praca inynierska Bunia P..

__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

POLITECHNIKA WARSZAWSKA
WYDZIA INYNIERII RODOWISKA

Zakad Systemw Ciepowniczych i Gazowniczych

PRACA DYPLOMOWA INYNIERSKA

Piotr Bunia
NR ALBUMU: 209264

SPECJALNO: INYNIERIA KOMUNALNA

MODERNIZACJA INSTALACJI GRZEWCZEJ W

BUDYNKU JEDNORODZINNYM NA
PRZYKADZIE ISTNIEJCEGO OBIEKTU

PROMOTOR: dr in. Jarosaw Olszak

Warszawa 2011 r.

Modernizacja instalacji grzewczej w budynku jednorodzinnym

__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

OWIADCZAM, E PRACA JEST ORYGINALNYM DZIEEM AUTORA

Warszawa dnia

..
podpis

praca inynierska Bunia P..

__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Skadam serdeczne podzikowania

Panu dr in. Jarosawowi Olszakowi
za nadanie kierunku pracy
oraz za pomoc i opiek
w czasie jej wykonania.

Modernizacja instalacji grzewczej w budynku jednorodzinnym

__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Spis treci
1.

Wprowadzenie. ................................................................................................................... 3

2.

Stan istniejcy. .................................................................................................................... 4

2.1.

Konstrukcja budynku. ............................................................................................................................. 4

2.2.

Instalacja c.o............................................................................................................................................ 4

2.3.

Instalacja c.w.u. ....................................................................................................................................... 5

2.4.

Zasada dziaania istniejcej instalacji grzewczej. ................................................................................... 5

3.

Problemy do rozwizania. ................................................................................................... 9

4.

Zastosowanie ukadu zamknitego instalacji c.o.. ............................................................ 11

4.1.

Dobr membranowego sprynowego zaworu bezpieczestwa. .......................................................... 11

4.2.

Dobr przeponowego cinieniowego naczynia wzbiorczego. .............................................................. 12

5. Zastosowanie regulacji pogodowej w istniejcej instalacji ogrzewania paszczyznowego

(parter) i konwekcyjnego (poddasze). ...................................................................................... 14

6.

5.1.

Obliczenie wspczynnikw przenikania ciepa dla poszczeglnych przegrd. .................................. 15

5.2.

Obliczenie wspczynnika strat ciepa dla poszczeglnych przegrd budowlanych zgodnie z [6]:..... 15

5.3.

Obliczenia strat ciepa pomieszcze w warunkach projektowych [10]. ............................................... 17

5.4.

Dobr parametrw czynnika grzewczego zasilajcego instalacj ogrzewania podogowego. ............. 20

5.5.

Dobr parametrw grzejnikw konwekcyjnych na pitrze. ................................................................. 27

5.6.

Dobr zaworw mieszajcych - trjdrogowych. .................................................................................. 32

5.7.

Dobr ustawie regulatora pogodowego. ............................................................................................. 34

Doprowadzenie powietrza do spalania.............................................................................. 35

6.1.

Obliczenie strat ciepa wynikajcych z braku bezporedniego dostarczania powietrza do spalania. ... 35

7.

Wytyczne do automatyki. ................................................................................................. 37

8.

Uwagi kocowe................................................................................................................. 39

9.

Bibliografia ....................................................................................................................... 40

praca inynierska Bunia P..

__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

1. Wprowadzenie.
W budownictwie mieszkaniowym czsto dy si do minimalizacji kosztw
inwestycyjnych. Przepisy budowlane dopuszczaj wiele rnych rozwiza instalacji
centralnego ogrzewania. Niektre oszczdnoci, poza obnieniem komfortu obsugi, skutkuj
wzrostem kosztw eksploatacyjnych, a nawet zmniejszeniem ywotnoci instalacji.
W przypadku budynku bdcego przedmiotem opracowania, zamiast zamknitego
systemu c.o. zastosowano system otwarty. Pozwolio to na rezygnacj z armatury
zabezpieczajcej, ale jednoczenie obniony zosta komfort obsugi konieczne jest cykliczne
uzupenianie czynnika grzewczego. Instalacja uzupeniana jest nieuzdatnion wod sieciow,
czego efektem jest przyrost warstwy kamienia kotowego powodujcego obnienie
sprawnoci kota. Ponadto cige dostarczanie tlenu do czynnika grzewczego wywouje
korozj w instalacji. Obecno kamienia kotowego i korozji skraca ywotno instalacji.
Kolejn oszczdnoci inwestycyjn bya rezygnacja z wykonania bezporedniego
doprowadzenia powietrza do kota na cele spalania. Pogorszyo to komfort cieplny
w pomieszczeniach ssiadujcych z lokalizacj kota, oraz zwikszyo starty ciepa na
wentylacj wzrosy koszty eksploatacji.
Dodatkowym problemem jest niefachowo wykonana instalacja ogrzewania podogowego
na parterze. Wykonanie nie byo poprzedzone wymaganymi obliczeniami oraz zastosowana
zostaa uproszczona automatyka. W przypadku braku cigej kontroli temperatury zasilania
ogrzewania podogowego przez uytkownika, dochodzi do przegrzewania lub niedogrzewania
pomieszcze. Utrzymanie wewntrznej temperatury projektowej, przy zmiennej temperaturze
zewntrznej, jest praktycznie niemoliwe obniony komfort uytkowania. Uproszczona
automatyka realizuje regulacj ilociow poprzez cige wczanie i wyczanie pompy
obiegowej ogrzewania podogowego. Efektem tego bdzie szybsze zuycie pompy, czyli
rwnie tutaj zostaa obniona ywotno instalacji.
Celem pracy jest wykonanie projektu modernizacji instalacji grzewczej oraz jej pena
automatyzacja. Aby go zrealizowa konieczne jest wykonanie analizy stanu istniejcego.
Nastpnie zostanie rozwaona moliwo zastosowania zamknitego systemu c.o. w wietle
obowizujcych przepisw. Jeeli takie rozwizanie jest dopuszczalne, dobrana zostanie
wymagana armatura zabezpieczajca.
Do penej automatyzacji instalacji konieczne bdzie, wykonanie szczegowego bilansu
cieplnego wszystkich obsugiwanych pomieszcze. Pozwoli to na obliczenie parametrw
czynnika grzewczego, nastaw regulatora pogodowego oraz dobr armatury regulacyjnej.
Aby uzasadni sens stosowania bezporedniego doprowadzenia powietrza do kota na cele
spalania, wykonane zostan obliczenia strat ciepa na wentylacj, wywoane przez prac tego
rda ciepa.
Podstawowymi efektami modernizacji maj by:
Poprawa komfortu uytkowania
Zwikszenie ywotnoci instalacji
Obnienie kosztw eksploatacji
3

Modernizacja instalacji grzewczej w budynku jednorodzinnym

__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

2. Stan istniejcy.
Budynek zlokalizowany jest w III strefie klimatycznej. Jest to podpiwniczony
budynek parterowy z poddaszem uytkowym, wykonany w technologii szkieletowej w 2008
roku.

2.1. Konstrukcja budynku.

ciany zewntrzne:
Szkieletowe drewniane
Stropodach:
Szkieletowy drewniany
Strop nad piwnic:
Szkieletowy drewniany
Stolarka okienna i drzwiowa:
drzwi wejciowe drewniane w dobrym stanie technicznym,
okna drewniane rwnie w dobrym stanie technicznym.

2.2. Instalacja c.o.

Instalacja c.o. w budynku jest nowa i w dobrym stanie technicznym. Wykonana jest
z rur polietylenowych typu pePEX Q&E z warstw antydyfuzyjn. Zasilana jest z dwch
rde:
- Kocio na paliwo stae (drewno) o mocy nominalnej 28 kW
- 2 grzaki elektrycznej o mocy 3 i 9 kW
Kocio poczony jest z instalacj za porednictwem sprzga hydraulicznego, ktrego
rol peni zbiornik buforowy o pojemnoci ok. 700 dm3. W przypadku zasilania instalacji c.o.
kotem z zaadunkiem rcznym, jest wymagane zapasowe rdo ciepa [1]. Tym rdem s
grzaki elektryczne umieszczone w zbiorniku buforowym. Instalacja c.o. wykonana jest
w systemie otwartym wyposaonym w przelewowe naczynie wzbiorcze, umieszczone
w najwyszym punkcie instalacji - na poddaszu.
Instalacja skada si z ogrzewania podogowego w drewnianej pododze na parterze,
wykonanego z rur PE-RT/AL/PE-RT 16x2 mm z aluminiow warstw antydyfuzyjn oraz
z grzejnikw pytowych typu C33 PURMO, ogrzewajcych pomieszczenia na pitrze,
wyposaonych w zawory termostatyczne firmy OVENTROP typu AV6 DN15 .
Ogrzewanie podogowe jest oddzielone od reszty ukadu za pomoc wymiennika typu
JAD i jest ukadem zamknitym zabezpieczonym naczyniem przeponowym i zaworem
bezpieczestwa. Przepyw w instalacji ogrzewania podogowego oraz regulacja temperatury
zasilania realizowana jest przez zesp mieszajco-pompowy Uponor Push 22N. Posiada on
zawr regulacyjny wbudowany w obejcie (by-pass) i jest wyposaony w pomp obiegow
4

praca inynierska Bunia P..

__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Grundfoss UPS 15-60 130. Od strony zasilenia instalacji znajduje si zawr termostatyczny
VR20 DN20 z gowic termostatyczn wraz z kapilar ENTZ o zakresie 2055 C. Od strony
powrotu instalacji znajduje si zawr RVR20 DN20. Termometr umieszczony na zasileniu.
Czynnik grzewczy trafia nastpnie do rozdzielacza z ktrego zasilane s ptle
ogrzewania podogowego. W rozdzielaczu zasilajcym wbudowane s zawory regulacyjne
poczone z przepywomierzami wyskalowanymi od 0,5 do 4,0 dm3/min dla kadej ptli
grzejnej. W rozdzielaczu powrotnym dla kadej wownicy wbudowany jest zawr
kompensacyjny przepywu umoliwiajcy dokadn regulacj hydrauliczn instalacji.
Na etapie wykonania instalacji nie byy obliczane wymagane dugoci ptli grzejnych.
Dono jedynie do maksymalnego wykorzystania powierzchni na grzejnik, z zachowaniem
podziau na pomieszczenia.

