki pomaraczowej, 100 g suszonej skrki cytrynowej, 2 laski wanilii, 5 - 8 kropli esencji migdaowej, 0.5 kg cukru, 0.5 l wody, 3 l spirytusu 70. Zioa, korzenie oraz rozdrobnione skrki cytrusowe zala w gsiorku spirytusem i odstawi

64

na 2 - 3 miesice. Po tym czasie nalewk przecedzi i wla do gorcego syropu z cukrem i wod. Zamiesza oraz ponownie odstawi na 30 dni, przecedzi przez bibu filtracyjn lub gste ptno, rozla do butelek. Nalewka ma barw brunatn. Zawarto cukru ok. 12%. Pije si j o temp. 16 - 18C.

Nalewka gorzka odkowa

Skrka wie a z 2 pomaraczy, 5 g cynamonu, 5 g godzikw, 5 g piounu, 5 g ziela angielskiego, 5 g imbiru, 5 g jaowca, 5 g tysicznika, 5 g kory dbowej, 3 zielone orzechy woskie (zebrane w kocu lipca), 0.9 l spirytusu 60, 100 g cukru, 0.25 l wody. Wszystkie zioa i korzenie zala spirytusem w butli lub maym gsiorku, zamkn szczelnie i odstawi na 3 miesice, wstrzsajc od czasu do czasu. Po tym czasie przecedzi nalew przez bibu filtracyjn i wla do gorcego syropu z cukru i wody. Zamiesza i ponownie przecedzi przez bibu filtracyjn lub gste ptno. Rozla do butelek i pi po 2 miesicach. Nalewka ma barw brunatn, zawarto cukru ok. 10%. Pije si j o temp. 14 - 16C.

Nalewka gruszkowa
2 kg przygotowanych gruszek, 0.5 kg cukru, 0.5 y eczki kwasku cytrynowego, 0.6 l spirytusu 96, 60 ml winiaku 40, 50 ml rumu zocistego 40. Bardzo aromatyczne, soczyste, w peni dojrzae i nie ulege gruszki obra, usun szypuki i ogonki, pokroi w kostk, nie usuwajc ziarenek dla zachowania aromatu. Owoce umieci w gsiorku, zala spirytusem (soczyste gruszki rozciecz spirytus) i szczelnie korkujc odstawi do ciepa. Po upywie prawie roku, czyli wiosn, zla nalewk z owocu i odstawi. Gruszki zasypa cukrem i od czasu do czasu potrzsa naczyniem, aby cukier si dobrze rozpuci. Gdy to nastpi, zla syrop, a gruszki wycisn w sokowirwce lub przez gsty pcienny worek, poczy trzy pyny, doda winiak i rum, a nastpnie rozpuci w nalewce kwasek. Po wymieszaniu cao przesczy przez bibu filtracyjn lub gste ptno, rozla do butelek i odstawi co najmniej na p roku. Nalewka ma barw jasnozocist, delikatny aromat i smak gruszkowy. Zawarto cukru ok. 30%. Pije si j o temp. 10 - 12C. Uwaga: nalewk mo na dodatkowo aromatyzowa, dodajc wraz ze spirytusem 10 godzikw, 2 y eczki cynamonu i 0.5 laski wanilii lub torebk cukru wanilinowego.

Nalewka gruszkowa I
1 kg przygotowanych gruszek, 5 godzikw, 5 g cynamonu, 0.3 kg cukru, 0.2 l wody, 1.5 l spirytusu 80. Do gsiorka wrzuci gruszki, onrane, pozbawione szypuek i ogonkw, pokrojone w kostk, soczyste i w peni dojrzae, oraz korzenie, zala spirytusem i pod szczelnym przykryciem odstawi w cieple na 8 miesicy. Po tym czasie do przecedzonej nalewki doda syrop z cukru i

65

wody, zamiesza i odstawi na 30 dni. Rozla do ciemnych butelek, pi po co najmniej p roku. Nalewka ma zocist barw. Zawarto cukru ok. 25%. Pije si j o temp. 14 - 16C.

Nalewka herbaciana
2 y ki suchej herbaty, 2 y eczki miodu, 1 may kawaek wanilii, 1 szkl. spirytusu 96%, 1 szkl. sodkiego tokaju, 2 kieliszki liwowicy lub winiaku (40 ml). Wanili drobno posieka i zagotowa w 1 szkl. wody z miodem. Wrztkiem tym zaparzy herbat. Nastpnie herbat ostudzi i przecedzi do butelki. Doda spirytus, tokaj, oraz liwowic. Wymiesza odstawi. Po tygodniu nalewka jest ju dobra, ale lepiej, gdy postoi 2 - 3 miesice.

Nalewka imbirowa
20 g mielonego imbiru, 1 laska wanilii, 1 l spirytusu 60, 150 g cukru, 0.6 l wody. Przyprawy wsypa do butli, zala j spirytusem, po czym zamkn j i odstawi do ciepa na 21 dni. Po tym czasie nalewk przecedzi przez bibu filtracyjn i wla do gorcego syropu z cukru i wody. Po zmieszaniu przecedzi nalewk przez bibu filtracyjn lub gste ptno, rozla do butelek i odstawi na 3 - 5 miesicy. Nalewka ma barw jasnobrzow, aromat i smak korzenny. Za warto cukru ok. 6%. Pije si j o temp. 10 - 12C.

Nalewka litewska Pasikonik

0.25 l miodu pszczelego, 3 y ki wie ych patkw r y ogrodowej, 1 y ka posiekanej ruty, 1 y ka patkw wie ej mity piepnowej, po 1 y eczce gaki muszkatoowej, imbiru i godzikw, 1 l spirytusu 70, 0.7 l syropu cukrowego, 100 ml soku cytrynowego. W butli lub maym gsiorku patki r y zala sokiem cytrynowym, doda pozostae przyprawy i wla spirytus, zamiesza, przykry szczelnie naczynie i odstawi do ciepa na 3 tygodnie. Nastpnie nalew przecedzi przez gste sito i bibu filtracyjn, wla do gorcego syropu cukrowego, zamiesza i przecedzi przez gste ptno lub flanel, rozla do butelek i odstawi je na 3 miesice. Nalewka ma barw czerwonobrunatn, subtelny aromat i smak korzenny. Zawarto cukru ok. 40%. Pije si j o temp.14-16C.

Nalewka mandarynkowa
5 dag suszonej skrki z mandarynek, 20 dag cukru, 0.5 l spirytusu 96%. Skrk wo y do soja, zala spirytusem, szczelnie zamkn i postawi w ciepym miejscu na 48 h. Nastpnie zla pyn do butelki. Z cukru i 1 szkl. wody przygotowa syrop. Do gorcego syropu stopniowo wlewa nalewk, cay czas mieszajc. Zla do czystej butelki i odstawi do sklarowania. Po 2 tygodniach zla

66

pyn znad osadu, osad przesczy przez lejek z wat poczy z nalewk. Mandarynkwka jest dobra do picia ju po kilku dniach.

Nalewka melonowa
2 kg obranego melona (z odmian kantalupw lub ananasowy), 0.8 kg cukru, 0.5 l wody, 0.75 y eczki kwasku cytrynowego, 2 y eczki cynamonu, 0.9 l spirytusu 96, 120 ml rumu zocistego 40. Dojrzay i aromatyczny melon pokroi w kostk i zala w rondlu wrzcym syropem, sporzdzonym z cukru, wody i kwasku oraz dodatku cynamonu. Rondel szczelnie przykry i odstawi do nastpnego dnia. Syrop zla, doda sok odsczony z melona (owoc mo na u y np. na kompot lub konfitur), zmiesza z alkoholami i niezwocznie rozla do butelek. Po pewnym czasie na dnie butelek mo e si wytrci osad, dlatego przed spo yciem nale y nalewk zdekantowa (przela do innej butelki), pozostawiajc osad na dnie. Filtrowanie nie jest wskazane, gdy nalewka straci wwczas aromat. Nalewka ma topomaraczow barw, bardzo delikatny aromat i subtelny smak. Zawarto cukru ok. 27%. Pije si j o temp. 8 - 10C.

Nalewka mitowa z jabkami

Pczek lici wie ej mity, 0.75 l soku jabkowego, 30 dag cukru, 0.5 l spirytusu. Przed przygotowaniem nalewki trzeba zrobi sok z jabek wedug tradycyjnej receptury: jabka r nych odmian przepuci przez sokowirwk, gotowy sok osodzi, a nastpnie podgrza. Gorcy sok wla do butelek i przez 10 min. pasteryzowa. Przechowywa w ciemnym miejscu. Po min. 2 tygodniach mo na przystpi do przygotowania nalewki. Umyte licie mity odsczy, wrzuci do szklanego naczynia, zala spirytusem i szczelnie zamkn. Naczynie odstawi na 10 dni w ciemne miejsce. Po upywie tego czasu cao przecedzi. Z soku jabkowego i cukru ugotowa syrop. Ostudzony zmiesza z mitowym spirytusem i jeszcze raz przecedzi. Tak przygotowany i dobrze schodzony likier mo na podawa z wod mineraln. Doskonale ugasi pragnienie w upalne dni.

Nalewka morelowa
0.5 kg suszonych, pokrojonych moreli bez pestek, 0.5 l spirytusu 96, 0.7 l wody, 1 y ka cukru, 3 - 5 kropli, esencji migdaowej (ostro nie!). Wszystkie skadniki umieci w gsiorku, dobrze wymiesza, szczelnie zamkn i odstawi w ciepe miejsce na 6 tygodni. Po tym czasie wdk przecedzi przez bibu filtracyjn lub gste ptno, morele odcisn, rozla do butelek i odstawi na dalsze 4 - 6 tygodni. Nalewka ma barw topomaraczow, aromat i smak morelowy z akcentem migdaowym. Zawarto cukru ok. 5%. Pije si j o temp. 12 - 14C.

67

Nalewka na miodzie
0.5 l spirytusu, 100 g miodu spadziowego, 0.25 l wody (dobrej). Mid powoli rozpu w spirytusie (wcale nie jest to takie proste), dodaj wod. Jak ktos lubi mozna doda troche cytrynki. Po wypiciu efekty sa nastepujace: W maych ilosciach - grzeje, w srednich - leczy, w wiekszych - zabija swiadomosc, ale rano glowa nie boli :).

Nalewka na nadwag
Po 50 ml gotowego soku z mniszka lekarskiego, z opianu, z pokrzywy, 120 ml kropli mitowych, 120 ml wycigu z dziurawca. Wszystkie skadniki wla do butelki z ciemnego szka, wstrzsn eby si dobrze wymieszay i odstawi na kilka dni. Stosowa po 0.5 y eczki nalewki rozcieczonej w 50 ml wody, po posikach. Nie nale y za ywa jej przed snem, gdy dziaa moczopdnie. Wprawdzie nalewka ta ma zupenie inny charakter ni wszystkie inne nalewki staropolskie, ale dla jej przyrzdzenia u ywamy gotowych nalewek, kupionych w sklepach zielarskich, przygotowanych na bazie alkoholu.

Nalewka na r nych liwkach

1.) Zaprawa: 0.5 laski wanilii, 2 krople olejku migdaowego, 100 ml spirytusu 95%. 2.) Nalew liwkowy: 1 kg liwek, 1,15 l spirytusu (70%). 3.) Zaprawa na suszonych owocach: 25 g dobrych, suszonych liwek (bez pestek, bez zapachu dymu itp.), 25 g suszonej tarniny, 10 g owocw gogu, 25 g rodzynek, 200 ml spirytusu 60%. 4.) Karmel: Troche wody, 100 g cukru. 5.) NALEWKA LIWKOWA (skad na 2l nalewki, 35%): 1,15 l nalewu liwkowego (2), 100 ml zaprawy (1), 200 ml zaprawy na suszonych owocach (3), 500 ml syropu cukrowego (0.5 kg cukru rozpuszcza w 0.25 l gotujcej si wody, zbierajc "szum"), 12 ml karmelu (4), 5 ml 10% roztworu kwasu cytrynowego, ok. 100 ml spirytusu (95%). 1.) Do spirytusu wla olejek, wrzuci rozdrobnion wanili, szczelnie zakorkowa. Macerowa 2 tygodnie, czsto miesza. Po tym czasie zlac do butelki. 2.) 1 kg liwek nieco przejrzaych, nadwidnitych, wydrylowa, zostawi co 10 pestk. liwki rozdrobni, wrzuci z odo onymi pestkami do 3 litrowego soja i zala 1,15 l 70% spirytusu. Macerowa 3 - 4 tygodnie, mieszajc 3 - 4 razy w tygodniu. Zla nalew znad owocw do gsiorka. 3.) liwki i rodzynki rozdrobni, wrzuci do soika razem z inymi owocami, zala spirytusem i szczelnie zakorkowa. Macerowa 4 - 6 tygodni, miesza co jaki czas, po czym zla do butelki. 4.) Cukier podgrzewa na patelni, cigle mieszajc, a si stopi, sciemnieje i zacznie wrze. Palenie skoczy, gdy kropla cukru zanurzona w zimnej wodzie zastygnie na tward, szklist mas. Patelni zdj z ognia, poczeka a masa ostudzi si do ok. 60 - 70C. Na 100 g wzitego cukru dola wody tyle, aby otrzyma 100 - 150 ml karmelu (wod wlewa ostroznie, bo pryska!). 5.) W gsiorku oznaczyc poziom 2 l. Wla wszystkie skadniki i dokadnie wymiesza. Dopeni do 2 l spirytusem. Barw (zbyt jasn) mo na skorygowa dodajc karmelu. Po 6-u - 8-u (warto czeka!) tygodniach przefiltrowa, zla do butelek.

68

Nalewka orzechowa odkowa

6 zielonych (niedojrzaych) orzechw woskich, 0.5 l czystej wdki, 2 y ki cukru. Orzechy, zerwane na pocztku lipca, drobno posieka nierdzewnym no em. Przeo y do soja i zala alkoholem. Naczynie zamkn i odstawi na 6 tygodni (co kilka dni potrzsa sojem). Nastpnie pyn przecedzi i zla do butelki, a orzechy zasypa cukrem i odczeka, a wytworzy si syrop (w tym czasie czsto wstrzsa sojem). Poczy syrop z nalewem alkoholowym odstawi na 2 tygodnie. Przy niestrawnoci mo na pi nalewk w maym kieliszku 1 - 3 razy dziennie, midzy posikami.

Nalewka pigwowa
1.5 kg dojrzaej pigwy (Cydonia vulgaris), gdy owoc nie jest zbyt dojrzay wzi 2 kg pigwy, 0.35 kg cukru, 1 l wody, 1 pomaracza, 0.5 l spirytusu 96, 0.5 l winiaku 40. Pigw obra, usun pestki, pokroi w kawaki, zala wod i pod przykryciem gotowa przez 45 min. Z rozgotowanej pigwy odcisn sok w sokowirwce lub odsczy j przez gste ptno (pozostawiajc na noc dla lepszego odcieknicia soku). W 0.85 l gotowego soku pigwowego rozpuci na gorco cukier, wla alkohole, przela cao do gsiorka i odstawi do chodu, od czasu do czasu potrzsajc naczyniem. Po 3 tygodniach dorzuci cienko skrojon skrk pomaraczy i doda wycinity z niej sok, po czym na 3 - 4 tygodnie odstawi nalewk do dojrzewania. Przed rozlaniem do butelek gotow ju nalewk przefiltrowa przez bibu filtracyjn lub gste ptno. Nalewka ma barw zocist, przyjemny swoisty aromat i agodny smak. Zawarto cukru ok. 20%. Pije si j o temp. 10 - 12C. Uwaga: zamiast skrki pomaraczy mo na wraz z alkoholami doda 5 ml rumu zocistego.

Nalewka rozmarynowa
100 g pdw kwitncego rozmarynu, starta skrka z 2 cytryn, 5 g kolendry, 2 l czystej wdki, 0.15 kg cukru, 0.075 l wody. Zala rozmaryn i skrk cytrynow wdk, odstawi naczynie na 14 dni. Po tym czasie przecedzi nalewk przez bibu filtracyjna lub gaz, doda syrop sporzdzony z cukru i wody, wymiesza w naczyniu i po 14 dniach rozla do butelek. Jeli potrzeba, nalewk dodatkowo przefiltrowa przez gste ptno lub wat. Nalewka ma barw zielonkawobrunatn, intensywny aromat, przyjemny gorzkawy smak. Dziki swym waciwociom leczniczym stosowana mo e by na dolegliwoci odkowe. Zawarto cukru ok. 5%. Pije si j o temp. 16 - 18C.

Nalewka liwkowa
1 kg dojrzaych wgierek, 1 kg cukru, 1 l spirytusu 70%, 0.75 l czystej wdki.

69

Owoce umy, oczyci z pestek, pokroi na kawaki, wo y do gsiorka, zala wdk oraz spirytusem, szczelnie zamkn i odstawi w nasonecznione miejsce na 5 tygodni. Cukier rozpuci w 0.5 l gorcej wody, wla do gsiorka, wymiesza i pozostawi na 2 - 3 dni. Potem nalewk zla i sklarowa. Odstawi co najmniej na 4 miesice.

