Teoria i metodyka rekreacji ruchowej

Termin rekreacji ruchowej:

Wg .T. Wolaskiej

Wszelki ruch sportowo- campingowy, uprawiany w czasie wolnym dla odpoczynku, rozrywki, rozwoju wasnej osobowoci, bez nastawienia si przede wszystkim na osignicie maksymalnych wynikw sportowych, niezbyt mczcych si a przynoszcych odprenie, rado i przyjemno

Inne ujcia rekreacji ruchowej:

Zajcia o treci ruchowo-sportowej lub turystycznej, ktrym czowiek oddaje si z wasnej chcecie w czasie wolnym dla odpoczynku, przyjemnoci i rozwoju wasnej osobowoci. Aktywny wypoczynek, masowa kultura fizyczna, sortowanie, czynnoci zwizane z ruchem i wysikiem fizycznym. Ma ona za zadanie zapewni biologiczna sprawno organizmu, jednoczenie usprawni psychiczne i spoeczne funkcjonowanie jednostki, poszerzajc sfer jej zainteresowa i moliwoci.

Rekreacja ruchowa ma na celu:

Uzupeni braki w ksztatowaniu kultury fizycznej czowieka, Doskonali poziom motoryki, Podtrzymywa sprawno wydolno fizyczn do pnej staroci Ksztatowa poprawn postaw ciaa Korygowa nieprawidowoci w postawie zwizane z niewaciw pozycja przyjmowan w pracy ,szkole Chroni przed negatywnymi skutkami cywilizacji technicznej

Funkcje rekreacji ruchowej:

Zdrowotna - profilaktyka i terapia chorb cywilizacyjnych Regeneracyjna - znoszenia negatywnych skutkw nadmiernego, jednostronnego wysiku fizycznego Sprawnociowa - podnoszenie swojej sprawnoci fizycznej Estetyczna - utrzymanie lub korygowanie sylwetki Kompensacyjna - wyrwnywanie brakw codziennego ycia (szczeglnie ruchu) Antyinwolucyjna - przeciwdziaanie procesom starzenia si Spoeczno - Afiliacyjna - uwalnianie od stresw, napi i obcie wspczesnego ycia Autoekspresyjna - zaspokajanie potrzeby samorealizacji

Podzia rekreacji ruchowej ze wzgldu na intensywno wysiku. Relaksacyjne spacery, wdkowanie, obserwacje przyrody O redniej intensywnoci jazda na ywach, eglowanie, gimnastykowanie wiczenia intensywne biegi, pywanie, aerobik Podzia rekreacji ruchowej ze wzgldu na formy organizacyjne: Indywidualne i zespoowe Sport dla wszystkich cech charakterystyczn jest udzia w niej osb dorosych w wieku produkcyjnym i emerytalnym, rodzin, modziey. Sport dla wszystkich prawo kadego czowieka do sportu, do korzystania z warunkw do uczestnictwa w sporcie. Dyscypliny sportu, rne formy aktywnoci ruchowej od spontanicznych, niezorganizowanych zabaw i gier ruchowych do zorganizowanych wicze fizycznych wykonywanych regularnie.

Zaoenia metodyczne stosowane w rekreacji ruchowej

W zaoeniach metodycznych uwzgldniajcy aspekt spoeczno wychowawczy naley wzi pod uwag ksztacenie postaw i potrzeb rekreacyjnych. Moe si to dokona poprzez uwiadomienie spoeczestwa o profilaktycznych walorach rekreacji ruchowej lub przez udzia w atrakcyjnym, dobrze zorganizowanych imprezach, zachcajcych do uczestnictwa w nich. W metodyce rekreacji podstawowymi terminami wymagajcymi omwienia s: formy, metody, rodki.

1.Formy wykorzystywane w rekreacji:

Za form mona uzna rodzaj okrelonego dziaania, ktre ma na celu doskonalenie pycho somatycznej funkcji organizmu, rozwj nawykw ruchowych, udostpnianie moliwoci wyycia si ruchowego, krzewienie rekreacji.