2.3. Instalacja c.w.u.

Instalacja c.w.u. w budynku jest nowa i w dobrym stanie technicznym, wykonana jest
z rur polietylenowych typu pePEX Q&E z warstw antydyfuzyjn. Podgrzewanie c.w.u.
odbywa si w elektrycznym ogrzewaczu pojemnociowym .
Instalacja dziaa prawidowo.

2.4. Zasada dziaania istniejcej instalacji grzewczej.

Liczby w nawiasach (#) oznaczaj kolejne urzdzenia ze schematu istniejcej
instalacji na rysunku nr 1.
W czasie sezonu grzewczego, podczas poboru ciepej wody uytkowej, nastpuje
wstpny podgrzew zimnej wody sieciowej, zasilajcej elektryczny ogrzewacz pojemnociowy
ciepej wody uytkowej (1). Zimna woda przepywa przez wownic w zbiorniku
buforowym (4).
Przy czstej eksploatacji kota w sezonie grzewczym. Kocio (7) ogrzewa czynnik
grzewczy w zbiorniku buforowym (4). Pompa obiegowa pierwotna (3) zasila w czynnik
grzewczy wymiennik ciepa ogrzewania podogowego (16) i rozdzielacze ogrzewania
konwekcyjnego (20). Pompa (3), oraz pompa obiegowa ogrzewania podogowego (15),
wczane s przez uytkownika na stae na czas trwania sezonu grzewczego. Temperatura
w pomieszczeniach wyposaonych w grzejniki konwekcyjne (18) regulowana jest przez
zawory grzejnikowe wyposaone w gowice termostatyczne (19). Nastawa temperatury
zasilania ogrzewania podogowego realizowana jest przez zawr regulacyjny (17) poczony
z czujnikiem temperatury zasilania z (12). Wczona jest rwnie grzaka 3 kW (6)
zainstalowany w grnej czci zbiornika (6), utrzymujc temperatur w grnej czci
zbiornika (4), odczytywan przez czujnik (5), na poziomie ok 50 oC.
W wypadku nie korzystania z kota (7), wczona jest rwnie grzaka 9 kW (21),
ktry zasilany jest z linii nocno-taryfowej. Grzaka utrzymuje temperatur 90 oC odczytywan
przez czujnik (8) w dolnej czci zbiornika (4).
Rozmieszczenie ptli grzewczych na parterze, ich dugoci oraz numery przedstawia
rysunek nr 2. Natomiast rozmieszczenie grzejnikw pytowych na pitrze oraz ich typy
przedstawia rysunek nr 3.
5

Modernizacja instalacji grzewczej w budynku jednorodzinnym

__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

praca inynierska Bunia P..

__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Modernizacja instalacji grzewczej w budynku jednorodzinnym

__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

praca inynierska Bunia P..

__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

3. Problemy do rozwizania.
Ze wzgldu na zastosowanie otwartego ukadu hydraulicznego, instalacja c.o.
naraona jest na przedwczesne zuycie wywoane zjawiskiem korozji
zachodzcej pod wpywem cigle dostarczanego tlenu. Zauwaalne s rwnie
ubytki czynnika grzewczego przez parowanie z otwartego naczynia
wzbiorczego, co z kolei zwiksza stenie soli mineralnych przy cyklicznym
uzupenianiu wod sieciow.
Naley przystosowa instalacj do pracy w ukadzie zamknitym.

Ogrzewanie podogowe pod drewnian posadzk charakteryzuje si bardzo

du bezwadnoci ciepln standardowe termostaty pokojowe (regulacja
miejscowa) nie znajduj tu zastosowania. Regulacja temperatury
w pomieszczeniach moliwa jest jedynie przez rczn zmian nastawy
temperatury zasilania ptli grzejnych (12) rys.1, poprzez zawr termostatyczny
(17) rys.1 (regulacja centralna). Funkcja nocnego obnienia temperatury
wewntrznej realizowana jest poprzez programator dobowy (13) rys.1. W nocy
pompa obiegowa (15) rys.1 wyczana jest na 15 minut w cigu godziny pracy
(regulacja wcz/wycz ilociowa centralna). W ten sam sposb realizowane
jest obnienie temperatury wewntrznej w czasie nieobecnoci mieszkacw.
Cige przerywanie pracy pompy skraca jej ywotno.
Naley zawr mieszajcy sterowany termostatycznie zastpi zaworem
mieszajcym sterowanym elektronicznie w funkcji temperatury zewntrznej
(pogodowa regulacja centralna).

Grzejniki pytowe ogrzewajce pitro, zasilane s czynnikiem o wysokich

parametrach (z=8090 oC). Natomiast temperatura w pomieszczeniach
regulowana jest miejscowo poprzez gowice termostatyczne zamontowane na
wkadkach zaworowych grzejnikw (regulacja miejscowa). Ma to niekorzystny
wpyw na komfort cieplny w budynku. Ze wzgldu na sposb pracy typu
wcz/wycz, wysoka temperatura odczuwalna w bezporednim otoczeniu
grzejnika, jest dodatkowo zmienna w czasie.
Ponadto wysoka temperatura powierzchni grzejnikw, wywouje ruch
konwekcyjny powietrza o duym nateniu. Powoduje to porywanie duej
iloci czstek kurzu i wprowadzanie ich do powietrza w caej kubaturze
pomieszczenia, gdzie przyczaj si do ujemnie zjonizowanych czsteczek
powietrza. Nastpnie szybko opadaj do strefy przypodogowej, zaburzajc
jednoczenie rwnowag jonow powietrza w wyszych warstwach.
W wyszych warstwach pozostaje powietrze z przewag jonw dodatnich,
a takie powietrze odczuwalne jest przez czowieka, jako bardziej suche ni jest
w rzeczywistoci [2].
Naley obniy temperatur zasilania grzejnikw.
By zapewni cig prac grzejnikw temperatura zasilania powinna by
zmienna w funkcji temperatury zewntrznej.

Modernizacja instalacji grzewczej w budynku jednorodzinnym

__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Budynek wyposaony jest w wentylacj mechaniczn nawiewno wywiewn

z odzyskiem ciepa i wilgoci z wywiewanego powietrza. Kocio na paliwo stae
znajduje si w centralnej czci parteru. Powietrze do spalania pobierane jest
z pomieszczenia. Wynikiem tego jest powstawanie podcinienia w budynku,
co zakca prac wentylacji mechanicznej i zwiksza infiltracj powietrza
zewntrznego w zimie. Prowadzi to do zwikszenia strat ciepa na wentylacj
oraz do obnienia wilgotnoci wzgldnej powietrza wewntrznego, poniewa
powietrze zewntrzne w zimie charakteryzuje si nisk wilgotnoci
bezwzgldn. Rozwizanie to jest nieekonomiczne w eksploatacji i wpywa
negatywnie na komfort cieplny, wychadza pomieszczenia ssiadujce
z pomieszczeniem, w ktrym zainstalowany jest kocio. A w skrajnym
przypadku (wyjtkowo szczelna konstrukcja i brak systemu wentylacji
naturalnej) istnieje ryzyko zatrucia tlenkiem wgla.
Naley z zewntrz doprowadzi powietrze na potrzeby spalania, bezporednio,
z pominiciem kubatury pomieszcze.

10

praca inynierska Bunia P..

__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

4. Zastosowanie ukadu zamknitego instalacji c.o..

Zgodnie z [1] dozwolone jest zamknicie instalacji z kotem na paliwo stae
z zaadunkiem rcznym jeeli jest ona wyposaona w zbiornik akumulacyjny. Minimaln
pojemno tego zbiornika wyznacza si z zalenoci wedug [3]:

Gdzie:

= 15 1 0,3

[3 ]

{1}

nominalna moc cieplna kota 28 kW

czas spalania tu zaadunek rczny, czyli 2h
obcienie cieplne budynku 6,48 kW
minimalna moc cieplna 0,3 =8,4 kW
= 646 3

Zbiornik akumulacyjny podczony do istniejcej instalacji spenia wymagania normy.

Mona przystosowa t instalacj do pracy w ukadzie zamknitym.
Wymagane s do tego jeszcze 2 urzdzenia zabezpieczajce [4]:

Zawr bezpieczestwa
Przeponowe cinieniowe naczynie wzbiorcze

4.1. Dobr membranowego sprynowego zaworu bezpieczestwa.

Zgodnie z [5] rednica nominalna zaworu bezpieczestwa dla kota o mocy do 50 kW to
DN15, natomiast minimalna rednica krca wylotowego to 20 mm.
Dobrano zawr firmy SYR typ 1915.15

11

Modernizacja instalacji grzewczej w budynku jednorodzinnym

__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

4.2. Dobr przeponowego cinieniowego naczynia wzbiorczego.

Zgodnie z [5] dla kota o mocy do 50 kW, rednica wewntrzna przewodu
przyczeniowego do przeponowego naczynia wzbiorczego to 20 mm.
Obliczenie minimalnej pojemnoci przeponowego naczynia wzbiorczego:
Pojemnoci elementw instalacji zestawiono w tabeli nr 1:

tab.1. Pojemno instalacji

element
zbiornik akumulacyjny
wymiennik typu JAD
paszcz kota
rura 20mm L=20m
rura 10mm L=110m
grzejniki C33600900 4szt.
grzejniki C33600400 1szt
= Va

pojemno [m3]
0,728
0,002
0,05
0,0063
0,0086
0,0324
0,0036
0,831

Obliczenia minimalnej pojemnoci naczynia wzbiorczego, oraz cinienia

pocztkowego przestrzeni gazowej wykonano zgodnie z [4].
Obliczenie cinienia hydrostatycznego:
p st = h g = 6 9,81 999.7 / 100000 = 0,59 bar

{2}

gdzie:
h
wysoko statyczna (od przycza NW do najwyszego punktu instalacji)
g
przypieszenie ziemskie 9,81 m/s2
1
gsto wody w temperaturze pocztkowej t1=10C kg/m3
1 = 999,7 kg/m3
Obliczenie cinienia wstpnego:
po p st + p D = 0,59 0,6 bar

{3}

gdzie:
pD
dodatek uwzgldniajcy nadcinienie pary nasyconej, odpowiadajcy
maksymalnej temperaturze zasilania (poniej 100 oC warto ta nie ma
istotnego wpywu, dla 100 oC pD=0,013 bar)

12

praca inynierska Bunia P..