Nalewka truskawkowa
1 kg truskawek, 0.5 l spirytusu 96, 1 l wdki czystej 40, 0.7 kg cukru. Umyte, dojrzae truskawki zala w gsiorku mieszanin spirytusu i 0.5 l wdki, zamkn szczelnie i odstawi do ciepa na 14 dni, czsto wstrzsajc naczyniem. Po tym czasie zla nalew do innego naczynia, a pozostae truskawki zasypa cukrem, dobrze wstrzsn naczyniem i po jego szczelnym zamkniciu odstawi do ciepa (na soce), a do cakowitego rozpuszczenia cukru. Przez ten czas codziennie wstrzsa naczyniem. Nastpnie truskawki odcisn i sok z nich zmiesza z uprzednio zrobionym nalewem, doda pozostae 0.5 l wdki. Cao wymiesza i przefiltrowa przez gste ptno lub flanel, po czym rozla do butelek. Nalewka ma barw czerwon, aromat i smak truskawkowy. Zawarto cukru ok. 35%. Pije si j o temp. 12 - 14C. Uwaga: zamieniajc truskawki na maliny lub poziomki (nie my ich) mo na otrzyma rwnie wyborn nalewk malinow lub poziomkow.

Nalewka wiejska
1 szkl. ytniej mki razowej, 1.5 szkl. pszennej mki razowej, 2 - 3 g soli, 30 g modych wiosennych pczkw, lici lub orzechw brzozowych, 0.2 kg cukru, 20 - 30 rodzynkw, 1.25 l wdki czystej 45, 0.25 l piwa jasnego, penego, woda. Przegotowan, ostudzon i osolon wod dodawa stopniowo do zmieszanych razem mk, zagnie dobrze na sztywne i pulchne ciasto, rozwakowa je, wo y na such blach, zrobi na nim no em nacicia w krat i piec w temp. 300C, przez 15 - 20 min., a si placek przyrumieni. Na drugi dzie wzi 0.25 kg placka, pokruszy go, zala w naczyniu wdk, dodajc jednoczenie rodzynki i pczki, licie lub orzechy brzozowe, po czym odstawi na 2 tygodnie. Nastpnie przecedzi starannie nalewk przez gste ptno lub flanel i wla do rondla z rozpuszczonym w gorcym piwie cukrem, wymiesza i odstawi do chodu na 2 miesice, do penego sklarowania. Ta zocistobrunatna znakomita staropolska nalewka, obecnie zupenie nieznana, ma charakterystyczny aromat i niecodzienny, lekko gorzkawy sodkawo-palony smak. Zawarto cukru ok. 10%. Pije si j o temp. 8 - 10C.

Nalewka wieloowocowa
15 dag wie ych wini, 10 dag suszonych liwek (nie wdzonych) bez pestek, 10 dag suszonych moreli, 3 suszone figi, 3 suszone daktyle, 4 szkl. spirytusu 96%, 10 ml rumu, 10 godzikw, 1/3 y eczki do kawy suszonego korzenia arcydzigla, 3 uskane orzechy laskowe, 5 y ek cukru. Suszone owoce umy, osczy i wraz z orzechami drobno pokroi. Winie umy i wydrylowa. Wszystkie

70

owoce i orzechy wo y do soja, doda godziki i arcydzigiel, wla spirytus i rum oraz 3.5 szkl. przegotowanej, posodzonej i ostudzonej wody, wymiesza i odstawi na 10 dni (codziennie zamiesza). Nastpnie przefiltrowa do butelek szczelnie zamkn. Pozostawi w chodnym, ciemnym miejscu na 5 - 6 miesicy. Nalewka jest bardzo aromatyczna.

Nalewka winiowa
2 kg wini, 500 g cukru, 10 godzikw, 0.5 laski wanilii, 10 ziarenek kardamonu, 10 g cynamonu w kawaku, 1 l spirytusu. Winie umyj, oscz i wydryluj, zostawiajc kilkanacie owocw z pestkami. Teraz wsyp je do gsiora, dodaj godziki, wanili, kardamon, poamany w kawaki cynamon i cukier. Wszystko zalej spirytusem. Wymieszaj (poruszajc gsior kolistym ruchem), szczelnie zamknij i postaw na co najmniej p roku w chodnym pomieszczeniu. Co kilka dni poruszaj gsiorem. Dojrza nalewk przeced do butelek. Uwaga: spirytus mo esz wymiesza p na p z wdk. Jeli chcesz, aby nalewka uzyskaa bardziej wytrawny smak, do gsiora mo esz wrzuci kilka rozgniecionych gorzkich migdaw lub zwikszy ilo niedrylowanych wini.

Nalewka winiowa I
1 kg wini, 2 szkl. cukru, 0.5 l spirytusu. Winie wsypa do du ego soja, zala spirytusem i odstawi na 5 dni. Nastpnie owoce odcedzi. Pozostay, zabarwiony na czerwono spirytus odstawi. Do wini wsypa cukier, pozostawi na ok. 2 tygodnie, a do cakowitego rozpuszczenia cukru. Owoce codziennie miesza po kilka razy. Ponownie odcedzi winie. Likier poczy z wczeniej odlanym spirytusem. Otrzymamy ok. 1 l nalewki oraz winie do dekoracji ciast, deserw, lodw.

Nalewka winiowa II
2 kg wini bez pestek, 0.4 kg miodu pszczelego, 0.2 kg cukru, 4 - 5 godzikw, 1 y eczka cynamonu, 15 20 kropli esencji waniliowej, 3 - 5 kropli esencji migdaowej (ostro nie!), 1 l spirytusu 96. Rozmia d one winie zala gorcym miodem i rozpuszczonym w nim cukrze, doda korzenie oraz spirytus, dobrze wymiesza i pozostawi w cieple. Po 4 tygodniach delikatnie zla nalewk z wini, doda do niej esencje, a owoce dobrze przesczy przez gaz lub wat, poczy z pierwszym obcigiem i odstawi w zamknitym naczyniu. Po p roku gotow nalewk przefiltrowa przez bibu filtracyjn lub gste ptno i rozla do butelek. Nalewka ma barw winiow, aromat i smak winiowo-migdaowy z lekkim akcentem korzennym. Zawarto cukru ok. 20%. Pije si j o temp. 8 - 10C.

71

Nalewka winiowa III

1 l spirytusu, 600 ml wody, 1 kg czarnych wini, cukier. Z dojrzaych wini usun ogonki, owoce wypuka i wsypa z ma iloci cukru do butli lub gsiorka. W osobnym naczyniu wymiesza spirytus (600 ml) z przegotowan i ostudzon wod. Nie zapomnie, e robic nalewk na owocach, zawsze trzeba zala je wdk, a nie samym spirytusem. Zala winie pynem, zakorkowa i ustawi w zacienionym miejscu na co najmniej 4 tygodnie, co pewien czas nalewk wymiesza. Po 4 - 6 tygodniach dola reszt spirytusu. Wreszcie po 3 miesicach nalewk przefiltrowa i zla j do butelek. Zamkn je i odstawi w chodne miejsce. Winie w gsiorku zasypa cukrem i wymiesza. Po jakim czasie wytworzy si syrop, ktrym mo na posodzi nasz wytrawn nalewk albo podawa syrop, jako delikatniejsz i sodsz wersj nalewki dla pa. Prawda jest taka, e nalewka bez cukru si nie karmelizuje. Jeli j bardzo si posodzi, to po du szym le akowaniu nabierze brzowego koloru. W niektrych przepisach zaleca si dodawanie karmelu, na pocztku procesu robienia nalewki, po to, eby j sztucznie postarzy. Nalewka powinna le e ok. 0.5 roku. Najsmaczniejsza jest winiwka na winiach nie drylowanych, ale poniewa po 2 - 3 dniach z pestek uwalnia si cyjanek, poleca si winie wydrylowa i osobno na 2 - 3 dni zala pestki spirytusem z wod. Potem pyn zla do gsiorka z winiami, a pestki wyrzuci. Mimo przestrg mo na u y do nalewki wini w caoci. Nalewki powinny zosta nastawione przed Bo ym Narodzeniem, wtedy mo na pierwsz butelk otworzy na Wielkanoc, w midzyczasie wiczc siln wol.

Nalewka winiowa IV
1 l spirytusu, 600 ml wody, 1 kg czarnych wini, cukier. Z dojrzaych wini usun ogonki, owoce wypuka i wsypa z ma iloci cukru do butli lub gsiorka. W osobnym naczyniu wymiesza spirytus (600 ml) z przegotowan i ostudzon wod. Pamita, e robic nalewk na owocach, zawsze zala je wdk, a nie samym spirytusem. Zal winie pynem, zakorkowa i wstawi w zacienionym miejscu na co najmniej 4 tygodnie, co pewien czas nalewk miesza. Po 4 - 6 tygodniach dola reszt spirytusu. Wreszcie po 3 miesicach nalewk przefiltrowa i zla j do butelek. Zamykn je i odstawi w chodne miejsce. Winie w gsiorku zasypa cukrem i wymiesza. Po jakim czasie otrzyma si syrop, ktrym mo na posodzi wytrawn nalewk albo podawa syrop, jako delikatniejsz i sodsz wersj nalewki dla pa. Prawda jest taka, e nalewka bez cukru si nie karmelizuje. Jeli si j bardzo posodzi, to po du szym le akowaniu nabierze brzowego koloru. W niektrych przepisach zaleca si dodawanie karmelu, na pocztku procesu robienia nalewki, po to, eby j sztucznie postarzy. Nalewka powinna le e ok. 0.5 roku. Najsmaczniejsza jest winiwka na winiach nie drylowanych, ale poniewa po 2 - 3 dniach z pestek uwalnia si cyjanek, radzi si winie wydrylowa i osobno na 2 - 3 dni zala pestki spirytusem z wod. Potem pyn zla do gsiorka z winiami, a pestki wyrzuci. Nalewki powinno si nastawia przed Bo ym Narodzeniem, wtedy mo na pierwsz butelk otworzy na Wielkanoc, w midzyczasie wiczc siln wol.

72

Nalewka wytrawna z orzechw woskich

0.5 kg niedojrzaych orzechw woskich (w zielonych upinach), 10 - 15 dag cukru, 250 ml wdki, 250 ml spirytusu. Orzechy wraz z upinami pokroi na plasterki. Uo y w soiku i przesypa cukrem. Odstawi na kilka dni, aby orzechy puciy sok. Dodajemy alkohol (wdk i spirytus) i odstawiamy na 2 - 3 tygodnie. Odcedzamy nalewk (najlepiej przez gaz) i zlewamy do butelek. Mo na doda niewielk ilo wanilii, jeli kto lubi ten smak.. Nalewka jest wprost niezastpionym lekiem na wszelkie dolegliwoci odkowe. Orzechy woskie najlepiej kroi w gumowych rkawiczkach, gdy barwi rce.

Nalewka z aronii
3 l wody, 2 kg aronii, 400 lici wini, 2 kg cukru, 1 l spirytusu, 1 kwasek cytrynowy. Aronie i licie umy. Nastpnie aronie z liciami zala wod, doda cukier i gotowa 20 - 30 min. Odstawi na 24 h, przecedzi i doda kwasek cytrynowy. Po ostudzeniu doda spirytus i rozla do butelek.

Nalewka z czarnego bzu

50 baldachw kwiatw czarnego bzu, 4 cytryny (40 dag) lub 2 cytryny (20 dag) i 3 limety (20 dag), 70 dag cukru, 1 l spirytusu 96%, 1 y eczka suszonego korzenia arcydzigla. Z cukru oraz 1 l wody ugotowa syrop i odstawi do przestygnicia. Dwie cytryny wyszorowa namydlon szczoteczk, opuka gorc wod, pokroi w plasterki i oczyci z pestek. Do wyparzonego soja wo y kwiaty czarnego bzu, przekadajc plasterkami cytryny, zala syropem, nastpnie przykry sj pergaminem i postawi w nasonecznionym miejscu na 10 dni. Co jaki czas sprawdza, czy sok nie fermentuje i ewentualnie przemiesza zawarto soja wyparzon, y k. Sok z kwiatw czarnego bzu zla do garnka przez sito wyo one gaz, poczy ze spirytusem, wymiesza i doda sok wycinity z pozostaych cytryn albo limet. Nalewk przela do dwch litrowych butelek, doda ka dej po 0.5 y eczki arcydzigla odstawi na 4 tygodnie (co 3 - 4 dni wstrzsajc butelk). Nastpnie pozostawi nalewk na 2 tygodnie aby si sklarowaa, a pniej zla j znad osadu, osad przefiltrowa poczy z nalewk. Mo na j pi od razu, ale jest znacznie lepsza, jeli postoi 4 tygodnie.

Nalewka z czarnej porzeczki

3 kg czarnej porzeczki, 1.5 l spirytusu 95%, 1.5 l czystej wdki, 0.75 kg cukru, 3 godziki. Wdk poczy ze spirytusem. Owoce wsypa do gsiora, zala alkoholem, doda godziki. Odstawi w ciemne miejsce na 6 tygodni. Zla nalewk. Owoce zasypa cukrem i pozostawi na kolejne 6 tygodni. Powstay sodki sok zla i wymiesza z odlan poprzednio nalewk. Rozla do butelek i odstawi na 6mies.

73

Nalewka z czarnych porzeczek

1 kg opukanych i obranych z szypuek czarnych porzeczek, 1 l czystej wdki 45%, 1 kg cukru (nalewka sodka) lub 75 dag (pwytrawna) albo 30 dag (nalewka wytrawna). Owoce wrzuci do ciemnego naczynia, zala wdk odstawi na 6 tygodni w zaciemnione miejsce. Alkohol zla do butelek i szczelnie zakrci, a do porzeczek wsypa cukier, zamiesza i ponownie odstawi na 6 tygodni (wstrzsa gsiorkiem co 2 - 3 dni). Powstay syrop zla i poczy z wycigiem alkoholowym. Owoce mo na przepuka alkoholem i wod (0.5 szkl. wdki, 0.5 szkl. wody). Po 3 tygodniach przecedzi nalewk przez sczek lub gaz. Nalewka wytrca stae czstki jeszcze przez p roku, dlatego przed waciwym "odpoczynkiem" trzeba j ponownie zla.

Nalewka z lipy
2 szkl. pynnego miodu lipowego, 2 szkl. i 50 ml spirytusu 96%, 2 godziki, 1.5 szkl. kwiatw lipy, 1 limeta (7 dag), 0.5 cytryny (5 dag). Na 3 tygodnie przed okresem kwitnienia lip przygotowa miodwk: zagotowa 2 szkl. wody z godzikami, wod przestudzi, doda mid, dobrze wymiesza, wla 2 szkl. spirytusu, ponownie wymiesza, przela do soja, szczelnie zamkn i odstawi na 3 tygodnie (wstrzsa sojem co 3 - 4 dni). Nastpnie doda kwiaty lipy i odstawi nalewk na 2 tygodnie w ciemne, chodne miejsce. Nalewk zla przez sito wyo one gaz i przela do butelki. Limet wyszorowa namydlon szczoteczk i opuka gorc wod. Z poowy owocu ci cienko skrk (bez albedo) w maym soiczku zala 50 ml spirytusu. Zostawi na 2 dni. 2 y eczki otrzymanego w ten sposb ekstraktu wla do nalewki wraz z przesczonym przez gaz sokiem z caej limety i 0.5 cytryny, dobrze wymiesza i odstawi na 3 tygodnie do sklarowania. Nastpnie zla nalewk znad osadu, osad przesczy przez bibu filtracyjn i poczy z nalewk. Nalewka powinna dojrzewa w chodnym miejscu co najmniej 6 miesicy.

Nalewka z owocw dzikiej r y

1 kg dorodnych owocw dzikiej r y, 0.75 l spirytusu, 0.5 l wdki czystej 40%, 0.5 l miodu, 2 szkl. wody, 5 6 godzikw, 1 y eczka suszonych kwiatw rumianku, 1 y eczka suszonej mity. Owoce r y (powinny by lekko przymro one) umy i ponakuwa. Zala spirytusem, doda godziki, mit i rumianek. Sj zamkn szczelnie i pozostawi w ciepym miejscu na 5 tygodni. Sojem czsto potrzsa. Nastpnie zla nalewk. Z owocw r y wycisn sok, przecedzi i poczy z nalewk. Mid zagotowa z wod, ostudzi i doda wdk. Cao poczy z nalewk. Trunek rozla do butelek, szczelnie zamkn i odstawi na 2 - 3 miesice. Jeli kto woli nalewk sodsz, mo na doda 2 - 3 y eczki wicej miodu

74

Nalewka z owocw jaowca

35 suszonych lub 70 wie ych owocw jaowca, 2 y eczki cukru, 1 l czystej wdki. Owoce opucz, oscz, a potem w do butli (nalewka bdzie bardziej aromatyczna, jeli owoce wczeniej utuczesz w modzierzu). Nastpnie dodaj cukier i zalej owoce wdk. Butl zatkaj i odstaw w chodne miejsce na 6 tygodni (co 2 - 3 dni wstrznij naczyniem). Nastpnie pyn znad owocw zlej do czystej butelki i odstaw do sklarowania. Po 2 tygodniach nalewk zlej, a osad przefiltruj. "Jaowcwka" jest najlepsza po 3 miesicach.

Nalewka z pigwy
1 kg owocw pigwy, 1.5 kg cukru, 0.5 l spirytusu 96%, 0.5 l wdki 45%. Dojrzae owoce pigwy (zebrane w padzierniku) wypestkowa i posieka. Zasypa cukrem, odstawi na 10 dni. Syrop zla, wymiesza ze spirytusem w proporcji 1:1. Odstawi na 8 - 10 tygodni. Po tym czasie odcedzi (przefiltrowa przez gaz) i przela do butelek. Pozostae owoce zala wdk i odstawi na kolejne 3 - 4 tygodnie.