Biorc pod uwag kryterium zada ,mona je uporzdkowa nastpujco: -formy organizacyjne -formy upowszechniania rekreacji w rodowisku -formy dydaktyczne

Formy organizacyjne Za form t uznajemy stron organizacyjn zaj, Np. zesp wiczebny, kurs szkoleniowy, imprez rekreacyjna, wczasy, wycieczk. Formy upowszechniania rekreacji w rodowisku Sposoby wdrenia spoeczestwa do uprawiania aktywnych form wypoczynku.

Formy dydaktyczne
Tre realizowanych zaj. Omawiajc formy rekreacji wymienia si Np. gry i zabawy ruchowe, gimnastyk, narciarstwo, taniec, maa turystyk. Rozpatrujc formy w tym ujciu, naleaoby w nich wyrni: Formy nauczania-ukierunkowane na rozwj motorycznej sprawnoci organizmu i ksztatowanie okrelonych umiejtnoci ruchowych Formy prowadzenia zaj dostosowanie do specyfiki grup oraz terenu, w ktrym si odbywaj

Formy samodoskonalenia- wystpuj u ludzi o duym zasobie nawykw ruchowych i wiadomoci celu dziaania.
Formy oceny i samokontroli -pozwalajce okreli efekty stosowanych wicze, koniecznie przy ustalaniu programu usprawniajcego.

2. Metody
-Metoda jest to sposb postpowania dla osignicia okrelonego celu. -Gwnym celem rekreacji ruchowej jest psycho -motoryczny rozwj organizmu wyraajcy si umiejtnoci pokonywania rnorodnych wysikw fizycznych oraz przystosowania organizmu do zmieniajcych si warunkw rodowiska zewntrznego. -Metody stosowane w rekreacji ruchowej pomagaj wiczcym w opanowaniu nawykw ruchowych, umiejtnoci i zdolnoci do wykonywania coraz bardziej zoonych wicze oraz dostarczaj wiadomoci w zakresie ich zastosowania w codziennym yciu. - W doborze metod uwzgldniamy: stan zaawansowania wiczcego, zainteresowania, potrzeby ,wiek i pe ,charakter wykonywanej pracy

Wyrniamy: A .Metody ogldowe.

W czasie stosowania metody ogldowej wiczcy uzyskuje wyobraenie ruchu za pomoc oddziaywania na analizator wzroku. Dokonuje si to na podstawie demonstracji wiczenia, plansz ,filmu itp. Stosuje si t metod zarwno w nauczaniu ruchw prostych jak i zoonych bd gdy wiczenie jest mao znane.

B .Metody sownego ujcia ruchu.

-Metoda sowna polega na okreleniu wiczenia za pomoc opisu i objanienia. -Wymaga ona mylenia obrazowego oraz tworzenia wyobraenia ruchu na podstawie wizania sowa z aparatem kinestetyczno ruchowym.. - Sowa pomagaj w precyzji ruchu, w okreleniu tempa, dynamiki, czstotliwoci wykonywania ruchu, okrelenie kierunkw wykonywania oraz uatwia eliminacje bdw. -Dziki te metodzie atwiej zapamituje si wiczenie.

C .Metody dziaania praktycznego

-Wymagaj aktywnej postawy wiczcych - wiadomoci korzyci, jakie wynikaj ze stosowania zdobytych umiejtnoci w praktycznym dziaaniu. - Metoda ta naley do tzw. metod aktywizujcych, gwnym celem jest samodzielne opanowanie przez wiczcych okrelonego zadania ruchowego na podstawie literatury, folderw, tablic pogldowych. -Zalet jej jest dowolno wyboru programu usprawniajcego lub nawet opracowanie przy pomocy instruktora rekreacji programu dostosowanego do moliwoci ruchowych wasnego organizmu. -Stosowanie tej metody wpywa na uzyskiwanie coraz wikszej samodzielnoci w rozwizywaniu zada ruchowych oraz uczy peniej rozumie wasny organizm i jego potrzeby.