__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Cinienie kocowe oblicza si z zalenoci:

pe = pdop p ZB + z g 90 = pdop 0,5 + 0,095 = 1,6 bar

{4}

gdzie:
pdop dopuszczalne cinienie najsabszego elementu instalacji [bar]
pdop = 2 bary (dla kota)
pZB tolerancja zadziaania zaworu bezpieczestwa (w instalacjach o pdop 3 bar
przyjmuje si 0,5 bar)
pZB = 0,5 bar
z
rnica rzdnych poczenia NW i ZB [m]
z =1 m
g
przypieszenie ziemskie 9,81 m/s2
gsto wody w temperaturze zasilania tz=90C [kg/m3]
90
90 = 965,3 kg/m3
Pojemno ekspansywn oblicza si ze wzoru:
Ve = Va 1 v = 4,397 999,7 0,0356 = 29,6 dm3

{5}

gdzie:
pojemno instalacji [m3]
Va
gsto wody w temperaturze pocztkowej t1=10C kg/m3
1
1 = 999,7 kg/m3
v
przyrost objtoci waciwej wody przy jej podgrzaniu od temperatury 1 do
temperatury na zasilaniu z [dm3/kg]
v=0,0356 dm3/kg dla = 90 10 = 80C
Minimaln pojemno nominaln oblicza si ze wzoru:
Vn

min

= (Ve + VV )

pe + 1
1,6 + 1
= 37,9
= 98,6 dm3
pe po
1,6 0,6

{6}

gdzie:
Ve
Pojemno ekspansywna [dm3]
VV
Rezerwa na ubytki wody w instalacji, przyjmuje si na poziomie 0,5-1,5%
pojemnoci instalacji (do oblicze przyjto 1%) [dm3]
Vv = 1% Va = 8,31 dm3
po
pe

cinienie wstpne w naczyniu [bar]

cinienie kocowe, maksymalne w naczyniu [bar]

Dobrano 1 naczynie firmy Reflex model N 100 o pojemnoci Vn = 100 dm3.

13

Modernizacja instalacji grzewczej w budynku jednorodzinnym

__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Obliczenie wynikowej rezerwy dobranego naczynia wzbiorczego:

VV 2 = Vn

pe po
1,6 0,6
Ve = 100
29,6 = 8,8 dm3
pe + 1
1,6 + 1

{7}

Cinienie przestrzeni gazowej w naczyniu podczonym do instalacji:

pa =

Vn ( po + 1)
100 (0,6 + 1)
1 =
1 = 0,75 bar
Vn Vv
100 8,8

{8}

5. Zastosowanie regulacji pogodowej w istniejcej instalacji

ogrzewania paszczyznowego (parter) i konwekcyjnego
(poddasze).
Jedyn udostpnion na potrzeby tego opracowania dokumentacj budynku s rzuty
architektoniczne wraz z opisem konstrukcji przegrd budowlanych.
Instalacja c.o. ma za zadanie rwnoway straty ciepa przez przegrody budowlane
budynku. Straty ciepa na wentylacj rwnowaone s przez instalacj wentylacji
mechanicznej nawiewno-wywiewnej z odzyskiem ciepa wyposaon w sterowan
elektronicznie nagrzewnic elektryczn.
Konieczne jest obliczenie wspczynnika projektowej straty ciepa przez przenikanie
dla caego budynku. Na tej podstawie moliwe jest okrelenie zapotrzebowania na moc do
ogrzewania pomieszcze.

14

praca inynierska Bunia P..

__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

5.1. Obliczenie wspczynnikw przenikania ciepa dla poszczeglnych

przegrd.
Obliczenia te wykonano przy pomocy darmowego programu Purmo OZC v.4.01b.
Wyniki oblicze zestawiono w tabeli nr 2:

Tab.2. Zestawienie wspczynnikw przenikania ciepa U poszczeglnych przegrd budowlanych

5.2. Obliczenie wspczynnika strat ciepa dla poszczeglnych przegrd

budowlanych zgodnie z [6]:
Htr = i [btr,i x (Ai x Ui +ili x i)] [W/K]

{9}

gdzie:
btr,i
wspczynnik redukcyjny obliczeniowej rnicy temperatur i-tej przegrody;
dla przegrd pomidzy przestrzeni ogrzewan i rodowiskiem zewntrznym
btr,i = 1
Ai
pole powierzchni i-tej przegrody otaczajcej przestrze o regulowanej
temperaturze, obliczanej wg wymiarw zewntrznych przegrody, (wymiary
okien i drzwi przyjmuje si jako wymiary otworw w cianie) [m2]
Ui
wspczynnik przenikania ciepa i-tej przegrody pomidzy przestrzenia
ogrzewan i strona zewntrzn, obliczany w przypadku przegrd
nieprzezroczystych wedug normy [7], w przypadku okien, wietlikw i drzwi
przyjmuje si wedug Aprobaty Technicznej lub zgodnie z norma wyrobu PNEN 14351-1 [W/m2K]
dugo i-tego liniowego mostka cieplnego [m]
li
i
liniowy wspczynnik przenikania ciepa mostka cieplnego obliczony
zgodnie z [8]. [W/mK]

15

Modernizacja instalacji grzewczej w budynku jednorodzinnym

__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Obliczenie wspczynnika redukcji temperatury dla stropu nad piwnic:

=

, ( )

208

20(20)

= 0,3

{10}

gdzie:
, temperatura przestrzeni ogrzewanej [C]
temperatura przestrzeni przylegej, ogrzewanej do innej temperatury [C]

projektowa temperatura zewntrzna dobrana na podstawie [9] [C]

Ze wzgldu na niejednorodn konstrukcj cian zewntrznych oraz dachu, obliczone
zostay zamienne wspczynniki przenikania ciepa U dla tych przegrd. Niejednorodno
wynika z konstrukcji budynku. W cianach oprcz izolacji, wystpuj drewniane krokwie
szerokoci 4 cm, w zagszczeniu okoo 2,5 szt na metr biecy ciany, czyli 0,1 m/mb.
Natomiast w konstrukcji dachu okoo 1,2 szt na metr biecy dachu, czyli 0,048 m/mb.

Obliczenie zamiennego wspczynnika przenikania ciepa ciany zewntrznej:

= (1 ) + = 0,2175 W/m2K

{11}

gdzie:
Us
Wspczynnik przenikania ciepa czci ciany pomidzy krokwiami
2
Us=0,184 W/m K
Xs
Stopie zagszczenia krokwi w konstrukcji ciany zewntrznej
Xs=0,1 m/mb
Uk
Wspczynnik przenikania ciepa przez krokwie
2
Uk=0,519 W/m K
Obliczenie zamiennego wspczynnika przenikania ciepa dachu:
= (1 ) + = 0,2 W/m2K

{12}

gdzie:
Ud
Wspczynnik przenikania ciepa czci dachu pomidzy krokwiami
2
Ud=0,184 W/m K
Xd
Stopie zagszczenia krokwi w konstrukcji dachu
Xd=0,048 m/mb
Uk
Wspczynnik przenikania ciepa przez krokwie
2
Uk=0,519 W/m K
16

praca inynierska Bunia P..

__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

5.3. Obliczenia strat ciepa pomieszcze w warunkach

projektowych [10].
Obliczenie strat ciepa przez przegrod w warunkach projektowych:
= (, ( )) []

{13}

gdzie:

wspczynnik strat ciepa przegrody budowlanej [W/K]

, temperatura przestrzeni ogrzewanej [C]
projektowa temperatura zewntrzna [C]
Wyniki oblicze wspczynnikw strat ciepa przez przenikanie, oraz cakowitych strat
ciepa pomieszcze w warunkach projektowych zestawiono w tabeli nr 3.
Cakowite straty ciepa budynku przez przenikanie:

T = 5781,5 W

17

Modernizacja instalacji grzewczej w budynku jednorodzinnym

__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

tab.3. Zapotrzebowanie na moc grzewcz c.o.

Proj. temperatura wewntrzna:

int,1

20 C

Proj. Temperatura zewn.

ext

-20 C

Proj. Temperatura pod podog

Proj. temperatura wewntrzna podwyszona:

int,2

8
24

1.2

1.3

1.4

1.5

1.6

1.7

1.8

1.9

ciana zew.
Strop nad
piwnic

2,0

2,7

5,4

2,2

3,2

0,22

2,0

1,5

3,1

3,1

0,35

Drzwi zew.
ciana wew.
Strop nad
piwnic
ciana zew.
Strop nad
piwnic

1
1

1,0
1,5

2,1
2,7

2,2
4,0

2,2
4,0

2,00
0,37

1
1

3,8
3,6

1,6
2,5

6,1
9,0

2,0

6,1
7,0

0,35
0,22

3,5

2,2

7,8

7,8

0,35

Okno typ 1
ciana zew.
Strop nad
piwnic
Okno typ 1
ciana zew.
Strop nad
piwnic
Okno typ 7
Okno typ 6

1
1

1,4
6,5

1,4
2,7

2,0
17,6

2,0

2,0
15,6

1
1
1

3,1
1,4
14,0

3,1
1,4
2,7

9,8
2,0
37,7

13,8

1
1
1

8,9
3,0
3,0

4,5
2,2
1,8

40,4
6,6
5,3

Okno typ 1
ciana zew.
Strop nad
piwnic
Okno typ 1
ciana wew.
ciana zew.
Strop nad
piwnic

1
1

1,4
9,5

1,4
2,7

1
2
1
1

4,7
1,4
4,6
2,3

Okno typ 3
ciana wew.

xl
[W/K]

btr
-

Htr
[W/K]

int,i-e
[K]