Nalewka z porzeczek czarnych

1 kg porzeczek czarnych (dojrzaych, przebranych), 0.25 kg cukru, 0.75 l spirytusu 96, 0.75 l wdki czystej 40. Porzeczki (bez szypuek) opuka, odsczy, wsypa do gsiorka, zala spirytusem wymieszanym z wdk i odstawi do ciepa. Po 4 miesicach zla nalewk do innego naczynia. Porzeczki zasypa cukrem, dobrze zmiesza przez wstrzsanie, odstawi w ciepe miejsce, aby sok dobrze puci, po czym wla porzeczki z powrotem do gsiorka z nalewk i znw odstawi. Po kolejnych 4 miesicach przecedzi nalewk przez gste ptno lub flanel, rozla do butelek i przechowywa w ciepym miejscu jeszcze przez 4 miesice. Nalewka ma ciemnofioletow barw, agodny aromat i smak porzeczek czarnych. Zawarto cukru ok. 20%. Pije si j o temp. 10 - 12C. Uwaga: nalewka jest dobra rwnie w poczeniu z listwk z porzeczek czarnych.

Nalewka z porzeczek czarnych I

1.1 l wie ego soku z porzeczek czarnych (z sokowirwki), 0.8 l spirytusu 96, 0.4 kg cukru, 10 lici (zielonych) porzeczki czarnej, 2 godziki, 1 y eczka cynamonu. Podgrza sok wraz z przyprawami i limi, rozpuci cukier, wymiesza, i gdy pyn ostygnie, cao wla do gsiorka, po czym doda spirytus, wymiesza, szczelnie zamkn naczynie i odstawie na 3 - 4 miesice. Po tym czasie nalewk przecedzi przez bibu filtracyjn lub gste ptno i rozla do butelek. Nalewka ma

75

barw ciemnowiniow, aromat i swoisty smak porzeczek czarnych. Zawarto cukru ok. 20%. Pije si j o temp. 10 - 12C.

Nalewka z wini
1 kg wini, 1 l spirytusu 95-proc., 40 dag cukru, 0.5 l wdki 45-proc. Dojrzae winie umyj, usu ogonki i wydryluj 2/3 owocw. Reszt pozostaw z pestkami. Wsyp do du ej szklanej butli, zalej spirytusem, nastpnie zakorkuj i odstaw na 2 tygodnie. Po tym czasie pyn zlej do drugiej butli, a owoce przesyp cukrem i zalej wdk. Czsto potrzsaj butl, aby uatwi rozpuszczenie cukru. Po okoo dwch tygodniach wszystko zlej, pocz obie nalewki, przelej do butelek przez lejek z wat i zakorkuj. Nalewk winiow uszlachetnia dodanie do nalewki przygotowanej w drugiej butli y ki miodu i du ej garci malin.

Nalewka zioowa gorzka

1 paska y eczka nasion any u (1.5 g), 1 y eczka suszonego korzenia arcydzigla (1.5 g), 1 kawaek cynamonu (2 cm), 2/3 y eczki kory dbowej (0.5 g), 2/3 y eczki korzenia fiokowego (kcza kosaca - 0.5 g), 0.25 maej gaki muszkatoowej (1 g), 1 paska y eczka mielonego imbiru (1 g), 2 godziki, 0.5 y eczki kardamonu (0.5 g), 1 y eczka kczy tataraku, 2/3 y eczki lici mity pieprzowej (0.5 g), 2 g suszonej skrki pomaraczowej, 1.5 g suszonej skrki cytrynowej, 350 ml spirytusu 70%, 1 l spirytusu 96%, 2 y ki miodu. Odwa one korzenie, zioa i przyprawy wo y do soja pojemnoci 0.5 l, zala spirytusem 70%, szczelnie zamkn i pozostawi w chodnym, ciemnym miejscu na 10 dni. Nastpnie przesczy nalew do butelki i odstawi znw w ciemne i chodne miejsce na miesic. Mid rozpuci w 100 ml ciepej wody, wla do 96% spirytusu wraz ze 100 ml nalewu oraz 4 szkl. zimnej przegotowanej wody. Wymiesza wstrzsajc i przela do butelek. Zamkn i odstawi na 10 dni w ciemne miejsce.

Pigwwka w miodzie
0.5 kg pigwy, 0.75 l wdki, 25 dag miodu lipowego lub rzepakowego, kawaek kory cynamonu. Do soja o pojemnoci ok. 1.5 l wlej wdk. Pigwy umyj, obieraj, krj i od razu wrzucaj do wdki, by owoce nie ciemniay. Na koniec dodaj cynamon i mid. Soik szczelnie zamknij i odstaw na tydzie w ciemne miejsce. Codziennie potrzsaj sojem, a mid dobrze si rozpuci. Po miesicu zlej nalewk. Najlepiej przechowuj j w ciemnej butelce i chro przed wiatem, by zachowaa jasny kolor.

Staropolska nalewka
5 kromek ytniego chleba razowego, 3 y eczki rodzynek, 3 y eczki wie ych pczkw brzozowych, 10

76

godzikw, 1 kawaek cynamonu (2 cm), 2/3 szkl. miodu, 1 szkl. jasnego piwa albo porteru, 5 szkl. ytniwki. Chleb pokroi w kostk i ususzy, rumienic, w piekarniku. Pczki brzozowe i rodzynki umy. Do soja wrzuci zrumienione (nie przypieczone) grzanki, pczki brzozowe, rodzynki i przyprawy korzenne, zala ytniwk, zamkn sj i pozostawi na 2 tygodnie (codziennie wstrzsa). Nastpnie nalewk przefiltrowa. Piwo mocno zagrza, rozpuci w nim mid i nieco ostudzi. Do ciepego pynu wla nalewk, dokadnie wymiesza i rozla do butelek. Szczelnie zamkn i pozostawi w chodnym, ciemnym miejscu co najmniej na 3 miesice.

Zota nalewka
1 l wdki, pomaracza, 40 dag cukru. Do du ego soja wlej litr wdki. Pomaracz nakuj godzikami, przewi nitk i zawie w soju tak, by nie dotykaa alkoholu. Naczynie zakr. Po dwch miesicach dodaj 40 g cukru w kostkach i odczekaj dwa miesice. Po tym czasie nalewka nabierze aromatu pomaraczy i uzyska zocist barw.

LIKIERY Ajerkoniak
0.5 - 1 l szkl. spirytusu, 2 szkl. cukru, 8 tek i szczypta soli - aby kolor by intesywniejszy, 2 cukry waniliowe, 2 szkl. mleka. Mleko przegotowa, wsypa cukier, rozpuci i ostudzi. Do zmieszanych tek z cukrem waniliowym powoli wla (zimne!) mleko. Przecedzi i zla do pojemnika. Doda powoli szklank spirytusu i lask wanilii.

Ajerkoniak domowy
1/8 l spirytusu, 0.125 l wdki, puszka mleka skondensowanego, niesodzonego, 1 szkl. cukru (mo e by cukier puder - szybciej si rozpuci), 4 tka, torebka cukru waniliowego (mo e by z prawdziw wanili ajerkoniak jest zdecydowanie bardziej waniliowy, ale nie jest idealnie ciutki, tylko w czarne kropeczki). Miksujemy tka z cukrem na jednolit mas (tzn. kogel mogel), dodajemy mleko i miksujemy dalej, dodajemy alkohol i miksujemy jeszcze troch. wlewamy w butelki i odstawiamy na kilka dni do lodwki. Sodki, mocny i bardzo gsty - taki rozgrzewajcy, zdradliwy krem na zimne dni.

Krambambula
50 g owocw kardamonu, 1 y eczki gaki muszkatoowej, 2 y eczki cynamonu, 1 y ka lici mity

77

pieprzowej, 3 godziki, skrki z 2 cytryn (cienko skrojone), skrka z 1 pomaraczy (cienko skrojona), 0.25 y eczki czarnego pieprzu, 0.5 l spirytusu 96, 0.5 l wody, 150 ml syropu ananasowego, 100 ml miodu pszczelego, 50 ml soku z porzeczek czarnych. Do gsiorka wo y przyprawy oraz pokrojone skrki cyrusowe, zala mieszanin spirytusu i wody, szczelnie zamkn i odstawi do ciepa na 10 dni. Po tym czasie nalew przecedzi i doda syropy, mid oraz sok z porzeczek czarnych, po wymieszaniu przecedzi przez bibu filtracyjn lub gste ptno i rozla do butelek, odstawiajc je na 2 miesice. Likier ten, sporzdzany wg staropolskiej receptury, ma barw ciemnoczerwon, aromat i smak swoisty z akcentem korzennym. Zawarto cukru ok. 20%. Pije si go o temp. 10 - 12C.

Kummel gdaski
70 g owocw kminku, 5 g owocw kolendry, 1 y eczka suszonego owocu koperku, 0.55 l spirytusu 96, 0.7 l wody, 0.4 kg cukru, 0.25 y eczki kwasku cytrynowego. Zioa zala mieszanin spirytusu i 0.5 l wody, naczynie szczelnie za mkn i odstawi do macerowania. Po 14 dniach przecedzi przez bibu filtracyjn, wla do syropu sporzdzonego z cukru i dola wody (0.2 l) z dodatkiem kwasku cytrynowego, wymiesza, odstawi i po 7 dniach rozla do butelek. Likier ma barw zocistobrzow, aromat i smak kminkowo-korzenny. Zawarto cukru ok. 26%. Pije si go o temp. 8 10C.

Likier ananasowy
500 ml spirytusu, 200 ml wody, 150 ml soku ananasowego, 30 dag cukru, 3 morele suszone. Wod zagotowa z cukrem, wystudzi, poczy ze spirytusem, sokiem ananasowym i drobno pokrajanymi morelami, zla do butelki, zakorkowa i pozostawi na tydzie. Nastpnie przela przez lejek z wat do innej butelki, zakorkowa i pozostawi na 3 - 4 miesice.

Likier ananasowy I
1 du a puszka ananasam, 0.4 kg cukru, 1 laska wanilii, 2 y eczki cynamonu, zalewa z puszki, 0.5 l spirytusu 96, 0.5 l wdki czystej 40. Wyj z puszki plastry ananasa, pokroi w drobne kawaki, wo y do gsiorka, doda korzenie i spirytus zmieszany z wdk. Macerowa przez 2 tygodnie. Po tym czasie zla nalewk i doda j do syropu z cukru i soku ananasowego (wczeniej sporzdzonego), zamiesza i odstawi na dalsze 3 tygodnie. Po tym czasie przecedzi przez bibu filtracyjn lub gste ptno. Likier ma barw jasnozocist. Zawarto cukru ok. 38%. Pije si go o temp. 14 - 16C.

78

Likier ananasowy II
0.5 wie ego ananasa lub ok. 200 g konserwowego, 750 ml spirytusu o mocy 96, 750 g cukru, 300 g wody. wie ego ananasa umy, osuszy, pokroi wraz ze skr w plastry (mo na go zastpi plastrami ananasa z puszki o wadze 250 g). Plastry wo y do soja, zala spirytusem. Zamkn sj i postawi w cieniu na tydzie. Po zakoczeniu macerowania zla spirytus i przefiltrowa przez bibu. W przegotowanej wodzie rozpuci cukier, poczy ze spirytusem i dobrze wymiesza, a gdy wystygnie, rozla do butelek i odstawi na 3 miesice. Do zestawu likieru mo na doda rumu lub biaego wina psodkiego, dobrego gatunku. Jeli likier sporzdza si z soku wie ego ananasa, to ze wzgldu na delikatny zapach tego owocu, nale y do soku natychmiast po wyciniciu doda spirytus i u ywa go wycznie w postaci morsu (spirytusowanego moszczu).

Likier angielski
4 pomaracze, 3 cytryny, 1 laska wanilii, 1 kawaek cynamonu dugoci 4 cm, 3 - 4 godziki, 1 kg cukru, 1 l spirytusu o mocy 96. Pomaracze i cytryny sparzy wrztkiem, osuszy, naku widelcem, wo y do du ego soja, doda wanilie, cynamon i godziki, zala spirytusem, tak by owoce zostay cakowicie przykryte. Zamkn sj i odstawi na 4 - 6 tygodni. Po zakoczeniu maceracji wyj owoce. Cytryny odrzuci. Pomaracze przekroi, wycisn sok i doda go do nalewu. Cukier rozpuci w przegotowanej wodzie. Na ciepy, rozpuszczony cukier wlewa powoli spirytus, stale mieszajc zawarto. Dopeni wod do objtoci 2 litrw. Gdy likier wystygnie, przefiltrowa go przez bibu, rozla do butelek i odstawi do dojrzewania na 4 - 6 miesicy.

Likier aptekarski
25 g korzenia goryczki, 25 g skrki pomaraczowej (cienko skrojonej), 20 g suszonych czarnych jagd, 0.8 l spirytusu 96, 1 l wody, 0.4 kg cukru. Rozdrobnione przyprawy zala w gsiorku mieszanin spirytusu i wody, naczynie szczelnie zamkn i odstawi na 8 dni. Odcedzony nalew doda do gorcego syropu sporzdzonego z cukru i wody. dobrze wymiesza, po czym odstawi na 30 dni. Po tym czasie likier przecedzi przez bibu filtracyjn lub gste ptno i rozla do butelek. Likier ma barw czerwonobrunatn, aromat i smak korzenno-owocowy. Zawarto cukru ok. 20%. Pije si go o temp. 10 - 12C.

Likier arcydziglowy
30 g wie ych rozdrobnionych odyg arcydzigla, 2 g cynamonu, 1/3 y eczki gaki muszkatoowej, 5 g lawendy, 5 g tymianku, 10 godzikw, 5 g lici melisy, 0.4 kg cukru, 0.2 l wody, 1 l rozcie.spirytusu do 70.

79

Arcydzigiel zala spirytusem i pozostawi naczynie na 14 dni. Po tym czasie doda reszt zi i korzeni, macerowa nastpnie przez 7 dni, doda syrop z cukru i wody, zamiesza i odstawi ponownie na 3 tygodnie. Przecedzi przez bibu filtracyjn lub gste sito, rozla do butelek. Likier ma barw zielonkawobrunatn. Zawarto cukru ok. 38%. Pije si go o temp. 10 - 12C.

Likier bakaliowy
100 g rodzynkw, 50 g suszonych liwek, 50 g daktyli, 75 g fig, 1 laska wanilii, 2 godziki, 5 g cynamonu, 5 listkw laurowych, skrka z 1 pomaraczy, skrka z 1 cytryny, 60 ml soku cytrynowego, 1 l spirytusu 70, 0.5 l wina gronowego biaego deserowego (po dana malaga), 0.5 l syropu cytrynowego. Rozdrobnione bakalie wraz ze skrkami cytrusowymi macerowa w spirytusie przez 14 dni, przecedzi przez gste sito, doda wino, sok cytrynowy i syrop, wymiesza i odstawi naczynie z likierem na 3 miesice. Po tym czasie przecedzi likier przez gste ptno lub wat i rozla do butelek. Likier ma barw brunatn, przyjemny bakaliowy aromat i smak. Zawarto cukru ok. 40%. Pije si go o temp. 18 - 20C.

Likier benedyktyski
3 g owocw jaowca, 6 g kolendry, 3 g kminku, 3 g czarnuszki, 3 ziarnka pieprzu, 6 pestek z jabek, 1 godzik, 0.5 g any u, 1 g mity, 1.5 g majeranku, 0.5 g szafranu (lub kurkumy), 1 l czystej wdki (50%), 30 dag cukru. Wszystkie skadniki zala wdk i odstawi na dwa tygodnie. Po tym czasie pyn zla do innego naczynia i doda cukier. Przefiltrowa do butelki przez wat wo on w lejek. Po kilku dniach likier jest ju dobry. Po roku lub dwch - jeszcze lepszy.

Likier bernardyski
6 g kolendry, 3 g jaowca, 3 g kminku, 1 g mity suszonej, 0.5 g (3 ziarnka) pieprzu czarnego, 6 pestek z jabek, 1 godzik, 0.5 g any ku, 1.5 g majeranku i 3 g czarnuszki, 1 l czystej wdki (najlepiej " ytniej"). Powy sze skadniki zala w soju wdk. Sj szczelnie zamkn i pozostawi w temperaturze pokojowej na 4 tygodnie. Po tym czasie pyn zla, najlepiej jednak przefiltrowa przez bibu lub te rzadkie ptno i doda 300 g cukru. Naczynie postawi w ciepym miejscu lub na socu, by cukier zupenie si rozpuci. Od czasu do czasu mo na nim wstrzsn i nastpnie przefiltrowa jeszcze raz. Pozostawi na 4 - 5 tygodni w temperaturze pokojowej. Wwczas ju mo na pi, jednak trunek ma zdecydowanie lepszy smak dopiero po roku lub po 2 latach

80

Likier cytrynowy
400 ml wody, 500 ml spirytusu, 50 dag cukru, 25 dag cytryn. Cytryny umy, sparzy wrzc wod, osuszy, zetrze wierzchni warstw skrki na tarce o drobnych otworach, wo y do butelki, wla spirytus i sok z wycinitych cytryn, zakorkowa i pozostawi na 5 dni. Wod zagotowa z cukrem, wystudzi, poczy ze spirytusem, przela przez lejek z wat do innej butelki, zakorkowa i pozostawi na 3 - 4 miesice.

Likier cytrynowy I
Skrki z 3 cytryn (cienko skrojone), 1 l spirytusu 96, 0.85 l wody, 0.85 kg cukru, 2 torebki cukru wanilinowego, 60 ml soku cytrynowego. Pokrojon skrk cytrynow zala mieszanin 0.5 l spirytusu i 0.4 l wody i odstawi w szczelnie zamknitym naczyniu na 7 - 10 dni. Zrobi syrop z cukru, cukru wanilinowego, soku cytrynowego i reszty wody (0.45 l), wla do niego przecedzon nalewk i doda pozosta ilo spirytusu. Po 2 - 3 tygodniach przecedzi przez bibu filtracyjn lub gste ptno i rozla do butelek. Likier ma barw jasno t, subtelny aromat i smak cytrynowy. Zawarto cukru ok. 31%. Pije si go o temp. 10 - 12C.