3.rodki dziaania
-rodki uatwiaj, umoliwiaj, a czasem nawet warunkuj osigniecie zamierzonego celu. -Gwnym rodkiem wykorzystywanym w rekreacji ruchowej jest ruch. - Ksztatowanie cech motorycznych dokonuje si za pomoc ronych form wicze Np. .gimnastyki, gier i zabaw, atletyki terenowej. S to rodki dziaania, ktre w rekreacji ruchowej mog by stosowane w formie cilej lub dowolnie modyfikowane i przeksztacone oraz dostosowane do potrzeb ronych kategorii odbiorcw. -rodki umoliwiajce realizacje form ruchowych to: tereny rekreacyjne ,obiekty ,urzdzenia ,sprzt.

Metodyka rekreacji ruchowej obejmuje proces:

1.Nauczania:
-Charakter planowy, kierowany i zorganizowany. W ukierunkowanym procesie nauczania wicze ruchowych instruktor wyposaa uczestnikw zaj w zasb wiadomoci, umiejtnoci oraz nawykw ruchowych opierajc si aktywnym wspudziale wiczcych. -Zwizy opis i objanienie wiczenia aktywizuj u wiczcych proces mylenia oraz wywouj wyobraenia ruchu. Dokadny i prawidowy pokaz sprzyja jego wykonaniu. -W kadej grupie wiczebnej naley ka duy nacisk na wprowadzanie w pracy zasad: wiadomoci, aktywnoci, dostpnoci i atrakcyjnoci wicze.

-Wybr metody powinien by uwarunkowany stopniem trudnoci nauczanego

ruchu oraz poziomem usprawnienia ruchowego grupy. W kadym zorganizowanym nauczaniu naley opiera si na zasadach, czyli oglnych normach postpowania, warunkujcych osignicie zamierzonych celw dydaktycznych. -Komendy nie mog sprawi wraenia bezwzgldnego rozkazu. -Zauwaone bdy, ktre mog zagraa bezpieczestwu wiczcych lub wyranie nie sprzyjaj poprawnemu opanowaniu wiczenia, nie mog by omawiane indywidualnie, lecz naley je poprawia oglnie, stosujc Np. powtrny pokaz wiczenia lub dokadniejsze omwienie sposobu wykonania i ewentualne wskazanie wystpujcych bdw.

Do podstawowych i najczciej stosowanych w praktyce rekreacji ruchowej zasad nale nastpujce: wiadomoci Aktywnoci Pogldowoci Systematycznoci Dostpnoci Stopniowania trudnoci Utrwalania Atrakcyjnoci Sprawny przebieg procesu nauczania zaley od: Treci przedmiotu nauczania Doboru materiau wiczebnego Dostosowanie metod i treci zaj i rodzaju grupy wiczebnej Rodzaju wykorzystywanych rodkw dziaania

2.Proces organizowania

-Dobra organizacja zaj to jeden z podstawowych

warunkw osignicia efektw dydaktycznych.

-Wszystko, co zwiksza

zainteresowanie wiczeniami,

sprzyja wikszej frekwencji na zajciach, pozwala na utrzymanie adu i zaangaowania wiczcych.

-W czasie prowadzenia zaj ruchowych z grup

niejednorodn, np. w rodzinnych zespoach wiczebnych, usprawnienie procesu dydaktycznego dokonuje si przez podzia na zastpy i podzastpy a w nich rnicowanie wicze, metody nauczania oraz stopnia natenia wysiku.