14
Strata ciepa przez przenikanie

13

T
[W]

15

16

17

Projektowa strata ciepa

pomieszczenia

U
[W/mK]

12

Rnica temperatury

A
[m]

11

Wspczynnik projektowej straty

ciepa przez przenikanie

Ared
[m]

10

Wspczynnik redukcji temperatury

A
[m]

Powierzchnia netto

h/l
[m]

Dodatkowy strumi ciepa zwizany

z mostkiem cieplnym

Wspczynnik przenikania ciepa

Redukcja powierzchni

Projektowa temperatura po drugiej

stronie przegrody

b
[m]

Powierzchnia brutto

n
-

Wysoko/dugo

Liczba

Przegroda

1.1

Szeroko

Pomieszczenie

Projektowa temperatura wewntrzna

Strata ciepa przez przenikanie - parter

e,i
[C]

str
[W]

int,i
[C]

1,00

0,70

40

27,8

20

-20

2,20

0,30

0,98

12

11,7

20

0,94

1,00
-0,10

5,31
-0,15

40
4

212,4
-0,6

20
20

-20
24

251,9

0,30
1,00

0,63
1,52

12
40

7,6
60,9

20
20

8
-20

7,0

3,86

0,30

1,97

12

23,6

20

1,60
0,22

0,84
-0,40

1,00
1,00

3,98
2,99

40
40

159,0
119,7

20
20

-20
-20

9,8
2,0
23,9

0,35
1,60
0,22

6,88
0,84
-2,02

0,30
1,00
1,00

3,08
3,98
3,17

12
40
40

37,0
159,0
126,9

20
20
20

8
-20
-20

40,4
6,6
5,3

0,35
1,60
1,60

14,79
1,56
1,43

0,30
1,00
1,00

8,66
12,12
9,83

12
40
40

103,9
484,8
393,0

20
20
20

8
-20
-20

2,0
25,5

3,9

2,0
21,6

1,60
0,22

0,84
-0,40

1,00
1,00

3,98
4,28

40
40

159,0
171,4

20
20

-20
-20

4,3
1,4
2,7
2,5

20,4
3,9
12,5
5,6

0,6

20,4
3,9
12,5
5,0

0,35
1,60
0,37
0,22

9,96
1,68

0,30
1,00
1,00
1,00

5,12
7,95
4,58
1,10

12
40
40
44

61,4
318,1
183,0
48,2

20
20
20
24

8
-20
-20
-20

3,3

1,6

5,3

5,3

0,35

0,79

0,36

0,95

16

15,2

24

1
1

0,8
4,6

0,8
2,5

0,6
11,5

1,8

0,6
9,7

1,60
0,37

0,45

1,00
0,09

1,35
0,33

44
4

59,4
1,3

24
24

-20
20

strop

3,3

1,6

5,3

5,3

1,25

0,94

0,09

0,69

2,7

24

20

Drzwi wew.
ciana zew.
Strop nad
piwnic
Okno typ 3
ciana wew.
strop
ciana zew.
Strop nad
piwnic
Okno typ 3

1
1

0,9
4,6

2,0
2,5

1,8
11,5

0,6

1,8
10,9

4,00
0,22

-0,37

0,09
1,00

0,65
2,01

4
44

2,6
88,3

24
24

20
-20

1
1
1
1
1

2,6
0,8
1,8
3,4
1,8

1,9
0,8
2,5
3,4
2,5

5,0
0,6
4,5
11,7
4,5

0,6

5,0
0,6
4,5
11,7
3,9

0,35
1,60
0,37
1,25
0,22

2,25
0,45

0,36
1,00
0,09
0,09
1,00

1,45
1,35
0,15
1,33
0,85

16
44
4
4
40

23,2
59,4
0,6
5,3
34,1

24
24
24
24
20

8
-20
20
20
-20

1
1

1,7
0,8

1,8
0,8

3,1
0,6

3,1
0,6

0,35
1,60

1,87
0,45

0,30
1,00

0,88
1,35

12
40

10,6
54,0

20
20

8
-20

ciana wew.

1,8

2,5

4,5

4,5

0,37

-0,10

-0,17

-0,7

20

24

243,6

315,8

1267,6

733,9

129,5

176,8

98,1

18

praca inynierska Bunia P..

__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Strata ciepa przez przenikanie - pitro

1

2.1

2.2

2.3

2.4

2.5

2.6

ciana zew.
Okno typ 4
Stropodach
ciana wew.
Drzwi wew.
ciana zew.
Okno typ 2
Okno typ 5

1
2
1
1
1
1
1
1

3,7
0,8
2,9
3,7
0,9
7,9
0,6
1,3

3,5
0,7
2,9
2,5
2,0
3,5
1,3
1,3

13,0
1,0
8,5
9,3
1,8
27,6
0,8
1,6

Stropodach
ciana zew.
Okno typ 2
Okno typ 5
Stropodach
ciana zew.
Okno typ 5

1
1
1
1
1
1
1

2,5
8,1
0,6
1,3
1,9
4,3
1,3

2,5
3,5
1,3
1,3
1,9
3,5
1,3

Okno typ 4
ciana wew.
Drzwi wew.
Stropodach

1
1
1
1

0,8
3,7
0,9
2,4

strop
ciana zew.
Okno typ 2
Stropodach
ciana zew.
Okno typ 2
Okno typ 5

1
1
1
1
1
1
1

Stropodach

2,0
1,8
3,5
-

11,0
1,0
8,5
7,5
1,8
24,1
0,8
1,6

0,20
1,71
0,26
0,37
4,00
0,20
1,71
1,71

6,1
28,4
0,8
1,6
3,6
15,2
1,6

3,5
0,5
-

6,1
24,9
0,8
1,6
3,6
14,7
1,6

0,26
0,20
1,71
1,71
0,26
0,20
1,71

0,7
2,5
2,0
2,4

0,5
9,3
1,8
5,9

1,8
-

0,5
7,5
1,8
5,9

1,71
0,37
4,00
0,26

3,7
5,1
0,6
1,3
8,4
0,6
1,3

2,5
3,5
1,3
0,6
3,5
1,3
1,3

9,3
17,7
0,8
0,8
29,3
0,8
1,6

3,5
3,5
-

9,3
14,2
0,8
0,8
25,8
0,8
1,6

1,16
0,20
1,71
0,26
0,20
1,71
1,71

2,8

2,8

7,6

7,6

0,26

Strata ciepa przez przenikanie dla caego budynku

10

11

12

1,00
1,00
1,00
-0,10
-0,10
1,00
1,00
1,00

2,19
3,69
2,19
-0,27
-0,72
4,29
2,58
4,42

1,00
1,00
1,00
1,00
1,00
1,00
1,00

0,99

3,72
-0,53
1,30

1,98

-0,53
1,30
1,75
-0,53
1,30
1,75

1,75

-0,53
1,30
1,75

14

15

16

40
40
40
4
4
40
40
40

87,7
147,5
87,7
-1,1
-2,9
171,8
103,1
176,9

20
20
20
20
20
20
20
20

-20
-20
-20
24
24
-20
-20
-20

1,56
4,46
2,58
4,42
0,93
2,93
4,42

40
40
40
40
40
44
44

62,5
178,2
103,1
176,9
37,3
129,0
194,6

20
20
20
20
20
24
24

-20
-20
-20
-20
-20
-20
-20

1,00
0,09
0,09
1,00

1,84
0,25
0,65
1,53

44
4
4
44

81,1
1,0
2,6
67,2

24
24
24
24

-20
20
20
-20

0,09
1,00
1,00
1,00
1,00
1,00
1,00

1,32
2,31
2,58
0,20
4,64
2,58
4,42

4
40
40
40
40
40
40

5,3
92,5
103,1
8,1
185,5
103,1
176,9

24
20
20
20
20
20
20

20
-20
-20
-20
-20
-20
-20

480,8

1,00

1,96

40

78,5

20

-20

544,0

HT,i=

162,9

13

T=

17

318,9

514,3

495,4

203,7

5781,4

19

Modernizacja instalacji grzewczej w budynku jednorodzinnym

__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

5.4. Dobr parametrw czynnika grzewczego zasilajcego instalacj

ogrzewania podogowego.
Sposb wykonania ogrzewania podogowego przedstawia rysunek nr 4.

Rys.4. Ukad warstw podogowych i sposb zamontowania rury grzejnej w pododze [11]

Nie s dostpne nomogramy ani algorytmy obliczeniowe do doboru parametrw

ogrzewania wykonanego w tym systemie.
Parametry zostan obliczone na podstawie szczegowego bilansu cieplnego podogi i
pomieszcze.
Model podogi grzewczej przedstawia rysunek nr 5, w obliczeniach przyjto zaoenie,
e rednia temperatura warstwy grzejnej jest rwna redniej temperaturze zasilania i powrotu
danej ptli ogrzewania podogowego. Zaoenie to wynika z tego, e rura grzejna ogrzewania
podogowego umieszczona jest w panelach z wyprofilowanej blachy aluminiowej. Czyli jest
to materia dobrze przewodzcy ciepo, rwnomiernie zasilany w ciepo, zamknity pomidzy
dwiema warstwami izolatora. Przepyw ciepa wewntrz warstwy grzejnej bdzie znacznie
szybszy, ni z warstwy grzejnej przez warstwy podogowe do pomieszczenia. Panele
aluminiowe pokrywaj 95% powierzchni podogi.
Bd obliczeniowy wynikajcy z przyjcia uproszczonego modelu przepywu ciepa
i modelu podogi grzewczej, moe by skorygowany w czasie regulacji ukadu.
Po uruchomieniu ukadu i wykonaniu pomiarw rzeczywistej temperatury zewntrznej
i wewntrznej, bdzie naleao skorygowa maksymaln temperatur zasilania ptli z, tak by
osign wymagan temperatur w pomieszczeniu. Zniweluje to rwnie bd wynikajcy z
niedokadnego okrelenia strat ciepa przez przenikanie.
Grzejnik tej konstrukcji charakteryzuje si bezwadnoci ciepln, temperatura
w pomieszczeniu int reaguje z opnieniem na zmiany parametrw czynnika grzewczego.
Regulacja miejscowa, za pomoc regulatorw ciennych sterujcych przepywem czynnika na
podstawie pomiarw temperatury int, jest nieskuteczna. Prawidowym sposobem regulacji
jest regulacja centralna, realizowana przez regulator pogodowy sterujcy armatur
regulacyjn w funkcji temperatury zewntrznej

ext, na podstawie obliczonych i

zaprogramowanych krzywych grzania.