Likier czekoladowo mitowy

50 g kakao, 1 pocita laska wanilii, 2 g cynamonu, 2 g godzikw, oberwane listki z 15 wie ych gazek mity pieprzowej, ok. 100 g spirytusu rozcieczonego do 65, 0.75 kg cukru, 0.375 l wody. Pierwszych pi skadnikw zala w naczyniu spirytusem i odstawie do ciepego miejsca na 10 dni. Po tym czasie przecedzi przez gste sito i doda do gorcego syropu sporzdzonego z cukru i wody. Przed rozlaniem do butelek przecedzi likier przez bibu filtracyjn lub gste ptno. Likier ma barw brunatn, aromat i smak czekoladowo-mitowy. Zawarto cukru ok. 38%. Pije si go o temp. 12 - 14C.

Likier czekoladowy
6 tek, 0.25 l spirytusu, 1 tabliczka czekolady mlecznej lub gorzkiej, 1 szkl. cukru, 1.5 szkl. mleka, 0.25 laska waniliowa. tka utrze z cukrem na puszyst mas. Czekolad roztopi w garnuszku i zala mlekiem, po czym dokadnie wymiesza. Do utartych tek, cigle mieszajc, wlewa czekolad z mlekiem, a nastpnie bardzo cienkim strumieniem spirytus. W trakcie wlewania spirytusu nadal nale y cao do szybko miesza. Gdy likier bdzie posiada prawidow konzystencj nale y przela go do czystych butelek, wo y kawaek wanilii i szczelnie zakorkowa, po czym ustawi w chodnym miejscu na kilka dni.

81

Likier czereniowy
0.8 kg wydrylowanych czereni (mieszanych tych i czerwonych), 5 g cynamonu, 5 godzikw, wie a skrka z 1 cytryny, 1 l spirytusu 70, 0.25 l wina czerwonego wytrawnego, 0.5 l syropu cukrowego. Czerenie, korzenie i skrk cytrynow zala w naczyniu spirytusem i odstawi pod szczelnym przykryciem na 3 tygodnie. Po tym czasie przecedzi nalew i doda wino oraz syrop cukrowy, zamiesza i ponownie odstawi na dalsze 3 tygodnie. Nastpnie przecedzi likier przez gste ptno lub flanel i rozla do butelek. Likier ma barw czerwon, subtelny aromat i smak czereniowy z lekkim akcentem korzennym. Zawarto cukru 32%. Pije si go o temp. 12 - 14C.

Likier gorzki odkowy

6 g owocw any u, 6 g owocw jaowca, 6 g lici szawi, 6 g lici piounu, 6 g kcza tataraku, 5 g ziela kopru woskiego, 6 g korzenia arcydzigla, 5 g ziela hyzopu, 5 g owocw kolendry, 5 lici krwawnika, 3 licie orzecha woskiego, 4 g lici mity pieprzowej (suszonej), 4 g kwiatu lawendy, 4 g szyszek chmielu, 10 g cynamonu, 4 g godzikw, skrka z 1 pomaraczy (cienko skrojona), 0.6 l spitytusu 96, 0.4 kg cukru, 0.7 l wody, 0.25 y eczki kwasku cytrynowego. Rozdrobnione zioa i korzenie oraz skrk zala w naczyniu mieszanin spirytusu i poow (0.35 l), zamkn szczelnie i odstawi. Po 2 - 3 miesicach przecedzi przez bibu filtracyjn lub gste ptno, wla do syropu sporzdzonego z cukru, reszty wody (0.35 l) i kwasku cytrynowego, wszystko zmiesza, po czym rozla do butelek. Pi po 2 miesicach. Likier ma barw brunatn, aromat i smak gorzko-korzenny. Zawarto cukru ok. 27%. Pije si go o temp. 10 - 12C.

Likier herbaciany
30 g herbaty (doskonaego gatunku), 3 - 4 godziki, 0.4 l wrzcej wody, skrka z 1 cytryny (cienko skrojona), 30 ml soku cytrynowego, 0.5 l spirytusu 96, 0.75 l wina biaego, deserowego 14 - 16, 0.6 kg cukru. Herbat wraz z godzikami i pokrojon skrk cytrynow zaparzy dobrze wrztkiem w du ym wygrzanym imbryku. Gdy napar ostygnie, przecedzi do naczynia z uprzednio wlanym spirytusem, winem, sokiem cytrynowym oraz rozpuszczonym w nich cukrem (na zimno). Cao wymiesza, przesczy przez bibu filtracyjn lub gste ptno, rozla do butelek i odstawi na 3 miesice. Likier ma barw brunatnoczerwon, swoisty herbaciany aromat i smak z lekkim akcentem korzennym. Zawarto cukru ok. 38%. Pije si go o temp. 10 - 12C.

Likier jajeczny
5 tek, 25 dag cukru, 1/3 l mleka, 0.25 l spirytusu 96, 0.25 l winiaku (koniaku lub starowinu), 1 y eczka

82

cukru waniliowego. Mleko zagotowa ostudzi. tka utrze z cukrem waniliowym na jednolit mas, ktr nale y rozprowadzi ostudzonym mlekiem i zla do du ej flaszki. Doda spirytu i winiak, potem dokadnie wymiesza przez wstrzasanie. Gotowy po 2 - 3 dniach. Wstrzsa przed rozlewaniem do kieliszkw.

Likier jajeczny - ajerkoniak

5 ztek, 0.25 l spirytusu, 30 dag cukru, 0.5 paczki cukru waniliowego, 1 szkl. mleka. tka utrze z cukrem i cukrem waniliowym na puszyst mas, a do momentu, gdy cukier cakowicie si rozetrze. Do utartej masy cukrowo-jajecznej powoli wlewa mleko nie przerywajc ucierania, a gdy pyn bdzie posiada jednolit struktur, wwczas nale y bardzo ostro nie i powoli wlewa spirytus. W trakcie wlewania spirytusu likier nale y energicznie ubija nie przerywajc nawet, gdy wlany zostanie ju cay spirytus. Z chwil gdy stwierdzimy, e konsystencja likieru jest prawidowa, wwczas mo na go wla do czystych butelek, szczelnie zamkn i pozostawi na kilka dni w chodnym miejscu.

Likier jajeczny na mleku - ajerkoniak na mleku

12 tek, 80 - 90 dag cukru, 1 l mleka, 0.5 l spirytusu. Mleko przegotowa i wystudzi. tka utrze bardzo dokadnie z cukrem na puszyst mas. Po utarciu, nie przerywajc mieszania, wlewa stopniowo letnie mleko. Gdy wszystkie skadniki bd ju dokadnie poczone, stopniowo wlewa spirytus mieszajc jeszcze przez jaki czas energicznie. Do likieru mo na rwnie doda odrobin wanilii lub cukru waniliowego. Gotowy likier przela do karafki lub butelek i szczelnie zakrokowa.

Likier jajeczny z masem

12 dag masa, 15 dag cukru pudru, 6 ztek, 0.5 l czystej wdki. Cukier puder przesia przez sito, ewentualne zbrylenia rozetrze na proszek. Maso utrze z cukrem pudrem na jednolit mas dodajc po jednym tku w trakcie ucierania. Gdy masa bdzie puszysta, wwczas nie przerywajc ucierania stopniowo nale y wlewa alkohol. Gdy cay bdzie ju wlany uciera jeszcze przez chwil, po czym przela do czystych butelek i szczelnie zakorkowa. Pozostawi na kilka dni przed spo yciem w chodnym miejscu.

Likier jaminowy
200 g patkw z kwiatu jaminu, 1 l wdki czystej 45, 0.4 l syropu cukrowego, 0.5 y eczki kwasku cytrynowego.

83

Do maego gsiorka wsypa patki i zala wdk, szczelnie zamkn i odstawi do ciepa na 30 dni. Po tym czasie nalew przecedzi i wla do gorcego syropu z rozpuszczonym kwaskiem cytrynowym, po wymieszaniu odstawi na 4 miesice. Nastpnie przecedzi przez bibu filtracyjn lub gste ptno i rozla do butelek. Likier ma barw jasnosomkow, aromat i smak delikatny. Zawarto cukru ok. 25%. Pije si go o temp. 12 - 14C. Uwaga: kwiaty jaminu nale y zerwa wczenie rano!

Likier je ynowy I
1.5 kg je yn, 1 kg cukru, 1 l spirytusu 96%. Dojrzae, dorodne je yny przebra oczyci z szypuek. Nastpnie zmiksowa. Wsypa cukier dokadnie wymiesza pozastawia na 2 dni. Potem wla spirytus i ponownie dobrze wymiesza. Po 3 dniach przecedzi przez gste sito wyo one co najmniej podwjnie zo on gaz lub przez filtr do kawy. Pozostawi na tydzie, aby mieszanina si ustaa. Gdy osad opadnie na dno, a pyn stanie si klarowny, ostro nie przesczy pyn przez bibu filtracyjn. Zlewa do butelek z zakrtk. Odstawi na p roku.

Likier kakaowy
1.5 szkl. mleka, 1 szkl. cukru, 2 pene y ki kakao, 0.5 paczki cukru wanil., 0.25 l spirytusu, 6 tek jaj. Kakao zaparzy niewielk iloci wody i rozetrze na gst mas, wla letnie mleko, rozmiesza i wystudzi. tka utrze z cukrem na puszyst mas dodajc rwnoczenie cukier waniliowy. Gdy masa bdzie ju bardzo dokadnie roztarta nie przerywajc ucierania wlewa stopniowo mleko z zaparzonym kakao. Nastpnie stopniowo wlewa spirytus i dalej dokadnie i energicznie uciera, tak aby skadniki dokadnie si poczyy. Na koniec przela do czystej butelki lub karafki i szczelnie zamkn.

Likier kakaowy I
850 ml nalewu kakaowego, 850 g cukru, 300 ml wody, 300 ml spirytusu o mocy 96. Nalew kakaowy: 100 g kakao w proszku, 1 y eczka kawy, 0.5 laski wanilii (ok. 2 g), 3 - 4 gorzkie migday, 1 l spirytusu o mocy 50. Sporzdzi nalew: wsypa do soja kakao, wanilie pokrojon na mae kawaki i migday drobno utuczone. 530 ml spirytusu 96 rozcieczy z 500 ml wody (tak by uzyska spirytus o mocy 50) i zala nim wo one do soja surowce. Sj zakorkowa, macerowac 10 - 15 dni, codziennie mieszajc zawarto soja. Po skoczonej maceracji zla ciecz znad osadu i przefiltrowa przez wat do butelki. Do nalewu kakaowego dola spirytus o mocy 96 i tak wzmocniony nalew wla powoli, stale mieszajc, do rozpuszczonego w gorcej, przegotowanej wodzie cukru i dokadnie wymiesza. Odstawi likier do dojrzewania na 1 - 2 miesice. Du sze dojrzewanie mo e zepsu smak likieru. Do sporzdzenia likieru nale y u ywa tylko najlepszego gatunku kakao. Likier kakaowy podaje si zazwyczaj z deserami, w tym z r nymi ciastami.

84

Likier kakaowy II
10 dag kakao w proszku, 0.75 l spirytusu 96, 0.25 laski wanilii, 75 dag cukru, 0.5 l wody, 2 y ki mleka. Kakao i drobno posiekana wanilie zala w szklanym naczyniu spirytusem, szczelnie zakorkowa i macerowac przez tydzie, codziennie wstrzasajac zawartoci naczynia. Po tygodniu zla pyn znad osadu do innego naczynia przez lejek z bibu filtracyjna. Pozostay osad zla niewielk iloci wody z oglnie podanej w proporcji, wstrzsn i pozostawi w spokoju, a gdy osad opadnie, zla znad niego pyn przez lejek z bibu filtracyjna do naczynia z poprzednio odlanym ekstraktem spirytusowym. Powtrzy wymywanie osadu wod. Pozosta cze wody zagotowa i rozpuci w niej cukier. Przestudzi i wymiesza z ekstraktem i doda 2 y ki wrzcego mleka, wstrzsn, zakorkowa i pozostawi do sklarowania. Klarowny pyn znad wytraconego przez mleko osadu zla przez lejek z bibu filtracyjna do butelek, w ktrych likier ma by przechowywany. Likier zyskuje na smaku przez du sze stanie.

Likier kawowy
500 ml spirytusu, 250 ml wody, 20 ml koniaku, 20 dag cukru krysztau, 5 dag kawy naturalnej, 0.25 laski wanilii. Kaw zemle na py, wsypa do butelki, wo y posiekan wanili, zala spirytusem, zakorkowa i pozostawi na 10 dni wstrzsajc codziennie butelk. Wod zagotowa z cukrem krysztaem. Spirytus przecedzi przez lejek z wat, a do kawy wla syrop, zamiesza i przecedzi jak spirytus. tka utrze z cukrem, rozprowadzi syropem mieszajc trzepaczk, wla do butelki razem ze spirytusem i koniakiem, zakorkowa, dokadnie wymiesza wstrzsajc butelk. Nastpnie pozostawi na 5 - 7 dni. Przed rozlaniem wstrzsn butelk.

Likier kawowy I
10 dag drobno zmielonej i wie o palonej kawy, 0.75 l spirytusu 96, 0.25 laski wanilii, 75 dag cukru, 0.5 l wody, 2 y ki mleka. Zmielona kaw i drobno posiekana wanilie zala w szklanym naczyniu spirytusem, szczelnie zakorkowa i macerowac przez tydzie, codziennie wstrzasajac zawartoci naczynia. Po tygodniu zla pyn znad osadu do innego naczynia przez lejek z bibu filtracyjna. Pozostay osad zla niewielk iloci wody z oglnie podanej w proporcji, wstrzsn i pozostawi w spokoju, a gdy osad opadnie, zla znad niego pyn przez lejek z bibu filtracyjna do naczynia z poprzednio odlanym ekstraktem spirytusowym. Powtrzy wymywanie osadu wod. Pozosta czec wody zagotowa i rozpuci w niej cukier. Przestudzi i wymiesza z ekstraktem i doda 2 y ki wrzacego mleka, wstrzsn, zakorkowa i pozostawi do sklarowania. Klarowny pyn znad wytraconego przez mleko osadu zla przez lejek z bibu filtracyjna do butelek, w ktrych likier ma by przechowywany. Likier zyskuje na smaku przez du sze stanie.

85

Likier kremowy
4 laski wanilii, 0.25 l spirytusu 96, 0.4 l syropu cukrowego, 0.65 l mietanki homogenizowanej, pasteryzowanej 18 - 25%, 1 y eczka karmelu. Pokrojon wanili zala w hermetycznym naczyniu spirytusem i odstawi na 6 tygodni. Po tym czasie przecedzi nalew przez bibu filtracyjn, doda syrop, mietank i karmel, dobrze wymiesza i rozla do butelek, przechowujc nastpnie w chodzie. Likier jest nieprzejrzysty, ma barw mleczno-jasnobrzowa konsystencji lekko kremowej, zapach i smak mietankowo-waniliowy. Zawarto cukru ok. 40%. Pije si go o temp. 10 - 12C. Uwaga: przed u yciem butelk wstrzsn.

Likier kremowy I
2 - 3 laski wanilii, 1 l rumu biaego 40, wdki czystej 40 lub brandy 40, 0.7 l mleka zagszczonego, sodzonego 0.5 l syropu cukrowego, 1 - 2 y eczki karmelu. Wanili rozdrobni i macerowa w wybranym alkoholu, w naczyniu pod przykryciem przez 14 dni. Po tym czasie przecedzi nalew przez bibu filtracyjn, doda mleko, syrop cukrowy oraz karmel dobrze zmiesza i rozla do butelek, przechowujc w chodzie. Likier jest nieprzejrzysty, ma barw od mleczno-jasnobrzowej do mleczno-ciemnobrzowej, o konsystencji lekko kremowej, zapachu i smaku mietankowo-waniliowym. Pije si go o temp. 10 - 12C. Uwaga: przed u yciem butelk wstrzsn.

Likier kresowy
3 garcie wie o zerwanego kwiatu lipowego, 1.5 l spirytusu 70, 1 l syropu cukrowego, 100 ml soku cytrynowego. Do gsiorka wrzuci kwiaty i zala spirytusem. Naczynie szczelnie zamkn i odstawi w ciemne i ciepe miejsce na 14 dni, potrzsajc nim od czasu do czasu. Nalew lipowy przecedzi przez gste ptno lub flanel i wla do gorcego syropu cukrowego zmieszanego z sokiem cytrynowym. Po wymieszaniu przecedzi ponownie przez gste ptno lub flanel i rozla do butelek. Likier ma barw jasnosomkow, delikatny, swoisty aromat i smak lipowy. Zawarto cukru ok. 40%. Pije si go o temp. 10 - 12C.

Likier malinowy
1 l spirytusu, 500 ml soku malinowego, 50 dag cukru. Sok zagotowa z cukrem, wystudzi, poczy ze spirytusem, wla do butelek, zakorkowa i pozostawi na 5 dni. Nastpnie przela przez lejek z wat do innej butelki, zakorkowa i pozostawi na 3 - 4 miesice.