Uatrakcyjnienie zaj przez bodce, Np. w formie czstych zmian: Miejsca wicze ( hala sportowa, boisko, tereny rekreacyjne) Sprztu do zaj i przyborw do wicze Ustawie ( rzdy, szeregi, kolumny, koa) Pozycji wyjciowej do wicze ( parterowe, rednie, wysokie) Tempa i dynamiki wicze Elementw wspzawodnictwa.

W zakresie organizacji zaj wchodz czynnoci majce na celu: Usprawnienie przebiegu procesu dydaktycznego Uatrakcyjnienie zaj Utrzymanie porzdku Zapewnienie bezpieczestwa w czasie wicze Prawidowe rozplanowanie czasu zaj Wytworzenie przyjemnej atmosfery i waciwego nastroju w czasie wicze

Odpowiednie rozplanowanie czasu zaj: Cze pierwsza - ksztacca lub oglnorozwojowa, powinna obejmowa okoo caoci czasu zaj Cze gwna wykorzystujemy na opanowanie nowego zadania ruchowego, przeznaczajc na ten cel okoo polowy czasu globalnego Cze kocowa- realizujemy wiczenia uzupeniajce, stwarzajc atmosfer rado i emocji.

3.Kierowanie w rekreacji ruchowej

-To celowe i wiadome dziaanie zmierzajce do osignicia okrelonych efektw, oparte na prawidowym doborze metod i rodkw dziaania. -Wymaga od specjalisty zasadniczych kwalifikacji zawodowych oraz znajomoci zasad i praw rzdzcych procesami rozwoju ycia osobistego i spoecznego. -Efekty pracy animatora zale od stopnia zaangaowania praktycznego i emocjonalnego zwizanego z umiowaniem zawodu, a take entuzjazmu w pracy i przyjaznym stosunkiem do grupy.

Efektywne kierowanie
Wyzwalanie tkwicych w uczestnikach osobistych osobistych spoecznych wartoci, Wykorzystywanie charakterystycznych dla czowieka de do doskonalenia si i uzyskiwania coraz wikszych sukcesw Utrwalenie zainteresowa i postaw rekreacyjnych Rozwijanie wiadomoci o rekreacji ruchowej i jej roli w yciu czowieka.

Animator Instruktor - Trener: Powinien mie pogodne usposobienie,by inteligentny i kulturalny Posiada atwo w nawizywaniu kontaktw Opanowanie zasad kierowania grup Umiejtno prowadzenia propagandy i dar przekonywania Znajomo zarzdze i przepisw dotyczcych organizacji zaj bezpieczestwa uczestnikw i zasad higieny Ceni si waciwa postaw moralna i etyczna, jego zainteresowania spoeczne i intelektualne i umiejtnoci wychowawcze oraz praktyczne Du uwag zwraca si u animatora na: sprawno fizyczna, odwag, zdecydowanie w dziaaniu ,sylwetk ,estetyczny wygld oraz odpowiedni strj do wykonywania zaj. Powinien posiada wiadomoci zawodowe i oglne ,oraz swoisty talent pedagogiczny

4.Krzewienie rekreacji ruchowej

Upowszechnianie modelu aktywnego wypoczynku Rozwijanie zainteresowa Rozbudzanie potrzeb do ruchu Przekazywanie wzorw kreatywnego spdzania czasu wolnego Ukierunkowanie ludzkich postaw i zachowa Krzewienie rekreacji ruchowej u dzieci: Pokona bariery zwiane z niechcenia do wysiku obawa omieszenia Zmian postaw i zwyczajw spdzania czasu wolnego. Krzewienie rekreacji ruchowej dorosych: Jest to wychowanie do staroci Pomoc ludziom w nabywaniu zainteresowa i aspiracji ktre pomog w czasie emerytury dopomog w realizacji trybu i ycia sprzyjajcego wydueniu modoci i dajcego satysfakcje.

Kategorie czasu popularyzowania aktywnego wypoczynku:

Dugofalowe Ksztacenie do szeroko pojtej kultury fizycznej z myl o przyszym spoeczestwu dokonywane s przez: nauczycieli, rodzicw ,przyjaci i grupy rwienicze przez instytucje ,palcwki specjalistyczne i organizacje spoeczne.