20

praca inynierska Bunia P..

__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

21

Modernizacja instalacji grzewczej w budynku jednorodzinnym

__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

W celem doboru parametrw czynnika grzewczego zasilajcego instalacj ogrzewania

podogowego, wykorzystano metod na dobr wielkoci powierzchni grzejnej przedstawion
w [12].
Obliczenie granicznych mocy jednostkowych ogrzewania podogowego, wynikajcych
z maksymalnej temperatury powierzchni podogi, bdcej w zakresie komfortu cieplnego:
=

{14}

gdzie:
maksymalna dopuszczalna moc jednostkowa powierzchni grzejnej
maksymalna temperatura podogi, dla = 20 oC jest rwna 28 oC
dla = 24 oC jest rwna 32 oC
temperatura projektowa w pomieszczeniu
wspczynnik przejmowania ciepa do gry, jest zaleny od temperatury,

od prdkoci omywajcego powietrza i od przewodnoci cieplnej warstw

2
= 11,63 W/m K przyjto zgodnie z wytycznymi w [12]

W pomieszczeniach o temperaturze projektowej rwnej 20 oC = 93 W/m2

W pomieszczeniach o temperaturze projektowej rwnej 24 oC = 93 W/m2

Dla kadej ptli grzejnej naley obliczy parametry czynnika grzewczego, czyli
wartoci redniej temperatury r oraz objtociowego strumienia przepywu mv.
Okrelenie wartoci wymaganego jednostkowego strumienia ciepa q:
= /

{15}

gdzie:
str
straty ciepa pomieszczenia [W]
Ared wielko zredukowanej powierzchni grzejnej [m2]
2
Ared= A x 0,95 [m ] redukcja powierzchni wynika z niecakowitego pokrycia
powierzchni podogi warstw aluminiowych paneli rozprowadzajcych ciepo
A
wielko powierzchni grzejnej [m2]

22

praca inynierska Bunia P..

__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Obliczenie wymaganej wartoci redniej temperatury warstwy grzejnej r:

=

+ [oC]

{16}

gdzie:
int
warto temperatury projektowej [oC]
Ug
wspczynnik przenikania ciepa przez warstwy posadzkowe do gry
obliczony w punkcie 5.1. [W/mK]
Ug = 2,97 W/mK pomieszczenia z posadzk drewnian
Ug = 2,752 W/mK pomieszczenia z posadzk ceramiczn

Gdyby ukad skada si tylko z jednej ptli grzejnej, moliwe byoby okrelenie
wymaganej wartoci temperatury zasilania
z. Ale nie jest moliwe, poniewa powinna
spenia wymagania wszystkich ptli w ukadzie. Jest to temperatura zasilania rozdzielacza
ogrzewania podogowego.
Naley obliczy wartoci, wymaganego jednostkowego strumienia ciepa q {15} i
redniej temperatury warstwy grzejnej {16}, dla wszystkich ptli i dopiero wtedy okreli
warto z. Powinna by wiksza od najwyszej obliczonej redniej temperatury warstwy
grzejnej r {16} o maksymalnie 1 stopie. Temperatura zasilania rozdzielacza ogrzewania
paszczyznowego speniajca ten warunek:
z = 39 C
o

Pozwoli to na uniknicie wystpienia odczuwalnych rnic wartoci temperatury

posadzki w obrbie jednej ptli grzejnej. W meandrowym sposobie ukadania ptli grzejnych
istnieje takie ryzyko.
Majc dan temperatur zasilania rozdzielacza ogrzewania paszczyznowego z mona
obliczy pozostae parametry wszystkich ptli grzejnych.
Obliczenie temperatury powrotnej z ptli grzejnej p:
= 2 [oC]

{17}

Obliczenie strumienia ciepa przekazywanego z ptli grzejnej do pomieszczenia:

= [ ]

{18}

gdzie:
2
q
wymagany jednostkowy strumie ciepa dla ptli [W/m ], {15}

23

Modernizacja instalacji grzewczej w budynku jednorodzinnym

__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Nastpnie naley okreli wielko strat ciepa do dou z warstwy grzejnej d:

=

+
2

[ ]

{19}

gdzie:
wspczynnik przenikania ciepa do dou przez izolacj podogi

2
= 0,348 W/m K
o

temperatura pod podog = 8 C

Cakowite obcienie ptli c:

= + []

{20}

Okrelenie wielkoci masowego przepywu strumienia czynnika przez ptl grzejn mg:

gdzie:
cw

= / [/]

{21}

ciepo waciwe wody [kJ/(kg K)]

cw = 4186 J/(kg K)

Okrelenie wielkoci objtociowego przepywu strumienia czynnika przez ptl grzejn mg:

60 3
1000

{22}

gdzie:

gsto czynnika grzewczego w temperaturze zasilania z [kg/m3]

= 988 kg/m3
Celem dokadnego wyznaczenia parametrw dla wszystkich ptli, obliczenia
wykonano w arkuszu kalkulacyjnym, uwzgldniajc tranzyty ptli grzewczych, czyli rury
w posadzce doprowadzajce czynnik grzewczy z rozdzielacza ogrzewania podogowego do
pomieszcze. Dotyczy to gwnie pomieszczenia 1.2 oraz 1.3. Dua cz powierzchni
grzejnej w tych pomieszczeniach zasilana jest rur ogrzewania podogowego zasilajcych ptle
grzejne w pozostaych pomieszczeniach, w przypadku pomieszczenia 1.2 jest to 100%
powierzchni grzejnej i nie posiada ono wasnej ptli. Tranzyty te prowadzone s tak jak
normalne ptle grzejne (zamontowane w aluminiowych panelach) i zostay okrelone ich
powierzchnie.
Naley obliczy parametry ptli obsugujcych pozostae pomieszczenia, pozwoli to
okreli strumie ciepa przekazywany do pomieszcze 1.2 oraz 1.3, przez odcinki
tranzytowe

24

praca inynierska Bunia P..

__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Jednostkowy strumie ciepa q wyznaczony wyej wymienion metod by mniejszy

od dopuszczalnego obliczonego wg zalenoci {14}, za wyjtkiem ptli nr 1 ogrzewajcej
pomieszczenie nr 1.1. W tym przypadku q1=142 W/m2, a temperatura posadzki = 32,2
o
C co teoretycznie, ze wzgldu na to, e pomieszczenie nr 1.1 nie jest przeznaczone na stay
pobyt ludzi, jest dopuszczalne. Ale jednoczenie w tym przypadku jest rwna co do
wartoci 72 oC. Wynikajca z tego wymagana = 73 oC prowadzia do ujemnej wartoci
dla pozostaych ptli (poza ptl nr 9, gdzie = 3,6 oC, co rwnie jest nieosigalne).
Kolejn ptl grzejn o najwyszej jest ptla nr 9, gdzie = 38,3 oC.
Jednoczenie w bezporednim ssiedztwie pomieszczenia 1.1 prowadzone s w pododze
nieizolowane tranzyty, przegrzewajce pomieszczenia nr 1.2 i 1.3 moc ponad 200 W.
W zwizku z tym, naley obniy jednostkow moc q1 ptli nr 1. Wielko strumienia
jednostkowego q1 naley doprowadzi do takiej, przy ktrej warto 38 oC - po to by
dopasowa ten obieg do pozostaych, dla ktrych reszta parametrw jest poprawna*(wnioski).
Jednoczenie naley kontrolowa czy niedobr ciepa w pomieszczeniu nr 1.1 nie przekracza
nadwyki ciepa w pomieszczeniach nr 1.2 i 1.3.
Zapewnienie powyszych warunkw osignito przy q1=45 W/m.
Tabela nr 4 przedstawia obliczenia parametrw ogrzewania podogowego.

Zaoenia przyjte do oblicze:

Ze wzgldu na duy otwr pomidzy kondygnacjami w obrbie schodw oraz brak

grzejnika w pomieszczeniu 2.1, straty ciepa tego pomieszczenia wliczone zostay do strat
ciepa pomieszczenia 1.5.
Ze wzgldu na brak drzwi pomidzy pomieszczeniami 1.1 i 1.9 oraz brak ogrzewania
w pomieszczeniu 1.9, straty ciepa pomieszczenia 1.9 zostay doliczone do strat ciepa
pomieszczenia 1.1. Dodatkow nadwyk ciepa zapewniaj tranzyty ptli grzewczych
prowadzone w pododze pomieszczenia 1.2.