86

Likier malinowy I
0.5 kg malin, 1 kg cukru, 0.7 l spirytusu. Dorodne, zdrowe i suche maliny utrze drewnian gak w makutrze. Do dobrze zmia d onych owocw doda cukier. Cao uciera, a do cakowitego rozpuszczenia cukru i uzyskania jednorodnej masy. Mieszanin pozostawi w makutrze (pod szczelnym przykryciem) na 2 dni. Nastpnie, cigle mieszajc dodawa powoli spirytus. Przetrze przez sito. Pyn rozla do butelek, zamkn i odstawi na kilka dni. Przez ten czas powinien si rozwarstwi - na klarowny i mtny, zawiesisty. Warstwy rozla do oddzielnych butelek. Po zakorkowaniu, butelki zostawi w ciemnej i suchej piwnicy na 3 miesice. Likier klarowny wietnie komponuje si z kaw, ciastem i innymi sodkimi deserami. Natomiast zawiesisty - bdzie doskonaym dodatkiem do herbaty czy polew do lodw i saatek owocowych.

Likier malinowy II
1 l soku malinowego (z sokowirwki), 0.15 l soku z porzeczek czerwonych lub winiowego, 1 kg cukru, 1 l spirytusu 96, 4 - 5 godzikw (niekoniecznie). wie e przecedzone soki zagotowa z cukrem i ewentualnie z godzikami, do gorcego syropu wla spirytus, wymiesza, przecedzi przez gste ptno, rozla do butelek i odstawi na 3 miesice. Likier ma barw jasnoczerwon, aromat i smak subtelny malinowy. Zawarto cukru ok. 40%. Pije si go o temp. 10 12C.

Likier malinowy III

3 kg dojrzaych malin, 1 l spirytusu o mocy 96, 1 kg cukru. 1.5 kg malin przebra, opuka szybko na sicie i wsypa do gasiorka, nastpnie zala spirytusem. Owoce mo na nieco ugnie, by byy cakowicie przykryte spirytusem. Gsiorek pozostawi w cieniu w pokojowej temperaturze na 24 h. Zla spirytus z malin i zala nim nastpne 1.5 kg wie ych, przebranych i oplukanych malin, zostawiajc je w pokojowej temp. ponownie na 24 h. Po powtrnym zlaniu spirytusu przefiltrowa przez bibu. Zrobi syrop cukrowy, rozpuszczajc 1 kg cukru w 420 ml wody. Zagrza wod w garnku, wsypa cukier, a po rozprowadzeniu doprowadzi zawarto do wrzenia, po czym gotowa 10 min. Do ciepego jeszcze syropu wla powoli spirytus, dobrze wymiesza, rozla do butelek i pozostawi na 6 miesicy do dojrzewania.

Likier mandarynkowy
10 sodkich mandarynek, 1 laska wanilii, 1 kg cukru, 1 l spirytusu o mocy 96.

87

Mandarynki sparzy na sicie gorc wod, osuszy, ponakuwa widelcem i wo y do soja. Zala spirytusem i doda lask wanilii. Zamkn szczelnie sj i postawi w cieniu na 4 dni, po czym nalew zla do soja. Rozpuci cukier w przegotowanej wodzie, nastpnie wla do niego powoli nalew, stale mieszajc. Gdy likier ostygnie, przefiltrowa go przez bibu lub wat, rozla do butelek i pozostawi do dojrzewania na co najmniej 6 miesicy. Mandarynka jest najbardziej aromatycznym owocem cytrusowym i dlatego likier z niej sporzdzony ma bogaty zapach i smak. Czsto do zestawu tego likieru dodaje si na jeden litr may kieliszek koniaku lub winiaku

Likier meksykaski
1 cz objtociowa likieru cytrynowego, 1 cz objtociowa likieru waniliowego. Zamiesza dobrze oba likiery i odstawi naczynie na 14 dni. Likier ma barw bursztynow, aromat i smak korzenno-owocowy. Zawarto cukru ok. 30%. Pije si go o temp. 16 - 18C.

Likier meksykaski I
2 l wdki czystej 45, skrka z 2 cytryn, 120 ml soku cytrynowego, 20 g lasek wanilii, 1 l syropu cukrowego. Do naczynia z wdk doda skrki cytrynowe, rozdrobnion wanili i sok cytrynowy, zostawi pod przykryciem na 10 dni, nastpnie przepuci przez bibu filtracyjn, doda syrop cukrowy, wynik sza, przecedzi przez gste ptno lub flanel i rozla do butelek. Likier ma barw jasno t, aromat i smak cytrynowo-wanliowy, subtelny. Zawarto cukru ok. 45%. Pije si go o temp. 12 - 14C. Uwaga: dla wzmocnienia aromatu i smaku cytrynowego zamian syropu cukrowego mo na da syrop cytrynowy lub syrop z limy.

Likier mitowy
30 g lici mity pieprzowej (po dana wie a), 1/3 y eczki kwasku cytrynowego, 0.6 kg cukru, 0.3 l wody, 0.5 l spirytusu 96, 1 l wdki 40. Zala mit spirytusem zmieszanym z wdk oraz kwaskiem cytrynowym i odstawi na 24 h. Przecedzi, po czym do gorcce syropu z cukru i wody doda nalewk, dobrze wymiesza i ponownie odstawi na 3 - 4 dni. Po tym czasie przecedzi likier przez bibu filtracyjn lub gste ptno. Likier ma barw zielonobrunatn. Zawarto cukru ok. 30%. Pije si go o temp. 8 - 10C.

Likier mleczny
0.5 l wie ego (nie gotowanego!) mleka - najlepiej gdy jest to mleko "wiejskie" kupione u uczciwego rolnika

88

(mo e by tak e ta sama ilo wie ej i sodkiej mietanki), 0.5 kg cukru (najlepszy jest gruby kryszta), p laski wanilii, jedna dobrze wymyta cytryna, 0.5 l spirytusu, sj z zakrtka albo butelka o pojemnoci 1.5-5 l. Mleko lub mietank wla do soja, wsypa cukier i miesza tak dugo, a si rozpuci. Doda przekrojone wzdu (na 2 - 4 czci) p laski wanilii oraz pokrajana w plastry cytryn, bardzo dokadnie oczyszczon z pestek (nawet tych najdrobniejszych), ale ze skrk. Na koniec wla spirytus, zamiesza, szczelnie zakrci sj i postawi na socu (najlepiej na oknie). Sj powinien sta przez ok. 6 tygodni. Przez pierwsze 3 - 4 tygodnie od czasu do czasu energicznie potrzsamy naczyniem, aby napj si przemacerowa. U gry soja powinien wyklarowa si likier koloru cytrynowego, o konsystencji oliwy. cigamy go do wskiej, litrowej butelki (tak jak wino - cienkim w ykiem, na zasadzie lewarka) i filtrujemy przez bibu - najlepiej na niezbyt gbokim lejku, tak by kapao kropelkami. Likier powinien by krystalicznie przejrzysty.

Likier morelowy
1 kg moreli (soczystych i dojrzaych), 0.6 l spirytusu 96, 80 ml rumu zocistego 40, 80 ml brandy (winiaku), 0.8 kg cukru. Pokrojone na wiartki morele i jdra ich pestek zala mieszanin spirytusu z 0.4 l wody, naczynie szczelnie zamkn i odstawi. Po 2 miesicach odcedzi i doda pozostae alkohole. Sporzdzi syrop z cukru i reszty wody (0.35 l), wla do niego nalewk, przesczy przez bibu filtracyjn lub gste ptno i odstawi na dalszy miesic. Likier ma barw topomaraczowobrunatn, wykwintny zapach i smak morelowy, z akcentem migdaowym. Zawarto cukru ok. 45%. Pije si go o temp. 10 - 12C. Uwaga: owoce po maceracji s dobre do sporzdzania kompotw, sokw owocowych, lodw, a zalane syropem morelowym lub brzoskwiniowym s dobrym deserem do kawy.

Likier morelowy I
1.25 l nalewu morelowego, 100 ml zaprawy waniliowo-migdalowej, 1.25 kg cukru, 500 ml wody, 25 ml koniaku. Nalew morelowy: 1 kg bardzo soczystych, dojrzaych moreli, 1.25 l spirytusu o mocy 70. Zaprawa waniliowo-migdaowa: 1 laska wanilii (4 g), 2 - 4 krople olejku migdaowego, 100 ml spirytusu o mocy 96. Sporzdzi nalew z moreli: owoce wydrylowa, pokroi na niedu e kawaki i wrzuci do gasiorka, dodajc 3 - 4 pestki. 920 ml spirytusu o mocy 96 rozcieczy 345 ml wody (tak by otrzyma spirytus o mocy 70), zala nim owoce, gsiorek dobrze zakorkowa, odstawi do maceracji na 4 - 6 tygodni, mieszajc zawarto 2 - 3 razy w tygodniu. Klarowny nalew zla do butelek. Sporzdzi zapraw waniliowo-migdaowa: do spirytusu o mocy 96 wla 2 - 4 krople olejku migdaowego, nastpnie wrzuci do soika wanilie rozdrobnion na mae kawaki, zala j spirytusem z rozpuszczonym w nim olejkiem migdaowym i szczelnie zakorkowa. Macerowa 2 tygodnie. Do gasiorka z nalewem morelowym doda po kolei zapraw waniliow, cukier rozpuszczony w przegotowanej wodzie i koniak. Dokadnie wymiesza. Moc likieru mo na zwikszy dodajc spirytus lub osabi dodajc niewielk ilo przegotowanej wody.

89

Likier orzechowy
1 l spirytusu, 500 ml wody, 50 dag cukru, 50 dag zielonych orzechw (z sierpnia), 1 dag migdaw, 10 godzikw, kawaek cynamonu. Orzechy umy, przekraja na 4 czci, wo y do maego gsiorka razem ze sparzonymi i obranymi ze skrki migdaami, cynamonem i godzikami, zala spirytusem oraz przegotowan i wystudzon wod, zakorkowa i pozostawi na 2 tygodnie. Pozosta wod zagotowa z cukrem, poczy z przecedzonym spirytusem, przela do butelek przez lejek z wat, zakorkowa i pozostawi na 10 - 12 miesicy.

Likier pomaraczowo-kawowy
1 pomaracza, 350 g cukru, 250 ml wody, 40 g kawy w ziarnach, 500 ml spirytusu o mocy 96. Pomaracze sparzy gorc wod, osuszy. Ostrym kocem no a zrobi w pomaraczy kilkadziesit naci. W nacicia wo y ziarnka kawy. Pomaracze nadziane kaw umieci w soju. Zagotowa wod i rozpuci w niej cukier. Do ciepego roztworu cukru wla spirytus. Pomaracze zala spirytusem z cukrem i odstawi na 6 tygodni do macerowania. Zla nalew znad pomaraczy, przefiltrowa przez bibu i przela do butelek. Odstawi na 3 miesice. Dla atwiejszego zapamitania przepisu przekazywany jest on w nastpujcej formie: 1 pomaracze, 40 ziaren kawy i 40 kostek cukru zala 500 ml spirytusu.

Likier pomaraczowy
400 ml wody, 50 dag cukru, 500 ml spirytusu, 50 dag pomaracz, 10 dag skrek pomaraczowych. Skrk drobno pokraja, zala spirytusem w butelce, zakorkowa i pozostawi na 5 dni. Pomaracze umy, sparzy wrzc wod, osuszy, zetrze wierzchni warstw skrki na tarce o drobnych otworach. Wod zagotowa z cukrem i start skrk, wystudzi, poczy z przecedzonym spirytusem i sokiem z pomaracz. Zakorkowa butelki i pozostawi na 48 h. Nastpnie przela przez lejek z wat do innej butelki, zakorkowa i pozostawi na 2 - 3 miesice.

Likier pomaraczowy I
3 pomaracze redniej wielkoci (cienko skrojone), 1 l spirytusu 96, 0.75 l wody, 0.9 kg cukru. Skrki z pomaraczy wraz z wycinitym z nich sokiem zala mieszanin spirytusu z 0.3 l wody i trzyma w szczelnym naczyniu przez 3 - 4 tygodnie. Zrobi z cukru i reszty wody (0.45 l) syrop, do gorcego wla nalewk pomaraczow i odstawi na co najmniej 2 tygodnie. Likier ma barw topomaraczow, aromat i smak pomaraczowy. Zawarto cukru ok. 36%. Pije si go o temp. 10 - 12C.

90

Likier porterowy
500 ml spirytusu, 2 butelki porteru, 40 dag cukru, 10 dag miodu, 0.25 laski wanilii, 1 dag rodzynkw, 2 godziki, kawaek cynamonu. Roztarte przyprawy i rodzynki wo y do butelki, zala spirytusem, zakorkowa i pozostawi na 10 dni wstrzsajc codziennie butelk. Nastpnie przela przez lejek z wat. Butelk porteru wymiesza z cukrem i miodem, chwil pogotowa zbierajc pian, zdj z ognia, poczy z pozostaym piwem, wlewa powoli spirytus cigle mieszajc. Przela do butelek, zakorkowa i pozostawi na kilka dni.

Likier poziomkowy
0.75 l soku poziomkowego (z sokowirwki), 0.5 l spirytusu 96, 300 ml syropu truskawkowego, 1 torebka cukru wanilinowego. Sok poziomkowy zamiesza w gsiorku ze spirytusem, zamkn szczelnie i odstawi na 3 tygodnie. Po przecedzeniu doda syrop i cukier wanilinowy, dobrze wymiesza i odstawi na dalsze 30 dni. Po tym czasie przecedzi likier przez bibu filtracyjn lub gste ptno i rozla do butelek. Likier ma barw r owoczerwon, aromat i smak poziomkowy. Zawarto cukru ok. 20%. Pije si go o temp. 10 - 12C.

Likier poziomkowy I
1.2 l soku poziomkowego, skrka skrojona z 4 pomaraczy, 1 l spirytusu 70, 0.8 l syropu cukrowego. Do maego gsiorka wla sok poziomkowy, doda skrki pomaraczowe oraz spirytus, odstawi naczynie pod zamkniciem na 3 - 5 miesicy. Po tym czasie nalew przecedzi przez gste ptno lub flanel, doda syrop, zamiesza i ponownie przecedzi przez gste ptno, nastpnie rozla do butelek. Pi po 3 miesicach. Likier ma barw jasnoczerwon, bardzo przyjemny aromat i smak poziomkowy. Zawarto cukru ok. 30%. Pije si go o temp. 12 - 14C.

Krambambula I
2 g kminku, 2 g badianu (any u gwiadzistego), 2 g jaowca, 2 gorzkie migday, skrka z 1 pomaraczy, skrka z 1 cytryny, 1 l spirytusu 96, 150 ml rumu zocistego 40, 0.8 l soku ananasowego, 0.2 l soku winiowego, 0.2 l miodu pszczelego, 0.4 kg cukru. Zioa, migday i skrki cytrusowe zala w butli lub gsiorku spirytusem zmieszanym z rumem i naczynie odstawi pod przykryciem na 7 dni. Przecedzi nalew przez gste ptno i wla do gorcego syropu sporzdzonego ze sokw, miodu i cukru, zmiesza i odstawi naczynie na 3 miesice. Przed rozlaniem do butelek przecedzi likier przez bibu filtracyjn lub flanel. Likier wg staropolskiej receptury ma barw czerwono-brunatn, swoisty aromat i smak pomaraczowo-korzenny. Zawarto cukru ok. 20%. Pije si go o temp. 10 - 12C.

91

Likier r any
0.5 patkw r y czerwonej (cukrowej), 0.3 l syropu malinowego, 0.4 l syropu poziomkowego, 0.3 l syropu tmskawkowego, 3 godziki, 50 ml soku cytrynowego, 1 l spirytusu 96, 0.6 l wdki czystej 40. Patki oczyci z biaych i tych zakocze, delikatnie wypuka i umieci wraz z godzikami w maym gsiorku, zala spirytusem wraz z wdk i odstawi na 3 - 4 tygodnie. Po tym czasie nalewk odcedzi, doda sok cytrynowy i syropy, zamiesza i pozostawi na 3 miesice. Przecedzi likier przez bibu filtracyjn lub gste ptno i rozla do butelek. Likier ma barw r owoczerwon, aromat i smak r ano-owocowy. Zawarto cukru ok. 35%. Pije si go o temp. 12 - 14C.

Likier r any I
0.5 kg patkw r y czerwonej (cukrowej), 1.1 l spirytusu 96, 60 ml soku cytrynowego, 0.5 l wdki czystej 40, 1.1 l syropu cukrowego. Patki oczyci z biaych i tych zakocze, sparzy na sicie wrzc wod, w celu pozbycia si goryczy i przenie do butli, a nastpnie zaraz zala spirytusem zmieszanym z sokiem cytrynowym oraz dobrze wymiesza. Patki r y musz by cakowicie zanurzone w spirytusie. Naczynie odstawi w ciepe i osonite miejsce na 7 dni. Nalew przecedzi przez gste ptno lub flanel, doda wdk i syrop cukrowy, wymiesza i odstawi naczynie na dalsze 4 - 5 tygodni. Przed rozlaniem do butelek likier przecedzi przez gste ptno lub flanel. Likier ma barw r owoczerwon, aromat i smak r any. Zawarto cukru ok. 40%. Pije si go o temp. 14 - 16C.

Likier liwkowy
750 g liwek, 300 g cukru w kostkach, 0.5 l spirytusu, 0.75 l mleka, 0.5 l wody. liwki umy, odsczy i razem z pestkami utuc w modzierzu. Wo y do szklanego naczynia, zala spirytusem, przegotowan, ochodzon wod i doda kostki cukru. Odstawi na 2 tygodnie. Nie trzyma w zimnie. Potem doda mleko (nie gotowane) i znowu odstawi na 2 tygodnie. Teraz jednak trzyma w zimnie i czsto potrzsa. Po 4 tygodniach odfiltrowa, przela do butelek i dobrze zakorkowa.

Likier toffi
0.5 l wdki, 1 puszka mleka skondensowanego (sodzonego). Puszk mleka (zamknit) gotujemy 2 h w wodzie (zanurzamy ca puszk). Po ugotowaniu studzimy mleko, otwieramy puszk, mleko powinno by gste i posiada kolor be owy. Wlewamy wdk do mleka i mieszamy.