Krtkofalowe Odbywa si w formie doranej tj. stwarzanie klimatu do budzenia si zainteresowa, wcigania i wdraania do uczestnictwa w zorganizowanych lub indywidualnych zajciach ruchowych. Tworzenie warunkw do ich realizacji w ronych rodowiskach a take przestawienie spoeczestwa z formacji konsumpcyjnej na aktywn .

Krzewienie rekreacji ruchowej dokonywana jest za porednictwem: -rodkw masowego przekazu -szk, placwek wychowawczych, organizacji modzieowych, rodziny -instytucji zaspokajanych potrzeby rekreacyjne ludnoci. Techniki i reguy przekazywania treci: -naladowanie- przejmowanie wzorcw osobowych -przekonywanie do nowych zachowa -manipulowanie-wywoywanie sytuacji sprzyjajcych okrelonemu postpowaniu

Proces wychowania do rekreacji wg. Czajkowskiego:

Rozbudzanie zainteresowa i postaw rekreacyjnych

Ksztatowanie potrzeb i postaw Zapoznanie z szerokim wachlarzem nowych form rekreacyjnych rekreacyjnych stworzenie moliwoci ich stosowania Ksztatowanie i utrwalanie umiejtnoci i nawykw aktywnego wypoczynku, wzmacnianie motywacji w tym kierunku. Wyrabianie umiejtnoci waciwej oceny i decyzji wyboru form rekreacyjnych, korzystnych korzystnych punktu widzenia dobra jednostki i spoeczestwa.

5.Poradnictwo
Moe mie charakter bezporedniej porady lub poredniego oddziaywania za pomoc rodkw masowego przekazu, gwnie przez TV, radio, wydawnictwa Porady bezporednie dzielimy na: - Porady i informacje oglne na temat moliwoci udziau w zorganizowanych formach aktywnego wypoczynku. Udziela si informacji o rodzajach zespow wiczebnych, formach prowadzonych zaj, miejscu i terminie zaj oraz warunkach udziau w zespole. A ponadto informuje si o moliwociach waciwego spdzania weekendw i urlopw dla osb indywidualnych indywidualnych ich rodzin. -Wskazwki dotyczce najwaciwszych form dziaania indywidualnych indywidualnych zakresie profilaktyki zdrowotnej.

Zadaniem osoby udzielajcej porad jest: okrelenie poziomu sprawnoci fizycznej i wydolnoci organizmu za pomoc pomiarw i bada lekarskich, testw oraz wywiadu wskazanie najbardziej waciwszych form zaj ruchowych, okrelenie czstotliwoci wicze oraz stopnia natenia wysiku ustalenie sposobu dokonywania samokontroli w zakresie uzyskiwanych efektw usprawniajcych udostpniane pomocy dydaktycznych oraz udzielanie pomocy w zakresie zakupu odpowiedniego sprztu sportowoturystycznego.

Punkty poradnictwa : Powinny by zlokalizowane przy oglnodostpnych orodkach rekreacyjnych Waciwie wyposaone (przyrzdy do bada diagnostycznych) :aparat do mierzenia cinienia ,spirometr ,cyklometr ,waga ,stoper ,kozetka ,przybory do testw oraz niektre urzdzenia i przybory gimnastyczne uatwiajce instrukta i demonstracje wicze.

Poradnictwem dla animatorw s Punkty Konsultacyjne -ich celem jest wiadczenie pomocy , -udzielanie porad w zakresie organizacji imprez rekreacyjnych ,zespow wiczebnych , -udostpnianie materiaw pomocniczych i sprztu do wicze:; -udzielanie informacji w zakresie metodyki prowadzenia zaj , -pomoc w samoksztaceniu oraz doksztacaniu na kursach specjalistycznych.