25

Modernizacja instalacji grzewczej w budynku jednorodzinnym

__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

tab.4. Dobr parametrw ogrzewania podogowego

wspczynnik przejmowania ciepa do gry

11,63

ciepo waciwe czynnika grzewczego

gsto czynnika grzewczego

cw

4186

temperatura projektowa przestrzeni pod podog

nr wzoru

1.1

1.2

1.3+1.4

1.5

1.6

1.7
1.8

1
1
6
7
8
9
2
1
8
9
3
4
5
6
7
8
9
9

Ared

Ug

int

str

{15}
q

[m]

[m]

[W/mK]

[oC]

[W]

[W/m]

[W]

2,752

20

350,0

45,0

45,0
39,5
39,5
34,5
41,5

35,0
45,0
34,5
41,5

42,0
42,0
42,0

39,5
39,5

34,5
41,5

41,5

109,7
109,7
32,5
55,6
23,7
50,5
58,0
220,2
559,4
11,5
8,9
10,7
590,4
606,9
511,2
468,5
1586,5
424,2
309,7
733,9
129,5
21,3
150,8
176,8

176,8

2,565 2,44
0,76
1,48
0,63
1,54
1,47
16,84
0,27
0,27
0,27

0,72
1,41
0,60
1,46
1,40
16,00
0,26
0,26
0,26

15,22 14,46
12,82 12,18
11,75 11,16
11,3 10,74
8,25 7,84
3,95
0,54
4,48

3,75
0,51
4,26

2,97
2,97
2,97
2,97
2,97
2,752
2,97
2,97
2,97
2,97
2,97
2,97
2,97
2,97
2,752
2,752
2,752

20
20
20
20
20
20
20
20
20
20
20
20
20
20
24
24
24

7,0

559,4

1586,5

733,9

129,5

176,8

{18}
g

40

oC

11

12

13

nad

{16}
r

{17}
p

[W]

[oC]

temperatura powierzchni podogi

14

15

16

17
strumie objtociowy czynnika grzewczego

W/mK

strumie masowy czynnika grzewczego

0,348

temperatura powrotna czynnika grzewczego

10

nadwyka mocy

strumie do gry

8
moc jednostkowa ogrzewania podogowego

7
projektowa strata ciepa pomieszczenia

temperatura projektowa

5
wspczynnik przenikania ciepa do gry przez
warstwy posadzkowe

4
zredukowana o 5% powierzchnia grzejna

powierzchnia grzejna

Nr ptli grzejnej

Nr pomieszczenia

Ud

rednia temperatura warstwy grzejnej

temperatura zasilania ogrzewania paszczyznowego

oC

cakowity strumie ciepa

wspczynnik przenikania ciepa przez izolacj podogi do dou

988,04 kg/m

strumie ciepa do dou

J/kg

pos

{19}
d

{20}
c

{21}
mg

{22}
mv

[oC]

[oC]

[W]

[W]

[kg/s]

[dm3/min]

36,4

32,7

23,9

24,0

133,7

0,00438

0,26

35,2
33,3
33,3
31,6
34,0

30,3
26,6
26,6
23,2
28,0

23,9
23,4
23,4
23,0
23,6

6,8
12,4
5,3
12,0
12,6

39,3
67,9
28,9
62,5
70,6

32,7
35,2
31,6
34,0

25,4
30,3
23,2
28,0

23,0
23,9
23,0
23,6

137,5
2,4
2,1
2,3

696,9
14,0
11,0
13,0

0,01141

34,1
34,1
34,1

28,3
28,3
28,3

23,6
23,6
23,6

131,5
110,8
101,5

738,4
621,9
570,0

0,01503
0,01266
0,01160

0,89
0,75
0,69

33,3
33,3

26,6
26,6

23,4
23,4

94,5
69,0

518,8
378,7

0,00926
0,00676

0,55
0,40

36,5
39,1

33,1
38,2

27,0
27,6

37,3
5,6

166,8
26,9

0,00576

0,34

39,1

38,2

27,6

46,1

222,8

0,02935

813,8

-240,3
tranzyt
tranzyt
tranzyt
tranzyt
tranzyt

213,2
0,68
tranzyt
tranzyt
tranzyt

31,1

0,0

0,0
tranzyt

21,3
1,74

0,0
25,2

26

praca inynierska Bunia P..

__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Nastpnie, aby poprawnie wyregulowa system ogrzewania podogowego, konieczne

jest obliczenie oporw przepywu przez kad z ptli. Po okreleniu ptli charakteryzujcej
si najwikszym oporem przepywu, naley zwikszy opory przepywu na pozostaych, tak
by opory wszystkich ptli byy rwne co do wartoci. Wykonuje si to poprzez zdawienie ich
zaworami na rozdzielaczu powrotnym, wedug nomogramu producenta systemu [11].
Wyniki oblicze oporw przepywu zestawiono w tabeli nr 5.

tab.5. Rwnowaenie ptli grzejnych

ptla nr

1
2
3
4
5
6
7
8
9

przepyw

przepyw

R [3]

R zaworu [3]

R cakowite

wymagane
dawienie

[m]

[dm3/s]

[dm3/h]

[Pa/m]

[Pa]

[Pa]

[Pa]

28
90
82
52
85
71
65
33
45

0,006
0,013
0,018
0,015
0,014
0,011
0,008
0,008
-0,283
-0,19

21,4
47,0
64,4
54,3
49,7
38,7
28,3
28,8
-1017,8
-685,0

5
21
35
26
23
16
7
5
130

200,0
300,0
350,0
300,0
300,0
250,0
200,0
200,0
800,0

340
2190
3220
1652
2255
1386
655
365
6650

6310
4460
3430
4998
4395
5264
5995
6285
0

5.5. Dobr parametrw grzejnikw konwekcyjnych na pitrze.

W celu doboru parametrw grzejnikw wykorzystana zostaa procedura doboru
wielkoci grzejnikw przedstawiona w [13].
Wstpnym zaoeniem by oczekiwany spadek temperatury czynnika grzewczego
przepywajcego przez grzejniki, konieczny do osignicia wymaganej mocy grzewczej.
Nastpnie sprawdzane byy rne temperatury zasilania grzejnikw. Celem byo osignicie
wymaganych obliczonych wielkoci grzejnikw, nieznacznie mniejszych od zainstalowanych,
oraz jednoczenie przepyww w zakresie 0.1~0.5 m/s. Wynikajce z oblicze wielkoci
grzejnikw, powinny by mniejsze (lecz jak najbardziej zblione) od zainstalowanych, tak by
mie niewielk nadwyk mocy grzejnej. Zawr regulacyjny z gowic termostatyczn
zamontowany na przyczu grzejnika bdzie zmniejsza redni przepyw w miar potrzeb.
Gdyby parametry byy dobrane tak, e powierzchnia grzejnika byaby mniejsza od
wymaganej, to grozioby to niedogrzewaniem pomieszcze.
Tabela nr 6 przedstawia dobr wielkoci grzejnikw dla = 10 K oraz z = 54 oC:
27

Modernizacja instalacji grzewczej w budynku jednorodzinnym

__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

tab.6. Dobr parametrw grzejnikw konwekcyjnych

Stae wyznaczone dowiadczalnie

[13]

Dane
ciepo waciwe czynnika grzewczego

cw

4186

J/kg

gsto czynnika grzewczego

988

kg/m

przyjta rnica temperatur

10

przyjta temperatura zasilania

54

Staa

Purmo
C11

Purmo
C22

Purmo
C33

C [-]

6,75

10,57

14,32

m [-]

0,29

0,31

0,32

[W]

[ C]

[ C]

[K]

2.2

514

20

44,0

23,0

2.3

495

20

44,0

2.4

481

24

2.5

204

2.6

544

nad

mg

mv

[W]

[kg/s]

[m3/h]

nadwyka mocy

Moc zainstalowanego
grzejnika

strumie objtociowy
czynnika grzewczego

strumie masowy czynnika

grzewczego

Typ grzejnika
zainstalowanego

ar

dugo zainstalowana

dugo wymagana

arytmetyczna rnica
temperatur

int

zakcenie temperatury

temperatura powrotna
czynnika grzewczego

str

temperatura projektowa
wewntrzna

projektowa strata ciepa

pomieszczenia

nr grzejnika

pomieszczenie

Dobr wielkoci grzejnikw

[m]

[m]

[W]

0,706 0,985

0,87

0,9

C33600900

534,2

19,9

0,013

0,046

23,0

0,706 0,985

0,83

0,9

C33600900

534,2

38,7

0,013

0,046

44,0

19,0

0,667 0,979

0,96

0,9

C33600900

450,4

-30,4

0,011

0,039

20

44,0

23,0

0,706 0,985

0,34

0,4

C33600400

237,4

33,8

0,006

0,021

20

44,0

23,0

0,706 0,985

0,92

0,9

C33600900

534,2

-9,8

0,013

0,046

52,2

0,199

28

praca inynierska Bunia P..

__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Obliczenie nastaw wstpnych zaworw termostatycznych wykonano wedug [13] oraz [14].
Obliczenie wymaganego strumienia przepywu przez grzejnik:
=
gdzie:

3600

{23}

projektowa strata ciepa [W]

rnica temperatury midzy zasilaniem i powrotem [K]
gsto nonika ciepa przy redniej temperaturze [kg/m3]
ciepo waciwe nonika ciepa [kJ/(kg K)]

Obliczenie prdkoci przepywu przez przewody doprowadzajce:

=

gdzie:
mv
natenie przepywu [m3/s]

pole przekroju przewodu, A =

rednica przewodu [m]

{24}

D2
4

[m2]

Obliczenie chropowatoci wzgldnej:

k
[-]
D

{25}

gdzie:
k
chropowato bezwzgldna. Na podstawie [5] przyjto k = 0,007 mm

29

Modernizacja instalacji grzewczej w budynku jednorodzinnym

__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Obliczenie liczby Reynoldsa:

Re =

Dw
[-]

{26}

gdzie:

kinematyczny wspczynnik lepkoci, = 0,56 10-6 m2/s dla 323 K [5].

Obliczenie wspczynnika oporw liniowych:

6,1

= (2 lg 0,915 + 0,268 ) 2 [-]

Re

{27}

Obliczenie oporw w przewodach doprowadzajcych:

RL =

gdzie:

L
w
D
g

L w2
[m]

D 2 g

{28}

wspczynnik oporw liniowych [-]

dugo odcinka badanego przewodu [m]
prdko przepywu [m/s]
rednica przewodu [m]
przyspieszenie ziemskie g = 9,81 m/s2

Opory przepywu przez grzejnik i przez w peni otwart wkadk zaworow

(nastawa 6) odczytano z nomogramw producenta [11].
Po okreleniu cakowitych oporw przepywu dla wszystkich grzejnikw wraz
z przewodami doprowadzajcymi, okrelony zosta obieg o najwyszym oporze. Nastpnie
dla pozostaych grzejnikw zosta obliczony wymagany spadek cinienia na zaworach
termostatycznych. Pozwolio to okreli kryterium dawienia zaworw, bdce stosunkami
przepyww do wymaganego straty cinienia. Na podstawie nomogramw producenta
wyznaczone zostay nastawy wstpne zaworw termostatycznych.

Tabela nr 7 przedstawia obliczenia hydrauliczne i obliczenia kryterium dawienia oraz

autorytetw zaworw.

30

praca inynierska Bunia P..