92

Likier waniliowy
1 l spirytusu, laska wanilii, 700 ml wody, 70 dag cukru, 10 godzikw. Wanili pokraja, wo y do butelki, zala spirytusem (0.5 l), doda godziki, zakorkowa i pozostawi na tydzie. Wod zagotowa z cukrem, poczy ze spirytusem, przela przez lejek z wat do butelek, zakorkowa i pozostawi na 5 miesicy.

Likier waniliowy I
3 strki wanilii pokrojonej na 1 cm kawaki, 1 l spirytusu 96, 60 ml soku cytrynowego, 1 kg cukru, 0.7 l wody. Macerowa wanili w spirytusie przez 10 dni. Przygotowa syrop z cukru, wody i soku cytrynowego i wla do niego odcedzony nalew waniliowy, dokadnie wymiesza i przesczy przez gste ptno lub bibu filtracyjn. Rozla do butelek i pi, co najmniej po 3 - 4 miesicach. Likier ma barw jasnobrzow, przyjemny aromat i smak waniliowy. Zawarto cukru ok. 35%. Pije si go o temp. 18 - 20C.

Likier waniliowy II
2 szkl. spirytusu, 2 szkl. mleka, 0.5 cytryny, 0.5 laski wanilii, 1 szkl. cukru. Cytryn wymy, obra ze skrki, usun pestki. Wanili przekroi wzdu i pokroi na mae kawaki. Spirytus wla do soja, wo y cytryn, wanili i cukier. Sj zakrci i pozostawi przez 10 dni. Po tym czasie poczy (mieszajc) spirytus z przegotowanym zimnym mlekiem i pozostawi jeszcze na 5 dni. Codziennie porusza sojem, aby wszystkie skadniki dobrze si wymieszay. Po tym czasie likier przecedzi przez gste sito. Ozibiony wla do butelek i zakorkowa. Odstawi do dojrzewania na 3 - 4 miesice, po czym rozla do butelek.

Likier winiowy
1 l spirytusu, 1.5 kg wini, 500 ml wody, 1 kg cukru. Winie (75 dag) opuka, wo y do gsiorka, zala spirytusem, zakorkowa i pozostawi na 24 h, przecedzi, zala pozostae rozmia d one z pestkami winie, zakorkowa i pozostawi ponownie na 24 h, przecedzi. Wod zagotowa z cukrem, zala winie, wymiesza, przecedzi, poczy ze spirytusem, przela przez lejek z wat do butelek, zakorkowa i pozostawi na 6 miesicy.

93

Likier winiowy I
1 kg dojrzaych wini, 60 dag cukru, 1 butelka plitrowa czystej wdku, 100 g spirytusu. Winie opuka pod bie c wod, przeo y do soja i zasypa cukrem. Sj przykry czyst ciereczk i ustawi w sonecznym miejscu na kilka dni, a wypuszcz du o soku, wwczas do wini wla wdk i spyrytus, wymiesza i pozostawi na 2 - 3 tygodnie. Po upywie tego czasu odcedzi i przela do czystych butelek, szczelnie zamykajc. Winie mo na ponownie zasypa niewielk ilocia cukru i wdki i przeznaczy jako dodatek do tortw, lodw i deserw.

Likier winiowy II
1.6 syropu winiowego, 50 ml soku cytrynowego, 1 l spirytusu 96, 5 - 8 kropli esencji migdaowej (ostro nie!). Wszystkie skadniki zmiesza, odstawi w naczyniu, po 30 dniach przecedzi przez bibu filtracyjn lub gste ptno i rozla do butelek. Likier ma barw winiow, aromat i smak winiowy, z lekkim akcentem migdaowym. Zawarto cukru ok. 40%. Pije si go o temp. 10 - 12C.

Likier winiowy III

75 dag dojrzaych wini, 0.75 l spirytusu 96, 75 dag cukru, 0.25 l wody. Winie (wraz pestkami) zala w szklanym naczyniu spirytusem, szczelnie zamkn i macerowac przez tydzie, codziennie wstrzsajc zawarto naczynia. Po tym czasie zla pyn znad wini przez lejek z wat do innego naczynia, a winie zasypa cukrem, z ktrym trzeba go wymiesza przez wstrzsanie naczyniem. Naczynie z winiami i cukrem szczelnie zamkn i pozostawi na socu lub ciepym pomieszczeniu na okres 2 - 3 tygodni, wsztrzsajc co kilka dni, a cukier si rozpuci. Powstay syrop zla z nad wini przez lejek z wat do naczynia z poprzednio odlanym ekstraktem spirytusowym. Pozostae winie zala zagrzan poow wody podanej w proporcji, wymiesza przez wstrzsanie, w celu obmycia wini z syropu i resztek cukru. Zla pyn przez lejek z wat do porzednio odlanego ekstraktu. Wymywanie wini powtrzy, u ywajc reszt wody. Poczone pyny pozostawi w spokoju na 2 - 3 tygodnie do sklarowania, poczym zla likier znad powstaego osadu przez lejek z wat do butelek.

Likier z czarnych porzeczek

1 kg czarnych porzeczek bez szypuek, 1 kg cukru, 1 butelka czystej wdki, 100 g spirytusu. Czarn porzeczk po opukaniu wsypa do szklanego soja, zasypa cukrem i postawi w nasoniecznonym miejscu przykrywajc sj gaz. Po dwch dniach zawarto soja wymiesza i pozostawi na socu tak dugo, a cukier pod wpywem wydzielajcego si soku cakowicie rozpuci si. Gdy to nastpi

94

sj zala wdk i spyrytusem, szczelnie zamkn i pozostawi w chodnym, ciemnym miejscu na kilkanacie dni. Po upywie tego czasu potrzsn sojem tak, aby zawarto soja dokadnie si wymieszaa, odstawi na kilka minut, po czym powoli zlewa likier do czystych, suchych butelek. Butelki szczelnie zakorkowa i przechowywa w chodnym miejscu. Pozostae owoce mo na powtrnie zala wdk, bd zu y do dekoracji tortw lub deserw.

Likier z poziomek
75 dag dojrzaych poziomek, 0.75 l spirytusu 96, 50 dag cukru. Poziomki przebra, umy, osczy i usun szypuki. Przeo y do szklanego naczynia i zala spirytusem. Naczynie szczelnie zakorkowa i odstawi na tydzie, wstrzsajc codziennie. Po tym czasie zla pyn znad poziomek do innego naczynia przez lejek z wat. Poziomki lekko rozgnie, zasypa cukrem i wymiesza. Naczynie zakorkowa i zostawi w ciepym pomieszczeniu, a do rozpuszczenia si cukru (2 - 3 tygodnie). Co kilka dni wstrzsa naczyniem, w celu lepszego wymieszania zawartoci. Powstay syrop zla znad poziomek przez lejek z wat do naczynia z poprzednio odlanym ekstraktem spirytusowym. Pozostae poziomki zala 0.5 szkl. wody, wymiesza przez wstrzsanie, zla pyn przez lejek z wat do ekstraktu i syropu. Wymywanie powtrzy jeszcze raz, zu ywajc znw 0.5 szkl. wody. Poczone pyny pozostawi na 2 - 3 tygodnie do sklarowania, po czym zla likier znad powstaego osadu do butelek

Likier zioowy
5 g lici mity pieprzowej, 5 g owocw kminku, 3 g lici rozmarynu, 3 g kwiatu lawendy, 3 g lici ruty, 3 g owocw jaowca, 3 g owocw any u, 2 g cynamonu, 2 g godzikw, skrka z 1 pomaraczy (cienko skrojona), skrka z 1 cytryny (cienko skrojona), 0.35 kg miodu pszczelego, 0.35 kg cukru, 1 l spirytusu 96, 0.9 l wody, 15 - 20 kropli esencji waniliowej, 3 - 5 kropli esencji migdaowej (ostro nie!). Korzenie wraz z rozdrobnionymi skrkami cytrusowymi zala mieszanin spirytusu i 0.5 l wody, naczynie zamkn i odstawi w ciepe miejsce. Po dwch miesicach zla nalewk do wikszego gsiorka, a korzenie zala gorc wod (0.4 l) i pozostawi na tydzie. Z nacignitej korzeniami, odcedzonej wody oraz miodu i cukru, zrobi syrop, doda esencje, poczy z nalewk korzenn, zamkn szczelnie gsiorek i odstawi. Po co najmniej 6 - 8 miesicach przefiltrowa likier przez bibu filtracyjn, wat lub gste ptno i rozla do butelek. Likier ma barw zielonobrzow, aromat i smak delikatny zioowo-korzenny. Zawarto cukru ok. 25%. Pije si go o temp. 10 - 15C.

Likier tkowy
250 ml spirytusu, 200 ml wody, 150 ml koniaku, 150 ml mleka, 40 dag cukru pudru, 4 tka. Mleko zagotowa i wystudzi. tka utrze z cukrem, poczy z mlekiem, ubi na parze a masa zgstnieje. Wod zagotowa, wystudzi, poczy ze spirytusem i koniakiem, a nastpnie z mas tkow, przela do butelki, zakorkowa i pozostawi na 5 dni.

95

Rosolis
2 l patkw r y cukrowej (stulistnej lub damasceskiej), 1 y ka kwiatw lawendy, 1.2 l wody, 30 ml soku cytrynowego, 1 y eczka cynamonu, 3 - 4 godziki, 0.5 kg cukru, 200 ml syropu r anego lub malinowego, 0.8 l spirytusu 96. Gorc, zagotowan z cynamonem, godzikami i sokiem cytrynowym, wod zala w garnku emaliowanym patki r y (bez biao tawych czci) i lawend, po czym zamiesza, przykry naczynie i pozostawi na 5 10 min., aby z patkw wyugowa barwnik i aromat. Odcedzi sok przez gste sito, do gorcego jeszcze pynu doda cukier i syrop malinowy, zamiesza, szybko podgrza i natychmiast wla spirytus. Przecedzi przez wat lub gste ptno szybko rozla do butelek i odstawi na co najmniej 2 tygodnie. Likier ma pikn, jasnokarminow barw, subtelny aromat i r any smak. Zawarto cukru ok. 35%. Pije si go o temp. 10 15C.

Rosolis cytrynowy
3 cytryny, 0.7 l spirytusu 96, 0.6 l syropu cytrynowego (klarownego), 0.5 l wody. Skroi cienko t skrk z cytryn, wo y do butli, zala spirytusem, zamkn naczynie i odstawi na 24 h. Zla nalew ze skrek, zmiesza z syropem i wod, przecedzi przez gste ptno lub flanel i rozla do butelek. Pi po 3 miesicach. Rosolis ma barw jasno t, subtelny zapach i smak cytrynowy. Zawarto cukru ok. 30%. Pije si go o temp. 14 - 16C.

Rosolis szafranowy
20 g szafranu, 2 laski wanilii, 60 ml soku cytrynowego, starta skrka z 2 cytryn, 1 l spirytusu 60, 0.4 kg cukru, 0.2 l wody. Cztery pierwsze skadniki macerowa w spirytusie przez 14 dni. Od czasu do czasu wstrzsajc naczyniem. Po przecedzeniu przez bibu filtracyjn wla do gorcego syropu z cukru i wody, zamiesza i przesczy przez gste ptno lub wat. Rosolis ma barw kanarkow, egzotyczny, korzenny aromat i smak. Zawarto cukru ok. 25%. Pije si go o temp. 16 - 18

Winie na spirytusie
1 kg wie ych wini, 1 kg cukru, 1 szkl. wody, 0.5 l spirytusu. Umyte winie wsypa do soja z nakrtk, wla spirytus i wod, wsypa cukier. potrzsn i odstawi w ciemne miejsce. Potrzsa sojem codziennie, a do rozpuszczenia cukru. Po ok. 3 - 4 tygodniach likier jest gotowy - jeszcze lepszy jak troch pole akuje.

96

MIODY PITNE Mid pitny

1.8 kg miodu, 1 dag kwasku cytrynowego, 2.5 - 3 dag godzikw, 5 - 6.5 dag cynamonu, y ka startej cytryny, y ka startej pomaraczy, 0.8 dag po ywki dla dro d y, porcja dro d y winnych. Zagotowa l wody, zala ni mid i miesza, a mid cakowicie si rozpuci i ostygnie do temp. 21C (bdzie letni). Doda nastpnie przyprawy korzenne, kwasek cytrynowy, skrk z pomaraczy i cytryny, po ywk dla dro d y oraz same dro d e i cao odstawi w ciepe miejsce. Po tygodniu przela do gsiora (balona) i zamkn rurk fermentacyjn. Po zakoczeniu fermentacji zla mid znad osadu i przela do butelek. Zanim dobierzesz si do napitku - wyprbuj swoj cierpliwo i odczekaj na 6 miesicy, bo dopiero wtedy jego walory smakowe osigaj swoj peni.

Mid pitny - czwrniak

1 l wie ego i pynnego miodu, 0.5 szkl. niedojrzaych i wie ych jagd jaowca, 4 l wody. Mid, przegotowan, ostudzon wod oraz jagody jaowca wla do stalowego garnka z grubym dnem. Podgrza na maym ogniu bez przykrycia, od czasu do czasu mieszajc i usuwajc z wierzchu pian. Gdy pyn odparuje do poowy swojej pocztkowej objtoci, przela go do czystego szklanego lub kamionkowego naczynia i wystudzi. Nastpnie przela go do butelek i zakorkowa. Mid nabiera mocy i smaku z biegiem lat. Dobry jest dopiero po 2 - 3 latach. Im du ej stoi, tym jest lepszy.

Mid pitny sycony

3.5 l pszczelego miodu, 6.5 l wody, 6 g chmielu, 10 - 15 g patkw dzikiej r y, 2 - 3 g kcza kosaca, 5 g po ywki dro d owej (dro d e typu tokaj, madera lub sherry). Nastaw przygotowa w balonie o pojemnoci 12 - 15 l. Do beczki miodowej doda chmiel, suszone lub wie e patki r y i rozdrobnione kcze kosaca oraz "dro d ow matk". Nastaw podda fermentacji, po p roku przela. Po roku le akowania napj nadaje si ju do picia. Z biegiem lat nabiera gbokiego i bogatego bukietu smakowego.

Mid pitny zaprawiony - dwjniak

2 l wie ego i pynnego miodu (patoki), 4 l wody, 30 g kwasku cytrynowego, 8 g suszonych jagd jaowca, 5 g kwiatu czarnego bzu, po ywka dla dro d y - ok. 4 - 5 g fosforanu amonowego, dro d e winne. Mid oraz przegotowan, ostudzon wod wla do stalowego garnka z grubym dnem. Podgrza na maym ogniu bez przykrycia, od czasu do czasu mieszajc i usuwajc z wierzchu pian. Doda kwasek

97

cytrynowy. Tak otrzymany pyn nazywa si brzeczk. Brzeczka atwo kipi, wic trzeba ogrzewa j powoli. Gdy ilo brzeczki wyranie zmniejszy si podczas gotowania doda zaprawy, w tym przypadku czarny bez i jaowiec. Najlepiej umieci je w lnianym woreczku. Z zapraw brzeczka znowu si pieni, pamita o zdejmowaniu szumowin. Gotowa razem ok. 0.5 h, wyj woreczek i ozibi mid do temperatury pokojowej. Wtedy doda po ywk dla dro d y i dro d e winne w proporcji odpowiedniej dla iloci pynu. Obecnie s w sprzeda y r ne rodzaje dro d y winnych, typu madera, czy tokaj. Przewa nie s one sprzedawane razem z po ywk. Przygotowa je zgodnie z doczonym przepisem. Odstawi tak przygotowany mid w butli w ciepe miejsce, a po tygodniu przela do gsiora z rurk fermentacyjn. Po zakoczeniu fermentacji, przela mid do butelek. Im du ej bdzie le akowa, tym bdzie smaczniejszy. Do zaprawy mo na u y r nych zi. Jeli u yte zostan konfitury z r y, chmielu i korzenia fiokowego, to otrzyma si mid bernardyski, a jeli dodany zostanie chmiel, imbir, wanilia, cynamon, to uzyska si mid, tzw. kapucyski. Lepsze s miody przygotowane bez gotowania, bez dro d y i bez po ywki, ale s one znacznie trudniejsze do zrobienia.

KRUSZONY Kruszon ananasowy

1 puszka ananasw, 1 l biaego wina, 150 g cukru, skrka cytrynowa, 2 kieliszki koniaku, skrka pomaraczowa, 2 kieliszki maraschino, 1 butelka szampana. Plastry ananasa podzieli na 4 czci, posypa cukrem i w szklanym dzbanie odstawi na godzin, aby puciy sok. Doda skrk cytrynow i pomaraczow, dola wino, koniak i maraschino, przykry i na 2 h wstawi do lodwki. Na 10 min. przed podaniem zala szampanem.

Kruszon brzoskwiniowy
1 kg brzoskwi, 2 kieliszki koniaku, 200 g cukru, 2 kieliszki curagao, 1 l biaego wina, 2 kieliszki cointreau, 0.5 l czerwonego wina, licie marzanki, 1 butelka szampana. Brzoskwinie obra ze skrek, usun pestki, drobno pokraja, wo y do szklanego dzbana i posypa cukrem. Potem zala je biaym i czerwonym winem, koniakiem, curagao, cointreau, doda licie marzanki i pod przykryciem wstawi na 2 h do lodwki. Przed podaniem zala kruszon szampanem, przecedzi, rozla do kieliszkw i do ka dego kieliszka wo y kawaek brzoskwini.