__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

tab.7. Dobr parametrw grzejnikw konwekcyjnych na pitrze

Dobr nastaw wstpnych zaworw termostatycznych

Dane
zg

54 [C]

pg

44 [C]

cw

4187 [J/kg]
988,04 [kg/m]

pdys

mv

pst

pnadg

pv

kv

Nastawa

Autorytet zaworu

[m/h]

[Pa]

[Pa]

[Pa]

[m/h]

2.2

0,046

511

511

0,65

0,20

2.3

0,046

511

709

1221

0,42

0,49

2.4

0,039

1280

246

1526

0,32

0,61

2.5
2.6

0,018
0,047

74
554

1598
1122

1673
1676

0,14
0,37

2
4

0,67
0,67

RL

RL+Z

[Pa]
11

[-]
12

[Pa]
13

[Pa]
14

1125

2,7

17,4

1142 odsadzka - 1 x 0,5, uk 4 * 0,3, uk 2 * 0,5

3,1 [m/h]
0,65 [m/h]

pnad=

p=
p=

22
511
1676
824

415

17,4

Nr pom.

2500 [Pa]
5,60E-07 [m2/s]
0,007 [mm]

Obliczenia hydrauliczne
Dziaka
1
1

mg

[W]
2

[kg/s]
3

[m]
4

534
0,0128
Grzejnik z wkadk
termostatyczn
Zawr termostatyczny

dw

Re

[mm] [m/s]
[-]
[-]
[-]
[Pa/m]
5
6
7
8
9
10
Obieg przez grzejnik w pomieszczeniu 2.2
44,4
12
0,11
0,00058 2447
0,047 25,3
Q= 0,046
Q= 0,046

[m/h]
[m/h]

Obieg przez grzejnik w pomieszczeniu 2.3

534
0,0128 16,4
12
0,11
0,00058 2447
0,047
Grzejnik z wkadk
termostatyczn Q= 0,046 [m/h]
Zawr termostatyczny Q= 0,046 [m/h]

450
0,0108
Grzejnik z wkadk
termostatyczn
Zawr termostatyczny

6,4

Obieg przez grzejnik w pomieszczeniu 2.4

12
0,10
0,00058 2063
0,050

Q= 0,039
Q= 0,039

[m/h]
[m/h]

Obieg przez grzejnik w pomieszczeniu 2.5

12
0,04
0,00058 933
0,067

204
0,0049 12,4
Grzejnik z wkadk
termostatyczn Q= 0,018
Zawr termostatyczny Q= 0,018

[m/h]
[m/h]

Obieg przez grzejnik w pomieszczeniu 2.6

544
0,0130 30,4
12
0,12
0,00058 2492
0,047
Grzejnik z wkadk
termostatyczn Q= 0,047 [m/h]
Zawr termostatyczny Q= 0,047 [m/h]

kv=
kv=

25,3
kv=
kv=

19,1
kv=
kv=

5,3
kv=
kv=

26,1
kv=
kv=

2,7

3,1 [m/h]
0,65 [m/h]

pnad=

p=
p=

122

12,4

2,7

3,1 [m/h]
0,65 [m/h]

pnad=

p=
p=

65

2,5

2,7

3,1 [m/h]
0,65 [m/h]

pnad=

p=
p=

794

18,0

2,7

3,1 [m/h]
0,65 [m/h]

pnad=
pnadmin=

p=
p=

Uwagi
15

433 odsadzka - 1 x 0,5, uk 4 * 0,3, uk 2 * 0,5

22
511
967
1533
134 odsadzka - 1 x 0,5, uk 4 * 0,3, uk 2 * 0,5
16
1280
1430
1070
68 odsadzka - 1 x 0,5, uk 4 * 0,3, uk 2 * 0,5
3
74
78
2422
812 odsadzka - 1 x 0,5, uk 4 * 0,3, uk 2 * 0,5
23
530
554
1946
824

31

Modernizacja instalacji grzewczej w budynku jednorodzinnym

__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

5.6. Dobr zaworw mieszajcych - trjdrogowych.

Zawory te s umieszczona na przewodach zasilajcych obiegi grzewcze, zapewniaj
pynn regulacj temperatury wody zasilajcej poszczeglne przepywy. Zastosowanie
zaworw mieszajcych zapewnia niezaleno poszczeglnych obiegw i regulacj
temperatury za pomoc regulatora pogodowego.
Dobr wielkoci zaworw wykonano na podstawie [4].
Strata cinienia na zaworze cakowicie otwartym:
p z100 =

a
p r
1 a

{29}

gdzie:
a
autorytet zaworu (zawr trjdrogowy b>3 przyjto a = 0,5)
pr cakowita strata cinienia w obiegu, lecz z pominiciem zaworu [bar]

Dla obiegu ogrzewania konwekcyjnego [1]:

pr = 2,5 kPa = 0,025 bar
p z100 =

0,5
0,025 = 0,025 bar
1 0,5

Wspczynnik przepywu:
K v100 =

V
0,19
=
= 1,24 m 3 / h
0,025
p z100

{30}

Dla obiegu ogrzewania podogowego [2]:

pr = 6,65 kPa = 0,065 bar
p z100 =

0,5
0,065 = 0,065 bar
1 0,5

32

praca inynierska Bunia P..

__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Wspczynnik przepywu:
K v100 =

V
0,42
=
= 1,65m 3 / h
0,065
p z100

{30}

gdzie:
V

strumie wody przepywajcej przez zawr w warunkach obliczeniowych

[m3/h]
Zalecane jest aby Kvs Kv100.
Dobrano zawory regulacyjne trjdrogowe firmy Polna S.A. typ Z-3
pr

pz100

DN rury

Kv100

Kvs

DN
zaworu

[bar]

[bar]

[m3/h]

[mm]

[m3/h]

[m3/h]

[mm]

Obieg
[1]

0,025

0,025

0,19

20

1,24

15

Obieg
[2]

0,065

0,065

0,42

20

1,65

1,6

15

Tab.8. Parametry zaworw mieszajcych trjdrogowych.

33

Modernizacja instalacji grzewczej w budynku jednorodzinnym

__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

5.7. Dobr ustawie regulatora pogodowego.

Regulator pogodowy ma zmienia temperatury zasilania obiegw w funkcji temperatury
zewntrznej. Regulator sterowa bdzie nastaw dwch zaworw trjdrogowych.
Oblicza si kody liczbowe okrelajce nachylenie krzywych grzewczych. Kod liczbowy
jest rwny co do wartoci zmianie temperatury zasilania przy zmianie temperatury
zewntrznej o 1 K.
Obliczenie kodw liczbowych ktre naley wprowadzi w ustawieniach sterownika
wykonano na podstawie [4]:
Kod liczbowy dla zaworu mieszajcego ogrzewania paszczyznowego:
Kp = zp / ext

{31}

gdzie:
zp moliwa zmiana temperatury zasilania [K]
ext zmiana temperatury zewntrznej w sezonie grzewczym [K]
ext = 20-(-20) = 40 K
zp=zp-int [K]

{32}

gdzie:
zp
temperatura zasilania rozdzielacza ogrzewania podogowego w warunkach
projektowych [oC]
zp=40 oC
int
temperatura projektowa w pomieszczeniu o najwyszych wymaganiach
temperaturowych [oC]
int=24 oC
Wic:
Kp = zp / ext = 16/40 =0,4

{31}

Kod liczbowy dla zaworu mieszajcego ogrzewania konwekcyjnego:

Kg = zg / ext

{33}

gdzie:
zg moliwa zmiana temperatury zasilania [K]
ext zmiana temperatury zewntrznej w sezonie grzewczym [K]
ext= 20-(-20) = 40 K

34

praca inynierska Bunia P..

__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

zg=zg-int [K]

{32}

gdzie
zg
temperatura zasilania rozdzielacza ogrzewania grzejnikowego w warunkach
projektowych [oC]
zg=55 oC
int
temperatura projektowa w pomieszczeniu o najwyszych wymaganiach
temperaturowych [oC]
int=24 oC
Wic:
Kp = zg / ext = 31/40 =0,775

{33}

6. Doprowadzenie powietrza do spalania.

W rzeczywistoci w budynku jest ju wykonane doprowadzanie z zewntrz powietrza
do spalania. Zainstalowana jest rura elastyczna 355 w izolacji, od ciany zewntrznej
poprzez przestrze pod podog a do dolnej czci kota. Lecz ten element zosta
wprowadzony przez inwestora, ze wzgldu na monta instalacji wentylacji mechanicznej
nawiewno-wywiewnej.
Zgodnie z [15] ten element powinien by wykonany przez wykonawc jako
nieodczna cz tego typu kota, ale moe by rwnie zastpione przez kompensacyjny
napyw powietrza przez nieszczelnoci konstrukcji budynku.
Wykorzystanie infiltracji jako rda powietrza na potrzeby spalania, pociga za sob
wymienione w rozdziale 3 niniejszego opracowania skutki.

6.1. Obliczenie strat ciepa wynikajcych z braku bezporedniego

dostarczania powietrza do spalania.
Dane widoczne na tabliczce znamionowej kota:
Sprawno kota - = 76,5%
Moc nominalna - 28 kW
Zgodnie z [16] warto opaowa stosowanego paliwa (drewno - grab, db, buk) wynosi
w = 4,2 kWh/kg. Zgodnie z [5] minimalne zapotrzebowanie na powietrze do spalania wynosi
3,8 m3/kg. Jest to warto teoretycznie wymagana do cakowitego spalenia paliwa.
W rzeczywistoci dla uzyskania cakowitego spalania naley doprowadzi wiksz ilo
powietrza do paleniska. Zgodnie z [5] minimalny wspczynnik nadmiaru powietrza
w paleniskach zasilanych rcznie wynosi = 1,5.
Przy zaoeniu cigej pracy kota z moc pokrywajc sum projektowych strat ciepa
przez przenikanie = 6,5 kW, wymagana moc w palenisku to:
35

Modernizacja instalacji grzewczej w budynku jednorodzinnym

__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Ilo spalonego paliwa:

8,5
4,2

0,765

= 8,5 kW

= 2 kg/h

{34}

{35}

Teoretycznie zapotrzebowanie powietrza do spalania

Vt=2 3,8=7,6 m3/h

{36}

Rzeczywiste zapotrzebowanie na powietrze do spalania po uwzgldnieniu wspczynnika

nadmiaru powietrza:
Vr=1,5 7,6=11,6 m3/h

{37}

Straty ciepa na ogrzanie powietrza:

gdzie:

= ( ) = 1200 11,6 (20 (20))/3600 = 155W

{38}

- pojemno cieplna powietrza = 1200 J/m3K

O tyle zwikszone zostaj straty ciepa budynku, czyli o 2,5%, w przypadku braku
doprowadzenia powietrza do spalania bezporednio z zewntrz.
Natomiast w przypadku pracy kota z maksymaln wydajnoci, chwilowe straty
ciepa na ogrzanie powietrza rwne s co do wartoci = 500 . Jest to odczuwalne jako
strumie chodnego powietrza napywajcego ze rde nieszczelnoci (okna) we wszystkich
pomieszczeniach ssiadujcych z kotem, majc negatywny wpyw na komfort cieplny.

36

praca inynierska Bunia P..

__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

7. Wytyczne do automatyki.
Schemat instalacji po penej modernizacji przedstawia rysunek nr 6.
Zakada si czste korzystanie z kota na paliwo stae (drewno) w sezonie grzewczym.
Kocio (7) ogrzewa czynnik grzewczy w zbiorniku buforowym (4). Pompa obiegowa
pierwotna (3) zasila w czynnik grzewczy wymiennik ciepa ogrzewania podogowego (16) i
rozdzielacze ogrzewania konwekcyjnego (20).
Pompa (3), pompa obiegowa ogrzewania podogowego (15) oraz pompa obiegowa
ogrzewania konwekcyjnego (24) wczaj si jeeli czujnik temperatury zewntrznej (26)
wykrywa temperatur poniej 20 oC, lub gdy temperatura dolnej czci zbiornika buforowego
(8) przekroczy temperatur 60 oC (przy zbyt intensywnym dekoracyjnym paleniu w kotle
poza sezonem grzewczym, zabezpieczy to przed utrat czynnika grzewczego).
Temperatury obiegw grzewczych regulowane s przez regulator pogodowy (13X),
poprzez zmian nastawy zaworu mieszajcego ogrzewania podogowego (17) oraz zaworu
mieszajcego ogrzewania konwekcyjnego (23). Regulator pogodowy dokonuje nastaw na
podstawie odczytw z czujnikw temperatury zasilania obiegw grzewczych (12) i (25) oraz
czujnika temperatury zewntrznej (26).
Jeeli temperatura grnej czci zbiornika (4) jest nisza od temperatury wymaganej
przez regulator na czujniku z ogrzewania konwekcyjnego (25) (obieg o najwyszych
parametrach pracy) oraz temperatura zewntrzna jest mniejsza ni 20 oC ale wiksza ni 0 oC,
to musi wczy si grzaka 3 kW (6).
Jeeli natomiast temperatura zewntrzna jest mniejsza ni 0 oC to wczy powinna si
grzaka 9 kW (21). Wyczenie grzejnika nastpuje w momencie odczytu przez czujnik (5)
temperatury wikszej o 10 K od wymaganej temperatury na czujniku (25).

37

Modernizacja instalacji grzewczej w budynku jednorodzinnym

__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

38

praca inynierska Bunia P..

__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

8. Uwagi kocowe.
Rozwizano wikszo postawionych problemw. Przepisy zezwalaj na zastosowanie
ukadu zamknitego w przypadku tej instalacji. Dobrana zostaa armatura zabezpieczajca.
Obliczenia
strat
ciepa
przez
infiltracj
powietrza,
wywoanych
podcinieniem w komorze spalania kota, uzasadniaj stosowanie bezporedniego
doprowadzenia powietrza do rda ciepa.
Wykonane zostay szczegowe obliczenia parametrw ogrzewania podogowego i
grzejnikw konwekcyjnych. Umoliwio to dobr armatury regulacyjnej oraz obliczenie
parametrw potrzebnych do poprawnej pracy regulatora pogodowego. * Najwiksz
przeszkod, w doborze parametrw czynnika grzewczego, by taki sam rozstaw rur grzejnych
we wszystkich pomieszczeniach. Przy jednakowej temperaturze zasilania wszystkich ptli,
skutkuje to ponad szeciokrotn rnic wielkoci strumienia przepywajcego czynnika,
pomidzy ptlami o najwyszym i najniszym obcieniu cieplnym. Mimo tego,
zmodernizowana instalacja bdzie dostarcza ciepo w iloci potrzebnej w danej chwili. Nie
bdzie wystpowa zjawisko niedogrzewania i przegrzewania pomieszcze.
Nie udao si jedynie upora z gradientem temperatury podogi. W ptlach ogrzewania
podogowego o niszym obcieniu cieplnym, wystpuje zbyt dua rnica temperatury
zasilania i powrotu czynnika grzewczego. Wynika to z narzuconej, przez ptle o wyszym
obcieniu cieplnym, temperatury zasilania rozdzielacza ogrzewania paszczyznowego. Ptle
o niskim obcieniu cieplnym wymagaj, w tym przypadku, duego spadku temperatury
czynnika grzewczego, aby osign wymagan redni temperatur warstwy grzejnej.
W meandrowym sposobie ukadania rury grzejnej efektem tego, bdzie odczuwalny
nierwnomierny rozkad temperatury podogi.
Z powodu przyjcia na etapie oblicze uproszczenia modelu podogi grzejnej, istnieje
wysokie prawdopodobiestwo niedoskonaoci regulacji opartej jedynie na wstpnych
obliczeniach.
Z tego powodu, po wykonaniu modernizacji i uruchomieniu instalacji, planuje si rcz
korekt ustawie temperatury zasilania:
A. Zmierzy temp. zewntrzn i sprawdza t warto w czasie caego cyklu (powinna
by staa). Pomiar ten naley wykonywa wykorzystujc zewntrzny czujnik
temperatury obecny w nowej instalacji. Nawet jeeli ma stay bd, to nie ma to
wpywu, gdy chodzi o warto ktra bdzie pniej porwnywana, przez sterownik,
z odczytami z tego wanie czujnika. Natomiast gdyby mierzy t temperatur za
pomoc innego przyrzdu, do wyniku regulacji zostanie wprowadzony jego bd.
B. Wykona pomiar ustabilizowanej temperatury wewntrznej, najprawdopodobniej
bdzie si rni od wartoci zadanej. Pomiar ten naley wykonywa noc, gdy brak
jest wpywu soca na ten parametr.
C. Majc dan rzeczywista temperatur w pomieszczeniu, naley wyznaczy warto
rzeczywistego wspczynnika przenikania ciepa.
D. Nastpnie znajc wspczynnik przenikania ciepa podogi Ug, mona wyznaczy
prawidow temperatur zasilania z, korzystajc z oblicze pokazanych w tabela nr 4.
E. Nastpnie, korzystajc z zalenoci {31} mona obliczy nowy kod liczbowy dla
zaworu mieszajcego ogrzewania paszczyznowego.
39

Modernizacja instalacji grzewczej w budynku jednorodzinnym

__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

9. Bibliografia
1. Dz.U. z dnia 15-VI-2002 r. z pniejszymi zmianami. Rozporzdzenie Ministra Infrastruktury z
dnia 12-IV-2002r. w sprawie warunkw technicznych, jakim powinny odpowiada budynki i ich
usytuowanie.
2. Wiadomoci - Jonizacja powietrza. Klimatyzacja Wentylacja Chodnictwo. [Online] 02 stycze
2011. http://wentylacja.com.pl/Wiadomo%C5%9Bci/Jonizacja-powietrza-32643.html.
3. PN-EN 303-5:2002. Koty grzewcze. Cz 5. Koty grzewcze na paliwa stae z rcznym i
automatycznym zasypem paliwa o mocy nominalnej do 300kW Terminologia, wymagania, badania i
oznakowanie.
4. Mizieliska K., Olszak J. "Gazowe i olejowe rda ciepa maej mocy". Warszawa : IPN, 2006.
5. Recknagel H., Sprenger E., Honmann W., Schramek E. Poradnik: ogrzewanie i klimatyzacja.
Wydanie 1. Gdask : EWFE, 1994.
6. Dz.U. z dnia 6-XI-2008 r. Rozporzdzenie Ministra Infrastruktury z dnia 6-IX-2008r. w sprawie
metodologii obliczania charakterystyki energetycznej budynku i (...), oraz sposobu sporzdzania i
wzorw wiadectw ich charakterystyki energetycznej.
7. PN-EN ISO 6946:2004. Komponenty budowlane i elementy budynku opr cieplny i wspczynnik
przenikania ciepa metoda obliczania.
8. PN-EN ISO 14683:2001. Mostki cieplne w budynkach liniowy wspczynnik przenikania ciepa
metody uproszczone i wartoci orientacyjne.
9. PN-B-02403. Ogrzewnictwo. Temperatury obliczeniowe zewntrzne.
10. PN-EN 12831:2006. Instalacje ogrzewcze w budynkach metoda obliczania projektowego
obcienia cieplnego.
11. Uponor. Systemy instalacji ogrzewania paszczyznowego. Poradnik instalatora. 2006.
12. Rabjasz R., Dzierzgowski M. Ogrzewanie podogowe poradnik. Warszawa : COIB, 1995.
13. Dzierzgowski, M. Materiay pomocnicze do wykadw - Ogrzewnictwo II". 2009.
14. M., Mitosek. Mechanika Pynw w inynierii i ochronie rodowiska. Warszawa : brak
nazwiska, 2007.
15. PN-B-02414:1999. Ogrzewnictwo i ciepownictwo. Zabezpieczenie instalacji ogrzewa wodnych
systemu zamknitego z naczyniami wzbiorczymi przeponowymi. Wymagania..
16. Ebert, Hans Peter. "Palenie drewnem we wszystkich rodzajach piecw". Wydanie 1. Biaystok :
Studio Astropsychologii, 2003.

40