Kruszon brzoskwiniowy I
50 dag brzoskwi, jabko, butelka biaego pwytrawnego wina, butelka wina musujcego, 3 y ki cukru, 1 szkl. nektaru brzoskwiniowego, butelka wody mineralnej, kostki lodu, licie melisy lub porzeczki do dekoracji. Umyte dojrzae brzoskwinie pokroi w kostk, przesypa cu-krem i odstawi na kilka godzin. Przeo y do

98

wazy, zala winem, wrzuci pokrojone w mae czstki jabko, doda nektar. Przed podaniem doda wino musujce, wod mineraln i kostki lodu, udekorowa.

Kruszon Chrzest ogniowy

400 ml soku porzeczkowego, butelka czerwonego wytrawnego wina, 100 ml likieru porzeczkowego, 100 ml winiwki, godziki i skrka cytrynowa do smaku. Sok porzeczkowy wymiesza z winem, chwilk pogotowa z przyprawami, przecedzi, wystudzi, poczy z likierem i wdk, wla do szklanej wazy, wrzuci kostki lodu i zaraz podawa.

Kruszon gruszkowy
1 kg gruszek odmiany Bergamota, 25 dag cukru, 1 cytryna, 1 butelka biaego wytrawnego wina (0.75 l), 1 butelka wody sodowej. Gruszki obra, pokroi w wiartki, usun nasiona, przesypa cukrem. Doda do nich skrk otart z cytryny, po czym cytryn wycisn. Gruszki zala winem, przykry i odstawi do lodwki na 2 h. Gruszki rozo y do szklanek. Do pozostaego po nich soku dola zimn wod sodow i wo y drobno tuczony ld. Rozla do szklanek z gruszkami. Podawa ze somk i y eczk.

Kruszon gruszkowy I
4 gruszki, sok z poowy cytryny, 1 szkl. soku gruszkowego, 1 szkl. nektaru bananowego, 2 butelki pwytrawnego biaego wina, kostki lodu, mita. Gruszki umy, wyci gniazda nasienne, pokroi na czstki i wo y do wazy. Doda sok z cytryny, sok. gruszkowy, nektar bananowy i wino. Schodzi kostkami lodu, udekorowa mit.

Kruszon jabeczny
1 kg jabek (np. odmiana Starking lub Koksa Pomaraczowa), 25 dag cukru, sok z jednej cytryny i otarta skrka, butelka biaego wina sodkiego, butelka wody mineralnej. Obrane jabka pokroi w cienkie plasterki i przesypa cukrem, skrk cytrynow i skropi sokiem z cytryny, przykry. Odstawi na kilka godzin. Nastpnie wla biae wino i jeszcze raz odstawi, a nastpnie wymiesza. Nalewa do szklaneczek po 2/3 wina i dolewa wody mineralnej lub sodowej. Mo na wo y po kostce lodu.

99

Kruszon jabeczny I
P zielonego ogrka, 2 mae jabka, 2 - 3 butelki lekkiego wina z jabek, listki melisy cytrynowej. Ogrek i jabka umyj. Skrk z ogrka zetnij dekoracyjnie tak, by zostay podu ne paski i pokrj go na cienkie plasterki. Jabka przepow, wytnij gniazda nasienne, pokrj na czstki, a nastpnie na cieniutkie plasterki. W jabka i ogrek do wazy, zalej je winem i przybierz melis.

Kruszon karnawaowy
Skadniki na 8 porcji: 3 pomaracze, 2 mandarynki, butelka czerwonego wytrawnego szampana, po 0.5 szkl. soku malinowego i winiwki lub nalewki Babuni, kostki lodu. Obrane cytrusy po usuniciu pestek pokrj w kostk, wrzu je do du ej wazy, po czym zalej sokiem malinowym i winiwk (nalewk). Napj wstaw na kilka godzin do lodwki, aby mocno si schodzi. Przed podaniem wymieszaj go z szampanem. Podawaj w wysokich szklaneczkach, z kilkoma kostkami lodu.

Kruszon klasyczny
4 szkl. biaego wina, 2 pomaracze lub 1 puszka soku pomaraczowego, 0.75 szkl. cukru, sok z cytryny, 2 szkl. wody sodowej, ld spo ywczy. Wszystkie skadniki mocno ozibi w lodwce, a nastpnie wlewa kolejno do wazy lub du ego dzbanka, doda cukier, wymiesza. Pomaracze umy, obra, pokraja w wierkr ki (bardzo cienkie), wrzuci do napoju. Doda kostki lodu spo ywczego. Nalewa do wysokich szklanek i zaraz podawa ze somk. Zamiast pomaraczy mo na u y truskawki, poziomki, maliny, brzoskwinie, cytryny.

Kruszon malinowy
50 dag malin, butelka biaego wytrawnego wina, butelka wody mineralnej, 3 y ki cukru, 3 kieliszki likieru porzeczkowego, kostki lodu, po 3 kicie porzeczek i plasterki cytryny do dekoracji. Maliny umy, osczy, skropi likierem, przesypa cukrem i odstawi na kilka godzin. Przeo y do szklanej wazy, zala winem, a bezporednio przed podaniem wla wod mineraln, wo y kilka kostek lodu i udekorowa.

100

Kruszon Maskarada
200 ml winiwki, 25 dag pomaracz, 100 ml likieru maraschinowego, 50 ml soku z malin, butelka szampana. Pomaracze umy, sparzy wrzc wod, obra ze skrki, pokraja w kostk usuwajc pestki. Wo y do szklanej wazy, wla likier, sok malinowy, winiwk i szampan, wrzuci kostk lodu zamiesza i zaraz podawa.

Kruszon ogrkowy
1 du y wie y ogrek, 1 l biaego wina, 100 g cukru pudru, 1 l wody sodowej, otarta skrka z cytryny. Ogrek obra, pokroi w cienkie plasterki, posypa cukrem i skrk otart z cytryny. Pod przykryciem wstawi na 1 h do lodwki. Nastpnie zala winem i jeszcze przez 2 h trzyma w lodwce. Odcedzi, dola bardzo ochodzon wod sodow i poda na st.

Kruszon owocowy
Po 20 dag moreli, truskawek i malin, 20 ml curacao orange, 20 ml winiaku, 20 ml rumu, 2 butelki biaego wina deserowego lub wermutu (0.75 l), 10 dag cukru. Owoce umy, obra z szypuek. Z moreli usun pestki. Wiksze owoce pokraja, wo y do kamiennego garnka, posypa cukrem i zala alkoholami, a tak e wla 0.5 butelki wina. Wstawi na 2 h do lodwki. Wychodzi pozostae wino. Do szklanej wazy przela owoce, dopeni schodzonym winem. Rozlewa y k wazow do szklanych kubkw, rwnomiernie rozdzielajc owoce. Poda y k.

Kruszon pomaraczowy
1 szkl. wina owocowego biaego, 1 szkl. wody sodowej, 2 kieliszki wdki, 2 pomaracze, 2 - 3 y ki cukru, 1 - 2 y ki pokrajanej sma onej w syropie skrki pomaraczowej, kilka kostek lodu. Cukier zagotowa z kilkoma y kami wody, ostudzi. Do dzbanka szklanego wo y rozdrobniony ld, doda wino, wycinity sok z pomaraczy, posiekan skrk pomaraczow, syrop, wdk i na koniec wod sodow, zamiesza i nalewa z dzbanka do szklaneczek.

101

Kruszon szampaski
20 dag winogron, 25 dag brzoskwi, 1 cytryna, 40 ml winiaku, 1 butelki biaego wytrawnego wina (0.75l), 1 butelka wina musujcego (0.8 l), 10 dag cukru. Owoce pokraja, wo y do porcelanowego garnka, posypa cukrem, zala winiakiem i poow butelki wina. Zamiesza, wstawi na 2 h do lodwki. Schodzi pozostae wina. Przed podaniem przela owoce z alkoholem do szklanego dzbanka, dola pozostae wina, udekorowa twistem ze skrki cytrynowej. Podawa w wysokich kielichach zdobionych crusta. Podawa somk i y eczk.

Kruszon truskawkowy
1 kg truskawek, 0.5 l biaego wina, 250 g cukru, licie marzanki, 2 kieliszki koniaku, 1 butelka szampana, 2 kieliszki maraschino, 1 pomaracza, 0.5 l czerwonego wina. Truskawki umy, kilka z nich odo y do przybrania kieliszkw, posypa cukrem i odstawi na 30 min., aby puciy sok. Truskawki i licie marzanki zala czerwonym i biaym winem, koniakiem, maraschino i sokiem z pomaraczy, i na 1 h wstawi pod przykryciem do lodwki. Potem dola szampana i jeszcze raz na 15 min. wstawi do lodwki. Przed podaniem na st przecedzi, rozla do kieliszkw i do ka dego wo y po jednej truskawce.

Kruszon z mitwk
Kilka gazek mity pieprzowej, 4 kieliszki wdki, 2 szkl. biaego wina, 2 - 3 y ki cukru, 2 szkl. wody sodowej, sok z cytryny. Umyte listki mity drobno posieka, zala wdk i pozostawi na 1 h w naczyniu pod przykryciem, nastpnie przecedzi, poczy z winem. Cukier rozpuci w maej iloci ciepej przegotowanej wody, ozibi doda do napoju, doprawi sokiem z cytryny. Przed podaniem zmiesza z wod sodow, zla do dzbanka i nalewa do szklanek.

Kruszon z pomaraczy
1 pomaracza, 1 cytryna, 15 dag cukru, 100 ml wina baego, wytrawnego, 0.5 l wody sodowej. Pomaracz obra, oczyci z biaych wkien, pokroi w cienkie pplasterki, przesypa cukrem, odstawi na 2 - 3 h. Z cytryny wycisn sok, przecedzi. Pomaracze rozo y do szklanek. Do powstaego z pomaraczy soku dola schodzone wino i sok z cytryny. Wymiesza, rozla do szklanek. Przed podaniem dopeni wod sodow i wo y kostk lodu. Podawa ze somk i y eczk.

102

Kruszon z poziomkami
25 dag poziomek, 2 - 4 y ki cukru, 2 szkl. biaego wina, 1 szkl. wody sodowej. Cukier zagotowa z ma iloci wody. Przebrane poziomki opuka na sicie, wo y do naczynia szklanego, lekko wymiesza z syropem, nala cz wina i pozostawi przykryte 1 - 2 h. Po tym czasie doda wino i wod sodow i zaraz nalewa do szklaneczek. Mo na poda z kostk lodu.

Kruszon szybki
830 g kompotu z brzoskwi lub moreli, 1 butelka wina biaego wytrawnego (0.75 l), 1 cytryna, 0.33 l wody sodowej. Wino i kompot schodzi, zmiesza razem. Doda skrk otart z cytryny oraz wycinity sok z cytryny. Owoce z kompotu pokroi w kostk, rozo y rwnomiernie do szklanek. Do ka dej szkl. wo y 2 kostki lodu. Do wina z kompotem wla zimn wod sodow, zamiesza, wla do szklanek z owocami. Podawa ze somk i y eczk.

DRINKI Drink on
400 ml wdki smirnoff, 50 ml soku grejpfrutowego, 40 ml soku jabkowego, sok z 0.5 cytryny, splash grenadiny, ld spo ywczy. Do szkl. typu long wrzucamy 3 - 4 kostki lodu. Wlewamy najpierw wdk, potem sok. Dodajemy wie o wycinity sok z cytryny. Mieszamy. Na koniec dodajemy y k grenadiny.

Kardyna
40 dag pomaracz, 50 ml biaego wytrawnego wina, 250 ml czewonego wytrawnego wina, 2 dag cukru, 50 ml rumu. Pomaracze umy, sparzy wrzc wod, osuszy, zetrze wierzchni warstw skrki na tarce o drobnych otworkach, wimiesza z rumem, pozostawi na 1 h. Pomaracze obra, usun biae wkna, z jednej pomaraczy wycisn sok, a pozostae pokraja w plasterki, poczy z przecedzonym rumem, winem i cukrem, zamiesza i zaraz podawa w wysokich szklaneczkach.

103

Koniak domowy I
20 dag suszonych liwek bez pestek, wdka (50%). Do gsiorka wrzuci liwki bez pestek, zala wdk, szczelnie zakorkowa i zostawi na 4 tygodnie, po czym zla wdk, przefiltrowa, porozlewa do butelek, starannie je zakrci, wynie w chodne, suche miejsce na co najmniej rok. Po tym czasie wdka bdzie smakowa jak prawdziwy koniak.

Malibu
3 l mleka, najlepiej aciate 3,2%, 0.5 l spirytusu, 10 dag wirek kokosowych, 3 szkl. cukru, 3 cukry waniliowe. Mleko wla do garnka, doda cukier, dokadnie wymiesza, nastpnie wirki kokosowe i spirytus, ponownie dokadnie wymiesza, przykry i odstawi do lodwki na jakie 4 dni. Po tym czasie przedsedzi przez sitko i zla do butelek. Najlepiej trzyma w lodwce.

Margarita
40 ml tequili, 20 ml wdki, 1 y eczka cointreau, 20 ml soku z cytryny. Skadniki zmiesza z lodem w shakerze i przela do kieliszka koktajlowego, wczeniej ozdobionego crust z soli. Dekorowa limonk.

Margarita I
50 ml tequili gold, 30 ml likieru cointreau, 100 ml soku ze wie ej pomaraczy, nieco soli i plasterek limonki, kostka lodu. czymy ze sob wszystkie pynne skadniki. Umieszczamy je wraz z lodem w shakerze. Przez chwil mocno wstrzsamy. Brzeg kieliszka do koktajlu wycieramy skrk pomaraczow, a nastpnie zanurzamy w soli. Nalewamy koktajl. Dekorujemy pplasterkiem pomaraczy.

Ptasie mleczko IV
1 szkl. bialek, 2 szkl. cukru pudru, 2 szkl. mleka, 3 czubate y ki elatyny, 0.5 y ki lub troszeczk mniej kwasku cytrynowego, aromat rumowy.

104

Upiec dowolny biszkopt, zagotowa mleko. W 1 szkl. mleka rozpuci elatyn i zala drug szkl. mleka wrzcego. Wystudzi, doda kwasek cytrynowy, aromat rumowy i poczy z ubitymi na sztywno, z cukrem pudrem biakami. Wyo y mas na biszkopt i wstawi do lodwki. Mo na pola polew czekoladow.

Top gun
40 ml wdki smirnoff, 120 ml sprite, sok z 0.5 cytryny. Szklank typu old-fashioned wypeniamy lodem. Wyciskamy sok z 0.5 cytryny. Wlewamy wdke smirnoff. Dopeniamy spritem.

COCTAILE Cocktail Ali-Baba

50 ml winiwki, 50 ml wdki, 50 ml wermutu. Winiwk, wdk, wermut i ld konsumpcyjny wo y do metalowego kubka od cocktailu, wstrzsn w celu ozibienia. Podawa w paskich kieliszkach z wini.

Cocktail cytrynowy
15 dag cytryn, 5 - 6 dag cukru pudru, 2 tka, 250 ml mietanki, 50 ml rumu. Cytryny umy, sparzy wrzc wod, osuszy, zetrze wierzchni warstw skrki na tarce o drobnych otworach. tka utrze z cukrem i sokiem z wycinitych cytryn, wo y do miksera, wla mietank i rum oraz start skrk z cytryn, wczy mikser na 30 sekund. Nastpnie rozla do szklanek i zaraz podawa.

Cocktail firmowy
500 ml czerwonego wytrawnego wina, 250 ml mocnej kawy naturalnej, 2 - 3 tka, 6 dag cukru pudru. Wino, kaw, tka i cukier wo y do miksera, wczy mikser na 30 sekund. Przygotowany cocktail rozla do szklaneczek, wo y lodu konsumpcyjnego i zaraz podawa.

105

Cocktail Justyna I
100 ml wermutu, 15 dag jaowcwki, 50 ml soku pomaraczowego, 5 dag cytryny. Cocktail przygotowa jak "cocktail "Ali-Baba"", rozla do paskich kieliszkw, wo y plasterki obranej cytryny i kostki lodu, zaraz podawa.

Cocktail Justyna II
100 ml wermutu, 50 ml wdki wyborowej, 100 ml soku grejpfrutowego, 4 dag cytryny. Cocktail przygotowa jak "cocktail "Ali-Baba"", poczy z sokiem z cytryny, rozla do szklaneczek i zaraz podawa.

Cocktail Kapaski
150 ml biaego wytrawnego wina, 50 ml koniaku, 50 ml likieru pomaraczowego, 5 dag pomaracz. Cocktail przygotowa jak "cocktail "Ali-Baba"", rozla do paskich kieliszkw i wo y po plasterku obranej pomaraczy.

Cocktail Konsul I
100 ml soku pomaraczowego, 50 ml koniaku, 50 ml winiwki, 4 winie z kompotu. Cocktail przygotowa jak "cocktail "Ali-Baba"", rozla do paskich kieliszkw, wo y winie i zaraz podawa

Cocktail Konsul II
100 ml winiwki, 100 ml wdki ytniej, 50 ml likieru Maraschino, 4 winie z kompotu. Cocktail przygotowa jak "cocktail "Ali-Baba"", rozla do paskich kieliszkw, wo y winie i zaraz podawa

106

Cocktail Mieszczka Gdaska

200 ml miodu pitnego, 50 ml Goldwaseru, 100 ml soku pomaraczowego. Wszystkie skadniki wymiesza, rozla do szklaneczek, wo y kostki lodu konsumpcyjnego i zaraz podawa.

Cocktail mleczny II
400 ml mleka, 10 dag czekolady, 100 ml soku pomaraczowego, 50 ml likieru maraschinowego. Mleko zagotowa z rozdrobnion czekolad, wystudzi. Nastpnie przela do miksera, wla sok pomaraczowy i likier, wczy mikser na 30 sekund, rozla do szklaneczek i zaraz podawa.

Cocktail Niespodzianka
50 ml koniaku, 50 ml biaego wytrawnego wina, 20 ml soku ananasowego, 5 dag ananasa z puszki. Cocktail przygotowa jak "cocktail "Ali-Baba"", rozla do paskich kieliszkw, wo y pokrajany w drobn kostk ananas i zaraz podawa.

Cocktail Perski wiatr

200 ml wody, 100 ml rumu, 8 dag cytryny, 2 cukru, 4 winie z kompotu, godziki i cynamon do smaku. Wod zagotowa z godzikami i cynamonem, wystudzi. Nastpnie przecedzi, poczy z rumem, sokiem cytrynowym, cukrem, rozla do paskich kieliszkw, wo y winie i kostki lodu konsumpcyjnego, zaraz podawa.

Cocktail pomaraczowy
200 ml soku pomaraczowego, 2 tka, 5 dag cukru pudru, 300 ml biaego wytrawnego wina, sok z cytryny do smaku. tka utrze z cukrem, wo y do miksera, wla sok pomaraczowy, wino i sok z cytryny, wczy mikser na 30 sekund. Przygotowany cocktail rozla do szklaneczek, wo y lodu konsumpcyjnego i zaraz podawa.

107

Cocktail poziomkowy II
40 dag poziomek, 6 - 8 dag cukru pudru, 250 ml mietanki, 150 ml czewonego wytrawnego wina. Poziomki przebra, opuka, obra z szypuek, wo y do miksera razem z cukrem, wla mietank i wino, wczy mikser na 30 sekund. Przygotowany cocktail rozla do szklaneczek, wo y lodu konsumpcyjnego i zaraz podawa.

Cocktail Rajski ptak

200 ml szampana, 50 ml soku pomaraczowego, 4 rodzynki moczone w koniaku. Cocktail przygotowa jak "cocktail "Ali-Baba"", rozla do paskich kieliszkw, wo y rodzynki i zaraz podawa.

Cocktail Starogdaski
400 ml szampana, 100 ml winiaku, 100 ml likieru bananowego, 50 ml soku cytrynowego. Wszystkie skadniki wymiesza i silnie ozibi. Nastpnie rozla do szklaneczek, wo y kostki lodu konsumpcyjnego i zaraz podawa.

Cocktail Tik-Tak
0.5 butelki pwytrawnego wina, 30 ml likieru, 25 dag moreli, 3 dag cukru, 2 dag rodzynkw, woda sodowa. Morele umy, wypestkowa, pokraja w plastry, posypa cukrem i pozostawi na 12 h. Nastpnie zala winem i pozostawi ponownie na 4 h. Wino przela do szklistego pucharu, wo y opukane rodzynki namoczone w likierze, kilka plasterkw moreli, wla do smaku wody sodowej, doda kostki lodu i zaraz podawa.

Cocktail truskawkowy III

50 dag truskawek, 500 ml czerwonego wytrawnego wina, 6 - 8 dag cukru pudru. Truskawki przebra, opuka, usun szypuki, wo y do miksera razem z cukrem, wla wino, wczy mikser na 30 sekund. Przygotowany cocktail rozla do szklaneczek, wo y lodu konsumpcyjnego i zaraz podawa.

108

Cocktail Wie a Gdaska

50 ml rumu Seniorita, 100 ml wdki myliwskiej, 25 ml likieru cytrynowego, 25 ml soku pomaraczowego, 50 ml soku cytrynowego, 0.5 dag rodzynkw. Cocktail przygotowa jak "cocktail "Ali-Baba"", rozla do paskich kieliszkw, wo y opukane rodzynki i kostki lodu, zaraz podawa.

Cocktail winogronowy
30 dag winogron, 2 tka, 6 - 8 dag cukru pudru, 300 ml biaego wytrawnego wina, 50 ml likieru, sok z cytryny do smaku. Winogrona przebra, opuka. tka utrze z cukrem, wo y do miksera razem z winogronami, wla wino, likier i sok cytrynowy, wczy mikser na 30 sekund. Przygotowany cocktail rozla do szklaneczek, wo y lodu konsumpcyjnego i zaraz podawa.

Cocktail Zorza Polarna

150 ml winiwki, 50 ml wermutu, 20 ml rumu, 50 ml soku z czarnej porzeczki. Cocktail przygotowa jak "cocktail "Ali-Baba"".

Koktail a la Bermudy
0.4 szkl. wytrawnego ginu, 0.2 szkl. koniaku najlepiej morelowego, 0.2 szkl. soku z granatw lub grapefruitw, 0.2 szkl. soku z cytryny. Wszystkie skadniki ozibi doskonale w lodwce, a nastpnie wymiesza w shakerze, wyporcjowa do kieliszkw i natychmiast podawa.

Koktail a la Indie
0.75 szkl. koniaku, 0.125 szkl. likieru pomaraczowego, 0.125 szkl. soku ananasowego, kilka kropli bitteru (capri lub istra), 2 kieliszki cherry, skrka otarta z cytryny, ld spo ywczy. Przygotowa szerokie niskie szkl. wkadajc do ka dej po kawaku lodu spo ywczego. Koniak wymiesza w shakerze z likierem pomaraczowym, sokiem ananasowym, cherry i bitterem. Gotowy koktail wyporcjowa do szklanek. Lekko oprszy skrk cytrynow.

109

Koktail Alaska
0.75 szkl. ginu lub jaowcwki, 0.25 szkl. likieru chartreuse, ld spo ywczy. Gin i likier wymiesza w shakerze, nala do kieliszkw wkadajc do ka dej porcji 2 - 3 kawaki lodu.

Koktail Aleksander
1/3 szkl. cacao choix (likier czekoladowy), 1/3 szkl. mietanki kremwki, 1/3 szkl. koniaku lub winiaku, ld spo ywczy. Ozibion w lodwce mietank wymiesza z likierem i koniakiem lub winiakiem za pomoc shakera lub miksera. Przygotowany napj wlewa do maych szklaneczek lub koktailowych kieliszkw. Podawa do ciast.

Koktail Bambus
0.5 szkl. wytrawnej winiwki lub orginalnej sherry, 0.5 szkl. wytrawnego wermutu, 1 y eczka bitteru (capri lub istra), szczypta skrki pomaraczowej, ld spo ywczy. Winiwk wla do szklanego naczynia, doda wermut i bitter, wymiesza dug y eczk lub szklan paeczk. Wyporcjowa do kieliszkw lub szklanek. Do ka dej porcji wo y po 2 kawaki lodu i odrobin utartej skrki cytrynowej.

Koktail bananowy
0.5 szkl. koniaku, 0.5 szkl. likieru bananowego, 1 banan, ld spo ywczy. Z umytego, obranego ze skrki banana, odkraja pitk. Do naczynia szklanego wla koniak i likier, wymiesza dug y eczk lub paeczk szklan, wla do szklaneczek. Do ka dej szklaneczki wo y po 1 - 2 kawakach lodu i plasterkach banana.

Koktail Blossom - kwitncy

0.5 szkl. ginu, 0.5 szkl. soku pomaraczowego. Wymiesza wszystkie skadniki w shakerze. Podawa w adnych szklaneczkach z dodatkiem lodu. Do ka dej porcji mo na wo y kawaek plasterka pomaraczy.

110

Koktail Blue Lady

0.5 szkl. curacao, 0.25 szkl. wytrawnego ginu lub jawcwki, 0.25 szkl. soku z cytryny, 0.5 y eczki biaka, ld spo ywczy. Wszystkie skadniki wymiesza energicznie w shakerze lub mikserze, wla do szklanek. Do ka dej porcji wo y po 1 - 2 kawakw lodu. Szklank mo na ozdobi kawakiem ukrajanej dekoracyjnie skrki cytrynowej, np. w formie spirali.

Koktail Carusso
1/3 szkl. wytrawnego ginu, 1/3 szkl. wytrawnego wermutu, 1/3 szkl. likieru mitowego, ld spo ywczy. Wymienione powy ej skadniki wla do dzbanka, wymiesza paeczk. Przygotowa wskie szkl. wkadajc do ka dej kawaek lodu, wla koktail i zaraz podawa

Koktail Casino
0.5 szkl. wytrawnego ginu lub jaowcwki, 0.25 szkl. soku z cytryny, 0.25 szkl. maraskino, kilka kropli bitteru (capri lub istra), 1 y ka winiwki, a najlepiej cherry, ld spo ywczy. Przygotowa kieliszki wkadajc do ka dego po kawaku lodu spo ywczego. Gin lub jaowcwk, sok z cytryny i maraskino oraz bitter wymiesza w shakerze. Natychmiast wyporcjowa do przygotowanych kieliszkw.

Koktail Dragon
0.5 szkl. ginu lub jaowcwki, 0.25 szkl. likieru mitowego, 0.125 szkl. kminkwki, 0.125 szkl. soku cytrynowego, ld spo ywczy. Wszystkie skadniki wymiesza w shakerze, ozibi dokadnie w lodwce, wstrzsn shakerem i wlewa napj do maych szklaneczek wkadajc po kawaku lodu.

Koktail hawajski
0.5 szkl. wytrawnego ginu lub jawcwki, 0.5 szkl. soku pomaraczowego, 1 y eczka curacao, ld spo ywczy. Wszystkie skadniki wymiesza energicznie w shakerze, wyporcjowa do wysokich kieliszkw, wkadajc do ka dej porcji po 2 kawaki lodu.

111

Koktail krlowej
0.25 szkl. wytrawnego ginu lub jaowcwki, 0.25 szkl. wytrawnego wermutu, 0.25 szkl. sodkiego wermutu, 0.25 szkl. soku ananasowego. Wymiesza wszystkie skadniki w shakerze. Wyporcjowa do szklanek dodajc do ka dej porcji po kilka kawakw lodu.

Koktail Leviantan
0.5 szkl. koniaku, 0.25 szkl. sodkiego wermutu, 0.25 szkl. soku pomaraczowego, ld spo ywczy. Koniak, wermut i sok pomaraczowy wymiesza w shakerze. Wyporcjowa do szklanek wrzucajc do ka dej po kilka kawakw lodu spo ywczego.

Koktail Los Angeles

2/3 szkl. whisky lub ytniwki, 1/3 szkl. soku cytrynowego, 1 tko, 1 y eczka sodkiego wermutu. Wdk, sok cytrynowy, tko i wermut wymiesza w dzbanku za pomoc szklanej paeczki lub dugiej y eczki. Wszystkie skadniki powinny by doskonale ozibione w lodwce. Natychmiast podawa w adnych kieliszkach lub ozdobnych szklaneczkach.

Koktail maa ksi niczka

0.5 szkl. rumu kubaskiego, 0.5 szkl. sodkiego wermutu, ld spo ywczy. Rum kubaski i wermut wymiesza w dzbanku za pomoc paeczki, wyporcjowa do szklanek wkadajc rwnoczenie ld.

Koktail Martini
0.5 szkl. wytrawnego ginu, 0.5 szkl. wytrawnego wermutu, ld spo ywczy. Wszystkie skadniki wymiesza w du ej szklance, dzbanku lub butelce. Doskonale ozibi w lodwce. Nalewa do kieliszkw. Do ka dej porcji wkada po kilka kawakw lodu.

112

Koktail Martini - Medium

2/3 szkl. ginu wytrawnego lub jaowcwki, 1/6 szkl. wytrawnego wermutu, 1/6 szkl. sodkiego wermutu, ld spo ywczy. Wszystkie skadniki wymiesza w du ej szklance, dzbanku lub butelce. Doskonale ozibi w lodwce. Nalewa do kieliszkw. Do ka dej porcji wkada po kilka kawakw lodu.

Koktail Martini Sweet - sodki

2/3 szkl. ginu, 1/3 szkl. sodkiego wermutu, cherry lub sodka winiwka, ld spo ywczy. Wszystkie skadniki wymiesza w du ej szklance, dzbanku lub butelce. Doskonale ozibi w lodwce. Nalewa do kieliszkw. Do ka dej porcji wkada po kilka kawakw lodu.

Koktail na czerwono
0.5 szkl. czystej wdki, 1 kieliszek likieru winiowego, 1 szkl. wytrawnego czerwonego wina, 0.5 kieliszka rumu, ld spo ywczy, plasterki cytryny. Do du ego szklanego dzbana wla kolejno: wino, rum, likier i wdk, wymiesza. Przygotowa kieliszki wkladajc do ka dego po kawaku lodu spo ywczego. Kieliszki ozdobi umocowujc na ich brzegu powki plasterkw cytryny. Do przygotowanych kieliszkw wlewa koktail. Podawa ze sonymi paluszkami

Koktail na wdce
2/3 szkl. czystej wdki, 1/3 szkl. wytrawnego martini, sok z 0.5 cytryny, kilka wini w spirytusie. Przygotowa kieliszki. Rbek ka dego kieliszka zwil y zanurzajc lekko w wodzie, a nastpnie natychmiast umoczy w cukrze. Na rbku kieliszka powinien powsta 0.5 cm szerokoci pasek imitujcy szron. Wdk i martini wla do du ej szkl., doda sok wycinity z cytryny i przecedzony przez gste sitko. Wymiesza dug y eczk. Do ka dego przygotowanego kieliszka wo y po jednej wini wyjtej ze spirytusu i po kawaku lodu spo ywczego. Uwa ajc eby nie uszkodzi dekoracji kieliszka, wla odpowiedni ilo przygotowanego koktailu. Podawa zaraz po przyrzdzeniu z migdaami w soli.

Koktail na to
1 szkl. czystej wdki, 2 tka, 1.5 y ki cukru, 1 opakowanie cukru waniliowgo, sok z jednej cytryny, 1 kieliszek koniaku.

113

Wdk, koniak i sok z cytryny ozibi w lodwce. Wszystkie skadniki wla do miksera, doda cukier, cukier waniliowy i tka. Uruchomi mikser na kilka sekund. Gotowy koktail podawa w maych szklaneczkach z dodatkiem kruchych ciasteczek.

Koktail Olympia
1/3 szkl. koniaku, 1/3 szkl. curacao, 1/3 szkl. soku pomaraczowego, ld spo ywczy. Wymiesza wszystkie skadniki w shakerze. Wyporcjowa do szklanek wkadajc do ka dej porcji po kilka kawakw lodu. Natychmiast podawa.

Koktail Opera
0.2 szkl. sherry lub winiwki, 0.4 szkl. czystej wdki, 0.2 szkl. soku z grapefruita, 0.2 szkl. soku ananasowego, ld spo ywczy. Wymiesza wszystkie skadniki w shakerze, wyporcjowa, wkadajc do ka dej szkl. po kilka kawakw lodu

Koktail Piperment orzewiajcy

1 szkl. czystej wdki, 0.5 szkl. likieru mitowego, ld spo ywczy. Wla do shakera likier i wdk, doda kilka kawakw lodu spo ywczego. Doskonale wymiesza i nalewa do przygotowanych kieliszkw.

Koktail Planters
0.5 szkl. rumu, 0.5 szkl. soku pomaraczowego, 1 y eczka soku z cytryny, ld spo ywczy. Wymiesza skadniki w shakerze. Wyporcjowa do kieliszkw. Podawa wkadajc do ka dej porcji kilka kostek lodu.

Koktail pomaraczowy
0.5 szkl. soku pomaraczowego, 0.5 szkl. wdki, sok z cytryny, szczypta pieprzu, ld spo ywczy. Wdk i sok ozibi, wymiesza w shakerze z dodatkiem soku wycinitego z jednej cytryny i pieprzu. Wlewa do szklanek, wkadajc rwnoczenie ld spo ywczy.

114

Koktail przyjacielski
2/3 szkl. whisky, 1/3 szkl. sodkiego wermutu, kilka kropli bitteru (capri lub istra), ld spo ywczego. Przygotowa szerokie niskie szkl. wkadajc do ka dej po kawaku lodu spo ywczego. Whisky zmiesza z wermutem, wyporcjowa do szklanek wkrapiajc do ka dej z nich po kropli bitteru. Podawa zaraz po przyrzdzeniu.

Koktail rumowy
0.75 szkl. rumu kubaskiego, 0.25 szkl. soku wycinitego z cytryn, 1 y eczka soku z granatw lub grapefruitw. Przygotowane skadniki wymiesza w shakerze, a nastpnie wlewa do przygotowanych kieliszkw, wkadajc rwnoczenie po 2 kawaki lodu spo ywczego.

Koktail specjalny
0.75 szkl. rumu, 3 y eczki syropu malinowego, 3 y eczki soku cytrynowego, 3 y eczki soku pomaraczowego, 2 y eczki curacao, kawaek ananasa, ld spo ywczy. Ananas pokraja w mae trjkty. Rum, sok malinowy, cytrynowy, pomaraczowy i Curacao wymiesza w shakerze i wyporcjowa do kieliszkw. Do ka dej porcji wo y po 2 kawaki lodu i porcj ananasa.

Koktail srebrne wesele

0.5 szkl. wytrawnego ginu lub jaowcwki, 0.25 szkl. likieru bananowego, 0.25 szkl. mietanki. Wymiesza wszystkie uprzednio doskonale ozibione skadniki w mikserze. Wyporcjowa do szklaneczek i natychmiast podawa.

Koktail zocisty
0.25 szkl. likieru pomaraczowego, 0.25 szkl. ginu, 0.5 szkl. sodkiego wermutu, ld spo ywczy. Przygotowa niskie szerokie szkl. i wo y do ka dej z nich po kawaku lodu spo ywczego. Gin, likier pomaraczowy i wermut wla do dzbanka i wyporcjowa do szklanek. Podawa bezporednio po przyrzdzeniu.

115